31
2013 A’dan Z’ye İlaç Rehberi Anestezi Teknisyen ve Teknikerleri’ne Yönelik Ahmet Emre AZAKLI | www.aeazakli.com

A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

  • Upload
    others

  • View
    11

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

2013

A’dan Z’ye

İlaç Rehberi Anestezi Teknisyen ve Teknikerleri’ne Yönelik

Ahmet Emre AZAKLI | www.aeazakli.com

Page 2: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

1

2013

Başlarken …

Değerli meslektaşım ;

Şüphesiz ki uygulamalarımızın büyük bölümü farmakolojik

bilgi birikimine dayanıyor. Bu birikimi rutin temeller

üzerine oturtmak yerine, klinik durumu ve bu durumun

ihtiyaçlarını göz önüne alarak sahip olunan bilgiler

dahilinde tedavileri şekillendirmek gerekiyor.

Elinizdeki rehberin hazırlanma amacı da klinik ortamda en

sık muhattap olduğumuz ilaçlar hakkında temel bilgileri

birarada sunmak, bu bilgilerin klinik uygulamadaki

işlevselliğine de bu yolla ayna olarak yeni bir bakış

açısı kazandırabilmektir.

‘Anestezi; insan vücuduna yaşatılması mümkün olamayacak

travmaların, sıfır hasarla yaşatılabilmesini sağlayan

santsal güçtür.’

Gücünüzün her daim artması dileklerimle !

Ahmet Emre AZAKLI

Anestezi Teknikeri

Page 3: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

2

2013

TANITIM

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi’nde

öncelikle en sık karşılaşıp uygulamalarımıza

dahil ettiğimiz ilaçların etken madde ve

ticari isimlerini birarada bulunduran tablo

ile karşılacaksınız.

Bu tablo, daha önceden aşina olunan bir

ilaçla farklı bir isim altında

karşılaştığınızda ya da ilaçları etken

maddesiyle anarak anlatım oluşturan

kaynaklardan yararlanırken faydanıza

olacaktır.

Tablonun devamında klinik uygulamalarda

kullandığımız ilaçları alfabetik sırayla ve

daima aklımıza gelen ilk ismiyle anarak

açıklamaya çalışacağız.

Bu rehberin farkı, olabildiğince anlaşılması

zor tıbbi terimlerle donatılmış katı

bilgilerden ziyade; daha anlaşılır, daha

özet, bilgiye ulaşımı kolaylaştıran bir

anlatıma sahip olmasıdır. İlaçlarla ilgili

temel bilgilerin yanısıra, klinik

uygulamaları kaliteli hale getirecek kaynak

kitaplarda yer almayan önerilerle de

karşılaşacaksınız.

Page 4: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

3

2013

Etken Madde Ticari İsim

Asetaminofen (Parasetamol)

Buscopan Butopan

Geralgine Novalgine Perfalgan

Albuterol (Salbutamol)

Ventolin Combivent

Alfentanil Rapifen

Amiodaron Amidovin Cordalin

Cordarone

Aminofilin Aminocardol

Carena Filinsel

Atrakuryum Tracrium Dematrac Nimbex

Dantrolen Dantrolen

Dekzametazon Onadron

Deksamet Dekort

Diazepam Diazem Digoksin Digoxin Diltizem Diltizem

Difenhidramin Avil

Benison Diclofenac Dikloron

Dobutamin

Dobutrex Dobutabag Dobuject Dobcard

Dopamin Dopamin Efedrin Efedrin

Epinefrin Adrenalin Esmolol Brevibloc

Page 5: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

4

2013

Etomidate Etomidate

Hypnomidate

Famotidin Neotab

Famodin Fentanil Fentanyl Fenitoin Epanutin

Flumazenil Anexate

Furosemid

Lasix Desal

Furomid Urever

Gliserol Trinitrat Perlinganit Heparin Nevparin

Kalsiyum Kalsiyum Ketamin Ketamin

Lidocaine Aritmal Magnezyum Magnezyum

Metilprednizolon Prednol

Metoklopramid Metpamid Primperan

Midazolam Dormicum Mivakuryum Mivacron

Morfin Morfin Naloksan Naloksan

Neostigmine Neostigmine Nitrogliserin Nitroderm Nitroprussid Nipruss

Noradrenalin/Norepinefrin Steradin

Ondansetron Zofer

Zofran Pankuronyum Pavulon

Petidin Aldolan Dolantin

Potasyum Klorür Potasyum Klorür Propafenon Rytmonorm

Protamin Protamin Propofol Propofol

Page 6: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

5

2013

Ranitidin Ulcuran Remifentanyl Ultiva Rokuronyum Esmeron

Sodyum Bikarbonat Sodyum Bikarbonat Suksinilkolin Lytshenon

Tiyopental Penthotal Tramadol Contramal

Vekuronyum Norcuron

Blok-L

Page 7: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

6

2013

Açıklanacak İlaçlar Adrenalin ................................................................................................................................................. 8

Aldolan-Dolantin(Petidin, Meperidin) ..................................................................................................... 9

Aminocardol-Carena (Aminofilin, Teofilin) ............................................................................................ 10

Anexate (Flumazenil) ............................................................................................................................. 10

Aritmal (Lidocaine) ................................................................................................................................ 10

Arveles (Dexketoprofen Trometamol) .................................................................................................. 11

Atropin ................................................................................................................................................... 11

Avil-Benison (Feniramin-Difenhidramin) ............................................................................................... 12

Brevibloc (Esmolol) ................................................................................................................................ 12

Buscopan-Butopan-Spazmol ( Parasetamol+Hyoscine) ........................................................................ 13

Contramal-Ultramex (Tramadol) ........................................................................................................... 14

Cordarone-Cordaline (Amiodaron)........................................................................................................ 14

Dantrolen ............................................................................................................................................... 14

Dekort-Deksamet-Onadron (Deksametazon) ........................................................................................ 15

Dematrac-Tracrium (Atrakuryum) ......................................................................................................... 15

Desal-Lasix (Furosemid) ......................................................................................................................... 16

Diazem-Diapam ..................................................................................................................................... 16

Digoxin ................................................................................................................................................... 17

Diclomec-Dikloron (Diklofenak) ............................................................................................................ 17

Diltizem-Dilticard (Diltiazem) ................................................................................................................ 18

Dobutamin ............................................................................................................................................. 18

Dopamin ................................................................................................................................................ 18

Dormicum (Midazolam)......................................................................................................................... 19

Dramamine (Dimenhidrinat) ................................................................................................................. 19

Efedrin ................................................................................................................................................... 19

Epanutin (Fenitoin) ................................................................................................................................ 20

Esmeron (Rokuronyum) ........................................................................................................................ 20

Etomidate-Hypnomidate ....................................................................................................................... 20

Fentanyl ................................................................................................................................................. 21

Geralgine-Novalgine .............................................................................................................................. 21

Ketamin ................................................................................................................................................. 21

Lysthenon (Süksinilkolin) ....................................................................................................................... 22

Magnezyum ........................................................................................................................................... 23

Page 8: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

7

2013

Metpamid-Primperan (Metoklopramid) ............................................................................................... 23

Mivacron (Mivakuryum) ........................................................................................................................ 23

Morfin .................................................................................................................................................... 24

Naloksan ................................................................................................................................................ 24

Neostigmine .......................................................................................................................................... 24

Nimbex (Sisatrakuryum) ........................................................................................................................ 25

Nipruss (Sodyum Nitroprussid) ............................................................................................................. 25

Nitroderm-Nitronal (Nitrogliserin) ........................................................................................................ 25

Norcuron- Blok L (Vekuronyum) ............................................................................................................ 26

Pavulon (Pankuronyum) ........................................................................................................................ 26

Penthotal (Tiyopental) ........................................................................................................................... 26

Perlinganit (Gliserol Trinitrat) ................................................................................................................ 27

Prednol (Prednisolon) ............................................................................................................................ 27

Propofol ................................................................................................................................................. 27

Protamine .............................................................................................................................................. 28

Rapifen (Alfentanyl) ............................................................................................................................... 28

Sodyum Bikarbonat ............................................................................................................................... 28

Ulcuran-Ranitab (Ranitidin) ................................................................................................................... 29

Ultiva (Remifentanyl)............................................................................................................................. 29

Zofer-Zofran (Ondansetron) .................................................................................................................. 29

Page 9: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

8

2013

Adrenalin

Adrenalin, vücudun gerilim anında hareket geçen sempatik sinir sistemini taklit eder. Yani

sempatomimetik etkilidir. Bu etkiler şöyle sınıflandırılır:

Beta-1 Sempatik Etki: Kalbin kasılma gücünün ve atım sayısının artırılması, dolayısıyla kalp

debisinin artırılması.

Beta-2 Sempatik Etki: Bronşiyal dilatasyon oluşturması.

Alfa Sempatik Etki: Periferik vazokonstrüksiyon oluşturması.

