Op de eerste dag van deweek van Dodenher-denking, van Bevrij-dingsdag en en van deherdenking van het60-jarig bestaan van de

staat Israël was mijn jongste doch-ter uitgerekend (niet ‘uitgeteld’zoals iemand mij corrigeerde, toenik dat woord gebruikte), en dusklaar voor de geboorte van haartweede kind, ons tweede kleinkind.Gedenkwaardige dagen genoegvoor zo’n kind om te besluiten opzoek te gaan naar de uitgang en hetlevenslicht.We waren eerlijk gezegd blij dathij/zij Dodenherdenking aan zichvoorbij liet gaan, zodat we zonderstress met kleinzoon en oudstedochter de immer indrukwekkendeStille Tocht van Kamp Amersfoortnaar begraafplaats Rusthof kondenlopen. Yonah heeft op school ééncouplet van het Wilhelmus geleerd,maar hij zong om twee minutenover acht niet mee. ,,Waarom niet,Yonah?’’ ,,Ik zong mee in m’nhoofd.’’Terwijl de aanstaande boreling noglekker in het vruchtwater lag teplonzen, vulde de krant zich in deloop van de week met verontwaar-digde reacties van lezers op deweigering van de directeur van hetSpoorwegmuseum om de Utrecht-se Joden te gedenken die vanuitstation Maliebaan met een enkele

reis richting vernietingskampenwerden getransporteerd. DirecteurPaul van Vlijmen, kersvers konink-lijk onderscheiden, wilde geenplaquette bij de ingang van zijnmuseum, want dat zou de pretbederven van de tienduizendenkindertjes die bij hem komen spe-len. Ik kan me voorstellen dat hijeen idee om de kinderen een virtue-le reis per veewagen naar Ausch-witz te laten maken (zoals hunleeftijdgenootjes indertijd in hetecht meemaakten) pedagogischonverantwoord zou hebben ge-noemd, maar zou een informatie-bord bij de ingang nou echt de terekinderzieltjes bezeren?Gelukkig is Van Vlijmen op zijnschreden teruggekeerd en heeft hijonder druk van de vele reactiestoch besloten bij de ingang duide-lijk te maken wat zich daar in deoorlog heeft afgespeeld. Hij maakthet mij daarmee in ieder gevalmogelijk over een paar jaar metYonah en zijn broertje of zusje, datbij het ter perse (sic!)gaan van deze krantnog steeds niet wasgeboren, een gezelligdagje naar het Spoor-wegmuseum te gaan. w■ a.kalmann@ad.nl

JEROEN DE VALKAMERSFOORT

In het voormalige magazijn voortreinonderdelen zit nu Architec-tenbureau Van Zwieten. HerikRail, een bedrijf dat grote fees-

ten en evenementen organiseert,heeft de oude wagenloods gehuurden opgeknapt. In de smederij komenbinnenkort de burelen en de repeti-tieruimtes van Xynix Jeugdopera.

De complete ‘Wagenwerkplaats’,hetemplacement van deNederland-se Spoorwegen, vlak achter de ach-teruitgang van het centrale treinsta-tion van Amersfoort, is aan eennieuw leven begonnen als cultureelcentrum. Als ‘broedplaats’ van crea-tievelingen, bedrijven en onderwijs-instellingen.

Dit alles is mogelijk dankzij sa-menwerking van burgers, spoorwe-gen en gemeente. Een wel heel bij-zondere samenwerking; dusdanig,dat Joke Sickmann, een van de drij-vende krachten achter het project,spreekt van ‘het wonder van de Wa-genwerkplaats’.

Sickmann: ,,Je ziet vaak dat bur-gers aan het woord mogen komenop discussieavonden, als een ruimteeen nieuwe bestemming moet krij-gen. Maar uiteindelijk nemen veelalanderen de definitieve beslissing.

Op de Wagenwerkplaats zitten wegezamenlijk rond de tafel.’’

