Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
แนวคดเกยวกบการจดเกบขอมล
ความรพนฐานเรองเขตขอมล ระเบยน และแฟมขอมล
2
บต
(Bits)
อกขระ
(Characters)
ฟลด
(Field)
เรคอรด
(records)
แฟมขอมล
(Files)
ฐานขอมล
(Database)
การจดการขอมล (Data Management)
3
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
แฟมขอมล
เรคอรดเรคอรด แฟมขอ
ฟลด ฟลด
ไบต ไบต
บต บต
4
L O V E
01001100 01001111 01010110 0100101
Bits
Characters
การจดการขอมล (Data Management)
5
เขตขอมล (Field) ?
คอ รายละเอยดทเกดจากกลมอกขระทรวมกนแลวกอใหเกดความหมายเชน ชอคน สตว สงของ อาย ทอย ฯลฯ รหสนกศกษา 47231440138 ชอนกศกษา กาญจนา นามสกลนกศกษา น าใจงาม เพศ หญง วนเดอนปเกด 21 มถยายน 2529 ทอยตดตอได 119 ถ.ล าปาง- แมทะ ... อน ๆ
หมายเหต : แตละเขตขอมลเมอมการจดเกบตองระบชนดตวแปรใหชดเจน
6
2. ระเบยน ระเบยนหรอเรคอรด (record) คอ กลมของฟลดทสมพนกน ประกอบขนมาจากขอมลพนฐานตางประเภทกนรวมขนมาเปน 1 ระเบยน ระเบยนจะประกอบดวย ฟลด ตางประเภทกนอยรวมกนเปนชด เชน ระเบยนของเชคแตละระเบยน จะประกอบดวยฟลด ชอธนาคาร เชคเลขท วนท สงจาย จ านวนเงน สาขาเลขท เลขทบญช ขอมลเชคธนาคาร ประกอบดวยฟลดตางๆ สรปคอ
ระเบยนขอมล (Record) ?
7
แฟมขอมล/ตารางขอมล ?
คอ กลมขอมลทเกบรายการทเกยวของกน อางองเรองเดยวกนน ารวมกน อาทเชน ตารางขอมลนกศกษา, ตารางขอมลอาจารย/เจาหนาท, ตารางขอมลอาคาร/สถานท, ตารางขอมลการจดตารางการสอน, ฯลฯ ขนอยกบการออกแบบของผออกแบบ
ระบบ
8
รหส ชอ สกล เพศ หมเรยน
4740121 นายการน รกษาเทพ ชาย วค47.ว4.1
4740221 น.สหนงทพย ศรเยยม หญง กว47.ค4.1
4740256 นายศรทรพย เชอสะอาด ชาย บธ47.บ4.1
470890 นายไกรศร โรจนสวรรณ ชาย อผ47.ว4.1
Fields
Records
File
9
ฐานขอมล (Database) ?
คอ แหลงจดเกบและรวบรวมกลมขอมลทเกยวของกน สมพนธกนเปนสวนของขอมลทอยในองคกรในระบบเดยวกน
คณสมบตของฐานขอมล
แหลงเกบขอมลขนาดใหญโดยปกตมกจะมกลมเดยวมกก าหนดเพยงครงเดยวเทานนขอมลจะถกรวบรวมไวดวยกนเพอใหเกดความซ าซอนนอยทสดขอมลทรพยากรสามารถรวมกนไดหลายหนวยงานภายใตองคกร
เดยวกนไมเปนของหนวยงานใดหนวยงานหนง
10
ฐานขอมล บรรจ?
ฐานขอมลของ
ม.ราชภฏเพชรบรณ
กลมขอมลนกศกษา
กลมขอมลอาจารย/จนท.
กลมขอมลหลกสตรการเรยน
กลมขอมลอาคาร/สถานท
กลมขอมลตารางสอน/เรยน
กลมขอมลการลงทะเบยน
กลมขอมลงบประมาณ
อน ๆ
11
นกศกษา ลงทะเบยน
วชาทเปดสอน อาจารย
Database
12
การจดเกบขอมลแบบแฟมขอมล
แฟมขอมลอาจารย
แฟมขอมลวชาทสอน
แฟมขอมลเกรด นศ.
รายงาน
รายงาน
รายงาน
ระบบเงนเดอน
ระบบตารางสอน
ระบบเกรด
13
ฐานขอมล
ตารางขอมล 1 ตารางขอมล 2 ตารางขอมล 3 ตารางขอมล N....
เขตขอมล 1
เขตขอมล 2
เขตขอมล M
....ระเบยน 1
ระเบยน 2
ระเบยน M
....
เขตขอมล 4
ระเบยน 1
ระเบยน 2
ระเบยน M
....
ระเบยน 1
ระเบยน 2
ระเบยน M
....เขตขอมล 3
โครงสรางในการจดเกบขอมลคอมพวเดอร
14
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
3) ชนดของขอมล
ขอมลทตองการจดเกบนนอาจจะมรปแบบไดหลายอยาง รปแบบส าคญ ๆไดแก
3.1 ขอมลแบบรปแบบ (formatted data) เปนขอมลทรวมอกขระซงอาจหมายถงตวอกษร ตวเลข ซงเปนรปแบบทแนนอน ในแตละระเบยน ทกระเบยนทอยในแฟมขอมลจะมรปแบบทเหมอนกนหมด ขอมลทเกบนนอาจเกบในรปของรหสโดยเมออานขอมลออกมาอาจจะตองน ารหสนนมาตความหมายอกครง เชน แฟมขอมลประวตนกศกษา
15
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
3) ชนดของขอมล
ขอมลทตองการจดเกบนนอาจจะมรปแบบไดหลายอยาง รปแบบส าคญ ๆไดแก
3.2 ขอมลแบบขอความ (text)เปนขอมลทเปนอกขระในแบบขอความ ซงอาจหมายถงตวอกษร ตวเลข สมการฯ แตไมรวมภาพตาง ๆ น ามารวมกนโดยไมมรปแบบทแนนอนในแตละระเบยน เชน ระบบการจดเกบขอความตาง ๆลกษณะการจดเกบแบบนจะไมตองน าขอมลทเกบมาตความหมายอกความหมายจะถกก าหนดแลวในขอความ
16
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
3) ชนดของขอมล
ขอมลทตองการจดเกบนนอาจจะมรปแบบไดหลายอยาง รปแบบส าคญ ๆไดแก
3.3 ขอมลแบบภาพลกษณ (images) เปนขอมลทเปนภาพ ซงอาจเปนภาพกราฟทถกสรางขนจากขอมลแบบรปแบบรปภาพ หรอภาพวาด คอมพวเตอรสามารถเกบภาพและจดสงภาพเหลานไปยงคอมพวเตอรอนได เหมอนกบการสงขอความ โดยคอมพวเตอรจะท าการแปลงภาพเหลาน ซงจะท าใหคอมพวเตอรสามารถทจะปรบขยายภาพและเคลอนยายภาพเหลานนไดเหมอนกบขอมลแบบขอความ
17
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
3) ชนดของขอมล
ขอมลทตองการจดเกบนนอาจจะมรปแบบไดหลายอยาง รปแบบส าคญ ๆไดแก
