Herfstdagen De dagen worden korter, de oogst is van het land: alles keert weer naar binnen

pureyoga

HER

FST

2012

Aan

de

slag

...

AgendaEvenementen van Pureyoga met de (start)data voor de komende sei-zoenen

Reinigen met YogaMinder Yang-energie en meer Yin-energie, tijd voor ademhalingsoe-feningen

Leven met de natuurHet ritme van de natuur volgens jaar- en oogstfeesten

Oorsprong van het begrip herfst

HerfstdagDe tuinders werkten in de bruine hoven,De wereld was verlaten van geruchtEn het oneindig najaar spande erbovenDe paarlen sfeer van een gelaten lucht

Zo was het hier, zo moest het elders wezen:Herfst, land mensen in een stil verband,Waarboven, in berusting uitgerezenEen overal gelijke hemel spant.

Wat dan te doen, in grijslandschap, grijze luchten,Uit de oudste dromen van de ziel gemaakt,Wat met dit hart te doen, welks diepste zuchtenAl haast niet meer naar deze dingen haakt?

J.C. Bloem

Witte nevel hangt boven sloten en weilanden. De lucht is tinte-lend fris. De wind wakkert aan, de temperatuur daalt en vroeg breng de avond de duisternis. Onrust en beweging kenmerken de herfst.

De herfst is een tijd waarin het gaat over een combinatie van kracht en inkeer in jezelf, het is een tijd van voorbereiding, een tijd waarin je je gereed maakt voor de winter. Tijd om de ba-lans op te maken en om na te denken over wat verworden is en daar lessen uit te trekken.

Het woord 'herfst' stamt van de Germaanse wortel 'harbista'. Hier-mee werd de oogsttijd aangeduid: het seizoen herfst. Dit is terug te vinden in het Oudhoogduitse 'herbist', Mid-delhoogduitse herbest, het Middel-nederlandse 'hervest' en het Engelse 'harvest'. In het Engels wordt hiermee ook de oogst zelf aangeduid.

Ceremonies verbonden met de oogst van gewassen zijn over de hele wereld gedurende eeuwen verricht. De meeste zijn geassocieerd met vruchtbaarheids-riten en de aanbidding en verzoening van de godin van het graan. Het is bekend dat tarwe en gerst in het wild groeiden in het Nabije en Midden-Oosten rond 8000 v. Chr. De vroegste boeren ontdekten, dat deze grassen droog voer voor dieren opleverden en, indien gekneusd en doorweekt, ook voedsel voor de mensen.

De vrouwen in deze kleine vroege boerengemeenschappen gebruikten een primitieve methode van landbouw. Zij gingen de grond ruw bewerken met een gekerfde stok als hun enige werktuig. Als de rijkdom van de aarde op een plaats uitgeput was, verhuisden deze vroege boeren naar een andere plek. Sommigen volgden een drang om naar het westen te trekken, maar ande-ren vestigden zich in het vruchtbare dal van de Nijl.

In koudere klimaten werden haverza-den uit Perzië en rogge van de hoogste hellingen van de Hindu Kush met suc-ces gezaaid en geoogst. In de oudheid was de oogst heilige handelingen die ritueel werd uitge-voerd. Rond de eerste en laatste halmen die worden geoogst bestaan als vanouds speciale gebruiken.

Voorafgaande aan de oogst werden er vaak rites uitgevoerd. Vaak werden de zeis en de maaiers met bloemen versierd. Bepaalde taboes waren algemeen zoals het verbod een woord te spreken voordat de eerste halmen gemaaid werden. Geschreeuw, ge-juich of geweerschoten gaven daarna het magische teken dat de oogst kon beginnen.

Vaak werd de kracht van de vorige oogst op een bepaalde manier ge-bruikt voor de nieuwe oogst. Met de eerste halmen die werden gemaaid werd altijd iets gedaan. Soms vlochten elke maaier van de drie eerste halmen een gordel die hij gedurende de hele oogst droeg om zich te beschermen. Vaak werden de eerste halmen of de eerste bundels terzijde gelegd voor de vogels en de muizen. Van de eerste halmen werd vaak ook een oogstkrans gemaakt. Kruiden werden in de eerste garve gebonden, vervolgens werd deze met wijn of water overgoten.

Hiermee dacht men de vruchtbaarheid van de hele oogst te verzekeren. Vaak werd de eerste garve op het erf gegooid en bleef daar het hele jaar liggen.

De laatste graanhalmen werden door onze voorouders met eerbied en ontzag behandeld. De god had zich in deze laatste halmen terug getrokken en als de levenskracht van de oude vege-tatie ergens bewaard bleef dan was het in deze laatste halmen.

Vrouwen speelden vanouds een grote rol bij het overdragen van de vrucht-baarheid op de laatste garve (bundel graanhalmen). Vaak gingen de vrouwen zitten op de laatste garve voordat deze op de wagen werd gezet en vervolgens namen de vrouwen plaats op de wagen om de deze laatste garve feestelijk rondegevoerd door het dorp naar de schuur te brengen.

Soms werd de laatste schoof verbrand en werd de as voordat men in het vroege voorjaar weer ging zaaien over de akkers gestrooid. Soms werden de graankorrels van de laatste halmen in het kerstbrood verwerkt. Aan dat brood werden dan krachten toegeschreven. Meestal werd een deel van de laatste graankorrels door het nieuwe zaaigoed verwerkt om de levenskracht van de oude oogst op de nieuwe vegetatie over te brengen.

Op veel plaatsen in Europa werd de laatste schoof als een menselijk gestalte gevormd en feestelijk aangekleed of versierd. Dit kon zowel een man als een vrouw zijn. In Engeland kreeg de pop meestal een witte jurk aan en werd Corn dolly genoemd. Van het laatste graan maakte men in Engeland ook kleine poppetjes of abstracte figuurtjes, eveneens Corn dollies genoemd die aan de muur gehangen werden tot de volgend oogst. De corn dolly bewaart de vruchtbaarheid van de oogst tot deze weer nodig is om de kracht op de nieuwe oogst over te dragen.

Graanpoppen

Voor de oogst trok gewoonlijk de hele buurt in optocht naar de velden, soms met versierde wagens en in speci-ale kleding. In Twente bijvoorbeeld droegen de vrouwen de witte Sint-Ja-piksdracht, zo genoemd naar de heilige aan wie de dag gewijd is en waarop men vaak met oogsten begon: 25 juli.

Onder het zingen van oogstliedjes (De wumpel de strumpel de kanne met bier/ Die hebben we hier op ons plezier; Noord Holland) ging men vervolgens aan het werk. De laatste schoof werd altijd met veel zorg bin-nengehaald. Deze werd versierd met linten en bloemen en hier en daar opgebonden in de vorm van een pop, die het Olde Wief heette.

