แนวคิดดา้นเศรษฐศาสตร์และการพฒันาที9ย ั9งยนื

ดร .ณฐัวคิม พนัธุวงศภ์กัดี ( เค)

TU 103 : W EEK 2 S EM ES TER 1 / 2019

วธีิการแกปั้ญหาหลกัของสงัคมไทย

การรณรงค์ กระตุ้นจติสํานึก

แนวคิดทางเศรษฐศาสตร์กบัความยั9งยนื

ปัญหาของการรณรงค ์และการกระตุน้จิตสาํนึก

•ไม่ค่อยมีประสิทธิภาพ เนื9องจากความคิดคนเปลี9ยนยาก

•ไม่ไดแ้กปั้ญหาที9ตน้เหตุ

•คนมีจิตสาํนึกโดนเอาเปรียบ

•คนที9ไม่มีจิตสาํนึกมีความสุข และไดสิ้9งที9ตอ้งการ

แนวคิดทางเศรษฐศาสตร์กบัความยั9งยนื

มาตรการทางเศรษฐศาสตร์และสงัคม

ทางเลือกที9มีจิตสาํนึก

ทางเลือกที9ไร้จิตสาํนึก

เพิ9มประโยชน์

ลดตน้ทุน

ลดประโยชน์

เพิ9มตน้ทุน

แนวคิดทางเศรษฐศาสตร์กบัความยั9งยนื

ตวัอยา่งมาตรการทางเศรษฐศาสตร์: Polluter Pay Principle: PPP

• ผูป้ล่อยมลพิษเป็นผูจ่้าย (Polluter Pay Principle: PPP)

หลกัการสาํคญั

• ผูป้ล่อยมลพิษสร้างความเสียหายใหแ้ก่สงัคมและสิ9งแวดลอ้ม ผูป้ล่อยมลพิษตอ้งเป็นผูจ่้ายชดเชยและแกไ้ขความเสียหายที9เกิดขึSน ทุกหน่วยที8มกีารผลติ

• การเพิ9มตน้ทุนใหผู้ผ้ลิต à ผลิตนอ้ยลง à ปล่อยมลพิษนอ้ยลง

ตวัอยา่งมาตรการทางเศรษฐศาสตร์: Payment for Ecosystem Service: PES

• ระบบการจ่ายเงินเพื9อบริการจากระบบนิเวศ (Payment for Ecosystem Service: PES)

หลกัการสาํคญั

• คนในพืSนที9ที9ไดป้ระโยชนจ์ากบริการจากระบบนิเวศ ควรจ่ายเงินใหก้บัคนที9ดูแลระบบนิเวศนัSน

• เป็นการสร้างการมีส่วนร่วมใหค้นทัSงระบบ• คนไดป้ระโยชนจ่์ายเงินใหก้บัคนที9ดูแลระบบนิเวศ • เกิดแรงจูงใจที9จะดาํเนินการต่อไป • มีบริการจากระบบนิเวศใชอ้ยา่งย ั9งยนื

บริการจากระบบนิเวศ

(Ecosystem Service) คือ

ประโยชนท์ัSงทางตรงและ

ทางออ้มที9ระบบนิเวศมีต่อ

คุณภาพชีวติของมนุษย์

กรณศึีกษาลุ่มนํ้าแม่สา ในภาคเหนือของประเทศไทย

7

ลุ่มน้าํแม่สา มีศกัยภาพ

ในการใชก้ลไกระบบ

การจ่ายเงินเพื9อบริการ

จากระบบนิเวศ (PES)

ตน้น้าํ

Source: Andreas Neef and Chapika Sangkapitux (2013), Payments for Environmental Services in Thailand: AReview of Discourses and

Practices

ปลายน้าํ

ชุมชนปลายนํ้า

“ผู้ใช้/ขูดรีดทรัพยากร” ชุมชนต้นนํ้า

“ผู้ได้รับผลกระทบ/เหยื8อ”

