โรงเรียนอัสสัมชัญแผนกประถม ...swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/435.pdfโรงเร ยนอ สส มช ญแผนกประถม

โรงเรยนอสสมชญแผนกประถม

งานวจยในชนเรยน / งานวจยเชงปฏบตการ ปการศกษา 2557

ชองานวจย การพฒนาความสามารถการเขยนแผนผงความคดเรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษ สงแวดลอม” ดวยการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบของ นกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 วชาทศนศลป ชอคณคร มสอญชล วงศชยสรยะ กลมสาระฯ/งาน ศลปะ ชน ประถมศกษาปท 4

1. หลกการและเหตผล

ปจจบนสงคมโลกมความเจรญกาวหนาในทก ๆ ดานทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และเทคโนโลย ลวนแลวแตสงผลถงวถชวตและความเปนอยของทกคนในสงคม ดงนน การพฒนาคนใหมศกยภาพและรเทาทนกระแสการเปลยนแปลง เพอใหสามารถอยรวมกนในสงคมไดอยางมความสข จงเปนสงส าคญและมความจ าเปน อยางยง ทจะตองมงพฒนาเยาวชนใหมความรพนฐานเพยงพอ รจกคด รจกแกปญหา รจกคนควาใฝหาความรพฒนาตนเอง การศกษาเปนกระบวนการทจะชวยใหคนพฒนาตนเองตลอดชวต ดงพระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช เนองในวโรกาสว นเฉลมพระชนมพรรษา 5 ธนวาคม พทธศกราช 2546 (จฑามาศ เจรญธรรม 2549 : 1) ความตอนหนงวา

"...ตองชวยกนใหการศกษาดขนโดยเนนกระบวนการคด วธคดเพอจะไดคนทมคณภาพ ครตองพฒนาวธการคด ฝกใหนกเรยนเปนคนอยากร อยากเหน รกการศกษาค นควา ใหเดกเกดความสงสย สนกกบการเรยน ซกซนกบความร ใหความส าคญกบนกเรยนทมแนวคดทแตกตางใหเดกกลาแสดงความคดทแหวกแนว..."

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลาวถง กลมสาระการเรยนรศลปะเปนกลมสาระทชวยพฒนาใหผ เรยนมความคดรเรมสรางสรรค มจนตนาการทางศลปะ ชนชมความงาม มสนทรยภาพ ความมคณคาซงมผลตอคณภาพชวตมนษย กจกรรมทางศลปะชวยพฒนาผ เรยนทงดานรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม ตลอดจนการน าไปสการพฒนาสงแวดลอม สงเสรมใหผ เรยนมความเชอมนในตนเองอนเปนพนฐาน ในการศกษาตอหรอประกอบอาชพได โดยกลมสาระการเรยนรศลปะมงพฒนาใหผ เรยนเกดความรความเขาใจ มทกษะวธการทางศลปะ เกดความซาบซงในคณคาของศลปะ เปดโอกาสใหผ เรยนแสดงออกอยางอสระในศลปะแขนงตาง ๆ อนประกอบดวยสาระส าคญ คอ ทศนศลป ดนตร และนาฏศลป โดยในสวนของทศนศลปมงเนนใหผ เรยนมความรความเขาใจองคประกอบศลป ทศนธาต สรางและน าเสนอผลงานทางทศนศลปจากจนตนาการ โดยสามารถใชอปกรณทเหมาะสม รวมทงสามารถใชเทคนค วธการของศลปนในการสรางงานไดอยางมประสทธภาพ (กรมวชาการ 2551: 182) ซงสอดคลองกบ เลศ อานนทนะ (2535 : 46) กลาววา ศลปะมบทบาทส าคญในการท าหนาทเสมอนเปนกญแจทไขประตแหงการพฒนาความคดรเรมสรางสรรคและกาวไปสโลกแหงจนตนาการอยางไมม

วช.022_1 ไมเตมรปแบบ

ขอบเขตจ ากด ดงนนการศกษาจงเปนเครองมอในการพฒนาความร ความคด ความประพฤต ทศนคต คานยม และคณธรรมของบคคลเพอใหเปนพลเมองดทมคณภาพของสงคมและประเทศชาต ทศนา แขมมณ (2554 : 195) กลาววา การพฒนาทกษะการคดและความสามารถทางการคดของผ เรยน โดยบรณาการเขาไปในการเรยนรสาระตาง ๆ นบเปนวธการทเหมาะสมก บบรบทของการจดการศกษาในระบ บทครผสอนมหนาทหลกในการจดการเรยนรสาระตาง ๆ ใหแกผ เรยนอยางเปนทางการอยแลว หากครผสอนบรณาการสอดแทรกการพฒนาหรอฝกทกษะการคดควบคไปกบการสอนเนอหาสาระตาง ๆ กจะเกดประโยชนสองตอ คอ นอกจากผ เรยนจะมโอกาสฝกฝนพฒนาทกษะการคดมา กขนแลว ทกษะเหลานนยงสามารถชวยใหผ เรยนเกดความเขาใจในสาระทเรยนเพมขน ซงสงผลใหมผลสมฤทธทางการเรยนดขนดวย ดงนนครผสอนจงควรศกษาเรยนรวธการในการบรณาการการสอนและฝกทกษะการคดตาง ๆ ใหแกผ เรยนอยางเหมาะสมและเกดประสทธภาพสงสด โรงเรยนอสสมชญแผนกประถมไดจดท าโครงการโรงเรยนสเขยวโดยมกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรเปนหนวยงานทรบผดชอบในการด าเนนงาน เพอสงเสรมจตส านกใหคร นกเรยน ผปกครอง บคลากร และชมชน ดวยกจกรรม ความรวมมอทหลากหลาย อาท รณรงคใหมการลดการใชพลงงาน การประชาสมพนธใหทกคนรถงผลกระทบปญหาสงแวดลอม สงเสรมใหมพฤตกรรมในการอนรกษพลงงานและสงแวดลอมอยางยงยน โดยผานการจดกจกรรมการเรยนการสอน และกจกรรมเสรมหลกสตรเพอใหนกเรยนไดมสวนรวมลงมอปฏบตจรงดวยตนเอง ผวจยจงจดกจกรรมการเรยนรเรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม ” เพอเปนการตอบสนองนโยบายของโรงเรยน เปนการบรณาการทมการเชอมโยงเนอหาและวธการสอนหลาย ๆ แบบเขาดวยกน เพอใหความรทนกเรยนไดจากการคนความความห มาย และคงทนตดตวไปอกนาน ในรปแบบการเขยนแผนผงความคด (Mind Mapping) ทเปนกจกรรมทพฒนากระบวนการคด เปนการน าทฤษฎของสมองไปใชใหเกดประโยชนอยางเตมท โดยโทน บซาน (Tony Buzan) นกการศกษาชาวองกฤษเปนผใหก าเนด พฒนามาจากการบนทกแบบเดมทบ นทกดวยอกษรเปนบรรทด เปนแถว ใชปากกา หรอดนสอสเดยว มาเปนการบนทกดวย ค าภาพ สญลกษณ แบบแผเปนรศมออกรอบๆ ศนยกลางและใชสเสน เราสามารถใช Mind Map ในการเรยนการสอนแลวยงใชในการวางแผน การตดสนใจ การเตรยมพดในทสาธารณะการแกปญหา เขยนบทความและชวยจ า เพราะ Mind Map เปนการท างานรวมกนของสมองซกซายและซกขวาไดอยางสมดลกน สมองซกซายท าหนาทในการวเคราะหค า สญลกษณ ตรรกวทยา สมองซกขวาจะท าหนาทในการสงเคราะหรปแบบ ส รปราง (สมศกด สนธระเวชญ . 2541 : 10)

ผวจยไดศกษาแนวคด หลกการ ทฤษฎ ทเกยวของกบวธสอนตามแนวโยนโสมนสการ มความสนใจทจะน าแนวคดตามแนวพทธวธ คอ วธการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการมาพฒนาความสามารถในการเขยนแผนผงความคด ซงนกการศกษา สมน อมรววฒน (2530 : 84; สคนธ สนธพานนท 2551 : 131;สวทย มลค าและอรทย มลค า 2552 ; 137 และเสถยรพงษ วรรณปก 2553 : 3 – 8 ; อางองในเพญพชขา มนคง .2554 หนา 20) ไดน าเสนอวาวธคดตามแนวโยนโสมนสการเปนแนวทางสอนทสามารถพฒนาความสามารถในการคดของผ เรยนในแนวเดยวกนวาเปนการฝกคดทถกวธและสามารถน าไปใชในการด าเนนชวตประจ าวน

การจดการเรยนรตามแนวคดโยนโสมนสการมวธการคด 10 วธ ผวจยไดน าแนวคดของนกการศกษาหลายทาน อาท แนวคดของประพนธศร สเสารจ (2553 : 109 – 110) ทน าวธคดแบบโยนโสมนสการมาจดกจกรร มการเรยนรทสงเสรมการคดทสอดคลองกบมาตรฐานและตวชวดตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 4 วธ คอ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ (การนยาม การคดวเคราะห ) วธคดแบบอรยสจ/คดแบบแกปญหา (การนยามปญหา คดวเคราะห คดสงเคราะห และการประเมนคา ) วธคดแบบอรรถสมพนธ (คดวเคราะห คดสงเคราะห และการประเมนคา ) และวธคดแบบคณโทษและทางออก (คดวเคราะหและการประเมนคา ) ทงนผวจยไดเลอกเฉพาะ วธคด แบบแยกแยะสวนประกอบมาพฒนาความสามารถในการคด พฒนาความสามารถ การเขยนแผนผงความคดเรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม ” เพราะการคด แบบแยกแยะสวนประกอบ (หรอการคดเชงวเคราะห) วธนเปนการคดแยกสงตางๆ ออกเปนสวนๆ เปนวธการสอนทเหมาะส าหรบการสงเสรมใหผ เรยนเกดความสามารถในการคดวเคราะห เปนวธทท าใหศษยเกดศรทธาทจะเรยนร ไดฝกฝนวธการคดโดยแยบคายและน าไปสการปฏบตจนประจกษจรงโดยครท าหนาทเปนกลยาณมตรชวยใหศษยมโอกาสคด และแสดงออกอยางถกวธ จะสามารถชวยพฒนาใหศษยเกดปญญาและแกปญหาไดอยางเหมาะสม (สมน อมรววฒน, 2533, หนา 161, อางถงใน ทศนา แขมมณ, 2553, หนา 278)

จากเหตผลทกลาวมาขางตนผวจยจงสนใจทจะพฒนาความสามารถการเขยนแผนผงความคดเรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม ” ดวยการจดการเรยนรตาม แนวโยนโสมนสการ วธคดแบบ แยกแยะสวนประกอบของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 วชาทศนศลป ปการศกษา 2557 และเพอสงเสรมการเรยนร ใหผ เรยนไดฝกคดตามแนว พทธวธ สามารถฝกใหผ เรยนได คดจ าแนก แยกแยะองครวมของสงตาง ๆ ออกเปนองคยอย ๆ ท าใหมองเหนความและความสมพน ธขององคประกอบยอยเหลานนวามความเกยวเนองกน เปนเหตเปนผลและพงพาอาศยกนอยางไร จงประสานสอดคลองกนเปนองครวม ท าใหรและเขาใจสงตาง ๆ ตามสภาพความเปนจรงนอกจากนการเขยนแผนผงความคดจะเปนแนวทางใหผ เรยนไดใชความคดอยางอสระ เชอมโย งความคด และจดระบบความคดตามหลกการเขยนแผนผงความคดอกดวย 2. วตถประสงคการวจย

เพอพฒนาความสามารถการเขยนแผนผงความคดดวยการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคด แบบแยกแยะสวนประกอบของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 วชาทศนศลป 3. นยามศพท

1. แผนผงความคด (Mind Mapping) หมายถง การถายทอดความคดหรอขอมลตาง ๆ ทมอยในสมองลงกระดาษ โดยการใชภาพ ส เสน และการโยงใยแทนการจดยอแบบเดมทเปนบรรทด ๆ เรยงจากบนลงลาง การวจยครงนใชแผนผงความคดตามรปแบบของโทน บ ซาน (Tony Buzan) ทมลกษณะเหมอนใยแมงมม เปนการใชแผนภาพแสดงความสมพนธระหวางความคดหลกกบความคดรองโดยเขยนความคดหลกไวตรงกลางใชรปภาพหรอสญลกษณประกอบ “แกนแกน” ตรงกลาง ประเดนส าคญกระจายเปนรศมออกมาเปน “กาน” หรอ กงแกว แตก

แขนงออกจาก “แกนแกน” กงทแตกแขนงออกมาแตละกงรองรบ ค าไข/ภาพ โดยมเสนเชอมเปนรายละเอยดออกมารอบๆ กงกานตางๆ “กงกอย” ตองเชอมตอยดโยงกนดจกงไมหรอรากไม

2. ความสามารถทางการเขยนแผนผงความคด หมายถง ความสามารถในการใชกระบวนการคดการน าแผนผงความคดไปใชในการจดกจกรรมการเรยนรสาระทศนศลปเพอพฒนาทกษะการเขยนแผนผงความคด โดยมงใหผ เรยนเรยนรในการจ าแนกใจความหลก ใจความรองจากเนอหาทคนควา จดล าดบขนตอนในการปฏบตอยางชดเจน และสรางสรรคแผนผงความคดตามความคดของตนโดยไมเลยนแบบผ อน

3. การประหยดพลงงาน หมายถง การใชพลงงานอยางมประสทธภาพ และคมคา และพยายามหา พลงงานทดแทนพลงงานสนเปลองในขณะใชทรพยากรพลงงาน การอนรกษสงแวดลอม หมายถง การใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมดวยความชาญฉลาด ถกกาลถกเวลากอใหเกดประโยชนตอมวลมนษยมากทสด และมระยะเวลาในการใชยาวนานทสดหรอผลยงยน

4. ทกษะการคด หมายถง ความสามารถในการใชความคดอยางช านาญ ทกษะการคดเปนสงทสามารถฝกฝนได ทกษะการคด ประกอบดวย การมอง การสงเกต การเปรยบเทยบ การจ าแนก การแยกแยะ การขยายความ การแปลความ การสรปความ

5. การจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ หมายถง การจดการเรยนรทก ระตนใหผ เรยนเกดการคดอยางมระเบยบ หรอคดตามแนวทางของปญญา คอ การรจกมอง รจกพจารณาสงทงหลายตามสภาวะ เชน ตามทสงนนๆ มนเปนของมน โดยวธคดหาเหตปจจย เปนการคดทมงใหมอง และใหรจกสงการจดหมวดหม หรอจดประเภทไปดวยพรอมกน กระตนใหผ เรยนใชวธการคดทถกวธ คดเปน คดแบบวเคราะห พจารณาหาเหตการณ ปญหาอยางรอบคอบ โดยมขนตอนการสอน 3 ขนตอน คอ

1) ขนน า การสรางความสมพนธทดระหวางครกบผ เรยน 2) ขนสอน เสนอสาระส าคญของบทเรยน รวบรวมขอมล จดกจกรรมทกระตนใหเกดตามแนวคดโยนโส - มนสการ โดยใชวธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ 3) ขนสรป ครและผ เรยนรวมกนอภปรายและสรปบทเรยน

. 6. วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ หมายถง (หรอการคดเชงวเคราะห) การพจารณาเรองตาง ๆ ใหตรงตามสภาพเปนจรงวาเรองนนๆมองคประกอบยอยอะไรบาง ทมความสมพนธเชอมโยงกนโดยตลอด นกเรยนสามารถสงเกตความแตกตาง ความเหมอนของสงตางๆทก าหนดขน

ตวอยาง

7. สาระทศนศลป หมายถง ศลปะทรบรดวยประสาทสมผสทางตา รบรเกยวกบสงตาง ๆ ทน ามาประกอบ

เปนงานทศนศลปไดแก เสน รปราง รปทรง ส แสงเงา และพนผว เปนตน โดยศลปะจะน าสงตาง ๆ เหลานมาสรางสรรคผลงานดวยวธการวาดภาพ ระบายส ปน หรองานแกะสลกตางๆ หรองานโครงสรางเปนตน

4. ความร/ทฤษฎทเกยวของกอนท าการวจย การวจยเรองการพฒนาความสามารถการเขยนแผนผงความคดเรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม ” ตามแนวโย นโสมนสการ วธคดแบบ แยกแยะสวนประกอบ ของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 สาระทศนศลป ผวจยไดศกษาวรรณกรรม / เอกสารทเกยวของ ดงน

1. การจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ 1.1 ความหมายวธการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ 1.2 วธจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ 1.3 วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ

2. การเขยนแผนผงความคด (Mind Mapping) 2.1 ความหมายของแผนผงความคด 2.2 รปแบบของแผนผงความคด 2.3 ขนตอนการสรางแผนผงความคด 2.4 กฎของแผนผงความคด

3. ทกษะการคด 4. งานวจยทเกยวของกบการเขยนแผนผงความคดและการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ

นกเรยน

นกเรยนไมสงการบาน

ไมสบาย ชวยพอแมท างานบาน เลนเกม นอนดก

สภาวะ

เกยจคราน

ดานอน ๆ ไมเขาใจ

ลอกโจทยไมทน

ท าเสรจแตไมกลาสง

ท าเสรจแตไมน ามา

การจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ

1.1 ความหมายวธการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ หมายถง กระบวนการสอนทางพระพทธศาสนาวธหนงทเนน

กระบวนการภายในสภายนอก โดยทผสอนจะตองสรางแรงจงใจใหผ เรยนเกดความชอบ ความรกและความประทบใจในสงทผ เรยนก าลงจะศกษาเลาเรยน โดยมงไปยงประโยชนทจะไดรบ และวตถประสงคแหงการเรยน เพอใหผ เรยนเกดความคดคลอยตามและตงใจร าเรยนดวยตนเองโดยยดหลกการคดอยางมระบบและมเหตผลซงสอดคลองกบ ทศนา แขมมณและคณะ (2540) กลาววา โยนโสมนสการ เปนองคประกอบภายในมความเกยวของกบการฝกใชความคดใหรจกคดอยางถกวธ คดอยางมระเบยบ คดอยางวเคราะห ไมมองเหนสงตาง ๆ อยางตน ๆ ผวเผน เปนขนตอนส าคญของการสรางปญญา ท าใจใหบรสทธ และเปนอสระ วธคดแบบโยนโสมนสการ ประกอบดวยวธคด 10 วธ (พระพรหมคณาภรณ ป.อ.ปยตโต,2556) ดงน

1. วธคดแบบสบสาวเหตปจจย คอ พจารณาปรากฏการณทเปนผล ใหรจกสภาวะทเปนจรง หรอพจารณาปญหา หาหนทางแกไข ดวยการคนหาสาเหตและปจจยตางๆ ทสมพนธสงผลสบทอดกนมา

2. วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ หรอกระจายเนอหา เปนการคดทมงใหมอง และใหรจกสงทงหลายตามสภาวะของมนเองอกแบบหนง วธคดแบบน มใชมแตการจ าแนกแยกแยะ หรอแจกแจงออกไปอยางเดยวเทานน แตมการจดหมวดหม หรอจดประเภทไปดวยพรอมกน แตทานเนนในแงการจ าแนกแยกแยะ จงเรยกวา “วภชชะ” ถาจะเรยกอยางสมยใหมกคงวา วธคดแบบวเคราะห

3. วธคดแบบสามญลกษณคอ มองอยางรเทาทนความเปนอยเปนไปของสงทงหลาย ซงจะตองเปนอยางนนๆ ตามธรรมดาของมนเอง โดยเฉพาะกมงทประดาสตวและสงทคนทวไปจะรเขาใจถงได ในฐานะทมนเปนสงซงเกดจากเหตปจจยตางๆ ปรงแตงขน จะตองเปนไปตามเหตปจจยธรรมดาทวานน ไดแก อาการทสงทงหลายทงปวง ทเกดจากปจจยปรงแตง เมอเกดขนแลว กจะตองดบไป ไมเทยงแท ไมคงท ไมยงยน ไมคงอยตลอดไป เรยกวาเปน อนจจง

4. วธคดแบบอรยสจ/คดแบบแกปญหา เรยกตามโวหารทางธรรมไดวา วธแหงความดบทกขจดเปนวธคดแบบหลกอยางหนง เพราะสามารถขยายใหครอบคลมวธคดแบบอนๆ ไดทงหมด

5. วธคดแบบอรรถธรรมสมพนธ หรอคดตามหลกการและความมงหมาย คอพจารณาใหเขาใจความ สมพนธระหวาง ธรรม กบ อรรถ หรอ หลกการ กบ ความมงหมาย เปนความคดทมความส าคญมาก ในเมอจะลงมอปฏบตธรรม หรอท าการตามหลกการอยางใดอยางหนง เพอใหไดผลตรงตามความมงหมาย ไมกลายเปนการกระท าทเคลอนคลาด เลอนลอย หรองมงาย

6. วธคดแบบเหนคณโทษและทางออกหรอพจารณาใหเหนครบทง อสสาทะ อาทนวะ และ นสสรณะ เปนการมองสงทงหลายตามความเปนจรงอกแบบหนง ซงเนนการยอมรบความจรงตามทสงนนๆ เปนอยทกแงทกดาน ทงดานดดานเสย และเปนวธคดทตอเนองกบการปฏบตมาก เชนบอกวา กอนจะแกปญหา ตองเขาใจปญหาใหชด และรทไปใหดกอน หรอกอนจะละสงหนงไปหาอกสงหนง ตองรจกทงสองฝายด

พอ ทจะใหเหนไดวา การละและไปหานน หรอการทงอยางหนงไปเอาอกอยางหนงนน เปนการกระท าทรอบคอบ สมควร และดจรง

7. วธคดแบบรคณคาแท – คณคาเทยมหรอ การพจารณาเกยวกบปฏเสวนา คอ การใชสอย หรอบรโภค เปนวธคดแบบสกด หรอบรรเทาตณหา เปนขนฝกหดขดเกลากเลส หรอตดทางไมใหกเลสเขามาครอบง าจตใจแลวชกจงพฤตกรรมตอๆ ไปวธคดแบบนใชมากในชวตประจ าวน เพราะเกยวของกบการบรโภคใชสอยปจจย 4 และวสดอปกรณอ านวยความสะดวกตางๆ

8. วธคดแบบเรากศลวธคดแบบปลกเราคณธรรม อาจเรยกงายๆ วา วธคดแบบเรากศล หรอคดแบบกศลภาวนา เปนวธคดในแนวสกดกนหรอบรรเทาและขดเกลาตณหา จงจดไดวาเปนขอปฏบตระดบตนๆ ส าหรบสงเสรมความเจรญงอกงามแหงกศลธรรม และสรางเสรมสมมาทฏฐทเปนโลกยะ

9. วธคดแบบอยกบปจจบนหรอวธคดแบบมปจจบนธรรมเปนอารมณ เรยกสนๆ วา วธคดแบบอยกบปจจบน อนจดเปนวธคดแบบท 9 น เปนเพยงการมองอกดานหนงของการคดแบบอนๆ จะวาแทรกหรอคลมวธคดแบบกอนๆ ทกลาวมาแลว กได แตทแยกออกมาแสดงเปนอกขอหนงตางหาก กเพราะมแงทควรท าความเขาใจพเศษ และมความส าคญโดยล าพงตวของมนเอง

10. วธคดแบบวภชชวาท วภชชวาท มาจาก วภชช + วาท “วภชช” แปลวา แยกแยะ แบงออก จ าแนก หรอแจกแจง ใกลกบค าทใชในปจจบนวาวเคราะห “วาท” แปลวา การกลาว การพด การแสดงค าสอน ระบบค าสอน ลทธ วภชชวาทกแปลวา การพดแยกแยะ พดจ าแนก หรอพดแจกแจง หรอระบบการแสดงค าสอนแบบวเคราะหลกษณะส าคญของความคดและการพดแบบน คอ การมอง และแสดงความจรง โดยแยกแยะออกใหเหนแตละแงละดาน ครบทกแงทกดาน ไมใชจบเอาแงหนงแงเดยว หรอบางแง ขนมาวนจฉยตคลมลงไปอยางนนทงหมด หรอประเมนคณคาความดความชว เปนตน

วธคดแบบโยนโสมนสการทง 10 วธน สามารถน ามาจดกจกรรมการเรยนรโดยน ามาประยกตใชเพอพฒนา ทกษะตามจดมงหมายของวธคดแตละวธ

1.2 วธการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ สมน อมรววฒน (2530 หนา 62 – 103) ไดกลาวถงการสอนแบบโยนโสมนสการวาเปนการเรยนการ

สอนตามแนวพทธวธทครเปนกลยาณมตรโดยทใชศรทธาเปนแนวทางและเปนวธการทมลกษณะบรณาการหลกจตวทยาการเรยนรหลกการนะน าและหลกการสอนอยางผสมกลมกลนไดสดสวน สามารถประยกตใชในการสอนปจจบน ไดหลกการและขนตอนการสอนตามแนวพทธวธ เรยกหลกการและขนตอนการสอนนวา การสอนโดยสรางศรทธาและโยนโสมนสการ มวธการดงน

ขนตอนการสอน 1. ขนสรางศรทธา เปนการสรางเจตคตทดตอคร วธการเรยนและบทเรยน

1.1 การจดบรรยากาศในชนเรยนใหเหมาะสมกบระดบของชนเรยนเหมาะสมกบวยและภมหลงของนกเรยน เหมาะสมกบสาระการเรยนร

1.2 บคลกภาพของครและการสรางความสมพนธทดระหวางครกบนกเรยน ครควรมบคลกภาพทางกายด สะอาด แจมใส สงบ มสขภาพจตด มความมนใจในตนเอง

1.3 ขนเสนอสงเราและแรงจงใจโดยใชสอการสอน อปกรณและวธตาง ๆ เพอเราใจของนกเรยน จดกจกรรมทสนกสนาน นาสนใจ ใหนกเรยนไดตรวจสอบความร และรบทราบผลทนท เปนการเสรมแรง

2. ขนสอน 2.1 ครเสนอปญหาทเปนสาระส าคญของสาระการเรยนรหรอเสนอหวเรอง ประเดนส าคญของบทเรยน

ดวยวธการตาง ๆ 2.2 ครแนะแหลงวทยาการและแหลงขอมล 2.3 นกเรยนฝกรวบรวมขอมล ขอเทจจรงความร 2.4 จดกจกรรมทเราใหนกเรยนใชวธคดแบบโยนโสมนสการ 2.5 ฝกสรปประเดนของขอมลความร และเปรยบเทยบ ประเมนคาโดยวธแลกเปลยนความคดเหน จด

ทางเลอกในการแกปญหา 2.6 ด าเนนการเลอกและตดสนใจ 2.7 กจกรรมฝกปฏบตเพอพสจนผลการเลอกและการตดสนใจ

3. ขนสรป 3.1 ครและนกเรยนสงเกตวธการปฏบต ตรวจสอบ และปรบปรง แกไขใหปฏบตถกตอง 3.2 อภปรายและสอบถามขอสงสย 3.2 สรปผลการปฏบต 3.4 สรปบทเรยน 3.5 วดและประเมนผล

อารณ ไทยบณฑตย (2545) ไดน าเสนอหลกการสอนการฝกคดแบบโยนโสมนสการไปทดลองสอน สรปเปนขนตอนตาง ๆ ดงน

1. ขนน า สรางความสมพนธทดตอศษย จดบรรยากาศในหองเรยนใหเหมาะสม เสนอปญหา /สถานการณเปนกรณตวอยาง พรอมแนะน าหลกวธคดในการแกปญหา พรอมสงเรา แรงจงใจ เชน สอการสอน การจดกจกรรม รางวล

2. ขนสอน 2.1 ครเสนอปญหา ใหนกเรยนฝกทกษะการแสวงหา รวบรวมขอมล

2.2 จดกจกรรมใหเกดการคดปญหาดวยวธการฝกคดแบบโยนโสมนสการ 2.3 ฝกทกษะการเลอกและตดสนใจโดยใหนกเรยนแลกเปลยนความคดเหนจนกวาจะมนใจวาเปน

ทางเลอกทด 3. ขนสรป

3.1 ครและนกเรยนรวมกนสรปการปฏบตตามทางเลอกทตดสนใจ 3.2 ครสรป ทบทวน 3.3 วดและประเมนผล

1.3 วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ

การวจยครงนผวจยไดน าแนววธคดแบบโยนโสมนสการ คอ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ มา ประยกต ในการจดการเรยนรใหสอดคลองกบเนอหาทก าหนด มรายละเอยด ดงน วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ (เพญพชชา มนคง ,61 – 62) เปนการสอนทเนนทกษะการคดอกรปแบบหนงทฝกใหผ เรยนรจกคดแบบแยกแยะองคประกอบรวมของสรรพสงออกเปนองคประกอบยอย ๆ ทวาดวยกฎเกณฑซงสามารถน ามาประกอบการพจารณาไดดงน

ก. กฎแหงธรรมชาต หมายความวา ถามปรากฏการณหนงเกดขนยอมมอกปรากฏการณหนงเกดตามมา มความสอดคลองกน เชน กาแฟมรสขม ยงใสปรมา ณมากยงเพมความขมมากขน ใสนอยขมนอย ไมใสเลยไมขมเลย เรยกอกอยางหนงวาเปนเหตเปนผลกน

ข. กฎแหงความแตกตาง หมายความวา ในปรากฏการณหนงถาน าปรากฏการณหนงออกไปจนพบเหตทเปลยนแปลงไปได เชน กาแฟรอน 1 แกว ประกอบดวย

เมอดมพบวามรสขม หวาน มน เพราะประกอบดวยเหตทง 3 แตถาเราน าเหตออกไป 1 อยาง เชน น าน าตาลออก รสชาตของกาแฟกจะเปลยนแปลงไปทนท เรยกไดวาไมมเหตนน กไมมผลนนเกดขนนนเอง

ค. กฎของคาตางระดบ หมายถงมปรากฏการณหนงเกดขนแลวมอกปรากฏการณตามมา แตถาเราเปลยนปรมาณและคณภาพยอยเกดการเปลยนแปลงผล เหนความแตกตางระดบกนของสงนนเราเรยกวาเกดทกษะการคดแยกแยะเหนความเกยวเนองกนเปนเปนอรรถธรรมสมพนธ การสอนใหเกดทกษะดานน ตองสามารถเหนความสมพนธในองคประกอบยอยเหลานนสามารถคดและเขาใจบทบาทขององคประกอบยอยวามความสมพนธเปนเหตเปนผลซงกนและกน พงพาอาศยกนและกนและตองมความประสานสอดคลองกนเปนหนงเดยว เกดองครวมทสมบรณไดดวยจงจะเรยกวา “คดเปน”

กาแฟ น าตาล คอฟฟเมท

ง. เหตเดยวยอมใหผลเดยว หลายเหตยอมใหผลหลายผล และถาเราจบคเหตกบผลไดหมดทกคเราจะหาคสดทายเปนเหตเปนผลซงกนและกนเสมอ (กรณตองการทราบขอมลทเราไมรจกหรอการสบคนสงทเราไมแนใจ) เชน ขนมลอดชอง 1 ถวย รบประทานแลว พบวาสามารถบอกเหตผลกนและกนได ดงน รสหวาน น าตาล

มน กะท (มะพราว) แปง ขาวเจา สเขยวและหอม ใบเตย จะพบวาคสดทาย คอคทเราไมแนใจวาใชหรอไม แตเมอศกษาเปนเหตเปนผลครบแลวจงเปนขอยนยนขอเทจจรงทเปนเหตเปนผลกนอยางแทจรง

วธคดน พระธรรมปฎก (2538 : 669 – 727) อธบายวามใชเพยงแตจ าแนก แจกแจง แยกแยะไปอยางเดยวเทานน แตทการจดประเภท หมวดหมไปพรอมกนจดเปน “วภชชวธ” อยางหนงเปนการจ าแนกอยางมหลกเกณฑ ถาจะเรยกอยางสมยใหมคงหมายถง “วธคดแบบวเคราะห ” วธคดแบบนมตวอยางมากในพทธธรรม เปนการจ าแนกสภาวะหรอภาพรวมทปรากฏอยแลวใชหลกพนฐาน

จากการทนกการศกษาหลายทานไดกลาวถงการสอนใหเกดโยนโสมนสการโดยการประยกตการสอน ตามแนววธของพระพทธเจา ซงผวจยสรปวธการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนส การ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ ดงน

1. ขนน า เปนขนทผสอนจะตองสรางความคนเคย/ความสมพนธทดกบผ เรยน 1.1 สรางความสมพนธทดระหวางผ เรยนกบผสอน ครเปนกลยาณมตร กลาวทกทาย สนทนาดวย

บคลกทเปนกนเอง เปนมตร พดจาสภาพ ยมแยมแจมใส จดบรรยากาศหองเรยนใหนาเรยน สะอาด

1.2 ครกระตนนกเรยนดวยการสนทนา ตงค าถาม เสนอเหตการณ สาเหต /ปญหาของเรองทจะสอน ใหผ เรยนชวยกนคด ครอาจน าเสนอสอการสอนเปนภาพ ขาวจากสอตาง ๆ พรอมทงเตรยมรางวล/ค าพดชมเชยเพอเปนการสรางแรงจงใจ

2. ขนการสอน 2.1 ครน าเสนอเนอหาสาระส าคญของบทเรยนผ เรยนฝกการคนควา รวบรวมขอมล จากเนอหา

