คู่มือการใช้งานระบบสืบค้น ...oopm.rid.go.th/pdf/project/TheWaterResourceProjectSearch... · 2012-12-02 · คู่มือการใช้งานระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน

คู่มือการใช้งานระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ

๑

ค าน า

กรมชลประทานได้ด้าเนินการจัดท้าแผนพัฒนาการชลประทานระดับลุ่มน้้าอย่างเป็นระบบตามนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้ศักยภาพการพัฒนาระบบชลประทานอีก 31.6 ล้านไร่ เมื่อพิจารณาจ้านวนโครงการตามแผนพัฒนาการชลประทานและที่ก่อสร้างแล้วเสร็จ มีจ้านวนโครงการทั้งสิ้นเกือบ28,000 โครงการ การบริหารระบบฐานข้อมูลตามแผนพัฒนาการชลประทานจึงมีความส้าคัญ อย่างไรก็ตาม ที่ผ่านมาการจัดท้าระบบฐานข้อมูลจัดเก็บในรูปแบบ Excel ยังมีข้อจ้ากัด โดยเฉพาะเรื่องความซ้้าซ้อนของต้าแหน่งที่ตั้งโครงการและการรักษาความปลอดภัยของข้อมูล อีกทั้งยังขาดการเชื่อมต่อกับไฟล์ข้อมูลในเชิงแผนที่ที่ได้จากโปรแกรมประยุกต์ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์

งานวิจัยนี้เป็นองค์ความรู้ใหม่ ที่น้าเสนอระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ ซึ่งพัฒนาโปรแกรมด้วยภาษา ASP.NET ในลักษณะเว็บแอพพลิเคชั่น (Web-base Application) โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือค้นหาโครงการที่อยู่ในแผนพัฒนาการชลประทานระดับลุ่มน้้าอย่างเป็นระบบ (กรอบน้้า ๖๐ ล้านไร่) และโครงการที่ก่อสร้างแล้วเสร็จ ผ่านเทคโนโลยีภาพถ่ายดิจิตอลจากดาวเทียม (Google Maps/Google Earth Integration) เพ่ือใช้เป็นข้อมูลศึกษาวางโครงการพัฒนาแหล่งน้้าเพ่ิมเติมและใช้เป็นข้อมูลพ้ืนฐานประกอบการวางแผนพัฒนาลุ่มน้้า ๒๕ ลุ่มน้้า ให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์การพัฒนาและบริหารจัดการน้้าของกรมชลประทาน

ผู้ด าเนินงาน มีความมุ่งมั่นที่จะน าผลงานวิจัยมาใช้ประโยชน์ต่อการวางแผนพัฒนา ตอบสนองยุทธศาสตร์การวางแผนพัฒนาแหล่งน้ าและการบริหารจัดการทรัพยากรน้ าของประเทศ และคาดหวังถึงการน านวัตกรรมดังกล่าวให้สามารถน าไปใช้งานได้อย่างทั่วถึง สะดวก และใช้งานได้ง่าย ด้วยระบบการเข้าถึงข้อมูลตามแต่ละระดับความจ าเป็นในการใช้งานต่างๆ ตั้งแต่ระดับนโยบายถึงระดับปฏิบัติ รวมทั้งการขยายผลอย่างบูรณาการลงไปในระดับบุคคลทั่วไป ซึ่งจะได้มีการตั้งระบบความปลอดภัยของข้อมูลตามความเหมาะสม เพ่ือปรับกลยุทธ์การพัฒนาแหล่งน้ า ให้มีความยืดหยุ่นสนองตอบต่อยุทธศาสตร์การแก้ไขปัญหาน้ าด้านต่าง ๆ ที่มีประสิทธิผลและตามความต้องการอย่างแท้จริง

ท้ายที่สุดนี้ ผู้ด าเนินงานขอแสดงความขอบคุณต่อ เจ้าหน้าที่ส านักบริหารโครงการผู้เกี่ยวข้องทุกท่าน ที่ได้เสียสละเวลาในการให้ข้อคิดเห็น เสนอแนะ พร้อมทั้งตรวจสอบ ท าข้อมูลต่าง ๆ เพ่ือให้ได้ข้อมูลโครงการที่มีคุณค่าต่อการด าเนินงาน และโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ขอขอบคุณ ผู้อ านวยการส านักบริหารโครงการ (ดร.สมเกียรติ ประจ าวงษ์) ที่ได้ให้การสนับสนุน ให้โอกาส จุดประกายเชิงความคิดและให้แนวทางในการน าไปปฏิบัติได้อย่างจริงจังอย่างเป็นรูปธรรมตลอดมา และหวังว่าผลงานนี้จะได้น าไปใช้ประโยชน์อย่างแพร่หลายเพื่อการพัฒนาแหล่งน้ าของกรมและการพัฒนาประเทศ ต่อไป

นายโอฬาร เวศอุไร วิศวกรโยธาช านาญการ

นายสมพล สุนัยรัตนาภรณ์ นักวิเคราะห์นโยบายและแผนปฏิบัติการ

ผู้จัดท า


๒

คู่มือการใช้งานระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิต ิ

สารบัญ

หน้า

สารบัญ ๑

สารบัญรูป ๓

๑. ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์และระบบแผนที่ภาพเสมือน ๓ มิติ ๕

๑.๑ ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ๕

๑.๒ ระบบพิกัดภูมิศาสตร์ ๖

๑.๓ Google Earth ๗

๒. ระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ ๘

๒.๑ โปรแกรมประยุกต์การจัดการฐานข้อมูล ๘

๒.๒ ลักษณะทั่วไปของระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิต ิ ๑๑

