Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 72
บทท 6 เครองมอและอปกรณทใชในการผสมเทยม จดประสงคการเรยนร 1. บอกการเตรยมเครองมอและอปกรณในการรดนาเชอโคได 2. บอกการเตรยมเครองมอและอปกรณในการรดนาเชอสกรได 3. บอกการเตรยมเครองมอและอปกรณในการฉดนาเชอแชแขงโคได 4. บอกการเตรยมเครองมอและอปกรณในการฉดนาเชอสกรได 5. อธบายการทาความสะอาดเครองมอและอปกรณในการผสมเทยมได ความสาเรจในการทาการผสมเทยม มปจจยหนงทสาคญยงทนกผสมเทยมสตวหรอเจาหนาทผสมเทยมตองตระหนกกคอเกยวกบความรในเรองการใชและการบารงรกษาเครองมอและอปกรณทใชในการผสมเทยม วธการเกบรกษา วธการทาความสะอาด วธการฆาเชอโรค ตลอดจนวธการปองกนการตดเชอ และการแพรกระจายของเชอโรคเนองจากการทาการผสมเทยม ซงเครองมอและอปกรณในการผสมเทยมโคและสกร พอจาแนกได 2 ประเภท คอเครองมอและอปกรณในการรดนาเชอ และเครองมอและอปกรณในการฉดนาเชอ ดงนนนกผสมเทยมจะตองมความตระหนก รบผดชอบ ในการเตรยมเครองมอและอปกรณทใชในการผสมเทยมดงจะไดกลาวตอไป 1. เครองมอและอปกรณในการรดนาเชอ 1.1 เครองมอและอปกรณในการรดนาเกบเชอโค ในการรดนาเชอโค จะตองเตรยมเครองมอและอปกรณ ดงน 1.1.1 กลองจลทรรศน เปนอปกรณในหองปฏบตการ เพอใชในการตรวจสอบคณภาพนาเชอ ไดแก ดการเคลอนทหม การเคลอนทรายตว ความเขมขน รปรางลกษณะ และอตราการมชวตของตวอสจ ซงเปนการยนยนคณภาพนาเชอ กอนเตรยมนาเชอเพอใชในการผสมเทยมตอไป ดงแสดงในรปท 6.1
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 73
รปท 6.1 กลองจลทรรศน
ทมา: พงศเทพ (2557)
1.1.2 ชองคลอดเทยม (artificial vagina, AV) มอยหลายแบบ หลายชนด และหลายขนาด แลวแตจดประสงคทจะใช ทกชนดจะพยายามเลยนแบบใหเหมอนชองคลอดแมโคจรง ๆ 1) คณสมบตของชองคลอดเทยมจะตองม ดงน (1) ความสะอาด โดยการฆาเชอเครองมอกอนทาการรดนาเชอ (2) ความอน โดยใชนาอนใหมอณหภมใกลเคยงกบอณหภมในชองคลอด (3) ความกระชบ โดยการเปาลม (4) ความลน โดยใชสารหลอลน 2) ชองคลอดเทยมโค มสวนประกอบดงน (1) ทอยางแขงดานนอก (rubber jacket) เปนทอยางแขง รปทรงกระบอกสดาหรอคลาขนาดความยาว 20-76 เซนตเมตร เสนผาศนยกลาง 5.1-6.4 เซนตเมตร (2) ทอยางดานในหรอทอยางออน (inner liner หรอ rubber inner line) ลกษณะเปนทอยางรปทรงกระบอก มความยาวประมาณ 1.5-2 เทา ของความยาวทอยางแขงดานนอก (3) แถบยางรด (rubber band) เพอรดทบทอยางออนทพบกลบทงสองขางกบทอยางแขงดานนอก