ชุมชนตน้น้าํ ทาํมาหากินโดย

การทาํลายป่าตน้น้าํเพื9อทาํ

การเกษตรเชิงเดี9ยว ใชย้าฆ่า

แมลงและปุุ๋ยเคมี เพื9อใหไ้ด้

ผลผลิตมาก

น้าํขาดแคลน

มลพิษทางน้าํจากการใชส้ารเคมี

เกิดการกล่าวโทษกนั

นาํไปสู่ความรุนแรง

กรณศึีกษาลุ่มนํ้าแม่สา ในภาคเหนือของประเทศไทย

ชุมชนปลายนํ้า

“ผู้ให้บริการ” ชุมชนต้นนํ้า

“ผู้ได้รับผลประโยชน์”

ชุมชนตน้น้าํรวมตวักนัรักษา

ป่าตน้น้าํ ทาํเกษตรแบบ

อนุรักษสิ์9งแวดลอ้ม

เสียโอกาสในการไดร้ายได้

จากการทาํเกษตรเชิงเดี9ยว มีน้าํใชที้9ปลายน้าํ

น้าํปราศจากมลพิษ

มีการจ่ายเงินใหเ้ป็นกองทุนสาํหรับ

ชุมชนตน้น้าํ (ส่วนหนึ9งเพื9อชดเชยค่า

เสียโอกาสทางรายได)้

กรณศึีกษาลุ่มนํ้าแม่สา ในภาคเหนือของประเทศไทย

ชุมชนปลายนํ้า

“ผู้ให้บริการ” ชุมชนต้นนํ้า

“ผู้ได้รับผลประโยชน์”

ชุมชนตน้น้าํรวมตวักนัรักษา

ป่าตน้น้าํ ทาํเกษตรแบบ

อนุรักษสิ์9งแวดลอ้ม

เสียโอกาสในการไดร้ายได้

จากการทาํเกษตรเชิงเดี9ยว มีน้าํใชที้9ปลายน้าํ

น้าํปราศจากมลพิษ

“กองทุน” ทาํหนา้ที9บริหารจดัการเงินที9

ไดรั้บจากชุมชนปลายน้าํ คอยตรวจตรา

และบงัคบัใชก้ติกา

ภาคเอกชน เช่น ภาคการท่องเที9ยว บริษทัผลิต

น้าํดื9ม เป็นตน้ จ่ายเงิน

เขา้กองทุน

องคก์ารบริหารส่วนตาํบล (อบต.)

โครงการหลวง หน่วยการจดัการลุ่มน้าํบริหารจดัการร่วมกนั

Upland Programme

ใหค้าํปรึกษา

กรณศึีกษาลุ่มนํ้าแม่สา ในภาคเหนือของประเทศไทย

คนธรรมดาทาํอะไรไดบ้า้ง

• Green Homes บา้น/ที9อยูอ่าศยัสีเขียว : ติดตามใน Module 2

•Consumer Choices ทางเลือกของผูบ้ริโภค

• Commuting การเดินทางแบบยั9งยนื : ติดตามใน Module 2

•People Participation & Awareness ความตระหนกัรู้และมีส่วนร่วมของประชาชน

จากหนงัสือ Thailand’s Sustainable Development

Sourcebook มีสิ9งที9คนธรรมดา ๆ ไดริ้เริ9มและทาํไปแลว้ใน

หลายประเดน็เช่น

Consumer Choice: ทางเลือกของผูบ้ริโภค

ผูบ้ริโภคตลาดสินคา้และบริการ

ผูผ้ลิต

Consumer Choice: ทางเลือกของผูบ้ริโภค

• ความตอ้งการของผูบ้ริโภคมีบทบาทสาํคญัอยา่งยิ9ง ในการกาํหนดทิศทางการพฒันาสินคา้และบริการของผูผ้ลิต

