1

فہرست

ےچین)

ئ

اتئگ ونعائگ ےدی

(رپئگ اجن ائگ اجئگ اتکسئگ ےہئگ ہحفصئگ ہقلعتمرکئگ ےکئگ ئگ clickرپئگ ئگ ن

6 .......................................................................................................................................... ادابئگ زدنیگ

6 .................................................................................................................................................... اعترف

8 ....................................................................................................................................... ہقیلسئگ وئگ ذہتی

8 ................................................................................................................................... اہطرتئگ وئگ اظنتفئگ ےکئگ اداب

01 .......................................................................................................................................... تحصئگ ےکئگ اداب

01 ........................................................................................................................................... ابلسئگ ےکئگ اداب

42 ...................................................................................................................................... اھکےنئگ ےنیپئگ ےکئگ اداب

46 ................................................................................................................................. وسےنئگ اورئگ اجےنگئگ ےکئگ اداب

33 .......................................................................................................................................... راےتسئگ ےکئگ اداب

33 ............................................................................................................................................ رفسئگ ےکئگ اداب

38 ........................................................................................................................................ رجنئگ وئگ مغئگ ےکئگ اداب

راسئگ ےکئگ اداب 22 .................................................................................................................................... وخفئگ وئگ ہ

28 ........................................................................................................................................... وخیشئگ ےکئگ اداب

33 .................................................................................................................................... دجسمئگ ےکئگ اداب

33 ............................................................................................................................................... نسحئگ دنبیگ

2

رانئگ ےکئگ اداب

61 .................................................................................................................................... التوتئگ ق

64 ......................................................................................................................................... ویمئگ ہعمجئگ ےکئگ اداب

61 ....................................................................................................................................... امنزئگ انجزہئگ ےکئگ اداب

68 ........................................................................................................................................... تیمئگ ےکئگ اداب

14 ........................................................................................................................................ ربقاتسنئگ ےکئگ اداب

13 .................................................................................................................................. وسکفئگ وئگ وسخفئگ ےکئگ اداب

12 ................................................................................................................................ راضمنئگ اابملرکئگ ےکئگ اداب

11 .........................................................................................................................................روزےئگ ےکئگ اداب

81 ................................................................................................................................. زوکۃئگ اورئگ دصےقئگ ےکئگ اداب

84 ............................................................................................................................................. جحئگ ےکئگ اداب

رنیئئگ اعمرشت

88 ..................................................................................................................................ت

88 .............................................................................................................................. وادلنیئگ ےسئگ ولسکئگ ےکئگ اداب

53 ................................................................................................................................... ازدوایجئگ زدنیگئگ ےکئگ اداب

014 ................................................................................................................................ اوالدئگ یکئگ رپورشئگ ےکئگ اداب

001 ........................................................................................................................................ دویتسئگ ےکئگ اداب

045 ........................................................................................................................................ امہمینئگ ےکئگ اداب

030 ......................................................................................................................................... سلجمئگ ےکئگ اداب

033 ......................................................................................................................................... السمئگ ےکئگ اداب

024 ....................................................................................................................................... ایعدتئگ ےکئگ اداب

023 ....................................................................................................................................... الماقتئگ ےکئگ اداب

3

026 ......................................................................................................................................... وگتفگئگ ےکئگ اداب

ئگ ےکئگ اداب

028 .................................................................................................................................... طخئگ وئگ اتکی

031 ....................................................................................................................................... اکرون ارئگ ےکئگ اداب

033 ........................................................................................................................................ دوعتئگ دنی

033 .................................................................................................................................. داایعہنئگ رکدارئگ ےکئگ اداب

060 .................................................................................................................................. دوعتئگ وئگ غیلبتئگ ےکئگ اداب

ئگ ےکئگ اداب

068 ................................................................................................................................... مظنئگ امجع

014 ....................................................................................................................................... ایقدتئگ ےکئگ اداب

016 ................................................................................................................................. ااسحسئگ دبعی

016 .................................................................................................................................... وتہبئگ اافغتسرئگ ےکئگ اداب

082 ........................................................................................................................................... داعئگ ےکئگ اداب

رانئگ یکئگ اجعمئگ داعںیئ

053 .................................................................................................................................... ق

053 .................................................................................................................................. رتمحئگ وئگ رفغمتئگ یکئگ داع:

053 ................................................................................................................................. الفحئگ دارنیئگ یکئگ اجعمئگ داع:

053 .......................................................................................................................................ربصئگ وئگ ابثتئگ یکئگ داع:

053 ..................................................................................................................... اطیشنئگ ےکئگ رشئگ ےسئگ وفحمظئگ رےنہئگ یکئگ داع:

056 .............................................................................................................................. ذعابئگ منہجئگ ےسئگ ےنچبئگ یکئگ داع:

056 ..................................................................................................................................... االصحئگ بلقئگ یکئگ داع:

056 ...................................................................................................................................... افصیئئگ بلقئگ یکئگ داع:

4

056 ................................................................................................................................ احالتئگ ےکئگ دساھرئگ یکئگ داع:

056 ............................................................................................................................................... اافغتسر:

051 ..................................................................................................................... الہئگ وایعلئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ وکسنئگ یکئگ داع:

051 .................................................................................................................................... وادلنیئگ ےکئگ ےیلئگ داع:

051 .................................................................................................................................. ازامشئئگ ےسئگ ےنچبئگ یکئگ داع:

051 ................................................................................................................................ تئگ یکئگ داع:الہئگ رفکئگ ےسئگ اجن

051 ....................................................................................................................................... اخہمتئگ ن اریخلئگ یکئگ داع:

058 .............................................................................................................................. یکئگ اجعمئگ داعںیئ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

امئگ یکئگ داعںیئ:

058 ..................................................................................................................................... حبصئگ وئگ ش

ردیلئگ ےسئگ ےنچبئگ یکئگ داع:

055 ............................................................................................................................. اکیلہئگ اورئگ ت

055 ............................................................................................................................... وقتیئگ اورئگ ن اکئگ داینمئگ یکئگ داع:

رتئگ یکئگ روسایئئگ ےسئگ ےنچبئگ یکئگ داع:

055 .................................................................................................................... داینئگ اورئگ اخ

055 ...................................................................................................................................... امنزئگ ےکئگ دعبئگ یکئگ داع:

411 ................................................................................................................................... یکئگ وتیص:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

یئگ یکئگ داع:

لہ

ا 411 ................................................................................................................................ رفغمتئگ وئگ راضء

اوہںئگ ےسن اکئگ وہےنئگ یکئگ داع:

411 ........................................................................................................................... گ

410 ............................................................................................................................ ئگ تتئگ یکئگ داع:ولخمقئگ یکئگ رظنئگ ںیم

410 .............................................................................................................................................. اجعمئگ داع:

410 ................................................................................................................................ االسمئگ رپئگ اقمئئگ رےنہئگ یکئگ داع:

414 .......................................................................................................................................... ونملسمئگ یکئگ داع:

5

414 .......................................................................................................................... افنقئگ اورئگ دبئگ االخیقئگ ےسئگ ےنچبئگ یکئگ داع:

رضئگ یکئگ داع:

414 ..................................................................................................................................... اداےئئگ ق

414 ............................................................................................................................................ درودوالسم

رن اینئگ یکئگ داع

413 ............................................................................................................................................ ق

413 ............................................................................................................................................. ہقیقعئگ یکئگ داع

راوحیئگ یکئگ داع

416 ........................................................................................................................................... ت

ازہل

411 ............................................................................................................................................. ونقتئگ ن

418 ............................................................................................................................................. امنزئگ احج

رانئگ یکئگ داع

418 ......................................................................................................................................... ظفحئگ ق

رانئگ یکئگ داع

401 .......................................................................................................................................... مہفئگ ق

400 ............................................................................................................................................. ہعمجئگ اکئگ ہبطخ

400 ...................................................................................................................................... دمہنیئگ ںیمئگ الہپئگ ہبطخ

رانئگ ن اکئگ ےسئگ فغشئگ یکئگ نیقلت:

403 .......................................................................................................................... ق

اہین:

402 ............................................................................................................................................. ہبطخئگ ن

402 ............................................................................................................................................ اکنحئگ اکئگ ہبطخ

406 ................................................................................................................................................. ااختسرہ

401 ............................................................................................................................................ اامسےئئگ ینسح

6

ادابئگ زدنیگ

اعترف

ا،ئگ اخرطئگ وخاہئگ

ئگ اپئگ زدنیگئگ اکئگ ہقیلسئگ زدنیگئگ ےسئگ رھبئگ وپرئگ افدئہئگ ااھٹن ئگ ج

ئگ ئگ اپئگ اکئگ قحئگ ےہئگ نکیلئگ ایسئگ وق ائگ انیقی

ائگ اورئگ یفئگ اولاعقئگ اکایمبئگ زدنیگئگ زگارن

فطلئگ ادنوزئگ وہن

ئگ ئگ اجےتنئگ وہں،ئگ اکایمبئگ زدنیگئگ ےکئگ اوصلئگ وئگ ادابئگ ےسئگ وافقئگ وہںئگ اورئگ ہنئگ رصفئگ وافقئگ وہںئگ ہکلبملاع

اہتسئئگ

ئگ اوصلئگ وئگ ادابئگ ےسئگ اینپئگ زدنیگئگ وکئگ اراہتسئگ وئگ ش اپئگ انئگ

وکششئگ ںیمئگ مہیپئگ رسرگمئگ یھبئگ وہں۔ئگ انبےنئگ یکئگ

ربیتئگ وئگ میظنت،ئگ اطلتفئگ ااسحسئگ وئگ نسحئگ ذوق،ئگ اعیلئگ رظیفئگ اورئگ رشاتفئگ عبط

ایگتسئ،ئگ ادئگ بئگ وئگ ن ازیکیگ،ئگ زیمتئگ وئگ نسحئگ ااختنب،ئگ ت

رردیئگ اورئگ ادبئگ وئگ ہقیلس،ئگ واقرئگ وئگ ش ،ئگ م

رن این،ئگ ےبئگ رغیضئگ اورئگ ولخصریخئگ وخایہ،ئگ رنمئگ وخیئئگ اورئگ رشںیئگ الکیم،ئگ

رضئگ انشیسئگ اورئگ دعتسمی،،ئگ االقتسلئگ وئگ ن ارمدی،وتاحض،اورئگ ااسکنری،ئگ ااثیرئگ وئگ ق

ریسئگ اورئگ رپزیہئگ ق

رات

خ

ئگ ومنمئگ یکئگ ینبئگ ونسریئگ زدنیگئگ ںیمئگ وہئگ ریغئگ ومعمیلئگ ششکئگ اورئگ وہئگ ااھت

رواخلئگ ںیہئگ نجئگ یکئگ دبول

رأت،ہیئگ االسیمئگ زدنیگئگ ےکئگ وہئگ دشکلئگ خ ہئگ اجذتیبئگ دیپئگ اوہئگ اگری،ئگ وتلکئگ وئگ خ

ااانشدنباگن

رائگ یھبئگ ےبئگ اایتخرئگ اسئگ یکئگ رطفئگ ےنچنھکئگ ےتگلئگ اجیتئگ ےہئگ ہکئگ ہنئگ رصفئگ الہئگ االسمئگ ہکلبئگ االسمئگ ےسئگ ن

ئگ ونازئگ خ

ان

اورئگ اعمئگ ذنہئگ ئگ ہیئگ وسےنچئگ رپئگ وبجمرئگ وہےتئگ ںیہئگ ہکئگ وجئگ ان

ئگ وکئگ یئگ ہئگ شیبئگ اہبئگ اوصلئگ وئگ ادابئگ اطعئگ رکیتئگ ےہ،

ان

ئگ زدنیگئگ وکئگ اھکنرےن،ئگ ونسارےنئگ اورئگ ریغئگ ومعمیلئگ اجذتیبئگ ےسئگ اراہتسئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ان وہئگ انیقیئگ وہائگ اورئگ روینشئگ یکئگ ئگ ذہتی

ئگ اسئگ وکئگ وبقلئگ رکئگ ےکئگ اسئگ یکئگ اینبدوںئگ رپئگ اینپئگ ارفنادیئگ اورئگ اامتجیعئگ زدنرطحئگ

ان

ئگ ےہئگ ہکئگ وپریئگ ان اونںئگ یکئگ ریماثئگ ےہئگ اورئگ البہبشئگ اسئگ اقب

یگئگ یکئگ اکایمبئگ ریمعتئگ اسرےئگ ان

اط،ئگ اورئگ انمئگ اورئگ اعتیفئگ اکئگ وہگارہئگ ےنبئگ اورئگ داینئگ ےکئگ دعبئگ یکئگ زدنیگئگ ںیم

ئگ وئگ وکسن،ئگ شیعئگ وئگ ن

ائگ ہکئگ داینئگ یکئگ زدنیگئگ یھبئگ راج

ئگ اکایمبئگ رکےئگ ن ئگ ھچئگ اح لئگ وہئگ وجئگ اک ئگ یھبئگ وہئگ ب

اورئگ الفحئگ ن اہتفئگ زدنیگئگ ےکئگ ےیلئگ رضوریئگ ےہ۔ئگ

ربیتئگ ےکئگ اسھتئگ شیپئگ رکےنئگ یکئگ وکششئگ یکئگ یئگئگ ےہ۔ئگ

ئگ ےکئگ ایہنئگ اوصلئگ وئگ ادابئگ وکئگ رعموفئگ یفینصتئگ ت شیپئگ رظنئگ اتکب"ادابئگ زدنیگ"ئگ ںیمئگ االسیمئگ ذہتی

ارئگ یکئگ رملسو هيلع هللا ىلص اتکبئگ اہللئگ ،ئگ اوسہئگ روسل

ئگ ان ر ئگ یکئگ ایگئگ اورئگ االسفئگ ےکئگ زدنہئگ اجوی

راجئگ یکئگ روینشئگ ںیمئگ زدنیگئگ اکئگ ہقیلسئگ اھکسےنئگ واالئگ ہیئگ ومجمہعئگ رمی

امنہیئئگ اورئگ االسیمئگ ذوقئگ وئگ م

ےہ،ئگ وجئگ ن اچنئگ امہئگ اوبابئگ رپئگ لمتشمئگ ےہ۔ئگ

رنیئئگ اعمرشت…………………،ن ابئگ دوم:ئگ نسحئگ دنبیگ……………ن ابئگ اول:ہقیلسئگ وئگ ذہتی

،ن ابئگ وسمئگ ت

۔……………ن ابئگ اہچرم:دوعتئگ دنی

،ن ابئگ مجنپ:ئگ ااسحسئگ دبعی

اوبابئگ ےکئگ تحتئگ زدنیگئگ ےکئگ رقتابیئگ اسرےئگ یہئگ ولہپؤںئگ ےسئگ قلعتمئگ االسیمئگ ادابئگ وکئگ ئگ انئگ ن اچن

7

روزئگ داللئئگ ۔ےکئگ اطخیبئگ ادنازئگ ںیمئگ ربمنئگ وارئگ شیپئگ ایکئگ ایگئگ ےہ

ربیت۔لہسئگ اورئگ اسدہئگ زن ان۔ئگ اعمئگ مہفئگ اورئگ دلئگ نیشنئگ رشتاحیتئگ ۔ئگ اورئگ ریصبتئگ اق

رئگ ت

۔ئگ ومت

رئگ رمع رئگ ےقبطئگ اورئگ ہ

ئگ ئگ وتعقئگ ےہئگ ہکئگ "ادابئگ زدنیگ"ئگ اکئگ ہیئگ ومجمہعئگ ہ ئگ وہئگ اگ۔ئگ

ای

رائگ ےکئگ لضئگ وئگ رکمئگ ےسئگ اخرطئگ وخاہئگ دیفئگ ن

ا نیقئگ ےکئگ ےیلئگ خ

االسمئگ ےسئگ تبحمئگ ئگ ےکئگ ش

رئگ وطرئگ رطوقیںئگ وکئگ یھبئگ رےنھکئگ واےلئگ اھبیئئگ اورئگ ںینہبئگ انئگ رگاںئگ دقرئگ ادابئگ اورئگ رپئگ وسزئگ داعؤںئگ ےسائگ ینپئگ زدنایگںئگ یھبئگ ونسارںیئگ اورئگ اےنپئگ وھچوٹںئگ ےکئگ االخقئگ وئگ اعداتئگ او

ئگ داعںیئئگ ن ادئگ رکاںیئ۔ئگ انئگ ادابئگ ےسئگ ز تنئگ ن ایئئگ وہیئئگ زدنیگئگ داینئگ ںیمئگ یھبئگ دساھرےنئگ اورئگ انبےنئگ یکئگ وکششئگ رکںی ئگ نکمئگ وہئگ وھچوٹںئگ وکئگ ہیئگ ادابئگ اور

ئگ اورئگ ںاہںئگ ک

رارئگ ن اےئئگ یگ۔

رئگ وئگ ااعنمئگ یکئگ قحتسمئگ ق رتئگ ںیمئگ یھبئگ اخ

دقروارتحامئگ اورئگ تبحمئگ وئگ دیقعتئگ یکئگ اگنہئگ ےسئگ دیھکیئگ اجےئئگ یگئگ اورئگ اخ

ربیتئگ ںیمئگ نجئگ امہئگ اتکوبںئگ ےسئگ اافتس

دہئگ ایکئگ ایگئگ ےہئگ انئگ ےکئگ اواےلئگ ومعقئگ یہئگ رپئگ دےئگ د ےئگ ےئگ ںیہ۔اتکبئگ یکئگ ت

ئگ وکئگ رشفئگ وبقلئگ ےشخبئگ اورئگ املسمونںئگ وکئگ وتقیفئگ دےئگ ہکئگ وہئگ انئگ اوصلئگ وئگ ادابئگ ےسئگ اینپئگ زدنویگںئگ وک

رم

رئگ ےسئگ داعئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اسئگ خ

رت ررگئگ وئگ ت

راےئئگ ت

انبئگ ئگ خ

ئگ رکںی رن اتئگ دیپا

ئگ یکئگ ےچئگ دنیئگ یکئگ رطفئگ ونسارئگ رکئگ االسمئگ ےکئگ ےیلئگ دولںئگ ںیمئگ اجنگشئئگ اورئگ وشقئگ وئگ دیقعتئگ ےکئگ خ را

ئگ ئگ اورئگ ہیئگ ومجمہعئگ دنباگنئگ خ چنیھکئگ الےنئگ ںیمئگ اک

رامےئئگ نجئگ یکئگ رگادقنرئگ اتکوبںئگ ےسئگ

ئگ ق راےئئگ ئگ ریخئگ ںیمئگ رشک

ئگ وہئگ اورئگ انئگ اخدامنئگ دنیئگ وکئگ یھبئگ خ

ای

ئگ ےلئگ ےیلئگ اہبہنئگ ئگ رفغمتئگ ن

رذرہعیئگ اورئگ رمی

اافتسدہئگ ایکئگ ایگئگ ےہ۔ئگ ؤمت

انیم

دمحمئگ ویفسئگ االصیح،ئگ راوپمر

۷۶۹۱اتسگئگ ۰۳

8

ہقیلسئگ وئگ ذہتی

اہطرتئگ وئگ اظنتفئگ ےکئگ اداب

راےنئگ انئگ ولوگں

رارئگ دن ائگ ےہئگ وجئگ اہطرتئگ اورئگ ن ازیکیگئگ خ

ادئگ ےہ:۔"اہطرتئگ اورئگ ن ازیکیگئگ اداھئگ اامینئگ ےہ۔"ینعیئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ امامتمئگ رکےتئگ ںیہئگ وکئگ اانپئگ وبحمبئگ ق

اکئگ ارش

داھئگ اامینئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ مسجئگ یکئگ افصیئئگ اورئگ ن ایکئگ ایخلئگ رےھک۔ئگ روحئگ یکئگ اہطرتئگ وئگ اظنتفئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ وکئگ رفکئگ وئگ اداھئگ اامینئگ وتئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ روحئگ وکئگ ن اکئگ وئگ اصفئگ رےھکئگ اورئگ ا

ئگ یکئگ اجنوتسںئگ ےسئگ ن اکئگ رکئگ ےکئگ اصحلئگ اقعدئئگ اورئگ ن ازیکہئگ االخقئگ وئگ اراہتسئگ ایک

ان اویکںئگ رشکئگ اورئگ تیصعمئگ وئگ الضل

ریئگ ن اجےئئگ اورئگ مسجئگ یکئگ اہطرتئگ وئگ اظنتفئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ وکئگ اظہ

اصفئگ رھکئگ رکئگ اظنتفئگ اورئگ ےقیلسئگ ےکئگ ادابئگ ےسئگ اراہتسئگ ایکئگ اجےئ۔ےسئگ ن اکئگ وئگ

رنتئگ ںیمئگ اہھتئگ ہنئگ ڈاےئل،ئگ ایکئگ ولعممئگ وسےتئگ ںیمئگ اپئگ اکئگ اہھتئگ اہکںئگ اہکںئگ ڑپائگ وہ۔ئگ .0 وسئگ رکئگ اےنھٹئگ ےکئگ دعبئگ اہھتئگ دوھےئئگ ریغبئگ ن اینئگ ےکئگ ت

ئگ لسغئگ اخےنئگ یکئگ زنیمئگ یچکئگ وہ۔ .4 اابئگ رکےنئگ ےسئگ رپزیہئگ رکںی،ئگ ن اوصخلصئگ ج

ش لسغئگ اخےنئگ یکئگ زنیمئگ رپئگ پ ی

ئگ ےکئگ دعبئگ ڈےلیھئگ اورئگ ن اینئگ ےسئگ ااجنتسئگ ےیجیک،ئگ ن ائگ رصفئگ .3

راع

ئگ ےکئگ ےیلئگ ہنئگ ہلبقئگ رخئگ ےیھٹیبئگ اورئگ ہنئگ ےلبقئگ یکئگ رطفئگ ھٹیپئگ ےیجیک،ئگ ق

راع

ن اینئگ ےسئگ اہطرتئگ اح لئگ رضورن اتئگ ےسئگ ق

۔ےیجیک۔ئگ دیل،ئگ ڈہیئگ اورئگ وکےلئئگ وریگہئگ ےسئگ ااجنتسئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ اورئگ ااجنتسئگ ےکئگ دعبئگ اصنبئگ ن ائگ یٹمئگ ےسئگ وخبئگ ایھچئگ رطحئگ اہھتئگ دوھئگ ےیجیل

۔ .2

ئ

ائگ اھکی

ئگ ےکئگ دعبئگ اھکن

راع

ائگ اھکےنئگ ہنئگ ےیھٹیب،ئگ ق

ائگ ن ااخےنئگ یکئگ رضورتئگ وہئگ وتئگ اھکن اابئگ ن

شئگ پ ی ج

اکئگ اصفئگ رکےنئگ ےکئگ ےیل .3

ائگ وریغہئگ اھکےنئگ ےکئگ ےیلئگ دان اںئگ اہھتئگ اامعتسلئگ ےیجیک،ئگ ووضئگ ںیمئگ یھبئگ داںیئئگ اہھتئگ ےسئگ اکمئگ ےیجیل،ئگ اورئگ ااجنتسئگ رکےنئگ اورئگ ن

ئگ ن ان اںئگ اہھتئگ اامعتسلئگ ےیجیک۔اھکن

ااب .6

شاابئگ ےیجیک۔ئگ اہںئگ ارگئگ زنیمئگ ےنھٹیبئگ ےکئگ القئئگ ہنئگ وہئگ ن ائگ وکیئئگ اورئگ وبجمریئگ وہئگ وتئگ ڑھکےئگ وہئگ ئگ رنمئگ ہگجئگ رپئگ پ ی

شےئگ ہنئگ اڑںیئگ اورئگ ہشیمہئگ ھٹیبئگ رکئگ پ ی

ٹ

ی ی ھچ

ائگ ہکئگ

ئگ ںیہئگ ےیجیکئگ ن

اابئگ رکئگ تکس

شرکئگ پ ی

ائگ اچےیہ۔

ریئگ دنگیئگ اعدتئگ ےہئگ سجئگ ےسئگ یتخسئگ ےکئگ اسھتئگ رپزیہئگ رکن

نکیلئگ اعمئگ احالتئگ ںیمئگ ہیئگ ت

ئگ دنی،ئگ رہنئگ ےکئگ اھگٹئگ رپ،ئگ اعمئگ راوتسںئگ رپ .1 ئگ ےکئگ ےیلئگ ہنئگ ےیھٹیب،اسئگ ےسئگ دورسےئگ ولوگںئگ وکئگ فیلکئگ یھبئگ وہیتئگ ےہئگ اورئگ ادبئگ ئگ وئگ ذہتی

ئگ اورئگ اسہیئگ دارئگ ماقامتئگ رپئگ ئاضےئئگ احج

ےکئگ یھبئگ الخفئگ ےہ۔

ائگ وہئگ وت .8

ئگ ن ااخےنئگ اجن ئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ:۔ج

،ئگ اورئگ اجےتئگ وق

ئ

ئگ رکئگ اجی

ائگ نہپئگ رکئگ اورئگ رسئگ وکئگ وٹیپئگ ےسئگ ڈاھی

وجن

۔")اخبریئگ ،ئگ ملسم(ثاللھم انی اعوذ بک من الخبث و الخبائ"

ئگ ںیہ۔"

ران ا!ئگ ریتیئگ انپہئگ اچاتہئگ وہںئگ اطیشنئگ ےس،ئگ انئگ اطیشونںئگ ےسئگ یھبئگ وجئگ ذمرکئگ ںیہئگ اورئگ انئگ ےسئگ یھبئگ وجئگ ومی

"خ

رئگ اںیئئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ:۔ ئگ ن ااخےنئگ ےسئگ ن اہ

اورئگ ج

ایئ،ئگ انبئگ ئگ امہج(الحمد ہلل الذی اذھب عنی االذی وعافانی"

۔")ن

رائگ اکئگ رکشئگ ےہئگ سجئگ ےنھجمئگ ےسئگ فیلکئگ دور

رامیئئگ اورئگ ےھجمئگ اعتیفئگ یشخب۔"ئگ "خ

ق

9

اکئگ اصفئگ رکےنئگ ن ائگ مغلبئگ وھتےنکئگ ےکئگ ےیلئگ اایتحطئگ ےکئگ اسھتئگ ااگدلانئگ اامعتسلئگ ےیجیکئگ ن ائگ ولوگںئگ یکئگ اگنہئگ ےسئگ چبئگ رکئگ اینپئگ رضورتئگ وپریئگ ےیجیک۔ .5

ن

اکئگ اصفئگ رکےنئگ یکئگ رضورتئگ وہئگ وتئگ ولوگنئگ یکئگ اگن .01

اکئگ ںیمئگ ایلگنئگ ڈاےنلئگ اورئگ دنگیگئگ اکنےنلئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ ارگئگ ن

ہئگ ےسئگ چبئگ رکئگ ایھچئگ رطحئگ اانیمطنئگ ےسئگ افصیئئگ رکئگ ن ارئگ ن ارئگ ن

ےیجیل۔ئگ

ریئگ اعدتئگ ےہ،ئگ االئگ ہیئگ ہکئگ وکیئئگ وبجمریئگ وہ۔ .00 ریئگ ت

رواملئگ ںیمئگ مغلبئگ وھتکئگ رکئگ ےنلمئگ ےسئگ یتخسئگ ےکئگ اسھتئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ ہیئگ ت

ںئگ اڑںیئگ اورئگ اےسئگ فیلکئگ وہ،ئگ ایسئگ رطحئگ ارگئگ ابمتوکئگ .04 ی

ی

ی ی ھچ

اورئگ ن انئگ رثکتئگ ےسئگ اھکےتئگ وہںئگ وتئگ ہنمئگ اصفئگ رےنھکئگ اکئگ ہنمئگ ںیمئگ ن اینئگ رھبئگ رکئگ اسئگ رطحئگ ن اںیتئگ ہنئگ ےیجیکئگ ہکئگ اخمبطئگ رپئگ

ئگ ہنئگ ےلئگ اجںیئ۔ئگ ی ر

ئگ اانپئگ ہنمئگ اخمبطئگ ےکئگ ق

یھبئگ ااہتنیئئگ امامتمئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ اکئگ یھبئگ احلظئگ رےیھکئگ ہکئگ ن اتئگ رکےتئگ وق

ئگ نکمئگ ہنئگ وہئگ وتئگ ارثکئگ ن اووضئگ رےنہئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ ںاہںئگ ن اینئگ رسیمئگ ہن .03

رئگ وق ئگ وہئگ ممیئگ رکئگ ایئگ ےیجیک۔ئگ مسئگ اہللئگ احر نمئگ احر میئگ ہہئگ رکئگ ووضئگ اکیفئگ امامتمئگ ےکئگ اسھتئگ ےیجیک،ئگ اورئگ ارگئگ ہ

ووضئگ رشوعئگ ےیجیک،ئگ اورئگ ووضئگ ےکئگ دورانئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ:۔

رذمی(اشھد ان ال الہ اال اہلل وحدہ ال رشیک لہ و اشھد ان محمد عبدہ و رسولہ اللھم اجعلنی من التوابین و اجعلنی من المتطھرین "

۔")ت

رائگ ےک

ئگ ںیہنئگ اورئگ ںیمئگ وگایہئگ داتیئگ وہںئگ ہکئگ دمحمئگ "ںیمئگ وگایہئگ داتیئگ وہںئگ ہکئگ خ رائگ ےکئگ دنبےئگ اورئگ اسئگ ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص وسائگ وکیئئگ وبعمدئگ ںیہن،ئگ وہئگ اتکیئگ ےہئگ اورئگ اسئگ اکئگ وکیئئگ رشک

خ

رامئگ وجئگ تہبئگ زن ادہئگ وتہبئگ رکےنئگ واےلئگ اورئگ تہبئگ زن ادہئگ ن اکئگ وئگ اصفئگ رےنہئگ واےلئگ ںیہ۔"

المئگ ق

ران ا!ئگ ےھجمئگ انئگ ولوگںئگ ئگ ںیمئگ ش

اورئگ ووضئگ ےسئگ افرغئگ وہرکئگ ہیئگ داعئگ روسلئگ ںیہ۔ئگ خ

:۔ڑپےیھ

ایئ(ھم و بحمدک اشھد ان ال الہ اال انت استغرفک و اتوب الیکسبحانک الل"

۔")ن

ئگ " رئگ ےہئگ اینپئگ دمحئگ وئگ انثئگ ےکئگ اسھت،ئگ ںیمئگ وگایہئگ داتیئگ وہںئگ ہکئگ وکیئئگ وبعمدئگ ںیہنئگ رگمئگ وتئگ یہئگ ےہ،ئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ رفغمتئگ اکئگ اطل

رت ران ا!ئگ وتئگ ن اکئگ وئگ ت

وہںئگ اورئگ ریتیئگ رطفئگ روجعئگ خ

ائگ وہں۔"

رکن

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ئگ یبن

ااءئگ ونرئگ ےسئگ اگمگجرےہئگ وہںئگ ےگ،ئگ سپئگ وجئگ صخشئگ اےنپئگ ونرئگ اکئگ ارش

ضعاااینںئگ اورئگ ووضئگ ےکئگ ا

شاینئگ ہیئگ وہیگئگ ہکئگ انئگ یکئگ پ ی

ئگ یکئگ ن

ئگ ےکئگ روزئگ ریمیئگ ام

۔"ایقم

راھئگ ےل۔")اخبری،ئگ ملسم(

ائگ اچےہئگ ت

راھن

وکئگ ت

ئگ وملسو هيلع هللا ىلص ئگ یبنن ادنبیئگ ےکئگ اسھتئگ وسماکئگ ےیجیک۔ئگ .02 ر ئگ وتئگ ںیمئگ ہ ا

ئگ یکئگ فیلکئگ اکئگ ایخلئگ ہنئگ وہن

ادئگ ےہئگ ہک"ئگ ارگئگ ےھجمئگ ام

ئگ رمہبتئگ اکئگ ارش وضئگ ںیمئگ وسماکئگ رکےنئگ اکئگ مکحئگ داتی۔ئگ اک

ئگ ےلیپئگ وہئگ رےہئگ ےھت۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اپ

رامیئئگ ہکئگ وسماکئگ ایکئگ رکو۔ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ن اسئگ ھچئگ ولگئگ اےئئگ نجئگ ےکئگ دای

ادیکئگ ق

"ےنئگ دھکیئگ رکئگ ن

ئگ ن اتئگ وتئگ رضوریئگ لسغئگ ےیجیک۔ئگ ہعمجئگ ےکئگ دنئگ لسغئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیکئگ اورئگ اصفئگ رھتسےئگ ڑپکےئگ نہپئگ رک .03 ئگ ئگ ہعمجئگ یکئگ امنزئگ ںیمئگ رشتہتفہئگ ںیمئگ اک ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ ےیجیک،

ئگ روسلئگ اہلل ئگ ںیمئگ ےلئگ اجیتئگ ےہ۔"ئگ احصہبئگ ےنئگ وپاھچئگ ن ا

ئگ یکئگ ادایگیئئگ ادیمئگ وکئگ ج

رامن ا:"اامی

ان ایکئگ ےسئگ ن اکئگ وہےنئگ ےکئگ ےیلئگ ملسو هيلع هللا ىلص ق

رامن ا:ئگ "ن

ئگ ےسئگ ایکئگ رمادئگ ےہ؟ئگ ق

اامی

ئگ وہئگ اجےئئگ وت

ئگ رقمرئگ ںیہنئگ یکئگ ےہ،ئگ سپئگ ادیمئگ وکئگ اہنےنئگ یکئگ احج

رائگ ےنئگ وکیئئگ اامی

رھئگ رکئگ خ

ائگ اورئگ اسئگ ےسئگ ت

لسغئگ رکے۔"ئگ لسغئگ رکن

اورئگ ارگئگ وکیئئگ وصرتئگ نکمئگ یہئگ ہنئگ وہئگ وتئگ یھبئگ ممیئگ رکئگ ےکئگ دجسمئگ ںیمئگ اجےیئ .06

ئ

ئگ ںیمئگ ہنئگ دجسمئگ ںیمئگ اجےیئئگ اورئگ ہنئگ دجسمئگ ںیمئگ ےسئگ زگری

ائگ ن ایکئگ یکئگ احل

۔ن

ئ

ئگ ن ائگ زگری

01.

رےھئگ وہےئئگ ےبئگ ڈےگنھئگ ن اولںئگ وکئگ یچنیقئگ ےسئگ درب

،ئگ ئگ ن اولںئگ ںیمئگ لیتئگ ڈاےنلئگ اورئگ یھگنکئگ رکےنئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیک،ئگ ڈاڑیھئگ ےکئگ ت

ئ

رکئگ ےیجیل،ئگ اوھکنںئگ ںیمئگ رسہمئگ یھبئگ اگلی

ئگ وئگ ز تنئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ ئگ زی روشاےنئگ اورئگ اصفئگ رےنھکئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیکئگ اورئگ اسدیگئگ اورئگ ادتعالئگ ےکئگ اسھتئگ انمب

انخئگ ت

ن

10

رائگ اکئگ رکشئگ ےہ۔"ئگ .08

ےئگ ےکئگ دعب"ئگ ادمحلئگ ہلل۔ئگ خ

کٹ

ی ھیچ

ائگ ہکئگ یسکئگ رپئگ ٹنیھچئگ ہنئگ ڑپے،ئگ

ئگ ہنمئگ رپئگ رواملئگ رھکئگ ےیجیلئگ ن

ےئگ وق

کٹ

ی ھیچ

رامےئ"ئگ

رائگ اپئگ رپئگ رمحئگ ق

مکئگ اہللئگ ۔ئگ خچ

ر ئگ واالئگ "ت

ےیہک،ئگ نس

ئگ ےشخب"ئگ ےیہک۔

رائگ اپئگ وکئگ دہای

ئگ اہلل۔ئگ خ ھدرک ی

ےہکئگ اورئگ اسئگ ےکئگ وجابئگ ںیمئگ "

رامےتئگ ےھت،ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص یبن وبشئگ اکئگ رثکتئگ ےسئگ اامعتسلئگ ےیجیک،ئگ وخ .05

ئگ رضورن اتئگ ےسئگ افرغئگ وہےتئگ وتئگ وخ وبشئگ رضورئگ ملسو هيلع هللا ىلص وخ وبشئگ وکئگ تہبئگ دنسپئگ ق وسئگ رکئگ اےنھٹئگ ےکئگ دعبئگ ج

اگلےت۔

ئگ ےکئگ ادابتحص

ئگ ن ارئگ تحصئگ ڑگب .0 رےیت۔ئگ اک ئگ یھب۔ئگ تحصئگ یکئگ دقرئگ ےیجیک،ئگ اورئگ اسئگ یکئگ افحتظئگ ںیمئگ یھبکئگ الرپوایہئگ ہنئگ ت

رائگ یکئگ میظعئگ تمعنئگ یھبئگ ےہئگ اورئگ میظعئگ اامی

اجیتئگ ےہئگ وتئگ رھپئگ ئگ تحصئگ خ

رےئگ بتکئگ اخونںئگ وکئگ اچٹئگ رکئگ ابتہئگ رکئگ ڈایتلئگ ےہ۔ئگ ایسئگ رطحئگ تحصئگ ےکئگ اعمےلم

رےئگ ت

ریئگ لکشمئگ ےسئگ یتنبئگ ےہ،ئگ سجئگ رطحئگ ریقحئگ دکمیئگ ت

ئگ ںیمئگ ومعمیلئگ یسئگ تلفئگ ت

ا

رانتئگ اورئگ اسئگ یکئگ افحتظئگ ںیمئگ وکن ائگ ےبئگ یسحئگ یھبئگ ریقحئگ یسئگ امیبریئگ اکئگ شیپئگ ہمیخئگ نبئگ یتکسئگ ےہ،ئگ وجئگ زدنیگئگ وکئگ ابتہئگ رکئگ ڈایتلئگ ےہ۔ئگ تحصئگ ےکئگ اقتوضںئگ ےسئگ تلفئگ ت

یہئگ رکن

ارکشیئگ یھب۔

رائگ یکئگ ن

یھبئگ ےہئگ اورئگ خ

رئگ لقعئگ وئگ االخقئگ اورئگ اامینئگ وئگ وعشرئگ ےہاورئگ لقعئگ و ایمئگ زدنیگئگ اکئگ ا لئگ وجہ

ئگ امسجینئگ تحصئگ رپئگ ےہ۔ئگ ئگ ان

ریئگ دحئگ ک االخقئگ اورئگ اامینئگ وئگ وعشرئگ یکئگ تحصئگ اکئگ دارودمارئگ یھبئگ ت

راضئئگ وکئگ ادائگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ امسجینئگ تحصئگ اینبدئگ یکئگ تیثیحئگ ریتھکئگ ےہ۔ئگ زمکورئگ اورئگ رم

ضیئگ مسجئگ ںیمئگ لقعئگ وئگ دامغئگ یکئگ وشنوامن،ئگ اضفلئئگ االخقئگ ےکئگ اقتےضئگ اورئگ دینیئگ ق

ئگ زدنیگئگ اںوگنں،ئگ وولولںئگ اورئگ اوںولںئگ ےسئگ ورحومئگ وہئگ اورئگ ارادےئگ لقعئگ وئگ دامغئگ یھبئگ زمکورئگ وہےتئگ ںیہئگ اورئگ انئگ یکئگ اکرزگ ئگ یہئگ او ہلئگ نکئگ اورئگ ج

اریئگ یھبئگ اہنی

اوتاںئگ ےکئگ ےیلئگ ون الئگ نبئگ اجیتئگ ےہ۔

ؤمسجئگ ن

ئ

رن اتئگ رسدئگ اورئگ لحمضمئگ وہںئگ وتئگ ایسیئگ ےبئگ روقنئگ زدنیگئگ ک

زمکورئگ وہں،ئگ خ

اےمئگ ااجنمئگ دانیئگ ںیہئگ اورئگ الختفئگ یکئگ سجئگ میظعئگ ذہم

ائگ ےہ۔ئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ رضوریئگ ےہئگ ہکئگ مسجئگ ںیمئگ اجنئگ زدنیگئگ ںیمئگ ومنمئگ یکئگ وجئگ ایلعئگ اکرن

رائگ وہن ئگ داریئگ ےسئگ ہدہہئگ ت

رن اتئگ ےسئگ رھبئگ وپرئگ وہ۔

تحصئگ دنمئگ اورئگ وہ،ئگ لقعئگ وئگ دامغئگ ںیمئگ وقتئگ وہ،ئگ ارادوںئگ ںیمئگ وبضمیطئگ وہ،ئگ اوںولںئگ ںیمئگ دنلبیئگ وہ،ئگ اورئگ زدنیگئگ وولولں،ئگ اںوگنںئگ اورئگ ایلعئگ خ

رادئگ ےسئگ یہئگ زدنہئگ وقںیمئگ یتنبئگ ںیہئگ اورئگ ایسیئگ یہئگ وقںیم

رن ااینںئگ شیپئگ رکئگ ےکئگ اانپئگ ماقمئگ دیپئگ ارکیتئگ ںیہئگ اورئگ زدنیگئگ یکئگ دقروتمئگ زدنہئگ دلئگ اق

ئگ ق ئگ اکراگہئگ تاتئگ ںیمئگ ایلع

اھجمسیتئگ ںیہ۔ئگ

ئگ اورئگ زدنہئگ دیلئگ ےسئگ زدنیگئگ وکئگ اراہتس،ئگ رپئگ ششکئگ اورئگ تحصئگ دنمئگ رےیھک .4

اشئگ اورئگ اچقئگ وئگ وچدنبئگ رےیہ۔ئگ وخشئگ االخیق،ئگ رکسماہ

رم،ئگ اشہشئگ ن

۔ئگ مغئگ وہ،ئگ ہشیمہئگ وخشئگ وئگ خ

رئگ رکیتئگ رجنئگ وئگ رکف،ئگ نلج

ریئگ رطحئگ ثاتت ںیہئگ اورئگ ئگ وئگ دبوخایہ،ئگ گنئگ رظنی،ئگ رمدہئگ دیلئگ اورئگ دام یئگ اںونھجںئگ ےسئگ دورئگ رےیہ۔ہیئگ االخیقئگ امیبرن اںئگ اورئگ ذ ینئگ ا ںینھجئگ ےدعےئگ وکئگ ت

رنیئگ دنمشئگ ےہ۔ئگ ےدعےئگ

اشئگ روہ۔"ئگ )وکشمۃ(ملسو هيلع هللا ىلص یبناکئگ اسفدئگ تحصئگ اکئگ دبت

ادئگ ےہ:۔ئگ "دیسےھئگ اسدےئگ روہ،ئگ ایمہنئگ رویئگ اایتخرئگ رکو،ئگ اورئگ اشہشئگ ن

اکئگ ارش

ئگ ن ارئگ ئگ وبڑےھئگ صخشئگ وکئگ داھکیئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ دوئگ وٹیبںئگ اکئگ اہسرائگ ےیلئگ وہےئئگ انئگ ےکئگ چیبئگ ںیمئگ ےتٹسھگئگ وہےئئگ اجئگ راہئگ ےہ۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص یبناک ےنئگ وپاھچئگ اسئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ اک

ررئگ امینئگ یھت۔ئگ ئگ وبڑےھئگ وکئگ ایکئگ وہئگ ایگئگ ےہ؟ئگ ولوگںئگ ےنئگ اتبن ائگ ہکئگ اسئگ ےنئگ تیبئگ اہلل

ئگ دیپلئگ اجےنئگ یکئگ ی

رائگ ئگ اسئگ ےسئگ ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنک

رامن ا:۔ئگ "خ

ادئگ ق

اینزئگ ےہئگ ہکئگ ہیئگ ےنئگ ارش

رفسئگ وپرائگ رکو۔ئگ وبڑاھئگ وخدئگ وکئگ ذعابئگ ںیمئگ التبمئگ رکے"ئگ اورئگ اسئگ وبڑےھئگ وکئگ مکحئگ دن ائگ ہکئگ وسارئگ وہئگ رکئگ ئگ اانپ

11

ئگ ےنئگ اسئگ وکئگ رواکئگ اورئگ وپاھچ:ئگ "ںیہمتئگ ایکئگ امیبریئگ ےہ؟"ئگ اسئگ ےن ئگ وجانئگ ادیمئگ وکئگ داھکیئگ ہکئگ رملیئگ اچلئگ لچئگ راہئگ ےہ۔ئگ اپ ئگ ن ارئگ اک ئگ ےنئگ اک ئگ اہکئگ ہکئگ وکیئئگ رضحتئگ رمع

ائگ اورئگ اسئگ وکئگ داکمھےتئگ وہےئئگ اہک:ئگ "راہتسئگ رپئگ وپریئگ وقتئگ ےکئگ اسھتئگ ولچ۔"امیبریئگ ںیہنئگ ےہ۔ئگ اپئگ ےنئگ اانپئگ درہئگ ااھٹن

رئگ رےہئگ وہں۔رضحتئگ دبعاملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ ےمجئگ وہےئئگ دقمئگ رےتھکئگ اورئگ اسئگ رطحئگ وقتئگ ےکئگ اسھتئگ ےتلچئگ ہکئگ ےسیجئگ یسکئگ بیشنئگ ںیمئگ ات

ئگ ئگ راےتسئگ رپئگ ےتلچئگ وتئگ اہنی

ہللئگ نبئگ ج

رذمی(ےسئگ زن ادہئگ رکسمملسو هيلع هللا ىلص یبناحرثئگ ےتہکئگ ںیہ:ئگ "ںیمئگ ےنئگ

ئگ وکئگ وجئگ داعئگ اھکسیئئگ ےہئگ اسئگ اکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ یبناورئگ اےنئگ واالئگ وکیئئگ صخشئگ ںیہنئگ داھکی۔")ت

ےنئگ اینپئگ ام

یھبئگ امامتمئگ ےیجیک۔

۔")اخبری،ئگ ملسم(اللھم انی اعوذبک من الھم و الحزن و العجز والکسل و ضلع الدین و غلبۃ الرجال"

ران ا!ئگ ںیمئگ اےنپئگ اپئگ وکئگ ریتیئگ انپہئگ ںیمئگ داتیئگ وہں،ئگ رپاشیینئگ ےس،ئگ "

رضئگ ےکئگ وبھجئگ ےس،ئگ اورئگ اسئگ ن اتئگ ےسئگ ہکئگ ولگئگ خ

مغئگ ےس،ئگ ےبئگ اچریگئگ ےس،ئگ یتسسئگ اورئگ اکیلہئگ ےس،ئگ ق

ھجمئگ وکئگ دن ائگ رکئگ رںیھک۔"

ئگ ےسئگ زن ادہئگ وبھجئگ ہنئگ ڈاےیل۔ئگ امسجینئگ وقوتںئگ وکئگ اضعئئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ امسجینئگ وقوتںئگ اکئگ ہیئگ قحئگ ےہئگ ہکئگ انئگ یکئگ افحتظئگ یکئگ اجےئئگ اور .3

رداب انئگ ےسئگ انئگ یکئگ ئگ اےنپئگ مسجئگ رپئگ ت

ئگ ےکئگ اطمقبئگ ادتع

رداب الئگ ےکئگ اسھتئگ اکمئگ ایئگ اجےئ۔ت

رامیتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ئگ ہکئگ متئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اعہشئئگ ق

ائگ ئگ اہیںئگ ک

رائگ ںیہنئگ ااتکن

ئگ وہ۔ئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ خ

ئگ یکئگ اہمترےئگ ادنرئگ اطق

ادئگ ےہ:۔ئگ "اانتئگ یہئگ لمعئگ رکوئگ انتجئگ رکئگ تکس

اکئگ ارش

وخدئگ ااتکئگ اجؤ۔")اخبری(

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ وہئگ

ئگ ق ملسو هيلع هللا ىلص یبنرضحتئگ اوبسیق

رم

ئگ یکئگ خ ئگ احرضئگ وہےئئگ ج

رضحتئگ سیقئگ دوھپئگ ںیمئگ ہبطخئگ دےئگ رےہئگ ےھت۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ یبنہکئگ ئگ ںیمئگ ا ےسئگ وق

ئگ ے۔)االدبئگ ارفملد(ملسو هيلع هللا ىلص یبنڑھکےئگ وہئگ ےئگ

ےنئگ مکحئگ دن ائگ وتئگ وہئگ اسےئئگ یکئگ رطفئگ ہ

رامن ائگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ ےکئگ مسجئگ اکئگ ھچئگ ہصحئگ دوھپئگ ںیمئگ رےہئگ اورئگ ھچئگ اسےئئگ ںیم۔ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ

ےنئگ اسئگ ےسئگ یھبئگ عنمئگ ق

ائگ ایب

ی ہج یم

ئگ اخوتنئگ رضحتئگ ئگ ن ارئگ ریمےئگ ان ائگ نئگ رکیتئگ ںیہہلیبقئگ ن اہ لہئگ یکئگ اک ےکئگ اہیںئگ دنیئگ اکئگ ملعئگ اح لئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ے۔ئگ اورئگ )دنیئگ یکئگ ھچئگ امہئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ ہکئگ اک

ئگ اسلئگ ےکئگ دعبئگ دون ارہئگ ئگ ںیمئگ احرضئگ وہےئ۔)وتئگ ملسو هيلع هللا ىلص اپن اںیتئگ ولعممئگ رکئگ ےک(ئگ رھگئگ واسپئگ اےئگ رھپئگ اک

رم

اںیہنئگ ن الکلئگ ہنئگ اچہپنئگ ےکس(ئگ وتئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنیکئگ خ

ئگ روسلئگ اہلل ئگ ںیہن؟ئگ ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص ایکئگ اپئگ ملسو هيلع هللا ىلص!اوہنںئگ ےنئگ وپاھچئگ ن ا ا

ا۔اانپئگ اعترفئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنےھجمئگ اچہپن

ئگ ںیمئگ ےنئگ وتئگ ںیہمتئگ ںیہنئگ اچہپن رامن ا:۔ئگ "ںیہن،

ےنئگ ق

ردئگ وہںئگ ،ئگ ےلھچپئگ اسلئگ یھبئگ ارکاؤ۔"

ئگ ق لہئگ اکئگ اک ئگ ںیمئگ احرضئگ وہائگ اھت۔"ئگ ملسو هيلع هللا ىلص پاوہنںئگ ےنئگ اہکئگ ہکئگ "ںیمئگ ہلیبقئگ ن اہ

رم

رامن ا:ئگ ہیئگ اہمتریئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنیکئگ خ

ےنئگ ق

ئگ اےئئگ ےھتئگ وتئگ اہمت ئگ ایکئگ وہریہئگ ےہ!ئگ ےلھچپئگ اسلئگ ج

ئگ ےسئگ ںیمئگ اپاحل ئگ ئگ تہبئگ ایھچئگ یھت۔"اوہنںئگ ےنئگ اتبن اہکئگ "ج

ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ریئگ لکئگ وئگ وصرتئگ اورئگ احل

ئگ وہں۔"ئگ اپ ا

ئگ اھکن ا

ئگ روزےئگ رھکئگ راہئگ وہ،ئگ رصفئگ راتئگ وکئگ اھکن ر رات ئگ ت

ئگ ےسئگ ابئگ ک

ئگ اسئگ وق رامن ا:ئگ "ئگ متئگ ےنئگ وخاہئگ وخماہئگ اےنپئگ وکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ن اسئگ ےسئگ ایگئگ وہں،

ےنئگ ق

رن ادئگ رکئگ ڈایل(۔ئگ رھپئگ اپذعابئگ ںیمئگ ڈاال، ئگ ےنملسو هيلع هللا ىلص )اورئگ اینپئگ تحصئگ ت رئگ ےنیہئگ اک رامیئئگ ہکئگ راضمنئگ ںیمئگ ےنیہئگ رھبئگ ےکئگ روزےئگ ر،وھ،ئگ اورئگ اسئگ ےکئگ والوہئگ ہ

ئگ ق

ئگ دہای

رامےئ۔"ئگ اپ

رئگ اسلئگ ورحمئگ ونیہمںئگ ںیمئگ روزےئگ ر،وھئگ اورئگ وھچڑئگ دو،ئگ ااسیئگ یہئگ ملسو هيلع هللا ىلص روزہئگ رھکئگ ایئگ رکو،ئگ اوہنںئگ ےنئگ اہکئگ :"وضحر!ئگ ھچئگ اورئگ ااضہفئگ ق رامن ا:ئگ "ااھچئگ ہ

ےنئگ ق

ائگ وصقمدئگ اھت

رئگ اسلئگ رکو۔"ئگ )اسئگ ےسئگ ہیئگ اتبن ا ہئگ یھبئگ رکئگ دن اہ

،ئگ وشال،ئگ ذیئگ ا دعقئگ اورئگ ذیئگ ا ہجحئگ ںیمئگ روزےئگ راھکئگ رکو۔ئگ اورئگ یسکئگ اسلئگ ن اکئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ رکو(ئگ اورئگ ئگ ہکئگ رج

12

ئگ ادئگ ےہ:

ئگ ںیہنئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ اپئگ وکئگ ذلیلئگ رکے۔"ئگ ولوگںئگ ےنئگ وپاھچ:ارش ائگ ےہ۔"ئگ "ومنمئگ ےکئگ ےیلئگ انمب

ادئگ "ومنمئگ الھبئگ ےسیکئگ اےنپئگ اپئگ وکئگ ذلیلئگ رکن

ارش

ااقب

رامن ا:۔ئگ "اےنپئگ اپئگ وکئگ ن

رذمی(ق

ئگ ازامشئئگ ںیمئگ ڈالئگ داتیئگ ےہ۔"ئگ )ت

رداب ئگ ت

رئگ رطحئگ یکئگ ایتخسںئگ ےنلیھجئگ اورئگ تخسئگ احالتئگ اکئگ ماقہلبئگ رکےنئگ یکئگ اعدتئگ ڈاےیل، .2 ۔ئگ ہ

ئ

ئگ وکیش،ئگ افجیشک،ئگ تقشمئگ اورئگ اہبدریئگ یکئگ زدنیگئگ زگاری

اورئگ تخسئگ اجنئگ ئگ ہشیمہئگ ش

۔ارامئگ بلط،ئگ لہسئگ ااگنر،ئگ نبئگ رکئگ اسدہئگ اورئگ اجمدہاہنئگ زدنیگئگ زگارےنئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک۔

ئگ ہنئگ ب

راتئگ دنسپ،ئگ اکلہ،ئگ شیعئگ وکش،ئگ تسپئگ تمہئگ اورئگ داینئگ رپب

ت

رامیئئگ ہک:ئگ "ئگ اعمذئگ !ئگ اےنپئگ اپئگ وکئگ شیعئگ وکیشئگ ےسئگ اچبےئئگ رانھک،ئگ اسئگ ےیلملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ ق

ئگ رضحتئگ اعمذئگ نبئگ لبجئگ وکئگ نمیئگ اکئگ وگررنئگ انبئگ رکئگ ےنجیھبئگ ےگلئگ وتئگ دہای

رائگ ج

ئگ ہکئگ خ

ےکئگ دنبےئگ شیعئگ وکشئگ ںیہنئگ وہےت۔")وکشمۃ(

رامےتئگ ےھت۔ہشیمہئگ اسدہئگ اورئگ اجمملسو هيلع هللا ىلص یبن

راھےنئگ یکئگ وکششئگ ق

ریتےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص اپدہاہنئگ زدنیگئگ زگارےتئگ ےھتئگ اورئگ ہشیمہئگ اینپئگ اجمدہاہنئگ وقتئگ وکئگ وفحمظئگ رےنھکئگ اورئگ ت

االبئگ ںیمئگ اپ

ئگ ن ئگ ن ارئگ اک ےکئگ دنچئگ احصیبئگ ریتئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ یھبئگ دیپسچلئگ رےتھکئگ ےھت،ئگ اسئگ ےیلئگ ئگ ہکئگ ریتےنئگ ےسئگ مسجئگ یکئگ رتہبنیئگ ورزشئگ وہیتئگ ےہ۔ئگ اک

ئگ ادیمئگ اےنپئگ وجڑئگ یکئگ رطفئگ ریتئگ رکئگ ےچنہپئگ انچہچنئگ اپےنئگ ریتملسو هيلع هللا ىلص رےہئگ ےھت۔ئگ اپ ر رامدی،ئگ ہکئگ ہ

ئگ یکئگ وجڑیئگ رقمرئگ ق رئگ اک ےکئگ اسیھتئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ واولںئگ ںیمئگ ےسئگ ہ

ئگ ےچنہپئگ اورئگ اجئگ رکئگ انئگ یکئگ رگدنئگ ڑکپئگ یل۔ئگ

رارئگ ن اےئ۔ئگ اپئگ ریتےتئگ وہےئئگ انئگ ک

رضحتئگ اوبرکبئگ ق

ئگ ملسو هيلع هللا ىلص وکئگ وساریئگ ےلئگ ےیلئگ وھگڑائگ تہبئگ دنسپئگ اھت۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص یبن

رم

ےئگ اورئگ اصفئگ رکےت۔ئگ اسئگ اےنپئگ وھگڑےئگ یکئگ وخدئگ خ

ھٹ

چ

ی

رکےت،ئگ اینپئگ انیتسئگ ےسئگ اسئگ اکئگ ہنمئگ وپ

ئگ ےکئگ ےیلئگ واہتسبئگ ےہ۔

ئگ ک

ااینئگ ےسئگ ایقم

شرامےتئگ الھبیئئگ اسئگ یکئگ پ ی

یکئگ ان الئگ ےکئگ ن اولںئگ وکئگ اینپئگ اویلگنںئگ ےسئگ ےتٹبئگ اورئگ ق

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

رامن املسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ ہبقعئگ ق

ائگ وھکیس،ئگ وھگڑےئگ رپئگ وسارئگ وہائگ رکو،ئگ ریتئگ ادنازیئگ ئگ رکےنےنئگ ق

واےلئگ ےھجمئگ وھگڑوںئگ رپئگ وسارئگ وہےنئگ واولںئگ ےسئگ ئگ :ئگ "ریتئگ الچن

ادقریئگ یک۔")اوبدوؤد(

رائگ یکئگ تمعنئگ یکئگ ن

یھبئگ زن ادہئگ دنسپئگ ںیہئگ اورئگ سجئگ ےنئگ ریتادنازیئگ ھکیسئگ رکئگ وھچڑئگ دیئگ اسئگ ےنئگ خ

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ رمعئگ ق

رامن ا:ئگ "سجئگ ےنئگ رطخےئگ ےکئگ ومعقئگ رپئگ اجمدہنیئگ یکئگ ن اابسینئگ یک،ئگ اسئگ یکئگ ہیئگ راتئگ ب

ادئگ ق

دقرئگ ےسئگ زن ادہئگ ےنئگ ارش

ا لضئگ ےہ۔")احمک(

ئگ دورسیئگ وقںیمئگ اسئگ رپئگ اسئگ رطحئگ وٹٹئگ ڑپںیئگ یگئگ سجئگ رطحئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن ئگ اےنئگ واالئگ ےہئگ ج

ئگ رپئگ وہئگ وق

رامن ا:ئگ "ریمیئگ ام

ےنئگ احصہبئگ رکامئگ وکئگ اطخبئگ رکےتئگ وہےئئگ ق

اریئگ دعتادئگ اینتئگ ملسو هيلع هللا ىلص وپاھچئگ ن ائگ روسلئگ اہللاھکےنئگ واےلئگ درتسوخانئگ رپئگ وٹٹئگ ڑپےتئگ ںیہ۔"ئگ وتئگ یسکئگ ےن مکئگ وہئگ اجےئئگ یگئگ ہکئگ ںیمہئگ لگنئگ ےنیلئگ ےکئگ ایکئگ اسئگ زامےنئگ ںیمئگ ہ

ریئگ دعتادئگ ںیمئگ وہئگ ےگئگ ،ئگ ئگ اہمتریئگ دعتادئگ مکئگ ہنئگ وہئگ یگئگ ہکلبئگ تہبئگ ت

رامن ا:ئگ "ںیہن،ئگ اسئگ وق

ادئگ ق

اہتبلئگ الیسبئگ ںیمئگ ےنہبئگ ےیلئگ وقںیمئگ دحتمئگ وہئگ رکئگ مہئگ رپئگ وٹٹئگ ڑپںیئگ یگ؟ئگ ارش

ئگ لکنئگ اجےئئگ اگئگ واےلوکنتںئگ یکئگ رطحئگ ےبئگ وزنئگ وہئگ ےگ۔ئگ دولںئگ ںیمئگ تسپئگ یتمہئگ رھگئگ رکئگ ےلئگ یگ۔"ئگ اسئگ رپئگ اورئگ اہمترےئگ اہمترےئگ دونمشںئگ ےکئگ دلئگ ےسئگ اہمترائگ رع

ئگ روسلئگ اہلل ئگ ادیمئگ ےنئگ وپاھچئگ ن ا ئگ ائگ اجےئئگ یگ؟ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص! اک رامن ا:ئگ "اسئگ وہجئگ ےسئگ ہکئگ متئگ داینئگ ےسئگ تبحمئگ اورئگ ومتئگ ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص ہیئگ تسپئگ یتمہئگ سکئگ وہجئگ ےسئگ

ےنئگ ق

رفنتئگ رکےنئگ وگلئگ ےگ۔"

رہئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن رت رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبہ

ےنئگ ق

13

ائگ ےہ،ئگ ںاہںئگ یسکئگ رطخےئگ یکئگ ربخئگ ینسئگ وھگڑےئگ یکئگ ھٹیپئگ رپئگ ئگ "رتہبنیئگ زدنیگئگ اس

ائگ رھپن

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ اسئگ وکئگ اڑان

صخشئگ یکئگ ےہئگ وجئگ اےنپئگ وھگڑےئگ یکئگ ن اںیگئگ ڑکپےئگ وہےئئگ خ

ھٹیبئگ رکئگ دوڑئگ ایگ،ئگ لتقئگ اورئگ ومتئگ ےسئگ ااسیئگ ےبئگ وخفئگ ےہئگ وگن ائگ اسئگ یکئگ التشئگ ںیمئگ ےہ۔"ئگ )ملسم(

ئگ رکےنئگ یکئگ اعدتئگ ڈاں،ئگ وخانیتئگ یھبئگ تخسئگ وکیشئگ اورئگ تنحمئگ وئگ تقشمئگ یکئگ زدنیگئگ زگارںی،ئگ رھگ .3

رداب ئگ اکئگ اکمئگ اکجئگ اےنپئگ اہوھتںئگ ےسئگ رکںی،پ ےنئگ رھپےنئگ اورئگ فیلکئگ ت

اورئگ اوالدئگ وکئگ یھبئگ رشوعئگ ےسئگ تخسئگ وکش،ئگ افجئگ شک،ئگ تخسئگ اجنئگ انبےنئگ یکئگ وکششئگ رکںی۔ئگ رھگئگ ںیمئگ المزمئگ وہںئگ ارامئگ یبلط،ئگ یتسس،ئگ اورئگ شیعئگ وکیشئگ ےسئگ رپزیہئگ رکںی۔ئگ

ئگ یھبئگ اوالدئگ وکئگ ن اتئگ ن اتئگ ںیمئگ المزمئگ اکئگ اہس

وعرںیتئگ اےنپئگ رھگونئگ اکئگ اکمئگ ئگ رائگ ےنیلئگ ےسئگ عنمئگ رکںیئگ اورئگ اعدتئگ ڈولاںیئئگ ہکئگ ےچبئگ اانپئگ اکمئگ وخدئگ اہوھتںئگ ےسئگ رکںی۔ئگ احصہیبی

ئگ رپوےنئگ اکئگ اکمئگ رکںیتئگ اورئگ تخسئگ تقشمئگ یکئگ زدنیگئگ اےنپئگ اہھتئگ ےسئگ رکیتئگ ںیھت۔ئگ

،ئگ یکچئگ ںیتسیپ،ئگ ن اینئگ رھبئگ الںیت،ئگ ڑپکےئگ دوھںیت،ئگ نس

ن اوریچئگ اخےنئگ اکئگ اکمئگ وخدئگ رکی

ئگ ںیمئگ زویمخںئگ یکئگ رممہئگ یٹپئگ رکےنئگ اورئگ ن اینئگ الپےنئگ اکئگ مظنئگ یھبئگ اھبنسلئگ ںیتیل۔ئگ اسئگ ےسئگ وخانیتئگ یکئگ تحصئگ یھبئگ ینبئگ ریتہزگارںیتئگ او

ئگ رئگ رضورتئگ ڑپےنئگ رپئگ دیمانئگ ج

رہئگ ویبیئگ ویہئگ ےہئگ وجئگ رھگئگ ےکئگ اکمئگ راتئگ ڑپےتئگ ںیہ۔ئگ االسمئگ یکئگ رظنئگ ںیمئگ دنسپی

ںیمئگ اکجئگ ےہ،ئگ االخقئگ یھبئگ تحصئگ دنمئگ رےتہئگ ںیہئگ اورئگ وچبنئگ رپئگ یھبئگ اسئگ ےکئگ اےھچئگ ات

ئگ وہئگ ر ر اہئگ وہ۔ئگ رصموفئگ ریتہئگ وہپئگ ہکئگ اسئگ ےکئگ رہچےئگ رشبےئگ ےسئگ تنحمئگ یکئگ اکتنئگ یھبئگ امنن اںئگ رےہئگ اورئگ ن اوریچئگ اخےنئگ یکئگ ایسیہئگ اورئگ دوھںیئگ اکئگ اجگلمئگ نپئگ یھبئگ اظہ

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ ےکئگ دنئگ اسئگ رطحئگ وہںئگ ےگ۔")اپ

ےتئگ وہےئئگ اتبن ا(ےناہشدتئگ یکئگ ایلگنئگ اورئگ چیبئگ یکئگ ایلگنئگ وکئگ المملسو هيلع هللا ىلص "ںیمئگ اورئگ ےجگلمئگ اگولںئگ وایلئگ وعرتئگ ایقم

ئگ ہکئگ مسجئگ وکئگ وپریئگ .6

ئ

ااءئگ ںیمئگ اکتنئگ اوریگتسکشئگ رحسزیخیئگ یکئگ اعدتئگ ڈاےیل،ئگ وسےنئگ ںیمئگ ادتعالئگ اکئگ ایخلئگ رےیھک،ئگ ہنئگ اانتئگ مکئگ وسی

ضعرطحئگ ارامئگ اورئگ وکسنئگ ہنئگ لمئگ ےکسئگ اورئگ ا

ئگ ہکئگ یتسسئگ اورئگ اکیلہئگ دیپائگ وہئگ ۔ئگ راتئگ وکئگ دلجئگ وسےنئگ اورئگ حبصئگ وکئگ دلجئگ اےنھٹئگ یک

ئ

اعدتئگ ڈاےیل۔ئگ رےہئگ اورئگ ہنئگ اانتئگ زن ادہئگ وسی

ازہئگ وہائگ تحصئگ رپئگ تہبئگ ااھچ

ےئگ اورئگ رفتحیئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ لکنئگ اجےیئ،ئگ حبصئگ یکئگ نہلٹ

ی

رائگ یکئگ دنبیگئگ انبئگ الےیئئگ اورئگ نمچئگ ن ائگ دیمانئگ ںیمئگ

رئگ ڈایتلئگ ےہ۔ئگ ئگ حبصئگ اھٹئگ رکئگ خ

روزاہنئگ اینپئگ ات

ئگ اورئگ یکلہئگ یکلھپئگ ورزشئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ یبن رامےتئگ ےھتئگ اورئگ یھبکئگ یھبکئگ وخدئگ یھبئگ ن ام ںئگ ںیمئگ ن اغئگ یکئگ رفتحیئگ وکئگ دنسپملسو هيلع هللا ىلص امسجینئگ وقتئگ ےکئگ احلظئگ ےسئگ انمب

ئگ ق

رامن ا:ئگ "اشعءئگ ےکئگ دعبئگ ویہئگ صخشئگ اجگئگ اتکسئگ ےہئگ سجئگ وکئگ ملسو هيلع هللا ىلص رشتفیئگ ےلئگ اجےتئگ ےھت۔ئگ اپ

رامیئئگ اورئگ ق

ےنئگ اشعءئگ ےکئگ دعبئگ اجےنگئگ اورئگ وگتفگئگ رکےنئگ یکئگ اممتعنئگ ق

ئگ رکینئگ وہ۔"

ائگ وہن ائگ رھپئگ رھگئگ واولںئگ ےسئگ رضورتئگ یکئگ ن اتئگ ج

وکیئئگ دینیئگ وگتفگئگ رکن

رن ات،ئگ ایخالت،ئگ وخااشہتئگ اورئگ وہشاتئگ رپئگ اقوبئگ رےیھک۔ئگ طبضئگ سفنئگ یکئگ .1

اےنپئگ دلئگ وکئگ ےنکہب،ئگ ایخالتئگ وکئگ رشتنمئگ وہےنئگ اورئگ اگنہئگ وکئگ اوارہئگ وہےنئگ ےسئگ اعدتئگ ڈاےیل۔ئگ اےنپئگ خ

،ئگ وخااشہتئگ یکئگ ےبئگ راہئگ رویئگ اورئگ رظنئگ یکئگ اواریگئگ ےسئگ بلقئگ وئگ دامغئگ وکسنئگ وئگ اعتیفئگ ےسئگ ورحومئگ وہئگ اجےتئگ ںیہئگ اورئگ ا ےسئگ رہچےئگ وجاینئگ ےکئگ نسحئگ و

ئ

ئگ ئگ اچبی

امجل،ئگ المج

رئگ دیمانئگ ںیمئگ تسپئگ تمہ،ئگ تسپئگ او ہلوئگ ششکئگ اورئگ رمداہنئگ افصتئگ یکئگ دلئگ یشکئگ ےسئگ ورحومئگ وہئگ اجےتئگ ںیہئگ اورئگ رھپئگ وہئگ زدنیگئگ ئگ وہےتئگ ںیہ۔ئگ ےکئگ ہ

ای

ردلئگ ن

ئگ اورئگ ت

ادئگ ےہ:۔ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ائگ ےہئگ اورئگ رشاگمہئگ ن ائگ

ائگ ےبئگ تایئئگ یکئگ وگتفگئگ ےہ،ئگ سفنئگ اقتاضئگ رکن

ائگ دباگنیہئگ اورئگ زن انئگ اکئگ زن

۔""اوھکنںئگ اکئگ زن وتئگ اسئگ یکئگ دصتقیئگ رکئگ دیتیئگ ےہئگ ن ائگ ذکتی

ائگ ےنئگ اہکئگ ےہ:۔

یسکئگ میکحئگ وئگ دان

راابیںئگ ہی

رتئگ یک۔ئگ داینئگ یکئگ نیتئگ خ

راایبںئگ وتئگ داینئگ یکئگ ںیہئگ اورئگ نیتئگ اخ

راایبںئگ ںیہ۔ئگ نیتئگ خ

وؤ،ئگ اسئگ ںیمئگ ھچئگ خک

ی ھی

ئگ ہنئگ ئگ ی ر

ئگ ںیہئگ ہکئگ اسئگ ےسئگ "املسمون!ئگ دباکریئگ ےکئگ ق

14

ادیمئگ ےکئگ یکئگ روقنئگ اورئگ ششکئگ اجیتئگ ریتہئگ ےہ۔

ازلئگ وہیتئگ ےہ۔ادیمئگ رپئگ رقف

وئگ االفسئگ یکئگ تبیصئگ ن

اہئگ وہئگ اجیتئگ ےہ۔

اورئگ اسئگ یکئگ رمعئگ وکن

رئگ رکیتئگ ںیہئگ اورئگ ےدعےئگ وکئگ یھب۔ئگ .8

رشابئگ وتئگ ریخئگ رحامئگ ےہئگ یہئگ اسئگ ےکئگ والوہئگ یھبئگ وجئگ ہشنئگ الےنئگ وایلئگ زیچںیئگ ہشنئگ اورئگ زیچوںئگ ےسئگ ےیچب۔ئگ ہشنئگ اورئگ زیچںیئگ دامغئگ وکئگ یھبئگ ثاتت

ںیہئگ انئگ ےسئگ یھبئگ رپزیہئگ ےیجیک۔

ئگ اکمئگ ںیمئگ ادتعالئگ او .5 ر رئگ اسدیگئگ اکئگ احلظئگ رےیھک۔ئگ امسجینئگ تنحمئگ ںیم،ئگ دام یئگ اکوشئگ ںیم،ئگ ازدوایجئگ قلعتئگ ںیم،ئگ اھکےنئگ ےنیپئگ ںیم،ئگ وسےنئگ اورئگ ارامئگ رکےنئگ ںیم،ئگ رکفئگ دنمئگ ہ

رئگ زیچئگ ںیمئگ ادتعالئگ اایتخرئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ وکئگ ریخئگ وئگ وخیبئگ اکئگ رس رےجی۔ ہمشچئگ وصرےنہئگ اورئگ ےنسنہئگ ںیم،ئگ رفتحیئگ ںیمئگ اورئگ ابعدتئگ ںیم،ئگ راتفرئگ اورئگ اتفگرئگ ںیمئگ رغضئگ ہ

ادئگ ےہ۔ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

اداریئگ ںیمئگ ادتعالئگ یکئگ روشئگ ایکئگ یہئگ یلھبئگ ےہئگ اورئگ ابعدتئگ ںیمئگ درایمینئگ روشئگ ایکئگ یہئگ رتہبئگ ےہ۔"ئگ )دنسم

ئگ ن رار،ئگ "وخشئگ احیلئگ ںیمئگ ایمہنئگ رویئگ ایکئگ یہئگ وخبئگ ےہ،

ئگ ت

ماال(لع زنکا

ئگ ہنمئگ الچےتئگ رےنہئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ اھک .01

ئگ وق ر ئگ رپئگ اھکےیئ،ئگ رپئگ وخریئگ ےسئگ ےیچب۔ئگ ہ

ائگ ہشیمہئگ وق

ئگ ھچئگ وھبکئگ ن ایقئگ وہئگ وتئگ اھٹئگ اھکن ئگ اورئگ ج

ئ

ائگ وھبکئگ ےنگلئگ یہئگ رپئگ اھکی

ن

۔ئگ

ئ

رئگ زگئگ ہنئگ اھکی اجےیئ۔ئگ وھبکئگ ےسئگ زن ادہئگ وتئگ ہ

ادئگ ےہ:۔ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ئگ ارش

رذمی(

ائگ ےہ،")ت

رئگ استئگ اوتنںئگ ںیمئگ اھکن

ائگ ےہئگ اورئگ اکق

ئگ ںیمئگ اھکن

ئگ ئگ ای "ومنمئگ اک

را

رامن ائگ ملسو هيلع هللا ىلص بئگ وہئگ اجتئگ ےہ۔ئگ یبنتحصئگ اکئگ دارودمارئگ ےدعےئگ یکئگ تحصئگ دنمیئگ رپئگ ےہئگ اورئگ زن ادہئگ اھکےنئگ ےسئگ ےدعہئگ خ

ئگ لیثمتئگ ںیمئگ اسئگ وکئگ ویںئگ واحضئگ ق ےنئگ اک

ےہ:۔

ئگ ےہئگ وتئگ رںیگئگ یھبئگ تحصئگ ےسئگ

"ےدعہئگ دبنئگ ےکئگ ےیلئگ اوضئگ یکئگ امدننئگ ےہئگ اورئگ رںیگئگ اسئگ اوضئگ ےسئگ ریسابئگ وہےنئگ وایلئگ ںیہ،ئگ سپئگ ارگئگ ےدعہئگ حیحصئگ اورئگ دنترب

رابئگ اورئگ امیبرئگ ےہئگ وتئگ رںیگئگ امیبریئگ وچشئگ رکئگ ولںیٹ

ئگ یگ۔")یقہی(ریسابئگ ولںیٹئگ یگئگ اورئگ ےدعہئگ یہئگ خ

ربیغئگ دےتیئگ وہےئئگ ینب

ائگ دوئگ ادویمںئگ ےکئگ ےیلئگ اکیفئگ ےہ۔"ملسو هيلع هللا ىلص مکئگ وخریئگ یکئگ ت

ئگ ادیمئگ اکئگ اھکن رامن ا:ئگ "اک

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

ائگ اھکےنئگ ےسئگ یھبئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ اسمولں،ئگ .00

۔ئگ زن ادہئگ رگمئگ اھکن

ئ

،ئگ ریغبئگ ےنھچئگ وہےئئگ اےٹئگ یکئگ رویئئگ اھکی

ئ

ائگ اھکی

اروںئگ اورئگ رضورتئگ ےسئگ زن ادہئگ ذلتئگ ہشیمہئگ اسدہئگ اھکن

چ

ئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ یبل

15

۔ئگ ایسیئگ ذغاؤںئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیکئگ وجئگ زودمضہئگ اورئگ اسدہئگ وہں

ئ

اروںئگ ےکئگ ےھچیپئگ ہنئگ ڑپی

ایئئگ ےلم۔ئگ ضحمئگ ذلتئگ یبلطئگ اورئگ زن انئگ ےکئگ چ

اورئگ نجئگ ےسئگ مسجئگ وکئگ تحصئگ اورئگ وتان

رامےت۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن

رامےت،ئگ زن ادہئگ یلتپئگ اورئگ دیمےئگ یکئگ اپچیتئگ دنسپئگ ہنئگ ق

یئگ ہنئگ اھکےتئگ ہکلبئگ تہبئگ زن ادہئگ رگریغبئگ ےنھچئگ اےٹئگ یکئگ رویٹئگ دنسپئگ ق

للی

ک

ائگ سجئگ ںیمئگ ےسئگ اھبپئگ

مئگ اھکن

رامےت۔ئگ

رائگ ےنئگ مہئگ وکرگمئگ اھکےنئگ ےکئگ ن ارڈنھٹائگ وہےنئگ اکئگ ااظتنرئگ ق

رامےتئگ ہکئگ خ

رتئگ ئگ اگئگ ںیہنئگ الھکیئئگ ئگ ےئگ ںیمئگ یھبکئگ ق رامےتئگ رگمئگ اھکےنئگ ںیمئگ ت

ادئگ ق

ےہئگ اورئگ یھبکئگ ارش

ئگ ملسو هيلع هللا ىلص اپںیہنئگ وہیت۔ئگ

،ئگ رگدنئگ اورئگ ھٹیپئگ وکئگ وگب

رامےت،ئگ اخصئگ وطرئگ رپئگ دب

ئگ دنسپئگ ق

رتبغئگ ےسئگ اھکےت۔ئگ درتقیقحئگ مسجئگ وکئگ وقتئگ ےنشخبئگ اورئگ اجمدہاہنئگ وگب

رن اتئگ ےسئگ ان ادئگ رانہئگ اچےیہ۔ئگ

ئگ اجمدہاہنئگ خ

ئگ مہئگ اورئگ الزیمئگ ذغائگ ےہئگ اورئگ ومنمئگ اکئگ ہنیسئگ ہمہئگ وق ئگ اک

راجئگ انبےنئگ ےکئگ ےیلئگ وگب

م

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ ںاہدئگ ےیکئگ ریغبئگ رمئگ ایگئگ اورئگ اسئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ اسئگ یکئگ ارزوئگ یھبملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ

ادئگ ےہ:ئگ "وجئگ صخشئگ خ

ئگ تیفیئگ رپئگ رما۔"ئگ )ملسم(اکئگ ارش ئگ ںیہنئگ یھتئگ وہئگ افنقئگ یکئگ اک

ئگ ںیمئگ اھکےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ وخیشئگ اورئگ

راٹئگ یکئگ احل ۔مغئگ ،ئگ ہ،ئگ رجنئگ اورئگ ھگ

ئ

ئگ اانیمطنئگ وئگ وکسنئگ ےکئگ اسھتئگ وخبئگ ابچئگ ابچئگ رکئگ اھکی

ائگ اہنی

ذینیہئگ وکسنئگ یکئگ اھکن

ائگ

ائگ ےہئگ وہئگ مسجئگ وکئگ وقتئگ اچنہپن

ائگ اھکن ائگ اجن

ئگ ںیمئگ اانیمطنئگ ےکئگ اسوجھتئگ اھکن

رئگ ڈااتلئگ ےہئگ اورئگ اسئگ احل

رائگ ات ائگ ےہئگ وہئگ ےدعہئگ رپئگ ت

ائگ الگنئگ اجن

ئگ ںیمئگ وجئگ اھکن

راہ ےہئگ اورئگ رجنئگ وئگ رکفئگ اورئگ ھگ

ریھئگ وہیئ

رہئگ ےیجیکئگ ئگ ےسئگ مسجئگ وکئگ اخرطئگ وخاہئگ وخاہئگ وقتئگ ںیہنئگ لمئگ ن ایت۔ئگ درتسوخانئگ رپئگ ہنئگ وتئگ ن الکلئگ اخومشئگ ارسفدہئگ اورئگ زمغدہئگ وہئگ رکئگ ےیھٹیبئگ اورئگ ہنئگ دحئگ ےسئگ ت وخشئگ یعبطئگ اکئگ اظمہ

ائگ ےہ۔۔ےہقہقئگ ہکئگ درتسوخانئگ رپئگ

ئگ نبئگ اجن

ائگ ضعبئگ اواقتئگ اجنئگ ےکئگ ےیلئگ رطخہئگ اکئگ ن اع

اگلن

رائگ یکئگ دیئگ وہ/یئگ وتمعنںئگ رپئگ اسئگ اکئگ رکشئگ ادائگ ےیجیک

ئگ اورئگ خ

ئ

ائگ اھکی

اطئگ ےکئگ اسھتئگ اھکن

ئگ امیبرئگ وہںئگ وتئگ درتسوخانئگ رپئگ ادتعالئگ ےکئگ اسھتئگ ےتسنہئگ وبےتلئگ رےیہ،وخیشئگ اورئگ ن ئگ اورئگ ج

رپزیہئگ یھبئگ وپرےئگ امامتمئگ ےسئگ ےیجیک۔

ئگ یتہکئگ ںیہ ارےئگ اہیںئگ وجھکرئگ ےکئگ وخےشئگ کٹلئگ رےہئگ ےھت،ئگ وضحرملسو هيلع هللا ىلص ہکئگ یبنئگ ئگ امئگ ذنمر رامےنئگ ےگل۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ریمےئگ اہیںئگ رشتفیئگ الےئ۔ئگ ہ

انئگ ےسئگ انتوہئگ ق

رامےنئگ ےگلئگ وتئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ یلعئگ یھبئگ اپ

اھکےتئگ رےہ۔ئگ امئگ ذنمرئگ یتہکئگ ںیہئگ ہکئگ رھپئگ ںیمئگ ےنئگ وھتڑےئگ وجئگ اورئگ دنقچرئگ ےلئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ئگ رمہاہئگ ےھت،ئگ وہئگ یھبئگ ونشئگ ق

رذمی(ئگ ےنئگ رضحتئگ یلعملسو هيلع هللا ىلص رکئگ اکپےئ،ئگ یبن

ائگ ےہ۔)امشلئئگ ت

ئگ اھکن رامن ا،ئگ یلع!ئگ ہیئگ اھکؤئگ ہیئگ اہمترےئگ ےیلئگ انمب

ےسئگ ق

۔"ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئ

ئگ اورئگ اھکی

ئ

رامےتئگ اجےت:ئگ "اھکی

ائگ وتئگ اپئگ ن ارئگ ن ارئگ اسئگ ےسئگ ق

ئگ وکیئئگ امہمنئگ وہن ائگ اورئگ ےبئگ دحئگ ااکنرئگ ےکئگ درتسوخانئگ رپئگ ج

ئگ امہمنئگ وخبئگ ریسئگ وہئگ اجن ج

ئگ اپ

ائگ ی

اےنپئگ ارصارئگ ےسئگ ئگ ن ازئگ اےت۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص رکن

ملسو هيلع هللا ىلص ینعیئگ اپ

رامےت۔ئگ اہنی

ائگ انتولئگ ق

ئگ وگتفگئگ رکےتئگ وہےئئگ اھکن وخوگشارئگ اضفئگ اورئگ وخیشئگ ےکئگ اماولئگ ںیمئگ انمب

ائگ اھکےنئگ ےکئگ

رئگ لہچئگ دقیمئگ ےیجیکئگ اورئگ اھکن ائگ اھکےنئگ ےکئگ دعبئگ وھتڑیئگ دت

رئگ ولیقہلئگ ےیجیکئگ اورئگ راتئگ اکئگ اھکن ائگ اھکےنئگ ےکئگ دعبئگ وھتڑیئگ دت

دعبئگ وفرائگ وکیئئگ تخسئگ مسقئگ اکئگ دورہپئگ اکئگ اھکن

رئگ زگئگ ہن ائگ اھکؤئگ وتئگ لہچئگ دقیمئگ " تعددیت تمدددت تغددد تمددددےیجیک۔ئگ رعیبئگ اکئگ وہشمرئگ وقمہلئگ ےہ"ئگ دام یئگ ن ائگ امسجینئگ اکمئگ ہ

ائگ اھکؤئگ وتئگ درازئگ وہئگ اجؤ،ئگ راتئگ اکئگ اھکن

"دورہپئگ اکئگ اھکن

رکو۔"

ئگ وسرجئگ یکئگ رطفئگ اگنہئگ امجئگ رکئگ ہنئگ دےئھکی،ئگ زن ادہئگ دممھئگ روینشئگ ںیم،

ئ

،ئگ ہشیمہئگ اصفئگ اورئگ ئگ ہنئگ ڑپےیھاوھکنںئگ یکئگ افحتظئگ اکئگ وپرائگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ زیتئگ روینشئگ ےسئگ اںیھکنئگ ہنئگ ڑلای

۔ئگ دتعملئگ روینشئگ ںیمئگ اطمہعلئگ ےیجیک۔ئگ زن ادہئگ اجےنگئگ ےسئگ یھبئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ

ئ

۔ئگ دوھلئگ ابغرئگ ےسئگ اوھکنںئگ وکئگ اچبی

ئ

اورئگ ہشیمہئگ اںیھکنئگ اصفئگ اوھکنںئگ ںیمئگ رسہمئگ اگلی

ؤںئگ اورئگ زبسہئگ زاروںئگ ںیمئگ ریسئگ وئگ رفتحیئگ ےیجیک۔ئگ رےنھکئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ

ائگ ےہ۔ئگ زبسہئگ دےنھکیئگ ےسئگ اوھکنںئگ رپئگ ااھچئگ اھک

رئگ ڑپن

۔ئگ اسئگ ےسئگ ت

ئ

اوھکنںئگ وکئگ دباگنیہئگ ےسئگ اچبی

ائگ ےہ۔ئگ یبن

رئگ ڑپن

رائگ ات رامن ا:۔ملسو هيلع هللا ىلص اںیھکنئگ ےبئگ روقنئگ وہئگ اجیتئگ ںیہ۔ئگ اورئگ تحصئگ رپئگ یھبئگ ت

رائگ ےنئگ ق

رضئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ خ

"اہمتریئگ اوھکنںئگ اکئگ یھبئگ متئگ رپئگ قحئگ ےہ۔"ئگ ومنمئگ اکئگ ق

16

رائگ یکئگ رمیضئگ ےکئگ اطمقبئگ اامعتسلئگ رکے،ئگ اسئگ یکئگ

اورئگ افصیئئگ اکئگ امامتمئگ رےھک۔ئگ وہئگ اسریئگ دتریبںیئگ اایتخرئگ رکےئگ نجئگ افحتظئگ یکئگ اسئگ تمعنئگ یکئگ دقرئگ رکے،ئگ اسئگ وکئگ خ

ااءئگ ےسئگ اوھکنںئگ وکئگ افدئہئگ اتچنہپئگ وہئگ اورئگ انئگ ن اوتںئگ ےسئگ اچبئگ رےہئگ نجئگ ےسئگ اوھکنںئگ وکئگ اصقننئگ اتچنہپئگ وہ۔ئگ ایسئگ رطحئگ مسجئگ ےکئگ دورسےئگ ا

ضع

اورئگ وقیئگ یکئگ افحتظئگ اکئگ یھبئگ ئگ

ادئگ ےہ:۔ئگ "ولوگ!ئگ اوھکنںئگ ںیمئگ رسہمملسو هيلع هللا ىلصایخلئگ رےیھک۔ئگ یبن

رذمی(اکئگ ارش

ائگ ےہ۔ئگ )ت

ائگ ےہئگ اورئگ ن اولںئگ وکئگ ااگن

ئگ اگلن ارکو۔رسہمئگ ا ھکئگ ےکئگ لیئگ وکئگ دورئگ رکن

ائگ ےہ۔ئگ داوتنںئگ یکئگ افصیئئگ اورئگ افحتظئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ داوتنںئگ ےکئگ اصفئگ رےنھکئگ ےسئگ

رئگ ڑپن

ئگ اح لئگ وہیتئگ ےہئگ اورئگ اہےمضئگ رپئگ ااھچئگ ات

رج

ئگ وبضمطئگ یھبئگ رےتہئگ ق

اورئگ دای

رابئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ اھکےنئگ ےکئگ دعبئگ داوتنںئگ وکئگ ایھچئگ ںیہ۔ئگ وسماکئگ یکئگ اعدتئگ ڈاےیل،ئگ نجنمئگ وریغہئگ اک

ئگ یھبئگ اامعتسلئگ رےیھک۔ن انئگ ن ائگ ابمتوکئگ وریغہئگ یکئگ رثکتئگ ےسئگ داوتنںئگ وکئگ خ

رطحئگ اصفئگ رکئگ ایئگ ےیجیک۔

ئگ دنگےئگ رےنہئگ ےسئگ رطحئگ رطحئگ یکئگ امیبرن اںئگ دیپئگ اوہیتئگ ںیہ۔ئگ ایسئگ ےیلئگ یبن

ئگ دنینئگ ےسئگ دیبارئگ وہےتئگ وتئگ وسماکئگ ےسئگ اانپئگ ہنمئگ ملسو هيلع هللا ىلص دای اکئگ ومعملئگ اھتئگ ہکئگ ج

ر

امےت۔) قفتئگ ہیل(اصفئگ ق

ئگ ہکئگ :ئگ "مہئگ یبن ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اعہشئئگ یتہکئگ ںیہئگ ئگ ا

ئگ اکئگ مکحئگ وہن را

ئگ یھبئگ خ

اھٹئگ ےھٹیبئگ ےھتئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ےیلئگ ووضئگ اکئگ ن اینئگ اورئگ وسماکئگ ایترئگ رےتھکئگ ےھت،ئگ سجئگ وق

رامےتئگ ےھت۔"ئگ )وعسمد(وسماکئگ رکےتئگ ےھت۔ئگ رھپئگ ووضئگ رکئگ

ےکئگ امنزئگ ادائگ ق

رامن ا:ئگ "ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اسنئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ادئگ ق

ادیکئگ رکئگ اکچئگ وہں۔"ئگ )اخبری(ےنئگ ارش

ںیمئگ متئگ ولوگںئگ وکئگ وسماکئگ رکےنئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیمئگ تہبئگ ن

ایئ(ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اعہشئئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن

رائگ وکئگ رایضئگ رکےنئگ وایلئگ ےہ۔"ئگ )ن

رامن ا:ئگ "وسماکئگ ہنمئگ وکئگ اصفئگ رکےنئگ وایلئگ اورئگ خ

ادئگ ق

ےنئگ ارش

اقئگ ہنئگ اتھجمسملسو هيلع هللا ىلص اپ

ئگ ےکئگ ےیلئگ ش

ادئگ ےہ:ئگ "ارگئگ ںیمئگ اینپئگ ام

رئگ امنزاکئگ ارش ئگ وسماکئگ رکےنئگ اکئگ مکحئگ داتی۔ئگ ")اوبداؤد(ئگ ئگ وتئگ ںیمئگ ہ

ےکئگ وق

ئگ ن ارئگ اپ ئگ اصفئگ ہنئگ وہےنئگ یکئگ وہجئگ ےسئگ ےلیپئگ وہئگ رےہئگ ےھت۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ ےنلمئگ ےکئگ ےیلئگ ھچئگ املسمنئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اک

ئگ دای ئگ ںیمئگ احرضئگ وہےئ،ئگ انئگ ےکئگ

رم

یکئگ خ

ئگ ےلیپئگ ےلیپئگ ویکںئگ رظنئگ ارےہئگ ںیہ،ئگ وسماکئگ ایکئگ رکو۔"ئگ )دنسمئگ ادمحملسو هيلع هللا ىلص اپ

رامن ا:ئگ "اہمترےئگ دای

(یکئگ رظنئگ ڑپیئگ وتئگ ق

ائگ ےہ،ئگ وجئگ تہبئگ زن ادہئگ ن اکئگ وئگ اصفئگ رےتہ

رائگ انئگ ولوگںئگ وکئگ وبحمبئگ انبن

رانئگ ن اکئگ ںیمئگ ےہ:ئگ "خ

ئگ ںیہ۔")وتہب(ن ایک،ئگ اہطرتئگ اورئگ اظنتفئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ ق

ادئگ ےہ:ئگ "افصیئئگ اورئگ ن ازیکیگئگ اداھئگ اامینئگ ےہ۔"ئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

اکئگ ارش

ادیکئگ یکئگ ےہ۔ئگ اھکےنئگ ےنئگ اہطرملسو هيلع هللا ىلص افصیئئگ اورئگ ن ازیکیگئگ یکئگ ایسئگ اتیمہئگ ےکئگ شیپئگ رظنئگ یبن

رئگ اعمےلمئگ ںیمئگ اہطرتئگ وئگ اظنتفئگ یکئگ ن تئگ ےکئگ یلیصفتئگ ااکحمئگ د ےئگ ںیہئگ اورئگ ہ

ئگ رےیھک،ئگ ابلسئگ اورئگ ےنٹیلئگ ےنھٹیبئگ ےکئگ ےنیپئگ یکئگ زیچوںئگ وکئگ رونتںئگ وکئگ اصفئگ رھتسا ئگ اورئگ ویھکمںئگ ےسئگ افحتظئگ ےیجیک۔ئگ ت

ئ

ئگ رکئگ رےیھک،ئگ اںیہنئگ دنگہئگ وہےنئگ ےسئگ اچبی

ڈاھی

مسجئگ یکئگ افصیئئگ ےکئگ ےیلئگ ووضئگ اورئگ لسغئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ مسجئگ اورئگ ابلسئگ اورئگ رضورتئگ یکئگ اسریئگ ںئگ وکئگ اصفئگ رھتسائگ رےیھک،ئگ رتسبوںئگ وکئگ ن اکئگ رےیھک،ئگ اےنھٹئگ ےنھٹیبئگ یکئگ وہگج

ا

ازیگئگ یتلمئگ ےہئگ اورئگ تیثیحبئگ ومجمیعئگ ان

ئگ اورئگ ن

رج

ئگ ےہئگ اورئگ مسجئگ وکئگ یھبئگ ق ا

اطئگ اح لئگ وہن

ئگ رسورئگ وئگ ن ینئگ تحصئگ رپئگ اسئگ اکئگ زیچوںئگ یکئگ افصیئئگ اورئگ ن ازیکیگئگ ےسئگ روحئگ وکئگ یھبئگ

ئگ یہ

ائگ ےہ۔ئگ اہنی

رئگ ڑپن

وخوگشارئگ ات

رامےتئگ ںیہ:ئگ "ئگ احمتئگ نبئگ رضحتئگ دعی

رئگ امنزئگ ےکئگ ےیلئگ ن اووضئگ راتہئگ وہں۔ق ئگ ےسئگ ںیمئگ االسمئگ الن ائگ وہں،ئگ ہ

"ج

17

ئگ رمہبتئگ روسلئگ اہلل ئگ ںیمئگ ےسیکئگ دالخئگ وہئگ ے؟ئگ وبےل:ئگ "ن ائگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص اک

ئگ یھبئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ رضحتئگ البلئگ ےسئگ وپاھچ:ئگ "لکئگ متئگ ھجمئگ ےسئگ ےلہپئگ ج

!ئگ ںیمئگ ج

ائگ وہں۔"اذانئگ اتہکئگ وہںئگ وت

ئگ یھبئگ ووضئگ وٹ اتئگ ےہئگ وفرائگ اینئگ ووضئگ رکئگ ےکئگ ہشیمہئگ ن اووضئگ رےنہئگ یکئگ وکششئگ رکن

ئگ دوئگ ر تعئگ امنزئگ رضورئگ ڑپھئگ اتیئگ وہںئگ اورئگ سجئگ وق

ئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبن رہ رت ئگ دنئگ لسغئگ ایکئگ رکےئگ اورئگ اےنپئگ رسئگ اورئگ دبنئگ وکئگ دوھن ائگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبہ رئگ ےتفہئگ ںیمئگ اک

ئگ اکئگ ہیئگ قحئگ ےہئگ ہکئگ ہ را

رئگ املسمنئگ رپئگ خ رامن ا:ئگ "ہ

ےنئگ ق

۔"ئگ )اخبری(رکے

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

ابلسئگ ےکئگ اداب

ےئگ وجئگ رشمئگ وئگ تا،ئگ .0ٹ

ہیی

ئگ وئگ ہقیلسئگ اورئگ ز تنئگ وئگ امجلئگ اکئگ ابلسئگ ااسیئگ ریغتئگ وئگ رشاتفئگ اورئگ مسجئگ یکئگ رتسئگ وپیشئگ اورئگ افحتظئگ ےکئگ اقتوضںئگ وکئگ وپرائگ رکےئگ اورئگ سجئگ ےسئگ ذہتی

ااہظرئگ وہ۔

رانئگ

رائگ اعتیلئگ ےنئگ اینپق

رامن ائگ ےہ:ن اکئگ ںیمئگ خ

ادئگ ق

ئگ اسئگ تمعنئگ وکئگ ذرکئگ رکےتئگ وہےئئگ ارش

"ئگ )االرعاف(یبنی ادم قد انزلنا علیکم لباسا یواری سواتکم و ریشاط "

ئگ رشمئگ وصحںئگ وکئگ ڈاھےکنئگ اورئگ اہمترےئگ ےیلئگ ز تنئگ اورئگ افحتظئگ اکئگ ذرہعیئگ ازلئگ ایکئگ ےہئگ ہکئگ اہمترےئگ مسجئگ ےکئگ اقب

یھبئگ وہ۔""اےئگ اوالدئگ ادم!ئگ مہئگ ےنئگ متئگ رپئگ ابلسئگ ن

دنےئگ ےکئگ رپوںئگ وکئگ ےتہکئگ ںیہ،ئگ رپدنےئگ ےکئگ رپئگ اسئگ ےکئگ نسحئگ وئگ امجلئگ اکئگ یھبئگ ذرہعیئگ ںیہئگ اورئگ مسجئگ یکئگ افحتظئگ اکئگ یھب۔ئگ اعمئگ اامعتسلئگ اعمئگ اامعتسلئگ ںیمئگ رشیئگ درا لئگ رپ

ائگ ےہ۔

رشیئگ اکئگ ظفلئگ امجلئگ وئگ ز تنئگ اورئگ دمعہئگ ابلسئگ ےکئگ ےیلئگ وبالئگ اجن

راتئگ ےسئگ افحتظئگ یھبئگ ےہئگ نکیلئگ اونیلئگ دصقم

انئگ یکئگ ابلسئگ اکئگ دصقمئگ ز تنئگ وائگ راشئئگ اورئگ ومیمسئگ ات

رائگ ےنئگ رشمئگ وئگ تائگ ان

ئگ رشمئگ وصحںئگ یکئگ رتسئگ وپیشئگ ےہ۔ئگ خ ئگ اقب

ئگ رضحتئگ ادمئگ اورئگ رضحتئگ اوا رامیئئگ ےہ۔ئگ یہیئگ وہجئگ ےہئگ ہکئگ ج

ئگ ےکئگ دروتخںئگ ےکئگ وتپںئگ ےسئگ اےنپئگ ومسجںئگ رطفتئگ ںیمئگ دیپائگ ق

رہئگ ایئگ ایگئگ وتئگ وہئگ ج

ئگ اکئگ ابلسئگ افخ

ےسئگ ج

ئگ ےسئگ دقممئگ ےیھجمسئگ اسھتئگ یہئگ اسئگ اورئگ ااسیئگ ابلسئگ بختنمئگ ےیجیکئگ سجئگ ےسئگ رتسئگ وپیشئگ اکئگ دصقمئگ وخبیبئگ وپرائگ وہئگ ےکس۔ئگ وکئگ ڈاھےنپنئگ ےگل۔ئگ اسئگ ےیلئگ ابلسئگ ںیمئگ اسئگ دصقمئگ وکئگ ب

ئگ اکئگ راتئگ ےسئگ مسجئگ یکئگ افحتظئگ رکےنئگ واالئگ یھبئگ وہئگ اورئگ ا ےسئگ ےقیلسئگ اکئگ ابلسئگ وہئگ وجئگ ز تنئگ وئگ امجلئگ اورئگ ذہتی

ذرہعیئگ وہ۔ئگ ااسیئگ ہنئگ وہئگ ہکئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ رےہئگ ہکئگ ابلسئگ ومیمسئگ ات

ائگ نبئگ اجںیئئگ اورئگ ولوگںئگ ےکئگ ےیلئگ یسنہئگ اورئگ دلئگ یگلئگ اکئگ وموضعئگ ایہمئگ وہئگ اجےئ۔ئگ اےسئگ نہپئگ رکئگ اپئگ وکیئئگ وجعہبئگ ن ا

ولھکن

ئگ ا .4 ازیئگ ششخبئگ وئگ

انئگ وکئگ ونازائگ ےہ،ئگ دورسیئگ ولخماقتئگ اسئگ ےسئگ ورحومئگ ںیہ۔ئگ اسئگ ام

رائگ ےنئگ رصفئگ ان

ےئگ ہکئگ ہیئگ تمعنئگ ےہئگ سجئگ ےسئگ خٹ چئگ ہیئگ وس

اعنمئگ رپئگ ابلسئگ ےتنہپئگ وق

ر

ازیئگ ااعنمئگ ےسئگ رسق

رائگ اکئگ رکشئگ ادائگ ےیجیک،ئگ اورئگ اسئگ ام

اینئگ ےہ۔ئگ ابلسئگ ںینہپئگ خ

ئگ ن

ردب ئگ زت رائگ یکئگ اک

رامینئگ اکئگ لمعئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ ابلسئگ خ

ائگ ق

ارکشیئگ اورئگ ن

رائگ یکئگ ن

ازئگ وہئگ رکئگ یھبکئگ خ

رن اتئگ رکشئگ ئگ اکئگ ااہظرئگ اسئگ داعئگ ےکئگ اافلظئگ ںیمئگ ےیجیک،ئگ وجئگ یبن

ازہئگ ےیجیکئگ اورئگ خ

ےنئگ ومونمںئگ وکئگ اھکسیئئگ ےہ۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص وتئگ اسئگ ااسحسئگ وکئگ ن

ریئگ رپزیہاگریئگ اکئگ ابلسئگ یھب۔ئگ ئگ رتہبنیئگ ابلسئگ وقتیئگ اکئگ ابلسئگ ےہ۔ئگ وقتیئگ ےکئگ ابلس .3 ےینعیئگ ااسیئگ ابلسئگ ےسئگ ن اینطئگ ن ازیکیگئگ یھبئگ رمادئگ ےہئگ اورئگ اظہ

ٹ

ہیی

وجئگ رشتعیئگ یکئگ رظنئگ ئگ

اشمتہبئگ اکئگ ذرہعیئگ وہئگ اورئگ ہنئگ رمدوںئگ ےکئگ ےیلئگ وعروتںئگ ےسئگ ںیمئگ رپزیہاگروںئگ اکئگ ابلسئگ وہ،ئگ سجئگ ےسئگ ربکئگ وئگ رغورئگ اکئگ ااہظرئگ ہنئگ وہ،ئگ وجئگ ہنئگ وعروتںئگ ےکئگ ئگ ےیلئگ رمدوںئگ ےس

18

انئگ ےہئگ اورئگ وعرںیتئگ ابلسئگ ںیمئگ انئگ دحودئگ اکئگ اشمتہبئگ اک۔ئگ ااسی

رسئگ اورئگ الھبئگ ان

رات

ےئگ سجئگ وکئگ دھکیئگ رکئگ سوسسئگ ایکئگ اجئگ ےکسئگ ہکئگ ابلسئگ و ےننئگ واالئگ وکیئئگ خٹ

ہیی

احلظئگ رکںیئگ وجئگ ئگ ابلسئگ

رشتعیئگ ےنئگ انئگ ےکئگ ےیلئگ رقمرئگ یکئگ ںیہئگ اورئگ رمدئگ انئگ دحودئگ اکئگ احلظئگ رکںیئگ وجئگ رشتعیئگ ےنئگ انئگ ےکئگ ےیلئگ رقمرئگ یکئگ ںیہ۔

رن اتئگ ےسئگ .2

ئگ اورئگ رکشئگ ےکئگ خ ا رامن

ئگ ق

رائگ ےنئگ اےنپئگ لضئگ وئگ رکمئگ ےسئگ ہیئگ ڑپکائگ انعی

امئگ ےلئگ رکئگ وخیشئگ اکئگ ااہظرئگ ےیجیکئگ ہکئگ خ

ارئگ وہئگ رکئگ اینئگ ابلسئگ اینئگ ابلسئگ ںینہپئگ وتئگ ڑپکےئگ اکئگ ن

رسش

ڑپاھئگ رکےتئگ ےھت۔ملسو هيلع هللا ىلص و ےننئگ یکئگ وہئگ داعئگ ڑپےیھئگ وجئگ یبن

رامےت

رریئگ ق

رامےت:ملسو هيلع هللا ىلص ںیہئگ ہکئگ روسلئگ اہللئگ رضحتئگ اوبئگ دیعسئگ خ

امئگ ےلئگ رکئگ ق

ائگ ن ائگ اچدرئگ ےتنہپئگ وتئگ اسئگ اکئگ ن

ئگ وکیئئگ اینئگ ڑپکا،ئگ امعہم،ئگ رکن ج

۔")اوبداؤد(ئگ اللھم لک الحمد انت کسوتنیۃ، اسئلک خیرہ وخیرما صنع لہ و اعوذ بک من رشہ و رش ما صنع لہ"

ران ائگ ریتائگ رکشئگ ےہئگ وتئگ ےنئگ ےھجمئگ ہیئگ ابلسئگ انہپن ائگ ۔ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ اسئگ ےکئگ ریخئگ "

اکئگ وخااہںئگ وہںئگ ئگ اورئگ اسئگ ےکئگ دصقمئگ ےکئگ اےھچئگ ولہپئگ اکئگ سجئگ ےکئگ ےئلئگ ہیئگ انبن ائگ ایگئگ ےہئگ ئگ اورئگ ںیمئگ خ

رےئگ ولہپئگ ےسئگ سجئگ ےکئگ ےئلئگ ہیئگ انبن ائگ ایگئگ ےہئگ ۔"ئگ رایئئگ ےسئگ اورئگ اسئگ ئگ ےکئگ دصقمئگ ےکئگ اسئگ ت اےنپئگ اپئگ وکئگ ریتیئگ انپہئگ ںیمئگ داتیئگ وہںئگ ،اسئگ ابلسئگ یکئگ ت

ران ائگ وتئگ ےھجمئگ وتقیفئگ دےئگ ئگ ہکئگ ںیمئگ ریت

ئگ ن ازیکہئگ ماقدصئگ ںیہ۔ےھجمئگ وتقیفئگ داعئگ اکئگ بلطمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ خ ردک

ائگ اشخبئگ وہائگ ابلسئگ ایہنئگ ماقدصئگ ےکئگ ےئلئگ اامعتسلئگ رکوںئگ وجئگ ریتےئگ ت

ئگ ون انطئگ وکئگ وفحمظئگ رھکئگ وکسںئگ اورئگ رشتعیئگ ےکئگ دحودئگ ر ںیمئگ رےتہئگ دےئگ ہکئگ ںیمئگ اسئگ ےسئگ اینپئگ رتسئگ وپیشئگ رکئگ وکسںئگ ،اورئگ ےبئگ رشیمئگ ،ےبئگ تایئئگ یکئگ ن اوتںئگ ےسئگ اےنپئگ اظہ

رایئئگ اتجؤںئگ ،ہنئگ رغورئگ وہےئئگ ںیمئگ اسئگ ےکئگ ذرہعیئگ اےنپئگ مسجئگ یکئگ

افحتظئگ رکئگ وکسںئگ اورئگ اسئگ وکئگ ز تنئگ وئگ امجلئگ اکئگ ذرہعیئگ انبئگ وکسںئگ ۔ڑپکےئگ نہپئگ رکئگ ہنئگ وتئگ دورسوںئگ رپئگ اینپئگ ت

ر

امیئئگ ںیہ۔اوئگ رربکتئگ رکوںئگ اورئگ ہنئگ ریتیئگ اسئگ تمعنئگ وکئگ اامعتسلئگ ئگ رکےنئگ ںیمئگ رشتعیئگ یکئگ انئگ دحودئگ وکئگ وتڑوںئگ وجئگ وتئگ ےنئگ اےنپئگ دنبوںئگ اورئگ دنبویںئگ ےکئگ ےئلئگ رقمرئگ ق

رامن ائگ :رضحتئگ رمعئگ ریض

ادئگ ق

ئگ اہللئگ ہنئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےنئگ ارش

ئگ ہیئگ داعئگ ڑپےھ

ئگ وکئگ ریخاتئگ ںیمئگ دےئگ دےئگ اورئگ ےئنئگ ڑپکےئگ ئگ ےتنہپئگ وق ائگ وہئگ وتئگ اےنپئگ رپاےنئگ ڑپکےئگ یسکئگ رغی

ئگ :وجئگ صخشئگ ےئنئگ ڑپکےئگ ےنہپئگ ارگئگ وہئگ اجنگشئئگ رھک

الحمد ہلل الذی کسانی ما اواری بہ عورتی و اتجمل بہ فی حیاتی

ائگ وہںئگ اورئگ وجئگ اسئگ زدنیگئگ ںیمئگ ریمےئگ نسحئگ

رائگ ےکئگ ےئلئگ ےہئگ سجئگ ےنئگ ےھجمئگ ہیئگ ڑپکےئگ انہپےئئگ ،سجئگ ےسئگ ںیمئگ اینپئگ رتسئگ وپیشئگ رکن

وئگ امجلئگ اسریئگ رعتفیئگ اورئگ دمحئگ اسئگ خ

اکئگ یھبئگ ذرہعیئگ ےہئگ ۔،،

رائگ ودنئگ اعتیلئگ اسئگ وکئگ زدنیگئگ ںیمئگ یھبئگ اورئگ ومتئگ ےکئگ دعبئگ یھبئگ اینپئگ

ئگ ہیئگ داعئگ ڑپےئگ اگئگ ،خ

رذمی(تظئگ اورئگ ناراینئگ ںیمئگ رےھکئگ اگئگ ۔افحوجئگ صخشئگ یھبئگ اینئگ ابلسئگ ےتنہپئگ وق

)ت

ےئگ اورئگ ایسئگ رطحئگ ن ااجئہمئگ وریغ .3ٹ

ہیی

ئگ اکئگ ایخلئگ رےیھکئگ ۔ضیمقئگ ،رکہتئگ ریشواینئگ اورئگ وکٹئگ وریغہئگ ںینہپئگ وتئگ دیسیھئگ انیتسئگ

ئگ دیسیھئگ اجی

ہئگ ںینہپئگ وتئگ ےلہپئگ ڑپکےئگ ےتنہپئگ وق

ئگ صیمقئگ ےتنہپئگ وتئگ ےلہپئگ دیساھئگ اہھتئگ دیسیھئگ ن ائگ دیسےھئگ ریپئگ ںیم ئگ ڈاےئلئگ ۔یبنئگ ارکمئگ ج

ئ

ئگ اپئگ ئ انیتسئگ ںیمئگ ڈاےتلئگ اورئگ رھپئگ ااٹلئگ اہھتئگ ایٹلئگ انیتسئگ ںیمئگ ڈاےتلئگ ۔ایسئگ رطحئگ ج

ائگ ےتنہپئگ وتئگ

ئگ ےلہپئگ ااٹلئگ ن اؤںئگ وجےتئگ ںیمئگ ےسئگ اکنےتلرھپئگ دیساھئگ ےلہپئگ دیساھئگ ن اؤںئگ دیسےھوجےتئگ ںیمئگ ڈوجن

ارےتئگ وق

ائگ ان

اےتلئگ رھپئگ ااٹلئگ ن اؤںئگ اےٹلئگ اجےتئگ ںیمئگ ڈاےتلئگ اورئگ وجن

ن اؤںئگ اکنےتلئگ ۔

رائگ وخناہتسئگ ڑپکےئگ و ےننئگ ےسئگ ےلہپئگ رضو .6

رئگ اھجڑئگ ےیجیلئگ ،وہئگ اتکسئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ ںیمئگ وکیئئگ ومذیئگ اجونرئگ وہئگ اورئگ خ

19

ئگ ئگ اپئگ ےنئگ دورسا ئگ لگنجئگ ںیمئگ اےنپئگ ومزےئگ نہپئگ رےہئگ ےھتئگ ۔الہپئگ ومزہئگ و ےننئگ ےکئگ دعبئگ ج ئگ ن ارئگ اک رائگ اچنہپےئئگ ۔یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ اک

ومزہئگ و ےننئگ اکئگ رادہئگ وکیئئگ ای

ئگ وکائگ اٹپھجئگ اورئگ وہئگ ومزائگ ااھٹرک ئگ وتئگ اک رامن ا

ئگ ق ئگ اوئاچیئئگ ےسئگ ےچینئگ رگائگ وتئگ رگےنئگ یکئگ وچٹئگ ےسئگ اسئگ ںیمئگ ےسئگ اک ئگ ۔ومزہئگ ج یئگ اورپئگ ےلئگ اجئگ رکئگ اےسئگ وھچڑدن ا

فی

ئگ اڑئگ ایگئگ اورئگ ا

ئگ املسم ر ئگ :ہ رامن ا

ئگ ق اد

ئگ ارش ئگ ایکئگ اور ئگ اکرکشئگ ادا را

ئگ ۔ہیئگ دھکیئگ رکئگ اپئگ ےنئگ خ رورئگ اجئگ ڑپا

ئگ ومزہئگ و ےننئگ اکئگ ارادہئگ رکےئگ وتئگ اسئگ وکئگ اھجڑئگ ایئگ اسن نئگ ےکئگ ےیلئگ رضوریئگ ےہئگ ہکئگ ج

ربطاینئگ (رکے۔،،)

ادئگ ےہئگ :ئگ دیفسئگ ڑپکےئگ انہپئگ رکوئگ ،ہیئگ رتہبنیئگ ابلسئگ ےہ .1

رہئگ ےہئگ ۔یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ اکئگ ارش ئگ ،دیفسئگ ڑپکائگ یہئگ ابلسئگ دیفسئگ ےئنہپئگ ،دیفسئگ ابلسئگ رمدوںئگ ےکئگ ےیلئگ دنسپی

ائگ اچےیہ۔ئگ زدنیگئگ ںیمئگ اننہپئگ اچےیہئگ اورئگ دیفسئگ یہئگ ڑپکےئگ ںیمئگ رمدوں

رذمی("وکئگ دنفئگ رکن

)ت

ر

ادئگ ق

ئگ اورئگ ومعقئگ رپئگ اپئگ ےنئگ ارش ںیمئگ اےنپئگ رمدوںئگ وکئگ انفکن ائگ رکوئگ ۔"امن ائگ ۔دیفسئگ ڑپکےئگ انہپئگ رکوئگ ،اسئگ ےیلئگ ہکئگ دیفسئگ ڑپکائگ زن ادہئگ اصفئگ رھتسائگ راتہئگ ےہئگ اورئگ ایسئگ اک

ی ہئگ یھبئگ ےگلئگ وتئگ رقفائگ سوسسئگ وہئگ اجےئئگ اگئگ اورئگ ادیمئگ وفرائگ دوھئگ رکئگ اصفئگ رکئگ ےلئگ ھئگ اگئگ اورئگ ارگئگ وکیئئگ ئگ رنیگنزن ادہئگ اصفئگ رھتسائگ رےنہئگ ےسئگ رمادئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ رپئگ ذرائگ اسئگ داغئگ د

ی ہئگ دلجئگ رظنئگ ہنئگ آئگ ےکسئگ اگئگ اورئگ دلجھ۔حیحصئگ اخبریئگ ںیمئگ ےہئگ ہکئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ دیفسئگ ابلسئگ انہپئگ رکےتئگ ےھتئگ دوھےنئگ یکئگ رطفئگ وتہجئگ ہنئگ وہئگ ےکسئگ یگئگ ڑپکائگ وہئگ اگئگ وتئگ اسئگ رپئگ ئگ د

ربیغئگ دیئگ ۔

ئگ ےکئگ رمدوںئگ وکئگ یھبئگ اےسئگ و ےننئگ یکئگ ت

،ینعیئگ اپئگ ےنئگ وخدئگ یھبئگ دیفسئگ ابلسئگ دنسپئگ ایکئگ اورئگ ام

ائگ دےتیئگ ںیہئگ ،یبنئگ یلئگ اہللئگ و ملئگ یکئگ رظنن ااجئہمئگ اورئگ .8

ئگ وریغہئگ ٹل

ئگ وریغہئگ وکئگ ونخٹںئگ ےسئگ اوئاچئگ رےیھکئگ ۔وجئگ ولگئگ رغورئگ وئگ ربکتئگ ںیمئگ اانپئگ ن ااجئہمئگ اورئگ گنل

ااکمئگ اورئگ گنل

ئگ ںیمئگ وہئگ ن

ارمادئگ ولگئگ ںیہئگ اورئگ تخسئگ ذعابئگ ےکئگ قحتسمئگ ںیہ۔یبنئگ ارکمئگ یلئگ اہللئگ و ملئگ اک

رائگ اعتیل ن

ادئگ ےہئگ ئگ نیتئگ مسقئگ ےکئگ ولگئگ ا ےسئگ ںیہئگ ہکئگ خ

ئگ ےکئگ دنئگ ئگ ہنئگ وتئگ انئگ ےسئگ ارش

ئگ ایقم

اکئگ ذعابئگ دےئگ اگئگ ئگ

ئگ ںیمئگ دالخئگ ئگ رکےئگ ئگ اگئگ ہکلبئگ انئگ وکئگ ااہتنیئئگ ئگ دردئگ ن

رامےئئگ اگئگ اورئگ انئگ وکئگ ن اکئگ اصفئگ رکئگ ےکئگ ج

۔رضحتئگ اوبئگ ذرئگ ن اتئگ رکےئگ اگئگ ،ہنئگ انئگ یکئگ رطفئگ رظنئگ ق

افغریئگ ئگ ےنئگ وپاھچ

ارمادئگ ولگئگ وکنئگ ںیہئگ ئگ ؟ئگ

ااکمئگ اورئگ ن

ہکئگ ن ائگ روسلئگ اہللئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ہیئگ ن

ا

ائگ ےہئگ ۔ارش

ن ا

ئگ وہئگ وجئگ رغورئگ اورئگ ربکتئگ ںیمئگ اانپئگ دنبہئگ ونخٹںئگ ےسئگ ےچینٹل رامن ائگ اک

دئگ ق

ائگ ےہئگ ۔

دورسائگ وہئگ صخشئگ ےہئگ وجئگ ااسحنئگ اتجن

ائگ اچاتہئگ ےہ۔،،ئگ )ملسمئگ (ئگ ئگ اورئگ رسیتاوہئگ صخشئگ ےہئگ ئگ وجئگ وھجیٹئگ ومسقںئگ ےکئگ اہسرےئگ اینپئگ اجترتئگ وک

اکمچن

ئگ رامےتئگ ںیہئگ ۔ںیمئگ اک

ئگ واہعقئگ ایبنئگ ق ئگ اانپئگ اک ن ارئگ دمہنیئگ ونمرہئگ ںیمئگ اجئگ راہئگ اھتئگ ہکئگ ںیمئگ اےنپئگ ےھچیپئگ ےسئگ ہیئگ ےتہکئگ انسئگ اانپئگ دنبہئگ اورپئگ ااھٹئگ ولئگ ہکئگ اسئگ ےسئگ رضحتئگ دیبعئگ نبئگ اخدلئگ

ئگ ےسئگ یھبئگ ۔،،ئگ ںیمئگ ےنئگ رگدنئگ ریھپ

ئگ ےسئگ یھبئگ وفحمظئگ راتہئگ ےہئگ اورئگ ن اینطئگ اجنب

ریئگ اجنب ئگ رکئگ وجئگ داھکیئگ وتئگ یبنئگ رکص ئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےھت۔ںیمئگ ےنئگ ادیمئگ اظہ

ئگ ومعمیلئگ یسئگ اچدرئگ ےہالھبئگ اسئگ ںیمئگ ایکئگ ربکتاورئگ رغورئگ ئگ وہئگ اتکسئگ ےہئگ !یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ ورعضئگ ایکئگ ن ائگ روسلئگ اہللئگ یل ادےنئگ ار ملئگ ئگ اہللئگ ہیلئگ و مل!ئگ ہیئگ وتئگ اک

رامن ائگ ایکئگ ئگ ش

ق

ئگ رضوریئگ ںیہنئگ ےہئگ ۔،،ئگ ںیمئگ ےنئگ یبنئگ رکص ئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےکئگ اافلظئگ ےنسئگ وتوفرائگ ریمیئگ اگنہئگ اپئگ ےکئگ دنبہئگ رپئگ ڑپیئگ

،ںیمئگ ےنئگ داھکیئگ ہکئگ اہمترےئگ ےیلئگ ریمیئگ ااطع

ئگ اوئاچئگ ےہئگ ۔،،

اپئگ اکئگ دنبہئگ فصنئگ ڈنپیلئگ ک

20

ادئگ ہکئگ !،،ئگ ونخٹںئگ ےسئگ اوئاچئگ ن ااجئہمئگ اورئگ گنل

رئگ رطحئگ یکیبنئگ رکص ئگ اکئگ ہیئگ ارش رائگ یہئگ ینعمئگ ئگ ئگ وریغہئگ رےنھکئگ ےسئگ ادیمئگ ہ

ائگ ےہئگ ۔،،ت

ریئگ اورئگ ن اینطئگ اجنوتسںئگ ےسئگ وفحمظئگ وہئگ اجن اظہ

ئگ ڑپکائگ ےچینئگ ےکٹلئگ اگئگ وت رابئگ وہئگ اگئگ ن اکئگ اصفئگ ہنئگ رہئگ ےکسئگ اگئگ اورئگ ہیئگ ن اتئگ ذوقئگ اہطرتئگ وئگ اظنتفئگ رپئگ زیخئگ ےہئگ ۔اسئگ اکئگ بلطمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ج

ی لائگ اورئگ خ یی

ئگ راےتسئگ یکئگ دنگیگئگ ےسئگ

ئگ رگاںئگ ےہئگ ۔

ائگ ربکئگ وئگ رغورئگ یکئگ وہجاہنی

رامنئگ یہئگ ئگ رھپئگ ااسیئگ رکن

ائگ ےہئگ اورئگ ربکئگ وئگ رغورئگ ن اینطئگ دنگیگئگ ےہئگ اورئگ ارگئگ ہیئگ ںیتحلصمئگ ہنئگ ئگ یھبئگ وہںئگ وتئگ ومنمئگ ےکئگ ےیلئگ وتئگ ہیئگ ق

ےسئگ وہن

ئگ ھچئگ ےہئگ رانئگ (ئگ ئگ اہمترےئگ ےیلئگ رتہبنیئگ ہنوہنئگ ےہ۔"ئگ ) یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ یکئگ زدنیگئگ ںیمئگ یبنئگ "ئگ ہکب

ق

رامیئئگ ےہئگ

ریئگ زلرہئگ زیخئگ زسائگ ایبنئگ ق

ئگ ںیمئگ وتئگ اپئگ ےنئگ اسئگ یکئگ ت

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اپ،اورئگ اوبئگ داؤودئگ یکئگ دحی

ےنئگ ق

ئگ وہےنئگ ںیمئگ یھبئگ وکیئئگ اضمہقئ

ائگ اچےیہئگ اورئگ اسئگ ےکئگ ےچینئگ ونخٹںئگ ک

ئگ وہن

ہدرئگ ادیھئگ ڈنپیلئگ کم

ی

ںیہنئگ ئگ نکیلئگ ونخٹںئگ ےسئگ ےچینئگ دمہتئگ اکئگ انتجئگ ہصحئگ ےکٹلئگ اگئگ وہئگ اگئگ ئگ "ومنمئگ اکئگ

رائگ اسئگ یکئگ رطفئگ رظنئگ ااھٹئگ رکئگ یھبئگ ہنئگ دےھکی

ئگ ےکئگ دنئگ خ

اےئئگ اگ،ئگ ایقم

ئگ اگ۔"ںیمئگ ےلجئگ اگئگ اورئگ وجئگ صخشئگ رغورئگ اورئگ ڈنمھگئگ ںیمئگ اےنپئگ ڑپکےئگ وکئگ ےنخٹئگ ےسئگ ےچینئگ ٹل

ے،ئگ ہیئگ وعروتںئگ اکئگ ابلسئگ ےہئگ اورئگ یبن .5ٹ

ہیی

رامن ائگ ےہ۔ےنئگ رمدوںئگ وکئگ وعملسو هيلع هللا ىلص ریمشیئگ ڑپکائگ ہنئگ

روتںئگ اکئگ اسئگ ابلسئگ و ےننئگ اورئگ انئگ یکئگ یسئگ لکئگ انبےنئگ ےسئگ یتخسئگ ےکئگ اسھتئگ عنمئگ ق

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ ینب

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ رمعئگ ق

اکئگ ارش

رتئگ ںیمئگ اسئگ وکئگ ہنئگ نہپئگ ےکسئگ اگ۔""

)اخبریئگ ،ئگ ملسم(ریمشیئگ ابلسئگ ہنئگ ونہپئگ ہکئگ وجئگ اسئگ وکئگ داینئگ ںیمئگ ےنہپئگ اگئگ وہئگ اخ

ئگ ن ارئگ یبن رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اک

ےنئگ رضحتئگ یلعئگ ےسئگ ق

؎ئگ ںیمئگ میسقتئگ رکئگ دو۔"ئگ )ملسم(۲؎ئگ وکئگ اھپڑئگ رکئگ اورئگ اسئگ ےکئگ دوےٹپئگ انبئگ رکئگ انئگ افامطؤں۷سئگ ریمشیئگ ڑپکےئگ "ا

رہئگ ےہ،ئگ ایسئگ ےیلئگ اپ ےنئگ مکحئگ دن ائگ ہکئگ وخانیتئگ ےکئگ دوےٹپئگ انبئگ دورہنئگ ڑپکائگ وتئگ دورسےئگ اکومںئگ ملسو هيلع هللا ىلص اسئگ ےسئگ ولعممئگ وہائگ ہکئگ وخانیتئگ ےکئگ ےیلئگ ریمشیئگ ڑپکائگ اننہپئگ دنسپی

ںیمئگ یھبئگ ااتکسئگ اھت۔

ئگ اورئگ زن ادہئگ رپششکئگ وہئگ رکئگ امنن اںئگ وہئگ وعرںیتئگ ا ےسئگ ن ا .01

ئگ ابلسئگ ںینہپئگ سجئگ ںیمئگ ےسئگ دبنئگ یکئگ اسج

ئگ ڑپکےئگ ہنئگ ںینہپئگ سجئگ ںیمئگ ےسئگ دبنئگ ےکلھئگ اورئگ ہنئگ ااسیئگ س رک

رون اہتخئگ وعروتںئگ وکئگ ربعانتکئگ ااجنمئگ ئگ یکئگ ربخئگ دیئگ ےہ۔ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ وہئگ ڑپکےئگ نہپئگ رکئگ یھبئگ یگننئگ رظنئگ اںیئ۔ئگ یبن ےنئگ ایسیئگ ات

ازئگ ےسئگ ا یتئگ او ںوںئگ ےکئگ "وہئگ وعرںیتئگ یھبئگ یمنہجئگ ںیہئگ وجئگ ڑپکےئگ نہپ

ئگ رکئگ یھبئگ یگننئگ ریتہئگ ںیہ،ئگ دورسوںئگ وکئگ راھجیتئگ ںیہئگ اورئگ وخدئگ دورسوںئگ رپئگ رہ یتئگ ںیہ۔ئگ انئگ ےکئگ رسن

ئگ یکئگ وخ وبشئگ تہبئگ دورئگ ےسئگ ایت

ئگ یکئگ وخ وبشئگ ن اںیئئگ یگ،ئگ درااحنہکیلئگ ج

ئگ ںیمئگ اجںیئئگ یگئگ اورئگ ہنئگ ج

ئگ ےہ۔"ئگ )رن اضئگ وکاہونںئگ یکئگ رطحئگ ڑیٹےھئگ ںیہ،ئگ ہیئگ وعرںیتئگ ہنئگ ج

ااصلنیحل(

ئگ ڑپکےئگ ےنہپئگ وہےئئگ یبنئگ اک ئگ ںیمئگ احرضئگ وہںیئ،ئگ وہئگ اسےنمئگ اںیئئگ وتئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ن ارئگ رضحتئگ اامسءئگ ن ارک

رم

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص یکئگ خ

ےنئگ وفرائگ ہنمئگ ریھپئگ ایئگ اورئگ ق

ئگ وعرتئگ وجانئگ وہئگ اجےئئگ رئگ ںیہنئگ ہکئگ ہنمئگ اہھتئگ ےکئگ والوہئگ اسئگ ےکئگ مسجئگ اکئگ وکیئئگ ئگ ہصحئگ رظنئگ اےئ۔""اامسء!ئگ ج

ئ

وتئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ اجت

21

ئگ امنن اںئگ وہئگ اجےنئگ اکئگ ادنوہ ئگ وہ۔ئگ دمہتئگ اورئگ ن ااجنہمئگ وریغہئگ و ےنن .00 ادئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ ےکئگ دعبئگ یھبئگ ا ےسئگ ادنازئگ ےسئگ ےنٹیلئگ اورئگ ےنھٹیبئگ ےسئگ ےیچبئگ سجئگ ںیمئگ دبنئگ اج ئگ اجےنئگ ن ا

اکئگ ارش

روںئگ ہنئگ وھٹیبئگ اورئگ ن اںیئئگ اہھتئگ ےسئگ ہنئگ اھکؤئگ اورئگ اچدرئگ وپرےئگ دبنئگ رپئگ ا

ئگ زاونئگ ااھٹئگ رکئگ اک ائگ نہپئگ رکئگ ہنئگ الچئگ رکوئگ اورئگ دمہتئگ ںیمئگ اک

ئگ وجن ہنئگ وٹیپلئگ ہکئگ اکمئگ اکجئگ سئگ ادنازئگ ےسئگ ےہ:ئگ "اک

ئگ ن اؤںئگ وکئگ دورسےئگ ن اؤںئگ رپئگ ہنئگ ر،وھ۔"ئگ )ہکئگ اسئگ رطحئگ یھبئگ رتسئگ وپیشئگ ںیمئگ ےبئگ اایتحیطئگ اکرکےنئگ ن ائگ امنزئگ وریغہئگ ڑپےنھئگ ںیمئگ اہھتئگ ہنئگ لکنئگ ئگ ٹیلئگ رکئگ اک

ںیکس۔ئگ اورئگ ج

ادنوہ ئگ ےہ(

ہیئگ ڑپکائگ وکادیکر،ئگ دوہمئگ ےکئگ رمکحاونںئگ ےنئگ ہفحتئگ ںیمئگ اجیھبئگ اھت۔ ؎۷

ئگ ارتحامئگ وخانیتئگ ںیہ۔)افامطؤںئگ ےسئگ رمادئگ ہیئگ نیتئگ ؎۲ رہئگ یبن۷اقب

(افہمطئگ تنبئگ ادسئگ رضحتئگ یلعئگ یکئگ وادلہئگ ۲یکئگ ایپریئگ یٹیبئگ اورئگ رضحتئگ یلعئگ یکئگ زوہجئگ رتحمہم،ئگ )ملسو هيلع هللا ىلص (ئگ افہمطئگ ازلہ

یکئگ یٹیب۔ملسو هيلع هللا ىلص (افہمطئگ تنبئگ زمحہئگ رضحتئگ اریمئگ زمحہئگ معئگ روسل۰رتحمہم،ئگ )

ئگ ڈگنھئگ اایتخرئگ ہنئگ رکںی۔ئگ یبن .04

ئگ دورسےئگ اکئگ اسئگ ئگ رن رامیئئگ ےہئگ وجئگ وعروتںئگ اکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ابلسئگ ںیمئگ وعرںیتئگ اورئگ رمدئگ اک

رائگ ےنئگ انئگ رمدوںئگ رپئگ تنعلئگ ق

ادئگ ےہئگ ہک"خ

اکئگ ارش

رامیئئگ ےہئگ وجئگ رمدوںئگ اکئگ اسئگ

ئگ اایتخرئگ رکںیئگ اورئگ انئگ وعروتںئگ رپئگ تنعلئگ ق

ابلسئگ ںینہپ۔''ئگ )اخبری(اسئگ رن

رامن ا:ئگ "روس

ئگ وعرتئگ ےہئگ وجئگ رمدوںئگ ےکئگ وجےتئگ یتنہپئگ ےہ۔ئگ وتئگ اپئگ ےنئگ ق ئگ ن ارئگ رضحتئگ اعہشئئگ ےسئگ یسکئگ ےنئگ ذرکئگ ایکئگ ہکئگ اک ےنئگ ایسیئگ وعروتںئگ رپئگ تنعلئگ ملسو هيلع هللا ىلص لاک

رامیئئگ ےہئگ وجئگ رمدےننبئگ یکئگ وکششئگ رکیتئگ ںیہ۔"

ق

ئگ ہنئگ اوڑںیھئگ سجئگ ےسئگ رسئگ ےکئگ ن الئگ رظن .03 ئگ وکئگ اپھچےئئگ رںیھک۔ئگ دوہٹپئگ ااسیئگ ن ارک

ئگ اںیئ۔ئگ دوےٹپئگ اکئگ وخانیتئگ دوہٹپئگ اوڑےنھئگ اکئگ امامتمئگ رںیھکئگ اورئگ اسئگ ےسئگ اےنپئگ رسئگ اورئگ نس

را

ادئگ ےہ:دصقمئگ یہئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ ےسئگ ز تنئگ وکئگ اپھچن ائگ اجےئ۔ق

رائگ اعتیلئگ اکئگ ارش

نئگ ن اکئگ ںیمئگ خ

(۰۷۔)اونلرولیرضبن بخمرھن علی جیوبھن

اورئگ اےنپئگ ونیسںئگ رپئگ اےنپئگ دووٹپںئگ ےکئگ الچنئگ ڈاےلئگ رںیہ۔""

ئگ ن ارئگ یبن ئگ لملمئگ ایئ،ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اک ئگ ہصحئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ن اسئگ رصمئگ یکئگ ینبئگ وہیئئگ ن ارک رامن ائگ اسئگ ںیمئگ ےسئگ اک

ئگ اورئگ ق ا ےنئگ اسئگ ںیمئگ ےسئگ ھچئگ ہصحئگ اھپڑئگ رکئگ وہیحئگ یبلکئگ وکئگ دن

ئگ اورئگ ڑپکائگ ئگ ہصحئگ اینپئگ ویبیئگ وکئگ دوہٹپئگ انبےنئگ ےکئگ ےیلئگ دےئگ دو،ئگ رگمئگ انئگ ےسئگ ہہئگ دانیئگ ہکئگ اسئگ ےکئگ ےچینئگ اک ئگ اھپڑئگ رکئگ متئگ اانپئگ رکہتئگ انبئگ ولئگ اورئگ اک

ائگ ہکئگ مسجئگ یکئگ اسج

اگلئگ ںئگ ن

ادنرئگ ےسئگ ہنئگ ےکلھ۔ئگ )اوبئگ داؤد(

ئگ وکئگ شیپئگ رظنئگ رھکئگ رک

ئگ یکئگ اسئگ رصحیئگ دہای

یئگ ےکئگ دصقمئگ وکئگ وپرائگ ےیجیکاتکبئگ وئگ س

لہ

رائگ اورئگ روسلئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےکئگ ااکحمئگ ا

ئگ اورئگ اچرئگ رگہئگ یکئگ یٹپئگ وکئگ ےلئگ اکئگ اہرئگ انبئگ رکئگ خ

ااکحمئگ اکئگ ذماقئگ ہنئگ اڑاےیئئگ ۔ئگ

22

رامیتئگ ںیہئگ رضحتئگ اعہشئ

ئگ ڑپکےئگ وھچڑئگ رکئگ ومےٹئگ ڑپکےئگ اھچےتنئگ اورئگ انئگ ےکئگ دوےٹپئگ انبےئئگ ئگ ۔،،)اوبئگ داؤدئگ (ق ازلئگ ئگ وہائگ وتئگ وعروتںئگ ےنئگ ن ارک

ئگ ہیئگ مکحئگ ن ئگ ہکئگ ج

راںیئئگ اورئگ ابلسئگ ہشیمہئگ اینپئگ .02

ئگ وکئگ ریقحئگ ھجمسئگ رکئگ ات ئگ اکئگ ااہظرئگ وہئگ اورئگ اپئگ دورسوںئگ ےئگ سجئگ ےسئگ رخفئگ وئگ امنشئئگ ٹ

ہیی

ےئگ ۔ہنئگ ااسیئگ ابلسئگ ٹ

ہیی

اینپئگ وتعسئگ اورئگ تیثیحئگ ےکئگ اطمقبئگ

اہئگ ںیمئگ التبمئگ وہ

ریچئگ ےکئگ گ

ےئگ ئگ وجئگ اپئگ یکئگ وتعسئگ ےسئگ زن ادہئگ یتمیقئگ وہئگ اورئگ اپئگ وضفلئگ خٹ

ہیی

ئگ دنمیئگ یکئگ ےبئگ اجئگ امنشئئگ رکںیئگ اورئگ ہنئگ ااسیئگ ابلسئگ

اورئگ ہنئگ ا ےسئگ ہتسکشئگ ئگ ںدول

ئگ ھچئگ وہےنئگ ےکئگ ن اووجداپئگ ورحومئگ رظنئگ اںیئئگ ۔ہکلبئگ ہشیمہئگ اینپئگ وتعسئگ وئگ تیثیحئگ ےک ئگ ااپئگ یکئگ وصرتئگ وسالئگ ینبئگ رےہئگ اورئگ ب

رئگ وق ئگ احلظئگ ےسئگ احلئگ ےنبئگ رںیہئگ ہکئگ ہ

ےئگ ۔ٹ

ہیی

ومزوں،ن اہقیلسئگ اورئگ اصفئگ رھتسےئگ ڑپکےئگ

ےئگ رپاےنئگ اورئگ ویپدنئگ ےگلئگ ڑپکےئگ نہپئگ رکئگ ہتسکشئگ احلئگ ےنبئگ رےتہ

ھٹ

ی

ئگ ہکلبئگ وہئگ انئگ ولوگںئگ وکئگ داینئگ دارئگ ہ ےتھجئگ ضعبئگ ولگئگ

ئگ ہ ا ںااورئگ اسئگ وکئگ دنیئگ داریئگ ہ ےتھجئگ ںیہئگ ۔اانتئگ یہئگ ی

ئگ

ئگ ن ارئگ اہنی اذیلئگ اک

یہئگ دمعہئگ ابلسئگ ےنہپئگ ںیہئگ وجاصفئگ رھتسےئگ ےقیلسئگ واےلئگ ئگ ڑپکےئگ ےتنہپئگ ںیہئگ ،احالہکنئگ دنیئگ داریئگ اکئگ ہیئگ وصرئگ رسائگ رسئگ طلغئگ ےہئگ رضحتئگ اوبئگ انسحلئگ یلعئگ ش

اذیلئگ ےنئگ وہےئئگ ےھتئگ ،یسکئگ ہتسکشئگ احلئگ وصیف

ئگ ےنئگ انئگ ےکئگ اسئگ اھٹٹئگ ن اٹئگ رپئگ اارتاضئگ ایکئگ ہکئگ الھبئگ اہللئگ واولںئگ وکااسیئگ شیبئگ اہبئگ ابلسئگ و ےننئگ یکئگ ایکئگ رضورتئگ ؟ئگ رضحتئگ ش

رائگ یکئگ دمحئگ وئگ رکشئگ اکئگ ااہظرئگ ےہئگ اورئگ اہمتریئگ ہیئگ ہتسکشئگ احلئگ وصرتئگ وسالئگ ےہئگ ئگ متئگ زن انئگ احلئگ ےسئگ دنب

انئگ وئگ وشتئگ ،تمئگ واےلئگ خ

وںئگ ےسئگ وسالئگ رکئگ وجابئگ دن ائگ اھبیئئگ ہیئگ ش

رہئگ و ےننئگ رپئگ ۔دنیئگ داریئگ اکئگ دارودمارئگ ادئگ رےہئگ وہ

ی اائگ ڑپکےئگ و ےننئگ رپئگ ےہئگ اورئگ ہنئگ ابلسئگ افخ

ھی

گ

ئگ اورئگ حیحصئگ رکفئگ درا لئگ دنیئگ داریئگ اکئگ ااصحنرئگ ہنئگ ےٹھپئگ رپاےنئگ ئگ ویپدنئگ ےگلئگ

یمئگ یکئگ ن

رئگ اعمہلمئگ ںیمئگ اینپئگ وتعسئگ اورئگ تیثیحئگ اکئگ احلطئگ رکےتئگ وہےئئگ ادتعالئگ اورئگ وتازنئگ یکئگ روشئگ رےھکئگ ۔ہنئگ ہتسکشئگ وصرتئگ انبئگ رکسفنئگ وکئگ رپئگ ےہئگ ۔حیحصئگ ن اتئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ ہ

