15
ปี ที� 3 ฉบับที� 1 มกราคม - มิถุนายน 2556 ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 การจัดการคุณภาพการพยาบาล หลักสูตรพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต แขนงวิชาการบริหารการพยาบาล มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ประจาปี การศึกษา 2554 Students’ Satisfaction of Teaching and Learning of Course 51711 Nursing Quality Management, Master of Nursing Science, Nursing Administration, Sukhothai Thammathirat Open University, Academic Year 2011 ผู ้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. อารี ชีวเกษมสุข มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช บทคัดย่อ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักศึกษาต่อ การเรียนการสอนชุดวิชา 51711 การจัดการคุณภาพการพยาบาล หลักสูตรพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต แขนงวิชาการบริหารการพยาบาล มหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมาธิราช ประจาปีการศึกษา 2554 ในด้าน 1) เอกสารการสอน 2) อาจารย์ผู ้สอน และ 3) การจัดการเรียนการสอน ประชากรที่ใช้ในการศึกษาเป็น นักศึกษาที่ลงทะเบียนเรียนชุดวิชา 51711 การจัดการคุณภาพการพยาบาล ปีการศึกษา 2554 มีจานวน 26 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถาม ประกอบด้วย 2 ส่วน ได้แก่ ส่วนที1 ข้อมูลส่วน บุคคล และส่วนที2 ความพึงพอใจต่อการเรียนการสอน ผ่านการหาความตรงจากผู ้เชี่ยวชาญ และหา ความเที่ยงด้วยสูตรสัมประสิทธิ สหสัมพันธ์แอลฟ่าครอนบาค ได้ค่าความเที่ยงเท่ากับ 0.94 วิเคราะห์ ข้อมูลโดยการคานวณหาร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า 1) นักศึกษามีความพึงพอใจต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 โดยรวมอยู ในระดับมาก ( X = 4.44) 2) นักศึกษามีความพึงพอใจต่ออาจารย์ผู ้สอนโดยรวมอยู ่ในระดับมากที่สุด ( X = 4.55) และ 3) นักศึกษาพึงพอใจต่อการจัดการเรียนการสอนและเอกสารการสอนโดยรวมอยู ่ใน ระดับมาก ( X = 4.30 และ 4.24 ตามลาดับ) คาสาคัญ ความพึงพอใจ การเรียนการสอน การจัดการคุณภาพการพยาบาล *บทความในวารสารฉบับนี้มีการเปลี่ยนแปลงปีที่และฉบับที่ของวารสารจาก ปีที่ 3 ม.ค.-มิ.ย. 2556 เป็น ปีที่ 3 ฉบับที่ 1 ม.ค.-มิ.ย.2556 เนื่องจากมีความคลาดเคลื่อนในการเรียงลําดับวารสาร กรณีการอ้างอิงบทความนี ้ ขอให ้อ้างตามปีและฉบับตามที่แก้ไขใหม่นี ้ หากมีข้อสงสัย กรุณาสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช โทร.02 504 7588-9

ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท� 3 ฉบบท� 1 มกราคม - มถนายน 2556 ความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอนชดวชา 51711

การจดการคณภาพการพยาบาล หลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ประจ าป การศกษา 2554

Students’ Satisfaction of Teaching and Learning of Course 51711

Nursing Quality Management, Master of Nursing Science,

Nursing Administration, Sukhothai Thammathirat Open University,

Academic Year 2011

ผชวยศาสตราจารย ดร. อาร ชวเกษมสข มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

บทคดยอ

การวจยนเปนการวจยเชงพรรณนา มวตถประสงค เพอศกษาความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอนชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาล หลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช ประจ าปการศกษา 2554 ในดาน 1) เอกสารการสอน 2) อาจารยผสอน และ 3) การจดการเรยนการสอน ประชากรทใชในการศกษาเปนนกศกษาทลงทะเบยนเรยนชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาล ปการศกษา 2554 มจ านวน 26 คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถาม ประกอบดวย 2 สวน ไดแก สวนท 1 ขอมลสวนบคคล และสวนท 2 ความพงพอใจตอการเรยนการสอน ผานการหาความตรงจากผ เชยวชาญ และหาความเทยงดวยสตรสมประสทธสหสมพนธแอลฟาครอนบาค ไดคาความเทยงเทากบ 0.94 วเคราะหขอมลโดยการค านวณหารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจยพบวา 1) นกศกษามความพงพอใจตอการเรยนการสอนชดวชา 51711 โดยรวมอยในระดบมาก (X= 4.44) 2) นกศกษามความพงพอใจตออาจารยผสอนโดยรวมอยในระดบมากทสด ( X = 4.55) และ 3) นกศกษาพงพอใจตอการจดการเรยนการสอนและเอกสารการสอนโดยรวมอยในระดบมาก (X= 4.30 และ 4.24 ตามล าดบ)

ค าส าคญ ความพงพอใจ การเรยนการสอน การจดการคณภาพการพยาบาล

*บทความในวารสารฉบบนมการเปลยนแปลงปทและฉบบทของวารสารจาก ปท 3 ม.ค.-ม.ย. 2556 เปน ปท 3 ฉบบท 1 ม.ค.-ม.ย.2556

เนองจากมความคลาดเคลอนในการเรยงลาดบวารสาร กรณการอางองบทความน ขอใหอางตามปและฉบบตามทแกไขใหมน