๒.๓ ความต้องการพ้ืนฐานของระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ ๑๑

๒.๔ จุดเด่นระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ ๑๑

๓. การใช้งานระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ ๑๒

๓.๑ ตัวเลือกในการสืบค้น ๑๓

๓.๒ ขั้นตอนการใช้งานระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิต ิ ๑๖

๓.๓ การแสดงผลในรูปแบบตาราง ๒๐

๓.๓.๑ การจัดการข้อมูล ๒๒

๓.๔ การแสดงลุ่มน้าและล้าน้้าหลัก ๒๓

๓.๕ การแสดงพ้ืนที่อนุรักษ์ ๒๔

๓.๖ การน้าเข้าไฟล์ KML เพ่ือแสดงในแผนที่ ๒๖

๓.๗ สัญลักษณ์ประเภทโครงการ ๒๗

๓.๘ ประโยชน์ที่ได้รับและการต่อยอดโครงการ ๒๘


๓

สารบัญรูป

รูปที่ หน้า

รูปที่ ๑ แสดงภาพชั้นของข้อมูลในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ๖

รูปที่ ๒ แสดงภาพระบบพิกัดภูมิศาสตร์ ๗

รูปที่ ๓ แสดงภาพจากโปรแกรม Google Earth ๘

รูปที่ ๔ แสดงภาพจากโปรแกรมประยุกต์การจัดการฐานข้อมูลในการน้าเข้าข้อมูลจาก Excel ๙

รูปที่ ๕ แสดงภาพจากไฟล์ KML ของข้อมูลพ้ืนที่ชลประทาน ๙

รูปที่ ๖ แสดงภาพจากโปรแกรมประยุกต์การจัดการฐานข้อมูลในการน้าเข้าข้อมูลพื้นที่เก็บกักน้้าใน ๑๐

รูปแบบไฟล์ KML

รูปที่ ๗ แสดงภาพจากโปรแกรมประยุกต์การจัดการฐานข้อมูลในการน้าเข้าข้อมูลล้าน้้า ๑๐

รูปที่ ๘ แสดงภาพจากโปรแกรมประยุกต์การจัดการฐานข้อมูลในการเปลี่ยนพิกัดจาก UTM ให้เป็น ๑๐

ละติจูด/ลองจิจูด

รูปที่ ๙ แสดงขั้นตอนการใช้งานระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ ๑๔


๔


คู่มือการใช้งานระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ จัดท าขึ้นเพ่ือให้ผู้ใช้งานสามารถใช้เป็นคู่มือในการใช้งานระบบสืบค้นข้อมูลโครงการ เพ่ือใช้เป็นข้อมูลศึกษาวางโครงการพัฒนาแหล่งน้ าเพิ่มเติมและใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานประกอบการวางแผนพัฒนาลุ่มน้ า ๒๕ ลุ่มน้ า ให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์การพัฒนาและบริหารจัดการน้ าของกรมชลประทาน ทั้งโครงการที่อยู่ในแผนพัฒนาการชลประทาน (กรอบน้ า ๖๐ ล้านไร่) โครงการที่ก าลังก่อสร้าง และโครงการที่ก่อสร้างแล้วเสร็จ โดยมีรายละเอียดดังนี้

๑. ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์และระบบแผนที่ภาพเสมือน ๓ มิติ

๑.๑ ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์

ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information System) คือ กระบวนการท างานที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลเชิงพ้ืนที่ โดยมีการก าหนดข้อมูลคุณลักษณะเช่น ที่อยู่ บ้านเลขท่ี ที่มีความสัมพันธ์กับต าแหน่งในเชิงพ้ืนที่เช่น ต าแหน่งของบ้าน ถนน แม่น้ า ในรูปแบบของตารางหรือฐานข้อมูล ข้อมูลที่จัดเก็บสามารถแสดงในรูปของภาพแผนที่ทีเ่ชื่อมโยงกับข้อมูลคุณลักษณะหรือจากฐานข้อมูล ซ่ึงการเชื่อมโยงข้อมูลทั้งสองประเภทเข้าด้วยกัน จะท าให้ผู้ใช้สามารถแสดงข้อมูลทั้งสองประเภทได้พร้อมๆ กัน โดยสามารถอ้างอิงถึงต าแหน่งที่มีอยู่จริงบนพื้นโลกได้โดยอาศัยระบบพิกัดทางภูมิศาสตร์

ประเภทข้อมูลในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ แบ่งประเภทข้อมูลออกเป็น ๒ ประเภท คือ

๑) ข้อมูลเชิงพ้ืนที่ เป็นข้อมูลที่อ้างอิงกับต าแหน่งทางภูมิศาสตร์ทางภาคพ้ืนดิน ข้อมูลเชิงพ้ืนที่สามารถแสดงสัญลักษณ์ได้ ๓ รูปแบบ คือ

o จุด เช่น ที่ตั้งหมู่บ้าน ที่ตั้งพิกัดโครงการ o เส้น เช่น แนวล าคลอง แนวถนน o พ้ืนที่ เช่น พ้ืนที่อ าเภอ พ้ืนที่เก็บกักน้ า

๒) ข้อมูลเชิงคุณลักษณะ เป็นข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับคุณลักษณะต่างๆ ในพื้นที่นั้นๆ เช่น ข้อมูลการใช้ประโยชน์ที่ดิน ข้อมูลประชากรท้องถิ่น

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5


๕

รูปที่ ๑ แสดงภาพชั้นของข้อมูลในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์

๑.๒ ระบบพิกัดภูมิศาสตร์

ระบบพิกัดภูมิศาสตร์ (Geographic Coordinate) เป็นระบบอ้างอิงบนพื้นผิวโลก ต าแหน่งของจุดใดๆ บนพื้นผิวโลกสามารถก าหนดได้ด้วยค่าละติจูด (Latitude) และลองจิจูด (Longitude)

