จัดทําโดยสถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ กรมการแพทย์ กระทรวง ...agingthai.dms.moph.go.th/agingthai/download/book...ช้

(Implementation of Self Help Group for Insomnia in the Elderly)

จดทาโดย สถาบนเวชศาสตรผสงอาย กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

คานา

สถาบนเวชศาสตรผสงอาย ไดดาเนปญหาการนอนไมหลบในผสงอาย และ

ศกษากระบวนการทา Self Help Groupนอนไมด จานวน 11 คน รวมทากจกรรมกลม ระยะเวลาดาเนนการ 8ประเมนคณภาพการนอนหลบ และแบบบนทกการนอนประจาวน โดยดาเนนการตามโครงการอบรมเชง

1วชาการแพทยไดใหการสนบสนเงนงบประมาณจากกองทนสนบสนนวชาการกรมการแพทย

ขอขอบคณผประสานงานจากเทศบาลตาบลบางมวง อาเภอบางใหญ จงหวดนนทบรในการทากจกรรมกลมใน

นอนไมหลบใหมคณ

( )ผ อานวยการสถาบนเวชศาสตรผสงอาย

บทคดยอ

ไมหลบ11 คน อายสงสด 81 62 ป เปนจงหวดนนทบร มคณภาพการนอนไมด โดยไดรบการประเมนตามแบบประเมนคณภาพการนอนหลบPSQI ไดคะแนน > 5 3 อนดบแรกคอ

1. 30-45 นาท2.3.

(Sleep Hygiene) หลงเขารวมกจกรรมกลมครบ 8 3 อนดบแรก ไดแก

1.2. เขานอนใหเปนเวลา3. สวดมนต ฟงธรรมะ

และพบวากลม 11แบบประเมนคณภาพการนอนหลบ PSQI พบวาทกคนมคะแนน < 5 (คณภาพการนอนหลบด)

PSQI กอนรวมกจกรรมกลมของกลมเปาหมายไดคะแนน 8.27 ± 2.15(คณภาพการนอนหลบไมด) หลงรวมกจกรรมกลมของกลมเปาหมายไดคะแนน 2.9 ± 1.04 (คณภาพการนอนหลบด)

58.18 ± 48.38 นาท หลงรวมกจกรรมกลมเปน 11.36 ± 7.44 นาท2.45 ± 1.03 /คน

หลงรวมกจกรรมกลมเปน 0.81 ± 0.87 /คน

านอนจนถงหลบจรงเปน 11.36 ± 7.44 นาท17.27 ± 9.04 0.81 ±

0.87 / 1.45 ± 0.68 /คน

สารบาญ

หนาคานา กบทคดยอ ข

1 บทนาความเปนมาและความสาคญของปญหา 1

2คาถามการศกษาวจย 2

2ขอบเขตของการศกษา 2วตถประสงค 2

3วธดาเนนการศกษา 3ระยะเวลาดาเนนการ 3กลมเปาหมาย 3

3การเกบรวบรวมขอมล 4การประมวลขอมลและวเคราะหขอมล 5จรยธรรม 5งบประมาณ 5

2นอนไมหลบ 7สขนสยการนอน (Sleep Hygiene) 8

103

ลกษณะกลมเปาหมาย 131 ID 1

(ผสงอายชาย อาย 73 ป) 13

2 าย ID 2(ผสงอายชาย อาย 72 ป) 15

3 ID 3(ผสงอายชาย อาย 65 ป) 17


ตาราง 5 ID 5(ผสงอายหญง อาย 63 ป) 21

6 ID 6(ผสงอายหญง อาย 78 ป) 23

7 นในผสงอาย ID 7(ผสงอายหญง อาย 63 ป) 25





12แกปญหาการนอนในผสงอาย 35

13คณภาพการนอนหลบหลงเขารวมกจกรรมกลมกบความคาดหวงของผสงอายหลงเขารวมกจกรรมกลม 36

14 3 อนดบแรก และแนวทางแกไข 3 อนดบแรกของกลมเปาหมาย 36

4 สรปผลการศกษา อภปรายผลและขอเสนอแนะ 37เอกสารอางอง 41ภาคผนวก 43

หนงสอยนยอม 43แนวทางการสมภาษณ 44แบบประเมนคณภาพการนอนหลบ 45บนทกการทา Self Help Group 47แบบบนทกการนอนประจาวน 48แบบฟอรมประเมนความคาดหวงในการนอน 49

(Implementation of Self Help Group for Insomnia in the Elderly)

1 บทนา

15. ความเปนมา และความสาคญของปญหา

1 ใน 3 ของชวตกบการนอนหลบ และการนอนหลบเปนชวงเวลาสาคญของขบวนการทางสรรวทยาและชววทยาระดบ

วตกกงวล และขดแยงทางจตใจ ปญหาการนอนหลบสงผลตอสขภาพของผสงอาย ไดแก ออนเพล ย

ายนอนไมหลบเปนการบงบอกถงปญหาสขภาพจต ความเครยด วตกกงวล ซมเศราและนาไปสปญหาทางจตเวช

การฝกการผอนคลาย การทาสมาธ การออกกาลงกาย รวมกบการสงเสรมสขอนามยการนอนจะชวยให

การหลบมากในเวลากลางวน การหกลม ความผดปกตของความคด ความจา การตดสนใจ และPsychomotor

- 1 -

2. คา1. ผสงอาย (Elderly) 60

2.

การนอนหลบ Pittsburgh Sleep quality Index (PSQI) คะแนน ≤ 5 คณภาพการนอนหลบด

3. คาถามการศกษาวจย

หลบของผสงอาย

4. (Inclusion criteria)1. 602.3. มปญหานอนไมหลบโดยใชแบบประเมนคณภาพการนอนหลบ Pittsburgh Sleep Quality

Index (PSQI) เปนเกณฑ4. สมครใจเขารวมโครงการในชวงเดอนพฤศจกายน – กมภาพนธ 2551

5. ขอบเขตของการศกษา5.1 60

ทางจตเ

หลบ Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) อนพฤศจกายน – กมภาพนธ 2551

5.2

6. วตถประสงค3.4. อศกษากระบวนการทา Self Help Group และปญหาอปสรรค

- 2 -

15.5. ไดแนวทางการแกปญหาการนอนหลบของผสงอาย6.