หากมขอสงสย กรณาสอบถามเพมเตมไดท สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช โทร.02 504 7588-9

Page 2: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท� 3 ฉบบท� 1 มกราคม - มถนายน 2556

Abstract

This is a descriptive research. Its purpose was to study the students’ satisfaction

towards teaching and learning of course 51711 Nursing Quality Management, Master of

Nursing Science, Nursing Administration, Sukhothai Thammathirat Open University,

academic year 2011 in 3 dimensions: 1) instructional materials, 2) lecturers, and 3)

teaching and learning management. Twenty-six students who registered course 51711 in

academic year 2011 were the population of this study. Questionnaires were used as a

research tool and comprised 2 sections: personal data and satisfaction of teaching and

learning. The tools were tested for validity from experts and reliability with Cronbach’s

alpha coefficient. The reliability of the second section was 0.94. Data were analyzed by

percentage, mean, and standard deviation.

The research findings were as follows.1) The students rated their satisfaction of

teaching and learning of the courses at the high level (X = 4.44). 2) They rated satisfaction

of teachers at the highest level ( X = 4.55). 3) They also rated the satisfaction of

instructional materials and teaching and learning management at the high level (X = 4.30

and 4.24 respectively).

Keywords: Satisfaction, Teaching and learning, Nursing quality management

108

Page 3: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท� 3 ฉบบท� 1 มกราคม - มถนายน 2556 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาล เปนชดวชาเฉพาะในหลกสตรพยาบาลศาสตร มหาบณฑต แขนงวชาการบรหารการพยาบาล แผน ข ทก าหนดใหนกศกษาทกคนตองลงทะเบยนเรยนวชาน เนองจากเปนชดวชาทมงใหความรเกยวกบววฒนาการ แนวคด ทฤษฎเกยวกบคณภาพและการจดการคณภาพ แนวคด หลกการและการเลอกใชการจดการคณภาพทางการพยาบาล ประเดนและแนวโนมการจดการคณภาพทางการพยาบาล แนวคดการประเมนและดชนในการประเมนคณภาพทางการพยาบาล และการประยกตการจดระบบคณภาพในองคการพยาบาลทกระดบ รวมทงฝกปฏบตการประยกตแนวคดทคดสรรเกยวกบคณภาพและการจดการคณภาพในการพฒนาระบบคณภาพในองคการพยาบาล และวเคราะหประเดนและแนวโนมการจดการคณภาพทางการพยาบาล ส าหรบการจดการเรยนการสอนของชดวชานมการก าหนดการสมมนาเขม จ านวน 1 ครงและสมมนาเสรมจ านวน 1 ครง รวมทงมการมอบหมายงานใหท ารายงานจ านวน 2 ฉบบ นอกจากนการด าเนนการจดการเรยนการสอนของชดวชานจะตองมการประเมนผลตามการประกนคณภาพของสถานศกษาระดบอดมศกษา พ.ศ. 2553 กำหนดเปน 2.6 ร ก กก ดก นก น ห น น ก ดก นก น น น นก น ก ก ก ก (คณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาภายในระดบอดมศกษา, 2554)

ด น น ผวจยในฐานะประธานคณะกรรมการบรหารชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาล จงมความสนใจศกษาการตดตามความพงพอใจตอการจดการเรยนการสอนของชดวชาดงกลาวทมตอนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช ปการศกษา 1/2554 เพอใชเปนขอมลพนฐานส าหรบการปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนการสอนชดวชาในดานเอกสารการสอน อาจารยผสอน และการจดการเรยนการสอนตามการรบรของนกศกษา ซงจะเปนประโยชนตอการผลตมหาบณฑตทมคณลกษณะทพงประสงคในภาคการศกษาตอไปไดอยางมประสทธภาพ

วตถประสงค เพอศกษาความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอนชดวชา 51711 การจดการคณภาพ

การพยาบาล หลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช ประจ าปการศกษา 2554 ในดานตอไปน

1. เอกสารการสอน2. อาจารยผสอน3. การจดการเรยนการสอน

109

Page 4: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท� 3 ฉบบท� 1 มกราคม - มถนายน 2556 นยามศพท

ความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอน หมายถง ความรสกเชงบวกของผ เรยนทมตอ เอกสารการสอน อาจารยผสอน และการจดการเรยนการสอนของชดวชา 51711 การจดการคณภาพกรพยาบาล หลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช ประจ าปการศกษา 2554

ประโยชนทไดรบจากการวจย 1. เปนขอมลพนฐานส าหรบการแกไขปรบปรงการจดการเรยนการสอนชดวชา 51711

การจดการคณภาพการพยาบาลใหมประสทธภาพ และประสทธผลมากขน2. เปนขอมลพนฐานส าหรบการศกษาวจยชดวชาทเกยวกบการจดการคณภาพการพยาบาล

วธการวจย การศกษาครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (Descriptive study) เพอประเมนความพงพอใจของ

นกศกษาตอการเรยนการสอนตอการเรยนการสอนชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาล หลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ทลงทะเบยนเรยนในปการศกษา 1/2554 โดยมวธด าเนนการวจยดงน

1. ประชากรทใชในการศกษาครงน ประชากรเปนนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ทลงทะเบยนเรยนชดวชา 51711 ภาคการศกษา 1/2554 ในปการศกษา 2554 จ านวน 26 คน

