2

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

ค�ำน�ำ

ปจจบนหวหนาสวนราชการมภารกจหนาท ทจะตองปฏบตนอกเหนอจากอ�านาจ

หนาทของหนวยงานตนเองทจะตองด�าเนนการแลวยงมงานดานสงคมทผบรหารจะตองปฏบต

เชนการเปนประธานในพธเปดงานทวไป งานรฐพธ งานราชพธ หรองานอนๆซงผบรหาร

มความจ�าเปนตองทราบขนตอนพธการทจะตองปฏบตใหถกตองตามขนบประเพณของ

วฒนธรรมไทยอกทงผบรหารบางครงจะตองมการจดท�าหนงสอราชการหรอเขาเฝาพระบรม

วงศานวงศการใชราชาศพทจงมความจ�าเปนอยางยงทจะตองใชค�าราชาศพทใหถกตองและ

ในแตละรอบปมวนส�าคญหลายวนทจะตองมการแตงเครองแบบขาราชการ ขาราชการจง

จะตองแตงเครองแบบประดบเครองราชอสรยาภรณใหถกตอง

ส�านกงานวฒนธรรมจงหวดอดรธาน มบทบาทหนาทใหความรความเขาใจดาน

วฒนธรรมแกบคคลทวไป จงมความเหนวาควรจดท�าหนงสอเพอใหเปนคมอแกหวหนาสวน

ราชการหรอบคคลทวไปทจะตองท�าหนาทในการประกอบพธตางๆ ในฐานะประธานหรอ

ฐานะอนๆ หนงสอเลมนประกอบดวย การใชราชาศพทในการเขยนหนงสอ การแตงกาย

ประดบเครองราชอสรยาภรณและงานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร โดยไดเรยบเรยงจาก

หนงสอการแตงกายประดบเครองราชอสรยาภรณของส�านกเลขาธการคณะรฐมนตร

ราชาศพทของกระทรวงศกษาธการและงานพธการตางๆส�าหรบผบรหารกระทรวงศกษาธการ

ส�านกงานวฒนธรรมจงหวดอดรธาน หวงเปนอยางยงวาจะเปนประโยชนตอผบรหารและ

ผสนใจทวไปหากมขอบกพรองประการใดขอใหแจงเพอจะไดปรบปรงในครงตอไป

ส�ำนกงำนวฒนธรรมจงหวดอดรธำน

สำรบญ

กำรใชรำชำศพทในกำรเขยนหนงสอ ๙การกราบบงคมทลกราบทลทลและถวายรายงานดวยวาจาค�ำขนตนสรรพนำมค�ำลงทำย ๒๓ การกราบบงคมทลกราบทลทลรายงานดวยวาจาอยางเปนทางการภำคผนวก ๓๓กำรแตงกำยประดบเครองรำชอสรยำภรณ ๔๑ กำรแตงกำยประดบเครองรำชอสรยำภรณอนเปนทเชดชเกยรตยงชำงเผอก ๔๒ ๑.ขาราชการพลเรอน(บรษ) ๔๒ ๒.ขาราชการทหาร(บรษ) ๕๒ ๓.ขาราชการต�ารวจ(บรษ) ๕๙ ๔.บรษไมมกฎหมายหรอขอบงคบของทางราชการ ๖๗ ก�าหนดใหมเครองแบบเฉพาะ(แตงกายชดขอเฝา) ๕.ขาราชการพลเรอน(สตร) ๗๖ ๖.ขาราชการทหาร(สตร) ๘๔ ๗.ขาราชการต�ารวจ(สตร) ๘๘ ๘.สตรซงไมมกฎหมายหรอขอบงคบของทางราชการ ๙๓ ก�าหนดใหมเครองแบบเฉพาะ กำรแตงกำยประดบเครองรำชอสรยำภรณอนเปนทเชดชเกยรตยงมงกฎไทย ๑๐๑ ๑.ขาราชการพลเรอน(บรษ) ๑๐๑ ๒.ขาราชการทหาร(บรษ) ๑๑๑ ๓.ขาราชการต�ารวจ(บรษ) ๑๑๘ ๔.บรษไมมกฎหมายหรอขอบงคบของทางราชการ ๑๒๕ ก�าหนดใหมเครองแบบเฉพาะ(แตงกายชดขอเฝา) ๕.ขาราชการพลเรอน(สตร) ๑๓๔ ๖.ขาราชการทหาร(สตร) ๑๔๒ ๗.ขาราชการต�ารวจ(สตร) ๑๔๖ ๘.สตรซงไมมกฎหมายหรอขอบงคบของทางราชการ ๑๕๐ ก�าหนดใหมเครองแบบเฉพาะ

7

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

งำนพธกำรตำงๆส�ำหรบผบรหำร ๑๕๘ ๑.ศาสนพธ ๑๕๙ ๒.วธการจดธปเทยนบชาพระรตนตรยในฐานะประธานของงาน ๑๖๓ ๓.เหตผลการค�านบหรอคอมศรษะแสดงความเคารพเพยงครงเดยว ๑๖๔ ๔.การเขารบพระราชทานเครองราชอสรยาภรณ ๑๖๕ ๕.วธสงเทยนชนวนของพธกร ๑๖๖ ๖.การจดโตะหมบชา ๑๖๗ ๗.วธประเคนสงของแดพระภกษ ๑๗๓ ๘.การกราบพระรตนตรยหรอกราบพระภกษใหกราบแบบ ๑๗๔ เบญจางคประดษฐตามวฒนธรรมไทย ๙.แนวปฏบตในการตงโตะหมบชา ๑๗๕

ระเบยบและขอปฏบตในรำชส�ำนก ๑๗๗ กำรปฏบตในฐำนะผแทนพระองค ๑๗๘ ๑.พธพระราชทานน�าหลวงอาบศพ ๑๗๙ ๒.การเชญพวงมาลาพระราชทานไปวางแทนพระองค ๑๘๐ ๓.พธพระราชทานเพลงศพ ๑๘๐ ๔.พธพระราชทานเพลงศพในตางจงหวด ๑๘๒ ๕.การวางดนในพธฝงศพ ๑๘๓

มำรยำทในพธทำงสงคม ๑๘๔ ๑.การยน ๑๘๕ ๒.การเดน ๑๘๘ ๓.การนง ๑๙๐ ๔.การแสดงความเคารพทวไป ๑๙๑ ๕.การบของและการสงของ ๑๙๓ ๖.การดมถวายพระพร ๑๙๕

หนงสออำงอง

คณะผจดท�ำ

8

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

9

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

กำรใชรำชำศพทในกำรเขยนหนงสอกำรกรำบบงคมทล กรำบทล ทล

และถวำยรำยงำนดวยวำจำ

ค�ำขนตนสรรพนำมค�ำลงทำยกำรเขยนหนงสอ

๑. พระบำทสมเดจพระเจำอยหว พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

ค�ำขนตน

ขอเดชะฝาละอองธลพระบาทปกเกลาปกกระหมอม

ขาพระพทธเจา(ออกชอเจาของหนงสอ)ขอพระราชทานพระบรมราชวโรกาส

กราบบงคมทลพระกรณาทราบฝาละอองธลพระบาท...

สรรพนำม

ใตฝาละอองธลพระบาท แทนพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ขาพระพทธเจา แทนผเขยน

ค�ำลงทำย

(๑) ควรมควรสดแตจะทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมขอเดชะ

ขาพระพทธเจา (ลงลายมอชอเจาของหนงสอ)

(ชอและต�าแหนงเจาของหนงสอ)

10

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

หรอ (๒)ควรมควรสดแตจะทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม

ขาพระพทธเจา (ลงลายมอชอเจาของหนงสอ)ขอเดชะ

(ชอและต�าแหนงเจาของหนงสอ)

ค�ำจำหนำซอง

ขอพระราชทานทลเกลาทลกระหมอมถวายขอเดชะ

๒. สมเดจพระบรมรำชนนำถ สมเดจพระนางเจาสรกตพระบรมราชนนาถ

ค�ำขนตน

ขอเดชะฝาละอองธลพระบาทปกเกลาปกกระหมอม

ขาพระพทธเจา (ออกชอเจาของหนงสอ) ขอพระราชทานพระราชวโรกาส

กราบบงคมทลทราบฝาละอองธลพระบาท...

สรรพนำม

ใตฝาละอองธลพระบาท แทนสมเดจพระบรมราชนนาถ

ขาพระพทธเจา แทนผเขยน

ค�ำลงทำย

ควรมควรสดแตจะทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมขอเดชะ

ขาพระพทธเจา(ลงลายมอชอเจาของหนงสอ)

(ชอและต�าแหนงของเจาของหนงสอ)

(หรอจะน�าค�าวาขอเดชะมาไวทายลายมอชอกได)

ค�ำจำหนำซอง

ขอพระราชทานทลเกลาทลกระหมอมถวายขอเดชะ

11

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๓. พระบรมวงศและพระอนวงศ ๓.๑สมเดจพระบรมรำชน สมเดจพระบรมรำชชนน สมเดจพระยพรำช

สมเดจพระบรมโอรสำธรำชฯ สยำมมกฎรำชกมำร สมเดจพระเทพรตนรำชสดำฯ

สยำมบรมรำชกมำร

ในรชกาลปจจบนไดแก

๑.สมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน

๒.สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯสยามมกฎราชกมาร

๓.สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

ค�ำขนตน

ขอพระราชทานกราบบงคมทล(ระบพระนาม)ทราบฝาละอองพระบาท

สรรพนำม

ใตฝาละอองพระบาท แทนพระราชวงศ

ขาพระพทธเจา แทนผเขยน

ค�ำลงทำย

ควรมควรแลวแตจะทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม

ขาพระพทธเจา(ลงลายมอชอ)

(ชอและต�าแหนงของเจาของหนงสอ)

ค�ำจำหนำซอง

ขอพระราชทานกราบบงคมทล(ระบพระนาม)

๓.๒สมเดจเจำฟำ

ในรชกาลปจจบนไดแก

๑.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาจฬาภรณวลยลกษณอครราชกมาร

๒.สมเดจพระเจาภคนเธอเจาฟาเพชรรตนราชสดาสรโสภาพณณวด

๓.สมเดจพระเจาพนางเธอเจาฟากลยาณวฒนากรมหลวงนราธวาสราชนครนทร

12

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

ค�ำขนตน

ขอพระราชทานกราบทล(ระบพระนาม)ทราบฝาพระบาท

สรรพนำม

ใตฝาพระบาท แทนสมเดจเจาฟา

ขาพระพทธเจา แทนผเขยน

ค�ำลงทำย

ควรมควรแลวแตจะโปรดเกลาโปรดกระหมอม

ขาพระพทธเจา (ลงลายมอชอ)

(ชอและต�าแหนงของเจาของหนงสอ)

ค�ำจำหนำซอง

ขอพระราชทานกราบทล(ระบพระนาม)

๓.๓ พระบรมวงศชนพระองคเจำหมำยถงพระองคเจำทเปนพระรำชโอรส-ธดำ

ของพระมหำกษตรย(ซงในรชกำลปจจบนไมม)

ค�ำขนตน

ขอประทานกราบทล(ระบพระนาม)ทราบฝาพระบาท

สรรพนำม

ใตฝาพระบาท แทนพระบรมวงศชนพระองคเจา

ขาพระพทธเจา แทนผแขยน

ค�ำลงทำย

ควรมควรแลวแตจะโปรดเกลาโปรดกระหมอม

ขาพระพทธเจา(ลงลายมอชอ)

(ชอและต�าแหนงของเจาของหนงสอ)

ค�ำจำหนำซอง

ขอประทานกราบทล(ระบพระนาม)

13

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๓.๔พระเจำวรวงศเธอพระองคเจำ(ทมไดทรงกรม)พระอนวงศชนพระวรวงศเธอ

(ททรงกรม)

ในรชกาลปจจบนไดแก

๑.พระเจาวรวงศเธอพระองคเจาจไรรตนศรมาน

๒.พระเจาวรวงศเธอพระองคเจาจนทรกานตมณ

๓.พระเจาวรวงศเธอพระองคเจาภานพนธยคล

๔.พระเจาวรวงศเธอพระองคเจาอนสรณมงคลการ

๕.พระเจาวรวงศเธอพระองคเจาโสมสวลพระวรราชาทนดดามาต

๖.พระเจาหลานเธอพระองคเจาพชรกตยาภา

๗.พระเจาหลานเธอพระองคเจาสรภาจฑาภรณ

๘.พระเจาหลานเธอพระองคเจาอทตยาทรกตคณ

ค�ำขนตน

กราบทล(ระบพระนาม)ทราบฝาพระบาท

สรรพนำม

ฝาพระบาท แทนพระองคเจา

เกลากระหมอม แทนผเขยน(ชาย)

เกลากระหมอมฉน แทนผเขยน(หญง)

ค�ำลงทำย

ควรมควรแลวแตจะโปรด

เกลากระหมอมหรอเกลากระหมอมฉน(ลงลายมอชอ)

(ชอและต�าแหนงของเจาของหนงสอ)

ค�ำจำหนำซอง

กราบทล(ระบพระนาม)

14

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๓.๕พระอนวงศชนพระวรวงศเธอพระองคเจำ(ทมไดทรงกรม)เชน

๑.พระวรวงศเธอพระองคเจาสทธสรโสภา

๒.พระวรวงศเธอพระองคเจาสขมาภนนท

๓.พระวรวงศเธอพระองคเจาวมลฉตร

ค�ำขนตน

ทล(ระบนาม)ทราบฝาพระบาท

สรรพนำม

ฝาพระบาท แทนพระองคเจา

กระหมอม แทนผเขยน(ชาย)

หมอมฉน แทนผเขยน(หญง)

ค�ำลงทำย

ควรมควรแลวแตจะโปรด

กระหมอม,หมอมฉน(ลงลายมอชอ)

(ชอและต�าแหนงของเจาของหนงสอ)

ค�ำจำหนำซอง

ทล(ระบพระนาม)

๓.๖พระอนวงศชนหมอมเจำเชน

๑.หมอมเจาหญงดวงจตรจตรพงศ

๒.หมอมเจายาใจจตรพงศ

๓.หมอมเจาหญงกรณการจตรพงศ

๔.หมอมเจาหญงมารยาตรกญญาดศกล

๕.หมอมเจาพรยดศดศกล

๖.หมอมเจาสภทรดศดศกล

ฯลฯ

15

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

ค�ำขนตน

ทล(ระบพระนาม)

สรรพนำม

ฝาพระบาท แทนหมอมเจา

กระหมอม แทนผเขยน(ชาย)

หมอมฉน แทนผเขยน(หญง)

ค�ำลงทำย

แลวแตจะโปรด

ค�ำจำหนำซอง

ทล(ระบพระนาม)

๔. พระภกษ ๔.๑สมเดจพระสงฆรำชเจำ

ค�ำขนตน

ขอประทานกราบทล(ระบพระนาม)

สรรพนำม

ใตฝาพระบาท แทนสมเดจพระสงฆราชเจา

ขาพระพทธเจา แทนผเขยน

ค�ำลงทำย

ควรมควรแลวแตจะโปรดเกลาโปรดกระหมอม

ขาพระพทธเจา(ลงลายมอชอ)

(ชอและต�าแหนงของเจาของหนงสอ)

ค�ำจำหนำซอง

ขอประทานกราบทล(ระบพระนาม)

16

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๔.๒สมเดจพระสงฆรำช

ในรชกาลปจจบนคอ

สมเดจพระญาณสงวรสมเดจพระสงฆราชสกลมหาสงฆปรณายก

ค�ำขนตน

กราบทล(ระบพระนาม)

สรรพนำม

ฝาพระบาท แทนสมเดจพระสงฆราช

เกลากระหมอม แทนผเขยน(ชาย)

เกลากระหมอมฉนแทนผเขยน(หญง)

ค�ำลงทำย

ควรมควรแลวแตจะโปรด

เกลากระหมอม,เกลากระหมอมฉน(ลงลายมอชอ)

(ชอและต�าแหนงของเจาของหนงสอ)

ค�ำจำหนำซอง

กราบทล(ระบพระนาม)

๔.๓สมเดจพระรำชำคณะพระรำชำคณะเจำคณะรอง(๑)

ค�ำขนตน

นมสการ(ระบนาม)

สรรพนำม

พระคณเจา แทนสมเดจพระราชาคณะ

กระผม แทนผเขยน(ชาย)

ดฉน แทนผเขยน(หญง)

______________________________________________________________(๑) ตามท�าเนยบสมณศกด พ.ศ. ๒๕๓๗ มพระราชาคณะเจาคณะรอง พระราชาคณะขนธรรม

พระราชาคณะชนเทพพระราชาคณะชนราชพระราชาคณะชนสามญพระราชาคณะในตางประเทศ

17

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

ค�ำลงทำย

ขอนมสการดวยความเคารพอยางยง

(ลงลายมอชอ)

(ชอและต�าแหนงของเจาของหนงสอ)

ค�ำจำหนำซอง

นมสการ(ระบนาม)

๔.๔พระรำชำคณะ

ค�ำขนตน

นมสการ(ระบนาม)

สรรพนำม

พระคณทาน แทนพระราชาคณะ

กระผม แทนผเขยน(ชาย)

ดฉน แทนผเขยน(หญง)

ค�ำลงทำย

ขอนมสการดวยความเคารพอยางสง (ลงลายมอชอ)

(ชอและต�าแหนงของเจาของหนงสอ)

ค�ำจำหนำซอง

นมสการ(ระบนาม)

๔.๕พระภกษทวไป

ค�ำขนตน

นมสการ(ระบนาม)

18

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

สรรพนำม

ทาน,พระคณทาน แทนพระภกษ

ผม แทนผเขยน(ชาย)

ดฉน แทนผเขยน(หญง)

ค�ำลงทำย

ขอนมสการดวยความเคารพ (ลงลายลายมอ)

(ชอและต�าแหนงของเจาของหนงสอ)

ค�ำจำหนำซอง

นมสการ(ระบนาม)

๕. บคคลธรรมดำ ๕.๑ประธำนองคมนตร นำยกรฐมนตร ประธำนรฐสภำ ประธำนวฒสภำ

ประธำนสภำผแทนรำษฎรประธำนศำลฎกำรฐบรษ(รวมทงผทเคยด�ำรงต�ำแหนง

ดงกลำวมำแลวในอดต)

ค�ำขนตน

กราบเรยน(ระบต�าแหนงเชนกราบเรยนนายกรฐมนตร)

สรรพนำม

ทาน แทนผรบ

ขาพเจากระผมผมดฉนแทนผเขยน

ค�ำลงทำย

ขอแสดงความนบถออยางยง

ค�ำจำหนำซอง

กราบเรยนระบนามและต�าแหนง(ถาม) (ลงลายมอชอ)

(ชอและต�าแหนงของเจาของหนงสอ)

19

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๕.๒บคคลธรรมดำนอกจำกขอ๕.๑

ค�ำขนตน

เรยน(ระบนามและต�าแหนงถาม)

สรรพนำม

ทาน แทนผรบ

ขาพเจากระผมผมดฉน แทนผเขยน

ค�ำลงทำย

ขอแสดงความนบถอ (ลงลายมอชอ)

(ชอและต�าแหนงของเจาของหนงสอ)

คำจำหนำซอง

เรยน(ระบนามและต�าแหนงถาม)

หมำยเหต ๑) ผทเชญกระแสพระบรมราชโองการไปยงผใดไมตองใชค�าลงทายใน

หนงสอนน

๒) ค�าทใชในหนงสอถงพระราชวงศและพระภกษตาม๑ถง๔ใหใช

ค�าราชาศพทหรอถอยค�าสภาพ ซงเปนไปตามขนบธรรมเนยม

ประเพณหรอตามทราชการก�าหนด

๓) ในกรณทหนงสอถงผรบระบเฉพาะต�าแหนงใหใชค�าขนตนสรรพนาม

ค�าลงทายในหนงสอราชการ และค�าทใชในการจาหนาซอง ตาม

ต�าแหนง

20

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

ในปจจบน การเขยนหนงสอกราบบงคมทลพระบาทสมเดจพระเจาอยหวสมเดจ

พระบรมราชนนาถ และกราบบงคมทล กราบทล พระบรมวงศชน

เจาฟาขนไปนนไมเขยนไปกราบบงคมทลกราบทลโดยตรงจะเขยน

ถงราชเลขาธการ หรอราชเลขานการ ในพระองคสมเดจพระบรม

ราชนนาถ หรอเลขานการของพระบรมวงศพระองคนน เพอขอให

น�าความกราบบงคมทลกราบทล

ค�ำอธบำย(๑)

(๑)ค�ากราบบงคมทลทขนตนหรอลงทายวา “ขอเดชะ...” แตกอนใชกบ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวเพยงพระองคเดยวตอมาเมอพ.ศ.๒๔๓๙ไดมประกาศ

พระบรมราชโองการในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท๕ใหใชค�ากราบบงคม

ทลสมเดจพระนางเจาเสาวภาผองศรพระบรมราชนนาถเสมอดวยค�ากราบบงคมทล

พระกรณาเวนแตค�าวา “บรม” ไมตองใช ดงนน ค�ากราบบงคมทล สมเดจพระบรม

ราชนนาถจงเปลยนไปตามพระบรมราชโองการสวนค�ากราบบงคมทลสมเดจพระบรม

ราชนยงคงถอตามค�ากราบบงคมทลสมเดจพระอครมเหสทมมาแตโบราณ

พระบาทสมเดจพระเจาอย หวรบราชสมบตแลว แตยงมไดทรงรบ

ราชาภเษกออกพระนามแตเพยง“สมเดจพระเจาอยหว”ค�ากราบบงคมทลทงทขนตน

หรอลงทายยงไมตอง“ขอเดชะ”และค�าสงยงไมใช“พระบรมราชโองการ”(จากลาย

พระหตถสมเดจเจาฟากรมพระยานรนศรานวดตวงศกราบบงคมทลพระบาทสมเดจ

พระปรเมนทรมหาอานนทมหดลหนงสอเจาพระยาธรรมมาฯกราบบงคมทลพระบาท

สมเดจพระปรมนทรมหาประชาธปก เมอกอนบรมราชาภเษก) และการ “ขอเดชะ”