3.4 ขอมลแบบเสยง (audio) เปนขอมลทเปนเสยง ลกษณะของการจดเกบกจะเหมอนกบการจดเกบขอมลแบบภาพ คอ คอมพวเตอรจะท าการแปลงเสยงเหลานใหคอมพวเตอรสามารถน าไปเกบได ตวอยางไดแก การตรวจคลนหวใจจะเกบเสยงเตนของหวใจ
18
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
3) ชนดของขอมล
ขอมลทตองการจดเกบนนอาจจะมรปแบบไดหลายอยาง รปแบบส าคญ ๆไดแก
3.5 ขอมลแบบภาพและเสยง (video) เปนขอมลทเปนเสยงและรปภาพ ทถกจดเกบไวดวยกน เปนการผสมผสานรปภาพและเสยงเขาดวยกน ลกษณะของการจดเกบขอมล คอมพวเตอรจะท าการแปลงเสยงและรปภาพน เชนเดยวกบขอมลแบบเสยงและขอมลแบบภาพลกษณะซงจะน ามารวมเกบไวในแฟมขอมลเดยวกน
19
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
4) ลกษณะของระบบแฟมขอมล
การจดการแฟมขอมลอยางถกตองมความส าคญอยางยงตอความมนคงปลอดภย (security) ของขอมลทอยในแฟมขอมลและในแฟมขอมลเอง แนวคดในการจดการแฟมขอมลเรมจากการออกแบบแฟมขอมลใหเหมาะสมกบการเรยกคนเรคอรดขอมลมาใช ไปจนถงการส ารองแฟมขอมลและการกแฟมขอมล แฟมขอมลอาจจะมไดสองลกษณะ คอ
4.1 ระเบยนขนาดคงท (fixed length record)
4.2 ระเบยนทมความยาวแปรได (variable length record)
20
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
5) การจดการแฟมขอมล
กจกรรมทเกยวของกบการจดการแฟมขอมล (file manipulation) จะแตกตางกนออกไปในแตละระบบงาน แตจะมกจกรรมหลกในการใชขอมล ไดแก
5.1 การสรางแฟมขอมล (file creating)
5.2 การปรบปรงรกษาแฟมขอมลแบงออกได 2 ประเภท คอ
1) การคนคนระเบยนในแฟมขอมล (retrieving)
2) การปรบเปลยนขอมล (updating)
21
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
6) ประเภทของแฟมขอมล
ประเภทของแฟมขอมลจ าแนกตามลกษณะของการใชงานไดดงน
6.1แฟมขอมลหลก (master file)
6.2 แฟมขอมลรายการเปลยนแปลง (transaction file)
6.3 แฟมขอมลตาราง (table file)
6.4 แฟมขอมลเรยงล าดบ (sort file)
22
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
7) การจดโครงสรางแฟมขอมล (file organization)
เปนการก าหนดวธการทระเบยนถกจดเกบอยในแฟมขอมลบนอปกรณทใชเกบขอมล ซงลกษณะโครงสรางของระเบยนจะถกจดเกบไวเปนระบบ โดยมวตถประสงคเพอใหการจดเกบขอมลและการเขาถงขอมลมความสะดวกรวดเรว การจดโครงสรางของแฟมขอมลอาจแบงไดเปน 3 ลกษณะคอ
7.1 โครงสรางของแฟมขอมลแบบล าดบ (sequential file)
7.2 โครงสรางของแฟมขอมลแบบล าดบตามดชน (index sequential file)
7.3 โครงสรางของแฟมขอมลแบบสมพทธ (relative file)
23
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
ชนดและคณสมบตของหนวยเกบขอมลส ารองและหนวยความจ าหลก1. ชนดของหนวยความจ าหลก
โดยปกตแลวหนวยความจ าโดยทวไปจะถกแบงออกเปนสองพวกใหญๆ คอ หนวยความจ าแบบหนวยเกบลบเลอนได (volatile storage) และหนวยความจ าประเภทหนวยเกบลบเลอนไมได (nonvolatile storage)หนวยความจ าประเภทหนวยเกบลบเลอนไดเปนหนวยความจ าทรกษาขอมลไดเฉพาะเมอมกระแสไฟฟาเทานนไหลเวยนอย ตวอยางเชน หนวยความจ าหลก (main memory) เทานน
24
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
หนวยความจ าประเภทหนวยเกบลบเลอนไมไดคอ หนวยความจ าทสามารถรกษาขอมลไดอยางถาวรแมเมอไมมกระแสไฟฟาไหลผานตวอยางเชน หนวยความจ าส ารองและหนวยความจ าหลกบางประเภทหนวยความจ าหลกททใชในปจจบนม 2 ประเภท คอ หนวยความจ าหลกประเภทแรม (Random Access Memory, RAM) และหนวยความจ าหลกประเภทรอม (Read Only Memory, ROM)
25
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
1.1 หนวยความจ าประเภทแรม เปนหนวยความจ าหลกประเภททสามารถเขาถงค าสงและขอมลโดยตรงได แรมเปนหนวยความจ าทสามารถทจะอานหรอเขยนขอมลและค าสงลงไปไดหลายครง แรมแบงออกเปนสองประเภทคอ ไดนามกแรม (dynamic RAM) และสแตตกแรม (static RAM)
1) ไดนามกแรม คอหนวยความจ าหลกทตองการกระแสไฟฟาไหลผานในขณะเกบขอมล
2)สแตตกแรม เปนหนวยความจ าหลกทตองการแบตเตอรเลยงอยตลอดเวลา
26
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
1.2 หนวยความจ าหลกชนดรอม หนวยความจ าชนดรอมเปนหนวยความจ าประเภทแบบลบเลอนไมได สามารถเกบขอมลไดตลอดไปแมจะปดเครองคอมพวเตอรแลว หนวยความจ าชนดรอมเปนหนวยความจ าทอานขอมลออกมาใชไดอยางเดยว แตไมสามารถเปลยนแปลงแกไขขอมลทเกบอยในรอมไดหนวยความจ ารอมจะถกสรางโดยบรษทผผลตเครองคอมพวเตอรเพอใชเกบโปรแกรมทจ าเปนตอการใชงานคอมพวเตอรเอาไวอยางถาวร และไมตองการเปลยนแปลง เชน โปรแกรมทใชในการท างานของเครองคอมพวเตอร เมอเราท าการเปดเครอง หรอโปรแกรมทใชควบคมการท างานของอปกรณทอยในรถยนตหรอโปรแกรมเลนเกมตาง ๆ เปนตน รอมยงถกแบงออกเปนหลายชนดไดแกพรอม(Programmable ROM, PROM) อพรอม (Erasable PROM,EPROM) และออพรอม (Electrically Erasable PROM, EEPROM)
