ปจจยทมผลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ ของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน

สธราวลย ศรวงศ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาลเวชปฏบตชมชน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน พ.ศ. 2553

ลขสทธของมหาวทยาลยครสเตยน

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงได ดวยความกรณาจากความชวยเหลอดยงจาก อาจารย ดร. สพฒนา คาสอน อาจารย พนเอกหญง ดร.นงพมล นมตรอานนท คณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ และรองศาสตราจารย สมพนธ หญชระนนทน ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ ทไดใหคาปรกษาขอเสนอแนะและความคดเหนตางๆ รวมทงใหกาลงใจมาโดยตลอดระยะเวลา ในการทาวจยครงน ผวจยรสกซาบซงและขอขอบพระคณในความกรณา ของอาจารยทกทาน เปนอยางยง ขอกราบขอบพระคณรองศาสตาจาร จรรยา เสยงเสนาะ กรรมการสอบวทยานพนธ และอาจารยนตยา ถนอมศกดศร ทใหคาปรกษาการทาวจยในครงน ขอกราบขอบพระคณ นายแพทยสจนต เสรรตน อาจารยสภาพร เชยชด และอาจารย พนเอกหญง จรารตน จนวฒนา ผทรงคณวฒทใหความกรณาในการตรวจสอบเครองมอสาหรบวทยานพนธในครงน ขอกราบขอบพระคณผบรหารโรงพยาบาลศรวชย 5 อาเภอเมอง จงหวดสมทรสาคร ทอานวยความสะดวกดานการจดเวลาในการศกษา และหวหนาฝายการพยาบาล คณสายรง จนสาราญ คณจารวรรณ เจรญยศ และเจาหนาทแผนกประกนสขภาพถวนหนาทกคน ทใหกาลงใจมาโดยตลอด ขอกราบขอบพระคณผบรหารและคณะครโรงเรยนในเขตอาเภอบานแพว จงหวดสมทรสาคร ทเออเฟอและอานวยความสะดวกสถานทในการเกบขอมลครงน เหนอสงอนใด ผวจยขอกราบขอบพระคณบดามารดา ญาตพนอง และเพอนนกศกษาปรญญาโท หลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยครสเตยนทกทาน ทใหความชวยเหลอสนบสนนและใหกาลงใจตลอดระยะเวลาทผานมา คณประโยชนทเกดจากงานวจยครงน ขอมอบแดบพการ คณาจารย และพยาบาลผรวมวชาชพ

492010 : สาขาวชา : การพยาบาลเวชปฏบตชมชน ; พย.ม.(การพยาบาลเวชปฏบตชมชน) คาสาคญ : บทบาทการใหความรของมารดา / อนามยเจรญพนธ / บตรสาววยรน

สธราวลย ศรวงศ : ปจจยทมผลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน (The Factors Influencing Educational Role on Reproductive Health Amongst Mothers with Early Adolescent Daughters) คณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ : อาจารย ดร.สพฒนา คาสอน, Ph.D. (Nursing) อาจารย พนเอกหญง ดร.นงพมล นมตรอานนท, ส.ด. (การพยาบาลสาธารณสข), 92 หนา

เดกหญงเรมเขาสวยรน มการเปลยนแปลงหลายดาน โดยเฉพาะอนามยเจรญพนธ จาเปนตองไดรบคาแนะนาและการดแลอยางใกลชดจากมารดา เพอปองกนการเกดปญหาสขภาพทางเพศ การศกษานเปนการวจยเชงพรรณนาทสรางกรอบแนวคด จากทฤษฎการพยาบาลครอบครวของ ฟรดแมน (Friedman, 2003) มวตถประสงค เพอศกษาปจจยทสามารถทานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน กลมตวอยาง เปนมารดาทมบตรสาวอาย10-13 ป ทกาลงศกษาชนประถมศกษาปท 4-6 ในโรงเรยนระดบประถมศกษา 7 โรงเรยน ในเขตอาเภอบานแพว จงหวดสมทรสาคร จานวน 319 คน ไดจากวธการสมแบบชนภม เกบขอมลระหวางเดอนสงหาคม - กนยายน พ.ศ. 2551 โดยใชแบบสอบถามจานวน 6 ชด ทผวจยพฒนาจากวรรณกรรมทเกยวของ ไดผานการตรวจสอบเชงเนอหาโดยผทรงคณวฒ 3 ทาน มคาความเทยงระหวาง 0.75 - 0.83 ทาการวเคราะหขอมลดวยคารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน อตา คาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน และวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน

ผลการวจยพบวา การใหความรเรองอนามยเจรญพนธ และเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธของกลมตวอยางอยในระดบด สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว และความรเรองอนามยเจรญพนธอยในระดบปานกลาง ปจจยระดบการศกษาของมารดา รปแบบการอบรมเลยงด สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาววยรนตอนตน ความรเรองอนามยเจรญพนธ และเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธมความสมพนธเชงบวก กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ ปจจยเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธ การศกษาไมไดเรยน รปแบบการอบรมเลยงดแบบเขมงวด และการศกษาระดบอดมศกษา สามารถรวมกนทานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ ไดรอยละ 27.6 อยางมนยสาคญทระดบ 0.05

ผวจยเสนอแนะวา สถาบนครอบครว โดยเฉพาะมารดาควรตระหนก ถงความสาคญของการใหความรเรองอนามยเจรญพนธแกบตรสาววยรนตอนตน โดยโรงเรยนและชมชนควรมสวนรวม ในการจด โครงการ เพอเพมทกษะใหมารดามความรเรอง อนามยเจรญพนธอยางถกตอง เพอใหมารดาสามารถแสดงบทบาทการใหความรเรองอนามยเจรญพนธแกบตรสาววยรนตอนตนไดอยางมประสทธภาพ

492010 : MAJOR : Community Nurse Practitioner; M.N.S. (Community Nurse Practitioner)

KEY WORD : EDUCATIONAL MOTHER ROLE / REPRODUCTIVE HEALTH/ ADOLESCENT DAUGHTERS Suteerawan Sriwong : The Factors Influencing Educational Role on Reproductive Health Amongst Mothers with Early Adolescent Daughters. Advisory Committee : Dr. Supatana Chomson, Ph.D. (Nursing), Col Dr. Nongpimol Nimit-arnun , Ph.D. (Public Health Nursing), 92 pages Girls growing into teenagers their changed many aspects, especially reproductive health. They need to be guided and closely monitored by the mother for reproductive health problems prevention. The study was the descriptive research framework was conducted by using the family nursing theory of Friedman (Friedman, 2003). The purpose of this study were to examine the factors influencing education role on reproductive health amongst mothers with early adolescent daughters. The samples consisted of 319 mothers, whose daughters were 10-13 years old, and were students studying in grade 4-6 in public elementary school from Ban Peaw district, Samut Sakhon province.The six sets of questionnaires with reliability between 0.75 to 0.83 were used for data collection during August - September 2008. Data were analyzed by using percentage, mean, standard deviation, Eta Pearson’s Product Moment Correlation and Stepwise Multiple Regression Analysis. The results showed that the educational role on reproductive health was at a good level, relationship between mother and early adolescent daughter at a moderate level; knowledge of reproductive health at a moderate level; and attitude about reproductive health at a good level. There were statistically significant correlations between the educational role on reproductive health and educational level of mothers, parenting style, relationship between mother and early adolescent daughter, knowledge of reproductive health, and attitude about reproductive health. Analysis of the stepwise multiple regression analysis revealed that attitude about reproductive health, relationship between mother and daughter, knowledge of reproductive health, education with no study, the authoritarian parenting style, and higher education could jointly predict the educational role on reproductive health among mothers with early adolescent daughters with 27.6 percent at statistically significant level of 0.05. The researcher suggested that the family especially mothers should concern about the importance of education role on reproductive health for early adolescent daughters. The school and the community should facilitate some skill training program to enhance mother’s ability, so that mothers could play the educational role on reproductive health for early adolescent daughters efficiently.

สารบญ หนา

กตตกรรมประกาศ...................................................................................................................... ค บทคดยอภาษาไทย..................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ................................................................................................................ จ สารบญ....................................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง............................................................................................................................. ซ สารบญแผนภาพ........................................................................................................................ ฌ บทท 1 บทนา ความสาคญของปญหา................................................................................................ 1 คาถามของการวจย...................................................................................................... 4 วตถประสงคของการวจย............................................................................................ 5 สมมตฐานการวจย...................................................................................................... 5 กรอบแนวคดในการวจย............................................................................................. 6 ขอบเขตการวจย.......................................................................................................... 8 นยามตวแปร...............................................................................................................

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ........................................................................................ 8 9

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ พฒนาการและอนามยเจรญพนธวยรนหญง............................................................... 10 ทฤษฎครอบครว.........................................................................................................

ปจจยทมอทธพลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ.......................................... 21 27

บทท 3 วธดาเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง......................................................................................... 37 เครองมอทใชในการวจย............................................................................................ 41 การหาคณภาพของเครองมอ...................................................................................... 45 การพทกษสทธผเขารวมวจย...................................................................................... 46 การเกบรวบรวมขอมล................................................................................................ 46 การวเคราะหขอมล..................................................................................................... 47

สารบญ (ตอ) หนา

บทท 4 ผลการวจย.................................................................................................................... 48 บทท 5 อภปรายผล................................................................................................................... 60 บทท 6 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ................................................................................. 66 สรปผลการวจย........................................................................................................... 67 ขอเสนอแนะ............................................................................................................... 68 บรรณานกรม.............................................................................................................................. 69 ภาคผนวก................................................................................................................................... 76 ก รายนามผทรงคณวฒ.............................................................................................. 77 ข คาชแจงการพทกษสทธผเขารวมวจย.................................................................... 79 ค การรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย.................................................................. 81 ง เครองมอทใชในการวจย....................................................................................... 83 ประวตผวจย............................................................................................................................... 92

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 จานวนและรอยละของมารดากลมตวอยาง จาแนกตามกลมขอมลสวนบคคลและปจจยพนฐาน.................................................................................................

49

2 คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแปลผลระดบคะแนน ความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาของกลมตวอยาง จาแนกเปนราย ขอรายดานและโดยรวม................................................................................................................

50

3 คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแปลผลระดบคะแนน เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธของมารดากลมตวอยาง จาแนกเปนรายขอ รายดานและโดยรวม................................................................................................................

52

4 คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแปลผลระดบคะแนน สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว จาแนกเปนรายขอและโดยรวม................................

54

5 คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแปลผลระดบคะแนนการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากลมตวอยาง จาแนกเปนรายขอ รายดานและโดยรวม................................................................................................................

55

6 คาความสมพนธระหวาง ระดบการศกษา อาชพ รปแบบการอบรมเลยงด กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากลมตวอยาง...............................

57

7 คาความสมพนธระหวาง จานวนบตรสาว สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธ เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากลมตวอยาง.................

57

8 คาสมประสทธสหสมพนธพหระหวางตวแปรทานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากลมตวอยาง โดยการวเคราะหการถดถอยพหแบบขนตอน.....

58

สารบญแผนภาพ

แผนภาพท หนา 1 2

กรอบแนวคดในการวจย........................................................................................... 7 แสดงความสมพนธระหวางผสงสาร สาร และผรบสาร........................................... 23

3 ขนตอนการสมกลมตวอยาง..................................................................................... 40

บทท 1

บทนา ความสาคญของปญหา วยรนตอนตนหรอวยเดกตอนปลายเปนชวงคาบเกยวระหวางเดกกบวยรน เดกวยนเรมเผชญกบภาวะวกฤตของชวตทตองปรบตวใหกบการเปลยนแปลงหลายดาน มการเปลยนแปลง ทงทางดานรางกาย จตใจ และอารมณ เนองจากอทธพลของระดบฮอรโมนเพศทเรมสงขน ทสงผลใหรางกายเรมปรากฏการเจรญเตบโตของลกษณะทางเพศขนทสอง มปญหาสวและกลนตว และมแรงผลกดนใหเกดอารมณทางเพศ เรมมความสนใจเพศตรงขาม อยากร อยากลอง (ศรเรอน แกวกงวาล, 2536 : 135 ; ภารด ประเสรฐวงษ, 2549 : 81) การเปลยนแปลงดงกลาวน ถาเดกวยนไมมความเขาใจทถกตอง และไมสามารถจดการควบคมกบอารมณของตนเองไดเหมาะสม กจะมโอกาสเกดปญหาทเกยวของกบสขภาพทางเพศได นอกจากนกระแสการเปลยนแปลงอยางรวดเรวทางดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และวฒนธรรม ทเปนผลมาจากความเจรญกาวหนาทางดานเทคโนโลยตางๆ การคมนาคมตดตอสอสาร ทงภายในและภายนอกประเทศ ไมวาจะเปนรปแบบการบรโภค แฟชนการแตงกาย ภาษา การแสดงออก รวมถงพฤตกรรมการแสดงออกทางเพศอาจสงผลทาใหกลมเดกวยนตองปรบตวใหเขากบสภาพของสงคมทเปลยนแปลงไป ถาหากไมสามารถปรบตวไดกจะทาใหการดาเนนชวตในสงคมเกดปญหา จากรายงานการศกษาเกยวกบพฒนาการทางเพศของเดกวยรนตอนตน พบวาเดกวยรนหญงมโอกาสเสยงตอการเกดปญหาเกยวกบอนามยเจรญพนธ มากกวาเดกวยรนชาย เนองจากเดกวยรนหญงจะเรมเขาสวยรนเรวกวาเดกชายประมาณ 1 - 2 ป เดกวยรนหญงบางคนเรมเขาสวยรน ตงแตอาย 11 ป จะมลกษณะเจรญเตบโตทงทางรางกายและจตใจมการสรางฮอรโมนเพศหญง เพอควบคมการตกไข อวยวะเพศทาหนาทแตยงไมสมบรณ มพฒนาทางดานอารมณ ออนไหวงายและเปลยนแปลงงาย (ศรเรอน แกวกงวาล, 2545 : 43) ซงถอวาเปนวยทมวฒภาวะนอย ขาดทกษะ

2

ชวตในการจดการกบความตองการทางเพศ ทเกดแรงขบภายในและสงเราภายนอก มความรเทาไมถงการณ ไมสามารถควบคมและปกปองตนเองได สงผลรายแกเดกวยรนหญงชดเจน และสงผลกระทบรนแรงกวาเดกวยรนชาย ทงดานสขภาพรางกาย จตใจ และสงคม โดยเฉพาะการถกลวงละเมดทางเพศ และการมเพศสมพนธกอนวยอนควร จากรายงานผลการศกษามเพศสมพนธครงแรกอายเฉลยระหวาง 14.30 - 15.20 ป (พสมย นพรตน, 2543 ; สพนดา ชยวทย, 2549) และอายต าสด คอ 13 ป (สมพล วนตะเมล, 2550 ; สพนดา ชยวทย, 2549) ซงพฤตกรรมเสยงทางเพศดงกลาว นาไปสปญหาสาคญอนๆตามมา เชน การตงครรภไมพงประสงค การทาแทง การตดเชอทางเพศสมพนธ จากสถตของฝายแผนงานสานกสาธารณสขพระนครศรอยธยา พบวาป พ.ศ 2541 มการคลอดบตรจากมารดาอายต ากวา 19 ป รอยละ 9.57 ซงเพมจากป พ.ศ 2540 และ ป พ.ศ.2552 ในเขตสาธารณสขท 5 จงหวดสมทรสาคร มหญงทอายต ากวา 20 ป ทมการคลอดบตร คดเปนรอยละ 19.7 (ศนยอนามย ท 4 ราชบร, 2552) ปญหาของวยรนหญงททวความรนแรงมากขนเรอยๆ จนกลายเปนปญหาทางสงคม รฐบาลมนโยบายในการแกไขปญหา เมอวนท 28 เมษายน 2553 รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข ไดเปนประธานการประชมคณะกรรมการอนามยเจรญพนธแหงชาต ครงท 1 ทรฐสภา สาระของการประชม วาดวยการใหความเหนชอบรางนโยบายและยทธศาสตรการพฒนางานอนามย การเจรญพนธแหงชาตฉบบท 1 (พ.ศ. 2553 - 2557) ปญหาทางเพศของวยรนจะสงผลกระทบตอสงคมและสถาบนอนๆ มากมาย สงทสาคญทจะชวยใหวยรนเกดเจตคตและความรทดตอเรองเพศ อนามยเจรญพนธ ดงนนกระบวนการสรางความร ความเขาใจเกยวกบอนามยเจรญพนธทเหมาะสม แกเดกวยรนเปนสงทจะชวยใหพวกเขามการปรบตวและปฏบตในเรองความสมพนธทางเพศไดอยางเหมาะสม เดกวยรนจะสามารถควบคมแรงผลกดนทางเพศ ใหแสดงออกในรปทตนเองพอใจและสงคมยอมรบจงจาเปนตองอาศยสถาบนตางๆในการใหความรกบเดกคอ สถาบนครอบครว เพราะ ถอวาเปนหนาทหรอความรบผดชอบโดยตรง และสาคญยงสาหรบสถาบนครอบครว (สชาต โสมประยรและ วรรณา โสมประยร, 2541 : 140) โดยเฉพาะบดามารดาควรใหความรคาแนะนาเกยวกบการเปลยนแปลงของลกษณะทางเพศแกวยรน ถาเปนไปได บดาควรใหคาแนะนาแกบตรชาย และมารดาควรใหคาแนะนากบบตรหญงจะไดผลดมาก เพราะตางฝายตางมประสบการณในเพศของตนมาแลวเปนอยางด (สชาต โสมประยร และ วรรณา โสมประยร, 2541 : 45) บทบาทของบดามารดาในการใหความรและคาแนะนาในเรองเพศแกบตร เพอใหบตรรเทาทนธรรมชาต คาแนะนาดงกลาวบดามารดา ตองมความร พรอมทจะใหคาปรกษาทด (อนทรา ปทมนทร, 2537 : 23) อยางไรกตามพบวารายงานผลการวจยของสมาคมพฒนาประชากรและชมชน เกยวกบแหลงขอมลสาคญทใหความรดานพฤตกรรมเจรญพนธ แกเดกวยรน

3

พบวา แหลงขอมลทมความสาคญมากเปนแหลงขอมลภายนอกครอบครวไดแก เพอน วดโอ หนงสอตางๆ แตไมมวยรนกลาพดเรองนกบพอแมเลย (สมาคมสนบสนนวางแผนครอบครวในดานประชาสมพนธแหงประเทศไทย, 2531 : 47) และงานวจยมผลสอดคลอง คอ พอแมและครเปนแหลง ในการใหความรเรองเพศศกษานอยมาก นกเรยนสวนใหญรอยละ 24.35 มแหลงความรจากเพอน รองลงมาไดรบจากหนงสอ ภาพยนตร โทรทศน (ชลพร อนทราไพบลย, 2536 : 270) จากขอคนพบดงกลาว ชใหเหนวา การแสดงบทบาทของครอบครวเกยวกบเรองนยงไมชดเจน ครอบครวจะมหนาทในการถายทอดความคด คานยม และความเอาใจใสดแล ในการอบรมเลยงดบตรของบดามารดา (Socialization) เมอมการเลยงดทเขมงวดเกนไป หรอปลอยปละละเลย ยอมสงผลตอการแสดงออกของบตร (สนนทา กาญจนพงศ, 2540 : 127) นอกจากนสมพนธภาพทดภายในครอบครว โดยบดามารดาและบตรมการเปลยนแปลงปฏสมพนธภายในครอบครวตลอดเวลา มการปรบเปลยนเทคนคในการเลยงดบตรเพอชวยหลอหลอมพฤตกรรมและเจตคตของบตร โดยบางครงบดามารดาอาจไมใสใจปฏสมพนธภายในครอบครวเหลาน ซงเปนสงสาคญทสะทอนใหเหนวาครอบครวมการขดเกลาและสงสอนบตรไดดหรอไม (Friedman, 2003 : 410) ปฏสมพนธทดในครอบครว จะชวยใหสมาชกมการปรบตวทดขน ซงประเทศไทยไดมการศกษาคนควาทางดานสถาบนครอบครว ในบรบทของสงคม-วฒนธรรมไทย พบวาการทวยรนมสมพนธภาพภายในครอบครวทด โอกาส มเพศสมพนธกจะลดลง ทงนอาจเปนไปไดวาการไดอยพรอมหนาพรอมตากนกบบดามารดา และการทครอบครวมความอบอน และมการสอสารภายในครอบครวทด ทาใหวยรนมการคงไว ซงการละเวนเพศสมพนธ และชะลอการมเพศสมพนธกอนวยอนควร (ระววรรณ ดนยดษฎกล, 2549 : 89) กระบวนการสอสาร การตดตอสอสารทดจะสงผลใหหนาทของครอบครวเปนไปดวยด การสอสารเปนรากฐานทสาคญในการอบรมสงสอนเดกยงกวานนรปแบบตดตอสอสารภายในครอบครวเปนตวแสดงและสะทอนวามสมพนธภาพทดตอกน (Friedman, 2003 : 266) ดงนนบดามารดาตองมการพดคยเรองเพศ อนามยเจรญพนธทดกบบตรวยรน เพราะในปจจบนสงคมสวนใหญมแนวคดใหเรองเพศเปนเรองทควรปกปด เปนสงทนาละอาย เปนสงทสกปรก ไมควรเปดเผยหรอเรยนร จงผลกดนใหเดกเรยนรจากสอ จากเพอน ซงเปนองคความร ทปลกเราอารมณทางเพศมากกวาการสอนใหดแลสขภาพดานเพศสมพนธ ไดอยางปลอดภย (อรามศร กฤษณเศรณ, 2543 : 20) และบดามารดามกคาดหวงเองวาโรงเรยนจะตองเปนผใหความรแกบตรของตน แตแทจรงแลวบดามารดาจะตองเปนผทใหความรแกบตรดวย ซงบดามารดาและบตรจะตองมความไววางใจกน ถาขาดความไววางใจกน จะมผล ทาใหไมกลาพดคยกนอยางเปดอกในเรองเพศ อาจกอใหเกดประเดนปญหาตามมาได (Friedman, 2003 : 123) ดงนนสาหรบเดกหญงวยรน สงคมและครอบครวจงใหมารดาเปนผทาหนาทใหความร คาแนะนา ดานอนามยเจรญพนธ

4

เพราะเปนบคคลเพศเดยวกนและเปนผมประสบการณในการเปนเดกวยรนมากอน จงควรมการสนบสนนใหมารดามความพรอมในการแสดงบทบาทการถายทอดหรอใหความรเรองอนามยเจรญพนธแกบตรสาวอยางมประสทธภาพ โดยตวมารดาเองตองมความรเรองเพศศกษา อนามยเจรญพนธและเจตคตทดตอเรองน จากรายงานการวจยไดแสดงใหเหนวามารดามเจตคตตอเรองเพศศกษาในระดบสงจะมการใหความรเรองเพศศกษาแกบตรสาวไดมาก ซงมารดาทมความรด ในเรองเพศศกษาและเรองอนามยเจรญพนธในระดบสง จะมการปฏบตพฤตกรรมในการถายทอดอบรม ดแล ใหความรแกบตรสาวไดด นอกจากนน ผปกครอง/มารดาทมเจตคตทด/เชงบวกในเรองอนามยเจรญพนธและเพศศกษาจะทาใหมพฤตกรรการอบรมสงสอนแกบตรไดดไปดวย (ศภาศร การกาญจน, 2540 : 32) ซงจะสามารถปองกนปญหาเกยวกบเพศทอาจเกดกบบตรสาวได อยางไรกตามผลการวจย กระบวนการการใหความรทางเพศในสงคมไทย เรองเพศเปนเรองทสวนใหญรสกวาเปนเรองเรนลบ เปนเรองทปกปด ยงไมสมควรนามาพดในทสาธารณะ (เกษมศร อศวศรพงศธร, 2552 : บทคดยอ) มารดาจะรสกกงวลวาการสอนเรองเพศยงไมเหมาะสมกบวยของบตร จงมกจะรอใหบตรสาวมความพรอมกอน ซงบางครงกอาจจะสายเกนไป ซงในทางปฏบต มารดาสามารถ ใหความรเรองนเหมอนกบการพดคยในเรองอนทวไป โดยใหขอมลทเหมาะสมกบวยของลก ดงนนขอคนพบนจงสะทอนใหเหนวาการใหความรของมารดาในเรองนยงไมมคณภาพเทาทควร ผวจย ในฐานะพยาบาลเวชปฏบตชมชน ทมหนาทดแลสขภาพอนามยของสมาชกในครอบครว ซงในเขตอาเภอบานแพว จงหวดสมทรสาคร คนพบสงทเปนมปญหาของการเปนแมวยรน ทยงไมมความพรอมในการตงครรภและมแนวโนมการเพมขนของปญหาเหลาน ผวจยจงสนใจศกษาปจจยทมผลตอ การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน เพอเปนแนวทางในการจดโครงการสงเสรมศกยภาพของมารดา ในการอบรม ดแล บตรสาววยรนตอนตนเกยวกบสขภาพดานอนามยเจรญพนธ ซงจะนาไปสการสงเสรมใหเดกหญงวยรนมพฤตกรรมทางเพศทเหมาะสม และลดปญหาทางเพศของเดกหญงวยรน เพอเปนการปองกนปญหาตางๆ ทจะเกดกบวยรนหญง ตอไป คาถามของการวจย 1. การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตนเปนอยางไร

5

2. ระดบการศกษา อาชพของมารดา จานวนบตรสาว รปแบบการอบรมเลยงด สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธและเจตคตคตตอเรองอนามย เจรญพนธของมารดา มความสมพนธกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตนหรอไม อยางไร 3. ระดบการศกษา อาชพของมารดา จานวนบตรสาว รปแบบการอบรมเลยงด สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธและเจตคตคตตอเรองอนามยเจรญพนธของมารดา สามารถรวมกนทานายความผนแปรของการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตนไดหรอไม อยางไร วตถประสงคของการวจย 1. ศกษาการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน 2. ศกษาความสมพนธระหวาง ระดบการศกษาและอาชพของมารดา จานวนบตรสาว รปแบบการอบรมเลยงด สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธและเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธของมารดา กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา ทมบตรสาววยรนตอนตน 3. ศกษาอานาจทานายของ ระดบการศกษาและอาชพของมารดา จานวนบตรสาว รปแบบการอบรมเลยงด สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธและเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธของมารดา ตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน สมมตฐานการวจย 1. ระดบการศกษาและอาชพของมารดา จานวนบตรสาว รปแบบการอบรมเลยงด สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธและเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธของมารดา มความสมพนธกบ การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน

6

2. ระดบการศกษาและอาชพของมารดา จานวนบตรสาว รปแบบการอบรมเลยงด สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธและเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธของมารดา สามารถรวมกนทานายความผนแปรของ การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตนได กรอบแนวคดในการวจย ฟรดแมน (Friedmen, 2003 : 9 - 10) กลาววา ครอบครวเปนหนวยสงคมทเลกทสดทตองปฏบตตามบทบาทหนาทความรบผดชอบตามความคาดหวงของสงคม ขนบธรรมเนยมประเพณในการดแลใหสมาชกครอบครวมความเขมแขงมภาวะสขภาพครอบครวทด เพอความอยรอดของครอบครว ครอบครวจะมการเตบโตและพฒนาการตามระยะเวลา สาหรบครอบครวทมสมาชกเปนเดกหญงวยรนตอนตน ซงเปนวยทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวจากความเปนเดกสความเปนผใหญ ตองเผชญกบความเสยงตอการเกดปญหาทเกยวของกบภาวการณเจรญพนธ จงนบเปนภาวะวกฤตอยางหนงตามพฒนาการของครอบครว ครอบครวจงตองทาหนาทเฝาระวงและเตรยมความพรอมกบปญหาตางๆ ทอาจจะเกดขนโดยการอบรม สงสอน ดแลเดกหญงวยรนตอนตนเกยวกบอนามยเจรญพนธ เพอใหบตรสาวเรยนรคานยม แบบแผนความประพฤตทางเพศ และสขอนามยทางเพศทเหมาะสม สามารถดแลตนเองและดาเนนชวตในสงคมไดอยางปกตสข ครอบครวสวนใหญจะมอบหมายใหมารดาเปนผมบทบาทหลกในการใหความรเกยวกบอนามยเจรญพนธแกบตรสาว เนองจากเปนเพศเดยวกนทาใหบตรสาวไววางใจทจะเปดเผยพดคยในเรองตางๆ ไดโดยเฉพาะเรองเพศ อยางไรกตาม จากการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบปจจยสวนบคคลทสงผลตอบทบาทของมารดาในการใหความรเรองอนามยเจรญพนธแกบตร พบวา กลมตวอยางทมการศกษานอยจะเปนกลมทมบทบาทในการใหความรเรองเพศศกษาคอนขางนอย (ปรย นวมาลา, 2552 : บทคดยอ ; กลชล ภมรนทร, 2532 : บทคดยอ) อาชพมความสมพนธกบการปฏบตในการใหคาแนะนาเกยวกบเพศศกษา (สมสมย โครตชม, 2546 : บทคดยอ) และยงพบวาจานวนบตรสาวในครอบครวมความสมพนธทางบวกกบการใหความรเรองเพศของมารดา (มลจนทร เกยรสงวร, 2542 : บทคดยอ) นอกจากน จากการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบปจจยอน ทสงผลตอบทบาทของมารดาในการใหความรเรองอนามยเจรญพนธแกบตร พบวา ปจจยดานเจตคตอนามยเจรญพนธมความสมพนธกบการสอนบตรของบดามารดา (ปรย นวมาลา, 2552 : บทคดยอ ; สมสมย โคตรชม, 2546 : บทคดยอ) ปจจยดานรปแบบอบรมเลยงดมความสมพนธกบการสอน

7

เพศศกษาโดย วธการอบรมเลยงดบตรของบดามารดามความสมพนธกบการสอนเพศศกษาของบดามารดา (สมสมย โครตชม, 2546 : บทคดยอ) และการเลยงลกแบบปลอยปละละเลยมความสมพนธทางลบกบการสอนเพศศกษาแกบตรสาว (ศภาศร การการญน, 2540 : บทคดยอ) ปจจยทางดานสมพนธภาพในครอบครวมความสมพนธทางบวกกบการใหความรเรองเพศของมารดา (มลจนทร เกยรตสงวร, 2542 : บทคดยอ) ปจจยดานความรของมารดาเกยวกบเรองอนามยเจรญพนธ นบเปนปจจยทจะทาใหมารดาเกดความมนใจทจะสอนบตรใหไดรบความรทถกตอง จากงานวจยของ สมสมย โครตชม (2546 : บทคดยอ) พบวา ความรเรองเพศศกษามความสมพนธกบการสอนเรองเพศศกษาของบดามารดา จากแนวคดทฤษฎของฟรดแมน (Friedman, 2003) และจากการทบทวนวรรณกรรมงานวจยทเกยวของกบการใหความรเกยวกบอนามยเจรญพนธ ทาใหผวจยไดแนวทางในการกาหนดกรอบแนวคดในการวจยครงนกลาวคอ ปจจยทมความสมพนธและสามารถทานายการใหความรเกยวกบอนามยเจรญพนธของมารดาแกบตรสาว ประกอบดวย ปจจยสวนบคคล ไดแก อาชพของมารดา จานวนบตรสาว การศกษาของมารดา สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว รปแบบอบรมเลยงดและเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ ดงแสดงในแผนภาพท 1

แผนภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

- ระดบการศกษา - อาชพ - จานวนบตรสาว

- รปแบบการอบรมเลยงด

- สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว

การใหความรเรองอนามยเจรญพนธ

- ความรเรองอนามยเจรญพนธ

- เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ

8

ขอบเขตการศกษา การวจยครงนเปนการศกษาถง ปจจยทมผลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาวเปนนกเรยนหญงอายระหวาง 10 - 13 ป และกาลงศกษาอย ชนประถมศกษาปท 4 - 6 ของอาเภอบานแพว จงหวดสมทรสาคร สงกดสานกงานกรมสามญศกษา เกบรวบรวมขอมลในภาคการศกษาท 1 ปการศกษา 2551 ตงแตวนท 10 สงหาคม พ.ศ. 2551 ถง วนท 2 กนยายน พ.ศ. 2551 นยามตวแปร การใหความรเรองอนามยเจรญพนธ หมายถง กจกรรมทมารดาแสดงออกดวยการพดคยหรอแนะนาบตรสาววยรนตอนตนเกยวกบสขอนามยของเพศหญงและการมพฤตกรรมทางเพศทเหมาะสม ประเมนโดยใชแบบสอบถามการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา ซงผวจยดดแปลงจาก ศภาศร การกาญจน (2540 : 132) รปแบบการอบรมเลยงด หมายถง การรบรหรอความรสกของมารดาเกยวกบวธการอบรม เลยงด สงสอน บตรสาววยรนตอนตนในเรองตางๆเกยวกบการดาเนนชวต รปแบบการอบรมเลยงดแบงเปน4รปแบบ ไดแก รปแบบการอบรมเลยงดแบบประชาธปไตย แบบเขมงวดกวดขน แบบปลอยปละละเลย แบบผสม ประเมนโดยใชแบบสอบถามเกยวกบรปแบบการอบรมเลยงด ซงผวจยดดแปลงจาก นชลดา โรจนประภาพรรณ (2541 : 149 - 151) สมพนธภาพระหวางมารดากบบตร หมายถง การรบรหรอความรสกของมารดาและบตรทมตอกนอยางปรองดองผกพนรกใคร ใหความชวยเหลอซงกนและกน มการแสดงออกของปฏกรยาการกระทา อารมณระหวางมารดาและบตร ประเมนโดยใชแบบสอบถามเกยวกบความสมพนธระหวางสมพนธภาพในครอบครว การอบรมเลยงดของมารดา กบความรสกมคณคาในตนเอง ของวยรนตอนตน ซงผวจยดดแปลงจาก นชลดา โรจนประภาพรรณ (2541 : 149 - 151) ความรเรองอนามยเจรญพนธ หมายถง ความเขาใจทถกตองของมารดาเกยวกบเรองสขอนามยของเพศหญง ทใชในการสงสอน การใหคาปรกษาเพอใหเกดความรความเขาใจในเนอหาทครอบคลมดานตางๆ ไดแก ดานรางกาย จตวทยา สงคมวทยา สขอนามย ประเมนโดยใชแบบสอบถามความรเรองเพศศกษา ซงผวจยดดแปลงจาก มลจนทร เกยรตสงวร (2542 : 160 - 162)

9

เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ หมายถง ความเชอ ความคดเหนของมารดาตอเรองสขอนามยของเพศหญง โดยครอบคลมเนอหาตางๆ ไดแก การเปลยนแปลงดานสรระ การเปลยนแปลงดานจตใจ สมพนธภาพระหวางเพศ การคบเพอนตางเพศโประเมนโดยใช แบบสอบถามเกยวกบ อตมโนทศนเจตคตตอบทบาททางเพศ ซงผวจยดดแปลงจาก โสภาพรรณ เวยงเพม (2541 : 123) ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ไดปจจยทมผลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรน อนเปนแนวทางในการปองกนการเกดปญหาทางเพศของเดกวยรนหญง ทมารดาตองมการเตรยมความพรอมกอนการเขาสวยรนของบตรสาว

2. เพอเปนแนวทาง สาหรบหนวยงานผทเกยวของในการใหความรเรองอนามยเจรญพนธกบวยรนหรอกาหนดนโยบายตลอดจนกลวธตางๆ เพอใหสามารถปองกนการเกดปญหาทางเพศของวยรนหญง

บทท 2

ทบทวนวรรณกรรม

ในการศกษาเรอง ปจจยทมผลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน ผวจยไดศกษาแนวคด ทฤษฎ งานวจยและเอกสารตางๆทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการศกษา และมหวขอดงน 1. พฒนาการและอนามยเจรญพนธวยรนหญง 2. ทฤษฎครอบครว 3. ปจจยทมอทธพลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ 1. พฒนาการและอนามยเจรญพนธวยรนหญง ความหมายของวยรน พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2525 ใหความหมาย วยรน คอ เปนวยทมอายประมาณ 13 - 19 ป (ราชบณฑตยสถาน, 2542 : 1062) องคการอนามยโลก (World Health Organization, 1993 : 1) ไดใหความหมายของวยรนไวดงน 1. เปนชวงอายทมการเปลยนแปลงทางรางกายในลกษณะทพรอมจะมเพศสมพนธได 2. เปนระยะทมการพฒนาดานจตใจ จากเดกไปสความเปนผใหญ 3. เปนระยะทมการเปลยนแปลงจากสภาพทตองการพงพาทางเศรษฐกจ ไปสภาวะทตองรบผดชอบและพงพาตนเอง

11

จากความหมายของวยรนทกลาวมาน สรปไดวา วยรนเปนวยทมการเปลยนแปลงจากความเดกไปสความเปนผใหญทงทางดานรางกาย จตใจ สงคมและอารมณ การเปลยนแปลงในดานตางๆ ทเกดขน ทาใหตองมการปรบตวกบสงใหมทเกดขน การแบงระยะของวยรน ระยะของวยรนมผแบงไวหลายลกษณะ คอ วนดดา ปยะศลป (2540 : 123 ) แบงระยะวยรนออกเปน 3 ระยะ ดงน 1. วยแรกรน อาย 10 - 13 ป 2. วยรนตอนกลาง อาย 14 - 16 ป 3. วยรนตอนปลาย อาย 17 - 19 ป นสตน (Nienstein, 2002 : 48) ไดแบงชวงพฒนาการวยรนไดเปน 3 ระยะคอ 1. วยรนตอนตน (Early adolescent) เดกหญงจะเรมเขาสวยรนกอนเดกชาย โดยจะเขาสชวงอาย วยรนตอนตน ระหวาง 10 - 13 ป เปนชวงทรางกายมการเจรญเตบโตและพฒนาการทสมบรณมากขน 2. วยรนตอนกลาง (Middle adolescent) จะมอายระหวาง 14 - 17 ป ในระยะนจะมการเปลยนแปลงดานรางกายนอยลงแตจะเพมทางดานเจตคต และความรสกนกคด ในลกษณะทคอยเปนคอยไป 3. วยรนตอนปลาย (Late adolescent) จะมอายระหวาง 18 - 20 ป เปนระยะทพฒนาการดานตางๆ เขาส วฒภาวะสมบรณแบบพฒนาการดานอารมณ ความรสกนกคดและสตปญญา จะเจรญเตบโตอยางเตมท วยนจะมความพยายามทจะปรบตวใหเขากบสงคมและพยายามตดสนใจเรองตางๆ ดวยตนเอง วระพล จนทรดยง และคณะ (2548 : 376) กลาววา ระยะของวยรนแบงออกเปน 3 ระยะ 1. วยรนระยะตอนตน (Early adolescent) หมายถง วยรนทมอายตงแต 11 - 14 ป 2. วยรนระยะตอนกลาง (Middle adolescent) หมายถง วยรนทมอายตงแต 15 - 17 ป 3. วยรนระยะตอนปลาย (Late adolescent) หมายถง วยรนทมอายตงแต 18 ป แตนอยกวา 20 ป สรปไดวา มการแบงชวงอายของวยรนไวมากมาย ซงเปนเรองยากทจะสรปชวงอายของวยรนไดตายตว เนองจากสภาพสงคมและสงแวดลอม ในการศกษาครงน เปนการศกษาในกลม

12

วยรนอายระหวาง 10 - 13 ป ซงเปนเดกทเรมมพฒนาการดานตางๆ ทชดเจนจากวยเดกสวยรนตอนตน พฒนาการของวยรนหญง เปนวยทมพฒนาการทแตกตางจากวยเดกทผานมาชดเจน ซงเปนผลทาจากการทางานของตอมไรทอ สงผลใหวยรนหญงมการเปลยนแปลงทงดานรางกาย ดานอารมณ และดานสงคม ดงรายละเอยดตอไปน 1. พฒนาการดานรางกาย การเจรญเตบโตและพฒนาการของวยรนหญงจะเรวกวาวยรนชายประมาณ 1-2 ป ในชวงวยรนตอนตน รางกายจะเจรญเตบโตอยางรวดเรว และจะลดอตราการเจรญเตบโตเมอเขาสระยะวยรนตอนกลาง ความสงมกจะคงทตงแตชวงวยรนตอนกลาง ในระยะวยรนนจะมลกษณะทางเพศหญงขนเรอยๆ เนอจะนมไมแขงเหมอนผชาย มสวมขนขนบรเวณอวยวะเพศ และหวเหนา มขนรกแร สะโพกผายออกหรอใหญขน เตานมเจรญเตบโตขน เสยงจะเลกแหลม แตบางคนกอาจเสยงหาว สาหรบการเปลยนแปลงภายในนนตอมเพศจะหลงฮอรโมนออกมากระตนใหรงไขตกไขออกมาเดอนละ 1 ฟอง สลบขางซายและขวา รงไขเจรญเตบโตเตมทชวง มประจาเดอนหรอระด (ปรชา ไวยโภคา, 2544 : 48) พฒนาการทางเพศของวยรนหญง อวยวะเพศท งภายนอกและภายในจะเจรญเตบโตอยางรวดเรว ระยะวยรนนจะมประจาเดอนหรอระดขาวแลว รงไขเจรญขนอยางรวดเรว มไขตกและพรอมทจะมบตรได วยรนหญงบางคนอาจรจกการจนตนาการทางเพศ และบางคนจะมความตองการทางเพศในบางเวลาหรอบางโอกาส วยนจะมความสนใจเพศตรงขาม (ปรชา ไวยโภคา, 2544 : 41) การเจรญเตบโตของตอมเพศและอวยวะเพศ เมอเขาสวยหนมสาวจะพบวามการเจรญโตของมดลกในหญงและลกอณฑะในชาย แตรงไขของหญงมอตราการเตบโตชากวา ระบบสบพนธของหญงประกอบดวย มดลก รงไข ชองคลอด อวยวะเพศภายนอก การเตบโตของมดลกและรงไข มดลกประกอบดวยสวนสาคญ 3 สวนดวยกน คอ สวนลาตวของมดลก (Body) ปากมดลก (Cervix) และโพรงมดลก การเตบโตของมดลกจากเดมในวยเดกทมขนาดของลาตวของมดลก

13

มขนาดเมอเทยบกบปากมดลกเปนอตราสวน 1 : 1 เปนอตราสวน 2 : 1 มดลกโตขนและยาวขนมาก ขนาดของรงไขโตขนมากเชนเดยวกน สวนของลาตวของมดลกมการเตบโตมากกวาสวนอน เยอบมดลก (Endometrium) เปนเนอเยอบางๆ อยภายในมดลก จะหนาขนมาก เยอบมดลกมเซลลหลายชนทเตบโตจากชนลางเลอนมา ชนผวเปนเซลลทโตเตมท กบมตอมเลกๆแทรกอยดวย และมการเปลยนแปลงตามรอบเดอนทกๆเดอน ชนนอกของมดลกเปนชนกลามเนอตอเนองจากปากมดลก กลามเนอจะยาวและหนาขนมากในวยรนและเปนกลามเนอทแขงแรงและมสมรรถภาพทจะยด ขยายและหดตวบบตวในกระบวนการตงครรภ และคลอดบตรของหญงเมอวยรนนนเตบโตเขาสวยเจรญพนธ การมประจาเดอนครงแรก (Menarche) การมประจาเดอนครงแรกโดยทวไปมกเรมในเดกสาวอายประมาณ 13 ป หรอเกดภายหลงการเรมมการเจรญของเตานมแลว 2 ป การมประจาเดอนครงแรกมความสมพนธกบนาหนกตว และปรมาณของไขมนดวย คอ รางกายจะตองมปรมาณไขมนในรางกายเพยงพอ จงจะสามารถชกนาใหมประจาเดอนได การมประจาเดอนครงแรกอาจเรวหรอชาในชวงระหวางอาย 9 - 17 ป แตกตางกนไปในแตละบคคล (Tanner อางในพรรณพไล ศรอาภรณ, 2537 : 54 - 55) เดกสาวจะมประจาเดอนครงแรกเมอเตานมเจรญถงขนท 3 และเรมมการเจรญของขนทอวยวะเพศ แตกพบ ไดเพยงรอยละ 35 เทานน ทงนเปนผลทเกยวของกบเชอชาต กรรมพนธ ฐานะเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมทมผลทางออมตอสภาพความเปนอยและภาวะสขภาพอนามย ซงเปนทนาสงเกตวาในประเทศทพฒนาแลว อายเฉลยของการมประจาเดอนครงแรกจะลดลง 0.4 ป ในทก 10 ป ปจจบนอายเฉลยของการมระดครงแรกในประเทศสหรฐอเมรกาประมาณ 12.7 ป สาหรบประเทศไทยอายเฉลยประมาณ 13 ป ในระยะ 1 - 2 ปแรกของการมประจาเดอน อาจเกดประจาเดอนชนดไมมการ ตกไข (Anovulatory menstruation) ซงถอเปนสงปกต เนองจากการทาหนาทระหวางฮยโปธาลามส (Hypothalamus) ตอมพตอทารยสวนหนา (Anterior Pituitary Gland) และรงไขยงประสานกนไมดพอ นอกจากนความเครยดทเกดขนในวยสาว ความเหนอยลา นาหนกตวทเปลยนแปลง มผลใหเดกสาวมประจาเดอนในชวงปแรกมานอยหรอมประจาเดอนไมสมาเสมอได การมประจาเดอนอาจทาใหเกดอาการปวดทองไดเนองจาก มดลกมการบบรดตวเพอ ขบเลอดออกมา เมอมอาการปวดทองระหวางมประจาเดอนใหรบประทานยาแกปวดหรอใชกระเปาน ารอนประคบหนาทองและนอนพก การเดนเลนหรออกกาลงกายเบาๆ ชวงมประจาเดอนชวยลดอาการปวดได ในระหวางการมประจาเดอนตองรกษาความสะอาดของอวยวะเพศดงน 1. อาบน าและฟอกสบลางดวยน าธรรมดา ซบใหแหง แตไมจาเปนตองใชน ายาฆาเชอ สอดลางชองคลอดแตอยางใด

14

2. ใชผาอนามยและเปลยนบอยๆ เพอใหรสกสบายตว และลดการหมกหมมอาจกอใหเกดแบคทเรย 3. ในขณะมประจาเดอน ไมควรวายน าในสระหรอลาคลองเพราะอาจตดเชอได เนองจากปากชองคลอดจะเปดเลกนอยในระหวางทมประจาเดอน 4. การมเพศสมพนธระหวางมประจาเดอนทาใหตดเชอไดงายขน (อไร อภยจรรตน, 2552 : 16 - 17) เดกวยสาวจะมประจาเดอนครงแรกทเกดขนในอายทสมควรนนขนอยกบระบบตาง ๆ ของอวยวะในรางกาย โดยเฉพาะระบบตอมไรทอทจะตองทางาน สอดคลองกนไดอยางสมดลและเปนปกต การมมดลกและชองคลอดทปกต และยงมปจจยหลายอยางทมผลตอการมประจาเดอนครงแรก เชน การมภาวะโภชนาการทด มการนอนหลบพกผอนอยางเพยงพอ และมการออกกาลงกายอยางเหมาะสม พฒนาการของเตานม วยรนหญงจะเรมการเตบโตของเตานมเมออาย 10 – 11 ป การเตบโตนเกดขนจากการกระตนของฮอรโมนเอสโตรเจน ทาใหตอมเตานมขยาย เดกบางคนจะรสกเจบ พฒนาการของขน - ขนรกแรจะเรมขนเมออายประมาณ 11 ป และขนเตมทแบบผใหญเมออาย 15 ป - ขนบรเวณหวเหนา ใชเวลา 3 ป จะขนเตมทแบบผใหญ สรปไดวา วยรนหญงมโอกาสเสยงตอการเกดปญหาเกยวกบอนามยเจรญพนธ มากกวาเดกชาย เนองจากเดกวยรนหญงจะเรมเขาสวยรนเรวกวาเดกชายประมาณ 1 - 2 ป ซงถอวาเปนวย ทมวฒภาวะนอย ขาดทกษะชวตในการจดการกบความตองการทางเพศ มความรเทาไมถงการณ ไมสามรถและควบคมตนเองได มารดาเปนผทใกลชดบตรสาวมากทสด ควรทจะมบทบาทในการใหความรกบบตรสาววยรนตอนตนเพอปองกนปญหากบวยรนสาว จากการพฒนาการทเปนไปตามธรรมชาตของวยรน ทาใหตองมการตงรบกบความเปลยนแปลงในดานตางๆทเกดขนของวยรน โดยเฉพาะวยรนหญงทมการเปลยนแปลงดานรางกายอยางชดเจนเมอเขาสความเปนวยรน วยนจงควรไดรบคาแนะนา ความร การปฏบตตนอยางถกตองและเหมาะสมจากผทใกลชด และเดกวยนใหความไววางใจเปนอยางด มฉะนน การไมมความชดเจน และการปองกนตวเมอเกดการเปลยนแปลงน อาจนาไปสปญหาดานสขภาวะทางเพศ ตามมาได

15

การปฏบตตนเกยวกบอนามยเจรญพนธของวยรนเพอใหมสขอนามยทางเพศ ทเหมาะสม วยรนเปนชวงวยของการเปลยนแปลงทางเพศ ดงนนเพอใหมสขอนามยทางเพศ ทสมบรณ วยรนจงควรปฏบตตนเกยวกบอนามยเจรญพนธ ดงน 1. สรางเสรมความรความเขาใจทถกตองเกยวกบเรองเพศ โดยเฉพาะเรองการเปลยนแปลงในเรองเพศ 2. ดแลรกษาสขภาพทางกายใหสะอาดถกสขอนามยอยเสมอ และใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงทเกดขน โดยเฉพาะเรองการทาความสะอาดของอวยวะสบพนธ 3. ไมวตกกงวลเกยวกบการเปลยนแปลงทางเพศมากเกนไป ยอมรบวาการเปลยนแปลงทเกดขนเปนเรองธรรมชาต เพยงแตตองมการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพใหถกตอง 4. แสดงออกทางเพศอยางเหมาะสมกบเพศ และวยของตน ไมใชตวเองเปนเครองทดลองทางเพศ 5. ฝกควบคมอารมณและความรสกถงความตองการทางเพศ พรอมทงสามารถจดการกบอารมณทางเพศไดอยางเหมาะสมกบเพศ และวยของตน จงกลาวไดวา การปฏบตเกยวกบอนามยเจรญพนธของวยรน ซงเปนชวงวยของการเปลยนแปลงทางเพศนน ตองปฏบตอยางถกตองท งทางรางกาย คอ การดแลรกษาสขภาพใหแขงแรงอยเสมอ รกษาความสะอาดของรางกายโดยเฉพาะอวยวะสบพนธ ควบคไปกบการรกษาสขภาพทางดานจตใจและอารมณ การแสดงออกทางเพศทเหมาะสมกบเพศและวย และสอดคลองกบขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมอนดของสงคมไทย (เรณมาศ มาอน, 2550 : 49 - 50) 2. พฒนาการดานอารมณ เปนชวงทสามารถเหนลกษณะของอารมณชดเจนขน เชน อารมณรก ชอบ โกรธ เกลยด หลงใหล สบสน และหงดหงด เปนตน วยรนสวนใหญจะมอารมณรนแรง ออนไหว และเปลยนแปลงงาย (วนดดา ปยะศลป, 2540 : 45) อารมณทเกดกบเดกวยรนนนมทกประเภท อาท ไมวาอารมณประเภทใดมกมความรนแรง ออนไหวงาย เปลยนแปลงงาย ควบคมอารมณยงไมด อาจมอารมณเกบกด มนใจสง และอาจเกดความไมแนใจ เหนแกตว เหนอกเหนใจผอนเปนพเศษ เอาแตใจตนเอง เปนเพราะลกษณะอารมณของเดกวยรนเปนเชนน บคคลตางวยจงตองใชความอดทนมากเพอจะเขาใจและสรางความสมพนธกบวยรน เนองจากเขากบบคคลตางวยยากเดกวยรนจงเกาะกลมกนไดดมากเปนพเศษกวาวยอนๆ เพราะเขาใจและยอมรบกนและกนไดงายอยางไรกด เดกวยรนทมพฒนาการในวยทผานมาดวยด ปรบตวไดด กไมจาเปนวาตองมสภาพ