สาระเกยวกบการประหยดพล งงานและการอนรกษสงแวดลอม จากแหลงเรยนรตาง ๆ เชน อนเทอรเนต นตยสาร วารสาร สอสงพมพฯลฯ ครสอนวธการคดตามแนวโยโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ มงพจารณาเรองตางๆ ตามความเปนจรงเพอใหรวาเรองนนๆ มองคประกอบยอยอะไรบาง ประ กอบกนขนมาไดอยางไรในชวตประจ าวนมกใชใน การคดเพอ คนหา คดวเคราะห และสรปประเดนของเรอง โดยมขนตอน ดงน 2.1.1 กระตนใหผ เรยนตระหนกถงปญหาของเรอง 2.1.2 พจารณาหาแนวทางการปฏบต/แนวทางแกปญหา

https://www.gotoknow.org/posts/tags/การคด

2.1.3 ฝกสรปประเดนของเรองจากเนอหา 2.2 ผ เรยนน าเสนอผลงานเพอเปนการแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน

3. ขนสรป 3.1 ครและผ เรยนรวมกนสรปเนอหาทเปนสาระส าคญของบทเรยน 3.2 ครอธบายเพมเตม เนนใหผ เรยนน าสง ทไดจากการเรยนรไปปฏบตจรงในการด าเนน

ชวตประจ าวน 3.3 วดและประเมนผล สงเกตจากการตอบค าถาม การอภปราย การตรวจผลงาน

2. การเขยนแผนผงความคด (Mind Mapping)

2.1 ความหมายของแผนผงความคด

นกการศกษาไดใหความหมายของแผนผงความคด ไวดงน บซาน (Buzan. 1991 : 59) ไดอธบายความหมายของแผนผงความคดไววา เปนการแสดงออกของการคด

แบบรอบทศทาง (Radiant Thinking) ซงเปนลกษณะการท างานตามธรรมชาตของสมองมนษยนอกจากน ยงเปนเทคนคการแสดงออกดวยภาพทมพลงน าไปสกญแจสากลทจะใชไขประตสศกยภาพสมอง แผนผงความคดสามารถน าไปประยกตใชไดกบแงมมมองชวตซงการเรยนทไดรบการพฒนาและการคดทแจมชดขนจะน าไปสการพฒนาการกระท าตางๆ ของมนษย ทศนา แขมมณ (2545 :387) ใหความหมายไววา หมายถง ผงทแสดงความสมพนธของสาระหรอความคดตาง ๆ ใหเหนเปนโครงสรางในภาพรวมโดยใชเสนค า ระยะหางจากจดศนยกลาง ส เครองหมาย รปทรงเรขาคณต และภาพแสดงความหมายและความเชอมโยงของความคดหรอสาระนน ๆ จากความหมายของแผนผงความคดขางตน สรปไดวา แผนผงความคดเปนเทคนคทใชจดรวบรวม การสรปเนอหา ความคด โดยผานการวเคราะหค า ภาษา สญลกษณ ความคดสรางสรรค ความเปนเหตเปนผล ในรปของแผนภม หรอภาพในการชวยความจ า

2.2 รปแบบของแผนผงความคด แผนผงความคดมหลายรปแบบ นกวชาการหลายทานไดกลาวถงรปแบบของแผนผงความคด ดงน

1) แผนผงความคดตามแนวคดของ Tony Buzan (สวทย มลค า,2547,หนา21) แผนผงความคดรปแบบนใชแสดงการเชอมโยงขอมลเกยวกบเรองใดเรองหนงระหวางความคดหลก

ความคดรอง และความคดยอยทเกยวของสมพนธกน ซงมรปแบบ ดงน

แผนภาพท 1 รปแบบแผนทความคดของโทน บซาน

2) แผนผงใยแมงมม (WEB)

แผนผงใยแมงมมเปนการคดแบบโยงใยสมพนธเพอสรางความคดใหกระจางชดมองเหนความสมพนธของ ความคดทเกยวของ มลกษณะคลายแผนภาพความคด (Mind Mapping) แตจะเขยนในลกษณะวงกลมโดยเขยนหวขอหลกไวตรงกลาง แลวเขยนหวขอรองทมความสมพนธกบหวขอหลกไวตามแขนงของวงกลม และถามความคดยอยทเกยวของสมพนธกสามารถแตกความคดออกไปอก สามารถใชในการระดมสมองโดยเสนอความคดตาง ๆ ทยงไมตดสนถกผด เปนก ารระบสงทเกยวของกนใหมากทสดใชในการเรยนการสอนทกวชาและใชกบกจกรรมไดอกตามตวอยางตอไปน

แผนภาพท 2 แผนผงใยแมงมม (WEB)

3) แผนผงรปแบบเวนน (Vann Diagram) แผนผงรปแบบเวนนเปนการวเคราะหหาความสมพนธของสงของหรอแนวคดตงแต สองสงขนไปวาสวนใดลกษณะใด ทมความเหมอนหรอแตกตางกน เปนการคดแบบหาตวรวมในสงทเหมอนกน ชวยใหผ เรยนรจกจ าแนก

ความเหมอนหรอความตางของสงของ สถานทและบคคล หรออน ๆ ไดด โดยการเขยนเปนแผนภาพแสดงความสมพนธ ดงตวอยางตอไปน

แผนภาพท 3 แผนผงรปแบบเวนน (Vann Diagram)

4) แผนผงความคดแบบวงจร (The Circle)

เปนการคดแบบวงจรหรอวงกลม โดยในวงกลมจะไมมจดเรมตนหรอจดจบ เพอเสนอขนตอนตาง ๆ ทสมพนธ เรยงล าดบเปนวงกลม เชน วงจรชวตของผเสอ

แผนภาพท 4 แผนผงความคดแบบวงจร (The Circle)

5) แผนผงกางปลา (The Fish bone) แผนภาพกางปลา เปนการคดหาสาเหตของปญหา เชน แดงหนเรยน เพราะสาเหตใด เปนตน การเขยนแผนผงท าไดโดยก าหนดเรองแลวหาสาเหตและผลตาง ๆ ในแตละดาน

ไข

หนอน ตวเตมวย

ดกแด

แผนภาพท 5 แผนผงกางปลา (The Fish bone)

ในการวจยครงนผวจยศกษารปแบบแผนผงความคดของ Tony Buzan ส าหรบพฒนาความสามารถการเขยนแผนผงความคด โดยการสรปความคดรวบยอด บนทกดวยตวอกษร ภาพ สญลกษณ แบบแผรศมออกรอบศนยกลางคลายใยแมงมม สรางสรรคภาพใหมจดเดน นาสนใจโดยการใชส ทเหมาะสมกบผ เรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 2.3 ขนตอนการสรางแผนผงความคด นกการศกษาไดเสนอขนตอนในการท าแผนผงความคด ดงน

Buzan (1997 ; 96) กลาวถงวธการสรางแผนผงความคด ดงน 1. เรมดวยภาพสตรงกงกลางหนากระดาษ ภาพ ๆ เดยวมคามากกวาค าพนค า ซ ายงชวยใหเกดความคด

สรางสรรค และเพมความจ ามากขนดวยใหวางกระดาษตามแนวนอน 2. ใชภาพใหมากทสด ในแผนภาพความคดสวนทใชภาพไดใหใชกอนค า หรอใชรหสเปนการชวยการท างาน

ของสมอง ดงดดสายตาและชวยจ า 3. ควรเขยนค าบรรจงตวใหญ ๆ ถาเปนภาษาองกฤษใหใชตวพมพใหญ เพอการยอนกลบมาอานใหม จะ

ท าใหเหนภาพทชดเจนขน สะดดตา อานงาย ชดเจน จะชวยใหประหยดเวลาเมอยอนกลบมาอานอกครง

https://perchai.files.wordpress.com/2012/06/0031.jpg

4. เขยนค าเหนอเสน แตละเสนตองเชอมตอกบเสนอน ๆ เพอใหแผนทความคดมโครงสรางพนฐานรองรบ 5. ค าควรจะมลกษณะเปนหนวยค า กลาวคอ ค าละเสน เพราะจะชวยใหแตล ะค าเชอมโยงกบค าอน ๆ ได

อยางอสระ เปดทางใหแผนทความคดคลองตวและยดหยนมากขน 6. ใชสใหทวแผนทความคด เพราะสจะชวยยกระดบความจ า เพลนตา กระตนสมองซกขวา 7. เพอใหเกดความคดสรางสรรคใหม ๆ ควรปลอยใหสมองมอสระมากทสดเทาทจะเปนไปได อย ามวคดวา

จะเขยนลงตรงไหนด หรอจะใสหรอไมใสอะไร เพราะจะท าใหเสยเวลา และความคดหยดชะงก อรจรย ณ ตะกวทง (2539 : 200) ไดกลาวถงวธการสรางแผนผงความคดวาม 5 ขนตอน ดงน

1. เลอกเนอหาทจะสรางแผนผงความคด โดยเนอหาทไมยาวและมแนวคดไมมากนก 2. แยกแยะแนวคดส าคญและแนวคดรอง 3. จดล าดบใหแนวคดทกวางอยบนสดและแนวคดรองถดลงมา 4. น าแนวคดทอยในระดบเดยวกนมาจดกลมเขาดวยกน 5. เชอมโยงแนวคดโดยลากเสน แลวเขยนค าหรอขอความเชอมระหวางแนวคด

สรปไดวา การเขยนแผนผงความคด เปนการจดระบบและเชอมโยงความคดตาง ๆ เขาดวยกน และ เสนอความคดตาง ๆ ดวยการใชค าส าคญ และแตกกระจายความคดจากจดกลาง เตมกงกานสาขาของหวขอส าคญและแตกแขนงขอมลไปความคดทสอง สาม ส ตามความคด โยอาจเขยนภาพการตนประกอบเพอเพมจดสนใจ

2.4 กฎของแผนผงความคด

กฎของแผนทความคด (Mind Mapping) ประกอบดวย (ส านกงานเลขานการคณะสหเวชศาสตร, 2548) 1) เรมดวยภาพสตรงกงกลางหนากระดาษ ภาพ ๆ เดยวมคากวาค าพนค า ซ ายงชวยใหเกดความคด

สรางสรรคและเพมความจ ามากขนดวย 2) ใชภาพใหมากทสด ในMIND MAP ของคณตรงไหนทใชภาพไดใหใชกอนค าส าคญ(Key Word) หรอรหส

เปนการชวยการท างานของสมอง ดงดดสายตาและชวยจ า 3) ควรเขยนค าส าคญบรรจงตวใหญ ๆ เปนภาษาองกฤษใหใชตวพมพใหญ เพอทวายอนกลบมาอาน

จะใหภาพทชดเจน สะดดตาอานงาย และกอผลกระทบตอความคดมากกวาการใชเวลาเพมอกเลกนอยในการเขยนตวใหญ อานงาย ชดเจน จะชวยใหเราสามารถประหยดเวลาได เมอยอนกลบมาอานใหม ครง

4) เขยนค าส าคญเหนอเสนและแตละเสนตองเชอมตอกบเสนอน ๆ เพอให MIND MAP มโครงสรางพน ฐานรองรบ

5) ค าส าคญ ควรจะมลกษณะเปน "หนวย" โดยค าส าคญ 1 ค าตอเสน 1 เสน ค าละเสนเพราะจะชวยใหแต ละค าเชอมโยงกบค าอน ๆ ไดอยางอสระเปดทางให MIND MAP คลองตวและยดหยนมากขน

6) ระบายสใหทว MIND MAP เพราะสชวยยกระดบความจ า เพลนตา กระตนสมองซกขวา 7) เพอใหเกดความคดสรางสรรคใหม ๆ ควรปลอยใหหวคดมอสระมากทสดเทาทจะเปนไปได อยามวคดวา

จะเขยนลงตรงไหนดหรอวาจะใสหรอไมใสอะไรลงไปเพราะลวนแตจะท าใหงานลาชาอยางนาเสยดาย

3. ทกษะการคด ทศนา แขมมณ และคณะ (2544 :103 – 154) ไดใหความหมายและแบงระดบทกษะความคด ดงน ทกษะการคด หมายถงความสามารถยอย ๆ ในการคดในลกษณะตาง ๆ ซงเปนองคประกอบของกระบวน -

การคดทสลบซบซอน หากจะพจารณาจดกลมทกษะการคดซงมอยเปนจ านวนมาก โดยใชระดบความซบซอนเปนตวแบง กอาจจะแบงไดเปน 3 ระดบ คอ

1. ทกษะการคดพนฐาน (Basic Skill) หรอกระบวนการคดทใชในการรบและสงขอมล หรอกระท าตอสงเรา มกจะเปนกระบวนการทเกยวของกบทกษะการสอสาร และไมมความสลบซบซอนในกระบวนการคดมากนก เชน - ทกษะการฟง (Listening) - ทกษะการอาน (Reading) - ทกษะการรบร (Perceiving) - การจดจ า (Memorizing) - การจ า (Remembering) - การคงสงทเรยนไปแลวไวไดหลงการเรยนนน (Retention) - การบอกความรสกไดจากตวเลอกทก าหนดให (Recoqnizing) - การบอกความรสกออกมาดวยตนเอง (Recalling) - การใชขอมล (Using Information) - ทกษะการบรรยาย (describing) - ทกษะการอธบาย (Explaining - ทกษะการท าความกระจาง (Clarifying) - ทกษะการพด (Speaking) - การเขยน (Writing) - ทกษะการแสดงออกถงความสามารถของตน ทกษะตาง ๆ นเกดจากการสอนและพฒนาในตวเดก เรมจากวยอนบาลหรอชนประถมศกษา การสงเสรมให

ผ เรยนพฒนาทกษะการคด ลกษณะการคดและกระบวนการคดจงสามารถจะท าไดโดยในการจดการเรยนการสอนเนอหาสาระหรอรายวชาตางๆ

4. งานวจยทเกยวของกบการเขยนแผนผงความคดและการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ งานวจยทเกยวของกบการเขยนแผนผงความคด มดงน

นภาพร ภทอง (2546) ศกษาผลของการเลานทานประกอบสอแบบตาง ๆ ทมตอการสรางผงคดของนกเรยนชนประถมศกษา กลมตวอยางทใชก าหนดโดยการเลอกแบบเจาะจง แบงเปน 3 กลม ๆ ละ 43 คน รวม 129 คน ด าเนนกจกรรมการเลานทานประกอบสอรปภาพ สอเทปนทาน และสอวซด เปนระยะเวลา 3 สปดาห ดวยตวของผวจยเอง ผลการวจยพบวา การเลานทานประกอบสอ รปภาพ และการเลานทานประกอบสอวซด มผลตอการสรางผงคดของนกเรยนชนประถมศกษาอยในระดบด และการเลานทานประกอบสอเทปนทาน มผลตอการสรางผงคดของนกเรยนชนประถมศกษาอยในระดบพอใช ผลการศกษาของ ศรพร พแสงทองชย (2546) เกยวกบการใชเทคนคผงความคดทมตอความคดสรางสรรคของนกเรยนระดบมธยมศกษาปท 1 พบวา นกเรยนมความคดสรางสรรคหลงจากทดลองสงกวากอนทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยมความคดสรางสรรคเฉลยสงขนทกดาน ทงในดานความคดคลองแคลว ความคดยดหยน ความคดรเรมและความคดละเอยดลออ สรปไดวา จากการศกษางานวจยทเกยวของกบการน าแผนผงความคดมาใชในการจดกจกรรมการเรยนร ท าใหผ เรยนทเรยนโดยใชผงความคดมการพฒนาความสามารถ /ทกษะดานตาง ๆ ดขน ดงนนผวจยจงเหนวาการใชแผนผงความคดจะชวยใหเกดการพฒนาการจดการเรยนรใหมประสทธภาพมากขน

งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ มดงน สมาน สาครจตร (2533 : บทคดยอ ,9 – 10) ไดศกษาผลการสอนโดยสรางศรทธาและโยนโสมนสการในการสอนคณตศาสตร นกเรยนชนประถมศกษาปท 3 มขนตอนการสอน 3 ขนตอน คอ 1. ขนน า การจดบรรยากาศในชนเรยน บคลกภาพของครและการสรางความสมพนธทดระหวางครกบลกศษย การเสนอสงเราและแรงจงใจ 2. ขนสอน ครเสนอปญหาทเปนสาระของบทเรยน และวดประเมนผลแบบกลยาณมตรเปนกลมโดยครพบวา นกเรยนทคณตศาสตร ดวยการสอนโดยสรางศรทธาและโยนโสมนสการ มดารเรยนรและมการพฒนาดานผลสมฤทธทางการเรยนสงขน และนกเรยนยงมเจตคตทดตอวชาคณตศาสตรและครผสอนคณตศาสตรดวย สรปไดวาการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ เปดโอกาสใหผ เรยนไดแส ดงความคด แสดงออกอยางถกวธ แกปญหาไดอยางเหมาะสม โดยครเปนกลยาณมตร มเมตตาตอศษย โดยมขนตอนการสอน 3 ขนตอน คอ 1) ขนน า การสรางความสมพนธทดระหวางครกบนกเรยน 2) ขนสอน ครจดกจกรรมทกระตนใหมการคดตามแนวโยนโสมนสการ โดยใชวธแยกแยะสวนประกอบ 3) ขนสรป ครและผ เรยนรวมกนอภปราย สรปบทเรยน 5. กรอบแนวคดของการวจย การวจยครงนผวจยไดศกษาแนวคด หลกการ ทฤษฎทเกยวของกบวธการจดการเรยนรตามแนวโยนโส -มนสการของสมน อมรววฒน (2530 : 84) ไดกลาวถงการประยกตการสอนตามแนวพทธวธวา ครเปนบคคลส าคญทสามารถจดสภาพแวดลอม แรงจงใจ และวธสอนใหศษยเกดความรก ความศรทธาทจะเรยนรและไดฝกฝนวธการโดยแยบคาย น าไปสการปฏบตจนประจกษจรง การสอนตามแนวโยนโสมนสการนใชสอนทกระด บการศกษา มงเนนให