27
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
2. ชนดของหนวยความจ าส ารอง
หนวยความจ าส ารองเปนหนวยความจ าทสามารถรกษาขอมลไดตลอดไป หลงจากไดท าการปดเครองคอมพวเตอรแลว หนวยความจ าส ารองมประโยชนตอระบบฐานขอมลเปนอยางมาก ถาปราศจากหนวยความจ าส ารองแลวเราจะไมสามารถเกบรกษาขอมลเอาไวใชดในอนาคต หนวจยความจ าส ารองใชเกบรกษาขอมลและโปรแกรมเอาไวอยางถาวรจงท าใหหนวยความจ าส ารองถกใชเปนสอในการน าขอมลและโปรแกรมจากเครองคอมพวเตอรหนงไปใชยงคอมพวเตอรอกเครองหนงได และนอกจากนหนวยความจ าส ารองยงใชเปนหนวยเสรมหนวยความจ าหลก โดยท าหนาท
28
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
1.2 หนวยความจ าหลกชนดรอม หนวยความจ าชนดรอมเปนหนวยความจ าประเภทแบบลบเลอนไมได สามารถเกบขอมลไดตลอดไปแมจะปดเครองคอมพวเตอรแลว หนวยความจ าชนดรอมเปนหนวยความจ าทอานขอมลออกมาใชไดอยางเดยว กอน และเมอตองการจงจะดงค าสงจากหนวยความจ าเสมอนเขาหนวยความจ าหลกเพอท าการประมวลผล ดงนน จงสามารถประมวลผลโปรแกรมแรมทมขนาดใหญกวาหนวยความจ าหลกได
หนวยความจ าส ารอง สามารถแบงตามลกษณะทคอมพวเตอรสามารถเขาถงขอมลได 2 ชนด คอ
2.1 หนวยความจ าส ารองประเภททสามารถเขาถงขอมลโดยตรง
2.2 หนวยความจ าส ารองประเภททสามารถเขาถงขอมลโดยเรยงล าดบเทานน
29
ววฒนาการของเทคโนโลยฐานขอมล
Data Collection ( 1960’s and earlier)- primitive file processing (เรมพฒนาจาแฟมขอมล)
Database management system (1970’s)- Network and relational database management system - Data modeling tools, query language
Advanced database management system (1980’s - present)-advanced data model-object-oriented database management system-object relational database management system
Data warehousing & Data mining (1990’s – present)
30
ระบบแฟมขอมล (File – Based System)
• ปญหาของระบบแฟมขอมล
– ปญหาเกยวกบการจดการแฟมขอมลตางๆทปรมาณเพมขนทกขณะ
– เกดความซ าซอนของขอมล
– แฟมขอมลทขนกบ Application Program สงผลใหเกดปญหาในการปรบปรง
– โปรแกรมภาษาในรนท 3 (Third-Generation Language : 3GL)
31
ระบบแฟมขอมล (File – Based System)
(ตอ)
• ขอดระบบแฟมขอมล
– งายตอการออกแบบและพฒนา (Easy to Design and Implement)
– การประมวลแบบแฟมขอมลเปนวธด งเดมทใชกนมานาน และมความ
รวดเรว (Historically and Processing Speed)
32
ระบบแฟมขอมล (File – Based System)
(ตอ)
• ขอจ ากดระบบแฟมขอมล
– ขอมลมการเกบแยกจากกน
– ขอมลมความซ าซอน
– ขอมลมความขนตอกน
– มรปแบบทไมตรงกน
– รายงานตางๆ ถกก าหนดไวอยางจ ากด
33
ประเภทของแฟมขอมล แบงได 6 ประเภท
• แฟมหลก (Master File) เปนไฟลทจดเกบขอมลทมกจะไมมรายการเปลยนแปลง หรอมสภาพคอนขางคงท ซงการปรบปรงแกไขขอมลใน
Master File เพอใหทนสมยนน สามารถท าได 3 รปแบบดวยกน คอ การเพม การลบ และการแกไข
• แฟมรายการเปลยนแปลง (Transaction File) เปนไฟลทจดเกบ
ขอมลการด าเนน ธรกรรมประจ าวนทมกมความเคลอนไหวอย
เสมอ
• แฟมเอกสาร (Document File) เปนไฟลเอกสารหรอไฟลรายงาน
ตางๆ ทเคยผานกระบวน การพมพดวยโปรแกรมมากอน และท าการ
จดเกบในรปของไฟลเอกสารดวยการส าเนาเกบไวในคอมพวเตอร
34
• Archival File เปนแฟมขอมลทบรรจไปดวย Master File และTransaction File ซงประกอบดวยเรคอรดตางๆ ทถกลบ หรอถกเคลอนยายจากสออปกรณออนไลน ไปจดเกบไวในสออปกรณทเปน
แบบออฟไลน
• Table Look-Up File หรอ Reference File เปนไฟลหรอตารางทใช ส าหรบในการอางอง เพอใชงานรวมกนโดยขอมลตางๆ
• Audit File เปนไฟลพเศษชนดหนง ทจดเกบเรคอรดทถกอปเดต ลงในไฟล ตางๆ โดย เฉพาะอยางยง Master File และTransaction File ซงจะใชรวมกนกบ Archival File ในการกคนขอมลทเสยหาย ในกรณทขอมลในระบบเกดความเสยหายในระหวางการประมวลผล
ประเภทของแฟมขอมล แบงได 6 ประเภท
35
ความหมายของฐานขอมล
(กตต ภกดวฒนะกล และ จ าลอง ครอตสาหะ,2544) ไดใหค า
นยามของฐานขอมลวา การจ ดเกบขอมลอยางมระบบ แล ะ
ความสมพนธระหวางขอมลประกอบดวย รายละเอยดของขอมลท
เกยวของกน ซงถกน ามาใชในงานดานตางๆ ไมวาจะเปนการเพม
ขอมล การลบ การแกไข การเรยกด ขอมล เปนตน ขอมลเหลานจะ
ถกจดเกบไวอยางเปนระบบ เพอประโยชนในการจดการ และเรยกใช
ขอมลไดอยางมประสทธภาพ
36
• เพมความเรวในการพฒนาโปรแกรม
• ลดคาใชจายในการบ ารงรกษาโปรแกรม ไมมปญหาการแปลงผนขอมล เมอ
