53

Click here to load reader

aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

ANTİBİYOTİKLERİN ANTİBİYOTİKLERİN ETKİ MEKANİZMALARIETKİ MEKANİZMALARI

Doç. Dr. Ülkü ALTOPARLAKDoç. Dr. Ülkü ALTOPARLAK

Page 2: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

ANTİBİYOTİKLERİN ETKİ ANTİBİYOTİKLERİN ETKİ MEKANİZMALARIMEKANİZMALARI

Hücre Duvarı Sentezinin İnhibisyonuHücre Duvarı Sentezinin İnhibisyonu Protein Sentezi İnhibisyonuProtein Sentezi İnhibisyonu Nükleik Asit Sentezi İnhibisyonuNükleik Asit Sentezi İnhibisyonu Stoplazma Zarını EtkileyenlerStoplazma Zarını Etkileyenler

Page 3: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Hücre Duvarı Hücre Duvarı Sentezini BozanlarSentezini Bozanlar

Page 4: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 5: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 6: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 7: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 8: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 9: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 10: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 11: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Hücre Duvarı Sentezini Hücre Duvarı Sentezini BozanlarBozanlar

Beta laktam antibiyotiklerBeta laktam antibiyotikler Glikopeptid antibiyotiklerGlikopeptid antibiyotikler BasitrasinBasitrasin FosfomisinFosfomisin SikloserinSikloserin Etambutol, İzoniazid, PirazinamidEtambutol, İzoniazid, Pirazinamid

Page 12: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Hücre Duvarı Sentezini Hücre Duvarı Sentezini BozanlarBozanlar

Beta laktam antibiyotiklerBeta laktam antibiyotikler– PenisilinlerPenisilinler– SefalosporinlerSefalosporinler– MonobaktamlarMonobaktamlar– KarbapenemlerKarbapenemler– Betalaktamaz inhibitörleriBetalaktamaz inhibitörleri

Beta laktam antibiyotikler hücre duvarı Beta laktam antibiyotikler hücre duvarı sentezinde transpeptidasyonu engelleyerek etki sentezinde transpeptidasyonu engelleyerek etki gösterirler. Bu amaçla Penisilin Bağlayan gösterirler. Bu amaçla Penisilin Bağlayan Proteinlere bağlanırlar.Proteinlere bağlanırlar.

Hücre duvarında otolitik enzimlerin salınmasına Hücre duvarında otolitik enzimlerin salınmasına yol açarlar.yol açarlar.

Page 13: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 14: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Hücre Duvarı Sentezini Hücre Duvarı Sentezini BozanlarBozanlar

Glikopeptid antibiyotiklerGlikopeptid antibiyotikler– TeikoplaninTeikoplanin– VankomisinVankomisin

Glikopeptid antibiyotikler NAM-Glikopeptid antibiyotikler NAM-pentapeptidinde D-alanin-D-pentapeptidinde D-alanin-D-alanin kısmına bağlanır.alanin kısmına bağlanır.

Page 15: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 16: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Hücre Duvarı Sentezini Hücre Duvarı Sentezini BozanlarBozanlar

BasitrasinBasitrasin

C55-prenol pirofosfat ile kompleks C55-prenol pirofosfat ile kompleks yaparak defosforilasyonu engeller.yaparak defosforilasyonu engeller.

Page 17: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Hücre Duvarı Sentezini Hücre Duvarı Sentezini BozanlarBozanlar

FosfomisinFosfomisin

Pirüvil transferaz enzimini inhibe Pirüvil transferaz enzimini inhibe ederek stoplazmada NAG dan NAM ederek stoplazmada NAG dan NAM oluşmasını engeller.oluşmasını engeller.

Page 18: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 19: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Hücre Duvarı Sentezini Hücre Duvarı Sentezini BozanlarBozanlar

SikloserinSikloserin

D-alanin analoğudur. NAM da D-D-alanin analoğudur. NAM da D-alanin in yerine bağlanır.alanin in yerine bağlanır.

