Upload
manchu
View
86
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
ACT (Acceptance & Commitment Therapy) bij problematisch middelengebruik. Francis De Groot. ACT ACT en verslaving Primaire preventie Verder kennismaken met ACT. ACT. Situering: Gedragstherapie Gebaseerd op Relational Frame Theory (RFT - gedragsanalytisch) - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
ACT (Acceptance & Commitment Therapy) bij problematisch
middelengebruik
Francis De Groot
20/11/09 FDG ACT - VAD 2
1. ACT
2. ACT en verslaving
3. Primaire preventie
4. Verder kennismaken met ACT
20/11/09 FDG ACT - VAD 3
1. ACT
Situering: Gedragstherapie Gebaseerd op Relational Frame Theory
(RFT - gedragsanalytisch) Ontstaan half jaren ’80 – jaren ’90 Richt zich niet op specifieke problemen Richt zich op processen (functionele
dimensies) – geen oplossing voor alles!
20/11/09 FDG ACT - VAD 4
1. ACT
Normale psychische processen spelen een belangrijke rol bij veel psychopathologie
Niet vertellen over (‘je moet aanvaarden’), maar doen, ervaren = experiëntieel; is geen psycho-educatie
Multidisciplinair toepasbaar Perfect combineerbaar met hervalpreventie,
motiverende gespreksvoering, psycho-educatie, medicatie, …
20/11/09 FDG ACT - VAD 5
1. ACT
Middelengebruik: allerlei functies:
1. Vermijden, onderdrukken van negatieve gedachten en gevoelens (negatieve bekrachtiging)
2. Positieve bekrachtiging op korte termijn (roes, spanning, …)
3. Contextafhankelijk
20/11/09 FDG ACT - VAD 6
1. ACT
Experiëntiële vermijding en cognitieve fusie:
Klassiek: negatieve gedachten en emoties vervangen door positieve:
Negatieve gedachten: uitdagen, veranderen
Negatieve emoties: exposure om bv. angst weg te krijgen, uitdoven (cfr. cue exposure)
20/11/09 FDG ACT - VAD 7
1. ACT
ACT: inhoud hoeft geen probleem te zijn.
Pogingen om ze te elimineren kunnen problemen zelfs versterken: witte beer
Deze pogingen = experiëntiële vermijding
20/11/09 FDG ACT - VAD 8
1. ACT
Fixatie op problematische ervaringen
+ letterlijk nemen van negatieve gedachten
= cognitieve fusie
20/11/09 FDG ACT - VAD 9
1. ACT
Verslaving en experiëntiële vermijding: Jacobs ea (2009): AAQ-II Correlatie AAQ-II – delay discounting (k100)
alcoholproblemen: r = -0,37 Najmi & Wegner (2008) Forsyth ea (2003) Ostafin & Marlatt (2008) Klein (2007)
20/11/09 FDG ACT - VAD 10
Zelf alsContext
Contact met het hier en nu
Defusie
Acceptatie Waarden
Toegewijde Actie
Psychologische flexibiliteit
20/11/09 FDG ACT - VAD 11
1. ACT
Werken met de kernprocessen – veel metaforen en oefeningen.
1. Waarden: Waar wil je naartoe met je leven? Waar wil jij voor staan? Waardegebieden. Waarop vastgelopen?
20/11/09 FDG ACT - VAD 12
1. ACT
Waardedomeinen:
Gezondheid Levensovertuiging Dagbesteding Ontspanning Leren Creativiteit
Sociale inzet Natuur Intieme relaties Vriendschap Relaties met kinderen Relaties met familie
20/11/09 FDG ACT - VAD 13
20/11/09 FDG ACT - VAD 14
1. ACT
Werken met de kernprocessen – veel metaforen en oefeningen.
2. Acceptatie: bereidheid belevingen te hebben en ervaren zoals ze zijn
Drijfzand Pink Wat als het zo is? Schaamte, angst,
drang, impulsen, verleiding, frustratie, saaiheid, ontwenning,…
20/11/09 FDG ACT - VAD 15
Het lijkt alsof je negatieve gedachten in de weg staan, je verhinderen om de gewenste richting in te slaan
20/11/09 FDG ACT - VAD 16
Maar eigenlijk rijden die negatieve gedachten gewoon mee. Ze steken de kop op en roepen: naar rechts, naar rechts! Maar je kan nog steeds kiezen om naar links te gaan.
20/11/09 FDG ACT - VAD 17
1. ACT
Acceptatie: strijd loslaten, helemaal loslaten + contact maken met je belevingen
20/11/09 FDG ACT - VAD 18
1. ACT
Werken met de kernprocessen – veel metaforen en oefeningen.
3. Defusie: leren zien, horen, ervaren van de dingen zoals ze zijn en niet zoals ze zeggen dat ze zijn
20/11/09 FDG ACT - VAD 19
1. ACT
Defusie:
Bv. ‘ik kan het niet’ ‘ik heb het gedacht dat …’, ‘ik merk dat ik
… voel’ Melk-melk-melk
20/11/09 FDG ACT - VAD 20
20/11/09 FDG ACT - VAD 21
1. ACT
Werken met de kernprocessen – veel metaforen en oefeningen.
4. Hier en nu: niet vasthaken aan gedachten en gevoelens. Leren contact maken met het hier en nu, komen en gaan (en terugkomen) van belevingen.
20/11/09 FDG ACT - VAD 22
1. ACT
Werken met de kernprocessen – veel metaforen en oefeningen.