ระบบขยายตว
• อ านวยความสะดวกใหผใชท วไปทไมใชโปรแกรมเมอร สามารถเรยกดขอมล
ไดอยางมประสทธภาพ เพราะมภาษาระดบงายส าหรบผใชโดยเฉพาะ
• สามารถใชขอมลรวมกนได (Integration of Data) และสามารถจบกลมขอมลไดหลายรปแบบ
• ควบคมขอมลไดงายขน ไมวาจะเปนดานความถกตองของขอมล หรอการ
ก าหนด ขอบเขตสทธของผใชขอมล
วตถประสงคของการใชฐานขอมล
37
รายงาน
รายงาน
รายงาน
ระบบเงนเดอน
ระบบตารางสอน
ระบบเกรด
ระบบการจดการฐานขอมล (DBMS)
ค าอธบายรายละเอยดขอมล
ขอมลอาจารย
ขอมลตารางสอน
ขอมลเกรดนกศกษา
38
การบรหารฐานขอมล
ในระบบฐานขอมลนอกจากจะมระบบการจดการฐานขอมล ซงเปนซอฟตแวรทสรางขนเพอจดการกบขอมลใหเปนระบบ จะไดน าไปเกบรกษาเรยกใช หรอน ามาปรบปรงใหทนสมยไดงายแลว ในระบบฐานขอมลยงตองประกอบดวยบคคลทมหนาทควบคมดแลระบบฐานขอมล คอ ผบรหารฐานขอมล
เหตผลส าหรบประการหนงของการจดท าระบบจดการฐานขอมล คอการมศนยกลางควบคมทงขอมลและโปรแกรมทเขาถงขอมลเหลานน บคคลทมอ านาจหนาทดแลการควบคมน เรยกวา ผบรหารฐานขอมล หรอ DBA (database administor) คอ ผ มหนาทควบคมการบรหารงานของฐานขอมลทงหมด
39
หนาทของผบรหารฐานขอมล
-ก าหนดโครงสรางหรอรปแบบของฐานขอมล โดยท าการวเคราะหและตดสนใจวาจะรวมขอมลใดเขาไวในระบบใดบาง ควรจะจดเกบขอมลดวยวธใด และใชเทคนคใดในการเรยกใชขอมลอยางไร
- ก าหนดโครงสรางของอปกรณเกบขอมลและวธการเขาถงขอมล โดยก าหนดโครงสรางของอปกรณเกบขอมลและวธการเขาถงขอมล พรอมทงก าหนดแผนการในการสรางระบบขอมลส ารองและการฟนสภาพ โดยการจดเกบขอมลส ารองไวทกระยะและจะตองเตรยมการไววาถาเกดความผดพลาดขนแลวจะท าการฟนสภาพไดอยางไร
-มอบหมายขอบเขตอ านาจหนาทของการเขาถงขอมลของผใช โดยการประสานงานกบผใช ใหค าปรกษา ใหความชวยเหลอแกผใช และตรวจตราความตองการของผใช
40
ระบบการจดการฐานขอมล (data base management system, DBMS)หนาทของระบบการจดการฐานขอมล
- ระบบจดการฐานขอมลเปนซอฟตแวรทท าหนาทดงตอไปน ดแลการใชงานใหกบผใช ในการตดตอกบตวจดการระบบแฟมขอมลได ในระบบฐานขอมลนขอมลจะมขนาดใหญ ซงจะถกจดเกบไวในหนวยความจ าส ารองเมอผใชตองการจะใชฐานขอมล ระบบการจดการฐานขอมลจะท าหนาทตดตอกบระบบแฟมขอมลซงเสมอนเปนผจดการแฟมขอมล (file manager) น าขอมลจากหนวยความจ าส ารองเขาสหนวยความจ าหลกเฉพาะสวนทตองการใชงานและท าหนาทประสานกบตวจดการระบบแฟมขอมลในการจดเกบเรยกใช และแกไขขอมล
41
ระบบการจดการฐานขอมล (data base management system, DBMS) ตอ
- ควบคมระบบความปลอดภยของขอมลโดยปองกนไมใหผ ทไมไดรบอนญาตเขามาเรยกใชหรอแกไขขอมลในสวนปองกนเอาไว พรอมทงสรางฟงกชนในการจดท าขอมลส ารอง โดยเมอเกดมความขดของของระบบแฟมขอมลหรอของเครองคอมพวเตอรเกดการเสยหายนน ฟงกชนนจะสามารถท าการฟนสภาพของระบบขอมลกลบเขาสสภาพทถกตองสมบรณได
- ควบคมการใชขอมลในสภาพทมผใชพรอม ๆ กนหลายคน โดยจดการเมอมขอผดพลาดของขอมลเกดขน
42
ประโยชนของระบบจดการฐานขอมล
ในปจจบนองคกรสวนใหญหนมาใหความสนใจกบระบบฐานขอมลกนมากเนองจากระบบฐานขอมลมประโยชนดงตอไปน
1.ลดความซ าซอนของขอมล
2.รกษาความถกตองของขอมล
3. มความเปนอสระของขอมล
43
ประโยชนของระบบจดการฐานขอมล
4. มความปลอดภยของขอมลสง
ระบบฐานขอมลสวนใหญจะมการรกษาความปลอดภยของขอมล ดงน
· มรหสผใช (user) และรหสผาน (password) ในการเขาใชงานฐานขอมล
· ในระบบฐานขอมลสามารถสรางและจดการตารางขอมลทงหมดในฐานขอมล ทงการเพมผใช ระงบการใชงานของผใช อนญาตใหผใชสามารถเรยกด เพมเตม ลบและแกไขขอมล หรอบางสวนของขอมลไดในตารางทไดรบอนญาต
· ในระบบฐานขอมล (DBA) สามารถใชวว (view) เพอประโยชนในการรกษาความปลอดภยของขอมลไดเปนอยางด
· ระบบฐานขอมลจะไมยอมใหโปรแกรมใดๆ เขาถงขอมลในระดบกายภาพ (physical)โดยไมผาน ระบบการจดการฐานขอมล
44
ประโยชนของระบบจดการฐานขอมล
· มการเขารหสและถอดรหส (encryption/decryption) เพอปกปดขอมลแกผ ทไมเกยวของ เชน มการเขารหสขอมลรหสผาน
5. ใชขอมลรวมกนโดยมการควบคมจากศนยกลาง
45
สถาปตยกรรมของระบบฐานขอมล :
ระดบของขอมล
1. ระดบชนของระบบจดการฐานขอมล
ระบบฐานขอมล เปนการน าขอมลในองคการทมความเกยวของกนมารวมไวอยางเปนระบบในทเดยวกน โดยทผใชฐานขอมลจะมองขอมลนในแงมมหรอววทแตกตางกนไปตามจดประสงคของการประยกตใชงาน โดยผใชไมจ าเปนตองสนใจวาลกษณะการจดเกบขอมลโดยแทจรงแลวเปนเชนไร โดยระบบฐานขอมลจะท าการซอนรายละเอยดไว โดยจดแบงระดบของขอมลออกเปนระดบชน
46
สถาปตยกรรมของระบบฐานขอมล
ระดบชนของขอมลถกพฒนาขนโดย The Standards Planing andRequiremenst Committee (SPARC) ของ American National Standardsinstiture (ANSI) จะถกแบงออกเปน 4 ระดบ