Bu üç etki incelendiğinde, klinik yararlanımlardan şöyle bahsedebiliriz :

1. Adrenalin uyguladığımız arrest hastalarda, özellikle asistol durumunda elektriksel

aktivitenin düzenlenmesine beta-1 sempatik etki ile katkı sağlayacaktır. Yani

myokardın kasılmasını artırarak, bir elektriksel aktivite meydana getirmeye

çalışacaktır.

2. Anaflaktik reaksiyon gelişen bir hastada, yüksek ihtimalle şiddetli bronkospazmlar

görünür. Bu durumda, adrenalinin beta-2 sempatik etkisi bu spazmı bronşiyal

dilatasyon yardımıyla çözme noktasında imdadımıza yetişecektir.

3. Adrenalinin vazokonstüksiyon oluşturan alfa sempatik etkisi, özellikle vital

organlarda kanın dolaşımının hızlanmasını sağlayacaktır. Bu da organların

korunmasını kolaylaştıracaktır.

Dolayısıyla kalp durmalarında, ağır anaflaktik reaksiyonlarda, kontrol altına alamadığımız

pulmoner (yani akciğerle ilgili) komplikasyonlarda adrenalin uygulayabilmemiz söz konusu

olacaktır. Ancak gerekliliğini çok iyi tayin etmek gerekir, çünkü çok keskin etkili ve tehlikeli

bir ilaçtır.

Adrenalin’in çeşitli formları vardır. Bunlar 0,25 mg/1 ml , 0,5 mg/1 ml ya da 1 mg/1 ml

şeklindedir. Adrenalin’in cc’sinde 1 mg olan formu ( 1 mg/1 ml) 1:1000’lik adrenalin olarak

isimlendirilir. Aynı mantıkla devam edersek, cc’de 0,5 mg olan form 1:2000’lik olur. Cc’de

0,25 mg olan form ise 1:4000’lik olur. Genelde kaynaklarda bu hesaplama doğrultusunda doz

önerimleri yapılır ve 1:10000’lik adrenaline göre dozlar belirlenir.

1:10000’lik adrenalin elde etmek için; (0,1 mg/cc)

1 mg/1 ml olan form = 9 cc SF ile 10’a tamamlanır.

0,5 mg / 1 ml olan form = 4 cc SF ile 5’e tamamlanır.

0,25 mg / 1 ml olan form = 1,5 cc SF ile 2,5’a tamamlanır.

Yani özetle amacımız cc’sinde 0,1 mg bulunan adrenalin oluşturmaktır. Bu sayede de doz

hesaplarını daha kolay yapmak mümkün olacaktır.

Page 10: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

9

2013

Erişkin hastalarda arrest durumlarında 3-5 dakikalık aralıklarla 1’er mg’lık IV uygulamalar

yapılabilir. Şayet hastada anaflaktik bir reaksiyon durumu ya da akut bir pulmoner sıkıntı

varsa intramuskuler yolla 0,2-0,5 mg aralığında adrenalin uygulamak mümkündür. Bir

defada uygulanan doz 1 mg’ı asla geçmemelidir. Ayrıca da subkutan uygulamalar, bu tip

olgularda terkedilmiştir. Sebep olarak da, reaksiyon durumlarında meydana gelen emilim

bozuklukları gösterilmiştir.

Çocuklarda ise uygulamada doz hesabına daha ciddi yaklaşmak gerekir. Bolus adrenalin

dozu çocuklarda 0,01 mg/kg olarak belirtilmektedir.

Aldolan-Dolantin(Petidin, Meperidin)

Aldolan(Dolantin), tüm operatif dönemlerde narkotik analjezik etkisinden yararlanılan bir

ajandır. Özellikle hipovolemi düzeyinin yüksek olduğu hastalarda, hipotansiyonu

alevlendirmesi beklenen bir etkidir. Hipotansif etkisini, meydana getirdiği periferik

vazodilatasyon açıklamaktadır.

Uyanık hastalarda uygulandığında, doza bağımlı olarak solunum depresyonu yapma

ihtimali de mevcuttur. Narkotik analjeziklerin uygulandığı hastalarda mutlaka destek amaçlı

antiemetik ( bulantıyı önleyecek ) ajanların da verilmesi tavsiye edilir. Bu kural Dolantin için

de geçerlidir.

Aldolan erişkin ya da çocuk hastalarda kilogram başına IM 0,5-1 mg ;

IV olarak da 0,2-0,5 mg uygulanabilir. Herhangi bir kontrendikasyon yoksa, ek bir

parasetamol ya da nonsteroid antiinflamatuar ajanla çok kaliteli bir postoperatif analjezi

desteği sağlanmış olacaktır.

Aldolan, histamin salınımına sebep olduğundan anaflaktik reaksiyonları beraberinde

getirebilir. Böyle bir durumda tedaviye antihistaminik ajanların eklenmesi, durumu

çözecektir.

Uyanık opere edilen hastalarda ya da postoperatif dönemde meydana gelen titremelerde

minik dozlarda IV Dolantin (20-25 mg) titremeyi ortadan kaldırmaktadır. Özellikle

hipoksiden korunması gereken hastalarda, iyi bir alternatiftir.

Uygulanmaması gereken hasta grubu, hipovolemik ve kardiyak rezervi sınırlı olan

hastalardır. Bunun dışında sakınılmasını gerektiren ciddi bir klinik duruma geniş

kaynaklarda yer verilmemektedir.

Büyük dozlarda hipotansiyon ve taşikardi yapması nedeniyle, Aldolan anestezi sağlamakta

kullanılamaz.

Page 11: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

10

2013

Aminocardol-Carena (Aminofilin, Teofilin)

Aminocardol bronşların genişlemesini sağlayarak, solunum sisteminde ciddi rahatlama

sağlar. (Bronkodilatördür.) Özellikle bronkospazm durumlarında ya da pulmoner sorunu

olan hastaların oluşabilecek komplikasyonlara karşı korunması amaçlı profilaktik (sorun

oluşmadan) tedavisi amaçlı tercih edilir.

Direk olarak bir anda damardan verilmesi tehlikeli komplikasyonları beraberinde

getirebileceğinden, infüzyon şeklinde verilmesi tercih edilir. 1 ampulü toplamda 240 mg’dır.

Ortalama 5-6 mg/kg dozla uygulanır. En çok, meydana getirebileceği kardiyak yan

etkilerden endişe edilir. Mutlaka monitorize hastalarda uygulanması önerilir.

Uygulama sonrası hipotansiyon, baş ağrısı, konvülsiyon, hiperventilasyon, susuzluk hissi

oluşabilecek bulgulardır.

Anexate (Flumazenil)

Anexate, bir benzodiazepin antagonisti olarak tanımlanır. Klinik uygulamalarda

Dormicum’un etkisini sonlandırma amaçlı tercih ederiz.

Çok yavaş ve sulandırılarak uygulanması gereken bir ajandır. Doz ihtiyacına, yapılacak

titrasyonlara hastanın yanıtı değerlendirilerek karar verilir. Genelde 0,5 mg/5 ml

formundaki ampuller mevcuttur. İlacın her cc’sinde bulunan 0,1 mg dozaj 15’er saniyelik

dilimlerde uygulanır. Her uygulama sonrası hastanın yanıtı değerlendirilir. Ortalama olarak

0,3-0,6 mg’lık dozlar yeterli olur.

Anexate için maksimum belirtilen total doz 0,01 mg/kg’dır.

Uygulama hızlı gerçekleştirilirse derin bradikardi oluşma tehlikesi vardır. Ayrıca çekilme

reaksiyonları ve şiddetli anksiyete görülebilir. Yüzde kızarma, bulantı ve çarpıntı hissi de

yine beklenen oluşabilecek yan etkilerdendir. Semptomatik şekilde tedavi edilmeye

çalışılabilir.

Aritmal (Lidocaine)

Aritmal, antiaritmik olarak kullanılan bir ajandır. Ayrıca içeriğindeki lidocaine’in lokal

anestezik etkisinden de yararlanılır. Klinik anestezi uygulamalarında, özellikle iv

enjeksiyonu ağrılı olan ilaçların öncesinde ya da beraberinde uygulanması büyük faydalar

getirmektedir. Bu amaçla kullanımında %2’lik (20 mg/cc) formundan 1-2 cc’lik miktar yeterli

olmaktadır.

Page 12: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

11

2013

Endikasyon dahilindeki aritmilerde başlangıç dozu 1 mg/kg iken, infüzyon dozu 20-50

mcgr/kg/dk’dır.

Aritmal’in diğer bir kullanım alanı, özellikle uyanık ekstübasyon döneminde IV olarak

uygulandığında havayolu irritasyonunu azaltması ve tüpün tolerasyonunu sağlamasıdır.

Hasta yeterli anestezi derinliğindeyken tüpün içerisine de 20-30 mg lidocaine uygulanması,

oluşabilecek havayolu irritasyonlarını önleyebilmektedir. Ameliyathane dışı anestezi

uygulamalarında, özellikle havayolunu ilgilendiren işlemlerde (endoskopi vb.) kilogram

başına 0,5-1 mg uygulanan aritmal, gerekli rahatlığı sağlamada narkotik analjezik ve

sedatiflere destek verecektir.