رقئگ ابلسئگ نہپئگ رکئگ رخفئگ وئگ رغورئگ داھکےئ۔ ائگ وہےنئگ اکئگ ومعقئگ دےئگ اورئگ ہنئگ زرقئگ ت

ومن

ئگ ریم

ئگ ںیمئگ احرضئگ وہائگ ،ئگ اسئگ وق

رم

ئگ ن ائگ رںیمئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ یکئگ خ ئگ واہعقئگ ایبنئگ رکےتئگ ںیہئگ ہکئگ اک ئگ رضحتئگ اوبئگ االاوضئگ ےکئگ وادلئگ اانپئگ ئگ اک

ےئگ مسجئگ رپئگ اہنی

ی اائگ اورئگ ومعم

ھی

گ

ئگ ےہئگ ؟یہئگ

یلئگ ڑپکےئگ ےھتئگ ۔اپئگ ےنئگ وپاھچئگ ایکئگ اہمترےئگ ن اسئگ املئگ وئگ دول

ئگ یھبئگ ںیہئگ ،اگےئئگ یھبئگ ںیہ

رئگ مسقئگ اکئگ املئگ دےئگ راھکئگ ےہئگ ،اوی رائگ ےنئگ ےھجمئگ ہ

رامن ائگ سکئگ رطحئگ اکئگ املئگ ےہئگ ؟ئگ ںیمئگ ےنئگ اہکئگ خ

ئگ ،رکبن اںئگ یھبئگ ںیہئگ ںیمئگ ےنئگ اہکئگ یجئگ اہںئگ ،درن اتفئگ ق

ر

ئگ خ رامن ائگ ئگ ہکئگ ج

رئگ ،وھگڑےئگ یھبئگ ہ ا ںااورئگ الغمئگ یھبئگ ںیہئگ ۔اپئگ ےنئگ ق رئگ اہمترےئگ مسجئگ رپئگ اظہ

ئگ ےسئگ ونازئگ راھکئگ ےہئگ وتئگ اسئگ ےکئگ لضئگ وئگ ااسحنئگ اکئگ ات

ائگ ےنئگ ںیہمتئگ املئگ وئگ دول

ائگ اچےیہئگ )وکشمۃ(ئگ

وہن

را

اداروںئگ اورئگ ریقفوںئگ یکئگ رطحئگ اانپئگ ہیلحئگ ویکںئگ انبئگ راھکئگ ےہئگ ؟ئگ ہیئگ وتئگ خ

ئگ ھچئگ دےئگ راھکئگ ےہئگ وتئگ رھپئگ متئگ ےنئگ ن رائگ ےنئگ ںیہمتئگ ب

ئگ خ ارکشیئگ ےہئگ ۔ئگ بلطمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ج

یکئگ ن

ر ئگ ادیمئگ وکئگ داھکیئگ وجئگ رگدئگ وئگ رضحتئگ اجت ارےئگ ن اسئگ ئگ رشتفیئگ الےئئگ ۔وتئگ ااپئگ ئگ ےنئگ اک ئگ ن ارئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ الماقتئگ یکئگ رغضئگ ےسئگ ہ ابغرئگ ںیمئگ ئگ ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ اک

رامن ائگ ایکئگ اسئگ ادیمئگ ےکئگ ن اسئگ ئگ وکیئئگ اھگنکئگ ںیہنئگ ےہئگ سجئگ ےسئگ ئگ ہیئگ اےنپئگ ن اولںئگ وکئگ

ائگ وہائگ اھتئگ اورئگ اسئگ ےکئگ ن الئگ رھکبےئگ وہےئئگ ےھتئگ ۔اپئگ ےنئگ ق

ئگ رکئگ اتیئگ ؟ئگ اورئگ اپئگ ےنئگ ان

درب

رامن ائگ ایکئگ اسئگ ادیمئگ ےکئگ ن اسئگ وہئگ زیچئگ )ئگ ینعیئگ اصنبئگ وریغہئگ (ئگ ںیہنئگ ےہئگ سج

ئگ دورسےئگ ادیمئگ وکئگ داھکیئگ سجئگ ےنئگ ےلیمئگ ڑپکےئگ نہپئگ رےھکئگ ےھتئگ ۔اپئگ ےنئگ ق ئگ ےسئگ ہیئگ اےنپئگ اک

ڑپکےئگ دوھئگ اتیئگ ۔)وکشمۃ(ئگ

ئگ صخشئگ ےنئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےسئگ اہکئگ ن ائگ روسلئگ اہللئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ ئگ دمعہئگ وہ،رسئگ ںیمئگ لیتئگ اگلئگ وہائگ وہئگ ،وجےتیھبئگ اک

و ملئگ !ئگ ںیمئگ اچاتہئگ وہںئگ ہکئگ ریمائگ ابلسئگ اہنی

ئگ دمعہئگ وہئگ ۔ینبئگ رک

ئگ اسئگ ےنئگ اہکئگ ہکئگ ریمائگ یجئگ اچاتہئگ ےہئگ ہکئگ ریمائگ وکڑائگ یھبئگ اہنی

ئگ ،ایسئگ رطحئگ اسئگ ےنئگ تہبئگ یسئگ زیچوںئگ اکئگ ذرکئگ ایکئگ ۔اہیںئگ ک ص ئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ سیفنئگ وہںئگ

رام

ئگ رےہئگ رھپئگ ق

رائگ اسئگ فیطلئگ ذوقئگ وکئگ ایھچئگ رظنئگ ےسئگ داتھکیئگ ےہئگ )دتسمرکئگ احمکئگ (ئگ و ملئگ اسئگ یکئگ وگتفگئگ نس

رہئگ ںیہئگ اورئگ خ ن ائگ ہیئگ اسریئگ ن اںیتئگ یہئگ دنسپی

23

رامےتئگ ںیہئگ ئگ ںیمئگ ےنئگ روسلئگ اہللئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےسئگ درن اتفئگ ایکئگ ،ن ائگ روسلئگ اہلل

ایکئگ ہیئگ ربکتئگ اورئگ رغورئگ ےہئگ ہکئگ ںیمئگ ںیمئگ سیفنئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص! رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ رمعئگ ئگ ق

ائگ ےہئگ )انبئگ امہجئگ (ئگ دمعہئگ ڑپکےئگ ونہپںئگ ۔ا

رامن

رائگ اسئگ وخبئگ وصریتئگ وکئگ دنسپئگ ق

رامن ائگ ںیہنئگ ،ہکلبئگ ہیئگ وتئگ وخبئگ وصریتئگ ےہئگ اورئگ خ

ادئگ ق

پئگ ےنئگ ارش

رامن ائگ امنزئگ ںیمئگ دوونںئگ ڑپکےئگ نہپئگ ایئگ رکوئگ )ینعیئگ وپرےئگ ابل

ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ئگ ہکئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ئگ ےنئگ ق ئگ ئگ یہئگ ئگ ئگ رائگ رضحتئگ دبعاہللئگ انبئگ ئگ رمع

سئگ ےسئگ اراہتسئگ وہئگ اجن ائگ رکوئگ (ئگ خ

زن ادہئگ قحتسمئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ یکئگ وضحریئگ ںیمئگ ادیمئگ ایھچئگ رطحئگ نبئگ ونسرئگ رکئگ اجےئ۔")وکشمۃ(ئگ

ئگ ںیمئگ ہنئگ اجےئئگ اگئگ

رامن ائگ سجئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ ذرائگ یھبئگ رغورئگ وہئگ اگئگ وہئگ ج

ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےنئگ ق ئگ رئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ وعسمد ئگ صخشئگ ےنئگ اہکئگ ہ اک

ائگ ےہئگ صخشئگ ہیئگ اچاتہئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ ےکڑپکےئگ دمعہئگ وہںئگ

ئگ امجلئگ ےہئگ اورئگ امجلئگ وکئگ دنسپئگ رکن رائگ وخدئگ اصج

رامن ائگ خ

،ائگ ےکسئگ وجےتئگ دمعہئگ وہںئگ ۔یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےنئگ ق

رےتئگ اورئگ ولوگںئگ وکئگ ریقحئگ وئگ ذلیلئگ ےھجمسئگ )ملسم ( )ینعیئگ دمعہئگ سیفنئگ انہپوائگ رغورئگ ںیہنئگ ےہئگ (ئگ رغورئگ وتئگ درئگ ا لئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ قحئگ ےسئگ ےبئگ اینزیئگ ت

ئگ اورئگ و ےننئگ اوڑےنھئگ اورئگ انبؤئگ اگنس .03 ا

راھن

ئگ ن اہچنئئگ خ ئگ ،اک ا

ئگ ،اےٹلئگ دیسےھئگ نٹبئگ اگلن ا

رئگ رکےنئگ ںیمئگ یھبئگ ذوقئگ اورئگ ےقیلسئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ ایخلئگ رےیھکئگ ۔رگابینئگ ،وھےلئگ ،وھےلئگ رھپن

ئگ یہئگ ن اںیتئگ ذوقئگ اورےقیلسئگ ےکئگ الخفئگ ںیہئگ ۔ ائگ ےنہپئگ ےنہپئگ انلچئگ ن ائگ اےھجلئگ وہےئئگ ن الئگ رانھکئگ ،ہیئگ ب

ئگ وجن ئگ اچینئگ رانھکئگ اورئگ اک اک

ئگ دنئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیل ئگ صخشئگ دجسمئگ ںیمئگ ان ائگ سجئگ ےکئگ رسئگ اورئگ داڑیئگ ےکئگ ن الئگ رھکبےئگ وہےئئگ ےھتئگ ۔یبنئگ اک ئگ و ملئگ دجسمئگ ںیمئگ رشتفیئگ رےتھکئگ ےھتئگ ہکئگ ام ےئگ ںیمئگ اک

ارہئگ ایکئگ ،سجئگ اکئگ بلطمئگ ہیئگ اھتئگ ہکئگ اجئگ رکئگ اےنپئگ رسئگ ےکئگ ن الئگ اورئگ داڑیھئگ وکئگ ونساروئگ ۔انچہچن

ولںئگ ئگ وہئگ صخشئگ ایگئگ اورئگ ن ا یلئگ الللہئگ ہیلئگ و ملئگ ےنئگ اےنپئگ اہھتئگ ےسئگ اسئگ یکئگ رطفئگ اش

رامن ائگ ،ایکئگ ہیئگ ز تنئگ وئگ اراشئئگ اسئگ ےسئگ رتہبئگ ںیہنئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ ےکئگ ن الئگ اےھجلئگ وہےئئگ وہںئگ ؟ااسیئگ ولعم

ادئگ ق

ئگ وتئگ اپئگ ےنئگ ارش ئگ وہئگ اطیشنئگ وکئگ انبئگ ونسارئگ رکئگ ان ا ائگ ےہئگ ہکئگ وگن ا

مئگ وہن

ےہئگ ۔)وکشمۃئگ (ئگ

ائگ نہپ

ئگ وجن رامن ائگ ہکئگ اک

ادئگ ق

رامےتئگ ںیہئگ ئگ ہکئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےنئگ ارش

رہئگ ئگ ق رت رذمیئگ (ئگ ئگ رضحتئگ اوبہ

ارئگ رکئگ ولچئگ )ت

رکئگ وکیئئگ ہنئگ ےلچئگ ن ائگ دوونںئگ نہپئگ رکئگ ولچئگ ن ائگ دوونںئگ ان

رامیئئگ ےہئگ ۔

ئگ ومزہئگ و ےننئگ یکئگ یھبئگ اممتعنئگ ق ئگ انیتسئگ اورئگ اک ئگ یکئگ روینشئگ ںیمئگ املعءئگ دنیئگ ےنئگ اک

اورئگ ایسئگ دحی

اکئگ اورئگ امنیشئئگ ایسہئگ اورئگ ریگوائگ ڑپکےئگ و ےننئگ ےسئگ یھبئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ ۔رسخئگ او .06

رقئگ وپش ئگ ،زرقئگ ت

اکئگ وعروتںئگ یہئگ رسخئگ اورئگ وشخئگ رن

رقئگ وپش ئگ اورئگ زرقئگ ت

رئگ وشخئگ رن

ئگ ایسہئگ اورئگ ویگائگ وجڑےئگ نہپئگ رکئگ دورسوںئگ ےکئگ ماقب ئگ ےہئگ اورئگ انئگ وکئگ یھبئگ دحودئگ اکئگ ایخلئگ رانھکئگ اچےیہئگ ۔رےہئگ امنیشئئگ ےبملئگ وچڑےئگ ےبجئگ ن ا ںیمئگ اینپئگ ئگ ےکئگ ےیلئگ انمب

ئگ ےہئگ ۔ایسئگ رطحئگ ا ےسئگ

ائگ وتئگ ہیئگ اسرسئگ ربکئگ وئگ رغورئگ یکئگ والم

ازئگ اتجن

ئگ اورئگ اانپئگ ام ا

ریئگ داھکن

رت ےئگ سجئگ ےکئگ و ےننئگ ےسئگ اپئگ ت ٹ

ہیی

ئگ اورئگ ہکحضمئگ زیخئگ ڑپکےئگ یھبئگ ہنئگ بیجعئگ وئگ رغی

وخاہئگ وخماہئگ وجعہبئگ نبئگ اجںیئئگ اورئگ ولگئگ اپئگ وکئگ یسنہئگ اورئگ دلئگ یگلئگ اکئگ وموضعئگ انبئگ ںئگ ۔

رچئگ ےیجیکئگ ۔ابلسئگ ںیمئگ شیعئگ دنسپیئگ اورئگ رضورتئگ ےسئگ .01

ےئگ اورئگ ابلسئگ رپئگ ہشیمہئگ ئگ ادتعالئگ ےکئگ ئگ اسھتئگ خٹ

ہیی

راتئگ ےسئگ رپزیہئگ ہشیمہئگ اسدہئگ ،ن اواقرئگ اورئگ ذہمبئگ ابلسئگ

زن ادہئگ ت

ئگ ںیہنئگ وہےتئگ ۔،،ئگ )وکشمۃ(ئگ

رائگ ےکئگ ایپرےئگ دنبےئگ شیعئگ رپب

ادئگ ےہشیعئگ دنسپیئگ ےسئگ دورئگ روہئگ ،اسئگ ےیلئگ ہکئگ خ

ےیجیکئگ ۔یبنئگ اکئگ ارش

ریئگ یکئگ رغضئگ ےسئگ ئگ ابلس

رامن ائگ ہکئگ سجئگ صخشئگ ےنئگ وتعسئگ اورئگ دقرتئگ ےکئگ ن اووجدئگ ضحمئگ اخاسکریئگ اورئگ اعخ

ادئگ ئگ ق

دیگئگ ںیمئگ اسئگ اورئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ ارش

رامےئئگ اگئگ )اوبداؤدئگ (

رریگئگ ےکئگ ابلسئگ ےسئگ اراہتسئگ ق

رائگ اسئگ وکئگ رشاتفئگ اورئگ ت

اایتخرئگ یکئگ وتئگ خ

رامن ائگ ابلسئگ یکئگ اسدیگئگ اامینئگ یکئگ والوتمںئگ ںیمئگ ےسئگ

رامئگ رےہئگ ےھتئگ وتئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےنئگ ق

ئگ دنئگ ےھٹیبئگ داینئگ اکئگ ذرکئگ ق ئگ ےہئگ )اوبداؤد(ئگ احصہبئگ رکامئگ ئگ اک

ئگ والم اک

24

ئگ ن ارئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیل ئگ یہئگ ومعمیلئگ وہیتئگ ےہئگ ،ن الئگ رپاشینئگ اورئگ ابغرئگ ںیمئگ اےٹئگ وہےئئگ اک

ئگ اہنی

ریئگ احل رائگ ےکئگ تہبئگ ےسئگ دنبےئگ نجئگ یکئگ اظہ

ئگ خ رامن ا

ئگ و ملئگ ےنئگ ق

رائگ ا

ائگ ےہئگ ہکئگ ارگئگ وہئگ یسکئگ ن اتئگ رپئگ مسقئگ اھکئگ ںیھٹیبئگ وتئگ خ

رائگ یکئگ رظنئگ ںیمئگ انئگ اکئگ رمہبتئگ اانتئگ دنلبئگ وہن

رڑپکےئگ ئگ ومعمیلئگ اورئگ اسدہئگ وہےتئگ ںیہئگ نکیلئگ خ

امئگ داتیئگ ےہئگ اسئگ نئگ یکئگ مسقئگ وکئگ وپرائگ ق

رذمی(

راءئگ نبئگ امکلئگ ئگ ئگ یھبئگ ںیہئگ )ت ئگ ت مسقئگ ےکئگ ولوگںئگ ںیمئگ ےسئگ اک

ئگ نجئگ ےکئگ ن اسئگ نتئگ ڈاھےنپنئگ ےکئگ ےیلئگ ھچئگ ہنئگ وہئگ ۔یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و مل .08

ئ

اداروںئگ وکئگ یھبئگ انہپی

رائگ یکئگ اسئگ تمعنئگ اکئگ رکشئگ ادائگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ انئگ ن

ادئگ ےہئگ وجئگ صخشئگ ئگ خ

اکئگ ارش

رامےئئگ اگئگ ۔،،ئگ اوبئگ داؤدئگ (یسکئگ املسمنئگ وکئگ ڑپکےئگ انہمئگ رکئگ اسئگ یکئگ نتئگ وپیشئگ

ئگ اکئگ زبسئگ ابلسئگ ئگ انہپئگ رکئگ اسئگ یکئگ نتئگ وپیشئگ ق

ئگ ےکئگ روزئگ ج

رائگ اعتیلئگ ایقم

رکےئگ اگئگ وتئگ خ

ئگ وہئگ ڑپکےئگ و ےننئگ واےلئگ ےکئگ دبنئگ رپئگ رںیہئگ ےگئگ ،انہپ

ئگ ک رامن ائگ ہکئگ یسکئگ املسمنئگ ےنئگ اےنپئگ املسمنئگ اھبیئئگ وکئگ ڑپکےئگ انہپےئئگ وتئگ ج

رائگ اورئگ اپئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

ےنئگ واےلئگ وکئگ خ

رذمی(ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ اینپئگ ناراینئگ اورئگ افح

تظئگ ںیمئگ رےھکئگ اگئگ )ت

ئگ ںیمئگ ےگلئگ رےتہئگ ںیہئگ .05

رم

ئگ وئگ روزئگ اپئگ یکئگ خ

اےنپئگ انئگ ونرکوںئگ اورئگ اخدومںئگ وکئگ یھبئگ اینپئگ تیثیحئگ ےکئگ اطمقبئگ ااھچئگ ابلسئگ انہپےیئئگ وجئگ ب

رائگ ےنئگ انئگ وکئگ اہمترےئگ ےضبقئگ ںیمئگ دےئگ راھکئگ ےہئگ ئگ ۔سپئگ

ریئگ اورئگ الغمئگ اہمترےئگ اھبیئئگ ںیہ۔خ

رامن ائگ ولی

متئگ ںیمئگ ےسئگ سجئگ ےکئگ ہضبقئگ وئگ رصتفئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےنئگ ق

ائگ ےہئگ اورئگ اےسئگ واسیئگ یہئگ ابلسئگ انہپےئئگ وجئگ وہئگ وخدئگ اتنہپ

رائگ ےنئگ یسکئگ وکئگ دےئگ راھکئگ ےہئگ وتئگ اسئگ وکئگ اچےیہئگ ہکئگ اسئگ وکئگ ویہئگ الھکےئئگ وجئگ وہئگ وخدئگ اھکن

ئگ ےہئگ اورئگ اسئگ رپئگ اکمئگ اکئگ اانتئگ یہئگ ںیمئگ خ

وہئگ وتئگ وخدئگ اسئگ ئگ اکمئگ ںیمئگ اسئگ یکئگ دمدئگ رکےئگ ئگ )اخبریئگ وئگ ملسمئگ (ئگ وبھجئگ ڈاےلئگ وجئگ اسئگ ےکئگ اہسرئگ ےسئگ زن ادہئگ ہنئگ وہئگ ،اورئگ ارگئگ وہئگ اسئگ اکمئگ وکئگ ہنئگ رکئگ ن ائگ راہ

اھکےنئگ ےنیپئگ ےکئگ ادابئگ

۔ئگ اھکےنئگ ےسئگ ےلہپئگ اہھتئگ دوھئگ ےیجیلئگ ۔اہطرتئگ اورئگ اظنتفئگ اکئگ اقتاضئگ ےہئگ ہکئگ اھکےنئگ ںیمئگ ڑپےنئگ واےلئگ اہوھتںئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ تعیبطئگ نئمطمئگ وہئگ ۔۷

ائگ رشوعئگ ےیجیکاورئگ ارگئگ وھبلئگ اج۲

ائگ اسئگ وکئگ ۔ مسئگ اہللئگ احر نمئگ احر میئگ ڑپھئگ رکئگ اھکن

امئگ ںیہنئگ ایئگ اجن

رائگ اکئگ ن

رہئگ ہہئگ ےیجیلئگ ۔ئگ ۔ن ادئگ رےیھکئگ سجئگ اھکےنئگ رپئگ خ

ںیئئگ وتئگ ن ادئگ اےنئگ رپئگ مسئگ اہللئگ اوہلئگ وئگ اخ

رئگ رکئگ اتیئگ ےہئگ ۔

ئ

اطیشنئگ اےنپئگ ےیلئگ اجت

اائگ اھچبئگ رکئگ اورئگ ۰

ی

ھی

گ

ئگ روںئگ ےیھٹیبئگ ن ائگ دوئگ زاونئگ وہئگ رکئگ ےیھٹیبئگ ن ائگ اک

رائگ ےکئگ روسلئگ ہلئگ اہللئگ ۔ئگ اھکےنئگ ےکئگ ےیلئگ کیٹئگ اگلئگ رکئگ ہنئگ ےیھٹیبئگ ۔اخاسکریئگ ےکئگ اسھتئگ اک

ئگ ڑھکائگ رکئگ ےکئگ ےیھٹیبئگ ۔خ اک

ےئگ ےھتئگ ۔

ھٹ

پ ی ی

ہیلئگ و ملئگ ایسئگ رطحئگ

ئگ ںیہئگ ۔۴

ئگ ،رضورتئگ ڑپےنئگ رپئگ ن اںیئئگ اہھتئگ ےسئگ یھبئگ دمدئگ ےلئگ تکس

ئ

۔نیتئگ اویلگنںئگ ےسئگ اھکی

ئگ ا۵

ی ااںئگ ڑجوںئگ کگل

کئگ اورئگ ارگئگ رضورتئگ وہئگ وتئگ یلگنھچئگ وھچرئگ رکئگ اچرئگ اویلگنںئگ ےسئگ اکمئگ ےیجیلئگ اورئگ ا

ئ

ولدہئگ رکےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ ۔۔نیتئگ اویلگنںئگ ےسئگ اھکی

ےئگ ےکئگ دعبئگ یہئگ دورسائگ وناہلئگ ہنمئگ ںیمئگ دےیجیئگ ۔۹

گلٹ

کئگ وناہلئگ ائگ اورئگ اک

رائگ ےیجیلئگ اورئگ ہنئگ وھچن

۔وناہلئگ ہنئگ زن ادہئگ ت

ااؤینئگ اعدتئگ ےہئگ ۔۱

یھگ

ریئگ

رئگ زگئگ اصفئگ ہنئگ ےیجیکئگ ،ہیئگ ت ی ااںئگ ہگل

ک ۔ئگ رویٹئگ ےسئگ ا

25

ےئگ ےسئگ یھبئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ ۔۸

کٹ

یپ

۔ئگ روویٹںئگ وکئگ اھجڑےنئگ اورئگ

ئگ ئگ ںیمئگ اینپ۶

ٹ ٹ ئگ رطفئگ ےکئگ ےرارےئگ ےسئگ اھکےیئئگ ،ہنئگ چیبئگ ںیمئگ اہھتئگ ڈاےیلئگ اورئگ ہنئگ دورسوںئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ اھکےیئئگ ۔ئگ ۔ئگ پ لہ

۔ئگ وناہلئگ رگئگ اجےئئگ وتئگ ااھٹئگ رکئگ اصفئگ رکئگ ےیجیلئگ ن ائگ دوھئگ ےیجیلئگ اورئگ اھکئگ ےیجیلئگ ۔ئگ ۷۳

رتئگ یھبئگ ۔۷۷ ائگ لمئگ لجئگ ئگ رکئگ اھکےیئئگ لمئگ لجئگ رکئگ اھکےنئگ ےسئگ اتفلئگ وئگ تبحمئگ یھبئگ دیپائگ وہیتئگ ےہئگ اورئگ ت

۔ئگ اھکن

ئگ یھبکئگ ن بئگ ہنئگ اکنےیل،دنسپئگ ہنئگ وہئگ وتئگ وھچڑئگ دےیجی۔۔ئگ اھکےنئگ ئگ ںیم۷۲

اہنئگ اھکےیئئگ ۔ئگ ۷۰

۔ئگ تہبئگ رگمئگ اتلجئگ وہائگ اھکن

۔ئگ اھکےنئگ ےکئگ دورانئگ اھٹھٹئگ امرےنئگ اورئگ تہبئگ زن ادہئگ ن اںیتئگ رکےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ ۔۷۴

ا۷۵

ےئگ ،اھکےنئگ ےکئگ دورانئگ ہنئگ ن ارئگ ن ارئگ اسئگ رطحئگ ہنمئگ ،وھےیلئگ ہکئگ اتبچئگ وہائگ اھکنھٹگ

پ

رظنئگ اےئاورئگ ہنئگ ن ارئگ ن ارئگ ہنمئگ ںیمئگ ایلگنئگ ڈالئگ رکئگ داوتنںئگ ےسئگ ھچئگ ۔ئگ البئگ رضورتئگ اھکےنئگ وکئگ ہنئگ وس

اکنےیلئگ اسئگ ےسئگ درتسئگ وخانئگ رپئگ ےنھٹیبئگ واولںئگ وکئگ نھگئگ ایتئگ ےہئگ ۔ئگ

ئگ ںیہئگ اورئگ ن اینئگ یھبئگ یپئگ ئگ ۷۹

ائگ یھبئگ ھٹیبئگ رکئگ اھکےیئئگ اورئگ ن اینئگ یھبئگ ھٹیبئگ رکئگ ےیجیپئگ ۔اہتبلئگ رضورتئگ ڑپےنئگ رپئگ لھپئگ وریغہئگ ڑھکےئگ وہئگ رکئگ اھکئگ تکس

ئگ ںیہ۔۔ئگ اھکن

تکس

ٹیلپئگ ںیمئگ وجئگ ھچئگ رہئگ اجےئئگ ارگئگ رقیقئگ وہئگ وتئگ یپئگ ےیجیلئگ ورہنئگ ایلگنئگ ےسئگ اچٹئگ رکئگ ٹیلپئگ اصفئگ رکئگ ےیجیلئگ ۔ئگ ۔۷۱

ریلیئگ اورئگ دنگیئگ وہیتئگ ےہئگ ۔ئگ ۷۸ ئگ ہنئگ امرےیئئگ ،ادنرئگ ےسئگ اےنئگ وایلئگ اسسنئگ زہ

۔ئگ اھکےنئگ ےنیپئگ یکئگ زیچوںئگ رپئگ وھپک

رنتئگ اکئگ ن اینئگ ٹیپئگ ںیمئگ ئگ ۔ئگ ن اینئگ نیتئگ اسسنئگ ںیمئگ رہھٹئگ رہھٹئگ رکئگ ےیجیپئگ ۔اسئگ ےسئگ ن اینئگ یھبئگ رضورتئگ ےکئگ اطمقب۷۶ ائگ ےہئگ اورئگ اوسدیگئگ یھبئگ وہئگ اجیتئگ ےہئگ اورئگ ابکیریگئگ وپرےئگ ت

ایپئگ اجن

رلیئگ ےنیلئگ ےسئگ یھبکئگ یھبکئگ فیلکئگ یھبئگ وہئگ اجیتئگ ےہئگ ۔ئگ

ای

ئگ ےکئگ اسھتئگ اےیھٹئگ ۔۲۳ ئگ ےیجیکئگ اورئگ ب

ئگ اھکےنئگ واولںئگ اورئگ اہتسہئگ اھکےنئگ واولںئگ یکئگ راعی

رئگ ک ۔ئگ اامتجیعئگ اھکےنئگ ںیمئگ ،دت

گ ۲۷

کی ااںئگ اچٹئگ ےیجیلئگ اورئگ رھپئگ اہھتئگ دوھئگ ےیجیلئگ ۔ئگ ئگ ۔اھکےنئگ ےسئگ افرغئگ وہئگ رکئگ ال

ئگ اسھتئگ دودوئگ دعدئگ ن ائگ دوئگ دوئگ اقںیشئگ ہنئگ ااھٹےیئئگ ۔۲۲ ۔ئگ لھپئگ وریغہئگ اھکئگ رےہئگ وہںئگ وتئگ اک

ئگ ہنمئگ ںیمئگ اج۲۰

رنتئگ ںیمئگ ن اینئگ ےلئگ رکئگ ےیجیپئگ سجئگ ںیمئگ ےتیپئگ وق ئگ رظنئگ اےئئگ ےنئگ واالئگ ن این۔ئگ ولےٹئگ یکئگ وٹیٹئگ وہیئئگ رصایحئگ ن ائگ ایسئگ رطحئگ یکئگ دورسیئگ زیچوںئگ ےسئگ ن اینئگ ہنئگ ےیجیپئگ ا ےسئگ ت

ائگ ہکئگ وکیئئگ دنگیگئگ ن ائگ رضمئگ زیچئگ ٹیپئگ ںیمئگ ہنئگ اجےئئگ ۔

ن

26

۔ئگ اھکےنئگ ےسئگ افرغئگ وہئگ رکئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھئگ :ئگ ۲۴

اائگ نمئگ انیملسملئگ

یائگ وئگ چ عل

اائگ وئگ اقسن

ییطع ادمحلئگ ہللئگ اذلیئگ ا

ائگ اورئگ سجئگ ےنئگ ںیمہئگ املسمونںئگ ںیمئگ ےسئگ انبن ائگ ۔،،ئگ ائگ اورئگ سجئگ ےنئگ ںیمہئگ الپن رائگ ےکئگ ےیلئگ ےہئگ سجئگ ےنئگ ںیمہئگ الھکن

دمحئگ وئگ انثئگ اسئگ خ

وسےنئگ اورئگ اجےنگئگ ےکئگ ادابئگ

ےئگ یکئگ ااجزئگ ۔۷

للٹ

کئگ راتئگ اکئگ ھچئگ ہصحئگ زگرئگ اجےئئگ وتئگ

ئگ ہنئگ ےنلیھکئگ دےیجیئگ ۔اہںئگ ج ر

امئگ اکادنریھائگ اھچےنئگ ےگلئگ وتئگ وچبںئگ وکئگ رھگئگ البئگ ےیجیلئگ اورئگ ن اہ

ئگ ش ئگ ںیہئگ ج

تئگ دےئگ تکس

ےئگ دںیئگ ۔یبن

للٹ

کرئگ ہنئگ امئگ وہئگ اجےئئگ وتئگ وھچےٹئگ وچبںئگ ۔اایتحطئگ ایسئگ ںیمئگ ےہئگ ہکئگ یسکئگ ادشئگ رضورتئگ ےکئگ ریغبئگ وچبںئگ وکئگ راتئگ ںیمئگ رھگئگ ےسئگ ن اہ

ئگ ش ادئگ ےہئگ ئگ ج

ئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ اکئگ ارش

ئگ ڑھگیئگ رھبئگ راتئگ زگرئگ اجےئئگ وتئگ وچبںئگ ئگ وکئگ وھچڑئگ تکس ئگ ایشنیطئگ )زنیمئگ ںیم(ئگ لیھپئگ اجےتئگ ںیہئگ ۔اہتبلئگ ج

ںیہئگ ۔ئگ وکئگ رھگئگ ںیمئگ روےکئگ ر،وھئگ ،ئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ اسئگ وق

امئگ وہئگ اجےئئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ۔ئگ یبن ۔۲

ئگ ش رامن ائگ رکےتئگ ےھت:احصہبئگ رکامئگ وکئگ یہیئگ داعملسو هيلع هللا ىلص ج

ئگ ڑپےنھئگ یکئگ نیقلتئگ ق

رذمی(۔و الیک النشوراللھم بک امسینا و بک اصبحنا وبک تحیا و بک نموت "

")ت

ارےئگ رپئگ رمئگ اجںیئئگ ےگئگ "

ئگ ےسئگ یجئگ رےہئگ ںیہئگ اورئگ ریتےئگ یہئگ اش

امئگ یکئگ اورئگ ریتیئگ یہئگ دمدئگ ےسئگ حبصئگ یک،ئگ ریتیئگ یہئگ انعی

ران ا!ئگ مہئگ ےنئگ ریتیئگ یہئگ وتقیفئگ ےسئگ ش

اورئگ خ

سئگ اھٹئگ رکئگ احرضئگ وہںئگ ےگ۔"ااجنمئگ اکرئگ ریتےئگ یہئگ ن ا

ئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ:

اورئگ رغمبئگ یکئگ اذانئگ ےکئگ وق

رذمی،ئگ اوبداؤد(اللھم ھذا اقبال لیلک و ادبار نہارک واصوات دعاتک فاغرفلی"

۔"ئگ )ت

رامئگ دے۔"

ئگ ےہئگ ریتیئگ راتئگ ےکئگ اےنئگ اک،ئگ ریتےئگ دنئگ ےکئگ اجےنئگ اکئگ اورئگ ریتےئگ ؤمذونںئگ یکئگ اکپراک،ئگ سپئگ وتئگ ریمیئگ رفغمتئگ ق

ران ا!ئگ ہیئگ وق

خ

رائگ ءئگ یکئگ امنزئگ ڑپےنھئگ ےسئگ ےلہپئگ وسےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ اسئگ رطحئگ ارثکئگ اشعءئگ یکئگ امنزئگ رطخےئگ ںیمئگ ڑپئگ اجیتئگ ےہئگ اورئگ ایکئگ ربخئگ ہکئگ دنینئگ یکئگ اسئگ ومتئگ ےکئگ اشع ۔۰

دعبئگ خ

ائگ ےہئگ ن ائگ رھپئگ ہشیمہئگ ےکئگ ےیلئگ یہئگ ےلئگ اتیئگ ےہ۔ئگ یبن

اشعءئگ ےسئگ ےلہپئگ یھبکئگ ہنئگ وسےتئگ ےھت۔ملسو هيلع هللا ىلص دنبےئگ یکئگ اجنئگ واسپئگ رکن

رامےتئگ سجئگ ںیمئگ روینشئگ ہنئگ یکئگ یئگئگ وہیت۔ملسو هيلع هللا ىلص ئگ رضورئگ رکئگ ےیجیل۔ئگ یبنراتئگ وہےتئگ یہئگ رھگئگ ںیمئگ روینش ۔۴

ا ےسئگ رھگئگ ںیمئگ وسےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ق

ئگ ںیمئگ دلجئگ وسےنئگ اورئگ رحسئگ ںیمئگ دلجئگ اےنھٹئگ یکئگ اعدتئگ ڈاےیل۔ئگ یبن ۔۵

ئگ اجےنگئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ ب

ادئگ ےہ:۔ئگ "اشعءئگ یکئگ امنزئگ ےکئگ دعبئگ وتئگ ملسو هيلع هللا ىلص راتئگ ےئگ ک

اکئگ ارش

یئگ ےکئگ ےیلئگ اجاگئگ اجئگ اتکسئگ ےہئگ ن ائگ رھگ

لہ

واولںئگ ےسئگ رضورتئگ یکئگ ن اتئگ رکےنئگ ےکئگ ےیل۔"ئگ ن ادئگ ا

27

رائگ ےنئگ راتئگ ارامئگ وکرکےنئگ ےکئگ ےیلئگ دیپائگ ایکئگ ےہئگ اورئگ دنئگ وکئگ وسئگ رکئگ اےنھٹئگ اورئگ رض ۔۹

ورن اتئگ ےکئگ راتئگ وکئگ اجےنگئگ اورئگ دنئگ ںیمئگ دنینئگ وپریئگ رکےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ خ

رارئگ دن ائگ ےہ۔

ئگ ق

ےیلئگ دوڑئگ دوھپئگ رکےنئگ اکئگ وق

(ئگ ںیمئگ ےہ:۴۱وسرۃئگ ارفلاقن)

"م اللیل لباسا و النوم سباتا و جعل النھار نشورا و ھو الذی جعل لک"

ئگ وئگ وکسنئگ اورئگ دنئگ اھٹئگ رھکےئگ وہےنئگ وکئگ انبن ائگ ےہ۔"

رائگ ےہئگ سجئگ ےنئگ راتئگ وکئگ اہمترےئگ ےیلئگ رپدہئگ وپشئگ اورئگ دنینئگ وکئگ راج

"اورئگ ویہئگ خ

اورئگ وسرۃئگ اابنلءئگ ںیمئگ ےہ:۔

" وجعلنا نونکم سباتا و جعلنا اللیل لباسا و جعلنا النھار معاشا "

ئگ انبن ا۔""اورئگ مہ

ئگ ےنئگ دنینئگ وکئگ اہمترےئگ ےیلئگ وکسنئگ وائگ رام،ئگ راتئگ وکئگ رپدہئگ وپشئگ اورئگ انئگ وکئگ روزیئگ یکئگ دوڑئگ دوھپئگ اکئگ وق

(ئگ ںیمئگ ےہ:۸۹اورئگ وسرۃئگ المنل)

۔"الم یرو انا جعلنا الیل لیسکنوا فیہ والنھار مبرصا ان فی ذالک الیات لقوم یومنون"

(ئگ ارک

راتئگ انبیئئگ ہکئگ ہیئگ اسئگ ںیمئگ ارامئگ وئگ وکسنئگ اح لئگ رکںیئگ اورئگ دنئگ وکئگ رونشئگ )ہکئگ دوڑدوھپئگ رکںی(ئگ "ایکئگ انئگ ولوگںئگ ےنئگ ہیئگ ںیہنئگ داھکیئگ ہکئگ مہئگ ےنئگ )ن

اراتئگ ںیہ۔"

البہبشئگ اسئگ ںیمئگ ومونمںئگ ےکئگ ےیلئگ وسےنچئگ ےکئگ اش

ارہئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ راتئگ وکئگ وسےنئگ یکئگ ن ا

ئگ انبےنئگ اورئگ دنئگ وکئگ دوڑئگ دوھپئگ اورئگ تنحمئگ ےکئگ ےیلئگ رونشئگ انبےنئگ ںیمئگ اش

ئگ اورئگ وکسنئگ وئگ ارامئگ اکئگ وق ارک

یئگ یکئگ دنبراتئگ وکئگ ن

وکششئگ ےکئگ اسھتئگ اجےئئگ اورئگ دنئگ ںیمئگ اینپئگ رضورتئگ ےکئگ ےیلئگ تنحمئگ اورئگ وکششئگ یکئگ اجےئ۔ئگ دنئگ یکئگ روینشئگ ںیمئگ اےنپئگ اعمشئگ اورئگ رضورن اتئگ ےکئگ ےیلئگ نتئگ دیہئگ اورئگ تخسئگ

ےگلئگ رےیہ،

ئگ راتئگ یکئگ رپئگ وکسنئگ اورئگ رپدہئگ وپشئگ اضفئگ ںیمئگ وکسنئگ وئگ راج

ااءئگ اورئگ وقںیتئگ اکتنئگ سوسسئگ رکےنئگ ںیگل،ئگ اسئگ وق

ضعئگ ہکئگ اپئگ ےکئگ ا

ےسئگ مہئگ ام شئگ وہئگ ئگ اہیںئگ ک

۔ئگ وجئگ ولگئگ ارامئگ یبلطئگ اورئگ یتسسئگ یکئگ وہجئگ ےسئگ دنئگ

ئ

رئگ ڑپی

ازہئگ دمئگ دیمانئگ لمعئگ ںیمئگ ات

امئگ ےتیلئگ وہےئئگ ن

رائگ اکئگ ن

ئگ اورئگ دنئگ ولطعئگ وہےتئگ یہئگ رھپئگ خ

ئ

ائگ دادئگ اجی راےٹئگ ےتیلئگ ںیہئگ ن

ںیمئگ خ

رن ادئگ رکےتئگ ںیہ۔ئگ دنئگ ںیمئگ ئگ ،ئگ وہئگ دقرتئگ یکئگ ںوتمکںئگ اکئگ وخنشیعئگ دےنیئگ اورئگ وہلئگ وئگ بعلئگ ںیمئگ التبمئگ وہےنئگ ےکئگ ےیلئگ راتئگ رھبئگ اجےتگئگ ںیہ رکےتئگ ںیہئگ اورئگ اینپئگ تحصئگ وئگ زدنیگئگ وکئگ ت

ایہئگ رکےتئگ ںیہئگ اورئگ مسجئگ وئگ اجنئگ وکئگ یھبئگ ارامئگ ےسئگ ورحومئگ رےتھکئگ ںیہ،ئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ دنئگ یکئگ دنین

راضئئگ ںیمئگ یھبئگ وکن

ئگ وسےنئگ واےلئگ اےنپئگ دنئگ ےکئگ ق

ںیہنئگ ئگ راتئگ اکئگ دبلئگ رہپوںئگ ک

رامن ائگ ہکئگ ادیمملسو هيلع هللا ىلص نبئگ یتکس۔ئگ یبن

ئگ تبیصئگ ںیمئگ ڈاےل۔ئگ ےنئگ وتئگ اسئگ وکئگ یھبئگ دنسپئگ ںیہنئگ ق

رداب ئگ ت ااقب

رائگ یکئگ ابعدتئگ رکےئگ اورئگ وخدئگ وکئگ ن

راتئگ راتئگ رھبئگ اجگئگ رکئگ خ

ئگ ن ارئگ یبن ےنئگ وپاھچ:ئگ "ایکئگ ہیئگ ن اتئگ وجئگ ےھجمئگ اتبیئئگ یئگئگ ےہئگ حیحصئگ ےہئگ ہکئگ متئگ ن ادنبیئگ ےسئگ دنئگ ںیمئگ روزےئگ رےتھکئگ وہئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ رمعوئگ ےسئگ اک

رامن ائگ ںیہنئگ ااسیئگ ہنئگ رکو،ئگ یھبکئگ روزہئگ ر،وھئگ اورئگ یھبکئگ اھکؤئگ ویپ،ئگ ملسو هيلع هللا ىلص اہکئگ یجئگ اہں!ئگ ن اتئگ وتئگ حیحصئگ ےہ۔ئگ یبنرضحتئگ دبعاہللئگ ےنئگ راتئگ راتئگ رھپئگ امنزںیئگ ڑپےتھئگ وہ؟ئگ "

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ایسئگ رطحئگ وسؤئگ یھبئگ اورئگ اھٹئگ رکئگ امنزئگ یھبئگ ڑپوھئگ ویکہکنئگ اہمترےئگ مسجئگ اکئگ یھبئگ متئگ رپئگ قحئگ ےہ،ئگ اہمتریئگ ا ھکئگ اکئگ یھبئگ متئگ رپئگ قحئگ ےہ۔ئگ )اخبری(

28

ائگ اچےیہ۔ئگ زدناگینئگ ومنمئگ ےکئگ ےیلئگ ںاہدئگ ےہئگ زن ادہئگ ارامئگ دہئگ رتسبئگ اامعتسلئگ ہنئگ ےیجیک ۔۱

۔ئگ داینئگ ںیمئگ ومنمئگ وکئگ ارامئگ یبلط،ئگ لہسئگ ااگنری،ئگ اورئگ شیعئگ دنسپیئگ ےسئگ رپزیہئگ رکن

ئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ ینب ئگ اچےیہ۔ئگ رضحتئگ اعہشئئگ اک ا

ئگ تخسئگ وکشئگ اورئگ یتنحمئگ وہن ئگ ومنمئگ وکئگ افجئگ شک، ئگ یکئگ اھچلئگ رھبیئگ وہیئئگ ملسو هيلع هللا ىلص اور اکئگ رتسبئگ ڑمچےئگ اکئگ اھتئگ سجئگ ںیمئگ وجھکر

رذم

ی(یھت۔)امشلئئگ ت

ہئگ ےسئگ یسکئگ ےنئگ وپاھچ،ئگ اپئگ ےکئگ اہیںئگ یبن

ضچفرائگ رکئگ ےکئگ مہئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ

اٹئگ اھتئگ سجئگ وکئگ دوہ

ئگ ن رامن ائگ اک

ےکئگ ےچینئگ اھچبئگ دن ائگ رکےتئگ ملسو هيلع هللا ىلص اکئگ رتسبئگ اسیکئگ اھت؟ئگ ق

رائگ رائگ رکئگ ےکئگ اھچبئگ دن ائگ اجےئئگ وتئگ ذرائگ زن ادہئگ رنمئگ وہئگ اجےئئگ اگ۔ئگ انچہچنئگ ںیمئگ ےنئگ اسئگ وکئگ وچہ

ئگ روزئگ ےھجمئگ ایخلئگ ان ائگ ہکئگ ارگئگ اسئگ وکئگ وچہ ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص رکئگ ےکئگ اھچبئگ دن ا،ئگ حبصئگ وکئگ اپےھت۔ئگ اک

رائگ رکئگ ےکئگ اھچبئگ دن ا اٹئگ اکئگ رتسبئگ اھت،ئگ اہتبلئگ راتئگ ںیمئگ ےنئگ اسئگ وکئگ وچہ

اھتئگ ہکئگ ھچئگ رنمئگ وہئگ اجےئ۔ئگ ئگ درن اتفئگ ایک،ئگ راتئگ ریمےئگ ےچینئگ ایکئگ زیچئگ اھچبیئئگ یئگئگ یھت۔ئگ ںیمئگ ےنئگ اہکئگ ویہئگ ن

رایہئگ ئگ رےنہئگ دن ائگ رکو،ئگ راتئگ رتسبئگ یکئگ رنیمئگ دجہتئگ ےکئگ ےیلئگ املسو هيلع هللا ىلص یبن رامن ا،ئگ اسئگ وکئگ دوہ

رذمی(ےنئگ ق

ےنھٹئگ ںیمئگ راکوٹئگ ینب۔ئگ )امشلئئگ ت

ئگ ااصنریئگ اخوتنئگ اںیئئگ اورئگ اوہنںئگ ےنئگ یبنئگ ارکم ئگ ن ارئگ اک رامیتئگ ںیہئگ ہکئگ اک

ئگ رتسبئگ ایترئگ ایک،ئگ اسئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اعہشئئگ ق اکئگ رتسبئگ داھکی،ئگ رھگئگ اجئگ رکئگ اسئگ اخوتنئگ ےنئگ اک

ائگ اورئگ یبن ئگ رھگئگ رشتفیئگ الےئئگ اورملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ےیلئگ اجیھب۔ئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص ںیمئگ اونئگ رھبئگ رکئگ وخبئگ الممئئگ انبئگ دن رامن ائگ ہیئگ ایکئگ ےہ؟ئگ ئگ ج

ںیمئگ ےنئگ رعضئگ ایکئگ وہئگ رنمئگ رتسبئگ راھکئگ وہائگ داھکیئگ وتئگ ق

ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ےیلئگ ایترئگ رکئگ ےکئگ اجیھبئگ ےہ۔ئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص اکئگ رتسبئگ دھکیئگ یئگئگ ںیھت،ئگ ابئگ ہیئگ اوہنںئگ ےنئگ اپملسو هيلع هللا ىلص الفںئگ ااصنریئگ اخوتنئگ ایئئگ ںیھتئگ اورئگ اپملسو هيلع هللا ىلص! ن ائگ روسلئگ اہلل

رامن ائگ ئگ ںیہن،ئگ اسئگ وکئگ واسپئگ رکئگ دو،ئگ ےھجمئگ وہئگ رتسبئگ تہبئگ یہئگ دنسپئگ اھتئگ

ائگ ملسو هيلع هللا ىلص اسئگ ےیلئگ واسپئگ رکےنئگ اکئگ یجئگ ںیہنئگ اچہئگ راہئگ اھتئگ رگمئگ یبنےنئگ ق

رامن ائگ ہکئگ ےھجمئگ واسپئگ یہئگ رکن

ےنئگ اانتئگ ارصارئگ ق

رذمی(

ڑپا۔ئگ )امشلئئگ ت

ئگ ن ارئگ اٹچیئئگ رپئگ وسئگ رےہئگ ےھت،ئگ ےنٹیلئگ ےسئگ اپملسو هيلع هللا ىلص یبن رامےتئگ ںیہئگ ئگ ںیمئگ ہیئگ دھکیئگ ملسو هيلع هللا ىلص اک

اتئگ ڑپئگ ے۔ئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ وعسمدئگ ق

ان

ےکئگ مسجئگ رپئگ اٹچیئئگ ےکئگ ن

ئگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص رکئگ روےنئگ اگل۔ئگ یبن رامن ائگ ویکںئگ روئگ رےہئگ وہ؟ئگ ںیمئگ ےنئگ رعضئگ ایکئگ ن ا

ہیئگ رصیقئگ وئگ رسکیئگ وتئگ رمشیئگ اورئگ لمخمئگ ےکئگ دگوںئگ رپئگ ملسو هيلع هللا ىلص! ےنئگ ےھجمئگ روےتئگ داھکیئگ وتئگ ق

ئگ رپ۔ئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص وسںیئئگ اورئگ اپ

ئ

رتئگ ےہ۔ملسو هيلع هللا ىلص وبری

ارےئگ ےیلئگ اخ رامن ا،ئگ ہیئگ روےنئگ یکئگ ن اتئگ ںیہن،ئگ انئگ ےکےیلئگ داینئگ ےہئگ اورئگ ہ

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ئگ ن ارئگ یبن رملسو هيلع هللا ىلص اک

ادئگ ق

ئگ ہکئگ احلئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ارسالیفئگ ہنمئگ ںیمئگ وصرئگ ےیلئگ ےنئگ ارش امن ا:ئگ "ںیمئگ شیعئگ وئگ ارامئگ اورئگ ےبئگ رکفیئگ یکئگ زدنیگئگ ےسیکئگ زگارئگ اتکسئگ وہں،ئگ ج

ائگ ےہ۔"

رذمی(اکنئگ اگلےئئگ )مکحئگ اجبالےنئگ ےکئگ ےیل(ئگ رسئگ اکھجےئئگ ااظتنرئگ رکئگ رےہئگ ںیہئگ ہکئگ بکئگ وصرئگ وھپےنکنئگ اکئگ مکحئگ وہن

)ت

ائگ ےہئگ ہکئگ ومنمئگ اسئگ داینملسو هيلع هللا ىلص یبن

ںیمئگ اجمدہاہنئگ زدنیگئگ زگارےئگ اورئگ شیعئگ وکیشئگ ےسئگ رپزیہئگ رکے۔ئگ اکئگ ہیئگ اوسہئگ اطمہبلئگ رکن

ئگ وہئگ وتئگ اہوھتںئگ وکئگ وخبئگ ایھچئگ رطحئگ د ۔۸ اایئئگ وریغہئگ

یچ ک۔ئگ ارگئگ اہوھتںئگ ںیمئگ

ئ

وھئگ رکئگ وسےنئگ ےسئگ ےلہپووضئگ رکےناکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ اورئگ ن اکئگ اصفئگ وہئگ رکئگ وسی

۔ئگ ینب

ئ

اایئئگ وریغہئگ یگلئگ وہئگ اورئگ وہئگ املسو هيلع هللا ىلص وسی

یچ کادئگ ےہ:ئگ "سجئگ ےکئگ اہھتئگ ںیمئگ

اچنہپئگ )ینعیئگ یسکئگ اجونرئگ ےنئگ اکٹئگ ای(ئگ وتئگ وہئگ ےسئگ دوھےئئگ ریغبئگ وسئگ ایگئگ اورئگ اےسئگ وکیئئگ اصقننئگ اکئگ ارش

ئگ رکے۔"ئگ )ہکئگ دوھےنئگ ریغبئگ ویکںئگ وسئگ ایگئگ اھت۔(

اےنپئگ اپئگ وکئگ المم

رامےتئگ اورئگ ارگئگ یھبکئگ اسئگ احلئگ ںیمملسو هيلع هللا ىلص اکئگ ومعملئگ اھتئگ ہکئگ وسےنئگ ےسئگ ےلہپئگ اپملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ وہیتئگ وتئگ ئگ ووضئگ ق

رامےتئگ ہکئگ لسغئگ یکئگ احج

ان ایکئگ وسےنئگ اکئگ ارادہئگ ق

ن

ےکئگ ماقمئگ وکئگ دوھےنئگ اورئگ رھپئگ ووضئگ رکےئگ وسئگ رےتہ۔ئگ

29

ئگ یسکئگ ےکئگ رھگئگ ںیمئگ اگئگ گلئگ یئگ

ئگ ن ارئگ دمہنیئگ ںیمئگ راتئگ ےکئگ وق ئگ دےیجی۔ئگ اک

رنتئگ داھک ئگ رھگئگ اکئگ دروازہئگ دنبئگ رکئگ ےیجیل۔ئگ اھکےنئگ ےنیپئگ ےکئگ ت

ئگ وتئگ وسےنئگ ےکئگ وق

ئگ وسن ائگ رکوئگ وتئگ اگئگ اھجبئگ دن ائگ رکو۔"ملسو هيلع هللا ىلص یبن رامن ا:ئگ "اگئگ اہمتریئگ دنمشئگ ےہ،ئگ ج

ےنئگ ق

رامن ا ملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ اور

امئگ وہئگ اجےئئگ وتئگ وھچےٹئگ وچبںئگ ےنئگ ق

ئگ ش ئگ :ئگ "ج

ئگ ایشنیطئگ زنیمئگ ںیمئگ لیھپئگ اجےتئگ ںیہ۔ئگ رھپئگ ج

ےئگ دوئگ ویکہکنئگ اسئگ وق

للٹ

کرئگ ہنئگ وکئگ رھگئگ ےسئگ ن اہ

ن اینئگ ےکئگ کشمئگ اکئگ ہنمئگ ن ادنھئگ دوئگ اورئگ مسئگ ئگ رکئگ یہڑھگیئگ رھبئگ راتئگ زگرئگ اجےئئگ وتئگ اںیہنئگ وھچڑئگ دوئگ اورئگ مسئگ اہللئگ ہہئگ دروازہئگ دنبئگ رکئگ دوئگ اورئگ مسئگ اہللئگ ہہئگ رکئگ یہئگ یتبئگ اھجبئگ دوئگ اورئگ مسئگ اہللئگ ہہئگ

ئگ دوئگ اورئگ ارگئگ ڈاھےنکنئگ ےکئگ ےیلئگ وکیئئگ رسوپشئگ وریغہئگ وموجدہنئگ وہئگ وت

رنتئگ ڈاھک رنتئگ رپئگ رھکئگ دو۔"ئگ )احصحئگ ہتسئگ اوحاہلئگ نصئگ اہللئگ ہہئگ رکئگ یہئگ اھکےنئگ ےنیپئگ ےکئگ ت ئگ وکیئئگ اورئگ زیچئگ یہئگ ت

نیصح(

ئگ ہیئگ زیچںیئگ رضورئگ رھکئگ ےیجیل۔ ۔۷۳ ی ر

ئگ رتسبئگ رپئگ اورئگ رتسبئگ ےکئگ ق

ارچ،ئگ وسماکئگ وتہیلئگ وریغہئگ اورئگ ارگئگ ئگ وسےنئگ وق

ائگ ن ا،ئگ روینشئگ ےکئگ ےیلئگ امسچئگ ن

ےنیپئگ اکئگ ن اینئگ اورئگ الگس۔ئگ ولن

ئگ رضورتئگ شیپئگ ائگ اجےئئگ اورئگ

ملسو هيلع هللا ىلص زتمحئگ وہ،ئگ یبناپئگ ںیہکئگ امہمنئگ وہںئگ وتئگ رھگئگ واولںئگ ےسئگ تیبئگ االخلءئگ وریغہئگ رضورئگ ولعممئگ رکئگ ےیجیل۔ئگ وہئگ اتکسئگ ےہئگ ہکئگ راتئگ ںیمئگ یسکئگ وق

رامےتئگ وتئگ اپ

ئگ ارامئگ ق ئگ ۵یچنیق،۔۔۴رسہمئگ داین،۔ئگ ۔۰۔اھگنک،۔ئگ ۲۔لیتئگ یکئگ یشیش۔ئگ ۷اسھتئگ زیچںیئگ ریھکئگ رںیتہ۔ئگ ےکئگ رساہےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص ج ۔اہنیئ،ئگ ۹۔وسماک،

ئگ وھچیٹئگ ےسئگ خیسئگ وجئگ رسئگ وریغہئگ اجھکےنئگ ےکئگ اکمئگ ںیمئگ ایت۔ئگ ۱ ۔اورئگ ڑکلیئگ یکئگ اک

ئگ وسئگ رکئگ اںیھٹئگ وتئگ التشئگ ہنئگ رکےنئگ ڑپںیئگ اورئگ اےتھٹ ۔۷۷ ئگ اےنپئگ وجےتئگ اورئگ ڑپکےئگ وریغہئگ ن اسئگ یہئگ رےیھکئگ ہکئگ ج

ئگ یہئگ وجےتئگ ںیمئگ ریپئگ ہنئگ ڈاےیلئگ ۔ایسئگ رطحئگ وسےتئگ وق

رائگ وخناہتسئگ وہئگ اپئگ وکئگ فیلک

ےئگ ،ےلہپئگ اھجڑئگ ےیجیلئگ ۔وہئگ اتکسئگ ےہئگ ہکئگ وجےتئگ ن ائگ ڑپکےئگ ںیمئگ وکیئئگ ومذیئگ اجونرئگ وہئگ اورئگ خٹ

ہیی

ئگ اچنہپئگ دےئگ ۔ئگ ئگ ئگ ڑپکےئگ یھبئگ ریغبئگ اھجڑےئگ ہنئگ

ئگ یھبئگ رتسبئگ ایھچئگ رطحئگ اھجڑئگ ےیجیلئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ وسےنئگ ےسئگ ےلہپئگ رتسبئگ ایھچئگ رطحئگ اھجڑئگ ےیجیلئگ اورئگ ارگئگ یھبکئگ وسےتئگ ےسئگ یسکئگ رضورتئگ ےکئگ ےیلئگ ا

ںیھٹئگ اورئگ رھپئگ ائگ رکئگ ںیٹیلئگ ی

ئگ ےکئگ ےرارےئگ ےسئگ نیتئگ ن ارئگ اےسئگ اھجڑئگ دےئگ ،اسئگ ےیلئگ ہک

ئگ ںیمئگ رتسبئگ ےسئگ اےھٹئگ اورئگ رھپئگ رتسبئگ رپئگ اجےئئگ وتئگ اینپئگ گنل

ئگ وکیئئگ ب ئگ :ئگ اورئگ ج ا رامن

وہئگ ںیہنئگ اجاتنئگ ہکئگ اسئگ ئگ و ملئگ ےنئگ ق

رذمیئگ (ےکئگ ےھچیپئگ رتسبئگ رپئگ ایکئگ زیچئگ ایئگئگ ےہئگ )

ت

ئگ اپئگ رتسبئگ رپئگ رشتفیئگ ےلئگ اجےت۷۰ رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ ج

ئگ رتسبئگ رپئگ ںیچنہپئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ۔ئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےکئگ اخدمئگ اخصئگ رضحتئگ اسنئگ ئگ ق وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےتھئگ :ئگ ۔ئگ ج

رذمی(

ئگ الئگ اکیفئگ ہلئگ والئگ ؤمویئگ )امشلئئگ ت

ں

یم

مئگ

فک

ائگ

ائگ واوان

ائگ وئگ افکن

اائگ وئگ اقسن

ییطع ادمحلئگ ہللئگ اذلیئگ ا

رائگ

ائگ اشخبئگ ،ےنتکرکشئگ ورعتفیئگ خ

رامیئئگ اورئگ سجئگ ےنئگ ںیمہئگ رےنہئگ ےنسبئگ وکئگ اکھٹن

ارےئگ اکومںئگ ںیمئگ رھبئگ وپرئگ دمدئگ ق ائگ اورئگ سجئگ ےنئگ ہ ئگ یہئگ یہئگ ےکئگ ےیلئگ ےہئگ سجئگ ےنئگ ںیمہئگ الھکن ائگ ،الپن

ولگئگ ںیہئگ نجئگ اکئگ ہنئگ وکیئئگ نیعمئگ وئگ دمداگرئگ ےہئگ اورئگ ہنئگ وکیئئگ اکھٹہنئگ دےنیئگ واالئگ

رانئگ ن اکئگ اکئگ ھچئگ ہصحئگ رضورئگ ڑپےیھ۔یبن۷۴

رامےتئگ ۔یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ اکئگ ۔رتسبئگ رپئگ ےنچنہپئگ رپئگ ق

رانئگ ن اکئگ اکئگ ھچئگ ہصحئگ رضورئگ التوتئگ ق

ئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ وسےنئگ ےسئگ ےلہپئگ ق

ادئگ ےہئگ :

ارش

رئگ فیلکئگ رہتشئگ اتجیھبئگ ےہئگ وجئگ ہ

ئگ ق رائگ اعتیلئگ اسئگ ےکئگ ن اسئگ اک

ئگ اتکبئگ اہللئگ یکئگ وکیئئگ وصرتئگ ڑپاتھئگ ےہئگ وتئگ خ

رئگ دہئگ زیچئگ ےسئگ اسئگ ےکئگ دیباوجئگ صخشئگ اےنپئگ رتسبئگ رپئگ ارامئگ رکےنئگ ےکئگ وق

ئگ دنینئگ ےسئگ دیبارئگ وہئگ ئگ

ائگ ےہئگ وخاہئگ وہئگ یسکئگ یھبئگ وق

ئگ اسئگ یکئگ افحتظئگ رکن

وہےنئگ ک

30

رہتشئگ اورئگ اطیشنئگ اسئگ ےکئگ ن اسئگ ائگ ےتچنہپئگ ںیہئگ

ئگ ق ئگ اک

ئگ ادیمئگ وسےنئگ ےکئگ ےیلئگ اےنپئگ رتسبئگ رپئگ اتچنہپئگ ےہئگ وتئگ ایسئگ وق رامن ائگ ،ج

رہتشئگ اےسئگ اتہکئگ ےہئگ :)ادمح(ئگ اورئگ اپئگ ےنئگ ق

۔ق

ائگ ےہئگ اےنپئگ اامعلئگ اکئگ اخہمتئگ الھبیئئگ رپئگ رکوئگ ،،ئگ اورئگ

رہتشئگ راتئگ رھپئگ اسئگ یکئگ افحتظئگ رکن

رائگ اکئگ ذرکئگ رکئگ ےکئگ وسئگ ن ائگ وتئگ ق

رایئئگ رپئگ رکوئگ رھپئگ ارگئگ وہئگ ادیمئگ خ اطیشنئگ اتہکئگ ےہئگ اےنپئگ اامعلئگ اکئگ اخہمتئگ ت

ئگ رتسبئگ رپئگ رشتفیئگ ےلئگ اجےتئگ وتئگ دوونںئگ اہھتئگ داعئگ امےنگنئگ یکئگ رطحئگ المےت رضحتئگ اعہشئئگ ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ج

قئگ ………ئگ اورئگ لقئگ وھئگ واہللئگ ادح

لفل

ربئگ ا ربئگ اانلسئگ ………،لقئگ اوعذئگ ت ئگ اہھتئگ اتچنہپئگ ………،اورئگ لقئگ اوعذئگ ت

رامےتئگ اورئگ رھپئگ ںاہںئگ ک

رامئگ رکئگ اہوھتںئگ رپئگ دمئگ ق

یکئگ وسرںیتئگ التوتئگ ق

رذمیئگ (

رامےتئگ )امشلئئگ ت

رامےتئگ ئگ اورئگ اپئگ نیتئگ رمہبتئگ ہیئگ لمعئگ ق

اےسئگ مسجئگ رپئگ ریھپئگ ےتیلئگ ،رسئگ رہچےئگ اورئگ مسجئگ ےکئگ ا ےلئگ ئگ ےصحئگ ےسئگ رشوعئگ ق

ئگ وسےنئگ اکئگ ا۷۵ ئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ ۔ئگ ج

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ ج

راءئگ ئگ ق و ملئگ ارامئگ راداہئگ رکںیئگ وتئگ دان اںئگ اہھتئگ اےنپئگ داںیئئگ راسخرئگ ےکئگ ےچینئگ رھکئگ رکئگ داںیئئگ رکوٹئگ رپئگ ےتٹیلئگ ۔رضحتئگ ت

رامےتئگ وتئگ اانپئگ دان اںئگ اہھتئگ داںیئئگ راسخرئگ ےکئگ ےچینئگ رےتھکئگ اورئگ ہیئگ املکتئگ ڑپےتھئگ :

ق

ئگ ابعدکئگ

عٹٹ

پئگ ویمئگ یئگ ذعاک

قی

ربئگ

ران ائگ ےھجمئگ اسئگ روزئگ

ذعابئگ ےسئگ اچبئگ سجئگ روزئگ وتئگ اےنپئگ دنبوںئگ وکئگ اےنپئگ وضحرئگ ااھٹئگ احرضئگ رکےئگ اگئگ ۔،،ئگ نصئگ نیصحئگ ںیمئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ ہیئگ املکتئگ نیتئگ ن ارئگ ڑپےتھخ

ا۷۹

ئگ ل راےتمئگ ںیہئگ ہکئگ ںیمئگ دجسمئگ ںیمئگ ٹیپئگ ےکئگ ب

ائگ اافغلریئگ ئگ ق

ہ

جطی

ئگ ئگ ےکئگ وادلئگ

ش

عی م

ئگ ےنٹیلئگ اورئگ ن اںیئئگ رکوٹئگ ئگ رپئگ وسےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ رضحتئگ

ئگ ئگ وہائگ اھتئگ ہکئگ یسکئگ ۔ج اصج

ائگ ےہئگ ،ابئگ وجئگ ںیمئگ ےنئگ داھکیئگ وتئگ وہئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےھتئگ

رامن

ادنسپئگ ق

رائگ ن

ائگ اورئگ اہکئگ اسئگ رطحئگ ےنٹیلئگ وکئگ خ )اوبئگ داؤدئگ (ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ےنئگ ےھجمئگ اےنپئگ ن اؤںئگ ےسئگ الہن

ازہئگ وہائگ یتچنہپئگ وہئگ ۔ا ےسئگ دنبئگ رمکوںئگ ںیمئگ وسےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۷۱

ائگ وہئگ ۔ئگ وسےنئگ ےکئگ ےیلئگ ایسیئگ ہگجئگ اکئگ ااختنبئگ ےیجیکئگ ںاہںئگ ن

ازہئگ وہائگ اکئگ زگرئگ ہنئگ وہن

ںاہںئگ ن

ازہئگ وہائگ یتلمئگ رےہ۷۸

اہکئگ اپئگ وکئگ ن

ائگ ےہئگ ۔رہچہئگ ،وھلئگ رکئگ وسےنئگ یکئگ اعدتئگ ڈاےیلئگ ن

رئگ ڑپن

رائگ ات ۔ئگ ۔ئگ ہنمئگ ٹیپلئگ رکئگ ہنئگ وسےیئئگ ،ئگ اسئگ رطحئگ وسےنئگ ےسئگ تحصئگ رپئگ ت

ر۷۶

رئگ ن ائگ الگنجئگ وریغہئگ ہنئگ وہئگ اورئگ تھچئگ ےسئگ ات ئگ امامتمئگ ےیجیکئگ ہکئگ زےنیئگ رپئگ ن اؤںئگ رےنھکئگ ےسئگ ےلہپئگ اپئگ روینشئگ ۔ئگ ایسیئگ یلھکئگ وتھچںئگ رپئگ وسےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ ںاہںئگ وکیئئگ ڈنمت

ےتئگ وق

اکئگ ااظتنمئگ رکئگ ںئگ ۔ضعبئگ اواقتئگ ئگ ومعمیلئگ یسئگ یطلغئگ ےسئگ اکیفئگ فیلکئگ ااھٹینئگ ڑپیتئگ ےہ۔

ےنلجئگ ےسئگ دنبئگ رمکوںئگ ںیمئگ وجئگ سیگئگ یسیکئگ یہئگ تخسئگ رسدیئگ ڑپئگ ریہئگ وہئگ ،رمکےئگ ںیمئگ ایھٹیگنئگ الجئگ رکئگ ہنئگ وسےیئئگ اورئگ ہنئگ دنبئگ رمکےئگ ںیمئگ النیٹلئگ ن ائگ سیگئگ ےکئگ رٹیہئگ الجئگ رکئگ وسےیئئگ ۔اگئگ

ائگ ےہئگ اورئگ ومتئگ واعقئگ وہئگ اجیتئگ ےہئگ ۔ےیلئگ ااہتنیئئگ رضمئگ ےہئگ ئگ ئگ دیپائگ وہیتئگ ےہئگ وہئگ تحصئگ ےک

ہکلبئگ ضعبئگ اواقتئگ وتئگ اسئگ ےسئگ اجنئگ اکئگ رطخہئگ دیپائگ وہئگ اجن

رہئگ ئگ ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ وسےنئگ ےسئگ ےلہپئگ ۲۷ رت ہیئگ داعئگ ڑپھئگ ایئگ رکےتئگ ئگ )اخبریئگ وئگ ملسمئگ (ئگ ۔ئگ وسےنئگ ےسئگ ےلہپئگ ہیئگ داعئگ ڑپھئگ ایئگ ےیجیکئگ رضحتئگ اوبئگ ہ

ھاائگ امبئگ ظفحتئگ ہبئگ ابعدکئگ ااصلنیحلئگ

فظچ

ھاائگ اف

سلیھاائگ ،وانئگ ار

مچ

ئگ ارہعفئگ انئگ اتکسمئگ یسفنئگ افر ئگ یبنجئگ وئگ ک

عٹ

ض ن اکمسئگ ریبئگ و

امئگ ےسئگ ںیمئگ ےنئگ اانپئگ ولہپئگ رتسبئگ رپئگ راھکئگ اورئگ ریتےئگ یہئگ اہسرےئگ ںیمئگ اسئگ وکئگ رتسبئگ ےسئگ ااھٹؤںئگ اگئگ

اےئگ ئگ ریمےئگ ربئگ !ئگ ریتےئگ یہئگ ن

31

رامئگ سجئگ رطحئگ وتئگ اےنپئگ کینئگ دنبوںئگ یکئگ ۔ارگوتئگ رات

رئگ تلہمئگ دےئگ وتئگ اسئگ یکئگ افحتظئگ ق ری

رامئگ ،اورارگئگ وتئگ اےسئگ وھچڑئگ رکئگ م

ئگ یہئگ ںیمئگ ریمیئگ اجنئگ ضبقئگ رکےئگ وتئگ اسئگ رپئگ رمحئگ ق

اےہ۔،،ئگ

افحتظئگ رکن

مئگ ن اکمسئگ اومتئگ وئگ اییحئگ )اخبریئگ وئگ ملسمئگ (ئگ

ھلل

ارگئگ ہیئگ داعئگ ن ادئگ ہنئگ وہئگ وتئگ رصتخمئگ یسئگ داعئگ ہیئگ ےہئگ :ئگ ا

امئگ ےسئگ وم

ران ائگ ںیمئگ ریتےئگ یہئگ ن

امئگ ےسئگ زدنہئگ اںوھںئگ اگئگ ۔،،خ

ائگ وہںئگ اورئگ ریتےئگ یہئگ ن

تئگ یکئگ ام شئگ ںیمئگ اجن

ا۲۲

رائگ وکئگ ن ادئگ رکن

ئگ ںیمئگ اانھٹئگ اورئگ خ

رئگ ب

رائگ ےسئگ قلعتئگ دیپائگ رکےنئگ ےئگ ےیلئگ اخ

رتیبئگ اورئگ خ

ریئگ ےصحئگ ںیمئگ اےنھٹئگ یکئگ اعدتئگ ڈاےیلئگ ،سفنئگ یکئگ ت

رائگ ۔ئگ راتئگ ےکئگ اخ

ئگ رضوریئگ ےہئگ ۔خ

رامیئ

ازیئگ وخیبئگ ایبنئگ ق

اوہںئگ یکئگ اعمیفئگ امےتگنئگ ںیہئگ ۔یبنئگ ئگ ےنئگ اےنپئگ وبحمبئگ دنبوںئگ یکئگ یہیئگ ام

رائگ ےکئگ وضحرئگ روکعئگ وئگ وجسدئگ رکےتئگ ںیہئگ اورئگ اےنپئگ گ

ےہئگ ہکئگ راوتںئگ وکئگ اھٹئگ رکئگ خ

رائگ یکئگ ابعدتئگ ئگ ںیمئگ وغشملئگ وہئگ اجےتئگ ۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص

ئگ ںیمئگ اھٹئگ رکئگ خ

رامےتئگ اورئگ اریخئگ ب

اکئگ ومعملئگ اھتئگ ہکئگ اپئگ اولئگ راتئگ ںیمئگ ارامئگ ق

۔ئگ دنینئگ ےسئگ دیبارئگ وہےنئگ رپئگ داعئگ ڑپےیھئگ ۲۰

وؤرئگ )اخبریئگ وئگ ملسمئگ (ئگ ادمحلئگ ہللئگ اذلیئگ ا تا

و

لی

ائگ دعبئگ امئگ اامانتئگ واہیلئگ ا

ن

ائگ ےہئگ ۔ئگ

رائگ یہئگ ےکئگ ےیلئگ ےہئگ سجئگ ےنئگ ںیمہئگ رمدہئگ رکئگ دےنیئگ ےکئگ دعبئگ زدنیگئگ ےسئگ ونازائگ اورئگ ایسئگ ےکئگ وضحرئگ اھٹئگ رکئگ احرضئگ وہن

رکشئگ اورئگ رعتفیئگ خ

ارتئگ ےیھجمسئگ ۔یبن۲۴

رائگ اکئگ رکشئگ ادائگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ وکئگ اےنپئگ قحئگ ںیمئگ ن

ئگ وکیئئگ ااھچئگ وخابئگ دںیھکیئگ وتئگ خ اروتںئگ ئگ ۔ئگ ج

ادئگ ےہئگ ہکئگ ابئگ ئگ وبنتئگ ںیمئگ ےسئگ ن

ئگ اکئگ ارش یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ

رامن ائگ ہکئگ متئگ ںیم

رامن ائگ ااھچئگ وخابئگ ۔)اخبریئگ (اورئگ اپئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

ارتئگ ےسئگ ایکئگ رمادئگ ےہئگ ؟ئگ ق

وجئگ زن ادہئگ اچسئگ ےہئگ اسئگ اکئگ وخابئگ ئگ ےکئگ وسائگ ھچئگ ن ایقئگ ںیہنئگ راہئگ ۔ئگ ولوگںئگ ےنئگ وپاھچئگ ن

ئگ یھب

ئگ ےسئگ یہئگ ایبنئگ رکوئگ ۔،،ئگ یبنئگ یھبئگ زن ادہئگ اچسئگ وہئگ اگئگ ۔اورئگ اپئگ ےنئگ ہیئگ دہای

رائگ یکئگ دمحئگ وئگ انثئگ رکوئگ اورئگ اسئگ وکئگ ایبنئگ رکوئگ اورئگ دوب

ئگ یھبئگ وکیئئگ ااھچئگ وخابئگ د وھکئگ وتئگ خ رامیئئگ ہکئگ :ئگ ج

ئگ ق

رامےتئگ ہکئگ اانپئگ وخابئگ ایبنئگ رکوئگ ئگ ںیمئگ اسئگ یکئگ ریبعتئگ دوںملسو هيلع هللا ىلص

رامےتئگ اورئگ احصہبئگ رکامئگ ےسئگ یھبئگ ق

ئگ یھبکئگ وکیئئگ وخابئگ دےتھکیئگ وتئگ احصہبئگ رکامئگ ےسئگ ایبنئگ ق ریئگ (ئگ اگئگ ۔،،ئگ )اخبئگ ج

رامےئئگ ۔ئگ ۲۵

رائگ اعتیلئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ یکئگ زن ارتئگ ےسئگ رشمفئگ ق

۔ئگ درودئگ رشفیئگ رثکتئگ ےسئگ ڑپےیھئگ وتعقئگ ےہئگ ہکئگ خ

ئگ ن ارئگ رضحتئگ لضئگ احر نمئگ جنگئگ رمادئگ ان ادیئگ ےسئگ وسالئگ ایکئگ ہکئگ وکیئئگ اخصئگ درودئگ رشفیئگ اتبےیئئگ سجئگ ےسئگ یبنئگ یل ائگ دمحمئگ یلعئگ ومریگنیئگ ےنئگ اک

ئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ اکئگ رضحتئگ ومالن

رار رامن ائگ ،اہتبلئگ دیسئگ نسحئگ وکئگ اسئگ درودئگ اکئگ لمعئگ دی

ادئگ ق

المئگ ےکئگ دعبئگ ارش

ائگ ےہئگ ۔رھپئگ ھچئگ ن

رامن ائگ وکیئئگ اخصئگ درودئگ ںیہنئگ ےہئگ سبئگ ولخصئگ دیپائگ رکن

ئگ اکررگئگ وہائگ اح لئگ وہئگ وتئگ ق

مئگ یلئگ یلعئگ دمحمئگ وئگ ارتہتئگ دعبدئگ لکئگ ولعممئگ کلئگ

ھلل

ا

رامئگ دمحمئگ رپئگ اورئگ انئگ یکئگ الئگ رپئگ انئگ امتمئگ زیچوںئگ یکئگ دعتادئگ ےک

ازلئگ ق

ران ائگ رتمحئگ ن

دقبرئگ وجئگ ریتےئگ ملعئگ ںیمئگ ںیہئگ ۔،،ئگ ئگ خ

رامن ائگ سجئگ صخشئگ ےنئگ وخابئگ ںیمئگ ےھجمئگ داھکیئگ اسئگ ےنئگ وایعقئگ ھجمئگ یہئگ وکئگ داھکیئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ اطیشنئگ ریمیئگ وصرتئگ ںیمئگ ںیہن

ائگ اتکسئگ ۔،ئگ ،)امشلئئگ ئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ ےنئگ ق

رذمیئگ (ئگ

ت

32

ئگ ن ارئگ اپئگ وکئگ وخابئگ ںیمئگ یبنئگ یل رانئگ ن اکئگ اھکلئگ رکےتئگ ےھتئگ ۔اک

رئگ افریسئگ ق ری

رئگ رضحتئگ ت ری

رارئگ بیصئگ وہئگ ائگ ۔ئگ رضحتئگ انبئگ ابعسئگ ئگ تاتئگ ےھتئگ رضحتئگ ت ئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ اکئگ دی

ئگ انسیئئگ ہکئگ سجئگ ےنئگ وخابئگ ںیمئگ ےھجمئگ داھکیئگ اسئگ ےنئگ وایعق

ھجمئگ یہئگ وکئگ داھکیئگ ،اسئگ ےیلئگ ئگ ےنئگ انئگ ےسئگ ذرکئگ ایکئگ وتئگ رضحتئگ انبئگ ابعسئگ ئگ ےنئگ انئگ وکئگ یبنئگ یلئگ اہللئگ ہیلئگ و ملئگ یکئگ ہیئگ دحی

رئگ ےنئگ اہکئگ اپئگ اکئگ دبنئگ اورئگ اپئگ اکئگ ہکئگ اطیشنئگ ریمیئگ وصرتئگ ںیمئگ ںیہنئگ ائگ اتکس ری

ئگ وہئگ ۔رضحتئگ ت

ئگ ۔رھپئگ وپاھچئگ متئگ ےنئگ وخابئگ ںیمئگ سجئگ ذاتئگ وکئگ داھکیئگ ےہئگ اسئگ اکئگ ہیلحئگ ایبنئگ رکئگ تکس

ئگ رھبیئگ وہیئئگ ڈا

ئگ دنگیمئگ املئئگ ہبئگ دیفسیئگ اھتئگ ،اںیھکنئگ رسںیگمئگ ،اتسنہئگ وخوصبرتئگ وگلئگ رہچہئگ ،اہنی

ئگ ااہتنیئئگ وتمازنئگ اھتئگ ،ئگ اپئگ اکئگ رن

اکئگ ئگ ڑیھئگ وجئگ وپرےئگ رہچےدقئگ وئگ اقم

رامن ائگ ارگئگ متئگ یبنئگ

ئگ رپئگ یلیھپئگ وہیئئگ یھتئگ رضحتئگ انبئگ ابعسئگ ےنئگ ق

ئگ )ئگ ینعیئگ ملسو هيلع هللا ىلص ااحہطئگ ےیکئگ وہےئئگ یھتئگ اورئگ نس

ئگ یھبئگ اسئگ ےسئگ زن ادہئگ ہیلحئگ ہنئگ ایبنئگ رکئگ تکس

وکئگ وخابئگ ئگ ںیمئگ دےتھکیئگ ی

رذمیئگ (ملسو هيلع هللا ىلص متئگ ےنئگ وجئگ ہیلحئگ ایبنئگ ایکئگ وہئگ وایعقئگ یبنئگ

اکئگ یہئگ ہیلحئگ ےہئگ )امشلئئگ ت

ادنسپ۲۹

رائگ وخناہتسئگ وکیئئگ ن

ئگ یھبکئگ خ رائگ ےنئگ اچاہئگ وتئگ اسئگ ےکئگ رشئگ ۔ئگ ج

ےئگ ۔خگٹ

پرائگ یکئگ انپہئگ ام

رایئئگ ےسئگ خ رئگ زگئگ یسکئگ ےسئگ ایبنئگ ہنئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ وخابئگ یکئگ ت ائگ وخابئگ دںیھکیئگ وتئگ ہ

رہئگ ن ائگ ڈراؤن ی

ےسئگ وفحمظئگ رںیہئگ ےگ۔ئگ

ئگ روزئگ ںیمئگ ےنئگ رضحتئگ اوبئگ اتق ائگ اھتئگ ۔اک

اوگارئگ وخاوبںئگ یکئگ وہجئگ ےسئگ ارثکئگ امیبرئگ ڑپئگ اجن ائگ رکن

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ ںیمئگ ن

ئگ ق ئگ ئگ یکئگ وتئگ اپئگ ےنئگ ےھجمئگ یبنئگ رضحتئگ اوبئگ ہملس

ملسو هيلع هللا ىلص دہئگ ئگ ےسئگ یاکی

ئگ ےکئگ وسائگ یسکئگ اورئگ ےسئگ ہنئگ ایب

ئگ ےہئگ ارگئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ وکیئئگ ااھچئگ وخابئگ دےھکیئگ وتئگ اےنپئگ صلخمئگ دوب ا

ئگ ےسئگ وہن

رائگ یکئگ اجی

ئگ انسیئئگ ۔ااھچئگ وخابئگ خ

نئگ رکےئگ اورئگ وکیئئگ یکئگ دحی

ل

رہئگ وخابئگ دےھکیئگ وتئگ اعطقئگ یسکئگ وکئگ ہنئگ اتبےئئگ ئگ ہکلبئگ اجےتگئگ یہئگ اوعذئگ ن اہللئگ نمئگ ا ادنسپی

ئگ اکتھترئگ دےئگ ئگ اورئگ رکوٹئگ دبلئگ ےلئگ ن

ئگ احرمیجئگ ڑپھئگ رکئگ نیتئگ ن ارئگ ن اںیئئگ ئگ اجی

ں

ی ط

ش

۔وتئگ وہئگ وخابئگ ےکئگ زرئگ ےسئگ وفحمظئگ رےہئگ اگئگ )ئگ رن اضئگ ااصلنیحلئگ ،ملسمئگ (ئگ

رامن ائگ وجئگ وخابئگ دےھکیئگ ریغبئگ اینپئگ رطفئگ ےسملسو هيلع هللا ىلص ۔اےنپئگ یجئگ ےسئگ ڑھگئگ رکئگ وخابئگ یھبکئگ ایبنئگ ہنئگ ےیجیکئگ ۔رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ ابعسئگ ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ئگ ہکئگ یبنئگ ۲۱

ئگ ڑھگئگ ڑھگئگ رکئگ ےنئگ ق

ئگ ئگ ئگ ئگ ایبنئگ رکےئگ اگئگ اسئگ وکئگ ہیئگ زسائگ دیئگ اجےئئگ یگئگ ہکئگ وجئگ ےکئگ دوئگ داونںئگ ںیمئگ رگہئگ اگلےئئگ اورئگ وہئگ ااسیئگ یھبکئگ ہنئگ رکئگ ےکسئگ اگئگ )ملسمئگ (ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ

رائگ اتہبنئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ ایسیئگ ن اتئگ ےہکئگ وجئگ اسئگ یکئگ اوھکنںئگ ےنئگ ںیہنئگ دیھکیئگ ےہئگ )اخبریئگ (ئگ

رامن ائگ ہیئگ تہبئگ ت

اورئگ اپئگ ےنئگ ق

ئگ اانپئگ وخ۲۸

ئگ وکیئئگ دوب ئگ ن ارئگ یبنئگ ۔ئگ ج ئگ ادیمئگ ےنئگ اک ےسئگ اانپئگ وخابئگ ایبنئگ ایک۔ئگ وتئگ اپئگ ملسو هيلع هللا ىلص ابئگ انسےئئگ وتئگ اسئگ یکئگ ایھچئگ ریبعتئگ دےیجیئگ اورئگ اسئگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ داعئگ ےیجیکئگ ۔ئگ اک

رامن ائگ رتہبئگ وخابئگ داھکیئگ ےہئگ اورئگ رتہبئگ ریبعتئگ وہئگ یگئگ ۔

ےنئگ ق

رامےتئگ سجئگ ےنملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ

رامےتاعمئگ وطرئگ رپئگ رجفئگ یکئگ امنزئگ رکئگ دعبئگ ن ایتلئگ امرئگ رکئگ ھٹیبئگ اجےتئگ اورئگ ولوگںئگ ےسئگ ق

ئگ ےسئگ ےلہپئگ ہیئگ اافلظئگ ق

ئگ وجئگ وخابئگ داھکیئگ وہئگ ایبنئگ رکےئگ اورئگ وخابئگ نس

ئگ

ں میلعل

لقااہئگ وئگ رشائگ وتاقہئگ وئگ ریخائگ انلئگ وئگ رشائگ یلعئگ ادعاانئئگ وئگ ادمحلئگ ہللئگ ربئگ ا

ریخائگ پ

ارےئگ دونمشںئگ ےکئگ ےیلئگ ون الئگ وہ ارےئگ قحئگ ںیمئگ ریخئگ اورئگ ہ

رایئئگ ےسئگ متئگ وفحمطئگ روہئگ ئگ ،ہ رائگ یہئگ ےکئگ ےیلئگ ےہئگ ئگ اسئگ وخابئگ یکئگ الھبیئئگ ںیہمتئگ بیصئگ وہئگ اورئگ اسئگ یکئگ ت

اورئگ دمحئگ وئگ رکشئگ خ

وجئگ امتمئگ اعوملںئگ اکئگ ربئگ ےہئگ ئگ ۔

ےنپئگ وہایشرئگ وچبںئگ وکئگ یھبئگ ہیئگ ۔ئگ یھبکئگ وخابئگ ںیمئگ ڈرئگ اجںیئئگ ن ائگ یھبکئگ رپاشینئگ نکئگ وخابئگ دھکیئگ رکئگ رپاشینئگ وہئگ اجںیئئگ وتئگ وخفئگ اورئگ رپاشیینئگ دورئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھئگ اورئگ ا۲۶

داعئگ ن ادئگ رکاےیئئگ ۔

33

ائگ وتئگ یبنئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ رمعوئگ نبئگ ااعل

ائگ ن ائگ رپاشینئگ وہئگ اجن

ئگ وکیئئگ وخابئگ ںیمئگ ڈرئگ اجن رامےتئگ ملسو هيلع هللا ىلص صئگ ئگ ےتہکئگ ںیہئگ ج

اسئگ یکئگ رپاشیینئگ دورئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ہیئگ داعئگ نیقلتئگ ق

رذمیئگ (ئگ اعوذ بکلمات اہلل التامۃ من غضبہ و عقابہ و رش عبادہ و من ھمزات الشیاطین وان یحرضون

)ئگ اوبداؤدئگ ،ئگ ت

رائگ یہئگ ےکئگ املکتئگ اکہلمئگ یکئگ انپہئگ ام

رایئئگ ےسئگ ،ایشنیطئگ ےکئگ ووسوسںئگ ےسئگ اورئگ اسئگ ن اتئگ ںیمئگ خ اتگنئگ وہںئگ ،اسئگ ےکئگ بضغئگ وئگ ےصغئگ ےسئگ ،اسئگ یکئگ زسائگ ےسئگ ،ئگ اسئگ ےکئگ دنبوںئگ یکئگ ت

ےسئگ ہکئگ وہئگ ریمےئگ ن اسئگ اںیئ۔،،

راےتسئگ ےکئگ ادابئگ

وہئگ رکئگ رےنگنیئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ ہکئگ ولگئگ امیبرئگ ھجمسئگ ۔ئگ راےتسئگ ںیمئگ درایمینئگ اچلئگ ےیلچئگ ،ئگ ہنئگ اانتئگ ٹپھجئگ رکئگ ےیلچئگ ہکئگ وخاہئگ وخماہئگ ولوگںئگ ےکئگ ےیلئگ امتہشئگ نبئگ اجںیئئگ اورئگ ہنئگ ام ےئگ تسسئگ ئگ ۷

دقمئگ ےبملئگ ےبملئگ رےتھکئگ اورئگ دقمئگ ااھٹئگ رکئگ رےتھکئگ ،دقمئگ ٹیسھگئگ رکئگ یھبکئگ ہنئگ ےتلچئگ ۔ملسو هيلع هللا ىلص رکئگ امیبرئگ رپیسئگ رکےنئگ ںیگلئگ یبنئگ

ا۲

رئگ زیچئگ رپئگ اگنہئگ ڈاےتلئگ وہےئئگ ہنئگ ےیلچئگ ،ااسیئگ رکن ئگ ےکئگ الخفئگ ےہئگ یبنئگ ۔ادبئگ وئگ واقرئگ ےکئگ اسھتئگ ےچینئگ دےتھکیئگ وہےئئگ ےیلچئگ اورئگ راہتسئگ ںیمئگ ادرھئگ ادرھئگ ہ

ملسو هيلع هللا ىلص ئگ گدیجنیگئگ اورئگ ذہتی

رئگ راہئگ وہئگ ۔ئگ اپئگ واقرئگ ےکئگ اسھتئگ ذرائگ زیتئگ ےتلچ

ئگ اےنپئگ دبنئگ ابمرکئگ وکئگ اےگئگ یکئگ رطفئگ اکھجئگ رکئگ ےتلچئگ ےسیجئگ وکیئئگ دنلبیئگ ےسئگ یتسپئگ یکئگ رطفئگ ات

ئگ اورئگ اٹمسئگ ئگ ےتلچئگ وق

اورئگ دبنئگ وکئگ س

وہائگ رےتھکئگ اورئگ ےتلچئگ وہےئئگ داںیئئگ ن اںیئئگ ہنئگ دےتھکیئگ ۔

ئگ ںیہئگ ،رھپ۔ئگ اخاسکریئگ ےکئگ اسھتئگ دےب۰

ئگ ںیہئگ اورئگ ہنئگ ڑاہڑوںئگ یکئگ اوئاچیئئگ وکئگ چنہئگ تکس

رےتئگ وہےئئگ ہنئگ ےیلچئگ ،ہنئگ وتئگ اپئگ اینپئگ ںوھرکئگ ےسئگ زنیمئگ وکئگ اھپڑئگ تکس

الھبئگ ئگ ئگ ن اؤںئگ ےیلچئگ ۔اک

رےنئگ یکئگ ایکئگ اجنگشئئگ ےہئگ ۔

اک

ائگ نہپئگ رکئگ ےیلچئگ ۔ےگننئگ ن اؤںئگ پ ےنئگ رھپےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ ۔وجےتئگ ےکئگ ذرےعیئگ ن اؤںئگ اکئگ ےٹنئگ ،رکنکئگ اورئگ ۴

دورسیئگ فیلکئگ دہئگ زیچوںئگ ےسئگ وفحمظئگ راتہئگ ےہئگ اورئگ ومذیئگ ۔ئگ ہشیمہئگ وجن

رامن ائگ ارثکئگ وجےتئگ ےنہپئگ راہئگ رکوئگ ملسو هيلع هللا ىلص اجونروںئگ ےسئگ یھبئگ اچبئگ راتہئگ ےہئگ یبنئگ

ےنئگ ق

ائگ ےہئگ ۔،،ئگ

ئگ رطحئگ اکئگ وسارئگ وہن ائگ و ےننئگ واالئگ یھبئگ اک

،وجن

ئگ وئگ واقرئگ اکئگ یھبئگ احلظئگ رےیھکئگ ۔ن ائگ وتئگ دوونںئگ وجےتئگ نہپئگ رکئگ ےیلچئگ ن ا۵ ائگ ۔ئگ راہتسئگ پ ےنئگ ںیمئگ نسحئگ ذوقئگ اورئگ ذہتی

ئگ ن اؤںئگ ںیمئگ وجن ئگ ن اؤںئگ اگنئگ اورئگ اک ارئگ ئگ رکئگ ےیلچئگ ۔اک

ئگ دوونںئگ وجےتئگ ان

ریئگ ہکحضمئگ زیخئگ رحتئگ ےہئگ ۔ئگ ارگئگ وایعقئگ وکیئئگ ذعموریئگ ہنئگ ئگ وہئگ وتئگ اسئگ دبئگ ذویقئگ اورئگ ےبئگ ذہتیبیئگ ےسئگ یتخسئگ ےکئگ اسھتئگ ےنچبئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک

ادئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ ۔یبنئگ نہپئگ رکئگ انلچئگ ت

اکئگ ارش

ائگ نہپئگ رکئگ وکیئئگ ہنئگ ےلچئگ ن ائگ وتئگ دوونںئگ وجےتئگ

ئگ وجن رذمیئگ (ےہئگ اک

ارئگ رکئگ ےلچئگ )ئگ امشلئئگ ت

نہپئگ رکئگ ےلچئگ ن ائگ دوونںئگ ان

ےئگ اکئگ رطخہئگ ہنئگ رےہئگ یبنئگ ۹

ھٹ

چل

اہکئگ ا

ئگ اےنپئگ ڑپکوںئگ وکئگ تیمسئگ رکئگ ےیلچئگ ن

ئگ اانپئگ دنبہئگ ذرائگ ااھٹئگ رکئگ ٹیمسئگ ےتیلئگ ےھتئگ ئگ ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ۔ئگ ےتلچئگ وق

ےتلچئگ وق

انئگ ہنئگ اتجےیئ

ازیئگ ش

ئگ ۔یھبکئگ یھبکئگ ےبئگ یفلکتئگ ںیمئگ اےنپئگ اسیھتئگ اکئگ اہھتئگ ،اہھتئگ ںیمئگ ےلئگ رکئگ ہشیمہئگ ےبئگ یفلکتئگ ےسئگ اےنپئگ اسویھتںئگ ےکئگ اسھتئگ اسھتئگ ےیلچئگ اےگئگ لچئگ لچئگ رکئگ اینپئگ ام

ئگ ہنئگ وہےنئگ دےتیئگ ۔ارثکئگ اپئگ احصہبئگ ےکئگ ےھچیپئگ ےھچیپئگ ےتلچئگ اورئگ یھبکئگ ےبئگ یفلکتئگ ںیمئگ ملسو هيلع هللا ىلص یھبئگ ےیلچئگ ۔یبنئگ ر انئگ اظہ

ازیئگ ش

اسویھتںئگ ےکئگ اسھتئگ ےتلچئگ وہےئئگ یھبکئگ اینپئگ ام

اےنپاسیھتئگ اکئگ اھھتئگ ڑکپئگ رکئگ یھبئگ ےتلچ

34

ئگ ڑپےئگ وتئگ راہتسئگ اکئگ ےنئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیکئگ ۔راےتسئگ ںیمئگ رکئگ رکئگ ن ائگ ھٹیبئگ رکئگ اےنئگ اجےنئگ واولںئگ وکئگ ےنکئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ اورئگ ارگئگ یھبکئگ راہتسئگ ںیمئگ رےرائگ ن ائگ انھٹی۔ئگ راےتسئگ اکئگ قحئگ ادائگ رک۸

ئ

قحئگ ادائگ رکےنئگ ےکئگ ےئلئگ ھچئگ ن اوتںئگ اکئگ ایخلئگ رھک

۔ئگ ۷

ئ

۔اگنںیہئگ یچینئگ رئھک

وؤئگ راےتسئگ ےسئگ اٹہئگ دےیجیئگ ۲ک ۔۔ئگ فیلکئگ دےنیئگ وایلئگ زیچوں

۔ئگ السمئگ اکئگ وجابئگ دےیجیئگ ۔ئگ ۰

۔یکینئگ یکئگ نیقلتئگ ےیجیکئگ ۔ئگ ۴

وؤںئگ وکئگ راہتسئگ داھکےیئئگ ۔۵ک

ی ھی

۔ئگ وھبےلئگ

۔ئگ ئگ رئگ تبیصئگ ےکئگ امرےوہؤںئگ یکئگ دمدئگ ےیجیک۔ئگ او۹

رےئگ ولوگںئگ ےکئگ اسھتئگ پ ےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ ۔ئگ ۔ئگ ۶ راےتسئگ ںیمئگ ہشیمہئگ اےھچئگ ولوگںئگ اکئگ اسھتئگ ڑکپےیئئگ ،ت

ںیلچئگ ۔وعرتئگ وکئگ چیبئگ راےتسئگ ےسئگ چبئگ رکئگ ےرارےئگ ےرارےئگ انلچئگ اچےیہئگ اورئگ رمدوںئگ وکئگ اچےیہئگ ہکئگ انئگ ےسئگ چبئگ رکئگ ںیلچئگ راےتسئگ ںیمئگ وعرتئگ اورئگ رمدئگ لمئگ لجئگ رکئگ ہنئگ ۔ئگ ۷۳

ائگ وتئگ وگارائگ ایکئگ اجئگ اتکسئگ ےہئگ نکیلئگ ہیئگ وگاراملسو هيلع هللا ىلص ۔یبنئگ

رامن ائگ اگرےئگ ںیمئگ اےٹئگ وہےئئگ ئگ اورئگ دبئگ وبدارئگ ڑسیئگ وہیئئگ ڑچیکئگ ںیمئگ ڑھتلےئگ وہےئئگ وسرئگ ےسئگ رکٹائگ اجن

رکےنئگ یکئگ ن اتئگ ئگ ےنئگ ق

اےنئگ یسکئگ ایبنجئگ ئگ وعرتئگ ےسئگ رکٹاںیئ۔ئگ ئگ ںیہنئگ ےہئگ ہکئگ یسکئگ رم

دئگ ےکئگ ش

رئگ زیچئگ وکئگ وخبئگ ایھچئگ رطحئگ اپھچئگ نیلئگ ۔۷۷ ئگ وئگ ز تنئگ یکئگ ہ

رےعقئگ ن ائگ اچدرئگ ےسئگ اےنپئگ مسجئگ ،ابلسئگ اورئگ زی ئگ یسکئگ رضورتئگ ےسئگ راےتسئگ رپئگ ںیلچئگ وتئگ ت

ئگ اورئگ رشفیئگ وعرںیتئگ ج

رہچےئگ رپئگ اقنبئگ ڈاےلئگ رںیہ۔

ائگ ہکئگ اسئگ یکئگ اوازئگ اویبنجںئگ وکئگ اینپئگ رطفئگ وتمہجئگ ہنئگ رکےئگ ۔وعرتئگ وکیئئگ ااسیئگ زویرئگ نہپئگ رکئگ ہنئگ ےلچئگ ئگ ئگ سجئگ ںیمئگ ےتلچئگ وئگ ۔۷۲

ئگ اکنھجرئگ دیپائگ وہئگ ن ائگ دےبئگ ن اؤںئگ ےلچئگ ن

ق

رامےئئگ ںیہئگ ۔ملسو هيلع هللا ىلص وعرںیتئگ ےنلیھپئگ وایلئگ وخ وبشئگ اگلئگ رکئگ راےتسئگ رپئگ ہنئگ ںیلچئگ ۔ایسیئگ وعروتںئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیمئگ یبنئگ ۔ئگ ۷۰

ئگ تخسئگ اافلظئگ ق

ےنئگ اہنی

داعئگ ڑپےیھئگ :رھگئگ ےسئگ ںیلکنئگ وتئگ اامسنئگ یکئگ رطفئگ اگنہئگ ااھٹئگ رکئگ ہیئگ ۔ئگ ۷۴

)ئگ دنسمئگ ادمحئگ (بسم اہلل توکلت علی اہلل اللھم انی اعوذ بک من ان نزل او نزل وان نضل او نضل او نظلم او یظلم علینا اونجھل او یجھل علینا

ران ائگ !ئگ ںیمئگ ریتیئگ انپہئگ اچاتہئگ وہںئگ ئگ اسئگ ن اتئگ ےسئگ ہک

رئگ دقمئگ راھکئگ (ئگ اورئگ ایسئگ رپئگ ریمائگ رھبوہسئگ ےہئگ خ امئگ ےسئگ )ئگ ںیمئگ ےنئگ ن اہ

رائگ یہئگ ےکئگ ن

ئگ مہئگ شزغشئگ اھکئگ اجںیئئگ ن ائگ وکیئئگ دورسائگ ںیمہئگ ڈاگمئگ خ

اداینئگ رپ

لاائگ دےئگ ۔مہئگ وخدئگ یسکئگ رپئگ ملظئگ رکئگ ںیھٹیبئگ ئگ ن ائگ وکیئئگ اورئگ مہئگ رپئگ زن ادیتئگ رکےئگ ۔ئگ مہئگ وخدئگ ن

ھٹی

ارےئگ اسھتئگ دےئگ ئگ ،مہئگ وخدئگ کٹھبئگ اجںیئئگ ن ائگ وکیئئگ اورئگ ںیمہئگ رئگ اںیئئگ ن ائگ وکیئئگ دورسائگ ہ

ئگ ات

اؤئگ رکےئگ ۔،،

رن ئگ اکئگ ت

ںاہل

35

ڑپںیھئگ ئگ ن ازارئگ اجںیئئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ۔۷۵

او صفقۃ خارسۃ بسم اہلل اللھم انی اسئلک خیر ھذہ السوق وخیر ما فیھا و اعوذبک من رشھا و رشما فیھا ،اللھم انی اعوذ بک ان اصیب بھا یمینا فاجرۃ

۔

ران ائگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ اسئگ ن ازارئگ یکئگ الھبیئئگ اورئگ وجئگ ھچئگ اسئگ ںیمئگ ےہئگ اسئگ یکئگ الھب

ائگ وہںئگ (ئگ خ

امئگ ےسئگ )ئگ ن ازارئگ ںیمئگ دالخئگ وہن

رائگ ےکئگ ن

یئئگ اچاتہئگ وہںئگ اورئگ اسئگ ن ازارئگ ےکئگ رشئگ ےسئگ اورئگ وجئگ خ

ران ائگ

اسئگ ن اتئگ ےسئگ ہکئگ اہیںئگ ںیمئگ وھجیٹئگ مسقئگ اھکئگ وھٹیبںئگ ن ائگ اصقننئگ )اسخرےئگ (ئگ اکئگ وکیئئگ وسدائگ رکئگ !ریتیئگ انپہئگ اچاتہئگ وہںئگ ھچئگ اسئگ ںیمئگ ےہئگ اسئگ ےکئگ رشئگ ےسئگ انپہئگ اماتگنئگ وہںئگ ،خ

وھٹیبںئگ ۔

ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبنئگ رامن ائگ وجئگ صخشملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ رمعئگ نبئگ اطخبئگ

رائگ اسئگ ےکئگ اسحبئگ ںیمئگ دسئگ الھکئگ ایکینںئگ درجئگ ئگ ےنئگ ق

ن ازارئگ ںیمئگ دالخئگ وہےتئگ وہےئئگ ہیئگ داعئگ ڑپھئگ ےلئگ ،خ

رامئگ دےئگ اگئگ اورئگ دسئگ الھکئگ دراجتئگ دنلبئگ رک

رامےئئگ اگئگ ،ئگ دسئگ الھکئگ اطخںیئئگ اعمفئگ ق

ئگ دق ئگ ئگ ال الہ اال اہلل وحدہ ال رشیک لہ لہ الملک و لہ الحمد یحی ویمیت وھو حی ال ےئگ اگئگ

ئی قدیر یموت بیدہ الخیر وھو علی کل ش

ئگ ںیہنئگ ،ادتقارئگ ایسئگ اکئگ ےہئگ ،ویہئگ رکشئگ وئگ رعتفیئگ اکئگ قحتسمئگ ےہئگ ،ویہئگ زدن رائگ ےکئگ وسائگ وکیئئگ وبعمدئگ ںیہنئگ ،وہئگ اتکیئگ ےہئگ ،ئگ اسئگ اکئگ وکیئئگ رشک

رذمیئگ (ئگ خ

یگئگ اتشخئگ ےہئگ اورئگ ویہئگ ومتئگ داتیئگ )ت

رئگ زیچئگ رپ رئگ ےہئگ ،اسئگ ےکئگ ےیلئگ ومتئگ ںیہنئگ ،اسریئگ الھبیئئگ ایسئگ ےکئگ ہضبقئگ دقرتئگ ںیمئگ ےہاورئگ وہئگ ہ "۔ئگ اقدرئگ ےہئگ ئگ ئگ ےہئگ ،وہئگ زدنہئگ اجوی

رفسئگ ےکئگ اداب

رچئگ وہئگ اورئگ امنزوںئگ ےکئگ اواقتئگ اکئگ یھبئگ احلظئگ رےہئگ یبنئگ ۔۷

ئگ خ

ائگ اچےیہہکئگ مکئگ ےسئگ مکئگ وق

ئگ رواہنئگ وہن

وخدئگ رفسئگ رپئگ اجےتئگ ن ائگ یسکئگ وکئگ رواہنئگ ملسو هيلع هللا ىلص رفسئگ ئگ ےکئگ ےیلئگ ا ےسئگ وق

رامےت۔

ئگ ایخلئگ ق رامےتئگ وتئگ اعمئگ وطرئگ رپئگ رعمجاتئگ ےکئگ دنئگ وکئگ انمب

ق

ئگ ےیجیکئگ ، نکمئگ وہئگ وتئگ مک ۔۲

ئگ ئگ ریتہئگ رفسئگ اہنتئگ م

ئگ ازئگ مکئگ نیتئگ ادیمئگ اسھتئگ ےیجیلئگ ۔اسئگ ےسئگ راہتسئگ ںیمئگ اسامنئگ وریغہئگ یکئگ افحتظئگ اورئگ دورسیئگ رضورن اتئگ ںیمئگ یھبئگ لوہل

ائگ ےہئگ ۔یبنئگ

راایبںئگ ولعممئگ وہئگ اجںیئئگ وجئگ ںیمئگ اجاتنئگ وہںئگ وتئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےہئگ اورئگ ادیمئگ تہبئگ ےسئگ رطخاتئگ ےسئگ یھبئگ وفحمظئگ وہئگ اجن

ائگ ''ارگئگ متئگ ولوگںئگ وکئگ اہنتئگ رفسئگ رکےنئگ یکئگ وہئگ خ رامن

ےنئگ ق

ئگ وسارئگ یھبکئگ راتئگ ںیمئگ اہنتئگ رفسئگ ہنئگ رکےئگ ۔)اخبریئگ (ئگ وکیئ

ئگ صخشئگ دورئگ درازئگ اکئگ رفسئگ رکئگ ےکئگ یبنئگ ئگ رمہبتئگ اک رئگ وبالئگ :ن ائگ روسلئگ اہللئگ ملسو هيلع هللا ىلص اک

رئگ ےسئگ وپاھچئگ ،اہمترےئگ اسھتئگ وکنئگ ےہئگ ؟ئگ اسمق

ئگ ںیمئگ احرضئگ وہائگ وتئگ اپئگ ےنئگ اسمق

رم

یکئگ خ

رامن املسو هيلع هللا ىلص!

ئگ ق اد

ئگ اپئگ ےنئگ ارش ئگ وکیئئگ یھبئگ ںیہنئگ ےہئگ ،ںیمئگ االیکئگ وہںئگ ۔وت ئگ ںیہئگ ئگ ریمےئگ اسھتئگ وت ئگ وسار ئگ وسارئگ اطیشنئگ ںیہئگ اہتبلئگ نیتئگ وسار ئگ دو :االیکئگ وسارئگ اطیشنئگ ےہئگ اور

رذمی(ئگ

۔)ت

ئگ ادھئگ دنئگ اکئگ ومعمیلئگ رفسئگ وہئگ وتئگ وکیئئگ رحجئگ ںیہنئگ نکیلئگ اایتحطئگ یہیئگ ےہئگ ہکئگ یھبک ۔۰ ائگ اچےیہئگ ۔اہںئگ ارگئگ اک

ئگ اہنتئگ رفسئگ ہنئگ وعرتئگ وکئگ ہشیمہئگ یسکئگ ورحمئگ ےکئگ اسھتئگ رفسئگ رکن

رکے۔

36

رائگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ

ادئگ ےہئگ وجئگ وعرتئگ خ

رائگ رفسئگ ایسئگ اکئگ ارش

ئگ ئگ اسئگ ےسئگ زن ادہئگ اکئگ رفسئگ اہنتئگ رکےئگ ۔وہئگ اانتئگ ت ا رئگ ںیہنئگ ہکئگ وہئگ نیتئگ دنئگ ن

ئ

رتئگ رپئگ اامینئگ ریتھکئگ ےہئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ اجت

اورئگ ویمئگ اخ

رئگ وہئگ ن ائگ اسئگ اکئگ اانپئگ ڑلاکئگ وہئگ ن ائگ رھپئگ وکیئئگ اورئگ ورحمئگ وہ۔ئگ )اخبریئگ (ئگ ئگ اسئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ ےکئگ وادلئگ وہںئگ ،اھبیئئگ وہئگ ،ن ائگ وشہ

ئگ رکئگ یتکسئگ ےہئگ ج

وق

ئگ اورئگ ومعقئگ رپ ائگ اچےیہئگ ۔)اخبریئگ ،ملسمئگ (ئگ ملسو هيلع هللا ىلص وتئگ اپئگ ئگ اک

ئگ راتئگ یکئگ اسمتفئگ رپئگ یھبئگ اہنتئگ ئگ ہنئگ اجن ئگ دنئگ اورئگ اک رامن ائگ ہکئگ وعرتئگ وکئگ اک

ئگ ق

ےنئگ اہیںئگ ک

ئگ وسرایئگ رپئگ ھٹیبئگ اجںیئئگ اورئگ وساریئگ رحتئگ ںیمئگ اےئئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ:ئگ ۔۴ ئگ ج

رفسئگ وکئگ رواہنئگ وہےتئگ وق

منقلبون اللھم انا نسئلک فی سرفنا ھذا البر والتقوی و من العمل ما ترضی اللھم ھون سبحن الذی سرخ لنا ھذا وما کنا لہ مرقنین وانا الی ربنا ل

منقلب فی المال علینا رفنا ھذا و اطوعنا بعدہ اللھم انت الصاحب فی السرف والخلیفۃ فی االھل ،اللھم انی اعوذ بک من وعثاءالسرف وکابر المنظر وسءوال

رذمیئگ (ۃ المظلوم واالھل والولد والحور بعد الکور و دعو

)ئگ ملسمئگ اوبداؤدئگ ،ت

ارےئگ سبئگ ںیمئگ رکئگ دن ائگ احالہکنئگ مہئگ اسئگ وکئگ اقوبئگ ںیمئگ رکےنئگ واےلئگ ہنئگ ےھتئگ ۔انیقیئگ مہئگ اےنپئگ رپورئگ داگرئگ یکئگ رط رائگ سجئگ ےنئگ اسئگ وکئگ ہ

رئگ ےہئگ وہئگ خ

رت فئگ ولٹئگ اجےنئگ واےلئگ ن اکئگ وئگ ت

ران ائگ مہئگ ھجتئگ ےسئگ اےنپئگ اسئگ رفسئگ نیمئگ یکینئگ اورئگ وقتیئگ یکئگ وتقیفئگ اچےتہئگ ںیہئگ اورئگ ا ےسئگ اک

رامئگ دےئگ ںیہئگ ۔خ

ران ائگ !ئگ مہئگ رپئگ ہیئگ رفسئگ ااسنئگ ق

ومںئگ یکئگ وتقیفئگ ئگ وجئگ ریتیئگ وخدوندیئگ ےکئگ وہںئگ خ

ران ائگ ںیم

ران ائگ !ئگ وتئگ یہئگ اسئگ رفسئگ ںیمئگ رقیفئگ ےہئگ اورئگ وتئگ یہئگ رھگئگ واولںئگ ںیمئگ ہفیلخئگ اورئگ نارانئگ ےہئگ ۔خ

ارےئگ ےیلئگ رصتخمئگ رکئگ دےئگ ۔خ ریتیئگ انپہئگ اچاتہئگ وہںئگ رفسئگ یکئگ ئگ اورئگ اسئگ اکئگ اف ہلئگ ہ

اوگارئگ رظنمئگ ےسئگ ،اور

رایئئگ ےسئگ اورئگ ولظممئگ یکئگ دبداعئگ ےس۔ئگ وتقشمںئگ ےسئگ ،ن ریئگ وایسپئگ ےسئگ اورئگ ااھچیئئگ ےکئگ دعبئگ ت اےنپئگ املئگ ےسئگ ،اےنپئگ نیقلعتمئگ اورئگ اینپئگ اوالدئگ ںیمئگ ت

رانئگ ںیمئگ ےہئگ ۔۵

ئگ اورئگ ارامئگ اکئگ یھبئگ ایخلئگ رےیھکئگ ،راہتسئگ ےکئگ اسیھتئگ اکئگ یھبئگ ئگ قحئگ ےہ۔ق

راےتسئگ ںیمئگ دورسےئگ یکئگ لوہل

ئگ ن ابنجلئگ اورئگ ولہپئگ ےکئگ اسیھتئگ ےکاسھتئگ ئگ نسحئگ ولس ئگ یھبئگ اپئگ اکئگ اسھتئگ وہئگ اجےئئگ وااصلج

رئگ ااسیئگ ادیمئگ ےہئگ سجئگ ےسئگ ںیہکئگ یھبئگ یسکئگ وق کئگ رکو۔ئگ ولہپئگ ےکئگ اسیھتئگ ےسئگ رمادئگ ہ

ئگ اکئگ یھبئگ ہیئگ قحئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ اےنپئگ رقیفئگ رفسئگ ےکئگ اسھتئگ اےھچئگ ےسئگ ااھچئگ ولسکئگ رکںیئگ اورئگ وکششئگ رکںیئگ ہکئگ اپئگ ےکئگ یسکئگ وق

لئگ وئگ لمعئگ ےسئگ رفسئگ ےکئگ دورانئگ یکئگ رصتخمئگ رافق

ئگ ہنئگ ےچنہپئگ یبنئگ ئگ اسئگ وکئگ وکیئئگ امسجینئگ ن ائگ ذ ین

وؤوگںئگ ےسئگ تقبسئگ ےلئگ ملسو هيلع هللا ىلص اذی

لئگ رکےنئگ ما ں

رم

ائگ ےہئگ ۔وجئگ صخشئگ دورسےئگ یکئگ خ

ادئگ ےہئگ وقمئگ اکئگ رسدارئگ انئگ اکئگ اخدمئگ وہن

اکئگ ارش

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ اہشدتئگ ن اےئئگ ۔)وکشمۃئگ (

رےنھئگ واالئگ ارگئگ وکیئئگ وہئگ اتکسئگ ےہئگ وتئگ رصفئگ ویہئگ وجئگ خ

اجےئئگ اسئگ ےسئگ یکینئگ ںیمئگ اےگئگ ت

ئگ اورئگ واسپئگ ۔۹

اکئگ یہیئگ لمعئگ اھت۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص اےنئگ رپئگ دوئگ ر تعئگ رکشاےنئگ ےکئگ لفنئگ ڑپےیھئگ ۔یبنئگ رفسئگ ےکئگ ےیلئگ رواہنئگ وہےتئگ وق

رےھئگ ن ائگ اڑےئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھئگ :ئگ ئگ ۔۱

ئگ اپئگ یکئگ اگڑیئگ ،سبئگ ن ائگ ںاہزئگ ئگ دنلبیئگ خ

ج

اللھم لک الرشف علی کل رشف ولک الحمد علی کل حال

رئگ احلئگ ںیمئگ ریتائگ یہئگ رایئئگ اح لئگ ےہئگ ،ئگ دمحئگ وئگ انثئگ ہ

رریگئگ اورئگ دنلبیئگ رپئگ ت

رئگ ت ران ائگ !ئگ ےھجتئگ ہ

قحئگ ےہئگ ۔ئگ خ

ائگ ڑپےئگ وتئگ وفحمظئگ ماقمئگ رپئگ ایقمئگ ےیجیکئگ ںاہںئگ وچرئگ ڈاوکئگ ےسئگ یھبئگ اپئگ یکئگ اجنئگ وئگ املئگ وفحمظئگ وہئگ اورئگ ومذیئگ اجونروںئگ اکئگ یھبئگ ۔۸

وکیئئگ اکٹھکئگ ہنئگ وہئگ ۔راتئگ وکئگ ںیہکئگ ایقمئگ رکن

رفسئگ یکئگ رضورتئگ وپریئگ وہےنئگ رپئگ رھگواسپئگ ئگ اےنئگ ںیمئگ دلجیئگ ےیجیکئگ ،البئگ رضورتئگ وھگےنمئگ رھپےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ ۔ئگ ۔۶

37

ئگ ریغبئگ االطعئگ راتئگ وکئگ رھگئگ ہنئگ ااجےیئئگ ،ےلہپئگ ےسئگ االطعئگ دےیجیئگ ورہنئگ دجسمئگ ںیمئگ دواگہنئگ لفنئگ ادائگ رکئگ ےکرھگئگ واولںئگ وکوم ۔۷۳ عقئگ دےیجیئگ ہکئگ وہئگ ایھچئگ رفسئگ ےسئگ وایسپئگ رپئگ اکیئگ ک

رطحئگ ئگ ےسئگ اپئگ ےکئگ اابقتسلئگ ےکئگ ےیلئگ ایترئگ وہئگ ںیکسئگ ۔

ایخلئگ رےیھکئگ اورئگ ارگئگ وکیئئگ وساریئگ وہئگ وتئگ اسئگ یکئگ رضورن اتئگ اورئگ افحتظئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیکئگ ۔رفسئگ ںیمئگ ارگئگ اجونرئگ اسھتئگ وہئگ وتئگ انئگ ےکئگ ارامئگ وئگ ااسشئئگ اکئگ یھبئگ ئگ ۔۷۷

اجڑےئگ ےکئگ وممسئگ ںیمئگ رضوریئگ رتسبئگ وریغہئگ اسھتئگ رےیھکئگ اورئگ زیمن انئگ وکئگ ےبئگ اجئگ رپاشیینئگ ںیمئگ التبمئگ ہنئگ ےیجیکئگ ۔ ۔۷۲

اہکئگ ااجنتسئگ ئگ ،ووضئگ ،امنزئگ اورئگ ۷۰

رنتئگ اورئگ اجےئئگ امنزئگ اسھتئگ رےیھکئگ ن ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ںیہکرفسئگ ںیمئگ ن اینئگ اکئگ ت ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ن اینئگ ےنیپئگ یکئگ فیلکئگ ہنئگ وہئگ ئگ ئگ ئگ

ئگ رفسئگ ںیمئگ ںیہکئگ راتئگ وہئگ اجےئئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھئگ :ئگ ئگ ۔۷۴ ج

رش ساکنی یا ارض ! ربی و ربک اہلل اعوذ باہلل من رشک و رش ما خلق فیک و رش ما یدب علیک واعوذ باہلل من اسد و اسود و من الحیہ و العرقب و من

)اوبداؤد(ئگ اولدالبلد و من ولد و م

رائگ ےنئگ دیپ

رایکئگ انپہئگ اچاتہئگ وہںئگ ریتےئگ رشئگ ےسئگ اورئگ انئگ ولخماقتئگ ےکئگ رشئگ ےسئگ وجئگ ھجتئگ ںیمئگ خ

ائگ یکئگ ںیہئگ اورئگ انئگ ولخماقتئگ اےئگ زنیمئگ !ئگ ریمائگ اورئگ ریتائگ رپورداگرئگ اہللئگ ےہئگ ئگ ۔ئگ ںیمئگ خ

ئگ وھچب

رائگ یکئگ انپہئگ اچاتہئگ وہںئگ ریشئگ ےسئگ روایسہئگ )ئگ ئگ (ئگ ےسئگ اورئگ اسی

رئگ وادلئگ اورئگ ومولدئگ ےکئگ رشئگ ےسئگ ےکئگ رشئگ ےسئگ وجئگ ھجتئگ رپئگ یتلچئگ ںیہئگ اورئگ ںیمئگ خ ئگ ےسئگ اورئگ اسئگ رہئگ ےکئگ ن اودنوںئگ ےسئگ اورئگ ہ

۔

ئگ رفسئگ ےسئگ رھگئگ وکئگ واسپئگ اںیئئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھئگ :ئگ ئگ ۔۷۹ اورئگ ج

)نصئگ نیصحئگ (ئگ اوبا اوبا لربنا توبا ال یغادر علینا حوبا

رئگ ن ایقئگ ہنئگ رےنہئگ دےئگ ئگ انٹلپئگ ےہئگ اےنپئگ ربئگ یہئگ رطفئگ انٹلپئگ ےہئگ اورئگ اےنپئگ ربئگ یہئگ ےکئگ وضحرئگ وتہبئگ ےہئگ ایسیئگ وتہبئگ وجئگ مہئگ رپئگ

اہئگ اکئگ وکیئئگ ات

گ

ئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ وکئگ ہیئگ داعئگ دےتیئگ وہےئئگ ۔۷۱

ئگ اسئگ ےسئگ یھبئگ داعئگ یکئگ دروخاب

ئگ یسکئگ وکئگ رفسئگ رپئگ رتصخئگ رکںیئگ وتئگ ھچئگ دورئگ اسئگ ےکئگ اسھتئگ اجےیئئگ رتصخئگ رکےتئگ وق ئگ ج

رتصخئگ ےیجیکئگ :ئگ

استودع اہلل دینک و امانتک و خواتیم عملک

ئگ اورئگ اخہمتئگ لمع

ائگ وہںئگ )نصئگ نیصحئگ (ئگ ںیمئگ اہمترےئگ دنیئگ ،اامی

رائگ ےکئگ درپدئگ رکن

ئگ وکئگ خ

ئگ وکیئئگ رفسئگ ےسئگ واسپئگ اےئئگ وتئگ اسئگ اکئگ اابقتسلئگ ےیجیکئگ اورئگ ااہظرئگ تبحمئگ ےکئگ اافلظئگ ےتہکئگ وہےئئگ رضورتئگ اورئگ ومعقئگ اکئگ احلظئگ رکےتئگ وہےئئگ اصمہحفئگ ےیجیک ۔۷۸ ئگ ن ائگ اعمہئگ ج

۔یھبئگ ےیجیک

38

رجنئگ وئگ مغئگ ےکئگ ادابئگ ئگ

ئگ ےیجیک،ئگ ۔۷

رداب ئگ وکربصئگ وئگ وکسنئگ ےکئگ اسھتئگ ت

ئ

رےنھئگ دےیجیئگ ۔داینئگ یکئگ زدنیگئگ ںیمئگ وکیئئگ یھبئگ اصمی

یھبکئگ تمہئگ ہنئگ اہرےیئئگ اورئگ رجنئگ وئگ مغئگ وکئگ یھبکئگ دحئگ ادتعالئگ ےسئگ ہنئگ ت

رئگ ےکئگ رکدارئگ ںیمئگ ہیئگ

ااکیمئگ اورئگ اصقننئگ ےسئگ ےبئگ وخفئگ اورئگ امومنئگ ںیہنئگ رہئگ اتکسئگ ۔اہتبلئگ ومنمئگ اورئگ اکق

انئگ رجنئگ وئگ مغئگ ، تبیصئگ وئگ فیلکئگ ،اتفئگ وئگ ن

رئگ ان

ائگ ےہئگ ہکئگ اکق

رقئگ رضورئگ وہن

ق

ابئگ ہنئگ الئگ رکئگ وخرجنئگ وئگ مغئگ ےک

ئگ اورئگ ضعبئگ اواقتئگ مغئگ یکئگ ن دئگ یشکئگ رکئگ اتیئگ ےہئگ اورئگ ئگ موجمئگ ںیمئگ رپاشینئگ وہئگ وہشئگ وئگ اواسئگ ،وھئگ اتھٹیئگ ےہئگ ،اموییسئگ اکئگ یاکرئگ وہئگ رکئگ اہھتئگ ریپئگ وھچڑئگ داتیئگ ےہئگ

ائگ اورئگ ربصئگ وئگ ابثتئگ اکئگ رکیپئگ نبئگ رکئگ اٹچنئگ یکئگ رطحئگ امجئگ راتہ

رےئگ احدےثئگ رپئگ یھبئگ ربصئگ اکئگ دانمئگ اہھتئگ ےسئگ ںیہنئگ وھچڑن

رےئگ ےسئگ ت

ئگ ےہئگ ۔وہئگ ویںئگ وس اتئگ ےہئگ ہکئگ ہیئگ وجئگ ھچئگ ومنمئگ ت

ائگ ےہئگ اےنپئگ دنبےئگ یکئگ رتہبیئگ ےک

رائگ وجئگ ھچئگ رکن

رائگ اکئگ وکیئئگ مکحئگ تمکحئگ وئگ تحلصمئگ ےسئگ اخیلئگ ںیہنئگ اورئگ ہیئگ وسچئگ رکئگ خ

یئگ ےکئگ اطمقبئگ وہائگ ،خ

لہ

رئگ ا ائگ ےہ،انیقیئگ اسئگ ںیمئگ ئگ وہائگ دقتت

ےیلئگ رکن

ائگ ےہئگ ہکئگ مغئگ ئگ یکئگ

رئگ لکشمئگ وکئگ ااسنئگ انبئگ داتیئگ ےہریخئگ اکئگ ولہپئگ وہئگ اگئگ ،ومنمئگ وکئگ ااسیئگ وکسنئگ وئگ اانیمطنئگ اح لئگ وہن رئگ اکئگ ہیئگ دیقعہئگ ہ وچٹئگ ںیمئگ ذلتئگ اےنئگ یتگلئگ ےہئگ اورئگ دقتت

ادئگ ےہئگ :

رائگ اکئگ ارش

خ

رئگ :ما اصاب من مصیبۃ فی االرض وال فی انفسکم اال فی کتاب من قبل ان نبراھا ان ذلک علی اہلل یسیر لکیال تاسوا علی مافاتکم (۰۰۔۲۲)ادحلی

ئگ یھبئگ روےئئگ زنیمئگ ںیمئگ ےتئگ "

ئ

ئگ اتکبئگ ںیمئگ )یھکلئگ وہیئئگ وجئگ اصمی ئگ اسئگ ےسئگ ےلہپئگ ہکئگ ںیمہئگ ووجدئگ ںیمئگ الںیئئگ ،اک ںیہئگ اورئگ وجئگ اںیتفئگ یھبئگ متئگ رپئگ ایتئگ ںیہئگ وہئگ ب

ااکیمئگ رپمغئگ ئگ ہنئگ رکےتئگ روہئگ ۔

اہکئگ متئگ اینپئگ ن

رائگ ےکئگ ااسنئگ ےہئگ ن

"وفحمظئگ اورئگ ےطئگ دشہئگ (ئگ ںیہئگ اسئگ ںیمئگ وکیئئگ کشئگ ںیہنئگ ہکئگ ہیئگ ن اتئگ خ

ئگ افدئہئگ ہیئگ ےہئگ رئگ رپئگ اامینئگ الےنئگ اکئگ اک ئگ ئگ وکئگ یھبئگ ئاضئگ ودقرئگ ینعیئگ دقتت

رےئگ اسحن

رےئگ ےسئگ ت

ہکئگ ومنمئگ ت

رائگ یکئگ رطفئگ رکئگ ےکئگ ریخئگ ےکئگ ولہپ

رئگ اعمےلمئگ یکئگ تبسنئگ ئگ اےنپئگ رہمن انئگ خ ائگ ۔وہئگ ہ

ئگ رپئگ اگنہئگ امجئگ اتیئگ ےہئگ اورئگ ربصئگ وئگ رکشئگ اکئگ ہلصیفئگ ھجمسئگ رکئگ اےنپئگ مغئگ اکئگ والجئگ ن ائگ اتیئگ ےہئگ اورئگ رپاشینئگ ںیہنئگ وہن

ا

رئگ رشئگ ںیمئگ ےساےنپئگ ےیلئگ ریخئگ اکنےنلئگ یکئگ وکششئگ رکن ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ےہئگ یبنئگ ئگ رکئگ ےکئگ ہ

اکئگ ارش

ائگ ےہئگ وت

ئگ دواچرئگ وہن ائگ ےہئگ ریخئگ یہئگ اتٹیمسئگ ےہئگ ارگئگ وہئگ دھکئگ ،امیبریئگ اورئگ گنئگ دیتسئگ ےسئگ

ئگ وکسنئگ ےکئگ "ومنمئگ اکئگ اعمہلمئگ یھبئگ وخبئگ یہئگ ےہئگ ،وہئگ سجئگ احلئگ ںیمئگ یھبئگ وہن

ئگ وہیتئگ ےہئگ اورئگ ارگئگ اسئگ وکئگ وخیشئگ اورئگ وخشئگ احیلئگ بیص

ای

ائگ ےہئگ اورئگ ہیئگ ازامشئئگ اسئگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ ریخئگ ن

ئگ رکن

رداب ائگ ےہئگ اورئگ ہیئگ وخ یلیلئگ اسئگ ےکئگ اسھتئگ ت

ئگ وہیتئگ ےہئگ وتئگ رکشئگ رکن

ئگ یتنبئگ ےہ۔"ئگ ئگ )ملسمئگ ( ےیلئگ ریخئگ اکئگ س

رائگ وخناہتسئگ رگاتفرئگ وہ ۔۷

ائگ اہگینئگ تبیصئگ ںیمئگ خ

ئگ رجنئگ وئگ مغئگ یکئگ وکیئئگ ربخئگ ںینسئگ ن ائگ وکیئئگ اصقننئگ وہئگ اجےئئگ ن ائگ وکیئئگ دھکئگ اورئگ فیلکئگ ےچنہپئگ ن ائگ یسکئگ ن انا ہلل و ئگ اجںیئئگ وتئگ وفرائگ ئگ "ج

رائگ یہئگ ےکئگ ںیہئگ اورئگ ایسئگ یکئگ رطفئگ ولٹئگ رکئگ اجےنئگ واےلئگ ںیہ،"ئگ )ارقبلہ(ئگ ڑپےیھ۔ئگ ۔"انا الیہ راجعون

"مہئگ خ

رائگ اکئگ یہئگ ےہ،ئگ ایسئگ ےنئگ دن ائگ ےہئگ اورئگ ویہئگ ےنیل

ئگ خ ارےئگ ن اسئگ وجئگ ھچئگ یھبئگ ےہئگ ب واالئگ ےہ۔ئگ مہئگ یھبئگ ایسئگ ےکئگ ںیہئگ اورئگ ایسئگ یکئگ رطفئگ ولٹئگ رکئگ ئگ بلطمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ہ

رائگ یکئگ راضئگ رپئگ رایضئگ ںیہ۔ئگ

رئگ احلئگ ںیمئگ خ ائگ ےہ۔ئگ اسئگ اجںیئئگ ےگ۔ئگ مہئگ ہ

رےئگ ریخئگ ےکئگ شیپئگ رظنئگ رکن

ائگ ےہئگ یسکئگ ت

رئگ اکمئگ تحلصم،ئگ تمکحئگ اورئگ ااصنفئگ رپئگ ینبمئگ ےہ۔ئگ وہئگ وجئگ ھچئگ رکن اکئگ ہ

ئگ یھبئگ اسئگ ےکئگ امےھتئگ رپئگ نکئگ ہنئگ اےئ۔ئگ

وافدارئگ الغمئگ اکئگ اکمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ یسکئگ وق

ادئگ ےہ:۔

رائگ اکئگ ارش

خ

39

الذین اذا اصابتھم مصیبۃ قالوا انا ہلل و oلصابرین ولنبلونکم بشی من الخوف و الجوع و نقص من االموال واالنفس و الثمرات و برش ا"

(۷۵۱۔۷۵۵"ئگ )ارقبلۃئگ oاولئک علیھم صلوات من ربھم و رحمۃ و اولئک ھم المھتدون oانا الیہ راجعون

ئگ اورئگ وخشئگ ربخیئگ انئگ اورئگ مہئگ رضورئگ ںیہمتئگ وخفئگ وئگ رطخ،ئگ وھبکئگ ،ئگ املئگ وئگ اجنئگ ےکئگ اصقننئگ اورئگ ادموینںئگ ےکئگ اھگےٹئگ ںیمئگ التبمئگ رکئگ ےکئگ اہمتریئگ ازامشئئگ رکںیئگ ےگ"

ائگ ےہ۔ئگ انئگ رپئگ

رائگ یہئگ یکئگ رطفئگ ںیمہئگ ٹلپئگ رکئگ اجن

رائگ یہئگ ےکئگ ںیہئگ اورئگ خ

انئگ ےکئگ ربئگ یکئگ رطفئگ ولوگںئگ وکئگ دےیجیئگ وجئگ تبیصئگ ڑپےنئگ رپئگ )ربصئگ رکےتئگ ںیہئگ اور(ئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ مہئگ خ

ئگ رپئگ ںیہ۔"

ریئگ انعن اتئگ وہںئگ یگئگ اورئگ اسئگ یکئگ رتمحئگ وہئگ یگئگ اورئگ ا ےسئگ یہئگ ولگئگ راہئگ دہای ےسئگ ت

ادئگ ےہ:ئگ "ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ائگ ےہئگ اورئگ اکئگ ارش

رامئگ داتیئگ ےہ۔ئگ اسئگ وکئگ اےھچئگ ااجنمئگ ےسئگ ونازن

رائگ اسئگ یکئگ تبیصئگ دورئگ ق

ائگ ےہئگ وتئگ خ

ائگ ہللئگ اخل"ئگ ڑپن

وجئگ وکیئئگ دنبہئگ تبیصئگ ڑپےنئگ رپئگ "ان

ائگ ےہ۔"

رامن

رہئگ زیچئگ اسئگ ےکئگ ےلصئگ ںیمئگ اطعئگ ق اسئگ وکئگ اسئگ یکئگ دنسپی

ئگ ن ارئگ یبن ئگ اہیلئگ راوعجن۔"یسکئگ ےنئگ اہکملسو هيلع هللا ىلص اکئگ رچاغئگ ھجبئگ ایگئگ وتئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اک ا

ئگ ان ئگ ہللئگ و ا

ئگ "ان ئگ روسلئگ اہللےنئگ ڑپاھئگ یکئگ رچاغئگ اکئگ انھجبئگ یھبئگ وکیئئگ ملسو هيلع هللا ىلص :۔ئگ ن ا

رامن ا:ئگ "یجئگ اہں!ئگ سجئگ ن اتئگ ےسئگ یھبئگ ومنمئگ وکئگ دھکئگ ےچنہپئگ وہئگ تبیصئگ ےہ۔ملسو هيلع هللا ىلص تبیصئگ ےہ۔ئگ اپ

ےنئگ ق

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

اکئگ ارش

ئگ امسجینئگ فیلکئگ اورئگ امیبری،ئگ "

ئگ ہکئگ ارگئگ اےسئگ وکیئسجئگ املسمنئگ وکئگ یھبئگ وکیئئگ یبلقئگ اذی

ائگ ےہئگ )اورئگ وہئگ وکیئئگ رجنئگ اورئگ دھکئگ اتچنہپئگ ےہئگ ۔ئگ اہیںئگ ک

ئگ اک اٹئگ یھبئگ ھبئگ اجن

رامئگ داتیئگ ےہ۔"ئگ )اخبریئگ وئگ ملسم(

اوہںئگ وکئگ اعمفئگ ق

رائگ اسئگ ےکئگ گ

ائگ ےہ(ئگ وتئگ خ

اسئگ رپئگ ربصئگ رکن

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اسنئگ ق

اکئگ ارش

ئگ ےہئگ وتئگ ا

ئگ یسکئگ رگوہئگ ےسئگ تبحمئگ رکن رائگ ج

ائگ ےہئگ اورئگ خ

رائگ اسئگ اکئگ ہلئگ وہن

رئگ اھکنرےنئگ اورئگ دنکنئگ "ینتجئگ تخسئگ ازامشئئگ اورئگ تبیصئگ وہیتئگ ےہئگ اانتئگ یہئگ ت ری

انئگ وکئگ )م

ائگ ےہئگ اورئگ وجئگ اسئگ ازامشئئگ ںیم

رائگ یھبئگ انئگ ےسئگ رایضئگ وہن

رائگ یکئگ راضئگ رپئگ رایضئگ رںیہئگ خ

رائگ انبےنئگ ےکئگ ےیل(ئگ ازامشئئگ ںیمئگ التبمئگ رکئگ داتیئگ ےہ،ئگ سپئگ وجئگ ولگئگ خ

اراضئگ وہںئگ خ

رائگ ےسئگ ن

ئگ خ

رذمی(

ائگ ےہ۔")ت

اراضئگ وہئگ اجن

یھبئگ انئگ ےسئگ ن

رامن ا:ےنئگ ارملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبومیسئگ ارعشیئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ادئگ ق

ش

روتشںئگ ےسئگ وپاتھچئگ ےہئگ ایکئگ متئگ ےنئگ ریمےئگ دنبےئگ ےکئگ ےچبئگ یکئگ اجنئگ ضبقئگ رکئگ یل؟ئگ وہئگ ےتہکئگ ںیہئگ اہں۔"

رائگ اےنپئگ ق

ائگ ےہئگ وتئگ خ

ئگ یسکئگ دنبےئگ اکئگ وکیئئگ ہچبئگ رمن رھپئگ ج

ےنئگ ایکئگ اہک؟ئگ وہئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ اسئگ وہئگ انئگ ےسئگ وپاتھچئگ ےہئگ متئگ ےنئگ اسئگ ےکئگ رگجئگ ےکئگ ڑکٹےئگ یکئگ اجنئگ اکنیلئگ یل؟ئگ وہئگ ےتہکئگ ںیہئگ اہں۔ئگ رھپئگ وہئگ انئگ ےسئگ وپاتھچئگ ےہئگ وتئگ ریمےئگ دنبےئگ

ئگ اہیلئگ راوعجن۔" ا

ئگ ہللئگ وئگ ان ا

امئگ تبیصئگ ںیمئگ اسئگ ےنئگ ریتیئگ دمحئگ یکئگ اورئگ ان

ئگ رھگئگ ریمعتئگ رکوئگ اورئگ اسئگ اکئگ ن ئگ ںیمئگ اک

ائگ ےہئگ ریمےئگ اسئگ دنبےئگ ےکئگ ےیلئگ ج

رامن

رائگ انئگ ےسئگ ق

ڑپاھئگ وتئگ خ

رذمی(

تیبئگ ادمحلئگ )رکشئگ اکئگ رھگ(ئگ ر،وھ۔")ت

ئگ رطفیئگ ۔۰ اقحئگ ن اتئگ یسکئگ فیلکئگ اورئگ رجنئگ رپئگ ااہظرئگ مغئگ اک

ارمئگ ےہ،ئگ اہتبلئگ اسئگ ن اتئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ ایخلئگ رےیھکئگ مغئگ اورئگ ادنوہئگ یکئگ ااہتنیئئگ دشتئگ ںیمئگ یھبئگ زن انئگ ےسئگ وکیئئگ ن

ہنئگ ےلکنئگ اورئگ ربصئگ وئگ رکشئگ اکئگ دانمئگ اہھتئگ ےسئگ وھچےنٹئگ ہنئگ ن اےئ۔

40

رامیہئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص یبن ئگ ازیمئگ رظنمئگ دھکییکئگ وگدئگ ںیمئگ ےھتئگ اورئگ اجنئگ ینکئگ اکئگ اعملئگ اھت۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ اصزبحادےئگ رضحتئگ ات

یکئگ اوھکنںئگ ئگ ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص رکئگ یبنئگ ہیئگ رق

رامن ا:ئگ "

ےئگ ےگلئگ اورئگ ق

کٹ ی

پ

رایئئگ ںیمئگ ومغممئگ ںیہئگ رگمئگ زن انئگ ےسئگ ویہئگ ےلکنئگ اگئگ وجئگ رپورداگرئگ یکئگ رمیضئگ ےکئگ اطمقبئگ وہئگ اگ۔"ئگ )ملسم(اوسنئگ رامیہئگ مہئگ ریتیئگ خ اےئگ ات

ئگ یکئگ وبئگ اےئئگ اورئگ وجئگ رشتعیئگ ےکئگ الخ ۔۴

ارکشیئگ اورئگ یاکی

ا،ئگ رگابینئگ مغئگ یکئگ دشتئگ ںیمئگ یھبئگ وکیئئگ ایسیئگ رحتئگ ہنئگ ےیجیکئگ سجئگ ےسئگ ن