• ผูบ้ริโภคสามารถส่งเสริมการผลิตที9ย ั9งยนืดว้ยการซืSอสินคา้บริการที9ผา่นการรับรองวา่มีกระบวนการผลิตที9ไม่ทาํลายสภาพแวดลอ้มและทรัพยากรธรรมชาติ และไม่ละเมิดสิทธิมนุษยชน

• ผูบ้ริโภคจะทราบไดจ้าก “ฉลากสินคา้”ผูบ้ริโภค

ทางเลือกของผูบ้ริโภค

ทางเลือกของผูบ้ริโภค

ประเภทฉลาก•ฉลากประเภท ECO Label - ผลิตภณัฑ์ที9มีความยั9งยนืในการผลิต (เช่น ฉลากเขียว ในประเทศไทย, EU flower, Blue Angel)

•ฉลากเกษตรอินทรีย ์(Organic)•ฉลากเฉพาะประเดน็ protection of wildlife (dolphin-friendly tuna, bird-friendly coffee), biodiversity (rainforest alliance), forest (FSC) and eco-hostels (Green Leaf)

ประเภทฉลาก

•ฉลากที9เกี9ยวกบัผลกระทบทางดา้นสิ9งแวดลอ้มและสงัคม (ฉลากโครงการหลวง, OTOP)

•ฉลากบอกประสิทธิภาพการใช้พลงังาน/ไฟฟ้า (ฉลากประหยดัไฟเบอร์ 5)

•ฉลากเฉพาะบริษทั (SCG green product, Starbucks C.A.F.E)

ความตระหนกัรู้และการมีส่วนร่วมของประชาชน

•ผูใ้ชอิ้นเตอร์เน็ต 23.9 ลา้น ราย

•การเชื9อมต่อทางมือถือ 97 ลา้น connections

•คน active ใน social media 49% (32 ลา้นคน)

• 27% ของประชากรเป็นผูใ้ชอิ้นเตอร์เน็ตที9 active (17 ลา้นคน)

•19% ของประชากรทัSงหมดใช ้Facebook

• บญัชีผูใ้ช ้social media บนมือถือ คิดเป็น 28 ลา้นบญัชี

• ระหวา่ง มกราคม 2014 - มกราคม 2015 มีบญัชี social media ที9 active เพิ9มขึSน 33% และ 27% ใน mobile social account

ข้อมูลเกี8ยวกบัการใช้อนิเตอร์เน็ต โอกาสในการสร้างความตระหนกัรู้

และการมีส่วนร่วมของประชาชน

ความตระหนกัรู้และการมีส่วนร่วมของประชาชน

•คะแนน Freedom on the Net = 62(0 = best, 100 = worst)

•ในช่วง 2007-2013 มีคาํสั9งศาล 380 คาํสั8งเพื9อบลอ็ก 107,830 URL

•คะแนนเรื9องการมีส่วนร่วมสาธารณะ (พิจารณาสิทธิในการแสดงความเห็น ในการรวมตวั ฯลฯ) = 5.3 เตม็ 10

•การถูกอุม้หาย (Enforced disappearance) ช่วง 2011-2013 มี 24 ราย

ข้อมูลเกี8ยวกบัเสรีภาพในอนิเตอร์เน็ต

ในประเทศไทย:ภยัคุกคามต่อความตระหนักรู้

และการมส่ีวนร่วมของประชาชน

ความตระหนกัรู้และการมีส่วนร่วมของประชาชน

ตวัอยา่งองคก์รที9มุ่งสร้างความตระหนกัรู้และการมีส่วนร่วม

§มูลนิธิเพื9อผูบ้ริโภค

§ThaiPublica.org

§ป่าสาระ

§Change.org

ความตระหนกัรู้และการมีส่วนร่วมของประชาชน

ตวัอยา่งที9สาํคญั เช่น

§ กรณีการคดัคา้นการสร้างเขื9อนแม่วงก ์ที9จงัหวดันครสวรรค ์

§ กรณีการคดัคา้นการสร้างโรงไฟฟ้าถ่านหิน จงัหวดักระบี9 และโครงการกระบี9 Go-Green

• จากประสบการณ์ทั9วโลก ชุมชนมีบทบาทสาํคญัในเรื9องความยั9งยนื โดยเฉพาะประเดน็ที9เกี9ยวขอ้งกบัการจดัการทรัพยากรธรรมชาติและสิ9งแวดลอ้ม

