แผนยุทธศาสตร์กรมการแพทย์แผน ...¹ผน... · 2019-08-22 · แผนยุทธศาสตร์กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก

แผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564)

ภายใตแผนยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป ดานสาธารณสข ฉบบปรบปรงครงท 1 (พ.ศ. 2562)

ทปรกษา นายแพทยเกยรตภม วงศรจต อธบดกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก นายแพทยปราโมทย เสถยรรตน รองอธบดกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก นายแพทยสรรพงศ ฤทธรกษา รองอธบดกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ดร.ภญ.อญชล จฑะพทธ ผอ านวยการกองวชาการและแผนงาน

บรรณาธการ นางศรจรรยา โชตก กองวชาการและแผนงาน นางกรณา ทศพล กองวชาการและแผนงาน นางสาวศศธร ใหญสถตย กองวชาการและแผนงาน นางสาวรงทพย เจรญสข กองวชาการและแผนงาน นายปรชา เพชรสมทร กองวชาการและแผนงาน นางสาวผสชา จนทรประเสรฐ กองวชาการและแผนงาน นายชยพร กาญจนอกษร กองวชาการและแผนงาน นางสาวจฑามาศ ทวชสงข กองวชาการและแผนงาน นางสาวนโรบล ค าโร กองวชาการและแผนงาน

ออกแบบปก นางสาวนโรบล ค าโร กองวชาการและแผนงาน

รวบรวมและจดท าโดย กลมงานยทธศาสตรและแผนงาน กองวชาการและแผนงาน กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กระทรวงสาธารณสข จงหวดนนทบร11000

Website : http://tpd.dtam.moph.go.th/index.php/home-sp

จดพมพ จ านวน 200 เลม

แผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564) ฉบบปรบปรงครงท 1 (พ.ศ. 2562) | ก

ค าน า

กองวชาการและแผนงาน ไดจดท าแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564) ภายใตแผนยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป ดานสาธารณสข ฉบบปรบปรงครงท 1 (พ.ศ. 2562) โดยอาศยการมสวนรวมของทกหนวยงานภายใต “คณะกรรมการขบเคลอนและก ากบตดตาม กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก” เพอรวมกนวางกรอบแนวทางการด าเนนงาน โดยทบทวนเปาหมาย แนวทาง และตวชวดใหเชอมโยงสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) นโยบายรฐบาล แผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข แผนยท ธศาสตรช าต ระยะ 20 ป ด านสาธารณ ส ข รวมถ งแผนย ท ธศาสตร และแผนแม บท อน ทเกยวของกบการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก อนแสดงถงประโยชนของประชาชนและประเทศชาตจะไดรบในตลอดระยะเวลา 5 ปแรกภายใตยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป ซงเปนระยะเวลาทจ าเปนตองม การปรบเปลยนระบบตาง ๆ ครงยงใหญ โดยเนนแกไขสงทเปนจดออนของประเทศ และใชจดแขงของประเทศใหเกดประโยชนโดยใชนวตกรรมใหม ๆ เขามาผสมผสานเพอเพมมลคาทางเศรษฐกจ เพอบรรลวสยทศนของประเทศน าไปส “มนคง มงคง ยงยน” ดวยการนอมน าศาสตร “พระราชา” ไปสการปฏบต อนจะท าใหการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพรสามารถน าพาประเทศชาตและประชาชนมคณภาพชวตขนและสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจใหกบประเทศชาต คณะผจดท าหวงเปนอยางยงวาแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564) ภายใตแผนยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป ดานสาธารณสข ฉบบปรบปรงครงท 1 ฉบบน จะสามารถใชเปนคมออนเปนกรอบแนวทางการด าเนนงานทเนนหนกใหเปนไปในทศทางเดยวกน และใชเปนกรอบในการจดท าแผนปฏบตการของหนวยงานทกระดบภายใตกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก น าไปสการขบเคลอนงานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอกและสมนไพรไทย ใหเปนไปอยางมประสทธภาพ บรหารจดการและใชทรพยากรทมจ ากดใหเกดประโยชนสงสด และบรรลเปาหมาย สการพงพาตนเองดานสขภาพและสงเสรมเศรษฐกจไทยอยางยงยนตามนโยบายประเทศไทย 4.0 ตอไป

กองวชาการและแผนงาน

สงหาคม 2561

สารบญ

หนา

ค าน า ก สารบญ ข

แผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564) ฉบบปรบปรงครงท 1 (พ.ศ. 2562) | ข

บทสรปผบรหาร ค - ง

สวนท 1 บทน า 1 - 25 1.1 ความเชอมโยงของกรอบแนวคดแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทย

ทางเลอกระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 - 2564) กบนโยบายทส าคญของประเทศ 1 - 8

1.2 การวเคราะหปจจยสภาพแวดลอมภายนอก (External Environment) ทมผลกระทบ

ตอการท างานของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก 9 - 14

1.3 การว เคราะหขดความสามารถและความเขมแขงของกรมการแพทยแผนไทย และการแพทยทางเลอก (Organization Capacity) ในดานตางๆ

15 - 23

1.4 การวเคราะหบทบาทหนาทและภารกจของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ในอนาคต

23 - 25

สวนท 2 แผนยทธศาสตรแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 - 2564)

26 - 98

2.1 ยทธศาสตรท 1 สงเสรมสขภาพ ปองกนโรค และคมครองผบรโภคเปนเลศ (Promotion, Prevention & Protection Excellence : PP&P Excellence)

31 - 38

2.2 ยทธศาสตรท 2 บรการเปนเลศ (Service Excellence) 39 - 49 2.3 ยทธศาสตรท 3 บคลากรเปนเลศ (People Excellence) 50 - 63 2.4 ยทธศาสตรท 4 บรหารเปนเลศดวยธรรมาภบาล (Governance Excellence) 64 - 78 2.5 ยทธศาสตรท 5 ภมปญญาเปนเลศ (Wisdom Excellence) 79 - 96

สวนท 3 การขบเคลอนและตดตามประเมนผล 97 - 98

เอกสารอางอง 99 - 100

ภาคผนวก 101 - 107 ค าสงกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ท 464/2561 เรอง แตงตงคณะกรรมการ อ านวยการและคณะกรรมการขบเคลอนและก ากบตดตาม กรมการแพทยแผนไทยและ การแพทยทางเลอก ประจ าป พ.ศ.2561 ภายใตยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและ การแพทยทางเลอก ระยะ 20 ป

บทสรปผบรหาร

จากสถานการณการเปลยนแปลงปจจยทงภายในและภายนอก สงผลกระทบตอประเทศชาตในทกดาน โดยเฉพาะกระทรวงสาธารณสขทตองพฒนาระบบสขภาพใหกาวทนและสอดรบกบการเปลยนแปลงของบรบททางสงคม นโยบายและยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป รวมไปถงแผนปฏรปประเทศ จงท าใหเกด “แผนยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป ดานสาธารณสข” เพอขบเคลอนการด าเนนงานตอบสนองการด าเนนงานเพอมงเปาหมายของประเทศชาตใหเกดความ “มนคง มงคง และ ยงยน” ซงมความเกยวของโดยตรงตอการพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกทจะตองสามารถยกระดบภมปญญาการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพรใหเกดการใชประโยชนในระบบสขภาพอยางทวถงและมคณภาพ บรณาการกบการแพทยแผนปจจบนอยางลงตว โดยยดประโยชนของประชาชนเปนส าคญ และสามารถตอยอดใหเกดการวจยและนวตกรรม เพอใหสามารถสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจใหกบประเทศไทยไดดวยภมปญญาทถกสงสมไวอยางยาวนาน จงเปน

แผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564) ฉบบปรบปรงครงท 1 (พ.ศ. 2562) | ค

ทมาของการจดท าแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564) ฉบบปรบปรงครงท 1 (พ.ศ. 2562)

การจดท าแผนยทธศาสตรฉบบน กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกได ด าเนนการทบทวนสถานการณและแนวทางการด าเนนงานโดยเชอมโยงยทธศาสตรในระดบชาตทเกยวของ เพอเปนกรอบและทศทาง การท างานในอนาคต มงสวสยทศน “เปนองคกรหลกดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก เพอการพงตนเองดานสขภาพและสงเสรมเศรษฐกจอยางยงยน” โดยอาศยการมสวนรวมของคณะกรรมการขบเคลอนและก ากบตดตาม กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก และไดจดประชมเชงปฏบตการ เพอทบทวนแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564) และก าหนดยทธศาสตร กระบวนการด าเนนงาน คาเปาหมาย ตวชวดและแผนงานโครงการทเกยวของ ในระยะ 5 ป โดยมยทธศาสตรความเปนเลศ 5 ดาน ไดแก

ยทธศาสตรท 1 สงเสรมสขภาพ ปองกนโรค และคมครองผบรโภคเปนเลศ (Promotion, Prevention & Protection Excellence : PP&P Excellence) เกยวของกบการสงเสรมใหประชาชนทกกลมวยมสขภาพดดวยการบรณาการองคความรการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอกและสมนไพรเพอ การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคและสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนสการพงตนเองดานสขภาพภายใต กลยทธ PIRAB ตามแนวคด Bangkok Charter วาดวยการสงเสรมสขภาพ

ยทธศาสตรท 2 บรการเปนเลศ (Service Excellence) เกยวของกบการพฒนาระบบบรการสขภาพดานการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานทมคณภาพมาตรฐาน เขาถงไดงายโดยอาศยแนวคดกรอบระบบสขภาพ (Health Systems Framework) ซงม 6 องคประกอบ (6 Building Blocks) ขององคการอนามยโลก เพอสงมอบงานบรการสขภาพตามความจ าเปนของประชาชนทดและมคณภาพ ตลอดจนยกระดบการจดบรการการแพทยแผนไทยและสมนไพรใหเปนเอกลกษณ รวมถงการพฒนายาและผลตภณฑสมนไพรใหสามารถสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจ (Creative, Culture & High Value Services) สอดรบกบการขบเคลอนประเทศใหเปนประเทศไทย 4.0

ยทธศาสตรท 3 บคลากรเปนเลศ (People Excellence) เกยวของกบการพฒนาระบบบรหารจดการก าลงคนภายในกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกใหมสมรรถนะสง สอดคลองกบภารกจ มความเปนมออาชพเพอขบเคลอนงานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกใหเปนไปอยางมประสทธภาพ รวมถงการพฒนาความรวมมอกบเครอขายก าลงคนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกทมความเขมแขงเพอรวมกนพฒนาศกยภาพก าลงคนในระบบสขภาพใหเปนมออาชพ สงผลดตอความปลอดภยและเชอมนตอผรบบรการ ตอบสนองตอความตองการดานสขภาพของประชาชนอยางแทจรง

ยทธศาสตรท 4 บรหารเปนเลศดวยธรรมาภบาล (Governance Excellence) เกยวของกบ การขบเคลอนกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกใหเปนองคกรมประสทธภาพสง และธรรมาภบาลสอดคลองกบหลกการบรหารกจการบานเมองทด มระบบบรหารจดการทโปรงใส เปนธรรม และตรวจสอบได

ยทธศาสตรท 5 ภมปญญาเปนเลศ (Wisdom Excellence) เกยวของกบการรวบรวมองคความร ดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพร ผานการสงคายนาจากเอกสาร หลกฐาน หรอการถายทอดโดยผมความร ผเชยวชาญ พฒนาการวจยและมาตรฐานวชาการใหเกดการถายทอดและสามารถน าไปใชประโยชนในการพฒนาระบบสขภาพในระดบประเทศ ตลอดจนพฒนากลไกเฝาระวง คมครอง การบรหารจดการภมปญญาภายใตกฎหมายทเกยวของ เชน การคมครองต ารบและต าราการแพทยแผนไทย การคมครองสมนไพร การคมครองถนก าเนดสมนไพร และสรางบทบาทเชงรกในเวทตางประเทศทเกยวกบ

แผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564) ฉบบปรบปรงครงท 1 (พ.ศ. 2562) | ง

การเจรจาน าขอตกลงและใชประโยชนจากภมปญญาการแพทยแผนไทยและแพทยพนบานไทยใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม

ส าหรบแนวทางในการขบเคลอนแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก สการปฏบต ม งเนนกระบวนการท างานในระดบกรมผานคณะกรรมการขบเคลอนและก ากบตดตาม กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก และชแจงนโยบายการขบเคลอนการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกสภมภาค โดยผานผท าหนาทขบเคลอนงานดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกระด บ เขต ส ขภ าพ (Chief Thai Traditional and Alternative Medicine Officer : CTMO) เพ อ ให เก ดกระบวนการมสวนรวมของผบรหารเขตและจงหวดใหมความเขาใจในการขบเคลอนงานการแพทยแผนไทย และการแพทยทางเลอกให เปนอนหน งอนเดยวกน สการบรรล เป าหมายของกระทรวงสาธารณสข “ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพยงยน”

แผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564) ฉบบปรบปรงครงท 1 (พ.ศ. 2562) | 1

สวนท 1 บทน า

1.1 ความเชอมโยงของกรอบแนวคดแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 - 2564) กบนโยบายทส าคญของประเทศ

แผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 - 2564) ฉบบปรบปรงครงท 1 (พ.ศ. 2561) ไดพฒนาจากการวเคราะหเงอนไข และสถานการณภายใตบรบทและกระแสสงคม จนถงความทาทายในอนาคตทมตอการพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก จากการศกษาทศทางของยทธศาสตรและความเชอมโยงของแผนยทธศาสตรระดบชาตทเกยวของ สามารถเชอมโยงเพอเปนแนวทางพฒนายทธศาสตรของกรมฯ ไดดงตอไปน

1. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและศาสตรพระราชา “ในหลวง” รชกาลท 9 คอ การพฒนาทตงอยบนพนฐานของทางสายกลางและความไมประมาท โดยค านงถง ความพอประมาณ ความมเหตผล การสรางภมคมกนทดในตว ตลอดจนใชความรความรอบคอบ และคณธรรม ประกอบการวางแผน การตดสนใจและการกระท า ซงสามารถนอมรบหลกการสการขบเคลอนการแพทยแผนไทยและสมนไพรไทยเพอน าไปใชในการดแล สงเสรมสขภาพและปองกนโรคใหมากขน ตามเจตนารมณ “สรางน าซอม” และน าภมปญญาการแพทยแผนไทยสการรกษาโรคและฟนฟสภาพ เพอลดการพงพายาจากตางประเทศ และมงเนนใหเกดการพงพาตนเองดานสขภาพและเศรษฐกจใหเปนไปอยางเปนรปธรรมและยงยน 2. มาตรา 55 และ 57 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560

มาตรา 55 ไดบญญตไววา “รฐตองด ำเนนกำรใหประชำชนไดรบบรกำรสำธำรณสขทมประสทธภำพอยำงทวถง เสรมสรำงใหประชำชนมควำมรพนฐำนเกยวกบกำรสงเสรมสขภำพและกำรปองกนโรค และสงเสรม และสนบสนนใหมกำรพฒนำภมปญญำดำนแพทยแผนไทยใหเกดประโยชนสงสด บรกำรสำธำรณสขตำมวรรคหนง ตองครอบคลมกำรสงเสรมสขภำพ กำรควบคม และปองกนโรค กำรรกษำพยำบำล และกำรฟนฟสขภำพดวยรฐตองพฒนำกำรบรกำรสำธำรณสขใหมคณภำพและมมำตรฐำนสงขนอยำงตอเนอง”

มาตรา 57 ไดบญญตไววา “รฐตอง (1) อนรกษ ฟนฟ และสงเสรมภมปญญำทองถน ศลปะ วฒนธรรม ขนบธรรมเนยม และจำรต

ประเพณอนดงำมของทองถนและของชำต และจดใหมพนทสำธำรณะส ำหรบกจกรรมทเกยวของ รวมทงสงเสรมและสนบสนนใหประชำชน ชมชน และองคกรปกครองสวนทองถน ไดใชสทธและมสวนรวม ในกำรด ำเนนกำรดวย

(2) อนรกษ คมครอง บ ำรงรกษำ ฟนฟ บรหำรจดกำร และใชหรอจดใหมกำรใชประโยชน จำกทรพยำกรธรรมชำต สงแวดลอม และควำมหลำกหลำยทำงชวภำพ ใหเกดประโยชนอยำงสมดล และยงยน โดยตองใหประชำชนและชมชนในทองถนทเกยวของมสวนรวมด ำเนนกำรและไดรบประโยชน จำกกำรด ำเนนกำรดงกลำวดวยตำมทกฎหมำยบญญต”

3. เปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals : SDGs) เปนเปาหมายทสหประชาชาตไดก าหนดไวเพอใชเปนทศทางการพฒนาของประชาคมโลก ตงแตเดอนกนยายน ป 2558 ถงเดอนสงหาคม 2573 ครอบคลมระยะเวลา 15 ป โดยประกอบไปดวย 17 เปาหมาย 169 เปาประสงค ส าหรบการขบเคลอนภารกจงานกรมฯ สามารถตอบสนองเปาหมายการพฒนาทยงยนภายใต 3 เปาหมาย ไดแก

เปาหมายขอท 1 การขจดความยากจน (No Poverty)


เปาหมายขอท 3 มสขภาพและความเปนอยทด (Good Health and Well-being) เปาหมายขอท 9 อตสาหกรรม นวตกรรม โครงสรางพนฐาน (Industry Innovation and Infrastructure) 4. กรอบยทธศาสตรส ขภาพโลก พ .ศ. 2559 – 2563 (Thailand Global Health Strategic

Framework 2016 – 2020) จดท าขนโดยความรวมมอระหวางกระทรวงสาธารณสข กระทรวงการตางประเทศ และหนวยงานทเกยวของเพอสงเสรมความสอดคลองและบรณาการของการด าเนนงานดานสขภาพโลกของไทย ภายใตเปาหมาย “ประเทศไทยมความมนคงดานสขภาพและปลอดภยจากภยคกคามดานสขภาพเพอขบเคลอนและสงเสรมใหเศรษฐกจและสงคมไทยพฒนาไดอยางยงยน รวมทงมบทบาทในการรวมก าหนดนโยบายสขภาพโลกและมความรบผดชอบทสรางสรรคเปนทยอมรบของประชาคมโลก” ภายใตประเดนยทธศาสตร 5 ประเดน ไดแก

ยทธศาสตรท 1 การสงเสรมความมนคงดานสขภาพ ยทธศาสตรท 2 การสงเสรมบทบาทน าและความรบผดชอบดานสขภาพโลกของไทยในประชาคมโลก

เกยวของโดยตรงกบการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ในประเดนสรางและพฒนาเครอขายการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก (Thai Traditional and Alternative Medicines) ภายใต 1 ใน 8 ดานของกลยทธผลกดน รวมขบเคลอน สนบสนนเครอขาย สรางเสรมบทบาทน า ภาพลกษณ และความรบผดชอบดานสขภาพของประเทศไทยตอประชาคมโลกดวยหลกการความมนคงของมนษยอยางตอเนอง

ยทธศาสตรท 3 การเสรมสรางความสอดคลองระหวางนโยบายสขภาพภายในประเทศและระหวางประเทศ ยทธศาสตรท 4 การเสรมสรางระบบสขภาพใหเขมแขง ยตธรรม และเปนธรรม ยทธศาสตรท 5 การเสรมสรางขดความสามารถของบคลากร องคกร และพฒนาคณภาพของขอมลดาน

สขภาพโลกอยางตอเนอง 5. ยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ. 2561 – 2580) เปนยทธศาสตรชาตฉบบแรกของประเทศไทย

ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย มาตรา 65 ก าหนดใหรฐพงจดใหมยทธศาสตรชาตเปนเปาหมาย การพฒนาประเทศอยางยงยน ตามหลกธรรมาภบาลเพอใชเปนกรอบในการจดท าแผนตาง ๆ ใหสอดคลอง และบรณาการกนเพอเกดเปนพลงผลกดนรวมกน ภายใตวสยทศน “ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” หรอเปนคตพจนประจ าชาตวา “มนคง มงคง ยงยน” เพอสนองตอบตอผลประโยชนแหงชาต อนไดแก การมเอกราช อธปไตย การด ารงอยอยางมนคง และยงยนของสถาบนหลกของชาตและประชาชนจากภยคกคามทกรปแบบ การอยรวมกนในชาตอยางสนตสขเปนปกแผน มความมนคงทางสงคมทามกลางพหสงคมและการมเกยรตและศกดศรของ ความเปนมนษย ความเจรญเตบโตของชาต ความเปนธรรมและความอยดมสขของประชาชน ความยงยนของฐาน ทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม ความมนคงทางพลงงานและอาหาร ความสามารถในการรกษาผลประโยชน ของชาตภายใตการเปลยนแปลงของสภาวะแวดลอมระหวางประเทศและการอยรวมกนอยางสนต ประสานสอดคลองกนดานความมนคงในประชาคมอาเซยนและประชาคมโลกอยางมเกยรตและศกดศร โดยประกอบดวย 6 ยทธศาสตร ไดแก ยทธศาสตรชาตดานความมนคง ยทธศาสตรชาตดานการสรางความสามารถในการแขงขน ยทธศาสตรชาตดานการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพทรพยากรมนษย ยทธศาสตรชาตดานการสรางโอกาสและความเสมอภาคทางสงคม ยทธศาสตรชาตดานการสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม และยทธศาสตรชาตดานการปรบสมดลและพฒนาระบบการบรหารจดการภาครฐ ส าหรบการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมน ไพรไดมบทบาทส าคญภายใตยทธศาสตรชาตฉบบน โดยเฉพาะยทธศาสตรท 2 ดานการสรางความสามารถในการแขงขน ภายใตพนฐานแนวคด 3 ประการ ไดแก “ตอยอดอดต ปรบปจจบน และ สรางคณคาใหมในอนาคต” เพอท าใหประเทศไทยสามารถสรางฐานรายไดและการจางงานใหม ขยายโอกาสทางการคาและการลงทนในเวทโลก


ควบคไปกบการ ยกระดบรายไดและการกนดอยด รวมถงการเพมขนของคนชนกลางในประเทศไดในคราวเดยวกน โดยเกยวของโดยตรงอย 3 ประเดนยทธศาสตร ดงน

1) ประเดนยทธศาสตรการเกษตรสรางมลคา เกยวของในเรองเกษตรชวภาพ โดยสงเสรมการใชประโยชนจากความหลากหลายทางชวภาพของประเทศในการสรางมลคาเพมของภาคการผลตและน าไปส การผลตและพฒนาผลตภณฑมลคาสงจากฐาน เกษตรกรรมและฐานทรพยากรชวภาพ และสรางความมนคง ของประเทศทงดานอาหารและสขภาพ โดยเฉพาะพชสมนไพร ซงไทยมศกยภาพทจะเปนผน าในการผลต และสงออกผลตภณฑจากสมนไพรในระดบภมภาคและระดบโลก โดยการสงเสรมการท าเกษตรกรรมแบบยงยน รวมถงการสงเสรมการปลก สมนไพรเปนพชเศรษฐกจตามความเหมาะสมของสภาพแวดล อมในพนท เพอการผลตและแปรรป ส าหรบอตสาหกรรมการแพทยและสรางเสรมสขภาพ และพฒนาตอยอดสอตสาหกรรมอน ๆ โดยค านงถงปรมาณและคณภาพมาตรฐานตามความตองการของตลาดทงในประเทศและตางประเทศ และการสงเสรมการวจย พฒนา และประยกตใชนวตกรรมจากภมปญญาทองถน เทคโนโลยสะอาด เทคโนโลยวสด และนาโนเทคโนโลย เพอการเกษตรและการแปรรปสนคาจากความหลากหลายทาง ชวภาพ รวมทงผลตภณฑจากสมนไพร โดยสรางความรวมมอทใกลชดระหวางภาครฐ เอกชน และ ชมชนทมองคความร ภมปญญาดงเดม พฒนาตอยอดและแลกเปลยนเรยนร พรอมท งสงเสรมใหมการน าวตถดบเหลอท ง ทางการเกษตรมาใชประโยชนในอตสาหกรรมและพลงงานทเกยวเนองกบชวภาพได อยางมประสทธภาพ

2) ประเดนยทธศาสตรอตสาหกรรมและบรการแหงอนาคต เกยวของใน 2 ประเดน ดงน 2.1 อตสาหกรรมชวภาพ โดยสรางประโยชนจากความหลากหลายทางชวภาพเพอตอยอดจาก

ภาคเกษตรไทยและมงส อตสาหกรรมบนฐานชวภาพท เปนม ตรกบสงแวดลอม รวมถงพลงงานชวมวล โดยการเพมสดสวนอตสาหกรรมชวภาพทมมลคาเพมสง ไดแก ชวเคมภณฑ วสดชวภาพ อาหารเสรม เวชส าอาง วคซน ชวเภสชภณฑและสารสกดจากสมนไพร โดยเฉพาะการเนนการวจยและพฒนา และน าผลงานวจยมาใชในเชงพาณชยมากยงขน ตลอดจนใหความส าคญกบระบบนวตกรรมแบบเปด เพอพฒนาอตสาหกรรมชวภาพไดเรวขน

2.2 อตสาหกรรมและบรการการแพทยครบวงจร โดยอาศยความเชยวชาญดานบรการการแพทยของไทยเพอสรางอตสาหกรรมทเกยวเนองในประเทศเพอรองรบความตองการใชบรการ การแพทยทจะเพมมากขนทงจากสงคมผสงอาย และความตองการการแพทยทเพมขนจากทงในประเทศและตางประเทศ เพอน าไปสศนยกลางอตสาหกรรมและบรการการแพทยเพอยกระดบการใหบรการการแพทยอยางมคณภาพในระดบสากล และสรางความมนคงใหกบระบบสาธารณสขของไทย พรอมทงการเชอมโยงอตสาหกรรมทางการแพทยและบรการทองเทยว เพอสขภาพ เพอเปนศนยกลางการสงเสรมและดแลสขภาพและรกษาผปวยทงดานรางกาย และจตใจ ซงรวมถงการสรางและพฒนาบคลากรทางการแพทยใหสามารถเรยนรการใชและพฒนาเทคโนโลย ในการรกษาและจดหาบคลากรในดานตาง ๆ ทตองการอยางเพยงพอ 3) ประเดนยทธศาสตรสรางความหลากหลายดานการทองเทยว เกยวของในประเดนทองเทยวเชงสขภาพ ความงาม และแพทยแผนไทย โดยผสาน “ศาสตร” และความช านาญของการดแลรกษาดวยภมปญญาไทย กบ “ศลป” และความละเอยดออนในการใหบรการแบบไทยเพอดงดดการทองเทยวเชงสขภาพและการแพทย โดยยกระดบมาตรฐานธรกจบรการดานการสงเสรมสขภาพและการเสรมความงามสตลาดระดบสง โดยใชความคดสรางสรรคและนวตกรรม เพอใหเกดเปน เอกลกษณการใหบรการตามแบบความเปนไทย ทโดดเดนในระดบสากล พรอมทงการสรางความ หลากหลายของกจกรรมสงเสรมสขภาพทไดมาตรฐาน เปนทยอมรบและเชอมโยงกบกจกรรมการทองเทยวอน ๆ รวมถงการยกระดบมาตรฐานธรกจบรการ ดานการแพทยทางเลอก โดยผสานองคความรจากเทคโนโลยและวทยาการสมยใหมเขากบองคความร และภมปญญาดงเดมของไทย ผลตบคลากรดานแพทยแผนไทยและบรการเชงสขภาพอนทมทกษะภาษา


และไดรบการรบรองมาตรฐานวชาชพใหเพยงพอตอทศทางของการทองเทยวเชงสขภาพและการสงเสรม การจดกจกรรมทางการตลาดของการ ทองเทยวเชงสขภาพและการแพทยของไทยใหเปนทรบรในระดบโลก รวมทงการสงเสรมการจดการน าเทยวเชงสขภาพครบวงจรทเชอมโยงกบการแพทยแผนปจจบน 6. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงขาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) เปนแผนพฒนาประเทศในระยะ 5 ป ซงแปลงจากยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579) สการปฏบตอยางเปนรปธรรม โดยมยทธศาสตรทสอดคลองกบการขบเคลอนภารกจกรมฯ 5 ประเดน ไดแก - ยทธศาสตรท 1 การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษย - ยทธศาสตรท 2 การสรางความเปนธรรมและลดความเหลอมล าในสงคม - ยทธศาสตรท 3 การสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจ เทคโนโลย วจยและนวตกรรม - ยทธศาสตรท 8 การพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจยและนวตกรรม - ยทธศาสตรท 9 การพฒนาภาค เมอง และพนทเศรษฐกจ 7. ประกาศส านกนายกรฐมนตร เรอง การประกาศแผนการปฏรปประเทศ โดยคณะกรรมการปฏรปประเทศดานตาง ๆ ไดด าเนนการจดท ารางแผนการปฏรปประเทศและไดเสนอคณะกรรมการยทธศาสตรชาตพจารณาความสอดคลองกบยทธศาสตรชาตประกอบกบคณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 13 มนาคม 2561 เหนชอบรางแผนการปฏรปประเทศตามทส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ในฐานะฝายเลขานการคณะกรรมการและคณะกรรมการปฏรปประเทศเสนอ และสภานตบญญตแหงชาตไดมการประชมเมอวนท 29 มนาคม 2561 รบทราบแผนการปฏรปประเทศเปนทเรยบรอ ยแลว โดยประเดน การปฏรปการแพทยแผนไทยและสมนไพรเพอเศรษฐกจ เปนสวนหนงของการขบเคลอนการปฏรปประเทศ ดานสาธารณสข ทมงเนนใหมการปฏรปรวมกนกบทกภาคสวนท เกยวของอยางบรณาการ ภายใต เปาหมาย “ประเทศไทยมความมงคงจากการนวดไทยและผลตภณฑสมนไพร การแพทยแผนไทยมความมนคงในระบบบรการสขภาพ และพงตนเองไดอยางยงยน” มประเดนการปฏรปทเกยวของ 3 ประเดน 10 โครงการ ตามแผนภาพท 1 ไดแก 1) ประเดนอตสาหกรรมสมนไพรไทยเพอเศรษฐกจ ม 4 โครงการ ไดแก โครงการพฒนาฐานขอมลสมนไพร (Big Data) โครงการจดตงตลาดกลางวตถดบ สารสกดสมนไพร ผลตภณฑสมนไพรและศนยใหค าปรกษาผประกอบการสมนไพรครบวงจร โครงการพฒนาอตสาหกรรมสารสกด และโครงการสรางความเชอมนและภาพลกษณทดของสมนไพรไทย 2) ประเดนระบบบรการการแพทยแผนไทย ม 3 โครงการ ไดแก โครงการพฒนารปแบบบรการดานการแพทยแผนไทยและตดตงบรการรวมกบสหวชาชพใน Primary Care Cluster (PCC) โครงการจดตงโรงพยาบาลการแพทยแผนไทยและการแพทยพนบานไทย และโครงการพฒนามาตรฐานนวดไทยในระดบสากลเพอรองรบ การประกาศเปนมรดกทางวฒนธรรมของมวลมนษยชาตของ UNESCO 3) ประเดนระบบการศกษาการแพทยแผนไทย ม 3 โครงการ ไดแก โครงการพฒนา ปรบปรง หลกสตรแพทยแผนไทยบณฑตและเพมพนทกษะวชาชพการแพทยแผนไทย โครงการพฒนาต าราอางองมาตรฐาน (Standard Textbook) ดานการแพทยแผนไทย และโครงการพฒนาแหลงฝกภาคปฏบตของแพทยแผนไทยฝกหดและแหลงฝกประสบการณวชาชพรวมกบสถาบนอดมศกษา