فئگ وہ۔ئگ داھڑںیئگ امرئگ امرئگ رکئگ رون

رںیہن۔ئگ یبن

ئ

ااومنمئگ ےکئگ ےیلئگ یسکئگ رطحئگ اجت

ی

ی ی پائگ اورئگ اممتئگ ںیمئگ رس،ئگ ہنیسئگ

ا،ئگ انخیچئگ الچن

ا،ئگ اگولںئگ رپئگ امطےچنئگ امرن

ا،ئگ اگولںئگ رپئگ ملسو هيلع هللا ىلص اھپڑن

ادئگ ےہئگ :ئگ "وجئگ صخشئگ رگابینئگ اھپڑن

اکئگ ارش

ائگ ےہئگ وہئگ ریمیئگ

ائگ اورئگ نیبئگ رکن

ائگ اورئگ اجتیلہئگ یکئگ رطحئگ اتخیچئگ الچن

رذمی(امطےچنامرن

ئگ ںیمئگ ںیہن۔")ت

ام

ئگ دیہشئگ وہےئئگ اورئگ ئگ انئگ یکئگ اہشدتئگ یکئگ ربخئگ انئگ ےکئگ رھگئگ ںیمئگ یچنہپئگ وتئگ انئگ ےکئگ رھگئگ یکئگ وعرںیتئگ ےنخیچئگ ںیگلئگ اورئگ اممتئگ رکےنئگ ںیگل ملسو هيلع هللا ىلص ۔ئگ یبنرضحتئگ رفعجئگ ایطرئگ ج

ئگ ن ازئگ ہنئگ اںیئئگ وتئگ اپ رامن ا،ئگ رھپئگ یھبئگ وہئگ ہنئگ امںینملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ الہکئگ اجیھبئگ ہکئگ اممتئگ ہنئگ ایکئگ اجےئئگ رگمئگ وہ

ئگ انئگ ےکئگ ہنمئگ ںیمئگ اخکئگ رھبئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ وتئگ اپےنئگ دون ارہئگ عنمئگ ق ےنئگ مکحئگ دن ا

دو۔)اخبری(

ئگ ن ارئگ اپ ئگ وعرتئگ ایھٹیگنئگ ےیلئگ وہےئئگ ایئ،ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اک ئگ ئگ ےھت۔ئگ اک ئگ انجزہئگ ںیمئگ رشک ئگ اھبگئگ ملسو هيلع هللا ىلص اک

ےنئگ اسئگ وکئگ اینتئگ یتخسئگ ےسئگ ڈا اٹئگ ہکئگ ایسئگ وق

،مشش(ملسو هيلع هللا ىلصیئک۔)ریستئگ ایبنل

رامن ائگ ہکئگ "انجزےئگ ےکئگ ےھچیپئگ وکیئئگ اگئگ اورئگ راملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ

ادئگ ق

گئگ ےلئگ رکئگ ہنئگ ئگ اجےئ۔"ےنئگ ارش

ئگ ن ارئگ اپرعبئگ ںیمئگ ہیئگ رمسئگ یھتئگ ہکئگ ولگئگ انجزےئگ ےکئگ ےھچیپئگ ےتلچئگ وتئگ ااہظرئگ مغئگ ںیمئگ اینپئگ اچدرئگ کنیھپئگ دےتیئگ ےھت، ےنئگ ولوگںئگ وکئگ اسئگ احلئگ ںیمئگ ملسو هيلع هللا ىلص اک

رامن ا:ئگ "اجتیلہئگ یکئگ رمسئگ اایتخرئگ رکئگ رےہئگ وہ،ئگ ریمےئگ یجئگ ںیمئگ ان ائگ ہکئگ اہمترےئگ قحئگ ںیمئگ ایسیئگ دبداعئگ رکوںئگ ہکئگ اہمتریئگ وصر

ںیتئگ یہئگ خسمئگ وہئگ اجںیئ۔"ئگ ولوگںئگ ےنئگ ایسئگ داھکیئگ وتئگ ق

ئگ اینپئگ اینپئگ اچدرںیئگ اوڑھئگ ںئگ اورئگ رھپئگ یھبکئگ ااسیئگ ہنئگ ایک۔)انبئگ امہج(

وق

رتئگ یکئگ انمتئگ ےیجیک۔ ۔۵

رئگ اخ ئگ ربصئگ وئگ طبضئگ ےسئگ اکمئگ ےیجیلئگ اورئگ اخ

ئگ زن انئگ رپئگ الےیئ،ئگ ہکلبئگ اہنی

رائگ الھبئگ ہنئگ ےیہکئگ اورئگ ہنئگ رحفئگ یاکی امیبریئگ وکئگ ت

ردا رئگ میظعئگ اتلمئگ ےہ۔ئگ یبنامیبریئگ ےنلیھجئگ اورئگ اذںیتیئگ ت رتئگ ںیمئگ اخ

ائگ ےہئگ اورئگ اخ

رہیکئگ وہن

اہئگ ڈےتلھئگ ںیہئگ اورئگ اسئگ اکئگ ت

ئگ رکےنئگ ےسئگ ومنمئگ ےکئگ گ

ادئگ ملسو هيلع هللا ىلص ب

اکئگ ارش

ےہ:

اوہںئگ وکئگ اسئگ رطحئگ اھجڑئگ داتی

ئگ ےساسئگ ےکئگ گ رائگ اعتیلئگ اسئگ ےکئگ س

ئگ ن ائگ امیبریئگ ن ائگ یسکئگ اورئگ وہجئگ ےسئگ وجئگ یھبئگ دھکئگ اتچنہپئگ ےہ،ئگ خ

ئگ ےہئگ ےسیجئگ "ومنمئگ وکئگ امسجینئگ اذی

ئگ اےنپئگ وتپ

وکئگ اھجڑئگ داتیئگ ےہ۔")اخبریئگ وئگ ملسم(ئگ ںدرج

ئگ ن ارئگ یبن ئگ ریہئگ وہ؟ئگ ےنہکئگ ںیگلئگ ےھجمئگ اخبرئگ ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص اک

ئگ ن ائگ بیسم!ئگ ایکئگ ن اتئگ ےہئگ متئگ ویکںئگ اکی

ئ

ئگ اخوتنئگ وکئگ اکےتپنئگ وہےئئگ دھکیئگ رکئگ وپاھچ،ئگ اےئگ امئگ اسی ےنئگ اک

رائگ ےھجمس!ئگ یبن

ئگ راھکئگ ےہ،ئگ اسئگ وکئگ خ ر ئگ وہک،ئگ اسئگ ےیلئگ ملسو هيلع هللا ىلص ھگ

رائگ م رامیئئگ ہکئگ "ئگ ںیہنئگ اخبرئگ وکئگ ت

ئگ ق

اوہںہکئگ ےنئگ دہای

ےسئگ ن اکئگ رکئگ داتیئگ ےہ،ئگ ئگ اخبرئگ اسئگ رطحئگ اوالدئگ ادمئگ وکئگ گ

ملسم(سجئگ رطحئگ اگئگ ولےہئگ ےکئگ لیئگ وکئگ دورئگ رکئگ ےکئگ اصفئگ رکیتئگ ےہ۔")

41

ئگ یتنجئگ اخوتنئگ داھکؤں؟"ئگ ئگ ن ارئگ ہبعکئگ ےکئگ ن اسئگ رضحتئگ ابعسئگ ھجمئگ ےسئگ وبےل:ئگ "ںیہمتئگ اک ئگ ہصقئگ ایبنئگ رکےتئگ ںیہئگ ہکئگ اک ئگ اانپئگ اک رضحتئگ اطعءئگ نبئگ رن اح

ئگ ن ارئگ یبنےئ۔ئگ اہکئگ د وھک!ںیمئگ ےناہک،ئگ رضورئگ داھکی ئگ ںیمئگ احرضئگ وہیئئگ اورئگ وبیلئگ ن ائگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص ہیئگ وجئگ اکیلئگ ولکیٹئگ وعرتئگ ےہئگ ہیئگ اک

رم

ےھجمئگ رمیگئگ اکئگ ااسیئگ ملسو هيلع هللا ىلص! یکئگ خ

ئگ ںیمئگ ن الکلئگ یگننئگ وہئگ اجیتئگ وہں،ئگ ن ائگ روسلئگ اہلل

ائگ ےہئگ ہکئگ نتئگ دبنئگ اکئگ وہشئگ ںیہنئگ راتہئگ ئگ اورئگ اسئگ احل

رائگ ےسئگ داعئگ ےیجیک۔یبنملسو هيلع هللا ىلص! دورہئگ ڑپن

ادئگ ملسو هيلع هللا ىلص ریمےئگ ےیلئگ خ

ےنئگ ارش

رامن ا:ئگ "

ئگ رکیتئگ روہق

رداب ئگ ےسئگ ونازےئگ اگئگ اورئگ ارگئگ اچوہئگ ارگئگ متئگ اسئگ فیلکئگ وکئگ ربصئگ ےکئگ اسھتئگ ت

رائگ ںیہمتئگ ج

رائگ ںیہمتئگ ااھچئگ رکئگ دےئگ ئگ وتئگ خ

رائگ ےسئگ داعئگ رکوںئگ ہکئگ خ

وتئگ ںیمئگ خ

رامملسو هيلع هللا ىلص! اگ۔"ئگ ہیئگ نسئگ رکئگ وہئگ اخوتنئگ وبیلئگ ن ائگ روسلئگ اہلل

ئگ رکیتئگ روہںئگ یگ،ئگ اہتبلئگ ہیئگ داعئگ ق

رداب ئگ ںیمئگ یگننئگ ہنئگ ںیمئگ اسئگ فیلکئگ وکئگ وتئگ ربصئگ ےکئگ اسھتئگ ت

ئگ دےیجیئگ ہکئگ ںیمئگ اسئگ احل

رامیئ۔ئگ رضحتئگ اطعءئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ ںیمئگ ےنئگ اسئگ درازئگ ودئگ اخوتنئگ امئگ رزفئگ وکئگ ہبعکئگ یکئگ ڑیسویھںئگ رپئگ داھکی۔ملسو هيلع هللا ىلص وہئگ اجن ائگ رکوں،ئگ وتئگ یبن

ےنئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ داعئگ ق

ئگ ا ۔۹ ا

ئگ اورئگ اوسنئگ اہبن ا

روںئگ یکئگ ومتئگ رپئگ زمغدہئگ وہن

۔ئگ تت

ئ

ئگ رطفیئگ ارمئگ ےہئگ نکیلئگ اسئگ یکئگ دمتئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ یسکئگ یکئگ ومتئگ رپئگ نیتئگ دنئگ ےسئگ زن ادہئگ مغئگ ہنئگ انمی ک

رئگ ںیہنئگ ہکئگ نیتئگ دنئگ ےسئگ زن ادہئگ یسکئگ اکئگ وسگئگ انمےئ،ئگ اہتبلئگ ویبہئگ ےکئگ وسگئگ یکئگ دمتئگ اچرئگ ےنیہئگ دسئگ دنئگ ملسو هيلع هللا ىلص نیتئگ دنئگ ےہ۔ئگ یبن

ئ

رامن ا:ئگ "یسکئگ ومنمئگ ےکئگ ےیلئگ ہیئگ اجت

ےنئگ ق

رذمی(ےہ،ئگ اسئگ دمتئگ ںیمئگ ہیئگ وہئگ وکیئئگ رنیگنئگ ڑپکائگ ےنہپ،ئگ ہنئگ وخ وبشئگ اگلےئئگ اورئگ ہنئگ وکیئئگ ابنؤئگ اگنس

رئگ رکے۔")ت

ر

ئگ ےکئگ اسےنمئگ وخ وبشئگ اگلیئئگ اورئگ ق ئگ ےکئگ ےیلئگ ھچئگ وخانیتئگ ںیچنہپ۔ئگ اوہننئگ ےنئگ ب

امن ائگ ےھجمئگ رضحتئگ زبنیئگ تنبئگ شحجئگ ےکئگ اھبیئئگ اکئگ ااقتنلئگ وہائگ وتئگ وچےھتئگ روزئگ زعتی

ئگ ںیہنئگ یھت۔ئگ ںیمئگ ےنئگ ہیئگ وخ وبشئگ ضحمئگ اسئگ ےیلئگ اگلیئئگ ہکئگ ںیمئگ ےنئگ یبن

ئگ وخ وبشئگ اگلےنئگ یکئگ وکیئئگ احج

رئگ ےکئگ وسائگ ےسئگ ہیئگ انسئگ ےہملسو هيلع هللا ىلص اسئگ وق ئگ ہکئگ یسکئگ املسمنئگ اخوتنئگ وکئگ وشہ

رئگ ںیہن۔

ئ

ائگ اجت

رئگ ےکئگ ےیلئگ نیتئگ دنئگ ےسئگ زن ادہئگ وسگئگ انمن

یسکئگ تت

ئگ دورسےئگ وکئگ ربصئگ یکئگ نیقلتئگ ےیجیک۔ئگ یبن ۔۱ روںئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص رجنئگ وئگ مغئگ اورئگ تبیصئگ ںیمئگ اک

ئگ ادحئگ ےسئگ واسپئگ رشتفیئگ الےئئگ وتئگ وخانیتئگ اےنپئگ اےنپئگ تت

ئگ زغوہ ج

ئگ شحجئگ یبنئگ وہںیئ۔ئگ رہتشئگ دارونئگ اکئگ احلئگ ولعممئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ احرض

ئگ رضحتئگ ہنمحئگ ن رامیئئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ اسےنمئگ اںیئئگ وتئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ج

ےنئگ انئگ وکئگ ربصئگ یکئگ نیقلتئگ ق

ئگ ئگ اہیلئگ راوعجن"ئگ ڑپاھئگ اورئگ داعےئئگ رفغمتئگ یک۔ئگ اہکئگ اےنپئگ اھبیئئگ دبعاہللئگ رپئگ ربصئگ رکو۔ئگ ا

ائگ ہللئگ وئگ ان

رامن ائگ اےنپئگ امومںئگ زمحہئگ رپئگ ربصئگ رکو۔ئگ اوہنںئگ ملسو هيلع هللا ىلص رھپئگ اپاوہنںئگ ےنئگ "ان

ےنئگ ق

ا

ائگ ہیلئگ راوعجن"ئگ ڑپاھئگ اورئگ داعےئئگ رفغمتئگ یک۔ئگ ئگ ےنئگ رھپئگ "ان

ہللئگ وئگ ان

ئگ اکئگ ڑلاکئگ امیبرئگ اھت،ئگ وہئگ ےچبئگ وکئگ ایسئگ احلئگ ںیمئگ وھچڑئگ رکئگ اےنپئگ اکمئگ رپئگ ےلچئگ ے۔ئگ انئگ ےکئگ اجےنئگ ےکئگ دعبئگ ےچبئگ اکئگ ااقتنلئگ وہئگ ایگ۔ئگ مگیب ئگ اوبئگ ہحلطئگ ےنئگ ولوگںئگ رضحتئگ اوبہحلط

امئگ وکئگ اےنپےسئگ ہہئگ دن ائگ ہکئگ اوبہحلطئگ وکئگ االطعئگ ہنئگ وہےنئگ ن اےئ

ئگ وتئگ ویبیئگ ےسئگ وپاھچئگ ےچبئگ اکئگ ایکئگ احلئگ ےہ؟ئگ وبںئگ ےلہپئگ ےسئگ زن ادہئگ وکسنئگ ںیمئگ ےہ،ئگ ہیئگ ہہئگ ئگ اکمئگ ےسئگ واسپئگ اےئ۔ئگ وہئگ ش

ائگ الںیئ۔ئگ

ائگ ئگ اورئگ ٹیلئگ ے۔ئگ حبصئگ وہیئئگ وتئگ کینئگ ویبیئگ ےنئگ امیکحہنئگ ادنازئگ ںیمئگ وپاھچئگ ارگئگ وکیئئگ یسکئگ وکئگ اعراتیئگ وکیئئگ زیچرکئگ اوبئگ ہحلطئگ ےکئگ ےیلئگ اھکن ائگ اھکن

ےئگ ئگ داوہنںئگ ےنئگ اانیمطنئگ ےسئگ اھکن

رہئگ ویبیئگ ےنئگ اہکئگ اےنپئگ ےٹیبئگ ئگ دےئگ اورئگ رھپئگ واسپئگ امےگنئگ وتئگ ایکئگ اسئگ وکئگ ہیئگ قحئگ اح لئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اسئگ زیچئگ وکئگ روکئگ ےل؟ئگ اوبئگ ہحلطئگ ےنئگ اہکئگ الھبئگ ہیئگ قحئگ ےسیکئگ اح لئگ وہئگ اجےئئگ اگ،ئگ وت اصت

رپئگ یھبئگ ربصئگ ےیجیک۔)ملسم(

ااینئگ ےسئگ اابقتسلئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ راہئگ ںیم ۔۸

شئگ پ ی ئگ وجئگ دھکئگ ںیچنہپئگ انئگ رپئگ ر ہدیہئگ وہےنئگ ےکئگ اجبےئئگ ترتئگ سوسسئگ رکےتئگ راہئگ قحئگ ںیمئگ اےنئگ وایلئگ وتبیصمںئگ اکئگ دنخہ

رامیئ۔

رن اینئگ وبقلئگ ق

رائگ اکئگ رکشئگ ادائگ ےیجیکئگ ہکئگ اسئگ ےنئگ اینپئگ راہئگ ںیمئگ ق

وہےئئگ خ

ئگ ارزوئگ ہیئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ زریبئگ یکئگ وادلہئگ رتحمہمئگ رضحتئگ اامسءئگ تخسئگ امیبرئگ ڑپںی،ئگ رضحتئگ انئگ یکئگ ایعدتئگ ےکئگ ےیلئگ اےئ۔ئگ امںئگ ےنئگ انئگ ےسئگ اہکئگ ےٹیب!ئگ دلئگ ںیم

ئگ ںیمئگ دیہشئگ وہئگ اجےئئگ اورئگ ںیمئگ ریتیئگ اہشدتئگ یکئگ ربخئگ نس

ئگ وتئگ دیمانئگ ج ے،ئگ ن ا

ھعک

رائگ ےھجمئگ زدنہئگ

ئگ ہنئگ دھکیئگ ولںئگ خ

ئگ ک ئگ ج رکئگ ربصئگ یکئگ اعسدتئگ ئگ ےہئگ ہکئگ دوئگ ن اوتںئگ ںیمئگ ےسئگ اک

42

ائگ ہکئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نب

رائگ اکئگ رکن

ئگ زریبئگ ےنئگ انئگ یکئگ زدنیگئگ ںیمئگ یہئگ اجمئگ اہشدتئگ ونشئگ اح لئگ رکوں،ئگ ن ائگ وتئگ حتفئگ ن اےئئگ اورئگ ںیمئگ ےھجتئگ افحتئگ دھکیئگ رکئگ اینپئگ اںیھکنئگ ڈنھٹیئگ رکوں۔ئگ خ

ئگ دن ا۔ئگ رضحتئگ اامسءئگ اکیفئگ فیعضئگ وہئگ یکچئگ ںیھتئگ نکیلئگ ااہتنیئئگ زمکوریئگ ےکئگ ن اووج ا

رامن ا،ئگ اہشدتئگ ےکئگ دعبئگ اجحجئگ ےنئگ انئگ وکئگ وسیلئگ رپئگ ٹل

ئگ ازیگنئگ رظنمئگ دےنھکیئگ ےکئگ دق

یھبئگ وہئگ ہیئگ ئگ رق

ی یپ

ئگ ںیہنئگ ان ائگ ہکئگ ےیلئگ رشتفیئگ الںیئئگ اورئگ اےنپئگ رگجئگ وگےشئگ یکئگ الشئگ وکئگ دھکیئگ رکئگ روےنئگ

ےئگ ئگ ےکئگ اجبےئئگ اجحجئگ ےسئگ اطخبئگ رکےتئگ وہےئئگ وبں۔ئگ "اسئگ وسارئگ ےکئگ ےیلئگ ایھبئگ وق

ٹ

رے۔"وھگڑےئگ یکئگ

ھٹیپئگ ےسئگ ےچینئگ ات

رئگ رطحئگ اکئگ اعتونئگ ےیجیک۔یبن ۔۶ ئگ دورسےئگ اکئگ اسھتئگ دےیجی۔ئگ دووتسںئگ ےکئگ رجنئگ وئگ مغئگ ںیمئگ رشتئگ ےیجیکئگ اورئگ انئگ اکئگ مغئگ طلغئگ رکےنئگ ںیمئگ ہ اکئگ ملسو هيلع هللا ىلص دھکئگ دردئگ ںیمئگ اک

ادئگ ےہ۔ئگ

ارش

ائگ ےہئگ اورئگ رسئگ ںیمئگ دردئگ وہئگ وتئگ اسر"اسر

ئگ ادیمئگ ےکئگ مسجئگ یکئگ رطحئگ ںیہئگ ہکئگ ارگئگ اسئگ یکئگ ا ھکئگ یھبئگ دےھکئگ وتئگ اسرائگ دبنئگ دھکئگ سوسسئگ رکن ائگ مسجئگ ےئگ املسمنئگ لمئگ رکئگ اک

ائگ ےہ۔")ملسم(

فیلکئگ ںیمئگ وہن

ئگ دیہشئگ وہےئئگ وتئگ اپ ائگ وجھبائگ دوئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ اجئگ ووفرئگ مغملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ رفعجئگ ایطرئگ ج

رامن ا:ئگ "رفعجئگ ےکئگ رھگئگ اھکن

ائگ ہنئگ اکپئگ ئگ ںیکسئگ ئگ ےنئگ ق

ںیمئگ انئگ ےکئگ رھگئگ واےلئگ اھکن

ےگ۔)اوبداؤد(

ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبنئگ رہ رت ئگ ںیمئگ دالخئگ ایکئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبہ

ئگ یکئگ سجئگ اکئگ ہچبئگ رمئگ ایگئگ وہئگ وتئگ اسئگ وکئگ ج

رامن ا،ئگ سجئگ صخشئگ ےنئگ یسکئگ ایسیئگ وعرتئگ یکئگ زعتی

ےنئگ ق

رذمی(

ئگ یکئگ اچدرئگ اوڑاھیئئگ اجےئئگ یگ۔)ت

اجےئئگ اگئگ اورئگ ج

رامن ائگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

رذمی(ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

رئگ ےلمئگ اگئگ انتجئگ وخدئگ تبیصئگ زدہئگ وکئگ ےلمئگ اگ۔)ت ئگ یکئگ وتئگ اسئگ وکئگ یھبئگ اانتئگ یہئگ اخ

سجئگ صخشئگ ےنئگ یسکئگ تبیصئگ زدہئگ یکئگ زعتی

ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص ایسئگ ےلسلسئگ ںیمئگ یبن رہ رت ادیکئگ یکئگ ےہئگ ہکئگ انجزےئگ ںیمئگ رشتئگ یکئگ اجےئ۔ئگ رضحتئگ اوبہ

رامن ا:ئگ "وجئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ اسئگ یکئگ یھبئگ ن

ےنئگ ق

ئگ وہائگ اورئگ انج ئگ وہائگ وتئگ اسئگ وکئگ دوئگ ریقاطئگ ںیلمئگ صخشئگ انجزےئگ ںیمئگ رشک ئگ ریقاطئگ رھپئگ وثابئگ ےلمئگ اگئگ اورئگ وجئگ امنزئگ انجزہئگ ےکئگ دعبئگ دنفئگ ںیمئگ یھبئگ رشک زےئگ یکئگ امنزئگ ڑپیھئگ وتئگ اسئگ وکئگ اک

ر۔ رات رامن ا:ئگ "دوئگ ڑاہڑوںئگ ےکئگ ت

رےئگ وہںئگ ےگ؟ئگ ق

)اخبری("ےگ۔"ئگ یسکئگ ےنئگ وپاھچئگ دوئگ ریقاطئگ ےنتکئگ ت

رائگ یکئگ رطفئگ روجعئگ ےیجیک ۔۷۳

رولئگ اورئگ مغئگ ےکئگ موجمئگ ںیمئگ خ

ئگ ےکئگ ت

ئ

رانئگ ںیمئگ ےہ:اصمی

رائگ ےسئگ داعئگ ےیجیک۔ئگ ق

ریئگ ےکئگ اسھتئگ خ

ئگ اعخ

ئگ اورئگ امنزئگ ڑپھئگ رکئگ اہنی

۔")ارقبلہ(یا یھا الذین امنوا استعینوا بالصبر والصالۃ"

ئگ اورئگ ازامشئئگ ںیم(ئگ ربصئگ اورئگ امنزئگ ےسئگ دمدئگ ول۔"

ئ

"ومونم)اصمی

ائگ رطفیئگ ن اتئگ ےہ۔ئگ اہتبلئگ د

روےتئگ وتئگ ملسو هيلع هللا ىلص اھڑںیئگ امرئگ امرئگ رکئگ زورئگ زورئگ ےسئگ روےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ یبنمغئگ یکئگ تیفیئگ ںیمئگ اوھکننئگ ےسئگ اوسنئگ انہب،ئگ ر ہدیہئگ وہن

ئگ ریہئگ وہئگ ن ا ریئگ اب

ئگ ےسئگ ایسیئگ اوازئگ ایتئگ ےسیجئگ وکیئئگ اہی

ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص یکچئگ لچئگ ریہئگ وہ۔ئگ اپئگ روےنئگ ںیمئگ اوازئگ ہنئگ وہیت۔ئگ ڈنھٹائگ اسسنئگ ےتیل،ئگ اوھکنںئگ ےسئگ اوسنئگ رواںئگ وہےتئگ اورئگ نس

رامیئئگ ےہ:وخدئگ اےنپئگ مغئگ اورئگ روےنئگ یکئگ تیفیئگ انئگ اافلظئگ ںیمئگ ایب

نئگ ق

43

ائگ ےہ۔"ئگ نیگمغ"ا ھکئگ اوسنئگ اہبیتئگ ےہ،ئگ دلئگ

ارائگ ربئگ وخشئگ وہن ائگ ےہئگ اورئگ مہئگ زن انئگ ےسئگ ویہئگ ہملکئگ اکنےتلئگ ںیہئگ سجئگ ےسئگ ہ

وہن

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ئگ ق رہ رت رئگ ےہئگ تمئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبہ

رت رامےتئگ "احبسنئگ اہللئگ امیظعل"ئگ )ن اکئگ وئگ ت

ئگ رکفئگ دنمئگ وہےتئگ وتئگ اامسنئگ یکئگ رطفئگ رسئگ ااھٹئگ ااھٹئگ رکئگ ق ج

ر

رذمی(واالئگ خ

رامےتئگ "ن ائگ یحئگ ن ائگ مویم۔")ت

ائگ وتئگ ق

رھئگ اجن

ئگ زن ادہئگ رگہیئگ وئگ زاریئگ اورئگ داعئگ اکئگ اکامہکئگ ت ا(ئگ اورئگ ج

ئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبن ۔۷۷ رولئگ اورئگ رپاشیینئگ وئگ ارطضابئگ ںیمئگ ہیئگ داعںیئئگ ڑپےیھ۔ئگ رضحتئگ دعسئگ نبئگ ایبئگ واقص

ئگ ےکئگ ت

ئ

ادئگ ملسو هيلع هللا ىلص رجنئگ وئگ مغئگ یکئگ دشت،ئگ اصمی

ےنئگ ارش

رامن ا:

ق

ئگ رپورداگرئگ ےسئگ وجئگ داعئگ یکئگ وہئگ ہیئگ یھت:؎ئگ ےنئگ یلھچمئگ ےکئگ ٹیپئگ ںیمئگ اےنپ۷ذواونلن

oال الہ اال انت سبحنک انی کنت من الظلمین

"ریتےئگ وسائگ وکیئئگ وبعمدئگ ںیہنئگ ےہ،ئگ وتئگ ےبئگ ن بئگ وئگ ن اکئگ ےہ،ئگ ںیمئگ یہئگ اےنپئگ اورپئگ ملظئگ ڈاھےنئگ واالئگ وہں۔ئگ

رائگ اےسئگ رضورئگ وبقتیل

رائگ ےسئگ ہیئگ داعئگ اماتگنئگ ےہ،ئگ خ

ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبنئگ سپئگ وجئگ املسمنئگ یھبئگ اینپئگ یسکئگ فیلکئگ ن ائگ یگنتئگ ںیمئگ خ ملسو هيلع هللا ىلص اتشخئگ ےہ۔ئگ رضحتئگ انبئگ ابعس

ئگ یسکئگ رجنئگ وئگ مغئگ ںیمئگ التبمئگ وہےتئگ وتئگ ہیئگ داعئگ رکےت: ج

ری،ئگ ملسم()اخب۔"ال الہ اال اہلل رب العرش العظیم، ال الہ اال اہلل رب السموت و رب االرض رب العرش الرکیم"

رائگ "

رائگ ےکئگ وسائگ وکیئئگ وبعمدئگ ںیہنئگ ےہ،ئگ وہئگ رعشئگ میظعئگ اکئگ امکلئگ ےہ،ئگ خ

مےکئگ وسائگ وکیئئگ وبعمدئگ ںیہن،ئگ وہئگ اامسنئگ وئگ زنیمئگ اکئگ خ

……………………………………………………………………………………………………………………………………

یلھچمئگ واےلئگ ینعیئگ رضحتئگ ویسنئگ ہیلئگ االسلم ؎۷

ررگئگ اکئگ امکلئگ ےہ۔"

امکلئگ ےہ،ئگ رعشئگ ت

ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبئگ ومیس

ےنئگ ق

؎۷۔ئگ اہلل اال الیہالحول و ال قوۃ اال باہلل وال ملجا من "

ئگ ےسئگ مکئگ ن اتئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ اکئگ ڑپےنھئگ واالئگ رجنئگ وئگ مغئگ ےسئگ وفحمظئگ راتہئگ ےہ۔ ہیئگ ہملکئگ اننونےئگ امیبرویںئگ یکئگ دوائگ ےہ،ئگ ب

44

رامےتئگ ںیہئگ ئگ ہکئگ یبن

ئگ ق رائگ اعتیلئگ اسئگ ےکملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ وعسمد

رامن ا:ئگ سجئگ دنبےئگ وکئگ یھبئگ وکیئئگ دھکئگ ن ائگ فیلکئگ ےچنہپئگ اورئگ وہئگ ہیئگ داعئگ امےگن،ئگ خ

ادئگ ق

ئگ ےنئگ ارش

رامئگ دےئگ اگ۔ئگ

رجنئگ وئگ مغئگ وکئگ رضورئگ وخیشئگ اورئگ ترتئگ ںیمئگ دبتلیئگ ق

اللھم انی عبدک و ابن عبدک وابن امتک ناصیتی بیدک، ماص فی حکمک، عدل فی قضاء ک اسئالک بکل اسم ہو لک سمیت بہ نفسک او

العظیم ربیع قلبی، و نور برصی وجالء حزنی وذھاب انذلتہ فی کتابک او علمتہ احدا من خلقک او استارست بہ فی علم الغیب عندک ان تجعل الرقان

۔)ادمح،ئگ انبئگ تان،ئگ احمکئگ اوحاہلئگ نصئگ نیصح(ئگ ھیم

ران ائگ ںیمئگ ریتائگ دنبہئگ وہں،ئگ ریمائگ ن اپئگ ریتائگ دنبہئگ ےہ،ئگ ریمیئگ امںئگ ریتیئگ دنبیئگ ےہ،ئگ ریمیئگ وچیٹئگ ریتےئگ یہئگ ہضبقئگ دقرتئگ ںیمئگ ےہ۔ئگ ینعیئگ ںیمئگ ہمہئگ نتئگ

ریتےئگ "خ

امئگ اکئگ وا ہطئگ دےئگ رکئگ سجئگ ےسئگ وتئگ ےنئگ اینپئگ سبئگ ںیمئگ وہں،ئگ ریتائگ یہئگ مکحئگ ریمےئگ اعمہلم

رئگ مکحئگ رسارسئگ ااصنفئگ ےہ،ئگ ںیمئگ ریتےئگ ئگ اسئگ ن ا ذئگ ےہ،ئگ ریمےئگ ن ارےئگ ںیمئگ ریتائگ ہ

ئگ ںیمئگ ن

راہنئگ بیغئگ یہئگ ںیمئگ اسئگ وکئگ وتسمرئگ رےنہ

ئگ اےنپئگ ن اسئگ خ ئگ ن ا ا ئگ اینپئگ ولخمقئگ ںیمئگ ےسئگ یسکئگ وکئگ اھکسن ئگ ن ا ا رامن

ازلئگ ق

ا ذاتئگ وکئگ وموسمئگ ایکئگ ن ائگ اینپئگ اتکبئگ ںیمئگ ن

ئگ رکن

ئگ ئگ دن ا۔ئگ ھجتئگ ےسئگ دروخاب

رانئگ میظعئگ وکئگ ریمےئگ دلئگ یکئگ اہبر،ئگ ریمےئگ اوھکنںئگ اکئگ ونر،ئگ ریمےئگ مغئگ اکئگ والجئگ اورئگ ریمیئگ وشتشیئگ اکئگ دماوہئگ انبئگ دے۔"

وہںئگ ہکئگ ق

اکئگ لکئگ اایتخرئگ رکئگ ںئگ ہکئگ اپئگ وک ۔۷۲

رئگ ںئگ ہکئگ زدنیگئگ دوشارئگ وہئگ اجےئئگ اورئگ رجنئگ وئگ مغئگ ایسیئگ تبیہئگ ن ئگ وئگ االمئگ اسئگ رطحئگ ھگ

ئ

راوخنہتسئگ اصمی

ئگ زدنیگئگ ون الئگ ارگئگ یھبکئگ خ

ردیلئگ یھبئگ ےہئگ اومئگ وہےنئگ ےگل،ئگ ولعم

ئگ ئگ ت ئگ یھبئگ یھبکئگ ومتئگ یکئگ انمتئگ ہنئگ ےیجیکئگ اورئگ ہنئگ یھبکئگ اےنپئگ اہوھتںئگ اےنپئگ وکئگ الہکئگ رکےنئگ یکئگ رشانمکئگ رحتئگ اکئگ وصرئگ ےیجیک۔ئگ ہیئگ

رنیئگ ی

رئگ دبت

رائگ ےسئگ ہیئگ داعئگ رکےتئگ رےیہ۔

رئگ خ رات ئگ اورئگ تیصعمئگ یھب،ئگ ا ےسئگ ارطضابئگ اورئگ ےبئگ ینیچئگ ںیمئگ ت

مسقئگ یکئگ ایخی

۔")اخبری،ئگ ملسم(حیوۃ لی و توفنی اذا کانت الوفاۃ خیرا لیاللھم احینی ما کانت ال"

ئگ ریمےئگ قحئگ ںیمئگ ومتئگ یہئگ رتہبئگ وہئگ وتئگ ےھجمومتئگ دےئگ دے۔" ئگ ریمےئگ قحئگ زدنہئگ رانہئگ رتہبئگ وہئگ ےھجمئگ زدنہئگ رھکئگ اورئگ ج

ئگ ک ران ا!ئگ ج

خ

…………………………………………………………………………………………………………

۷؎

شحی

اہئگ ےسئگ ن ازئگ رےنہئگ یکئگ وقتئگ اورئگ لمعئگ اصحلئگ یکئگ وتقیفئگ

رائگ یہئگ دےنیئگ واالئگ ےہئگ اورئگ اسئگ ےکئگ اتعبئگ ےسئگ ےنچبئگ ےکئگ ےیلئگ وکیئئگ انپہئگ اگہئگ ںیہن۔ئگ وساےئئگ اسئگ یکئگ ذاتئگ ےکئگ گ

ئگ رصفئگ خ

ےئگ یکئگ اطق

ی

رے(۔

)ینعیئگ اسئگ ےکئگ اتعبئگ ےسئگ ویہئگ چبئگ اتکسئگ ےہئگ وجئگ وخدئگ اسئگ ےکئگ دانمئگ رتمحئگ ںیمئگ انپئگ ہئگ ڈوھی

رہئگ ےتہکئگ ںیہ ۔۷۰ رت ئگ یسکئگ وکئگ تبیصئگ ںیمئگ التبمئگ دںیھکیئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھئگ :رضحتئگ اوبہ

یئگ ج

ی

ہین

رامن ائگ سجئگ ےنئگ یھبئگ یسکئگ وکئگ تبیصئگ ںیمئگ التبمئگ دھکیئگ رکئگ ہیئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ

ےنئگ ق

اءاہللئگ (ئگ وہئگ اسئگ تبیصئگ ےسئگ وفحمطئگ رےہئگ اگئگ

داعئگ امیگنئگ )ان

رذمیئگ (ئگ ئگ الحمد ہلل الذی عافانی مما ابتالک اہلل بہ و فضلنی علی کثیر ممن خلق تفضیال

)ت

رائگ اکئگ رکشئگ ےہئگ سجئگ ےنئگ ےھجمئگ اسئگ تبیصئگ ےسئگ اچبےئئگ راھکئگ ،سجئگ ںیم

ئگ یشخبئگ ۔ئگ خ

ی لٹ

فض متئگ التبمئگ وہئگ اورئگ اینپئگ تہبئگ یسئگ ولخماقتئگ رپئگ ےھجمئگ

راسئگ ےکئگ ادابئگ وخفئگ وئگ ہ

45

رئگ احلئگ ںیمئگ ومانم ۔۷ ئگ اورئگ ہنتفئگ وئگ اسفدئگ یکئگ تبیہئگ وہئگ ن ائگ دقریتئگ ذعاوبںئگ یکئگ ابتہئگ اکرویںئگ اکئگ وخفئگ وہ۔ہ

ی ر رت ہنئگ ریصبتئگ ےکئگ ادعاءئگ دنیئگ یکئگ لتقئگ ئگ وئگ اغرتئگ رگیئگ ،ملظئگ وئگ ت

ئگ اضعئئگ ئگ اسھتئگ اسئگ ےکئگ ا لئگ اابسبئگ یکئگ ،وھجئگ اگلےیئ

اورئگ یحطسئگ دتریبوںئگ رپئگ ئگ وق

رانئگ ن اکئگ ںیمئگ ےہئگ :

ئگ یکئگ اتبیئئگ وہیئئگ یقیقحئگ دتریبوںئگ رپئگ اینپئگ اسریئگ وقںیتئگ رموکزئگ رکئگ دےیجیق

رکےنئگ ےکئگ اجبےئئگ ئگ اتکبئگ وئگ س

( ۰۳)اوشلریئگ ئگ وما اصابکم من مصیبۃ فبما کسبت ایدیکم ویعفو عن کثیر

ئگ اےتئگ ںیہئگ وہئگ اہمترےئگ یہئگ رکوتوتںئگ اکئگ ہجیتن

ئ

ائگ راتہئگ ےہئگ ۔اورئگ متئگ رپئگ وجئگ اصمی

رائگ وتئگ تہبئگ یسئگ اطخؤںئگ ےسئگ درزگرئگ رکن

ئگ ںیہئگ اورئگ خ

رانئگ ن اکئگ یہئگ ےنئگ اسئگ اکئگ والجئگ یھبئگ اتبئگ دن ائگ ےہئگ

اورئگ ق

وتوبوا الی اہلل جمیعا ایھا المومنون لعلکم تفلحون

اہکئگ متئگ الفحئگ ن اؤئگ ۔

رائگ یکئگ رطفئگ وٹلپئگ ئگ ،اےئگ ومونم!ئگ ن

ئگ لمئگ رکئگ خ اورئگ متئگ ب

اوہ

ائگ ،گ

رہبئگ دنبیگئگ ےکئگ اسھتئگ یتٹلپئگ وتہبئگ ےکئگ ینعمئگ ںیہئگ انٹلپئگ ،روجعئگ رکن

رائگ یکئگ رطفئگ رھپئگ خ

ادمئگ وہئگ رکئگ ئگ خ

اوہںئگ رپئگ ن

ئگ اےنپئگ گ ئگ ج

اکئگ ددللئگ ںیمئگ یسنھپئگ وہیئئگ ام

ںئگ ےکئگ تبیہئگ ن

رانئگ وتہبئگ ےکئگ اافلظئگ

رائگ ےسئگ ہدہئگ وافئگ اوتسارئگ رکیتئگ ےہئگ وتئگ اسئگ تیفیئگ وکئگ ق

اوہںئگ یکئگ دنگیگئگ وکئگ دوھئگ رکئگ رھپئگ خ

ئگ ےسئگ اےنپئگ گ

ائگ ےہئگ اورئگ یہیےہئگ اورئگ اکشئگ اہےئئگ دنام

ئگ ےسئگ ریبعتئگ رکن

رئگ رطحئگ ےکئگ ہنتفئگ وئگ اسفدئگ اورئگ وخفئگ وئگ تبیہئگ ےسئگ وفحمظئگ وہےنئگ اکئگ یقیقحئگ والجئگ ےہ وتہبئگ وئگ اافغتسرئگ ہ

رائگ رکئگ ےبئگ یتمہئگ داھکےنئگ اورئگ ےبئگ رومحںئگ ےسئگ رمحئگ یکئگ کیھبئگ امےنگنئگ ۔۲ ادعاءئگ دنیئگ یکئگ ہنتفئگ ازیگنیئگ اورئگ ملظئگ وئگ متسئگ ےسئگ ھگ

ئگ ےسئگ یھبکئگ اینپئگ یلمئگ زدنیگئگ وکئگ دادغارئگ ہنئگ ےیجیکئگ ،ہکلبئگ اسئگ زمکوریئگ رپ

ردیلئگ دیپائگ وہئگ ریہئگ ےہئگ اورئگ ادعاءئگ یکئگ ذل

ئگ اقوبئگ ئگ ن اےنئگ ےکئگ ےیلئگ رمکئگ تمہئگ ن ادنےیھ۔سجئگ یکئگ وہجئگ ےسئگ اپئگ ںیمئگ ت

راتئگ دیپائگ وہئگ ریہئگ ےہئگ رپئگ رکےنئگ یکئگ خ

دنیئگ وکئگ اپئگ رپئگ متسئگ ڈاھےنئگ اورئگ اپئگ وکئگ ہ

.ےنئگ اسئگ یکئگ دوئگ وںیہجئگ اتبیئئگ ںیہئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ

ومتئگ ےسئگ رفنتئگ (۲) داینئگ ےسئگ تبحمئگ (۷)

ئگ ےسئگ ئگ انئگ رووگںئگ وکئگ دورئگ رکئگ ےکئگ یہئگ دمئگ ںئگ ےگئگ یبنئگ ہیئگ تمئگ ےیجیکئگ ہکئگ اپئگ ہنئگ رصفئگ اےنپ

ئگ ےسئگ ہکلبئگ ک تئگ ےکئگ نس

ادئگ ےہئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ نس

اکئگ ارش

رئگ ھجمسئگ رکئگ (ئگ متئگ رپئگ اسئگ رطحئگ وٹٹئگ سجئگ رطحئگ اھکےنئگ واےلئگ درتسئگ وخانئگ رپئگ وٹےتٹئگ ںیہ۔

ئگ دورسیئگ وقںیمئگ )ئگ ہمقلئگ ت ئگ اےنئگ واالئگ ےہئگ ج

ئگ رپئگ وہئگ وق

"ئگ یسکئگ ےنئگ وپاھچئگ ن ائگ ریمیئگ ام

ئگ ئگ ایکئگ اسئگ زامےنئگ ںیمملسو هيلع هللا ىلص روسلئگ اہلل

رامن ائگ ںیہن!ئگ اسئگ وق

ادئگ ق

اریئگ دعتادئگ اینتئگ مکئگ وہئگ اجےئئگ یگئگ ہکئگ ںیمہئگ لگنئگ ےنیلئگ ےکئگ ےیلئگ وقںیمئگ دحتمئگ وہئگ رکئگ مہئگ رپئگ وٹٹئگ ڑپںیئگ یگ۔ئگ ارش ہ

ر

ئگ لکنئگ اجےئئگ اگئگ اورئگ اہمترےئگ دولںئگ ںیمئگ ت ئگ دیپائگ دیلئگ اورئگ تسپئگ یتمہاہمتریئگ دعتادئگ مکئگ ہنئگ وہیگئگ اہتبلئگ الیسبئگ ںیمئگ ےنہبئگ واےلئگ وکنتںئگ یکئگ رطحئگ ےبئگ وزنئگ وہئگ ےگئگ اورئگ اہمترائگ رع

ئگ ادیمئگ ےنئگ وپاھچئگ ن ائگ روسلئگ اہلل رامن ائگ اسئگ وہجئگ ےسئگ ہکئگ مت:ملسو هيلع هللا ىلص! وہئگ اجےئئگ یگ۔ئگ اسئگ رپئگ اک

ردیلئگ ویکںئگ دیپائگ وہئگ یگئگ ؟ق

ہیئگ ت

46

"داینئگ ےسئگ تبحمئگ رکےنئگ وگلئگ ےگئگ اورئگ ومتئگ ےسئگ اھبےنگئگ اورئگ رفنتئگ رکےنئگ وگلئگ ےگ۔")اوبئگ داؤد(

رایہئگ اورئگ اعمیصئگ ےسئگ اےنپئگ اعمرشےئگ وکئگ ۔۰ رئگ انبئگ رکئگ اامتجیعئگ وقتئگ ےکئگ سفنئگ رپیتس،ئگ ایعیش،ئگ وعروتںئگ یکئگ رست

ن اکئگ ےیجیک،ئگ اورئگ اینپئگ اامتجتیعئگ وکئگ وبضمطئگ ےسئگ وبضمطئگ ت

،ئگ زدنیگئگ اورئگ او ہلئگ دیپائگ رکےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ یبن

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ذر ےئگ ہنتفئگ وئگ اسفدئگ وکئگ اٹمےنئگ اورئگ ک تئگ ںیمئگ اجشع

اکئگ ارش

ئگ اہمترےئگ رمکحانئگ اےھچئگ ولگئگ وہںئگ اورئگ اہمترےئگ وخ یللئگ ولگئگ یخسئگ اورئگ ایفضئگ وہںئگ اورئگ اہمتر ےئگ اامتجیعئگ اعمالمتئگ ن ایمہئگ وشمرےئگ ےسئگ ےطئگ ن اےتئگ "ج

ئگ اورئگ رمکحانئگ دبرکدارئگ ولگئگ وہںئگ او ئگ اہمترےئگ ےیلئگ زنیمئگ یکئگ تشپئگ )رپئگ زدنیگ(زنیمئگ یکئگ وگد)ںیمئگ ومت(ئگ ےسئگ رتہبئگ ےہئگ اورئگ اہمترےئگ ارماء رئگ اہمترےئگ وہںئگ وتئگ انیقی

ئگ اورئگ لیخبئگ وہںئگ اورئگ اہمترےئگ اعمالمتئگ اہمتریئگ امگیبتئگ ےکئگ اہوھتںئگ

ںیمئگ وہںئگ وتئگ رھپئگ اہمترےئگ ےیلئگ زنیمئگ یکئگ وگدئگ ینعیئگ ومتئگ زنیمئگ یکئگ اعمرشےئگ ےکئگ امدلارئگ زرئگ رپب

رذمی(

تشپئگ ینعیئگ زدنیگئگ ےسئگ ںیہکئگ رتہبئگ ےہ۔")ت

ئگ ںیمئگ اجنئگ دےئگ دانیئگ اسئگ ےسئگ ںیہکئگ رتہبئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ ےب ۔۴

ایہئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ قحئگ یکئگ امحی

ئگ ںیمئگ یھبکئگ وکن

دینیئگ اورئگ ئگ احالتئگ ےسیکئگ یھبئگ حرزہئگ زیخئگ وہں،ئگ قحئگ یکئگ امحی

۔ئگ وکیئئگ ومتئگ ےسئگ ڈارےئئگ وتئگ ےبئگ ریغیتئگ یکئگ زدنیگئگ زگارے

ئ

ئگ زگئگ ہنئگ وھچڑی ر ئگ ںیمئگ یھبئگ قحئگ اکئگ دانمئگ ہ

ئگ وخفئگ یکئگ احل ر رئگ ےسئگ دشی ۔ئگ تخسئگ ےسئگ تخسئگ ازامشئئگ اورئگ دشی

رےبئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ اکئگ اابقتسلئگ ےیجیک۔ئگ یبن

رامےتئگ ںیہ:ملسو هيلع هللا ىلص رکسمائگ دےیجیئگ اورئگ اہشدتئگ اکئگ ومعقئگ اےئئگ وتئگ وشقئگ وئگ خ

ق

ئگ اکئگ رخئگ وہئگ ایس ران

ئگ ق ر رہ ئگ اگلئگ اگلئگ وہئگ اجںیئئگ ےگئگ ئگ "االسمئگ یکئگ یکچئگ رگدشئگ ںیمئگ ےہئگ وتئگ خ

ئگ اورئگ ادتقارئگ رقنعی ران

رطفئگ متئگ یھبئگ وھگمئگ اجؤ،ئگ وہایشرئگ روہ!ئگ ق

ئگ رکوئگ ےگئگ وتئگ وہئگ ںیہمت

ا،ئگ ادنئہئگ ا ےسئگ رمکحاںئگ وہںئگ ےگئگ وجئگ اہمترےئگ ن ارےئگ ںیمئگ ےلصیفئگ رکںیئگ ےگ۔ئگ ارگئگ متئگ انئگ یکئگ ااطع

رانئگ وکئگ ہنئگ وھچڑن

لاائگ )ربخدار(ئگ ق

ھٹی

ئگ دیسیھئگ راہئگ ےسئگ

رامینئگ رک

اق

ارئگ دںیئگ ےگ۔"ئگ احصیبئگ ےنئگ اہکئگ رھپئگ مہئگ ایکئگ ئگ رکںی؟ئگ روسلئگ اہللدںیئگ ےگئگ اورئگ متئگ انئگ ئگ یکئگ ن

یئگ ئگ ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص وئگ ےگئگ وتئگ وہئگ ںیہمتئگ ومتئگ ےکئگ اھگٹئگ ان

عی س

رامن ائگ ویہئگ رکوئگ وجئگ

ےنئگ ق

رائگ ےک

رامینئگ ںیمئگ زدنہئگ رےنہئگ ےسئگ دبرہجئگ رتہبئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ خ

اق

رائگ یکئگ ن

اےئئگ ے،ئگ خ

یئگ رکےتئگ ااکحمئگ یکئگ ریپوئگ اسوھتںئگ ےنئگ ایک،ئگ وہئگ ولگئگ اروںئگ ےسئگ ریچےئگ ے،ئگ وسویلںئگ رپئگ ٹل

وہےئئگ اجنئگ دےئگ دے۔"

رئگ ںاہدئگ رکےتئگ رےیہئگ نجئگ ےکئگ ےجیتنئگ ںیمئگ وساسیٹئئگ رپئگ وخفئگ وئگ دتشہئگ یکئگ اٹھگںیئئگ اھچئگ اجیتئگ ںیہ۔ئگ االفس،ئگ طحق،ئگ وخرن ۔۵ رات ریئگ اعمئگ انئگ اامتجیعئگ ارماضئگ ےکئگ الخفئگ ت

ت

وہئگ اجیتئگ ےہئگ اورئگ دونمشںئگ ےکئگ اظاملہنئگ طلستئگ ںیمئگ وقمئگ ےبئگ سبئگ وہئگ رکئگ رہئگ اجیتئگ ےہ۔

رامرضح

ئگ ق رائگ اسئگ وقمئگ ےکئگ دولںئگ ںیمئگ دنمشئگ اکئگ وخفئگ اورئگ دتشہئگ اھٹئگ دےئگ اگئگ تئگ دبعاہللئگ نبئگ ابعس

ئگ اکئگ ن ازارئگ رگمئگ وہئگ اجےئئگ خ

ےتئگ ںیہ:"سجئگ وقمئگ ںیمئگ ایخی

اپئگ وتلئگ ںیمئگ دبئگ دن ایتنئگ اکئگ رواجئگ وہئگ اج

رئگ رکئگ رےہئگ اگ،ئگ سجئگ وساسیٹئئگ ںیمئگ ن

ائگ یکئگ ون ائگ اعمئگ وہئگ اجےئئگ یگئگ وہئگ انفئگ ےکئگ اھگٹئگ ات

ےئئگ اگئگ وہئگ رضورئگ افےقئگ یکئگ یاکرئگ اورئگ سجئگ اعمرشےئگ ںیمئگ زن

ریئگ اعمئگ ئگ وہیگ،ئگ وجئگ وقمئگ یھبئگ دبئگ ہدہیئگ رکےئگ یگئگ اسئگ رپئگ رہبئگ احلئگ دنمشئگ اکئگ طلستئگ وہئگ رکئگ رےہئگ ئگ وہ

ائگ قحئگ ےلصیفئگ وہںئگ ےگئگ واہںئگ الزامئگ وخرنت

اگ۔")وکشمۃ(یگئگ اورئگ ںاہنئگ ن

ئگ دونمشںئگ ۔۹ رطفئگ ےسئگ وخفئگ القحئگ وہئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ:ئگ یکج

ایئ،ئگ اوحاللھم انا نجعلک فی نحور ھم ونعوذبک من رشورھم"

اہلئگ نصئگ نیصح(۔")اوبداؤد،ئگ ن

ران ا!ئگ مہئگ انئگ دومشںئگ ےکئگ ماقےلبئگ ںیمئگ ےھجتئگ یہئگ ا ینئگ درپئگ انبےتئگ ںیہئگ اورئگ انئگ ےکئگ رشوئگ اسفدئگ دےئگ ےنچبئگ ےکئگ ےیلئگ ریتیئگ انپہئگ ےتیلئگ ںیہ۔"

"خ

47

ئگ دنمشئگ ےکئگ رنےغئگ ںیمئگ ےسنھپئگ وہےئئگ وہںئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ: ۔۱ اورئگ ج

۔")ادمحئگ اوحاہلئگ نصئگ نیصح(اللھم استرعورا تنا و انب روعاتنا"

ران ا

رام۔""خ

راسئگ ےسئگ انمئگ اطعئگ ق رامئگ اورئگ وخفئگ وئگ ہ

اریئگ تتئگ یکئگ افحتظئگ ق !ئگ وتئگ ہ

رامیتئگ ںیہئگ ہکئگ ںیمئگ ےنئگ یبن ۔۸

ئگ اورئگ وخفئگ سوسسئگ ےیجیک۔ئگ رضحتئگ اعہشئئگ ق

ئ

رای ئگ ادنیھئگ ن ائگ اٹھگئگ ایتھٹئگ دںیھکیئگ وتئگ ھگ

وکئگ اسئگ رطحئگ ہہقہقئگ اگلےتئگ ںیہنئگ داھکیئگ ملسو هيلع هللا ىلص ج

ملسو هيلع هللا ىلص اکوپرائگ ہنمئگ اج ئگ اجےئ۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ہکئگ اپ رائگ اجےتئگ اورئگ داعئگ رکےنئگ ےتگل۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص یھبکئگ ئگ ئگ ادنیھئگ ئگ ن ائگ اٹھگئگ ایتئگ وتئگ اپئگ رصفئگ رکسماےتئگ ےھتئگ اورئگ ج

وخفئگ یکئگ وہجئگ ھگ

ئگ اپ ا

ئگ ن اینئگ ہنئگ رپسئگ اجن

ئگ ک ےئگ اورئگ ج

ھٹ

پ ی ی

ئگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ یھبکئگ اےتھٹئگ اورئگ یھبکئگ ئگ ریتہ۔ئگ ںیمئگ ےنئگ وپاھچئگ ن ا

یئگ وہںئگ ہکئگ ملسو هيلع هللا ىلص! یکئگ یہیئگ احل

ھیپ ک

ںیمئگ ولوگںئگ وکئگ د

ئگ وہئگ دبیلئگ دےتھکیئگ ںیہئگ وتئگ وخشئگ وہےتئگ ںیہئگ ہکئگ ن ا رےسئگ اگئگ اورئگ اپج ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ینئگ ت

یئگ وہںئگ ہکئگ ج

ھیپ ک

ےئگ رپئگ رگاینئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص دبیلئگ دےتھکیئگ ںیہئگ وتئگ اپملسو هيلع هللا ىلص وکئگ د

ہٹ

چ

ےکئگ

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص رپاشیینئگ داھکیئئگ دےنیئگ یتگلئگ ےہئگ وتئگ یبن

ےنئگ ق

ئگ ہکئگ وقمئگ اعدئگ رپئگ ادنیھئگ اکئگ ذعابئگ ااکچئگ ےہ،ئگ وقمئگ اعدئگ رئگ ںیمئگ ےبئگ وخفئگ ےسیکئگ وہئگ اجؤںئگ ہکئگ اسئگ دبیلئگ ںیمئگ ذعابئگ ہنئگ وہئگ اگ۔ئگ ج

ئگ اسئگ دبیلئگ وکئگ داھکیئگ "اعہشئ!ئگ اخ ےنئگ ج

راسےئئگ یگ۔")اخبری،ئگ ،ملسم( اھتئگ وتئگ اہکئگ اھتئگ ہکئگ ہیئگ دبیلئگ مہئگ رپئگ ن اینئگ ت

اورئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ:

۔)ربطاین(و ال تجعلھا عذابا اللھم اجعلھا ریاحا و ال تجعلھا ریحا اللھم اجعلھا رحمۃ "

ران ا!ئگ وتئگ اسئگ

ران ا!ئگ وتئگ اسئگ وکئگ ریخئگ یکئگ وہائگ انبئگ دےئگ رشئگ یکئگ وہاہنئگ انب،ئگ خ

وکئگ رتمحئگ انبئگ دےئگ ذعابئگ ہنئگ انب۔""خ

)اوبداؤد(یھبئگ ڑپےیھ۔ئگ قل اعوذ برب الناساورئگ ،ئگ ئگ قل اعوذ برب الفلقاورئگ ارگئگ ادنیھئگ ےکئگ اسھتئگ تخسئگ ادنریھائگ یھبئگ وہئگ وتئگ "

رامیتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ئگ ادنیھئگ ایتھٹئگ دےتھکیئگ وتئگ ہیئگ دن ائگ ڑپےتھ:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ رضحتئگ اعہشئئگ ق ج

رذمی(ر ما ارسلت بہ و اعوذبک من رشھا و رش ما فیھا و رش ما ارسلت بہاللھم انی اسئلک خیرھا و خیرما فیھا و خی"

۔)ملسم،ئگ ت

ائگ وہںئگ اورئگ سجئگ رغضئگ ےکئگ ےیلئگ ہیئگ یجیھبئگ یئگئگ ےہئگ اسئگ یکئگ ریخئگ اچاتہئگ وہں"

ران ا!ئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ اسئگ ادنیھئگ یکئگ ریخئگ اورئگ وجئگ اسئگ ںیمئگ ےہئگ اسئگ یکئگ ریخئگ اہچن

اورئگ اسئگ ئگ خ

رئگ سجئگ رغضئگ ےکئگ ےیلئگ ہیئگ یجیھبئگ یئگئگ ےہئگ اسئگ ےکئگ رشئگ ےسئگ ریتیئگ انپہئگ اچاتہئگ وہں۔"ادنیھئگ ےکئگ رشئگ ےسئگ اورئگ وجئگ اسئگ ںیمئگ ےہئگ اسئگ ےکئگ رشئگ ےسئگ او

ئگ ن ارشئگ یکئگ زن ادیتئگ ےسئگ ابتیہئگ اکائگ دنوہ ئگ وہئگ وتئگ ئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ:ئگ ۔۶ ج

ا ئگ ")ئگ اخبریئگ وئگ ملسمئگ (ئگ ئگ اللھم حوالینا ال علینا اللھم علی االکام والظراب و بطون االودیۃ ومنابت الشجر" رےسئگ ہ ئگ ن اسئگ ت ارےئگ اس

ئگ ہ ران ا

رےئگ "خ

رےس۔" ئگ اےنگئگ ےکئگ ماقامتئگ رپئگ ت

ران ا!ئگ ڑاہڑویںئگ رپئگ ،ولیٹںئگ رپئگ وادویںئگ رپئگ اورئگ تیھکئگ اورئگ درج

رےس،خ اورپئگ ہنئگ ت

48

ئگ ڑپانھئگ رشوعئگ رکئگ دےیجیئگ : ۔۷۳

رانئگ ن اکئگ یکئگ ہیئگ ای

ئگ دنبئگ رکئگ ےکئگ ق

رکئگ ںینسئگ وتئگ ن اتئگ ج

ئگ ن ادولںئگ یکئگ رگجئگ اورئگ یلجبئگ یکئگ ک ج

(۷۰)احردعئگ "و یسبح الرعد بحمدہ و المالئکہ من خیفتہ"

ریئگ ایبنئگ رکےتئگ ںیہ

رت رےتشئگ یھبئگ اسئگ ےکئگ وخفئگ ےسئگ حرزےتئگ وہےئئگ ن ایکئگ ئگ اورئگ ت

رائگ یکئگ دمحئگ ےکئگ اسھتئگ حیبستئگ ایبنئگ رکیتئگ ےہئگ اورئگ ق

۔"ئگ "ئگ اورئگ ن ادولںئگ یکئگ رگجئگ خ

ئگ ڑپےنھئگ ےتگل۔)االدبئگ ارفملد(ئگ ئگ ئگ ئگ

ئگ وتئگ وگتفگئگ دنبئگ رکئگ دےتیئگ اورئگ یہیئگ ای

ئگ ن ادولںئگ یکئگ رگجئگ نس رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ زریبئگ ج

رامےتئگ ںیہ

ئگ ئگ ق رذمی(یبنئگ رضحتئگ بعک

ئگ وکئگ ڑپھئگ ےلئگ وہئگ رگجئگ یکئگ اتفئگ اعتیفئگ ںیمئگ رےہئگ اگئگ )ت

ئگ نیتئگ رمہبتئگ اسئگ ای

ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ ہکئگ وجئگ صخشئگ رگجئگ ےکئگ وق ج

ئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ئگ ڑپےتھئگ :

رکئگ نس

ن ادولںئگ یکئگ رگجئگ اورئگ یلجبئگ یکئگ ک

)االدبئگ ارفملدئگ (ئگ "اللھم ال تقتلنا بغضبک وال تھلکنا بعذابک وعافنا قبل ذلک"

ران ائگ ںیمہئگ اےنپئگ ذعابئگ ےس"

ئگ اےنئگ ےسئگ ےلہپئگ یہئگ ںیمہئگ اےنپئگ دانمہنئگ رکئگ ،اےنپئگ ذعابئگ ےسئگ ںیمہئگ ابتئگ الہکئگ خ

"اعتیفئگ ںیمئگ ےلئگ ےلئگ ۔ئگ ہئگ ہنئگ رکئگ اورئگ ااسیئگ وق

ئگ اگئگ گلئگ اجےئئگ وتئگ اےسئگ اھجبےنئگ یکئگ رھبئگ وپرئگ وکششئگ ےکئگ اسھتئگ اسھتئگ اہللئگ اربکئگ یھبئگ ےتہکئگ اجےیئئگ ۔یبنئگ ۔۷۷ ئگ اگئگ یتگلئگ د وھکئگ وتئگ اہللئگ اربکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ج

ادئگ ےہئگ ج

اکئگ ارش

اھجبئگ دیتیئگ ےہ۔وہکئگ ،ریبکتئگ اگئگ وکئگ

راءئگ نبئگ اعزبئگ ئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہک ۔۷۲ رائگ ےنئگ اچاہئگ وتئگ دتشہئگ دورئگ وہئگ ئگ یگئگ اورئگ اانیمطنئگ بیصئگ وہئگ اگئگ ۔رضحتئگ ت

ئگ صخشئگ ئگ وخفئگ اورئگ دتشہئگ ےکئگ ےبلغئگ ںیمئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھئگ ،خ اک

رامن ائگ ہیئگ داعئگ ڑپاھئگ رکوئگ ۔اسئگ ےنئگ اسئگ داعئگ اکئگ وردئگ ایکملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ یبنئگ

ئگ یکئگ ہکئگ ھجمئگ رپئگ دتشہئگ اطریئگ ریتہئگ ےہئگ ۔اپئگ ےنئگ ق

رامئگ ئگ ےسئگ یاکی

رائگ ےنئگ اسئگ ےکئگ دلئگ ےسئگ دتشہئگ دورئگ ق

،خ

رراینئگ (ئگ لطب دیئگ ۔)مجعمئگ ا

"تبالعزۃ و الجبرو سبحان اہلل الملک القدوس رب المالئکہ والروح جللت السموت و االرض"

روتشںئگ اورئگ ربجلیئگ ےکئگ رپورداگرئگ !ریتائگ یہئگ ئگ ادتقارئگ اورئگ ددبہبئگ اامسونں

اہئگ یقیقحئگ ،وبیعںئگ ےسئگ ن اکئگ ،اےئگ ق

رئگ ےہئگ اہللئگ ،ن ادش

رت اورئگ زنیمئگ رپئگ اھچن ائگ وہائگ ےہئگ ئگ "ن اکئگ وئگ ت

۔"

وخیشئگ ےکئگ ادابئگ

ئگ ئگ ۔۷ ا

ئگ یعبطئگ اقتاضئگ اورئگ رطفیئگ رضورتئگ ےہئگ ۔ئگ دنیئگ رطفیئگ رضوروتںئگ یکئگ اتیمہئگ وکئگ سوسسئگ رکن انئگ اکئگ اک

ےہئگ وخیشئگ ئگ ےکئگ وماعقئگ رپئگ وخیشئگ رضورئگ انمےیئئگ ۔وخیشئگ ان

ربیغئگ داتیئگ ےہئگ ۔دنیئگ

یئگ اورئگ ھچئگ دیفئگ دحودئگ وئگ رشاطئئگ ےکئگ اسھتئگ انئگ رضوروتںئگ وکئگ وپرائگ رکےنئگ یکئگ ت

ک

یق

رئگ و ائگ ہکئگ اپئگ ونصمیعئگ واقرئگ ،ریغئگ ولطمبئگ گدیجنیگ،ہ

رئگ زگئگ دنسپئگ ںیہنئگ رکن ہ

رئگ ئگ وماعقئگ رپئگ ئگ وخیشئگ انمےنئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ قحئگ داتیئگ ےہئگ ا

ئ

روسدیگئگ ےسئگ اےنپئگ رکدارئگ یکئگ ششکئگ وکئگ متخئگ رکئگ دںیئگ ۔وہئگ وخیشئگ ےکئگ امتمئگ اجت

ائگ ےہئگ ہکئگ اپئگ ہشیمہئگ دنلبئگ رمدہئگ دیلئگ اورئگ ق

ورئگ ہیئگ اچن

49

ازہئگ وولولںئگ اورئگ یئنئگ اںوگن

ئگ اورئگ وخیشئگ انمےنئگ وکئگ دینیئگ واقرئگ ےکئگ الخفئگ د انھجئگ دنیئگ ےکئگ مہفئگ ےسئگ اوںولںئگ ،ن ا

رئگ وماعقئگ رپئگ وخیشئگ اکئگ ااہظرئگ ہنئگ رکن

ئ

ازہئگ دمئگ رںیہئگ ۔اجت

ںئگ ےکئگ اسھتئگ ن

۔ورحویمئگ ےہئگ

رےضیئگ وک

رائگ اپئگ وکئگ ۔ااجنمئگ دےنیئگ یکئگ وتقیفئگ بیصئگ وہئگ اپئگ وکئگ یسکئگ دینیئگ ق

رئگ ملعئگ وئگ لضئگ ںیمئگ دنلبئگ ماقمئگ اح لئگ رکئگ ےل،خ

ائگ اپئگ اکئگ وکیئئگ تت ئگ ن ائگ یسکئگ ائگ پئگ ن

املئگ وئگ دول

ئگ ئگ ئگ ۔ا رئگ اورئگ تمعنئگ ےسئگ ونازےئگ ،اپئگ یسکئگ ےبملئگ رفسئگ ےسئگ رھگئگ واسپئگ اںیئئگ

ںئگ یسکئگ دورئگ درازئگ رفسئگ ےسئگ اےئ،ئگ اپئگ ےکئگ اہیںئگ یسکئگ زعمزئگ امہمنئگ یکئگ ادمئگ وہئگ ،اپئگ ےکئگ اہیپئگ اکئگ وکئئگ تت

ادیئگ ایبہئگ ن ائگ ےچبئگ یکئگ دیپاشئئگ وہ

ئگ یکئگ ربخئگ ےلمئگ ن ائگ الہئگ االسمئگ ےکئگ حتفئگ وش

رئگ یکئگ تحصئگ ن ائگ ریخی

رصنتئگ یکئگ وخربخشیئگ ںینسئگ ن ائگ وکیئئگ وہتارئگ وہئگ ۔ائگ سئگ رطحئگ ےکئگ امتمئگ وماعقئگ رپئگ ئگ ،یسکئگ رزت

رارئگ داتیئگ ےہ۔ئگ رضحتئگ بعکئگ نبئگ امکل

ائگ اپئگ اکئگ رطفیئگ قحئگ ےہئگ ،االسمئگ ہنئگ رصفئگ وخیشئگ انمےنئگ یکئگ ااجزتئگ داتیئگ ےہئگ ہکلبئگ اسئگ وکئگ نیعئگ ددنیاریئگ ق

ئگ ئگ وخیشئگ انمن اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ ج

رامیئئگ اورئگ ےھجمئگ ئگ وخ

ئگ یبنئگ ملسو هيلع هللا ىلص ربخشیئگ یلمئگ وتئگ ںیمئگ وفرائگ ئگ یبنئگ اہللئگ اعتیلئگ ےنئگ ریمیئگ وتہبئگ وبقلئگ ق

ئگ ںیمئگ اچنہپئگ ،ئگ ںیمئگ ےنئگ اجئگ رکئگ السمئگ ایکئگ ۔اسئگ وق

رم

اکئگ رہچہئگ وخیشئگ ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص یکئگ خ

ئگ اورئگ کمچئگ ےسئگ ھجمسئگ ملسو هيلع هللا ىلص اگمگجئگ راہئگ اھتئگ اورئگ یبن ئگ یھبئگ وکیئئگ ئگ وخیشئگ اح لئگ وہیتئگ وتئگ اپئگ اکئگ رہچہئگ اسئگ رطحئگ اتکمچئگ ےسیجئگ اچدنئگ اکئگ ڑکٹائگ ےہئگ اورئگ مہئگ اپئگ ےکئگ رہچےئگ یکئگ روقنئگ وکئگ ج

ئگ ااہتنیئئگ ترورئگ ںیہئگ )رن اضئگ ااصلنیحلئگ (ئگ اجےتئگ ہکئگ

اپئگ اسئگ وق

رامن ائگ :ملسو هيلع هللا ىلص وہتارئگ ےکئگ ومعقئگ رپئگ امامتمئگ ےکئگ اسھتئگ وخبئگ اج ئگ رکئگ وخیشئگ انمےیئئگ اورئگ تعیبطئگ وکئگ ذرائگ ازادئگ وھچڑئگ دےیجیئگ ۔یبنئگ ۔۲

ئگ دمےنیئگ رشتفیئگ الےئئگ وتئگ ق ج

ر

رائگ ےنئگ متئگ وکئگ انئگ ےسئگ رتہبئگ دوئگ دنئگ اطعئگ ق

رامےئئگ متئگ اسلئگ ںیمئگ دوئگ دنئگ وخایشںئگ انمن ائگ رکےتئگ ےھتئگ ابئگ خ

یئگ ل

چ

ض

ائگ اسلئگ ےکئگ انئگ دوئگ االسیمئگ وہتاروںئگ ںیمئگ ینعیئگ دیعئگ ارطفلئگ اورئگ دیعئگ اال

رہئگ ےیجیکئگ اورئگ لمئگ لجئگ رکئگ ذرائگ یلھکئگ تعیبطئگ ےسئگ ھچئگ وخیشئگ اورئگ ترتئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ اظمہ

اکملسو هيلع هللا ىلص رفتیحیئگ اشملغئگ رطفیئگ ادنازئگ ںیمئگ اایتخرئگ ےیجیکئگ ۔ئگ ایسئگ ےیلئگ انئگ دوونںئگ وہتاروںئگ ںیمئگ روزہئگ رےنھکئگ یکئگ اممتعنئگ ےہ۔یبنئگ

رائگ وکئگ ن ادئگ رکےنئگ ےکئگ ںیہارئگ

ادئگ ےہئگ ہیئگ ان امئگ اھکےنئگ ےنیپئگ ئگ ،ن امہئگ وخیشئگ اکئگ فطلئگ ااھٹےنئگ اورئگ خ

ارئگ (ئگ ئگ ۔ش

)رشحئگ اعمینئگ االن

ےئگ دوھےنئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیکئگ ۔تیثیحئگ ےکئگ اطمقبئگ ادیعئگ ےکئگ دنئگ افصیئئگ رھتسایئئگ اورئگ اہنےنٹ

ہیی

ئگ ئگ ئگ ئگ اےھچئگ ےسئگ ااھچئگ ابلسئگ ،وخ وبشئگ اگلےیئئگ ،دمعہئگ اھکےنئگ اھکےیئئگ اورئگ ےھچئگ

رئگ مسقئگ یکوچبںئگ وکئگ ومعقئگ د

ئ

۔اورئگ اج ئگ رکئگ وخیشئگ انمںیئئگ رفتحیئگ اورئگ ولیھکںئگ اسےئگ یجئگ الہبںیئئگ ےیجیئگ ہکئگ وہئگ اجت

اثئگ ےسئگ قلعتمئگ ااصنرئگ ےنئگ ےہکئگ ےھتئگ ہکئگ ایسئگ ئگ ب

رن اںئگ یھٹیبئگ وہئگ ااعشرئگ اگئگ ریہئگ ںیھتئگ وجئگ ج

دورانئگ رضحتئگ رضحتئگ اعہشئئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ دیعئگ اکئگ دنئگ اھتئگ ، ھچئگ ولی

ر ا۔ئگ یبنےکئگ رھگئگ ئگ ئگ ملسو هيلع هللا ىلصئگ رشتفیئگ ےلئگ اےئئگ ۔وبےلئگ یبناوبب

ائگ اجبن

رامن ا ملسو هيلع هللا ىلصںیمئگ ہیئگ اگن

اریئگ دیعئگ ئگ ! اوبرکبئگ : ےنئگ ق ئگ دنئگ ےہئگ اورئگ اجئگ ہ رئگ وقمئگ ےکئگ ےیلئگ وہتارئگ ئگ اکئگ اک

رےنہئگ دوئگ ہ

اکئگ دنئگ ےہئگ ۔

ئگ وخدئگ یھبئگ دےھکیئگ اورئگ رضحتئگ اعہشئئگ وکئگ یھبئگ اینپئگ اڑئگ ںیمئگ ےلئگ

ئگ داھکئگ رےہئگ ےھتئگ اپئگ ےنئگ ہیئگ رکی

ئگ ن ارئگ دیعئگ ےکئگ دنئگ ھچئگ یشبحئگ ن ازیئگ رگئگ وفیجئگ رکی ےئئگ ئگ ئگ رکئگ داھکاک

رامن ائگ ابئگ اجؤئگ پئگ انئگ ن ازیئگ رگوں۔ئگ ا

ئگ رضحتئگ اعہشئئگ دےتھکیئگ دےتھکیکھتئگ ںیئگئگ وتئگ ئگ اپئگ ےنئگ ق ان اشئگ یھبئگ دےتیئگ اجےتئگ ےھتئگ ،ج

)ئگ اخبریئگ (۔وکئگ ش

ئگ اوخیشئگ انمےنئگ ںیمئگ االسیمئگ ذوقئگ اورئگ االسیمئگ دہان اتئگ ۔۰ ئگ پئگ وکئگ وکیئئگ وخیشئگ اح لئگ وہئگ وتئگ وخیشئگ دےنیئگ واےلئگ اکئگ رکشہیئگ ادائگ ےیجیکئگ ئگ ،وئگ ادابئگ اکئگ رضورئگ ایخلئگ رےیھک۔ج

راجئگ ےسئگ لیئگ ہنئگ اھکےئئگ اورئگ االس

ئگ روہیئگ اایتخرئگ ہنئگ ےیجیکئگ وجئگ االسیمئگ م یمئگ ادابئگ وئگ دہان اتئگ ےکئگ اسئگ ےکئگ وضحرئگ دجسہئگ رکشئگ اجبئگ الےیئ۔ئگ وخیشئگ ےکئگ اجیہنئگ ںیمئگ وکیئئگ ااسیئگ لمعئگ ن ا

50

رےیھئگ ہک

ئگ رخفئگ وئگ رغورئگ اکئگ ااہظرئگ وہےنئگ ےگلئگ اورئگ اینزئگ الخفئگ وہ۔ ترتئگ اکئگ ااہظرئگ رضورئگ ےیجیکئگ نکیلئگ ادتعالئگ اکئگ رہبئگ احلئگ ایخلئگ رےیھکئگ ۔ ترتئگ ےکئگ ااہظرئگ ںیمئگ اسئگ دقرئگ اےگئگ ہنئگ ت

رانئگ ںیمئگ ےہ

رن اتئگ دےنبئگ ںیگل۔ق

ریئگ ےکئگ خ

:دنمیئگ ،دنبیگئگ اورئگ اعخ

رئگ "روال ترفحوا بما اتاکم واہلل ال یحب کل مختال فخو" ( ۲۰)ادحلی

رایئئگ اتجےنئگ واےلئگ "

راےنئگ واےلئگ اورئگ ت

رائگ ت

رائگ ےنئگ ںیہمتئگ دیئگ ںیہئگ ،خ

راےنئگ ہنئگ وگلئگ وجئگ خ

ائگ ےہئگ اورئگ انئگ وتمعنںئگ وکئگ ن ائگ رکئگ ات

ادنسپئگ رکن

"وکئگ ن

ئگ یکئگ ن ادئگ ےسئگ اغلفئگ وہےنئگ ںیگلئگ ۔ومنمئگ یکئگ وخیشئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ وخیشئگ دےنیئگ واےلئگ وکئگ اورئگ زن اد را

ئگ ن ادئگ اورئگ وخیشئگ ںیمئگ ا ےسئگ رسئگ تسمئگ یھبئگ ہنئگ وہئگ اجےیئئگ ہکئگ خ ہ

رائگ ےکئگ لضئگ وئگ

رکے،ئگ اسئگ ےکئگ وضحرئگ دجسہئگ رکشئگ اجبئگ الےئئگ اورئگ اےنپئگ لمعئگ وئگ اتفگرئگ ئگ ےسئگ ،خ

دہئگ ااہظرئگ رکےئگ ۔رکمئگ اورئگ تمئگ وئگ الجلئگ اکئگ اورئگ زن ا

ئگ اپئگ دیعئگ اکئگ اچدنئگ دےتھکیئگ ںیہ راوحیئگ یکئگ وتقیفئگ ن ائگ رکئگ ج

رانئگ اورئگ ت

ئگ ںیمئگ التوتئگ ق

وتئگ وخیشئگ ںیمئگ وھجمئگ اےتھٹئگ ںیہئگ راضمنئگ ںیمئگ ےنیہئگ رھبئگ ےکئگ روزےئگ رھکئگ رکئگ ب

رائگ یکئگ دریگتسیئگ ےسئگ اسئگ یکئگ لیمعتئگ ںیمئگ اکایمبئگ وہےئئگ اورئگ وفرائگ اےنپئگ املئگ ئگ ںیمئگ ےسئگ اےنپ

رائگ ےنئگ وجئگ مکحئگ دن ائگ اھتاپئگ خ

ئگ اورئگ نیکسمئگ اھبویئںئگ اکئگ ہصحئگ انئگ وکئگ اچنہپئگ دےتیئگ ئگ ئگ ہکئگ خ رغی

ایہئگ وہئگ یئگئگ وہئگ اورئگ دنبیگئگ اکئگ قحئگ ادائگ رکےنئگ ںیمئگ وکیئئگ تلفئگ وہیئئگ وہئگ وتئگ اسئگ یکئگ التیفئگ وہئگ اجےئئگ اور

ئگ دنبےئگ یھبئگ دیعئگ یکئگ ئگ ںیہئگ ہکئگ ارگئگ اپئگ یکئگ ابعدوتںئگ ںیمئگ وکیئئگ وکن رائگ ےکئگ رغی

خ

ئگ وہئگ رکئگ وخیشئگ اکئگ اامتجیعئگ ااہظرئگ رکئگ ںیکسئگ اور رائگ یکئگ اسئگ وتقیفئگ رپئگ دیعئگ یکئگ حبصئگ وکئگ دوئگ اگہنئگ رکشئگ ادائگ رکئگ ےکئگ اینپئگ وخیشئگ اکئگ حیحصئگ حیحصئگ ااہظرئگ رکےتئگ ںیہئگ اورئگ ایسئگ ئگ وخیشئگ ںیمئگ رشک

رھپئگ اپئگ خ

رن اتئگ ئگ ےسئگ اےنپ

رن اینئگ ےکئگ خ

رن اینئگ یکئگ ن ادئگ اگرئگ انمئگ رکئگ اورئگ ق

رامیہئگ ئگ اورئگ رضحتئگ اامسلیعئگ یکئگ میظعئگ اورئگ ےبئگ اثملئگ ق یئگ ےکئگ دنئگ رضحتئگ ات

چ

ض

ارئگ ن ائگ رکرطحئگ دیعئگ اال

ئگ وکرسش

دجسہئگ ئگ ئگ نس

رائگ یکئگ تمئگ یکئگ دصاؤںئگ ےسئگ وگجنئگ ایتھٹئگ ںیہ

ئگ یتسبئگ ںیمئگ اسرےئگ یلگئگ وکےچئگ اورئگ ڑسںیکئگ ریبکتئگ وئگ لیلہتئگ اورئگ خ ر ئگ ہ ر رائگ یکئگ رکشئگ اجبئگ الےتئگ ںیہئگ اورئگ رھپئگ اپئگ یکئگ ہ

ئگ اورئگ رھپئگ اپئگ خ

رئگ رطوقیںئگ وکئگ اایتخر

ئ

ئگ دیعئگ ےکئگ ان امئگ ںیمئگ ااھچئگ اھکےتئگ ،ااھچئگ ےتنہپئگ اورئگ وخیشئگ ےکئگ ااہظرئگ ےکئگ ےیلئگ اجت رکےتئگ ںیہئگ وتئگ اپئگ یکئگ ہیئگ اسریئگ رسرگایمںئگ ذرکئگ ئگ رشتعیئگ ےکئگ اطمقبئگ ج

یئگ نبئگ اجیتئگ ںیہئگ ۔

لہ

ا

ئگ ےیجیکئگ اورئگ ایسئگ رطحئگ دورسوںئگ یکئگ وخیشئگ ںیمئگ وخدئگ یھبئگ رشتئگ رکئگ ےکئگ انئگ یکئگ تروتںئگ ںیمئگ ااضہفئگ ےیجیکئگ اورئگ وخیش ۔۴ ئگ ےکئگ اینپئگ وخیشئگ ںیمئگ دورسوںئگ وکئگ یھبئگ رشک

وماعقئگ رپئگ ابمرابکدئگ دےنیئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیکئگ ۔

ئگ وبقلئگ وہیئئگ اورئگ املسمونںئگ وکئگ ولعممئگ وہائگ وتئگ ولگئگ وجقئگ درئگ وجقئگ انئگ ےکئگ ن اسئگ ابمکئگ ن ادئگ دےنیئگ ےکئگ ےیلئگ ےنچنہپئگ ےگلئگ اورئگ ااہظرئگ ترتئگ رضحتئگ بعکئگ نبئگ امکلئگ یکئگ وتہبئگ ج

ئگ ہکئگ رضحتئگ ہحلطئگ ئگ یکئگ ابم

کئگ ن ادئگ اورئگ ااہظرئگ ترتئگ ےسئگ وتئگ ررکےنئگ ےگلئگ ۔اہیںئگ ک

رئگ وہےئئگ ہکئگ زدنیگئگ رھبئگ ن ادئگ رکےتئگ رےہئگ ۔رضحتئگ بعکئگ ےن

ئگ ئگ ام ےئگ ثاتت راھےپئگ ےکئگ زامےنئگ ںیمئگ اےنپئگ ےٹیبئگ دبعاہللئگ وکئگ اینپئگ ازامشئئگ اورئگ وتہبئگ ئگ اکئگ واہعقئگ اتبن ائگ ئگ رضحتئگ بعک

ئگ ت ج

رامن ائگ ںیمئگ ہحلطئگ یکئگ ابمکئگ ن ادئگ وکئگ یھبکئگ ںیہنئگ وھبلئگ اتکسئگ ۔ئگ

وتئگ وصختیصئگ ےکئگ اسھتئگ رضحتئگ ہحلطئگ ےکئگ ااہظرئگ ترتئگ اکئگ ذرکئگ ایکئگ اورئگ ق

ئگ ئگ وکئگ وبقتیلئگ وتہبئگ یکئگ وخشئگ ربخیئگ انسیئملسو هيلع هللا ىلص وخدئگ یبن ئگ رضحتئگ بعک رامن ائگ بعکئگ !ئگ ےنئگ یھبئگ ج

ہیئگ اہمتریئگ زدنیگئگ اکئگ "ئگ وتئگ ااہتنیئئگ وخیشئگ اکئگ ااہظرئگ رکےتئگ وہےئئگ ق

ئگ ےسئگ زن ادہئگ وخیشئگ اکئگ دنئگ ےہئگ )رن اضئگ ااصلنیحلئگ (۔"ب

51

ادیئگ وہئگ ن ائگ یسکئگ ےکئگ اہیںئگ ہچبئگ دیپائگ وہئگ ن ائگ ایسئگ رطحئگ یکئگ وکیئئگ اورئگ وخیشئگ اح لئگ وہئگ وتئگ وخیشئگ ںیمئگ رشتئگ ےیجیکئگ اورئگ ابمکئگ ن ادئگ دےیجیئگ ۔

یسکئگ یکئگ ش

رام

رہئگ ق رت رامےتملسو هيلع هللا ىلص ےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبنئگ رضحتئگ اوبہ

ئگ یسکئگ ےکئگ اکنحئگ رپئگ اسئگ وکئگ ابمرکئگ ن ادئگ دےتیئگ وتئگ ویںئگ ق :ج

رذمیئگ ("بارک اہلل لک و بارک علیکما و جمع بینکما فی خیر"

)ت

ر"

رامےئئگ اورئگ ریخئگ وخئگ ائگ ںیہمتئگ وخ یللئگ رےھکئگ اورئگ متئگ دوونںئگ خ

ازلئگ ق

رںیتکئگ ن "۔یبئگ ےکئگ اسھتئگ متئگ دوونںئگ اکئگ ابنہئگ رکےرپئگ ت

ئگ ن ارئگ رضحتئگ نیسحئگ ئگ ےنئگ یسک رامن ائگ ہکئگ ویںئگ اہکئگ رکوےچبئگ وکئگ دیپاشئئگ ئگ رپئگ ابمرکئگ ن ادئگ دےنیئگ اکئگ رطہقیئگ اھکسئگ اک

۔ےتئگ وہےئئگ ق

رتئگ دےئگ ،اینپئگ رکشئگ زگاریئگ یکئگ ںیہمتئگ وتقیفئگ ےشخبئگ ،ےچبئگ وکئگ وجاینئگ یکئگ اہبرںیئگ داھکےئئگ اورئگ اسئگ وکئگ اہمتر" ران ائگ ںیہمتئگ اےنپئگ اسئگ ےیطعئگ ںیمئگ ریخئگ وئگ ت

رامربندارئگ خ

ائگ ق

"ااھٹےئئگ ۔

رئگ ن ائگ انشئگ ۔۵

ئگ اپئگ اکئگ وکیئئگ تت اسئگ یسکئگ دورئگ درازئگ رفسئگ ےسئگ اےئئگ وتئگ اسئگ اکئگ ابقتسلئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ ےکئگ ریخئگ وئگ اعتیفئگ واسپئگ ئگ اےنئگ ج

ئگ انمےئئگ وتئگ اسئگ ںیمئگ رشتئگ ےیجیک ئگ اپئگ یسکئگ رفسئگ ےسئگ ئگ اورئگ اےنپئگ دصقمئگ ںیمئگ اکایمبئگ وہےنئگ رپئگ ااہظرئگ ترتئگ ےیجیکئگ اورئگ ارگئگ وہئگ اینپئگ ریخئگ وایسپئگ رپئگ وخیشئگ یکئگ وکیئئگ رقتی

اورئگ ج

اتیفئگ ونطئگ ںیچنہپئگ اورئگ ئگ رکںی۔اہتبلئگ ےبئگ اجئگ ارسافئگ اورئگ ہنودئگ وامنشئئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ ب ئگ انمںیئئگ وتئگ اسئگ ترتئگ ںیمئگ ںیمئگ یھبئگ ولوگںئگ وکئگ رشک

ایسئگ وخیشئگ ںیمئگ وکیئئگ رقتی

رئگ زگئگ ہنئگ ےیجیکئگ وجئگ اپئگ یکئگ وتعسئگ ےسئگ زن ادہئگ وہ رچئگ ہ

ئگ زغوہئگ وبتکئگ ےسئگ واسپئگ رشتفیئگ الےئئگ وتئگ املسمنئگ رمدئگ اورئگ ےچبئگ اپئگ ےکئگ اابقتسملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ ۔ئگ اورئگ وکیئئگ ااسیئگ خ لئگ ےکئگ ج

ئگ ےچنہپئگ )ئگ اوبداؤد(

ائگ اولداعئگ ک

ےیلئگ ث

ئگ یہ ئگ ےسئگ رہئگ ںیمئگ دالخئگ وہےنئگ ےگلئگ وتئگ املسمنئگ رمدئگ ،وعرںیتئگ ،ےچبئگ اورئگ ایچبںئگ ب

ئگ اپئگ ےکمئگ ےسئگ رجہتئگ رکئگ ےکئگ دمےنیئگ ئگ ےچنہپئگ اورئگ ونجبئگ یکئگ اجی ئگ اورئگ ج

اپئگ اکئگ ریخئگ دقممئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ لکنئگ اےئئگ ےھتئگ اورئگ ااصنرئگ یکئگ ایچبںئگ وخیشئگ ںیمئگ ہیئگ تیگئگ اگئگ ریہئگ ںیھتئگ

من ثنیات الوداع طلع البدر علینا

داع ہلل دعا ما وجب الشرک علینا

جئت باالمرالمطاع ایھا المبعوث فینا

ئگ )اجئگ (ئگ مہئگ رپئگ وچدوھںیئگ اکئگ اچدنئگ " رائگ یکئگ رطفئگ ولطعئگ وہائگ )ونجیبئگ ڑاہڑی(ئگ اینثتئگ اولداعئگ ےسئگ ،مہئگ رپئگ رکشئگ واج

ےہئگ اسئگ دوعتئگ وئگ میلعتئگ اکئگ ہکئگ دایعئگ ےنئگ ںیمہئگ خ

ئگ رکںیئگ ےگئگ ۔

ارےئگ درایمنئگ ےجیھبئگ اجےنئگ واےلئگ روسلئگ !ئگ اپئگ ااسیئگ دنیئگ الےئئگ ںیہئگ سجئگ یکئگ مہئگ ااطع "البن ائگ ۔اےئگ ہ

52

ئگ یبن ئگ ن ار رامیئملسو هيلع هللا ىلص اک

ئگ ق ئگ دوعت ئگ یک ئگ ولوگں ئگ ےک ئگ رک ئگ ذحب ئگ وک ئگ اگےئ ئگ ن ا

ئگ اوی ئگ اےنپ ئگ ےن ئگ اپ ئگ ےچنہپوت ئگ دمےنی ئگ ےس ئگ رفس )اوبداؤد(ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ۔یسک

ئگ ےیجیکئگ اسئگ ومعقئگ رپئگ یبنئگ ۔۹ ادیئگ ایبہئگ ےکئگ ومعقئگ رپئگ ئگ یھبئگ وخیشئگ انمےیئئگ اورئگ ایسئگ وخیشئگ ںیمئگ اےنپئگ رہتشئگ داروںئگ اورئگ دووتسںئگ وکئگ یھبئگ رشک

ےنئگ ھچئگ اےھچئگ تیگئگ ملسو هيلع هللا ىلصش

رن اتئگ ترتئگ یکئگ ااجزتئگ دیئگ ےہاگےنئگ اورئگ دفئگ اجبےنئگ یکئگ یھبئگ

۔ئگ ئگ نیکستئگ یھبئگ وصقمدئگ ےہئگ اورئگ اکنحئگ اکئگ اعمئگ اوالنئگ اورئگ ئگ رہتئگ یھبئگ اسئگ ےسئگ خ

………………………………………………………………………………………………………………

ئگ اچنہپےنان ائگ رکےتئگ ےھتئگ اسئگ ےیلئگ اسئگ ےلیٹئگ اکئگ ؎۷

ئگ اہیںئگ ک

ئگ ہلیٹئگ اھتئگ ،دمےنیئگ واےلئگ امہمونںئگ وکئگ رتصخئگ رکےتوق ائگ اولداعئگ دمےنیئگ ےکئگ ونجبئگ ںیمئگ اک

ائگ ئگ ث

ائگ اولداعئگ ینعیئگ رتصخئگ اکئگ ن

مئگ ث

ہلیٹئگ ڑپئگ ایگئگ ۔

ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ اسئگ وکئگ رتصخئگ ایکئگ وتئگ یبنئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ اخوتنئگ اکئگ یسکئگ ااصنریئگ ےسئگ اکنحئگ ایکئگ ،ج رامن ائگ ئگ ولوگںئگ ےنئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ وکیئئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اعہشئئگ ےنئگ اےنپئگ رےتشئگ یکئگ ئگ اک

ےنئگ ق

ریئگ ویکںئگ ںیہنئگ جیھبئگ دیئگ ئگ وجئگ دفئگ اجبیتئگ اورئگ ھچئگ تیگئگ اگ

ئگ رضحتئگ رعیولی ئگ ئگ ئگ ئگ ج ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ وتئگ انئگ ےکئگ ن اسئگ دنچئگ ڑلایکںئگ یھٹیبئگ دفئگ اجبئگ ریہئگ وہائگ ئگ اکنحئگ اک دئگ تنبئگ وعسمئگ یتئگ اجیتئگ )اخبریئگ (ئگ ئگ

ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ا ئگ رصمہعئگ اگن ئگ ڑلیکئگ ےنئگ اک ئگ دبرئگ ںیمئگ دیہشئگ وہےئئگ ےھتئگ اک

رروگںئگ یکئگ رعتفیئگ ںیمئگ ھچئگ ااعشرئگ اگئگ ریہئگ ںیھتئگ وجئگ ج

ئگ ئگ ںیھتئگ اورئگ اےنپئگ انئگ ت ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ارےئگ درئگ ئگ ااسیئگ ہ ایمنئگ اک

رامن ائگ اسئگ ملسو هيلع هللا ىلصیبن

ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ اپئگ ےنئگ انسئگ وتئگ ق ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ وکئگ وھچڑئگ دوئگ ئگ اورئگ ویہئگ اگؤئگ وجئگ ےلہپئگ اگئگ ریہئگ ںیھتئگ )اخبری(ےہئگ وجئگ لکئگ وہےنئگ وایلئگ ن اتئگ وکئگ اجاتنئگ ےہئگ ۔ئگ ئگ ئگ

ادیئگ ایبہئگ یکئگ وخیشئگ ںیمئگ اینپئگ تیثیحئگ اورئگ وتعسئگ ےکئگ اطمقبئگ اےنپئگ رہتش ۔۱

ےنئگ وخدئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ داروںئگ اورئگ دووتسنئگ وکئگ ھچئگ الھکےنئگ الپےنئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیکئگ ۔یبنش

ئگ رکبیئگ یہ ادئگ ےہئگ اورئگ ھچئگ ہنئگ وہئگ وتئگ اک

ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ اپئگ اکئگ ارش رامیئ۔ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ

ادیئگ ںیمئگ یھبئگ وےمیلئگ یکئگ دوعتئگ یکئگ اورئگ دورسوںئگ وکئگ یھبئگ اسئگ یکئگ نیقلتئگ ق

ئگ ذحبئگ رکئگ ےکئگ الھکئگ دو۔)اخبری(اینپئگ ش

ادیئگ ںیمئگ رشتئگ اکئگ ومعقئگ ہنئگ وہئگ وتئگ

ادیئگ اورئگ ایسئگ رطحئگ ےکئگ دورسےئگ وخیشئگ ےکئگ ومںوعںئگ رپئگ ےفحئگ دےنیئگ ےسئگ ش

ئگ مکئگ ازئگ مکئگ ابمرکئگ ن ادئگ اکئگ ماغیمئگ رضورئگ دےیجیئگ ۔اکنحئگ ش

ائگ ےہئگ ۔اہںئگ اسئگ اکرضوئگ رایخلئگ رےیھکئگ ہکئگ ہفحتئگ اینپئگ تیثیحئگ ےک

ازیگئگ اورئگ اوتساریئگ دیپائگ وہیتئگ ےہئگ اورئگ تبحمئگ ںیمئگ رگیمئگ اورئگ ااضہفئگ وہن

اطمقبئگ دےیجیئگ اورئگ ہنودئگ وئگ ئگ اقلعتتئگ ںیمئگ ن

شئئگ ےسئگ ےتچبئگ وہےئئگ اےنپئگ االخصئگ اکئگ ااستحبئگ رضورئگ رکےتئگ رےیہ۔امن

53

دجسمئگ ےکئگ اداب

نسحئگ دنبیگ

رائگ ےسئگ ایپرئگ رےنھکئگ واےلئگ یکئگ اچہپنئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ دجسم ۔۷

ئگ ےسئگ زن ادہئگ رتہبئگ ہصحئگ وہئگ ےہئگ سجئگ رپئگ دجسمئگ ریمعتئگ یکئگ اجےئ۔خ رائگ یکئگ رظنئگ ںیمئگ روےئئگ زنیمئگ اکئگ ب

ئگ ےسئگ یھبئگ خ

اکئگ دنئگ

ئگ ےکئگ تبیہئگ ن

رائگ اسئگ دنئگ اےنپئگ اسئگ دنبےئگ وکئگ اےنپئگ رعشئگ ےکئگ اسےئئگ ںیمئگ رےھکئگ اگئگ سجئگ اکئگ دلئگ دجسمئگ ںیمئگ ایپرئگ رےتھکئگ ںیہئگ ۔ایقم

ئگ ںیہکئگ وکیئئگ اسہیئگ ہنئگ وہئگ اگ،خ ںیمئگ ج

ادئگ ےہئگ وہئگ صخشئگ )رعشئگ ےکئگ اسےئئگ ںیمئگ وہئگ اگئگ (سجئگ اکئگ دلئگ دجسمئگ ںیمئگ اگلئگ راتہئگ وہ۔)اخبری(ملسو هيلع هللا ىلص اگلئگ راتہئگ وہ۔یبن

اکئگ ارش

ر ۔۲

ئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ وکئگ ان ادئگ رےیھک،دجسمئگ یکئگ خ

رم

ادئگ ےہئگ :دجسمئگ یکئگ خ

رائگ اکئگ ارش

ئگ ےہئگ ۔خ

ائگ اورئگ اسئگ وکئگ ان ادئگ رانھکئگ اامینئگ یکئگ والم

ئگ رکن

م

"انما یعمر مساجد اہلل من امن باہلل والیوم االرخ"

ئگ ےکئگ دنئگ رپئگ اامینئگ رےتھکئگ ںیہ۔

رائگ رپئگ اورئگ ایقم

رائگ یکئگ دجسمئگ وکئگ ویہئگ ولگئگ ان ادئگ رےتھکئگ ںیہئگ وجئگ خ

"خ

ئگ ےسئگ ڑپےیھ۔دجسمئگ ںیم ۔۰

رضئگ امنزںیئگ ہشیمہئگ دجسمئگ ئگ ںیمئگ امجع

ئگ اورئگ اذانئگ اکئگ ن ااقدعہئگ مظنئگ رےیھکئگ اورئگ دجسمئگ ےکئگ اظنمئگ ےسئگ اینپئگ وپریئگ زدنیگئگ وکئگ مظنئگ ےیجیکئگ ق

ئگ امجع

رئگ ےہئگ ہکئگ ومنمئگ یکئگ وپریئگ زدنیگئگ ایسئگ ےکئگ رگدئگ وھگیتمئگ ئگ ےہئگ یبن

ئگ ااسیئگ رمک رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص ۔دجسمئگ اک

ےنئگ ق

ر

ےتشئگ ا ےسئگ ولوگںئگ ےکئگ مہئگ نیشنئگ وہےتئگ ںیہ۔ارگئگ ہیئگ "املسمونںئگ ںیمئگ ضعبئگ ولگئگ وہئگ ںیہئگ وجئگ دجسموںئگ ںیمئگ ےمجئگ رےتہئگ ںیہئگ اورئگ واہںئگ ےسئگ ےتٹہئگ ںیہنئگ ںیہ،ئگ ق

رےتشئگ انئگ یکئگ امیبرئگ رپیسئگ رکےتئگ ںیہئگ اورئگ ارگئگ یسکئگ اک

رےتشئگ انئگ وکئگ التشئگ رکےتئگ رھپےتئگ ںیہئگ اورئگ ارگئگ امیبرئگ ڑپئگ اجںیئئگ وتئگ ق

ئگ وہئگ اجںیئئگ وتئگ ق

ئ

رےتشئگ انئگ یکئگ ولگئگ اغی

مئگ ںیمئگ ےگلئگ وہںئگ ئگ وتئگ ق

رائگ یکئگ رتمحئگ اکئگ رظتنمئگ وہ

ائگ ےہئگ ۔)دنسمئگ ادمح(دمدئگ رکےتئگ ںیہئگ ۔دجسمئگ ںیمئگ ےنھٹیبئگ واالئگ خ

ن

ا۔اورئگ ہیئگ یھبئگ ملسو هيلع هللا ىلص دجسمئگ ںیمئگ امنزئگ ےکئگ ےیلئگ ذوقئگ وئگ وشقئگ ےسئگ اجےیئئگ ۔یبنئگ ۔۴

ائگ ااسیئگ ےہئگ ےسیجئگ ںاہدئگ ےکئگ ےیلئگ اجن

امئگ دجسمئگ ںیمئگ امنزئگ ےکئگ ےیلئگ اجن

رامن ا۔حبصئگ وئگ ش

ےنئگ ق

ئگ ںیمئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ اکلمئگ روینشئگ وہئگ یگ،ئگ اورئگ ہیئگ

رامن ائگ وجئگ ولگئگ حبصئگ ےکئگ ادنریھےئگ ںیمئگ دجسمئگ یکئگ رطفئگ اجےتئگ ںیہئگ ایقم

ئگ ےکئگ ےیلئگ ئگ دجسمئگ ںیمئگ اجےنئگ ق

رامن ائگ امنزئگ ن اامجع

یھبئگ ق

ائگ ےہئگ ۔)انبئگ ابحن(

اہئگ وکئگ اٹمن

ئگ گ ئگ اورئگ اک ئگ یکینئگ وکئگ واج رئگ دقمئگ اک

واےلئگ اکئگ ئگ ہ

ئگ رےیھکئگ ،دجسمئگ ںیمئگ اھجڑوئگ دےیجی،وکڑائگ رکٹکئگ اصفئگ ےیجیکئگ ،وخ وبشئگ اگلےیئ،اخصئگ وطرئگ رپئگ ہعمجئگ ےکئگ دنئگ دجسمئگ وکئگ وخ وبشئگ ںیمئگ اسبےن ۔۵ یکئگ ئگ دجسمئگ وکئگ اصفئگ رھتسا

ا،ن اوصخلصئگ ہعمجئگ ےکملسو هيلع هللا ىلص ۔یبنئگ وکششئگ ےیجیک

رئگ انکنیھپ،دجسمئگ ںیمئگ وخ وبشئگ اگلسن ادئگ ےہئگ دجسمئگ ںیمئگ اھجڑوئگ ئگ دانی،دجسمئگ وکئگ ن اکئگ اصفئگ رانھکئگ ،ئگ دجسمئگ اکئگ وکڑائگ رکٹکئگ ن اہ

دنئگ ئگ اکئگ ارش

ئگ ںیمئگ ےلئگ اجےنئگ واےلئگ اکمئگ ںیہئگ ۔)انبئگ امہجئگ (ئگ

ائگ ج

دجسمئگ وکئگ وخ وبشئگ ںیمئگ اسبن

رامن ائگ :ئگ دجسمئگ اکئگ وکڑائگ رکٹکئگ اصفئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبنئگ

انیسحئگ اوھکنںئگ وایلئگ اورئگ اکئگ رہمئگ ےہئگ )ربطاین(ئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

رکن

54

رائگ یکئگ تمئگ وئگ الجلئگ اپئگ ےکئگ دلئگ ۔۹

ئگ االسلمئگ مکیلعئگ ئگ ےیہکئگ اورئگ اخومشئگ ھٹیبئگ رکئگ اسئگ رطحئگ ذرکئگ ےیجیکئگ ہکئگ خ

رپئگ دجسمئگ ںیمئگ ڈرےتئگ حرزےتاجےیئ۔دالخئگ وہےتئگ وق

ائگ اغولفںئگ اورئگ ےبئگ ادوبںئگ اک

رائگ ےکئگ وخفئگ ےسئگ اخیلئگ ںیہ۔ضعبئگ ولگئگ ااممئگ ےکئگ اسھتئگ ئگ اھچن ائگ وہائگ وہئگ ۔ےتسنہئگ وبےتلئگ تلفئگ ےکئگ اسھتئگ دجسمئگ ںیمئگ دالخئگ وہن

ئگ اکمئگ ےہئگ نجئگ ےکئگ دلئگ خ

ئگ وہےنئگ اورئگ ر تعئگ ن ائگ ےنیلئگ ےکئگ ئگ ےیلئگ دجسمئگ ںیمئگ دوڑےتئگ ںیہئگ ،ئگ ہیئگ دجسمئگ ےکئگ ارتحامئگ ےکئگ الخفئگ ےہ۔ر تعئگ ےلمئگ ن ائگ ہنئگ ےلمئگ گدیجنیگئگ ،واق ریئگ ےکئگ روکعئگ ںیمئگ رشک

رئگ اورئگ اعخ

اسھتئگ دجسمئگ ںیمئگ ےیلچئگ اورئگ اھبگئگ دوڑئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔

ائگ ،ئگ داینئگ ےکئگ دجسم ۔۱

ا،ن ازارئگ ےکئگ اھبؤئگ وپا انئگ اورئگ اتبن

ائگ ،اھٹھٹئگ ذماقئگ رکن

رئگ ئگ ںیمئگ وکسنئگ ےسئگ ےیھٹیبئگ اورئگ داینئگ یکئگ ن اںیتئگ ہنئگ ےیجیکدجسمئگ ںیمئگ وشرئگ انان ری

ائگ اورئگ خ

احالتئگ رپئگ رصبتہئگ رکن

رائگ یکئگ ابعدتئگ اکئگ رھگئگ ےہئگ اسئگ ںیمئگ رصفئگ ابعدتئگ ےیجیک۔

ائگ دجسمئگ یکئگ ےبئگ رحیتمئگ ےہئگ ۔ئگ دجسمئگ خ

ئگ اکئگ ن ازارئگ رگمئگ رکن

روج

وق

ااب،ن ااخہنئگ رکںیئگ ن ائگ وھتںیک۔ ۔۸

ش دجسمئگ ںیمئگ ا ےسئگ وھچےٹئگ وچبںئگ وکئگ ہنئگ ےلئگ اجےیئوجئگ دجسمئگ ےکئگ ارتحامئگ اکئگ وعشرئگ ہنئگ رےتھکئگ وہںئگ اورئگ دجسمئگ ںیمئگ پ ی

وتئگ رکںی۔دجسمئگ وکئگ زگرئگ اگہئگ ہنئگ انبےیئئگ ۔دجسمئگ ےکئگ دروازےئگ ںیمئگ دالخئگ وہےنئگ ےکئگ دعبئگ دجسمئگ اکئگ ہیئگ قحئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ اسئگ ںیمئگ امنزئگ ڑپںیھئگ ن ائگ ھٹیبئگ رکئگ ذرکئگ وئگ الت ۔۶

ئگ مگئگ وہئگ اجےئئگ وتئگ اسئگ اکئگ اوالنئگ دجسمئگ ںیمئگ ہنئگ ےیجیکیبن ۔۷۳ ر اراضئگ ملسو هيلع هللا ىلص ارگئگ اپئگ یکئگ وکیئئگ زیچئگ ںیہکئگ ن اہ

ئگ وتئگ اپئگ ن ا

یکئگ دجسمئگ ںیمئگ ارگئگ وکیئئگ صخشئگ اسئگ رطحئگ اوالنئگ رکن

رامےت:

وہےتئگ اورئگ ہیئگ ہملکئگ ق

"ال رد اہلل علیک ضالتک"

رائگ ھجتئگ وکئگ ریتیئگ یمگئگ وہیئئگ زیچئگ ہنئگ المےئ۔"

"خ

۔۷۷

ئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ وکیئئگ دجسمئگ ملسو هيلع هللا ىلصرپئگ درودئگ السمئگ ےیجیھبئگ رھپئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص ےلہپئگ دان اںئگ ن اؤںئگ رےیھکئگ اورئگ یبنئگ ئگ دجسمئگ ںیمئگ دالخئگ وہےتئگ وق ادئگ ےہئگ ج

اکارش

رپئگ درودئگ وئگ السمئگ ےجیھبئگ اورئگ رھپئگ ہیئگ داعئگ ڑپےھملسو هيلع هللا ىلص ںیمئگ ائگ اجےئئگ وتئگ ےلہپئگ یبن

)ملسم(ئگ "اللھم افتح لی ابواب رحمتک"

ئگ ئگ ےکئگ دروا ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ران ائگ !ئگ ریمےئگ ےیلئگ اےنپئگ رتمحئگ

ںیمئگ دالخئگ وہےنئگ ےکئگ دعبئگ دوئگ ر تعئگ لفنئگ ڑپےھئگ اسئگ لفنئگ وکئگ ۃیحتئگ ادجسملئگ ےتہکئگ ںیہئگ ئگ ےئگ ۔ئگ اورئگ دجسمزےئگ ،وھلئگ دخ

ئگ ےسئگ ےلہپئگ دجسمئگ چنہئگ رکئگ دوئگ ر تعئگ لفنئگ ڑپےیھاورئگ اسئگ ےکئگ دعبئگ رھگئگ اجےیئئگ یبنئگ ئگ یھبکئگ رفسئگ ےسئگ وایسپئگ وہئگ وتئگ ب ئگ رفسئگ ےسئگ واسپئگ اےتئگ وتئگ ےلہپئگ ملسو هيلع هللا ىلص ۔ایسئگ رطحئگ ج

ج

رھپئگ اےنپئگ رھگئگ رشتفیئگ ےلئگ اجےت۔ئگ دجسمئگ ںیمئگ اجئگ رکئگ لفنئگ ڑپےتھئگ ئگ ئگ اور

رئگ رےیھکئگ اورئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھئگ ۔۷۲ ئگ ن ان اںئگ ن اؤںئگ ن اہ

ےئگ وق

للٹ

ک دجسمئگ ےسئگ

")ملسم(ئگ اللھم انی اسئلک من فضلک "

ائگ وہں۔"

ران ا!ئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ ریتےئگ لضئگ وئگ رکمئگ اکئگ وسالئگ رکن

"خ

55

ئگ اکئگ مظنئگ اقمئئگ ےیجیکئگ اورؤمذنئگ اورئگ اامم ۔۷۰

ئگ ےسئگ رتہبئگ وہںئگ ئگ دجسمئگ ںیمئگ ن ااقدعہئگ اذانئگ اورئگ امنزئگ ن اامجع انئگ ولوگںئگ وکئگ انبےیئئگ وجئگ دنیئگ وئگ االخقئگ ںیمئگ تیثیحبئگ ومجمیعئگ ب

رتئگ یکئگ بلط

ئگ اخ ر رےضیئگ ااجنمئگ دںیئگ وجئگ اعموہضئگ ہنئگ ںئگ اورئگ اینپئگ وخیشئگ ےسئگ اخ

ئگ ےکئگ ق

ئگ نکمئگ وہئگ وکششئگ ےیجیکئگ ہکئگ ا ےسئگ ولگئگ اذانئگ اورئگ اامم

راضئئگ وکئگ ئگ ۔ںاہںئگ ک

ںیمئگ انئگ ق

ااجنمئگ دںی۔

ئگ اکئگ قحئگ دارئگ وہئگ اگ۔)اخبملسو هيلع هللا ىلص اذانئگ ےکئگ دعبئگ ہیئگ داعئگ ڑپےھئگ یبنئگ ۔۷۴

ئگ ےکئگ روزئگ وہئگ ریمیئگ ئگ افشع

رامن ائگ سجئگ صخشئگ ےنئگ اذانئگ نسئگ رکئگ ہیئگ داعئگ امیگنئگ ایقم

ریئگ (ےنئگ ق

)اخبری(اللھم رب ھذہ الدعوۃ التامۃ والصلوۃ القائمۃ ات محمدن الوسیلۃ والفضیلۃ وابعثہ مقاما محمودن الذی وعدتہ"

ران ائگ !ئگ اسئگ دوعتئگ اکلمئگ ئگ اورئگ اسئگ ڑھکیئگ وہےنئگ وایلئگ امن

رئگ رکئگ سجئگ اکئگ وتئگ ملسو هيلع هللا ىلص زئگ ےکئگ امکلئگ !ئگ دمحم"خ

ئ

رامئگ اورئگ انئگ وکئگ اسئگ ماقمئگ ومحمدئگ رپئگ افت

ئگ اطعئگ ق

ی لٹ

فضربئگ اورئگ

وکئگ اانپئگ ق

رامن ائگ ےہ۔

ےنئگ انئگ ےسئگ ودعہئگ ق

ئگ وہئگ ئگ ۔۷۵ راےیئئگ ،اہتبلئگ ج

ئگ اذانئگ دےئگ راہئگ وہئگ وتئگ اسئگ ےکئگ املکتئگ نسئگ نسئگ رکئگ اپئگ یھبئگ دہ

ےہکئگ وتئگ اسئگ ےکئگ وجابئگ ںیمئگ حی علی الفالح اورئگ حی علی الصلوۃ ؤمذنئگ ج

ئگ ؤمذنئگ ےیہک متئگ ےنئگ چسئگ اہکئگ …… صدقت و بررتےہکئگ وتئگ وجابئگ ںیمئگ ہیئگ املکتئگ ےیہکئگ :الصلوۃ خیر من النوم ئگ الئگ اولئگ والئگ وقۃئگ االئگ ن اہللئگ اا یلئگ امیظعلئگ اورئگ رجفئگ یکئگ امنزئگ ںیمئگ ج

اورئگ الھبیئئگ یکئگ ن اتئگ یک۔

وؤۃئگ ےہکئگ وتئگ وجابئگ ںیمئگ ہیئگ املکتئگ ےیہکئگ ۔۷۹ضلل

ئگ ا

ئگ دقئگ اقم رائگ اےسئگ ہشیمہئگ اقمئئگ رےھک۔…… اقامھا اہلل وادامھاریبکتئگ ےنہکئگ واالج

خ

ئگ یکئگ ویبیئگ ےنئگ یبنئگ ۔۷۱ ئگ ن ارئگ رضحتئگ اوبئگ دیمحئگ اسدعی ئگ روسلئگ ملسو هيلع هللا ىلص وعرںیتئگ دجسموںئگ ںیمئگ اجےنئگ ےکئگ اجبےئئگ رھگئگ ںیمئگ یہئگ امنزئگ ادائگ رکںی۔ئگ اک ےسئگ رعضئگ ایکئگ ن ا

رائگ وشقئگ ےہ۔اپملسو هيلع هللا ىلص اہلل

رامن ائگ ےھجمئگ اہمترائگ وشقئگ ولعممئگ ےہئگ نکیلئگ اہمتراوکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےھجمئگ اپئگ ےکئگ اسھتئگ امنزئگ ڑپےنھئگ اکئگ ت

ڑھٹیئگ ںیمئگ امنزئگ ڑپانھئگ اسئگ ےسئگ رتہبئگ ےہئگ ہکئگ ےنئگ ق

اکمنئگ رھبئگ وکششئگ رکینئگ متئگ داالنئگ ںیمئگ امنزئگ ڑپوھئگ اورئگ داالنئگ ںیمئگ امنزئگ ڑپانھئگ اسئگ ےسئگ رتہبئگ ےہئگ ہکئگ نحصئگ ںیمئگ ئگ ڑپوھ۔اہتبلئگ وعروتںئگ وکئگ دجسمئگ یکئگ رضورن اتئگ وپریئگ رکےنئگ یکئگ ا

دجسمئگ ےسئگ دیلئگ قلعتئگ اقمئئگ رںیھک۔اچےیہ۔ن اینئگ اکئگ ااظتنم،ئگ اٹچیئئگ اکئگ ااظتنم،ئگ اورئگ وخ وبشئگ وریغہئگ اکئگ اسامنئگ ںیجیھبئگ اورئگ

ائگ ہکئگ وچبںئگ ںیمئگ وشقئگ دیپائگ وہئگ اورئگ دجسمئگ ںیم ۔۷۸

ربیغئگ دےئگ دےئگ رکئگ ںیجیھبئگ ن

انئگ ےکئگ ئگ وہایشرئگ وچبںئگ وکئگ اےنپئگ اسھتئگ دجسمئگ ںیمئگ ےلئگ اجےیئئگ ،امؤںئگ وکئگ اچےیہئگ ہکئگ وہئگ ت

ایہئگ رکںیئگ ن ائگ رشارتئگ رکئگ ںیھٹیبئگ وت

ئگ رنیمئگ ،تبحمئگ اورئگ تقفشئگ اکئگ ولسکئگ ےیجیکئگ ۔وہئگ ارگئگ وکیئئگ وکن

لاارےنئگ ےکئگ اجبےئئگ ایپرئگ اورئگ تبحمئگ ےسئگ اھجمسےیئئگ اورئگ ئگ اسھتئگ اہنی

ھٹی

ڈاےنٹنئگ

الھبیئئگ یکئگ نیقلتئگ ےیجیک۔

۔امنزئگ ےکئگ اداب

ئگ ہیئگ ملسو هيلع هللا ىلصامنزئگ ےکئگ ےیلئگ اہطرتئگ اورئگ ن ایکئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ ایخلئگ رےیھکئگ ،ووضئگ رکںیئگ وتئگ وسماکئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیکئگ یبن ۔۷

ئگ یکئگ والم

ئگ ئگ ںیمئگ ئگ ریمیئگ ئگ ام

رامن ائگ ایقم

ےنئگ ق

ااین

شراھےئ۔ئگ وہئگ یگئگ ہکئگ انئگ یکئگ پ ی

ائگ اچےہئگ ت

راھن

ااےئئگ ووضئگ ونرئگ ےسئگ کمچئگ رےہئگ وہںئگ ےگئگ ،سپئگ وجئگ صخشئگ اےنپئگ ونرئگ وکئگ ت

ضع اورئگ ا

رانئگ ن اکئگ ںیمئگ ےہ ۔۲

:اصفئگ رھتسےئگ ،گدیجنہئگ ،ذہمبئگ اورئگ ےقیلسئگ ےکئگ ڑپکئگ ےئگ نہپئگ رکئگ ئگ امنزئگ ادائگ ےیجیک۔ئگ ق

56

"یبنی ادم خذوا زینتکم عند کل مسجد "

رئگ امنزئگ ےکئگ ومعقئگ رپئگ اینپئگ ز تنئگ ےس اراہتسئگ وہئگ اجن ائگ رکو۔ئگ "اےئگ ادمئگ ےکئگ وٹیبئگ !ئگ ہ

ادئگ ن اریئگ اعتیلئگ ےہ ۔۰

ئگ یکئگ ن ادنبیئگ ےسئگ امنزئگ ادائگ ےیجیک۔ارش

وق

"ان الصلوۃ کانت علی المومنین کتابا موقوتا"

رضئگ یکئگ یئگئگ ےہ۔"

ئگ یکئگ ن ادنبیئگ ےسئگ امنزئگ ق

"ومونمںئگ رپئگ وق

ئگ ن ارئگ یبن ئگ وکنئگ اسئگ لمعملسو هيلع هللا ىلص ! ےسئگ وپاھچئگ ن ائگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ وعسمدئگ ےنئگ اک ردک

رائگ ےکئگ ت

ئگ ےسئگ زن ادہئگ وبحمبئگ ےہئگ ۔اپئگ ےنئگ ئگ خ ب

ائگ ۔اورئگ یبن

ئگ رپئگ ادائگ رکن

رامن ائگ امنزئگ وکئگ اسئگ ےکئگ وق

ئگ رپئگ ایھچئگ ملسو هيلع هللا ىلص ق

رضئگ یکئگ ںیہئگ ،سجئگ صخشئگ ےنئگ انئگ امنزوںئگ وکئگ انئگ ےکئگ رقمرہئگ وق

رائگ ےنئگ ن اچنئگ امنزںیئگ ق

رامن ائگ :ئگ خ

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

رائگ رپئگ اسئگ اکئگ ہیئگ قحئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اسئگ وکئگ شخبئگ دےئگ ا

رائگ رپئگ اسئگ یکئگ رفغمتئگ وئگ اجنتئگ رطحئگ ووضئگ رکئگ ےکئگ وشخعئگ وئگ وضخعئگ ےسئگ ادائگ ایکئگ وتئگ خ

ایہئگ یکئگ وتئگ خ

ورئگ سجئگ ےنئگ انئگ امنزوںئگ ںیمئگ وکن

یکئگ وکیئئگ ذہمئگ داریئگ ںیہن،ئگ اچےہئگ وتئگ ذعابئگ دےئگ اورئگ اچےہئگ وتئگ شخبئگ دے۔)امکل(

ئگ یھبئگ ا ۔۴ ئگ دجسمئگ ںیمئگ یہئگ ڑپےنھئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک،اہتبلئگ ںیتنسئگ رھگئگ ڑپانھئگ رضئگ امنز

ئگ یھبئگ ق

ئگ ہنئگ ےلمئگ ی

ئگ ےسئگ ڑپےیھئگ ارگئگ یھبکئگ امجع

ئگ اھچامنزئگ ہشیمہئگ امجع

رذمی(ملسو هيلع هللا ىلص ےہ۔یبن

ائگ ےہ۔)ت

ئگ ڑپےھئگ وہئگ دوزخئگ اورئگ افنقئگ دوونںئگ ےسئگ وفحمظئگ رکئگ دن ائگ اجن

ئگ ریبکتئگ اویلئگ ےکئگ اسھتئگ امنزئگ ن اامجع

ادئگ ےہئگ وجئگ صخشئگ اچسیلئگ دنئگ ک

اکئگ ارش

ئگ ےکملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

رارئگ وبجمرویںئگ ےکئگ ن اووجدئگ یھبئگ امجع

روئگ وثابئگ ولعممئگ وہئگ اجےئئگ وتئگ وہئگ ہ

ئگ اکئگ اخ

رامن ائگ ۔ارگئگ ولوگںئگ وکئگ امنزئگ ن اامجع

ےیلئگ دوڑئگ دوڑئگ ئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

ئگ رتہبئگ ےہئگ رھپئگ ےنتجئگ ادیمئگ زن ادہئگ وہں

روتشںئگ یکئگ فصئگ ،اہنتئگ امنزئگ ڑپےنھئگ ےسئگ دوئگ ادویمںئگ یکئگ امجع

ئگ یکئگ یلہپئگ فصئگ ایسیئگ ےہئگ ےسیجئگ ق

ئگ ئگ رکئگ اںیئئگ ۔امجع

ےگئگ اینتئگ یہئگ ہیئگ امجع

رائگ وکئگ زن ادہئگ وبحمبئگ وہیتئگ ےہ۔)اوبداؤد(

خ

ئگ وکسنئگ ےکئگ اسھتئگ ڑپےیھئگ اورئگ روکعئگ وئگ وجسدئگ اانیمطنئگ ےکئگ اسھتئگ ۔۵ ادائگ ےیجیکئگ روکعئگ ےسئگ اےنھٹئگ ےکئگ دعبئگ اانیمطنئگ ےکئگ اسھتئگ دیسےھئگ ڑھکےئگ وہئگ اجےیئئگ ،رھپئگ امنزئگ

ئگ وہفقئگ ےیجیکئگ اورئگ دوونںئگ دجسوںئگ ےکئگ درایمنئگ ہیئگ داعئگ یھبئگ ڑپھئگ ایئگ ےیجیکئگ ۔ دجسےئگ ںیمئگ اجےیئئگ ۔ایسئگ ئگ رطحئگ دوونںئگ دجسوںئگ ےکئگ درایمنئگ یھبئگ انمب

")اوبداؤد(اللھم اغرفلی وارحمنی واھدنی واجبرنی و عافنی وارزقنی "

رامئگ ،ےھجمئگ السیتمئگ دےئگ اورئگ ےھجمئگ روزیئگ اطعئگ رک۔"

رامئگ ےھجمئگ دیسیھئگ دیسیھئگ راہئگ رپئگ الچئگ ،ریمیئگ ہتسکشئگ احیلئگ دورئگ ق

ران ائگ !وتئگ ریمیئگ رفغمتئگ ق

"خ

رائگ ایسئگ رطحئگ ریتیئگ یھبئگ افحتظئگ رکےئگ سجئگ رطحئگ وتئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ائگ ےہئگ ،امنزئگ اسئگ وکئگ داعںیئئگ دیتیئگ ےہئگ ہکئگ خ

ادئگ ےہئگ ہکئگ وجئگ صخشئگ امنزئگ وکئگ ایھچئگ رطحئگ ادائگ رکن

اکئگ ارش

رنیئگ وچریئگ امنزئگ یکئگ وچریئگ ےہئگ ۔ولوگںئگ ےنئگ وپاھچئگ ن ائگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص افحتظئگ یک۔ئگ اورئگ یبنےنئگ ریمیئگ

رامن ائگ ہکئگ دبت

امنزئگ ںیمئگ وکیئئگ ےسیکئگ وچریئگ رکئگ اتکسئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

رامن ائگ روکعئگ اورئگ دجسےئگ ئگ ادوھرےئگ ادوھرےئگ رکئگ ےک۔

ےہ؟ئگ ق

57

ئگ یہئگ امنزئگ یکئگ ایتریئگ رشوعئگ رکئگ دےیجیئگ اورئگ ووضئگ رکئگ ےکئگ ےلہپےسئگ دجسمئگ ۔۹

ئگ اکئگ اظتنرئگ اذانئگ یکئگ اوازئگ نس

ںیمئگ چنہئگ اجےیئئگ اورئگ اخومیشئگ ےکئگ اسھتئگ فصئگ ںیمئگ ھٹیبئگ رکئگ امجع

ئگ ےہ۔

ائگ انموقفںئگ یکئگ والم

شااےتئگ وہےئئگ امنزئگ ےکئگ ےیلئگ اجنیفس

ائگ اورئگ

اریخئگ رکن

ئگ ےکئگ دعبئگ یتسسئگ وئگ ن

ےیجیکئگ ۔اذانئگ نس

ئگ صخشئگ ےنئگ وپاھچئگ ن اروسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص اذانئگ یھبئگ ذوقئگ وئگ وشقئگ ےسئگ ڑپاھئگ ےیجیکئگ یبن ۔۱ ئگ ںیمئگ ےلئگ اجےئئگ ئگ ےھجمئگ وکیئئگ ااسیئگ اکمملسو هيلع هللا ىلص! ےسئگ اک

اتبئگ دےیجیئگ وجئگ ےھجمئگ ج

ملسو هيلع هللا ىلص ۔اپ

ائگ ےہئگ وہئگ ایقم

ئگ یتچنہپئگ ےہئگ اورئگ وجئگ اسئگ یکئگ اوازئگ س

رامن ائگ ؤمذنئگ یکئگ اوازئگ ںاہںئگ ک

رامن ائگ :امنزئگ ےکئگ ےیلئگ اذانئگ دن ائگ رکوئگ اپئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

ئگ ںیمئگ ؤمذنئگ ےکئگ قحئگ ےنئگ ق

ئگ اےنئگ رپ

ائگ وہاورئگ اذانئگ اکئگ وق

ئگ ےکئگ دنئگ اسریئگ ئگ ںیمئگ وگایہئگ دےئگ اگئگ ئگ ۔وجئگ صخشئگ لگنجئگ ںیمئگ رکبن اںئگ رچان

ئگ اسئگ یکئگ اوازئگ اجےئئگ یگئگ ،ایقم

اویچنئگ اوازئگ ےسئگ اذانئگ ےہکئگ وتئگ ںاہںئگ ک

زیچںیئگ اسئگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ وگایہئگ دںیئگ یگئگ ۔)اخبری(

۔۸

ئگ اکئگ احلظئگ رکےتئگ وہےئئگ ایھچئگ رطحئگ اامم

ئگ اورئگ دتقمویںئگ یکئگ لوہل

ئ

ےیجیک۔ئگ ئگ ارگئگ اپئگ ااممئگ ںیہئگ وتئگ امتمئگ ادابئگ وئگ رشاطئئگ اکئگ امامتمئگ رکےتئگ وہےئئگ امنزئگ ڑپاھی

رامن ا:ئگ ملسو هيلع هللا ىلصیبن

ئگ "وجئگ ااممئگ اےنپئگ دتقمویںئگ وکئگ ایھچئگ رطحئگ امنزئگ ڑپاھےتئگ ںیہئگ اورئگ ہیئگ ھجمسئگ رکئگ ڑپاھےتئگ ںیہئگ ہکئگ مہئگ اےنپئگ دتقمویںئگ یکئگ امنزئگ ےکئگ اضنمئگ ںیہئگ انئگ وکئگ اےنپئگ ےنئگ ق

ر رئگ یھبئگ اتلمئگ ےہ،ئگ انتجئگ وثابئگ دتقمویںئگ وکئگ اتلمئگ ےہئگ اانتئگ یہئگ ااممئگ وکئگ یھبئگ اتلمئگ ےہئگ اورئگ دتقمویںئگ یکئگ امنزئگ ےکئگ اخ

ئگ وئگ وثابئگ ںیمئگ وکیئئگ یمئگ ںیہنئگ یکئگ اجیت۔)ربطاین(دتقمویںئگ یکئگ امنزئگ اکئگ اخ

ئگ اطریئگ وہئگ اورئگ وخفئگ وئگ وکسنئگ اھچن ائگ وہائگ وہ،ئگ امنزئگ ںیمئگ البوہجئگ اہھت ۔۶

رائگ یکئگ تمئگ وئگ الجلئگ یکئگ پ

ا،ئگ امنزئگ اسئگ رطحئگ وشخعئگ وئگ وضخعئگ ےسئگ ڑپےیھئگ ہکئگ دلئگ رپئگ خ

ئگ ریپئگ الہن

اکئگ ںیمئگ ایلگنئگ ڈاانل،ئگ ڑپکےئگ اھبنسانلئگ تخس

ا،ئگ ن

ا،ئگ ڈاڑیھئگ ئگ ںیمئگ الخلئگ رکن

ائگ اچےیہ۔ئگ دبنئگ اجھکن

ئگ ےبئگ ادیبئگ یکئگ رحںیتکئگ ںیہ۔ئگ انئگ ےسئگ یتخسئگ ےکئگ اسھتئگ رپزیہئگ رکن

ربئگ اح لئگ ےیجیک،ئگ ۔۷۳

رائگ ےسئگ ق

رائگ اپئگ وکئگ دھکیئگ راہئگ ےہ۔ئگ امنزئگ ےکئگ زرےعیئگ خ

رائگ وکئگ دھکیئگ رےہئگ ںیہئگ ن ائگ مکئگ ازئگ مکئگ ہیئگ ااسحسئگ رےیھکئگ ہکئگ خ

ائگ اپئگ خ امنزئگ اسئگ رطحئگ ڑپےیھئگ ہکئگ وگن

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ےنئگ ئگ ق

ر

ئگ ےسئگ زن ادہئگ ق ئگ متئگ دجسہئگ رکوئگ وتئگ دجسےئگ ئگ ںیمئگ وخبئگ داعئگ ایکئگ "دنبہئگ اےنپئگ ربئگ ےسئگ ب ائگ ےہسپئگ ج

ئگ وہئگ اسئگ ےکئگ وضحرئگ دجسہئگ رکن ائگ ےہئگ ج

ئگ وہن

ئگ اسئگ وق ی

رکو۔")ملسم(

ئگ یکئگ امنزئگ ڑپےنھئگ ےکئگ دعبئگ دورسیئگ امنزئگ اکئگ ےبئگ ینیچئگ اورئگ امنزئگ ذوقئگ وئگ وشقئگ ےکئگ اسھتئگ ڑپےیھ۔ئگ امرےئگ ن ادنےھئگ یکئگ ریمسئگ ئگ امنزئگ درتقیقحئگ امنزئگ ںیہنئگ ےہ۔ئگ ۔۷۷

ئگ وق اک

ئگ دنئگ رغمبئگ یکئگ امنزئگ ےکئگ دعبئگ ھچئگ ولگئگ اشعءئگ یکئگ امنزئگ اکئگ ااظتنرئگ رکئگ رےہئگ ےھت،ئگ یبنوشقئگ ےسئگ ااظتنرئگ ےیجیک اسئگ دقرئگ زیتئگ زیتئگ لچئگ ملسو هيلع هللا ىلص رشتفیئگ الےئئگ اورئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ۔ئگ اک

رھئگ یئگئگ یھت۔ملسو هيلع هللا ىلص رکئگ اےئئگ ہکئگ اپ

روتشںئگ ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص اپیکئگ اسسنئگ خ

ئگ دروازہئگ ،وھلئگ رکئگ ںیہمتئگ ق رامن ا:ئگ ولوگ!ئگ وخشئگ وہئگ اجؤئگ اہمترےئگ ربئگ ےنئگ اامسنئگ اکئگ اک

ےنئگ ق

ئگ امنزئگ ادائگ رکئگ ےکچئگ ںیہئگ اورئگ دورسیئگ امنزئگ اکئگ ااظتنرئگ رکئگ رےہئگ ںیہ۔)انبئگ امہج(اسےنمئگ ایکئگ ا رامن ائگ د وھکئگ ریمےئگ دنبےئگ اک

ورئگ رخفئگ رکےتئگ وہےئئگ ق

رائگ وکئگ ن ادئگ ےیجیک،ئگ اورئگ دل،ئگ دامغ، ۔۷۲

ئگ ہکلبئگ وضحرئگ بلقئگ ےکئگ اسھتئگ خ

ئ

اری

ااسحاست،ئگ ئگ اغولفںئگ اورئگ الرپواوہںئگ یکئگ رطحئگ دلجیئگ دلجیئگ امنزئگ ڑپھئگ رکئگ رسئگ ےسئگ وبھجئگ ہنئگ ان

رن اتئگ

رائگ یکئگ رطفئگ روجعئگ وہئگ رکئگ وپریئگ وسکییئئگ اورئگ دایھنئگ ےکئگ اسھتئگ امنزئگ ڑپےیھ۔ئگ خ

رئگ زیچئگ ےسئگ وپریئگ رطحئگ خ رائگ یکئگ ن ادئگ وہ،ئگ اورئگ ااکفرئگ وئگ ایخالتئگ ہ

امنزئگ ویہئگ امنزئگ ےہئگ سجئگ ںیمئگ خ

رائگ یکئگ ن ادئگ ےسئگ اخیلئگ وہیتئگ ےہ۔

انموقفںئگ یکئگ امنزئگ خ

رئگ یھبئگ امنزئگ اکئگ قحئگ ادائگ ےیجیک،ئگ اورئگ وپریئگ زدنیگئگ وکئگ امنزئگ اکئگ ا ۔۷۰ رامینئگ ےسئگ رویتکئگ ےہ۔"ئگ یبنامنزئگ ےکئگ ن اہ

اق

رانئگ ںیمئگ ےہ:ئگ "امنزئگ ےبئگ تایئئگ اورئگ ن

۔ئگ ق

ئ

ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص ہنیئئگ انبی

رازیگنئگ لیثمتئگ ںیمئگ اسئگ رطحئگ اسئگ وکئگ شیپئگ ایک۔ئگ اپ

ئگ ااہتنیئئگ ات ئگ وسیھکئگ ینہٹئگ وکئگ زورئگ زورئگ ےسئگ الہن ائگ ینہٹئگ ںیمئگ ےگلئگ وہےئئگ ےتپئگ الہےنئگ ےسئگ ڑھجئگ ے۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص اک رھپئگ ےنئگ اک

58

اہملسو هيلع هللا ىلص اپ

رامن ائگ امنزئگ ڑپےنھئگ واولںئگ ےکئگ گ

رانئگ یکئگ ہیئگ ملسو هيلع هللا ىلص اسئگ رطحئگ ڑھجئگ اجےتئگ ںیہ،ئگ وجئگ رطحئگ اسئگ وسیھکئگ ینہٹئگ ےکئگ ےتپئگ ڑھجئگ ےئگ اورئگ اسئگ ےکئگ دعبئگ اپئگ ےنئگ ق

ےنئگ ق

رامیئ:

ئگ التوتئگ ق

ای

oواقم الصلوۃ رطجی النھار وزلفا من الیل ان الحسنات یذھبن السیات ذالک ذرک للذارکین

ئگ ےہئگ تحیصنئگ اقمئئگ رکوئگ دنئگ ےکئگ دوونںئگ ےراروںئگ رپ)ینعیئگ رجفئگ اورئگ رغمب(ئگ او"اورئگ امنزئگ

ٹ ٹحص

ک

راویئںئگ وکئگ اٹمئگ دیتیئگ ںیہ،ئگ ہیئگ رئگ ھچئگ راتئگ ےئگ رپ،ئگ البہبشئگ ایکینںئگ ت

اح لئگ رکےنئگ واولںئگ ےکئگ ےیل۔")وسرہئگ وہد(

رانئگ رشفیئگ ڑپےیھئگ اورئگ امنزئگ ےکئگ دورسےئگ اذاکرئگ یھبئگ رہھٹئگ رہھٹئگ رکئگ وپریئگ وتہج،ئگ دلئگ یکئگ اامدیگئگ اورئگ تعیبطئگ یکئگ احرضیئگ ےک ۔۷۴

ئگ اسھتئگ ڑپےیھ،ئگ امنزئگ ںیمئگ رہھٹئگ رہھٹئگ رکئگ ق

ائگ ےہئگ اورئگ امنزئگ وایعقئگ امنزئگ نبئگ اجیتئگ ےہ۔ھجمس

ئگ ھجمسئگ رکئگ ڑپےنھئگ ےسئگ وشقئگ ںیمئگ ااضہفئگ وہن

ا ہئگ امنزئگ ڑپےتھئگ ںیہ: ۔۷۵

ا ہئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ ومونمںئگ یکئگ وخیبئگ یہئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ ن ادنبیئگ ےکئگ اسھتئگ البئگ ن

امنزئگ ن ادنبیئگ ےسئگ ڑپےیھئگ اورئگ یھبکئگ ن

oاال المصلین الذین ھم علی صالتھم دائمون

ئگ وجئگ اینپئگ امنزوںئگ وکئگ ن ادنبیئگ ےکئگ اسھتئگ امازامئگ رکےتئگ ںیہ۔"امنزیئگ ویہئگ ولگئگ ںیہ"رگمئگ

رضئگ امنزوںئگ یکئگ ن ادنبیئگ ےکئگ اسھتئگ اسھتئگ لفنئگ امنزوںئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیکئگ اورئگ رثکتئگ ےسئگ ونالفئگ ڑپےنھئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ یبن ۔۷۹

رامن ا:ئگ "وجئگ ملسو هيلع هللا ىلص ق

ئگ ق ےنئگ

رضئگ امنزوںئگ ےکئگ والوہئگ دنئگ راتئگ ںیمئگ ن ارہئگ رںیتعکئگ ڑپاتھئگ

ئگ ۷صخشئگ ق ائگ ےہ۔")ملسم(؎ئگ ےہئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ اک

ئگ ںیمئگ انبئگ دن ائگ اجن

رھگئگ ج

…………………………………………………………………………………………………………………………………

رضئگ امنزوںئگ ےکئگ اسھتئگ ڑپیھئگ اجیتئگ ںیہ، ؎۷

ر تعئگ رغمبئگ ںیمئگ اورئگ دوئگ ر تعئگ اشعءئگ ںیم۔۲ر تعئگ رہظئگ ںیم،ئگ ۹ر تعئگ رجفئگ ںیم،ئگ ۲اسئگ ےسئگ رمادئگ وہئگ ںیتنسئگ ںیہئگ وجئگ ق

ئگ اورئگ ونالفئگ یھبکئگ یھبکئگ رھگئگ ںیمئگ یھبئگ ۔۷۱

رائگ اسئگ امنزئگ ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ڑپھئگ ایئگ ےیجیک۔ئگ یبنس

ادئگ ےہ:ئگ "دجسمئگ ںیمئگ امنزئگ ڑپےنھئگ ےکئگ دعبئگ ھچئگ امنزئگ رھگئگ ںیمئگ ڑپاھئگ رکو،ئگ خ

اکئگ ارش

رامےئئگ اگ۔)ملسم(ئگ

لیفطئگ اہمترےئگ رھگوںئگ ںیمئگ ریخئگ اطعئگ ق

ئگ وئگ ونالفئگ ارثکئگ رھگئگ ںیمئگ ڑپاھئگ رکےتئگ ےھت۔ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

وخدئگ یھبئگ س

ئگ رھگئگ ےسئگ ںیلکنئگ وتئگ ہیئگ داع ۔۷۸ ڑپےیھ:ئگ رجفئگ یکئگ امنزئگ ےکئگ ےیلئگ ج

من خلفی نورا و من امامی نورا و اجعل لی نورا فی اللھم اجعل فی قلبی نورا و فی برصی نورا و فی وسمعی نورا و عن یمینی نورا و عن شمالی نورا و

لی نورا و اجعلنی نورا و اجعل من فوقی عصبی نورا و فی لحیم نورا و فی دمی نورا و فی شعری نورا و فی جلدی نورا و فی لسانی نورا و اجعل فی نفسی نورا و اعظم

۔)نصئگ نیصح(نورا و من تحتی نورا اللھم اعطنی نورا

59

ران ا!