• ในประเทศไทยกเ็ช่นกนั ชุมชนมากกวา่พนัแห่งทั9วประเทศ ดาํเนินการการจดัการทรัพยากรธรรมชาติร่วมกนั เช่น ป่าไม ้น้าํ และทรัพยากรทางทะเลและชายฝั9ง

• ตวัอยา่งที9สาํคญั เช่น • การจดัการป่าชายเลนชุมชน บา้นเปร็ดใน จ.ตราด• สมาคมสมาพนัธ์ประมงพืSนบา้นแห่งประเทศไทย

บทบาทของชุมชนกบัความยั9งยนื

บทบาทของชุมชนกบัความยั9งยนื

• สิ9งที9เป็นแกนกลางของการจดัการทรัพยากรชุมชนที9ไดผ้ลกคื็อ เรื9องประโยชน์และต้นทุนร่วมกนัของการจดัการทรัพยากร

• หากการร่วมมือกนัจะทาํใหเ้กิดประโยชนโ์ดยรวมต่อกลุ่ม จะมีโอกาสที9การรวมตวัจะสาํเร็จและยั9งยนืมากขึSน

•แต่กระนัSน ทรัพยากรธรรมชาติกมี็ลกัษณะที9ทาํให้ความร่วมมือเกิดขึSนไดไ้ม่ง่ายนกั ทัSงนีS เพราะทรัพยากรธรรมชาติมีลกัษณะที9เป็น “ทรัพยากรร่วม” (common-pool resources)

การกดีกนัการใช้ (Excludability) หมายถึง สินคา้ที9สามารถใชก้ลไก

ราคาหรือมาตรการบางอยา่งเป็นเครื9องมือเพื9อที9จะกีดกนัไม่ใหผู้ใ้ดไดใ้ช้

สินคา้นัSน ถา้หากผูน้ัSนไม่ยอมจ่ายเงิน หรือค่าตอบแทนเพื9อแลกเปลี9ยน

อยา่งอื9นเพื9อแลกกบัการใชห้รือบริโภคสินคา้

ความเป็นปรปักษ์หรือความขดัแย้งในการใช้ (Rival หรือ

Substractable) หมายถึง เมื9อสินคา้ใด ๆ ถูกใชห้รือบริโภคโดยคนหนึ9ง

คนใดแลว้ จะเป็นเหตุใหบุ้คคลอื9นไม่สามารถใชสิ้นคา้นัSนหรือไม่ หรือ

ทาํใหผู้อื้9นไดรั้บความพึงพอใจนอ้ยลงจากการใชสิ้นคา้

สินคา้และบริการ (Good and Services)

ExcludabilityNon-Excludability

(or difficult to exclude)

Rivalry(Subtractability)

สินคา้เอกชน (Private Goods):สินคา้ร่วม (Common-pool

resources):

Non-rivalry(Non-subtractability)

สินคา้กลุ่ม (Club goods หรือ

Toll goods): สินคา้สาธารณะ (Public Goods):

บทบาทของชุมชนกบัความยั9งยนื

• “ทรัพยากรร่วม” (common-pool resources) มีลกัษณะสาํคญั 2 ประการ คือ

• เมื9อใชแ้ลว้ จาํนวนหน่วยทรัพยากรจะลดลง (Subtractability)

• กีดกนัผูใ้ชป้ระโยชนไ์ดย้าก เพราะมกัมีขนาดใหญ่ (Difficulty of Exclusion)