จะน�าไปใชกบเจานายพระองคอนนอกจากทงสองพระองคไมได

______________________________________________________________(๑) จากหนงสอ รวมเรองและขอปฏบตเกยวกบราชส�านก ของส�านกพระราชวง ส�านกงานเสรมสราง

เอกลกษณของชาตส�านกเลขาธการนายกรฐมนตรพมพพ.ศ.๒๕๒๘หนา๑๑๖-๗

21

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๒) ค�าวา “กราบบงคมทลพระกรณา” แปลวา “กราบบงคมทลพระบาท

สมเดจพระเจาอยหว”ฉะนนจะน�าไปใชกบเจานายพระองคอนหาไดไม ๓) ค�าวา “ทราบฝาละอองธลพระบาท” แปลวา “ร” พระบามสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ไดทรงประกาศไวเมอ พ.ศ. ๒๔๑๑ วา ไมม “ทรง” ฉะนนผทใชราชาศพทค�านวา“ทรงทราบฝาละอองธลพระบาท”จงผดหลกการใชราชาศพทส�าหรบค�าวา“ทราบฝาละอองพระบาท”กไมม“ทรง”เชนเดยวกนม“ทรง”เฉพาะค�าวา“ทรงทราบ”เทานนเพราะ“ทราบ”เปนค�าธรรมดามใชราชาศพทเมอจะใชเปนกรยาในราชาศพทจงตองมค�าวา“ทรง”น�าหนา ๔) แตกอน ค�าขนตนหนงสอทมไปถวายพระราชวงศ ชน สมเดจเจาฟาใชวา “ขอประทานกราบทล” ไดมาเปลยนใชค�าวา “ขอพระราชทานกราบทล”ในรชกาลท๗ประมาณพ.ศ.๒๔๗๐ ๕) ต�าแหนงสมเดจพระอครมเหสและพระมเหสรองนน ตามหลกในกฎมณเฑยรบาลวาดวยการสบราชสนตตวงศ พ.ศ. ๒๔๖๗ ใหค�านยามศพทไววา“สมเดจ พระอครมเหส” คอ พระชายาหลวงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทมพระบรมราชโองการสถาปนาขนเปนสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชน สวน“พระมเหสรอง”คอพระชายาของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทด�ารงพระเกยรตรองจากสมเดจพระนางเจาฯพระบรมราชน ๖) พระบรมวงศชนพระองคเจาหมายความวาพระองคเจาพระองคนนทรงเปนพระราชโอรสพระราชธดาในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไมวารชกาลใด ๗) พระอนวงศเปนพระราชวงศทเปนพระราชนดดาในองคพระมหากษตรยไมวารชกาลใด ๘) ค�าวา “ทรงกรม” หมายความวา พระราชวงศพระองคนน ทรงไดรบการสถาปนาเปนกรมพระยากรมพระกรมหลวงกรมขนหรอกรมหมน ๙) การใชราชาศพทกบ “สมเดจพระสงฆราชเจา” นน ใชเสมอการใชราชาศพทกบพระราชวงศชนพระองคเจาทเปนพระราชโอรสในองคพระมหากษตรยสวนสมเดจพระสงฆราชนนใชราชาศพทเสมอพระราชวงศชนพระองคเจาทเปนพระราชนดดาในองคพระมหากษตรย

22

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๑๐) สรรพนามบรษท ๒ ส�าหรบใชกบขาราชการชนสง ระดบ รฐมนตร

และเอกอครราชทต แตกอนใชวา “ฯพณฯ” (อานวา พณหวเจาทาน) ตรงกบภาษา

องกฤษวา“YourExcellency”เวลานในวงการทตกยงใชอย

๑๑) สรรพนามบรษท๑ถาใชในหนงสอราชการใหใชวา“ขาพเจา”

๑๒)การกราบบงคมทลถาท�าโดยจดหมาย ตองท�าถงราชเลขาธการ

ขอใหน�าความขนกราบบงคมทล

23

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

ค�ำขนตน สรรพนำม ค�ำลงทำยกำรกรำบบงคมทลกรำบทลทลรำยงำนดวยวำจำอยำงเปนทำงกำร

๑. พระบำทสมเดจพระเจำอยหว พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

ค�ำขนตน

ขอเดชะฝาละอองธลพระบาทปกเกลาปกกระหมอมหรอสรวมชพ

สรรพนำม

ใตฝาละอองธลพระบาท แทนพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ขาพระพทธเจา แทนผกราบบงคมทล

ค�ำลงทำย

ดวยเกลาดวยกระหมอมขอเดชะ

๒. สมเดจพระบรมรำชนนำถ สมเดจพระนางเจาสรกตพระบรมราชนนาถ

ค�ำขนตน

ขอเดชะฝาละอองธลพระบาทปกเกลาปกกระหมอมหรอสรวมชพ

สรรพนำม

ใตฝาละอองธลพระบาทแทนสมเดจพระบรมราชนนาถ

ขาพระพทธเจา แทนผกราบบงคมทล

ค�ำลงทำย

ดวยเกลาดวยกระหมอมขอเดชะ

24

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๓. พระบรมวงศและพระอนวงศ ๓.๑สมเดจพระบรมรำชนสมเดจพระบรมรำชชนนสมเดจพระยพรำชสมเดจ

พระบรมโอรสำธรำชฯ สยำมมกฎรำชกมำร สมเดจพระเทพรตนรำชสดำฯ สยำม

บรมรำชกมำร

ในรชกาลปจจบนไดแก

๑.สมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน

๒.สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯสยามมกฎราชกมาร

๓.สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

ค�ำขนตน

ขอพระราชทานกราบบงคมทลทราบฝาละอองพระบาท

สรรพนำม

ใตฝาละอองพระบาท แทนพระบรมวงศ

ขาพระพทธเจา แทนผกราบบงคมทล

ค�ำลงทำย

ดวยเกลาดวยกระหมอมหรอ

ควรมควรแลวแตจะทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม

๓.๒สมเดจเจำฟำ

ในรชกาลปจจบนไดแก

๑.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาจฬาภรณวลยลกษณอครราชกมาร

๒.สมเดจพระเจาภคนเธอเจาฟาเพชรรตนราชสดาสรโสภาพณณวด

๓.สมเดจพระเจาพนางเธอเจาฟากลยาณวฒนากรมหลวงนราธวาสราชนครนทร

ค�ำขนตน

ขอพระราชทานกราบทลทราบฝาพระบาท

25

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

สรรพนำม

ใตฝาพระบาท แทนสมเดจเจาฟา

ขาพระพทธเจา(๑) แทนผกราบทล

ค�ำลงทำย

ควรมควรแลวแตจะโปรดเกลาโปรดกระหมอม

๓.๓พระบรมวงศชนพระองคเจำ

(หมายถง พระองคเจาทเปนพระราชโอรสธดา ของพระมหากษตรย ซงใน

รชกาลปจจบนไมม)

ค�ำขนตน

ขอประทานกราบทลทราบฝาพระบาท

สรรพนำม

ใตฝาพระบาท แทนพระองคเจา

ขาพระพทธเจา แทนผกราบทล

ค�ำลงทำย

ควรมควรแลวแตจะโปรดเกลาโปรดกระหมอม

๓.๔พระเจำวรวงศเธอพระองคเจำ(ทมไดทรงกรม)

พระอนวงศชนพระวรวงศเธอ(ททรงกรม)เชน

๑.พระเจาวรวงศเธอพระองคเจาจไรรตนศรมาน

๒.พระเจาวรวงศเธอพระองคเจาจนทรกานตมณ

๓.พระเจาวรวงศเธอพระองคเจาภาณพนธยคล

๔.พระเจาวรวงศเธอพระองคเจาอนสรณมงคลการ

______________________________________________________________(๑) ในการกราบบงคมทลตอจากค�าวาขาพระพทธเจาใหออกนามและต�าแหนงดวยเชนขาพระพทธเจา

นายสญญาธรรมศกดประธานองคมนตร

26

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๕.พระเจาวรวงศเธอพระองคเจาโสมสวลพระวรราชาทนดดามาต

๖.พระเจาหลานเธอพระองคเจาพชรกตยาภา

๗.พระเจาหลานเธอพระองคเจาสรภาจฑาภรณ

๘.พระเจาหลานเธอพระองคเจาอทตยาทรกตคณ

ค�ำขนตน

กราบทลทราบฝาพระบาท

สรรพนำม

ฝาพระบาท แทนพระองคเจา

เกลากระหมอม แทนผกราบทล(ชาย)

เกลากระหมอมฉนแทนผกราบทล(หญง)

ค�ำลงทำย

ควรมควรแลวแตจะโปรด

๓.๕พระอนวงศชนพระวรวงศเธอพระองคเจำ(ทมไดทรงกรม)เชน

๑.พระวรวงศเธอพระองคเจาสทธสรโสภา

๒.พระวรวงศเธอพระองคเจาสขมาภนนท

๓.พระวรวงศเธอพระองคเจาวมลฉตร

ค�ำขนตน

ทลทราบฝาพระบาท

สรรพนำม

ฝาพระบาท แทนพระองคเจา

กระหมอม แทนผทล(ผชาย)

หมอมฉน แทนผทล(หญง)

ค�ำลงทำย

ควรมควรแลวแตจะโปรด

27

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๓.๖พระอนวงศชนหมอมเจำเชน

๑.หมอมเจาหญงดวงจตรจตรพงศ

๒.หมอมเจายาใจจตรพงศ

๓.หมอมเจาหญงกรณการจตรพงศ

๔.หมอมเจาหญงมารยาตรกญญาดศกล

๕.หมอมเจาพรยดศดศกล

๖.หมอมเจาสภทรดศดศกล

ฯลฯ

ค�ำขนตน

ทลฝาพระบาท

สรรพนำม

ฝาพระบาท แทนหมอมเจา

กระหมอม แทนผทล(ชาย)

หมอมฉน แทน(ผทล)

ค�ำลงทำย

แลวแตจะโปรด

๔. พระภกษ ๔.๑สมเดจพระสงฆรำชเจำ

ค�ำขนตน

ขอประทานกราบทลทราบฝาพระบาท

สรรพนำม

ใตฝาพระบาท แทนสมเดจพระสงฆราชเจา

ขาพระพทธเจา แทนผกราบทล

28

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

ค�ำลงทำย

ควรมควรแลวแตจะโปรดเกลาโปรดกระหมอม

๔.๒สมเดจพระสงฆรำช

ในรชกาลปจจบนคอ

สมเดจพระญาณสงวรสมเดจพระสงฆราชสกลมหาสงฆปรณายก

ค�ำขนตน

กราบทลทราบฝาพระบาท

สรรพนำม

ฝาพระบาท แทนสมเดจพระสงฆราช

เกลากระหมอม แทนผกราบทล(ชาย)

เกลากระหมอมฉนแทนผกราบทล(หญง)

ค�ำลงทำย

ควรมควรแลวแตจะโปรด

๔.๓สมเดจพระรำชำคณะพระรำชำคณะเจำคณะรอง

ค�ำขนตน

นมสการพระคณเจา

สรรพนำม

พระคณเจาแทนสมเดจพระราชาคณะ

กระผม แทนผพด(ชาย)

ดฉน แทนผพด(หญง)

ค�ำลงทำย

ขอนมสการดวยความเคารพอยางยง

29

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๔.๔พระรำชำคณะ

ค�ำขนตน

นมสการพระคณทาน

สรรพนำม

พระคณทาน แทนพระราชาคณะ

กระผม แทนผพด(ชาย)

ดฉน แทนผพด(หญง)

ค�ำลงทำย

ขอนมสการดวยความเคารพอยางสง

๔.๕พระภกษทวไป

ค�ำขนตน

นมสการพระคณทาน

สรรพนำม

ทาน,พระคณทาน แทนพระภกษ

ผม แทนผพด(ชาย)

ดฉน แทนผพด(หญง)

ค�ำลงทำย

ขอนมสการดวยความเคารพ

๕. บคคลทวไป ๕.๑ประธำนองคมนตร นำยกรฐมนตร ประธำนรฐสภำ ประธำนวฒสภำ

ประธำนสภำผแทนรำษฎรประธำนศำลฎกำรฐบรษ(รวมทงผทเคยด�ารงต�าแหนง

ดงกลาวมาแลวในอดต)

30

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

ค�ำขนตน

กราบเรยน(ระบต�าแหนงเชนกราบเรยนประธานองคมนตร)

สรรพนำม

ทาน แทนผฟง

ขาพเจา,กระผม,ผม,ดฉน แทนผพด

ค�ำลงทำย

(ไมม)

๕.๒บคคลทวไป(นอกจากขอ๕.๑)

ค�ำขนตน

เรยน(ระบต�าแหนงเชนเรยนอธบดกรมศลปากรเรยนประธานคณะกรรมการจดงาน

เรยนประธานในพธ)

สรรพนำม

ทาน(๑) แทนผฟง

ขาพเจากระผมผมดฉน แทนผพด

ค�ำลงทำย

(ไมม)

______________________________________________________________

(๑) ในปจจบนนยมใชสรรพนามแทนผฟงวา“คณ”ส�าหรบบคคลในระดบเดยวกนแตมใชภาษาราชการ

31

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

ค�ำอธบำย(๑)

๑. เมอใชค�าวา “สรวมชพ” เปนค�าขนตนแลว ไมตองใชค�าวา “ขอเดชะฝาละอองธลพระบาทปกเกลาปกกระหมอม” ๒. ถาผรบค�ากราบบงคมทลไมทรงรจกผกราบบงคมทลควรแนะน�าตนเองกอนกราบบงคมทลขอความวาดงน “ขาพระพทธเจา(ออกชอของตนเอง)ขอพระราชทานพระบรมราชวโรกาสกราบบงคมทลพระกรณาทราบฝาละอองธลพระบาทพระราชอาญาไมพนเกลา” การใชถอยค�าแนะน�าตวตองใชค�าพดลดหลนตามพระอสรยศกดของผรบฟงและพงหลกเลยงอยาใชค�าวา“ทราบฝาละอองพระบาท”“ทราบฝาพระบาท”ซ�ากบค�าขนตน ตวอยำงถาจะกราบทลสมเดจพระยพราชควรใชดงน “ขอพระราชทานกราบบงคมทลทราบฝาละอองพระบาท ขาพระพทธเจา(ออกชอ)ขอพระราชทานพระราชวโรกาส กราบบงคมทลส�าแดงความปลมปตในพระมหากรณาธคณ...” การออกนามในการแนะน�าตนเองจะแนะน�าถงต�าแหนงหนาทการงานของตน ๓. พระราชวงศทด�ารงพระอสรยศกดรองลงมาจากสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมารจะไมใชค�าลงทายกไดแตถาจะใชควรใชแบบค�าลงทายในหนงสอกรำบทล ๔. ค�าวา “ทราบฝาละอองธลพระบาท” “ทราบฝาพระบาท” ซงเปนราชาศพทใชแทนค�าวา“ทราบ”นนในสมยกอนเคยมค�าวา“ใต”เชน “ทราบใตฝาละอองธลพระบาท” “ทราบใตฝาพระบาท” ภายหลงนยมเอาค�าวา“ใต”ออกเฉพาะค�าทใชแทนค�าวา“ทราบ”คงมค�าวา“ใต”เฉพาะทเปนสรรพนามบรษท๒แตกมไดมค�าหามใชไวในทใดดงนนใครยง

นยมใชกไดไมผดกฎเกณฑแหงการใชราชาศพท

______________________________________________________________

(๑)ดหนงสอรวมเรองและขอปฏบตเกยวกบราชส�านกประกอบดวย

32

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๕. การกราบบงคมทลตามธรรมดาเชน

มกระแสพระราชด�ารสถามวา“ชออะไร”

ใหกราบบงคมทลเพยงแตวา“ขาพระพทธเจาชอ...พระพทธเจาขา”

ค�ากราบบงคมทลถงความสะดวกสบายหรอรอดอนตรายของตน ใชค�า

ขนตนวา

“เดชะพระบารมปกเกลาปกกระหมอม...”แลวจงกราบบงคมทลตอไป

ค�ากราบบงคมทลถงการทไดท�าผดพลาดหรอไมสมควรใชค�าขนตนวา

“พระราชอาญามพนเกลาพนกระหมอม”

ค�ากราบบงคมทลขอพระราชทานพระมหากรณาใชค�าน�าวา

“พระบารมปกเกลาปกกระหมอม”

ค�ากราบบงคมทลเปนกลางๆเพอจะไดทรงเลอกใหลงทายวา

“การจะควรมควรประการใดสดแตจะทรงพระกรณาโปรดเกลา

โปรดกระหมอม”

ค�ากราบบงคมทลความเหนของตนใชวา

“เหนดวยเกลาดวยกระหมอม”

ค�ากราบบงคมทลถงสงททราบมาใชค�าวา

“ทราบเกลาทราบกระหมอมวา”

ค�ากราบบงคมทลถงการท�าสงหนงสงใดถวายใชค�าวา

“สนองพระมหากรณาธคณ”หรอ“สนองพระเดชพระคณ”

การแสดงถวายทอดพระเนตรใชวา

“แสดงเฉพาะพระพกตรหรอแสดงหนาพระทนง”

33

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

34

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอกำ

รใชร

ำชำศ

พท

๑. ตำ

รำงแ

สดงก

ำรใช

ค�ำขน

ตน ส

รรพนำม

ค�ำล

งทำย

กำร

จำหนำซ

อง ในกำ

รเขย

นหนงส

อ

๑.พ

ระบา

ทสมเ

ดจ

ขอเด

ชะฝา

ละออ

งธลพ

ระบา

ท

ใตฝา

ละออ

งธล-

คว

รมคว

รสดแ

ตจะท

รงพร

ะกรณ

า

พระเจา

อยหว

ปก

เกลา

ปกกร

ะหมอ

มพร

ะบาท

โป

รดเก

ลาโป

รดกร

ะหมอ

มขอ

เดชะ

ขา

พระพ

ทธเจ

า(ช

อเจา

ของห

นงสอ

)ขา

พระพ

ทธเจ

าขา

พระพ

ทธเจ

า......

........

........

.......

ขอ

พระร

าชทา

นพระ

บรมร

าช-

(ห

รอจะ

น�าค�า

วาข

อเดช

ะมา

ไวทา

ยชอเ

จาขอ

งขอ

พระร

าชทา

นทล

วโ

รกาส

กราบ

บงคม

ทลพ

ระกร

ณา

หน

งสอก

ได)

เกลา

ทลกร

ะหมอ

มถวา

ย

ทราบ

ฝาละ

อองธ

ลพร

ะบาท

ขอ

เดชะ

๒. ส

มเดจ

พระบ

รมรา

ชนนา

ถขอ

เดชะ

ฝาละ

อองธ

ลพระ

บาท

ใต

ฝาละ

อองธ

ล-

ควรม

ควรส

ดแตจ

ะทรง

พระก

รณา

ปก

เกลา

ปกกร

ะหมอ

มพร

ะบาท

โป

รดเก

ลาโป

รดกร

ะหมอ

มขอ

เดชะ

ขา

พระพ

ทธเจ

า(ช

อเจา

ของห

นงสอ

)ขา

พระพ

ทธเจ

าขา

พระพ

ทธเจ

า......

........

........

.......

ขอ

พระร

าชทา

นพระ

บรมร

าช-

(ห

รอจะ

น�าค�า

วาข

อเดช

ะมา

ไวทา

ยชอเ

จาขอ

ง

วโ

รกาส

กราบ

บงคม

ทลทร

าบ

หน

งสอก

ได)

ฝา

ละออ

งธลพ

ระบา

ท

๓.พ

ระบร

มวงศ

และ

พร

ะอนว

งศ

๓.

๑สม

เดจพ

ระบร

ม-

ขอพร

ะราช

ทานก

ราบบ

งคมท

ลใต

ฝาละ

ออง-

ควรม

ควรแ

ลวแต

จะทร

งพระ

กรณา

ขอพร

ะราช

ทานก

ราบ

ราชน

....

........

........

........

........

........

....

พระบ

าท

โปรด

เกลา

โปรด

กระห

มอม

บงคม

ทล

สม

เดจพ

ระบร

ม-

ทราบ

ฝาละ

อองพ

ระบา

ทขา

พระพ

ทธเจ

าขา

พระพ

ทธเจ

า......

........

........

........

.....

........

........

........

......

ราชช

นน

สมเด

จพระ

ยพรา

ช

ค�ำ

ทใชใ

นกำร

ผร

บหนง

สอ

ค�ำขน

ตน

สรรพ

นำม

ค�ำ

ลงทำ

ย

จำหน

ำซอง

(ลงช

อ)

(ลงช

อ)

(พระ

นาม)

(ลงช

อ)(ระบ

พระน

าม)

35

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

สมเด

จพระ

บรม

โอรส

าธรา

ชฯ

สย

ามมก

ฎราช

-

กม

าร

สม

เดจพ

ระเท

พ-

รต

นราช

สดาฯ

สยาม

บรมร

าช-

กมาร

๓.