1.1 ระดบภายนอก (external level)
1.2 ระดบหลกการ (conceptual level)
1.3 ระดบภายใน (internal level)
1.4 ระดบโครงสรางแทจรง (physical organization level)
47
สถาปตยกรรมของระบบฐานขอมล
External Level
Conceptual Level
Internal Level / Physical Level
End User
Store Database
48
ระดบภายนอก (External Level , Individual User Views)เปนสวนทอ านวยความสะดวกใหแกผใชแตละคน ในการมองระบบ
หรอขอมลทจ าเปนในการท างาน (Views) ซงเกดจากความตองการของผใชแตละคนทแตกตางกนออกไป
User1 ตองการขอมลเกยวกบเงนเดอนของพนกงานในบรษท ดงนนจะตองคนหาขอมลจากฟลด EmpNum และ Salary เปนตน ในท านองเดยวกนผใชคนอน ๆ กตองการขอมลอน ๆ แตกตางกนไป
User2 ซงเปนผเขยนโปรแกรม (Programmer) ตองการขอมลทมการเชอมตอกนดวยเพอความสะดวกในการพฒนาโปรแกรมเกยวกบเงนเดอน โดยตองการขอมลฟลด EmpNum , Salary และ DeptNum เปนตน
49
ระดบภายนอก (External Level , Individual User Views)จากความตองการของผใชคนท 1 และผใชคนท 2 ซงขอมลเปนเคาราง
ในระดบภายนอกทแสดงถงรายละเอยดของขอมลทผใชตองการ ลกษณะเชนนเรยกวา เคารางภายนอก (External Schema หรอ Subschema หรอ Views)
ในการแสดงผลขอมลออกมาเปนมมมองตาง ๆ นน ผใชตองการขอมลแบบใด การพฒนาโปรแกรมเพอสนองตอบความตองการของผใชตาง ๆ ถอวาเปนเรองจ าเปนอยางยง โดยผพฒนาโปรแกรมจะตองใชภาษาทางคอมพวเตอร ซงอาจจะเปนภาษาคอมพวเตอรในยคท 3 เชน Pascal , Cobol หรอ C เปนตน หรออาจจะเปนภาษาในยคท 4 กคอภาษาทางดานการเขยนค าสงในการสอบถามขอมล (Query Language) เชน ภาษา SQL ซงจะสะดวกในการเรยกใชขอมลจากฐาน ขอมลมากทสด และผทไมใชนกเขยนโปรแกรมกสามารถใชภาษา SQL นไดอยางงาย
50
ระดบแนวคด (Conceptual Level หรอ Community User View)ในระดบภายนอกนนการใชขอมลจะใชขอมลจากฐานขอมล ไมวาจะเปนฟลดตาง ๆ หรอเรคอรดตาง ๆ กตาม ลกษณะของขอมลเหลานโครงสรางทแทจรงกจะมรายละเอยดอกหลายสวนซงลกษณะของโครงสรางหรอรายละเอยดตาง ๆจะเกยวของกบขอมลในระดบแนวคดและระดบ ภายในนนเอง เปนการอธบายฐานขอมลโดยรวมวาประกอบดวยเอนทต แอททรบวต และความสมพนธอยางไรกนบาง ซงการออกแบบลกษณะของขอมลจะถกออกแบบโดยผบรหารฐานขอมล (Database Administration : DBA) ซงกคอการออกแบบเคารางทสามารถแสดงรายละเอยดของ ขอมลทงหมดนนเอง
51
ระดบภายใน (Internal หรอ Physical Level หรอ Storage View)เปนเคารางทแสดงถงรายละเอยดตาง ๆ ของการจดเกบขอมลโดยเปนการจดเกบโครงสราง ของขอมล ลงบนสอบนทกขอมลแบบตาง ๆ ซงเปนระดบต าสด เปนระดบทใกลเคยงกบโครงสรางของขอมลจรงบนสอบนทกขอมลโดยในการจดเกบจะมวธการจดเกบเพอใหสามารถเขาถงขอมลในฐานขอมลอยางมคณภาพมากทสด ดงนนวธการจดเกบขอมลลงบนสอบนทกขอมลจะเปนประโยชนตอการเขาถงขอมลอยางมาก เชน การเกบขอมลแบบการอนเดกซขอมล การเกบขอมลแบบเรยงล าดบ การใชฟงกชนในการคนหาขอมลทตองการ ซงลวนแตเปนลกษณะของขอมลในระดบภายในทงสน
52
ตวอยางสถาปตยกรรมฐานขอมล(Database architecture) 3 ระดบ
- ระดบภายนอก (External level) มาจากแบบฟอรมเอกสาร วามอะไรในเอกสารบาง หรอจากผใชทแตละคน เปนการรวบรวมขอมลอยางงาย ๆ จากผใช เพอใหกบนกวเคราะหน าไปศกษา ผใชคนทหนง : (รหส, ชอ) ผใชคนทสอง : (รหส, ทอย)
- ระดบความคด (Conceptual level) ตความออกมาเปนตารางโดยน าแบบฟอรมตาง ๆ มารวมกน เพอแสดงความตองการของผใชในรปทสมบรณ อาจมการวเคราะห และออกแบบโดยผานขนตอนมากมาย ทง E-R หรอ Normalization จนเสรจสน พนกงาน (รหส, ชอ, ทอย) ในแบบสคมา(Schema) หรอ person (id, name, address) ในแบบสคมา(Schema)
53
ตวอยางสถาปตยกรรมฐานขอมล(Database architecture) 3 ระดบ
- ระดบภายใน (Internal level) ตความในระดบการจดเกบขอมลจรง เปนหนาทของผออกแบบอยางแทจรง
struct person{ int id; char name[20]; char address[20]
} index id;
54
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
ประโยชนของการแบงระดบชนนนเพอใหขอมลเปนอสระตอกน ความเปนอสระของขอมลคอ การทผใชไมตองมาคอยแกไขโปรแกรมทใชงานในทก ๆ ครงทเกดการเปลยนแปลงแกไขฐานขอมล ระบบจดการฐานขอมลจะท าหนาทเชอมโยงขอมลระหวางแตละระดบ
ความเปนอสระของขอมล1.แนวคดเชงกายภาพและตรรกะ
2.การออกแบบฐานขอมล
3.ววกบการแปลงรป
55
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
ภาษาทใชในระบบฐานขอมล
ภาษาของระบบจดการฐานขอมลทมใชกนในปจจบนไดแก ภาษานยามขอมลภาษาจดการขอมลและภาษาควบคม
1 ภาษานยามขอมล (Data Definition Language; DDL)
2 ภาษาจดการขอมล (Data Manipulation Language; DML)