ปัญหาที8ตามมา

1. ทรัพยากรถูกใชเ้กินอตัรา

การเกิดใหม่

2. คนเลือกที9จะใชท้รัพยากร

ใหม้ากที9สุดเท่าที9จะ

เป็นไปได้

โศกนาฏกรรมของทรัพยากรร่วม

(The Tragedy of the Commons”

โศกนาฏกรรมของทรัพยากรร่วมกบัดกัสาํคญักคื็อวธีิคิดเกี9ยวกบั “โศกนาฏกรรมของทรัพยากรร่วม” (The Tragedy of the Commons) ที9นาํเสนอตวัอยา่งโดย Garrett Hardin ในปี 1968 ที9วา่ หากมีทุ่งหญา้อยูแ่ห่งหนึ9งเป็นของชุมชน และทุ่งหญา้นัSนเปิดกวา้งใหทุ้กคนเขา้มาใชเ้ลีSยงสตัวไ์ดอ้ยา่งไม่จาํกดั (Open Access to All) คนเลีSยงสตัวแ์ต่ละคนยอ่มไดป้ระโยชนโ์ดยตรงจากการใชทุ่้งหญา้ ก่อนที9เวลาจะผา่นไป ทุกคนต่างรู้ดีวา่ทุ่งหญา้จะตอ้งเสื9อมโทรมลงจากการใชป้ระโยชน ์และจะไดรั้บผลกระทบกนัอยา่งถว้นหนา้ ดงันัSน สิ9งที9คนเลีSยงสตัวแ์ต่ละคนควรจะทาํกคื็อรีบนาํสตัวข์องตนเขา้มากินหญา้ใหม้ากที9สุดเท่าที9จะเป็นไปไดก่้อนที9ทุ่งหญา้จะเสื9อมโทรม ทา้ยที9สุด ทุ่งหญา้กจ็ะถูกใชป้ระโยชนเ์กินกวา่ศกัยภาพที9ควรจะเป็น (เกินกวา่ที9มนัจะสามารถฟืS นฟูตวัเองได)้ เสื9อมสภาพลงอยา่งในเวลาอนัรวดเร็ว หรืออาจล่มสลายไปเลย

โศกนาฏกรรมของทรัพยากรร่วม“ทฤษฎีเกมวา่ดว้ยนกัโทษ” (Prisoner’s Dilemma) ที9ใหข้อ้สรุปวา่แต่ละคนจะแสวงหาทางเลือกที9ดีที9สุดใหก้บัตนเอง ซึ9 งไม่จาํเป็นวา่ตอ้งดีที9สุดกบัสงัคม และ “ตรรกะวา่ดว้ยการกระทาํร่วม” (The Logic of Collective Action) ที9วา่ในความร่วมมือใดใดกต็ามเพื9อผลประโยชนข์องสงัคมแลว้ จะมีคนที9ไม่ทาํอะไรและเอาประโยชนฟ์รีๆ (Free Rider) จากความร่วมมือดงักล่าวเสมอ จึงไม่มีใครอยากทาํเพื9อสงัคม

แนวทางการบริหารจดัการทรัพยากรจึงไปตกที9วา่ ต้องมผู้ีรับผดิชอบโดยตรงในการกาํกบัดูแลทรัพยากร

1) การดูแลควบคุมโดยตรงจากรัฐ กต็อ้งเป็น

2) การใหส้มัปทานกบัเอกชน (Privatisation)

3) การร่วมกนัดูแล

บทบาทของชุมชนกบัความยั9งยนื

• หากชุมชนมีผูน้าํที9จะประสานงานใหช้าวบา้นที9ใช้ทรัพยากรมาร่วมกนับริหารจดัการได ้โดยเนน้ให ้