In sommige streken bestond de ge-woonte de laatste schoof te versieren met bloemen en linten en ook met ap-pels, gebak en eieren. Men sprong en danste er omheen en zong onder het rijden een deuntje:

Sint Japik

Het laatste voer is op de baan,

Dat in den boer zijn schuur moet gaan,

De luie boeren alleen hebben nog schooven staan.Vaak nam de oogst enkele dagen of weken in beslag en dan waren er rituele handelingen gedurende de hele periode, met name aan het begin en eind van de oogst.

Het feest na het binnenhalen van de oogst vormde de afsluiting en het hoogtepunt. Over het algemeen was er een vaste dag om met een bepaalde oogst te beginnen.

Vrouwen gingen bij de roggeoogst eind juli gekleed in het wit. In heel Europa was dit een bekend verschijnsel dat terug gaat naar de heidens symboliek van de kleur wit. Voor de Indo Euro-pese volkeren was wit de kleur van de hemelgod. Vishnu en Wodan werden voorgesteld op een wit paard. Wit was de bliksem die de dondergod naar de aarde wierp. De namen van de Kel-tische Goden Bel en Lugh verwijzen naar het glanzende wit licht die ze uitstralen.

Voor de Germanen was wit een kleur die de goddelijke kracht vertegenwoor-digde. De witte tarwe was voor onze heidens voorouders dus het lichaam van de god die tijdens de oogst werd gedood. Voor dat ritueel diende je je op gepaste wijze te kleden.

Het was de herinnering aan deze heidense verering en de verzoening van de godin, die tot in het begin van de 19e eeuw aanleiding gaf tot de ceremonies, verbonden met de oogst in afgelegen streken van Engeland, Schot-land en Ierland. De "corn dolly" werd beschouwd als de rustplaats van de godin of geest van het koren nadat het gewas was geoogst. Zij werd bewaard en vereerd tot het volgende jaar, als er een nieuwe werd gemaakt, om zo de vruchtbaarheid en voortbestaan van de oogst te verzekeren.

De kunst van het maken van "corn dollies"werd van vader op zoon door-gegeven, soms van moeder op dochter.

Nadat de laatste lading graan binnen was gebracht bood de boerin oogst-koeken aan aan diegenen die geholpen hadden bij de oogst.

Tot dan toe had men nog brood moe-ten eten, dat afkomstig was van graan van de vorige oogst, een jaar tevoren. Het nieuwe meel zou aldus de volks-mond, frisser en verjongend zijn. Wel-licht was dit verbeelding maar iedereen die tijdens de oogst het brood at in de schaduw van een schoof, droeg het be-sef in zich dat brood rechtstreeks met de natuur verbonden was.

Oogstfeesten gingen soms gepaard met kermissen, waarbij er een overvloed aan eten was.

Op sommige plaatsen werden van het overschot aan brooddeeg taarten, koeken of vlaaien gebakken, die een specifieke naam kregen.

In de loop der eeuwen verloor het heilige oogstritueel veel van zijn kracht en glans, maar de gebruiken rond het oogsten van de laatste korenschoof werden tot de twintigste eeuw in ere gehouden.

De laatste schoof werd in de koestal of het huis bewaard totdat hij het volgen-de jaar door een nieuwe schoof werd vervangen. In sommige plaatsen dichtte men hem genezende krachten toe en werd hij aan zieke dieren gegeven, in andere werd hij tot as verbrand, waarvan een zalf werd gemaakt om huidaandoeningen te genezen.

De uitvinding van de dorsmachine in 1800 en van de maai- en bindmachi-nes in 1881 versnelde het oogstproces maar de mechanisatie beschadigde de strohalm. Deze moderne mechanische hulpmiddelen waren de oorzaak van het afnemen van het maken van graan-poppen of 'corn dollies'.

Genezende krachten

(vervolg)

SprookjesRudolf Steiner

"De sprookjes zijn een echte schat voor ons. Wat zij ons schenken, blijft in onze geest bewaard: ook na de dood. En dat zal in volgende aardelevens zijn vruchten afwerpen. Sprookjes laten ons de waarheid vaag vermoeden, en onze zielen scheppen uit vermoedens het inzicht dat we nodig hebben in het leven."

Sprookjes zijn verhalen die via beelden een grote wijsheid in de zielen van mensen leggen. Het sprookje zoals bijvoorbeeld ' het lelijke eendje” is een goed voorbeeld hoe met vertel-len van verhalen, kennis en wijsheid overgedragen kan worden, zoals dat in vroeger dagen gebeurde.

Verhalen zijn prachtig. Je kunt je ermee amuseren, ze zijn leerzaam, geven troost en vaak zijn ze verhef-fend. Ze houden onze overleveringen en waarden in stand en kunnen ons inzicht verschaffen in de geschiedenis. Bovendien kunnen deze verhalen een genezende invloed uitoefenen.

Bruno Bettelheim stelt dat sprookjes de innerlijke ontwikkeling van de mens uitbeeld. Het illustreert het groeipro-ces. Het sprookje heeft een opvoe-dende waarde, het levert een positieve bijdrage tot de innerlijke groei van het kind. Het kind kan er zijn angsten in projecteren en leert de wereld orde-nen. Volgens Steiner zijn sprookjes ontstaan in de oertijd toen mensen nog spontaan contact hadden met de geestenwereld. Sprookjes waren ten voedsel voor de ziel.

Sprookjes worden in verband gebracht met de menselijke levensweg. De beel-den kunnen je innerlijk in beweging brengen zodat je op een andere manier gaat kijken naar je eigen ontwikkeling. Ieder sprookje werpt vanuit een andere invalshoek licht op de menselijke ontwikkelingsweg. Daardoor kunnen sprookjes stimuleren iedere keer weer op een andere manier naar het leven te kijken.

Van veel sprookjes weten we niet pre-cies wanneer ze voor het eerst verteld werden. De oudste Europese sprookjes kennen we van Giambattista Basiles "Lo cunto de li cunti overo lo tratte-nemiento de peccerille", ("Het sprookje van de sprookjes of het vermaak van de kleinen") die ons voor het eerst de geschiedenis van Raponsje (Rapunzel), Assepoester en de gelaarsde kat vertelt.

In de zeventiende eeuw tekende Char-les Perrault een reeks sprookjes op. De titel: 'Histoires ou contes du temps passé, avec des moralites: Contes de ma mére l'Oye'.

In het Nederlands: 'De sprookjes van Moeder de Gans' waarin onder andere 'Doornroosje' en 'Klein Duimpje' voor het eerst verschijnen. In 1804 noteer-den de gebroeders Arenda in Gronin-gen al Nederlands sprookjesverhalen in dialect.