ครและศษยมความสมพนธทดตอกน และศษยไดมโอกาสคด แสดงออก ปฏบตอยางถกวธ จนสามารถใชปญญาแกปญหาไดอยางเหมาะสม ซงมขนตอนการสอน ดงน

1) ขนน า การสรางเจตคตทดตอวธการ บทเรยน การจดบรรยากาศในชนเรยนใหเหมาะ สมบคลกภาพของคร และสรางความสมพนธทดระหวางครกบนกเรยน การเสนอสงเราและแรงจงใจ

2) ขนสอน 2.1) ครเสนอปญหาทเปนสาระส าคญของบทเรยน 2.2) ครแนะแหลงวทยาการและแหลงขอมล 2.3) ผ เรยนฝกรวบรวมขอมล ความรและหลกการ 2.4) จดกจกรรมทเราใจใหเกดวธการคดตาง ๆ 2.5) ฝกการสรปประเดนของขอมลความร เปรยบเทยบประเมนคา โดยการแลกเปลยนความคดเหน ทดลอง ทดสอบ เปนทางเลอกของการตดสนใจ 2.6) การพจารณาทางเลอกและตดสนใจ 2.7) กจกรรมปฏบตเพอพสจนการเลอกและตดสนใจ

3) ขนสร ป ครและผ เรยนตรวจสอบ ปรบปรง แกไขการปฏบตใหถกตอง สรปบทเรยน การวดและประเมนผล

ตวแปรตน ตวแปรตาม 6. สมมตฐานการวจย

ความสามารถการเขยนแผนผงความคดของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 หลงการจดการเรยนร ตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบมมประสทธผลกวาการจดการเรยนรตามหนวยการเรยนร 7. ตวแปรอสระ

การจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการวธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ

8. ตวแปรตาม ความสามารถในการเขยนแผนผงความคด

การจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ

ความสามารถการเขยนแผนผงความคด

9. ประชากร และกลมตวอยาง และวธการสมกลมตวอยาง 1. ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนอสสมชญแผนก ประถม ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จ านวน 13 หองเรยน รวม 462 คน 2. กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4/6 โรงเรยนอสสมชญ แผนกประถม แขวงยานนาวา เขตสาทร กรงเทพมหานคร ปการศกษา 2557 จ านวน 43 คน ดวย วธการเลอกแบบเจาะจง (Perposive Sampling)

10. เครองมอในการเกบรวบรวมขอมล การวจยครงนผวจยไดก าหนดเครองมอทใชในการวจย ดงน

1. ศกษา คนควาขอมลจากเอกสาร /แหลงเรยนรตาง ๆ และงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ การเขยนแผนผงความคด การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม

2. วเคราะหขนตอนการสรางแผนผงความคด (ดวยมอ ) ตามแนวคดของโทน บซาน (Tony Buzan) มขนตอน ดงน 1. หากระดาษเปลา ( ไมมเสน ) ขนาด A4 2. วางกระดาษตามแนวนอน 3. เรมทกงกลางหนา 4. วาดภาพศนยกลางทเปนขอใหญใจความของเรอง 5. หวขอส าคญๆ ของเรองแตกออกจากภาพศนยกลาง 6. เตมกงกานสาขาของหวขอส าคญ เขยนดวยตวหนา และเขยนใหพอดกบเสน 7. จากนนแตกแขนงออกมายงระดบความคดทสอง 8. แตกแขนงของขอมลออกไปยงระดบท สาม และ ส ใชรปใหมากทสดปลอยใหความคดไหลไปอยาง

อสระ 9. เพมความลกเขาไปในแผนทความคด โดยตกรอบ รอบ ๆ ค า หรอภาพ 10. ลอมกงสาขาในแผนทความคด และระบายส ใชแถบสตามรปรางของกงสาขา ใชสและรปแบบท

แตกตางกน เพมลกศรและรหสระหวางขอมลเพอแสดงความสมพนธ 11. ท าแผนทความคดใหดสวยงาม มสสดใสขน เพมความลกหรอมตลงไป

ขอแนะน าในการเขยน Mind Map

1. แกนแกน (ภาพกลาง) มขนาดพอเหมาะไมใหญหรอเลกเกนไป ถาใหญจะท าใหเหลอเนอทส าหรบขยายกงกาน สาขาของ Mind Mapping ออกไปไดนอยลง แตถาเลกไปกจะท าใหไมนาสนใจสมองไมจ า ขนาดทเหมาะสมส าหรบกระดาษขนาด A 4 คอเหรยญ 10 บาท

2. หามลอมแกนแกน ดวยเสนรอบวงใด ๆ ทงสน ยกเวนวาจะมนยสมพนธกบเรองนน ๆ เชน อาณาเขต เกาะ หรอประเทศ ปกหนงสอ

3. เสนของกงแกวตองโยงเชอมตอกบแกนแกนเสมอ ตองมจดใดจดหนงสมผสกบสวนใดสวนหนงของแกนแกน เสนจะลอยอยโดด ๆ ไมได ในกงแกวเดยวกน กงกอยทแตกออกมากตองเชอมตอกนดวย

4. ค ายงสนยงด หากเขยนเพอคดตอตองพยายามใหค าสนทสด เปนค ามลไดยงด แตหากเขยนเพอจดจ าแลวใชค ามลหลายค าได (ค ามลคอค าทมหนงหรอหลายพยางค และมความหมายอยางนอยหนงความหมาย เชน กน มะมวง มะละกอ)

5. เสนตองมความยาวสมพนธกบค าหรอภาพ หากเสนยาวมากเกนไปจะท าใหเสยพนทในการขยายไปโดยไมจ าเปน นอกจากนน เมอเสนยาวเทา ๆ กบค าแลว ยงชวยในการฟนความจ าไวเมอนกค าไมออกวาค านน ควรจะสนหรอยาวเทาไร

6. กงกอย ทแตกแขนงออกมาจาก กงแกวเดยวกนควรมสเดยวกนทงแขนง เพอชวยใหจ างาย จ าเปนชด ๆ ไปนอกจากนน หากเขยน Mind Mapping ช านาญขน เราอาจใชสประจ ากบความคดตาง ๆ เชน สแดงกบเรองดวน เมอใชสทสอไปถงเนอหาดวยแลว กจะยงผกโยงเรองไวกบหลาย ๆ สงท าใหเราจ างายขน

7. ตองแตกกง ณ จดสดทายของเสนเสมอ อยาไปแยกกงออกมาจากกลางเสน ยกเวนกรณทมขอยอยมากมาย จนแตกปลายเสนไมหมด การแตกกงจากกลางเสนท าใหความคดไมลนไหลเทาทควร

8. เวลาเขยน Mind Mapping บนกระดาษแผนเดยว ระวงอยาหมนกระดาษกลบเปนวงกลมจนท าใหเขยนค าบางค ากลบหวกลบหาง อานยาก พยายามเอยงกระดาษไปทางซายหรอขวาใหไมเกน 50 องศา

9. ไมควรใชวลหรอประโยคใน Mind Mapping เลอกแตค าทเปนประเดนหลกเทานน เลอกค าทสน กระชบ ตรงประเดน เขยนแต ค ามล เทานนจะดทสด

10. เสนทกเสน ของกงแกวและกงกอย ตองโยงเชอมตอกน อยาเขยนเสนใหขาดหรอแหวง เพอใหความคดเชอมโยงกนอยางตอเนองไมขาดสาย

11. หามเขยนภาพ หรอ ค า แลวลอมดวยวงกลมหรอรปเหลยม เพราะท าใหความคดไมลนไหล ทงยงเสยพนทในชวงของเสนทไมมค าไปโดยเปลาประโยชน หากตองการเนน ค า หรอ ภาพ ใหเขยนลง “บน” เสน แลวคอยลอมวงรอบใหวงอยสวนบนของเสนเชนเดยวกบค า หรอภาพทตองการเนน อยาลมเขยนเสนใหยาวเกนวงกลมหรอสเหลยมออกมาเลกนอย เพอเปดโอกาสไวตอความคดในอนาคต

12. หามเขยนค า/ภาพปดทายเสน เพราะเปนการปดกนไมชวนใหคดตอ ยกเวนเมอเขยนจบแลว จะวาดภาพประกอบปดทายปลายกง เพอความสวยงามได แตจะใหดกควรมเสนรองรบไวดวย

13. หามเขยนค า/ภาพทงบนและใตกงเดยวกน เพราะหากกงนนแตกแขนงออกไปจะสบสนวาขอความทแตกออกมาเชอมกบค าบนหรอค าลาง ยกเวนวาจะเปนเรองเดยวกน แตเปนคนละภาษาหรอใชศพททตางกน

14. หลกเลยงการแตกกงไปทางทศเหนอหรอใต (บนลาง) เพราะไมสะดวกเวลาเขยน และเวลาอาน ภาพตวอยางการเขยนแผนผงความคดขอมลโดย book-dd.com

3. การจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ มขนตอน ดงน 3.1 ก าหนดจดมงหมายของการเขยนแผนผงความคด เรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษ

สงแวดลอม” และการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ 3.2 เตรยมอปกรณและตรวจสอบความสมบรณของอปกรณในการจดการเรยนรใหพรอม 3.3 เตรยมกระบวนการสาธตขนตอนการเขยนแผนผงความคด ผสาธตตองเขาใจขนตอนตาง ๆ อยาง

ชดเจน 3.4 ทดลองเขยนแผนผงความคดกอนสอน เพอปองกนความผดพลาดทอาจเกดขนขณะสอน 3.5 ขณะท าการสาธตการเขยนแผนผงความคด ผสอนควรสอบถามผ เรยน /เปดโอกาสใหผ เรยนได

ซกถามในสวนทยงไมเขาใจ เพอเนนใหเกดความเขาใจทตรงกน 3.6 ประเมนผลการสาธต โดยพจารณาจากพฤต กรรมของผ เรยนและจากการตรวจผลงาน โดยม

เครองมอการประเมน 4. แผนการจดการเรยนรเรองการเขยนแผนผงความคดจากหวขอ “การประหยดพลงงานและการอนรกษ

สงแวดลอม” ระดบชนประถมศกษาปท 4 มขนตอนการสราง ดงน 4.1 ศกษาหลกสตร ศกษาธรรมชาตของสาระ ฯ ทศนศลป จดประสงคการเรยนร 4.2 ออกแบบและสรางแผนการจดการเรยนรเรองการเขยนแผนผงความคดจากหวขอ “การประหยด

พลงงานและการอนรกษสงแวดลอม ” ระดบชนประถมศกษาปท 4 ประกอบดวยกจกรรม ไดแก การออกแบบภาพแผนผงความคด การรางภาพ การน าขอมล ค วามรเรองการกระหยดพลงงาน

และการอนรกษสงแวดลอมมาเขยนในแผนผงความคดตามกฏของการเขยนแผนผงตามแนวคดของโทน บซาน (Tony Buzan) จ านวน 4 แผน แผนละ 1 คาบเรยน (50 นาท) ใชเวลาสอน 4 สปดาห โดยเนนกจกรรมการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ แบบแยกแยะสวนประกอบ

4.3 แผนการจดการเรยนรทผวจยศกษาและสรางขนประกอบดวยหวขอส าคญ ดงน 4.3.1 ตวชวด 4.3.2 สาระการเรยนร 4.3.3 จดประสงคการเรยนร 4.3.4 สมรรถนะของผ เรยน 4.3.5 คณลกษณะอนพงประสงค 4.3.6 กระบวนการจดการเรยนร/กจกรรม 4.3.7 สอและแหลงการเรยนร 4.3.8 วธการประเมน / การวดประเมนผล 4.3.9 ประเมนผลหลงการจดกระบวนการเรยนร แบงเปนการประเมน 3 ดาน ไดแก

1. จดประสงคการเรยนร 2. สมรรถนะผ เรยน 3. คณลกษณะอนพงประสงค 4.3.10 ปญหา / ขอเสนอแนะ

4.4 น าแผนการจดการเรยนรดงกลาวใหหวหนากลมสาระการเรยนรศลปะ และครผสอนทศนศลปชวงชนท 2 พจารณาอกครง

4.5 น าแผนการจดการเรยนรทผวจยสรางขนไปปรบปรง แกไขตามค าแนะน า และไดน าไปทดลองใชกบนกเรยนระกบชนประถมศกษาปท 4/1 ทไมใชกลมตวอยางประชากร จ านวน 45 คน จากการทดลอง พบวา กจกรรมการเรยนรมความเหมาะสม นาสนใจ แตผ เรยนเขยนแผนผงความคดโดยแตกค าส าคญและค ายอยในสวนของกงแกว / กงกอยไมเหมาะสม ใชทกษะ /กระบวนการคดนอยเกนไป และวาดภาพประกอบ / ใชสตกแตงสรางสรรคงานไมเหมาะสมกบงาน

4.6 ผวจยปรบปรง แกไขแผนการจดการเรยนรใหมเพอใหผ เรยนสามารถใชทกษะการคด การน าขอมลไปใชในการเขยนแผนผงความใหมากขนตามแนวคดของโทน บซาน (Tony Buzan)

5. สรางเครองมอวดและประเมนผล การเรยนรของผ เรยนซงเปนผลงานการเขยนแผนผงความค ดเรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม” มขนตอนการสราง ดงน 5.1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการวดและประเมนผลการเรยนร และเกณฑการใหคะแนน 5.2 สรางแบบประเมนวดความสามารถผ เรยนดานการเขยนแผนผงความคดในหวขอ “การประหยด

พลงงานและการอนรกษสงแวดลอม” ซงเปนเกณฑใหคะแนนทผวจยไดก าหนดประเดนประเมนและ

รายละเอยดการใหระดบคะแนนดวยกนกอนลงมอปฏบตงานเพอเปนเปาหมายใหทราบวาผ เรยนเรยนรอะไรบาง ผ เรยนท าอะไรไดบาง

5.3 ผวจยน าแบบประเมนวดความสามารถผ เรยนเปนเกณฑการใหคะแนนไปใหหวหนากลมสาระการ เรยนร / เพอนครทมความเชยวชาญดานการประเมนผลตรวจสอบ ความถกตองกอนน าไปทดลอง ใช มรายละเอยดของแบบประเมน ดงน

ตารางท 1 เกณฑการประเมนแผนผงความคด เรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม

เกณฑการประเมนแผนผงความคด เรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม”

รายการประเมน ระดบคณภาพ

รวม (Total)

ดมาก (15-14) ด (13-10) พอใช (9-6) ควรปรบปรง (5-1)

เนอหา

มการคนควาขอมล เนอหามความถกตอง ครบถวน สมบรณ ชดเจนมาก ทงสวนทเปนหวขอหลก หวขอรอง และหวขอยอย

มการคนควาขอมล เนอหามความถกตอง ครบถวน สมบรณ ชดเจน ทงสวนทเปนหวขอหลก หวขอรอง และหวขอยอย

มการคนควาขอมล เนอหามความถกตอง ครบถวน ไมสมบรณ ไมชดเจน ทงสวนทเปนหวขอหลก หวขอรอง และหวขอยอย

ไมมการคนควาขอมล เนอหามความถกตองปานกลาง ไมครบ ถวน ไมสมบรณ ขาดความชดเจน ทงสวนทเปนหวขอหลก หวขอรอง และหวขอยอย

การเขยนแผนผงความคด

เขยนแผนผงความคดถกตองตามขนตอน วาดสวนตาง ๆ ของแผนผงไดเหมาะสมกบขนาดกระดาษ มความสมพนธกนทงรปภาพประกอบกบตว หนงสอ

เขยนแผนผงความคดถกตองตามขนตอน วาดสวนตาง ๆ ของแผนผงไดเหมาะสมกบขนาดกระดาษ มความสมพนธกนทงรปภาพประกอบกบตว หนงสอปานกลาง

เขยนแผนผงความคดถกตองตามขนตอน วาดสวนตาง ๆ ของแผนผงไดเหมาะสมกบขนาดกระดาษปานกลาง มความสมพนธกนทงรปภาพประกอบกบตวหนงสอคอนขางนอย

เขยนแผนผงความคดไมถกตองตามขนตอน วาดสวนตาง ๆ ของแผนผงไดเหมาะสมกบขนาดกระดาษปานกลาง มความ สมพนธกนทงรปภาพประกอบกบตวหนงสอนอย

การออกแบบหวขอ หลก การวาดภาพ ประกอบการระบายส

ออกแบบหวขอหลกไดสวยงาม แปลกใหม วาดภาพประกอบสมพนธกบเนอหา ขนาดเหมาะสม ระบายสไดสมบรณ สวยงาม