رامئگ دےئگ ریمےئگ دلئگ ںیمئگ ونر،ئگ ریمیئگ انیبیئئگ ںیمئگ ونر،ئگ ریمیئگ دونایئئگ ںیمئگ ونر،ئگ ریمےئگ دانیئئگ ونر،ئگ ریمےئگ ن اںیئئگ ونر،ئگ ریمےئگ ےھچیپئگ ونر،ئگ ریم"خ

ےئگ وتئگ دیپائگ ق

ئگ ںیمئگ ونر،ئگ ریمےئگ وخنئگ ںیمئگ ونر،ئگ ریمےئگ ن اولںئگ ںیمئگ ونر،ئگ ریمیئگ اھکلئگ رکئگ دے۔اےگئگ ونر،ئگ اورئگ ریمےئگ ےیلئگ ونرئگ یہئگ ونرئگ

ریمےئگ وھٹپںئگ ںیمئگ ونرئگ رکئگ دےئگ اورئگ ریمےئگ وگب

رامئگ ریم

رامئگ دےئگ اورئگ ےھجمئگ ونرئگ میظعئگ دےئگ اورئگ ھجمئگ رسان ائگ ونرئگ انبئگ دےئگ اورئگ دیپائگ ق

ےئگ اورپئگ ونر،ئگ ریمےئگ ےچینئگ ونر،ئگ ںیمئگ ونر،ئگ ریمیئگ زن انئگ ںیمئگ ونرئگ اورئگ ریمےئگ سفنئگ ںیمئگ ونر،ئگ دیپائگ ق

ر

ان ائگ ےھجمئگ ونرئگ اطعئگ رکئگ ۔"خ

رجفئگ اورئگ رغمبئگ یکئگ امنزئگ ےسئگ افرغئگ وہئگ رکئگ وگتفگئگ رکےنئگ ےسئگ ےلہپئگ یہئگ استئگ ن ارئگ ہیئگ ئگ ئگ داعئگ ڑپےیھ: ۔۷۶

ران ا!ئگ ھجمئگ منہجئگ یکئگ اگئگ ےسئگ انپہئگ دے۔"اللھم اجرنی من النار

"خ

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ھئگ ایئگ رکو،ئگ ارگئگ اسئگ دنئگ ن ائگ اسئگ راتئگ ںیمئگ رمئگ اجؤئگ ےگئگ وتئگ منہجئگ ےسئگ رضورئگ اجنتئگ "رجفئگ وئگ رغمبئگ یکئگ امنزئگ ےکئگ دعبئگ یسکئگ ےسئگ ن اتئگ رکےنئگ ےسئگ ےلہپئگ استئگ ن ارئگ ہیئگ داعئگ رپ

ن اؤئگ ےگ۔")وکشمۃ(

رئگ امنزئگ ےکئگ دعبئگ نیتئگ ن ارئگ ۔۲۳ ےیہکئگ اورئگ رھپئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ:استغرفاہلل ہ

۔ئگ )ملسم(اللھم انت السالم و منک السالم تبارکت یا ذلجالل و االرکام

ران ا!ئگ وتئگ االسلمئگ ےہ،ئگ السیتمئگ اکئگ اضیفنئگ ریت

رتئگ واالئگ ےہ،ئگ اےئگ تمئگ واےلئگ اورئگ ونازشئگ واےل۔""خ ئگ ےسئگ ےہ،ئگ وتئگ ریخئگ وئگ ت

یئگ یہئگ اجی

ئگ رےنھکئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ امامتمئگ ئگ ےیجیک۔ئگ ںیفصئگ ن الکلئگ دیسیھئگ رےیھکئگ اورئگ ڑھکےئگ وہےنئگ ںیمئگ اسئگ رطحئگ دنکےھئگ ےسئگ دنک ۔۲۷

ئگ یکئگ امنزئگ ںیمئگ وفصنئگ وکئگ درب

اھئگ امجع

ئگ اےگئگ یکئگ ںیفص

ئگ ک ئگ ہکئگ چیبئگ ںیمئگ اخیلئگ ہگجئگ ہنئگ رےہئگ اورئگ ج

ئ

ئگ صخشئگ اسئگ رطحئگ ڑھکائگ المی ئگ یکئگ امنزئگ ںیمئگ اک

ئگ ن ارئگ امجع ۔ئگ اک

ئ

ئگ ئگ ہنئگ رھبئگ اجںیئئگ ےھچیپئگ دورسیئگ ںیفصئگ ہنئگ انبی

رئگ الکنئگ وہائگ اھت۔روسلئگ اہللئگ وہائگ اھت رامیئ۔ملسو هيلع هللا ىلص ہکئگ اسئگ اکئگ ہنیسئگ ن اہ

ےنئگ داھکیئگ وتئگ ہیبنتئگ ق

رائگ اہمترےئگ ر

ئگ رےنھکئگ اکئگ الزامئگ امامتمئگ رکوئگ ورہنئگ خ

رائگ ےکئگ دنبو!ئگ اینپئگ وفصںئگ وکئگ دیسیھئگ اورئگ درب

ئگ دورسےئگ ےکئگ الخفئگ رکئگ دےئگ اگ۔")ملسم("خ خئگ اک

ئگ ومعقئگ رپئگ اپ رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اک

ےنئگ ئگ ق

رائگ اےسئگ اکےٹئگ اگ۔")اوبداؤد(

رائگ وجڑےئگ اگئگ اورئگ وجئگ یسکئگ فصئگ وکئگ اکےٹئگ اگئگ خ

"وجئگ صخشئگ امنزئگ یکئگ یسکئگ فصئگ وکئگ وجڑےئگ اگئگ اےسئگ خ

روںئگ ےکئگ اسھتئگ ڑھکائگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ اہتبلئگ دیعاگ ۔۲۲

ئگ اورئگ ت

ئ

ںئگ شیپئگ اںیئئگ ن ائگ وچبںئگ وچبںئگ یکئگ فصئگ الزامئگ رمدوںئگ ےسئگ ےھچیپئگ انبی

ی ییچ

ہئگ وریغہئگ ںیمئگ ںاہںئگ اگلئگ رکےنئگ ںیمئگ ز

ئگ ےسئگ ےھچیپئگ وہںئگ ن ائگ اگلئگ وہںئگ ارگئگ دجسمئگ ںیمئگ انئگ ےکئگ مگئگ وہےنئگ اکئگ ادنوہ ئگ وہئگ وتئگ واہںئگ وچبںئگ وکئگ ےھچیپئگ ےنجیھبئگ یکئگ رضورتئگ ںیہن۔ئگ اےنپئگ اسھتئگ رےیھکئگ اورئگ وعروتںئگ یکئگ ںیفصئگ ن ائگ وتئگ ب

ںئگ ےکئگ ےیلئگ اگلئگ ہگجئگ اکئگ ااظتنمئگ ےیجیک۔ےکئگ ےیلئگ ہگجئگ ینبئگ وہیئئگ وہ،ئگ ایسئگ رطحئگ دیعاگہئگ ںیمئگ وعروت

60

رانئگ ےکئگ اداب

التوتئگ ق

رائگ ےسئگ فغشئگ ےہئگ ،یبن ۔۷

رانئگ دیجمئگ ےسئگ فغشئگ خ

ئگ اورئگ ہیئگ نیقیئگ رےیھکہکئگ ق رانئگ دیجمئگ یکئگ التوتئگ ذوقئگ ووشقئگ ےکئگ اسھتئگ دلئگ اگلئگ رکئگ ےیجیکئگ

رامن ائگ :ریمیئگ ملسو هيلع هللا ىلصق

ےنئگ ق

رانئگ یکئگ التوتئگ ےہئگ ۔

ئگ ےسئگ رتہبئگ ابعدتئگ ق ئگ ےکئگ ےیلئگ ب

ام

ئگ الت ۔۲

رانئگ یکئگ التوتئگ ںیمئگ اسئگ ئگ ملسو هيلع هللا ىلص وتئگ نیمئگ وغشملئگ رےیہئگ اورئگ یھبکئگ التوتئگ ےسئگ ہنئگ ااتکےیئئگ ۔یبنارثکئگ وئگ رتشیبئگ وق

ادئگ ےہئگ :ئگ وجئگ دنبہئگ ق

رائگ اکئگ ارش

ئگ خ رامن ا

ےنئگ ق

دقرئگ وغشملئگ وہئگ ہکئگ وہئگ ھجمئگ ےسئگ داعئگ امےنگنئگ اکئگ ومعقئگ ہنئگ ن ائگ ےکسئگ وتئگ ںیمئگ اسئگ وکئگ ریغبئگ امےگنئگ یہئگ

رذمی(

امےنگنئگ واولںئگ ےسئگ زن ادہئگ دوںئگ اگئگ ۔)ت

رامن ائگ ۔دنبملسو هيلع هللا ىلصاورئگ یبن

ربیغئگ دےتیئگ وہےئئگ ےنئگ ق

رانئگ یکئگ ت

رذمی(ئگ اورئگ اپئگ ےنئگ التوتئگ ق

ائگ ےہئگ ۔)ت

ربئگ اح لئگ رکن

ئگ ےسئگ زن ادہئگ ق رائگ اکئگ ب

رانئگ یہئگ ےکئگ ذرہعیئگ خ

ہئگ التوتئگ ق

ائگ راتہئگ ےہئگ ،اسئگ یکئگ اثملئگ ایسیئگ ےہئگ ےسیجئگ کشمئگ ےسئگ رھبیئگ وہیئئگ زلیبنئگ ہکئگ

رانئگ ڑپاھاورئگ وہئگ روزاہنئگ اسئگ یکئگ التوتئگ رکن

رامن ا۔ئگ سجئگ صخشئگ ےنئگ ق

ئگ اسئگ یکئگ وخ وبشئگ اچرئگ وسہیئگ یھبئگ ق

ئگ ہکئگ ا

ائگ ئگ وتئگ اسئگ یکئگ اثملئگ ایسیئگ ےہئگ ےسیجئگ کشمئگ ےسئگ رھبیئگ وہیئئگ وہیئئگ وبب

رانئگ ڑپاھئگ نکیلئگ وہئگ اسئگ یکئگ التوتئگ ںیہنئگ رکن

سئگ وکئگ ڈاٹئگ اگلئگ رکئگ دنبئگ کہمئگ ریہئگ ےہئگ اورئگ سجئگ صخشئگ ےنئگ ق

رذمی(

رکئگ دن ائگ ایگئگ ےہ۔)ت

رہئگ انبےنئگ ،اینپئگ وخشئگ ااحل ۔۰ ئگ ےکئگ ےیلئگ ےیجیک۔ولوگںئگ وکئگ اانپئگ رگوی

ئگ ن اکئگ یکئگ التوتئگ ضحمئگ بلطئگ دہای ران

ینئگ اکئگ ج ہئگ امجےنئگ اورئگ اینپئگ دنیئگ داریئگ یکئگ داھکئگ ق

ئگ ےسئگ ورحو

رانئگ یکئگ دہای

رانئگ یکئگ التوتئگ رکےنئگ واالئگ ق

ی اائگ ماقدصئگ ںیہئگ اورئگ انئگ ارغاضئگ ےسئگ ق

ھی

گ

مئگ راتہئگ ےہ۔ اھٹےنئگ ےسئگ یتخسئگ ےکئگ اسھتئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ہیئگ ااہتنیئئگ

رانئگ دیجمئگ وھچ ۔۴

ےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیکاورئگ ن اکئگ وئگ اصفئگ ہگجئگ رپئگ ھٹیبئگ رکئگ التوتئگ ےیجیک۔التوتئگ ےسئگ ےلہپئگ اہطرتئگ اورئگ اظنتفئگ اکئگ وپرائگ امامتمئگ ےیجیک۔ریغبئگ ووضئگ ق

رائگ

ادئگ ےہئگ :التوتئگ ےکئگ ےیلئگ دعبئگ ہلبقئگ رخئگ دوزاونئگ وہئگ رکئگ ےیھٹیبئگ اورئگ رگدنئگ اکھجئگ رکئگ ااہتنیئئگ وتہجئگ وسکییئئگ دلئگ یکئگ اامدیگئگ اورئگ ےقیلسئگ ےسئگ التوتئگ ےیجیک۔خ

اکئگ ارش

اہکئگ وہئگ اسئگ ںیمئگ م رئگ وئگ رکفئگ رکںیئگ اورئگ لقعئگ اب کتاب انزلناہ الیک مبارک لیدبروا ایاتہ ولیتذرک اولواااللب

رتئگ وایلئگ ےہئگ ن اتکبئگ وجئگ مہئگ ےنئگ اپئگ یکئگ رطفئگ یجیھبئگ ت

واےلئگ اسئگ ےسئگ تحیصنئگ اح لئگ رکںی۔

ئگ وہئگ ےکسئگ احلظئگ رےیھک،رحوفئگ کیھٹئگ کیھٹئگ ادائگ ےیجیکئگ اورئگ رہھٹئگ ریھٹئگ رکئگ ڑپےیھ۔یبنئگ ۔۹

رلیتئگ اکئگ یھبئگ ںاہںئگ ک

رئگ اورئگ ت ادئگ ےہ:ئگ اینپئگ اوازئگ اورئگ اےنپئگ ےجہلملسو هيلع هللا ىلص وجتی

ئگ اکئگ ارش

رانئگ وکئگ اراہتسئگ رکو۔)اوبداؤد(

ےسئگ ق

ئگ وکئگ اگلئگ اگلئگ رکئگ ےکڑپاھئگ رکےتئگ ےھتئگ اورئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ ای ئگ اک ئگ رحفئگ واحضئگ رکئگ ےکئگ اورئگ اک ئگ اک ئگ ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص اک

رانئگ ڑپےنھئگ واےلئگ ےسئگ ایقم

ادئگ ےہ:ق

اکئگ ارش

رانئگ ڑپاھئگ رکےتئگ ےھتئگ

مئگ داینئگ ںیمئگ انبئگ ونسارئگ رکئگ ق

ھی

ی

ئگ درہجئگ دنلبئگ ےکئگ روزئگ اہکئگ اجےئئگ اگئگ سجئگ رہھٹاؤئگ اوروخشئگ ااحلینئگ ئگ ےکئگ اس ئگ ےکئگ ہلئگ ںیمئگ اک

رئگ ای رانئگ ڑپوھئگ اورئگ ہ

،ایسئگ رطحئگ ق

رذمی(ئگ

ئگ ےہ۔)ت ی ر

ئگ ےکئگ ق

ریئگ ای

وہےتئگ اجؤ،اہمترائگ اکھٹہنئگ اہمتریئگ التوتئگ یکئگ اخ

ئگ ےہئگ : ۔۱

رائگ یکئگ دہای

ہنئگ زن ادہئگ زورئگ ےسئگ ڑپےیھئگ اورئگ ہنئگ ن الکلئگ یہئگ اہتسہئگ ہکلبئگ درایمینئگ اوازئگ ںیمئگ ڑپےیھ۔خ

61

بین ذلک سبیالوالتجہر بصالتک والتخافت بھا وابتغ

اورئگ اینپئگ امنزئگ ںیمئگ ہنئگ وتئگ زن ادہئگ زورئگ ےسئگ ڑپےیھاورئگ ہنئگ یہئگ ن الکلئگ دریھےدریھےئگ ہکلبئگ دوونںئگ ےکئگ درایمنئگ اکئگ رطہقیئگ اایتخرئگ ےیجیکئگ ۔

رانئگ ڑپےنھئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ ۔۸

ئگ دجہتئگ یکئگ امنزئگ ںیمئگ یھبئگ ق

ئگ یھبئگ ومعقئگ ےلمالتوتئگ ےیجیکئگ نکیلئگ رحسئگ ےکئگ وق ویںئگ وتئگ ج

ئگ اک

ی لٹ

فضرانئگ یکئگ

ئگ ےسئگ اوئاچئگ درہجئگ ےہئگ اورئگ ومنمئگ یکئگ ہیئگ انمتئگ وہینئگ اچےیہئگ ہکئگ وہئگ التوتئگ اکئگ اوےچنئگ ےسئگ اوئاچئگ رمہبتئگ اح لئگ رکئگ ے۔ئگ ہیئگ التوتئگ ق ب

رانئگ رشفیئگ متخئگ رکےنئگ یکئگ وکششئگ ہنئگ ےیجیک۔یبنئگ ۔۶

رانئگ وکئگ ملسو هيلع هللا ىلص نیتئگ دنئگ ےسئگ مکئگ ںیمئگ ق

رانئگ ڑپاھئگ اسئگ ےنئگ ئگ اعطقئگ ق

رامن ائگ :سجئگ ےنئگ نیتئگ دنئگ ےسئگ مکئگ ںیمئگ ق

ےنئگ ق

ںیہنئگ اھجمس۔

رانئگ یکئگ تم ۔۷۳

ان اکئگ ق

ئگ اورئگ ن رن اتئگ

رےئگ خ ریئگ اہطرتئگ وئگ ن ایکئگ اکئگ احلظئگ ایکئگ ئگ ےہایسئگ رطحئگ دلئگ وکئگ یھبئگ دنگےئگ ایخالتئگ ،ت ئگ وئگ و تعئگ اکئگ ااسحسئگ رےیھکئگ اورئگ رطحئگ اظہ

رانئگ ےکئگ

رانئگ ن اکئگ یکئگ تمئگ وئگ و تعئگ ھٹیبئگ یتکسئگ ےہئگ اورئگ ہنئگ وہئگ ق

یہئگ ئگ ئگ اعمرفئگ وئگ اقحقئماقدصئگ ےسئگ ن اکئگ ےیجیک۔وجئگ دلئگ دنگےئگ اورئگ سجنئگ ایخالتئگ ےسئگ اولدہئگ ےہئگ اسئگ ںیمئگ ہنئگ ق

رامےتئگ ہیئگ ریمےئگ الجلئگ وئگ تمئگ واےلئگ رپورداگرئگ اکئگ الکمئگ

رانئگ دیجمئگ ،وھےتلئگ وتئگ ارثکئگ ےبئگ وہشئگ وہئگ اجےتئگ اورئگ ق

ئگ ق ےہ۔وکئگ ھجمسئگ اتکسئگ ےہ۔رضحتئگ رکعہمئگ ج

ئگ لمئگ یتکسئگ ےہئگ وتئگ رصفئگ ایسئگ اتکبئگ ےسئگ اورئگ ایسئگ وصرئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ ںیمئگ رکفت ۔۷۷

انئگ وکئگ ارگئگ دہای

رئگ ےیجیکئگ اورئگ ہیئگ ھجمسئگ رکئگ التوتئگ ےیجیکئگ ہکئگ روےئئگ زنیمئگ رپئگ ان ئگ اورئگ دتت

ئگ رکفئگ ئگ اسئگ ںیمئگ م رو ئگ التوتئگ ہنئگ ےیجیکئگ ہکلبئگ ھجمسئگ ھجمسئگ رکئگ ڑپےنھئگ یکئگ اعدتئگ ڈاےیلئگ اور ر

رق

رکےنئگ یکئگ وکششئگ اسئگ ےکئگ اقحقئئگ اورئگ ںوتمکںئگ وکئگ ےنھجمسئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ ق

رامن ائگ رکےتئگ ےھتئگ

ےیجیک۔رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ ابعسئگ ق

رئگ ڑپھئگ اجؤںئگ ئگ ہکئگ ااقلرہعئگ اورئگ ادقلرئگ یسیجئگ وھچیٹئگ وھچیٹئگ وسروتںئگ وکئگ وسچ

رق

ریئگ وسرںیتئگ ق

ریئگ ت

ھجمسئگ رکئگ ڑپانھئگ اسئگ ےسئگ زن ادہئگ رتہبئگ اتھجمسئگ وہںئگ ہکئگ ارقبلہئگ اوئگ رالئگ رمعانئگ یسیجئگ ت

ئگ وکئگ درھاےتئگ رےہ۔ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ ھچئگ ہنئگ وھجمسں۔ئگ یبن

ئگ یہئگ ای ئگ رمہبتئگ اسریئگ راتئگ اک اک

رائگ ارگئگ وتئگ انئگ وکئگ ذعابئگ دےئگ ان تعذبھم فانھم عبادک وان تغرفلھم فانک انت العزیز الحکیم

وتئگ ہیئگ ریتےئگ دنبےئگ ںیہئگ اورئگ ارگئگ وتئگ انئگ وکئگ شخبئگ دےئگ وتئگ ااہتنیئئگ ۔اےئگ خ

ئگ تمکحئگ واالئگ ےہ۔

رئگ دب زت

ائگ ےہئگ ۔۷۲

ئگ یکئگ روینشئگ ںیمئگ اینپئگ زدنیگئگ انبن

اورئگ رھپئگ وجئگ اسئگ تمئگ ےکئگ اسھتئگ التوتئگ ےیجیکئگ ہکئگ ےھجمئگ اسئگ ےکئگ ااکحمئگ ےکئگ اطمقبئگ اینپئگ زدنیگئگ دبانلئگ ےہئگ اورئگ اسئگ یکئگ دہای

رئگ دہان اتئگ ںیلمئگ اسئگ ےکئگ اطمقبئگ اینپئگ زدنیگئگ وکئگ ڈ ئگ ہ ر ئگ داغئگ اورئگ ہ ر

ئگ ہ ر رانئگ اےنیئئگ یکئگ رطحئگ اپئگ اکئگ ہ

اویہںئگ ےسئگ زدنیگئگ وکئگ ن اکئگ رکےنئگ یکئگ لسلسمئگ وکششئگ ےیجیک۔ق

اھےنلئگ اورئگ وکن

ی ہئگ ئگ ئگ ئگ اپئگ ےکئگ اسےنمئگ امنن اںئگ رکئگ ےکئگ شیپئگ رکئگ دےئگ اگئگ ۔ابئگ ہیئگ اپئگ اکئگ اکمئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ انئگ داغئگ دوبھںئگ ےساینپئگ زدنیگئگ وکئگ ن اکئگ رکںی۔ھ د

رانئگ یکئگ ان اتئگ ےس ۔۷۰

ررکےڑپںیھئگ وتئگ وخیشئگ التوتئگ ےکئگ دورانئگ ق

ئگ یکئگ الزوالئگ وتمعنںئگ ےکئگ ی

ئگ رتمح،ئگ رفغمتئگ اورئگ ج

رئگ ےنیلئگ یکئگ یھبئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ ج

ئگ ات

ررکہئگ ڑپںیھئگ وتئگ وتئگ دبنئگ اکےنپنئگ ےگل۔اںیھکنئگ ےساایتخ

رائگ ےکئگ ظیغئگ وئگ بضغئگ اورئگ ذعابئگ منہجئگ یکئگ وہانلویکںئگ اکئگ ی

ئگ خ رئگ ہہئگ ڑپںیئگ اورئگ دلئگ اورئگ ترتئگ ےسئگ وھجمئگ اےیھٹ،ئگ اورئگ ج

ئگ یکئگ تیفی

ئگ وقومںئگ یکئگ ابتیہئگ اکئگ احلئگ ڑپںیھئگ وتئگ مغئگ ےسئگ وتہبئگ اورئگ دنام ئگ وماص نئگ اصنیحلئگ یکئگ اکرماوینںئگ اکئگ احلئگ ڑپںیھئگ وتئگ رہچہئگ دگل ےئگ ےگلئگ اورئگ ج

ئگ ےسئگ روےنئگ ےگل۔ئگ ج

ارئگ وہئگ اجےئ۔

رن اتئگ ےسئگ رسش

ارتئگ یکئگ ان اتئگ ڑپھئگ رکئگ روحئگ رکشئگ ےکئگ خ

ئگ اںیھٹئگ اورئگ ن

راھلئگ رظنئگ اںیئ۔ئگ ودیعئگ اورئگ ڈراوےئگ یکئگ ان اتئگ ڑپھئگ رکئگ اکی

ی

62

ئگ داعئگ ےکئگ اافلظئگ ہیئگ ںیہ:۔التوتئگ ےکئگ دعب۷۴ ،ئگ رضحتئگ رمعئگ یکئگ اک

ئ

رامی

ئگ داعئگ ق

علی اللھم ارزقنی التفرک والتدبر بما یتلوہ لسانی من کتابک والفھم لہ والمعرفۃ بمعانیہ و النظر فی عجائبہ و العمل بذالک ما بقیت،انک

۔کل شیء قدیر

ران ا!ریمیئگ زن انئگ ریتیئگ اتکبئگ ںیمئگ ےسئگ وجئگ ھچئگ التوتئگ رکے،ئگ ےھجمئگ وت

ران ا!ئگ ےھجمئگ اسئگ یکئگ ھجمسئگ دے۔ئگ ےھجمئگ "خ

قیفئگ دےئگ ہکئگ ںیمئگ اسئگ ںیمئگ م رئگ وئگ رکفئگ رکوں،ئگ خ

ئگ زدنہئگ روہںئگ ےھجمئگ وتقیفئگ دےئگ ہکئگ ںیمئگ اسئگ رپئگ لمعئگ رک

ئگ ک ائگ روہں،ئگ ےبئگ کشئگ اسئگ یکئگ وہفممئگ وئگ اعمینئگ یکئگ رعمتفئگ شخبئگ اورئگ اسئگ ےکئگ اجعابئتئگ وکئگ ن اےنئگ یکئگ رظنئگ اطعئگ رکئگ اورئگ ج

ن

رئگ زیچئگ رپئگ اقدرئگ ےہ۔" وتئگ ہ

ویمئگ ہعمجئگ ےکئگ اداب

اہنےنئگ دوھےنئگ اورئگ اراشئئگ وئگ زابیشئئگ رکےنئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ امامتمئگ ےیجیک۔رھتسایئ،ئگ ےکئگ دنئگ افصیئئگ ہعمج ۔۷

ائگ اچےیہ۔"ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ رمعئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ئگ وکیئئگ ہعمجئگ یکئگ امنزئگ ڑپےنھئگ اےئئگ وتئگ اےسئگ لسغئگ رکئگ ےکئگ ان رامن ا:ئگ "ج

ےنئگ ق

رہئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن رت رئگ املسمملسو هيلع هللا ىلص اورئگ رضحتئگ اوبہ

رامن ا:ئگ "ہ

رئگ ہتفہئگ ںیمئگ لسغئگ رکے،ئگ اورئگ رسئگ اورئگ دبنئگ وکئگ دوھےئ۔"ےنئگ ق رائگ اکئگ ہیئگ قحئگ ےہئگ ہکئگ ہ

نئگ رپئگ خ

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ائگ یھب،ئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ رضحتئگ دیعسئگ ق

ائگ اورئگ وخ وبشئگ اگلن

ائگ الزیمئگ ےہئگ اورئگ وسماکئگ رکن

رئگ ن اغلئگ وجانئگ ےکئگ ےیلئگ لسغئگ رکن ادئگ ےہ:ئگ "ہعمجئگ ےکئگ دنئگ ہ

اکئگ ارش

ارگئگ رسیمئگ وہ۔")اخبری،ئگ ملسم(

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص نئگ رکےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبناورئگ رضحتئگ امیلسنئگ ایب

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ائگ اورئگ اےنپئگ سبئگ رھبئگ اسئگ ئگ ےنئگ اہطرتئگ وئگ اظنتفئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ امامتمئگ ایک،ئگ رھپئگ اسئگ ےنئگ لیتئگ اگلن ا،ئگ وخ وبشئگ یلم،ئگ رھپئگ دورہپئگ ڈےلھئگ دجسمئگ "وجئگ صخشئگ ہعمجئگ ےکئگ دنئگ اہنن ائگ دوھن

ئگ دورسےئگ ےسئگ ںیہنںیمئگ اجئگ اچنہپئگ اور)دجسمئگ اجئگ رکئگ فصئگ ںیمئگ ےھٹیبئگ وہےئ( رئگ دوئگ ادویمںئگ وکئگ اک

ئگ اامم)ر ئگ اٹہن ا،ئگ رھپئگ اسئگ ےنئگ امنزئگ ڑپیھئگ وجئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ دقمرئگ یھت،ئگ رھپئگ ج

ئگ اسئگ ےسئگ رسئگ زدئگ وہےئئگ ےھت۔")اخبری(

ئگ ہعمجئگ ک اہئگ شخبئگ د ےئگ ےئگ وجئگ اک

ا(ئگ راہئگ وتئگ اسئگ صخشئگ ےکئگ اسرےئگ گ

ئگ اچپ)اھٹیبئگ ہبطخئگ س یکئگ رطف(ئگ الکنئگ وتئگ ج

ئگ ذرکئگ رکو ۔۲ ہعمجئگ ےکئگ دنئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہ

س

ت

ح

ب

ئگ اورئگ داع ران

،ئگ دصہقئگ وئگ ریخات،ئگ رموضیںئگ یکئگ ایعدت،ئگ انجزےئگ یکئگ رشت،ئگ وگاتسنئگ یکئگ ریسئگ اورئگ ،ئگ التوتئگ ق

۔دورسےئگ کینئگ اکمئگ رکےنئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک

رامےتںیہئگ ہکئگ یبن

رہئگ ق رت رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبہ

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ئگ ںیمئگ دالخئگ

ئگ دیپائگ وہےئئگ اورئگ ایسئگ دنئگ وہئگ ج رنیئگ دنئگ سجئگ رپئگ وسرجئگ ولطعئگ وہائگ وہئگ ہعمجئگ اکئگ دنئگ ےہ،ئگ ایسئگ دنئگ ادم

ےیکئگ ےئگ اورئگ ایسئگ دنئگ واہںئگ ےسئگ "ا لضئگ ت

ئگ اقمئئگ وہئگ یئگ۔"ئگ )ملسم(

رائگ ےکئگ ہفیلخئگ انبئگ ےیلئگ ے(ئگ اورئگ ایسئگ دنئگ ایقم

اکنےلئگ ے)اورئگ خ

63

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

رریئگ ق

عدرئگ خسیئگ واولںئگ ںیمئگ ھکلئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ

رائگ اسئگ وکئگ ج

ئگ دنئگ ںیمئگ رکےئگ اگئگ خ رامن ا:ئگ "ن اچنئگ لمعئگ ا ےسئگ ںیہئگ ہکئگ وجئگ صخشئگ انئگ وکئگ اک

ےنئگ ق

دےئگ اگ۔

دت۔امیبرئگ یکئگ ایع (۷)

ا۔ (۲)

ئگ وہن انجزےئگ ںیمئگ رشک

روزہئگ رانھک۔ (۰)

امنزئگ ہعمجئگ ڑپانھ۔ (۴)

ا۔)انبئگ ابحن( (۵)

الغمئگ وکئگ ازادئگ رکن

رئگ ےہ ئگ ہعمجئگ اکئگ دنئگ وہ۔اظہ

ئگ نکمئگ ےہئگ ج

ائگ ایسئگ وق

ن اوچنںئگ اامعلئگ اکئگ اجبئگ الن

ئگ اورئگ ےہئگ ہکئگ یبن

ئگ روای رریئگ یہئگ ئگ یکئگ اک

رامن ا:ئگ "وجئگ صخشئگ ہعمجئگ ےکئگ دنئگ وسرۃئگ فہکئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دیعسئگ خ

وؤںئگ ےکئگ ےنئگ قیعچ

ڑپےھئگ اگئگ وتئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ دوونںئگ

ایئ(

ئگ ونرئگ اتکمچئگ رےہئگ اگ۔")ن درایمنئگ اک

ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن رہ رت رےتشئگ اافغتسرئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ رضحتئگ اوبہ

رارئگ ق

اخنئگ یکئگ التوتئگ رکےئگ اسئگ ےکئگ ئگ ےیلئگ رتسئگ ہ

ئگ وسرۃئگ د

رامن ا:ئگ "ئگ وجئگ صخشئگ ہعمجئگ یکئگ ب

ےنئگ ق

اہئگ اعمفرک

رذمرکئگ د ےئگ اجےتئگ ںیہ۔"ئگ ےتئگ ںیہئگ اورئگ اسئگ ےکئگ اسرےئگ گ

ی()ت

ئگ ےہئگ ہکئگ دنبہئگ اسئگ ںیمئگ وجئگ یھبئگ داعئگ اماتگنئگ ےہئگ وہئگ وبقلئگ وہیتئگ ےہ۔")اخبری(ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ئگ ایسیئگ ابمرکئگ اسع رامن ا:ئگ "ہعمجئگ ےکئگ دنئگ ںیمئگ اک

ےنئگ ق

ئگ ےہ،ئگ اسئگ ںیمئگ املعءئگ ےکئگ درایمنئگ االتخفئگ ےہ،ئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ روان اتئگ ںیمئگ فلتخمئگ اواقتئگ اکئگ ذرکئگ ےہ۔ئگ

ئگ وکنئگ یسئگ اسع

اہتبلئگ املعءئگ ےنئگ اہکئگ ےہئگ ہکئگ دوئگ ہیئگ اسع

ئگ ےس

ائگ ےہ،ئگ اسئگ وق

رئگ رپئگ ان

ئگ ہیئگ ہکئگ سجئگ بیطخئگ ےبطخئگ ےکئگ ےیلئگ ر ئگ ےہ۔ئگ ئگ وقلئگ انئگ ںیمئگ حیحصئگ ںیہ:ئگ اک

ئگ اکئگ وق

دورسائگ وقلئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ ڑھگیئگ ےلئگ رکئگ امنزئگ متخئگ وہےنئگ ک

ئگ وسرجئگ رغوبئگ وہےنئگ ےگل۔ ریئگ ڑھگیئگ ےہ،ئگ ج

ریئگ ےکئگ اسھتئگ داعئگ ہعمجئگ ےکئگ دنئگ یکئگ اخ

ئگ ادبئگ اورئگ اعخ

ئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ دوونںئگ یہئگ اواقتئگ اہنی رن ادئگ ںیمئگ انمب

ئگ ق وئگ

ےئگ وتئگ ااھچئگ ےہ:گٹ

پ زگارںی۔اینپئگ اورئگ داعؤںئگ ےکئگ اسھتئگ ہیئگ داعئگ یھبئگ ام

ءو اللھم انت ربی ال الہ اال انت خلقتنی و انا عبدک و انا علی عھدک و وعدک ما استطعت اعوذ بک من رش ما صنعت ابءو لک بنعمتک علی و اب

۔)اخبری(بذنبی فاغرفلی انہ ال یغرف الذنوب اال انت

را

رامن ا،ئگ "خ

ںیمئگ ریتائگ دنبہئگ وہںئگ اورئگ اےنپئگ ااکمنئگ رھبئگ ھجتئگ ےسئگ ےیکئگ وہےئئگ ہدہئگ وئگ امیپنئگ رپئگ ن ا!ئگ وتئگ یہئگ ریمائگ ربئگ ےہئگ ،ئگ ریتےئگ وسائگ وکیئئگ وبعمدئگ ںیہن،ئگ وتئگ ےنئگ ےھجمئگ دیپائگ ق

ا

اوہںئگ اکئگ اارتافئگ رکن

ائگ وہںئگ وجئگ وتئگ ےنئگ ھجمئگ رپئگ ےیکئگ ںیہئگ اورئگ اےنپئگ گ

رارئگ رکن

اتئگ اکئگ اق

رام،ئگ ویکہکنئگ ئگ اقمئئگ وہں۔ئگ ںیمئگ ریتیئگ وتمعنںئگ اورئگ ریتےئگ ااسحن

وہں،ئگ سپئگ وتئگ ریمیئگ رفغمتئگ ق

اوہںئگ وکئگ ےنشخبئگ واالئگ وہئگ اورئگ اےنپئگ رکوتتئگ ےکئگ رسئگ ےسئگ ریتیئگ انپہئگ اماتگنئگ وہں۔"

ریتےئگ وسائگ وکیئئگ ںیہنئگ وجئگ گ

64

رضئگ ےہ۔ئگ ارگئگ یسکئگ ماقمئگ رپئگ ہعمجئگ ےکئگ امنزئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ امامتمئگ ےیجیک،ئگ ۔۰

رئگ ن اغل،ئگ تحصئگ دنممیقمئگ اورئگ وہشئگ دنمئگ املسمنئگ رمدئگ رپئگ ق ااممئگ ےکئگ والوہئگ دوئگ ادیمئگ ہعمجئگ یکئگ امنزئگ ہ

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص یھبئگ وہںئگ وتئگ ہعمجئگ یکئگ امنزئگ رضورئگ ڑپںیھ۔ئگ یبن

ےنئگ ق

ئگ ےسئگ ورحومئگ وہئگ رک(ئگ وہئگ اغولفںئگ ںیمئگ ےس"

رائگ انئگ ےکئگ دولںئگ رپئگ رہمئگ اگلئگ دےئگ اگئگ رھپ)دہای

رکئگ ہنئگ رکںیئگ ورہنئگ خ

رئگ زگئگ ت وہئگ اجںیئئگ ئگ ولوگںئگ وکئگ اچےیہئگ ہکئگ امنزئگ ہعمجئگ ہ

ےگ۔")ملسم(

ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن رہ رت ئگ ادائگ یکئگ وجئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبہ

رامن ا:ئگ "ہکئگ وجئگ صخشئگ اہنئگ دوھئگ رکئگ ہعمجئگ یکئگ امنزئگ ڑپےنھئگ ےکئگ ئگ ےیلئگ دجسمئگ ںیمئگ ان ائگ رھپئگ اسئگ ےنئگ س

ادئگ ق

ےنئگ ارش

رضئگ ادائگ ےیکئگ

ئگ وہیئ۔ئگ رھپئگ ااممئگ ےکئگ اسھتئگ ق

راع

ئگ ہکئگ ہبطخئگ ےسئگ ق

ا(ئگ راہ،ئگ اہیںئگ ک

رائگ ےنئگ رقمرئگ رکئگ دیئگ یھت،ئگ رھپئگ اخومشئگ اھٹیب)ہبطخئگ س

ئگ ہعمجئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ خ وتئگ اسئگ ےکئگ اک

ر۔"ےسئگ ےلئگ رک ری

اہئگ اعمفئگ وہئگ اجےتئگ ںیہئگ اورئگ نیتئگ دنئگ ےکئگ م

ئگ ےکئگ گ

ئگ دورسےئگ ےعمئگ ک

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ ںیمئگ ہعمجئگ یکئگ امنزئگ ےکئگ ےیلئگ اجئگ راہئگ اھت،ئگ ہکئگ راہتسئگ ںیمئگ رضحتئگ ابعہیئگ نبئگ رافہعئگ ےسئگ الماقتئگ وہئگ یئگ۔ئگ اوہن

رئگ نبئگ رمص ئگ ق ری

ںئگ ےنئگ ھجمئگ ےسئگ رضحتئگ ت

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ انلچئگ ےہ۔ئگ یبنوپاھچئگ اہکںئگ اجئگ رےہئگ وہ؟ئگ ںیمئگ ےنئگ اہکئگ امنزئگ ڑپےنھئگ اجئگ راہئگ وہں۔ئگ

رامن ائگ ابمرکئگ وہئگ اہمترائگ ہیئگ انلچئگ خ

رامن ا:ئگ "ملسو هيلع هللا ىلص ق

رائگ ےنئگ ق

سجئگ دنبےئگ ےکئگ ن اؤںئگ خ

یکئگ راہئگ ںیمئگ رگدئگ اولدئگ وہےئئگ اسئگ رپئگ اگئگ رحامئگ ےہ۔"

ئگ ملقئگ دنبئگ رکئگ دےیجیئگ اورئگ وپریئگ وسکییئئگ ۔۴ ۔ئگ اکرون ارئگ اورئگ دورسیئگ وغشمںیتیلئگ ک

ئ

ئگ یہئگ دجسمئگ یکئگ رطفئگ دوڑئگ ڑپی

ئگ اورئگ امنزئگ ادائگ ئگ ےکئگ اسھتہعمجئگ یکئگ اذانئگ نس

ہبطخئگ نس

رانئگ ںیمئگ ےہ:

ئگ ئگ اورئگ ہعمجئگ ےسئگ افرغئگ وہئگ اجںیئئگ وتئگ رھپئگ اکرون ارئگ ںیمئگ گلئگ اجںیئ۔ئگ ق

ئ

رکےنئگ ںیمئگ وغشملئگ وہئگ اجی

فاذا قضیت الصلوۃ oذروا البیع ذالکم خیر لکم ان کنتم تعلمونیایھا الذین امنوا اذا نودی للصلوۃ من یوم الجمعہ فاسعوا الی ذرک اہلل و "

(۷۳۔۶)اہعمجلoا فی االرض وابتغوا من فضل اہلل و اذرکوا اہلل کثیرا لعلکم تفعلونفانترشو

ئگ وھچڑئگ دو۔ئگ ارگئگ اہمتریئگ ھجمس

روج

ئگ وئگ ق ر ری

رائگ ےکئگ ذرکئگ یکئگ رطفئگ دوڑوئگ اورئگ خ

ئگ ہعمجئگ ےکئگ دنئگ امنزئگ ےکئگ ےیلئگ اذانئگ دیئگ اجےئئگ وتئگ ئگ دلجئگ ازئگ دلجئگ خ ئگ ںیمئگ "ومونم!ئگ ج

ئگ امن رئگ ےنیلئگ زئگ وہئگ ےکچئگ وتئگ زنیمئگ ںیم)اینپئگ اینپئگ رصمووتیفںئگ ےکئگ ےیل(ئگ ااجےئئگ وتئگ اہمترےئگ قحئگ ںیمئگ یہیئگ رتہبئگ ےہ،ئگ رھپئگ ج

رائگ ےکئگ لضئگ ںیمئگ ےسئگ اانپئگ ہصحئگ ڈوھی

لیھپئگ اجؤئگ اورئگ خ

ائگ ہکئگ الفحئگ ن اؤ۔"

رائگ وکئگ وخبئگ ن ادئگ رکوئگ ن

ںیمئگ گلئگ اجؤئگ اورئگ خ

انئگ ان اتئگ ےسئگ ومنمئگ وکئگ وجئگ دہاںیتیئگ یتلمئگ ںیہئگ وہئگ ہیئگ ںیہ:

ائگ اچےیہ۔ئگ ومنمئگ وکئگ وپرےئگ وعشرئگ اورئگ رکفئگ ےکئگ اسھتئگ امنزئگ ہعمجئگ اکئگ امامتم

ئگ ھچئگ وھچڑئگ رکئگ دجسمئگ یکئگ رطفئگ دوڑئگ ڑپن ئگ ںیہئگ ب

ائگ اچےیہئگ اورئگ اذانئگ یکئگ اوازئگ نس

رکن

رائگ ےسئگ اغلفئگ داینئگ دارئگ نبئگ اج

رئگ ںیہنئگ ہکئگ وہئگ اکرون ارئگ رکےئگ ن ائگ یسکئگ اورئگ دوینیئگ وغشمتیلئگ نیمئگ اسنھپئگ رےہئگ اورئگ خ

ئ

ئگ ےکئگ دعبئگ ومنمئگ ےکئگ ےیلئگ اجت

ےئ۔اذانئگ نس

ر

ئگ اعشرئگ الغمئگ یکئگ ومنمئگ یکئگ الھبیئئگ اکئگ رازئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ داینئگ ںیمئگ خ

رائگ یکئگ رطفئگ ےسئگ اکپرئگ اےئئگ وتئگ وہئگ وافدارئگ اورئگ ااطع

ئگ یھبئگ خ ائگ اکئگ دنبہئگ اورئگ الغمئگ نبئگ رکئگ رےہئگ اورئگ ج

رائگ یکئگ اکپرئگ رپئگ دوڑئگ ڑپےئگ اورئگ اےنپئگ لمعئگ ےسئگ ہیئگ اوالنئگ رکےئگ ہک

ابتیہئگ اورئگ ئگ رطحئگ اینپئگ اسریئگ دویپسچلںئگ ےسئگ ہنمئگ ومڑئگ رکئگ اورئگ اسرےئگ دوینیئگ افمداتئگ وکئگ رکھٹائگ رکئگ خ

ااکیمئگ ئگ ہیئگ ںیہنئگ ہکئگ

ااکیمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ داینئگ انبےنئگ یکئگ دنھئگ ںیمئگ دنیئگ وکئگ ابتہئگ رکئگ ڈاےل۔ن

رن انئگ رکئگ دےئگ ہکلبئگ ن

دنیئگ ےکئگ اقتوضںئگ رپئگ دوینیئگ افمدئگ وکئگ ق

65

ئگ وہئگ ئگ داینئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیمئگ ہیئگ ہطقنئگ رظنئگ حیحصئگ ںیہنئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ اسئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ اںیھکنئگ دنبئگ رکئگ ےلئگ اورئگ ااسیئگ ددنیارئگ نبئگ اجےئئگ ہکئگ داینئگ ےکئگ ےیلئگ ن الکل

ای

ااکرہئگ ن

ئگ ن

رائگ ےنئگ

رائگ یکئگ زنیمئگ ںیمئگ لیھپئگ اجؤئگ اورئگ خ

ائگ ےہئگ ہکئگ امنزئگ ےسئگ افرغئگ وہئگ ےتئگ یہئگ خ

ئگ رکن

رانئگ دہای

رامہئگ ہکلبئگ ق

اینپئگ زنیمئگ ںیمئگ رزقئگ راسیئئگ ےکئگ وجئگ ذراعئئگ اورئگ واسلئئگ ق

ائگ رکئگ اےنپئگ ہصحئگ یکئگ روزیئگ التشئگ رکو۔ئگ اسئگ ئگ اینپئگ الصوتیحںئگ وکئگ وپریئگ رضوروتںئگ رطحئگ ھک ےیلئگ ہکئگ ومنمئگ ےکئگ رکئگ رےھکئگ ںیہ،ئگ انئگ ےسئگ وپرائگ وپرائگ افدئہئگ ااھٹؤئگ اورئگ

ایہئگ ئگ ےیلئگ ہنئگ ہیئگ حیحصئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اینپئگ رضوروتںئگ ےکئگ ےیلئگ دورسوںئگ اکئگ اتحمجئگ رےہئگ اورئگ ہنئگ ہیئگ حیحصئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ نیقلعتمئگ یکئگ رضورںیتئگ وپریئگ رکےنئگ ںیم

وکن

رکےئگ اورئگ وہئگ رپاشیینئگ اورئگ اموییسئگ اکئگ یاکرئگ وہں۔

ئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ومنمئگ داینئگ ےکئگ ددنھوںئگ اورئگ اکومںئگ ںیمئگ اسئگ رطحئگ ہنئگ

ریئگ دہای

رئگ احلئگ ںیمئگ ہیئگ ن ادئگ اخ رائگ ےسئگ اغلفئگ وہئگ اجےئ۔ئگ اےسئگ ہ

سنھپئگ اجےئئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ خ

رائگ اکئگ ذرکئگ رصفئگ یہیئگ ںیہن

رامےتئگ ںیہ:ئگ "خ

رائگ اکئگ ذرکئگ ےہ۔ئگ رضحتئگ دیعسئگ نبئگ ریبجئگ ق

رئگ خ ئگ ہکئگ زن انئگ ےسئگ رانھکئگ اچےیہئگ ہکئگ اسئگ یکئگ زدنیگئگ اکئگ ا لئگ رسامہیئگ اورئگ یقیقحئگ وجہ

ئگ ےکئگ تحتئگ اینپئگ زدنیگئگ اکئگ اظنمئگ اقمئئگ رکےنئگ حیبستئگ وئگ دیمحتئگ اورئگ ریبکتئگ وئگ لیلہتئگ ےکئگ وبلئگ ادائگ ےیکئگ اجںیئئگ ہکلب

رائگ یکئگ ااطع

یئگ ںیمئگ رصموفئگ ےہئگ وجئگ خ

لہ

رئگ وہئگ صخشئگ ذرکئگ ا ئگ ہ

ںیمئگ اگلئگ وہائگ ےہ۔"

ئگ اجئگ رکئگ یلہپئگ فصئگ ںیمئگ ہگجئگ اح لئگ رکےنئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک۔ ۔۵

ہعمجئگ یکئگ امنزئگ ےکئگ ےیلئگ دلجئگ ےسئگ دلجئگ دجسمئگ ںیمئگ ےنچنہپئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ اورئگ اولئگ وق

رہئگ اکئگ ایبنئگ ےہ رت رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص ئگ ہکئگ یبنرضحتئگ اوبہ

ےنئگ ق

ئگ امامتمئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ رطحئگ اہنن ائگ ےسیجئگ ن ایکئگ اح لئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ لسغئگ رکےتئگ ںیہ)ینعیئگ امامتمئگ ےکئگ اسھتئگ وپرےئگ مسجئگ رپئگ "

وجئگ صخشئگ ہعمجئگ ےکئگ روزئگ اہنی

رن اینئگ یکن اینئگ اچنہپئگ رکئگ وخبئگ ایھچئگ رطحئگ دبنئگ وکئگ اصفئگ ایک(ئگ

ئگ یکئگ ق

ئگ اوی ئگ دجسمئگ ںیمئگ اجئگ اچنہپئگ وتئگ وگن ائگ اسئگ ےنئگ اک

ئگ ںیمئگ اچنہپئگ وتئگ ئگ رھپئگ اولئگ وق

اورئگ وجئگ اسئگ ےکئگ دعبئگ دورسیئگ اسع

رن انئگ ایکئگ اورئگ وجئگ ا

ئگ ںیمئگ اچنہپئگ وتئگ وگن ائگ اسئگ ےنئگ گنیسئگ واالئگ ڈنیماھئگ ق

رن اینئگ یک۔ئگ اورئگ اسئگ ےکئگ دعبئگ رسیتیئگ اسع

ئگ اسئگ ےنئگ وگن ائگ اگےئئگ )ن ائگ سنیھب(ئگ یکئگ ق

سئگ ےکئگ دعبئگ وچیھتئگ اسع

ئگ بیطخ رائگ اطعئگ ایک۔ئگ رھپئگ ج

ئگ ای رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ اک

ئگ اورئگ امنزئگ ڑپےنھئگ ےکئگ ئگ ںیمئگ اچنہپئگ وتئگ ئگ وگن ائگ اسئگ ےنئگ خ

رےتشئگ دجسمئگ اکئگ دروازہئگ وھچڑئگ رکئگ ہبطخئگ نس

ئگ وتئگ ق ہبطخئگ ڑپےنھئگ ےکئگ ےیلئگ لکنئگ ان ا

ےئگ ںیہ۔")اخبری،ئگ ملسم(

ھٹ

پ ی ی

ےیلئگ دجسمئگ ںیمئگ ا

رامےتئگ ےھتئگ اورئگ دورسیئگ فصئگ واولںئگ ےکئگ ےیلئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ رضحتئگ رعن اضئگ نبئگ اسرہیئگ ایبنئگ رکےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

یلہپئگ فصئگ واولںئگ ےکئگ ےیلئگ نیتئگ ن ارئگ اافغتسرئگ ق

ئگ ن ا ایئ(اک

ر۔")انبئگ امہج،ئگ ن

رہئگ رت رووثابئگ ولعممئگ وہئگ اجےئئگ وتئگ ولگئگ یلہپئگ فصئگ ےکئگ ےیلئگ رضحتئگ اوبہ

رئگ وئگ وثابئگ ولعممئگ ںیہنئگ ےہئگ ارگئگ یلہپئگ فصئگ اکئگ اخ

ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ ولوگںئگ یکئگ یلہپئگ فصئگ اکئگ اخ

رہعئگ ادنازیئگ رکےنئگ ںیگل۔)اخبری،ئگ ملسم(

ق

اجےیئ۔ولوگںئگ ےکئگ رسوںئگ اورئگ دنکوھںئگ رپئگ ےسئگ اھپدنئگ اھپدنئگ رکئگ اجےنئگ یکئگ وکششئگ ہنئگ ئگ ہعمجئگ یکئگ امنزئگ اجعمئگ دجسمئگ ںیمئگ ڑپےیھئگ اورئگ ںاہںئگ ہگجئگ لمئگ اجےئئگ وںیہئگ ھٹیب ۔۹

ائگ ےہ۔

ےیجیک۔اسئگ ےسئگ ولوگںئگ وکئگ امسجینئگ فیلکئگ یھبئگ وہیتئگ ےہئگ اورئگ یبلقئگ وکتفئگ یھبئگ اورئگ انئگ ےکئگ وکسن،وسکییئئگ اورئگ وتہجئگ ںیمئگ یھبئگ للخئگ ڑپن

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلصرضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ ابعسئگ ایبنئگ ق

اکئگ ارش

66

ائگ وجئگ صخشئگ یلہپئگ فص

رائگ اعتیلئگ اسئگ وکئگ یلہپئگ فصئگ واولںئگ ےسئگ دوگ

رئگ وئگ ئگ وکوھچڑئگ رکدورسیئگ فصئگ ںیمئگ اسئگ ےیلئگ ڑھکائگ وہہکئگ اسئگ ےکئگ اھبیئئگ املسمنئگ وکئگ وکیئئگ فیلکئگ ہنئگ ےچنہپئگ وتئگ خ اخ

رامےئئگ اگ۔)ربطاین(

وثابئگ اطعئگ ق

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ئگ ق ئگ اورئگ اےنپئگ سبئگ رھبئگ اسئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ املسن ا ئگ دوھن ئگ :وجئگ صخشئگ ہعمجئگ ےکئگ دنئگ اہنن ا رامن ا

ئگ ق اد

ےنئگ ن ایکئگ وئگ افصیئئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ایک۔رھپئگ لیتئگ ےنئگ ارش

ئگ دنک ئگ اور ئگ )ینعیئگ اسئگ ےنئگ انئگ ےکئگ رسوں ئگ دورسےئگ ےسئگ ںیہنئگ اٹہن ا ئگ اک ئگ وک ئگ ادویمں ئگ دو ئگ اچنہپئگ اور ئگ دورہپئگ ڈےتلھئگ یہئگ دجسمئگ ںیمئگ اج ئگ اور ئگ ےسئگ اگلن ا،وخ وبشئگ اگلیئ ئگ رپ وھں

ئگ دوئگ ےھٹیبئگ وہےئئگ امنزویںئگ ےکئگ چیبئگ ںیمئگ اجئگ رکئگ ےنھٹیب ئگ وریغہئگ ادائگ یکئگ وجئگ ئگ اھپدنےن،وفصںئگ وکئگ ریچئگ رکئگ زگرےنئگ ن ا

یکئگ یطلغئگ ںیہنئگ یک(ہکلبئگ ںاہںئگ ہگجئگ یلمئگ وںیہئگ اخومیشئگ ےسئگ امنزئگ س

اہئگ شخبئگ دےیئ

ا(ئگ راہوتئگ ا ےسئگ صخشئگ ےکئگ وہئگ اسرےئگ گ

ئگ رپئگ ان ائگ وتئگ اخومش)اھٹیبئگ ہبطخئگ س ر

ئگ بیطخئگ ر رائگ ےنئگ اسئگ ےکئگ ہصحئگ ںیمئگ ھکلئگ دیئگ یھت۔رھپئگ ج

ئگ ہعمجئگ یھبئگ خ ئگ ےئگ وجئگ اک

ئگ اسئگ ےسئگ رسزدئگ وہےئ

۔)اخبری(ئگ ےسئگ ےلئگ رکئگ دورسےئگ ہعمجئگ ک

رائگ یکئگ دنبیگئگ اورئگ ابعدتئگ رپئگ ااھبرےتئگ ۔۱

رریکئگ ےہئگ سجئگ ںیمئگ اپئگ ولوگںئگ وکئگ خ

ںیہئگ اورئگ امنزئگ ہنئگ ہبطخئگ امنزئگ ےکئگ ماقےلبئگ ںیمئگ ہشیمہئگ رصتخمئگ ڑپےیھ۔اسئگ ےیلئگ ہکئگ ہبطخئگ االصئگ ی

ئگ امن ئگ اجےئئگ اور ئگ دن ا ئگ ابملئگ وچڑا ئگ یسکئگ رطحئگ حیحصئگ ںیہنئگ ہکئگ ہبطخئگ وت ئگ ےسئگ ا لضئگ ابعدتئگ ےہ،اسئگ ےیلئگ ہی ئگ یلئگ رصفئگ ابعدتئگ ےہئگ ہکلبئگ ب ئگ دلجیئگ دلجیئگ رصتخمئگ ڑپھ ز

ادئگ ےہئگ :ملسو هيلع هللا ىلص اجےئ۔یبن

اکئگ ارش

ئگ ےہئگ ہکئگ بیطخئگ وسھجئگ وبھجئگ واالئگ ےہئگ سپئگ متئگ امنزئگ یبملئگ ڑپوھئگ اورئگ ہبطخئگ رصتخمئگ دو۔)

ائگ اسئگ ن اتئگ یکئگ والم

ملسم(ئگ امنزئگ وکئگ وطلئگ دانیئگ اورئگ ےبطخئگ وکئگ رصتخمئگ رکن

ر ۔۸

اورئگ خ

رہبئگ وبقتیلئگ ےکئگ اسھتئگ نس

ئگ اخومیش،وتہج،وسکییئ،اامدیگئگ اورئگ خ

ےکئگ وجئگ ااکحمئگ ولعممئگ وہںئگ انئگ رپئگ ےچئگ دلئگ ےسئگ لمعئگ ملسو هيلع هللا ىلصائگ اورئگ روسلہبطخئگ اہنی

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلصرکےنئگ اکئگ ارادہئگ ےیجیکیبن

اکئگ ارش

ئگ وتہجئگ اورئگ وسکییئئگ ےکئگ اسھتئگ ہبطخ

ئگ رکئگ اےنپئگ دقمرئگ یکئگ امنزئگ ڑپیھ،رھپئگ اخومش)ھٹیبئگ رکئگ اہنی ئگ اورئگ ا ا ئگ ہکئگ سجئگ صخشئگ ےنئگ لسغئگ ایکئگ رھپئگ امنزئگ ہعمجئگ ڑپےنھئگ ان

ا(راہئگ اہیںئگ ک

ئگ س

ئگ رسزدئگ ئگ بیطخئگ ےبطخئگ ےسئگ افرغ

ئگ ہعمجئگ ےسئگ دورسےئگ ہعمجئگ ک ئگ ےوجئگ اسئگ ےسئگ اک

ئ

اہئگ شخبئگ دی

رضئگ امنزئگ ادائگ یکئگ وتئگ اسئگ ےکئگ وہئگ اسرےئگ گ

وہائگ رھپئگ اسئگ ےنئگ ااممئگ ےکئگ اسھتئگ ق

۔)ملسم( اہئگ یھبئگ شخبئگ دےیئئگ یگ

رئگ گ ری

وہےئہکلبئگ نیتئگ دنئگ ےکئگ م

ئگ بیطخئگ ہبطخئگ دےنیئگ ےکئگ ےیلئگ لکنئگ ان ائگ وتئگ رھپئگ ہنئگ وکیئئگ امنزئگ ڑپانھ ئگ ںیمئگ ےہئگ ہکئگ ج

ئگ دورسیئگ روای ئگ ےہ۔ئگ اک

ائگ درب

ئگ ےہئگ اورئگ ہنئگ ن اتئگ رکن

درب

رائگ ،روسلئگ اہلل ۔۶

رریکئگ ملسو هيلع هللا ىلصدورسائگ ہبطخئگ رعیبئگ ںیمئگ ڑپےیھ۔اہتبلئگ ےلہپئگ ےبطخںیمئگ دتقمویںئگ وک ھچئگ خ

ئگ اورئگ ی

ےکئگ ااکحمئگ ،رضورتئگ ےکئگ اطمقبئگ ھچئگ تحیصنئگ ودہای

ائگ ےہئگ ہکئگ بیطخملسو هيلع هللا ىلص اکئگ امامتمئگ اینپئگ زن انئگ ںیمئگ ےیجیک۔یبن

ئگ ےنئگ ہعمجئگ ںیمئگ وجئگ ےبطخئگ دےیئئگ ںیہئگ انئگ ےسئگ یہیئگ ولعممئگ وہن

ئگ احالتئگ ےکئگ اطمقبئگ املسمونںئگ وکئگ ھچئگ تحیصنئگ ودہای

ئگ بیطخئگ اسنیعمئگ یکئگ زن انئگ ںیمئگ انئگ ےسئگ اطخبئگ رکے۔ ئگ وپرائگ وہئگ اتکسئگ ےہئگ ج

رامےئئگ اورئگ ہیئگ دصقمئگ ایسئگ وق

ق

روضںئگ ںیمئگ وسرہئگ االیلعئگ اورئگ ااغلہیشئگ ڑپانھئگ ن ائگ وسرہئگ انموقفنئگ اورئگ وسرہئگ ہعمجئگ ئگ ڑپانھئگ ا لضئگ اورئگ ونسمنئگ ےہ۔ئگ یبن ۔۷۳

رںیتئگ ہعمجئگ ںیمئگ ارثکئگ یہیئگ وسملسو هيلع هللا ىلص ہعمجئگ ےکئگ ق

ڑپاھئگ رکےتئگ ےھت۔

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص رپئگ درودئگ والسمئگ ےنجیھبئگ اکئگ وصخیصئگ امامتمئگ ےیجیک۔یبنملسو هيلع هللا ىلص ہعمجئگ ےکئگ دنئگ رثکتئگ ےسئگ یبن ۔۷۷

اکئگ ارش

67

رےتشئگ احرضئگ وہےتئگ ںیہئگ اورئگ ہیئگ درودئگ ریمےئگ وضحرئگ ںیمئگ

ہعمجئگ ےکئگ دنئگ ھجمئگ رپئگ رثکتئگ ےسئگ درودئگ اجیھبئگ رکو،اسئگ روزئگ درودئگ ںیمئگ ق

ائگ ےہ۔)انبئگ امہج(

شیپئگ ایکئگ اجن

انجزہئگ ےکئگ ادابئگ امنزئگ

ئگ امنزئگ انجزہئگ ںیمئگ رشتئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک۔انجزےئگ یکئگ امنزئگ رمدےئگ ےکئگ ےیلئگ داعےئئگ رفغمتئگ ےہئگ اورئگ ہیئگ تیمئگ اکئگ امہئگ قحئگ ےہ۔ارگئگ ادنوہ ئگ وہئگ ہکئگ ووضئگ رکےت ۔۷

رئگ ملسو هيلع هللا ىلص رکےتئگ انجزےئگ یکئگ امنزئگ متخئگ وہئگ اجےئئگ یگئگ وتئگ ممیئگ رکئگ ےکئگ یہئگ ڑھکےئگ وہئگ اجںیئ۔یبن ای

ادئگ ےہئگ انجزےئگ یکئگ امنزئگ ڑپاھئگ رکو،ش

ہکئگ اسئگ امنزئگ ےسئگ متئگ رپئگ مغئگ اطریئگ اکئگ ارش

ائگ ےہ۔)احمک(اورئگ یبن

رئگ کینئگ اکمئگ اکئگ اابقتسلئگ رکن رائگ ےکئگ اسےئئگ ںیمئگ راتہئگ ےہاورئگ نیگمغئگ ئگ ئگ ئگ ادیمئگ ہ

رامن اہکئگ سجئگ تیمئگ رپئگ املسمونںئگ یکئگ نیتئگ ملسو هيلع هللا ىلص وہ،نیگمغئگ ادیمئگ خ

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

ئگ وہئگ اجیتئگ ےہ۔)اوبداؤد( ئگ واج

ںیفصئگ امنزئگ انجزہئگ ڑپیتھئگ ہ ا ںااسئگ ےکئگ ےیلئگ ج

ئگ اورئگ تیمئگ اکئگ رخئگ ےلبقئگ یکئگ رطفئگ رےیھک۔ئگ امنزئگ انجزہئگ ےک ۔۲

ئگ وہئگ اورئگ ن اؤںئگ ونجبئگ یکئگ اجی

ےیلئگ تیمئگ یکئگ اچرن ایئئگ اسئگ رطحئگ رےیھکئگ ہکئگ رسئگ امشلئگ یکئگ اجی

ئگ ےکئگ ماقےلبئگ ںیمئگ رںیہ۔ ۔۰

ارگئگ اپئگ امنزئگ انجزہئگ ڑپاھئگ رےہئگ وہںئگ وتئگ اسئگ رطحئگ ڑھکےئگ وہںئگ ہکئگ اپئگ تیمئگ ےکئگ نس

رادئگ زن ادہئگ وہےتئگ اجںیئئگ انجزےئگ یکئگ امنزئگ ںیمئگ وفصںئگ یکئگ دعتادئگ ہشیمہئگ اطقئگ رےیھکئگ ارگ ۔۴

ئگ فصئگ انبےیئئگ ورہنئگ نیت،ئگ ن اچن،ئگ استئگ ےنتجئگ اق ئگ ولگئگ وھتڑےئگ وہںئگ وتئگ اک

زن ادہئگ ںیفصئگ انبےتئگ اجںیئئگ نکیلئگ دعتادئگ اطقئگ رےہ۔

ئگ ئگ رکںیئگ ہکئگ مہئگ اسئگ تیمئگ ےکئگ واےطسئگ ارمحئگ احرانیمحئگ ےسئگ رفغمتئگ اچےنہئگ ےکئگ ےیلئگ ۔۵

امنزئگ انجزہئگ رشوعئگ رکںیئگ وتئگ ہیئگ ن

ئگ رکںی۔اسئگ یکئگ امنزئگ انجزہئگ ڑپےتھئگ ںیہ،ااممئگ یھب

ئگ رکےئگ اورئگ دتقمیئگ یھبئگ یہیئگ ن

ئگ ہیئگ ن

۔ئگ امنزئگ انجزہئگ ںیمئگ وجئگ ااممئگ ڑپےھئگ ویہئگ دتقمیئگ یھبئگ ڑپںیھ۔دتقمیئگ اخومشئگ ہنئگ رںیہ،اہتبلئگ ااممئگ ریبکتںیئگ دنلبئگ اوازںیمئگ ئگ ےہکاورئگ دتقمیئگ اہتسہئگ اہتسہ ۔۹

ئگ ےلئگ اجےیئئگ ۔۱

ئگ اورئگ رھپئگ اہھتئگ ن ادنئگ ھئگ ےیجیلئگ اورئگ انثئگ ءئگ ڑپےیھئگ :امنزئگ انجزہئگ ںیمئگ اچرئگ ریبکتںیئگ ڑپےیھ۔یلہپئگ ریبکتئگ ئگ ےتہکئگ وہےئئگ اہھتئگ اکونںئگ ک

سبحنک اللھم وبحمدک وتبارک اسمک وتعالی جدک و جل ثناءک وال الہ غیرک ۔

رایئئگ تہبئگ دنلبئگ ےہاو

رریگئگ اورئگ ت

رتئگ واالئگ ےہئگ اورئگ ریتیئگ ت امئگ ریخئگ وئگ ت

رئگ ےہئگ اورئگ اینپئگ دمحئگ وئگ انثئگ ےکئگ اسھتئگ اورئگ ریتائگ ن

رت ئگ وتئگ ن اکئگ ےہئگ اورئگ ت ران ا

ریئگ خ

تمئگ وایلئگ رئگ ریتیئگ رعتفیئگ ت

ےہ،ریتےئگ وسائگ وکیئئگ وبعمدئگ ںیہن۔ئگ

68

ارہئگ ےیجیک۔دورسیئگ ریبکتئگ ےکئگ دعبئگ درودئگ رشفیئگ ڑپےیھئگ :

لی علی محمد و علی ال ص اللھمابئگ دورسیئگ ریبکتئگ ڑپےیھئگ نکیلئگ ریبکتئگ ںیمئگ اہھتئگ ہنئگ ااھٹےیئاورئگ ہنئگ رسئگ ےسئگ وکیئئگ اش

علی محمد و علی ال محمد کما بارکت علی ابراہیم و علی ال ابراہیم انک محمد کما صلیت علی ابراہیم و علی ال ابراہیم انک حمید مجید ۔اللھم بارک

حمید مجید۔

ریئگ وخویب

رامیہئگ یکئگ الئگ رپ۔ےبئگ کشئگ وتئگ ت رامیہئگ اورئگ ات رامیئئگ ات

رامئگ ،ےسیجئگ وتئگ ئگ ےنئگ رتمحئگ ق

راماورئگ انئگ یکئگ الئگ رپئگ رتمحئگ ق

ران ا!ئگ وتدمحمئگ رپئگ رتمحئگ ق

ران ائگ وتئگ خ

رریگئگ واالئگ ےہئگ ۔خ

ںئگ والئگ اورئگ ت

رامئگ ئگ دمحم

ازلئگ ق

رتئگ ن رریگئگ واالئگ ےہت

ریئگ وخویبںئگ واالئگ اورئگ ت

رامیہئگ رپئگ اورئگ انئگ یکئگ الئگ رپئگ ،ےبئگ کشئگ وتئگ ت رامیئئگ ات

ازلئگ ق

رتئگ ن ۔ئگ رپئگ اورئگ انئگ یکئگ الئگ رپئگ سجئگ رطحئگ وتئگ ےنئگ ت

و ذرکندددا اللھدددم اغدددرف لحیندددا و میدندددا و شددداہدنا و غائبندددا و صدددغیرنا و کبیرنددداابئگ ریغبئگ اہھتئگ ااھٹےئئگ رسیتیئگ ریبکتئگ ےیہکئگ اورئگ تیمئگ ےکئگ ےیلئگ ونسمنئگ داعئگ ڑپےیھ:ئگ

وانثانا۔اللھم من احیتہ منا فاحیہ علی االسالم ومن توفیتہ منا فتوفہ علی االیمان۔

ئگ رفغمتئگ ئگ وت ئگ یک ئگ وعروتں اری ئگ رمدوں،ہ ارے

روں،ہ

ئگ ت ارے ئگ وھچوٹں،ہ ارے

ئگ اغوبئں،ہ ارے

ئگ ،ہ ئگ احرضوں ارے

ئگ ،ہ ئگ ،رمدوں ئگ زدنوں ارے

ران ا!ہ

خ

ران ا!ئگ مہئگ ںیمئگ ےسئگ سجئگ وکئگ وتئگ زدنہئگ رےھکئگ وتئگ اسئگ وکئگ االس

رامدے۔خ

مئگ رپئگ زدنہئگ رھکئگ اورئگ سجئگ وکئگ وتئگ ومتئگ دےئگ وتئگ اسئگ وکئگ اامینئگ ےکئگ اسھتئگ ومتئگ دے۔ق

ان اغلئگ ڑلےکئگ ئگ یکئگ وہئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ:

ارگئگ تیمئگ ن

اللھم اجعلہ لنا رفطا و اجعلہ لنا اجرا و ذرخا و اجعلہ لنا شافعا و مشفعا۔

رئگ او ارےئگ ےیلئگ اخ

ارےئگ ےیلئگ ذرہعیئگ رفغمتئگ انبئگ اورئگ اسئگ وکئگ ہ

ران ا!ئگ وتئگ اسئگ ڑلےکئگ وکئگ ہ

رتئگ اکئگ ذریخہئگ انبئگ اورئگ ااسیئگ افسریشئگ انبئگ سجئگ یکئگ افسرشئگ وبقلئگ رکئگ یلئگ اجےئئگ خ

رئگ اخ

ان اغلئگ ڑلیکئگ یکئگ ےہئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ۔اسئگ داعئگ اکئگ بلطمئگ یھبئگ ویہئگ ےہئگ وجئگ ڑلےکئگ ےکئگ ےیلئگ ڑپیھئگ اجےنئگ وایلئگ داعئگ اکئگ ےہئگ

اللھددم اجعلھددا لنددا رفطددا و اورئگ ارگئگ تیمئگ ن

اجعلھا لنا اجرا و ذرخاو اجعلھا لنا شافعۃ و مشفعۃ

ئگ ہیئگ م رئگ ےیجیکئگ ہکئگ سجئگ رطحئگ اجئگ اپئگ دورسےئگ وکئگ زنیمئگ ےکئگ اواےلئگ رکےنئگ اجئگ رےہئگ ئگ ۔۶ انجزےئگ ےکئگ ےیلئگ اجےتئگ وہےئئگ اےنپئگ ااجنمئگ وکئگ وسےتچئگ رےیہاور

ئگ دنئگ دورسےئگ ولگئگ اپئگ وکئگ ےلئگ اجںیئئگ ےگ۔اسئگ مغئگ اورئگ رکفئگ ےکئگ ےجیتنئگ ںیمئگ اپئگ مکئگ ازئگ مکئگ ام ےئگ و رتئگ ےکئگ وصرئگ ںیمئگ ےنلھگئگ ںیہ،کیھٹئگ ایسئگ رطحئگ اک

ئگ ےکئگ ےیلئگ اخ

ق

ئگ اعسدتئگ ن اںیئئگ ےگئگ اورئگ داینئگ یکئگ اںونھجںئگ اورئگ ن اوتںئگ ےسئگ وفحمظئگ رںیہئگ ےگ۔یک

تیمئگ ےکئگ اداب

ئگ ارملگئگ ےکئگ ن اسئگ اجںیئئگ وتئگ ذرائگ دنلبئگ اوازئگ ںیمئگ ہملکئگ " ۔۷ ی ر

ئگ یسکئگ ق ڑپےتھئگ رںیہ،ئگ رم ضیئگ ےسئگ ڑپےنھئگ ےکئگ ےیلئگ ہنئگ ںیہک،ئگ "ال الددہ اال اہلل محمددد رسددول اہللج

ئگ رمےنئگ واولںئگ ےکئگ ن اسئگ وھٹیبملسو هيلع هللا ىلص یبن ادئگ ےہئگ ہکئگ "ج

ئگ وتئگ ہملکئگ اکئگ ذرکئگ رکےتئگ روہ۔")ملسم(اکئگ ارش

69

ئگ یکئگ التوتئگ ےیجیک،ئگ یبن ۔۲

ئگ وسرۃئگ ی

رعئگ ےکئگ وق

ئگ ڑپاھئگ رکو۔ئگ )اعریگملیملسو هيلع هللا ىلص ت

ادئگ ےہئگ ہکئگ رمےنئگ واولںئگ ےکئگ ن ائگ سئگ وسرۃئگ ی

اہںئگ دمئگ ( ۷،دلج۷۳۳اکئگ ارش

رانئگ رشفیئگ ہنئگ ڑپےیھ

ئگ رمدےئگ وکئگ لسغئگ ہنئگ دن ائگ اجےئئگ اسئگ ےکئگ ن اسئگ ھٹیبئگ رکئگ ق

ئگ ک ےئگ ےکئگ دعبئگ ج

للٹ

کسجئگ وکئگ اہنےنئگ یکئگ رضورتئگ وہئگ اورئگ ضیحئگ وئگ افنسئگ وایلئگ وعرتئگ ئگ اورئگ وہئگ ادیم

یھبئگ رمدےئگ ےکئگ ن اسئگ ہنئگ اجےئ۔

ائگ اہیلئگ راوعجن" ۔۰

ائگ ہللئگ وئگ ان

ائگ اہیلئگ راوعجن"ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ؎ڑپےیھ۔ئگ یبن۷ومتئگ یکئگ ربخئگ نسئگ رکئگ "ان

ائگ ہللئگ وئگ ان

ادئگ ےہئگ ہکئگ وجئگ ادیمئگ یسکئگ تبیصئگ ےکئگ ومعقئگ رپئگ "ان

ڑپاتھئگ ےہئگ وتئگ اکئگ ارش

رئگ وہےتئگ ںیہ: اسئگ ےکئگ ےیلئگ نیتئگ اخ

ریتئگ ےہ۔ئگ اولئگ ہی

رائگ یکئگ رطفئگ ےسئگ رتمحئگ اورئگ السیتمئگ ات

ہکئگ اسئگ رپئگ خ

رئگ اتلمئگ ےہ۔ دومئگ ہیئگ ہکئگ اسئگ وکقحئگ یکئگ التشئگ وئگ وجتسجئگ اکئگ اخ

ائگ ےہ۔)ربطاین(

وسمئگ ہیئگ ہکئگ اسئگ ےکئگ اصقننئگ یکئگ التیفئگ یکئگ اجیتئگ ےہئگ ئگ اورئگ اسئگ وکئگ وفتئگ وہےنئگ وایلئگ زیچئگ اکئگ اسئگ ےسئگ ااھچئگ دبہلئگ دن ائگ اجن

ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ رپزیہئگ ےیجیک،ئگ اہتبلئگ مغئگ ںیمئگ اوسنئگ لکنئگ اجںیئئگ وتئگ ہیئگ رطفیئگ ن اتئگ ےہ۔تیمئگ ےکئگ مغئگ ںیمئگ ےنخیچئگ دالےنئگ اورئگ نیبئگ رکےنئگ ےس ۔۴

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

رائگ یہئگ ےکئگ ںیہئگ اورئگ ئگ ایسئگ یکئگ رطفئگ ےنٹلپئگ واےلئگ ںیہ۔ ؎۷

ئگ خ مہئگ ب

رامیہئگ اکئگ ااقتنلئگ وہائگ وتئگ اپ رزدنرضحتئگ ات

یکئگ اوھکنںئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ وناےسئگ انبئگ زبنیئگ اکئگ ااقتنلئگ وہائگ وتئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ۔ئگ ایسئگ رطحئگ اپیکئگ اوھکنںئگ ےسئگ اوسنئگ ہہئگ ڑپےملسو هيلع هللا ىلص ق

رائگ اےنپئگ دنبوںئگ ںیمئگ ےسئگ ایہنئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ اوسنئگ رواںئگ وہئگ ےگ۔ئگ وپاھچئگ ایگئگ ن ائگ روسلئگ اہلل

رائگ ےنئگ اےنپئگ دنبوںئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ رھکئگ دیئگ ےہئگ اورئگ خ

رامن ائگ ہیئگ رتمحئگ ےہئگ وجئگ خ

ہیئگ ایک؟ئگ ق

ائگ ےہئگ وجئگ رمحئگ رکےنئگ واےلئگ ںیہ۔"

رامن

دنبوںئگ رپئگ رتمحئگ ق

رامن ا:ئگ "وجئگ ہنمئگ رپئگ امطےچنئگ امرے،ئگ رگابینئگ اھپڑے،ئگ اجتیلہئگ یکئگ رطحئگ نیبئگ رکےئگ اسئگ اکئگ مہئگ ےسئگ وکیئئگ قلعتئگ ںیہن۔"ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

ئگ وچڑیئگ یٹپئگ ںوھڑیئگ ےکئگ ےچینئگ ےس ۔۵ ےئگ ےکئگ دعبئگ تیمئگ ےکئگ اہھتئگ ریپئگ دیسےھئگ رکئگ دےیجی،ئگ اںیھکنئگ دنبئگ رکئگ دےیجیئگ اورئگ اک

للٹ

کورئگ اکنلئگ رکئگ رسئگ ےکئگ اورپئگ ن ادنھئگ دےیجیئگ ااجنئگ

امئگ ےسئگ اورئگ روسلئگ بسم اہلل و علی ملۃ رسول اہللن اؤںئگ ےکئگ دوونںئگ اوگنےھٹئگ المئگ رکئگ دیجھئگ ےسئگ ن ادنھئگ دےیجیئگ اورئگ اچدرئگ ےسئگ ڈکھئگ دےیجیئگ اورئگ ہیئگ ئگ ڑپےتھئگ رےیہ۔

رائگ ےکئگ ن

۔"خ

ئگ یھبئگ یہیئگ داعئگ ڑپےیھ۔یکئگ ک تئگ رپ"ملسو هيلع هللا ىلص اہللئگ

ارےتئگ وق

اورئگ ولوگںئگ وکئگ وافتئگ یکئگ االطعئگ رکائگ دےیجیئگ اورئگ ربقئگ ںیمئگ ان

راویئںئگ اکئگ ذرکئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ یبنتیمئگ یکئگ وخایب ۔۹ راویئںئگ ےسئگ زن انئگ وکئگ ملسو هيلع هللا ىلص نئگ ایبنئگ ےیجیکئگ اورئگ ت ادئگ ےہ۔ئگ "اےنپئگ رمدوںئگ یکئگ وخایبںئگ ایبنئگ ایکئگ رکوئگ اورئگ انئگ یکئگ ت

اکئگ ارش

رملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ")اوبداؤد(ئگ دنبئگ راھکئگ رکو۔

رائگ ق

ائگ ےہئگ اسئگ ےکئگ اچرئگ ڑپویسئگ اسئگ ےکئگ الھبئگ وہےنئگ یکئگ وگایہئگ دےتیئگ ںیہئگ وتئگ خ

ئگ وکیئئگ صخشئگ رمن رامن ا:ئگ "ج

ائگ ےہئگ ںیمئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

امن

ےنئگ اہمتریئگ اہشدتئگ وبقلئگ رکئگ یلئگ اورئگ نجئگ ن اوتںئگ اکئگ ںیہمتئگ ملعئگ ںیہنئگ اھتئگ وہئگ ںیمئگ ےنئگ اعمفئگ رکئگ دںی۔")انبئگ ابحن(

70

ئگ ن ارئگ یبن ئگ انجزےئگ یکئگ رعتفیئگ یکئگ وتئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اک رائگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ وضحرئگ احصہبئگ ےنئگ اک

ئگ وہئگ یئگئگ ولوگ!ئگ متئگ زنیمئگ رپئگ خ ئگ واج

رامن ا۔"ئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ ج

ےنئگ ق

رائگ اسئگ وکئگ دوزخئگ ںیمئگ جیھبئگ داتیئگ ےہ۔)اخبری،ئگ ملسم(ےکئگ وگاہئگ وہ،ئگ متئگ سجئگ وکئگ ااھچئگ ےتہک

رائگ ےتہکئگ وہئگ خ ئگ ںیمئگ دالخئگ رکئگ داتیئگ ےہئگ اورئگ ئگ متئگ سجئگ وکئگ ت

رائگ اسئگ وکئگ ج

ئگ وہئگ خ

ئگ یسکئگ انجزےئگ ںیمئگ رشتئگ رکوئگ ہشیمہئگ زن انئگ ےسئگ ریخئگ ےکئگ املکتئگ وہکئگ ویکہکنئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ ئگ یسکئگ رم ضیئگ یکئگ ایعدتئگ وکئگ اجؤئگ ن ا ئگ ہک"ئگ ج رامن ا

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

رےتشئگ اہمتریئگ ن اوتںئگ

رپئگ انیمئگ ےتہکئگ اجےتئگ ںیہ۔")ملسم(ق

ارکشیئگ اکئگ ہملکئگ ہنئگ اکنےیل۔ئگ یبن ۔۱

رہئگ ےیجیک،یھبکئگ زن انئگ ےسئگ وکیئئگ ن ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ہشیمہئگ ومتئگ رپئگ ربصئگ وئگ االقتسلئگ اکئگ اظمہ

اکئگ ارش

ائگ ےہ،ئگ ایکئگ متئگ ےنئگ ریمےئگ دنبےئگ ےکئگ ےچبئگ یکئگ روحئگ ضبقئگ

رامن

روتشںئگ ےسئگ ق

رائگ اےنپئگ ق

ائگ ےہئگ وتئگ خ

شئگ اےنپئگ ےچبئگ ےکئگ رمےنئگ رپئگ ربصئگ رکن

ح

ش

ئگ وکیئئگ رےتشئگ "ج

رکئگ یل۔ئگ ق

رائگ وپاتھچئگ ےہئگ متئگ ےنئگ ریمےئگ دنبےئگ ےکئگ رگجئگ وگےشئگ یکئگ اجنئگ ضبقئگ رکئگ یل؟رپورداگرئگ مہئگ ریتائگ مکحئگ اجبئگ الےئ۔ئگ وجابئگ دےتیئگ ںیہ،ئگ

وہئگ ےتہکئگ ںیہئگ یجئگ اہں۔رھپئگ وہئگ وپاتھچئگ ےہئگ رھپئگ خ

ئگ اہیلئگ راوعجن"ئگ ڑپ ا

ائگ ہللئگ وئگ ان

روتشںئگ ےسئگ اتہکئگ ےہئگ ریمےئگ اسئگ دنبےئگ ےکئگ ےیلئگ وتئگ ریمےئگ دنبےئگ ےنئگ ایکئگ اہک؟ئگ وہئگ ےتہکئگ ںیہئگ رپورداگرئگ اسئگ ےنئگ ریتیئگ دمحئگ یکئگ اورئگ "ان

رائگ ق

اھئگ وتئگ خ

رذمی(

امئگ تیبئگ امحلئگ )رکشئگ اکئگ رھگ(ئگ ر،وھ۔")ت

ئگ رھگئگ ریمعتئگ رکوئگ اورئگ اسئگ اکئگ ن ئگ ںیمئگ اک

ج

رئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ لسغئگ ےکئگ ن اینئگ ںیمئگ ریبیئگ ےکئگ ےتپئگ ڈالئگ رکئگ اکلہئگ رگمئگ رکئگ ےیجیلئگ وتئگ ااھچئگ ےہ۔ئگ رمدےئگ وکئگ ن اکئگ اصفئگ ےتخت ۔۸ ،ئگ ئگ ئگ رپرمدےئگ وکئگ الہنےنئگ ئگ دالھےنئگ ںیمئگ دت

ئ

اٹلئگ ی

ئ

رائگ ااجنتسئگ رکای

ئگ ت ا

ارئگ رکئگ دنبہئگ ڈالئگ دےیجی۔ئگ اہھتئگ رپئگ ڑپکائگ ٹیپلئگ رکئگ ےلہپئگ وھچن

اکئگ ڑپکےئگ ان

،ئگ ووضئگ ںیمئگ یلکئگ رکےنئگ اورئگ ن

ئ

اورئگ ایخلئگ رےیھکئگ ہکئگ دنبہئگ ڈاکھئگ رےہ۔ئگ رھپئگ ووضئگ رکای

ائگ ہکئگ ن اینئگ ادنرئگ ہن

اکئگ ںیمئگ رویئئگ رھکئگ دےیجیئگ ن

ئگ اکنئگ اورئگ ن

ئگ اجےئ۔ئگ رھپئگ رسئگ وکئگ اصنبئگ ن ائگ یسکئگ اورئگ زیچئگ ےسئگ ایھچئگ رطحئگ دوھئگ رکئگ ںیمئگ ن اینئگ ڈاےنلئگ یکئگ رضورتئگ ںیہن،ئگ لسغئگ رکاےتئگ وق

ئگ ڈاےیل۔ئگ ابئگ اگیھب

ئگ ن اینئگ ڈاےیل،ئگ رھپئگ ایسئگ رطحئگ ن اںیئئگ رطفئگ ن اینئگ رسئگ ےسئگ ن اؤںئگ ک

ئگ رسئگ ےسئگ ن اؤںئگ ک

ئگ وہائگ دنبہئگ اٹہئگ اصفئگ رکئگ دےیجی۔ئگ رھپئگ ن اںیئئگ رکوٹئگ اٹلئگ رکئگ داںیئئگ اجی

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص رپئگ نفکئگ ںیمئگ اٹلئگ دےیجی۔ئگ یبنئگ دےیجیئگ اورئگ وساھکئگ دنبہئگ ڈالئگ دےیجیئگ اورئگ رھپئگ ااھٹئگ رکئگ اچرن ایئ

ےنئگ ق

اہئگ شخبئگ داتیئگ ےہئگ اورئگ سجئگ "

رائگ ا ےسئگ دنبےئگ ےکئگ اچسیلئگ ریبکہئگ گ

ئگ اورئگ اسئگ ےکئگ ن بئگ ئگ وکاپھچن ا،ئگ خ ا ارائگ وتئگ سجئگ ےنیسکئگ تیمئگ وکئگ لسغئگ دن

ےنئگ یسکئگ تیمئگ ئگ وکئگ ربقئگ ںیمئگ ان

ئگ ےکئگ ےیلئگ رےنہئگ اکئگ اکمنئگ ایہمئگ ایک۔")ربطاین(

وگن ائگ اسئگ ےنئگ تیمئگ وکئگ روزئگ رشحئگ ک

،نفکئگ اوطسئگ د ۔۶

ئ

ی اائگ انبی

ھی

گ

،ئگ اورئگ ہنئگ ن الکلئگ

ئ

،ئگ ہنئگ زن ادہئگ یتمیقئگ انبی

ئ

ئگ اچدر،ئگ رےجئگ ےکئگ دیفسئگ ڑپکےئگ اکئگ انبی رمدوںئگ ےکئگ ےیلئگ نفکئگ ںیمئگ نیتئگ ڑپکےئگ رےیھک،ئگ اک

ائگ ہکئگ رسئگ اورئگ ن اؤں

ا۔ئگ اچدرئگ یکئگ ابملیئئگ تیمئگ ےکئگ دقئگ ےسئگ زن ادہئگ رےیھکئگ ن

ئگ ینفکئگ ن ائگ رکن ئگ دنبہ،ئگ اورئگ اک ئگ ےسئگ ن ادناھئگ اجئگ ےکسئگ اورئگ وچڑایئئگ اینتئگ اک

ئگ رےیھکئگ ہکئگ رمدےئگ وکئگ دوونںئگ اجی

ئگ زگئگ ےسئگ زن ادہئگ ابملئگ وہئگ اورئگ لغبئگ ےسئگ ےلئگ رکئگ ایھچئگ رطحئگ اٹیپلئگ اجئگ ےکس۔ئگ ئگ اورئگ اک ئگ زگئگ ےسئگ ھچئگ مکئگ وچڑا ئگ رسدنبئگ رےیھک،ئگ وجئگ اک وعروتںئگ ےکئگ ےیلئگ انئگ ڑپکوںئگ ےکئگ والوہئگ اک

ئگ ہنیسئگ دنبئگ یھبئگ رےیھک۔ئگ یبن ئگ اک ئگ اک

ئگ اسئگ وکملسو هيلع هللا ىلص ےنٹھگک را

ئگ وتئگ خ ئگ تیمئگ وکئگ نفکئگ انہپن ا ئگ "سجئگ ےنئگ یسکئگ ادئگ ےہ:

ئگ ارش ئگ اقربتقئگ اکئگ ابلسئگ انہپےئئگ اک ئگ ںیمئگ سدنسئگ اور

ئگ ج

)احمک(اگ۔"

۔ئگ یبن ۔۷۳

ئ

رامن ا:ئگ ''انجزےئگ ںیمئگ دلجیئگ رکو۔"رضحتئگ انبئگ وعسمدئگ ےنئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص انجزہئگ ربقاتسنئگ یکئگ رطفئگ ذرائگ زیتئگ دقومںئگ ےسئگ ےلئگ اجی

ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ ق

رامن ا:"دلجیئگ دلجیانجزےئگ وکئگ سکئگ راتفرئگ ےسئگ ےلئگ اجن ائگ رکںی؟ملسو هيلع هللا ىلص! وپاھچئگ ن ائگ روسلئگ اہلل

ئگ ریخئگ دوڑےنئگ راتفرئگ ےسئگ ئگ قئگ ریخئگ ےہئگ وتئگ اسئگ وکئگ ااجنم ھچئگ مک،ئگ ارگئگ رمدہئگ اصج

ئگ رشئگ ےہئگ وتئگ اسئگ ےکئگ رشئگ وکئگ اےنپئگ ےسئگ دلجئگ دور۔")اوبداؤد( ئگ دلجیئگ اچنہپؤئگ اورئگ ارگئگ اصج

ک

71

،ئگ یبن ۔ئگ ۷۷

ئ

ئگ انجزےئگ ےکئگ اسھتئگ ےلچئگ اورئگ اپملسو هيلع هللا ىلص انجزےئگ ےکئگ اسھتئگ دیپلئگ اجی ےنئگ انئگ ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص داھکیئگ ہکئگ دنچئگ ادیمئگ وسارئگ ںیہ۔ئگ اپےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص اک

رےتشئگ دیپلئگ لچئگ رےہئگ ںیہئگ اورئگ متئگ اجونروںئگ یکئگ ھٹیپئگ رپوہ۔"اہک:ئگ "متئگ ولوگںئگ وکئگ

رائگ ےکئگ ق

ئگ ںیہ۔ئگ یبناہتبلئگ انجزےئگ ےسئگ وایسپئگ رپئگ وساریئگ رپئگ رشمئگ ںیہنئگ ایتئگ ہکئگ خ

ملسو هيلع هللا ىلص اتکس

اوبوادحیئگ ےکئگ انجزےئگ ںیمئگ دیپلئگ ےئگ اورئگ وایسپئگ ںیمئگ وھگڑےئگ رپئگ وسارئگ وہئگ رکئگ اےئ۔

ئگ اپئگ انجزہئگ اےتئگ دںیھکیئگ وتئگ ڑھک ۔۷۲ ملسو هيلع هللا ىلص ےئگ ہکئگ انجزہئگ ھچئگ اےگئگ لکنئگ اجےئ۔ئگ یبن اسھتئگ پ ےنئگ اکئگ ارادہئگ ہنئگ وہئگ وتئگ رہھٹئگ اجیئگ ےئگ وہئگ اجںیئ،ئگ رھپئگ ارگئگ اسئگ ےکج

رامن ا

:ےنئگ ق

ئگ انجزہئگ ہنئگ راھکئگ اجےئ۔"

ئگ ک ئگ ہنئگ ںیھٹیبئگ ج

ئگ ک

ئگ متئگ انجزہئگ وکئگ د وھکئگ وتئگ ڑھکےئگ وہئگ اجؤئگ اورئگ وجئگ ولگئگ انجزےئگ ےکئگ اسھتئگ اجںیئئگ وہئگ اسئگ وق "ج

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص اسھتئگ اجےنئگ اورئگ دنکاھئگ دےنیئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ یبنئگ امنزئگ انجزہئگ ڑپےنھئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیکئگ اورئگ انجزےئگ ےک ۔۷۰

اکئگ ئگ ارش

ئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص املسمنئگ اکئگ املسمنئگ رپئگ ہیئگ یھبئگ قحئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ انجزےئگ ےکئگ رمہاہئگ اجےئ۔"ئگ اورئگ اپ" ئگ وہا رامن ا:"وجئگ صخشئگ انجزےئگ ںیمئگ رسک

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

رئگ وثابئگ اتلمئگ ےہ،ئگ امنزئگ ےکئگ دعب رات ئگ ریقاطئگ ےکئگ ت ائگ ےہ۔انجزےئگ یکئگ امنزئگ ڑپیھئگ وتئگ اسئگ وکئگ اک

رئگ وثابئگ دن ائگ اجن رات ئگ وہئگ اسئگ وکئگ دوئگ ریقاطئگ ےکئگ ت یسکئگ ےنئگ ئگ "ئگ وجئگ دنفئگ ںیمئگ یھبئگ رشک

رےئگ وہںئگ ےگ؟

ر۔")اخبری،ئگ ملسم(وپاھچئگ دوئگ ریقاطئگ ےنتکئگ ت رات رامن ا:ئگ "دوئگ ڑاہڑوںئگ ےکئگ ت

ق

۔ئگ ارگ ۔۷۴

ئ

اری

ئگ ےلبقئگ یکئگ رطفئگ رھکئگ رکئگ ان

ارےتئگ وق

ارےنئگ رمدےئگ یکئگ ربقئگ امشلئگ ونجبئگ ابملیئئگ ںیمئگ دھکواےیئاورئگ رمدےئگ وکئگ ربقئگ ںیمئگ ان

ئگ رمدہئگ اکلہئگ وہئگ وتئگ دوئگ ادیمئگ ان

ئگ تیمئگ اکئگ رخئگ ےلبقئگ یکئگ رطفئگ رکئگ دےیجیئگ اورئگ نفکئگ یکئگ رگںیہئگ ،وھلئگ دےیجی

ارےتئگ وق

ارںی،ئگ ان

ئگ رضورتئگ نیتئگ ن ائگ اچرئگ ادیمئگ ان ۔ےکئگ ےیلئگ اکیفئگ ںیہئگ ورہنئگ س

ئگ رپدےئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک۔ ۔۷۵

ارےتئگ وق

وعرتئگ وکئگ ربقئگ ںیمئگ ان

ئگ رساہےنئگ ےسئگ ادتباءئگ ۔۷۹

ئگ ڑپےیھئگ ےیجیکئگ اورئگ دوونںئگ اہوھتںئگ ںیمئگ یٹمئگ رھبئگ رکئگ نیتئگ ن ارئگ ربقئگ رپئگ ڈاےیل۔ربقئگ رپئگ یٹمئگ ڈاےتلئگ وق

ئگ منھا خلقنکمیلہپئگ رمہبتئگ یٹمئگ ڈاےتلئگ وق

ئگ ڑپےیھئگ

ئگ یٹمئگ و فیھانعیدکم "ایسئگ زنیمئگ ےسئگ مہئگ ےنئگ ںیہمتئگ دیپائگ ایک۔"دورسیئگ ن ارئگ یٹمئگ ڈاےتلئگ وق ائگ رےہئگ ںیہ۔"ئگ اورئگ رسیتیئگ ن ارئگ ج

"ایسئگ زنیمئگ ںیمئگ مہئگ ںیہمتئگ ولن

"اورئگ ایسئگ ےسئگ مہئگ ںیہمتئگ دون ارہئگ ااھٹںیئئگ ےگ۔"منھا نرخجکم تارۃ ارخی و ڈاںئگ وتئگ ڑپےیھ

،ئگ سبئگ اینتئگ یہئگ یٹمئگ ربقئگ رپئگ ڈاےیلئگ وجئگ اسئگ ےکئگ ادنرئگ ےسئگ اکنیلئگ ےہئگ اورئگ یٹمئگ ڈاےنلئگ ےک ۔۷۱

ئ

ئگ اسئگ ن اینئگ تیمئگ یکئگ ربقئگ وکئگ ہنئگ زن ادہئگ اوئاچئگ ےیجیکئگ اورئگ ہنئگ وچوکرئگ انبی ئگ دعبئگ وھتڑا

ڑھچکئگ دےیجی۔

رئگ ربقئگ ۔۷۸ ئگ ہکئگ اافغتسرئگ رکںی۔ئگ دنفئگ رکےنئگ ےکئگ دعبئگ ھچئگ دت

ئ

ئگ اورئگ ولوگںئگ وکئگ یھبئگ وتہجئگ دالی

ئ

رامےتئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنےکئگ ن اسئگ رہھٹی

دنفئگ ےکئگ دعبئگ وخدئگ یھبئگ اافغتسرئگ ق

ئگ دقیمئگ یکئگ داعئگ وموگنئگ اورئگ رفغمتئگ بلطئگ رکو۔")اوبداؤد(

ای

ئگ اسحبئگ اکئگ ےہئگ اےنپئگ اھبیئئگ ےکئگ ےیلئگ ن

رامےتئگ "ہیئگ وق

ولوگںئگ ےسئگ یھبئگ ق

ائگ ن اسئگ ڑپوسئگ ںیمئگ یسکئگ ۔۷۶ روں،ئگ رہتشئگ داروںئگ ن

ائگ وجھبادےیجی۔ تت

ئگ اکئگ اھکن

ئگ وق ئگ دوئگ اک

ں

ی ہ

اسئگ ےیلئگ ہکئگ وہئگ مغئگ ںیمئگ رپاشینئگ ےکئگ اہیںئگ تیمئگ وہئگ اجےئئگ وتئگ اسئگ ےکئگ

ئگ رضحتئگ رفعجئگ ےکئگ دیہشئگ وہےنئگ یکئگ ربخئگ ایئئگ وتئگ اپ رذمیئگ ںیمئگ ےہئگ ہکئگ ج

ائگ ایترئگ رکئگ دو،ئگ وہئگ اجئگ ملسو هيلع هللا ىلص وہںئگ ےگ۔ئگ اجعمئگ ت

رامن ا:ئگ "رفعجئگ ےکئگ رھگئگ واولںئگ ےکئگ ےیلئگ اھکن

ےنئگ ق

وغشملئگ ںیہ۔"

72

رئگ رمئگ اجےئئگ وتئگ اسئگ ےکئگ وسگئگ یکئگ دمتئگ اچرئگ ےنیہئگ دسئگ دنئگ ےہ۔ئگ نیتئگ دنئگ ےسئگ ز ۔۲۳ ئگ امئگ اوملاص نئگ رضحتئگ ن ادہئگ تیمئگ اکئگ وسگئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ اہتبلئگ یسکئگ وعرتئگ اکئگ وشہ

ج

ئگ ےکئگ ےیلئگ ںیئگ۔ئگ رضحتئگ امئگ ہبیبحئگ ئگ ےنئگ وخ وبشئگ ںوگنایئ،ئگ اسئگ ںیم

یئگ وریغہئگ یلمئگ زرفعانئگ یکئگ زردئگ امئگ ہبیبحئگ ےکئگ وادلئگ اوبایفسنئگ اکئگ ااقتنلئگ وہائگ وتئگ یبئگ یبئگ زبنیئگ انئگ ےکئگ ن اسئگ زعتی

ادہئگ ےہئگ ےھجمئگ وخ وبشئگ

رائگ ش

رامےنئگ ںیگل:ئگ "خ

یکئگ وکیئئگ رضورتئگ ںیہنئگ یھتئگ رگمئگ ںیمئگ وہیئئگ یھت۔ئگ امئگ اوملاص نئگ ےنئگ وہئگ وخ وبشئگ اینپئگ ن ادنیئگ ےکئگ یلمئگ اورئگ رھپئگ ھچئگ اےنپئگ ہنمئگ رپئگ یلمئگ اورئگ رھپئگ ق

رتئگ رپئگ نیقیئگ ریتھکئگ ےہئگ وہئگ یسکئگ رمدےئگ اکملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ یبن

رائگ اورئگ روزئگ اخ

رامےتئگ انسئگ ےہئگ ہکئگ وجئگ وعرتئگ خ

رئگ ےکئگ وسگئگ یکئگ ئگ وکئگ ہیئگ ق وسگئگ رنیئگ دنئگ ےسئگ زن ادہئگ ہنئگ انمےئ،ئگ اہتبلئگ وشہ

دمتئگ اچرئگ ےنیہئگ اورئگ دسئگ دنئگ ےہ۔")اوبداؤد(

ئگ تیثیحئگ دصہقئگ اورئگ ریخاتئگ یھبئگ ےیجیک۔ئگ اہتبلئگ اسئگ اعمہلمئگ ںیمئگ ریغئگ ونسمنئگ رومسںئگ ےسئگ یتخسئگ ےکئگ اسھتئگ ےنچبئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ ۔۲۷ تیمئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ س

ربقاتسنئگ ےکئگ اداب

ئگ رےیہئگ اورئگ ےکئگ اسھتئگ ربقاتسئگ انجزہ ۔۷ ئگ اورئگ تیمئگ ےکئگ دانفےنئگ ںیمئگ رشک

ئ

ازہئگ وہیتئگ ےہئگ نئگ یھبئگ اجی

رتئگ یکئگ ن ادئگ ن

یھبکئگ و ےسئگ یھبئگ ربقاتسنئگ اجن ائگ ےیجیک۔ئگ اسئگ ےسئگ اخ

ائگ ےہ۔ئگ

رہبئگ دیپائگ وہن

ئگ ربقئگ ےکئگ ےرارےئگ ھٹیبئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبناورئگ ومتئگ ےکئگ دعبئگ یکئگ زدنیگئگ ےکئگ ےیلئگ ایتریئگ اکئگ خ ئگ انجزےئگ ےکئگ اسھتئگ ربقاتسنئگ رشتفیئگ ےلئگ ےئگ اورئگ واہںئگ اک اک

رامن ا"اھبویئ!ئگ اسئگ دنئگ ےکئگ ےیلئگ ایتریئگ رکو۔")انبئگ امہج(ملسو هيلع هللا ىلص رکئگ اپ

رئگ وہئگ یئگ۔ئگ رھپئگ احصہبئگ وکئگ اطخبئگ رکےتئگ وہےئئگ ق

اسئگ دقرئگ روےئئگ زنیمئگ ت

ئگ رمہبتئگ ربقئگ ےکئگ ن اسئگ ھٹیبئگ رکئگ اپ ئگ اوازئگ ںیمئگ اکپریتئگ ےہ،ئگ اےئگ ادمئگ یکئگ اوالدئگ وتئگ ےھجمئگ وھبلئگ یئگ!ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اک

رامن ا:ئگ "ربقروزاہنئگ ااہتنیئئگ ایھبک

ںیمئگ اہنتیئئگ اکئگ ےنئگ ق

ئگ اکئگ ماقمئگ وہں،ئگ ںیمئگ ڑیکےئگ وکمڑوںئگ وہں،رھگئگ

ںیمئگ یگنتئگ اورئگ تبیصئگ یکئگ ہگجئگ وہں،ئگ انئگ وخشئگ وبیصنںئگ ےکئگ والوہئگ نجئگ ےکئگ ےیلئگ اکئگ اکمنئگ وہں،ئگ ںیمئگ اتیبنجئگ اورئگ وس

اونںئگ ےکئگ ےیلئگ ایسیئگ یہئگ فیلکئگ دہئگ وہں۔"

رائگ ھجمئگ وکئگ اشکدہئگ اورئگ وعیسئگ رکئگ دے،ئگ ںیمئگ اسرےئگ ان

روھںئگ ںیمملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپخ

ئگ وتئگ منہجئگ ےکئگ گ رامن ا:ئگ "ربقئگ ن ا

ئگ ےنئگ ق ئگ ےسئگ اک

ئگ ن اہچیغئگ ےہ۔")ربطاین( ئگ ےکئگ ن ام ںئگ ںیمئگ ےسئگ اک

راھئگ ےہئگ ن ائگ ج

گ

ئگ ن ارئگ رضحتئگ یلعئگ ربقاتس ۔۲ نئگ ںیمئگ ربقاتسنئگ اجئگ رکئگ ربعتئگ اح لئگ رکوئگ اورئگ وصرئگ یکئگ وقںیتئگ ٹیمسئگ رکئگ ومٹئگ ےکئگ دعبئگ زدنیگئگ رپئگ م رئگ وئگ رکفئگ رکےنئگ یکئگ اعدتئگ ڈاول۔ئگ اک

لئگ یھبئگ ےھت۔ملسو هيلع هللا ىلص رشتفیئگ ےلئگ ے،ئگ اپی ین

ئگ رظنئگ ربقوںئگ رپئگ ڈایلئگ اورئگ رھپئگ ربقئگ واولںئگ وکئگ اخمبطئگ ربقاتسنئگ چنہےکئگ رمہاہئگ رضحتئگ رامن ا:ئگ رکئگ اپئگ ےنئگ اک

رکےتئگ وہےئئگ ق

ئگ اورئگ اہنتیئئگ ںیمئگ رےنہئگ واول!"

ارائگ احلئگ وتئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ املئگ اےئگ ربقئگ ےکئگ ےنسبئگ واول!ئگ اےئگ ڈنھکروںئگ ںیمئگ رےنہئگ واول!ئگ اےئگ وس وہکئگ اہمتریئگ ایکئگ ریخئگ ربخئگ ےہ؟ئگ ہ

ارائگ احلئگ ئگ ےہئگ ابئگ متئگ یھبئگ اینپئگ ریخئگ ربخئگ انسؤ۔میسقتئگ رکئگ ےیلئگ ے،ئگ اوالدئگ ںیئگ میتیئگ وہںیئگ،ئگ رئگ اخومشئگ رےہ،ئگ اسئگ ویبویںئگ ےنئگ دورسےئگ اخودنئگ رکئگ ےیل،ئگ ہیئگ وتئگ ہ رھپئگ اپئگ ھچئگ دت

ئگ ارگئگ انئگ ربقئگ ےکئگ ن اودنوںئگ وکئگ وبےنلئگ یکئگ ااجزتئگ وہیتئگ وتئگ ہیئگ ئگ ےتہک:"رتہبنی لی ین

رامن ا:

لئگ یکئگ رطفئگ داھکیئگ اورئگ قی ین

ئگ اورئگ روےنئگ وتہشئگ رپزیہئگ اگریئگ ےہ۔" ےکئگ دعبئگ ا رامن

ہیئگ ق

ل!ےگلی ین

ئگ روےتئگ رےہئگ رھبئگ وبےل:ئگ "

رئگ ک ئگ یہئگ ہیئگ ن اتئگ ولعممئگ وہئگ اجیتئگ ےہ۔"ربقئگ لمعئگ اکئگ دنصوقئگ ےہئگ اورئگ وم،ئگ دت

تئگ ےکئگ وق

ئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ: ۔۰

ربقاتسنئگ ںیمئگ دالخئگ وہےتئگ وق

ا۔

اءئگ اہللئگ مکبئگ الئگ وقحنئگ ااسلئگ اہللئگ انلئگ وئگ مکلئگ ااعلق

ائگ انئگ ش

االسلمئگ مکیلعئگ الھئگ ادلن ارئگ نمئگ اوملاص نئگ وئگ انیملسملئگ وئگ ان

73

اءئگ اہللئگ مہئگ یھبئگ تہبئگ دلجئگ متئگ ےسئگ ےنلمئگ واےلئگ ںیہ،ئگ مہئگ اےنپئگ اورئگ اہمترےئگ ےیلئگ "الس

ئگ زگارئگ ومونم!ئگ ان

رائگ ےسئگ یتمئگ وہئگ متئگ رپئگ اےئگ اسئگ یتسبئگ ےکئگ رےنہئگ واولئگ ااطع

خ

داعئگ رکےتئگ ںیہئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ ذعابئگ اورئگ بضغئگ ےسئگ اچبےئ۔"

رتئگ اکئگ دروازہئگ ےہ،ئگ اسئگ دروازےئگ وکئگ دھکیئگ رکئگ واہںئگ یکئگ رکفئگ اےنپئگ ۔ئگ ربقاتسنئگ ںیمئگ اغلفئگ اورئگ الرپواہئگ ولوگںئگ یکئگ رطحئگ یسنہئگ ذماقئگ اورئگ داینویئگ ن اںیتئگ ہنئگ ےیجیک ۔۴

ربقئگ اخ

رامن ا:ئگ "ںیمئگ ےنئگ ںیہمتئگ ربقاتسنئگ اجےنئگ ےسئگ روکئگ دن ائگ اھت)ملسو هيلع هللا ىلص یبناورپئگ اطریئگ رکئگ ےکئگ روےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ

ہکئگ دیقعہئگ وتدیحئگ اہمترےئگ دولںئگ ںیمئگ وپریئگ رطحئگ ےنئگ ق

ررھگئگ تئگ اجےئ(

ازرکہیتئگ ںیہ۔")ملسم(وسئگ ابئگ ارگئگ متئگ اچوہئگ وتئگ اجؤئگ ویکہکنئگ ربقںیئگ اخ

تئگ یکئگ ن ادئگ ن

رعئگ یکئگ تیفیئگ اطریئگ یھت،دردئگ یکئگ فیلکئگ ےسئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ربقوںئگ وکئگ ہتخپئگ انبےنئگ اورئگ اجسےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ یبن ۔۵

ئگ ت ااہتنیئئگ رطضمبئگ ےھت۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص رپئگ ج

ئگ دےتی،ئگ ایسئگ ریغئگ ومعمیلئگ ئگ ارطضابئگ ںیمئگ رضحتئگ اعہشئئگ ےنئگ انس،ئگ زن انئگ ابمرکملسو هيلع هللا ىلص یھبکئگ اپ

رائگ ئگ اچدرئگ ہنمئگ رپئگ ڈاےتلئگ اورئگ یھبکئگ ال

رپئگ ہیئگ ئگ اافلظئگ ےھت۔"وہیدیئگ اصنریئگ رپئگ خ

یکئگ تنعلئگ اوہنںئگ ےنئگ اےنپئگ ربمغیپوںئگ یکئگ ربقوںئگ وکئگ ابعدتئگ اگہئگ انبئگ ای۔"

انئگ اھکےنئگ ےنیپ ۔۹

رامےتئگ ںیہئگ سجئگ رطحئگ زدنہئگ ان

رائگ ےسئگ رفغمتئگ یکئگ داعئگ ےیجیک۔ئگ رضحتئگ ایفسنئگ ق

ئگ ےکئگ ربقاتسنئگ اجئگ رکئگ رمدوںئگ ےکئگ ےیلئگ ااصیلئگ وثابئگ ےیجیکئگ اورئگ خ

ائگ ےہئگ وتئگ وہئگ ئگ اتحمجئگ وہےتںیہئگ ایسئگ رطح

رامن

ئگ کینئگ دنبےئگ اکئگ رمہبتئگ دنلبئگ ق ئگ ںیمئگ اک

رائگ ج

ئگ ںیمئگ ےہئگ ہکئگ خ

ئگ روی رمدےئگ داعئگ ےکئگ ااہتنیئئگ اتحمجئگ وہےتئگ ںیہ۔ربطاینئگ یکئگ اک

ائگ ےہ:ئگ "ریتےئگ ڑلےکئگ یکئگ وہجئگ ےسئگ دنبہئگ وپاتھچئگ ےہئگ رپورداگرئگ ےھجمئگ ہیئگ ر

رامن

رائگ ق

ائگ راہ۔ہبتئگ اہکںئگ ےسئگ الم"؟ئگ خ

ہکئگ وہئگ ریتےئگ ےیلئگ اافغتسرئگ رکن

دابوسکفئگ وئگ وسخفئگ ےکئگ ا

ئگ اچدنئگ ںیمئگ رگنہ ۔۷ جہئگ یکئگ ۷وسرجئگ ن ال،ئگ اسئگ ےسداعںیئئگ ےیجیک،ئگ ریبکتئگ وئگ لیلہتئگ اورئگ دصہقئگ وئگ ریخاتئگ ےیجیک۔ئگ انئگ اامعلئگ اص

ئ

ئگ یکئگ ن ادئگ ںیمئگ گلئگ اجی را

؎ئگ گلئگ اجےئئگ وتئگ خ

الئگ داتیئگ ےہ۔

ئگ وئگ اافتئگ وکئگ ن

ئ

رائگ اصمی

رتئگ ےسئگ خ رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ ریغمہئگ نبئگ ہبعشئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبنت

ےنئگ ق

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

ئگ وسخفئگ ےکئگ ماقہلبئگ ںیمئگ ن ائگ اسئگ ےکئگ اسھتئگ وسکفئگ وبےتلئگ ںیہئگ وت ؎۷ اسئگ ےسئگ رمادئگ ضحمئگ وسرجئگ رگنہئگ ئگ وسرجئگ اورئگ اچدنئگ نہگئگ ےنگلئگ وکئگ وسکفئگ اورئگ اچدنئگ وکئگ نہگئگ ےنگلئگ وکئگ وسخفئگ ےتہکئگ ںیہئگ اورئگ ج

ائگ ےہ۔

وہن

ااینںئگ ںیہ،ئگ یسکئگ ےنئگ رمےنئگ ن ائگ دیپائگ وہےنئگ ےس"

رائگ یکئگ ن

رائگ وکئگ اکپرو،ئگ اسئگ وسرجئگ اورئگ اچدنئگ خ

ئگ متئگ د وھکئگ ہکئگ انئگ ںیمئگ نہگئگ گلئگ ایگئگ ےہئگ وتئگ خ ئگ انئگ ںیمئگ نہگئگ ںیہنئگ ،اتگ،ئگ ج

ئگ ہکئگ وسرجئگ اورئگ اچدنئگ اصفئگ وہئگ اجےئ۔")اخبری،ئگ ملسم(ےسئگ داعںیئئگ رکوئگ اورئگ امنزئگ ڑپوھ،ئگ

اہیںئگ ک

۔۲

ئگ ےکئگ اسھتئگ امنزئگ ڑپےیھ،ئگ اہتبلئگ اسئگ امنزئگ ےکئگ ےیلئگ اذانئگ وئگ ااقم

ئگ وسرجئگ ںیمئگ رگنہئگ ےگلئگ وتئگ دجسمئگ ںیمئگ امجع ئگ ہنئگ ےیہکئگ ویںئگ ولوگںئگ وکئگ دورسےئگ ذراعئئگ ےسئگ ج

ئگ ہنئگ ےیجیک۔

ئگ اچدنئگ ںیمئگ رگنہئگ ےگلئگ وتئگ اےنپئگ وطرئگ رپئگ ونالفئگ ڑپےیھ،ئگ امجع عمجئگ رکئگ ےیجیلئگ اورئگ ج

ئگ ہکئگ ۔۰

ئگ ک ئگ امنزئگ ںیمئگ وغشملئگ رےہئگ ج

ئگ ک

راتئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ وق

ئگ ےکئگ اسھتئگ دوئگ ر تعئگ لفنئگ ڑپںیھئگ وتئگ اسئگ ںیمئگ وطلیئگ ق

ئگ امجع وسکفئگ سمشئگ ںیمئگ ج

راتئگ دنلبئگ اوازئگ ےسئگ ےیجیک،ئگ یبنےئئگ اورئگ وسرجئگ اصفئگ ہنئگ وہئگ اج

ئگ ن ارئگ وسرجئگ رگنہئگ ڑپا،ئگ اافتقئگ ےسئگ ایسئگ دنئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ق رامیہئگ اکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ دورئگ ںیمئگ اک ےکئگ ریشئگ وخرئگ ےچبئگ ات

74

رامیہئگ نبئگ دمحم ئگ ےنئگ ولوگںملسو هيلع هللا ىلص اکئگ ااقتنلئگ وہائگ ےہئگ اسئگ وہجئگ ےسئگ ہیئگ وسرجئگ رگنہئگ ڑپائگ ےہ۔ئگ وتئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص یھبئگ ااقتنلئگ وہا۔ئگ ولوگںئگ ےنئگ انہکئگ رشوعئگ ایکئگ ہکئگ وچہکنئگ رضحتئگ ات

رانئگ ڑپاھ،ئگ وطلیئگ روکعئگ اورئگ وجسدئگ ےیک،ئگ امنزئگ ےسئگ افرغئگ ملسو هيلع هللا ىلص اسئگ امنزئگ ںیمئگ اپوکئگ عمجئگ ایک،ئگ دوئگ ر تعئگ امنزئگ ڑپاھیئ۔

راتئگ یک،ئگ وسرۃئگ رقبہئگ ےکئگ دقبرئگ ق

ئگ وطلیئگ ق

ےنئگ اہنی

ااینںئگ ںیہ،ئگ انئگ ںیمئگ یسکئگ ےکملسو هيلع هللا ىلص وہےئئگ وتئگ وسرجئگ اصفئگ وہئگ اکچئگ اھت۔ئگ اسئگ ےکئگ دعبئگ اپ

رائگ یکئگ دوئگ ن

ئگ رمےنئگ ن ائگ دیپائگ وہےنئگ ےسئگ ےنئگ ولوگںئگ وکئگ اتبن ائگ ہکئگ "وسرجئگ اورئگ اچدنئگ خ

رائگ ےکئگ ذرکئگ ںیمئگ رصموفئگ وہئگ اجؤ،ئگ اسئگ ےسئگ داعںیئئگ اموگن،ئگ ریبکتئگ وئگ لیلہتئگ ںیمئگ وغشم

ئگ ںیہمتئگ وکیئئگ ااسیئگ ومعقئگ شیپئگ اےئئگ وتئگ خ لئگ روہ،ئگ امنزئگ ڑپوھئگ اورئگ نہگئگ ںیہنئگ ،اتگ۔ئگ ولوگ!ئگ ج

)اخبری،ئگ ملسم(دصہقئگ وئگ ریخاتئگ رکو۔"

ئگ نبئگ رمسہئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

رئگ ریتئگ ادنازیئگ رکئگ راہئگ اھت،ںیمئگ ےنئگ ےکئگ ابمرکئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دبعاحرمح ئگ ن ارئگ وسرجئگ نہگئگ اگل۔ئگ ںیمئگ دمےنیئگ ےکئگ ن اہ زامےنئگ ںیمئگ اک

ئگ ہکئگ ئگ د وھکںئگ اجئگ اسئگ احدےثئگ ںیمئگ یبن ئگ ںیمئگ احرضئگ وہا،ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص انچہچنئگ ںیمئگ یبنایکئگ لمعئگ رکےتئگ ںیہ۔ملسو هيلع هللا ىلص وفرائگ ریتوںئگ وکئگ کنیھپئگ دن ا

رم

اےنپئگ اہھتئگ ملسو هيلع هللا ىلص یکئگ خ

رائگ یکئگ دمحئگ وئگ حیبست،ئگ ریبکتئگ وئگ لیلہتئگ اورئگ داعئگ

رن ادئگ ںیمئگ ےگلئگ وہےئئگ ےھت۔ئگ رھپئگ اپئگ ااھٹےئئگ خ

ےنئگ دوئگ ر تعئگ امنزئگ ڑپیھئگ اورئگ اسئگ ںیمئگ دوئگ یبملئگ یبملئگ وسرںیتئگ ڑپںیھئگ اورئگ اسئگ ملسو هيلع هللا ىلص وئگ ق

ئگ وسرجئگ اصفئگ ہنئگ وہایگ۔

ئگ ک ئگ وغشملئگ رےہئگ ئگ ج

ئگ ک

وق

ئگ ن ارئگ دمےنیئگ ںیمئگ رگنہئگ اگلئگ وتئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ زریبئگ ےنئگ امنزئگ ڑپیھ۔ ئگ اورئگ ومعقئگ رپئگ رگنہئگ اگلئگ ئگ احصہبئگ رکامئگ یھبئگ وسکفئگ اورئگ وسخفئگ ںیمئگ امنزئگ ڑپےتھ،ئگ اک اک

رامیئ۔

ئگ ےسئگ امنزئگ ادائگ ق

وتئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ ابعسئگ ےنئگ ولوگںئگ وکئگ عمجئگ ایکئگ اورئگ امجع

ےہئگ امنزئگ وسکفئگ ںیمئگ یلہپئگ ر تعئگ ںیمئگ وسرۃئگ افہحتئگ ےکئگ دعبئگ وسرۃئگ وبکنعتئگ ڑپےیھئگ اورئگ دورسیئگ ر تعئگ ںیمئگ وسرۃئگ رومئگ ڑپےیھئگ ۔ئگ انئگ وسروتںئگ اکئگ ڑپانھئگ ونسمنئگ ۔۴

وسرںیتئگ یھبئگ ڑپیھئگ اجیتکسئگ ںیہ۔اہتبلئگ رضوریئگ ںیہن،ئگ دورسیئگ

ائگ ہکئگ رشو ۔۵

ربیغئگ دےیجیئگ ن

ئگ ےیجیکئگ اورئگ وچبںئگ وکئگ یھبئگ ت ئگ وہئگ وتئگ رضورئگ رشک

ائگ اچںیہئگ رکےنئگ یکئگ لوہل

ئگ وہن ئگ ںیمئگ ارگئگ وخانیتئگ رشک

عئگ یہئگ ےسئگ وسکفئگ یکئگ امنزئگ ن اامجع

انئگ ےکئگ دولںئگ ںیمئگ وتدیحئگ اکئگ شقنئگ ےھٹیباورئگ وتدیحئگ ےکئگ الخفئگ ئگ وکیئئگ وصرئگ راہئگ ہنئگ ن اےئ۔

زئگ ڑپےنھئگ یکئگ رشیعئگ اممتعنئگ ےہئگ ینعیئگ ولطعئگ ااتفب،ئگ رغوبئگ ااتفبئگ اورئگ زوالئگ ےکئگ اواقتئگ ںیمئگ ارگئگ وسرجئگ رگنہئگ وہئگ وتئگ امنزئگ ہنئگ ڑپےیھئگ اہتبلئگ نجئگ اواقتئگ ںیمئگ امن ۔۹

ئگ لکنئگ اجےنئگ ےکئگ دعبئگ یھبئگ وس

یقئگ رجئگ رگنہئگ ن ا ذرکئگ وئگ حیبستئگ ےیجیک۔ئگ رغوبیںئگ اورئگ ریقفوںئگ وکئگ دصہقئگ وئگ ریخاتئگ دےیجیئگ اورئگ ارگئگ وسرجئگ ےکئگ ولطعئگ وہئگ اجےنئگ اورئگ زوالئگ ےکئگ وق

رےہئگ وتئگ رھپئگ امنزئگ یھبئگ امنزئگ یھبئگ ڑپےیھ۔

راضمنئگ اابملرکئگ ےکئگ اداب

ارخیئگ ےسئگ ےلہپئگ ےلہپئگ رثکتئگ ےسئگ رو ۔۷

انئگ اابقتسلئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ابعشنئگ یہئگ ےسئگ ذنہئگ وکئگ ایترئگ ےیجیکئگ اورئگ ابعشنئگ یکئگ دنپرہئگ ن

ان انئگ ش

زےئگ راضمنئگ اابملرکئگ اکئگ ش

ئگ ونیہمںئگ ےسئگ زن ادہئگ ابعشنئگ ےکملسو هيلع هللا ىلص رےیھک۔رضحتئگ اعہشئئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن ےنیہئگ ںیمئگ روزےئگ راھکئگ رکےتئگ ئگ ب

ےھت۔

وپرےئگ امامتمئگ اورئگ اایتشقئگ ےکئگ اسھتئگ راضمنئگ اابملرکئگ اکئگ اچدنئگ دےنھکیئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ اورئگ اچدنئگ دھکیئگ رکئگ ہیئگ داعڑپےیھ ۔۲

75

اہلل اکبر اللھم اھلہ علینا باالمن واالیمان والسالمۃ واالسالم والتوفیق لما تحب وترضی۔ربنا و ربک اہلل۔

رائگ ےہ،

ئگ ےسئگ ت رائگ ب

رامئگ اورئگ انئگ اکومںئگ یکئگ وتقیفئگ ےکئگ اسھتئگ وجئگ ےھجتئگ وبحمبئگ خ

ارےئگ ےیلئگ انمئگ وئگ اامینئگ وئگ السیتمئگ اورئگ االسمئگ اکئگ اچدنئگ انبئگ رکئگ ولطعئگ ق ئگ !ہیئگ اچدنئگ ہ ران ا

اورئگ دنسپئگ خ

ارائگ ربئگ اورئگ ریتائگ ربئگ اہللئگ ےہ۔ ںیہ۔اےئگ اچدن!ئگ ہ

ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ رذمی،انبئگ امہجئگ وریغہ(ئگ ئگ ئگ ئگ

ر ےنیہئگ اکئگ اینئگ اچدنئگ دھکیئگ رکئگ یہیئگ داعئگ ڑپےیھ۔)ت اورئگ ہ

ریضئگ امنزوںئگ ےکئگ والوہئگ ونالفئگ اکئگ یھبئگ وصخیصئگ امامتمئگ ےیجیکئگ ئگ ۔۰

راضمنئگ ںیمئگ ابعداتئگ ےسئگ وصخیصئگ فغشئگ دیپائگ ےیجیک،ق

ئگ اورئگ رتمحئگ اکئگ ہنیہمئگ ےہ

رائگ یکئگ وصخیصئگ انعی

رتئگ واالئگ ہنیہمئگ خ ارخیئگ وکئگ اورئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ یکینئگ امکےنئگ ےکئگ ےیلئگ رمکئگ ہتسبئگ وہئگ اجےیئ۔ئگ ہیئگ تمئگ وئگ ت

ریئگ ن

۔ابعشنئگ یکئگ اخ

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ےنئگ راضمنئگ یکئگ وخربخشیئگ دےتیئگ وہےئئگ ق

رائگ ےنئگ اس

رارئگ ونیہمںئگ ےسئگ رتہبئگ ےہ،خ

ئگ راتئگ ہ رتئگ اکہنیہمئگ اسہیئگ نگفئگ وہےنئگ واالئگ ےہ،ہیئگ وہئگ ہنیہمئگ ےہئگ سجئگ ںیمئگ اک ئگ تہبئگ تمئگ ئگ وئگ ت ےنیہئگ ےکئگ روزےئگ ئگ ولوگ!ئگ متئگ رپئگ اک

راوحی(وک

رارئگ دےیئئگ ںیہئگ اورئگ ایقمئگ لیلئگ )ونسمنئگ ت

رضئگ ق

ئگ کینئگ اکمئگ رکےئگ اگوہئگ دورسےئگ ئگ ق رارئگ دن ائگ ےہ۔وجئگ صخشئگ اسئگ ےنیہئگ ںیمئگ دلئگ یکئگ وخیشئگ ےسئگ وطبرئگ وخدئگ وکیئئگ اک

لفنئگ ق

رئگ وثاب رات روضںئگ ےکئگ ت

رائگ اسئگ وکئگ دورسےئگ ونیہمںئگ ےکرتسئگ ق

رضئگ ادائگ رکےئگ اگئگ خ

ئگ ق رئگ ن اےئئگ اگاورئگ وجئگ صخشئگ اسئگ ےنیہئگ ںیمئگ اک رئگ اخ رات رضئگ ےکئگ ت

ےشخبئگ اگ۔ئگ ونیہمںئگ ےکئگ ق

ئگ ذ ۔۴

ئگ یھبئگ وپرےئگ ےنیہئگ ےکئگ روزےئگ اہنی

وقئگ وئگ وشقئگ اورئگ امامتمئگ ےکئگ اسھتئگ رےیھکئگ اورئگ ارگئگ یھبکئگ رمضئگ یکئگ دشتئگ ن ائگ ریعئگ ذعرئگ یکئگ انبئگ رپئگ روزےئگ ہنئگ رھکئگ ںیکسئگ ی

ائگ اپئگ روزےئگ ےسئگ ںیہ۔ ارتحامئگ راضمنئگ ںیمئگ ملھکئگ الھکئگ اھکےنئگ ےسئگ یتخسئگ ےکئگ اسھتئگ رپزیہئگ ےیجیک۔اورئگ اسئگ رطحئگ رےیہئگ ہکئگ وگن

رانئگ ن اکئگ اکئگ وصخیصئگ امامتمئگ ےیجیکئگ ،اسئگ ےنیہئگ ۔۵

ازلئگ وہائگ اورئگ دورسیئگ اامسینئگ اتکںیبئگ یھبئگ التوتئگ ق

رانئگ ن اکئگ ایسئگ ےنیہئگ ںیمئگ ن

ئگ ےہ۔ق

رانئگ ےسئگ وصخیصئگ انمس

وکئگ ق

ارخیئگ وکئگ ےفیحصئگ اطعئگ ےیکئگ ے،رضحتئگ داؤدوکئگ ایسئگ ےنیہئگ یکئگ

رامیہئگ وکئگ ایسئگ ےنیہئگ یکئگ یلہپئگ ےائگ رسیتیئگ ن ازلئگ وہںیئ۔رضحتئگ ات

ئگ ئگ ۷۲ایسئگ ےنیہئگ ںیمئگ ن ا وکئگ زوبرئگ دیئگ یئگ،رضحتئگ ئگ ۷۸ن

ئگ وکئگ یھبئگ ایسئگ ےنیہئگ یکئگ ۹یکئگ ئگ ومیسئگ رپئگ ایسئگ ےنیہ ی

عی س

ازلئگ وہیئئگ اوررضحتئگ

ارخیئگ وکئگ وتراتئگ ن

ئگ اسلئگ راضمنئگ ںیمئگ ۷۰ن ا۷۲ن ر ئگ ہ ارخیئگ وکئگ الیجنئگ دیئگ یئگ۔رضحتئگ ربجلی

ن

ریئگ اسلئگ اپئگ ےنئگ دون ارئگ راضمنئگ ںیمئگ یبنئگ ملسو هيلع هللا ىلصیبن

ئگ ےھتئگ اورئگ اخ

رانئگ انسےتئگ اورئگ نس

رامن ا۔ملسو هيلع هللا ىلصوکئگ وپرائگ ق

ےکئگ اسھتئگ دورئگ ق

رانئگ ن اکئگ رہھٹئگ رہھٹئگ رکئگ اورئگ ھجمسئگ ھجمس ۔۹

رئگ ےنیلئگ اکئگ یھبئگ اخصئگ ایخلئگ رےیھک۔ق

ئگ رکئگ ڑپےنھئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔رثکتئگ التوتئگ ےکئگ اسھتئگ اسھتئگ ےنھجمسئگ اورئگ ات

ائگ ونسمنئگ ےہ۔ ۔۱

رانئگ ئگ ن اکئگ س

ئگ ن ارئگ راضمنئگ ںیمئگ وپرائگ ق ئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک،اک

رانئگ نس

راوحیئگ ںیمئگ وپرائگ ق

ت

راوحیئگ یکئگ امنزئگ وشخعئگ وئگ وضخعئگ اورئگ ذوقئگ ووشقئگ ےکئگ اسھتئگ ڑپےیھاورئگ وجںئگ وتںئگ ۔۸

سیبئگ ر تعئگ یکئگ یتنگئگ وپریئگ ہنئگ ےیجیکت

رائگ وتقیفئگ دےئگ وتئگ دجہتئگ اکئگ یھبئگ امامت

رائگ ےسئگ قلعتئگ وبضمطئگ وہئگ اورئگ خ

رئگ ڑپےئگ اورئگ خ

ائگ ہکئگ اپئگ یکئگ زدنیگئگ رپاسئگ اکئگ ات

مئگ ےیجیک۔ہکلبئگ امنزئگ وکئگ امنزئگ یکئگ رطحئگ ڑپےیھئگ ن

76

اداروںئگ یکئگ رحسیئگ او ۔۶

ادئگ ےہئگ ہیئگ ومااستئگ ملسو هيلع هللا ىلصرئگ ااطفرئگ ئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک۔یبندصہقئگ اورئگ ریخاتئگ ےیجیک،رغوبیںئگ ،ویباؤںااورومیتیںئگ یکئگ ربخئگ ریگیئگ ےیجیکئگ اورئگ ن

اکئگ ارش

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ئگ ئگ ق رئگ ملسو هيلع هللا ىلصاکئگ ہنیہمئگ ےہئگ رضحتئگ انبئگ ابعس ئگ رضحتئگ ربجلیئگ ہ

رھئگ اجیتئگ یھت۔ج

یخسئگ اورئگ ایفضئگ وتئگ ےھتئگ یہئگ رگمئگ راضمنئگ ںیمئگ وتئگ اپئگ یکئگ اخسوتئگ تہبئگ یہئگ ت

ئگ ےھتئگ وتئگ ان

رانئگ ن اکئگ یکئگ التوتئگ رکےتئگ اورئگ نس

زیتئگ پ ےنئگ وایلئگ وہائگ ےسئگ یھبئگ زن ادہئگ ایفضئگ وہےتئگ ےھت۔ملسو هيلع هللا ىلص دونںئگ یبنئگ راتئگ وکاپئگ ےکئگ ن اسئگ اےتئگ اورئگ ق

ر ۔۷۳

ازلئگ وہا۔ق

رانئگ ن

رانئگ یکئگ التوتئگ ےیجیک۔اسئگ راتئگ یکئگ اتیمہئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ راتئگ ںیمئگ ق

ئگ دقرئگ ںیمئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ ونالفئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیکئگ اورئگ ق

انئگ ںیمئگ ب

ئگ دقر

ئگ متئگ ایکئگ وجئگ ب ازلئگ ایکئگ اور

ئگ ںیمئگ ن ئگ دقر

رانئگ وکئگ ب

رےتشئگ اورئگ رضحتئگ ربجلیئگ ئگ ےہ:مہئگ ےنئگ اسئگ ق

رارئگ ونیہمںئگ ےسئگ رتہبئگ ےہ۔اسئگ ںیمئگ ق

ئگ ہ ئگ دقر

ایکئگ ےہ،ب

ئگ ہکئگ حبصئگ وہئگ اجےئ۔)ادقلر(

رےتئگ ںیہ۔السیتمئگ یہئگ السیتمئگ اہیںئگ ک

رئگ اکمئگ ےکئگ ااظتنمئگ ےکئگ ےیلئگ ات اےنپرپورداگرئگ ےکئگ مکحئگ ےسہ

ریئگ رشعےئگ یکئگ اطقئگ راوتںئگ نیمئگ ےسئگ وکیئئگ راتئگ وہیتئگ ےہئگ اسئگ رات

ئگ دقرئگ راضمنئگ ےکئگ اخ

ئگ ںیمئگ ےہئگ ہکئگ ب

اللھم انک عفو تحب العفو فاعف وکئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ:ئگ دحی

)نصئگ نیصح(عنی

رامئگ دے۔

ائگ ےھجتئگ دنسپئگ ےہئگ سپئگ وتئگ ےھجمئگ اعمفئگ ق

ران ا!ئگ وتئگ تہبئگ یہئگ زن ادہئگ اعمفئگ رکےنئگ واالئگ ےہئگ ویکہکنئگ اعمفئگ رکن

خ

ئگ وتئگ یبن ئگ اسلئگ راضمنئگ ان ا رامےتئگ ںیہئگ اک

ئگ ق ئگ ہنیہمئگ ان ائگ ےہئگ ئگ سجئگ ںیمئگ اک ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اسن ئگ ۔متئگ ولوگںئگ رپئگ اک رامن ا

رارئگ ونیہمںئگ ےسئگ ا لضئگ ےہ،وجئگ ئگ ےنئگ ق

راتئگ ےہئگ وجئگ ہ

رتئگ ےسئگ ورحومئگ ویہئگ راتہئگ ےہئگ وجئگ وایعقئگ ورحومئگ ےہ۔)انبئگ امہج(ئگ صخشئگ اسئگ راتئگ ےسئگ ورحومئگ رہئگ ایگئگ اورئگ اسئگ راتئگ یکئگ ریخئگ وت

ریئگ رشعہئگ ںیمئگ ااکتعفئگ ےیجیکئگ ،یبن ۔۷۷

رامن ائگ رکےتئگ ےھت۔ملسو هيلع هللا ىلص راضمنئگ ےکئگ اخ

ریئگ دسئگ دونںئگ ںیمئگ ااکتعفئگ ق

راضمنئگ ےکئگ اخ

ئگ اکئگ ایب ئگ ئگ وتئگ یبنرضحتئگ اعہشئ ا

ئگ ان ریئگ رشعہ

رامےتئگ اورئگ رھگئگ واویلںئگ وکئگ یھبئگ اگجےنئگ اکئگ امامتمئگ ملسو هيلع هللا ىلص نئگ ےہئگ ہک:راضمنئگ اکئگ اخ

راوتںئگ وکئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ اجگئگ رکئگ ابعدتئگ ق

رائگ یکئگ دنبیگئگ ںیمئگ گلئگ اجےت۔

رکےتاورئگ وپرےئگ وجشئگ اورئگ اکامہکئگ ےکئگ اسھتئگ خ

ئگ رنیمئگ اورئگ تقفشئگ اکئگ ولسکئگ ےیجیکئگ ،المزنیمئگ ۔۷۲

وکئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ لوہںیتلئگ دےیجیئگ راضمنئگ ںیمئگ ولوگںئگ ےکئگ اسھتئگ اہنی

اؤئگ ےیجیکئگ ۔

رن ریلئگ ےکئگ اسھتئگ انئگ یکئگ رضورںیتئگ وپریئگ ےیجیکئگ اورئگ رھگئگ واولںئگ ےکئگ اسھتئگ یھبئگ رتمحئگ اورئگ ایفیضئگ اکئگ ئگ ت

راخ

اورئگ ق

ائگ ۔۷۰

ئگ راضمنئگ اکئگ ابمکئگ ہنیہمئگ ان ریئگ اورئگ ذوقئگ ووشقئگ ےکئگ اسھتئگ زن ادہئگ داعںیئئگ ےیجیک،دروثنمرئگ ںیمئگ ےہئگ ہکئگ ج

ئگ اعخ

اہنی

ئگ دبملسو هيلع هللا ىلص وتئگ یبن

ائگ اھت۔اکئگ رن

ئگ وہئگ اجن رامےتئگ ےھتئگ اورئگ وخفئگ تہبئگ زن ادہئگ اغل

ریئگ ق

ائگ اھتئگ اورئگ داعئگ ںیمئگ تہبئگ اعخ

ائگ اھتئگ اورئگ امنزئگ ںیمئگ ااضہفئگ وہئگ اجن

لئگ اجن

روتشںئگ وکئگ مکحئگ داتیئگ ےہئگ ہکئگ اینپئگ ابعدتئگ وھچڑئگ دوئگ روزہئگ رےنھکئگ واولںئگ یکئگ داعؤںئگ رپئگ انیم

راراضمنئگ ںیمئگ رعشئگ ااھٹےنئگ واےلئگ ق

ئگ ںیمئگ ےہئگ ہک۔خ

ئگ وہک۔اورئگ دحی

ئگ دنمئگ ادصہقئگ رطفئگ ۔۷۴

ادارئگ ئگ دلئگ یکئگ رتبغئگ ےکئگ اسھتئگ وپرےئگ امامتمئگ ےکئگ اسھتئگ ادائگ ےیجیکئگ اورئگ دیعئگ یکئگ امنزئگ ےئگ ےلہپئگ ادائگ رکئگ دےیجیئگ ہکلبئگ اانتئگ ےلہپئگ ادائگ ےیجیکئگ ہکئگ احج

ورئگ ن

ئگ وہئگ ںیکس۔ ئگ ےکئگ اسھتئگ ئگ ئگ دیعئگ اگہئگ اجئگ ںیکسئگ اورئگ دیعئگ یکئگ وخویشںئگ ںیمئگ رشک ئگ دیعئگ یکئگ رضورن اتئگ ایہمئگ رکئگ ںیکسئگ اورئگ وہئگ یھبئگ ب

