1

วธปฏบตตนใหม อายยน

พ.ต.อ.นายแพทยกรณกจ มทรางกร พ.บ.(เกยรตนยม),D.C.H.(Eng.),D.T.M.&H(Eng.)

เขยน

2

วธปฏบตตนใหมอายยน

พ.ต.อ.นายแพทยกรณกจ มทรางกร เขยน

พมพครงท 1 พ.ศ. 2515 พมพครงท 2 พ.ศ. 2519 พมพครงท 3 พ.ศ. 2530 พมพครงท 4 เมษายน พ.ศ. 2534

3

ค าน า ส าหรบการจดพมพหนงสออนสรณ

หนงสอ “วธปฏบตตนใหมอายยน” นเปนหนงสอทคณพอ พ.ต.อ.นายแพทย กรณกจ มทรางกร เขยนตงแต ป พ.ศ. ๒๕๑๕ เปนหนงสอทไดรบความนยม ไดรบการพมพซ าหลายครง โดยพมพแบบไมรบคาลขสทธเพอจดจ าหนาย ๔ ครง และเปนอนสรณในงานศพอกหลายครง คณพอไดเขยนหนงสอ “วธปฏบตตนใหมอายยน” เปน ๖ ตอน ไดแก บทน า วยเดก วยท างาน วยชรา บทสงทาย และ สรป โดยทเนอหาของหนงสอเลมนนนคณพอใชความรทส าคญจาก ๓ แหลงประกอบกนเปนวธปฏบตตน ไดแก ความรทางการแพทย พระธรรมค าสงสอนของสมเดจพระผมพระภาคเจา และ ประสบการณจากชวตจรงของคณพอในวชาชพแพทยของทานเอง อยางไรกดความรทางการแพทยมการเปลยนแปลงตามยคสมย ผมขอขอบพระคณ อ.นพ. พรเทพ องศวชรากร ทชวยตดทอนและปรบปรงสวนนใหทนแกยคสมย นอกจากน ผมไดตดทอนสวนทเปนขอมลในอดต โดยเฉพาะทอยในตารางออกไปเพอใหเนอหากระชบขน ในตอนทายของหนงสอผมไดรวบรวมความรทางการแพทยในปจจบน โดยเฉพาะวธมชวตปลอดภยจากมะเรง(และแกชา) ๑๕ ขอ และ วธรกษาหวใจใหแขงแรง ๖ ขอ เพอใหงายแกการปฏบต จดเดนของหนงสอเลมนคอการน าพระธรรมค าสงสอนของสมเดจพระผมพระภาคเจามาประกอบในวธปฏบตตน คณพอไดเขยนหนงสอเลมนไมไดมงหวงใหผอานมอายยนเทานน แตทานไดสอนใหรวา

4

ควรจะด าเนนชวตดวย ปญญา ปฏบตตนใหมคณคาแกสงคม และ มความบรสทธใจ ส าหรบใหแกเยาวชนธรรมะของพระพทธองคทคณพอเหนวาควรปลกฝง ไดแก “มรรคมองค ๘” เพราะผทเขาใจและสามารถน ามรรคมองค ๘ ไปปฏบตไดนนยอมสามารถด าเนนชวตไดอยางหมดทกข มรรคมองค ๘ เปนธรรมะทลกซงและมความหมายในหลายมต คณพอจงไดวเคราะหความหมายของมรรคมองค ๘ และ ปรบค าบรรยายใหพอเหมาะแกเยาวชนดวยหวงวาจะเปนพนฐานในการเรยนรซงจะท าใหสามารถตอยอดศกษาธรรมะในชวตประจ าวนไดเมออายมากขน ส าหรบวยท างาน “เบญจศลและเบญจธรรม” มความส าคญเพราะวยท างานเปนวยทมบทบาทตอสงคม การถอศล ๕ จะท าใหคนเลกเบยดเบยนกนและท าใหสงคมสงบสข นอกจาก การถอศล ๕ แลว คณพอทานเหนวาควรเนนเบญจธรรมดวยสงคมไทยถงจะพฒนาไดอยางมนคงและย งยน ส าหรบวยชรา คณพอเนนใหท าบญ รกษาศล ภาวนาธรรม ท าวปสสนาจนมสมาธ และ ม “พรหมวหาร ๔” แตทานเขยนถงการปฏบตธรรมนทบทสงทาย เพอสอความหมายวาไมเพยงแตผทเขาสวยชราเทานนทควรจะ ฝกสมาธวปสสนา แตทกเพศทกวยควรจะถอศล ปฏบตธรรม และภาวนาท าสมาธ มพรหมวหาร ๔ ถงจะมชวตทยนยาวและมความสข คณพอรกในการท าความดและยนดเมอไดชวยเหลอผอน ลกๆน าหนงสอเลมนมาพมพเปนอนสรณเพอใหเกดประโยชนแกทกคนทไดอาน ไดมอายยน และ มสขภาพทดทงกายและใจ ศาสตราจารย ดร. นายแพทย อภวฒน มทรางกร

5

ค าน าพมพครงท 4

ขาพเจามความยนดทหนงสอ “วธปฏบตตนใหมอายยน” จะไดรบการตพมพอกครงหนง ปจจบนมชาวโลกกลวกนมากอยโรคหนงเนองจากเปนโรคระบาดเรวและไมมยารกษา ผปวยจะตองเสยชวตทกรายภายในเวลา 5 ป หลงจากไดรบเชอโรคน โรคนชอวา โรคเอดส หรอโรคภมคมกนบกพรอง เกดจากเชอไวรส เชอนตดตอสคนใหมโดยการสมผ สกบน าเหลอง, โลหต และน ากาม พบมากในพวกทมความเสยงสง เชน พวกตดยาเสพตดเฮโรอน และเปนพวกทใชเขมฉดยาเสพตดเขาเสนรวมกน พวกกะเทยทรกรวมเพศกบผปวยทเปนโรคเอดส แลวน าเชอไวรสมาสแมบาน แมบานกจะถายเชอโรคใหลกทคลอดใหมตอไป คาดวากวาผปวยโรคเอดสจะถงแกกรรมกจะแพรเชอโรคใหคนอนอกมากมาย จงเปนปญหาระดบชาต และระดบโลกในการตอตานโรคภมคมกนบกพรองน มนษยเราเมอสมผสกบโรคน เชอโรคกจะถกจบโดยเซลลเมดโลหตขาวและทเซล เชอไวรสกไปเพาะตวในเมดโลหตขาวมากขนเรอย เมดโลหตขาวพวกนกจะเสยคณภาพในการตอสกบเชอโรคไป ท าใหปวยงายจากโรคตดเชอตางๆ เนองจากภมคมกนสญเสยไป ระยะแรกผปวยอาจไมมอาการอะไรมานก แตระยะหลงจะผอมลงมาก สขภาพเสอม ไมมแรง มอาการอจจาระรวงเรอรง มโรคผวหนงและมะเรงผวหนง และจบชวตดวยโรคปอดอกเสบจากเชอรา การกษาโรคนไมมยาทจะใชรกษาใหหายขาด แตการปองกนมความส าคญมากกวา โดยการใหการศกษาเรองเพศสมพนธและสงเสรมใหพทธศาสนกชน เครงรกษาศลหา ไมส าสอนในเรองการรวมเพศ บคลากร

6

แพทยทรกษาเกยวของกบผปวยกควรจะไมประมาท รจกสวมถงมอในการรกษาผปวย สวนการแนะน าใหงดใชเขมฉดยารวมกนในผตดยาเสพตดนนไมคอยไดผลเนองจากเขาเหลานนหมดอาลยในชวต มแตความตองการทจะไดมาซงยาเสพตดมกจะท าทกอยาง บางรายตายคาเขมฉดยากม สวนการแนะน าใหใชถงยางคมก าเนดกอนมเพศสมพนธนน ไมคอยไดผลดนกเพราะขาดการรวมมอของทงสองฝาย องคการอนามยโลกรายงานจ านวนผตดโรคเอดสทวโลกทวนฉยจากการตรวจเลอดในเดอนธนวาคม พ.ศ. 2533 วามจ านวน 314,610 รายใน 158 ประเทศ สรป โรคเอดสปองกนไดโดยการงดส าสอนทางเพศและไมเสพยาเสพตด ไมประมาทในการด ารงชวต ไมใหมบาดแผลทเชอโรคเอดสจะเขาสรางกายได สวสด

พ.ต.อ.นายแพทยกรณกจ มทรางกร กรณกจการแพทย

719/3 ถนนบรรทดทอง เขตปทมวน

กทม. 10330

7

ค าน าพมพครงท 3

ส านกพมพธรรมชาต โดยคณเผน อาษาพนธ ไดขออนญาตพมพหนงสอ วธปฏบตตนใหมอายยน ทขาพเจาไดเรยบเรยงไวนานแลวขาพเจายนดอนญาตใหพมพไดโดยไมรบคาตอบแทนลขสทธ ขาพเจาหวงวาหนงสอจะไดจ าหนายในราคาถก เพอเปนประโยชนตอผอานจ านวนมาก หนงสอ วธปฏบตตนใหมอายยนนมผนยมอานมากและไดรบการพมพแจกเปนวทยาทานหลายครง และพมพในงานฌาปนกจหลายราย ปจจบนนอายเฉลยของประชากรไทยของหญงและชายไดเพมขนมากกวาทกลาวไวในหนงสอ คนไทยมอายยนมากกวาเดมแสดงวาการสาธารณสขการศกษาดขน ประชาชนมความรในการปฏบตตนใหมอายยนมากขน สวนอตราตายสถต ไดเปลยนแปลงไปคอ โรคหวใจมากเปนอนดบหนง พ.ศ. 2527 ม 35.3% อบตเหตและการเปนพษเปนอนดบสอง 31.8% มะเรงทกชนดเปนอนดบสาม 26.1% การทโรคหวใจมอตราการตายมากกวาโรคอน เนองจากมการเปลยนแปลงในดานเศรษฐกจ และสงแวดลอม มการยายถนฐานของประชากรจากชนบทมาอยในกรงมากขน และในมรณกรรมบางรายทไมทราบสาเหตการปวยตายทแนนอน มกจะแจงวาถงแกกรรมจากหวใจวาย เหตตายจากอบตเหตและการเปนพษเพมขนเปนอนดบสองเนองจากมการเพมขนอยางมากของรถยนตและโรงงานอตสาหกรรมการใชไฟฟาแรงสงและการใชกาซมากขน ความประมาทและการขาดความร

8

ในการปฏบตงานของผทมสวนเกยวของกอใหเกดภยพบตมการตายหมมากขน

ขาพเจาหวงเปนอยางยงวาทานผ อานทกทานทไดปฏบตตามค าแนะน าในหนงสอน จะมอายยนสมใจทกทาน

พ.ต.อ. นพ.กรณกจ มทรางกร 1 / 3 /30

9

ค าน าในการพมพครงท 1

ชวตเปนสงทรกของมนษยทกคน ผทสามารถเตบโตจากวยเดกเปนวยผใหญ และไดใชชวตใหเปนประโยชนกบมวลมนษยดวยกน จนกระทงชวตเขาวยชราจงจะจากไปดวยสนอายขยนนเปนชวตทสมบรณ เรยกวา อายยน อายยนยาว ถามการปฏบตตนดมรางกายแขงแรงและสขภาพจตด อาจมชวตอยไดถง 90 หรอ 100 ป แตผทตายกอนวยอนสมควรซงเกดจากเหตอนไมสมควรนนกเปนทนาเสยดาย เปนทอาลยแกผ เปนทรกยงมชวตอย และท าใหขาดก าลงคนทจะพฒนาประเทศชาต ชายไทยมอายเฉลยเพยง 55 ป 3 เดอน (55.23 ป) สวนหญงไทยมอายเฉลย 60 ป เมอดจากสถตจะเหนวาทารกของไทยเราตายมาก ควรแกไขดวยการฝากครรภ การท าคลอดโดยนางผดงครรภหรอสตแพทย การใหการศกษาแกผเปนบดามารดาเกยวกบการเลยงดทารก การใหอาหารอยางถกวธ การสงเสรมใหใชนมมารดาเลยงทารก และการใหการปองกนแกทารก โรคของระบบทางเดนอาหาร กเปนสาเหตการตายมากเปนอนดบสอง แสดงวาคนไทยยงเปนโรคขาดอาหาร อาจเนองมาจากความยากจน และการขาดความรในทางโภชนาการ ไมรจกการรบประทานอาหารทสกดวยความรอน ไมรจกการเลอกรบประทานอาหารทมคณประโยชน ตอรางกาย ไมรจกรกษาความสะอาดของมอทใชในการประกอบอาหาร บรการอาหารและน าดม ดงนน นอกจากจะสงเสรมใหประชาชนรจกเลอกรบประทานอาหารทมประโยชนและสะอาดถกหลกอนามยแลว ควรสงเสรมใหประชาชนไดดมน าสะอาดปราศจากเชอโรคสอนใหรจกใชสวม

10

ซม ไมท าใหน าในแมน าล าคลองเนา ปราบแมลงวนทเปนพาหะของโรค และใหวคซนปองกนเวลามอหวาตกโรคระบาด การศกษาและการพฒนาเศรษฐกจจะชวยใหแกปญหาเหลานไดดทสด รวมทงแกไขปรบปรงการสาธารณสขมลฐาน วณโรคปอดยงคงเปนสาเหตการตายอนดบสามอย ทงๆ ทประเทศไทยมการปราบปราบวณโรคไมหยดย ง การทมอตราการตายสงอนเนองมาจากความยากจน การท างานหนกไมไดพกผอน รายไดนอยไมไดรบการรกษาทถกตองหรอนานพอ ทอยอาศยไมถกสขลกษณะ ไมรจกการปองกนโรคท าใหตดโรคงาย และเมอเปนโรคแลวกไมรตวกวาจะไดรบการรกษากชาไป อบตเหตตางๆ เปนสาเหตการตายอนดบส อบตเหตอาจปองกนไดโดยความไมประมาท ผทขบรถยนต รถไฟ เครองบนและขบเรอยนต รวมท งผทใชถนนควรชวยกนไมประมาท ปฏบตตามกฎจราจรและมมารยาทด ปอดบวมยงเปนสาเหตการตายมาก แมปจจบนมยาปฏชวนะหลายชนดทจะใชรกษาได อาจเปนเพราะโรคนเปนกบเดกและผสงอายหรออกประการหนงไดรบการรกษาชา เพราะผปวยมกจะซอยามารกษาตนเองกอน กวาจะมาหาแพทยกมอาการองโรคเพยบหนกเสยแลว โรคหวใจมาเปนอนดบหก ปจจบนคนทมความรพากนตนตวเรองการบประทานอาหารทมไขมนมาก “หวใจด มสข” เปนค าขวญใหม สาเหตส าคญทท าใหเปนโรคหวใจคอ ความตงเครยดของอารมณ การท างานมากโดยขาดการพกผอน การสบบหรมากวนละหลายๆ ซอง และการไมรจกประมาณตน

11

โรคมะเรงเปนสาเหตการตายอนดบเจด ถาไดรบการรกษาเรวกอาจยดชวตใหยนยาวไดอยางนอยประมาณ 5 ป การรกษามะเรงในปจจบนกาวหนามาก มทงวธการใชศลยกรรม รงสบ าบด และเคมบ าบด มาลาเรยยงไมหมดไปจากประเทศ ทงๆ ทเรามการปราบมาลาเรยซงท ามาหลายปแลว ทงนอาจเปนเพราะประเทศไทยมพนทเปนปามาก และประเทศเพอนบานไมไดปราบมาลาเรยพรอมกบยงกนปลองจงสามารถมชวตอยได และยงสามารถสรางความตานทานตอ ด.ด.ท. ไดดวย อกประการหนงปรากฏวาเชอไขมาลาเรยปจจบนมอาการดอยาทรกษา ผปวยทเปนโรคมาลาเรยรนแรงจงเสยชวตมาก โรคของการตงครรภและหลงคลอดอาจลดลง ถาผทจะแตงงานไดรสขภาพของตนเอง วามโรคทเปนอปสรรคตอการตงครรภหรอไมอกประการหนงถามการอบรมผทท าคลอดใหมความรทางสตกรรมดขน เชน หมอต าแยตามชนบท กอาจจะลดอตราการตายลงได การรจกวางแผนครอบครวและคมก าเนดโดยวธทเหมาะสมกจะชวยแกปญหาผมบตรมากยากจนและสขภาพไมสมบรณใหมอายยนขนได นอกจากนควรปรบปรงโรงพยาบาลและสถานอนามยใหมอปกรณการแพทยครบและทนสมย เพอแพทยจะไดชวยชวตสตรทมอปสรรคในการคลอดบตร การท าแทงโดยผ ทไมใชแพทยท าใหมอตราการตายสงโรคสดทายเปนโรคของระบบไหลเวยนโลหตของสมองและระบบประสาทสวนกลางม 6.1 ตอแสนของประชากรนน เปนเรองของเสนโลหตตบแขง ท าใหมการอดตน และการแตกของเสนโลหตในสมองเปนเหตใหถงแกกรรมและเปนอมพาต ซงเปนผลจากความดนโลหตสง

12

จากสถตนจะเหนวาคนไทยในประเทศไทยถงแกกรรมดวยโรคชราภาพนอยมาก ผเขยนจงใครจะใหผอานไดรบประโยชนจากการอานหนงสอเลมน และน าไปปฏบตใหมอายยนจนถงวยชรา

พ.ต.อ. นายแพทย กรณกจ มทรางกร 719/3 ถนนบรรทดทอง ระหวางจฬา ซอย 8 และซอย 10 กทม. 10330 โทร. 02-214-3631

13

บทน า

คนเราทเกดมาในโลกนสวนมากกอยากมอายยน แตมเปนสวนนอยทจะสมหวงทงๆ ทการแพทยปจจบนกเจรญขน เปนททราบกนดวาประเทศทการแพทยเจรญและประชาชนอยดกนด อายเฉลยของประชากรกมากขน ตรงกนขามกบประเทศดอยพฒนาประชาชนมความเปนอยอยางแรนแคนอายเฉลยของประชากรยอมจะนอยกวา อยางไรกตาม การม อายยนขนอยกบปจจยอกหลายประการดงกลาวตอไป ถาการเปรยบชวตมนษยกบตนไมกมสวนคลายคลงกนตนไมบางอยาง เชน ตนสก ตนโพธ ตนไทร เปนพนธไมยนตนซงอายยนยาวนานกวาไมอน มนษยเรากเชนเดยวกน คนทมบรรพบรษอายยนกมกจะมอายยนตาม โดยเฉพาะอยางยงถาบรรพบรษของบดามารดาทงสองฝายมอายยนลกหลานทานกควรมอายยนตาม เวนเสยแตจะมสาเหตบางประการทท าใหถงแกกรรมกอน เชน อบตเหตตางๆ เปนตน การปลกตนไมนอกจากจะเลอกพน ธ ดแลวย งตอง ขนกบสงแวดลอม เชน ดนทปลกตองเปนดนดมทก าบงลม ไดแสงแดดพอควรไดรบน าและปยตามความตองการของพช และปราศจากศตรพชคอยท าลาย ตนไมกเจรญดใหดอกผลงามและเปนทพอใจของผปลก ชวตมนษยกเชนเดยวกน นอกจะเกยวของกบกรรมพนธแลวสงทจะลขตชวตใหส นหรอยาวยอมเกยวกบสงแวดลอมดวย เชน บดามารดา ผปกครอง คร แพทย พยาบาล เพอน และสงคมทอยอาศยวามความปลอดภยตอชวตพอสมควรหรอไม ผเขยนเคยเหนการปฏบตตนของผทมอายยนหลายทาน เชน ยาของภรรยาผเขยนมอายยนถง 98 ปจงถงแกกรรมเพราะความชราภาพ