16

ของอารมณทสบสนหรอมลกษณะเปนพายบแคมหรอถามกเปนชวงสนและไมรนแรง (ศรเรอน แกวกงวาล, 2545 : 336) 3. พฒนาการดานสงคม เดกใหความสาคญกบเพอรวมวยมากกวาในระยะวยเดกตอนกลาง เดกรวมกลมกนไดนานแนนแฟน และผกพนกบเพอนในกลมมากขน กลมของเดกไมมเฉพาะเพอนเพศเดยวกนเทานน แตมเพอนตางเพศเขามาสมทบดวย เดกทสามารถเขากลมไดและมกลมในระยะวยเดกตอนกลางจะเขากบกลมและมชวตทางสงคมทสนกสนานไดดกวาเดกทไมมพฒนาการดงกลาว ในชวงวยทผานมา เดกเรมลดความเอาใจใสกบบคคลตางวยไมวาเปนผใหญหรอเดกกวา ระยะนจงเรมตนชวตกลมทแทจรง (Gang age) การเปลยนแปลงทางกายอยางรวดเรวและมากมายเปนแรงกระตนใหเดกรวมกลมเพราะสามารถรวมสขรวมทกขแกไขและเขาใจปญหาของกนและกนดกวาคนตางวยซงมความคบของใจตางกน กลมยงสนองความตองการทางสงคมดานตางๆ ซงเดกตองการมากในระยะน เชน การเปนบคคลสาคญ การตอตานผมอานาจ การหนสภาพของบาน ฯลฯ เมอเดกรวมกลมเดกจะสรางกฎระเบยบ ภาษา ประเพณประจากลม เพอใชเฉพาะสมาชกของกลมเทานน และสมาชกในกลมทกคนจาตองประพฤตปฏบตตาม มฉะนนแลวอาจหมดสภาพการเปนสมาชก และตองการหากลมใหมตอไปอก (ศรเรอน แกวกงวาล, 2545 : 337 - 338) 4. พฒนาการดานสตปญญา วยรนมพฒนาการดานนอยางมาก โดยมพฒนาการอยางรวดเรวในวยรนตอนตน และเจรญสงสดเมออาย 16 ป แลวคอยๆลดลง หลงจากอาย 19 - 20 ป วยรนชอบเรยนรจากวธลองผดลองถก จงเปนวธทสาคญททาใหไดพบปญหาไดคดวธแกไขปญหาจนกวาจะไดเปนทพอใจ วยรนมความกระตอรอรน มความสามารถเพมขนหลายอยาง สามารถใชความคดอยางมเหตผลแสดงความสามารถในการอภปรายแสดงความคดเหนรวมกบผอน ไดรจกสงเกตความรสกของคนอน และรจกปรบตว (สชา จนทรเอม, 2540 : 67) มสมาธในการทางานไดนานมากขนกวาเดม มความคดสรางสรรค รจกคดวางแผนการอนาคต มอารมณมนคง กลาสปญหา (ศรเรอน แกวกงวาล, 2545 : 352) อนามยเจรญพนธของเพศหญง ความหมาย อนามยเจรญเจรญพนธ (Reproductive health) หมายถง ภาวะความสมบรณของรางกายและจตใจ ทเปนผลสมฤทธอนเกดกระบวนการและหนาทของการเจรญพนธทสมบรณของชวต

17

ซงทาใหเขาเหลานนมชวต อยในสงคมอยางมความสข (กองการวางแผนครอบครวและประชากร,กรมอนามย, 2540 : 20) อนามยเจรญเจรญพนธ (Reproductive health) หมายถง การทเกดความพงพอใจในการมความสมพนธทางเพศทปลอดภย มความสามารถมบตรได สามารถควบคมภาวะเจรญพนธของตนเอง โดยมความอสระในการตดสนใจในจานวนบตรและระยะหางของบตรของตนเองได ทงชายและหญงมสวนในการรบรขอมลขาวสารและเขาถงบรการวางแผนครอบครว โดยสามารถใชวธการคมกาเนดทปลอดภยมประสทธภาพ คาใชจายพอสมควรและเปนทยอมรบ รวมท งมทางเลอกอนสาหรบการควบคมภาวะเจรญพนธทไมผดกฎหมาย นอกจากนนยงมสทธในการเขาถงบรการสาธารณสขทเหมาะสมเพอสงเสรมใหเพศหญงมการตงครรภและคลอดอยางปลอดภย ไดทารกทมสขภาพสมบรณแขงแรง (WHO, 1997 : 7 ) นโยบายอนามยเจรญพนธในประเทศไทย สาหรบประเทศไทย กองวางแผนครอบครวและประชากรกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ไดกาหนดนโยบายอนามยเจรญพนธในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 8 (พ.ศ. 2540 - 2544) ไวดงนคอ นโยบายอนามยเจรญพนธ คอ คนไทยทกคนท งชายและหญง ทกกลมอายจะตองมอนามยเจรญพนธทสมบรณ มภาวการณเจรญพนธทด มการวางแผนมบตรอยางเหมาะสม เดก เยาวชน ผทอยในวยแรงงานและผสงอายจะตองไดรบการสงเสรมและพฒนาใหมสขภาพอนามยทด เพอใหทกๆคน มครอบครวทอบอนมความเสมอภาคและมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ของสงคมอยางเทาเทยมกน กระทรวงสาธารณสข ไดกาหนดนโยบายและยทธศาสตรการพฒนาอนามยการเจรญพนธแหงชาต ฉบบท 1 (พ.ศ.2553 – 2557) ไวดงนคอ อนามยการเจรญพนธ เปนการพฒนาประชากรซงเนนดานคณภาพการเจรญพนธทครอบคลม สขภาพทางเพศทงดานกาย จต และสงคม เพศ เพศมต พฤตกรรมทางเพศ บทบาทชายหญง ในสงคม ทกวยตงแตปฏสนธจนถงสงอายใหมความสมบรณ การดแลอนามยเจรญพนธ ควรประกอบดวย 1. การใหคาปรกษาการเผยแพรประชาสมพนธและการใหบรการเรองวางแผนครอบครว 2. การเผยแพรประชาวสมพนธ และการใหบรการดแลกอนคลอด การคลอดทปลอดภย การดแลหลงคลอด การเลยงลกดวยนมแม การดแลสขภาพสตรและทารก

18

3. การปองกนและรกษาภาวะมบตรยาก 4. การปองกนการแทง และการดแลหลงแทง 5. การปองกนและรกษาการตดเชอ และภาวะผดปกตอนๆ ในระบบสบพนธรวมทงโรคตดตอทางเพศและโรคเอดส 6. การสงเสรมความเสมอภาคดานเดกและเยาวชน 7. การใหคาปรกษาเผยแพรใหความรใหขอมลอยางเหมาะสมในเรองเพศศกษา อนามยเจรญพนธ และการเปนพอแมทรบผดชอบ 8. การสงเสรมสขภาพกายและสขภาพจตแกหญงวยหมดประจาเดอน และผสงอาย องคประกอบของอนามยเจรญพนธ ปรชา ไวยโภคา (2544 : 78 - 86) ไดแบงองคประกอบของอนามยเจรญพนธท งสน 10 องคประกอบดงน 1. อนามยวยรน หมายถง วทยาการแขนงหนงทวาดวยหลกในการบารง ปองกน สงเสรมและดารงไวซงสขภาพทดของบคคล เพอใหสามารถนาไปใชในการดารงชวตใหมความสขสมบรณตลอดชวต ซงจะตองมอนามยหลายๆ ดานดวยกน จงจะทาใหมความสขตลอดชวต สาหรบอนามยดานตางๆ มดงน 1.1 อนามยเกยวกบน าหนกของรางกาย วยรนควรดแลน าหนกของรางกายใหสมพนธกบสวนสง อยาปลอยใหอวนหรอผอมจนเกนไป 1.2 อนามยเกยวกบทรวดทรวงของรางกาย วยรนควรจะรกษาทรวดทรวงใหดดสงางามทกอรยาบถ จะทาใหเปนคนทมบคลกภาพด ไมวาจะกรกยาการนง การยน การเดน เปนตน 1.3 อนามยเกยวกบอาหาร วยรนควรรบประทานอาหารทมประโยชนครบทง 5 หม และไดรบสารอาหารครบถวนในแตละวน ดวยปรมาณทพอเพยงกบความตองการของรางกาย 1.4 อนามยเกยวกบอวยวะของรางกาย วยรนควรจะรกษาอนามยเกยวกบอวยวะตางๆ ของรางกายเชน ผวหนง ศรษะ เลบ ฟน เปนตน เพอจะทาใหสขภาพโดยรวมดขน 1.5 อนามยทางเพศ วยรนควรจะดแลอนามยของอวยวะเพศตนเอง ในเรองของสขอนามยเกยวกบอวยวะสบพนธ ตลอดจนการควบคมและระบายอารมณทางเพศทถกตองเหมาะสม 2. การวางแผนครอบครว หมายถง การทสามภรรยาคหนงไดรวมกนวางแผนชวตค ของตนวาจะมบตรเมอใด จานวนกคน บตรแตละคนจะหางกนกป บางคอาจจะเลอกเพศของบตรตามทตองการดวย และเมอมลกเพยงพอแลวกตกลงกนวา ฝายหนงฝายใดจะทาหมนหรอไมทาหมน

19

แตใชวธการคมกาเนดแบบตางๆ ทงนกเพอทจะสามารถเลยงดบตรใหดทสด เทาทฐานะรายไดของครอบครวจะอานวยใหโดยทตนเองมความสขสบาย ไมเดอนรอน 3. อนามยแมและเดก เมอมการปฏสนธเกดขน สงทตามมากคอการตงครรภ เมอเกดการตงครรภจะปรากฏอาการประจาเดอนหยด และจะเกดอาการแพทอง เชน การคลนไส อาเจยน เวยนศรษะ ออนเพลย เบออาหารบางอยาง ระยะตอมาทองจะโต มการเปลยนแปลงทเตานมและหวนม ขณะทมารดาตงครรภ ควรเลอกรบประทานอาหารทมประโยชน 4. โรคเอดส ขณะนมเชอไวรสชนดหนง (HIV) ทกาลงระบาดทวโลก เชอนเขาสรางกายมนษยจะเขาไปทาลายเมดเลอดขาว จงทาใหเมดเลอดขาวในรางกายของเรามปรมาณลดลงเรอยๆ ในขณะทเชอไวรสนนจะเพมมากขนเรอยๆ เมดเลอดขาวซงเปนตวทาลายเชอโรคมนอยลง เราเรยกภาวะนวา ภมคมกนบกพรอง เมอสขภาพออนแอ โรคนถอวาเปนโรคทรายแรงคราชวตคนทวโลกเปนจานวนมาก ปจจบนยงไมมยารกษาใหหายได ผปวยโรคเอดสจะหมดหวง สนหวงในชวต เพราะมองเหนอนาคตอนใกลแลววาจะตองเสยชวต จงทาใหเสยทงสขภาพกายและสขภาพจต 5. โรคตดเชอในระบบอนามยเจรญพนธ โรคนชอเดมวา กามโรค (venereal) ซงจะตดกนโดยการมเพศสมพนธกบคนทตดเชอนนๆ ซงมหลายโรค ไดแก หนองใน ซฟลส เรม เปนตน ซงโรคตดเชอในระบบสบพนธดงกลาว ผปวยทเปนมกไมยอมเปดเผย เพราะเกดความอบอาย จงทาใหเสยสขภาพกายและสขภาพจต ดงนนควรหลกเลยงหรอมวธปองกนทถกตองเมอมเพศสมพนธทกครง 6. เพศศกษา มความหมายมากกวาการใหความรเกยวกบเรองเพศ เรองระบบสบพนธ และเรองเพศสมพนธเทานน แตเพศศกษาจะประกอบไปดวยความรหลายๆ ดาน เชน ความเปนมาของชวตตงแตการปฏสนธ การเจรญเตบโตและพฒนาการทางเพศ การวางแผนครอบครว การควบคมอารมณทางเพศ โรคตดตอทางเพศสมพนธ ในการสอนเพศศกษานนจะตองสอนทงทบาน ทโรงเรยน และทอนๆ สอนทงในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย กลาวคอ การสอนทบานโดยทบดามารดา ถอวาเปนนอกระบบการสอนในวชาสขศกษา นนถอวาเปนในระบบ สาหรบการทเดกศกษาจากเพอน จากสอตางๆ นนถอวาเปนตามอธยาศย ซงถาทบานและทโรงเรยนไมสอนเดกมกศกษาตามอธยาศยอยแลว เพราะเดกวยนจะมความอยากรอยากเหน และถาเปนวยรนยงมความตองการทจะรมาก ดงนน การสอนเพศศกษาจงเปนเรองทด และจะแกปญหาดานตางๆ เกยวกบเรองเพศไดเปนอยางด และดกวาการใหเดกไปเรยนรเอง 7. มะเรงระบบสบพนธ ทพบบอยเรยงตามลาดบ ไดแก มะเรงปากมดลก มะเรงรงไข มะเรงมดลก และมะเรงปากชองคลอด มะเรงพวกเหลานเกดขนไดกบสตรทกวย ทงทเปนโสดและแตงงานแลว มบตรหรอยงไมมบตร แตพบมากในชวงอายตงแต 35 ปขนไป มะเรงระบบสบพนธ

20

ของชายทพบบอย ไดแก มะเรงตอมลกหมาก มะเรงทองคชาต มกเปนกบผชายทมอายตงแต 50 ปขนไป วธการปองกนทดทสด คอ การไปรบการตรวจมะเรงทกป หรอทก 6 เดอน เพราะถาพบตงแตระยะเรมแรกจะสามารถรกษาหายได 8. การแทงและภาวะแทรกซอน ในขณะตงครรภ มารดาตองเอาใจใสสขภาพตนเองใหสมบรณ ทาจตใจใหราเรงแจมใส จะเปนผลดตอสขภาพของเดกดวย แตถามารดามความวตกกงวลเศราหมอง และมความทกขจะทาใหมารดาสขภาพไมดอาจทาใหแทงได นอกจากน การกระทบกระเทอนหกโหมทางานหนกๆ กอาจทาใหแทงไดเชนกน ผหญงบางรายเกดการตงครรภทไมพงประสงค เมอไมพรอมทจะเลยงบตร มกไปทาแทง แทจรงแลวการทาแทงยอมทาในบางกรณ เชน ถกขมขนแลวตงครรภ แพทยตรวจพบความผดปกตหรอไมสมบรณของทารกในครรภ เชน เปนโรคธาลสซเมยชนดรนแรง พการ ภาวะแทรกซอนอาจเกดจากการตดเชอหรอไปทาแทงกบแพทยเถอน ซงไมใชแพทยเฉพาะทาง อาจไดรบอนตรายถงชวต ซงในสงคมปจจบนมการทาแทงและเสยชวตมาก โดยเฉพาะการทาแทงดวยวธการขดมดลกและใชเครองดดเอาเดกออก จะทาใหมารดาเสยเลอดมากจนเกดอาการชอกและเสยชวตได 9. ภาวการณมบตรยาก ในกรณทชายและหญงเปนสามภรรยากน แลวไมมการตงครรภเกดขนภายในระยะเวลา 2 - 3 ป กรณนถอวาเปนภาวะทมบตรยาก ซงสาเหตของการมบตรยากนนอาจเกดไดทงฝายชายและฝายหญง 10. ภาวะหลงวยเจรญพนธและวยสงอาย ในวยนจะมการเปลยนแปลงทงดานรางกายและจตใจ วยทองจะอยในชวงอาย 45 - 60 ป วยสงอายเรมตงแตอาย ป 60 ป อนามยเจรญพนธทง 10 องคประกอบ มความสาคญตอการดาเนนชวตประจาวนของมนษยทกคน หากบคคลสามารถปฏบตตามหลกการของอนามยเจรญพนธอยางถกตองเหมาะสม จะทาใหบคคลนนมสขภาพชวตทด ปราศจากโรค 2. ทฤษฎครอบครว ฟรดแมน (2003 : 145) ใหความหมายของครอบครววา เปนกลมของบคคลทสมาชกมความสมพนธกนโดยสายเลอดหรอการรบเขาเปนบตรบญธรรม สมาชกอยรวมกนในครวเรอนเดยวกนหรอบรเวณเดยวกน มความสมพนธกนตามบทบาทและหนาท เชน เปนบดา เปนมารดา

21

เปนสาม เปนภรรยา เปนบตร ซงบคคลเหลานมกรอบวฒนธรรม ความเชอ ขนบธรรมเนยมประเพณของครอบครวรวมกน รปแบบของครอบครว ครอบครวเขามารบบรการดานสขภาพนนมหลากหลายรปแบบ มไดมแตครอบครวเดยวและครอบครวขยายเทานน ลกษณะของครอบครวตางๆ นจะเปนขอมลพนฐานสาหรบการศกษา และเขาใจความตองการของครอบครว รวมทงจะชถงภาวะเสยงตางๆ ทครอบครวรปแบบตางๆ เปนทนาสงเกตวาปจจบนมการเปลยนแปลงรปแบบครอบครว ทาใหมครอบครวรปแบบแปลกๆใหมๆ ทแตกตางจากรปแบบเดม (Nontraditionnal family forms) ดงตวอยางรายละเอยดซงไดจากการศกษาในซกโลกตะวนตก ดงน 1. รปแบบครอบครวแบบเดม 2. รปแบบครอบครวทแตกตางจากเดม โครงสรางครอบครว การทบคคลอยรวมกนมกมความสมพนธเชอมโยงกนเปนลกษณะโครงสราง ซงโครงสรางของครอบครวนนมความสาคญสาหรบการศกษาครอบครว เนองจากครอบครวเปนกลมบคคลทอยรวมกนในลกษณะพเศษ จงแบงบทบาทอานาจหนาท คานยม และมการสอสารสมพนธภาพคอนขางเฉพาะสาหรบกลมหรอระบบยอยของครอบครวน นๆ ในการพจารณาโครงสรางครอบครวควร เนนศกษาโครงสรางตอไปน 1. โครงสรางบทบาท (Role structure) บทบาทเปนพฤตกรรมทบคคลบงชถงการครองสถานภาพทตนดารงอย บทบาทและสถานภาพดงกลาวเปนเหมอนตนแบบในการหลอหลอมพฤตกรรมคน เพอใหสามารถมความสมพนธกบคนอนไดอยางสอดคลองกบครอบครวทมโครงสรางบทบาททดจะมลกษณะดงน - บทบาททปฏบตในครอบครวไมขดแยงกบสงทสงคมภายนอกคาดหวงเชนบดา มารดา ควรแสดงบทบาทเปนผดแล คมครอง อบรมบตรตนในขณะทบตรควรแสดงความเคารพนบถอบพการ - บทบาทของสมาชกแตละคนมความสอดคลองกน และชวยเสรมบทบาทซงกนและกน เชน ในการตอบสนองความตองการของคสามภรรยาตองมความสอดคลอง ไมขดแยงกน ตางแสดงบทบาทเพอใหอกฝายไดรบความพงพอใจ ไมวาฝายหนงเปนสาม ฝายหนงเปนภรรยา หรอไม

22

วาฝายหนงเปนบดา ฝายหนงเปนบตร จะเหนไดวาแตละคบทบาทมการตอบสนองและตองการตอบสนอง จากคบทบาททสอดคลองกน - การแสดงบทบาทของสมาชกมความชดเจน สามารถตอบสนองความตองการของสมาชกแตละคนได - เมอมความจาเปน สมาชกจะสามารถปรบบทบาทตนเพอใหสามารถตอบสนองความตองการของครอบครวได เชน ถาสมาชกเจบปวยขน สมาชกคนอนจะปรบบทบาทเพอชวยเหลอทาบทบาทแทนสมาชกทปวยไมสามารถทาบทบาทนนได โดยสรปแลว ครอบครวทดจาเปนตองมโครงสรางบทบาททชดเจน สอดคลองกบความตองการของสมาชก และสอดคลองกบความตองการของครอบครว มผลทาใหสมาชกในครอบครวไดรบการตอบสนองความตองการได 2. ระบบคานยม (Value system) ระบบคานยมเปนระบบความคด ความเชอ และทศนคตทเกดจากการเรยนรในครอบครวและอาจมอทธพลมาจากสงแวดลอมภายนอกครอบครว เปนสงทถายทอดจากคนรนเกาไปสคนรนหลง โดยทวไปบคคลจะไดรบอทธพลจากการปลกฝงคานยมจากครอบครวคอนขางมากแหลงอน ๆ ทมอทธพลไดแก โรงเรยน ศาสนา ชมชน 3. กระบวนการสอสาร (Communication process) การอยรวมกนเปนกลมทมความสมพนธใกลชดเชนครอบครวจาเปนตองมการสอสารทม เมอชวยใหครอบครวสามารถทาหนาทไดอยางเตมทและมความเปนอนหนงอนเดยวกนระหวางสมาชก การสอสารนนมอยหลายรปแบบและมผใหความหมายไวหลายประการ กลาวโดยสรปการสอสารคอกระบวนการรวมรบรขาวสาร ความคดเหน คานยม ตลอดจนอารมณ ความรสกของตนและผอนและเปนวถทางทจะทาใหรจกตนเองและผอนไดดยงขน องคประกอบสาคญของการสอสาร ไดแก ผสงสาร หมายถง บคคลทจะสงสารไปใหกบบคคลอน สาร หมายถง สงเราหรอสาระทผสงสารไปใหผอนไดรบร ชองทางรบสาร หมายถง วธการทผสงสารตดตอกบผรบสารได เชน การไดยน

การอาน การไดกลน การรรส เปนตน ผรบสาร หมายถง ผทเปนเปาหมายทสารสงถง ความสมพนธระหวางผ

สงสาร ชองทางรบสาร และผรบสาร สามารถแสดงไดดงน

23

สาร (ผานชองทางรบสาร)

ผสงสาร ผรบสาร

ขอมลยอนกลบ

แผนภาพท 2 แสดงความสมพนธระหวางผสงสาร สาร และผรบสาร

ขอมลยอนกลบนนเปนสงจาเปนในกระบวนการสอสาร ผรบสารสามารถสงขอมลยอนกลบเพอทาใหผสงสารรวาผรบสารเขาใจสารทสงไปหรอไม ในครอบครวทมการสอสารดจะสามารถทาหนาทไดดทงนเปนเพราะการสอสารทดจะทาใหสมาชกเขาใจซงกนและกน ยอมรบความคดเหน เหตผลทแตกตางกน ปรบพฤตกรรมเขาหากนไดเหมาะสมทาใหมความราบรนในการดาเนนชวตครอบครว สรปไดวา ถามารดาและครอบครวมการสอสารกบบตรสาววยรนตอนตนในเรองอนามยเจรญพนธไดดและเหมาะสมกบเวลา กจะทาใหบตรสาวมการปรบตวและมพฤตกรรมทเหมาะสมกบการเตรยมตวกอนการเขาสวยรนไดเปนอยางด ดงนน การสอสารจงเปนสงสาคญภายในครอบครว 4. โครงสรางอานาจ (Power system) อานาจ หมายถงการทสมาชกคนใดคนหนงในครอบครวสามารถทจะควบคมหรอแสดงอทธพลตอพฤตกรรมของสมาชกอนๆ ในครอบครว โครงสรางอานาจเปนโครงสรางทมอทธพลตอปฏสมพนธในครอบครวมากทสด โครงสรางอานาจของครอบครวสามารถวเคราะหไดจากกระบวนการการตดสนใจของครอบครว อานาจตามกฎหมาย หรอตามการยอมรบทวไปของสงคม ดงเชน บดามารดาเปนผมอานาจในการควบคมดแลบตร ในอดตสามมอานาจเหนอภรรยา เปนตน อานาจอางองเปนอานาจทบคคลอางองหรอนามาทาตามเปนแบบอยาง เชน บตรเลยนแบบบดามารดา อานาจความเชยวชาญเปนอานาจทสมาชกอนในครอบครวยอมรบความสามารถทกษะของผนน นอกจากนนยงมอานาจในการใหคณใหโทษเปนอานาจทเกดจากการทผใชอานาจใหสงตอบแทนเปนรางวลแกผอน เมอผ นนมพฤตกรรมทตนพอใจและทาโทษเมอผนนมพฤตกรรมทไมเปนทนาพอใจ ลกษณะอานาจในการใหคณใหโทษนนพบบอยในปฎสมพนธระหวางบดามารดาและบตร

24

สรปจากลกษณะอานาจของสมาชกในครอบครว การตดสนใจของครอบครว และปจจยทเกยวของอนๆ ทาใหเหนภาพรวมของโครงสรางอานาจของครอบครววาในครอบครวนนมปฎสมพนธ และมกระบวนการการดาเนนชวตประจาวนทเกยวของกบสมาชกอนๆ อยางไร หนาทของครอบครว (Family function)

หนาทของครอบครว หมายถง กจกรรมทสมาชกในครอบครวควรกระทา เพอประโยชนตอการอยรอดของครอบครว หนาทของครอบครวมความเกยวเนองกบโครงสรางครอบครว ครอบครวจะปฏบตหนาทไดดหรอไม เปนผลมาจากโครงสรางลกษณะของครอบครว อาจพจารณาไดวาโครงสรางของครอบครวเปนเหตหรอตวแปรตน สวนหนาทของครอบครวเปนผลหรอตวแปรตาม ถาโครงสรางของครอบครวเหมาะสมด มนคง แลวจะมผลใหครอบครวสามารถ ปฏบตหนาททจาเปนไดอยางครบถวนสมบรณดวย

1. หนาทดานความรกความเอาใจใส (Affective function) หนาทดานความรกความเอาใจใสเปนหนาท ในการตอบสนองความตองการ

ดานจตใจของสมาชก แสดงออกโดยการใหความรก ความอบอน ความเอาใจใสแกสมาชกเพอใหสมาชกมสขภาพจตด มบคลกภาพทมนคง ทงนเนองจากการทบคคลจะมสขภาพจตด มภาพลกษณทดมความรสกวาเปนสวนหนงของกลม รสกวาไดรบความรกความอบอน รสกวาไมถกทอดทง รวมทงรสกวาจะมคนชวยเหลอตนเมอตนอยในภาวะลาบาก เปนผลมาจากสมาชกในครอบครวมความรก ความเอาใจใสใหแกกนการตอบสนองทางอารมณทเหมาะสมเปนปจจยสาคญทจะทาใหสมาชกเตบโตและพฒนาตอไปอยางมนคงทางอารมณ มพฒนาการทางวฒภาวะอยางเหมาะสม ครอบครวจงมหนาทสาคญทจะตอบสนองความตองการทางจตใจของสมาชก ซงหนาทนเปนงานหนกทครอบครวตองรบผดชอบ และเปนหนาททสงคมคาดหวง