Sickmann (75) - kort, compact,spraakzaam en beweeglijk - werddoor buurtbewoners naar voren ge-schoven. Mensen uit het aangren-zende Soesterkwartier vreesden datop het terrein, dat sinds 2001 leegstond, een ‘Manhattan aan de Eem’zou verrijzen. ,,Kantoortorens dieals een veelkoppig monster zouden

oprukken, klaar om de wijk op tepeuzelen.’’

De gepensioneerde sociaal-cultu-reel werkster had ervaring in ‘men-sen mobiliseren en draagvlak ver-werven’. ,,Het Soesterkwartier isooit gebouwd voor spoorwegarbei-ders. Deze Wagenwerkplaats is on-derdeel van hun identiteit, hun ver-leden,’’ zegt ze bewogen. Ze is boven-dien gecharmeerd door de architec-

tuur van dit ‘industrieel erfgoed’.,,We wilden het geheel op de monu-mentenlijst krijgen, en dat is gelukt.Vorig jaar kwam de Wagenwerk-plaats op de lijst.’’

De portierswoning liep de monu-mentenstatus net mis. Toen Sick-mann het terrein voor het eerst be-trad - in mei 2003 - werd het pandnetgesloopt. Ditondankswekenlan-ge protesten van Soesterkwartier-ders. Sickmannn zag hoe het huisjemet de grond gelijk werd gemaakten zei tegen zichzelf: ,,Dit nooitmeer!’’

Een vergelijking met de Wester-gasfabriek in Amsterdam ligt voorde hand; ook dat is industrieel erf-goed dat een nieuwe, grotendeelsculturele, bestemming kreeg. DeWestergasfabriek echter, zegt Sick-mann, is juist ‘een voorbeeld vanhoe het níet moet’. ,,In Amsterdamwas sprake van één partij - de ge-meente - dieer een heeldure project-

ontwikkelaar bij haalde. Een ruimtedaar is voor de gemiddelde kunste-naarniet te betálen. De Wagenwerk-plaats moet open en betaalbaar blij-ven voor allerlei mensen en bedrij-ven.’’

De NS is de eigenaar van de Wa-genwerkplaats, maar ontwikkeltalle ideeën in goed overleg met Bur-gerinitiatief De Wagenwerkplaats.Deze initiatiefgroep is voortgeko-men uit de Stichting Industrieel Erf-goed Stad Amersfoort (Siesta), dieSickmann oprichtte in de zomer nade dramatische sloop van de por-tierswoning.

Het resultaat: een ‘broedplaats’.,,Een plek waar wordt gewerkt engeëxperimenteerd. Het krijgt zo eenbelangrijke plek naast het Eem-plein, die zal fungeren als de etalagevan de stad. Maar af en toe zetten weook hier de deuren wagenwijdopen; dat gebeurt in de Week van deWagenwerkplaats.’’■ Meepraten over de toekomst van de

Wagenwerkplaats kan op woensdag14, maandag 19 en donderdag 29 mei(20.00 uur) in het informatiecentrumvan het terrein. De initiatiefnemerspresenteren daarbij hun plannen enbespreken die met alle belangstellen-de Amersfoorters.■ ‘De Groene Spoorroute’ wordt opdonderdag 29 mei (12.00 uur) ge-opend. Uiteindelijk moet hier eenrecreatieve groenzone komen, van hetbos Bokkeduinen tot de Eem.■ Met deze opening begint tevens deWeek van de Wagenwerkplaats, dieduurt tot en met maandag 2 juni.■ Er komt een grote spiegeltent,waarin op vrijdag 30 mei (16.00 uur)een talkshow wordt gehouden. Daar-bij komt de ‘input’ van de discussie-avonden ter sprake.■ Op zaterdag 31 mei (14.00 en 22.30

uur) volgt een ‘market of dreams’; eenpresentatie van culturele instellingendie zich bij de Wagenwerkplaatsbetrokken voelen. Met onder meerhet koor Voice Box.■ De bedrijven die nu op het terreinzijn gevestigd, houden Open Huis opzondag 1 juni (12.00 uur). Er zijntevens muziekuitvoeringen in de

spiegeltent.■ De week wordt afgesloten met eenArchitectuurcafé op maandag 2 juni(19.30 uur). Tot de sprekers behorenMax van Aerschot, stedenbouw-ex-pert van de NS, en Han van Zwieten,architect en Wagenwerkplaats-pio-nier.■ Info: www.wagenwerkplaats.nl.

q

In een rijk geïllustreerd boek wordtde geschiedenis van de Wagenwerk-plaats uit de doeken gedaan. Denadruk ligt daarbij op de recenteontwikkelingen en de toekomst-plannen.