3. ภาษาทใชในการควบคมขอมล หรอ DCL (data control language)
56
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
1.คณสมบตหลกของฐานขอมล
คณสมบตหลกของฐานขอมลไมวาจะเปนฐานขอมลใดๆ จะมคณสมบตหลก ดงตอไปน คอ
1.1 โครงสรางขอมล (data structures) คอโครงสรางขอมลระดบตรรกะทโปรแกรมประยกตเหน เปนการบอกวาฐานขอมลนนๆ มโครงสรางขอมลเปนอยางไร
1.2 กฎควบคมความถกตอง (integrity constraint) เปนการบอกวาโครงสรางขอมลนนมกฎบงคบความถกตองอยางไร
1.3 ภาษาจดการขอมล (data manipulation language) เปนการบอกวามภาษาจดการขอมลบนโครงสรางขอมลเปนอยางไร
57
ความรเบองตนเกยวกบระบบฐานขอมล(Database System Concepts)
2.ประเภทของฐานขอมล
ฐานขอมลทรจกกนในปจจบนมดวยกน 4 ประเภท คอ
• ฐานขอมลแบบเครอขาย (hierarchical model)
• ฐานขอมลแบบล าดบชน (hierarchy model)
• ฐานขอมลแบบสมพนธ (relational model)
• ฐานขอมลแบบจ าลองเชงวตถ (object oriented model)
58
ฐานขอมลล าดบช น (Hierarchical Database)
• โครงสรางไฟลเปนแบบบนลงลาง(Top-Down) มลกษณะคลายตนไม (Tree Structure) เปนล าดบช น ไฟลในระดบสงสดเรยกวา Root ระดบลางสดเรยกวา Leaves
• ไฟลตางๆ จะมเพยงพอเดยว (One Parent) เทานนและสามารถแตกสาขาออกเปนหลายๆ ไฟล เรยกวา ไฟลลก (Children Files) ดงนนจงมความสมพนธแบบ Parent/Child ท าใหความถกตองในขอมลยอมมความคงสภาพ
• ขอมลมความสมพนธในลกษณะ One-to-Many ไมสามารถก าหนดความสมพนธแบบ Many-to-Many
• มความยากตอการพฒนา Application การปรบปรงโครงสรางมความยดหยนนอย
59
Hierarchical database model
60
ขอด – ขอเสย ฐานขอมลล าดบชน• ขอด โครงสรางทเขาใจงาย มความ
ซบซอนนอยทสด และเหมาะกบขอมลท
มความสมพนธแบบ One-to-Manyและปองกนความปลอดภยในขอมลทด
เนองจากตองอานขอมลทเปน ตน
ก า เ น ด ก อ น น น ห ม า ย ถ ง
ความสามารถในการควบคมความ
ถกตองในขอมลได โครงสรางแบบน
เหมาะกบข อมลท มการเรยงล าดบ
แบบตอเนอง
• ข อเสย ไมสามารถรองรบข อมลท ม
ความสมพนธในลกษณะของ Many-to-Many ได มความยดหยนหรอมความ
คลองตวนอย การปรบเปลยนโครงสราง
Tree นนมความยงยาก รวมทงการ
เรยกใชขอมลจ าเปนตองผาน Root เสมอ และการพฒนาโปรแกรมคอนขางยาก
เพราะต องทราบถ ง โครงสร า งทาง
ฟ ส ค อ ล ข อ ง ขอ ม ลท จ ด เ ก บ อ ย ใ น
ฐานขอมล
61
• มโครงสรางคลายกบโครงสรางแบบล าดบช น แตกตางตรงทไฟลแตละไฟล
สามารถทจะมความสมพนธกนไดหลายๆ ไฟล จงมความยดหยนทสงกวา
• ม Pointer เปนตวโยงความสมพนธระหวาง Record ในไฟลตางๆ รวมทง
สนบสนนความสมพนธท งแบบ One-to-One และ Many -to-Many • สามารถน า Algorithm การ Hashing มาคนหา Record ทเกยวของได
Hashing Function เปนฟงกช นความสมพนธระหวางคยขอมลกบต าแหนงทอยในสอบนทกขอมล
ฐานขอมลเครอขาย (Network Database)
62
ฐานขอมลเครอขาย (Network Database)
โครงการ A โครงการ B
หนวยงาน A หนวยงาน B หนวยงาน C หนวยงาน D
ตวอยางฐานขอมลแบบเครอขาย
63
ขอด – ขอเสย ฐานขอมลเครอขาย
• ขอด สนบสนนความสมพนธ
แบบ Many-to-Many ลด
ความซ าซอนในขอมลเกดข น
นอยกวาแบบล าดบช น รวมทง
สามารถเชอมโยงขอมลแบบไป
- กลบได และมความยดหยนใน
ดานของการคนหาขอมลดกวา
โดยจะใช Pointer ในการเขาถงขอมลไดทนท
• ข อ เสย เ นองจากสามารถ
เขาถงเรคคอรดไดโดยตรง ท า
ใหการปองกนความปลอดภย
ของขอมลมนอย รวมทง
สนเปลองเนอทหนวยความจ า
ในการเกบ Pointer และการ
เปลยนแปลงในโครงสรางยงม
ความยงยากอย
64
ฐานขอมลเชงสมพนธ (Relational Database)
• เปนแบบจ าลองทมความนยมแพรหลายมากทสดในปจจบน
• ตารางจะประกอบดวย แถว และ คอลมน
• ขอมลทจดเกบในตารางกสามารถจดเกบขอมลในสวนตน โดยสามารถม
ความสมพนธกบตารางอนๆ ได
• มความสมพนธ แบบ One-to-Many หรอ Many-to-Many • ใชคยในการอางองถงตารางอนๆ ทเกยวของ โดยคยดงกลาวสามารถ
เปน Primary ey และ Secondary Key เพอก าหนดการเรยงล าดบดชนเพอเขาถงขอมลไดอยางรวดเรว
• มโปรแกรมมากมายทสามารถใชระบบฐานขอมลเชงสมพนธ
• DBMS สนบสนนการท างานแบบจ าลองฐานขอมลเชงสมพนธ ดวยการใชชดค าส ง SQL
65
เลขประจ าตว ชอ - สกล คณะ ทอย โทรศพท
4840124 ดรณ ศรเวยง IT เชยงใหม 09 - 111000
4841125 องคลง ดแท Comsci ล าพน 01 - 789123
4810126 เฉดฉาย แซด IT ล าปาง 07 - 451259
เลขประจ าตว เลขทหนงสอ วนคน
4840124 HD0001 11/09/48
เลขหนงสอ ชอหนงสอ ผแตง เลขรหสโรงพมพ
HD0001 MIS อ.ศรพงศ 001
แฟมสมาชกหองสมด
แฟมการยมหนงสอ
แฟมหนงสอ
ตวอยางฐานขอมลแบบความสมพนธ
66
ขอด – ขอเสย ฐานขอมลเชงสมพนธ
• ขอด มความเข าใจและสอสารได
เขาใจงาย เนองจากน าเสนอในลกษณะ
