การวิเคราะห์องค์ประกอบคุณภาพชีวิต ของผู้ที่อายุตั้งแต่ 45 ... · แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่10

Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)

40

การวเคราะหองคประกอบคณภาพชวต ของผทอายตงแต 45 ปขนไป

ตำาบลคลองส อำาเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน

ศรเมอง พลงฤทธ *

บทคดยอ วจยเชงสำารวจ เพอประเมนคณภาพชวตของ

ผทอายตงแต45ปขนไปและวเคราะหองคประกอบ

ของคณภาพชวตเลอกหมบานแบบเฉพาะเจาะจงได

4หมบานคอหม7หม9หม12และหม16

ตำาบลคลองส อำาเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน

และสมภาษณผทอายตงแต 45 ปขนไป ชวงเวลา

ป2551ตามแบบสอบถามและแบบวดคณภาพชวต

ฉบบยอชดภาษาไทยขององคการอนามยโลกวเคราะห

ขอมลโดยการวเคราะหองคประกอบของคณภาพชวต

ผลการศกษาจากการเกบรวบรวมขอมล 519 คน

พบระดบคณภาพชวตอยในระดบปานกลางระดบด

ระดบเลกนอยระดบดมากทสดและระดบนอยมาก

รอยละ72.8,19.8,5.4,1,และ1ตามลำาดบสำาหรบ

ผลการวเคราะหองคประกอบของคณภาพชวตได

5ดานทสำาคญไดแก1.ดานรางกาย2.ดานจตใจ

3.ดานความสมพนธทางสงคม4.ดานสงแวดลอม

และ 5. ดานความพอใจ ซงดานความพอใจเปน

ประเดนทเพมขนมาซงแตกตางจากผลการวจยอน

ดงนน หากจะพฒนาคณภาพชวตของผทอายตงแต

45ปขนไปจงควรพฒนาองคประกอบตางๆทง5ดาน

ไปพรอมๆกน

คำ�สำ�คญ: คณภาพชวต,การวเคราะหองคประกอบ,

แบบวดคณภาพชวตฉบบยอชดภาษาไทย

วารสารสาธารณสขศาสตร 2555; 42(1): 41-54

* คณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร

วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)

41

บทนำา คณภาพชวตทด เปนสงททกคนพงปรารถนา

เพราะเปนความพงพอใจความเปนอยทดมสขภาพด

มอาหารการกนมสงของหรอเงนใชตามความจำาเปน

อยในสงคมและสงแวดลอมทด มความสข อกทง

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท10

(พ.ศ.2550-2554) มแนวทางการพฒนาบนพนฐาน

ของการให“คนเปนศนยกลางการพฒนา”โดยยดหลก

ปรชญา“เศรษฐกจพอเพยง”และไดกำาหนดวสยทศน

วา “มงพฒนาสสงคมทเขมแขงและมศกยภาพ

เพอความอยดมสขของคนไทยทยงยน” และจาก

ยทธศาสตรการวจยของชาต (พ.ศ.2551-2553) ท

เชอมโยงสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาตฉบบท10(พ.ศ.2550-2554)กำาหนด

ประเดนยทธศาสตรการวจยไวซงยทธศาสตรการวจย

ท 2 การสรางศกยภาพและความสามารถเพอ

การพฒนาทางสงคม โดยมเปาประสงคการวจยคอ

สรางเสรมองคความรเพอเปนพนฐานสการสราง

ศกยภาพและความสามารถเพอการพฒนาทางสงคม

มงเนนการวจยเพอการพฒนาคณภาพการศกษา

วฒนธรรมสขภาพอนามยและคณภาพชวต1-2

คณภาพชวตเปนองครวมทคำานงถงบรบทตางๆ

ใชแบบวดตางๆ กน3-12 ซงองคการอนามยโลกใช

แบบวดคณภาพชวต 100 ขอ (WHOQOL-100)

สามารถจำาแนกองคประกอบได 6 ดาน ไดแก

1.ดานรางกาย(physicaldomain)2.ดานจตใจ

(psychologicaldomain)3.ดานระดบความเปน

อสระของบคคล(levelofindependencedomain)