แผนภาพท 1 ประเดนการปฏรปการแพทยแผนไทยและสมนไพรเพอเศรษฐกจ


8. แผนยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป ดานสาธารณสข ภายใตวสยทศน “เปนองคกรหลกดำนสขภำพ ทรวมพลงสงคม เพอประชำชนสขภำพด” และเปาหมาย “ประชำชนสขภำพด เจำหนำทมควำมสข ระบบสขภำพยงยน” และขบเคลอนภารกจภายใตยทธศาสตรความเปนเลศ 4 ดาน ส าหรบการขบเคลอนงานของกรมฯ มยทธศาสตรทสอดรบการขบเคลอนงาน 2 ประเดน ไดแก

ยทธศาสตรท 2 Service Excellence ในแผนงานท 6 การพฒนาระบบบรการสขภาพ (Service Plan) ภายใตโครงการพฒนาระบบบรการ (Service plan) สาขาการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสาน และแผนงานท 9 อตสาหกรรมทางการแพทย ภายใตโครงการพฒนาการทองเทยวเชงสขภาพและการแพทย

ยทธศาสตรท 4 Governance Excellence ในแผนงานท 14 การพฒนางานวจย และนวตกรรมดานสขภาพ ภายใตโครงการพฒนางานวจย/นวตกรรม ผลตภณฑสขภาพและเทคโนโลยทางการแพทย 9. ธรรมนญวาดวยระบบสขภาพแหงชาต ฉบบท 2 พ.ศ. 2559 เปนเจตจ านงและพนธะรวมกนของสงคม มสถานะตามบทบญญตในมาตรา 46 แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550 ทก าหนดใหใชเปนกรอบและแนวทางขบเคลอนนโยบายและการด าเนนงานดานสขภาพของประเทศ ในสวนทเกยวของกบกรมฯ สอดคลองกบสาระในหมวดท 5 การสงเสรม สนบสนน การใชและการพฒนาภมปญญาทองถนดานสขภาพ การแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอกอน โดยมหลกการส าคญ ดงน 1) ภมปญญาทองถนดานสขภาพ การแพทยแผนไทย การแพทยพนบานและการแพทยทางเลอกอน ควรเปนระบบสขภาพทส าคญในการไดรบการสงเสรมและสนบสนนใหเกดการยอมรบ โดยการพฒนาตอยอดจากฐานเดมอยางเปนระบบและตอเนอง โดยเฉพาะในดานบคลากร งบประมาณและวชาการ โดยใหความส าคญทงในดานการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค การรกษาพยาบาลและการฟนฟสมรรถภาพ รวมทงสงเสรมสนบสนนใหอยใน วถชวตคนไทย 2) ตองใหความส าคญกบการพฒนาและตอยอดองคความรในภมปญญาทองถนดานสขภาพ การแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอกอน เพอใหสามารถน าไปใชประโยชนไดอยางม ประสทธผลและปลอดภย

3) ประชาชนมสทธเลอกใชและเขาถงบรการการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอกอน และการบรโภคผลตภณฑทเกยวของไดอยางเหมาะสม และมความปลอดภย


4) ภมปญญาการแพทยแผนไทย การแพทยพนบานไทย และสมนไพรไทย ตองไดรบการคมครอง อยางเหมาะสมในทกระดบ โดยใหมกลไกการคมครองตงแตระดบชมชน ระดบชาตและระดบสากล 5) การพฒนาภมปญญาทองถนดานสขภาพในบรบท ของชมชน ตองมความสอดคลองกบวถชมชน ระบบนเวศ และมเปาหมายสการพงพาตนเอง ดานสขภาพทงในระดบบคคล ครอบครว ชมชน จงหวด และประเทศโดยรฐตองสนบสนนการด าเนนงานของชมชนใหมอสระในการพฒนาอยางตอเนองและยงยน 10. ยทธศาสตรชาต การพฒนาภมปญญาไท สขภาพวถไท ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) เปนยทธศาสตรทเกยวของโดยตรงกบการขบเคลอนนโยบายและทศทางการด าเนนงานของกรมฯ ภายใตวสยทศน “ระบบสขภำพของประเทศมควำมเขมแขง กอประโยชนสขตอปวงชนอยำงเทำเทยมบนฐำนภมปญญำไท สขภำพวถไทย” ด าเนนงานภายใต 5 มาตรการเชงยทธศาสตร (Strategic Measures) โดยใชค ายอวา 5E ไดแก มาตรการดานวชาการ (Education & Knowledge) มาตรการดานนโยบายและกฎหมาย (Enforcement & Law) มาตรการดานการพฒนาขดความสามารถ (Empowerment) มาตรการดานการเงน (Economics) และมาตรการดานระบบและกลไก (Engineering) ควบคกบการขบเคลอน 3 ประเดนยทธศาสตร โดยมค ายอวา WIC ไดแก

ยทธศาสตรท 1 สรางภมปญญาไทย สขภาพวถไท ใหเขมแขง (Wisdom) ยทธศาสตรท 2 บรณาการระบบบรการ การแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก

และระบบยาจากสมนไพรกบระบบการแพทยอนๆ (Integration of Health service systems) ยทธศาสตรท 3 เสรมสรางขดความสามารถของประชาชน บคลากร และเครอขาย (Capacity Building)

11. แผนแมบทแหงชาตวาดวยการพฒนาสมนไพรไทย ฉบบท 1 (พ.ศ. 2560 – 2564) เปนยทธศาสตรทมงเนนการพฒนาสมนไพรไทยตงแตตนทาง กลางทาง และปลายทาง เพอใหใน 5 ปขางหนา ประเทศไทยจะเปนประเทศทสงออกวตถดบสมนไพรคณภาพและผลตภณฑสมนไพรชนน าของภมภาคอาเซยนและมลคาของวตถดบสมนไพรและผลตภณฑสมนไพรภายในประเทศเพมขน 1 เทาตว ภายใตวสยทศน “สมนไพรไทยเพอควำมมนคงทำงสขภำพและควำมยงยนของเศรษฐกจไทย” เปนแผนแมบทส าคญในการบทบาทของกรมฯ จากหนวยงานดานสขภาพเปนหนวยงานขบเคลอนสมนไพรเชงเศรษฐกจครบวงจร ขบเคลอนภายใต 4 ยทธศาสตร ไดแก

ยทธศาสตรท 1 สงเสรมผลตผลของสมนไพรไทยทมศกยภาพตามความตองการของตลาดทงในและตางประเทศ โดยมเปาประสงคของยทธศาสตรน คอ สงเสรมการปลกพชสมนไพร แปรรปเบองตนอยางมคณภาพ ปรมาณวตถดบสมนไพรทมคณภาพมความเพยงพอใกลเคยงตอความตองการใชของผประกอบการอตสาหกรรม และอนรกษสมนไพรไทยใหคงไวใชประโยชนไดอยางยงยน

ยทธศาสตรท 2 พฒนาอตสาหกรรมและการตลาดสมนไพรใหมคณภาพระดบสากล โดยมเปาประสงคของยทธศาสตรน คอ ผลตภณฑสมนไพรมศกยภาพในการแขงขนทางการตลาดทงในและตางประเทศ

ยทธศาสตรท 3 สงเสรมการใชสมนไพรเพอการรกษาโรคและการสรางเสรมสขภาพ โดยมเปาประสงคของยทธศาสตรน คอ เพมการใชสมนไพรในระบบสขภาพ ในการรกษาโรคและเสรมสรางสขภาพ และเสรมสรางพนฐานการพฒนาการแพทยแผนไทยและสมนไพรไทยใหเปนสวนหนงของระบบสขภาพของประเทศในระยะยาว ยทธศาสตรท 4 สรางความเขมแขงของการบรหารและนโยบายภาครฐเพอการขบเคลอนสมนไพรไทยอยางยงยน โดยมเปาประสงคของยทธศาสตรน คอ ประเทศไทยมกลไกในการพฒนาสมนไพรทมศกยภาพเพอสรางมลคาทางเศรษฐกจของประเทศ


โดยกรอบแนวคดการจดท าแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกฯ น จะเปนกรอบการพฒนาเพอมงเนนเพอใหบรรลวสยทศน “เปนองคกรหลกดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก เพอการพงตนเองดานสขภาพและสงเสรมเศรษฐกจอยางยงยน” และมงเนนขบเคลอนสมนไพรไทยใหเปนไปตามเปาหมายนโยบาย Thailand 4.0 ใหเปน World Herb Hub ภายใน 20 ป ตอไป ซงสามารถเชอมโยงยทธศาสตรและแผนงานทส าคญทงในระดบประเทศและระดบสากล ตามแผนภาพท 2 ดงน


แผนภาพท 2 แผนผงเชอมโยงเชงยทธศาสตรของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกกบนโยบายทส าคญของประเทศ


1.2 การวเคราะหปจจยสภาพแวดลอมภายนอก (External Environment) ทมผลกระทบตอการท างาน ของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก

สงคมในปจจบนมการพฒนาอยางกาวกระโดดในทกมต รวมถงองคความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทมความกาวหนามากขนสงผลใหระบบสาธารณสขมความกาวหนาอยางตอเนอง อยางไรกตามปญหาสาธารณสข ยงมปญหาทตองไดรบการแกไขปญหา เชนอบตการณโรคเรอรง ปญหาสขภาพจากการท างาน ปจจยทางสงคมและสงแวดลอมทมผลตอสขภาพของประชาชน และกลบพบวาปญหาสาธารณสขบางประการไมสามารถแกไขปญหาดวยการแพทยแผนปจจบนไดเพยงอยางเดยว จงท าใหการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอกและสมนไพรมบทบาทในระบบสขภาพมากขน ตอมาไดรฐบาลมแนวคดเพอตอยอดการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรมศกยภาพในการเสรมสรางเศรษฐกจของประเทศรวมดวย จงมผลกระทบโดยตรงตอกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกตอการปรบวธการด าเนนงานใหเทาทนสงคมในยคปจจบนตอไป การวเคราะหปจจยสภาพแวดลอมภายนอก ใชแนวคดของ PESTLE Analysis ประกอบดวย 6 ปจจยทเกยวของ ไดแก ดานการเมอง (Political) ดานเศรษฐกจ (Economic) ดานสงคม (Social) ดานเทคโนโลย (Technology) ดานกฎหมาย (Legal) และดานสงแวดลอม (Environment) เพอคนหาโอกาส (Opportunity) และภยคกคาม (Threat) จากขอเทจจรงและหลกฐานเชงประจกษ โดยสามารถวเคราะหการเปลยนแปลงปจจยภายนอกทส าคญ ดงน

1. ดานการเมอง (Political) 1.1 นโยบายของรฐบาลดานการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพร การแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรในชวงรฐบาลในการน าของ พล.อ. ประยทธ จนทรโอชา

ถอเปนการเปลยนแปลงอยางกาวกระโดดครงส าคญ จากขอสงการนายกรฐมนตร เมอวนท 11 สงหาคม 2558 ไดมขอสงการใหกระทรวงสาธารณสขรวมกบหนวยงานทเกยวของพฒนาพชสมนไพรไทยใหสามารถใชประโยชนไดอยางมประสทธภาพ เปนทยอมรบและสรางมลคาเพมใหแกผลตภณฑแปรรปจากสมนไพร จนท าใหเกด แผนแมบทแหงชาต วาดวยการพฒนาสมนไพรไทยฉบบท 1 พ.ศ. 2560 – 2564 เพอขบเคลอนสมนไพร อยางครบวงจรรวมกบ 9 กระทรวงหลกทไดรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตร เมอวนท 4 ตลาคม 2559 ตอมาไดมการประชมรฐมนตร 5 กระทรวงหลกรวมกบรฐมนตรประจ าส านกนายกรฐมนตรในขณะนน (ดร.สวทย เมษนทรย) ในการขบเคลอนโครงการตามแผนบรณาการพฒนาสมนไพรเชงเศรษฐกจ จงสามารถท าใหคณะรฐมนตร มมตอนมตงบประมาณรายจายเพมเตมประจ าปงบประมาณ 2560 งบกลางรายการคาใชจายสงเสรมและ สรางความเขมแขงเศรษฐกจภายในประเทศ ทงสน 1,164.0752 ลานบาท

1.2 การลดจ านวนขาราชการ คณะรฐมนตรมมตเหนชอบแนวทางการทดแทนอตราวางจากผลเกษยณอายของขาราชการดวยการจาง

งานรปแบบอน ตามทส านกงาน ก.พ. เสนอ โดยถอเปนสวนหนงของมาตรการบรหารและพฒนาก าลงคนภาครฐ (พ.ศ. 2557-2561) ในสวนทเกยวของกบการจดสรรอตราวางจากผลการเกษยณอายของขาราชการ โดยใหสวนราชการมทางเลอกในการทดแทนอตราวางจากผลการเกษยณอายของขาราชการดวยการใชรปแบบการจางงานทหลากหลาย โดยไมจ าเปนตองใชขาราชการเพยงอยางเดยว และการทดแทนอตราวางจากผลเกษยณอายของขาราชการตองค านงถงความจ าเปนตามภารกจของแตละสวนราชการ ความมประสทธภาพและเกดความคมคาในการบรหารก าลงคนภาครฐ โดนมเปาประสงคเพอใหสวนราชการเลอกใชรปแบบการจางงานไดเหมาะสมกบความจ าเปนของภารกจและเพอใหสดสวนรปแบบการใชการจางงานทไมใชขาราชการเพมขน ซงจะชวยลดภาระผกพนดานคาใชจายดานบคคลในระยะยาว

2. ดานเศรษฐกจ (Economic) 2.1 ประเทศไทย 4.0 (Thailand 4.0)


ประเทศไทย 4.0 เปนวสยทศนเชงนโยบายเพอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศโดยใชนวตกรรม เทคโนโลย และความคดสรางสรรคตางๆ ในการขบเคลอนเศรษฐกจ เพอมงสความมนคง มงคง ยงยนอยางเปนรปธรรม โดยมแนวคดส าคญคอ หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ทเนนการสรางความเขมแขงจากภายใน เชอมโยงไทย สประชาคมโลก ซงประเดนการพฒนาการแพทยแผนไทยและสมนไพรถอเปนเครองมอส าคญประการหนงเพอใหเกดการขบเคลอนสการสรางฐานเศรษฐกจแบบเพมคา (Value based Economy) และการพฒนาบรการทมมลคาสง (High value service) ในฐานะอตสาหกรรมแหงอนาคต (New S-curve) โดยกระทรวงสาธารณสขไดก าหนดบทบาทของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในการขบเคลอน Productive Growth Engine ในดานการพฒนาเมองสมนไพร (Herbal city) ซงเปนสวนหนงของการขบเคลอนภายใตแผนแมบทแหงชาต วาดวยการพฒนาสมนไพรไทยฉบบท 1 พ.ศ. 2560 - 2564 ไดตงเปาหมายภายใน 20 ปขางหนาจะมมลคาผลตภณฑสมนไพรเพมขนจาก 1.8 แสนลานบาท เปน 1.21 – 2.95 ลานบาท (อตราการเตบโต 10 – 15 %)

2.2 การกระจายตวดานเศรษฐกจสภมภาคและพนทพเศษ นโยบายรฐบาลไดมงเนนในการลงทนในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (Special Economic Zone : SEZ)

โครงการระเบยงเขตเศรษฐกจภาคตะวนออก (Eastern Economic Corridor) และการพฒนาเศรษฐกจระดบภาคตามเปาหมายของการพฒนาภาค เมอง และพนทเศรษฐกจ 5 ภาค และ 1 ภาคพเศษ ซงสามารถน าการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอกมาบรณาการเพอยกระดบการผลตและบรการใหมความเขมแขงมากขน และกระจายโอกาสทางเศรษฐกจสภมภาคใหกระจายตวอยางทวถง โดยสามารถพจารณาศกยภาพของแตละภมภาคไดดงตอไปน

ภาคเหนอ พฒนาใหเปนฐานเศรษฐกจมลคาสง โดยมงเนนพฒนาอาหารสขภาพจากสมนไพร และเทคโนโลยนวตกรรมสมนไพร โดยก าหนดใหจงหวดเชยงใหมและพษณโลกเปนศนยกลางการพฒนา

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พฒนาใหหลดพนจากความยากจน สเปาหมายการพงตนเอง โดยมงเนน การสรางอาชพและเศรษฐกจชมชนจากฐานความรการแพทยแผนไทยและสมนไพรไทย โดยก าหนดใหจงหวดขอนแกนเปนศนยกลางของการพฒนา

ภาคกลาง พฒนาเปนฐานเศรษฐกจชนน า โดยมงเนนใหเปนเมองนวตกรรมสมนไพร (Herb innopolis) ภาคตะวนออก พฒนาใหเปนฐานเศรษฐกจชนน า โดยมงเนนพฒนาบรการทางการแพทยและสขภาพท

มมลคาสง เพอหนน New S-Curve เชนการพฒนานวตกรรมสมนไพร และ การพฒนา wellness cluster ดานความงาม โดยก าหนดใหจงหวดปราจนบรและจนทบรเปนศนยกลางของการพฒนา

ภาคใตอาวไทยและอนดามน พฒนาใหเปนฐานการสรางรายไดทหลากหลาย โดยมงเนนการพฒนา สปาเพอการทองเทยวระดบ World class ภายใตกลไก Enable Facilitate consulter (EFC)

ภาคใตชายแดน พฒนาเศรษฐกจเพอความมนคง โดยมงเนนการพฒนานคมอตสาหกรรมอาหารและสมนไพรฮาลาลเพอรองรบตลาดมสลม

2.3 การเปดเสรทางการคา การเปดเสรการคามผลกระทบตอการกดกนทางการคาซงผประกอบการภายในประเทศตองปรบตวเพอ

พฒนาผลตภาพการผลตและรปแบบธรกจ พฒนามาตรฐานของอตสาหกรรมและการพฒนาสนคาใหเปนมตรตอสงแวดลอมรวมถงตองมความรบผดชอบตอสงคมมากขน ในวงการสาธารณสขไดรบผลกระทบในประเดนสทธบตรยาเปนประเดนเรยกรองจากประเทศทพฒนาแลว ท าใหยาแผนปจจบนมราคาแพงขน และอายของสทธบตรยาทยาวนานขน จงเปนโอกาสดในการพฒนาและสงเสรมการใชยาสมนไพรภายในประเทศมากขน

3. ดานสงคม (Social) 3.1 โครงสรางของประชากรเปลยนแปลงเขาสการเปนผสงอายอยางสมบรณ (Aged Society) จากการทประเทศไทยเรมเขาสสงคมผสงอาย สดสวนประชากรผสงอายไดเพมขนอยางรวดเรวเปน

16.5% ในป 2559 และมแนวโนมสงถง 32.2% ในป 2575 สะทอนใหเหนถงภาระคาใชจายดานสขภาพท


เพมขน ขณะทผสงอายจ านวนมากมรายไดไมเพยงพอตอการด ารงชพ ถอเปนโอกาสของการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานทจะจดบรการสขภาพส าหรบผสงอายและผปวยโรคไมตดตอเรอรงทจะเพมมากขน ซงโดยปกตกเปนผปวยสวนใหญอยแลว ดงนนการพฒนาและวจยความรของการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานทเกยวกบผสงอายมความจ าเปนมากขน โดยเฉพาะการวจยเชงคลนกแลการพฒนาสมนไพรไทยส าหรบผสงอาย

3.2 ความตองการการแพทยดงเดมและการแพทยเสรม ปจจบนระบบสขภาพทวโลกก าลงประสบปญหาความเจบปวยเรอรงทเพมขน และคาใชจายสขภาพ

ทเพมขนตามไปดวย ท าใหผปวยและผใหบรการสขภาพเรยกรองใหมการปฏรปฟนฟระบบสขภาพโดยเนนผปวยเปนศนยกลางและเลอกวธการรกษาใหเหมาะสมกบผปวยเฉพาะราย รวมถงการขยายการเขาถงบรการการแพทยดงเดมและการแพทยเสรม ซงเปนโอกาสของการพฒนาการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรเขาสระบบสขภาพเพมขน

3.3 ปญหาสขภาพกบวยท างาน ขอมลจากการส ารวจเกยวกบสขภาพอนามยของส านกงานสถตแหงชาต (2561) พบประเดนนาสนใจใน

เรองพฤตกรรมการดแลสขภาพของคนวยท างาน โดยเรมตนจากการบรโภคอาหาร ทถอเปนพฤตกรรมเสยงอยางแรกทถกละเลยโดยไมสนใจวาในแตละวนไดรบสารอาหารครบ 5 หม หรอครบ 3 มอหลกหรอไม โดยพบวาคนในวยท างานมการบรโภคอาหารหลกครบทง 3 มอ นอยกวาวยอนๆ อยางชดเจน นอกจากนคนวยท างานยงออกก าลงกายนอยกวากลมอนๆ อยางเหนไดชด แมจะมการรณรงคใหออกก าลงกายเพอสขภาพกนอยางตอเนองกตาม แตกยงพบวาคนวยท างานเพยง 1 ใน 5 เทานนทออกก าลงกาย คนวยท างานยงมพฤตกรรมเสยงตอสขภาพดวยการดมสราและสบบหร แมจะรถงโทษและพษภยวาสงผลเสยตอสขภาพ แตกยงเลอกทจะดมสราและสบบหร ซงขอมลจากการส ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสรา พบวาวยท างานดมสราและสบบหรมากกวาวยอนอยางชดเจน

3.4 ระบบหลกประกนสขภาพกบการการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ประเทศไทยมระบบหลกประกนสขภาพหลก 3 ระบบ (ระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา ระบบ

ประกนสงคม ระบบสวสดการขาราชการ) พบวาระบบประกนสขภาพถวนหนาครอบคลมประชากร 48 ลานคน มการจดตงกองทนการแพทยแผนไทยเพอสงเสรมการใหบรการของสถานบรการสาธารณสขและการเขาถงบรการการแพทยแผนไทย โดยตงแต พ.ศ. 2540 จดสรรงบสมทบรายหวละ 0.50 บาท เพมเปน 10.77 บาทในป พ.ศ. 2559 และเพมเปน 11.61 บาท ในป 2560 – 2561 ซงเปนจดแขงใหเกดการเขาถงบรการอยางเหนไดชด ระบบสวสดการขาราชการ ครอบคลมประชากร 5 ลานคน มการใชบรการการแพทยแผนไทยรวมกบการฝงเขม เปนเงน 121.27 ลานบาท คดเปนรอยละ 0.2199 ของคารกษาพยาบาลทงหมด (พ.ศ. 2553) ส าหรบระบบประกนสงคมครอบคลมประชากร 10.5 ลานคน กลบไมมนโยบายและมาตรการในการสงเสรมการเขาถงบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ขนอยกบวาแตละสถานบรการแตละแหงจะมการจดบรการหรอไม

4. ดานเทคโนโลย (Technology) 4.1 การปรบเปลยนดานเทคโนโลยและนวตกรรมทรวดเรว ความกาวหนาทางเทคโนโลยและนวตกรรมสงผลใหเกดการเปลยนแปลงรปแบบการผลตและการคาทม

การใชเทคโนโลยมาชวยเพมประสทธภาพการผลต รวมถงการตดตอสอสารและการท าธรกรรมตางๆ ทางอเลกทรอนกสเรมมบทบาทมากขน รวมไปถงการพฒนาเทคโนโลยทางการแพทยและสขภาพจงจ าเปนตองมการพฒนาตามไปดวย เชน นวตกรรมการตรวจรกษาโรคและการผลตยาดวยแนวทางใหมๆ ทมประสทธผลมากกวาเดม ถอเปนโอกาสในการวจยพฒนายาและผลตภณฑสมนไพรโดยอาศยเทคโนโลยและนวตกรรมตางๆ เพอให


เกดประสทธผลตอการรกษามากขน เกดผลขางเคยงใหนอย รวมไปถงเปนการคมครองผบรโภคใหสามารถใชยาและผลตภณฑจากสมนไพรทมความปลอดภยมากขนเชนกน

4.2 สงคมออนไลน (Social Network) การเกดขนของสงคมออนไลน เปนรปแบบการสอสารขอมลทสะดวกและรวดเรวเขาถงผคนทกระดบ

ปจจบนสอสงคมออนไลนถกน ามาใชในการเผยแพรขาวสารดานตางๆมากขนโดยเฉพาะเรองราวทไดรบความนยมในการสงตอหรอแชรขอมลดานสขภาพเปนจ านวนมากโดยไมไดไตรตรองขอเทจจรงของขอมลดงกลาววาเปนขอมลทบดเบอน ไมเปนความจรงหรอไม ในขณะเดยวกนหากผทไดรบขอมลขาวสารดงกลาวขาดความรอบรดานสขภาพ (Health Literacy) อาจเกดการเชอขอมลดงกลาว และปฏบตตามขอมลทถกสงกนมา อาจท าใหเกดผลตอสขภาพแกประชาชนได

5. ดานกฎหมาย (Legal) 5.1 การใหความส าคญของการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรในรฐธรรมนญ

แหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 และแผนปฏรปประเทศ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560 ไดมสวนส าคญตอการพฒนาการแพทยแผนไทย

การแพทยทางเลอก และสมนไพรเพมขนทงในมาตรา 55 ทก าหนดใหรฐตองด าเนนการใหประชาชนไดรบบรการสาธารณสขทมประสทธภาพอยางทวถง เสรมสรางใหประชาชนมความรพนฐานเกยวกบการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรค และสงเสรม และสนบสนนใหมการพฒนาภมปญญาดานแพทยแผนไทยใหเกดประโยชนสงสด และก าหนดใหมการปฏรปประเทศในหมวด 16 ซงเกยวของกบการปฏรปการแพทยแผนไทยและสมนไพรไทยเพอเศรษฐกจเปนสวนหน งของการด าเนนงานของคณะกรรมการปฏ รปประเทศดานสาธารณสข เกยวของกบ 3 ประเดนการปฏรป ไดแก ประเดนอตสาหกรรมสมนไพรไทยเพอเศรษฐกจ ประเดนระบบบรการการแพทยแผนไทย และประเดนระบบการศกษาการแพทยแผนไทย

5.2 พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2545 มาตรา 18 (8) ของพระราชบญญตหลกประกนสขภาพ ไดสนบสนนและประสานองคกรสวนทองถนในการด าเนนงานและบรหารจดการระบบหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนทไดตามความความพรอม ความเหมาะสมและความตองการ โดยสงเสรมกระบวนการมสวนรวม เพอสรางหลกประกนสขภาพใหแกบคคลในทองทในรปแบบกองทนสขภาพต าบล ซงเปนโอกาสของในการจดบรการสาธารณสขของกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนดานการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพร เชน การสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค การฟนฟสภาพ และการกษาพยาบาลระดบปฐมภมเชงรกเพอใหกลมแมและเดก กลมผสงอาย กลมคนพการ กลมผประกอบอาชพทมความเสยง กลมผปวยโรคเรอรง รวมทงกลมประชาชนทวไปทมภาวะเสยงทอยในพนท สามารถเขาถงบรการสาธารณสขไดอยางทวถงและมประสทธภาพ ตอมาไดนโยบายใหมการดแลผสงอายทมภาวะพงพงโดยผชวยเหลอ (Care giver) เปนโอกาสใหการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกมบทบาทในชมชนมากขนอกดวย

5.3 การถกฉกฉวยทรพยสนและภมปญญาไทยจากตางชาต ประเทศไทยถอเปนประเทศทมความอดมสมบรณทงในดานทรพยากรชวภาพและภมปญญาทองถน

แตทผานมาความสนใจของคนไทยทมตอสงทมอยในประเทศมนอย แตกลบไดรบความสนใจจากชาวตางชาตเปนจ านวนมาก ท าใหเกดปญหาการฉกฉวยเอาทรพยากรและภมปญญาดงเดมไปใชประโยชนทางการคาโดยไมเปนธรรม โดยระยะทผานมาถกตางชาตฉกฉวยเปนจ านวนมาก เชน “ฤๅษดดตน” เคยถกประเทศญปนไปจดลขสทธ หรอการแยงชงพนธกรรมพช ซงเรยกทวไปวา โจรสลดทางชวภาพ (Bio-piracy) เชน ขาวหอมมะลถกนกวจยชาวอเมรกนน าไปปรบปรงพนธใหมเพอใหปลกไดในสภาพภมอากาศซงแตกตางไปจากประเทศไทย กอนจะยนจดทะเบยนเครองหมายการคาชอ Jastima® โดยแอบอางวาเปนเปนพนธผสมระหวางขาวหอมมะลของไทยกบขาว


บาสมาตของอนเดย เมอป 2541 รวมไปถง “เปลานอย” เกดขนจากไทยและญปนท าการศกษาวจยเปลานอยรวมกน ตอมาญปนน าสารสกดจากเปลานอยไปจดทะเบยนกบองคการอนามยโลก ภายใตชอ Plaunotol กอนทจะผลตยาจากเปลานอยออกจ าหนาย โดยใชชอการคาวา Kelnac® โดยสรางโรงงานอบใบเปลานอยในไทยเพอสงไปผลตยาทญปนกอนกลบมาขายประเทศไทย เมอป 2529

6. ดานสงแวดลอม (Environment) 6.1 การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Change) การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ จะสงผลกระทบซ าเตมจากสภาวะสงแวดลอมเสอมเสรมทมอยเดม

แลว เชน อณหภมของโลกเพมขน ฤดกาลผดแปลกไปจากเดม สงผลกระทบตอความเสอมโทรมของดน ปาไมเกดความเสอมโทรม แหลงน าขากแคลน ผลผลตทางการเกษตรลดลง เกดโรคระบาดทงในคน สตว และพชเพมขน รวมถงความเสยงตอการเกดโรคระบาดใหม และเกดความสญเสยตอความหลากหลายทางชวภาพหลายประการ ซงจะสงผลตอความมนคงดานอาหาร สขภาพ พลงงาน และลดทอนขดความสามารถในการพงพาตนเองในชมชน ซงมผลกระทบตอการพฒนาการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรไทยอยางหลกเลยงไมได โดยเฉพาะตนทางของการพฒนายาและผลตภณฑจากสมนไพร เชน พนธพชสมนไพรหายากมโอกาสเสยงตอการสญพนธ การวางแผนการปลกสมนไพรและการควบคมคณภาพวตถดบจากสมนไพรจะท าไดยากขน

สรปการวเคราะหปจจยสภาพแวดลอมภายนอก (External Environment) ผลการวเคราะหปจจยภายสภาพแวดลอมภายนอกทมผลกระทบตอการด าเนนงานของกรมการแพทย

แผนไทยและการแพทยทางเลอกโดยใชหลก PESTLE สามารถสรปเปนประเดน ดงน โอกาส (Opportunities) O1 : นโยบายของรฐบาลทมงเนนสนบสนนการขบเคลอนการแพทยแผนไทยและสมนไพร O2 : การพฒนาศกยภาพใหเปนประเทศไทย 4.0 และการกระจายตวดานเศรษฐกจสภมภาคและพนท

พเศษ (SEZ , EEC) O3 : สงคมผสงอาย (Aged Society) และปญหาสขภาพโรคไมตดตอเรอรง (NCDs) O4 : กระแสความตองการการแพทยดงเดมทวโลกเพมสงขน O5 : การสนบสนนงบประมาณกองทนหลกประกนสขภาพระดบทองถนและกองทนแพทยแผนไทยของ