๒สม

เดจเ

จาฟา

ขอ

พระร

าชทา

นกรา

บทล.....

.....

ใตฝา

พระบ

าท

ควรม

ควรแ

ลวแต

จะโป

รดเกล

าโปรด

กระห

มอม

ขอพร

ะราช

ทานก

ราบท

ล

........

........

........

........

........

........

.ขา

พระพ

ทธเจ

าขา

พระพ

ทธเจ

า......

........

........

........

.....

........

........

........

.......

ทร

าบฝา

พระบ

าท

๓.

๓พร

ะบรม

วงศช

นขอ

ประท

านกร

าบทล

ใต

ฝาพร

ะบาท

คว

รมคว

รแลว

แตจะ

โปรด

เกลาโป

รดกร

ะหมอ

มขอ

ประท

านกร

าบทล

พระอ

งคเจ

า....

........

........

........

........

........

......

ขาพร

ะพทธ

เจา

ขาพร

ะพทธ

เจา..

........

........

........

.....

........

........

........

........

...

ทราบ

ฝาพร

ะบาท

๓.

๔พร

ะเจา

วรวง

ศเธอ

(ทมไ

ดทรง

กรม)

กร

าบทล

........

........

........

........

....

ฝาพร

ะบาท

คว

รมคว

รแลว

แตจะ

โปรด

กร

าบทล

........

........

.....

พระอ

นวงศ

ชน

ทราบ

ฝาพร

ะบาท

(ช

าย)เ

กลา-

พระว

รวงศ

เธอ

กร

ะหมอ

ม

(ท

ทรงก

รม)

(ห

ญง)

เกลา

-

กร

ะหมอ

มฉน

ค�ำ

ทใชใ

นกำร

ผร

บหนง

สอ

ค�ำขน

ตน

สรรพ

นำม

ค�ำ

ลงทำ

ย

จำหน

ำซอง

(พระ

นาม)

(พระ

นาม)

(พระ

นาม)

(ลงช

อ)

(ลงช

อ)

(ระบ

พระน

าม)

(ระบ

พระน

าม)

(ระบ

พระน

าม)

36

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๓.

๕พร

ะอนว

งศชน

ทล

........

........

........

........

........

......

ฝาพร

ะบาท

คว

รมคว

รแลว

แตจะ

โปรด

ทล

........

........

........

.....

พระว

รวงศ

เธอ

ทราบ

ฝาพร

ะบาท

(ช

าย)ก

ระหม

อม

(ท

มไดท

รงกล

ม)

(ห

ญง)

หมอม

ฉน

๓.

๖พร

ะอนว

งศชน

ทล

........

........

........

........

........

......

ฝาพร

ะบาท

แล

วแตจ

ะโปร

ดทล

........

........

........

.....

หมอม

เจา

(ช

าย)ก

ระหม

อม

(ห

ญง)

หมอม

ฉน

๔.พ

ระภก

ษ

๔.๑

สมเด

จพระ

-ขอ

ประท

านกร

าบทล

........

........

..ใต

ฝาพร

ะบาท

คว

รมคว

รแลว

แตจะ

โปรด

เกลา

ขอ

ประท

านกร

าบทล

สงฆร

าชเจ

า

โป

รดกร

ะหมอ

ม....

........

........

........

.......

๔.

๒สม

เดจพ

ระ-

กราบ

ทล....

........

........

........

........

.ฝา

พระบ

าท

ควรม

ควรแ

ลวแต

จะโป

รด

กราบ

ทล....

........

........

.

สง

ฆราช

(ชาย

)เกล

า-

กร

ะหมอ

ม

(ห

ญง)

เกลา

-

กร

ะหมอ

มฉน

๔.

๓สม

เดจพ

ระรา

ชา-

นมสก

าร....

........

........

........

........

.พร

ะคณเจ

าขอ

นมสก

ารดว

ยควา

มเคา

รพอย

างยง

นม

สการ

........

........

....

คณ

ะ

กระผ

ม,ด

ฉน

พร

ะราช

าคณะ

เจาค

ณะร

อง

๔.

๔พร

ะราช

าคณะ

นมสก

าร....

........

........

........

........

พร

ะคณทา

นนม

สการ

ดวยค

วามเ

คารพ

อยาง

สง

นมสก

าร....

........

........

ค�ำ

ทใชใ

นกำร

ผร

บหนง

สอ

ค�ำขน

ตน

สรรพ

นำม

ค�ำ

ลงทำ

ย

จำหน

ำซอง

(พระ

นาม)

(พระ

นาม)

(พระ

นาม)

(ระบ

พระน

าม)

(ระบ

พระน

าม)

(ระบ

พระน

าม)

(ระบ

พระน

าม)

(นาม

)

(นาม

)

(พระ

นาม)

(นาม

)

(นาม

)

37

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๔.

๕พร

ะภกษ

ทวไป

นม

สการ

........

........

........

........

.....

ทาน,

พระ

คณทา

นขอ

นมสก

ารดว

ยควา

มเคา

รพ

นมสก

าร....

........

........

.

ผม

,ดฉน

๕.บ

คคลธ

รรมด

า

๕.๑

ประธ

านอง

คมนต

ร

นา

ยกรฐ

มนตร

ปร

ะธาน

รฐสภ

า

ทาน

ประธ

านวฒ

สภา

กราบ

เรยน

........

........

........

........

.ขา

พเจา

,กระ

ผม

ขอแส

ดงคว

ามนบ

ถออย

างยง

กร

าบเรยน

........

........

..

หร

อปร

ะธาน

-

ผม,ด

ฉน

สภ

าผแท

นราษ

ฎร

ปร

ะธาน

ศาลฎ

กา

รฐ

บรษ

๕.

๒บค

คลธร

รมดา

เรยน

........

........

........

........

........

..ทา

นขอ

แสดง

ความ

นบถอ

เรยน

........

........

........

...

นอ

กจาก

๕.๑

ขาพเ

จา,ก

ระผม

ผม,ด

ฉน

ค�ำ

ทใชใ

นกำร

ผร

บหนง

สอ

ค�ำขน

ตน

สรรพ

นำม

ค�ำ

ลงทำ

ย

จำหน

ำซอง

(นาม

)

(ต�าแ

หนง)

(นาม

หรอ

ต�าแห

นงถา

ม)

หมำย

เหต

(๑)

ผทเช

ญกร

ะแสพ

ระบร

มราช

โองก

ารไป

ยงผใ

ดไม

ตองใชค

�าลงท

ายใน

หนงส

อนน

(๒)

ค�าทใ

ชในห

นงสอ

ถงพร

ะราช

วงศ

และพ

ระภก

ษตา

ม๑

ถง๔

ใหใ

ชค�าร

าชาศ

พทห

รอถ

อยค�า

สภาพ

ซงเปน

ไปตา

มขนบ

ธรรม

เนยม

ประเพณ

หรอต

ามทท

างรา

ชการ

ก�าหน

ด

(๓

)ใน

กรณทม

หนงส

อถงผ

รบระ

บเฉพ

าะต�า

แหนง

ใหใ

ชค�าข

นตน

สรรพ

นาม

ค�าลง

ทายใ

นหนง

สอรา

ชการ

และ

ค�าทใ

ชในก

ารจา

หนาซ

องตา

ม

ต�าแห

นง

(นาม

)

(นาม

)

(นาม

)

38

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอกำ

รใชร

ำชำศ

พท

๒. ตำ

รำงแ

สดงค

�ำขนตน

สรรพ

นำม

และ

ค�ำลง

ทำย

ในกำ

รกรำ

บบงค

มทล

กรำบ

ทล

ทล

และร

ำยงำ

นดว

ยวำจ

ำ

๑.พ

ระบา

ทสมเ

ดจพร

ะเจา

อยหว

ขอ

เดชะ

ฝาละ

อองธ

ลพระ

บาท-

ใต

ฝาละ

อองธ

ลพระ

บาท

ดวยเ

กลาด

วยกร

ะหมอ

มขอ

เดชะ

ปก

เกลา

ปกกร

ะหมอ

มขา

พระพ

ทธเจ

า

หรอ

สรวม

ชพ

๒.ส

มเดจ

พระบ

รมรา

ชนนา

ถขอ

เดชะ

ฝาละ

อองธ

ลพระ

บาท-

ใต

ฝาละ

อองธ

ลพระ

บาท

ดวยเ

กลาด

วยกร

ะหมอ

มขอ

เดชะ

ปก

เกลา

ปกกร

ะหมอ

มขา

พระพ

ทธเจ

า

หรอ

สรวม

ชพ

๓.พ

ระบร

มวงศ

และ

พระ

อนวง

ศ

๓.๑

สมเด

จพระ

บรมร

าชน

สมเด

จพระ

บรมร

าชชน

น

สม

เดจพ

ระยพ

ราช

สมเด

จพระ

บรมโ

อรสา

ธราช

ฯขอ

พระร

าชทา

นกรา

บบงค

มทล

ใตฝา

ละออ

งพระ

บาท

ดวยเ

กลาด

วยกร

ะหมอ

ม

สย

ามมก

ฎราช

กมาร

ทร

าบฝา

ละออ

งพระ

บาท

ขาพร

ะพทธ

เจา

หรอคว

รมคว

รสดแ

ตจะท

รงพร

ะกรณ

า

สม

เดจพ

ระเท

พรตน

ราชส

ดาฯ

โปรด

เกลา

โปรด

กระห

มอม

สยาม

บรมร

าชกม

าร

๓.

๒สม

เดจเ

จาฟา

ขอ

พระร

าชทา

นกรา

บทล

ใตฝา

พระบ

าท

ควรม

ควรส

ดแตจ

ะโปร

ดเกล

า-

ทราบ

ฝาพร

ะบาท

ขา

พระพ

ทธเจ

าโป

รดกร

ะหมอ

ม

ผฟ

ง

ค�ำขน

ตน

สรรพ

นำม

ค�ำ

ลงทำ

ย

39

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๓.

๓พร

ะบรม

วงศช

นพระ

องคเ

จา

ขอปร

ะทาน

กราบ

ทล-

ใตฝา

พระบ

าท

ควรม

ควรส

ดแตจ

ะโปร

ดเกล

า-

(พ

ระรา

ชโอร

สธดา

ของ

ทราบ

ฝาพร

ะบาท

ขา

พระพ

ทธเจ

าโป

รดกร

ะหมอ

ม

พร

ะมหา

กษตร

ย)

๓.

๔พร

ะเจา

วรวง

ศเธอ

พระอ

งคเจ

ากร

าบทล

ทรา

บฝาพ

ระบา

ทฝา

พระบ

าท

ควรม

ควรแ

ลวแต

จะโป

รด

(ท

มไดท

รงกร

ม)

เก

ลากร

ะหมอ

ม(ช

าย)

พระอ

นวงศ

ชนพ

ระวร

วงศเ

ธอ

เก

ลากร

ะหมอ

มฉน

(หญง)

(ทมไ

ดทรง

กรม)

๓.

๕พร

ะอนว

งศชน

พระว

รวงศ

เธอ

ทลท

ราบ

ฝาพร

ะบาท

ฝา

พระบ

าท

ควรม

ควรแ

ลวแต

จะโป

รด

พร

ะองค

เจา

กร

ะหมอ

ม(ช

าย)

(ทมไ

ดทรง

กรม)

หม

อมฉน

(หญง)

๓.

๖หม

อมเจ

าทล

ฝาพ

ระบา

ทฝา

พระบ

าท

แลวแ

ตจะโ

ปรด

กระห

มอม

(ชาย

)

หม

อมฉน

(หญง)

๔.พ

ระภก

ษ

๔.๑

สมเด

จพระ

สงฆร

าชเจ

าขอ

ประท

านกร

าบทล

-ใต

ฝาพร

ะบาท

คว

รมคว

รสดแ

ตจะโ

ปรดเ

กลา-

ทร

าบฝา

พระบ

าท

ขาพร

ะพทธ

เจา

โปรด

กระห

มอม

๔.

๒สม

เดจพ

ระสง

ฆราช

กร

าบทล

ทรา

บฝาพ

ระบา

ทฝา

พระบ

าท

ควรม

ควรแ

ลวแต

จะโป

รด

เก

ลากร

ะหมอ

ม(ช

าย)

เกลา

กระห

มอมฉ

น(ห

ญง)

ฐำ

นนดร

ของผ

ฟง

ค�ำขน

ตน

สรรพ

นำม

ค�ำ

ลงทำ

ย

40

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

๔.

๓สม

เดจพ

ระรา

ชาคณ

ะนม

สการ

พระ

คณเจ

าพร

ะคณเจ

าขอ

นมสก

ารดว

ยควา

มเคา

รพอย

างยง

พระร

าชาค

ณะเจา

คณะร

อง

กร

ะผม

(ชาย

)

ดฉ

น(ห

ญง)

๔.

๔พร

ะราช

าคณะ

นมสก

ารพ

ระคณ

ทาน

พระค

ณทา

นขอ

นมสก

ารดว

ยควา

มเคา

รพอย

างสง

กระผ

ม (ช

าย)

ดฉน

(หญง)

๔.

๕พร

ะภกษ

ทวไป

นม

สการ

พระ

คณทา

นทา

น,พ

ระคณ

ทาน

ขอนม

สการ

ดวยค

วามเ

คารพ

กระผ

ม (ช

าย)

ดฉน

(หญง)

๕.บ

คคลธ

รรมด

า

๕.๑

ประธ

านอง

คมนต

ร

นา

ยกรฐ

มนตร

ปร

ะธาน

รฐสภ

ากร

าบเรยน

(ระบ

ต�าแห

นงเช

นทา

นไม

ม

ปร

ะธาน

วฒสภ

ากร

าบเรยน

ประ

ธานอ

งคมน

ตร)

ขาพเ

จา,ก

ระผม

,ผม,ด

ฉน

ปร

ะธาน

สภาผ

แทนร

าษฎร

ประธ

านศา

ลฎกา

รฐบ

รษ

(รวม

ทงผท

เคยด

�ารงต

�าแหน

ง

ดง

กลาว

มาแล

วในอ

ดต

๕.

๒บค

คลทว

ไป

เรยน

(ระบ

ต�าแห

นงเช

นทา

นไม

ม

(น

อกจา

กขอ

๕.๑)

เรยน

อธบ

ดกรม

ศลปา

กร

ขาพเ

จา,ก

ระผม

,ผม,ด

ฉน

เรยน

ประ

ธานค

ณะก

รรมก

ารจด

งาน.

..

เรยน

ประ

ธานใ

นพธ

ผฟ

ง

ค�ำขน

ตน

สรรพ

นำม

ค�ำ

ลงทำ

ย

41

การใชราชาศพท ในการเขยนหนงสอ

42

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ป.ช. ประดบรวมกบ ม.ว.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำม.ป.ช.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำป.ช. หอยกบสายสะพายสะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

การแตงกายประดบเครองราชอสรยาภรณอนเปนทเชดชยงชางเผอก ๑.ขาราชการพลเรอน(บรษ)

43

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกจาก

รงดมเมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราท.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ต.ช ประดบรวมกบ ต.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจาก

รงดมเมลทสองโดยใหอยใตดม

เหรยญรำชอสรยำภรณประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

44

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำ จ.ช. และดวงตรำ จ.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

บ.ช. ประดบรวมกบ บ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำ บ.ช. และดวงตรำ บ.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

45

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ช. ประดบรวมกบ ร.ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำ ร.ท.ช. และดวงตรำ ร.ท.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

ร.ง.ช. ประดบรวมกบ ร.ง.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำ ร.ง.ช. และดวงตรำ ร.ง.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

46

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ป.ช. ประดบรวมกบ ม.ว.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

ป.ช ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดารา ป.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

47

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงคม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราท.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(เหมอนเตมยศ)

ต.ช. ประดบรวมกบ ต.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำต.ช. หอบกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(เหมอนเตมยศ)

48

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำ จ.ช. และดวงตรำ จ.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

บ.ช. ประดบรวมกบ บ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำ บ.ช. และดวงตรำ บ.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

49

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ช. ประดบรวมกบ ร.ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำ ร.ท.ช. และดวงตรำ ร.ท.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

ร.ง.ช. ประดบรวมกบ ร.ง.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำ ร.ง.ช. และดวงตรำ ร.ง.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

50

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ป.ช. ประดบรวมกบ ม.ว.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เครองแบบ สโมสร ก

มลกษณะเชนเดยวกบเครองแบบเตมยศ)

ดวงตรำม.ป.ช.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ป.ช. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ(เครองแบบสโมสร ข)

ดวงตรำป.ช. หอยกบสายสะพายทบเสอตวใน สะพายบาขวา

เฉยงลงทางซาย

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอตวนอกเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ แบบยอประดบทปกเสอตวนอกขางซายใต

เครองหมายสงกด

51

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ(เครองแบบสโมสร ค)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบอยใตผาผกคอ

และสวนสงของดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดำรำท.ช. ประดบทปกเสอตวนอกเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณแบบยอ ประดบทปกเสอตวนอกขางซาย

ใตเครองหมายสงกด

52

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ป.ช. ประดบรวมกบ ม.ว.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำม.ป.ช.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอกระเปา

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำป.ช. หอยกบสายสะพาย สะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

๒.ขาราชการทหาร(บรษ)

53

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราท.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ต.ช. ประดบรวมกบ ต.ม.

และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

54

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำ จ.ช. และดวงตรำ จ.ม. หอยกบแพรแถบประเดนท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

ม.ป.ช. ประดบรวมกบ ม.ว.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตปกกระเปา

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

55

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดารา ป.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดารา ท.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(เหมอนเตมยศ)

56

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ต.ช. ประดบรวมกบ ต.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(เหมอนเตมยศ)

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำ จ.ช. และดวงตรำ จ.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ(เหมอนเตมยศ)

57

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ป.ช. ประดบรวมกบ ม.ว.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศรกษาพระองค)

ดวงตรำม.ป.ช.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองวาย โดยใหแพรแถบ

อยระดบต�ากวาดมเมดทหนงพองาม

ป.ช. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ (เครองแบบสโมสรอกแขง)

ดวงตรำป.ช. หอยกบสายสะพายทบเสอตวใน สะพายบาขวาเฉยง

ลงทางซาย

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอตวนอกเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณแบบยอ ประดบทปกเสอตวนอกทางซายใต

เครองหมายสงกด

58

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ต.ช. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ(เครองแบบสโมสรอกออน)

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบอยใตผาผกคอและ

สวนสงสดของดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

เหรยญรำชอสรยำภรณแบบยอ ประดบทปกเสอตวนอกขางซาย

ใตเครองหมายสงกด

59

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ป.ช. ประดบรวมกบ ม.ว.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำม.ป.ช.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำป.ช. หอยกบสายสะพายสะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

๓.ขาราชการต�ารวจ(บรษ)

60

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดารา ท.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ต.ช ประดบรวมกบ ต.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำต.ช หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

61

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำ จ.ช. และดวงตรำ จ.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

บ.ช. ประดบรวมกบ บ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำ บ.ช. และดวงตรำ บ.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

62

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ป.ช. ประดบรวมกบ ม.ว.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

63

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดารา ท.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(เหมอนเตมยศ)

ต.ช. ประดบรวมกบ ต.ม.

และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(เหมอนเตมยศ)

64

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำ จ.ช. และดวงตรำ จ.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

บ.ช. ประดบรวมกบ บ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำ บ.ช. และดวงตรำ บ.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

65

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม. และเหรยญราชอสรยาภรณ (เครองแบบปกตเสอนอกคอแบะกาก)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกจากใต

ปกเสอตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอและสวนสงสด

ของดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกจากใต

ปกเสอตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอและดวงตรา

อยต�ากวาดวงตราท.ช.