5. Zelf-als-context: leren zichzelf ervaren als een observator van alles wat er gebeurt – zonder kenmerken, onveranderlijk
20/11/09 FDG ACT - VAD 23
1. ACT
Zelf-als-context: Komt minder aan bod bij behandeling
van verslaving Band met mystieke ervaringen:
(De Groot (2009). Van Zelf tot Mystiek)
20/11/09 FDG ACT - VAD 24
1. ACT
Werken met de kernprocessen – veel metaforen en oefeningen.
6. Toegewijde actie
20/11/09 FDG ACT - VAD 25
1. ACT
Psychologische flexibiliteit: de psychische vrijheid hebben om je leven verder te zetten of te veranderen in de richting die je belangrijk vindt, in de richting van je waarden; en dit in volledig contact met het huidige moment en bewust van je verleden.
20/11/09 FDG ACT - VAD 26
2. ACT en verslaving
Verschillende publicaties beschikbaar: onderzoek, protocols, casussen, overzichten, …
Processen: vooral waarden, acceptatie en defusie
20/11/09 FDG ACT - VAD 27
2. ACT en verslaving
2.1. Alcohol
2 gevalsbeschrijvingen: Luciano ea 2001 Heffner ea 2003 (gericht op waarden)
20/11/09 FDG ACT - VAD 28
2. ACT en verslaving
2.2. Cannabis
1 studie (3 single-case designs): Twohig ea 2007
20/11/09 FDG ACT - VAD 29
2. ACT en verslaving
2.3. Heroïne Tull ea 2007: programmabeschrijving +
casus (gericht op verhoogde angstgevoeligheid)
Stotts ea 2009: casus methadone-afbouw
20/11/09 FDG ACT - VAD 30
2. ACT en verslaving
2.4. Methamfetamine Smout 2008: handleiding
20/11/09 FDG ACT - VAD 31
2. ACT en verslaving
2.5. Gokken
Geen ACT-studies. Wel experimenteel onderzoek vanuit RFT (Dymond ea 2007; Hoon ea 2007; Hoon ea 2008)
20/11/09 FDG ACT - VAD 32
2. ACT en verslaving
2.6. Polygebruik Hayes ea 2004: RCT polygebruikers op
methadone. 3 groepen: Methadone Methadone + ACT Methadone + 12 stappen
20/11/09 FDG ACT - VAD 33
20/11/09 FDG ACT - VAD 34
2. ACT en verslaving
2.6. Polygebruik Hayes ea 2004 Protocol individuele therapie beschikbaar Batten ea 2005: gevalsbeschrijving
polygebruik + PTSD
20/11/09 FDG ACT - VAD 35
2. ACT en verslaving
2.7. Gemengde groepen Heet van de naald: RCT ACT en zelf-
stigma: 2 groepen: 6u ACT + 28u TAU (intensief) 34u TAU
Resultaat: ACT wordt beter met de tijd: gebruik verdere behandeling, alcohol en druggebruik,…
20/11/09 FDG ACT - VAD 36
2. ACT en verslaving
2.8. Personeel (verslavingswerkers) Studies gericht op burn-out
Hayes ea 2004: Workshop van 1 dag: Educatie biologische factoren Multiculturele training ACT
20/11/09 FDG ACT - VAD 37
ACT
Multicult
Educatie
10
15
20
25
30
Pre Post Follow-up
Bu
rn-o
ut
20/11/09 FDG ACT - VAD 38
2. ACT en verslaving
2.8. Personeel (verslavingswerkers) Implementatie nieuwe behandelingen of
medicatie: Luoma ea 2007: Resultaat: ACT veel meer
implementatie + meer persoonlijke voldoening (minder burn-out)
Varra ea 2008: 2 dagen training + extra workshop hadden geen enkel effect, tenzij de workshop ACT was: positiever tov farmacother + meer verwijzing voor voorschriften (protocol beschikbaar)
20/11/09 FDG ACT - VAD 39
3. Preventie
Preventie van middelenproblemen via ACT kan werken:
ACT werkt bij jongeren ACT werkt bij verslaving ACT werkt bij jongeren met verslaving De effecten van ACT nemen vaak toe met
de tijd
20/11/09 FDG ACT - VAD 40
3. PreventiePreventie van middelenproblemen via ACT kan
werken: Preventie via ACT is onderzocht voor andere
problemen: Zweden: Livheim: onderzoek in scholen. 9u ACT training geeft verbetering op aantal GGZ-factoren tegenover controlegroep. Ook nog bij follow-up na 2 jaar!
Breed toepasbaar (ook minder verbale groepen): Gregg: ACT voor diabetes bij sociaal zwakkere groepen + Lundgren: ACT voor diabetes bij achtergestelde groepen in Z-Afrika
20/11/09 FDG ACT - VAD 41
3. Preventie 2010: start preventieproject Sint-Niklaas +
waarschijnlijk Leuven: proeftrainingen in school
Daarna? Uitgebreidere implementatie te plannen (financiering zoeken,…) + wetenschappelijke opvolging – met medewerking van Lessius Hogeschool
Doel = effectief, goedkoop, makkelijk implementeerbaar, voor alle niveaus
Zie brochure (Carmen Van Opstal)
20/11/09 FDG ACT - VAD 42
4. Verder kennismaken met ACT
Boek A-Tjak & De Groot Andere boeken, artikels (mailtje) Workshops (VVGT, Sarah Bosman,…) Grotere training: Nederland Proberen! Yahoo-groep [email protected]
20/11/09 FDG ACT - VAD 43
ACT
DANK U !