14

ผเขยนจงมเจตนารมณทจะน าความรทางการแพทยของผ เขยนและประสบการณทไดเหนการปฏบตตนของผ มอายยนมาเขยนเพอเปนแนวทางแนะน าใหผทมโอกาสอานบทความนจะไดน าไปพจารณาและปฏบตตาม ถาบทความนเปนประโยชนตอผอาน ผเขยนกจะมความยนดยง และไมสงวนลขสทธแตประการใดถาจะมผน าไปคดลอกหรอพมพเผยแพรเพอเปนสาธารณประโยชน คตของผอยากจะมอายยนนนม 3 ประการ คอ 1. ปองกนไวดกวาแก 2. ยงไมสายเกนไปทจะแกไข 3. รรกษาตวรอดเปนยอดด การปองกนไวดกวาแกนนคตขอนคงทราบกนดวาอบตเหตเปนสาเหตใหญของการตายของคนในวยท างาน ทงๆ ทอบตเหตกเปนของทปองกนไดโดยความไมประมาท โรคทอาจจะคราชวตของเดกและผใหญหลายโรคถาไดรบการฉดวคซนปองกนไวกอนจะท าใหไมถงแกชวต เชน โรคบาดทะยก คอตบ ไอกรน ไขสนหลงอกเสบ วณโรค อหวาตกโรค ไขรากสาด เดกทารกอาย 10 เดอน ควรไดรบ การฉดวคซนปองกนโรคหด คางทมและหดเยอรมน คตทวายงไมสายเกนไปทจะแกไขนน มงส าหรบใหผทมโรคประจ าตวไดมชวตอยอยางเปนสขและมอายยนนานมากขน ผปวยบางคนพอรตววาปวยกหมดก าลงใจทจะรกษาหรอปลอยตวไมรกษา มผปวยทเปนโรคกามโรคจ านวนมากไมไดรบการรกษาทถกตอง เชน ผปวยทเปนแผลซฟลสทอว ยวะสบพนธแลวไมใหแพทยรกษา ทงไวซอยามารบประทานเองตอไปโรคจะเขาระยะสองและสาม ท าใหเปนอนตรายกบหวใจและประสาทผปวยเปนโรคเบาหวานถาไดรบการรกษาแตแรกและ

15

ไดรบการรกษาตดตอไปเรอยๆ กอาจจะมชวตเปนสขไปไดอกนาน เชน บดาของผเขยนปวยเปนโรคเบาหวานตงแตวยกลางคนและมชวตอยไดจนถงอาย 80 ป ซงนบวาอายยนมากส าหรบคนทปวยเปนโรคนเพราะโดยปกตแลวคนทปวยเปนโรคเบาหวานจะมอายไมยน ดงนน ผทมรางกายไมสมบรณควรรบแกไขเสยโดยปรกษาแพทยและตรวจรางกายเปนประจ า เพอปฏบตตนใหถกตอง สนทรภกลาววา “รอะไรไมสรวชา รรกษาตวรอดเปนยอดด” คนทอยากมอายยนควรยดถอเปนคตเตอนใจ แตไมใชสอนใหเปนคนขลาดจะยกตวอยาง เชน ถกโจรจเอาทรพย ถาหากก าลงเรานอยไมสามารถทจะชนะโจรได ควรจะยอมสละทรพยเพอถนอมรางกายไวใหปลอดภยเปนตน นอกจากนการมสตดจะชวยใหรอดพนจากอนตรายซงเปนหลกส าคญในการท าใหมอายยน

16

วยเดก วยของชวตแบงได 3 วย คอ วยเดก วยท างาน และวยชราผทมอายยนมกจะใชชวตผานมาไดทง 3 วย และใชชวตวยชรา ดวยความสขและสงบ ชวตวยเดกจะดหรอไมขนอยกบบดามารดา เดกทโชคดมบดามารดารกและเขาใจในการเลยงดอบรม ใหการปองกนโรคตามอาย และสอนใหเดกเขาใจในการด ารงชวตอยางสขสบายตามฐานะ ชวตเรมตนเมอไขของแมและเชอเพศของพอผสมกน การปฏสนธนถาบดามารดาสขภาพด ตงใจมบตรอาจไดบตรทมสขภาพดและอาจใหเปนหญงหรอชายกได ถาปรารถนาและปฏบตตามค าแนะน าของแพทย ไขทผสมแลวนจะเดนทางจากปกมดลกมาฝงตวอยทมดลกใชเวลา 3 วน มดลกทไมดหรอถาไขมาฝงตวอยต าไปใกลปากทางมดลกอาจจะท าใหแทง หรอคลอดกอนก าหนดได ปกตทารกอยในครรภนาน 280 ว น ระหวางทมารดามครรภออนๆ นไมควรรบประทานยาโดยไมจ าเปน หรอถกแสงรงสเอกซเรยเพราะอาจท าใหเดกเกดการพการ เชน ไมมแขน ไมมขา หรอถามารดาปวยเปนโรคบางอยาง เชน หดเยอรมนระหวางตงครรภระยะ 3 เดอนแรกอาจท าใหทารกทอยในครรภมความพการ เชน ตาเปนตอกระจก หวใจรวมาแตก าเนดเปนตน มารดาทปวยเปนโรคเบาหวานทารกจะโตมากหรอตายในครรภได สตรทมบตรน าหนกมากขนทกๆ ครรภเปนเครองบงชวาตอไปอาจเปนโรคเบาหวาน สตรบางคนทมหมเลอดตางกบสาม เชน หมเลอดอารเอชลบ สวนสามอารเอชบวก การมครรภกอาจท าใหอายของเธอส นเขาเพราะมปฏกรยาระหวางเลอดของมารดาและทารกครรภแรกอาจมชวตอยไดถาไดรบการถายโลหตหลงคลอด แตครรภหลงๆ ทารกจะเสยชวตตงแตอยในครรภ และอาจเปนสาเหตใหมารดาถงแกกรรม

17

ไดดวย ดงนน การทกลาวกนวา “ความรกไมมพรมแดน” เหนจะไมจรงเสยแลว การแตงงานอาจท าใหสตรบางคนถงแกกรรมกอนทจะถงวยอนสมควร เชน สตรทมหมเลอดตางกบสาม เปนโรคหวใจ โรคไตพการ โรคความดนโลหตสง การมครรภท าใหอายส น ผทแตงงานควรไดรบการตรวจรางกายจากแพทยกอนขอค าแนะน าและการแกไขจากแพทยเพอทจะไดครองรกและมชวตสมรสเปนสขนานๆ ทารกทมมารดาปฏบตในระหวางต งครรภด ไดฝากครรภและคลอดโดยแพทย หรอพยาบาลผดงครรภแลวโอกาสทจะเสยชวตกมนอย สมยกอนมการคลอดโดยหมอต าแย การตดสายสะดอทารกไมสะอาดท าใหทารกตายดวยโรคบาดทะยกหลงคลอดใหมๆมมาก ทารกทมรางกายพการมาแตก าเนด เชน ล าไสตบ ทวารไมเปด กระเพาะอาหารตน กระบงลมรว ฯลฯ อาจจะมชวตรอดถาไดรบการตรวจรางกายจากแพทยตงแตคลอดใหมๆ และไดรบการชวยเหลอแกไขโดยวธศลยกรรม ทารกทอายเกน 2 สปดาห โดยไมมโรคมกจะเตบโตสมบรณถาไดรบการเลยงดทถกตอง ทารกทไดรบอบต เหตจากการคลอด เชน ศรษะไดรบการกระทบกระเทอนโลหตออกในเหยอหมสมอง หรอสมองขาดออกซเจนเพราะคลอดชาเกนไป ถาไมไดรบการรกษาดอาจจะเสยชวต หรอถารอดกอาจทพพลภาพเปนเดกปญญาออน ทารกหลงคลอดบางรายอาจตาเหลองเปนดซานเลกนอย รายทมอาการมาก เชนไมรบประทานนมหรอตวเหลองมาก อาจเสยชวตจากโรคตบอกเสบหรอทอน าดตบตนมาแตก าเนด ภายหลงคลอดใหมๆ นมมารดามนอยและเปนน านมสเหลองๆ นดส าหรบทารกเพราะมภมคมกนโรค แตมารดาบางคนไมเขาใจไมกลาใหลกรบประทาน กลบไปใชนมววเลยงลกแทน ทารกทโชคดจะไดรบการเลยงดวยนมมารดา ท าใหเตบโตสมบรณดกวาทารกทเลยงดวยนมววหรอ

18

นมผงโรคทองรวงกเปนสาเหตการตายของทารก ถาทารกไดรบนมหรออาหารไมถกตอง เชน นมไมยอย นมผสมไมถกสวนหรอสกปรกมเชอโรค เปนตน มารดาทฉลาดควรเลยงลกดวยนมมารดานอกจากจะปองกนโรคทองรวงแลว ยงเปนการประหยดไมตองเสยเงนซอนมผงและนมอน ๆ นมมารดามประโยชนแกทารกจนถงอาย 8 เดอน จงจะเสอมคณภาพทารกทไดรบการเลยงดไมถกตอง นอกกจากจะไมเตมโตสมอายแลว ยงมอายส นอกดวย คนชนบทมกเลยงดทารกไมถกวธใชขาวเหนยวปอนดงแตย ง เลกๆ จนเ กอบเปนประเพณ เ ปนเหตใหทารกเปนโรคขาดอาหารโปรตน สมองไมเตบโตเทาทควร ทารกควรไดรบอาหารโปรตนจากนมมารดาและนมผงนมววจนถงอาย 2 ป จากการคนพบปรากฏวาทารกทไดรบการเลยงดดวยขาวเหนยวยงเปนโรคนวอกดวย นมขนและหางนมไมควรใชเลยงทารก ประเทศทการแพทยเจรญนอกจากอายเฉลยของประชากรจะสงกวาประชากรของประเทศทดอยพฒนาแลว อตราตายของทารกแรกคลอดกจะต าดวย อตราตายของทารกในประเทศยงคอนขางสงอย บดามารดาควรใหทารกปองกนโรคตอไปน คอ ฉดวคซน บ.ซ.จ. ปองกนวณโรค วคซนปองกนโรคคอตบ ไอกรน บาดทะยก โรคโปลโอมยอไลตส และวคซนปองกนโรคหด คางทมและหดเยอรมน ตามค าแนะน าของแพทยจนถงอาย 5 ขวบ เมออยในโรงเรยนควรไดรบการตรวจสขภาพฟนและฉดยาปองกนอหวาตกโรค ไขรากสาด เมอมการระบาดของโรค เวลาเดกปวยควรรบน าไปใหแพทยรกษา เดกหลายรายเสยชวตจากโรคไขเลอดออก โรคเยอหมสมองอกเสบ ปอดบวมและโรคล าไสบดทองรวง เพราะบดามารดา ผปกครองไมไดใหการรกษาทถกตองบางรายกมอายส นเนองจากบดามารดาผปกครองซอยามารกษาลกเองโดยไมใหแพทยตรวจรกษา ยา

19

ปฏชวนะทโฆษณาขายมพวกมยซนตางๆ รวมทงครอแลมเฟนกอลนนเปนพษถารบประทานนานๆ หรอรบประทานบอยๆ ท าใหเปนโรคโลหตจาง ไมเตบโตและถงแกกรรมไดถาใหยามากเกนไป ยาแกไขแกปวดเปนพษส าหรบเดกไมควรซอมารกษาเองถาอยากใหลกหลานมอายยน ควรงดเวนการซอยาใหเดกรบประทานกอนทจะปรกษาแพทย อบตเหตในบาน อบตเหตทโรงเรยน รวมทงอบตเหตในทองถนนอาจเปนสาเหตทท าใหเดกถงแกกรรมได จงควรสอนใหเดกรจกการปองกนอบตเหต อบตเหตในบานทอาจท าใหถงแกความตายทนท ไดแก ของตดในคออดหลอดลม ทพบมากมเมดลกเงาะ เหรยญตางๆ และลกแกวตาสตวของเดกเลน เปนตน การแกไขของตดคอ ใหจบเดกหอยหวลงอยางลวงคอ อบตเหตจากไฟไหม น ารอนลวก รบประทานอาหารยาพษ ยาปราบศตรพช ยาเบอหน และการเลนของมคม เชน มด ปน ดงน น พอบานแมบานทไมประมาท ควรเกบของทเปนอนตรายส าหรบเดกไวทปลอดภย อบตเหตทโรงเรยนทพบอยเสมอ ไดแก ตกจากทสง เลนกฬาแขนหกขาหก ศรษะกระทบของแขงเปนเหตใหกะโหลกศรษะแตกตายได ควรสอนใหเดกรจกวธวายน าเพอปองกนการจมน า อบตเหตในทองถนนปองกนไดโดยสอนเดกใหรจกกฎจราจรงายๆ เปนตนวา เดนทางขวาของถนน ไมเลนกลางถนน ขามถนนทมทางมาลายหรอใชสะพานลอยในการขามถนน และขามถนนเมอไฟแดงขนเมอรถหยดแลวจงคอยเดนขามถนน เวลาจะขามถนนตองมองรถทางดานขวากอนแลวมองทางซายแลวมองทางขวาอกครงเมอไมมรถแลนมาจงจะขามถนน การขามถนนควรรบขาม อยาเดนออยองและไมวงขามถนนเมอจะขนรถใหกาวเทาขวาขน เวลานงในรถควรพยายามนงกลางๆ รถไมยนแขนออกนอกรถ รถโดยสารทแนนเกนไป ไมควรเบยดขนและลง ไมยนเกาะบนไดรถ

20

เดกจะเตบโตสมอายไดถาไดรบการเลยงดถกตอง ไดรบอาหารสมบรณทงอาหารประเภท เนอ นม ไข ผก ผลไม เดกนกเรยนบางคนอดอาหารกลางวนเพราะขาดเงนซออาหาร ท าใหการเรยนไมดและเปนลมในหองเรยนได เดกนกเรยนควรไดออกก าลงกายกลางแจงทกๆ วน กฬาทเดกเลนควรเปนกฬาทเลนไดโดยไมเจบตวและไมอปทวอนตราย เดกทจะมอายยนตองเตบโตสมอาย และมสขภาพดทงรางกายและจตใจ บดามารดาผปกครองทฉลาดนอกจากจะเลยงดเดกใหมรางกายแขงแรงสมบรณ ใหเดกไดรบการปองกนโรคและสอนวธการปองกนอบตเหตแลวควรปองกนอบตเหตแลวควรอบรมเดกใหปฏบตตนตามหวขอตอไปนเพอเปนประโยชนในการเรยน การด ารงชวตและปฏบตตนใหมอายยน 1. สอนใหเดกแสวงหาวชาทถกตอง วชาทดจะมประโยชนในการด ารงชวตตอไป การเรยนวชาควรเปนไปตามอาย ความฉลาดและความสามารถของเดก วชาทไมดอาจเปนอนตรายตอชวตกไมควรไปเรยน สวนวชาทดจะท าใหเดกมชวตเปนสข และยนนาน 2. สอนใหเดกมเจตนาด คนทมเจตนาดตอเพอนฝงและคนอนๆ ยอมมมตรสหายคนรกมาก ไมมศตร ชวตกยอมจะยนยาว 3. สอนใหเดกพดในทางทถก เดกควรจะพดความจรง ไมพดเทจ ไมพดหยาบคาย ไมพดสอเสยด ไมพดเหลวไหล การพดดยอมเปนศรแกตวเดกเอง คนทปากไมดอาจจะท าใหอายสน ดงสภาษตไทยทวา “ปลาหมอตายเพราะปาก”

21

4. สอนใหเดกประพฤตตนในทางทถก เดกทประพฤตดท าแตสงทถกทควรจะเจรญกาวหนา เปนทรกของครและผใหญ ตรงขามกบเดกเกเรประพฤตตนเปนอนธพาล เชน ยกพวกตกนหวแตกเลอดตกในสมองตาย หรอสบยาเสพตด เปนเหตใหถงแกกรรมกอนอายขย 5. สอนใหเดกหาเลยงชพในทางทถก การไดเงนมาโดยทางสจรตและรจกออมทรพยไว ท าใหมเงนใชพอสมควรกบอตภาพ เปนทางหนงทท าใหอายยน ตรงขามกบผทหากนในทางทจรต เชน เปนโจร ซงเปนอาชพทเสยงอนตรายตอชวต 6. สอนใหเดกมความมานะพยายามในทางทถก ความเพยรมทไหนความส าเรจยอมมทนน เดกทมความเพยรยอมจะประสบความส าเรจในการเรยน การเลน การด าเนนชวตทถกตองเตบโตเปนผใหญทมอายยน ตรงขามกบคนทไมมความเพยรยอมแพชะตาชวต บางคนถงกบท าลายตนโดยการกระท าอตวนบาตกรรม 7. สอนใหเดกคดในทางทถก เดกทคดด มความคดรเรม มหลกในการเรยน การทองจ าการอานและการทบทวนความร ความคดทถกทางยอมน าความสมบรณทางสภาพจตมาให ตรงขามกบผทมความคดไมถกท านองคลองธรรมอาจถกชกจงในทางทผดไดงาย ความคดทไมถกท านองคลองธรรมนอกจากจะบนทอนสขภาพจตแลว ยงเปนภยตอสงคมอกดวย 8. สอนเดกใหมสมาธ คนทจะมอายยนตองมสมาธเสมอไมวาจะนง นอน เดน หรอท าอะไรกตาม การมสมาธจะท าใหเขาใจบทเรยนงายและมสตรอบคอบ ความ

22

ประมาทเปนทางแหงความตาย คนทมศลและสมาธยอมมปญญาทจะด ารงชวตใหรอดพนอนตรายตางๆ และมชวตเปนสขนานเทาทจะนานได การพกผอนนอนหลบเปนวธหนงทจะท าใหมอายยน คนทพกผอนนอย หรอนอนไมหลบรางกายจะระโหยโรยแรง ไมเจรญเตบโต เดกๆ ควรไดนอนพอเพยงแกความตองการของแตละวย การนอนควรนอนในทมอากาศบรสทธถายเทได บางคนนอนในหองปรบอากาศ แตใชเครองปรบอากาศไมถกวธ เพยงแตความเยนอยางเดยว ไมมอากาศบรสทธเขามาหมนเวยนเปนเหตใหไมสบายได เดกๆ จะเจรญเตบโตและมอายยนหรอไมนน ขนอยกบความปกตของรางกาย ฐานะทางเศรษฐกจของผปกครอง รวมทงความรกความเอาใจใสดแลของผปกครองอกดวย ฉะนนเราจะเหนวาบดามารดาผปกครองเปนผมสวนส าคญในการลขตชะตาชวตของลก หรอเดกในปกครองเปนอนมาก การลงโทษเดกโดยการเฆยนตนนไมควรท า เพราะจะเปนการท ารายจตใจเดก เดกอาจจะเขาใจวาตนเองไดรบความทารณและไมไดรบความรก และอาจเปนสาเหตใหเดกถงแกความตายได ถาหากตพลาดไปถกอวยวะส าคญเขา หรอโชครายเกดมการแขงตวของโลหตเนองจากกลามเนอถกเฆยนตมการชอกช ามาก โลหตทแขงตวนอาจไหลไปตามเสนโลหตและไปอดตนในอวยวะส าคญ เชน หวใจ สมอง ปอด เปนสาเหตทท าใหถงแกความตายไดเชนกน

23

วยท างาน

วยเดกเปลยนเปนวยผใหญเปนไปตามอาย อาหารทไดรบ สงแวดลอมและสงคม โดยทวไปเดกผหญงจะเปลยนวยเมอยางเขา 12 ป โดยจะเรมมประจ าเดอน และรางกายจะจะเตบใหญอวบทวมขนกวาเดมมาก สวนเดกผชายจะเปลยนวยชากวาเดกผหญงประมาณ 2-3 ป การเปลยนวยของเดกชายเมอยางเขาระยะแตกเนอหนม จะสงขนกวาเดมมากและเสยงจะเปลยนไป แปลกแตจรงคอ เดกหญงและเดกชายทมการเตบโตของอวยวะเพศเรว มกจะไมคอยสงเหมอนเดกทเปนหนมเปนสาวชากวา ความสงไมเกยวกบการมอายยน เวนเสยแตผทเปนโรคกระดก เชน คนแคระต าเตยมากซงมกจะมอายสน รปรางของคนเรากบความสงควรมสวนสมพนธกน คนอวนมกจะมอายสนเพราะหวใจตองท างานมากกวาคนทมรปรางน าหนกปกต คนทผอมเกนไปมกจะมโรคประจ าตว ท าใหอายไมยน น าหนกและสวนสงควรจะเปนรปรางทไดขนาดสมควร เดกทอยในวย 15-16-17 ป น าหนกและความสงไมแนนอน อาจแตกตางกนมากคนทมอายยนควรเปนคนทมสขภาพดทงรางกายและจตใจ มอารมณด เวลาปกตไมคอยเจบปวยและเวลาปวยกหายเรว สามารถท างานไดมากกวาและนานกวา ไมคอยเหนอยเหมอนบางคนทท างานเดยวกน คนทมสขภาพดชพจรเตนประมาณ 60-80 ครงตอนาท หายใจประมาณ 18-20 ครงตอนาท ความดนโลหตนอยกวา140/90 ม.ม. ปรอท มเมดโลหตขาวประมาณ 6,000-10,000 เมดตอโลหต 1 ลบ.มม. มฮโมโกลบนประมาณ 12-13กรม ตอโลหต 100 ลบ.มม. หรอ 36-39 เปอรเซนต