4.ดานสมพนธภาพกบสงคม(socialrelationship

domain) 5. ดานสงแวดลอม (environmental

domain)และ6.ดานความเชอสวนบคคล(spiri-

tualityreligion/personbeliefsdomain)ตอมา

องคการอนามยโลกปรบปรงแบบวดคณภาพชวต

ใหเหลอแค 26 ขอ เรยกวา แบบวดคณภาพชวต

ฉบบยอชดภาษาไทย(WHOQOL-BREF-THAI)ท

สามารถใชแทนชดเดมได โดยจำาแนกองคประกอบ

ทสำาคญได4ดานไดแก1.ดานรางกาย2.ดาน

จตใจ3.ดานสมพนธภาพกบสงคมและ4.ดาน

สงแวดลอม18-19

จากทกลาววาคนเปนศนยกลางของการพฒนานน

กลมอาย45ปขนไปเปนกลมทสรางรายไดแตเสยง

ตอการเปนโรคไมตดตอเนองจากดำาเนนชวตมา

ระยะหนงยอมมโอกาสสมผสหรอมปจจยเสยงตอการ

เจบปวย สำาหรบการศกษานมวตถประสงค เพอ

ประเมนคณภาพชวตของผทอายตงแต 45 ปขนไป

และวเคราะหองคประกอบของคณภาพชวตซงผวจย

มแนวคดวาหากคนมคณภาพชวตทดยอมนำาไปสการ

พฒนาประเทศชาตใหเจรญกาวหนาไดมาก

วสดอปกรณและวธการ การวจยครงนเปนการวจยเชงสำารวจการเลอก

พนทและกลมตวอยางเลอกจงหวดปทมธานอำาเภอ

คลองหลวงตำาบลคลองสหม7,หม9,หม12

และหม 16กลมตวอยางคอผทมอายตงแต 45ป

ขนไปทกคนของ 4 หมบานขางตน เครองมอวจย

แบบสอบถาม4หมวดหมวดท1-3ผวจยสรางขน

สวนหมวดท4เปนแบบวดสำาเรจรปดงน

หมวดท1ขอมลดานบคคลจำานวน14ขอ

เชนอายสถานภาพสมรสการศกษาอาชพรายได

และความรดานสขภาพเปนตนหมวดท2ขอมล

ทางครอบครวจำานวน9ขอเชนจำานวนสมาชก

ในครอบครวประเภทครอบครวบทบาทในครอบครว

ครอบครวอบอนเปนตนหมวดท3ขอมลทางชมชน

จำานวน7ขอเชนการมสวนรวมในชมชนสงแวดลอม


42

ในหรอรอบๆชมชนการไดรบขอมลขาวสารเปนตน

หมวดท4ขอมลวดคณภาพชวตเปนแบบวดคณภาพ

ชวตสำาเรจรปขององคการอนามยโลก ซงผานการ

ทดสอบมาแลว ผวจยจงนำามาใชเปนเครองมอเกบ

ขอมลคณภาพชวตในครงนโดยเลอกแบบวดคณภาพ

ชวตฉบบยอชดภาษาไทย(WHOQOL-BREF-THAI)

จำานวน26ขอซงมคาสมประสทธอลฟาของครอนบาช

เทากบ0.726520 ถอวาแบบวดนสามารถนำามาใชได21

คณภาพชวตฉบบยอชดภาษาไทย (WHOQOL-

BREF-THAI)26ขอม4องคประกอบดงน20

องคประกอบท1ดานรางกายม7ขอไดแก

ขอ2,3,4,10,11,12,24องคประกอบท 2

ดานจตใจม6ขอไดแกขอ5,6,7,8,9,23

องคประกอบท 3 ดานความสมพนธทางสงคม ม

3 ขอ ไดแก ขอ 13, 14, 25 องคประกอบท 4

ดานสงแวดลอมม8ขอไดแกขอ15,16,17,

18,19,20,21,22สำาหรบขอ1ถามเกยวกบความ

พงพอใจสขภาพและขอ 26ถามเกยวกบคณภาพ

ชวตโดยรวม

การใหความหมายและการใหคะแนน

หมายเลข1ไมเลยหมายถงไมมความรสก

เชนนนเลยรสกไมพอใจมากหรอรสกแย

หมายเลข2เลกนอยหมายถงมความรสก

เชนนนนานๆครงรสกเชนนนเลกนอยรสกไมพอใจ

หรอรสกแย

หมายเลข3ปานกลางหมายถงมความรสก

เชนนนปานกลาง รสกพอใจระดบกลางๆหรอรสก

แยระดบกลางๆ

หมายเลข4มากหมายถงมความรสกเชนนน

บอยๆรสกเชนนนมากรสกพอใจหรอรสกด

หมายเลข5มากทสดหมายถงมความรสก

เชนนนเสมอรสกเชนนนมากทสดหรอรสกสมบรณ

รสกพอใจมากรสกดมาก

ถาขอความทางบวกเลอกหมายเลข 1,2,3,4,5

ใหคะแนน1,2,3,4,5ตามลำาดบแตถาเปนขอความ

ทางลบเลอกหมายเลข1,2,3,4,5ใหคะแนน5,4,3,2,1

ตามลำาดบ

การตรวจสอบเครองมอผวจยไดนำาแบบสอบถาม

ไปทดลองใชกบผทอายตงแต 45 ปขนไป หมบาน

ใกลเคยงจำานวน40ชดจากนนนำามาปรบภาษา

ในหมวดท 1-3 เพอใหสอความหมายไดตรงตาม

ความตองการ และผเชยวชาญพจารณา validity

สำาหรบคา reliability ในสวนของคำาถามเกยวกบ

ความร จำานวน 10 ขอ 10 คะแนน ทดสอบหา

คา Guttman Split-Half Coefficient = 0.759

และหมวดท 4 คำาถามเกยวกบคณภาพชวต ไดคา

Cronbach’sAlpha=0.772แสดงวาเครองมอน

มความนาเชอถอทสามารถนำาไปใชได

เกบขอมลเชงปรมาณโดยการสมภาษณผทอาย

ตงแต45ปขนไปทกคนใน4หมบานป2551

เพอทราบถงระดบคณภาพชวต และการจำาแนก

องคประกอบของคณภาพชวต ตามแบบวดคณภาพ

ชวตฉบบยอชดภาษาไทย(WHOQOL-BREF-THAI)

การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลเชงพรรณนาดวยจำานวน

รอยละ และวเคราะหขอมลคณภาพชวต โดยใช

FactorAnalysisเพอจำาแนกองคประกอบ

จรยธรรมการวจย

ทำาการขออนญาตผใหญบาน และแจงวตถ

ประสงคใหทราบ กอนสมภาษณกลมตวอยางไดขอ

อนญาตและใหผทเตมใจลงนามยนยอมโดยไมมการ

บงคบและขอมลบคคลถกเกบไวเปนความลบเปดเผย

ขอมลในภาพรวม


43

ผลการศกษา ขอมลบคคลลกษณะทางประชากรของผทอาย

ตงแต45ปขนไปของหมท7หมท9หมท12

และหมท 16 ตำาบลคลองส อำาเภอคลองหลวง

จงหวดปทมธาน จำานวน 519 คน เปนเพศหญง

รอยละ55.1อยในกลมอาย45-59ปรอยละ59

สวนใหญสถานภาพสมรสครอยละ73.8การศกษา

จบชนประถมศกษารอยละ74.7รายไดตำากวาหรอ

เทากบ5,000บาท/เดอนรอยละ62.8ยงประกอบ

อาชพอยรอยละ66.7ซงมอาชพรบจางทวไปรอยละ

51.2รองลงมามอาชพทำานารอยละ19.4ดานการ

ออกกำาลงกายสวนใหญตอบวาไมไดออกกำาลงกาย

แตทำางานรอยละ73.4รองลงมาไมไดออกกำาลงกาย

และไมไดทำางานรอยละ 20 ออกกำาลงกายเพยง

รอยละ 6.5 มโรคประจำาตวรอยละ 50.9 สำาหรบ

การนอนหลบสวนใหญนอนหลบสบายดรอยละ84.2

รองลงมานอนไมคอยหลบรอยละ 15.2 คะแนน

ความรเกยวกบสขภาพจากคะแนนเตม10คะแนน

ไดมากกวาครง รอยละ 68.6 รองลงมาไดคะแนน

นอยกวาครงรอยละ24.9สำาหรบการขบถายถาย

อจจาระปกตรอยละ87.3ถายอจจาระผกรอยละ11.8

การดมนำาดมนำาวนละนอยกวา8แกวรอยละ51

รองลงมาดมนำาวนละ8-10แกวรอยละ47สำาหรบ

การสบบหรสบบหรรอยละ28.1ดมสรารอยละ22.5

สำาหรบขอมลครอบครว พบวามจำานวนสมาชก

ในครอบครวนอยกวาหรอเทากบ4คนรอยละ59.2

เปนประเภทครอบครวเดยว(ประกอบดวยพอแมลก)

รอยละ55.5ครอบครวอบอนรอยละ94.2สำาหรบ

บทบาทในครอบครวเปนผบอรมสงสอนรอยละ96

เปนผตดสนใจในกรณตางๆ รอยละ 92.1 เปบผ

ถายทอดความร/ประสบการณรอยละ92.1ดแลหลาน

รอยละ 65.5 สำาหรบขอมลชมชน พบวา ผให

สมภาษณไมทราบถงการจดกจกรรมในชมชนรอยละ

50.7สำาหรบการเขารวมกจกรรมไมเขารวมกจกรรม

รอยละ46.8เขารวมงานบญรอยละ89.6ไมเปน

สมาชกชมรม/กลมรอยละ68.4ไดรบขอมลขาวสาร

1 เดอนทผานมารอยละ 94.2 สงแวดลอมในและ

รอบๆ ชมชนดรอยละ 96.1 ตองการความรเพม

รอยละ 77.1 ตองการใหในชมชนมกจกรรมรอยละ

80.7สำาหรบความพงพอใจสขภาพพบวาพงพอใจ

สขภาพปานกลางรอยละ 57.8 รองลงมาพงพอใจ

สขภาพมากเลกนอยไมเลยและมากทสดรอยละ

25.6,9.8,5.4,และ1.4ตามลำาดบ

สำาหรบระดบคณภาพชวตสวนใหญอยในระดบ

ปานกลางรอยละ72.8รองลงมาเปนระดบดระดบ

เลกนอยและระดบดมากทสดเทากบระดบนอยมาก

รอยละ19.8,5.4,1,และ1ตามลำาดบ(ตารางท1)

Table 1 Numberandpercentageof45YearsOldandOverbyLevelofQualityofLife

(N=519)