8. วธดาเนนการการศกษา

(Self Help Group : SHG) กไขปญหา

(Pittsburg Sleep Quality Index : PSQI)

9. ระยะเวลาดาเนนการตลาคม 2550 – กนยายน 2551

10. กลมเปาหมาย

บางใหญ จงหวดนนทบร จานวน 11 คน วธการสมตวอยางแบบมขอจากดจากผสงอายคณภาพการนอนทศบาลบางมวงและอยในเกณฑการคดเลอกเขาศกษา

15.1.2. แบบประเมนคณภาพการนอนหลบ Pittsburgh sleep Quality Index (PSQI)3. แบบบนทกการทา Self help group4. แบบบนทกการนอนหลบประจาวน

- 3 -

12. การเกบรวบรวมขอมล1.

ประมาณ 1 1 8 ะเมนผล2.

โดยใชแบบประเมนคณภาพการนอนหลบ (PSQI) > 5 คะแนน (คณภาพการนอนหลบไมด) ณ 12

8 สปดาห

3. SHG4. 1

คณภาพการนอนหลบ (PSQI) Pre-test5. 2-7 กลมเปาหมายสงแบบบนทกการนอนหลบประจาวนทกสปดาหและจดกจกรรม

ชกระบวนการกลม (SHG) กบกลมเปาหมายโดยให

นอนหลบไดหรอไมอยางไร มปญหาอปสรรคอยางไร หากมปญหาจะแกไขอยางไร กลมเปาหมายรวมกนหาทางแกไขและนาเสนอความกาวหนาในแตละสปดาหและจดบนทกการทา SHGขอมลของกลมเปาหมายแตละคนเขาแฟมประจาตว

5.1 ผ นากลมดาเนนการใชกระบวนการกลม (Self Help Group : SHG) กบกลมเปาหมายโดย-- กลม- กลมเปาหมายรวมกน เสนอวธการแกปญหานอนไมหลบรวมกน-- ารใชแบบบนทกการนอน

- ผ นากลมทาการบนทกการทา SHG ทาแฟมเกบขอมลของกลมเปาหมายแตละคนเขาแฟมประจาตว

6. 8 ประเมนคณภาพการนอนหลบกลมเปาหมายทกคนโดยใช PSQIกลมเปาหมาย(SHG) กบ

- 4 -

ยางไรและถามความคดเหนของสมาชก

กลมเปาหมายเหนวาจะใชวธใดหากยงมปญหานอนไมหลบ ผ นากลมสรปการทา SHG และปดกลม จดบนทกการทา SHG และเกบขอมลของกลมเปาหมายแตละคน

7. รวบรวมขอมล วเคราะหขอมลและสรปผลการวจย8. พมพและจดทารปเลมผลการศกษา

13. การประมวลขอมลและการวเคราะหขอมล (Data Analysis)

ขอผดพลาดจะทาการหาขในแบบสมภาษณและทาการวเคราะ

(Pre-test) และภายหลง (Post-test)ในการใชกร

14. จรยธรรม4. ผวจยคานงถงการรกษาความลบของกลมเปาหมายและครอบครว5. ผวจยมความเคารพในการใหขอมลของกลมเปาหมายและไวตอการแสดงออกของ

กลมเปาหมายในการใหขอมล6.

กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข อนมตในแงจรยธรรมใหดาเนนการวจยได

15. งบประมาณเงนกองทนสนบสนนวชาการกรมการแพทย

- 5 -

หมายเหต - กลมเปาหมายเปนผสงอา PSQIเปนเกณฑและสมครใจเขารวมโครงการฯ

Pre test- แบบสมภาษณขอมล- PSQI

กลมเปาหมาย(11 คน)

ผสงอายรวมกนหาแนวทางแกไขปญหาการนอนหลบโดยทา Self Help Group

Post test- PSQI- แบบบนทกการทา Self Help Group- แบบบนทกการนอนประจาวน

6

2

นอนไมหลบ (Insomnia)7-9 แตอาการนอนไมหลบ (insomnia)

65 ป ประมาณรอยละ19-38.4 มปญหานอนไมหลบ รอยละ 30 15 มอาการนอนหลบยากแมสถตเปน

อายรสกวาตนเองมปญหาการนอนหลบมากกวาการไม

อาการนอนไมหลบ 1 ขอ ผสมกนอยางใดก4

1. 30-45 นาท2.3.4.

ชนดของภาวะนอนไมหลบ ม 21. (Short-term หรอ acute หรอ transient insomnia)

4 สปดาห สาเหตมกเกดจากความเครยด ปวด หรอกาลงเดนทางไกลขามหลาย time zone

2. (Chronic insomnia)(comorbid) หรอมพฤตกรร (perpetuate) ภาวะนอนไม

4 สปดาหสาเหตของการนอนไมหลบ

1. อปนสยบางอยางในผสงอายทาใหนอนไมหลบในตอนกลางคนไดแก1.1 การงบในตอนกลางวน1.21.31.4

2. ยา ผสงอายจานวนมากตองใชยา ผสงอายบางคนตองใชยาหลายอยาง ยาอาจจะทาใหงวงมากหรอสงผลกระทบตอการทางานในตอนกลางวน

- 7 -

3. นอนไมหลบชนดทตยภม (Secondary insomnia) comorbidinsomniaนอนไมหลบดวยอาการนอนไมหลบอาจจะเกดจากโรคทางกายหรอทางจตหรอความสมพนธระหวางอาการนอนไมหลบกบโรคทางกายหรอโรคทางจตอาจจะไมตรงไปตรงมา ตวอยางอาการนอนไมหลบอาจจะไมถงกบหายดแมโรคซมเศราจะไดรบการรกษาจนหายแลว

