ประชากรไทยในอก 16 ปขางหนา

มนษยถอวาเปนทรพยากรทมคณคามากทสดในการพฒนาทงในฐานะทนส าหรบการขบเคลอนการพฒนา

และในฐานะเปาหมายของการพฒนาเชนกน ท าใหการบรหารทรพยากรมนษยจงเปนภารกจส าคญในทกองคกร

ทกระดบ ซงรวมถงการพฒนาประเทศจนถงชมชนทตองเขาใจถงสถานการณของประชากรในมต ตางๆ เพอ

สามารถออกแบบนโยบายเศรษฐกจ และสงคมไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ

การจดท าส ามะโนประชากรและเคหะ ทกๆ 10 ป โดยส านกงานสถตแหงชาตถอเปนขอมลส าคญสะทอน

สถานการณของประชากรของประเทศ โดยผลส ามะโนประชากรและเคหะปลาสด (พ.ศ. 2553) พบวาประชากร

ไทยม 63,790,000 ลานคน (เฉพาะประชากรสญชาตไทยและไมใชสญชาตไทยทมชอในทะเบยน) ขอมลดงกลาว

เปนฐานขอมลส าคญส าหรบส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมใชในการคาดประมาณ

ประชากรไทยในอนาคต จากรายงานลาสด (ปพ.ศ. 2553- 2583) พบประเดนทนาสนใจหลายประการ

1) ภายใตสมมตฐานภาวะเจรญพนธ

ลดลงตามปกตประชากรไทย (เฉพาะประชากรสญชาต

ไทยและไมใชสญชาตไทยทมชอในทะเบยน) จะเพมขน

จาก 63,790,000 ลานคนในป พ.ศ. 2553 เปน

66,174,000 ลานคนในป พ.ศ. 2573 เพมขนเฉลย

เพมขนรอยละ 0.19 เทานน ซงถอวาต ามาก โดยปพ.ศ

2569 ถอเปนจดทมประชากรสงมากทสด หลงจากนน

ประชากรจะเรมลดลง

2) หากเจาะลกการคาดประมาณการประชากร

รายจงหวดพบวามเพยง 33 จงหวดทมประชากร

เพมขน ขณะทประชากรในอก 44 จงหวดมภาวะลดลง

โดยทกจงหวดในภาคภาคตะวนออกเฉยงเหนอและ

ภาคเหนอและมประชากรลดลง ขณะททกจงหวดใน

ภาคใตมประชากรเพมขน

ส าหรบจงหวดทมประชากรเพมขนมากทสด 5 อนดบไดแก นนทบร (45.12%) นครปฐม (41.85%)

สมทรปราการ (31.10%) นครนายก (35.76%) และปทมธาน (34.48%) โดยสวนใหญเปนจงหวดในเขตปรมณฑล

ขณะทจงหวดทมประชากรลดลงมากทสด 5 อนดบไดแก แมฮองสอน (-14.14%) ตาก (-13.94%) เชยงราย (-

10.82%) ก าแพงเพชร (-10.64%) และนาน (-10.41%)

3) นอกจากจ านวนประชากรมแนวโนมหดตวในอนาคต โครงสรางประชากรถอวามการ

เปลยนแปลงมาก ในอก 16 ปขางหนา (ปพ.ศ. 2573) เชนกน 1 ใน 4 ของประชากรทงหมดจะเปนผสงวย (60 ป

ขนไป) ขณะทสดสวนของวยแรงงาน (15-59 ป) และประชากรวยเดก (0-14 ป) จะมสดสวนลดลง โดยประชากร

วยเดกถอเปนกลมทมสดสวนนอยทสดของประเทศแทนทกลมประชากรสงวย

4) เมอโครงสรางประชากรเปลยนท าใหอตราการพงพงของผสงวยตอประชากรวยแรง งาน

เปลยนแปลงเชนกน โดยในปพ.ศ. 2543 วยสงวยจะมวยแรงงานคอยดแลถง 7 คน แตในปพ.ศ. 2573 จะเหลอ

เพยง 2.8 คนเทานน ซงถาหากเจาะลกถงระดบการพงพงของผสงวยตอวยแรงงานในระดบจงหวด จะมหลาย

จงหวดทมนาเปนหวงมากกวาระดบประเทศ เชนจงหวดอ านาจเจรญจะมสดสวนแรงงาน 1.78 คนตอผสงวย 1 คน

จงหวดนานมสดสวน 1.53: 1 คน ขณะทจงหวดสระแกวมสดสวน 1.35:1 คน เทานน แตในบางจงหวดยงมสดสวน