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 74
(4) กรวยยางนานาเชอหรอกรวยยางออน (rubber funnel หรอ rubber cone) เปนกรวยยางออนคลายทอยางออนแตมลกษณะเปนรปกรวย มความยาวประมาณ 9 เซนตเมตร ซงสวนมากจะเปนยางทมความออนและความลน (5) หลอดเกบนาเชอ (collecting หรอ collecting tube) เปนหลอดแกวขนาดความจ 15 มลลลตร มขดวดบอกปรมาตรได (6) สารหลอลน (lubricant) ไดแก วาสลนและพาราฟฟนเหลว (7) ถงบงแสง (insulated protector) ลกษณะเปนซองคลายซองไมเทนนส มซบรดไดใชสาหรบปดสวนของกรวยยางตอกบหลอดเกบนาเชอ เพอปองกนการกระทบกระแทกและปองกนแสง (8) นารอน จะตองลดอณหภมใหอนทประมาณ 42-45 องศาเซลเซยส ใสนาอนระหวางชนของทอยางแขงดานนอกและทอยางออนดานใน (9) เทอรโมมเตอร (thermometer) ใชสาหรบวดอณหภมของนาอน ดงแสดงในรปท 6.2 และ 6.3
รปท 6.2 รปแบบชองคลอดเทยมโค กระบอแบบเดนมารก
ทมา: Taylor (1992)
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 75
รปท 6.3 แสดงการประกอบชองคลอดเทยมสาหรบโค กระบอ
ทมา: รญจวน (2554)
3) วธการประกอบชองคลอดเทยม (1) นาชองคลอดเทยม สวนทอยางแขงดานนอก มาถอไวนาทอยางออนสอดเขาในทอยางแขง ใหปลายทง 2 ขางโผลพนทอยางแขงออกมาแลวพบปลายกลบมารดตวทอยางแขงไว ถาชองคลอดเทยมเปนแบบธรรมดา ชนดทไมมชองอากาศ ใหพบปลายดานลางขางเดยว แลวตงขนใหปลายทพบอยดานลาง (2) นานาอนใสในระหวางชนของทอยางขางนอกและขางใน จนกระทงเหลออกประมาณ 3-4 เซนตเมตร จะเตมตวชองวางจงหยดเตม แลวพบปลายบนทอยางออนกลบมารดทอยางดานนอกไว (3) ถาชองคลอดเทยมเปนแบบมชองอากาศ ใหทาเหมอนวธแรก เมอเตรยมเสรจใหถอชองคลอดเทยมในแนวนอน หนชองอากาศใหอยดานบนแลวเปดชองอากาศและเปาลมเขาไปใหไดความดนพอเหมาะ โดยใหปลายทอยางออนดานหนงพบปดทบชองอากาศไว (4) ถาชองคลอดเทยมเปนแบบมชองอากาศ และมจกเกลยวปด ใหพบปลายทอยางออนทง 2 ขาง แลวใสนาอนผานกรวยเขาทางชองอากาศ ปฏบตคลายกบการเตรยมชองคลอดเทยมแบบธรรมดา ใสจกเกลยวปดแตยงปดไมสนทนก ใชเครองเปาอากาศตอเขากบจกเกลยว แลวเปาอากาศเขาระหวางชนจนไดความดนพอเหมาะ จงขนเกลยวปดใหแนน แลวดงทอของเครองเปาลมออก (5) ใชแทงแกวจมสารหลอลนทฆาเชอ แลวนามาทาทอยางออนดานในไมเกน 1 ใน 3 ของความยาวของตวชองคลอดเทยม เพอไมใหสารหลอลนปะปนกบนาเชอทรดเกบได