%2’lik ampul cc’de 20 mg lidocaine bulundururken, %10’luk ampul ise cc’de 100 mg

lidocaine bulundurur. Karışıklık oluşması mutlaka önlenmelidir.

Ön tedavi yapılmadığı takdirde Aritmal uygulaması sonrası derin bradikardi oluşabilir.

Aritmalin kontrendike (kullanılmaması gereken) olduğu durumlar; sinoatriyal,

atrioventriküler ve intraventriküler bloklardır.

Dar QRS’lerde aritmal uygulamak kontrendikedir.

Arveles (Dexketoprofen Trometamol)

Nonsteroid antiinflamatuar gruptaki analjezik ilaçlardan biridir. Özellikle intraoperatif

süreçte idame sıvısıyla birlikte gönderildiğinde, tedaviye narkotik analjeziklerin de dahil

edilmesi sonucunda hastanın son derece ağrısız uyanmasını sağlayabilen değerli bir ajandır.

Arveles totalde 50 mg olan 2 ml’lik bir ilaçtır. Erişkin bir hastada tek uygulamada tüm ilaç

IV-infüzyon şeklinde ya da IM verilebilir. Hasta çok yaşlıysa doz kiloya göre düşürülebilir.

Bulantıyı, kusmayı, baş dönmesini, anksiyeteyi tetikleyebilme ihtimali zayıf da olsa vardır.

Özellikle mide rahatsızlıkları olan bir hastada uygulanması sakıncalıdır, bu hastalarda diğer

alternatif analjezikler düşünülmelidir. Kardiyak, renal ve hepatik sorunları olan olgularda da

kontrendikedir. Antikoagülan tedavi gören hastalarda da olabildiğince uygulamaktan

kaçınmak gerekir.

Atropin

Antikolinerjik ve spazmolitik etkili bir ilaçtır. Vagal etkinliğin arttığı durumlarda oluşan

bradikardiyi giderir. Ayrıca yüksek orandaki sekresyonların azaltılmasına, solunum

yollarının rahatlamasına yardımcı olur.

Atropin’in kilo başına uygun dozu 0,01-0,02 mg/kg’dır. Erişkin bir insana 0,5 mg taban

dozun altında uygulandığında, kendi başına bradikardi yapma özelliği vardır. Erişkin

uygulamalarda tek uygulamada minimal doz 0,5 mg olmalıdır. Çocuklarda ise IV 0,01

Page 13: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

12

2013

mg/kg, IM 0,02 mg/kg olarak önerilmektedir. Etki süresi IV uygulandığında 20-30

dakikadır.

Atropin, ateşli hastalarda kesinlikle uygulanmamalıdır.

Atropin’in çeşitli formları bulunsa da, 0,5 mg’lık ampul SF ile 5 ml’e tamamlandığında cc’de

0,1 mg bulunan etkin bir pediatrik form elde edilebilir. Böylece doz kontrolü daha rahat

sağlanacaktır.

Avil-Benison (Feniramin-Difenhidramin)

Avil, bir antihistaminiktir. Histaminin vücutta yüksek düzeyde salınımı, alerjik tabloların

oluşmasına sebep olur. Bu durumu tedavi etmenin yolu da antihistaminik ajanlardan geçer.

Anestezi uygulamalarında gerek ilaçların alerjik etkilerini, gerek de oluşacak öksürük,

hapşırma gibi durumların alerjik kökenli olanlarını Avil ile çözmek mümkündür.

Avil’in uyku hali yapıcı etkisi, özellikle sedasyon uygulamalarında destekleyici ilaç olarak

kullanılmasını teşvik edebilir. Dormicum ve fentanyl kombinasyonuna eklenecek Avil, hem

sedasyonun düzeyini artırır, hem de alerjik etkilere yönelik bir önlem görevi üstlenir.

Avil, erişkin ya da çocuk hastalarda 0,5-1 mg/kg aralığında güvenle uygulanabilir. Rutin

olarak alerjik öyküsü olan hastalarda, KBB hastalarında, üst havayolu ile ilgili girişimlerde

uygulanması gereken ilaçlardan bir tanesidir. 1 ampul avil 2 cc olup 45,5 mg’lık formda

bulunur. Uyanık hastalarda iv puşe uygulanması; etkinin keskinleşmesine, ani bir

hipotansiyona ve ajitasyona sebep olabilir. Genelde bu şekilde uygulanması düşünülüyorsa,

uygulanacak miktarın uygun oranda sıvıyla dilüe edilerek yavaş yapılması tercih edilebilir.

Ani alerjik reaksiyon durumlarında, alerjik sebeplere bağlı bronkospazmlarda, öksürük

krizlerinde ilk akla gelmesi gereken ilaç Avil’dir. Daima hazır halde bekletilmesi gereken

ilaçlardan bir tanesidir.

Brevibloc (Esmolol)

Esmolol’ün geniş kaynaklarda selektif beta-1 adrenerjik reseptör blokeri olan bir antiaritmik

ilaç olarak tanımlanır. Bunun anlamı, kalbin sol ventrikül hızının kontrol altına alınması

gereken durumlarda faydalı olabilmesidir.

Anestezi açısından bakıldığında uygulama dönemlerinde meydana gelen sinüs taşikardisi ve

hipertansiyon gibi durumlarda kullanılabilir bir ilaçtır. Ancak profilaktik anlamda kullanımı

önerilmez. Yani mevcut klinik tablo ortaya çıkmadan önlem amaçlı bir hastaya Esmolol

uygulanmamalıdır. Anestezi derinliğinin yeterli olduğundan, ek bir klinik sebep

varolmadığında ve müdahaleler yetersiz kaldığında Esmolol kalbin yükünü azaltmak üzere

tercih edilebilir.

Page 14: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

13

2013

Mutlaka dilüe edilerek uygulanması gereken ilaçlardan biridir.

Dozaj bilgilerine değinilecek olursa;

- Anestezi esnasında yapılacak olan işlemlerdeki kardiyak yanıtları kısa süreli tedavi

etme gayesiyle uyguluyorsak önerilen doz bolus olarak 0,2-0,5 mg/kg’dır. Ancak çok

yavaş bir uygulama tavsiye edilir. İlacın sulandırılması ve ufak titrasyonlarla

verilmesi, bu tavsiyeyi eyleme dökme noktasında yarar sağlayacaktır.

- Amaç Esmolol ile uzun süreli bir tedavi ise, infüzyon yaklaşımı gerekir. 1 dakika gibi

bir sürede uygulanacak 0,5 mg/kg Brevibloc’u takiben, terapötik etki için 50

mcgr/kg/dk sürekli infüzyon uygulanır. 5 dakikalık süreç sonunda istenen klinik

yanıt alınamazsa, yükleme dozu anestezist tarafından tekrarlanabilir.

Uygulanabilecek maksimum infüzyon dozu 200 mcgr/kg/dk’dır. Artımların 5

dakikalık süreçler sonunda en fazla 50’şer mcgr olacak şekilde yapılması tavsiye

edilir.

Esmolol kardiyak kökenli bir ilaç olduğundan, hastanın durumuna uygunluğu açısından

kullanım öncesi ciddi şekilde uygunluğu sorgulanması gereken bir ilaçtır.

Ani ve derin bradikardiye, hatta hastanın arrest olmasına sebep olunabilir. Mutlaka

geniş zaman diliminde ve sulandırılmış şekilde klinik yanıt izlenerek

uygulanmalıdır.

Kan basıncı artışı hastadaki hipotermiye ve doğal olarak vazokonstrüksiyona

bağlıysa, sorun Esmolol ile çözülmemelidir.

Bronkospastik hastalığı olan kişilerde asla tercih edilmemelidir.

Katekolamin tedavisi gören hastalarda etkisi şiddetli ve tehlikeli olabilir, bu durum

göz önünde bulundurulmalıdır.

Buscopan-Butopan-Spazmol ( Parasetamol+Hyoscine)

Buscopan, etkisini spazmodik durumları çözerek gösterir ve analjezi oluşturur. 1 ampulü 20

mg’dır. 12 yaşından büyük çocuklarda ve erişkinlerde 1 ampul olarak IV-yavaş ya da IM

uygulanabilir. Günlük olarak tavan dozu 100 mg’dır, daha fazlası önerilmez.

Ağız kuruluğu, taşikardi ve gastrointestinal bir takım şikayetlere sebep olabilir. Mide

şikayetlerini beraberinde yapılacak bir Ulcuran ile önlemek söz konusu olabilir.

Antihistaminikler ile birlikte uygulandığında, oluşturduğu antikolinerjik etki (ağız kuruluğu

vb.) daha şiddetli bir hal alabilir. Bunun dışında bilinen pek fazla ciddi ve tehlikeli etkileri

yoktur.

Page 15: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

14

2013

Contramal-Ultramex (Tramadol)

Contramal, bugün anestezi uygulamalarında birçok merkezin sık ve rutin tercih ettiği

kuvvetli analjeziklerden biridir. Postoperatif dönem ağrılarının tedavisini gayet başarılı

şekilde çözmektedir.