ละติจูด หรอื เส้นรุ้ง เป็นพิกัดท่ีใช้บอกต าแหน่งบนพื้นโลก ซึ่งระบุว่าต าแหน่งนั้นอยู่ตรงจุดที่ท ามุมเท่าไรกับเส้นศูนย์สูตร (Equator) ละติจูด มีค่าตั้งแต่ ๐ องศาที่เส้นศูนย์สูตรไปจนถึง ๙๐ องศาท่ีบริเวณข้ัวโลก (เป็น ๙๐ องศาเหนือหรือใต้ วัดเป็นมุมจากเส้นศูนย์สูตรที่จนถึงแนวดิ่งที่ขั้วโลกเหนือ หรือลงไปจนดิ่งที่ขั้วโลกใต้) พ้ืนที่ที่มีพิกัดละติจูดต่างกัน จะมีสภาพภูมิอากาศต่างกัน เช่น แบ่งเป็นเขตร้อน เขตอบอุ่น เขตหนาว

ลองจจิูด หรอื เส้นแวง เป็นพิกัดที่ใช้บอกต าแหน่งบนพ้ืนโลก โดยวัดไปทางตะวันออก หรือตะวันตกจากเส้นสมมุติในแนวเหนือใต้ที่เรียกว่า เส้นไพรม์เมอริเดียน (Prime Meridian) ลองจจิูดมีหน่วยเป็น องศา นับจาก ๐ องศาที่เส้นไพรม์เมอริเดียนไปทางตะวันออก +๑๘๐ องศา และไปทางตะวันตก -๑๘๐ องศา ลองจิจูดแตกต่างจากละติจูดตรงที่ ละติจูดมีเส้นศูนย์สูตรเป็นเส้นอ้างอิงตามธรรมชาติ แต่ลองจจิูดไม่มี จึงต้องก าหนดเส้นสมมุติขึ้นมาอีกเส้นหนึ่งส าหรับอ้างอิง ในการประชุมเมอริเดียนนานาชาติ (International Meridian Conference)


๖

เมื่อ ค.ศ. ๑๘๘๔ จึงได้ก าหนดให้เส้นเวลาที่กรีนิซที่ผ่านหมู่บ้านที่เดียวกันใกล้ๆ กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษเป็นเส้นไพรม์เมอริเดียน และเป็นลองจิจูด ๐ องศา

รูปที่ ๒ แสดงภาพระบบพิกัดภูมิศาสตร์

๑.๓ Google Earth

Google Earth เป็นซอฟต์แวร์ที่พัฒนาโดยกูเกิล โปรแกรม Google Earth ท าการสร้างระบบติดต่อกับผู้ใช้งานเพื่ออ านวยความสะดวกในการค้นหาข้อมูล โดยได้น าเอาภาพถ่ายทางอากาศและภาพถ่ายจากดาวเทียมมาผสมผสานกับเทคโนโลยี Streaming และท าการเชื่อมโยงข้อมูลจากฐานข้อมูลของกูเกิลเพ่ือแสดงจุดต่างๆ ที่ต้องการบนแผนที่โลกดิจิตอล ในรูปแบบ ๓ มิต ิ

Google Earth ใช้ข้อมูลจากภาพถ่ายทางอากาศของ U.S. public domain และภาพถ่ายดาวเทียมของคีย์โฮล มาดัดแปลงร่วมกับระบบแผนที่ของกูเกิล (Google Maps) เพ่ือค้นหารายชื่อร้าน เช่น ร้านขายของ ธนาคาร และปั๊มน้ ามันในแผนที่ โดยน าแผนที่มาซ้อนทับลงบนต าแหน่งที่ต้องการ ต าแหน่งที่ต้องการค้นหา สามารถหาได้จาก ชื่อ บ้านเลขที่ ลองจิจูด ละติจูด ทั้งยังท างานผ่านรูปแบบภาษาของ KML (Keyhole Markup Language) เพ่ือใช้สร้างชั้นข้อมูลต่างๆ โดยแสดงข้อมูลทั้ง จุด ลายเส้น หรือรูปหลายเหลี่ยม รูปแบบของไฟล์ KML ที่ท าการบีบอัดข้อมูลเรียกกว่า KMZ (zip format ของ KML) การท างานของ Google Earth เป็นการท างานแบบ client-server


๗

รูปที่ ๓ แสดงภาพจากโปรแกรม Google Earth

๒. ระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ

๒.๑ โปรแกรมประยุกตก์ารจัดการฐานข้อมูล

โปรแกรมประยุกต์การจัดการฐานข้อมูล พัฒนาขึ้นเพ่ือน าเข้าและจัดการฐานข้อมูล โดยมีรายละเอียดดังนี้

o การน าเข้าข้อมูล o จากแผนพัฒนาการชลประทาน(กรอบน้ า ๖๐ ล้านไร่) ที่อยู่ในรูปแบบ Excel o จากโปรแกรมประยุกต์ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ที่อยู่ในรูปแบบ KML ซ่ึง

ประกอบด้วยข้อมูล o พ้ืนที่เก็บกักน้ า o พ้ืนที่ชลประทาน o ข้อมูลลุ่มน้ าทั้ง ๒๕ ลุ่มน้ า o ข้อมูลล าน้ าทั้ง ๒๕ ลุ่มน้ า

o การน าเข้าข้อมูลขอบเขตการปกครอง ที่มีรายละเอียดภาค จังหวัด อ าเภอ ต าบล พร้อมพิกัดภูมิศาสตร์

o การจัดการด้าน GIS o ระบบเปลี่ยนพิกัดจาก UTM ให้เป็น ละติจูด/ลองจิจูด o ระบบเปลี่ยนพิกัดจาก ละติจูด/ลองจิจูด ให้เป็น UTM