สปสช. O6 : ปญหาสขภาพจากการท างานมากขน O7 : การปรบเปลยนดานเทคโนโลยและนวตกรรมทรวดเรวมากขน O8 : การประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกร พ.ศ. 2560 ทมผลบวกตอการพฒนาการแพทยแผน

ไทยและสมนไพรไทย (มาตรา 55 และหมวด 16 การปฏรปประเทศ) ภยคกคาม (Threat) T1 : คณะรฐมนตรมมตเหนชอบแนวทางการทดแทนอตราวางจากผลเกษยณอายของขาราชการดวย

การจางงานรปแบบอน T2 : ปญหาการใชสอสงคมออนไลนดานสขภาพทไมมวจารณญาณ T3 : การถกฉกฉวยทรพยสนและภมปญญาไทยจากตางชาต T4 : ปญหาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ T5 : ภาพลกษณของระบบราชการทมการคอรปชนสง


1.3 การวเคราะหขดความสามารถและความเขมแขงของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก (Organization Capacity) ในดานตางๆ

จากการด าเนนงานของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกมาตลอดระยะเวลาทผานมา ท าให การแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรมความโดดเดนในระบบสขภาพและสงคมมากขน อยางไรกตามจากสถานการณในปจจบน และปจจยภายนอกมสวนเกยวของใหองคกรตองปรบตวในการท างานเพอใหการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกมศกยภาพในการพงพาตนเองดานสขภาพและสงเสรมเศรษฐกจ อยางยงยน จงจ าเปนตองวเคราะหจดแขง (Strength) และจดออน (Weakness) โดยอาศยขอเทจจรงและหลกฐานเชงประจกษตามแนวทาง 7-s (McKinsey 7 s Framework) เพอเปนกรอบในการพจารณาและวางแผนเพอการก าหนดกลยทธขององคกรรวมกบการวเคราะหปจจยดานกฏหมายและเทคโนโลยภายใน ตามแนวทางการวเคราะหของส านกงาน กพร. ตามรายละเอยด ดงน ตารางท 1 วเคราะหจดแขงและจดออนตามแนวทาง 7-s (McKinsey 7 s Framework)

จดแขง จดออน 1. ดานยทธศาสตร (Strategy) 1. การแพทย แผน ไทยและสมน ไพรไทย เพ อเศรษฐกจเปนประเดนทถกประกาศใหเปนสวนหนงของยทธศาสตรชาตและแผนการปฏรปประเทศ ดานสาธารณสข 2. กรมมจดยนเกยวกบอนาคตของการขบเคลอนและพฒนาสมนไพรในระยะ 5 ป และ 20 ปขางหนาอยางชดเจน 3. การจดท าแผนยทธศาสตรเรมใหความส าคญกบ ผมสวนไดสวนเสยเพอรวมกนจดท าแผนยทธศาสตรฯ (แผนไทยเฟรส) เชน ผประกอบการ SMEs และภาคเอกชนอนๆ 4. มระบบการขบเคลอนยทธศาสตรและบรณาการภารกจส าคญของกรมผานกลไก Chief Integrated Program Officer (CIPO) อยางเปนทางการตงแตปงบประมาณ 2561

1. กรมยงไมสามารถเปนหนวยงานชน าดานนโยบายและเปนผน าการขบเคลอนงานดานการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอกและสมนไพร (Policy Advocacy) ไดอยางแทจรง เนองจากมหลาย ๆ สงทหนวยงานอนด าเนนการไดดกวากรมฯ ในดานการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพร เชน การสอสารองคความรดานการแพทยแผนไทย การวจยและพฒนานวตกรรมดานการแพทยแผนไทยในสถานบรการสาธารณสข เปนตน 2. การสอสารนโยบาย ตงแตนโยบายระดบชาตจนถงแผนยทธศาสตรของกรมฯ ไมเขาถงในบคลากรผปฏบตงาน ของกรม ท าใหการจดท าแผนงานโครงการไมเกดโครงการ เชงสรางสรรค (Initiative Project) สงผลใหการปฏบตงาน ไมตอบสนองเปาหมายเทาทควร 3. แผนงาน/โครงการภายใตยทธศาสตรมงเนนเฉพาะสถานบรการสาธารณสขของรฐหรอหนวยงานราชการอนๆ เทานน แตไมไดมงเนนผมสวนไดสวนเสยทเกยวของเทาทควร เชน แพทยแผนไทยทไมไดจบหลกสตรในระดบมหาวทยาลย ภาคเอกชน ผประกอบการดานสมนไพร และประชาชนทวไป สงผลตอการพฒนาขดความสามารถของภาคเอกชนและเปน


ตารางท 1 วเคราะหจดแขงและจดออนตามแนวทาง 7-s (McKinsey 7 s Framework) จดแขง จดออน

ความเสยงตอการพฒนาทางดานเศรษฐกจของประเทศ 4. นโยบายในการสงเสรมระบบบรการการแพทยแผนไทย ในสถานบรการภาครฐมากกว าการส งเสรมส ขภาพด วย การแพทยแผนไทยในรปแบบวถชมชน (ภาคประชาสงคม/ประชาชนในพนท ) ท าให เกดความออนแอใหกบระบบสขภาพภาคประชาชน 5. ผปฏบตงานไมไดใหความส าคญกบระบบตดตามและประเมนผลการด าเนนงาน เชน การรายงานผลงานการปฏบตงาน การรายงานผลการตดตามงบประมาณ เพอเปนขอมลในการวเคราะหและทบทวนการด าเนนงานในภาพของกรม ให ด ย งข น กล บ ถ กมองว า เป นการ เพ มภาระใหผปฏบตงาน 6. ระบบบรหารจดการงบประมาณของกรมไมเปนไปตามเปาหมายทก าหนด มโครงการทโอนเบกแทนกนใหกบสวนภมภาค ท าใหการจดการงบประมาณขาดประสทธภาพ

2. ดานโครงสราง (Structure) 1. กรมเปนหนวยงานหลกดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกของประเทศ ทหนวยงานตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2561 ครอบคลมภารกจของกรม 3 ดาน ไดแก Service, Product และ Wisdom

1. กรมมภารกจและความยงยากมากขนซงไมสมพนธกบจ านวนบคลากรและผเชยวชาญในแตละภารกจ 2. โครงสร างกรมย งไม ม ห น วยงาน ใน ระดบภ ม ภ าค เพอเปนแหลงศกษา วเคราะห วจยและพฒนาองคความรดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอกอยางเหมาะสมกบบรบทในแตละพนท 3. โรงพยาบาลการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานยงไมสามารถเปน Excellence Center ไดอยางแทจรง เนองจากองคความร งานวจย ระบบสงตอผปวย บคลากร และงบประมาณทมจ ากด รวมถงขาดแผนธรกจ (Business Plan) และแนวทางบรณาการรวมกบหนวยงานอนๆ ในกรมเพอร ว ม ก น แ ล ะ ส น บ ส น น ให เก ด โร งพ ย าบ าล ต น แ บ บ ดานการแพทยแผนไทยไดอยางเตมท 4.หนวยงานดานการการศกษา วเคราะห วจย ตรวจสอบ เปนตนแบบและเปนแหลงใหค าปรกษาในการพฒนาผลตภณฑสมนไพรอยางครบวงจรดวยเทคโนโลยทเหมาะสม แตจ านวนบคลากรและงบประมาณปกตทไดรบการสนบสนนมจ านวนนอยมาก 5. หนวยงานทเกยวของกบการพฒนาสมนไพรเชงเศรษฐกจยงกระจดกระจายอยในหลายกองภายในกรม จงควรมปฏรปโครงสรางองคกรเพอการขบเคลอนภารกจทมประสทธภาพ



6. แมวากรมฯ จะมหนวยงานดานการวจย เพอเปนหนวยงานกลางในสนบสนน สงเสรม ศกษา และพฒนาการวจยทางคลนกดานการแพทยแผนไทยและสมนไพรใหเปนระบบตามหลกมาตรฐานสากล ตลอดจนเปนศนยกลางความรวมมอดานการวจยทางการแพทยดงเดมระดบชาตและนานาชาต แตกลบมบทบาทในการบรหารจดการงานวจยในภาพรวมของกรมไดนอยกวาทควรจะเปน และขาดการบรณาการการด าเนนวจยรวมกนภายในกรม

3. ดานกระบวนงาน/การบรณาการท างานรวมกนภายในกรม (System) 1. กรมเปนหนวยงานหลกในการขบเคลอนการพฒนาสมนไพรไทยรวมกบ 9 กระทรวง ภายใตแผนแมบทแหงชาต วาดวยการพฒนาสมนไพรไทย ฉบบท 1 พ.ศ. 2560 – 2564 2. การแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสาน เปนสาขาหนงของการพฒนาระบบบรการสขภาพของประเทศ (Service Plan) ตงแตป พ.ศ. 2558 เพอน าศ กยภาพของการแพทยแผนไทยเพ อร วมผสมผสานกบการแพทยแผนปจจบนในระบบสขภาพใหเกดประโยชนสงสดแกประชาชน 3. มกลมงานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกใน สสจ., รพศ, รพท. และ รพช. รวมถงมเ ค ร อ ข า ย Chief of Thai Traditional and Alternative Medicine Officer (CTMO) ท ก เขตสขภาพเพอสนบสนนการจดบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในสวนภมภาคใหสามารถบรรลเปาหมายผปวยนอกทไดรบบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก 4. กรมฯ มเครอขายเมองสมนไพร 12 เขตสขภาพ 13 จงหวดเพอเป น พนท ตนแบบในการพฒนาการแพทยแผนไทยและสมนไพร 5 . ม ภ าค เค ร อข าย ใน การร วมก น ขบ เคล อ นการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกอยางหลากหลาย เชน ราชวทยาลยอายรแพทย สถาบนรบรองสถานพยาบาล หมอพนบาน ผเชยวชาญดานการแพทยแผนไทย มหาวทยาลย วดวาอาราม หอสมดแหงชาต NGO เปนตน

1. การขบเคลอนการพฒนาสมนไพรรวมกบภาคเครอขาย ส วน ให ญ ย งข าด จ ด ร ว ม ใน ก าร พ ฒ น างาน ร ว ม ก น ตางหนวยงานตางท างานในสวนทเกยวของกบภารกจของหนวยงานเทานน ท าใหมความเสยงในการบรณาการดงกลาวไมประสบความส าเรจ 2. การด าเนนงานระหวางกรมการแพทยแผนไทยและการแพท ย ท างเล อ ก สภ าการแพ ทย แผน ไท ย และคณะกรรมการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทยยงขาดการบรณาการการท างานใหสอดคลองกบทศทางและนโยบายระดบชาต ท าใหการแพทยแผนไทยยงไมไดรบความเชอมนเทาทควร 3. การขบเคลอนงานดานการนวดไทยขาดความเขมแขงเชงวชาการ ท าใหการสรางภาพลกษณ เปน ไปด วยความยากล าบาก เนองจากยงมการใชการนวดไทยแอบแฝงการคาบรการ การใชองคความรดานการนวดไทยผดหลกทฤษฎในสถานบรการทไมไดด าเนนการขออนญาต และมหนวยงานรบผดชอบหลายสวนทแยกภารกจในการด าเนนการ ขาดการบรณาการอยางจรงจง 4. การพฒนามาตรฐานและการรบรองการจดบรการสถานบรการดานการแพทยแผนไทย และการพฒนาโรงงานผลตยาสมนไพร ยงมงเนนขบเคลอนเฉพาะหนวยงานสงกดกระทรวงสาธารณสขเทานน ยงขาดการพฒนาและสนบสนนวชาการในภาคเอกชนซงจ าเปนตองไดรบการสงเสรมและพฒนาเชนเดยวกน 5. การไดมาซงกรรมการผทรงคณวฒของคณะกรรมการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทยคอนขางยงยากซบซอน และมเวลาในการด ารงต าแหนงนอยเพยง 2 ป



6. กรมเปนหนวยงานตามกฎกระทรวงในการด าเนนการตามกฎหมายวาดวยการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย ซงเปนระบบกฎหมายเฉพาะ (Sui genesis systems) ฉบบเดยวในโลก 7. กรมมกองทนภมปญญาการแพทยแผนไทยเพอสนบสนนงานดานการคมครอง สงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทยและสมนไพรทวประเทศ ตามมาตรา 16 ของ พ.ร.บ. คมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย พ.ศ. 2542 8. ประเทศไทยมบทบาทส าคญในการสงเสรมการสรางความรวมมอระหวางประเทศดานการแพทยดงเดม โดยเปนประเทศผน าดานการสงเสรมการใชแพทยดงเดมในสาธารณสขมลฐานของประเทศสมาชกอาเซยน และมการขบเคลอนการด าเนนงานรวมกบประเทศตางๆ ในทงในรปแบบทวภาคและพหภาค

มผลใหกรรมการผทรงคณวฒตองใชเวลาในการท าความเขาใจบทบาทและหนาทตามกฎหมายคอนขางยาก รวมถงขาดองคประกอบทมาจากภาคการเมอง ซงมสวนส าคญในการผลกดนใหงานการแพทยแผนไทยพฒนาไปไดอยางยงยน (ราง พ.ร.บ. มแนวทางปรบระยะเวลาด ารงต าแหนงเพมขนเปน 4 ป) 6. จ านวนเงนท ไดรบการจดสรรงบประมาณของกองทน ภมปญญาการแพทยแผนไทยมแนวโนมลดลงทกป เนองจากระบบการบรหารจดการงบประมาณทมประสทธภาพไมมากพอ 7. ความไมเพยงพอและไมทนตอเวลาในการสอสารสาธารณะของกรมเพอเปนศนยกลางขอมลและเปนแหลงอางอง องคความรส าหรบประชาชนทวไปในศาสตรและองคความรดานการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพร และมงเนนแกปญหาเชงรบทมผลกระทบตอความเชอมน ตอกรมฯ และวชาชพการแพทยแผนไทย 8. การด าเนนงานเกยวกบการคมครองและพฒนาการแพทยแผนไทยเปนไปอยางลาชา เนองจากองคความรทน าไปใชสนบสนนมจ ากด ขาดพลงในการตอรองและแขงขนกบองคความรทางการแพทยแผนปจจบน เชน การจดท า Health claim ในผลตภณฑเสรมอาหารจากสมนไพร

4. ดานบคลากร (Staff) 1. บคลากรทเกยวของดานการแพทยแผนไทยมความเปนสหวชาชพ (แพทย เภสชกร นกวชาการสาธารณสข พยาบาลวชาชพ แพทยแผนไทย ฯลฯ) มผลดตอการรวมกนบรณาการองคความรการแพทยแผนไทยฯ ใหสามารถประยกตใชในระบบสขภาพไดอยางเปนรปธรรม 2. ภาพรวมของบคลากรของกรมมความสขในการท างานจากการประเมนคะแนน Happinometer

1. จ านวนบคลกรในกรมมความหางของชองวางระหวางวยสง (สดสวนของ Baby Boomer และ Generation Y มมาก แต Generation X มสดสวนนอย) 2. บคลากรทเกยวของในการจดท ารวบรวม อนรกษ เฝาระวง คมครอง สงเสรม และพฒนาระบบการบนทกภมปญญาการแพทยแผนไทยทวประเทศดวยหลกฐานเชงประจกษ มจ านวนนอย ไมทนตออายไขของหมอพนบานผเชยวชาญ และความตองการบรณาการองคความรเพอน าไปใชประโยชน 3. สดสวนของผส าเรจการศกษาระดบปรญญาโทมเพยง รอยละ 16 และปรญญาเอกมเพยงรอยละ 6 รวมกนทงกรมฯ ในฐานะเปนกรมวชาการมจ านวนนอยเพยงรอยละ 22 สวนเทานน ส าหรบระดบปรญญาตรมมากถงรอยละ 73 (ปรญญาโทเพมขนเปนรอยละ 40 และปรญญาเอกเพมขนเปนรอยละ 10 ภายในป 2570) 4. สดสวนของขาราชการตอบคลากรทงหมดคดเปน 1:2 ซงมความเสยงตออตราคงอยของบคลากรในกรม สงผลตอการขบเคลอนงานอยางตอเนอง เนองจากบคลากรอนทไมใช



ขาราชการตางตองการแสวงหาความกาวหนาในหนาทการงาน 5. บคลากรของกรมฯ ขาดความรดาน Global Health และบคลากรทสามารถท างานดานความรวมมอระหวางประเทศมจ านวนนอย

5. ดานทกษะและองคความร (Skill) 1. องคความรดานการแพทยแผนไทย สมนไพร และการนวดไทยจากบรรพบรษมเอกสารหลกฐานเพอประกอบการศกษาคนควาหลงเหลออยจ านวนมาก 2. กรมมชดความรและต าราดานการแพทยแผนไทย การแพทย พนบ าน การแพทยทางเลอก และสมนไพรทผานการส ารวจ ศกษา วเคราะหและเผยแพรหลายเรอง

1. องคความรและกรรมวธการแพทยแผนไทยยงไมถกจดระบบใหสามารถเขาใจไดอยางเปนรปธรรม สงผลตอการยอมรบจากผรวมวชาชพ 2. ทกษะของแพทยแผนไทย (ทงในกรม/ภมภาค) ไมทดเทยมกนเนองจากขาดการพฒนาองคความรให เปนมาตรฐานเดยวกน ใชดลพนจในการตรวจวนจฉย รกษา รวมถงขอจ ากดของครแพทยแผนไทยทมประสบการณนอยรวมถงหลกสตรการแพทยแผนไทยทมระยะเวลาในการเรยนและฝกประสบการณนอย 3. องคความรของบคลากรดานการแพทยแผนไทยเพอ บรณาการทฤษฎการแพทยแผนไทยในภาพรวมยงไมลกซงพอ มผลโดยตรงตอการพฒนาการแพทยแผนไทยใหเปนไปตามแนวคดและปรชญาดงเดม 4. การพฒนางานวจยและนวตกรรมทผานมามงเนนพฒนาองคความรดานการแพทยแผนไทยเชงการแพทยแผนปจจบนเปนสวนมาก ไมไดมงานวจยทสนบสนนภมปญญาดงเดมเทาใดนก 5. องคความรดานสมนไพรทองหลกทางวทยาศาสตรยงไมชดเจนหลายประเดน มผลตอการอางองและสงเคราะหองคความรเพอการตอยอดและใชประโยชน 6. ต าราและเอกสารทางวชาการทเกยวของกบองคความรดานการแพทยแผนไทยบางสวนขดแยงกนเองและไมเปนมาตรฐาน ขาดการสงคายนาองคความรเพอใหเปนมาตรฐานทชดเจน 7. แนวทางเวชปฏบตการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานไมครอบคลมตอปญหาสขภาพของประเทศ (ปจจบนม 4 กลมโรค)

6. Style 1. ผบรหารสนบสนนการท างานดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกโดยกระบวนการมสวนรวมในทกภาคสวน 2. ผบรหารวางกรอบการท างานภายใตกลยทธ 3R Engine เพอขบเคลอนใหเกดแผนไทยเฟรส

1. มการเปลยนแปลงผบรหารอยบอยครง ท าใหทศทางการด าเนนงานไมตอเนอง 2. ผบรหารมงเนนผลการเบกจายงบประมาณใหไดตามมตคณะรฐมนตรเปนหลก ซงอาจสงผลใหการขบเคลอนงานการแพทยแผนไทยไมเปนไปตามยทธศาสตร เนองจากงาน



(ประชาชน รจก เชอมน ชอบ และใชการแพทยแผนไทยและผลตภณฑจากสมนไพร) 3. ผบรหารมสวนรวมและใหความส าคญในการขบเคลอนงาน ควบคมก ากบแผนงาน และการใชจายงบประมาณใหเปนไปตามเปาหมายสงสด

การแพทยแผนไทยมระยะเวลาในการสงเคราะห รวบรวม วจยและพฒนาองคความร

7. Shared values 1. มวสยทศนและคานยมรวมในกรมรวมกน 2. บคลากรในกรมมกจกรรมเสรมสรางความสมพนธอนดและคานยมรวมกนในกรมอยางตอเนอง

1. บคลากรสายสนบสนนมความรพนฐานดานการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรคอนขางนอย สงผลตอการสรางคานยม รจก เชอมน ชอบ และใชการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพร 2. การสอสารและประชาสมพนธใหเกดคานยมทดหนวยงานทมทสถานทปฏบตงานนอกเขตพนทกรมฯ ท าดวยความยากล าบาก

8. ดานกฎหมาย 1. กรมเปนหนวยงานตามกฎกระทรวงในการด าเนนการตามกฎหมายวาดวยการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย ซงเปนระบบกฎหมายเฉพาะ (Sui genesis systems) ฉบบเดยวในโลก

1 ภมปญญาการแพทยแผนไทยถกฉกฉวยและละเมดสทธดวยการขาดมาตรการคมครองภมปญญาทม 2. มกฎหมายหลายฉบบเปนอปสรรคหรอลาสมยตอการพฒนาการแพทยแผนไทยและสมนไพร เชน กฎหมายวาดวยยา กฎหมายวาดวยยาเสพตดใหโทษ 3. ระยะเวลาการพฒนากฎหมายใชเวลานาน เชน (ราง) ระเบยบกระทรวงสาธารณสข วาดวยการรบรองหมอพนบาน พ.ศ ...., (ราง) พ.ร.บ. ผลตภณฑสมนไพร พ.ศ. .... เปนตน ท าใหยงไมสามารถประกาศใชได

9. ดานเทคโนโลย 1 . ม ก า ร ผ ล ต แ ล ะ พ ฒ น า DTAM’S Mobile Applications แอพพลเคชนสมนไพร (สมนไพรไทย นามานกรมผลตภณฑสมนไพรไทย พจนานกรมศพทแพทยและเภสชกรรมแผนไทย ต ารบยาแผนไทยของชาต สมนไพรเฟรส เปนตน) สามารถเขาถงผมสวนไดสวนเสยอยางหลากหลายและทวถง 2. มคณะกรรมการ IT ระดบกรมเพอรองรบการพฒนานวตกรรมดจทล

1. ระบบฐานขอมลด านหมอพนบ าน แพทยแผนไทย แพทยแผนจนและบคลากรอนๆ ทเกยวของ ในระบบบรการสขภาพท งในระบบและนอกระบบสาธารณสขของรฐ ขาดการปรบปรงใหทนสมย 2. ระบบฐานขอมลดานบรการดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก (Service) ภายใตโปรแกรม HDC ยงไมสามารถประมวลขอมลทส าคญเพอการพฒนา Service Plan ได เชน การวนจฉยโรค มลคาการใชยาสมนไพรในระบบบรการสขภาพ 3. ฐานขอมลวชาการและงานวจยทเกยวของดานการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอกและสมนไพรแมวากรมฯ จะมการพฒนาระบบหองสมดดจทลการแพทยแผนไทย การแพทยพ น บ า น แ ล ะ ส ม น ไ พ ร ( Thai Traditional Digital Knowledge Library : TTDKL) แ ล ะ ก า ร จ ด ท า



รหสมาตรฐานภมปญญาการแพทยแผนไทยของประเทศไทย ( Thai Traditional Digital Knowledge Classification : TTDKC) แตยงขาดความสมบรณของเนอหาในระบบอยหลายสวน สงผลโดยตรงตอการอนรกษ คมครอง และเฝาระวงภมปญญาการแพทยแผนไทย สงผลใหการสงเสรมและการพฒนาการใชประโยชนในระบบสขภาพ การตอยอดงานวจย การดแลสขภาพ และการสงเสรมเศรษฐกจดวยภมปญญาการแพทยแผนไทยและสมนไพรเปนไปไดยาก ท าใหบคลากรสาธารณสขยงไม เชอมนองคความรดานการแพทยแผนไทยรวมถงประชาชนสวนใหญยงไมสามารถเข าถ งขอมล เช งวชาการด านการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกไดอยางเตมท

สรปการวเคราะหขดความสามารถและความเขมแขง

จากการวเคราะหปจจยภายในตามกรอบแนวคด 7s สามารถสรปการวเคราะหปจจยสภาพแวดลอมภายใน (จดแขงและจดออน) เปนประเดนส าคญ ๆ ดงน

จดแขง (Strengths) S1 : เปนหนวยงานหลกในการขบเคลอนแผนแมบทแหงชาต วาดวยการพฒนาสมนไพรไทย ฉบบท 1

พ.ศ. 2560 – 2564 S2 : การแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสาน เปนสาขาหนงใน Service plan S3 : มเครอขายเมองสมนไพร 12 เขตสขภาพ 13 จงหวด S4 : มภาคเครอขายเพอรวมขบเคลอนการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก (หมอพนบาน แพทย

แผนไทย(ก) มหาวทยาลย CTMO เปนตน S5 : ไทยมบทบาทในการสงเสรมความรวมมอระหวางประเทศดานการแพทยดงเดม S6 : มนโยบายขบเคลอนการน าการแพทยแผนไทยและสมนไพรสการใชประโยชนมากขน

(ต ารบยาแผนไทยแหงชาต) S7 : บคลากรมความเปนสหวชาชพเพอรวมน าความรพฒนาการแพทยแผนไทยฯ S8 : ภาพรวมคะแนน Happinometer มความสขในการท างาน S9 : คะแนน ITA ของกรมฯ มแนวโนมสงขน

จดออน (Weakness) W1 : ระบบบรหารยทธศาสตรไมไดรบความใสใจจากผปฏบตงาน W2 : แผนงานมงเนนขบเคลอนงานเฉพาะหนวยงานรฐมากกวาภาคเอกชน W3 : นโยบายสรางเสรมสขภาพในรปแบบวถชมชนไมไดรบการสงเสรมเทาทควร W4 : ภารกจของกรมไมสอดคลองกบจ านวนบคลากรและผเชยวชาญ W5 : โครงสรางกรมฯ ไมมหนวยงานภมภาคเพอสนบสนนวชาการในระดบพนท W6 : รพ.พท. ยงไมสามารถพฒนาใหเปน Excellence center ไดอยางแทจรง W7 : หนวยงานดานการขบเคลอนสมนไพรและการนวดไทยยงกระจดกระจาย


W8 : การด าเนนงานภายใต พ.ร.บ คมครองและสงเสรมภมปญญาฯ ลาชา W9 : การสอสารองคกรไมทนตอปญหาความรอบรดานสขภาพของประชาชนทต า W10 : ความแตกตางระหวาง Generation ของบคลากรในกรม W11 : สดสวนบคลากรทจบการศกษาปรญญาโทและปรญญาเอกมจ านวนนอย (รอยละ 22) W12 : คณภาพของแพทยแผนไทยจบใหมมความแตกตางกน W13 : องคความรสวนใหญเขาใจยาก ไมเปนทศทาง ไมไดรบการจดระบบอยางเปนรปธรรม W14 : แนวทางเวชปฏบตการแพทยแผนไทยฯ ยงไมครอบคลมปญหาสขภาพของประเทศ W15 : ระบบฐานขอมลดจตอลดานการแพทยแผนไทยยงขาดประสทธภาพพอตอการใชประโยชน

1.4 การวเคราะหบทบาทหนาทและภารกจของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในอนาคต

การวเคราะหบทบาทหนาทและภารกจของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในอนาคตเพอก าหนดออกมาเปนกลยทธตางๆ โดยการสรางกลยทธจาก TOWS Matrix กลาวคอ เปนตารางการวเคราะหโดยน าขอมลทไดจากการวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และปจจยคกคาม (SWOT Analysis) มาวเคราะหเพอก าหนดออกมาเปนกลยทธตางๆ โดยด าเนนการตอจาก SWOT Analysis แลวจงน าขอมลทงหมดมาวเคราะหในรปแบบความสมพนธแบบเมตรกซ โดยใชตารางทเรยกวา TOWS Matrix สรางกลยทธจาก Matrix สามารถคดกลยทธจาก TOWS Matrix เปน 4 สถานการณ ดงน

สถานการณท 1 (จดแขง-โอกาส SO) สถานการณทพงปรารถนาทสด องคกรตองก าหนดกลยทธเชงรก (Aggressive Strategy) โดยดงเอาจดแขงทม อยมาเสรมสราง ฉกฉวยโอกาส ใหองคกรไดประโยชนอยางเตมท

สถานการณท 2 (จดแขง-อปสรรค ST) องคกรมขอไดเปรยบมจดแขง แตสภาพแวดลอมไมเอออ านวยตอการด าเนนงาน กลยทธเชงปองกน (Defensive Strategy) จงเหมาะสมกบองคกร โดยใชจดแขงทมอยในการปองกนขอจ ากดทมา จากภายนอกได ในทางธรกจการคาอาจใชกลยทธการแตกตว หรอขยายขอบขาย กจการ

สถานการณท 3 (จดออน-โอกาส WO) องคกรจ าเปนตองก าหนดกลยทธ เชงแกไข น าแนวคดหรอวธใหมๆ มาใชในการแกไขจดออน พลกฟนตว (Turnaround-Oriented Strategy) เพอก าจดหรอแกไขจดออนภายในตางๆ ใหพรอม ทจะฉกฉวยโอกาสตางๆ ทเปดใหเรยกวา พลกวกฤตเปนโอกาส

สถานการณท 4 (จดออน-อปสรรค WT) เปนสถานการณทเลวรายทสด องคกรก าลงเผชญอยกบอปสรรคจากภายนอกและมปญหาจดออนภายใน สงท องคกรตองท าคอ กลยทธตงรบ (Retrenchment Strategy) เพอพยายามลด หรอหลบหลกภยอปสรรคตางๆทคาดวาจะเกดขน ตลอดจนหามาตรการทจะท า ใหองคกรเกดความสญเสยทนอยทสด

ทงน รายละเอยดการวเคราะหกลยทธเพอพฒนากรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก สามารถแสดงผลการวเคราะห ดงแสดงในตารางท 2


ตารางท 2 การวเคราะหกลยทธเพอพฒนากรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ดวยวธ TOWS Matrix

Internal Factors

External Factors

จดแขง (Strength) S1 : หนวยงานหลกขบเคลอนแผนแมบทแหงชาตวาดวยการพฒนาสมนไพรไทยฯ S2 : การแพทยแผนไทยฯ เปนสาขาหนงใน Service plan S3 : มเครอขายเมองสมนไพร 12 เขตสขภาพ 13 จงหวด S4 : มภาคเครอขายเพอรวมขบเคลอนการแพทยแผนไทยฯ S5 : ไทยมบทบาทในการสงเสรมความรวมมอระหวางประเทศดานการแพทยดงเดม S6 : มนโยบายขบเคลอนการน าการแพทยแผนไทยฯ สการใชประโยชน S7 : บคลากรมสหวชาชพเพอรวมน าความรพฒนาการแพทยแผนไทยฯ S8 : ภาพรวมคะแนน Happinometer มความสขในการท างาน S9 : คะแนน ITA ของกรมฯ มแนวโนมสงขน