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 76
(6) ชองคลอดเทยมทเตรยมไวน สามารถนาไปเกบนาเชอไดเลย ถาหากเวลาเกน 5 นาท กใหเปลยนนาอนใหม หรอถาไมเปลยนนาอนกใหนาไปอบความรอน (incubate) ไวทอณหภม 42-45 องศาเซลเซยส 1.1.5 เครองกระตนการหลงนาเชอดวยไฟฟา (electro-ejaculator) เปนเครองไฟฟาทใชกระตนพอพนธดทพการ แตยงผลตนาเชอไดโดยใชไฟฟากระแสตรง แรงเคลอนตา สวนประกอบการใชเครองน คอ 1) แทงอเลคโทรด (electrod) หรอแทงสอด (probe) แทงอเลคโทรด มเสนผาศนยกลางประมาณ 4.5-7.5 เซนตเมตร ยาวประมาณ 30-40 เซนตเมตร 2) แหลงพลงงาน ใชกระแสไฟฟาทปรบกาลงได 0-35 โวลท มกระแสไฟฟาประมาณ 90 มลลแอมแปรตอเขากบแทงสอด 3) เครองรองรบนาเชอ มลกษณะคลายชองคลอดเทยมแตสนกวา ยาวประมาณ 10 เซนตเมตร ขนาดเสนผาศนยกลาง 6 เซนตเมตร มดามตอเพอสะดวกในการถอ ดามถอยาวประมาณ 30-45 เซนตเมตร ทตวเครองมกรวยยางตอกบหลอดเกบนาเชอสอดอยภายใน ดงแสดงในรปท 6.4
รปท 6.4 เครองกระตนการหลงดวยไฟฟาแบบตาง ๆ
ทมา: เทวนทร (2542)
1.1.6 หนลอสาหรบรดนาเชอพอโค ตามปกตการรดนาเชอโคอาจใชโคผตอน หรอพอโคทรดนาเชอดวยกน เปนตงลอสาหรบใหพอโคขนครอม แตอยางไรกตามมหนลอใหพอโคขนครอมเพอใชในการรดนาเชอเฉพาะ ดงแสดงในรปท 6.5
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 77
รปท 6.5 หนลอสาหรบรดเกบนาเชอโค
ทมา: http://www.youtube.com/watch?v=p7OSm6U0Jbg
1.2 เครองมอและอปกรณในการรดนาเชอสกร ในการรดนาเชอสกร จะตองเตรยมเครองมอและอปกรณดงตอไปน 1.2.1 กลองจลทรรศน เพอตรวจสอบคณภาพนาเชอ ไดแก ดการเคลอนทหม การเคลอนทรายตว ความเขมขน รปรางลกษณะ และอตราการมชวตของตวอสจ ซงเปนการยนยนคณภาพนาเชอ 1.2.2 ชองคลอดเทยมของสกร คลายชองคลอดเทยมในโคแตมขนาดเลกกวา คอมลาตวยาวประมาณ 18 เซนตเมตร สวนขนาดเสนผาศนยกลางพอ ๆ กบทใชในโค ดงแสดงในรปท 6.6
รปท 6.6 ชองคลอดเทยมแบบนอรเวสาหรบใชในการรดเกบนาเชอสกร ทมา: http://www.gloogle.co.th/imgres?Imgurl=http...