4. (Sleep disorders) ไดแก4.1 ความผดปกตชนดนอนไมหลบชนดปฐมภม (Primary insomnia)4.2 (Sleep-related breathing disorders)4.3 (Sleep-related movement

disorders)4.4 Circadian rhythm disorders4.5 (Dementia-related sleep

problems)4.6 Parasomnias (สถาบนเวชศาสตรผสงอาย.2551)

65 มชน ไดรบความทน

เจบปวย ประวตการนอน และตรวจรางกายจากแพทยโดยละเอยดเหลบในผ ปวยแตละราย

สขนสยการนอน (Sleep Hygiene)

การนอน (Sleep Hygiene)

ในชวงบาย

เวลาเยน 4-5 ลางคนบอย ๆ

- 8 -

protein

ในหองนอนใหเงยบและมดพอสมควร ไมรอนหรอหนาวเกนไป

การรกษา รกษาตามสาเหตรวมไปกบการใหผปวยม sleep hygiene ()

1.2.3.4.5. บประทาน6. หากนอนไมหลบนานเกน 307. งดสรา กาแฟ กอนนอน8. tryptophan

(ประเสรฐ อสสนตชย. 2549.)บแบบไมใชยา ไดแก การสงเสรมใหม

ส

- 9 -

ตะวนชย จรประมขพทกษ (2540) ไดศกษาหาความชกของปญหาคณภาพการนอนไมดและณภาพการนอนหลบของพยาบาลในโรงพยาบาลสงขลา

นครนทร จากขอมลการสารวจคณภาพการนอนหลบของพยาบาลประจาการโรงพยาบาลสงขลานครนทร อาเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา 461 คน ดวยแบบสอบถาม Pittsburgh Sleep Quality Index(PSQI) ฉบบภาษาไทย ไดรบการตอบรบกลบมา 326 คน คดเปนรอยละ 70.71 พบวาพยาบาล

(T-PSQI Score>5) มจานวน 238 คน คดเปนรอยละ 73 โดย

เชาอยางเดยว (รอยละ 76.7 เปรยบเทยบกบรอยละ 51.1) ความชกของปญหาคณภาพการนอนหลบ43.75 ในกลมอาย 40-60 ป เปรยบเทยบกบรอยละ

77.2 ในกลมอาย 21-30นธกบคณภาพการนอนไมดโดยใช logistic

regression 1

พยาบาลประจาการโรงพยาบาลสงขลานครนทรมทางานเปนผลดและความเครยดในชวต

(2548) ไดทาการศกษาการใชยานอนหลบของผ สงอายไทยในชมชน พบวาความชกของการใชยานอนหลบในผสงอายเปนรอยละ 6.2การใชย

หตทางสมอง (2547) 55.8

คาความชกของการนอนไมหลบ เปนรอยละ 44.6 จากการวเคราะหดวยวธ multiple regressionanalysis

มมประวตอบตเหตทางสมองดวยเชนกน

- 10 -

กสมาลย รามศร (2541)ปญหาการนอนหลบของผ สงอาย พบวา กลมตวอยางรอยละ 44.35 มคณภาพการนอนหลบด และรอยละ 55.65 มคณภาพการนอนหลบไมด ปจจยดา

Tsai & Crockett (1993) ไดศกษา “ผลของการฝกผอนคลายรวมกบการใชจนตภาพและสมาธตอระดบความเครยดในการปฏบตงานของพยาบาลในโรงพยาบาลไตหวน” กลมตวอยาง จานวน 137คน แบงออกเปน 2

2 กลม จะใชแบบสอบถาม ความเครยดของพยาบาลและ

และสLi F (2004) ไดทาการศกษาการออกกาลงกาย ไทช (Tai chi) คณภาพการนอน และการนอน

นอนหลบในเช และออกกาลงกายแบบ low impact exercise ในชมชนเปนเพศชาย และเพศหญง จานวน 118 คนอายระหวาง 60-92 ป รวมกนออกกาลงกายไทช หรอ low-impact exercise นาน 60 นาท/ 3 ง/สปดาห 24

1. แบบวด Pittsburgh sleep Quality Index (PSQI)2. แบบวด Epworth Sleepiness Scale (ESS)3. แบบวดสมรรถภาพรางกาย (ยนขาเดยว, , การเดน 50 กาว)

1. 12 item short form (SF12)2. แบบวดสขภาพจต

ผลการศกษาพบวา การฝกการออกกาลงกายไทชมนยสาคญทางสถต (P < O.1) กบสเกลPSQI โดยแยกเปน 5 ดาน ไดแก

- 11 -

1. Sleep quality 2. Sleep-onset latency3. Sleep duration 4. Sleep efficiency5. Sleep disturbances

และการออกกาลงกายแบบ low Impact exercise มนยสาคญทางสถตกบสเกล PSQI (P=.001) และสเกล ESS (P=0.002) Sleep onset นอยกวา 18 นาท ในแตละคน( 95% CI = -28.64 – -7.12) และ Sleep duration มากกวา 48 นาทตอคน (คาความ

95% CI=14.71 – 82.41) มากกวาการออกกาลงกาย low impactกาลงกายแบบ low impact excerciseแบบ low impact excercise มคะแนน SF 12

Conn DK และคณะ (2006) ไนอนหลบในบานพกคนชรา 2 ใน 3 ของผสงอายในบานพกคนชรามประสบการณถกรบกวนจากอาการ

นอนกรน อาการกระตก (restless legs syndrome )

benzodiazepines และ nonbenzodiazepine hypnotics (Z-drug)กวา 2 สปดาห สาหรบการใชในระยะยาวผ ปวยบางรายมอาการหลบมากในเวลากลางวน หกลมมความบกพรองของความคดความจาและ psychomotor