๘

o ระบบเปลี่ยนพิกัดข้อมูลโครงการ จาก UTM ให้เป็น ละติจูด/ลองจิจูด ซึ่งโปรแกรมสามารถก าหนดโซน ๔๗/๔๘ ในการเปลี่ยนพิกัดโดยอัตโนมัติ โดยท าการเปรียบเทียบระยะห่างระหว่างละติจูด/ลองจิจูด ค่าใหม่กับพิกัดขอบเขตการปกครองของแต่ละโครงการ

รูปที่ ๔ แสดงภาพจากโปรแกรมประยุกต์การจัดการฐานข้อมูลในการน าเข้าข้อมูลจาก Excel

รูปที่ ๕ แสดงภาพจากไฟล์ KML ของข้อมูลพ้ืนที่ชลประทาน


๙

รูปที่ ๖ แสดงภาพจากโปรแกรมประยุกต์การจัดการฐานข้อมูลในการน าเข้าข้อมูลพื้นที่เก็บกักน้ าในรูปแบบไฟล์ KML

รูปที่ ๗ แสดงภาพจากโปรแกรมประยุกต์การจัดการฐานข้อมูลในการน าเข้าข้อมูลล าน้ า

รูปที่ ๘ แสดงภาพจากโปรแกรมประยุกต์การจัดการฐานข้อมูลในการเปลี่ยนพิกัดจาก UTM ให้เป็น ละติจูด/ลองจิจูด


๑๐

๒.๒ ลักษณะท่ัวไปของระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ

ระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ มีลักษณะทั่วไปดังนี้

o ค้นหาที่ตั้งโครงการ พร้อมแสดงรายละเอียดข้อมูลโครงการในรูปแบบตารางและแผนที่บนภาพสภาพภูมิประเทศเสมือนจริงในรูปแบบ ๓ มิติ (Google Maps/Google Earth Integration)

o สามารถสืบค้นรายละเอียดข้อมูลโครงการผ่านระบบเว็บไซต์ o มีตัวเลือกการสืบค้นเพ่ือกรองฐานข้อมูล ให้แสดงเฉพาะข้อมูลที่สนใจ o มีระบบเติมค าที่ต้องการสืบค้นอัตโนมัติ o สามารถแสดงพ้ืนที่เก็บกักน้ าและพ้ืนที่ชลประทานของแต่ละโครงการ o สามารถแสดงชั้นข้อมูลของพ้ืนที่อนุรักษ์ เพ่ือเป็นประโยชน์ต่อการพิจารณาโครงการ o สามารถแสดงลุ่มน้ าและล าน้ าทั้ง ๒๕ ลุ่มน้ า o สามารถน าเข้าไฟล์ KML จากระบบฐานข้อมูล GIS แล้วแสดงผลได้แบบทันที o สามารถจ ากัดสิทธิ์การเข้าถึงข้อมูล ตามระดับหน้าที่การใช้งาน

๒.๓ ความต้องการพื้นฐานของระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ

o ท าการติดตั้งปลั๊กอิน Google Earth เวอร์ชั่นล่าสุดhttp://www.google.com/earth/explore/products/plugin.html ในเว็บบราวเซอร์

o เว็บบราวเซอร์ที่ใช้ควรเป็นเวอร์ชั่นล่าสุด (Google Chrome สามารถแสดงผลได้ดีที่สุด)

๒.๔ จุดเด่นระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ

ระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ สามารถสืบค้นข้อมูลโครงการได้อย่างง่าย สะดวก รวดเร็ว ผ่านระบบเว็บไซต์ โดยมีตัวเลือกในการสืบค้นที่ละเอียดและหลากหลาย สามารถระบุค าสืบค้นที่ต้องการพร้อมระบบเติมค าสืบค้นที่เก่ียวข้องอัตโนมัติ(แสดงรายการสืบค้นที่เกีย่วข้องกับค าท่ีระบุ) โดยสามารถแสดงจ านวนผลการสืบค้นได้อย่างรวดเร็วก่อนการแสดงผลการสืบค้นจริง

ผลการสืบค้นสามารถแสดงได้ในรูปแบบของตารางและแผนที่ โดยในส่วนของตารางสามารถแสดงผลตารางในรูปแบบทันสมัย(สามารถเลือกจ านวนผลการสืบค้นที่จะแสดงต่อหน้าและมีระบบหน้าน าทาง) สามารถระบุค าเพ่ือกรองข้อมูลได้อีกชั้น สามารถเรียงล าดับการแสดงผลตามคอลัมน์ที่ต้องการ ในส่วนของแผนที่สามารถเลือกแสดงแผนที่ในรูปแบบต่างๆ (แผนที่แสดงถนนและเส้นทาง, แผนที่แบบภาพถ่ายดาวเทียม, แผนที่ในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ และแผนที่แสดงลักษณะภูมิประเทศ) สามารถแสดงพ้ืนที่เก็บกักน้ าและพ้ืนที่ชลประทานของแต่ละโครงการ สามารถแสดงลุ่มน้ าและล าน้ าหลักทั้ง ๒๕ ลุ่มน้ า สามารถแสดงพ้ืนที่อนุรักษ์ท้ัง ๗ ชั้น(แนวเขตป่าสงวนแห่งชาติ, พ้ืนที่อุทยานแห่งชาติ, พ้ืนที่ชุ่มน้ าที่มีความส าคัญระหว่างประเทศ, พ้ืนที่ชุ่มน้ าส าคัญของไทย, แนวเขตห้ามล่าสัตว์ป่า, แนวเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า และพ้ืนที่ชั้นคุณภาพลุ่มน้ า

http://www.google.com/earth/explore/products/plugin.html


๑๑

(1A)) สามารถน าเข้าไฟล์ KML จากระบบฐานข้อมูล GIS แล้วแสดงผลในแผนที่ได้แบบทันที รวมทั้งสามารถจัดการข้อมูลโครงการ ผ่านระบบเว็บไซต์ โดยมีการจ ากัดสิทธิ์ตามระดับหน้าที่การใช้งาน