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 78
1.2.3 หนลอสาหรบรดนาเชอพอสกร ในบางครงสามารถรดเกบนาเชอพอสกร โดยใหพอสกรขนครอมแมสกรได แตเปนการยากในการรดเกบนาเชอ เนองจากพอสกรพยายามสอดลงคเขาในชองคลอดแมสกร ดงนนในปจจบนจงหนมานยมใชหนเพอเกบนาเชอพอสกรรวมกบชองคลอดเทยม หรอใชมอจบลงคพอสกร หนสาหรบรดนาเชอพอสกรมหลายแบบ ซงมโครงสรางคลายกนคอ มตวหนขนาดพอเหมาะ สาหรบสกรขนขได มขายกสงจากพนประมาณเทากบความสงของสกร บางแบบมแทนวางขาหนาของสกร และมผายางรองพนเพอกนลน หนในการรดเกบนาเชอพอสกรมจะทามาจากเหลกเคลอบขนาดประมาณ 2.5 เซนตเมตร เชอมตดกนใหเปนรปโครง ดานบนคลมดวยวสดทเปนโครงเหลกแผนเรยบ ยาวประมาณ 130 เซนตเมตร หมดวยผาหนาหรอแผนยางกได ควรสะดวกในการทาความสะอาด เพอปองกนการหมกหมมของนาเชอหรอสงสกปรก หนนสงจากพนประมาณ 70 เซนตเมตร และสามารถปรบความสงตาไดตามตองการ พนทตงหนมแผนยางกนลนขนาดประมาณ 75 เซนตเมตร ปพนใหพอสกรยนเพอปองกนการลนลมของพอสกร ดงแสดงในรปท 6.7
รปท 6.7 หนลอสาหรบรดเกบนาเชอสกร
ทมา: http://www.gloogle.co.th/imgres? Imgurl=http…
1.2.4 ภาชนะบรรจนาเชอ ในขณะรดนาเชอสกรสวนใหญจะใชขวดสาหรบเกบนาเชอ ซงมปรมาตร 500 มลลลตร ทปากขวดเกบนาเชอมฝา 2 ชน ซงมรขนาด 2 มลลลตร อยหลายร เพอใหสวนทเปนเมดสาคของนาเชอตดอยดานบน และมเฉพาะนาเชอเทานนทไหลลงสขวดเกบนาเชอ จงไมจาเปนตองนานาเชอไปกรองอกกอนนาไปใช และในปจจบนภาชะบรรจนาเชอมหลายรปแบบ ตลอดจนสามารถปองกนการปนเปอนไดด ดงแสดงในรปท 6.8
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 79
1.2.5 กระบอกตวง สาหรบวดปรมาตรนาเชอสกร 1.2.6 ตเยน ใชสาหรบเกบนาเชอสดของสกรทผสมสารเจอจางแลว
รปท 6.8 แสดงภาชนะบรรจนาเชอสกรแบบถงพลาสตกยดกบทกรองปองกนการปนเปอนไดด
ทมา: https://www.youtube.com/watch?v=Eh-G_pF6cb0 2. เครองมอและอปกรณในการฉดนาเชอ 2.1 เครองมอและอปกรณในการฉดนาเชอแชแขงในโค ในการฉดนาเชอผสมเทยมโค จะตองเตรยมเครองมอและอปกรณดงตอไปน 2.1.1 หลอดพลาสตกปลายมน (sheath) เปนหลอดพลาสตกบางใสไมออนและไมแขงเกนไปมความยาวประมาณ 46 เซนตเมตร มเสนผาศนยกลางประมาณ 5 มลลเมตร ดานปลายสดมชองเปดเลกกวาชองภายในทอเลกนอย และทดานโคนจะมแทงนาหลอดฟาง (conus) เปนแทงเลก ๆ อยภายในหลอดพลาสตกปราศจากเชอ และมรใหหลอดฟางบรรจนาเชอแชแขงเขาไปตดแนนไดพอด เปนตวทาใหหลอดฟางไมเลอนหลดออกจากเครองฉดนาเชอแชแขง ในขณะทฉดนาเชอ และทสวนโคนของพลาสตกนจะมรอยบากความยาวประมาณ 3 เซนตเมตร เพอใหสวมไดพอดกบกระบอกเหลก และสามารถใชวงแหวนพลาสตกรดใหแนนได หลอดพลาสตกปราศจากเชอโรคนควรเกบไวในทรม อยาใหถกแสงแดดหรอถกความรอนใด ๆ เพราะจะทาใหพลาสตกเสอมคณภาพได และหลอดพลาสตกนสามารถใชไดเพยงครงเดยว หามนาไปทาความสะอาดหรอดดแปลงใชใหม ดงแสดงในรปท 6.9