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราท.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(อาจประดบแพรแถบยอของเครองราชอสรยาภรณ

ไดตามก�าหนดนดหมายของทางราชการ)

ป.ช. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ (เครองแบบสโมสรเปดอกชนดอกแขง)

ดวงตรำป.ช. หอยกบสายสะพายทบเสอตวใน สะพายบาขวาเฉยง

ลงทางซาย

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอตวนอกเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณแบบยอ ประดบทปกเสอตวนอกขางซาย

ใตเครองหมายสงกด

66

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ(เครองแบบสโมสรเปดอกชนดอกออน)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบอยใตผาผกคอ

และสวนสงสดของดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอตวนอกเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณแบบยอ ประดบทปกเสอตวนอกขางซาย

ใตเครองหมายสงกด

67

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ป.ช. ประดบรวม ม.ว.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำม.ป.ช.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม. และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำป.ช. หอยกบสายสะพายสะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

๔. บรษซงไมมกฎหมายหรอขอบงคบของทางราชการก�าหนดใหม

เครองแบบเฉพาะ(แตงกายชดขอเฝา)

68

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม. และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดารา ท.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ต.ช. ประดบรวมกบ ต.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

69

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำจ.ช.และดวงตรำจ.ม. ห อยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

บ.ช. ประดบรวมกบ บ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำบ.ช.และดวงตรำบ.ม. ห อ ย ก บ แ พ ร แ ถบป ร ะ ด บ ท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

70

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ช. ประดบรวมกบ ร.ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำ ร.ท.ช. และดวงตรำ ร.ท.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

ร.ง.ช. ประดบรวมกบ ร.ง.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำ ร.ง.ช. และดวงตรำ ร.ง.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

71

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ป.ช. ประดบรวมกบ ม.ว.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดารา ป.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

72

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดวงตรำ ท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดารา ท.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(เหมอนเตมยศ)

ต.ช. ประดบรวมกบ ต.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(เหมอนเตมยศ)

73

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดวงตรำ จ.ช. และดวงตรำ จ.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ(เหมอนเตมยศ)

บ.ช. ประดบรวมกบ บ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดวงตรำ บ.ช. และดวงตรำ บ.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

74

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ช. ประดบรวมกบ ร.ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดวงตรำ ร.ท.ช. และดวงตรำ ร.ท.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ(เหมอนเตมยศ)

ร.ง.ช. ประดบรวมกบ ร.ง.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดวงตรำ ร.ง.ช. และดวงตรำ ร.ง.ม. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

75

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ป.ช.ประดบรวมกบ ม.ว.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเครองแบบ

สโมสร ก ม มลกษณะเชนเดยวกบเครองแบบเตมยศ)

ดวงตรำม.ป.ช.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอกระเปา

ป.ช. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ

(ขอเฝาเครองแบบสโมสร ข)

ดวงตรำป.ช. หอยกบสายสะพายทบเสอตวใน สะพายบาขวาเฉยง

ลงทางซาย

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอตวนอกเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณแบบยอ ประดบทปกเสอตวนอกขางซาย

76

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ป.ช. ประดบรวมกบ ม.ว.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำม.ป.ช. หอยกบสายสะพาย สะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ทบาเสอเบองซาย

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำป.ช. หอยกบสายสะพายสะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดารา ป.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ทหนาบาเสอเบองซาย

๕.ขาราชการพลเรอน(สตร)

77

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม. และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอ ประดบทหนา

บาเสอเบองซาย

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราท.ช.เยองไปทางซาย

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดารา ท.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราท.ม.เยองไปทางซาย

ต.ช. ประดบรวมกบ ต.ม. และเหรยญราชอสรยาภรณ(เตมยศ)

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราต.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราต.ม.เยองไปทางซาย

78

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม. (เตมยศ)

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราจ.ช.เยองไปทางซาย

บ.ช. ประดบรวมกบ บ.ม. (เตมยศ)

ดวงตรำบ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำบ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราบ.ช.เยองไปทางซาย

79

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ช. ประดบรวมกบ ร.ท.ม. (เตมยศ)

ดวงตรำร.ท.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ท.ม.หอยกบแพรแถบผกเเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราร.ท.ช.เยองไปทางซาย

ร.ง.ช. ประดบรวมกบ ร.ง.ม. (เตมยศ)

ดวงตรำร.ง.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ง.ม หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราร.ง.ช.เยองไปทางซาย

80

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ป.ช. ประดบรวมกบ ม.ว.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ทหนาบาเสอเบองซาย

(ไมสวมสายสะพาย)

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณหอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบท

หนาบาเสอเบองซาย(ไมสวมสายสะพาย)

81

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม. และเหรยญราชอสรยาภรณ(ครงยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตราท.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราท.ช.เยองไปทางซาย

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดารา ท.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตรา ท.ม. เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

ต.ช ประดบรวมกบ ต.ม. และเหรยญราชอสรยาภรณ(ครงยศ)

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราต.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราต.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

82

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม. (ครงยศ)

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราจ.ช.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

บ.ช. ประดบรวมกบ บ.ม. (ครงยศ)

ดวงตรำบ.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำบ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราบ.ช.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

83

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ช. ประดบรวมกบ ร.ท.ม. (ครงยศ)

ดวงตรำร.ท.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาปา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ท.ม.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราร.ท.ช.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

ร.ง.ช. ประดบรวมกบ ร.ง.ม. (ครงยศ)

ดวงตรำร.ง.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ง.ม.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราร.ง.ช.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

84

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำป.ช. หอยกบสายสะพาย สะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอ เบองซ าย ต� ากว า เหรยญ

ราชอสรยาภรณ

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดารา ป.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซาย

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากปกเสอ

ตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอและสวนสงของดวง

ตราจรดเงอนผาผกคอ

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากปกเสอ

ตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอ และอย ต�ากวา

ดวงตราท.ช.

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอ เบองซ าย ต� ากว า เหรยญ

ราชอสรยาภรณ

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดารา ท.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซาย

๖.ขาราชการทหาร(สตร)

85

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ต.ช. ประดบรวมกบ ต.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากปกเสอ

ตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอ และสวนสงสดของ

ดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากปกเสอ

ตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอ และอยต�ากวาดวง

ตราต.ช.

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซาย

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำจ.ช.และดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอ

เบองซายรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

86

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซายต�ากวาเหรยญราชอสรยาภรณ

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซาย

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำ ท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกจากใต

ปกเสอตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอและสวนสงสด

ของดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกจากใต

ปกเสอตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอและอยต�ากวา

ดวงดาราท.ช.

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย ต�ากวาเหรยญราช-

อสรยาภรณ

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดารา ท.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซาย

(เหมอนเตมยศ)

87

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ต.ช. ประดบรวมกบ ต.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกจากใต

ปกเสอตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอและสวนสงสด

ของดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดวงตำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกจากใต

ปกเสอตวใน โดยใหดวงตราทบผาผกคอ และอย

ต�ากวาดวงตราต.ช.

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซาย

(เหมอนเตมยศ)

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำ จ.ช. และดวงตรำ จ.ม. หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอ

เบองซายรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

88

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำป.ช. หอยกบสายสะพาย สะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำป.ม. ประดบในระดบทต�ากวาดารา ป.ช. เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ทหนาบาเสอเบองซาย

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำท.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราท.ช.เยองไปทางซาย

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราท.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราท.ม.เยองไปทางซาย

๗.ขาราชการต�ารวจ(สตร)

89

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ต.ช.ประดบรวมกบ ต.ม. และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราต.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราต.ม.เยองไปทางซาย

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม. (เตมยศ)

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอ ประดบทหนา

บาเสอเบองซาย

ดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราจ.ช.เยองไปทางซาย

90

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

บ.ช. ประดบรวมกบ บ.ม. (เตมยศ)

ดวงตรำบ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำบ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราบ.ช.เยองไปทางซาย

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ทหนาบาเสอเบองซาย

(ไมสวมสายสะพาย)

91

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราท.ช.เยองไปทางซาย

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราท.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราท.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

ต.ช. ประดบรวมกบ ต.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราต.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราต.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

92

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม. (ครงยศ)

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราจ.ช.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

บ.ช. ประดบรวมกบ บ.ม. (ครงยศ)

ดวงตรำบ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำบ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราบ.ช.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

93

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ป.ช. ประดบรวมกบ ม.ว.ม. และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยบรมพมาน (เตมยศ)

ดวงตรำม.ป.ช.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ทหนาบาเสอเบองซาย

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยบรมพมาน (เตมยศ)

ดวงตรำป.ช. หอยกบสายสะพายสะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ทหนาบาเสอเบองซาย

๘.สตรซงไมมกฎหมายหรอขอบงคบของทางราชการก�าหนดใหม

เครองแบบเฉพาะ

94

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยอมรนทร (เตมยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราท.ช.เยองไปทางซาย

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราท.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราท.ม.เยองไปทางซาย

ต.ช. ประดบรวมกบ ต.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยอมรนทร (เตมยศ)

ดวงตรำด.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราต.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราต.ม.เยองไปทางซาย

95

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยอมรนทร (เตมยศ)

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราจ.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราจ.ม.เยองไปทางซาย

บ.ช. ประดบรวมกบ บ.ม. ชดไทยอมรนทร (เตมยศ)

ดวงตรำบ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำบ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราบ.ช.เยองไปทางซาย

96

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ช. ประดบรวมกบ ร.ท.ม. ชดไทยจตรลดา(เตมยศ)

ดวงตรำร.ท.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ท.ม.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราร.ท.ช.เยองไปทางซาย

ร.ง.ช. ประดบรวมกบ ร.ง.ม. ชดไทยจตรลดา(เตมยศ)

ดวงตรำร.ง.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ง.ม.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราร.ง.ช.เยองไปทางซาย

97

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ป.ช. ประดบรวมกบ ม.ว.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยอมรนทร (ครงยศ)

ดำรำม.ป.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำม.ว.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ทหนาบาเสอเบองซาย

(ไมสวมสายสะพาย)

ป.ช. ประดบรวมกบ ป.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยอมรนทร (ครงยศ)

ดำรำป.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำป.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ทหนาบาเสอเบองซาย

(ไมสวมสายสะพาย)

98

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ช. ประดบรวมกบ ท.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยอมรนทร (ครงยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราท.ช.เยองไปทางซาย

ดำรำท.ช. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำท.ม. ประดบในระดบต�ากวาดาราท.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราท.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

ต.ช. ประดบรวมกบ ต.ม.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยอมรนทร (ครงยศ)

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราต.ช.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราต.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

99

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ช. ประดบรวมกบ จ.ม. ชดไทยจตรลดา (ครงยศ)

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราจ.ช.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

บ.ช. ประดบรวมกบ บ.ม. ชดไทยจตรลดา (ครงยศ)

ดวงตรำบ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำบ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราบ.ช.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

100

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ช. ประดบรวมกบ ร.ท.ม. ชดไทยจตรลดา (ครงยศ)

ดวงตรำร.ท.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ท.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราร.ท.ช.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

ร.ง.ช. ประดบรวมกบ ร.ง.ม. ชดไทยจตรลดา (ครงยศ)

ดวงตรำร.ง.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ง.ม.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราร.ง.ช.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

101

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำม.ว.ม.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำป.ม. หอยกบสายสะพายสะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

การแตงกายประดบเครองราชอสรยาภรณอนมเกยรตยศยงมงกฎไทย ๑ขาราชการพลเรอน(บรษ)

102

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายเหนอปก

กระเปารวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

103

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ม. ประดบรวมกบ บ.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำ จ.ม. และดวงตรำ บ.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

บ.ม. ประดบรวมกบ ร.ท.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำ บ.ม. และดวงตรำ ร.ท.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

104

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ม. ประดบรวมกบ ร.ง.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำ ร.ท.ม. และดวงตรำ ร.ง.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

ร.ง.ม. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำร.ง.ม.หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายเหนอปก

กระเปารวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

105

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

106

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกจาก

รงดมเมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(เหมอนเตมยศ)

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายเหนอ

ปกกระเปารวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

107

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ม. ประดบรวมกบ บ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำ จ.ม. และดวงตรำ บ.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

บ.ม. ประดบรวมกบ ร.ท.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำ บ.ม. และดวงตรำ ร.ท.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

108

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ม. ประดบรวมกบ ร.ง.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำ ร.ท.ม. และดวงตรำ ร.ง.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

ร.ง.ม. ประดบรวมกบ เหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำร.ง.ม.หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายเหนอ

ปกกระเปารวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

109

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เครองแบบสโมสร ก

มลกษณะเชนเดยวกบเครองแบบเตมยศ)

ดวงตรำม.ว.ม.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ป.ม. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ(เครองแบบสโมสร ข)

ดวงตรำป.ม. หอยกบสายสะพายทบเสอตวในสะพายบาขวาเฉยง

ลงทางซาย

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอตวนอกเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณแบบยอประดบทปกเสอตวนอกขางซาย

ใตเครองหมายสงกด

110

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ม. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ(เครองแบบสโมสร ค)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบอยใตผาผกคอ

และสวนสงของดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอตวนอกเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณแบบยอ ประดบทปกเสอตวนอกขางซาย

ใตเครองหมายสงกด

111

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำม.ว.ม.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำป.ม. หอยกบสายสะพายสะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

๒.ขาราชการทหาร(บรษ)

112

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายเหนอปก

กระเปารวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

113

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ม. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายเหนอปก

กระเปารวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

ม.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

114

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(เหมอนเตมยศ)

115

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายเหนอปก

กระเปารวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

จ.ม. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายเหนอ

ปกกระเปารวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

116

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศรกษาพระองค)

ดวงตรำม.ว.ม.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณประดบทอกเสอเบองซาย โดยใหแพรแถบ

อยระดบต�ากวาดมเมดทหนงพองาม

ป.ม. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ(เครองแบบสโมสรอกแขง)

ดวงตรำป.ม. หอยกบสายสะพายทบเสอตวในสะพายบาขวาเฉยง

ลงทางซาย

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอตวนอกเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณแบบยอ ประดบทปกเสอตวนอกขางซาย

ใตเครองหมายสงกด

117

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ต.ม. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ(เครองแบบสโมสรอกออน)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบอยใตผาผกคอ

และสวนสงสดของดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

เหรยญรำชอสรยำภรณแบบยอ ประดบทปกเสอตวนอกขางซาย

ใตเครองหมายสงกด

118

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำม.ว.ม.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำป.ม. หอยกบสายสะพายสะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

๓.ขาราชการต�ารวจ(บรษ)

119

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำด.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซาย เหนอปก

กระเปารวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

120

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ม. ประดบรวมกบ บ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำ จ.ม. และดวงตรำ บ.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา รวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

ม.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

121

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

เหรยญรำชอสรยำภรณประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(เหมอนเตมยศ)

122

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำต.ม.หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายเหนอปก

กระเปารวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

จ.ม. ประดบรวมกบ บ.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำ จ.ม. และดวงตรำ บ.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

123

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ม. ประดบรวมกบ ด.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ(เครองแบบปกตเสอนอกคอแบะกาก)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากใตปก

เสอตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอ และสวนสงสด

ของดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากใตปก

เสอตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอ และอยต�ากวา

ดวงตราท.ม.

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(อาจประดบแพรแถบยอของเครองราชอสรยาภรณ

ไดตามก�าหนดนดหมายของทางราชการ)

ป.ม. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ(เครองแบบสโมสรเปดอกชนดอกแขง)

ดวงตรำป.ม. หอยกบสายสะพายทบเสอตวในสะพายบาขวาเฉยง

ลงทางซาย

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอตวนอกเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณแบบยอ ประดบทปกเสอตวนอกขางซายใต

เครองหมายสงกด

124

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ม. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ(เครองแบบสโมสรเปดอกชนดอกออน)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบอยใตผาผกคอและ

สวนสงสดของดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอตวนอกเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณแบบยอ ประดบทปกเสอตวนอกขางซายใต

เครองหมายสงกด

125

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำม.ว.ม.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำป.ม. หอยกบสายสะพายสะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

๔. บรษซงไมมกฎหมายหรอขอบงคบของทางราชการก�าหนดใหม

เครองแบบเฉพาะ(แตงกายชดขอเฝา)

126

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

เหรยญรำชอสรยำภรณประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายเหนอปก

กระเปารวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

127

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ม. ประดบรวมกบ บ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำ จ.ม. และดวงตรำ บ.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

บ.ม. ประดบรวมกบ ร.ท.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำ บ.ม. และดวงตรำ ร.ท.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

128

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ม. ประดบรวมกบ ร.ง.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำ ร.ท.ม. และดวงตรำ ร.ง.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

ร.ง.ม. ประดบรวมกบ เหรยญราชอสรยาภรณ(ขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำร.ง.ม.หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายเหนอปก

กระเปารวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

129

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(ไมสวมสายสะพาย)

130

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากรงดม

เมดทสองโดยใหอยใตดม

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

(เหมอนเตมยศ)

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวาง

ตะขอตวลางกบดมเมดแรก

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายเหนอปก

กระเปารวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

131

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ม. ประดบรวมกบ บ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดวงตรำ จ.ม. และดวงตรำ บ.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

บ.ม. ประดบรวมกบ ร.ท.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดวงตรำ บ.ม. และดวงตรำ ร.ท.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

132

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ม. ประดบรวมกบ ร.ง.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาครงยศ)

ดวงตรำ ร.ท.ม. และดวงตรำ ร.ง.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายเหนอปกกระเปารวมกบเหรยญ

ราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

ร.ง.ม. ประดบรวมกบ เหรยญราชอสรยาภรณ(ขอเฝาครงยศ)

ดวงตรำร.ง.ม.หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายเหนอปก

กระเปารวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

133

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ขอเฝาเครองแบบสโมสร ก

มลกษณะเชนเดยวกบชดขอเฝาเตมยศ)

ดวงตรำม.ว.ม.หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

ป.ม. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ(ขอเฝาเครองแบบสโมสร ข)

ดวงตรำป.ม. หอยกบสายสะพายทบเสอตวใน สะพายบาขวาเฉยง

ลงทางซาย

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอตวนอกเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณแบบยอ ประดบทปกเสอตวนอกขางซาย

134

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำม.ว.ม. หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ทหนาบาเสอเบองซาย

ป.ม. ประดบรวมกบเหรยญ ท.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำป.ม. หอยกบสายสะพายสะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำท.ช. ประดบในระดบทต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราท.ช.เยองไปทางซาย

๕.ขาราชการพลเรอน(สตร)

135

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ(เตมยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอ ประดบทหนา

บาเสอเบองซาย

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราท.ม.เยองไปทางซาย

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราต.ช.เยองไปทางซาย

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ(เตมยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราต.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราจ.ช.เยองไปทางซาย

136

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ม. ประดบรวมกบ บ.ช. (เตมยศ)

ดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำบ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราจ.ม.เยองไปทางซาย

บ.ม. ประดบรวมกบ ร.ท.ช. (เตมยศ)

ดวงตรำบ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ท.ช.หอยกบแพรแถบเปนรปแมลงปอ ประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราบ.ม.เยองไปทางซาย

137

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ม. ประดบรวมกบ ร.ง.ช. (เตมยศ)

ดวงตรำร.ท.ม.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ง.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราร.ท.ม.เยองไปทางซาย

ร.ง.ม. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำร.ง.ม.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณหอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราร.ง.ม.เยองไปทางซาย

138

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ทหนาบาเสอเบองซาย

(ไมสวมสายสะพาย)

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ(ครงยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราท.ช.เยองไปทางซาย

(ไมสวมสายสะพาย)

139

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ(ครงยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราท.ม.เยองไปทางซาย

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราต.ช.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช. และเหรยญราชอสรยาภณ(ครงยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราต.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราจ.ช.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

140

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ม. ประดบรวมกบ บ.ช. (ครงยศ)

ดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำบ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราจ.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

บ.ม. ประดบรวมกบ ร.ท.ช. (ครงยศ)

ดวงตรำบ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ท.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราบ.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

141

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ม. ประดบรวมกบ ร.ง.ช. (ครงยศ)

ดวงตรำร.ท.ม.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ง.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราร.ท.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

ร.ง.ม. ประดบรวมกบ เหรยญราชอสรยาภรณ(ครงยศ)

ดวงตรำร.ง.ม.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราร.ง.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

142

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำป.ม. หอยกบสายสะพายสะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดจากปกเสอ

ตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอ และสวนสงสดของ

ดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซายต�ากวาเหรยญราชอสรยาภรณ

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณประดบทอกเสอเบองซาย

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากปกเสอ

ตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอ และสวนสงสดของ

ดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากใตปก

เสอตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอ และอยต�ากวา

ดวงตราท.ม.

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซายต�ากวาเหรยญราชอสรยาภรณ

เหรยญราชอสรยาภรณ ประดบทอกเสอเบองซาย

๖.ขาราชการทหาร(สตร)

143

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากปกเสอ

ตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอ และสวนสงสดของ

ดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายรวมกบ

เหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

จ.ม. ประดบรวมกบ บ.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำ จ.ม. และดวงตรำ บ.ช. หอยกบแพรแถบประดบท

อกเสอเบองซายรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

144

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากปกเสอ

ตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอและสวนสงของ

ดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซายต�ากวาเหรยญราชอสรยาภรณ

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณประดบทอกเสอเบองซาย

(ไมสวมสายสะพาย)

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากปกเสอ

ตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอ และสวนสงสดของ

ดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากปกเสอ

ตวในโดยใหดวงตราทบผาผกคอ และอย ต�ากวา

ดวงตราท.ม.