• อตัราการใชท้รัพยากร สมดุลกบั อตัราการเกิดใหม่ของทรัพยากร

• สามารถแยกแยะและกีดกนัคนที9ไม่ใช่สมาชิกจากการใช้ทรัพยากร

• มีการจดัสรรปันส่วน ตน้ทุนและผลประโยชน ์ให้เหมาะสมและเป็นธรรม

• ชุมชนกจ็ะสามารถบริหารจดัการทรัพยากรชุมชนไดอ้ยา่งย ั9งยนืได้

ลกัษณะ 8 ประการของกติกาที9ทาํใหก้าร

จดัการทรัพยากรชุมชนยั9งยนื

1. บอกขอบเขตของทรัพยากร และ

สมาชิกภาพชดัเจน

2. กติกาสอดคล้องกบัธรรมชาติของ

ทรัพยากรและสงัคม

3. กติกาถูกร่างขึSนอยา่งมส่ีวนร่วม

4. มีการตรวจตราอยา่งสม่าํเสมอ มี

ประสิทธิภาพ

5. มีการลงโทษอย่างค่อยเป็นค่อยไป

(อตัราโทษจากนอ้ยไปหามาก)

6. เขา้ถึงกลไกในการระงบัข้อขดัแย้งที9มี

ประสิทธิภาพได้

7. ไดรั้บการยอมรับจากรัฐ

8. ทาํงานร่วมกบัองค์กรอื8น

มาตรการทางเศรษฐศาสตร์และธุรกิจที9เกี9ยวขอ้ง•ผูป้ล่อยมลพิษเป็นผูจ่้าย (Polluter Pay Principle: PPP) • ระบบการจ่ายเงินเพื9อใชป้ระโยชนจ์ากระบบนิเวศ (Payment for Ecosystem Service: PES)

• การนาํผลิตภณัฑม์าปรับปรุงใหเ้หมือนใหม่ (Remanufacturing)• ระบบเศรษฐกิจหมุนเวยีน (Circular Economy)• Corporate Social Responsibility (CSR) and Creating Shared Value•ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (Sufficiency Economy Philosophy: SEP)

ตวัอยา่งมาตรการทางเศรษฐศาสตร์: Remanufacturing

กระบวนการการนาํผลิตภณัฑม์าปรับปรุงใหเ้หมือนใหม่ (Remanufacturing process)

ปัจจยัการผลิต ผลิต สินคา้ การใชง้าน หมดอายุ

ทิSงReuse

Recycle

Remanufacturingวตัถุดิบจากธรรมชาติ

ระบบเศรษฐกิจหมุนเวยีน (Circular Economy)

ตวัอยา่งมาตรการอื9น ๆ : UpcyclingUpcycling หมายถึง กระบวนการนาํขยะหรือเศษวสัดุมาแปรรูปหรือแปรสภาพที9ทาํใหคุ้ณภาพสูงขึSนหรือมูลค่าที9เพิ9มขึSนโดยเป็นมิตรกบัสิ9งแวดลอ้ม

บริษทั Worn Again ไดรั้บการโหวตใหเ้ป็นอนัดบัหนึ9งในการบริหารธุรกิจแนว Upcycling • การใชว้สัดุไม่มีค่ามาสร้างสินคา้ที9ล้าํหนา้ในดา้นแนวดีไซน ์• จากการแปลงเสืSอฝนแบบใชแ้ลว้ทิSง เสืSอแจค็เกต ผา้หุม้เบาะที9นั9งในรถไฟความเร็วสูง ไปผลิตเป็นกระเป๋าและสินคา้ใหม่

• นาํเงินรายไดไ้ปบริจาคทางการกศุล ที9ส่งเสริมใหผู้ค้นคิดวธีิการที9แปลกใหม่ในการดูแลสงัคมและสภาพแวดลอ้ม

ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

- กรอบแนวคดิ 3 ห่วง 2 เงื8อนไข

เป็นหลกัการที9ช่วยชีSแนะการตดัสินใจในการดาํเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ในทุกระดบั

(พฒันาโดย สํานักงานคณะกรรมการพฒันาการเศรษฐกจิและสังคมแห่งชาติ)