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 80
รปท 6.9 หลอดพลาสตกปลายมน
ทมา: ปราจน และคณะ (2548)
2.1.2 กระบอกเหลก (cylinder gun) เปนทอทรงกระบอกทาดวยโลหะไมเปนสนม มความยาวประมาณ 45 เซนตเมตร เสนผาศนยกลางประมาณ 2-5 มลลเมตร มรกลางทอตลอดความยาว ปลายดานหนงใชกบหลอดนาเชอแชแขงขนาด 0.5 มลลเมตร อกปลายดานหนงใชกบหลอดนาเชอแชแขงขนาด 0.25 มลลเมตร ดงแสดงในรปท 6.10 2.1.3 เหลกยงนาเชอ (piston gun หรอ plunger) เปนแทงทรงกระบอกขนาดเลก ทาดวยโลหะไมเปนสนมยาวประมาณ 46 เซนตเมตร ซงยาวกวากระบอกเหลกเลกนอย มเสนผาศนยกลางประมาณ 1.5 มลลเมตร ดงแสดงในรปท 6.10 2.1.4 วงแหวนรดหลอดพลาสตก (plastic ring) เปนวงแหวนทมเสนผาศนยกลางประมาณ 1.5 เซนตเมตร และมรเสนผาศนยกลางประมาณ 0.8 มลลเมตร ใชสาหรบรดหลอดพลาสตกปราศจากเชอใหตดแนนกบกระบอกเหลก ดงแสดงในรปท 6.10
รปท 6.10 เหลกยงนาเชอแชแขงในโค
ทมา: ปราจน และคณะ (2548)
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 81
2.1.5 กรรไกร สาหรบตดปลายหลอดนาเชอ ดงแสดงในรปท 6.11 2.1.6 กระตกนารอน ดงแสดงในรปท 6.11 2.1.7 แซนนตารชท (sanitary sheath) เปนอปกรณเพอลดการปนเปอนของเชอโรคจากภายนอกเขาไปภายในมดลกของแมโค ดงแสดงในรปท 6.12 2.1.8 ถงมอพลาสตก (plastic glove) ใชสาหรบสวมมอเพอลวงตรวจระบบสบพนธและผสมเทยมโดยการลวงคลาผานทวารหนก ถงมอนทาดวยพลาสตกบางใส เพอใหมความ รสกสมผสดขน และควรมความเหนยวพอประมาณไมขาดงาย มความยาวประมาณ 60 เซนตเมตรทสวนปลายเปนถงรป 5 นว สามารถสวมไดทงมอซายและขวา สวนมากจะใชครงเดยวแลวทง ดงแสดงในรปท 6.12
รปท 6.11 กรรไกรและกระตกนารอน
ทมา: ปราจน และคณะ (2548)
รปท 6.12 แซนนตารชท และถงมอพลาสตก
ทมา: ปราจน และคณะ (2548)
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 82
2.1.9 ถงเกบนาเชอแชแขง (semen storage tank) เปนภาชนะทสามารถเกบรกษาไนโตรเจนเหลวใหคงสภาพไดนานทอณหภม –196 องศาเซลเซยส ทปากถงจะมทสาหรบวาง กานกระบอกใสหลอดฟาง ถงเกบนาเชอแชแขงมหลายขนาด คอ ขนาดความจ 1, 3-5, 20-60 และ 200-1,000 ลตร ดงแสดงในรปท 6.13 2.1.10 ถงบรรจไนโตรเจนเหลว (liquid nitrogen tank) เปนภาชนะทสามารถเกบรกษาไนโตรเจนเหลวใหคงสภาพไดนาน โดยมการระเหยออกเปนไอเลกนอย ประโยชนของถงเกบไนโตรเจนเหลว เพอใชขนสงไนโตรเจนเหลวไปเตมตามจดหรอหนวยยอยตาง ๆ กน ทเปนหนวยบรการผสมเทยมโค