กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

ทำาไมตองเรยนภาษาไทย

ภาษาไทยเปนเอกลกษณของชาตเปนสมบตทางวฒนธรรมอนกอใหเกดความเปนเอกภาพและเสรมสรางบคลกภาพของคนในชาตใหมความเปนไทย เปนเครองมอในการตดตอสอสารเพอสรางความเขาใจและความสมพนธทดตอกน ทำาใหสามารถประกอบกจธระ การงาน และดำารงชวตรวมกนในสงคมประชาธปไตยไดอยางสนตสข และเปนเครองมอในการแสวงหาความร ประสบการณจากแหลงขอมลสารสนเทศตางๆ เพอพฒนาความร พฒนากระบวนการคดวเคราะห วจารณ และสรางสรรคใหทนตอการเปลยนแปลงทางสงคม และความกาวหนาทางวทยาศาสตร เทคโนโลย ตลอดจนนำาไปใชในการพฒนาอาชพใหมความมนคงทางเศรษฐกจ นอกจากนยงเปนสอแสดงภมปญญาของบรรพบรษดานวฒนธรรม ประเพณ และสนทรยภาพ เปนสมบตลำาคาควรแกการเรยนร อนรกษ และสบสานใหคงอยคชาตไทยตลอดไป

เรยนรอะไรในภาษาไทย

ภาษาไทยเปนทกษะทตองฝกฝนจนเกดความชำานาญในการใชภาษาเพอการสอสาร การเรยนรอยางมประสทธภาพ และเพอนำาไปใชในชวตจรง

การอาน การอานออกเสยงคำา ประโยค การอานบทรอยแกว คำาประพนธชนดตางๆ การอานในใจเพอสรางความเขาใจ และการคดวเคราะห สงเคราะหความรจากสงทอาน เพอนำาไป ปรบใชในชวตประจำาวน

การเขยน การเขยนสะกดตามอกขรวธ การเขยนสอสาร โดยใชถอยคำาและรปแบบตางๆ ของการเขยน ซงรวมถงการเขยนเรยง

ความ ยอความ รายงานชนดตางๆ การเขยนตามจนตนาการ วเคราะหวจารณ และเขยนเชงสรางสรรค

การฟง การด และการพด การฟงและดอยางมวจารณญาณ การพดแสดงความคดเหน ความรสก พดลำาดบเรองราวตางๆ อยางเปนเหตเปนผล การพดในโอกาสตางๆ ทงเปนทางการและไมเปนทางการ และการพดเพอโนมนาวใจ

หลกการใชภาษาไทย ธรรมชาตและกฎเกณฑของภาษาไทย การใชภาษาใหถกตองเหมาะสมกบโอกาสและบคคล การแตงบทประพนธประเภทตางๆ และอทธพลของภาษาตางประเทศในภาษาไทย

วรรณคดและวรรณกรรม วเคราะหวรรณคดและวรรณกรรมเพอศกษาขอมล แนวความคด คณคาของงานประพนธ และความเพลดเพลน การเรยนรและทำาความเขาใจบทเห บทรองเลนของเดก เพลงพนบานทเปนภมปญญาทมคณคาของไทย ซงไดถายทอดความรสกนกคด คานยม ขนบธรรมเนยมประเพณ เรองราวของสงคมในอดต และความงดงามของภาษา เพอใหเกดความซาบซงและภมใจ ในบรรพบรษทไดสงสมสบทอดมาจนถงปจจบน

สาระและมาตรฐานการเรยนร

2

สาระท ๑ การอานมาตรฐาน ท ๑.๑ ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอนำาไป

ใชตดสนใจ แกปญหาในการดำาเนนชวตและมนสยรกการอาน

สาระท ๒ การเขยน มาตรฐาน ท ๒.๑ ใชกระบวนการเขยนเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอ

ความ และเขยนเรองราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยาง มประสทธภาพ

สาระท ๓ การฟง การด และการพดมาตรฐาน ท ๓.๑ สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพด

แสดงความร ความคด และ ความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค

สาระท ๔ หลกการใชภาษาไทยมาตรฐาน ท ๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การ

เปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต

สาระท ๕ วรรณคดและวรรณกรรมมาตรฐาน ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและ

วรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและนำามาประยกตใชในชวตจรง

3

คณภาพผเรยนจบชนประถมศกษาปท ๓ อานออกเสยงคำา คำาคลองจอง ขอความ เรองสนๆ และบท

รอยกรองงายๆ ไดถกตองคลองแคลว เขาใจความหมายของคำาและขอความทอาน ตงคำาถามเชงเหตผล ลำาดบเหตการณ คาดคะเนเหตการณ สรปความรขอคดจากเรองทอาน ปฏบตตามคำาสง คำาอธบายจากเรองทอานได เขาใจความหมายของขอมลจากแผนภาพ แผนท และแผนภม อานหนงสออยางสมำาเสมอ และ มมารยาทในการอาน

มทกษะในการคดลายมอตวบรรจงเตมบรรทด เขยนบรรยาย บนทกประจำาวน เขยนจดหมายลาคร เขยนเรองเกยวกบประสบการณ เขยนเรองตามจนตนาการและมมารยาทในการเขยน

เลารายละเอยดและบอกสาระสำาคญ ตงคำาถาม ตอบคำาถาม รวมทงพดแสดงความคดความรสกเกยวกบเรองทฟงและด พดสอสารเลาประสบการณและพดแนะนำา หรอพดเชญชวนใหผอนปฏบตตาม และมมารยาทในการฟง ด และพด

สะกดคำาและเขาใจความหมายของคำา ความแตกตางของคำาและพยางค หนาทของคำา ในประโยค มทกษะการใชพจนานกรมในการคนหาความหมายของคำา แตงประโยคงายๆ แตง คำาคลองจอง แตงคำาขวญ และเลอกใชภาษาไทยมาตรฐานและภาษาถนไดเหมาะสมกบกาลเทศะ

เขาใจและสามารถสรปขอคดทไดจากการอานวรรณคดและวรรณกรรมเพอนำาไปใชในชวตประจำาวน แสดงความคดเหนจากวรรณคดทอาน รจกเพลงพนบาน เพลงกลอมเดก ซงเปนวฒนธรรมของทองถน รองบทรองเลนสำาหรบเดกในทองถน ทองจำาบทอาขยานและบทรอยกรอง ทมคณคาตามความสนใจได

จบชนประถมศกษาปท ๖

4

อานออกเสยงบทรอยแกวและบทรอยกรองเปนทำานองเสนาะไดถกตอง อธบายความหมายโดยตรงและความหมายโดยนยของคำา ประโยค ขอความ สำานวนโวหาร จากเรองทอาน เขาใจคำาแนะนำา คำาอธบายในคมอตางๆ แยกแยะขอคดเหนและขอเทจจรง รวมทงจบใจความสำาคญของเรองทอานและนำาความรความคดจากเรองทอานไปตดสนใจแกปญหาในการดำาเนนชวตได มมารยาทและมนสยรกการอาน และเหนคณคาสงทอาน

มทกษะในการคดลายมอตวบรรจงเตมบรรทดและครงบรรทด เขยนสะกดคำา แตงประโยคและเขยนขอความ ตลอดจนเขยนสอสารโดยใชถอยคำาชดเจนเหมาะสม ใชแผนภาพ โครงเรองและแผนภาพความคด เพอพฒนางานเขยน เขยนเรยงความ ยอความ จดหมายสวนตว กรอกแบบรายการตางๆ เขยนแสดงความรสกและความคดเหน เขยนเรองตามจนตนาการอยางสรางสรรค และมมารยาทในการเขยน

พดแสดงความร ความคดเกยวกบเรองทฟงและด เลาเรองยอหรอสรปจากเรองทฟงและด ตงคำาถาม ตอบคำาถามจากเรองทฟงและด รวมทงประเมนความนาเชอถอจากการฟงและดโฆษณาอยางมเหตผล พดตามลำาดบขนตอนเรองตางๆ อยางชดเจน พดรายงานหรอประเดนคนควาจาก การฟง การด การสนทนา และพดโนมนาวไดอยางมเหตผล รวมทงมมารยาทในการดและพด

สะกดคำาและเขาใจความหมายของคำา สำานวน คำาพงเพยและสภาษต รและเขาใจ ชนดและหนาทของคำาในประโยค ชนดของประโยค และคำาภาษาตางประเทศในภาษาไทย ใช คำาราชาศพทและคำาสภาพไดอยางเหมาะสม แตงประโยค แตงบทรอยกรองประเภทกลอนส กลอนสภาพ และกาพยยาน ๑๑

เขาใจและเหนคณคาวรรณคดและวรรณกรรมทอาน เลานทานพนบาน รองเพลงพนบานของทองถน นำาขอคดเหนจากเรองทอานไปประยกตใชในชวตจรง และทองจำาบทอาขยานตามทกำาหนดได

จบชนมธยมศกษาปท ๓

5

อานออกเสยงบทรอยแกวและบทรอยกรองเปนทำานองเสนาะไดถกตอง เขาใจความหมายโดยตรงและความหมายโดยนย จบใจความสำาคญและรายละเอยดของสงทอาน แสดงความคดเหนและขอโตแยงเกยวกบเรองทอาน และเขยนกรอบแนวคด ผงความคด ยอความ เขยนรายงานจาก สงทอานได วเคราะห วจารณ อยางมเหตผล ลำาดบความอยางมขนตอนและความเปนไปไดของเรองทอาน รวมทงประเมนความถกตองของขอมลทใชสนบสนนจากเรองทอาน

เขยนสอสารดวยลายมอทอานงายชดเจน ใชถอยคำาไดถกตองเหมาะสมตามระดบภาษาเขยนคำาขวญ คำาคม คำาอวยพรในโอกาสตางๆ โฆษณา คตพจน สนทรพจน ชวประวต อตชวประวตและประสบการณตางๆ เขยนยอความ จดหมายกจธระ แบบกรอกสมครงาน เขยนวเคราะห วจารณ และแสดงความรความคดหรอโตแยงอยางมเหตผล ตลอดจนเขยนรายงานการศกษาคนควาและเขยนโครงงาน

พดแสดงความคดเหน วเคราะห วจารณ ประเมนสงทไดจากการฟงและด นำาขอคดไปประยกตใชในชวตประจำาวน พดรายงานเรองหรอประเดนทไดจากการศกษาคนควาอยางเปนระบบ มศลปะในการพด พดในโอกาสตางๆ ไดตรงตามวตถประสงค และพดโนมนาวอยางมเหตผลนาเชอถอ รวมทงมมารยาทในการฟง ด และพด

เขาใจและใชคำาราชาศพท คำาบาลสนสกฤต คำาภาษาตางประเทศอนๆ คำาทบศพท และศพทบญญตในภาษาไทย วเคราะหความแตกตางในภาษาพด ภาษาเขยน โครงสรางของประโยครวม ประโยคซอน ลกษณะภาษาทเปนทางการ กงทางการและไมเปนทางการ และแตงบทรอยกรองประเภทกลอนสภาพ กาพย และโคลงสสภาพ

สรปเนอหาวรรณคดและวรรณกรรมทอาน วเคราะหตวละครสำาคญ วถชวตไทย และคณคาทไดรบจากวรรณคดวรรณกรรมและบทอาขยาน พรอมทงสรปความรขอคดเพอนำาไปประยกตใชในชวตจรง

จบชนมธยมศกษาปท ๖ อานออกเสยงบทรอยแกวและบทรอยกรองเปนทำานองเสนาะ

ไดถกตองและเขาใจ ตความ แปลความ และขยายความเรองทอานได

6

วเคราะหวจารณเรองทอาน แสดงความคดเหนโตแยงและเสนอความคดใหมจากการอานอยางมเหตผล คาดคะเนเหตการณจากเรองทอาน เขยนกรอบแนวคด ผงความคด บนทก ยอความ และเขยนรายงานจากสงทอาน สงเคราะห ประเมนคา และนำาความรความคดจากการอานมาพฒนาตน พฒนาการเรยน และพฒนาความรทางอาชพ และ นำาความรความคดไปประยกตใชแกปญหาในการดำาเนนชวต มมารยาทและมนสยรกการอาน

เขยนสอสารในรปแบบตางๆ โดยใชภาษาไดถกตองตรงตามวตถประสงค ยอความจากสอทมรปแบบและเนอหาทหลากหลาย เรยงความแสดงแนวคดเชงสรางสรรคโดยใชโวหารตางๆ เขยนบนทก รายงานการศกษาคนควาตามหลกการเขยนทางวชาการ ใชขอมลสารสนเทศในการอางอง ผลตผลงานของตนเองในรปแบบตางๆ ทงสารคดและบนเทงคด รวมทงประเมนงานเขยนของผอนและนำามาพฒนางานเขยนของตนเอง

ตงคำาถามและแสดงความคดเหนเกยวกบเรองทฟงและด มวจารณญาณในการเลอกเรองทฟงและด วเคราะหวตถประสงค แนวคด การใชภาษา ความนาเชอถอของเรองทฟงและด ประเมนสงทฟงและดแลวนำาไปประยกตใชในการดำาเนนชวต มทกษะการพดในโอกาสตางๆ ทงทเปนทางการและไมเปนทางการโดยใชภาษาทถกตอง พดแสดงทรรศนะ โตแยง โนมนาว และเสนอแนวคดใหมอยางมเหตผล รวมทงมมารยาทในการฟง ด และพด

เขาใจธรรมชาตของภาษา อทธพลของภาษา และลกษณะของภาษาไทย ใชคำาและกลมคำาสรางประโยคไดตรงตามวตถประสงค แตงคำาประพนธประเภท กาพย โคลง รายและฉนท ใชภาษาไดเหมาะสมกบกาลเทศะและใชคำาราชาศพทและคำาสภาพไดอยางถกตอง วเคราะหหลกการ สรางคำาในภาษาไทย อทธพลของภาษาตางประเทศในภาษาไทยและภาษาถน วเคราะหและประเมนการใชภาษาจากสอสงพมพและสออเลกทรอนกส

7

วเคราะหวจารณวรรณคดและวรรณกรรมตามหลกการวจารณวรรณคดเบองตน รและเขาใจลกษณะเดนของวรรณคด ภมปญญาทางภาษาและวรรณกรรมพนบาน เชอมโยงกบการเรยนรทางประวตศาสตรและวถไทย ประเมนคณคาดานวรรณศลป และนำาขอคดจากวรรณคดและวรรณกรรมไปประยกตใชในชวตจรง