2. หนาทในการอบรมเลยงด (Socialization function) ความหมายของการอบรมเลยงดในทนหมายถงกระบวนการพฒนาแบบแผน

พฤตกรรม ทตอเนองตลอดชวตของสมาชก เพอเปนการปลกฝง สงเสรมนสยทดงาม ทาใหเดกพรอมทจะเปนผใหญทดในอนาคต ถอเปนกระบวนการปรบพฤตกรรมอยางตอเนองทาใหบคคลตอบสนองสถานการณในสงคมตามตองการเปนผลจากการเรยนรบทบาทในสงคม การทสมาชกมปฏสมพนธกบบคคลอน กระบวนการทางสงคมนมไดหมายถงการอบรมเลยงดเดกเทานน แตเปนกระบวนการทเกดกบคนทกวยตงแตเกดจนถงชราในการปรบบรรทดฐาน ความเชอ คานยมของตนอยางตอเนอง

25

ในการเลยงดสมาชกในครอบครว สงคมคาดหวงวาสมาชกจะไดรบการอบรมกฎระเบยบทางสงคมรวมดวย โดยใหสมาชกเรยนรเกยวกบวฒนธรรม และมความรบผดชอบอยางตอเนองสงเสรมใหเดกเรยนรในเรองบทบาททเหมาะสม เชน บทบาททางเพศ บทบาทตามวย โดยเฉพาะสงคมไทยยงมการนบถอใหเกยรตผอาวโส สอนใหสมาชกเรยนรบรรทดฐานและความคาดหวงของสงคมในเรองทควรและไมควรปฏบต สอนใหสมาชกรจกปฏบตตนเพอดแลสขภาพ การดแลสขภาพของสมาชกเปนผลจากการอบรมเลยงดในครอบครวเชนเดยวกนเนองจากครอบครวมอทธพลตอทศนคตและพฤตกรรมสขภาพของบคคล ครอบครวทบดามารดาสนใจดแลเอาใจใส สขภาพตนเองและบตรจะเปนแบบอยางทจะทาใหบตรมทศนคตทดตอการสนใจดแลเอาใจใสสขภาพตนเองในอนาคต

สรปแลวหนาทในการอบรมเลยงดสมาชกของครอบครวมจดมงหมาย คอทาใหสมาชกเปนสมาชกของสงคมทมคณภาพหนาทนรวมทงการใหการอบรมดแลในครอบครวและควรรวมหนาทในการใหโอกาสสมาชกไดเรยนรบทบาททเหมาะสม และไดเรยนรจากระบบการศกษา สงแวดลอมและสงคมภายนอกครอบครวดวย เพอใหสมาชกสามารถดารงเลยงชพตนเองไดในอนาคต

3. หนาทในการผลตสมาชกใหม (Reproductive function) ครอบครวมหนาทในการสรางหรอผลตสมาชกใหม ใหสมาชกในสงคมม

จานวนเพมมากขน เปนหนาทในการสบเผาพนธเชอสายของมนษยชาต สาหรบครอบครวแลวหนาทนเปนการสบสกลใหกบครอบครว ใหดารงตอไป

4. หนาทในการเผชญปญหาของครอบครว (Family coping function) การเผชญปญหาของครอบครวเปนหนาทจาเปนทครอบครวทกครอบครวตอง

ปฏบตเพอคงไวซงสมดลภายในครอบครว ทงนเนองตลอดการดาเนนชวตครอบครว ครอบครวจะถกรบกวนจากสงแวดลอมทงภายในและภายนอกครอบครว สงรบกวนเหลานหมายถง บคคล สงของ สถานการณ หรอเหตการณ ททาใหเกดภาวะเครยดในครอบครวได

5. หนาทในการจดการทรพยากรทางเศรษฐกจ (Economic function) หนาทในการจดการดานเศรษฐกจเปนหนาททกครอบครวตองปฏบตเพราะ

ครอบครวตองมการจดหารายไดทจะนามาใชจาย เพอจดหาสงจาเปนทางกายภาพใหกบครอบครวหนาทนรวมถงการจดสรรรายไดทไดมาเพอนามาใชจายอยางเหมาะสม

6. หนาทในการจดหาสงจาเปนพนฐานทางกายภาพสาหรบสมาชก (Provision of physical necessities)

26

ทกครอบครวมความตองการสงจาเปนพนฐานทางกายภาพสาหรบสมาชกไดแก ปจจยสคอ อาหาร เครองนงหม ยารกษาโรค และทอยอาศย ในกรณนรวมถงการจดหาซงการบรการดานสขภาพ

ระยะพฒนาการครอบครว ครอบครวมการเปลยนแปลงเปนระยะๆ ซงการเปลยนแปลงนน โดยทวไปมกเกดจาการ

เพมขยายและการหดของขนาดของครอบครว ดงนนการเปลยนแปลงทเกดขนนนมกเกดเมอตงครอบครวใหม และสมาชกจากไป การแบงระยะของครอบครวโดยใชแนวคดการเพมและลดขนาดของครอบครวเปนเกณฑ ประกอบกบการพจารณาสภาวะเศรษฐกจของครอบครว อาย และระดบการศกษาของบตร หรอสถานการณทเกดขนในครอบครวมารวมพจารณาดวย

ในการแบงพฒนาการครอบครวนน ดวลล (Duvall, 1977 : 204) แบงระยะครอบครวตามพฒนาการเปน 8 ระยะสาคญ

ระยะท 1 ระยะครอบครวเรมตน เปนระยะนบจากเรมสมรส จนกระทงภรรยาตงครรภบตรคนแรก ระยะนคสมรสตองเรยนรนสยใจคอซงกนและกน ระยะท 2 ระยะเรมเลยงดบตร นบจากระยะบตรคนแรกเกดจนบตรคนแรกอาย 2.5 ป ระยะนพนธกจครอบครวคอการดแลทารกทไมสามารถชวยเหลอตนเองได ระยะท 3 ระยะมบตรวยกอนเรยน ระยะนเปนชวงทบตรคนแรกของครอบครวอายตงแต 2.5 ป -5 ป เปนชวงทครอบครวใหการอบรมเลยงด ฝกนสยทควรใหแกสมาชกใหม เพอเตรยมตวเดกสาหรบการเขาโรงเรยนรวมทงเปนระยะทอาจมบตรคนตอไป ระยะท 4 ระยะมบตรวยเรยน ระยะนบตรคนแรกอาย 6- 13 ปสามารถชวยตนเองไดแตครอบครวมหนาทจดหาสถานทเรยน ชวยเหลอเกยวกบการสงเสรมการเรยนของบตร และเลยงดบตรคนตอๆมา ระยะท 5 ระยะมบตรวยรน เมอบตรคนแรกวย 13 – 20 ป ครอบครวลดภาระในการดแลบตร เพราะบตรเตบโตชวยตนเองไดมากขน แตเดกวยรนยงตองการชแนะเกยวกบคานยมของสงคมจากผใหญ เพอใหสามารถดารงชวตในสงคมไดด ระยะท 6 ระยะแยกครอบครวใหม คอ ครอบครวทอยในระยะบตรคนแรกแยกตวออกมามอาชพของตน แตงงานมครอบครวใหมของตนเอง ซงสวนใหญจะอยในระหวางบตรวย 20 ป ขนไป ซงบดามารดามการชแนะครอบครวใหมใหสามารถประคบประคองครอบครวของตนเองตอไปได

27

ระยะท 7 ระยะครอบครววยกลางคน เมอบตรสวนใหญหรอทงหมดแยกครอบครวใหมออกไป ทาใหบดามารดารสกเงยบเหงา และเปนระยะเตรยมเกษยณจากตาแหนงการงานทดารงอย ระยะท 8 ระยะครอบครววยชรา พบบอยในสงคมยโรปทเมอคสามภรรยาเขาสวยชราเกษยณจากการงานแลว เรมสญเสยคสมรสของตน อกฝายทยงมชวตอยจะอยภาวะวาเหวสญเสย จนกระทงฝายทเหลอจะเสยชวตตามไป 3. ปจจยทมอทธพลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ ปจจยสวนบคคล ระดบการศกษา การศกษาเปนกระบวนการสรางความเจรญงอกงาม ชวยใหมความร ความสามารถมากขนกวาเดม ผทมการศกษาสง มกมความสามารถการคด ไตรตรอง ใชเหตผลไดด กวาผทมการศกษานอยดงนน ตวแปรดบการศกษา เปนตวแปรหนงทงานวจยสวนมากนามาศกษาเนองจากมเหตผลวา ผทไดรบการศกษาด เกดการเรยนรสงตางๆ ไดดมากขน ตลอดจนมคณวฒทเหมาะสม สามารถเลอกตดสนใจปฏบตบทบาททเหมาะสมกบตวเองได บทบาทในการเลยงดบตร บทบาทในการสอนเพศศกษาใหแกบตร ไดกาหนดใหเปนบทบาทของบดามารดา ผทไดรบการศกษาทด จงปฏบตบทบาทนไดดกวาบดามารดาทมการศกษานอย จากงานวจยตางๆ ทเกยวของ ดงน เสาวคนธ วระศร (2533 : บทคดยอ) พบวา ระดบการศกษาสาขาวชาเอกทเรยนมาของบดา มารดา ไดแก สาขามนษยศาสตร (จตวทยา) วทยาศาสตรการแพทย และวชาทเกยวของกบศกษาศาสตรหรอการฝกหดคร มความสมพนธกบความร ทศนคต และการปฏบตในเรองพฒนาการทางเพศของเดกวยกอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถต วชาญ รงอทย (2533 : บทคดยอ) พบวา การศกษาของมารดาไมมความสาคญกบความคดเหนในเรองพฤตกรรมทางเพศของวยรน ศภาศร การการณ (2540 : บทคดยอ) พบวา ระดบการศกษาของมารดา ไมมความสมพนธกบบทบาทของมารดาในการสอนเพศศกษาบตรสาววยรน มลจนทร เกยรตสงวร (2542 : บทคดยอ) พบวา การศกษาไมมความสมพนธกบการใหความรเรองเพศศกษาแกบตรสาววยรน สมสมย โครตชม (2546 : บทคดยอ) พบวา ระดบการศกษามความสมพนธกบการสอนเพศศกษาของบดามารดานกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน อยางมนยสาคญทางสถต

28

จากงานวจยดงกลาว พบวา การศกษาของมารดามท งทมความสมพนธ และไมมความสมพนธ อาจขนอยกบสภาพลกษณะความเปนอยชมชนของกลมตวอยาง ดงนนผวจยจงไดนาตวแปรระดบการศกษาของมารดามาศกษาวามผลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธกบบตรสาววยรน อาชพของมารดา อาชพเปนตวแปรหนงทนามาศกษาหาความสมพนธในครงน เปนตวแปรทสบเนองมาจากระดบการศกษาของบคคล การไปประกอบอาชพนอกบานทาให บคคลมการแลกเปลยนความคดเหนกบบคคลอนในเรองตางๆ เชน การอบรมเลยงด เจตคตในเรองตางๆ บคคลจะมประสบการมากขน แนวคดและความประพฤต การปฏบตในดานตางๆ ยอมคลอยตามไปกบสภาพแวดลอมภายนอกทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว จากงานวจยตางๆ ทไดกลาวถง อาชพ ของมารดาทมความสาคญทนาจะเปนสวนชวยและเกยวของใหมารดาใหความรเรองอนามยเจรญพนธได ดงน เสาวคนธ วระศร (2533 : บทคดยอ) พบวา อาชพของบดามารดา มความสมพนธกบความร ทศนคต และการปฏบตในเรองพฒนาการทางเพศของเดกวยกอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถต วชาญ รงอทย (2533 : บทคดยอ) พบวา อาชพของมารดา ไมมความสมพนธกบความคดเหนในเรองพฤตกรรมทางเพศของนกศกษา ปราณ แสดคง (2538 : บทคดยอ) พบวา มารดาทประกอบอาชพคาขาย รบจาง และเกษตรกรรม มการปฏบตพฒนกจในระยะครอบครวมบตรวยรน (ซงรวมถง การถายทอดความร เรองเพศศกษา) แตกตางจากมารดา ทประกอบอาชพรบราชการและรฐวสาหกจ อยางมนยสาคญทางสถต ศภาศร การการณ (2540 : บทคดยอ) พบวา อาชพขาราชการ รฐวสาหกจ คาขาย ธรกจสวนตว เกษตรกรรม รบจางและแมบาน ไมมความสมพนธกบบทบาทของมารดาในการสอนเพศศกษาบตรสาววยรน มลจนทร เกยรตสงวร (2542 : บทคดยอ) พบวา อาชพ ไมมความสมพนธกบการใหความรเรองเพศศกษาแกบตรสาววยรน สมสมย โครตชม (2546 : บทคดยอ) พบวา อาชพ มความสมพนธกบการสอนเพศศกษาของบดามารดานกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน อยางมนยสาคญทางสถต

29

ขอคนพบจากงานวจยดงกลาว สามารถชใหเหนวา อาชพมทงสมพนธและไมสมพนธกบตวแปร และอาจสงผลตอการใหความรเรองเพศ อนามยเจรญพนธกบบตรได ดงนนผวจยจงนาตวแปรจากการคนควาวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของมาศกษาในครงน จานวนบตรในครอบครว จานวนบตรสาวเปนตวแปรหนงทนาสนใจในการนามาศกษา เนองจาก ในสงคมไทย มการอบรม เรองเพศทเขมงวด ระเบยบเครงครด บตรสาวตองมขอบเขตของความประพฤตทยดถอวาด สมควรและถกตองตามกรอบประเพณ ครอบครวมบตรสาวตองระมดระวงชอเสยงและ การนนทาของเพอนบาน ดงนน บดามารดา จงมความเขมงวดในการอบรมบตรสาวมากกวาบตรชาย (ชลพร อนทรไพบลย, 2533 : 54) ถาครอบครวมบตรสาวเปนจานวนมาก ควรจะมผลทาใหมการสอนเรองเพศ อนามยเจรญพนธในบตรสาวมากขนดวย ดงนน ผวจยจงนาตวแปรจานวนบตรสาวในครอบครวมาทาการศกษา และจากการทบทวนงานวจยทเกยวของตางๆ ดงน เสาวคนธ วระศร (2533 : บทคดยอ) พบวา จานวนบตรของบดามารดาไมมความสมพนธกบความร ทศนคต และการปฏบตในเรองพฒนาการทางเพศของเดกวยกอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถต จรรยา เศรษฐบตร (2536 : บทคดยอ) พบวา ในกรณทมพนองมากจะพบผลกระทบตอพฤตกรรมเพศสมพนธ ของวยรนนอยกวากรณทมพนองนอย โดยมไดระบเรองเพศไว ปราณ แสดคง (2538 : บทคดยอ) พบวา จานวนบตรสาวไมมความสมพนธกบการปฏบตพฒนกจของบดา มารดา ( ซงรวมถง การถายทอดความร เรองเพศศกษา) มลจนทร เกยรตสงวร (2542 : บทคดยอ) พบวา จานวนบตรสาว มความสมพนธกบการใหความรเรองเพศศกษาแกบตรสาววยรน จากการทบทวนงานวจยตางๆ พบวา มทงความสมพนธและไมสมพนธกบตวแปร อาจเนองจาก จานวนบตรในครอบครวโดยเฉลยนอย และจากปจจยอนๆ ดงนนผวจยจงนามาเปนตวแปรในการศกษาวจยครงน ปจจยดานความรและการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ ความหมายของความร ความร มกเปนคาทใชกนในหมวชาการ แมแตบคคลทวไปกใชเชนกน ซงมความหมายดงน

30

จากพจนานกรมทางการศกษาของ กด (Good, 1956 : 49) ไดใหความหมายวา เปนขอเทจจรง ความจรง กฎเกณฑ และขอมลรายละเอยดตางๆ ทบคคลเกบรวบรวมสะสะสมไว พจนานกรมของ เอดเวอรด (Edward, 1977 : 132) ทใหความหมาย ทเกยวของกบขอเทจจรงกฎเกณฑ และโครงสรางทเกดจากการศกษาคนควา การสงเกต ประสบการณ หรอจากรายงาน การรบร สรปไดวาความร คอ เปนขอเทจจรงทบคคลมการเกบรวบรวมสะสม สงทพบเหน การสงเกต ประสบการณ การรบร การวดความร การวดความร เปนการวดสมรรถภาพสมองในดานการระลกออกของความจาเกยวกบเรองราวทเคยมประสบการณหรอเคยมความร เคยเหน เครองมอทใชวดความรมหลายชนด แตละชนดกเหมาะสมกบการวดความรตามคณลกษณะทแตกตางกนไป เครองมอทนยมกนใชมากทสด คอ แบบทดสอบ และแบบทดสอบนสามารถแบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ (ไพศาล หวงพานช, 2536 : 25 - 36) 1. ขอสอบปากเปลา เปนการทดสอบโดยตอบโตดวยวาจา หรอคาพด ระหวางผถกสอบโดยตรงหรอบางครงเรยกวา การสมภาษณ 2. ขอสอบขอเขยน แบงออกเปน 2 แบบ คอ แบบความเรยง และแบบจากดคาตอบ 3. ขอสอบภาคปฏบต เปนขอสอบทไมใหผถกสอบ ตอบสนองออกมาดวยคาพดหรอการเขยนเครองหมายใดๆ แตมงใหแสดงออกดวยการกระทาจรง สรปไดวา การวดความร คอ ความสามารถดานตางๆของบคคลนน จากการประเมน ทดสอบ โดยวธการตางๆ เชน การตอบคาถามความรปากเปลา การตอบคาถามความรดวยการเขยน เปนตน บทบาทของบดามารดาในการใหความรเรองและคาแนะนาในเรองเพศแกบตร มจดประสงคเพอใหวยรนชายหญงรเทาทนธรรมชาต และความตองการทางเพศของตนเองและเพศตรงขาม เพอรจกควบคมความตองการของตนเองและระวงมใหเปนเหยอทางเพศไดโดยงายโดยทบดามารดาผปกครองถอเปนความรบผดชอบในการใหความร คาแนะนาดงกลาว บดามารดาจะตองใจกวาง กาวทนโลก มความรเรองเพศศกษา พรอมทจะเปนทปรกษาทด สนใจทจะรบฟงปญหาอยางใกลชด ทาตวสนทสนมเพอใหบตรเกดความไววางใจ และยอมทจะเปดเผยความในใจหรอกลาปรกษาหารอในเรองเหลานไดอยางสนทใจ (อนทรา ปทมนทร, 2537 : 23) และมารดาสอนเรองการเปลยนแปลงของอวยวะตางๆ เชน การเปลยนแปลงการเจรญเตบโตของรางกาย เชน การมประจาเดอน การมเตานม การตงครรภ การมเพศสมพนธของเดกผหญง (นงลกษณ เอมประดษฐ

31

และคณะ, 2540 : 27 - 28) บดามารดาควรใหคาแนะนาในเรองการดแลสขอนามยทางเพศ โดยการรกษาความสะอาด หลกเลยงอนตรายจากการชอกช า อกเสบ และตดเชอ และรจกสงเกตความผดปกตเกยวกบลกษณะและหนาทของอวยวะสบพนธของตนเองตงแตระยะแรกๆ โดยในเพศชาย ควรทาความสะอาดอวยวะเพศทกวน สวนเพศหญง สอนเรองการทาความสะอาดของอวยวะเพศทกวน ระหวางมประจาเดอนควรเปลยนผาอนามยบอยเทาทจาเปน ใหความสนใจลกษณะของประจาเดอน วนทมาหรอขาด จานวนวนทมประจาเดอนแตละครง อาการทเกดรวมดวย ถาปวดประจาเดอนมากอาจจาเปนตองรบประทานยาแกปวด นอกจากน รจกสงเกตความผดปกตในระบบสบพนธของตน เชน มตกขาวมาก มกลนหรอสผดปกตรวมกบอาการคนหรอเจบแสบ ซงบงวามอาการอกเสบเกดขน ตองรบปรกษาแพทย (สชาต โสมประยร และวรรณ โสมประยร, 2541 : 205) เปนหนาทของบดามารดาในการชวยใหเดกวยรนไดรบการปลกฝงเกยวกบเรองอนามยเจรญพนธและเพศศกษาในแงด จากผทเดกไววางใจและใกลชดกบเดกมากทสด จากงานวจยของ สรยพร กฤษเจรญ และคณะ (2551 : 67 - 68) พบวาบตรจานวนรอยละ 68.3 รบรวาการสอนเรองเพศมความจาเปนมาก บตรจานวนมากไดรบการสอนเรองเพศจากบดามารดาเปนบางครง รอยละ 56.3 และมความคดเหนวาบคคลทมความเหมาะสมในการสอนเรองเพศมากทสดคอ บดามารดา รอยละ 43.0 และสงสาคญบดามารดาควรสรางความเปนกนเองกบบตร เพอใหบตรกลาพอทจะพดคยและบอกปญหากบผใหญผปกครองไดทราบ เกยวกบเรองเพศทเขาคดและทาลงไปเพอจะไดชวยแกไขปญหาใหกบเดกไดอยางถกตอง ปจจยดานเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธของมารดา พจนานกรมศพทจตวทยา ฉบบราชบณฑตยสถาน (2548 : 14) ไดใหความหมายของเจตคตวา หมายถง แนวโนมของการมพฤตกรรมตอบสนองอนเนองมาจากการเรยนร ม 3 องคประกอบ คอ 1) การรคด อารมณ และพฤตกรรม 2) แบบแผนพฤตกรรมการตอบสนองตอบคคล และ 3) สงของในแนวทางทแนนอน ซงเปนผลมาจากการรคด อารมณ และพฤตกรรม ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2548 : 44 - 45) ใหความหมายของเจตคตวา ความรสกของบคคลทมตอสงตาง ๆ หลงจากทบคคลไดมประสบการณในสงนน ความรสกนแบงเปน 3 ลกษณะ คอ 1) ความรสกในทางบวก เปนการแสดงออกในลกษณะของความพงพอใจเหนดวย ชอบ และสนบสนน 2) ความรสกในทางลบ เปนการแสดงออกในลกษณะไมพงพอใจไมเหนดวย ไมชอบ และไมสนบสนน และ 3) ความรสกทเปนกลาง คอไมมความรสกใดๆ

32

สรางค โควตระกล (2548 : 246) ไดใหความหมายของเจตคตวา เปนอชฌาสยทมอทธพลตอพฤตกรรมสนองตอบตอสงแวดลอม หรอสงเราตอคน ตอวตถหรอความคด ถามเจตคตบวกจะมพฤตกรรมทจะเผชญกบสงนน แตถามเจตคตลบจะหลกเลยงเผชญกบสงนน สรปไดวาเจตคตคอ ความรสกนกคดทแสดงออกทางความคดและการแสดง ซงเปนกลาง บวกหรอลบขนอยกบความเชอและคานยมของแตละบคคล องคประกอบของเจตคต นกจตวทยาไดเสนอองคประกอบของเจตคต จาแนกเปน 3 แนวทางคอ (ระววรรณ องคนรกษพนธ, 2533 : 12 - 13) 1. เจตคต ม 3 องคประกอบ ไดแก 1.1 องคประกอบดานความคด (Cognitive component) หมายถง องคประกอบ ดานความร ความคด ความเชอ และความคดเหนของบคคลทมตอเปาหมายของเจตคต ความคด เกยวของกบสงทบคคลพจารณาวาสงนนดหรอไมด ถกหรอผด พงปรารถนาหรอไมพงปรารถนา 1.2 องคประกอบดานอารมณ ความรสก (Affective component) หมายถง ความรสกชอบ -ไมชอบ ทาททด -ไมด ทบคคลมตอเปาหมายเจตคต อาจแบงไดเปน 2 ประการ คอ ความรสกทางบวก และความรสกทางลบ องคประกอบดานความรสกเปนองคประกอบทสาคญทสดขององคประกอบเจตคต เปนศนยกลางของเจตคต 1.3 องคประกอบดานพฤตกรรม (Behavior component) หมายถง ความพรอมหรอแนวโนมทบคคลจะปฏบตตอเปาหมายของเจตคต ซงมผลมาจากสององคประกอบแรก ซงวดเจตคตของบคคลไดจากพฤตกรรมการแสดงออก 2. เจตคต มสององคประกอบคอ 2.1 องคประกอบดานสตปญญา หมายถง กลมของความเชอทบคคลมตอเปาหมายของเจตคต 2.2 องคประกอบดานอารมณ ความรสก ทบคคลมเมอถกกระตนโดยเปาหมายของ เจตคต 3. เจตคตมองคประกอบเดยว คอ อารมณ ความรสก ในทางชอบ หรอไมชอบทบคคลมตอเปาหมายของเจตคต ดงนน คนจานวนไมนอยทยงไมเขาใจเรองเพศและอนามยเจรญพนธอยางถองแท จงทาใหเรองเหลานเปนเรองทไมสมควรทจะพดคยในทสาธารณชนและเปดเผย นอกจากนนยงมองวาเปนสงทมอนตราย ไมเหมาะสมกบเดกทจะเรยนร ความรเรองเพศมผลทงดานบวกและดานลบ