2. เครองมอทใชในการวจย ม 2 สวน ดงน 2.1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ประกอบดวย เพศ อาย วฒ

การศกษาสงสด ประสบการณในการปฏบตงานเปนพยาบาลวชาชพ และการอบรมเกยวกบการจดการคณภาพการพยาบาล

2.2 แบบสอบถามความพงพอใจตอเอกสารการสอน อาจารยผสอน และการจดการเรยนการสอน โดยลกษณะค าถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ด รวมทงค าถามปลายเปดเกยวกบความคดเหนและขอเสนอแนะอนๆ ส าหรบค าถามทเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ มรายละเอยดดงตอไปน

5 หมายถง ทานพงพอใจตอการเรยนการสอนตามทระบในรายการประเมนขอนนมากทสด (รอยละ 81-100)

110

Page 5: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท� 3 ฉบบท� 1 มกราคม - มถนายน 2556 4 หมายถง ทานพงพอใจตอการเรยนการสอนตามทระบในรายการประเมนขอน�น

มาก (รอยละ61-80) 3 หมายถง ทานพงพอใจตอการเรยนการสอนตามทระบในรายการประเมนขอนน

ปานกลาง (รอยละ 41-60) 2 หมายถง ทานพงพอใจตอการเรยนการสอนตามทระบในรายการประเมนขอนน

นอย (รอยละ21-40) 1 หมายถง ทานพงพอใจตอการเรยนการสอนตามทระบในรายการประเมนขอนน

นอยทสด (รอยละ 1-20)

แบบสอบถามไดผานการตรวจสอบความตรงของเนอหาจากผ ชยวชาญซงเปนอาจารยผสอนในรายวชาเกยวกบการบรหารทางการพยาบาลจ านวน 3 ทาน และน าผลการพจารณาหาคาดชนของความสอดคลอง (Index of item objective congruence: IOC) โดยพจารณาขอค าถามทมคา IOC ตงแต 0.5-1.00 จะคดเลอกเปนขอค าถามใชได (วรรณด แสงประทปทอง, 2548) แบบสอบถามทใชวจยมทงหมด 21 ขอ บางขอมการปรบปรง และแกไขบางสวนตามขอเสนอแนะของผ เชยวชาญ โดยสรปขอค าถามใชไดทง 21 ขอ ขอค าถามปลายเปด 1 ขอ ไดรบการตรวจสอบความตรงของเนอหา ความครอบคลมและส านวนภาษา โดยถอเกณฑความเหนพองตองกน 2 ใน 3 ทาน ผ เชยวชาญไมมการแกไขใด ๆ

จากนนหาความเทยงของแบบสอบถามสวนท 2 ความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอนของชดวชานทผานการแกไขปรบปรงไปใชกบประชากรของการวจยครงน จ านวน 20 คนเพอค านวณหาความเทยงของแบบสอบถาม เนองจากไดรบแบบสอบถามกลบมา 20 ชดและชดวชานเพงเปดสอนเปนครงแรก จงไมสามารถหาประชากรทมลกษณะคลายคลงกบประชากรของการวจยนได การหาความเทยงของแบบสอบถามใชสตรสมประสทธสหสมพนธแอลฟาครอนบาค (Cronbach's alpha coefficient) (บญใจ ศรสถตยนรากร, 2550) ไดคาความเทยงของแบบสอบถามของสวนท 2 เทากบ 0.94

2.3 การเกบรวบรวมขอมล ด าเนนการเกบรวบรวมขอมลจากนกศกษาทลงทะเบยนชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาลทลงทะเบยนเรยนในปการศกษา 1/2554 จ านวน 26 คน โดยมรายละเอยดดงน

2.3.1 ค านงถงการพทกษสทธของประชากร โดยอธบายวตถประสงคและประโยชนของการวจย และรชแจงใหนกศกษาทราบวา สามารถรวมตอบแบบสอบถามไดโดยความสมครใจ การตอบแบบสอบถามไมมผลใดๆ การรายงานผลวจยเปนภาพรวมโดยไมเปดเผยรายชอของประชากร ไมมการระบรายชอหรออางองผตอบแบบสอบถามเปนรายบคคล เพอปองกนผลกระทบทางลบตอประชากร

111

Page 6: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท� 3 ฉบบท� 1 มกราคม - มถนายน 2556

2.3.2 สงแบบสอบถามใหนกศกษาทางไปรษณยภายหลงนกศกษามาอบรมเขมเสรมประสบการณมหาบณฑตพยาบาลศาสตรกอนการสอบปลายภาค จ านวน 26 ฉบบ และก าหนดวนสงคนกอนการสอบปลายภาค ไดแบบสอบถามคนมาและสมบรณใชได 20 ชด คดเปนรอยละ 76.92 และน าขอมลไปวเคราะหผลดวยวธทางสถตตอไป

2.4 การวเคราะหขอมล วเคราะหขอมลมรายละเอยดดงน 2.4.1 วเคราะหขอมลสวนบคคลของประชากร และความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยน

การสอนชดวชาน วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปโดยใชสถตเชงพรรณนา ไดแก รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน โดยมการแปลความหมาย (บญใจ ศรสถตยนรากร, 2550) ดงน