Gerek erişkin, gerek çocuk hastalarda güvenle tercih edilebilmektedir. 12 yaşın altındaki

çocuklarda güvenlik emniyeti net değildir. Bunun dışında kilogram başına 1 mg’lık bir IV

doz ile analjezi sağlamak mümkündür.

En önemli dezavantajı hipotansiyona ve bulantıya sebep olabilmesidir. Oluşturduğu bulantı

için birlikte uygulanan bir antiemetik, iyi bir önlem olacaktır.

Nadir de olsa görülebilecek diğer yan etkiler; halüsinasyon, konvüzyon, ishal, baş ağrısı,

kaşıntı, ürtiker, kabızlık ve ağız kuruluğudur.

Cordarone-Cordaline (Amiodaron)

Amiodaron, bir antiaritmiktir. Kullanılabildiği başlıca durumlar; ventriküler taşikardi ve

ventriküler fibrilasyondur. Ayrıca da koroner hastalığı olanlarda ve/veya sol ventrikül

fonksiyon bozukluğu olanlarda kullanılabilmektedir.

Dozaj olarak; erişkin hastalarda 10 dk’da 150 mg uygulamayı takiben 6 saat süre ile 1 mg/kg

olarak uygulanabilir. Gerekli oldukça toplamda 2 gram olacak şekilde 150 mg ek dozlar

yapılabilir. Nabızsız VF ya da VT için ilk uygulanan doz 300 mg ilacın 20-30 ml sudaki salin

veya dekstroz çözeltisi içinde dilüe edilerek hızlı infüzyon olarak verilmesidir.

Çocuklarda nabızsız VF/VT için 5 mg/kg, perfüze olan taşikardi için yükleme dozu 5

mg/kg IV, maksimum doz ise 15 mg/kg/gün şeklindedir.

Amiodaron’un en sık bilinen yan etkileri hipotansiyon ve bradikardidir. QT aralığını uzatan

ilaçlarla birlikte Amiodaron kullanımı önerilmez.

Dantrolen

Ulaşılması gerçekten güç, maddi olarak zorlayıcı bir ilaç olan Dantrolen; malign hipertermi

krizinde en etkin silahtır. Bunun yanında tiroid krizi ve nöroleptik malign sendromlarda da

endike olan bir ilaçtır.

Dantrolen malign hipertermi krizinde atak son bulana dek, her beş dakikalık süreçte kilo

başına 2,5 mg hesabıyla uygulanır. Maksimum verilebilecek doz da 10 mg/kg’dır. Dantrolen

elimize 60 cc’lik suda çözünmek üzere 20 mg’lık lipofilize tozlar halinde paketlenmiş şekilde

ulaşmaktadır. Uygulanacak doza göre tarafımızdan hazırlanması gerekir.

Page 16: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

15

2013

Malign hipertermi, 24 saat içinde tekrarlayabilme özelliğine sahiptir. Bu sebeple 24-48 saatlik

süreç içerisinde her 6 saatte bir defa 1 mg/kg IV dantrolen vermek gerekir.

Uygulamada dikkat edilmesi gereken özelliği ise, özellikle periferik venlerde flebite neden

olmaktadır. Bu sebeple mümkünse santral yoldan uygulanması tavsiye edilmektedir.

Akut uygulama sonrası hastada ileri düzey solunum yetmezliği ve kas güçsüzlüğü

görülebilir.

Gerekli olduğu durumlarda, derhal uygulanması hayati önem arzeden yararlı bir ilaçtır.

Dekort-Deksamet-Onadron (Deksametazon)

Deksametozon’un anestezi uygulamasındaki en önemli işlevi, ödeme yöneliktir. Bir

kortikosteroid olan Dekort, özellikle havayolu ile ilgili önlemler çerçevesinde son derece

avantajlı bir ilaçtır. Entübasyonun postop dönemdeki oluşabilecek olumsuz etkileri, özellikle

üst havayolu girişimlerinde postop ödemin önlenmesi, ilaç ve transfüzyon alerjileri gibi

durumlarda tercih edilmesi uygundur.

Dozaj olarak kilo başına 0,2 mg’lık IV doz yeterli kabul edilmektedir.

Bir karşılaştırma yapılacak olursa; Prednol’ün etkisi Dekort’a oranla hızlı başlar ancak kısa

sürer. Dekort’un etkisi daha geç başlar, ancak daha uzun sürer.

Uygulamada dikkat edilmesi gereken hususlara değinecek olursak;

- Canlı aşı uygulaması, gebelik, aşırı duyarlılık, akut enfeksiyon, Herpes Zoster, peptik

ülser, osteoporosis, psikoz, kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği, diyabet, yaşlılık ve

tüberkülozda kullanılmamalıdır.

- Barbitüratlar ve fenitoinle birlikte kullanılmamalıdır.

Dekort uygulanan hastalar hipertansiyon, gastrointestinal şikayetler, hiperglisemi ve göziçi

basıncı artma durumlarına yönelik takip edilmelidir.

Dematrac-Tracrium (Atrakuryum)

Atrakuryum, nondepolarizan bir kas gevşeticidir. En bariz özelliği, metabolizasyonunun

karaciğer ve böbrekten bağımsız olmasıdır. Büyük oranda atılımından iki ayrı işlem

sorumludur:

- Ester hidrolizi; asetilkolinesteraz ya da psödokolinesteraz ile değil de nonspesifik

esterazlarla katalize olur.

- Hoffman elimimasyonu; fizyolojik ısı ve ph’ta kendiliğinden, enzimlerden bağımsız

bir kimyasal parçalanmadır.

Page 17: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

16

2013

Atrakuryum’un bu özelliği, onu özellikle karaciğer ve böbrek yetmezliği olan hastalarda

tercih haline getirmektedir. Kullanılmaması gereken hasta grubu ise, astımlı hastalardır.

Hatta astım öyküsü olmayan vakalarda bile ciddi bronkospazmların bildirilmişliğinden

geniş kaynaklar söz etmektedir.

Hipotansiyon ve taşikardiye sebep olabilse de, yavaş uygulamalar bunun önüne geçilmesini

mümkün kılmaktadır. Kilogram başına 0,5 mg’dan fazla verilmediği sürece de zaten

kardiyak yan etkiler pek görülmemektedir. Önerilen uygun doz 0,5 mg/kg’dır.

Histamin salınımını tetikleyen bir ajan olması nedeniyle, beraberinde bir antihistaminik

uygulanması yarar sağlayabilir. Atrakuryum, Tiyopental ile geçimsizdir, birlikte

kullanılmamaları önerilir.

Desal-Lasix (Furosemid)

Furosemid, anestezi uygulamalarında sık başvurulan bir diüretiktir. Özellikle kompleks

vakalarda idrar çıkışının yetersiz kaldığı durumlarda uygulanır. Her bir ampulü 2 ml ilaçtan

oluşup, 20 mg etken madde barındırır.

Erişkin hastalarda genellikle yarım ampul iv-puşe, yarım ampul de sıvı içerisinde

gönderilerek yanıt beklenir. İhtiyaç duyulması halinde pediatrik başlangıç dozu 0,2

mg/kg’dır. Doz maksimum 1 mg/kg olacak şekilde yanıt alınamazsa artırılabilir.

Uygulama sonrası elektrolit kaybı, dehidratasyon, hipokalemi, hipotansiyon, hiperürisemi

ve hiperglisemi gibi etkiler görülebilir.

Diazem-Diapam

Diazem, benzodiazepinler arasındadır. Trankilizan ve anksiyolitik etkilidir. Ancak analjezik

bir etkisi mevcut değildir.

Diazem’in dezavantaj sayılabilecek bir özelliği; suda erirliğinin olmaması ve venöz

irritasyona sebep olmasıdır. Bu nedenle daha çok oral, IM ya da rektal uygulanması tercih

edilir. Bu da Diazem’in tercih sıklığını son yıllarda açıkçası azaltmıştır. Dormicum, daha iyi

bir alternatif olarak öngörülmektedir.

Dozaj olarak; premedikasyonda oral 0,2-0,5 mg/kg ; sedasyon amaçlı IV 0,04-0,2 mg/kg

tercih edilebilir.

Hastada myastenia gravis ya da dar açılı glokom mevcutsa uygulanması kontrendikedir.

Page 18: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

17

2013

Digoxin

Digoxin, kardiyak yetmezliğin olduğu hastalarda kullanım endikasyonuna sahip bir

kardiyak ajandır. Özellikle kullanıldığı kardiyak durumlar; supraventriküler fibrilasyon,

flatter veya artmış kalp atım hızının birlikte bulunduğu tüm form ve safhalardaki akut veya

kronik kalp yetmezliği durumları; ayrıca da paroksismal supraventriküler taşikardidir.

Digoxin gerekli durumlarda son derece yavaş uygulanması gereken bir ajandır. Uygulaması

5-10 dakikalık süreçlere yayılabilir. Erişkin hastalarda acil dijitalizasyon gerektiği durumda

0,5-1 ml ön doz ve devamında 4-6 saatlik aralıklarla 0,25-0,5 mg kullanılabilir. Çocuklarda

ise; 24 saatte 3’e bölünmüş dozlar IV olarak 15-30 mcgr/kg hesabıyla uygulanır.