In de negentiende eeuw kregen de gebroeders Grimm er belangstelling voor; ze stelden er veel op schrift onder de titel Kinder- und Hausmärchen. Aan hen hebben we onder andere Hans en Grietje en Sneeuwwitje te danken. Maar ook Vrouw Holle, die het laat sneeuwen door haar donzen bed op te schudden en oordeelde over goed en kwaad. Rond het begin van de negen-tiende eeuw verscheen een verzamel-werk van Nederlandse sprookjes van Waling Duikstra. De Mont en De Cock gaven een verzamelwerk van Vlaamse sprookjes uit.

Sprookje

De sprookjes hadden grote overeen-komsten en kwamen dus in een groot gebied voor.

In het Midden-Oosten waren sprook-jes al veel langer populair, getuige de vertellingen in Duizend-en-één-nacht door Scheherazade, een sprookjes-achtige raamvertelling met een groot aantal verhalen waaronder dat van Aladin en de wonderlamp, Sinbad de zeeman Ali Baba en de veertig rovers. Ook hier dienden de verhalen, die niet altijd even onschuldig waren, ter leringh ende vermaeck.

Op de een of andere manier was er een van de eieren in het eendennest anders dan anders. Moeder eend keek er eens naar, maar nam dit ei probleemloos onder haar vleugels en broedde het met liefde uit. Toen de eieren uitkwa-men was dit eendje anders dan zijn broertjes en zusjes. Het was ietsje, neen, eigenlijk behoorlijk wat groter en het kwam ook wat later uit, terwijl moeder eend al druk in de weer was om haar overige kroost te verzorgen.

Weer iets later bleek ook dat het eendje anders kwaakte, grotere poten en vleugels had en ook een hele lange nek. En hoewel voor moeder eend al haar kinderen gelijk waren, vonden de andere eenden het een vreemde eend in de bijt. En, zoals kleine eendjes dat onder elkaar doen, begonnen zijn broertjes, zusjes en andere eenden uit de eendenklas hem te plagen.

Later werd Hans Christian Andersen bekend met veel nieuwe sprookjes, zoals de de kleine zeemeermin de nieuwe kleren van de keizer en veel andere. Andere schrijvers zijn bij-voorbeeld Charles Dickens, wiens 'A Christmas Carol in Prose' zeker een sprookje genoemd kan worden. Zo werden sprookjes tot een literair genre. Godfried Bomans bijvoorbeeld bracht in 1946 een bundel sprookjes uit, bleef het genre trouw en schreef nog veel andere. Men zou zelfs kunnen zeggen dat verhalen zoals 'In de ban van de Ring', 'De Kronieken van Narnia' en 'Alice in Wonderland' een voortzetting van deze traditie zijn.

(vervolg)

Het lelijke eendje“Kun je niet gewoon kwaken?” En: “Moet je dat zien: wat waggelt die gek.” En ze zeiden ook wel “lomperik” tegen hem, omdat hij wat groter was.

Het lelijke eendje wilde heel graag bij zijn broertje en zusjes horen en deed daarom zijn uiterste best zich aan te passen. Hij leerde kwaken als een eend. Hij trok zijn zwemvliezen in en wist een bocht in zijn nek te leggen, zodat die wat korter leek.

Ook leerde hij vliegen zonder zijn vleugels helemaal te spreiden. Maar ondanks zijn aangepaste gedrag werd het lelijke eendje gepest. Vooral over zijn onhandige manier van vliegen. Nu zei moeder eend daar wel eens wat van, maar ze was erg druk met al haar kinderen en hield van alle eendjes evenveel en kon zich het pesten ook niet zo voorstellen.

Op een gegeven moment werd het pes-ten zo wreed en gemeen, dat het lelijke eendje het moedige besluit neemt om uit het ouderlijke nest te stappen en ergens anders zijn heil te zoeken.

Tijdens zijn rondzwerven ontmoet hij een kalkoen. Deze kalkoen is zeer vriendelijk, maar hij bekijkt het lelijke eendje eens en zegt: “Je bent een beetje iel. Niet om het een of ander, maar je mist wat body. Daar zou je iets aan moeten doen. Dat zou goed voor je zijn.” Dat was een goed bedoeld advies.

Het lelijke eendje loopt verder en ontmoet een duif. Deze verteld hem dat hij echt een te lange nek heeft. Het lelijke eendje loopt weer verder en ontmoet een kip. Hoewel ze een goed gesprek hebben, vind de kip hem een 'rare kip’.

Ook de oude sprookjes zijn nog altijd in omloop, alhoewel de verhalen in-houdelijk soms wel veranderd zijn. In de nieuwere versies (zoals de Disney-films) loopt het verhaal altijd goed af, dit was in de oorspronkelijke versie zeker niet altijd het geval. De sprookjes zijn tegenwoordig gekuist, om geschikt te blijven voor de jonge kinderen in de veranderende morele tijdgeest.Deze veranderingen zijn bijvoorbeeld te zien in de verschillende drukken van Kinder- und Hausmärchen.

SymboliekSymbolische toelichtingen van sprook-jes zijn bedoeld voor volwassenen. Het advies is om de symboliek van de sprookjes niet aan kinderen te vertel-len. Door de kinderen zelf en in hun eigen tempo -en onbewust- na te laten denken over de betekenis van sprook-jes wordt het beeldend vermogen geprikkeld en kunnen ze hun fantasie verder ontplooien.

Zo zwerft het lelijke eendje rond en ontmoet nog verschillende andere dieren. Maar elk dier ziet hem als een mislukte uitgave van zichzelf. En ner-gens vind het lelijke eendje onderdak.

Op een goede dag ziet het lelijke eendje iets heel bijzonders. Hoog in de lucht ziet hij een groep zeer sierlijk en mooie vogels overvliegen. Graci-eus en koninklijk vliegen ze over. Hij wordt tot in zijn hart geraakt door hun schoonheid. Hij weet niet wat voor vo-gels het zijn, maar houdt onmiddellijk van ze. Het liefst wil hij direct naar ze toe. Maar ze vliegen te hoog en te snel om erachter aan te gaan. En hij is er ondertussen ook van overtuigd eigen-lijk mislukt te zijn, dus hij probeert het niet eens.

En zo groeit het eendje op tot een vol-wassen eend zonder zelfvertrouwen. Hij weet de kost te verdienen en krijgt vrienden. Zo wordt de kalkoen zelfs een goede vriend van hem die hem regelmatig bijstaat met goede raad. Hij heeft een manier gevonden om zich te redden met zijn samengeknepen poten en kort gehouden vleugels. Hij raakt er zelfs aan gewend en is er mee op zijn gemak.

En dan, op een dag, komt hij bij een meer. En daar ziet hij weer die prach-tige vogels gracieus over het water glij-den. Hij is weer diep geraakt door hun schoonheid en kracht. Voorzichtig stapt hij het water in en zwemt langzaam dichterbij. Als de zwanen, want dat zijn het, hem zien, komen ze uit het

water omhoog met wijd open vleugels en veel lawaai.