คะแนนเฉลย 4.50 - 5.00 หมายถง มความพงพอใจอยในระดบมากทสด คะแนนเฉลย 3.50 - 4.49 หมายถง มความพงพอใจอยในระดบมาก คะแนนเฉลย 2.50 - 3.49 หมายถง มความพงพอใจอยในระดบปานกลาง คะแนนเฉลย 1.50 - 2.49 หมายถง มความพงพอใจอยในระดบนอย คะแนนเฉลย 1.00 - 1.49 หมายถง มความพงพอใจอยในระดบนอยทสด

2.4.2 วเคราะหขอมลเกยวกบความคดเหนและขอเสนอแนะ วเคราะหขอมลโดยใชการจ าแนกและจดระบบขอมล (Typology and Taxonomy) (สภางค จนทวานช 2542)

ผลการวจยและอภปรายผล 1. ขอมลสวนบคคลของประชากรประชากรทงหมดเปนเพศหญง (100%) มอายเฉลย 46.85 ปนกศกษาทมอายมากทสด 58 ป

และอายนอยทสด 38 ป มอายระหวาง 45-50 ปมากทสด (รอยละ 55) วฒการศกษาสงสดของนกศกษาสวนใหญส าเรจการศกษาระดบปรญญาตร (รอยละ 70) ประสบการณในการปฏบตงานเปนพยาบาลวชาชพ เฉลยนาน 23.10 ป สงสด 38 ป นอยทสด 6 ป ระหวาง 6-16 ป และระหวาง 17-27 ปมากทสด (รอยละ 35 เทาๆกน) และเคยไดรบการอบรมเกยวกบการจดการคณภาพการพยาบาลเปนสวนใหญ (รอยละ 85)

2. ความพงพอใจตอการเรยนการสอน ผลการวจยความพงพอใจตอการเรยนการสอนชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาล

มสาระส าคญดงน 2.1 ความพงพอใจตอการเรยนการสอนชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาล

โดยรวมพบวา นกศกษามความพงพอใจตอการเรยนการสอนชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาลอยในระดบมาก (X= 4.44) 2.2 เมอจ าแนกเปนรายดาน พบวา นกศกษามความพงพอใจตอ

112

Page 7: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท 3 เรองท 7/2556 อาจารยผสอนโดยรวมอยในระดบมากทสด (X= 4.55) และพงพอใจตอการจดการเรยนการสอนและเอกสารการสอนโดยรวมอยในระดบมาก (X= 4.30 และ 4.24 ตามล าดบ) ดงแสดงในตารางท 1

ตารางท 1 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอนชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาล จ าแนdเปนโดยรวมและรายดาน

ความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอน X

S.D. การแปลผล 1. เอกสารการสอน 4.24 0.51 มาก 2. อาจารยผสอน 4.55 0.40 มากทสด 3. การจดการเรยนการสอน 4.30 0.50 มาก โดยรวม 4.44 0.44 มาก

เมอจ าแนกเปนรายดานและรายขอ พบวา 2.2.1 ดานเอกสารการสอน นกศกษามความพงพอใจระดบมากเปนสวนใหญ โดยมความพง

พอใจมากทสดในขอเกยวกบประโยชนทไดจากการน าความรจากเอกสารการสอนไปประยกตใชในงาน (X= 4.24) มรายละเอยดดงแสดงในตารางท 2

ตารางท 2 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความพงพอใจของนกศกษาตอเอกสารการสอน ชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาล จ าแนกเปนรายดานและรายขอ

ความพงพอใจตอเอกสารการสอน X

S.D. การแปลผล 1. ความทนสมยของเนอหาสาระ 4.30 0.57 มาก 2. ความครอบคลมของเนอหาสาระ 4.35 0.59 มาก 3. ความชดเจนของเนอหาสาระ 4.25 0.64 มาก 4. ความรทไดรบจากเอกสารการสอน 4.35 0.67 มาก 5. ประโยชนทไดจากการน าความรจากเอกสารการสอนไปประยกตใชในงาน 4.55 0.51 มากทสด*6. ความเหมาะสมของรปเลมและการพมพ 3.65 0.81 มาก โดยรวม 4.24 0.51 มาก

*ขอทมคาเฉลยของคะแนนสงสด

นอกจากนนกศกษามความมความคดเหนหรอขอเสนอแนะอนๆเกยวกบเอกสารการสอนเพมเตมทงทางบวกและทางลบ ดงน

113

Page 8: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท� 3 ฉบบท� 1 มกราคม - มถนายน 2556 1) ความคดเหนทางบวก ไดแก เอกสารการสอนดมาก ละเอยด ชดเจน อานเขาใจงาย ม

ประโยชน สามารถน าไปใชในการปฏบจงานจรงได มขอสนบสนนจากแบบสอบถามปลายเปด เชน “ เอกสารการสอนดมาก” (นกศกษาคนท 2) “เอกสารมเนอหาละเอยด” (นกศกษาคนท 5) “ชดเจน อานเขาใจงาย และสามารถน าไปไชประโยชนและประยกตใชได” (นกศกษาคนท 13) “เนอหาสาระดมประโยชน สามารถน าไปใชในการปฏบตงานจรงได” (นกศกษาคนท 14)

2) ความคดเหนทางลบและมขอเสนอแนะ ไดแก รปเลมเอกสารการสอนไมด มขอเสนอแนะใหเยบแขงแรงกวาน เอกสารในรปของ PDF อานไมคอยสะดวก เอกสารการสอนไดรบชา บางรายไดรบไมครบทกหนวย มขอสนบสนนจากแบบสอบถามปลายเปด เชน