Foto’s, tekeningen en artist’simpressions laten zien wat de Wa-genwerkplaats was, wat het thans isen wat het wellicht kan worden.

Het boek verscheen deze maand,heet Het Wonder van de Wagenwerk-plaats en werd samengesteld doorCees Anton de Vries en Josje Kue-nen.

Al meteen in de inleiding doorJacqueline Cramer, minister vanVolkshuisvesting, RuimtelijkeOrdening en Milieubeheer, wordtde toon gezet. Cramer schrijft:,,Voor de duurzame inrichting van

Nederland moeten we ophoudenmet het aanleggen van bedrijventer-reinen langs snelwegen en hetvolbouwen van polders met eentoni-ge woningbouw. We zullen goedmoeten kijken naar plekken in debestaande stad waar je wonen,werken en recreëren kunt combine-

ren.’’Het boek volgt onder meer de

ontwikkeling van het spoorwegem-placement van werkplaats totleegstaand terrein; het werd ‘pauze-landschap’ uit veiligheidsoverwe-gingen, aangezien het bleef funge-ren als rangeerterrein voor treinendie gevaarlijke stoffen vervoerden.

De ‘pauze’ duurde enkele jaren,waarin plannen konden wordenbedacht. Een periode waarin omwo-nenden, die geen behoefte haddenaan een uitbreiding van het ‘Man-hattan aan de Eem’, hun stemkonden laten horen. Met bijzonde-re resultaten.Cees Anton de Vries en Josje Kue-nen: ‘Het Wonder van de Wagen-werkplaats’, €20, verkrijgbaar viawww.habiforum.nl.

Week van deWagenwerkplaats:praten en feesten

Geschiedenis van ‘het Wonder van de Wagenwerkplaats’

Presentatie plannen

Spoormuseumté bezorgdover terekinderziel

Boek

Tot nu toe

Industrieel monument wordt ‘broedplaats’■ 1904 - De Wagenwerkplaats inAmersfoort wordt in gebruik geno-men door de Hollandsche IJzerenSpoorweg Maatschappij.■ 1908 - Na uitbreiding ontstaat hethuidige complex, met twee werkhal-len, een ketelhuis en een smederij.■ De jaren dertig - Het terrein groeituit tot de centrale treinwerkplaatsvan Nederland.■ 1990 - De NS laat het gebied voor22 miljoen gulden opknappen.■ 2000 - De sluiting van de Wagen-werkplaats wordt aangekondigddoor Nedtrain, de onderhoudsdivi-sie van de spoorwegen.■ 1 januari 2001 - De Wagenwerk-plaats sluit.■ 2002 - Enkele gebouwen op het25 hectare grote terrein worden

door krakers in gebruik genomen.■ 2003 - Bewoners van het Soester-kwartier vrezen dat het terrein zalworden volgezet met kantoorto-rens. Joke Sickmann wordt dedrijvende kracht achter de StichtingIndustrieel Erfgoed Stad Amers-foort (Siesta). Burgers, de gemeen-te en de spoorwegen maken plan-nen voor plekken waar Amersfoor-ters betaalbaar kunnen werken,leren en wonen.■ 2007 - Een deel van de Wagen-werkplaats komt op de monumen-tenlijst. Tot de legale huurdersbehoren de Laswerkplaats / PerExpressie, Xynix Opera, Architec-tenbureau Van Zwieten, SupierzArtist Management en evenemen-tenbureau Herik Rail.

ARJEH KALMANN

In de komende jaren ontwikkelt de Wagenwerkplaats zich tot ‘broed-plaats voor culturele ondernemers, onderwijs, ambachten/ateliers’.