33

สาหรบผไมรแทและหลงผด กลาวคอ การเรยนรเรองเพศอาจจะเปนโทษถาเดกไดรบความรความเขาใจไปอยางผดๆ จะเกดเจตคตทไมเหมาะสมหรอสงคมไมยอมรบ ซงอาจมสวนทาใหเดกมปญหาเกยวกบพฤตกรรมทางเพศ ซงสอดคลองกบ โรเซล (Rosales, 1971 : 22 - 24) ทกลาววา การรเรองเพศของผใหญทไมถกตองของเดกวยรน อาจถกชกนาไปในทางทผด ความประพฤตทางเพศของผใหญ และอารมณทเกดขนควบคกบการเจรญเตบโตของรางกายมผลทาใหเกดพฤตกรรมทตางกน ระยะทเดกกาลงเจรญเตบโต มวฒภาวะทางกายทางอารมณแนวโนมตามธรรมชาตและแรงขบลวนเปนกลไกธรรมชาตทแสดงออกในรปความตองการทางเพศ ถาเกดความคบของใจในเรองนอาจนาไปสความไมแนใจหรอความขดแยง เปนผลทาใหเกดปญหาทางดานเพศตอไปได อยางไรกตาม บดามารดาทยงสอนเรองเพศใหบตรไดนอยกวาความตองการเรยนรเรองเพศของบตร อาจเกดจากทศนคตเกาๆ ทเชอกนวาเรองเพศเปนเรองไมดงาม ไมควรอบรมภายในครอบครว เปนเรองทไมสมควรเปดเผย บดามารดามความลาบากใจในการสอนเรองเพศใหกบบตร ปญหาอปสรรคของบดามารดาในการสอนเรองเพศใหแกบตรวยรน คอ สวนใหญเปนปญหาและอปสรรคดานทศนคต ไดแก การทบดามารดาคดวาเรองเพศเปนเรองทบตรเรยนรไดเอง โดยไมตองสอน (สรยพร กฤษเจรญ และคณะ, 2551 : 67 - 68) ความเปนจรงแลวบดามารดาควรมทศนคตในเรองเพศอนามยเจรญพนธทดกอนทสอนบตร เพอใหบตรไดรบคาแนะนาทเหมาะสมและถกตอง จากงานวจยของ อญชล อยพรหม (2543 : บทคดยอ) พบวาผปกครองนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนราชวนตมธยม มความรและเจตคตตอการสอนเพศศกษาในระดบสงและมความสมพนธกนในทางบวก อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 และงานวจยของ วนเพญ วนธารกล (2536 : บทคดยอ) พบวา ผปกครองนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มเจตคตตอการสอนเพศศกษาในระดบประถมศกษา อยในระดบปานกลาง ปจจยดานรปแบบการอบรมเลยงด สมน อมรววฒน และคณะ (2534 : 19) ไดใหความหมายของการอบรมเลยงด วาเปนลกษณะวธการตางๆ ทผเลยงดเดกใชในการเลยงดเดก ดแลเดก อบรมสงสอนเดก และมปฏสมพนธตอเดกรวมทงการปฏบตตวของผเลยงเดก ความคดเหนของผใหญเกยวกบเดก ตลอดจนสอ กจกรรมและสงแวดลอมตางๆทเดกมปฏสมพนธดวย นคม วรรณราช (2542 : 13) กลาววาการอบรมเลยงดบตรนนจะประสบความสาเรจเพยงใด กขนอยกบบตรวามความศรทธาและความเชอมนในบดามารดามากเพยงใด ซงความศรทธา ความนยมชมชอบและความเชอมนทมตอบดามารดานน เปนพนฐานอนสาคญขนแรกกจะนาไปสความสาเรจในการอบรมเลยงดในวนขางหนา

34

วธการอบรมเลยงดบตรหลานของผปกครอง เปนเรองทมความเกยวของทางดานจตวทยา ซงเกยวของกบความสมพนธระหวางผปกครองกบบตรหลาน และจะนาไปสการสอนเพศศกษา แกบตรหลานของผปกครองได (วนทนย วาสกะสนและคณะ, 2537 : 26) จากการศกษาของโรเจอร (Rogers, 1972 อางใน จราภรณ เมนะพนธ, 2538 : 33) ไดกลาวถงการอบรมเลยงดในครอบครว โดยแบงเปน 3 แบบดงน 1. แบบประชาธปไตย คอ วธการเลยงดทบตรรสกวา ตนไดรบการปฏบตทยตธรรม ผเลยงดใหความรกความอบอน มเหตผล 2. แบบเขมงวด หรอใหความคมครองมากเกนไป คอวธการอบรมเลยงดทบตรรสกวา ตนไมไดรบอสระเทาทควร บดามารดาจะเขมทงการกระทา ความคด และความเชอ 3. แบบปลอยปละละเลย หรอการทอดทง คอ วธการเลยงดทบตรมความรสกวา ตนเองไมไดรบการเอาใจใสการสนบสนน หรอคาแนะนา บดามารดามกถกปลอยใหกระทาสงตางๆ ตามทบตรตองการ ไมไดรบความอบอนเทาทควร กลาวโดยสรปแลว การอบรมเลยงด หมายถง บทบาทของบดามารดา ผปกครองและบคคลทอยใกลชดกบเดกปฏบตตอเดกดวยวธการตางๆ ทงโดยตงใจและไมตงใจ เพอตอบสนองความ จากการศกษาของ สภาพร วชวรกล (2541 : บทคดยอ) พบวา พฤตกรรมการเลยงดในเรองเพศ ระหวางบดาและมารดา ตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.001 และจากงานวจยของ สมสมย โครตชน (2546 : บทคดยอ) พบวา ปจจยทมความสมพนธกบการสอนเพศศกษาของบดามารดาชนมธยมศกษาตอนตน จงหวดอานาจเจรญ คอ วธการอบรมเลยงดบตรของบดามารดา หลายงานวจยไดชใหเหนวา การอบรมเลยงดบตรของบดามารดาเปนเครองมอสาคญในการตวขดเกลาบตรในเรองตางๆใหด และทาใหบตรมเจตคตทดตอเรองเพศและอนามยเจรญพนธ ปจจยดานสมพนธภาพระหวางมารดากบบตร สมพนธภาพ หมายถง ความผกพน ความเกยวของ (พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน, 2546 : 1170) สมพนธภาพเปนรปแบบของการมปฏสมพนธระหวางบคคล และผลทไดไมใชสงของแตเปนความรสกทมตอกน หรออาจกลาวไดวา สมพนธภาพเปนกระบวนการทเกดขนในระหวางบคคล โดยจะเกดขนทละนอยอยางตอเนองและรวมตวเขาดวยกน เปนองคประกอบของกระบวนการความคนเคยและบคคลทเกยวของ อยในฐานะของบคคลอนเปนทรกของกนและกน (พรธาดา แซฉว, 2547 : 17)

35

พนดา ผกานรนทร (2544 : 50) กลาววาสมพนธภาพในครอบครว หมายถง การทบคคลรสกวาไดรบความรก การดแลอยางดในครอบครว มความอบอน ปลอดภย มนใจในตนเอง ถงความสมพนธกบผอนในบาน สมพนธภาพในครอบครวมอทธพลอยางยงตอพฤตกรรมของบคคลและการอยรวมกนในสงคม ถาครอบครวสมบรณดวยระเบยบและคณธรรมอนดทกประการแลว สมาชกแตละคนกจะอยในสภาพสมาชกทดของสงคม ทใหญขนตามลาดบ ของความสมพนธกบวยชวตสมพนธภาพในครอบครวขนอยกบความรวมมอรวมใจของสมาชกแตละคน เพราะความสมพนธ ทแนนแฟนในครอบครวจะชวยใหความเปนอยในครอบครวราบรน และทกคนมความสขกายสบายใจและมสขภาพจตทด ลกษณะความสมพนธในครอบครว ยงยงค ยทธศกด (2539 : 37) ไดใหความคดเหนวา ความรกใครผกพนในครอบครวเปนรากฐานของความสขแหงชวต เปนรากฐานของความเปนปกแผนในสงคมของประเทศชาตบานเมองและของโลกในทสด ลกษณะความสมพนธในครอบครว ประกอบดวย 1. ความสมพนธระหวางสามภรรยา เปนจดเรมของสมพนธภาพทสาคญทสดในครอบครวเพราะวาถาคสามภรรยามความรกใครซงกนและกน ตลอดจนรบผดชอบและแกปญหาตางๆ ภายในครอบครวรวมกน ยอมทาใหครอบครวมความสข แตในทางตรงกนขาม ถาสามภรรยามสมพนธภาพไมดตอกน ยอมเกดความขดแยงกนเสมอ อนทาใหครอบครวขาดความสข โดยเฉพาะบตรเมอประสบกบสภาพการณของความขดแยงนอยเปนประจา ยอมไดรบความกระทบกระเทอนจตใจ 2. สมพนธภาพระหวางบดา มารดาและบตร ความสมพนธทมพนฐานมาจากความสมพนธระหวางสามภรรยา และเมอมการใหกาเนดบตรแลว ความสมพนธในครอบครว กเพมขนเปนความสมพนธระหวางบดา มารดา และบตรตามมาและความสมพนธนนจะแนนแฟนดอยเสมอ ถาบดามารดาทาตวเปนหลก รกใครผกพนกนดความรกใครผกพนแนนหนาของบดามารดาจะมผลสะทอนไปผกพนรกใครตอบตรใหแนนแฟนตอไปโดยปรยาย 3. ความสมพนธระหวางพนอง สมพนธภาพระหวางพนองจะดหรอไม จะแนบแนนเพยงใด ขนอยกบสภาพการณในครอบครว อนประกอบดวยความสมพนธขนพนฐาน และลกษณะการอบรมเลยงดของบดามารดา บดามารดาใหเวลาเอาใจใสและใชความอดทนในการทาความเขาใจกบเหตการณตางๆ ในครอบครว เพอไมใหเกดความรสกทไมดระหวางบตรดวยกน 4. ความสมพนธระหวางสมาชกในครอบครวเปนการรวมความสมพนธใน 3 ขอแรกเขาดวยกน ความสมพนธของบคคลในครอบครว เปนความสมพนธทใกลชดกน มการเผชญหนากน

36

และกน ลกษณะความสมพนธของสมาชกในครอบครวดงกลาวถาเปนไปไดดวยด ความขดแยงในครอบครวกจะไมเกดขนหรอถาเกดขนกจะไมรนแรง ดงนน สมพนธภาพของครอบครว และบรรยากาศในครอบครวในลกษณะตางๆ จะสงผลตอสมพนธภาพของสมาชกในครอบครว ซงจะนาไปสการพดคย หรอการสอนเพศศกษาในบาน ความสมพนธระหวางแมกบลก มความหางเหนกน การพดคยแลกเปลยนความคดเหน และรบฟงปญหาภายในครอบครว คงมโอกาสเกดขนไดนอยมาก ความสมพนธภายในครอบครวแบบอตตาธปไตย กอาจทาใหมการสอนเพศศกษา อนามยเจรญพนธแกลกได จากการศกษาของศกษาของ บอวไมสเตอร (Baumeister, 1995 : 223 - 239) พบวา การตดตอสอสารกบลกทมากกวามความสมพนธ กบการไมตงครรภของลกสาว ซงการตดตอสอสารระหวางพอแมกบวยรนเกยวกบเพศ สามารถลดการตงครรภในวยรนไดมากกวา จากการศกษาของ จรรยา เศรษฐบตร (2536 : 104 - 107) พบวา คาความสมพนธในครอบครวอยในระดบตา ผเปนลกสาวจะไดรบความรดานเพศศกษาจากครอบครวตา คาความสมพนธในครอบครวระหวางแมกบลกสาว อยในระดบสง การไดรบเพศศกษากจะสงตามไปดวย ซงสอดคลองกบงานวจยของ มลจนทร เกยรตสงวร (2542 : บทคดยอ) พบวา ปจจยหนงทมความสมพนธทางบวกกบการใหความรเรองเพศศกษาของมารดาอยางมนยสาคญทางสถต ไดแกจานวนบตรหญงในครอบครวคอ ปจจยทางดานสมพนธภาพในครอบครว และงานวจยของ สมสมย โครตชม (2546 : บทคดยอ) พบวา ปจจยหนงทมความสมพนธและการสอสารภายในครอบครวทแตกแยกกนมผลทาใหบตรไดรบความรเรองเพศแตกตางกน โดยเฉพาะมารดากบบตรสาวทอาศยอยรวมกน และมสมพนธภาพทใกลชดและสนทสนมกนมาก มการสอสารทดตอกน กจะทาใหบตรสาวไดรบการสอนเรองอนามยเจรญพนธและเพศศกษาไดเปนอยางด จากการทบทวนวรรณกรรมดงกลาว สามารถสรปไดวา วยรนหญงมความเสยงทจะเกดปญหาดานอนามยเจรญพนธไดงาย ดงนนสถาบนความครว โดยเฉพาะบดามารดามบทบาทสาคญในการอบรมใหความรเรองเพศ อนามยเจรญพนธ กบบตรสาว ปจจยทเกยวของตอการใหความรเ รองอนามยเจรญพนธกบบตรสาว คอ การอบรมเลยงด เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรของมารดาในเรองเพศ อนามยเจรญพนธ ซงปจจยเหลานลวนมผลตอบทบาทของมารดาในการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ

บทท 3

วธการดาเนนการวจย

การศกษาครงนเปนการวจยพรรณนาเชงสมพนธ (Correlational descriptive research) เพอศกษาการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน ศกษาความสมพนธและอานาจทานายของปจจย ระดบการศกษา อาชพของมารดาและจานวนบตรสาว รปแบบการอบรมเลยงด สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธและเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธของมารดา ตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน ในเขตอาเภอบานแพว จงหวดสมทรสาคร โดยมวธดาเนนการวจยดงน ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน คอ มารดาของนกเรยนหญง อายระหวาง 10 - 13 ป ทกาลงศกษาระดบประถมศกษาปท 4 – 6 ในโรงเรยนสงกดกรมสามญศกษา อาเภอบานแพว จงหวดสมทรสาคร ปการศกษา 2551 จานวน 1,584 คน (กรมสามญศกษา : 2551) กลมตวอยาง ขนาดของกลมตวอยาง คานวณกลมตวอยางโดยใชสตรของ ทาโร ยามาเน (Taro Yamane) (บญใจ ศรสถตนรากร, 2547 : 202) ดงน

38

n = 2Ne1

N

+

N คอ ขนาดของประชากร e คอ ความคลาดเคลอนของการสมตวอยาง n คอ ขนาดตวอยาง ในงานวจยครงนใชคาความคลาดเคลอน 5 %

แทนคา n = 2)05.0(15841

1584

+

= 319 คน ดงนน การเกบรวบรวมขอมลในการวจยครงน จงใชกลมตวอยางจานวน 319 คน การเลอกกลมตวอยางใชวธการสมแบบชนภม (Stratified random sampling) และสมตวอยางแบบงาย (Simple random sampling) โดยมขนตอนดงน 1. กาหนดโรงเรยนระดบประถมศกษาในอาเภอบานแพว จงหวดสมทรสาคร ซงมจานวน 7 โรงเรยน คอ 1.1 โรงเรยนขนาดใหญ 2 โรงเรยน คอ โรงเรยนวดหลกส มนกเรยนหญงอายระหวาง 10 - 13 ป จานวน 137 คน โรงเรยนอนบาลบานแพว มนกเรยนหญงอายระหวาง 10 – 13 ป จานวน 130 คน 1.2 โรงเรยนขนาดกลาง 2 โรงเรยน คอ โรงเรยนคลองตนราษฎรบารง มนกเรยนหญงอายระหวาง 10 - 13 ป จานวนคน 66 คน โรงเรยนจงรกษพทยา มนกเรยนหญงอายระหวาง 10 -13 ป จานวนคน 58 คน 1.3 โรงเรยนขนาดเลก 3 โรงเรยน คอ โรงเรยนวดธรรมเจดยศรพพฒน มนกเรยนหญงอายระหวาง 10 - 13 ป จานวน 14 คน โรงเรยนบานดาเนนสะดวก มนกเรยนหญงอายระหวาง 10-13 ป จานวน 20 คน โรงเรยนวดธรรมโชต มนกเรยนหญงอายระหวาง 10 – 13 ป จานวน 30 คน 2. กาหนดสดสวนในการเกบขอมล โดยคานวณจากขนาดตวอยางกบจานวนนกเรยนหญงทอายระหวาง 10 - 13 ป ไดทงหมดของทกโรงเรยน

39

คานวณขนาดกลมตวอยางจากสตร (บญใจ ศรสถตนรากร, 2547 : 194)

ขนาดตวอยาง = N

1nn×

n1 = ขนาดประชากรนกเรยนหญงทอายระหวาง 10-13 ป แตละกลมโรงเรยน

n = ขนาดตวอยางของงานวจย N = ขนาดประชากรทงหมด

โรงเรยนขนาดใหญ 2 โรงเรยนมจานวนนกเรยนหญงทอยระดบประถมศกษาปท 4 - 6 อายระหวาง 10 - 13 ป จานวน 792 คน

คานวณกลมตวอยางตามสดสวนทกาหนด = 584,1

319792× = 160 คน

โรงเรยนขนาดกลาง 2 โรงเรยนมจานวนนกเรยนหญงทอยระดบประถมศกษาปท 4 - 6 อายระหวาง 10 - 13 ป จานวน 528 คน

คานวณกลมตวอยางตามสดสวนทกาหนด = 584,1

319528× = 106 คน

โรงเรยนขนาดเลก 3 โรงเรยนมจานวนนกเรยนหญงทอยระดบประถมศกษาปท 4 - 6 อายระหวาง 10 - 13 ป จานวน 264 คน

คานวณกลมตวอยางตามสดสวนทกาหนด = 584,1

319264× = 53 คน

40

โรงเรยนระดบประถมศกษา อาเภอบานแพว จงหวดสมทรสาคร

โรงเรยน ขนาดใหญ

729 คน

โรงเรยน ขนาดกลาง

528 คน

โรงเรยน ขนาดเลก 264 คน

โรงเรยนวดหลกส 80 คน

โรงเรยนจงรกพทยา 53 คน

โรงเรยนดาเนนสะดวก 20 คน

โรงเรยนอนบาลบานแพว 80 คน

โรงเรยนคลองตนราษฎรบารง 53 คน

โรงเรยนวดธรรมเจดย ศรพพฒน 13 คน

โรงเรยน วดธรรมโชต 20 คน

กลมตวอยางทงหมด 319 คน

แผนภาพท 3 ขนตอนการสมกลมตวอยาง

41

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลครงนคอ แบบสอบถาม ประกอบดวย 6 สวน สวนท 1 ขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง ไดแก ระดบการศกษา อาชพและจานวนบตรสาว สวนท 2 แบบสอบถามเรองความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา ผวจยดดแปลงมาจากแบบสอบถามความรเรองเพศศกษาของ มลจนทร เกยรตสงวร (2542) จานวน 10 ขอ แบงเปน 1. ดานรางกาย ไดแก การเปลยนแปลงดานรางกาย การมประจาเดอน และการตงครรภ มจานวน 3 ขอ คอ ขอ 1, 2, 3 2. ดานจตวทยาและสงคม ไดแก การเปลยนแปลงดานจตใจ อารมณ แรงขบทางเพศ ความสมพนธระหวางเพศ และการคบเพอนตางเพศ มจานวน 3 ขอ คอขอ 4, 5, 6 3. ดานสขวทยา ไดแก การรกษาความสะอาดของรางกาย และอวยวะเพศ การปฏบตตนเมอมประจาเดอนมจานวน 4 ขอ คอ ขอ 7, 8, 9, 10 เกณฑการแปลผลระดบคะแนน คาเฉลยทอยในชวง 0.8 – 1.00 หมายถง มารดามความรเรองอนามยเจรญพนธ

ระดบด คาเฉลยทอยในชวง 0.6 – 0.79 หมายถง มารดามความรเรองอนามยเจรญพนธ

ระดบปานกลาง คาเฉลยทอยในชวง 0 – 0.59 หมายถง มารดามความรเรองอนามยเจรญพนธ

ระดบตา สวนท 3 แบบสอบถามเรองเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธของมารดา ผวจยดดแปลงมาจากแบบสอบถามเกยวกบอตมโนทศนเจตคตตอบทบาททางเพศของ โสภาพรรณ เวยงเพม (2541) ลกษณะคาถามเกยวกบเนอหาครอบคลมเรองตางๆ จานวน 11 ขอ แบงเปน 1. ดานรางกาย การเปลยนแปลงดานรางกาย การมประจาเดอน จานวน 2 ขอ คอ ขอ 1, 3 2. ดานจตวทยาและสงคม ไดแก การเปลยนแปลงดานจตใจ อารมณ แรงใจทางเพศ ความสมพนธระหวางเพศ การคบเพอนตางเพศ มจานวน 4 ขอ คอขอ 5, 6, 7, 11 3. ดานสขวทยา ไดแก การรกษาความสะอาดของรางกาย และอวยวะเพศ การปฏบตตนเมอมประจาเดอนมจานวน 2 ขอ คอ ขอ 8, 9

42

4. ดานเทคนคการสอน ไดแก เหตผลทตองสอนเรองอนามยเจรญพนธ ผสอนเปนใคร มวธการสอนอยางไร เนอหาทใชสอน รวมทงความเขาใจในความหมายของอนามยเจรญพนธ ดวย มจานวน 3 ขอ คอ ขอ 2, 4, 10 ลกษณะคาตอบเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Likert scale) 3 ระดบ คะแนนเตม 3 คะแนน เหนดวย หมายถง เมอผตอบเหนวาขอความนน ตรงกบความรสก ความคดเหน

ของผตอบเปนสวนใหญ ไมเหนดวย หมายถง เมอผ ตอบเหนวาขอความน นไมตรงกบความรสก ความ

คดเหนของผตอบเลย ไมแนใจ หมายถง เมอผตอบเหนวาขอความนน ตดสนใจแนนอนไมได เกณฑการใหคะแนน เหนดวย ใหคะแนน 3 คะแนน ไมแนใจ ใหคะแนน 2 คะแนน ไมเหนดวย ใหคะแนน 1 คะแนน เกณฑการแปลผล คาเฉลยทอยในชวง 2.1 - 3 หมายถง มารดามเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ

ในระดบด คาเฉลยทอยในชวง 1.1 - 2 หมายถง มารดามเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ

ในระดบปานกลาง คาเฉลยทอยในชวง 0 - 1 หมายถง มารดามเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ

ในระดบตา สวนท 4 แบบสอบถามเรองสมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ผวจยดดแปลงมาจากแบบสอบถามของวยรนตอนตน เกยวกบสมพนธภาพในครอบครวของ นชลดาโรจนประภาพรรณ (2541) ประกอบดวยขอคาถาม 10 ขอ ซงมขอความทางบวก ไดแกขอ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 และขอความทางลบ ไดแกขอ 8, 9, 10 ลกษณะคาตอบเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Likert scale) 4 ระดบ ดงน บอยครง หมายถง ผตอบมพฤตกรรมหรอปฏบตกจกรรมในเรองนนเปนสวนมาก

หรอเกอบทกครง บางครง หมายถง ผ ตอบมพฤตกรรมหรอปฏบต กจกรรมน นบางแตไม

สมาเสมอ

43

นานๆ ครง หมายถง ผตอบมพฤตกรรมหรอปฏบตกจกรรมนนนานนานครงหรอปฏบตนอยมาก

ไมเคยเลย หมายถง ผตอบไมมพฤตกรรมหรอปฏบตกจกรรมนนเลย

ทงนขอคาถามเปนประโยคทแสดงการปฏบตกจกรรมระหวางมารดากบบตรสาวทเปนขอคาถามทางบวกและทางลบมเกณฑการใหคะแนนดงน ระดบกจกรรมระหวางมารดากบบตรสาว ขอคาถามทางบวก ขอคาถามทางลบ

บอยครง 4 1 บางครง 3 2 นานๆครง 2 3 ไมเคยเลย 1 4 การแปลผลคะแนน คาคะแนนเฉลยอยในชวง 3 – 4 คะแนน หมายถง สมพนธภาพระหวางมารดากบ

บตรสาววยรนในระดบด คาคะแนนเฉลยอยในชวง 2 - 2.9 คะแนน หมายถง สมพนธภาพระหวางมารดากบ

บตรสาววยรนในระดบดปานกลาง คาคะแนนเฉลยอยในชวง 1 - 1.9 คะแนน หมายถง สมพนธภาพระหวางมารดากบ

บตรสาววยรนในระดบตา สวนท 5 แบบสอบถามเรองการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา โดยผวจยดดแปลงมาจากแบบสอบถามการใหความรเรองเพศศกษาของ ศภาศร การกาญจน (2540) จานวน 12 ขอ ดงน 1. ดานรางกาย ไดแก การเปลยนแปลงดานรางกาย การมประจาเดอน จานวน 3 ขอ คอขอ 1, 2, 4 2. ดานจตวทยาและสงคม ไดแก การเปลยนแปลงดานจตใจ อารมณ แรงขบทางเพศ ความสมพนธระหวางเพศ การคบเพอนตางเพศ และการปองกนตนเอง มจานวน 6 ขอ คอ ขอ 3, 6, 7, 8, 9, 10 3. ดานสขวทยา ไดแก การรกษาความสะอาดของรางกาย และอวยวะเพศ การปฏบตตนเมอมประจาเดอน 3 ขอ คอ ขอ 5, 11, 12 แบบสอบถามนลกษณะคาตอบเปนมาตราสวนประมาณคา (Likert scale) 2 ระดบดงน เคยใหความร หมายถง ผตอบเคยใหความรเรองอนามยเจรญพนธ

44

ไมเคยใหความร หมายถง ผตอบไมเคยใหความรเรองอนามยเจรญพนธ เกณฑการใหคะแนน เคยใหความร ใหคะแนน 1 คะแนน ไมเคยใหความร ใหคะแนน 0 คะแนน การแปลผล คาเฉลยทอยในชวง 0.7 -1 หมายถง ใหความรเรองอนามยเจรญพนธในระดบด คาเฉลยทอยในชวง 0.4-0.69 หมายถง ใหความรเรองอนามยเจรญพนธในระดบปานกลาง คาเฉลยทอยในชวง 0.1-0.39 หมายถง ใหความรเรองอนามยเจรญพนธในระดบตา สวนท 6 แบบสอบถามเรองรปแบบการอบรมเลยงด โดยผวจยดดแปลงแบบสอบถามจากรปแบบการอบรมเลยงด ของนชลดาโรจนประภาพรถ (2541)ประกอบดวยคาถามทงหมด 10 ขอ ลกษณะขอคาถามแตละขอจะบอกถงการอบรมเลยงดแตละรปแบบ ดงน 1. คาถามทบอกถงรปแบบการอบรมเลยงด แบบประชาธปไตย คอ ขอ 1, 5, 7, 10 2. คาถามทบอกถงรปแบบการอบรมเลยงด แบบเขมงวด คอ ขอ 3, 4, 6,8 3. คาถามทบอกถงรปแบบการอบรมเลยงด แบบปลอยปละละเลย คอ ขอ 2, 9 ลกษณะคาตอบเปนมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ มความหมาย ดงน มากทสด หมายถง ผตอบเหนดวยกบขอความนนมากทสด มาก หมายถง ผตอบเหนดวยกบขอความนนมาก ปานกลาง หมายถง ผตอบเหนดวยกบขอความนนปานกลาง นอย หมายถง ผตอบเหนดวยกบขอความนนนอย นอยทสด หมายถง ผตอบเหนดวยกบขอความนนนอยทสด เกณฑการใหคะแนน มากทสด ใหคะแนน 5 คะแนน มาก ใหคะแนน 4 คะแนน ปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน นอย ใหคะแนน 2 คะแนน นอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน

การแปลผล หาคาเฉลยของคะแนนรวมในแตละรปแบบการอบรมเลยงด ซงมคาคะแนนเฉลยตงแต 1 - 5 คะแนน จากนน จดกลมรปแบบการอบรมเลยงด โดยเปรยบเทยบคาคะแนนเฉลยแตละรปแบบการอบรมเลยงด ดงน

45

ถาคะแนนเฉลยของรปแบบการอบรมเลยงดใดมคาคะแนนเฉลยสงกวาแบบอนๆ แสดงวาพอแมใชวธการอบรมเลยงดลกเปนรปแบบนน แตถาคาคะแนนเฉลยในแตละรปแบบเทากนอยางนอย 2 รปแบบขนไป แสดงวาพอแมใชวธการอบรมเลยงดลกเปนรปแบบผสม การหาคณภาพของเครองมอ 1. การหาความตรงเชงเนอหา (Content validity) เพอศกษาความสอดคลองของแบบสอบถาม ผวจยนาแบบสอบถามใหผทรงคณวฒ จานวน 3 ทาน พจารณาตรวจสอบความเทยงตรงเนอหา (Content validity index : CVI ) และคาดชนความสอดคลอง (Index of item of object congruence : IOC ) หลงจากนนผวจยไดนาขอแนะนาทงหมดมาใชในการปรบปรงแกไขแบบสอบถามใหเหมาะสมกอนนาไปทดลองใช 2. การหาความเชอมนของเครองมอ (Reliability) ผวจยนาแบบสอบถามทไดปรบปรงตามคาแนะนาของผทรงคณวฒ นาไปทดลองใช (Try out) กบนกเรยนหญงทมอายระหวาง10-13 ป ทกาลงศกษาระดบประถมศกษาปท 4-6 อาเภอเมอง จงหวดสมทรสาคร ทไมไดคดเลอกเปนกลมตวอยาง จานวน 30 คน นาขอมลทไดมาหาความเชอมน (Reliability)โดยสตรสมประสทธอลฟาของครอนบาซ (Cronbach’s alpha coefficient) (บญใจ ศรสถตนรากร, 2547 : 210) ผลการตรวจสอบคาความเชอมน มผลดงน แบบสอบถามเรองความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา ไดคาความเชอมนเทากบ 0.817 แบบสอบถามเรองเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธของมารดา ไดคาความเชอมน เทากบ 0.753 แบบสอบถามเรองการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา ไดคาความเชอมน เทากบ 0.829 แบบสอบถามเรองสมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาววยรน ไดคาความเชอมน เทากบ 0.755

46

การพทกษสทธผเขารวมวจย ผวจยนาการพทกษสทธผเขารวมการวจย โดยมเอกสารชแจงใหกลมตวอยางทราบวตถประสงคของการวจยครงน ขอความรวมมอในการเกบขอมล และใหทราบถงสทธในการตอบรบหรอปฏเสธการเขารวมวจย มสทธในการถอนตวจากการวจยได เมอกลมตวอยางยนยอมใหความรวมมอในโครงการวจยและไดลงชอในแบบฟอรมยนยอมแลว ผวจยจงเรมเกบขอมล ซงในการเกบขอมลพบวาไมมกลมตวอยางคนใดทถอนตวจากการวจยในครงนและไมมกลมตวอยางรายใดทมปญหาขอขดแยงทตองหยดในระหวางการเกบขอมล การเกบรวบรวมขอมล ผวจยทาการเกบรวบรวมขอมล โดยมลาดบขนตอน ดงน 1. ทาหนงสอแนะนาตว และขออนญาต ในการเกบรวบรวมขอมล จากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน ถงผบรหารของโรงเรยนทง 7 แหง 2. เขาพบผบรหารของโรงเรยน เพอชแจงวตถประสงค ขนตอน และวธดาเนนวจย 3. ขอความรวมมอจากอาจารยฝายวชาการ และนกเรยน ชแจงขนตอนการวจย และการเกบรวบรวมขอมล 4. แจกแบบสอบถามใหนกเรยนโดยอธบายวธการอยางละเอยดเพอใหนกเรยนนาไปอธบายใหมารดากลมตวอยางทาแบบสอบถามทบาน โดยกาหนดระยะเวลาการเกบแบบสอบถามกลบคนภายใน 1 สปดาห ในระหวางทผวจยชแจงและอานขอความใหนกเรยนทราบ ไดเปดโอกาสใหนกเรยนทมขอสงสยซกถามได และเมอนกเรยนนาแบบสอบถามกลบไปบานเพอใหมารดาทาแบบสอบถามหากมขอสงสยสามารถตดตอกลบมายงผวจยตามทอยและหมายเลขโทรศพททระบไวในเอกสารแบบสอบถาม 5. เ มอแบบสอบถามทเกบกลบคนไมครบถวนหรอไมสมบรณ จะมการแจกแบบสอบถามใหมใหกบกลมตวอยางรายใหม

47

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล เพอทดสอบสมมตฐานทางสถต ซงกาหนดคาความเชอมนทางสถต ทระดบนยสาคญ = 0.50 เปนเกณฑในการยอมรบสมมตฐาน

1. วเคราะหขอมล ระดบการศกษา อาชพของมารดา และจานวนบตรสาว โดยการแจกแจงความถ คารอยละ

2. วเคราะหขอมล ความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธสมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาววยรน การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา โดยใชคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

3. วเคราะหความสมพนธระหวาง จานวนบตรสาว สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาววยรน ความรเรองอนามยเจรญพนธ เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากลมตวอยาง โดยใชคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson’s Product Moment Correlation) และทดสอบความมนยสาคญของสมประสทธสหสมพนธโดยใช การทดสอบคา t-test

4. วเคราะหความสมพนธระหวาง ระดบการศกษาอาชพของมารดา รปแบบการอบรมเลยงด กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน โดยใชคาความสมพนธ Eta

5. วเคราะหสมประสทธสหสมพนธพหคณ (Multiple regression coefficient) ระหวางตวแปรทานาย ไดแก ระดบการศกษาอาชพของมารดา และจานวนบตรสาว สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาววยรน ความรเรองอนามยเจรญพนธ เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธกบ การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน โดยการวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน (Stepwise multiple regression analysis)

บทท 4

ผลการวจย การศกษาครงนเปนการวจยพรรณนาเชงสมพนธ โดยมวตถประสงคเพอศกษาการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน และปจจยทมผลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน โดยศกษาในกลมตวอยางมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน ทกาลงศกษาอยในระดบประถมศกษาปท 4 - 6 อายระหวาง 10 - 13 ป จานวน 319 คน ในเขตอาเภอบานแพว จงหวดสมทรสาคร ผลการศกษาไดนาเสนอในรายละเอยดดวยตารางประกอบการบรรยาย แบงเปน 8 สวน ดงน สวนท 1 ขอมลสวนบคคล และรปแบบการอบรมเลยงด สวนท 2 ความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา สวนท 3 เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ สวนท 4 สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว สวนท 5 การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา สวนท 6 ความสมพนธระหวาง ระดบการศกษา อาชพของมารดา รปแบบการอบรมเลยงด กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน สวนท 7 ความสมพนธระหวาง จานวนบตรสาว สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธ เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน สวนท 8 อานาจการทานายตวแปรระหวาง ระดบการศกษา อาชพของมารดา จานวนบตรสาว สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธ เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน

49

สวนท 1 ขอมลสวนบคคล และรปแบบการอบรมเลยงด ตารางท 1 จานวนและรอยละของมารดากลมตวอยาง จาแนกตามขอมลสวนบคคล และรปแบบการ

อบรมเลยงด (n = 319)

ขอมลสวนบคคล จานวน (คน) รอยละ

ระดบการศกษา ไมไดศกษา

ประถมศกษา มธยมศกษา อดมศกษา

อาชพ ขาราชการ / รฐวสาหกจ เกษตรกรรม ธรกจสวนตว รบจาง

ไมมอาชพ จานวนบตรสาว

1 คน 2 คน 3 คน 4 คน

5 คน รปแบบการอบรมเลยงด แบบประชาธปไตย แบบเขมงวด แบบปลอยปละละเลย แบบผสม

12 206 61 40

21 53 60 161 24

162 102 45 9 1

200 42 36 41

3.76 64.57 19.13 12.54

6.58 16.61 18.81 50.47 7.53

50.78 31.97 14.11 2.82 0.32

62.69

13.17 11.28 12.86

จากตารางท 1 พบวากลมตวอยาง มระดบการศกษา สวนใหญรอยละ 64.57 มการศกษาอยในระดบประถมศกษา รองลงมา อยในระดบมธยมศกษารอยละ 19.13 มเพยงรอยละ 3.76

50

ทไมไดเรยน อาชพ สวนใหญรอยละ 50.47 มอาชพรบจาง รองลงมารอยละ 18.8 อาชพธรกจสวนตว มเพยงรอยละ 6.58 มอาชพรบราชการ / รฐวสาหกจ จานวนบตรสาว สวนใหญรอยละ 50.78 มจานวนบตรสาว 1 คน รองลงมารอยละ 31.97 มจานวนบตรสาว 2 คน มเพยงรอยละ 0.3 คอ 1 ราย มจานวนบตรสาว 5 คน รปแบบการอบรมเลยงด สวนใหญรอยละ 62.69 มการอบรมเลยงดเปนแบบประชาธปไตย รองลงมารอยละ 13.17 เปนแบบเขมงวด มเพยงรอยละ 11.28 เปนแบบปลอยปละละเลย สวนท 2 ความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา ตาราง 2 คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแปลผลระดบคะแนนความรเรองอนามยเจรญ

พนธของมารดาของกลมตวอยาง จาแนกเปนรายขอ รายดานและโดยรวม (n = 319)

ความรเรองอนามยเจรญพนธ X S.D. การแปลผล ดานรางกาย (โดยรวม)

อายของเดกหญงเรมมประจาเดอนครงแรก……………….. การเปลยนแปลงดานรางกายทบงบอก……………………. การมประจาเดอน………………………………………….

ดานจตวทยาและสงคม (โดยรวม) พฤตกรรมทบงบอกความเปนวยรน…………………….... ความตองการทางเพศ……………………………………. วธการทสงเสรมใหบตรมความสมพนธทด………………

ดานสขวทยา (โดยรวม) การดแลสขภาพทถกตองขณะมประจาเดอน……………. วธการชาระลางอวยวะเพศใหสะอาดปลอดภย…………. เรองทมารดาควรดแลบตรอยางใกลชด…………………. ขอควรปฏบตเมอผหญงมอาการปวดทอง……………….

ความรเรองอนามยเจรญพนธโดยรวม

0.66 0.78 0.69 0.52 0.80 0.87 0.79 0.74 0.76 0.90 0.80 0.68 0.67 0.74

0.30 0.41 0.46 0.50 0.24 0.32 0.40 0.43 0.24 0.29 0.39 0.46 0.46 0.19

ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง

ตา สง สง

ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง

สง สง

ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง

51

จากตารางท 2 กลมตวอยางมความรเรองอนามยเจรญพนธโดยรวม อยในระดบ ปานกลาง ( X = 0.74, S.D. = 0.19) เมอพจารณาเปนรายดานและรายขอพบวา มารดากลมตวอยางมความรเรองอนามยเจรญพนธดานรางกายโดย อยในระดบปานกลาง ( X = 0.66, S.D. = 0.30) เมอแยกพจารณาคาเบยงเบนมาตรฐาน พบวา ความรเรองอนามยเจรญพนธดานรางกายโดยรวม มการกระจายปานกลาง แสดงวากลมตวอยางมความรเรองอนามยเจรญพนธดานรางกายคลายกนโดยมขอทมคาคะแนนเฉลยมากสด อยในระดบปานกลางคอ อายของเดกหญงเรมมประจาเดอน ครงแรก ( X = 0.78, S.D. = 0.41) สวนขอทมคาคะแนนเฉลยตาสด อยในระดบตา คอ การมประจาเดอน ( X = 0.52, S.D. = 0.50)

ดานจตวทยาและสงคม พบวา กลมตวอยางมความรเรองอนามยเจรญพนธดานจตวทยาและสงคม อยในระดบสง ( X = 0.80, S.D. = 0.24) เมอแยกพจารณาคาเบยงเบนมาตรฐาน พบวาความรเรองอนามยเจรญพนธดานจตวทยาและสงคม มการกระจายปานกลาง แสดงวากลมตวอยางมความรเรองอนามยเจรญพนธดานจตวทยาคลายกน โดยขอทมคาคะแนนเฉลยมากทสด อยในระดบสง คอ พฤตกรรมทบงบอกความเปนวยรน ( X = 0.87, S.D. = 0.32) ขอทมคาคะแนนเฉลยนอยทสด อยในระดบปานกลาง คอ วธการทสงเสรมใหบตรมความสมพนธทดกบบคคลอน ( X = 0.74, S.D. = 0.43)

ดานสขวทยา พบวา กลมตวอยางมความรเรองอนามยเจรญพนธดานสขวทยา อยในระดบปานกลาง ( X = 0.76, S.D. = 0.24) แยกพจารณาคาเบยงเบนมาตรฐาน พบวาความรเรองอนามยเจรญพนธดานจตวทยาและสงคม โดยรวมมการกระจายปานกลาง แสดงใหเหนกลมตวอยางมความรดานจตวทยาและสงคมคลายกน โดยมขอทมคาคะแนนเฉลยมากสดในดาน สขวทยา คอ การดแลสขภาพทถกตองขณะมประจาเดอน ( X = 0.90, S.D. = 0.29) และวธการชาระลางอวยวะเพศใหสะอาดปลอดภย ( X = 0.80, S.D. = 0.39) ตามลาดบ ขอทมคาคะแนนเฉลยนอยทสด อยในระดบปานกลาง คอ ขอควรปฏบตเมอผหญงมอาการปวดทองขณะมประจาเดอน ( X = 0.67, S.D. = 0.46)

52

สวนท 3 เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ ตารางท 3 คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแปลผลระดบคะแนนเจตคตตอเรองอนามย

เจรญพนธของมารดากลมตวอยาง จาแนกเปนรายขอ รายดานและโดยรวม (n= 319)

เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ Χ S.D. การแปลผล ดานรางกาย (โดยรวม) มารดาควรเอาใจใสตอการเปลยนแปลงของรางกาย……. การนาเรองทเกยวกบอวยวะสบพนธ…………………… ดานจตวทยาและสงคม (โดยรวม) เรองทไมเหมาะสม ถาบตรสาวจะมความรก……………. บตรสาวไมควรคบหากบผเพอนชายเพราะ...................... วยรนชอบแตงตวตามแฟชน แตงหนาหรออยากเดน…… การสาเรจความใครดวยตนเอง โดยไมหมกมน………… ดานสขวทยา (โดยรวม) มารดาควรสอนละชวยเหลอบตรเกยวกบการเลอกซอ…… การทาความสะอาดอวยวะเพศขณะมประจาเดอน……….. ดานเทคนคการสอน (โดยรวม) มารดาไมควรพดถงเรองการมประจาเดอนใหบตรสาวฟง… มารดาไมจาเปนตองสอนเรองการปฏบตตนขณะม…… การสอนเรองเพศศกษาใหกบบตรเปนการย วยใหบตร… เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธโดยรวม

2.37 2.68 2.06 2.09 2.42 2.20 1.99 1.76 2.72 2.81 2.62 2.00 2.15 1.95 1.90 2.29

0.54 0.68 0.70 0.46 0.76 0.79 0.73 0.77 0.54 0.51 0.75 0.40 0.67 0.56 0.64 0.32

ด ด

ปานกลาง ปานกลาง

ด ด

ปานกลาง ปานกลาง

ด ด ด

ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง

ด

จากตารางท 3 พบวา กลมตวอยางมเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธโดยรวม อยในระดบด ( X = 2.29, S.D. = 0.32) เมอพจารณาเปนรายดานและรายขอ พบวามารดากลมตวอยางมเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธดานรางกาย อยในระดบด ( X = 2.37, S.D. = 0.54) เมอแยกพจารณา คาเบยงเบนมาตรฐาน พบวาเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธดานรางกายโดยรวม มการกระจายนอย แสดงวามารดากลมตวอยางมเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธดานรางกายคลายกนโดยขอทมคาคะแนนเฉลยมากทสด อยในระดบดคอ การเอาใจใสตอการเปลยนแปลงของรางกายบตรสาว เชน

53

การมเตานมขยาย มขนขนในทลบ ( X = 2.68, S.D. = 0.68) รองลงมาอยในระดบปานกลาง คอ การนาเรองทเกยวกบอวยวะสบพนธและการเปลยนแปลงของรางกายมาพดกบบตรสาวอยางเปดเผย เปนเรองนาอบอาย ( X = 2.06, S.D. = 0.70) ดานจตวทยาและสงคม พบวากลมตวอยางมเจตคตตอความรเรองอนามยเจรญพนธดานจตวทยาและสงคม อยในระดบปานกลาง ( X = 2.09, S.D. = 0.46) เมอแยกพจารณาคาเบยงเบนมาตรฐาน พบวา เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธดานจตวทยาและสงคม มการกระจายนอย แสดงวากลมตวอยาง มเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธดานจตวทยาและสงคมคลายกน โดยขอทมคาคะแนนเฉลยมากทสด อยในระดบด คอ เรองทไมเหมาะสมถาบตรสาวจะมความรกในตอนน ( X = 2.42, S.D. = 0.76) ขอทมคาคะแนนเฉลยนอยทสด อยในระดบปานกลางคอ การสาเรจความใครดวยตนเอง โดยไมหมกมนจนเกนไป ถอวาเปนการกระทาทปกตทจะปลดปลอยอารมณทางเพศ ( X =1.76, S.D. = 0.77) ดานสขวทยา พบวา กลมตวอยางมเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธดานสขวทยา อยในระดบด ( X = 2.72, S.D. = 0.54) เมอแยกพจารณาคาเบยงเบนมาตรฐาน พบวา เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธดานสขวทยา มการกระจายนอย แสดงวามารดากลมตวอยางมเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธดานสขวทยาคลายกน โดยขอทมคาคะแนนเฉลยมากทสด อยในระดบดคอ มารดาควรสอนและชวยเหลอบตรเกยวกบการเลอกซอเสอยกทรง กางเกงใน และการใชผาอนามยขณะมประจาเดอน ( X = 2.81, S.D.= 0.51) และรองลงมา อยในระดบดคอ การทาความสะอาดอวยวะเพศขณะมประจาเดอนเปนสงทมความจาเปนมากกวาอวยวะอนๆในรางกาย ( X =2.62, S.D. = 0.75) ดานเทคนคการสอน พบวา กลมตวอยางมเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธดานเทคนคการสอน อยในระดบปานกลาง ( X = 2.0, S.D. = 0.40) เมอแยกพจารณาคาเบยงเบนมาตรฐาน พบวา เจตคตเรองอนามยเจรญพนธดานเทคนคการสอน มการกระจายนอย แสดงวามารดากลมตวอยางมเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธดานเทคนคการสอนคลายกน โดยขอทมคาคะแนนเฉลยมากทสด อยในระดบปานกลาง คอ มารดาไมควรพดถงเรองการมประจาเดอนใหบตรสาวฟงในขณะทบตรยงไมมประจาเดอน ( X = 2.15, S.D. = 0.67) และมารดาไมจาเปนตองสอนเรองการปฏบตตนขณะมประจาเดอนแกบตรสาว เพราะบตรไดเรยนทโรงเรยนแลว ( X =2.15, S.D. = 0.67) และขอทมคาคะแนนนอยทสดใน อยระดบปานกลางคอ การสอนเรองเพศศกษาใหกบบตรเปนการยวยใหบตรอยากลอง ( X =1.90, S.D. = 0.56)

54

สวนท 4 สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ตารางท 4 คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานและการแปลผลระดบคะแนน สมพนธภาพระหวาง

มารดากบบตรสาว จาแนกเปนรายขอและโดยรวม (n = 319)

สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว Χ S.D. การแปลผล เมอบตรสาวไมสบาย มารดาให…………………………...... มารดากบบตรสาวมกจกรรมรวมกน………...…………...... มารดาแสดงความรกตอบตรสาว…………….…………...... มารดาเอาใจใสในการคบเพอน…………………………..... การใหคาปรกษา ชวยสอนการบาน………………………... มารดาเปดโอกาสใหบตรสาว……………….……………... บตรสาวมกจะขอคาปรกษาหรอ…………….…………...... มารดาและบตรมกโตเถยงกนเปนประจา เมอบตรสามทาผดมารดามก…………………………….... มารดามกลงโทษบตรสาวดวยวธ…………………………. สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาวโดยรวม

3.75 3.49 3.42 3.40 3.31 3.29 3.27 2.18 1.70 1.66 2.95

0.53 0.73 0.76 0.72 0.72 0.78 0.77 0.84 0.82 0.81 0.34

ด ด ด ด ด ด ด

ปานกลาง ตา ตา

ปานกลาง

จากตารางท 4 กลมตวอยางมสมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาวโดยรวม อยในระดบปานกลาง ( X = 2.95, S.D. = 0.34) เมอแยกคาเบยงเบนมาตรฐาน พบวา สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว มการกระจายนอย แสดงวาสมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาวคลายคลงกน โดยขอทมคาคะแนนเฉลยมากทสด อยในระดบดคอ เมอบตรสาวไมสบายทานใหการดแลเปนอยางด ( X = 3.75, S.D. = 0.53) คาเฉลยรองลงมา อยในระดบด คอ มารดากบบตรสาวมกจกรรมรวมกนในครอบครวเชน รบประทานอาหารรวมกน หรอไปเทยวงานเทศกาลตางๆ ( X = 3.49, S.D. = 0.73) สวนขอทมคาคะแนนเฉลยนอยทสด อยในระดบตาคอ มารดามกลงโทษบตรสาวดวยวธททาใหบตรเจบปวดตามรางกาย ( X = 1.66, S.D. = 0.81)

55

สวนท 5 การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา

ตารางท 5 คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแปลผลระดบคะแนนการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากลมตวอยาง จาแนกเปนรายขอ รายดานและโดยรวม (n = 319)

การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา Χ S.D. การแปลผล

ดานรางกาย (โดยรวม) มารดาพดคยกบบตรสาวเกยว…………………................... มารดาพดคยอธบายหรอตอบคาถามเกยว………................. มารดาพดคยกบบตรสาว เกยวกบ……………..................... ดานจตวทยาละสงคม (โดยรวม) มารดาแนะนาบตรสาวในเรองการ………........................... มารดาแนะนาบตรสาวเรองการ………………................... มารดาพดคยเกยวกบการมประจาเดอน………................... มารดาแนะนาบตรสาวหลกเลยงการ…………................... มารดาใหบตรสาวเขาใจและหลกเลยง……….................... มารดาพดคยกบบตรสาวใหเขาใจ……………................... ดานสขวทยา (โดยรวม) มารดาแนะนาการแกไขปญหาการ………….................... มารดาพดคยแนะนาเกยวกบอาการ…………................... มารดาแนะนาบตรสาว ใหทาความ…………................... การใหความรเรองอนามยเจรญพนธโดยรวม

0.72 0.89 0.82 0.46 0.74 0.89 0.86 0.83 0.81 0.67 0.38 0.81 0.89 0.89 0.85 0.76

0.26 0.31 0.38 0.49 0.22 0.31 0.33 0.37 0.39 0.47 0.48 0.26 0.31 0.31 0.35 0.20

ด ด ด

ปานกลาง ด ด ด ด ด

ปานกลาง ตา ด ด ด ด ด

จากตารางท 5 พบวา กลมตวอยางมการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาโดยรวม อยในระดบด ( X =0.76, S.D. = 0.20) เมอพจารณาเปนรายดานรายขอ พบวากลมตวอยาง มการใหความรเรองอนามยเจรญพนธดานรางกาย อยในระดบด ( X =0.72, S.D. = 0.26) เมอพจารณาคาเบยงเบนมาตรฐาน พบวา การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาดานรางกายของมารดากลมตวอยางมการกระจายนอย แสดงวาอยในระดบด การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาดานรางกาย ของกลมตวอยางคลายคลงกน โดยขอทมคาคะแนนเฉลยมากทสด อยในระดบด คอ มารดาพดคยกบบตรสาวเกยวกบการมหนาอกทโตขนและเสอชนในทควรเลอกใช ( X = 0.89, S.D. = 0.31) และขอทมคาคะแนนเฉลยนอยทสด คอ มารดาพดคยกบบตรสาว เกยวกบปญหาของการตงครรภในระยะวยรน ( X = 0.46, S.D. = 0.49)

56

ดานจตวทยาละสงคม พบวา กลมตวอยางมการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาดานจตวทยาและสงคม อยในระดบด ( X = 0.74, S.D. = 0.22) เมอพจารณาคาเบยงเบนมาตรฐาน พบวา การใหความรเรองอนามยเจรญพนธดานจตวทยาและสงคม ของกลมตวอยางมการกระจายนอย แสดงวาการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาดานจตวทยาและสงคมของมารดากลมตวอยาง มความคลายคลงกน โดยขอทมคาคะแนนเฉลยมากทสด อยในระดบดคอ มารดาแนะนาบตรสาวเรองการแตงกายใหสภาพ ไมแตงตวโปหรอยวยอารมณ ( X = 0.8, S.D. = 0.31) และขอทมคาคะแนนเฉลยนอยทสด อยในระดบตาคอ มารดาพดคยกบบตรสาวใหเขาใจถงความรสกทางเพศทเกดขนไดเองตามธรรมชาต ( X = 38, S.D. = 0.48) ดานสขวทยา พบวา กลมตวอยางมการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาดานสขวทยา อยในระดบด ( X =0.81, S.D. = 0.26 ) เมอพจารณาคาเบยงเบนมาตรฐาน พบวา การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากลมตวอยาง มการกระจายนอย แสดงวาการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาดานสขวทยา ของกลมตวอยางมความคลายคลงกน โดยขอทมคาคะแนนเฉลยมากทสด อยในระดบดคอ มารดาแนะนาการแกไขปญหาการมปญหาการมกลนตวของบตรสาว ( X = 0.89, S.D. = 0.31) และขอทมคาคะแนนเฉลยนอยทสด อยในระดบดคอ มารดาพดคยแนะนา เกยวกบอาการแทรกซอนจากการมประจาเดอน เชน อาการปวดทอง ( X = 0.70, S.D. = 0.45)