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซ าย ต� ากว าเหรยญ

ราชอสรยาภรณ

เหรยญรำชอสรยำภรณ ประดบทอกเสอเบองซาย

(เหมอนเตมยศ)

145

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบสวมคอแพรแถบลอดออกจากปกเสอ

ตวใน โดยใหดวงตราทบผาผกคอและสวนสงสดของ

ดวงตราจรดเงอนผาผกคอ

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอเบองซายรวมกบ

เหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

จ.ม. ประดบรวมกบ บ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำจ.ม.และดวงตรำบ.ช.หอยกบแพรแถบประดบทอกเสอ

เบองซายรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณอนๆ

(เหมอนเตมยศ)

146

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำป.ม. หอยกบสายสะพายสะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

หรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราท.ช.เยองไปทางซาย

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (เตมยศ)

ดวงตรำท.ม.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราท.ม.เยองไปทางซาย

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราต.ช.เยองไปทางซาย

๗.ขาราชการต�ารวจ(สตร)

147

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช. (เตมยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราต.ม.เยองไปทางซาย

จ.ม. ประดบรวมกบ บ.ช. (เตมยศ)

ดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำบ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราจ.ม.เยองไปทางซาย

148

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรบแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราท.ช.เยองไปทางซาย

(ไมสวมสายสะพาย)

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ (ครงยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรบแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนแมลงปอประดบในระดบต�า

กวาดวงตราท.ม.เยองไปทางซาย

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราต.ช.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

149

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช. (ครงยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราต.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

จ.ม. ประดบรวมกบ บ.ช. (ครงยศ)

ดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำบ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราจ.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

150

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยบรมพมาน (เตมยศ)

ดวงตรำม.ว.ม. หอยกบสายสะพายสะพายบาซายเฉยงลงทางขวา

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ทหนาบาเสอเบองซาย

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยบรมพมาน (เตมยศ)

ดวงตรำป.ม. หอยกบสายสะพายสะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราท.ช.เยองไปทางซาย

๘. สตรซงไมมกฎหมายหรอขอบงคบของทางราชการก�าหนดใหม

เครองแบบเฉพาะ

151

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยอมรนทร (เตมยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราท.ม.เยองไปทางซาย

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราต.ช.เยองไปทางซาย

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยอมรนทร (เตมยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราต.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราจ.ช.เยองไปทางซาย

152

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ม. ประดบรวมกบ บ.ช. ชดไทยจตรลดา (เตมยศ)

ดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำบ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราจ.ม.เยองไปทางซาย

บ.ม. ประดบรวมกบ ร.ท.ช. ชดไทยจตรลดา (เตมยศ)

ดวงตรำบ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ท.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราบ.ม.เยองไปทางซาย

153

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ม. ประดบรวมกบ ร.ง.ช. ชดไทยจตรลดา (เตมยศ)

ดวงตรำร.ท.ม.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ง.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราร.ท.ม.เยองไปทางซาย

ร.ง.ม. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยจตรลดา (เตมยศ)

ดวงตรำร.ง.ม.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราร.ท.ม.เยองไปทางซาย

154

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ม.ว.ม. ประดบรวมกบ ป.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยอมรนทร (ครงยศ)

ดำรำม.ว.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดำรำป.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราม.ว.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ทหนาบาเสอเบองซาย

(ไมสวมสายสะพาย)

ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยอมรนทร (ครงยศ)

ดำรำป.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

ดวงตรำท.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดำรำท.ช. ประดบในระดบต�ากวาดาราป.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราท.ช.เยองไปทางซาย

(ไมสวมสายสะพาย)

155

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ท.ม. ประดบรวมกบ ต.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยอมรนทร (ครงยศ)

ดวงตรำท.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำต.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราท.ม.เยองไปทางซาย

ดำรำท.ม. ประดบทอกเสอเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราต.ช.เยองไปทางซาย

(ไมสวมสายสะพาย)

ต.ม. ประดบรวมกบ จ.ช.และเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยอมรนทร (ครงยศ)

ดวงตรำต.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำจ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราต.ม.เยองไปทางซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราจ.ช.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

156

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

จ.ม. ประดบรวมกบ บ.ช. ชดไทยจตรลดา (ครงยศ)

ดวงตรำจ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำบ.ช. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราจ.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

บ.ม. ประดบรวมกบ ร.ท.ช. ชดไทยจตรลดา (ครงยศ)

ดวงตรำบ.ม. หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ท.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราบ.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

157

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

ร.ท.ม. ประดบรวมกบ ร.ง.ช. ชดไทยจตรลดา (ครงยศ)

ดวงตรำร.ท.ม.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

ดวงตรำร.ง.ช.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบในระดบ

ต�ากวาดวงตราร.ท.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

ร.ง.ม. ประดบรวมกบเหรยญราชอสรยาภรณ ชดไทยจตรลดา(ครงยศ)

ดวงตรำร.ง.ม.หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบทหนาบา

เสอเบองซาย

เหรยญรำชอสรยำภรณ หอยกบแพรแถบผกเปนรปแมลงปอประดบ

ในระดบต�ากวาดวงตราร.ง.ม.เยองไปทางซาย

(เหมอนเตมยศ)

158

การแตงกาย ประดบเครองราชอสรยาภรณ

159

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๑. ศาสนพธ ๑.๑ค�าวา“พธ”ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถานพ.ศ.๒๕๒๕หมายถงน.งานทจดขนตามลทธเพอความขลง ;แบบ,อยาง,ธรรมเนยม ;การก�าหนด เชนกอยจนสนชนมายพธ ดงนน พธ คอ แบบทพงปฏบต หรอ งานทจดท�าขนตามลทธประเพณเพอความขลง ๑.๒โดยเฉพาะค�าวา“ศำสนพธ”หมายถงพธกรรมทางศาสนาซงถอปฏบตกนมาเปนแบบอยาง เปนธรรมเนยม เปนประเพณสบตอๆ กนมาเพอความเปนระเบยบเรยบรอย ความสวยงาม ความพรอมเพรยง ซงสวนมากเปนรปแบบทนยมปฏบตกนหลงจากมศาสนาเกดขนมากอนแลว เชน ศาสนพธทางพระพทธศาสนากเกดขนหลงจากสมเดจพระสมมาสมพทธเจาไดทรงวางหลกการไวตงแตตรสรแลว ๑.๓ แตอยางไรกดค�าวา“ศำสนพธทำงพระพทธศำสนำ”กคอ“พธกรรมทางพระพทธศาสนา”นนเองเชนพธกรรมของพระภกษสงฆ(หรอสงฆกรรม)เชนอโบสถสงฆกรรม(การสวดพระปาฏโมกข)พธเขาพรรษาพธออกพรรษาพธกรานกฐนฯลฯและพธกรรมทชาวบานจดขนแลวนมนตพระภกษสงฆเขารวมในพธดวยเพอความเปนศรมงคลและมงขวญก�าลงใจเชนการท�าบญวนเกดการท�าบญแตงงานการท�าบญขนบานใหมฯลฯ ๑.๔ ตามความเปนจรงแลว ศาสนพธมความส�าคญทางศาสนา แตมใชเปนตวสจธรรมหรอแกนแทของศาสนาคอเปนเพยงเปลอกกระพทหมหอล�าตนหรอเสมอนกงกานใบทชวยใหล�าตนแกนแกนด�ารงอยไดดงนนศาสนพธจงมผลในการสรางศรทธาความเลอมใสเปนเอกลกษณสรางความเปนน�าหนงใจเดยวกนเปนการสงเสรมคณคาทางจตใจใหใฝทจะปฏบตธรรมชนสงยงขนจงถอเปนอบายในการชกน�าสการประกอบ

กศลกรรมไดเปนอยางด

______________________________________________________________*บรรยายโดย ดร.จรส ทองเกษม ส�าหรบศกษาหลกสตรหวหน าทท� าการไปรษณย โทรเลข วนจนทรท ๑๒ กมภาพนธ ๒๕๓๙ เวลา ๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น. รนท ๑-๑๑ณ หองอบรมการสอสาร แหงประเทศไทย

160

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๑.๕ ค�าวา“พธกำร”ตามพจนานกรมฉบบเดยวกนกบทอางถงมาแลวในขอ๑.๑

หมายถง“น.การทเกยวกบพธและแบบหนงสอการทต”“น.การทเกยวกบพธและ

แบบหนงสอการทต”ความจรงค�าวา“พธการ”มาจากค�าวา“วธการ”นนเองคอ

เปนแนวการทจะตองท�าหรอปฏบตการเหมอนๆ กน เพยงแตวาถาหากใชค�าวา “วธ

การ” แลว ดเหมอนวาจะสอในท�านองการกระท�าหรอปฏบตการนนคอนขางจะให

ภาพลกษณทเปนเพยงธรรมดาสามญทวๆไปไมแสดงใหเหนความเดนความขลงความ

ศกดสทธ หรอรปแบบทโออาสงางามนาศรทธาเลอมใสเทาควร แตถาหากใชค�าวา

“พธการ”แลวจะสอถงภาพพจนทใหความรสกถงความเปนรปแบบทคอนขางใหญโต

โอฬารเปนทางการซงสวนมากเปนเรองพธการทางศาสนาเขามาเกยวของ

๑.๖ดงนนพธการจงมความจ�าเปนตองยดถอและมความส�าคญพอสมควรพลตร

หลวงวจตรวาทการกลาววา

“ พธการ เปนเรองทมอ�านาจมาก

ส�าหรบสรางความยงใหญ มนษย

ได ใชพธการสรางความยงใหญมา

ตงแตโบราณสมย และสรางได

ส�าเรจตลอดมา แมจะสรางจาก

หลกฐานทเทจและหลอกลวงกสราง

ไดส�าเรจดวยเหตนพธการจงเปน

ของททงเสยไมได…”

ในทางดานจตวทยาพธการเปนกลวธสรางความโนมนาวชกจงจตใจใหเกดความ

ศรทธาเลอมใสดงจะเหนไดจากขณะทเราอยในบรเวณปรมณฑลซงก�าลงมการประกอบ

พธใดๆททกคนตองใชสมาธดวยอาการสงบหรออาการส�ารวมเรากตองปฏบตตาม

ยงเปนพธการทเราจะตองปฏบตตามขนบธรรมเนยมประเพณ เพอขออ�านาจสง

ศกดสทธทเราเชอถอศรทธาตามบรรพบรษ ใหดลบนดาลอ�านาจคมครองปองกน

ภยนตราย หรอขจดทกขโศกโรคภยดวยแลวกจะสรางก�าลงใจใหกบเราอยางจรงจง

ยงขนพธการดงกลาวนมปรากฏสบตอมาทกยคสมยและทกระดบสงคมทกชาตภาษา

161

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

ทวไป แมสมเดจพระสมมาสมพทธเจา ซงทรงเนนการปฏบตธรรมเปนหลกส�าคญ

แตพระองคกมไดทรงละเลยความส�าคญของพธการ ดงจะเหนไดจากกจกรรมตางๆ

ของบรรดาพระภกษสงฆททรงบญญตตงไวอยางเครงครดเพราะถาหากพระภกษสงฆ

ไมปฏบตตามพธการททรงก�าหนด พระพทธศาสนาอาจจะเสอมสลายไปแลวได

พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท ๕ ทรงมพระบรมราชาธบาย

เกยวกบพธการวา

“ ผทนบถอพระพทธศาสนาทแท ก

ไมมเหตอนใด ซงสมควรจะนบถอ

ลทธไสยศาสตร แตผซงนบถอ

พระพทธศาสนาในชนหลงยงไมได

บรรลมรรคผล ยอมมความหวาดหวน

สะดงสะเทอนดวยภยนตรายตางๆ

และมความปรารถนาตอความเจรญ

รงเรองแรงกลาเมอไดเคยประพฤต

นบถอเกรงกลวพระเปนเจาและ

เทพยดาซงวามฤทธอ�านาจจะ

ลงโทษแกตนและผอนได จงไดคด

ท�าการบชา บวงสรวงความเชอมน

หมายในการอยางนมฝนอย ในใจคน

ทงปวง สบลกหลานมาหลายสบชวคน

เมอมความกลวอนตรายอยดงนแลว

ความปรารถนาจะอยากดจะสบาย

นนแรงกลา กชกพาใหหนเขาหา

ความออนวอน ขอรอง เชน

บวงสรวงใหชวยแรงเขาอก ตาม

ความปรารถนาอนแรงกลา

162

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

ดวยเหตดงน ถงแมวาคนไทยจะนบถอ

พระพทธศาสนา กยงหาอาจทจะ

ทงการบชาบวงสรวงไปไมได

การพระราชพธตามไสยศาสตร

จงยงไมไดเลกถอน เปนแคความ

นบถอออนไป ตกอยในท�าดกวา

ไมท�าไมเสยหายอนใดนก”

ดงนน ถงแมประชาชนชาวไทยจะเปนพทธศาสนกชนไมนอยกวา ๙๕%แตดาน

พธการทปฏบตมกจะเกยวของทงพทธ และพราหมณ บางพธการอาจจะรวมเอา

ไสยศาสตรและโหราศาสตรเขาไวดวยกม

๑.๗ ดวยเหตผลดงกลาว จงจ�าเปนจะตองม “ผร” ในเรองพธการทงหลายเพอ

ชวยท�าใหการประกอบพธการนน ไดด�าเนนไปอยางถกตองนนเอง “ผ ร ” หรอ

“ผประกอบพธการ”สมยโบราณอาจจะเปนพอมดหมอผบณฑตพระพราหมณฯลฯ

ซงถอวาเปนบคคลทมความส�าคญมาก นอกจากจะเปนบคคลทคอยแนะน�าผท�าพธ

บวงสรวงแลวอาจจะเปนผคดวธสกการบชาอาจจะแสดงตนวาสามารถตดตอกบพระ

ผเปนเจาบนสรวงสวรรค หรอภตผปศาจ สงศกดสทธลกลบนอกเหนอความสามารถ

ของมนษยทวไปในการรกษาโรคภยไขเจบและดลบนดาลสงทตองการใหจงจ�าเปนตอง

อาศยการจดจ�าศกษาเลาเรยนเปนศาสตรสบตอกนมาแตในปจจบนผด�าเนนการในพธ

ตางๆคอ“เจาพธ”หรอ“พธกร” เปนผรอบรรายละเอยดเกยวกบพธการสามารถ

ปฏบตพธกรรมนนๆ ได เชน กศลพธ หรอ พธกรรมอนเนองดวยการอบรมเกยวกบ

ความดงามบญพธหรอพธท�าบญเนองดวยประเพณในครอบครวทานพธหรอพธถวาย

ทานแดพระสงฆเปนตน

๑.๘ ระเบยบพธการทางสงคมไทยมมากมาย นบตงแตเกดจนตาย และก�าหนด

จดจ�าปฏบตเปนสวนบคคลสวนรวม ราชพธและรฐพธสบทอดตอเนองกนมาเปนเวลา

นานถอเปนมรดกอนล�าคาทางขนบธรรมเนยมประเพณของชนชาวไทยสะทอนใหเหน

ถงนสยใจคอ และความเปนผมอารยธรรมสมควรทผบรหารจะตองศกษาและปฏบต

163

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

ใหเหมาะสมถกตองตามกาลเทศะเปนทนาศรทธาเลอมใสแกผประสบพบเหนโดยเฉพาะ

ผซงมหนาทรบผดชอบในการเปนหวหนาหรอประธานประกอบพธการในโอกาสตางๆ

๑.๙ แตส�าหรบการบรรยายในวนน ใชเวลาเพยงแค ๓ ชวโมง จะบรรยายให

ละเอยดครอบคลมทงหมด ยอมเปนไปไมได ดงนนจะเลอกเฉพาะพธการ ตางๆ ท

เกยวของและจ�าเปนส�าหรบผบรหารทตองประสบหรอน�าไปใชจรงคอเปนความรทาง

วชาการและความรในทางปฏบตบางสวนแตอยางไรในขณะบรรยายอาจจะขอรองให

ทานผบรหารทดลองปฏบตดบาง หรอทานอาจจะมค�าถามขอสงสย ขอความกรณา

โปรดอยาไดเกรงใจเพราะการบรรยายวชานมใชเปนการบรรยายเฉพาะความรทาง

วชาการ แตทานผบรหารคงตองน�าไปใชประโยชน และจากประสบการณในการ

บรรยายแกผบรหารสาขาตางๆมกมการสอบถามและเวลามกจะไมเพยงพอเสมอ

๒. วธการจดธปเทยนบชาพระรตนตรยในฐานะประธานของงาน

ผบรหารบางทานทไมคนเคยกบการเปนประธาน มกจะวางตวไมถกตองบางทาน

พยายามเตรยมตวไปแลวเปนอยางด เมอถงเวลากอดประหมาและปฏบตผดพลาดอย

เสมอๆไมไดดงนนผท�าหนาทเปนประธานพธควรปฏบตดงน

๒.๑ ควรเดนทางไปถงสถานทปรมณฑลพธกอนเวลาพอสมควรและนงในทรบรอง

ส�าหรบประธานดวยความมนใจ

๒.๒ เมอถงก�าหนดเวลาเรมพธ หรอไดรบสญญาณหรอพธกรประกาศเชญกลก

จากทนงไปยงโตะหมบชา ยนหรอนงคกเขาหางจากโตะหมบชาตามสมควร รบเทยน

ชนวนจากพธกรดวยมอขวา โดยใหจบเหนอมอของพธกรหรอผสงเทยนชนวน (สวน

มากมกจะลมหรอประหมาแลวจบดามเทยนชนวนท�าใหแลดไมสงางาม)

๒.๓ ใชเทยนชนวนจดเทยนเลมแรกซงอยทางดานซายมอประธานเอง (ทางดาน

ขวาพระหตถของพระพทธรป)กอนแลวจงจดเทยนเลมขวามอของประธาน(ทางดาน

ซายพระหตถของพระพทธรป)

๒.๔ เมอจดเทยนแลวจงจดธป๓ดอกถาหากพจารณาเหนวาธปตดยากอาจจะ

164

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

รวบธปทง๓ดอกนนมาจดตอจากเทยนชนวนแลวปกรวมกนกลางกระถางธปหรอ

จะปกเรยงกนจากทางดานขวาพระหตถพระพทธรปไปกได

๒.๕ จดเทยนและธปเสรจแลวสงเทยนชนวนใหพธกรหรอผสงเทยนชนวนและ

ตองค�านงอยเสมอวาประธานไมตองดบเทยนชนวนเอง

๒.๖ กราบพระรตนตรยแบบเบญจางคประดษฐ ๓ ครง ในกรณทโตะหมบชาม

การตงธงชาตและพระบรมฉายาลกษณไวดวย เมอประธานกราบพระรตนตรยแลวให

ยนขนถอยหลง๑กาวยนตรงคอมศรษะแสดงความเคารพครงหนง(เพยงครงเดยว)

ถอวาไดเคารพตอธงชาตและพระบรมฉายาลกษณไปพรอมกนและถาหากประธานพธ

เปนสภาพสตรกใหถอปฏบตเชนเดยวกนไมวาจะอยในเครองแบบหรอนอกเครองแบบ

กตาม

๓. เหตผลการค�านบหรอคอมศรษะแสดงความเคารพเพยงครงเดยว

กรณค�านบหรอคอมศรษะแสดงเคารพเพยงครงเดยวตามขอ๒.๖ขางตนมเหตผล

ดงนคอ

๓.๑ ตามประกาศส�านกนายกรฐมนตรเรองใหถอวนพระราชสมภพเปนวนเฉลม

ฉลองชาตไทย ลงวนท ๒๑พฤษภาคม๒๕๐๓“ถอเอำวนพระรำชสมภพของพระ

มหำกษตรยเปนวนเฉลมฉลองของชำตไทย”ผบรรยายจงถอวาพระมหากษตรยไทย

และชาตไทยเปนอนหนงอนเดยวกน การค�านบครงเดยวจงเปนการเคารพทงชาตไทย

และพระมหากษตรยซงมกมผเขาใจผดทวงวาค�านบพระพทธรปอยเสมอ

๓.๒ คณะอนกรรมการเฉพาะกจยกรางแบบอยางในการปฏบตทางวฒนธรรมของ

คนไทยเสนอวา

“ ในกรณตงทบชาทพระพทธรป

ธงชาต และพระบรมฉายาลกษณ

ประดษฐานอยดวยกน เมอ

ประธานกราบพระพทธรปแลว

ถอยออกมาคอมศรษะ ค�านบ

165

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

ครงเดยวตรงกลาง คอ

ตรงพระพทธรป ไดชอวาเคารพ

ทงธงชาตและพระบรมฉายาลกษณ

ในขณะเดยวกน”และขอเสนอดงกลาว

เลขาธการพระราชวง(นายแกวขวญวชโรทย)

มหนงสอยนยนวาถกตอง

๓.๓ การค�านบครงเดยวมกปฏบตกนใหเหนอยแลวเชนกรณเขารบพระราชทาน

เครองราชอสรยาภรณ พธบรรพชาอปสมบทนาคกราบบดามารดาและผมอปการคณ

ทกคนเพยงครงเดยวหรอในกรณผเขาหองประชมภายหลงขณะก�าลงมการประชมจะ

ท�าความเคารพประธานครงเดยว ถอวาไดแสดงความเคารพทกคนในหองประชม

นนดวย

๔. การเขารบพระราชทานเครองราชอสรยาภรณ

จากหนงสอรวมเรองและขอปฏบตเกยวกบรำชส�ำนกส�านกพระราชวงจดพมพ

พ.ศ.๒๕๓๒กลาวถงการเขารบพระราชทานเครองราชอสรยาภรณวา

“ เมอกาวออกแถวใหเดนตรงไป

หยดอยทหนาโตะหมบชาในระยะ

อนสมควรแลวท�าความเคารพโดย

วธกมศรษะ ๑ ครง เปนการเคารพ

สงสกการะทง ๓ คอ พระพทธรป

ธงชาต และพระบรมรปรวมกน

แลวจงเดนไปท�าความเคารพ

ประธานพธ ในระยะหางพอสมควร

คอ ประมาณ ๓ กาว แลวสบเทา

เขาไปรบเครองราชอสรยาภรณ

การรบใหยนมอรบ และไมตอง

166

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

เอางาน เมอไดรบแลว กมศรษะลง

ท�าความเคารพประธานครงหนง

แลวกาวถอยหลงออกมาประมาณ

๓ กาว หยดยนหนหนาไปทางทบชา

กมศรษะลงค�านบสงสกการะ

ทง ๓ อกครงหนง แลวจงเดน

กลบไปยนอยตามต�าแหนงเดมใน

อรยาบถทถอเครองราชอสรยาภรณ

ไวสงระดบเอวตลอดเวลา ทงน

จนกวาจะเสรจพธ”

๕. วธสงเทยนชนวนของพธกร

การสงเทยนชนวน เปนหนาทของพธกรหรอผสงเทยนชนวน แตผบรหารควรจะ

ทราบส�าหรบแนะน�าผอน หรอทราบไวเพอประโยชนเมอเปนประธานพธจะไดปฏบต

ไดสอดคลองตองกนดงน

๕.๑ เมอใกลถงเวลาก�าหนดใหเตรยมตวรออยณทอนสมควรหรอนงรอยนรอ

ใกลกบโตะหมบชาพรอมกบไมขดไฟพรอมทจะจดเทยนชนวนไดทนท

๕.๒ ตรวจดวาบรเวณนนมลมแรงเพยงใด อาจจะตองปดประต หนาตางพดลม

หรอตองใชส�าลชบน�ามนหรอขผงพนหวธปและไสเทยนเพอใหตดไฟงาย

๕.๓ ตองตกลงกบพธกร หรอประธานเพอจะไดจดเทยนชนวนใหเหมาะสมตาม

ก�าหนดเวลาบางกรณพธกรท�าหนาทสงเทยนชนวนดวยโดยจดเทยนชนวนแลวค�านบ

ประธานเปนสญญาณเรมพธประธานกจะเดนไปทโตะหมบชาเปนตน

๕.๔ การสงเทยนชนวนใหประธานตองจบเทยนชนวนปลายดามลาสดดวยมอขวา

เพอใหประธานจบดานบนได และขณะสงนนใหเอยงตนเทยนเขาหาตวเองพอสมควร

เพอมใหน�าตาเทยนหยดถกมอประธาน

๕.๕ วธการสงเทยนชนวนตงระวงกรยาทาทางยนหรอนงตองแสดงความนอบนอม

167

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

ใหเกยรตกบประธานตามสมควรและขณะประธานน�าก�าลงจดเทยนและธปนนยงตอง

คอยระวงเพราะเทยนชนวนอาจจะตกหรอดบตองเตรยมแกปญหาตามสถานการณ

๕.๖ คอยรบเทยนชนวนจากประธานโดยปฏบตเหมอนตอนสง

๕.๗ เมอรบเทยนชนวนมาจากประธานแลวใหดบอยางสภาพเชนใชกรวยใบตอง

กรวยกระดาษหรอใชมอดบแตไมควรใชปากเปาเดดขาด

๕.๘ ในขณะทประธานก�าลงจดเทยนธป(คอเมอสงเทยนแลว)ใหถอยหางออกมา

จากประธานพอสมควร และประนมมอขนระหวางอก หามนงหรอยนเสมอประธาน

โดยเฉพาะเมอมการถายภาพประธานตองพยายามระวงรกษามารยาทไมยนกดขวาง

๖. การจดโตะหมบชา

๖.๑ ควำมเปนมำของกำรจดโตะหมบชำไมปรากฏหลกฐานชดเจนแตสนนษฐาน

วาเดมทเดยวอาจจะวางสงเคารพ วตถมงคล บนหงหรอบนแทนมากอน สวนการจด

วางบนโตะนาจะไดแบบอยางมาจากการตงโตะน�าชาของชาวจน ซงเดนทางเขามาพง

พระบรมโพธสมภารท�ามาหากนและคาขายกบไทยจากจดหมายเหตรชกาลท๓พ.ศ.