“อยากใหเยบเลมใหแขงแรงกวานคะ เนองจากช ารดงายมากหลดเปนแผนๆ” (นกศกษาคนท 3)

“เอกสารทสงใหในรปของ PDF ไมคอยสะดวกในการอาน” (นกศกษาคนท 5) “เอกสารไดรบชา แตโชคดทสามารถ load file ไดแตคอนขางชา อาจเปนเพราะ

สถานการณน าทวมดวย ใกลสอบแลว ยงไดเอกสารไมครบเลย” (นกศกษาคนท 16) “เอกสารออกชามาก และบางหนวยยงไมไดรบเลย” (นกศกษาคนท 17)

2.2.2 ดานอาจารยผสอน นกศกษามความพงพอใจระดบมากทสดเปนสวนใหญ โดยพงพอใจมากทสดในขอเกยวกบ (1) การเตรยมความพรอมในการสอน และ (2) ความสามารถในการถายทอดความร (X =4.75 เทากน) มรายละเอยดดงแสดงในตารางท 3

ตารางท 3 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความพงพอใจของนกศกษาตออาจารยผสอน ชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาล จ าแนกเปนรายดานและรายขอ

ความพงพอใจตออาจารยผสอน X

S.D. การแปลผล 1. การเตรยมความพรอมในการสอน 4.75 0.44 มากทสด* 2.ความสามารถในการถายทอดความร 4.75 0.44 มากทสด* 3 การใหค าแนะน าเกยวกบการเรยนชดวชาน 4.55 0.69 มากทสด

4. การเปดโอกาสใหนกศกษาไดซกถามและหรอแสดงความคดเหน 4.50 0.51 มากทสด

5. ความชดเจนในการตอบขอซกถามของนกศกษา 4.55 0.51 มากทสด

114

Page 9: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท� 3 ฉบบท� 1 มกราคม - มถนายน 2556 6. ความสามารถในการสรางบรรยากาศทดระหวางการเรยนการสอน 4.50 0.51 มากทสด 7. การใชโสตทศนเหมาะสมและสอดคลองกบเนอหาชดวชาทสอน 4.40 0.50 มาก 8. ความเขาใจสภาพของผเรยนและความแตกตางระหวางบคคล 4.40 0.60 มาก โดยรวม 4.55 0.40 มากทสด

*ขอทมคาเฉลยของคะแนนสงสดนกศกษามความคดเหนทางบวกเกยวกบอาจารยผสอนและขอเสนอแนะเพมเตม ดงน 1) ความคดเหนทางบวก ไดแก อาจารยทกทานมความรความสามารถ มการเตรยมการสอน

และสอนไดด ตงใจและเตมใจถายทอดความร ใหค าแนะน าและใหก าลงใจ ยอมรบและเคารพการตดสนใจของนกศกษา และท าใหบรรยากาศการเรยนด มขอสนบสนนจากแบบสอบถามปลายเปด เชน

“อาจารยมความตงใจดมาก เตมใจในการสอนถายทอด มความรความสามารถ มความมงมนใหลกศษยเขาใจบทเรยน และใหก าลงใจแกลกศษยยอมรบและเคารพการตดสนใจ และใหเกยรตซงกนและกน” (นกศกษาคนท 8)

“อาจารยสรปขอมลไดชดเจน ท าใหเขาใจถองแท” (นกศกษาคนท 6) “อาจารยใหความรและชแนะการเรยนการสอนดมาก ท าใหเขาใจบทเรยนและ

การน ามาใชประโยชนได” (นกศกษาคนท 7) “อธบายชดเจน สรางบรรยากาศการเรยนการสอนเปนกนเองท าใหไมเครยด”

(นกศกษาคนท 9) 2) มขอเสนอแนะ ไดแก นกศกษาตองการใหอาจารยตรวจรายงานและใหนกศกษารบทราบ

จดบกพรอง มขอสนบสนนจากแบบสอบถามปลายเปด เชน “อยากใหอาจารยตรวจเอกสารแลวสงกลบใหนกศกษาดสวนทผดพลาด และ

ขอเสนอแนะทอาจารยแนะน าภายในวนทมาสมมนาเพอจะไดรจดบกพรองแบบทอาจารยบางทานท า” (นกศกษาคนท 6)

“การใหน าเสนอทงหมดแลวอาจารยจงเสนอแนะภายหลง จะดกวาการน าเสนอแลว วพากยทละคนเพราะจะสรางความสบสนและไมมนใจใหกบคนตอๆ ไป และภายหลงการน าเสนอเสรจแลวอยากใหอาจารยอธบายวา การบานทท ามานกศกษาเขาใจถกตองหรอไม” (นกศกษาคนท 10)

2.2.3 ดานการจดการเรยนการสอน นกศกษามความพงพอใจระดบมากเปนสวนใหญ โดยพงพอใจมากทสดในขอเกยวกบความเหมาะสมของรปแบบการจดกจกรรมการสมมนาเสรมและหรอการสมมนาเขม (X =4.50) มรายละเอยดดงแสดงในตารางท 4

115

Page 10: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท� 3 ฉบบท� 1 มกราคม - มถนายน 2556 ตารางท 4 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอน

ชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาล จ าแนกเปนรายดานและรายขอ

ความพงพอใจตอการเรยนการสอน X

S.D. การแปลผล 1. ความเหมาะสมของรปแบบการจดกจกรรมการสมมนาเสรมและหรอการสมมนาเขม

4.50 0.51 มากทสด*

2. ความเหมาะสมของปรมาณงานทไดรบมอบหมายในการท ารายงาน

4.35 0.59 มาก

3. ความเหมาะสมของลกษณะงานทไดรบมอบหมายในการท ารายงาน

4.35 0.59 มาก

4. ความเหมาะสมของการประเมนผลการเรยน 4.40 0.50 มาก 5. ความเหมาะสมของอตราสวนระหวางอาจารยตอนกศกษาในการสมมนาเสรมหรอการสมมนาเขม

4.10 0.97 มาก

6. ความเหมาะสมของหองเรยนทใชในการเรยนการสอน 4.25 0.55 มาก 7. ความพรอมของเครองมอและอปกรณทใชในการเรยนการสอน 4.15 0.67 มาก โดยรวม 4.30 0.50 มาก

*ขอทมคาเฉลยของคะแนนสงสดนอกจากนนกศกษามความคดเหนทางบวกเกยวกบการจดการเรยนการสอนเพมเตม ไดแก การ

จดการเรยนการสอนด าเนนการเปนขนตอนและเหมาะสม และมการแลกเปลยนเรยนรไดประโยชน มขอมลสนบสนนจากแบบสอบถามปลายเปด เชน

“ เปนล าดบขนโดยใหนกศกษาน าเสนอผลงาน comment สรป ชวยใหนกศกษามความเขาใจเนอหาในเอกสารมากขน ในแงของการน าประยกตใชไดดขน” (นกศกษาคนท 12)

“การเรยนแบบแบงกลมยอย และมการสมครใจเขามาเรยนรวมกนในมหาวทยาลยเปนเรองดมาก และอาจารยปลอยใหมการเลอกและมอสระ” (นกศกษาคนท 16)

“เหมาะสมกบสภาวการณ เรองคณภาพเปนเรองส าคญทสดในวชาชพพยาบาลทจะท าใหองคกรอยไดดวยความ smart มการแลกเปลยนเรยนร” (นกศกษาคนท 20)

“ระบบการเรยนการสอนจดไดอยางเหมาะสมกบผ ทท างานและเรยนดวยการจดรปแบบการศกษามงเนนใหนกศกษาศกษาดวยตนเองและน ามาแลกเปลยนเรยนรในชนท าใหไดรบประโยชนมากมาย” (นกศกษาคนท 6)

116

Page 11: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท� 3 ฉบบท� 1 มกราคม - มถนายน 2556 อภปรายผล

1. ความพงพอใจตอการเรยนการสอนชดวชา 51711 โดยรวมนกศกษามความพงพอใจตอการเรยนการสอนชดวชา 51711 โดยรวมอยในระดบมาก (X =

4.44) เนองจากนกศกษามความพงพอใจในเอกสารการสอน อาจารยผสอน และการจดการเรยนการสอนอยในระดบมากถงมากทสด (ตารางท 1) และการเรยนทางไกลโดยมการศกษาเอกสารการสอนดวยตนเองเปนการเรยนรโดยผ เรยนน าตนเอง (Self-directed learning ) รวมกบการสอนทมอาจารยเสนอแนะและมการเปดโอกาสใหแลกเปลยนความคดเหนและหรอประสบการณซงกนและกนเปนการเรยนรแบบผใหญ (Adult learning) ท าใหนกศกษาตนตวและใชกระบวนการเรยนรทน าไปสการเกดการเรยนรทแทจรงไดมากขนและจดจ ามากขน รวมทงน าไปใชประโยชนไดมากขน (ทศนา แขมมณ, 2548) และการเรยนรแบบผใหญจะจงใจใหนกศกษามการเรยนรดวยความรสกตนตวและใชประสบการณของตนเองควบคกบการเรยนร สงผลใหเกดความรสกตอตนเองเชงบวก เชน ตนเองมคณคา มนใจตนเอง เปนตน (Knowles, Holton III and Swanson, 2005) ดงนนลกษณะการเรยนรทกลาวมาขางตนสงผลใหนกศกษาไดรบประโยชนทงในการน าไปใชในงานและเกดความรสกทดตอตนเอง จงท าใหนกศกษาพงพอใจตอการเรยนการสอนดงกลาวได สอดคลองกบผลการวจยของสมใจ พทธาพทกษผล บญทพย สรธรงศร และดวงกมล ปนเฉลยว (2555) เรอง ความพงพอใจของนกศกษา มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราชทมตอสอและการจดการเรยนการสอน ชดวชา 51712 สมมนาประเดนและแนวโนมการบรหารการพยาบาล พบวา นกศกษาพงพอใจตอเอกสารการสอนโดยรวมอยในระดบมากถงมากทสด

2. ความพงพอใจตอการเรยนการสอนชดวชา 51711 เมอจ าแนกเปนรายดาน2.1 ความพงพอใจตอเอกสารการสอนโดยรวมอยในระดบมาก (X = 4.30) สอดคลองกบ

ผลการวจยของสมใจ พทธาพทกษผล บญทพย สรธรงศร และดวงกมล ปนเฉลยว (2555) ทพบวา นกศกษาพงพอใจตอเอกสารการสอนโดยรวมอยในระดบมาก เนองจากเอกสารการสอน 1) มเนอหาสาระททนสมย ครอบคลม และชดเจน 2) เนอหาสาระในเอกสารการสอนใหความร และประโยชนจากการน าความรจากเอกสารการสอนไปประยกตใชในงานได และ 3) รปเลมและการพมพมความเหมาะสม อยางไรกตามเอกสารการสอนยงตองปรบปรงแกไขบางประการ ไดแก เยบรปเลมใหแขงแรง และสงใหครบทกหนวยใหทนกบความตองการของนกศกษา