ออกแบบหวขอหลกไดสวยงาม แปลกใหม วาดภาพประกอบสมพนธกบเนอหา ขนาดเหมาะสม ปานกลาง ระบายสไดสมบรณ สวยงาม

ออกแบบหวขอหลกไดสวยงาม แปลกใหม วาดภาพประกอบสมพนธกบเนอหา ขนาดไมเหมาะสม ระบายสไดสวยงาม ปานกลาง

ออกแบบหวขอหลกไดสวยงาม แปลกใหม วาดภาพประกอบสมพนธกบเนอหา ขนาดไมเหมาะสม ระบายสไมสมบรณ ขาดความประณต

เกณฑการประเมน ระดบคะแนน 15-14 คะแนน คณภาพดมาก ระดบคะแนน 13-10 คะแนน คณภาพด ระดบคะแนน 9 - 6 คะแนน คณภาพพอใช ระดบคะแนน 5 - 1 คะแนน คณภาพควรปรบปรง

5.4 น าแบบประเมนวดความสามารถผ เรยนไปทดลองใชกบนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4/4 และ4/5 โรงเรยนอสสมชญแผนกประถมทไมใชกลมตวอยางประชากร จ านวน 87 คน เพอน ามาวเคราะห ปรบปรง แกไข และน าไปใชกบกลมตวอยางประชากรในการทดลอง

11. การตรวจสอบคณภาพเครองมอ ผวจยไดน าเครองมอไปใหผ เชยวชาญ 3 ทาน ตรวจสอบหาความเท ยงตรงดานเนอหา ไดแก หวหนากลมสาระการเรยนรศลปะ และครผสอนทศนศลประดบชนประถมศกษาปท 6 12. การเกบรวบรวมขอมล และระยะเวลาการเกบขอมล การวจยครงนด าเนนการในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 ใชเวลาจ านวน 4 สปดาห สปดาหละ 1 คาบเรยน (50 นาท) ระหวางวนท 7 กรกฎาคม ถงวนท - 8 สงหาคม 2557 รวม 4 คาบ ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง โดยด าเนนการตามขนตอน ดงน

1. ทดสอบกอนเรยนกบผ เรยนทเปนกลมตวอยางดวยการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรตามปกต แลวใหผ เรยนเขยนแผนผงความคดจากหวขอ “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม”

2. ผวจยรวบรวมผลงานของผ เรยนแลวน ามาตรวจโดยใชเกณฑการใหคะแนนทผ วจยสรางขนตามเกณฑการประเมนการเขยนแผนผงความคด ซงมมาตราสวนการประเมนคา 4 ระดบโดยใหน าหนก ดงน

ระดบคะแนนเฉลย ระดบคณภาพและความเหมาะสม 15-14 คะแนน คณภาพ ดมาก

13-10 คะแนน คณภาพ ด

9 - 6 คะแนน คณภาพ พอใช 5 - 1 คะแนน คณภาพ ควรปรบปรง

3. ผวจยด าเนนการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรเรองการเขยนแผนผงความคดหวขอ “การ

ประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม ” โดยจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ จ านวน 4 แผน แผนละ 1 คาบเรยน (50 นาท) สปดาหละ 1 ครง รวม 4 สปดาห ระหวางวนท 7 กรกฎาคม ถงวนท - 8 สงหาคม 2557 ประเมนผลงานนกเรยนในการสรางแผนผงความคดดวยเกณฑการประเมนทผวจยสรางขน และบนทกผลหลงการสอนทละแผนจนครบ

4. ผวจยน าหลกการจดกจกรรมการเรยนรการเขยนแผนผงความคดเรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม” ดวยการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบ แยกแยะสวนประกอบ มาจดเปนแผนการจดการเรยนร เสนอเปนขนตอน ดงน

1. ขนน า เปนขนทผสอนจะตองสรางความคนเคย/ความสมพนธทดกบผ เรยน 1.1 สรางความสมพนธทดระหวางผ เรยนกบผสอน ครเปนกลยาณมตร กลาวทกทาย สนทนาดวย

บคลกทเปนกนเอง เปนมตร พดจาสภาพ ยมแยมแจมใส จดบรรยากาศหองเรยนใหนาเรยน สะอาด

1.2 ครกระตนนกเรยนดวยการสนทนา ตงค าถาม เสนอเหตการณ สาเหต /ปญหาของเรองทจะสอน ใหผ เรยนชวยกนคด ครอาจน าเสนอสอการสอนเปนภาพ ขาวจากสอตาง ๆ พรอมทงเตรยมรางวล/ค าพดชมเชยเพอเปนการสรางแรงจงใจ

2. ขนการสอน 2.1 ครน าเสนอเนอหาสาระส าคญของบ ทเรยนผ เรยนฝกการคนควา รวบรวมขอมล จากเนอหา

สาระเกยวกบการประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม จากแหลงเรยนรตาง ๆ เชน อนเทอรเนต นตยสาร วารสาร สอสงพมพฯลฯ ครสอนวธการคดตามแนวโยโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ มงพจารณาเรองตางๆ ตามความเปนจรงเพอใหรวาเรองนนๆ มองคประกอบยอยอะไรบาง ประกอบกนขนมาไดอยางไรในชวตประจ าวนมกใชใน การคดเพอคนหา คดวเคราะห และสรปประเดนของเรอง โดยมขนตอน ดงน

2.1.1 กระตนใหผ เรยนตระหนกถงปญหาของเรอง 2.1.2 พจารณาหาแนวทางการปฏบต/แนวทางแกปญหา 2.1.3 ฝกสรปประเดนของเรองจากเนอหา

2.2 ผ เรยนน าเสนอผลงานเพอเปนการแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน 3. ขนสรป

3.1 ครและผ เรยนรวมกนสรปเนอหาทเปนสาระส าคญของบทเรยน 3.2 ครอธบายเพมเตม เนนใหผ เรยนน าสงทไดจากการเรยนรไปปฏบตจรงในการด าเนน

ชวตประจ าวน 3.3 วดและประเมนผล สงเกตจากการตอบค าถาม การอภปราย การตรวจผลงาน

13. การวเคราะหขอมล

การวจยครงนเปนการพฒนาทกษะการเขยนแผนผงความคดเรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม” ตามหลกโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 วชาทศนศลป เพอเปนการตอบวตถประสงคในการวจย ผวจยวเ คราะหขอมลตามระเบยบวธวจย โดยวธการหาคา เฉลย คารอยละ และคากระบวนการทางสถต t – test dependent


14. ผลการวเคราะหขอมล ผลการวเคราะหขอมลการเขยนแผนผงความคดเรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม ”

ดวยการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 วชาทศนศลป โดยวธหาคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน กระบวนการทางสถต T-test มรายละเอยด ดงน ตารางท 2 ผลการวเคราะหขอมลการเขยนแผนผ งความคดเรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม ” ดวยการจดการเรยนรตาม แนวโยนโสมนสการ วธคดแบบ แยกแยะสวนประกอบ ของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 วชาทศนศลป โดยวธการหาคา เฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และกระบวนการทางสถต T-test ดงน

โรงเรยนอสสมชญแผนกประถม รายชอนกเรยนชนประถมปท 4 / 6 ปการศกษา 2557

คะแนนเกบภาคปฏบตวชาทศนศลป กอน – หลงการเรยน

NO IDNO ชอ นามสกล

ทดสอ

บกอน

เรยน

(15

คะ

แนน)

ทดสอ

บหลง

เรยน

(15

คะแน

น)

1 51410 สวจกขณ เบญจสตยกล 13 14

2 51415 พรภทร แสงภทราชย 12 15

3 51417 คมกฤษ อรยพล 12 14

4 51434 สรวชญ ศรอภนนท 13 13

5 51449 ชยต อาชามงคล 13 14

6 51456 กตตนนท มานะสรางกล 13 14

7 51458 ณภทร พลสมบตนนท 13 13

8 51462 กษดเดช อสประดฐ 12 13

9 51465 ธธช ล 12 13

10 51483 ภาคน ภเพมพล 11 12

11 51522 ววศน บญสนสข 12 12

12 51529 ชนวรศรวฒน ดสขพร 11 12

13 51541 ศภกร เดชะขจรปญญา 12 12

14 51572 ธตพทธ อนทสวรรณ 13 13

15 51582 ธรรศวรทธ เครอคลาย 13 15

16 51585 ทตตยะ สถตชยเจรญ 12 12

17 51586 ภมธรรม เหลาสนทรศร 12 12

18 51588 ศกยศรณ ปนพนธฉาย 14 15

19 51595 ภทรกร บวสอน 14 15

20 51597 ปวรศ รตนาเอนกชย 12 13

21 51632 อาณต อตตมากร 13 14


.


ทดสอ

บกอน

เรยน

(15

คะ

แนน)

ทดสอ

บหลง

เรยน

(15

คะแน

น)


24 51417 คมกฤษ อรยพล 12 14

25 51434 สรวชญ ศรอภนนท 13 13 26 51449 ชยต อาชามงคล 13 14




30 51465 ธธช ล 12 13

31 51483 ภาคน ภเพมพล 11 12

32 51522 ววศน บญสนสข 12 12

33 51529 ชนวรศรวฒน ดสขพร 11 12 34 51541 ศภกร เดชะขจรปญญา 12 12






40 51595 ภทรกร บวสอน 14 15



43 51826 กฤษณพธน ดฐธนาธวฒน 13 15

รวม 537 575

คาเฉลย 12..8837 13.1395

S.D. 1.19939 1.01375

จากตารางท 2 การเขยนแผนผงความคดเรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม ” ดวยการจดการเรยนรตาม แนวโยนโสมนสการ วธคดแบบ แยกแยะสวนประกอบ ของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 วชาทศนศลป ดวยการวเคราะหขอมลโดยวธการหาคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และกระบวนการทางสถต T-test มคาเฉลย 12..8837.../13.1395 ซงไมเปนไปตามสมมตฐานการวจย คอ หลงจากทผวจยด าเนนการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบ แยกแยะสวนประกอบ วชาทศนศลป ของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4/6 สามารถเขยนแผนผงความคดเรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม” ไดไมแตกตางกน

สรปผลการวจย

การจดการเรยนรตาม แนวโยนโสมนสการ วธคดแบบ แยกแยะสวนประกอบในการเขยนแผนผงความคดของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 วชาทศนศลป ดวยการวเคราะหขอมล โดยวธหาคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน กระบวนการทางสถต T-test ผลการวจย พบวา กอนเรยนมคาเฉลยท 12.8837 มคาเบยงเบนมาตรฐานท 1.19939 สวนหลงเรยน มคาเฉลยท 13.1395 มคาเบยงเบนมาตรฐานท 1.01375 เมอเปรยบเทยบทงกอนและหลงเรยนแลว พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนเรองความสามารถในการเขยนแผนผงความคดเรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม” ไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และไมเปนไปตามสมมตฐานในการวจย อภปรายผลการวจย การจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ ว ธคดแบบแยกแยะสวนประกอบในการเขยนแผนผงความคดของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 วชาทศนศลป มความสามารถในการเขยนแผนผงความคดไมแตกตางกบกอนการเรยน เนองจาก

การจดการเรยนร ตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบ แยกแยะสวนประกอบของผวจยอาจไมคร บขนตอนตามวธคดตามแนวโยนโสมนสการซงม 10 วธคดดวยกน ผวจยควรน าวธคดหลาย ๆ วธมาจดการเรยนร เชน วธคดแบบหาเหตปจจย วธคดแบบอรยสจ/คดแบบแกปญหา เปนตน เพอกระตนใหผ เรยนใชความคด แยกแยะขอมลทจะเขยนแผนผงความคดไดมากขนซงสอดคลองกบแนวคดของทศนา แขมมณ (2544 : 84) ทอธบายวาหลกโยนโสมนสการท าใหเกดการคดเปน เปนความสามารถทบคคลรจกมอง รจดพจารณาสงทงหลายตามสภาวะ โดยวธคดห าเหตปจจยสบคนจากตนเหตตลอดทางจนถงผลสดทายทเกดแยกแยะเรองออกใหเหนตามสภาวะทเปนจรง คดตามความสมพนธทสบทอดจากเหตโดยไมเอาความรสกอปทานของตนเองเขาไปจบหรอบคคลนนจะสมารถแกปญหาตางๆ ได อยางเหมาะสมดวยวธการแหงปญญาเปนองคประกอ บภายในมความเกยวของกบการฝกใชความคด ใหรจกคดอยางถกวธ คดอยางมระบบ คดอยางวเคราะหซงสอดคลองกบงานวจยของกญจนา พรนเสน (2548 : 68-74)ทศกษาการพฒนาทกษะการคดแบบโยนโสมนสการในการเรยนวชา ส 41102 สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โดยใชการสอนแบบพทธวธ ไดแก การสอนแบบเผชญสถานการณ การสอนแบบไตรสกขา การสอนแบบธรรมสากจฉา การสอนแบบอรยสจส และการสอนแบบปจฉาวสชนา พบวา นกเรยนทไดรบ

การสอนแบบพทธวธมการพฒนาทกษะการคดแบบโยนโสมนสการหลงการทด ลองสงกวากอนทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

การวจยครงนสรปไดวา การจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดโยนโสมนสการ วธคดแบบ แยกแยะสวนประกอบเพอพฒนาความสามารถการเขยนแผนผงความคดของผ เรยนระดบชนประถมศกษาปท 4/6 ไมแตกตางจากการจดเรยนรดวยวธแบบปกต

15. ขอเสนอแนะ 1. ผวจยควรศกษา คนควา ทฤษฎวธการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการดวยวธการคดหลาย ๆ วธ

แลวน ามาจดการเรยนรใหเหมาะสมและสอดคลองกบเนอหา เพอประโยชนตอการจดการเรยนรทมประสทธภาพ

2. ผวจยควรศกษา คนควาทฤษฎวธการจดการเรยนรทจะชวยกระตนความสามารถในการคดวเคราะหของ ผ เรยนไดเหมาะสมกวาวธการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ

บรรณานกรม กรมวชาการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน 2551. พมพครงท 3. กรงเทพฯ:

โรงพมพครสภา ลาดพราว. กญจนา พรนเสน (2548) “ผลของการสอนแบบพทธวธทมตอผลสมฤทธทางการเรยน และวธคด

แบบโยนโสมนสการ” ในรายวชา ส 41102 สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม) ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนสมทรปราการ จงหวด สมทรปราการ วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงหลกสตรและ การสอน สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

จฑามาศ เจรญธรรม. การจดการเรยนรกระบวนการคด. นนทบร : สรตนการพมพ, 2549. ทศนา แขมมณ. (2544). แนวทางการปฏรปกระบวนการเรยนร: ขอคนพบจากการศกษาพหกรณ. วารสาร ครศาสตร. ทศนา แขมมณ. องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. ในศาสตรการสอน ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย กรงเทพมหานคร:2545 ทศนา แขมมณ และคณะ. วทยาการดานการคด. กรงเทพมหานคร : บรษทเดอะมาสเตอร

กรปแมเนจเมนจ ากด, 2544 นภาพร ภทอง. (2545). “ผลของการเลานทานประกอบสอแบบตางๆ ทมตอการสรางผงคดของนกเรยนชน ประถมศกษา”. ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. ประพนธศร สเสารจ. การพฒนาการคด.กรงเทพมหานคร: โรงพมพ หางหนสวนจ ากด 9119 เทคนค

พรนตง,2553. พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต). โยนโสมนสการ-วธคดตามหลกพทธธรรม (พทธธรรม ฉบบปรบขยาย, บทท 13). กรงเทพมหานคร,556. พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต). พทธวธแกปญหาเพอศตวรรษท 21. กรงเทพมหานคร:ส านกพมพ

สหธรรมก, 2538. เพญพชชา มนคง, “การพฒนาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณและผลการเรยนรเรอง พลเมองด ของสงคมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร,2554. รจก Mind Map [ออนไลน] เขาถงเมอ 17 กนยายน 2557. เขาถงไดจาก http://www.book-dd.com.

เลศ อานนทนะ.(2535). เทคนคการสอนศลปะเดก. กรงเทพ:ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศรพร พแสงทองชย. (2546). “ผลการใชเทคนคผงความคดทมตอความคดสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยเชยงใหม”.วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

สมาน สาครจตร. (2533). “สมฤทธผลในการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทเรยน ดวยวธสอนแบบสรางศรทธาและโยนโสมนสการ”.กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สคนธ สนธพานนทและคณะ. พฒนาทกษะการคดพชตการสอน.พมพครงท 3.กรงเทพมหานคร:

โรงพมพเลยงเชยง,2551 สมศกด สนธระเวชญ. 2541. ยทธศาสตรการสอน. วารสารวขาการ.(1) : 51-79. สวทย มลค าและอรทย มลค า. 21วธการจดการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด. พมพครงท 5 . กรงเทพมหานคร: หางหนสวนจ ากด ภาพพมพ,2552. สมน อมรววฒน. การสอนโดยสรางศรทธาและโยนโสมนสการ. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: โอเดยน

สโตร,2530. เสถยรพงษ วรรณปก, คด 10 แบบสขใจรอยแปด.กรงเทพมหานคร:มตชน,2553.