WAGENWERKPLAATS Een plek waar wordt gewerkt en geëxperimenteerd

UTRECHT

Bij een schoonveegactie rond win-kelcentrum Hoog Catharijne (HC)heeft de politie deze week opnieuwzestien drugsverslaafden en daklo-zen opgepakt. Bovendien kregentwintig mensen een boete voor bij-voorbeeld in groepen rondhangen.

Na de actie die de overlast doordrugsgebruikers en dak- en thuislo-zen moet helpen aanpakken, kreegéén persoon gebiedsontzegging. Hijmoet de komende tijd bij Hoog Ca-tharijne uit de buurt blijven. Viermensen werden meegenomen, om-dat ze nog openstaande vonnissenhadden.

Eind vorig jaar nam de overlast

van rondhangende en dealende ver-slaafden flink toe. Na jaren van nau-welijks overlast werden weer groe-pen verslaafden op zoek naar te ste-lenfietsen gesignaleerdenboden he-roïnehoertjes zich weer aan voorseksuele diensten. Volgens buurtbe-woners was dit een direct gevolg vande sluiting van opvang De Stek aande Sijpesteijnkade. Daardoor zou-den de junks massaal naar de24-uursopvang van Centrum Malie-baan aan de Catharijnesingel trek-ken. Sindsdien houdt de politie va-ker schoonmaakacties op de Sta-tionsstraat, het Smakkelaarsveld ende Catharijnesingel. Volgens zowelpolitiecijfers alsbuurtbewoners sor-teert dit effect.

Wagenwerkplaats. FOTO KEES VOLKERS

Aanhoudingen bij nieuweschoonveegactie rond HC

www.hornbach.nl

NIEUWEGEIN,Hornbach bouwmarkt en tuincentrum

Veldwade 3, tel. 030 - 266 90 00

open!2e Pinksterdag

10.00 - 17.00 uur

Demonstraties:Zaterdag 10 mei:

Bosch tuinmachinesVeelzijdige en krachtige machines voor elke tuinklus. Test het zelf!

Maandag 12 mei:BISON Wand&Klaar

Behangen was nog nooit zogemakkelijk!

Regio Business Dagen Gooi- en EemlandB E Z O E K d i t n e t w e r k e v e n e m e n t

Organisatie Groep Zuid B.V. (OGZ) Contactpersoon: Anja van Workum, tel 040 - 297 94 97, email: anja@ogz.nlVoor meer informatie kunt u ook terecht op www.regiobusinessdagen.nl

De Regio Business Dagen, het 2-daags zakelijke netwerkevenement voor de regioAmersfoort, wederom in de Flint te Amersfoort. Op 21 & 22 mei aanstaande zal de vijfde editie van start gaan en zullen de deuren geopend worden voor: Ondernemers, Overheden en Onderwijsinstellingen waarbij nieuwe klanten ontmoeten, uitbreiden van het netwerk en de presentatie van nieuw producten voorop staan.

Dit jaar voor het eerst samen met MKB-congresAls ondernemer wilt u toch graag toepasbare kennis, informatie over de nieuwste trends en tegelijkertijd ook motiverende inspiratie. Jaap Jongbloed zal de eerste dag het MKB-congres openen om 14.30 uur. U bent allen van harte welkom!

Openingstijden: 14.00 - 20.00 uur. Bezoek gratis de beurs. Download u toegangskaart op www.regiobusinessdagen.nl

www.regiobusinessdagen.nlwww.mkb-congres.nl

organisatiepartner MKB- Congres

Jaap Jongbloed

www.kathmandu.nl

|Outdoor Select

Krommestraat 13, Amersfoort

033-4619106

Lowa- Trekker € 189.95

Per Expressie hield vorige week een bouwfeest - Bouw je eigen feestfeest feest! - op het terrein van de Wagenwerkplaats. FOTO BRAM PETRAEUS

12 Dichtbij UA ZATERDAG 10 MEI 2008

www.AD.nl AD

ZATERDAG 10 MEI 2008 UA Dichtbij 13AD www.AD.nl