2.2 ความพงพอใจตออาจารยผสอนโดยรวมอยในระดบมากทสด (X = 4.55) สอดคลองกบผลการวจยของสมใจ พทธาพทกษผล บญทพย สรธรงศร และดวงกมล ปนเฉลยว (2555) ซง พบวา นกศกษาพงพอใจตออาจารยผสอนโดยรวมอยในระดบมากทสด เนองจากอาจารยผสอน 1) การเตรยมความพรอมในการสอน 2) มความสามารถในการถายทอดความร 3) ใหค าแนะน าเกยวกบการเรยนชดวชาน 4) เปดโอกาสใหนกศกษาไดซกถามและหรอแสดงความคดเหน 5) ตอบขอซกถามของนกศกษา

117

Page 12: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท� 3 ฉบบท� 1 มกราคม - มถนายน 2556 อยางชดเจน 6) สามารถในการสรางบรรยากาศทดระหวางการเรยนการสอน และ 7) มการใชโสตทศน

เหมาะสมและสอดคลองกบเน อหาชดวชาทสอน และ 8) มความเขาใจสภาพของผเรยนและความ

แตกตางระหวางบคคล

2.3 ความพงพอใจตอการจดการเรยนการสอนโดยรวมอยในระดบมาก (X = 4.24) สอดคลองกบผลการวจยของนฤพนธ อนทนาคม และคณะ (2554) เรอง ความพงพอใจของนกศกษาตอการจดการเรยนการสอนในวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สงขลา พบวา การจดการเรยนการสอนโดยรวมอยในระดบมาก (X = 3.76) เนองจาก 1) มการจดการเรยนการสอนไดอยางเหมาะสมของรปแบบการจดกจกรรมการสมมนาเสรมและหรอการสมมนาเขม 2) ปรมาณงานทมอบหมายในการท ารายงานเหมาะสม 3) ลกษณะงานทไดรบมอบหมายในการท ารายงานเหมาะสม 4) มการประเมนผลการเรยนเหมาะสม 5) อตราสวนระหวางอาจารยตอนกศกษาในการสมมนาเสรมหรอการสมมนาเขมมความเหมาะสม 6) หอง เรยนทใชในการเรยนการสอนมความเหมาะสม และ 7) มความพรอมของเครองมอและอปกรณทใชในการเรยนการสอน นอกจากนการจดเรยนการสอนในลกษณะทใชผ เรยนเปนศนยกลางรวมกบการเรยนรแบบผ ใหญจะสงผลดตอนกศกษาทงในดานการน าความรไปใชประโยชน และการเสรมสรางความรสกตอตนเองในเชงบวกมากขน (Knowles, Holton III and Swanson, 2005; ทศนา แขมมณ, 2548) จงสงใหนกศกษาตอการจดการเรยนการสอนลกษณะดงกลาว

บทสรป การศกษาความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอนชดวชา 51711 การจดการคณภาพ

การพยาบาล โดยรวมอยในระดบมาก ทงนนกศกษา 1) มความพงพอใจตออาจารยผสอนโดยรวมอยในระดบมากทสด โดยอาจารยผสอนมความรความสามารถ ตงใจสอน ใหก าลงใจและใหเกยรต ตอบขอซกถามชดเจนด และเปนกนเองไมเครยด 2) มความพงพอใจตอการจดการเรยนการสอนอยในระดบมาก โดยการจดการเรยนการสอนเปนล าดบขน ชวยใหนกศกษามความเขาใจเนอหาในเอกสารมากขนและน าไปประยกตใชไดด และ 3) มความพงพอใจตอเอกสารการสอนอยในระดบมาก โดยเอกสารการสอนมเนอหาสาระดมาก มประโยชนและสามารถน าไปใชในการปฏบตงานจรงได ส าหรบขอเสนอแนะส าคญ คอ การจดท ารปแลมของเอกสารการสอนใหแขงแรงกวาน

118

Page 13: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท� 3 ฉบบท� 1 มกราคม - มถนายน 2556 ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช1.1 จากผลการวจยพบวา นกศกษาพงพอใจตอการเรยนการสอนของชดวชานสวนใหญอย

ในระดบมาก (X = 4.44) (ตารางท 1) ไมวาจะเปนดานเอกสารการสอน อาจารยผสอน และการจดการเรยนการสอน ดงนนควรมการด าเนนการเรยนการสอนลกษณะเชนนในปการศกษา 2555 ตอไป

1.2 จากผลการวจยพบวา แมนกศกษามความพงพอใจตอเอกสารการสอนอยในระดบมาก (X = 4.24) (ตารางท 1) และมความคดเหนเพมเตมวา เอกสารการสอนมเนอหาสาระดมากและมประโยชนตอการน าไปประยกตใชในงาน แตในทางตรงกนขามนกศกษากมความคดเหนทางลบเชนกนวา เอกสารการสอนไดรบชาเนองจากภาวะน าทวม และการเยบรปเลมไมแขงแรงเทาทควร ดงนนคณะกรรมการบรหารชดวชานควรมการประสานงานกบส านกพมพในการผลตลวงหนาและแผนกสงเอกสารการสอนสงใหนกศกษาโดยเรวทสด อยางนอยกอนการเปดภาคการศกษาในปการศกษา 2555 เพอหลกเลยงการเกดปญหาในลกษณะเดม