จดออน (Weakness) W1 : ระบบบรหารยทธศาสตรไมไดรบความใสใจจากผปฏบตงาน W2 : แผนงานมงเนนขบเคลอนหนวยงานรฐมากกวาภาคเอกชน W3 : นโยบายสรางเสรมสขภาพในรปแบบวถชมชนไมไดรบการสงเสรม W4 : ภารกจของกรมไมสอดคลองกบจ านวนบคลากรและผเชยวชาญ W5 : โครงสรางกรมฯ ไมมหนวยงานภมภาคเพอสนบสนนวชาการในระดบพนท W6 : รพ.พท. ยงไมสามารถพฒนาใหเปน Excellence center ไดอยางแทจรง W7 : หนวยงานดานการขบเคลอนสมนไพรและการนวดไทยยงกระจดกระจาย W8 : การด าเนนงานภายใต พ.ร.บ คมครองและสงเสรมภมปญญาฯ ลาชา W9 : การสอสารองคกรไมทนตอปญหาความรอบรดานสขภาพของประชาชนทต า W10 : ความแตกตางระหวาง Generation ของบคลากรในกรม W11 : สดสวนบคลากร ป.โท / ป. เอก นอย (รอยละ 22) W12 : คณภาพของแพทยแผนไทยจบใหมมความแตกตางกน W13 : องคความรสวนใหญเขาใจยาก ไมเปนทศทาง ไมไดรบการจดระบบฯ W14 : แนวทางเวชปฏบตการแพทยแผนไทยฯ ยงไมครอบคลมปญหาสขภาพ W15 : ระบบฐานขอมลดจตอลยงขาดประสทธภาพพอตอการใชประโยชน

โอกาส (Opportunity) O1 : นโยบายของรฐบาลสนบสนนการแพทยแผนไทยและสมนไพร O2 : การพฒนาศกยภาพใหเปนประเทศไทย 4.0 และการกระจายตวดานเศรษฐกจสภมภาคและพนทพเศษ (SEZ , EEC) O3 : สงคมผสงอาย และปญหาสขภาพโรคไมตดตอเรอรง (NCDs) O4 : กระแสความตองการการแพทยดงเดมทวโลกเพมสงขน O5 : กองทนหลกประกนสขภาพระดบทองถน, กองทนแพทยแผนไทย สปสช. O6 : ปญหาสขภาพจากการท างานมากขน เชน Office syndrome O7 : การปรบเปลยนดานเทคโนโลยและนวตกรรมทรวดเรว O8 : การประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกร พ.ศ. 2560 ทมผลบวกตอการพฒนาการแพทยแผนไทยฯ (ม. 55 และหมวด 16)

SO (ประดษฐ) 1. สรางชมชนสขภาพด วถธรรม วถไทย (W3O3O5O6) 2.เสรมสรางอาชพและรายไดจากการแพทยแผนไทยและสมนไพร (S1S3O1O2) 3. พฒนาคณภาพบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานทไดมาตรฐาน (S2S4O3O4O5O8) 4. พฒนาเครอขายก าลงคนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก (S4O4O8) 5. เสรมสรางความรความเขาใจในการสงเสรมสขภาพดานการแพทยแผนไทยฯและขยายภาคเครอขายฯใหเขมแขง (S1S4O1O2O5) 6. ผลตยาและพฒนาก าลงคนฯ (O4S7S8) 7.พฒนาวฒนธรรม I AM DTAM (S7S8S9O1O2) 8.เพมขดความสามารถของทรพยากรและภมปญญาการแพทยแผนไทยฯสนวตกรรมและการสรางมลคาเพม (S1S2S6O1O2O8) 9.พฒนาระบบเทคโนโลยดจตอลเพอการประเมนผล (S8S9O7)

WO (ปรบปรง) 1.สรางรปแบบการสงเสรมสขภาพประชาชนผาน PCC (O1W3W5) 2. สงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกเพอน าไปใชจดการสขภาพตามกลมวย (W2W3O3O5O6) 3. พฒนาและขยายโรงพยาบาลการแพทยแผนไทยตนแบบ (W5W6O3O6O8) 4. พฒนามาตรฐานแนวทางเวชปฏบตการแพทยแผนไทยฯ ใหเปนทยอมรบ (W5W6O3O6O8) 5. พฒนาหลกสตรการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกเพอรองรบ Service plan (W12W13W14W15O1O4O8) 6. พฒนาระบบบรหารยทธศาสตร (แผนงาน โครงการ) (W1O1O2) 7. ทบทวนและพฒนากฎหมายเพอหนนน าภารกจการแพทยแผนไทยฯ (W8O1O2O8) 8.สงเสรมการเขาถงยาและผลตภณฑจากสมนไพรทมคณภาพ (W3W5W6W9W14O1O3O4O5O7) 9.พฒนาและเสรมสรางคณภาพชวตทดภายในกรม (กาย จต สงคม เศรษฐกจ) (W4W10W13O6) 10.พฒนาบคลากรสมออาชพ (W4W7W11O1O2) 11.เสรมสรางมาตรฐานวชาการและองคความรดานการแพทยแผนไทย แพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพรใหมความเขมแขง(W9O1O4O8)

ภยคกคาม (Threat) T1 : คณะรฐมนตรมมตเหนชอบแนวทางการทดแทนอตราวางจากผล

ST (ปองกน)

1. พฒนาระบบธรรมาภบาลและองคกรคณภาพ (S9T5) WT (ปฏรป)

1. เสรมสรางความรอบรดานสขภาพแกประชาชน (HL) (W9W13W15T2)


ตารางท 2 การวเคราะหกลยทธเพอพฒนากรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ดวยวธ TOWS Matrix

Internal Factors

External Factors

จดแขง (Strength) S1 : หนวยงานหลกขบเคลอนแผนแมบทแหงชาตวาดวยการพฒนาสมนไพรไทยฯ S2 : การแพทยแผนไทยฯ เปนสาขาหนงใน Service plan S3 : มเครอขายเมองสมนไพร 12 เขตสขภาพ 13 จงหวด S4 : มภาคเครอขายเพอรวมขบเคลอนการแพทยแผนไทยฯ S5 : ไทยมบทบาทในการสงเสรมความรวมมอระหวางประเทศดานการแพทยดงเดม S6 : มนโยบายขบเคลอนการน าการแพทยแผนไทยฯ สการใชประโยชน S7 : บคลากรมสหวชาชพเพอรวมน าความรพฒนาการแพทยแผนไทยฯ S8 : ภาพรวมคะแนน Happinometer มความสขในการท างาน S9 : คะแนน ITA ของกรมฯ มแนวโนมสงขน

จดออน (Weakness) W1 : ระบบบรหารยทธศาสตรไมไดรบความใสใจจากผปฏบตงาน W2 : แผนงานมงเนนขบเคลอนหนวยงานรฐมากกวาภาคเอกชน W3 : นโยบายสรางเสรมสขภาพในรปแบบวถชมชนไมไดรบการสงเสรม W4 : ภารกจของกรมไมสอดคลองกบจ านวนบคลากรและผเชยวชาญ W5 : โครงสรางกรมฯ ไมมหนวยงานภมภาคเพอสนบสนนวชาการในระดบพนท W6 : รพ.พท. ยงไมสามารถพฒนาใหเปน Excellence center ไดอยางแทจรง W7 : หนวยงานดานการขบเคลอนสมนไพรและการนวดไทยยงกระจดกระจาย W8 : การด าเนนงานภายใต พ.ร.บ คมครองและสงเสรมภมปญญาฯ ลาชา W9 : การสอสารองคกรไมทนตอปญหาความรอบรดานสขภาพของประชาชนทต า W10 : ความแตกตางระหวาง Generation ของบคลากรในกรม W11 : สดสวนบคลากร ป.โท / ป. เอก นอย (รอยละ 22) W12 : คณภาพของแพทยแผนไทยจบใหมมความแตกตางกน W13 : องคความรสวนใหญเขาใจยาก ไมเปนทศทาง ไมไดรบการจดระบบฯ W14 : แนวทางเวชปฏบตการแพทยแผนไทยฯ ยงไมครอบคลมปญหาสขภาพ W15 : ระบบฐานขอมลดจตอลยงขาดประสทธภาพพอตอการใชประโยชน

เกษยณอายของขาราชการดวยการจางงานรปแบบอน T2 : ปญหาการใชสอสงคมออนไลนดานสขภาพทไมมวจารณญาณ T3 : การถกฉกฉวยทรพยสนและภมปญญาไทยจากตางชาต T4 : ปญหาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ T5 : ภาพลกษณของระบบราชการทมการคอรปชนสง

2. พฒนากระบวนการเพอตอบสนองผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย (S9T5) 3. สงเสรมการใชสมนไพรเพอเสรมสรางสขภาพและปองกนโรคอบตใหม(S6S7T2T3) 4.พฒนามาตรฐาน/เทคโนโลย เพอรองรบการพฒนาสมนไพรครบวงจร (S4S6S7T3) 5.พฒนามาตรฐานต ารบยาไทย (S1S2S6T3) 6.พฒนาประสทธภาพระบบเฝาระวงคมครองภมปญญาการแพทยแผนไทยฯในเวทสากล (S4S5T3T5) 7.พฒนาความรวมมอระหวางประเทศ (S5T3T5) 8.บรหารจดการก าลงคนคณภาพ (PRIDE) ภายในกรม (S7S8S9T1T5) 9.พฒนาประสทธภาพระบบเฝาระวงคมครองทรพยากรและภมปญญาการแพทยแผนไทยฯในเวทสากล (S1S2S5T2T3)

2. พฒนากลไกคมครองผบรโภคและระบบใหค าปรกษาดานสขภาพ (W3W9W15T2) 3. ปฏรปองคกรใหสอดรบ Governance 4.0 (W1-8, T2T3) 4. สรางความเชอมนการแพทยแผนไทย การนวดไทย และสมนไพร (W7W9W14T2T3T4) 5.บรหารจดการงานวจยเพอน าไปใชประโยชนทางการแพทย/การตลาด (W2W5W14W15T1T3T4) 6.พฒนาแหลงฝกและแหลงเพมพนทกษะ (W2W5W12W13W14T1) 7.ปฏรปกลไกล โครงสรางองคกรและกฎหมายเพอสงเสรมการแพทยแผนไทยและสมนไพรใหเปนภมปญญาของชาต (W5W6W8T1T3T5)


สวนท 2 แผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 - 2564)

วสยทศน (Vision) เปนองคกรหลกดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก เพอการพงตนเองดานสขภาพ

และสงเสรมเศรษฐกจอยางยงยน จาก “วสยทศน” สามารถถอดใหเปนแผนการขบเคลอนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและ

การแพทยทางเลอกเพอใหเกดการบรรลผลสงสด 2 ประเดน ดงน 1. ประชาชนพงตนเองดานสขภาพ หมายถง การใชมาตรการและแนวทางเพอใหประชาชนตระหนก

เหนคณคาของการมสขภาพด รวมไปถงการสรางความร ความเขาใจ และมทกษะทางสขภาพ เพอใหมทกษะจดการสขภาพตนเอง ครอบครว และชมชน และหมนพฒนาตนเองใหเปนมสขภาพดดวยศาสตรการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรไทย 2. การสงเสรมเศรษฐกจ หมายถง การใชมาตรการ/แนวทางเพอน าการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรไทยใหเปนสวนหนงของการขบเคลอนเศรษฐกจภายใต 3 แนวทาง ไดแก

2.1 การน าองคความรดานการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรเพอน าไปสการสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม (Value-Based Economy) ไดแก เพมการลงทนดานการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรภายใตการสงเสรมการลงทนในโครงการระเบยงเขตเศรษฐกจภาคตะวนออก (Eastern Economic Corridor: EEC) และเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (Special Economic Zone : SEZ) รวมไปถงการบรณาการการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรใหเปนสวนหนงของการพฒนายทธศาสตรการพฒนาภาค เมอง และพนทเศรษฐกจ และการผลกดนการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรเพอมงสศนยกลางทางเศรษฐกจในระดบภมภาค (Trading Nation)

2.2 การน าองคความรดานการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรไทยททรงคณคาเพอสรางมลคาเพม สามารถพฒนาสการเปนธรกจบรการทมมลคาสง (High Value Service : HVS) ไดแก การพฒนาสมนไพรเพอมงสสขภาพและความงามและการพฒนาระบบบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกเพอมงสความเปนเลศในการจดบรการดานสขภาพ (Wellness Cluster)

2.3 การพฒนาเศรษฐกจฐานรากในระดบชมชน (Community Based Economy : CBE) ไดแก การน าการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพรไทยเพอการสรางงานและอาชพและการสรางรายไดในชมชน รวมถงการพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมดานการแพทยแผนไทยและสมนไพร (Small and Medium Enterprise : SMEs) และธรกจ Start Up ดงนน จากการถอดวสยทศน จะเหนไดวาภารกจของกรมฯ จะตองมบทบาททนอกเหนอจากกรมวชาการ แตตองปรบบทบาทของการท าหนาทเปนหนวยงานประสานงาน หนวยงานชน านโยบายดานการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพร (Policy Advocacy) และบรณาการการขบเคลอนกบองคกรและหนวยงานในภาคอยางจรงจง และพฒนาสมนไพรตามแนวเศรษฐกจสรางสรรคใหเกดขนอยางเปนรปธรรมตอไป แผนภาพท 3 การถอดวสยทศนแผนการขบเคลอนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก


พนธกจ (Mission)

พฒนาวชาการและการบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก โดยสงเสรมและพฒนาการวจย การจดระบบความร พฒนาแหลงผลตและผลตภณฑสมนไพร คมครอง อนรกษ และสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทยและการแพทยพนบานไทย พฒนาคณภาพ มาตรฐานการบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก เพอน าไปใชในระบบบรการสขภาพ อยางมคณภาพ ปลอดภย และเปนทางเลอกใหแกประชาชนในการดแลสขภาพ หนาทและอ านาจ (authority)

(1) ด าเนนการตามกฎหมายวาดวยการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย และกฎหมายอนทเกยวของ

(2) ก าหนดทศทาง เปาหมาย และผลสมฤทธของการพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกของประเทศ

(3) ศกษา วจย วเคราะห และพฒนาองคความรดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบานไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพร เพอการอนรกษ คมครอง และการน าไปใชประโยชน

(4) ก าหนด พฒนาคณภาพมาตรฐาน กลไกการรบรองมาตรฐาน คณภาพบรการ บคลากร เทคโนโลย ผลตภณฑ และใหการคมครองผบรโภคดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก

(5) เผยแพร ประชาสมพนธ ถายทอดองคความร และเทคโนโลยดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบานไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพร

(6) รวบรวม อนรกษ เฝาระวง คมครอง และสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย การแพทยพนบานไทย และสมนไพร

(7) ประสานการด าเนนงาน และพฒนาความรวมมอดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบานไทย การแพทยแผนจน และการแพทยทางเลอกอน ทงในประเทศและตางประเทศ

(8) สนบสนน ก ากบ เรงรด ตดตาม และประเมนผล รวมทงประสานการปฏบตราชการ และการใหบรการดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก

(9) ก ากบ ดแล สงเสรม และสนบสนน การใชประโยชนจากการแพทยแผนไทย การแพทยพนบานไทย การแพทยทางเลอก และสมนไพร


(10) พฒนาระบบขอมลสารสนเทศและระบบเทคโนโลยสารสนเทศดานการแพทยแผนไทย และการแพทยทางเลอก

(11) พฒนารปแบบ สงเสรม และสนบสนน เกยวกบผลตภณฑสขภาพ และการบรการ ดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ใหสามารถแขงขนไดในระดบสากล

(12) ปฏบตการอนใดตามทกฎหมายก าหนดใหเปนหนาทและอ านาจของกรม หรอตามท รฐมนตรหรอคณะรฐมนตรมอบหมาย

เปาหมาย (Goal) ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพยงยน

วฒนธรรมองคกร (Core Values) “I AM DTAM”

I คอ Integrity หมายถง ท างานอยางมศกดศร มระเบยบวนยในตนเอง A คอ Activeness หมายถง ขยน ตงใจท างาน M คอ Morality หมายถง มคณธรรม ซอสตยสจรต D คอ Democracy หมายถง เปนประชาธปไตย มสวนรวมจากทกฝาย T คอ Thainess and Teamwork หมายถง มความเปนไทย และท างานเปนทม A คอ Accountability หมายถง มความรบผดชอบ โปรงใส ตรวจสอบได M คอ Mindfulness หมายถง ท างานอยางมสต รอบคอบ

ยทธศาสตร 5 Excellence สความเปนเลศ ยทธศาสตรท 1 ส งเสรมส ขภาพ ป องกนโรค และค มครองผบร โภคเป นเล ศ (Promotion, Prevention

& Protection Excellence : PP&P Excellence) ยทธศาสตรท 2 บรการเปนเลศ (Service Excellence) ยทธศาสตรท 3 บคลากรเปนเลศ (People Excellence) ยทธศาสตรท 4 บรหารเปนเลศดวยธรรมาภบาล (Governance Excellence) ยทธศาสตรท 5 ภมปญญาเปนเลศ (Wisdom Excellence)

เปาหมายภายใตแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในระยะยาว

เปาหมายระยะ 20 ป 1. สรางความเชอมนดานบรการแพทยแผนไทยและสมนไพรใหประชาชน 2. การแพทยแผนไทยและสมนไพรเขาสระบบสขภาพแหงชาต 3. การแพทยแผนไทยและสมนไพร สรางมลคาเพม เสรมเศรษฐกจของชมชนและประเทศชาต เปาหมายระยะ 5 ป


แผนภาพท 4 เปาหมายการขบเคลอนสมนไพรไทยระยะ 20 ป


แผนภาพท 5 แผนทยทธศาสตร (Strategic Map) กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564)


2.1 ยทธศาสตรท 1 สงเสรมสขภาพ ปองกนโรค และคมครองผบรโภคเปนเลศ (Promotion, Prevention & Protection Excellence : PP&P Excellence)

ค าอธบายรายยทธศาสตร สงเสรมใหประชาชนทกกลมวยมสขภาพดดวยการบรณาการองคความรการแพทยแผนไทย การแพทย

พนบาน การแพทยทางเลอกและสมนไพรเพอการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคและสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนส การพ งตนเองด านสขภ าพภายใตกลยทธ PIRAB ตามแนวคด Bangkok Charter วาด วย การสงเสรมสขภาพ ประกอบดวย การสรางภาคเครอขายเพอขบเคลอนสขภาพอยางยงยน (Partner) การลงทนเพอขบเคลอนการจดการกบปจจยก าหนดสขภาพ ( Invest) การออกกฎหมายและบงคบใชเพอคมครองประชาชนจากความเสยงตอสขภาพทกดาน (Regulate and Legislate) การชน า ชประเดน และสนบสนนใหการเมองทกระดบใหความส าคญกบการสงเสรมสขภาพบนพนฐานสทธมนษยชนและความเทาเทยม สรางการท างานรวมกนกบทกภาคสวน (Advocate) และการพฒนาศกยภาพบคลากรทกภาคสวนใหสามารถพฒนานโยบายทกดานทเกยวของกบสขภาพ รวมทงการวจย การกระจายความรเพอสรางความรอบรดานสขภาพของประชาชนอยางทวถง (Build Capacity)

วตถประสงค 1. เพอสงเสรมใหประชาชนทกกลมวยมสขภาพดดวยการบรณาการการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน

การแพทยทางเลอกและสมนไพรเพอการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในระบบสขภาพ 2. เพอพฒนากลไกคมครองผบรโภคควบคการสรางความรอบรดานสขภาพส าหรบประชาชนดาน

การแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอกและสมนไพร 3 . เพ อน า การแพทย แผนไทย ก ารแพ ท ย พ น บ าน ก ารแพ ท ย ท าง เล อ กและสม น ไพ รส

การเสรมสรางสขภาพในชมชนใหมความเขมแขง

เปาประสงค ประชาชนทกกลมวยไดรบการดแลสขภาพดวยศาสตรการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอกและสมนไพร

เปาหมายรายยทธศาสตรและตวชวดระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564) 1. จ านวนชมชนทสงเสรมสขภาพและปองกนโรคดวยการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทย

ทางเลอก และสมนไพรรวมกบภาคเครอขายในระดบชมชน อยางนอยอ าเภอละ 1 แหง 2. ระดบการรบรและเชอมนของประชาชนตอบรการการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทย

ทางเลอก และสมนไพร (ตวชวดภายใตแผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข)

กลยทธและมาตรการส าคญ กลยทธท 1 เสรมสรางความรอบรด านสขภาพและพฒนาระบบคมครองผบ ร โภคดาน การแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพร

กลยทธท 2 เสรมสรางเครอขายชมชนเพอพฒนาสขภาพทกกลมวยดวยการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพร


ยทธศาสตรท 1 สงเสรมสขภาพ ปองกนโรค และคมครองผบรโภคเปนเลศ (Promotion, Prevention & Protection Excellence : PP&P Excellence) กลยทธท 1 : เสรมสรางเครอขายชมชนเพอพฒนาสขภาพทกกลมวยดวยการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพร เปาหมาย (Goal) 1. ชมชนทมการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคดวยศาสตรการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกรวมกบภาคเครอขาย อยางนอยอ าเภอละ 1 แหง ขอมลสถานการณปจจบน

กระทรวงสาธารณสขไดมแผนงานการพฒนาคณภาพชวตคนไทยทกกลมวย โดยมหนวยงานระดบกรมวชาการและหนวยงานอน ๆ ภายนอกกระทรวงสาธ ารณสขรวมกนบรณาการแผนงานดงกลาว เพอใหประชาชนทกกลมวยมสขภาพด ภายใตโครงการพฒนาและสรางเสรมศกยภาพคนไทยใน 4 กลม ไดแก กลมสตรและเดกปฐมวย กลมวยเรยนและวยรน กลมวยท างาน และกลมวยผสงอาย ส าหรบกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในระยะทผานมาไดน า ทรพยากร สมนไพร และทนทางปญญาทผานการสงสมจากรนกอนสรนหลง (Situated Knowledge) พฒนาใหสามารถเขาถง ใชประโยชน สามารถพงตนเอง ซงสอดคลองกบการยทธศาสตรการแพทยดงเดม พ.ศ. 2557 – 2566 ขององคการอนามยโลก (WHO Traditional Medicine Strategy 2014 – 2023) ใหน าการแพทยดงเดมมาพฒนาและใชประโยชน ซงผลการด าเนนงานในระดบกรม ทตอบสนองการพฒนาคณภาพชวตในกลมวยในระยะเวลาทผานมา เชน 1) ภมปญญาการแพทยพนบานเกยวกบการดแลมารดาหลงคลอด โตะบแด และมณเวชตอยอดในการดแลสขภาพแมและเดก 2) การน าแนวคดสขภาพด วถธรรม วถไทย บรณาการในสถานศกษา 3) น าการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกเพอดแลสขภาพวยท างานใหลดความเสยงจากโรคทเกดจากการท างาน 4) การบรณาการองคความรการแพทยแผนไทยสการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว ( LTC) 5) การบรณาการการแพทยทางเลอกเพอบรณาการการแกไขปญหาสขภาพในระดบพนท ดงนน เพอใหองคความรทมประโยชนสามารถน าไปใชในการสงเสรมสขภาพชมชนในวงกวางอยางเปนรปธรรม จงจ าเปนตองถอดองคความรภมปญญาทมการรวบรวมอยแลวใหเกดการใชประโยชนและขยายผลอยางเปนรปธรรมตอไป

กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกไดสนบสนนใหเกดชมชนเครอขายดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพร มากถง 628 ชมรม ในพนท 68 จงหวด มความหลากหลายในลกษณะและรปแบบของการจดกลม เพอเปนสวนหนงของการเสรมสรางสขภาวะในระดบชมชนและมโอกาส ในการพฒนาการขบเคลอนงานใหเกดคณภาพภายใตการสนบสนนงบประมาณจากกองทนสขภาพระดบต าบล อยางไรกตามเพอใหการขบเคลอนงานการแพทยแผนไทย และการแพทยทางเลอกในชมชนใหมประสทธภาพและยงยน จ าเปนอยางยงทจะพฒนาภาคเครอขายดานสขภาพในชมชนใหเขมแขง สามารถเชอมโยงการด าเนนงานรวมกน กบบาน วด และโรงเรยน (บวร.) และเสรมน าการขบเคลอนชมชนทมสขภาวะดแบบบรณาการตอไปอยางมคณภาพ กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน

กจกรรมส าคญ ตวชวด คาเปาหมาย (Target)

หนวยงานทรบผดชอบ Baseline

คาเปาหมายรายป 2562 2563 2564





1. โครงการสขภาพด วถธรรม วถไทย กทล. 1.1 พฒนาองคความรการใชสมนไพรในการดแลสขภาพและปองกนโรคในกลมวยเรยน 1.2 จดอบรมถายทอดองคความรสรางวทยากรระดบจงหวด ระดบอ าเภอ ระดบต าบลของแตละจงหวด 1.3 น ารองสรางเครอขายคร ก.ดานสมนไพรในโรงเรยนระดบประถมศกษา 1.4 สงเสรม/สนบสนนใหโรงเรยนมการใชสมนไพรในการดแลสขภาพและปองกนโรคในกลมวยเรยน

1. จ านวนโรงเรยนน าโปรแกรมสขภาพด วถธรรม วถไทย ไปใชในการดแลสขภาพและปองกนโรคในกลมวยเรยน

- 1,000 โรงเรยน (ครอบคลมทก

อ าเภอ)

1,500 โรงเรยน (ครอบคลมทก

อ าเภอ)

โรงเรยนละ 1 ต าบล

(ครอบคลมทกอ าเภอ)

2. โครงการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคดวยศาสตรการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กคพ., กทล., สพท. 2.1 พฒนาเครอขายหมอพนบาน ผน าชมชน หรอเครอขายการแพทยพนบานไทยทเกยวของดวยกระบวนการชมชนเพอดแลและแกไขปญหาสขภาพในชมชน 2.2 สงเสรมการใชสมนไพรเพอปองกนโรค 2.3 สงเสรมสขภาพผสงอายดวยการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก

1. จ านวนเครอขายหมอพนบาน หรอเครอขายการแพทยพนบานไทยสามารถน าองคความรดานการแพทยแผนไทยและการแพทยพนบานดแลสขภาพประชาชน

- 1 เครอขาย/จงหวด 1 เครอขาย/อ าเภอ 1 เครอขาย/ต าบล

2. จ านวนชมชนทมการใชสมนไพรเพอปองกนโรค

- 1 ชมชน/อ าเภอ 1 ชมชน/ต าบล ครอบคลม ทกชมชน

3. จ านวนตนแบบชมรมผสงอายเขาสกระบวนการเรยนรและสงเสรมสขภาพดวยศาสตรการแพทยแผนไทย

- 1 ชมรม/จงหวด 1 ชมรม/อ าเภอ ครอบคลม ทกต าบล

ยทธศาสตรท 1 สงเสรมสขภาพ ปองกนโรค และคมครองผบรโภคเปนเลศ (Promotion, Prevention & Protection Excellence : PP&P Excellence) กลยทธท 2 : เสรมสรางความรอบรดานสขภาพและพฒนาระบบคมครองผบรโภคดานการแพทยแผนไทยการแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพร เปาหมาย (Goal) 1. มระบบพฒนากลไกคมครองผบรโภคและระบบใหค าปรกษาดานสขภาพทางการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอกและสมนไพร อยางนอย 1 ระบบ


2. ประชาชนมความรอบรดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในการดแลสขภาพเพมมากขน ขอมลสถานการณปจจบน

ปญหาของการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในปจจบนพบวา ความรอบรดานสขภาพของประชาชนเกยวกบอาหารเสรม การแพทยแผนไทยและสมนไพรอยในเกณฑต า (สวรส. , 2556) สาเหตหนงเกดจากมชองทางการสอสารสประชาชนจ านวนมาก แตประชาชนยงขาดความรอบรในการน าขอมลทถกตองไปใชในการดแลสขภาพ ท าใหมโอกาสเสยงตอผบรโภค สงผลใหประชาชนเกดความสบสนและเกดความไมเชอมนในภมปญญาและสมนไพร ในฐานะของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกจงควรใหความส าคญกบพฒนาระบบและกลไกทางวชาการทเขมแขง เปนกลางในการคดกรอง สงเสรมและคมครอง ผบรโภคดานการแพทยทางเลอกทมประสทธผล ประหยด คมคา และปลอดภย รวมถงกระบวนการสอสารสาธารณะทมความเขมแขง เขาถงประชาชน สรางการรบรใหประชาชน เกดความเชอมน ช อบ ใช บรการการแพทยแผนไทยรวมถงยาและผลตภณฑสมนไพรอยางยงยนเพอประโยชนสงสดในการดแลสขภาพของประชาชน โดยไดรวมมอกบ ศนยส ารวจความคดเหน “นดาโพล” ท าการส ารวจความเชอมนตอผลตภณฑสมนไพรและบรการดานการแพทยแผนไทย เมอ มนาคม 2561 โดยสมส ารวจจากกลมตวอยาง 1,200 ตวอยางกระจายใน 6 ภาคของประเทศ พบวา คนไทยมความเชอมนตอผลตภณฑสมนไพรและบรการดานการแพทยแผนไทยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 2.97 จากคะแนนเตม 4 คะแนน ซงเปนปจจยบวกตอการพฒนายาและผลตภณฑจากสมนไพรเพอใหประชาชน รจก เชอมน ชอบ และใชเพมมากขน อยางไรกตามจากสถานการณทผานมาภาพลกษณของการแพทยแผนไทย การนวดไทย และสมนไพรแมวาจะมการด าเนนการบางสวนแลว การใชสอสาธารณะและสอออนไลนเพอสรางความรอบรดานสขภาพ การจดกจกรรมงานมหกรรมการแพทยแผนไทยระดบภาค การจดกจกรรมงานมหกรรมสมนไพรแหงชาต และโครงการพฒนาศนยขอมลยาสมนไพร การแพทยแผนไทย การแพทยพนบานและการแพทยทางเลอกแตยงพบจดออนหลายประเดนทควรด าเนนการขบเคลอนตอไปเพอใหประชาชนรจก เชอมน ชอบ และใชการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพรอยางยงยนตอไป กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน




1. โครงการสรางความรอบรดานสขภาพเพอสขภาวะทดดวยการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กวผ. 1.1 พฒนาองคความรดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกส าหรบเครอขายและสอมวลชนทกแขนงเพอประชาสมพนธสสาธารณะและสราง

1. ระดบความส าเรจของการพฒนาเครอขายทไดรบการพฒนาองคความรดานการแพทยแผนไทยและการแพทย

- ระดบ 5 ระดบ 5 ระดบ 5





ความรอบรดานสขภาพสประชาชน 1.2 พฒนา Mobile Application เพอสงเสรมการเขาถงองคความรดานการแพทยแผนไทยในประชาชน 1.3 พฒนาศนยขอมลยาสมนไพรไทย การแพทยแผนไทย การแพทยพนบานและการแพทยทางเลอก

ทางเลอก

2. จ านวน Content ดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกท มการเผยแพรสสาธารณชน

- 200 Contents 200 Contents 200 Contents

3. ระดบความส าเรจพฒนา Mobile Application เพอสงเสรมการเขาถง องคความรดานการแพทยแผนไทยให แกประชาชน


4. รอยละของการรบรและเชอมนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก

รอยละ 58 รอยละ 60 รอยละ 65 รอยละ 70

5. .จ านวนเอกสารทางวชาการดานสมนไพร การแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอก ทไดรบการเผยแพร

- 10 ฉบบ 10 ฉบบ 10 ฉบบ

2. โครงการจดงานมหกรรมสมนไพรแหงชาต และการประชมวชาการประจ าป การแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอก กวผ. / กคพ. 2.1 มหกรรมสมนไพรแหงชาตและการประชมวชาการประจ าป การแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอกแหงชาต - การประชมวชาการแลกเปลยนเรยนรประจ าป การจดเสวนาวชาการ และปาฐกถาพเศษ - การประกวดผลงานวชาการดานการแพทยแผนไทย