- 12 -

3แกปญหาการนอนในผสงอาย

ลกษณะกลมเปาหมาย11 คน เปนผสงอาย

ประเมนคณภาพการนอนหลบตามแบบประเมนคณภาพการนอนหลบ PSQI ไดคะแนน > 5

1 ID 1(ผสงอายชาย อาย 73 ป)

สปดาห คะแนน

นอนกลางคน งบเวลากลางวน

เขานอนนอน

หลบจรง(นาท)

(ลกจาก) ( นกลางดก) เขานอน หลบจรง (ลกจาก

)1 8 20.30 น. 60 05.00 น. 02.00,03.00 14.00 น. - 15.00 น.2 - 22.00 น. 40 05.00 น. 03.30 14.00 น. - 15.00 น.3 - 22.00 น. 10 05.30 น. 02.00,05.00 14.00 น. - 15.00 น.4 - 21.30 น. 30 05.00 น. - 14.00 น. - 15.00 น.5 - 21.00 น. 30 05.00 น. 03.00 13.00 น. 30 15.00 น.6 5 21.00 น. 20 05.00 น. 04.00 13.00 น. 30 15.00 น.

หมายเหต 4

1 พบวา ผสงอาย ID 1 ญหาการนอนหลบในผสงอาย ผสงอายนอนหลบยาก เขานอนประมาณ 60ปสสาวะ 2 (sleep hygiene) ทาใหม

ประเมนคณภาพการนอนหลบ (PSQI) ประเมนคณภาพการนอนหลบกอนรวมกจกรรมกลมไดคะแนน 8(คณภาพการนอนไมด) หลงเขารวมกจกรรมกลมได คะแนน 5 (คณภาพการนอนด) ผสงอายนอนหลบไดหลงเขานอน 20 1

20 1 20 นาท

- 13 -

แนวทางแกไข1.2.3. มเสยงนาฬกาตบอกเวลารบกวน เสยงสนขขาง

4 หลบยากเขานอนแลวประมาณ 1 ชม.จงหลบ5.

1.2.

โอวลตน3. สวดมนต ฟงธรรมะ4.

แลว ใหนอนเวลาเดมทกวน5. ใชนาฬกาปลก6. ไมกนอาหารหนกกอนนอน

สรป

4

- 14 -

ID 2 ผสงอายชาย อาย 72 ป2 ผล ID 2

(ผสงอายชาย อาย 72 ป)





(ลกจาก) ( ) เขานอน หลบจรง (ลกจาก

)1 12 21.00 น. 60 03.30 น. 22.30,23.00

24.00,01.0002.00

- - -

2 - 20.45 น. 10 03.00 น. 24.45,01.2002.00

- - -

3 - 21.00 น. 10 04.00 น. 23.00,01.0002.00

- - -

4 - 21.00 น. 10 04.00 น. 01.00,02.00 - - -5 - 21.00 น. 10 04.00 น. 22.30,01.30 - - -6 2 21.00 น. 10 04.00 น. 24.00,01.00 - - -

2 พบวา ผสงอาย ID 2ผสงอาย ผสงอายนอนหลบยากประมาณ 60

ยนความคดเหนกบสมาชกกลมและปฏบตตามสขนสยการนอน(sleep hygiene)

(PSQI) ประเมนคณภาพการนอนหลบกอนรวมกจกรรมกลมไดคะแนน 12 (คณภาพการนอนไมด) หลงเขารวมกจกรรมกลมไดคะแนน 2 (คณภาพการนอนด) ผ สงอายหลบไดหลงเขานอน 10 2

บหลงจากหลบตา 30 30 นาท และ60 นาท

- 15 -

แนวทางแกไข1. 3 แกว/วน2.

2 ลตร/วน และมโรคตอมลกหมากโต ทาใหปสสาวะบอย

3.4. นอนหลบยาก เขานอน 1 ชม.แลวจงจะ

นอนหลบ

1.2. 2

3. ไมนอนกลางวน4. สวดมนต5. เปดพดลมใหอากาศถายเทได

สรป(Sleep Hygiene) จงทาให

ผสงอายมคณภาพการนอนหลบ

พกผอนตอนกลางคนไดนอยลง จงตองรายงานใหแพทยผ รกษาทราบและปรบยาตามความเหมาะสม

30ประมาณ 03.00 น.

- 16 -

ID 3 ผสงอายชาย อาย 65 ป3 ผลการใชกระบว ID 3







)1 8 21.00 น. 60 04.00 น. 01.00-04.002 - 20.30 น. 30 04.00 น. 01.303 - 21.00 น. 20 04.00 น. 01.004 - 21.00 น. 15 05.00 น. 01.00-02.005 - 21.00 น. 10 04.30 น. 01.006 3 21.00 น. 5 04.30 น. -

3 พบวา ผสงอาย ID3ผสงอาย ผสงอายนอนหลบยากหลงเขานอนประมาณ 60

ความคดเหนกบสมาชกกลมและปฏบตตามสขนสยการนอน (Sleep Hygiene) ทาใหคณภาพการนอน

(PSQI) ประเมนคณภาพการนอนหลบกอนเขารวมกจกรรมกลมไดคะแนน 8 (คณภาพการนอนไมด) หลงรวมกจกรรมกลมไดคะแนน 3 (คณภาพการนอนด)

20กลางดกเพยง 1 10 04.00 น.และตองการนอนคนละประมาณ 7

- 17 -

แนวทางแกไข1. นอนหลบยาก2.

1. 18.00 น.2. สวดมนต3.

ผอนคลายความตงเครยด (ผสงอายทราบวธ)

สรป นเชากวาปกต

นอน (Sleep Hygiene)แกปญหาการนอนหลบยงสอดคลองกบความคาดหวงหลงทากจกรรมกลมของผหลงจากเขานอน 20 1 04.00 น.