อรจรย ณ ตะกวทง (2539 : 200) อรจรย ณ ตะกวทง. การพฒนาหลกสตร ในเอกสารการสอนชดวชาเทคโนโลยการสอน, เลมท 1 หนวยท 5 , นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2539. อารณ ไทยบณฑตย.”การพฒนาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 2 โดยใชการฝกคดแบบโยนโสมนสการ.”ปรญญานพนธการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ,2545.

ภาคผนวก ก แผนการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ

และแผนการจดการเรยนรตามหนวยการเรยนร

แผนการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ หนวยการเรยนรท (Unit).......เรอง (Topic)...“การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม”........................... กลมสาระการเรยนร (Subject Group)......ศลปะ........รายวชา (Subject)......ทศนศลป....................................... จ านวน (Time Allotted)......4......คาบ (Period) สปดาหท (Week)......8, 9 , 11 , 12............................................ ระหวางวนท (Date/Month/Year)....7 ก.ค. .– 8 ส.ค.57.....ชน (Grade)....ป.4....ภาคเรยนท (Semester).....1....... ปการศกษา (Academic Year)...2557......ครผสอน (Teacher)........มสอญชล......วงศชยสรยะ............................

1. ตวชวด

1.1 จ าแนกทศนธาตของสงตาง ๆ ในธรรมชาต สงแวดลอม และงานทศนศลปโดยเนนเรองเสน ส รปราง รปทรง พนผวและ พนทวาง (ป.4/3) 1.2 มทกษะพนฐานในการใชวสดอปกรณสรางสรรคงานวาดภาพระบายส (ป.4/5) 1.3 บรรยายลกษณะของภาพ โดยเนนเรองการจดระยะ ความลก น าหนก และแสงเงาในภาพ (ป.4/6) 1.4 เปรยบเทยบความคด ความรสกทถายทอดผานงานทศนศลปของตนเองและบคคลอน (ป.4/8)

2. สาระการเรยนร (Sub Concept และ Topic) - วาดแผนผงความคด (Mind Mapping) หวขอ “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม”

3. จดประสงคการเรยนร (ดานความร / ดานทกษะ / ดานคณลกษณะ) 3.1 นกเรยนมความร ความเขาใจความหมาย ความส าคญ และประเภทของพลงงานและสงแวดลอม (K) 3.2 นกเรยนสามารถอธบายวกฤตพลงงาน และบอกผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอมทเกดจากการไม ประหยดพลงงาน ไมอนรกษสงแวดลอมได (K) 3.3 นกเรยนสามารถอธบายสาเหตทตองประหยดพลงงาน (K) 3.4 นกเรยนสามารถอธบายวธการปองกน / แกไขพฤตกรรมการไมประหยดพลงงาน ไมอนรกษสงแวดลอม ได (K) 3.5 นกเรยนสามารถอธบายแนวทางการประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอมได (K) 3.6 นกเรยนน าความรเรองทศนธาตมาสรางสรรคงานเขยนแผนผงความคดเกยวกบประเภทของพลงงาน สงแวดลอม วธปองกน แกไข และแนวทางการประหยดพลงงาน แนวทางการอนรกษสงแวดลอมโดยได อยางสวยงาม นาสนใจ (P) 3.7 นกเรยนตระหนกและเหนความส าคญของคณคาของพลงงานประเภทตาง ๆ และสงแวดลอม (A)

4. สมรรถนะส าคญของผเรยน 4.1 ความสามารถในการสอสาร

4.2 ความสามารถในการคด - ทกษะการคดวเคราะห

- ทกษะการคดสรางสรรค

5. คณลกษณะอนพงประสงค

5.1 มวนย 5.2 ใฝเรยนร 5.3 มงมนในการท างาน

แนวทางบรณาการ

ภาษาไทย การสนทนา การอภปรายและสรปเกยวกบพลงงานและสงแวดลอม

สงคมศกษาฯ การปฏบตกจกรรมตามหนาท

วทยาศาสตร การสงเกตความแตกตางของพลงงานประเภทตาง ๆ และสงแวดลอม

คณตศาสตร การจ าแนกและเปรยบเทยบความแตกตางของพลงงานแตละประเภทและสงแวดลอม

การงานอาชพ การเตรยมและการเกบรกษาวสด อปกรณ

6. กระบวนการจดการเรยนร/กจกรรม (จะตองมค าส าคญ Key Word)

พลงงานมความจ าเปนตอการด ารงชวตของสงมชวตทกชนด และมความเกยวของกบมนษยมาตงแตสมยโบราณจนกระทงปจจบนมนษยไดใชพลงงานตางๆ ท ากจกรรมในการด ารงชวตและใชอ านวยความสะดวกไดมากขน 1. ขนน า เปนขนทผสอนจะตองสรางความคนเคย/ความสมพนธทดกบผ เรยน

1.1 ครกลาวทกทาย สนทนากบนกเรยนเกยวกบการด าเนนชวตประจ าวนมพลงงานเขามาเกยวของอะไรบาง พลงงานหมายถงอะไร มความส าคญอยางไร และประเภทของพลงงานมอะไรบาง (เชน พลงงานสนเปลอง ไดแก น ามน ถานหน กาซธรรมชาต พลงงานหมนเวยน ไดแก ไม กระดาษ ฟน แกลบ ชานออย มลสตว น า แสงอาทตย เปนตน)

2. ขนการสอน 2.1 ครกระตนนกเรยนดวยการสนทนา ตงค าถาม เสนอเหตการณ สาเหต/ปญหาของเรองผลกระทบจากการใช พลงงานดานตาง ๆ อยางสนเปลอง ใหนกเรยนชวยกนคด แสดงความคดเหน

2.2 ครน าเสนอสอการสอนเปนภาพ ขาวจากสอตาง ๆ เกยวกบพลงงานชนดตาง ๆ ทเกดผลกระทบตอ สงแวดลอม เชน กอใหเกดมลภาวะเปนพษ น าเสนอภาพเครองใชไฟฟาชนดตาง ๆ พรอมทงใหนกเรยนรวมแสดงความคดเหนเกยวกบวธการใชเครองใช ไฟฟาอยางประหยด

2.3 ครน าภาพ ผลกระทบตอมนษยหากเกดไฟฟาดบ ภาพควนรถทเกดจากการจราจรตดขด ควนจากปลองโรงงานอตสาหกรรม การปลอยน าเสยลงในแมน าล าคลอง ฯลฯ แลวใหนกเรยนบอกสาเหตของปญหาดานสงแวดลอม พรอมทงแนวทางแกไข รวมถงการใชทรพยากรอยางคมคา เปนตน (ครใชวธการสอนแยกแยกแยะสงประกอบซงเปนการคดวเคราะหทละประเดนคอนขาง ละเอยด ) พรอมทงเตรยมรางวล /ค าพด

ชมเชยเมอนกเรยนตอบค าถามถกตอง เพอเปนการสรางแรงจงใจ (นกเรยนทตอบค าถามไมถกตอง ครกระตนและกลาวเสรมแรงใหก าลงใจ)

2.4 ครน าเสนอเนอหาสาระส าคญของบทเรยน นกเรยนฝกการคนควา รวบรวมขอมล จากเนอหาสาระเกยวกบ การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม จากแหลงเรยนรตาง ๆ เชน อนเทอรเนต นตยสาร วารสาร สอ สงพมพฯลฯ ครสอนวธการคดตามแนวโยโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ มงพจารณาเรองตางๆตามความเปนจรงเพอใหรวาเรองนนๆ มองคประกอบยอยอะไรบาง ประกอบกนขนมาไดอยางไรในชวต

ประจ าวน มกใชในการคดเพอคนหา คดวเคราะห และสรปประเดนของเรอง โดยมขนตอน ดงน 2.1.1 ครกระตนใหนกเรยนตระหนกถงปญหาของเรอง 2.1.2 พจารณาหาแนวทางการปฏบต/แนวทางแกปญหา 2.1.3 ฝกสรปประเดนของเรองจากเนอหา 2.1.4 นกเรยนอภปรายเพอเปนการแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน

3. ขนสรป 3.1 ครและนกเรยนรวมกนหาขอสรปวธการประหยด พลงงานจากแหลงพลงงานตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยง ใน สวนทใกลตว เชน ในโรงเรยน ในบาน ครแนะน าเพมเตม เชน เมอนกเรยนอยบานหรออยทโรงเรยนแลวได พบเหนการใชเครองใชไฟฟาทสนเปลอง / อปกรณช ารด ควรแจงใหผใหญทราบเพอด าเนนการซอมแซมตอไป 3.2 ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบการประหยดไฟฟา พลงงานน า และพลงงานน ามน และใหนกเรยนไป คนควาจากแหลงเรยนรตาง ๆ เพมเตมโดยเนนใหคนควาอยางจรงจง 7. วธการสอนของคร

แบบบรรยาย แบบทดลอง แบบมสวนรวม แบบสบสวนสอบสวน

แบบ 4 MAT แบบ SE แบบโครงงาน แบบ 3 P

แบบบรณาการ แบบStoryline แบบสาธต อนๆ (ระบ)...........................

8. สอและแหลงการเรยนร

สอการเรยนร - สอ Power Point และวดทศน เรอง “การเขยนแผนผงความคด” - สาธตวธการเขยนแผนผงความคด

แหลงการเรยนร

1. สงแวดลอมรอบตว 2. แหลงขอมลสารสนเทศ


9. วธการประเมน/การวดประเมนผล

- การสงเกตพฤตกรรม - การมสวนรวมในการทบทวนประสบการณเดม - การมสวนรวมในการตอบค าถาม และแสดงความคดเหน

10. ประเมนผลหลงการจดการเรยนร

10.1 จดประสงคการเรยนร / ความร / กระบวนการเรยนร นกเรยนรอยละ 85 มความร ความเขาใจเกยวกบความหมาย ความส าคญ และประเภทของพลงงาน สามารถอธบายวกฤตพลงงาน และบอกผลกระทบตอมนษยทเกดจากการไมประหยดพลงงาน อธบายสาเหตทตองประหยดพลงงาน อธบายวธการปองกน / แกไขพฤตกรรมการไมประหยดพลงงาน และอธบายแนวทางการประหยดพลงงานไดถกตอง โดยครประเมนจากการตอบค าถาม สวนนกเรยนรอยละ 15 ตอบค าถามไมคอยได ถกบาง ไมถกบาง ครจงอธบายเพมเตมใหเขาใจแลวถามค าถามเพอประเมนอกครง 10.2 สมรรถนะผเรยน นกเรยนรอยละ 85 สามารถตอบค าถาม อธบายความรไดอยางด สอสารไดชดเจน คดวเคราะหเรองตาง ๆ เกยวกบวธการประหยดพลงงานได หลายคนคนควาหาความรเพมเตมดวยตนเอง สวนนกเรยนรอยละ 15 อธบายสบสนเลกนอย ครไดแนะน าในการใชภาษาในการสอสาร 10.3 คณลกษณะอนพงประสงค นกเรยนรอยละ 85 มความกระตอรอรนในการเรยน ใฝรใฝเรยน ซกถาม แสดงความคดเหน รวมกจกรรมอยางมวนยในตนเอง สวนนกเรยนรอยละ 15 ไมสนใจเรยนบางครงในชวงทครอธบายและเนอหาคอนขางยาว 10.4 ปญหา / ขอเสนอแนะ ครควรจดกจกรรมทกระตนใหนกเรยนสนใจ สนกสนานเพอดงดดความสนใจ

หมายเหต สปดาหท 8 หยดวนอาสาฬหบชา ตรงกบหองป.4/6 จงยกแผนการจดการเรยนรนไปสอนในสปดาหท 10 และสปดาหท 10 สอบระหวางภาคเรยนท 1 วนท 21 – 24 ไมมการเรยนการสอน แตวนท 25 หองป.4/6 ไดสอนในแผนฯน

คาบท 2 สปดาหท 9 ( 15 – 18 ก.ค.57) 6. กระบวนการจดการเรยนร/กจกรรม (จะตองมค าส าคญ Key Word) ทรพยากรธรรมชาต หมายถงสงตางๆ ทเกดขนเองตามธรรมชาต ซงเราสามารถน ามาใชประโยชนตางๆ ได และมคณคาทางเศรษฐกจ เพอใหสงทมคณคาและประโยชนนคงอยตอไปอยางยนนาน เราจงควรอนร กษเอาไว ซงการอนรกษทรพยากรธรรมชาต เปนหนาทของประชาชนทกคนตองชวยกนดแลรกษาใหยงยนตลอดไป ขนน า 6.1 ครแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ 6.2 ครสนทนากบนกเรยนถงเรองตาง ๆ ทเกยวของกบสงแวดลอม แลวน าเสนอภาพบนจอโปรเจคเตอร เชน ภาพ ควนรถจากการจราจรตดขด ภาพขยะในแหลงชมชน ภาพปลองควนจากโรงงานอตสาหกรรม ภาพแมน า ล าคลองเนาเสย ภาพภยธรรมชาต เชน น าทวม เปนตน ขนการสอน 6.3 ครถามค าถามนกเรยน เชน ปญหาดานสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตเกดจากสาเหตใด (ใหนกเรยนตอบ จากประสบการณ ส าหรบค าตอบ คอ จากการเผาผลาญน ามนของรถประเภทตาง ๆ จากโรงงานอตสาหกรรม จากการเผาขยะ/วตถทยอยสลายยาก น าในแมน า ล าคลองเนาเสยจากการทงขยะสงของคนทอาศยอยรม คลอง / น าเสยจากโรงงานอตสาหกรรม ฯลฯ 6.4 ครแบงกลมนกเรยนเปน 9 กลม ๆ ละ 5 คน แลวชวยกนระดมความคดเกยวกบสงแวดลอม เชน ถาโลกนไมมแสง สวาง ไมมแหลงน าตาง ๆ เชน แมน า ล าคลอง ทะเล ฝนไมตกตามฤดกาล มนษยจะด าเนนชวตไดอยางไร แลว ครน าเสนอภาพแมน า ล าคลอง ทะเล ทมน าใสสะอาด ภาพฝนตก และตนไมหลาย ๆ ตนทแสดงถงความอดม สมบรณ / ความชมชน เปนตน แลวใหนกเรยนชวยกนตอบค าถามวามวธการอยางไรทจะรกษาสภาพ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตเหลานใหไมถกท าลาย(นกเรยนตอบตามประสบการณ) 6.5 ครใหนกเรยนแตละกลมชวยกนระดมความคดเกยวกบแนวทางการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม เชน การใชทรพยากรอยางคมคาและใหเกดประโยชนสงสด มอะไรบาง การเกบรกษาทรพยากร เชน ท าฝาย ท าอางเกบน า การถนอมอาหาร เปนตน การรกษา เชน การปลกตนไม ไมตดไมท าลายปา การปองกน เชน การใหความรแกบคคล ฯลฯ 6.6 ครใหนกเรยนชวยกนตอบค าถาม ดงน ในทองถนของนกเรยนมอะไรปญหาเกยวกบสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต นกเรยนมวธการแกไข / ฟนฟสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตอยางไรบาง 6.7 ครยกอธบายเพมเตมเกยวกบวธการใชทรพยากรธรรมชาตอยางคมคา ดงรายละเอยดตอไปน

- ลดการใช (Reduce) - การน ากลบมาใชใหมหรอใชซ า (Reuse) - การผลตขนใชใหม (Recycle)

6.8 ครถามนกเรยนวามสงของอะไรบางทนกเรยนน ากลบมาใชใหม และน ามาใชท าอะไร ในครอบครวมการลดการ ใชสงของใดบางและนกเรยนเคยเหนผลตภณฑใดทมการผลตขนใชใหม

ขนสรป 6.9 ครและนกเรยนสรปแนวทางการแกไขปญหาดานสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตตามหลกการ 3 R เชน ปด ไฟเมอไมใชงาน ขจกรยานมาโรงเรยน (ลดการใช) ใชกระดาษ 2 หนา ซอมแซมอปกรณทช ารดแลวน ามาใช (น ากลบมาใชใหม) การผลตขาเทยมจากวสดอลมเนยม ผลตของใชจากขวดนม (ผลตขนใหม) 6.10ครนดหมายการเรยนครงตอไปซงจะเปนเรองการเขยนแผนผงความคด 7. วธการสอนของคร




8. สอและแหลงการเรยนร สอการเรยนร

- สอ Power Point เรองการรกษาสงแวดลอม แหลงการเรยนร 1. สงแวดลอมรอบตว 2. แหลงขอมลสารสนเทศ 9. วธการประเมน/การวดประเมนผล - การสงเกตพฤตกรรม - การมสวนรวมในการทบทวนประสบการณเดม - การมสวนรวมในการตอบค าถาม และแสดงความคดเหน 10. ประเมนผลหลงการจดการเรยนร 10.1 จดประสงคการเรยนร/ความร/กระบวนการเรยนร นกเรยนรอยละ 65 มความเขาใจความหมาย ความส าคญ ของสงแวดลอม สามารถอธบาย และบอกผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอมทเกดจากการไมอนรกษสงแวดลอมได สามารถอธบายวธการปองกน / แกไขพฤตกรรมการไมอนรกษสงแวดลอม และสามารถอธบายแนวทางการอนรกษสงแวดลอมได ประเมนจ ากการตอบค าถามไดถกตองและยงแสดงความคดเหนเพมเตม สวนนกเรยนรอยละ 35 ตอบค าถามไมถกตอง / ไดบางในบางเรองแตตอบไมชดเจน ครจงอธบายใหมอกครงแลวตงค าถามจนกวานกเรยนกลมนจะตอบค าถามไดถกตอง 10.2 สมรรถนะผเรยน