24

ผทจะทดสอบวาสขภาพปกตหรอไม มวธตรวจสอบดวยตวเองงายๆ โดยใชนวมอจบชพจรของตนเองทขอมออกขาง แลวน าจบจ านวนเตนตบๆ วามกครงตอนาทปกตอยระหวาง 60-80 ครงตอนาท ผทหวใจเตนเรวกวานมกมสขภาพไมสมบรณ อาจมโรคประจ าตว เชน โรคหวใจ โรคคอหอยพอกเปนพษ โรคความดนโลหตสง โรคประสาท จากการคนพบปรากฏวา ผทปวยเปนวณโรคสวนมากมการเตนของชพจรเกน 90 ครงตอนาท นอกจากวดชพจรเวลาปกตแลว ควรหดนบหลงจากออกก าลงกายหรอเลนกฬาไปแลวประมาณ 10 นาท และนบภายหลงพกอกครง คนปกตจะมการเปลยนแปลงเลกนอยเทาน น คอเปลยนเปนเตนเรวขนเลกนอย ภายหลงออกก าลงกาย และจะกลบเปนปกตภายหลงพกแลว 5 นาท สวนคนทไมแขงแรงหวใจจะเตนเรวกวาเดมมาก และกลบเปนปกตชากวาคนแขงแรง นอกจากน ทานอาจตรวจสอบความแขงแรงของทานโดยวธงายๆ อกวธหนง คอ จบเวลาการเดนเรวของทาน กบระยะทางททานท าได ถาท าไดดขนเรอยๆ กแสดงวาแขงแรงขน ถาท าไดชาลง และไดรบระยะทางนอยลงเรอยๆ แสดงวาทานเหนอยเรวขน ความแขงแรงและสมรรถภาพของกลามเนอจะมมากตอนวยรน และจะลดลงเมออายมากขน จนถงระยะเขาวยกลางคน ความเรวและก าลงจะลดลงมาก คนทมอายมากควรออกก าลงกายวนละ 10-25 นาทเปนประจ าทกวน เพอใหโลหตหมนเวยนด กฬาส าหรบผสงอายม 3 อยาง คอ การเดน การถบจกรยาน (อยกบทหรอจกรยานธรรมดากได) และการวายน า การวงหรอกฬาทตองใชแรงมาก ไมเหมาะส าหรบคนสงอาย อาจท าใหหวใจวาย การดดตนและการออกก าลงกายแขนโดยดงเชอกทยดหยนไดดกวาการยกน าหนก เพราะการยกน าหนกมากหรอไมถกวธอาจท าใหเปนโรคปวดหลง

25

อวยวะส าคญทท าใหถงแกความตายไดทนทคอหวใจ สมยกอนถาหวใจหยดเตนถอวาผนนถงแกความตาย แตปจจบนยงตองใครครวญถงอวยวะอกอยางคอ สมองวาตายหรอไม เพราะหวใจอาจเปลยนใหมได คนทฉลาดอยากมอายยน ควรถนอมหวใจและสมองไวมากๆ ซงรายละเอยดจะไดกลาวในตอนตอไป อวยวะทมส าคญรองลงไปในการมอายยนหรอส น คอ ตบ ไต ปอด เสนโลหต หรอตบออน ธรรมชาตไดสรางใหมสงปองกนชวตไวพอสมควรอยแลว เชน ผวหนงคอยปองกนความรอนหนาวและเชอโรค เมอมเชอโรคเขาไปในรางกายจะมการตอตานเมดโลหตขาวท าปฏกรยาตอสกบเชอโรคเมอรางกายสไมได เมดโลหตขาวจะถกท าลายแตกสลายไปกลายเปนหนองและมไขขนซงเปนสญญาณเตอนใหปรกษาแพทย เพอรกษาโดยการใชยาปฏชวนะชวยตอตานเพมขน แพทยเทานนทจะเปนผ วนจฉยโรค และเลอกยาทเหนวาเหมาะสมในการรกษาโรคใหหายขาดผทอยากมอายยน ไมควรละเลยเมอเจบปวยเลกนอย อยาหายามารบประทานรกษาดวยตวเอง เพราะอาจจะตายเนองจากแพยาหรอการใชยาผดขนาดเปนพษ โรคไสตงอกเสบมกเปนกบคนหนมสาวมากกวาคนสงอาย เปนโรคทรกษางายโดยการผาตด การผาตดไสตงอกเสบเปนการผาตดชองทองทงายทสดทศลยแพทยทกคนท าได ถาหากมการผาตดภายใน 24 ชวโมงนบแตเรมปวดทอง แตจะผาล าบากถาปลอยไวนาน เพราะไสตงทอกเสบอาจแตกมหนองกระจายไปในชองทอง ท าใหถงแกกรรมได บางรายปลอยใหมการอกเสบนาน และบอยๆ ท าใหล าไสรอบๆ ไสตงมาตดกนจะหาไสตงยากและแยกตวออกยากมาก เพราะฉะนน ถาผใดมอาการปวดทองขางขวาบรเวณใตสะดอ หรอปวดทองสวนลางขวาอยาง

26

รนแรงมไขต าๆ อาเจยนมาก หนาทองขางขวาแขง ไมควรประมาทควรจะรบเขารบการรกษาในโรงพยาบาลดวนภายใน 24 ชวโมง มคนสวนนอยมากทมไสตงอยดานซายของชองทอง ในรายเชนนจะปรากฏวาหวใจจะมาอยในทรวงอกดานขวาและตบจะไปอยใตชายโครงซายผดปกตดวย เปนทนาเสยดายทคนดๆ มความรถงแกกรรมกอนอายขย ดวยโรคกลวน า ผเขยนจงใครจะเขยนถงวธปฏบต และปองกนโรคกลวน าหรอโรคพษสนขบาไว ณ ทนดวย เพราะโรคกลวน าหรอโรคพษสนขบานรกษาไมได ผปวยตองตายทกคน ผเลยงสนขควรน าสนขอายตงแต 6 เดอนไปฉดวคซนปองกนโรคพษสนขบา วคซนปองกนโรคพษสนขบาม 2 อยาง ทฉดทก 6 เดอน มกฉดกบสนขตวเลก อกอยางหนงนนฉดแลวปองกนไดนาน 1 ป มกฉดกบสนขใหญ เพราะฉะน นอยาลมถามสตวแพทยวาเมอไหรจะตองน าสนขมาฉดซ าอกครง ทก 6 เดอน หรอ 1 ป ในกรณทถกสนขกดควรปฏบตดงน 1. ลางแผลดวยน าสบ เพอลางน าลายสนขออกใหมากทสด 2. ทาแผลดวยยางทงเจอรหรอแอลกอฮอล ยาเหลอง ยาแดงไมควรใช เพราะไมแรงพอทจะฆาเชอโรคได 3. ในกรณทเปนสนขเลยงสามารถรอดอาการ 10 วน ถาสนขไมตายกไมเปนไร แตถาสนขตาย ใหน าสนขไปตรวจพสจน สมองและไขสนหลงทสถานเสาวภาหรอคณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย หรอททรบตรวจพสจน และรบพบแพทยเพอรบค าปรกษาการฉดวคซนปองกนโรคพษสนขบาทนท 4. ในรายทสนขตายหรอพสจนแลววาสนขเปนบา หรอถกสนขกลางถนนไมมเจาของกด จะตองรบไปขอรบการฉดวคซนปองกนโรคพษสนขบาทสถานเสาวภาสภากาชาดไทย หรอทสถานอนามยตางๆ โดยเรว

27

ทสด เพราะตองฉดยาตามก าหนด ในรายทถกกดสง (ต าแหนงใกลสมอง) อาจปวยเปนโรคเรว โดยเฉพาะอยางยงรายทถกกดบรเวณหนา และล าคอ หรอในกรณทบาดแผลมเลอดออก แพทยจะฉดซรมปองกนโรคพษสนขบารวมกบวคซนปองกนโรคพษสนขบา เพอทซรมจะไดปองกนการตดเชอกอนทวคซนปองกนโรคพษสนขบาจะออกฤทธ วคซนปองกนโรคพษสนขบาทท าจากไขหรอเซลลเพาะเลยงดกวาวคซนทท าจากสมองไขสนหลงกระตาย เพราะไมเคยท าใหเกดการแพ ในรายทแพวคซนแบบเกาจะมอาการหลงจากฉดยาได 10-12 ครง อบตเหตจากงพษกด เกดจากการเดนไปเหยยบงเขาหรอไปใกลง งม 2 ชนด คอ งพษ และงไมมพษ งไมมพษมกพบเสมอตามบาน เชน งดน งเขยว งสงห งหลาม เปนตน สวนงพษมกพบตามปาชายทะเล เชน งเหา งทะเล งจงอาง งแมวเซา งกะปะ งมพษเวลากดจะมรอยเขยว 2 เขยวเสมอ ควรรบท าการปฐมพยาบาล ไมแนะน าใหท าการรดเหนอบาดแผล ดดพษจากบาดแผล หรอการท าใหบาดแผลชอกช า ควรรบน าผปวยไปฉดยาแกพษงทสถานเสาวภา หรอสถานอนามยทใกลทสดโดยเรว แผลงพษกดมกจะมการอกเสบเนาเปอยในเวลาตอมา สาเหตการตายของคนวยท างานทพบมากอกประการหนงคอ อบตเหตจากรถคว ารถชน ฯลฯ ซงมสาเหตจากความประมาทอบตเหตตางๆ อาจปองกนได ถาผ ทใชรถชวยกนปฏบตตามกฎจราจรอยางเครงครด เจาของรถบรรทกและบรษทรถยนตโดยสารควรมความรบผดชอบในเมอเกดอบตเหตขนอยางนอยควรจะสามารถชวยเจาหนาทต ารวจในการตดตามจบกมคนขบรถยนตของตนทหลบหนคดไปและรบผดชอบในเรองคาเสยหายโดยมการประกนอบตเหตรถยนตคมครองบคคลทสามดวย

28

ในการขบรถยนตนนส าคญอยทคนขบ นอกจากจะมสตทแกไขในเวลาคบขนแลวควรมฝมอในการขบดเพอรกษาชวตของผโดยสารคนขบไมควรรบประทานยาแกงวง ยาแกหวด หรอดมสรา เมองวงควรหยดรถ แอบเขาทปลอดภย แลวหลบใหหายงวงกอน สขภาพของคนขบรถกมความส าคญมาก เชนสายตาไมดไมควรขบรถ เวลาขบรถทางไกลควรหดถอพวงมาลยขางเดยว และใหศอกขวาไดวางพกทพกแขนขางรถ ไมควรยนแขนออกนอกรถ ควรจดระดบทนงใหนงขบอยางสบาย ใหอกหางจากพวงมาลยประมาณ 1 ฟต เพอปองกนการกระแทกของอกกบพวงมาลยเวลารถชนกน กอนจะขบรถควรตรวจสภาพรถเสยกอน ดความเรยบรอยของยาง ไมควรใชยางไมมดอกหรอยางหลอดอกควรวดลมยางทงขางหนาและขางหลงทง 2 ขาง วาไดขนาดพอดทก าหนดไวหรอไม เพอปองกนอบตเหตยางระเบดขณะแลนเรว กอนออกรถใสเขมขดนรภย เมอเรมออกรถควรลองเบรกดวา สภาพเบรกใชไดดหรอไม ไมควรขบรถดวยความเรวสงเกนไป ควรขบรถตามกฎจราจร ตามสภาพของถนน และตามรถคนอนๆ ไมควรขบชาเกนไปเพราะอาจถกชนถาหากขบชาและขบไปแนวนอกของถนน ไมควรขบแซงในทางโคง ทคบขน หรอทมสญญาณหามแซง เชน ทมขดกลางแบงถนนและลากเปน 2 เสนค เมอขบตามรถคนอนควรหางพอสมควรทจะหยดไดโดยเฉลยระยะ 1 ชวงคนตอความเรว 10 กโลเมตร เวนแตความเรวสงเกน 80 กโลเมตร ตองหางกนมากยงขน เปน 2 ชวงคนรถตอความเรวทกๆ 10 กโลเมตร เมอขบรถทางไกลควรใสเขมขดนรภยทกครง นอกจากนไมควรขบรถเวลาโพลเพล หรอเวลาฝนตกหนก และไมรบคนแปลกหนาทขอโดยสารไปดวย เพอปองกนอาชญากรรม

29

เมอมเหตสดวสยจะชนกนแน กอนอนใหรกษาความปลอดภยของศรษะและหนาอกไว ยกตวอยางเชน ทานขบรถมาดวยความเรว 60 กโลเมตรตอชวโมง มองเหนไฟเขยวทสแยกขางหนา และขางหลงกมรถบรรทกขบตามมาโดยความเรวเทากน พอใกลถงสแยกเกดไฟสญญาณเปลยนเปนสแดงทนท หรอเกดมรถทางดานถนนทตดขวางแลนฝาสญญาณไฟออกมาเรวไปทานจะท าอยางไร ไมหยดกจะชนกบรถทแลนตดหนา ถาหยดรถบรรทกขางหลงกจะชนทาน ถาหลบกจะคว าเมอจะชนแนๆ ใหเปลยนไปใชเกยรต าเพอชะลอความเรวลงเลกนอยและหกพวงมาลยไปทางซายเลกนอย หลบรถคนหลงแตอยาใหตกถนน พรอมกนนนควรโนมตวเอยงไปทางซายใหศรษะและสวนอกราบไปกบทนงขางหนาดานซายพนกทนงดานหลงจะเปนเครองก าบงอนตรายใหอกชนหนง แลวจงเบรกอกทใหรถหยด เมอถกชนไมควรตกใจและออกไปยนนอกรถ อาจถกชนซ า โดยรถคนอนทแลนตามมา ไมควรถกเถยงกบคกรณรถชนวาตนเปนฝายถกเพราะอาจถกท ารายจนถงตาย ถาคกรณเกดโทสะจรต วธทถกควรยบย งได ควรขบรถแอบไปขางทางกอนเพอชวยไมใหเกดการตดขดในการจราจร เกบของมคาตางๆ ในชองไวของขางหนา และลอคกญแจรถเสย ส ารวจสภาพความเสยหายของรถเราอยางคราวๆ และส ารวจสภาพความเสยหายของอกฝายเชน สภาพรถ จ านวนสภาพผไดรบบาดเจบในรถอกคน และจดจ าไวเพอปองกนการเรยกคาเสยหายเกนกวาความเปนจรง ถารถมประกนภยควรแจงใหบรษทประกนภยมาจดการให การชวยเหลอผทไดรบบาดเจบจากอบตเหตมวธการยอๆ ดงน

1. ผปวยทบาดเจบทกระดกสนหลง และกระดกตนคอ หามอมหรอพยงใหเดนเพราะอาจท าใหบาดเจบมากขนหรออาจตายได ควรใชวธ

30

เปลหาม คนเจบในสภาพนอนราบ ถาไมมเปลใหหามไปนอนบนแผนไมกระดาน

2. ควรชวยผทไดรบบาดเจบออกมาจากถนนกอน เพอปองกนรถทแลนตามมาทบตาย 3. ผทมบาดแผลโลหตออกมาก ควรชวยปฐมพยาบาลหามโลหตโดยการใชสายยางรดเหนอบาดแผล คนทมบาดแผลโลหตออกมากอาจถงแกกรรมจากการขาดโลหตได 4. รายทไมหายใจแตหวใจยงเตน ควรใชการปฐมพยาบาล โดยวธเปาปากชวยชวตซงมวธปฏบตดงน คอ จดใหผทไดรบบาดเจบนอนหงายเชดของในปากออกใหหมดกอน แลวเอามอขวารองตนคอหอยหวลงดงคางใหสง แหงนหนาขน ผทชวยกมหนาหายใจลกกลนไวแลวเอาปากแนบกบปากของผไดรบบาดเจบ เปาลมเขาไปเปนระยะ ตามชวงการหายใจพรอมกบใชมอซายบบจมกคนเจบไว ถากลวสกปรกจะใชผาบางๆ กนระหวางปากกได แตถาใชถงยางลมเครองชวยหายใจจะไดผลมากกวาวธใชปากตอปาก แลวรบน าผทไดรบบาดเจบสงโรงพยาบาล 5. ในกรณผทไดรบบาดเจบมการแนนหนาอก หายใจหอบ แสดงวามโลหตออกในทรวงอก หรอทชองปอด หรอทเยอหมหวใจ ในกรณนตองรบสงโรงพยาบาล ใหแพทยใสเครองชวยหายใจ และเอกซเรยดการบาดเจบแลวท าการดดเลอดออกจากทรวงอกตอไป

6. ในกรณทผไดรบบาดเจบตกไปในน า เมอชวยขนมาจากน าแลวตองจบคนเจบนอนคว าหนาใหน าไหลออก และชวยผายปอดทางดานหลงจนน าออกหมดจงจบนอนตะแคงใหเอยงปากลง และชวยผายปอดชาๆ ใหผไดรบบาดเจบไอและอาเจยนจนเสมหะและเศษของตางๆ ในปากและ

31

หลอดลมออกหมด แลวจงใหนอนหงายหวต า แลวชวยผายปอดจนกวาผ นนจะหายใจได

32

33

7. ในรายทไดรบบาดเจบทศรษะ ผปวยอาจสลบตลอดไปถาไดรบความกระเทอนรนแรง รายทสลบชวครแลวฟนขน อยาเพงวางใจวาปลอดภยใหนอนพกตออก 3 - 7 วน ในรายเชนนผปวยจะมอาการมากขนถามโลหตออกในเยอหมสมอง จะมอาการปวดศรษะมาก อาเจยน ชพจรเตนชาลงความดนโลหตเพมขน และอาจชกหมดสตเมอเปนมากขน ในรายทเปนเชนนตองน าเขาโรงพยาบาลใหศลยแพทยผาตดเปดกะโหลกศรษะ เอาโลหตทตกอยทเยอหมสมองออก ผทไดรบบาดเจบทสมองควรใหนอนศรษะสงเพอชวยการไหลเวยนของโลหต 8. ในรายทถกแทงหรอของแหลมปกคาอย หามดงออก เมอมของแหลมปกคาอยโลหตจะออกนอย จะเอาของแหลมออกจากแผลไดตอเมออยในหองผาตดแลว และแพทยผผาตดจะเปนผเอาออกและตรวจเยบบาดแผลเอง ถาผทชวยท าการปฐมพยาบาลเปนผดงของแหลมออกเองกเทากบเรงใหเขาตายเรวขนจากการเสยโลหต ผทอยากมอายยนไมควรจะขบขหรอซอนทายรถจกรยานยนต เพราะเมออบตเหตรถคว าเองหรอชนกบรถยนต มกจะถงแกกรรมจากการทศรษะโหมงพนถนน คอหกตาย หรอกะโหลกศรษะแตกมโลหตออกในสมองตาย รายทบาดเจบมากเชน แขนขาหก ผวหนงถลอกปอกเปกเปนอบต เหต ทพบเสมอจากการขบ ขรถจกยานยนต การปองกนการกระทบกระเทอนของสมอง อาจท าไดโดยการสวมหมวกกนศรษะกระแทก ใสแวนกนลมทกครงทขบขรถจกยานยนต และไมควรดมสราแลวไปขรถจกรยานยนต