- 18 -

ID 4 ผสงอายชาย อาย 62 ป4 ID 4







)1 6 21.00 น. 60 04.00 น. 01.00-04.00 - - -2 - 22.00 น. 10 05.00 น. - - - -3 - 22.00 น. 10 05.00 น. - - - -4 - 22.00 น. 5 05.00 น. - - - -5 - 23.00 น. 5 05.00 น. - - - -6 2 22.00 น. 5 05.00 น. - - - -

4 พบวา ผสงอาย ID4ผ สงอาย ผ สงอายนอนหลบยากหลงเขานอนประมาณ 60

สมาชกกลมและปฏบตตามสขนสยการนอน (Sleep Hygiene)

(PSQI) ประเมนคณภาพการนอนหลบกอนเขารวมกจกรรมกลมได คะแนน 6 (คณภาพการนอนไมด)หลงรวมกจกรรมกลมไดคะแนน 2 (คณภาพการนอนด)แกปญหาการนอนหลบหลงจากเขานอน 30 04.00 น.

แนวทางแกไข1. 5-6 แกว 1. 2–4 แฟลงเหลอ

วนละ4-5 5-6กาแฟลงเหลอวนละ 3 แกว2. เขานอนเปนเวลา

- 19 -

สรป(Sleep

Hygiene)

เขานอน 30 04.00 น.

- 20 -

ID 5 ผสงอายหญง อาย 63 ป

5 ID 5(ผสงอายหญง อาย 63 ป)






)1 6 23.30 น. 10 05.00 น. 01.00,02.00,

03.00,04.00- - -

2 - 22.30 น. 10 05.30 น. 24.00,01.00,02.00,04.00

- - -

3 - 22.00 น. 15 06.00 น. 01.00,04.00*ไอแหง ๆตอนกลางคน 1 ชม.

จงหลบได

- - -

4 - 22.30 น. 10 06.00 น. 01.00,04.00 - - -5 - 22.30 น. 10 06.00 น. 01.00,02.00 - - -6 3 22.30 น. 10 06.00 น. 01.00,02.00 - - -

5 พบวา ผสงอาย ID5ผสงอาย ผสงอายนอนหลบหลงเขานอนประมาณ 10 นกลางดกประมาณ 4

การนอน (Sleep Hygiene)จาก 05.00 น. เปน 06.00 น. นคณภาพการนอนหลบ (PSQI) ประเมนคณภาพการนอนหลบกอนรวมกจกรรมกลมไดคะแนน 6 (คณภาพการนอนไมด) หลงรวมกจกรรมกลมไดคะแนน 3(คณภาพการนอนด)สอดคลองกบความคาดหวงหลงทากจกรรมกลมของผ 3และตองการนอนคนละ 7

- 21 -

แนวทางแกไข1. เปนโรคเบาหวานมยากนทาใหปสสาวะบอย 1.

2. ทาจตใจใหสบายไมเครยด3. เขานอนใหเปนเวลา

สรปปสสาวะ 4 /ปฏบตตามสขนสยการนอน (Sleep Hygiene)

3 7

- 22 -

ID 6 ผสงอายหญง อาย 78 ป6 ID 6

(ผสงอายหญง อาย 78 ป)





(ลกจาก) ( ) เขานอน หลบจรง

นนอน(ลกจาก

)1 12 20.00 น. 10 06.00 น. 22.00,04.00 - - -2 - 20.30 น. 30 06.00 น. 02.00,03.00 - - -3 - 20.00 น. 30 06.00 น. 01.00 - - -4 - 22.00 น. 10 06.00 น. 01.00 - - -5 - 21.00 น. 30 06.00 น. 01.00 - - -6 3 22.00 น. 10 06.00 น. - - - -

6 พบวา ผสงอาย ID6ผสงอาย ผสงอายนอนหลบหลงเขานอนประมาณ 10 2

(Sleep Hygiene) ทาให(PSQI)

ประเมนคณภาพการนอนหลบกอนเขารวมกจกรรมกลมไดคะแนน 12 (คณภาพการนอนไมด) หลงรวมกจกรรมกลมไดคะแนน 3 (คณภาพการนอนด)

หลบหลงเขานอนภายใน 30 1 30 นาทสามารถหลบตอได

หลบ แนวทางแกไข1. 1.

2. ไมคดมาก ไมฟ งซาน3. สวดมนต4.คลายความตงเครยด (

)5. นบลกประคา

- 23 -

สรป 2 /คน หลงจาก

(Sleep Hygiene)

เขานอนภายใน 30 1 30 นาทสามารถหลบตอได

- 24 -

ID 7 ผสงอายหญง อาย 63 ป

ตาร 7 ID 7(ผสงอายหญง อาย 63 ป)





(ลกจาก) ( ) เขานอน หลบ

จรง (ลกจากนอน)

1 9 23.00 น. 60 05.30 น. 01.00,04.00 - - -2 - 23.00 น. 60 05.30 น. 01.30,03.00 - - -3 - 22.00 น. 10 05.00 น. 01.00,03.00 - -4 - 22.00 น. 10 06.00 น. 01.00,03.00 - - -5 - 20.00 น.

*กนยาแกหวด15 06.00 น. 01.00,02.00 - - -

6 2 20.30 น. 5 06.00 น. 01.00,02.00 - - -


บตตามสขนสยการนอน (Sleep Hygiene) ทาให10 06.00 น.

กวาเดม 30 (PSQI) ประเมนคณภาพการนอนหลบกอนเขารวมกจกรรมกลมไดคะแนน 9 (คณภาพการนอนไมด) หลงรวมกจกรรมกลมไดคะแนน 2 (คณภาพการนอนด)

10 นาท2 05.30 น.

แนวทางแกไข1. หลบยาก2. 2

1. ดโทรทศนกอนนอนทาใหนอนชาลง 110 นาท

2. เปนเวลา

- 25 -

สรปกบสมาชกกลม ปรบเวลาการนอนและนอนหลบใหเปนเวลา ปฏบตตามสขนสยการนอน (SleepHygiene) ญหาการ

เขานอนภายใน 10 2 05.30 น.