Digoxin’in tercih edilemeyeceği kardiyak durumlar; tam veya ikinci derece AV blok, aşırı

sinüs bradikardisi, sinüs arresti ve ventriküler fibrilasyondur.

Digoxin ile dijitalize ettiğimiz hastalarda kesinlikle parenteral kalsiyum verilmez. Hastada

koroner yetmezlik, renal ya da hepatik fonksiyonlarda bozukluk, elektrolit dengesizliği gibi

ek klinik tablolar mevcutsa; digoxin dozunu da mutlaka azaltmamız gerekir. Ek sorunu

olsun olmasın, uyguladığımız hasta yaşlı (geriatrik) bir hasta ise; doz yine azaltılmalıdır.

Diclomec-Dikloron (Diklofenak)

Dikloron, kullanımı yaygın bir analjeziktir. Analjezik etkisinin yanında antipiretik,

antienflamatuar ve antiromatizmal etkileri de vardır.

Yalnızca IM uygulanır, IV uygulanması söz konusu değildir. Özellikle kısa operasyonların

hemen başında, uzun operasyonlarda ise bitime son 15-20 dakika kala uygulanması etkisini

belirgin şekilde hastaların faydasına sunacaktır.

Erişkin hastalarda 1 ampul (75 mg/3 ml) IM olarak rahatlıkla uygulanabilir. Çocuklarda

kullanımı yaygın değildir, özellikle 7 yaş ve altında önerilmez. Spesifik olarak batınla ilgili

operasyonlarda, sezaryen girişimlerinde analjezik etkisi çok belirgindir.

Astım hastaları ile kanamalı hastalarda ya da kanama eğiliminin artma durumu olan

hastalarda kontrendike kabul edilir. Bir hastaya diüretik ya da antikoagülan uygulandıysa,

analjezi amaçlı diklofenak tercih edilmemelidir.

Nadiren de olsa uygulama sonrası epigastrik ağrı, geğirme, bulantı, diyare, baş ağrısı, deri

döküntüleri, periferik ödem, transaminaz yükselmesi ve alerjik belirtiler görülebilir.

Page 19: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

18

2013

Diltizem-Dilticard (Diltiazem)

Diltizem, bir kalsiyum kanal blokeridir. Bu sebeple de anestezideki esas kullanım amacı

hipertansiyondur. Ayrıca anjina pektoriste de olumlu etkileri görülür.

Supraventriküler taşiaritmilerde akla ilk gelmesi gereken ilaç Diltizem’dir.

Diltizem kilogram başına 0,25-0,35 mg aralığında IV uygulanabilir.

Tedavi esnasında çok derin hipotansiyon ve bradikardiye sebep olabileceği, kardiyak

yetmezliği olan hastalarda uygulanmaması gerektiği, sistolik kan basıncının 90 mmHg

altında olduğu durumlarda kontrendike olduğu hatırda tutulmalıdır. Diltizem uygulanan

hastalar aritmi yönünden mutlaka takip altında tutulmalıdır.

Tüm kalsiyum kanal blokeri ilaçlar, anesteziklerle ve kas gevşeticilerle etkileşim içine

girebilir. Onların etki şiddetini artırabilir. Uygulamalarda bu durum da göz önünde

bulundurulmalıdır.

Diltizem 25 mg’lık ampullerde, 5 ml sulandırma sıvısıyla hazırlanır. Her bir cc’deki 5 mg

ilaç, titre edilerek uygulanır. Uygulamada etkisi saniyeler içinde görülmektedir. Dikkatli

olunmazsa hazin sonuçlar doğurabilecek ilaçlardan bir tanesidir.

Dobutamin

Dobutamin, pozitif inotropik sempatomimetiktir. Yani kalp kasının kasılma kuvvetini artıran

ve uyaran bir ilaçtır.

Dobutamin, dolum basınçlarını arttırmaz, diğer pozitif inotroplara göre minimal düzeyde

taşikardi oluşturur ve kalp debisini kan basıncında belirgin değişiklik olmadan artırır.

Dobutamin, hastalara infüzyon şeklinde uygulanır ve önerilen dozu 2-20 mcgr/kg/dk’dır.

Gerekirse belli oranda artış ya da azalış yapılabilir. Maksimum düzey 40 mcgr/kg/dk’dır.

Dopamin

Dopamin, kan basıncının artırılmasının istendiği olgularda kullanılır.Antihipotansif

kardiyotoniktir. Kan basıncının artışı, kalp debisinin artışına oranla daha baskındır. Ayrıca

da düşük dozlarda renal kan akımını belirgin şekilde artırır. Bu özelliği postop hastalarda

renal düzelimi sağlamak için sıkça kullanılır.

Dopamin, dobutaminin aksine ventrikül doluş basınçlarını etkilemez ya da daha sık olarak

görüldüğü gibi arttırır. Bu nedenle vazokonstriktif özelliğini dengelemek üzere bir

vazodilatör ile kullanımı gerekli olabilir.

Page 20: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

19

2013

Bir hastada kardiyojenik şokun sebebi hipovolemi ise, öncelikle bu durum düzeltilmelidir.

Gerekli olduğu durumda Dopamin infüzyonu başlanmalıdır.

Dopamin hastalara sek şekilde uygulanamaz. Ciddi oranlarda dilüe edilmesi gerekir.

Genelde sıvılarla birlikte verilir.

Hastanın klinik durumuna göre 2-20 mcgr/kg/dk doz aralığında uygulanır.

Dormicum (Midazolam)

Dormicum, açık ara en sık tercih edilen benzodiazepindir. Premedikasyonda sakinlik için,

sedasyon uygulamalarında özellikle amnezik ve sedatif etkisinden yararlanmak için sıkça

başvurulan bir ajandır. Güvenlik emniyeti ufak yaşlardaki hastalardan, geriatrik hastalara

kadar uzanmaktadır.

Sedatif ve anksiyolitik etkisi Diazem’in iki katıdır. Rahatlıkla IV ve sek şekilde (5 mg/5 ml

olan form) kullanılabilir. Çünkü suda erime özelliği vardır ve venöz irritasyon oluşturmaz.

(Diazem oluşturur.)

Dormicum, etkileri doz odaklı bir ilaçtır. İlk uygulandığı süreçte belli bir miktarda apneye

sebep olabilir. Yüksek dozlarda ciddi solunum depresyonu da görülebilir. Özellikle geriatrik

hastalarda sadece 1 mg uygulanan Dormicum dahi solunumu deprese edebilir.

En önemli avantajları kısa etkili oluşu, etkisinin hızlı başlaması, güvenlik emniyetinin

genişliği, her türlü uygulama olanağına sahip oluşu (oral, iv , im vb.) gibi özelliklerdir.

Dormicum genellikle doza yanıtın hastaya göre değiştiği bir ilaç olsa da geniş kaynaklarda

tavsiye edilen uygulama dozajları ortalama olarak oral 0,25-0,75 mg/kg, IM 0,05-0,15

mg/kg, IV 0,05-0,15 mg/kg, rektal 0,5-1 mg/kg uygulanabilir.

Dramamine (Dimenhidrinat)

Dramamine, etkili bir antiemetiktir. Postop inatçı bulantılarda alternatif ilaç olarak

kullanılabilir. Uygulama dozu IV ya da IM 1 mg/kg’dır.

Epilepsi, eklampsi ve 6 yaşından küçük çocuklarda uygulanması uygun değildir.

Efedrin

Efedrin, sempatomimetik ajandır. Anestezi uygulamasında temel olarak kan basıncını

yükseltici etkisi nedeniyle tercih edilir. Bunun yanında solunum rahatsızlıklarındaki

bronskospazmların semptomatik tedavisinde kullanılabilir.

Page 21: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

20

2013

1 ampul efedrin 0,05 gram yani 50 miligramdır. 10 ml sulandırma sıvısı ile dilüe edildiğinde

cc başına 5 mg etken madde düşer. Kullanımı bu şekilde önerilir. Her 1 cc IV uygulama

sonrası, hastanın yanıtı değerlendirilir.

Spinal anestezi uygulamalarında, profilaktik kullanım hipotansiyon ve ani bulantıyı önleme

özelliğine sahiptir. 5 ya da 10 mg profilaktik efedrin ve antiemetik uygulaması, bu hastalarda

işlem esnasında rutin şekilde tavsiye edilir.

Hemodinamik sebeplerle oluşan hipotansiyon için öncelikle volüm tamamlama yoluna

gidilmesi gerekir.

Epanutin (Fenitoin)

Epanutin antiepileptik ve antikonvülsif bir ajandır. Nöroanestezi uygulamalarında ve

epilepsi öyküsü olan hastaların anestezi uygulamalarında hazır şekilde bulundurulması

gerekir.

1 ampul Epanutin 5 ml’dir ve totalde 250 mg’dır.