1.3 จากผลการวจยพบวา นกศกษาพงพอใจตออาจารยผสอนของชดวชานสวนใหญอยในระดบมากทสด (X = 4.55) (ตารางท 1) โดยมความคดเหนเพมเตมวา อาจารยผสอนมการเตรยมตวและมความรความสามารถ ตงใจและเตมใจในการสอน ใหก าลงใจ ยอมรบนกศกษา และท าใหบรรยากาศการเรยนด ดงนนอาจารยผสอนควรเตรยมตวและด าเนนการสอนในลกษณะนตอไปปการศกษา 2555 แตควรตรวจรายงานและใหนกศกษารบทราบขอบกพรองตามทนกศกษาตองการ

1.4 จากผลการวจยพบวา นกศกษาพงพอใจตอการจดการเรยนการสอนของชดวชานสวนใหญอยในระดบมาก (X = 4.30) (ตารางท 1) ดงนนคณะกรรมการบรหารชดวชานควรจดกจกรรมการเรยนการสอนในลกษณะนตอไปในปการศกษา 2555

2. ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป2.1 การวจยครงนเปนการวจยเกยวกบเอกสารการสอน อาจารยผสอน และการจดการเรยน

การสอนชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาล ปการศกษา 2554 ดงนนควรมการวจยในลกษณะเชนนในปการศกษาตอไปอยางตอเนอง เพอน าผลการวจยไปปรบปรงการเรยนการสอนตอไป

2.2 การวจยครงนเปนการวจยเชงบรรยาย และไดค าตอบส าหรบการแกไขและปรบปรงการเรยนการสอนระดบหนง ดงนนการวจยชดวชานในปการศกษา 2555 ควรออกแบบการวจยเปนการวจยเชงคณภาพมากขนเพอใหไดขอมลทเปนรปธรรมและครบถวนมากขนส าหรบแกไขปรบปรงการเรยนการสอนของชดวชาใหมประสทธภาพมากขน

119

Page 14: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท� 3 ฉบบท� 1 มกราคม - มถนายน 2556

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบคณผ เชยวชาญ 3 ทานทไดเสยสละเวลาอนมคาในการตรวจสอบความตรงตามเนอหาของเครองมอวจย ไดแก รองศาสตราจารย ดร. สมใจ พทธาพทกษผล รองศาสตราจารย พ.ต.อ. หญง ดวงกมล ปนเฉลยว และอาจารย ดร.เรณการณ ทองค ารอด ขอขอบคณคณนพมาศ ยะมะเลศทชวยประสานงานและรวบรวมขอมลจากแบบสอบถาม งานวจยนจะไมสามารถส าเรจไดหากไมไดรบความรวมมอจากนกศกษาทเรยนชดวชา 51711 การจดการคณภาพการพยาบาล ปการศกษา 2554 นอกจากนขอขอบคณมหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราชทไดใหทนอดหนนการวจย และขอขอบคณเจาหนาทของสถาบนวจยและพฒนาทไดใหขอเสนอแนะการขอทนอดหนนการวจยและการตพมพเพอการเผยแพรในวารสารอเลกทรอนกสการเรยนรทางไกลเชงนวตกรรมเปนอยางด

120

Page 15: ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนการสอนชุดวิชา 51711 ูตร ... · z. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อเอกสารการสอน

ปท� 3 ฉบบท� 1 มกราคม - มถนายน 2556 บรรณานกรม

คณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาภายในระดบอดมศกษา (2554) คมอการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา ระดบอดมศกษา พ.ศ. 2553 กรงเทพมหานคร ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

ทศนา แขมมณ (2548) ศาสตรการสอน พมพครงท 4 กรงเทพมหานคร ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

นฤพนธ อนทนาคม และคณะ (2554) ความพงพอใจของนกศกษาตอการจดการเรยนการสอนในวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สงขลา คนคนจาก http://110.164.59.182/ucontent3//_fulltext/ 20120308090204_1065/Abstract.pdf วนท 19 มถนายน 2555

บญใจ ศรสถตยนรากร (2550) ระเบยบวธการวจยทางการพยาบาล พมพครงท 4 กรงเทพมหานคร ยแอนดไอ อนเตอร มเดย

วรรณด แสงประทปทอง (2548) “การพฒนาเครองมอและการเกบรวบรวมขอมลในการประเมน” ใน ประมวลสาระชดวชา การประเมนและการจดการโครงการประเมนหนวยท 5 หนา 228-247 นนทบร โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

สมใจ พทธาพทกษผล บญทพย สรธรงศร และดวงกมล ปนเฉลยว (2555) ความพงพอใจของนกศกษามหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชทมตอสอและการจดการเรยนการสอน ชดวชา 51712 สมมนาประเดนและแนวโนมการบรหารการพยาบาล สถาบนวจยและพฒนา มหวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช

สภางค จนทวานช (2542) การวเคราะหขอมลในการวจยเชงคณภาพ พมพครงท 2 กรงเทพมหานคร จฬาลงกรณมหาวทยาลย\

Knowles, M.S., Holton III, E.E. and Swanson, R.A. (2005). The Adult Learner. London: Elsevier Inc.

121