สวนท 6 ความสมพนธระหวาง ระดบการศกษา อาชพของมารดา รปแบบการอบรมเลยงด กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากลมตวอยาง

ตารางท 6 คาความสมพนธระหวาง ระดบการศกษา อาชพ รปแบบการอบรมเลยงด กบการให

ความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากลมตวอยาง

ตวแปร การใหความรเรองอนามยเจรญพนธ

Eta p-value ระดบการศกษา อาชพ รปแบบการอบรมเลยงด

0.335** 0.144

0.269**

<0.001 0.158 <0.001

*p<0.05 **p<0.01

57

จากตารางท 6 พบวา ระดบการศกษามความสอดคลองทางบวก กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา อยางมนยสาคญทางสถต (Eta = 0.335, p - value < 0.001) อาชพ ไมมความสอดคลอง กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ อยางมนยสาคญทางสถต (Eta = 0.144 p - value = 0.158) รปแบบการอบรมเลยงด มความสอดคลองทางบวก กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา อยางมนยสาคญทางสถต (Eta = 0.269, p - value < 0.001) สวนท 7 ความสมพนธระหวาง จานวนบตรสาว สมพนธภาพระหวางมารดาบตรสาวความร เรอง

อนามยเจรญพนธ เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากลมตวอยาง

ตารางท 7 คาสมประสทธสหสมพนธระหวาง จานวนบตรสาว สมพนธภาพระหวางมารดากบ

บตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธ เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากลมตวอยาง

ตวแปร การใหความรเรองอนามยเจรญพนธ

r p-value จานวนบตรสาว -0.108 0.055 สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว 0.343** <.001 ความรเรองอนามยเจรญพนธ 0.279** <.001 เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ 0.392** <.001

*p<0.05 **p<0.01 จากตารางท 7 พบวา ตวแปรอสระทมความสมพนธเชงบวก กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ไดแก สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว (r = 0.343) ความรเรองอนามยเจรญพนธ (r = 0.279) และเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ (r = 0.392) สวนจานวนบตรสาวไมมความสมพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา

58

สวนท 8 อานาจการทานายตวแปร ไดแก ระดบการศกษา อาชพของมารดา จานวนบตรสาว สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธ เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากลมตวอยาง

ตารางท 8 คาสมประสทธสหสมพนธพหระหวางตวแปรทานายกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ

ของมารดากลมตวอยาง โดยการวเคราะหการถดถอยพหแบบขนตอน (Stepwise regression analysis)

ตวทานาย b Beta t p - value เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธ การศกษาไมไดเรยน รปแบบการอบรมเลยงดแบบเขมงวด การศกษาระดบอดมศกษา

0.160 0.126 0.128 -0.125 -0.075 0.054

0.254 0.211 0.118 -0.115 -0.123 0.120

4.73 4.11 2.27 -2.31 -2.50 2.44

0.001 0.001 0.020 0.020 0.010 0.010

Constant a = -0.077 R2= 0.276 Adjust R square = 0.262 F = 19.808 p<0.001

จากตารางท 8 พบวาการวเคราะหถดถอยพหแบบขนตอน เมอทดสอบตวทานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธกบบตรสาววยรน พบวา ตวแปรทไดรบการคดเลอกสมการ คอ เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธ การศกษาไมไดเรยน รปแบบการอบรมเลยงดแบบเขมงวด การศกษาระดบอดมศกษา เนองจากมความสมพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากบบตรสาวมากทสด โดยมคาสมประสทธการทานายเทากบ 0.276 แสดงวาตวแปรทง 6 ตว สามารถทานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธกบบตรสาวไดรอยละ 27.6 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.001 และเมอเพมตวทานายในขนตอไปของการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธ พบวา อานาจการทานายเปลยนไปอยางไมมนยสาคญทางสถต ไดแก อาชพของมารดา จานวนบตรสาว ไมสามารถเพมอานาจการทานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธกบบตรสาว ดงนนการวเคราะหถดถอยพหแบบขนตอน เพอหาอานาจการทานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากบบตรสาว

59

จงยตลง และสามารถสรางสมการการทานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดากบบตรสาว ในรปคะแนนดบดงน Z (การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา ) = 0.254 (Z เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ) + 0.211 (Z สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว) + 0.118 (Z ความรเรองอนามยเจรญพนธ) - 0.115 (Z การศกษาไมไดเรยน) - 0.123 (Z รปแบบการอบรมเลยงดแบบเขมงวด) + 0.12 (Z การศกษาระดบอดมศกษา)

60

บทท 5

อภปรายผลการวจย

การวจยครงนเปนการศกษา ปจจยทมผลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน ผวจยไดอภปรายผลการวจยตามวตถประสงคและสมมตฐานดงน วตถประสงคท 1 ศกษาการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน จากผลการศกษาครงน พบวา การใหความรเรองอนามยเจรญพนธกบบตรสาววยรนตอนตน โดยรวมอยในระดบด ( X = 0.76, S.D. = 0.20) (ตารางท5) เมอพจารณาในรายขอและรายดาน พบวา การใหความรเรองอนามยเจรญพนธดานรางกาย ขอทมคาคะแนนเฉลยมากทสด คอ การใหความรเกยวกบการมหนาอกทโตขนและเสอชนในทควรเลอกใช ( X = 0.89, S.D. = 0.31) ทงทอาจเนองมาจากการเปลยนแปลงดงกลาว เปนเรองพนฐานของการเปลยนแปลงทางสรระทวไปและมารดาทกคนมประสบการณมากอน จงมนใจทจะใหความรเรองน ซงสอดคลองกบขอคนพบของ ปรย นวมาลา (2552 : บทคดยอ) สวนขอทมคาคะแนนเฉลยนอยทสด ( X = 0.46, S.D. = 0.49) คอ การใหความรเกยวกบปญหาของการตงครรภในระยะวยรน ทงนอาจเปนเพราะมารดามองวาบตรสาวของตนยงเดกเกนไป ทจะรบรเรองการตงครรภ ซงสอดคลองกบขอคนพบของ ปรย นวมาลา (2552 : บทคดยอ) ทพบวา กลมตวอยาง มความเหนวาบตรหลานยงเดกเกนไปทจะสอนเกยวกบการปองกน การมเพศสมพนธ และการคบเพอนตางเพศ นอกจากนยงเหนวาควรเปนหนาทของครทโรงเรยนในการสอนเรองน การใหความรเรองอนามยเจรญพนธดานจตวทยาและสงคมพบวา ขอทมคาเฉลยสงสด คอ การใหความรเรองการแตงกายใหสภาพ ไมแตงตวโปหรอยวยอารมณ ( X = 0.89, S.D. = 0.31) ทงนอาจเนองมาจากมารดาสวนใหญมเจตคตเกยวกบการแตงกายตามสมยของวยรน อยในระดบปานกลาง (ตารางท 3) จงไมชอบใหบตรสาวแตงตวตามแฟชน สวนขอทมคาคะแนนเฉลยนอยทสด คอ การใหความรเกยวกบความรสกทางเพศ

61

ทเกดขนไดเองตามธรรมชาต ( X = 0.38, S.D. = 0.48) ทงนอาจเนองมาจากโดยธรรมชาตของมนษยเรองเพศเปนเรองทควรตองปกปดและเปนเรองทไมควรเปดเผย จงอาจทาใหมารดามองวาเปนเรองทไมกลาพดกบบตรสาวไดตรงๆ ซงสอดคลองกบจากงานวจยของ ปรย นวมาลา (2552 : บทคดยอ) พบวา กลมตวอยางเหนวาเรองเพศเปนเรองนาอาย ไมควรพดทบาน การใหความรเรองอนามยเจรญ พบวา ขอทมคาคะแนนเฉลยมากทสด การใหความรเกยวกบมารดาแนะนาการแกไขปญหาการมกลนตวของบตรสาว ( X = 0.89, S.D. = 0.31) ทงนอาจเนองมาจากมารดากบบตรสาวมสมพนธภาพทดตอกน โดยเฉพาะการดแลยามบตรมปญหาสขภาพ (ตารางท 4) ประกอบกบเปนเพศเดยวกนจงสามารถพดคยกนไดเมอมปญหาเรองกลนตว สวนขอทมคาคะแนนเฉลยนอยทสดคอ มารดาพดคยแนะนา เกยวกบอาการแทรกซอนจากการมประจาเดอน( X = 0.70, S.D. = 0.45) ทงนอาจเนองมาจากมารดาบางคนอาจมความรเรองและภาวะแทรกซอนของการมประจาเดอนนอย (ตารางท 2) จงไมมนใจทจะสอนเรองน วตถประสงคท 2 ศกษาความสมพนธระหวางปจจยทเกยวของ ไดแก ระดบการศกษาและอาชพของมารดา จานวนบตรสาว รปแบบการอบรมเลยงด สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธและเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน สมมตฐานขอท 1 ปจจยทเกยวของ ไดแก ระดบการศกษาและอาชพของมารดา จานวนบตรสาว รปแบบการอบรมเลยงด สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธและเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน ผลการศกษาครงนพบวา 1. ระดบการศกษา มความสมพนธกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ อยางมนยสาคญทางสถต (Eta = 0.335, p - value < 0.001) ซงสนบสนนสมมตฐาน แสดงวา มารดาทมระดบการศกษาตางกนจะมการใหความรเรองอนามยเจรญพนธแกบตรสาววยรนตางกน อธบายไดวา ระดบการศกษาของมารดา ทาใหมารดามความเชอมนในการใหความรเรองอนามยเจรญพนธแกบตรสาววยรน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ปรย นวมาลา (2552 : บทคดยอ) พบวา การศกษามความสมพนธกบการใหความสนใจในเรองเพศศกษาของสมาชกหลกและงานวจยของ สมสมย โครตชม (2546 : บทคดยอ) พบวา ระดบการศกษามความสมพนธกบการสอนเพศศกษาของบดามารดา

62

2. อาชพของมารดา ไมมความสมพนธกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธอยางมนยสาคญทางสถต (Eta = 0.144, p - value = 0.158) หมายความวา มารดาจะมอาชพใด พบวาไมมผลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธสาหรบบตรสาววยรนตอนตน อธบายไดวา อาจเนองมาจากกลมตวอยางทใชในการศกษาครงน เปนมารดาของเดกนกเรยนระดบประถมศกษาสงกดกรมสามญศกษา เขตอาเภอบานแพว จงหวดสมทรสาคร เปนสงคมกงชนบท ซงชวตความเปนอยชวงชนทางสงคมของแตละอาชพไมแตกตางกนชดเจน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ศภาศร การรกาญจน (2540 : บทคดยอ) พบวา อาชพไมมความสมพนธกบบทบาทของแมในการสอนเพศศกษาลกสาววยรน และไมสอดคลองกบงานวจยของ สมสมย โครตชม (2546 : บทคดยอ) พบวา อาชพมความสมพนธกบการสอนเพศศกษาของบดา มารดา 3. จานวนบตรสาว ไมมความสมพนธกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ อยางมนยสาคญทางสถต (p-value > 0.05) หมายความวา กลมตวอยางทใชในการศกษาจานวนรอยละ 50.8 มจานวนบตรเพยง 1 คน และเจตคตในดานเทคนคการสอนเรองเพศของมารดา อยในระดบปานกลาง อธบายไดวา มารดามความเชอวาเรองเพศ ไมสมควรทจะพดคยและนามาสงสอนบตรทบาน โดยเฉพาะเชอวาการสอนเรองเพศ อนามยเจรญพนธ เปนการยวยใหบตรมพฤตกรรมทางเพศเรวขน จงทาใหมารดาไมกลาสอนบตร จานวนบตรสาว จงไมสอดคลองกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ ซงสอดคลองกบงานวจยของ ปราณ จงเจรญ (2538 : บทคดยอ) พบวา จานวนบตรในครอบครวไมมความสมพนธกบการปฏบตพฒนกจของบดามารดา ซงการปฏบตพฒนกจนหมายถงการถายทอดความรทถกตองเรองเพศแกบตรดวย และไมสอดคลองกบงานวจยของ มลจนทร เกยรตสงวร (2542 : บทคดยอ) พบวา จานวนบตรสาวในครอบครวมความสมพนธกบการใหความรเรองเพศศกษา 4. รปแบบการอบรมเลยงด มความสมพนธกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธอยางมนยสาคญทางสถต (Eta = 0.269, p - value < 0.001) ซงสนบสนนสมมตฐาน แสดงวามารดามการเลยงดบตรทแตกตางกน ทาใหมการใหความรเรองอนามยเจรญพนธกบบตรแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ศภาศร การกาญจน (2540 : บทคดยอ) พบวา การเลยงดแบบปลอยปละละเลย มความสมพนธทางลบกบบทบาทมารดา และงานวจยของ สมสมย โครตชม (2546 : บทคดยอ) พบวา วธการเลยงดบตรแบบเขมงวดกวดขน มความสมพนธทางลบกบการสอนเพศศกษาของบดามารดา 5. สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว มความสมพนธกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ อยางมนยสาคญทางสถต (r =0.343, p - value = <0.05) ซงสนบสนนสมมตฐาน แสดงวามารดาทมสมพนธภาพทดกบบตรสาว จะทาใหมารดามความใกลชดกบบตร บตรสาวกจะ

63

กลาทจะพดคยกบมารดาในทกเรอง ทาใหมารดาสามารถใหความรเรองอนามยเจรญพนธไดด ซงสอดคลองกบงานวจยของ มลจนทร เกยรตสงวร (2542 : บทคดยอ) พบวา สมพนธภาพในครอบครวมความสมพนธทางบวก กบการใหความรเรองเพศศกษาของมารดา 6. ความรเรองอนามยเจรญพนธ มความสมพนธกบการใหความรเรองอนามยเจรญพน ธอยางมนยสาคญทางสถต (r = 0.279 , p - value = <0.05) ซงสนบสนนสมมตฐาน แสดงวา มารดาทมความรเรองอนามยเจรญพนธมากและถกตอง กจะทาใหมารดามความกลาและมนใจทจะใหความรกบบตรในเรองอนามยเจรญพนธ ซงสอดคลองกบงานวจยของ มลจนทร เกยรตสงวร (2542 : บทคดยอ) พบวา ความรเรองเพศศกษาของมารดามความสมพนธทางบวก กบการใหความรเรองเพศศกษาของมารดา 7. เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ มความสมพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ อยางมนยสาคญทางสถต (r = 0.392 , p - value = <0.05) ซงสนบสนนสมมตฐาน แสดงวา มารดาทมเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธทดในทางทเหนดวย กจะทาใหมแนวโนมในการสอนเรองอนามยเจรญพนธแกบตรไดด ซงสอดคลองกบงานวจยของ มลจนทร เกยรตสงวร (2542 : บทคดยอ) พบวา เจตคตตอเรองเพศศกษาของมารดามความสมพนธทางบวกกบการใหความรเรองเพศศกษาของมารดา วตถประสงคท 3 ศกษาอานาจทานายกลมปจจยทเกยวของ ไดแก ระดบการศกษาและอาชพของมารดา จานวนบตรสาว รปแบบการอบรมเลยงด สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธและเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ ตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน สมมตฐานขอท 2 ปจจยทเกยวของ ไดแก ระดบการศกษาและอาชพของมารดา จานวนบตรสาว รปแบบการอบรมเลยงด สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธและเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ สามารถรวมทานายความผนแปรของการใหความรเรองอนามยเจรญพนธกบบตรสาววยรนตอนตน ผลการศกษาครงน พบวา ปจจยทสามารถทานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรน ไดแก เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธ การศกษาไมไดเรยน รปแบบการอบรมเลยงดแบบเขมงวด และ การศกษาระดบอดมศกษา โดยทานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาไดรอยละ 27.6 ซงสามารถอธบายเหตผลของปจจยททานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน ตามลาดบดงน

64

เจตคตเรองอนามยเจรญพนธ เปนปจจยตวแรกทสามารถรวมทานาย การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรน เปนไปตามเหตผลทไดอภปรายวา เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธมความสมพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา อยางมนยสาคญทางสถต (r = 0.392 , p - value = <0.01) (ตารางท 7)โดยมารดาสวนใหญมเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธโดยรวม อยในระดบด ( X = 2.29, S.D. = 0.32 ) จงพรอมทจะใหความรเรองอนามยเจรญพนธ เพอดแลปกปองใหบตรสาวเขาสวยรนอยางปกตสข สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว เปนปจจยตวทสองในการทานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา ซงอภปรายไดวา สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาวมความสมพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา อยางมนยสาคญทางสถต (r = 0.394, p - value = <0.01) (ตารางท 7) ซงสมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาววยรนนนเกดขน เนองจากมารดาสวนใหญมบตรสาวคนเดยว (รอยละ 50.8) ยอมผกพนกนมาก จากผลการวจย พบวา สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาววยรน เปนรายขอสวนใหญอยในระดบด แมบางครงจะมการลงโทษและมความขดแยงกนบาง ทาใหสมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาววยรนโดยภาพรวาม อยในระดบปานกลาง (ตารางท 4) ความรเรองอนามยเจรญพนธ เปนปจจยตวทสามในการทานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน (β = 0.11, p - value = 0.02) (ตารางท 8) ซงอภปรายวาความรเรองอนามยเจรญพนธ มความสมพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรน อยางมนยสาคญทางสถต (r = 0.279, p – value = <0.01) (ตารางท 7) ซงแมวา ความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาโดยภาพรวม อยในระดบปานกลาง (ตารางท 2) แตเนองดวยมเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธโดยรวม อยในระดบด ประกอบกบสมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาวโดยรวม อยในระดบปานกลาง ทาใหมารดามความตองการทจะใหความรเรองอนามยเจรญพนธแกบตรสาววยรนตอนตนของตนเอง ปจจยตวทสททานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน คอ การศกษาไมไดเรยน ซงมอานาจในการทานายเปนเชงนเสธ (β = -0.11 p - value = 0.02) (ตารางท 8) กลาวคอ มารดาทมการศกษาไมไดเรยนจะมการใหความรเรองอนามยเจรญพนธแกบตรสาววยรนตอนตน นอยกวามารดาทมการศกษาระดบอน อภปรายไดวา กลมมารดาทไมไดเรยน สวนใหญมกจะมความเชอหรอ เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธวาเปนเรองนาอาย ควรปกปด (ปรย นวมาลา, 2552 : บทคดยอ) แมจะมสมพนธภาพทดตอกนกยงมความเหนวา เรองอนามยเจรญพนธ เปนเรองทควรสอนกนทโรงเรยนมากกวาทบาน (ปรย นวมาลา, 2552 : บทคดยอ) และเนองมาจากมารดาทไมไดเรยนมโอกาสรบรขอมลขาวสารนอย จงอาจมความรเรองอนามยเจรญพนธตา ยงทาใหมารดากลมนขาดความเชอมนในการใหความร (ปรย นวมาลา, 2552 : บทคดยอ) รปแบบการอบรมเลยงดแบบเขมงวด เปนปจจยตวทหาททานายการใหความรเรองอนามย

65

เจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน ซงมอานาจในการทานายเปนเชงนเสธ (β = 0.12, p - value = 0.01) (ตารางท 8) กลาวคอ มารดาทมรปแบบการอบรมเลยงดแบบเขมงวดจะมการใหความรเรองอนามยเจรญพนธแกบตรสาววยรนตอนตนนอยกวา มารดาทมรปแบบการอบรมเลยงดแบบอน อภปรายไดวา กลมมารดาทมรปแบบการอบรมเลยงดแบบเขมงวด มกใชอานาจในการอบรม ควบคมใหบตรอยในระเบยบ กฎเกณฑทตนกาหนดไว (จราภรณ เมนะพนธ, 2538 : 33) เพราะมความเชอวาลกษณะการอบรมเลยงดแบบนจะชวยปองกนปญหาเกยวกบอนามยเจรญพนธแกบตรสาววยรนได แตรปแบบการอบรมเลยงดแบบเขมงวด ทาใหสมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาวมความหางเหนกนดงนน การพดคยเรองอนามยเจรญพนธคงมโอกาสเกดขนไดนอยมาก ปจจยตวสดทายทจะทานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน คอ การศกษาระดบอดมศกษา (β = 0.12, p - value = 0.01) (ตารางท 8) กลาวคอ มารดาทมการศกษาระดบอดมศกษา จะมการใหความรเรองอนามยเจรญพนธแกบตรสาววยรนตอนตนมากกวา มารดาทมการศกษาระดบอน อภปรายไดวา กลมมารดาทมการศกษาระดบอดมศกษาจะมโอกาสรบรแลกเปลยนขอมล ขาวสารททนสมยอยางกวางขวางในทกดาน ทาใหมการปรบความเชอคานยม เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธในทางทดขน มความรความเขาใจเกยวกบอนามยเจรญพนธเพมขน ทาใหเขาใจปญหาของบตรสาว และมความมนใจในการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาเพมมากขน สวนปจจยดานอาชพ และจานวนบตรสาว ไมถกเลอกสรรเขามาในสมการทานาย เนองจากปจจยดงกลาว ไมมความสมพนธกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน ตามทไดอภปรายไวขางตน จากทไดกลาวมาขางตนสรปไดวา การศกษาของมารดา เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว รปแบบการอบรมเลยงดแบบเขมงวด ความรเรองอนามยเจรญพนธ สามารถรวมทานายการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน ไดรอยละ 27.6 สวนเหลอรอยละ 72.4 ไมสามารถอธบายไดดวยปจจยทเหลอ คอ อาชพ จานวนบตรสาว ทงนอาจมปจจยอนทผวจยไมไดนามาศกษาเชน อายของมารดา ฐานะทางเศรษฐกจของครอบครว

บทท 6

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

การศกษาครงนเปนการศกษา ปจจยการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน ศกษาความสมพนธระหวาง ระดบการศกษา อาชพ จานวนบตรสาว รปแบบการอบรมเลยงด เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธและศกษาอานาจของ ระดบการศกษา อาชพ จานวนบตรสาว รปแบบการอบรมเลยงด เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธ ตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ กลมตวอยางทศกษา คอ มารดาของนกเรยนหญง อายระหวาง 10 - 13 ปทกาลงศกษา ระดบประถมศกษาปท 4 - 6 อายชวง 10 - 13 ป อาเภอบานแพว จงหวดสมทรสาคร จานวน 319 คน โดยขอมลปจจยพนฐาน คะแนนเรองรปแบบการอบรมเลยงดแบบเขมงวด คะแนนสมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว คะแนนความรเรองอนามยเจรญพนธ คะแนนเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธและคะแนนการใหความรเรองอนามยเจรญพนธกบบตรสาวโดยรวมและรายขอ วเคราะหโดยใชสถตเชงบรรยายดวยการแจกแจงความถ รอยละ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน การศกษาความสมพนธระหวางขอมลสวนบคคลไดแก ระดบการศกษา อาชพ รปแบบการอบรมเลยงดกบ การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาใชสถต Eta การศกษาความสมพนธระหวางจานวนบตรสาว สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธ เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ กบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรน ใชสถตสหสมพนธของเพยรสน และคานวณหาคาสมประสทธสหสมพนธพหคณระหวางตวแปรทานายกบตวแปรตาม และเลอกตวทานายทดทสดโดยใชเทคนคการวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน ผลการวจยสรปไดดงน

67

สรปผลการวจย ผลการศกษาวจย สรปผลไดดงน 1. ปจจยสวนบคคล กลมตวอยาง เปนมารดาทมบตรสาววยรนชนประถมศกษาปท 4 - 6 ชวงอายระหวาง10 - 13 ป จานวน 319 คน มารดากลมตวอยาง ระดบการศกษาของมารดา สวนใหญรอยละ 64.6 มการศกษาอยในระดบประถมศกษามารดา อาชพ สวนใหญรอยละ 50.5 มอาชพรบจาง จานวนบตรสาว สวนใหญรอยละ 50.8 มจานวนบตรสาว 1 คน รปแบบการอบรมเลยงด สวนใหญรอยละ 62.7 มการอบรมเลยงดเปนแบบประชาธปไตย 2. การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน การใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนโดยรวมอยในระดบด ( X = 0.76 , S.D. = 0.20) เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธโดยรวมอยในระดบด( X = 2.29, S.D. = 0.32 ) ความรเรองอนามยเจรญพนธโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 0.74, S.D. = 0.19 ) สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาวโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 2.95, S.D. = 0.34) 3. การวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยทศกษา ปจจยพนฐานไดแก ระดบการศกษา มความสอดคลองกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนอยางมนยสาคญทางสถต (Eta = 0.335, p - value = .000) รปแบบการอบรมเลยงด มความสอดคลองกบมารดาในการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรน อยางมนยสาคญทางสถต (Eta = 0.269, p - value = 0.000) สวนอาชพ และ จานวนบตรสาว ไมมความสอดคลองกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรน อยางมนยสาคญทางสถต (Eta = 0.144, p - value = 0.158) ; (r = -0.108, p - value <0.05) ปจจยทมความสมพนธเชงบวกกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ไดแก สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาววยรน (r =0.343, p - value <0.05) ความรเรองอนามยเจรญพนธ (r =0.279, p - value <0.05) เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ (r =0.392, p - value <0.05) 4. การวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธ การศกษาไมไดเรยน รปแบบการอบรมเลยงดแบบเขมงวด การศกษาระดบอดมศกษา มความสมพนธกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาว

68

วยรนมากทสดโดยมคาสมประสทธการทานายเทากบ 0.276 แสดงวาตวแปรทง 6 ตว สามารถทานายบทบาทการใหความรเรองอนามยเจรญพนธกบบตรสาวไดรอยละ 27.6 ขอเสนอแนะ จากผลการศกษาพบวา เจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ สมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว ความรเรองอนามยเจรญพนธ การศกษาไมไดเรยน รปแบบการอบรมเลยงด การศกษาระดบอดมศกษา สามารถทานายบทบาทการใหความรเรองอนามยเจรญพนธกบบตรสาววยรน ผวจยมขอเสนอแนะดงน 1. ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช พยาบาลโรงเรยน ควรมการสรางความตระหนกใหกบมารดาเกยวกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธกบบตรสาววยรน โดยใหโรงเรยนและชมชนไดมสวนรวมในการจดกจกรรมเกยวกบการพฒนาการดานตางๆของเดกวยรนหญง 1.1 พยาบาล ควรมการนาเสนอขอมลผลการวจยตอผบรหารและครอาจารยในโรงเรยน ชแจงใหเขาใจถงผลการศกษา 1.2 แนะนาใหโรงเรยนนาผลการศกษาไปใชใหเกดประโยชนโดย 1.2.1 มการฝกอบรมใหความรกบมารดาในเรองอนามยเจรญพนธ และการเขาสวยรนโดยเฉพาะมารดากลมทมการศกษาไมไดเรยน 1.2.2 ใหมการจดกจกรรมภายในโรงเรยนโดยใหมารดากบบตรสาวมกจกรรมรวมกน 1.2.3 พยาบาลชมชนและพยาบาลโรงเรยนควรเพมการรณรงค เผยแพร ประชาสมพนธ ประสานความรวมมอกนระหวางโรงเรยนกบชมชนใหเลงเหนถงความสาคญของปญหาวยรนหญงจากการไมมความร ประสบการณการเขาสความเปนวยรนหญง เพอปองกนปญหาวยรนหญงทจะเกดขนตอไปในอนาคต 2. ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป ควรศกษา ปจจยดานอนๆทมผลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน เชน สภาพความเปนอยของครอบครว ฐานะของครอบครวและปจจยจากโรงเรยน

69

บรรณานกรม ภาษาไทย กรมอนามย. (2532). โครงการวางแผนครอบครวแหงชาต สขภาพทางเพศและวางแผนครอบครว

เอกสารประกอบการสอน โครงการใหคาปรกษาแนะแนววยรนและหนมสาว . กรงเทพฯ : โรงพมพองคการทหารผานศก.