๒๓๙๑ ครงเมอมงานฉลองวดพระเชตพนวมลมงคลาราม มการรเรมจดโตะบชาเปน

ครงแรกตอมาในสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท๔ทรงโปรด

เกลาฯ ใหประกวดจดโตะหมบชาแบบตางๆ ในพระบรมมหาราชวง และวดพระ

ศรรตนศาสดารามถง๑๐๐โตะและรปแบบการจดดงกลาวไดสบทอดมาจนถงปจจบน

โดยเฉพาะในสมยรฐบาลของฯพณฯจอมพลป.พบลสงครามไดมการสงเสรมพระพทธ

ศาสนาและวฒนธรรมเปนอยางยงมการจดโตะหมบชาขนเปนพเศษในสถานทราชการ

องคการ สโมสรทวไป พลเอกมงกร พรหมโยธ รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

อกทานหนงทสนบสนนนโยบายของฯพณฯจอมพลป.พบลสงครามโดยจดใหมโตะ

หมบชาในหนวยงานและสถานศกษาทนาบนทกไวคอนอกจากจดใหมโตะหมบชาแลว

ในพธการตางๆ ทราชการจดขนใหมการตงเสาประดบธงชาตและตอมาเพมพระบรม

ฉายาลกษณเขาไปอกดวยครงแรกๆกมการกราบบชาพระรตนตรยอยางเดยวเพราะ

ยงไมมผก�าหนดรปแบบใหแนชดพลเอกมงกรพรหมโยธเหนวาเมอเคารพพระรตนตรย

168

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

(ศาสนา)แลวกควรเคารพชาต(ธงชาต)และพระมหากษตรยดวยจงมการค�านบธงชาต

และพระบรมฉายาลกษณในพธการตางๆ ซงถอเปนแบบอยางมานานพอสมควร จน

กระทงมการประกาศส�านกนายกรฐมนตรเรองใหถอวนพระราชสมภพเปนวนเฉลม

ฉลองของชาตไทยลงวนท๒๑พฤษภาคมพ.ศ.๒๕๐๓ดงกลาวถงมาแลวในขอ๓.๑

และ๓.๒

๖.๒กำรจดโตะหมบชำการจดโตะหมบชาปจจบนมหลายโอกาสดงน

๖.๒.๑ การจดโตะหมบชาประจ�าหนาพระประธาน

๖.๒.๒ การจดโตะหมบชาในพธสงฆ

๖.๒.๓ การจดโตะหมบชาในงานประชมอบรมและสมมนา

๖.๒.๔ การจดโตะหมบชาในงานอนๆเชนการประกวดการสาธตการแขงขน

ฯลฯ

๖.๓ กำรจดโตะหมบชำในโอกำสตำงๆ มหลายรปแบบตงแตตงโตะหรอยกพน

ธรรมดาเปนโตะชนมาหมโตะหมบชาโตะหม๓โตะหม๔โตะหม๕โตะหม๖

โตะหม๗โตะหม๙โตะหม๑๒โตะหม๑๔สดแทแตความเหมาะสมงดงามและ

ลกษณะของงานนนๆดวยดงนนผบรหารควรจะไดทราบพอสงเขปโดยเฉพาะเกยวกบ

โตะหม๕โตะหม๗และโตะหม๙ดงน

๖.๓.๑ โตะบชาหม๕ประกอบดวย

กระถางธป ๑ กระถาง

เชงเทยน ๓ คหรอ๔ค

พานดอกไม ๕ พาน

แจกน ๒ ค

๖.๓.๒ โตะบชาหม๗ประกอบดวย

กระถางธป ๑ กระถาง

เชงเทยน ๕ คหรอ๔ค

พานดอกไม ๕ พาน

แจกน ๒ ค

169

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๖.๓.๓ โตะบชาหม๙ประกอบดวย

กระถางธป ๑ กระถาง

เชงเทยน ๖ คหรอ๔ค

พานดอกไม ๗ พาน

แจกน ๓ ค

๖.๔ ผงกำรจดโตะหมบชำ เพอความสะดวกในการจดตงโตะหมบชา ส�าหรบ

โตะหม๕หม๗และหม๙ควรดอกษรยอในผงดงน

พระ หมายถงพระพทธรป

ก หมายถงกระถางธป

จ หมายถงแจกน

ช หมายถงเชงเทยน

พ หมายถงพานดอกไม

หม๕

170

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

หม๗

หม๙

171

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๖.๕ เครองสกกำระและควำมหมำย

การจดตงโตะบชาตองพจารณาดสถานทใหเหมาะสมมระเบยบงดงามปกต

เปนหนาทของพธกรแตอยางไรกดผบรหารในฐานะผใหญควรมประสบการณสามารถ

แนะน�าผอนไดปกตโตะหมบชาสมควรตงไวดานขวามอของพระสงฆถอวาเปนประธาน

คอสมมตวาเปนประมขนนเอง ดงนนนอกจากสะดวกในการจดธปเทยนบชาแลวยง

สะดวกในการหนหนากราบไหวพระสงฆดวยแตถาหากสถานทไมอ�านวยใหจรงๆอาจ

จะปรบเปลยนได ขอส�าคญอยาตงโตะขามกบพระสงฆ เพราะเวลากราบพระพทธรป

จะหนหลงใหพระสงฆหรอเวลากราบพระสงฆกจะหนหลงใหพระพทธรปแลดไมงดงาม

สวนเครองสกการะนอกจากพระพทธรปแลวจะม๓อยางคอดอกไมเทยนและธป

อยางนอย๕ทไดแกดอกไม๒ท เทยน๒ทและธป๑ท เสฐยรโกเศศกลาวไวใน

“หนงสอดอกไมธปเทยนวา”

“ดอกไมเปนของทมรปและสสน

งดงามแปลกๆ และตางๆ กน

มลกษณะสขมละเอยดออนละมน

ละไมละออตา บางชนดมกลนหอม

ดงนน มนษยจงชอบและใช

เปนเครองสกการะสงศกดสทธ

และดอกไมเปนของท ใชบชาสง

ทตนเหนวาศกดสทธมากอนเชน

เทพเจา เปนตน บางคนกเอา

ประดบผมเพราะถอวาเปนของสง

ธป เปนภาษาบาลและสนสกฤต

แปลวา กลนหอม เครองหอม

เปนของทคนชอบมาก ดงนน

จงไดเอาไปใช ในทางทจะ

ใหเทวดาไดกลนบาง จงคดหา

วธหอมๆ ลงไปในกองไฟเพอ

172

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

ใหกลนหอมกระจายไป หรอ

เปนควนลอยขนไป ตอมาจงม

วธท�าธปขน

เทยน เปนสญลกษณ

แหงความสวางรงเรอง กคอ

พระเจาและเทวดา รวมความวา

ดอกไมเปนของงาม ธปเปนสงหอม

และเทยนเปนแสงสวาง

ลวนเปนสงดๆ ทงนน

ตามความคดเหนของมนษยจงได

มของ ๓ สงเปนเครองหมาย

แสดงใหเหน”

แตอยางไรกดชาวพทธทวไปมกอธบายกนวาดอกไมเทยนธปทใชบชาพระ

รตนตรยนน ถอวาเปนสงทใชเตอนสต ในลกษณะบคลาธษฐานน�าไปสธรรมาธษฐาน

คอการบชาดวยดอกไมตางส ตางตนมาประดบใหเปนระเบยบอยในพานหรอแจกน

ยอมดสวยงามฉนใด พระสงฆตางวรรณะมาอยในหมสงฆ อยในระเบยบวนยเดยวกน

มศลเสมอกนยอมยงศรทธาปสาทะใหเกดแกผ พบเหน เสมอนกบชนชนกษตรย

พราหมณแพศยศทรเขากนไดดวยพระธรรมวนยการบชาดวยการจดเทยน๒เลม

เปนการบชาธรรมและพระวนย คอ เลมทางดานขวาพระหตถของพระพทธรป (ดาน

ซายของผจด)เปนเทยนพระธรรมเลมทางดานซายพระหตถของพระพทธรป(ดานขวา

ของผจด)เปนเทยนพระวนย

๖.๕.๑ โตะหมบชา๕ประกอบดวย

แจกนดอกไม๔แจกน หมายถงอรยสจ๔คอทกขสมทยนโรธมรรค

พานดอกไม๕พาน หมายถงขนธ๕คอรปเวทนาสญญาสงขาร

และวญญาณ

เชงเทยน๖อน หมายถงอายตนภายนอก๖คอรปเสยงกลน

รสโผฏฐพพะธรรมมารมณ

173

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

เชงเทยน๘อน หมายถงอรยมรรคมองค๘คอสมมาทฏฐ

สมมาสงกปปะ สมมาวาจา สมมากมมนตะ

สมมาอาชวะสมมาวายามะสมมาสตสมมา

สมาธ

กระถางธป๑กระถางหมายถง เอกกคคตา คอ จตเปนหนงเดยว

หรอบรสทธหรออเบกขา

๖.๕.๒ โตะหม๗ประกอบดวย

เชงเทยน๑๐อน หมายถงทศบารม๑๐คอทานศลเนกขมมะ

ปญญา วรยะ ขนต สจจะอธษฐาน เมตตา

และอเบกขา

๖.๕.๓ โตะหม๙ประกอบดวย

พานดอกไม๗พานหมายถงโพธฌงค๗คอสตธมมวจยะวรยะ

ปตปสสสทธสมาธอเบกขา

เชงเทยน๑๒อน หมายถง อายตนภายใน และภายนอก คอ

ตาห จมก ลน กาย ใจ รป เสยง กลน รส

โผฎฐพพะและธรรมารมณ

๗. วธประเคนสงของแดพระภกษ

ความหมายของการประเคนสงของแดพระภกษคอการถวายสงของอนสมควรแก

สมณบรโภคใชสอยทไมมโทษทางพระวนยพทธบญญตนอมถวายใหแกพระภกษดวย

กรยาอาการแสดงถงความเคารพศรทธา

วธกำรปฏบตตนในกำรประเคน

๗.๑ ชายพงนงคกเขาหรอยนตามความเหมาะสมแกสถานทถาพระภกษนงเกาอ

พงยนถาพระภกษนงกบพนพงนงคกเขายกสงของทจะถวายดวยมอทงสองขางนอม

สงของนนเขาไปใกลพระภกษสงฆ

๗.๒ หญง พงยนหรอนงพบเพยบตามความเหมาะสมแกสถานทดงกลาวในขอ

174

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๗.๑ แลวยกสงของทจะถวายดวยมอทงสองขาง นอมวางบนผาทพระภกษทอดรบ

ประเคนนน

๗.๓ ผประเคนตองเขามาในหตถบาส คอ อยหางจากพระภกษผรบประเคน

ประมาณ๑ศอก

๗.๔ เมอถวายเสรจแลวพงไหวหรอกราบดวยการแสดงความเคารพทกครง

๗.๕ สงของตองไมใหญโต หรอหนกเกนไป ใหยกคนเดยวและยกพนพนดวยมอ

ทงสองกรณพระสงฆนงอาสนสงฆถามการปเสอหรอผาหรอพรมจะคกเขาประเคน

หรอนงพบเพยบประเคนกจะเปนการสมควร

๘. การกราบพระรตนตรย หรอกราบพระภกษใหกราบ

แบบเบญจางคประดษฐ ตามวฒนธรรมไทย

ใหนงคกเขาล�าตวตรงใน๓สวนไดแกอกยดไหลตรงคอตรงเวลากราบจะตอง

ครบองค๕คอเขา๒ผามอ๒หนาผาก๑

ซงมขนตอนตามจงหวะดงน

จงหวะท๑ทาเตรยมกราบผชายทานงเรยกวาทาเทพพนมหรอทาพรหมหรอ

ทาเทพบตรสวนหญงทานงเรยกวาทาเทพธดาหรอทากราบ

จงหวะท๒ยกมอขนทง๒ขางประนมขนระหวางอกเรยกวาอญชล

จงหวะท๓ยกมอขนทง๒ขางประนมขนจรดหนาผากนวหวแมมอทงสองอย

ระหวางควปลายนวชจรดหนาผากเรยกวาวนทา(ไหว)

จงหวะท๔หมอบกราบใหหนาผากจรดถงพนเรยกวาอภวาท(กราบ)โดยแยก

ฝามอทง๒ขางแบราบลงแนบกบพนหางกนประมาณ๔นวและลกขนนงตวตรงประนม

มอยกขนผานจงหวะท๒จงหวะท๓และจงหวะท๔ไปตามล�าดบจนครบ๓ครงแลว

ยกมอประนมขนจบในระหวางควอกครงหนงจงเสรจพธ

อนงชายขณะหมอบกราบใหขอศอกตอกบเขาและอยาใหกนโคงมากนกเพราะ

จะไมสวยงาม

หญงขณะหมอบกราบใหขอศอกครอมเขาได

175

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๙. แนวปฏบตในการตงโตะหมบชา การตงโตะหมบชามขอควรปฏบตดงตอไปน

๙.๑ กำรตงโตะหมบชำทมพระพทธรปธงชำตและพระบรมฉำยำลกษณ

งานพธใดทมงใหผเขารวมพธส�านกในสถาบนสงสดทงสามคอชาตศาสนา

พระมหากษตรยงานพธนนควรตงโตะหมบชาซงมทงพระพทธรปธงชาตและพระบรม

ฉายาลกษณเชนงานพธตางๆของราชการสถานศกษาหรอสถาบนงานเปดประชม

สมมนางานมอบปรญญาบตรประกาศนยบตรหรอวฒบตรตางๆฯลฯ

๙.๒ กำรตงโตะหมบชำทมพระพทธรป (กรณไมตองมธงชำตและพระบรม

ฉำยำลกษณ)

งานพธตงโตะหมบชามเฉพาะพระพทธรปประดษฐาน แบงออกเปน ๓

ลกษณะดงตอไปน

๙.๒.๑ งานพธพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเสดจพระราชด�าเนนเปนองค

ประธานหรอโปรดเกลาฯ ใหผแทนพระองคมาในงาน เชนพธพระราชทานปรญญา

บตรพธเปดพระบรมราชานสาวรยฯลฯ

๙.๒.๒ งานพธเนองดวยพระพทธศาสนา เชน พธวสาขบชา พธมาฆบชา

ฯลฯ

๙.๒.๓ งานพธทมจดมงหมายเพอเปนศรมงคลเชนพธวางศลาฤกษพธเปด

อาคารสถานทงานมงคลสมรสงานท�าบญอายงานขนบานใหม

๙.๓ กำรตงโตะหมบชำถวำยสกกำระ

การตงโตะหมทบชาสกการะนนมหลายแบบกลาวคอ

๙.๓.๑ การจดเพอการบ�าเพญกศลทางพทธศาสนาเกยวกบพธสงฆ

- จะตองตงพระพทธรปไวทโตะหมตวสงตรงกลางเปนหลกส�าคญ

ถามการนมนตพระสงฆตองตงไวตนอาสนสงฆทานนงเปนองคประธาน

- ถาการนจดเปนงานของทางราชการมระเบยบวางไวตองตงเสา

ธงชาตไทยไวทขางโตะหมดานขวาคอดานทหนหนาออกของพระพทธรปหรอดานซาย

มอของผทเคารพพระพทธรป และตองเชญพระบรมฉายาลกษณพระบาทสมเดจ

176

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

พระเจาอยหวตงประดษฐานไวดานซายของโตะหมคกบธงชาตไทย

- การบ�าเพญกศลของทางราชการทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

หรอโปรดเกลาฯ ใหผ แทนพระองคมาในงานไมตองตงเสาธงชาต และพระบรม

ฉายาลกษณทโตะหม

๙.๓.๒ การจดเพอเปนเครองถวายสกการะเคารพพระมหากษตรย

- ไมตองประดษฐานพระพทธรปแตประดษฐานพระบรมฉายาลกษณ

หรอท�าเปนพมดอกไมมพระปรมาภไธยยอภปร.หากไมสามารถจดท�าไดเพยงมดอกไม

อยางเดยวกไดโดยประดษฐานทโตะหมตวสงตรงกลางถดออกมาเปนโตะหมตวต�าลง

มาตงพานมธปเทยนแพ และดอกไมกระทงเจมมฝากรวยครอบวางไวบนธปเทยนแพ

(ธปตองอยขางบนเทยน)

- การจดโดยประดษฐานพระบรมฉายาลกษณนไมตองมเสาธงชาต

- ไมมการจดเทยนธปและเทยนจดตงไวเปนเครองประดบของชด

โตะหมหรอจะไมตงกระถางธปเทยนกไดแตตองมแจกนปกดอกไมหรอพานพมดอกไม

ตงประดบตามความเหมาะสม

- การปฏบตเพอถวายสกการะใหถวายค�านบแลวเปดกรวยทครอบ

ปดดอกไมออกแลวถวายค�านบอกครง

๙.๔ งำนทไมตองตงโตะหมบชำ

งานทไมตองตงโตะหมบชา เชน งานประชมนานาชาตและไมเกยวกบ

พระพทธศาสนางานประชมคณะกรรมการหรอคณะอนกรรมการตามปกต

177

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

178

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

การปฏบตในฐานะผแทนพระองค

ในพธพระราชทานน�าหลวง พวงมาลา หบเพลง

และดนพระราชทาน

ในพธเกยวกบงานศพทบคคลผมสทธไดรบพระราชทาน น�าหลวง พวงมาลา

เพลงหลวง หบเพลง และดนพระราชทาน แลวแตกรณ ตามระเบยบของส�านก

พระราชวงซงไดก�าหนดไวดงน

๑.พระสมณศกดทมต�าแหนงตงแตชน“พระครสญญาบตร”ขนไป

๒.พระราชวงศตงแตชน“หมอมเจา”ขนไป

๓.ผไดรบพระราชทานบรรดาศกด

๔.รองเสวกตรขนไป

๕.รองอ�ามาตยตรขนไป

๖.ขาราชการพลเรอนสามญชนตรขนไป

๗.ขาราชการฝายทหารต�ารวจยศชนรอยตรขนไป

๘.พนกงานเทศบาลตรขนไป

๙.ผไดรบพระราชทานเครองราชอสรยาภรณตงแต“เบญจมาภรณมงกฏไทย”

(บ.ม.)ขนไป

๑๐.ผมเกยรตทไดรบพระราชทานเครองราชอสรยาภรณตงแต“จลจอมเกลา”

