ความหมาย ปย คอ วสดทมธำตอำหำรพชเปนองคประกอบ หรอสงมชวตทกอใหเกด ธำตอำหำรพช เมอใสลงไปในดนแลวจะปลดปลอย หรอสงเครำะหธำตอำหำร ทจ�ำเปนใหแกพช

ประเภทของปย ปยแบงเปน3ประเภทคอปยอนทรยปยเคมและปยชวภำพ 1. ปยอนทรย คอ สำรประกอบทไดจำกสงทมชวต ไดแก พช สตว และจลนทรยผำนกระบวนกำรผลตทำงธรรมชำตปยอนทรยสวนใหญใชในกำรปรบปรงสมบตทำงกำยภำพของดนท�ำใหดนโปรงรวนซยระบำยน�ำและถำยเทอำกำศไดดท�ำใหรำกพชชอนไชไปหำธำตอำหำรไดงำยขน ปยอนทรย มปรมำณธำตอำหำรนอยเมอเปรยบเทยบกบปยเคม และธำตอำหำรพชสวนใหญอยในรปของสำรประกอบอนทรย พชไมสำมำรถดดไปใชประโยชนไดทนท ตองผำนกระบวนกำรยอยสลำยโดยจลนทรยในดนกอน แลวจงปลดปลอยธำตอำหำรออกมำในรปสำรประกอบอนทรยพชจงดดไปใชประโยชนไดปยอนทรยม3ประเภทไดแก

ปยและการใชปย

14

กรมสงเสรมการเกษตร

1.1 ปยคอก เปนปยอนทรยทไดมำจำกสงขบถำยของสตวเชนโคกระบอสกรเปด ไก และหำน โดยอำจจะใชในรปปยคอกแบบแหง หรอน�ำไปหมกใหเกดกำรยอยสลำยกอนแลวคอยน�ำไปใช

1.2 ปยหมกเปนปยอนทรยชนดหนงซงไดจำกกำรน�ำชนสวนของพชวสดเหลอใชทำงกำรเกษตรหรอวสดเหลอใชจำกโรงงำนอตสำหกรรมเชนหญำแหงใบไมฟำงขำวซงขำวโพดกำกออยจำกโรงงำนน�ำตำลแกลบจำกโรงสขำวขเลอยจำกโรงงำนแปรรปไม เปนตนมำหมกในรปของกำรกองซอนกนบนพนดนหรออย ในหลม เพอใหผำนกระบวนกำรยอยสลำยใหเนำเปอย โดยอำศยกจกรรมของจลนทรยดน

การจดการดนและปยอยางมประสทธภาพ

15

1.3 ปยพชสดเปนปย อนทรยซงไดจำกกำรไถกลบตน ใบ และสวนตำงๆ ของพช โดยเฉพำะพชตระกลถวในระยะชวงออกดอกจนถงดอกบำนเตมทซงเปนชวงทม ธำตไนโตรเจนในล�ำตนสงสด แลว ปลอยไวใหเนำเปอยผพงยอยสลำย เปนอำหำรแกพชทจะปลกตำมมำ พชตระกลถวทควรใชเปนปยพชสดไดแกถวพมถวเขยวถวลำยปอเทองถวขอ ถวแปบและโสนเปนตนปยพชสดนอกจำกจะใหธำตไนโตรเจนซงเปนธำตอำหำรหลกแกพชแลวยงใหธำตอำหำรรองอนๆทจ�ำเปนแกพชดวย 2. ปยเคมคอสำรประกอบอนนทรยทใหธำตอำหำรพชเปนสำรประกอบทผำนกระบวนกำรผลตทำงเคม เมอใสลงไปในดนทมควำมชนทเหมำะสม ปยเคม จะละลำยใหพชดดไปใชประโยชนไดอยำงรวดเรว ปยเคมแบงเปน2ประเภทคอ 2.1 ปยเดยวหรอแมป ย คอปยทมธำตอำหำรคอไนโตรเจน(N)หรอฟอสฟอรส(P)หรอโพแทสเซยม(K) เปนองคประกอบอยหนงหรอสองธำตแลวแตชนดของสำรประกอบทเปนแมปยนนๆมปรมำณของธำตอำหำรทคงทและมควำมเขมขนสงมกน�ำมำใชผสมเปนปยสตรตำงๆไดแก � ยเรย(46-0-0) � ไดเเอมโมเนยมฟอสเฟต(18-46-0) � โพแทสเซยมคลอไรด(0-0-60)

