Aan de slag:Beleid uitstippelen voor

maatschappelijk kwetsbare jeugd

studievoormiddag voor lokale mandatarissen en beleidsmedewerkers

Brussel, 26 april 2013

Opbouw

Maatschappelijk kwetsbaar

Duurzaam beleid ontwikkelen

Handvaten voor onderzoek

Do’s en Don’ts

Maatschappelijke kwetsbaarheid

Maatschappelijk kwetsbaar is degene die in zijn contact met de maatschappelijke instellingen telkens weer te maken krijgt met de controlerende en sanctionerende aspecten ervan en minder geniet van het positieve aanbod.

Lode Walgrave

(professor criminologie KU Leuven)

Maatschappelijke kwetsbaarheid Sociaal-economische en etnisch-

culturele risicofactoren verhogen kans op kwetsing

Ouders maatschappelijk gekwetst

Ouders laaggeschoold (moeder!)

Opgroeien in armoede

Behoren tot een etnisch-culturele minderheid

Opgroeien in omgeving met langdurige werkloosheid vader of broers

Maatschappelijke kwetsbaarheid Kwetsende ervaringen in relatie met

instituties, voorzieningen en hun vertegenwoordigers leiden tot lage maatschappelijke participatie

Hoge drempels bij maatschappelijke dienstverlening en sociaal-cultureel aanbod.

Laag vertrouwen of wantrouwen ten aanzien van bestaande aanbod.

Sterk gevoel van sociale onveiligheid.

Isolement in peergroup vormt risico

duurzaam beleid ontwikkelen1. Een langetermijnvisie: Ontwikkelen van een beleid

voor de komende zes jaar

2. Kijken door de bril van de doelgroep: Starten vanuit noden en behoeften van de doelgroep vraagt het nodige onderzoek.

3. Jeugdbeleid is breder dan jeugdwerkbeleid en beperkt zich niet tot kansen in de vrije tijd > het versterken van de participatiekansen in alle levensdomeinen.

4. Opbouwen van een dragend netwerk: Samenwerking werkt.

duurzaam beleid ontwikkelen: Belang van geïntegreerde aanpak

Duurzaam beleid ontwikkelen: doelgroep ontdekken, versterken, ondersteunen

Ontdekken ?

Wie bezit kennis over doelgroep? Wie heeft vertrouwen?

Doelgroep zelf aan het woord laten (Grote behoefte aan veilige haven, warmte en waardering)

Actief beschikbare vertrouwensfiguur is doorslaggevend.

Kennen doelgroep.

Vertrouwen opbouwen.

Ondersteuning bieden.

Lange termijn continuïteit.

Duurzaam beleid ontwikkelen: doelgroep ontdekken, versterken, ondersteunen

Versterken?Ontmoetingskansen creëren.Een veilige ‘plaats’ waar men welkom is (fysiek en mentaal).Mogelijkheid om ervaring uitwisseling tussen “lotgenoten”.

Duurzaam beleid ontwikkelen: doelgroep ontdekken, versterken, ondersteunen

Ondersteunen?Een steunpunt om van te vertrekken en naartoe terug te keren.Is een ontmoetingsplaats mogelijk? Een positief beleid voor ontmoeting in de publieke ruimte?

Duurzaam beleid ontwikkelen:Maatschappelijk aanbodJeugdbeleid is breder dan jeugdwerkbeleid.

De bestaande maatschappelijke dienstverlening toegankelijker maken: kritische analyse, drempels benoemen en aanpakken, activeren

Specifiek en structureel aanbod ten behoeve van bijzondere doelgroepen waar nodig: wat? Voor wie? Door wie? Waar? Hoe?

Gecoördineerde beleidsaanpak met participatiekansen voor de doelgroep.

Duurzaam beleid ontwikkelen:Maatschappelijk aanbodActiveren van de voorzieningen (Nicaise/HIVA):

Onderwijs: activeren van het LOP, ondersteunen inspanningen ten behoeve van participatie maatschappelijk kwetsbaren.

Hulpverlening: activeren welzijnssector door stimuleren presentie.

Vrije tijd: Toegankelijkheid van bestaande aanbod. Draagkracht (vrijwilligers) en perspectief zijn beperkt (gericht op andere doelgroep). Belang van vorming monitoren.

Andere beleidsdomeinen: huisvesting, arbeid, veiligheid en publieke ruimte, …

Duurzaam beleid ontwikkelen:Maatschappelijk aanbodSpecifiek aanbod waar nodig:

Onderwijs: lokaal flankerend onderwijsbeleid? Brede school? Schooladoptie-initiatieven door jeugdwelzijnswerking ?

Hulpverlening: inschakelen ervaringsdeskundigen? Jeugdwelzijnsoverleg?

Vrije tijd: ondersteuning of oprichting van initiatieven specifiek gericht op de maatschappelijk kwetsbaren (vertrouwensfiguur, ontmoeting)? Buurtsport? ‘gemeenschapsvorming’ binnen cultuurbeleid? Aandacht vanuit bibliotheekwerking?

Andere beleidsdomeinen: huisvesting, arbeid, veiligheid en publieke ruimte, …

Duurzaam beleid ontwikkelen:Maatschappelijk aanbodJeugdwelzijnsoverleg:

Bredere sturing van de beleidsinspanningen

betrekken van de belangrijkste actoren in jouw gemeente (jeugddienst? OCMW? Preventiedienst? LOP? Integratiedienst? Kind en Gezin? lokale zelforganisatie? Vereniging waar armen het woord nemen? wijkwerking? politie? …).

Wie trekt overleg? Vooraf mandaat bepalen

Duurzaam beleid ontwikkelen:relatie doelgroep-omgeving Werken aan maximale

participatiekansen van de jongeren bij de op hen gerichte beleidsinspanningen.

Waarderen van de brug- en signaalfunctie van de vertrouwensfiguren van de jongeren.

Garanderen van voldoende autonomie.

Handvaten voor onderzoek DOELGROEP AANBOD RELATIE

OMGEVING

observatie en onderzoek

•Wie•Welke kwetsingen•Waar•Situatie

•Welk aanbod? (sport, jeugd, …)•Participatie•Openbare ruimte

•Instituties, voorziening•Welke contacten•Is er overlast, uitval,…•Brugfiguren?

analyse en reflectie

•Kansen•Bedreigingen•Noden•Behoeften

•Toegankelijkheid•Drempels (indicatoren)•Mogelijke inspanningen

•Mogelijke samenwerking•Wie zijn de partners•Participatie en emancipatie

doelen en acties

•Inzetten ankerfiguur•Veilige havens (ontmoeting)•Informele ontmoeting, publieke ruimte

•Acties drempelverlaging en toegankelijkheid•Specifiek aanbod•koplopersvorming

•Geïntegreerd jeugdwelzijnsbeleid•Inzetten brugfiguren, participatie•Samenwerkings-verbanden

Do’s

Neem voldoende tijd, het gaat over beleid voor 6 jaar

Kies voor echte participatie

Inzetten van vertrouwensfiguren

Continu evalueren en bijsturen

Iedereen heeft recht op een vrijetijdsaanbod op maat

Samenwerking werkt echt

Focus niet enkel op jeugdwerk

Laagdrempelig sportaanbod voorzien

Don’ts

Eenzijdig kiezen voor toeleiding werkt niet

Opletten met “gratis”

Speel niet voor “sinterklaas”

Financiële stimuli voor jeugdbewegingen hebben weinig effect

Verenigingen moeten inclusief werken

Er zijn meer en belangrijker drempels dan de betaalbaarheid van het aanbod

Geen eenmalige grote initiatieven voor MKKJ

Aan de slag!

Meer informatie, begeleiding en ondersteuning:

Afdeling Jeugd

Uit de Marge vzw

VVJ

VVSG