๓ การใช้งานระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ

ขั้นตอนการใช้งานระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ สามารถจ าแนกได้ ๓ วิธี คือ

๑. ใช้ตัวเลือกในการสืบค้น ๒. ระบุค าที่ต้องการสืบค้น ๓. ใช้ตัวเลือกในการสืบค้นร่วมกับการระบุค าท่ีต้องการสืบค้น

โดยมีข้ันตอนการสืบค้นดังแสดงในรูปที่ ๙


๑๒

รูปที่ ๙ แสดงขั้นตอนการใช้งานระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ


๑๓

๓.๑ ตัวเลือกในการสืบค้น

ตัวเลือกในการสืบค้น มีรายละเอียดดังนี้

o ขนาดโครงการ – ขนาดของการด าเนินการที่จ าแนกตามความจุของอ่างเก็บน้ า พ้ืนที่น้ าท่วม และพ้ืนที่ชลประทาน สามารถจ าแนกได้ดังนี้

o ขนาดใหญ่ o ขนาดกลาง o ขนาดเล็ก

o สถานะการด าเนินการ – สถานภาพการด าเนินการตามแผนพัฒนาการชลประทาน (กรอบน้ า ๖๐ ล้านไร่) รวมทั้งโครงการที่ก าลังก่อสร้างและก่อสร้างแล้วเสร็จ สามารถจ าแนกได้ดังนี้

o แผนระยะเร่งด่วน(เริ่มก่อสร้างปี ๒๕๕๕) o แผนระยะกลาง(เริ่มก่อสร้างระหว่างปี ๒๕๕๖ ถึงปี ๒๕๕๙) o แผนระยะยาว(เริ่มก่อสร้างตั้งแต่ปี ๒๕๖๐) o ก่อสร้างแล้วเสร็จ o ก าลังก่อสร้าง

o วัตถุประสงค์ – ลักษณะการบรรเทาปัญหาของโครงการ สามารถจ าแนกได้ดังนี้ o ทั้งสองปัญหา(อุทกภัยและขาดแคลนน้ า) o อุทกภัย o ขาดแคลนน้ า

o ภาค – ต าแหน่งของโครงการในภาคต่างๆ สามารถจ าแนกได้ดังนี้ o ภาคเหนือ o ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ o ภาคกลาง(รวมภาคตะวันออก) o ภาคใต้

o จังหวัด – ต าแหน่งของโครงการในจังหวัดต่างๆ o รายชื่อทั้ง ๗๗ จังหวัด

o สชป. – ต าแหน่งของโครงการใน สชป. ต่างๆ o สชป.๑ - สชป.๑๗

o ประเภทโครงการ – ลักษณะโครงการที่ได้จ าแนกประเภทตามแผนพัฒนาการชลประทาน (กรอบน้ า ๖๐ ล้านไร่) สามารถจ าแนกได้ดังนี้

o แก้มลิง o ปตร./เขื่อนระบายน้ า o ฝาย o ระบบชลประทานในแปลงนา o ระบบส่งน้ า o ระบายน้ า/บรรเทาอุทกภัย o สถานีสูบน้ า


๑๔

o เหลียวหลัง o อ่างเก็บน้ า o โครงข่ายน้ า o อ่ืนๆ

o สถานภาพความพร้อม – ผลการด าเนินงานตามขั้นตอนของการเตรียมความพร้อม สามารถจ าแนกได้ดังนี้

o การศึกษาพัฒนาลุ่มน้ าเบื้องต้น(DS) o การศึกษาโครงการเบื้องต้น(RR) o การศึกษาวางโครงการ(PR) o การศึกษาความเหมาะสม(FS) o การศึกษาด้านสิ่งแวดล้อม o ออกแบบ

o ลุ่มน้ า - ต าแหน่งของโครงการในลุ่มน้ าต่างๆ (สามารถดูรายละเอียดได้ในตารางที่ ๑) o ลุ่มน้ าหลักทั้ง ๒๕ ลุ่มน้ า

o พ้ืนที่อนุรักษ์ – ต าแหน่งที่ตั้งโครงการที่อยู่ในพ้ืนที่อนุรักษ์ สามารถจ าแนกได้ดังนี้ o แนวเขตป่าสงวนแห่งชาติ o พ้ืนที่อุทยานแห่งชาติ o พ้ืนที่ชุ่มน้ าที่มีความส าคัญระหว่างประเทศ o พ้ืนที่ชุ่มน้ าส าคัญของไทย o แนวเขตห้ามล่าสัตว์ป่า o แนวเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า o พ้ืนที่ชั้นคุณภาพลุ่มน้ า(1A)

o ขนาดเก็บกักน้ า(ล้าน ลบ.ม.) – ช่วงขนาดความจุเก็บกักน้ าของโครงการ o < 5 o 5 – 50 o 51 – 100 o 101 – 300 o 301 – 500 o 501 - 1,000 o > 1,000

o ขนาดพ้ืนที่ชลประทาน(ไร่) – ช่วงขนาดพ้ืนที่ชลประทานที่เพ่ิมข้ึน o < 1,000 o 1,001 - 5,000 o 5,001 - 50,000 o 50,001 - 100,000 o 100,001 - 1,000,000 o > 1,000,000