16

กรมสงเสรมการเกษตร

2.2 ปยผสม ไดแก ปยทมกำรน�ำเอำแมปย หลำยชนดมำผสมรวมกน เพอใหปยทผสมไดมปรมำณ และสดสวนของธำตอำหำรN P และ K ตำมทตองกำร เพอใหไดปยทเหมำะทจะใชกบพชและดนทแตกตำงกน 3. ปยชวภาพ คอปยทประกอบดวยจลนทรยทยงมชวตอยและมคณสมบตพเศษสำมำรถสงเครำะหสำรประกอบธำตอำหำรพชไดเองหรอสำมำรถเปลยนธำตอำหำรพชทอยในรปทไมเปนประโยชนตอพช ใหมำอยในรปทพชสำมำรถดดไปใชประโยชนไดปยชวภำพแบงออกเปน2ประเภทคอ 3.1 กล มจลนทรยทสามารถสงเคราะหสารประกอบอาหารพชไนโตรเจนไดเอง ไดแก ไรโซเบยมทอยในปมรำกพชตระกลถว สำหรำยสเขยว แกมน�ำเงนทอยในโพรงใบของแหนแดงและยงมจลนทรยทอำศยอยในดนอยำงอสระอกมำกทสำมำรถตรงไนโตรเจนจำกอำกำศใหแกพชไดเชนกน 3.2 กลมจลนทรยทชวยท�าใหธาตอาหารพชในดน ละลายออกมา เปนประโยชนตอพชมากขนเชนไมคอรไรซำทชวยใหฟอสฟอรสทถกตรงอยในดนละลำยออกมำอยในรปทพชดดไปใชประโยชนได

การจดการดนและปยอยางมประสทธภาพ

17

สตรปย ตวเลขทปรำกฏบนกระสอบปย เชน 16-16-16 หรอ 16-32-16 หรอ ทเรยกวำ สตรปย คอตวแทนของธำตอำหำรหลก ตรงกบต�ำแหนง ไนโตรเจน-ฟอสฟอรส-โพแทสเซยม (N-P-K) มควำมหมำยวำ ปยน�ำหนก 100 กโลกรม มไนโตรเจน-ฟอสฟอรส-โพแทสเซยมอยำงละกกโลกรม ตวอยางเชนปยสตร15-15-15หมำยควำมวำปยน�ำหนก100กโลกรม(2กระสอบๆละ50กโลกรม)ประกอบดวย 1. ธำตไนโตรเจนหนก15กโลกรม 2. ธำตฟอสฟอรสในรปทเปนประโยชน(P2O5)หนก15กโลกรม 3. ธำตโพแทสเซยมในรปทเปนละลำยน�ำ(K2O)หนก15กโลกรม รวมเปนธำตอำหำรทงหมด 45 กโลกรม ในปยน�ำหนก 100 กโลกรม ทเหลอ55กโลกรมเปนสำรตวเตมเชนดนขำวโดโลไมทยปซมซงไมไดใหธำตอำหำรพชโดยตรง