นกเรยนรอยละ 70 มความสามารถในการอธบาย สอสารเปนค าพดทฟงเขาใจไดงาย สรปเรองทเรยนและแสดงความคดเหนอยางเปนระบบและมเหตผลสนบสนน ครไดกลาวชมเชยเพอเปนการเสรมแรง นกเรยนรอยละ 30 แสดงความคดเหนและตอบค าถามไมถกตอง มพนฐานความรเรองสงแวดลอ มคอนขางนอย ครจงอธบายเนอหาใหมแลวประเมนอกครงดวยการใหตอบค าถาม หากยงตอบไมได /อธบายไมเขาใจ ครจะอธบายพรอมยกตวอยางประกอบแลวตงค าถามอก

10.3 คณลกษณะอนพงประสงค นกเรยนรอยละ 75 มวนยในการเรยน แสดงออกโดยการตงใจ สนใจใฝรดวยการซกถามครแลวนกเรยน กลมนจะเปนผ ทตอบค าถามครทกครง สวนนกเรยนรอยละ 25 มความอดทนในการฟงครอธบายคอนขางนอย มก ตอบค าถามไมได / ตอบแบบไมมนใจ ครตกเตอน/อบรมใหเหนประโยชนของการตงใจเรยนและโทษของการไมตงใจ เรยน 10.4 ปญหา/ขอเสนอแนะ

- หมายเหต วนท 15 กรกฎาคม 2557 ร.ร.หยดชดเชยวนเขาพรรษา

คาบท 3 สปดาหท 11 , 12 ( 28 ก.ค.และ 4 – 8 ส.ค.57) *สปดาหท 10 สอบระหวางภาคเรยนท 1 หมายเหต ตงแตวนท 29 ก.ค.- 1 ส.ค.57 ลากจจงน าแผนการจดการเรยนรนไปสอนในสปดาหท 12 6. กระบวนการจดการเรยนร/กจกรรม (จะตองมค าส าคญ Key Word)

Mind Map คอ เครองมอทชวยในการจดการระบบความคดทมประสทธภาพสงสด เรยบงายทสด มรปแบบการจดบนทกทสรางสรรค และมประสทธภาพ

- วธการเขยนแผนผงความคด - การน าทศนธาตมาใชในการเขยนแผนผงความคด

6.1 ครแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ ขนน า 6.2 ครสนทนากบนกเรยนเรองเกยวกบแผนผงความคด (Mind Mapping) เพอประเมนวานกเรยนมความรมากนอย เพยงใด ขนการสอน 6.3 ครน าเสนอภาพแผนผงความคดแลวถามนกเรยนวาเคยเหนงานลกษณะนหรอไม เคยท าแผนผงความคดแบบน หรอไม (นกเรยนตอบตามประสบการณ) 6.4 ครอธบายความหมายของ Mind Map คอ เครองมอดานความคดทออกแบบโดยเลยนแบบการท างานของสมอง คดคนโดยนกจตวทยาชาวองกฤษชอ Tony Buzan ซงเครองมอน คอ “ภาษาของสมอง” เปนวธเดยวกบทสมอง คด ใชไดทงการน าขอมลเขา (จดบนทก) และออกจากสมอง (ระดมสมองแสดงความคด) 6.5 ครแบงกลมนกเรยนเปน 9 กลม ๆ ละ 5 คน แลวชวยกนระดมความคดวาแผนผงนมลกษณะอยางไร ใหนกเรยน ตอบตามประสบการณจรงตามทเหนในตวอยาง 6.6 ครและนกเรยนชวยกนสรปลกษณะของแผนทความคด ดงน - มลกษณะส าคญคอ มการเชอมโยง จากไอเดยหลกตรงกลาง แตกกงออกไปเรอยๆ - ประกอบไปดวย “ค าส าคญ” และ “รปภาพ” โดยองคประกอบเหลานมการเชอมโยงถงกนดวย “เสน” และม การกระตนดวยการใช “ส“ 6.7 ครแนะน าอธบายวสดอปกรณในการเขยนแผนผงความคด ไดแก กระดาษขนาด A3 และ A4 สไม/สเมจกส าหรบ ตกแตง และอธบายพรอมทงสาธตวธการเขยน ดงน

- เรมทศนยกลางซงเรยกวา“แกนแกน” - แตกส “กงแกว” - ลงส “กงกอย” - แตกไปเรอยๆ - ตนกเปลยนกง - ตอเตมเมอจ าเปน * วาดกงทมสญลกษณเปนเสนโคง * ใชรปภาพหรอสญลกษณประกอบ * ใชสสนใหทวทงแผน กงแกวแตละกงใหใชสตางกน * กงกอยทแตกแขนงออกมาจากกงแกวควรมสเดยวกนทงแขนง

- รวบรวมความสมพนธของเนอหา จดจ าแนก และวาดแยกตามความสมพนธ - เขยนขอความใหสนกระชบไดใจความ

- พยายามเวนทวางเพอใหสามารถขยายไดเมอมการรวบรวมความคดเพมเตม 6.8 ครใหนกเรยนชมวดทศนเรองการเขยนแผนผงความคดของ Tony Buzan ทบรรยายเปนภาษาองกฤษแตมค า แปลภาษาไทยประกอบ โดยครอธบายเพมเตมทละขนตอน (Pause) 6.9 ครทบทวนความรเรองทศนธาต ซงประกอบดวย เสน ส รปราง รปทรง น าหนกออน-แก พนผวและพนทวาง และอธบายเพมเตม คอ เราสามารถน าสวนประกอบของทศนธาตเหลานมาใชในการออกแบบแผนผง ฯได ใหด ความเหมาะสมในสวนทวาดกบพนทวางตามหลกการจดองคประกอบภาพ ควรค านงถงความสมดลของภาพ ขนสรป 6.10 ครใหนกเรยนสรปขนตอนการเขยนแผนผงความคด แลวครสมนกเรยนใหออกมาเขยนแผนผง ฯ บนกระดานโดย เรมจากแกนแกน กงแกวและกงกอย เพอนๆ ในหองเรยนเปนผตรวจสอบความถกตองโดยครแนะน าเพมเตม 6.11 ครนดหมายการเรยนครงตอไปคอ การออกแบบแผนผงความคด

7. วธการสอนของคร





- สอ Power Point และวดทศน เรอง “การเขยนแผนผงความคด” แหลงการเรยนร 1. สงแวดลอมรอบตว 2. แหลงขอมลสารสนเทศ 9. วธการประเมน/การวดประเมนผล - การสงเกตพฤตกรรม - การมสวนรวมในการทบทวนประสบการณเดม - การมสวนรวมในการตอบค าถาม และแสดงความคดเหน 10. ประเมนผลหลงการจดการเรยนร 10.1 จดประสงคการเรยนร/ความร/กระบวนการเรยนร

นกเรยนรอยละ 75 ปฏบตงานตามค าแนะน าจากครและมความพยายามในการปรบปรงแกไขงานจนสวยงาม สามารถสรางสรรคงานตามความคดของตน เนอหาในงานมความถกตองแสดงใหเหนถงการคนควาหาขอมลทเกยวของ วาดแกนแกน กงแกวและกงกอยไดสวยงาม จดองคประกอบภาพไดด ค าทเขยนบนกงตาง ๆ เปน

Keyword มากกวาเปนประโยคยาว ๆ มการวาดภาพประกอบ Keyword นนๆ เปนการตนทวางบนกงตาง ๆ มขนาดเหมาะสม ดงภาพประกอบ นกเรยนรอยละ 25 วาดภาพแผนผงฯ เรยบงาย กงแกว กงกอยคอนขางสน /ยาวจนเกนไป ไมมจดเด นของภาพ เหลอพนทวางคอนขางมาก/เหลอพนทวางนอยเกนไป ดงภาพประกอบ 10.2 สมรรถนะผเรยน นกเรยนรอยละ 90 น าขอมลทตนไดคนความาเปนสวนประกอบในการงาน คดแกปญหาทเกดจากการท างานไดดวยตนเอง นกเรยนรอยละ 10 ไมหาขอมล ใชคดตามความรเดมของตนซงไมไดใจความ ขอมลทเขยนไมถกตอง ไมชดเจน ครไดแนะน าเพมเตม บางขอความมเนอหาซ ากน 10.3 คณลกษณะอนพงประสงค

นกเรยนรอยละ 90 มความมงมนในการท างาน พยายาม มสมาธดมาก ผลงาน ส าเรจนาสนใจ สวนนกเรยนรอยละ 10 ครตองกระตนเตอนใหเหนความส าคญของงาน ใหปรบปรงงานจนกวาจะท าไดดขน 10.4 ปญหา/ขอเสนอแนะ

-

คาบท 4 สปดาหท 13 - 14 ( 11 – 22 ส.ค.57) หมายเหต วนองคารท 12 ส.ค.57 ร.ร.หยดวนเฉลมฯ วนท 15 ส.ค.57 ร.ร.หยดวนอสสมชญ 6. กระบวนการจดการเรยนร/กจกรรม (จะตองมค าส าคญ Key Word) 6.1 ครแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ ขนน า 6.2 ครสนทนากบนกเรยนเรองเกยวกบแผนผงความคด (Mind Mapping) เพอเปนการทบทวนความรเดมวานกเรยน มความเขาใจมากนอยเพยงใด 6.3 ครน าเสนอภาพตวอยางการเขยนแผนผงความคดทงของชาวไทยและของชาวตางประเทศ แตเปนเรองทไม เกยวของกบการประหยดพลงงานเพราะไมตองการใหนกเรยนลอกเลยนแบบ ขนการสอน

6.4 ครน าเสนอภาพแผนผง ฯ แลวใหนกเรยนชวยกนวเคราะหวา มแนวทางการระบายสอยางไร ครและนกเรยนชวยกนสรปอก ครง เชน สของกงแกวและกงกอยมสเดยวกน สของกงแกวแตละ กงจะเปนสทแตกตางกน และตวหนงสอจะมสเดยวกบกงแกว และกงกอย เปนตน 6.5 ครสาธตวธการระบายสดวยสไมแบบผสมส/ไลน าหนกและสเมจก แบบระบายเรยบ

6.6 นกเรยนน าสไมและสเมจกทเตรยมมา ระบายสงานแผนผง ฯ ของตนเองใหถกตองตามหลกการระบายส ครเนนใหน าเทคนคการผสมส การไลน าหนกสมาใชในงาน 6.7 นกเรยนระบายสตกแตงแผนผงใหสวยงาม ครเดนดขณะนกเรยนก าลงท างานเพอจะไดเหนสภาพจรงวาแตละคนมจดเดน และขอบกพรองอยางไร หากพบขอบกพรองจะไดใหค าแนะน าตอไป ขนสรป 6.8 ครตรวจผลงานโดยใหคะแนนตามเกณฑการประเมนทสรางไว





8. สอและแหลงการเรยนร สอการเรยนร แหลงการเรยนร 1. สงแวดลอมรอบตว 2. แหลงขอมลสารสนเทศ

http://www.google.co.th/imgres?imgurl=http://1.bp.blogspot.com/-U9eYtrY7XCY/Ty1CG5FuhHI/AAAAAAAAABQ/YM04ap_8MjI/s1600/original_MindMap01.jpg&imgrefurl=http://dageen3.blogspot.com/&h=553&w=794&tbnid=EGiumAxDsKADEM:&zoom=1&docid=yD7dDjHekyi2xM&hl=th&ei=_zooVKH4B8TbuQTCxYHADA&tbm=isch&ved=0CEAQMygXMBc&iact=rc&uact=3&dur=707&page=2&start=15&ndsp=22

9. วธการประเมน/การวดประเมนผล - การสงเกตพฤตกรรม - การมสวนรวมในการทบทวนประสบการณเดม - การมสวนรวมในการตอบค าถาม และแสดงความคดเหน 10. ประเมนผลหลงการจดการเรยนร 10.1 จดประสงคการเรยนร/ความร/กระบวนการเรยนร นกเรยนรอยละ 70 สามารถระบายสภาพแผนผงความคดไดถกตองตามขนตอน /รปแบบทก าหนด มการน าเทคนคการผสมส /การไลน าหนกของสไมมาใชในงานไดอยางเหมาะสม สวยงาม ท าใหภาพนาสนใจมากขน ดงภาพประกอบ นกเรยนรอยละ 15 ระบายสภาพเรยบงาย ไมมจดเดนของภาพ ระบายสตกแตงภาพคอนขางนอย ดงภาพประกอบ

นกเรยนรอยละ 5 ทงการวาดและการระบายสตองปรบปรงอยางมาก ซงนกเรยนบางคนไมตงใจท างาน มกระบายสเรวมาก ดงภาพประกอบ

10.2 สมรรถนะผเรยน นกเรยนรอยละ 95 สามารถคดแกปญหาทเกดจากการท างานไดด อธบายขนตอนใหเพอน ๆ /ครฟงไดชดเจน สวนนกเรยนรอยละ 5 ท างานไมมประสทธภาพ ขาดความตงใจ มความพยายามคอนขางนอย ผลงานดงภาพประกอบ 10.3 คณลกษณะอนพงประสงค

นกเรยนรอยละ 95 มความมงมนในการท างาน ตงใจท างาน สามารถเกบรายละเอยดของงานไดด สวนนกเรยนรอยละ 5 ครตองคมขณะทนกเรยนท างาน เพราะชอบเลน และท างานอยางรวดเรวจนผลงานอยในเกณฑทไมด 10.4 ปญหา/ขอเสนอแนะ

-

แผนการจดการเรยนรตามหนวยการเรยนร หนวยการเรยนรท (Unit).......เรอง (Topic)...“การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม”........................... กลมสาระการเรยนร (Subject Group)......ศลปะ........รายวชา (Subject)......ทศนศลป....................................... ชน (Grade)..........ป.4........ภาคเรยนท (Semester)......1......ปการศกษา (Academic Year).........2557.............

1. ตวชวด

1.1 จ าแนกทศนธาตของสงตาง ๆ ในธรรมชาต สงแวดลอม และงานทศนศลปโดยเนนเรองเสน ส รปราง รปทรง พนผวและ พนทวาง (ป.4/3) 1.2 มทกษะพนฐานในการใชวสดอปกรณสรางสรรคงานวาดภาพระบายส (ป.4/5) 1.3 บรรยายลกษณะของภาพ โดยเนนเรองการจดระยะ ความลก น าหนก และแสงเงาในภาพ (ป.4/6) 1.4 เปรยบเทยบความคด ความรสกทถายทอดผานงานทศนศลปของตนเองและบคคลอน (ป.4/8) 2. สาระการเรยนร (Sub Concept และ Topic)

2.1 วาดแผนผงความคด (Mind Mapping) หวขอ “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม” 3. จดประสงคการเรยนร (ดานความร / ดานทกษะ / ดานคณลกษณะ) 3.1 นกเรยนมความร ความเขาใจความหมาย ความส าคญ และประเภทของพลงงานและสงแวดลอม (K) 3.2 นกเรยนสามารถอธบายวกฤตพลงงาน และบอกผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอมทเกดจากการไม ประหยดพลงงาน ไมอนรกษสงแวดลอมได (K) 3.3 นกเรยนสามารถอธบายสาเหตทตองประหยดพลงงาน (K) 3.4 นกเรยนสามารถอธบายวธการปองกน / แกไขพฤตกรรมการไมประหยดพลงงาน ไมอนรกษสงแวดลอม ได (K) 3.5 นกเรยนสามารถอธบายแนวทางการประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอมได (K) 3.6 นกเรยนน าความรเรองทศนธาตมาสรางสรรคงานเขยนแผนผงความคดเกยวกบประเภทของพลงงาน สงแวดลอม วธปองกน แกไข และแนวทางการประหยดพลงงาน แนวทางการอนรกษสงแวดลอมโดยได อยางสวยงาม นาสนใจ (P) 3.7 นกเรยนตระหนกและเหนความส าคญของคณคาของพลงงานประเภทตาง ๆ และสงแวดลอม (A) 4. สมรรถนะส าคญของผเรยน 4.1 ความสามารถในการสอสาร

4.2 ความสามารถในการคด - ทกษะการคดวเคราะห - ทกษะการคดสรางสรรค

5. คณลกษณะอนพงประสงค 5.1 มวนย 5.2 ใฝเรยนร 5.3 มงมนในการท างาน

๖. กระบวนการจดการเรยนร/กจกรรม (จะตองมค าส าคญ Key Word)