Level of Quality of Life Number Percentage

VeryPoorFewModerateGoodTheBest

5283781035

15.472.819.8 1


44

การวจยครงนใชแบบวดขององคการอนามยโลก

ชดยอฉบบภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI)

ประกอบดวยขอคำาถาม26ขอแตละขอเปนการให

ระดบคะแนน 1 ถง 5 จงวเคราะหดวยวธการ

วเคราะหองคประกอบ(FactorAnalysis)เพอรวม

ขอทมความสมพนธกนไวดวยกนในการนำามาวเคราะห

ขอมลไดตดขอทเปนคำาถามเกยวกบความพงพอใจ

สขภาพ1ขอ (ขอท 1)และคำาถามคณภาพชวต

โดยรวม1ขอ(ขอท26)ดงนนจงเหลอ24ขอ

(ขอท2ถงขอท25)ไดผลดงน

การอธบายความแปรผนรวม(TotalVariance

Explained)ของการวเคราะหองคประกอบ(Factor

Analysis) ขอมลคณภาพชวตของผทอายตงแต

45ปขนไป เมอพจารณาคา Initial Eigenvalues

พบวาคา Total ทมากกวา 1 ม 5 องคประกอบ

(Component)ดงนนจงสามารถจดองคประกอบได

5องคประกอบ(Component1ถง5)และสามารถ

อธบายความแปรผนของตวแปรทง24ตวไดรอยละ

56.891 ซงเมอพจารณาทละองคประกอบ พบวา

ความสามารถในการอธบายความแปรผนของ

องคประกอบท 1 ไดรอยละ 35.24 องคประกอบ

ท2ไดรอยละ6.66องคประกอบท3ไดรอยละ

5.75 องคประกอบท 4 ไดรอยละ 4.82 และ

องคประกอบท5ไดรอยละ4.43และเมอหมนแกน

(RotationSumsofSquaredLoadings)เพอจด

กลมตวประกอบของตวแปรพบวาองคประกอบท1

ถง 5 สามารถอธบายความแปรผนของตวแปรทง

24 ขอไดรอยละ 56.89 เทาเดม แตเมอพจารณา

ทละองคประกอบพบวาความสามารถในการอธบาย

ความแปรผนขององคประกอบท1ไดรอยละ22.43

องคประกอบท 2 ไดรอยละ 11.80 องคประกอบ

ท3ไดรอยละ8.87องคประกอบท4ไดรอยละ

7.23 และองคประกอบท 5 ไดรอยละ 6.56

(ตารางท2)

เมอพจารณาการหมนแกนพบวาองคประกอบ

ท1มคาสถต.810ลดลงไปถง.550ไดแกคำาถาม

ขอท 3, 12, 10, 6, 24, 7, 22, 5 และ 19

องคประกอบท2มคาสถต.741ลดลงไปถง.440

ไดแกขอคำาถามท 16, 8, 25, 23, 21, และ 17

องคประกอบท3มคาสถต.832ลดลงไปถง.396

ไดแกขอคำาถามท14,13,15และ18องคประกอบ

ท4มคาสถต.841ลดลงไปถง.552ไดแกขอคำาถาม

ท20และ4และองคประกอบท5มคาสถต.684

ลดลงไปถง.623ไดแกขอคำาถามท2,11และ9

(ตารางท3)

เมอนำาองคประกอบจากการวจยในครงนไป

เปรยบเทยบกบแบบวดคณภาพชวตWHOQOL-100

และฉบบยอชดภาษาไทย(WHOQOL-BREF-THAI)16

เพอกำาหนดชอแตละองคประกอบพบวาองคประกอบ

ท1ตรงกบดานรางกายองคประกอบท2ตรงกบ

ดานจตใจองคประกอบท3ตรงกบดานความสมพนธ

ทางสงคมองคประกอบท4ตรงกบดานสงแวดลอม

สวนองคประกอบท5ไมตรงกบดานใดจงกำาหนดวา

เปนดานความพอใจ

สรปผลจากการประเมนคณภาพชวตสวนใหญ

อยระดบปานกลางและสามารถวเคราะหองคประกอบ

ของคณภาพชวตผทอายตงแต 45 ปขนไปไดเปน

5ดานโดยมชอตามแบบวดขององคการอนามยโลก

(WHO)4ดานและจากการวจยครงนไดกำาหนดชอ

เพมเตมอก1ดาน(ดานความพอใจ)รวมเปน5ดาน

ซงสามารถสรปผลทมสาระสำาคญไดดงน

องคประกอบท1ดานรางกายม9ขอไดแก

ขอ3,12,10,6,24,7,22,5,19


45

Table 2 TotalVarianceExplainedbyFactorAnalysisofQualityofLifeof45YearsOldand

Over(N=519)