เรโชของปย "เรโช" ของปยคอสดสวนเปรยบเทยบกนระหวำงธำตอำหำรไนโตรเจนฟอสฟอรสและโพแทสเซยมในสตรปยเรโชปยจะบอกเปนตวเลขลงตวนอยๆระหวำงไนโตรเจนฟอสฟอรส (P2O5) และโพแทสเซยม (K2O) ของสตรปยนน ๆ เชน 16-16-8 มเรโช คอ 2 : 2 : 1 (ไดจำกกำรหำรตลอดดวยตวเลขทนอยสดซงกคอ 8) และ 20-10-5 มเรโช คอ 4 : 2 : 1 (ไดจำกกำรหำรตลอดดวย 5) โดยปยทม เรโชเดยวกนสำมำรถใชแทนกนได แตใชในปรมำณทแตกตำงกน เนองจำกมควำมเขมขนของธำตอำหำรตำงกน

mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

ปย15-15-15

18

กรมสงเสรมการเกษตร

การเลอกซอปยใหคมคา เกษตรกรโดยทวไปมกตดสนใจในกำรเลอกซอปยโดยมกพจำรณำจำก รำคำตอกระสอบเปนหลก กระสอบใดรำคำถกกวำกมกเลอกซอปยกระสอบนน วธกำรนเปนวธกำรทไมถกตอง กำรเลอกซอปยทมประสทธภำพและคมคำ จะตอง ไดธำตอำหำรพชคมคำกบเงนทจำย ใหใชวธกำรค�ำนวณเปรยบเทยบรำคำของปย ตอน�ำหนกธำตอำหำรพช1หนวย(กก.)ตวอยำงเชน 1. การเปรยบเทยบราคาปยสตร 46-0-0 และปยสตร 21-0-0 (1) สตร46-0-0รำคำตนละ13,400บำท (2) สตร21-0-0รำคำตนละ8,000บำท วธค�านวณ (1) สตร46-0-0หมำยควำมวำปย1,000กก.มไนโตรเจน460กก. รำคำ=13,400บำท เพรำะฉะนนไนโตรเจน1กก.รำคำ=13,400/460=29.13บำท (2) สตร21-0-0หมำยควำมวำปย1,000กก.มไนโตรเจน210กก. รำคำ=8,000บำท เพรำะฉะนนไนโตรเจน1กก.รำคำ=8,000/210=38.10บำท ดงนนสตร46-0-0มรำคำถกกวำสตร21-0-0 2. การเปรยบเทยบราคาปยสตร 15-15-15 และปยสตร 16-16-16 (1) สตร15-15-15รำคำตนละ12,000บำท (2) สตร16-16-16รำคำตนละ12,000บำท วธค�านวณ (1) สตร 15-15-15 หมำยควำมวำ ปย 1,000 กก. มธำตอำหำรพช (150+150+150)=450กก.รำคำ=12,000บำท เพรำะฉะนนธำตอำหำรพช1กก.รำคำ=12,000/450=26.67บำท (2) สตร 16-16-16 หมำยควำมวำ ปย 1,000 กก. มธำตอำหำรพช (160+160+160)=480กก.รำคำ=12,000บำท เพรำะฉะนนธำตอำหำรพช1กก.รำคำ=12,000/480=25.00บำท ดงนนสตร16-16-16มรำคำถกกวำสตร15-15-15