ตาราง 2 มต ท าใหสามารถเลอกวว
ขอมลตามเงอนไขไดหลายคยฟลด
โครงสร างข อมลมความซบซ อนใน
ขอมลมนอยมาก ท าใหมระบบความ
ปลอดภยทด เนองจากโครงสรางน
ผ ใชงานจะไมทราบถงกระบวนการ
จดเกบขอมล ภายในฐานขอมลแทจรง
• ขอเสย จ าเปนตองเสยคาใชจายใน
ระบบคอนขางสง เนองจากทรพยากร
ทงตวฮารดแวร และซอฟตแวรท
น าม า ใ ช ต อ งม ค ว ามสามารถส ง
เ นองจากไมทราบถงกระบวนการ
จดเกบขอมลในฐานขอมลทแทจรงเปน
อยางไร ท า ให การแกไขปรบปรง
แฟมขอมลมความยงยาก
67
ฐานขอมลเชงวตถ (Object-Oriented Database : OODB)
• องคประกอบทส าคญของ OODB ไดแก
– Object คอ ขอมลจ านวนไมมากนกทน ามารวมกนมความหมายเหมอนเอนตต ซงเปนแทนของคน สถานท สงของ แต Object จะรวมถงกระบวนการหรอวธการทเกยวของกบการประมวลผลขอมล
ดวย
– Attribute คอ ลกษณะของ Object ในชวงเวลาหนงๆเชน อายของพนกงาน
– Method คอ พฤตกรรมของ Object เมอไรกตามทมการ
ปฏบตการเกดขน จะมการสงขอมลไปยง Object ทสงมา เพอจะ
กระตนใหเกดปฏบตการอนทตอเนองกน
68
สมาชกหองสมด
ขอมล
• รหส
• ชอ - สกล
• คณะ
กระบวนการ
• เพมชอผใชหองสมด
• การดงขอมลเกยวกบสมาชก
สมาชกหองสมด
สมาชกหองสมด
ขอมล
• สมาชกหองสมด
• หนงสอยม
กระบวนการ
• เพมขอมลการยมหนงสอ
• การดงขอมลเกยวกบหนงสอ
• ยกเลกการเพมขอมล
การยมหนงสอ
สมาชกหองสมด
ขอมล
• รหสหนงสอ
• ชอผแตง
กระบวนการ
• เพมรายการหนงสอใหม
• การดงขอมลเกยวกบหนงสอ
หนงสอ
สมพนธเพราะ object การยมหนงสอเกยวของ Object สมาชกหองสมด
สมพนธเพราะ object การยมหนงสอประกอบดวย Object หนงสอ
ตวอยาง OODB
ออบเจคแสดงการยมหนงสอหองสมด
69
ขอด – ขอเสย ฐานขอมลเชงวตถ
• ขอด แบบจ าลองน คอ สามารถ
จดการกบขอมลชนดตางๆ ทม
ความสลบซบซอนไดเปนอยางด
ไมวาจะเปน Graphic ,Video ,Sound นอกจากนยงสนบสนนคณสมบตของการน ากลบมา
ใหม(Reusable)
• ขอเสย แบบจ าลองเชงวตถถอ
ว า เ ปน เทค โน โลย ใหม ขอ ง
DBMS ซงมกจะน าไปใชกบ
ห น ว ย ง า น ข น า ด ใ ห ญ ท
จ า เ ป นตอ ง ใ ช บ คล ากรท ม
ความร ความเชยวชาญ และ
ประสบการณในการจดการกบ
ขอมลทมความสลบซบซอนและ
เปนฐานขอมลทใชรองรบความ
ซบซอนของขอมลทจะทวเพมขน
ในอนาคต
70
ฐานขอมลแบบมลตไดเมนช น (Multidimensional Database)
• แบบจ าลองชนดนใชงานกบคลงขอมล (Data Warehousing) โดยจะ
น าเสนอขอมลในลกษณะไดเมนชน ท าใหววขอมลไดสองทาง เพอให
สามารถมองเหนปญหาในธรกจและสรางวธการแกไขปญหาไดดยงขน
• แบบจ าลองฐานขอมลมลตไดเมนชนจะมการน ากระบวนการท างานทาง
ธรกจมาจดการในรปของมต เชน น าขอมลสนคา กบขอมลพนทการขาย
มาประมวลผลในรปตารางในรปแบบ มลตไดเมนชน ท าใหผ ใช
สามารถแบงขอมลเปนสวนๆมาวเคราะหใชงานไดตามตองการ
• เหมาะกบธรกจขนาดใหญ เนองจากตองใชเงนลงทนสงในดานทรพยากร
ตางๆ รวมทง Software ทใชในการวเคราะหขอมล เพอใชน าเสนอแนวทางการประกอบการตดสนใจเชงธรกจและเชงกลยทธ
71
ฐานขอมลแบบมลตไดเมนช น (Multidimensional Database)
สนคา 1 สนคา 2 สนคา 3
ภาคเหนอ
ภาคกลาง
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ป 2546
ป 2547
ป 2548
72
ขอด – ขอเสย ฐานขอมลแบบมลตไดเมนชน
• ขอด แบบจ าลองน คอ สามารถ
จดการกบขอมลชนดตางๆ ทม
ความสลบซบซอนไดเปนอยางด
ไมวาจะเปน Graphic ,Video ,Sound นอกจากนยงสนบสนนคณสมบตของการน ากลบมา
ใหม(Reusable)
• ขอเสย แบบจ าลองเชงวตถถอ
ว า เ ปน เทค โน โลย ใหม ขอ ง
DBMS ซงมกจะน าไปใชกบ
ห น ว ย ง า น ข น า ด ใ ห ญ ท
จ า เ ป นตอ ง ใ ช บ คล ากรท ม
ความร ความเชยวชาญ และ
ประสบการณในการจดการกบ
ขอมลทมความสลบซบซอนและ
เปนฐานขอมลทใชรองรบความ
ซบซอนของขอมลทจะทวเพมขน
ในอนาคต
73
ระบบการจดการฐานขอมล
(Database Management System : DBMS)
โปรแกรมทใชเปนเครองมอในการจดการฐานขอมล ซงประกอบดวย
ฟงกชนหนาทตางๆ ในการจดการกบขอมล รวมทงภาษาทใชท างานกบ
ขอมล โดยมกจะใชภาษา SQL ในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอให สามารถท าการก าหนดการสราง การเรยกด การบ ารงรกษาฐานข อมล
รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคง และความปลอดภยของขอมล การส ารอง
ขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
74
ระบบการจดการฐานขอมล
(Database Management System : DBMS)
ฮารดแวร ซอฟตแวร ขนตอนการ บคลากรปฏบตงาน
ขอมล
สะพาน
เครองคอมพวเตอร บคคล
75
สวนประกอบของสภาพแวดลอมระบบการจดการฐานขอมล• ฮารดแวร (Hardware)
• ซอฟตแวร (Software)
• ขอมล (Data)
• ขนตอนการปฏบตงาน (Procedures)
• บคลากร (People) เชน– ผบรหารขอมลและฐานขอมล– นกออกแบบฐานขอมล– นกเขยนโปรแกรม– ผใชงาน
76