34

ส าหรบผโดยสารรถประจ าทาง ควรปฏบตดงน 1. รอรถทปายรถ ยนบนทางเทา ไมควรยนบนถนน รอจนรถหยดและผโดยสารคนอนลงเรยบรอยแลวจงกาวขน โดยกาวเทาขวาขนกอนทกครง ควรเขาไปหาทนงกลางๆ รถซงปลอดภยกวาทนงขางๆ หรอทนงขางหลง 2. เมอลงจากรถตองกาวเทาซายลงกอน อยากระโดดลงขณะทรถยงจอดไมสนท 3. ไมควรขนรถทมผโดยสารแนน และไมควรเกาะบนไดรถ เพราะเคยมคนตกรถ และถกเบยดกบเสาไฟฟาขางถนนตายมาแลว ในการขนรถแทกซใหปลอดภยมวธการดงน 1. เลอกรถทคอนขางใหม เพราะรถเกาความปลอดภยมนอยยงรายทถกชนบอยๆ สงเกตไดจากรอบบบหรอสถลอก ยงไมควรเรยกใหหยดรบเลย 2. จดจ าหมายเลขทะเบยนรถและชอผ ขบทกครงทขนรถแทกซ และไมควรขนรถทไดกลนสราจากลมหายใจของคนขบ 3. ควรนงหลงคนขบเสมอ ไมควรนงคคนขบ เพราะเวลารถแทกซชนกบรถคนอน คนขบแทกซจะปลอดภยกวาผโดยสารทนงขางหนาซงไมมพวงมาลยจะจบ ศรษะมกจะถกกระจกบาด ถงแมจะนงดานหลงแตนงดานซาย เวลาเกดอบตเหตรถชนกนขน ผโดยสารทนงขางหลงกระเดนไปขางหนา ศรษะกระแทกกบเครองวดระยะทางส าหรบเกบคาโดยสาร ท าใหคอหกตายไดเชนกน 4. เวลาลงควรลงดานใน (ดานซาย) ชดขอบถนน และกาวเทาซายลงกอนทกครง

35

การปฏบตตนเวลารถยนตทนงไปตกลงในแมน าหรอทน าลกมาก 1. ไมตองตกใจ ใหคมสต คดดวาประตรถยนตอยดานไหน ใหพยายามหาดานทไมช ารด เพอทจะเปดออกไดไมตดขด และใหปลดลอคประตเตรยมไว ถอดเขมขดนรภยไวกอน 2. อยาเพงรบรอนเปดประตรถยนตทนท ประตจะเปดไมออกเพราะแรงน าดานนอกรถยนตจะอดประตไว 3. นงรอเฉยสกคร รอจนกระทงน าเขามาในรถยนตจนเตมคนแลวจงเปดประตรถออกได และกลนหายใจไว 4. เมอเปดประตแลวรบด าน า และรบดดตวโผลขนผวน ามองหาฝงทใกลทสดจงวายและหาทางพยงตวเขาไปหาฝงทหมายตาไวแลว 5. ควรแนะน าผทอยในรถดวยกนใหปฏบตตนตามวธเอาชวตรอดจากการตดอยในรถยนตเวลารถตกน าลก ถาวายน าเกงควรชวยเหลอผทวายน าไมเปนดวย ส าหรบผทเดนถนนควรปฏบตดงน 1. เดนบนทางเทาหรอขอบถนนดานขวาทกครง การเดนทางขวาจะชวยใหเหนรถทแลนมาขางหนาเพราะการจราจรในเมองไทยใหรถแลนชดซาย 2. ขามถนนเฉพาะททางมาลายเวลาตองรอสญญาณไฟใหหยด แลวรถหยดใหแลวเทานน การขามถนนควรขามเรวๆ ไมควรเดนออยองบางรายถกชนบนทางมาลาย เพราะไปขามขณะทรถยนตแลนอยขวกไขว 3. ในททมสะพานใหขามถนน ควรขามสะพานจะปลอดภยกวา 4. ไมวงขามถนนหรอตดหนารถในระยะกระชนชด

36

5. ไมแตงกายดวยสเขม เชน สด า สน าเงน ในเวลากลางคน 6. ไมเดนในทมดและเปลยว เพราะนอกจากจะถกรถชนแลวยงอาจถกจท ารายรางกายได คนในวยท างานนอกจากจะถงแกกรรมเพราะอบตเหตแลวตางๆ แลว ยงเสยชวตดวยโรคภยไขเจบ เปนตนวา มาลาเรย มาลาเรยมกเปนรนแรงกบคนตางถนทไปตางจงหวดทมโรคน เชน จงหวดตราด จนทบร ระยอง เพชรบรณ นครราชสมา ปราณบร ฯลฯ เพอความไมประมาทเมอจะเดนทางไปททมโรคควรปรกษาแพทยกอนเดนทาง และเวลาปวยเปนโรคมาลาเรยตองรบใหแพทยรกษา เพราะโรคนปจจบนรกษาหายยากเพราะเชอมาลาเรยดอยา และโรคเปนรนแรงกวา ไขมาลาเรยจะมอาการหลงยงกนปลองทมเชอกด 10-12 วน จะมการจบไขหนาวสน ตอมาไขสง ปวดหว อาเจยน พอสรางไขเหงอออกมากเปนอยางนทกวน หรอวนเวนวน เปนใหมๆ อาจจบไขวนละ 2 ครงกไดจนหมดสต คนหนมทปวยมอาการดซาน มสาเหตมาจากโรคตบอกเสบไวรสเอ หรออ มอาการเปนไข ออนเพลย ปวดเมอยตามตว จกบรเวณชายโครงขวา หลงไขลงตาจะเหลองผวหนงจะเหลอง ปสสาวะจะมสเหลองเขมเกดจากเชอไวรส เมอปวยควรจะหยดพกรกษาตวอยางจรงจง และนานตามค าสงของแพทย โรคนตดตอโดยทางอจจาระ ผทมอนามยดรบประทานแตน าและอาหารสะอาดและปรงดวยความรอนอยเสมอ มกจะไมเปนโรคนโรคนรวมท งโรคทางล าไสท งหลาย เชน โรคทองรวง โรคบด ฯลฯ นอกจากแมลงวนจะเปนพาหะน าโรคใหแพรกระจายแลวผทปวยเองเปนผ แพรเชอ เชน เขาสวมถายอจจาระแลวไมลางมอใหสะอาด แตกลบมาท าอาหารหรอยกอาหารและน าไปบรการผอนท าใหผอนตดโรคไปดวย

37

โรคดซานในผหญงวยสสบ รปรางอวน มอาการปวดทองบอยๆ เกดจาก นวในถงน าด สวนโรคดซานในคนสงอายมกเกดจาก มะเรงตบหรอมะเรงทอน าด โรคไวรสตบอกเสบบ ไวรสตบอกเสบซ และไวรสตบอกเสบด ตดตอทางน าเหลอง น ากาม และโลหต เชนเดยวกบโรคเอดส หลกการปฏบตของผปวยทอยในวยท างานทจะท าใหมอายยนและท างานไมเหนอย คอรจกแบงเวลาเชนวนหนงม 24 ชวโมง แบงใหเปนเวลาท างานเสย 8 ชวโมง เวลานอนหลบพกผอน 8 ชวโมง (ควรเขานอนตงแต 22.00 น. ตนเวลา 06.00 น. วนรงขน) อก 8 ชวโมง ใหเปนเวลาส าหรบกจวตรประจ าวน เชน อาบน า ถายอจจาระ ปสสาวะการออกก าลงกายบรหาร งานอดเรก และการพกผอน เปนตน เมอเสรจงานประจ าวนแลว ควรจะเลกคดถงงานเสย บางคนขยนหอบงานมาท าตอทบานอยางนนไมสมควร ควรจะมเวลาผอนคลายความตงเครยดของรางกายและจตใจบาง การท างานควรมเวลาหยดพกใหหายเหนอย เชน วนสดสปดาห หรอ วนหยดพกรอน เปนตน หลงจากตนนอนท ากจวตรประจ าวนแลว ควรมเวลาบรหารรางกายตอนเชาประมาณ 15 นาท ตอนบายเลกงานควรออกก าลงกายเลนกฬาอกประมาณครงชวโมง เวลาเชากอนไปท างานควรมเวลาไหวพระ การไหวพระตอนเชาเปนสงทควรกระท าเสมอใหเปนปกตวสย เพอใหเรามความปลอดภยทางรางกายและจตใจขณะทจะไปท างาน ท าใหเรามเวลาพจารณาหาเวลาขอบกพรองของผลงานทเราไดท ามาแลว และเกดความคดรเรมใหมในงานทเราจะปฏบตตอไปในวนน ส าหรบผทนอนหลบยากควรไหวพระกอนนอนจะชวยใหหลบสนทคลายความกงวลได ความ

38

ปรารถนาของคนเราทกวนนขอพร กเพอพนทกข พนภยและไมมโรครนแรง การกราบและสวดมนตไหวพระพทธรปนน เรานยมจดธป 3 ดอกเทยน 2 เลม และดอกไมพองาม ธป 3 ดอก เปนเครองบชาพระพทธเจาหมายความถงการบชาพระปญญาธคณ พระบรสทธคณ และพระกรณาธคณเทยน 2 เลมทจดเปนการบชาพระธรรม ซงอาจแบงเปนโลกยธรรมและโลกตรธรรม หรอพระธรรมทใชปฏบตเพอด ารงอยในสงคม และพระธรรมทใชปฏบตเพอความสขทางใจเพอการฝกสมาธและปญญา วธการสวดมนตขอพรพระนน ถาไมสามารถจะสวดเปนภาษาบาล อาจสวดเปนภาษาไทยงายๆ โดยการนงคกเขาพนมมอ ภาวนาดวยการออกเสยงพรอมดวยด ารงจตนอมเคารพบชาคณพระรตนตรยสวดมนตถวายพระพทธเจา ถวายการสกการบชา ถวายทกษณา ยกยองพระเมตตากรณาธคณ นมสการสารภาพในอปปวชชและอาปตตผดพลาดลวงละเมดในอดตขอพระบารมพระสมมาสมพทธเจาเปนทพงอยาใหจตหวนไหว ปราศจากโรคพยาธ สรรพภยนตรายแลวจงกราบเบญจางคประดษฐ 3 ครง หรอ จะกลาวดงน “กรรมชวทงหลายทขาพเจาไดกระท าเปนอดต กเนองดวยความโลภ, โกรธ, หลง ครอบง า จะโดยกายกด วาจากด หรอใจกด บดน ตอพระพกตรพระพทธองค ขาพเจาขอขมากรรมนนๆ” การขอขมาลแกโทษหมายถงวาไดรส านกตวในกรรมชวทไดกระท าไปแลวในอดตเพอเตอนตวเราเองวาจะระงบการกระท าชวนนๆ ในวนนทเราจะออกจากบานไปท างาน

39

การปฏบตตนโดยไมประมาทควรท าดงน 1. มความเมตตากรณาตอเพอนมนษยและสตวทงหลาย เวนจากการฆาและท ารายมนษยและสตว 2. ประกอบอาชพทดมความปลอดภยตอชวต และมรายไดดพอควรแกการครองชพและเวนจากการลกทรพยของผอน ไมโลภ ไมโกง และไมท าการคอรปชน 3. มความส ารวมในกามและเวนจากการประพฤตผดในกาม การทไมลวงประเวณลกเมยสามของผอน โอกาสทจะถกฆาตายฐานคบชกหมดไป ชวตครอบครวกจะเปนสข 4. มความซอสตยตอตนเองและผอน คนทวไปจะใหความเชอถอและโอกาสทจะประสบความส าเรจมงายขน เวนจากการพดเทจ พดหยาบคาย และพดสอเสยด การพดดนอกจากจะมคนเชอค าพดเราแลว ยงมคนนยมในคณคาของเรายงขน 5. มสตสมปชญญะ มความระลกได คอยส านกอยเสมอในการกระท ากจตางๆ เวนจากการดมสราและยาเสพตด เชน ฝน เฮโรอน ยาบา ยาไอซ และบหร เปนตน การดมสราท าใหอายสนเนองจากพษสราเรอรงท าใหสมองเสย มอสนท างานไมได ขาดความเชอมนในตนเอง ถกหลอกลวงงายและอาจตายไดดวยโรคตบแขง นอกจากนการขบรถหลงจากดมสราอาจท าใหเกดอบตเหตรถชนไดงาย ฝน เฮโรอน กญชา ยาเสพตดฯลฯ ใบกระทอมลวนแตท าใหอายสนผทเรมสบกเหมอนกาวขาขางหนงไปสยมโลกแลว สวนการสบบหรนอกนอกจากจะเสยเงนโดยไรประโยชนแลว บหรยงเปนตนเหตใหเกดโรคตอไปน คอ โรคเสนโลหตในหวใจตบท าใหตายดวยโรคหวใจวาย เปนมะเรงทปอด และท าใหกระเพาะอาหาร

40

เปนแผล จากการคนพบปรากฏวาผทสบบหรมากขนเทาไรจะตายเรวขนเทานน โรคมะเรง เปนอกโรคหนงทคราชวตคนวยสสบขนไป ผชายมกจะเปนมะเรงตบหรอทอน าด ซงจะมอาการตาเหลองตวเหลอง ปวดทองชายโครงขวา และน าหนกลด ผลการรกษาจะดถาไดรบการวนจฉยและรกษาโดยเรว ผหญงวยสาวมกจะเปนมะเรงทเตานม โรคนความจรงควรจะปองกนและรกษาได ถาหากสตรจะหดสงเกตเตานมของตนเอง และหกหามความอายทจะปรกษาแพทย เวลาอาบน าควรสงเกตหวนมของตนเองวาอยในระดบเทากนทง 2 ขางหรอไม ขางทเปนมะเรงจะหดสงกวา สงเกตสของผวทเตานม และควรจะหดคล าเตานมเวลาอาบน าวามกอนเนออะไรเกดขนในเตานมหรอไม ถามควรรบปรกษาแพทยผาตดออกโดยเรวอยาทงไวนาน ถาเปนมะเรงจะลกลามไปยงตอมน าเหลองบรเวณรกแรและตบได และแผลทเกดจากเตานมอาจเปนแผลมะเรง นอกจากนถามอาการผดปกตเชน มโลหตปนน านมออกมา ควรจะสงสยวาเปนมะเรงเตานม มะเรงของปากมดลกเกดจากการตดเชอไวรสเอชพวซงตดตอทางเพศสมพนธ ปองกนไดโดยการฉดวคซนปองกนการตดเชอเอชพวกอนการมเพศสมพนธ ใหแพทยตรวจภายในปละ 2 ครงเปนประจ า และใหสงสยไวเสมอวา เวลามโลหตออกในเวลาทไมใชเวลามประจ าเดอน และมอาการระดขาวมากและมกลนผดปกตมากกวาเดมอาจะเปนมะเรงทปากมดลกได มะเรงของปากมดลกถาไดรบการรกษาเรวภายใน 3-6 เดอนทเรมเปนอาจหายขาดได แตจะหมดหวงถาทงไวนานเปนปๆ โรคกระเพาะอาหารและล าไสเปนแผล พบบอยในวยท างานทมความเครงเครยดทางจตใจมาก และเกดจากการตดเชอแบคทเรย เฮลโคแบคเตอร ไพลอไร ท าใหมอาการปวดทองเวลาหวหรอปวดเวลา

41

รบประทานอมใหมๆ ผปวยทเปนโรคกระเพาะอาหารเปนแผล ถาไมรกษาอาจตายจากแผลทะลรว หรอโลหตออกจากแผล มอาการอาเจยนเปนโลหต และเปนลมจากการเสยโลหตตองรบแกไขดวนโดยน าเขารบการรกษาในโรงพยาบาลเพอใหเลอดชวยชวต โรคกระเพาะเปนแผลอาจเกดจากการสบบหรมาก และจากการรบประทานยาแกปวดไขมากรวมทงยาเพนนโซโลนดวย บางรายทหายแลวกลายเปนโรคกระเพาะอาหารสวนปลายตบตน ท าใหอาเจยน รบประทานอาหารไมได ซบผอมลง ตองไปผาตดกระเพาะออกเปนบางสวน โรคกระเพาะอาหารมอาการคลายกบมะเรงกระเพาะอาหาร ถารบประทานยาแลวอาการไมดขน ในรายทมอาการอาเจยนเปนเลอด ถายอจจาระสด า น าหนกลด หรอมประวตครอบครวเปนมะเรงกระเพาะอาหารควรพบแพทยเพอท าการตรวจเพมเตม โรคโลหตจาง เปนสาเหตการตายของคนทชอบซอยารกษาตนเอง และรบประทานยาทเปนพษตอไขกระดกนานๆ สตรมโอกาสตายมากกวาบรษ เพราะในขณะทตงครรภอาจตายจากการคลอดบตรได ถามอปสรรคในการคลอดและการตงครรภ ซงขอนจะแกไขไดโดยการฝากครรภ และคลอดบตรในโรงพยาบาลททนสมยการแทงบตรตามธรรมชาตมกไมคอยตาย เพราะมกจะรกษาทน เพยงแตไดรบการถายโลหตชวยเลกนอย และรบการขดมดลกใหลอกออกหมด แตสตรวยสาวทไปท าแทงโดยผดกฎหมายกบผทไมมความร มกจะตายเพราะการปกปด การตดสนใจผดความอายและความโง สาเหตการตายมาจากฝมอผทท าแทงให เชน ท าใหมดลกทะลบาง ท าใหเสยโลหตมากเพราะรกออกไมหมดและสวนมากตายดวยโรคแทรก เชน เครองมอไมสะอาด ท าใหมดลกอกเสบ มไข เพราะเชอโรคตดเขาไปในมดลก เปนเหตใหตายจากการแทงตดเชอโรครนแรง การปรบปรงสถานอนามยใหมอปกรณการแพทยครบและทนสมย การ

42

พฒนาความรความช านาญของผท าผดงครรภและการคลอดบตร การอบรมใหความรในการเลยงเดกแกสตรมครรภ ท งสามประการนจะชวยชวตสตรและทารกในชนบทไดมาก วณโรคปอด เปนสาเหตการตายของคนในวยท างานมาก วณโรคปอดอาจรไดเรว ถามการตรวจสขภาพโดยการฉายเอกซเรยปอดปละครง และวณโรคหายไดถาไดรบการรกษาเรวและรกษาตดตอกนนาน 6 เดอน วณโรคมอาการสงเกตงายๆ เชน เบออาหาร น าหนกลดลง เหงอออกมากเวลากลางคน มไขเวลาบายถาเปนมากเวลาไอจะมโลหตปนเชอโรคและเสมหะออกมา วณโรคปองกนไดโดยการฉดวคซน บ.ซ.จ. ในวยเดก และไมอยใกลชดกบคนปวยทเปนโรคปอด การกนดอยด สขภาพดจะปลอดภยจากวณโรค วณโรคตดตอโดยการถกผปวยโรคไอรด จามรด จบปาก สมผสหายใจหรอรบประทานเชอโรคเขาไป โรคเบาหวาน ม 2 ชนดคอ ชนดทเปนกบเดกมกจะเกดจากกรรมพนธตบออนไมปกตไมหลงอนซลน หรอมอนซลนทจะใชในการเผาผลาญน าตาลไมพอ สวนผใหญโดยมากเรมปวยเปนโรคเบาหวานเมออายประมาณสสบ หรออกนยหนงเรมเปนในระยะทร ารวย รบประทานอาหารมากขน และท างานออกแรงนอย อนซลนทตบออนผลตขนไมพอหรอรางกายมภาวะดอตออนสลนเมอเรมปวยใหมๆ จะอวนขนมาก แตเมอปวยมากจะผอมลง โรคเบาหวานวนจฉยงาย โดยการตรวจหาปรมาณน าตาลในโลหต และในปสสาวะ ผปวยจะมอาการ 3 อยาง คอ รบประทานจ ดมน ามากกระหายน าตลอดเวลา และปสสาวะมาก โรคเบาหวานนถาไดรบการรกษาเรว และไมทอดทงการรกษา ผปวยอาจมชวตอยตอไปไดนานเพราะปจจบนมยาดหลายชนด