- 26 -

ID 8 ผสงอายหญง อาย 69 ป8 ผ ID 8







)1 7 22.00 น. 10 05.30 น. 01.00,04.00 - - -2 - 22.00 น. 10 05.00 น. - - - -3 - 22.00 น. 20 05.20 น. 01.00 - - -4 - 22.00 น. 5 06.00 น. 02.00 - - -5 - 22.30 น. 10 06.00 น. 01.00 - - -6 2 22.00 น. 10 06.00 น. - - - -

หมายเหต 2 นอนหลบดไ


ยนความคดเหนกบสมาชกกลมและปฏบตตามสขนสยการนอน (Sleep Hygiene) ทาให2 ไป

06.00 น. 30 ใชแบบประเมนคณภาพการนอนหลบ (PSQI) ประเมนคณภาพการนอนหลบกอนเขารวมกจกรรมกลมไดคะแนน 7(คณภาพการนอนไมด) หลงรวมกจกรรมกลมไดคะแนน 2 (คณภาพการนอนด)

กรรมกลมของ10 1

แนวทางแกไข1. 1.

2. ชากาแฟ

- 27 -

สรป(Sleep Hygiene) ทาให

หาการนอนหลบยง

10 1

- 28 -

ID 9 ผสงอายชาย อาย 81 ป9 สงอาย ID 9







)1 8 22.00 น. 15 06.00 น. 24.00,03.00 - - -2 - 22.00 น. 10 05.30 น. 24.00,03.00 - - -3 - 21.30 น. 10 05.00 น. - - - -4 - 21.30 น. 10 05.00 น. 04.00 13.00 13.30 14.005 - 21.30 น. 15 04.00 น. - - - -6 2 21.15 น. 10 05.30 น. - - - -


(Sleep Hygiene) ทาใหอใชแบบประเมนคณภาพการนอนหลบ (PSQI)

ประเมนคณภาพการนอนหลบกอนเขารวมกจกรรมกลมไดคะแนน 8 (คณภาพการนอนไมด) หลงรวมกจกรรมกลมไดคะแนน 2 (คณภาพการนอนด)แกปญหาการนอนหลบยงสอดคลองกบความคาดหวงหลงทากหลบหลงจากเขานอนภายใน 10 2 8

แนวทางแกไข1. 1. ยลงหลงกนอาหารเยน

2. ดโทรทศนใหรสกงวงกอนเขานอน3. นอนหลบใหเปนเวลา

- 29 -

สรปสมาชกกลม ปรบเวลาการนอนและนอนหลบใหเปนเวลา ปฏบตตามสขนสยการนอน (Sleep Hygiene)

10 2 8

- 30 -








)1 9 21.00 น. 180 04.00 น. 02.00,03.00 - - -2 - 21.00 น. 180 04.00 น. 02.00,03.00 - - -3 - 20.00 น. 30 04.00 น. 22.30,01.30 - - -4 - 23.00 น. 10 04.00 น. 02.00 - - -5 - 22.00 น. 10 04.00 น. 01.00 - - -6 4 23.00 น. 10 04.00 น. 01.00 - - -

หมายเหต 3 ไปพกบานลกไมไดดโทรทศน


(SleepHygiene)หลบ (PSQI) ประเมนคณภาพการนอนหลบกอนเขารวมกจกรรมกลมไดคะแนน 9 (คณภาพการนอนไมด) หลงรวมกจกรรมกลมไดคะแนน 4 (คณภาพการนอนด)

นอนหลบหลงจากเขานอนภายใน 10 1 15 นาท7

แนวทางแกไข1. หลบยาก2.

1.2. ทองพทโธ3. เขานอนชาลง 2-34.

- 31 -

สรปละปฏบตตามสขนสยการนอน

(Sleep Hygiene)

หลงจากเขานอนภายใน 10 1 15 นาท และตองการ7

- 32 -








)1 6 21.00 น. 60 04.00 น. 23.00,01.00 - - -2 - 21.00 น. 60 04.00 น. 23.00,01.00 - - -3 - 22.00 น. 30 06.15 น. 01.30,04.30 - - -4 - 22.30 น. 15 04.00 น. - - - -5 - 21.30 น. 30 06.00 น. 04.00 - - -6 4 22.30 น. 30 06.00 น. 01.00 - - -

11 พบวา ผสงอาย ID11ผสงอาย ผสงอายนอนหลบหลงเขานอนประมาณ 60 นาท 2

(Sleep Hygiene) (PSQI)ประเมนคณภาพการนอนหลบกอนเขารวมกจกรรมกลมไดคะแนน 6 (คณภาพการนอนไมด) หลงรวมกจกรรมกลมไดคะแนน 4 (คณภาพการนอนด)

หลบหลงจากเขานอนภายใน 10 กลางดกไมมากกวา 1 30 นาท และ7

แนวทางแกไข1. หลบยาก2.

1.2. สวดมนต3. เขานอนใหเปนเวลา4.

- 33-

สรป(Sleep Hygiene) ทาให

10 1 30 7

- 34 -

12การนอนในผสงอาย

ตวแปร Pre-test Pro-testคะแนน PSQI 8.27 ± 2.15 2.9 ± 1.04

(นาท) 53.18 ± 48.38 11.36 ± 7.44จานวน ( /คน) 2.45 ± 1.03 0.81 ± 0.87

12 พบวา8.27 ± 2.15

(คณภาพการนอนไมด คะแนน PSQI > 5 )บของกลมเปาหมายอยระดบ 2.9 ± 1.04

(คณภาพการนอนด คะแนน PSQI ≤ 5)53.18 ± 48.38

นาทยง 11.36

± 7.44 นาท2.45 ± 1.03 /คน

0.81 ± 0.87 /คน

- 35 -

13 คณภาพการนอนหลบหลงเขารวมกจกรรมกลมกบความคาดหวงของผสงอายหลงเขารวมกจกรรมกลม

การนอนหลบหลงเขารวมกจกรรมกลม ความคาดหวงของผสงอายหลงเขารวมกจกรรมกลม

1.11.36 ± 7.44 นาท

2. นกลางดก 0.81 ± 0.87/คน

1.17.27 ± 9.04 นาท

2. 1.45 ± 0.68/คน

13 มกจกรรมกลม 11.36 ± 7.44

17.27 ± 9.040.81 ± 0.87 กบความคาดหวงของ

1.45 ± 0.68 /คน

14 3 อนดบแรก และแนวทางแกไข 3 อนดบแรกของกลมเปาหมาย

แนวทางแกไข1. หลบยากเขานอนประมาณ 1 จงหลบ2.3.