. (2540).อนามยเจรญพนธในเอกสารประกอบการสมมนาระดบชาต เรองอนามยเจรญพนธ ณ โรงแรมนโกมหานคร. กรงเทพฯ : กองการวางแผนครอบครวและประชากร.

กรมสามญศกษา. (2551). โรงเรยนในอาเภอบานแพว. สมทรสาคร : สาธารณสขอาเภอบานแพว. กระทรวงสาธารณสข. (2553). นโยบายและยทธศาสตรการพฒนาอนามยการเจรญพนธแหงชาต

ฉบบท 1 (พ.ศ. 2553 – 2557). กรงเทพฯ : กระทรวงสาธารณสข. กลชล ภมรนทร. (2535). การศกษาความสมพนธระหวางความรเรองการดแลสขภาพกบพฤตกรรม

การดแลตนเองในเดกวยเรยน. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

เกษมศร อศวศรพงศธร. (2552). กระบวนการใหความรเรองเพศในสงคมไทย. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม.

จรรยา เศรษฐบตร. (2536). ความสมพนธระหวางอทธพลภายนอกครอบครวตอคานยมทางเพศของวยรนหญงในอาเภอนางรอง จงหวดบรรมย. วทยานพนธปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาพฒนศกษาศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

จภาภรณ เนนะพนธ. (2538). การศกษาสาเหตกระบวนการและผลกระทบการเปนมารดาวยรน : กรณศกษามารดานอกสมรสในสถานสงเคราะห. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

จรนทร ลกษณวศษฏ. (2553). อนามยเจรญพนธในสงคมไทยของวยรน.สบคนเมอวนท 13 กนยายน 2553 จาก: (http//:www.dailynew.co.th/newstartpage/index.cfmpage = content &categoryId =38&contented=62672).

ชลพร อนทรไพบลย. (2536). คานยมเกยวกบพฤตกรรม ในเรองเพศ ของนกเรยนวยรน ในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญาสงคมศาสตรมหาบณฑต สาขาอาชญาวทยา และงานยตธรรม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

70

นงลกษณ เอมประดษฐ. (2540). ความรทวไปเกยวกบเพศศกษา. กรงเทพฯ : สานกพมพมหาวทยาลย ธรรมศาสตร.

นคม วรรณราช. (2542). อบรมบมนสยลกดวยความรก. กรงเทพฯ : โรงพมพไทยวฒนาพานช. นชลดา โรจนประภาพรรณ. (2541). ความสมพนธระหวางสมพนธภาพในครอบครว การอบรมเลยงด

ของบดามารดากบความรสกมคณคาในตนเองของวยรนตอนตน ศกษาในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา อาเภออรญประเทศ จงหวดสระแกว. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาอนามยครอบครว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

บญใจ ศรสถตนรากล. (2547).ระเบยบวธการวจยทางการพยาบาลศาสตร The methodology nurseing research. กรงเทพฯ : สานกพมพมหาวทยาลยจฬาลงกรณ.

ปราณ แสดคง. (2538). ความสมพนธระหวางปจจยบางประการ กบการปฏบตพฒนกจของบดามารดาระยะครอบครวมบตรวยรน. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

ปรย นวมาลา. (2552). บทบาทของสมาชกหลกของครอบครวในสงคมชานเมองทมตอเพศศกษาของวยรนไทย : กรณศกษาของชมชนศาลายา อาเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

ปรชา ไวยโภคา. (2544). สขศกษามธยมศกษาปท 2. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน. ปรยาพร วงศอนตรโรจน. (2548). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ: ศนยสอเสรมกรงเทพ. พนดา ผกานรนทร. (2544). ตวแปรทเกยวของเกยวของกบสมพนธภาพระหวางบคคลในการ

ปฏบตงานพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลตากสน. วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาพฒนาการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พรรณวไล ศรอาภรณ. (2537). การพยาบาลครอบครววกฤต : การตงครรภในวยรน. เชยงใหม:สานกพมพมหาวทยาลยเชยงใหม.

พรธาดา แซฉว. (2547). การเปรยบเทยบวธเผชญความเครยดของพยาบาลทมบคลกภาพและ สมพนธภาพในครอบครวแตกตางกน.สารนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาพฒนาการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พสมย นพรตน. (2543). ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมเสยงทางเพศของนกเรยนมธยมศกษาและอาชวศกษา. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ไพศาล หวงพานช. (2536). การวดผลการศกษา. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช.

71

ภารด ประเสรฐวงษ. (2549). ปจจยทานายพฤตกรรมทางเพศสมพนธและแนวทางการปองกนพฤตกรรมเสยงทางเพศในวยรนกลมเสยงในจงหวดนครนายก. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

มลจนทร เกยรตสงวร. (2542). ปจจยทมผลตอการใหความรเรองเพศศกษาของมารดาแกบตรสาววยรน อาเภอเสนา จงหวดพระนครศรอยธยา. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

ยงยง ยทธศกด. (2539). พฤตกรรมทางสงคมของเดกทมลกษณะครอบครวและสมพนธภาพในครอบครวแตกตางกน.วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาพฒนาการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ระววรรณ ดนยดษฎกล. (2549). ปจจยทมความสมพนธกบการละเวนเพศสมพนธของวยรนหญง.ศนยวจยและพฒนาเพศศาสตรศกษา มหาวทยาลยจฬาลงกรณ.

ระววรรณ องคนรกษพนธ. (2533). การวดทศนคตเบองตน เอกสารประกอบคาสอนวชา : วย 306 . คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา

ราชบณฑตยสถาน. (2542). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525. กรงเทพฯ : นานมบคสพบลเคชนส. ราชบณฑตยสถาน. (2546). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ : นานมบคสพบลเคชนส. ราชบณฑตยสถาน. (2548). พจนานกรมศพทจตวทยา. กรงเทพฯ : นานมบคสพบลเคชนส. เรณมาศ มาอน. (2550). สขศกษาชนมธยมศกษาปท 3. กรงเทพฯ : พฒนาคณภาพวชาการ. วนทนย วาสกะสน นงลกษณ เอมประเสรฐ และสมบรณ เกยรตนนทน. (2537). ความรทวไป

เกยวกบเพศศกษา. กรงเทพฯ : สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. วนทนย วาสกะสน. (2536). ปญหาพฤตกรรมทางเพศของมนษยกบงานสงคมสงเคราะห. กรงเทพฯ :

มหาวทยาลยธรรมศาสตร. วนเพญ วนธารกล. (2536). เจตคตของผปกครองนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนสงกด

สานกงานการประถมศกษาจงหวดสมทรปราการ ทมตอการสอนเพศศกษาในระดบประถมศกษา.วทยานพนธการศกษามหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

วชาญ รงอทย. (2533). ปจจยทมความสมพนธกบความคดเหนในเรองพฤตกรรมทางเพศของวยรน. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวจยประชากร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

72

วนดดา ปยะศลป. (2540). ครอบครวกบวยรนใน : คณะอนกรรมการดานครอบครว สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร. กรงเทพฯ : อมรนทรพรนตง แอนดพบลชชง จากด.

วระพล จนทรดยง. (2548). นรเวชวทยาและเดกวยรน. สงขลา : มหาวทยาลยสงขลานครนทร. ศรเรอน แกวกงวาล. (2536). จตวทยาพฒนาการ. กรงเทพฯ : สานกพมพมหาวทยาลย ธรรมศาสตร. . (2545) .จตวทยาพฒนาการ. กรงเทพฯ : สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. ศภาศร การกาญน. (2540). บทบาทพอแม ในการสอนเพศศกษาแกลกสาววยรนในเขตกรงเทพมหานคร.

วทยานพนธปรญญาสงคมศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล. ศนยอนามยท 4 ราชบร. (2552) . Teenage pregnancy. สบคนเมอวนท 13 กนยายน 2553. จาก :

http://hc4rb.anamai.moph.go.th. สมพล วนตะเมล. (2550). การประเมนพฤตกรรมเสยงทางเพศของเยาวชนไทยในกลมนกศกษา

มหาวทยาลยในพนทกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามนษยศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สมสมย โครตชม. (2546). ปจจยทมความสมพนธกบการสอนเพศศกษาของบดามารดา นกเรยนขนมธยมศกษาตอนตน จงหวดอานาจเจรญ.วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยอบลราชธาน.

สมาคมสนบสนนโครงการวางแผนครอบครวในดานประชาสมพนธแหงประเทศไทย. (2531). ขอมลใหความรดานพฤตกรรมเจรญพนธ แกเดกวยรน. กรงเทพฯ : สมาคมพฒนาประชากรและชมชน.

สชา จนทรเอม. (2540). จตวทยาวยรน. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. สชาต โสมประยงคและวรรณา โสมประยงค. (2541). เพศศกษา Sex education : ความรเรองเพศ

และการสอนเพศศกษา. กรงเทพฯ : สานกพมพไทยวฒนาพานช. สพนดา ชยวทย. (2549). การจดการในครอบครวกบพฤตกรรมทางเพศ ของวยรนหญง. วทยานพนธ

ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. สรางค โควตระกล. (2548). จตวทยาการศกษา. (พมพครงท 6). กรงเทพฯ : สานกพมพมหาวทยาลย

จฬาลงกรณ. สรยพร กฤษเจรญและคณะ. (2550). การสอนเรองเพศศกษาของพอแมและความตองการการ

เรยนรเรองเพศของลก. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

73

สนนทา กาญจนพงศ. (2540). การศกษาเปรยบเทยบการอบรมเลยงด สภาพครอบครวและกลมเพอนระหวางเยาวชนชายทไดและไมไดกระทาผด จงหวดสราษฎรธาน. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

สภาพร อชวรกล. (2541). พฤตกรรมการเลยงดของบดามารดาในเรองเพศศกษา เปนกรณนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 สงกดกรมสามญศกษา จงหวดนนทบร. วทยานพนธปรญญา คหกรรมศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สมน อมรววฒน. (2534). การอบรมเลยงดเดกตามวถชวตไทย. กรงเทพฯ : ครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เสาวคนธ วระศร. (2533). ความสมพนธระหวางความร ทศนคต และการปฏบตของบดามารดาในเรองพฒนาการทางเพศของเดกวยรนกอนเรยน. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตร มหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน

โสภาพรรณ เวยงเพม. (2541). ความสมพนธระหวางอตมโนทศน เจตคตตอบทบาททางเพศ สมพนธภาพในครอบครวกบบทบาททางเพศของนกเรยนวยรน ในจงหวดหนองคาย. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเอกพยาบาลสาธารณสข บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

อรามศร กฤษณเศรณ. (2543). การจดประสบการณการเรยนรทกษะชวตและอนามยเจรญพนธ เพอสงเสรมอนามยการเจรญพนธสาหรบกลมวยรนตอนปลาย กรณศกษาแบบมสวนรวมในสถาบนอดมศกษาแหงหนงในกรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ : ศนยสงเสรมสขภาพ

อญชล อยพรหม. (2543). ความรเจตคตของผปกครองนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนราชนมตมธยม กรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร ทมการสอนเพศศกษาในโรงเรยน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต วชาเอกสขศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

อนทรา ปทมนทร. (2537). รจกชวตพชตปญหา : จตวทยาในการพชตอปสรรคและปญหาชวต.กรงเทพฯ : สานกพมพขาวฟาง.

อไร อภยจรรตน. (2552). สขศกษามธยมศกษาปท 1 . กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน. ภาษาองกฤษ Aronowitz ,T. (2007). Attitudes that affect the ability of Africa American preadolescent girls and

their mothers to talk openly about Sex. The Journal Issuse in Mental Health Nursing. 28(1) : 7-20.

74

Badawi, K. (2005). Menstrual hygiene among adolescent school in Mansoura, egypt. The Journal of Reproductive Matters.13(26) : 147-52.

Baumeister L.M, Flores E. & Marrin B.V. (1995). Sex in formations and given to Latino, adolescents by parents. Health Education Research. 10(6) : 233 – 239.

Burrows, A.(2005).Girl’s experiences of menarche and menstruation. The Journal of Reproductive & Infant Psychology. 23(3) : 235-49.

Bloom, SB. (1976). Taxonomy of Education, Hand Book I : Cognitive Domain. New York : David Macay company.

Duvall, E.M. (1977). Family development. Philadelphia : Lippincott. .(1985). Marriage and family development. New York : Harper & Row. Edward, W.S. (1997). The Lexican Webster Dictionary Encyclopediaed. The English

Language Institute of American. Friedman, M.M. (2003). Family nursing : Theory and assessment. Norwalk: Appleton &

Lange. Friedman, Bowden,and James. (2003). Family nursing : Research, Theory, and practice. 5th

Edition. Gallegos, EC. (2007). Sexual communication and knowledge among Mexican parents and their

adolescent children. The Journal of the Association of Nurses in AIDS Care.18(2) : 28-34.

Good, C.V. (1956). Dictionary of education. New York : Mc Graw – Hill. Heisler, JM. (2005). Family communication about sex : parents and college-aged offspring recall

discussion topics, satisfaction, and parental involvement. The Journal of Family Communication. 5(4) : 295-312.

Hutchinson, MK. (2007). The parent-teen sexual risk communication scale (PTSRC-I I I ) : instrument development and psychometric. The Journal Nursing Research. 56(1) : 1-8.

Neinstein, L.S. (2002). Adolescent health care : A practical guide.4thed. Baltimore : Williams & Wilkins.

Roger ; Dorothy. (1972). Issue in adolescent psychology. New York. Meredith Corporation. Rosales, V. (1971). Sex education in the curriculum. Philippine Health Journal. 6(2) : 22-24.

75

World Health Organization. (1997). Reproductive Health, South – East Asian Regional Trainning course in reproductive health. New Dethi India.

. (1993). Adolescent health. New Dethi India. Yamane,T.(1967). Statistics; an introductory analysis. 2nded. New York : Harper & Row

Publishers.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รายชอผทรงคณวฒ

รายนามผทรงคณวฒ รายนามผทรงคณวฒในการตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหาของแบบสอบถามปจจยทมผลตอบทบาทมารดาในการใหความรเรองอนามยเจรญพนธ

1. นายแพทย สจนต เสรรตน สตนรแพทย โรงพยาบาลศรวชย 5 จงหวดสมทรสาคร 2. อาจารย สภาพร เชยชด อาจารยประจา กลมวชาการพยาบาลเดกและวยรน

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยครสเตยน 3. พนเอกหญง จรารตน จนวฒนา หวหนาภาควชา การพยาบาลกมารเวชศาสตร วทยาลยพยาบาลกองทพบก

ภาคผนวก ข คาชแจงและการพทกษสทธผเขารวมวจย

เอกสารพทกษสทธ เนองดวยดฉน นางสาวสธราวลย ศรวงศ นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาลเวชปฏบตชมชน มหาวทยาลยครสเตยน ไดทาวทยานพนธเรอง “ปจจยทมผลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทมบตรสาววยรนตอนตน” ซงอยในระหวางการดาเนนการเกบรวบรวมขอมล เพอนาขอมลทไดจากการศกษาในครงนไปเปนแนวทางในการประเมนบทบาทของมารดาในการใหความร, การใหคาปรกษาแนะนาบตรเกยวกบเรองอนามยเจรญพนธและการปฏบตตนเพอเตรยมความพรอมกอนเขาสความเปนวยรนของบตรสาว และเพอลดปญหาทางดานเพศของวยรนหญง เพอใหบตรสาวทเปนวยรน สามารถเรยนรการปฏบตตนไดอยางถกตอง ดงนน จงใครขอความรวมมอจากทานในการตอบแบบสอบถามทกขอใหตรงกบความรสกของทานมากทสด โดยขอมลทงหมดททานตอบจะถกเกบไวเปนความลบ และไมมผลกระทบใดๆ ทงตวทานและบคคลทเกยวของ แตจะเปนประโยชนตอการทาวจยในครงน เพอปองกนปญหาทจะเกดขนกบบตรสาววยรน ทานมสทธทจะปฏเสธการตอบแบบสอบถามน โดยไมมผลกระทบใดๆ กบตวทานและบตรสาวของทาน ทานสามารถซกถามในขอความททานสงสย หรอตองการทราบไดตลอดเวลา ขอขอบพระคณในความรวมมอ ( นางสาวสธราวลย ศรวงศ ) นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาลเวชปฏบตชมชน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน สถานทตดตอนกศกษา โรงพยาบาลศรวชย 5 แผนกบตรทอง ตาบลทาทราย อาเภอเมอง จงหวดสมทรสาคร โทรศพท 081-6789000 ขาพเจายนดใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม ลงชอ………………………………………… (……………………………………….) วนท………เดอน………………พศ………..

ภาคผนวก ค การรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย

ภาคผนวก ง เครองมอทใชในการวจย

แบบสอบถาม เรอง ปจจยทมผลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทม

บตรสาววยรนตอนตน

คาชแจง แบบสอบถามชดนใชรวบรวมขอมลเพอทาวจยเกยวกบขอมล ปจจยทมผลตอการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดาทบตรสาววยรนตอนตน ซงประกอบดวย 6 สวน คอ

สวนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลสวนบคคลของมารดา สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบการอบรมเลยงด สวนท 3 แบบสอบถามเกยวกบสมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว สวนท 4 แบบสอบถามเกยวกบความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา สวนท 5 แบบสอบถามเกยวกบเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธของมารดา สวนท 6 แบบสอบถามเกยวกบการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา ในการตอบแบบสอบถาม โปรดทาความเขาใจในแตละขอคาถามและตอบตามความเปนจรง และตรงกบความคดเหนของทานมากทสด หากมขอสงสยประการใด สามารถซกถามผสอบถามเพมเตมไดจนกวาจะเขาใจ ขอขอบคณในความรวมมอ (นางสาวสธราวลย ศรวงศ) นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาลเวชปฏบตชมชน มหาวทยาลยครสเตยน

สวนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคลของมารดา คาชแจง โปรดเตมขอความในชองวางทเวนไวหรอเขยนเครองหมาย ลงในชองวางตามความเปนจรง

1. ปจจบนทานอาย................................ป 2. ทานสาเรจการศกษาสงสดระดบใด ไมไดศกษา ระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษา ระดบอนปรญญา ระดบปรญญา สงกวาระดบปรญญา 3. อาชพของทาน คอ ขาราชการ/รฐวสาหกจ เกษตรกรรม คาขาย, ธรกจสวนตวระบ................... รบจาง ระบ........................................... ลกจางโรงงาน ไมมอาชพ อน ๆ ระบ........................................... 4. ทานมบตรสาว....................................คน

สวนท 2 แบบสอบถามความรเรองอนามยเจรญพนธ คาชแจง ใหทาเครองหมาย ลงในชอง โดยเปนคาตอบทถกตองทสด เพยงขอละ 1 คาตอบ

เทานน

1. การเปลยนแปลง................................................................................................... มเสยงเปลยน มประจาเดอน รปรางสงขน ไมทราบ 2. เดกหญงจะม.......................................................................................................... 10 – 11 ป 12 – 14 ป 15 – 18 ป ไมทราบ 3. ประจาเดอน........................................................................................................... เลอดดทรางกายตองขบออกมา เลอดทเกดจากการลอกตวของเยอบมดลกเปนประจาทกเดอน เลอดเสยทรางกายขบออกมา ไมทราบ 4. ความตองการ....................................................................................................... เปนธรรมชาตของมนษยทสามารถควบคมได เปนธรรมชาตทนาละอายและควรเกบกดไว เปนการแสดงถงความมกมากทางกามารมณ ไมทราบ 5. พฤตกรรม............................................................................................................ เกบตวไมคบเพอน อยากร อยากลอง อยากเหนสงแปลกใหม แกปญหาโดยใชเหตผล ไมทราบ 6. การสงเสรม....................................................................................................... ชวยเหลอและมนาใจตอผอน ยอมรบฟงความคดเหนของผอน ใชความคดของตนเองเปนใหญ ไมทราบ

7. เมอบตรสาวม............................................................................................... การออกกาลงกาย การบรโภคอาหาร การมเพศสมพนธ ไมทราบ 8. การดแลสขภาพ......................................................................................... ใชผาอนามยทสะอาด งดอาหารไขมน ออกกาลงกายเพมขน ไมทราบ 9. การชาระลาง................................................................................................ ใชน าและสบสวนลางเขาไปในชองคลอด ใชน าและสบชาระลางอวยวะเพศภายนอก ใชน ายาพเศษสาหรบสวนลางเขาไปในชองคลอด ไมทราบ 10. เมอผหญงมอาการ..................................................................................

นอนพกผอน ประคบดวยถงนาอน นอนพกผอน ประคบดวยถงนาเยน

รบประทานยาแกปวด ประคบดวยถงนาเยน ไมทราบ

สวนท 3 แบบสอบถามเจตคตตอเรองอนามยเจรญพนธ คาชแจง ใหทาเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด โดยมระดบ

ความหมายดงน

ขอความ ระดบความคดเหน

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย 1. ทานคดวา มารดาควร......................................................... 2. ทานคดวามารดาไมควรพด................................................. 3. การนาเรองทเกยวกบอวยวะ.............................................. 4. ทานไมจาเปนตองสอนเรอง.............................................. 5. ทานคดวาเปนเรองไมเหมาะสม........................................ 6. การทวยรนชอบแตงตว...................................................... 7. บตรสาวไมควรคบ.............................................................. 8. ทานคดวามารดาควร........................................................... 9. การทาความสะอาด............................................................

10. การสอนเรองเพศ...............................................................

11. การสาเรจความใคร............................................................

สวนท 4 แบบสอบถามสมพนธภาพระหวางมารดากบบตรสาว คาชแจง ใหทาเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

ขอความ ระดบความคดเหน

บอยครง บางครง นานๆ ครง

ไมเคยเลย

1. ทานใหคาปรกษา.................................................... 2. เมอบตรสาวไม....................................................... 3. ทานเอาใจใสใน...................................................... 4. ทานเปดโอกาสให.................................................. 5. ทานแสดงความรก................................................. 6. ทานกบบตรสาว..................................................... 7. บตรสาวมกจะขอ................................................... 8. ทานและบตรของ.................................................... 9. ทานมกลงโทษบตร................................................. 10. เมอบตรสาวทาผด..................................................

สวนท 5 แบบสอบถามการใหความรเรองอนามยเจรญพนธของมารดา คาชแจง ใหทาเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

ขอความ ระดบความคดเหน

เคย ไมเคย 1. ทานพดคยอธบายหรอตอบ.................................................................... 2. ทานพดคยกบบตรสาว........................................................................... 3. ทานพดคยเกยวกบการ........................................................................... 4. ทานพดคยกบบตรสาว........................................................................... 5. ทานพดคยแนะนาเกยวกบ..................................................................... 6. ทานแนะนาบตรสาวเรอง...................................................................... 7. ทานพดคยกบบตรสาว.......................................................................... 8. ทานแนะนาใหบตรสาว......................................................................... 9. ทานแนะนาบตรสาวหลกเลยง............................................................... 10. ทานแนะนาบตรสาวใน......................................................................... 11. ทานพดคยหรอแนะนา.......................................................................... 12. ทานแนะนาการแกไข............................................................................

สวนท 6 แบบสอบถามเกยวกบรปแบบการอบรมเลยงด คาชแจง ใหทาเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

ขอความ

ระดบความคดเหน

มากทสด มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

1. บตรสาวสามารถตดสน........................................ 2. บตรสาวมอสระใน............................................... 3. ทานชอบใหบตรสาว............................................ 4. ทานมกเลอกซอ................................................... 5. ถาบตรสาวพยายามทา......................................... 6. ถาบตรสาวทาผด................................................. 7. เมอบตรสาวของทาน........................................... 8. ถาบตรสาวของทาน............................................. 9. ทานมกไมคอยได................................................ 10. เมอทานอบรม.....................................................

ประวตผวจย ชอ นางสาวสธราวลย ศรวงศ วน เดอน ปเกด 5 มกราคม พ.ศ. 2525 สถานทเกด จงหวดสรนทร ประวตการศกษา ปรญญาตรพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยครสเตยน พ.ศ. 2547 พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาการพยาบาลเวชปฏบตชมชน มหาวทยาลยครสเตยน พ.ศ. 2553 ตาแหนงและสถานททางานปจจบน ตาแหนงพยาบาลวชาชพ แผนกประกนสขภาพถวนหนา โรงพยาบาลศรวชย 5 จงหวดสมทรสาคร