๑๕

๓.๒ ขั้นตอนการใช้งานระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ

๑. เข้าเว็บไซต์ http://oopm.rid.go.th/

๒. เลื่อนหน้าเว็บลงด้านล่าง กรอกชื่อสมาชิกและรหัสผ่าน แล้วกดปุ่ม “เข้าระบบ” เพ่ือเข้าระบบ

๓. เมื่อกดปุ่ม “เข้าระบบ” จะท าการตรวจสอบสิทธิ์ในการใช้งาน ถ้าตรวจสอบสิทธิ์ผ่านจะเชื่อมต่อเข้าสู่หน้าระบบสืบค้น

๑

๒

http://oopm.rid.go.th/


๑๖

๔. เลือกตัวเลือกการสืบค้นที่ต้องการ

o ขนาดโครงการ o สถานะการ

ด าเนินการ o วัตถุประสงค์ o ภาค o จังหวัด o สชป. o ประเภทโครงการ o สถานภาพความ

พร้อม o ลุ่มน้ า o พ้ืนที่อนุรักษ์ o ขนาดเก็บกักน้ า o ขนาดพ้ืนที่

ชลประทาน

๕. หลักจากเลือกตัวเลือกการสืบค้นแต่ละรายการ จะแสดงผลการสืบค้นทันทีว่ามีจ านวนทั้งหมดก่ีโครงการ

๖. หากต้องการแสดงพื้นที่เก็บกักน้ าหรือพ้ืนที่ชลประทาน คลิกเลือกที่ตัวเลือก แสดงพื้นท่ีเก็บกักน้ า แสดงพื้นท่ีชลประทาน ตามต้องการ

๔

๖

๕


๑๗

๗. * ระบุค าที่ต้องการสืบค้น หากต้องการค้นหาแบบละเอียดหรือเจาะจง ในกรณีต้องการระบุค าสืบค้นมากกว่าหนึ่งค า ต้องท าการเว้นที่ว่าง(space) ระหว่างค า โดยมีรูปแบบดังนี้ รูปแบบ : ชื่อโครงการ ชื่อล าน้ าหลัก ชื่อสชป. ต าบล อ าเภอ จังหวัด ประเภทโครงการ เช่น “อ่างเก็บน้ าชีบน ลุ่มน้ าชี สชป.6 ต.หนองแวง อ.หนองบัวแดง จ.ชัยภูมิ ประเภทอ่างเก็บน้ า” ตัวอย่างการระบุค า “อ่างเก็บน้ าชีบน ต.หนองแวง อ่างเก็บน้ า” * ไม่จ าเป็นต้องระบุค าในการสืบค้น

๘. กดปุ่ม “แสดงแผนที่” เพ่ือท าการสืบค้น

๙. ถ้าพบข้อมูลโครงการในระบบ จะท าการแสดงผลทั้งในส่วนของตารางและแผนที่

๗

๘

๗.๑


๑๘

ในส่วนของแผนที่ พ้ืนที่เก็บกักน้ าจะแสดงเป็นสี

ฟ้า พ้ืนที่ชลประทานจะแสดงเป็น

สีเหลือง

๑๐. เมื่อคลิกท่ีไอคอนที่ตั้งโครงการจะแสดงข้อมูลโครงการ ซึ่งสามารถกดปุ่ม “ซูมเข้า” เพ่ือท าการขยายแผนที่ ณ จุดที่ตั้งโครงการ

๑๑. ในส่วนของตาราง เมื่อคลิกปุ่ม “แสดง” จะเลื่อนแผนที่ไปยังจุดที่ตั้งโครงการ พร้อมแสดงข้อมูลโครงการ

๑๒. การแสดงแผนที่สามารถเลือกรูปแบบที่ต้องการ โดยการคลิกแถบเครื่องมือ บริเวณมุมขวา

พืน้ท่ีเก็บกกัน า้

พืน้ท่ีชลประทาน

ที่ตัง้โครงการ

๑๐

๑๑

๑๐.๑


๑๙

ด้านบนของแผนที่ โดยมีรูปแบบแผนที่ดังนี้ แผนที่ - แสดงถนน และ

เส้นทาง ดาวเทียม - แสดงแผนที่แบบ

ภาพถ่ายดาวเทียม Earth - แสดงแผนที่ใน

รูปแบบภาพเสมือน ๓ มิติ ภูมิประเทศ – แสดงลักษณะ

ภูมิประเทศ

๑๓. เมื่อคลิกท่ีปุ่ม “Earth” จะแสดงแผนที่ในรูปแบบภาพเสมือน ๓ มิต ิซึ่งสามารถบังคับปุ่มควบคุมด้านซ้ายให้แสดงผลในมุมมองต่างๆ ได้ตามต้องการ

๓.๓ การแสดงผลในรูปแบบตาราง

จากตารางผลการสืบค้น จะแสดงข้อมูลโครงการ โดยมีรายละเอียดดังนี้ o ชื่อโครงการ o สถานะการด าเนินการ o ขนาดโครงการ o ลุ่มน้ าหลัก o สชป.