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง

สาระท ๑ การอาน

มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอนำาไปใชตดสนใจ แกปญหาในการดำาเนนชวต และมนสยรกการอาน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางป.๑ ๑. อานออกเสยงคำา คำา

คลองจอง และขอความสนๆ

๒. บอกความหมายของคำา และขอความทอาน

การอานออกเสยงและบอกความหมายของคำา คำาคลองจอง และขอความทประกอบดวย คำาพนฐาน คอ คำาทใชในชวตประจำาวน ไมนอยกวา ๖๐๐ คำา รวมทงคำาทใชเรยนรใน กลมสาระการเรยนรอน ประกอบดวย- คำาทมรปวรรณยกตและไมมรป

วรรณยกต - คำาทมตวสะกดตรงตามมาตรา

และไมตรงตามมาตรา- คำาทมพยญชนะควบกลำา - คำาทมอกษรนำา

๓. ตอบคำาถามเกยวกบเรองทอาน

การอานจบใจความจากสอตางๆ เชน

8

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง๔. เลาเรองยอจากเรองทอาน๕. คาดคะเนเหตการณจากเรองทอาน

- นทาน - เรองสนๆ - บทรองเลนและบทเพลง - เรองราวจากบทเรยนในกลม

สาระการเรยนรภาษาไทยและกลมสาระการเรยนรอน

๖. อานหนงสอตามความสนใจ อยางสมำาเสมอและนำาเสนอเรองทอาน

การอานหนงสอตามความสนใจ เชน - หนงสอทนกเรยนสนใจและเหมาะสมกบวย - หนงสอทครและนกเรยนกำาหนดรวมกน

๗. บอกความหมายของเครองหมาย หรอสญลกษณสำาคญทมกพบเหนในชวตประจำาวน

การอานเครองหมายหรอสญลกษณ ประกอบดวย

- เครองหมายสญลกษณตางๆ ทพบเหนในชวตประจำาวน

- เครองหมายแสดงความปลอดภยและแสดงอนตราย

๘. มมารยาท ในการอาน มารยาทในการอาน เชน - ไมอานเสยงดงรบกวนผอน - ไมเลนกนขณะทอาน - ไมทำาลายหนงสอ

ป.๒ ๑. อานออกเสยงคำา คำาคลองจอง ขอความ และบทรอยกรองงายๆ ไดถกตอง

๒. อธบายความหมายของคำาและขอความทอาน

การอานออกเสยงและการบอกวามหมายของคำา คำาคลองจอง ขอความ และบทรอยกรองงายๆ ทประกอบดวยคำาพนฐานเพมจาก ป. ๑ ไมนอยกวา ๘๐๐ คำา รวมทงคำาทใชเรยนรในกลมสาระการเรยนรอน ประกอบดวย- คำาทมรปวรรณยกตและไมมรปวรรณยกต- คำาทมตวสะกดตรงตามมาตรา

9

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางและไมตรงตามมาตรา

- คำาทมพยญชนะควบกลำา - คำาทมอกษรนำา - คำาทมตวการนต- คำาทม รร- คำาทมพยญชนะและสระทไม

ออกเสยง๓. ตงคำาถามและตอบ

คำาถามเกยวกบ เรองทอาน

๔. ระบใจความสำาคญและรายละเอยดจากเรองทอาน

๕. แสดงความคดเหนและคาดคะเนเหตการณจากเรองทอาน

การอานจบใจความจากสอตางๆ เชน - นทาน - เรองเลาสน ๆ - บทเพลงและบทรอยกรองงายๆ - เรองราวจากบทเรยนในกลม

สาระการเรยนรภาษาไทย และกลมสาระการเรยนรอน

- ขาวและเหตการณประจำาวน ๖. อานหนงสอตามความ

สนใจอยางสมำาเสมอและนำาเสนอเรองทอาน

การอานหนงสอตามความสนใจ เชน - หนงสอทนกเรยนสนใจและเหมาะสมกบวย - หนงสอทครและนกเรยนกำาหนดรวมกน

๗. อานขอเขยนเชงอธบาย และปฏบตตามคำาสงหรอขอแนะนำา

การอานขอเขยนเชงอธบาย และปฏบตตามคำาสงหรอขอแนะนำา- การใชสถานทสาธารณะ - คำาแนะนำาการใชเครองใชท

จำาเปนในบานและในโรงเรยน๘. มมารยาทในการอาน มารยาทในการอาน เชน

- ไมอานเสยงดงรบกวนผอน - ไมเลนกนขณะทอาน - ไมทำาลายหนงสอ

10

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง - ไมควรแยงอานหรอชะโงกหนา

ไปอานขณะทผอนกำาลงอานอย ป.๓ ๑. อานออกเสยงคำา

ขอความ เรองสนๆ และบทรอยกรองงายๆ ไดถกตอง คลองแคลว

๒. อธบายความหมายของคำาและขอความทอาน

การอานออกเสยงและการบอกความหมายของคำา คำาคลองจอง ขอความ และบทรอยกรองงายๆ ทประกอบดวยคำาพนฐานเพมจาก ป.๒ ไมนอยกวา ๑,๒๐๐ คำา รวมทงคำาทเรยนรในกลมสาระการเรยนรอน ประกอบดวย- คำาทมตวการนต- คำาทม รร- คำาทมพยญชนะและสระไมออกเสยง- คำาพอง- คำาพเศษอนๆ เชน คำาทใช ฑ ฤ ฤๅ

๓. ตงคำาถามและตอบคำาถามเชงเหตผลเกยวกบเรองทอาน

การอานจบใจความจากสอตางๆ เชน- นทานหรอเรองเกยวกบทองถน

๔. ลำาดบเหตการณและคาดคะเนเหตการณจากเรองทอานโดยระบเหตผลประกอบ

๕. สรปความรและขอคดจากเรองทอานเพอนำาไปใชในชวตประจำาวน

- เรองเลาสนๆ- บทเพลงและบทรอยกรอง- บทเรยนในกลมสาระการเรยนรอน- ขาวและเหตการณในชวต

ประจำาวนในทองถนและชมชน

๖. อานหนงสอตามความสนใจ อยางสมำาเสมอและนำาเสนอ

การอานหนงสอตามความสนใจ เชน - หนงสอทนกเรยนสนใจและ

11

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางเรองทอาน เหมาะสมกบวย

- หนงสอทครและนกเรยนกำาหนดรวมกน

๗. อานขอเขยนเชงอธบายและปฏบตตามคำาสงหรอขอแนะนำา

การอานขอเขยนเชงอธบาย และปฏบตตามคำาสงหรอขอแนะนำา- คำาแนะนำาตางๆ ในชวตประจำาวน- ประกาศ ปายโฆษณา และคำาขวญ

๘. อธบายความหมายของขอมลจากแผนภาพ แผนท และแผนภม

การอานขอมลจากแผนภาพ แผนท และแผนภม

๙. มมารยาทในการอาน มารยาทในการอาน เชน- ไมอานเสยงดงรบกวนผอน- ไมเลนกนขณะทอาน- ไมทำาลายหนงสอ- ไมควรแยงอานหรอชะโงกหนา

ไปอานขณะทผอนกำาลงอาน ป.๔ ๑. อานออกเสยงบทรอย

แกวและ บทรอยกรองไดถกตอง

๒. อธบายความหมายของคำา ประโยค และสำานวนจากเรองทอาน

การอานออกเสยงและการบอกความหมายของบทรอยแกวและบทรอยกรองทประกอบดวย- คำาทม ร ล เปนพยญชนะตน- คำาทมพยญชนะควบกลำา - คำาทมอกษรนำา- คำาประสม- อกษรยอและเครองหมาย

วรรคตอน- ประโยคทมสำานวนเปนคำา

พงเพย สภาษต ปรศนาคำาทาย และเครองหมายวรรค

12

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางตอน

การอานบทรอยกรองเปนทำานองเสนาะ

๓. อานเรองสนๆ ตามเวลาทกำาหนดและตอบคำาถามจากเรองทอาน

๔. แยกขอเทจจรงและขอคดเหน จากเรองทอาน

๕. คาดคะเนเหตการณจากเรองทอานโดยระบเหตผลประกอบ

๖. สรปความรและขอคดจากเรองทอาน

การอานจบใจความจากสอตางๆ เชน- เรองสน ๆ- เรองเลาจากประสบการณ- นทานชาดก- บทความ- บทโฆษณา - งานเขยนประเภทโนมนาวใจ

เพอนำาไปใชในชวตประจำาวน

- ขาวและเหตการณประจำาวน - สารคดและบนเทงคด

๗. อานหนงสอทมคณคาตามความสนใจอยางสมำาเสมอและแสดงความคดเหนเกยวกบเรองทอาน

การอานหนงสอตามความสนใจ เชน- หนงสอทนกเรยนสนใจและเหมาะสมกบวย- หนงสอทครและนกเรยนกำาหนดรวมกน

๘. มมารยาทในการอาน มารยาทในการอานป.๕ ๑. อานออกเสยงบทรอย

แกวและ บทรอยกรองไดถกตอง

๒. อธบายความหมายของคำา ประโยคและขอความทเปนการบรรยาย และการพรรณนา

๓. อธบายความหมายโดย

การอานออกเสยงและการบอกความหมายของบทรอยแกวและบทรอยกรองทประกอบดวย - คำาทมพยญชนะควบกลำา- คำาทมอกษรนำา- คำาทมตวการนต- อกษรยอและเครองหมายวรรคตอน

13

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางนย จากเรองทอานอยางหลากหลาย

- ขอความทเปนการบรรยายและพรรณนา- ขอความทมความหมายโดยนย

การอานบทรอยกรองเปนทำานองเสนาะ

๔. แยกขอเทจจรงและขอคดเหนจากเรองทอาน

๕. วเคราะหและแสดงความคดเหนเกยวกบเรองทอานเพอนำาไปใช ในการดำาเนนชวต

การอานจบใจความจากสอตางๆ เชน

- วรรณคดในบทเรยน- บทความ- บทโฆษณา - งานเขยนประเภทโนมนาวใจ- ขาวและเหตการณประจำาวน

๖. อานงานเขยนเชงอธบาย คำาสง ขอแนะนำา และปฏบตตาม

การอานงานเขยนเชงอธบาย คำาสง ขอแนะนำา และปฏบตตาม เชน- การใชพจนานกรม- การใชวสดอปกรณ- การอานฉลากยา - คมอและเอกสารของโรงเรยน

ทเกยวของกบนกเรยน- ขาวสารทางราชการ

๗. อานหนงสอทมคณคาตามความสนใจอยางสมำาเสมอและแสดงความคดเหนเกยวกบเรองทอาน

การอานหนงสอตามความสนใจ เชน - หนงสอทนกเรยนสนใจและเหมาะสมกบวย - หนงสอทครและนกเรยนกำาหนดรวมกน

๘. มมารยาทในการอาน มารยาทในการอานป.๖ ๑. อานออกเสยงบทรอย

แกวและ บทรอย การอานออกเสยงและการบอก

ความหมายของบทรอยแกว

14

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางกรองไดถกตอง

๒. อธบายความหมายของคำา ประโยคและขอความทเปนโวหาร

และบทรอยกรอง ประกอบดวย- คำาทมพยญชนะควบกลำา - คำาทมอกษรนำา

- คำาทมตวการนต- คำาทมาจากภาษาตางประเทศ- อกษรยอและเครองหมายวรรคตอน- วน เดอน ปแบบไทย- ขอความทเปนโวหารตางๆ - สำานวนเปรยบเทยบ

การอานบทรอยกรองเปนทำานองเสนาะ

๓. อานเรองสนๆ อยางหลากหลาย โดยจบเวลาแลวถามเกยวกบเรองทอาน

๔. แยกขอเทจจรงและขอคดเหนจากเรองทอาน

การอานจบใจความจากสอตางๆ เชน

- เรองสน ๆ - นทานและเพลงพนบาน- บทความ

๕. อธบายการนำาความรและความคด จากเรองทอานไปตดสนใจแกปญหา ในการดำาเนนชวต

- พระบรมราโชวาท- สารคด- เรองสน- งานเขยนประเภทโนมนาว- บทโฆษณา - ขาว และเหตการณสำาคญ

การอานเรว๖. อานงานเขยนเชงอธบาย

คำาสง ขอแนะนำา และปฏบตตาม

การอานงานเขยนเชงอธบาย คำาสง ขอแนะนำา และปฏบตตาม- การใชพจนานกรม - การปฏบตตนในการอยรวม

15

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางกนในสงคม - ขอตกลงในการอยรวมกนใน

โรงเรยน และการใชสถานทสาธารณะในชมชนและทองถน

๗. อธบายความหมายของขอมล จากการอานแผนผง แผนท แผนภม และกราฟ

การอานขอมลจากแผนผง แผนท แผนภม และกราฟ

๘. อานหนงสอตามความสนใจ และอธบายคณคาทไดรบ

การอานหนงสอตามความสนใจ เชน- หนงสอทนกเรยนสนใจและเหมาะสมกบวย- หนงสออานทครและนกเรยนกำาหนดรวมกน

๙. มมารยาทในการอาน มารยาทในการอานม.๑ ๑. อานออกเสยงบทรอย

แกว และ บทรอยกรองไดถกตองเหมาะสมกบเรองทอาน

การอานออกเสยง ประกอบดวย - บทรอยแกวทเปนบทบรรยาย - บทรอยกรอง เชน กลอนสภาพ

กลอนสกวา กาพยยาน ๑๑ กาพยฉบง ๑๖ กาพยสรางคนางค ๒๘ และโคลงสสภาพ

๒. จบใจความสำาคญจากเรองทอาน

การอานจบใจความจากสอตางๆ เชน

๓. ระบเหตและผล และขอเทจจรงกบขอคดเหนจากเรองทอาน

๔. ระบและอธบายคำาเปรยบเทยบ และคำาทมหลายความหมายในบรบทตางๆ จากการอาน

๕. ตความคำายากในเอกสารวชาการ โดยพจารณาจาก

- เรองเลาจากประสบการณ - เรองสน - บทสนทนา- นทานชาดก - วรรณคดในบทเรยน- งานเขยนเชงสรางสรรค - บทความ