Page 20: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Hücre Duvarı Sentezini Hücre Duvarı Sentezini BozanlarBozanlar

Etambutol, İzoniazid, PirazinamidEtambutol, İzoniazid, Pirazinamid

Mekanizma? M. tuberculosis’in Mekanizma? M. tuberculosis’in hücre duvarı sentezi inhibe dilir.hücre duvarı sentezi inhibe dilir.

Page 21: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Protein Sentezini Protein Sentezini İnhibe Edenlerİnhibe Edenler

Page 22: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 23: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 24: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 25: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 26: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 27: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 28: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 29: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 30: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Protein Sentezini İnhibe Protein Sentezini İnhibe EdenlerEdenler

30S ribozomal alt üniteyi etkileyenler30S ribozomal alt üniteyi etkileyenler– AminoglikozidlerAminoglikozidler– TetrasiklinlerTetrasiklinler

50S ribozomal alt üniteyi etkileyenler50S ribozomal alt üniteyi etkileyenler– KloramfenikolKloramfenikol– MakrolidlerMakrolidler– Linkozamid ve StreptograminlerLinkozamid ve Streptograminler– MupirosinMupirosin– Fusidik asitFusidik asit– KetolidlerKetolidler– OksazolidinonlarOksazolidinonlar

Page 31: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Protein Sentezini İnhibe Protein Sentezini İnhibe EdenlerEdenler

Aminoglikozidler: Gentamisin, Aminoglikozidler: Gentamisin, amikasin, netilmisin, tobramisin, amikasin, netilmisin, tobramisin, streptomisinstreptomisin

Ribozomların 30S alt ünitine Ribozomların 30S alt ünitine bağlanarak mRNA’nın ribozomlara bağlanarak mRNA’nın ribozomlara bağlanmasını engeller.bağlanmasını engeller.

Yanlış proteinlerin senteziYanlış proteinlerin sentezi Protein sentezinin tamamlanmadan Protein sentezinin tamamlanmadan

sonlanmasısonlanması

Page 32: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 33: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 34: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Protein Sentezini İnhibe Protein Sentezini İnhibe EdenlerEdenler

Tetrasiklinler: Tetrasiklin, Minosiklin, Tetrasiklinler: Tetrasiklin, Minosiklin, DoksisiklinDoksisiklin

Ribozomların 30S alt ünitinde t RNA Ribozomların 30S alt ünitinde t RNA nın yerleşeceği bölge ile birleşir.nın yerleşeceği bölge ile birleşir.

Page 35: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 36: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Protein Sentezini İnhibe Protein Sentezini İnhibe EdenlerEdenler

KloramfenikolKloramfenikol

Ribozomların 50S alt ünitine bağlanır.Ribozomların 50S alt ünitine bağlanır. Peptidil transferaz enziminin Peptidil transferaz enziminin

aminoasite ulaşımını ve bu aa’ in aminoasite ulaşımını ve bu aa’ in polipeptide peptid bağı ile polipeptide peptid bağı ile bağlanmasını engeller.bağlanmasını engeller.

Page 37: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Protein Sentezini İnhibe Protein Sentezini İnhibe EdenlerEdenler

Makrolidler: Spiramisin, Azitromisin, Makrolidler: Spiramisin, Azitromisin, Roksitromisin, Eritromisin, Roksitromisin, Eritromisin, KlaritromisinKlaritromisin

50S ribozomuna bağlanır50S ribozomuna bağlanır tRNA’nın bir noktadan ikinci noktaya tRNA’nın bir noktadan ikinci noktaya

ilerlemesini engeller.ilerlemesini engeller.

Page 38: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Protein Sentezini İnhibe Protein Sentezini İnhibe EdenlerEdenler

Linkozamid ve Streptograminler: Linkozamid ve Streptograminler: Klindamisin, Linkomisin, Klindamisin, Linkomisin, Kinupristin/dalfopristinKinupristin/dalfopristin

Ribozomların 50S alt ünitine Ribozomların 50S alt ünitine bağlanarak makrolidler gibi etki bağlanarak makrolidler gibi etki ederler.ederler.