Het eendje weet niet dat dit de manier is waarop zwanen elkaar begroeten. Hij duikt in elkaar van angst. Even overweegt hij om weg te gaan, maar het lelijke eendje is zo diep in zijn hart geraakt door hun schoonheid, dat hij besluit te blijven. “Pik me maar dood” zegt hij. Hij buigt zijn hoofd en in afwachting van wat komt.

Ineens ziet hij in het water zijn spiegel-beeld. In een schok herkent hij zich-zelf. Hij is ook een sierlijke en schit-terende zwaan. De andere zwanen zijn dichterbij gekomen en strelen hem met hun snavel.

Hebben we niet allemaal wel eens het gevoel gehad er niet bij te horen, en geen vrienden te hebben?

Het verhaal van 'het lelijke eendje' gaat over iemand die eenzaam is, en leert begrijpen dat tegenspoed en intens verdriet de spanningen en druk zijn die onze geest helder maken, ons karakter doen rijpen en die een dieper begrip wekken voor de noden van

(vervolg sprookje)

onze medemens. Het is in feite vaak het ‘zwarte schaap’, de non-conformist, degene die zelf denkt, die het meest bijdraagt tot het welzijn van de mens-heid. Interessant is dat het woord al-leen twee woorden bevat, ‘al plus één’, wat de gedachte oproept dat alleen-zijn niet een eenzame ervaring behoeft te zijn; integendeel, we kunnen ‘één’ zijn met het 'Al'.

Er was bij onze voorouders nog niets bekend van het ontkiemen van zaden. Men dacht dat een godin hierdoor de vruchtbaar-heid van het veld en het welzijn ven het gewas beheerste. Men geloofde, dat het in de macht van de godin was om een goede of slechte oogst te geven. Offers werden aan haar gebracht en ook aan beelden, gemaakt naar de volgens primitieve begrippen gelijkenis van de godin.

Deze beelden werden gewoon-lijk van stro gemaakt, vaak van de laatste schoof. Het ontwerp werd na vele jaren door traditie een symbool van de godin van het graan. Dit afgodsbeeld of beeld van de godin is de oor-sprong van de "corn dolly" zoals die vandaag nog voortleeft.

De godin had een veelheid aan namen - Isis in Egypte, Demeter in Griekenland, Ceres in Italië. Andere namen waren onder andere 'Harvest Bride' (oogst-bruid), 'Harvest Queyn' (oogst-koningin), 'Bride of the Corn' (bruid van het graan).

In Griekenland was Demeter de Godin van het graan, die ze als geschenk aan de mens liet ont-spruiten. Ze werd afgebeeld met drie graanhalmen in haar hand. In het graan op de velden zag men Demeter met haar dochter Persephone, ook wel Kore (jonge vrouw) genoemd. Haar vader is de oppergod Zeus. Deze naam is afgeleid van de Indo-Europese stam 'ger' (rijpen of groeien) waartoe ook koren en graan te herleiden zijn.

Wie in het najaar het graan maaide sneed in zekere zin de ledematen van de Godin en die van haar dochter af. Als dank en zoenoffer werden de eerste halmen aan Demeter aangebo-den in de aan de godin gewijde tempels. In de Griekse mytho-logie is Demeter de dochter van Chronos en Rhea. Als godin van de Aarde staat zij vooral in nauwere betrekking tot al wat met het leven en de beschaving van de mensen in verband staat. Zij is in het algemeen de moeder van alle leven en alle werkzaam-heid in de natuur.

Er waren tijden toen de mens nog verbonden was met de natuur, waarin godinnen wer-den vereerd. Een godin is een vrouwe-lijke godheid. Godin-nen komen voor in de meeste politheïstische religies en in vele culturen.

Soms alleenstaand, maar vaak ook met mannelijke en soms hermafrodiete wezens of goden.Godinnen houden vaak verband met scheppingsmyten, omdat het vrouwelijke principe van de natuur geassocieerd wordt met geboorte van de mens. Elk volk had zijn eigen godinnen: over de hele wereld zijn er afbeeldin-gen en beeldjes gevonden.

Godinnen vroeger en nuEr zijn verschillende mythen over godinnen bewaard geblev-en. In onze patriarchale maat-schappij wordt de nadruk gelegd op mannelijke kwaliteiten en is er een mannelijke god.

Om de godinnen te leren ken-nen zal in iedere “Aan de slag” een godin die vereert is geweest door onze voorouders worden beschreven, passend bij de zon-newende van dat seizoen. Je zult zien dat godinnen vaak geasso-cieerd worden met een bepaald seizoen

Demeter

In het bijzonder is zij de godin die verantwoordelijk is voor de planten die door de mensen voor eigen verbruik worden ver-bouwd. Zij draagt zorg voor het groeien, bloeien en rijpen. Zo is zij de godin van de akkerbouw, en daarmee ook van al die bezigheden, welke in ruimere zin tot de akkerbouw gerekend kunnen worden; zoals de boom-kwekerij en de veeteelt.

De godin van de landbouw is verder de beschermster van al die activiteiten en handelngen, welke met de landbouw in ver-band staan. Zij ging door voor de uitvindster van alle land-bouwgereedschappen. Zij leerde ook onder andere het ploegen aan de mensen, het zaaien, het maaien, het binden van de scho-ven, het dorsen, het (ver)malen en het broodbakken

•

RituelenBenodigdheden• Korenaren • (of het blad van mais- kolven)• Kan water• Garen• Schaar• Permanent marker• Lijm• Optioneel: lapjes stof

Maak een graanpop als versier-ing of om er mee te kunnen spelen. Vroege voorbeelden van dergelijke poppen zijn bekend uit Engeland, waarmee de oogst werd gevierd.

Wanneer je maiskolven met schil hebt, pel als eerste stap de schillen van twee kolven.

Pluk de herfstJe hoeft geen landbouwer te zijn om een oogstfeest te vieren. Een ritueel voor in een yogales is de volgende.

Voorafgaand aan het ritueel kun je een korte meditatie over het afgelopen jaar doen: "Wat heb je dit jaar mee gemaakt?, Welke vruchten pluk je en wat hebben deze je gegeven".

Uitgangshouding

Zittend in een kring.

Uitvoering oefening

Laat een appel na de medita-tie in de cirkel rond gaan. Elke deelnemer vertelt wat de herfst dit jaar brengt. Welke vruchten smaken zoet, welke zijn wellicht bitter. Wat is jouw unieke gave?

Plaats de schillen of de kore-naren in de kan met water om deze te weken tot deze zacht zijn.

Haal ze vervolgens uit het water, maar zorg dat ze vochtig blijven.

Rol een bal om het hoofd te maken. Breng nog vier lagen aan, en vouw deze over het hoofd. Bind vervolgens een stuk garen onder het hoofd.

Breng twee nieuwe lagen aan, en rol deze in de langs-richting, en breng ze onder het hoofd als armen. Bind de uiteinden met garen zodat ook de handen ontstaan.