16

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางบรบท

๖. ระบขอสงเกตและความสมเหตสมผลของงานเขยนประเภทชกจง โนมนาวใจ

- สารคด- บนเทงคด- เอกสารทางวชาการทมคำา

ประโยค และขอความทตองใชบรบทชวยพจารณาความหมาย

- งานเขยนประเภทชกจงโนมนาวใจเชงสรางสรรค

๗. ปฏบตตามคมอแนะนำาวธการใชงาน ของเครองมอหรอเครองใชในระดบทยากขน

การอานและปฏบตตามเอกสารคมอ

๘. วเคราะหคณคาทไดรบจากการอานงานเขยนอยางหลากหลายเพอนำาไปใชแกปญหาในชวต

การอานหนงสอตามความสนใจ เชน

- หนงสอทนกเรยนสนใจและเหมาะสมกบวย- หนงสออานทครและนกเรยนกำาหนดรวมกน

๙. มมารยาทในการอาน มารยาทในการอานม.๒ ๑. อานออกเสยงบทรอย

แกว และ บทรอยกรองไดถกตอง

การอานออกเสยง ประกอบดวย- บทรอยแกวทเปนบทบรรยายและบทพรรณนา - บทรอยกรอง เชน กลอนบท

ละคร กลอนนทาน กลอนเพลงยาว และกาพยหอโคลง

๒. จบใจความสำาคญ สรปความ และอธบายรายละเอยดจากเรองทอาน

๓. เขยนผงความคดเพอแสดงความเขาใจในบทเรยนตางๆ ทอาน

๔. อภปรายแสดงความคดเหน และ ขอโตแยง

การอานจบใจความจากสอตางๆ เชน

- วรรณคดในบทเรยน- บทความ - บนทกเหตการณ- บทสนทนา- บทโฆษณา- งานเขยนประเภทโนมนาวใจ

17

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางเกยวกบเรองทอาน

๕. วเคราะหและจำาแนกขอเทจจรง ขอมลสนบสนน และขอคดเหนจากบทความทอาน

๖. ระบขอสงเกตการชวนเชอ การ โนมนาว หรอความสมเหตสมผลของงานเขยน

- งานเขยนหรอบทความแสดงขอเทจจรง- เรองราวจากบทเรยนในกลม

สาระการเรยนรภาษาไทย และกลมสาระการเรยนรอน

๗. อานหนงสอ บทความ หรอคำาประพนธอยางหลากหลาย และประเมนคณคาหรอแนวคดทไดจากการอาน เพอนำาไปใชแกปญหาในชวต

การอานตามความสนใจ เชน- หนงสออานนอกเวลา- หนงสอทนกเรยนสนใจและเหมาะสมกบวย- หนงสออานทครและนกเรยนกำาหนดรวมกน

๘. มมารยาทในการอาน มารยาทในการอานม.๓ ๑. อานออกเสยงบทรอย

แกว และ บทรอยกรองไดถกตองและเหมาะสมกบเรองทอาน

การอานออกเสยง ประกอบดวย - บทรอยแกวทเปนบทความ

ทวไปและบทความปกณกะ - บทรอยกรอง เชน กลอนบท

ละคร กลอนเสภา กาพยยาน ๑๑ กาพยฉบง ๑๖ และโคลงสสภาพ

๒. ระบความแตกตางของคำาทมความหมายโดยตรงและความหมายโดยนย

๓. ระบใจความสำาคญและรายละเอยดของขอมลทสนบสนนจากเรองทอาน

๔. อานเรองตางๆ แลวเขยนกรอบแนวคด ผงความคด บนทก ยอความและรายงาน

๕. วเคราะห วจารณ และประเมนเรอง ทอานโดย

การอานจบใจความจากสอตางๆ เชน

- วรรณคดในบทเรยน - ขาวและเหตการณสำาคญ- บทความ- บนเทงคด - สารคด - สารคดเชงประวต- ตำานาน - งานเขยนเชงสรางสรรค - เรองราวจากบทเรยนในกลม

สาระการเรยนรภาษาไทย และ

18

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางใชกลวธการเปรยบเทยบเพอใหผอานเขาใจไดดขน

๖. ประเมนความถกตองของขอมล ทใชสนบสนนในเรองทอาน

๗. วจารณความสมเหตสมผล การลำาดบความ และความเปนไปไดของเรอง

๘. วเคราะหเพอแสดงความคดเหนโตแยงเกยวกบเรองทอาน

กลมสาระการเรยนรอน

๙. ตความและประเมนคณคา และแนวคดทไดจากงานเขยนอยางหลากหลายเพอนำาไปใชแกปญหา ในชวต

การอานตามความสนใจ เชน- หนงสออานนอกเวลา- หนงสออานตามความสนใจ

และตามวยของนกเรยน- หนงสออานทครและนกเรยนรวมกนกำาหนด

๑๐. มมารยาทในการอาน มารยาทในการอานม.๔-ม.๖

๑. อานออกเสยงบทรอยแกว และ บทรอยกรองไดอยางถกตอง ไพเราะ และเหมาะสมกบเรองทอาน

การอานออกเสยง ประกอบดวย- บทรอยแกวประเภทตางๆ เชน

บทความ นวนยาย และความเรยง

- บทรอยกรอง เชน โคลง ฉนท กาพย กลอน ราย และลลต

๒. ตความ แปลความ และขยายความเรองทอาน

๓. วเคราะหและวจารณเรองทอาน ในทกๆ ดานอยางมเหตผล

๔. คาดคะเนเหตการณจากเรองทอาน และประเมนคา

การอานจบใจความจากสอตางๆ เชน

- ขาวสารจากสอสงพมพ สออเลกทรอนกสและแหลงเรยนรตาง ๆ ในชมชน

- บทความ- นทาน

19

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางเพอนำาความร ความคดไปใชตดสนใจแกปญหาในการดำาเนนชวต

๕. วเคราะห วจารณ แสดงความคดเหนโตแยงกบเรองทอาน และเสนอความคดใหมอยางมเหตผล

๖. ตอบคำาถามจากการอานประเภทตางๆ ภายในเวลาทกำาหนด

๗. อานเรองตางๆ แลวเขยนกรอบแนวคดผงความคด บนทก ยอความ และรายงาน

๘. สงเคราะหความรจากการอาน สอสงพมพ สออเลกทรอนกสและแหลงเรยนรตางๆ มาพฒนาตน พฒนาการเรยน และพฒนาความรทางอาชพ

- เรองสน - นวนยาย- วรรณกรรมพนบาน- วรรณคดในบทเรยน- บทโฆษณา - สารคด - บนเทงคด - ปาฐกถา- พระบรมราโชวาท - เทศนา - คำาบรรยาย- คำาสอน - บทรอยกรองรวมสมย - บทเพลง- บทอาเศยรวาท - คำาขวญ

๙. มมารยาทในการอาน มารยาทในการอาน

20

สาระท ๒ การเขยน

มาตรฐาน ท ๒.๑ ใชกระบวนการเขยนเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และเขยนเรองราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยางมประสทธภาพ

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางป.๑ ๑. คดลายมอตวบรรจงเตม

บรรทด การคดลายมอตวบรรจงเตม

บรรทดตามรปแบบการเขยนตวอกษรไทย

๒. เขยนสอสารดวยคำาและประโยคงายๆ

การเขยนสอสาร- คำาทใชในชวตประจำาวน- คำาพนฐานในบทเรยน - คำาคลองจอง- ประโยคงายๆ

๓. มมารยาทในการเขยน มารยาทในการเขยน เชน- เขยนใหอานงาย สะอาด ไมขดฆา- ไมขดเขยนในทสาธารณะ- ใชภาษาเขยนเหมาะสมกบเวลา

สถานท และบคคลป.๒ ๑. คดลายมอตวบรรจงเตม

บรรทด การคดลายมอตวบรรจงเตม

บรรทดตามรปแบบการเขยนตวอกษรไทย

๒. เขยนเรองสนๆ เกยวกบประสบการณ

การเขยนเรองสนๆ เกยวกบประสบการณ

๓. เขยนเรองสนๆ ตามจนตนาการ

การเขยนเรองสนๆ ตามจนตนาการ

๔. มมารยาทในการเขยน มารยาทในการเขยน เชน

21

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง- เขยนใหอานงาย สะอาด ไมขดฆา- ไมขดเขยนในทสาธารณะ- ใชภาษาเขยนเหมาะสมกบเวลา

สถานท และบคคล- ไมเขยนลอเลยนผอนหรอทำาใหผอนเสยหาย

ป.๓ ๑. คดลายมอตวบรรจงเตมบรรทด

การคดลายมอตวบรรจงเตมบรรทดตามรปแบบการเขยน ตวอกษรไทย

๒ เขยนบรรยายเกยวกบสงใดสงหนง ไดอยางชดเจน

การเขยนบรรยายเกยวกบลกษณะของ คน สตว สงของ สถานท

๓. เขยนบนทกประจำาวน การเขยนบนทกประจำาวน๔. เขยนจดหมายลาคร การเขยนจดหมายลาคร๕. เขยนเรองตามจนตนาการ

การเขยนเรองตามจนตนาการจากคำา ภาพ และหวขอทกำาหนด

๖. มมารยาทในการเขยน มารยาทในการเขยน เชน- เขยนใหอานงาย สะอาด ไมขดฆา- ไมขดเขยนในทสาธารณะ- ใชภาษาเขยนเหมาะสมกบเวลา

สถานท และบคคล- ไมเขยนลอเลยนผอนหรอทำาใหผอนเสยหาย

ป.๔ ๑. คดลายมอตวบรรจงเตมบรรทดและครงบรรทด

การคดลายมอตวบรรจงเตมบรรทดและครงบรรทดตามรปแบบการเขยนตวอกษรไทย

๒. เขยนสอสารโดยใชคำาไดถกตองชดเจน และเหมาะ

การเขยนสอสาร เชน- คำาขวญ

22

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางสม - คำาแนะนำา

๓. เขยนแผนภาพโครงเรองและแผนภาพความคดเพอใชพฒนางานเขยน

การนำาแผนภาพโครงเรองและแผนภาพความคดไปพฒนางานเขยน

๔. เขยนยอความจากเรองสนๆ

การเขยนยอความจากสอตางๆ เชน นทาน ความเรยงประเภทตางๆ ประกาศ จดหมาย คำาสอน

๕. เขยนจดหมายถงเพอนและบดามารดา

การเขยนจดหมายถงเพอนและบดามารดา

๖. เขยนบนทกและเขยนรายงานจากการศกษาคนควา

การเขยนบนทกและเขยนรายงานจากการศกษาคนควา

๗. เขยนเรองตามจนตนาการ

การเขยนเรองตามจนตนาการ

๘. มมารยาทในการเขยน มารยาทในการเขยนป.๕ ๑. คดลายมอตวบรรจงเตม

บรรทด และครงบรรทด การคดลายมอตวบรรจงเตม

บรรทดและ ครงบรรทดตามรปแบบการเขยนตวอกษรไทย

๒. เขยนสอสารโดยใชคำาไดถกตองชดเจน และเหมาะสม

การเขยนสอสาร เชน - คำาขวญ- คำาอวยพร- คำาแนะนำาและคำาอธบายแสดงขนตอน

๓. เขยนแผนภาพโครงเรองและแผนภาพความคดเพอใชพฒนางานเขยน

การนำาแผนภาพโครงเรองและแผนภาพความคดไปพฒนางานเขยน

23

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง๔. เขยนยอความจากเรองทอาน

การเขยนยอความจากสอตางๆ เชน นทาน ความเรยงประเภทตางๆ ประกาศ แจงความ แถลงการณ จดหมาย คำาสอน โอวาท คำาปราศรย

๕. เขยนจดหมายถงผปกครองและญาต

การเขยนจดหมายถงผปกครองและญาต

๖. เขยนแสดงความรสกและความคดเหนไดตรงตามเจตนา

การเขยนแสดงความรสกและความคดเหน

๗. กรอกแบบรายการตางๆ

การกรอกแบบรายการ- ใบฝากเงนและใบถอนเงน- ธนาณต- แบบฝากสงพสดไปรษณยภณฑ

๘. เขยนเรองตามจนตนาการ

การเขยนเรองตามจนตนาการ

๙. มมารยาทในการเขยน มารยาทในการเขยนป.๖ ๑. คดลายมอตวบรรจงเตม

บรรทด และครงบรรทด การคดลายมอตวบรรจงเตม

บรรทดและ ครงบรรทดตามรปแบบการเขยนตวอกษรไทย

๒. เขยนสอสารโดยใชคำาไดถกตองชดเจน และเหมาะสม

การเขยนสอสาร เชน - คำาขวญ- คำาอวยพร- ประกาศ

๓. เขยนแผนภาพโครงเรองและแผนภาพความคดเพอใชพฒนางานเขยน

การเขยนแผนภาพโครงเรองและแผนภาพความคด

๔. เขยนเรยงความ การเขยนเรยงความ

24

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง๕. เขยนยอความจากเรองทอาน

การเขยนยอความจากสอตางๆ เชน นทาน ความเรยงประเภทตางๆ ประกาศ แจงความ แถลงการณ จดหมาย คำาสอน โอวาท คำาปราศรย สนทรพจน รายงาน ระเบยบ คำาสง

๖. เขยนจดหมายสวนตว การเขยนจดหมายสวนตว- จดหมายขอโทษ- จดหมายแสดงความขอบคณ- จดหมายแสดงความเหนใจ- จดหมายแสดงความยนด

๗. กรอกแบบรายการตางๆ การกรอกแบบรายการ- แบบคำารองตางๆ- ใบสมครศกษาตอ- แบบฝากสงพสดและไปรษณยภณฑ

๘. เขยนเรองตามจนตนาการและสรางสรรค

การเขยนเรองตามจนตนาการและสรางสรรค

๙. มมารยาทในการเขยน มารยาทในการเขยนม.๑ ๑. คดลายมอตวบรรจงครง

บรรทด การคดลายมอตวบรรจงครง

บรรทดตามรปแบบการเขยนตวอกษรไทย

๒. เขยนสอสารโดยใชถอยคำาถกตองชดเจน เหมาะสม และสละสลวย

การเขยนสอสาร เชน - การเขยนแนะนำาตนเอง- การเขยนแนะนำาสถานทสำาคญๆ- การเขยนบนสออเลกทรอนกส