การจดการดนและปยอยางมประสทธภาพ

19

ตวอยางการผสมแมปยเพอใหไดปยผสมตามสตรทตองการ

กรณท 1 ถำตองกำรป ยสตร 25-7-7 ตองใชแมป ยยเรย (46-0-0) แมปยไดแอมโมเนยมฟอสเฟต(18-46-0)และแมปยโพแเทสเซยมคลอไรด(0-0-60)ปรมำณอยำงละเทำไรกำรค�ำนวณท�ำไดดงน 1. ใหค�ำนวณแมปยไดแอมโมเนยมฟอสเฟต (18-46-0) กอน เพรำะม ธำต N อยดวยจำกสตร 18-46-0 ฟอสฟอรส (P) 46 กโลกรม ตองใชแมปย ไดแอมโมเนยมฟอสเฟต100กโลกรมดงนนถำตองกำรฟอสฟอรส(P)7กโลกรมตองใชแมปยไดแอมโมเนยมฟอสเฟต=(100x7)/46เพรำะฉะนนตองใชแมปย ไดแอมโมเนยมฟอสเฟต(18-46-0)~16กโลกรม 2. แมปยไดแอมโมเนยมฟอสเฟต(18-46-0)จะมธำตNอยดวยคอแมปย ไดแอมโมเนยมฟอสเฟต100กโลกรมมธำตN18กโลกรมดงนนแมปยไดแอมโมเนยม ฟอสเฟต 16 กโลกรม มธำต N = (18 x 16)/100 กโลกรม = 2.9 กโลกรม แตNทตองกำรคอ25กโลกรมจงยงขำดNอก22.1กโลกรม 3. ค�ำนวณแมปยยเรย(46-0-0)ทตองใชโดยจำกสตร46-0-0ไนโตรเจน(N)46กโลกรมตองใชแมปยยเรย100กโลกรมดงนนถำตองกำรไนโตรเจน(N) 22.1 กโลกรม ตองใชแมปยยเรย = (100 x 22.1)/46 เพรำะฉะนน ตองใช แมปยยเรย(46-0-0)~48กโลกรม 4. ค�ำนวณแมปยโพแทสเซยมคลอไรด (0-0-60) ทตองใช โดยจำกสตร 0-0-60 โพแทสเซยม (K) 60 กโลกรม ตองใชแมป ยโพแทสเซยมคลอไรด 100 กโลกรม ดงนน ถำตองกำรโพแทสเซยม (K) 7 กโลกรม ตองใชแมป ย โพแทสเซยมคลอไรด = (100 x 7)/60 เพรำะฉะนน ตองใชแมปยโพแทสเซยม คลอไรด(0-0-60)~12กโลกรม สรป ถำตองกำรปยสตร25-7-7ตองใช 1. แมปยยเรย(46-0-0)จ�ำนวน48กโลกรม 2. แมปยไดแอมโมเนยมฟอสเฟต(18-46-0)จ�ำนวน16กโลกรม 3. แมปยโพแทสเซยมคลอไรด(0-0-60)จ�ำนวน12กโลกรม

หมายเหต กำรค�ำนวณปรมำณปยกรณมเศษทศนยมใหปดเปนจ�ำนวนเตม

20

กรมสงเสรมการเกษตร

ตาราง ตวอยางการผสมแมปยเพอใหไดปยผสมตามสตรทตองการ

ทปยสตรทตองการ

จ�านวนน�าหนกแมปยเคมทตองใชผสม (กก.)จ�านวนปย ทผสมได (กก.)

ยเรย(46-0-0)

ไดแอมโมเนยม ฟอสเฟต

(18-46-0)

โพแเทสเซยมคลอไรด(0-0-60)

1 25-7-7 48 16 12 76

2 15-15-15 20 33 25 78

3 13-13-21 17 28 35 80

4 16-11-14 26 24 23 73

5 14-10-30 22 22 50 94

หมายเหตไมตองเตมสำรตวเตม(filler)

การใชปยอยางมประสทธภาพ กำรใชปยเคมใหมประสทธภำพมหลกเกณฑในกำรใสปยดงน 1. ใชปยใหถกสตร ถกอตรา โดยกำรวเครำะหดนกอนกำรปลกพชหรอกอนกำรใสปยเพอทรำบควำม อดมสมบรณของดน ณ ขณะนน และใชป ยตำมคำวเครำะหดนหรอปยสงตด ซงเปนกำรใชปยเทำทจ�ำเปน (พอด) กบควำมตองกำรของพช ถกชนด และ ถกอตรำลดผลกระทบจำกกำรใชปยไมถกตอง