๑๒

๑๓ ๑๓.๑


๒๐

o ภาค o จังหวัด o กลุ่มจังหวัด o อ าเภอ o ต าบล o ประเภทโครงการ o วัตถุประสงค์การแก้ไขปัญหา o ความจุเพิ่มขึ้น(ล้าน ลบ.ม.) o พ้ืนที่รับประโยชน์(ไร่) o พ้ืนที่ ชป.เพ่ิมข้ึน(ไร่) o ละติจูด o ลองจิจูด

๑. จากผลการสืบค้น สามารถกรองค าท่ีต้องการอีกชั้นได้ โดยระบุในช่องข้อความทางด้านบนขวาของตาราง

๒. สามารถเลือกการแสดงผลให้ปรากฏจ านวนโครงการต่อตาราง และสามารถควบคุมหน้าการแสดงผลของตารางได้ตามต้องการ

๑


๒๑

๓. สามารถเรียงล าดับการแสดงผลในคอลัมน์ที่ต้องการ โดยการคลิกท่ีที่ชื่อของคอลัมน์

๓.๓.๑ การจัดการข้อมูล

การจัดการข้อมูลโครงการ สามารด าเนินการได้จากตารางผลการสืบค้น โดยมีการจ ากัดสิทธิ์ ตามระดับหน้าที่การใช้งาน

๑. ผู้ใช้งานระบบที่มีสิทธิ์ในการจัดการข้อมูล เมื่อท าการเข้าระบบแล้วจะปรากฏหน้าต่างเพื่อท าการเลือกว่าจะด าเนินการจัดการข้อมูลหรือไม่

๒

๒.๑

๓


๒๒

๒. เมื่อเลือกด าเนินการจัดการข้อมูล สามารถท าการเพ่ิม ลบ และแก้ไขข้อมูลโครงการ โดยการจัดการจากตารางผลการสืบค้นได้ทันที

๓.๔ การแสดงลุ่มน้ าและล าน้ าหลัก

ลุ่มน้ าหลัก ๒๕ ลุ่มน้ า มีรายละเอียดดังนี้

ตารางที่ ๑ แสดงรายละเอียดลุ่มน้ าหลักทั้ง ๒๕ ลุ่มน้ า

รหัสลุ่มน้ าหลัก ลุ่มน้ าหลัก ๑ ลุ่มน้ าสาละวิน ๒ ลุ่มน้ าโขง ๓ ลุ่มน้ ากก ๔ ลุ่มน้ าชี ๕ ลุ่มน้ ามูล ๖ ลุ่มน้ าปิง ๗ ลุ่มน้ าวัง ๘ ลุ่มน้ ายม ๙ ลุ่มน้ าน่าน

๑๐ ลุ่มน้ าเจ้าพระยา ๑๑ ลุ่มน้ าสะแกกรัง ๑๒ ลุ่มน้ าป่าสัก ๑๓ ลุ่มน้ าท่าจีน ๑๔ ลุ่มน้ าแม่กลอง

๑

๒


๒๓

๑๕ ลุ่มน้ าปราจีนบุรี ๑๖ ลุ่มน้ าบางปะกง ๑๗ ลุ่มน้ าโตนเลสาบ ๑๘ ลุ่มน้ าชายฝั่งทะเลตะวันออก ๑๙ ลุ่มน้ าเพชรบุรี ๒๐ ลุ่มน้ าชายฝั่งทะเลตะวันตก ๒๑ ลุ่มน้ าภาคใต้ฝั่งตะวันออก ๒๒ ลุ่มน้ าตาปี

รหัสลุ่มน้ าหลัก ลุ่มน้ าหลัก ๒๓ ลุ่มน้ าทะเลสาบสงขลา ๒๔ ลุ่มน้ าปัตตานี ๒๕ ลุ่มน้ าภาคใต้ฝั่งตะวันตก

๑. เลือกที่แท็บ “แผนที่” แล้วเลือกลุ่มน้ าหลักที่ต้องการ

๒. สามารถกดปุ่ม “แสดงล าน้ า”หรือแสดงลุ่มน้ าตามต้องการ

๑


๒๔

๓.๕ การแสดงพื้นที่อนุรักษ์

การแสดงพ้ืนที่อนุรักษ์ จะเป็นการน าไฟล์ KML ของแต่ละพ้ืนที่เพ่ือแสดงบนแผนที ่โดยมีรายละเอียด ดังนี ้

o แนวเขตป่าสงวนแห่งชาติ o พ้ืนที่อุทยานแห่งชาติ o พ้ืนที่ชุ่มน้ าที่มีความส าคัญระหว่างประเทศ o พ้ืนที่ชุ่มน้ าส าคัญของไทย o แนวเขตห้ามล่าสัตว์ป่า o แนวเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า o พ้ืนที่ชั้นคุณภาพลุ่มน้ า(1A)

๑. เลือกที่แท็บ “แผนที่” แล้วเลือกพ้ืนที่อนุรักษ์ที่ต้องการ

๒. กดปุ่ม “แสดงพื้นที่อนุรักษ์” เพ่ือแสดงพ้ืนที่

๒

๑


๒๕

อนุรักษบ์นแผนที่ *** การแสดงพ้ืนที่อนุรักษ์อาจจะต้องใช้เวลานานในการแสดงแผนที่จนครบสมบูรณ์

๓. การสามารถคลิกพ้ืนที่อนุรักษเ์พ่ือดูรายละเอียด

๓.๖ การน าเข้าไฟล์ KML เพื่อแสดงในแผนที่

การแสดงแผนที่จากไฟล์ KML จะเป็นการอัพโหลดไฟล์ ขึ้นไปท่ีเครื่องคอมพิวเตอร์แม่ข่าย แล้วท าการอ่านเนื้อหาของไฟล์เพ่ือแสดงแผนที่ได้ทันที โดยปราศจากการบันทึกไฟล์ที่เครื่องคอมพิวเตอร์แม่ข่าย