1. จ านวนประชาชนผเขารวมงานมหกรรมสมนไพรแหงชาตและการประชมวชาการประจ าป การแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอกเพมขน - มหกรรมสมนไพรแหงชาตและการ

100,000 คน

เพมขนรอยละ 10







และการแพทยทางเลอกประจ าป - การฝกอบรมระยะสนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก - การจดนทรรศการ/ เวทกลางสาธต/ ลานวฒนธรรม และสงเสรมการจดบรการดานการแพทยแผนไทย การแพทยพ นบ าน การแพทยทางเลอก และสมนไพรเคลอนท - การออกรานจ าหน ายผลตภณฑจากสมนไพร เจรจาการคา สงเสรมการตลาดและผประกอบการ ทงในและตางประเทศ (Business Matching)

ประชมวชาการประจ าป การแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอกแหงชาต - มหกรรมการแพทยแผนไทยและการแพทยพนบานไทย ระดบภาค

50,000 คน/ภาค




2. รายไดจากการจดงาน - มหกรรมสมนไพรแหงชาตและการประชมวชาการประจ าป การแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอก - มหกรรมการแพทยแผนไทยและการแพทยพนบานไทย ระดบภาค

300 ลานบาท

1 ลานบาท/ ภาค











2.2 มหกรรมการแพทยแผนไทยและการแพทยพนบานไทย ระดบภาค - จดแสดงนทรรศการ สาธต และจ าหนายผลตภณฑสมนไพรไทยในทองถน - จดเวทวชาการและเผยแพรความรดานการแพทยแผนไทยและการแพทยพนบาน 4 ภาค - มอบรางวลหมอไทยดเดนระดบภาคและเครอขายทเกยวของ

3. ความพงพอใจของประชาชนทมตองาน - มหกรรมสมนไพรแหงชาตและการประชมวชาการประจ าป การแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอกแหงชาต - มหกรรมการแพทยแผนไทยระดบภาค

รอยละ 80

รอยละ 80

รอยละ 82.5


รอยละ 85

รอยละ 85




2.2 ยทธศาสตรท 2 บรการเปนเลศ (Service Excellence)

ค าอธบายรายยทธศาสตร พฒนาระบบบรการสขภาพดานการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานทมคณภาพมาตรฐาน เขาถงไดงายโดยอาศยแนวคดกรอบระบบสขภาพ (Health Systems Framework) ซงม 6 องคประกอบ (6 Building Blocks) ขององคการอนามยโลก ไดแก รปแบบการจดบรการ (Service delivery) ก าลงคน ดานสขภาพ (Health Workforce) ระบบสารสนเทศดานสขภาพ ( IT) ยาและผลตภณฑจากสมนไพร (Drugs & Equipment) ระบบการคลงดานสขภาพ (Financing) และภาวะผน าและธรรมภบาล (Governance) เพอสงมอบงานบรการสขภาพตามความจ าเปนของประชาชนทดและมคณภาพ ตลอดจนยกระดบการจดบรการการแพทยแผนไทยทเปนเอกลกษณ การพฒนายาและผลตภณฑสมนไพรใหสามารถสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจ (Creative, Culture & High Value Services) สอดรบกบการขบเคลอนประเทศใหเปนประเทศไทย 4.0 วตถประสงค 1. เพอใหประชาชนไดรบบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานทมคณภาพมาตรฐานใน ระบบบรการสขภาพ 2. เพอพฒนายา และผลตภณฑจากสมนไพรตามหวงโซคณคา (Value chain) ใหมคณภาพมาตรฐาน สามารถน าไปใชในระบบสขภาพ และสงเสรมระบบเศรษฐกจอยางยงยน

เปาประสงค ประชาชนมความเชอมน สามารถเขาถงบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานในระบบบรการสขภาพ รวมถงยา และผลตภณฑจากสมนไพรทมคณภาพ ตลอดจนสามารถสรางมลคาเพมใหแกประเทศชาต เปาหมายรายยทธศาสตรและตวชวดระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564)

1. รอยละความส าเรจของการตดตงบรการการแพทยแผนไทยในระบบบรการปฐมภม (PCC) (ตวชวดภายใตแผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข)

2. รอยละของผปวยนอกทงหมดทไดรบบรการ ตรวจ วนจฉย รกษาโรคดวยศาสตรการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก (ตวชวดภายใตแผนยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป ดานสาธารณสข)

3. ระดบความส าเรจของการพฒนาเมองสมนไพร (ตวชวดภายใตแผนยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป ดานสาธารณสข)

4. ระดบความส าเรจของการจดท าฐานขอมล (Big Data) สมนไพรทมประสทธภาพ (ตวชวดภายใตแผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข)

5. จ านวนตลาดกลางสมนไพรสามารถเปดด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ (ตวชวดภายใตแผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข)

6. รอยละของมลคาสารสกดสมนไพรสามารถสรางรายไดใหกบประเทศเพมขน (ตวชวดภายใตแผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข)

7. รอยละของมลคาวตถดบ และผลตภณฑสมนไพรภายในประเทศเพมขน 1 เทาตว (ตวชวดภายใตแผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข)


8. มโรงพยาบาลการแพทยแผนไทยและการแพทยพนบานไทย สงกดกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก 4 ภมภาค (ตวชวดภายใตแผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข) กลยทธและมาตรการส าคญ

กลยทธท 1 พฒนาบรการดานการแพทยแผนไทยและตดตงบรการรวมกบสหวชาชพใน Primary Care Cluster (PCC)

กลยทธท 2 พฒนาคณภาพบรการและแนวทางเวชปฏบตทางการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกใหมมาตรฐาน

กลยทธท 3 พฒนามาตรฐานวตถดบสมนไพร สารสกด เทคโนโลยท เกยวของเพอรองรบ การพฒนาสมนไพรครบวงจร และสงเสรมการเขาถงยาและผลตภณฑจากสมนไพรทมคณภาพ

กลยทธท 4 เสรมสรางกลไกบรหารจดการดานการพฒนาสมนไพรไทยครบวงจร


ยทธศาสตรท 2 บรการเปนเลศ (Service Excellence) กลยทธท 1 : พฒนารปแบบบรการดานการแพทยแผนไทยและตดตงบรการรวมกบสหวชาชพใน Primary Care Cluster (PCC) กลยทธท 2 : พฒนาคณภาพบรการและแนวทางเวชปฏบตทางการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกใหมมาตรฐาน เปาหมาย (Goal) 1. มการตดตงบรการการแพทยแผนไทยในระบบบรการปฐมภม Primary Care Cluster (PCC) ทสามารถบรณาการการด าเนนงานรวมกบ การแพทยแผนปจจบนครอบคลมทวประเทศ

2. รอยละของผปวยนอกทงหมดทไดรบบรการ ตรวจ วนจฉย รกษาโรค และฟนฟสภาพดวยศาสตรการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก รอยละ 20 3. มลคาการใชยาสมนไพรในสถานบรการสาธารณสขเพมขนรอยละ 10

3. รอยละของสถานบรการสาธารณสขทสมครเขารวมโครงการรบรองคณภาพมาตรฐานงานแพทยแผนไทย (Hospital Accreditation : TTM HA) รอยละ 80 4. มโรงพยาบาลการแพทยแผนไทยและการแพทยพนบานไทย สงกดกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในภมภาค

5. โรงพยาบาลการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสาน (ยศเส) ไดรบการรบรองคณภาพมาตรฐานโรงพยาบาลดานการแพทยแผนไทย (Thai Traditional Medicine Hospital Accreditation : TTM HA) และสามารถพฒนาใหเปนตนแบบได 6. มมาตรฐานการนวดไทยระดบชาตและระดบสากล พรอมหนวยประเมนและรบรองมาตรฐานการนวดไทย (Certification Body) เพอใหเกดการยอมรบ

ขอมลสถานการณปจจบน 1) รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 มอทธพลส าคญตอการพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ไดแก สนบสนนใหมการพฒนาภมปญญา

ดานแพทยแผนไทยใหเกดประโยชนสงสด โดยระยะทผานมาประชาชนมแนวโนมในการเขาถงบรการดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกเพมมากขน กลาวคอรอยละของผปวยนอกไดรบบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในป 2557 คดเปนรอยละ 16.02 ป 2558 คดเปนรอยละ 17.51 ป 2559 คดเปนรอยละ 17.15 และป 2560 คดเปนรอยละ 19.64 ตามล าดบ แตเมอพจารณาตามประเภทของสถานพยาบาล พบวา รพศ./รพช. คดเปนรอยละ 8.24 รพช. คดเปนรอยละ 13.56 และ รพ.สต. คดเปนรอยละ 24.41 ซงจ าเปนตองการพฒนาระบบบรการดานการแพทยแผนไทยภายใตกลไก 6 Building block ขณะเดยวกนกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกไดมงเนนการพฒนาคณภาพการใหบรการผานการรบรองคณภาพมาตรฐานโรงพยาบาลดานการแพทยแผนไทย (Thai Traditional Medicine Hospital Accreditation : TTM HA) ซงอยในระหวางการพฒนาเกณฑรบรองคณภาพและเรมด าเนนการรบรองคณภาพตงแตป 2562 เปนตนไป ควบคกบการพฒนาโรงพยาบาลการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสาน (ยศเส) ขนทสวนกลาง เพอพฒนารปแบบบรการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกทมศกยภาพเทยบเคยงการแพทยแผนปจจบนทมคณภ าพมาตรฐานรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน เพอใหผปวยและประชาชนไดรบบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานทสะดวก และเหมาะสม มคณภาพมาตรฐานและสรางความเชอมโยงระหวางการแพทยแผนไทย การแพทยพนบานไทย การแพทยแผนจน และการแพทยทางเลอกอนๆ ควบคกบการแพทยแผนปจจบน ซงผลจากการด าเนนงานทผานมาพบวาสามารถชวยแกปญหาดานสขภาพของประชาชนและชวยลดภาระของโรงพยาบาลการแพทยแผนปจจบนซงมปรมาณผปวยทไปรบบรการเปนจ านวนมากไดเปนอยางด ดงนนเพอเปนการขยายโอกาสใหประชาชนในสวนภมภาคไดรบบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยพนบานไทยทมคณภาพและมาตรฐานและพฒนาวชาการการแพทยแผนไทย


จงมแนวคดทจะจดตงโรงพยาบาลการแพทยแผนไทยและการแพทยพนบานไทยใหครอบคลมทกภมภาค เพอมงสการเปนสถาบนเฉพาะทางชนสง (center of excellence) ท ไดแก การเปนโรงพยาบาลการแพทยแผนไทยเฉพาะดาน เปนศนยประสานความรวมมอดานการแพทยแผนไทยระดบภาค ศนยมาตรฐานยาแผนไทย ศนยวจยระดบคลนก ศนยฝกอบรมดานการแพทยแผนไทยและนวดไทย และศนยการดแลผปวยประคบประคองแบบสรางสข ขณะเดยวกนรฐธรรมนญไดก าหนดใหมระบบการแพทยปฐมภมทมแพทยเวชศาสตรครอบครวดแลประชาชนในสดสวนทเหมาะสม เพอลดความแออดในการใหบรการจากแพทยเฉพาะทางโดยตรงใน รพศ. และ รพท. รวมถงขอจ ากดของงบประมาณดานสขภาพของประเทศ กระทรวงสาธารณสขจงไดก าหนดนโยบายในการด าเนนงานพฒนาระบบปฐมภมและคลนกหมอครอบครว (Primary Care Cluster) เพอขบเคลอนงานดงกลาว ขณะเดยวกนกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกไดเหนความส าคญทจะตองพฒนารปแบบบรการดานการแพทยแผนไทยและตดตงบรการรวมกบสหวชาชพใน Primary Care Cluster เพอใหการบรการการแพทยแผนไทยในระบบบรการปฐมภมเกดผลความส าเรจตามเปาหมายการปฎรปประเทศดานสาธารณสข คอ ประชาชนทกภาคสวนมความรดานสขภาพ มสวนรวมในการวางระบบในการดแลสขภาพ ไดรบโอกาสทเทาเทยมกนในการเขาถงบรการสาธารณสขทจ าเปน และอยในสภาพแวดลอมทเออตอการมสขภาวะ ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ภายใตระบบสาธารณสขทเปนเอกภาพและการอภบาลระบบทด 2) การนวดไทย เปนเอกลกษณในเชงวฒนธรรมและมประสทธผลในการรกษา จงควรไดรบการสงเสรมทงในระบบบรการสขภาพทมคณภาพและขบเคลอนใหเปนมรดกโลกรวมกบภาคเครอขายทเกยวของ โดยมงเนนใหการนวดไทยในระดบสากลเพอรองรบการประกาศเปนมรดกทางวฒนธรรมของมวลมนษยชาต ของ UNESCO โดยปรบภาพลกษณของการนวดไทยใหเปนทยอมรบ จดท าแผนยทธศาสตรและมาตรการจดท าแผนยทธศาสตรและมาตรการรองรบของประเทศไทยในการขนทะเบ ยนนวดไทยเปนรายการตวแทนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมของมนษยชาตกบ UNESCO รวมถงมมาตรฐานการนวดไทยในระดบชาต (National / International Standard) พรอมทงหลกเกณฑแนวทางการประเมนมาตรฐานและมหนวยประเมนผล (Certification Body) ทงหนวยตรวจประเมนรบรองสถานฝกอบรมและหนวยรบรองมาตรฐานการนวดไทยในหนวยบรการภายใตกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกทสามารถประเมนรบรองมาตรฐานการนวดไทยทงในและตางประเทศ

กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน




1. โครงการพฒนาระบบบรการสขภาพ (Service Plan) สาขาการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสาน สพท., สทจ. กทล, กวผ.,รพ.พท.

1.1 พฒนาบรการ (Service Delivery) การแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานในสถานบรการสาธารณสขและการวจยเพอพฒนารปแบบการจดบรการ (CPG)

1. รอยละของผปวยนอกทงหมดทไดรบบรการ ตรวจ วนจฉย รกษาโรค และฟนฟสภาพดวยศาสตรการแพทยแผนไทยและ



รอยละ 19.5 รอยละ 20





1.2 พฒนาบรการการแพทยแผนไทยและตดตงบรการรวมกบสหวชาชพใน Primary Care Cluster (PCC) 1.3 พฒนาคณภาพมาตรฐานงานการแพทยแผนไทย สการรบรองคณภาพมาตรฐานงานแพทยแผนไทย (Hospital Accreditation : TTM HA) ใน รพศ. / รพท รพช. และ รพ.พท. (ยศเส) 1.4 สงเสรมการใชยาแผนไทยทดแทนยาแผนปจจบน เชน First line drug เปนตน 1.5 พฒนาการนวดไทยและมณเวชในสถานบรการสาธารณสข 1.6 สงเสรมบรการและพฒนามาตรฐานการแพทยแผนจนและการแพทยทางเลอกอน ในสถานบรการสาธารณสข 1.7 พฒนาหนวยบรการสาธารณสขใหเปนพนทตนแบบดเดนดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอก

การแพทยทางเลอก

2. จ านวน Primary Care Cluster (PCC) ทมการตดตงบรการการแพทยแผนไทยในระบบบรการปฐมภม

มรปแบบบรการเพอน าไปใชใน

พนทน ารองตนแบบ

เขตละ 1 แหง / 13 เขตสขภาพ

จงหวดละ 2 แหง/ 154 แหง

ครอบคลม PCC ทกแหงทเปดด าเนนการ

3. รอยละของสถานบรการสาธารณสขทสมครเขารวมโครงการรบรองคณภาพมาตรฐานงานแพทยแผนไทย (Hospital Accreditation : TTM HA)


4. รอยละของมลคายาสมนไพรในสถานบรการสาธารณสขเพมขน

รอยละ 10

รอยละ 10 รอยละ 10 รอยละ 10

5. รอยละของสถานบรการสาธารณสขของรฐ ท ม น าองค ความร มณ เวชและศาสตร การแพทยผสมผสานอนไปใชในการดแลสขภาพ

รอยละ 10 (50 โรงพยาบาล)


2. โครงการพฒนาระบบการรบรองมาตรฐานการนวดไทย อตลกษณไทยในการบรการทไดคณภาพมาตรฐาน สพท., กคพ. 2.1 พฒนามาตรฐานการนวดไทย 2.2 ตรวจมาตรฐาน ตดตาม ประเมนผลการรบรองมาตรฐานการนวดไทย (Certification Body) 2.3 จดฝกอบรมเพอยกระดบบคลากรดานการนวดไทย

1. ความส าเรจของการจดท ามาตรฐาน การนวดไทยในระดบชาต และระดบสากล พรอมหนวยประเมนและรบรองมาตรฐาน การนวดไทย






จากการนวดเพอสงเสรมสขภาพเปนการนวดเพอการรกษา (330/372 ชวโมง) 2.4 พฒนาวชาการ สงคายนาองคความรดานนวดไทยและฤๅษดดตนเพอน าไปใชประโยชนในระบบสขภาพ 2.5 พฒนาเมองสขภาพด เสรมสรางเศรษฐกจดวย การนวดไทย 2.6 ขบเคลอนแผนยทธศาสตรวาดวยการนวดไทยเพอรองรบการประกาศเปนมรดกทางวฒนธรรมของ UNESCO ยทธศาสตรท 2 บรการเปนเลศ (Service Excellence) กลยทธท 3 : พฒนามาตรฐานวตถดบสมนไพร สารสกด เทคโนโลยทเกยวของเพอรองรบการพฒนาสมนไพรครบวงจร และสงเสรมการเขาถงยาและผลตภณฑจากสมนไพรทมคณภาพ เปาหมาย (Goal) 1. มระบบฐานขอมลสมนไพร (Big Data) ทสามารถใชในการวางยทธศาสตร การสงเสรมธรกจของผประกอบการ และสรางความรความเชอมนของผใชสมนไพร

2. โรงพยาบาลรฐทด าเนนการผลตยาสมนไพรผานมาตรฐาน GMP 47 แหง 3. ค าขอขนทะเบยนยาแผนไทยไดรบการพจารณาแลวเสรจทนเวลาในระยะเวลาทก าหนด รอยละ 70

4. มตราสญลกษณ และระเบยบ หลกเกณฑเพอการรบรองคณภาพของผลตภณฑสมนไพรไทยและประเมนรบรองตราสญลกษณผลตภณฑ สมนไพรไทย ภายในป 2562 5. ระดบความเชอมนตอการแพทยแผนไทย การนวดไทย ผลตภณฑสมนไพรของประชาชนในประเทศเพมขน


ขอมลสถานการณปจจบน ประเทศไทยมความหลากหลายของทรพยากรธรรมชาตเปนอยางมากพอตอการพฒนาสมนไพรไทย แตอยางไรกตามนยงขาดการจดการตอทรพยากรทดและมประสทธภาพ เชน ระบบฐานขอมลสมนไพรครบวงจร การจดการวตถดบสมนไพรและสารสกดจากสมนไพรใหมคณภาพ ระบบการผลตและจดสรรยาสม นไพรในโรงพยาบาลของรฐ รวมถงการพฒนาเทคโนโลย กฎระเบยบ งานวจยและนวตกรรมอนๆ เพอรองรบการพฒนาสมนไพรครบวงจร ในระยะเวลาท ผานมาไดด าเนนการพฒนาแลวบางสวนจากการไดรบงบประมาณจากงบกลางประเทศ ปงบประมาณ 2560 แตระบบฐานขอมลรวมถงการจดการวตถดบสมนไพรและสารสกดจากสมนไพรใหมคณภาพเปนประเดนทควรพฒนาใหเกดความยงยนและเปนประเดนหนงในการปฏรปการแพทยแผนไทยและสมนไพรเพอเศรษฐกจทตองด าเนนการใหเกดผลส าเรจต อไปภายในป 2564 เพอเปนกลไกหนงในการเสรมน าใหการพฒนาสมนไพรเพอเศรษฐกจขบเคลอนไดอยางเปนรปธรรม นอกจากนกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกไดด าเนนการสนบสนนโรงพยาบาลทผลตยาสมนไพรใหผานมาตรฐาน WHO-GMP จ านวน 47 แหง และปรบปรงกฎระเบยบเพอใหหนวยบรการสามารถจดซอยาสมนไพรเพอกระจายสเขตสขภาพ เพอใหประชาชนสามารถเขาถงยาสมนไพรทมคณภาพและมงหวงใหเกดมลคาการใชยาสมนไพรในสถานบรการสาธารณสขเพมขน (พ.ศ. 2560 มมลคาการใชยาประมาณ 1,200 ลานบาท) กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน

โครงการส าคญ ตวชวด คาเปาหมาย (Target)



1. โครงการพฒนาฐานขอมลสมนไพร (Big Data) กส. 1.1 ศกษาวเคราะหรายละเอยดขอมล ขอก าหนดทางเทคนค (Specification) และวางแนวทางการจดเกบแหลงขอมลสมนไพรขนาดใหญ (Data Lake) 1.2 พฒนาระบบการเชอมโยง วเคราะห สงเคราะหขอมลระหวางหนวยงาน และกระทรวงตางๆ ทเกยวของ 1.3 ตดตาม ประเมนผล และจดท ารายงานฯ

1. ระดบความส าเรจของการจดท าฐานขอมล (Big Data) สมนไพรทมประสทธภาพ

- มฐานขอมล (Big Data) ความตองการวตถดบ

สมนไพรของผประกอบการ กบเกษตรกรผปลกสมนไพร

- -

2. รอยละของผประกอบการดานสมนไพร และเกษตรกรผปลกสมนไพรมการใชโปรแกรมส าเรจรป Herbify ทพฒนารวมกบภาคเอกชน

- - รอยละ 50 รอยละ 100

2. โครงการพฒนาอตสาหกรรมมาตรฐานสารสกดครบวงจร กยส.





2.1 วเคราะหรายการสมนไพรเพอพฒนาสสารสกดมลคาสง 2.2 จดท ามาตรฐานสารสกด (กรมและมหาวทยาลยรวมกนด าเนนการ)

1. จ านวนมาตรฐานผลตภณฑสารสกด/น ามนหอมระเหย

7 รายการ 20 รายการ 20 รายการ 20 รายการ

3. โครงการสงเสรมและพฒนากระบวนการผลตยาสมนไพรใหมมาตรฐาน สพท., สทจ. 3.1 พฒนาแนวทางเพอก าหนดเกณฑราคากลางยาแผนไทย 3.2 จดท ามาตรฐานเครองยาตามองคความรการแพทยแผนไทย 3.3 รวบรวมและเผยแพรองคความรกระบวนการแปรรปทเหมาะสมของเครองยาไทย – จน 3.4 จดท าขอก าหนดมาตรฐานต ารบยาแผนไทย 3.5 พฒนาการผลตยาสมนไพรในโรงพยาบาลของรฐใหผานมาตรฐาน GMP

1. เกณฑการก าหนดราคากลางยาแผนไทย

- 1 ชด 1 ชด 1 ชด

2. จ านวนรายการเคร องยาท ม เกณฑมาตรฐานตามองคความรการแพทยแผนไทย

- 30 รายการ 60 รายการ 60 รายการ

3. จ านวนชดความรการตงต ารบยาตามองคความรดงเดมทางการแพทยแผนไทยเพ อน าไป ใชประโยชน ในการข นทะเบยนยา

- 7 อาการ /กลมโรค

16 อาการ /กลมโรค

16 อาการ /กลมโรค

4. จ านวนขอก าหนดมาตรฐานต ารบยาแผนไทย

5 ต ารบ 5 ต ารบ 5 ต ารบ 5 ต ารบ

5. จ านวนโรงพยาบาลของรฐทผลตยาสมนไพรผานมาตรฐาน WHO-GMP

38 แหง 43 แหง 47 แหง 47 แหง

4. โครงการเสรมสรางความเชอมนและภาพลกษณทดของสมนไพรไทย กส., สพท., กวผ. 4.1 พฒนาระบบสนบสนนการขนทะเบยนยาแผนไทย 4.2 รบรองคณภาพผลตภณฑสมนไพร/ PMHA/Premium Product

1. รอยละจ านวนค าขอขนทะเบยนยาแผนโบราณทไดรบการพจารณาแลวเสรจในระยะเวลาทก าหนด

รอยละ 60

รอยละ 65

รอยละ 70

รอยละ 70





4.3 จดท าขอมลแสดงขอความค ากลาวอางทางสขภาพ (Health Claim) ส าหรบผลตภณฑสขภาพ 4.4 ส ารวจเพอวดระดบความเชอมนตอการแพทยแผนไทย การนวดไทย ผลตภณฑสมนไพรของประชาชนในประเทศ

2. จ านวนขอความกลาวอางทางสขภาพ (Health Claims) ส าหรบผลตภณฑสขภาพและผลตภณฑจากสมนไพร

- 5 ชนด 5 ชนด 5 ชนด

3. ระดบความเชอมนตอการแพทยแผนไทย การนวดไทย ผลตภณฑสมนไพรของประชาชนในประเทศเพมขน

2.97 จากคะแนน

เตม 4

เพมขนรอยละ 10 (3.30)




ยทธศาสตรท 2 บรการเปนเลศ (Service Excellence) กลยทธท 4 : เสรมสรางกลไกบรหารจดการดานการพฒนาสมนไพรไทยครบวงจร เปาหมาย (Goal) 1. รอยละของมลคาวตถดบ สารสกด และผลตภณฑสมนไพรภายในประเทศ เพมขน 1 เทาตว 2. เมองสมนไพร 13 จงหวด สามารถพฒนารปแบบการพฒนาเมองสมนไพร (Herbal City) ทน าอตลกษณและจดเดนของจงหวดมาเปนแนวทางในการพฒนาโดยใชกลไกการมสวนรวมทกภาคสวนอยางครบวงจร

3. เกดตลาดกลางสมนไพรของประเทศทงในสวนกลางและเมองสมนไพรสวนภมภาค 6 แหง ขอมลสถานการณปจจบน ปจจบนรฐบาลมนโยบายในการสงเสรมพฒนา “พชสมนไพร” เพอกระตนเศรษฐกจและเสรมสรางความมนคงดานสขภาพใหกบประชาชน จงท าใหกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกมบทบาทส าคญในการยกรางและขบเคลอนแผนแมบทแหงชาตวาดวยการพฒนาสมนไพรไทย เพอใหเกดการพฒนาสมนไพรและการแพทยแผนไทยอยางครบวงจรรวมมอกบ 9 กระทรวง เพอใหเกดความมนคงทางสขภาพและความยงยนของเศรษฐกจไทย และไดด าเนนการขบเคลอนเมองสมนไพร 4 ภาค 4 จงหวด ในป 2560 ไดแก เชยงราย ปราจนบร สกลนคร และสราษฎรธาน เพอถายทอดมาตรการจากแผนแมบทแหงชาตวาดวยการพฒนาสมนไพรไทยลงสการพฒนาในระดบภมภาค โดยอาศยกลไกประชารฐและความรวมมอกบทกภาคสวนเปนกลไกส าคญในการพฒนาสมนไพรไทย ตอมาไดขยายเปน 12 เขตสขภาพ 13 จงหวด ตงแตป 2561 เปาประสงค กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน




1. โครงการอ านวยการคณะกรรมการนโยบายสมนไพรแหงชาต และคณะอนกรรมการทเกยวของ กส. 3.1 ป ร ะ ส า น อ า น ว ย ก า ร จ ด ป ร ะ ช มคณะกรรมการนโยบายสมนไพรแหงชาต 3.2 ป ร ะ ส า น อ า น ว ย ก า ร จ ด ป ร ะ ช มคณะอนกรรมการทง 6 คณะ 3.3 ประสาน อ านวยการจดประชมหนวยงานทเกยวของเพอพฒนาและขบเคลอนนโยบายเก ยวกบการพฒนาสมน ไพรไทย และการด าเนนการตามแผนแมบทแหงชาตฯ 3.4 ตดตาม ประเมนผล และจดท ารายงานผล

1. ระดบความส าเรจของการขบเคลอนนโยบายสมนไพรแหงชาต

ระดบ 5 ระดบ 5 ระดบ 5 ระดบ 5





การด าเนนงาน และขอเสนอเพอการขบเคลอนแผนแมบทแหงชาตฯ 2. โครงการพฒนาเมองสมนไพร กส., กยส., กวผ. 2.1 สงเสรมและสนบสนนใหเกดการพฒนาสมนไพรในพนท 13 จงหวด 12 เขตสขภาพ - ศกษาความตองการทางการตลาดของผลตภณฑสมนไพรและ Champion Product - สนบสนนการเพมขนของพนทการเกษตร เพอพฒนาใหผานมาตรฐาน GAP และ/หรอ Organic - ศกษาวจยและพฒนาเพอตอยอดภมปญญาสมนไพรเดนทมความโดดเดน และ Champion Product - พฒนาการตลาดของ Shop/Outlet ผลตภณฑสมนไพรในพนท - สนบสนนใหมการใชยาสมนไพรในสถานบรการสาธารณสขในเมองสมนไพรใหเพมขน

1.ระดบความส าเรจในการพฒนาเมองสมนไพร (ขนท 3)

- รอยละ 60 รอยละ 70 รอยละ 80

2.2 พฒนาการเกษตรพนธสญญาและตลาดกลางวตถดบสมนไพรเพอสนบสนนการขบเคลอนเมองสมนไพร

2. จ านวนตลาดกลางสมนไพร ทสามารถเปดด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ


3. โครงการจดประชมวชาการสมนไพรแหงชาต กส. 3.1 ด าเนนการจดประชมวชาการสมนไพร 1. จ านวนประเดนทางวชาการดาน 4 เรอง 4 เรอง 4 เรอง 4 เรอง





แหงชาต เพอใหเกดทศทางทชดเจนในการวางแผนพฒนาผลตภณฑจากสมนไพรไทยใหครบวงจร 2. ส รา งความร วมม อระหว างน กว จ ยก บผประกอบการดานสมนไพรไทยเพอพฒนาวชาการ วจย และนวตกรรมเพอสรางความย งยนของการพฒ นาผลตภณ ฑ และสรางเศรษฐกจของประเทศ

สมนไพรทมการแลกเปลยนเรยนรรวมกนเพอพฒนาสมนไพรอยางครบวงจร


2.3 ยทธศาสตรท 3 บคลากรเปนเลศ (People Excellence)

ค าอธบายรายยทธศาสตร พฒนาระบบการวางแผนก าลงคน (Human resource plan) ระบบฐานขอมลและกลไกการขบเคลอนงานก าลงคน ควบคกบพฒนาศกยภาพก าลงคน (Human resource development) ใหสอดคลองกบภารกจและสามารถกาวสความเปนมออาชพ เพอใหบคลากรในกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกมสมรรถนะสงและท างานอยางมความสขภายใตระบบบรหารก าลงคน (Human resource management) ทมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสด ตลอดจนพฒนาความรวมมอกบเครอขายก าลงคนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกทมความเขมแขงเพอรวมกนพฒนาศกยภาพก าลงคนในระบบสขภาพใหเปนมออาชพ สงผลดตอความปลอดภยและเชอมนตอผรบบรการ ตอบสนองตอความตองการดานสขภาพของประชาชนอยางแทจรง วตถประสงค