وؤلسہک

ولگئگ

77

ئگ ںیم

اہکئگ وہئگ انئگ ےبئگ وہدہئگ اورئگ انئگ شحفئگ ن اوتںئگ اک،وجئگ روزےئگ ںیمئگ روزہئگ دارئگ ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ ان ائگ ےہئگ ہکئگ یبندحی

ئگ ن ا رارئگ دن

ئگ ےکئگ ےیلئگ اسئگ ےیلئگ رضوریئگ ق

ےنئگ دصہقئگ رطفئگ ام

ئگ ےسئگ زن ادہئگ ۔۷۵رسزدئگ وہئگ یئگئگ ںیہ،افکرہئگ ےنبئگ اورئگ رغوبیںئگ اورئگ ونیکسمںئگ ےکئگ اھکےنئگ اکئگ اظتنمئگ وہئگ اجےئئگ )اوبداؤد( ئگ زن ادہ ںئگ وخد می

یکینئگ امکےنئگ ئگ راضمنئگ ےکئگ ابمرکئگ دونں

ریس

رائگ ت

اہکئگ وپریئگ اضفئگ رپئگ خ

ئگ وسزئگ ،ڑتپ،رنیمئگ اورئگ تمکحئگ ےکئگ اسھتئگ یکینئگ اورئگ ریخئگ ےکئگ اکمئگ رکےنئگ رپئگ ااھبرےیئئگ ن

،ریخئگ دنسپیئگ اورئگ ےکئگ اسھتئگ اسھتئگ دورسوںئگ وکئگ یھبئگ اہنی

روتکںئگ ئگ ےسئگ افدئہئگ ااھٹئگ ےکس۔ رن اتئگ اھچےئئگ رںیہئگ اورئگ وساسیٹئئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ راضمنئگ یکئگ شیبئگ اہبئگ ت

الھبیئئگ ےکئگ خ

ےکئگ ادابئگ روزےئگ

ئگ ایسیئگ ابعدتئگ ےہئگ سجئگ ئگ ۔۷ رئگ اورئگ میظعئگ افدئوںئگ وکاگنہئگ ںیمئگ رھکئگ رکئگ وپرےئگ ذوقئگ وئگ وشقئگ ےکئگ اسھتئگ روزہئگ رےنھکئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک،ہیئگ اک اکئگ دبلئگ روزےئگ ےکئگ میظعئگ اخ

ادئگ ےہ:

رائگ ودنئگ اعتیلئگ اکئگ ارش

رضئگ راہئگ ےہ۔خ

ئگ رپئگ ق

رئگ ام وکیئئگ دورسیئگ ابعدتئگ ںیہنئگ وہئگ یتکس۔یہیئگ وہجئگ ےہئگ ہکئگ روزہئگ ہ

امنوا کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون یا ایھاالذین

ائگ ہکئگ یقتمئگ اورئگ رپزیہئگ اگرئگ نبئگ اجؤ۔

رضئگ ےیکئگ ےئگ ےھتئگ ن

رضئگ ےیکئگ ےئگ ںیہئگ سجئگ رطحئگ متئگ ےسئگ ےلہپولوگںئگ رپئگ ق

اامینئگ واولئگ متئگ رپئگ روزےئگ ق

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلصیبن

ےنئگ روزےئگ ےکئگ اسئگ میظعئگ دصقمئگ وکئگ ویںئگ ایبنئگ ق

رائگ وکئگ اسئگ ےسئگ دیپسچلئگ ںیہنئگ ہکئگ وہئگ وھباکئگ اورئگ ایپاسئگ راتہئگ ےہ۔)اخبری(سجئگ صخشئگ ےنئگ روزہئگ رھکئگ رکئگ وھجٹئگ وبانل

ائگ ہنئگ وھچڑائگ وتئگ خ

ئگ اورئگ وھجٹئگ رپئگ لمعئگ رکن

رامن ا:

ادئگ ق

اورئگ اپئگ ےنئگ ارش

رامئگ دےئگ اگئگ وجئگ ےلہپئگ وہئگ ےکچئگ ںیہ۔)اخب

اوہںئگ وکئگ اعمفئگ ق

رائگ اسئگ ےکئگ انئگ گ

ری(سجئگ صخشئگ ےنئگ اامیینئگ تیفیئگ اورئگ ااستحبئگ ےکئگ اسھتئگ راضمنئگ اکئگ روزہئگ راھکئگ وتئگ خ

رئگ امیبریئگ ن ائگ ذعرئگ رشیعئگ ےکئگ ریگبئگ یھبکئگ روزہئگ ہنئگ وھچڑےیئ۔یبن ۔۲ ادئگ ےہئگ :ملسو هيلع هللا ىلص راضمنئگ ےکئگ روزےئگ وپرےئگ امامتمئگ ےکئگ اسھتئگ رےیھکئگ اورئگ یسکئگ دشی

اکئگ ارش

ئگ روزےئگ یکئگ التیفئگ ہنئگ وہئگ ئگ روزہئگ یھبئگ وھچڑائگ وتئگ رمعئگ رھبئگ ےکئگ روزےئگ رےنھکئگ ےسئگ یھبئگ اک رذمسجئگ صخشئگ ےنئگ یسکئگ امیبریئگ ن ائگ رشیعئگ ذعرئگ ےکئگ ریغبئگ راضمنئگ اکئگ اک

ی(ےکسئگ یگ۔)ت

اشئگ اورئگ اچقئگ وئگ وچدنبئگ اورئگ اکومںئگ ںیمئگ ےگلئگ رےیہئگ اورئگ اےنپئگ ادنازئگ وئگ ا ۔۰

وطارئگ روزےئگ ںیمئگ رن ااکریئگ اورئگ داھکوےئگ ےسئگ ےنچبئگ ےکئگ ےیلئگ ومعملئگ ےکئگ اطمقبئگ اشہشئگ ن

ئگ ومعملئگ لیتئگ ئگ روزہئگ رےھکئگ وتئگ اچےیہئگ ہکئگ س ادئگ ےہئگ ہک:ادیمئگ ج

رہئگ اکئگ ارش رت اگلےئئگ ہکئگ اسئگ رپئگ روزےئگ ےسروزےئگ یکئگ زمکوریئگ اورئگ یتسسئگ اکئگ ااہظرئگ ہنئگ ےیجیک۔رضحتئگ اوبہ

راتئگ ہنئگ داھکیئئگ دںیئگ ۔

ےکئگ ات

ائگ ےہ۔یبن ۔۴

رایئئگ ےسئگ دورئگ رےنہئگ یکئگ رھبئگ وپرئگ وکششئگ ےیجیکئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ روزےئگ اکئگ دصقمئگ یہئگ زدنیگئگ وکئگ ن ازیکہئگ انبن رئگ ت ئگ امامتمئگ ےکئگ اسھتئگ ہ

ملسو هيلع هللا ىلص روزےئگ ںیمئگ اہنی

ادئگ ےہ:ئگ

اکئگ ارش

78

ئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ وکیئئگ روزےئگ ےسئگ وہئگ وتئگ اینپئگ زن انئگ ےسئگ وکیئ ئگ ےبئگ رشیمئگ یکئگ ن اتئگ ہنئگ اکنےلاورئگ ہنئگ وشرئگ وئگ لئگ رکے۔اورئگ ارگئگ وکیئئگ اسئگ ےسئگ اگیلئگ چولچئگ روزہئگ ڈاھلئگ ےہئگ اورئگ ج

ڑلئگ اتکسئگ وہںئگ (۔)اخبریئگ وئگ ملسمئگ (ئگ رکےنئگ ےگلئگ ن ائگ ڑلایئئگ رپئگ اامدہئگ وہئگ وتئگ اسئگ روزہئگ دارئگ وکئگ وسانچئگ اچےیہئگ ہکئگ ںیمئگ وتئگ روزہئگ دارئگ وہںئگ )الھبںیمئگ ےسیکئگ اگیلئگ اکئگ وجابئگ دےئگ اتکسئگ وہںئگ ن ا

ئگ ںیمئگ روزےئگ اکئگ وجئگ میظع ۔۵

ران ائگ ریمےئگ روزےئگ وکئگ وبقلئگ ااحدی

رائگ ےسئگ داعئگ ےیجیکئگ ہکئگ خ

ئگ خ ی ر

رئگ ایبنئگ ایکئگ ایگئگ ےہئگ اسئگ یکئگ ارزوئگ ےیجیکئگ اورئگ اخصئگ وطرئگ رپئگ ااطفرئگ ےکئگ ق ئگ اخ

ئگ وئگ وثابئگ دےئگ سجئگ اکئگ وتئگ ےنئگ ودعہئگ ایکئگ ےہئگ ۔یبن ر ئگ اخ ئگ اورئگ ےھجمئگ وہ رام

ئگ دروازےئگ ےسئگ دالخئگ وہںئگ ےگئگ اسئگ ملسو هيلع هللا ىلص ق ئگ وصخمصئگ ئگ ںیمئگ ائگ ک

ادئگ ےہئگ روزےئگ دارئگ ج

اکئگ ارش

امئگ

ںئگ ےگئگ ئگ وتئگ ہیئگ دروازہئگ دنبئگ رکئگ دن ائگ اجےئئگ اگئگ ،رھپئگ وکیئئگ اسئگ دروازےئگ ےسئگ ہنئگ اجئگ ےکسئگ اگ۔)اخبری(دروازےئگ اکئگ ن کی چ

ئگ روزےئگ دارئگ دالخئگ وہئگ رن انئگ ےہئگ ج

ےئگ اورئگ دورسیئگ ذل

ٹ ی ہئگ ےکئگ روزئگ روزہئگ افسرشئگ رکےئگ اگئگ اورئگ ےہکئگ اگئگ رپورداگر!ںیمئگ ےنئگ اسئگ صخشئگ وکئگ دنئگ ںیمئگ اھکےنئگ

رامن ائگ ہکئگ ایقم

وتںئگ ےسئگ روےکئگ اورئگ اپئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

رامئگ ےلئگ اگ۔)وکشمۃ(راھک،

رائگ اسئگ یکئگ افسرشئگ وکئگ وبقلئگ ق

رامئگ اورئگ خ

ران ا!ئگ وتئگ اسئگ صخشئگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ ریمیئگ افسرشئگ وبقلئگ ق

خ

رذمی(ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ئگ روزہئگ دارئگ وجئگ داعئگ امےگنئگ اسئگ یکئگ داعئگ وبقلئگ یکئگ اجیتئگ ےہئگ ،ردئگ ںیہنئگ یکئگ اجیت۔)ت

رامن اہکئگ ااطفرئگ ےکئگ وق

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

ئگ ےیجیکئگ اور ۔۹

رداب ادقریئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ روزےیکئگ وفیلکتںئگ وکئگ یسنہئگ وخیشئگ ت

ئگ رکےکئگ روزےئگ یکئگ ن

وھبکئگ اورئگ ایپسئگ یکئگ دشتئگ ن ائگ زمکوریئگ یکئگ یاکی

رانئگ ںیمئگ ےہ: ۔۱

ئگ وہںئگ وتئگ وھچڑئگ دےیجیئگ اورئگ دورسےئگ دونںئگ ںیمئگ اسئگ یکئگ ئاضئگ ےیجیک۔ق

رفسئگ ےکئگ دورانئگ ن ائگ رفسئگ یکئگ دشتئگ ںیمئگ روزہئگ ہنئگ رھکئگ تکس

)ارقبلہ(ئگ فمن کان مریضا او علی سرف فعدۃ من ایام ارخ

ن ائگ رفسئگ ںیمئگ وہئگ وتئگ دورسےئگ دونںئگ ںیمئگ روزوںئگ یکئگ دعتادئگ وپریئگ رکئگ ےل۔ئگ وجئگ وکیئئگ امیبرئگ وہ

ئگ مہئگ ولگئگ ینب رامےتئگ ںیہئگ ج

ئگ ق ئگ دارئگ روزہئگ ملسو هيلع هللا ىلصرضحتئگ اسن ےکئگ اسھتئگ راضمنئگ ںیمئگ رفسئگ رپئگ وہےتئگ وتئگ ھچئگ ولگئگ روزہئگ رےتھکئگ اورئگ ھچئگ ولگئگ ہنئگ رےتھکئگ ،رھپئگ ہنئگ وتئگ روزہ

ائگ اورئگ ہنئگ روزہئگ وھچڑےنئگ واالئگ روزہئگ دارئگ رپئگ

ائگ ۔)اخبری(ئگ وھچڑےنئگ واےلئگ رپئگ اارتاضئگ رکن

روزہئگ ںیمئگ تبیغئگ اورئگ دبئگ اگنیہئگ ےسئگ ےنچبئگ اکئگ اخصئگ وطرئگ رپئگ امامتمئگ ےیجیکئگ ئگ ۔۸اارتاضئگ ئگ رکن

ادئگ ےہئگ :ملسو هيلع هللا ىلص ،یبن

اکئگ ارش

ئگ وہئگ یسکئگ یکئگ تبیغئگ رکئگ اتھٹیئگ ےہئگ وتئگ اسئگ ےکئگ روزےئگ ںیمئگ اگش ئگ وہئگ یسکئگ یکئگ تبیغئگ ہنئگ رکےئگ اورئگ ج

ئگ ک رائگ یکئگ ابعدتئگ ںیمئگ ےہئگ ج

ئگ خ

امئگ ک

ائگ روزےئگ دارئگ حبصئگ ےسئگ ش

فئگ ڑپئگ اجن

(ےہ۔)ادلیملی

ادئگ ےہئگ رحامئگ امکیئئگ ےسئگ وجئگ مسجئگ الپئگ وہئگ وہئگ منہجئگ ملسو هيلع هللا ىلص الحلئگ روزیئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیکئگ ،رحامئگ امکیئئگ ےسئگ ئگ ےنلپئگ واےلئگ مسجئگ یکئگ وکیئئگ ابعدتئگ وبقلئگ ںیہنئگ وہیتئگ ۔یبن ۔۶

اکئگ ارش

یہئگ ےکئگ القئئگ ےہئگ ۔)اخبری(

ئگ وہئگ یگئگ اورئگ زمکوریئگ اورئگ یتسسئگ دیپائگ ہنئگ وہئگ یگئگ یبن ۔۷۳

ادئگ ےہئگ :ملسو هيلع هللا ىلص رحسیئگ رضورئگ اھکےیئئگ اسئگ ےسئگ روزہئگ رےنھکئگ ںیمئگ لوہل

اکئگ ارش

رتئگ ےہ''۔)اخبری( ''رحسیئگ اھکئگ ایئگ رکو،اسئگ ےیلئگ ہکئگ رحسیئگ اھکےنئگ ںیمئگ ت

79

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

رےتشئگ رحسیئگ اھکےنئگ واولںئگ رپئگ السم

رائگ ےکئگ ق

ئگ ئگ یہئگ یپئگ ایئگ رکوئگ اورئگ خ

رتئگ ےہئگ ھچئگ ہنئگ وہئگ وتئگ ن اینئگ ےکئگ دنچئگ وھگی ''رحسیئگ اھکےنئگ ںیمئگ ت

ےتجیھبئگ ںیہ۔)ادمح(

رامن ا:اورئگ اپئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ

ادئگ ق

ارش

ئگ اح لئگ رکوئگ اورئگ رحسیئگ اھکئگ رکئگ دنئگ ںیمئگ روزےئگ ےکئگ ےیلئگ وقتئگ اح لئگ رکو۔)انبئگ امہج(اورئگ

ئگ ارامئگ رکئگ ےکئگ ایقمئگ الیللئگ ںیمئگ لوہل ر حیحصئگ ملسمئگ ںیمئگ ''دورہپئگ وکئگ وھتڑیئگ دت

رقئگ ےہئگ ۔''ملسو هيلع هللا ىلص ےہ،یبن

ارےئگ اورئگ الہئگ اتکبئگ ےکئگ روزوںئگ ںیمئگ رصفئگ رحسیئگ اھکےنئگ اکئگ ق ادئگ ےہئگ :''ہ

اکئگ ارش

ائگ ےہئگ ہنئگ ہکئگ وھباکئگ ایپاسئگ رانھک،ئگ وسرجئگ رغوبئگ وہئگ اج ۔۷۷

رہبئگ دیپائگ رکن

رامربنداریئگ اکئگ خ

اریخئگ ہنئگ ےیجیکئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ روےشئگ اکئگ ا لئگ وصقمدئگ ق

ےنئگ ےکئگ دعبئگ ااطفریئگ ںیمئگ ن

ادئگ ےہئگ :ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ ااطفرئگ رکےنئگ ںیمئگ دلجیئگ رکںیئگ ےگ۔''

ئگ ک ئگ ںیمئگ رںیہئگ ےگئگ ج

''املسمنئگ ایھچئگ احل

ئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھئگ : ۔۷۲

ااطفرئگ ےکئگ وق

)ملسم(ئگ علی رزقک افرطتاللھم لک صمت و

ران ا!ئگ ںیمئگ ےنئگ ریتےئگ ےیلئگ یہئگ روزہئگ راھکئگ اورئگ ریتےئگ یہئگ رزقئگ ےسئگ ااطفرئگ ایک۔''

خ

ئگ روزہئگ ااطفرئگ رکئگ ںئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ: اورئگ ج

)اوبداؤد(وق وثبت االجر انشاءاہللرذھب الظماءوابتلت الع

رائگ ےن

رئگ یھبئگ رضورئگ ےلمئگ اگئگ ارگئگ خ ازہئگ وہئگ ںیئگئگ اورئگ اخ

روئگ ن

ئگ اچاہ۔''ایپسئگ اجیتئگ ریہئگ ،رںیگئگ ت

یسکئگ ےکئگ اہیںئگ روزہئگ ااطفرئگ رکںیئگ وتئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ: ۔۷۰

)اوبدوؤد(ئکۃ المالافرط عندکم الصائمون واکل طعامکم االبرار و صلت علیک

رےتشئگ اہمترےئگ ےیلئگ رتمحئگ یکئگ داعںیئئگ رکںیئگ ۔''

ائگ اھکںیئئگ اورئگ ق

رائگ رکے(ئگ اہمترےئگ اہیںئگ روزےئگ دارئگ روزےئگ ااطفرئگ رکںیئگ اورئگ کینئگ ولگئگ اہمترائگ اھکن

'')خ

رئگ ےہئگ یبن ۔۷۴ رائگ اخ

ادئگ ےہئگ :ملسو هيلع هللا ىلص روزہئگ ااطفرئگ رکاےنئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیکئگ ،اسئگ اکئگ ت

اکئگ ارش

80

اہئگ شخبئگ دےئگ اگئگ اوئگ اسئگ وکئگ منہجئگ یکئگ اگئگ ےسئگ اجنتئگ دےئگ اگاورئگ ااطفرئگ رک

ئگ اسئگ ےکئگ گ را

اےنئگ واےلئگ وکئگ وجئگ صخشئگ راضمنئگ ںیمئگ یسکئگ اکئگ روزہئگ ولھکاےئئگ وتئگ اسئگ ےکئگ ےلصئگ ںیمئگ خ

رئگ وثابئگ دےئگ اگئگ اورئگ روزہئگ دار رات ملسو هيلع هللا ىلص!ےکئگ وثابئگ ںیمئگ وکیئئگ یمئگ ہنئگ وہئگ یگ۔''ولوگںئگ ےنئگ اہکئگ ن ائگ روسلئگ ہللئگ روزےئگ دارئگ ےکئگ ت

ئگ دودھئگ اورئگ ن این وؤرئگ ےسئگ ن ا ھچن

ئگ رامن ا:ئگ رصفئگ اک

ادئگ ق

ائگ الھکںیئ۔ارش

ئگ ااطفرئگ رکاںیئئگ اورئگ اسئگ وکئگ اھکن ئگ ےکئگ ن اسئگ اانتئگ اہکںئگ ےہئگ ہکئگ روزےئگ دارئگ وکئگ ئگ ےسئگ مہئگ ب

ئگ وھگی ئگ ےکئگ اک

رہمی(

ااطفرئگ رکائگ دانیئگ یھبئگ اکیفئگ ےہئگ ۔'')انبئگ خ

ےقئگ ےکئگ ادابزوکۃئگ اورئگ دص

رئگ زگئگ اضعئئگ ہنئگ ےیجیکئگ اورئگ ہی ۔۷ رائگ یکئگ وخدوندیئگ ےکئگ ےیلئگ دےیجیئگ ،یسکئگ اورئگ رغضئگ یکئگ الگئگ ےسئگ اےنپئگ ن ازیکہئگ لمعئگ وکئگ ہ

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ وجئگ یھبئگ دنیئگ ضحمئگ خ

رئگ زگہنئگ خ ئگ ارزوئگ ہ

رایئئگ اکئگ اارتاف

رائگ ےسئگ اچاتہئگ ئگ رےیھکہکئگ نجئگ وکئگ اپئگ ےنئگ دن ائگ ےہئگ وہئگ اپئگ اکئگ ااسحنئگ امںینئگ ،اپئگ اکئگ رکشہیئگ ادائگ رکںیئگ اورئگ اپئگ یکئگ ت

رکںی۔ومنمئگ اےنپئگ لمعئگ اکئگ دبہلئگ رصفئگ اےنپئگ خ

رن اتئگ اکئگ ااہظرئگ اسئگ رطحئگ ایکئگ ایگئگ ےہئگ :

رانئگ ن اکئگ ںیمئگ ومونمںئگ ےکئگ خ

ےہئگ ۔ق

ر(رید منکم جزاء وال شکورانانما نطعمکم لوجہ اہلل ال )ادلہ

مہئگ متئگ وکئگ اخصلئگ ولہجئگ اہللئگ الھکئگ رےہئگ ںیہئگ ہنئگ متئگ ےسئگ ےلصئگ ےکئگ بلطئگ اگرئگ ںیہئگ اورئگ ہنئگ رکشئگ زگاریئگ ےکئگ ۔

ہنودئگ وئگ امنشئئگ اورئگ داھکوےئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک،رن ااکریئگ اےھچئگ ےسئگ اےھچئگ لمعئگ وکئگ اخکئگ ںیمئگ المئگ دیتیئگ ےہئگ ۔ ۔۲

اہکئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ االخ ۔۰

رہبئگ ارھبےئگ ،اہتبلئگ دورسےئگ دصاقتئگ اپھچئگ رکئگ دےیجیئگ ن

رضئگ ادائگ رکےنئگ اکئگ خ

ائگ ہکئگ دورسوںئگ ںیمئگ یھبئگ ق

صئگ دیپائگ وہئگ زوکۃئگ ملھکئگ الھکئگ دےیجیئگ ن

رائگ یکئگ رظنئگ ںیمئگ اسئگ لمعئگ یک

رائگ اےنپئگ اسئگ دنبےئگ ئگ وکئگ رعشئگ ئگ ۔خ

ئگ ہکئگ ںیہکئگ اسہیئگ ہنئگ وہئگ اگئگ ،خ ئگ ےکئگ تبیہئگ زیخئگ دیمانئگ ںیمئگ ج

تمیقئگ ےہئگ وجئگ االخصئگ ےکئگ اسھتئگ ایکئگ ایگئگ وہئگ ۔ایقم

ئگ ہکئگ ن اںیئئگ اہھتئگ وکئگ ہیئگ ربخئگ ہنئگ وہئگ یگئگ ہکئگ

رچئگ ایکئگ وہئگ اگئگ ۔اہیںئگ ک

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ خ

رچئگ ایکئگ ئگ داںیئئگ اہھتئگ ےنئگ ےکئگ اسےئئگ ںیمئگ رےھکئگ اگئگ سجئگ ےنئگ ااہتنیئئگ وہدیشہئگ رطوقیںئگ ےسئگ خ

ایکئگ خ

)اخبری(

ا ۔۴

رچئگ رکےنئگ ےکئگ دعبئگ ہنئگ ااسحنئگ التجےیئئگ اورئگ ہنئگ انئگ ولوگںئگ وکئگ دھکئگ دےیجیئگ نجئگ وکئگ اپئگ دےئگ رےہئگ ںیہئگ ۔دےنیئگ ےکئگ دعبئگ اتحموجںئگ اورئگ ن

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ خ

داروںئگ ےکئگ خ

ا،انئگ رپئگ ااسحنئگ اتجئگ اتجئگ رکئگ انئگ ےکئگ وٹےٹئگ وہےئئگ دول

ئگ ،انئگ یکئگ وخدداریئگ وکئگ ئگ سیھٹئگ اچہپن ا

ئگ اورئگ ہیئگ وسانچئگ ہکئگ وہئگ اپئگ اکئگ ااسحنئگ امںینئگ ،اپئگ اسھتئگ اقحرتئگ اکئگ ولسکئگ رکن ا

ںئگ وکئگ داھکن

رائگ اکئگ ار

ائگ اچےیہئگ ۔خ

رن اتئگ ےسئگ ئگ ن اکئگ وہن

رن اتئگ ںیہئگ ومنمئگ اکئگ دلئگ انئگ خ

ااؤےنئگ خ

یھگ

ریئگ وکئگ میلستئگ رکئگ ںئگ ،ااہتنیئئگ

رت ادئگ ےہئگ :ےکئگ اسےنمئگ ںیکھجئگ رںیہ،اپئگ یکئگ ت

ش

رئا ء الناس ۔ یا ایھا الذین امنوا ال تبطلوا صدقاتکم بالمن واالذی کالذی ینفق مالہ

ائگ ےہ۔ئگ ومونمئگ اےنپئگ دصہقئگ وئگ ایخرتئگ وکئگ ااسحنئگ اتجئگ اتجئگ رکئگ اورئگ رغوبیںئگ اکئگ دلئگ داھکئگ رکئگ ،اسئگ صخشئگ یکئگ رطحئگ اخکئگ ںیمئگ ہنئگ المئگ دوئگ وجئگ ضحمئگ ولوگںئگ وکئگ داھکےنئگ

رچئگ رکن

ےکئگ ےیلئگ خ

81

رایئئگ ہنئگ اتجےیئئگ ہکلبئگ ہیئگ وسچئگ وسچئگ ۔۵

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ دےنیئگ ےکئگ دعبئگ رخفئگ وئگ رغورئگ ےیجیکئگ ۔ولوگںئگ رپئگ اینپئگ ت

رائگ ےکئگ اہںئگ ریمائگ ہیئگ دصہقئگ خ

رکئگ حرذےتئگ رےیہئگ ہکئگ ولعممئگ ںیہنئگ خ

ائگ ےہئگ :

رامن

رائگ ق

وبقلئگ یھبئگ وہائگ ن ائگ ںیہنئگ ۔خ

(۹۳)اوملونمنوالذین یوتون ما اتوا و قلوبھم وجلۃ انھم الی ربھم راجعون ۔

راو

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ وجئگ یھبئگ دےتیئگ ںیہئگ اورئگ انئگ ےکئگ ولقبئگ اسئگ ایخلئگ ےسئگ زلرےتئگ ںیہئگ ہکئگ ںیمہئگ خ

ائگ یکئگ رطفئگ انٹلپئگ ےہ۔"رئگ وہئگ ولگئگ دےتیئگ ںیہئگ خ

ریئگ اکئگ ااہظرئگ ےیجیک،ئگ اسلئ ۔۹

رت ،ئگ ہنئگ انھئگ رپئگ اینپئگ ت

ئ

ئگ امجی ،ئگ ہنئگ انئگ رپئگ رع

ئگ وکئگ دےنیئگ ےکئگ ےیلئگ ریقفوںئگ اورئگ اتحموجںئگ ےکئگ اسھتئگ رنیمئگ اکئگ ولسکئگ ےیجیک،ئگ ہنئگ انئگ وکئگ ڈاب

ائگ ہکئگ وہئگ ھچئگ ہنئگ ن اےنئگ ےکئگ ن اووج

ئگ رنیمئگ اورئگ وخشئگ االخیقئگ ےسئگ ذعمرتئگ ےیجیکئگ ن

ئگ یھبئگ اہنی

رانئگ ںیمئگ ےہ:ارگئگ ھچئگ ہنئگ وہئگ ی

دئگ اخومیشئگ ےسئگ داعئگ داتیئگ وہائگ رتصخئگ وہئگ اجےئ۔ئگ ق

oو اما تعرضن عنھم ابتغاء رحمۃ من ربک ترجوھا فقل لھم قوال میسورا

ئگ رنیمئگ یکئگ ن اتئگ ہہئگ دن ائگ رکو۔")ینبئگ ارسالی(ارگئگ متئگ انئگ ےسئگ ارعاضئگ رکےنئگ رپئگ وبجمرئگ وہئگ اجؤ،ئگ اےنپئگ ربئگ ےکئگ لضئگ یکئگ وتعقئگ رےتھکئگ وہےئئگ انئگ ےس"

ا

رائگ اکئگ ارش

"اورئگ امےنگنئگ واےلئگ وکئگ ڑھجیکئگ ہنئگ دو۔"o و اما الشائل فالتنھردئگ ہیئگ یھبئگ ےہ:اورئگ خ

رچئگ ےیجیک۔ئگ الفحئگ وئگ اکرماینئگ ےک ۔۱

اوانئگ ھجمسئگ رکئگ ہنئگ خ

ردیتسئگ اکئگ ن رنھئگ اورئگ زت

رچئگ ےیجیک۔ئگ گنئگ دیل،ئگ ک

رائگ یکئگ رہئگ ںیم،ئگ اشکدہئگ دیلئگ اورئگ وشقئگ ےکئگ اسھتئگ خ

ئگ قحتسمئگ ویہئگ خ

رن ات

ئگ ےسیجئگ خ

ےسائگ ےنپئگ لعئگ وکئگ ن اکئگ رےتھکئگ ںیہ۔ئگ ولگئگ وہےتئگ ںیہئگ وجئگ لخب،ئگ گنئگ دیلئگ اورئگ س

ائگ ۔۸

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ دےنیئگ یکئگ ڑتپئگ رھک

ائگ ےہئگ وجئگ ن اکئگ اورئگ الحلئگ وہ،ئگ وجئگ ومنمئگ خ

رائگ رصفئگ ویہئگ املئگ وبقلئگ رکن

رچئگ ےیجیک۔ئگ خ

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ الحلئگ املئگ خ

ےہئگ وہئگ الھبئگ ہیئگ خ

ادئگ ےہ:

رائگ اکئگ ارش

المئگ وہ۔ئگ خ

ےسیکئگ وگارائگ رکئگ اتکسئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ یکئگ امکیئئگ ںیمئگ رحامئگ املئگ ش

الذین امنوا انفقوا من طیبت ما کسبتمیا یھا

رچئگ رکو۔""اامینئگ واول!

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ اینپئگ ن اکئگ امکیئئگ خ

خ

رانئگ ںیمئگ ےہ: ۔۶

رچئگ ےیجیک۔ئگ ق

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ رتہبنیئگ املئگ خ

خ

لن تنالوا البر حتی تنفقوا من طیبت ما کسبتم

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ ہنئگ دوئگ "

ئگ وہئگ املئگ خ

ئگ ک رئگ زگئگ یکینئگ اح لئگ ہنئگ رکئگ وکسئگ ےگئگ ج

رئگ ےہ۔"متئگ ہ

وجئگ ںیہمتئگ تت

رتئگ یکئگ دایمئئگ زدنیگئگ ےکئگ ےیلئگ عمجئگ وہئگ راہئگ ےہ،ئگ الھبئگ ومنمئگ ہیئگ ےسیکئگ وسچئگ اتکسئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اینپئگ ہشیمہئگ یکئگ زدنیگئگ ےکئگ ےیل

رابئگ اورئگ دصےقئگ ںیمئگ دن ائگ وہائگ املئگ اخ

ئگ خ

ااکرہئگ املئگ عمجئگ رکاےئ۔

ن

82

،ئگ وفرائگ ادائگ رکےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ اورئگ ایھچ ۔۷۳

ئ

رئگ ہنئگ اگلی ئگ وہےنئگ ےکئگ دعبئگ دت رائگ وخنہتسئگ اپئگ یکئگ ذہمئگ ھچئگ رہئگ ہنئگ اجےئ۔زوکۃئگ واج

ئگ رطحئگ اسحبئگ اگلئگ رکئگ دےیجیئگ ہکئگ خ

ئگ ںیہنئگ ےہئگ واہںئگ املسمون ۔۷۷

رچئگ اکئگ ااظتنمئگ یھبئگ اامتجیعئگ وطرئگ ےیجیک۔ئگ ںاہںئگ ںاہںئگ املسمونںئگ یکئگ وکحم

ںئگ یکئگ امج ںیتئگ تیبئگ زوکۃئگ اامتجیعئگ وطرئگ رپئگ ادائگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ ےکئگ خ

اامللئگ اقمئئگ رکئگ ےکئگ اسئگ اکئگ ااظتنمئگ رکںی۔

دابجحئگ ےکئگ ا

رئگ زگئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ ۔۷ الئگ وٹملئگ ہ

اریخئگ اورئگ ن

رائگ اانتئگ دےئگ ہکئگ اپئگ اسئگ جحئگ رکےنئگ ںیمئگ ن

ئگ یھبئگ خ رتصئگ ںیمئگ رواہنئگ وہئگ اجےیئ۔ئگ ج

رےضیئگ وکئگ ادائگ رکئگ ںیکسئگ وتئگ یلہپئگ ق

وخوگشارئگ ق

رانئگ ںیمئگ ےہ

اےتلئگ رںیہ۔ئگ ق

ئگ اسلئگ ےسئگ دورسےئگ اسلئگ رپئگ ن رےضیئگ وکئگ اک

:زدنیگئگ اکئگ وکیئئگ رھبوہسئگ ںیہنئگ ہکئگ اپئگ اسئگ ق

oو من کرف فان اہلل غنی عن العالمین طحج البیت من استطاع الیہ سبیال و ہلل علی الناس

ائگ ےہئگ وہئگ اسئگ اکئگ جحئگ رکےئگ اورئگ وجئگ اسئگ مکحئگ یکئگ ریپویئگ ےسئگ ااکنرئگ رک"

ئگ رھک

ئگ ےنچنہپئگ یکئگ ااطتسع

رائگ اکئگ ہیئگ ئگ قحئگ ےہئگ ہکئگ وجئگ اسئگ ےکئگ رھگک

ےئگ وتئگ اےسئگ اورئگ ولوگںئگ رپئگ خ

رائگ اسرےئگ ںاہنئگ واولںئگ ےسئگ ےبئگ اینزئگ ےہ

ائگ اچےیہئگ ہکئگ خ

۔"ولعممئگ وہن

رامےئ۔

رائگ اسئگ ےسئگ ےبئگ اینزیئگ اورئگ ےبئگ یقلعتئگ اکئگ اوالنئگ ق

ریئگ ابتیہئگ اورئگ ورحویمئگ ایکئگ وہئگ یگئگ ہکئگ خ

انئگ یکئگ اسئگ ےسئگ ت

ان

ئگ ںیمئگ ےہ:"وجئگ صخشئگ جحئگ اکئگ ارادہئگ رکےئگ اےسئگ جحئگ رکےنئگ ںیمئگ دلجیئگ رکینئگ اچےیہئگ ویکہکنئگ نکمئگ ےہئگ وہئگ امیبرئگ ڑپاجےئ،ئگ

نکمئگ ےہئگ اوینٹنئگ ،وھئگ اجےئئگ اورئگ نکمئگ دحی

ا نکمئگ وہئگ اجےئ۔")انبئگ امہج(ےہئگ وکیئئگ اورئگ ایسیئگ وصر

تئگ شیپئگ ااجےئئگ ہکئگ جحئگ ن

ئگ ن ایقئگ رےہئگ ن ائگ ہنئگ رےہ

الئگ وٹملئگ ہنئگ رکینئگ اچےیہ۔ئگ ولعممئگ ںیہنئگ ادنئہئگ ہیئگ ذراعئئگ اورئگ وتعسئگ وئگ لوہل

اورئگ رھپئگ ئگ بلطمئگ ہیئگ ےہئگ وتعسئگ وہےنئگ ےکئگ دعبئگ وخاہئگ وخماہئگ ن

رئگ دنبہئگ رائگ اسئگ ورحویمئگ ےسئگ ہ

راوخنہتسئگ ادیمئگ جحئگ تیبئگ اہللئگ ےسئگ ورحومئگ یہئگ رہئگ اجےیئ۔ئگ خ

ےنئگ ا ےسئگ ولوگںئگ وکئگ ااہتنیئئگ تخسئگ ادنازئگ ںیمئگ ہیبنتئگ ملسو هيلع هللا ىلص ومنمئگ وکئگ اچبےئئگ رےھک۔ئگ یبنخ

ئگ ںیمئگ ےہ:

رامیئئگ ےہ۔ئگ دحی

ق

رئگ رمکحانئگ ےنئگ ہنئگ روکئگ راھکئگ وہئگ اورئگ رھپئگ یھبئگ وہئگ جحئگ ہنئگ رکےئگ وتئگ اچےہئگ وہ" ئگ یسکئگ وایعقئگ رضورتئگ ےنئگ ن ائگ یسکئگ اظملئگ وئگ اجت وہیدیئگ ئگ سجئگ صخشئگ وکئگ یسکئگ امیبریئگ ےنئگ ن ا

(۴ربکیئگ دلجرمےئگ اچےئئگ وہئگ رصناینئگ رمے۔")ننسئگ

رہیئگ اگلئگ دوں،ئگ وہئگ املسم

نئگ ںیہنئگ ںیہ،ئگ وہئگ اورئگ رضحتئگ رمعئگ وکئگ ہیئگ ےتہکانسئگ ایگئگ ہکئگ "وجئگ ولگئگ دقرتئگ رےنھکئگ ےکئگ ن اووجدئگ جحئگ ںیہنئگ رکےتئگ ریمائگ یجئگ اچاتہئگ ےہئگ ہکئگ انئگ رپئگ خ

ی(

ق

ٹ

میل

املسمنئگ ںیہنئگ ںیہ۔")ا

رائگ وکئگ وخشئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ےیجیکئگ یسکئگ اورئگ دوین

رائگ ےکئگ رھگئگ یکئگ زن ارتئگ اورئگ جحئگ ضحمئگ اےنپئگ خ

رانئگ ن اکئگ ںیمئگ خ

یئگ رغضئگ ےسئگ اسئگ ن ازیکہئگ دصقمئگ وکئگ اولدہئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ ق

ےہ:

83

)ااملدئہ(طوال امین البیت الرحام یبتغون فضال من ربھم و رضوانا"

"ئگ اورئگ ہنئگ انئگ ولوگںئگ وکئگ ڑیھچو،ئگ وجئگ اےنپئگ ربئگ ےکئگ لضئگ اورئگ اسئگ یکئگ وخدوندیئگ یکئگ التشئگ ںیمئگ ارتحامئگ واےلئگ رھگئگ یکئگ رطفئگ اجئگ رےہئگ ںیہ۔"

(۷۶۹رمعلۃئگ ہللئگ )ارقبلہواومتائگ اجحلئگ وئگ ا

رائگ یکئگ وخدوندیئگ ےکئگ ےیلئگ وپرائگ رکو۔"

"جحئگ اورئگ رمعےئگ وکئگ ضحمئگ خ

ادئگ ےہئگ :ئگ "جحئگ ربمورملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ئگ ےسئگ مکئگ ےہئگ یہئگ ںیہن۔")ملسمئگ اتکبئگ اجحل(۷اکئگ ارش

؎ئگ اکئگ ہلئگ وتئگ ج

ئگ اسئگ رمسئگ اورئگ رطےقیئگ ےسئگ یتخسئگ ےک ۔۰ ر ئگ ہ ئگ اور

ئ

ئگ ای ئگ ےکئگ ےیلئگ اجےنئگ اکئگ رچاچئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ اخومیشئگ ےسئگ اجےیئئگ اور

ض

چ

ئگ اسھتئگ ےیچبئگ سجئگ نیمئگ ہنودوامنشئئگ اورئگ

اہبئئگ وہ۔ئگ

رائگ ےکئگ ےیلئگ وہئگ اورئگ یسکئگ دورسیئگ وخاشہئگ اکئگ اسئگ ںیمئگ ازیمہداھکوےئگ اکئگ ش

ئگ ئگ لمعئگ ےکئگ لمعئگ اصحلئگ اورئگ لمعئگ وبقملئگ وہےنئگ اکئگ ااصحنرئگ اسئگ رپئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ ضحمئگ خ ر ئگ ویںئگ وتئگ ہ

ریئگ دتریبئگ ےہئگ اورئگ وجئگ رواحینئگ یھبئگ ہنئگ وہئگ نکیلئگ اخصئگ وطرئگ رپئگ جحئگ ںیمئگ اسئگ اکئگ دایھنئگ رانھکئگ اسئگ ےیلئگ رضوریئگ ےہئگ ہکئگ ہیئگ رواح

ئگ اخ ئگ وئگ االخقئگ یکئگ اک رہیکئگ سفنئگ

ینئگ ابالقبئگ اورئگ ت

رم ضیئگ اسئگ اجعمئگ والجئگ ےسئگ افشئگ ن ابئگ ہنئگ وہئگ رھپئگ اسئگ یکئگ افشن ایبئگ یکئگ ادیمئگ یسکئگ دورسےئگ والجئگ ےسئگ تہبئگ یہئگ مکئگ رہئگ اجیتئگ ےہ۔ئگ

رائگ ےکئگ رھگئگ وکئگ دےنھکیئگ یکئگ انمتئگ اورئگ روہضئگ روسل ۔۴

ئگ یھبئگ خ

رایمئگ رپئگ السملسو هيلع هللا ىلص جحئگ وکئگ اجےنئگ یکئگ وتعسئگ ہنئگ وہئگ ی مئگ ڑپےنھئگ یکئگ ارزوئگ اورئگ جحئگ ےسئگ دیپائگ وہےنئگ واےلئگ ات

ئگ وکئگ ان ادئگ اورئگ ونمرئگ رےیھک۔

رن اتئگ ےسئگ اےنپئگ نس

رانئگ ڈنھکرئگ ئگ ےہ۔ئگ یبنئگ ارکمخ ئگ وت رن اتئگ ےکئگ ریغبئگ وکیئئگ ینیسئگ ومنمئگ اکئگ ہنیسئگ ںیہنئگ ہکلبئگ اک

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص انئگ خ

اکئگ ارش

ئگ ےسئگ دن ا را

ئگ خ ئگ وہ ئگ ےکئگ وصخیصئگ امہمنئگ ںیہ، را

ئگ ےہئگ اورئگ رفغمتئگ بلطئگ رکںیئگ وتئگ شخبئگ داتیئگ جحئگ اورئگ رمعےئگ ےکئگ ےیلئگ اجےنئگ واےلئگ خ ا

رامن

ئگ وبقلئگ ق را

ئگ رکںیئگ وتئگ خ

ےہ۔")ربطاین(

راموینںئگ ےسئگ ےنچبئگ اورئگ جحئگ تیبئگ اہلل ۔۵

اق

رائگ یکئگ ن

روتکںئگ ےسئگ ئگ جحئگ ےکئگ ےیلئگ رتہبنیئگ زادئگ راہئگ اسھتئگ ےیجیل،ئگ رتہبنیئگ زادراہئگ وقتیئگ ےہ۔ئگ اسئگ ن ازیکہئگ رفسئگ ےکئگ دورانئگ خ یکئگ ت

رانئگ ںیمئگ ےہ:زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ ضیفتسمئگ وہےنئگ واالئگ دنبہئگ ویہئگ

رہبئگ رےھک۔ئگ ق

ائگ ےہئگ اورئگ اسئگ یکئگ وخدوندیئگ اح لئگ رکےنئگ اکئگ وااہلہنئگ خ

رائگ ےسئگ ڈرن

رئگ احلئگ ںیمئگ خ ےہئگ وجئگ ہ

وتزودوا فان خیر الزاد التقوی

ئگ ےسئگ رتہبئگ زادراہئگ وقتیئگ ےہ۔" "اورئگ رفسئگ جحئگ ےکئگ ےیلئگ زادراہئگ اسھتئگ ولئگ اورئگ ب

رائگ جحئگ اکئگ ارادہئگ رکےتئگ یہئگ جحئگ ےکئگ ےیلئگ ذ ینئگ وسکییئئگ اورئگ ایتریئگ رشوعئگ رک ۔۹

ئگ رنیئگ یکئگ تقیقحئگ رپئگ م رئگ ےیجیکئگ اورئگ خ ئگ اک ازہئگ ےیجیکئگ اورئگ جحئگ ےکئگ اک

ارخیئگ وکئگ ن

ئگ دےیجی۔ئگ جحئگ یکئگ ن

ئگ ن اوعش ائگ اچاتہئگ ےہئگ اںیہنئگ ےنھجمسئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ اورئگ رھپئگ اک

رن اتئگ دیپائگ رکن

ئگ ومنمئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ وجئگ خ

رئگ ومنمئگ یکئگ رطحئگ وپرےئگ اکئگ دنی،ئگ جحئگ ےکئگ انئگ اراکنئگ ےکئگ ذرےعیئگ دنبہ

ربئگ رکےنئگ اورئگ انئگ ےکئگ اطمقبئگ زدنیگئگ ںیمئگ اصحلئگ ابالقبئگ الےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔وعشرئگ ےکئگ اسھتئگ جحئگ ےکئگ اراکنئگ

رائگ ےنئگ ادائگ رکئگ ےکئگ انئگ وتقیقحںئگ وکئگ خ

سجئگ ےکئگ ےیلئگ خ

ادئگ ےہ:

رائگ اکئگ ارش

رضئگ ایکئگ ےہ۔ئگ خ

ومونمںئگ رپئگ جحئگ ق

)ارقبلہ(۔واذرکوہ کما ھداکم وان کنتم من قبلہ لمن الضالین

84

رائگ وکئگ ن ادئگ رکو،سجئگ رطحئگ ن ادئگ رکےنئگ یکئگ اسئگ ےنئگ ںیہمت

ئگ یکئگ ےہئگ ۔""اورئگ خ

ئگ دہای

ےئگ وہےئئگ ےھتئگ ۔ک

ی ھی

اورئگ ہیئگ تقیقحئگ ےہئگ ہکئگ متئگ ولگئگ اسئگ ےسئگ ےلہپئگ انئگ وتقیقحںئگ ےسئگ

رن اتئگ اک

رانئگ ن اکئگ ئگ ےکئگ انئگ وصحںئگ اکئگ رہگیئگ رظنئگ ےسئگ اطمہعلئگ ےیجیکئگ نجئگ ںیمئگ جحئگ یکئگ تقیقحئگ وئگ اتیمہئگ اورئگ جحئگ ےسئگ دیپائگ وہےنئگ واےلئگ خ

ئگ ااہظرئگ ایکئگ ایگئگ ےہئگ اسئگ دصقمئگ ےکئگ ےیلئگ ئگ ق

ئگ روسل

ورئگ انئگ اتکوبںئگ اکئگ اطمہعلئگ دیفئگ رےہئگ اگاملسو هيلع هللا ىلصاورئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ ااحدی

ارخیئگ اورئگ جحئگ ےکئگ اراکنئگ یکئگ تقیقحئگ رپئگ وگتفگئگ یکئگ یئگئگ وہ۔

نجئگ نیمئگ جحئگ یکئگ ن

ئگ یکئگ اتکوبںئگ ںیمئگ یتلمئگ ںیہئگ اںیہنئگ ن ادئگ ےیجیکئگ اورئگ یبن ۔۱

رائگ ےکئگ روسلملسو هيلع هللا ىلص جحئگ ےکئگ ئگ دورانئگ وجئگ ونسمنئگ داعںیئئگ دحی

ےئگ وجئگ خگٹ

پرائگ ےسئگ ویہئگ ام

ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ اافلظئگ ںیمئگ خ

ےنئگ اماگنئگ اھت۔

رتئگ ںیمئگ وکیئئگ ہصحئگ ںیہنئگ ےہئگ ۔ااےنپئگ جحئگ ۔۸

سئگ یکئگ وپریئگ وپریئگ افحتظئگ ےیجیکئگ اورئگ دایھنئگ رےھکئگ ہکئگ اپئگ اکئگ جحئگ ںیہکئگ انئگ داینئگ رپوتسںئگ اکئگ جحئگ ہنئگ نبئگ اجےئئگ نجئگ اکئگ اخ

ئگ تیبئگ اہللئگ ےتچنہپئگ ںیہئگ وتئگ انئگ یکئگ داعئگ ہیئگ وہیتئگ ےہ: رتئگ ےسئگ اںیھکنئگ دنبئگ رکئگ ےکئگ سئگ ھچئگ داینںیمئگ یہئگ اچےتہئگ ںیہئگ ۔وہئگ ج

ےئلئگ ہکئگ وہئگ اخ

)ارقبلہئگ (ئگ الدنیا ومالہ فی االرخۃ من خالقربنا اتنا فی

رتئگ ںیمئگ وکیئئگ ہصحئگ ںیہنئگ ےہ۔

(ولوگںئگ اکئگ اخ

ران ا!ئگ ںیمہئگ وجئگ ھچئگ دانیئگ ےہئگ سبئگ ایسئگ داینئگ ںیمئگ دےئگ دےئگ ئگ ،ا ےسئگ )داینئگ رپب

"خ

رائگ ےسئگ داعئگ ےیجیکئگ ہکئگ رپورداگرئگ ںیمئگ ریتےئگ وضحرئگ اسئگ ےیل

ئگ ان ائگ وہںئگ ہکئگ دوونںئگ زدنویگںئگ ںیمئگ ےھجمئگ اپئگ جحئگ ےکئگ ذرہعیئگ دوونںئگ ںاہنئگ یکئگ اعسدتئگ وئگ اکرماینئگ بلطئگ ےیجیکئگ اورئگ خ

اکرمانئگ وئگ ن ارمادئگ انبئگ اورئگ ہیئگ داعئگ رکےتئگ رےیہئگ :

)ارقبلہ(ربنا اتنا فی الدنیا حسنۃ و فی االرخۃ حسنۃ وقنا عذاب النار ۔

رتئگ ںیمئگ یھبئگ الھبیئئگ دےئگ اورئگ ںیمہئگ اگئگ ےکئگ ذعابئگ ےسئگ اچب۔

ران ائگ !ئگ ںیمہئگ اسئگ داینئگ ںیمئگ یھبئگ الھبیئئگ دےئگ اورئگ اخ

"خ

رائگ ےکئگ امہمنئگ نبئگ رکئگ ےئگ ںیہئگ ،اسئگ ہدہئگ جحئگ ےکئگ ۔۶

رائگ ےکئگ رھگئگ اکئگ رفسئگ ےہئگ ۔اپئگ خ

رامینئگ ےسئگ ےنچبئگ ںیمئگ ااہتنیئئگ اسحسئگ رےیہئگ جحئگ اکئگ رفسئگ خ

اق

رائگ یکئگ ن

ازہئگ ئگ دورانئگ خ

دنبیگئگ ن

ر

رائگ ےکئگ اہھتئگ ںیمئگ اہھتئگ دےئگ رکئگ ہدہئگ وامیپنئگ ن ادنےتھئگ ںیہئگ اورئگ اسئگ وکئگ ئگ وبہسئگ دےئگ رکئگ خ

ائگ ےکئگ ااتسےنئگ رپئگ وبہسئگ دےتیئگ ںیہ۔ن ارئگ رکےنئگ ےئگ ںیہئگ ،رجحئگ اوسدئگ رپئگ اہھتئگ رھکئگ رکئگ اپئگ وگن ائگ خ

اہئگ اورئگ اطخئگ یکئگ اول

رائگ ےنئگ اےنپئگ ن ارریبکتئگ وئگ ئگ لیلہتئگ یکئگ اصدںیئئگ دنلبئگ رکئگ ےکئگ اینپئگ وافئگ داریئگ اکئگ ااہظرئگ رکےتئگ ںیہئگ ،اسیئگ اضفئگ ںیمئگ م رئگ ےیجیکئگ ،یسکئگ ومعمیلئگ گ

ااؤینئگ ےہ۔خ

یھگ

دیگئگ یھبئگ ینتئگ

رامن ائگ ےہ:

درن ارئگ ںیمئگ احرضئگ وہےنئگ واےلئگ دنبوںئگ وکئگ وہایشرئگ ق

رائگ یک

رامینئگ یکئگ ن اںیتئگ ہنئگ وہینئگ اچںیہئگ ''''خ

اق

ئگ ن

ئگ ہگجئگ ہگجئگ ڑیھبئگ وہ،ئگ زںیتمح ۔۷۳ دورانئگ جحئگ ڑلایئئگ ڑگھجےئگ یکئگ ن اوتںئگ ےسئگ وپریئگ رطحئگ ےچبئگ رےیہئگ ۔رفسئگ ےکئگ دورانئگ ج

85

راغئگ دیلئگ اورئگ ااثیرئگ ےسئگ اکمئگ ےلئگ اور

رائگ ےکئگ امہمنئگ اکئگ اکمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ ق

رن اتئگ وکئگ سیھٹئگ ےگلئگ وتئگ خ

ئگ ےکئگ اسھتئگ وفعئگ وئگ وہں،دقمئگ دقمئگ رپئگ افمدئگ رکٹاںیئ،دقمئگ دقمئگ رپخ ئگ اک ر ہ

ادئگ ےہ:

رائگ اکئگ ارش

ئگ ہکئگ اخدمئگ وکئگ ڈاےنٹنئگ ےسئگ ئگ یھبئگ رپزیہئگ رکےئگ خ

اؤئگ رکےئگ ئگ ،اہیںئگ ک

رن درزگرئگ ئگ اورئگ ایفیضئگ اکئگ ت

وال جدال فی الحج

"اورئگ جحئگ ےکئگ دوارنئگ ڑلایئئگ ڑگھجےئگ یکئگ ن اںیتئگ ہنئگ وہں۔"

راہتخیگنئگ وہےنئگ اوراگنہئگ ےکئگ ازادئگ وہئگ اجےنئگ اکئگ ادنوہ ئگ دوارنئگ جحئگ وہشاینئگ ن اوتںئگ ےسئگ یھبئگ ےنچبئگ اورئگ ےچبئگ رےنہئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ امامتمئگ ےیجیکئگ ۔۷۷ رن اتئگ ےکئگ ت

ئگ خ دورانئگ رفسئگ ج

ائگ ےہئگ ۔اپئگ یھبئگ زن ادہئگ وچےنکئگ وہئگ اجںیئئگ اورئگ سفنئگ وئگ اطیشنئگ یکئگ اچولںئگ ےسئگ وخدئگ وکئگ وفحمظئگ رےنھکئگ یکئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ وکششئگ رکںیئگ او

رئگ ارگئگ اپئگ اکئگ وجڑائگ اپئگ ےکئگ ھچئگ زن ادہئگ وہن

ئگ نبئگ یتکسئگ اسھتئگ وہئگ وتئگ ہنئگ رصفئگ ہیئگ ہکئگ اسئگ ےسئگ وصخم

رن اتئگ وکئگ ڑھباکےنئگ اکئگ ن اع

صئگ قلعتئگ اقمئئگ ہنئگ ےیجیکئگ ہکلبئگ اسیئگ ن اوتںئگ ےسئگ یھبئگ وعشرئگ ےکئگ اسھتئگ ےچبئگ رےیہئگ وجئگ وہشاینئگ خ

رامن ائگ :

رائگ ےنئگ وہایشرئگ رکےتئگ وہےئئگ ق

وہںئگ ۔خ

الحج اشہر معلومات فمن رفض فیھن الحج فال رفث

ئگ وکئگ ولعممئگ ںیہئگ وجئگ صخشئگ انئگ رقمرہئگ ونیہمںئگ ںیمئگ جحئگ یکئگ ن رکے،اےسئگ ربخدارئگ رانہئگ اچےیہئگ ہکئگ جحئگ ےکئگ دورانئگ وہشاینئگ ن اںیتئگ ہنئگ وہں۔ئگ ئگ "جحئگ ےکئگ ےنیہئگ ب

(۷۶۱")ارقبلہ

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

اکئگ ارش

ئگ اورئگ وہئگ ےبئگ تایئئگ اورئگ وہشاینئگ ن اوتںئگ ےسئگ اچبئگ راہئگ اورئگ قسفئگ وئگ وجفرئگ ںیمئگ یھبئگ التبمئگ ہنئگ ا ئگ ان رائگ ےکئگ اسئگ رھگئگ یکئگ زن ارتئگ ےکئگ ےیلاہیںئگ

وہئگ وتئگ وہئگ ن اکئگ وئگ اصفئگ وہئگ اسئگ ئگ رطحئگ ''وجئگ صخشئگ خ

ئگ ےہئگ سجئگ رطحئگ وہئگ امںئگ ےکئگ ٹیپئگ ن اکئگ وئگ اصفئگ دیپائگ وہائگ اھتئگ '')اخبریئگ وئگ ملسم(ول ات

ئگ ےکئگ وطر ۔۷۲

رائگ ےنئگ وجئگ زیچئگ والم

رئگ اہللئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ ارتحامئگ ےیجیکئگ ۔یسکئگ رواحینئگ وئگ ونعمیئگ تقیقحئگ وکئگ سوسسئگ رکاےنئگ اورئگ ن ادئگ دالےنئگ ےکئگ ےیلئگ خ

ئ

رپئگ رقمرئگ یکئگ ےہئگ ئگ اعشت

ئگ اسئگ یکئگ عمجئگ ےہ، ر

ئ

ئگ ےکئگ وطرئگ رپئگ اسئگ وکئگ ''ریعشہئگ ''ےتہکئگ ںیہئگ ۔اعشت

رائگ رپیتسئگ یکئگ یسکئگ ہنئگ یسکئگ تقیقحئگ وکئگ سوسسئگ رکاےنئگ ےکئگ ےیلئگ والم

جحئگ ےکئگ ےلسلسئگ یکئگ اسریئگ یہئگ زیچںیئگ خ

ادئگ ےہ:

رائگ اکئگ ارش

رانئگ ںیمئگ خ

ئگ یکئگ میظعتئگ ےیجیکئگ ق رقمرئگ یکئگ یئگئگ ںیہ۔انئگ ب

)ااملدئہ(ام یبتغون فضال من ربھم و رضوانا یایھا الذین امنوا ال تحلوا شعائر اہلل وال الشہر الرحام وال الھدی وال لقالئد وال امین البیت الرح

ئگ درا

رن اینئگ ےکئگ اجونروںئگ رپئگ دب

ئگ ےکئگ انئگ ونیہمںئگ یکئگ ےبئگ رحیتمئگ رکوئگ ،ہنئگ ق

ئگ ہنئگ رکوئگ ،ہنئگ رحم

اوینںئگ وکئگ ےبئگ رحم

رائگ رپیتسئگ یکئگ انئگ ن

زیئگ رکوئگ ۔ہنئگ انئگ اورئگ اےئگ ومونم!خ

ئگ ےکئگ وہظرئگ رپئگ ےٹپئگ

راودنیئگ یکئگ والم

ررئگ خ

ڑپےئگ ںیہئگ اورئگ ہنئگ انئگ ولوگںئگ یکئگ راہئگ ںیمئگ راکوٹئگ ڈاولئگ وجئگ اےنپئگ رپورداگرئگ ےکئگ لضئگ اجونروںئگ رپئگ اہھتئگ ڈاولئگ نجئگ یکئگ رگدونںئگ ںیمئگ ی

اورئگ اسئگ یکئگ وخدوندیئگ یکئگ التشئگ ںیمئگ اکمنئگ رتحممئگ )ہبعک(ئگ یکئگ رطفئگ اجئگ رےہئگ وہں۔

اورئگ وسرہئگ جحئگ ںیمئگ ےہ۔

86

رئگ اہللئگ افاھنئگ نمئگ وقتیئگ اولقلبئگ

ئ

مئگ اعشت

عظک

ونمئگ

رائگ ےن

اوینںئگ اکئگ ارتحامئگ رکےئگ ،وجئگ خ

رائگ رپیتسئگ یکئگ انئگ ن

ئگ رقمرئگ یکئگ ںیہئگ وتئگ ہیئگ دولںئگ ےکئگ وقتیئگ یکئگ ن اتئگ ےہ۔''''اورئگ وجئگ خ

ئگ ےسئگ زن ا ۔۷۰ ریئگ اورئگ درامدنیگئگ یہئگ ب

رائگ وکئگ دنبےئگ یکئگ اعخ

دہئگ دنسپئگ ےہئگ اراکنئگ جحئگ ادائگ رکےتئگ وہےئئگ ااہتنیئئگ زجعئگ وئگ اایتحجئگ ےبئگ یسکئگ اورئگ ےبئگ یسبئگ اکئگ ااہطرئگ ےیجیکئگ ہکئگ خ

رامن ائگ ''سجئگ ےکئگ ن الئگ رپاشینئگ وہںملسو هيلع هللا ىلص ۔یبن

ےسئگ یسکئگ ےنئگ وپاھچئگ احیجئگ وکنئگ ےہ؟ئگ ق

الیمئگ الیچکئگ وہ۔''ئگ اورئگ

رحبصئگ وک ۔۷۴ ئگ اورئگ ہ

رئگ اقےلفئگ ےسئگ ےتلمئگ وق ئگ اورئگ ہ

رےتئگ وق

رئگ یتسپئگ یکئگ رطفئگ ات ئگ اورئگ ہ

رےتھئگ وق

رئگ دنلبیئگ رپئگ خ

رئگ امنزئگ ےکئگ دعبئگ ،ہ

دنینئگ ےسئگ ارحامئگ ن ادنےنھئگ ےکئگ دعبئگ ،ہ

دیبارئگ وہئگ رکئگ دنلبئگ اوازئگ ےسئگ ہیبلتئگ ڑپےیھ،ہیبلتئگ ہیئگ ےہ:

)وکشمۃ(لک و الملک ال رشیک لک لبیک اللھم لبیک ال رشیک لک لبیک ان الحمد و النعمۃ

ئگ ریتیئگ یہئگ ےہ ئگ ںیہنئگ ،ںیمئگ احرضئگ وہںئگ وہںئگ ۔ےبکشئگ اسریئگ رعتفیئگ ریتےئگ یہئگ ےیلئگ ےہئگ ،تمعنئگ ب ران ا!ئگ ںیمئگ احرضئگ وہںئگ ۔ریتائگ وکیئئگ رشک

ئگ ''ئگ ںیمئگ احرضئگ وہںئگ خ

ئگ ںیہن' ایہئگ ریتیئگ یہئگ ےہئگ ریتائگ وکیئئگ رشک

،اسریئگ ن ادش

ئگ ےہ:رعافتئگ ےکئگ دیمانئگ ںیمئگ احرضئگ وہئگ رکزن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ وتہبئگ ۔۷۵

رانئگ یکئگ دہای

وئگ اافغتسرئگ ےیجیکئگ ق

)ارقبلہ(ثم افیضوا من حیث افاض الناس واستغرفوا اہلل ان اہلل غفور رحیم

رامےنئگ وا

رائگ تہبئگ زن ادہئگ اعمفئگ ق

رائگ ےسئگ رفغمتئگ اچوہئگ ،البئگ ہبشئگ خ

الئگ اورئگ تہبئگ زن ادہئگ رمحئگ ''رھپئگ متئگ )الہئگ ہکم(یھبئگ وںیہئگ ےسئگ وٹلپئگ ںاہںئگ ےسئگ اورئگ اسرےئگ ولگئگ ےتٹلپئگ ںیہئگ اورئگ خ

االئگ ےہ۔رکےنئگ و

ادئگ ےہئگ :ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

اکئگ ارش

روتشںئگ ےکئگ اسےنمئگ اےنپئگ اح

رائگ اامسنئگ داینئگ رپئگ وصخیصئگ وطرئگ رپئگ وتمہجئگ وہئگ رکئگ ق

ئگ رعہفئگ اکئگ دنئگ امتمئگ دونںئگ ےسئگ زن ادہئگ رتہبئگ ےہئگ ،اسئگ دنئگ خ ردک

رائگ ےکئگ ت

ریئگ اورئگ خ

یجئگ دنبوںئگ یکئگ اعخ

روتش!د وھکئگ ریمےئگ دنبےئگ رپاشی

ائگ ےہئگ ق

رامن

روتشںئگ ےسئگ ق

ائگ ےہئگ ۔ق

ئگ رپئگ رخفئگ رکن

نئگ ،دوھپئگ ںیمئگ ریمےئگ اسےنمئگ ڑھکےئگ ںیہئگ ہیئگ ولگئگ دورئگ دورئگ ےسئگ اہیںئگ درامدنیگئگ یکئگ احل

ےسئگ ازادئگ رکےنئگ اکئگ اےئئگ ںیہئگ ۔ریمیئگ رتمحئگ یکئگ ادیمئگ اںیہنئگ اہیںئگ الیئئگ ےہئگ احالہکنئگ اوہنںئگ ےنئگ ریمےئگ ذعابئگ وکئگ ںیہنئگ داھکیئگ ۔اسئگ رخفئگ ےکئگ دعبئگ ولوگںئگ وکئگ منہجئگ ےکئگ ذعابئگ

ائگ ےہئگ اورئگ رعہفئگ ےکئگ دنئگ ںیمئگ ام ےئگ ولگئگ شخبئگ دےیئئگ اجےت

ںیہئگ ہکئگ ام ےئگ یسکئگ دنئگ ںیمئگ یھبئگ ںیہنئگ ےشخبئگ اجےتئگ ۔)انبئگ ابحنئگ (ئگ مکحئگ دن ائگ اجن

ئگ ےنئگ اےنپئگ ایپرےئگ ےٹیبئگ رضح ۔۷۹ رامیہئگ ہیلئگ االسلمئگ ئگ رضحتئگ ات

رائگ ےکئگ دوب

رن اتئگ ےکئگ اسھتئگ خ

رن اینئگ ےیجیکئگ ئگ نجئگ خ

رن اتئگ ےکئگ اسھتئگ ق

تئگ ینمئگ ںیمئگ چنہئگ رکئگ ایہنئگ خ

رن ات

رن اینئگ ےکئگ انئگ خ

رن اینئگ شیپئگ ئگ اامسلیعئگ ہیلئگ االسلمئگ ئگ یکئگ رگدنئگ رپئگ رھچیئگ ریھکئگ یھتئگ اورئگ ق

رئگ دیمانئگ ںیمئگ اپئگ ق وکئگ اےنپئگ دلئگ وئگ دامغئگ رپئگ اسئگ رطحئگ اطریئگ ےیجیکئگ ہکئگ زدنیگئگ ےکئگ ہ

رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ایترئگ رںیہئگ اورئگ زدنیگئگ وایعقئگ

87

رئگ نبئگ اجےئئگ ہک: اسئگ ہدہئگ یکئگ یلمعئگ وصت

ان صلوتی و نسکی و محیای و مماتی ہلل رب العلمین ال رشیک لہ

رن اینئگ ریمیئگ زدنیگئگ

ئگ ںیہنئگ ۔''''ےبئگ کشئگ ریمیئگ امنزئگ اورئگ ریمیئگ ق ئگ اہللئگ ےکئگ ےیلئگ ےہئگ وجئگ اسرےئگ ںاہونںئگ اکئگ ربئگ ےہئگ سجئگ اکئگ وکیئئگ رشک اورئگ ریمیئگ ومتئگ اک

رائگ ئگ یکئگ ن ادئگ یہئگ امتمئگ ابعدوتںئگ ۔۷۱

ئگ دلئگ وکئگ اسئگ ےکئگ ذرکئگ ےسئگ اغلفئگ ہنئگ وہےنئگ دےیجیئگ ۔خ

رائگ یکئگ ن ادئگ ںیمئگ وغشملئگ رےیہئگ اورئگ ویسکق

رئگ خ رات رئگ جحئگ ےکئگ ان امئگ ںیمئگ ت اکئگ ا لئگ وجہ

ادئگ ےہئگ

رائگ اکئگ ارش

ےہئگ ۔خ

فی ایام معدودات۔واذرکوا اہلل

رائگ یکئگ ن ادئگ ںیمئگ وغشملئگ روہئگ یتنگئگ ےکئگ انئگ دنچئگ دونںئگ ںیمئگ ۔'')ارقبلہ(

''اورئگ خ

رامن ائگ :

اورئگ ق

فاذا قضیتم مناسککم فاذرکوا اہلل کذرککم ابائکم او اشد اذرکا۔

رادئگ اکئگ ذرکئگ رکےتئگ ےھتئگ ایسئگ رطحئگ ا ئگ متئگ جحئگ ےکئگ امتمئگ اراکنئگ ادائگ رکئگ وکچئگ وتئگ سجئگ رطحئگ ےلہپئگ اےنپئگ ان اؤوئگ اخ رھئگ رک۔''''ئگ رھپئگ ج

رائگ اکئگ ذرکئگ رکوئگ ہکلبئگ اسئگ ےسئگ یھبئگ ت

بئگ خ

رائگ یکئگ ن ادئگ ںیمئگ ڈوےبئگ رںیہئگ اورئگ انئگ دونںئگ ںیمئگ اسئگ یکئگ ن ادئگ اسئگ رطحئگ دلئگ ںیمئگ رچئگ سب

اجےئئگ ہکئگ رھپئگ زدنیگئگ ئگ جحئگ ےکئگ اراکنئگ اکئگ وصقمدئگ یہئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ انئگ ان امئگ ںیمئگ لسلسمئگ خ

ایمہئگ اورئگ شکمشکئگ ںیمئگ وکیئئگ زیچئگ اسئگ یکئگ ن ادئگ ےسئگ اپئگ وکئگ اغلفئگ ہنئگ رکئگ ےکسئگ ۔اج راھیئئگ ایبنئگ یکئگ ہ

تیلہئگ ےکئگ دورئگ ںیمئگ ولگئگ اراکنئگ جحئگ ادائگ رکےنئگ ےکئگ دعبئگ اےنپئگ ن اپئگ یکئگ دادئگ ایکئگ ت

رائگ ےہ۔

رایئئگ رکوئگ وجئگ وایعقئگ ت

رائگ یکئگ ن ادئگ ںیمئگ رسبئگ رکوئگ اورئگ ایسئگ یکئگ ت

ئگ دیئگ ہکئگ ہیئگ ان امئگ خ

رائگ ےنئگ دہای

ئگ وارئگ ۔۷۸رکےتئگ اورئگ ڈںیگنیئگ امرےتئگ ےھتئگ ۔خ ئگ رپواہن ئگ اک ئگ رھگ ئگ ےک را

خ

ادئگ ےہ:

رائگ اکئگ ارش

وطافئگ ےیجیکئگ ،خ

اچےیہئگ ہکئگ تیبئگ اہللئگ اکئگ وطافئگ رکںیئگ ۔''''اورئگ

ائگ ےہئگ سجئگ ںیمئگ ےسئگ اسھٹئگ رںیتمحئگ انئگ ےکئگ ےیلئگ وہیتئگ ںیہئگ وجئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن

رامن

ازلئگ ق

ئگ وسئگ سیبئگ رںیتمحئگ ن رئگ روزئگ اےنپئگ احیجئگ دنبوںئگ ےکئگ ےیلئگ اک رائگ ہ

ادئگ ےہ:''خ

تیبئگ اہللئگ اکئگ اکئگ ارش

ےبعکئگ وکئگ دےتھکیئگ ئگ رےتہںیہ۔'')یقہی(ئگ وطافئگ رکےتئگ ںیہئگ ،اچسیلئگ انئگ ےکئگ ےیلئگ وجئگ واہںئگ امنزئگ ڑپےتھئگ ہ ا ںااورئگ سیبئگ انئگ ولوگںئگ ےکئگ ےیلئگ وج

اوہںئگ ےسئگ ا ےسئگ ن اکئگ وہئگ ایگئگ ےسیجئگ اسئگ یکئگ امںئگ ےنئگ اسئگ وکئگ املسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

رامن ا:ئگ ''ئگ سجئگ ےنئگ اچپسئگ ن ارئگ تیبئگ اہللئگ اکئگ وطافئگ رکئگ ایئگ وہئگ اےنپئگ گ

جئگ یہئگ منجئگ دن ائگ ےہئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

رذمی(

۔'')ت

88

رنیئئگ اعمرشت

ت

وادلنیئگ ےسئگ ولسکئگ ےکئگ ادابئگ

ئگ ےسئگ زن ادہئگ قحئگ امںئگ امںئگ ن اپئگ ےکئگ اسھتئگ ااھچئگ ولس ۔۷ انئگ رپئگ ب

رائگ ےکئگ دعبئگ ان

کئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ نسحئگ ولسکئگ یکئگ وتقیفئگ وکئگ دوونںئگ ںاہونںئگ یکئگ اعسدتئگ ےیھجمس،خ

رائگ ےکئگ قحئگ ےکئگ اسھت

رانئگ ن اکئگ ےنئگ ہگجئگ ہگجئگ امںئگ ن اپئگ ےکئگ قحئگ وکئگ خ

ایبنئگ ایکئگ ےہئگ اورئگ ئگ ن اپئگ اکئگ یہئگ ےہ۔امںئگ ن اپئگ ےکئگ قحئگ یکئگ اتیمہئگ اورئگ تمئگ اکئگ ادنازہئگ اسئگ ےسئگ ےیجیکئگ ہکئگ ق

رائگ یکئگ رکش

ادیکئگ یکئگ ےہئگ ۔ئگ خ

زگاریئگ ےکئگ اسھتئگ اسھتئگ امںئگ ن اپئگ یکئگ رکشئگ زگاریئگ یکئگ ن

)ینبئگ ارسالیئگ (وقضی ربک اال تعبدوا اال ایاہ و بالوالدین احسانا

ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ ئگ رامئگ دن ائگ ےہئگ ہکئگ متئگ اسئگ ےکئگ وسائگ یسکئگ یکئگ دنبیگئگ ہنئگ رکوئگ اورئگ وادلنیئگ ےکئگ اسھتئگ کینئگ ولسکئگ رکوئگ ۔''ئگ ئگ ئگ

''اورئگ اپئگ ےکئگ ربئگ ےنئگ ہلصیفئگ ق

ئگ ےسئگ زن ادہئگ وبحمبئگ ےہئگ ۔یبنئگ ملسو هيلع هللا ىلصدبعاہللئگ نبئگ وعسمدئگ ےتہکئگ ںیہئگ :''ئگ ںیمئگ ےنئگ یبنئگ رضحت رائگ وکئگ ب

ئگ رپئگ ڑپیھئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ وپاھچئگ وکنئگ اسئگ لمعئگ خ

ئگ ''وہئگ امنزئگ وجئگ وق ا رامن

ےنئگ ق

رامن ا:امںئگ ن اپئگ ےکئگ اسھتئگ نسحئگ ولسکئگ ۔ںیمئگ وپاھچئگ اسئگ ےک

ئگ وبحمبئگ ےہ۔ق ئگ ےسئگ زن ادہ ئگ وکئگ ب را

ئگ اجےئئگ ۔ںیمئگ ےنئگ )رھپئگ (وپاھچئگ :اسئگ ےکئگ دعبئگ وکنئگ اسئگ لمعئگ خ

ا۔)اخبریئگ وئگ ملسمئگ (

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ ںاہدئگ رکن

رامن ا:خ

دعب،ق

ئگ ادیمئگ یبن رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ اک

ئگ ق ئگ رائگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دبعاہلل

ائگ وہںئگ اورئگ خ

ئگ ںیمئگ احرضئگ وہائگ اورئگ ےنہکئگ اگلئگ :''ںیمئگ اپئگ ےکئگ اہھتئگ رپئگ رجہتئگ اورئگ ںاہدےکئگ ےیلئگ ئگ تعیبئگ رکن

رم

یکئگ خ

رئگ اچاتہئگ وہںئگ ۔یبن رائگ اکئگ رکشئگ ےہئگ (دوونںئگ زدنہئگ ںیہئگ ےنئگ وپاھچ:''ایکئگ اہمترےئگ امںئگ ن اپئگ ںیمملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ اسئگ اکئگ اخ

ئگ زدنہئگ ےہئگ اسئگ ےنئگ اہکئگ :''یجئگ اہںئگ ہکلب)خ ئگ ےسئگ وکیئئگ اک

رئگ اچاتہئگ وہںئگ ،یبن رائگ ےسئگ اخ

ںئگ خ می

رائگ ےسئگ اینپئگ رجہتئگ اورئگ ںاہدئگ اکئگ دبہلئگ اچےتہئگ وہئگ ؟اسئگ ےنئگ اہکئگ یجئگ اہں

رامن ائگ وتئگ ایکئگ متئگ وایعقئگ خ

رامن ائگ وتئگ اجؤئگ اےنپئگ امںئگ ملسو هيلع هللا ىلص ''اپئگ ےنئگ ق

ادق

ےنئگ ارش

ئگ ںیمئگ رہئگ رکئگ ان

رم

ےکئگ اسھتئگ کینئگ ولسکئگ رکو۔)ملسم(ئگ ن اپئگ یکئگ خ

ئگ صخشئگ ےنئگ یبن رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ اک

امںئگ ن اپئگ اکئگ اوالدئگ رپئگ ایکئگ قحئگ ےہملسو هيلع هللا ىلص ! ےسئگ وپاھچئگ ''ن ائگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبامہمئگ ق

ئگ ںیہئگ اورئگ امںئگ ن اپئگ یہئگ دوزخئگ ''ئگ ۔)انبئگ امہج(

ائگ ''امںئگ ن اپئگ یہئگ اہمتریئگ ج رامن

ادئگ ق

؟ارش

ئگ ےکئگ قحتسمئگ وہ

ےگئگ اورئگ انئگ ےکئگ وقحقئگ وکئگ ن ااملئگ رکئگ ےکئگ متئگ منہجئگ اکئگ ادنینھئگ ونبئگ ےگ۔ئگ ینعیئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ کینئگ ولسکئگ رکئگ ےکئگ متئگ ج

ئگ ۔۲ ارےئگ ووجدئگ اکئگ سوسسئگ س وادلنیئگ ےکئگ رکشئگ زگارئگ رےیہئگ ۔نسحمئگ یکئگ رکشئگ زگاریئگ اورئگ ااسحنئگ دنمیئگ زارتفئگ اکئگ اونیلئگ اقتاضئگ ےہئگ اورئگ تقیقحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ہ

رےتھئگ اورئگ

رن اینئگ ،ےبئگ اثملئگ اجاشفنینئگ اورئگ ااہتنیئئگ تقفشئگ ےسئگ وادلنیئگ ںیہئگ ۔رھپئگ وادلنیئگ یہئگ یکئگ رپورشئگ اورئگ ناراینئگ ںیمئگ مہئگ ےتلپئگ ت

وعشرئگ وکئگ ےتچنہپئگ ںیہئگ اورئگ سجئگ ریغئگ ومعمیلئگ ق

ارےئگ دلئگ ارئگ وہئگ اورئگ ہ

ارائگ ہنیسئگ انئگ یکئگ دیقعتئگ دنمیئگ وئگ ااسحنئگ دنمیئگ اورئگ تمئگ وئگ تبحمئگ ےسئگ رسش رامےتئگ ںیہئگ اسئگ اکئگ اقتاضئگ ےہئگ ہکئگ ہ

اریئگ رسرپیتسئگ ق اکئگ روہ ئگ روہ ئگ انئگ اکئگ ہ

رائگ

رامیئئگ ےہ۔رکشئگ زگاروہئگ ۔یہیئگ وہجئگ ےہئگ ہکئگ خ

ادیکئگ ق

ےنئگ اینپئگ رکشئگ زگاریئگ ےکئگ اسھتئگ اسھتئگ انئگ یکئگ رکشئگ زگاریئگ یکئگ ن

89

)مہئگ ےنئگ وتیصئگ یکئگ (ہکئگ ریمائگ رکشئگ ادارکوئگ اورئگ اےنپئگ امںئگ ن اپئگ ےکئگ رکشئگ زگارئگ روہ۔ئگ ان اشرکلی والوالدیک

راجئگ ےکئگ الخفئگ یھبکئگ وکیئئگ ایسیئگ ن اتئگ ہنئگ ےیہک ۔۰

امںئگ ن اپئگ وکئگ ہشیمہئگ وخشئگ رےنھکئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ اورئگ انئگ یکئگ رمیضئگ اورئگ م

ائگ ےہئگ اورئگ وادلنیئگ ھچئگ ا ےسئگ اقتےضئگ اورئگ اطمےبلئگ رکےنئگ ےتگلئگ ںیہ

رائگ اورئگ رھکائگ وہئگ اجن

رخ

راجئگ ھچئگ خ

ئگ م راھےپئگ ںیمئگ ج

اوگارئگ وہئگ ۔ن اوصخلصئگ ت

ئگ وجئگ وتعقئگ ےکئگ الخفئگ وجئگ انئگ وکئگ ن ئگ

ر ئگ ےیجیکئگ اورئگ انئگ یکئگ یسکئگ ن اتئگ ےسئگ ااتکئگ رکئگ وجابئگ ںیمئگ وکیئئگ ایسیئگ ن اتئگ ہ

رداب رئگ ن اتئگ وکئگ وخیشئگ وخیشئگ ت ئگ یھبئگ ہ

اوگارئگ وہئگ اورئگ انئگ ےکئگ ئگ وہےتئگ ںیہئگ ۔اسئگ وق

زگئگ ہنئگ ےیجیکئگ وجئگ انئگ وکئگ ن

رن اتئگ وکئگ سیھٹئگ ےگل

خ

اما یبلغن عندک الکبر احدھما او الکھما فال تقل لھما اف وال تنھر ھما۔

ئگ ہنئگ وہکئگ ،ہنئگ اںیہنئگ ڑھجایکںئگ دو۔

راھےپئگ یکئگ رمعئگ وکئگ چنہئگ اجںیئئگ وتئگ متئگ انئگ وکئگ افئگ ک

ئگ ن ائگ دوونںئگ اہمترےئگ اسےنمئگ ت ارگئگ انئگ ںیمئگ ےسئگ اک

راھےپئگ

ریئگ سوسسئگ وہدرا لئگ ت

ائگ ےہئگ ،ایسئگ ےیلئگ ذرائگ ذرائگ یسئگ ن اتئگ یھبئگ ت

رھئگ اجن

ئگ اینپئگ اتیمہئگ اکئگ ااسحسئگ ت

ئگ ںیہنئگ ریتہئگ اورئگ زمکوریئگ ےکئگ ن اع

رداب ےنئگ یکئگ رمعئگ ںیمئگ ن اتئگ یکئگ ت

اراضئگ وہےنئگ اکئگ ومعقئگ ہنئگ دےیجی۔

راتئگ اکئگ احلظئگ رکےتئگ وہےئئگ اےنپئگ یسکئگ وقلئگ وئگ لمعئگ ےسئگ امںئگ ن اپئگ وکئگ ن

رائگ اسئگ ت

یتگلئگ ےہئگ ۔ل

ارایضئگ ںیمئگ ےہئگ ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ ںیہئگ ہکئگ یبنرضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ رمعئگ ےتہک

ارایضئگ وادلئگ یکئگ ن

رائگ یکئگ ن

رائگ یکئگ وخدوندیئگ وادلئگ یکئگ وخدوندیئگ ںیمئگ ےہئگ اورئگ خ

ائگ :ئگ ''خ رامن

ادئگ ق

رذمیئگ ےنئگ ارش

۔)ت

،انبئگ ابحنئگ ،احمک(

رائگ ےکئگ بضغئگ وکئگ ڑھباکےئ

اراضئگ رکئگ ےکئگ وہئگ خ

رائگ وکئگ وخشئگ رانھکئگ اچےہئگ وتئگ وہئگ اےنپئگ وادلئگ وکئگ وخشئگ وخشئگ رےھکئگ ،وادلئگ وکئگ ن

اگ۔ئگ ینعیئگ ارگئگ وکیئئگ اےنپئگ خ

ائگ وہائگ وھچڑئگ رکئگ یبن

ئگ ادیمئگ اےنپئگ امںئگ ن اپئگ وکئگ رون ئگ یہئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ اک ئگ ںیمئگ رجہتئگ رپئگ تعیبئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ احرضئگ وہائگ ۔وتیبنملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دبعاہلل

رم

ملسو هيلع هللا ىلص یکئگ خ

ائگ ''اجؤئگ اےنپئگ امںئگ ن اپئگ ےکئگ ن اسئگ واسپئگ اجئگ ؤئگ اورئگ انئگ وکئگ ایسئگ رطحئگ وخشئگ رکئگ ےکئگ اؤسجئگ رطحئگ متئگ انئگ وکئگ رالئگ رکئگ اےئئگ وہئگ ۔'')اوبدؤد رامن

( ےنئگ ق

ئگ اکئگ قحتسم ۔۴

رائگ ےنئگ اسئگ اکئگ ومعقئگ دن ائگ وتئگ درا لئگ ہیئگ ئگ اسئگ ن اتئگ اسئگ ئگ وتقیفئگ ےہہکئگ اپئگ وخدئگ وکئگ ج

ئگ ےیجیک۔ارگئگ اپئگ وکئگ خ

رم

انبئگ ںیکسئگ ئگ دلئگ وئگ اجنئگ ےسئگ امںئگ ن اپئگ یکئگ خ

ئگ ےسئگ یہئگ دوونںئگ ںاہںئگ یکئگ الھبیئئگ ،اعسدتئگ اورئگ تمئگ اح لئگ وہیتئگ ےہئگ اورئگ ا

رم

رائگ یکئگ وخدوندیئگ اح لئگ رکئگ ںیکسئگ ۔امںئگ ن اپئگ یکئگ خ

دیمئگ دوونںئگ ںاہںئگ یکئگ اوتفںئگ اورئگ خ

رامن املسو هيلع هللا ىلص ےسئگ وفحمظئگ راتہئگ ےہئگ ۔رضحتئگ اسنئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن

۔ےنئگ ق

ہکئگ اسئگ یکئگ رمعئگ درازئگ یکئگ اجےئئگ اورئگ اسئگ یکئگ روزیئگ ںیمئگ اشکدیگئگ وہئگ ،اسئگ وکئگ اچےیہئگ ہکئگ اےنپئگ امںئگ ن اپئگ ےکئگ اسھتئگ الھبیئئگ رکےئگ اورئگ ہلئگ ریمحئگ رکےئگ ''وجئگ ادیمئگ اچاتہئگ ےہ

۔)ارتلبیغئگ وارتلبیہ(

ادئگ ےہئگ اکئگ املسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

رش

رائگ ےکئگ روسلئگ

راھےپئگ ملسو هيلع هللا ىلص!''وہئگ ادیمئگ ذلیلئگ وہئگ ،رھپئگ ذلیلئگ وہئگ ،رھپئگ ذلیلئگ وہئگ ۔ولوگںئگ ےنئگ وپاھچئگ ،اےئگ خ

رامن اوہئگ ادیمئگ سجئگ ےنئگ اےنپئگ امںئگ ن اپئگ وکئگ ت

وکنئگ ادیم؟اپئگ ےنئگ ق

ئگ ںیمئگ دالخئگ ہنئگ وہائگ ۔'')ملسمئگ (

ئگ رکئگ ےکئگ (ئگ ج

رم

ئگ وکئگ اورئگ رھپئگ )انئگ یکئگ خ ئگ ںیمئگ ن ان ائگ ،دوونںئگ وکئگ ن ان ا،ن ائگ یسکئگ اک

یکئگ احل

90

راک

ئگ احصیبئگ وکئگ ںاہدئگ ںیمئگ اجےنئگ ےسئگ روکئگ رکئگ وادلنیئگ یکئگ خ ر حیئگ دیئگ اورئگ اک

ئگ وادلنیئگ وکئگ ںاہدئگ یسیجئگ میظعئگ ابعدتئگ رپئگ یھبئگ ت

رم

رامیئئگ ئگ ومعقئگ رپئگ وتئگ اپئگ ےنئگ خ

ادیکئگ ق

ئگ یکئگ ن

م

ئگ صخشئگ یبن رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ اک

ئگ وہےنئگ یکئگ رغضئگ ےسئگ احرضئگ وہائگ ۔یبنملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ رمعئگ ق ئگ اہمترےئگ امںئگ ےنئگ اسئگ ےسئگ وپاھچملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ن اسئگ ںاہدئگ ںیمئگ رشک

ئگ رکےتئگ روہئگ یہیئگ ںاہدئگ ےہئگ )اخبریئگ وئگ ملسم(

رم

رامن ائگ اجؤاورئگ انئگ یکئگ خ

ادئگ ق

ن اپئگ زدنہئگ ںیہ۔اسئگ ےنئگ اہکئگ یجئگ اہںئگ زدنہئگ ںیہئگ ۔ارش

رانئگ ںیمئگ ےہئگ ۔۵

ئگ رحتئگ ہنئگ ےیجیکئگ وجئگ انئگ ےکئگ ارتحامئگ ےکئگ الخفئگ وہئگ ۔ق ئگ )ینبوقل لھما قوال رکیما امںئگ ن اپئگ اکئگ ادبئگ وارتحامئگ ےیجیکئگ اورئگ وکیئئگ یھبئگ ایسیئگ ن اتئگ ن ا

(۲۰ارسالی:

اورئگ انئگ ےسئگ ارتحامئگ یکئگ ن اتئگ ےیجیکئگ ۔

ئگ ںیمئگ دالخئگ وہںئگ ؟انبئگ ابع

ئگ رمہبتئگ رضحتئگ ئگ دبعاہللئگ نبئگ رمعےنئگ رضحتئگ انبئگ ابعسئگ ےسئگ وپاھچئگ ایکئگ اپئگ ہیئگ اچےتہئگ ںیہئگ ہکئگ منہجئگ ےسئگ دورئگ رںیہئگ اورئگ ج سئگ ےنئگ اہکئگ ویکںئگ اک

رائگ یکئگ مسقئگ ںیمئگ یہیئگ اچاتہئگ وہںئگ ۔رضحتئگ انبئگ رمعئگ ئگ ےنئگ وپاھچئگ ئگ ،اپئگ ےکئگ

رامن ائگ ارگئگ ںیہنئگ ،خ

وادلنیئگ زدنہئگ ںیہ؟انبئگ ابعسئگ ئگ ےنئگ اہکئگ یجئگ اہںئگ ریمیئگ وادلہئگ زدنہئگ ںیہ۔انبئگ رمعئگ ئگ ےنئگ ق

اوہںئگ ےسئگ ےتچب

ئگ ںیمئگ اجںیئئگ ےگئگ رشبہکیطئگ اپئگ ریبکہئگ گ

ئگ ےسئگ ئگ وگتفگئگ رکںیئگ ،انئگ ےکئگ اھکےنئگ ےنیپئگ اکئگ ایخلئگ رںیھکئگ وتئگ رضورئگ ج رںیہ۔)االدبئگ ئگ اپئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ رنیمئگ

ارفملد(

ئگ ن ا رہئگ ئگ ےنئگ اک رت امئگ رضحتئگ اوبہ

رامن ائگ د وھک!ئگ ہنئگ انئگ اکئگ ن

ئگ ےسئگ وپاھچئگ ہیئگ دورسےئگ اہمترےئگ وکنئگ ںیہئگ ؟ئگ اسئگ ےنئگ اہکئگ ہیئگ ریمےئگ وادلئگ ںیہئگ اپئگ ےنئگ ق رئگ دوئگ ادویمںئگ وکئگ داھکیئگ ۔اک

ریئگ اورئگ ااسکنریئگ ےسئگ شیپئگ اےیئئگ ۔۔۹انیلئگ ،ہنئگ یھبکئگ انئگ ےسئگ اےگئگ اےگئگ انلچئگ اورئگ ہنئگ یھبکئگ انئگ ےسئگ ےلہپئگ انھٹیئگ ۔)االدبئگ ارفملئگ د(

وادلنیئگ ےکئگ اسھتئگ اعخ

احفض لھما جناح الذل من الرحمۃ و

ریئگ اورئگ رنیمئگ ےسئگ انئگ ےکئگ اسےنمئگ ےھچبئگ روہ۔''

''اورئگ اعخ

انئگ ںیم

رایئئگ ہنئگ اتجؤاورئگ ہنئگ انئگ یکئگ ش

ئگ انئگ ےکئگ رمہبتئگ اکئگ احلظئگ ر،وھئگ اورئگ یھبکئگ انئگ ےکئگ اسےنمئگ اینپئگ ت

رئگ وق ریئگ ےسئگ ےھچبئگ رےنہئگ اکئگ بلطمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ہ

ئگ یخاتک ئگ رکوئگ ۔اعخ

رتئگ ےیھجمسئگ ۔رضحتئگ انبئگ ابعسئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبنوادلنیئگ ےسئگ تبحمئگ ےیجیکاورئگ اسئگ وکئگ اےنپ ۔۱

رئگ اخ ئگ اعسدتئگ واخ

رامےتئگ ںیہئگ ۔ملسو هيلع هللا ىلص ئگ ےیلئگ ن اع

ق

ئگ اے ئگ جحئگ وبقملئگ اکئگ وثابئگ اتشخئگ ےہئگ ''ولوگںئگ ےنئگ وپاھچئگ ئگ اسئگ وکئگ اک را

رائگ ےکئگ روسلئگ ئگ ''وجئگ کینئگ اوالدئگ یھبئگ امںئگ ن اپئگ رپئگ تبحمئگ رھبیئگ رظنئگ ڈایتلئگ ےہئگ ،اسئگ ےکئگ دبےلئگ خ

خ

ئگ دنئگ ںیمئگ وسئگ ن ارئگ اسئگ رطحئگ رملسو هيلع هللا ىلص! رائگ )اہمترےئگ وصرئگ ےس(ئگ تہبئگ ارگئگ وکیئئگ اک

،ئگ خ

رامن ایجئگ اہںئگ ،ارگئگ وکیئئگ وسئگ ن ارئگ ااسیرکےئگ ی

تمحئگ وئگ تبحمئگ یکئگ رظنئگ ڈاےلئگ ۔اپئگ ےنئگ ق

رائگ اورئگ ) گنئگ دیلئگ ےسیجئگ وبیعںئگ ےسئگ (ن الکل

ت

ن اکئگ ےہئگ ۔)ملسم(ئگ

ئگ ےیجیکئگ اوئگ ۔۸

ئگ یھبئگ وخدشیلئگ ےسئگ ااطع

ئگ ےیجیکئگ ۔ارگئگ وہئگ ھچئگ زن ادیتئگ یھبئگ رکئگ رےہئگ وہںئگ ی

اتئگ وکئگ شیپئگ رظنئگ امںئگ ن اپئگ یکئگ دلئگ وئگ اجنئگ ےسئگ ااطع

رئگ انئگ ےکئگ میظعئگ ااسحن

راجئگ رپئگ رگاںئگ وہںئگ رشبہکیطئگ وہئگ دنیئگ ےکئگ الخفئگ ہنئگ وہںئگ ۔

رھکئگ رکئگ انئگ ےکئگ وہئگ اطمےبلئگ یھبئگ وخیشئگ وخیشئگ وپرےئگ ےیجیکئگ وجئگ اپئگ ےکئگ ذوقئگ اورئگ م

91

ئگ ادیمئگ یبن ئگ ںیمئگ احرضئگ وہائگ ۔یبنملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبدیعسئگ ئگ اکایبنئگ ےہئگ ہکئگ نمیئگ اکئگ اک

رم

وکیئئگ ےہ؟ئگ اسئگ ےنئگ اہک)یجئگ ئگ ےنئگ اسئگ ےسئگ وپاھچئگ :''نمیئگ ںیمئگ اہمتراملسو هيلع هللا ىلص یکئگ خ

رامن ائگ ملسو هيلع هللا ىلص اہں(ئگ ریمےئگ امںئگ ن اپئگ ںیہئگ ۔اپئگ ےنئگ وپاھچئگ ،اوہنںئگ ےنئگ ںیہمتئگ ااجزتئگ دیئگ ےہئگ ؟ئگ اسئگ ےنئگ اہکئگ ںیہنئگ ،،)ںیمئگ ےنئگ انئگ ےسئگ وتئگ ااجزتئگ ںیہنئگ یلئگ ےہ(اپ

ےنئگ ق

ئگ وتئگ ںاہدئگ ںیمئگ رشتئگ رکوورہن)انئگ یک

ئگ وتئگ متئگ واسپئگ اجؤئگ اورئگ امںئگ ن اپئگ ےسئگ ااجزتئگ ولئگ ،ارگئگ وہئگ ااجزتئگ دےئگ دںیئگ ی ئگ ںیمئگ رہئگ رکئگ (انئگ ےکئگ اسھتئگ ولسکئگ :''ااھچئگ

رم

ئگ خ

رکےتئگ روہئگ ۔۔'')اوبداؤد(

ائگ ےہئگ اورئگ اچاتہئگ ےہئگ ہکئگ یبن

ئگ صخشئگ ولیمںئگ دورئگ ےسئگ ان ئگ یکئگ ئگ اتیمہئگ اکئگ ادنازہئگ اسئگ ن اتئگ ےسئگ ےیجیکئگ ہکئگ اک

یکئگ تیعمئگ ںیمئگ دنیئگ یکئگ رسدنلبیئگ ےکئگ ےیلئگ ملسو هيلع هللا ىلص وادلنیئگ یکئگ ااطع

ئگ وہئگ نکیلئگ ینب رامےتئگ ںیہملسو هيلع هللا ىلص ںاہدئگ ںیمئگ رشک

ائگ دےتیئگ ںیہ۔اورئگ ق

ئگ اہمترےئگ امںئگ ن اپئگ دوونںئگ اسئگ وکئگ ولن ئگ وہئگ ج

ئگ ہکئگ ںاہدئگ ںیمئگ رشتئگ یھبئگ متئگ ایسئگ وصرتئگ ںیمئگ رکئگ ئگ تکس

ںیہمتئگ ااجزتئگ دںی۔

ئگ زگارئگ راہئگ وہئگ ئگ وجئگ اسئگ ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ انبئگ ابعسئگ اکئگ ایبنئگ ےہہکئگ یبن

رائگ اکئگ ااطع

رامن ا:سجئگ ادیمئگ ےنئگ اسئگ احلئگ ںیمئگ حبصئگ یکئگ ہکئگ وہئگ انئگ دہان اتئگ وئگ ااکحمئگ ںیمئگ خ

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ازل

ئگ ئگ امںئگ ن اپئگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ ن ئگ ےکئگ دوئگ دروازےئگ ےلھکئگ وہےئئگ ہ ا ںااورئگ ارگئگ امںئگ ن اپئگ ںیمئگ ےسئگ وکیئئگ اک

رامےئئگ ںیہئگ وتئگ اسئگ ےنئگ اسئگ احلئگ ںیمئگ حبصئگ یکئگ ہکئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ ج

ق

رائگ ےکئگ ےجیھبئگ وہےئئگ ااکحمئگ ودہان ات

ئگ دروازہئگ الھکئگ وہائگ ےہئگ اورئگ سجئگ صخشئگ ےنئگ اسئگ احلئگ ںیمئگ حبصئگ یکئگ ہکئگ وہئگ امںئگ ن اپئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیمئگ خ ئگ اکئگ اک

ےسئگ ہنمئگ ومڑےئگ ئگ وہئگ وتئگ ج

ئگ ئگ وہےئ ئگ ےہئگ وتئگ دوزخئگ اکئگ اک دروازہئگ ےہئگ وتئگ اسئگ ےنئگ اسئگ احلئگ ںیمئگ حبصئگ یکئگ ہکئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ دوزخئگ ےکئگ دوئگ دروازےئگ ےلھکئگ وہےئئگ ںیہئگ اورئگ ارگئگ امںئگ ن اپئگ ںیمئگ ےسئگ وکیئئگ اک

رائگ ےکئگ روسل

رامن ائگ اہںئگ ارگئگ ئگ وہئگ زن ادیتئگ رکملسو هيلع هللا ىلص الھکئگ وہائگ ےہئگ ۔اسئگ ادیمئگ ےنئگ وپاھچئگ اےئگ خ

ئگ یھبئگ ۔ق

ئگ ارگئگ امںئگ ن اپئگ اسئگ ےکئگ اسھتئگ زن ادیتئگ رکئگ رےہئگ وہںئگ ی

ئگ رےہئگ وہںئگ ی

ئگ یھبئگ ۔)وکشمۃ(

ئگ یھبئگ ،ارگئگ زن ادیتئگ رکئگ رےہئگ وہںئگ ی

یھبئگ ،ارگئگ زن ادیتئگ رکئگ رےہئگ وہںئگ ی

رانئگ ںیمئگ ےہئگ :ئگ ۔۶

رچئگ ےیجیکئگ ۔ق

امںئگ ن اپئگ وکئگ اےنپئگ املئگ اکئگ امکلئگ ےئھجمساورئگ انئگ رپئگ دلئگ ،وھلئگ رکئگ خ

)ارقبلہ(قل ما انفقتم من خیر فللوالدین ۔ یسئلونک ماذا ینفقون ط

رچئگ رکوئگ اسئگ ےکئگ اونیلئگ ادقارئگ وادلنیئگ ںیہ۔''''ولگئگ اپئگ ےسئگ وپےتھچئگ ںیہ

رچئگ رکںی،وجابئگ دےیجیئگ ہکئگ وجئگ املئگ یھبئگ متئگ خ

ئگ ہکئگ مہئگ ایکئگ خ

ئگ ن ارئگ یبن ئگ ئگ اچےتہئگ ںیہئگ ریمائگ املئگ ےلئگ ےتیلئگ ںیہئگ ۔یبنملسو هيلع هللا ىلص اک ئگ رکےنئگ اگلئگ ہکئگ وہئگ ج

ائگ اورئگ اےنپئگ ن اپئگ یکئگ یاکی ئگ ادیمئگ ان ےنئگ اسئگ ادیمئگ ےکئگ ن اپئگ وکئگ ولبان ائگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ن اسئگ اک

ئگ وبڑاھ رامیئئگ وتئگ اسئگ ےنئگ انہکئگ رشوعئگ ایکئگ :،الیھٹئگ اتکیٹئگ وہائگ اک

ئگ زمکورئگ صخشئگ احرضئگ وہائگ ،اپئگ ےنئگ اسئگ وبڑےھئگ صخشئگ ےسئگ قیقحئگ ق

رائگ ےکئگ روسل

ئگ یھتئگ ،ںیمئگ امدلارئگ اھتئگ اورئگ ہیئگ اخیلئگ اہھتئگ اھت۔ںیمئگ ےنئگ یھبکئگ اسئگ وکئگ اینپئگ زیچےنیلملسو هيلع هللا ىلص ! ''خ

ئگ ہیئگ زمکورئگ اورئگ ےبئگ سبئگ اھتئگ اورئگ ھجمئگ نیمئگ اطق ئگ زامہنئگ اھتئگ ج ئگ اک

ائگ ےہئگ ۔''ئگ ےسئگ ںیہنئگ رواکئگ ،اجئگ ںیمئگ زمکور

ئگ وئگ وقیئگ ےہئگ ،ںیمئگ اخیلئگ اہھتئگ وہںئگ اورئگ ہیئگ امدلارئگ ےہئگ ،ابئگ ہیئگ اانپئگ املئگ ھجمئگ ےسئگ اچبئگ اچبئگ رکئگ رھک

وہںئگ اورئگ ہیئگ دنترب

رامن ائگ :وتئگ اورئگ ریتائگ املئگ ریتےئگ ن اپئگ اکئگ ےہ۔

وبڑےھئگ یکئگ ہیئگ ن اتئگ نسئگ رکئگ رتمحئگ اعملئگ روئگ ڑپےئگ اورئگ )وبڑےھئگ ےکئگ ڑلےکئگ یکئگ رطفئگ اخمبطئگ وہئگ رکئگ (ئگ ق

رئگ رکےتئگ رےیہئگ ۔اہتبلئگ وہئگ رشکئگ وئگ تیصعمئگ اکئگ امںئگ ن اپئگ ارگئگ ریغئگ ملسمئگ ئگ ۔۷۳ رات ئگ ت

رم

ئگ یھبئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ ولسکئگ ےیجیکئگ ،انئگ اکئگ ادبئگ وئگ ارتحامئگ اورئگ انئگ یکئگ خ

وہںئگ ی

رزگئگ ہنئگ امےین۔ ئگ ےسئگ ااکنرئگ رکئگ دےیجیئگ اورئگ انئگ اکئگ انہکئگ ہ

مکحئگ دںیئگ وتئگ انئگ یکئگ ااطع

92

فا ۔وان جاھداک علی ان ترشک بی مالیس لک بہ علم فال تطعھما وصاحبھما فی الدنیا معرو

رئگ زگئگ انئگ اکئگ انہکئگ ہنئگ امونئگ اورئگ داینئگ ںیم ئگ انبؤئگ سجئگ اکئگ ںیہمتئگ وکیئئگ ملعئگ ںیہنئگ ےہئگ وتئگ ہ اؤئگ رکےتئگ روہئگ اورئگ ارگئگ امںئگ ن اپئگ دن اؤئگ ڈاںئگ ہکئگ ریمےئگ اسھتئگ یسکئگ وکئگ رشک

رن ئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ کینئگ ت

۔

رامیتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ئگ ق ئگ وہئگ رشمملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اامسء

ئگ اںیئئگ اورئگ اسئگ وق ئگ ےسئگ رعضئگ ایکئگ ہکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ہکئگ ںیھتئگ ۔ںیمئگ ےنئگ یبنےکئگ ہدہئگ ابمرکئگ ںیمئگ ریمےئگ ن اسئگ ریمیئگ وادلہئگ

رامن ائگ اہںئگ متئگ اینپئگ امںئگ ےکئگ

اسھتئگ ہلئگ ریمحئگ رکیتئگ روہئگ ریمےئگ ن اسئگ ریمیئگ وادلہئگ اںیئئگ ںیہئگ اورئگ وہئگ االسمئگ ےسئگ رفنتمئگ ںیہئگ ،ایکئگ ںیمئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ ااھچئگ ولسکئگ رکوں؟ئگ اپئگ ےنئگ ق

۔)اخبری(

اتئگ وکئگ ۔۷۷

رئگ داعئگ یھبئگ رکےتئگ رےیہئگ اورئگ انئگ ےکئگ ااسحن رات رن اتئگ ےکئگ اسھتئگ امںئگ ن اپئگ ےکئگ ےیلئگ ت

راےیئئگ اورئگ ااہتنیئئگ دلئگ وسزیئگ اورئگ یبلقئگ ئگ خ

رگ

رائگ ےکئگ وضحرئگ گ

ئگ ن ادئگ رکےکئگ خ

ادئگ ےہئگ :

رائگ اکئگ ارش

ئگ ےیجیکئگ ،خ

انئگ ےکئگ ےیلئگ رمحئگ وئگ رکمئگ یکئگ دروخاب

وقل رب ارحمھما کما ربینی صغیرا

رامیئئگ ںاورئگ داعئگ رکوئگ ہکئگ رپورداگر!انئگ دوون''

رامئگ ،سجئگ رطحئگ انئگ دوونںئگ ےنئگ نپچبئگ ںیمئگ ریمیئگ رپورشئگ ق

۔،،ئگ یھترپئگ رمحئگ ق

ر

ن انئگ ایکئگ ئگ ینعیئگ اےئگ رپورداگرئگ نپچبئگ یکئگ ےبئگ یسبئگ ںیمئگ ،سجئگ رتمحئگ اورئگ اجاشفنینئگ وئگ تقفشئگ وئگ تبحمئگ ےسئگ اوہنںئگ ےنئگ ریمیئگ رپورشئگ یکئگ اورئگ ریمیئگ اخرطئگ اےنپئگ شیعئگ وکئگ ق

رامئگ ،اورئگ انئگ ےکئگ احلئگ زارئگ رپئگ رمحئگ یکئگ رظنئگ رک۔

۔رپورداگر!ئگ ںیمئگ انئگ اکئگ وکیئئگ دبہلئگ ںیہنئگ دےئگ اتکسئگ ،وتئگ یہئگ انئگ یکئگ رسرپیتسئگ ق

اازن ادہئگ رضورتئگ دنمئگ یھب۔ئگ ام ۔۷۲

یشی

کئگ وئگ ولسکئگ یکئگ

رام

ئگ زن ادہئگ زمکورئگ اورئگ اسحسئگ وہیتئگ ےہئگ اورئگ اپئگ ےکئگ خ ٹ عااطئگ اکئگ وصخیصئگ ایخلئگ رےیھکئگ ،امںئگ

رم

رھپئگ اسئگ ںئگ یکئگ خ

رن ااینںئگ یھبئگ ن اپئگ ےکئگ ماقےلبئگ ںیمئگ ںیہکئگ زن ادہئگ ںیہئگ اسئگ ےیلئگ دنیئگ ےنئگ امںئگ اکئگ قحئگ زن ادہئگ اتبن ائگ ےہئگ اورئگ امںئگ ےکئگ اسھتئگ ولسکئگ یکئگ

اتئگ اورئگ ق

ربیغئگ دیئگ ےکئگ ااسحن

وصخیصئگ ت

ادئگ ےہ:

رانئگ ن اکئگ اکئگ ارش

ےہ۔ئگ ق

()االاقحف حملتھ رکھا و وضعتہ رکھا و حملہ وفصالہ ثلثون شھراط طووحصینا االنسان بوالدیہ احسانا

ادیکئگ یک،ئگ اسئگ یکئگ امںئگ فیلکئگ ااھٹئگ ااھٹئگ رکئگ اسئگ وکئگ ٹیپئگ ںیمئگ ےیلئگ رھپیئگ اورئگ فیلک

انئگ وکئگ امںئگ ن اپئگ ےکئگ اسھتئگ الھبیئئگ رکےنئگ یکئگ ن

ئگ یہئگ ےسئگ انجئگ اورئگ "اورئگ مہئگ ےنئگ ان

دمتئگ ڈاھیئئگ اسلئگ ےہ۔"ئگ ااھٹےنئگ اورئگ دودھئگ الپےنئگ یکئگ ہیئگ ) فیلکئگ دہ(ٹیپئگ ںیمئگ

ادیکئگ رکےتئگ وہےئئگ وصختیصئگ ےکئگ اسھتئگ امںئگ ےکئگ مہیپئگ دھکئگ ااھٹےنئگ اورئگ انھٹکایئںئگ ےنلیھجئگ اکئگ ہشقن

رانئگ ےنئگ امںئگ ن اپئگ دوونںئگ ےکئگ اسھتئگ ولسکئگ رکےنئگ یکئگ ن

ئگ ق

ئگ ازیگنئگ ادنازئگ ںیمئگ اچنیھکئگ ےہئگ اورئگ اہن ر

رےئگ یہئگ ات

اریئگ ایکئگ ےہئگ ہکئگ اجنئگ اثنرئگ امن،ئگ ن اپئگ ےکئگ ماقےلبئگ ںیمئگ ت

ئگ یہئگ وخیبئگ ےکئگ اسھتئگ اسفنینئگ ادنازئگ ںیمئگ اسئگ تقیقحئگ یکئگ رطفئگ اش

ی

رائگ ےکئگ روسل

ئگ وئگ ولسکئگ یکئگ زن ادہئگ قحتسمئگ ےہئگ اورئگ رھپئگ ایسئگ تقیقحئگ وکئگ خ

رم

رامن ائگ ےہ۔ملسو هيلع هللا ىلص اہمتریئگ خ

ےنئگ یھبئگ ،وھلئگ ،وھلئگ رکئگ ایبنئگ ق

93

ئگ صخشئگ یبن رامےتئگ ںیہئگ اک

ئگ ق رہ رت ئگ ںیمملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبہ

رم

رائگ ےکئگ روسلیکئگ خ

ئگ اورئگ وپاھچ:ئگ "ئگ اےئگ خ ا ئگ ےسئگ زن ادہئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ ان ریمےئگ کینئگ ولسکئگ اکئگ ب

رامن ا:"ئگ ریتیئگ امں"اسئگ ےنوپاھچئگ رھپئگ وکنئگ ےہ؟ملسو هيلع هللا ىلص اپقحتسمئگ وکنئگ ےہ؟"

رامن ا:ئگ "ریتیئگ امں"ملسو هيلع هللا ىلص اپےنئگ ق

ادئگ ےنئگ ق

اسئگ ےنئگ وپاھچئگ رھپئگ وکنئگ ےہ؟ئگ ارش

رامن ا:"ئگ ریتیئگ امں"ئگ اسئگ ےنئگ اہکئگ رھپئگ وکنئگ ےہ؟ئگ اپ

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص ق

بئگ ارفملد()االد"ریتائگ ن اپ" ےنئگ ق

ئگ ںیمئگ احرضئگ وہےئئگ اہک:ئگ "ئگ ن ائگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اجہمہئگ یبن

رم

ےکئگ اسھتئگ ںاہدئگ ںیمئگ رشتئگ رکوںئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےہئگ ئگ ہکئگ ںیمئگ اپریمائگ ارادہئگ ملسو هيلع هللا ىلص یکئگ خ

ئگ ایکئگ مکحئگ ےہ؟(ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اورئگ ایسئگ ےیلئگ ان ائگ وہںئگ ہکئگ اپ

ئ

رامی

اجہمہئگ ےنئگ انئگ ےسئگ وپاھچ:"اہمتریئگ وادلہئگ )زدنہ(ئگ ںیہ؟"ملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ اسئگ اعمہلمئگ ںیمئگ وشمرہئگ ولں")ق

ےنئگ اہک:ئگ "یجئگ اہں")زدنہئگ ںیہ(۔ئگ

ئگ ایہنئگ ےکئگ دقومںئگ ںیمئگ ےہ۔")انبئگ امہج،ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ی

ئگ ںیمئگ ےگلئگ روہئگ ویکہکنئگ ج

رم

ئگ وتئگ رھپئگ اجؤئگ اورئگ ایہنئگ یکئگ خ رامن ا

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ایئ(

ن

ئگ وبڑیئگ وادلہئگ ںیھت۔ئگ دنئگ راتئگ ملسو هيلع هللا ىلص دورئگ نیمئگ وموجدئگ ےھتئگ رگمئگ اپےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوسیئگ یبن یکئگ الماقتئگ اکئگ رشفئگ اح لئگ ہنئگ رکئگ ےکس۔ئگ انئگ یکئگ اک

ئگ ںیمئگ ےگلئگ رےتہ۔ئگ یبنایہن

رم

رارئگ روسلملسو هيلع هللا ىلص ئگ یکئگ خ ریئگ ارزوئگ یھبئگ اورئگ وکنئگ ومنمئگ وہئگ اگئگ وجئگ اسئگ انمتئگ ںیمئگ ہنئگ ڑتاتپئگ وہئگ ہکئگ اسئگ یکئگ اںیھکنئگ دی

رارئگ یکئگ ت ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ دی

ائگ یھبئگ اچاہئگ نکیلئگ یبن

ریئگ ارزوئگ یھتملسو هيلع هللا ىلص رونشئگ وہں۔ئگ انچہچنئگ رضحتئگ اوسیئگ ےنئگ ان

ہئگ جحئگ ادائگ رکےنئگ یکئگ یھبئگ انئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ ت

ضرک

رامن ا۔ئگ ق

ئگ انئگ یکئگ ئگ ےنئگ عنمئگ ق

ئگ ک نکیلئگ ج

وادلہئگ زدنہئگ رںیہ،ئگ انئگ یکئگ اہنتیئئگ ےکئگ ایخلئگ ےسئگ جحئگ ںیہنئگ ایکئگ اورئگ انئگ یکئگ وافتئگ ےکئگ دعبئگ یہئگ ہیئگ ارزوئگ وپریئگ وہئگ یکس۔

رراہنئگ ےک ۔۷۰چ ع۔ئگ رضحتئگ اوبلیفطئگ ےتہکئگ ںیہئگ ںیمئگ ےنئگ

ئ

ئگ ےیجیکئگ اورئگ ادبئگ وئگ ارتحامئگ ےسئگ شیپئگ ای

رم

ئگ ماقمئگ راضیعئگ امںئگ ےکئگ اسھتئگ یھبئگ ااھچئگ ولسکئگ ےیجیک،ئگ اسئگ یکئگ خ

ئگ وعرتئگ اںیئئگ اورئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص وکئگ داھکیئگ ہکئگ اپملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ رپ رامئگ رےہئگ ںیہ۔ئگ ام ےئگ ںیمئگ اک

ئگ میسقتئگ ق

ئگ چنہئگ ںیئگ۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص وگب ی ر

ےنئگ انئگ ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ن الکلئگ ق

وکئگ ئگ ملسو هيلع هللا ىلصیکئگ وہئگ امںئگ ںیہئگ وہنجںئگ ےنئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ےیلئگ اینپئگ اچدرئگ اھچبئگ دی،ئگ وہئگ اسئگ رپئگ ھٹیبئگ ںیئگ۔ئگ ںیمئگ ےنئگ ولوگںئگ ےسئگ وپاھچئگ ہیئگ وکنئگ اصہبحئگ ںیہ؟ئگ ولوگںئگ ےنئگ اتبن ائگ ہکئگ ہیئگ یبن

دودھئگ الپن ائگ اھت۔)اوبداؤد(

وادلنیئگ یکئگ وافتئگ ےکئگ دعبئگ یھبئگ انئگ اکئگ ایخلئگ رےیھکئگ اورئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ کینئگ ولسکئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ دنمرہجئگ ذلیئگ ن اوتںئگ رپئگ اکرئگ دنبئگ رےیہ: ۔۷۴

رئگ رکےتئگ رےیہ۔ ۔(۷ رات امںئگ ن اپئگ ےکئگ ےیلئگ رفغمتئگ یکئگ داعنیئئگ ت

رانئگ ن اکئگ ےنئگ ومونمںئگ وکئگ ہیئگ داعئگ اھکسیئئگ ےہ:

ق

الدی وللمومنین یوم یقوم الحسابربنا اغرفلی ولو

ئگ ہکئگ اسحبئگ اقمئئگ وہئگ اگ۔ رامئگ دےئگ ج

ئگ اامینئگ واولںئگ وکئگ اسئگ روزئگ اعمفئگ ق رامئگ اورئگ ریمےئگ وادلنیئگ یکئگ یھبئگ اورئگ ب

""رپورداگرئگ ریمیئگ رفغمتئگ ق

ئگ تیمئگ ےکئگ دراجتئگ دنلبئگ وہےتئگ ںیہئگ وتئگ وہئگ ریحتئگ ےسئگ وپاتھچئگ ےہئگ ہیئگ ویکرکنئگ وہا رہئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ رمےنئگ ےکئگ دعبئگ ج رت

رائگ یکئگ رطفئگ ےسئگ اسئگ وکئگ رضحتئگ اوبہ

،ئگ خ

رامئگ ای(

رائگ ئگ ےنئگ اسئگ وکئگ وبقلئگ ق

ائگ ےہئگ ہکئگ اہمتریئگ اوالدئگ اہمترےئگ ےیلئگ رفغمتئگ یکئگ داعئگ رکیتئگ ریہئگ )اورئگ خ

اتبن ائگ اجن

رہئگ یہئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن رت رامن ا:]ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبہ

ےنئگ ق

94

ائگ ےہئگ وتئگ اسئگ ےکئگ لمعئگ یکئگ تلہمئگ متخئگ وہئگ اجیتئگ ےہئگ رصفئگ نیتئگ زیچںیئگ ایسیئگ ںیہئگ وج

ئگ وکیئئگ ادیمئگ رمئگ اجن ئگ دصہقئگ "ج ئگ رمےنئگ ےکئگ دعبئگ یھبئگ افدئہئگ اچنہپیتئگ ںیہ،ئگ اک

اجرہی،ئگ دورسےئگ اسئگ اکئگ )الیھپن ائگ وہائگ وہ(ئگ ملعئگ سجئگ ےسئگ ولگئگ افدئہئگ ااھٹںیئ،ئگ رسیتےئگ وہئگ اصحلئگ اوالدئگ وجئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ داعےئئگ رفغمتئگ رکیتئگ رےہ۔"

رائگ وادلنیئگ ےکئگ ےیکئگ وہےئئگ ہدہئگ وئگ امیپنئگ اورئگ وتیصئگ وکئگ وپرائگ ےیجیکئگ ۔امںئگ ن اپئگ ےنئگ اینپئگ زدنیگئگ ںیمئگ تہبئگ (۔۲

ےسئگ ولوگںئگ ےسئگ ھچئگ ودعےئگ ےیکئگ وہںئگ ےگئگ )اےنپئگ خ

رہضئگ رہئگ ایگئگ وہئگ اگئگ اورئگ ادائگ

ررئگ امینئگ وہئگ یگئگ ،یسکئگ وکئگ ھچئگ املئگ دےنیئگ اکئگ ودعہئگ ایکئگ وہئگ اگئگ ۔انئگ ےکئگ ذہمئگ یسکئگ اکئگ ق

رکےنئگ اکئگ ومعقئگ ہنئگ ن ائگ ےکسئگ وہںئگ ےگئگ ۔رمےتئگ ئگ ےسئگ ھچئگ ہدہئگ ایکئگ وہئگ اگئگ ۔وکیئئگ ی

ئگ ھچئگ وںیتیصئگ یکئگ وہںئگ یگئگ (ئگ اپئگ اےنپئگ ااکمنئگ رھبئگ انئگ اسر

ےئگ اکومںئگ وکئگ وپرائگ ےیجیکئگ ۔وق

ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ رضحتئگ دعسئگ نبئگ ابعدہئگ ےنئگ یبن ررئگ وپریئگ ملسو هيلع هللا ىلص!ےسئگ رعضئگ ایکئگ ن ائگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ ابعس

ررئگ امینئگ یھتئگ ،نکیلئگ وہئگ ی

ریمیئگ وادلہئگ ےنی

ررئگ وپریئگ رکئگ اتکسئگ وہںئگ ،یبن

رامن ائگ ویکںملسو هيلع هللا ىلص رکےنئگ ےسئگ ےلہپئگ یہئگ وافتئگ ن ائگ ںیئگئگ ایکئگ ںیمئگ انئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ ہیئگ ی

ادئگ ق

ررئگ وپریئگ ئگ ےنئگ ارش

ںیہن!ئگ متئگ رضورئگ انئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ ی

رکئگ دوئگ ۔

رروگںئگ یکئگ رطحئگ ۔۰

ںئگ اےنپئگ ت می

ن اپئگ ےکئگ دووتسںئگ اورئگ امںئگ یکئگ ویلیہسںئگ ےکئگ اسھتئگ یھبئگ نسحئگ ولسکئگ رکےتئگ رےیہئگ ۔انئگ اکئگ ارتحامئگ ےیجیکئگ ۔انئگ وکئگ اےنپئگ وشمروں

ئگ ومعقئگ رپئگ یبن ئگ رےیھکئگ ۔انئگ یکئگ راےئئگ اورئگ وشمروںئگ یکئگ میظعتئگ ےیجیکئگ ۔اک رامن ائگ ملسو هيلع هللا ىلص رشک

ادئگ ق

ئگ ےسئگ زن ادہئگ کینئگ ولسکئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ اےنپئگ وادلئگ ےکئگ ےنئگ ارش :ئگ ب

ئگ ،اابحبئگ ےکئگ اسھتئگ الھبیئئگ رکے۔

دوب

ئگ ہکئگ ےنچبئگ یکئگ وکیئئگ ادیمئگ ہنئگ ریہئگ ،وتئگ رضحتئگ ویفسئگ نبئگ دبعاہللئگ دورئگ د

راتھئگ یہئگ ایگئگ ۔اہیںئگ ک

ئگ ن ارئگ رضحتئگ اوبادلرداءئگ امیبرئگ وہےئئگ اورئگ رمضئگ ت رازئگ ےسئگ رفسئگ رکئگ ےکئگ انئگ یکئگ اک

۔رضحتئگ اوبادلرداءئگ ےنئگ اںیہنئگ داھکیئگ وتئگ بجعتئگ ےسئگ وپاھچئگ متئگ اہیںئگ اہکں؟ویفسئگ نبئگ دبعاہللئگ ےنئگ اہکئگ ںیمئگ اہیںئگ ضحمئگ اسئگ ےیلئگ ان ائگ ئگ ایعدتئگ ےکئگ ےیلئگ رشتفیئگ ےلئگ یگ

رےئگ رہگےئگ ےھتئگ ۔

رروگارئگ ےسئگ اپئگ ےکئگ اقلعتتئگ ت

وہںئگ ہکئگ اپئگ یکئگ ایعدتئگ رکوںئگ ویکہکنئگ وادلئگ ت

ئگ ںیمئگ دمےنیئگ ان ائگ وتئگ ریمےئگ ن اسئگ دبعاہللئگ رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ ج

ردہئگ ق ردہ!ئگ متئگ اجےتنئگ وہئگ ںیمئگ اہمترےئگ ن اسئگ ویکںئگ ان ائگ وہںئگ رضحتئگ اوبت نبئگ رمعئگ رشتفیئگ الےئئگ اورئگ ےنہکئگ ےگلئگ اوبئگ ت

رامن ائگ ںیمئگ ےنئگ یبن

رامےتئگ انسئگ ےہئگ ہکئگ وجئگ صخشئگ ربقئگ ںیمئگ ملسو هيلع هللا ىلص ںیمئگ ےنئگ اہکئگ ۔ںیمئگ وتئگ ںیہنئگ اجاتنئگ ہکئگ اپئگ ویکںئگ رشتفیئگ الےئئگ ںیہئگ ۔۔اسئگ رپئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ رمعئگ ےنئگ ق

وکئگ ق

ئگ اچاتہ ا

ئگ :اھبیئئگ اےنپئگ ن اپئگ ےکئگ کینئگ ولسکئگ رکن رامن ا

ئگ اابحبئگ ےکئگ اسھتئگ ااھچئگ ولسکئگ رکےئگ اورئگ رھپئگ ق

ئگ وہئگ وتئگ اسئگ وکئگ اچےیہئگ ہکئگ ن اپئگ ےکئگ رمےنئگ ےکئگ دعبئگ ن اپئگ ےکئگ دوب

ئگ ابحن(ریمےئگ ن اپئگ رضحتئگ رمعئگ اورئگ اپئگ ےکئگ وادلئگ رگایمئگ ںیمئگ رہگیئگ دویتسئگ یھتئگ ۔ںیمئگ اچاتہئگ وہںئگ ہکئگ اسئگ دویتسئگ وکئگ اھبنؤںئگ اورئگ اسئگ ےکئگ وقحقئگ ادائگ رکوںئگ ۔)انب

رئگ کینئگ ولسکئگ رکےتئگ رےیہئگ اورئگ رمحئگ ےکئگ انئگ روتشںئگ اکئگ وپریئگ رطحئگ ن اسئگ واحلظئگ رےیھک۔انئگ رہتشئگ داروںئگ ےسئگ امںئگ ن اپئگ ےکئگ رہتشئگ ۔۴ رات داروںئگ ےکئگ اسھتئگ یھبئگ ت

روتئگ ،امںئگ ن اپئگ ےسئگ ےبئگ رپوایئئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےباینزیئگ اورئگ ےبئگ رپوایئئگ درا لئگ وادلنیئگ ےسئگ ےبئگ اینزیئگ ےہئگ ۔یبن رئگ زگئگ ےبئگ رپوایئئگ ہنئگ ت رادئگ ےسئگ ہ رامن ائگ متئگ اےنپئگ ان اؤاخ

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ر

رانتئگ خ ارکشیئگ ےہئگ ۔ت

ائگ یکئگ ن

رائگ یکئگ رتمحئگ ام ۔۵

ایہئگ وہئگ یئگئگ ےہئگ وتئگ رھپئگ یھبئگ خ

راوخناہتسئگ امںئگ ن اپئگ ےکئگ اسھتئگ ولسکئگ رکےنئگ اورئگ انئگ ےکئگ وقحقئگ ادائگ رکےنئگ ںیمئگ وکیئئگ وکن

ویسئگ ہنئگ وہئگ ارگئگ زدنیگئگ ںیمئگ خ

ایہئگ ےسئگ درزگرئگ

رائگ اپئگ یکئگ وکن

رائگ ےسئگ ئگ داعےئئگ رفغمتئگ ئگ رکےتئگ رےیہئگ وتعقئگ ےہئگ ہکئگ خ

رئگ خ رات رامےئئگ اورئگ اپئگ اکئگ امشرئگ اےنپئگ اصحلئگ دنبوںئگ ںیمئگ رمےنئگ ےکئگ دعبئگ انئگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ ت

ق

رامئگ دےئگ ۔

ق

95

ئگ اکئگ ن ائگ دوونںئگ اکئگ ایسئگ احلئگ ںیمئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اسنئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن رامنئگ راہئگ اورئگ وادلنیئگ ںیمئگ ےسئگ یسکئگ اک

اق

رازدنیگئگ ںیمئگ امںئگ ن اپئگ اکئگ ن

رامن ا:ئگ ''ارگئگ وکیئئگ دنبہئگ خ

ادئگ ق

ےنئگ ارش

رائگ اسئگ وکئگ اینپئگ رتمحئگ ئگ ااقتنلئگ وہئگ ایگئگ وتئگ ابئگ اسئگ وکئگ اچےیہئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ وادلنیئگ ےک

ائگ رےہئگ ،اہیںئگ ہکئگ خ

ئگ رکن

رائگ ےسئگ انئگ یکئگ ششخبئگ یکئگ دروخاب

ائگ رےہئگ اورئگ خ

رئگ داعئگ رکن رات ےیلئگ ت

ےسئگ کینئگ ولوگںئگ ںیمئگ ھکلئگ دے۔

ازدوایجئگ زدنیگئگ ےکئگ اداب

ئگ ن ازیکہئگ اعمرشہئگ ریمعتئگ رکےنئگ ںیمئگ اکایم ئگ مہئگ اک ئگ ووجدئگ ںیمئگ ائگ اتکسئگ ےہئگ ،ج

ئگ وئگ دمتنئگ اکئگ دایعئگ ےہئگ وہئگ ایسئگ وق بئگ وہئگ ںئگ اورئگ ن ازیکہئگ اعمرشےئگ یکئگ ریمعتئگ االسمئگ سجئگ ایلعئگ ذہتی

ئگ اورئگ ویبیئگ ےکئگ ن ازیکہئگ ر ائگ ےہئگ ےکئگ ےیلئگ رضوریئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ اخدناینئگ اظنمئگ وکئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ وبضمطئگ اورئگ اکایمبئگ انبںئگ اخدناینئگ زدنیگئگ اکئگ ااغزئگ وشہ

ازدوایجئگ قلعتئگ ےسوہن

۔اورئگ اسئگ قلعتئگ یکئگ وخوگشاریئگ اورئگ اوتساریئگ

رئگ اورئگ ویبیئگ دو ئگ وشہ

ئگ نکمئگ ےہئگ ج

راضئئگ وکئگ اجبئگ الےنئگ ےکئگ ےیلئگ وپریئگ ایسئگ وق

راضئئگ ےسئگ وخبیبئگ وافقئگ ئگ یھبئگ وہںئگ ئگ ،اورئگ ابئگ ادابئگ وئگ ق

ونںئگ یہئگ ازدوایجئگ زدنیگئگ ےکئگ ادابئگ وئگ ق

دلئگ وسزیئگ ،ولخصئگ اورئگ وسکییئئگ ےکئگ اسھتئگ رسرگمئگ اکرئگ یھبئگ رںیہئگ ،ذلیئگ ںیمئگ مہئگ ےلہپئگ

را

رئگ ےسئگ ےہئگ اورئگ رھپئگ انئگ ادابئگ وئگ ق راضئئگ وکئگ ایبنئگ رکےتئگ ںیہئگ نجئگ اکئگ قلعتئگ وشہ

ضئئگ وکئگ نجئگ اکئگ قلعتئگ ویبیئگ ےسئگ ےہئگ :ئگ )افل(:انئگ ادابئگ وئگ ق

رئگ اعمےلمئگ ںیمئگ ااسحنئگ اورئگ ااثیرئگ یکئگ روشئگ اایتخ ادئگ ےہئگ :ویبیئگ ےکئگ اسھتئگ اےھچئگ ولسکئگ یکئگ زدنیگئگ زگارےیئ۔اسئگ ےکئگ وقحقئگ اشکدہئگ دیلئگ ےکئگ اسھتئگ ادائگ ےیجیکئگ اورئگ ہ

رائگ اکئگ ارش

رئگ ےیجیکئگ خ

وفروعارشوھن بالمع

اورئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ ےلھبئگ رطےقیئگ ےسئگ زدنیگئگ زگارو

رامیئئگ ۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلصاورئگ یبن

ئگ ق

رےئگ اامتجعئگ وکئگ اطخبئگ رکےتئگ وہےئئگ دہای

ئگ تہبئگ ت ےنئگ ۃجحئگ اولداعئگ ئگ ئگ ےکئگ ومعقئگ رپئگ اک

اؤئگ رکےنئگ اک

رن ئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ یتخسئگ اکئگ ت

ں ہیم

ی

وکیئئگ ئگ "ولوگونس!ئگ وعروتںئگ ےکئگ اسھتئگ اےھچئگ ولسکئگ ےسئگ شیپئگ اؤ،ئگ ویکہکنئگ وہئگ اہمترےئگ ن اسئگ دیقویںئگ یکئگ رطحئگ ںیہ،ئگ

ئگ انئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ وکقحئگ ںیہن۔ئگ رامینئگ اسےنمئگ اےئ۔وساےئئگ اسئگ وصرتئگ ےکئگ ج

اق

اورئگ ارگئگ وہئگ ااسیئگ رکئگ ںیھٹیبئگ وتئگ رھپئگ وخابئگ اگوہںئگ ںیمئگ انئگ ےسئگ دحیلعہئگ روہ،ئگ یئئگ یلھکئگ وہیئئگ ن

ائگ ہکئگ وکیئئگ

رو۔ئگ اںیہنئگ امروئگ وتئگ ااسیئگ ہنئگ امرن

ئگ وہئگ اہمترےئگ ےنہکئگ رپئگ پ ےنئگ ںیگلئگ وتئگ انئگ وکئگ وخائگ وخماہئگ اتسےنئگ ےکئگ اہبےنئگ ہنئگ ڈوھی رئگ وچٹئگ اےئ۔ئگ اورئگ رھپئگ ج اہمترےئگ ھچئگ د وھکئگ ونس!دشی

ئگ انئگ ولوگںوقح ئگ وک ئگ اہمترےئگ رتسبوں ئگ قحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہ ئگ اہمترا ئگ رپ ئگ ان ئگ ںیہ۔ ئگ وقحقئگ اہمترےئگ اورپ ح

وف

ئگ اہمتریئگ ویبویںئگ ےکئگ ئگ ںیہئگ اور ےسئگ ہنئگ ئگ قئگ اہمتریئگ ویبویںئگ رپ

ا ں

ئ

قئگ ےہئگ ہکئگ متئگ اںیہنئگ ااھچئگ الھکؤئگ اورئگ ااھچئگ انہپؤ۔")رن اضئگ ااصلنیحل(رودنواپ

ض

ئگ وکئگ متئگ رپئگ ہیئگ

ں ح

انئگ وہ۔ئگ ینعیئگ انئگ ےکئگ الھکےنئگ الپےنئگ اکئگ ااسیئگ ااظتنم

ان انئگ ش

ئگ ےکئگ ش

رہبئگ رافق

،ئگ یبلقئگ قلعتئگ اورئگ خ

ری

ےیجیکئگ وجئگ زونیجئگ یکئگ ےبئگ اثملئگ ق

96

ردن اریئگ اورئگ دایلئگ رظیفئگ یکئگ روشئگ اایتخئگ رئگ ےیجیک،ئگ ارگئگ اسئگ ںیم ۔۲ ئگ وہئگ ےکسئگ ویبیئگ ےسئگ وخسئگ امگنئگ رےیہئگ اورئگ اسئگ ےکئگ اسھتئگ ابنئگ رکےنئگ ںیمئگ لمحت،ئگ ت

لکئگ وئگ ئگ ںاہںئگ ک

ئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ یکئگ وخویبںئگ رپئگ اگنہئگ رےتھکئگ وہےئئگ ایفیض،ئگ درزگر،ئگ وصرت،ئگ اعداتئگ وئگ اوطارئگ ن ائگ ہقیلسئگ اورئگ رنہئگ ےکئگ اابتع

رداب رئگ ےسئگ وکیئئگ زمکوریئگ وہئگ وتئگ ربصئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ وکئگ ت

ادئگ ےہ:

رائگ اکئگ ارش

ااثیرئگ اورئگ تحلصمئگ ےسئگ اکمئگ ےیجیل،ئگ خ

حئگ ریخ

ضلل

وئگ ا

"اورئگ اصمتحلئگ ریخئگ یہئگ ریخئگ ےہ۔"

ئگ یکئگ یئگئگ ےہ:

اورئگ وماص نئگ وکئگ دہای

(۷۶۔)وسرہئگ ااسنلءا و یجعل اہلل خیرا کثیرافان رکھتموھن فعسی ان ترکھوا شی

رائگ ےنئگ اسئگ ںیم)اہمترےئگ ےیل(ئگ تہبئگ ھچئگ الھب

ئگ زیچئگ ںیہمتئگ دنسپئگ ہنئگ وہئگ رگمئگ خ ائگ دنسپئگ وہں،ئگ وتئگ وہئگ اتکسئگ ےہئگ ہکئگ اک

یئئگ رھکئگ دیئگ "رھپئگ ارگئگ وہئگ ںیہمتئگ )یسکئگ وہجئگ ےس(ئگ ن

وہ۔"

رامن اےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ایسئگ وہفممئگ وکئگ یبن

ئگ ںیمئگ ویںئگ واحضئگ ق

ئگ دحی ےکئگ اک

ادنسپئگ ےہئگ وتئگ وہئگ اتکسئگ ےہئگ ہکئگ دورسیئگ تلصخئگ اسئگ وکئگ دنسپئگ ااجےئ۔"ومہنمئگ ویبیئگ ےسئگ رفنتئگ ہنئگ رکے،ئگ ارگئگ ویبیئگ یکئگ وکیئئگ ئگ "وکیئئگ ومنمئگ اینپ

اعدتئگ اسئگ وکئگ ن

رئگ یسکئگ ن بئگ وکئگ دےتھکیئگ یہئگ اسئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ اگنںیہئگ ریھپ رئگ اخوتنئگ ںیمئگ یسکئگ ہنئگ یسکئگ ولہپئگ ےسئگ وکیئئگ زمکوریئگ رضورئگ وہئگ یگئگ اورئگ ارگئگ وشہ

ئگ ےلئگ اورئگ تقیقحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ہ

ر رائگ رپئگ رھبوہسئگ رےتھکئگ وہےئئگ ائگ رکئگ ےلئگ وتئگ رھپئگ یسکئگ اخدنانئگ ںیمئگ رھگولیئگ وخوگشاریئگ لمئگ یہئگ ہنئگ ےکسئگ یگ۔ئگ دلئگ ت

تمکحئگ یکئگ روشئگ یہیئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ درزگرئگ ےسئگ اکمئگ ےلئگ اورئگ خ

رائگ اسئگ وعرتئگ ےکئگ واےطسئگ ےسئگ اسئگ رمدئگ وکئگ ھچئگ البویئںئگ ےسئگ ونازےنج

ئگ رمدئگ وعرتئگ ےکئگ اسھتئگ وخشئگ دیلئگ ےکئگ اسھتئگ انبئگ رکےنئگ یکئگ وکششئگ رکے۔ئگ وہئگ اتکسئگ ےہئگ ہکئگ خ

ئگ ک

اہئگ رظنئگ ہنئگ چنہئگ ریہئگ وہ۔ئگ

ئگ وہیکئگ وکن

ای

ئگ وہئگ وپرےئگ اخدنانئگ ےکئگ ےیلئگ رتمحئگ ن

،ئگ ن ائگ الثمئگ وعرتئگ ںیمئگ دنیئگ وئگ اامینئگ اورئگ ریستئگ وئگ االخقئگ یکئگ ھچئگ ایسیئگ وخایبںئگ وہں،ئگ نجئگ ےکئگ ن اع

ئگ اعملئگ وکئگ افدئہئگ اچنہپےئ ئگ ےکئگ ےیلئگ ن ااسئگ یکئگ ذاتئگ ےسئگ وکیئئگ ایسیئگ روحئگ دیعسئگ ووجدئگ ںیمئگ اےئئگ وجئگ اک

پئگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ دصہقئگ اجرہیئگ ےنبئگ ن ائگ وعرتئگ رمدئگ یکئگ اورئگ ریتہئگ زدنیگئگ ک

ئگ وہ،ئگ

ای

ئگ رکےنئگ ںیمئگ دمداگرئگ ن ی ر

ئگ ےسئگ ق

رائگ اسئگ رمدئگ وکئگ اشکدہئگ روزیئگ اورئگ وخشئگ احیلئگ ےسئگ االصحئگ احلئگ اکئگ ذرہعیئگ ےنبئگ اورئگ اسئگ وکئگ ج

ن ائگ رھپئگ اسئگ یکئگ تمسقئگ ےسئگ داینئگ ںیمئگ خ

ریئگ ن بئگ وکئگ دھکیئگ رکئگ ےبئگ ربصیئگ ےکئگ اسھتئگ ازدوایجئگ قلعت رن ادئگ ہنئگ ےیجیکونازے۔ئگ رہباحلئگ وعرتئگ ےکئگ یسکئگ اظہ دریھےئگ دریھےئگ رھگئگ یکئگ ہکلبئگ امیکحہنئگ رطزئگ لمعئگ ےسئگ ئگ ئگ وکئگ ت

اضفئگ وکئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ وخوگشارئگ انبےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔

ردئگ ےکئگ اابتعرئگ ےسئگ زمکور ۔۰

اداوینںئگ اورئگ رسویشکںئگ ےسمشچئگ وپیشئگ ےیجیک۔ئگ وعرتئگ لقعئگ وئگ خ

اویہں،ئگ ن

ئگ یہئگ وفعئگ دوئگ رکمئگ یکئگ روشئگ اایتخرئگ ےیجیکئگ اورئگ ویبیئگ یکئگ وکن

ئگ اورئگ اہنی

رن ایتئگ وہیتئگ ےہ،ئگ اسئگ ےیلئگ ربصئگ وئگ وکسن،ئگ رتمحئگ وئگ تقفشئگ اورئگ دلئگ وسزیئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ وکئگ دساھرےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ اورئگ ربصئگ وئگ طبضئگ ےسئگ اکمئگ ےتیلئگ وہےئ