ถงไนโตรเจนเหลวมหลายขนาดตงแต 20-60 และ 200-2,000 ลตร ตางกบถงเกบนาเชอทสวนของปากถง การเกบถงเกบนาเชอและถงไนโตรเจนเหลวควรเกบไวในทรมและอากาศถายเทไดสะดวก เพอความปลอดภย และลดอตราการสญเสยไนโตรเจนเหลว 2.1.11 สบ สาหรบลางมอและหลอลนถงมอทลวงทวารหนก ควรเปนสบเหลว 2.1.12 ซองสาหรบบงคบแมโค 2.1.13 รองเทาบทยาง (boots) ผทาการผสมเทยมสวนมากจะสวมรองเทาบทยาง เพอปองกนนาและสงสกปรกตาง ๆ และปองกนอนตรายทอาจเกดจากแมโคเหยยบเทาได ขนาดรองเทาบทมความสงประมาณ 35 เซนตเมตร
รปท 6.13 ถงเกบนาเชอแชแขงและถงบรรจไนโตรเจนเหลว
ทมา: ปราจน และคณะ (2548)
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 83
2.1.14 ผาพลาสตกกนเปอน (apron) เปนผายางหรอผาพลาสตก ซงสามารถกนนาและสงสกปรกได มความกวางประมาณ 60 เซนตเมตร ยาวประมาณ 100 เซนตเมตร มเชอกคลอง 2 มม เพอใชคลองคอและมเชอกทกงกลางสาหรบใชรดเอว ผากนเปอนนควรจะคลมเลยรองเทาบทลงมาเพอปองกนความสกปรก 2.2 เครองมอและอปกรณในการฉดนาเชอสกร ในการฉดนาเชอผสมเทยมสกร จะตองเตรยมเครองมอ และอปกรณดงตอไปน 2.2.1 อวยวะเพศผเทยมหรอหลอดผสมเทยม จะเปนทอยางปลายทอจะเปนเกลยวลกษณะคลายลงคของสกร มความยาวประมาณ 65 เซนตเมตร มรตรงกลางทอตลอดความยาว ขนาดของรมเสนผาศนยกลางประมาณ 1 มลลเมตร ดานโคนของทอจะขยายใหญเปนดามจบ และปจจบนหลอดผสมเทยมสกรสวนปลายมลกษณะเปนกระเปาะ ใชครงเดยวทงไป ดงแสดงในรปท 6.14
รปท 6.14 ทอผสมเทยมสกรแบบตาง ๆ
ทมา: http://www.gloogle .co.th/imgres? Imgurl=http
2.2.2 ขวดพลาสตกบรรจนาเชอ จะมปากขวดเปนทอยาวประมาณ 2-3 เซนตเมตร เพอใชตอเขากบหลอดผสมเทยม ดงแสดงในรปท 6.15 2.2.3 พาราฟฟนเหลวหรอวาสลน 2.2.4 ถงมอพลาสตกหรอถงมดยาง 2.2.5 กระดาษชาระ ใชทาความสะอาดอวยวะเพศเมยภายนอกกอนทาการผสมเทยม
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 84
2.2.6 กลองโฟมใสขวดนาเชอ 2.2.7 สบ
รปท 6.15 ขวดพลาสตกบรรจนาเชอผสมเทยมสกรแบบตาง ๆ
ทมา: http://www.gloogle .co.th/imgres? Imgurl=http 3. การทาความสะอาดเครองมอและอปกรณในการผสมเทยม เครองมอทใชในการผสมเทยม ตองทาความสะอาดและฆาเชอโรค เพอปองกนการแพรระบาดของเชอโรคทางระบบสบพนธ โดยมขนตอนการทาความสะอาด ดงน 3.1 เครองมอทเปนแกวและโลหะ ใชนาประปาลางใหสะอาดทนทหลงจากเลกใชแลวนาไปแชในนาอนผสมผงซกฟอก ใชแปลงขดคราบสกปรก ลางดวยนาประปาอกครงใหหมดผงซกฟอก แลวลางดวยนากลน (rinse) อก 2-3 ครง ผงใหแหง แลวหอดวยแผนอลมเนยม (aluminium foil) นาไปอบทอณหภม 150 องศาเซลเซยส นาน 1-2 ชวโมง แลวนาไปเกบทตเกบไมใหฝนเกาะ 3.2 เครองมอทเปนยางและพลาสตก ใชนาประปาลางใหสะอาดทนทหลงจากเลกใช แลวนาไปแชในนาอนผสมผงซกฟอก ใชแปลงขดคราบสกปรก ลางดวยนาประปาอกครงใหหมดผงซกฟอก แชเครองมอในเอธทลแอลกอฮอล (ethyl alcohol) หรอไอโซโปรปลแอลกอ ฮอล (isopropyl