วยแรงงานตอผสงวยสงกวาคาเฉลย เชน ชลบร นครปฐม สตล เปนตน

จากขอคนพบดงกลาวท าใหประเทศไทยโดยเฉพาะหลายจงหวดทมการเปลยนแปลงของประชากรทงเชง

ปรมาณ และโครงสรางจ าเปนตองเตรยมตวรบมอกบความทาทายทเกดขนจากขอจ ากดของประชากรของตน

โดยเฉพาะภาคตะวนออกเฉยงเหนอในฐานะทเคยภาคภมใจในทรพยากรมนษยทเปนทนเดยวทไดเปรยบมากกวา

ภาคอนๆ แตในอนาคตทกจงหวดในภาคนกลบมจ านวนประชากรลดลง

ดวงใจ รงโรจนเจรญกจ

แผนงานขบเคลอนสงคมดวยวฒนธรรมการใชขอมล

ประชากรไทยหดตว

หลายจงหวดเสยง

การคาดประมาณประชากรของประเทศไทยพ.ศ. 2553-2583 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

63,790

66,371 66,174

62,000 62,500 63,000 63,500 64,000 64,500 65,000 65,500 66,000 66,500 67,000

53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73

ภายใน 20 ป (2553-2573)

ประชากรไทยเฉลย 0.19% ตอป

ขอสมมตภาวะเจรญพนธลดลงตามปกต ประชากรสญชาตไทยและไมใชสญชาตไทยทมชอในทะเบยนบาน

หนวย: ลานคน

3

แตใชทกจงหวด จะมประชากรเพม

จงหวดประชากร 33

จงหวดประชากร 44

ทกจงหวด ภาคอสานและเหนอ

ประชากรลดลง

4 จงหวดภาคตะวนตก 3 จงหวดภาคกลาง

ประชากรลดลง

ทกจงหวดภาคใต ประชากรเพมขน

ภาคใด (2553-2573)

เผชญความทาทายการลดลงของประชากร

จงหวดทมอตราการลดลง ของประชากรมากทสด

1. แมฮองสอน (-14.14%)

2. ตาก (-13.94%)

3. เชยงราย (-10.82%)

4. ก าแพงเพชร (-10.64%)

5. นาน (-10.41%)

6. เชยงใหม (-10.25%)

7. สกลนคร (-10.11%)

8. มกดาหาร (-9.93%)

9. พะเยา (-9.84%)

10. หนองบวล าภ (-9.76%)

1. นนทบร (45.12%)

2. นครปฐม (41.85%)

3. สมทรปราการ (38.10%)

4. นครนายก (35.76%)

5. ปทมธาน (34.48%)

6. จนทบร (32.42%)

7. ตราด (32.02%)

8. สระแกว (31.28%)

9. สมทรสาคร (31.04%)

10. ปราจนบร (31.03%)

จงหวดทมอตราการเพมขน ของประชากรมากทสด

7

อก 16 ปขางหนา นอกจากประชากรหดตว

โครงสรางประชากรกเปลยน

-4,000,000 -2,000,000 0 2,000,000 4,000,000

0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80+

หญง ชาย

ป 2543

-4,000,000 -2,000,000 0 2,000,000 4,000,000

0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80+

หญง ชาย

-4,000,000 -2,000,000 0 2,000,000

0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80+

หญง ชาย

-3,000,000 -1,500,000 0 1,500,000 3,000,000

0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80+

หญง ชาย

ป 2553

ป 2563 ป 2573

โครงสรางประชากรไทยใน 4 ทศวรรษ

24.37 19.82

16.79 14.81

66.12 67.00 64.08 58.63

9.51 13.18

19.12

26.56

-

10.00

20.00

30.00

40.00

50.00

60.00

70.00

80.00

2543 2553 2563 2573

วยเดก (0-14 ป)

วยแรงงาน (15-59 ป)

ผสงอาย (มากกวา 60 ป)

16 ปขางหนา 1 ใน 4 ของประชากรทงหมดจะเปนผสงวย

หนวย: รอยละ

7:1 5.2:1 3.4:1 2.8 :1

อดต และ อนาคต (2543-2573)

ผสงอาย 1 คน จะมวยแรงงานดแลกคน

2543 2553 2563 2573

ผสงอาย 1 คน จะมวยแรงงานดแลกคนในป 2573

หลายจงหวดวยแรงงานรบบทหนกดแลผสงวย

2.8 :1

คาเฉลย ประเทศ

1.78

อ านาจเจรญ

4.33

ชลบร

3.15

นครปฐม 1.35

สระแกว

1.53

นาน

2.93

สตล