Sinüs bradikardisi mevcut olan hastalarda kullanımı kontrendikedir.

Esmeron (Rokuronyum)

Esmeron, nondepolarizan bir kas gevşeticidir. Kilogram başına 0,5 mg hesabıyla uygulanır.

Ortalama 25-30 dakikalık bir etki süresine sahiptir. İdame olarak erişkinlerde 10 mg’lık ek

dozlar uygulanabilir. Çocuklarda idame olarak ilk uygulanan dozun 4’te 1’i uygulanabilir.

Rokuronyum hiç metabolize olmaz. Başlıca karaciğerden ve bir miktar da böbreklerden

atılır. Hamilelikte ve karaciğer yetmezliğinde etki süresinin biraz uzadığı görülür.

Rokuronyum ayrıca hafif vagolitik eğilime de sahiptir.

Etomidate-Hypnomidate

Etomidate, genel anesteziktir. Antiemetik ve analjezik etkisi yoktur. Ayrıca postop bulantı-

kusmayı tetikleme özelliği de bildirilmiştir. Etomidate, indüksiyonda istemsiz kasılmalara

(myoklonus) sebep olabilir. Bu kasılmalar, birlikte uygulanan opioidler ile kontrol altına

alınabilir.

Kardiyovasküler sisteme olan etkilerinin minimal olması, onu özellikle kardiyak sorunları

olan hastalarda kullanım noktasında avantajlı hale getirir. Ayrıca Etomidate, histamin

salınımına da sebep olmaz.

Page 22: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

21

2013

Etomidate; serebral metabolik hızı, serebral kan akımını ve kafa içi basıncını azaltır.

(Tiyopentalle aynı oranda!) Uzun süreli infüzyonu önerilmez çünkü fatal bir tablo olan

adrenokortikal supresyona yol açabilir.

Anestezi indüksiyonunda 0,2-0,5 mg/kg doz hesabıyla uygulanabilir.

Fentanyl

Fentanyl, anestezi uygulamalarında özellikle indüksiyon safhasında en sık kullanılan

narkotik analjeziktir. Öyle güçlü bir etkiye sahiptir ki, bu etkinin morfin’in 100 misli olduğu

ifade edilir.

Büyük dozlarda derin analjezi ve bilinç kaybı oluşturan bir analjeziktir. Bu tabloya solunum

depresyonu da eşlik eder. Ancak bu solunum depresyonu morfin’le kıyaslanırsa daha kısa

sürer. Bu özellikleri çerçevesinde, hemodinamik etkilerinin daha az olması sebepli anestezi

oluşturma amacıyla da kullanılabilir. Bu uygulama özellikle kardiyovasküler cerrahide

tercih edilmektedir.

Fentanyl’in nadiren de olsa görülen önemli bir yan etkisi vardır: Torakal kasları da kapsayan

bir rijidite meydana gelebilir. Bu durumda hastanın yapay olarak dahi ventile edilmesi

mümkün olmaz. Sakin şekilde bronkodilatörlerin ve kas gevşeticilerin uygulanması,

gerekirse havayolu girişimi kurtarıcı olacaktır.

Fentanil 2 mcgr/kg doz hesabıyla anestezi indüksiyonunda uygulanabilir. İnfüzyon dozu ise

ortalama 2-4 mcgr/kg/st şeklinde ayarlanabilir.

Geralgine-Novalgine

Analjezik, antipiretik ve antienflamatuar etkili bir ilaçtır. Geralgine, tüm yaştan hastalarda

postop analjeziye de önemli ölçüde yarar sağlayan bir ilaçtır. Uygulamada bir anaflaktik

reaksiyona sebep olmamak ve ilacın keskin hipotansiyon etkisine hastayı maruz

bırakmamak dışında tehlike teşkil edecek bir durum söz konusu değildir.

Erişkin hastalarda 1 ampul, idame sıvısının içinde gönderilebilirken; çocuklarda kiloya

uygun olarak yarım ya da daha az miktarda ampul ile analjezi sağlanmaya çalışılabilir.

Uygulamalar ortalama 6 saatte bir tekrarlanabilir.

Ketamin

Ketamine, genel anesteziktir. İntravenöz yolun yanında intramuskuler de uygulanabilen bir

anestezik olması, özellikle damar yolu sıkıntısı olan bebeklerde bir avantaj sayılabilir. Genel

olarak Ketamin’in solunum depresyonu yapmamasından bahsedilir. Ancak özellikle çok

Page 23: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

22

2013

küçük çocuklarda, sekresyon miktarının artmasına ve bu sekresyonların havayoluna

kaçmasına sebep olarak şiddetli spazmodik durumları da tetikleyebileceği göz önünde

bulundurulmalıdır. Yüksek dozlarda solunum depresyonu da görülebilir, kesin olarak

solunumu deprese etmez denebilecek bilinç kapanıklığı oluşturan bir ilaç yoktur.

Ketamine, birçok özelliğiyle diğer anesteziklerden ayrılır. Bu özelliklerin en başında

hemodinamik parametrelere olan farklı etkisi gelir. Arteriyel kan basıncını, kalp hızını ve

kalp debisini artırır. Özellikle yoğun kanaması olan ya da hemodinamik anlamda bulguları

bozuk olan hastalar için bu özellik son derece avantajlıdır. Kafa içi basıncına yönelik bir

endişenin taşınmadığı genel durumu bozuk hastalarda iyi bir seçenek olarak

değerlendirilebilir.

Analjezi, amnezi ve bilinçsizlik durumlarının üçünü birlikte sağlayabilmesi (dissosiyatif

anestezi) ; bugün Ketamin’i ideal anestezik kriterine en yakın hale getirmektedir.

Kafa içi basıncını artırması, nöroanestezide kullanımını kontrendike hale getirir. Potent bir

bronkodilatör olması da, özellikle astım hastalarında tercih edilmesini sağlar.

Ketamin IV olarak 1-2 mg/kg ; IM olarak da 3-5 mg/kg hesabıyla uygulanabilmektedir.

Lysthenon (Süksinilkolin)

Günümüzdeki tek depolarizan kas gevşeticidir. Yıkılımı kandaki psödokolinesteraz

enzimiyle mümkün olmaktadır. Bu enzimin yetersizliğinde, blok yıkılamaz. Hastaya taze

kan transfüzyonu yapılması gerekir.

Lysthenon, anaflaktik reaksiyona sebep olabilir. Ayrıca özellikle çocuklarda uygulamayı

takiben derin bradikardi oluşabilir. Erişkinlerde ise ilk uygulamayı takip eden 6-8 dakikalık

süreç sonrasındaki ikinci doz bradikardiyi tetikleyebilir. Kardiyak etkileri son derece

karmaşık bir kas gevşeticidir.

Uygulama esnasında gözle görülebilen fasikülasyonlar oluşabilir. Bu fasikülasyonlar,

uygulama öncesinde verilecek çok minik miktarda bir nondepolarizan kas gevşeticiyle

önlenebilir olsa da; bu uygulama verilmesi gereken süksinilkolin dozunu artırır. Bu

durumda ortalama 1,5 mg/kg uygulama yapmak gerekir.

Postoperatif dönemde kas ağrıları, yine tipik olarak görülebilen bir durumdur. İntraoküler

basıncın artışını tahrik edebilir, özellikle oftalmik olgularda kullanımı sorgulanmalıdır.

Lysthenon uygulanan bir hastada; kas sertliği, laringoskopi esnasında ağzı açmada problem

gibi durumlarla karşılaşıyorsak malign hipertermi kriziyle karşı karşıya olma ihtimalimiz

vardır. Süksinilkolin, MH için iyi bir tetikleyicidir.

Hastaya uygulanacak hiperventilasyon ile oluşabilecek kafa içi basıncı artışı önlenebilir.

Ayrıca süksinilkolin bazı hastalarda hafif düzeyde histamin salınımını mümkün kılabilir.

Page 24: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

23

2013

Süksinilkolin için önerilen genel doz 1-1,5 mg/kg IV’dir.

Magnezyum

Hipomagnezemi tedavisinde kullanımı uygundur. IV infüzyon şeklinde veriliyorsa,

konsantrasyonu % 20’nin altında olmalıdır. IV enjeksiyon hızı ise dakikada 150 mg’ı

geçmemelidir. Şayet hastada ağır bir eklampsi konvülsiyonu varsa, bu hızı da geçmek

gerekebilir.

Metpamid-Primperan (Metoklopramid)

Metpamid, antiemetiktir. Bu etkisini, gastrik volümün boşaltılmasını hızlandırarak gösterir.

Erişkin hastalarda 10 mg IV olarak uygulanabilir. Uyanık hastalarda bir miktar ajitasyon ve

fenalık hissi yaratabileceği unutulmamalıdır. Etkisi 1-3 dakika içinde hızla başlar ve 1-2 saate

kadar devam eder.