(จ.จ.)หรอ“ตราสบตระกล”(ต.จ.)ขนไป

๑๑.ผไดรบพระราชทานเครองอสรยาภรณเหรยญ“รตนาภรณ”รชกาลปจจบน

๑๒.สมาชกสภาผแทนราษฎรสมาชกสภารางรฐธรรมนญสมาชกสภาจงหวด

สมาชกสภาเทศบาลทถงแกกรรมในขณะด�ารงต�าแหนง

๑๓.รฐมนตรถงแกอนจกรรมในขณะด�ารงต�าแหนง

๑๔.ผททรงพระกรณาโปรดเกลาฯเปนกรณพเศษ

179

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

ส�าหรบพระสมณศกดพระราชวงศขาราชการถาท�าลายชพตนเองไมพระราชทานเพลงและเครองประกอบเกยรตยศ เมอเจาภาพไดขอพระราชทานเพลงศพ และทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แลวในกรณทมไดเสดจพระราชด�าเนนและมไดโปรดเกลาฯใหผใดเปนผแทนพระองค(หมายถง บคคลททรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหประกอบพธแทนพระองค) เจาภาพจะตองเชญผประกอบพธในฐานะแทนพระองคซงไดแกพระบรมวงศานวงศตงแตชนหมอมเจาขนไปหรอผอาวโสสงสดในงานโดยมขอสงเกตวาควรเชญผอาวโสทแตงเครองแบบแมจะอาวโสนอยหรอยศต�ากวาผทไมไดแตงเครองแบบ และถายศเทากนแตงเครองแบบทง๒ทานกไดเชญผอาวโสสงสด ส�าหรบเครองแบบของผประกอบพธในฐานะแทนพระองคใชเครองแบบปกตขาวไวทกขในกรณมไดแตงเครองแบบดงกลาวควรใชชดสากลนยมตดแขนไวทกขแทน โดยมก�าหนดขนตอนดงน

๑.พธพระรำชทำนน�ำหลวงอำบศพ ๑.๑ เจาหนาทกองพระราชพธ ส�านกพระราชวง เปนผเชญน�าอาบศพพระราชทานน�าขมนและน�าหอมไปยงสถานทประกอบพธ ๑.๒ ผท�าหนาทในฐานะแทนพระองคยนขนหนหนาไปทางทศทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวประทบแลวถวายความเคารพ(วธปฏบตในการถวายความเคารพโดยหนไปในทศทางทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวประทบอยหรอโดยการพนมมอถวายความเคารพกอนรบของพระราชทานเพอประกอบพธนนกได)แลวจงประกอบพธ ๑.๓ เจาหนาทจะประคองสวนบนของศพขน ๑.๔ ผท�าหนาทในฐานะแทนพระองคเทราดน�าหลวงอาบศพพระราชทานตรงบรเวณทรวงอกเสมอนอาบน�าแลวจงเทน�าขมนกบน�าอบไทย ๑.๕ผท�าหนาทในฐานะแทนพระองคถวายความเคารพในทศทางเดม

หมำยเหต วธปฏบตในพธพระราชทานน�าหลวงอาบศพ ผประกอบพธในฐานะแทนพระองค

จะพระราชทานน�าหลวงอาบศพเปนล�าดบสดทายในพธ

180

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๒.กำรเชญพวงมำลำพระรำชทำนไปวำงแทนพระองค ๒.๑ เจาหนาทกองพระราชพธ ส�านกพระราชวง เปนผเชญพวงมาลาพระราชทานมายงสถานทประกอบพธ(โดยนดหมายเจาภาพไวลวงหนา) ๒.๒ ผแทนพระองคมาถง เจาหนาทจะเชญพวงมาลาพระราชทานไปรอทขาตง ๒.๓ ผแทนพระองคถวายความเคารพโดยหนไปในทศทางทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวประทบอย ๒.๔ ผแทนพระองควางพวงมาลา โดยวางพวงมาลาของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทางดานขวามอ และวางพวงมาลาของสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถทางดานซายมอ(ของผแทนพระองคขณะหนหนาเขาหาทตงศพ) ๒.๕ ผแทนพระองคถวายความเคารพเปนเสรจพธ

๓.พธพระรำชทำนเพลงศพ ๓.๑ รถยนตรบพนกงานพระราชพธเชญเพลงหลวงพระราชทานออกจากพระบรมมหาราชวง ๓.๒ เจาภาพตงแถวรอรบเพลงหลวงพระราชทานตามความเหมาะสมกบสถานท ๓.๓ รถยนตรบพนกงานพระราชพธเชญเพลงระราชทานถงณฌาปนสถานบรเวณพธการ ๓.๔ พนกงานพระราชพธเชญเพลงพระราชทานจากรถยนต และยนอยกบทจนกวาวงดรยางคบรรเลงเพลงสรรเสรญพระบารมจบ ๓.๕ พนกงานพระราชพธเชญเพลงพระราชทานขนสเมรเจาภาพเดนตามและหยดทหนาบนไดเมร ๓.๖ พนกงานพระราชพธเชญเครองขมาศพและเพลงพระราชทานวางทโตะ ๓.๗ พนกงานพระราชพธค�านบศพแลวลงจากเมร ๓.๘ พธกรอานประกาศเกยรตคณของผทไดรบพระราชทานเพลง(ประวต

โดยยอถาม)

181

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๓.๙ พธกรเชญผมเกยรตทมาในงานพระราชทานเพลงยนสงบนงไวอาลย

๑นาท

๓.๑๐เจาภาพเชญผเปนประธานในการพระราชเพลงศพขนเมรเพอจะทอด

ผามหาบงสกล

๓.๑๑ประธานในพธฯ ทอดผามหาบงสกล ถาเปนผาไตรของหลวง

พระราชทานตองใชพดยศพระสงฆขนพจารณาชกผามหาบงสกลแลวลงจากเมร

๓.๑๒ประธานในพธฯหนหนาทางทศทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวประทบ

ถวายค�านบ

๓.๑๓ประธานในพธฯ หยบกระถางขาวตอก กระทงดอกไม จากพนกงาน

พระราชพธวางทฐานฟนหนาหบศพ(ถาเปนทหารเปาแตรนอน)แลวหยบดอกไมจนทน

จากพนกงานพระราชพธ จดเพลงพระราชทานจากโคมไฟทเจาพนกงานพระราชทาน

ถอเชญไปสอดวางลงในใตฟนรองศพ

๓.๑๔ประธานในพธฯเคารพเปนเสรจการลงจากเมร

หมำยเหต

ก. จดโตะหมตวสง๑ตวปผาขาวตงดานศรษะส�าหรบวางเครองขมาศพ

และโคมไฟหลวง

ข.จดโคมไฟส�าหรบตอเลยงเพลงพระราชทานจากพนกงานพระราชพธน�า

ไปรกษาไวเพอในการพระราชทานเพลงศพจรง(เผาจรง)

ค.ในกรณทหารต�ารวจทไดกองเกยรตยศเมอประธานในพธฯวางกระทง

ขาวตอกดอกไม (เครองขมา) จะท�าเพลงเคารพศพ จบแลวประธานในพธฯ หยบธป

เทยนดอกไมจนทนจดเพลงเปนการพระราชทานเพลง

ง.ประธานในพธจะเปนผจดไฟหลวงพระราชทานเพลงศพเปนล�าดบแรกใน

พธ

182

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๔.พธพระรำชทำนเพลงศพในตำงจงหวด

๔.๑ เจาหนาทของจงหวดขอรบหบเพลงพระราชทานทกองพระราชพธ

ส�านกพระราชวง

๔.๒ เชญหบเพลงพระราชทานไปไวทศาลากลางจงหวดหรออ�าเภอแลวแต

กรณโดยตงไวในทอนสมควรและใหมพานรองรบหบเพลงพระราชทานนนดวย

๔.๓ เมอรบหบเพลงไปแลวควรมหนงสอแจงใหเจาภาพศพนนๆทราบวา

ตามทขอพระราชทานไปนนไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯพระราชทานใหแลว

๔.๔ เมอถงก�าหนดวนทขอพระราชทานเพลงศพใหทางจงหวดหรออ�าเภอ

จดเจาหนาทแตงเครองแบบปกตขาวไวทกขเพอเชญหบเพลงพระราชทานพรอมดวย

พานรอง (หนงหบตอหนงคน) ไปยงเมรทจะประกอบพธ และกอนทจะเชญขนไป

ตงบนเมรนน ควรใหศพขนตงบนเมรใหเรยบรอยเสยกอนแลวจงเชญพานหบเพลง

พระราชทานนนขนไปไวทางดานเหนอศรษะของศพ(บนโตะทตงหบเพลงพระราชทาน

นนจะตองมผาปใหเรยบรอยและหามมใหน�าสงหนงสงใดวางรวมอยดวยเปนอนขาด)

เมอเชญพานหบเพลงพระราชทานวางเรยบรอยแลวใหผทเชญไปค�านบเคารพศพหนง

ครงแลวจงลงจากเมร

๔.๕ ขณะทเชญพานหบเพลงพระราชทานไปนนเจาหนาทผเชญฯจะตอง

ระมดระวงกรยามารยาทโดยส�ารวมและไมตองท�าความเคารพผใดและไมตองเชญหบ

เพลงพระราชทานเดนตามหลงผหนงผใดเปนอนขาด

๔.๖ เมอถงก�าหนดเวลาพระราชทานเพลงใหเจาภาพเชญแขกทมาในงาน

ทอาวโสสงสดในทนนขนเปนประธานจดเพลง (ถาหากในทนนมพระราชวงศตงแต

หมอมเจาขนไปกขอใหเชญพระราชวงศผนนขนไปเปนประธานในพธ)

๔.๗ ในระหวางเวลาทเจาภาพเชญประธานขนเมรไปปฏบตหนาทตาม

ขอ๔.๖นนใหเจาหนาทผเชญหบเพลงพระราชทานขนไปรออยบนเมรกอนเมอผเปน

ประธานทอดผามหาบงสกลและพระภกษสงฆไดชกผามหาบงสกลไปแลวใหเจาหนาท

เชญหบเพลงแกหอหบเพลงเปดฝาหบเพลงแลวเชญไปมอบใหประธานจดพระราชทาน

เพลงศพ

183

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๔.๘ ผเปนประธานกอนทจะรบสงของในหบเพลงพระราชทานจะตองหน

หนาไปทางทศทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวประทบอยถวายค�านบครงหนงจากนน

ผเปนประธานปฏบตตามขนตอนดงน

- เปดฝาหบเพลงพระราชทาน

- หยบเทยนชนวนในหบเพลงพระราชทาน มอบใหเจาหนาทผเชญ

ถอไว

- หยบกลกไมขดในหบเพลงพระราชทานจดไฟตอเทยนชนวนท

เจาหนาทผเชญถอไวรอจนเทยนลกไหมดแลว

- ถวายบงคม(ไหว)หนงครงกอนหยบธปดอกไมจนทนและเทยน

พระราชทาน(จ�านวน๑ชด)ในหบเพลงพระราชทานจดไฟหลวง

จากเทยนชนวนแลววางไวใตกลางฐานทตงศพจากนนกาวถอยหลง

หนงกาวค�านบเคารพศพหนงครงแลวลงจากเมรเปนอนเสรจพธ

๕.กำรวำงดนในพธฝงศพ

๕.๑ เจาหนาทกองพระราชพธเปนผเชญดนพระราชทานใสพานพรอมดวย

กระทงขาวตอกดอกไมไปมอบใหผประกอบพธในฐานะแทนพระองค

๕.๒ ผประกอบพธถวายความเคารพในทศทางทประทบ วางกระทงขาว

ตอกกระทงดอกไมแลวจงวางดนพระราชทาน

๕.๓ ถวายความเคารพอกครงเปนอนเสรจพธ

หมำยเหต

ผประกอบพธในฐานะแทนพระองค จะวางดนพระราชทานเปนล�าดบแรก

ในพธ

184

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

185

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๑.กำรยน

๑.๑ กำรยนโดยค�ำนงถงมำรยำทอาจจดเปนประเภทตางๆไดดงนคอ

๑.๑.๑ กำรยนเคำรพธงชำตเพลงชำตหรอธงชยเฉลมพลในทสำธำรณะ

การยนเคารพธงชาตหรอเพลงชาตใหยนตรงแสดงคารวะโดยหน

หนาไปทางธงชาตเมอเพลงชาตจบใหคอมศรษะค�านบ

ส�าหรบการเคารพธงชยเฉลมพลในพธตางๆเชนพธสาบานธงงาน

ราชวลลภบคคลทวไปเมอจะผานธงชยเฉลมพลใหหยดและยนแสดงคารวะหรอเมอม

การเชญธงชยเฉลมพลผานกใหยนตรงแสดงความเคารพเชนเดยวกน

๑.๑.๒ กำรยนถวำยควำมเคำรพสมเดจพระสงฆรำช

ก. เมอสมเดจพระสงฆราชเสดจมาถงมณฑลพระราชพธกอน

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวหรอพระบรมวงศชนสงผทมาเฝาทลละอองธลพระบาท

อยณทนนถวายความเคารพโดยการยนประนมมอไหวเมอเสดจผานแลวจงนงลง

ข. ในกรณทสมเดจพระสงฆราชเสดจมาถงภายหลง (ซงโดยปกต

นาจะไมปรากฏ)ใหถวายความเคารพโดยวธนงประนมมอไหว

๑.๑.๓ กำรยนถวำยเคำรพพระมหำกษตรยและพระบรมวงศ

ก. การยนรบเสดจฯ นอกพระทนง อาคาร หรอแนวทางลาด

พระบาททเสดจฯใหยนเรยงแถวตามล�าดบยศต�าแหนงเครองราชอสรยาภรณ

ถาแตงเครองแบบ สวมหมวกทงชายและหญงใหยนถวายความ

เคารพดวยการท�าวนทยาหตถ

หากไมสวมหมวกขาราชการชายทหารต�ารวจพลเรอนและหญง

ทแตงเครองแบบทหารต�ารวจใหถวายค�านบโดยกมศรษะลงชาๆต�าพอสมควรกระท�า

ครงเดยวแลวยนตรงถาเปนขาราชการหญงฝายพลเรอนหรอพยาบาลทแมจะสวมหมวก

ใหยอเขาทเรยกกนทวไปวา“ถอนสายบว”

ข.การยนเฝาฯรบเสดจพระบาทสมเดจพระเจาอยหวสมเดจพระ

นางเจาฯพระบรมราชนนาถสมเดจพระบรมวงศใหยนถวายความเคารพตามขอก.

186

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

แลวยนตรงจนกวาจะเสดจฯเลยไปเมอประทบพระราชอาสนหรอพระเกาอเรยบรอย

แลวถวายความเคารพอกครงหนงแลวจงเคลอนทไดและลงนงเกาอตามล�าดบต�าแหนง

ในกรณททรงปฏบตพระราชกรณยกจงานพระราชพธตางๆ เชน

เสดจฯไปทรงจดธปเทยนบชาพระรตนตรยหรอพระราชทานพระบรมราโชวาทให

ยนตรงจนกวาทรงปฏบตพระราชกรณยกจนนเสรจ ประทบพระราชอาสน พระเกาอ

แลวจงถวายความเคารพแลวนงลง

ผทนงเฝาฯอยในงานพธการตางๆเมอมกจจ�าเปนจะตองไปจากท

นงใหยนถวายความเคารพกอนแลวจงออกไปเมอกลบมาตองถวายความเคารพอกครง

แลวจงนงลง

ในกรณการเฝาฯทไมไดจดใหนงเกาอเฝาฯเชนงานสโมสรสนนบาต

งานเสดจออกมหาสมาคมผเฝาฯจะตองยนตลอดเวลาจนกวาจะเสดจฯกลบ

ค.การยนเคารพในพธทมการบรรเลงเพลงสรรเสรญพระบารมเพอ

ถวายความเคารพพระบาทสมเดจพระเจาอย หว สมเดจพระนางเจาฯ พระบรม

ราชนนาถสมเดจพระบรมราชชนนสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯสยามมกฎราชกมาร

หรอผททรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหเปนผแทนพระองค

การยนเคารพเพลงสรรเสรญพระบารมในกรณทมไดอยในทเฝาฯ

เชน เมอเพลงสรรเสรญพระบารมบรรเลงเปนการเปดหรอปดงานหรอเมอมหรสพเรม

หรอเลกควรท�าความเคารพดวยการยนตรงเมอเพลงจบใหค�านบโดยกมศรษะทงชาย

และหญง

๑.๑.๔ กำรยนในพธตำงๆ

ก. การยนเคารพในพธทมการบรรเลงเพลงมหาฤกษและเพลง

มหาชย

เพลงมหาฤกษใชบรรเลงในการเปดงานทเปนพธใหญเชนพธเปด

สถานท�าการของรฐบาลพธเปดทางคมนาคมทส�าคญๆและงานทเปนมงคลทวไป

เพลงมหาชยใชบรรเลงตอนรบประธานของงานผมเกยรตสงนบ

ตงแตสมเดจพระบรมราชกมาร พระบรมวงศานวงศ นายกรฐมนตร หรอเมอผเปน

187

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

ประธานของงานกลาวค�าปราศรยจบ กบรรเลงเพลงมหาชยเปนพเศษหรอบรรเลงใน

งานรบรองบคคลส�าคญงานสโมสรสนนบาตเปนตน

เมอไดยนเพลงมหาฤกษหรอเพลงมหาชยบรรเลงใหยนตรงจนกวา

จะจบเพลงในกรณทเปนพธของทางราชการ ผเปนทหารหรอขาราชการพลเรอนทอย

ในเครองแบบ ใหปฏบตตามระเบยบของราชการทหารหรอราชการพลเรอน แลวแต

กรณ

ข.การยนเคารพในพธใหเกยรตแกผลวงลบใหยนแสดงความเคารพ

เมอไดยนเสยงแตรเดยว เปาเพลงนอน หรอเมอประธานวางเครองขมาหรอจดเพลง

เผาศพไมวาจะมเพลงประโคมหรอไมกตามและเมอการเชญศพผานใหยนตรงแสดง

ความเคารพดวย

ค. การยนเมอประธานในพธเดนผานทกคนในทนนลกขนยนตรงหนหนา

ไปทางประธานทก�าลงเดนผานปลอยมอไวขางตว

ง. การยนฟงโอวาท ใหยนตรงชดเทา ปลอยมอไวขางตวหนหนาไป

ทางผใหโอวาท ยกเวนในกรณทถอประกาศนยบตร หรอเครองราชอสรยาภรณ ฯลฯ

อยถาถอมอเดยวใหถอดวยมอขวาแนบไวกบอกหรอระดบฉากกบตวแลวแตทางพธ

จะก�าหนดถาถอสองมอใหถอระดบตงฉากกบล�าตว

จ.การยนกลาวค�าปฏญาณโอกาสทกลาวค�าปฏญาณเชนกลาวค�า

ปฏญาณตอธงชยเฉลมพลถวายสตยปฏญาณแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหวใหยน

ตรงชดเทาหนหนาไปทางธงชยหรอพระองคทาน

๑.๑.๕ มำรยำทในกำรยนทวไป

ก.ควรยนตวตงตรงสนเทาชดกนปลายเทาหางกน

ข.ไมควรยนขวางประตเขาออก

ค.ไมควรยนเบยดเสยดหรอขวางผใหญหรอพระภกษสงฆ

ง.ไมควรยนบงหนาผอน

จ.ไมควรยนดานขวาผใหญ

ฉ.ไมควรยนถางขาโดยเฉพาะสภาพสตร

188

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๒.กำรเดน

๒.๑ กำรเดนในกรณทเกยวกบพระมหำกษตรย

๒.๑.๑ กำรเดนน�ำเสดจฯ

ก.เมอพระบาทสมเดจพระเจาอยหว สมเดจพระนางเจาฯ พระบรม

ราชนนาถหรอสมเดจพระบรมวงศ เสดจฯมาถงประธานจดงานหรอเจาภาพทคอย

รบเสดจฯ ถวายความเคารพ กราบบงคมทลแลวถวายรายงานในโอกาสนจะเบกผท

สมควรเขาเฝาดวยกไดแลวจงเดนน�าเสดจฯไปยงสถานทก�าหนดโดยปฏบตดงน

- เดนเยองไปขางหนาไวระยะหางพอสมควรจะอยดานใดแลวแต

สถานทจะอ�านวย แตโดยปกตผน�าเสดจจะอยดานซายของพระองคทาน ในการเสดจ

พระราชด�าเนนบนลาดพระบาทผน�าเสดจตองไมเดนบนลาดพระบาท

- ขณะทเดนผน�าเสดจจะตองเดนในลกษณะส�ารวม

- เมอถงทประทบผน�าเสดจถวายความเคารพ

- กอนจะถอยออกไปผน�าเสดจถวายความเคารพอกครงหนงและ

เมอจะนงทตองถวายความเคารพอกครงหนง

หมำยเหต

การถวายความเคารพนนใหผน�าเสดจปฏบตตามความเหมาะสมแกเครองแบบและ

เพศของตน

ข.ในกรณทผน�าเสดจตองกราบบงคมทลถวายค�าอธบายใหทรงทราบ

เรองเกยวกบสถานทหรอการแสดงควรปฏบตดงน

- เดนเยองไปขางหนาไวระยะหางพอสมควรพอไดยนพระราชกระแส

และกราบบงคมทลชแจงในเรองทตรสถาม ผน�าเสดจจะอยดานใดแลวแตสถานทจะ

อ�านวยแตโดยปกตจะอยดานซายของพระองคทานในการนผน�าเสดจควรศกษาเรอง

ราวมาลวงหนา หรอกราบบงคมทลเบกตวผใดผหนงทมความรในเรองนใหถวายค�า

อธบาย

- ผน�าเสดจจะตองเดนในลกษณะส�ารวมไมเดนเสมอพระองคทาน

189

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๒.๑.๒ กำรเดนตำมเสดจทงชายและหญงใหเดนเบองหลงพระองคทานในลกษณะส�ารวมไมยมหวทกทายหรอท�าความเคารพผอนถามลาดพระบาทผทเดนตามเสดจไมควรเดนบนลาดพระบาท - เมอถงทประทบผน�าเสดจถวายความเคารพ - กอนจะถอยออกไปผน�าเสดจถวายความเคารพอกครงหนงและเมอจะนงทตองถวายความเคารพอกครงหนง ๒.๑.๓ กำรเดนในบรเวณทประทบ โดยปกตถาพระองคทานประทบอยไมควรเดนผานทประทบเวนแตมความจ�าเปนกตองเดนอยางส�ารวมระวงทสด ก. การเดนผานหนาหรอหลงทประทบตองอยในระยะหางและพงกระท�าในกรณทจะเปนทสดโดยถวายความเคารพดงน - ลกจากทนง - ผานทประทบ - กลบเขาทกอนนงลง ข. การเดนไปท�าธรกจใดๆ ในบรเวณทเฝา เชน ยก หรอเลอนสงของพงถวายความเคารพตามล�าดบดงน - ลกจากทนง - ถงทจะท�ากจธระ - ท�ากจธระเสรจแลวจะกลบทนงเดม - กลบเขาทแลวกอนนงลง ค. การเดนขนและลงเมรเผาศพ พงถวายความเคารพตามล�าดบดงน - ลกจากทนง - ผานทประทบแลวขนเมร - ลงจากเมรถงพน - ผานทประทบ - กอนนงณทของตน ทงสามกรณดงกลาวผปฏบตพงระวงไมหนหลงไปทางพระองคทานยกเวนเฉพาะผยนถวายอารกขาเทานน