มเีหตุผล มภูีมคุ้ิมกนั

พอประมาณ

เงื8อนไขความรู้

รอบรู้ รอบคอบ

ระมดัระวงั

เงื8อนไขคุณธรรม

ซื9อสตัยสุ์จริต ขยนั

อดทน สติปัญญา

ความสมดุลและพร้อมรองรับกบัการเปลี9ยนแปลงในดา้นต่าง ๆ

(เศรษฐกิจ สงัคม สิ9งแวดลอ้ม และวฒันธรรม)

การประยกุตใ์ชใ้นภาคเกษตร: เกษตรทฤษฎีใหม่

STEP 1STEP 2

STEP 3

• การผลิตทางการเกษตรที9มุ่งสร้างความพอเพียงในครัวเรือน ผลิตที9บริโภคให้

หลากหลาย เหลือจึงขาย

• ครัวเรือนเกษตรกรมีภูมิคุม้กนัทัSงจากราคา และความผนัผวนของสภาพอากาศ (น้าํ

แลง้)

• แลกเปลี9ยนผลผลิตกบัคนในชุมชน• รวมกลุ่มกนัในชุมชน ตัSงเป็นสหกรณ์แปรรูปผลผลิต และ

กิจกรรมการผลิต/บริการอื9น ๆ

• รวมกลุ่มตัSงองคก์รชุมชน สร้างสวสัดิการต่าง ๆ ในชุมชน

• สหกรณ์/องคก์รชุมชนขยายตลาดไปยงันอกชุมชน

• มีความร่วมมือกบัองคก์ร/สถาบนัอื9น ๆ ในสงัคม เช่น

ภาครัฐ ธนาคาร หรือ

ภาคเอกชนอื9น ๆ

ตวัอยา่งการประยกุตใ์ชใ้นภาคธุรกิจ

บา้นอนุรักษก์ระดาษสา

การบริหารงานบุคคลตาม

หลกัเศรษฐกิจพอเพียง

ลงทุนเสี9ยงปานกลาง ใหไ้ดก้าํไร

ระดบัปกติ แทนการลงทุนความ

เสี9ยงสูง

ใหค้วามสาํคญักบัผูมี้ส่วนได้

ส่วนเสียทุกระดบั

วสิาหกิจชุมชนที9ขยายธุรกิจอยา่ง

ค่อยเป็นค่อยไป จนส่งออก

ต่างประเทศไดไ้ม่ลงทุนเกินตวั

ไม่กก็ูย้มืเพื9อขยายกิจการ ทาํตาม

กาํลงัการผลิต มียทุธศาสตร์ลด

ความเสี9ยง อบรมคุณธรรม

พนกังาน

วสิาหกิจขนาดกลางที9เป็นตวัอยา่ง

เรื9องความพอประมาณไม่รับ

โครงการเกินศกัยภาพ ไม่กูย้มื ขยาย

กิจการไปในดา้นที9ีความเชี9ยวชาญ

พอใจกบักาํไรในระดบัพอประมาณ

และลงทุนทาํวจิยัส่งเสริมธุรกิจตาม

แนวเศรษฐกิจพอเพียง

แนวคิดหลกัการแสดงความรับผดิชอบต่อสงัคม Corporate Social Responsibility (CSR)

หลกัการแสดงความรับผดิชอบต่อสังคมขององค์กร (CSR)

คือ การที9บริษทัหนึ9ง ๆ ดาํเนินกิจกรรมเพื9อสงัคมและสิ9งแวดลอ้มที9มากไปกวา่สิ9งที9ตอ้งทาํทางเศรษฐกิจ (หากาํไร) และตามกฎหมาย