๓. เขยนบรรยายประสบการณโดยระบสาระสำาคญและรายละเอยด

การบรรยายประสบการณ

25

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางสนบสนน

๔. เขยนเรยงความ การเขยนเรยงความเชงพรรณนา

๕. เขยนยอความจากเรองทอาน

การเขยนยอความจากสอตางๆ เชน เรองสน คำาสอน โอวาท คำาปราศรย สนทรพจน รายงาน ระเบยบ คำาสง บทสนทนาเรองเลาประสบการณ

๖. เขยนแสดงความคดเหนเกยวกบสาระจากสอทไดรบ

การเขยนแสดงความคดเหนเกยวกบสาระจากสอตางๆ เชน- บทความ - หนงสออานนอกเวลา - ขาวและเหตการณประจำาวน - เหตการณสำาคญตางๆ

๗. เขยนจดหมายสวนตวและจดหมาย กจธระ

การเขยนจดหมายสวนตว- จดหมายขอความชวยเหลอ- จดหมายแนะนำา

การเขยนจดหมายกจธระ - จดหมายสอบถามขอมล

๘. เขยนรายงานการศกษาคนควาและโครงงาน

การเขยนรายงาน ไดแก - การเขยนรายงานจากการศกษาคนควา- การเขยนรายงานโครงงาน

๙. มมารยาทในการเขยน มารยาทในการเขยนม.๒ ๑. คดลายมอตวบรรจงครง

บรรทด การคดลายมอตวบรรจงครง

บรรทดตามรปแบบการเขยน ตวอกษรไทย

๒. เขยนบรรยายและพรรณนา

การเขยนบรรยายและพรรณนา

๓. เขยนเรยงความ การเขยนเรยงความเกยวกบ

26

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางประสบการณ

๔. เขยนยอความ การเขยนยอความจากสอตางๆ เชน นทาน คำาสอน บทความทางวชาการ บนทกเหตการณ เรองราวในบทเรยนในกลมสาระการเรยนรอน นทานชาดก

๕. เขยนรายงานการศกษาคนควา

การเขยนรายงาน- การเขยนรายงานจากการศกษาคนควา- การเขยนรายงานโครงงาน

๖. เขยนจดหมายกจธระ การเขยนจดหมายกจธระ- จดหมายเชญวทยากร- จดหมายขอความอนเคราะห

๗. เขยนวเคราะห วจารณ และแสดงความร ความคดเหน หรอโตแยง ในเรองทอานอยางมเหตผล

การเขยนวเคราะห วจารณ และแสดงความร ความคดเหน หรอโตแยงจากสอตางๆ เชน- บทความ- บทเพลง- หนงสออานนอกเวลา- สารคด - บนเทงคด

๘. มมารยาทในการเขยน มารยาทในการเขยนม.๓ ๑. คดลายมอตวบรรจงครง

บรรทด การคดลายมอตวบรรจงครง

บรรทดตามรปแบบการเขยนตวอกษรไทย

๒. เขยนขอความโดยใชถอยคำาไดถกตองตามระดบภาษา

การเขยนขอความตามสถานการณและโอกาสตางๆ เชน- คำาอวยพรในโอกาสตางๆ- คำาขวญ- คำาคม

27

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง- โฆษณา- คตพจน- สนทรพจน

๓. เขยนชวประวตหรออตชวประวตโดยเลาเหตการณ ขอคดเหน และทศนคตในเรองตางๆ

การเขยนอตชวประวตหรอชวประวต

๔. เขยนยอความ การเขยนยอความจากสอตางๆ เชน นทาน ประวต ตำานาน สารคดทางวชาการ พระราชดำารส พระบรมราโชวาท จดหมายราชการ

๕. เขยนจดหมายกจธระ การเขยนจดหมายกจธระ - จดหมายเชญวทยากร- จดหมายขอความอนเคราะห- จดหมายแสดงความขอบคณ

๖. เขยนอธบาย ชแจง แสดงความคดเหนและโตแยงอยางมเหตผล

การเขยนอธบาย ชแจง แสดงความคดเหน และโตแยงในเรองตางๆ

๗. เขยนวเคราะห วจารณ และแสดงความร ความคดเหน หรอโตแยง ในเรองตางๆ

การเขยนวเคราะห วจารณ และแสดงความร ความคดเหน หรอโตแยงจากสอตางๆ เชน- บทโฆษณา - บทความทางวชาการ

๘. กรอกแบบสมครงานพรอมเขยนบรรยายเกยวกบความรและทกษะ ของตนเองทเหมาะสมกบงาน

การกรอกแบบสมครงาน

๙. เขยนรายงานการศกษาคนควา และโครงงาน

การเขยนรายงาน ไดแก- การเขยนรายงานจากการศกษาคนควา- การเขยนรายงานโครงงาน

๑๐. มมารยาทในการเขยน มารยาทในการเขยนม.๔- ๑. เขยนสอสารในรปแบบ การเขยนสอสารในรปแบบตางๆ

28

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม.๖ ตางๆ ได ตรงตาม

วตถประสงค โดยใชภาษาเรยบเรยงถกตอง มขอมล และสาระสำาคญชดเจน

เชน- อธบาย - บรรยาย - พรรณนา - แสดงทรรศนะ - โตแยง - โนมนาว- เชญชวน- ประกาศ - จดหมายกจธระ - โครงการและรายงานการดำาเนนโครงการ - รายงานการประชม - การกรอกแบบรายการตางๆ

๒. เขยนเรยงความ การเขยนเรยงความ๓. เขยนยอความจากสอทม

รปแบบ และเนอหาหลากหลาย

การเขยนยอความจากสอตางๆ เชน

- กวนพนธ และวรรณคด- เรองสน สารคด นวนยาย

บทความทางวชาการ และวรรณกรรมพนบาน

๔. ผลตงานเขยนของตนเองในรปแบบตางๆ

การเขยนในรปแบบตางๆ เชน - สารคด - บนเทงคด

๕. ประเมนงานเขยนของผอน แลวนำามาพฒนางานเขยนของตนเอง

การประเมนคณคางานเขยนในดานตางๆ เชน

- แนวคดของผเขยน- การใชถอยคำา- การเรยบเรยง- สำานวนโวหาร - กลวธในการเขยน

๖. เขยนรายงานการศกษา การเขยนรายงานเชงวชาการ

29

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางคนควา เรองทสนใจตามหลกการเขยนเชงวชาการ และใชขอมลสารสนเทศอางองอยางถกตอง

การเขยนอางองขอมลสารสนเทศ

๗. บนทกการศกษาคนควาเพอนำาไปพฒนาตนเองอยางสมำาเสมอ

การเขยนบนทกความรจากแหลงเรยนรทหลากหลาย

๘. มมารยาทในการเขยน มารยาทในการเขยน

สาระท ๓ การฟง การด และการพด

มาตรฐาน ท ๓.๑ สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความร ความคด และความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางป.๑ ๑. ฟงคำาแนะนำา คำาสงงายๆ

และปฏบตตาม การฟงและปฏบตตามคำาแนะนำา คำาสงงายๆ

30

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง๒. ตอบคำาถามและเลาเรอง

ทฟงและด ทงทเปนความรและความบนเทง

๓. พดแสดงความคดเหนและความรสกจากเรองทฟงและด

การจบใจความและพดแสดงความคดเหน ความรสกจากเรองทฟงและด ทงทเปนความรและความบนเทง เชน- เรองเลาและสารคดสำาหรบเดก- นทาน - การตน- เรองขบขน

๔. พดสอสารไดตามวตถประสงค

การพดสอสารในชวตประจำาวน เชน

- การแนะนำาตนเอง- การขอความชวยเหลอ- การกลาวคำาขอบคณ- การกลาวคำาขอโทษ

๕. มมารยาทในการฟง การด และการพด

มารยาทในการฟง เชน- ตงใจฟง ตามองผพด- ไมรบกวนผอนขณะทฟง- ไมควรนำาอาหารหรอเครองดม

ไปรบประทานขณะทฟง- ใหเกยรตผพดดวยการปรบมอ- ไมพดสอดแทรกขณะทฟง

มารยาทในการด เชน- ตงใจด- ไมสงเสยงดงหรอแสดงอาการ

รบกวนสมาธของผอน มารยาทในการพด เชน

- ใชถอยคำาและกรยาทสภาพ เหมาะสมกบกาลเทศะ

- ใชนำาเสยงนมนวล - ไมพดสอดแทรกในขณะทผอนกำาลงพด

ป.๒ ๑. ฟงคำาแนะนำา คำาสงทซบซอน และปฏบตตาม

การฟงและปฏบตตามคำาแนะนำา คำาสงทซบซอน

31

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง๒. เลาเรองทฟงและดทงท

เปนความรและความบนเทง

๓. บอกสาระสำาคญของเรองทฟงและด

๔. ตงคำาถามและตอบคำาถามเกยวกบเรองทฟงและด

การจบใจความและพดแสดงความคดเหน ความรสกจากเรองทฟงและด ทงทเปนความรและความบนเทง เชน- เรองเลาและสารคดสำาหรบเดก- นทาน การตน และเรองขบขน

๕. พดแสดงความคดเหนและความรสกจากเรองทฟงและด

- รายการสำาหรบเดก- ขาวและเหตการณประจำาวน- เพลง

๖. พดสอสารไดชดเจนตรงตามวตถประสงค

การพดสอสารในชวตประจำาวน เชน

- การแนะนำาตนเอง- การขอความชวยเหลอ- การกลาวคำาขอบคณ- การกลาวคำาขอโทษ- การพดขอรองในโอกาสตางๆ- การเลาประสบการณในชวตประจำาวน

๗. มมารยาทในการฟง การด และการพด

มารยาทในการฟง เชน- ตงใจฟง ตามองผพด- ไมรบกวนผอนขณะทฟง- ไมควรนำาอาหารหรอเครองดม

ไปรบประทานขณะทฟง- ไมพดสอดแทรกขณะทฟง

มารยาทในการด เชน- ตงใจด- ไมสงเสยงดงหรอแสดงอาการ

รบกวนสมาธของผอน มารยาทในการพด เชน

- ใชถอยคำาและกรยาทสภาพ

32

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางเหมาะสมกบกาลเทศะ

- ใชนำาเสยงนมนวล - ไมพดสอดแทรกในขณะทผอนกำาลงพด- ไมพดลอเลยนใหผอนไดรบ

ความอบอายหรอเสยหาย ป.๓ ๑. เลารายละเอยดเกยวกบ

เรองทฟงและดทงทเปนความรและความบนเทง

๒. บอกสาระสำาคญจากการฟงและการด

๓. ตงคำาถามและตอบคำาถามเกยวกบเรองทฟงและด

๔. พดแสดงความคดเหนและความรสกจากเรองทฟงและด

การจบใจความและพดแสดงความคดเหนและความรสกจากเรองทฟงและดทงทเปนความรและความบนเทง เชน- เรองเลาและสารคดสำาหรบเดก - นทาน การตน เรองขบขน- รายการสำาหรบเดก - ขาวและเหตการณในชวตประจำาวน- เพลง