ابنہئگ ےیجیک۔ئگ خ

ادئگ ےہ:

رائگ اکئگ ارش

خ

97

(۷۴۔)ااغتلنبلرحیمیا یھا الذین امنوا ان من ازواجکم و اوالدکم فاحذروھم و ان تعفوا و تصفحوا و تغرفوا فان اہلل غفور ا

وتئگ نیقیئگ ومونم!ئگ اہمتریئگ ضعبئگ ویبن اںئگ اورئگ ضعبئگ اوالدئگ اہمترےئگ دنمشئگ ںیہ۔ئگ وسئگ انئگ ےسئگ ےچبئگ روہ،ئگ اورئگ ارگئگ متئگ وفعئگ وئگ رکم،ئگ درزگرئگ اورئگ مشچئگ وپیشئگ ےسئگ اکمئگ ولئگ "

رائگ تہبئگ یہئگ زن ادہئگ رمحئگ رکےنئگ واالئگ ےہ۔"

ر،وھئگ ہکئگ خ

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ ےسئگ زن ادہئگ اورپئگ اکئگ ہصحئگ ڑیٹاھئگ ےہ،ئگ اسئگ وکئگ دیساھئگ رکوئگ ےگئگ وتئگ "وعروتںئگ ےکئگ اسھتئگ ااھچئگ ولسکئگ رکو۔ئگ وعرتئگ یلسپ ئگ ےسئگ دیپائگ یکئگ یئگئگ ےہئگ اورئگ ںویلسںئگ ںیمئگ ب

وٹٹئگ اجےئئگ یگئگ اورئگ اسئگ وکئگ وھچڑےئگ روہئگ وتئگ ڑیٹیئگ یہئگ رےہئگ یگ۔ئگ سپئگ وعروتںئگ ےکئگ اسھتئگ ااھچئگ ولسکئگ رکو۔")اخبری،ئگ ملسم(

اؤئگ ےیجیکئگ اورئگ ایپرئگ وئگ تبحمئگ ےسئگ شیپئگ ا ۔۴

رن ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ےیئئگ یبنویبیئگ ےکئگ اسھتئگ وخشئگ االخیقئگ اکئگ ت

اکئگ ارش

ئگ ےسئگ ئگ ےسئگ اےھچئگ ولگئگ وہئگ ںیہئگ وجئگ اینپئگ ویبویںئگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ ب ئگ ےسئگ اےھچئگ وہںئگ اورئگ متئگ ںیمئگ ب "اکلئگ اامینئگ واےلئگ ومنمئگ وہئگ ںیہئگ وجئگ اےنپئگ االخقئگ ںیمئگ ب

رذمی(

اےھچئگ وہں۔")ت

رئگ وق رایجئگ وکئگ اجےنچنئگ اکئگ ا لئگ دیمانئگ رھگولیئگ زدنیگئگ ےہئگ رھگئگ واولںئگ یہئگ ےسئگ ہ

اکئگ وا ہطئگ راتہئگ ےہئگ اورئگ رھگئگ یکئگ ےبئگ فلکتئگ زدنیگئگ ںیمئگ ئگ اینپئگ وخشئگ االخیقئگ اورئگ رنمئگ م

ائگ ےہئگ اورئگ ہیئگ تقیقحئگ ےہئگ ہکئگ ویہئگ ومنمئگ اےنپئگ اامینئگ ںیمئگ اکلمئگ ےہئگ وجئگ رھگئگ واولںئگ ےکئگ اسھتئگ وخشئگ االخق،ئگ دنخ

رئگ رخئگ اسےنمئگ ان راجئگ اورئگ االخقئگ اکئگ ہ

ااینئگ اورئگ رہمن اینئگ اکئگ یہئگ م

شہئگ پ ی

اؤئگ رےھک۔ئگ رھگئگ واولںئگ یکئگ دوجلیئئگ رکےئگ اورئگ ایپرئگ وئگ تبحمئگ ےسئگ شیپ

رن اےئ۔ئگ ئگ ت

رامیتئگ ںیہئگ ہکئگ ںیمئگ یبن

ئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اعہشئئگ ق رویںئگ ےسئگ الھکئگ رکیتئگ یھتئگ اورئگ ریمیئگ ایلیہسںئگ یھبئگ ریمےئگ اسھتئگ ںیتلھک،ئگ ج

رشتفیئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ اہیںئگ گ

ئگ ادرھئگ ادرھئگ پھچئگ اجںیت۔ئگ اپ ائگ ہکئگ ریمےئگ اسھتئگ ںیلیھک۔")اخبری،ئگ ملسم(ملسو هيلع هللا ىلص الےتئگ وتئگ ب

ئگ وکئگ ریمےئگ ن اسئگ ےتجیھبئگ ن ئگ اک رئگ رکئگ اک

رئگ ڈوھی

ڈوھی

ئگ ن ارئگ جحئگ ےک ئگ رہئگ یئگ۔اک

ئگ ےسئگ ی ئگ ھٹیبئگ ایگئگ اورئگ وہئگ ب

رکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ داھکیئگ ہکئگ وہئگ زارواطقرئگ روئگ ریہئگ ںیہ۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ ومعقئگ رپئگ رضحتئگ ہیفئگ اکئگ اوی

ئگ ابمرکئگ ےسئگ اچدرئگ اکئگ ولپئگ ےلئگ رکئگ انئگ ےکئگ اوسنئگ وپےھچن۔ئگ اپ

ےئگ اجےتئگ ےھتئگ اورئگ وہئگ ےبئگ اایتخرئگ رویتئگ اجیتئگ ںیھت۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےئگ اورئگ اےنپئگ دب

ھٹ

چ

ی

اوسنئگ وپ

راخئگ دیلئگ وپریئگ ۔۵

رچئگ ںیمئگ یھبکئگ یگنتئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ اینپئگ تنحمئگ یکئگ امکیئئگ رھگئگ واولںئگ رپئگ رصفئگ رکئگ ےکئگ وکسنئگ وئگ ےکئگ اسجتئگ رہقیفئگ تاتئگ یکئگ رضورتئگ ق

رامہئگ ےیجیکئگ اورئگ خ

ق

ئگ اکئگ ااہتنیئئگ وخوگشارئگ ترتئگ ےیجیک۔ئگ ر ئگ وشہ ا

ئگ ڑپکائگ ویبیئگ اکئگ قحئگ ےہئگ اورئگ اسئگ قحئگ وکئگ وخشئگ دیلئگ اورئگ اشکدیگئگ ےکئگ اسھتئگ ادائگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ دوڑئگ دوھپئگ رکن ا

ر ہضیاھکنف

ئگ ،ئگ اسئگ ےہ

ئگ وئگ وثابئگ اک ر رتئگ ںیمئگ یھبئگ اخ

ئگ ازدوایجئگ زدنیگئگ یکئگ تمعنئگ یتلمئگ ےہ،ئگ ہکلبئگ ومنمئگ اخ رےضیئگ وکئگ ےلھکئگ دلئگ ےسااجنمئگ دےنیئگ ےسئگ ہنئگ رصفئگ داینئگ ںیمئگ وخوگشار

ئگ ےہ۔ئگ ئگ ق ا

قحتسمئگ ب

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ دانیرئگ وہئگ ےہئگ وجئگ متئگ ےنئگ الغمئگ وک رچئگ ایک،ئگ اک

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ خ

ئگ دانیرئگ وتئگ وہئگ ےہئگ اجئگ متئگ ےنئگ خ ئگ دانیرئگ وہئگ ےہئگ وجئگ متئگ ےنئگ یسکئگ ریقفئگ ئگ "اک ازادئگ رکاےنئگ ںیمئگ رصفئگ ایک۔ئگ اک

رچئگ رکےنئگ اکئگ ےہئگ وجئگ مت

ئگ وئگ وثابئگ اسئگ دانیرئگ ےکئگ خ ر ئگ ےسئگ زن ادہئگ اخ ئگ دانیرئگ وہئگ ےہئگ وجئگ متئگ ےنئگ اےنپئگ رھگئگ واولںئگ رپئگ رصفئگ ایک۔ئگ انئگ ںیمئگ ب ئگ اورئگ اک ا ےنئگ اےنپئگ رھگئگ واولںئگ رپئگ ئگ وکئگ دن

رصفئگ ایکئگ ےہ۔")ملسم(

98

۔۹ رئگ نکمئگ وکششئگ ویبیئگ وکئگ دینیئگ ااکحمئگ اورئگ ذہتی

رتیبئگ اورئگ دساھرئگ ےکئگ ےیل،ئگ ہ

ئگ اھکسےیئ۔دنیئگ یکئگ میلعتئگ دےیجی۔ئگ االسیمئگ االخقئگ ےسئگ اراہتسئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ یکئگ ت

ا

رائگ اکئگ ارش

راضئئگ وکئگ نسحبئگ وئگ وخیبئگ ادائگ رکئگ ےکس۔ئگ ئگ خ

رائگ یکئگ کینئگ دنبیئگ نبئگ ےکسئگ اورئگ اےنپئگ یبصنمئگ ق

ئگ ایھچئگ ویبی،ئگ ایھچئگ امںئگ اورئگ خ ائگ ہکئگ وہئگ اک

رئگ ےہ:ےیجیکئگ ن

ا قوا انفسکم و اھلیکم نارا یایھا الذین امنو

"اامینئگ واول!ئگ اےنپئگ اپئگ وکئگ اورئگ اےنپئگ رھگئگ واولںئگ وکئگ اگئگ ےسئگ اچبؤ۔"

ارہئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ ایسئگ یکئگ رطفئگ اش ئگ رکےتئگ رےتہ۔ ئگ ادا رےضیئگ وک

ئگ ایسئگ رطحئگ رھگئگ ںیمئگ یھبئگ اسئگ ق ئگ میلعتئگ ںیمئگ رصموفئگ رےتہئگ ےھت۔ ئگ غیلبتئگ و ر ئگ ن اہ سجئگ رطح

رانئگ ےنئگ یبن

یکئگ ویبویںئگ وکئگ اطخبئگ ایکئگ ےہ۔ملسو هيلع هللا ىلص رکےتوہےئئگ ق

رائگ یکئگ اںیتیئگ ڑپیھئگ اجیتئگ ںیہئگ اورئگ تمکحئگ یکئگ ن اںیتئگ انسیئئگ اجیتئگ ںیہئگ انئگ وکئگ ن ادئگ ر،وھ۔"

"اورئگ اہمترےئگ رھگوںئگ ںیمئگ وجئگ خ

رانئگ ںیمئگ یبن

ئگ یکئگ یئگئگ ےہ۔ملسو هيلع هللا ىلص ق

ےکئگ واےطسئگ ےسئگ ومونمںئگ وکئگ دہای

وامر اھلک بالصلوۃ و اصطبر علیھا

ادیکئگ ےیجیکئگ اورئگ وخدئگ یھبئگ اسئگ ےکئگ وپ"

رےئگ ن ادنبئگ رےیہ۔"اورئگ اےنپئگ رھگئگ واولںئگ وکئگ امنزئگ یکئگ ن

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

امئگ ذرکئگ رکےنئگ واولںئگ ںیمئگ اورئگ ویب

رئگ اکئگ ن ائگ ےہئگ اورئگ وہئگ دوونںئگ لمئگ رکئگ دوئگ ر تعئگ امنزئگ ڑپےتھئگ ںیہئگ وتئگ وشہ

ئگ وکیئئگ رمدئگ راتئگ وکئگ اینپئگ ویبیئگ وکئگ اگجن امئگ ذرکئگ رکےنئگ "ج

یئگ اکئگ ن

ائگ ےہ۔")اوبداؤد(

واویلںئگ ںیمئگ ھکلئگ ایئگ اجن

رائگ ےکئگ وضحر

ئگ وکئگ خ

اینئگ رضحتئگ رمعئگ ب

ئگ رحسئگ اکئگ ئگ ہفیلخئگ ن ائگ وتئگ اینپئگ رہقیفئگ تاتئگ وکئگ اگجےتئگ اورئگ ےتہکئگ اںوھئگ اںوھئگ امنزئگ ڑپوھ،ئگ ڑھکےئگ ابعدتئگ رکےتئگ رےتہئگ رھپئگ ج

ئگ ان

وق

ئگ یھبئگ ڑپےتھ:

اورئگ رھپئگ ہیئگ ای

وامر اھلک بالصلوۃ و اصطبر علیھا

ئگ ےکئگ اسھتئگ ۔۱ ریئگ اکئگ ولسکئگ ےیجیک۔ئگ یبنارگئگ یئکئگ ویبن اںئگ وہںئگ وتئگ ب رات رملسو هيلع هللا ىلص ت رات اؤئگ ںیمئگ ت

رن رہعئگ ویبویںئگ ےکئگ اسھتئگ ت

رامےت۔ئگ رفسئگ رپئگ اجےتئگ وتئگ ق

رائگ امامتمئگ ق

یئگ اکئگ ت

ائگ ایسئگ وکئگ اسھتئگ ےلئگ اجےت۔

امئگ اان

رہعئگ ںیمئگ سجئگ ویبیئگ اکئگ ن

اکنےتلئگ اورئگ ق

رہئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن رت رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبہ

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ئگ ےکئگ رو

ریئگ اکئگ ولسکئگ ہنئگ ایکئگ وتئگ ایقم رات ہکئگ اسئگ اکئگ زئگ وہئگ صخشئگ اسئگ احلئگ ںیمئگ اےئئگ اگئگ "ارگئگ یسکئگ صخشئگ یکئگ دوئگ ویبن اںئگ وہںئگ اورئگ اسئگ ےنئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ ااصنفئگ اورئگ ت

رذمی(

اداھئگ دڑھئگ رگئگ ایگئگ وہئگ اگ۔")ت

99

رن ا

ئگ ویبیئگ یکئگ رطفئگ دلئگ اکئگ اکھجؤئگ اورئگ تبحمئگ ےکئگ خ رانتئگ ےہ۔ریہئگ ہیئگ ن اتئگ ہکئگ یسکئگ اک اؤئگ ںیمئگ اسمواتئگ ت

رن ریئگ ےسئگ رماد،ئگ اعمالمتئگ اورئگ ت رات تئگ ااصنفئگ اورئگ ت

رائگ ےکئگ اہی

انئگ ےکئگ سبئگ ںیمئگ ںیہنئگ ےہئگ اورئگ اسئگ رپئگ خ

ںئگ وکیئئگ رگتفئگ ہنئگ وہیگ۔زن ادہئگ وہںئگ وتئگ ہیئگ ان

رائگ اکئگ مکحئگ ےہئگ ۔۸

ئگ ںیمئگ ترتئگ اورئگ وکسنئگ سوسسئگ ےیجیک،ئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ ہیئگ خ

ئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ ااطع

رئگ یکئگ ااطع ئگ وخشئگ دیلئگ ےکئگ اسھتئگ اےنپئگ وشہ

اورئگ وجئگ وخانیتئگ اہنی

رانئگ ںیمئگ ےہ:

رائگ وکئگ وخشئگ رکیتئگ ےہ۔ئگ ق

رائگ ےکئگ مکحئگ یکئگ لیمعتئگ رکیتئگ ےہئگ وہئگ اےنپئگ خ

دنبیئگ خ

فالصالحت قانتات

ئگ رکےنئگ وایلئگ وہیتئگ ںیہ۔""کینئگ

رئگ یک(ئگ ااطع ویبن اں)وشہ

ادئگ ےہ:ئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

رئگ یکئگ ااجزتئگ ےکئگ ریغبئگ لفنئگ روزہئگ ہنئگ رےھک۔")اوبداؤد( "وکیئئگ وعرتئگ وشہ

رامںئگ داریئگ یکئگ اتیمہئگ واحضئگ رکےتئگ وہےئئگ یبن

ئگ اورئگ ق

رئگ یکئگ ااطع ےنئگ وعرتئگ وکئگ ہیبنتئگ یکئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص وشہ

ئگ ولٹئگ ہنئگ ………ےسئگ اویچنئگ ںیہنئگ اںیتھٹئگ "دوئگ مسقئگ ےکئگ ادیمئگ وہئگ ںیہئگ نجئگ یکئگ امنزںیئگ انئگ ےکئگ رسوں

ئگ ک رارئگ وہئگ اجےئئگ ج

اسئگ الغمئگ یکئگ امنزئگ وجئگ اےنپئگ ااقئگ ےسئگ ق

رامینئگ ےسئگ ن ازئگ ہنئگ ااجےئ۔")ارتلبیغئگ وئگ ارتلبیہ(

اق

رئگ یکئگ ن ئگ ہکئگ وشہ

ئگ ک رامینئگ رکےئگ ج

اق

رئگ یکئگ ن اےئئگ اورئگ اسئگ وعرتئگ یکئگ امنزئگ وجئگ وشہ

روئگ اورئگ تمصعئگ یکئگ افحتظئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیکئگ اورئگ انئگ امتمئگ ن ا۔۶ ی ہئگ ےنگلئگ اکئگ ادنوہ ئگ یھبئگ وہ،ئگ اینپئگ ات ھرائگ یکئگ وتںئگ اورئگ اکومںئگ ےسئگ یھبئگ دورئگ رےیہئگ نجئگ ےسئگ دانمئگ تمصعئگ رپئگ د

خ

رئگ ےکئگ دلئگ ںیم ئگ اکئگ اقتاضئگ یھبئگ یہیئگ ےہئگ اورئگ ازدوایجئگ زدنیگئگ وکئگ وخوگشارئگ انبےئئگ رےنھکئگ ےکئگ ےیلئگ یھبئگ ہیئگ ااہتنیئئگ رضوریئگ ےہ۔ئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ ارگئگ وشہ

ئگ اسئگ رطحئگ اکئگ وکیئئگ ہبشئگ دہای

رئگ ےکئگ دلئگ ائگ وہئگ اجےئئگ وتئگ وعرتئگ یکئگ وکدیپ ایہئگ ےسئگ یھبئگ وشہ

ئگ وکئگ اینپئگ رطفئگ املئئگ ںیہنئگ رکئگ یتکسئگ اورئگ اسئگ اعمہلمئگ ںیمئگ ومعمیلئگ یسئگ وکن ر ئگ اورئگ وکیئئگ الھبیئئگ وشہ

ئگ وئگ ااطع

رم

یئئگ خ

ائگ ےہ۔

اینئگ زمکوریئگ وکئگ اگنہئگ ںیمئگ رےتھکئگ وہےئئگ ااہتنیئئگ اایتحطئگ ےیجیک۔ںیمئگ اطیشنئگ ہبشئگ ڈاےنلئگ ںیمئگ اکایمبئگ وہئگ اجن

رائگ ان

ل

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ " ئگ ںیمئگ سجئگ دروازےئگ ےسئگ اچےہئگ دالخئگ وہئگ وعرتئگ ج

رامربندارئگ رےہئگ وتئگ وہئگ ج

رئگ یکئگ ق روئگ یکئگ افحتظئگ رکے،ئگ اےنپئگ وشہ ئگ یکئگ امنزئگ ڑپےھ،ئگ اینپئگ ات

ن اوچنںئگ وق

اجےئ۔)ارتلبیغئگ وئگ ارتلبیہ(

ائگ دنسپئگ ہنئگ رکےئگ ا ۔۷۳

ئگ اپئگ اکئگ اجن ر ئگ ہنئگ ئگ اجےیہئگ اورئگ ہنئگ ا ےسئگ رھگوںئگ ںیمئگ اجےیہئگ ںاہںئگ وشہ ر

رئگ یکئگ ااجزتئگ اورئگ رمیضئگ ےکئگ ریغبئگ ن اہ

ورئگ ہنئگ ا ےسئگ ولوگںئگ وکئگ اےنپئگ رھگئگ ںیمئگ وشہ

اوگارئگ وہ۔

رئگ وکئگ ن ائگ وشہ

اےنئگ یکئگ ااجزتئگ دےیجیئگ نجئگ اکئگ ان

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اعمذئگ نبئگ لبجئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ادئگ ق

ےنئگ ارش

100

ا

رئگ ےکئگ رھگئگ ںیمئگ یسکئگ ا ےسئگ صخشئگ وکئگ اےنئگ یکئگ ااجزتئگ دےئگ سجئگ اکئگ ان رئگ ںیہنئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ وشہ

ئ

رائگ رپئگ اامینئگ رےنھکئگ وایلئگ وعرتئگ ےکئگ ےیلئگ ہیئگ اجت

اوگارئگ وہ،ئگ "خ

ئگ وکئگ ن ر ئگ وشہ

رئگ ےکئگ اعمےلمئگ ںیمئگ یسکئگ دورسےئگ اکئگ اہکئگ ہنئگ امےن۔" اوگارئگ وہئگ اورئگ وعرتئگ وشہ

رئگ وکئگ ن اائگ وشہ

یلل

کئگ ہکئگ اسئگ اکئگ

)ارتلبیغئگ وئگ ارتلبیت(اورئگ وہئگ ئگ رھگئگ ےسئگ ایسیئگ وصرتئگ ںیمئگ ےلکنئگ ج

روئگ یہئگ رپئگ لمعئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ ےکئگ الخفئگ ئگ مشچئگ وئگ ات

ارہ

رئگ یکئگ رمیضئگ اورئگ اش رئگ ےکئگ اعمےلمئگ ںیمئگ وشہ

۔ینعیئگ وشہ

ئ

رئگ زگئگ دورسوںئگ ےکئگ وشمرےئگ وکئگ ہنئگ اانپی ہ

رائگ یکئگ ۔۷۷

رئگ وکئگ وخشئگ رےنھکئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ اکایمبئگ ازدوایجئگ زدنیگئگ اکئگ رازئگ یھبئگ یہیئگ ےہئگ اورئگ خ ئگ ےکئگ ہشیمہئگ اےنپئگ وقلئگ وئگ لمعئگ اورئگ ادنازئگ وئگ اوطارئگ ےسئگ وشہ

راضئگ اورئگ ج

وصحلئگ اکئگ راہتسئگ یھبئگ یہیئگ ےہ۔

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ ںیمئگ ا

رذمی("سجئگ وعرتئگ ےنئگ یھبئگ اسئگ احل

ئگ ںیمئگ دالخئگ وہئگ یگ۔")ت

رئگ اسئگ ےسئگ رایضئگ اورئگ وخشئگ اھتئگ وتئگ وہئگ ج

اقتنلئگ ایکئگ ہکئگ اسئگ اکئگ وشہ

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

رئگ راتئگ رھبئگ اسئگ ےسئگ افخئگ رےہئگ وتئگ ایسیئگ وعرتئگ رپئگ ئگ وکیئئگ ادیمئگ اینپئگ ویبیئگ وکئگ یسنجئگ رضورتئگ ےکئگ ےیلئگ البےئئگ اورئگ وہئگ ہنئگ اےئئگ اورئگ اسئگ انبءئگ رپئگ وشہ

رےتشئگ "ج

ئگ ق

حبصئگ ک

ئگ ںیہ۔")اخبری،ملسم(تنعلئگ رکےتئگ رےتہ

رائگ یکئگ ۔۷۲

ئگ یکئگ دقرئگ ےجی۔ئگ ہیئگ زدنیگئگ یکئگ ز تنئگ اکئگ اہسرائگ اورئگ راہئگ تاتئگ اکئگ میظعئگ نیعمئگ وئگ دمداگرئگ ےہ۔ئگ خ

رئگ ےسئگ تبحمئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ یکئگ رافق اسئگ میظعئگ تمعنئگ رپئگ اےنپئگ وشہ

رائگ اکئگ یھبئگ رکشئگ ادائگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ تمعن

یئگ دلئگ وئگ اجنئگ ےسئگ دقرئگ ےیجیک۔ئگ یبنئگ خ

ھہی

رملسو هيلع هللا ىلص یکئگ

ئگ ومعقئگ رپئگ ق امن ا:ےنئگ اک

"اکنحئگ ےسئگ رتہبئگ وکیئئگ زیچئگ دوئگ تبحمئگ رکےنئگ واولںئگ ےکئگ ےیلئگ ںیہنئگ ن ایئئگ یئگ۔"

ئگ وکئگ یبن ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ ہیف ئگ اسھتئگ وبں:ئگ "اکشئگ اپئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ ااہتنیئئگ تبحمئگ یھت۔ئگ انچہچنئگ ج ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص امیبرئگ وہےئئگ وتئگ ااہتنیئئگ رسحتئگ ےکئگ

رامن ا:"داھکوائگ ںیہنئگ ےہئگ ہکلبئگ چسئگ ہہئگ ملسو هيلع هللا ىلص انئگ یکئگ رطفئگ داھکیئگ وتئگ یبنیکئگ دورسیئگ ویبویںئگ ےنئگ اسئگ ااہظرئگ تبحمئگ رپئگ بجعتئگ ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص اجبےئئگ ںیمئگ امیبرئگ وہیت۔"یبن

ےنئگ ق

ریہئگ ںیہ۔"

رئگ رطحئگ اپئگ وکئگ وخشئگ رکےنئگ ںیمئگ اگلئگ راتہئگ ےہ ۔۷۰ ئگ یہئگ وتئگ ےہئگ وجئگ ہ ر

رائگ نسحمئگ اپئگ اکئگ وشہ

ئگ اکئگ ااسحنئگ امےینئگ اسئگ یکئگ رکشئگ زگارئگ رےیہ۔ئگ اپئگ اکئگ ابئگ ےسئگ ت ر رئگ وشہ

،ئگ اپئگ یکئگ ہ

رئگ رطحئگ اک ائگ ےہ،ئگ اورئگ اپئگ وکئگ ہ

ائگ ےہ۔ئگ رضورتئگ وکئگ وپرائگ رکن

ارامئگ اچنہپئگ رکئگ ارامئگ سوسسئگ رکن

ئگ ن ارئگ یبن ےنئگ ںیمہئگ السمئگ ایک،ئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص ریمےئگ ن اسئگ ےسئگ زگرےئگ ںیمئگ اینپئگ ڑپونسئگ ویلیہسںئگ ےکئگ اسھتئگ یھت۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اامسءئگ یتہکئگ ںیہئگ ہکئگ اک

ئگ اےنپئگ امںئگ ن اپئگ ےکئگ اہیںئگ اک ارکشیئگ ےسئگ وچب۔ئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ وکیئئگ اک

رامن ا:ئگ "ئگ متئگ رپئگ نجئگ اکئگ ئگ ااسحنئگ ےہئگ انئگ یکئگ ن

ادئگ ق

رائگ اسئگ وکئگ ارش

ئگ نبئگ ایبیہئگ یھٹیبئگ ریتہئگ ےہئگ رھپئگ خ

یفئگ دونںئگ ک

اتئگ ےکئگ ن اووجد(

ائگ ےہ)انئگ امتمئگ ااسحن

رائگ اسئگ وکئگ اوالدئگ ےسئگ ونازن

ائگ ےہئگ رھپئگ خ

رامن

رئگ اطعئگ ق رئگ ےسئگ افخئگ وہیتئگ ےہئگ وتئگ ہہئگ ایتھٹئگ ےہ۔ئگ ںیمئگ ےنئگ وتئگ یھبکئگ وشہ

ارگئگ یھبکئگ یسکئگ ن اتئگ رپئگ وشہ

اہمتریئگ رطفئگ ےسئگ وکیئئگ الھبیئئگ دیھکیئگ یہئگ ںیہن۔")االدبئگ ارفملد(

101

ا

راومشئگ ویبیئگ وکئگ ہیبنتئگ رکےتئگ وہےئئگ یبنن

ئگ ےکئگ روزئگ اسئگ وعرتئگ یکئگ رطفئگ رظنئگ ااھٹئگ رکئگ یھبئگ ملسو هيلع هللا ىلص رکشئگ زگرئگ اورئگ ااسحنئگ ق

رائگ ایقم

رامن ا:"خ

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ایئ(

رئگ ےسئگ ےبئگ اینزئگ ںیہنئگ وہئگ یتکس۔")ن ئگ یھبئگ وشہ

ارکشئگ زگارئگ وہئگ یگئگ احالہکنئگ وعرتئگ یسکئگ وق

رئگ یکئگ ن ںیہنئگ دےھکیئگ اگ،ئگ وجئگ وشہ

ئگ رکئگ ےکئگ وخیشئگ سوس ۔۷۴

رم

رئگ یکئگ خ ئگ وہئگ ےکسئگ وخدئگ فیلکوشہ

ئگ رکئگ ےکئگ اسئگ اکئگ دلئگ ئگ سئگ ےیجیکئگ اورئگ ںاہںئگ ک

رم

رئگ رطحئگ اسئگ یکئگ خ ئگ اورئگ ہ

ئ

ئگ وکئگ ارامئگ اچنہپی ر ااھٹئگ رکئگ ئگ وشہ

ئگ اےنپئگ اہھتئگ ےسئگ یبن رےئگ دوھںیت،ئگ رسئگ ںیمئگ لیتئگ اگلںیت،ئگ اھگنکئگ رکںیت،ئگ وخ وبشئگ اگلںیتئگ اورئگ یہیئگ احلئگ ملسو هيلع هللا ىلص اےنپئگ اہھتئگ ںیمئگ ےنیلئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ رضحتئگ اعہشئ ےکئگ ک

ئگ وخانیتئگ اکئگ یھبئگ اھت۔دورسیئگ احصہیب

ئگ ن اتئگ یبن رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اک

ےنئگ ق

ر " ئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ وشہ ا

ئگ اجن انئگ وکئگ دجسہئگ رکے۔ئگ ارگئگ اسئگ یکئگ ااجزتئگ وہیتئگ وتئگ ویبیئگ وکئگ مکحئگ دن ا

رئگ ںیہنئگ ہکئگ وہئگ یسکئگ دورسےئگ ان

ئ

انئگ ےکئگ ےیلئگ ہیئگ اجت

وکئگ دجسہئگ ئگ یسکئگ ان

ئگ اکئگ اسرائگ مسج ر ئگ اکئگ اینپئگ ویبیئگ رپئگ میظعئگ قحئگ ےہ،ئگ اانتئگ میظعئگ قحئگ ہکئگ ارگئگ وشہ ر

ئگ اکئگ قحئگ ادائگ ںیہنئگ وہئگ رکے،ئگ وشہ ر

ئگ یھبئگ وشہ

ئگ ےکئگ ز یمئگ مسجئگ وکئگ اچےٹئگ ی ر ئگ ز یمئگ وہئگ اورئگ ویبیئگ وشہ

اتکس۔")دنسمئگ ادمح(

رئگ ےکئگ رھگئگ یکئگ ر ۔۷۵ رئگ ےکئگ املئگ وکئگ وشہ

رئگ ےکئگ رھگئگ یہئگ وکئگ اانپئگ رھگئگ ےیھجمسئگ اورئگ وشہ

ادیئگ ےکئگ دعبئگ وشہ

رئگ ےکئگ رھگئگ اورئگ املئگ وئگ اابسبئگ یکئگ افحتظئگ ےیجیک،ئگ ش رئگ وشہ

راھےن،ئگ وشہ

وقنئگ ت

ریقئگ اورئگ وخ یلیلئگ ےیھجمسیکئگ تتئگ انبےنئگ اورئگ ا

ریقئگ اورئگ وخ یلیلئگ وکئگ اینپئگ ت

رئگ یکئگ ت رچئگ ےیجیک،ئگ وشہ

ئگ وئگ ےقیلسئگ ےسئگ خ

رشیئگ سئگ ےکئگ وچبںئگ اکئگ لبقتسمئگ ونسارےنئگ ںیمئگ تمکحئگ اورئگ افکی

۔ئگ ق

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص یکئگ وعروتںئگ یکئگ رعتفیئگ رکےتئگ وہےئئگ یبن

ےنئگ ق

رئگ ےکئگ رھگ ئگ رہمن انئگ ںیہ،ئگ اورئگ وشہ

رشیئگ یکئگ وعرںیتئگ ایکئگ یہئگ وخبئگ وعرںیتئگ ںیہ۔ئگ وچبںئگ رپئگ اہنی

ئگ ن ارئگ یکئگ ااہتنیئئگ افحتظئگ رکےنئگ وایلئگ ںیہ۔")اخبری("ق

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ےنئگ کینئگ ویبیئگ یکئگ وخایبںئگ ایبنئگ رکےتئگ وہےئئگ ق

"

ئگ ےسئگ زن ادہئگ دیفئگ اورئگ ن اع رائگ ےکئگ دعبئگ ب

ئگ وہئگ اسئگ ےسئگ یسکئگ اکمئگ وکئگ ےہکئگ وتئگ وہئگ وخشئگ دیلئگ ےسئگ ااجنمئگ ئگ ومنمئگ ےکئگ ےیلئگ وخفئگ خ ریخئگ تمعنئگ کینئگ ویبیئگ ےہئگ ہکئگ ج

ئگ وہئگ اسئگ رپئگ اگنہ ئگ وہئگ ںیہکئگ الچئگ اجےئئگ وتئگ ئگ دےئگ اورئگ ج

ئگ وہئگ اسئگ ےکئگ رھبوےسئگ رپئگ مسقئگ اھکئگ ےھٹیبئگ وتئگ وہئگ اسئگ یکئگ مسقئگ وپریئگ رکئگ دے،ئگ اورئگ ج

ڈاےلئگ وتئگ وہئگ اسئگ وکئگ وخشئگ رکئگ دے،ئگ اورئگ ج

رئگ یکئگ ریخئگ وخاہئگ اورئگ وافدارئگ رےہ۔)انبئگ امہج( رئگ ےکئگ املئگ وئگ اابسبئگ یکئگ ناراینئگ ںیمئگ وشہ

روئگ یکئگ افحتظئگ رکےئگ اورئگ وشہ وہئگ اسئگ ےکئگ ےھچیپئگ اینپئگ تتئگ وئگ ات

رئگ زیچئگ وکئگ ےقیلسئگ افص ۔۷۹ ےسئگ اجسےیئئگ اورئگ ےقیلسئگ ےسئگ اامعتسلئگ ےیجیک،ئگ اصفئگ یئئگ ،ئگ ہقیلسئگ اورئگ اراشئئگ وئگ زابیشئئگ اکئگ یھبئگ وپرائگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ رھگئگ وکئگ یھبئگ اصفئگ رھتسائگ رےیھکئگ اورئگ ہ

ئگ رےنیئگ ےسئگ ےجسئگ وہےئئگ اصفئگ رھتسےئگ رمکے،

ئگ ق ئگ رھگ، ئگ یکئگ وہیئئگ ویبیئگ یکئگ ن ارھتسا ئگ ابنؤئگ اھگنسر ئگ رھگولیاکومںئگ ںیمئگ ہقیلسئگ اورئگ ڑھگسئگ نپ،

ےسئگ ہنئگ رصفئگ زیکہئگ رکسماہ

رائگ وکئگ وخشئگ رکےنئگ اکئگ یھب

ئگ ویبیئگ ےکئگ ےیلئگ اینپئگ اعتبقئگ انبےنئگ اورئگ خ رتئگ ےسئگ امالئگ املئگ وہیتئگ ےہ،ئگ ہکلبئگ اک یہیئگ ذرہعیئگ ےہ۔ئگ رھگولیزدنیگ،ئگ ایپرئگ وئگ تبحمئگ اورئگ ریخئگ وئگ ت

وؤنئگ ع

مط

ئگ ن ارئگ مگیبئگ امثعنئگ نبئگ ئگ اسدہئگ ڑپکوںئگ نیمئگ ںیہئگ اورئگ اورئگ وکیئئگ انبؤئگ اھگنسرئگ یھبئگ ےسئگ رضحتئگ اعہشئئگ یکئگ الماقتئگ وہیئئگ وتئگ اپئگ ےنئگ داھکیئگ ہکئگ مگیبئگ امثعنئگ اہناک

ی

ئگ ایکئگ ےہئگ وتئگ رضحتئگ اعہشئئگ وکئگ تہبئگ بجعتئگ وہائگ اورئگ انئگ ےسئگ وپاھچ:

ی

رئگ رفسئگ رپئگ ےئگ وہےئئگ ںیہ؟" "یبئگ یب!ئگ ایکئگ امثعنئگ ںیہکئگ ن اہ

102

رہئگ لعفئگ ےہ۔ئگ روںئگ ےکئگ ےیلئگ انبؤئگ اھگنسرئگ اسیکئگ دنسپی اسئگ بجعتئگ ےسئگ ادنازہئگ ےیجیکئگ ہکئگ اہسونگںئگ اکئگ اےنپئگ وشہ

ئگ احصہیبئگ یبن ئگ ن ارئگ اک ئگ ںیمئگ احرضئگ وہںیئئگ وہئگ اےنپئگ اہوھتںئگ ںیمئگ وسےنئگ ےکئگ نگنکئگ ےنہپئگ وہےئئگ ںیھت،ئگ ملسو هيلع هللا ىلص اک

رم

ےنئگ انئگ وکئگ و ےننئگ ےسئگ عنمئگ ملسو هيلع هللا ىلص اپیکئگ خ

رامن ائگ وتئگ ےنہکئگ ںیگل:

ق

ایئ(ملسو هيلع هللا ىلص! ن ائگ روسلئگ اہلل

رئگ ےکئگ ےیلئگ انبؤئگ اھگنسرئگ ہنئگ رکےئگ یگئگ وتئگ اسئگ یکئگ رظنوںئگ ےسئگ رگئگ اجےئئگ یگ۔)ن ارگئگ وعرتئگ وشہ

ئگ اداباوالدئگ یکئگ رپورشئگ ےک

رائگ اکئگ ااعنمئگ ےیھجمس، ۔۷

رتئگ یکئگ داعؤنئگ ےکئگ اسھتئگ اابقتسلئگ ےیجیک،ئگ اوالدئگ وکئگ خ ئگ دورسےئگ وکئگ ابمرابکدئگ دےیجیئگ ریخئگ وئگ ت ئگ اک

ئ

رائگ اکئگ رکشئگ انئگ یکئگ دیپاشئئگ رپئگ وخیشئگ انمی

اورئگ خ

رامن ائگ ہکئگ اپئگ اےنپئگ ےھچیپ

رامہئگ ق

ئگ دنبےئگ یکئگ رپورشئگ یکئگ وتقیفئگ یشخبئگ اورئگ ہیئگ ومعقئگ ق ئگ اےنپئگ دنیئگ وئگ داینئگ اکئگ اجنیشنئگ وھچڑئگ اجںیئ۔ادائگ ےیجیکئگ ہکئگ اسئگ ےنئگ اپئگ وکئگ اےنپئگ اک

رہئگ ربمغیپئگ رضحتئگ زرکن ائگ ہیلئگ االسلمئگ ےنئگ ئگ اصحلئگ اوالدئگ ےکئگ ےیلئگ ۔۲ رزگی رائگ ےکئگ ت

رائگ ےسئگ اصحلئگ اوالدئگ ےکئگ ےیلئگ داعئگ ےیجیک،ئگ سجئگ رطحئگ خ

رامیئ:اوالدئگ ہنئگ وہئگ وتئگ خ

داعئگ ق

۔)الئگ رمعان(رب ھب لی من لدنک ذریۃ انک سمیع الدعاء"

ئگ واالئگ ےہ۔"ئگ "ریمےئگ رب!ئگ وتئگ اےنپئگ ن اس

رام،ئگ ےبئگ کشئگ وتئگ داعئگ اکئگ نس

ےسئگ ےھجمئگ ن اکئگ ن ازئگ اوالدئگ اطعئگ ق

ئگ اسئگ وکئگ اےنپئگ قحئگ ںیم ۔۰ رےنھئگ ن ا

رایبئگ ن ائگ یسکئگ اورئگ وہجئگ ےسئگ اوالدئگ یکئگ دیپاشئئگ رپئگ ک

ئگ تبیصئگ اوالدئگ یکئگ دیپاشئئگ رپئگ یھبکئگ دلئگ گنئگ ہنئگ وہں،ئگ اعمیشئگ یگنتئگ تحصئگ یکئگ خ ئگ اک

ےنھجمسئگ ےسئگ یتخسئگ ےکئگ اسھتئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ

ردیلئگ اورئگ دووناوالدئگ وکئگ یھبک ۔۴

ئگ ملظ،ئگ ااہتنیئئگ ت

رنیئگ د گئگ دیل،ئگ ایھبک

ائگ دبت

ںئگ ںاہنئگ یکئگ ئگ اضعئئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ دیپائگ وہےنئگ ےسئگ ےلہپئگ ن ائگ دیپائگ وہےنئگ ےکئگ دعبئگ اوالدئگ وکئگ اضعئئگ رکن

ادئگ ےہ:

رائگ اکئگ ارش

ابتیہئگ ےہ۔ئگ خ

)االاعنم(قد خرس الذین قتلوا اوالدھم سفھا بغیر علم

ارئگ دن ا۔""وہئگ ولگئگ ااہتنیئئگ اھگےٹئگ ںیمئگ ںیہئگ وہنجںئگ ےنئگ اینپ

ئگ ےسئگ ومتئگ ےکئگ اھگٹئگ ان

ام یھجئگ ںیمئگ اینپئگ امحق

ئگ اوالدئگ وکئگ ن

رامیئئگ ےہئگ ہکئگ اینپئگ اوالدئگ وکئگ لتقئگ ہنئگ رکو۔"

اہئگ رظنیئگ اکئگ دلئگ ںیشنئگ وجابئگ دےتیئگ وہےئئگ اصفئگ اصفئگ اممتعنئگ ق

اینئگ وکن

رائگ ےنئگ ان

اورئگ خ

(۔)ینبئگ ارسالیوالتقتلوا اوالدکم خشیۃ امالق نحن نرزقھم و ایا کم ان قتلھم کان خطا کبیرا

اوالدئگ ئگ اورئگ اینپئگ اوالدئگ وکئگ رقفئگ وئگ افےقئگ ےکئگ وخفئگ ےسئگ لتقئگ ہنئگ رکو،ئگ مہئگ انئگ وکئگ یھبئگ رزقئگ دںیئگ ےگئگ اورئگ مہئگ یہئگ ںیہمتئگ یھبئگ رزقئگ دےئگ رےہئگ ںیہ۔ئگ تقیقحئگ ہیئگ ےہئگ ہک"

اہئگ ےہ۔"

رائگ گ

ائگ تہبئگ ت

اکئگ لتقئگ رکن

103

ئگ اہلل ئگ روسل ئگ ن ا ئگ ےنئگ درن اتفئگ ایک، ئگ احصیب ئگ اک ئگ ن ار ئگ ایکئگ ےہ؟ملسو هيلع هللا ىلص اک اہ

ئگ گ را

ئگ ےسئگ ت ئگ وپاھچب رامن ا۔"رشکئگ "

رامن ا:"وادلنیئگ یکئگ ق

ئگ ق ئگ اسئگ ےکئگ دعب،

رامن ا:ئگ

رامین"،رھپئگ وپاھچئگ اسئگ ےکئگ دعب،ئگ ق

اق

متئگ اینپئگ اوالدئگ وکئگ اسئگ ڈرئگ ےسئگ امرئگ ڈاولئگ ہکئگ وہئگ اہمترےئگ اسھتئگ اھکےئئگ یگ۔""ن

ئگ والدتئگ وایلئگ وعرتئگ ےکئگ ن اسئگ اۃیئگ ارکلیسئگ اورئگ وسرۃئگ االرعافئگ یکئگ ےچینئگ یھکلئگ وہیئئگ دوئگ اوتیںئگ یکئگ التوتئگ ےیجیکئگ اورئگ وسرۃئگ ا ۔۵

قئگ اورئگ وسرۃئگ اانلسئگ والدتئگ ےکئگ وق

لفل

ڑپھئگ ڑپھئگ رکئگ دمئگ ےیجیک۔ئگ

موت وم ال نوم لہ ما فی السا وم ال تاخذہ سنۃ وا ہو الحی القیبین ا فی االرض من ذا الاذی یشفع عندہ االا باذنہ یعلم مااہلل ال الہ االا

ن علمہ االا بماشاء موت ایدیہم وما خلفہم وال یحیطون بشیء م سیہ السا وسع رک

ودہ حفظہما وہو العلی العظیم ﴿ ﴾۵۲۲واالرض وال ید

را"

ائگ ےہئگ اورئگ ہنئگ اےسئگ او ھگئگ ایتئگ ےہ۔ئگ اامسوننئگ اورئگ زنیمئگ ںیمئگ وجئگ ےکئگ وسائگ وکیئئگ وبعمدئگ ںیہنئگ ےہئگ وہئگ زدنئگ خ

ر،ئگ اظنمئگ اکانئتئگ وکئگ اھبنسےلئگ وہےئئگ ےہئگ ہنئگ وہئگ وسن ہئگ وئگ اجوی

وجئگ ھچئگ انئگ ےسئگ ھچئگ ےہئگ ایسئگ اکئگ ےہ،ئگ وکنئگ ےہئگ وجئگ اسئگ یکئگ انجبئگ ںیمئگ اسئگ یکئگ ااجزتئگ ےکئگ ریغبئگ افسرشئگ رکئگ ےکسئگ وجئگ ھچئگ دنبوںئگ ےکئگ اسےنمئگ ےہئگ اےسئگ یھبئگ وہئگ اجاتنئگ ےہئگ اورئگ

انئگ وکئگ دانیاولھجئگ ےہئگ ا

انئگ اسئگ ےکئگ ملعئگ ںیمئگ ےسئگ یسکئگ ن اتئگ اکئگ یھبئگ ااحہطئگ ںیہنئگ رکئگ اتکسئگ وساےئئگ اسئگ ےکئگ ہکئگ انتجئگ ملعئگ وہئگ وخدئگ ان

اچےہ،ئگ اسئگ یکئگ ئگ سئگ ےسئگ یھبئگ وہئگ وافقئگ ےہئگ اورئگ ان

رائگ یہئگ

۔ئگ وہئگ ت

ئگ اامسونںئگ اورئگ زنیمئگ رپئگ اھچیئئگ وہیئئگ ےہئگ ئگ اورئگ انئگ یکئگ افحتظئگ وئگ ابہگنینئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ وکیئئگ اکھتئگ دےنیئگ واالئگ اکمئگ ی

ئگ تمئگ ےہ۔"وکحم دنلبئگ رمہبتئگ اورئگ اصج

وسرہئگ ارعافئگ یکئگ دوئگ اںیتیئگ ہیئگ ںیہ:

ۃ ایاام ثما استوی علی العرش یغشی موت واالرض فی ستا ذی خلق السامس و القم انا رباکم اہلل الا ا وا الشا ر والنجوم الایل الناہار یطلبہ حثیث

ت بامرہ اال لہ الخلق و االمر تبرک اہلل رب العلمین ﴿ اہ ال یحب المعتدین ﴿ ۲۵مسرخا ان خفیۃ ا وا ع (۵۵۔۵۴رعاف:اال)﴾۲۲﴾ ادعوا رباکم ترض

رائگ یہئگ اہمترائگ رپ

ئگ رپئگ ولجہئگ رگئگ وہا۔ئگ ویہئگ راتئگ وکئگ دنئگ "تقیقحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ خ

ورداگرئگ ےہئگ سجئگ ےنئگ اامسونںئگ اورئگ زنیمئگ وکئگ ھچئگ دنئگ ںیمئگ دیپائگ ایک۔ئگ رھپئگ اےنپئگ تختئگ وکحم

ائگ ےہ

ئگ داتیئگ ےہئگ اورئگ رھپئگ دن،ئگ راتئگ ےکئگ ےھچیپئگ دوڑائگ الچئگ ان

ارےئگ دیپائگ ےیکئگ وجئگ ارپئگ ڈاھی

ےہئگ ئگ ،ئگ نسئگ ر،وھئگ ایسئگ اکئگ اکمےکسئگ مکحئگ ےسئگ اکمئگ ںیمئگ ےگلئگ وہےئئگ ںیہئگ ،ئگ ایسئگ ےنئگ وسرج،ئگ اچدنئگ ون

ئگ اورئگ ایسئگ اکئگ قحئگ ےہئگ مکحئگ دانی۔ئگ ا

راےتئگ وہےئئگ اورئگ ےکپچئگ ےکپچ،ئگ ےبئگ کشئگ دیپائگ رکن

رگ

رائگ اسرےئگ ںاہونںئگ اکئگ امکلئگ اورئگ رپورداگرئگ ،ئگ اےنپئگ ربئگ وکئگ اکپروئگ گ

رتئگ واالئگ ےہئگ خ سپئگ ایکئگ یہئگ ت

ا۔"

وہئگ دحئگ ےسئگ زگرےنئگ واولںئگ وکئگ دنسپئگ ںیہنئگ رکن

ئگ رضحتئگ نیسحئگ یکئگ والدتئگ وہیئئگ وتئگ یبنوالدتئگ ےکئگ دعبئگ الہنئگ دالھئگ رکئگ داںیئئگ اکنئگ ںیمئگ اذانئگ اورئگ ن اںیئئگ اک ۔۹ ئگ ےیہکئگ ج

ےنئگ انئگ ےکئگ اکنئگ ںیمئگ ملسو هيلع هللا ىلص نئگ ںیمئگ ااقم

رامیئ۔)ربطاین(

ئگ ق

اذانئگ وئگ ااقم

ئگ ےہکئگ وتئگ ہچبئگ امئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ئگ ہکئگ سجئگ ےکئگ اہیںئگ ےچبئگ یکئگ والدتئگ وہئگ اورئگ وہئگ اسئگ ےچبئگ ےکئگ داںیئئگ اکنئگ ںیمئگ اذانئگ اورئگ ن اںیئئگ اکنئگ ںیمئگ ااقم رامن ا

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

ی اانضیل ظئگ رےہئگ اگ۔)اوبا یلئگ انبئگ ینس(؎ئگ یکئگ فیلکئگ ےسئگ وفحم۷ا

رائگ اورئگ روسل

ریئگ تمکحئگ ےہ،ئگ والہمئگ انبئگ میقئگ اینپئگ اتکملسو هيلع هللا ىلص دیپائگ وہےتئگ یہئگ ےچبئگ ےکئگ اکنئگ ںیمئگ خ

امئگ اچنہپےنئگ ںیمئگ ت

رامےتئگ ںیہ:اکئگ ن

بئگ "ا ۃفئگ اولدود"ںیمئگ ق

104

ئگ ےسئگ ےلہپئگ اہللئگ اعتیلئگ یکئگ تمئگ اورئگ ربکن ایئئگ یکئگ اوازئگ ےچنہپئگ او" انئگ ےکئگ اکنئگ ںیمئگ ب

رئگ سجئگ اہشدتئگ وکئگ وہئگ وعشریئگ وطرئگ رپئگ ادائگ رکےنئگ اسئگ اکئگ بلطمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ان

ئگ اسئگ وکئگ ہملکئگ ئگ وتدیحئگ یکئگ نیقلتئگ یکئگ اجیتئگ ےہ،ئگ ا

ئگ اکئگ ےکئگ دعبئگ دالخئگ االسمئگ وہئگ اگئگ اسئگ یکئگ نیقلتئگ دیپاشئئگ ےکئگ دنئگ یہئگ ےسئگ یکئگ اجےئ۔ئگ سجئگ رطحئگ رمےنئگ ےکئگ وق

ذانئگ اورئگ ااقم

ائگ ےہئگ اورئگ اچاتہئگ ےہئگ ہکئگ دیپ

ائگ ےہئگ اورئگ اطیشنئگ دورسائگ افدئہئگ ہیئگ یھبئگ ےہئگ ہکئگ اطیشنئگ وجئگ اھگتئگ ںیمئگ اھٹیبئگ وہن

ئگ یہئگ اھبگئگ اجن

انئگ وکئگ ازامشئئگ ںیمئگ التبمئگ رکےئگ اذانئگ نس

ائگ وہےتئگ یہئگ ان

یئگ یکئگ دوعتئگ دےئگ دیئگ اجیتئگ ےہ۔

لہ

یکئگ دوعتئگ ےسئگ ےلہپئگ ےچبئگ وکئگ االسمئگ اورئگ ابعدتئگ ا

ئگ ےکئگ دعبئگ یسکئگ کینئگ رمدئگ ون ائگ وعرتئگ ےسئگ وجھکرئگ ۔۱

راذانئگ وئگ ااقم ئگ اورئگ ےچبئگ ےکئگ ےیلئگ ریخئگ وئگ ت

ئ

اولئگ ںیمئگ وگلای

۔ئگ رضحتئگ اامسءئگ وبچائگ رکئگ ےچبئگ ےکئگ ن

ئ

تئگ یکئگ داعئگ رکای

ئگ دیپائگ وہےئئگ وتئگ ںیمئگ ےنئگ انئگ وکئگ یبن رامیتئگ ںیہئگ ہکئگ دبعاہللئگ نبئگ زریبئگ ج

رامئگ ںوگنان ااورئگ ابچئگ رکئگ اعلبئگ ابمرکئگ دبعاہللئگ نبئگ زریبئگ ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص یکئگ وگدئگ ںیمئگ دن ا۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ق

ےنئگ خ

رامیئ۔

رتئگ یکئگ داعئگ ق اولئگ ںیمئگ المئگ اورئگ ریخئگ وئگ ت

رامئگ انئگ ےکئگ ن

ائگ اورئگ خ ہنمئگ ںیمئگ اگلئگ دن

………………………………………………………………………………………………………………

رمیگئگ وجئگ وچبںئگ وکئگ افدسئگ وہائگ ےنگلئگ ےسئگ وہئگ اجیتئگ ےہئگ اورئگ ےچبئگ اسئگ رمضئگ ںیمئگ ےبئگ وہشئگ وہئگ اجےتئگ ںیہ ؎۷

ی کملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ اہیںئگ ےچبئگ الےئئگ اجےتئگ ےھت۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اعہشئئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن

جی

ی

رامےتئگ اورئگ انئگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ داعئگ رکےت۔")ملسم(۷

؎ق

ئگ لی

چی

ی کئگ ےکئگ ےیلئگ ےکمئگ یکئگ وجھکرئگ ںوگنایئئگ وجئگ ااپئگ ےکئگ رھگئگ ںیمئگ وموجدئگ یھتئگ اورئگ رضحتئگ ااممئگ ادمحئگ نبئگ

جی

ی

ےکئگ اہیںئگ ےچبئگ یکئگ والدتئگ وہیئئگ وتئگ اپئگ ےنئگ اسئگ یکئگ

ئگ یک۔

ی کئگ ےکئگ ےیلئگ دروخاب

جی

ی

ئگ کینئگ یبئگ یبئگ امئگ یلعئگ ےسئگ اک

امئگ ےسئگ ےلہپئگ دبعئگ اگل ۔۸

رائگ ےکئگ ن

امئگ رپئگ وہئگ ن ائگ خ

رئگ ےیجیکئگ وجئگ ن ائگ وتئگ ربمغیپوںئگ ےکئگ ن

امئگ وجتت

ربیکئگ دن ائگ ایگئگ وہئگ ےسیجئگ دبعاہلل،ئگ دبعاحر نمئگ وریغہ۔ئگ ےچبئگ ےکئگ ےیلئگ ااھچئگ اسئگ ن

رکئگ ت

امئگ راھکئگ رکو۔")اوبدؤود(ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اومںئگ ےسئگ اکپرائگ اجےئئگ اگ،ئگ اسئگ ےیلئگ رتہبئگ ن

ئگ ےکئگ روزئگ ںیہمتئگ اےنپئگ اےنپئگ ن

ادئگ ےہ:ئگ "ایقم

اکئگ ارش

ئگ ےسئگ زن ادہئگ دنسپملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن اومںئگ ںیمئگ ےسئگ دبعاہللئگ اورئگ دبعاحر نمئگ ب

رائگ وکئگ اہمترےئگ ن

ادئگ ےہئگ ہکئگ خ

رامن ائگ ہکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ ںیہئگ اورئگ اپاکئگ ہیئگ یھبئگ ارش

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

امئگ ر،وھ۔

اومںئگ رپئگ ن

اءئگ ےکئگ ن

اب

ئگ ر،وھ۔"ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اخبریئگ ںیمئگ ےہئگ ہکئگ اپ

امئگ ر،وھئگ ریمیئگ تینکئگ رپئگ م

امئگ رپئگ ن

رامن ا:"ئگ ریمےئگ ن

ےنئگ ق

امئگ رھکئگ دےیجی۔ئگ یبن ۔۶

امئگ رھکئگ دن ائگ وہئگ وتئگ اسئگ وکئگ دبلئگ رکئگ ااھچئگ ن

امئگ وکئگ دبلئگ دن ائگ رکےتئگ ےھتملسو هيلع هللا ىلص ارگئگ یھبکئگ الیملعئگ ںیمئگ طلغئگ ن

امئگ طلغئگ ن

ئگ اصزبحادیئگ اکئگ ن ،ئگ رضحتئگ رمعئگ یکئگ اک

ےنئگ دبلئگ رکئگ ہلیمجئگ رھکئگ دن ا۔)ملسم(ملسو هيلع هللا ىلص اعہیصئگ اھت۔ئگ اپ

رہئگ ےکئگ ینعمئگ ںیہئگ ن اابکز،ئگ یبن رہئگ اھت،ئگ ت امئگ ت

رامن ائگ وخدئگ یہئگ اینپئگ ن اابکزیئگ اکئگ دمئگ رھبیتئگ وہ،ئگ ولوگںئگ ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ زبنی،ئگ اوبئگ ہملسئگ یکئگ یٹیبئگ ںیہ،ئگ انئگ اکئگ ن

ےنئگ ہیئگ انسئگ وتئگ ق

امئگ رںیھک؟ئگ ا

امئگ ر،وھ۔")اوبداؤد(ملسو هيلع هللا ىلص پاہکئگ رھپئگ ایکئگ ن

رامن ا:ئگ 'زبنیئگ ن

ےنئگ ق

ئگ رکبائگ ےیجیک۔ئگ نکیلئگ ڑلےکئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ دوئگ رکبےئگ ۔۷۳ ئگ ئگ اسوتںیئگ دنئگ ہقیقعئگ ےیجیک۔ئگ ڑلےکئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ دوئگ رکبےئگ اورئگ ڑلیکئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ اک ا

ئگ رضوریرکن

ائگ ن ائگ اچدنیئگ ریخاتئگ ےیجیک۔ئگ ںیہنئگ ےہ

رئگ وسن رات ئگ ہ ا ںااورئگ ےچبئگ ےکئگ ن الئگ ڑنموائگ رکئگ اسئگ ےکئگ ت

ئگ رکبائگ یھبئگ رکئگ تکس ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ۔ئگ یبناک

اکئگ ارش

105

رذمی(

روائگ رکئگ اسئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ ہقیقعئگ ایکئگ اجےئ۔")ت

رئگ ایکئگ اجےئئگ اورئگ اسئگ ےکئگ ن الئگ ات

امئگ وجتت

اسوتںیئگ روزئگ ےچبئگ اکئگ ن

اسوتںیئگ دنئگ ہنتخئگ یھبئگ رکائگ دےیجیئگ ،ئگ نکیلئگ یسکئگ وہنئگ ےسئگ ہنئگ رکاںیئئگ وتئگ استئگ اسلئگ یکئگ رمعئگ ےکئگ ادنرئگ ادنرئگ رضورئگ رکائگ دںی،ئگ ہنتخئگ االسیمئگ اعشرئگ ےہ۔ ۔۷۷

ئگ ہچب ۔۷۲ ۔ج

ئ

ئگ ےسئگ ےلہپئگ اےسئگ ہملکئگ "الئگ اہلئگ االئگ اہلل"ئگ اھکسی ادئگ ےہ۔ملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ وبےنلئگ ےگلئگ وتئگ ب

اکئگ ارش

ئگ رگئگ اجںیئئگ وتئگ امنزئگ

ئگ دودھئگ ےکئگ دای ئگ رکوئگ ہکئگ بکئگ رمےئگ اورئگ ج ئگ رپوا

ئگ اہمتریئگ اوالدئگ وبےنلئگ ےگلئگ وتئگ اسئگ وک"ئگ الاہلئگ االئگ اہلل"ئگ اھکسئگ دو،ئگ رھپئگ م اکئگ مکحئگ "ج

ایئ(

دو۔")ن

ئگ ںیمئگ ہیئگ یھبئگ ےہئگ ہکئگ وضحر

ئگ یسکئگ ےچبئگ یکئگ زن انئگ اج ئگ اجیتئگ وتئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اورئگ دحی

ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ اخدنانئگ ںیمئگ ج

اسئگ وکئگ وسرۃئگ ارفلاقنئگ یکئگ دورسیئگ ای

ریئگ وخیبئگ ےکئگ اسھتئگ ٹیمسئگ دن ائگ ایگئگ ےہ۔ اھکسےت،ئگ سجئگ ںیمئگ وتدیحئگ یکئگ وپریئگ میلعتئگ وکئگ ت

ی لم یکن لاہ رش ا وا خذ ولد موت واالرض ولم یتا رہ تقدیر ا ﴿الاذی لہ ملک السا ﴾۵ک فی الملک و خلق کلا شیء فقدا

ئگ وہئگ " ایہئگ ںیمئگ وکیئئگ رشک

ایہئگ اکئگ امکلئگ ےہئگ سجئگ ےنئگ یسکئگ وکئگ اٹیبئگ ںیہنئگ انبن ائگ ےہئگ سجئگ ےکئگ اسھتئگ ن ادش

رائگ وجئگ اامسونںئگ اورئگ زنیمئگ یکئگ ن ادش

خ

……………………………………………………………………………………………………………………………………

ی کئگ ےتہکئگ ںیہ۔وجھکرئگ وریغہئگ وکئگ ؎۷

جی

ی

اولئگ ںیمئگ اگلےنئگ وکئگ

ابچئگ رکئگ وخبئگ رنمئگ رکئگ ےکئگ ےچبئگ ےکئگ ن

رامیئ۔"

رئگ رقمرئگ ق رئگ زیچئگ یکئگ قیلختئگ یکئگ اورئگ رھپئگ اسئگ یکئگ ومزوںئگ دقتت ںیہنئگ ےہ،ئگ سجئگ ےنئگ ہ

رانئگ ےنئگ اوالدئگ وکئگ امںئگ اکئگ یہیئگ ااسحنئگ ن ادئگ دالئگ رکئگ امںئگ ےکئگ اسھتئگ ریغئگ ومعم ۔۷۰

،ئگ امںئگ رپئگ ےچبئگ اکئگ ہیئگ قحئگ ےہ،ئگ ق

ئ

ادیکئگ یکئگ ےہ۔ئگ امںئگ ےچبئگ وکئگ اانپئگ دودھئگ یھبئگ الپی

یلئگ ولسکئگ یکئگ ن

ئگ رطقےئگ ےکئگ اسھتئگ وتدیحئگ اکئگ درس،ئگ روسل ئگ اک رضئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ ےچبئگ وکئگ اےنپئگ دودھئگ ےکئگ اک

اکئگ قشعئگ اورئگ دنیئگ یکئگ تبحمئگ یھبئگ الپےئئگ اورئگ اسئگ تبحمئگ وکئگ اسئگ ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص اکئگ ق

ئگ رپئگ ڈالئگ رکئگ اانپئگ وبھجئگ اکلہ رےضیئگ وکئگ ااجنمئگ دےئگ رکئگ ئگ بلقئگ وئگ روحئگ ںیمئگ اسبےنئگ یکئگ وکششئگ رکے۔ئگ رپورشئگ رکے۔ئگ رپورشئگ یکئگ ذہمئگ داریئگ ن ان ا

ہنئگ ےیجیکئگ ہکلبئگ اسئگ وخوگشارئگ دینیئگ ق

رواحینئگ وکسنئگ اورئگ رسورئگ سوسسئگ ےیجیک۔ئگ

ر ۔۷۴

اہمئگ ااجنمئگ دےنیئگ وچبںئگ وکئگ ڈراےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ ادتبایئئگ رمعئگ اکئگ ہیئگ ڈرئگ اسریئگ رمعئگ ذنہئگ وئگ دامغئگ رپئگ اھچن ائگ راتہئگ ےہئگ اورئگ ا ےسئگ ےچبئگ ن اومعلمئگ زدنیگئگ ںیمئگ وکیئئگ ت

ائگ اکرن

ےکالقئئگ ںیہنئگ رےتہ۔

اویہںئگ رپئگ زیبارئگ وہےنئگ اورئگ رفنتئگ اکئگ ۔۷۵

رائگ الھبئگ ےنہکئگ ےسئگ یتخسئگ ےکئگ اسھتئگ رپزیہئگ ےیجیکاورئگ انئگ یکئگ وکن ااہظرئگ ئگ رکےنئگ یکئگ اجبےئئگ اوالدئگ وکئگ ن اتئگ ن اتئگ رپئگ ڈاےنٹن،ئگ ڑھجےنکئگ اورئگ ت

رتیبئگ رکےنئگ یکئگ تبحمئگ ازیمئگ وکششئگ ےیجیکئگ اورئگ اےنپئگ رطزئگ لمعئگ ےسئگ وچبںئگ ےکئگ ذنہئگ رپئگ ہیئگ وخفئگ رہب

ئگ رےیھکئگ ہکئگ انئگ یکئگ وکیئئگ الخفئگ ئگ تمکحئگ وئگ وسزئگ ےکئگ اسھتئگ انئگ یکئگ ت احلئگ اغل

ئگ ہنئگ رکںیئگ ےگ۔

رداب رئگ زگئگ ت رشعئگ ن اتئگ اپئگ ہ

106

ئگ ۔۷۹

ئگ رضورتئگ وتیثیحئگ انئگ یکئگ رضورن اتئگ وپریئگ رکئگ ےکئگ انئگ وکئگ وخشئگ رےیھکئگ اورئگ ااطع اؤئگ ےیجیکئگ اورئگ س

رن وئگ اوالدئگ ےکئگ اسھتئگ ہشیمہ،ئگ تقفش،ئگ تبحم،ئگ رنیمئگ اکئگ ت

۔

ئ

رن اتئگ ااھبری

رامربنداریئگ ےکئگ خ

ق

ئگ ن ارئگ رضحتئگ اریمئگ اعم ائگ اچےیہ۔ئگ افینحئگ نبئگ سیقئگ ےنئگ اہک:اک

وہیئگ ےنئگ افنحئگ نبئگ سیقئگ ےسئگ وپاھچ،ئگ ےیہکئگ اوالدئگ ےکئگ ےلسلسئگ ںیمئگ ایکئگ ولسکئگ وہن

ئگ رنمئگ اورئگ ےبئگ رضرئگ ےہ

اریئگ تیثیحئگ انئگ ےکئگ ےیلئگ زنیمئگ یکئگ رطحئگ ےہئگ وجئگ اہنی

ارےئگ ولقبئگ اکئگ رمثہئگ ںیہ،ئگ رمکئگ یکئگ کیٹئگ ںیہ،ئگ ہ

ارائگ "اریمئگ اوملاص نئگ !ئگ اوالدئگ ہ

ئگ اورئگ ہ

رےئگ اکمئگ ااجنمئگ دےنیئگ یکئگ تمہئگ رکےتئگ ںیہ۔ئگ سپئگ ارگئگ وہئگ اپئگ ےسئگ ھچئگ اطمہبلئگ رکںیئگ وتئگ انئگ وکئگ ووجدئگ انئگ ےکئگ ےیلئگ اسہیئگ

رےئگ ت

نگفئگ اامسنئگ یکئگ رطحئگ ےہئگ اورئگ مہئگ ایہنئگ ےکئگ زرہعیئگ ت

رراہنئگ وکوششںئگ وکئگ ںیئگ ےگئگ اورئگ یھبکئگ دنسپئگ رکوخبئگ دےیجیئگ اورئگ ارگئگ یھبکئگ رگہتفئگ دلئگ وہںئگ وتئگ انئگ ےکئگ دولںئگ اکئگ مغئگ دورئگ ےیجیک۔ئگ ہجیتنئگ ںیمئگ وہئگ اپئگ ےسئگ تبحمئگ رکںیئگ ےگ،ئگ اپئگ یکئگ ی

ئگ اےنئگ ےسئگ رفنتئگ رکںی۔"انئگ ی ر

ئگ ہکئگ وہئگ اپئگ یکئگ زدنیگئگ ےسئگ ااتکئگ اجںیئئگ اورئگ اپئگ یکئگ ومتئگ ےکئگ وخااہںئگ وہں،ئگ اپئگ ےکئگ ق

ئگ وبھجئگ ہنئگ ب

رداب ئگ ت ااقب

رپئگ ن

رامن ا:

رئگ وہےئئگ اورئگ ق

رضحتئگ اریمئگ اعموہی،ئگ ہیئگ امیکحہنئگ ن اںیتئگ نسئگ رکئگ تہبئگ ثاتت

ئگ اپئگ ریمےئگ ن اسئگ ارک

رائگ یکئگ مسقئگ سجئگ وق

رئگ ےکئگ الخفئگ ےصغئگ ںیمئگ رھبائگ اھٹیبئگ اھت۔""افینح!ئگ خ ری

ئگ ےھٹیب،ئگ ںیمئگ ت

رئگ وکئگ دووسئگ درمہ ری

ئگ ت

رئگ ےسئگ رایضئگ وہئگ ےئگ اورئگ ایسئگ وق ری

ئگ رضحتئگ افینحئگ رشتفیئگ ےلئگ ےئگ وتئگ رضحتئگ اریمئگ اعموہیئگ اکئگ ہئگ ڈنھٹائگ وہئگ ایگئگ اورئگ ت اورئگ دوئگ وسئگ ئگ رھپئگ ج

را رئگ ےنئگ ہیئگ ےفحئگ دوئگ ت ری

ئگ ہیئگ ےفحئگ ےچنہپئگ وتئگ ت رئگ ےکئگ ن اسئگ ج ری

ئگ یکئگ ئگ وجڑےئگ وجھباےئ۔ئگ ت رئگ وصحںئگ ںیمئگ میسقتئگ رکئگ ےکئگ وسئگ درمہئگ اورئگ وسئگ وجڑےئگ رضحتئگ افینحئگ نبئگ سیق رات ئگ ت ر ت

ئگ ںیمئگ وجھبائگ د ے۔

رم

خ

۔ئگ وچبںئگ وکئگ وگدئگ ںیمئگ ےیجیل،ایپرئگ ےیجیکوھچ ۔۷۱

ئ

ئگ ےٹئگ وچبںئگ رپئگ تقفشئگ اکئگ اہھتئگ ریھپی

رئگ وق وخئگ اورئگ تخسئگ ریگئگ احمکئگ دنتاورئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ وخشئگ یعبطئگ اکئگ ولسکئگ ےیجیک۔ئگ ہ

ا،ئگ انئگ ےکئگ ادنرئگ وخداامتعدیئگ یھبئگ ںیہنئگ دیپائگ وہیتئگ اورئگ انئگ یکئگ ئگ ہنئگ ےنبئگ رےیہ،ئگ اسئگ رطزلمع

رہبئگ تبحمئگ یھبئگ دیپائگ ںیہنئگ وہن

ےسئگ وچبںئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ وادلنیئگ ےکےیلئگ وااہلہنئگ خ

ا۔ئگ رطفیئگ وشنوامنئگ

رئگ ںیہنئگ ڑپن

رپیھبئگ وخوگشارئگ ات

رعئگ نبئگ احسبئگ یبن

ئگ رمہبتئگ اق رعئگ وکملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ن اسئگ اےئ۔ئگ وضحرملسو هيلع هللا ىلص اک

ئگ رضحتئگ نسحئگ وکئگ ایپرئگ رکئگ رےہئگ ےھتئگ اق

ئگ دھکیئگ رکئگ بجعتئگ وہائگ اورئگ وبےلئگ ن ائگ اسئگ وق

ئگ وکئگ یھبئگ ایپرئگ ںیہنئگ ایکملسو هيلع هللا ىلص! روسلئگ اہلل رعئگ یکئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن………… اپئگ یھبئگ وچبںئگ وکئگ ایپرئگ رکےتئگ ںیہ،ئگ ریمےئگ وتئگ دسئگ ےچبئگ ںیہئگ نکیلئگ ںیمئگ ےنئگ وتئگ یھبکئگ یسکئگ اک

ےنئگ اق

رائگ ےنئگ اہمترےئگ دلئگ ےسئگ رتمحئگ وئگ تقفشئگ وکئگ اکنلئگ دن ائگ ےہئگ وتئگ ںیمئگ ایکئگ رکئگ اتکس

رامن ائگ ارگئگ خ

ئگ وہں؟رطفئگ رظنئگ ااھٹیئئگ اورئگ ق

ئگ ن ارئگ رضحتئگ رمعئگ ےسئگ ےنلمئگ ےکئگ ےیلئگ انئگ ےکئگ رھگئگ ےچنہپ۔ئگ ایکئگ دےتھکیئگ ںیہئگ ہکئگ رضح تئگ رمعئگ افروقئگ امظعئگ ےکئگ دورئگ ںیمئگ رضحتئگ اعرمئگ یسکئگ امہئگ ہدہےئگ رپئگ ےھت،ئگ اک

رےھئگ وہےئئگ

ئگ رپئگ خ

ئگ وہےئئگ ہ ا ںااورئگ ےچبئگ نس

………………………لیھکئگ رےہئگ ںیہئگ یل پراھؤئگ رضحتئگ ئگ اعرمئگ وکئگ ہیئگ ن اتئگ ھچئگ رگاںئگ زگری۔ئگ اریمئگ اوملاص نئگ ےنئگ

ارئگ خ

ااینئگ ےکئگ ان

شی

ئگ ایاورئگ رضحتئگ اعرمئگ ےسئگ وبےل:ئگ ےیہک!

اوگاریئگ وکئگ اھبی

اؤئگ راتہئگ ےہ؟ےسئگ انئگ یکئگ ن

رن اپئگ اکئگ اےنپئگ وچبںئگ ےکئگ اسھتئگ اسیکئگ ت

ئگ اینپئگ اینپئگ ہگج ائگ ےہ۔ئگ ب

ائگ وہںئگ وتئگ ئگ رھگئگ واولںئگ رپئگ ہتکسئگ اطریئگ وہئگ اجن

ئگ ںیمئگ رھگئگ ںیمئگ دالخئگ وہن ئگ ئگ دمئگ اساعرمئگ وکئگ ومعقئگ لمئگ ایگ،ئگ وبےلئگ اریمئگ اوملاص ن!ئگ ج

دھئگ رکئگ ج

رےئگ وسزئگ ےکئگ اسھتئگ اہک۔

وہئگ اجےتئگ ںیہ،ئگ رضحتئگ رمعئگ ےنئگ ت

107

ئگ دمحمہی"

ئگ اپئگ ام رزدنئگ وہئگ رکئگ ہیئگ ںیہنئگ اجےتنئگ ہکئگ املسمنئگ وکئگ اےنپئگ رھگئگ واولںئگ ےکئگ اسھتئگ سکئگ رطحئگ رنیمئگ ملسو هيلع هللا ىلص اعرم!

ائگ ےکئگ ق

اورئگ تبحمئگ اکئگ ولسکئگ رکن

اچےیہ۔"

رتیبئگ ےسئگ اراہتسئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ اینپئگ وکششئگ و ۔۷۸

رن اینئگ ےسئگ یھبئگ درغیئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ ہیئگ اپئگ یکئگ اوالدئگ وکئگ ن ازیکہئگ میلعتئگ وئگ ت

ریئگ ق

ریئگ ےسئگ ت

فقئگ رکئگ دےیجیئگ اورئگ اسئگ راہئگ ںیمئگ ت

رانئگ ںیمئگ ےہ:

ریئگ الھبیئئگ یھب۔ئگ ق

ئگ ےسئگ ت دینیئگ ذہمئگ داریئگ یھبئگ ےہ،ئگ اوالدئگ ےکئگ اسھتئگ میظعئگ ااسحنئگ یھبئگ اورئگ اینپئگ ذاتئگ ےکئگ اسھتئگ ب

یا یھا الذین امنوا قواانفسکم و اھلیکم نارا ۔

"اورئگ اےنپئگ رھگئگ واولںئگ وکئگ منہجئگ یکئگ اگئگ ےس۔ئگ ومونم!ئگ اچبؤئگ اےنپئگ اپئگ وک"

ئگ اورئگ روسلاورئگ منہجئگ یکئگ اگئگ ےسئگ ےنچبئگ اکئگ وادحئگ راہتسئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ دنیئگ ےکئگ رضوریئگ ملعئگ ےسئگ رہبہئگ دنمئگ وہئگ را

ئگ وئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اسئگ یکئگ زدنیگئگ خ

یکئگ ااطع

رامربنداریئگ ںیمئگ زگرئگ ریہئگ وہ۔

ق

ادئگ ےہ:"ن اپئگ اینپئگ اوالدئگ وکئگ وجئگ ھچئگ دےئگ اتکسئگ ےہئگ اسئگ ںیمملسو هيلع هللا ىلص یبن

وؤۃ(ئگ اکئگ ارش ک

شم

رتیبئگ ےہ۔")

ئگ ےسئگ رتہبئگ ہیطعئگ اوالدئگ یکئگ ایھچئگ میلعتئگ وئگ ت ب

رئگ وئگ وثابئگ رمےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ ائگ ےہئگ رگمئگ نیتئگ مسقئگ ےکئگ اامعلئگ ا ےسئگ ںیہئگ ہکئگ انئگ اکئگ اخ

ائگ ےہئگ ئگ وتئگ اسئگ اکئگ لمعئگ متخئگ وہئگ اجن

انئگ رمئگ اجن

ئگ ان رامن ائگ ئگ ہکئگ ج

ےکئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

ئگ ہیئگ ہکئگ وہئگ دصہقئگ اجرہیئگ رکئگ اجےئ،ئگ دورسے ہیئگ ہکئگ وہئگ ااسیئگ ملعئگ وھچڑئگ اجےئئگ سجئگ ےسئگ ولگئگ افدئہئگ ااھٹئگ ںیئ،ئگ رسیتےئگ اصحلئگ اوالدئگ وجئگ ن اپئگ ےکئگ ےیلئگ ئگ دعبئگ یھبئگ اتلمئگ راتہئگ ےہ۔ئگ اک

داعئگ رکیتئگ رےہ۔")ملسم(

ائگ ہکئگ درا لئگ اوالدئگ یہئگ اپئگ یکئگ ذہتیبیئگ روان ات،ئگ دینیئگ امیلعتتئگ اورئگ ماغیمئگ وتدیحئگ وکئگ زدنہئگ رےنھکئگ اکئگ ذرہعیئگ ےہئگ اورئگ ئگ ومنمئگ کینئگ اوالدئگ یکئگ ارزوںیئئگ ا

ائگ ےہئگ ن

یسئگ ےیلئگ رکن

اسئگ ےکئگ دعبئگ اسئگ ےکئگ ماغیمئگ وکئگ زدنہئگ رھکئگ ےکس۔ئگ وہ

۔۷۶ ئگ استئگ اسلئگ ےکئگ وہئگ اجںیئئگ وتئگ انئگ وکئگ امنزئگ اھکسےیئ،ئگ امنزئگ ڑپےنھئگ یکئگ نیقلتئگ ےیجیکئگ اورئگ اےنپئگ اسھتئگ دجسمئگ ےلئگ اجئگ رکئگ وشقئگ دیپائگ ےیجیکئگ اورئگ ج

وہئگ دسئگ اسلئگ ئگ ےچبئگ ج

ئگ زسائگ یھبئگ دےیجیئگ وقلئگ وئگ لمع ایہئگ ئگ رکںیئگ وتئگ اںیہنئگ انمب

ئگ ہنئگ رکںیئگ ےگ۔ئگ ےکئگ وہئگ اجںیئئگ اورئگ امنزئگ ںیمئگ وکن

رداب ایہئگ وکئگ اپئگ ت

ےسئگ انئگ رپئگ واحضئگ رکئگ دےیجیئگ ہکئگ امنزئگ یکئگ وکن

۔ئگ یبن ۔۲۳

ئ

ئگ وکئگ اگلئگ اگلئگ ئگ اچرن ایئئگ رپئگ السی رئگ اک ئگ دسئگ اسلئگ ےکئگ وہئگ اجںیئئگ وتئگ انئگ ےکئگ رتسبئگ اگلئگ رکئگ دےیجیئگ اورئگ ہ

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ےچبئگ ج

اکئگ ارش

ئگ وہئگ استئگ اسلئگ ےکئگ وہئگ اجںیئئگ اورئگ امن" ئگ وہئگ دسئگ اسلئگ ےکئگ وہئگ اجںیئ،ئگ اورئگ اسئگ رمعئگ وکئگ ےنچنہپئگ اینپئگ اوالدئگ وکئگ امنزئگ ڑپےنھئگ یکئگ نیقلتئگ رکوئگ ج

زئگ ےکئگ ےیلئگ انئگ وکئگ زسائگ دوئگ ج

ےکئگ دعبئگ انئگ ےکئگ رتسبئگ اگلئگ رکئگ دو۔"

ئگ رےیھک۔ئگ انئگ یکئگ اہطرت،ئگ اظنتفئگ اورئگ لسغئگ وریغہئگ اکئگ ایخلئگ رےیھک،ئگ ڑپکےئگ یھبئگ ن اکئگ اصفئگ رےیھک،ئگ اہتبلئگ زن ادہئگ انبؤاھگنسر ۔۲۷ اورئگ ئگ وچبںئگ وکئگ ہشیمہئگ اصفئگ رھتسا

رابئگ ہنئگ ےیجیک۔ہنودوامنشئئگ ئگ ےسئگ رپزیہئگ

راجئگ خ

رقئگ ابلسئگ انہپئگ رکئگ وچبںئگ ےکئگ م ئگ اسدہئگ رےیھکئگ اورئگ زرقئگ ت

ےیجیک۔ئگ ڑلیکئگ ےکئگ ڑپکےئگ یھبئگ اہنی

108

ھتئگ دورسوںئگ ےکئگ اسےنمئگ وچبںئگ ےکئگ ن بئگ ہنئگ ایبنئگ ےیجیکئگ اورئگ یسکئگ ےکئگ اسےنمئگ انئگ وکئگ رشدنمہئگ رکےنئگ اورئگ انئگ یکئگ تتئگ سفنئگ وکئگ سیھٹئگ اگلےنئگ ےسئگ یھبئگ یتخسئگ ےکئگ اس ۔۲۲

رپیہئگ ےیجیک۔

راھےنئگ ےکئگ ےیلئگ انئگ یکئگ ومعمیلئگ ااھچویئںئگ یکئگ یھبئگ دلئگ ،وھلئگ رکئگ ئگ وچبںئگ ےکئگ اسےنم ۔۲۰

ئگ وچبںئگ یکئگ االصحئگ ےسئگ اموییسئگ اکئگ ااہظرئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ ہکلبئگ انئگ یکئگ تمہئگ ت یھبکئگ

ئگ ہکئگ ہیئگ اکراگہئگ تاتئگ ںیمئگ اوےچنئگ ےس ا

راھےنئگ اورئگ انئگ ںیمئگ وخدئگ اامتعدیئگ اورئگ او ہلئگ دیپائگ رکےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ ن

اح لئگ رکئگ اوئاچئگ ماقمئگ ئگ رعتفیئگ ےیجیک۔ئگ ہشیمہئگ انئگ اکئگ دلئگ ت

ںیکس۔ئگ

ئگ ،ئگ رکداراسزیئگ اورئگ دنی ۔۲۴ رتیبئگ وئگ ذہتی

اےمئگ رضورئگ انسےتئگ رںیہ۔ئگ ت

ئگ ےسئگ فغشئگ وچبںئگ وکئگ ویبنںئگ ےکئگ ےصق،ئگ اصنیحلئگ یکئگ اہکاینںئگ اورئگ احصہبئگ رکامئگ ےکئگ اجمدہاہنئگ اکرن

ئگ اکنےیلئگ ارثکئگ وئگ رتشیبئگ انئگ وکئگ

رارئگ رصمووتیفںئگ ےکئگ ن اووجدئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ وق

رانئگ ن اکئگ یھبئگ وخشئگ ااحلینئگ ےکئگ اسھتئگ ڑپھئگ رکئگ ےکئگ ےیلئگ اسئگ وکئگ ااہتنیئئگ رضوریئگ ےیھجمس۔اورئگ ہ

ق

ئگ رمعئگ یہئگ ےسئگ انئگ ےکئگ دولںئگ ںیمئگ قشعئگ روسلملسو هيلع هللا ىلص انسےیئئگ اورئگ ومعقئگ ومعقئگ ےسئگ یبن ئگ اورئگ ادتبائ

ئ

ئگ ن اںیتئگ یھبئگ اتبی ر

یکئگ ڑتپئگ دیپائگ رکےنئگ یکئگ وکششئگ ملسو هيلع هللا ىلص یکئگ رپئگ ات

ےیجیک۔

ائگ ہک ۔۲۵

ئگ ن

ئ

ائگ ن ائگ ےشیپئگ وریغہئگ یھبئگ دولای

رہبئگ دیپائگ وہئگ ئگ یھبکئگ یھبکئگ وچبںئگ ےکئگ اہھتئگ ےسئگ رغوبیںئگ وکئگ ھچئگ اھکن

انئگ ںیمئگ رغوبیںئگ ےکئگ اسھتئگ ولسکئگ اورئگ اخسوتئگ وئگ ریخاتئگ اکئگ خ

ئگ دورسےئگ ےکئگ وقحقئگ اکئگ ااسح ائگ ہکئگ اک

رامہئگ ےیجیکہکئگ اھکےنئگ ےنیپئگ یکئگ زیچںیئگ نہبئگ اھبویئںئگ ںیمئگ وخدئگ یہئگ میسقتئگ رکںی،ئگ ن

سئگ اورئگ ااصنفئگ یکئگ اعدتئگ اورئگ یھبکئگ یھبکئگ ہیئگ ومعقئگ یھبئگ ق

دیپائگ وہ۔

رئگ اجوئگ ےبئگ اجئگ دضئگ وپریئگ ہنئگ ےیجیک ۔۲۹ ئگ یتخسئگ یھبئگ ےیجیک،ئگ وچبںئگ یکئگ ہ ےبئگ اجئگ الڈئگ ایپرئگ ،ئگ ہکلبئگ تمکحئگ ےکئگ اسھتئگ انئگ یکئگ ہیئگ اعدتئگ ڑھچاےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک،ئگ یھبکئگ یھبکئگ انمب

۔

ئ

ےسئگ انئگ وکئگ دضیئگ اورئگ وخدئگ رسئگ ہنئگ انبی

ادیکئگ ےیجیکئگ ہکئگ درایمینئگ اواز ۔۲۱

ئگ اوازئگ ےسئگ وبےنلئگ اورئگ الگئگ اھپڑئگ رکئگ ےنخیچئگ الچےنئگ ےسئگ وخدیھبئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ اورئگ انئگ وکئگ یھبئگ ن

ںیمئگ رنیمئگ ےکئگ اسھتئگ وگتفگئگ رکںیئگ اورئگ ئگ رکج

ئگ دورسےئگ رپئگ ےنخیچئگ الچےنئگ ےسئگ یتخسئگ ےکئگ اسھتئگ ںیچب۔ اسپئگ ںیمئگ یھبئگ اک

ئگ اکمئگ ںیمئگ ونرکوںئگ اکئگ اہسرائگ ہنئگ ں۔ئگ اسئگ ےسئگ ےچبئگ اکلہئگ تسسئگ اورئگ ان اجہئگ نبئگ اجےتئگ ںیہ ۔۲۸ ر وچبںئگ وکئگ افجئگ ئگ وچبںئگ وکئگ اعدتئگ ڈاےیلئگ ہکئگ اانپئگ اکمئگ اےنپئگ اہھتئگ ےسئگ رکںی،ئگ ہ

انبےیئ۔ئگ شک،ئگ یتنحمئگ اورئگ تخسئگ وکش

رن اتئگ ںیہ ۔۲۶

ئگ ںیمئگ وجئگ خ

ئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ ہیئگ ایخلئگ رےیھکئگ ہکئگ اےنپئگ ےچبئگ ےکئگ ےیلئگ اپئگ ےکئگ نس

رن اتئگ وچبںئگ ںیمئگ ن امہئگ ڑلایئئگ وہئگ اجےئئگ وتئگ اےنپئگ ےچبئگ یکئگ ےبئگ اجئگ امحی

ئگ ویہئگ خ

ا

رئگ شیپئگ اےنئگ واےلئگ ن ئگ ںیمئگ اےنپئگ وچبںئگ ےکئگ ےیلئگ ںیہ،ئگ اپئگ ہشیمہئگ اےنپئگ ےچبئگ ےکئگ وصقروںئگ رپئگ اگنہئگ رےیھکئگ اورئگ ہ

ایہئگ اورئگ دورسوںئگ ےکئگ نس

وخوگشارئگ واہعقئگ ںیمئگ اےنپئگ ےچبئگ یکئگ وکن

یطلغئگ یکئگ ،وھجئگ اگلئگ رکئگ تمکحئگ اورئگ لسلسمئگ وتہجئگ ےسئگ اسئگ وکئگ دورئگ رکےنئگ یکئگ رپئگ زورئگ وکششئگ ےیجیک۔

ریئگ ۔۰۳ رات ئگ ےچبئگ یکئگ رطفئگ اوالدئگ ےکئگ اسھتئگ ہشیمہئگ ت ٹ عاایسکئگ اک طاکئگ ولسکئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ اعمےلمئگ ںیمئگ ےبئگ ادتعایلئگ ےسئگ ےنچبیکئگ وپریئگ وپریئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ ارگئگ

ئگ ےکئگ اسھتئگ ااسیئگ ا اؤئگ اورئگ نیلئگ دنیئگ ںیمئگ ہشیمہئگ ااصنفئگ اکئگ احلظئگ رےیھکئگ اورئگ یھبکئگ یھبکئگ یسکئگ اک

رن ازیئگ ولسکئگ ہنئگ ےیجیکئگ سجئگ وکئگ زن ادہئگ الیمنئگ وہئگ وتئگ ذعموریئگ ےہ،ئگ نکیلئگ ولسکئگ وئگ ت

م

109

راکرئگ اغبوتئگ دیپائگ وہئگ یگئگ اورئگ ہیئگ رتمکی،ئگ دورسےئگ ےچبئگ سوسسئگ رکںی۔ئگ اسئگ ےسئگ دورسےئگ وچبںئگ ںیمئگ ااسحس

ؤںئگ ےکئگ رفنت،ئگ اموییسئگ اورئگ اخ

رن اتئگ رطفیئگ الصح

رےئگ خ ت

ئگ ںیہ۔

ریقئگ ےکئگ ےیلئگ مسئگ اقب

ئگ راکوٹئگ اورئگ االخقئگ اورئگ رواحئگ ینئگ ت

ردب رےنھئگ ںیمئگ زت

رپوانئگ خ

ئگ ئگ ےکئگ وادلئگ رضحتئگ ریشبئگ اےنپئگ ےٹیبئگ وکئگ اسھتئگ ےیلئگ وضحر ئگ ن ارئگ رضحتئگ امعنن ئگ ںیمئگ احرضئگ وہےئملسو هيلع هللا ىلص اک

رم

ریمےئگ ملسو هيلع هللا ىلص! اورئگ اہک:ئگ ن ائگ روسلئگ اہللیکئگ خ

ئگ وہئگ ںیمئگ ےنئگ اےنہئگ ا ئگ الغمئگ اھت، ئگ وبےل:ئگ ںیہن۔ئگ وتئگ ملسو هيلع هللا ىلص سئگ ڑلےکئگ وکئگ شخبئگ دن ا۔ئگ یبنن اسئگ اک ئگ الغمئگ اشخبئگ ےہ؟ئگ ریشب ئگ اک ئگ ڑلےکئگ وکئگ اک ر ےنئگ وپاھچئگ ایکئگ متئگ ےنئگ اےنپئگ ہ

ریئگ اکئگ ولسکئگ رکو،ئگ ابئگ رضحتئگ ریشبملسو هيلع هللا ىلص وضحر رات رائگ ےسئگ ڈروئگ اورئگ اینپئگ اوالدئگ ےکئگ اسھتئگ اسمواتئگ اورئگ ت

رامن ائگ خ

رامن ائگ ہکئگ اسئگ الغمئگ وکئگ متئگ واسپئگ ےلئگ ولئگ اورئگ ق

ئگ رھگئگ واسپئگ ےنئگ ق

ئگ ںیمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اپاےئئگ اورئگ امعن

ئگ روای رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص نئگ ےسئگ اانپئگ دن ائگ وہائگ الغمئگ واسپئگ ےلئگ ای۔ئگ اک

ےنئگ ق

اہئگ رپئگ وگاہئگ ہنئگ انبؤ،ئگ ںیمئگ ملظئگ اکئگ وگاہئگ ہنئگ ونبںئگ اگ۔""

وتئگ رھپئگ ےھجمئگ گ

ئگ ئگ ںیمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وضحر

ئگ روای ئگ ڑلےکئگ اہمترےئگ اسھتئگ ااھچئگ ولسکئگ رکںی۔ئگ رضحتئگ ریشبملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اک ئگ ےنئگ اہک:ئگ ن ائگ ےنئگ وپاھچئگ ایکئگ متئگ ہیئگ دنسپئگ رکےتئگ وہئگ ہکئگ ب

ئگ رکو۔")اخبریئگ ،ئگ ملسم(ملسو هيلع هللا ىلص ویکںئگ ںیہن۔ئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص روسلئگ اہلل

رامن ا:ئگ "رھپئگ ااسیئگ اکمئگ م

ےنئگ ق

ئگ ڑپےتھئگ اور۔۰۷

رئگ وق ئگ ہمہئگ ویتقئگ اخومشئگ ملعمئگ ےہئگ سجئگ ےسئگ ےچبئگ ہ ےتھکیسئگ رےتہئگ ئگ وچبںئگ ےکئگ اسےنمئگ ہشیمہئگ ااھچئگ یلمعئگ ہنوہنئگ شیپئگ ےیجیک۔ئگ اپئگ یکئگ زدنیگئگ وچبںئگ ےکئگ ےیلئگ اک

ںیمئگ یھبئگ وھجٹئگ ہنئگ وبےیل۔ئگ ںیہئگ وچبںئگ ےکاسےنمئگ یھبکئگ ذماق

ئگ دنئگ وضحر ئگ ہصقئگ ایبنئگ رکےتئگ ںیہئگ ہکئگ اک ئگ اانپئگ اک ارےئگ رھگئگ رشتفیئگ رےتھکئگ ےھت۔ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ اعرم ئگ اورئگ ہ ا ئگ البن ریمیئگ وادلہئگ ےنئگ ےھجمئگ

ملسو هيلع هللا ىلص ئگ وجھکرئگ دانیئگ اچیتہئگ وہں۔"ئگ اپےنئگ دھکیئگ ایئگ وپاھچ:"متئگ ےچبئگ وکئگ ایکئگ دانیئگ اچیتہئگ وہ؟ئگ وادلہئگ وبں:"نیمئگ اسئگ وکملسو هيلع هللا ىلص اہک:"اہیںئگ ا!ئگ ںیمئگ ےھجتئگ زیچئگ دوںئگ یگ۔ئگ وضحر

اہمئگ ںیمئگ وھجٹئگ ھکلئگ دن ائگ اج

رامن ا:"ارگئگ متئگ دےنیئگ اکئگ اہبہنئگ رکئگ ےکئگ البںیتئگ اورئگ ےچبئگ ےکئگ اےنئگ رپئگ ھچئگ ہنئگ دںیتیئگ وتئگ اہمترےئگ اامعلئگ ن

ا۔")اوبداؤد(ےنئگ وادلہئگ ےسئگ ق

ن

ئگ سجئگ رطحئگ ڑلےکئگ یکئگ دیپاشئئگ رپئگ انمےتئگ ںیہ،ئگ ڑلیک ۔۰۲

ئ

رائگ یہئگ رتہبئگ اجاتنئگ ئگ ڑلیکئگ یکئگ دیپاشئئگ رپئگ یھبئگ ایسئگ رطحئگ وخیشئگ انمی

رائگ اکئگ ہیطعئگ ںیہئگ اورئگ خ

وہئگ ن ائگ ڑلاکئگ دوونںئگ یہئگ خ

ئگ ںیہنئگ داتی۔ےہئگ ہکئگ اپئگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ ڑلیکئگ ایھچئگ ےہئگ ن ائگ ڑلاک۔ئگ ئگ اعشرئگ ومنمئگ ےکئگ ےیلئگ یسکئگ رطحئگ زی

ائگ ااطع

ائگ اورئگ دلئگ ہتسکشئگ وہن

راھن

اکئگ وھبںئگ خ

ہیئگ ڑلیکئگ یکئگ دیپاشئئگ رپئگ ن

رائگ ےئئگ میلعئگ وئگ رکص ئگ یکئگ وتنیہئگ یھب۔

ارکشیئگ یھبئگ ےہئگ اورئگ خ

ن

رےتشئگ اتجیھبئگ ےہئگ وجئگ ارکئگ ےتہکئگ ںیہ،ئگ اےئگ رھگئگ واول!ئگ متئگ رپئگ السیتمئگ وہ،ئگ دحی

رائگ اسئگ ےکئگ اہںئگ ق

ئگ یسکئگ ےکاہیںئگ ڑلیکئگ دیپائگ وہیتئگ ےہئگ وتئگ خ وہئگ ڑلیکئگ وکئگ ئگ ںیمئگ ےہئگ ہک"ج

ےہئگ وجئگ اسئگ یچبئگ یکئگ ناراینئگ اورئگ ہیئگ زمکورئگ اجنئگ ےہئگ ئگ وجئگ زمکورئگ اجنئگ ےسئگ دیپائگ وہیئئگ اےنپئگ رپوںئگ ےکئگ اسےئئگ ںیمئگ ےلئگ ےتیلئگ ںیہئگ اورئگ اسئگ ےکئگ رسئگ رپئگ اہھتئگ ریھپےتئگ وہےئئگ ےتہکئگ ںیہ:"

المئگ احلئگ رےہئگ یگ۔")ربطاین(

رائگ یکئگ دمدئگ اسئگ ےکئگ ش

ئگ خ

ئگ ک

رپورشئگ رکےئگ اگئگ ایقم

رںیئگ یکئگ ارزو ۔۰۰ رائگ ےسئگ تشہبئگ ت

رتیبئگ وئگ رپورشئگ ااہتنیئئگ وخشئگ دیل،ئگ رواحینئگ ترتئگ اورئگ دینیئگ ااسحسئگ ےکئگ اسھتئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ ےکئگ ےلصئگ ںیمئگ خ

ےیجیک۔ئگ ئگ ڑلویکںئگ یکئگ ت

ادئگ ےہ:"ئگ سجئگ صخشئگ ےنملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ اھکسیئاکئگ ارش ئگ ہکئگ ئگ ئگ نیتئگ ڑلویکںئگ ن ائگ نیتئگ ںونہںئگ یکئگ رسرپیتسئگ یکئگ اںیہنئگ میلعتئگ وئگ ذہتی

ںئگ ک

ی ہ

اورئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ رمحئگ اکئگ ولسکئگ ایک۔ئگ

ئگ ادیمئگ وبال،ئگ ارگئگ وعئگ یہئگ وہںئگ وتئگ یبن رامئگ دیئگ اسئگ رپئگ اک

ئگ ق ئگ واج

رائگ ےنئگ ج

رائگ انئگ وکئگ ےبئگ اینزئگ رکئگ دےئگ وتئگ ا ےسئگ صخشئگ ےکئگ ےیلئگ خ

رامن ا۔ئگ دوئگ ڑلویکںئگ یکئگ رپورشئگ اکئگ ملسو هيلع هللا ىلص خ

ےنئگ ق

ئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیمئگ وپےتھچئگ وتئگ اپئگ یھب رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ ارگئگ ولگئگ اک

وؤۃ(ملسو هيلع هللا ىلص یہیئگ ہلئگ ےہ۔ئگ رضحتئگ انبئگ ابعسئگ ق ک

شم

ارتئگ دےتی۔")

ئگ یکئگ رپورشئگ رپئگ یھبئگ یہیئگ ن اک

110

ئگ وعرتئگ اینپئگ دوئگ ویچبںئگ ےکئگ ےیلئگ ریمےئگ ن اسئگ ایئئگ اورئگ اسئگ ےنئگ ھچئگ اماگن۔ئگ ئگ دنئگ اک رامیتئگ ںیہئگ ہکئگ اک

ئگ یہئگ وجھکرئگ یھت،ئگ رضحتئگ اعہشئئگ ق ریمےئگ ن اسئگ رصفئگ اک

ئگ دیئگ اورئگ وخدئگ ہنئگ اھکیئئگ اسئگ ےکئگ دعبئگ وہئگ اھٹئگ ڑھکیئگ ہئگ ںیمئگ ےنئگ اسئگ ےکئگ اہھتئگ رپئگ رھکئگ دی۔ئگ و

اسئگ وعرتئگ ےنئگ وجھکرئگ ےکئگ دوئگ ڑکٹےئگ ےیکئگ اورئگ ادیھئگ ادیھئگ دوونںئگ ویچبںئگ ںیمئگ ن ای

ئگ یبن

رئگ لکنئگ یئگ۔ئگ ایسئگ وق رائگ ہہئگ انسن ا،ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص رھگئگ رشتفیئگ الےئئگ ںیمئگ ےنئگ اپملسو هيلع هللا ىلص وہایئورئگ ن اہ

رامن ا:"ملسو هيلع هللا ىلص وکئگ ہیئگ اسرائگ امخ

صخشئگ ئگ یھبئگ ویچبںئگ یکئگ ئگ وجےنئگ نسئگ رکئگ ق

ئگ ےکئگ روزئگ منہجئگ

یکئگ اگئگ ےسئگ ڈاھلئگ نبئگ رپورشئگ ےکئگ ذرےعیئگ ازامن ائگ اجےئئگ اورئگ وہئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ ااھچئگ ولسکئگ رکئگ ےکئگ ازامشئئگ ںیمئگ اکایمبئگ وہئگ وتئگ ہیئگ ڑلایکںئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ ایقم

اجںیئئگ یگ۔")وکشمۃ(

ر حیئگ دےیجیئگ دوون ۔۰۴

اکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ںئگ ےکئگ اسھتئگ اسکیںئگ تبحمئگ اکئگ ااہظرئگ ےیجیکئگ اورئگ اسکیںئگ ولسکئگ ےیجیک۔ئگ یبنڑلیکئگ وکئگ ریقحئگ ہنئگ اجےین،ئگ ہنئگ ڑلےکئگ وکئگ اسئگ رپئگ یسکئگ اعمےلمئگ ںیمئگ ت

ادئگ ےہ:"

ائگ اورئگ ہنئگ ڑلےکئگ وکئگ اسئگ ےکئگ ماقےلبارش

ر حیئگ سجئگ ےکئگ اہںئگ ڑلیکئگ دیپائگ وہیئئگ اورئگ اسئگ ےنئگ اجتیلہئگ ےکئگ رطےقیئگ رپئگ اےسئگ زدنہئگ دنفئگ ںیہنئگ ایکئگ اورئگ ہنئگ اسئگ وکئگ ریقحئگ اجن

ئگ ںیمئگ ت

رائگ ج

ںیمئگ دالخئگ رکےئگ اگ۔")اوبداؤد(ئگ دیئگ اورئگ زن ادہئگ اھجمسئگ وتئگ ا ےسئگ ادیمئگ وکئگ خ

رضئگ رکدہئگ ہصحئگ ےہئگ اسئگ ںیمئگ یمئگ یشیپئگ رکےنئگ اکئگ یسکئگ وک ۔۰۵

رائگ اکئگ ق

وکیئئگ اایتخرئگ ئگ اجدیئادئگ ںیمئگ ڑلیکئگ اکئگ رقمرہئگ ہصحئگ وپریئگ وخشئگ دیلئگ اورئگ امامتمئگ ےکئگ اسھتئگ دےیجی۔ئگ ہیئگ خ

رئگ ےکئگ اطمقبئگ ھچئگ دےئگ دالئگ رکئگ نئمطمئگ وہئگ ائگ ن ائگ اینپئگ وصابئگ دی

ئگ یھبئگ ےہئگ اورئگ ںیہن،ئگ ڑلیکئگ اکئگ ہصحئگ دےنیئگ ںیمئگ ےلیحئگ رکن

ائگ ایخی

ئگ اعشرئگ ومنمئگ اکئگ اکمئگ ںیہنئگ ےہ۔ئگ ااسیئگ رکن

ائگ ااطع

اجن

رائگ ےکئگ دنیئگ یکئگ وتنیہئگ یھب۔

خ

ئگ وئگ ر میئگ ےسئگ وت ۔۰۹

راےئئگ رمح

ئگ وسزئگ اورئگ دلئگ یکئگ نگلئگ ےکئگ اسھتئگ اوالدئگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ داعئگ یھبئگ رکےتئگ رےیہ۔ئگ خ

عقئگ انئگ امتمئگ یلمعئگ دتریبوںئگ ےکئگ اسھتئگ اسھتئگ اہنی

رامےئئگ اگ۔ئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ وادلنیئگ ےکئگ دلئگ یکئگ رہگاویئںئگ ےس

ئگ لکنئگ وہیئئگ رپئگ وسزئگ داعںیئئگ اضعئئگ ہنئگ ق

دویتسئگ ےکئگ اداب

رئگ رےتھکئگ وہںئگ اورئگ و ۔۷

ئگ اابحبئگ تت

۔ئگ وہئگ صخشئگ ااہتنیئئگ وخشئگ بیصئگ ےہئگ سجئگ وکئگ اسئگ ےکئگ دوب

رئگ تبحمئگ ب

ہئگ دووتسںئگ ےسئگ تبحمئگ ےیجیکئگ اورئگ دووتسںئگ ےکئگ ےیلئگ رمک

ئگ وہئگ اورئگ وہئگ صخشئگ ااہتنیئئگ ورحومئگ ےہئگ ا

ئگ رھک ر

ئگ اابحبئگ وکئگ تت

ائگ وہ۔ئگ سلفمئگ وہئگ ںیہنئگ ےہئگ سجئگ ےکئگ ن اسئگ سجئگ ےسئگ ولگئگ دوب

زیبارئگ رےتہئگ وہںئگ اورئگ وہئگ ولوگںئگ ےسئگ دورئگ اھبگ

رائگ اکئگ ااعنمئگ ےہ۔

ئگ زدنیگئگ یکئگ ز تن،ئگ رفسئگ تاتئگ اکئگ اہسرا،ئگ اورئگ خ

ئگ ہنئگ وہ،ئگ دوب

ئگ ےسئگ سلفمئگ وہئگ ےہئگ سجئگ اکئگ وکیئئگ دوب ئگ ہنئگ وہئگ ہکلبئگ تقیقحئگ ںیمئگ ب

ئگ انبےیئئگ اورئگ ئگ دول

دوب

۔ئگ یبن

ئگ ب

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص دوب

اکئگ ارش

ئگ " اتفلئگ وئگ تبحمئگ ےہئگ اورئگ اسئگ ادیمئگ ںیمئگ رسےئگ ےسئگ وکیئئگ ریخئگ ںیہنئگ ےہئگ وجئگ ہنئگ وتئگ دورسوںئگ ےسئگ تبحمئگ رکےئگ اورئگ ہنئگ دورسےئگ یہئگ اسئگ ےسئگ تبحمئگ ومنمئگ رسان ا

ا(

فقہ

ول رکںی۔)وکشمۃئگ ن ابئگ ا

رانئگ ن اکئگ ںیمئگ ےہ:

ق

)اوتلہب(والمومنون و المومنات بعضھم اولیاء بعض

"

ئگ دورسےئگ ےکئگ دوب ئگ اورئگ اعمونئگ ںیہ۔"ومنمئگ رمدئگ اورئگ ومنمئگ وعرںیتئگ اسپئگ ںیمئگ اک

111

ائگ ہکئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ ہیئگ سوسسئگ رکن رئگ اک رامےتئگ ےھتئگ اورئگ ہ

ئگ ےسئگ زن ادہئگ ایسئگ وکئگ اچےتہئگ ںیہ۔ملسو هيلع هللا ىلص اےنپئگ اسویھتںئگ ےسئگ ااہتنیئئگ تبحمئگ ق ب

رامےتئگ اورئگ اانتئگ ایخلئگ رےتھکئگ ہکئگ ےھجمئگ ہیئگ ایخلئگ وہےنئگ اگلئگ ہکملسو هيلع هللا ىلص ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبنئگ رضحتئگ رمعوئگ نبئگ ااعلص

رئگ اسئگ وتہجئگ اورئگ ولخصئگ ےکئگ اسھتئگ ھجمئگ ےسئگ وگتفگئگ ق ای

ئگ ش

ئگ دنئگ یبن ئگ ےسئگ رتہبئگ ادیمئگ وہںئگ اورئگ اک ئگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص ںیمئگ اینپئگ وقمئگ اکئگ ب ئگ اوبرکبملسو هيلع هللا ىلص! ےسئگ وپھچئگ اھٹیبئگ ہکئگ ن ا رامن ا:ئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن؟ںیمئگ ا لضئگ وہںئگ ن ا

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ئگ رمع؟ ئگ ن ا ئگ اہلل"اوبرکبئگ ا لضئگ ںیہ۔"رھپئگ ںیمئگ ےنئگ وپاھچ:"ںیمئگ ا لضئگ وہں ئگ روسل رامن ا:"رمع۔"ںیمئگ ےنئگ رھپئگ وپاھچن ا

ئگ امثعملسو هيلع هللا ىلص ق ئگ ن ا ادئگ ںیمئگ ا لضئگ وہں

ن؟ارش

رامن ا:"امثعنئگ ۔"رھپئگ ںیمئگ ےنیبن

ئگ ےکئگ اسھتئگ تقیقحئگ ولعممئگ یکئگ اورئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ق

ریئگ واضج

ئگ وتئگ ےھجمئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ ت

ئگ اصفئگ اصفئگ ن اتئگ ہہئگ دیئگ ی

ےنئگ البئگ رووراعی

ریئگ یہئگ رشمئگ ایئئگ اورئگ ںیمئگ دلئگ ںیمئگ ایخلئگ رکےنئگ اگلئگ ہکئگ الھبئگ ایسیئگ ن اتئگ وپےنھچئگ یکئگ ےھجمئگ ایکئگ رضورتئگ یھت۔

اینپئگ اسئگ رحتئگ رپئگ ت

ئگ اورئگ ناصلخہنئگ اقلعتتئگ اقمئئگ رکےنئگ اورئگ اقمئئگ رےنھکئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ دووتسںئگ ےسئگ رفنت،ئگ دووتسںئگ ےکئگ اس ۔۲

ئ

ھتئگ لمئگ لجئگ رکئگ لیئگ تبحمئگ یکئگ زدنیگئگ زگاری

ئگ راتہئگ ےہئگ وتئگ اسئگ ےکئگ ےجیتن رئگ اعمہلمئگ ںیمئگ انئگ اکئگ رشک ئگ ادیمئگ دووتسںئگ ںیمئگ لمئگ لجئگ رکئگ راتہئگ ےہئگ اورئگ ہ

۔ئگ ج

ئ

ئگ ئگ ںیمئگ اسئگ وکئگ رطحزیباریئگ اورئگ ےیلئگ د ےئگ رےنہئگ یکئگ روشئگ وھچڑی

ئگ ئگ ےہ،ئگ یھبکئگ اسئگ ےکئگ رطحئگ یکئگ ںیفیلکتئگ یتچنہپئگ ںیہ، ا

رن اتئگ وکئگ سیھٹئگ یتگلئگ ےہ،ئگ یھبکئگ اسئگ ےکئگ واقرئگ وکئگ دصہمئگ اتچنہپئگ ےہ،ئگ یھبکئگ اسئگ ےکئگ ارامئگ ںیمئگ للخئگ ڑپن

یھبکئگ اسئگ ےکئگ خ

ئگ یکئگ ا

رداب رئگ وہےتئگ ںیہ،ئگ یھبکئگ اسئگ یکئگ وخاشہئگ اورئگ راجحنئگ ےکئگ الخفئگ ھچئگ ن اںیتئگ اسےنمئگ ایتئگ ںیہ،ئگ یھبکئگ اسئگ ےکئگ ربصئگ وئگ ت

زامشئئگ وہیتئگ ےہ،ئگ یھبکئگ اسئگ وکئگ امیلئگ ومعمالتئگ ثاتت

ائگ ےہئگ وتئگ اسئگ ےکئگ بلق

ئگ رکن

رداب ئگ ہیئگ صخشئگ انئگ ازوتیںئگ وکئگ ت ںیمئگ اسئگ ےسئگ الچئگ دیپائگ ئگ اصقننئگ اتچنہپئگ ےہ۔ئگ رغضئگ فلتخمئگ مسقئگ یکئگ اذںیتیئگ اورئگ ںیفیلکتئگ اسئگ وکئگ یتچنہپئگ ںیہئگ نکیلئگ ج

ائگ

رےیکئگ ےکئگ رطفیئگ انمزلئگ ےسئگ زگرن

رتیبئگ وئگ ت

ائگ ےہئگ اےھچئگ االخقئگ وشنوامنئگ ن اےتئگ ںیہئگ اورئگ وہئگ ت

ردن اری،ئگ ااثیرئگ وئگ تقفش،ئگ وہن ائگ ےہئگ اسئگ ںیمئگ لمحتئگ وئگ ت

ریقئگ رکن

وہائگ رواحینئگ اورئگ االخیقئگ ت

رن اتئگ دیپائگ وہ

رنیئگ خ

ئگ ت ،ئگ اورئگ رمتمحئگ وئگ ومااسۃئگ ےکئگ ایلع

رردیئگ واسگمغری،ئگ رموتئگ ووافداری،ئگ ریخئگ وخایہئگ وئگ اعتون،ئگ ولخصئگ وئگ تبحم،ئگ اخسوتئگ وئگ اجشع ےتئگ ںیہئگ اورئگ وہئگ م

ائگ

رتئگ نبئگ اجن اینئگ اعمرشےئگ ےکئگ ےیلئگ رسان ائگ ریخئگ وت

انئگ اسئگ ےکئگ ووجدئگ وکئگ اےنپئگ قحئگ ںیمئگ ےہ۔ان

ئگ ان ر رن اتئگ وہےتئگ ںیہئگ اورئگ ہ

رئگ دلئگ ںیمئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ دقرئگ وتمئگ ےکئگ خ ہ

اائگ ےہ،ئگ یبن

ی ھچم

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص رتمحئگ اکئگ اسہیئگ و

اکئگ ارش

ئگ ےہئگ وہئگ ںیہکئگ رتہبئگ ےہئگ اسئگ صخشئگ ےس" ئگ ا

ئگ رکن

رداب ئگ وجئگ وجئگ املسمنئگ ولوگںئگ ئگ ےکئگ اسھتئگ لمئگ لجئگ رکئگ راتہئگ ےہئگ اورئگ انئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ ےنچنہپئگ وایلئگ وفیلکتںئگ وکئگ ت

رذمی(

ائگ ےہ۔")ت

رداہتشئگ اخرطئگ وہن ولوگںئگ ےسئگ اگلئگ گلھتئگ راتہئگ ےہ،ئگ اورئگ انئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ ےنچنہپئگ وایلئگ وفیلکتںئگ رپئگ ت

راھئگ رےہئگ ںیہ ۔۰

ئگ وہئگ دنیئگ وئگ ہشیمہئگ کینئگ وئگ اصحلئگ ولوگںئگ ےسئگ دویتسئگ ےیجیک،ئگ دویتسئگ ےکئگ ااختنبئگ ںیمئگ اسئگ ن اتئگ اکئگ رضورئگ احلظئگ رےیھکئگ ہکئگ نجئگ ولوگںئگ ےسئگ اپئگ یبلقئگ قلعتئگ ت

ائگ اچوہئگ وتئگ اسئگ ےکئگ دووتسںئگ یکئگ االخیقاالخقئگ ےکئگ ولہپئگ ےس

ئگ ولعممئگ رکن

ئگ وہشمرئگ لثئگ ےہئگ ہکئگ "ارگئگ یسکئگ یکئگ االخیقئگ احل ئگ ںیہ۔ئگ اک

ئگ دیفئگ وہئگ تکس

ئگ ئگ اپئگ ےکئگ ےیلئگ سکئگ دحئگ ک

ئگ ولعممئگ رکو۔"

ئگ سکئگ ےسئگ دویتسئگ رکملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبناحل ئگ وہ ئگ ادیمئگ وکئگ م رئگ رکئگ انیلئگ اچےیہئگ ہکئگ ر ئگ ےہئگ اسئگ ےیلئگ ہ ا

ئگ ےکئگ دنیئگ رپئگ وہن

ادئگ ےہ:"ادیمئگ اےنپئگ دوب

ئگ ارش راہئگ ئگ اک

)دنسمئگ ادمح،ئگ وکشمۃ(ےہ۔"

رن اتئگ وئگ ایخالتئگ اورئگ ویہئگ ذوقئگ وئگ راحجنئگ اسئگ ںیمئگ یھبئگ دیپ

ئگ یکئگ تبحصئگ ںیمئگ ےھٹیبئگ اگئگ وتئگ ویہئگ ئگ خ

ئگ وہئگ دوب ائگ وہئگ اگئگ وجئگ دورسئگ ےکئگ دنیئگ رپئگ وہےنئگ ےکئگ ینعمئگ ہیئگ ںیہئگ ہکئگ ج

ئگ اکئگ ےہئگ اسئگ ےیلئگ ا

ادنسپئگ اکئگ ویہئگ ایعمرئگ اسئگ اکئگ یھبئگ ےنبئگ اگئگ وجئگ اسئگ ےکئگ دوب

ئگ ںیمئگ ےہئگ اورئگ دنسپئگ وئگ ن

ئگ ےکئگ ااختنبئگ ںیمئگ ااہتنیئئگ م رئگ وئگ رکفئگ ےسئگ ئگ اکمئگ انیلئگ اچےیہئگ دوب

دیمئگ وکئگ دوب

ائگ اچےیہئگ سجئگ اکئگ ذوقئگ وئگ راحجن،ئگ ااکفرئگ وئگ ایخالتئگ اورئگ دوڑئگ دوھپئگ دنیئگ وئگ اامینئگ ےکئگ اقتوضںئگ ےکئگ اطمقبئگ وہ۔ئگ یبن

راھن

رامیئئگ ہکئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبلقئگ اگلؤئگ ایسئگ ےسئگ ت

ادیکئگ ق

ےنئگ ن

ائگ انیئگ ر،وھ،ئگ اپومنمئگ یہئگ ےسئگ رہتشئگ تبحمئگ اوتسارئگ رکوئگ اورئگ ایسئگ ےکئگ اسھتئگ اانپ

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ئگ اھکن

اکئگ ارش

112

ائگ اھکےئ۔"

"ومنمئگ یہئگ یکئگ تبحصئگ ںیمئگ روہئگ اورئگ اہمترےئگ درتسوخانئگ رپئگ رپزیہئگ اگرئگ یہئگ اھکن

ائگ اچےیہئگ وجئگ یقتمئگ اورئگ رپ

ائگ انیئگ یبلقئگ قلعتئگ اورئگ تبحمئگ اکئگ رطفیئگ ورحکئگ ےہئگ اورئگ ہیئگ قلعتئگ وئگ تبحمئگ ایسئگ ومنمئگ ےسئگ وہن

ئگ درتسوخانئگ رپئگ ھٹیبئگ رکئگ اھکن رائگ زیہاگرئگ وہ۔ئگ اک

خ

ئگ غیلبئگ لیثمتئگ ںیمئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ اغلف،ئگ ریغئگ ذہمئگ دار،ئگ ےبئگ لمع،ئگ اورئگ دباالخقئگ ولوگںئگ ےسئگ ہشیمہئگ دورئگ رےیہ۔ئگ یبنےس ئگ ےسئگ قلعتئگ یکئگ تیفیئگ وکئگ اک

رےئگ دوب ےنئگ اےھچئگ اورئگ ت

رامن ائگ ےہ:

ویںئگ ایبنئگ ق

ئگ یکئگ اثملئگ کشمئگ ےنچیبئگ واےلئگ اورئگ یٹھبئگ دوھےنکنئگ واےلئگ ولاہرئگ یکئگ رطحئگ ےہ۔ئگ کشمئگ ےنچیبئگ واےلئگ یکئگ تبحصئگ ےس"

ئگ متئگ وکئگ ھچئگ افدئہئگ رضورئگ ےچنہپئگ اگئگ اےھچئگ اورئگ ےبئگ دوب

روئگ ےگئگ ن ائگ کشمئگ یکئگ وخ وبشئگ ن اؤئگ ےگ۔ئگ نکیلئگ ولاہرئگ یکئگ یٹھبئگ اہمترائگ رھگئگ ن ائگ ڑپکےئگ الجےئئگ یگئگ ن ائگ اہمترےئگ دامغئگ ںیمئگ اسئگ یکئگ دبوبئگ ےچنہپئگ یگ ری

۔")اخبری،ئگ ملسم(ن ائگ کشمئگ خ

ئگ ےکئگ اافلظئگ اسئگ رطحئگ ںیہ:

اورئگ اوبداؤدئگ ںیمئگ دحی

ئگ یکئگ اثملئگ ایسیئگ ےہئگ ےسیجئگ کشمئگ ےنچیب

ئگ ااسیئگ ےہئگ ےسیجئگ یٹھبئگ ےسئگ "ئگ کینئگ دوب

رائگ دوب ئگ واےلئگ یکئگ داکنئگ ہکئگ ارگئگ ھچئگ افدئہئگ ہنئگ یھبئگ وہئگ وتئگ وخ وبشئگ وتئگ رضورئگ اےئئگ یگئگ اورئگ ت

ئگ یھبئگ دوھںیئئگ ےسئگ ڑپکےئگ وتئگ رضورئگ اکےلئگ وہںئگ ےگ۔"

اگئگ ہنئگ ےگلئگ ی

رائگ ےکئگ دنیئگ یکئگ اینبدئگ رپئگ ن امہئگ ڑج ۔۴

رائگ ےکئگ وبحمبئگ دنبےئگ ویہئگ ںیہ،ئگ وجئگ خ

رائگ ےکئگ ےیلئگ تبحمئگ ےیجیک،ئگ خ

ےئگ ںیہئگ اورئگ دنکےھئگ ےسئگ دنکاھئگ اورئگ دلئگ دووتسںئگ ےسئگ رصفئگ خ

رہضیئگ ااجنمئگ دےتیئگ ںیہئگ ہکئگ وہئگ ہسیسئگ الپیئئگ وہیئئگ دویارئگ ولعممئگ وہےتئگ ںیہ۔

ئگ اورئگ افحتظئگ اکئگ ق

رائگ ےکئگ دنیئگ یکئگ ااقم

ےسئگ دلئگ المئگ رکئگ اسئگ رطحئگ خ

رانئگ

ن اکئگ ںیمئگ ےہ:ق

اہم بنی ا کان رصوص انا اہلل یحب الاذین یقاتلون فی سبیلہ صف ان ما

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ اسئگ رطحئگ ریپئگ امجئگ رکئگ ڑلےتئگ ںیہئگ وگن ائگ ہکئگ ہسیسئگ الپیئئگ وہیئئگ دویارئگ ںیہ۔""

رائگ ےکئگ وبحمبئگ وہئگ ولگئگ ںیہئگ وجئگ خ

تقیقحئگ ںیمئگ خ

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

اکئگ ارش

ئگ وہئگ ولگئگ اہکںئگ ںیہئگ وجئگ رصفئگ ریمےئگ ےیلئگ ولوگںئگ ےسئگ تبحمئگ ایکئگ رکےتئگ ےھت۔ئگ اجئگ ںیمئگ انئگ وک رامےئئگ اگ،

ئگ ق را

ئگ ںیمئگ خ

اےنپئگ اس ےئگ ںیمئگ ہگجئگ دوںئگ ئگ "ایقم

اگ۔")ملسم(

انئگ وئگ وشتئگ اح لئگ وہئگ ئگ یگئگ اسئگ اکئگ ذرکئگ رکےتئگ وہےئئگ یبن

ئگ رکشئگ ش ئگ ےکئگ دنئگ ا ےسئگ ولوگںئگ وکئگ وجئگ اقب

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ ایقم

ےنئگ ق

رازئگ "

رائگ انئگ وکئگ ا ےسئگ رموبتںئگ رپئگ رسق

ئگ ےکئگ روزخ

رائگ ےکئگ دنبوںئگ ںیمئگ ھچئگ )ا ےساعسدتئگ دنم(ئگ ںیہئگ وجئگ یبنئگ اورئگ دیہشئگ وتئگ ںیہنئگ ںیہئگ نکیلئگ ایقم

رامےئئگ اگئگ ہکئگ خ

ق

اءئگ اورئگ دیہشئگ یھبئگ انئگ ےکئگ روبتںئگ رپئگ رکشئگ رکںیئگ ےگ۔ئگ احصہبئگ ےنئگ وپاھچ:ہیئگ وکنئگ وخشئگ بیصئگ وہںئگ ےگئگ ن ائگ روسلئگ اہلل

رامن ا:ئگ "ہیئگ وہئگ ولگئگ ںیہئگ وجئگ اسپئگ ملسو هيلع هللا ىلص اب

ادئگ ق

ارش

رائگ ےکئگ دنیئگ یکئگ اینبدئگ رپئگ تبحمئگ رکےتئگ ےھت۔ئگ ہنئگ اسپئگ ںیمئگ رہتشئگ دارئگ ےھتئگ اورئگ ہنئگ انئگ ےکئگ درایمنئگ

ئگ دورسےئگ ےسئگ ضحمئگ خ رائگ یکئگ مسقئگ ںیمئگ اک

وکیئئگ امیلئگ نیلئگ دنیئگ اکئگ قلعتئگ اھت۔ئگ خ

113

ئگ رےہئگ وہںئگ ےگ

ئگ اسرےئگ ولگئگ وخفئگ ےسئگ اکی ئگ ےکئگ روزئگ انئگ ےکئگ رہچےئگ وہنئگ رصفئگ ہیئگ ہکئگ ونرئگ ےسئگ اگمگجئگ رےہئگ وہںئگ ےگئگ ئگ ہکلبئگ ہیئگ رسان ائگ ونرئگ وہںئگ ےگئگ اورئگ ج

ئگ وتئگ ایقم

ئگ اںیہنئگ اعطقئگ وکیئئگ

ئگ اسرےئگ ولگئگ مغئگ ںیمئگ التبمئگ وہںئگ ےگئگ اسئگ وق رامیئ:اںیہنئگ وکیئئگ وخفئگ ہنئگ وہئگ اگئگ اورئگ ج

ئگ التوتئگ ق

رانئگ ن اکئگ یکئگ ہیئگ ای

مغئگ ہنئگ وہئگ اگئگ اورئگ اپئگ ےنئگ ق

رونن

مئگ وئگ الئگ مھئگ ی

ھعلی

االئگ انئگ او ایءئگ اہللئگ الئگ وخفئگ

"ونس!ئگ اہللئگ ےکئگ اچےنہئگ واولںئگ ےکئگ ےیلئگ ہنئگ یسکئگ ن اتئگ اکئگ وکیئئگ وخفئگ وہئگ اگئگ اورئگ ہن)زگریئگ وہیئئگ زدنیگئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیم(ئگ یسکئگ مسقئگ اکئگ مغ۔"

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبادلرداءئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ئگ ےکئگ روزئگ ھچئگ ولگئگ اینپئگ ربقوںئگ ےسئگ اںیئئگ ےگئگ اورئگ انئگ

روںئگ رپئگ اھٹےئئگ اجںیئئگ ےگ،ئگ "ایقم

ےکئگ رہچےئگ ونرئگ ےسئگ اگمگجئگ رےہئگ وہںئگ ےگ،ئگ وہئگ ومویتںئگ ےکئگ ر

ئگ روسلئگ اہلل ئگ دبوئگ ےنئگ وسالئگ ایک:ئگ "ن ا ئگ وہںئگ ےگ،ئگ ہنئگ دیہش۔ئگ اک انئگ رپئگ رکشئگ رکںیئگ ےگئگ ہیئگ ولگئگ ہنئگ یبنئگ

ںیمہئگ انئگ یکئگ اچہپنئگ اتبئگ ئگ ہیئگ وکنئگ ولگئگ ںیہملسو هيلع هللا ىلص ولگئگ انئگ یکئگ ش

رائگ یکئگ اخرطئگ تبحمئگ رکےتئگ ںیہ۔")ربطاین(

رامن ا:ئگ "ہیئگ وہئگ ولگئگ ںیہئگ وجئگ اسپئگ ںیمئگ خ

دےیجی؟ئگ ق

ران ا!ئگ کینئگ ولوگںئگ یکئگ تبحمئگ اطعئگ رک ۔۵

رائگ ےسئگ داعئگ ےیجیکئگ ہکئگ خ

رائگ یکئگ وخدوندیئگ اکئگ ذرہعیئگ ےیھجمسئگ اورئگ خ

رتئگ یکئگ اجنتئگ اورئگ خ

اورئگ کینئگ ولوگںئگ ئگ کینئگ ولوگںئگ ےسئگ تبحمئگ وکئگ اخ

رام

المئگ ق

ئگ صخشئگ یبنںیمئگ ش ئگ ںیمئگ احرضئگ وہائگ اورئگ ےنہکئگ اگلئگ ن ائگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص ۔ئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ وعسمدئگ ایبنئگ رکےتئگ ہ ا ںکہئگ اک

رم

ئگ صخشئگ یسکئگ کینئگ ملسو هيلع هللا ىلص! یکئگ خ اک

رامن ا:ئگ "وکیئئگ اضمہقئئگ ںیہن!ئگ ادیمئگ ایق

ادئگ ق

ا،ارش

ائگ ےہئگ رگمئگ وخدئگ اسئگ صخشئگ ےسیجئگ اےھچئگ اامعلئگ ںیہنئگ رکن

ئگ ےکئگ روزئگ اادیمئگ ےسئگ اسئگ یکئگ یکینئگ یکئگ انبئگ رپئگ تبحمئگ رکن

یسئگ یکئگ تیعمئگ ںیمئگ م

وہئگ اگئگ سجئگ ےسئگ وہئگ تبحمئگ رکےئگ اگ۔")اخبری(

ئگ یبن

ئگ ب رائگ ےنئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص اک

رارئگ وہا،ئگ خ رائگ اکئگ دی

ےئگ وتئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص وکئگ خگٹ

پ ےنئگ ہیئگ داعئگ امیگن:ملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ اہکئگ ام

اسئلک اللھم انی اسئلک فعل الخیرات و ترک المنرکات وحب المساکین و ان تغرفلی و ترحمنی و اذا اردت فدنۃ فی قوم فتوفنی غیر مفتون و

)دنسمئگ ادمح(حبک و حب من یحبک وحب عمل یرقبنی الی حبک

رئگ ےئگ اکومںئگ ےسئگ ےنچبئگ یکئگ وقتئگ اچاتہئگ وہںئگ اورئگ ئگ ونیکسمںئگ یکئگ تبحمئگ اچاتہئگ وہںئگ اورئگ ہیئگ " ران ا!ئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ کینئگ اکومںئگ یکئگ وتقیفئگ اچاتہئگ وہںئگ اورئگ ت

ہکئگ وتئگ ریمیئگ خ

ئگ وتئگ یسکئگ وقمئگ وکئگ ذعا رامےئئگ اورئگ ج

رامئگ دےئگ اورئگ ھجمئگ رپئگ رمحئگ ق

ائگ اچےیہئگ وتئگ ےھجمئگ اسئگ احلئگ ںیمئگ ااھٹئگ ہکئگ ںیمئگ اسئگ ےسئگ وفحمظئگ روہںئگ اورئگ نیمئگ ھجتئگ ےسئگ ریتیئگ رفغمتئگ ق

بئگ ںیمئگ التبمئگ رکن

ربئگ اک

ائگ ےہئگ اورئگ اسئگ لمعئگ یکئگ وتقیفئگ اچاتہئگ وہںئگ وجئگ ریتےئگ ق

ائگ وہںئگ وجئگ ھجتئگ ےسئگ تبحمئگ رکن

ائگ وہںئگ اورئگ اسئگ صخشئگ یکئگ تبحمئگ اکئگ وسالئگ رکن

ذرہعیئگ وہ۔"ئگ تبحمئگ اکئگ وسالئگ رکن

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص رکےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبناورئگ رضحتئگ اعمذئگ نبئگ لبجئگ ایبنئگ

ےنئگ ق

ئگ ےہئگ ہکئگ ںیمئگ انئگ ولوگںئگ ےسئگ تبحمئگ رکوںئگ وجئگ ولگئگ ریمیئگ اخرطئگ اسپئگ ںیمئگ تبحمئگ اورئگ دویتسئگ رکےتئگ ںیہئگ اورئگ ادئگ ےہئگ ہکئگ ھجمئگ رپئگ واج

ئگ اکئگ ارش رائگ اعتیل

ریمائگ ذرکئگ "خ

ئگ دورسےئگ ےسئگ الماقتئگ رکےتئگ ئگ ئگ اک ےئگ ںیہئگ اورئگ ریمےئگ تبحمئگ ےکئگ س

ھٹ

پ ی ی

ئگ ہگجئگ عمجئگ وہےتئگ وہئگ رکئگ ئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ اک ںیہئگ اورئگ ریمیئگ وخدوندیئگ اچےنہئگ ےکئگ ےیلئگ اک

رذمی(

دورسےئگ ےکئگ ئگ اسھتئگ کینئگ ولسکئگ رکےتئگ ںیہ۔")ادمح،ئگ ت

114

رامےتئگ ںیہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

روزئگ ہشقنئگ ےتچنیھکئگ وہےئئگ ق

دوئگ دووتسںئگ یکئگ الماقتئگ اکئگ اامینئگ اق

رےتش"

رائگ ےنئگ اسئگ ےکئگ راہتسئگ ںیمئگ ق

ئگ ےسئگ وجئگ یسکئگ دورسیئگ یتسبئگ ںیمئگ راتہئگ اھتئگ الماقتئگ ےکئگ ےیلئگ الچ۔ئگ خ

ئگ صخشئگ اےنپئگ دوب رےتشئگ ےنئگ اسئگ ےسئگ اک

ئگ وکئگ اھٹئگ دن ا،ئگ ق

رئگ وک رےتشئگ ےنئگ اہک،ئگ ایکئگ اہمترائگ اسئگ ہ

یئئگ قحئگ تمعنئگ ےہئگ وجئگ ووصلئگ وپاھچئگ اہکںئگ اکئگ ارادہئگ ےہ؟ئگ اسئگ ےنئگ وجابئگ دن ا،ئگ اسئگ اگؤںئگ ںیمئگ اےنپئگ اھبیئئگ ےسئگ الماقتئگ ےکئگ ےیلئگ اجئگ راہئگ وہں۔ئگ ق

ر

رائگ ےنئگ رکےنئگ اجرےہئگ وہ؟ئگ اسئگ ےنئگ اہکئگ ںیہنئگ سبئگ اسئگ رغضئگ ےسئگ اسئگ ےکئگ ن اسئگ اجئگ راہئگ وہںئگ ہکئگ ںیمئگ اسئگ ےسئگ خ

رہتشئگ وبالئگ ولئگ ونس!ئگ ےھجمئگ خ

ائگ وہں۔ئگ ق

ائگ یکئگ اخرطئگ تبحمئگ رکن

ائگ ےہ۔")ملسم(

ئگ ےسئگ رھک

ائگ ےہئگ یسیجئگ وتئگ اسئگ یکئگ اخرطئگ اےنپئگ دوب

ارتئگ دیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ یھبئگ ھجتئگ ےسایسیئگ یہئگ تبحمئگ رھک

اہمترےئگ ن اسئگ اجیھبئگ ےہئگ اورئگ ہیئگ ن

رھپئگ رمعئگ رھبئگ اسئگ دویتسئگ وکئگ ابنےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک،ئگ سجئگ رطحئگ ہیئگ رضوریئگ ےہئگ ئگ دویتسئگ ا ےسئگ ولوگںئگ ےسئگ ےیجیکئگ وجئگ االسیمئگ ہطقنئگ رظنئگ ےسئگ دویتسئگ ےکئگ القئئگ وہںئگ اور ۔۹

ششئگ یکئگ اجےئ۔ہکئگ دویتسئگ ےکئگ ےیلئگ اےھچئگ ولوگںئگ اکئگ ااختنبئگ ایکئگ ئگ اجےئئگ ایسئگ رطحئگ ہیئگ یھبئگ رضوریئگ ےہئگ ہکئگ دویتسئگ وکئگ ہشیمہئگ ہشیمہئگ انبےنہئگ اورئگ اقمئئگ رےنھکئگ یکئگ یھبئگ وک

یئگ ےکئگ وساملسو هيلع هللا ىلص یبن

لہ

ئگ رعشئگ ا ئگ ےکئگ روزئگ ج

ادئگ ےہئگ ہکئگ ایقم

یئگ ےکئگ اسےئئگ ںیمئگ وہںئگ ئگ اکئگ ارش

لہ

رادئگ رعشئگ ا

ںیہکئگ وکیئئگ اسہیئگ ہنئگ وہاگ۔ئگ اسئگ روزئگ استئگ مسقئگ ےکئگ اق

رائگ یکئگ تبحمئگ یہئگ ےنئگ انئگ وکئگ ن امہئگ وجڑائگ

ئگ وہںئگ ےگ،ئگ خ

ئگ دورسےئگ ےکئگ دوب رائگ ےکئگ ےیلئگ اک

رادئگ وہئگ دوئگ ادیمئگ وہںئگ ےگئگ وجئگ ضحمئگ خ

ئگ مسقئگ ےکئگ اق وہئگ اگئگ اورئگ ایسئگ اینبدئگ ےگ،ئگ انئگ ںیمئگ اک

رائگ وہےئئگ وہںئگ ےگئگ ینعی ئگ دورسےئگ ےسئگ خ ئگ رپئگ وہئگ اک رائگ یکئگ اخرطئگ وہئگ یگئگ اورئگ زدنیگئگ رھبئگ وہئگ اسئگ دویتسئگ وکئگ اقمئئگ رےنھکئگ اورئگ ابنےنہئگ یکئگ وکششئگ رکںیئگ ےگئگ اورئگ ج

ئگ انئگ یکئگ دویتسئگ خ

ئگ ہکئگ انئگ یکئگ ہیئگ دویتسئگ اقمئئگ وہئگ یگئگ اورئگ ایسئگ دویتسئگ یک ئگ وہئگ رکئگ داینئگ ےسئگ رتصخئگ وہئگ راہئگ وہئگ اگئگ وتئگ ایسئگ احلئگ ںیمئگ را ئگ دورسےئگ ےسئگ خ ئگ ئگ انئگ ںیمئگ ےسئگ وکیئئگ اک ئگ ںیمئگ وہئگ اک

احل

ےسئگ دحیلعہئگ وہںئگ ےگ۔دورسےئگ

اشئگ رےیہ،ئگ ارسفدہئگ رےنہئگ اورئگ دووتسںئگ وکئگ ارسفدہئگ رکےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک،ئگ دووتسںئگ یکئگ تبحصئگ ںیم ۔۱

ےبئگ ئگ دووتسںئگ رپئگ اامتعدئگ ےیجیک،ئگ انئگ ےکئگ درایمنئگ اشہشئگ ن

ئگ ےبئگ فلکتئگ اسھت،ئگ وخش راھےنئگ اورئگ ےیلئگ د ےئگ رےنہئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ دووتسںئگ ےکئگ اسھتئگ اک

راجئگ رےیہ،ئگ ویتریئگ خ

راجئگ مہئگ نیشنئگ اورئگ وخشئگ عبطئگ ئگ فلکتئگ اورئگ وخشئگ م

م

ہکلبئگ ترت،ئگ زدنیگئگ اورئگ ششکئگ سوسسئگ رکںی۔ئگ رقیفئگ ےننبئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ اپئگ یکئگ تبحصئگ ےسئگ اابحبئگ ااتکںیئئگ ںیہن

رامےتئگ ںیہ

رذمی(ملسو هيلع هللا ىلص ںیمئگ ےنئگ یبنئگ :"رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ احرثئگ ق

ےسئگ زن ادہئگ یسکئگ وکئگ رکسماےتئگ وہےئئگ ںیہنئگ داھکی۔")ت

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ ںیم

ئگ ق رئگ نبئگ رمسہ ئگ ااعشرئگ یھبئگ ڑپےتھئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ رضحتئگ اجت یکئگ تبحصئگ ںیمئگ وسئگ وسلجمںئگ ےسئگ یھبئگ زن ادہئگ اھٹیبئگ وہں،ئگ انئگ وسلجمںئگ ںیمئگ احصہبئگ رکام

ئگ وہئگ اجن ائگ ملسو هيلع هللا ىلص ےھتئگ اورئگ زامہنئگ اجتیلہئگ ےکئگ ےصقئگ اہکاینںئگ یھبئگ انسےتئگ ےھتئگ یبن ئگ رےتہئگ ےھتئگ ہکلبئگ یھبکئگ یھبکئگ وخدئگ یھبئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ ےنسنہئگ ںیمئگ رشک

ئگ نس اخومیشئگ ےسئگ ہیئگ ب

رذمی(

رکےتئگ ےھت۔)ت

ئگ ن ارئگ یبنرضح رئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ ںیمئگ اک وکئگ ملسو هيلع هللا ىلص واریئگ رپئگ ےھٹیبئگ ےھٹیبئگ ںیمئگ ےنئگ یبن……ےکئگ ےھچیپئگ اھٹیبئگ وہائگ اھتملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ اسھتئگ وساریئگ رپئگ اپئگ ملسو هيلع هللا ىلص تئگ رشی