ทาํไมบริษทัถงึทาํ CSR

1. สร้างความพึงพอใจใหพ้นกังาน 2. สร้างความพึงพอใจใหลู้กคา้

3. สร้างภาพบวกใหอ้งคก์ร 4. ลดตน้ทุน

5. สร้างโอกาสทางธุรกิจใหม่ ๆ 6. การวางแผนอนาคตในระยะยาวของธุรกิจ

แนวคิดหลกัการแสดงความรับผดิชอบต่อสงัคม Corporate Social Responsibility (CSR)

ประเภทของ CSR

(1) CSR ด้านสิ8งแวดล้อม:เนน้ที9ประเดน็ดา้นสิ9งแวดลอ้มและระบบนิเวศ เช่น เรื9องการเปลี9ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ หรือ ฟืS นฟูอนุรักษท์รัพยากรธรรมชาติ

(2) CSR ด้านชุมชน: ทาํงานร่วมกบัองคก์รอื9นในการพฒันาคุณภาพชีวติของคนในชุมชนหนึ9ง ๆ, สร้างผลิตภณัฑที์9มีคุณภาพเหมาะสมและราคาถูกเพื9อให้คนยากจนเขา้ถึงได,้ ซืSอวตัถุดิบจากชุมชนอยา่งเป็นธรรม และช่วยพฒันาคุณภาพชีวติไปพร้อม ๆ กนั

(3) CSR ด้านการตลาดกบัสังคม: ทาํการตลาดที9เกี9ยวโยง สร้างการรับรู้ หรือแกปั้ญหาสงัคม

(4) CSR ด้านทรัพยากรมนุษย์: เนน้โครงการเกี9ยวกบัการพฒันาชีวติความเป็นอยูแ่ละทกัษะของพนกังาน

(5) CSR ด้านการกศุล: ภาคธุรก◌ิจบริจากเงินใหอ้งคก์รหุน้ส่วนในการดาํเนินโครงการที9เป็นประโยชนต่์อสงัคม

ขอ้วพิากษ ์CSR : Green Wash

• Green Wash คือ การที9บริษทัหนึ9งที9มีการผลิตที9ไม่ย ั9งยนื ไม่เป็นมิตรต่อสิ9งแวดลอ้มและสงัคม นาํเสนอตวัเองในภาพบวกผา่นการทาํ CSR โดยที9บริษทัเองกย็งัคงการผลิตแบบไม่ย ั9งยนืและไม่เป็นมิตรต่อสิ9งแวดลอ้มนัSนต่อไป

• การจะสรุปวา่บริษทันัSนใช ้CSR เพื9อการ Green Wash หรือไม่นัSนจาํเป็นจะตอ้งศึกษาหาขอ้มูลเกี9ยวกบัแนวทางการดาํเนินธุรกิจของบริษทันัSนในระยะยาวและผลการดาํเนินงานและผลกระทบต่อสิ9งแวดลอ้มของบริษทัดว้ย

คาํถามชวนคิด: การที9 ปตท. ซึ9 งเป็นบริษทัดา้นปิโตรเลียมและก๊าซธรรมชาติ ตัSง

สถาบนัลูกโลกสีเขียว และใหร้างวลักบั

คนทาํงานดา้นสิ9งแวดลอ้มถือวา่เป็น Green

Wash หรือไม่?

ขอ้วพิากษ ์CSR: ทาํลายธุรกิจทอ้งถิ9น

จาก Brand สู่ Sustainable Brand (SB) ดว้ย CSV

BRAND

• สร้างจุดต่างเหนือคู่แข่ง

• อาศยัตลาดขบัเคลื9อน

• เนน้ Consumer

• เนน้ โฆษณา

• เนน้ Brand Loyalty

SUSTAINABLE BRAND

• เปลี9ยนมุมมองที9มีต่อโลก

สงัคมและผูบ้ริโภค

• มุ่งจริยธรรมและจิต

สาธารณะ

• หาคนเห็นดว้ยกบัแบรนด์

ดว้ยการสร้างพลงั

• แสดงออกดว้ยการกระทาํ

• ทาํใหเ้กิด Brand Lover