Component

Initial Eigen Values Rotation Sums of Squared Loadings

Total % of

Variance

Cumulative Total % of

Variance

Cumulative

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

8.456

1.599

1.380

1.156

1.063

.972

.928

.863

.766

.700

.645

.591

.561

.530

.516

.496

.466

.403

.380

.371

.342

.311

.270

.234

35.235

6.661

5.750

4.818

4.428

4.050

3.868

3.596

3.194

2.915

2.689

2.464

2.339

2.208

2.149

2.067

1.940

1.679

1.583

1.544

1.425

1.297

1.125

.977

35.235

41.895

47.645

52.463

56.891

60.941

64.810

68.406

71.600

74.515

77.203

79.667

82.007

84.214

86.363

88.431

90.371

92.050

93.633

95.177

96.601

97.898

99.023

100.000

5.384

2.832

2.129

1.735

1.573

22.432

11.802

8.872

7.229

6.556

22.432

34.234

43.106

50.335

56.891


46

Table 3 RotatedComponentMatrixbyFactorAnalysisofQualityofLifeof45YearsOld

andOver(N=519)

Question

No.

Components

1 2 3 4 5

3

12

10

6

24

7

22

5

19

.810

.783

.738

.730

.726

.660

.659

.573

.550

.139

.130

.193

.152

.137

.399

.245

.287

.218

.275

.239

.112

.239

.297

.103

.103

.105

.205

.298

.421

-.125

.159

-.166

.109

-.207

16

8

25

23

21

17

.257

.218

.486

.382

.260

.741

.640

.582

.516

.483

.440

.144

.302

.218

.254

-.134

.268

.394

.143

-.143

.157

-.111

14

13

15

18

.463

.222

.248

.237

.395

.219

.832

.580

.562

.396

.147

.162

.153

.116

.103

-.230

20

4

.283

.289

.211

.195

.841

.552

2

11

9

.167

-.101

.103

.684

.662

.623


47

องคประกอบท2ดานจตใจม6ขอไดแก

ขอ16,8,25,23,21,17

องคประกอบท3ดานความสมพนธทางสงคม

ม4ขอไดแกขอ14,13,15,18

องคประกอบท4ดานสงแวดลอมม2ขอ

ไดแกขอ20,4

องคประกอบท 5ดานความพอใจม 3ขอ

ไดแกขอ2,11,9

1.ดานรางกาย(physicaldomain)

ดานรางกาย คอการรบรสภาพทางดาน

รางกายของบคคลเชนรบรถงสภาพความสมบรณ

แขงแรงของรางกาย มกำาลงเพยงพอทจะทำางาน

หรอการดำาเนนชวตในแตละวน มความสามารถใน

การทำางาน พอใจทสามารถทำาอะไรๆ ผานไปได

ในแตละวน มสมาธในการทำางาน สามารถไปไหน

มาไหนดวยตนเองไดพอใจในตนเอง พอใจกบการ

คมนาคมพอใจในชวตและไดรบรเรองราวขาวสาร

ทจำาเปนในชวตแตละวนซงการรบรเหลานสงผลตอ

การดำาเนนชวตประจำาวน

2.ดานจตใจ(psychologicaldomain)

ดานจตใจคอการรบรสภาพจตใจของตนเอง

เชน พอใจกบสภาพบานเรอนทอยตอนน ยอมรบ

รปรางหนาตาของตวเองไดพอใจในชวตสมรสรสก

วาชวตมความหมายสภาพรอบๆบานดพอใจทม

เงนพอใชจายตามความจำาเปน

3.ดานความสมพนธทางสงคม(socialre-

lationship domain)

ดานความสมพนธทางสงคมคอการรบรเรอง

ความสมพนธของตนกบผอนเชนการผกมตรหรอ

การเขากบผอนการรบรถงการทไดรบการชวยเหลอ

จากบคคลอนในสงคม รสกวาชวตมความมนคง

ปลอดภยด พอใจทสามารถไปใชบรการสาธารณสข

ไดตามความจำาเปน

4.ดานสงแวดลอม(environmentaldomain)

ดานสงแวดลอมคอการรบรวารปรางหนาตา

เปนสวนประกอบภายนอกดงนนจงยอมรบไดรวมทง

การรบรเกยวกบสงแวดลอมทมตอการดำาเนนชวต

เชนการรบรวาการไดพกผอนเปนการคลายเครยดได

รวมทงพอใจกบการนอนหลบ

5.ดานความพอใจ(satisfactiondomain)

ดานความพอใจคอการรบรถงความพอใจท

ไมมความเจบปวดหรอเมอเกดการเจบปวดกพอใจท

สามารถทนตอความเจบปวดนนไดพอใจกบการผกมตร

หรอเขากบคนอนไดรบรและยอมรบไดวาอาจมความ

รสกไมดเชนรสกเหงาเศราหดหสนหวงวตก

กงวล

อภปรายผล ระดบคณภาพชวตสวนใหญอย ในระดบ

ปานกลางรอยละรองลงมาเปนระดบดระดบเลกนอย

และระดบดมากทสดเทากบระดบนอยมากแสดงวา

มลกษณะเปนโคงปกต(ระฆงควำา)สวนการวเคราะห

องคประกอบคณภาพชวตของผทอายตงแต 45 ป

ขนไป ตำาบลคลองส อำาเภอคลองหลวง จงหวด

ปทมธาน จำานวน 519 คน ได 5 องคประกอบ

ตางจากงานวจยวเคราะหองคประกอบคณภาพชวตได

4องคประกอบ151.ดานรางกาย(physicaldomain)