1. เพอใหการบรหารแผนก าลงคน (Human resource plan) การพฒนาศกยภาพบคลากร (Human resource development) และการบรหารจดการก าลงคน (Human resource management) ในกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสด

2. เพอพฒนาความรวมมอเครอขายก าลงคนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกเพอรวมกนขบเคลอนระบบการศกษาดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกใหมคณภาพมาตรฐานและเปนทยอมรบ

3. เพอพฒนาศกยภาพก าลงคนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในระบบสขภาพ ใหมสมรรถนะสงและเปนมออาชพ

เปาประสงค บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกมความสข มสมรรถนะสง เปาหมายรายยทธศาสตรและตวชวดระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564)

1. อตราการคงอยของบคลากรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก (Retention Rate) ไมนอยกวารอยละ 85

2. ระดบคะแนน Happinometer ของบคลากรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ไมนอยกวารอยละ 60

3. ระดบความส าเรจของการใชหลกสตรใหมในการผลตแพทยแผนไทยบณฑต (ตวชวดภายใตแผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข)

4. ระดบความส าเรจในการใชหลกสตรเพมพนทกษะวชาชพการแพทยแผนไทยและการแพทยแผนไทยประยกต (ตวชวดภายใตแผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข)

5. รอยละของแหลงฝกประสบการณวชาชพดานการแพทยแผนไทยทไดมาตรฐาน (ตวชวดภายใตแผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข)

กลยทธและมาตรการส าคญ

กลยทธท 1 พฒนาระบบการวางแผนก าลงคน (HRP) ระบบฐานขอมลและกลไกการขบเคลอนงานก าลงคนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก


กลยทธท 2 พฒนาก าลงคนคณภาพ (HRD) ใหสอดคลองกบภารกจและกาวสความเปนมออาชพ กลยทธท 3 พฒนาระบบบรหารก าลงคน (HRM) ใหเกดประโยชนสงสด กลยทธท 4 พฒนาความรวมมอเครอขายก าลงคนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกใหม

ความเขมแขง กลยทธท 5 พฒนาศกยภาพก าลงคนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกใหมสมรรถนะสง


ยทธศาสตรท 3 บคลากรเปนเลศ (People Excellence) กลยทธท 1 : พฒนาระบบการวางแผนก าลงคน (HRP) ระบบฐานขอมลและกลไกการขบเคลอนงานก าลงคนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก เปาหมาย (Goal) มระบบการวางแผนก าลงคน (HRP) ระบบฐานขอมลและกลไกการขบเคลอนงานก าลงคนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกทมคณภาพ ขอมลสถานการณปจจบน

กระทรวงสาธารณสขไดก าหนดแผนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพ ระยะ 20 ป โดยแบงออกเปน 4 ระยะ ซงในสวนของแผนยทธศาสตรก าลงคน ระยะท 1 (พ.ศ.2560 - 2564) กระทรวงสาธารณสขไดก าหนดเปาหมายเพอใหก าลงคนดานสขภาพเปน คนด มคณคา มความผาสก ประกอบดวย 4 กลยทธ และในสวนของกลย ทธท 1 พฒนาระบบและกลไกการขบเคลอนงานก าลงคนอยางมเอกภาพและประสทธภาพ

ปจจบนกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก มจ านวนบคลากรในสงกด รวมจ านวนทงสน 412 อตรา ประกอบดวย ประเภทขาราชการ จ านวน 264 อตราพนกงานราชการ จ านวน 120 อตรา ลกจางประจ า จ านวน 2 อตรา พนกงานกระทรวงสาธารณสข จ านวน 26 อตรา ขอมลอตราเกษยณ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2561 - 2565 คอ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2561 (จ านวน 3 ราย) ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2562 (จ านวน 3 ราย) ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2563 (จ านวน 7 ราย) ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2564 (จ านวน 2 ราย) และประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2565 (จ านวน 9 ราย)

กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก มระบบฐานขอมลทรพยากรบคคล DPIS (Departmental Personnel Information System) ของกรม ซงเปนเครองมอชวยในการบรหารจดการเกยวกบขาราชการ พนกงานราชการ และลกจางประจ าของกรม ซงตองมการ Update ขอมลบคลากรใหถกตอง ครบถวนและเปนปจจบน

เปาประสงค กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน




1. โครงการวางแผนก าลงคนใหสอดคลองกบยทธศาสตรกรมและกระทรวง สลก. 1. วางแผนก าลงคนใหสอดคลองกบยทธศาสตรกรมและกระทรวง - จดท าแผนการก าหนดต าแหนง เพอปรบปรงการก าหนดต าแหนงเปนระดบสง

1. ระดบความส าเรจของการจดท าแผนการก าหนดต าแหนง เพอปรบปรงการก าหนดต าแหนงเปนระดบสงขน พ.ศ. 2562 – 2564

-

ระดบ 5

-

-

- จดท าแผนสบทอดต าแหนงเพ อสรางความตอเนองในการบรหารราชการ (Succession Plan) - จดท าแผนอตราก าลง (Workforce Planning) - จดท าแผนความกาวหนาในสายอาชพของต าแหนง

2. ระดบความส าเรจของการจดท าแผนสบทอดต าแหนงเพอสารางความตอเนองในการบรหารราชการ (Succession Plan)

- ระดบ 5

-

-

3. ระดบความส าเรจของการจดท าแผนอตราก าลง (Workforce Planning)

- - ระดบ 5 -





2. น าระบบเทคโนโลยมาใชในดานการบรหารทรพยากรบคคล

4. ระดบความส าเรจของการจดท าแผนความกาวหนาในสายอาชพของต าแหนง

- - ระดบ 5 ระดบ 5

5. ระบบฐานขอมลทรพยากรบคคล (DPIS) มความถกตอง ครบถวน และเปนปจจบน

- รอยละ 85

รอยละ 90

รอยละ 95

ยทธศาสตรท 3 บคลากรเปนเลศ (People Excellence) กลยทธท 2 : พฒนาก าลงคนคณภาพ (HRD) ใหสอดคลองกบภารกจและกาวสความเปนมออาชพ เปาหมาย (Goal) บคลากรในกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกไดรบการพฒนาตนเองใหใหสอดคลองกบภารกจและกาวสความเปนมออาชพ ขอมลสถานการณปจจบน กระทรวงสาธารณสขไดก าหนดแผนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพ ระยะ 20 ป โดยแบงออกเปน 4 ระยะ ซงในสวนของแผนยทธศาสตรก าลงคน ระยะท 1 (พ.ศ.2560 - 2564) กระทรวงสาธารณสขไดก าหนดเปาหมายเพอใหก าลงคนดานสขภาพเปน คนด มคณคา มความผาสก ประกอบดวย 4 กลยทธ และในสวนของกลยทธท 2 : ผลตและพฒนาก าลงคนอยางพอเพยงและมคณภาพ ไดก าหนดกรอบการพฒนาบคลากรดานสขภาพของกระทรวงสาธารณสข ประจ าปงบประมาณ 2561 - 2564 ครอบคลมสมรรถนะหลกของบคลากร 4 สมรรถนะ คอ (1) Public Health Knowledge (2) General Management (3) Leadership (4) Functional


ดงนน กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก จงไดใหความส าคญกบการพฒนาก าลงของกรมใหมความสอดคลองกบความจ าเปนในการปฏบ ตภารกจในปจจบน และเตรยมความพรอมส าหรบการเปลยนแปลงในอนาคต สามารถรกษาไวซงบคลากรทมคณภาพใหคงอยกบองคการ และสรางความกาวหนาใหเกดกบบคลากรของกรม เพอสรางบคลากรใหเปน “คนมคณคา”โดยมองคความร ทกษะ มการสงสมประสบการณความเชยวชาญ เปนก าลงส าคญในการขบเคลอนยทธศาสตรของกร มใหบรรลตามเปาหมายทก าหนดไวอยางมประสทธภาพ กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน




1. โครงการพฒนาก าลงคนสความเปนมออาชพ สลก. 1.1 การพฒนาบคลากรผมาปฏบตงานใหม - การปฐมนเทศเพอใหความรเกยวกบโครงสราง อ านาจหนาท ผบรหาร และวฒนธรรมองคกรของกรม (จดโดยกรมตนสงกด) 1.2 พฒนาองคความร และทกษะทจ าเปนในการปฏบตงาน - องคความรทจ าเปนในการปฏบตงาน ไดแก ความรเกยวกบระเบยบการเงน การคลง พสด ทรพยากรบคคล งานสารบรรณ และระเบยบทใชในการปฏบตงาน ฯลฯ

1. รอยละของขาราชการบรรจใหมทไดรบการพฒนาตามหลกเกณฑทก าหนด

รอยละ 100

รอยละ 100

รอยละ 100

รอยละ 100





- ทกษะทจ าเปนในการปฏบตงาน ไดแกทกษะดานดจทล ดานภาษาองกฤษ ดานการสอสาร การประสานงาน ดานการสอนงาน (Performance Coaching) ด านการค ดวเคราะห ฯลฯ 1.3 พฒนาสมรรถนะทางการบรหาร (จดสงบคลากรเขารบการศกษา/อบรมกบหนวยงานภายนอก) ไดแก - หลกสตรการพฒนานกบรหารระดบสง : ผน า ทมวสยทศนและคณธรรม (นบส.๑) - หลกสตรการเมองการปกครองในระบอบ ประชาธปไตยส าหรบนกบรหารระดบสง (วปอ.) - หลกสตรนกบรหารการแพทยและสาธารณสข ระดบสง (กระทรวงสาธารณสข) - หลกสตรผบรหารการสาธารณสขระดบกลาง (ผบก.) - หลกสตรผบรหารการสาธารณสขระดบตน (ผบต.) - หลกสตรประกาศนยบตรธรรมาภบาลของผบรหารระดบกลาง - พฒนาขาราชการผมผลสมฤทธสง (HiPPS) /นกเรยนทนรฐบาล

2. บคลากรกลมเปาหมายไดรบการพฒนาใหมองคความร ทกษะ สมรรถนะในการปฏบตงาน

รอยละ 80 รอยละ 80

รอยละ 80

รอยละ 80


ยทธศาสตรท 3 บคลากรเปนเลศ (People Excellence) กลยทธท 3 : พฒนาระบบบรหารก าลงคนคณภาพ (HRM) เปาหมาย (Goal) อตราการสญเสยของบคลากรภายในกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกลดลง ขอมลสถานการณปจจบน กระทรวงสาธารณสขไดก าหนดแผนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพ ระยะ 20 ป โดยแบงออกเปน 4 ระยะ ซงในสวนของแผนยทธศาสตรก าลงคน ระยะท 1 (พ.ศ.2560 - 2564) กระทรวงสาธารณสขไดก าหนดเปาหมายเพอใหก าลงคนดานสขภาพเปน คนด มคณคา มความผาสก ประกอบดวย 4 กลยทธ และในสวนของกลยทธท 3 : บรหารก าลงคนใหเกดประโยชนสงสด ดงดดและธ ารงรกษา นอกจากนยงมนโยบายใหทกหนวยงานด าเนนการส ารวจระดบความสขของคนในองคกร (Happinometer)

กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกไดใหความส าคญกบการบรหารทรพยากรบคคล เนองจาก “คน” เปนปจจยหลกประการหนงทสงผลตอความส าเรจขององคกรทมความส าคญเปนอยางมาก แตปญหาส าคญส าหรบการบรหารทรพยากรบคคลประการหนง คอ ท าอยางไรองคกรจงจะสามารถรกษา “คน” ทมคาใหอยกบองคกรได ดวยเหตนจงควรด าเนนการบรหารก าลงคนทมอยใหเกดประโยชนสงสด เสรมสรางสภาพแวดลอมตางๆ เพอใหบคลากรของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก เปนคนด มสมรรถนะ มคณภาพชวตทด มความรกและความผกพนตอองคกร สามารถขบเคลอนยทธศาสตรของหนวยงานไปสเปาหมายทก าหนดไดอยางมประสทธภาพ





1. โครงการพฒนาและปรบปรงกระบวนงานดานการบรหารทรพยากรบคคล สลก. 1.1 พฒนาและปรบปรงหลกเกณฑ / กระบวนงานดานการบรหารทรพยากรบคคล

1. ระดบความส าเรจในการพฒนาหลกเกณฑ กระบวนงานดานการบรหารทรพยากรบคคล

- ระดบ 5 ระดบ 5

ระดบ 5

2. โครงการพฒนาคณภาพชวต สลก. 2.1 กจกรรมเสรมสรางความรสขภาพกาย และใจ 2.2 กจกรรมสงเสรมใหเกดการเรยนร และพฒนาตนเองอยางตอเนอง เชน ระบบ E - Learning

1. รอยละความพงพอใจของบคลากรทม ตอองคกร






2.3 กจกรรมยกยอง ชมเชย บคลากรดเดน 2.4 กจกรรมสงเสรมกระบวนการแลกเปลยนเรยนรภายในองคกร 3. โครงการพฒนาองคกรสความเปนเลศ สลก. 3.1 กจกรรมการพฒนาองคกร 2. รอยละความพงพอใจของบคลากรทม

ตอองคกร - รอยละ 70 รอยละ 75 รอยละ 80


ยทธศาสตรท 3 บคลากรเปนเลศ (People Excellence) กลยทธท 4 พฒนาความรวมมอเครอขายก าลงคนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกใหมความเขมแขง เปาหมาย (Goal) 1. มการใชหลกสตรใหมในการผลตแพทยแผนไทยบณฑต ภายในป 2564 2. มการใชหลกสตรเพมพนทกษะวชาชพการแพทยแผนไทยและการแพทยแผนไทยประยกต ภายในป 2562 3. รอยละของแหลงฝกประสบการณวชาชพทไดมาตรฐานดานการแพทยแผนไทย ขอมลสถานการณปจจบน (1) ปจจบนมสถาบนอดมศกษาทงภาครฐและเอกชนทเปดการเรยนการสอนหลกสตรการแพทยแผนไทย จ านวนทงสน 27 สถาบน แบงออกเปนหล กสตรสาขาการแพทยแผนไทย 18 แหง และหลกสตรสาขาการแพทยแผนไทยประยกต 9 แหง มจ านวนผส าเรจการศกษาสะสมรวม 7,856 คน โดยสามารถผลตบณฑตรวมประมาณปละ 1,200 คน ในป 2560 มแพทยแผนไทยและแพทยแผนไทยประยกตปฏบตงานในสงกดกระทรวงสาธารณสขจ านวน 2,979 คน และมแนวโนมเพมสงขนเรอยๆ อยางไรกตาม จากการตดตามผลการด าเนนงานการพฒนาระบบบรการสขภาพสาขาการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานในระดบเขตสขภาพ พบวามบคลากรบางสวนทยงขาด ความช านาญดานทกษะการท างาน โดยเฉพาะการตรวจ วนจฉย และรกษาโรคทางเวชกรรม การท างานรวมกบสหวชาชพ และยงขาดการยอมรบจากแพทยแผนป จจบน และ สหวชาชพ ทงน เนองจากมความหลากหลายของรปแบบการจดการเรยนการสอน รวมถงประสบการณ วธ กระบวนการสอนของอาจารยผสอน รวมถงอปกรณประกอบ การเรยนการสอนทยงไมเปนมาตรฐานเดยวกน และระยะเวลาการฝกฝนทกษะวชาชพของนกศกษาทนอยเกนไป โดยถอวามเวลาเรยนและฝกฝนท กษะวชาชพนอยกวามาตรฐานของหลกสตรการแพทยดงเดมในภมภาคเอเชย ซงตองเรยนอยางนอย 5-6 ป ดงนน จงมความจ าเปนตองอาศยการมสวนรวมจากหลายภาคสวนในการปฏรปและพฒนาการศกษาการแพทยแผนไทย เพอใหแพทยแผนไทยสามารถปฏบตงานในระบบสขภาพดวยความมนใจ เขมแขง และยงยน (2) เครอขายสถานศกษาดานการแพทยแผนจน ในระยะเวลาทผานมาไดด าเนนการจดประชมเครอขายสถาบนการศกษาดานการแพทยแผนจน และด าเนนการจดอบรมเผยแพรองคความรดานศาสตรการแพทยแผนจน ใหแก เครอขายแพทยฝงเขมและแพทยแผนจน โดยเชญวทยากรจากสาธารณรฐประชาชนจนมาแลกเปลยนเรยนรรวมกบคณะกรรมการวชาชพสาขาการแพทยแผนจน เพอควบคมดแลมาตรฐานผใหบรการ โดยการน าศาสตรการแพทยแผนจนเขาสระบบบรการสขภาพไทย ซงมงเนนถงความปลอดภย มประสทธผล ประหยด และมความเหมาะสม กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน








1. โครงการพฒนาปรบปรงหลกสตรแพทยแผนไทยบณฑต กวผ. 1.1 รางหลกสตรการแพทยแผนไทยบณฑต 5 ป 1.2 พฒนาระบบบรหารจดการดานทรพยากรมนษยรองรบการท างานของผทจบการศกษาหลกสตรการแพทยแผนไทยบณฑต

1. มการใชหลกสตรใหมในการผลต แพทยแผนไทยบณฑตน ารอง ภายในป 2563

มแนวทางการปรบปรงและ

พฒนาหลกสตรแพทยแผนไทย

บณฑต

มหลกสตรใหม ในการผลต

แพทยแผนไทยบณฑต

มมหาวทยาลย น ารองใช

หลกสตรใหมฯ

มผลการประเมนและตดตาม

หลกสตรใหมฯ

2. โครงการพฒนาแหลงฝกประสบการณวชาชพดานการแพทยแผนไทยและแหลงเพมพนทกษะวชาชพการแพทยแผนไทยในสถานบรการสาธารณสขของรฐ กวผ. 2.1 อบรมหลกสตรพฒนาทกษะความเชยวชาญอาจารยพเลยงประจ าแหลงเพมพนทกษะวชาชพแพทยแผนไทย 2.2 อบรมหลกสตรเพมพนทกษะวชาชพ แพทยแผนไทย (ส าหรบบณฑตแพทยแผนไทย) 2.3 ประเมน คดเลอกแหลงฝกฯ/แหลงเพมพน 2.4 พฒนาศนยแพทยแผนไทยศกษาชนคลนกประจ าภาค 4 แหง

1. จ านวนของแหลงฝกประสบการณวชาชพผานการรบรองมาตรฐานฯของกรมการแพทยแผนไทยฯ


2. จ านวนแหลงเพมพนทกษะวชาชพ ผานการรบรองมาตรฐานฯ ของกรม การแพทยแผนไทยฯ


3. รอยละของแหลงฝกประสบการณวชาชพทมอาจารยพเลยงประจ าแหลงฝกฯ ไดรบการพฒนาตามหลกสตรพฒนาศกยภาพฯ

รอยละ 50

รอยละ 80

รอยละ 80

รอยละ 100

4. รอยละของแหลงฝกประสบการณวชาชพทมอาจารยพเศษประจ าแหลงฝกฯ ไดรบการพฒนาตามหลกสตรพฒนาศกยภาพฯ






5. รอยละของแหลงเพมพนทกษะวชาชพทมอาจารยพเลยงไดรบการพฒนาตามหลกสตรเพมพนทกษะฯ


3. โครงการพฒนาเครอขายการผลตก าลงคนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กวผ., สทจ. 3.1 การพฒนาเครอขายการผลตก าลงคนดานการแพทยแผนไทย 3.2 การพฒนาเครอขายการแพทยแผนจนและการแพทยผสมผสาน

1. ระดบความส าเรจของการพฒนาเครอขายสถาบนการผลตก าลงคนดานการแพทยแผนไทย


2. ระดบความส าเรจของการจดท ามาตรฐานการศกษาดานการแพทยแผนจนในประเทศไทย


ยทธศาสตรท 3 บคลากรเปนเลศ (People Excellence) กลยทธท 5 : พฒนาศกยภาพก าลงคนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกใหมสมรรถนะสง เปาหมาย (Goal) ก าลงคนดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในระบบสขภาพไดรบการพฒนาศกยภาพมสมรรถนะสง ขอมลสถานการณปจจบน ก าลงคนดานสขภาพ (Health Workforce) เปนสวนหนงทส าคญของกรอบระบบสขภาพ (Health Systems Framework) ซงม 6 องคประกอบ (6 Building Blocks) ขององคการอนามยโลก เนองจากก าลงคนดานสขภาพถอเปนผสงมอบรปแบบบรการสขภาพใหกบประชาชนใหมสขภาพด ปลอดภยจากโรคภยไขเจบ ซง ตองอาศยบคลากรทม


ความร ทกษะ แรงจงใจและรบผดชอบงานใหบรการสขภาพเพอใหประชาชนสขภาพด ดวยเหตนกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกจงมสวนสนบสนนก าลงคนดานสขภาพใหมความรความเขาใจดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก เพอใหแพทยแผนไทยและบคลากรสาธารณสขอนๆ สามารถบรณาการองคความรดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกรวมกบการแพทยแผนตะวนตกอยางมประสทธภาพ ปลอดภย โดยค านงถงผลประโยชนของผรบบรการเปนส าคญ กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน




1. โครงการพฒนาบคลากรดานการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอกและสหวชาชพ กวผ., กทล., สทจ. 1.1 การบรรจวชาการแพทยแผนไทย ในสหวชาชพ (แพทย พยาบาล) - จดท าแนวทางการจดการเรยนการสอนในการจดการศกษาแพทยศาสตร - พฒนาอาจารย/วทยากรใหมความรในการจดการศกษาแพทยศาสตร - อบรมหลกสตรการแพทยแผนไทยส าหรบพยาบาล (น ารอง)

1.รอยละความส าเรจของการบรรจองคความรดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในการจดการศกษาแพทยศาสตร

-

ระดบ 5

ระดบ 5

ระดบ 5

2.ระดบความส าเรจของการจดท าหลกสตรการแพทยแผนไทยส าหรบพยาบาล

- ระดบ 5 ระดบ 5 -

1.2 การเพมพนการรกษาทางการแพทยแผนไทยเฉพาะดาน (เวชกรรมไทย เภสชกรรมไทย ผดงครรภไทย การนวดไทย) 1.3 การพฒนาศกยภาพของแพทยแผนไทย และบคลากรทเกยวของในหนวยบรการสาธารณสข ดานการแพทยแผนไทย การแพทยแผนจน

3. ระดบความส าเรจของการจดท าหลกสตรเพมพนการรกษาทางการแพทยแผนไทยเฉพาะดาน (เวชกรรมไทย เภสชกรรมไทย ผดงครรภไทย การนวดไทย)

-

5 ระดบ (เวชกรรมไทยและเภสชกรรมไทย

5 ระดบ (เวชกรรมไทยและการนวดไทย)

5 ระดบ (เวชกรรมไทย

และผดงครรภไทย)

4. ระดบความส าเรจของการจดการ อบรมวทยากรเครอขายครนวดไทย

- - ระดบ 5 ระดบ 5





การแพทยทางเลอก และสมนไพร - การเพมพนองคความรดานการแพทยแผนไทยและสมนไพรในความรพนฐานส าหรบบคลากรผรบผดชอบงานแพทยแผนไทย - การอบรมทางไกลถายทอดองคความรประสบการณเวชปฏบตแผนไทยสแพทยแผนไทยและสหวชาชพในสถานบรการสาธารณสขของรฐ - การอบรมสมมนาอนๆ ดานการแพทยทางเลอก และการแพทยแผนจน 1.4 การอบรมเสรมสรางทกษะวชาชพดวยการนวดไทย (รวมกบมลนธพระดาบส) 1.5 การอบรมวทยากรเครอขายครนวดไทย 1.6 การรบรองสถานฝกอบรมดานการนวดไทยเพอสขภาพ

5. จ านวนสถานฝกอบรมทยนขอรบรองทงภาครฐและเอกชนไดรบการรบรองเพมขน

6 แหง 10 แหง/ป 10 แหง/ป 10 แหง/ป


2.4 ยทธศาสตรท 4 บรหารเปนเลศดวยธรรมาภบาล (Governance Excellence)

ค าอธบายรายยทธศาสตร รฐบาลไดก าหนดนโยบายการพฒนาประเทศไปสประเทศไทย 4.0 ทเดนหนาและขบเคลอนเศรษฐกจ

ดวยความคดสรางสรรคและนวตกรรม ดงนน การขบเคลอนองคกรเพอรองรบตอยทธศาสตรประเทศไทย 4.0 ตองพฒนาขดความสามารถการขบเคลอนองคกรใหมประสทธภาพ มธรรมาภบาลสอดคลองกบหลกการบรหารกจการบานเมองทด เพอประโยชนสขของประชาชน โดยองคกรตองปรบเปลยน แนวคด วฒนธรรม และวธการท างานใหม เพอใหสามารถเปนทเชอถอ ไววางใจ และเปนพงของประชาชนไดอยางแทจรง

ดงนน กรมฯ จงไดวางยทธศาสตรในการขบเคลอนภารกจ ดงกลาวในยทธศาสตรท 4 วาดวยบรหารเปนเลศดวยธรรมาภบาล (Governance Excellence) จงไดมการทบทวน พฒนา และปรบปรงกฎหมาย ใหเหมาะสมกบภารกจอยางทนสถานการณการเปลยนแปลงของสงคม เศรษฐกจ และเทคโนโลย การปรบปรงโครงสรางการบรหารงาน รวมไปถงการการควบคมภายในและการบรหารความเสยง ในการก ากบใหการบรหารจดการการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ ประหยดคมคา ไดผลตามเปาหมายเกดประโยชนสงสด มการเสรมสรางคณธรรมจรยธรรม วฒนธรรมในองคกร เสรมส รางการบรหารงานม งผลสมฤทธ การพฒนากระบวนการเพอตอบสนองผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยอยางมคณภาพ เพอมงสองคกรคณภาพ มธรรมาภบาล เกดความโปรงใส และมจรยธรรมในการบรหารงาน

วตถประสงค เพอใหกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกสามารถขบเคลอนองคกรใหมประสทธภาพและ

ธรรมาภบาลสอดคลองกบหลกการบรหารกจการบานเมองทด มระบบบรหารจดการทโปรงใส เปนธรรม และตรวจสอบได

เปาประสงค กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกเปนองคกรคณธรรม และเปนองคกรคณภาพ

เปาหมายรายยทธศาสตรและตวชวดระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564) 1. กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกผานเกณฑการประเมน Integrity & Transparency

Assessment (ITA) 2. กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกผานเกณฑประกวดรางวลเลศรฐอยางนอย 3 เรอง 3. ระดบความส าเรจของการผานเกณฑการประเมนตามค ารบรองการปฏบตราชการระดบกรมและ

หนวยงาน

กลยทธและมาตรการส าคญ กลยทธท 1 เสรมสรางวฒนธรรมองคกรและความโปรงใส (I AM DTAM) กลยทธท 2 พฒนาระบบบรหารยทธศาสตรเชงบรณาการ แผนงาน โครงการ และงบประมาณ กลยทธท 3 พฒนากฎหมาย ระบบบรหารความเสยงและควบคมภายใน กลยทธท 4 พฒนาระบบตรวจราชการ นเทศงาน ขอมล ขาวสาร และเทคโนโลยดจทล กลยทธท 5 พฒนาระบบบรหารงานมงผลสมฤทธ การปฏรปองคกร สองคกรคณภาพ


ยทธศาสตรท 4 บรหารเปนเลศดวยธรรมาภบาล (Governance Excellence) กลยทธท 1 : เสรมสรางวฒนธรรมองคกรและความโปรงใส (I AM DTAM) เปาหมาย (Goal) บคลากรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกมคณธรรม จรยธรรม และสอดรบกบวฒนธรรมองคกร ขอมลสถานการณปจจบน

วฒนธรรมองคกร (Core Value) เปนคณลกษณะและบรรทดฐานทเปนลกษณะเฉพาะขององคกรนนๆ และสงผลตอพฤตกรรม เพอเปนแนวทางในการประพฤตปฏบตของเจาหนาทในองคกร เพอสรางเสรมคณธรรมจรยธรรม ในการด าเนนงาน และสรางวฒนธรรมองคกรทดใหบคลากรมจตส านกทดในการปฏบตงาน ดวยความโปรงใส มคณธรรม เกดความสมานสามคคแกบคลากร และเกดความรกองคกร สงผลใหสามารถท างานมประสทธภาพ และบรรลตามวตถประสงค เปาหมายทวางไว ดงนนการเสรมสรางวฒนธรรมองคกรจงเปนสงควรกระตนใหบคลากรใหความส าคญและยดถอปฏบต ดงวฒนธรรมองคกรของกรม “I AM DTAM” และคานยมกระทรวงสาธารณสข “MOPH” อยางตอเนองตอไป กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน




1. โครงการสรางเสรมวฒนธรรมและความโปรงใสของบคลากรในองคกร (I AM DTAM) กพร., กคจ., กวผ. 1.1 จดกจกรรม Green Department 1.2 จดกจกรรม Smart body / Happy 8 1.3 จดกจกรรมรณรงควฒนธรรมองคกรกรม (I AM DTAM) 1.4 เสรมสรางความโปรงใสในการด าเนนงาน (ITA) 1.5 ก จกรรมท าบ ญต กบาตร แต งกายด วยผ าไทย และงานตามประเพณและวนส าคญ

1. ร อ ย ล ะ ข อ ง ผ ล ก า ร ป ร ะ เม น Happinometer เปนไปตามเกณฑทกระทรวงสาธารณสขก าหนด

รอยละ 60.64 รอยละ 60

- รอยละ 60

2. รอยละการผานเกณฑการประเมนระดบคณธรรมและความโปรงใสในการด าเนนงานของกรมฯ (ITA)

รอยละ 84.84 (2560)


1.6 ปรบปรงขอมลตาม พ.ร.บ. ขอมลขาวสารของทางราชการ พ.ศ. 2540 ใหทนสมย 1.7 เสรมสรางความปลอดภยในสถานทราชการ

3.ระดบความส าเรจในการเปดเผยขอมลขาวสารของราชการทเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน

ระดบ 3 ระดบ 4 ระดบ 5


ยทธศาสตรท 4 บรหารเปนเลศดวยธรรมาภบาล (Governance Excellence) กลยทธท 2 : พฒนาระบบบรหารยทธศาสตรเชงบรณาการ แผนงาน โครงการ และงบประมาณ เปาหมาย (Goal) : ระบบบรหารยทธศาสตรของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกเปนไปอยางมประสทธภาพ ขอมลสถานการณปจจบน กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ด าเนนภารกจตางๆ ภายใตความสอดคลองกบ ยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป, แผนยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (ดานสาธารณสข) และแผนงานส าคญอน ๆ ในระดบประเทศ เพอตอบโจทยใหการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกสรางความมนคงทางสขภาพและเสรมสรางเศรษฐกจใหเกดความยงยน ขณะเดยวกนการจดท าแผนงานโครงการในระดบหนวยงานควรค านงถงกรอบยทธศาสตรทเกยวของ และบรหารจดการโครงการและงบประมาณใหเกดประสทธภาพและความคมคาในการใชจายงบประมาณ สงผลตอภาพรวมของการขบเคลอนงานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกทมคณภาพตอไป เปาประสงค กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน

กจกรรมส าคญ ตวชวด คาเปาหมาย (Target) หนวยงานท


Baseline คาเปาหมายรายป รบผดชอบ

2562 2563 2564 1. โครงการพฒนาและขบเคลอนกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกเชงยทธศาสตร กวผ. , สลก 1.1 ว เคราะหสถานการณ และทบทวนแผนยทธศาสตรการด าเนนงานดานการแพทยแผนไทยและการแพทยท างเล อกในระยะท ผ านมา (ระยะสน/ระยะยาว) 1.2 ถายทอดนโยบายและแนวทางการด าเนนงานเพอสรางความรบร ความเขาใจตอยทธศาสตรการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกสการปฏบต (ผบรหาร บคลากรในระดบกรม และ ผปฏบตงานในสวนภมภาค) กจกรรมบรหารจดการ

1. รอยละความส าเรจของโครงการทด าเนนการไดตามเปาหมายของ Small Success รายโครงการทก าหนด (6 เดอน/12 เดอน)


2. รอยละการเบกจายงบประมาณร า ย จ า ย ภ า พ ร ว ม ต า ม ม ต ค ร ม . - ไตรมำสท 1 รอยละ 30.29 - ไตรมำสท 2 และ 3 รอยละ 22 - ไตรมำสท 4 รอยละ 21.71


เชงกลยทธ (ประชมผบรหาร/ผบรหารระดบสง) 1.3 จดท าแผนปฏบตการประจ าป / แผนงานสนบสนนของกรม 1.4 จดท าค าของบประมาณประจ าป 1.5 พฒนาระบบขบเคลอน ก ากบตดตามและประเมนผลกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกรายยทธศาสตร ผานกลไก CIPO 1.6 สรปผลการด าเนนงานรอบ 6 เดอน และ 12 เดอน 1.7 เพมประสทธภาพการบรหารจดการงบประมาณมงผลสมฤทธ และพฒนาระบบบรหารจดการจดจางทปรกษางานวจย


ยทธศาสตรท 4 บรหารเปนเลศดวยธรรมาภบาล (Governance Excellence) กลยทธท 3 : พฒนากฎหมาย ระบบบรหารความเสยงและควบคมภายใน เปาหมาย (Goal) : 1. กฎหมายทเกยวของกบการขบเคลอนภารกจดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก และผลตภณฑสมนไพร มความเหมาะสม ทนสถานการณตอการเปลยนแปลงของสงคม เศรษฐกจ และเทคโนโลย 2. ระบบบรหารความเสยงและควบคมภายในของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกเปนไปอยางมประสทธภาพ ขอมลสถานการณปจจบน

(1) การพฒนากฎหมาย สบเนองจากกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกมภารกจทเปลยนแปลงไปจากเดม จงจ าเปนตองมการทบทวน พฒนา และปรบปรงกฎหมายใหเหมาะสมกบภารกจ เพอลดอปสรรคของการขนทะเบยน การควบคมการโฆษณาและการคมครองผบรโภค ควบคไปกบพฒนากลไกการมสวนรวมในการเฝาระวงและเตอนภยเกยวกบยาจากสมนไพรและผลตภณฑเสรมสขภาพทเปนอนตรายตอสขภาพ ซงมความสอดคลองกบแนวทางส าคญในยทธศาสตรชาตทเนนใหมการปรบปรงกฎหมายและระเบยบตาง ๆ ใหทนสมย เปนธรรมและเปนสากล เนองจากยาแผนไทยและยาจากสมนไพรมปรชญาทแตกตางจากยาแผนปจจบนจงเหนไดวา กฎระเบยบทเกยวของทมอย เปนอปสรรคตอการพฒนาอตสาหกรรมยาและผลตภณฑเสรมสขภาพจากสมนไพร ประกอบก บยงมการกลาวอางสรรพคณจากสมนไพร (Health Claim) ขณะทสภาพการณปจจบนเทคโนโลยการสอสารมการขยายตวและเขาถงประชาชนอยางรวดเรว มการโฆษณาเกนจรงโดยมงหวงผลก าไรจากการจ าหนายผลตภณฑใหไดมากทสด ท าใหประชาชนไดรบขอมลทไมถกตอง เกดผลกระทบทางลบตอผบรโภค โดยทระบบของภาครฐในการจดการ และควบคมสอตาง ๆยงไมมประสทธภาพพอ โดยแนวทางการด าเนนการทส าคญ ไดแก แกไขกฎหมายรอง กฎกระทรวง ประกาศทเกยวของกบกฎหมายวาดวยผลตภณฑสมนไพร รวมถงแกไขเพมเตม พ.ร.บ. คมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย พ.ศ. 2542 ใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงบรบทของสงคมอยางรวดเรว และมการแขงขนเชงเศรษฐกจสง

(2) การควบคมและตรวจสอบภายใน กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกมกระบวนการการตรวจสอบภายใน การปฏบตตามนโยบาย ระเบยบ และวธปฏบตเกยวกบการควบคมภายใน เพอใหมนใจวาการควบคมเพยงพอทจะบรรลภารกจของกรม และเพอใชส าหรบการถวงดลอ านาจอยางเหมาะสม ระบบการตรวจสอบภายในเปนเครองมอหรอผชวยของผบรหารในการตดตาม ประเมนการปฏบตงานของบคลากรในหนวยงาน ขอบเขตการตรวจสอบภายใน มความหลากหลาย ไดแก การตรวจสอบทางการเงน (Financial Audit) การตรวจสอบการปฏบตตามขอก าหนดในกฎหมาย (Compliance Audit) การตรวจสอบผลการด าเนนงาน (Performance Audit) ทเนน


ประสทธภาพและผลสมฤทธของงานเปนส าคญ การตรวจสอบการบรหาร การตรวจสอบสารสนเทศ เปนตน ระบบการตรวจสอบภายในมมาตรฐานมสวนส าคญชวยใหการท างาน บรรลผลส าเรจตามวตถประสงคและสงเสรมใหเกดการบรหารกจการบานเมองทด กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน




1. โครงการพฒนา ปรบปรง ทบทวน แกไขกฎหมายใหสอดคลองกบภารกจ กคจ. 1.1 พฒนากลไกทางกฎหมายเพอการคมครองและสงเสรมการใชภมปญญาการแพทยแผนไทย 1.2 พฒนากลไกทางกฎหมายเพอการพฒนาคณภาพ มาตรฐาน ผลตภณฑ และการคมครองผบรโภค 1.3 พฒนากลไกการบงคบใชกฎหมายตามภารกจ 1.4 เปนศนยขอมลทางกฎหมายทงกฎหมายภายในประเทศและกฎหมายระหวางประเทศ และระบบสารบรรณจดเกบขอมลกฎหมายทเกยวของ

1. กฎหมายล าดบรองเพอการคมครองและสงเสรมการใชภมปญญาการแพทยแผนไทยมผลใชบงคบใช

21 ฉบบ

6 ฉบบ

14 ฉบบ

6 ฉบบ

2. กฎหมายล าดบรองเพอการพฒนาคณภาพ มาตรฐาน ผลตภณฑ และการคมครองผบรโภคมผลใชบงคบใช

- 7 ฉบบ 8 ฉบบ 9 ฉบบ

2. โครงการพฒนาระบบควบคมภายใน และตรวจสอบภายใน สลก., ตสน. 2.1 จดวางระบบควบคมภายใน 2.2 การตรวจสอบภายใน

1. รอยละของหนวยงานมการจดท าระบบควบคมภายใน

มรายงานการควบคมภายใน

ของกรมประจ าป


2. รอยละของขอผดพลาดไมซ าจากเรองเดมทถกทกทวงจาก สตง.


ยทธศาสตรท 4 บรหารเปนเลศดวยธรรมาภบาล (Governance Excellence) กลยทธท 4 : พฒนาระบบตรวจราชการ นเทศงาน ขอมล ขาวสาร และเทคโนโลยดจตอล


เปาหมาย (Goal) 1. ระบบการตรวจราชการและนเทศงานดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในระดบเขตสขภาพเปนไปอยางมประสทธภาพ 2. ระบบเทคโนโลยสารสนเทศสามารถน าไปใชเพอใหเออตอการขบเคลอนและตดตามประเมนผลดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ใหเปนไปอยางมประสทธภาพ 3. กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกมกลไกการปฏบตตามพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ทมประสทธภาพ ขอมลสถานการณปจจบน

(1) การตรวจราชการเปนกลไกส าคญในการประเมนประสทธภาพการขบเคลอนนโยบายสการปฏบต โดยในระยะทผานมากรมการแพทยแผนไทยและการแพ ทยทางเลอกไดด าเนนงานดงกลาวผานผนเทศของกรม ซงจ าเปนตองไดรบการพฒนาศกยภาพผนเทศใหสามารถ รวมคด รวมตรวจ รวมใหขอเสนอแนะ รวมสรางภาคภาคราชการ รวมรบการประเมน ภายใตค ารบรองการปฏบตราชการทมการประเมนตวชวด และคาเปาหมาย เพอบรรลการบรหารงานจากสวนกลางใหเกดความสมฤทธผลตอไป

(2) สงคมไทยปรบเขาสความเปนดจตอล (Digitalization) เปนกลไกหนงทส าคญเพอใหเกด Governance 4.0 โดยการผสมผสานการจดเกบและประมวลผลขอมลผานระบบคลาวด อปกรณสมารทโฟน และเครองมอทใชในการท างานรวมกน เพออ านวยความสะดวกใหกบการด าเนนการการใหบรการของราชการ สามารถตอบสนองความตองการของประชาชนไดในทกเวลา ทกสถานท ทกอปกรณและทกชองทางไดอยางมนคง ปลอดภย และประหยด จนน าไปการเปนกรมทมขดสมรรถนะสงและทนสมย (Smart and High Performance Government) ดงนนกรมการแพทยแผนไทยจงจ าเปนตองพฒนาระบบดจทล เพอชวยใหเกดความสะดวกในการตดตามประเมนผลการด าเนนงาน การตรวจราชการ นเทศงาน รวมถงพฒนาประสทธภาพการปฏบตตามพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ใหสามารถเขาถงแกประชาชนมากขนดวยเทคโนโลยดจทล





1. โครงการตรวจราชการและขบเคลอนงานดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กวผ.





1.1 ชแจงนโยบาย ตวชวด แนวทางการตรวจราชการระดบกระทรวงและระด บกรม และตดตามประเมนผลการด าเนนงาน 1.2 ลงพ นท ตรวจราชการและนเทศงานร ว ม ก บ ส า น ก ต ร วจ แ ล ะ ป ระ เม น ผ ล ก ร ะ ท ร ว ง ส า ธ า ร ณ ส ข ต า ม ก า ห น ด การตรวจราชการกรณปกตทง 76 จงหวด (12 เขตสขภาพ) และกรงเทพมหานคร 2 รอบ 1.3 สรปผลและวเคราะหการพฒนาการตรวจราชการ (รอบ 6 เดอน/ 12 เดอน)

1. รอยละของขอมลส าคญระดบเขตสขภาพเสนอตอผบรหารครบถวนทกเขต (6 เดอน/12 เดอน)


2. รอยละความพงพอใจของบคลากร ของพนทตอผนเทศของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก


2. โครงการพฒนาคณภาพขอมลการบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในระดบพนท กวผ. 2.1 บรหารจดการขอมลรายบคคลจาก Big Data 2.2 การวเคราะหความตองการ ตรวจสอบคณภาพขอมลการบรการการแพทยแผนไทยฯ ในระดบพนท 3. ประมวลผลขอมลการบรการการแพทยแผนไทยฯ

1. ชดขอมลสรปหรอสารสนเทศขอมลการใหบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกทสอดคลองกบ Service plan

- 1 รายงาน 1 รายงาน 1 รายงาน

2. รอยละความผดพลาดของขอมลทมปญหาในการแสดงผลจากโปรแกรม HDC TTM Service ลดลง


3. โครงการพฒนาดจทลเพอรองรบการปฏบตงาน กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กวผ. (ทส.) 3.1 พฒนาระบบเครอขายไรสาย (wireless) 3.2 จดหาอปกรณจดเกบและวเคราะห Log

1. มระบบเครอขายไรสาย (wireless) ในการปฏบตงาน

- 1 ระบบ - -





File ระบบสารสนเทศกรมฯ 3.3 จดหาเครองคอมพวเตอรและเครองคอมพวเตอรโนตบก ส าหรบงานส านกงาน 3.4 จดหาเครองส ารองไฟฟา ขนาด 800 VA 7.5 พฒนา Private Cloud เพอจดท า Data Lake รองรบ Big Data ดานสมนไพรของชาต 7.6 พฒนาปรบปรงระบบจดซอจดจางและพสด 3.6 พฒนาระบบเครอขาย (LAN) และซอฟแวรบรหารจดการระบบเครอขาย 3.7 จดหาเครองพมพแบบฉดหมกพรอมตดตงถงหมกพมพ (Ink Tank Printer) 3.8 จดหาสแกนเนอร ส าหรบงานเกบเอกสารทวไป 3.9 พฒนาระบบส านกงานอจฉรยะ เพอรองรบการปฏบตงานในรปแบบดจทล

2. มอปกรณจดเกบขอมลจราจรเครอขาย (Log) ระบบสารสนเทศเพอเกบรกษาขอมลจารจรทางคอมพวเตอร ไมนอยกวา 90 วน ตาม พ.ร.บ. คอมพวเตอร พ.ศ. 2560

- 1 ระบบ - -

3. มเครองคอมพวเตอรส าหรบงานส านกงานเพอทดแทนคอมพวเตอรเกาทหมดอายการใชงาน - เครองคอมพวเตอร - เครองคอมพวเตอรโนตบก

100 เครอง 29 เครอง

80 เครอง -

80 เครอง 20 เครอง

4. มเครองส ารองไฟฟาเพอยดอายการใชงานของอปกรณคอมพวเตอรและอปกรณตอเนองจากการเกดไฟดบและไฟตก

52 เครอง -

5. มระบบ Private Cloud ทใชจดเกบขอมลดานสมนไพร

- - 1 ระบบ -

6. มระบบจดซอจดจางและพสดทพฒนาปรบปรงใหม

- - 1 ระบบ -

6. มระบบเครอขาย (LAN) บนอาคารส านกงาน

- - 1 ระบบ -

7. มเครองพมพแบบฉดหมกพรอมตดตงถงหมกพมพ (Ink Tank Printer)

- - 20 เครอง -





8. มสแกนเนอรเพอรองรบงานสารบรรณอเลกทรอนกส

- - 20 เครอง -

9. มระบบส านกงานอจฉรยะ (Fully Paperless) เพอรองรบการปฏบตงานในรปแบบดจทล

- - - 1 ระบบ

ยทธศาสตรท 4 บรหารเปนเลศดวยธรรมาภบาล (Governance Excellence) กลยทธท 5 : พฒนาระบบบรหารงานมงผลสมฤทธ การปฏรปองคกร สองคกรคณภาพ เปาหมาย (Goal) มงผลสมฤทธการด าเนนงานของกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกและเปนองคกรคณภาพทดเทยมมาตรฐานสากล ขอมลสถานการณปจจบน

การด าเนนงานภารกจทส าคญของกรมฯ สอดคลองตามพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 โดยมงผลสมฤทธของงาน ทงนเพอพฒนาระบบการด าเนนงานของกรมฯ ในการขบเคลอนภารกจส าคญของรฐบาล การแกไขปญหาและการอ านวยความสะดวกแกประชาชน การเพมศกยภาพของกรมฯ ในการสนบสนนการพฒนาประเทศ


รวมทงปจจบนกรมฯ ไดน าการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐมาใชเปนเครองมอผลกดนใหการพฒนาระบบราชการใหมประสทธภาพและยงยน เพอยกระดบมาตรฐานการปฏบตงานใหเทยบเทามาตรฐานสากลตงแตป 2550 โดยระยะเวลาทผานมากรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก มการพฒนามาอยางตอเนอง และยกระดบการท างานใหเกดคณภาพ มาตรฐาน สองคการทมขดสมรรถนะสง และผลลพธทสะทอนความส าเรจของการบรหารจดการองคการ เปาประสงค กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน

เปาประสงคและกจกรรมส าคญ ตวชวด คาเปาหมาย (Target)



1. โครงการทบทวนและปรบปรงโครงสรางองคกรเพอตอบสนองนโยบายปฏรประบบสาธารณสข กพร. 1.1 จดประชมและทบทวนโครงสรางกรมใหรองรบแผนปฏรปองคการ 1.2 จดท าเอกสารรายงานค าชแจงประกอบค าขอการจดตงสวนราชการของกรมฯ ตามแผนปฏรปองคการ 1.3 จดประชมคณะท างานแบงสวนราชการภายในกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก 1.4 น าสงมตทประชมคณะแบงสวนราชการฯ เสนอตอคณะกรรมการพฒนาโครงสรางระบบราชการของกระทรวงสาธารณสข 1.5 น าสงมตทประชมคณะกรรมการพฒนาโครงสรางฯ ไปยงส านกงาน ก.พ.ร. 1.6 จดท ารางกฎกระทรวงแบงสวนราชการเสนอตอส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

1. ความส าเรจของการปรบโครงสรางองคกรตามแผนปฏรปองคการ

- คณะท างานแบงสวนราชการภายในกรมฯ เหนชอบกบ

ขอเสนอค าขอการจดตงสวน

ราชการของกรม

คณะกรรมการพฒนาโครงสรางฯ กระทรวงสาธารณสข

เหนชอบกบขอเสนอค าขอการจดตงสวน

ราชการของกรม

ไดรางกฎกระทรวง

เสนอตอส านกงาน

คณะกรรมการกฤษฎกา

2. โครงการพฒนาคณภาพองคกรมงสรางวลคณภาพ กพร. 2.1 วเคราะหสถานการณและทบทวนเพอคดเลอกประเดนในการสงประกวดรางวลใหครอบคลมรางวลเลศรฐ (PMQA, การมสวนรวม, การบรการภาครฐแหงชาต) 2.2 ชแจงหลกเกณฑแนวทางในการสงประกวดรางวล

1.กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ไดรบรางวลเลศรฐ อยางนอย ปละ 1 รางวล

- 1 รางวล 1 รางวล 1 รางวล


เปาประสงคและกจกรรมส าคญ ตวชวด คาเปาหมาย (Target)



และเพอจดท ารายงานฯ ในการสงประกวดรางวลตามเวลาทก าหนด 2.3 สงเสรมและสนบสนนใหบคลากรกรมมความร ความเขาใจในการพฒนาคณภาพการบรหารองคกร ใหทนสมย สอดรบตามหลกการบรหารองคการภาครฐ ในยค 4.0 3. โครงการประเมนผลสมฤทธขององคกรผานค ารบรองการปฏบตราชการ กพร. 3.1 วเคราะหทบทวนตวชวดใหสอดรบกบยทธศาสตรกรมและตวชวดตอเนอง 3.2 ประชมเพอน าเสนอผบรหารเพอพจารณาตวชวด 3.3 ประชมเจราจาความเหมาะสมตวชวด 3.4 ก ากบ ตดตาม และประเมนผลตวชวด 3.5 สรปผลการประเมนตวชวด

1.กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกผานเกณฑการประเมนค ารบรองการปฏบตราชการ

- ผลการด าเนนงานเปนไปตามเปาหมาย ทกตวชวด

ผลการด าเนนงานเปนไปตามเปาหมาย ทกตวชวด

ผลการด าเนนงานเปนไปตามเปาหมาย ทกตวชวด


2.5 ยทธศาสตรท 5 ภมปญญาเปนเลศ (Wisdom Excellence)

ค าอธบายรายยทธศาสตร รวบรวมองคความรดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพร ผานการสงคายนาจากเอกสาร หลกฐาน หรอการถายทอดโดยผมความร ผเชยวชาญ พฒนาการวจยและมาตรฐานวชาการใหเกดการถายทอดและสามารถน าไปใชประโยชนในการพฒนาระบบสขภาพในระดบประเทศ รวมถงพฒนาใหเกดระบบสารสนเทศองคความรดจทลภมปญญาการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพร ทใชงานไดจรงและสามารถเชอมโยงฐานขอมลกบหนวยงานทเกยวของ ตลอดจนพฒนากลไกเฝาระวง คมครอง การบรหารจดการภมปญญาภายใตกฎหมายทเกยวของ เชน การคมครองต ารบและต าราการแพทยแผนไทย การคมครองสมนไพร การคมครองถนก าเนดสมนไพร และสรางบทบาทเชงรกในเวทตางประเทศ ทเกยวกบการเจรจาน าขอตกลงและใชประโยชนจากภมปญญาการแพทยแผนไทยและแพทยพนบานไทย ใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม วตถประสงค

1. เพอเสรมสรางมาตรฐานวชาการและองคความรดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และสมนไพรใหมความเขมแขง ตลอดจนมระบบสารสนเทศองคความรดจทลภมปญญาการแพทยแผนไทยทสามารถเขาถงไดอยางรวดเรว และน าขอมลไปใชประโยชนทงทางวชาการ การเฝาระวง และการตอยอดภมปญญาการแพทยแผนไทย 2. เพอสนบสนนและสงเสรมการวจยและพฒนาดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพร ใหสามารถน าไปใชประโยชนไดจรงทางการแพทยและการตลาด

3. เพอพฒนากลไกเฝาระวง คมครอง การบรหารจดการภมปญญาภายใตกฎหมายวาการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทยและกฎหมายทเกยวของใหมประสทธภาพ และสรางบทบาทเชงรกในเวทตางประเทศท เกยวกบการเจรจาน าขอตกลงและใชประโยชนจากภมปญญาการแพทยแผนไทยและ แพทยพนบานไทยใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม

เปาประสงค ภมปญญาการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และสมนไพรไทยไดรบการคมครองและสงเสรมใหเปนศาสตรของแผนดน เพอใชประโยชนในระบบสขภาพและสรางมลคาเพมใหกบประเทศชาต เปาหมายรายยทธศาสตรและตวชวดระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564)

1. จ านวนงานวจยสมนไพร/งานวจยการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ทน ามาใชจรงทางการแพทยและการตลาด 10 เรอง/ป (ตวชวดภายใตยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป ดานสาธารณสข)

2. มต ารบยาแผนไทยแหงชาตทผานความเหนชอบจากคณะกรรมการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย 100 ต ารบ/ป (ตวชวดภายใตยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป ดานสาธารณสข)


3. ระดบความส าเรจของการจดท าต าราอางองมาตรฐาน (Standard textbook) ดานการแพทยแผนไทย (ตวชวดภายใตแผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข) กลยทธและมาตรการส าคญ

กลยทธท 1 เสรมสรางมาตรฐานวชาการ วจยและองคความรดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพรใหมความเขมแขง

กลยทธท 2 พฒนาระบบสารสนเทศองคความรดจทลภมปญญาการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพร

กลยทธท 3 สรางบทบาทเชงรกในเวทตางประเทศ กลยทธท 4 พฒนาประสทธภาพ คมครองทรพยากร และระบบเฝาระวงภมปญญาการแพทยแผนไทย

การแพทยพนบาน และสมนไพร กลยทธท 5 ยกระดบภมปญญาการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และ

สมนไพรสการสรางสรรคนวตกรรมและการสรางมลคาเพม


ยทธศาสตรท 5 ภมปญญาเปนเลศ (Wisdom Excellence) กลยทธท 1 : เสรมสรางมาตรฐานวชาการ วจย และองคความรดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพรใหมความเขมแขง เปาหมาย (Goal) 1. มต าราอางองมาตรฐานดานการแพทยแผนไทยของประเทศ 2. มองคความรและเทคโนโลยดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกไดรบการพฒนารปแบบและน าไปถายทอด อยางนอย 5 เรอง/ป 3. มงานวจยสมนไพร/การแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ทน ามาใชจรงทางการแพทยและการตลาด อยางนอย 50 เรอง ขอมลสถานการณปจจบน (1) การปฏรปประเทศดานการแพทยแผนไทยและสมนไพรเพอเศรษฐกจ มผลการวเคราะหพบวาองคความรทางการแพทยแผนไทยยงไมไดถกพฒนาให เปนองคความรมาตรฐานเพอเปนน าไปใชในการพฒนาระบบสขภาพ และการจดการเรยนการสอนและแนวทางการประกอบวชาชพการแพทยแผนไทยในทศทางเดยวกน ดวยเหตนจงท าใหมโครงการพฒนาต าราอางองมาตรฐานดานการแพทยแผนไทยของประเทศ (Standard Textbook) ภายใตประเดนการปฏรปการศกษาการแพทยแผนไทย โดยมจดมงหมายเพอฟนฟจดการความร โดยเรงรดการถายถอดฟนฟ องคความรคมภรโบราณ ต าราโบราณ และการช าระองคความรจากแพทยแผนไทยผช านาญการ เพอในการท าเวชปฏบตมความชดเจนและมประสทธภาพ สามารถน าไปใชไดจรงในระบบสขภาพ ใหสามารถน าไปใชในการพฒนา การจดการเรยนการสอน รวมถงพฒนาต าราประกอบการเรยนการสอนการแพทยแผนไทย เพอการอนรกษและสบทอดองคความรรวมถงบรณาการองคความรเพอการรกษาและสงเสรมสขภาพ ไปสการเรยนการสอนเพอผลตแพทยแผนไทยตอไป

(2) การวจยดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอก เปนอกกลไกหนงทถกน ามาใชสนบสนนใหเกดกระบวนการรบรองคณภาพและมาตรฐานของการน าองคความรดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอกไปใช ทงในรปแบบของสมนไพร การตอยอดองคความร กระบวนการ/แนวทางเชงสขภาพ ไดแก การสงเสรม ปองกน รกษา และฟนฟสภาพ ทงตอตนเองและผปวย จากระยะเวลาทผานมางานวจยดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกมปรมาณงานวจยมจ านวนเพมมากขนเรอยๆ แตการวจยประยกตทมงเพอใชประโยชนทางการแพทยและการตลาดยงมปรมาณคอนขางนอยและกระจดกระจาย สะทอนภาพใหญของประเทศในการขบเคลอนการวจยนนขาดการสงตอ ดงนนการเพมการเขาถงงานวจยเพอพฒนาระบบบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกทมมาตรฐาน รวมถงมกลไกการขบเคลอนงานวจยในภาพรวม ตลอดจนการพฒนาและสงตองานวจยดงกลาวเพอน าไปใชประโยชนไดจรง ถอเปนกลไกหนงในการสงเสรมใหเกดการความมนคงทางสขภาพและเศรษฐกจไทยตอไปได ตลอดระยะเวลาทผานมา กรมด าเนนการวจยเอง (ป 2545 – 2560) 127 เรอง (อยระหวางด าเนนการ 52 เรอง/รอน าไปใชประโยชน 16 เรอง) รวมถงสนบสนนวชาการและงบประมาณเพอขบเคลอนงานวจยในสวนภมภาค (ป 2559 - 2560) 57 เรอง เพอใหองคความรดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกมผลเชงประจกษตอการพฒนาวงการ และสรางความยอมรบแกสหวชาชพ และในป 2560 ไดมงานวจยทางการแพทยแผนไทยทน าไปใชจรงทางการแพทยและการตลาดแลว จ านวน 11 เรอง กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน








1. โครงการพฒนาต าราอางองมาตรฐาน (Standard Textbook) ดานการแพทยแผนไทย สพท. 1.1 ก าหนดกรอบแนวทางการด าเน นงาน (outline) ต าราการแพทยแผนไทยและหนงสอรวบรวม/ปรวรรตพระคมภรการแพทยแผนไทย 1.2 รางตนฉบบต าราการแพทยแผนไทย (Standard Textbook) 1.3 ไดตนฉบบต าราการแพทยแผนไทย (Standard Textbook) 1.4 ประกาศเปนต าราอางองมาตรฐานดานการแพทยแผนไทยของประเทศ

1. ระดบความส าเรจของการจดท าต ารา อางอ งมาตรฐาน (Standard Textbook) ดานการแพทยแผนไทย

ม Outline การจดท าต าราอางองมาตรฐาน (Standard Textbook) ดานการแพทยแผนไทย

มองคความร การแพทยแผนไทย จากการรวบรวม

สงคายนา และการประชมคณะท างานฯ

มต าราอางองมาตรฐาน

(Standard Textbook)

ประกาศเปนต าราอางองมาตรฐาน

(Standard Textbook) ดานการแพทยแผนไทยของประเทศ

2. โครงการพฒนาการจดการความรดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอก สการเรยนรอยางตอเนอง กวผ. 2.1 ก าหนดแผนและแนวทางการจดการความรประจ าป 2.2 พฒนาเครอขายการจดการความร - ประช มเช งปฏ บ ต การกล มแกนน าด าน การจ ด ก ารค วาม ร ข อ งก รม (Knowledge Management Facilitator : KMF TTM) 2 ครง/ป - ประช มวชาการกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก (DTAM Forum) 4 ครง/ป

1. จ านวนองคความรและเทคโนโลยการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกไดรบการพฒนารปแบบและน าไปถายทอด

- 2 เรอง

3 เรอง

4 เรอง





- ประชมการจดการความรเพอพฒนาองคความรและเทคโนโลยการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก 4 ครง/ป - ประชมแลกเปลยนเรยนร “เรองเลาเราพลง” ระหวางหนวยงานในกรมฯ ใหมโอกาสแลกเปลยนประสบการณและความส าเรจของการจดการความรในหนวยงาน (Best practice, Innovation) 1 ครง/ป 2.3 เผยแพรองคความรทผานกระบวนการ ฯ

2. รอยละของสถานบรการสขภาพน าองคความรและเทคโนโลยการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกไปประยกตใชในการดแลสขภาพ


3. โครงการพฒนาระบบคณภาพวารสารการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กวผ. 3.1 พฒนาระบบบรหารจดการวารสารการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก 3.2 พฒนาฐานขอมลวารสารการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก 3.3 ประชมเชงปฏบตการ/การจางทปรกษาในการพฒนาคณภาพวารสาร/จดประชมกลมยอยพฒนาการเขยนงานวจยตพมพวารสารการแพทยแผนไทยฯ รายกลม 3.4 พฒนาศกยภาพลคลากรเพอเพมพนความรในการพฒนาระบบคณภาพวารสาร

1. รกษาคณภาพของวารสารตามระดบเกณฑศนยดชนอางองวารสารไทย

TCI Level 1 TCI Level 1 ASIAN Index

ASIAN Index

4. โครงการพฒนาและบรหารจดการงานวจยเพอน าไปใชประโยชนทางการแพทยและการตลาด สพท. และทกหนวยงาน





4.1 จดตงคณะกรรมการบรณาการวจยระดบกรม เพอก ากบตดตาม วเคราะหและประเมนการด าเนนการศกษาวจยใหถกตอง มมาตรฐาน และบรรลตามวตถประสงคตามระยะเวลาและ งบประมาณมลคาเพมทางเศรษฐกจ 4.2 สงเคราะหผลงานวจยทด าเนนการแลวเสรจ ไดรบการเผยแพร และน าไปใชประโยชน 4.3 พฒนาภาคเครอขายนกวจยดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก 4.4 พฒนาศกยภาพการศกษาวจยในคน ดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก 4.5 ศกษา วจย นวตกรรมดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอกและสมนไพรเพอเปนแนวทางในการดแลสขภาพ และพฒนาผลตภณฑจากสมนไพรเพอสรางมลคาเพม

1. มงานวจยสมนไพร/การแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ทน ามาใชจรงทางการแพทยและการตลาด

11 เรอง (2560) 10 เรอง (2561)

10 เรอง 10 เรอง 10 เรอง

2. รอยละของผลงานวจยด านการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกทด าเนนการแลวเสรจตามแผนงานและเวลาทก าหนด

-

รอยละ 80

รอยละ 80 รอยละ 80

ยทธศาสตรท 5 ภมปญญาเปนเลศ (Wisdom Excellence) กลยทธท 2 : พฒนาระบบสารสนเทศองคความรดจทลภมปญญาการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพร


เปาหมาย (Goal) : ระบบสารสนเทศองคความรดจทลภมปญญาการแพทยแผนไทยของประเทศไทย (Thai Traditional Digital Knowledge Library : TTDKL) สามารถพฒนาใหเปนคลงขอมลภมปญญาการแพทยแผนไทย และการแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพรทใชประโยชนไดอยางครบวงจร ขอมลสถานการณปจจบน กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ไดด าเนนการ พฒนาระบบสารสนเทศองคความรดจทลภมปญญาการแพทยแผนไทยของประเทศไทย (Thai Traditional Digital Knowledge Library: TTDKL) ตงแต 17 กนยายน พ.ศ. 2557 เพอรองรบระบบคลงขอมลดจทลภมปญญาการแพทยแผนไทย และการแพทยพนบานของประเทศใหเกดการพฒนาฐานขอมลกลางของประเทศดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพร ในรปแบบหองสมดดจทล สามารถเขาถงขอมลไดอยางมประสทธภาพและรวดเรว เชน การสบคนขอมลสมนไพร พจนานกรมศพทแพทยและเภสชกรรม แผนไทย ต าราการแพทยแผนไทย งานวจย วารสารการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก และขอมลดานกฎหมาย เปนตน เปนการสงเสรมการใชประโยชนคลงความรในการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย สนบสนนการขนทะเบยนยาสมนไพร ระบบรการสขภาพ การตอยอดงานวจยอยางกวางขวางในทกระดบ การดแลสขภาพ และการสงเสรมเศรษฐกจชมชน ของประเทศ อกทงมกระบวนการสงคายนาองคความรภมปญญาการนวดไทย ต าราการแพทยแผนไทยของชาต รวมถงการจดหมวดหมและพฒนารหสมาตรฐานภมปญญาการแพทยแผนไทยประเทศไทยบนทกลงในระบบดจทล พฒนาฐานขอมลและเชอมโยงฐานขอมลกบหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของไดอยางครอบคลม ตลอดจนเปนเครองมอ ทส าคญในการเฝาระวงและคมครองภมปญญาตอไปในอนาคต เปาประสงค กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน




1. โครงการพฒนาระบบสารสนเทศองคความรดจทลภมปญญาการแพทยแผนไทยของประเทศไทย (Thai Traditional Digital Knowledge Library : TTDKL) กวผ. 1.1 พฒนาระบบการบรหารจดการ 1. ระดบความส าเรจของการพฒนา - 1.มการพฒนาและ 1. มการเชอมโยง การออกรหส รวมกบ กคภ.