การจดการดนและปยอยางมประสทธภาพ

21

การใชปยเคมตามคาวเคราะหดน เปนกำรน�ำเฉพำะผลวเครำะห เอน-พ-เค (N-P-K) ในดนทเปนปจจบน มำตรวจสอบหำค�ำแนะน�ำกำรใชป ย ทสอดคลองกบผลวเครำะหดน การใชป ยสงตด เปนกำรน�ำขอมลชดดนของพนทเพำะปลกโดย ตรวจสอบจำกแผนทชดดนระดบต�ำบล มำพจำรณำประกอบรวมกบผลวเครำะห ธำตอำหำร เอน-พ-เค (N-P-K) ในดนทเปนปจจบน เพอไดรบค�ำแนะน�ำกำรใชปย ทมควำมแมนย�ำเฉพำะพนทมำกกวำวธกำรแรกเนองจำกค�ำแนะน�ำไดจำกโปรแกรมกำรค�ำนวณทำงคณตศำสตร ทน�ำปจจยหลกทเกยวของกบกำรเจรญเตบโตและ กำรใหผลผลตของพชไดแก พนธพช แสงแดด อณหภม ควำมชน ปรมำณน�ำฝน มำรวมก�ำหนดค�ำแนะน�ำกำรใชปยดวย 2. ใสปยใหพชในขณะทพชตองการ กำรใสปยตองตรงกบชวงเวลำทพชมควำมตองกำรธำตอำหำรนน ๆ มำกทสดซงพชแตละชนดจะแตกตำงกนออกไป 2.1 พชทมอายสนเชนพชไรและขำวจะมจงหวะกำรดงดดธำตอำหำร ทแตกตำงกน3ชวงคอ 1) ชวงทพชเรมงอกพชมกจะตองกำรธำตอำหำรนอยเพรำะระยะน ระบบรำกยงนอยและตนยงเลก 2) ชวงทมกำรเจรญเตบโตอยำงรวดเรว เปนระยะทพชตองกำรธำตอำหำรเปนจ�ำนวนมำกเปนระยะทก�ำลงสรำงตำดอกส�ำหรบขำวจะเปนระยะท ก�ำลงแตกกอ 3) ชวงทมกำรเตบโตเตมทแลวและเปนระยะสรำงเมลดหรอ สรำงผลควำมตองกำรธำตอำหำรในระยะนจะลดลงเรอยๆ จนกระทงฝกหรอเมลดแก 2.2 ไมผล ควำมตองกำรปยสำมำรถแบงไดเปน3ชวงคอ 1) ระยะสรำงใบระยะนมกอยในชวงตนฤดฝนหรอชวงทเกบเกยวผลผลตหมดแลวตนไมตองกำรสรำงอำหำรสะสมไวเพอกำรออกดอกและใหผลผลตในฤดกำลตอไปปยทใหควรเปนปยทมไนโตรเจนสงเชน25-10-10

22

กรมสงเสรมการเกษตร

2) ระยะสรำงดอกระยะนมกเปนชวงฤดฝนพชตองกำรธำตอำหำรในกำรสรำงตำและดอกคอนขำงสง ปยทควรใหจงเปนปยทมฟอสฟอรสสง เชน สตร6-24-6หรอ12-24-12 3) ระยะตดผลพชตองกำรโพแทสเซยมสงขนเพอชวยใหไดผลผลตทมคณภำพ ทงดำนรสชำตและกำรเกบรกษำหลงเกบเกยว ปยทควรใหจงเปนปย ทมโพแทสเซยมสงเชนสตร13-13-21 3. ใสปยใหพชตรงบรเวณทพชสามารถน�าไปใชประโยชนไดงายและเรวทสด โดยกำรใสปยควรใสใกลรำกพอสมควร เพอสำมำรถน�ำไปใชประโยชนไดทนท แตไมใกลจนเปนอนตรำยตอรำก และควรกลบปยหลงกำรใสป ยเพอ ลดกำรสญเสยจำกำรกำรระเหดของปย

การใชปยตามคาวเคราะหดนหรอปยสงตด มทำงเลอก2ทำง 1. ใชปยส�าเรจรป สตรทใหธำตอำหำร เอน-พ-เค (N-P-K) ใกลเคยงกบ ค�ำแนะน�ำตำมคำวเครำะหดน 2. ผสมปยใชเอง โดยน�ำแมปย (ปยทมธำตอำหำรในสตรเขมขนมำก) เชนปยสตร46-0-0,18-46-0และ0-0-60มำผสมใชเองผลดคอแมปยมควำม เขมขนของธำตอำหำรสง ไมมสำรตวเตม และ ปลอมยำก สำมำรถน�ำมำผสม