Page 39: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Protein Sentezini İnhibe Protein Sentezini İnhibe EdenlerEdenler

MupirosinMupirosin

İzolösin ile t RNA nın birleşmesini İzolösin ile t RNA nın birleşmesini sağlayan izolösil-t RNA sentetaz sağlayan izolösil-t RNA sentetaz enzimini inhibe eder.enzimini inhibe eder.

Bakteriyel t RNA sentezini inhibe Bakteriyel t RNA sentezini inhibe eder.eder.

Page 40: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Protein Sentezini İnhibe Protein Sentezini İnhibe EdenlerEdenler

Fusidik asitFusidik asit

Elongasyon faktörü G’ye bağlanır.Elongasyon faktörü G’ye bağlanır.

Page 41: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Nükleik Asit Nükleik Asit Sentezini İnhibe Sentezini İnhibe

EdenlerEdenler

Page 42: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 43: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Nükleik Asit Sentezini Nükleik Asit Sentezini İnhibe Edenlerİnhibe Edenler

KinolonlarKinolonlar RifamisinlerRifamisinler NovobiyosinNovobiyosin Sulfonamidler ve TrimetoprimSulfonamidler ve Trimetoprim Nitrofuranlar ve NitroimidazollerNitrofuranlar ve Nitroimidazoller

Page 44: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Nükleik Asit Sentezini Nükleik Asit Sentezini İnhibe Edenlerİnhibe Edenler

KinolonlarKinolonlar

DNA giraz enzimiDNA giraz enzimi Topoizomeraz enzimi inhibisyonuTopoizomeraz enzimi inhibisyonu

Page 45: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 46: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Nükleik Asit Sentezini Nükleik Asit Sentezini İnhibe Edenlerİnhibe Edenler

RifamisinlerRifamisinler

DNA’ ya bağımlı RNA polimeraz ile DNA’ ya bağımlı RNA polimeraz ile kompleks oluşturur.kompleks oluşturur.

Page 47: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Nükleik Asit Sentezini Nükleik Asit Sentezini İnhibe Edenlerİnhibe Edenler

NovobiyosinNovobiyosin

DNA giraz enzimi inhibisyonuDNA giraz enzimi inhibisyonu

Page 48: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Nükleik Asit Sentezini Nükleik Asit Sentezini İnhibe Edenlerİnhibe Edenler

Sulfonamidler ve TrimetoprimSulfonamidler ve Trimetoprim

Sulfonamidler Para-amino-benzoik-asit Sulfonamidler Para-amino-benzoik-asit analoğudur; PABA yerine analoğudur; PABA yerine tetrahidropteroik asit sentetaz ile tetrahidropteroik asit sentetaz ile birleşir. Folik asit sentezi, dolayısıyla birleşir. Folik asit sentezi, dolayısıyla DNA ve RNA sentezi durur.DNA ve RNA sentezi durur.

Trimetoprim dihidrofolat redüktaz Trimetoprim dihidrofolat redüktaz enzimini inhibe eder.enzimini inhibe eder.

Page 49: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 50: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları
Page 51: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Nükleik Asit Sentezini Nükleik Asit Sentezini İnhibe Edenlerİnhibe Edenler

Nitrofuranlar ve NitroimidazollerNitrofuranlar ve Nitroimidazoller

Page 52: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Stoplazma Zarını Stoplazma Zarını EtkileyenlerEtkileyenler

Page 53: aAntibiyotiklerin etki mekanizmaları

Stoplazma Zarını Stoplazma Zarını EtkileyenlerEtkileyenler

Polimiksinler ve kolistin: Katyonik Polimiksinler ve kolistin: Katyonik deterjanlar gibi davranırlar.deterjanlar gibi davranırlar.

Giramisidin ve TirosidinGiramisidin ve Tirosidin