2.ดานจตใจ(psychologicaldomain)3.ดานความ

สมพนธทางสงคม(socialrelationshipdomain)

4. ดานสงแวดลอม (environmental domain)

การวจยครงนพบวามองคประกอบท 5. ดานความ

พอใจ (satisfaction domain) เหมอนกบการวจย

ของPaluangrit,Griensven,andWongboonsin,

200622 โดยใช WHOQOL-BREF-THAI เชนกน


48

ซงมความไวและเขาใจไดด23 การทไดองคประกอบ

ดานความพอใจในวยผใหญและวยผสงอาย ทงน

อาจเปนเพราะเปนบคคลทผานประสบการณชวตมา

ชวงหนงทำาใหมการรบรถงการดำาเนนชวตทชดเจนขน

แตแตกตางจากการวจยของ Sim, Bartlam, and

Bernad,201024 ทประเมนคณภาพชวตผสงอายได

4ดาน(การควบคมอำานาจแหงตนการพงตนเอง

และความพงพอใจ)มงานวจยพบวาผปวยโรคตางๆ

เชนโรคหลอดเลอดสมองตบเอชไอวมคณภาพชวต

ลดลง25-27 การฝกโยคะในคนทอง การมกจกรรม

ประจำาวนทำาใหมคณภาพชวตดขน28-29อายและเพศ

มผลตอคณภาพชวตผสงอาย30

การจดกลมแตละองคประกอบเปนขอทมความ

สมพนธกนจะอยในองคประกอบเดยวกนซงการวจย

ครงนพบวาองคประกอบท1ดานรางกายม9ขอ

องคประกอบท2ดานจตใจม6ขอองคประกอบ

ท3ดานความสมพนธทางสงคมม4ขอองคประกอบ

ท4ดานสงแวดลอมม2ขอและองคประกอบท5

ดานความพอใจม3ขอ

หากจะพฒนาคณภาพชวตของผทอายตงแต

45ปขนไปควรพฒนาทง5ดานและดานทสำาคญ

มากทสดตามคาสถตในตารางท 2-3 ไดแกดาน

รางกาย รองลงมาเปนดานจตใจ และดานความ

สมพนธทางสงคม

กตตกรรมประกาศ ขอขอบพระคณ ทนวจยสนบสนนจาก

มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทใหการสนบสนนทน

อดหนนการวจยในครงน

เอกสารอางอง1.สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต. การนำาเสนอแนวคด

แผนพฒนาฯฉบบท10.สรปสาระสำาคญ

แผนพฒนาฯฉบบท10.เขาถงไดทhttp://

www.nesdb.go.th/Default .aspx?

tabid=139.เมอวนท20มถนายนพ.ศ.

2552.

2.สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต. นโยบาย

และยทธศาสตรการวจยแหงชาต (พ.ศ.

2551-2553). เขาถงไดท http://reg.mfu.

ac.th/research/news1/shownews.asp?

GID=128.เมอวนท20มถนายนพ.ศ.2552.

3.BoyleSE,JonesGL,WaltersSJ.Physical

activity,qualityoflife,weightstatus

and diet in adolescents. Qual Life

Res2010;19(7):943-54.Availableat:

http://www.Springerlink.com/content/

v73785483678v2m1/,accessedJanuary

24,2011.

4. ChenKH,WuCH,YaoG.Applicabilityof

theWHOQOL-BREFonearlyadoles-

cence.SocialIndicatorsResearch2011;

79(2):215-34.Availableat:http://www.

springerlink.com/content/3638748022

p4q761/,accessedJanuary25,2011.

5.CoccossisMG,TriantafillouE,TomarasV,

LiappasIA,ChristodoulouGN,George

N PapadimitriouGN.Qualityof life

in mentally ill, physically ill and

healthyindividuals:Thevalidationof

theGreekversionoftheWorldHealth


49

OrganizationQualityofLife(WHOQOL-

100)questionnaire.AnnalsofGeneral

Psychiatry2009;8(1):1-14.Availableat:

http://www.springerlink.com/content/

9567732545130747/,accessedJanuary

26,2011.

6.Cunillera O, Tresserras R, Rajmil L,

BrugulatP,HerdmanM,MompartA,

etal.Discriminativecapacityofthe

EQ-5D,SF-6D,andSF-12asmeasures

ofhealthstatusinpopulationhealth

survey. Qual Life Res 2010; 19(6):

853-64. Available at: http://www.

springerlink.com/content/35336x8218

j05511/,accessedJanuary26,2011.