การจดการดนและปยอยางมประสทธภาพ

23

ใหไดสตรหลำกหลำยตำมควำมตองกำร เกษตรกรไมตองแบกสำรตวเตมทไมใช ธำตอำหำรทมอยในปยส�ำเรจรปลงไปในเรอกสวนไรนำซงเปนประโยชนนอยตอพชหรออำจไมมประโยชนเลย

การใชปยถกตองชวยลดตนทนการผลต กำรใชปยตำมคำวเครำะหดนและปยสงตด ชวยใหเกษตรกรใชปยถกสตรและถกอตรำ ท�ำใหสำมำรถลดตนทนกำรผลต ทงกรณทสำมำรถลดตนทนกำรใชปยเคมลงจำกทเคยใชในปรมำณมำก หรออำจตองใชปยเคมเพมมำกขน เนองจำกเมอกอนใชนอยกวำทควรจะเปน แตเมอใชปยถกตองตำมคำวเครำะหดนหรอ ปยสงตดท�ำใหตองใสปยเคมมำกขนแตผลผลตทไดจะเพมขนกวำกำรใชปยแบบเดมซงถอวำเปนกำรลดตนทนตอหนวยกำรผลตและท�ำใหชวยรกษำควำมอดมสมบรณไมท�ำใหดนเสอมโทรม

24

กรมสงเสรมการเกษตร

ตวอยางการลดตนทนจากการใชปยตามคาวเคราะหดนและปยสงตด

หมายเหตขอมลจำกสมำชกศนยจดกำรดนปยชมชนจ�ำนวน9,250รำย

สอบถามรายละเอยดเพมเตม เรองการใชปยตามคาวเคราะหดนหรอปยสงตดไดท : ส�านกงานเกษตรจงหวด ส�านกงานเกษตรอ�าเภอใกลบานทาน

การจดการดนและปยอยางมประสทธภาพ

25

ปยอนทรย

ขอด ขอเสย

1. ชวยปรบปรงโครงสรำงของดนใหดขน 1. มปรมำณธำตอำหำรตอน�ำหนกปยต�ำ

2. อยในดนนำน(คอยๆ ปลอยธำตอำหำร

ใหแกพชอยำงตอเนอง)

2. ใชเวลำนำนในกำรปลดปลอย

ธำตอำหำรทเปนประโยชนตอพช

3. ชวยใหปยเคมเปนประโยชนมำกขน 3. รำคำแพงเมอเทยบตอหนวย

ธำตอำหำรพช

4. สงเสรมสงมชวตทเปนประโยชนในดน 4.หำซอยำกถำตองกำรในปรมำณมำก

5. เมอใชรวมกบปยเคม จะสงเสรมให

ปยเคมเปนประโยชนแกพชมำกขน

5.ไมสะดวกในกำรน�ำไปใช

ปยเคม

ขอด ขอเสย

1. มปรมำณธำตอำหำรพชสงมำก

(ใชปรมำณนอยกเพยงพอ)