๕. พดสอสารไดชดเจนตรงตามวตถประสงค

การพดสอสารในชวตประจำาวน เชน

- การแนะนำาตนเอง- การแนะนำาสถานทในโรงเรยน

และในชมชน- การแนะนำา/เชญชวนเกยวกบ

การปฏบตตนในดานตางๆ เชน การรกษาความสะอาดของรางกาย

- การเลาประสบการณในชวตประจำาวน- การพดในโอกาสตางๆ เชน

การพดขอรอง การพดทกทาย การกลาวขอบคณและขอโทษ

33

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางการพดปฏเสธ และการพดชกถาม

๖. มมารยาทในการฟง การด และการพด

มารยาทในการฟง เชน- ตงใจฟง ตามองผพด- ไมรบกวนผอนขณะทฟง- ไมควรนำาอาหารหรอเครองดม

ไปรบประทานขณะทฟง- ไมแสดงกรยาทไมเหมาะสม

เชน โห ฮา หาว - ใหเกยรตผพดดวยการปรบมอ- ไมพดสอดแทรกขณะทฟง

มารยาทในการด เชน- ตงใจด- ไมสงเสยงดงหรอแสดงอาการ

รบกวนสมาธของผอน มารยาทในการพด เชน

- ใชถอยคำาและกรยาทสภาพ เหมาะสมกบกาลเทศะ

- ใชนำาเสยงนมนวล - ไมพดสอดแทรกในขณะทผอน

กำาลงพด- ไมพดลอเลยนใหผอนไดรบ

ความอบอายหรอเสยหาย ป.๔

๑. จำาแนกขอเทจจรงและ

ขอคดเหนจากเรองทฟงและด

๒. พดสรปความจากการฟงและด

๓. พดแสดงความร ความคดเหน และความ

การจำาแนกขอเทจจรงและขอคดเหนจากเรองทฟงและด ในชวตประจำาวน

การจบใจความ และการพดแสดงความร ความคดในเรองทฟงและด จากสอตางๆ เชน - เรองเลา

34

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางรสกเกยวกบเรองทฟงและด

๔. ตงคำาถามและตอบคำาถามเชงเหตผลจากเรองทฟงและด

- บทความสนๆ - ขาวและเหตการณประจำาวน- โฆษณา- สออเลกทรอนกส - เรองราวจากบทเรยนกลม

สาระการเรยนรภาษาไทย และกลมสาระการเรยนรอน

๕. รายงานเรองหรอประเดนทศกษาคนควาจากการฟง การด และการสนทนา

การรายงาน เชน- การพดลำาดบขนตอนการปฏบตงาน- การพดลำาดบเหตการณ

๖. มมารยาทในการฟง การด และการพด

มารยาทในการฟง การด และการพด

ป.๕ ๑. พดแสดงความร ความคดเหน และความรสกจากเรองทฟงและด

การจบใจความ และการพดแสดงความร ความคดในเรองทฟงและด จากสอตางๆ เชน

๒. ตงคำาถามและตอบคำาถามเชงเหตผลจากเรองทฟงและด

๓. วเคราะหความนาเชอถอจากเรอง ทฟงและดอยางมเหตผล

- เรองเลา - บทความ - ขาวและเหตการณประจำาวน - โฆษณา - สอสออเลกทรอนกส

การวเคราะหความนาเชอถอจากเรองทฟงและดในชวตประจำาวน

๔. พดรายงานเรองหรอประเดนทศกษาคนควาจากการฟง การด และการสนทนา

การรายงาน เชน- การพดลำาดบขนตอนการปฏบตงาน- การพดลำาดบเหตการณ

๕. มมารยาทในการฟง การด และการพด

มารยาทในการฟง การด และการพด

ป.๖ ๑. พดแสดงความร ความเขาใจจดประสงคของ

การพดแสดงความร ความเขาใจในจดประสงคของเรองทฟงและ

35

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางเรองทฟงและด

๒. ตงคำาถามและตอบคำาถามเชงเหตผล จากเรองทฟงและด

ดจากสอตางๆ ไดแก- สอสงพมพ- สออเลกทรอนกส

๓. วเคราะหความนาเชอถอจากการฟงและดสอโฆษณาอยางมเหตผล

การวเคราะหความนาเชอถอจากการฟงและดสอโฆษณา

๔. พดรายงานเรองหรอประเดนทศกษาคนควาจากการฟง การด และการสนทนา

การรายงาน เชน- การพดลำาดบขนตอนการปฏบตงาน- การพดลำาดบเหตการณ

๕. พดโนมนาวอยางมเหตผล และนาเชอถอ

การพดโนมนาวในสถานการณตางๆ เชน

- การเลอกตงกรรมการนกเรยน- การรณรงคดานตางๆ- การโตวาท

๖. มมารยาทในการฟง การด และการพด

มารยาทในการฟง การด และการพด

ม.๑ ๑. พดสรปใจความสำาคญของเรองทฟงและด

๒. เลาเรองยอจากเรองทฟงและด

๓. พดแสดงความคดเหนอยางสรางสรรคเกยวกบเรองทฟงและด

๔. ประเมนความนาเชอถอของสอ ทมเนอหาโนมนาวใจ

การพดสรปความ พดแสดงความร ความคดอยางสรางสรรคจากเรองทฟงและด

การพดประเมนความนาเชอถอของสอทมเนอหาโนมนาว

๕. พดรายงานเรองหรอประเดนทศกษาคนควาจากการฟง การด และการสนทนา

การพดรายงานการศกษาคนควาจากแหลงเรยนรตางๆ ในชมชน และทองถนของตน

๖. มมารยาทในการฟง การด และการพด

มารยาทในการฟง การด และการพด

ม.๒ ๑. พดสรปใจความสำาคญของเรองทฟงและด

การพดสรปความจากเรองทฟงและด

๒. วเคราะหขอเทจจรง การพดวเคราะหและวจารณจาก

36

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางขอคดเหน และความนาเชอถอของขาวสารจากสอตางๆ

๓. วเคราะหและวจารณเรองทฟงและดอยางมเหตผลเพอนำาขอคดมาประยกตใชในการดำาเนนชวต

เรองทฟงและด

๔. พดในโอกาสตางๆ ไดตรงตามวตถประสงค

การพดในโอกาสตางๆ เชน- การพดอวยพร- การพดโนมนาว- การพดโฆษณา

๕. พดรายงานเรองหรอประเดนทศกษาคนควา

การพดรายงานการศกษาคนควาจากแหลงเรยนรตางๆ

๖. มมารยาทในการฟง การด และการพด

มารยาทในการฟง การด และการพด

ม.๓ ๑. แสดงความคดเหนและประเมนเรองจากการฟงและการด

๒. วเคราะหและวจารณเรองทฟงและด เพอนำาขอคดมาประยกตใชในการดำาเนนชวต

การพดแสดงความคดเหน และประเมนเรองจากการฟงและการด

การพดวเคราะหวจารณจากเรองทฟงและด

๓. พดรายงานเรองหรอประเดนทศกษาคนควาจากการฟง การด และการสนทนา

การพดรายงานการศกษาคนควาเกยวกบ ภมปญญาทองถน

๔. พดในโอกาสตางๆ ไดตรงตามวตถประสงค

การพดในโอกาสตางๆ เชน- การพดโตวาท - การอภปราย- การพดยอวาท

๕. พดโนมนาวโดยนำาเสนอหลกฐานตามลำาดบเนอหาอยางมเหตผลและนาเชอถอ

การพดโนมนาว

๖. มมารยาทในการฟง การด และการพด

มารยาทในการฟง การด และการพด

37

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม.๔-ม.๖

๑. สรปแนวคด และแสดงความคดเหนจากเรองทฟงและด

การพดสรปแนวคด และการแสดงความคดเหนจากเรองทฟงและด

๒. วเคราะห แนวคด การใชภาษา และความนาเชอถอจากเรองทฟงและด

การวเคราะหแนวคด การใชภาษา และความนาเชอถอจากเรองทฟงและด

อยางมเหตผล๓. ประเมนเรองทฟงและด

แลวกำาหนดแนวทางนำาไปประยกตใชในการดำาเนนชวต

๔. มวจารณญาณในการเลอกเรองทฟงและด

การเลอกเรองทฟงและดอยางมวจารณญาณ การประเมนเรองทฟงและดเพอ

กำาหนดแนวทางนำาไปประยกตใช

๕. พดในโอกาสตางๆ พดแสดงทรรศนะ โตแยง โนมนาวใจ และเสนอแนวคดใหมดวยภาษาถกตองเหมาะสม

การพดในโอกาสตางๆ เชน- การพดตอทประชมชน - การพดอภปราย - การพดแสดงทรรศนะ- การพดโนมนาวใจ

๖. มมารยาทในการฟง การด และการพด

มารยาทในการฟง การด และการพด

สาระท ๔ หลกการใชภาษาไทย

มาตรฐาน ท ๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางป.๑ ๑. บอกและเขยนพยญชนะ

สระ วรรณยกต และเลขไทย

พยญชนะ สระ และวรรณยกต เลขไทย

๒. เขยนสะกดคำาและบอกความหมาย ของคำา

การสะกดคำา การแจกลก และการอานเปนคำา

มาตราตวสะกดทตรงตามมาตราและไมตรงตามมาตรา

38

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง การผนคำา ความหมายของคำา

๓. เรยบเรยงคำาเปนประโยคงาย ๆ

การแตงประโยค

๔. ตอคำาคลองจองงายๆ คำาคลองจองป.๒ ๑. บอกและเขยนพยญชนะ

สระ วรรณยกต และเลขไทย

พยญชนะ สระ และวรรณยกต เลขไทย

๒. เขยนสะกดคำาและบอกความหมาย ของคำา

การสะกดคำา การแจกลก และการอานเปนคำา มาตราตวสะกดทตรงตามมาตรา

และไมตรงตามมาตรา การผนอกษรกลาง อกษรสง และอกษรตำา คำาทมตวการนต คำาทมพยญชนะควบกลำา คำาทมอกษรนำา คำาทมความหมายตรงขามกน คำาทม รร ความหมายของคำา

๓. เรยบเรยงคำาเปนประโยคไดตรงตามเจตนาของการสอสาร

การแตงประโยค การเรยบเรยงประโยคเปนขอความสนๆ

๔. บอกลกษณะคำาคลองจอง คำาคลองจอง๕. เลอกใชภาษาไทยมาตรฐานและ ภาษาถนไดเหมาะสมกบกาลเทศะ

ภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาถน

ป.๓ ๑. เขยนสะกดคำาและบอกความหมา ของคำา

การสะกดคำา การแจกลก และการอานเปนคำา มาตราตวสะกดทตรงตามมาตรา

39

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางและไมตรงตามมาตรา

การผนอกษรกลาง อกษรสง และอกษรตำา คำาทมพยญชนะควบกลำา คำาทมอกษรนำา คำาทประวสรรชนยและคำาทไมประวสรรชนย คำาทม ฤ ฤๅ คำาทใช บน บรร คำาทใช รร คำาทมตวการนต ความหมายของคำา

๓. ระบชนดและหนาทของคำาในประโยค

ชนดของคำา ไดแก- คำานาม- คำาสรรพนาม- คำากรยา

๔. ใชพจนานกรมคนหาความหมายของคำา

การใชพจนานกรม

๕. แตงประโยคงายๆ การแตงประโยคเพอการสอสาร ไดแก- ประโยคบอกเลา- ประโยคปฏเสธ- ประโยคคำาถาม- ประโยคขอรอง- ประโยคคำาสง

๖. แตงคำาคลองจองและคำาขวญ

คำาคลองจอง คำาขวญ

๗. เลอกใชภาษาไทยมาตรฐานและ ภาษาถน

ภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาถน

40

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางไดเหมาะสมกบกาลเทศะ

ป.๔

๑. สะกดคำาและบอกความหมายของคำาในบรบทตางๆ

คำาในแม ก กา มาตราตวสะกด การผนอกษร คำาเปนคำาตาย คำาพอง

๒. ระบชนดและหนาทของคำาในประโยค

ชนดของคำา ไดแก- คำานาม- คำาสรรพนาม- คำากรยา - คำาวเศษณ

๓ ใชพจนานกรมคนหาความหมายของคำา

การใชพจนานกรม

๔. แตงประโยคไดถกตองตามหลกภาษา

ประโยคสามญ - สวนประกอบของประโยค - ประโยค ๒ สวน - ประโยค ๓ สวน

๕. แตงบทรอยกรองและคำาขวญ

กลอนส คำาขวญ

๖. บอกความหมายของสำานวน

สำานวนทเปนคำาพงเพยและสภาษต

๗. เปรยบเทยบภาษาไทยมาตรฐานกบภาษาถนได

ภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาถน

ป.๕ ๑. ระบชนดและหนาทของคำาในประโยค

ชนดของคำา ไดแก - คำาบพบท - คำาสนธาน - คำาอทาน

๒. จำาแนกสวนประกอบของประโยค

ประโยคและสวนประกอบของประโยค

๓. เปรยบเทยบภาษาไทยมาตรฐานกบภาษาถน

ภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาถน

41

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง๔. ใชคำาราชาศพท คำาราชาศพท๕. บอกคำาภาษาตางประเทศในภาษาไทย

คำาทมาจากภาษาตางประเทศ

๖. แตงบทรอยกรอง กาพยยาน ๑๑๗. ใชสำานวนไดถกตอง สำานวนทเปนคำาพงเพยและ

สภาษตป.๖ ๑. วเคราะหชนดและหนาท

ของคำาในประโยค ชนดของคำา

- คำานาม- คำาสรรพนาม- คำากรยา- คำาวเศษณ- คำาบพบท- คำาเชอม- คำาอทาน

๒. ใชคำาไดเหมาะสมกบกาลเทศะและบคคล

คำาราชาศพท ระดบภาษา ภาษาถน

๓. รวบรวมและบอกความหมายของ คำาภาษาตางประเทศทใชในภาษาไทย

คำาทมาจากภาษาตางประเทศ

๔. ระบลกษณะของประโยค กลมคำาหรอวล ประโยคสามญ ประโยครวม ประโยคซอน

๕. แตงบทรอยกรอง กลอนสภาพ๖. วเคราะหและเปรยบเทยบ

สำานวนทเปนคำาพงเพย และสภาษต

สำานวนทเปนคำาพงเพย และสภาษต

ม.๑ ๑. อธบายลกษณะของเสยงในภาษาไทย

เสยงในภาษาไทย

42

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง๒. สรางคำาในภาษาไทย การสรางคำา

- คำาประสม คำาซำา คำาซอน - คำาพอง

๓. วเคราะหชนดและหนาทของคำาในประโยค

ชนดและหนาทของคำา

๔. วเคราะหความแตกตางของภาษาพดและภาษาเขยน

ภาษาพด ภาษาเขยน

๕. แตงบทรอยกรอง กาพยยาน ๑๑๖. จำาแนกและใชสำานวนทเปน

คำาพงเพยและสภาษต สำานวนทเปนคำาพงเพยและสภาษต

ม.๒ ๑. สรางคำาในภาษาไทย การสรางคำาสมาส๒. วเคราะหโครงสราง

ประโยคสามญประโยครวม และประโยคซอน

ลกษณะของประโยคในภาษาไทย- ประโยคสามญ- ประโยครวม- ประโยคซอน

๓. แตงบทรอยกรอง กลอนสภาพ๔. ใชคำาราชาศพท คำาราชาศพท๕. รวบรวมและอธบายความ

หมายของ คำาภาษาตางประเทศทใชในภาษาไทย

คำาทมาจากภาษาตางประเทศ

ม.๓ ๑. จำาแนกและใชคำาภาษาตางประเทศทใชในภาษาไทย

คำาทมาจากภาษาตางประเทศ

๒. วเคราะหโครงสรางประโยคซบซอน

ประโยคซบซอน

๓. วเคราะหระดบภาษา ระดบภาษา ๔. ใชคำาทบศพทและศพท

บญญต คำาทบศพท คำาศพทบญญต

๕. อธบายความหมายคำาศพททางวชาการและ

คำาศพททางวชาการและวชาชพ

43

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางวชาชพ

๖. แตงบทรอยกรอง โคลงสสภาพม.๔-ม.๖

๑. อธบายธรรมชาตของภาษา พลงของภาษา และลกษณะของภาษา

ธรรมชาตของภาษา พลงของภาษา

ลกษณะของภาษา- เสยงในภาษา- สวนประกอบของภาษา- องคประกอบของพยางคและคำา

๒. ใชคำาและกลมคำาสรางประโยคตรงตามวตถประสงค

การใชคำาและกลมคำาสรางประโยค

- คำาและสำานวน- การรอยเรยงประโยค- การเพมคำา - การใชคำา- การเขยนสะกดคำา

๓. ใชภาษาเหมาะสมแกโอกาส กาลเทศะ และบคคล รวมทงคำาราชาศพทอยางเหมาะสม

ระดบของภาษา คำาราชาศพท

๔. แตงบทรอยกรอง กาพย โคลง ราย และฉนท

๕. วเคราะหอทธพลของภาษาตางประเทศและภาษาถน

อทธพลของภาษาตางประเทศและภาษาถน

๖. อธบายและวเคราะหหลกการสรางคำาในภาษาไทย

หลกการสรางคำาในภาษาไทย

๗. วเคราะหและประเมนการใชภาษาจากสอสงพมพและ

การประเมนการใชภาษาจากสอสงพมพและ สออเลกทรอนกส

44

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางสออเลกทรอนกส

สาระท ๕ วรรณคดและวรรณกรรม

มาตรฐาน ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและนำามาประยกตใชในชวตจรง

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางป.๑ ๑. บอกขอคดทไดจากการ

อานหรอการฟงวรรณกรรมรอยแกวและรอยกรองสำาหรบเดก

วรรณกรรมรอยแกวและรอยกรองสำาหรบเดก เชน- นทาน- เรองสนงายๆ- ปรศนาคำาทาย- บทรองเลน- บทอาขยาน- บทรอยกรอง- วรรณคดและวรรณกรรมในบทเรยน

๒. ทองจำาบทอาขยานตามทกำาหนด และบทรอยกรองตามความสนใจ

บทอาขยานและบทรอยกรอง- บทอาขยานตามทกำาหนด- บทรอยกรองตามความสนใจ

ป.๒ ๑. ระบขอคดทไดจากการอานหรอ การฟงวรรณกรรมสำาหรบเดก เพอนำาไปใชในชวตประจำาวน

วรรณกรรมรอยแกวและรอยกรองสำาหรบเดก เชน- นทาน- เรองสนงายๆ- ปรศนาคำาทาย- บทอาขยาน

45

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง- บทรอยกรอง- วรรณคดและวรรณกรรมในบทเรยน

๒. รองบทรองเลนสำาหรบเดกในทองถน

บทรองเลนทมคณคา - บทรองเลนในทองถน - บทรองเลนในการละเลนของเดกไทย

๓. ทองจำาบทอาขยานตามทกำาหนด และบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจ

บทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคา

- บทอาขยานตามทกำาหนด- บทรอยกรองตามความสนใจ

ป.๓ ๑. ระบขอคดทไดจากการอานวรรณกรรมเพอนำาไปใชในชวตประจำาวน

๒. รจกเพลงพนบานและเพลงกลอมเดก เพอปลกฝงความชนชมวฒนธรรมทองถน

๓. แสดงความคดเหนเกยวกบวรรณคด ทอาน

วรรณคด วรรณกรรม และเพลงพนบาน

- นทานหรอเรองในทองถน- เรองสนงายๆ ปรศนาคำาทาย- บทรอยกรอง- เพลงพนบาน- เพลงกลอมเดก - วรรณกรรมและวรรณคดใน

บทเรยนและ ตามความสนใจ ๔. ทองจำาบทอาขยานตามท

กำาหนดและบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจ

บทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคา

- บทอาขยานตามทกำาหนด- บทรอยกรองตามความสนใจ

ป.๔

๑. ระบขอคดจากนทานพนบานหรอนทานคตธรรม

๒. อธบายขอคดจากการอานเพอนำาไปใชในชวตจรง

วรรณคดและวรรณกรรม เชน- นทานพนบาน- นทานคตธรรม- เพลงพนบาน- วรรณคดและวรรณกรรมใน

บทเรยนและตามความสนใจ

46

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง๓. รองเพลงพนบาน เพลงพนบาน๔. ทองจำาบทอาขยานตามท

กำาหนด และบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจ

บทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคา

- บทอาขยานตามทกำาหนด- บทรอยกรองตามความสนใจ

ป.๕ ๑. สรปเรองจากวรรณคดหรอวรรณกรรมทอาน

๒. ระบความรและขอคดจากการอานวรรณคดและวรรณกรรมทสามารถนำาไปใชในชวตจรง

๓. อธบายคณคาของวรรณคดและวรรณกรรม

วรรณคดและวรรณกรรม เชน- นทานพนบาน- นทานคตธรรม- เพลงพนบาน- วรรณคดและวรรณกรรมใน

บทเรยนและตามความสนใจ

๔. ทองจำาบทอาขยานตามทกำาหนดและบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจ

บทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคา

- บทอาขยานตามทกำาหนด- บทรอยกรองตามความสนใจ

ป.๖ ๑. แสดงความคดเหนจากวรรณคด หรอวรรณกรรมทอาน

๒. เลานทานพนบานทองถนตนเอง และนทานพนบานของทองถนอน

๓. อธบายคณคาของวรรณคด และวรรณกรรมทอานและนำาไป ประยกตใชในชวตจรง

วรรณคดและวรรณกรรม เชน- นทานพนบานทองถนตนเองและทองถนอน- นทานคตธรรม - เพลงพนบาน- วรรณคดและวรรณกรรมใน

บทเรยนและตามความสนใจ

๔. ทองจำาบทอาขยานตามทกำาหนด และบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจ

บทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคา

- บทอาขยานตามทกำาหนด- บทรอยกรองตามความสนใจ

ม.๑ ๑. สรปเนอหาวรรณคดและ วรรณคดและวรรณกรรมเกยว

47

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางวรรณกรรมทอาน กบ

- ศาสนา - ประเพณ- พธกรรม - สภาษตคำาสอน- เหตการณประวตศาสตร - บนเทงคด - บนทกการเดนทาง- วรรณกรรมทองถน

๒. วเคราะหวรรณคดและวรรณกรรม ทอานพรอมยกเหตผลประกอบ

๓. อธบายคณคาของวรรณคดและวรรณกรรมทอาน

๔. สรปความรและขอคดจากการอานเพอประยกตใชในชวตจรง

การวเคราะหคณคาและขอคดจากวรรณคดและวรรณกรรม

๕. ทองจำาบทอาขยานตามทกำาหนดและบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจ

บทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคา

- บทอาขยานตามทกำาหนด- บทรอยกรองตามความสนใจ

ม.๒ ๑. สรปเนอหาวรรณคดและวรรณกรรมทอานในระดบทยากขน

วรรณคดและวรรณกรรมเกยวกบ

- ศาสนา - ประเพณ - พธกรรม- สภาษต คำาสอน- เหตการณประวตศาสตร - บนเทงคด - บนทกการเดนทาง

๒. วเคราะหและวจารณวรรณคดวรรณกรรม และวรรณกรรมทองถนทอาน พรอมยกเหตผลประกอบ

การวเคราะหคณคาและขอคดจากวรรณคด วรรณกรรม และวรรณกรรมทองถน

48

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง๓. อธบายคณคาของ

วรรณคดและวรรณกรรมทอาน

๔. สรปความรและขอคดจากการอาน ไปประยกตใชในชวตจรง

๕. ทองจำาบทอาขยานตามทกำาหนดและบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจ

บทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคา

- บทอาขยานตามทกำาหนด- บทรอยกรองตามความสนใจ

ม.๓ ๑. สรปเนอหาวรรณคด วรรณกรรมและวรรณกรรมทองถนในระดบทยากยงขน

วรรณคด วรรณกรรม และวรรณกรรมทองถนเกยวกบ- ศาสนา - ประเพณ- พธกรรม - สภาษตคำาสอน- เหตการณในประวตศาสตร - บนเทงคด

๒. วเคราะหวถไทยและคณคาจากวรรณคดและวรรณกรรมทอาน

๓. สรปความรและขอคดจากการอาน เพอนำาไปประยกตใชในชวตจรง

การวเคราะหวถไทย และคณคาจากวรรณคดและวรรณกรรม

๔. ทองจำาและบอกคณคาบทอาขยานตามทกำาหนด และบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจและนำาไปใชอางอง

บทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคา

- บทอาขยานตามทกำาหนด- บทรอยกรองตามความสนใจ

ม.๔-ม.๖

๑. วเคราะหและวจารณวรรณคดและวรรณกรรมตามหลกการวจารณเบองตน

หลกการวเคราะหและวจารณวรรณคดและวรรณกรรมเบองตน- จดมงหมายการแตงวรรณคดและวรรณกรรม- การพจารณารปแบบของ

วรรณคดและวรรณกรรม

49

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง- การพจารณาเนอหาและกลวธ

ในวรรณคดและวรรณกรรม- การวเคราะหและการวจารณ

วรรณคดและวรรณกรรม๒. วเคราะหลกษณะเดน

ของวรรณคดเชอมโยงกบการเรยนรทางประวตศาสตรและวถชวตของสงคมในอดต

การวเคราะหลกษณะเดนของวรรณคดและวรรณกรรมเกยวกบเหตการณประวตศาสตรและวถชวตของสงคมในอดต

๓. วเคราะหและประเมนคณคาดานวรรณศลปของวรรณคดและวรรณกรรมในฐานะทเปนมรดกทางวฒนธรรมของชาต

การวเคราะหและประเมนคณคาวรรณคดและวรรณกรรม- ดานวรรณศลป- ดานสงคมและวฒนธรรม

๔. สงเคราะหขอคดจากวรรณคดและวรรณกรรมเพอนำาไปประยกตใชในชวตจรง

การสงเคราะหวรรณคดและวรรณกรรม

๕. รวบรวมวรรณกรรมพนบานและอธบายภมปญญาทางภาษา

วรรณกรรมพนบานทแสดงถง- ภาษากบวฒนธรรม - ภาษาถน

๖. ทองจำาและบอกคณคาบทอาขยานตามทกำาหนดและบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจและนำาไปใชอางอง

บทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคา

- บทอาขยานตามทกำาหนด- บทรอยกรองตามความสนใจ

50

อภธานศพท

กระบวนการเขยน

กระบวนการเขยนเปนการคดเรองทจะเขยนและรวบรวมความรในการเขยน กระบวนการเขยน ม ๕ ขน ดงน

๑. การเตรยมการเขยน เปนขนเตรยมพรอมทจะเขยนโดยเลอกหวขอเรองทจะเขยน บนพนฐานของประสบการณ กำาหนดรปแบบการเขยน รวบรวมความคดในการเขยน อาจใชวธการอานหนงสอ สนทนา จดหมวดหมความคด โดยเขยนเปนแผนภาพความคด จดบนทกความคดทจะเขยนเปนรปหวขอเรองใหญ หวขอยอย และรายละเอยดคราวๆ

๒. การยกรางขอเขยน เมอเตรยมหวขอเรองและความคดรปแบบการเขยนแลว ใหนำาความคดมาเขยนตามรปแบบทกำาหนดเปนการยกรางขอเขยน โดยคำานงถงวาจะเขยนใหใครอาน จะใชภาษาอยางไรใหเหมาะสมกบเรองและเหมาะกบผอน จะเรมตนเขยนอยางไร มหวขอเรองอยางไร ลำาดบความคดอยางไร เชอมโยงความคดอยางไร

๓. การปรบปรงขอเขยน เมอเขยนยกรางแลวอานทบทวนเรองทเขยน ปรบปรงเรองทเขยนเพมเตมความคดใหสมบรณ แกไขภาษา สำานวนโวหาร นำาไปใหเพอนหรอผอนอาน นำาขอเสนอแนะมาปรบปรงอกครง

51

๔. การบรรณาธการกจ นำาขอเขยนทปรบปรงแลวมาตรวจทานคำาผด แกไขใหถกตอง แลวอานตรวจทานแกไขขอเขยนอกครง แกไขขอผดพลาดทงภาษา ความคด และการเวนวรรคตอน

๕. การเขยนใหสมบรณ นำาเรองทแกไขปรบปรงแลวมาเขยนเรองใหสมบรณ จดพมพ วาดรปประกอบ เขยนใหสมบรณดวยลายมอทสวยงามเปนระเบยบ เมอพมพหรอเขยนแลวตรวจทานอกครงใหสมบรณกอนจดทำารปเลม

กระบวนการคด

การฟง การพด การอาน และการเขยน เปนกระบวนการคด คนทจะคดไดดตองเปนผฟง ผพด ผอาน และผเขยนทด บคคลทจะคดไดดจะตองมความรและประสบการณพนฐานในการคด บคคลจะมความสามารถในการรวบรวมขอมล ขอเทจจรง วเคราะห สงเคราะห และประเมนคา จะตองมความรและประสบการณพนฐานทนำามาชวยในการคดทงสน การสอนใหคดควรใหผเรยนรจกคดเลอกขอมล ถายทอด รวบรวม และจำาขอมลตางๆ สมองของมนษยจะเปนผบรโภคขอมลขาวสาร และสามารถแปลความขอมลขาวสาร และสามารถนำามาใชอางอง การเปนผฟง ผพด ผอาน และผเขยนทด จะตองสอนใหเปนผบรโภคขอมลขาวสารทดและเปนนกคดทดดวย กระบวนการสอนภาษาจงตองสอนใหผเรยนเปนผรบรขอมลขาวสารและมทกษะการคด นำาขอมลขาวสารทไดจากการฟงและการอานนำามาสการฝกทกษะการคด นำาการฟง การพด การอาน และการเขยน มาสอนในรปแบบ บรณาการทกษะ ตวอยาง เชน การเขยนเปนกระบวนการคดในการวเคราะห การแยกแยะ การสงเคราะห การประเมนคา การสรางสรรค ผเขยนจะนำาความรและประสบการณสการคดและแสดงออกตามความคดของตนเสมอ ตองเปนผอานและผฟงเพอรบรขาวสารทจะนำามาวเคราะหและสามารถแสดงทรรศนะได

กระบวนการอาน

52

การอานเปนกระบวนการซงผอานสรางความหมายหรอพฒนา การตความระหวางการอานผอานจะตองรหวขอเรอง รจดประสงคของการอาน มความรทางภาษาทใกลเคยงกบภาษาทใชในหนงสอทอาน โดยใชประสบการณเดมเปนประสบการณทำาความเขาใจกบเรองทอาน กระบวนการอานมดงน

๑. การเตรยมการอาน ผอานจะตองอานชอเรอง หวขอยอยจากสารบญเรอง อานคำานำา ใหทราบจดมงหมายของหนงสอ ตงจดประสงคของการอานจะอานเพอความเพลดเพลนหรออานเพอหาความร วางแผนการอานโดยอานหนงสอตอนใดตอนหนงวาความยากงายอยางไร หนงสอมความยากมากนอยเพยงใด รปแบบของหนงสอเปนอยางไร เหมาะกบผอานประเภทใด เดาความวาเปนเรองเกยวกบอะไร เตรยมสมด ดนสอ สำาหรบจดบนทกขอความหรอเนอเรองทสำาคญขณะอาน