Graanpop

Afsluiten

Geef iedereen aan het eind van het ritueel een puntzakje gemaakt van goudkleurig kar-ton. Dit staat symbool voor een overvloedige oogst. Deze kleine zakjes zijn gevuld met lekkers zoals noten, gedroogd fruit en-zovoorts. Bron: natuurrituelen Carla Rosseels

Bind met een nieuw stuk garen onder de armen om deze vast te zetten, en op deze manier ook het middel te maken.

Knip de uiteinden van de loshangende uiteinden om zo de benen (even lang) te maken. Bind ook weer de uiteinden vast, waarmee je voeten maakt.

Wanneer het droog is, kun je bijvoorbeeld een gezicht op de pop tekenen met de marker. Of op een andere manier.

Let wel op, wanneer de pop niet droog is, kan de inkt uitlopen. Je kunt haar maken met garen, en dit op de pop vastlijmen. Je kunt de pop natuurlijk zo laten.

Maar je kunt er ook voor kiezen om met de stukjes stof kleren te maken voor de pop en deze vast te naaien en/ of te lijmen.

ReceptenSinaasappelsalade met granaatappel en rozenwaterIngrediëntenVoor 4 personen

2 sinaasappels

1/2 rijpe granaatappel

flinke hand vol gewone kropsla

3 eetlepels rozenwater

paar takjes munt

peper uit de molen

2 verse vijgen, in partjes

Bereidingswijze

Schil de sinaasappels dik, met een mes, zodat ook het witte vlies eraf is. Snijd ze dan in flinterdunne plakken. Snijd de muntblaadjes in heel fijne reepjes. Haal de pitjes van de granaatappel los.

Schik de slablaadjes en de sinaasap-pelplakjes op een schaaltje en bes-prenkel met het rozenwater. Strooi de granaatappel en dan de muntreepjes erover en bestrooi het geheel met wat versgemalen peper. Extra lekker met wat partjes verse vijg. De granaatappel wordt rauw gegeten.

Snij de vrucht door en lepel haar uit, of snij de granaatappel door vieren en buig de parten naar buiten zodat de pitjes loskomen en eruit vallen.

Ook is het mogelijk om de vrucht als een sinaasappel uit te persen en het sap te zeven ( grenadine).

Let op morsen, het sap van de granaatappel geeft vlekken die vrijwel niet te verwijderen zijn.

Met de komst van de herfst begon èn begint voor tal van bakkers ook de voorbereiding voor de drukke feestda-gen. Om te beginnen met het Sinter-klaasfeest, de tijd van taaitaai, specu-laas en boterletters.

Taaitaai ontleent zijn naam aan de taaie geaardheid van het deeg. Dit deeg bevat vrijwel geen vocht, het bestaat alleen uit met honing gekookte stroop en bloem. Dit deeg maakte de bakker meestal al aan het eind van de zomer of het begin van de herfst.

TaaitaaiHet was dan rustig in de bakkerij. Bo-vendien moest het taaitaai-deeg, juist omdat het weinig vocht bevatte, lang rijpen voordat er zuren ontstonden waarop het rijsmiddel kon werken.

In de loop van de herfst begon de bak-ker dan de kruiden met de koekbraak of de kneedmachine door het deeg te werken.

Enkele bakkers hebben nog wel gezien, of soms ook nog zelf gedaan, dat het taaitaai deeg met witgeschuurde klom-pen getrapt werd om bij het kneden kracht te kunnen uitoefenen. Als de massa goed doorkneed was, werd het deeg gevormd met taaitaai planken.

Ingrediënten250 gram bloem 100 gram honing 1 eetlepel schenkstroop ½ theelepel zout ½ theelepel bakpoeder 3 theelepels kaneelpoeder 1 theelepel anijs 1 theelepel nootmuskaat 1 theelepel kruidnagelpoederBereidingVerwarm de honing zacht en roer de stroop erdoor. Zeef de bloem en vermeng die met de kruiden en het rijsmiddel. Roer de afgekoelde honing erdoor en kneed een stevig deeg.

Rol dit op een ingevette bakplaat uit. Om een leuke taaitaai pop te maken, kun je voor het bakken met een mes figuren in de taai taai snijden.Bak de taai taai in 20 tot 25 minuten in een op 160 °C voorverwarmde oven gaar.

201230-9

Start Purekinderyoga docenteno-pleiding -locatie Rotterdam

7-10Workshop ‘kinderen met bijzondere aandacht’

27-10Start Purekinderyoga docenteno-pleiding - locatie Breda

11-11Workshop ‘in de ban van verbinding met de praatstok’

201327-1

Start Puretieneryoga docenteno-pleiding

9-2Start Purekinderyoga docenteno-pleiding in Rotterdam

23-3Start Purezwangerschapsyoga do-centenopleiding

28-4Start opleiding Anatomie en Fysiolo-gie met Yoga

Agenda

Yoga Asana’s voor jezelf en voor kinderen

Yin en Yang

Herfst. De natuur is zichtbaar aan het veranderen en dit zelfde proces vind ook in ons plaats.De Yang energie trekt zich terug en de Yin energie neemt gelei-delijk toe. Het lichaam heeft in deze periode van het jaar behoefte aan reinigende oefe-ningen.

Het Yin Yang teken is een van de be-kendste symbolen in de wereld. Het symbool geeft de essentie weer van evenwicht en harmonie. Yin en Yang geven ruimte aan elkaar in vloeiende lijnen en elk bevat precies in zijn mid-delpunt een element van de ander. Het evenwicht van Yin en Yang is niet passief, maar komt voort uit een dyna-mische spanning. Hun energie, leven-senergie van het heelal, komt voort uit twist en strijd. De worsteling van de een om de ander te overwinnen, op-permachtig te zijn.

Ze kunnen dit niet bereiken om de eenvoudige reden dat de natuur, de Tao, in het hart van beide een deel van de ander heeft gelegd. De Tao is een ongedifferentieerd geheel. Het is zowel de vereniging van alle dingen als de manier waarop het universum werkt. Uit deze eenheid komt Yin Yang tevoor-schijn. Het symbool reikt een manier aan om de tegenstellingen in ons zelf te begrijpen.

Het concept van Yin en Yang nodigt ons uit opnieuw te kijken naar hoe we omgaan met anderen, met onszelf. De wortels van het Yin Yang symbool lig-gen in het verre verleden van China.

Yin en Yang zijn ontstaan aan het begin der tijden toen de grote kosmische duisternis en niets-heid gespleten wer-den door een bliksemfits.

Al het zware en donkere werd Yin, al-les wat door de bliksem werd verlicht was licht en gewichtloos en werd Yang. Vanaf dat scheppingsmoment zijn Yin en Yang de enige twee bestaande kosmische krachten. Niets leeft zonder hen en al het bestaande bevat ze al-lebei. Binnen de westerse traditie is de wereld gevangen tussen twee krachten zoals bijvoorbeeld goed en kwaad. Zo zag men de duisternis als slecht omdat dit het tegengestelde is van licht. In onze cultuur is bepaald dat licht goed is. We zijn in de ban geraakt van dit dualistische wereldbeeld. Meningen over goed en kwaad zijn cultuurgebon-den momentopnamen.