Tok olduğu düşünülen, mide boşalmasını geciktiren bir durumu olan, gebelik mevcudiyeti

olan hastalarda mutlaka profilaktik olarak uygulanması gerekir. Özellikle sezaryen

operasyonlarında ve süresi uzun olan tüm operasyonlarda mutlaka kontrendike bir durum

oladıkça tedavi içerisinde yerini almalıdır. Epilepsi, gastrointestinal kanama gibi durumlar;

kullanımı için kontrendikedir.

Metpamid’in çocuklardaki dozu 0,15 mg/kg’dır.

Mivacron (Mivakuryum)

Şu anda mevcut en kısa etki süreli nondepolarizan kas gevşeticidir. Mivacron da tıpkı

Süksinilkolin gibi psödokolinesteraz tarafından parçalanır. Ancak bu parçalanma biraz daha

uzun sürelidir. Bebeklerde ve erişkin hastalarda etki daha hızlı başlar ancak süresi daha

kısadır. Ortalama 10-15 dakikalık etki süresine sahiptir. 0,15-0,2 mg/kg hesabıyla IV

uygulanabilir.

Mivacron’un metabolizma ve atılımı, karaciğer ve böbrekten bağımsızdır. Ancak karaciğer

ve böbrek yetmezliği olan hastalarda etki süresi uzayabilir.

Page 25: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

24

2013

Morfin

Morfin, narkotik analjeziktir. Hızlı ve yüksek doz uygulamalarında derin bradikardi ile

hipotansiyona sebep olabilir. En bilinen dezavantajı, bulantı ve kusma aktivitesini

tetiklemesidir. Histamin salınımına sebep olduğu bilinmektedir.

Günlük doz erişkin hastalarda 10-15 mg, çocuklarda ise 0,1-0,2 mg/kg ‘dır. Son yıllarda

alternatif analjezikler nedeniyle kullanımı azalmıştır.

Naloksan

Naloksan, opioidlerin aktivitesini geriye döndürür. Yani bir opioid (narkotik analjezik)

antidotu olarak tanımlanabilir.

Opioidlerin oluşturduğu analjeziyi sert bir şekilde geriye döndürmek, sempatik uyarıya

neden olabilir. Hastada bu durumda taşikardi, hipertansiyon, opioid bağımlısı ise çekilme

reaksiyonu, bazı olgularda da kusma görülebilir.

Hastadaki klinik durumun narkotik analjeziklere bağlı olup olmadığını anlamanın yolu

minik dozda (0,5 mcgr/kg) anexate uygulayıp yanıta bakmak olabilir. Bu işin şansa

kalmadığı bir tekniktir.

1 ampul Naloksan’ın cc’sinde 0,4 mg etken madde bulunur. İlaç 0,04 mg/cc olacak şekilde

sulandırılarak kullanılırsa; doz daha rahat ayarlanabilir. 0,5-1 mcgr/kg artışlar ile yeterli

ventilasyon ve uyanıklık elde edilene kadar titrasyon yapılır.

IV olarak uygulanan Naloksan’ın etki süresi ortalama 45 dakikadır. Alfentanyl haricindeki

opioidlerin etki süresi bundan kısa olduğundan, durumun tekrarlama ihtimali zayıf olsa da;

Naloksan’ın etkisi bittikten sonra hastanın tekrar narkotik etkisine girebileceği mutlaka

hatırda tutulmalı ve tedbirli davranılmalıdır.

Neostigmine

Meydana getirilen nondepolarizan bloğun ortadan kaldırılması amacıyla uygulanmaktadır.

Buradaki mekanizma asetilkolinin birikmesi ve son plaktan kas gevşeticinin uzaklaştırılması

şeklindedir. Anestezi uygulamalarında ne kadar tek amaçlı rutin şekilde kullanılsa da, klinik

uygulamalarda myastenia gravis ya da paralitik ileus gibi hastalıkların tedavilerinde de

semptomatik olarak kullanıldığı geniş kaynaklarda yer almaktadır.

Neostigmine’in aynı zamanda ilginç bir kullanım alanı daha vardır. Neostigmine 50 ila 100

mcgr kadar uygulandığında spinal anesteziye yardımcı bir mekanizmaya da sahiptir.

Page 26: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

25

2013

Neostigmine için uygulanabilecek en yüksek doz 0,08 mg/kg’dır. Erişkin hastalarda güvenli

uygulamalar için 5 mg tavan dozu geçmemeye özen göstermek gereklidir.

Genelde rutin uygulamalarda dikkate alınmasa da her ilacın dozu hastaya özel

hesaplanmalıdır. Bu doz neostigmine için 0.04 mg/kg’dır.

Neostigmine’in bilinen en önemli yan etkisi meydana getirdiği bradikardidir. Bu bradikardi,

beraberinde yapılan antikolinerjik ajan atropin ile tarafımızdan çözümlenmeye çalışılır. Bu

bradikardinin meydana gelmesini önlemenin en güzel yanı ek ajandan ziyade, ilacı yavaş ve

kontrollü uygulamaktır. Hesap edilen hastaya özel dozu 10 ml’e SF ile tamamlamak,

akabinde de hastaya 5 dk gibi bir süreye yayılmış şekilde uygulamak refleks yanıtları

engeller. Ayrıca hızlı uygulamalar sonrasında laringospazm, bronkospazm, postop kontrolü

güç emezis, ajitasyon, derlenme odasından transferi geciktirecek sorunlar oluşacaktır.

Mutlak surette basit tedbirlerle bunlar önlenebilir. Tükrük salgılanmasını korkunç şekilde

tetikleme özelliği de atropin ile baskılanmaktadır ve hatırda tutulması gerekir.

Nimbex (Sisatrakuryum)

Orta etki süreli, nondepolarizan bir kas gevşeticidir. Metabolizma ve atılımı tıpkı

Atrakuryum gibidir. 0,1-0,15 mg/kg ‘lık bir IV dozu takiben 2 dakika içinde iyi entübasyon

koşulları oluşur. Ortalama 30-40 dakikalık etki süresine sahiptir.

Nimbex; bradikardi, hipotansiyon ve bronkospazmı tetikleyebilir.

Nipruss (Sodyum Nitroprussid)

Sodyum nitroprussid güvenilir bir antihipertansif ilaçtır. Her arteriel, hem de venöz

damarlardaki düz kasları gevşetme özelliğine sahiptir.

Genellikle 100 mcgr/ml konsantrasyona seyreltilir ve sürekli iv infüzyon şeklinde 0,5-10

mcgr/kg/dk dozda uygulanır. Bolus dozu 0,15 mg/kg’dır. İdamede ise 0,03 mg/kg hesapla

uygulanabilir. Etki başlangıç süresi son derece hızlıdır (1-2 dk)

Nitroderm-Nitronal (Nitrogliserin)

Nitroderm, koroner bir vazodilatördür. Anjina pektoris, kardiyak yetmezlik gibi durumlarda

son derece etkindir. Venöz damarların dilatasyonu, arteriyel damarlara oranla daha

belirgindir. Etki mekanizması Nitroprussid’e benzer. Nitronal için önerilen başlangıç dozu

Page 27: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

26

2013

0,5-1 mg/st’dir. Nitroderm flasterler ise TTS5 ve TTS10 formda bulunur. Genelde tedaviye

TTS5 ile başlanır.

Norcuron- Blok L (Vekuronyum)

Norcuron, nondepolarizan nöromuskuler blokerdir. 0,1 mg/kg hesabıyla uygulanır ve

ortalama 40-45 dakikalık etki süresine sahiptir.

Çok ciddi kardiyak yan etkiler görülmez. Ancak önemli bir detay olarak; vekuronyum,

tiyopental ile birlikte uygulandığında çökelti oluşturarak IV yolu tıkayabilir. Bu durum da

partiküllerin pulmoner embolizasyonuna neden olabilir.

Ufak bir ihtimal olarak bronkospazmı tetikleme ihtimali de mevcuttur.

Pavulon (Pankuronyum)

Pavulon, en uzun etki süresine sahip nondepolarizan kas gevşeticidir. (Yaklaşık 60-80

dakika) 0,1-0,15 mg/kg doz aralığında uygulanır ve hızlı etkiye sahiptir. Pavulon’un

vagolitik etkisi belirgindir.

Pavulon’un obez hastalarda entübasyon dozu bir miktar azaltılmalıdır.

Kalp hızı artışının istenmediği hastalarda kullanımı sorgulanmalı ve mümkünse başka

alternatiflere yönelinmelidir. Pavulon uygulamasında, anaflaktik reaksiyon ihtimali

mevcuttur.

Penthotal (Tiyopental)

Penthotal, çok kısa etki süreli bir barbitürattır. Genel anestezi indüksiyonunda kullanılma

özelliğine ilaveten, kafa içi basıncının artmış olduğu durumlarda tedavi amaçlı da

uygulanmaktadır. Kan basıncını düşürücü etkisi, bulantı ve kusmayı tetikleyebilmesi,

histamin salınımını artırması nedenli alerjik reaksiyonlara sebep olabilmesi bilinmesi

gereken bazı önemli özellikleridir.

Penthotal , genel anestezi indüksiyonunda erişkin hastalarda 5-7 mg/kg doz hesabıyla

uygulanır. Çocuklarda ise 5-6 mg/kg , eğer rektal uygulanacaksa 25-30 mg/kg doz hesabıyla

uygulanır. Her hastanın anestezik gereksinimi farklıdır bu sebeple uygulama dozları

mutlaka hastaya göre şekillendirilmelidir.

Page 28: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

27

2013

Perlinganit (Gliserol Trinitrat)

Perlinganit, hipertansiyon durumunda kullanılan bir ilaçtır. Vazodilatasyon oluşturur ve

hipotansiyonu sağlar, bu esnada da taşikardiye neden olur. Hipertansiyon ile geçici

müdahale anlamında en sık başvurulan ilaçtır. Etki süresinin kısa olması, sürekli tekrarlayan

dozları ya da infüzyonu gerekli kılar.

Dakikada 10-200 mcgr/dk olarak uygulanabilir.

Genellikle teknik 100 ml SF içerisine 1 ampul Perlinganit’in konması ve hastaya 1’er cc’lik

titrasyonlarla uygulanması şeklindedir.

Prednol (Prednisolon)

Prednol bir kortikosteroittir. Anestezi uygulamalarında genellikle çeşitli sebeplere bağlı

ödemle mücadele amaçlı kullanılır. Laringospazmın tedavisinde primer başvurulan ilaçtır.

Prednol’ün çeşitli formları mevcuttur: 20,40,250 mg şeklinde. Genellikle kilogram başına 1

mg uygulanması önerilir. Gastrointestinal şikayetlere sebep olması nedeniyle, beraberinde

ranitidin uygulaması ile midenin korunması amaçlanır.

Prednol, genellikle diğer ilaçlarla kimyasal yapısı nedenli geçimsizdir. Başka ilaçlarla birlikte

çekilmemesi gerekir.

Laringospazmın ve ödemin profilaktik tedavisinde de kullanılmasında sakınca yoktur.

Propofol

En sık tercih edilen intravenöz anesteziktir. Hızlı uygulanması durumunda özellikle

hemodinamik parametreleri tehlikeli ölçüde etkileyebilir, myokardiyal depresyona sebep

olabilir. Sara öyküsü olan hastalarda ve 3 yaş ila altında kullanımı tartışmalı olan bir

anesteziktir. Ayrıca yumurtadan yapılması nedeniyle bozulmaya meyili fazladır, çekildikten

sonra 5 saat içinde kullanılmalıdır.

Propofol’ün analjezik etkisi yoktur. Uygulama esnasında ciddi bir ağrıya sebep olabilir.

Bunu önlemenin en güzel yolu yavaş uygulama, gerekliyse önceden iv lidokaine uygulama

veya beraberinde bir narkotik analjezik uygulamadır. Ayrıca damar içi enjeksiyonda verilen

serum yardımıyla dilüasyon sağlanması ağrıyı önleyeceği gibi, hemodinamik etkilerini de

yavaşlık nedenli olumlu etkileyecektir.

Analjezik etkisi yoktur ancak antiemetik etkisi belirgindir ve tercih sebebidir.

Erişkin hastalarda 1.5-2.5 mg/kg, çocuk hastalarda ise 2-3 mg/kg doz hesabıyla

uygulanabilir.

Page 29: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

28

2013

Protamine

Protamine, heparin antagonisti antikoagülandır. IV enjeksiyonla yavaş şekilde uygulanması

gerekir. Genel bir kural olarak, protamin dozu verilen son heparin dozunun (IU olarak) %

50’si olmalıdır.

Uygulamada hipotansiyon ve alerjik reaksiyona karşı tedbirli olunmalıdır.

Rapifen (Alfentanyl)

Rapifen, Fentanyl’e oranla daha kısa etki süresine sahip bir narkotik analjeziktir. Bu özelliği,

onu kısa vakalarda daha kullanışlı bir hale getirmektedir. Kilogram başına ortalama 1 mcgr

dozda uygulanması yeterli olmaktadır.

Göğüs duvarı rijiditesi ihtimali, Fentanyl’e oranla çok daha düşük olsa da komplikasyon

ihtimali Rapifen için de geçerlidir.

Hastanın bulantı ve kusma yönünden takip edilmesi önem arz eder. Ayrıca hastada larenks

spazmını tetikleyebileceği de hatırda tutulmalıdır.

Ameliyathane dışı sedasyon uygulamalarında, Fentanyl’e oranla daha tercih edilebilir

olduğunu söylemek yanlış değildir.

Sodyum Bikarbonat

Sodyum bikarbonat, metabolik asidoz tedavisinde kullanılır. Hastanın kan gazı sonuçları,

sodyum bikarbonat açığını kolaylıkla işaret eder. Birkarbonat miktarı düşükse, ilacın

uygulanması uygundur.

Kan gazı bakma imkanının olmadığı durumlarda endikasyon olup olmadığını saptamak

zordur. Özellikle arrest vakalarda CPR'ın ilk 10-15 dakikasında, kan gazı bakılamıyorsa

yapılması önerilmez. Çünkü bu dönemde hipoksik, dolayısıyla bol karbondioksit biriktirmiş

bir hasta söz konusu demektir. Bu durumda sodyum bikarbonat yapaılırsa hem serebral,

hem de myokardiyal hasara neden olunur. Temel amaç, bu iki hasarın önüne geçmeye

çalışmaktır. Bu süreç geçtikten ve solunum belli oranda sağlandıktan sonra kiloya 1

mmol'den Sodyum Bikarbonat IV uygulanabilir.

Page 30: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

29

2013

Ulcuran-Ranitab (Ranitidin)

Ulcuran, H2 reseptör blokeridir. Gastrik volümün asitliğini azaltır. 1 ampul Ulcuran 50

mg’dır. Erişkin hastalarda IV-puşe olarak güvenle uygulanabilir. Çocuklarda 0,25-1 mg/kg

hesabıyla uygulamak uygundur.

Ultiva (Remifentanyl)

Ultiva, narkotik analjeziktir. Çok ciddi düzeyde kısa etki süresine sahip bir ajandır ve

derlenme kalitesi en yüksek düzeyde olan narkotik analjeziktir.

Çok ciddi düzeyde kardiyovasküler sisteme etkileri mevcuttur. İhtiyaçtan yüksek düzeyde

uygulandığında kardiyak fonksiyonları deprese edecek kadar güçlü etkiye sahiptir. Derin

hipotansiyon ve bradikardi yapma özelliği mevcuttur.

Ultiva 2 mg’lık ve 5 mg’lık flakonlarda bulunmaktadır. Bu flakonlar, yüksek oranda

sulandırılıp dilüe edilmiş şekilde kullanılmaktadırlar. Bazı klinisyenler Ultiva’nın IV-puşe

uygulanmasını çok tehlikeli bulsa da, bazı klinisyenler düşük konsantrasyonlarda ve yavaş

uygulamaların geri dönüşünün olumlu olacağını düşünmektedirler.

Yükleme dozu IV 1 mcgr/kg’dır. İnfüzyon olarak 0,5-20 mcgr/kg/dk hesabıyla

uygulanabilir.

Uygulanan hastaların geriatrik olmaması, kardiyak açıdan yandaş hastalıkları bulunmaması,

kronik hipertansiyon hastalığı olanlarda yüksek konsantrasyonlarda hipotansif anestezi

uygulanmaması çok önemlidir.

Ultiva, özellikle kontrollü hipotansiyona infüzyon şeklinde uygulandığında kaliteli şekilde

imkan sağlamaktadır.

Zofer-Zofran (Ondansetron)

Zofer, santral etkili bir antiemetik ilaçtır. Genellikle postop bulantı ve kusmaların

semptomatik ya da profilaktik tedavilerinde son derece yararlıdır.

Her bir ampul 8 mg’dır. Erişkinlerde 4-8 mg IV uygulama tek seferde yapılabilir. Pediatrik

hastalarda ise 0,1 mg/kg hesabıyla uygulama yapılabilir.

Gebelerde uygulanması kontrendikedir.

Page 31: A’dan Z’ye İlaç Rehberianadoluissagligi.com/img/file_1246.pdf · A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / 2 2013 TANITIM A’dan Z’ye Anestezi İlaç

A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi / Anest.Ahmet Emre AZAKLI / www.aeazakli.com

30

2013

Tüm Yayın ve Çalışmalar

1) Anestezi Teknisyen ve Teknikerleri’ne Yönelik Özet Teorik Bilgiler El Kitapçığı

2) Anestezi Teknisyen ve Teknikerleri’ne Yönelik Pediatrik Anestezi Kılavuzu

3) Anestezi Teknisyen ve Teknikerleri’ne Yönelik Travma ve Yanık Kılavuzu

4) Stajyer Anestezi Teknisyen ve Teknikerleri’ne Yönelik Genel Anestezi Rehberi

5) 2012 Yılı Tüm Derlemeler Kılavuzu

6) A’dan Z’ye Anestezi İlaç Rehberi

Sürekli güncellenen spesifik konulardaki derleme ve ders

notları için www.aeazakli.com adresini ziyaret edebilirsiniz.