๒. การอาน ผอานจะอานหนงสอใหตลอดเลมหรอเฉพาะตอนทตองการอาน ขณะอานผอานจะใชความรจากการอานคำา ความหมายของคำามาใชในการอาน รวมทงการรจกแบงวรรคตอนดวย การอานเรวจะมสวนชวยใหผอานเขาใจเรองไดดกวาผอานชา ซงจะสะกดคำาอานหรออานยอนไปยอนมา ผอานจะใชบรบทหรอคำาแวดลอมชวยในการตความหมายของคำาเพอทำาความเขาใจเรองทอาน

๓. การแสดงความคดเหน ผอานจะจดบนทกขอความทมความสำาคญ หรอเขยนแสดง ความคดเหน ตความขอความทอาน อานซำาในตอนทไมเขาใจเพอทำาความเขาใจใหถกตอง ขยายความคดจากการอาน จบคกบเพอนสนทนาแลกเปลยนความคดเหน ตงขอสงเกตจากเรองทอาน ถาเปนการอานบทกลอนจะตองอานทำานองเสนาะดงๆ เพอฟงเสยงการอานและเกดจนตนาการ

๔. การอานสำารวจ ผอานจะอานซำาโดยเลอกอานตอนใดตอนหนง ตรวจสอบคำาและภาษา ทใช สำารวจโครงเรองของหนงสอเปรยบเทยบหนงสอทอานกบหนงสอทเคยอาน สำารวจและเชอมโยง

53

เหตการณในเรองและการลำาดบเรอง และสำารวจคำาสำาคญทใชในหนงสอ

๕. การขยายความคด ผอานจะสะทอนความเขาใจในการอาน บนทกขอคดเหน คณคาของเรอง เชอมโยงเรองราวในเรองกบชวตจรง ความรสกจากการอาน จดทำาโครงงานหลกการอาน เชน วาดภาพ เขยนบทละคร เขยนบนทกรายงานการอาน อานเรองอนๆ ทผเขยนคนเดยวกนแตง อานเรองเพมเตม เรองทเกยวโยงกบเรองทอาน เพอใหไดความรทชดเจนและกวางขวางขน

การเขยนเชงสรางสรรค

การเขยนเชงสรางสรรคเปนการเขยนโดยใชความร ประสบการณ และจนตนาการในการเขยน เชน การเขยนเรยงความ นทาน เรองสน นวนยาย และบทรอยกรอง การเขยนเชงสรางสรรคผเขยนจะตองมความคดด มจนตนาการด มคลงคำาอยางหลากหลาย สามารถนำาคำามาใช ในการเขยน ตองใชเทคนคการเขยน และใชถอยคำาอยางสละสลวย

การด

การดเปนการรบสารจากสอภาพและเสยง และแสดงทรรศนะไดจากการรบรสาร ตความ แปลความ วเคราะห และประเมนคณคาสารจากสอ เชน การดโทรทศน การดคอมพวเตอร การดละคร การดภาพยนตร การดหนงสอการตน (แมไมมเสยงแตมถอยคำาอานแทนเสยงพด) ผดจะตองรบรสาร จากการดและนำามาวเคราะห ตความ และประเมนคณคาของสารทเปนเนอเรองโดยใชหลกการพจารณาวรรณคดหรอการวเคราะหวรรณคดเบองตน เชน แนวคดของเรอง ฉากทประกอบเรองสมเหตสมผล กรยาทาทาง และการแสดงออกของตวละครมความสมจรงกบบทบาท โครงเรอง เพลง แสง ส เสยง ทใชประกอบการแสดงใหอารมณแกผดสมจรงและสอดคลองกบยคสมย

54

ของเหตการณทจำาลองสบทละคร คณคาทางจรยธรรม คณธรรม และคณคาทางสงคมทมอทธพลตอผดหรอผชม ถาเปนการดขาวและเหตการณ หรอการอภปราย การใชความรหรอเรองทเปนสารคด การโฆษณาทางสอจะตองพจารณาเนอหาสาระวาสมควรเชอถอไดหรอไม เปนการโฆษณาชวนเชอหรอไม ความคดสำาคญและมอทธพลตอการเรยนรมาก และการดละครเวท ละครโทรทศน ดขาวทางโทรทศนจะเปนประโยชนไดรบความสนกสนาน ตองดและวเคราะห ประเมนคา สามารถแสดงทรรศนะของตนไดอยางมเหตผล

การตความ

การตความเปนการใชความรและประสบการณของผอานและการใชบรบท ไดแก คำาทแวดลอมขอความ ทำาความเขาใจขอความหรอกำาหนดความหมายของคำาใหถกตอง

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ใหความหมายวา การตความหมาย ชหรอกำาหนดความหมาย ใหความหมายหรออธบาย ใชหรอปรบใหเขาใจเจตนา และความมงหมายเพอความถกตอง

การเปลยนแปลงของภาษา

ภาษายอมมการเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา คำาคำาหนงในสมยหนงเขยนอยางหนง อกสมยหนงเขยนอกอยางหนง คำาวา ประเทศ แตเดมเขยน ประเทษ คำาวา ปกษใต แตเดมเขยน ปกใต ในปจจบนเขยน ปกษใต คำาวา ลมลก แตกอนเขยน ลมฦก ภาษาจงมการเปลยนแปลง ทงความหมายและการเขยน บางครงคำาบางคำา เชน คำาวา หลอน เปนคำาสรรพนามแสดงถงคำาพด สรรพนามบรษท ๓ ทเปนคำาสภาพ แตเดยวนคำาวา หลอน มความหมายในเชงดแคลน เปนตน

การสรางสรรค

การสรางสรรค คอ การรจกเลอกความร ประสบการณทมอยเดมมาเปนพนฐานในการสรางความร ความคดใหม หรอสงแปลกใหมทม

55

คณภาพและมประสทธภาพสงกวาเดม บคคลทจะมความสามารถในการสรางสรรคจะตองเปนบคคลทมความคดอสระอยเสมอ มความเชอมนในตนเอง มองโลกในแงด คดไตรตรอง ไมตดสนใจสงใดงายๆ การสรางสรรคของมนษยจะเกยวเนองกนกบความคด การพด การเขยน และการกระทำาเชงสรางสรรค ซงจะตองมการคดเชงสรางสรรคเปนพนฐาน

ความคดเชงสรางสรรคเปนความคดทพฒนามาจากความรและประสบการณเดม ซงเปนปจจยพนฐานของการพด การเขยน และการกระทำาเชงสรางสรรค

การพดและการเขยนเชงสรางสรรคเปนการแสดงออกทางภาษาทใชภาษาขดเกลาใหไพเราะ งดงาม เหมาะสม ถกตองตามเนอหาทพดและเขยน

การกระทำาเชงสรางสรรคเปนการกระทำาทไมซำาแบบเดมและคดคนใหมแปลกไปจากเดม และเปนประโยชนทสงขน

ขอมลสารสนเทศ

ขอมลสารสนเทศ หมายถง เรองราว ขอเทจจรง ขอมล หรอสงใดสงหนงทสามารถ สอความหมายดวยการพดบอกเลา บนทกเปนเอกสาร รายงาน หนงสอ แผนท แผนภาพ ภาพถาย บนทกดวยเสยงและภาพ บนทกดวยเครองคอมพวเตอร เปนการเกบเรองราวตางๆ บนทกไวเปนหลกฐานดวยวธตางๆ

ความหมายของคำา

คำาทใชในการตดตอสอสารมความหมายแบงไดเปน ๓ ลกษณะ คอ

๑. ความหมายโดยตรง เปนความหมายทใชพดจากนตรงตามความหมาย คำาหนงๆ นน อาจมความหมายไดหลายความหมาย เชน คำาวา กา อาจมความหมายถง ภาชนะใสนำา หรออาจหมายถง นกชนดหนง ตวสดำา รอง กา กา เปนความหมายโดยตรง

56

๒. ความหมายแฝง คำาอาจมความหมายแฝงเพมจากความหมายโดยตรง มกเปนความหมายเกยวกบความรสก เชน คำาวา ขเหนยว กบ ประหยด หมายถง ไมใชจายอยางสรยสราย เปนความหมายตรง แตความรสกตางกน ประหยดเปนสงด แตขเหนยวเปนสงไมด

๓. ความหมายในบรบท คำาบางคำามความหมายตรง เมอรวมกบคำาอนจะมความหมายเพมเตมกวางขน หรอแคบลงได เชน คำาวา ด เดกด หมายถง วานอนสอนงาย เสยงด หมายถง ไพเราะ ดนสอด หมายถง เขยนไดด สขภาพด หมายถง ไมมโรค ความหมายบรบทเปนความหมายเชนเดยวกบความหมายแฝง

คณคาของงานประพนธ

เมอผอานอานวรรณคดหรอวรรณกรรมแลวจะตองประเมนงานประพนธ ใหเหนคณคาของงานประพนธ ทำาใหผอานอานอยางสนก และไดรบประโยชนจาการอานงานประพนธ คณคาของงานประพนธแบงไดเปน ๒ ประการ คอ

๑. คณคาดานวรรณศลป ถาอานบทรอยกรองกจะพจารณากลวธการแตง การเลอกเฟนถอยคำามาใชไดไพเราะ มความคดสรางสรรค และใหความสะเทอนอารมณ ถาเปนบทรอยแกวประเภทสารคด รปแบบการเขยนจะเหมาะสมกบเนอเรอง วธการนำาเสนอนาสนใจ เนอหามความถกตอง ใชภาษาสละสลวยชดเจน การนำาเสนอมความคดสรางสรรค ถาเปนรอยแกวประเภทบนเทงคด องคประกอบของเรองไมวาเรองสน นวนยาย นทาน จะมแกนเรอง โครงเรอง ตวละครมความสมพนธกน กลวธการแตงแปลกใหม นาสนใจ ปมขดแยงในการแตงสรางความสะเทอนอารมณ การใชถอยคำาสรางภาพไดชดเจน คำาพดในเรองเหมาะสมกบบคลกของ ตวละครมความคดสรางสรรคเกยวกบชวตและสงคม

57

๒. คณคาดานสงคม เปนคณคาทางดานวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปะ ชวตความเปนอยของมนษย และคณคาทางจรยธรรม คณคาดานสงคม เปนคณคาทผอานจะ เขาใจชวตทงในโลกทศนและชวทศน เขาใจการดำาเนนชวตและเขาใจเพอนมนษยดขน เนอหายอมเกยวของกบการชวยจรรโลงใจแกผอาน ชวยพฒนาสงคม ชวยอนรกษสงมคณคาของชาตบานเมอง และสนบสนนคานยมอนดงาม

โครงงาน

โครงงานเปนการจดการเรยนรวธหนงทสงเสรมใหผเรยนเรยนดวยการคนควา ลงมอปฏบตจรง ในลกษณะของการสำารวจ คนควา ทดลอง ประดษฐคดคน ผเรยนจะรวบรวมขอมล นำามาวเคราะห ทดสอบเพอแกปญหาของใจ ผเรยนจะนำาความรจากชนเรยนมาบรณาการในการแกปญหา คนหาคำาตอบ เปนกระบวนการคนพบนำาไปสการเรยนร ผเรยนจะเกดทกษะการทำางานรวมกบผอน ทกษะการจดการ ผสอนจะเขาใจผเรยน เหนรปแบบการเรยนร การคด วธการทำางานของผเรยน จากการสงเกตการทำางานของผเรยน

การเรยนแบบโครงงานเปนการเรยนแบบศกษาคนควาวธการหนง แตเปนการศกษาคนควาทใชกระบวนการทางวทยาศาสตรมาใชในการแกปญหา เปนการพฒนาผเรยนใหเปนคนมเหตผล สรปเรองราวอยางมกฎเกณฑ ทำางานอยางมระบบ การเรยนแบบโครงงานไมใชการศกษาคนควาจดทำารายงานเพยงอยางเดยว ตองมการวเคราะหขอมลและมการสรปผล

ทกษะการสอสาร

ทกษะการสอสาร ไดแก ทกษะการพด การฟง การอาน และการเขยน ซงเปนเครองมอของการสงสารและการรบสาร การสงสาร ไดแก การสงความร ความเชอ ความคด ความรสกดวยการพด และการเขยน สวนการรบสาร ไดแก การรบความร ความเชอ ความคด

58

ดวยการอานและการฟง การฝกทกษะการสอสารจงเปนการฝกทกษะการพด การฟง การอาน และการเขยน ใหสามารถ รบสารและสงสารอยางมประสทธภาพ

ธรรมชาตของภาษา

ธรรมชาตของภาษาเปนคณสมบตของภาษาทสำาคญ มคณสมบตพอสรปได คอ ประการ ทหนง ทกภาษาจะประกอบดวยเสยงและความหมาย โดยมระเบยบแบบแผนหรอกฎเกณฑในการใช อยางเปนระบบ ประการทสอง ภาษามพลงในการงอกงามมรสนสด หมายถง มนษยสามารถใชภาษา สอความหมายไดโดยไมสนสด ประการทสาม ภาษาเปนเรองของการใชสญลกษณรวมกนหรอสมมตรวมกน และมการรบรสญลกษณหรอสมมตรวมกน เพอสรางความเขาใจตรงกน ประการทส ภาษาสามารถใชภาษาพดในการตดตอสอสาร ไมจำากดเพศของผสงสาร ไมวาหญง ชาย เดก ผใหญ สามารถผลดกนในการสงสารและรบสารได ประการทหา ภาษาพดยอมใชไดทงในปจจบน อดต และอนาคต ไมจำากดเวลาและสถานท ประการทหก ภาษาเปนเครองมอการถายทอดวฒนธรรม และวชาความรนานาประการ ทำาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมและการสรางสรรคสงใหม

แนวคดในวรรณกรรม

แนวคดในวรรณกรรมหรอแนวเรองในวรรณกรรมเปนความคดสำาคญในการผกเรองให ดำาเนนเรองไปตามแนวคด หรอเปนความคดทสอดแทรกในเรองใหญ แนวคดยอมเกยวของกบมนษยและสงคม เปนสารทผเขยนสงใหผอาน เชน ความดยอมชนะความชว ทำาดไดดทำาชวไดชว ความยตธรรมทำาใหโลกสนตสข คนเราพนความตายไปไมได

59

เปนตน ฉะนนแนวคดเปนสารทผเขยนตองการสงใหผอนทราบ เชน ความด ความยตธรรม ความรก เปนตน

บรบท

บรบทเปนคำาทแวดลอมขอความทอาน ผอานจะใชความรสกและประสบการณมากำาหนดความหมายหรอความเขาใจ โดยนำาคำาแวดลอมมาชวยประกอบความรและประสบการณ เพอทำา ความเขาใจหรอความหมายของคำา