*** ในกรณีที่เป็นไฟล์ KMZ ต้องท าการแตกไฟล์เพื่อให้ได้ไฟล์ KML ก่อนจึงจะสามารถน าเข้าและแสดงแผนที่ได้

๑. เลือกที่แท็บ “แผนที่” คลิกปุ่ม “เลือกไฟล์” จะปรากฏหน้าต่างเลือกไฟล์ ท าการเลือกไฟล์ KML ที่ต้องการ

๒

๓


๒๖

แล้วกดปุ่ม “Open”

๒. กดปุ่ม “แสดงแผนที่ KML” เพ่ือท าการแสดงแผนที่ *** หากไฟล์ KML มีขนาดใหญอ่าจจะต้องใช้เวลานานในการแสดงแผนที่จนครบสมบูรณ์

๓. กดปุ่ม “ล้างแผนที่” จะท าการล้างแผนที่ KML ทั้งหมดที่แสดงอยู่ รวมทั้ง พ้ืนที่อนุรักษ์ และผลการสืบค้นโครงการทั้งหมด

๑

๑.๒

๒


๒๗

๓.๗ สัญลักษณ์ประเภทโครงการ

สัญลักษณ์ ประเภทโครงการ

แก้มลิง

ปตร./เขื่อนระบายน้ า

ฝาย

ระบบชลประทานในแปลงนา

ระบบส่งน้ า สัญลักษณ์ ประเภทโครงการ

ระบายน้ า/บรรเทาอุทกภัย

สถานีสูบน้ า

เหลียวหลัง

อ่างเก็บน้ า

โครงข่ายน้ า

๓.๘ ประโยชน์ที่ได้รับและการต่อยอดโครงการ


๒๘

ในการด าเนินการจัดท าแผนพัฒนาการชลประทาน มีแนวทางด าเนินการทางวิชาการที่หลากหลายที่ต้องน ามาประยุกต์ ปรึกษาหารือ สร้างกระบวนการแลกเปลี่ยนความรู้ในคณะท างาน ทั้งด้านวางโครงการ อุทกวิทยา อุทกธรณีวิทยา การใช้ประโยชน์ที่ดิน การเกษตร คุณภาพน้ า สิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจสังคม สารสนเทศภูมิศาสตร์ ยุทธศาสตร์การพัฒนาลุ่มน้ าและการเกษตร ซึ่งต้องท าการรวบรวม ตรวจสอบ และศึกษาวางโครงการพัฒนาแหล่งน้ าเพ่ิมเติมอยู่ตลอดเวลา เมื่อนับจ านวนโครงการตามแผนและท่ีก่อสร้างแล้วเสร็จ มีจ านวนโครงการทั้งสิ้นเกือบสองหมื่นแปดพันโครงการ

ที่ผ่านมาการจัดท าระบบฐานข้อมูลยังจัดเก็บในรูปแบบ Excel ซึ่งมีข้อจ ากัด โดยเฉพาะเรื่องความซ้ าซ้อนและการรักษาความปลอดภัยของข้อมูล อีกท้ังยังขาดการเชื่อมต่อกับไฟล์ข้อมูลในเชิงแผนที่ที่ได้จากโปรแกรมประยุกต์ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ เพ่ือการบูรณาการฐานข้อมูลอย่างเป็นระบบ

ระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน 3 มิติ นี้ เป็นนวัตกรรมสมัยใหม่ ที่สามารถเข้าถึงข้อมูลโครงการพัฒนาแหล่งน้้าผ่านเวปไซต์ ได้ด้วยระบบสืบค้น พร้อมทั้งสามารถแสดงแผนที่ชั้นข้อมูลโครงการพัฒนาแหล่งน้้า ซ้อนทับกับชั้นข้อมูลที่ต้องการทราบ เช่น ขอบเขตการปกครอง พ้ืนที่อนุรักษ์ เป็นต้น รวมทั้งแสดงอยู่บนสภาพภูมิประเทศเสมือนจริง ซึ่งต้องใช้องค์ความรู้ด้านระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ และโปรแกรมคอมพิวเตอร์ภาษา ASP.NET ระบบฐานข้อมูล

กล่าวโดยสรุป โครงการระบบสืบค้นข้อมูลโครงการในรูปแบบภาพเสมือน 3 มิติ มีความสามารถและใช้ประโยชน์ ได้ดังนี้

1.สามารถค้นหาที่ตั้ง พร้อมแสดงรายละเอียดข้อมูลโครงการในรูปแบบตาราง

2. สืบค้นรายละเอียดข้อมูลโครงการผ่านเว็บไซต์

3. กรองฐานข้อมูล ให้แสดงเฉพาะข้อมูลที่สนใจ

4. แสดงแผนที่บนภาพสภาพภูมิประเทศเสมือนจริง

5. แสดงชั้นข้อมูลซ้อนทับกันบนแผนที่ เป็นประโยชน์ต่อการพิจารณาโครงการ

6. สามารถแสดงแผนที่จากระบบฐานข้อมูล GIS ได้แบบทันที

7.สามารถจ ากัดการเข้าถึงข้อมูล ตามระดับหน้าที่การใช้งาน

ส าหรับการต่อยอดโครงการ สามารถประยุกตใ์ช้จัดท าแผนงานและล าดับความส าคัญโครงการ ตามยุทธศาสตร์การพัฒนาแหล่งน้ าของชาติและสามารถน าไปพัฒนาเพื่อวิเคราะห์ข้อจ ากัดของการพัฒนาโครงการพัฒนาแหล่งน้ าได้ในอนาคต โดยให้สามารถแสดงผลลัพธ์ในรูปแบบแผนที่ และตาราง เฉพาะชั้นข้อมูลที่สนใจ เพ่ือน าไปใช้ประโยชน์ได้ง่าย ต่อไป

Documents