14 3 อนดบแรก ไดแก หลบยาก3 อนดบแรก ได

นอนหลบใหเปนเวลา และการสวดมนต ฟงธรรมะ

- 36 -

4สรปผลการศกษา อภปรายผลและขอเสนอแนะ

สรปผลการศกษา11 คน อายสงสด 81 ป

62 ป เปการนอนไมด โดยไดรบการประเมนตามแบบประเมนคณภาพการนอนหลบ PSQI ไดคะแนน > 5 พบวา

3 อนดบแรกคอ1. 30-45 นาท2.3.

2 กลมเปาหมาย

(SleepHygiene)

3-7 จดกจกรรมกลมกลมเปา 11 ราย รายงานผลตามแบบบนทกการนอนหลบประจาวนและปญหาอปสรรค

(Sleep Hygiene) และประเมนคณภาพการนอนของกลมเปาหมายรายบคคล จากรายงานผลตามแบบบนทกการนอนประจาวนและบนทกการทา SelfHelp Group (SHG) 8 ประเมนคณภาพการนอนหลบตามแบบประเมน PSQI และปดกลม พบวา กลมเปาหมายใชแนวทางแกไขปญหานอนหลบ 3 อนดบแรก ไดแก


11แบบประเมน PSQI พบวาทกคนมคะแนน < 5 (คณภาพการนอนหลบด)คะแนน PSQI กอนรวมกจกรรมกลมของกลมเปาหมายไดคะแนน 8.27 ± 2.15 (คณภาพการนอนหลบไมด) หลงรวมกจกรรมกลมของกลมเปาหมายไดคะแนน 2.9 ± 1.04 (คณภาพการนอนหลบด)

- 37 -

ลมเปน 58.18 ±48.38 นาท หลงรวมกจกรรมกลมเปน 11.36 ± 7.44 นาท

2.45 ± 1.03 /คน หลงรวมกจกรรมกลมเปน 0.81 ± 0.87 /คน

ลมยงสอดคลองกบความคาดหวงของ11.36 ± 7.44 นาท

17.27 ± 9.04 0.81 ±0.87 / ปาหมายคาดหวงไว 1.45 ± 0.68 /คน

อภปรายผลการศกษา

(หลบไมดคะแนน PSQI > 5)

กบสมาชกกลมและปฏบตตามสขนสยการนอน (Sleep Hygiene) โดยมการ2-7 8 ไดมการ

ประเมนคณภาพการนอนหลบตามแบบประเมน PSQI พบวากลมเปาหมายทกคนมคะแนน < 5(คณภาพการนอนหลบด) ในการใชกจกรรมกลมกบกลมเปาหมาย ทาใหคณภาพการนอนหลบของ

2

มสมาชกกลมชวยกนแกไขปญหาเดยวกน รบทราบวาสมาชกกลมมปญหาคลายคลงกนทาใหลดความ

(Sleep Hygiene)

บท ประกอบอาชพเกษตรกรรม

ทางานแลวจะรบผดชอบดแลบานและคาขายเลก ๆ นอย ๆ จงทาใหกลมเปาหมายไมมความเครยดหรอ

- 38 -

2-7 ในแตละสปดาหกลมเปาหมายตองรายงานผลตามแบบบนทกการนอนประจาวนรวมกน ทาใหกลมเปาหมายมจดมงหมายรวมกนในการพฒนาคณภาพการนอนของ

(2548) ได

ก และอาการนอนไมหลบแบบ(2540) ศกษาความชกของปญหาคณภาพการ

ขลานครนทรมคณภาพ

หลบ 3 อนดบแรกของกลมเปาหมาย การศกษาของกสมาลย รามศร (2541) ศกษาคณภาพการนอน

ทางแกไขปญหาการนอนหลบ 3 อนดบแรกของกลมเปาหมาย

ขอเสนอแนะ1.

ยการนอน(Sleep Hygiene)

การนอนหลบพกผอนใหเพยงพอจะทาใหรางกายแขงแรงมภมตานทานโรคและมตองอาศยความรวมมอจากบคลากรทางการแพทยในการเผยแพรความร ความเขาใจแกผสงอาย

(Sleep Hygiene)ภาพตามปรชญาเศรษฐกจ

- 39 -

2. (Pre-test) และภายหลง (Post-test) โดยมกลมเปาหมายเพยง 11 การเจบปวย ปญหาและ

3. 2-7 กลมเปาหมายรวมกนปฏบตตามสขนสยการนอน (Sleep Hygiene)

1 และ 2 3-7

ความเครยดและคณภาพชวต4. ควรมการสนบสนน

ยวกบการนอนหลบ (Sleep disorders) มโรคทางกายและโรคทางจต ในสวน(การ

)สขนสยการนอน (Sleep Hygiene)

- 40 -

เอกสารอางอง

1. กสมาลย รามศร.2541 http://www.dc.qas.pus.ac.th 23 กมภาพนธ 25512.

จ 50 1-2 ม.ค.-ม.ย.2548.3.

49 4 ต.ค.-ธ.ค.2547

4. ตะวนชย จรประมขพทกษและคณะ ปญหาคณภาพการนอนหลบของพยาบาลประจาการ42 3 ก.ค.-

ก.ย. 2540 หนา 123-1325.

พยาบาล.มหาวทยาลย.มหดล http://www.si.mahidol.ac.th 15 สงหาคม, 25496. สถาบนเวชศาสตรผสงอาย.