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 85
alcohol) เขมขนรอยละ 70 นาน 1-2 นาท นาไปลางออกดวยนาประปา แลวลางดวยนากลนอก 2-3 ครง ผงใหแหง หอดวยแผนอลมเนยม แลวนาไปเกบทตเกบไมใหฝนเกาะ สรป เครองมอและอปกรณในการผสมเทยมถอวาเปนปจจยหนงทสาคญยงทเจาหนาทผสมเทยม ตองตระหนก เกยวกบความรในเรองการใช การบารงรกษา การทาความสะอาดเครองมอและอปกรณในการผสมเทยม ตลอดจนการปองกนการตดเชอโรค และการแพรกระจายของเชอโรคเนองจากการทาการผสมเทยม ดงนนการเตรยมเครองมอและอปกรณในการผสมเทยมจงมผลตอความสาเรจในการทาการผสมเทยมเปนอยางมาก คาถามทายบทท 6 คาสง ใหตอบคาถามทกขอใหถกตองสมบรณ 1. ใหบอกการเตรยมเครองมอและอปกรณในการรดนาเชอโค 2. ใหบอกการเตรยมเครองมอและอปกรณในการรดนาเชอสกร) 3. ใหบอกการเตรยมเครองมอและอปกรณในการฉดนาเชอแชแขงโค 4. ใหบอกการเตรยมเครองมอและอปกรณในการฉดนาเชอสกร (8 คะแนน) 5. ใหอธบายการทาความสะอาดเครองมอและอปกรณในการผสมเทยม แหลงความรเพมเตม ปราจน วรกล พรรณพไล เสกสทธ มงคล เตชะกาพ วษณ ไพศาลรงพนา สณรตน เอยมละมย และสวชย โรจนเสถยร. 2548. การผสมเทยมโค. สตวแพทยสภา กรมปศสตว: กรงเทพ มหานคร. พงศเทพ พลแสง. 2557. แบบเรยนออนไลนวชาการผสมเทยม. (cited 27 August 2014). Available from: URL: http://www.kasetyaso.ac.th/pong/index.html พรศกด สทธโยธน. 2530. การผสมเทยม. โอ.เอส.พรนตง เฮาส: กรงเทพมหานคร. สณรตน เอยมละมย. 2545. การผสมเทยมในโค. ภาควชาศลยศาสตรและวทยาการสบพนธ คณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน: ขอนแกน.
การผสมเทยม : เครองมอและอปกรณทใช ในการผสมเทยม 86
สรชย ชาครยรตน. 2545. การสบพนธและการผสมเทยมโค-กระบอ. สานกสงเสรมและฝกอบรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร: กรงเทพมหานคร. อรรณพ คณาวงษกฤต. 2545. วทยาการสบพนธสกร. สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย: กรงเทพมหานคร. Bearden, H.J., and J.W. Fuquay. 1997. Applied Animal Reproduction. 4 th ed. Prentice Hall: New Jersey. http://www.all-creatures.org/aip/nl-8oct2001-poultry-c.html https://www.youtube.com/watch?v=Eh-G_pF6cb0 http://www.gloogle.co.th/imgres?Imgurl=http.. (ชอทอยของเพจนไมใชชอเตม เพราะชอยาวมาก ถาจะเชอมตอออนไลน (link) ใหกดเชอมตอทภาพภายในเรอง)