พลงงานมความจ าเปนตอการด ารงชวตของสงมชวตทกชนด และมความเกยวของกบมนษยมาตงแตสมยโบราณจนกระทงปจจบนมนษยไดใชพลงงานตางๆ ท ากจกรรมในการด ารงชวตและใชอ านวยความสะดวกไดมากขน

6.1 ครแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ 6.2 ครสนทนากบนกเรยนเพอประเมนวานกเรยนมความรเรองพลงงานมากนอยเพยงใด เชน ในการด าเนน ชวตประจ าวนมพลงงานเขามาเกยวของอะไรบาง พลงงานหมายถงอะไร มความส าคญอยางไร และ ประเภทของพลงงานมอะไรบาง เปนตน 6.3 ครน าเสนอภาพแหลงพลงงานหมนเวยน เชน พลงงานแสงอาทตย พลงงานน า พลงงานลม และ พลงงานสนเปลอง ไดแก กาซธรรมชาต น ามนดบ ถานหน และพลงงานนวเคลยร เปนตน ทางสอ Power Point แลวถามค าถามเพอเปนการกระตนใหนกเรยนคด 6.4 ครน าเสนอภาพแหลงพลงงานทมจ ากด เชน ภาพการขดเจาะน ามน การขดเจาะกาซธรรมชาต ครถาม ค าถาม เชน น ามนเปนแหลงพลงงานทเกดจากอะไร หากเราใชแหลงพลงงานเหลานอยางฟ มเฟอยจะ เกดปญหาใดตามมา ใหนกเรยนรวมกนตอบค าถามและแสดงความคดเหน 6.5 ครถามนกเรยนวาพลงงานชนดใดใชผลตกระแสไฟฟาแลวสงผลกระทบตอสงแวดลอม เชน กอใหเกด มลพษบาง 6.6 ครน าเสนอภาพเขอนในประเทศไทย เชน เขอนภมพล จ.ตาก ซงเปนเขอนทใชพลงงานน าในการผลต กระแสไฟฟา แลวถามค าถาม เชน หากฝนตกนอยน าในเขอนลดระดบลงจะสงผลกระทบตอการผลต กระแสไฟฟาหรอไม 6.7 ครน าเสนอภาพการผลตกระแสไฟฟาโดยอาศยเซลลแสงอาทตยและกงหนลม แลวถามนกเรยนถง วธการผลตกระแสไฟฟาโดยใชเซลลแสงอาทตยและกงหนลม จากนนครอธบายเพมเตมวาแหลง พลงงานหมนเวยนเปนแหลงพลงงานทมอยตามธรรมชาต หมนเวยนมาใชใหมไดแตตองใชอยาง เหมาะสมเพราะอาจเสอมสภาพได

6.8 ครน าเสนอภาพเครองใชไฟฟา เชน เตารด หลอดไฟ เครองเปาผม แลวใหนกเรยนยกตวอยาง เครองใชไฟฟาประเภทเดยวกบทงสามชนดทครน าเสนอ 6.9 ครน าเสนอภาพเครองใชไฟฟาชนดตาง ๆ เชน หลอดไฟฟาชนดตาง ๆ เชน หมอหงขาวไฟฟา ตเยน แลวถามนกเรยนวาเครองใชไฟฟาชนดใด ทไมประหยดไฟ นกเรยนมวธใชเครองใชไฟฟาเหลานอยาง ประหยดและปลอดภย ไดอยางไร และหากไฟฟาดบจะเกดผลกระทบตอมนษยอยางไร 6.10ครอธบายเพมเตมวาเครองใชไฟฟาตองใชพลงงานไฟฟาเพอใหสามารถท างานได ดงนนพลงงาน ไฟฟาจงเปนสงส าคญ เรามวธการใชเครองใชไฟฟาอยางประหยดอยางไร 6.11ครกลาวเพมเตมถงเรองใกลตว เชน การใชเครองใชไฟฟาประเภทตาง ๆ วารไดอยางไรวาในแตละ เดอนใชไฟฟาไปมากนอยเทาไร ผปกครองตองจายคาไฟเดอนละเทาไร(ค าตอบคอ จากใบเสรจคาไฟ) และนกเรยนมวธการประหยดพลงงานไฟฟาอยางไรบาง (ใหนกเรยนตอบตามประสบการณ) 6.12ครน าเสนอภาพวธการประหยดพลงงานในบานจากคมอประหยดพลงงานเพอประชาชนจากกระทรวง

พลงงาน เชน วธการประหยดไฟ ประหยดน ามน ประหยดน า เปนตน 6.13นกเรยนและครรวมกนอภปรายและหาขอสรปวธการประหยด พลงงานจากแหลงพลงงานตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยง ในสวนทใกลตว เชน ในโรงเรยน ในบาน เปนตน 6.14ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบการประหยดไฟฟา พลงงานน า และพลงงานน ามน และให นกเรยนไปคนควาจากแหลงเรยนรตาง ๆ เพมเตมโดยเนนใหคนควาอยางจรงจง 6.15ครนดหมายการเรยนครงตอไปซงเปนเรองการอนรกษสงแวดลอม




แบบบรณาการ แบบStoryline แบบสาธต อนๆ (ระบ).........................


1. สอ PowerPoint น าเสนอภาพเกยวกบการประหยดพลงงานประเภทตางๆ



9. วธการประเมน/การวดประเมนผล - การสงเกตพฤตกรรม - การมสวนรวมในการทบทวนประสบการณเดม - การมสวนรวมในการตอบค าถาม และแสดงความคดเหน 10. ประเมนผลหลงการจดการเรยนร

10.1 จดประสงคการเรยนร / ความร / กระบวนการเรยนร

10.2 สมรรถนะผเรยน

10.3 คณลกษณะอนพงประสงค

10.4 ปญหา / ขอเสนอแนะ

คาบท 2 6. กระบวนการจดการเรยนร/กจกรรม (จะตองมค าส าคญ Key Word) ทรพยากรธรรมชาต คอ สงตางๆ ทเกดขนเองตามธรรมชาต ซงเราสามารถน ามาใชประโยชนตางๆ ได และมคณคาทางเศรษฐกจ เพอใหสงทมคณคาและประโยชนนคงอยตอไปอยางยนนาน เราจงควรอนรกษเอาไว ซงการอนรกษทรพยากรธรรมชาต

6.1 ครแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ 6.2 ครสนทนากบนกเรยนถงเรองตาง ๆ ทเกยวของกบสงแวดลอม แลวน าเสนอภาพบนจอโปรเจคเตอร เชน ภาพควนรถจากการจราจรตดขด ภาพขยะในแหลงชมชน ภาพภยธรรมชาต เชน น าทวม เปนตน 6.3 ครถามค าถามนกเรยน เชน ปญหาดานสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตเกดจากสาเหตใด (ใหนกเรยน ตอบจากประสบการณ)

6.4 ครใหนกเรยนชวยกนระดมความคดเกยวกบแนวทางการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม เชน การใชทรพยากรอยางคมคาและใหเกดประโยชนสงสด มอะไรบาง การเกบรกษาทรพยากรธรรมชาต

6.5 ครใหนกเรยนชวยกนตอบค าถาม ดงน ในทองถนของนกเรยนมอะไรปญหาเกยวกบสงแวดลอม/ ทรพยากรธรรมชาต นกเรยนมวธการแกไข / ฟนฟสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตอยางไรบาง

6.6 ครถามนกเรยนวามสงของอะไรบางทนกเรยนน ากลบมาใชใหม และน ามาใชท าอะไร ในครอบครวม การลดการใชสงของใดบางและนกเรยนเคยเหนผลตภณฑใดทมการผลตขนใชใหม

6.7 ครและนกเรยนสรปแนวทางการแกไขปญหาดานสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตตามหลกการ 3 R เชน ปดไฟเมอไมใชงาน ขจกรยานมาโรงเรยน (ลดการใช) ใชกระดาษ 2 หนา

6.8 ครนดหมายการเรยนครงตอไปซงจะเปนเรองการเขยนแผนผงความคด






สอการเรยนร - สอ Power Point เรองการรกษาสงแวดลอม




- การสงเกตพฤตกรรม - การมสวนรวมในการทบทวนประสบการณเดม - การมสวนรวมในการตอบค าถาม และแสดงความคดเหน 10. ประเมนผลหลงการจดการเรยนร

10.1 จดประสงคการเรยนร/ความร/กระบวนการเรยนร



10.4 ปญหา/ขอเสนอแนะ

คาบท 3 6. กระบวนการจดการเรยนร/กจกรรม (จะตองมค าส าคญ Key Word)

Mind Map คอ เครองมอทชวยในการจดการระบบความคดทมประสทธภาพสงสด เรยบงายทสด มรปแบบการจดบนทกทสรางสรรค และมประสทธภาพ

- วธการเขยนแผนผงความคด - การน าทศนธาตมาใชในการเขยนแผนผงความคด 6.1 ครแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ

6.2 ครน าเสนอภาพแผนผงความคดแลวถามนกเรยนวาเคยเหนงานลกษณะนหรอไม เคยท าแผนผง ความคดแบบนหรอไม (นกเรยนตอบตามประสบการณ)

6.3 ครอธบายความหมายของ Mind และแนะน านกจตวทยาชาวองกฤษชอ Tony Buzan ทเปนผคดคนการ เขยนแผนผงความคด 6.4 ครน าภาพแผนผงความคดพรอมอธบายขนตอนการเขยน

6.8 ครทบทวนความรเรองทศนธาต ซงประกอบดวย เสน ส รปราง รปทรง น าหนกออน-แก พนผวและ พนทวาง และอธบายเพมเตม คอ เราสามารถน าสวนประกอบของทศนธาตเหลานมาใชในการออกแบบ แผนผง ฯได ใหดความเหมาะสมในสวนทวาดกบพนทวางตามหลกการจดองคประกอบภาพ ควร ค านงถงความสมดลของภาพ 6.9 ครใหนกเรยนสรปขนตอนการเขยนแผนผงความคด แลวใหนกเรยนแตละคนเขยนแผนผงความคดโดยใช ชอเรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม 6.10ครสาธตวธการระบายสดวยสไมแบบผสมส/ไลน าหนกและสเมจกแบบระบายเรยบ 6.11นกเรยนน าสไมและสเมจกทเตรยมมา ระบายสงานแผนผง ฯ ของตนเองใหถกตองตามหลกการระบาย ส ครเนนใหน าเทคนคการผสมส การไลน าหนกสมาใชในงาน 6.12นกเรยนระบายสตกแตงแผนผงใหสวยงาม ครเดนดขณะนกเรยนก าลงท างานเพอจะไดเหนสภาพจรง วาแตละคนมจดเดน และขอบกพรองอยางไร หากพบขอบกพรองจะไดใหค าแนะน าตอไป






สอการเรยนร - สอ Power Point และวดทศน เรอง “การเขยนแผนผงความคด”




- การสงเกตพฤตกรรม - การมสวนรวมในการทบทวนประสบการณเดม - การมสวนรวมในการตอบค าถาม และแสดงความคดเหน

10. ประเมนผลหลงการจดการเรยนร

10.1 จดประสงคการเรยนร/ความร/กระบวนการเรยนร



10.4 ปญหา/ขอเสนอแนะ

ภาคผนวก ข

เกณฑการประเมนแผนผงความคด

เกณฑการประเมนแผนผงความคด เรอง “การประหยดพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม”

รายการประเมน ระดบคณภาพ

รวม (Total)

ดมาก (15-14) ด (13-10) พอใช (9-6) ควรปรบปรง (5-1)

เนอหา

มการคนควาขอมล เนอหามความถกตอง ครบถวน สมบรณ ชดเจนมาก ทงสวนทเปนหวขอหลก หวขอรอง และหวขอยอย

มการคนควาขอมล เนอหามความถกตอง ครบถวน สมบรณ ชดเจน ทงสวนทเปนหวขอหลก หวขอรอง และหวขอยอย

มการคนควาขอมล เนอหามความถกตอง ครบถวน ไมสมบรณ ไมชดเจน ทงสวนทเปนหวขอหลก หวขอรอง และหวขอยอย

ไมมการคนควาขอมล เนอหามความถกตองปานกลาง ไมครบ ถวน ไมสมบรณ ขาดความชดเจน ทงสวนทเปนหวขอหลก หวขอรอง และหวขอยอย

การเขยนแผนผงความคด

เขยนแผนผงความคดถกตองตามขนตอน วาดสวนตาง ๆ ของแผนผงไดเหมาะสมกบขนาดกระดาษ มความสมพนธกนทงรปภาพประกอบกบตว หนงสอ

เขยนแผนผงความคดถกตองตามขนตอน วาดสวนตาง ๆ ของแผนผงไดเหมาะสมกบขนาดกระดาษ มความสมพนธกนทงรปภาพประกอบกบตว หนงสอปานกลาง

เขยนแผนผงความคดถกตองตามขนตอน วาดสวนตาง ๆ ของแผนผงไดเหมาะสมกบขนาดกระดาษปานกลาง มความสมพนธกนทงรปภาพประกอบกบตวหนงสอคอนขางนอย

เขยนแผนผงความคดไมถกตองตามขนตอน วาดสวนตาง ๆ ของแผนผงไดเหมาะสมกบขนาดกระดาษปานกลาง มความ สมพนธกนทงรปภาพประกอบกบตวหนงสอนอย

การออกแบบหวขอ หลก การวาดภาพ ประกอบการระบายส

ออกแบบหวขอหลกไดสวยงาม แปลกใหม วาดภาพประกอบสมพนธกบเนอหา ขนาดเหมาะสม ระบายสไดสมบรณ สวยงาม

ออกแบบหวขอหลกไดสวยงาม แปลกใหม วาดภาพประกอบสมพนธกบเนอหา ขนาดเหมาะสม ปานกลาง ระบายสไดสมบรณ สวยงาม

ออกแบบหวขอหลกไดสวยงาม แปลกใหม วาดภาพประกอบสมพนธกบเนอหา ขนาดไมเหมาะสม ระบายสไดสวยงาม ปานกลาง

ออกแบบหวขอหลกไดสวยงาม แปลกใหม วาดภาพประกอบสมพนธกบเนอหา ขนาดไมเหมาะสม ระบายสไมสมบรณ ขาดความประณต

เกณฑการประเมน ระดบคะแนน 15-14 คะแนน คณภาพดมาก ระดบคะแนน 13-10 คะแนน คณภาพด ระดบคะแนน 9 - 6 คะแนน คณภาพพอใช ระดบคะแนน 5 - 1 คะแนน คณภาพควรปรบปรง

ภาคผนวก ค

ตารางแสดงคะแนนเกบภาคปฏบตวชาทศนศลป กอน – หลงการเรยน

โรงเรยนอสสมชญแผนกประถม รายชอนกเรยนชนประถมปท 4 / 6 ปการศกษา 2557

คะแนนเกบภาคปฏบตวชาทศนศลป กอน – หลงการเรยน


ทดสอ

บกอน

เรยน

(1

5 คะ

แนน)

ทดสอ

บหลง

เรยน

(1

5 คะ

แนน)



3 51417 คมกฤษ อรยพล 12 14

4 51434 สรวชญ ศรอภนนท 13 13

5 51449 ชยต อาชามงคล 13 14




9 51465 ธธช ล 12 13

10 51483 ภาคน ภเพมพล 11 12

11 51522 ววศน บญสนสข 12 12

12 51529 ชนวรศรวฒน ดสขพร 11 12

13 51541 ศภกร เดชะขจรปญญา 12 12






19 51595 ภทรกร บวสอน 14 15




.


ทดสอ

บกอน

เรยน

(15

คะ

แนน)

ทดสอ

บหลง

เรยน

(15

คะแน

น)


24 51417 คมกฤษ อรยพล 12 14

25 51434 สรวชญ ศรอภนนท 13 13 26 51449 ชยต อาชามงคล 13 14




30 51465 ธธช ล 12 13

31 51483 ภาคน ภเพมพล 11 12

32 51522 ววศน บญสนสข 12 12

33 51529 ชนวรศรวฒน ดสขพร 11 12 34 51541 ศภกร เดชะขจรปญญา 12 12






40 51595 ภทรกร บวสอน 14 15



43 51826 กฤษณพธน ดฐธนาธวฒน 13 15

รวม 537 575

คาเฉลย 12..8837 13.1395

S.D. 1.19939 1.01375

ภาคผนวก ง

ผลงานนกเรยนชนประถมศกษาปท 4/6 ทเรยนตามแผนการจดการเรยนรตามหนวยการเรยนร

และ

ผลงานนกเรยนชนประถมศกษาปท 4/6

ทเรยนตามแผนการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ

แผนผงความคดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4/6 ทเรยนตามแผนการจดการเรยนรตามหนวยการเรยนร

แผนผงความคดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4/6 ทเรยนตามแผนการจดการเรยนรตามหนวยการเรยนร

แผนผงความคดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4/6 ทเรยนตามแผนการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ

แผนผงความคดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4/6 ทเรยนตามแผนการจดการเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ

Documents

โรงเรียนอัสสัมชัญแผนกประถม ...swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/435.pdfโรงเร ยนอ สส มช ญแผนกประถม