การนอนหลบ.กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข,25517. Conn DK,Madon R. Use of sleep-promoting medication in nursing home residents :

risk versus benefits Drug Aging.2006;2(4) : 271-87. (PMID : 16732687 [Pub Med-inprocess])

8. Li F. and the others. Tai chi and self-rated quality of sleep and daytime sleepiness inolder adults : a randomized controlled trial. J Am Geriatr Soc. 2004 June;52 (6):892-900 (PMID:15161452[Pubmed-indeed for Medtine])

9. Tsai, S.L. & Crockelt, M.S. Effect of Relanation training combining Imagery andModitation on the Stress Level of chiness Nurses Woking in Modern hospital in TaiwanMental Health Nursing, 1993

- 41 -

ภาคผนวก

หนงสอยนยอม(INFORMED CONSENT FORM)

วนใหคายนยอม 5 กมภาพนธ พ.ศ.2551สถาบนเวชศาสตรผสงอาย.........................................................................................อาย .......... ป

เลขบตรประจาตวประชาชน ----

ผทาการศละเอยดและมความเขาใจดแลว

ชอนเรน จนขาพเจาพอใจ

คณะผทาการศกษารบรองวาจะเกบข

ดวยความเตมใจ

ลงนาม ...................................................ผใหคายนยอม

ลงนาม ................................................... พยาน

ลงนาม ................................................... พยาน

- 43 -

แนวทางการสมภาษณ

ID ............เดอน..............พ.ศ. .............

1.........................................สกล.................................เพศ..............................

อาย................................. ................. กก. สวนสง .............. เซนตเมตร................................................................................................................

อาชพเดม.........................................................................................................งานอดเรก........................................................................................................ศาสนา ........................................สถานภาพสมรส ..........................................ระดบการศกษา .............................. รายได .....................................................การออกกาลงกาย............................................................................................

............................................ ......................................................................................ปรมาณ...............................วน

........................................ปรมาณ..............................วนมปญหาการนอนอยางไร...................................................................................และอะไรเปนสาเหต.........................................................................................

แบบบนทกขอมลการสมภาษณ

จานวนสมาชกในครอบครว..................................................................................ลาดบ -สกล ความสมพนธ อาชพ รายได

ผดแลหลกคอใคร..................( * )

- 44 -

มโรคประจาตวหรอไมโรค ไดยาอะไร

2. แบบประเมนคณภาพการนอนหลบ (The Pittsburgh Sleep Quality Index : PSQI) ขอ 1-9/

สวนใหญของทานในระยะ 1 (กรณาตอบทกขอ)1. ทานมกเขานอนเวลาประมาณ .....................................น.2. .......................นาท3. .......................น.4. ปกตทานนอนหลบไดคนละ...................................... ( วโมงอาจจะแตกตาง

)

- 45 -

5. ไมเลย <1/สปดาห

1-2/สปดาห

> 3/สปดาห

5.1 นอนไมหลบหลงจากเขานอนไปแลวนานกวา 30 นาท

5.25.35.4 หายใจขด5.5 ไอ5.6 รสกหนาวเกนไป5.7 รสกรอนเกนไป5.8 ฝนราย5.9 เจบหรอปวดตามตว5.10 ........................

6. ทานใชยานอนหลบ (เอง)7. ทานรสกงวงนอนหรอเผลอหลบขณะทากจกรรมประจาวนเชน กนอาหาร ทางานบาน

น เปนตนบอยเพยงใดไมเปนปญหา

เปนปญหาบางเลกนอย

เปนปญหาพอสมควร

เปนปญหามาก

8.การทางานใหเสรจลลวงไปดวยดหรอไมอยางไร

ดมาก ด ไมคอยด ไมดเลย9. ในระยะ 1 าคณภาพการนอนโดยรวมของทานเปนอยางไร

คะแนน 0 – 21 คะแนน≤ 5 คะแนน คณภาพการนอนด> 5 คะแนน คณภาพการนอนไมด

- 46 -

3. บนทกการทา SELF HELP GROUP(SHG)ID ............เดอน..............พ.ศ. ...........

............................

1. ปญหาการนอนหลบเปนอยางไร อะไรเปนสาเหต............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2.

ไดผลด............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. ปญหาอปสรรคตาง ๆ ในการปฏบตขอ 2............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................4. (ไดแกการใชชวตประจาวน, ความวตกกงวล ฯลฯ)

พฤตกรรมของกลมเปาหมายขณะทา SHG............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.....................................สกล.................................ผบนทก

- 47 -

แบบบนทกการนอนประจาวน

วดปนอนกลางคน งบเวลากลางวน

เขานอน นอนหลบจรง เขานอน นอนหลบจรง ถามหลบกลางวนมากกวา1

องคาร20 ม.ค. 50 ..............น. ................นาท ..............น. .............น. ................นาท ...........น.

พธ21 ม.ค. 50

พฤหส22 ม.ค. 50

ศกร23 ม.ค. 50

เสาร24 ม.ค. 50

อาทตย25 ม.ค. 50

จนทร26 ม.ค. 50

-48-

แบบฟอรมประเมนความคาดหวงในการนอน

การนอนของคณในปจจบน (กอนการรกษา)-

ประมาณ .......................... นาท- ..........................- ............................... นาท

( )- คณนอนหลบไดคนละประมาณ ..........................- ใ

.......................... คน- ..........................

( )- หลงจากปดไฟแลว ฉนอยากจะหลบไดภายใน .......................... นาท-

ไมมากกวา ..........................-

ไมนานมากกวา .......................... นาท-

.......................... นาท-

ประมาณ ..............- .............. คน

.......................................................................

- 49 -

ผ อานวยการสถาบนเวชศาสตรผสงอายรองศาสตราจารย ดอกเตอรนตย ทศนยม คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

คณะผจดทา นางสาวจตนภา วาณชวโรตม สถาบนเวชศาสตรผสงอายสถาบนเวชศาสตรผสงอาย

Documents

จัดทําโดยสถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ กรมการแพทย์ กระทรวง ...agingthai.dms.moph.go.th/agingthai/download/book...ช้