رئگ رعشئگ رپئگ اپ رذمی(ملسو هيلع هللا ىلص ادیمئگ نبئگ تلصئگ ےکئگ وسئگ رعشئگ انسےئ،ئگ ہ

ا۔)ت

رامےتئگ ھچئگ اورئگ انسؤئگ اورئگ ںیمئگ انسن

ق

ئگ ن ارئگ اپاینپئگ سلجمئگ ںیمئگ وخدئگ یھبئگ یھبکئگ یھبکئگ ےصقئگ ملسو هيلع هللا ىلص ایسئگ رطحئگ یبن رامیتئگ ںیہئگ ہکئگ اک

ئگ ق ئگ ہصقئگ انسن ا،ئگ ملسو هيلع هللا ىلص انسےت،ئگ رضحتئگ اعہشئ ےنئگ رھگئگ واولںئگ وکئگ اک

راہفئگ ےکئگ وصقںئگ یکئگ رطحئگ ےہ۔ئگ یبن

لئگ خپ للئگ ہصقئگ وتئگ

ئگ ئگ وعرتئگ ےنئگ اہکئگ ہیئگ بیجعئگ وئگ رغی راہفئگ اکئگ حیحصئگ ہصقئگ یھبئگ ولعممئگ ےہئگ اورئگ رھپئگ وخدئگ یہئگ ملسو هيلع هللا ىلص اک

رامن ا،ئگ ںیہمتئگ خ

ےنئگ ق

راہفئگ اکئگ ا لئگ ہصقئگ لیصفتئگ ےسئگ انسن ا۔ئگ املسو هيلع هللا ىلص اپ

ئگ تہبئگ یہئگ دپسچلئگ اہکینئگ انسیئ۔ےنئگ خ ئگ ن ارئگ رضحتئگ اعہشئئگ وکئگ ایگرہئگ وعروتںئگ یکئگ اک یسئگ رطحئگ اک

115

رامےتئگ ںیہ۔"احصہبئگ رکامئگ یسنہئگ اورئگ رفتحیئگ ےکئگ وطرئگ

ئگ یکئگ ےبئگ یفلکتئگ اورئگ وخشئگ یعبطئگ اکئگ احلئگ ایبنئگ رکےتئگ وہےئئگ ق ئگ رضحتئگ رکبئگ نبئگ دبعاہللئگ احصہبئگ رکام رپئگ اک

ئگ ےکئگ ےکلھچئگ اکنیھپئگ روبز

ئگ نکیلدورسےئگ یکئگ رطفئگ ت ئگ یہئگ وہےتئگ رکےتئگ ےھت، ئگ یھبئگ احصہب ئگ اسئگ دیمانئگ ےکئگ راوسار ئگ وت ا

ئگ ان

ئگ وق ئگ دماک تئگ رکےنئگ اک ئگ ڑلےنئگ اور ئگ ج

ےھت۔")االدبئگ ارفملد(

رامےتںیہ:ئگ "

ائگ ہکئگ رضحتئگ دمحمئگ نبئگ زن ادئگ ق

ئگ یہئگ اویلیئگ ںیمئگ رےتہئگ ےتسبئگ ےھت۔ئگ ن ارئگ اہئگ ااسیئگ وہن ہکئگ انئگ ںیمئگ ےنئگ فلسئگ اصنیحلئگ وکئگ داھکیئگ ےہئگ ہکئگ انئگ ےکئگ یئکئگ یئکئگ ےبنکئگ اک

ارئگ ےلئگ ئگ ںیمئگ ےسئگ یسکئگ اک

ریئگ ان

ئگ یکئگ اہی

ئگ اےنپئگ امہمنئگ ےکئگ ےیلئگ اےنپئگ دوب

ریھئگ وہیتئگ وتئگ امہمنئگ واالئگ دوب

ریئگ خ

ائگ اورئگ یسکئگ دورسےئگ ےکئگ وچےہلئگ رپئگ اہی

ےکئگ اہیںئگ امہمنئگ ان

ائگ

ائگ رھپن

رن

ریئگ ڈوھی

ریئگ واالئگ اینپئگ اہی

ا،ئگ دعبئگ ںیمئگ اہی

ریئگ وکنئگ ےلئگ ایگ؟اجن

ائگ ہکئگ اھبیئئگ اےنپئگ امہماورئگ ولوگںئگ ےسئگ وپاتھچئگ ریمیئگ اہی

ئگ اتبن

نئگ ےکئگ ےیلئگ مہئگ ےلئگ ےئگ ہیئگ زیمن انئگ دوب

ئگ یھبئگ یہیئگ وصر

ئگ رویٹئگ اکپےتئگ ی رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ ہیئگ ولگئگ ج

رتئگ دےئگ اورئگ دمحمئگ نبئگ زن ادئگ ق رائگ اہمترےئگ ےیلئگ اسئگ ںیمئگ ت

ریئگ واالئگ اتہک،ئگ خ

ئگ اہی

تئگ احلئگ شیپئگ ےھت۔ئگ اسئگ وق

ایت۔")االدبئگ ارفملد(

ائگ ےہ۔"رضحتئگ یلعئگ اکئگ وقلئگ ےہ:"دلئگ وکئگ ازادئگ یھبئگ وھچڑدن ائگ رکو،ئگ وخشئگ نکئگ ےتکنئگ یھبئگ وساچئگ رکو،ئگ ویک

ہکنئگ مسجئگ یکئگ رطحئگ دلئگ یھبئگ کھتئگ اجن

اشئگ رےیہ،ئگ نکیلئگ اسئگ ن اتئگ یکئگ اایتحطئگ رضورئگ ےیجیکئگ ہکئگ اپئگ یکئگ وخشئگ یعبطئگ ۔۸

،ئگ وخشئگ عبطئگ اورئگ اشہشئگ ن

راجئگ اورئگ رمدہئگ دلئگ ہنئگ ب

اورئگ رظاتفئگ دحئگ ےسئگ کشخئگ م

رایجئگ اورئگ رفتحیئگ ےکئگ اسھتئگ اسھت،ئگ دینیئگ واقر،ئگ تیمحئگ وئگ ریغتئگ اورئگ وتازنئگ وئگ ادتعالئگ اک

رےنھئگ ہنئگ ن اےئئگ وخشئگ م

ئگ یھبئگ احلظئگ رےیھک۔ت

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ ق ئگ

راجئگ ےھتئگ اورئگ ہنئگ رمدوںئگ یکئگ یسئگ اچلئگ ےتلچئگ ےھت،ئگ وہئگ اینپئگ وسلجمںئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ احصیبئگ رضحتئگ دبعاحرمح

ئگ کشخئگ م

ےکئگ احصث

ئگ انئگ ےسئگ یسکئگ اعمےلمئگ ںیمئگ قحئگ ےکئگ الخ ارعیئگ یھبئگ رکےتئگ ےھتئگ اورئگ دوراجتیلہئگ ےکئگ ےصقئگ اہکاینںئگ یھبئگ ایبنئگ رکےتئگ ےھت،ئگ نکیلئگ ج

ائگ ںیمئگ رعشوئگ ش

فئگ یسکئگ ن اتئگ اکئگ اطمہبلئگ وہن

ی ااںئگ ےصغئگ ںیمئگ اسئگ رطحئگ رھپئگ اجںیتئگ ہکئگ ےسیجئگ انئگ رپئگ ونجنئگ یکئگ تیفیئگ اطریئگ ےہ۔ئگ )االدبئگ ارفملد(ل

یپ وتئگ انئگ یکئگ اوھکنںئگ یکئگ

ئگ ےہئگ رگمئگ اسئگ صخشئگ ےکئگ ےیلئگ وج

ئگ اتفئگ ےہ،ئگ اوہنںئگ ےنئگ وجابئگ دن ائگ ںیہنئگ ہکلبئگ س ئگ وہشمرئگ دحمثئگ رضحتئگ ایفسنئگ نبئگ ہینیعئگ ےسئگ یسکئگ ےنئگ اہکئگ ہکئگ ذماقئگ یھبئگ اک

رذمی(

اسئگ ےکئگ وماعقئگ اجاتنئگ وہئگ اورئگ ااھچئگ ذماقئگ رکئگ اتکسئگ وہ۔)رشحئگ امشلئئگ ت

ربئگ اکئگ ااسحسئگ وہئگ اگئگ ا ۔۶

ئگ ہیئگ وہئگ اگئگ ہکئگ اسئگ وکئگ یھبئگ ق ر

دوونںئگ ئگ وراپئگ سجئگ صخشئگ ےسئگ تبحمئگ رےتھکئگ وہںئگ اسئگ ےسئگ اینپئگ تبحمئگ اکئگ ااہظرئگ رضورئگ ےیجیک۔اسئگ اکئگ ایسفنیتئگ ات

ئگ یبلقئگ تیفیئگ ںیہنئگ رےہئگ یگ،ئگ ہکلبئگ رن اتئگ وئگ ااسحاستئگ ےکئگ ابتدےلئگ ےسئگ تبحمئگ وئگ ولخصئگ ںیمئگ ریغئگ ومعمیلئگ ااضہفئگ وہئگ اگئگ اورئگ رھپئگ تبحمئگ ضحمئگ اک

اقتےضئگ اسئگ ےکئگ رطفئگ ےکئگ خ

رےن ئگ ہ ی ر

ئگ دورسےئگ ےسئگ ق رئگ ادنازئگ وہںئگ ےگئگ اورئگ اسئگ رطحئگ یصخشئگ اعمالمتئگ ںیمئگ دیپسچلئگ ےنیلئگ اورئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ اک

اکئگ ومعقئگ ےلمئگ اگ۔ئگ یلمعئگ زدنیگئگ رپئگ ات

ئگ وکئگ یھبئگ انئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن

رن اتئگ وہںئگ وتئگ اےسئگ اچےیہئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ دوب

ئگ یسکئگ صخشئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ اےنپئگ اھبیئئگ ےکئگ ےیلئگ ولخصئگ وئگ تبحمئگ ےکئگ خ ادئگ ےہ:"ج

اکئگ ارش

ائگ ےہ۔")اوبداؤد(

رن اتئگ ےسئگ ااگہئگ رکئگ دےئگ اورئگ اےسئگ اتبئگ دےئگ ہکئگ وہئگ اسئگ ےسئگ تبحمئگ رھک

خ

ئگ ن ارئگ اپ ئگ صخشئگ زگرا،ئگ ھچئگ ملسو هيلع هللا ىلص اک ئگ ےنئگ اہک:"ملسو هيلع هللا ىلص ولگئگ اپےکئگ اسےنمئگ ےسئگ اک ملسو هيلع هللا ىلص ن ائگ روسلئگ اہللےکئگ ن اسئگ ےھٹیبئگ ئگ وہےئئگ ےھتئگ انئگ ںیمئگ ےسئگ اک

رائگ یکئگ اخرطئگ تبحمئگ ےہ۔ئگ ہیئگ نسئگ رکئگ یبن

ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ وپاھچئگ وتئگ ایکئگ متئگ ےنئگ اسئگ صخشئگ وکئگ ہیئگ ن اتئگ اتبئگ دیئگ ےہ؟ئگ وہئگ صخشئگ وبالئگ ںیہنئگ وتئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص ےھجمئگ اسئگ صخشئگ ےکئگ اسھتئگ ضحمئگ خ

116

رائگ ےکئگ ےیلئگ اسئگ ےس

رئگ رکوئگ ہکئگ متئگ خ رامن ائگ اجؤئگ اورئگ اسئگ رپئگ اظہ

رن اتئگ اکئگ ااہظرئگ ایک۔ئگ اسئگ ےکئگ وجابئگ ےنئگ ق

ئگ تبحمئگ رکےتئگ وہ،ئگ وہئگ صخشئگ وفرائگ ااھٹئگ اورئگ اجئگ رکئگ اسئگ اجےنئگ واےلئگ ےسئگ اےنپئگ خ

رذمی،ئگ اوبداؤد(

ائگ ےہ۔")ت

ںیمئگ اسئگ ےنئگ اہکئگ ھجتئگ ےسئگ وہئگ ذاتئگ تبحمئگ رکےئگ سجئگ یکئگ اخرطئگ وتئگ ھجمئگ ےسئگ تبحمئگ رکن

ئگ وہےنئگ ےکئگ ےیلئگ رضوریئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ دووتسںئگ ےکئگ یصخشئگ اورئگ ذایتئگ ئگ دواتسہنئگ اقلعتتئگ وکئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ اوتسارئگ اورئگ ہجیتنئگ زیخئگ انبےنئگ اورئگ دووتسں ی ر

ےسئگ ق

ربئگ اورئگ وصخیصئگ قلعتئگ اکئگ ااہظرئگ رکںی۔

ئگ دیپسچلئگ ںئگ اورئگ انئگ ےسئگ اےنپئگ ق

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبناعمالمتئگ ںیمئگ رعموفئگ دحئگ ک

اکئگ ارش

امئگ اورئگ "

امئگ ،ئگ اسئگ ےکئگ ن اپئگ اکئگ ن

ئگ ادیمئگ دورسےئگ ےسئگ دویتسئگ اورئگ اوختئگ اکئگ رہتشئگ وجڑےئگ وتئگ اسئگ ےسئگ اسئگ اکئگ ن ئگ اک اسئگ ےکئگ اخدنانئگ ےکئگ احالتئگ ولعممئگ رکئگ ےلئگ ج

رذمی(

ہکئگ اسئگ ےسئگ ن ایمہئگ تبحمئگ یکئگ ڑجںیئگ وبضمطئگ وہیتئگ ںیہ۔")ت

رہئگ ےیجیکئگ ہکئگ اپئگ یکئگ تبحمئگ اورئگ قلعت ۔۷۳ ئگ وکشمکئگ رظنئگ اےئئگ اورئگ تبحمئگ ےکئگ ااہظرئگ اورئگ اقلعتتئگ یکئگ ونتیعئگ ںیمئگ ہشیمہئگ ایمہنئگ رویئگ اایتخرئگ ےیجیکئگ ہنئگ وتئگ ایسیئگ رسدئگ رہمیئگ اکئگ اظمہ

ائگ ڑپےئگ وتازنئگ اورئگ ادتعالئگ ہنئگ یہئگ وجشئگ تبحمئگ ںیمئگ ا

ئگ اپئگ وکئگ اتھچپن

رائگ وخناہتسئگ یسکئگ وق

رےیھئگ ہکئگ اپئگ یکئگ تبحمئگ اورئگ دویتسئگ ونجنئگ یکئگ لکئگ اایتخرئگ رکئگ ےلئگ اورئگ خ

اکئگ ہشیمہئگ انتئگ اےگئگ ت

رئگ ابنہئگ ںیکس۔ئگ رضحتئگ ا ملئگ اکئگ ایبنئگ ےہ: رات رایجئگ ےکئگ اسھتئگ ایسیئگ وتمازنئگ روشئگ اایتخرئگ ےیجیکئگ سجئگ وکئگ اپئگ ت

احلظئگ رےیھکئگ اورئگ لقتسمئگ م

ئگ ہنئگ ےننبئگ ن اےئ۔ئگ "رضحتئگ رمع

رائگ راسینئگ اکئگ ن اع

ئگ اہمتریئگ تبحمئگ ونجنئگ یکئگ لکئگ ہنئگ اایتخرئگ رکےنئگ ن اےئئگ اورئگ اہمتریئگ دیا یئگ ای رامن ا

ںیمئگ ےنئگ اہکئگ رضحتئگ وہئگ ئگ ےنئگ ق

اراضئگ وہئگ وتئگ اسئگ ےکئگ ےسیک؟ئگ

ئگ سیکئگ ےسئگ ن ئگ تبحمئگ رکےنئگ وگلئگ وتئگ وچبںئگ یکئگ رطحئگ ےنٹمچئگ اورئگ الفطہنئگ رحںیتکئگ رکےنئگ وگلئگ اورئگ ج

رامن ا)وہئگ ا ےسئگ ہکئگ (ج

ئگ ئگ یکئگ اپئگ ےنئگ ق

اجنئگ وئگ املئگ ئگ ک

رن ادیئگ ےکئگ درےپئگ وہئگ اجؤ۔")االدبئگ ارفملد( ابتیہئگ اورئگ ت

رامےتئگ ںیہ:ئگ "

رامئگ رےہئگ ےھت:رضحتئگ دیبعئگ دنکیئگ ق

ریمئگ اورئگ ایمہنئگ رویئگ اایتخرئگ رکوئگ وہئگ اتکسئگ ےہئگ ںیمئگ ےنئگ رضحتئگ یلعئگ ےسئگ انس۔ئگ ق

ئگ ےسئگ دویتسئگ ںیمئگ ق

"اےنپئگ دوب

ئگ دنمشئگ نبئگ اجےئئگ ایسئگ رطحئگ دنمشئگ ےسئگ دیا یئگ ںیم ئگ اہمترا

ئگ یسکئگ وق ئگ نبئگ ہکئگ وہ

ئگ دوب ئگ اہمترا

ئگ یسکئگ وق ئگ وہئگ اتکسئگ ےہئگ ہکئگ وہ ئگ رکو ئگ روہیئگ اایتخر ئگ ادتعالئگ اک ئگ رنیمئگ اور

اجےئ۔")االدابئگ ارفملد(

ریئگ ریخئگ وخایہئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ اسئگ وکئگ االخیقئگ اابتعرئگ ےسئگ زن اد ۔۷۷

ئگ ےسئگ ت ئگ ےکئگ اسھتئگ ب

ہئگ ےسئگ دووتسںئگ ےکئگ اسھتئگ وافداریئگ اورئگ ریخئگ وخایہئگ اکئگ ولسکئگ ےیجیک۔ئگ دوب

رتئگ انبےنئگ یکئگ رکفئگ رکںی۔ئگ یبنزن ادہئگ اوئاچئگ ااھٹےنئگ یکئگ

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص وکششئگ رکںیئگ اورئگ اسئگ یکئگ داینئگ انبےنئگ ےسئگ زن ادہئگ اسئگ یکئگ اخ

ےنئگ ق

اریپئگ ریخئگ وخایہئگ ےہ۔"

"دنیئگ اکئگ رسن

رائگ یھبک ئگ ےکئگ ےیلئگ یھبئگ ویہئگ دنسپئگ رکںیئگ وجئگ اےنپئگ ےیلئگ دنسپئگ رکےتئگ ںیہ،ئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ ادیمئگ اانپئگ ت

۔ئگ ںیہنئگ اچاتہریخئگ وخایہئگ اکئگ ا لئگ اعیمرئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ اےنپئگ دوب

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ ہکئگ وہئگ اھبیئئگ ےکئگ ےیلئگ یھبئگ ویہئگ ہنئگ دنسپئگ رکےئگ وجئگ اےنپئگ ےیل"

ئگ ک ائگ اسئگ ذاتئگ یکئگ مسقئگ وجئگ ےکئگ ےضبقئگ ںیمئگ ریمیئگ اجنئگ ےہئگ :وکیئئگ دنبہئگ ومنمئگ ںیہنئگ وہئگ اتکسئگ ج

ئگ رکن

ےہ۔"

117

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ املسمنئگ رپئگ املسمنئگ ےکئگ ھچئگ وقحقئگ ایبنئگ رکےتئگ وہےئئگ اپ

ےنق

ئگ وہئگ ن ائگ وموجد۔"اورئگ ہیئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ اھبیئئگ یکئگ ریخ"

ئ

ئگ وخایہئگ اچےہئگ وخاہئگ وہئگ اغی

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

ئگ رحامئگ رکئگ دیئگ ےہئگ سجئگ ےنئگ مسقئگ اھکئگ رکئگ یسکئگ ئگ املسمنئگ اکئگ قحئگ امرا،ئگ احصہبئگ ںیمئگ ےسئگ یسک

ئگ رکئگ دن ائگ ےہئگ اورئگ ج ئگ

ئگ ےنئگ "ےبئگ کشئگ اخئگ ےنئگ اسئگ صخشئگ رپئگ اگئگ وکئگ واج

رامن ا:ئگ "اہملسو هيلع هللا ىلص وپاھچ:"ارگہچئگ وہئگ وکیئئگ ومعمیلئگ یسئگ زیچئگ وہ؟ئگ اپ

اخئگ یہئگ ویکںئگ ہنئگ وہ۔"ےنئگ ق

ںئگ ارگئگ ہچئگ وہئگ ولیئگ یکئگ ومعمیلئگ یسئگ ش

ئگ وہئگ رکئگ مغئگ طلغئگ رکےنئگ یک ۔۷۲ رھئگ رکئگ ہصحئگ ےیجیل۔ئگ انئگ ےکئگ مغئگ ںیمئگ رشک

رھئگ خ

ئگ رےیہئگ اورئگ ایسئگ رطحئگ انئگ یکئگ وخویشںئگ ںیمئگ یھبئگ ت ئگ دووتسںئگ ےکئگ دھکئگ دردئگ ںیمئگ رشک

ئگ وہئگ رکئگ تروتںئگ ںیمئگ ااضہفئگ رکےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک ائگ ےہئگ ہکئگ وہئگ تبیصئگ وکششئگ ےیجیکئگ اورئگ انئگ یکئگ تروتںئگ ںیمئگ رشک

ںئگ ےسئگ اجبئگ وطرئگ رپئگ وتعقئگ رھک ضیل

جم

ئگ اےنپئگ

رئگ دوب ۔ئگ ہ

ئگ اسئگ یکئگ وخویشںئگ ںیم

ائگ ےہئگ ہکئگ اسئگ ےکئگ دوب

ئگ ڑپےنئگ رپئگ اسئگ اکئگ اسھتئگ ہنئگ وھچڑںیئگ ےگ۔ئگ ایسئگ رطحئگ وہئگ ہیئگ یھبئگ وتعقئگ رھک

ااضہفئگ رکںیئگ اورئگ ئگ ںیمئگ اسئگ اکئگ اسھتئگ دںیئگ ےگئگ اورئگ وق

راھںیئ۔

ئگ اورئگ روقنئگ ت

اسئگ یکئگ اامتجیعئگ رقتابیتئگ یکئگ زن

ادئگ ےہ۔ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ

ئگ ان ئگ داتیئگ ےہئگ ےسیجئگ امعرتئگ یکئگ اک ئگ اورئگ اہسرا ا

ئگ دورسےئگ وکئگ وقتئگ اچنہپن ئگ امعرتئگ یکئگ رطحئگ ےہئگ ہکئگ اک ئگ املسمنئگ دورسےئگ املسمنئگ ےکئگ ےیلاک "اک

ئگ اکئگ اہسرائگ یتنبئگ ےہئگ اورئگ وقتئگ اچنہپیتئگ ےہ۔"

دورسیئگ ان

ی ااںئگ دورسےئگ اہھتئگ ئگ یکئگ اویلگنںئگ ںیمئگ ڈالملسو هيلع هللا ىلص اسئگ ےکئگ دعبئگ اپ گل

کئگ اہھتئگ یکئگ ا ربئگ وکئگ واحضئگ ئگ ےنئگ اک

دںی)اورئگ اسئگ رطحئگ املسمونںئگ ےکئگ ن ایمہئگ قلعتئگ اورئگ ق

رامن ا"()اخبری،ئگ ملسم(

ق

ئگ مسجئگ ہکئگ ارگملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ رامن ا:ئگ "متئگ املسمونںئگ وکئگ ن امہئگ رمحئگ دیل،ئگ ن امہئگ اتفلئگ وئگ تبحم،ئگ اورئگ ن امہئگ فیلکئگ ےکئگ ااسحسئگ ںیمئگ ااسیئگ وپؤئگ ےگئگ ےسیجئگ اک

ئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

ئگ وضعئگ امیبرئگ ڑپئگ اجےئئگ وتئگ اسرائگ مسجئگ اخبرئگ اورئگ ئگ راتہئگ ےہ۔")اخبریئگ ،ئگ ملسم(اک ےبئگ وخایبئگ ںیمئگ اسئگ اکئگ رشک

ااینئگ ےسئگ انئگ اکئگ اابقتسلئگ ےیجیک۔ئگ الرپوایئئگ ،ئگ ےبئگ این ۔۷۰

شئگ وتہجئگ اورئگ دنخہئگ پ ی

ئگ اورئگ اہنی زیئگ اورئگ روےھکئگ دووتسںئگ ےسئگ وخشئگ دیل،ئگ رنمئگ وخیئ،اورئگ ترتئگ وئگ االخصئگ ےسئگ یلم

راایئںئگ ںیہ۔ئگ الماقتئگ ےکئگ و ،ئگ وخیشئگ اورئگ نپئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک،ئگ ہیئگ دولںئگ وکئگ اھپڑےنئگ وایلئگ ت

ئگ ہشیمہئگ ترت،ئگ اانیمطنئگ اورئگ رکشئگ وئگ دمحئگ ےکئگ املکتئگ ےیہک۔ئگ ہکئگ اپئگ ےکئگ دوب

ق

زدنیگئگ سوسسئگ رکںیئگ ا ےسئگ ارسفدہئگ رہچےئگ ےسئگ انئگ اکئگ اابقتسلئگ ہنئگ ےیجیکئگ ہکئگ انئگ اکئگ دلئگ ھجبئگ اجےئئگ وہئگ اپئگ یکئگ الماقتئگ وکئگ ون الئگ اجنئگ ےنھجمسئگ ںیگل۔

ادئگ ےہ:۔ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ااینئگ ےسئگ ولم۔")ملسمئگ ("ویکینںئگ ںیمئگ یسکئگ یکینئگ وکئگ ریقحئگ ہنئگ اج

ش ونئگ اچےہئگ وہئگ اینتئگ یہئگ وہئگ ہکئگ متئگ اےنپئگ اھبیئئگ ےسئگ دنخہئگ پ ی

ئگ اورئگ ومعقئگ رپئگ اپ رذمی(ملسو هيلع هللا ىلص اک

رامن ا:"اےنپئگ اھبیئئگ وکئگ دھکیئگ رکئگ اہمترائگ رکسمائگ دانیئگ یھبئگ دصہقئگ ےہ۔")ت

ےنئگ ق

118

ائگ ےہ۔رنمئگ وخیئ،ئگ وخشئگ االخیقئگ اورئگ رنیمئگ ےسئگ یہئگ دوونںئگ ںیمئگ اتفلئگ وئگ تبحمئگ دیپائگ وہیتئگ ےہئگ اورئگ ایہنئگ افصتئگ یکئگ دبو

ئگ ااھچئگ اعمرشہئگ ووجدئگ ںیمئگ ان

ل

رامےتئگ ںیہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ق

راجئگ وہ،ئگ رنمئگ تعیبط"

ائگ وہںئگ سجئگ رپئگ منہجئگ یکئگ ائگ گئگ رحامئگ ےہئگ اورئگ وہئگ اگئگ رپئگ رحامئگ ےہئگ ہیئگ وہئگ ادیمئگ ےہئگ وجئگ رنمئگ م

ئگ وہئگ اورئگ رنمئگ ںیمئگ ںیہمتئگ اسئگ ادیمئگ یکئگ اچہپنئگ اتبن

رذمی(

وخوہ۔")ت

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ئگ ق ئگ یسکئگ یکملسو هيلع هللا ىلص احصہب

ئگ الماقتئگ ےکئگ وق ئگ وکیئئگ اپئگ ج

وپریئگ ملسو هيلع هللا ىلص رطفئگ وتمہجئگ وہےتئگ وتئگ وپرےئگ مسجئگ ےسئگ وتمہجئگ وہےتئگ اورئگ ج

۔ئگ

رطحئگ وتمہجئگ وہئگ رکئگ اسئگ یکئگ ن اتئگ نس

ئگ رمہبتئگ اپ ئگ وتئگ اپدجسمئگ ںیمئگ ےھٹیبئگ وہےئئگ ےھت۔ملسو هيلع هللا ىلص اک ئگ صخشئگ ان ا ئگ اےنپئگ مسجئگ وکئگ رحتئگ دیئگ اورئگ ذرائگ ےٹمس،ئگ اسئگ صخشئگ ےنئگ اہکئگ ن ائگ روسلئگ ملسو هيلع هللا ىلص اک ےنئگ

رامن املسو هيلع هللا ىلص ہگجئگ وتئگ اشکدہئگ ےہ،ئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص! اہلل

:ےنئگ ق

ئگ اسئگ اکئگ اھبیئئگ اےسئگ دےھکیئگ وتئگ وہئگ اسئگ ئگ ےکئگ ےیلئگ ذرائگ اےنپئگ مسجئگ وکئگ رحتئگ دے۔")یقہی( "املسمنئگ اکئگ ہیئگ قحئگ ےہئگ ہکئگ ج

ادئگ ےہ:

رانئگ اکئگ ارش

وماص نئگ یکئگ رعتفیئگ ںیمئگ ق

اذلۃ علی المومنین

رےئگ رنمئگ وخئگ وہےتئگ ںیہ۔"

"وہئگ ومونمںئگ ےکئگ ےیلئگ ت

رامن اےہ:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبنئگ

ےنئگ اسئگ تقیقحئگ وکئگ ویںئگ واحضئگ ق

رد اکئگ ںیمئگ لیکنئگ ڑپیئگ وہ،ئگ اسئگ وکئگ اچنیھکئگ اجےئئگ وتئگ وہئگ اتچنھکئگ الچئگ اےئئگ اورئگ رھتپئگ رپئگ اھٹن ائگ "ومنمئگ ت

ئگ یکئگ رطحئگ سجئگ یکئگ ن

اجےئئگ وتئگ ن ارئگ اورئگ رنمئگ وخئگ وہےتئگ ںیہئگ اسئگ اوی

رذمی(

رھتپئگ رپئگ ھٹیبئگ اجےئ۔")ت

اےنپئگ وصقرئگ اکئگ اارتافئگ رکےنئگ ںیمئگ شیپئگ دقیمئگ ےیجیک۔ارگئگ یھبکئگ یسکئگ ن اتئگ رپئگ االتخفئگ وہئگ اجےئئگ وتئگ وفرائگ حلصئگ افصیئئگ رکئگ ےیجیلئگ اورئگ ہشیمہئگ اعمیفئگ بلطئگ رکےنئگ اورئگ ۔۷۴

ئگ اورئگ رضحتئگ رمعئگ ںیمئگ یسکئگ اعمےلمئگ ںیمئگ تخسئگ الکیمئگ وہئگ یئگ۔ئگ دعبئگ ںیمئگ رضحتئگ اوب ئگ ن ارئگ رضحتئگ اوبرکبئگ دصقی رکبئگ وکئگ رضحتئگ اوبادلردائگ ایبنئگ رکےتئگ ںیہئگ ہکئگ اک

رامن ا:ئگ ن ائگ روسملسو هيلع هللا ىلص تہبئگ ااسحسئگ وہائگ اورئگ وہئگ ااہتنیئئگ ومغممئگ یبن

ئگ ںیمئگ ےچنہپئگ اورئگ ق

رم

ریمےئگ اورئگ رمعئگ ےکئگ درایمنئگ ھچئگ االتخفئگ وہئگ ایگئگ ےھجمئگ ہئگ اایگئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص! لئگ اہللیکئگ خ

ریئگ رشدنمیگئگ وہیئئگ اورئگ ںیمئگ رمعئگ ےسئگ اعمیفئگ اچیہئگ نکیلئگ ن ائگ روسلئگ اہلل ھچئگ تخسئگ

وہئگ اعمفئگ رکےنئگ وکئگ ایترئگ ہنئگ وہئ۔ئگ ںیمئگ رپاشینئگ وہئگ ملسو هيلع هللا ىلص! ن اںیتئگ وہئگ ںیئگ۔ئگ ےھجمئگ دعبئگ ںیمئگ ت

ئگ ںیمئگ ان ا۔ئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص رکئگ اپ

رم

رملسو هيلع هللا ىلص یکئگ خ

رامن ائگ خ

رامےئئگ اگئگ اورئگ ںیہمتئگ شخبئگ دےئگ اگ،ئگ ایسئگ دورانئگ رضحتئگ رمعئگ وکئگ یھبئگ اینپئگ یطلغئگ اکئگ ااسحسئگ وہائگ ےنئگ ق

ائگ ںیہمتئگ اعمفئگ ق

ئگ وضحرملسو هيلع هللا ىلص اورئگ وہئگ دوڑےئگ دوڑےئگ رضحتئگ اوبرکبئگ ےکئگ رھگئگ ےچنہپئگ واہںئگ ولعممئگ وہائگ ہکئگ اوبرکبئگ یبن

ئگ ںیمئگ ےئگ ںیہئگ وتئگ وہئگ یھبئگ ایسئگ وق

رم

ئگ ںیمئگ ملسو هيلع هللا ىلص یکئگ خ

رم

یکئگ خ

ریئگ اورئگ ااسکنریئگ ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنئگ احرضئگ وہےئ۔ئگ رضحتئگ رمعئگ ئگ وکئگ دھکیئگ رک

ئگ اعخ

ارئگ ہنودارئگ وہےئ۔ئگ ہیئگ دھکیئگ رکئگ رضحتئگ اوبرکبئگ تہبئگ ڈرےئگ اورئگ اہنی

ےکئگ رہچےئگ رپئگ ےصغئگ ےکئگ ان

119

ئگ وہئگ رکئگ یبن ؤںئگ ےکئگ ب

ئگ ایک،ئگ "ن ائگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص اسھتئگ ھگ

ض

ع

ئگ اکئگ وکیئئگ وصقرئگ ںیہن۔ئگ وصقرئگ اسرائگ ریمائگ یہئگ ےہئگ ںیمئگ ےنئگ زن ادیتئگ یکئگ ےہئگ اورئگ ںیمئگ ےنئگ یہئگ ملسو هيلع هللا ىلص! ےسئگ رمع

ئگ ےہ۔"اںیہنئگ تخسئگ تسسئگ اہک

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص ہیئگ دھکیئگ رکئگ یبن

ےنئگ ق

ئگ اوبرکبئگ ےنئگ ریمیئگ دصتقیئگ یکئگ اورئگ اج

ئگ ادتباءئگ ںیمئگ متئگ ولگئگ ےھجمئگ الٹھجئگ رےہئگ ےھتئگ اسئگ وق رائگ ےنئگ ےھجمئگ اہمترےئگ ن اسئگ ربمغیپئگ انبئگ رکئگ اجیھبئگ اورئگ ج

رئگ "خ نئگ وئگ املئگ ےسئگ ہ

رطحئگ ریمائگ اسھتئگ دن ائگ وتئگ ایکئگ ابئگ متئگ ریمےئگ اسیھتئگ وکئگ ر ہدیہئگ رکئگ ےکئگ وھچڑوئگ ےگ؟"

رایبئگ ڑجئگ ڑکپیتئگ اجیتئگ ےہئگ اورئگ دولںئگ ںیمئگ دوریئگ دیپائگ وہیتئگ اجیتئگ ےہ۔ئگ ئگ حلصئگ افصیئ

اریخئگ وہیتئگ اجیتئگ ےہئگ اینتئگ یہئگ خ

اریخئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ ینتجئگ ن

الیجنئگ یکئگ وکششئگ ںیمئگ یھبکئگ ن

روزئگ ےہ:

ریئگ یہئگ اامینئگ اق

یئگ ہیلئگ االسلمئگ یکئگ ہیئگ تحیصنئگ ت

عی س

ںیمئگ رضحتئگ

ائگ وہئگ اورئگ واہںئگ ےھجتئگ اعدئگ

ررئگ زگارن

رن انئگ اگہئگ رپئگ اینپئگ ی

ررئگ وھچڑئگ دےئگ اورئگ اجئگ رکئگ "سپئگ ارگئگ وتئگ ق

رن انئگ اگہئگ ےکئگ اےگئگ یہئگ اینپئگ ی

ئگ ےہئگ وتئگ وںیہئگ ق

اےئئگ ہکئگ اھبیئئگ وکئگ ھجمئگ ےسئگ یاکی

ررئگ زگار۔"

ئگ اینپئگ ی

اےنپئگ اھبیئئگ ےسئگ المپئگ رکئگ ی

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ائگ ےہئگ وساےئئگ اس

رئگ ومنمئگ وکئگ شخبئگ دن ائگ اجن رئگ ریپئگ اورئگ رعمجاتئگ وکئگ ہتفہئگ ںیمئگ دوئگ روزئگ شیپئگ وہےتئگ ںیہئگ اورئگ ہ

ےکئگ سجئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ اےنپئگ ومنمئگ ئگ "ولوگںئگ ئگ ےکئگ اامعلئگ ہ

ائگ ہکئگ ہیئگ اسپئگ ںیمئگ حلصئگ رکئگ ں۔"

ائگ ےہئگ انئگ وکئگ وھچڑئگ دوئگ ن

اھبیئئگ ےسئگ وکیئئگ دعاوتئگ وہئگ اہکئگ اجن

ےئگ ولعممئگ ہکئگ ادنئہئگ ہحملئگ زدنیگئگ اکئگ ےہئگ ن ائگ ومتئگ اکئگ ئگ اورئگ وکنئگ اجاتنئگ ےہئگ ہکئگ اےسئگ ریپئگ ن ائگ رعمجاتئگ اکئگ دنئگ زدنیگئگ ںیمئگ دانھکیئگ بیصئگ وہئگ اگئگ ن ائگ ںیہن وف

ئگ وتئگ رھپئگ بلقئگ یکئگ افصیئئگ

ئگ رپئگ نیقیئگ رےنھکئگ واالئگ وہشئگ دنمئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ ایترئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ ،وھ ر

اریخئگ ویکںئگ اورئگ سکئگ ادیمئگ رپ؟ئگ ایکئگ ویمئگ اخ

ئگ دورئگ رکےنئگ ںیمئگ ن

ٹئگ س ٹپئگ ےسئگ رھبائگ وہائگ ئگ اورئگ دووتسںئگ یکئگ یاکی

رائگ ےکئگ وضحرئگ ےچنہپ۔

ائگ دلئگ ےلئگ رکئگ خ

ااؤن

یھگ

ئگ اورئگ ارک

ن

ئگ اینپئگ یطلغ

ئگ اپئگ اکئگ دوب ئگ اکئگ اارتافئگ رکےئگ اورئگ اعمیفئگ اچےہئگ وتئگ اسئگ اکئگ ذعرئگ وبقلئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ وکئگ اعمرکفئگ ایسئگ ےکئگ اسھتئگ اسھتئگ اسئگ اکئگ یھبئگ ایخلئگ رےیھکئگ ہکئگ ج

دےیجی۔

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

اہئگ وہئگ اگ

رئگ ئگ "سجئگ ےنئگ یسکئگ املسمنئگ اھبیئئگ ےسئگ اینپئگ یطلغئگ رپئگ ذعرئگ ایکئگ اورئگ اسئگ ےنئگ اسئگ وکئگ ذعمورئگ ہنئگ اھجمسئگ اسئگ ےکئگ ذعرئگ وکئگ وبقلئگ ہنئگ ایکئگ اسئگ رپئگ اانتئگ گ

ئ

ااجت

ئگ ن انتجئگ اک

ائگ ےہ۔"وصحملئگ ووصلئگ رک

اہئگ وہن

ےنئگ واےلئگ رپئگ اسئگ ملظئگ وئگ زن ادیتئگ اکئگ گ

ئگ ےسئگ ارگئگ وکیئئگ ن اتئگ تعیبطئگ اورئگ ذوقئگ ےکئگ الخفئگ یھبئگ وہئگ اج ۔۷۵

ےئگ وتئگ اپئگ اینپئگ زن انئگ رپئگ اقوبئگ رےیھکئگ اورئگ وجابئگ نیمئگ یھبکئگ تخسئگ الکیمئگ ن ائگ دبئگ زن اینئگ ۴دووتسںئگ یکئگ اجی

۔

ئ

الئگ اجی

ہنئگ ےیجیکئگ ہکلبئگ تمکحئگ اورئگ رنیمئگ ےکئگ اسھتئگ ن اتئگ وکئگ ن

120

ادئگ ےہملسو هيلع هللا ىلص یبن

:اکئگ ارش

رائگ ےسئگ وپاھچ۔ئگ اےئگ ریمےئگ رب!

رائگ ےنئگ وجابئگ دن ائگ وہئگ "رضحتئگ ومیسئگ ہیلئگ االسلمئگ ےنئگ خ

ئگ ےسئگ ایپرائگ ےہئگ خ ئگ اپئگ ےکئگ دنبوںئگ ںیمئگ وکنئگ ب ردک

اپئگ ےکئگ ت

وجئگ ااقتنمئگ یکئگ دقرتئگ رےنھکئگ ےکئگ ن اووجدئگ اعمفئگ رکئگ دےئگ اگ۔")وکشمۃ(

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

ئگ ےسئگ زن ادہ ئگ ےکئگ روزئگ وجئگ ب

رائگ یہئگ وغبمضئگ ےہئگ وجئگ ئگ "ومنمئگ یکئگ زیمانئگ ںیمئگ ایقم

رائگ وکئگ وہئگ صخشئگ ت

وزینئگ زیچئگ ریھکئگ اجےئئگ یگئگ وہئگ اسئگ اکئگ نسحئگ االخقئگ وہئگ اگئگ اورئگ خ

ائگ ےہ۔"

زن انئگ ےسئگ ےبئگ تایئئگ یکئگ ن اتئگ اکناتلئگ اورئگ دبزن اینئگ رکن

رامیئئگ ےہ۔

رضحتئگ دبعئگ اہللئگ نبئگ ابمرکئگ ےنئگ نسحئگ االخقئگ یکئگ رعتفیئگ نیتئگ ن اوتںئگ ےسئگ ق

ئگ ادیمئگ یسکئگ ےسئگ ےلمئگ وتئگ ےتسنہئگ رہچےئگ ےسئگ ےلم۔ (۔۷) ج

رچئگ رکے۔ (۔۲)

رائگ ےکئگ اتحمجئگ اورئگ رضورتئگ دنموںئگ رپئگ خ

خ

اورئگ یسکئگ وکئگ فیلکئگ ہنئگ اچنہپےئ۔ (۔۰)

ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن ئگ ےکئگ روزئگ وہئگ وہئگ اگئگ سجئگ یکئگ دبزن اینئگ اورئگ شحفئگ الکیمئگ یکئگ وہجئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اعہشئ

رنیئگ ادیمئگ ایقم

رائگ یکئگ رظنئگ ںیمئگ دبت

رامن ا:ئگ "ئگ خ

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ےسئگ ولگئگ اےسئگ انلمئگ وھچڑئگ دںی۔")اخبری،ئگ ملسم(

رتیبئگ یکئگ ۔۷۹

رتیبئگ ےسئگ یھبکئگ تلفئگ ہنئگ ےیجیکئگ اورئگ اےنپئگ دووتسںئگ ںیمئگ وہئگ امیبریئگ یھبکئگ ہنئگ دیپائگ وہےنئگ دےیجیئگ وجئگ االصحئگ وئگ ت

ئگ ےسئگ اےنپئگ دووتسںئگ یکئگ االصحئگ وئگ ت راہئگ ںیمئگ ب

اویہںئگ اورئگ ویطلغںئگ وکئگ سوسسئگ رک

ئگ اینپئگ وکن ریئگ راکوٹئگ ےہ۔ئگ ینعیئگ وخدئگ دنسپیئگ اورئگ ربک،ئگ دووتسںئگ وکئگ ہشیمہئگ اامدہئگ رکےتئگ رےیہئگ ہکئگ وہ

ںی،ئگ اینپئگ اطخؤںئگ ےکئگ اارتافئگ نیمئگ ت

رأتئگ رپئگ ارصارئگ رکےنئگ ےسئگ سفنئگ وکئگ ایہئگ وکئگ سوسسئگ ہنئگ رکےنئگ اورئگ اینپئگ خ

ئگ اگنہئگ ںیمئگ رںیھکئگ ہکئگ اینپئگ وکن

رأتئگ ےسئگ اکمئگ ںئگ اورئگ اسئگ تقیقحئگ وکئگ ہمہئگ وق رنیئگ ذغائگ یتلمئگ ےہ۔خ

دبت

ا،ئگ اافلظئگ ںیمئگ ریقحئگ انہک،ئگ راتفرئگ اورئگ ادنازئگ ںیمئگ وشخعئگ اکئگ ااہظر

ریئگ داھکن

ئگ اینپئگ ئگ درا لئگ امنیشئئگ اعخ ئگ ااسنئگ ےہئگ نکیلئگ اےنپئگ سفنئگ رپئگ وچٹئگ انہس،

ا۔ئگ ہیئگ اہنی

رکن

ائگ ااہتنیئ

ئگ رکن

رداب ائگ اورئگ اےنپئگ سفنئگ ےکئگ الخفئگ دووتسںئگ یکئگ دیقنتئگ ت

ائگ اورئگ میلستئگ رکن

اویہںئگ وکئگ ڈنھٹےئگ دامغئگ ےسئگ س

ئگ ویہئگ ںیہئگ وجئگ دیبارئگ ئگ وکن

لکشمئگ اکمئگ ےہئگ نکیلئگ یقیقحئگ دوب

ئگ دورسےئگ یکئگ زدنیگئگ رپئگ اگنہئگ رںیھکئگ اورئگ اس رتیبئگ وئگ االصحئگ رکےتئگ وہےئئگ ربکئگ اورئگ وخدئگ دنسپیئگ ےسئگ اچبےتئگ رںیہ۔ئگ ذنہئگ ےکئگ اسھتئگ اک

ئگ دورسےئگ یکئگ ت ولہپئگ ےسئگ اک

رامےتئگ ںیہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ق

"نیتئگ ن اںیتئگ الہتئگ ںیمئگ ڈاےنلئگ وایلئگ ںیہ۔

اعبئگ اورئگ الغمئگ نبئگ رکئگ رہئگ اجےئ۔ (۔۷)

انئگ اسئگ اکئگ ن

ایسیئگ وخاشہئگ ہکئگ ان

121

ایسیئگ رحصئگ سجئگ وکئگ وشیپائگ امنئگ رکئگ ادیمئگ اسئگ یکئگ ریپویئگ رکےنئگ ےگل۔ (۔۲)

اکئگ ےہ۔")یقہی،ئگ وکشمۃ(………وخدئگ دنسپی (۔۰)

ئگ ےسئگ زن ادہئگ رطخن ؤںئگ ںیمئگ ب

اورئگ ہیئگ امیبریئگ انئگ ت

اویئںئگ ںیمئگ اخرطئگ وخ

ئگ اورئگ االخیقئگ وتان ئگ اکنلئگ اتکنیھپئگ ےہئگ ر ئگ ااسیئگ رتشنئگ ےہئگ وجئگ االخیقئگ ووجدئگ ےکئگ امتمئگ افدسئگ امدوںئگ وکئگ ن اہ ردئگ اورئگ دیقنتئگ اورئگ ااستحبئگ اک

اہئگ ااضہفئگ رکئگ ےکئگ ق

ائگ اورئگ وخدئگ وکئگ اسئگ ےسئگ ےبئگ اینزئگ د انھجئگ یھبئگ الہتئگ ےہئگ اورئگ اعمرشےئگ ںیمئگ یئنئگ زدنیگئگ یکئگ

راھن

اکئگ وھبںئگ خ

ا،ئگ ن

رن

ئگ داتیئگ ےہ۔ئگ دووتسںئگ ےکئگ ااستحبئگ اورئگ دیقنتئگ رپئگ ب

روحئگ وھپک

رانتئگ یھبئگ الہتئگ ےہ۔ئگ ایہئگ ت

رےضیئگ وکئگ ادائگ رکےنئگ ئگ ںیمئگ وکن

ااؤےنئگ اسئگ وخوگشارئگ ق

یھگ

ئگ اصفئگ رکےنئگ یکئگ دےبھئگ رظنئگ اںیئئگ وتئگ ےبئگ ینیچئگ سوسسئگ ےیجیکئگ اورئگ اںیہندووتسںئگ ےکئگ دانمئگ ئگ رپئگ

ریئگ ےکئگ اسھتئگ دووتسںئگ وکئگ ہیئگ ومعقئگ دےیجیئگ ہکئگ وہئگ اپئگ ےکئگ داغئگ دوبھںئگ وکئگ اپئگ رپ

راخئگ دیلئگ اورئگ اعخ

ئگ وہئگ ہیئگ ئگ امیکحہنئگ دتریبںیئگ ےیجیکئگ اورئگ ایسئگ رطحئگ وخدئگ یھبئگ ق امنن اںئگ رکںیئگ اورئگ ج

ر ہضی خلتف

رن اتئگ ےسئگ انئگ یکئگ دیقنتئگ اکئگ اابقتسلئگ ےیجیکئگ اورئگ انئگ ےکئگ االخصئگ ااجنمئگ دںیئگ وتئگ ئگ اےنپئگ سفنئگ وکئگ الھبےنئگ ےکئگ اجبےئئگ ااہتنیئئگ اعیلئگ رظیفئگ ،ئگ وخشئگ دیلئگ اورئگ ااسحنئگ دنمئگ

یئگ ےکئگ خ

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص وئگ رکمئگ اکئگ رکشہیئگ ادائگ ےیجیک۔ئگ یبن

ئگ غیلبئگ لیثمتئگ ےسئگ اسئگ رطحئگ واحضئگ ق ےنئگ اثمیلئگ دویتسئگ یکئگ اسئگ تیفیئگ وکئگ اک

رایبئگ دےھکیئگ وتئگ اےسئگ د"

ئگ "اےنپئگ اھبیئئگ اکئگ اہنیئئگ "ئگ ےہئگ سپئگ ارگئگ وہئگ اےنپئگ اھبیئئگ ںیمئگ وکیئئگ خ رئگ اک رذمی(ورئگ رکدےمتئگ ںیمئگ ےسئگ ہ

۔")ت

ئگ ںیہ۔

ارےئگ ےتلمئگ ںیہئگ سجئگ وکئگ شیپئگ رظنئگ رھکئگ رکئگ اپئگ اینپئگ دویتسئگ وکئگ وایعقئگ اثمیلئگ دویتسئگ انبئگ تکس

اسئگ لیثمتئگ ںیمئگ ن اچنئگ ا ےسئگ رونشئگ اش

(۔۷) ئگ اپئگ اےنپئگ داغئگ دےبھئگ دےنھکیئگ ےکئگ ارادےئگ ےسئگ اسئگ ےکئگ اسےنمئگ اجئگ ڑھکےئگ وہےتئگ ںیہئگ اورئگ ج

ائگ ےہئگ ج

رئگ رکن ئگ اظہ

اپئگ اسئگ ئگ اہنیئئگ اپئگ ےکئگ داغئگ دےبھئگ ایسئگ وق

ئگ اجےتئگ ںیہئگ وتئگ وہئگ یھبئگ لمکمئگ اخومیشئگ اایتخرئگ رک اتیئگ ےہ۔

ےکئگ اسےنمئگ ےسہ

راخئگ دیلئگ ےسئگ دیقنتئگ وئگ ااستحبئگ

ئگ وہئگ وخدئگ وکئگ دیقنتئگ ےکئگ ےیلئگ اپئگ ےکئگ اسےنمئگ شیپئگ رکےئگ اورئگ ق ئگ واحضئگ رکںیئگ ج

ئگ ےکئگ ویعبئگ ایسئگ وق

ایسئگ رطحئگ اپئگ یھبئگ دوب

ئگ اسئگ اکئگ ذنہئگ دیقنت

ئگ ےکئگ ےیلئگ ایترئگ ےہئگ اورئگ دلئگ ںیمئگ االصحئگ وبقلئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ئگ اکئگ ومعقئگ دےئگ اورئگ اپئگ یھبئگ سوسسئگ رکںیئگ ہکئگ اسئگ وق

رنئگ ںیہئگ اورارگئگ نس

رن اتئگ ومخ

خ

ںیمئگ وتئگ اسئگ دقرئگ اایتحطئگ ئگ اپئگ ہیئگ تیفیئگ ہنئگ ن اںیئئگ وتئگ تمکحئگ ےکئگ اسھتئگ اینپئگ ن اتئگ وکئگ یسکئگ اورئگ ومعقئگ ےکئگ ےیلئگ ااھٹئگ رںیھکئگ اورئگ اخومیشئگ اایتخرئگ رکںیئگ اورئگ اسئگ یکئگ ریغئگ وموجدیگ

ائگ وہئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ ہیئگ بیغئگ ےہئگ اورئگ بیغئگ ےسئگ دلئگ ڑجےتئگ ںیہئگ ہکلبئگ ےتٹھئگ رکںیئگ ہکئگ اپئگ یکئگ زن انئگ رپئگ وکیئئگ ااسی

ارہئگ وہن

ئگ ظفلئگ یھبئگ ہنئگ اےئئگ سجئگ ےسئگ اسئگ ےکئگ یسکئگ ن بئگ یکئگ رطفئگ اش

ںیہ۔ئگ

ائگ ےہئگ اورئگ ہنئگ و (۔۲)

ائگ ےہئگ وجئگ یفئگ اولاعقئگ رہچےئگ رپئگ وموجدئگ وہےتئگ ںیہ۔ئگ ہنئگ وہئگ مکئگ ئگ اتبن

رئگ شیپئگ رکن راھئگ ئگ ہئگ انئگ یکاہنیئئگ رہچےئگ ےکئگ ایہنئگ داغئگ دوبھںئگ یکئگ حیحصئگ حیحصئگ وصت

دعتادئگ وکت

ائگ اورئگ ہن

ائگ ےہئگ وجئگ اسئگ ےکئگ اسےنمئگ اےتئگ ںیہ،ئگ وہئگ ےپھچئگ وہےئئگ اکئگ سسجتئگ ںیہنئگ رکن

ائگ ےہ۔ئگ رھپئگ وہئگ رہچےئگ ےکئگ رصفئگ ایہنئگ ویعبئگ وکئگ امنن ائگ ںئگ رکن

رئگ رکئگ ویعبئگ یکئگ رکئگ شیپئگ رکن رئگ رکی ئگ رکی

ئگ ایبنئگ رکںیئگ ہنئگ وتئگ ےب

ئگ ےکئگ ویعبئگ البئگ مکئگ واکب

ائگ ےہ۔ئگ ایسئگ رطحئگ اپئگ یھبئگ اےنپئگ دوب

رئگ شیپئگ رکن ادمئگ ںیمئگ ویعبئگ اپھچںیئئگ اورئگ ہنئگ اینپئگ وکیئئگ ایخیلئگ وصت

ئگ اجئگ رموتئگ اورئگ وخش

ئگ اورئگ زورئگ ایبنئگ ےسئگ اسئگ ںیمئگ ااضہفئگ رکپ ںااورئگ رھپئگ رصفئگ ویہئگ ویعبئگ ایبنئگ رکںیئگ وجئگ

اعمئگ زدنیگئگ ےسئگ اپئگ ےکئگ ئگ اسےنمئگ اںیئ۔ئگ سسجتئگ اورئگ ونہئگ ںیمئگ ہنئگ ںیگلئگ وپدیشہئگ وئگ اطخی

ئگ ابتہئگ نکئگ اورئگ االخ ئگ ںیہنئگ ہکلبئگ اک

رم

ائگ وکیئئگ االخیقئگ خ

رئگ ن قئگ وسزئگ ن بئگ ےہ۔ئگ وبیعںئگ وکئگ رکی

ئگ اویچنئگ اوازئگ ںیمئگ اپملسو هيلع هللا ىلص یبن

رےھئگ اورئگ اہنی

رئگ رپئگ خ

ئگ ن ارئگ ر رامیئ۔ملسو هيلع هللا ىلص اک

ےنئگ احرضئگ وکئگ ہیبنتئگ ق

122

رائگ اسئگ ےکئگ وپدیشہ"

ائگ ےہئگ وتئگ رھپئگ خ

ئگ املسمونںئگ ےکئگ ویعبئگ ےکئگ ےھچیپئگ ہنئگ ڑپوئگ وجئگ صخشئگ اےنپئگ املسمنئگ اےنپئگ املسمنئگ اھبویئںئگ ےکئگ وپدشہئگ ویعبئگ ےکئگ درےپئگ وہن

ئگ

ویعبئگ وکئگ تشطئگ ازئگ ن امئگ رکےنئگ رپئگ ب

رائگ ب

ائگ ےہئگ اورئگ سجئگ ےکئگ ن بئگ ااشفئگ رکےنئگ رپئگ خ

شئگ رکئگ ئگ اجن

ھگ

ائگ ےہئگ ارگہچئگ وہئگ اےنپئگ رھگےکئگ ادنرئگ

اجےئئگ وتئگ وہئگ اسئگ وکئگ روسائگ رکئگ ےکئگ یہئگ وھچڑن

رذمی(

یہئگ ویکںئگ ہنئگ ھٹیبئگ اجےئ۔")ت

ائگ ےہئگ ۔(۰)

رضئگ ادائگ رکن

ااہنیئئگ رغضئگ ےسئگ ن اکئگ وہئگ رکئگ ےبئگ الگئگ ادنازئگ ںیمئگ اانپئگ ق

وہئگ ریغبئگ یسکئگ رغضئگ ےکئگ اسئگ اکئگ ئگ ےہئگ اورئگ وجئگ صخشئگ یھبئگ اسئگ ےکئگ اسےنمئگ اانپئگ رہچہئگ شیپئگ رکن

ائگ ےہئگ اورئگ ہنئگ یسکئگ ےسئگ ااقتنمئگ اتیئگ ےہ۔ئگ

رئگ حیحصئگ حیحصئگ ہشقنئگ اسئگ ےکئگ اسےنمئگ رھکئگ داتیئگ ےہئگ ہنئگ وہئگ یسکئگ ےسئگ ضغبئگ اورئگ ہنیکئگ رھک رہبئگ ااقتنم،ئگ ضغبئگ وئگ ہنیکئگ اورئگ ہ

اپئگ یھبئگ ذایتئگ ارغاض،ئگ خ

ئگ ےسئگ ن اکئگ وہئگ تئگ ےبئگ الگئگ ااستحبئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ ےیلئگ ےیجیکئگ ہکئگ اپئگ

ئگ اےنپئگ وکئگ ونسارےلئگ سجئگ رطحئگ اہنیئئگ وکئگ دھکیئگ رکئگ ادیمئگ اےنپئگ وکئگ ئگ ونسارئگ اتیئگ ےہ۔رطحئگ یکئگ دبن

اکئگ دوب

ائگ ےہ،ئگ ہکلب ۔(۴)

ئگ رکن

ائگ ےہئگ اورئگ ہنئگ ےصغئگ ےسئگ ےبئگ اقوبئگ وہئگ رکئگ اہنیئئگ وتڑئگ دےنیئگ یکئگ امحق

رئگ دھکیئگ رکئگ ہنئگ وتئگ وکیئئگ الھجنھجن وفرائگ اےنپئگ وکئگ ونسارےنئگ ںیمئگ گلئگ ئگ اہنیئئگ ںیمئگ اینپئگ حیحصئگ وصت

ائگ ےہئگ اورئگ دلئگ یہ

ائگ ےہئگ اورئگ اتہکئگ ےہئگ وایعقئگ اےنیئئگ ےنئگ ریمےئگ انبےنئگ ونسارےنئگ ئگ اجن

ںیمئگ دلئگ ںیمئگ اےنیئئگ یکئگ دقروتمیقئگ سوسسئگ رکےتئگ وہےئئگ زن انئگ احلئگ ےسئگ اسئگ اکئگ رکشہیئگ ادائگ رکن

ر

ریئگ دمدئگ یکئگ اورئگ رطفیئگ ق

ئگ اورئگ رھپئگ ئگ ہضیریمیئگ ت ا ئگ ےکئگ ےیلئگ اسئگ وکئگ افحبتظئگ رھکئگ داتیئگ ےہ،ایسئگ رطحئگ اپئگ اکااجنمئگ دن

ئگ اایتحطئگ ےکئگ اسھتئگ دورسےئگ وق

ئگ اےنپئگ ئگ اہنی

دوب

ئگ رپئگ وجایبئگ ہلمحئگ ہنئگ رکںی،ئگ ہکلبئگ اسئگ ےکئگ رکشئگ زگارئگ وہںئگ ہکئگ

رئگ رےھکئگ وتئگ الھجنھجئگ رکئگ دوب اسئگ ےنئگ دویتسئگ اکئگ قحئگ ادائگ ایکئگ اورئگ اافلظئگ ےکئگ اےنیئئگ ںیمئگ اپئگ ےکئگ اسےنمئگ اپئگ یکئگ حیحصئگ وصت

رتیبئگ ےکئگ ےیلئگ رکف

راخئگ دیلئگ اورئگ ااسحنئگ دنمیئگ ےکئگ ہنئگ رصفئگ زن انئگ ےسئگ ہکلبئگ دلئگ ےسئگ اسئگ اکئگ رکشہیئگ ادائگ رکےتئگ وہےئئگ اسئگ ےحملئگ ےسئگ اینپئگ االصحئگ وئگ ت

ئگ دنمئگ وہئگ اجںیئئگ اورئگ ااہتنیئئگ ق

ائگ رےہ۔ئگ

ئگ رکںیئگ ہکئگ ادنئہئگ یھبئگ وہئگ اپئگ وکئگ اےنپئگ یتمیقئگ وشمروںئگ ےسئگ ونازن

ئگ یکئگ دقروتمئگ سوسسئگ رکےتئگ وہےئئگ اسئگ ےسئگ دروخاب

اسھتئگ دوب

ئگ "اےنپئگ اھبیئئگ اکئگ اہنیئئگ "ئگ ےہئگ اورئگ اھب (۔۵) رئگ اک ارہئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ املسمونںئگ ںیمئگ ےسئگ ہ

ریئگ اش

ائگ ےہ،ئگ وافدارئگ اورئگ ریخئگ وخاہئگ اورئگ اخ

یئئگ اھبیئئگ ےکئگ ےیلئگ االخصئگ وئگ تبحمئگ اکئگ رکیپئگ وہن

ائگ ےہئگ اسئگ ےیلئگ اھبیئئگ او

ائگ ےہ،ئگ اھبیئئگ وکئگ تبیصئگ ںیمئگ دھکیئگ رکئگ ڑتپئگ ااتھٹئگ ےہئگ اورئگ وخشئگ دھکیئگ رکئگ ن اغئگ ن اغئگ وہئگ اجن

رردئگ اورئگ اسگمغرئگ وہن ائگ ےہ،ئگ م

ئگ وجئگ دیقنتئگ رکےئگ اگئگ اسئگ وہن

رئگ دوب

ئگ االصحئگ اکئگ اہنیئئگ وہئگ اگئگ اورئگ ایسیئگ دیقنتئگ ےسئگ دلئگ وسزیئگ اورئگ مغئگ وخاریئگ وہئگ یگئگ ااہتنیئئگ ںیم رہب

،ئگ تبحمئگ اورئگ ولخصئگ وہئگ اگ،ئگ ےبئگ ن ان اںئگ دردئگ دنمیئگ اورئگ ریخئگ وخایہئگ وہئگ یگئگ اورئگ ظفلئگ ظفلئگ خ

دولںئگ وکئگ وجڑےنئگ اورئگ زدنویگںئگ وکئگ انبےنئگ یکئگ وتعقئگ یکئگ اجئگ یتکسئگ ےہ۔

راھےنئگ ےکئگ ےیلئگ دہوی ۔۷۱

ںئگ اورئگ ںوفحںئگ اکئگ ابتدہلئگ یھبئگ ےیجیک۔ئگ دہویںئگ ےکئگ ےنیلئگ دےنیئگ ےسئگ دلئگ دووتسںئگ ےسئگ ولخصئگ وئگ تبحمئگ اکئگ ااہظرئگ رکےنئگ اورئگ تبحمئگ وکئگ اورئگ زن ادہئگ ت

ائگ ےہ۔ئگ

ڑجےتئگ ںیہئگ اورئگ وتبحمںئگ ںیمئگ ااضہفئگ وہن

ئگ دورسےئگ وکئگ دہہیئگ اجیھبئگ رکوئگ وتئگ اسپئگ تبحمئگ دیپائگ وہیگئگ اورئگ دولںئگ یکئگ دکورتئگ اجیتئگ رےہئگ یگ۔")وکشمۃ(ملسو هيلع هللا ىلص یبن ادئگ ےہ:"اک

اکئگ ارش

ئگ دورسےئگ وکئگ دہ ےئگ اورئگ ےفحئگ دےتیئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپوخدئگ اےنپئگ ااحصبئگ وکئگ رثکتئگ ےسئگ دہ ےئگ دےتیئگ ےھتئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن ےکئگ احصہبئگ یھبئگ اسپئگ ںیمئگ رثکتئگ ےسئگ اک

رےتہئگ ےھت۔ئگ

ئگ

ےئگ ہکئگ اپئگ سجئگ وکئگ دہہیئگ دںیئگ یتمیقئگ دہہیئگ دںی،ئگ وجئگ رسیمئگ وہدےیجی،ئگ دہہیئگ دےتیئگ وقٹ چدہہیئگ ےکئگ یتمیقئگ وہےنئگ ہنئگ وہےنئگ اکئگ اینپئگ تیثیحئگ وکئگ اسےنمئگ رےیھکئگ اورئگ ہیئگ ہنئگ وس

رن اتئگ رپ

ئگ ےکئگ دہ ےئگ وکئگ یھبئگ یھبکئگ ریقحئگ ااصحنرئگ اپئگ ےکئگ االخصئگ اورئگ خ

رن اتئگ دولںئگ وکئگ وجڑےتئگ ںیہ۔ئگ دہ ےئگ یکئگ تمیقئگ ںیہنئگ وجڑیت،ئگ ایسئگ رطحئگ دوب

ئگ ےہئگ اورئگ یہیئگ االخصئگ وئگ خ

ہنئگ ےیھجمسئگ اسئگ ےکئگ االخصئگ وئگ تبحمئگ رپئگ اگنہئگ رےیھک۔

123

ادئگ ےہ:"ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ ن ان ائگ یھبئگ شیپئگ رکےئگ وتئگ ںیمئگ رضورئگ وبقلئگ رکوںئگ اگ۔ئگ ارگئگ وکاکئگ ارش ئگ ن ان ائگ یہئگ الھکےئئگ ارگئگ ےھجمئگ ےفحئگ ںیمئگ وکیئئگ رکبیئگ اکئگ اک یئئگ دوعتئگ ںیمئگ اک

رذمی(

وتئگ ںیمئگ رضورئگ اسئگ یکئگ دوعتئگ ںیمئگ اجؤںئگ اگ۔")ت

رامےتئگ ےھت۔ملسو هيلع هللا ىلص یبندہ ےئگ ےکئگ دبےلئگ ںیمئگ دہہیئگ رضورئگ دےیجی۔

ئگ اپئگ یھبئگ اسئگ ملسو هيلع هللا ىلص اپاسئگ اکئگ امامتمئگ ق رہئگ ہفحت،ئگ وبشخئگ اکئگ ہفحتئگ اھت۔ئگ ئگ دنسپی ردک

ےکئگ ت

رہئگ ےیھجمسئگ اورئگ اجئگ ےکئگ احالتئگ ںیمئگ اتکبئگ یھبئگ رتہبنی ہفحتئگ ےہ۔ئگ ئگ ےفحئگ وکئگ دنسپی

ئگ اابحبئگ دوعتئگ رکںی

ئگ ئگ ایسئگ ہلسلسئگ ںیمئگ یھبکئگ ئگ یھبکئگ اسھتئگ لمئگ رکئگ اھکےنئگ ےنیپئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ دووتسںئگ وکئگ اےنپئگ اہیںئگ اھکےنئگ رپئگ البےیئ،ئگ دوب

وتئگ اہنی

رےتھئگ اورئگ مکحتسمئگ وہےتئگ ںیہئگ اہتبلئگ اسئگ رطحئگ ےکئگ وماعقئگ رپ

رن اتئگ ت

رم ےئگ اورئگ ئگ وخیشئگ ےسئگ انئگ یکئگ اہیںئگ اجےیئ۔ئگ اسئگ ےسئگ یھبئگ تبحمئگ اورئگ ولخصئگ ےکئگ خ ریغئگ ومعمیلئگ افلکتتئگ ت

راھےنئگ رپئگ زن ادہئگ وتہجئگ دےیجی۔ئگ

رن اتئگ یکئگ دقمارئگ ت

راواینئگ داھکےنئگ ےکئگ اجبےئئگ اپئگ االخصئگ وئگ تبحمئگ ےکئگ خ

اسامنئگ وخردوونشئگ ںیمئگ ق

رئگ رطحئگ اجنئگ ۔۷۸ ئگ اورئگ ہ

ئ

ئگ ںیمدووتسںئگ یکئگ ربخریگیئگ ےیجیک۔ئگ رضوروتںئگ ںیمئگ انئگ ےکئگ اکمئگ ای

ئگ روای ہااینئگ یکئگ اک

ئگ ےہئگ ہکئگ رضحتئگ وئگ املئگ ےسئگ انئگ یکئگ دمدئگ ےیجیک۔ئگ اضی

ئگ ےسئگ زن ادہئگ وبحمبئگ وکنئگ ےہ؟ئگ اپئگ ےنئگ وجابئگ دن ائگ :دبعاہللئگ نبئگ رمعئگ ئگ ب ردک

رائگ ےکئگ ت

ائگ اورئگ وپاھچئگ ہکئگ ولوگںئگ ںیمئگ خ ئگ ادیمئگ ان ےکئگ ن اسئگ اک

ئگ زن ادہئگ دنسپ" ردک

رائگ ےکئگ ت

اونںئگ وکئگ زن ادہئگ عفنئگ اچنہپےنئگ واالئگ وہئگ اورئگ اامعلئگ ںیمئگ خ

ئگ وبحمبئگ وہئگ ادیمئگ ےہئگ وجئگ ان ردک

رائگ ےکئگ ت

رہئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وتئگ یسکئگ امتمئگ ولوگںئگ ںیمئگ خ ی

تئگ وپریئگ املسمنئگ وکئگ وخشئگ رکئگ دے۔ئگ اسئگ رطحئگ ہکئگ اسئگ یکئگ تبیصئگ وئگ لکشمئگ دورئگ رکےئگ ن ائگ اسئگ یکئگ وھبکئگ اٹمئگ دےئگ اورئگ ہیئگ ن اتئگ ہکئگ ںیمئگ یسکئگ اھبیئئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ یکئگ رضور

ملسو هيلع هللا ىلص ںیمئگ )یبنرکےنئگ ےکئگ ےیلئگ اجؤںئگ ےھجمئگ اسئگ ےسئگ زن ادہئگ دنسپئگ ےہئگ ہکئگ

عہیک(ئگ اسئگ دجسمئگ نیمئگ ااکتعفئگ رکوںئگ اورئگ سجئگ صخشئگ ےنئگ اانپئگ ص

ااسئگ احلئگ ںیمئگ یپئگ ایئگ ہکئگ ارگئگ وہئگ

رائگ اسئگ ےکئگ دلئگ وکئگ اینپئگ وخدوندیئگ ےسئگ رھبئگ دےئگ اگئگ اورئگ وجئگ اےنپئگ اھبیئئگ ےکئگ اسھتئگ اچاتہئگ وتئگ اےنپئگ ہئگ وکئگ وپرائگ رکئگ اتیئگ

ئگ ےکئگ روزئگ خ

اسئگ یکئگ رضورتئگ وپریئگ رکےنئگ یکئگ اخرطئگ وتئگ ایقم

رائگ اسئگ ےکئگ دوونںئگ دقومںئگ وکئگ اسئگ دنئگ ابثتئگ ےشخبئگ

ئگ دقمئگ ڑلڑھکائگ رےہئگ وہںئگ ےگ۔"اگئگ الچئگ اورئگ اسئگ یکئگ وہئگ رضورتئگ وپریئگ رکئگ دیئگ وتئگ خ ج

رائگ اسئگ یکئگ رضورتئگ وپریئگ رکےنئگ ںیمئگ اگلئگ رےہئگ اگئگ اورئگ وجئگ یسکئگ املسمنئگ یکئگ وکیئئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ وپریئگ رکےئگ اگئگ وتئگ خ

ادئگ ےہ:ئگ "وجئگ صخشئگ اےنپئگ اھبیئئگ یکئگ احج

اکئگ ارش

رامےئئگ اگ۔")اخبری،ئگ ملسم(

ئگ یکئگ وتبیصمںئگ ںیمئگ ےسئگ یسکئگ تبیصئگ وکئگ اسئگ ےسئگ دورئگ ق

رائگ ایقم

تبیصئگ دورئگ رکےئگ اگئگ وتئگ خ

رذمی(ملسو هيلع هللا ىلص ورئگ اپا

ئگ دنبہئگ اےنپئگ اھبیئئگ یکئگ دمدئگ ںیمئگ اگلئگ راتہئگ ےہ۔")ت

ئگ ک ئگ اگلئگ راتہئگ ےہئگ ج

ئگ ک

رائگ اےنپئگ دنبےئگ یکئگ دمدئگ ںیمئگ اسئگ وق

رامن ا:ئگ "خ

ےنئگ ق

ئگ وئگ وثابئگ دسئگ اسلئگ ےکئگ ااکتعفئگ ےسئگ یھبئگ زن ادہئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ ابعسئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبن ر ئگ وپریئگ رکےناکئگ اخ

رامن ا:ئگ "یسکئگ املسمنئگ یکئگ احج

ےنئگ ق

(ےہ۔")ربطاین

رامن ا:ئگ "وجئگ ادیمئگ اےنپئگ املسمنئگ اھبیئئگ ےکئگ ن اسئگ وخیشئگ اورئگ ترتئگ یکئگ ن اتئگ ےلئگ رکئگ اچنہپئگ ےہئگ اورئگ اسئگ ن اتئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ رضحتئگ اسنئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ئگ ےکئگ دنئگ اسئگ دنبےئگ وکئگ وخشئگ رکئگ دےئگ اگ۔ئگ ")ربطاین(

رائگ ایقم

ےسئگ اسئگ وکئگ وخشئگ رکئگ داتیئگ ےہئگ وتئگ خ

۔ئگ ۔۷۶

ئگ اپئگ رپئگ اامتعدئگ رتہبنیئگ رازدارئگ ب

۔ئگ وتئگ اسئگ یکئگ افحتظئگ ےیجیک۔ئگ رکئگ ےکئگ اپئگ ےسئگ دلئگ یکئگ ن اتئگ ہہئگ دےئگ دوب

ئ

ئگ ےکئگ اامتعدئگ وکئگ سیھٹئگ ہنئگ اگلی

اورئگ یھبکئگ دوب

ئ

ئگ وکئگ رازوںئگ اکئگ وفحمظئگ دہنیفئگ انبی

رئگ اعمہلمئگ ںیمئگ وشمرہئگ ےلئگ ےکسئگ اےنپئگ نس ئگ ریغبئگ یسکئگ کھجھجئگ ےکئگ ہ

ائگ ہکئگ دوب

ئگ وکئگ اےھچئگ وشمرےئگ دےئگ ںیکسئگ اورئگ اعتونئگ رکئگ ۔ن

اورئگ اپئگ دوب

ںیکس۔

124

ضہئگ اکئگ اکنحئگ متئگ ےسئگ رکئگ دوںئگ ،امثعنئگ ےنئگ وجابئگ رضحتئگ رمعئگ چفئگ ویبہئگ وہںیئئگ وتئگ ںیمئگ امثعنئگ ئگ ےسئگ المئگ اورئگ اہکئگ ہکئگ ارگئگ متئگ اچوہئگ وتئگ

ضہئگ ئگ ج

چفرامےتئگ ںیہئگ ہکئگ

دن ائگ ںیمئگ اسئگ اعمےلمئگ رپئگ م رئگ ق

ادیئگ رکےنئگ اکئگ ایخلئگ ںیہن

ئگ انئگ اکئگ ااظتنرئگ ایکئگ رھپئگ امثعنئگ ھجمئگ ےسئگ ےلمئگ اورئگ وبےلئگ ریمائگ ایھبئگ ش

ئگ اپئگ ںیمئگ اوبرکبئگ ےکئگ ن اسئگ ایگئگ اورئگ اہکئگ ارگئگ ےہئگ ،رھپئگ رکوںئگ اگ،ئگ ںیمئگ ےنئگ یئکئگ راوتںئگ ک

ئگ ںیہ۔وہئگ اخومشئگ رےہئگ اورئگ وکیئئگ وجابئگ ںیہنئگ دن ائگ ےھجمئگ انئگ یکئگ اخومیشئگ تہبئگ یلھکئگ ،امثعنئگ

ئگ ںیمئگ ےلئگ تکس

ضہئگ ئگ ئگ وکئگ اینپئگ زوجچفرامںیئئگ وتئگ

ےسئگ یھبئگ زن ادہئگ یلھک۔اسئگ رطحئگ دنسپئگ ق

ضہئگ اکئگ ماغیمئگ اجیھبئگ اورئگ ںیمئگ ملسو هيلع هللا ىلص یئکئگ دنئگ زگرئگ ےئگ رھپئگ یبنچفئگ :ئگ متئگ ےنئگ ھجمئگ ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ یبنےنئگ رامن ا

ئگ ئگ ھجمئگ ےسئگ ےلمئگ اورئگ ق ئگ اکئگ اکنحئگ رکئگ دن ا۔ئگ اسئگ ےکئگ دعبئگ اوبرکب ضہچفےسئگ

ضہئگ ئگ اکئگ ذرکئگ ایکئگ اھتئگ اورئگ ںیمئگ ےنئگ اخومیشئگ اایتخرئگ یکئگ یھتئگ وہئگ اتکسئگ ےہئگ ںیہمتئگ ریمیئگ اخومیشئگ ےسئگ فیلکئگ وہیئئگ وہ۔ئگ ںیمئگ ےنئگ اہکئگ اہںئگ فیلکئگ وتئگ چف

وہیئئگ یھت۔

رامن ائگ :ئگ ےھجمئگ ولعممئگ اھتئگ ہکئگ روسلئگ

ائگ ہنئگ اچاتہئگ اھتئگ ۔ارگئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص اہللق

ئگ ئگ رکن ر ئگ رازئگ اھتئگ سجئگ وکئگ ںیمئگ اظہ رامےتئگ وتئگ ںیمئگ رضورئگ ملسو هيلع هللا ىلص اکئگ وخدئگ ااسیئگ ایخلئگ ےہئگ اورئگ ہیئگ اپئگ اکئگ اک

ذرکئگ ہنئگ ق

وبقلئگ رکئگ اتیئگ ۔)اخبری(

ئگ دنئگ ںیمئگ ڑلوکںئگ ںیمئگ لیھکئگ راہئگ اھتئگ ہکئگ ام ےئگ ںیمئگ یبن ئگ اورئگ ںیمہئگ السمئگ ایکئگ رھپئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اسنئگ ایبنئگ رکےتئگ ںیہئگ ہکئگ اک ئگ رضورتئگ اتبئگ رکئگ ےھجمئگ رشتفیئگ الےئئگ اینپئگ اک

ئگ ںیمئگ رھگئگ ایگوتئگ ام رئگ یگل۔اکمئگ ےسئگ افرغئگ وہرکئگ ج رئگ اہکںئگ اگلیئاجیھبےھجمئگ اسئگ اکمئگ ےکئگ رکےنئگ ںیمئگ دت ئگ رضورتئگ ملسو هيلع هللا ىلص !ئگ ںیمئگ ےنئگ اہکئگ :ئگ یبنںئگ ےنئگ وپاھچئگ :اینتئگ دت ےنئگ اینپئگ اک

ا۔)ملسم(ملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ اجیھبئگ اھت۔وبںئگ ایکئگ رضورتئگ یھت؟ںیمئگ ےنئگ ایکئگ وہئگ رازئگ یکئگ ن اتئگ ےہئگ ۔امںئگ ےنئگ اہکئگ د وھکئگ روسلئگ اہلل

اکئگ رازئگ یسکئگ وکئگ ہنئگ اتبن

رئگ رکفئگ وئگ راحجنئگ رےنھکئگ واالئگ اپئگ یکئگ ذاتئگ ںیم ۔۲۳ ئگ ذوقئگ وئگ تعیبطئگ اورئگ ہ ر

ئگ ریغئگ ومعمیلئگ ششکئگ اامتجیعئگ االخقئگ ںیمئگ ایسیئگ وتعسئگ ،ہمہئگ یتہجئگ ،لمحتئگ اورئگ امسیئئگ دیپائگ ےیجیکہکئگ ہ

ئگ رک

ئگ ےکئگ وصخمصئگ ئگ ذوقئگ وئگ راحجنئگ اورئگ وصخمصئگ ااتفدئگ عبطئگ یکئگ راعی رئگ اک

رن اتئگ وکئگ سیھٹئگ ہنئگ ےگلئگ سوسسئگ رکےئگ اورئگ اپئگ ہ

ےتئگ وہےئااسیئگ امیکحہنئگ ولسکئگ ےیجیکئگ ہکئگ یسکئگ ےکئگ خ

ااکمئگ

ئگ وکئگ اینپئگ ااتفدئگ عبطئگ رپئگ ڈاھےنلئگ یکئگ ن رئگ اک اےنپئگ یکئگ ریغئگ امیکحہنئگ وکششئگ ہنئگ ےیجیکئگ اورئگ ہنئگ ہ

ئگ وکئگ اےنپئگ وصخمصئگ ذوقئگ ےکئگ امیپےنئگ ےسئگ ن رئگ اک اورئگ لمہمئگ وکششئگ ےیجیک،ذوقئگ وئگ ۔ہ

ئگ رطفیئگ نسحئگ ےہئگ رطفتئگ ےکئگ نسح ئگ وکئگ اسئگ ےکئگ رطفیئگ ماقمئگ رپئگ رےتھکئگ وہےئئگ اسئگ ےسئگ تعیبطئگ اکئگ االتخفئگ اک

رئگ دوب ئگ وکئگ ونصمیعئگ نسحئگ یکئگ اجیئگ وتعقئگ ئگ ںیمئگ خسمئگ ہنئگ ےیجیکئگ ۔ہ

دیپسچلئگ ےیجیلاورئگ اسئگ یکئگ دقرئگ وتمئگ ےیجیکئگ اورئگ اےنپئگ ہمہئگ ریگئگ االخقئگ ےکئگ ذرہعیئگ اسئگ وکئگ اینپئگ ذاتئگ ےسئگ واہتسبئگ رےنھکئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ ۔

ئگ ئگ یہئگ ئگ اکئگ ہیئگ امکلئگ اھتئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ ن اےتئگ وہےئئگ وکیئئگ یکئگ ہمہئگ یتہجئگ رقبعی

ائگ اورئگ اینپئگ ااتفدئگ عبطئگ یکئگ امیکحہنئگ راعی

ن انئگ اپئگ یکئگ سلجمئگ ںیمئگ وکسنئگ ن ا

رئگ تعیبطئگ اکئگ ان رئگ ذوقئگ ائگ ورہ

ہکئگ ہ

رہنہئگ ریشمشئگ یھبئگ ،اسح ئگ ۔اپئگ یکئگ سلجمئگ ںیمئگ اوبرکبئگ ئگ ےسیجئگ رسان ائگ ملحئگ وئگ تقفشئگ یھبئگ ےھتئگ اورئگ رمعئگ افروقئگ ےسیجئگ ت ا

ادینئگ اتیبنجئگ یھبئگ سوسسئگ ہنئگ رکن

ئگ ئگ ےسیجئگ ئگ ج

ای

ےسئگ ئگ نئگ نبئگ ن

ئگ وئگ امجلئگ یھبئگ ۔نکیلئگ ویبنئگ ےکئگ ریئگ ےسیجئگ ریقفئگ ، شئگ ،مغئگ دنسپئگ یھبحرزےنئگ واےلئگ یھبئگ اورئگ یلعئگ ےسیجئگ افحتئگ ربیخئگ یھبئگ ،اوبذرئگ افغ

ئگ دول ،اورئگ دبعاحر نمئگ نبئگ وعفئگ ےسیجاصج

ئگ یبن یھبئگ انئگ اکئگ اسئگ دقرئگ ملسو هيلع هللا ىلصرےتھکئگ اوریبنیکئگ ذاتئگ ےسئگ ئگ ےبئگ اثملئگ وااہلہنئگ قشعئگ ملسو هيلع هللا ىلص وتعسئگ االخق،ایلعئگ رکدار،اورئگ نسحئگ رکفئگ وئگ وئگ دتریبئگ اکئگ امکلئگ ہیئگ اھتئگ ہکئگ ہیئگ یھبئگ ب

رئگ یبن ای

ئگ ہیئگ اتھجمسئگ ہکئگ ش رئگ اک ئگ اپئگ ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص احلظئگ رےتھکئگ ہکئگ ہ

ئگ ےسئگ زن ادہئگ یھجمئگ وکئگ اچےتہئگ ںیہ،اورئگ اسئگ وتعسئگ االخقئگ ،نسحئگ رکفئگ وئگ دتریبئگ اورئگ ریغئگ ومعمیلئگ ااثیرئگ یکئگ دبول ب

ئگ ایترئگ ایکئگ نجئگ ںیمئگ وتعیبطںئگ ےکئگ ن ایمہئگ االتخفئگ ےکئگ ن اووجدئگ ئگ اکئگ وہئگ اثمیلئگ ہھتجئگ ئگ رکشئگ اتفلئگ وئگ اگلؤئگ اھتئگ ہکئگ احصہبئگ رکام وہئگ ےبئگ اثملئگ یتہجکیئگ ،ریغئگ ومعمیلئگ ااحتدئگ واعتونئگ اورئگ اقب

ارخیئگ اےنپئگ انئگ احفصتئگ وکئگ اجبئگ وطرئگ رپئگ اینپئگ وطلیئگ رمعئگ اکئگ اح لئگ یتھجمسئگ ےہئگ ۔

اینئگ ن

ان

ئگ اپئگ اامتجیعئگ االخقئگ ںیمئگ امیکحہنئگ کچلئگ اورئگ ریغ ئگ اکایمبئگ اورئگ ن ادیئارئگ وہئگ یتکسئگ ںیہئگ ج

ومعمیلئگ ربصئگ وئگ لمحتئگ دیپائگ رکںیئگ اورئگ دواتسہنئگ ئگ اپئگ یکئگ دوایتسںئگ درتقیقحئگ ایسئگ وق

رن اتئگ اکن اسئگ وئگ احلظئگ اورئگ

ئگ دورسےئگ ےکئگ خ رن ایتئگ ااثیرئگ ،ن ایمہئگ رمااعتئگ ،رسکئگ وئگ ااسکنرئگ ،اک

اؤ،خ

رن ریخئگ وخایہئگ اکئگ رضوریئگ دحئگ اقلعتتئگ ںیمئگ رواداریئگ ،وفعئگ دروئگ زگرئگ ،ایفاضہنئگ ت

ئگ امامتمئگ رکںیئگ ۔یبن

راخئگ دیلئگ ہکئگ اپئگ سکئگ اعیلئگ رظےکئگ دنچئگ وااعقتئگ ےسئگ ادنازہئگ ےیجیکملسو هيلع هللا ىلص ک

ئگ رواداریئگ ےکئگ اسھتئگ ولوگںئگ یکئگ رطفیئگ ئگ یفئگ ،ق ردن اریئگ اور ئگ ت ،لمحتئگ و

125

ائگ وہںئگ اورئگ یجئگ اچاتہئگ ےہئگ ہکئگ یبملئگ امنزئگ ڑپاھؤںئگ رھپئگ یسکئگ ےچبئگ ےک

رامےتئگ ےھتئگ ۔''ںیمئگ امنزئگ ےکئگ ےیلئگ ان

رن اتئگ اورئگ زمکورویںئگ اکئگ احلظئگ ق

ایتئگ ئگ روےنئگ یکئگ اوازئگ اکنئگ ںیمئگ رضورن اتئگ ،خ

ئگ ھجمئگ رپئگ ہیئگ ئگ ن اتئگ ااہتنیئئگ رگاںئگ ےہئگ ہکئگ ںیمئگ امنزئگ وکئگ وطلئگ دےئگ رکئگ ےچبئگ یکئگ امںئگ وکئگ زتمحئگ ںیمئگ التبمئگ رکوں۔")اخبری(ویکہکنئگ ےہئگ وتئگ ںیمئگ امنزئگ وکئگ رصتخمئگ رکئگ داتیئگ وہں

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ "مہئگ دنچئگ مہئگ رمعئگ ونوجانئگ دنیئگ اکئگ ملعئگ اح لئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ یبن

ئگ ق رث ےکئگ اہیںئگ ےچنہپ۔ئگ مہئگ ےنئگ سیبئگ دنئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ امکلئگ نبئگ اوحلت

ئگ اپااہتنیئملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ اہیںئگ ایقمئگ ایک،ئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص اپ ئگ رنمئگ اعمہلمئگ رکےنئگ واےلئگ ےھت۔ئگ )ج ےکئگ اہیںئگ رےتہئگ وہےئئگ ںیمہئگ سیبئگ دنئگ وہئگ ےئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ ر میئگ و

ےنئگ مہئگ ےسئگ وپاھچئگ متئگ اےنپئگ رھگوںئگ ںیمئگ اےنپئگ ےھچیپئگ نکئگ نکئگ ولوگںئگ وکئگ وھچڑئگ اےئئگ وہ۔ئگ مہئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ سوسسئگ ایکئگ ہکئگ مہئگ رھگئگ اجےنئگ ےکئگ وشقئگ ںیمئگ ںیہئگ وتئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اپوت(

رامن ائگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ رھگئگ ےکئگ احالتئگ اتبےئئگ وتئگ اپ

اورئگ اںیہنئگ اجؤئگ ئگ اےنپئگ ویبیئگ وچبںئگ ںیمئگ واسپئگ اجؤئگ اورئگ انئگ ےکئگ درایمنئگ رہئگ رکئگ اںیہنئگ یھبئگ وہئگ اھکسؤئگ وجئگ متئگ ےنئگ اھکیسئگ ےہ۔ےنئگ ق

ئگ ااجےئئگ وتئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ وکیئئگ اذانئگ دےئگ دےئگ اورئگ وجئگ متئگ ولوگ

ئگ امنزئگ اکئگ وق ئگ ڑپوھئگ اورئگ ج

ںئگ ںیمئگ ملعئگ وئگ االخقئگ ےکئگ ےلھبئگ اکومںئگ یکئگ نیقلتئگ رکوئگ اورئگ الفںئگ الفںئگ امنزئگ الفںئگ وق

راھئگ وہائگ وہئگ وہئگ امنزئگ ڑپاھےئ۔")اخبری،ئگ ملسم(احلظئگ ےس

ئگ ت

ئگ ادیمئگ وکئگ کنیھچئگ ایئئگ ،ئگ امنزئگ ڑپےتھئگ یہئگ ریمیئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اعموہیئگ نبئگ مکحئگ یملسئگ اانپئگ ہصقئگ انسےتئگ ںیہئگ ہک"ںیمئگ یبن ےکئگ ئگ اسھتئگ امنزئگ ڑپھئگ راہئگ اھتئگ ہکئگ ام ےئگ ںیمئگ اک

رائگ ںیہمت

مکئگ اہلل"ئگ لکنئگ ایگئگ وتئگ ولگئگ ےھجمئگ وھگرےنئگ ےگلئگ ںیمئگ ےنئگ اہکئگ خچ

ر ئگ رےھکئگ ےھجمئگ ویکںئگ وھگرئگ رےہئگ وہ!ئگ زن انئگ ےسئگ :ت

ئگ ںیمئگ ےنئگ داھکیئگ ہکئگ وہئگ ھجمئگ ےسئگ السم رھپئگ ج

ئگ یبن رن انئگ ںیمئگ ےنئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص ریمےئگ امںئگ ن اپئگ اپ………امنزئگ ےسئگ افرغئگ وہئگ ےگملسو هيلع هللا ىلص اخومشئگ رےنہئگ وکئگ ہہئگ رےہئگ ںیہئگ وتئگ ںیمئگ اخومشئگ وہئگ ایگئگ ج

ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص رپئگ ق

رتیبئگ رکےنئگ واالئگ ہنئگ وتئگ ےلہپئگ داھکیئگ ہنئگ دعبئگ ںیم۔ئگ اپ

ئگ ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص زن ادہئگ رتہبئگ میلعتئگ وئگ ت

رائگ الھبئگ اہک،ئگ رصفئگ اانتئگ اہک:"ہیئگ امنزےہ،ئگ امنزئگ ںیمئگ ن اتئگ ج ہنئگ وتئگ ےھجمئگ ڈا اٹئگ ،ئگ ہنئگ امرائگ اورئگ ہنئگ ت

رانئگ ڑپےنھئگ اک۔")ملسم(

رایئئگ ایبنئگ رکےنئگ اکاورئگ ق

رائگ یکئگ ن ایکئگ ایبنئگ رکےنئگ اک،ئگ اسئگ یکئگ ت

امئگ ےہئگ خ

ئگ ںیہن۔ئگ امنزئگ ئگ وتئگ ن ائگ انمب

رکن

ئگ ےیجیک۔ئگ داعئگ دووتسںئگ ےکئگ اسےنمئگ یھبئگ ےیجیکئگ اورئگ انئگ یکئگ دعمئگ داعئگ اکئگ وصخیصئگ امامتمئگ ےیجیکئگ وخدئگ یھبئگ دووتسںئگ ےکئگ ےیلئگ داعئگ ۔۲۷

ےیجیکئگ اورئگ انئگ ےسئگ یھبئگ داعئگ یکئگ دروخاب

امئگ ےلئگ رکئگ یھبئگ داعئگ ےیجیک۔ئگ رضحتئگ رمعئگ ےتہکئگ ںیہ:"ںیمئگ ےنئگ یبن

ےسئگ رمعہئگ یکئگ ااجزتئگ ملسو هيلع هللا ىلص وموجدیگئگ ںیمئگ یھب،ئگ دعمئگ وموجدیگئگ ںیمئگ دووتسںئگ اکئگ ایخلئگ رکئگ ےکئگ اورئگ انئگ اکئگ ن

رملسو هيلع هللا ىلص اپاچیہ۔"ئگ

امن ا:"اےئگ ریمےئگ اھبیئئگ اینپئگ داعؤںئگ ںیمئگ ںیمہئگ ہنئگ وھبانل۔"ئگ رضحتئگ رمعئگ ےتہکئگ ںیہئگ :"ےھجمئگ اسئگ ن اتئگ ےسئگ اینتئگ وخیشئگ ےنئگ ااجزتئگ دےتیئگ وہےئئگ ق

وہیئئگ ہکئگ ارگئگ اسئگ ےکئگ دبےلئگ ےھجمئگ وپریئگ داینئگ یھبئگ یتلمئگ وتئگ اینتئگ وخیشئگ ہنئگ وہیت۔"

راملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ ےہئگ وتئگ خ ا

ئگ وکیئئگ املسمنئگ اےپئگ املسمنئگ اھبیئئگ ےکئگ ےیلئگ اغابئہنئگ داعئگ رکن ادئگ ےہئگ ہک:"ج

ائگ ےہئگ اورئگ داعئگ رکےنئگ واےلئگ ےکئگ ئگ اکئگ ارش

رامن

اسئگ وکئگ وبقلئگ ق

رہتشئگ انیمئگ اتہکئگ ےہئگ اورئگ اتہکئگ ےہئگ ریتےئگ ےیلئگ یھب

ائگ ےہئگ وتئگ ق

ئگ وہئگ صخشئگ اےنپئگ اھبیئئگ ےکئگ ےیلئگ ایھچئگ داعئگ رکن رہتشئگ رقمرئگ راتہئگ ےہئگ ئگ ہکئگ ج

ئگ ق ئگ ویہئگ ھچئگ ےہئگ وجئگ وتئگ اےنپئگ رساہےنئگ اک

ئگ راہئگ ےہ۔")حیحصئگ ملسم(

اھبیئئگ ےکئگ ےیلئگ امن

ر

ارےئگ دولںئگ ےسئگ ضغباینپئگ ناصلخہنئگ داعؤںئگ ںیمئگ خ ران ا!ئگ ہ

ئگ رکےتئگ رےیہئگ ہکئگ خ

ارےئگ ئگ ائگ ےسئگ دروخاب وئگ انعدئگ اورئگ دکوروتںئگ وکئگ ابغرئگ ےسئگ دوھئگ دےئگ اورئگ ہ

ارےئگ اقلعتتئگ وکئگ ن ایمہئگ ااحتدئگ وئگ اتفلئگ ےکئگ ذرےعیئگ وخوگشارئگ انب۔ئگ ونیسںئگ وکئگ ولخصئگ وئگ تبحمئگ ےسئگ وجڑئگ دےئگ اورئگ ہ

رانئگ ن اکئگ یکئگ اسئگ داعئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیک:

ق

حیم ا و الخواننا الاذین سبقونا باالیمان و ال تجعل فی قلوبنا غال للاذین امنوا ربانا اغرف لن اک رءوف را ربانا ان

126

ار" رامئگ وجئگ اامینئگ ںیمئگ مہئگ ےسئگ تقبسئگ ےلئگ ےئگ اورئگ ہ

ارےئگ اھبویئںئگ یکئگ رفغمتئگ ق اریئگ اورئگ ہ

ارےئگ رب!ئگ ہ

ئگ دورسےئگ ےکئگ الخفئگ اےئگ ہ ےئگ دولںئگ ںیمئگ اک

ارےئگ رب رامےنئگ واالئگ ےہ۔"ئگ ۷ہنیکئگ اورئگ دکورتئگ ہنئگ رےنہئگ دے۔ئگ اےئگ ہ

رائگ یہئگ رہمن انئگ اورئگ تہبئگ یہئگ رمحئگ ق

وتئگ ت

زیمن اینئگ ےکئگ اداب

ئگ وخشئگ دیل،ئگ ترتئگ بلقئگ اورئگ تتئگ وئگ ارکامئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ اکئگ اابقتسلئگ ےیجیک۔ ۔۷

گنئگ دیل،ئگ ےبئگ رک ،ئگ ئگ امہمنئگ ےکئگ اےنئگ رپئگ وخیشئگ اورئگ تبحمئگ اکئگ ااہظرئگ ےیجیکئگ اورئگ اہنی

رئگ زگئگ ہنئگ ےیجیک۔ رنھئگ اکئگ ااہظرئگ ہ

رسدئگ رہمی،ئگ اورئگ ک

رئگ رپئگ نیقیئگ رےتھکئگ ںیہئگ اںیہنئگ اےنپئگ امہمنئگ یکئگ اخرطئگ وتاحضئگ رکینئگ اچےیہ۔ملسو هيلع هللا ىلص یبن

رائگ اورئگ ویمئگ اخ

ادئگ ےہ:"وجئگ ولگئگ خ

")اخبریئگ ،ئگ ملسم(اکئگ ارش

رن اتئگ ےکئگ ےیلئگ وہں،ئگ دنخہئگ اخرطئگ وتاحضئگ رکےنئگ ںیمئگ وہئگ اسریئگ یہئگ ن اںیتئگ دالخئگ ںیہئگ وجئگ امہمنئگ ےکئگ ا تازئگ وئگ ارکام،ئگ

،ئگ وکسنئگ وئگ ترتئگ اورئگ نیکستئگ خ

ارامئگ وئگ راج

ا۔ئگ اےنپئگ زعم

ا،ئگ تتئگ وئگ ارکامئگ ےکئگ اسھتئگ ےنھٹیبئگ ےنٹیلئگ اکئگ ااظتنمئگ رکن

ا،ئگ یسنہئگ وخیشئگ یکئگ ن اوتںئگ ےسئگ دلئگ الہبن

ااینئگ اورئگ وخشئگ االخیقئگ ےسئگ شیپئگ ان

شزئگ دووتسںئگ ےسئگ اعترفئگ اورئگ پ ی

ا،ئگ اسئگ یکئگ رضورن اتئگ اکئگ احلظئگ رانھک،ئگ

ئگ وخالماقتئگ رکان

ئگ یہئگ اہنی ائگ اورئگ وخدئگ سفنئگ سیفنئگ اخرطئگ دمارتئگ ںیمئگ ےگلئگ رانہئگ ہیئگ ب

راک ئگ ےکئگ اسھتئگ اھکےنئگ ےنیپئگ اکئگ ااظتنمئگ رکن

شئگ دیلئگ اورئگ ق

ن اںیتئگ "ارکامئگ فیض"ئگ ںیمئگ دالخئگ ںیہ۔

ئگ زعمزئگ امہمنئگ اےتئگ وتئگ اپئگ ملسو هيلع هللا ىلص "یبن رامےت۔"ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ن اسئگ ج

وخدئگ سفنئگ سیفنئگ انئگ یکئگ اخرطئگ داریئگ ق

ئگ اپ ائگ ملسو هيلع هللا ىلص ج

ائگ امہمنئگ وکئگ اےنپئگ درتسوخانئگ رپئگ اھکن

ئگ اورئگ ااکنرئگ رکن ا

ئگ امہمنئگ وخبئگ اوسدہئگ وہئگ اجن رامےت:"اورئگ اھکےیئئگ اورئگ اھکےیئ۔"ئگ ج

الھکےتئگ وتئگ ن ارئگ ن ارئگ ق

ئگ اپ

ارصارئگ ےسئگ ن ازئگ اےت۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ی

رانئگ ںیمئگ ےہ: ۔۲

ئگ ےسئگ ےلہپئگ اسئگ ےسئگ السمئگ داعئگ ےیجیکئگ اورئگ ریخئگ وئگ اعتیفئگ ولعممئگ ےیجیک۔ئگ ق امہمنئگ ےکئگ ااےنئگ رپئگ ب

مین ہل اتىک حدیث ضیف ابرہ ا قال سلم (۵۵)یم المرک اذلارن ات( )وسرہاذ دخلوا علیہ فقالوا سلم

رامیہئگ ےنئگ وجابئگ ںیمئگ " ئگ وہئگ انئگ ےکئگ ن اسئگ اےئئگ ئگ وتئگ اےتئگ یہئگ السمئگ ایک۔ئگ ات ئگ یھبئگ یچنہپئگ ےہئگ ہکئگ ج

رامیہئگ ےکئگ زعمزئگ امہمونںئگ یکئگ اکحی السمئگ ایک۔"ایکئگ اپئگ وکئگ ات

ئگ اےئئگ وتئگ رضحتئگ دلئگ ،وھلئگ رکئگ امہم ۔۰ رامیہئگ ےکئگ امہمنئگ ج نئگ یکئگ اخرطئگ وتایکئگ ےیجیکئگ اورئگ وجئگ اےھچئگ ےسئگ ااھچئگ رسیمئگ وہئگ امہمنئگ ےکئگ اسےنمئگ وفرائگ شیپئگ ےیجیک۔ئگ رضحتئگ ات

رم

ئگ وھبنئگ رکئگ امہمونںئگ یکئگ خ

ازہئگ ڑھچبائگ اںیہنئگ رسیمئگ اھتئگ ایسئگ اکئگ وگب

ائگ ن

رامیہئگ وفرائگ انئگ ےکئگ اھکےنئگ ےنیپئگ ےکئگ ااظتنمئگ ںیمئگ گلئگ ےئگ اورئگ وجئگ ومن ئگ ایک۔ئگ ئگ ںیمئگ شیپات

رانئگ ںیمئگ ےہ:

ق

بہ الیہم ی اہلہ فجاء بعجل سمین فرقا ل اغ ا رف

ازہئگ

ائگ ئگ ن

ئگ ومن ڑھچبائگ )ذحبئگ رکئگ ےکئگ ونھبا(ئگ الےئئگ اورئگ امہمونںئگ ےکئگ اسےنمئگ شیپئگ ایک۔""وتئگ دلجیئگ ےسئگ رھگئگ ںیمئگ اجئگ رکئگ اک

127

ی اہلہ " ل اغ ا ےہئگ ہکئگ وہئگ ےکپچئگ ےسئگ رھگئگ ںیمئگ امہمونںئگ یکئگ اخرطئگ وتاحضئگ رکےنئگ اکئگ ااظتنمئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ےلچئگ ےئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ امہمونںئگ وکئگ ئگ یھبئگ اکئگ وہفمہیمئگ "رف

اورئگ دنسپئگ ہنئگ رکںیئگ ےگئگ ہکئگ ئگ داھکئگ رکئگ اورئگ اتجئگ رکئگ انئگ ےکئگ اھکےنئگ ےنیپئگ اورئگ اخرطئگ وتایکئگ رکےنئگ یکئگ دوڑئگ دوھپئگ وہئگ یگئگ وتئگ وہئگ رشمئگ اورئگ زیمن انئگ یکئگ فیلکئگ یکئگ وہجئگ ےسئگ عنمئگ رکںیئگ ےگ

وہئگ اگئگ ئگ ہکئگ وہئگ اخرطئگ وخاہئگ اخرطداریئگ رکئگ ےکس۔ئگ ئگ ئگ وہجئگ ےسئگ زیمن انئگ یسکئگ ریغئگ ومعمیلئگ زتمحئگ ںیمئگ ڑپےئگ اورئگ رھپئگ زیمن انئگ ےکئگ ےیلئگ وماعقئگ ہنانئگ یک

رامےتئگ ںیہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ےنئگ امہمنئگ یکئگ اخرطداریئگ رپئگ سجئگ ادنازئگ ےسئگ ااھبرائگ ےہئگ اسئگ اکئگ ہشقنئگ ےتچنیھکئگ وہےئئگ رضحتئگ اوبرشحیئگ ق

ئگ ہکئگ یبنریمیئگ انئگ دوئگ اوھکنںئگ ےنئگ داھکیئگ اورئگ انئگ د" رتئگ رپئگ اامینئگ رےتھکئگ وہں،ئگ ملسو هيلع هللا ىلص واکونںئگ ےنئگ انسئگ ج

رائگ اورئگ ویمئگ اخ

ئگ دےئگ رےہئگ ےھت۔ئگ وجئگ ولگئگ خ

ہیئگ دہای

ئگ وئگ روزئگ ےہ۔")اخبری،ئگ ملسم(اںیہنئگ اےنپئگ امہمونںئگ یکئگ اخرطئگ وتایکئگ رکینئگ اچےیہئگ امہمنئگ ےکئگ ااعنمئگ اکئگ ومعقئگ

الہپئگ ب

ئگ وئگ روزئگ یکئگ زیمن اینئگ وکئگ ااعنمئگ ےسئگ ریبعتئگ رکےنئگ اکئگ وہفممئگ ہیئگ ےہئگ ہک

رن اتئگ ےکئگ ئگ ےلہپئگ ب

سجئگ رطحئگ ااعنمئگ دےنیئگ واالئگ دلئگ یکئگ ااہتنیئئگ وخیشئگ اورئگ تبحمئگ ےکئگ رہگےئگ خ

ئگ وئگ روزئگ نیمئگ زیمن انئگ یکئگ وہینئگ اچےیہئگ اورئگ سجئگ رطحئگ ااعنمئگ ےنیلئگ و

ئگ یہیئگ تیفیئگ ےلہپئگ ب

ائگ ےہ،ئگ ھت

ادامینئگ اسھتئگ ااعنمئگ دےتیئگ وہےئئگ رواحینئگ رسورئگ سوسسئگ رکن

االئگ ترتئگ وئگ ش

ارئگ ااعنمئگ دےنیئگ واےلئگ ےکئگ ااسحاس

رن اتئگ ےسئگ رسش

ئگ وئگ روزئگ ںیمئگ ےکئگ خ

رہئگ ےلہپئگ ب ائگ ےہ،ئگ کیھٹئگ ایسئگ تیفیئگ اکئگ اظمہ

تئگ یکئگ دقرئگ رکےتئگ وہےئئگ اانپئگ قحئگ ھجمسئگ وکئگ ااعنمئگ ووصلئگ رکن

رن اتئگ ےکئگ اسھت

ئگ ےکئگ خ

ری

ائگ اچےیہئگ اورئگ ریغبئگ یسکئگ کھجھجئگ ےکئگ اانپئگ قحئگ ہ ےتھجئگ وہےئئگ وخیشئگ اورئگ ق

زیمن انئگ یکئگ شیپئگ شکئگ وبقلئگ رکینئگ اچےیہ۔ئگ امہمنئگ وکئگ یھبئگ رکن

اینئگ رضوروتںئگ اکئگ ااسحسئگ ےیجیک۔امہمنئگ ےکئگ اےتئگ یہئگ اسئگ یکئگ ا ۔۴

ے۔ئگ ہنمئگ اہھتئگ دوھےنئگ اکئگ ااظتنمئگ ےیجیک،ئگ رضورتئگ وہئگ وتئگ لسغئگ اکئگ ااظتنمئگ نھٹ

چ

ئگ ےکئگ ےیلئگ وپ

رعفئگ احج

ئگ یھبئگ ولعممئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ وخشئگ اولسیبئگ ےسئگ ہکئگ امہمنئگ فلکتئگ ںیمئگ ااکنرئگ ہنئگ رکےئگ رمکےئگ ںیمئگ ےنٹیلئگ ےنھٹیب ئگ ہنئگ وہئگ ج

نئگ وکئگ ئگ اکئگ وجئگ مظنئگ وہئگ وہئگ امہمیھبئگ ےیجیک،ئگ اھکےنئگ ےنیپئگ اکئگ وق

اتبئگ دےیجی۔

ئگ ارامئگ رکےنئگ اکئگ وم ۔۵ ائگ ہکئگ امہمنئگ وکئگ

ئگ امہمنئگ وکئگ رپاشینئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ ن

ائگ امرےئگ ےھٹیبئگ ہنئگ رےیہئگ اورئگ ایسئگ رطحئگ راتئگ ےئگ ک

ئگ امہمنئگ ےکئگ ن اسئگ درھن

رئگ وق اورئگ وہئگ عقئگ ےلمئگ ہ

ئگ امہمنئگ اےئئگ وتئگ انئگ ےکئگ اھکےنئگ ےنیپئگ اکئگ ااظتنمئگ رکےنئگ ےکرپاشیینئگ سوسسئگ ہنئگ رکے۔ئگ رضح رامیہئگ ےکئگ ن اسئگ ج رئگ ےکئگ ےیلئگ گلئگ وہئگ ے۔ئگ تئگ ات ےیلئگ امہمونںئگ ےسئگ ھچئگ دت

رتئگ اک ۔۹ رنھئگ اورئگ وکتفئگ سوسسئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ امہمنئگ زتمحئگ ںیہنئگ ہکلبئگ رتمحئگ اورئگ ریخئگ وئگ ت

ذرہعیئگ ئگ امہمونںئگ ےکئگ اھکےنئگ ےنیپئگ رپئگ ترتئگ سوسسئگ ےیجیک،ئگ گنئگ دیل،ئگ ک

ارئگ داتیئگ ےہ،ئگ وئگ ہئگ اپ

رائگ سجئگ وکئگ اپئگ ےکئگ اہیںئگ اتجیھبئگ ےہئگ اسئگ اکئگ رزقئگ یھبئگ ان

ائگ ےہئگ اورئگ خ

ائگ ےہئگ اورئگ اپئگ ئگ وہن

ائگ ہکلبئگ اینپئگ تمسقئگ اکئگ اھکن

ےکئگ درتسوخانئگ رپئگ اپئگ یکئگ تمسقئگ اکئگ ںیہنئگ اھکن

ائگ ےہ۔

ئگ ب

ےکئگ ا تازئگ وئگ ارکامئگ ںیمئگ ااضہفئگ اکئگ ن اع

روئگ ےیھجمس۔ئگ اپئگ ےکئگ امہمنئگ یکئگ تتئگ رپئگ وکیئئگ ہمحئگ رکےئگ ۔۱ روئگ وکئگ اینپئگ تتئگ وئگ ات روئگ اکئگ یھبئگ احلظئگ رےیھکئگ اورئگ اسئگ یکئگ تتئگ وئگ ات ئگ اینپئگ ریغتئگ وتئگ اسئگ وکامہمنئگ یکئگ تتئگ وئگ ات

وئگ تیمحئگ ےکئگ الخفئگ جنلیچئگ ےیھجمس۔ئگ

ئگ ےکئگ اسھتئگ ہلمحئگ اورئگ وہےئئگ وتئگ وہئگ دماک تئگ ےکئگ ےیلئگ اھٹئگ ڑھکےئگ وہےئئگ اورئگ اہک

ئگ رضحتئگ ولطئگ ےکئگ امہمونںئگ رپئگ یتسبئگ ےکئگ ولگئگ دبن رانئگ ںیمئگ ےہئگ ہکئگ ج

:"ہیئگ ق

ایئئگ ےہ۔"ولگئگ ریمےئگ امہمنئگ ںیہئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ دبولسیکئگ رکئگ ےکئگ ےھجمئگ روسائگ ہنئگ رکو،ئگ انئگ یکئگ روسایئئگ ریمیئگ روس

ء ضیفی فال تفضحون ﴿ قوا اہلل وال تخزون ﴿۸۶قال انا ہءوال ﴾ ۸۶﴾ واتا

128

رائگ ےسئگ ڈروئگ اورئگ ریمیئگ ےبئگ تیتئگ ےسئگ ن ازئگ روہ۔"

"ولطئگ ےنئگ اہک:"اھبویئ!ئگ ہیئگ ریمےئگ امہمنئگ ںیہئگ ےھجمئگ روسائگ ہنئگ رکو۔ئگ خ

ئگ ااہتنیئئگ وشقئگ وئگ وولےلئگ ےک ۔۸

زیمن اینئگ ےکئگ اقتےضئگ وپرےئگ ےیجیک۔ئگ نیتئگ دنئگ یکئگ ایضتفئگ امہمنئگ اکئگ قحئگ ےہئگ اورئگ قحئگ ادائگ رکےنئگ ںیمئگ ومنمئگ وکئگ ئگ اسھتنیتئگ دنئگ ک

ائگ اچےیہ۔ئگ الہپئگ دنئگ وصخیصئگ اخرطئگ دمارتئگ اکئگ ےہئگ اسئگ ےیلئگ ےلہپئگ روزئگ امہمنئگ ونازیئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ امامتمئگ ےیجیک

راخئگ دلئگ وہن

دعبئگ ےکئگ دوئگ دونںئگ ںیمئگ ارگئگ وہئگ ریغئگ …… ااہتنیئئگ ق

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ئگ وتئگ وکیئئگ اضمہقئئگ ںیہن،ئگ یبنومعمیلئگ امامتمئگ ہنئگ رہئگ ےکس

اکئگ ارش

وؤئگ ہلئگ دصۃق)اخبریئگ ،ئگ ملسم( ھف

ائگ ان امئگ امفئگ دعبئگ ذاکلئگ

ائگ الثث

واایحلف

ئگ ےہئگ اسئگ ےکئگ دعبئگ ئگ زیمن انئگ وجئگ ھچئگ رکےئگ اگئگ وہئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ دصہقئگ وہئگ اگ۔""

اورئگ امہمنئگ ونازیئگ نیتئگ دنئگ ک

ئگ وکئگ ۔۶

رم

رضئگ ےیجیکئگ اورئگ امہمنئگ وکئگ المزومںئگ ن اوچبامہمنئگ یکئگ خ

ئگ اورئگ ارامئگ ےکئگ ےیلئگ رمکئگ ہتسبئگ اانپئگ االخیقئگ ق

رم

ںئگ ےکئگ اواےلئگ رکےنئگ ےکئگ اجبےئئگ وخدئگ اسئگ یکئگ خ

رامےتئگ ےھتئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنرےیہ۔ئگ

ئگ زعمزئگ امہمونںئگ یکئگ امہمنئگ ونازیئگ وخدئگ ق

ئگ ےکئگ اہںئگ اجئگ رکئگ وطبرئگ امہمنئگ رہھٹےئگ وتااممئگ امکلئگ ےنئگ اہنی ئگ ااممئگ امکل

ایعفئگ ج

رضحتئگ ااممئگ ش

ئگ رمکےئگ ںیمئگ السئگ د ایعفئگ ےنئگ انسن ا۔ئگ رحسئگ ےکئگ تتئگ وئگ ارتحامئگ ےسئگ اںیہنئگ اک

ئگ ااممئگ ش

رائگ یکئگ ئگ ہکئگ یسکئگ ےنئگ وق

ریئگ یہئگ تقفشئگ ےسئگ اوازئگ دی:ئگ "اپئگ رپئگ خ

ئگ اورئگ ت ا دروازہئگ اٹھکٹھکن

ائگ ےیلئگ ڑھکےئگ ںیہ

ئگ وفرائگ اےھٹئگ ایکئگ دےتھکیئگ ںیہئگ ہکئگ ااممئگ امکلئگ اہھتئگ ںیمئگ ن اینئگ اکئگ رھبائگ وہائگ ولن ایعف

ئگ وہئگ ایگئگ ےہ۔"ئگ ااممئگ ش

ئگ وکئگ ھچئگ رشمئگ یسئگ سوسسئگ رتمحئگ وہئگ امنزئگ اکئگ وق ایعف

ئگ ااممئگ ش

ئگ تبحمئگ ےکئگ اسھتوہیئ

اڑئگ ےئگ اورئگ اہنی

ائگ ووبےل:"اھبیئ!ئگ متئگ وکیئئگ ایخلئگ ہنئگ رکئگ ۔ئگ ااممئگ امکلئگ ن

ئگ وتئگ رکن

رم

اچےیہ۔"یہئگ ئگ ۔ئگ امہمنئگ یکئگ خ

ائگ دےئگ دےیجی،ئگ ےلبقئگ اکئگ رخئگ اتبئگ دےیجی،ئگ امنزئگ یکئگ ہگجئگ اورئگ ئگ ےلصمئگ وریغہئگ ایہمئگ ۔۷۳

ئگ وکئگ ااممئگ امکلئگ رکئگ دےیجی۔ئگ ااممئگ امہمنئگ وکئگ رہھٹاےنئگ ےکئگ دعب،ئگ تیبئگ االخلءئگ اتبئگ دےیجی۔ئگ ن اینئگ اکئگ ولن ایعف

ش

رنتئگ اہیںئگ راھکئگ ےہ،ئگ تیبئگ االخلءئگ اسئگ رطفئگ ےہ۔"ئگ ئگ رمکےئگ ںیمئگ رہھٹاےنئگ ےکئگ دعبئگ اہک:"رضحتئگ ہلبقئگ اکئگ رخئگ ہیئگ ےہ،ئگ ن اینئگ اکئگ ت ےکئگ اخدمئگ ےنئگ اک

ئگ اورئگ رھپئگ امہمنئگ ےکئگ اہھتئگ دولھاےئ،ئگ ااممئگ امکل ۔۷۷

ئگ اہھتئگ دالھںیئئگ وتئگ ےلہپئگ وخدئگ اہھتئگ دوھئگ رکئگ درتسوخانئگ رپئگ ہپ ئگ یہیئگ لمعئگ ایک،وتئگ ااممئگ ئگ اھکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ج

ےنئگ ج

ئگ اچےیہئگ اورئگ درتسوخانئگ رپئگ چنہئگ رکئگ امہمنئگ وکئگ وخشئگ ادم ا

رامن ا:"اھکےنئگ ےسئگ ےلہپئگ زیمن انئگ وکئگ ےلہپئگ اہھتئگ دوھن

ئگ ےنئگ اسئگ یکئگ وہجئگ وپیھچ،ئگ وتئگ ق ایعف

ائگ ش

رئگ ےنہکئگ ےکئگ ےیلئگ ایترئگ وہئگ اجن ی

ئگ ےکئگ دعبئگ زیمن انئگ وکئگ اہھتئگ دوھےنئگ اچںیئہئگ وہئگ اتکسئگ ےہئگ ہکئگ اےتھٹئگ اےتھٹئگ وکیئئگ اورئگ ےچنہپ۔ئگ اچےیہئگ اورئگ اھکےنئگ ےکئگ دعبئگ امہمونںئگ ےکئگ اہھتئگ دولھاےنئگ اچںیئہئگ اورئگ ب

رنتئگ وریغہئگ امہمنئگ یکئگ دعتادئگ ےسئگ ھچئگ زن ادہئگ رےیھکئگ وہئگ اتکسئگ ےہئگ ہکئگ اھکےن ۔۷۲ ئگ ااجںیئئگ ئگ درتسوخانئگ رپئگ وخدوونشئگ اکئگ اسامنئگ اورئگ ت اورئگ رھپئگ ئگ ےکئگ دورانئگ وکیئئگ اورئگ اصج

ائگ ڑپےئگ اورئگ ارگئگ

ائگ اھبگ

یئگ ےکئگ اجبےئئگ ترتئگ اورئگ تتئگ ازفایئئگ سوسسئگ رکےئگ انئگ ےکئگ ےیلئگ ااظتنمئگ رکےنئگ وکئگ دوڑن

ی کس

رنتئگ اورئگ اسامنئگ ےلہپئگ ےسئگ وموجدئگ وہئگ اگئگ وتئگ اےنئگ واالئگ یھبئگ ت

اگ۔ئگ

امہمنئگ ےکئگ ےیلئگ ااثیرئگ ےسئگ اکمئگ ےیجیل۔ئگ وخدئگ فیلکئگ ااھٹئگ رکئگ اسئگ وکئگ ارامئگ اچنہپےیئ۔ ۔۷۰

ئگ رمہبتئگ یبن ئگ اورئگ وبالئگ وضحرملسو هيلع هللا ىلص اک ا ئگ صخشئگ ان ئگ ںیمئگ اک

رم

ابئگ وہملسو هيلع هللا ىلص! یکئگ خ

ےنئگ اینپئگ یسکئگ ویبیئگ ےکئگ اہیںئگ ملسو هيلع هللا ىلص ں،ئگ اپںیمئگ وھبکئگ ےسئگ ےبئگ ن

رائگ یکئگ مسقئگ سجئگ ےنئگ اپالہکن ا،ئگ

وکئگ ربمغیپئگ انبئگ رکئگ اجیھبئگ ےہئگ اہیںئگ وتئگ ن اینئگ ےکئگ وسائگ اورئگ ئگ ھچئگ ںیہنئگ ےہئگ رھپئگ ملسو هيلع هللا ىلص اھکےنئگ ئگ ےکئگ ےیلئگ وجئگ ھچئگ وموجدئگ ےہئگ جیھبئگ دو۔ئگ وجابئگ ان ا،ئگ اسئگ خ

ئگ ہکملسو هيلع هللا ىلص اپ

ئگ ملسو هيلع هللا ىلص اپئگ ےنئگ دورسیئگ ویبیئگ اہیںئگ الہکئگ اجیھب،ئگ واہںئگ ےسئگ یھبئگ یہیئگ وجابئگ ان ا۔ئگ اہیںئگ ک ائگ اورئگ ب ئگ ویبویںئگ ےکئگ اہیںئگ ولہکان ئگ رکئگ ےکئگ ب ئگ اک ےنئگ اک

ےکئگ اہیںئگ ےسئگ ایسئگ رطحئگ اکئگ وجابئگ ان ا۔ئگ

129

ئگ ااصنریئگ احصیبئگ ےنئگ اہک:ئگ "ن ائگ ملسو هيلع هللا ىلص ابئگ اپ ائگ ےہ۔ئگ اک

ئگ اجئگ راتئگ ےکئگ ےیلئگ وکنئگ اسئگ امہمنئگ وکئگ وبقلئگ رکن ا رامن

اےنپئگ احصویبںئگ یکئگ رطفئگ وتمہجئگ وہےئئگ اورئگ ق

ائگ وہں۔ملسو هيلع هللا ىلص! روسلئگ اہلل

ںیمئگ وبقلئگ رکن

ےکئگ امہمنئگ ںیہئگ انئگ یکئگ اخرطئگ داریئگ رکو۔"ئگ ویبیئگ ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص نئگ وکئگ اےنپئگ ئگ رھگئگ ےلئگ ےئگ اورئگ رھگئگ اجئگ رکئگ ویبیئگ وکئگ اتبن ا:ئگ "ریمےئگ اسھتئگ ہیئگ روسلئگ اہللااصنریئگ امہم

ائگ ر،وھئگ

ئگ امہمنئگ ےکئگ اسےنمئگ اھکن ائگ ےہ۔"ئگ احصیبئگ ےنئگ اہک:ئگ "وچبںئگ وکئگ یسکئگ رطحئگ الہبئگ رکئگ السئگ دوئگ اورئگ ج

ےنئگ رچاغئگ وتئگ یسکئگ اہباہک:"ریمےئگ ن اسئگ وتئگ رصفئگ وچبںئگ ےکئگ القئئگ اھکن

ئگ ںیہ۔" ائگ ہکئگ اسئگ وکئگ سوسسئگ وہئگ ہکئگ مہئگ یھبئگ اھکےنئگ ںیمئگ رشک

ائگ ن

اھجبئگ دانیئگ اورئگ اھکےنئگ رپئگ امہمنئگ ےکئگ اسھتئگ ھٹیبئگ اجن

ئگ ہیئگ احصیبئگ یبن ئگ اورئگ رھگئگ واولںئگ ےنئگ اسریئگ راتئگ افےقئگ ےسئگ زگاری۔ئگ حبصئگ ج ا ئگ ںیمئگ احرضئگ وہےئئگ ملسو هيلع هللا ىلص اسئگ رطحئگ امہمنئگ ےنئگ وتئگ ٹیپئگ رھبئگ رکئگ اھکن

رم

یکئگ ئگ خ

رامن املسو هيلع هللا ىلص وتاپ

رائگ وکئگ تہبئگ یہئگ دنسپئگ ان ا۔)اخبری،ئگ ملسم(ےنئگ دےتھکیئگ یہئگ ق

:ئگ متئگ دوونںئگ ےنئگ راتئگ اےنپئگ امہمنئگ ےکئگ اسھتئگ وجئگ نسحئگ ولسکئگ ایکئگ وہئگ خ

راخئگ دل،ئگ وتعس ۔۷۴

ئگ ق

ئگ یھبئگ اپئگ اسئگ ےکئگ اسھتئگ اہنی

ئگ ارگئگ اپئگ ےکئگ امہمنئگ ےنئگ یھبکئگ یسکئگ ومعقئگ رپئگ اپئگ ےکئگ اسھتئگ ےبئگ رمویتئگ اورئگ روےھکئگ نپئگ اکئگ ولسکئگ ایکئگ وہئگ ی

رظفئگ اورئگ ایفیضئگ اکئگ ولسکئگ ےیجیک۔

ئگ ن ارئگ اوہنںئگ ےنئگ یبن یئگ اےنپئگ وادلئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیمئگ ایبنئگ رکےتئگ ںیہئگ ہکئگ اک

م

چ س

ےسئگ وپاھچ:ئگ "ارگئگ یسکئگ ےکئگ ن اسئگ ریمائگ زگرئگ وہئگ اورئگ وہئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوباالاوصئگ

اس)ےبئگ رمویتئگ اورئگ ےبئگ ئگ ریمیئگ ایضتفئگ اورئگ امہمنئگ اکئگ قحئگ ادائگ ہنئگ رکےئگ اورئگ رھپئگ ھچئگ دونںئگ ےکئگ دعبئگ اسئگ اکئگ زگرئگ ریمےئگ ن اسئگ وہئگ وتئگ ایکئگ ںیمئگ اسئگ یکئگ امہمینئگ اکئگ قحئگ ادائگ رکوں؟ئگ ن ا

رامن ا:ئگ "ئگ ںیہنئگ ہکلبئگ متئگ رہبئگ احلئگ اسئگ یکئگ امہمینئگ اکئگ قحئگ ادائگ رکو۔")وکشمۃ(ملسو هيلع هللا ىلص یبنرک (ئگ اکئگ دبہلئگ اےسئگ اھکچؤں؟

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ئگ ےیجیکئگ ن اوصخلص ۔۷۵

رتئگ یکئگ داعئگ ےکئگ ےیلئگ دروخاب ئگ لضئگ وہ۔ئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ ئگ امہمنئگ ےسئگ اےنپئگ قحئگ ںیمئگ ریخئگ وئگ ت ارگئگ امہمنئگ کین،ئگ ددنیارئگ اورئگ اصج

رہسیئگ شیپئگ ایک۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص مہئگ ےنئگ اپریمےئگ وادلئگ ےکئگ اہیںئگ امہمنئگ رہھٹے۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبنرسب رامن ائگ رھپئگ مہئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ اسےنمئگ ہ

ےنئگ وھتڑائگ اسئگ انتولئگ ق

ی ااںئگ اہشدتئگ یکئگ ایلگنئگ اورئگ چیبئگ یکئگ ایلگنئگ ںیمئگ ڑکپئگ ڑکپئگ رکئگ ےتکنیھپئگ اجےتئگ ےھتئگ ئگ رھپئگ ےنیپئگ ےکئگ ےیلملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ وجھکرںیئگ ئگ شیپئگ ںیک،ئگ اپل

یھگ

ئگ ھچئگ شیپئگ ایکئگ وجھکرںیئگ اھکےتئگ ےھتئگ اورئگ

ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ایگ۔ئگ اپ راھئگ دن ائگ ج ئگ اورئگ اےنپئگ داںیئئگ رطفئگ ےنھٹیبئگ واےلئگ ےکئگ اےگئگ ت ا رامن

یکئگ ملسو هيلع هللا ىلص رشتفیئگ ےلئگ اجےنئگ تگلئگ وتئگ وادلئگ رتحممئگ ےنئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ ونشئگ ق

ئگ یکئگ ہکئگ وضحر

رامںیئملسو هيلع هللا ىلص وساریئگ یکئگ اگلمئگ ڑکپئگ یلئگ اورئگ دروخاب

ارےئگ ےیلئگ داعئگ ق رامیئملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن……… ہ

ےنئگ دن ائگ ق

م واغرفلھم و ارحمھمک لھم فامی رزقتھراللھم با

ران ا!

رامئگ اورئگ انئگ رپئگ رمحئگ رک۔""خ

رام۔ئگ انئگ یکئگ رفغمتئگ ق

رتئگ ق وتئگ ےنئگ انئگ وکئگ وجئگ رزقئگ دن ائگ ےہئگ اسئگ ںیمئگ ت

امہمینئگ ےکئگ اداب

ئگ ےتیلئگ اجےیئئگ اورئگ ےفحئگ ںیمئگ زیمن انئگ ےکئگ ذوقئگ اور ۔۷

ئ

ئگ تیثیحئگ زیمن ان،ئگ ن ازیمن انئگ ےکئگ وچبںئگ ےکئگ ےیلئگ ھچئگ ےفحئگ احتئ ئگ اکئگ دنسپئگ یسکئگ ےکئگ اہیںئگ امہمنئگ اجںیئئگ وتئگ س

رےتھئگ ںیہئگ اورئگ ہفحتئگ دےنیئگ واےلئگ ےکئگ ئگ ےیلئگ دلئگ ںیمئگ اجنگشئئگ دیپائگ وہیتئگ

رن اتئگ ت

ےہ۔احلظئگ ےیجیک۔ئگ ںوفحںئگ اورئگ دہویںئگ ےکئگ ابتدےلئگ ےسئگ تبحمئگ اورئگ قلعتئگ ےکئگ خ

130

ئگ ا ۔۲ ر ئگ یھبئگ امہمنئگ نبئگ رکئگ اجںیئئگ وکششئگ رکںیئگ ہکئگ نیتئگ دنئگ ےسئگ زن ادہئگ ہنئگ رہھٹںیئگ االئگ ہیئگ ہکئگ وصخیصئگ احالتئگ وہںئگ اورئگ زیمن انئگ یہئگ دشی رصارئگ سجئگ ےکئگ اہیںئگ

رکے۔

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

رئگ ںیہنئگ ہکئگ ئگ وہئگ زیمن انئگ ےکئگ اہںئگ اانتئگ رہھٹےئگ ہکئگ اسئگ وکئگ رپاشیینئگ ںیمئگ التبمئگ رکئگ دے۔")االدابئگ ارفملد(

ئ

"امہمنئگ ےکئگ ئگ ےیلئگ اجت

ئگ ئگ ںیہنئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ اھبیئئگ ےکئگ اہیںئگ اانتئگ رہھٹےئگ ہکئگ اسئگ وکئگ اگہنگرئگ رکئگ دے۔"ئگ ولوگںئگ ےن ر

ئ

ئگ روسلئگ ئگ اورئگ حیحصئگ ملسمئگ ںیمئگ ےہئگ ہکئگ "املسمنئگ ےکئگ ےیلئگ اجت اہک:"ن ا

رامن ا:"اسئگ رطحئگ ہکئگ وہئگ اسئگ ےکئگ ن اسئگ اانتئگ رہھٹےئگ ہکئگ زیمن انئگ ےکئگ ن اسئگ ایضتفئگ ےکئگ ئگ ےیلئگ ھچئگ ہنئگ رےہ۔"ملسو هيلع هللا ىلص! اہلل

اگہنگرئگ ےسیکئگ رکےئگ اگ؟ئگ ق

،ئگ دورسوںئگ وکئگ یھبئگ اےنپئگ اہیںئگ اےنئگ یکئگ دوعتئگ دےیجیئگ اورئگ دلئگ ،وھلئگ رکئگ اخرطئگ وتایکئگ ےیجیک۔ ۔۰

ہشیمہئگ دورسوںئگ ےکئگ ئگ یہئگ امہمنئگ ہنئگ ب

ئگ ورہنئگ زیمن انئگ وکامہمینئگ ںیمئگ اج ۔۴

ئ

رئگ زگئگ ہنئگ اجی ۔ئگ اجےئئگ ںیمئگ اخصئگ وطرئگ رپئگ ریغبئگ رتسبئگ ےکئگ ہ

ئ

ئگ ںیئئگ وتئگ وممسئگ ےکئگ احلظئگ ےسئگ رضوریئگ اسامنئگ اورئگ رتسبئگ وریغہئگ ےلئگ رکئگ اجی

ئگ ںیہنئگ ہکئگ امہمنئگ زیمن انئگ ےکئگ ےیلئگ ون الئگ اجنئگ نبئگ اجےئ۔ رئگ زگئگ انمب ئگ فیلکئگ وہئگ یگئگ اورئگ ہیئگ ہ

رداب ئگ ت ااقب

ن

رئگ ہنئگ وہںئگ اورئگ ذہمئگ دارویںئگ ںیمئگ ئگ زیمن انئگ یکئگ رصموایفتئگ اورئگ ذہمئگ داریئگ اک ۔۵

یھبئگ احلظئگ رےیھکئگ اورئگ اسئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیکئگ ہکئگ اپئگ یکئگ وہجئگ ےسئگ زیمن انئگ یکئگ رصموایفتئگ ثاتت

للخئگ ہنئگ ڑپے۔

ورئگ ےیجیک،ئگ ائگ زیمن انئگ ےسئگ رطحئگ رطحئگ ےکئگ اطمےبلئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ وہئگ اپئگ یکئگ اخرطئگ دمارتئگ اورئگ دلئگ وجیئئگ ےکئگ ےیلئگ ازئگ وخدئگ وجئگ امامتمئگ رکےئگ ایسئگ رپئگ زیمن انئگ اکئگ رکشہیئگ ادا ۔۹

اسئگ وکئگ یسکئگ ےبئگ اجئگ تقشمئگ ںیمئگ ہنئگ ڈاےیل۔

ئگ اورئگ زیمن انئگ یکئگ وخانیتئگ ےکئگ ےیلئگ ریغئگ ورحمئگ ںیہئگ وتئگ زیمن انئگ یکئگ ریغئگ وموجدیگئگ ںیمئگ البئگ وہجئگ ارگئگ اپئگ ۔۱

ئ

انئگ ےسئگ وگتفگئگ ہنئگ ےیجیکئگ ہنئگ انئگ وکئگ اسپئگ یکئگ وگتفگئگ رپئگ اکنئگ ہنئگ اگلی

ئگ ےبئگ رپدیگئگ ئگ یھبئگ ہنئگ وہےنئگ ن اےئ۔اسئگ ادنازئگ ےسئگ رےیہئگ ہکئگ اپئگ یکئگ وگتفگئگ اورئگ رطزئگ لمعئگ ےسئگ اںیہنئگ وکیئئگ رپاشیینئگ یھب

ئگ ہنئگ وہ،ئگ اورئگ یسکئگ وق

ئگ اےھچئگ ادنازئگ ںیمئگ ذعمرتئگ رکںیئگ اورئگ زیمن انئگ ےکئگ ےیلئگ ریخئگ ۔۸

ائگ اچںیہئگ ن ائگ روزےئگ ےسئگ وہںئگ وتئگ اہنی

رتئگ اورئگ ارگئگ یسکئگ وہجئگ ےسئگ اپئگ زیمن انئگ ےکئگ اسھتئگ ہنئگ اھکن وئگ ت

یکئگ داعئگ امںیگن۔

ئگ رامیہ ئگ رضحتئگ ات رئگ فلکتج

ئگ یک:"اپئگ ئگ ےنئگ اےنئگ واےلئگ امہمونںئگ ےکئگ اسےنمئگ ت

ئگ ےنئگ دروخاب رامیہ ئگ راھکئگ اورئگ وہئگ اہھتئگ ےتچنیھکئگ یہئگ رےہئگ وتئگ رضحتئگ ات ا

اھکن

روتشںئگ ےنئگ رضحتئگ وکئگ یلستئگ دےتیئگ وہےئئگ اہک:"

ئگ مہئگ وتئگ رصفئگ اپئگ رضحاتئگ اھکےتئگ ویکںئگ ںیہن؟"ئگ وجابئگ ںیمئگ ق

رامںیئ،ئگ درا لئگ مہئگ اھکئگ ںیہنئگ تکس

اوگارئگ ہنئگ سوسسئگ ق

اپئگ ن

ئگ القئئگ ےٹیبئگ ےکئگ دیپائگ وہےنئگ یکئگ وخشئگ ربخیئگ دےنی ئگ اےئئگ ںیہ۔"وکئگ اک

رتئگ اورئگ رفغمتئگ وئگ رتمحئگ یکئگ داعئگ ےیجیک۔ئگ رضحتئگ امشیہل ۔۶ ئگ یسکئگ ےکئگ اہںئگ دوعتئگ ںیمئگ اجںیئئگ وتئگ اھکےنئگ ےنیپئگ ےکئگ دعبئگ زیمن انئگ ےکئگ ےیلئگ اشکدہئگ روزی،ئگ ریخئگ وئگ ت ئگ ج

ئگ ولگئگ اھکےنئگ ےسئگ افرغئگ وہےئئگ وتئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپملسو هيلع هللا ىلص انبئگ اہیتنئگ ےنئگ یبن ئگ ب رامن ا:"ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ احصہبئگ یکئگ دوعتئگ یک،ئگ ج

اکئگ ہلئگ دو۔"احصہبئگ اےنپئگ اھبیئئگ ےنئگ ق

131

رتئگ یکئگ داعئگ رکے،ئگ ملسو هيلع هللا ىلص!" :ئگ " ہلئگ ایکئگ دںی؟ئگ ن اروسلئگ اہللےنئگ وپاھچ ئگ ادیمئگ اےنپئگ اھبیئئگ ےکئگ اہیںئگ اجےئئگ اورئگ واہںئگ اھکےئئگ ےئپئگ وتئگ اسئگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ ریخئگ وئگ ت رامن ا"ئگ ج

ق

ہیئگ اسئگ اکئگ ہلئگ ےہ۔")اوبداؤد(

ئگ ن اررضحتئگ دعسئگ نبئگ ابعدہئگ ےکئگ اہیںئگ رشتفیئگ ےلئگ ے۔ئگ رضحتئگ دعسئگ ےنئگ رویٹئگ املسو هيلع هللا ىلص یبن ائگ اورئگ ہیئگ ملسو هيلع هللا ىلص ورئگ زوتینئگ شیپئگ ایک۔ئگ اپاک رامن

ےنئگ انتولئگ ق

رامیئ:

داعئگ ق

)اوبدوؤد(ئگ افرط عندکم الصائمون و الک طعامکم االبرار وصلت علیکم المالئکۃ

رےتشئگ اہمترےئگ ےیلئگ رتمحئگ وئگ رفغمتئگ یکئگ داعئگ رکںی۔"

ائگ اھکںیئئگ اورئگ ق

"اہمترےئگ اہیںئگ روزےئگ دارئگ روزہئگ ااطفرئگ رکںی،ئگ کینئگ ولگئگ اہمترائگ اھکن

دابسلجمئگ ےکئگ ا

ہشیمہئگ اےھچئگ ولوگںئگ یکئگ تبحصئگ ںیمئگ ےنھٹیبئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ ۔۷

ائگ اورئگ امےھتئگ رپئگ ںینکشئگ ڈاےلئگ ۔۲

ئگ ہنئگ وہن ئگ ےہ،ئگ سلجمئگ ںیمئگ ےیھٹیبئگ رانہ،ئگ رغورسلجمئگ ںیمئگ وجئگ وگتفگئگ وہئگ ریہئگ وہ،ئگ اسئگ ںیمئگ ہصحئگ ےیجیلئگ سلجمئگ یکئگ وگتفگئگ ںیمئگ رشک

یکئگ والم

ئگ رےتہ،ئگ سلجمئگ ئگ یھبئگ ایسئگ وگتفگملسو هيلع هللا ىلص احصہبئگ رکامئگ سجئگ وگتفگئگ ںیمئگ رصموفئگ وہےتئگ یبن ںیمئگ نیگمغئگ اورئگ لحمضمئگ وہئگ رکئگ ہنئگ ےیھٹیب۔ئگ رکسماےتئگ رہچےئگ ےکئگ اسھتئگ ںیمئگ رشک

اشئگ وہئگ رکئگ ےیھٹیب۔ئگ

اشہشئگ ن

ئگ اپئگ سوسسئگ رکںیئگ ہکئگ احرضنیئگ دینیئگ وگتفگئگ ںیمئگ دیپسچلئگ ںیہن ۔۰ رتئگ ےکئگ ذرکئگ ےسئگ اخیلئگ ہنئگ رےہئگ اورئگ ج

رائگ اورئگ اخ

ےلئگ رےہئگ ئگ ئگ وکششئگ ےیجیکئگ ہکئگ اپئگ یکئگ وکیئئگ سلجمئگ خ

ئگ ومعقئگ ن اںیئئگ وتئگ وگتفگئگ اکئگ رخئگ تمکحئگ ےکئگ اسھتئگ دینیئگ وموضعئگ یکئگ رطفئگ ریھپےنئگ یکئگ وکششئگ ئگ ںیہئگ وتئگ وگتفگئگ اک ئگ انمب رخئگ یسکئگ دونییئگ ہلئسمئگ یکئگ رطفئگ ریھپئگ دںیئگ اورئگ رھپئگ ج

رکںی۔

،ئگ عمجمئگ وکئگ ریچےتئگ اورئگ وکدےتئگ الھپےتگنئگ اےگئگ اجےنئگ یکئگ وکششئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ ااسیئگ رکےنئگ ےسئگ ےلہپئگ اےنئگ واولسلجمئگ ںیمئگ ںاہںئگ ہگجئگ ےلمئگ ۔۴

ئ

ںئگ اورئگ ےنھٹیبئگ واولںئگ وکئگ ھٹیبئگ اجی

ائگ ےہ۔

رایئئگ اکئگ ااسحسئگ اورئگ رغورئگ دیپائگ وہن

یھبئگ فیلکئگ وہیتئگ ےہئگ اورئگ ااسیئگ رکےنئگ واولںئگ ںیمئگ یھبئگ اینپئگ ت

ریئگ اعدتئگ ےہئگ اسئگ ےسئگ دورسوںئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ رفنتئگ اورئگ ےھٹیبئگ وہےئئگ ادیمئگ وکئگ ااھٹئگ رکئگ اسئگ یکئگ ہگجئگ سلجمئگ ںیمئگ ےسئگ یسکئگ ۔۵ ےنھٹیبئگ یکئگ وکششئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ ہیئگ ااہتنیئئگ ت

ائگ ےہ۔ئگ دکورتئگ یھب

رائگ ےنھجمسئگ اورئگ اتیمہئگ اتجےنئگ اکئگ ااہظرئگ یھبئگ وہن

ئگ دیپائگ وہیتئگ ےہئگ ئگ اورئگ اےنپئگ وکئگ ت

رائگ ڈاےلئگ ےھٹیبئگ وہںئگ وتئگ انئگ ےکئگ چیبئگ ںیمئگ ہنئگ ےیھٹیبئگ ہیئگ تخسئگ مسقئگ ئگ یکئگ دبزیمتیئگ اورئگ رخسمہئگ نپئگ ےہ۔ئگ یبن ۔۹ ےنئگ ااسیئگ رکےنئگ واےلئگ رپئگ تنعلئگ ملسو هيلع هللا ىلص ارگئگ سلجمئگ ںیمئگ ولگئگ ھگ

یجیھبئگ ےہ۔

اہںئگ ارگئگ ہیئگ ںیمئگ ےسئگ ارگئگ وکیئئگ یسکئگ رضورتئگ ےسئگ اھٹئگ رکئگ الچئگ اجےئئگ وتئگ اسئگ یکئگ ہگجئگ رپئگ ہضبقئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ اسئگ یکئگ ہگجئگ وفحمظئگ رےیھکئگ سلجمئگ ںیمئگ ےھٹیبئگ وہےئئگ ولوگںئگ ۔۱

ئگ ںیہ۔

ولعممئگ وہئگ اجےئئگ ہکئگ وہئگ صخشئگ ابئگ واسپئگ ہنئگ اےئئگ اگئگ وتئگ رھپئگ ےبئگ فلکتئگ اسئگ ہگجئگ ھٹیبئگ تکس

132

ئگ ھٹیبئگ ےئگ وہںئگ وتئگ انئگ وکئگ ااج ۔۸ ی ر

ئگ دورسےئگ ےکئگ ق ئگ یسکئگ اورئگ ارگئگ سلجمئگ ںیمئگ دوئگ ادیمئگ اک زتئگ ےیلئگ ریغبئگ اگلئگ اگلئگ ہنئگ ےیجیکئگ ویکہکنئگ اسپئگ یکئگ ےبئگ یفلکتئگ ن ائگ تبحمئگ ن ا

ئگ ےھٹیبئگ وہںئگ ےگئگ اورئگ انئگ وکئگ اگلئگ اگلئگ رکےنئگ ےسئگ انئگ ےکئگ دلئگ وکئگ فیلکئگ وہئگ یگ۔ ی ر

تحلصمئگ ےسئگ ق

ازیئگ ہگجئگ رپئگ ےنھٹیبئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک،ئگ یسکئگ ےکئگ ئگ اہیںئگ اجںیئئگ وتئگ واہںئگ یھبئگ اسئگ یکئگ زعمزئگ رپئگ ےنھٹیب ۔۶

یکئگ وکششئگ ہنئگ ئگ ےیجیک۔ئگ اہںئگ ارگئگ وہئگ وخدئگ یہئگ ارصارئگ ئگ سلجمئگ ںیمئگ یسکئگ ام

رکےئگ وتئگ ےنھٹیبئگ ںیمئگ وکیئئگ رحجئگ ںیہنئگ اورئگ سلجمئگ ںیمئگ ہشیمہئگ ادبئگ ےسئگ ےھٹیب،ئگ ن اؤںئگ الیھپئگ رکئگ ن ائگ ڈنپ ایںئگ ،وھلئگ رکئگ ہنئگ ےھٹیب۔ئگ

ئگ اورئگ اسئگ رطحئگ ےیھٹیب ۔۷۳

ئ

ئگ یہئگ ںیھٹیبئگ ہکلبئگ ںاہںئگ ہگجئگ ےلمئگ ھٹیبئگ اجی ی ر

ئگ ہکئگ دعبںیمئگ اےنئگ واولںئگ وکئگ ہگجئگ ےنلمئگ اورئگ ہیئگ وکششئگ ہنئگ ےیجیکئگ ہکئگ اپئگ رہبئگ احلئگ دصرئگ ےکئگ ق

ئگ اورئگ اےنئگ واولںئگ وکئگ اشکدہئگ دیلئگ ےسئگ ہگجئگ دےئگ دےیجی۔

ئ

ئگ ولگئگ زن ادہئگ ااجںیئئگ وتئگ ٹمسئگ رکئگ ھٹیبئگ اجی ےنھٹیبئگ ںیمئگ وکیئئگ زتمحئگ ہنئگ وہئگ اورئگ ج

راجئگ ےکئگ الخفئگ ےہ۔ئگ ۔۷۷

سلجمئگ ںیمئگ یسکئگ ےکئگ اسےنمئگ ن ائگ اردرگدئگ ڑھکائگ ہنئگ رانہئگ اچےیہ،ئگ میظعتئگ اکئگ ہیئگ رطہقیئگ االسیمئگ م

ائگ ےہئگ ہکئگ اوہنںئگ ےنئگ ںیمہئگ اینپئگ رازئگ یکئگ ن اوتںئگ ںیم ۔۷۲

ئگ رکےنئگ سلجمئگ ںیمئگ دوئگ ادیمئگ اسپئگ ںیمئگ ےکپچئگ ےکپچئگ ن اںیتئگ ہنئگ رکںیئگ اسئگ ےسئگ دورسوںئگ وکئگ ہیئگ ئگ ااسحسئگ یھبئگ وہن ئگ رشک

ارےئگ ن ارےئگ ںیمئگ وکیئئگ ن اتئگ ہہئگ رےہئگ وہں۔ئگ رئگ ہ ای

ئگ ہنئگ اھجمسئگ اورئگ ہیئگ دبامگینئگ یھبئگ وہیتئگ ےہئگ ہکئگ ش ےکئگ اقب

ئگ وہ،ئگ دصرئگ سلجمئگ ےسئگ ااجزتئگ ےلئگ رکئگ ےیہکئگ اورئگ وگتفگئگ ن ائگ وسالئگ وئگ وجابئگ ںیمئگ ااسیئگ ادنازئگ اایتخرئگ ہنئگ ےیجیکئگ ہکئگ اپئگ یہئگ دصرئگ سلجمئگ ولعممئگ وہےنئگ سلجمئگ ںیمئگ ئگ وجئگ ھچئگ انہک ۔۷۰

ںیگل،ئگ ہیئگ وخدئگ امنیئئگ یھبئگ ےہئگ اورئگ دصرئگ سلجمئگ ےکئگ اسھتئگ زن ادیتئگ یھب۔ئگ

ائگ اچےیہ ۔۷۴

رئگ صخشئگ یکئگ ن اتئگ م رئگ ےسئگ س ئگ یہئگ صخشئگ وکئگ وبانلئگ اچےیہئگ اورئگ ہ ئگ ںیمئگ اک

ئگ وق ئگ اک ایبئگ ںیہنئگ وہینئگ اچےیہئگ ہکئگ ب

۔ئگ اینپئگ ن اتئگ ےنہکئگ ےکئگ ےیلئگ ایسیئگ ےبئگ ن

ئگ وہےنئگ ےگل۔

روبن

ئگ وبےنلئگ ںیگلئگ اورئگ سلجمئگ ںیمئگ ہ

کیبئگ وق

ائگ اچےیہ۔ئگ سلجمئگ اکئگ ہیئگ قحئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ ےکئگ رازوںئگ یکئگ افحتظئگ یکئگ اجےئ۔ ۔۷۵

سلجمئگ ںیمئگ وجئگ ن اںیتئگ رازئگ یکئگ وہںئگ انئگ وکئگ ہگجئگ ہگجئگ ایبنئگ ہنئگ رکن

ےئگ اورئگ ہنئگ دورسوںئگ یکئگ ن اتئگ اکٹئگ رکئگ ئگ سلجمئگ ںیمئگ سجئگ وموضعئگ رپئگ وگتفگ ۔۷۹ٹ

ی ی ھچ

ئگ اسئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیمئگ ھچئگ ےطئگ ہنئگ وہئگ اجےئئگ دورسائگ وموضعئگ ہنئگ

ئگ ک وہئگ ریہئگ وہ،ئگ ج

۔اینپئگ ن اتئگ رشوعئگ ےیجیک،ئگ ارگئگ یھبکئگ وکیئئگ ایسیئگ رضورتئگ شیپئگ ااجےئئگ ہکئگ اپئگ ےکئگ ےیلئگ ئگ وفرائگ وبانلئگ رضوریئگ وہئگ وتئگ وبےنلئگ واےلئگ ےسئگ ےلہپئگ ااجزتئگ ےلئگ ےیجیل

رئگ رطفئگ رخئگ ریھپئگ ریھپئگ رکئگ ن اتئگ رکینئگ اچےیہئگ ئگ دصرئگ سلجمئگ وکئگ اسملئئگ رپ ۔۷۱ ئگ اسرےئگ یہئگ احرضنیئگ یکئگ رطفئگ وتہجئگ رینھکئگ اچےیہئگ اورئگ داںیئئگ ن اںیئئگ ہ

وگتفگئگ رکےتئگ وق

ئگ وکئگ ااہظرئگ اکئگ ومعقئگ دانیئگ اچےیہ۔ئگ رئگ اک اورئگ ازادیئگ ےکئگ اسھتئگ ہ

ئگ ئگ ےیجیک۔ ۔۷۸

راخب ئگ وہےنئگ ےسئگ ےلہپئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھئگ اورئگ رھپئگ سلجمئگ ت

راخب سلجمئگ ت

طاعتک ما تبلغنا بہ جنتک، ومن الیقین ماتھون بہ علینا مضار یتک فاتحول بہ بیننا و بین معصیتک و من اللھم اقسم لنا من خش

جعل الدنیا اللھم متعناباسماعنا وابصارنا وقوتنا ما احییدناو اجعلہ الوارث منا، واجعل ثارنا علی من ظلمنا وانرصنا علی من عادانا وال ت

ا اکبرھمنا، وال مبلغ علمنا و ال تسبط علینا من ال یرحمنا۔)ترمذی(مصیبدنا فی دیننا و ال تجعل الدنی

133

ران ا!