พลงของภาษา

ภาษาเปนเครองมอในการดำารงชวตของมนษย มนษยจงสามารถเรยนรภาษาเพอการดำารงชวต เปนเครองมอของการสอสารและสามารถพฒนาภาษาของตนได ภาษาชวยใหคนรจกคดและแสดงออกของความคดดวยการพด การเขยน และการกระทำาซงเปนผลจากการคด ถาไมมภาษา คนจะคดไมได ถาคนมภาษานอย มคำาศพทนอย ความคดของคนกจะแคบไมกวางไกล คนทใชภาษาไดดจะมความคดดดวย คนจะใชความคดและแสดงออกทางความคดเปนภาษา ซงสงผลไปส การกระทำา ผลของการกระทำาสงผลไปสความคด ซงเปนพลงของภาษา ภาษาจงมบทบาทสำาคญตอมนษย ชวยใหมนษยพฒนาความคด ชวยดำารงสงคมใหมนษยอยรวมกนในสงคมอยางสงบสข มไมตรตอกน ชวยเหลอกนดวยการใชภาษาตดตอสอสารกน ชวยใหคนปฏบตตนตามกฎเกณฑของสงคม ภาษาชวยใหมนษยเกดการพฒนา ใชภาษาในการแลกเปลยนความคดเหน การอภปรายโตแยง เพอนำาไปสผลสรป มนษยใชภาษาในการเรยนร จดบนทกความร แสวงหาความร และชวยจรรโลงใจ ดวยการอานบทกลอน รองเพลง ภาษายงมพลงในตวของมนเอง เพราะภาพยอมประกอบดวยเสยงและความหมาย การใชภาษาใชถอยคำาทำาใหเกดความ

60

รสกตอผรบสาร ใหเกดความจงเกลยดจงชงหรอเกด ความชนชอบ ความรกยอมเกดจากภาษาทงสน ทนำาไปสผลสรปทมประสทธภาพ

ภาษาถน

ภาษาถนเปนภาษาพนเมองหรอภาษาทใชในทองถน ซงเปนภาษาดงเดมของชาวพนบานทใชพดจากนในหมเหลาของตน บางครงจะใชคำาทมความหมายตางกนไปเฉพาะถน บางครงคำาทใชพดจากนเปนคำาเดยว ความหมายตางกนแลวยงใชสำาเนยงทตางกน จงมคำากลาวทวา สำาเนยง“ บอกภาษา ” สำาเนยงจะบอกวาเปนภาษาอะไร และผพด

เปนคนถนใด อยางไรกตามภาษาถนในประเทศไทยไมวาจะเปนภาษาถนเหนอ ถนอสาน ถนใต สามารถสอสารเขาใจกนได เพยงแตสำาเนยงแตกตางกนไปเทานน

ภาษาไทยมาตรฐาน

ภาษาไทยมาตรฐานหรอบางทเรยกวา ภาษาไทยกลางหรอภาษาราชการ เปนภาษาทใช สอสารกนทวประเทศและเปนภาษาทใชในการเรยนการสอน เพอใหคนไทยสามารถใชภาษาราชการ ในการตดตอสอสารสรางความเปนชาตไทย ภาษาไทยมาตรฐานกคอภาษาทใชกนในเมองหลวง ทใชตดตอกนทงประเทศ มคำาและสำาเนยงภาษาทเปนมาตรฐาน ตองพดใหชดถอยชดคำาไดตามมาตรฐานของภาษาไทย ภาษากลางหรอภาษาไทยมาตรฐานมความสำาคญในการสรางความเปนปกแผน วรรณคดมการถายทอดกนมาเปนวรรณคดประจำาชาตจะใชภาษาทเปนภาษาไทยมาตรฐานในการสรางสรรคงานประพนธ ทำาใหวรรณคดเปนเครองมอในการศกษาภาษาไทยมาตรฐานได

ภาษาพดกบภาษาเขยน

ภาษาพดเปนภาษาทใชพดจากน ไมเปนแบบแผนภาษา ไมพถพถนในการใชแตใชสอสารกนไดด สรางความรสกทเปนกนเอง ใช

61

ในหมเพอนฝง ในครอบครว และตดตอสอสารกนอยางไมเปนทางการ การใชภาษาพดจะใชภาษาทเปนกนเองและสภาพ ขณะเดยวกนกคำานงวาพดกบบคคลทมฐานะตางกน การใชถอยคำากตางกนไปดวย ไมคำานงถงหลกภาษาหรอระเบยบแบบแผนการใชภาษามากนก

สวนภาษาเขยนเปนภาษาทใชเครงครดตอการใชถอยคำา และคำานงถงหลกภาษา เพอใชในการสอสารใหถกตองและใชในการเขยนมากกวาพด ตองใชถอยคำาทสภาพ เขยนใหเปนประโยค เลอกใชถอยคำาทเหมาะสมกบสถานการณในการสอสาร เปนภาษาทใชในพธการตางๆ เชน การกลาวรายงาน กลาวปราศรย กลาวสดด การประชมอภปราย การปาฐกถา จะระมดระวงการใชคำาทไมจำาเปนหรอ คำาฟมเฟอย หรอการเลนคำาจนกลายเปนการพดหรอเขยนเลนๆ

ภมปญญาทองถน

ภมปญญาทองถน (Local Wisdom) บางครงเรยกวา ภมปญญาชาวบาน เปนกระบวนทศน (Paradigm) ของคนในทองถนทมความสมพนธระหวางคนกบคน คนกบธรรมชาต เพอความอยรอด แตคนในทองถนจะสรางความรจากประสบการณและจากการปฏบต เปนความร ความคด ทนำามาใชในทองถนของตนเพอการดำารงชวตทเหมาะสมและสอดคลองกบธรรมชาต ผรจงกลายเปน ปราชญชาวบานทมความรเกยวกบภาษา ยารกษาโรคและการดำาเนนชวตในหมบานอยางสงบสข

ภมปญญาทางภาษา

ภมปญญาทางภาษาเปนความรทางภาษา วรรณกรรมทองถน บทเพลง สภาษต คำาพงเพยในแตละทองถน ทไดใชภาษาในการสรางสรรคผลงานตางๆ เพอใชประโยชนในกจกรรมทางสงคมทตางกน โดยนำาภมปญญาทางภาษาในการสงสอนอบรมพธการตางๆ การบนเทงหรอการละเลน มการแตงเปนคำาประพนธในรปแบบตางๆ

62

ทงนทาน นทานปรมปรา ตำานาน บทเพลง บทรองเลน บทเหกลอม บทสวดตางๆ บททำาขวญ เพอประโยชนทางสงคมและเปนสวนหนงของวฒนธรรมประจำาถน

ระดบภาษา

ภาษาเปนวฒนธรรมทคนในสงคมจะตองใชภาษาใหถกตองกบสถานการณและโอกาสทใชภาษา บคคลและประชมชน การใชภาษาจงแบงออกเปนระดบของการใชภาษาไดหลายรปแบบ ตำาราแตละเลมจะแบงระดบภาษาแตกตางกนตามลกษณะของสมพนธภาพของบคคลและสถานการณ

การแบงระดบภาษาประมวลไดดงน๑. การแบงระดบภาษาทเปนทางการและไมเปนทางการ

๑.๑ ภาษาทไมเปนทางการหรอภาษาทเปนแบบแผน เชน การใชภาษาในการประชม ในการกลาวสนทรพจน เปนตน

๑.๒ ภาษาทไมเปนทางการหรอภาษาทไมเปนแบบแผน เชน การใชภาษาในการสนทนา การใชภาษาในการเขยนจดหมายถงผคนเคย การใชภาษาในการเลาเรองหรอประสบการณ เปนตน

๒. การแบงระดบภาษาทเปนพธการกบระดบภาษาทไมเปนพธการ การแบงภาษาแบบนเปนการแบงภาษาตามความสมพนธระหวางบคคลเปนระดบ ดงน

๒.๑ ภาษาระดบพธการ เปนภาษาแบบแผน๒.๒ ภาษาระดบกงพธการ เปนภาษากงแบบแผน๒.๓ ภาษาระดบทไมเปนพธการ เปนภาษาไมเปนแบบแผน

๓. การแบงระดบภาษาตามสภาพแวดลอม โดยแบงระดบภาษาในระดบยอยเปน ๕ ระดบ คอ

๓.๑ ภาษาระดบพธการ เชน การกลาวปราศรย การกลาวเปดงาน

๓.๒ ภาษาระดบทางการ เชน การรายงาน การอภปราย

63

๓.๓ ภาษาระดบกงทางการ เชน การประชมอภปราย การปาฐกถา

๓.๔ ภาษาระดบการสนทนา เชน การสนทนากบบคคลอยางเปนทางการ

๓.๕ ภาษาระดบกนเอง เชน การสนทนาพดคยในหมเพอนฝงในครอบครว

วจารณญาณ

วจารณญาณ หมายถง การใชความร ความคด ทำาความเขาใจเรองใดเรองหนงอยางมเหตผล การมวจารณญาณตองอาศยประสบการณในการพจารณาตดสนสารดวยความรอบคอบ และอยางชาญฉลาดเปนเหตเปนผล

คณะผจดทำา

คณะทปรกษา

๑. คณหญงกษมา วรวรรณ ณ อยธยา

เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

๒. นายวนย รอดจาย รองเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

๓. นายสชาต วงศสวรรณ ทปรกษาดานพฒนากระบวนการเรยนร

64

๔. นางเบญจลกษณ นำาฟา ผอำานวยการสำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

๕. นางภาวน ธำารงเลศฤทธ รองผอำานวยการสำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางานยกราง

๑. ศาสตราจารยกตตคณสจรต เพยรชอบ

ขาราชการบำานาญ ประธาน

๒. นางสชาดา วยวฒ ขาราชการบำานาญ คณะทำางาน๓. นางพจมาน พงษไพบลย สำานกงานคณะกรรมการการ

ศกษาขนพนฐานคณะทำางาน

๔. นางสาวรตนทพย เออชยสทธ

สำานกงานเขตพนทการศกษานนทบร เขต ๑

คณะทำางาน

๕. นางวนดา เพชรปญญา โรงเรยนทงมหาเมฆ คณะทำางาน๖. นางสาวสรตน ชวง

สงเนน โรงเรยนประถมนนทร คณะทำางาน

๗. นางโสภา ศรวฒนานกลกจ

โรงเรยนศกษานาร คณะทำางาน

๘. นางสร พงจตตตน สำานกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน เขต ๑

คณะทำางาน

๙. นางสมศร โพธพม โรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) ๒

คณะทำางาน

๑๐.

นายวศษฐ มศร โรงเรยนรตนโกสนทรสมโภช คณะทำางาน

๑๑.

นางสาวภญญากร ผาพนธ

โรงเรยนสารวทยา คณะทำางาน

๑๒.

นางปราณ ปราบรป สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน

๑๓.

นางสาวปรญญา ฤทธ สำานกวชาการและมาตรฐาน คณะทำางาน

65

เจรญ การศกษา๑๔

.นางดรณ จำาปาทอง สำานกวชาการและมาตรฐาน

การศกษาคณะทำางาน

๑๕.

นางสาวพนศร อมประไพ สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน

๑๖.

นางบษบา ประภาสพงศ สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน

๑๗.

นางสาวนจสดา อภนนทาภรณ

สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน

๑๘.

นางสาวอรอร ฤทธกลาง สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน และเลขานการ

๑๙.

นางมทนา มรรคผล สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางานและผชวยเลขานการ

๒๐.

นางสาวสภาวด ตรรตน สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางานและผชวยเลขานการ

คณะบรรณาธการ

๑. นางปราณ ปราบรป สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

๒. นางวนดา เพชรปญญา สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

๓. นางสาวสรตน ชวงสงเนน สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

๔. นางโสภา ศรวฒนานกลกจ

สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

๕. นางสมศร โพธพม สำานกวชาการและมาตรฐาน

66

การศกษา๖. นางภาวน ธำารงเลศฤทธ สำานกวชาการและมาตรฐาน

การศกษา๗. นางสาวรงนภา นตราวงศ สำานกวชาการและมาตรฐาน

การศกษา๘. นางดรณ จำาปาทอง สำานกวชาการและมาตรฐาน

การศกษา๙. นางสาวพรนภา ศลป

ประคองสำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

๑๐.

นางสาวอรอร ฤทธกลาง สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

๑๑.

นางมทนา มรรคผล สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

๑๒.

นางสาวสภาวด ตรรตน สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

๑๓.

นางสาวกอบกล สกขะ สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

๑๔.

นางสาวดวงใจ บญยะภาส สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

ฝายเลขานการโครงการ1. นางสาวรงนภา นตราวงศ สำานกวชาการและมาตรฐาน

การศกษาหวหนาโครงการ

2. นางสาวจนทรา ตนตพงศานรกษ

สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน

3. นางดรณ จำาปาทอง สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน

4. นางสาวพรนภา ศลปประคอง

สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน

67

5. นางเสาวภา ศกดา สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน

6. นางสาวกอบกล สกขะ สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน

7. นางสขเกษม เทพสทธ สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน

8. นายวระเดช เชอนาม สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน

9. วาท ร.ต. สราษฏร ทองเจรญ

สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน

10.นางสาวประภาพรรณ แมนสมทร

สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน

11.นายอนจนต ลาภธนาภรณ

สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

คณะทำางาน

คณะผรบผดชอบกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ๑. นางปราณ ปราบรป สำานกวชาการและมาตรฐานการ

ศกษา๒. นางดรณ จำาปาทอง สำานกวชาการและมาตรฐานการ

ศกษา๓. นางสาวอรอร ฤทธกลาง สำานกวชาการและมาตรฐานการ

ศกษา๔. นางมทนา มรรคผล สำานกวชาการและมาตรฐานการ

ศกษา๕. นางสาวสภาวด ตรรตน สำานกวชาการและมาตรฐานการ

ศกษา๖. นางสาวดวงใจ บญยะภาส สำานกวชาการและมาตรฐานการ

ศกษา

68

69