43

โรคไต กเปนโรคทท าใหอายสน โรคไตแบงเปน 2 อยาง คอ เปนทเนอไตอกเสบ มอาการหนาบวมปสสาวะนอย มกเปนมาตงแตเดกๆ ชนดนเกดจากพษของเชอโรคในคอ มกเปนภายหลงเปนโรคเจบคอตอมทอนซลอกเสบ อกชนดเปนทกรวยไต มกมอาการของกระเพาะปสสาวะอกเสบดวย ผปวยจะมอาการเปนไขหนาวสนปสสาวะบอยๆ และปวดเวลาถายปสสาวะ มโลหตปนในปสสาวะ และถาเปนบอยๆ มกจะมนวเกดขนดวย โรคไตถาเปนนานๆ จะท าใหเปนโรคความดนโลหตสง สตรทปวยเปนโรคไตเรอรง หรอความดนโลหตสง หรอโรคหวใจรว ถามครรภจะมอาการมากขน ท าใหมอายสน ประเทศไทยเปนประเทศทอดมสมบรณไปดวยอาหารแทบทกชนดแตเปนทนาเสยดายทประชากรสวนใหญของประเทศตามชนบทและทองถนไมไดพฒนา ปวยเปน โรคขาดอาหารและวตามนกนมาก โรคขาดอาหารนบนทอนชวตคนไทยมาก และท าใหเสยเศรษฐกจของประเทศ เพราะท าใหพลเมองท างานไมไดผลเตมท การเปนโรคขาดอาหารอาจเปนเพราะความยากจน และการขาดความรในเรองคณภาพของอาหาร ยกตวอยางเชน คนชนบทเลยงไก มไขเอาไปขายเสย ไมกลารบประทานไขเพราะกลวแสลง รบประทานขาวกบน าพรกท าใหผอมและเปนโรคเหนบชา เทาบวม เพราะขาดวตามนบหนง การขาดวตามนบสองปากจะเปอย ขาดวตามนบหก จะเวยนหวไมมแรง ขาดวตามนบสบสองจะเปนโรคโลหตจางและประสาทเสอม ขาดวตามนแพนโททเนตผมจะหงอกกอนวย ขาดวตามนซโลหตจะออกงาย ขาดวตามนเอตาจะบอดและเปนโรคผวหนงคางคก ขาดวตามนไนอาซนลนจะเลยนหนาจะดางผวจะด าแดง ขาดวตามนอจะเปนหมน ขาดวตามนดและแคลเซยมจะเปนโรคกระดกออน แตสวนใหญจะขาดเหลก ท าใหซบซดโลหตจางไมมแรง พวกวตามน

44

และเหลกตามปกตมในอาหารอยแลว เชน เนอหม เนอวว ไขไก นมสด ไขเปด ถวตางๆ ผกและผลไม แตคนไทยทยากจนและขาดความร จะไมรบประทานอาหารพวกน เปนตนวามะละกอจะมวตามนตอเมอสกแลว แตคนไทยชอบรบประทานอาหารดบๆ โดยท าสมต ามะละกอ ผทรบประทานผกตมจมน าพรกจะขาดวตามน แตถารบประทานผกตมในน าซปหรอแกงจะไมขาด เพราะวตามนออกจากผกมาอยในน าแกง สมองเดกจะไมเตบโต ถาในขวบแรกไมไดรบอาหารโปรตนและเสรมธาตหลกเพยงพอ เชน ไมไดรบนมมารดา นมผง หรอนมวว บางรายเอาขาวเหนยวหรอแปงขาวเจาเลยงเดก ท าใหเดกซบซด ไมฉลาดเทาทควร และอายส น ชาวอสานปวยเปนโรคพยาธใบไมในตบกนมาก เพราะชอบรบประทานปลาแดกซงเปนปลาราดบๆ ไมรจกใชความรอนท าลายเชอพยาธ ชาวเหนอและชาวกรงชอบรบประทานแหนม ลาบดบ หมสะเตะ เนอสะเตะทปรงไมสกจรง ท าใหเปนโรคตวตดไดจากการรบประทานหมมเชอเมดสาค แตกงปลาดบ เชน สมฟก ท าใหเปนโรคพยาธตวจด ซงมอาการคนและบวมเปนแหงๆ มความเชอกนวาคนจนเทานนทเปนโรคขาดอาหาร แตผเขยนพบผปวยทร ารวยเงนทองปวยเปนโรคขาดอาหารกม บางรายเปนเพราะความเขาใจผดกลวจะมไขมนมาก กลวเสนโลหตแขง กลวอวน อะไรกไมกลารบประทาน บางรายกเปนเพราะโง ตองการเงนไวซอเครองประดบและเสอผาสวยๆ ใส แตผวพรรณซบซดผอมแหงอายสนไมสนใจ เรองอาหารนเปนเรองใหญ คนสวนมากยงไมรจกอาหารทมคณคาบางรายรบประทานแตขาวมากกจะอวนมาก คนอวนนอกจากจะเปนเพราะตอมทท าน าหลอเลยงชวตตางๆ ผดปกตแลว คนอวนสวนใหญเปนเพราะตามใจปาก ชอบรบประทานมากเกนความตองการของรางกาย รางกาย

45

ของคนเราตองการอาหารในปรมาณวนละ 2,500 แคลอร รายทท างานหนกมากกอาจจะตองการมากถง 3,400 แคลอร เชน กรรมกร นกกฬา เปนตน พบวาคนไทยโดยเฉลยรบประทานอาหารในระดบวนละ 1,770 แคลอรเทานน ผทรบประทานไมพอกจะผอม แตในรายทลงพงและอวนขนมกจะรบประทานวนละ 2,500-3,500 แคลอร คนทอวนเกนไปมวธงายๆ ทจะลดน าหนกคอ 1. จ ากดอาหารรบประทานวนละ 900 แคลอร เพอใหรางกายเอาไขมนสวนเกนทสะสมไวมาใช การอดอาหารไมรบประทานเลยอาจจะตายได หรอจะรบประทานเพยงหนงในสามของปรมาณอาหารทรบประทานประจ าวนในขณะทอวน 2. อยาตามใจปาก ไมรบประทานของหวาน ไมรบประทานจกจกเมอหวใหรบประทานผกผลไมแทน ใหรบขาวรบประทานใหนอยลง คอ วนละ 2 มอกพอ และไมควรรบประทานเกนมอละจาน งดของทอดดวยใหใชตมแทนอาหารทมน ามนไมรบประทาน เชน หมสามชน ใหรบประทานหมเนอแดงแทน 3. ออกก าลงกายโดยการบรหารรางกายทกๆ วน อยางนอยสปดาหละ 5 วน 4. ยาลดความอวนจะชวยในรายทไมสามารถระงบความหวไดยาชวยไมใหหว และท าใหเบออาหารเทานน ยาตองรบประทานตอนเชามฉะนนจะนอนหลบยาก 5. ควรมการชงน าหนกทกวน จะไดรบทราบการลดน าหนกไดผลแคไหน เมอลดน าหนกลงไดตามทตองการแลว ตอไปกรบประทานอาหารพอสมควรเทาทรางกายตองการ

46

หลกการในการบประทานอาหารโดยทวไปมวา ใหรบประทานพอประมาณ รบประทานอาหารทสกดวยความรอน รบประทานขาวพอควรแตรบประทานกบมากๆ วตามนแรธาตตางๆ อยาใหขาดอาหารเนอนมไข มประโยชนส าหรบเดกและคนวยรน รวมทงคนทอยในวยท างาน อาหารปลาเหมาะส าหรบคนสงอาย อาหารผกดส าหรบผทกลวอวนและคนทเปนเสนโลหตแขง อาหารเคมและอาหารทมกรดไขมนอมตวสงไมเหมาะส ารบคนสงอายและคนปวย อาหารสกปรกไมควรรบประทานจะท าใหทองรวง อาหารทปรงไวคางคนหรออาหารแหงทเกบไวนานจนเชอราขน เชน ขาวโพด พรกแหง ถวลสง ฯลฯ อาจมสารพษเรยกวาอะฟลาทอคซน สารนแมถกความรอนกยงไมสลายตวไป ถาเดกรบประทานสารนมากจะท าใหสมองบวมเกดอาการชกตายได ผใหญรบประทานบอยๆ จะท าใหเปนมะเรงตบได อาหารทรบประทานควรเปนอาหารทมคณคา ยอยงาย ปรงใหอรอยนารบประทานโดยไมใสผงชรส และมวตามนรวมทงแรธาต เชน แคลเซยม, ฟอสฟอรส, เหลก, เกลอ, โซเดยม, โปแตสเซยม และคลอไรด ปรมาณพอเพยง ขอเตอนใจส าหรบคนในวยท างานทอยากมอายยนมดงน 1. ควรจะรจกตวเอง ก. ควรทราบวาตนเองมหมเลอดอะไร หมเลอดม 4 หม คอ เอ บ เอบ และโอ ขอนมความส าคญเมอมการถายโลหตชวยชวต เพราะท าไดทนท ข. ควรทราบน าหนกของตวเอง และเทยบดวาอยในระดบมาตรฐานหรอไม ถาผอมไปกเพมน าหนกขน ถาอวนไปกควรลดน าหนกลง ถาหากอยๆ น าหนกมาก ควรรบหาสาเหตและปรกษาแพทย โรคทท าใหน าหนกลดเรวนอกจากโรคขาดอาหารแลว ยงมวณโรค มะเรง เบาหวาน คอหอยพอกเปนพษ และโรคประสาท

47

ค. เวลาสองกระจกแทนทจะมงดานเสรมสวยอยางเดยว ควรรจกสงเกตหนาตาตวเองในกระจกวาเปนอยางไร หนาตามความกงวลฉายอยหรอไม เปลอกตาซดหรอไม ตาเหลองเปนดซานหรอไม ผมหงอกกอนวยหรอไม รปรางลงพงหรอไม เปนตน ง. ถาเคยแพอาหารและยาชนดไหนควรจ าไวใหด หามรบประทานยาอก รวมทงยาฉด ยาหยอด ยาปาย เพราะอาจตายไดถาแพอกครง จ. ควรมการตรวจสขภาพกบแพทยทกๆ 6 เดอน หรอ 1 ป และตรวจทนททมอาการผดปกต หรอสงสยวาจะเรมปวย เชน ปสสาวะกลางคนบอยกวากลางวน หรออจจาระรวงหรอผกมาก ฯลฯ 2. ควรรจกการแกไขตนเอง รกษารปรางใหสมบรณและไดสดสวน ถาจตใจไมปกตควรแกไขเสย ชายทชอบพาเพอนหญงไปทเปลยว ควรจะเลกเสยกอนทจะถกจท าราย เพอชงทรพย รถยนต หรอเพอนสาว สวนสตรทชอบไปโรงแรมกบชาย ระวงถกหลอกและพาไปฆาเปนศพตามขาวทพบเสมอในหนาหนงพมพ คนทชอบเทยวกลางคน ควรจะลดและงดเสยบางเพอถนอมรางกายใหไดพกผอนเพยงพอ คนทสบบหรจดควรจะลดจ านวนลงและเลกสบเสย ถาหากเลกไมไดจรงๆ ควรสบหลงอาหารเทานนไมควรสบบหรตอนกระเพาะอาหารวาง ผทมทอยอาศยไมถกสขลกษณะควรแกไขเสย เชน บานมน าขงอยทเพาะพนธยง ควรจะถมและท าทางระบายน า ยงเปนตวท าลายชวตเดกดวยโรคไขเลอดออกสมองอกเสบ ยงกนปลองน าเชอไขมาลาเรย ควรชวยกนก าจดเพอรกษาชวตไว ผทมบตรมากและสขภาพไมคอยสมบรณ ควรแกไขโดยการวางแผนครอบครว และคมก าเนดโดยวธทเหมาะสม

48

3. ควรปฏบตตามค าแนะน าของ แพทยอยางเครงครด ถามโรคทจะบนทอนอายขย จากสถตสาเหตการตายของประชากรในประเทศไทยโรคหวใจมาเปนอนดบหก โรคนเปนกบคนปวยทกระดบอาย แบงเปนพวกๆ ดงน (1) โรคหวใจในเดกเลกๆ โดยมากเปนโรคหวใจรว และพการมาแตก าเนด อาจมทงท าใหหนาเขยวหรอไมเขยวกได แลวแตความพการมากนอยเพยงใด โรคท าใหเดกเสยชวตตงแตเลกๆ รายทอยรอดจะเตบโตชาและไมแขงแรง ปจจบนโรคหวใจรวมาแตก าเนดหลายอยางสามารถตรวจและรกษาโดยวธศลยกรรมได (2) โรคหวใจจากโรคปวดขอรมาตก มกท าใหเปนลนหวใจตบแขงและรว หรอกลามเนอหวใจเสย หวใจโต มกเปนกบเดกวยรน เรมจากเดกเปนโรคเจบคอ ตอมทอนซลอกเสบบอยๆ ตอมามอาการปวดตามขอมอ เขา ศอก เลอนทได ถาไมรกษาหรอเปนบอยๆ จะมความพการกบหวใจและประสาท ท าใหมอสนและหวใจอกเสบได (3) โรคหวใจทเปนกบคนวยกลางคน และวยสงอาย มกเกดจากเสนโลหตในหวใจตบหรออดตน ท าใหกลามเนอหวใจเสยไปเพราะขาดโลหตไปหลอเลยง มอาการเจบอกปวดราวไปตามแขนซาย เจบทองบางรายเจบมากจนเปนลม บางรายอดเสนโลหตใหญอาจตายไดทนท สาเหตของการเปนโรคนกเชนเดยวกบสาเหตของการเกดเสนโลหตตบแขงทจะไดบรรยายตอไป และมกจะเกดกบผทมจดออนกบหวใจ เชน มความเครงเครยดทางอารมณ กงวลใจ กลมใจ หรอพวกทหวใจท างานหนก เชน ผทเอาแตงาน ไมมเวลาพกผอนหยอนใจเลย นอกจากมความทกขทางใจและการสบบหรมาก ท าใหเสนโลหตหดตวเกดการอดตนงายขน

49

(4) ผสงอายมกเปนโรคหวใจวายจากหวใจโต เพราะเสนโลหตตบแขง, ความดนโลหตสง, กามโรคซฟลสของลนหวใจ และเสนโลหตใหญ หรอโรคปอดเรอรง ฯลฯ ท าใหหอบเหนอยกลางคนและเทาบวม (5) โรคหวใจบวมจากโรคเหนบชามกพบในคนยากจน ทเปนโรคขาดอาหาร ขาดวตามนบหนง เปนไดทงเดกและผใหญ มอาการเทาบวม เหนอย หอบ เสยงแหบ ขาไมมแรง โรคหวใจเปนโรคทปองกนได ถาปฏบตตนถกอนามย และเปนโรคทรกษาไดถาเรมรกษาแตแรก ไมปลอยใหเปนมาก สรป คนในวยท างานมอายสน เนองจากความประมาทและไมรจกใชชวต คณคาของชวต ความหมายของชวต การด ารงชวตใหอยดมสข และศลปะของการยดอายวยท างานใหยาวออกไป ใหวยชรามาชากวาเดมนน มคนจ านวนนอยทจะทราบและเขาใจอยางถองแท คนสวนมากเกดมากรจกแตจะกนอาหาร ท างานหาเงน หาอ านาจ สบพนธ แลวกปวยเจบตายไปกอนจะถงวยชรา บางคนกตงหนาจะกนอยางเดยว อาหารปา อาหารอรอยอยไกลเพยงใดจะตองไปเสาะหามากนใหได สตวปาทน ามาปรงอาหารอาจมเชอโรค อาหารทวาอรอยนกหนาอาจอรอยดวยผงชรสซงเปนพษและไมเหมาะกบสตรมครรภ บางคนกตงหนาหาเงนอยางเดยวโดยไมรจกค าวาพอ ผลปรากฏวาตายกอนไมมเวลาใชเงนทกอบโกยได ทงมรดกมากมายใหลกหลานและภรรยาแยงกนตอไป บางคนกแสวงหาอ านาจโดยไมถกทาง เชน ผทเปนภยกบสงคมอายมกจะสนหรอตองใชชวตอยางล าบากในเรอนจ า บางคนกอยากมชอเสยงอยางทเรยกวาอยากดงนน ถาท าถกวธมศลปะกด ถาดงในทางไมดกมหวงอายไมยน

50

คนปวยบางรายเปนโรคทไมนาจะมอนตรายถงแกชวต เชน โรคเกยวกบภมแพตางๆ โรคหด โรคแพอากาศคดจมกจาม โรคผวหนง ผนคนลมพษ เปนตน กยงปรากฏวามคนถงแกกรรมดวยโรคดงกลาวเพราะใชยาม าก เ ก นขนาด ห รอแพย า ซ ง มส า เห ตม าจ า กความไม ร ห ร อรเทาไมถงการณ เวลาฟาก าลงคะนอง มฟาแลบฟารอง คนฉลาดควรรจกระวงฟาผา ฟาจะผาสงทอยกลางแจง เชน ชาวนา ควาย ตนไมสงโดดเดนกระทอมกลางทง เปนตน สวนตนไมเตยๆ อาคารบานเรอน และเสาไฟฟาสงๆ ทมสายลอฟาลงดนไว ฟาจะไมผา คนทอยากมอายยนเวลาฝนตกฟาคะนองควรหลบเขาอยในอาคารใหญๆ ถาไมมทจะหลบกนงอยเฉยๆ ในรถยนตจะปลอดภยกวายนกลางแจง ผทมอาชพประมง ไมควรออกเรอเลกเวลามพายดเปรสชน ผทอยบรเวณน าทวมไดควรมการเตรยมตวหลบภยน าทวม ในฤดน าปาไหลบา, ผทอยบานไมควรระวงไฟไหม การพกโรงแรมสงหลาย ๆ ชน กอนจะเขาพกควรมองหาประตออกฉกเฉนเตรยมไว เวลามอบตเหตไฟไหมจะไดหนเอาชวตรอดได อบตเหตจากไฟฟาแรงสงควรระมดระวงผทมอเปยกน าไมควรจบสวทชไฟฟา สายไฟฟาเกา และปลกไฟฟาทช ารดควรเปลยนใหมใหเรยบรอย ผทอยากมอายยนควรรวชาเศรษฐศาสตรระดบชาวบานบางกลาวคอรจกเพมพนรายไดลดรายจายฟมเฟอยและไมจ าเปนลง รจกใชเงนใหเปนคอ ใชเงนใหพอกบรายได ไมควรจายเกนฐานะ ไมควรกอหนสนโดยการกยนเพราะจะเสยดอกเบยแพง ไมควรซอสนคาเงนผอนเพราะจะเสยเปรยบผขายและตองซอแพงขน พลเมองดควรเสยภาษใหรฐ เพอรฐจะไดน าเงนไปพฒนาประเทศชาต ควรรจกใชเงนทเหลอท าการบรจาคเพอ

51

การกศลบาง และควรรจกการออมทรพยไวใชในวยชราบาง จะไดไมอยเปนคนแกทท าความเดอดรอนแกลกหลาน เพราะในวยชรานน รายไดจะลดลง แตรายจายเพมขนจะตองใชเงนไปในทางการรกษาโรค การสงเสรมสขภาพและในการฌาปนกจ ส าหรบผทมรายไดนอยแตแนนอนควรออมทรพยโดยการฝากเงนประเภทสนมธยสถกบธนาคาร ผทมรายไดไมแนนอนกควรฝากประเภทสะสมทรพย ผทมรายไดมากพอสมควรควรฝากประกนชวตไวดวยกด เวลาครบก าหนดประกนถามชวตอยจะไดรบเงนมาใชในวยชรา ถาถงแกกรรมกอนลกและภรรยาจะไดรบเงนตามกรมธรรมประกนชวต โลหตของคนเรากมอายเหมอนกน ฉะนน ชายทมสขภาพดควรบรจาคโลหตเพอชวยเหลอเพอนชวตมนษยบาง การบรจาคโลหตใหศนยบรการโลหตแหงชาตสภากาชาดไทย หรอตามโรงพยาบาลตางๆ นน นอกจากจะไดกศลแลว ยงท าใหโลหตดขน เพราะรางกายจะสรางโลหตใหมขนมาทดแทนโลหตทถายออกไป การยนความจ านงบรจาคดวงตาแกศนยดวงตาของสภากาชาดไทย โรงพยาบาลจฬาลงกรณภายหลงถงแกกรรมแลว เปนการกระท าทควรสรรเสรญ เพราะเปนการบรจาคครงสดทายของชวตแลว และจะเปนมรณสตเตอนไมใหเราประมาท ผทประสบผลส าเรจในชวตการท างานนน มกมศลปะการท างานดงนคอ มใจรกงานท างานโดยความเพยรไมเบอหนาย มความเอาใจใสในการท างาน ท าอยางสม าเสมอ และมความรอบรจรงใจในวชาชพ มการตรวจหาผลงาน แกไขขอบกพรองและอปสรรค และมการวางแผนใหงานเจรญกาวหนาอยเสมอ โดยเฉพาะอยางยงมกจะท างานโดยมสตรอบคอบประมาณความสามารถ ทนทรพยของตนอยางถกตอง และรความตองการของตลาดและสงคม เปนผมความซอสตย อดทน รจกขมจตระงบอารมณ