1. ปยแอมโมเนยมท�ำใหดนเปนกรด

เมอใชตดตอกนเปนเวลำนำน

2. ปลอยธำตอำหำรใหแกพชไดเรว

พชใชประโยชนไดทนท

2. ไมไดชวยปรบปรงสมบตทำงกำยภำพ

ของดนเชนควำมโปรงรวนซย

3. รำคำถกเมอเทยบตอหนวยธำตอำหำรพช 3. มควำมเคม

4. หำซองำยและใชสะดวก 4. ผใชตองมควำมรพอสมควร

ขอดขอเสยของปยอนทรย ปยเคมและปยชวภาพ

26

กรมสงเสรมการเกษตร

ปยชวภาพ

ขอด ขอเสย

1. เปนจลนทรยทสำมำรถสงเครำะห

ธำตอำหำรเปนประโยชนกบพช

1. ใหธำตอำหำรพชบำงชนด

2. ใชไดในชวงเวลำจ�ำกดเชนใชคลก เมลดพช

2. ตองระวงในกำรเกบรกษำ เนองจำกประกอบดวยจลนทรยทมชวต

3. เปนปยตนทนต�ำ 3. ใชไดเฉพำะกบพชบำงชนด

4. ใชรวมกบปยเคมชวยลดกำรใช ปยเคม

การจดการดนและปยอยางมประสทธภาพ

27

กองสงเสรมกำรอำรกขำพชและจดกำรดนปย 2558. ดนและปย. กรมสงเสรมกำรเกษตร.กรงเทพฯ.247หนำ

ทศนย อตตะนนทน และ ประทป วระพฒนนรนดร. 2558 ธรรมชำตของดน และปย.

นภำพรพนธกมลศลป.2558.เอกสำรประกอบกำรบรรยำยกำรฝกอบรมควำมร ดำนดนและปยแกเจำหนำทกรมสงเสรมกำรเกษตร ภำยใตโครงกำร สงเสรมกำรใชปยเพอลดตนทนกำรผลตป2559วนท23-27พฤศจกำยน2558โรงแรมเอบนำเฮำสหลกสกรงเทพฯ

สำรำนกรมไทยส�ำหรบเยำวชน.ดนและปย.แหลงทมำ:http://kanchanapisek.or.th/

ส�ำนกนเทศและถำยทอดเทคโนโลยกำรพฒนำทดน. 2551. เทคนคกำรเลอกซอ ปยทคมคำ.กรมพฒนำทดนกระทรวงเกษตรและสหกรณ.

ส�ำนกส�ำรวจวจยทรพยำกรดน. ควำมรเรองดนส�ำหรบเยำวชน กรมพฒนำทดนแหลงทมำ:http://oss101.ldd.go.th/

วภำ เฮำจนทก. กำรท�ำสวนยำงพำรำ. แหลงทมำ : http://wipa1234. blogspot.com/2014_12_01_archive.html

เอกสารอางอง

28

กรมสงเสรมการเกษตร

เอกสารค�าแนะน�าท 2/2559การจดการดนและปยอยางมประสทธภาพ

ทปรกษานำยโอฬำรพทกษ อธบดกรมสงเสรมกำรเกษตรนำยสงกรำนตภกดคง รองอธบดกรมสงเสรมกำรเกษตรฝำยบรหำรนำยคนตลขตวทยำวฒ รองอธบดกรมสงเสรมกำรเกษตรฝำยวชำกำรนำยสดสำครภทรกลนษฐ รองอธบดกรมสงเสรมกำรเกษตรฝำยสงเสรมและฝกอบรมนำงอญชลสวจตตำนนท ผอ�ำนวยกำรส�ำนกพฒนำกำรถำยทอดเทคโนโลยนำยประสงคประไพตระกล ผอ�ำนวยกำรกองสงเสรมกำรอำรกขำพชและจดกำรดนปย

เรยบเรยงนำงชญญำทพำนกะ ผอ�ำนวยกำรกลมสงเสรมกำรจดกำรดนปยนำงสำวสมนำสมำสฤษฎ นกวชำกำรเกษตรช�ำนำญกำรพเศษนำงธญญำบญมำ นกวชำกำรเกษตรช�ำนำญกำรกลมสงเสรมกำรจดกำรดนปยกองสงเสรมกำรอำรกขำพชและจดกำรดนปยกรมสงเสรมกำรเกษตร

จดท�านำงอมรทพยภรมยบรณ ผอ�ำนวยกำรกลมพฒนำสอสงเสรมกำรเกษตรนำงสำวอ�ำไพพงษเกำะเทยน นกวชำกำรเผยแพรช�ำนำญกำรกลมพฒนำสอสงเสรมกำรเกษตรส�ำนกพฒนำกำรถำยทอดเทคโนโลยกรมสงเสรมกำรเกษตร