7.Fallahzadeh H. Quality of life after the

menopauseinIran:apopulationstudy

Qual Life Res 2010;19(6): 813-19.

Available at: http://www.springerlink.

com/content/5787410046701668/,

accessedJanuary24,2011.

8.GullbergMT,FrismanGH,EkAC.Reference

valuesfortheQualityofLifeIndex

in the general Swedish population

18–80 yearsofage.QualLifeRes

2010; 19(5): 751-60. Available at:


b62q170071297626/,accessedJanuary

28,2011.

9.Kalfoss MH, Low G, Molzahn AE. The

suitabilityoftheWHOQOL–BREFfor

CanadianandNorwegianolderadults.

Eur J Ageing 2008; 5(1): 77-89.


com/content/j01217um26336234/,


10. MinSK,KimKI,LeeCI,JungYC,SuhSY,

KimDK.DevelopmentoftheKorean

versionsofWHOQualityofLifescale

andWHOQOL-BREF.QualLifeRes

2010; 11(6): 593-600. Available at:


jpjjg8acl0q1n4k1/,accessedJanuary

25,2011.

11. Nedjat S, Naieni KH, Mohammad K,

MajdzadehR,MontazeriA.Qualityof

lifeamonganIraniangeneralpopu-

lationsampleusingtheWorldHealth

Organization’squalityoflifeinstrument

(WHOQOL-BREF). Int J of Public

Health.2010;Availableat:http://www.

springerlink.com/content/c365q301123

r6240/,accessedJanuary23,2011.

12. PowerM,QuinnK,SchmidtS,WHOQOL-

OLD Group. Development of the

WHOQOL-OldModule.QualLifeRes

2010;14(10):2197-214.Availableat:


72257743p3p402h5/,accessedJanuary

26,2011.


50

13.SkevingtonSM,O’ConnellKA.Canwe

identify thepoorestqualityof life?

Assessingtheimportanceofquality

oflifeusingtheWHOQOL-100.Qual

LifeRes2010;13(1):23-34.Available

at: http://www.springerlink.com/content/

t53p1007128k0627/,accessedJanuary

28,2011.

14.SpecialReport.Studyprotocol for the

WorldHealthOrganizationprojectto

developaQualityofLifeassessment

instrument(WHOQOL).QualLifeRes

2010;2(2):153-59.Availableat:http://

www.springerlink.com/content/k2q66

u27g276j475,accessedJanuary27,

2011.

15.Theuns P, Hofmans J, Mazaheri M,

AckerFV,BernheimJL.Cross-national

comparabilityoftheWHOQOL-BREF:

Ameasurementinvarianceapproach.

Qual LifeRes2010; 19(2): 219-24.


com/content/a21261027h105447/,


16.Tucker G, Adams R, Wilson D. New

Australianpopulationscoringcoeffi-

cientsfortheoldversionoftheSF-36

andSF-12healthstatusquestionnaires.

QualLifeRes2010;19(7):1069-76.


com/content/q110k213v1332555/,


17.WangWC,YaoG,TsaiYJ,WangJD,

HsiehCL.Validating,improvingreli-

ability,andestimatingcorrelationof

thefoursubscalesintheWHOQOL-

BREFusingmultidimensionalRasch

Analysis.QualLifeRes2010;15(4):

607-20. Available at: http://www.

springerlink.com/content/l2p755677

v871082/,accessedJanuary29,2011.

18.วรรณากมารจนทร.คณภาพชวตของผสงอาย

ในเขตภาคใตตอนบน[วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต(สาขาวชาการพยาบาลผสงอาย)]

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

มหดล;2543.

19.สวฒนมหตนรนดรกล,วระวรรณตนตพวฒนสกล,

วนดาพมไพศาลชย,กรองจตตวงศสวรรณ

และราณ พรมานะจรงกล. เปรยบเทยบ

แบบวดคณภาพชวตขององคการอนามยโลก

ชด100ตวชวดและ26ตวชวด.รายงาน

วจยโรงพยาบาลสวนปรงจงหวดเชยงใหม

กรมสขภาพจตกระทรวงสาธารณสข.2540.

20.TheWHOQOLGroup.Thedevelopmentof

theworldhealthorganizationquality

oflifeassessmentinstrument.In.J

Orley,&Kuyken(Eds.),Qualityoflife

assessment:Internationalperspectives.

New York: Springer-verlag. 1994.

Cited inWannaKumarnjan.Quality

oflifeamongtheelderlyintheupper

Southern Region. Master’s Thesis,

MajorinGerontologyNursing,Graduate

School,MahidolUniversity.2000.


51

21.SakthongP,SchommerJC,GrossCR,

SakulbumrungsilR,PrasithsirikulW.

PsychometricpropertiesofWHOQOL-

BREF-THAIinpatientswithHIV/AIDS.

J Med Assoc Thai. 2007; 90(11):

2449-60.Availableat:http://www.mat.

or.th/journal/files/Vol90_No.11_

2449_1025.pdf, accessed January

25,2011.