คลงขอมล (Data Warehouse)
• ฐานขอมลทมขอมลเพอใชส าหรบองคกรทมขนาดใหญ ซงอาจ
ประกอบดวยขอมลยอนหลงหลายๆ ปจนถงขอมลปจจบน
น ามาใชเพอการวเคราะหและตดสนใจส าหรบธรกจขององคกร
และสนบสนนการใชงานส าหรบผใชงานหลายระดบ
• OLAP : Online Analytical Processing คอ เทคโนโลยทใช
ขอมลจากคลงขอมล เพอน าไปใชในการวเคราะหและตดสนใจ
ทางธรกจอยางมประสทธภาพ
77
คณสมบตของคลงขอมล
• Consolidated and Consistent Consolidated คอ การรวบรวมขอมลท เ กดขนในระดบปฏบตการมาใชท ศนยกลางเดยวกน คอ
คลงขอมล สวน Consistent หมายถง ขอมลจากแหลงตางๆ ทรวบรวมมาไวในคลงขอมล จะตองมคณสมบตทเหมอนๆ กน มรปแบบเดยวกน
และสอดคลองกน
• Subject-oriented Data ขอมลทเกดขนในระดบปฏบตการมกจะมเปน
จ านวนมากและสวนใหญกไมได น ามาใชในการวเคราะหหรอตดสนใจ
ดงนน ขอมลในคลงขอมลจงเลอกเกบขอมลในระดบปฏบตการเฉพาะ
สวนทน ามาใชในเชงวเคราะหหรอเชงตดสนใจ
78
คณสมบตของคลงขอมล (ตอ)
• Historical Data คอ ขอมลของคลงขอมลจะเกบยอนหลงเปนเวลา
หลาย ๆ ป ท งนเพอจะไดน าไปวเคราะหเปรยบเทยบหาแนวโนมของ
ขอมล
• Read - Only Data หลงจากทน าขอมลเขาสฐานขอมลเรยบรอย
แลว ขอมลในฐานขอมลไมควรจะมการแกไขอก
79
จดประสงคของคลงขอมล
• ทรานแซกช นดาตาเบสจะชวยใหเราปฏบตกจกรรมตางๆ ไดส าเรจ และคลงขอมลจะชวย
ในการตดสนใจของเรา
• ทรานแซกช นดาตาเบส จะมการเปลยนแปลงทรวดเรวและในทนททนใด คอ ขอมลจะม
การเปลยนแปลงเสมอ สวนคลงขอมลจะเสถยรภาพ ขอมลจะถกปรบปรงเปนระยะ ๆ
ตามมาตรฐานทก าหนดไว
• ทรานแซกช นดาตาเบส มงใหความสนใจทรายละเอยด สวนคลงขอมลจะใหคาทส าคญ
หรอคาหลก มตวเลขทสรปไดโดยทวไป
80
Data Mart
• Data Mart นนเปนสวนยอยของคลงขอมลจงมขนาดเลกกวา โดยจะเกบไวในฐานขอมลหนงๆ สวนใหญมกจะหมายถง ขอมลทเกบไวใน
ระดบหนวยหรอระดบฝายเทานน
• Data Mart มลกษณะดงตอไปน
– ขอมลเจาะจงไปยงฟงกชนเฉพาะกลมหรอหนวยงานภายในของ
องคกร
– ใหผลตอบแทนทรวดเรว คมคากบการลงทนในดานของเวลา
– การบรหารและการจดการขอมลสามารถท าไดโดยงาย
– ชวยเพมประสทธภาพ เนองจากการควรถกแบงไปยงขอมลแตละ
สวนของฟงกชน
81
ตารางท 4.1 แสดงขอแตกตางระหวางการสราง Data Mart กอนหรอหลง Data Warehouse
สราง Data Warehouse กอน สราง Data Mart กอน
1.ใชความพยายามสงและใชเวลานานในการสรางระบบใหครอบคลมความตองการทงหมดของผใชงาน
1.ท าไดงายและรวดเรวกวา เพราะตองการขอมลตามฟงกชนของผใชงานกลมหนงๆเทานน
2.สามารถแชรขอมลระหวาง Data Mart
ไดงายเนองจากขอมลมาจาก Data
Warehouse เดยวกน
2.ขอมลอาจซ าซอน เนองจากแตละแผนกสามารถสรางไดเอง ตางคนตางดงขอมลจากแหลงขอมลเดยวกน
3.ขอมลอยในรปแบบเดยวกนเนองจากไดมการปรบใหตรงกนในData Warehouse เรยบรอยแลว
3.ขอมลอาจมรปแบบตางกนทงทเปนขอมลตวเดยวกน เนองจากไมมแบบแผนทชดเจนทตกลงกนไวกอน
4.สามารถท า Distributed Processing ไปยง 4.ขอมลอาจไมซงโครไนซระหวาง Data Mart
82
Data Mining
• เปนเทคโนโลยสารสนเทศทสามารถกลนกรอง วเคราะห
ขอมลทมปรมาณมหาศาลเพอใหไดขอมลทมประโยชนหรอ
ไดขอมลทซอนเรนอย และน ามาใชเปนฐานความรเพอชวยใน
การบรหารงาน
83
ปจจยทท าให Data Mining เปนทไดรบความนยม
• จ านวนและขนาดขอมลขนาดใหญถกผลตและขยายตวอยาง
รวดเรว
• ขอมลถกจดเกบเพอน าไปสรางระบบการสนบสนนการตดสนใจ
• ระบบ Computer สมรรถนะสงมราคาต าลง
• การแขงขนอยางสงในดานอตสาหกรรมและการคา
84กระบวนการ Knowledge Discovery in Database ซง Data Mining เปน 1 ในกระบวนการหลกของ KDD
85
ประเภทขอมลทสามารถท า Data Mining
• Relational Database เปนฐานขอมลทจดเกบอยในรปแบบของตาราง
• Data Warehouses เปนการเกบรวบรวมขอมลจากหลายแหลงมาเกบไวในรปแบบเดยวกนและรวบรวมไวในท ๆ เดยวกน
• Transactional Database ประกอบดวยขอมลทแตละทรานเซกชนแทนดวยเหตการณในขณะใดขณะหนง
• Advanced Database เปนฐานขอมลทจดเกบในรปแบบอน ๆ
86
ลกษณะเฉพาะของขอมลทสามารถท า Data Mining
• ขอมลขนาดใหญ
• ขอมลทมาจากหลายแหลง เชน Oracle, MS Access• ขอมลทไมมการเปลยนแปลงตลอดชวงเวลาทท าการ
Mining • ขอมลทมโครงสรางซบซอน
87
การประยกตใชงาน Data Mining
วเคราะหการฉอโกงของมจฉาชพ เชน กจการโทรคมนาคม , ธนาคารใช ปองกนการฉอโกง
การวเคราะหผลตภณฑ เชน รวบรวมราคา, การสรางโมเดล
การวเคราะหบตรเครดต เชน การตดสนใจใหบตรเครดต
การวเคราะหลกคา เชน วเคราะหลกคาตรงตามเปาหมาย
การวเคราะหการขาย เชน ชวยธรกจขายปลก ชวยดานโฆษณา
Text Mining คอปรบการใช Data Mining ในรปขอมลตวอกษร
พาณชยอเลกทรอนกส เชน เขาใจพฤตกรรมลกคาทเขา Web ลดความเสยงในการตดสนใจ เชน การควบคม การลดหนสญ