190

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๒.๒ กำรเดนในพธทำงศำสนำ

การเดนเวยนเทยนหรอท�าประทกษณวนส�าคญทางพระพทธศาสนา

หรอในโอกาสอน เพอแสดงคารวะตอพระรตนตรย ปชนยวตถหรอปชนยสถาน เดน

เวยนขวา๒ รอบ โดยใหมปชนยวตถ หรอปชนยสถานอยทางขวามอของผเดน และ

พงปฏบตดงน

ก.เดนประนมมอโดยมดอกไมธปเทยนพรอม(ในถนกนดารหา

ดอกไมธปเทยนยากจะเพยงเดนประนมมอกได)

ข. ขณะเดนควรระลกถงพระพทธคณพระธรรมคณพระสงฆคณ

(ทแนะไวนพอเปนแนวปฏบตแตถาผใดจะบ�าเพญจตภาวนาก�าหนดกรรมฐานอยางอน

หรอพระไตรลกษณคออนจจงทกขงอนตตากได)

๒.๓ มำรยำทในกำรเดนทวไป

- ไมควรเดนชาหรอเรวเกนไป

- ไมควรเดนขามกรายสงทเคารพ

- ไมควรเดนตามหรอผานหนาผใหญในระยะกระชนชด

- ไมควรเดนลดสนาม

- ไมควรเดนดานขวาผใหญ

- ไมควรเดนบนลาดพระบาท

- ไมควรเดนสบบหรในสถานทชมชน

- ไมควรเดนกดขวางทางจราจร

- ไมควรเดนสวนทางกบพระภกษ คอ ควรหลกทางใหทานอยางม

สมมาคารวะ

๓. กำรนง

๓.๑ กำรนงเกำอตอหนำผใหญเปนการนงโดยส�ารวมกรยาและสายตาพอสมควร

ไมกมหนานงทาใดทาหนงดงตอไปน

๓.๑.๑ นงเกำอตวตรงหลงไมพงพนกเกาอมอทงสองขางประสานกนวาง

บนหนาขา

191

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๓.๑.๒ นงเกำอคอมตว ใชแขนทอนลางทงสองขางวางบนหนาขาทงสอง

มอประสานกน

๓.๒ กำรนงเกำอประนมมอ คอ การนงตวตรง หลงพงพนกเกาอนงในลกษณะ

ส�ารวมกรยาโดยประนมมอระดบอกใหนวมอแนบชดกนไมกางศอกเชนนงฟงพระ

เทศนหรอฟงพระสวดมนตในศาสนาพธ

๓.๓ กำรนงเกำอในพธกำรคอการนงตวตรงดวยอาการส�ารวมไมนงไขวหางไม

กระดกเทาไมสบบหรและไมคยกนเชนนงในงานพระราชพธรฐพธนงในทประชม

ในกรณทมการสวดถวายพระพรลา ผอยทเฝาไมตองประนมมอ เพราะ

เปนการสวดถวายพระพรทเจาะจงเฉพาะพระมหากษตรยและสมเดจพระบรมราชนนาถ

๓.๔ มำรยำทในกำรนงทวไป

๓.๔.๑ไมควรนงขวางทางเดนหรอขวางประต

๓.๔.๒ไมควรนงขวางบนได

๓.๔.๓ไมควรนงบงหนาหรอเบยดผใหญ

๓.๔.๔ไมควรนงสงกวาผใหญและพระภกษสงฆ

๓.๔.๕ไมควรนงทนงหรอเกาอครอาจารยบงคบบญชาและพระภกษสงฆ

๓.๔.๖ไมควรนงไขวหางหรอกระดกเทาตอหนาผใหญ

๓.๔.๗ไมควรนงถางขาหรอเขาแยกจากกนเกนสมควร

๓.๔.๘สตรไมควรนงในทลบตากบพระภกษสามเณร

๓.๔.๙ไมควรนงบนราวสะพานหรอทสาธารณะ

๔. กำรแสดงควำมเคำรพทวไป

๔.๑กำรเคำรพศพควรตองกราบพระพทธรปกอนแลวจงเคารพศพปกตการจด

ธปหนาศพนนเปนเรองเฉพาะของญาตลกหลานหรอศษยานศษยหรอผทเคารพนบถอ

ผวายชนม

๔.๑.๑ กำรเคำรพศพพระใหปฏบตเหมอนเมอยงมชวตอยคอคกเขาตาม

192

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

เพศสภาพบรษนงคกเขาตงเทาแบบเทพบตรสภาพสตรนงคกเขาราบแบบเทพธดาจดธปแลวประนมมอยกธปขนตงใหปลายนวหวแมมออยระหวางควปลายนวจรดหนาผากพรอมกบตงใจขมาโทษตอศพวา“กายะกมมงวจกมมงมโนกมมงอโหสกมมงขาพเจาไดลวงเกนตอทานทางกายกดทางวาจากดทางใจกดขอโปรดอโหสกรรมใหแกขาพเจาดวยเถด”เมอขอขมาศพแลวปกธปณกระถางส�าหรบปกธปกราบเบญจางคประดษฐ๓ครงพรอมกบตงจตอธฐานวาขอจงไปสสคตๆเถด ๔.๑.๒ กำรเคำรพศพคฤหสถใหปฏบตเชนเดยวกบตอนทผตายยงมชวตอย ถาหากผตายมอาวโสกวามกวางพวงหรดเคารพศพ ถาแตงเครองแบบขาราชการควรยนตรงแลวโคงค�านบถาหากไมไดแตงเครองแบบขาราชการควรยนตรงแลวโคงค�านบหรอนอมตวยกมอไหวเปนเสรจพธปจจบนเจาภาพมกจะจดธปประนมมอยกธปขนจบใหปลายนวชอยระหวางควตงใจขมาโทษตอศพเชนเดยวกบการเคารพศพพระดงกลาวมาแลว การกราบศพผมอาวโสกราบครงเดยว ถาหากมอาวโสใกลเคยงกนเพยงไหวในลกษณะการไหวบคคลทวไปแตถาหากเปนศพทอาวโสนอยกวาหรอเปนศพเดกเพยงยนสงบหรอนงสงบส�ารวมสกครหนงเปนเสรจพธ ในกรณทศพไดรบพระราชทานเกยรตยศผเปนประธานจดธปเทยนทหนาพระพทธรปและทหนาตพระธรรมแลวไปจดเครองทองนอยทหนาศพเพอแสดงวาผวายชนมบชาพระธรรมแลวจงเคารพศพ สวนผไปในงานกราบพระพทธรปทโตะหมบชาแลวจงเคารพศพดวยการค�านบ ๔.๒ กำรแสดงควำมเคำรพอนสำวรยบคคลส�ำคญอนสาวรยบคคลส�าคญอาจเปนรปปน ภาพถาย ภาพวาด หรอสญลกษณอนกได ใหแสดงความเคารพดวยการค�านบหรอกราบหรอไหวแลวแตกรณ ในโอกาสพเศษหรอเปนพธการ เชน เมอครบรอบวนเกด หรอ วนส�าคญเกยวของอนเปนพธการใหใชพมดอกไมถาครบรอบวนตายหรอแสดงความระลกถงอนเปนพธการใหวางพวงมาลา ๔.๓ กำรแสดงควำมเคำรพของผเปนประธำนณทบชำ

๔.๓.๑ เมอประธานในพธลกจากทนงเพอไปบชาพระรตนตรยผรวมพธยนขน

193

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

๔.๓.๒ เมอประธานเรมจดธปเทยนผรวมพธประนมมอเสมออก

๔.๓.๓ เมอประธานกราบผรวมพธยกมอทประนมขนใหนวชจรดหนาผาก

พรอมกมศรษะเลกนอย

หากทบชามธงชาตและพระบรมฉายาลกษณดวย เมอประธานบชา

พระรตนตรยเสรจแลว ใหยนขนถอยหลง๑กาวยนตรงคอมศรษะคารวะครงเดยว

ซงถอวาไดเคารพตอธงชาตและพระบรมฉายาลกษณไปพรอมกนแลวใหประธานปฏบต

เชนเดยวกนนทงชายและหญงทงทอยในและนอกเครองแบบ

๔.๓.๔ เมอจบพธแลวประธานควรกราบพระพทธรปทโตะหมบชาอกครง

หนงสวนผเขารวมประชมยนขนดวยอาการส�ารวมแลวจงไหวลาพระรตนตรยเปนอน

เสรจพธ

แตในกรณทยงมกจกรรมตอเนองเชนประธานทกทายสงสรรคกบผ

เขารวมประชม หรอดมน�าชา และประธานอยรวมกจกรรมดวยเมอประธานจะกลบ

ไมจ�าเปนตองกราบพระรตนตรย

๕. กำรรบของและกำรสงของ

๕.๑ กำรทลเกลำฯถวำยของและกำรรบพระรำชทำนของ

๕.๑.๑ กำรทลเกลำฯถวำยของ

ก. พสดหรอสงของทยกถอเชญอนเปนของเบา เรยกวาทลเกลาฯ

ถวาย ผเขาเฝาฯ ชายหรอหญงเมอจะทลเกลาฯ ถวายในขณะประทบพระราชอาสน

พระเกาอหรอประทบยนจะตองมภาชนะเชนพานรองรบสงของนนผถวายควรถอ

คอพานประคอง๒มอ

- กอนจะเขาไปเฝาฯถวายตองถวายความเคารพตามเพศ(ค�านบ-

ถอนสายบว)

- เมอจะถงทประทบหางพอประมาณถวายความเคารพตาม

(ค�านบ-ถอนสายบว)แลวยอตวลงโดยกาวเทาขวาไปขางหนาเขาซายลงจรดพนแลว

ยกพานภาชนะทรองรบสงของนนๆทลเกลาถวาย

194

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

- เมอทรงหยบของในพานแลว ใหลกขนถอภาชนะหรอพานลด

ต�าพรอมกบถอยเทาขวากลบถวายความเคารพแลวเดนถอยหลงออกไป๓-๔กาวถวาย

ความเคารพแลวกลบไปยนหรอนงเฝาฯทเดม

ในกรณททลเกลาฯถวายทงพานเมอทรงรบแลวผถวายลกขนยน

ในทาตรง มอปลอยตามปรกต ถอยหลงเลกนอย ถวายความเคารพแลวเดนถอยหลง

ออกไป๓-๔กาวถวายความเคารพกลบไปยนหรอนงเฝาฯทเดม

เมอจะทลเกลาฯในขณะประทบราบกบพน

-ใหถวายความเคารพกอนแลวจงคลานเขาไปจนใกลทประทบหาง

พอประมาณ

-ยกของนนขนทลเกลาฯถวายทรงรบแลววางพาน

-ถวายความเคารพโดยหมอบกราบรอจงหวะหากมพระราชด�ารส

ดวยใหประนมมอสดบพระราชกระแสและกราบบงคมทลตอบแลวจงถวายความเคารพ

อกครงหนงกอนคลานถอยกลบ

ข.พสดสงของหรอสงใดกตามทยกเชญไมไดเพราะเปนของหนก

หรอสงมชวตสวนมากจะท�าเปนเอกสารเชนโฉนดทดนบญชรายการแบบอธบายของ

ตางๆวธการเขาเฝาฯทลเกลาฯถวายปฏบตตามขอ๑

๕.๑.๒ กำรรบพระรำชทำนสงของ

ผรบจะตองใชมอขวาโดยวธการ“เอางาน”คอยกมอไมกางขอศอก

มอตงยกขอมอขน๑ครงแลวหงายมอรบพระราชทานของถารบพระราชทานของท

เปนของเบาใหรบมอเดยวแตถาเปนของหนกใหยกมอขวาเอางานกอนแลวจงรบยกมอ

ซายขนมาชวยรบ

๕.๒ กำรประเคนของแดพระสงฆและกำรรบของจำกพระสงฆ

๕.๒.๑ กำรประเคนของแดพระสงฆ ถาเปนของทพอยกไดใชสองมอยก

แลวประเคนในระยะหตถบาสถาเปนของใหญเกนกวาทจะยกไดเชนเรอรถหรอกฏ

กไมตองยกเพยงกลาวค�าถวายหรอถวายเอกสารประกอบสงของนนกพอแลว

วธการประเคนของปฏบตดงนคอถาพระสงฆนงกบพนถอของเดนเขาเขาไป

195

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

ไดระยะหตถบาส แลวยกของขนประเคน ชายจะประเคนของแดพระสงฆในลกษณะ

มอตอมอไดเลยสวนหญงจะตองวางบนผาทพระสงฆทอดออกมาจะไหวหรอกราบแลว

แตกาลเทศะถอยโดยวธเดนเขาเมอหางพอประมาณคอยๆลกขนหนตวกลบในกรณ

พระสงฆนงบนเกาอหรออาสนสงฆไมตองเดนเขาแตเขาไปใหไดระยะหตถบาสและ

ประเคนตามวธดงกลาวขางตนถามของถวายหลายอยางควรประเคนทละอยางแตถา

มถาดหรอภาชนะใสไวแลว กประเคนทงถาดหรอภาชนะได แตไมควรยกโตะอาหาร

ประเคนทงโตะเพราะเปนของใหญหรอหนกเกนประมาณซงผดพระวนย

๕.๒.๒ กำรรบของจำกพระสงฆการรบของจากพระสงฆ ชายและหญง

ปฏบตดงนกอนรบของใหเขาไปใกลในระยะพอสมควรแลวแสดงความเคารพจะกราบ

หรอไหวสดแตกาลเทศะของเบาชายยนมอขวารบของหนกยนสองมอรบแลวถอยกลบ

สวนหญงพระจะวางของไวตรงหนาของเบาใหเออมมอขวาไปหยบดวยอาการนอบนอม

ส�ารวมของหนกใหยกมอทงสองมอแลวถอยกลบ

หมำยเหตค�าวาหตถบาสแปลวา“บวงมอ”หมายถงระยะระหวางผรบประเคน

และผถวายไมเกน๑ศอก

๕.๓ กำรรบของจำกผใหญและกำรสงของใหผใหญ

ของทจะรบหรอสงมสองลกษณะคอของหนกและของเบาของหนกใหถอ

สองมอของเบาใหถอมอเดยวโดยถอดวยมอขวามอซายปลอยขางตวของทจะรบหรอ

สงควรถอตามขวางถาเปนสมดหรอหนงสอควรหนทางสนออกนอกตว

ส�าหรบการสงของในกรณทมภาชนะรองรบ เชนพานใหจบคอพานทงสอง

มอยกพานสงของใหเมอผใหญรบของไปแลวถอพานดวยมอขวาชายค�านบแลวถอย

กลบหญงยอตวเลกนอยถอยกลบ

๖. กำรดมถวำยพระพร ดวยปรากฏวาในงานเลยงตางๆ ทเอกชนจดขน และลกษณะของงานมได

เกยวของถงพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเชนงานเลยงฉลองการสมรสทมใชการสมรส

พระราชทาน มการชกชวนใหดมถวายพระพรแลว ดนตรบรรเลงเพลงสรรเสรญ

196

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

พระบารมดวยจงมผของใจสงสยวาการกระท�าเชนนนเปนการถกตองหรอไมควรททาง

ราชการจะไดใหค�าแนะน�า

ส�านกพระราวงจงขอแนะน�าวา พระบาทสมเดจพระเจาอยหวนนทรงเปน

พระประมขและทรงเปนทเคารพสกการะอยางยงของทกคนในชาตทกคนยอมมสทธท

จะแสดงความปรารถนาดและแสดงความจงรกภกดตอเบองพระยคลบาทไดการเชญ

ชวนใหดมถวายพระพรเปนทยอมรบกนโดยทวไปวาเปนการแสดงออกซงความ

ปรารถนาดและจงรกภกดประการหนง ทกคนจงยอมมสทธทจะกระท�าได แตกควร

ระมดระวงใหเปนไปโดยควรแกพระเกยรตยศกลาวคอถาจะใหมการเชญชวนดมถวาย

พระพร กควรเชญชวนดมเฉพาะในงานทจดขนเปนระเบยบเรยบรอย เปนงานทม

เกยรตยศและบรรดาผไปในงานแตงกายสภาพ เชน งานฉลองเพอความเปนสรมงคล

หรอเพอความสามคคหรอเพอเปนเกยรตแกบคคลหรอคณะบคคลส�าหรบงานเลยงเพอ

ความสนกสนานเฮฮาระหวางกนโดยไมค�านงถงความเปนระเบยบเรยบรอยไมสมควร

ทจะมการดมถวายพระพร

อนงการดมแชมเปญอ�านวยพรหรอถวายพระพรเปนขนบประเพณทปฏบต

กนในสงคมของโลกเกอบจะทวไปและไทยเรากไดถอเปนแบบอยางการปฏบตมานาน

ตงแตรชกาลท๔หรอท๕แตโดยเหตทแชมเปญเปนของหายากในเมองไทยทงราคา

กแพงมาก ในบางสงคมจงใชเครองดมทพอจะหาแทนกนได การดมแชมเปญจงกลาย

เปนดมสราหรอเบยร แตกถอวาเปนการดมถวายพระพร ดวยความจงรกภกดเชนกน

เพราะคาอยทน�าใจอนแสดงออกซงความภกดมใชคาของเครองดม

และการดมถวายพระพรขนอยแกจตใจของผถวายพระพรเขาจะถวายเฉพาะ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวพระองคเดยวหรอจะถวายพระพรสมเดจพระอครมเหส

และพระราชวงศพระองคใดบางยอมสดแตอธยาศยและสดแตโอกาสส�านกพระราชวง

เหนวาไมเปนการสมควรททางราชการจะไปชจงอนจะท�าใหคาแหงน�าใจทจะออกมา

ดวยความภกดนนลดนอยลงไป

197

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

หนงสออำงอง

กรมวชาการ.กระทรวงศกษาธการ,รำชำศพท,โรงพมพครสภาลาดพราว.

๒๕๓๙.

ส�านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต. กระทรวงศกษาธการ, งำน

พธกำรตำงๆส�ำหรบผบรหำร,โรงพมพกรมการศาสนา.๒๕๔๐.

ส�านกเลขาธการคณะรฐมนตร.กำรแตงกำยประดบเครองรำชอสรยำภรณ.

อมรนทรพรนตงแอนดพบลชซง.๒๕๔๕

198

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

คณะผจดท�ำ

ทปรกษำ

นำยเผดจสขเกษม วฒนธรรมจงหวดอดรธำน

บรรณำธกำร

๑. นางสดารตนศรจนทร

ผอ�านวยการกลมสงเสรมศาสนาศลปะและวฒนธรรม

๒. นางสมพรนลคมภร ผอ�านวยการกลมยทธศาสตรและเฝาระวง

๓. นางราตรนรสาร นกจดการงานทวไปช�านาญการ

คณะท�ำงำน

๑. นางเพญทพยเขยวฤทธ นกวชาการวฒนธรรมช�านาญการพเศษ

๒. นายอดมบญไตร นกวชาการวฒนธรรมช�านาญการ

๓. นางวนดาทองค�า นกวชาการวฒนธรรมช�านาญการ

๔. นางณฐญามงคละคร นกวชาการวฒนธรรมช�านาญการ

๕. นางณฐชญาเพงสวสด นกวชาการวฒนธรรมช�านาญการ

๖. นางญาณกาพมพา นกจดการงานทวไปช�านาญการ

๗. นางสายตาฝายขาว นกจดการงานทวไปช�านาญการ

๘. นายสมชยสมบตก�าไร นกวชาการเงนและบญชช�านาญการ

๙. นางสาวสภาพรนาไชยโย อาสาสมครวฒนธรรม

๑๐.นายอสนยผาจวง เจาหนาทบนทกขอมล

199

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร

200

งานพธการตางๆ ส�าหรบผบรหาร