52

โกรธ กลว เกลยด โกงได รจกพดจงใจคน เชน รจกกลาวค า ขอโทษขอบคณและขอรบ ( ครบ คะ ) เสมอตามวาระอนสมควร รจกเลอกคบเพอนด รจกชวยคนทควรชวย รจกปกครองคนโดยความเทยงธรรมรจกใชคนใหถกกบงาน รจกกลาวค าชมเชยใหก าลงใจ ใหรางวลคนทท างานดมผลงานกาวหนา และรจกใชเหตผลในการตดสนใจ สวนผ ท เ ปนแพทย นอกจากจะมลกษณะดงกลาวน นแลวจ าเปนตองมคณธรรมเพมอกอยางคอ มความเมตตากรณาปราน ทจะชวยรกษาคนปวยใหหายจากโรค ชวยสงเสรมใหเพอนมนษยมสขภาพด มชวตเปนสขตามสมควรแกอตภาพ ผทไมประสบผลส าเรจในชวตนน กลาววานอกจากจะขาดศลปะในการท างานดงบรรยายมาแลว มกเปนเพราะขาดความรจรง วางงาน หรอไดงานทไมมโอกาสแสดงความรความสามารถอยางค าพงเพยทวา “ความรทวมหว เอาตวไมรอด” บางคนเปนเพราะชอบพดไมเปนไร และท างานไมมระเบยบ บางคนกเปนเพราะมนสยเกรงใจคนมากไปจงไมกลาท าอะไร ปลอยใหโอกาสนาททองผานไป บางคนไมรจกใชเวลาใหเปนประโยชน บางคนกเปนเพราะสขภาพไมคอยด บางคนชอบพดวาท าดไมเหนไดด ผทกลาวหรอมความเหนเชนนนไมถกตองนก การท าดตองไดดเสมอ เพยงแตวาไมไดเงนหรอผลตอบแทนตามใจปรารถนาของผนนเทานน การท าชวอาจจะไดเงนงายหรอไดเปนจ านวนมาก แตในขณะเดยวกนอาจจะท าใหมอายสนกได สวนผทประสบความลมเหลวในชวต กลาวกนวาเปนเพราะไมรจกประมาณการโดยรอบคอบ มกขยายงาน และท างานเกนก าลงความสามารถและก าลงทรพย อยากมก าไรมากเพราะมความโลภเปนเหตบรหารงานไมดมทางรวไหลมาก มกจะลมละลายเพราะการกยมทรพยมา

53

ลงทน ท าใหเสยดอกเบยมาก ก าไรไมพอใชหน เจาหนเรงรดหนสนเรวและถกฟองยดทรพย เชอกนวาผทรกษาศลภาวนาธรรมเสมอมกมอายยน และผทท าบญกศลโดยการบรจาคทานอยเสมอนนมกโชคด มทรพยสนท างานอะไรมกมผใหความชวยเหลอใหงานส าเรจไปดวยด ศลปะการยดอายในวยท างานใหยาวนานออกไป โดยใหแกชาลงนนอาจท าไดโดยการรกษารางกายใหไดสดสวน รบประทานอาหารทมคณคารวมทงวตามนและแรธาตตางๆ ทจ าเปนส าหรบชวต เพอใหรางกายมน าหลอเลยงชวต ฮอรโมนตางๆ สมบรณ และไมมเสนโลหตตบแขง รจกใชชวตใหสบาย คอ หลบใหสนท ท างานตามเวลา รจกการพกผอน ออกก าลงบรหารรางกายเปนประจ าตามสมควรแกอาย การรจกรกษาสขภาพอนามยและสขภาพจตใหสมบรณ การมชวตสมรสราบรน การรจกหาเงนและใชเ งนให เ ปนประโยชน การมชวตอยในบาน และสงคมทมสงแวดลอมด มอากาศบรสทธ มความอบอนและปลอดภย สงเหลานถามครบ จะชวยใหทานแกชาลงและมอายยนนาน

54

วยชรา

วยชราเปนวยสดทายของมนษย โดยมากเราเอาอาย 60 ปเปนเกณฑการปลดเกษยณในการท างานราชการ แตความจรงแลวรางกายคนเราจะมการเปลยนแปลงตงแตอาย 40 ปขนไป เชน มไขมนในโลหตเพมขน ประจ าเดอนของสตรจะเรมลดลง และเปลยนแปลงไปจนกระทงหมดประจ าเดอน การหมดประจ าเดอนท าใหสตรหลายรายมสขภาพจตเสอม หรอมอาการทางประสาท คนทอยในวยชราควรจะมความภมใจทไดใชชวตมานาน และควรจะด ารงชวตตอไปดวยความสะอาด สวาง สงบ และสมถะ โรคทคราชวตคนชราไปเปนอนดบหนงคอ โรคเสนโลหตตบแขง ใครจะเปนโรคเสนโลหตตบแขงชาหรอเรวนน อยทตวบคคล สงแวดลอมฐานะทางเศรษฐกจ อาหารทรบประทาน และการใชชวตประจ าวนโรคเสนโลหตตบแขงเปนมากส าหรบประชากรของชาตทพฒนาแลว เชน อเมรกน ยโรป สวนชาวแอฟรกน เชน ชาวคเนย แทนซาเนย ฯลฯ จะไมเปนเลย ชายเปนโรคนมากกวาหญง ดวยเหตนจงเหนวาหญงชราฝรงมชวตอยมากกวาชายชรา การตอส ดนรนอยากดง และความเครงเครยดตอชวตประจ าวนมากเกนไป กเปนสาเหตใหญอกอนหนง เพราะฉะนนพระจงสอนใหเราตดกเลส ความโลภ ความหลง ความโกรธ เพอใหมอายยน และด าเนนชวตบนปลาย โดยมใจสะอาด มปญญาสวาง มความสมถะในชวตและมจตสงบ โรคเสนโลหตตบแขงเปนกบคนรวยมากกวาคนจน คนทรบประทานอาหารไขมนจากสตวมาก จะเปนมากกวาคนรบประทานอาหารเจ เชน ผกและถวเหลอง คนทชอบรบประทานน าตาลมากกวาคนท

55

ไมรบประทานน าตาล นอกจากรบประทานอาหารแปงและขาวเทานน โรคเสนโลหตตบแขงยงพบวาเปนกบคนหมเลอดเอมากทสด สวนหมเลอดเอบ และหมเลอดบลดลงมาตามล าดบเพราะเกดภาวะโลหตแขงตวเปนกอนงาย สวนหมเลอดโอ เปนนอยทสด ทงๆ ทคนสวนใหญมหมเลอดโอ คนทรบประทานน าออนเปนมากกวาทรบประทานน ากระดาง เพราะน ากระดางมแรธาตมาก น าประปาในนครหลวงกรงเทพธนบรเ ปนน าอยในระดบกลาง คอ ไมออนและไมกระดาง ภาวะโลหตแขงตวพบมากในคนทมความเขมขนของโลหตมากในภาวะขาดน า คนทมความดนโลหตสง และเปนโรคเบาหวานจะเปนโรคนงายกวาคนธรรมดา โรคเสนโลหตตบแขงมกท าใหเปนโรคเสนโลหตในหวใจตบอดตน, ท าใหหวใจวายได และเปนเหตใหเสนโลหตแตกหรออดตนในสมองท าใหเปนอมพาต นอกจากนยงเปนสาเหตของโรคความดนโลหตสง โรคไตพการ โรคเบาหวาน โรคชรา ฯลฯ คนทสบบหร มากวนละหลายซองมโอกาสเปนโรคนงาย และเปนมากกวาคนทไมสบบหรถง 5-6 เทา สารทท าใหเสนโลหตตบแขงไมใชเกดจากไขมน โคเลสเตอรอลโดยตรง แตเกดจากไลโปโปรตนสง แปลกแตจรงชาวเอสกโมรบทานอาหารมไขมนมากกวาชาวอเมรกน แตผปวยเปนโรคเสนโลหตตบอดตนในหวใจนอยกวา ทางการแพทยการตรวจหาไขมนในโลหตโดยมากตรวจหาแตโคเลสเตอรอล และไตรกลเซอไรดเทานน สวนไลโปโปรตนเปนสารทรางกายท าขนจากตบ โคเลสเตอรอลในคนปกตม 170 - 220 มลลกรมเปอรเซนต อาหารทไขมนสง ไดแกพวกเครองในสตวบก เชน ล าไส ตบ ไต สมองหม สมองวว นม เนย น ามนหม นอกจากนมมากในน ามนพช เชน น ามนมะพราว น ามนปาลม ไขมนทางการแพทยแบงเปน 3 อยาง คอ กรดไขมนอมตว กรดไขมนไมอมตวหลายอนภาคและอนภาค

56

เดยว อาหารทมไขมนอมตวมากท าใหเปนโรคงาย เชน โรคเสนโลหตตบแขง เปนตน ปลาและเนอไกเปดบรเวณอก มนเทศ มนฝรง ผลไมสกอาหารและอาหารเจทปรงดวยน ามนดอกทานตะวน หรอดอกค าฝอยเหมาะส าหรบคนปวยทเ ปนโรคเสนโลหตตบแขง คนชราไมควรรบประทานอาหารมากนก โดยเฉพาะมอเยนควรรบประทานนอยๆ วตามนรวมและแรธาตควรรบประทานเปนประจ าวน โดยเฉพาะอยางยงวตามนอ บหก และไบโอตนไมควรขาด การขาดการออกก าลงกาย เชน การนงท างานนานๆ อยางเดยว คนแกนอนเฉยๆ ไรประโยชนและยงจะตายเรวจากการอดตนของเสนโลหต เพราะรางกายมการท าลายของเมดโลหตอยเสมอ ท าใหมไฟบรนเกดขน ถามมากจะอดหลอดโลหต ถาเราออกก าลงกายใหรางกายทกสวนมการหมนเวยนของโลหตดขน จ านวนเมดโลหตแดงทมออกซเจนกจะมมากขน ท าใหการเกดของไฟบรนหมดไปเรอยๆ คนสงอายควรใชชวตโดยมการบรหารรางกายวนละ 10-25 นาท ทกวน แบงเปนเชา 10 นาท เยน 15 นาท วธออกก าลงบรหารรางกาย โดยการดดตนหลายๆ ทา เหมาะส าหรบผทไมมบรเวณบาน ผทมโอกาสเดนควรจะเดนมากๆ แตไมควรวง กฬาทเหมาะสมส าหรบคนสงอายคอ การถบจกรยาน การวายน า และการเดนไกลพอทจะมเหงอออก และเรมรสกเหนอยกหยดพกได การรวมเพศในคนสงอาย ถามความตองการทางเพศอย กไมมขอเสยแตประการใด นอกจากผทมความรสกทางเพศแตอวยวะเพศหยอนสมรรถภาพแลว กไมมความจ าเปนประการใดทจะขวนขวายหายามากระตน คนแกทไปหาหมอใหชวยฉดยาใหเปนคนหนมนน นอกจากจะไดผลนอยแลวยงจะตายเรวขน เพราะฮอรโมนชายจ านวนสง ไมเหมาะกบ

57

รางกายคนแก แตฮอรโมนหญงเอสโตรเจนจ านวนเลกนอยกลบดมประโยชนปองกนเสนโลหตตบแขงเรว คนสงอายควรมเวลานอนพกกลางวนบาง การนอนไมควรนอนทาเดยว เพราะการนอนทาเดยวนานๆ มกจะตายดวย โรคปอดบวม โรคปอดบวมยงจะเปนโรคแทรกโรคอน ๆ เชน โรคไขหวดใหญ ฯลฯ คนสงอายปวยมไข และไอไมควรวางใจ ตองรบหาแพทยเพราะคนชราตายงาย แตอาการของโรคมนอยไมคอยมอาการแสดงเหมอนคนหนมสาว โรคหวใจวายจากหวใจโต เชน จากความดนโลหตสงนน ผปวยมกจะเรมมอาการแนนอดอดเวลากลางคน นอนไมไดตองลกนง บางรายเปนมากๆ จะนงหอบเหนอย บางรายมฟองน าออกมาทางปาก และบางรายเทาจะบวม ตองรบรกษา ผวหนงของคนชราตองระวงอยาใหมบาดแผลเพราะอาจตดเชอโรคเนาและเปนสาเหตของการตายได คนสงอายและคนปวยโรคเบาหวานตองรกษาความสะอาดของเทาใหด เชนเดยวกบรกษาความสะอาดของหนา ตองใสรองเทาเสมอ ไมใหมแผล เพราะถามแผลจะหายยากกวาคนหนม คนสงอายควรพบทนตแพทย ปรกษาเรองการถอนฟนผออกและใสฟนใหมเพอประโยชนในการเคยวอาหารและการพด รวมทงรกษา บคลกภาพของหนาไวใหดเหมอนเดม คนสงอายสายตาจะมการเปลยนแปลง คนฉลาดควรรจกถนอมรกษาสายตาตงแตอายยงนอยๆ การถนอมสายตามวธงายๆ คอ ไมขยตาเวลาเคองหรอคนตา ตองใชน าสะอาดหรอยาลางตาลางไมใชสายตามากเกนไป การอานหนงสอควรอานในทมแสงสวางพอควรหยดอานเมอรสกปวดหรอเมอยตา เวลาออกไปตากแดดตากลมควรใสแวนด า เวลาเจบตา

58

เปนโรคตาแดงตองรบรกษา วตามนเอไมควรขาด ผทเปนโรคเบาหวาน โรคไต โรคความดนโลหตสง ควรรบรกษากอนทตาจะเปลยนแปลงไปเปนตาบอด จากตอหน ตอกระจก ฯลฯ คนชราหจะตงจะหนวกได คนฉลาดทอยากมอายยนโดยมหด ไดยนเสยงชดเหมอนเดมควรรจกถนอมหไวตงแตยงอายนอยๆ การถนอมหมวธดงน 1. ไมแคะห การแคะหบางครงผแคะท าใหเยอหทะลได หจะหนวก 2. เวลาเปนหวด และมอาการปวดหตองรบปรกษาแพทยรกษากอนทจะเปนหน าหนวก 3. ไมใชยาทจะท าใหประสาทหเสย เชน ยาควนน ยาสะเตรปโตไมซน ยากานาไมซน ฯลฯ โดยไมจ าเปน ถาจะใชไมควร ใชนาน โดยเฉพาะผทไตไมด ไมควรใช 4. ไมท างานในทมเสยงอกทกดงมาก ผทมอาชพเคาะตวถงรถยนต คมเครองจกรทอผา ฯลฯ ควรอดหดวยยางกอนท างาน คนชราไมควรดมน ามาก ควรดมเฉพาะเวลารสกกระหายน าเทาน น ไมควรดมน ากอนนอน เพอจะไดหลบสนทไมตองลกขนไปปสสาวะเวลากลางคน หลงอาหารกไมควรดมน ามากเชนกน ถาดมน ามากเปนขนๆ จะแนนทองและทองอดทองเฟอ เพราะอาหารผานกระเพาะอาหารไปเรวกวาเดม ควรดมน าเวลาทองวาง น าดมควรเปนน าตมสกสะอาดน าทะเลหามดมอาจตายไดเพราะมเกลอมาก น าไมสะอาดท าใหทองรวงและเปนบดผทดมน าประปาควรตมเสยกอนจะปลอดภย น าฝนเปนน าออน น ากระดางดส าหรบคนสงอายเพราะมแรธาตมากกวา น าบาดาลและน าจากบอน าลกๆ ดกวาน าจากล าธารแมน า น ากลนเปนน าท

59

สะอาดทสดแตมราคาแพง สวนมากใชในการผสมยามากกวาน ามารบประทาน หนงสอพมพเคยลงขาวเกยวกบแพทยจนคนพบวา การดมน า 5 แกว ตอนตนนอนเชาเปนยาอายวฒนะและมผปฏบตตาม เปนค าแนะน าทผด ทางทถกแลวหลงจากแปรงฟนควรดมน าสะอาดหนงแกวเทานน การดมน าทเดยวมากๆ ไมด เพราะนอกจากจะท าใหจกทองแลวยงอาจมโทษโดยเฉพาะอยางยงผทไตไมดไมคอยปสสาวะ จะท าใหมอาการปวดศรษะ ออนเพลย ปวดกลามเนอ เปนตะครว อาเจยน ความดนโลหตเพมขน ถามน าคงคางอยในตวมากอาจชกและตายได จากสมองบวม จรงอยน าเปนสงจ าเปนส าหรบชวต ส าหรบขบถายของเสยออกจากรางกาย พบวาถาอดน าในอากาศรอน เชน ททะเลทรายจะตายภายหลงขาดน าดม 36-72 ชวโมง แตอดอาหารไดนานกวาอดน า เคยมผอดอาหารจนตายปรากฏวาทนไดนานถง 17 วน ความตองการของคนเราไมเหมอนกน แลวแตวย สภาพของรางกาย งานทท าและสภาพอากาศรอนหรอหนาว คนทอยในทอากาศรอนกตองการน ามากกวาคนทอยในอากาศเยน คนวยท างานตองการน ามากกวาคนสงอาย เดกวยทารกตองการน ามากทสด โดยมากจะไดจากน านมซงกพอเพยงส าหรบทารก แพทยเคยค านวณความตองการน าของเดกไวดงน ทารกตองการน าวนละ 156 ลบ.ซม. หรอ 5 ออนซตอน าหนกตวของทารก 1 กโลกรม ส าหรบเดก 1 ขวบ ตองการ 120-135 ลบ.ซม. ตอ กโลกรม ตอวน เดก 4 ขวบตองการ 100-110 ลบ.ซม. ตอกโลกรม ตอวน และเดกอาย 14 ป ตองการเพยง 50-60 ลบ.ซม. ตอ กโลกรม ตอวน สวนผใหญตองการน าวนละ 2,500-3,000 ลบ.ซม. หรอประมาณวนละ 10-12 แกว

60

เมอรางกายตองการน าเราสามารถรไดโดยรสกกระหายน า รางกายจะแสดงอาการขาดน าเมอขาดน าไป 10 เปอรเซนต ของน าหนกตว กลาวคอตวจะแหง ปากแหง ลนแหงผวยนดงไดไมเตงตาจะลกลง และลกตาจะออนนม พบไดในคนทอาเจยนทองเสยมาก ถาขาดน าเกน 20 เปอรเซนต เชน ในรายททองเสยอยางแรง หรอเปนอหวาตกโรคจะถงแกกรรม ผทกระหายน ามากและดมน ามากกวาคนปกต ควรสงหรณใจวาอาจจะเปนโรคตอไปนคอ โรคเบาจด เบาหวาน โรคไตเรอรง โรคของตอมทหมวกไต และโรคประสาทฮสทเรย สวนผทไมควรดมน ามากคอ ผทมอาการบวมอยกอนแลว เชน ผทเปนโรคไตระยะบวมมาก โรคหวใจบวม หวใจวาย โรคความดนโลหตสง โรคครรภเปนพษ และโรคตบแขงทองโตมน ามากและคนชรา ผปวยทมไขสงควรจะดมน ามากกวาปกต ผทมเหงอออกมากหรอคนทไปตากแดดนานจนเปนลมแดด นอกจากจะดมน ามากกวาปกต ผปวยทมเหงอออกมากหรอคนทไปตากแดดนานจนเปนลมแดด นอกจากจะดมน ามากแลวควรจะรบประทานเกลอเมดสก 2 เมดกจะหายเปนลม โรคมะเรง เ ปนโรคทคราชวตคนสงอาย อกอยางหนง แตโรคมะเรงในคนชราไมคอยรนแรงรวดเรวเหมอนคนอายนอย พพบบอยในคนอายมากคอ มะเรงของหลอดอาหาร จะมอาการกลนอาหารล าบากเจบเวลากลางคน รสกตดอยหลงกระดกอกตรงกลาง บางคนจะมอาการขยอนอาหาร บางคนจะอาเจยนแตไมแรง ตอไปจะผอมซดลงเรว อาหารทรบประทานไดมกเปนอาหารเหลวเทานน โรคมะเรงของล าไสใหญมสองแหงคอ ทล าไสใหญโคลอนมกมอาหารทองผกสลบกบทองเดน ผปวยปวดทอง บางรายถายอจจาระเปนมก