1. โครงการพฒนาระบบสารสนเทศองคความรดจทลภมปญญาการแพทยแผนไทยของประเทศไทย (Thai Traditional Digital Knowledge Library : TTDKL) กวผ. 1.2 พฒนาระบบฐานขอมลและสารสนเทศองคความรดจทลภมปญญาการแพทยแผนไทย 1.3 ประชมเชงปฏบตการ/จดจางวเคราะห/จางทปรกษา การจดหมวดหมต ารบยาในต าราการแพทยแผนไทยของชาต 1.4 จดจางแปลรหสมาตรฐานภมปญญาการแพทยแผนไทย 1.5 เพมเตมรหสมาตรฐานภมปญญาการแพทยแผนไทย 1.6 การจดพมพเอกสารและสอประชาสมพนธทเกยวของ

ระบบสารสนเทศองคความรดจทล ภมปญญาการแพทยแผนไทยของประเทศไทย (Thai Traditional Digital Knowledge Library : TTDKL)

เชอมโยงกบฐานขอมลอนทเกยวของ 2. มการสงคายนาต ารบยาในต าราการแพทยแผนไทยของชาต คอ ศลาจารกวดราชโอรสารามราชวรวหาร และต ารายาพเศษของสมเดจ พระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาปวเรศวรยาลงกรณ (ประเภทเอกสาร พ.ศ.2461)

ฐานขอมลน าไปสการใชประโยชน 2. มต ารา (Text book) ทสามารถใชประโยชนในการอางองเชงวชาการไดเพมขน

มาตรฐานภมปญญาการแพทยแผนไทยต ารบยาในต ารา ศลาจารกวดราชโอรสารามราชวรวหาร ต ารายาพเศษ ของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาปวเรศวรยาลงกรณ (ประเภทเอกสาร พ.ศ.2461)

สพท. เครอขายมหาวทยาลย และกรมทรพยสนทางปญญา

ยทธศาสตรท 5 ภมปญญาเปนเลศ (Wisdom Excellence) กลยทธท 3 : สรางบทบาทเชงรกในเวทตางประเทศ เปาหมาย (Goal) ประเทศไทยมบทบาทเชงรกดานการแพทยดงเดมในเวทตางประเทศ ขอมลสถานการณปจจบน กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก มบทบาทส าคญตอการเสรมสรางความรวมมอระหวางประเทศดานการแพทยดงเดม และการแพทยทางเลอกในระดบนานาชาต เชน ประสานและด าเนนการรวมมอกบหนวยงานทเกยวของตามกฎหมาย ขอตกลงความรวมมอระหวางประเทศ เพอพทกษผลประโยชนจากการคมครองและ


เฝาระวงภมปญญาในเวทระดบสากล รวมถงสรางความรวมมอดานทเกยวของกบองคการอนามยโลกและเครอขายในแตละประเทศ เพอพ ฒนาการแพทยดงเดมรวมกน อยางมประสทธภาพตอไป ปจจบนไดมความรวมมอระหวางประเทศ 3 รปแบบ ไดแก รปแบบท1 ความรวมมอกบ WHO เชน จดท า Benchmark for Training in Nuad Thai และพฒนาชดอางองมาตรฐาน การแลกเปลยนเรยนรและนโยบายดานการแพทยดงเดมในการประชมระหวางประเทศ และความรวมมอในการจดตง WHO Collaborating Centre in Traditional Medicine ในไทย รปแบบท 2 ความรวมมอพหภาค เชน ASEAN BIMSTEC และ กรอบความรวมมอแมโขง – ลานชาง และ รปแบบท 3 ความรวมมอทวภาค ไดแก ไทย – จน ไทย – พมา และ ไทย –ภฎาน นอกจากนยงไดมความรรวมมอกบประเทศอนเดยในการจดท า Memorandum of Understanding on the Cooperation in the Fields of Traditional Systems of Medicine and Homeopathy และกลมประเทศ EU เพอ พฒนาความรวมมอการพฒนาบคลากรดานการนวดไทยเพอเสรมสรางภาพลกษณและเผยแพรอตลกษณ กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน


หนวยงาน บรณาการ Baseline


1. โครงการประชมระหวางประเทศเพอพฒนา Practice Guidelines of Traditional and Complementary Medicine (T&CM) in ASEAN (62) กวผ. (รป.) 1.1 แตงตงคณะกรรมการเตรยมการประชมระหวางประเทศเพอพฒนา Practice Guidelines of Traditional and Complementary Medicine (T&CM) in ASEAN 1.2 จดประชมคณะกรรมการ เพอหารอแนวทางการการจดท ารางขอบเขตและเนอหา Practice Guidelines of Traditional and Complementary Medicine (T&CM) in ASEAN ส าหรบประชมระหวางประเทศเพอพฒนา Practice Guidelines of Traditional and Complementary Medicine (T&CM) in ASEAN 1.3 จดการประชมระหวางประเทศเพอจดท า

1. ระดบความส าเรจของการจดท า แนวทาง/ขอบเขต และ/หรอ รางเนอหา Practice Guidelines of Traditional and Complementary Medicine (T&CM) in ASEAN

1.แตงตงคณะท างานจดท าแนวทางการใหบรการดานการแพทยแผนไทย 2. จดประชมคณะท างานจดท าแนวทางการใหบรการดานการแพทยแผนไทย

(ราง) หนงสอ Practice Guidelines of Traditional Medicine Modalities

มคมอ Practice Guidelines of Traditional Medicine Modalities

- รวมกบ ASEAN Member State (AMS)





หนงสอ Practice Guidelines of Traditional and Complementary Medicine (T&CM) in ASEAN 2. โครงการความรวมมอกบองคการอนามยโลก WHO Collaborating Centre for Traditional Medicine ในประเทศไทย กวผ. 2.1 ประชมคณะกรรมการวชาการฯ/คณะท างานเพอเตรยมการจดประชมระหวางประเทศ (โดยไดจดไปแลวเมอป 2561 ) รวมกบคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล 2.2 จดประชมคณะกรรมการจดท ารางเอกสาร WHO Benchmark for Practice in Nuad Thai Rajasamnak (Court-type Thai Traditional Massage) ฉบบภาษาองกฤษ

1. ระดบความส าเรจของการจดท า รางเอกสาร WHO Benchmark for Practice in Nuad Thai Rajasamnak (Court-type Thai Traditional Massage) ฉบบภาษาองกฤษ

ไดเกณฑมาตรฐานเวชปฏบตนวดไทยแบบราชส านก ฉบบภาษาไทย

มรางเอกสาร WHO Benchmark for Practice in Nuad Thai Rajasamnak (Court-type Thai Traditional Massage) ฉบบภาษาองกฤษ(แกไขปรบปรง ครงท 1)

มรางเอกสาร WHO Benchmark for Practice in Nuad Thai Rajasamnak (Court-type Thai Traditional Massage) ฉบบภาษาองกฤษ(แกไขปรบปรง ครงท 2)

มเอกสาร WHO Benchmark for Practice in Nuad Thai Rajasamnak (Court-type Thai Traditional Massage) ฉบบภาษาองกฤษ

รวมกบ คณะแพทยศาสตร ศรราชพยาบาล - World Health Organization (WHO)

3. โครงการประชมระหวางประเทศเพอพฒนาศกยภาพบคลากรในการจดท ามาตรฐานและควบคมคณภาพผลตภณฑยาและผลตภณฑการแพทยดงเดม และการแพทยเสรม Workshop to develop the knowledge on the principle of TCM and QC of Herbal Medicines

กวผ.

3.1 แตงตงคณะกรรมการเตรยมการจดประชมระหวางประเทศเพอเพอพฒนาศกยภาพบคลากรในการจดท ามาตรฐานและควบคมคณภาพผลตภณฑยาและผลตภณฑการแพทยดงเดมและการแพทยเสรม Workshop to develop the knowledge

1. ระดบของประเทศทเขารวมพฒนาศกยภาพบคลากรในการจดท ามาตรฐานและควบคมคณภาพผลตภณฑยาและผลตภณฑการแพทยดงเดมและการแพทยเสรม Workshop to

- รอยละ 70 - - รวมกบ State Administration of Traditional Chinese Medicine (SATCM)





on the principle of TCM and QC of herbal medicines 3.2 จดประชมคณะกรรมการเตรยมการจดประชมระหวางประเทศเพอพฒนาศกยภาพบคลากรในการจดท ามาตรฐานและควบคมคณภาพผลตภณฑยาและผลตภณฑการแพทยดงเดมและการแพทยเสรม Workshop to develop the knowledge on the principle of TCM and QC of herbal medicines 3.5 จดการประชมระหวางประเทศเพอพฒนาศกยภาพบคลากรในการจดท ามาตรฐานและควบคมคณภาพผลตภณฑยาและผลตภณฑการแพทยดงเดมและการแพทยเสรม Workshop to develop the knowledge on the principle of TCM and QC of Herbal Medicines

develop the knowledge on the principle of TCM and QC of Herbal Medicines

และ ASEAN Member State (AMS)

4. โครงการประชมวชาการไทย -เซยงไฮและการประชมคณะกรรมการความรวมมอดานการแพทยไทย-จน ระหวางกรมการแพทยแผนไทยและคณะกรรมาธการสาธารณสขเทศบาลนครเซยงไฮ

สทจ.

4.1 ด าเนนการจดการประชมวชาการไทย – เซยงไฮและการประชมคณะกรรมการความรวมมอดานการแพทยไทย – จน ระหวางกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก

1. จ านวนงานวจยและองคความรดานการแพทยไทย – จนทมการเผยแพรในการจดการประชมวชาการไทย – เซยงไฮ

2 เรอง 2 เรอง 2 เรอง 2 เรอง





และคณะกรรมาธการสาธารณสขและการวางแผนครอบครวเทศบาลนครเซยงไฮ ยทธศาสตรท 5 ภมปญญาเปนเลศ (Wisdom Excellence) กลยทธท 4 : พฒนาประสทธภาพ คมครองทรพยากร และระบบเฝาระวงภมปญญาการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และสมนไพร เปาหมาย (Goal) การคมครองทรพยากรและภมปญญาการแพทยแผนไทยและและระบบเฝาระวงภมปญญาการแพทยแผนไทย สมนไพรและถนก าเนด ทงในระดบทองถน ระดบชาต และระดบสากลตอไปมประสทธภาพ ขอมลสถานการณปจจบน ประเทศไทยมกฎหมายคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทยมาตงแตป 2542 ซงนบเปนความกาวหนาและมองการณไกลอยางมากในการออกกฎหมายในชวงนน ตลอดระยะเวลา 17 ปของการบงคบใชกฎหมาย ผลดานคมครองภมปญญาฯ ไดมการออกประกาศคมครองต ารบต าราการแพทยแผนไทยของชาตจากเอกสารดงเดมไวแลวกวา 14,000 ต ารบ การส ารวจและขนทะเบยนต ารบต าราสวนบคคล การออกประกาศสมนไพรควบคม “กวาวเครอ” และการสนบสนนการศกษาวจยและต ารบต าราตาง ๆ เปนตนอยางไรกด การคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทยยงด าเนนไปคอนขางลาชา รวมถงประสบปญหาทตางชาตไดน าภมปญญาการแพทยแผนไทยไปพฒนาตอยอดและขอรบสทธบตรโดยไมไดแบงปนผลประโยชนอยางเปนธรรมใหแกเจาของภมปญญา ตลอดจนขาดการก ากบดแลการด าเนนงานดานตาง ๆ เชนการส ารวจและอนรกษพรรณพชสมนไพร การจดการแหลงสมนไพรในปาธรรมชาตไมใหสญสลายไปดวยการมงใชประโยชนฝายเดยว ความไมชดเจนในการจดการพนทอนรกษสมนไพร การแบงปนผลประโยชนทเกดจากสมนไพรถนก าเนด ตลอดจนการศกษาคนควาภมปญญาไทย จงควรมงเนนพฒนาประสทธภาพคมครองทรพย ากรและภมปญญาการแพทยแผนไทย และพฒนาระบบเฝาระวงภมปญญาการแพทยแผนไทย สมนไพรและถนก าเนด ทงในระดบทองถน ระดบชาต และระดบสากลตอไป






1. โครงการอนรกษ คมครอง และเฝาระวงปองปรามการละเมดสทธในภมปญญาการแพทยแผนไทยของส านกงานนายทะเบยนกลาง/จงหวด กคพ. 1.1 ประชมชแจงกรอบแนวทางการด าเนนงานและแผนปฏบตงานดานการคมครองภมปญญาการแพทยแผนไทยตามบทบาทนายทะเบยนจงหวด และสรปผลการด าเนนงาน 1.2 คดเลอกพนทตนแบบดานการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย (จดท าหลกเกณฑ สนบสนนการด าเนนงาน ลงพนทประเมน) 1.3 จดเวทแลกเปลยนเรยนร หรอศกษาดงาน การอนรกษ คมครองภมปญญาการแพทยดงเดมในประเทศอาเซยน 1.4 ปรบปรงและพฒนาประสทธภาพฐานขอมลจดทะเบยนสทธในภมปญญาการแพทยแผนไทยและฐานขอมลภมปญญาการแพทยแผนไทยระหวางนายทะเบยนกลางและนายทะเบยนจงหวด 1.5 จดท ารายงานปรบปรงประสทธภาพและประเมนผลนายทะเบยนจงหวด

1. ระดบความส าเรจการคดเลอกพนทตนแบบดานการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย

มการชแจงแนวทางการด าเนนงานของนายทะเบยน

จงหวดผานหนงสอราชการ รวมถงบรณา

การรวมกบการประชมอนๆ ซงไมใชการชแจงเฉพาะกลม

มหลกเกณฑส าหรบการ

พจารณาคดเลอกพนทตนแบบ ฯ

มพนทตนแบบดานการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย ระดบเขตสขภาพ

มพนทตนแบบดานการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย

ระดบภาค

2. ระดบความส าเรจของการปรบปรงประสทธภาพของฐานขอมลนายทะเบยน

ฐานขอมลนายทะเบยน ไดจดท าขน

ตงแต พ.ศ. 2548 เพอรวบรวมขอมล

ภมปญญาการแพทยแผนไทย ตามมาตรา 15

และบคลากรฯ

- มขอมลในฐานขอมล ทสอดคลองกบ

กฎหมายทเกยวของไดรบการพฒนา

มระบบเชอมโยง การบนทกขอมล กบส านกงานนายทะเบยนจงหวด

ทวประเทศ และสอสารการด าเนนงานไปยง

เครอขาย





2. โครงการคมครองภมปญญาการแพทยแผนไทยของชาต/ทวไป/สวนบคคล/ชมชน/นตบคคล กคพ. 2.1 ประชมคณะท างาน/คณะอนกรรมการพจารณากลนกรองและตรวจสอบรายการต ารบยาและต าราการแพทยแผนไทย เพอประกาศต ารบยาและต าราการแพทยแผนไทยของชาต/ทวไป 2.2 ประชมคณะท างานพจารณากลนกรองทางวชาการและตรวจสอบ ค าขอจดทะเบยนสทธในภมปญญาการแพทยแผนไทย

1. จ านวนต ารบยาแผนไทยหรอต าราการแพทยแผนไทยทไดรบการพจารณาใหความเหนชอบเพอน าเสนอประกาศเปนภมปญญาการแพทยแผนไทยของชาตตามกฎหมาย

16,547 ต ารบ (ป 58-60)

6,369 ต ารบ (ป 2561)

อยางนอย 5,000 รายการ



2. รอยละความส าเรจในการพจารณาค าขอจดทะเบยนสทธในภมปญญาการแพทยแผนไทย

ค าขอจดทะเบยนสทธไดรบการ

พจารณา ใหสทธ 7 ค าขอ

รอยละ 80 ของค าขอทงหมด



3. โครงการพฒนาแผนแมบทแหงชาตวาดวยการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทยเพอสรางความรวมมอกบหนวยงานระดบพนท กคพ. 3.1 จดท าแผนแมบทแหงชาตวาดวยการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย 3.2 พฒนาและเสรมสรางบทบาทองคกรปกครองสวนทองถนและภาคเครอขายทเกยวของ เชน นายทะเบยนกลาง/จงหวด ผทรงคณวฒดานการแพทยแผนไทย โดยการ

1. ระดบความส าเรจของการจดท าแผนแมบทแหงชาตวา ดวยการคมครองและสงเสรม ภมปญญาการแพทยแผนไทย

จดประชมคณะท างานยกร างแผนแม บทแหงชาตวาดวยการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย

ม แ ผ น แ ม บ ทแหงชาตวาดวยการคมครองและส ง เ ส ร ม ภ มปญญาการแพทยแผนไทย

ส อสารแผนแม บทแห งชาต ว าด วยการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทยไปยงกลมเปาหมาย

-





จดท าคมอการด าเนนงาน การประชมเชงปฏบตการ และการตดตามใหค าปรกษา 3.3 สนบสนนการด าเนนงานของคณะกรรมการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย โดยการจดประชมในส านกงานและประชมตดตามงานพนทตางจงหวด

2. ระดบความส าเรจของการเสรมสรางบทบาทดานการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทยใหกบหนวยงานภาคเครอขาย

- - มคมอการด าเนนงานตามแผนแมบทฯ

เพอเปนแนวทางการอนรกษและคมครอง

ภมปญญาฯ ระดบประเทศ ระดบจงหวด/ระดบภมภาค

และการสอสาร ท าความเขาใจกบ

หนวยงานทเกยวของ

มผลการประเมนความพงพอใจตอ

คมอการปฏบตงาน และแนวทางการปรบปรงแกไข

4. โครงการสนบสนนการจดงานสปดาหวนภมปญญาการแพทยแผนไทยแหงชาตและพระบดาแหงการแพทยแผนไทย กคพ. 4.1 จดพธถวายเครองสกการะเฉลมพระเกยรตพระบดาแหงการแพทยแผนไทย 4.2 จดกจกรรมสปดาหวนภมปญญาการแพทยแผนไทยแหงชาต รวมกบวดพระเชตพนวมล มงคลาราม ราชวรมหาวหาร ซงเปนสถานทส าคญทางประวตศาสตรของภมปญญาการแพทยแผนไทย

1. จ านวนประชาชนผเขารวมงานสปดาหวนภมปญญาการแพทยแผนไทยแหงชาต

- 50,000 คน 50,000 คน 50,000 คน

5.โครงการบรณาการการคมครองและใชประโยชนความหลากหลายของทรพยากรพนธกรรมและภมปญญาการแพทยแผนไทย (อพ.สธ.) กคพ.





5.1 ส ารวจสมนไพรในพนทเขตอนรกษและสงเสรมการปลกสมนไพรหรอทดนทจะใชปลกสมนไพร 5.2 อนรกษ คมครอง และใชประโยชนประโยชนจากสมนไพรและถนก าเนดสมนไพร

1. ระดบความส าเรจในการจดท าฐานขอมลสมนไพรและน าไปใชประโยชนในชมชน/สถานบรการสขภาพ

- 12 พนท

12 พนท

12 พนท

2. ระดบความส าเรจในการสงเสรมการอนรกษและใชประโยชนจากสมนไพรในชมชน

-

12 พนท 12 พนท 12 พนท

ยทธศาสตรท 5 ภมปญญาเปนเลศ (Wisdom Excellence) กลยทธท 5: ยกระดบภมปญญาการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน การแพทยทางเลอก และสมนไพรสการสรางสรรคนวตกรรมและการสรางมลคาเพม เปาหมาย (Goal) 1. มต ารบยาแผนไทยแหงชาตทผานความเหนชอบจากคณะกรรมการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย 500 ต ารบ ขอมลสถานการณปจจบน


ในระยะเวลาทผานมาภมปญญาการแพทยแผนไทยมบทบาทส าคญในระบบสขภาพเพมขน และเปนเอกลกษณหนงของประเทศทจะถกยกระดบ เพอพฒนามาตรฐาน สการใชประโยชนและเสรมสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะ “ต ารบยาแผนไทยแหงชาต” เปนต ารบยามาตรฐานตามศาสตรการแพทยแผนไทยส าหรบรกษาอาการเจบไข ทผานการสงคายนาจาก “ต ารบยาแผนไทยของชาต” ทไดประกาศขนทะเบยนตามกฎหมายคมครองภมปญญาไทย มาแลวมากกวา 14,000 ต ารบ โดยผทรงคณวฒ เพอก าหนดใหเปนต ารบยากลางใหสามารถพฒนาไปสการขนบญชยาหลกแหงชาต การจดท ามาตรฐานเภสชต ารบ สนบสนนการผลต การพฒนาตอยอด และขนทะเบยนยาแผนไทยในอนาคต กจกรรมส าคญและตวชวดทตอบสนองแผนงาน




1. โครงการต ารบยาแผนไทยแหงชาต กคพ. 1.1 มการคดเลอก กลนกรอง และพจารณารายการต ารบยาแผนไทยแหงชาต ตามกลมโรคและอาการทางการแพทยแผนไทย 1.2 รบฟงความคดเหนตอต ารบยาแผนไทยแหงชาต จากผมสวนไดสวนเสยและจดท ารปเลมรายการต ารบยาแผนไทยแหงชาต 1.3 ประชมคณะอนกรรมการบรณาการ การจดท าขอก าหนดมาตรฐานวตถดบสมนไพรต ารบยาแผนไทยและสารสกดสมนไพร

1. มต ารบยาแผนไทยแหงชาตทผานความเหนชอบจากคณะกรรมการคมครองและสงเสรมภมปญญาการแพทยแผนไทย

103 ต ารบ (2560) 102 ต ารบ (2561)

100 ต ารบ (รวม 300 ต ารบ)

100 ต ารบ 100 ต ารบ


สวนท 3 การขบเคลอนและตดตามประเมนผล 3.1 กระบวนการน าแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกสการปฏบต

เพอใหแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 - 2564) บรรลวสยทศน “เปนองคกรหลกดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก เพอการพงตนเองดานสขภาพและสงเสรมเศรษฐกจอยางยงยน” สอดคลองกบเปาหมายของยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป และแผนยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (ดานสาธารณสข) ควบคกบการด าเนนการทสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐก จและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 , แผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข และนโยบายระดบประเทศอน ๆ ทเกยวของใหบรรลวสยทศนของประเทศ “มนคง มงคง ยงยน” ใหเกดขนไดจรงในทางปฏบต จงตองท าใหเจาหนาททกระดบ ตระหนกถงภาระหนาทและความรบผดชอบของตน รวมถงบทบาททเกยวของเพอขบเคลอนแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกรายประเดนยทธศาสตรเชงบรณาการใหเกดผลส าเรจ และมประสทธภาพ โดยแนวทางในการขบเคลอนแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก สการปฏบตมงเนนกระบวนการท างานในระดบกรมผานการมสวนรวมของคณะกรรมการขบเคลอนและก ากบตดตาม กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก และชแจงนโยบายการขบเคลอนการแพทยแผนไทย และการแพทยทางเลอกสพนโดยผานกลไก CTMO ใหเกดความเขาใจใหเปนอนหนงอนเดยวกน สการบรรลเปาหมายของกระทรวงสาธารณสข “ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพยงยน ” แผนภาพท 6 : กระบวนการน าแผนยทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560 – 2564) สการปฏบต

ดดแปลงจาก : กองยทธศาสตรและแผนงาน ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข 3.2 การพฒนาระบบตดตามประเมนผลผานระบบจดการงบประมาณและแผนงานโครงการ (Project Management : PM)


ในสวนของการตดตามประเมนผล กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกไดใชเทคโนโลยและนวตกรรมพฒนาระบบตดตามผลการเบกจายงบประมาณและผลการด าเนนงานผานระบบจดการงบประมาณและแผนงานโครงการ (Project Management : PM) ตามกรอบยทธศาสตรความเปนเลศ 5 Excellence แผนภาพท 7 : การพฒนาระบบตดตามประเมนผลผานระบบจดการงบประมาณและแผนงานโครงการ (Project Management)

ดดแปลงจาก : กองยทธศาสตรและแผนงาน ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

เอกสารอางอง

กฎกระทรวง เรอง แบงสวนราชการกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก พทธศกราช 2561. ราชกจจานเบกษา เลม 135 ตอน 13 ก ลงวนท 7 มนาคม พ.ศ. 2561. กระทรวงสาธารณสข. (2561). แผนยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป ดานสาธารณสข (พ.ศ. 2560 – 2579) ฉบบปรบปรงครงท 1 (พ.ศ. 2561). กองยทธศาสตรและแผนงาน ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข


กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กระทรวงสาธารณสข. (2559). ปาฐกถาพเศษ “Startup Thai Herbs and Health” งาน Dinner Talk วนท 1 กนยายน 2559 กจกรรมในงานมหกรรมสมนไพรแหงชาต ครงท 13 . แอคทฟ พรนท จ ากด.

กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กระทรวงสาธารณสข. (2559). รายงานการสาธารณสขไทย ดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทยทางเลอก 2557 – 2559. โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย . กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กระทรวงสาธารณสข. (2559). แผนแมบทแหงชาต วาดวยการพฒนาสมนไพรไทย ฉบบท 1 พ.ศ. 2560 – 2564. ทเอส อนเตอรพรนท. กลมศกษาขอตกลงเขตการคาเสรภาคประชาชน. (2550) . ยอนรอยไทย...ในสงครามทรพยสนภมปญญา [20 เม.ย. 61] ; จาก http://www.ftawatch.org/node/11972 กองตางประเทศ กระทรวงสาธารณสข. (2559) กรอบยทธศาสตรสขภาพโลกของประเทศไทย พ.ศ. 2559 - 2563. (ม.ป.พ.) กองยทธศาสตรและแผนงาน กระทรวงสาธารณสข. จากเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals) สเปาหมายการพฒนาทยงยนเปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals-SDGs) ภายใตกรอบสหประชาชาต (ออนไลน) [15 ก.ย. 60] ; จาก http://bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/SDG%20Post-2015.pdf. กองวชาการและแผนงาน. (2560). รายงานการศกษารปแบบการพฒนายทธศาสตรกรมการแพทยแผนไทย

และการแพทยทางเลอก (D-TAM) ภายใตแผนยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป ดานสาธารณสข (ออนไลน) [25 ก.ค. 61] ; จาก https://goo.gl/Ge3nY8

คณะกรรมการก าหนดเปาหมายและนโยบายก าลงคนภาครฐ (2557) มาตรการบรหารและพฒนาก าลงคนภาครฐ (พ.ศ. 2557 – 2561) และแนวปฏบต. (ออนไลน) [25 ก.ค. 61] ; จาก http://www.ocsc.go.th/sites/default/ files/document/gov-manpower-a-d-2557-2561.pdf

คณะกรรมการพฒนาภมปญญาทองถนดานสขภาพแหงชาต. (2560). ยทธศาสตรการพฒนาภมปญญาไท สขภาพวถไท ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564). อษาการพมพ. คณะกรรมาธการขบเคลอนการปฏรปประเทศ ดานสาธารณสขและสงแวดลอม สภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ. (2560). สรปการขบเคลอนการปฏรประบบสขภาพ. ส านกกรรมาธการ 3 ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. ประกาศส านกนายกรฐมนตร เรอง การประกาศแผนปฏรป. ราชกจจานเบกษา เลมท 135 ตอนท 24 ก ลงวนท 6 เมษายน 2561. พสณฑ นนเกลยง . (2560) เอกสารประกอบการประชมเพอศกษารปแบบการพฒนายทธศาสตร กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ภายใตยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป ดานสาธารณสข. (เอกสารอดส าเนา) รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2559, มาตรา 55, ราชกจจานเบกษา เลมท 134 ตอนท 40 ก ลงวนท 6 เมษายน 2560. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. (2558) แผนยทธศาสตร ทศวรรษการแพทยแผนไทยและการแพทย ทางเลอก พ.ศ. 2559 – 2569. (เอกสารอดส าเนา) ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบทสบสอง พ.ศ. 2560 - 2564 (ออนไลน) [15 ก.ย. 60] ; จาก http://www.nesdb.go.th/ewt_dl_link.php?nid=6422 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (ราง) ยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 - 2579) (ออนไลน) [15 ก.ย. 60] ; จาก http://www.nesdb.go.th/main.php?filename=index.


ส านกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต. (2560). ธรรมนญวาดวยระบบสขภาพแหงชาต ฉบบท 2 พ.ศ. 2559. อแอนดไอ ครเอทพลส จ ากด ส านกงานเลขานการของคณะกรรมการยทธศาสตรชาต. (2561). รางยทธศาสตรชาต.(ออนไลน) [20 ส.ค. 61] ; จาก http://www.nesdb.go.th/download/document/SAC/NS_DraftplanMay2018.pdf

ภาคผนวก








Documents

แผนยุทธศาสตร์กรมการแพทย์แผน ...¹ผน... · 2019-08-22 · แผนยุทธศาสตร์กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก