20
HAFTALIK RAPOR 30 Eylül 2013 ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para politikasının geleceği? Son dönemde küresel piyasaları oldukça etkileyen Fed’in aldığı para politikası kararlarının verdiği mesajları okuyabilmek piyasada yer alan aktörler için önem arz ediyor. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin sermaye akımları başta olmak üzere finansal sistemde yer alan diğer bazı kanalların Fed’in aldığı para politikası kararlarından etkilendiği görülüyor. Bu haftaki raporumuzda önümüzdeki süreçte Fed’in alabileceği olası kararları ve senaryoları tartışacağız. ABD Merkez Bankası’nın (FED) en son yaptığı Eylül ayı toplantı öncesinde, Reuters tarafından yapılan ankete göre %71 oranında piyasalarda FED’in varlık alımlarını 10 milyar dolar ile sınırlı bir şekilde azaltmaya başlayacağı beklentisi vardı ve bu beklenti küresel piyasalarda fiyatlanırken, toplantıdan sürpriz bir karar ile “aylık 85 milyar dolarlık tahvil alımlarına devam” kararı çıktı. Toplantı sonrasında yapılan açıklamada, sağlam ekonomik büyümeye işaret eden daha fazla kanıt görmek için beklemek istendiği belirtildi. FED ayrıca aşağı yönlü risklerin azalmış olmasına karşın, finansal şartların sıkılaştırılmasının büyüme hızını olumsuz etkileyebileceğini vurguladı. Fed’in Eylül ayı toplantısında parasal genişlemeye ilişkin attığı adımlara ek olarak gelecek döneme ilişkin tahminlerinde yaptığı revizyonlarda para politikasının seyri açısından önemli ipuçları veriyor. FED 2013 ve 2014 yıllarına ilişkin büyüme tahminlerinde de revizyona gittiğini açıkladı. 2013 büyüme beklentisi %2.3-2.6 aralığından %2.0-2.3 aralığına düşürülürken, 2014 beklentileri ise %2.9-3.1 aralığında bulunuyor. Fed’in işsizlik oranına ilişkin revizyonları daha sınırlı karken, Fed enflasyonda 2013 yılı için aşağı bantta yukarı yönlü bir revizyon 2014 yılı için ise aşağı yönlü revizyona gitti. ABD ekonomisini desteklemek adına teşvik programını sürdüren Fed'in bilançosu büyümeye devam ediyor. 18 Eylül ‘le sona eren haftada 3.7 trilyon dolar seviyesinin üzerine yükselen ABD Merkez Bankası bilançosu aylık 85 milyar dolarlık varlık alımlarına paralel olarak artış göstermeye devam ediyor. Bu doğrultuda Fed’in parasal genişlemeye dair sergilediği tutum küresel piyasalar üzerinde FED Beklentileri Haz.13 Eyl.13 Büyüme 2013 2.3 - 2.6 2.0 - 2.3 2014 3.0 - 3.5 2.9 - 3.1 İşsizlik Oranı 2013 7.2 - 7.3 7.1 - 7.3 2014 6.5 - 6.8 6.4 - 6.8 Enflasyon (PCE) 2013 0.8 - 1.2 1.1 - 1.2 2014 1.4 - 2.0 1.3 - 1.8 Kaynak: FED 61.0 71.0 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72 Ağustos ayı anketi 10 Eylül Anketi Kaynak: Reuters Varlık alımlarının azaltılması Eylül ayında başlar (%) 0 1000 2000 3000 4000 0 1 2 3 4 5 6 06.01.2006 06.07.2006 06.01.2007 06.07.2007 06.01.2008 06.07.2008 06.01.2009 06.07.2009 06.01.2010 06.07.2010 06.01.2011 06.07.2011 06.01.2012 06.07.2012 06.01.2013 06.07.2013 Kaynak: Bloomberg Politika Faizi (%)

ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

HAFTALIK RAPOR 30 Eylül 2013

ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para politikasının geleceği?

Son dönemde küresel piyasaları oldukça etkileyen Fed’in aldığı para politikası kararlarının verdiği

mesajları okuyabilmek piyasada yer alan aktörler için önem arz ediyor. Özellikle Türkiye gibi

gelişmekte olan ülkelerin sermaye akımları başta olmak üzere finansal sistemde yer alan diğer bazı

kanalların Fed’in aldığı para politikası kararlarından etkilendiği görülüyor. Bu haftaki raporumuzda

önümüzdeki süreçte Fed’in alabileceği olası kararları ve senaryoları tartışacağız.

ABD Merkez Bankası’nın (FED) en son yaptığı

Eylül ayı toplantı öncesinde, Reuters

tarafından yapılan ankete göre %71 oranında

piyasalarda FED’in varlık alımlarını 10 milyar

dolar ile sınırlı bir şekilde azaltmaya

başlayacağı beklentisi vardı ve bu beklenti

küresel piyasalarda fiyatlanırken, toplantıdan

sürpriz bir karar ile “aylık 85 milyar dolarlık

tahvil alımlarına devam” kararı çıktı. Toplantı

sonrasında yapılan açıklamada, sağlam

ekonomik büyümeye işaret eden daha fazla

kanıt görmek için beklemek istendiği belirtildi. FED ayrıca aşağı yönlü risklerin azalmış olmasına

karşın, finansal şartların sıkılaştırılmasının büyüme hızını olumsuz etkileyebileceğini vurguladı.

Fed’in Eylül ayı toplantısında parasal genişlemeye ilişkin attığı adımlara ek olarak gelecek döneme

ilişkin tahminlerinde yaptığı revizyonlarda para politikasının seyri açısından önemli ipuçları veriyor.

FED 2013 ve 2014 yıllarına ilişkin büyüme tahminlerinde de revizyona gittiğini açıkladı. 2013 büyüme

beklentisi %2.3-2.6 aralığından %2.0-2.3 aralığına düşürülürken, 2014 beklentileri ise %2.9-3.1

aralığında bulunuyor. Fed’in işsizlik oranına ilişkin revizyonları daha sınırlı karken, Fed enflasyonda

2013 yılı için aşağı bantta yukarı yönlü bir revizyon 2014 yılı için ise aşağı yönlü revizyona gitti.

ABD ekonomisini desteklemek adına teşvik programını sürdüren Fed'in bilançosu büyümeye devam

ediyor. 18 Eylül ‘le sona eren haftada 3.7 trilyon dolar seviyesinin üzerine yükselen ABD Merkez

Bankası bilançosu aylık 85 milyar dolarlık varlık alımlarına paralel olarak artış göstermeye devam

ediyor. Bu doğrultuda Fed’in parasal genişlemeye dair sergilediği tutum küresel piyasalar üzerinde

FED Beklentileri

Haz.13 Eyl.13

Büyüme 2013 2.3 - 2.6 2.0 - 2.3

2014 3.0 - 3.5 2.9 - 3.1

İşsizlik Oranı 2013 7.2 - 7.3 7.1 - 7.3

2014 6.5 - 6.8 6.4 - 6.8

Enflasyon (PCE) 2013 0.8 - 1.2 1.1 - 1.2

2014 1.4 - 2.0 1.3 - 1.8 Kaynak: FED

61.0

71.0

54

56

58

60

62

64

66

68

70

72

Ağustos ayı anketi 10 Eylül Anketi

Kaynak: Reuters

Varlık alımlarının azaltılması Eylül ayında başlar (%)

0

1000

2000

3000

4000

0

1

2

3

4

5

6

06

.01

.200

6

06

.07

.200

6

06

.01

.200

7

06

.07

.200

7

06

.01

.200

8

06

.07

.200

8

06

.01

.200

9

06

.07

.200

9

06

.01

.201

0

06

.07

.201

0

06

.01

.201

1

06

.07

.201

1

06

.01

.201

2

06

.07

.201

2

06

.01

.201

3

06

.07

.201

3

Kaynak: Bloomberg

Politika Faizi (%)

Page 2: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

2

etkisini hızlı göstermekte ve bu durum piyasaların giderek daha çok “likitide bağımlısı” olmasına

sebep olmakta. Nitekim Fed’in Eylül ayı toplantı kararı, açıklanmasından kısa bir süre sonra

uluslararası piyasalardan çok hızlı reaksiyon gördü. Buna göre, ABD borsası rekor seviyelerde kapanış

yaparken; doların değer kaybetmesi ile gelişmekte olan ülkelerin para birimleri değer kazandı. Kararın

açıklanmasından önceki haftalarda %3 seviyesine yaklaşan ABD 10 yıllık tahvil getirileri kararın

ardından alımla karşılaştı ve hızla %2.70 seviyesinin altına geriledi. Parasal genişlemenin geleceğine

ilişkin beklentilerle fiyat hareketleri arasında yüksek bir ilişki olan altında ise sert bir yükseliş görüldü.

Fed’in sürpriz kararına dayanak olan makroekonomik göstergeler bize peki ne söylüyor?

İşgücü Piyasası...

ABD’de Fed tarafından da belirtildiği gibi

istihdam piyasasındaki gelişmeler para

politikası kararları açısından belirleyici

olmaya devam ediyor. Fed yetkilileri

tarafından işgücü koşullarında belirgin ve

kalıcı bir düzelme parasal genişlemenin

sona azaltılması ve uzun vadede faiz

oranlarının yükseltilmesi için temel

şartlardan birisi olarak ifade ediliyor. Bu

çerçevede ABD tarımdışı istihdam artışı ve

işsizlik oranı verileri piyasalarda volatiliteyi

arttırıyor. Son dönemde işsizlik oranında

aşağı yönlü bir trend oluşup %7.3’e kadar gerilemesine karşın bu durumun işgücü piyasasında temel

bir düzelmeye işaret ettiği konusunda soru işaretleri sürüyor. Özellikle işsizlik oranındaki düşüşün

işgücüne katılım oranının hızla gerilediği bir ortamda elde edilmiş olması ABD’de yapısal olarak

istihdam artışının sağlanamadığına işaret ediyor. Bu durum aynı zamanda Fed’in Eylül ayı kararında

da önemli bir role sahip olduğunu düşünüyoruz.

Enflasyon…

ABD’de para politikası açısından istihdam

piyasasının yanında enflasyon gelişmeleri de

önemli bir yer tutuyor. ABD’de yıllık TÜFE

artışının %2.5 olarak ifade edilen kritik

seviyenin hala altında seyrediyor oluşu

Fed’in giderek artan bilanço büyüklüğünün

endişe yarattığını ve piyasaları sekteye

uğrattığını söyleyebilmemiz için henüz

erken olduğuna işaret ediyor. Son açıklanan

TÜFE verilerinin yıllık bazda %1.5

seviyesinde gerçekleşmesi aynı zamanda

ekonomideki canlanmanın enflasyonda

yukarı yönlü bir harekete neden olacak kadar canlı olmadığına işaret ediyor.

63

64

65

66

67

4

5

6

7

8

9

10

11

Oca

.06

Ağu

.06

Mar

.07

Eki.0

7

May

.08

Ara

.08

Tem

.09

Şub

.10

Eyl.1

0

Nis

.11

Kas

.11

Haz

.12

Oca

.13

Ağu

.13

Kaynak: Bloomberg

İşsizlik Oranı (%)

1.5

-3-2-10123456

Şub

at 0

3Te

mm

uz

03A

ralık

03

May

ıs 0

4Ek

im 0

4M

art

05A

ğust

os

05

Oca

k 06

Haz

iran

06

Kas

ım 0

6N

isan

07

Eylü

l 07

Şub

at 0

8Te

mm

uz

08A

ralık

08

May

ıs 0

9Ek

im 0

9M

art

10A

ğust

os

10

Oca

k 11

Haz

iran

11

Kas

ım 1

1N

isan

12

Eylü

l 12

Şub

at 1

3Te

mm

uz

13

Enflasyon (y-y, %)

Kaynak: Bloomberg

Page 3: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

3

Konut Sektörü…

2007 yılında ABD’de başlayan ve ardından küresel bir kimlik kazanan finansal krizin kaynağında ABD

konut sektöründe yaşanan aksaklıklar yatıyordu. Söz konusu sektörde yaşanan gelişmelerin önce

finansal piyasalara ardından ise reel ekonomiye yansıması krizin etkilerinin yayılarak derinleşmesine

yol açtı. Bu bağlamda, konut sektöründeki gelişmelerin de Fed’in politika kararları açısından önemli

olacağını düşünüyoruz. Son dönemde konut fiyatlarında bir artış görülmesine karşın konut satışlarının

hala kriz öncesi seviyelerinin çok altında olduğunu görüyoruz. Fed’in politika adımları mortgage

piyasasında da doğrudan etkiler doğuruyor. Nitekim yukarıdaki grafikte de görüldüğü gibi Mayıs

ayından itibaren mortgage faizlerinde sert bir hareket karşımıza çıkıyor. Bu sürecin devam etmesi

önümüzdeki dönemde de konut talebini düşürücü bir etki doğurabilir.

Şimdi ne olacak?

Fed Eylül ayı toplantısında mevcut varlık alımlarına devam kararı almasının ardından ilk aşamada

özellikle gelişmekte olan ülkelerde risk iştahı artarken, izleyen süreçte bu coşkunun yerini temkinli bir

duruşa bıraktığını gördük. Bir başka ifade ile piyasalar kararı bol likidite sürecinin devamı olarak

görseler de daha sonra bunun sadece bir süre erteleme olduğunu ve eninde sonunda Fed’in Mayıs

ayında dile getirmeye başladığı süreci yaşayacağımızı fiyatladıklarını gördük. Küresel piyasalarda

şimdiki temel soru ise Fed’in şimdiye kadar konuşup çeşitli senaryolar dahilinde ele aldığı varlık

alımlarını azaltma sürecine ne zaman başlayacağı.

Temel olarak yukarıda analiz ettiğimiz ve

Bernanke tarafından da ifade edildiği gibi

ABD’de birçok makroekonomik göstergenin

tahvil alımlarının azaltılmaya başlanması

yönünde bir kararı desteklemediğini

görüyoruz. Bu konunun ilk gündeme geldiği

dönem olan Mayıs ayında yayımladığımız

raporda da Eylül ayının Fed’in tahvil

alımlarında azaltıma gitmesi için erken

olabileceğini işgücü, konut ve iç talep

koşullarındaki gelişmelere bakarak erken

90

140

190

240

01

.03

.20

09

01

.07

.20

09

01

.11

.20

09

01

.03

.20

10

01

.07

.20

10

01

.11

.20

10

01

.03

.20

11

01

.07

.20

11

01

.11

.20

11

01

.03

.20

12

01

.07

.20

12

01

.11

.20

12

01

.03

.20

13

01

.07

.20

13

Kaynak: Bloomberg

FED Varlıkları AltınS&P500 Çalışan Kişi Sayısı

2009=100

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

Oca

.06

Ağu

.06

Mar

.07

Eki.0

7

May

.08

Ara

.08

Tem

.09

Şub

.10

Eyl.1

0

Nis

.11

Kas

.11

Haz

.12

Oca

.13

Ağu

.13

Kaynak: Bloomberg

Ev Fiyatları (Y-Y, %)

Yeni Ev Satışları (sağ eksen)

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

6.0

6.5

7.0

03

.10

.200

8

03

.02

.200

9

03

.06

.200

9

03

.10

.200

9

03

.02

.201

0

03

.06

.201

0

03

.10

.201

0

03

.02

.201

1

03

.06

.201

1

03

.10

.201

1

03

.02

.201

2

03

.06

.201

2

03

.10

.201

2

03

.02

.201

3

03

.06

.201

3

Kaynak: Bloomberg

30 Yıllık Mortgage Faizi (%)

Page 4: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

4

olacağını ifade etmiştik. Yaşanan süreç beklentilerimiz paralelinde gerçekleşti. Makroekonomik

verilerin yanında Fed’in uyguladığı üçüncü parasal genişleme programının makroekonomik koşullarda

sağladığı faydaların sınırlı olmasının yanında yarattığı risk unsurları da tartışmanın bir diğer boyutunu

oluşturuyor.

FED’in varlık alımlarına azaltmaya başlaması için ilk aşamada Aralık ayı toplantısı ön plana çıkıyor.

Önümüzdeki birkaç aylık kısa sürede Fed’i ikna edecek verilerin gelme olasılığının düşük olması Aralık

ayını ilk aşamada ön plana çıkartıyor. Bu noktada Fed’de yaşanacak görev değişiminin de dikkate

alınması gerektiğini düşünüyoruz. Bu süreçte de iki seçenek karşımıza çıkıyor; ilk olarak, Bernanke’nin

görev süresinin ardından göreve kimin geleceği. İkincisi ise para politikasına ilişkin bu önemli kararın

yeni yönetime bırakılıp bırakılmayacağı. Piyasalarda son dönemde dile getirilen ve “piyasa dostu”

olarak ifade edilen ve hali hazırda para politikası kurulu üyesi olan Janet Yellen’in başkan olması

durumunda kararın mevcut yönetim ile birlikte alınma olasılığı ortaya çıkabilir. Ancak Fed Başkanlığı

için yeni bir adayın ön plana çıkması durumunda varlık alımlarının azaltılması konusunda

Bernanke’nin görev süresinin bitmesi beklenebilir.

Sonuç olarak, temel varsayımlarımız çerçevesinde Fed’in varlık alımlarını azaltma konusundaki

kararını en erken Aralık ayı toplantısında alacağını ancak söz konusu sürecin 2014 yılına sarkması

ihtimalinin de yüksek olacağını düşünüyoruz. Varlık alımlarının azaltılmaya başlamasının ardından

diğer aşamada yeni tartışma konusu da 85 milyar dolarlık alımların ne zaman sona ereceği olacaktır.

ABD ekonomisine ilişkin veri akışında belirgin bir düzelmeye işaret eden bir sinyalin olmaması

durumunda Fed’in kademeli düşüşlerle varlık alımlarını 2013 yılının 3. veya 4. çeyreğine kadar devam

ettireceğini düşünüyoruz. Ancak işsizlik oranlarında hızlı bir düşüş enflasyonda bir hareketlenme ve

öncül büyüme verilerinde beklentilerin üzerinde bir seyir bu süreyi öne çekebilecektir.

Eylül ayı toplantısı ile bir süre ertelenmiş olsa da ABD para politikasındaki değişimin başladığı yeni bir

küresel ekonomik döneme girmek üzereyiz. Söz konusu süreç ilk aşamada para arzının artış hızında

bir azalma olarak karşımıza çıkacak olmasına karşın özellikle 2015 yılı sonu veya 2016 yılı başında faiz

oranlarında artış yeni bir aşama olacak. Bu dönemin gelişmekte olan ülkelerde ve Türkiye

ekonomisinde de etkileri kaçınılmaz olacaktır. Bundan sonraki süreçte tahvil alımlarının azaltılması

daha önceden fiyatlandığı için, Fed tahvil alımı azaltımına gitse bile bu durumun piyasalar üzerindeki

etkisinin sınırlı olacağını düşünüyoruz. Ancak önümüzdeki dönem küresel krizden itibaren yaşadığımız

bol ve ucuz para döneminin de bitebileceği anlamına geliyor. Bu durum Türkiye’nin de aralarında

bulunduğu gelişmekte olan ülkelerin negatif reel faizler yerine daha yüksek faizlerle karşılaşmasına

sebep olabilecektir. Bir başka deyişle gelişmekte olan ülkeler için daha yüksek bir borçlanma maliyeti

söz konusu olabilecektir. Ancak özellikle Fed’in faiz artırımının ekonomik koşullardaki kırılganlıkları da

dikkate aldığımızda daha yavaş olması ihtimali gelişmekte olan ülkelerin bu süreçten daha sınırlı

etkilenmesine katkı sağlayacaktır.

Page 5: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

5

Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti

30.09.2013 Türkiye Dış Ticaret Dengesi (Ağustos) -9.8 milyar $ -7.0 milyar $ (açıklandı)

ABD Chicago PMI Endeksi 53.0 54.0

Euro Bölgesi TÜFE (Eylül, öncül) %1.3 %1.2

Almanya Perakende Satışlar (Ağustos) -%1.4 %0.8

İtalya TÜFE (Eylül, a-a) %0.0 %1.9

ÜFE (Ağustos, a-a) %0.1 --

Fransa ÜFE (Ağustos, a-a) %0.7 --

İngiltere Para Arzı (Ağustos) %0.60 --

Japonya İşsizlik Oranı (Ağustos) %3.8 %3.8

01.10.2013 ABD ISM İmalat Endeksi (Eylül) 55.7 55.0

PMI İmalat Endeksi (Eylül) 52.8 --

Euro Bölgesi PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.1 51.1

İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.1 %12.1

Almanya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.3

İşsizlik Oranı (Eylül) %6.8 %6.8

İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0

İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0

Fransa PMI İmalat Endeksi (Eylül) 49.5 49.5

02.10.2013 ABD ISM New York Endeksi (Eylül) 592.3 --

Haftalık Mortgage Verileri 451.9 --

ADP Özel İstihdam (Eylül) 176 bin 180 bin

Euro Bölgesi ÜFE (Ağustos, a-a) %0.3 %0.1

Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı (Ekim) %0.50 %0.50

03.10.2013 Türkiye TÜFE (Eylül, a-a) %0.19 -%0.10

ABD Dayanıklı Mal Siparişleri (Ağustos) %0.1 --

Fabrika Siparişleri (Ağustos) -%2.4 %0.2

ISM Hizmetler Endeksi (Eylül) 58.6 57.5

Haftalık İşsizlik Başvuruları 305 bin 315 bin

Euro Bölgesi Perakende Satışlar (Ağustos, a-a) %0.1 %0.2

PMI Hizmet Endeksi (Eylül) 52.1 52.1

Almanya PMI Hizmet Endeksi (Eylül) 54.4 54.4

İtalya PMI Hizmet Endeksi (Eylül) 48.8 49.1

Fransa PMI Hizmet Endeksi (Eylül) 50.7 50.7

İngiltere PMI Hizmet Endeksi (Eylül) 60.5 60.0

04.10.2013 ABD Tarımdışı İstihdam (Eylül) 169 bin 180 bin

İşsizlik Oranı (Eylül) %7.3 %7.3

Almanya ÜFE (Ağustos, a-a) -%0.1 %0.1

Haftalık Veri Takvimi (30 Eylül-04 Ekim 2013)

Page 6: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

6

TÜRKİYE

Sektörler (Sabit Fiyatlarla)

Sektör Payları

(%) (2013 II.Çeyrek)

2012 II.

Çeyrek

2012 III.

Çeyrek

2012 IV.

Çeyrek

2013 I.Çeyrek

2013 II.Çeyrek

Tarım 7.2 3.5 2.1 3.4 4.3 5.4

Sanayi 25.7 3.2 1.1 -0.1 1.6 3.4

İnşaat 6.0 -0.8 -0.8 1.5 5.9 7.6

Ticaret 13.5 0.6 -0.7 0.0 2.9 5.0

Otel.veLokantalar 1.6 3.6 1.6 7.4 15.5 14.9

Ulaş. ve Haber. 15.3 4.4 2.9 0.7 2.3 3.3

Mali Kur. 11.5 3.6 0.9 3.8 6.5 8.5

Konut Sah. 4.4 1.7 1.6 1.7 1.2 1.3

Eğitim 2.0 4.5 3.5 4.6 4.5 4.3

Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.2 5.3 4.7 5.3 4.0 4.6

Vergi-Süb. 8.7 1.5 0.9 0.9 1.5 5.3

GSYH 100 2.8 1.5 1.4 2.9 4.4

Kaynak: TÜİK

Türkiye Büyüme Oranı

Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)

4.4

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

19

99Ç

1

19

99Ç

4

20

00Ç

3

20

01Ç

2

20

02Ç

1

20

02Ç

4

20

03Ç

3

20

04Ç

2

20

05Ç

1

20

05Ç

4

20

06Ç

3

20

07Ç

2

20

08Ç

1

20

08Ç

4

20

09Ç

3

20

10Ç

2

20

11Ç

1

20

11Ç

4

20

12Ç

3

20

13Ç

2

Reel GSYH (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

-5

0

5

10

15

20

25

20

10-I

I

20

10-I

II

20

10-I

V

20

11-I

20

11-I

I

20

11-I

II

20

11-I

V

20

12-I

20

12-I

I

20

12-I

II

20

12-I

V

20

13-I

20

13-I

I

Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)

Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma

Kaynak:TÜİK

-20.0

-15.0

-10.0

-5.0

0.0

5.0

10.0

15.0

19

99Ç

1

19

99Ç

4

20

00Ç

3

20

01Ç

2

20

02Ç

1

20

02Ç

4

20

03Ç

3

20

04Ç

2

20

05Ç

1

20

05Ç

4

20

06Ç

3

20

07Ç

2

20

08Ç

1

20

08Ç

4

20

09Ç

3

20

10Ç

2

20

11Ç

1

20

11Ç

4

20

12Ç

3

20

13Ç

2

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYH (ç-ç, %)

Takvim Etkisinden Arın. GSYH (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

Page 7: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

7

Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla)

Sektör Payları

(%) (2013

II.Çey.)

2012 II.

Çey.

2012 III.

Çey.

2012 IV.

Çey.

2013

I. Çey.

2013

II. Çey.

Yer. Hanehalkı Tük. Har. 65.6 -1.2 -0.3 -0.4 3.1 5.3

Dev. Nihai Tük. Har. 10.6 4.4 5.5 8.5 7.6 7.4

Gay. Safi Ser. Oluş. 26.0 -4.3 -3.3 -1.7 2.3 3.7

Kamu Sektörü 5.1 4.0 6.8 21.8 83.9 36.7

Özel Sektör 20.9 -5.6 5.3 -6.8 -7.3 -2.0

Mal ve Hiz. İhracatı 27.3 23.2 14.4 6.7 5.6 1.2

Mal ve Hiz. İthalatı 30.9 -1.7 3.0 6.6 7.1 11.7

GSYH 2.8 1.5 1.4 2.9 4.4

Kaynak:TÜİK

Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)

Sanayi Üretim Endeksi

-5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

-5

0

5

10

15

20

Oca

.10

Nis

.10

Tem

.10

Eki.1

0

Oca

.11

Nis

.11

Tem

.11

Eki.1

1

Oca

.12

Nis

.12

Tem

.12

Eki.1

2

Oca

.13

Nis

.13

Tem

.13

Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi ÜretimEndeksi (y-y, %)Mevsim ve Takvim Etkisinden ArındırılmışSanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)

Kaynak: TÜİK

İmalat Sanayi Üretim Endeksi

-10

0

10

20

30

40

50

Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)

Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat

Kaynak: TÜİK

-4.00

-2.00

0.00

2.00

4.00

6.00

8.00

10.00

12.00

14.00

16.00

18.00

Mar

.11

May

.11

Tem

.11

Eyl.1

1

Kas

.11

Oca

.12

Mar

.12

May

.12

Tem

.12

Eyl.1

2

Kas

.12

Oca

.13

Mar

.13

May

.13

Tem

.13

3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %)

Kaynak: TCMB

Page 8: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

8

-60.00-50.00-40.00-30.00-20.00-10.00

0.0010.0020.0030.0040.0050.00

Oca

.06

Tem

.06

Oca

.07

Tem

.07

Oca

.08

Tem

.08

Oca

.09

Tem

.09

Oca

.10

Tem

.10

Oca

.11

Tem

.11

Oca

.12

Tem

.12

Oca

.13

Tem

.13

Ara Malı İmalatı (y-y, %)

Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %)

Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %)

Sermaye Malı İmalati (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

Sektörler

Yıllık Değişim Oranı (%)

Temmuz Ayı

2012 2013

Petrol Ürünleri -0.3 3.5

Tekstil 8.7 7.4

Gıda 2.6 9.0

Kimyasal Madde 4.9 3.1

Ana Metal Sanayi 7.5 4.6

Metalik Olm. Diğ. Mineral 0.2 0.8

Taşıt Araçları -7.5 17.4

Elektrikli Teçhizat -3.2 23.2

Giyim 9.3 8.8

Kaynak: TÜİK

Sektörel Sanayi Üretim Endeksi

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

May

.01

Ara

.01

Tem

.02

Şub

.03

Eyl.0

3N

is.0

4K

as.0

4H

az.0

5O

ca.0

6A

ğu.0

6M

ar.0

7Ek

i.07

May

.08

Ara

.08

Tem

.09

Şub

.10

Eyl.1

0N

is.1

1K

as.1

1H

az.1

2O

ca.1

3A

ğu.1

3

Toplam Otomobil Üretimi (Adet)(12 aylık Har. Ort.)

Kaynak: OSD, VakıfBank

Toplam Otomobil Üretimi

Beyaz Eşya Üretimi

700000

900000

1100000

1300000

1500000

1700000

1900000

2100000

2300000

Beyaz Eşya Üretimi (Adet)

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

Sanayi Ciro Endeksi

70.080.090.0

100.0110.0120.0130.0140.0150.0160.0170.0

Oca

.08

Nis

.08

Tem

.08

Eki.0

8O

ca.0

9N

is.0

9Te

m.0

9Ek

i.09

Oca

.10

Nis

.10

Tem

.10

Eki.1

0O

ca.1

1N

is.1

1Te

m.1

1Ek

i.11

Oca

.12

Nis

.12

Tem

.12

Eki.1

2O

ca.1

3N

is.1

3Te

m.1

3

Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100)

Kaynak:TÜİK

161.3

Page 9: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

9

Kapasite Kullanım Oranı

55

60

65

70

75

80

85

Kapasite Kullanım Oranı (%)

Kaynak: TCMB

45

55

65

75

85

95

Dayanıklı Tüketim MallarıDayanıksız Tüketim MallarıAra MallarıYatırım Malları

Kaynak: TCMB

Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları

0.0

10,000.0

20,000.0

30,000.0

40,000.0

50,000.0

60,000.0

70,000.0

80,000.0

90,000.0

Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

PMI Endeksi

30

35

40

45

50

55

60PMI Imalat Endeksi

Kaynak:Reuters

50.9

70

75

80

85

90

95

100

105

110

Çalışan Kişi Başına (3 Aylık)

Çalışılan Saat Başına (3 Aylık)

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

Page 10: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

10

ENFLASYON GÖSTERGELERİ

TÜFE ve Çekirdek Enflasyon

8.17

6.37

0

2

4

6

8

10

12

14

Şub

.04

Ağu

.04

Şub

.05

Ağu

.05

Şub

.06

Ağu

.06

Şub

.07

Ağu

.07

Şub

.08

Ağu

.08

Şub

.09

Ağu

.09

Şub

.10

Ağu

.10

Şub

.11

Ağu

.11

Şub

.12

Ağu

.12

Şub

.13

Ağu

.13

TÜFE (y-y, %)

Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)

Kaynak: TCMB

TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)

-5.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

Şub

.04

Ağu

.04

Şub

.05

Ağu

.05

Şub

.06

Ağu

.06

Şub

.07

Ağu

.07

Şub

.08

Ağu

.08

Şub

.09

Ağu

.09

Şub

.10

Ağu

.10

Şub

.11

Ağu

.11

Şub

.12

Ağu

.12

Şub

.13

Ağu

.13

ÜFE (y-y, %)

Kaynak: TCMB

6.38

0.00

5.00

10.00

15.00

20.00

25.00

30.00

35.00

Şub

.08

May

.08

Ağu

.08

Kas

.08

Şub

.09

May

.09

Ağu

.09

Kas

.09

Şub

.10

May

.10

Ağu

.10

Kas

.10

Şub

.11

May

.11

Ağu

.11

Kas

.11

Şub

.12

May

.12

Ağu

.12

Kas

.12

Şub

.13

May

.13

Ağu

.13

Gıda Enerji Tüfe

Kaynak: TCMB

Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)

ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi

ÜFE

-10.0-5.00.05.0

10.015.020.025.030.035.0

Nis

.06

Ağu

.06

Ara

.06

Nis

.07

Ağu

.07

Ara

.07

Nis

.08

Ağu

.08

Ara

.08

Nis

.09

Ağu

.09

Ara

.09

Nis

.10

Ağu

.10

Ara

.10

Nis

.11

Ağu

.11

Ara

.11

Nis

.12

Ağu

.12

Ara

.12

Nis

.13

Ağu

.13

Tarım Sanayi İmalat Sanayi

Kaynak:TCMB

-1 0 1 2

Gıda ve Alkolsüz İçecekler

Ulaştırma

Alkollü İçecekler ve Tütün

Konut

Lokanta ve Oteller

Ev Eşyası

Giyim ve Ayakkabı Yıllık

Aylık

Kaynak: TCMB

5007009001100130015001700190021002300

100

120

140

160

180

200

220

240

260

Tem

.05

Oca

.06

Tem

.06

Oca

.07

Tem

.07

Oca

.08

Tem

.08

Oca

.09

Tem

.09

Oca

.10

Tem

.10

Oca

.11

Tem

.11

Oca

.12

Tem

.12

Oca

.13

Tem

.13

BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi

UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)

Kaynak: Bloomberg

Page 11: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

11

Türk- İş Mutfak Enflasyonu İTO Enflasyon Göstergeleri

5

5.5

6

6.5

7

7.5

8

8.5

9

9.5

12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)

24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)

Kaynak: TCMB

Enflasyon Beklentileri

-100

102030405060708090

İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%)

İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%)

Kaynak:İTO

87.8

70

75

80

85

90

95

100

Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti

Kaynak: TÜİK

Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri

-4

-2

0

2

4

6

8

Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %)

Kaynak: Türk-İş

Reel Efektif Döviz Kuru

100

105

110

115

120

125

130

135TÜFE Bazlı (2003=100)

Kaynak: TCMB

111.5

Page 12: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

12

İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ

8.8

9.7

7.08.09.0

10.011.012.013.014.015.016.017.0

Haz

.05

Ara

.05

Haz

.06

Ara

.06

Haz

.07

Ara

.07

Haz

.08

Ara

.08

Haz

.09

Ara

.09

Haz

.10

Ara

.10

Haz

.11

Ara

.11

Haz

.12

Ara

.12

Haz

.13

Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%)

İşsizlik Oranı (%)

Kaynak: TÜİK

19,000

21,000

23,000

25,000

27,000

29,000

31,000

Haz

.08

Eyl.0

8A

ra.0

8M

ar.0

9H

az.0

9Ey

l.09

Ara

.09

Mar

.10

Haz

.10

Eyl.1

0A

ra.1

0M

ar.1

1H

az.1

1Ey

l.11

Ara

.11

Mar

.12

Haz

.12

Eyl.1

2A

ra.1

2M

ar.1

3H

az.1

3

İşgücü Arzı (kişi)

İstihdam Edilenler (kişi)

Kaynak: TÜİK

35.037.039.041.043.045.047.049.051.053.0

Haz

.08

Eyl.0

8A

ra.0

8M

ar.0

9H

az.0

9Ey

l.09

Ara

.09

Mar

.10

Haz

.10

Eyl.1

0A

ra.1

0M

ar.1

1H

az.1

1Ey

l.11

Ara

.11

Mar

.12

Haz

.12

Eyl.1

2A

ra.1

2M

ar.1

3H

az.1

3

İşgücüne Katılma Oranı (%)

İstihdam Oranı (%)

Kaynak: TÜİK

İşgücüne Katılım Oranı

42.0

44.0

46.0

48.0

50.0

52.0

54.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

Haz

.08

Eyl.0

8A

ra.0

8M

ar.0

9H

az.0

9Ey

l.09

Ara

.09

Mar

.10

Haz

.10

Eyl.1

0A

ra.1

0M

ar.1

1H

az.1

1Ey

l.11

Ara

.11

Mar

.12

Haz

.12

Eyl.1

2A

ra.1

2M

ar.1

3H

az.1

3

Tarım Sanayi

İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen)

Kaynak: TÜİK

Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki Payı

020,00040,00060,00080,000

100,000120,000140,000160,000180,000200,000

May

.08

Ağu

.08

Kas

.08

Şub

.09

May

.09

Ağu

.09

Kas

.09

Şub

.10

May

.10

Ağu

.10

Kas

.10

Şub

.11

May

.11

Ağu

.11

Kas

.11

Şub

.12

May

.12

Ağu

.12

Kas

.12

Şub

.13

May

.13

Ağu

.13

İş Arayanların Sayısı (kişi)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

İşkur İstatistikleri

92

97

102

107

112

117

20

05-I

20

05-I

II

20

06-I

20

06-I

II

20

07-I

20

07-I

II

20

08-I

20

08-I

II

20

09-I

20

09-I

II

20

10-I

20

10-I

II

20

11-I

20

11-I

II

20

12-I

20

12-I

II

20

13-I

Sanayi İstihdam Endeksi

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

Sanayi İstihdam Endeksi (2010=100)

İşsizlik Oranı İşgücü Durumu

Page 13: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

13

700

1,200

1,700

2,200

2,700

3,200

3,700

4,200

4,700

Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)

Kaynak: TOBB

Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı

85

90

95

100

105

110

115

120

125

20

05-I

20

05-I

II

20

06-I

20

06-I

II

20

07-I

20

07-I

II

20

08-I

20

08-I

II

20

09-I

20

09-I

II

20

10-I

20

10-I

II

20

11-I

20

11-I

II

20

12-I

20

12-I

II

20

13-I

Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - MaaşEndeksleri

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri

Page 14: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

14

DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ

-40

-20

0

20

40

60

80

100

İmalat (y-y, %)

Madencilik (y-y, %)

Tarım (y-y, %)

Kaynak: TCMB *12 aylık toplam veriler kullanılmıştır.

İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi

0

5000

10000

15000

20000

25000

Ağu

.03

Şub

.04

Ağu

.04

Şub

.05

Ağu

.05

Şub

.06

Ağu

.06

Şub

.07

Ağu

.07

Şub

.08

Ağu

.08

Şub

.09

Ağu

.09

Şub

.10

Ağu

.10

Şub

.11

Ağu

.11

Şub

.12

Ağu

.12

Şub

.13

Ağu

.13

İhracat (milyon dolar)

İthalat (milyon dolar)

Kaynak: TCMB

İthalat

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

Ağu

.03

Şub

.04

Ağu

.04

Şub

.05

Ağu

.05

Şub

.06

Ağu

.06

Şub

.07

Ağu

.07

Şub

.08

Ağu

.08

Şub

.09

Ağu

.09

Şub

.10

Ağu

.10

Şub

.11

Ağu

.11

Şub

.12

Ağu

.12

Şub

.13

Ağu

.13

Ara Malları (y-y, %)Sermaye Malları (y-y, %)Tüketim Malları (y-y, %)

Kaynak: TCMB

İhracat*

Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı

-11000

-9000

-7000

-5000

-3000

-1000

1000

3000

-84000-74000-64000-54000-44000-34000-24000-14000

-40006000

Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar)

Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen)Kaynak: TCMB

Kaynak:TCMB

-12000

-10000

-8000

-6000

-4000

-2000

0

Ağu

.03

Şub

.04

Ağu

.04

Şub

.05

Ağu

.05

Şub

.06

Ağu

.06

Şub

.07

Ağu

.07

Şub

.08

Ağu

.08

Şub

.09

Ağu

.09

Şub

.10

Ağu

.10

Şub

.11

Ağu

.11

Şub

.12

Ağu

.12

Şub

.13

Ağu

.13

Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)

Kaynak: TCMB

-20000-10000

0100002000030000400005000060000

Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar)

Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar)

Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar)Kaynak: TCMB

Page 15: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

15

TÜKETİM GÖSTERGELERİ

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %)

Kaynak: TCMB

Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları

40

50

60

70

80

90

100

110

120

130

55.0

65.0

75.0

85.0

95.0

105.0

Tüketici Güven Endeksi

Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)

Kaynak: TCMB

Krediler CNBC-e Güven Endeksleri

30

50

70

90

110

130

150

CNBC-e Tüketici Güven Endeksi

Kaynak: CNBC-e

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Krediler (y-y, %)

Kaynak: BDDK

Bireysel ve Ticari Krediler

-5

5

15

25

35

45

55

Bireysel Krediler (y-y, %)

Ticari Krediler (y-y, %)

Kaynak: BDDK

Page 16: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

16

-60

-50

-40

-30

-20

-10

0

Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL)

Kaynak:TCMB

KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ

Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları

Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku

Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge

-35

-15

5

25

45

65

Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %)

Vergi Gelirleri (Reel y-y, %)

Kaynak:TCMB, VakıfBank

-3

7

17

27

37

47

57

Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)

Kaynak:TCMB

300

350

400

450

500

550

600

Toplam Borç Stoku (milyar TL)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

60

80

100

120

140

160

180

200

250

300

350

400

450

İç Borç Stoku (milyar TL)Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

150

200

250

300

350

400

450

Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL)

Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL)

Kaynak:TCMB

Page 17: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

17

LİKİDİTE GÖSTERGELERİ

-5

0

5

10

15

20

25

Ağu

.04

Şub

.05

Ağu

.05

Şub

.06

Ağu

.06

Şub

.07

Ağu

.07

Şub

.08

Ağu

.08

Şub

.09

Ağu

.09

Şub

.10

Ağu

.10

Şub

.11

Ağu

.11

Şub

.12

Ağu

.12

Şub

.13

Ağu

.13

Reel Faiz Nominal Faiz

Kaynak:TCMB, VakıfBank

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili

TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz

Para Arzı

0

5

10

15

20

25

30

35

Oca

k 20

04

May

ıs 0

4Ey

lül 0

4O

cak

05M

ayıs

05

Eylü

l 05

Oca

k 06

May

ıs 0

6A

ğust

os

06

Ara

lık 0

6N

isan

07

Ağu

sto

s 0

7A

ralık

07

Nis

an 0

8A

ğust

os

08

Ara

lık 0

8N

isan

09

Ağu

sto

s 0

9A

ralık

09

Nis

an 1

0A

ğust

os

10

Ara

lık 1

0N

isan

11

Ağu

sto

s 1

1A

ralık

11

Nis

an 1

2A

ğust

os

12

Ara

lık 1

2N

isan

13

Ağu

sto

s 1

3

Borç Alma Faiz Oranı (%)

Borç Verme Faiz Oranı (%)

Kaynak:TCMB

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:TCMB

0

50

100

150

200

250

0

5

10

15

20

25

30

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

TCMB (milyar dolar-sol eksen)

Kamu Sektörü (milyar dolar)

Özel Sektör (milyar dolar)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

50000000

100000000

150000000

200000000

250000000

100000000

300000000

500000000

700000000

900000000

1.1E+09

Ağu

.06

Şub

.07

Ağu

.07

Şub

.08

Ağu

.08

Şub

.09

Ağu

.09

Şub

.10

Ağu

.10

Şub

.11

Ağu

.11

Şub

.12

Ağu

.12

Şub

.13

Ağu

.13

M2 (bin TL)M3 (bin TL)M1 (bin TL-sağ eksen)

Kaynak:TCMB

Page 18: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

18

2013-IMF Beklentisi (Temmuz 2013)

Reel Büyüme (y-y,%)

Enflasyon (y-y,%)

Cari Denge /GSYH (%)

İşsizlik Oranı (%)

Borç St./GSYH (%)

Gelişmiş Ülkeler 1.2 1.50 -0.11 8.16 108.41

Gelişmekte Olan Ülkeler 5.3 6.00 1.01 -- 33.87

Tüm dünya 3.1 3.76 -- -- --

ABD 1.7 1.68 -2.91 7.74 108.12

Euro Bölgesi -0.6 1.62 2.32 12.29 95.03

Almanya 0.3 1.61 6.09 5.65 80.39

Fransa -0.2 1.57 -1.28 11.18 92.74

İtalya -1.8 1.98 0.32 12.04 130.63

Macaristan -0.01 4.00 2.15 10.47 79.91

Portekiz -2.32 0.70 0.14 18.25 122.30

İspanya -1.6 1.30 1.10 27.00 91.80

Yunanistan -4.21 -0.62 -0.28 26.98 179.47

İngiltere 0.9 2.55 -4.37 7.82 93.62

Japonya 2.0 0.70 1.23 4.07 245.35

Çin 7.8 3.10 2.64 4.10 21.30

Rusya 2.5 6.40 2.55 5.50 10.42

Hindistan 5.6 10.57 -4.94 -- 66.39

Brezilya 2.5 5.50 -2.37 6.00 67.16

G.Afrika 2.0 5.6 -6.37 25.71 42.72

TÜRKİYE 3.43 5.50 -6.80 9.38 35.50

Reel Büyüme (y-y,%)

Enflasyon (y-y,%)

Cari Denge/GSYH* (%)

Merkez Bankası Faiz

Oranı (%)

Tüketici Güven

Endeksi

ABD 1.6 1.5 -3.09** 0.25 79.7

Euro Bölgesi -0.5 1.1 1.81 0.50 -14.90

Almanya 0.5 1.60 7.01 0.50 97

Fransa 0.40 1.00 -2.41 0.50 -20.40

İtalya -2.50 0.90 -0.53 0.50 101.10

Macaristan 0.50 1.30 1.07*** 3.60 -31.00

Portekiz -2.10 0.20 -1.55 0.50 -40.90

İspanya -1.60 0.30 -1.07 0.50 -17.50

Yunanistan -5.50 -1.00 -2.88 0.50 -72.20

İngiltere 1.40 2.70 -3.51 0.50 -10.00

Japonya 1.20 0.90 0.99 0.10 43.00

Çin 7.50 2.60 2.60 6.00 97.80

Rusya 1.20 6.50 4.02 8.25 --

Hindistan 4.40 10.85 -3.41** 7.50 --

Brezilya 3.28 6.09 -2.26 9.00 110.30

G.Afrika 2.00 6.40 -3.39** 5.00 -8.00

Türkiye 4.40 8.17 -6.0**** 4.50 72.10

Kaynak: Bloomberg, *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2012 verileridir. **: 2011 verisi, ***: 2010 verisi, ****: VakıfBank hesaplaması

Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler

Beklentiler

Page 19: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

19

2011 2012 En Son Yayımlanan

2013 Yılsonu

Beklentimiz

Reel Ekonomi

GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 1 297 713 1 416 817 385 113 (2013, 2Ç) --

GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%) 8.8 2.2 4.4 (2013, 2Ç) 3.7

Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) (takvim etk arnd) 9.7 2.5 4.6 (Temmuz 2013) --

Kapasite Kullanım Oranı (%) 75.4 74.2 75.4 (Eylül 2013) --

İşsizlik Oranı (%) 9.8 9.2 8.8 (Haziran 2013) 9.5

Fiyat Gelişmeleri

TÜFE (y-y. %) 10.45 6.16 8.17 (Ağustos 2013) 6.8

ÜFE (y-y. %) 13.33 2.45 6.38 (Ağustos 2013) --

Parasal Göstergeler (Milyon TL)

M1 148,455 167,404 193,421 (20.09.2013) --

M2 665,642 731,770 834,887 (20.09.2013) --

M3 700,491 774,651 875,773 (20.09.2013) --

Emisyon 49,347 54,565 67,573 (20.09.2013) --

TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 78,330 100,320 105,289 (20.09.2013) --

Faiz Oranları

TCMB O/N (Borç Alma) 5.0 5.0 3.50 (27.09.2013) --

TRLIBOR O/N 10.89 5.78 6.82 (27.09.2013) --

Ödemeler Dengesi (Milyon $)

Cari İşlemler Açığı 75,092 47,476 5,786 (Temmuz 2013) 54,600

İthalat 240,842 236,545 22,918 (Ağustos 2013) --

İhracat 134,907 152,537 13,112 (Ağustos 2013) --

Dış Ticaret Açığı 105,935 84,008 9,805 (Ağustos 2013) 91,000

Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)

Merkezi Yön. İç Borç Stoku 368.8 386.5 404.4 (Ağustos 2013) --

Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 149.6 145.5 167.2 (Ağustos 2013) --

Kamu Net Borç Stoku 290.1 240.6 227.7 (2013, 1Ç) --

Kamu Ekonomisi (Milyon TL)

2011 Ağustos 2012 Ağustos

Bütçe Gelirleri 32,300 30,250 31,905 (Ağustos 2013) --

Bütçe Giderleri 29,500 31,822 35,050 (Ağustos 2013) --

Bütçe Dengesi 2,800 -1,572 -3,145 (Ağustos 2013) --

Faiz Dışı Denge 8,400 4,217 4,387 (Ağustos 2013) --

Türkiye Makro Ekonomik Görünüm

Page 20: ABD Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantısı ve ABD para ......İtalya PMI İmalat Endeksi (Eylül) 51.3 51.0 İşsizlik Oranı (Ağustos) %12.0 %12.0 Fransa PMI İmalat Endeksi

Vek

Vakıfbank Ekkonomik.arastirm

 

Cem Eroğ

Nazan Kı

Ümit Üns

Fatma Öz

Sinem Ul

Bu rapor Türkiye Vkullanılmvermek aalan bilgi

konomik Armalar@vakifbank

ğlu 

lıç 

sal 

zlem Kanbur 

lusoy 

 Türkiye Vakıflar Vakıflar Bankası Tması nedeniyle doamacıyla hazırlanlerde daha önced

aştırmalar  k.com.tr

Müdür 

Müdür Yard

Müdür Yard

Uzman 

Uzman Yard

Bankası T.A.O. tT.A.O. bu bilgi ve oğrudan veya domış olup, hiçbir kden bilgilendirme

  

dımcısı 

dımcısı 

dımcısı 

tarafından güvenverilerin doğrululaylı olarak oluşakonuda yatırım öne yapmaksızın kıs

cem.eroglu@va

nazan.kilic@vak

umit.unsal@vak

fatmaozlem.kan

sinem.ulusoy@

nilir olduğuna  inauğu hakkında heracak  zararlardan nerisi olarak yorumen veya tamam

akifbank.com.tr  

kifbank.com.tr  

kifbank.com.tr

nbur@vakifbank

vakifbank.com.t

nılan kaynaklardrhangi bir garantidolayı  sorumlul

umlanmamalıdır. men değişiklik yap

Vak

.com.tr  

an sağlanan bilgvermemekte ve uk kabul etmem Türkiye Vakıflar pma hakkına sahi

kıfbank Ekonom

021

021

021

021

021

giler kullanılarak h bu rapor ve içinektedir. Bu  rapor Bankası T.A.O. bptir.  

mik Araştırmalar

2‐398 18 98 

2‐398 19 02 

2‐398 18 99 

2‐398 18 91 

2‐398 18 92 

hazırlanmıştır. ndeki bilgilerin or  sadece bilgi bu raporda yer 

r