61

ปนโลหต ผอมลง ซดลง เบออาหาร สวนผทเปนมะเรงล าไสใหญสวนเรคตมใกลทวาร มกจะมอาการแนนทอง ทองอดโต ทองผกถายไมออกบางรายอจจาระเปนโลหต เบออาหารผอมซดเรว มะเรงตอมลกหมากและกระเพาะปสสาวะ เปนเฉพาะชายชรามอาการดงนคอ ปสสาวะล าบาก ไมคอยออก หรอออกกะปรดกะปรอยบางรายถายปสสาวะเปนโลหตสดๆ เพราะเบงแรงเวลาปสสาวะมะเรงตอมลกหมากแพรกระจายเรวไปทกระดกสนหลง ปอดและตบได สวนมะเรงของอวยวะอนๆ เชน มะเรงของลน กลองเสยง ปาก ปอด รงไข ตา บรเวณหลงจมก กระดก และสมองนนเปนไดทงวยท างาน และวยชรา แตพบนอยกวามะเรงทไดบรรยายมาแลว คนชราตางกบเดกทมกจะเปนมะเรงของเมดโลหตขาวมากกวา โรคเสนโลหตในสมองแตกหรออดตน เปนโรคของคนสงอายเนองจากความดนโลหตสง และเสนโลหตตบแขง (เสนโลหตในสมองของเดกทแตก สวนมากเกดจากความพการของเสนโลหตมาแตก าเนด) คนสงอายควรระวงปองกนโรคนได โดยการรกษาความดนโลหตไวไมใหสงและปองกนไมใหเสนโลหตแขง การตนเตนมากๆ เชน การดและเชยรกฬา แขงมา ฟตบอล ชกมวย เปนตน อาจท าใหคนแกทตนเตนมความดนโลหตสงขนรวดเรวและแตกตายได นอกจากนคนสงอายทมโทสะจรตรนแรง ท าใหเสนโลหตในสมองแตกตายไดเชนกน เสนโลหตในสมองแตกมกเกดทนท และมกเปนในเวลากลางวนผปวยหมดสตทนทเปนลมลมฟาด อาจตายทนทหรออมพาตถงแกกรรมภายหลงไดคนสงอายทเลนกฬาจนเหนอยเกนไปกตายได เชน ทพบวาเสนโลหตแตกตายขณะก าลงตกอลฟอยในสนามเปนตน สวนเสนโลหตตบอดตนในสมองมกเปนเวลากลางคน เมอตนขนมาปรากฏวารางกายเปนอมพาตไปครงซก เดนเหนไมไดนอน

62

ตดเตยงจนเปนแผลทสะโพกและถงแกกรรมจากโรคแทรกเชน ขาดอาหารและปอดบวม หากไดรบการรกษาเสนโลหตตบอดตนภายใน 3 ชวโมงนบจากเรมมอาการ อาจท าใหหายเปนปกตได ดงนนหากมอาการหนาเบยว แขนขาออนแรง หรอพดไมชด ควรรบไปพบแพทยทนท อปทวนตรายในวยชรา ทพบไดเสมอคอ การหกลม มการหกของกระดกขา ระดบคอกระดกใกลสะโพก ท าใหเดนไมไดปวดสะโพกแตหายไดโดยการใหนอนนงพกประมาณ 3 เดอน กระดกกตดไดเองแตปจจบนศลยแพทยกระดกจะชวยใหเดนไดเรวขน โดยการผาตดใสเขมเหลกตรงกลางระหวางหวกระดกกบตวกระดกชวย ผปวยทหวกระดกสกกรอนช ารดมากจนถงใชไมได แพทยกมหวกระดกโคนขาเทยมใสแทนไดเปนการพฒนาทางศลยกรรมกระดกอยางหนง สาเหตของกระดกหกเนองจากคนชราหกลมเพราะกลามเนอขาไมมแรงทจะใชทรงตวเชนคนหนมสาว ประกอบกบพนลน ฉะนนคนชราควรรจกปองกนอปทวนตรายนบาง (สงอบาทว และอนตราย) กลาวคอทเคยนอนชนบนของบานควรยายมานอนชนลาง จะไดไมตองขนลงบนไดและจะปองกนการตกบนไดได คนชราทมทรพยควรปลกบานอยเองใหม โดยปลกเปนบานชนเดยว แทนทจะอยบานใหญอยรวมกนมากๆ กบลกหลาน พนหองน าควรท าความสะอาดเชดใหแหงอยเสมอจะไดไมลนหกลม หองน าราคาแพงของผมทรพยทปพนดวยกระเบองสสวยหรอหนออน ควรรอออกและปดวยแผนโมเสคแทน คนชราทจะออกเดนถนนตอนเชาเพอออกก าลงกาย ควรมคนหนมไปดวยเพอปองกนการหกลม และอบตเหตรถชน เพราะคนชราทเราเดนไปดวยกนตอนเชานนสายตาอาจไมดดวยกนทงนน คนสงอายแตไมมากจนถงกบชราภาพ ควรใชชวตบนปลายบ าเพญประโยชนกบสงคมใหมากขน ความจรงคนสงอายท างานไดดกวา

63

คนหนมเพราะมความรอบรมากกวา สตรอบคอบกวาเพยงแตท างานชากวาเทานน คนสงอายทเปนรฐบรษคนส าคญของโลกบางคนยงแขงแรงและสามารถท างานไดดจนถงอาย 80 ป กมหลายทาน ทงนเปนเพราะทานเหลานรจกรกษาสขภาพกายและสขภาพจตใหมความแขงแรง และเพมพนความเจรญของสมองไวไดไมใหเสอมไปตามอายผทมความรความฉลาดรกษาศลภาวนาธรรม ท าวปสสนาจนมสมาธและเกดมญาณขนไดนน จะมปญญามากขนกวาเดมหลายขน ตรงขามกบผทปลอยใหชราทงรางกายและสภาพจต สมองจะเสอมหลงลมไดการแกไขความหลงลมนนคนสงอายอาจท าไดโดยหดเพมความสงเกตและจดจ าดวยการบนทกชวย นสยของคนสงอายมกจะเปลยนไป เชน คนมธยสถจะตระหนถเหนยวมากขนตามอาย ฉะนน คนสงอายควรใชชวตวนนใหด มความสบายโดยไมคดถงวนวาน และไมกงวลถงวนพรงน ชวตคนชรากจะมความหมายยงขน

64

บทสงทาย

สมเดจพระผมพระภาคเจา ทรงตรสไววา วธทจะท าใหคนมอายยนนน มอย 5 ประการ คอ 1. รจกท าตนเองใหสบาย 2. รจกประมาณในสงทท าใหเกดความสบาย 3. เปนผมศลธรรม

4. รบประทานอาหารทยอยงาย 5. คบมตรทด

คนฉลาดอยากมอายยนโปรดใครครวญด และปฏบตตนตามทพระพทธองคทรงสอนไว ดกวาจะไปเสาะหายาอายวฒนะตางๆ มาชวยตออาย คนสงอายจะมชวตอยอยางเปนสขถารจกใชชวต วยนมการเปลยนแปลงไปมาก งานประจ า เชน งานราชการทเคยท ามาตลอดเวลาสสบปกไมไดท า จงมเวลาวางมากขนการมเวลาวางส าหรบคนทไมรจกใชเวลาท างานอดเรกแลวจะเปนภยตอสขภาพจต จะรสกวาเหว ตองการเพอนคยเพอฆาเวลา นอกจากจะเขาสมาคมตางๆ ส าหรบคนสงอายและบ าเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคมบางตามก าลงกายก าลงทรพย และสงขารจะอวยให ควรจะใชชวตบนปลายดงน

1. บรจาคทานดวยความบรสทธใจ เพอบรรเทาความโลภ การบรจาคทรพยชวยเหลอผประสบภยตางๆ เชน อทกภย วาตภย และอคคภย เปนสงทควรกระท า ทานทควรอยางยงทผทชราแลวควรท าคอ บรจาคใหลกหลานและบรวาร ผทมงมทรพยสนมากควรแบงปนมรดกใหลกๆ หลานๆ ทตนยงมชวตอย ดกวาจะตายไปปลอยใหลกหลานทะเลาะแยงชง

65

ทรพยสนพนยกรรมและฟองศาลเรยกรองมรดก การแบงทรพยสนใหลกตอนมชวตอยนนเปนการดเพราะลกหลานจะไดน าไปเปนทนทรพยในการท ามาหาเลยงชพตอไป และผ ชราน นกยงจะมโอกาสเหนความเจรญกาวหนาของลกหลานทไดรบการแบงทรพยให นอกจากจะรกและเคารพเราแลว ยงจะมความรกใครสามคคในวงศญาตพนองอกดวย มคนสงอายหลายคนตายเพราะทรพยสน เนองจากลกหลานหรอคนใชทตองการทรพยมรดกทนรอไมไหวไดกอใหเกดอบตเหตขน คนสงอายเมอแบงทรพยใหลกหลานแลว ควรกนเงนไวส าหรบตนเองสวนหนง เพอใชในการครองชพบนปลายของชวต และส าหรบใชงานฌาปนกจของตนดวยคนทไมแบงทรพยสนนน เวลาตายลกหลานมกจะเกยงกนในการท าฌาปนกจศพ 2. รกษาศล ช าระจตใจใหเกดความสงบไมมความหวนไหวตอกเลส ไมประพฤตปฏบตในทางอกศล ไมชงดชงเดนใคร มใจสะอาด 3. ภาวนาธรรม ปฏบตตามหลกธรรมทพระพทธองคทรงบญญตไว อบรมจตใจใหตงมนอยในกศลกรรมทกประการ การภาวนาธรรมจะท าใหชวตเปนสข และยงเปนการชกน าไปสนพพานไดถาปฏบตเปนผลส าเรจ 4. คนสงอายควรมพรหมวหารส กลาวคอ ก. มความเมตตา รกใคร ปรารถนาใหเพอนมนษยเปนสขทกคน ข. มความกรณา เอนดสงสาร คดจะชวยเพอนมนษยใหพนทกข ค. มมทตา พลอยยนดเมอผอนไดด หรอมความส าเรจในผลงานตางๆ ง. มอเบกขา วางเฉย ไมดใจ ไมเสยใจ วางใจเปนกลาง เชน รกลกเทากนทกคน ไมหลงผด

66

5. ผสงอาย อาจเอาชนะความวาเหวเงยบเหงา โดยการฝกนงวปสสนา ซงดกวาจะใชชวตไปทองเทยวตางประเทศ หรอเขาโรงมหรสพ โรงอาบอบนวด หรอเทยวกลางคน การศกษาเรองของพระพทธศาสนาจะแนะแนวทางด ารงชวตทถกตองได และเปนการใชเวลาวางใหเปนประโยชนดวย สมถวปสสนา (สมถะ คอ ใชเวลาเพง วปสสนา คอ ใชปญญาพจารณา) สมถวปสสนา เปนการภาวนาในใจดวยการนงนง ณ ทเงยบสงด โดยมากมกชอบปฏบตกนในเวลากลางคน เพราะไมมเสยงดงรบกวน การนงนงภาวนาน เปนการกระท าส ารวมจตไมใหพะวงกงวลในอารมณ เมอจตสงบเงยบลงแลว ใหพจารณาสงในโลกลวนแลวไมมความเทยงแทแนนอน ยอมผนแปรไมเปนแกนสาร ใหพจารณาทบทวนทกแงทกมม เชน อนตตา สงทงหลายในโลกนยอมมเกด มแก มเจบ มตาย รวมทงสงขารรปรางของเรานกเชนกน ไมมยกเวน ผทมชวตสดใสราเรงและประสบความส าเรจในชวต กบผทมชวตอบเฉาหรอผทประสบความลมเหลวในชวต ทงสองฝายเวลาตายกเทากนไมสามารถจะกอบโกยเอาทรพยสนเงนทองทหามาไดในโลกนรวมทงของทรกและคนทรกตดตามไปดวยไดเมอสนลมหายใจแลวสงทจะตดตวไปไดกมแตกรรมเทานน กรรมชวท าลายผกอกรรมน าไปสทกขภม กรรมดจะสงเสรมใหไปสสขภม เมอหมนพจารณาดงนเสมอ จนเกดปญญามองทะลเหนธรรมอนแทจรงแหงอรยสจ 4 ประการ ทวาดวยทกข ทเกดแหงทกข ความดบทกขและทางแหงความดบทกข จะท าใหเกดภาวนากศลขนอยางมากและจะท าใหเกดสงเวช เมตตาตอมนษย และสตวทวไปไมเปนผเหนแกตว และอยาก

67

ชกจงใหผ อนรอดพนจากเวทนาดวยความปรานจะมใจเบกบานไมหว นไหวตอสงใดๆ รวมทงความตาย วธการฝกนงสมถวปสสนามดงน 1. การนงใหมสมาธ นงเทาไขวกน เอาเทาขวาทบเทาซาย แบมอซายหนาตกขวา แลวเอามอขวาวางทบฝามอซาย นงศรษะตรง มองตรงไปขางหนา นงนงแตนงใหสบาย หลบตา หรอทอดสายตามองลงต าแตตนอยเสมอ อยาหลบใน 2. การก าจดความหวาดกลว ใหนกในใจวา มความศรทธาบรสทธทจะชวยคลคลายบรรเทาทกขผอน อยาไดมความขลาดกลว ไมมภยอนตรายอนใดมาแผวพานหากมกรรมทางกาย วาจา ใจ อนไมบรสทธในอดตขอจงมารบแผอานสงสกศลบญครงนไปสสคต อยาสะดงตอภาพหลอนทแลเหนอยาตกใจเสยงทไดยน กมสตอยเสมอเพอเปนแนวทางในการปฏบต ความหวาดกลวตอภาพหลอนและเสยงหลอน จะหมดไปเมอจตตงมนมสตด 3. การปลอยจต ใหปลอยจตใหอสระ อยานกคดสงใดๆ อยานกถงเหตการณในอดตๆ จะมมากอนภาพอนๆ ใหระงบอารมณเหลานนเสย ขมจตใหสงบ ส ารวมจตเปนกลาง กมจตใหคงไว ใหนกแตเพยงปลายจมกหรอกมจตใหเพงอยในสงหนง คอ รวมจตไวแหงเดยว ไมใหวนวายความฟงซานนกคดแหงจตจะเบาบางเสอมคลายลงเปนล าดบ 4. การวางลมหายใจ ใหหายใจตามสะดวก อยากลนลมหายใจ ผอนลมหายใจออกจนหมด และสดลมหายใจเขาลกๆ ชาๆ ใหไดระยะเทาๆ กน หายใจใหทวทอง แลวคอยๆ ลดระยะความลกของการหายใจ ผอนใหส นลงเรอยๆ ใหได

68

ระยะเทาๆ กนอยาหายใจทางปาก ใหหายใจเขาออกตามธรรมดาสม าเสมอเรอยๆ ไป การท าดงนจะท าใหการหายใจสะดวกและเคยชนขนเปนล าดบ 5. ความรสกเกยวกบประสาท ใหยดคตวา “มาร” “พระ” “มาร” คอคนชวหรอศตร “พระ” คอผ บรสทธ มารมากอนพระ อาจมการเมอยตามขา หมกไดยนเสยง คนตามหนาและทอนๆ ขอใหนงนงบรกรรมตอไปอยาคลายจากสมาธ ชวขณะหนงทสงรบกวนเหลานจะระงบไปเอง บางครงรสกน าลายจะไหล บางครงเรอลมออกมาทางปาก บางครงรสกรอนในทอง รางกายรอนเหงอออก รสกตงขา ชาสงขนมาทกทเหมอนตวฟ ฟอง สงเหลานเปนผลมาจากการนงสมาธนานเอง 6. ปรากฏการณ ใหมองตรงไปขางหนาหางจากทนงราว 1 เมตร จะลมตาหรอหลบตามผลเทากน (การลมตารสกวายากกวาหลบตา) แตเมอผลเกดแลวแสง เปนจกประกายเลกๆ มสแดง สเหลอง สเขยว สน าเงน และสมวง แสงเหลานแตกกระจาย แลวแสงจะออน บางทเหนแตเงาแสงมดบางแสงเหมอนกบอยในทมของบงไว จะแลเหนชดขนเปนล าดบ จะแลเหนภาพ ไมไดยนเสยง จะไดยนเสยง ไมแลเหนภาพ เรยกวาเปนขน นบวาเรมเขาสมาธปฏบตจนเกดญาณขนสงจะท าใหมสญญาดบทกข และเกดความเหนชอบ รแจงในอรยสจสและมรรคแปดไตรลกษณ อนจจาทกข อนตตา ไมยดมนถอมน เพอลดกเลสตณหา ความโกรธ ความโลภ ความหลง ตามสตปฏฐานส 7. การสมาธเคลอน สมาธอาจจะเคลอนผดสงเกตไปจากทเคยแลเหน หรออาจถกปดมดไป ไมแลเหนแสง โดยเหตดงตอไปน

69

1. ความลงเลใจ ขาดศรทธา 2. ความเกยจคราน ขาดสตความตงใจท าสมาธ 3. ความงวงเหงาหาวนอน ขาดสตความตงใจท าสมาธ 4. ความหวาดกลว ใจลอยฟงซาน 5. ความปตยนด 6. ความประมาท ความโกรธพยาบาท 7. การเพงดเกนไป 8. การเอาใจใสเกนไป 9. ความกระหายอยากเกนไป กามฉนทะ สงเหลานตองแกไขปรบปรงตนเองตอไปใหเหมาะสมจงเกดสมาธใหม วธปฏบตวปสสนาใหถอคตดงตอไปน 1. ผทเรมปฏบตในขนแรก ยอมมอาการปวดเมอยเหนอยจ าตองขมสต ฝนใจปลอยอารมณสงบนงทนการปวดเมอยทวกายเหลานน การปวดเมอยจะคอยๆ ลดนอยถอยลงไปจนหมดเอง 2. ผปฎบตจ าตองตงสตสจจะไววา จะนงมก าหนดเวลานานเทานน เวลา นาท หรอ ชวระยะเวลาธปหมดดอกเปนตน ควรพยายามนงใหครบก าหนดทตงสจจะไว 3. เมอถงก าหนดครบตามทไดตงสจจะไว หยดพกแลวจะเรมเจรญใหมอกกไดถาหากยงสามารถปฏบตได 4. การบรกรรมในใจไมมการวางก าหนดบทคาถา สดแลวแตจะเลอกคาถาบทหนงบทใดกได หรอจะภาวนาเพยง “พทธ” เมอเวลาสดลมหายใจเขา และค าวา “โธ” เวลาผอนลมหายใจออก จดประสงคในขอนกเพอใหส ารวมจต มใหกงวลอยางอน การสวดมนตไหวพระนนชวยใหจต

70

ปลดปลอยจากกเลสและไดกศล ตางกบวปสสนาซงชวยใหคลายความตงเครยดแหงอารมณ คลายความกงวลและสรางสมาธ การวปสสนานผปฏบตอาจประสบคณธรรมตางกน บางคนไดผลเรว บางคนไดผลชา บางคนไมไดผลเลย เพราะขาดความเพยรทจะชนะ สรปการท าสมาธมหลกการดงตอไปน รกษาศล ประพฤตธรรม มความคดทจะท าสมาธ ( วตก ) วจารณ ปฏบตสมาธ มความปตคอ ความอมใจ ขนตอไปจะมความสขในการท าสมาธโดยการรวมจตเปนหนงเดยว และมสตอยตลอดเวลาเพอจะไมหลงใหลในนมตทเกดขน ตองมความอดทน วรยะจะชนะนวรณหา ซงเปนอปสรรคในการเกดสมาธซงเปนความตงใจมนทจะเกดปญญา ความเหนชอบ รแจงอรยะสจ ๔ และมรรค ๘ การปฏตธรรมโดยมสตสมปชญญะ มปญญา ท าสทถกตองตามความเปนจรง และพอด สตปฏฐานมสประการ คอ ๑. กายานปสสนาสตปฏฐาน ๒. เวทนานปสนาสตปฏฐาน ๓. จตตานปสสนาสตปฏฐาน ๔. ธมมานปสสนาสตปฏฐาน กายานปสสนาสตปฏฐาน ทกสงทกอยางยอมมการเปลยนแปลงตามกาลเวลา ไมมอะไรเทยงแทแนนอน นอกจากพระธรรมเทาน นทถกตองตลอดกาล สงขารไมเทยง เชน ทารกเตบโตเปนเดก เปนเยาวชน เปนผใหญ ชราภาพ ปวยถงแกกรรม ตามกาลเวลา แตมผถงแกกรรมกอน