De mens zet zichzelf klem door het denken in dualiteiten, de mo-rele tegenstellingen tussen goed en kwaad, lichaam en geest, mannelijk en vrouwelijk,wij en zij. Terwijl alles een geheel is. Het een kan niet zonder het ander. Yin en Yang vormen een onein-dig samenvloeiend geheel.

Yin en Yang kan een moeilijk begrip zijn voor westerlingen, omdat het niet te vangen is in onveranderlijke, con-crete en strenge of-of-categorieën. Yin Yang is relatief in zijn verwijzingen en helemaal afhankelijk van het standpunt van de waarnemer.

Alle dingen hebben een polair karakter. De tijd is verdeeld in dag en nacht en in zomer en winter, geslacht in man-nelijk en vrouwelijk, plaats in hemel en aarde, temperatuur in warm en koud, richting in op en neer, ruimte in binnen en buiten, enzovoorts. Maar verwijzin-gen van Yin Yang gelden alleen in rela-tie tot elkaar. Er is geen donker zonder licht, geen voorkant zonder achterkant, geen boven zonder beneden, geen in zonder uit en geen warmte zonder koude. Er is geen ruimte zonder tijd, geen geboorte zonder dood. Yin en Yang zijn in alles aanwezig. Samen vormen ze een geheel. In een eeuwige, onafscheidelijke, vloeiende dans vor-men ze balans. Samen vormen ze de kringloop van het leven.

In de herfst kan je aandacht besteden aan bijvoorbeeld de ademhaling en oefeningen voor de longen en dikke darm.

In het onderdeel 'Yoga Asana's' worden een Pranayama en een Yoga Asana beschreven welke invloed heeft op het strekken van de long en dikke darmmeri-diaan.

De hemel is totstandgekomen door een opeenhoping van Yang,

De aarde is tot stand gekomen door een opeenhoping van Yin.

Water en vuur zijn de symbolen voor Yin en Yang.

Yin en Yang zijn de bron van alle kracht en het begin van alles in de schepping.

Zo vertegenwoordigt het universum beweging en rust,

Die gecontroleerd worden door de wijsheid van de natuur.

De natuur verleent de kracht om te verwekken, te groeien,

Te oogsten en op te slaan, te beëindigen en opnieuw te beginnen.

Nei Ching

Wisselende ademhaling (Nadi Sodhana) of Reinigen van de nadi's (Nadi Suddhi)Onze adem heeft een cyclus van ongeveer twee uur. Het ene moment stroomt de adem vrijer door het rech-terneusgat dan door het linker. Er wordt dan gesproken over dat rechts domi-nant is. In de daarop volgende twee uren is het linkerneusgat dominant. De dominantie van de ademhaling is gere-lateerd aan de activiteit van de beide hersenhelften. Wanneer de ademhaling aan de rechterkant dominant is, is de linkerhersenhelft meer actief en ander-som. In de linkerhersenhelft zetelt ons logisch denkvermogen terwijl de rech-terhersenhelft onze diepere, intuïtieve kant vertegenwoordigt.

Door met de Nadi Sodhana-techniek de ademstroom te beheersen breng je indirect deze twee aspecten van jezelf in evenwicht. Door de ademstroom in de neusgaten te beheersen kun je ook de gedachtestroom in je hoofd onder controle brengen.

In de oude Hindoe teksten wordt het bewuste denken voorgesteld door een pauw die rusteloos rondwaart en met zichzelf te koop loopt. Het onder-bewuste wordt voorgesteld door een olifant die onbeweeglijk stilstaat en niets vergeet. De slurf van de olifant symboliseert dat er pas controle over het onderbewuste kan zijn als men de adem volledig beheerst.

Uitgangshouding

Neem allereerst een goede zithouding aan voor de Pranayama.

Maak met je rechterhand de Shiva Mudrã. De ene keer sluit je met je duim het rechterneusgat en de andere keer met je ringvinger en pink je link-erneusgat.

Houd je elleboog stil en gebogen tegen je aan. Zorg ervoor dat je hoofd naar voren gericht blijft.

Uitvoering oefening

Adem rustig zonder te forceren. Door regelmatig te oefenen zul je merken dat je ademhaling gelijkmatiger zal worden. Zorg ervoor dat de overgang van het ene naar het andere neusgat een vloeiende beweging is.

Adem in het begin zeven rondes:

1. Sluit je linkerneusgat, adem in door je rechterneusgat.2. Sluit je rechterneusgat en open linker- en adem uit door linkerneusgat.3. Adem in door linkerneusgat, en sluit deze af.4. Open het rechterneusgat, en adem uit door het rechterneusgat.5. Adem in door het rechterneusgat, en sluit deze weer af.6. Open het linkerneusgat -en adem uit door het linkerneusgat7. En adem in.Enzovoorts.

Staande Yoga MudrãUitgangshouding

Staan met je voeten op heupbreedte.

Uitvoering oefening

Breng je armen naar je rug, verstren-gel je vingers in elkaar. Handpalmen omhoog.

Op een inademing breng je je schoud-erbladen naar elkaar toe, je borst wordt breed. Op een uitademing kantel je naar voren door vanuit je bekken te schanieren.

Breng je armen gestrekt achter je rug mee naar voren. Je hoofd is en blijft ontspannen.

Op een inademing kom je met je ogen open omhoog en uitademend herhaal je de oefening. In dien gewenst blijf je voor een moment in de houding door ademen.

Werking

Openen van het borstgebied (hartcen-trum) en schouders. De meridiaanstrek-king stimuleer de energie in je lichaam.

Aardend en kalmerend. Voorkom forceren van je lichaam in de strek-king. Voorzichtig met schouders. Kom bij klachten van duizeligheid of lage bloeddruk langzaam uit de houding met geopende ogen. Niet veren in de houding!

De Zwaan

Krachtdieren

Het krachtdier voor oktober is de zwaan. Zwanen, die hun hele leven lang trouw zijn aan één partner, laten je de diepte van verbinding zien.

De knobbelzwaan staat symbool voor de communicatie tussen de verschillen-de werelden. Het is een vogel die zich prettig voelt op zowel het land, in de lucht als in het water. Opgesomd staat de zwaan voor trouw, kracht, vrouwe-lijke intuïtie, inzicht in het gevoelsle-ven, heling en zuiverheid, acceptatie van het kwetsbare en het ‘lelijke' en de transformatie van het kwetsbare naar de volle potentie.

Bij de Noord-Amerikaanse Indianen staat de zwaan symbool voor vrou-welijke intuïtie. Zij heeft besturings-kracht over de elementen Lucht (het kunnen vliegen) en Water (het kunnen zwemmen).

Lucht staat voor het denken en in-zicht, Water voor het voelen en het onderbewuste. Deze twee elementen staan symbool voor het inzicht in het onderbewuste. De witte kleur van de zwaan staat voor zuiverheid, heling en transparantie.

Wie kent er niet het verhaal van het lelijke eendje dat uiteindelijk trans-formeert in een gracieuze zwaan? In ieder schuilt toch een ‘lelijk eendje' dat verlangt naar troost, acceptatie, bevestiging of liefde? En iedereen heeft toch het verlangen om als die prachtige zwaan te transformeren en de vleugels uit te slaan?

In het sprookje van het lelijke eendje dacht de zwaan dat ze een lelijk eendje was. Het verhaal vertelt je hoe belangrijk het is om trouw te blijven aan jezelf.

Uitgangshouding

Buikligging.

Uitvoering oefening

Laat je voorhoofd op de grond rusten. Leg je handpalmen onder je schoud-ers en houd je armen dicht tegen je lichaam. Adem in en kom langzaam omhoog net als in de houding van de cobra. Buig vervolgens je benen en breng je voeten in de richting van je hoofd. Doe dit voorzichtig. Buig je hoofd voorzichtig iets meer naar ach-teren. Wanneer er voldoende ruimte is en je hebt deze oefening meer gedaan is er wel licht ruimte met je voeten je hoofd aanraken. Forceer niet. Dit is een oefening voor 'gevorderden'! Nu ben je een gracieuze zwaan die over een kalm kristalhelder meer drijft. Kom rustig uit de houding door je benen naar je matje te bewegen. En vervol-gens je borst en hoofd terug te brengen naar de mat.

Contra-houding

Houding van het kind.

Werking

Maakt de wervelkolom soepel. De voorkant van het lichaam wordt gestrekt en zorgt er voor dat je vrij en diep kunt ademhalen. Nek, schouders en bekken krijgen oefening. Massage inwendige organen.

Opmerking

De zwaan is een oefening voor 'gevorderden'. Dwing jezelf niet in deze houding. Probeer de oefening alleen uit te voeren als je lichaam heel soepel is geworden. Of blijf in de cobra houding.

Contra-indicatie

Zwangerschap, recente buikoperatie, rugklachten.

Één van de mogelijke verklaringen voor de inhoud van het liedje bij dit spel voor kinderen, is als volgt.

Wit en zwart refereert naar lcht en duister, boven- en onderwereld. Daar-tussen incarneer je, word je geboren als kind, waarbij de zwanen je bege-leiden.

Eenmaal geboren wil je volgens het liedje weer terug naar Engel-land. Je hebt er weet van en een herinnering, maar je kunt er niet naar terug. Je kunt vrienden vragen naar de terugweg, maar je kunt niet terug - de sleutel is gebroken.

‘Witte zwanen, zwarte zwanen’ is een lied dat bij een bepaald spel hoort, al is niet bekend of het indertijd door vol-wassenen of kinderen gespeeld werd.

Er zijn verschillende theorieën over de herkomst van het lied. Volgens Heleen van den Bos is het ’t meest waarschijnlijk dat het lied ontstaan is in de Germaanse tijd. Engelland zou dan niet zozeer staan voor het land van de Engelsen, maar eerder voor het land van de engelen: Engel-land.

In de Germaanse tijd speelde de ziel een belangrijke rol in religie. Bij de geboorte kwam de ziel het lichaam in en bij de dood verliet hij het weer. Zielen die na de dood tijdelijk geen lichaam hadden, verbleven in een soort paradijs. Dat bevond zich onder een glazen berg of op een eiland, bereikbaar via een brug of met een boot. Dit zielenland - of engelland, zoals het in het lied wordt genoemd - was alleen toegankelijk met een sleu-tel van been. ‘Engelland is gesloten, de sleutel is gebroken’ verwijst in dit geval naar een benen sleutel.

Witte zwanen, zwarte zwanen!Wie gaat er mee naar engelland varen?

Engelland is geslotenDe sleutel is gebroken

Is er dan geen timmerman*? Die de sleutel maken kan?

Laat doorgaanLaat doorgaan

Wie achter is moet voorgaan**! * of: "smid in het land"** Of: "en de laatste zullen we vangen"

Liedje

Witte zwanen - zwarte zwanen

Indicatie

Voor kinderen vanaf de leeftijd van acht jaar.

Uitgangshouding

Twee kinderen staan tegen over elkaar en maken een poortje. De rest loopt als sliert in een kringetje met de handen op de schouders van de voorganger - net als met de polonaise. Er wordt gelopen op de muziek van het liedje. De sliert gaat onder het poortje door.

Uitvoering oefening

Zing het liedje zoals in onderstaand kader.

In de versie met als laatste zin "En de laatste zullen we vangen" doen de kinderen met het poortje de armen naar beneden bij het woord "vangen". Daarna kruisen ze de armen en laten diegene die er tussen staat over de kop draaien.

In de versie met als laatste zin "Wie achter is moet voor gaan": bij het woord 'voor' doen de kinderen met het poortje de armen naar beneden. Het gevangen kind moet achter aan de rij aansluiten.

De tekst zoals wij die nu kennen, gaat over zwanen. In Duitsland zijn er varianten bekend met 'Kroene kranen', ofwel kraanvogels. Niet toevallig, want het waren de kraanvogels die je vol-gens de Germanen naar het zielenrijk brachten.

Dat er ook een Nederlandse variant op het lied bestaat, waarbij er niet over zwarte maar over groene zwanen wordt gezongen, heeft waarschijnlijk weer te maken met die uit het Duits af-komstige Kroene Krane, wat makkelijk wordt verbasterd tot groene zwanen.

Uitgangshouding

Op je rug.

Uitvoering oefening

Breng je knieën naar de borst en sla je armen om je knieën. Rol zacht van voor naar achteren.

Zing daarbij het liedje:

Op een grote paddestoel,

Rood met witte stippen.

Zat kabouter Spillebeen,

Heen en weer te wippen,

Krak! zei toen de paddestoel,

Met een diepe zucht.

En zijn beentjes vlogen,

Hoepla! in de lucht.

Werking

Aardende oefening. Warming-up.

Uitgangshouding

Hurkzit. Let op: je kunt achterover vallen zorg dus voor een veilige ruimte voor de oefening.

Uitvoering oefening

Druk met je bovenarmen en ellebogen je knieën uit elkaar. Zet je handen op de grond achter je voeten. Vingers wijzen naar voren naar je tenen. Laat je lichaam naar achteren zakken tot je op je bovenarmen steunt. Verschuif je gewicht naar je handen en schuifel je voeten naar voren totdat ze van de grond komen. Wanneer je dit nog te moeilijk vindt kan je de voeten ook op de grond houden. Balanceer zo op je 'spinnenpoten' alsof je in een web zit. Kom voorzichtig uit de houding. Schud je 'spinnenpoten' even los.

Werking

Vergroot het vermogen tot uitdaging. Oefenen van evenwicht, openen van het bekken concentratie.

Herfstbladeren vliegen in het rond is een ademhalingsoefening.

Uitgangshouding

Zittend in een kring.

Uitvoering oefening

In het midden van de kring liggen al-lemaal bladeren. Een ieder pakt een blad. Blaas rustig tegen het blad met een ffffff-geluid op een langzame uita-deming. Gooi vervolgens een blaadje omhoog en blaas het naar het midden van de kring. Kom hierna op je buik liggen. We gaan samen blazen alsof het heel hard waait. Woeiiiiiiii!: alle bladeren vliegen in de lucht.

Werking

Speelse ademoefening. Samenwerking.

Paddenstoelrol

Spinhouding

Herfstbladeren

natuur

De Keltische bomenkalender Van de bomenkalender wordt ver-ondersteld dat Druïden deze zouden gebruiken als seizoensgebonden leidraad. In het systeem van dertien maanmaanden 'heeft' elke maand een eigen boom die aan deze maan gewijd is. Deze kalender is echter nooit als zodanig in oude geschriften gevonden.

Wijnrank(Druif) en de klimop De wijnrank is te plaatsen in eind september t/m eind oktober. Zij deelt vaak de plek met de klimop. De gelijkenis van deze planten is dat de beide spiralende klimplanten zijn en beiden hebben een vijfpuntige blad. De klimop wordt van oudsher geas-socieerd met sterke drank. De Kelten maakten klimopwijn als Sjamanistische drank die inspireerde tot visioenen en profetische dromen.

De bladeren bevatten een werkzaam bestand deel dat herderin heet en deze werden gekauwd om in een andere be-wustzijnstoestand te komen. Waarschu-wing: tegenwoordig wordt klimop als giftig beschouwd en mag niet inwendig worden gebruikt/ gegeten.

September is de maand van de druif. De zoete trossen hangen nu donker en zwaar aan de wijnstok, klaar om geoogst en geperst te worden. De druif heeft de kracht in zich om te inspireren en de geest te verrijken. Om te groeien en te rijpen heeft de wijnstok vooral zon nodig (licht en warmte).

De Oud-Griekse god Dionysos en de wijnstok zijn verbonden met het element vuur. Dionysos is uit vuur geboren toen de baarmoeder van zijn aardse moeder Semele vuur vatte. De herfst is de tijd van de druivenpluk en wijnoogst. In de Griekse Mythologie wordt verteld hoe de wijn door de Griekse god Dionysus aan de mens-heid is geschonken.

Op een dag kreeg de Griekse oppergod Zeus bezoek van een man die kwam klagen dat het leven op aarde zo hard was. Hij verzocht Zeus dat ook de mensen soelaas zouden mogen vinden in het drinken van nectar. Zeus wei-gerde, maar hij beloofde dat hij een zoon zou sturen die het menselijke ras de wijnstok zou schenken zodat zij vreugde en verlichting konden vinden.

Dit was Dionysos, die uitgroeide tot de Griekse wijngod.

De klimop Net als de wijnrank is de klimop te plaatsen in de elfde maanmaand. Deze maand is van 30 september tot en met 27 oktober. De klimop is sterk geassocieerd met het vrouwelijke en de vijflobbige bladeren vertegenwoor-digen de vijf aspecten van de vrouw. De spiraalvormige groei van de klimop is een symbool van de spiraal van het leven. De symboliek van de spiraal is het proces van leven, loslaten en weer herboren worden: de beweging die je maakt in het proces van verdieping.

De plant begint haar leven als zwak buigzaam lootje maar vormt na vele jaren zeer harde houtachtige stammen de de plant tot grote hoogte kunnen voeren. Daardoor wordt zij een sym-bool voor zwakte die in kracht wordt omgezet. De plant kan niet overleven zonder dat haar wortels stevig in de aarde geworteld zijn. Dit laat zien dat het nodig is om goed geaard te zijn wil je spirituele hoogten bereiken.

De Granaatappel is één van de oudst bekende vruchten uit het Middellandse Zeegebied. Op schilderijen werd zij vaak afge-beeld als symbool voor vrucht-baarheid, diversiteit in eenheid, zinnelijke liefde, onsterfelijkheid en passie.

De boom was favoriet van de Griekse godin Aphrodite, die volgens de legende door haar voor het eerst werd geplant op Cyprus. Het oudste bewijs hiervoor is een Mesopotamische vaas uit de 4e eeuw voor Chris-tus. Hierop staat Astarte afge-beeld.

Dit is de voorloopster van Isis en Aphrodite. De godin van de liefde en verleiding werd steeds begeleid door granaatappels. Tevens werden Hermes en Di-onysos vaak met granaatappels afgebeeld.

In Syrië had de granaatappel dezelfde naam als de god van de zon Hadad Rimmon. Wan-neer hij openbarst, onthult de granaatappel zijn talrijke pitten, symbool voor de hoeveelheid van zijn nakomelingen en ook een teken voor hoop en weder-geboorte.

Dat is misschien de reden waarom voorname doden uit het oude Egypte samen met kransen van granaatappelbloemen begra-ven werden.

Granaatappel (Rimmon) was de bijbelse naam voor het schrijn van de vruchtbaarheidsgodin. Rimmon is afgeleid van het woord 'rim', wat 'een kind ba-ren' betekent.

Volgens de Griekse mythologie werden de godin Persephone en Euridice in de onderwereld vastgehouden omdat zij een gra-naatappel gegeten hadden.

De granaatappel

Disclaimer© 2010 Pureyoga/ Rineke Vierhoven, Pepijn van Sandijk - Rotterdam

Met bijzondere dank aan Lia Willemsen voor het maken en beschikbaar stellen van foto’s.

De aanwijzingen en oefeningen in dit magazine zijn veilig mits de instructies zorgvul-dig worden opgevolgd. De auteur en Pureyoga stellen zich niet verantwoordelijk voor directe of indirecte schade als gevolg van het toepassen van de inhoud van dit bulletin. Neem bij onduidelijkheden en vragen contact op met Rineke Vierhoven voor advies via: pureyoga@xs4all.nl. In geval van klachten en/ of twijfel consulteer vooraf je huisarts.

Kennis en ervaringen zijn er om te delen. Het staat je vrij om de inhoud van deze uitgave te gebruiken zoals je wilt, mits voorzien van de juiste bronvermelding: ‘Rineke Vierhoven, Aan de slag... met Pureyoga’.

Lid van de Vereni-ging Yogadocenten

Nederland

pureyoga.nl | purekinderyoga.nl | puretieneryoga.nl | purezwangerschapsyoga.nl

Pluk de vruchten