22.PaluangritS,GriensvenFV,Wongboonsin

K.Improvementofthequalityoflifeof

theelderlythoughindividualempower-

ment, family care and community

support:ThecaseofPhraNakhonSi

Ayutthayaprovince,Thailand.Journal

of Population and Social Studies.

2006;14(2):133-52.

23.PhungrassamiT,KatikanR,Watanaare-

pornchaiS,SangtawanD.Qualityof

lifeassessmentinradiotherapypatients

byWHOQOL-BREF-THAI:Afeasibility

study.JMedAssocThai.2004;87(12):

1459-65.Availableat:http://www.mat.

or.th/journal/files/Vol87_No12_1459.

pdf,accessedJanuary25,2011.

24.SimJ,BartlamB,BernardM.TheCASP-19

asameasureofqualityoflifeinold

age:evaluationofitsuseinaretire-

ment community. Qual Life Res

Publishedonline:18January2011;


com/content/cm57683486x7ru40/

fulltext.pdf, accessed January 18,

2011.

25.HaleyWE,RothDL,KisselaB,PerkinsM,

HowardG.Qualityoflifeafterstroke:

aprospectivelongitudinalstudy.Qual

LifeResPublishedonline:7December

2010; Available at: http://www.

Springerlink.com/content/p53601

j0206h1062/fulltext.pdf, accessed

January25,2011.

26.LinK,FuT,WuC,HsiehC.Assessing

thestrokequalityoflifeforoutcome

measurementinstrokerehabilitation:

Minimaldetectablechangeandclini-

callyimportantdifference.Healthand

QualityofLifeOutcome2011;9(5):

Available at: http://www.hqlo.com/

content/9/1/5/abstract, accessed

January26,2011.

27. DrummondMB,KirkGD,McCormack

MC,MarshallMM,RickettsEP,Mehta

SH,etal.HIVandCOPD:impactof

riskbehaviorsanddiseasesonquality

oflife.QualLifeRes2010;19:1295-302.


com/content/g7m68316121g9507/

fulltext.pdf,accessedJanuary26,2011.

28.RakhshaniA,MaharanaS,RaghuramN,

NagendraHR,VenkatramP.Effects

ofintegratedyogaonqualityoflife

and interpersonal relationship of

pregnantwomen.QualLifeRes2010;


52

19:1447-55.Availableat:http://www.

springerlink.com/content/8p01x644

r4400g60/fulltext.pdf, accessed July

15,2010.

29.Eklund M, Backstrom M, Lissner L,

BjorkelundC,SonnU.Dailyactivities

mediate the relationship between

personality and quality of life in

middle-agedwomen.QualLifeRes.

2010;19:1477-86.Availableat:http://

www.springerlink.com/content/m7tnl

77146217ju1/fulltext.pdf, accessed

July17,2010.

30.MartirosianCD,SilversteinDK,Connor

EB.Five-yearstabilityinassociations

ofhealth-relatedqualityoflifemeasures

incommunity-dwellingolderadults:

theRanchoBernardoStudy.QualLife

Res2010;19:1333-341.Availableat:


5053181213542306/fulltext.pdf,accessed

July26,2011.


53

The Factor Analysis of Quality of Life of Persons aged 45 Years

and Older in Klong Si Sub-district, Klong Luang District,

Pathum Thani Province

Srimuang Parangrit*

ABSTRACT The survey research was aimed to

assessthequalityof lifeofpersonsaged

45 years and over, and to analyze the

componentsoftheirqualityoflife.Thefour

villages;Moo7,9,12and16ofKlongSi

Sub-district, Klong Luang District, Pathum

ThaniProvincewereselectedviapurposive

sampling.Thedatawerecollectedbyinter-

viewing participants aged 45 years and

older in 2008, using a questionnaire and

WHOQOL-BREF-THAIform. Thedatawere

analyzedbyfactoranalysis.Thestudyresults

fromthe519personsinterviewedfoundthat

thelevelsofqualityoflifeweremoderate

(72.8%),good(19.8%),few(5.4%),thebest

(1%)andverypoor(1%).TheFactorAnalysis

ofqualityoflifeconsistedoffivekeydomains,

namely;physical,psychological,socialrelation-

ship, environmental, and satisfaction. The

satisfactiondomainwasencounteranddiffer

fromotherstudies.Thus,inordertodevelop

thequalityoflifeofpersons45yearsold

andover,thesefivekeydomainsshouldbe

consideredalltogether.

Key words: quality of life, factor analysis,

WHOQOL-BREF-THAI

J Public Health 2012; 42(1): 41-54

Correspondence:Assist.Prof.Dr.SrimuangParangrit,FacultyofMedicine,ThammasatUniversity.Paholyothin

Road,KlongluangDistrict,PathumthaniProvince,12121.Thailand.Email:[email protected]* FacultyofMedicine,ThammasatUniversity

Documents

การวิเคราะห์องค์ประกอบคุณภาพชีวิต ของผู้ที่อายุตั้งแต่ 45 ... · แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่10