71

วยอนสมควรจากความประมาท เชน ขบรถจกรยานยนตไมสวมหมวกนรภย ขบรถยนตขณะเมาสรา เปนตน เวทนานปสนาสตปฏฐาน ความทกขมอยทวไป เกดแกเจบตาย ความเจบปวดไมสบายกายไมสบายใจ จตเศรา-หมองวตกกงวล เครยด ซมเศรา เปนทกข ความทกขแกไขไดโดยการรแจงในอรยสจสประการคอ ทกข สมทย ( สาเหตการเกดทกข ) นโรธ ( การดบทกข ) และ มรรควธทางดบทกข มแปดประการ คอ ปญญาชอบ ความคดชอบ วาจาชอบ การกระท าชอบ อาชพชอบ ความเพยรชอบ สตชอบ และสมาธทถกตอง มฌานสทมประโยชนช านาญ จตตานปสสนาสตปฏฐาน อนตตาควรค านงตลอดเวลา การด ารงชวตโดยความไมประมาทไมเหนแกตว ไมเบยดเบยนใคร ท าแตความดมประโยชนตอมวลมนษยชาต เพราะชวตทกชวตหนไมพนความตาย เมอถงแกกรรมทรพยสมบตทสะสมไวมากมายและสงทเปนทรกของตนกจะตกเปนของผอน ไมสามารถน าตดตวไปปรภพได การมชวตควรจะไมเปนภย ตอสงคมและสงแวดลอม ไมควรท าชว ไมโกง ไมคอรรปชน ประเทศชาตจะไดเจรญทนอารยประเทศ ธมมานปสสนาสตปฏฐาน การท าจตใหวางบรสทธ ไมยดมนถอมนจะชวยใหลดกเลสตณหาได ผทยดมนถอมนจะไมสามารถลดความโกรธและความโลภความหลง ผทมใจเมตตากรณามไมตรตอผอนและรจกใหอภยไมถอโกรธตอบจะลดความโกรธพยาบาทได ผทรจกท าบญใหทานอาจลดความโลภลงไดบาง ผทปฏบตธรรมไมหลงตามนมตทเกด และตดอยในภาวะมความสขทางจต มอเบกขารจกพอ รจกเวนและรจกวาง อาจแกความหลงผดได ผทลดละกเลสตณหาได มใจสะอาด รกษาศลใหบรสทธ มปญญา สวางเหนธรรม และมจตสงบ อาจน าไปสนพพานได

72

ส าหรบผทไมสามารถท าสมาธวปสสนาไดนานๆ ควรภาวนาโดยยอดงน ยนด วางไวทางซาย (ลดความโลภอยากได) ยนราย วางไวทางขวา (ลดความโกรธพยาบาท) อเบกขา วางไวตรงหนา (ลดความหลง) ความวาเหว ความเงยบเหงาทตองอยตามล าพง ความวตกกงวล ความหวงใยลกหลาน และทรพยสมบต ความตงเครยดของอารมณโดยไมมทางผอนคลาย ความหลงตนเองคดถงแตอดต สงเหลานท าใหคนชราไมมความสข ทงๆ ทไมเดอดรอนในการเงนและการครองชพ สาเหตเหลานนอกจากจะพงพระธรรมใหดบทกขทางใจแลว ควรแกไขโดยการใชเวลาวางใหหมดไป โดยท าประโยชนใหตนเองและสงคมเปนตนวา เขาสงคมคบหามตรทดไวเปนเพอนคยสงสรรคแกเหงา หางานอดเรกท า เชน ปลกตนไม เลยงกลวยไม ท าสวนครว เลยงสตวคนไทยนยมเลยงนกเขาไวฟงเสยง เลยงนกพราบไวแขงขน การเลยงนกตองระวงการตดเชอราจากนกท าใหปอดอกเสบได ผทปวยเปนโรคหดและโรคจมก ควรระวงการแพไรทตดมากบขนนกดวย อนง การท าสวนควรระวงพษของยาปราบศตรพช ตองใชใหถกวธ ยาปราบศตรพชท าใหเกษตรกรไทยเสยชวตไปมากโดยความรเทาไมถงการณ การอานหนงสอทมสาระเพอหาวชาความรใหมเพมเปนการชวยลบสมองไมใหเสอมได การเลนไพตองนยมในหมสตรไทยสงอาย เปนวธพกผอนทไมดเพราะเปนอบายมขและตองนงเลนนาน ท าใหปวดเมอหลงและขาได งานอดเรกควรเปนงานทไมรดตว ไมซ าซาก ซงจะท าใหนาเบอหนายการทศนาจรไปในทปลอดภยกเปนทนยมกนในหมคนสงอายทมเงน คนชราในชนบทมประเพณทด คอ ไปวดท าบญถวายอาหารพระสงฆ และฟงพระ

73

เทศนในวนพระ การท าบญตกบาตรการถวายสงฆทานควรท าเปนปกตวสย สตรทเปนคณยาคณยายอาจชวยเหลอเลยงหลาน และเหลนไดด เปนการชวยประหยดเศรษฐกจของครอบครวดวย สตรสงอายมกจะไมมปญหาเรองโรคทางกายเหมอนชายสงอายสตรจะมปญหาเฉพาะเวลาประจ าเดอนหมดใหมๆ ชวระยะ 2-3 ป เทานนสวนชายสงอายหลายคนมปญหาเกยวกบระบบปสสาวะ เชนตอมลกหมากโต ทอปสสาวะตบจากการเปนกามโรคหนองในมานานท าใหปสสาวะกะปรดกะปรอย ผทมปญหาปสสาวะไมสะดวกควรรบแกไขกอนทไตจะเสย ท าใหเปนโรคความดนโลหตสง และโรคหวใจ สายตาเปนอกเรองหนงทท าใหคนสงอายไมมความสข เพราะสายตาจะมวมองเหนไมชด อาจเกดจากโรคตอกระจก ตอหน หรอมานตาอกเสบ มโลหตออกเนองมาจากเสนโลหตตบแขงหรอโรคเบาหวาน ถาสายตาไมด มอาการปวดตา ตาแดง มกจะเปนตอหน แตคนแกทหตง ไมคอยจะเดอนรอนเทาไหรนก เพราะอาจใชเครองชวยฟงเสยงชวยไดบาง ความชราภาพมองเหนไดงายในคนชราอายมากๆ เชน มอสน แขนขาลบเลก ไมมแรง หลงโกงเพราะกลามเนอหลงเหยว ผวหนงบางยนท าใหเกดการอกเสบไดงายถารกษาความสะอาดไมดพอ คนชราจะรบประทานอาหารนอยมาก ผทชรามากๆ จะหลงลม ความจ าเสอม เพราะเซลลสมองเสอม ในรายทจะถงแกกรรมเพราะความชราภาพ จะไมรบประทานอาหารและน า สองสามวนกจะหมดสตไมรสกตวการหายใจ และชพจรจะไมปกต ในทสดกจะหยดหายใจ ชพจรหยดเตนโดยสงบ คลาย ๆ กบนาฬกาหยดเดนเพราะลานหมด บางรายจากไปงาย ๆ เหมอนใบไมแหงสเหลองแดงทหลดรวงจากตนปลวตามลมไปซงเราจะพบเหนเสมอในคนชรามากๆ อายรวม 90 ปเศษ

74

บทสรป

ความไมรของ ผใหญเปนเหตใหเดกมอายสน ทารกและเดกตายเพราะขาดความรก และการเอาใจใสจากผเปนบดามารดา คนหนมสาวมกจะเสยชวตเพราะความประมาท เยาวชนเสยชวตกอนถงวยชรา เพราะปลอยตามอารมณเสรในววฒนาการของยคและสมย โรคเสนโลหตตบแขงบนทอนชวตผสงอาย คนชราพงรจกใชชวตวนนใหสบายไมคดถงวนวาน และไมกงวลถงวนพรงน ความไมมโรคเปนลาภอนประเสรฐ อายจะยนถาไมมทกข ไมมโรครนแรงและไมมภย

75

เพมเตม วธมชวตปลอดภยจากมะเรง (และแกชา) และ หวใจแขงแรง โดย ศาสตราจารย ดร. นายแพทย อภวฒน มทรางกร ๑๕ ขอ วธมชวตปลอดภยจากมะเรง (และแกชา) ๑ หามบหร ๒ อยาใกลคนทก าลงสบบหร ๓ มน าหนกเหมาะสม ๔ ออกก าลงกายในชวตประจ าวนสม าเสมอ อยานงนาน ๕ ทานอาหารสขภาพ - ขาวกลอง ผก ผลไม - ลดน าตาล ลดไขมน - ลดเนอแดง ลดเคม ๖ ลด ละ เลก เหลา ๗ รบแสงแดดมากไปโดยเฉพาะเดกท าใหเปนมะเรงผวหนง (พบมากในฝรง) ๘ รและหลกเลยงสารและเชอกอมะเรง เชน น ามนเบนซน อาหารปนเปอนเชอรา หามปลาน าจดดบ (มพยาธท าใหเปนมะเรงทอน าด) เพศสมพนธทขาดการปองกน (ไวรสเฮชพว ไวรสตบอกเสบและเฮชไอว) ๙ รและหลกเลยงรงสเชนเอกซเรย ๑๐ ใหนมลก ลดการเกดมะเรงเตานม ๑๑ ฉดวคซนไวรสตบอกเสบ บ ไวรสเฮชพว ๑๒ ตรวจกรองมะเรงโพรงหลงจมก กระเพาะ ล าไสใหญ เตานม ปากมดลก

76

๑๓ ถามสมาชกในครอบครวเปนมะเรงตงแตอายนอยถงกอน ๔๐ หรอ ๕๐ป โดยเฉพาะมะเรงเตานม มะเรงล าไสและมะเรงหายาก ปรกษาแพทยทดแลทางพนธกรรม ๑๔ ท าบญใหใจผองใส ๑๕ ฝกสมาธและพกผอนอยางดและสม าเสมอ ๖ ขอ หวใจแขงแรง ๑ หามสบบหร ๒ ออกก าลงกาย > ๒ ชม ครงตอสปดาห ๓ หามดทวเกน ๗ ชม ตอสปดาห ๔ รบประทาน ผก ถว (เตมเอง - ผลไม) ขาวกลอง ลด เนอแดง แปง น าตาล ๕ ลดสรา หามเกน ๑ แกว ๖ ลดอวนลดผอม having a Body Mass Index in the normal range.

77

พนต ารวจเอก นายแพทย กรณกจ มทรางกร เปนบตรคนสดทองของนายบว และ นางค ามา มทรางกร เกดเมอวนท ๑๗ มถนายน พ.ศ. ๒๔๗๒ ทจงหวดล าปาง มพนองรวมบดามารดา คอ ๑ เภสชกรหญง พรรณา มทรางกร ๒ นาย ธานนทร มทรางกร ๓ นาง สนธร มทรางกร ๔ พนต ารวจเอก นายแพทย กรณกจ มทรางกร

78

พนต ารวจเอก นายแพทย กรณกจ มทรางกร สมรสกบ นาง รชน มทรางกร มลกหลานดงน ๑ ผชวยศาสตราจารย ทนตแพทยหญง วนทน มทรางกร ๒ เภสชกรหญง อภวรรณ มทรางกร สมรสกบ นาย นทศน ครองวานชยกล มลกสาว ๒ คน คอ เภสชกรหญง นภทร และ นกศกษาทนตแพทย รวกร ครองวานชยกล ๓ ศาสตราจารย ดร. นายแพทย อภวฒน มทรางกร สมรสกบ แพทยหญง ลนดา มทรางกร มลกชาย ๓ คน คอ นายกรณ นายแพทย วฒนกจ และ นกศกษาแพทย ธรรม มทรางกร พนต ารวจเอก นายแพทย กรณกจ มทรางกร ส าเรจการศกษาชนมธยมศกษาตอนตนจากโรงเรยนในจงหวดล าปาง ระดบมธยมศกษาตอนปลายทโรงเรยนเตรยมอดมศกษา เขาเรยนเตรยมแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย จบการศกษาโดยไดรบเหรยญทองคะแนนเยยมในวชาแพทยศาสตร (พ.ศ. ๒๔๙๕) เปนบณฑตแพทยของจฬาฯ รนท ๒ และเปนคนแรกของแพทยจฬาฯทไดรบเหรยญทองในการเขารบพระราชทานปรญญาบตร หลงจากฝกงานเปนหวหนาแพทยประจ าบานแผนกกมารเวชศาสตร คณพอไดสมครเขารบราชการเปนแพทยประจ าโรงพยาบาลต ารวจ ไดรบทน Colombo plan จากรฐบาลองกฤษ ไปศกษาตอท University of London ไดผานการฝกและสอบผานได Diploma in Tropical Medicine and Hygiene, Diploma in Child Health และไดจบการอบรม Cardiology กลบมาปฏบตหนาททโรงพยาบาลต ารวจไดรบต าแหนงเปนหวหนาแผนกกมารเวชกรรม และเปนกรรมการสมาคมกมารแพทยแหงประเทศไทย

79

รบราชการจนไดรบพระราชทานยศพนต ารวจเอก และเปนพนต ารวจเอกเตมขน พ.ศ. ๒๕๑๐ จงขอเกษยณอายราชการกอนก าหนดดวยปญหาสขภาพ ตอมาทานไดท างานในคลนกกรณกจการแพทย ดวยความเพยรทบรสทธ ทานไดเปดรกษาผปวยทวไป ทกวนเกอบ ๓๖๐ วนในหนงป เปนเวลานานกวา ๖๐ ป จนถงวนท ๓๐ ธนวาคม พ.ศ.๒๕๕๗ ๓ วนกอนเสยชวต ในเวลาท างาน คณพอกท าดวย “ปญญาทเฉยบแหลม” วนจฉยโรคไดอยางแมนย ามประสทธภาพ และรกษาผปวยดวย ดวยความเมตตา ใช ศลปะทางการแพทยดแลรกษาผปวยอยางเหมาะสมในแตละบคคล คณพอเปนตวอยางในการด าเนนชวตชองลก คณพอด าเนนชวตดวย “ทางสายกลาง” ทานไมไดมงแตการท างานแตไดปฏบตดแลตวเองใหมรางกายและจตใจทแขงแรงสมบรณ ทานไดน าความรทางการแพทย ประสบการณสวนตว และธรรมะในพทธศาสนามาเขยนเปนหนงสอ "วธปฏบตตนใหมอายยน" ตลอดชวตของคณพอ ทานไดด าเนนชวตดวย “ความเมตตาและความบรสทธใจ” ทงตอคนไข พระสงฆ เพอน บคคลทวไป ญาตพนอง ลกหลาน และบรวาร ทานเปนตวอยางทดในการสรางฐานะดวยการประกอบอาชพทบรสทธ ไมเบยดเบยนคนไข และบรหารเงนอยางชาญฉลาด แบงเงนสวนหนงท าบญและดแลญาต ลกหลาน และบรวาร ทาน เปนลกทกตญญดแลพอแมทงของตนเองและของคณแมรชน ทานดแลพๆเมอไมสบาย ผมจ าไดวาทานขบรถไปเยยมปาหลนพสาวคนโตซงปวยเปนอมพาตทกวนเปนเวลากวาสบป ทานเปนสามทดดแลคณแมของผมซงมความจ าเปนตองไดรบการดแลดานสขภาพกวาสบปตลอด๒๔

80

ชวโมง ทานท าสมาธวปสสนาอยางสม าเสมอ ธรรมะททานเนนย าสอนผมตงแตยงเยาววย ไดแก การด าเนนชวตดวย “มรรคมองค ๘” และ พทธภาษตทวา “อตตานง อปมง กเร” ทแปลวา “การรจกเอาใจเขามาใสใจเรา" ทานไดแสดงตวอยางใหลกและหลานของทานเหนวาทานม “มรณานสต” ถงแมการเสยชวตครงนจะเกดแบบกะทนหน แต ทานไดเตรยมตวทงในทางโลกและทางธรรม ทานไดใหมรดกและใหความรทางธรรมในการด ารงชพแกลกและหลาน เพอใหลกหลานสามารถดแลตวเองไดกอนหนานมานานกวา ๒๐ ป สดทายนทานไดเตรยมตวทางจตใจโดยการปฏบตธรรมมาตลอดชวต ดวยอ านาจแหงคณพระศรรตนตรย และบญกศลคณงามความดท คณพอ พนต ารวจเอก นายแพทย กรณกจ มทรางกร ไดปฏบตบ าเพญมาตลอดชวต ตลอดถงบญกศลท บตร-ธดา และญาตมตร ไดรวมจตบ าเพญทกษณานประทานอทศใหในกาลครงน จงเปนปจจยหนนสงใหดวงวญญาณของทานไดไปสถตเสวยสข ในสมปรายภพดวยเทอญ ฯ

81

ส านกในพระมหากรณาธคณ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม พระราชทานเพลงศพ ในวนอาทตยท ๕ เดอน เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๘ เวลา ๑๗ นาฬกา ณ เมรวดวดเทพศรนทราวาสราชวรวหาร กรงเทพมหานคร ซงนบเปนพระมหากรณาธคณลนเกลาลนกระหมอม เปนเกยรตอนสงสดแกผวายชนม และวงศตระกล อยางหาทสดมได หากความทราบโดยญาณวถถงดวงวญญาณของ พนต ารวจเอก นายแพทย กรณกจ มทรางกร ไดดวยประการใดในสมปรายภพ คงจะมความปลาบปลมซาบซงเปนลนพน ในพระมหากรณาธคณทไดรบพระราชทานเกยรตอนสงยงในวาระสดทายแหงชวต ขาพระพทธเจาผเปน บตร ธดา และหลาน ขอพระราชทาน กราบถวายบงคมแทบเบองพระยคลบาท ดวยความส านกในพระมหากรณาธคณอยางหาทสดมได และจะเทดทนไวเหนอเกลาเหนอกระหมอม เปนสรรพสรมงคลแกขาพระพทธเจา และวงศตระกลตลอดไป ดวยเกลาดวยกระหมอม ขอเดชะ ขาพระพทธเจา ครอบครว มทรางกร

82

มรรคมองคแปด

๑ สมมาทฏฐ ๒ สมมาสงกปปะ ๓ สมมาวาจา ๔ สมมากมมนตะ ๕ สมมาอาชวะ ๖ สมมาวายามะ ๗ สมมาสต ๘ สมมาสมาธ

พรหมวหาร ๔

๑ เมตตา ๒ กรณา ๓ มทตา ๔ อเบกขา

83

เบญจศล คอ ศล ๕ ไดแก

๑. ปาณาตปาตา เวรมณ เวนจากฆาสตวมชวต

๒. อทนนาทานา เวรมณ เวนจากการถอเอาของทเจาของมไดให

๓. กาเมส มจฉาจารา เวรมณ เวนจากการประพฤตผดในกาม

๔. มสาวาทา เวรมณ เวนจากการกลาวเทจ

๕. สราเมรยมชชปมาทฏฐานา เวรมณ เวนจากการดมน าเมา คอ สรา และเมรย

เบญจธรรม คอ ธรรม ๕ ไดแก

๑. เมตตา กรณา

๒. สมมาอาชวะ

๓. ความส ารวมในกาม

๔. ความมสตย

๕. ความมสตรอบคอบ

84

“ขอใหสวนดของหนงสอเลมนจงดลบนดาลใหทานผอานทกทานทไดปฏบตตามค าแนะน า มอายยนสมใจปรารถนาดวย เทอญ”