ئگ "خ

رداریئگ دےئگ وجئگ ںیمہئگ ریتیئگ ج رامںئگ ت

ارےئگ اورئگ تیصعمئگ ےکئگ درایمنئگ اڑئگ نبئگ اجےئئگ اورئگ وہئگ ق وتئگ ںیمہئگ اانپئگ وخفئگ اورئگ اینپئگ تیشخئگ بیصئگ رکئگ وجئگ ہ

ارےئگ ےیلئگ داین رامئگ سجئگ ئگ ےسئگ ہ

ئگ ،ئگ دےنھکیئگ یکئگ ںیمئگ اچنہپئگ دےئگ اورئگ ںیمہئگ وہئگ ہتخپئگ نیقیئگ اطعئگ ق

اریئگ نس ئگ ںیمہئگ زدنہئگ رےھک،ئگ ںیمہئگ ہ

ئگ ک ران ا!ئگ وتئگ ج

اتئگ چیئگ وہئگ اجںیئ۔ئگ خ

ئگ ےکئگ اصقنن

اویئ

ارائگ دبہلئگ ےلئگ اورئگ وجئگ مہئگ ےسئگ وقوتںئگ اورئگ امسجینئگ وتان رارئگ رھکئگ اورئگ وجئگ مہئگ رپئگ ملظئگ رکےئگ اسئگ ےسئگ ہ

رق ارےئگ دعبئگ یھبئگ ت ررئگ وکئگ ہہب

چ

ںئگ ےسئگ افدئہئگ ااھٹےنئگ اکومعقئگ دےئگ اورئگ اسئگ

ارےئگ ملعئگ وئگ ریصبتئگ یکدیا یئگ رکےئگ اسئگ رپئگ ںیمہئگ اغ ارائگ وصقمدئگ امظعئگ ہنئگ انبئگ اورئگ ہنئگ داینئگ وکئگ ہ

رامئگ اورئگ ںیمہئگ دنیئگ یکئگ ازامشئئگ ںیمئگ التبمئگ ہنئگ رکئگ اورئگ داینئگ وکئگ ہ

ااہتنرہھٹائگ اورئگ ہنئگ مہئگ ئگ ہبلئگ اطعئگ ق

رپئگ اسئگ صخشئگ وکئگ اقوبئگ دےئگ وجئگ مہئگ رپئگ رمحئگ ہنئگ رکے۔"

السمئگ ےکئگ اداب

ئگ یسکئگ املسمنئگ اھبیئئگ ےسئگ الماقتئگ وہئگ وتئگ اسئگ ےسئگ اےنپئگ قلعت ۔۷ رانئگ ن اکئگ ںیمئگ ےہئگ :ج

ئگ اورئگ ترتئگ اکئگ ااہظرئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ "االسلمئگ مکیلع"ےیہک۔ئگ ق

(۵۴)ااعنمئگ و اذا جاءک الاذین یءومنون بایدنا فقل سلم علیکم

ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص! "اےئگ یبن اریئگ ان اتئگ رپئگ اامینئگ الےتئگ ںیہئگ وتئگ انئگ ےسئگ ےیہکئگ ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ج

السلمئگ مکیلع،،۔"ا,,ےکئگ ن اسئگ وہئگ ولگئگ اںیئئگ وجئگ ہ

ئگ ںیمئگ یبن

ئگ یھبئگ املسمنئگ ےسئگ ےلمئگ وتئگ دوونںئگ یہئگ ملسو هيلع هللا ىلص اسئگ ای

ئگ وکئگ ہیئگ اوصیلئگ میلعتئگ دیئگ یئگئگ ےہئگ ہکئگ املسمنئگ ج

ےسئگ اطخبئگ رکےتئگ وہےئئگ ن اولا ہطئگ ام

ئگ ا ئگ دورسےئگ ےکئگ ےیلئگ السیتمئگ اورئگ اعتیفئگ یکئگ داعئگ رکںی۔ئگ اک رن اتئگ تبحمئگ وئگ ترتئگ اکئگ ابتدہلئگ رکںیئگ اورئگ اسئگ اکئگ رتہبنیئگ رطہقیئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اک

السلمئگ مکیلعئگ ےہکئگ وتئگ دورسائگ وئگ خ

راھےنئگ اورئگ اوتسارئگ رکےنئگ اکئگ ذرہعیئگ ےہ۔ئگ

مکیلعئگ االسلمئگ ےہک۔ئگ السمئگ ن ایمہئگ اتفلئگ وئگ تبحمئگ وکئگ ت

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ دورسےئگ ےسئگ تبحمئگ ہنئگ رکوئگ ںیمئگ ںیہمتئگ وہئگ ئگ ہکئگ اک

ئگ ک ئگ ج

ئگ ومنمئگ ںیہنئگ ےتنبئگ اورئگ متئگ ومنمئگ ںیہنئگ نبئگ تکس

ئگ ک ئگ ج

ئگ ںیمئگ ںیہنئگ اجئگ تکس

"متئگ ولگئگ ج

ئگ دورسےئگ ےسئگ تبحمئگ رکےنئگ وگل،ئگ اسپئگ ںیمئگ السمئگ وکئگ الیھپؤ۔")وکشمۃ(دتریبئگ ویکںئگ ہنئگ اتبئگ دوںئگ سجئگ وکئگ ئگ اایتخرئگ رکئگ ےکئگ متئگ اسپئگ ںیمئگ اک

ئگ ےکئگ اتبےئئگ ہیئگ اافلظئگ یہئگ اامعتسلئگ ےیجیکئگ اسئگ ۔۲

االسیمئگ رطےقیئگ وکئگ ہشیمہئگ االسیمئگ رطےقیئگ رپئگ السمئگ ےیجیک۔ئگ یسکئگ ےسئگ مہئگ الکمئگ وہںئگ ن ائگ اکمتبتئگ ئگ رکںی۔ئگ ہشیمہئگ اتکبئگ وئگ س

روھچ

رئگ ات ئگ اسدہ،ئگ ن اینعمئگ اورئگ ت

یھبئگ ےہئگ اورئگ السیتمئگ وئگ اعتیفئگ یکئگ اجعمئگ ئگ ڑئگ رکئگ وساسیٹئئگ ےکئگ را جئگ ےیکئگ وہےئئگ اافلظئگ وئگ ادنازئگ اایتخرئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ االسمئگ اکئگ اتبن ائگ وہائگ ہیئگ ادنازئگ اطخبئگ اہنی

ئگ اےنپئگ یسکئگ اھبیئئگ ےسئگ ےتلمئگ وہےئئگ االسلمئگ مکیلعئگ ےتہکئگ ںیہئگ وتئگ اسئگ ےکئگ ینعمئگ ہیئگ وہےتئگ ںیہئگ رنیئگ داعئگ یھب۔اپئگ ج

رائگ ت

رئگ ئگ مسقئگ یکئگ السیتمئگ اورئگ اعتیفئگ ےسئگ ونازے۔ئگ خ رائگ متئگ وکئگ ہ

ہکئگ خ

ئگ رےھکئگ داینئگ یھب

ئگ رےھک۔ئگ دنیئگ وئگ اامینئگ وکئگ السم

ئگ رےھک،ئگ الہئگ وئگ ایعلئگ اورئگ نیقلعتمئگ وکئگ السم

ئگ رےھک۔ئگ رھگئگ ن ارئگ وکئگ السم

ئگ رےہئگ اورئگ اہمترےئگ اجنئگ وئگ املئگ وکئگ السم

ئگ السم

ؤںئگ ےسئگ یھبئگ ونازےئگ وجئگ ریمےئگ ملعئگ ںیم

رائگ ںیہمتئگ انئگ السم

رتئگ یھب،ئگ خ

ؤںئگ ےسئگ یھبئگ ونازےئگ وجئگ ریمےئگ ملعئگ ںیماخ

ںیہنئگ ںیہ۔ئگ ریمےئگ دلئگ ںیمئگ ئگ ںیہئگ اورئگ انئگ السم

رن اتئگ ںیہ۔ئگ اسئگ ےیلئگ متئگ ریمیئگ رطفئگ ےسئگ یھبکئگ وکیئئگ ادنوہ ئگ

ئگ وئگ ریخئگ وخایہ،ئگ تبحمئگ وئگ ولخصئگ اورئگ السیتمئگ وئگ اعتیفئگ ےکئگ ااہتنیئئگ رہگےئگ خ ح

ص

ک

سوسسئگ ہنئگ اہمترےئگ ےیلئگ

ا۔ریمےئگ رطزئگ لمعئگ ےسئگ ںیہمتئگ وکیئئگ دھکیئگ ہنئگ ےچنہپئگ اگ

۔ئگ السمئگ ےکئگ ظفلئگ رپئگ افلئگ المئگ دالخئگ رکئگ ےکئگ اورئگ االسلمئگ مکیلعئگ ہہئگ رکئگ اپئگ اخمبطئگ ےکئگ ےیلئگ السیتمئگ اورئگ اعتیفئگ یکئگ رکن

حئگ رکئگ اپئگ اینپئگ زن انئگ ےسئگ اکنںئگ وتئگ اخمبطئگ یکئگ الماقتئگ رپیش

یبلقئگ ترتئگ اکئگ ااہظرئگ رکےنئگ ئگ اسریئگ داعںیئئگ ٹیمسئگ ےتیلئگ ںیہ۔ئگ اپئگ ادنازہئگ ےیجیکئگ ہکئگ ارگئگ ہیئگ اافلظئگ وعشرئگ ےکئگ اسھتئگ

ئگ ںیہ۔ئگ االسلمئگ مکیلعئگ ےکئگ اافلظئگ ےسئگ اھبیئئگ اورئگ ولخصئگ

رئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ اسئگ ےسئگ رتہبئگ اافلظئگ ایکئگ وہئگ تکس رن اتئگ ئگ وکئگ اظہ

اکئگ اابقتسلئگ رکئگ ےکئگ وئگ تبحم،ئگ ریخئگ وخایہئگ اورئگ وافداریئگ ےکئگ خ

134

امئگ یہئگ االسلمئگ ےہئگ ا

ورئگ ویہئگ السیتمئگ اورئگ اعتیفئگ ن ائگ اتکسئگ ےہئگ سجئگ وکئگ اپئگ ہیئگ ےتہکئگ ئگ ںیہئگ ہکئگ اپئگ وکئگ وہئگ یتسہئگ السیتمئگ ےسئگ ونازےئگ وجئگ اعتیفئگ اکئگ رسئگ ہمشچئگ اورئگ رسان ائگ السمئگ ےہ۔ئگ سجئگ اکئگ ن

ئگ رےھکئگ اورئگ سجئگ وکئگ وہئگ السیتمئگ ےسئگ ورحومئگ رکئگ دے۔ئگ وہئگ دوونںئگ ںاہنئگ ںیمئگ السیتمئگ ےسئگ ورحومئگ ےہ۔

وہئگ السم

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ اسپ ئگ ےہ۔ئگ سپئگ "االسلم"وک ئگ رھکئگ دن ا راےنئگ زنیمئگ ںیم)زنیمئگ واولںئگ ےکئگ ےیل(

ئگ سجئگ وکئگ خ امئگ ےہ،

ئگ ن امئگ ںیمئگ ےسئگ اک

ئگ ےکئگ ن را

ئگ ںیمئگ وخفئگ "االسلم"خ

الیھپؤ۔")االدبئگ ارفملد(

رہئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبن رت ئگ ےکئگ ن اسئگ ےتجیھبئگ وہےئئگ مکحئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبئگ ہ

ئگ امجع روتشںئگ یکئگ ئگ اک

رامن ائگ وتئگ انئگ وکئگ ق

ئگ رضحتئگ ادمئگ وکئگ دیپائگ ق رائگ ےنئگ ج

رامن ا:"خ

ےنئگ ق

روتشںئگ وکئگ السمئگ رکوئگ اورئگ وہئگ السمئگ ےکئگ وجابئگ ںیمئگ وجئگ داعئگ دںیئگ اسئگ وکئگ

ائگ اورئگ وفحمظئگ رانھکئگ اسئگ ئگ ےیلئگ ہکئگ یہیئگ اہمتریئگ اورئگ اہمتریئگ اوالدئگ دن ائگ ہکئگ اجؤئگ اورئگ انئگ ےھٹیبئگ وہےئئگ ق

م رئگ ےسئگ س

ائگ اہللئگ "ینعی

مہچروتشںئگ ےنئگ وجابئگ ںیمئگ اہک:"االسلمئگ کیلعئگ وئگ ر

روتشںئگ ےکئگ ن اسئگ ےچنہپئگ اورئگ اہک"االسلمئگ مکیلع"ئگ ق

ائگ اہلل"ئگ اکئگ ااضہفئگ رکئگ یکئگ داعئگ وہئگ یگ۔ئگ انچہچنئگ رضحتئگ ادمئگ ق

مہچئگ "وئگ ر

ےکئگ وجابئگ دن ا۔ئگ )اخبری،ئگ ملسم(

رانئگ میکح

ئگ ومونمںئگ یکئگ روحئگ ضبقئگ رکےنئگ اےتئگ ںیہئگ وتئگ ائگ رکئگ االسلمئگ مکیلعئگ ےتہکئگ ںیہ:ق رےتشئگ ج

ئگ ںیمئگ ےہئگ ہکئگ ق

بین ئکۃ طی قین الاذین تتوفىہم المل (۰۷،۰۲الحنل:)عملون یقولون سلم علیکم ادخلوا الجناۃ بما کنتم ت کذلک یجزی اہلل المتا

رےتشئگ ضبقئگ رکےتئگ ںیہئگ وتئگ ےتہکئگ ںیہ:ئگ "

ئگ ق ئگ ںیمئگ ج

ئگ وکئگ روںیحئگ ن ازیکیگئگ یکئگ احل رائگ یقتمئگ ولوگںئگ وک،ئگ انئگ یقتمئگ ولوگںئگ وکئگ ج

رائگ داتیئگ ےہئگ خ

االسلمئگ "ایسیئگ یہئگ خ

جہ(ئگ ےکئگ ہلئگ ںیم۔"لئگ ںیمئگ دالخئگ وہئگ اجؤئگ اےنپئگ اامعلئگ )اص

مکیلع"ئگ اجؤئگ ج

ئگ ہیئگ یقتمئگ ولگئگ ںیچنہپ ئگ ےکئگ دروازوںئگ رپئگ ج

ادنارئگ ریخئگ دقممئگ رکںیئگ ےگ:ج

ئگ ےکئگ ذہمئگ دارئگ یھبئگ ایہنئگ اافلظئگ ےکئگ اسھتئگ انئگ اکئگ ش

ئگ ےگئگ وتئگ ج

ی اذا جاءوہا و فتحت ابوابہا و قا لی الجناۃ زمر ا حت قوا رباہم اازلرمئگ )فادخلوہا خلدین ل لہم خزنتہا سلم علیکم طبتم وسیق الاذین اتا

ئگ

(۱۰ای

ئگ وہئگ واہںئگ ںیچنہپئگ ئگ یکئگ رطفئگ رواہنئگ رکئگ د ےئگ اجںیئئگ ےگئگ اورئگ ئگ ج

رداریئگ یکئگ زدنیگئگ زگارےتئگ رےہ۔ئگ انئگ ےکئگ ےھتجئگ ج رامںئگ ت

ےگئگ وتئگ "اورئگ وجئگ ولگئگ ن ازیکیگئگ اورئگ ق

ئگ ےکئگ ذہمئگ دارانئگ

ےسئگ ںیہکئگ ےگئگ "االسلمئگ مکیلع"تہبئگ یہئگ اےھچئگ رےہئگ دالخئگ وہئگ اسئگ ےکئگ دروازےئگ ےلہپئگ یہئگ ےس)انئگ ےکئگ اابقتسلئگ ںیم(ئگ ےلھکئگ وہےئئگ وہںئگ ےگ۔ئگ وتئگ ج

ئگ ںیمئگ ہشیمہئگ ےکئگ ےیل۔"

اجؤئگ اسئگ ج

رئگ دروازےئگ ےسئگ دالخئگ وہئگ رکئگ اسئگ ئگ وکئگ االسلمئگ مکیلعئگ ںیہکئگ ےگ۔ رئگ ہ ئگ ےکئگ ہ

رےتشئگ ج

ئگ ںیمئگ دالخئگ وہئگ اجںیئئگ ےگئگ وتئگ ق

ئگ ہیئگ ولگئگ ج

اورئگ ج

ن کل باب ئکۃ یدخلون علیہم م ار ))والمل (۲۰احردع:)سلم علیکم بما صبرتم فنعم عقبی الدا

135

رئگ دروازےئگ ےسئگ انئگ یکئگ اابقتسلئگ ےکئگ ےیلئگ اںیئئگ ےگئگ اورئگ انئگ ےسئگ ںیہکئگ ےگ۔"االسلمئگ مکیلع"ئگ ہلئگ ےہئگ اہمترےئگ ربصئگ وئگ ابثتئگ یکئگ روشئگ اکئگ سپ رئگ ہ رےتشئگ ہ

ئگ ایکئگ اورئگ ق

رتئگ اکئگ رھگ۔"

یہئگ وخبئگ ےہئگ ہیئگ اخ

ئگ اسپئگ ںیمئگ وخد

ئگ دورسےئگ اکئگ اابقتسلئگ ایہنئگ املکتئگ ےکئگ اسھتئگ رکںیئگ ےگ:ئگ اورئگ الہئگ ج یھبئگ اک

(۷۳)ویسن:دعوىہم فیہا سبحنک اللہما و تحیاتہم فیہا سلم

رئگ ےہئگ اورئگ انئگ یکئگ ن ایمہئگ داعئگ ہیئگ وہئگ یگئگ ہکئگ "السم")وہئگ متئگ رپ(۔""

رت رائگ وتئگ ن اکئگ وئگ ت

واہںئگ انئگ یکئگ زن انئگ رپئگ ہیئگ دصائگ وہئگ یگئگ ہک"اےئگ خ

رائگ یکئگ رطفئگ ےسئگ یھبئگ انئگ ےکئگ السمئگ وئگ رتمحئگ یکئگ دصاںیئئگ وہںئگ یگ۔ئگ اور

خ

ۃ الیوم فی شغل فکہون ﴿ عون ۲۸﴾ ہم و ازواجہم فی ظلل علی االرائک متاک ون ﴿۲۲انا اصحب الجنا ا یدا لہم ما ﴾ سلم قوال ۲۵﴿ ﴾ لہم فیہا فاکہۃ وا

حیم را ب ن را :)م

ا۵۵ی

(۵۸ن

ادئگ اکمئگ ےھٹیب(ئگ وہںئگ

ےئگ اسویںئگ ںیمئگ رہسمویںئگ رپئگ ہیکتئگ اگلےئ)ش

ھٹگ

اطئگ ےکئگ ولغشمںئگ ںیمئگ وہںئگ ےگ۔ئگ وہئگ اورئگ انئگ یکئگ امگیبتئگ

ئگ واےلئگ اسئگ دنئگ شیعئگ وئگ ن

ےگ۔ئگ "ج

ئگ ھچئگ وہ رئگ ویمےئگ وہںئگ ےگئگ اورئگ وہئگ ب

رئگ مسقئگ ےکئگ ذلی ئگ ںیمئگ ہ

ئگ ےسئگ انئگ ےکئگ ےیلئگ السمئگ یکئگ دصائگ ےہ۔"ئگ ئگ انئگ ےکئگ ےیلئگ ج

اگئگ وجئگ وہئگ بلطئگ رکںیئگ ےگ۔ئگ ربئگ ر میئگ یکئگ اجی

ئگ ںیمئگ ومونمںئگ ےکئگ ےیلئگ اچرئگ وسئگ السمئگ یہئگ السمئگ یکئگ دصائگ وہئگ یگ۔ئگ

رغضئگ ج

ا ا سلم قیال سلم ال تاثامی االا ا وا (۲۵،۲۹واہعق:)ال یسمعون فیہا لغو

رئگ وس(ئگ السمئگ یہئگ یکئگ دصائگ وہئگ یگ۔"ہنئگ وہئگ واہںئگ ےبئگ وہدہئگ اہئگ یکئگ ن اںیتئگ سبئگ )ہ

وکباسئگ ںینسئگ ےگئگ اورئگ ہنئگ گ

رائگ اورئگ روسل

رئگ ںیہنئگ ہکئگ وہئگ خ

ئ

ئگ یکئگ انئگ واحضئگ دہان اتئگ اورئگ اہشدوتںئگ ےکئگ وہےتئگ وہےئئگ ومنمئگ ےکئگ ےیلئگ یسکئگ رطحئگ اجت

ےکئگ اتبےئئگ رطےقیئگ وکئگ ملسو هيلع هللا ىلص اتکبئگ وئگ س

وھچڑئگ رکئگ ااہظرئگ تبحمئگ وئگ ترتئگ ےکئگ ےیلدورسےئگ رطےقیئگ اایتخرئگ رکے۔

رئگ املسم ۔۰ نئگ وکئگ السمئگ ےیجیکئگ اچےہئگ اسئگ ےسئگ ےلہپئگ ےسئگ اعترفئگ اورئگ اقلعتتئگ وہںئگ ہنئگ وہں۔ئگ روائگ اورئگ اعترفئگ ےکئگ ےیلئگ اینتئگ ن اتئگ ن الکلئگ اکیفئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اپئگ اکئگ ہ

ئگ صخشئگ ےنئگ یبن ائگ یہئگ اچںیہ۔ئگ اک

رن اتئگ وہن

ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص املسمنئگ اھبیئئگ ےہئگ اورئگ املسمنئگ ےکئگ ےیلئگ املسمنئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ تبحمئگ وئگ ولخصئگ اورئگ ریخئگ وخایہئگ اورئگ وافداریئگ ےکئگ خ

ئگ ہنئگ ملسو هيلع هللا ىلص وپاھچئگ االسمئگ اکئگ رتہبنیئگ لمعئگ وکنئگ اسئگ ےہ؟ئگ اپ ا،ئگ اچےہئگ اہمتریئگ اسئگ ےسئگ اجنئگ اچہپنئگ وہئگ ن ا

ئگ املسمنئگ وکئگ السمئگ رکن ر ئگ اورئگ ہ ا

ئگ الھکن ا

رامن ا:"رغوبیںئگ وکئگ اھکن

ےنئگ ق

وہ۔")اخبری،ئگ ملسم(

رانئگ ںیمئگ ےہ: ۔۴

ئگ اپئگ اےنپئگ رھگئگ ںیمئگ دالخئگ وہںئگ وتئگ رھگئگ واولںئگ وکئگ السمئگ ےیجیک۔ئگ ق ج

فاذا دخلتم بی بۃ ن عند اہلل مبرکۃ طی ی انفسکم تحیاۃ م ا فسلموا عل (۹۷)اونلر:وت

136

رتئگ ریئگ یہئگ ن ات

رائگ یکئگ رطفئگ ےسئگ میلعتئگ یکئگ وہیئئگ ت

ئگ متئگ اےنپئگ رھگوںئگ ںیمئگ دالخئگ وہائگ رکوئگ وتئگ اےنپ)رھگئگ واولں(وکئگ السمئگ ایکئگ رکو،ئگ داعےئئگ ریخئگ خ اورئگ "سپئگ ج

ن ازیکہ۔"

ئگ متئگ اےنپئگ رھگئگ ںیمئگ دالخئگ وہائگ رکوئگ وتئگ رھگئگ واولںئگ وکئگ السمئگ ایکئگ رکو۔ئگ ہیئگ اہمترےئگ ملسو هيلع هللا ىلص ایبنئگ ےہئگ ہکئگ ےھجمئگ یبنئگ رضحتئگ اسنئگ اک رامیئئگ ایپرےئگ ےٹیب!ئگ ج ادیکئگ ت

ےنئگ ن

رذمی(

رتئگ ےہ۔")ت رھگئگ واولںئگ ےکئگ ےیلئگ ریخئگ وئگ ت

ئگ اپئگ یسکئگ دورسےئگ ےکئگ رھگئگ اجںیئئگ وتئگ رھگئگ ںیمئگ دالخئگ وہےنئگ ےسئگ ےلہپئگ السمئگ ےیجیک،ئگ السمئگ ےیکئگ ریغبئگ ۔ایسئگ رطحئگ ج

ئ

رھگئگ ےکئگ ادنرئگ ہنئگ اجی

ی ی تستانسوا و تسلموا عل ایہا الاذین امنوا ال تدخلوا بیوت ا غیر بیوتکم حت (۲۱)اونلر:اہلہای

ئگ ہکئگ رھگئگ واولںئگ یکئگ راض

ئگ ک ہنئگ ےلئگ ولئگ اورئگ رھگئگ واولںئگ یکئگ راضئگ ہنئگ ےلئگ ولئگ اورئگ رھگئگ "اےئگ ومونم!ئگ اےنپئگ رھگوںئگ ےکئگ وسائگ دورسےئگ رھگوںئگ ںیمئگ دالخئگ ہنئگ وہائگ رکوئگ ج

واولںئگ وکئگ السمئگ ہنئگ رکئگ ول۔"

رامیہئگ ےنئگ وجابئگ ںیمئگ انئگ وکئگ السمئگ ایک رےتشئگ زعمزئگ امہمونںئگ یکئگ تیثیحئگ ےسئگ ےچنہپئگ وتئگ اوہنںئگ ےنئگ ارکئگ السمئگ ایکئگ اورئگ ات

ئگ ق رامیہئگ ےکئگ ن اسئگ ج ۔ئگ رضحتئگ ات

ئگ وچبںئگ ےکئگ ن اسئگ ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ اکئگ رتہبنیئگ رطہقیئگ یھبئگ ےہئگ اورئگ یبنوھچےٹئگ وچبںئگ وکئگ یھبئگ السمئگ ےیجیک۔ئگ ہیئگ وچبںئگ وکئگ السمئگ اھکسےن ۔۵ ئگ یھب۔ئگ رضحتئگ اسن

یکئگ س

رامن ائگ یبن

یھبئگ ااسیئگ یہئگ رکےتئگ ےھت۔)اخبری،ملسم(ملسو هيلع هللا ىلص زگرےئگ وتئگ انئگ وکئگ السمئگ ایکئگ اورئگ ق

اورئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ رمعئگ طخئگ ںیمئگ یھبئگ وچبںئگ وکئگ السمئگ اھکلئگ رکےتئگ ےھت۔)االدبئگ ارفملد(

رامیتئگ ںیہئگ ہکئگ ںیمئگ اینپئگ ویلیہسںئگ ںیمئگ یھٹیبئگ وہیئئگ یھتئگ وخانیت،ئگ رمدوںئگ وکئگ السمئگ رکئگ یتکسئگ ۔۹

ئگ ںیہ۔ئگ رضحتئگ اامسءئگ ااصنرہیئگ ق

ںیہئگ اورئگ رمدئگ یھبئگ وخانیتئگ وکئگ السمئگ رکئگ تکس

ارےئگ ن اسئگ ےسئگ زگرئگ وہائگ وتئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ہکئگ یبن ےنئگ مہئگ ولوگںئگ وکئگ السمئگ ایک۔ئگ )االدبئگ ارفملد(ملسو هيلع هللا ىلص اکئگ ہ

رامیتئگ ںیہئگ ہک"ںیمئگ یبن

ئگ ںیمئگ احرضئگ وہیئملسو هيلع هللا ىلص اورئگ رضحتئگ امئگ اہینئگ ق

رم

رامئگ رےہئگ ےھتئگ ںیمئگ ےنئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ئگ اپیکئگ خ

ئگ لسغئگ ق

وکئگ السمئگ ایکئگ ملسو هيلع هللا ىلص اسئگ وق

ر۔"ملسو هيلع هللا ىلص وتئگ اپ رامن ائگ وخب!ئگ وخشئگ ادمی

رامن ائگ وکنئگ وہ؟ئگ ںیمئگ ےنئگ اہکئگ امئگ اہینئگ وہں۔ئگ ق

ےنئگ درن اتفئگ ق

السمئگ رکےنئگ ےسئگ تبحمئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ السمئگ رکےنئگ یکئگ اعدتئگ ڈاےیلئگ اورئگ السمئگ رکےنئگ ںیمئگ یھبکئگ لخبئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ اسپئگ ںیمئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ السمئگ ایکئگ ےیجیک،ئگ ۔۱

ائگ ےہ۔ئگ یبن

رئگ دھکئگ اورئگ اصقننئگ ےسوفحمظئگ رھک رائگ ہ

ریتھئگ ےہئگ اورئگ خ

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ت

اکئگ ارش

ئگ دورسےئگ وکئگ الس رھئگ اجےئئگ یگ،ئگ اسپئگ ںیمئگ رثکتئگ ےسئگ اک

ائگ وہںئگ سجئگ وکئگ اایتخرئگ رکےنئگ ےسئگ اہمترےئگ امنیبئگ دویتسئگ اورئگ تبحمئگ ت

مئگ ایکئگ "ںیمئگ ںیہمتئگ ایسیئگ دتریبئگ اتبن

رکو۔")ملسمئگ (

رملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ

ئگ رےھکئگ اگ۔"ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

رائگ متئگ وکئگ السم

امن ا:"السم"ئگ وکئگ وخبئگ الیھپؤئگ خ

137

ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اسنئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ےکئگ اسیھتئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ احصہبئگ تہبئگ زن ادہئگ السمئگ ایکئگ رکےتئگ ےھت۔ئگ السمئگ یکئگ رثکتئگ اکئگ احلئگ ہیئگ اھتئگ ہکئگ ارگئگ یسکئگ وق

ئگ یکئگ اوٹئگ ںیمئگ وہئگ اجےتئگ اورئگ رھپئگ اسےنمئگ اےتئگ وتئگ رھپئگ السمئگ رکےتئگ اورئگ اپ

املسو هيلع هللا ىلص یسکئگ درج

دئگ ےہ:اکئگ ارش

ئگ دویارئگ ن ائگ رھتپئگ چیبئگ ںیمئگ اوٹئگ نبئگ اجےئئگ اورئگ رھپئگ ائگ ےکاسےنمئگ اےئئگ وت ئگ ن ا

ئگ اسئگ وکئگ رھپئگ "وجئگ صخشئگ اےنپئگ املسمنئگ اھبیئئگ ےسئگ ےلمئگ وتئگ اسئگ وکئگ السمئگ رکےئگ اورئگ ارگئگ درج

السمئگ رکے۔")رن اضئگ ااصلنیحلئگ (

ائگ اورئگ اپئگ ےک

ئگ ںیمئگ احرضئگ وہن

رم

ئگ مہئگ دوونںئگ ن ازارئگ اجےتئگ وتئگ رضحتئگ لیفطئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ ںیمئگ ارثکرضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ رمعئگ یکئگ خ ا۔ئگ سپئگ ج

ئگ رمہاہئگ ن ارارئگ ئگ اجن ائگ رکن

ا،ئگ اچےہئگ وکیئئگ رغی

ا،ئگ اچےہئگ وکیئئگ داکدنارئگ وہن

ا،ئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ رمعئگ سجئگ ےکئگ ن اسئگ ےسئگ یھبئگ زگرےتئگ اسئگ وکئگ السمئگ رکےت،ئگ اچےہئگ وہئگ وکیئئگ ابکڑئگ ہیئگ وہن

ئگ اورئگ نیکسمئگ وہن

ائگ اپئگ اسئگ وکئگ السمئگ رضورئگ رکےت۔ئگ

رغضئگ وکیئئگ یھبئگ وہن

ئگ دنئگ ںیمئگ راراک ری

ئگ ئگ ےنئگ اہکئگ ولچئگ ن ازارئگ ںیلچ۔ئگ ںیمئگ ےنئگ اہکئگ رضحتئگ ن ازارئگ اجئگ ےکئگ ایکئگ ےیجیکئگ اگ۔ئگ اپئگ ہنئگ وتئگ یسکئگ وسدےئگ یکئگ خ ئگ وتئگ اپ ئگ ںیمئگ ان ا

رم

یئگ ےکئگ اپئگ یکئگ خ

ںیہی

ئ

ےئگ ںیہ۔ئگ ای

ھٹ

پ ی ی

ھٹیبئگ رکئگ ھچئگ ن اتئگ ےیلئگ ڑھکےئگ وہےتئگ ںیہئگ ہنئگ یسکئگ املئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیمئگ ولعمامتئگ رکےتئگ ںیہ۔ئگ ہنئگ وملئگ اھبؤئگ رکےتئگ ںیہ۔ئگ ہنئگ ن ازارئگ یکئگ ولفحمںئگ ںیمئگ

ئگ اےسئگ السمئگ ئگ ےلمئگ مہ ئگ اجےتئگ ںیہئگ ہکئگ ںیمہئگ وج ئگ رکےنئگ یکئگ رعضئگ ےسئگ ن ازار ئگ رصفئگ السم ئگ وت ئگ "اےئگ اوبنطب!)وتدنواےل(مہ رامن ا:

ئگ ےنئگ ق ئگ رضحت ئگ رکںی۔

ج

رکںی۔")وماطااممئگ امکل(

راکئگ دیلئگ اکئگ وبثتئگ دےیجی۔ئگ السم ۔۸

رکےنئگ ںیمئگ یھبکئگ لخبئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ ئگ السمئگ اےنپئگ املسمنئگ اھبیئئگ اکئگ قحئگ وصرئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ قحئگ وکئگ ادائگ رکےنئگ ںیمئگ ق

ئگ املسمنئگ اھبیئئگ ےسئگ ےلمئگ وتئگ ئگ اسئگ وکئگ السمئگ رکے۔")ملسم(ملسو هيلع هللا ىلص یبن ئگ املسمنئگ اکئگ دورسےئگ املسمنئگ رپئگ ہیئگ قحئگ ےہئگ ہکئگ ج ادئگ ےہ:ئگ "ہکئگ اک

اکئگ ارش

رائگ لیخبئگ وہئگ ےہئگ وجئگ السمئگ رکےنئگ ںیمئگ لخبئگ رکے۔ئگ )االدبئگ ارفملد(

ئگ ےسئگ ت رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ ب

رہئگ ق رت رضحتئگ اوبہ

ئگ یھبئگ السمئگ رکےنئگ اورئگ حلصئگ افصیئئگ رکےنئگ ںیمئگ یک ئگ ےیجیک۔ئگ یبنالسمئگ رکےنئگ ںیمئگ ہشیمہ ۔۶

رائگ وخنہتسئگ یسکئگ ےسئگ انئگ نبئگ وہئگ اجےئئگ ی

ملسو هيلع هللا ىلص ئگ یک ئگ ےیجیکئگ اورئگ ارگئگ یھبکئگ خ

ادئگ ےہ:

اکئگ ارش

ائگ ےہ۔")اوبداؤد(

ئگ ےہئگ وجئگ السمئگ رکےنئگ ںیمئگ یک ئگ رکن ی ر

رائگ ےکئگ زن ادہئگ ق

"وہئگ ادیمئگ خ

رئگ ںیہنملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ

ئ

رامن ا:ئگ "یسکئگ املسمنئگ ےکئگ ےیلئگ ہیئگ ن اتئگ اجت

ئگ ئگ ےنئگ ق ئگ عطقئگ قلعتئگ ےیکئگ رےہئگ ہکئگ ج

ہکئگ وہئگ اےنپاملسمنئگ اھبیئئگ ےسئگ نیتئگ دنئگ ےسئگ زن ادہئگ ک

ئگ ادرھئگ رتکائگ اجےئئگ اورئگ دورسائگ ادرھ،ئگ انئگ ںیمئگ ا لضئگ وہئگ ےہئگ وجئگ السمئگ ںیمئگ یک ئگ رکے۔")االدبئگ ارفملد( دوونںئگ ںیلمئگ وتئگ اک

ئگ دورسےئگ دےئگ ںیلمئگ وتئگ انئگ دوونںئگ ںیمئگ ےسئگ وکنئگ ےلہپئگ السملسو هيلع هللا ىلص یبن ئگ دوئگ ادیمئگ اک رائگ ےسئگ یسکئگ ےنئگ وپاھچئگ ہکئگ ج

رامن ا:ئگ "ئگ وجئگ انئگ دوونںئگ ںیمئگ خ

مئگ رکے۔ئگ ق

رذمی(

ئگ زن ادہئگ رتہبئگ وہ۔")ت ردک

ےکئگ ت

ااھت۔

ن رامےتئگ ہکئگ وکیئئگ صخشئگ اسئگ ےسئگ السمئگ رکےنئگ ںیمئگ یک ئگ ںیہنئگ رکئگ ن ا

رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ رمعئگ السمئگ ںیمئگ یک ئگ رکےنئگ اکئگ اانتئگ امامتمئگ ق

138

ائگ ہکئگ وہئگ صخشئگ نسئگ ےکسئگ سجئگ وکئگ اپئگ السمئگ رکئگ رےہئگ ںیہ۔اہتبلئگ ارگئگ ںیہکئگ زن انئگ ئگ ہشیمہئگ زن انئگ ےسئگ االسلمئگ مکیلعئگ ہہئگ رکئگ السمئگ ےیجیکئگ اورئگ ذرائگ اویچنئگ اوازئگ ےس ۔۷۳

السمئگ ےیجیکئگ ن

ارہئگ رکےنئگ یکئگ رضورتئگ وہئگ وتئگ وکیئئگ اضمہقئئگ ںیہن۔ئگ الثمئگ اپئگ سجئگ وکئگ السمئگ رکئگ رےہئگ ںیہئگ وہئگ دور

ےہئگ اورئگ ایخلئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ ئگ ےسئگ االسلمئگ مکیلعئگ ےنہکئگ ےکئگ اسھتئگ اہھتئگ ن ائگ رسئگ ےسئگ اش

ئگ ہنئگ چنہئگ ےکسئگ یگئگ

ارہئگ یھبئگ ےیجیک۔یکئگ اوازئگ اسئگ ک

ئگ ںیمئگ اش

ن ائگ وکیئئگ رہبہئگ ےہئگ اورئگ اپئگ یکئگ اوازئگ ںیہنئگ نسئگ اتکس۔ئگ وتئگ ایسیئگ احل

ر ئگ ن ازیکہئگ اورئگ ت

رائگ یکئگ رطفئگ ےسئگ اہنی

ئگ یسکئگ وکئگ السمئگ رکوئگ وتئگ اانپئگ السمئگ اسئگ وکئگ انسؤئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ السمئگ خ رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ ج

تئگ وایلئگ داعئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ رمعئگ ق

ےہ۔")االدبئگ ارفملد(

روںئگ وکئگ ۔۷۷

ئگ اپئگ یسکئگ وھچیٹئگ اےنپئگ ت ئگ ئگ ئگ ئگ اپئگ دیپلئگ لچئگ رےہئگ وہںئگ اورئگ ھچئگ ولگئگ ےھٹیبئگ وہںئگ وتئگ ےنھٹیبئگ واولںئگ وکئگ السمئگ ےیجیکئگ اورئگ ج

وٹیلئگ السمئگ رکےنئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک،ج

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ اسھتئگ وہںئگ اورئگ ھچئگ زن ادہئگ ولوگںئگ ےسئگ الماقتئگ وہئگ اجےئئگ وتئگ السمئگ رکےنئگ ںیمئگ یک ئگ ےیجیک۔ئگ یبن

اکئگ ارش

رےئگ وک،ئگ پ ےنئگ واالئگ

ائگ صخشئگ ت

رادئگ زن ادہئگ ولوگںئگ وکئگ السمئگ رکےنئگ ںیمئگ ئگ یک ئگ رکںی۔")االدبئگ ارفملد("وھچن

ےھٹیبئگ وہےئئگ وک،ئگ اورئگ وھتڑےئگ اق

ارگئگ اپئگ وساریئگ رپئگ لچئگ رےہئگ وہں۔ئگ وتئگ دیپلئگ پ ےنئگ واولںئگ اورئگ راہئگ ںیمئگ ےھٹیبئگ وہےئئگ ولوگںئگ وکئگ السمئگ ےیجیک ۔۷۲

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ اورئگ دیپلئگ پ ےنئگ و ئگ دیپلئگ پ ےنئگ واولںئگ وک ئگ ادویمںئگ وکئگ السمئگ رکےنئگ ںیمئگ یک ئگ "وساریئگ رپئگ پ ےنئگ واےل، اےلئگ ےھٹیبئگ وہےئئگ ولوگںئگ وکاورئگ وھتڑےئگ ادیمئگ زن ادہ

رکںی۔)االدبئگ ارفملد(

ئگ یھبئگ السمئگ ےیجیکئگ یسکئگ ےکئگ اہںئگ ےنلمئگ اجںیئ،ئگ ن ائگ یسکئگ یکئگ کھٹیبئگ ن ائگ تسشنئگ اگہئگ ںیمئگ ںیچنہپئگ ،ئگ ن ائگ یسکئگ عمجمئگ ےکئگ ن اسئگ ےسئگ زگرںیئگ ن ائگ یسکئگ سلجمئگ ںیمئگ ںیچنہپئگ وتئگ ےتچنہپئگ ۔۷۰

وق

ئگ واہںئگ ےس ئگ یھبئگ السمئگ ےیجیک۔ئگ اورئگ ج

رتصخئگ وہےنئگ ںیگلئگ ی

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ والںئگ ےسئگ رتصخئگ وہےنئگ وگلئگ وتئگ رھپئگ السمئگ رکوئگ اورئگ ن ادر،وھئگ ہکئگ الہپئگ السمئگ دورسےئگ السمئگ ےسئگ زن ا ئگ متئگ یسکئگ سلجمئگ ںیمئگ وچنہپئگ وتئگ السمئگ رکو۔ئگ اورئگ ج

دہئگ "ج

ئگ رتصخئگ وہ ئگ ج ئگ اور ئگ رکںی ئگ امامتم را

ئگ ت ئگ اک ئگ السم ئگ اپ ئگ وت

ئگ ںیہنئگ ےہ)ہکئگ اجےتئگ وق ر ئگ اتیمہئگ ہنئگ قحتسمئگ اخ ئگ وکیئ ئگ وک ئگ ر یتصئگ السم ئگ اور ئگ رکںی ئگ ہن ئگ السم ےنئگ ںیگلئگ وت

رذمی(

دںی(۔)ت

ئگ اس ۔۷۴ ئگ دنئگ دبعاہللئگ دجسمئگ ںیمئگ ےھتئگ ہکئگ اک امئگ ےلئگ رکئگ السمئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ اک

ئگ اورئگ اسئگ سلجمئگ ںیمئگ اجںیئئگ وتئگ وپریئگ سلجمئگ وکئگ السمئگ ےیجیک،ئگ وصخمصئگ وطرئگ رپئگ یسکئگ اکئگ ن ا لئئگ ان

ر

امئگ ےلئگ رکئگ السمئگ ایک۔ئگ رضحتئگ ےنئگ ق

ائگ اورئگ روسلئگ اہللےنئگ اپئگ اکئگ ن رامن

رائگ ےنئگ چسئگ ق

ئگ ئگ اھٹئگ رکئگ رھگئگ رشتفیئگ ےلئگ ےئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص امن ا:ئگ "خ ےنئگ غیلبتئگ اکئگ قحئگ ادائگ رکئگ دن ا۔"اورئگ رھپئگ اپ

ئگ اپئگ رشتفیئگ الےئئگ وتئگ رضحتئگ اطرقئگ ےنئگ وپاھچ:ئگ "رضحت!ئگ مہئگ ولگئگ اپ رامےنئگ اکئگ بلطمئگ ایکئگ ےہئگ ۔ئگ ریخئگ ج

ئگ ےکئگ ق یکئگ ن اتئگ اکئگ ئگ ولگئگ ااظتنرئگ ںیمئگ ےھٹیبئگ رےہئگ ہکئگ اپ

رامن ا:یبنبلطمئگ ہنئگ ھجمس

ئگ ولگئگ وسلجمںئگ ںیمئگ ولوگںئگ وکئگ وصخمصئگ رکئگ ےکئگ السمئگ رکےنئگ ںیگلئگ ےگ۔")االدبئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ ےکس؟ئگ وتئگ ق ی ر

ئگ ےکئگ ق

ادئگ ےہئگ ہکئگ ایقم

اکئگ ارش

ارفملد(

139

ئگ وکئگ یسکئگ دورسےئگ ےکئگ ذرےعیئگ السمئگ الہکےنئگ اکئگ ومعقئگ وہئگ ن ائگ یسکئگ ےکئگ طخئگ ںیمئگ السمئگ وھکلاےنئگ اکئگ ومعقئگ وہئگ وتئگ ۔۷۵

ئگ اورئگ دوب ر

ررگئگ ن ائگ تت

ئگ اسئگ ومعقارگئگ ئگ اےنپئگ یسکئگ ت

۔

ئ

ئگ اورئگ السمئگ ولہکای

ئ

ےسئگ رضورئگ افدئہئگ ااھٹی

ئگ اہللئگ وئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اعہشئئگ یتہکئگ ںیہئگ ہکئگ یبن ا

مہچرامن ا:"اعہشئئگ !ئگ ربجالیئگ ہیلئگ االسلمئگ متئگ وکئگ السمئگ ہہئگ رےہئگ ںیہ،ئگ ںیمئگ ےنئگ اہکئگ ومکیلعئگ االسلمئگ وئگ ر

ےنئگ ھجمئگ ےسئگ ق

راکہت۔)اخبریئگ ،ملسم( ت

وہںئگ وتئگ ایسیئگ اوازئگ ںیمئگ السمئگ ےیجیکئگ ہکئگ اجےنگئگ واےلئگ نسئگ ںئگ اورئگ وسےنئگ واولںئگ یکئگ دنینئگ ںیمئگ للخئگ ہنئگ ارگئگ اپئگ یسکئگ ایسیئگ ہگجئگ ںیچنہپئگ ںاہںئگ ھچئگ ولگئگ وسئگ رےہئگ ۔۷۹

ڑپے۔

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ مہئگ یبن

ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دقمادئگ ق اسئگ رطحئگ ملسو هيلع هللا ىلص راتئگ ےئگ رشتفیئگ الےتئگ وتئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ےیلئگ ھچئگ دودھئگ رھکئگ ایئگ رکےتئگ ےھتئگ ج

ئگ ومعملئگ السمئگ ایک۔)ملسم(ملسو هيلع هللا ىلص ۔ئگ سپئگ یبنئگ السمئگ رکےتئگ ہکئگ وسےنئگ واالئگ اجےگئگ ںیہنئگ اورئگ اجےنگئگ واالئگ نسئگ ےل رشتفیئگ الےئئگ اورئگ س

ااینئگ ےسئگ دےیجی،ئگ ہیئگ املسمنئگ اھبیئئگ اکقحئگ ےہ،ئگ اسئگ قحئگ وکئگ ادائگ رکےنئگ ںیمئگ یھبکئگ لخبئگ ہنئگ ئگ داھکےیئ۔ ۔۷۱

شئگ وخشئگ دیلئگ اورئگ دنخہئگ پ ی

السمئگ اکئگ وجابئگ اہنی

ادئگ ےہئگ :"املسمنئگ رپئگ املسمنئگ ےکئگ ن اچنئگ قحئگ ںیہ؛"ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

السمئگ اکئگ وجابئگ دانی۔ (۔۷)

ا۔ئگ (۔۲)

ریم ضیئگ یکئگ ایعدتئگ رکن

ا۔ (۔۰)

انجزےئگ ےکئگ اسھتئگ اجن

ا۔ (۔۴)

دوعتئگ وبقلئگ رکن

کنیھچئگ اکئگ وجابئگ دانی۔) قفتئگ ہیل( (۔۵)

رامن ا:"راوتسںئگ ںیمئگ ےنھٹیبئگ ےسئگ رپزیہئگ رکو۔"ئگ ولوگںئگ ےنئگ اہک:"ن اروسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

رئگ ےہئگ ملسو هيلع هللا ىلص!ےنئگ ق ازگت

ارےئگ ےیلئگ وتئگ راوتسںئگ ںیمئگ انھٹیئگ وتئگ ن ہ

رامن ا:ئگ "املسو هيلع هللا ىلص ۔"ئگ یبن

رگئگ اہمترےئگ ےیلئگ راوتسںئگ ںیمئگ انھٹیئگ ااسیئگ یہئگ رضوریئگ ےہئگ وتئگ ئگ وھٹیبئگ نکیلئگ راےتسئگ اکئگ قحئگ رضورئگ ادائگ رکو۔"ئگ ولوگںئگ ےنئگ اہکئگ :ئگ "راےتسئگ اکئگ قحئگ ایکئگ ےنئگ ق

راویئںئگ ےسئگ روےرا۔") قفتئگ ہیلملسو هيلع هللا ىلصےہن ائگ روسلئگ اہلل ا،ئگ اورئگ ت

رامن ا:ئگ "ئگ اگنںیہئگ یچینئگ رانھک،ئگ دھکئگ ہنئگ دانی،ئگ السمئگ اکئگ وجابئگ دانی،ئگ اورئگ ویکینںئگ یکئگ نیقلتئگ رکن

(؟ئگ ق

راکہتئگ ےکئگ اافلظئگ اکئگ ااضہفئگ ےیجیک۔ ۔۷۸ ائگ اہللئگ وئگ ت

مہچ السمئگ ےکئگ وجابئگ ںیمئگ وئگ مکیلعئگ االسلمئگ رپئگ یہئگ اافتکءئگ ہنئگ ےیجیکئگ ہکلبئگ وئگ ر

رانئگ ن اکئگ ںیمئگ ےہ:

ق

وہا وا باحسن منہا او رد ۃ فحی یتم بتحیا (۸۹ااسنلء:)و اذا حی

140

ئگ وکیئئگ ںیہمتئگ داعئگ السم رکےئگ وتئگ اسئگ وکئگ اسئگ ےسئگ رتہبئگ داعئگ دوئگ ن ائگ رھپئگ ویہئگ اافلظئگ وجابئگ ںیمئگ ہہئگ دو۔"ئگ "اورئگ ج

رائگ د و۔ئگ رہباحلئگ بلطمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ السمئگ ےکئگ وجابئگ ںیمئگ لخبئگ ہنئگ رکو۔ئگ السمئگ ےکئگ اافلظئگ ںیمئگ ھچئگ ااضہفئگ رکئگ ےکئگ اسئگ ےسئگ رتہبئگ داعئگ دوئگ ورہنئگ مکئگ ازئگ مکئگ ویہئگ اافلظئگ دہ

ائگ اورئگ اسئگ ےنئگ ائگ رکئگ "االسلمئگ مکیلع"ئگ اہک۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص وجابئگ رضورئگ دو۔ئگ رضحتئگ رمعانئگ نبئگ نیصحئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن ئگ ادیمئگ ان رامئگ ےھتئگ ہکئگ اک

ےنئگ السمئگ اکئگ ملسو هيلع هللا ىلص رشتفیئگ ق

ئگ اہللئگ اہکئگ اپ ا

مہچئگ اورئگ اسئگ ےنئگ االسلمئگ مکیلعئگ وئگ ر ا ئگ ادیمئگ ان ئگ دورسا ئگ دس)ینعیئگ دسئگ ایکینںئگ ںیلم(ئگ رھپئگ اک رامن ا

ئگ اورئگ ق ا رامن ائگ ملسو هيلع هللا ىلص وجابئگ دن

ئگ اورئگ ق ا ےنئگ السمئگ اکئگ وجابئگ دےئگ دن

راکہت"ئگ اپئگ (سیب)ینعیئگ سیبئگ ایکینںئگ ںیلم ئگ اہللئگ وئگ ت ا

مہچئگ اورئگ اسئگ ےنئگ ارکئگ اہک:ئگ "االسلمئگ مکیلعئگ وئگ ر ا ئگ رسیتائگ ادیمئگ ان رامن ائگ سیت)ینعیئگ ملسو هيلع هللا ىلص اسئگ ےکئگ دعبئگ اک

ئگ اورئگ ق ا ےنئگ وجابئگ دن

رذمی(

سیتئگ ایکینںئگ ںیلم(۔)ت

ئگ رمہبتئگ ںیمئگ رضحتئگ اوبرکبئگ ےکئگ ےھچیپئگ وسارئگ اھت۔ئگ مہئگ نجئگ نجئگ ولوگںئگ ےکئگ ن اسئگ ےسئگ زگرےت۔ئگ اوب رکبئگ اںیہنئگ االسلمئگ مکیلعئگ ےتہکئگ رضحتئگ رمعئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہک"ئگ اک

مچائگ اہللئگ وتئگ ولگئگ وجابئگ دےتی:ئگ "وئگ مکیلعئگ االسلمئگ ور

مہچائگ اہلل!ئگ اورئگ اوبرکبئگ ےتہکئگ االسلمئگ مکیلعئگ وئگ ر

مہچائگ اجئگ اورئگ وہئگ وجابئگ دےتیئگ وئگ مکیلعئگ االسلمئگ وئگ ر رامن

راکہت"اسئگ رپئگ اوبئگ رکبئگ ےنئگ ق ائگ اہللئگ وئگ ت

ہ

رھئگ ے۔)االدبئگ ارفملدئگ (

ئگ ںیمئگ مہئگ ےسئگ ت

ی لٹ

فض متئگ ولگئگ

ئگ یسک ۔۷۶ ئگ یھبئگ رکینئگ وہئگ السمئگ ےکئگ دعبئگ ئگ ج

ئگ ن اریگئگ وگتفگئگ رشوعئگ رکئگ دےنیئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ وجئگ ن اتئگ ج ئگ ےسئگ ےلہپئگ االسلمئگ مکیلعئگ ےیہک،ئگ ک ےسئگ الماقتئگ وہئگ وتئگ ب

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ےیجیک۔ئگ یبن

اکئگ ارش

"وجئگ وکیئئگ السمئگ ےسئگ ےلہپئگ ھچئگ ن اتئگ رکےنئگ ےگلئگ اسئگ اکئگ وجابئگ ہنئگ دو۔"

انئگ احالتئگ ںیمئگ السمئگ رکےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ ۔۲۳

ںیمئگ رصموفئگ وہں۔ ۔(۷)

ئگ ڑپےنھئگ ڑپاھےنئگ ن ائگ نس

رانئگ وئگ دحی

ئگ ولگئگ ق ج

ئگ ںیمئگ رصموفئگ وہ۔ (۔۲)

ئگ وکیئئگ ہبطخئگ دےنیئگ اورئگ نس ج

وجئگ وکیئئگ اذانئگ ن ائگ ریبکتئگ ہہئگ راہئگ وہ۔ (۔۰)

ئگ یسکئگ سلجمئگ ںیمئگ یسکئگ دینیئگ وموضعئگ رپئگ وگتفگئگ وہئگ ریہئگ وہئگ ن ائگ وکیئئگ یسکئگ وکئگ وکیئئگ دینیئگ ااکحمئگ اھجمسئگ راہئگ وہ۔ (۔۴) ج

ئگ ااتسد (۔۵) ڑپاھےنئگ ںیمئگ رصموفئگ وہ۔ئگ ج

ئگ ےکئگ ےیلئگ اھٹیبئگ وہ۔ (۔۹)

ئگ وکیئئگ ئاضےئئگ احج

ج

ئگ اکئگ ااہظرئگ یھبئگ تمکحئگ ےکئگ اسھتئگ ےیجیک۔

اورئگ ذلیئگ ےکئگ احالتئگ ںیمئگ ہنئگ رصفئگ السمئگ رکےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ ہکلبئگ اینپئگ ےبئگ یفلکتئگ اورئگ رواحینئگ اذی

ئگ وکیئئگ قسفئگ وئگ وجفرئگ اورئگ اخفلئگ رشعئگ وہلئگ وئگ بعلئگ اورئگ شیعئگ وئگ رطبئگ ںیمئگ التبمئگ (۔۷) وہئگ رکئگ دنیئگ یکئگ وتنیہئگ رکئگ راہئگ وہ۔ئگ ج

141

امئگ رکئگ راہئگ وہ، (۔۲)

ئگ وکیئئگ اگیلئگ چولچ،ئگ ےبئگ وہدہئگ وکباس،ئگ وھجیٹئگ یچسئگ ریغئگ گدیجنہئگ ن اںیتئگ اورئگ شحفئگ ذماقئگ رکئگ ےکئگ دنیئگ وکئگ دبن ج

ئگ وئگ ےبئگ دینیئگ ا (۔۰)

رہتشگئگ رکےنئگ اورئگ دبع ئگ وکیئئگ اخفلئگ دنیئگ وئگ رشتعیئگ ااکفرئگ وئگ رظنن اتئگ یکئگ غیلبتئگ رکئگ راہئگ وہئگ اورئگ ولوگںئگ وکئگ دنیئگ ےسئگ ت ایتخرئگ رکےنئگ رپئگ ااھبرئگ راہئگ وہ۔ج

ئگ اورئگ انمتقفئگ اکئگ وبث (۔۴)

رئگ یکئگ ےبئگ رحیتمئگ رکئگ راہئگ وہ،ئگ اورئگ رشتعیئگ ےکئگ اوصلئگ وئگ ااکحمئگ اکئگ ذماقئگ اڑائگ رکئگ اینپئگ ادنروینئگ ابخی

ئ

ئگ وکیئئگ دینیئگ اقعدئئگ وئگ اعشت تئگ دےئگ راہئگ وہ۔ج

ئگ اینپئگ دبدینی،ئگ قح ۔۲۷ ادہئگ ےہئگ ہکئگ وہید

رانئگ ش

ئگ سفنئگ ںیمئگ وہیدواصنریئگ وکئگ السمئگ رکےنئگ ںیمئگ یک ئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ ق

ئگ اورئگ ابخی ی ر

ئگ ق ئگ دلجئگ و ئگ دیا ی،ئگ ملظئگ وئگ دردنیگ،

ائگ رکشیئگ اورئگ دبرکداریئگ اکئگ وبثتئگ دن ا۔ئگ یہیئگ وہئگ وقمئگ ےہئگ سجئگ ےن

رائگ ےنئگ اسئگ رپئگ ےبئگ ن ان اںئگ ااعنامتئگ یکئگ ن ارشئگ یکئگ نکیلئگ اسئگ ےنئگ ہشیمہئگ ن

رنیئگ وقمئگ ےہ۔ئگ خ

رائگ ےکئگ ےجیھبئگ وہےئئگ دبت

ئگ خ

ئگ وکئگ لتقئگ رکئگ ڈاال۔ئگ اسئگ ےیلئگ ومنمئگ وکئگ اسئگ روشئگ

رہئگ ربمغیپوںئگ ک رزگی اہبئئگ یھبئگ وہئگ ۔ئگ ہکلبئگ ایسیئگ روشئگ رینھکئگ ت

ائگ اچےیہئگ سجئگ ںیمئگ وہیدئگ ےکئگ ارکامئگ وئگ ارتحامئگ اکئگ ش

ےسئگ رپزیہئگ رکن

ئگ وئگ تنکسمئگ ےہ۔

رنیئگ اخمتفلئگ اکئگ ااجنمئگ ہشیمہئگ یکئگ ذل

اچےیہئگ سجئگ ےسئگ ن ارئگ ن ارئگ انئگ وکئگ سوسسئگ وہئگ ہکئگ قحئگ یکئگ دبت

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ےنئگ ق

ئگ متئگ ر ئگ رطفئگ ٹمسئگ اجےنئگ رپئگ وبجمرئگ رکئگ دو۔")االدبئگ ارفملد("وہیدئگ وئگ اصنریئگ وکئگ السمئگ رکےنئگ ںیمئگ یک ئگ ہنئگ ایکئگ رکوئگ اورئگ ج اہئگ ںیمئگ انئگ ےسئگ ولمئگ وتئگ انئگ وکئگ اک

ئگ رطفئگ وکئگ ٹمسئگ رکئگ اہمترےئگ ےیلئگ راہتسئگ اشکدہئگ وھچڑئگ دںی۔ ینعیئگ اسئگ رطحئگ واقرئگ اورئگ ددبےبئگ ےکئگ اسھتئگ زگروئگ ہکئگ ہیئگ راےتسئگ ںیمئگ وخدئگ اک

ئگ یسکئگ سلجمئگ ںیمئگ املسمنئگ اورئگ رشمنیکئگ دوونںئگ عمجئگ وہںئگ وتئگ واہںئگ السمئگ ےیجیک ۔۲۲ ئگ ن ارئگ ایسیئگ سلجمئگ ےکئگ ن اسئگ ےسئگ زگرےئگ سجئگ ںیمئگ ملسمئگ ملسو هيلع هللا ىلص ۔ئگ یبنئگ ارکمج اک

ئگ ےھتئگ وتئگ اپ ئگ یہئگ رشک ئگ وکئگ السمئگ ایک۔)االدبئگ ارفملد(ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ رشمکئگ ب ےنئگ انئگ ب

اورئگ اہھتئگ ن ائگ رسئگ ئگ ارگئگ یسکئگ ریغئگ ملسمئگ وکئگ السمئگ رکےنئگ یکئگ رضورتئگ شیپئگ اےئگ وتئگ االسلمئگ مکیلعئگ ہنئگ ےیہکئگ ہکلبئگ ادابئگ رعض،ئگ امیلستتئگ وریغہئگ مسقئگ ےکئگ اافلظئگ اامعتسلئگ ےیجیک ۔۲۰

راجئگ ےکئگ الخفئگ وہ۔

ارہئگ ہنئگ ےیجیکئگ وجئگ االسیمئگ دیقعےئگ اورئگ االسیمئگ م

ےسئگ یھبئگ وکیئئگ اش

امئگ یبن

رلقئگ ےکئگ ن ےنئگ وجئگ وتکمبئگ اجیھبئگ اھت۔ئگ اسئگ ںیمئگ السمئگ ےکئگ اافلظئگ ہیئگ ےھت:ملسو هيلع هللا ىلص ہ

سالم علی من اتبع الھدی

ئگ یکئگ ریپویئگ رکے۔"ئگ

"السمئگ ےہئگ اسئگ رپئگ وجئگ دہای

رامےتئگ اورئگ اپملسو هيلع هللا ىلص تئگ ےکئگ ااہظرئگ ےکئگ ےیلئگ اصمہحفئگ یھبئگ ےیجیک۔ئگ یبنالسمئگ ےکئگ دعبئگ تبحمئگ وئگ ترتئگ ن ائگ دیقع ۔۲۴

ےکئگ احصہبئگ یھبئگ اسپئگ ملسو هيلع هللا ىلص وخدئگ یھبئگ اصمہحفئگ ق

رامیئئگ اورئگ اسئگ یکئگ تیلضفئگ اوراتیمہئگ رپئگ فلتخمئگ ادنازئگ ےسئگ روینشئگ ڈایل۔ملسو هيلع هللا ىلص ںیمئگ ےتلمئگ وتئگ اصمہحفئگ رکےت۔ئگ اپ

ادیکئگ ق

ےنئگ احصہبئگ رکامئگ وکئگ اصمہحفئگ یکئگ ن

:ئگ "ایکئگ احصہبئگ ںیمئگ اصمہحفئگ رکےنئگ اکئگ رواجئگ اھت؟ئگ رضحتئگ اسنئگ ےنئگ وجابئگ دن ا:ئگ "یجئگ اہںئگ اھت۔"ئگ )اخبری(رضحتئگ اتقدہئگ ےنئگ رضحتئگ اسنئگ ےسئگ درن اتفئگ ایک

142

ںیمئگ رضحتئگ ہملسئگ نبئگ وردانئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہک:ئگ ںیمئگ ےنئگ رضحتئگ امکلئگ نبئگ اسنئگ وکئگ داھکیئگ ہکئگ ولوگںئگ ےسئگ اصمہحفئگ رکئگ رےہئگ ںیہ،ئگ ھجمئگ ےسئگ ےسئگ وپاھچئگ متئگ وکنئگ وہ؟ئگ

ئگ اکئگ الغمئگ وہں۔"ئگ اپئگ ےنئگ ریم

رتئگ ےسئگ ونازے۔"ےنئگ اہک:ئگ "ینبئگ ل رائگ ںیہمتئگ ریخئگ وت

رامن ائگ :ئگ "خ

ےئگ رسئگ رپئگ نیتئگ ن ارئگ اہھتئگ ریھپائگ اورئگ ق

ئگ نمیئگ ےکئگ ھچئگ ولگئگ اےئئگ وتئگ یبن ئگ ن ارئگ ج ےنئگ ئگ احصہبئگ ےسئگ اہک:ئگ "اہمترےئگ ن اسئگ نمتئگ ےکئگ ھچئگ ئگ ولگئگ اےئئگ ںیہئگ اورئگ اےنںیمئگ ہیئگ اصمہحفئگ ےکئگ زن ادہئگ قحئگ ملسو هيلع هللا ىلص اک

دارئگ ںیہ۔")اوبداؤد(

رہفیئگ نبئگ امینئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ

ئگ دورسےئگ اکئگ اہھتئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنرضحتئگ خ ےئگ ےکئگ ےیلئگ اک چف

ئگ دوئگ ومنمئگ ےتلمئگ ںیہئگ اورئگ السمئگ ےکئگ دعبئگ اصم رامن ا:ئگ "ج

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ئگ ےس)وسےھک(ئگ ےتپ۔")ربطاین(

ائگ اسئگ رطحئگ ڑھجئگ اجےتئگ ںیہ،ئگ سجئگ رطحئگ درج

اےنپئگ اہھتئگ ںیمئگ ےتیلئگ ںیہئگ وتئگ دوونںئگ ےکئگ گ

رامن ا:ئگ "لمکمئگ السمئگ ہیئگ ےہئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ وعسمدئگ ےتہکئگ نیہئگ ہکئگ یبن

ہکئگ اصمہحفئگ ےکئگ ےیلئگ ئگ اہھتئگ یھبئگ المےئئگ اجںیئ۔"ےنئگ ق

ئگ دمےنیئگ اےئئگ وتئگ یبن ۔۲۵ ئگ نبئگ احرہثئگ ج ر ررگئگ رفسئگ ےسئگ واسپئگ اےئئگ وتئگ اعمہئگ یھبئگ ےیجیک۔ئگ رضحتئگ زی

ئگ ت ئگ ن ا ر

،ئگ تت

ےکئگ اہیںئگ چنہئگ رکئگ دروازہئگ ملسو هيلع هللا ىلص وکیئئگ دوب

ااینئگ وکملسو هيلع هللا ىلص اٹھکٹھکن ا۔ئگ اپ

شےئگ وہےئئگ دروازےئگ رپئگ ےچنہپئگ انئگ ےسئگ اعمہئگ ایکئگ ئگ اورئگ پ ی

ٹ

ی یوھگ

رذمی(اینپئگ اچدرئگ

ئگ وبہسئگ دن ا۔)ت

ئگ احصہبئگ رکامئگ اسپئگ ںیمئگ ےتلمئگ وتئگ اصمہحفئگ رکےتئگ اورئگ ارگئگ رفسئگ ےسئگ واسپئگ اےتئگ وتئگ اعمہئگ رکےت۔)ربطاین( رضحتئگ اسنئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ ج

ایعدتئگ ےکئگ اداب

ئگ رضورتئگ ےہئگ ن ائگ ن ایمہ ۔۷ رےبئگ وکئگ ئگ رم ضیئگ یکئگ ایعدتئگ رضورئگ ےیجیک۔ئگ ایعدتئگ یکئگ تیثیحئگ ضحمئگ یہیئگ ںیہنئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اامتجیعئگ زدنیگئگ یکئگ اک

اعتون،ئگ وخمغریئگ ےکئگ خ

رائگ ےس

ئگ الزیمئگ اقتہضئگ ےہ،ئگ خ رائگ ےسئگ تبحمئگ اکئگ اک

ئگ املسمنئگ رپئگ دورسےئگ املسمنئگ اھبیئئگ اکئگ ئگ دینیئگ قحئگ ےہئگ اورئگ خ ئگ ذرہعیئگ ےہ،ئگ ہکلبئگ ہیئگ اک رائگ ااھبرےنئگ اکئگ اک

ئگ قلعتئگ رےنھکئگ واال،ئگ خ

رانت رائگ ےسئگ تلفئگ ےہ۔ئگ یبنےکئگ دنبوںئگ ےسئگ ےبئگ قلعتئگ ںیہنئگ وہئگ اتکس۔ئگ رم ضیئگ یکئگ مغئگ وخاری،ئگ درددنمیئگ اورئگ اعتونئگ ےسئگ تلفئگ ت

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ئگ درئگ ا لئگ ئگ خ

اکئگ ارش

رامےئئگ اگ۔ئگ "اےئگ ادمئگ ےکئگ ےٹیب!ئگ ںیمئگ امیبرئگ ڑپائگ اورئگ وتئگ ےنئگ ریمیئگ ایعدتئگ ںیہنئگ یک؟ئگ دنبہئگ ےہکئگ اگ:"رپورداگر!ئگ اپئگ اسریئگ اک

رائگ ق

ئگ ےکئگ روزئگ خ

انئتئگ ےکئگ "ایقم

رائگ ےہکئگ اگ:ئگ ریمائگ الفںئگ دنبہئگ امیبرئگ ڑپائگ وتئگ

ا!ئگ ئگ خ

ا)ینعیئگ وتئگ ریمیئگ رب،ئگ الھبئگ ںیمئگ اپئگ یکئگ ایعدتئگ ےسیکئگ رکن

ن ائگ وتئگ ھجمئگ واہںئگ ن ا

وتئگ ےنئگ اسئگ یکئگ ایعدتئگ ںیہنئگ یکئگ ارگئگ وتئگ اسئگ یکئگ ایعدتئگ وکئگ اجن

ا۔(۔)ملسم(

ن رارئگ ن ا

وخدوندیئگ اورئگ رتمحئگ اکئگ قحتسمئگ ق

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ےنئگ ق

ئگ املسمنئگ ےکئگ دورسےئگ املسمنئگ رپئگ ھچئگ وقحقئگ ںیہ۔ئگ وپاھچئگ ایگئگ ن ائگ روسلئگ اہلل رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص! "اک

وہئگ ایکئگ ایکئگ ںیہ؟ئگ ق

ئگ متئگ املسمنئگ اھبیئئگ ےسئگ ولمئگ وتئگ اسئگ وکئگ السمئگ رکو۔ئگ ج

ئگ وہئگ ںیہمتئگ دوعتئگ ےکئگ ےیلئگ دموعئگ رکےئگ وتئگ اسئگ یکئگ دوعتئگ وبقلئگ رکو۔ ج

ئگ وہئگ وتئگ اسئگ یکئگ ریخئگ وخایہئگ رکوئگ اورئگ کینئگ وشمرہئگ دو۔ ئگ وہئگ متئگ ےسئگ کینئگ وشمرےئگ اکئگ اطل ج

143

"مکئگ اہلل۔چ

ر ئگ اسئگ وکئگ کنیھچئگ اےئئگ اورئگ وہئگ "ادمحلئگ ہلل"ئگ ےہکئگ وتئگ اسئگ ےکئگ وجابئگ ںیمئگ وہک:ئگ "ت ج

ئگ وہئگ امیبرئگ ڑپئگ اجےئئگ وتئگ اسئگ یکئگ ایعدتئگ رکو۔ج

)اورئگ وجئگ وہئگ رماجےئئگ وتئگ اسئگ ےکئگ انجزےئگ ےکئگ اسھتئگ اجؤ۔)ملسم

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

ئگ ےکئگ ن االاخےنئگ ںیمئگ وہاگ۔)االدبئگ ارفملد(

"سجئگ ےنئگ اےنپئگ املسمنئگ اھبیئئگ یکئگ ایعدتئگ یکئگ وہئگ ج

رہئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن رت رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلصرضحتئگ اوبہ

ےنئگ ق

ئگ وکیئئگ ئگ دنبہئگ اےنپئگ املسمن ائگ ےہئگ متئگ اےھچئگ رےہ،ئگ اہمترائگ ئگ "ج

ئگ اکپرےنئگ واالئگ اامسنئگ ےسئگ اکپرن ائگ ےہئگ وتئگ اک

ائگ ےہئگ ن ائگ اسئگ ےسئگ الماقتئگ ےکئگ ےیلئگ اجن

اھبیئئگ یکئگ ایعدتئگ رکن

رذمی(

ائگ انبئگ ای۔")ت

ئگ ںیمئگ اکھٹن

انلچئگ ااھچئگ راہ،ئگ متئگ ےنئگ اےنپئگ ےیلئگ ج

یئگ ےکئگ املک ۔۲

ق

و

ک

رئگ ووثابئگ یکئگ رم ضیئگ ےکئگ رساہےنئگ ھٹیبئگ رکئگ اسئگ ےکئگ رسئگ ن ائگ دبنئگ رپئگ اہھتئگ ریھپ ےئگ اورئگ یلستئگ وئگ رئگ وئگ وثابئگ ےکئگ اخ

رتئگ ےکئگ اخ

ائگ ہکئگ اسئگ اکئگ ذنہئگ اخ

تئگ ےیہکئگ ن

ئگ اکئگ وکیئئگ ہملکئگ اسئگ یکئگ زن انئگ رپئگ ہنئگ اےئ۔

رطفئگ وتمہجئگ وہ،ئگ اورئگ ےبئگ ربصیئگ اورئگ وکشہئگ وئگ یاکی

ئگ ن ارےکمئگ ںیمئگ تخسئگ امیبرئگ ڑپا۔یبن ئگ ہک"ئگ ںیمئگ اک ئگ ایبنئگ رکیتئگ ںیہئگ ہکئگ ریمےئگ وادلئگ ےنئگ اانپئگ ہصقئگ انسن ا تئگ ےکئگ ےیلئگ ریمیئگ ایعدملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اعہشئئگ تنبئگ دعس

ئگ یہئگ یچبئگ ےہ۔ئگ ایکئگ ںیمئگ اےنپئگ املئگ ںیمئگ ےسئگ دواہتیئئگ یکئگ وتیصئگ رکئگ ملسو هيلع هللا ىلص! رشتفیئگ الےئ۔ئگ وتئگ ںیمئگ ےنئگ وپاھچئگ ن ائگ روسلئگ اہلل ںیمئگ اکیفئگ املئگ وھچڑئگ راہئگ وہںئگ اورئگ ریمیئگ رصفئگ اک

رامن ا:ئگ "ںیہن"ئگ ںیمئگ ےنئگ اہک:ئگ "ادےھئگ املئگ یکئگ وتیصئگ رکئگ اجؤںئگ اورئگ اداھئگ ڑلیک

ئگ اہتیئئگ یچبئگ ےکئگ ےیلئگ وھچڑئگ دوں؟ئگ ق رامن ا:ئگ "ںیہن"ئگ وتئگ اجؤںئگ اورئگ اک

ئگ ےکئگ ےیلئگ وھچڑئگ اجؤں؟ئگ ق

ئگ روسلئگ اہلل ئگ اہتیئئگ تہبئگ ےہ۔"ئگ اسئگ ےکئگ دعبئگ ملسو هيلع هللا ىلص!ںیمئگ ےنئگ رعضئگ ایک:ئگ "ن ا ئگ اہتیئئگ یکئگ وتیصئگ رکئگ اجؤئگ اورئگ اک رامن ا:ئگ "اہںئگ اک

ئگ اہتیئئگ یکئگ وتیصئگ رکئگ اجؤں؟ق رھپئگ اک

ااینئگ رپئگ راھکئگ اورئگ ریمےئگ ہنمئگ رپ،ئگ اورئگ ریمےئگ ٹیپئگ رپئگ ریھپا،ئگ رھپئگ داعئگ ملسو هيلع هللا ىلص ینب

ش یک:ےنئگ اانپئگ اہھتئگ ریمیئگ پ ی

ائگ ےہئگ وتئگ یبن

ئگ یھبکئگ ایخلئگ ان ئگ ج

رامدے۔"ئگ اسئگ ےکئگ دعبئگ ےسئگ اجئگ ک

رام۔اورئگ اسئگ یکئگ رجہتئگ وکئگ لمکمئگ ق

رائگ دعسئگ وکئگ افشئگ اطعق

ئگ ابمرکئگ ملسو هيلع هللا ىلص "اےئگ خ

ےکئگ دب

ائگ وہں۔")االدبئگ ارفملد(

یکئگ ڈنھٹکئگ اےنپئگ رگجئگ رپئگ سوسسئگ رکن

ئگ ن ارئگ ریمیئگ اںیھکنئگ دےنھکئگ اںیئگئگ وتئگ یبن رئگ نبئگ ارمقئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ اک ر!ئگ اہمتریئگ ا ھکئگ ریمیئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ زی ایعدتئگ ےکئگ ےیلئگ رشتفیئگ الےئئگ اورئگ ےنہکئگ ےگلئگ زی

ائگ وہں،ئگ اپ

ئگ رکن

رداب ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ںیمئگ ہیئگ فیلکئگ ےہئگ وتئگ متئگ ایکئگ رکےتئگ وہ؟ئگ ںیمئگ ےنئگ رعضئگ ایکئگ ہکئگ ربصئگ وئگ ت

رداب رامن ا:ئگ "متئگ ےنئگ اوھکنںئگ یکئگ اسئگ فیلکئگ ںیمئگ ربصئگ وئگ ت

ےنئگ ق

ئگ بیصئگ وہئگ ئگ یگ۔"

ےسئگ اکمئگ ایئگ وتئگ ںیہمتئگ اسئگ ےکئگ ےلصئگ ںیمئگ ج

رامےت:ئگ ملسو هيلع هللا ىلص سئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبنرضحتئگ انبئگ ابع

ےئگ ےھتئگ اسئگ ےکئگ دعبئگ استئگ ن ارئگ ق

ھٹ

پ ی ی

ئگ یسکئگ رم ضیئگ یکئگ ایعدتئگ وکئگ اجےتئگ ےھتئگ وتئگ اسئگ ئگ ےکئگ رساہےنئگ ج

اسال اہلل العظیم رب العرش العظیم ان یشفیک

144

ائگ وہںئگ ہکئگ وہئگ ےھجتئگ افشئگ ےشخب۔"

رائگ ےسئگ وجئگ رعشئگ میظعئگ اکئگ ربئگ ےہ۔ئگ وسالئگ رکن

"ںیمئگ میظعئگ خ

رامن ائگ ہکملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ

ادئگ ق

ئگ ہیئگ داعئگ استئگ ن ارئگ ڑپےنھئگ ےسئگ رم ضیئگ رضورئگ افشن ابئگ وہئگ اگ،ئگ االئگ ہیئگ ہکئگ اسئگ یکئگ ومتئگ یہئگ ایئگئگ وہ۔)وکشمۃ(ےنئگ ارش

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ئگ ق ر ئگ ریہئگ ںیھتئگ ئگ وپاھچئگ ایکئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اجت

ئگ اخبرئگ یکئگ دشتئگ ںیمئگ اکی

ئ

ئگ یکئگ ایعدتئگ وکئگ اےئ۔ئگ امئگ ااسلی

ئ

ئگ وبڑیھئگ اخوتن(ئگ امئگ ااسلی )اک

رائگ اسئگ اخبرئگ ےسئگ

رراھکئگ ےہ۔ئگ ہیئگ نسئگ رکئگ یبناحلئگ ےہ؟ئگ اخوتنئگ ےنئگ اہک۔ئگ خ اوہںئگ وکئگ اسئگ رطحئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےھجمسئگ اسئگ ےنئگ ھگ

رائگ ئگ الھبئگ ہنئگ وہک!ئگ ہیئگ ومنمئگ ےکئگ گ رامن ا:"اخبرئگ وکئگ ت

ےنئگ ق

ئگ وکئگ اصفئگ رکئگ دیتیئگ ےہ۔")االدبئگ ارفملد(

اصفئگ رکئگ داتیئگ ےہئگ ےسیجئگ اگئگ یکئگ یٹھبئگ ولےہئگ ےکئگ زن

ےئگ اورئگ اسئگ ےکئگ ےیلتحصئگ یکئگ داعئگ ےیجیک ۔۰ھٹ

چ

ئگ رم ضیئگ ےکئگ ن اسئگ ےتچنہپئگ وتئگ وپےتھچ:ئگ "فیکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ۔ئگ یبنئگ ارکمرم ضیئگ ےکئگ ن اسئگ اجئگ رکئگ اسئگ یکئگ تعیبطئگ اکئگ احلئگ وپ ج

ا

رائگ ےنئگ اچاہئگ وتئگ ہیئگ رمضئگ اجن

راےنئگ وکیئئگ ن اتئگ ںیہن،ئگ خ اءئگ اہلل"ھگ

وؤرئگ انئگ شھط

رامےتئگ :"الن اسئگ

رےہئگ اگئگ اورئگ ہیئگ رمضئگ ئگ دجتک"ئگ ےتہکئگ تعیبطئگ یسیکئگ ےہ؟ئگ رھپئگ یلستئگ دےتیئگ اورئگ ق

ئگ وہئگ اگ۔"ئگ اورئگ فیلکئگ یکئگ ہگجئگ رپ

ای

اوہںئگ ےسئگ ن اکئگ وہےنئگ اکئگ ذرہعیئگ ن

رامےت:ئگ گ

دیساھئگ ریھپےتئگ وہےئئگ ہیئگ داعئگ ق

)اخبری،ئگ ملسم(اللھم اذھب الباس رب الناس اشفہ و انت الشافی ال شفاء اال شفائک شفاء ال یغادر سقما۔

رام۔ئگ وتئگ یہئگ افشئگ دےنیئگ واالئگ ےہ،ئگ ریتےئگ وسائگ یسکئگ ےسئگ افشیکئگ وتعقئگ ںیہن،

اونںئگ ےکئگ ربئگ اسئگ وکئگ افشئگ اطعئگ ق

رام،ئگ اےئگ ان

ران ا!ئگ اسئگ فیلکئگ وکئگ دورئگ ق

ایسیئگ افشئگ شخبئگ ئگ "خ

انئگ ہنئگ رےہ۔"

امئگ وئگ ن

ہکئگ امیبریئگ اکئگ ن

ر ۔۴ ئگ وہاورئگ وہئگ وخدئگ اپئگ وکئگ دت ر

ئگ تت ئگ ن ا

ئگ ہنئگ ےیھٹیبئگ اورئگ ہنئگ وشروبغشئگ ےیجیک۔ئگ اہںئگ ارگئگ رم ضیئگ اپئگ اکئگ وکیئئگ ےبئگ فلکتئگ دوب

ئگ ک ر ئگ رم ضیئگ ےکئگ ن اسئگ زن ادہئگ دت

ئگ ک

رن اتئگ اکئگ ارتحامئگ ےیجیک۔

اھٹےئئگ ئگ رےنھکئگ اکئگ وخاشہئگ دنمئگ وہئگ وتئگ اپئگ رضورئگ اسئگ ےکئگ خ

ئگ ےہ۔ئگ رضحت

ائگ س

ئگ ہنئگ انھٹیئگ اورئگ وشرئگ وئگ بغشئگ ہنئگ رکن

رئگ ک رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ رم ضیئگ ےکئگ ن اسئگ زن ادہئگ دت

دبعاہللئگ نبئگ ابعسئگ ق

ئگ وہ،ئگ رضورئگ ےیجیک۔ئگ الثمئگ ڈارٹک ۔۵

ئگ اورئگ اعتونئگ رکئگ تکس

رم

رردیئگ اکئگ ااہظرئگ ےیجیکئگ اورئگ وجئگ خ ےئگ اورئگ مھٹ

چ

ا،ئگ احلئگ ئگ ئگ رم ضیئگ ےکئگ نیقلعتمئگ ےسئگ یھبئگ رم ضیئگ اکئگ احلئگ وپ

وکئگ داھکن

ائگ اورئگ ارگئگ رضورتئگ وہئگ وتئگ امیلئگ ادمادئگ یھبئگ ےیجیک۔انہک،ئگ دوائگ وریغ

ہئگ الن

ائگ اھت۔

ئگ ن ارئگ ریمیئگ ویبیئگ امیبرئگ ڑپئگ ںیئگ۔ئگ ںیمئگ انئگ دونںئگ رضحتئگ امئگ ادلرداءئگ ےکئگ ن اسئگ ان ائگ اجن ائگ رکن رامیہئگ نبئگ ایبئگ ہلیحئگ ےتہکئگ ںیہ:ئگ "اک ئگ ںیمئگ انئگ ےکئگ ئگ رضحتئگ ات ج

رامںیتئگ وہکئگ اہمتریئگ ویبیئگ یکئگ تعیبطئگ یسیکئگ ئگ ےہ؟ئگ ںیمئگ وجابئگ د

ا۔ئگ ن اسئگ اتچنہپئگ وتئگ ق

ائگ اورئگ واسپئگ اجن

ائگ اھکن

ائگ ںوگناںیتئگ اورئگ ںیمئگ انئگ ےکئگ اہیںئگ ھٹیبئگ رکئگ اھکن

اتیئگ ایھبئگ ئگ وتئگ امیبرئگ ںیہئگ رھپئگ وہئگ اھکن

رامےنئگ ںیگلئگ ج

ئگ ایھچئگ وہئگ یئگئگ ںیہ۔ق ی ر

ئگ ق ی ر

رائگ ےکئگ لضئگ وئگ رکمئگ ےسئگ ابئگ ق

ئگ ںیمئگ اچنہپئگ اورئگ اوہنںئگ ےنئگ احلئگ وپاھچئگ وتئگ ںیمئگ ےنئگ اتبن ائگ ہکئگ خ ئگ دنئگ ج متئگ ےتہکئگ ےھتئگ ہکئگ ئگ اک

ئگ وہئگ کیھٹئگ وہئگ یئگئگ ںیہئگ وتئگ اسئگ ااظتنمئگ یکئگ ایکئگ رضورتئگ ےہ۔"ویبیئگ امیبرئگ ںیہئگ وت ئگ ںیمئگ اہمترےئگ ےیلئگ اھکےنئگ اکئگ ااظتنمئگ رکئگ دن ائگ رکیتئگ یھتئگ ابئگ ج

ر ۔۹

ئگ ومعقئگ ن ائگ رکئگ تمکحئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ وکئگ دنیئگ قحئگ یکئگ رطفئگ وتمہجئگ ےیجیک،ئگ امیبریئگ ںیمئگ ادیمئگ خ ائگ یکئگ ریغئگ ملسمئگ رم ضیئگ یکئگ ایعدتئگ ےکئگ ےیلئگ یھبئگ اجےیئئگ اورئگ انمب

ئگ زن ادہئگ اا

یشی

کائگ ےہ۔رطفئگ

رہبئگ یھبئگ ن اومعلمئگ زن ادہئگ دیبارئگ وہن

ائگ ےہئگ اورئگ وبقتیلئگ اکئگ خ

وتمہجئگ وہن

145

ئگ وہیدیئگ ڑلاکئگ یبن ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ اک ئگ ن ارئگ وہئگ امیبرئگ ڑپائگ وتئگ اپملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اسن ائگ اھت۔ئگ اک

ئگ ایکئگ رکن

رم

اسئگ یکئگ ایعدتئگ ےکئگ ےیلئگ رشتفیئگ ےلئگ ملسو هيلع هللا ىلص یکئگ خ

ن اپئگ یکئگ رطفئگ دےنھکیئگ اگلئگ وجئگ ن اسئگ یہئگ وموجدئگ اھت)ہکئگ ن اپئگ اکئگ ایخلئگ یکئگ ےہ؟(ئگ ن اپئگ ےنئگ اسئگ ےکئگ رساہےنئگ ےھٹیبئگ وتئگ اسئگ وکئگ االسمئگ یکئگ دوعتئگ دی،ئگ ڑلاکئگ اےنپئگ ملسو هيلع هللا ىلص ے۔ئگ اپ

رائگ ملسو هيلع هللا ىلص یکئگ ن اتئگ امنئگ ےل،ئگ انچہچنئگ ڑلاکئگ املسمنئگ وہئگ ایگ۔ئگ ابئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص ڑلےکئگ ےسئگ اہک)ےٹیب!(ئگ اوبااقلمس

رئگ ئگ اےئ:ئگ "رکشئگ ےہئگ اسئگ خ اسئگ ےکئگ اہیںئگ ےسئگ ہیئگ ےتہکئگ وہےئئگ ن اہ

اکئگ سجئگ ےنئگ اسئگ ڑلےکئگ وکئگ منہجئگ ےسئگ اچب ای۔")اخبری(

اےنکئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ اوراایتحطئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ ادنازئگ ےسےیھٹیبئگ ہکئگ رھگئگ یکئگ وخانیتئگ رپئگ اگنہئگ ہنرم ضی ۔۱

ئگ ڑپے۔ئگ ےکئگ رھگئگ ایعدتئگ ےکئگ ےیلئگ ںیچنہپئگ وتئگ ادرھئگ ادرھئگ ن

ئگ اخوتنئگ یھبئگ وموجدئگ ںیھت ئگ ن ارئگ یسکئگ رم ضیئگ یکئگ ایعدتئگ ےکئگ ےیلئگ ے۔ئگ انئگ ےکئگ رمہاہئگ ھچئگ اورئگ ولگئگ یھبئگ ےھت۔ئگ رھگئگ ںیمئگ اک ۔ئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ وعسمدئگ اک

رامن ائگ ارگئگ متئگ اینپئگ اںیھکنئگ وھپڑئگ ےتیل

ئگ سوسسئگ وہائگ وتئگ ق ئگ اسئگ اخوتنئگ وکئگ وھگرےنئگ ےگل۔ئگ رضحتئگ دبعاہللئگ ئگ وکئگ ج ئگ اصج ئگ وتئگ اہمترےئگ قحئگ ںیمئگ رضحتئگ ےکئگ اسویھتںئگ ںیمئگ ےسئگ اک

ا۔

تہبئگ رتہبئگ وہن

رام ۔۸

اق

رائگ یکئگ ن

ئگ ےبئگ رشیمئگ اورئگ ڈاٹھیئئگ ےکئگ اسھتئگ خ

ینئگ رکئگ رےہئگ وہںئگ انئگ یکئگ ایعدتئگ ےکئگ ےیلئگ ہنئگ اجےیئ۔وجئگ ولگئگ اوالہینئگ قسفئگ وئگ وجفرئگ ںیمئگ التبمئگ وہںئگ اورئگ اہنی

رم ضیئگ یکئگ ایعدتئگ ےکئگ ےیلئگ اجےیئئگ وتئگ رم ضیئگ ےسئگ یھبئگ اےنپئگ ےیلئگ داعئگ رکاےیئ۔ ۔۶

روتشںئگ یکئگ

ئگ رکو۔ئگ رم ضیئگ یکئگ داعئگ ایسیئگ ےہئگ ےسیجئگ ق

ئگ متئگ یسکئگ رم ضیئگ یکئگ ایعدتئگ وکئگ اجؤئگ وتئگ اسئگ ےسئگ اےنپئگ ےیلئگ داعئگ یکئگ دروخاب "انبئگ امہج"ںیمئگ ےہ:ئگ "ج

رائگ

رےتشئگ خ

یکئگ رمیضئگ ن ائگ رکئگ یہئگ داعئگ رکےتئگ ںیہئگ اورئگ انئگ یکئگ داعئگ وبقملئگ وہیتئگ ےہ(۔داع۔"ئگ )ینعیئگ ق

الماقتئگ ےکئگ اداب

رائگ وثابئگ ےہ۔ ۔۷

ئگ رکسماےتئگ رہچےئگ ےکئگ اسھتئگ اابقتسلئگ ےیجیک،ئگ ترتئگ وئگ تبحمئگ اکئگ ااہظرئگ ےیجیکئگ اورئگ السمئگ ںیمئگ یک ئگ ےیجیکئگ اسئگ اکئگ ت

الماقتئگ ےکئگ وق

ےکئگ اتبےئئگ وہےئئگ اافلظئگ "االسلمئگ مکیلع"ئگ اامعتسلئگ ےیجیک،ئگ رھپئگ ومہعقئگ وہئگ وتئگ اصمہحفئگ ےیجیک،ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ،ئگ یبنالسمئگ اورئگ داعئگ ےکئگ ےیلئگ ادرھئگ ادرھئگ ےکئگ اافلظئگ ہنئگ اامعتسلئگ ےیجیک ۔۲

ئگ یھبئگ ولعممئگ ےیجیک،ئگ یبن

ئگ وہئگ وتئگ رھگئگ واولںئگ یکئگ ریخی ےئگ اورئگ انمب

ھٹ

چ

راجئگ وپ

ےکئگ اتبےئوہےئئگ اافلظ)االسلمئگ مکیلع(ئگ تہبئگ اجعمئگ ںیہ،ئگ اسئگ ںیمئگ دنیئگ وئگ داینئگ یکئگ امتمئگ ملسو هيلع هللا ىلص م

رئگ رطحئگ یکئگ ریخئگ اںئگ اورئگ ہ

المئگ ےہئگ ہیئگ یھبئگ ایخلئگ رےیھکئگ ہکئگ یبنالسم

رامےتئگ ہکئگ ملسو هيلع هللا ىلص وئگ اعتیفئگ ش

ئگ اانپئگ اہھتئگ وفرائگ ڑھچاےنئگ یکئگ وکششئگ ہنئگ رکےت،ئگ ااظتنرئگ ق

اصمہحفئگ رکےتئگ وق

دورسائگ صخشئگ وخدئگ یہئگ اہھتئگ وھچڑئگ دے۔ئگ

۔۰

ئ

ئگ ےسئگ اجی

ےئگ ڑپکوںئگ ںیمئگ ہنئگ اجےیئ،ئگ اورئگ اہنئگ اسئگ نل ی

حن

ئگ یسکئگ ےسئگ ےنلمئگ اجےیئئگ وتئگ اصفئگ رھتسےئگ ڑپکےئگ نہپئگ رکئگ اجےیئ۔ئگ ےلیمئگ ئگ ہکئگ اپئگ اےنپئگ شیبئگ اہبئگ ج

ئگ اقمئئگ رکںی۔ ابلسئگ ےساسئگ رپئگ اانپئگ رع

ئگ ۔۴

ئگ ںیہن،ئگ اسئگ ےسئگ دورسوںئگ اکوق ائگ انمب

ئگ یسکئگ ےکئگ اہیںئگ اجن

ئگ ےبئگ وق

ئگ ےلئگ ےیجیل،ئگ ویںئگ یہئگ وق

ئگ یسکئگ ےسالماقتئگ اکئگ ارادہئگ وہئگ وتئگ ےلہپئگ اسئگ ےسئگ وق ج

ائگ ےہ۔

ائگ ےہئگ اورئگ الماقتئگ رکےنئگ واالئگ یھبئگ ضعبئگ اواقتئگ رظنوںئگ ےسئگ رگئگ اجن

رابئگ وہن

یھبئگ خ

146

ئگ اخرطئگ وتایکئگ یھبئگ ےیجیک۔ ۔۵ ئگ ومعقئگ انمب ئگ اورئگ س

ئ

ئگ ےسئگ اابقتسلئگ ےیجیک۔ئگ تتئگ ےسئگ اھٹی

ئگ وکیئئگ اپئگ ےسئگ اہیںئگ ےنلمئگ اےئئگ وتئگ تبحمئگ ازیمئگ رکسماہ

ج

ائگ او ۔۹

ئگ اضعئئگ ہنئگ ےیجیکئگ ورہنئگ اپئگ اکئگ ولوگںئگ ےکئگ اہیںئگ اجن

ئگ وتئگ اکمئگ یکئگ ن اںیتئگ ےیجیک۔ئگ ےبئگ اکرئگ ن اںیتئگ رکئگ ےکئگ اسئگ اکئگ اورئگ اانپئگ وق

ئ

انھٹیئگ انئگ وکئگ ےنلھکئگ ےگلئگ رئگ یسکئگ ےکئگ ن اسئگ اجی

اگ۔

ئگ وتئگ دروازےئگ ےسئگ ااجزتئگ ےیجیلئگ اورئگ ااجزتئگ ےنلمئگ رپ،ئگ االسلمئگ مکیلعئگ ہہئگ رکئگ ادنرئگ اجےیئئگ اورئگ ارگئگ رنیئگ ن ارئگ االسلمئگ مکیلعئگ ےنہک ۔۱

ئ

ئگ ےکئگ دعبئگ وکیئئگ یسکئگ ےکئگ اہیںئگ اجی

۔

ئ

وجابئگ ہنئگ ےلمئگ وتئگ وخیشئگ وخیشئگ ولٹئگ ای

ئگ ہفحتئگ یھبئگ اس ۔۸ ئگ یھبکئگ یھبکئگ انمب

ریتھئگ ےہ۔یسکئگ ےکئگ اہیںئگ اجےتئگ وق

۔ئگ ہفحتئگ دےنیئگ دالےنئگ ےسئگ تبحمئگ ت

ئ

ھتئگ ےتیلئگ اجی

ئگ رکےئگ وتئگ افسرشئگ رکئگ دےیجیئگ اورئگ ۔۶

ئگ ااکمنئگ وہئگ اسئگ یکئگ رضورتئگ وپریئگ ےیجیک۔ئگ افسرشئگ یکئگ دروخاب

ئگ وکیئئگ رضورتئگ دنمئگ اپئگ ےسئگ ےنلمئگ اےئئگ ،ئگ وتئگ ںاہںئگ ک ج

وکئگ ادیمئگ ہنئگ انبےئئگ رےیھک۔ارگئگ اسئگ یکئگ رضورتئگ وپریئگ ہنئگ رکئگ ںیکسئگ وتئگ ایپرئگ رھبےئگ ادنازئگ ےسئگ عنمئگ رکئگ دےیجی۔ئگ وخاوخماہئگ اسئگ

مئگ رکئگ ےکئگ اپئگ یسکئگ ےکئگ اہیںئگ اینپئگ رضورتئگ ےسئگ اجںیئئگ وتئگ ذہمبئگ ادنازئگ ںیمئگ اینپئگ رضورتئگ ایبنئگ رکئگ دےیجیئگ وپریئگ وہئگ اجےئئگ وتئگ رکچہیئگ ادائگ ےیجیکئگ ہنئگ وہئگ ےکسئگ وتئگ الس ۔۷۳

وخیشئگ وخیشئگ ولٹئگ اےیئ۔

ائگ ئگ ہشیمہئگ یہیئگ وخاشہئگ ہنئگ رےیھکئگ ہکئگ ولگئگ اپئگ ےسئگ ےنلمئگ اںیئ۔ئگ وخدئگ یھبئگ دورسوںئگ ےس ۔۷۷

ئگ دورسےئگ ےکئگ اکمئگ ان ئگ اورئگ اک ا

راھن

ےنلمئگ اجےیئ۔ئگ اسپئگ ںیمئگ لیئگ وجلئگ ت

ائگ ےہ۔

رہئگ ن اتئگ ےہئگ رگمئگ ایخلئگ رےیھکئگ ہکئگ ومونمںئگ اکئگ لیئگ وجلئگ ہشیمہئگ کینئگ ماقدصئگ ےکئگ ےیلئگ وہن ریئگ دنسپی

ت

ئگ وکیئئگ اورئگ زیچئگ ےہئگ وت ۔۷۲ ئگ ڈاڑیھئگ ن ائگ ڑپکوںئگ رپئگ وکیئئگ اکنتئگ ن ا ئگ ارگئگ اپئگ دںیھکیئگ ہکئگ ےنلمئگ واےلئگ ےکئگ رہچےئگ ن ا

اٹہئگ دےیجی۔ئگ اورئگ ارگئگ وکیئئگ دورسائگ اپئگ ےکئگ ئگ الماقتئگ ےکئگ وق

اسھتئگ ہیئگ نسحئگ ولسکئگ رکےئگ وتئگ رکشہیئگ ادائگ ےیجیکئگ اورئگ ہیئگ داعئگ دےیجی:

اوگارئگ ںیہ۔"

رامےئئگ وجئگ اپئگ وکئگ ن

کئگ امرکتہ۔ئگ "اہللئگ اپئگ ےسئگ انئگ زیچوںئگ وکئگ دورئگ ق

یع حسمئگ اہللئگ

ئگ یسکئگ ےکئگ اہیںئگ اجےنئگ یکئگ رضورتئگ وہئگ وتئگ اسئگ ےکئگ ارامئگ اکئگ احلظئگ رےیھک۔ئگ زن ادہ ۔۷۰

رئگ ہنئگ ےیھٹیبئگ اورئگ ارگئگ اجےنئگ ےکئگ دعبئگ ادنازہئگ وہئگ ہکئگ وہئگ وسئگ ایگئگ ےہئگ وتئگ ریغبئگ ئگ راتئگ ےکئگ وق دت

رنھئگ ےکئگ وخیشئگ وخیشئگ واسپئگ ااجےیئ۔

یسکئگ ک

ازیئگ ۔۷۴

ئگ یکئگ امندنئیگئگ رکینئگ اچےیہ۔ئگ وگتفگئگ ںیمئگ اینپئگ ام رادئگ لمئگ رکئگ یسکئگ ےسئگ الماقتئگ ےکئگ ےیلئگ اجںیئئگ وتئگ وگتفگئگ رکےنئگ واےلئگ وکئگ وگتفگئگ ںیمئگ ب

رئگ دنچئگ اق انئگ اظہ

ش

ئگ اتجےن،ئگ اےنپئگ اسویھتںئگ وکئگ رظنئگ ادنازئگ رکےنئگ اورئگ اخمبطئگ وکئگ رصفئگ اینپئگ ذاتئگ یکئگ رطفئگ وتمہجئگ رکےنئگ ےسئگ یتخسئگ ےکئگ اسھتئگ رپزیہئگ ےیجیک۔رکےن،ئگ اینپئگ اتیمہ

وگتفگئگ ےکئگ اداب

ہشیمہئگ چسئگ وبےیل۔ئگ چسئگ وبےنلئگ ںیمئگ یھبکئگ کھجھجئگ ہنئگ سوسسئگ ےیجیکئگ اچےہئگ اسیکئگ یہئگ میظعئگ اصقننئگ وہ۔ ۔۷

147

ئگ یھبئگ ن ات ۔۲ ئگ ن اتئگ ےیجیکئگ اورئگ ج

ائگ واقرئگ اورئگ گدیجنیگئگ ےکئگ الخفئگ ےہئگ ئگ اورئگ ئگ رضورتئگ ےکئگ وق

ئگ وبانلئگ اورئگ ےبئگ رضورتئگ ن اںیتئگ رکن

رئگ وق ےیجیکئگ اکمئگ یکئگ ن اتئگ ےیجیک۔ئگ ہ

رہتشئگ اےسئگ وفرائگ ونٹئگ رکئگ اتیئگ ےہ۔ئگ

رائگ اکئگ ق

رئگ ن اتئگ اکئگ وجابئگ دانیئگ ےہ۔ئگ ادیمئگ وجئگ ن اتئگ یھبئگ ہنمئگ ےسئگ اکناتلئگ ےہئگ خ رائگ ےکئگ اہیںئگ ہ

خ

(۷۸ق:)ب عدید ما یلفظ من قول االا لدیہ رقی

ئگ ناراں)اسئگ وکئگ وفحمظئگ رکےنئگ ےکئگ ےیل(دعتسمئگ راتہئگ ےہ۔" "وکیئئگ ن اتئگ اسئگ یکئگ زن انئگ رپئگ ایتئگ یہئگ ےہئگ ہکئگ اک

ئگ ن اتئگ ےیجیکئگ رنیمئگ ےکئگ اسھتئگ ےیجیک،ئگ رکسماےتئگ وہےئئگ ےھٹیمئگ ےجہلئگ ںیمئگ ےیجیک۔ئگ ہشیمہئگ درایمینئگ اوازئگ ںیمئگ وبےیلئگ ہنئگ اانتئگ اہتسہئگ وبےیلئگ ہکئگ اخم ۔۰ بطئگ نسئگ یہئگ ہنئگ ےکسئگ اورئگ ج

رانئگ رشفیئگ ںیمئگ ےہ:

ئگ امجےنئگ اکئگ رطخہئگ وہےنئگ ےگل۔ئگ ق ہنئگ اانتئگ خیچئگ رکئگ وبےیلئگ ہکئگ اخمبطئگ رپئگ رع

(۷۶امقلن:)انا انرک االصوات لصوت الحمیر

اوگارئگ اوازئگ دگےھئگ یکئگ اوازئگ ےہ۔"

ئگ ےسئگ زن ادہئگ رکہہیئگ اورئگ ن "ب

رایئئگ ۔۴ ریئگ ن اتئگ ےسئگ زن انئگ دنگیئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ دورسوںئگ یکئگ ت ائگ ودعہئگ ہنئگ یھبکئگ یسکئگ ت

ارےیئ،ئگ وھجن

ہنئگ ےیجیک،ئگ یلغچئگ ہنئگ اھکےیئ،ئگ یاکںیتیئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ دورسوںئگ یکئگ ںیلقنئگ ہنئگ ان

رایئئگ ہنئگ اتجےیئ،ئگ اینپئگ رعتفیئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ ٹکئگ یتجحئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ ہنمئگ دیھکیئگ ن اتئگ یھبئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ رقفےئگ ہن

ئگ ئگ ےیجیک،یسکئگ یکئگ یسنہئگ ہنئگ اڑاےیئ،ئگ اینپئگ ت

ے،ئگ یسکئگ رپئگ زنطئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ یسکئگ وکئگ ئگ ذلشیف

ا

مئگ ےسئگ ہنئگ اکپرےیئ،ئگ ن اتئگ ن اتئگ رپئگ مسقئگ ہنئگ اھکےیئ۔ےکئگ ن

ئگ اورئگ رہتشئگ دارئگ اکئگ اصقننئگ یہئگ ویکںئگ ہنئگ وہ۔ ۔۵

ہشیمہئگ ااصنفئگ یکئگ ن اتئگ ےیہک،ئگ اچےہئگ اسئگ ںیمئگ اانپئگ ن ااےنپئگ یسکئگ دوب

بی (۷۵۲ااعنمئگ :)و اذا قلتم فاعدلوا ولو کان ذا ق

ئگ زن انئگ ےسئگ ھچئگ وہکئگ وتئگ ااصنفئگ یکئگ ن اتئگ وہکئگ اچ ےہئگ وہئگ اہمترےئگ رہتشئگ دارئگ یہئگ وہں۔""اورئگ ج

رنیم،ئگ وقعمتیلئگ اورئگ دلئگ ئگ وجیئئگ یکئگ ن اتئگ ےیجیک،ئگ رھکی،ئگ ےبئگ ولثئگ اورئگ فیلکئگ دہئگ تخسئگ ن اتئگ ہنئگ ےیہک۔ ۔۹

راتئگ اورئگ الھگو ۔۱

ےئگ ںیمئگ ن اتئگ رکینئگ اچےیہ،ئگ ےجہلئگ ںیمئگ وکیئئگ تچنہ

ئگ ٹئگ ہنئگ دیپاوعروتںئگ وکئگ ارگئگ یھبکئگ ئگ رمدوںئگ ےسئگ وبےنلئگ اکئگ اافتقئگ وہ،ئگ وتئگ رصف،ئگ ئگ دیسےھئگ اورئگ رھکے

رائگ ایخلئگ دلئگ ںیمئگ الےئ۔ ئگ واالئگ وکیئئگ ت

رکںیئگ ہکئگ نس

ئگ ادنازئگ ےسئگ السمئگ رکئگ ےکئگ واہںئگ ےسئگ رتصخئگ وہئگ اجےیئ۔ئگ وضفلئگ ن اںیتئگ رکےنئگ واےلئگ اورئگ وکباسئگ ںیمئگ التبمئگ رےنہ ۔۸ ائگ اچںیہئگ وتئگ انمب

ئگ واےلئگ اجلہئگ ن اوتںئگ ںیمئگ ااھجلن

رنیئگ ولگئگ ںیہ۔

ئگ ےکئگ دبت

ولگئگ ام

ئگ ادنازئگ اایتخرئگ ےیجیکئگ اورئگ ارگئگ اخمبطئگ وکئگ ایھچئگ رطحئگ اھجمسےنئگ ےکئگ ےیلئگ ن ائگ یسکئگ ن اتئگ یک ۔۶ ئگ اتیمہئگ اتجےنئگ ےکئگ ےیلاخمبطئگ ےکئگ ذنہئگ وئگ رکفئگ وکئگ اسےنمئگ رھکئگ رکئگ انمب

رےیھ۔

رادےیجیئگ اورئگ ذرائگ ہنئگ ک اخمبطئگ ہنئگ ھجمسئگ ےکسئگ ئگ ن ائگ ہنئگ نسئگ ےکسئگ وتئگ رھپئگ اینپئگ ن اتئگ دہ

148

ئگ ےہ۔ ۔۷۳ ائگ انمب

ہشیمہئگ رصتخمئگ اورئگ دصقمئگ یکئگ ن اتئگ ےیجیک،ئگ البوہجئگ وگتفگئگ وکئگ وطلئگ دانیئگ ن

ئگ اسرہئگ ادنازئگ ںیمئگ وسزئگ ےکئگ اسھتئگ اینپیھبکئگ وکیئئگ د ۔۷۷

رئگ ےکئگ ذرےعیئگ دنیئگ ےکئگ ھچئگ ااکحمئگ اورئگ اسملئئگ ذنہئگ نیشنئگ رکاےنئگ وہںئگ وتئگ اہنی ئگ نیئگ یکئگ ن اتئگ اھجمسینئگ وہئگ ن ائگ رقتت

ئگ ےیجیک۔

ن اتئگ یکئگ واضج

ائگ

ا،ئگ رخفئگ وئگ رغورئگ رکن

رہئگ انبن ا،ئگ ولوگںئگ وکئگ اانپئگ رگوی

اا،ئگ اینپئگ رچبئگ زن اینئگ ےسئگ ولوگںئگ وکئگ رموعبئگ رکن

یچ ہرئگ ےکئگ ذرےعیئگ رہتئگ ن ائگ ضحمئگ دلئگ یگلئگ اورئگ رفتحیئگ ےکئگ ےیلئگ رقتت

ائگ ےہ۔

رنیئگ اعدتئگ ےہئگ سجئگ ےسئگ دلئگ ایسہئگ وہئگ اجن

ائگ وہئگ دبت

رںیئگ رکن رقتت

ادمئگ اورئگ اچولپیسئگ یکئگ ن اںیتئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ اینپئگ تتئگ اکئگ ہشیمہئگ ایخلئگ رےیھکئگ اورئگ یھبکئگ اےنپئگ رمےبتئگ ےسئگ رگیئگ وہیئئگ ن اتئگ ہنئگ ےیجیک۔ ۔۷۲

یھبکئگ وخش

دلضئگ ہنئگ دےیجی،ئگ اورئگ ہنئگ یھبکئگ یسکئگ یکئگ ن اتئگ اکٹئگ رکئگ وبےنلئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ وبانلئگ رضوریئگ یہئگ وہئگ وتئگ ااجزتئگ ےلئگ دوئگ ادیمئگ ن اتئگ رکئگ رےہئگ وہںئگ وتئگ ااجزتئگ ےیلئگ ریغبئگ ۔۷۰

رکئگ وبےیل۔

ئگ یسنہئگ ذماقئگ ےیجیک،ئگ اسئگ ےسئگ ادیمئگ یکئگ و تعئگ اجیتئگ ر ۔۷۴

رئگ وق یتہئگ ےہ۔ئگ رہھٹئگ رہھٹئگ رکئگ ےقیلسئگ اورئگ واقرئگ ےکئگ اسھتئگ وگتفگئگ ےیجیک،ئگ دلجیئگ اورئگ زیتیئگ ہنئگ ےیجیکئگ ہنئگ ہ

اداینئگ ےہئگ اورئگ ارگئگ وکیئئگ وکیئئگ ھچئگ ۔۷۵

ریئگ ن

ئگ وجابئگ دانیئگ ت

وپےھچئگ وتئگ ےلہپئگ م رئگ ےسئگ اسئگ اکئگ وسالئگ نسئگ ےیجیلئگ اورئگ وخبئگ وسچئگ رکئگ وجابئگ دےیجی۔ریغبئگ وسےچئگ ےھجمسئگ ال

رھئگ رکئگ وجابئگ ہنئگ دےیجی۔

رھئگ ت

دورسےئگ ےسئگ وسالئگ رکئگ راہئگ وہئگ وتئگ وخدئگ ت

اسئگ ےکئگ اتبےنئگ ےسئگ وکیئئگ یئنئگ ن اتئگ ھجمسئگ ںیمئگ ااجےئئگ ن ائگ یسکئگ اخصئگ ن اتئگ اکئگ دلئگ رپئگ وکیئئگ وکیئئگ ھچئگ اتبئگ راہئگ وہئگ وتئگ ےلہپئگ یہئگ ہنئگ ےیہکئگ ہکئگ ںیمہئگ ولعممئگ ےہ۔ئگ وہئگ اتکسئگ ےہئگ ہکئگ ۔۷۹

رئگ رکیتئگ ےہ۔

رئگ وہئگ اجےئ۔ئگ اسئگ ئگ ےیلئگ ہکئگ ن اتئگ ےکئگ اسھتئگ اسھتئگ ن اتئگ رکےنئگ واےلئگ اکئگ االخصئگ اورئگ یکینئگ یھبئگ ات

اخصئگ ات

روںئگ اورئگ دووتسںئگ سجئگ ےسئگ یھبئگ ن اتئگ رکںی،ئگ اسئگ یکئگ رمع،ئگ رمےبتئگ ،ئگ اورئگ اسئگ ےسئگ اےنپئگ قلعتئگ اکئگ احلظئگ رےتھکئگ وہےئئگ ن اتئگ ےیجیک ۔۷۱

۔ئگ امں،ئگ ن اپ،ئگ ااتسدئگ اورئگ دورسےئگ ت

رےئگ نپئگ یکئگ وگتفگےیجیک۔

یکئگ رطحئگ وگتفگئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ ایسئگ رطحئگ وھچوٹںئگ ےسئگ وگتفگئگ رکںی،ئگ وتئگ اےنپئگ رمےبتئگ اکئگ احلظئگ رےتھکئگ وہےئئگ تقفشئگ اورئگ ت

ارہئگ ہنئگ ےیجیکہکئگ دورسےئگ وکئگ دبامگینئگ وہئگ اورئگ وخاوخماہئگ اسئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ ۔۷۸

ئگ یسکئگ یکئگ رطفئگ اش

ئگ ےسئگ وگتفگئگ رکےتئگ وق

کشئگ ےھٹیب۔ئگ دورسوںئگ یکئگ ن اںیتئگ پھچئگ رکئگ نس

رپزیہئگ ےیجیک۔

ئگ اورئگ وخدئگ مکئگ ےسئگ مکئگ ن اتئگ ےجیئگ اورئگ وجئگ ن اتئگ ےیجیکئگ اورئگ وجن اتئگ رازئگ یکئگ وہ،ئگ وہئگ یسکئگ ےسئگ یھبئگ ایبنئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ اانپئگ رازئگ دو ۔۷۶

رسےئگ وکئگ اتبئگ رکئگ اسئگ ےسئگ دورسوںئگ یکئگ زن ادہئگ نس

اداینئگ ےہ۔

افحتظئگ یکئگ ادیمئگ رانھکئگ رسارسئگ ن

ئگ ےکئگ ا

دابطخئگ وئگ اتکی

149

ے۔یبن ۔۷ھٹلک

"رامن ا:ئگ "سجئگ اکمئگ ےکئگ رشوعئگ نیمئگ مسئگ اہللئگ ملسو هيلع هللا ىلص طخئگ یکئگ ادتباءئگ ہشیمہئگ " مسئگ اہللئگ احر نمئگ احر می"ئگ ےسئگ ےیجیک،ئگ ااصتخرئگ ےکئگ ےیلئگ "ن اہمسئگ اعتل

ےنئگ ق

رتئگ راتہئگ ےہ،ئگ ضعبئگ ولگئگ اافلظئگ ےکئگ اجبےئئگ ئگ ادوھرائگ اورئگ ےبئگ ت رائگ ۱۸۹ںیہنئگ ڑپیھئگ اجیتئگ وہئگ

ےکئگ نیقلتئگ ےیلئگ وہےئئگ اافلظئگ ےتھکلئگ ںیہئگ اسئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ خ

رتئگ ےہ۔ ںیمئگ یہئگ ت

ئگ زگئگ یتسسئگ ہنئگ ےیجیکئگ ہکئگ اپئگ وتکمبئگ اہیلئگ وکئگ اےنپئگ ہتپئگ اسئگ ےسئگ ےلہپئگ ھکلئگ ےکچئگ ںیہئگ ۔۲ ر ے۔ئگ ہیئگ وسچئگ رکئگ ہتپئگ ےنھکلئگ ںیمئگ ہ

ھٹلک

ئگ اسئگ وکئگ ن ادئگ وہئگ اگ۔ئگ ہیئگ اانپئگ ہتپئگ طخئگ ںیمئگ رضورئگ ن ا

وریئگ ںیہنئگ ہکئگ وتکمبئگ اہیلئگ وکئگ اپئگ اکئگ ہتپئگ ن ادئگ یہئگ وہ۔ئگ رضوریئگ ںیہنئگ ہکئگ اپئگ اکئگ ہتپئگ وتکمبئگ اہیلئگ ےکئگ ن اسئگ وفحمظئگ وہئگ اورئگ ہیئگ یھبئگ رض

ےئگ اورئگ ےتپئگ یکئگ تحصئگ اورئگ االمئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ رضورئگ اانیمطنئگ ےیجیک ۔۰ھٹلک

ئگ ہشیمہئگ اصفئگ اورئگ وخطخشئگ

ے۔ئگ نھٹلک

ئگ ذرائگ احہیشئگ وھچرئگ رکئگ

۔ان انئگ ہتپئگ داںیئئگ اجی

ارخیئگ رضورئگ ھکلئگ دن ائگ ےیجیک۔ ۔۴

ئگ رپئگ ن

ئگ رسونب

اےنپئگ ےتپئگ ےکئگ ےچینئگ ن ائگ ن اںیئئگ اجی

ا ۔۵

صئگ اورئگ تبحمئگ رخیئگ ےنھکلئگ ےکئگ دعبئگ رصتخمئگ ااقلبئگ اورئگ ادابئگ ےکئگ ذرےعیئگ وتکمبئگ اہیلئگ وکئگ اخمبطئگ ےیجیک۔ئگ ااقلبئگ وئگ ادابئگ ہشیمہئگ رصتخمئگ اورئگ اسدہئگ ےئھکل،ئگ سجئگ ئگ ےسئگ ولخن

ںیمئگ السمئگ ونسمنئگ ن ائگ االسلمئگ ئگ سوسسئگ وہ،ئگ ا ےسئگ ااقلبئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ نجئگ ےسئگ عنصتئگ اورئگ انبوٹئگ سوسسئگ وہ۔ااقلبئگ وئگ ادابئگ ےکئگ اسئگ ھتئگ یہئگ ن ائگ ااقلبئگ ےکئگ ےچینئگ دورسیئگ رطس

مکیلعئگ ےئھکل،ئگ ادابئگ وئگ امیلستتئگ وریغہئگ اافلظئگ ہنئگ ےئھکل۔

ریغئگ ملسمئگ وکئگ طخئگ ھکلئگ رےہئگ وہںئگ وتئگ االسلمئگ مکیلعئگ ن ائگ السمئگ ونسمنئگ ےنھکلئگ ےکئگ اجبےئئگ ادابئگ وئگ امیلستتئگ وریغہئگ ےسیجئگ اافلظئگ ےئھکلئگ ۔ ۔۹

رئگ رکےنئگ ئگ ااقلبئگ وئگ ادابئگ ےکئگ دعبئگ اانپئگ وہئگ ا لئگ بلطمئگ وئگ دماعئگ ےئھکلئگ سجئگ رغضئگ ےس ۔۱ اپئگ طخئگ ھکلئگ اچےتہئگ ںیہ،بلطمئگ وئگ دماعئگ ےکئگ دعبئگ وتکمبئگ اہیلئگ ےسئگ اانپئگ قلعتئگ اظہ

،ئگ ریخئگ ادنشی،ئگ داعئگ وگوریغہ۔ امئگ ھکلئگ رکئگ طخئگ وکئگ متخئگ ےیجیک۔ئگ الثمئگ ئگ اپئگ اکئگ اخدم،ئگ داعئگ اکئگ اطل

واےلئگ اافلظئگ ےکئگ اسھتئگ اانپئگ ن

ئگ اصف،ئگ اسدہئگ اورئگ وخشئگ طخئگ ےئھکلئگ ہکئگ ااسینئگ ےسئگ ڑپاھئگ اورئگ اھجمسئگ اجئگ ےکس ۔۸

ئگ اورئگ وتکمبئگ اہیلئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ اسئگ یکئگ و تعئگ وہ۔طخئگ اہنی

اہتسئ،ئگ ااسنئگ اورئگ یھجلسئگ وہیئئگ زن انئگ اامعتسلئگ ےیجیک۔ ۔۶

ئگ ش

طخئگ ںیمئگ اہنی

اروںئگ ےسئگ اکمئگ ہنئگ ےیجیل۔ ۔۷۳

ئگ ےسئگ ےئھکل،ئگ ضحمئگ اش

رئگ ن اتئگ ،وھلئگ رکئگ واضج طخئگ رصتخمئگ ےئھکلئگ اورئگ ہ

ئگ وتکمبئگ اہیلئگ ےکئگ رمہبت ۔۷۷

ئگ اکئگ احلظئگ رےیھک۔وپرےئگ طخئگ ںیمئگ ااقلبئگ وئگ ادابئگ ےسئگ ےلئگ رکئگ اخہمتئگ ئگ ک

ئگ ظفلئگ یکئگ ہگجئگ وھچڑئگ دےیجی۔ ۔۷۲

اینئگ ریپرگافئگ رشوعئگ رکےتئگ وق

طخئگ ںیمئگ ہشیمہئگ گدیجنہئگ ادنازئگ رےیھک۔ئگ ریغئگ گدیجنہئگ ن اوتںئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ ۔۷۰

طخئگ یھبکئگ ےصغئگ ںیمئگ ہنئگ ےئھکلئگ اورئگ ہنئگ ولیئئگ تخسئگ تسسئگ ن اتئگ ےئھکل۔ئگ طخئگ ہشیمہئگ رنمئگ ےجہلئگ ںیمئگ ےئھکل۔ ۔۷۴

ن اتئگ ہنئگ ےئھکل۔اعمئگ طخئگ ںیمئگ وکیئئگ رازئگ یکئگ ۔۷۵

150

ہلمجئگ ےکئگ متخئگ رپئگ ڈشی)۔(رضورئگ اگلےیئ۔ ۔۷۹

رروگںئگ اورئگ رسرپوتسںئگ یکئگ ذہمئگ داریئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ وھچوٹ ۔۷۱

ئگ ےہ۔ئگ اہتبلئگ رھگئگ ےکئگ ت

ئگ االخیقئگ ایخی

ردب رئگ زگئگ ہنئگ ڑپےیھ،ئگ ہیئگ زت ںئگ ےکئگ یسکئگ اکئگ وتکمبئگ ریغبئگ ااجزتئگ ہ

ئگ وشمرےئگ دںی۔ئگ ڑلویکںئگ ےکئگ رامںیئ۔اورئگ اںیہنئگ انمب

رتیبئگ ق

وطخطئگ رپئگ وصخیصئگ رظنئگ رینھکئگ اچےیہ۔وطخطئگ ڑپھئگ رکئگ انئگ یکئگ ت

رئگ ےتھکلئگ رےیہ۔ ۔۷۸ رائگ ت رہتشئگ داروںئگ اورئگ دووتسںئگ وکئگ ریخئگ وئگ اعتیفئگ ےکئگ وطخطئگ ت

رردیئگ اکئگ طخئگ رضورئگ ےئھکل۔ ۔۷۶ رائگ وخنہتسئگ وکیئئگ احدہثئگ وہئگ اجےئئگ ن ائگ یسکئگ تبیصئگ ںیمئگ وکیئئگ سنھپئگ اجےئئگ وتئگ اسئگ وکئگ م

وکیئئگ امیبرئگ وہئگ اجےئئگ ،ئگ خ

ئگ وہ،ئگ وکیئئگ ۔۲۳ رئگ ان ائگ وہئگ ن ائگ وہئگ ن ائگ وخیشئگ اکئگ وکیئئگ اورئگ ومعقئگ وہئگ وتئگ ابمرابکدئگ اکئگ طخئگ رضورئگ ےئھکل۔یسکئگ ےکئگ اہیںئگ وکیئئگ رقتی

تت

رئگ زگئگ ہنئگ ےئھکل۔ ۔۲۷ وطخطئگ ہشیمہئگ یلینئگ ن ائگ ایسہئگ روانشیئئگ ےسئگ ےئھکل۔ئگ لسنپئگ ن ائگ رسخئگ روانشیئئگ ےسئگ ہ

ئگ رضورئگ ڈالئگ دن ائگ ےیجیکئگ الئگ ۔۲۲

روق ئگ ذہمئگ داریئگ ےکئگ اسھتئگ ت

رئگ زگئگ ہنئگ ےیجیک۔وکیئئگ صخشئگ ڈاکئگ ںیمئگ ڈاےنلئگ ےکئگ ےیلئگ طخئگ دےئگ وتئگ اہنی

اریخئگ ہ

رپوایہئگ اورئگ ن

ریغئگ قلعتمئگ ولوگںئگ وکئگ وجابئگ بلطئگ ن اوتںئگ ےکئگ ےیلئگ وجایبئگ اکرڈئگ ن ائگ ٹکٹئگ جیھبئگ دن ائگ ےیجیک۔ ۔۲۰

ھکلئگ رکئگ اکانٹئگ اچںیہئگ وتئگ ےکلہئگ اہھتئگ ےسئگ اسئگ رپئگ طخئگ چنیھکئگ دن ائگ ےیجیک۔ ۔۲۴

رن ا ۔۲۵

وؤںئگ اکئگ یھبئگ ایخلئگ رےیھک،ئگ رصفئگ اےنپئگ یہئگ طخئگ ںیمئگ رصفئگ اینپئگ دیپسچلئگ اورئگ اےنپئگ یہئگ بلطمئگ یکئگ ن اںیتئگ ہنئگ ےئھکلئگ ہکلبئگ اخمبطئگ ےکئگ خ ٹشیچ

تئگ وئگ ااسحاستئگ اورئگ دلئگ

ہئگ اطمےبلئگ ہنئگ ےیجیک،ئگ زن ادہئگ اطمےبلئگ نیقلعتمئگ یکئگ ریخئگ وئگ اعتیفئگ ہنئگ اتبےیئئگ ہکلبئگ اخمبطئگ ےکئگ نیقلعتمئگ یکئگ ریخئگ وئگ اعتیفئگ یھبئگ ولعممئگ ےیجیکئگ اورئگ ن ادئگ رےیھک،ئگ وطخطئگ ںیمئگ یھبئگ یسکئگ ےسئگ زن اد

رکےنئگ ےسئگ ادیمئگ یکئگ و تعئگ ںیہنئگ ریتہ۔

ےکئگ اداباکرون ارئگ

ئگ ن ارئگ یبن ۔۷ ۔ئگ اک

ئگ ااصنریئگ ملسو هيلع هللا ىلص دیپسچلئگ اورئگ تنحمئگ ےکئگ اسھتئگ اکرن ارئگ ےیجیکئگ اینپئگ روزیئگ وخدئگ اےنپئگ اہوھتںئگ ےسئگ امکےیئئگ اورئگ یسکئگ رپئگ وبھجئگ ہنئگ ب ئگ ںیمئگ اک

رم

یکئگ خ

رامن ائگ اہمترےئگ رھگئگ ںیمئگ ھچئگ اسامنئگ یھبئگ ےہ؟احصیبئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ ھچئگ وسالئگ ایک۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اےئئگ اورئگ اوہنںئگ ےنئگ یبن

رصفئگ ملسو هيلع هللا ىلص! روسلئگ اہللئگ ئگ ےنئگ اہکئگ ن اےنئگ درن اتفئگ ق

ئگ ن اینئگ ےنیپئگ اکئگ ایپہلئگ اپدوئگ زیچ ائگ ےہئگ سجئگ وکئگ مہئگ اوڑےتھئگ یھبئگ ںیہئگ اورئگ اھچبےتئگ یھبئگ ںیہئگ اورئگ اک

اٹئگ اکئگ وھچبئگ ن

ئگ ن رامن ائگ ہیئگ دوونںئگ زیچںیئگ ریمےئگ ن اسئگ ےلئگ ملسو هيلع هللا ىلص ںیئگ ںیہ،ئگ اک

ےنئگ ق

رامن ا،اجؤئگ ےنئگ وہئگ دوونںئگ زیچںیئگ دوئگ درمہئگ ںیمئگ الینمئگ رکئگ دںیئگ املسو هيلع هللا ىلص اؤ!احصیبئگ دوونںئگ زیچںیئگ ےلئگ رکئگ احرضئگ وہئگ ے۔اپ

ورئگ دوونںئگ درمہئگ انئگ ےکئگ اواےلئگ رکےتئگ وہےئئگ ق

رئگ رکئگ الؤ۔ئگ رھپئگ اہلکڑیئگ ںیمئگ اپ ری

ئگ درمہئگ ںیمئگ اہلکڑیئگ خ رئگ رکئگ رھگئگ واولںئگ وکئگ دےئگ اؤ۔اک ری

ئگ درمہئگ ںیمئگ وتئگ ھچئگ اھکےنئگ ےنیپئگ اکئگ اسامنئگ خ ئگ ابمرکئگ ملسو هيلع هللا ىلص اک

ےنئگ اےنپئگ دب

ئگ اجؤئگ لگنجئگ ےسئگ ڑکلن اںئگ اکٹئگ اکٹئگ رکئگ الؤئگ اورئگ ن ازارئگ ںیم رامن ا

ئگ وہئگ احصیبئگ ےسئگ دہتسئگ اگلن ااورئگ ق ا۔ئگ دنپرہئگ روزئگ ےکئگ دعبئگ ج

ارےئگ ن اسئگ ارکئگ رودادئگ انسن ئگ ۔وچی۔ئگ دنپرہئگ دنئگ ےکئگ دعبئگ ہ

رامن ا،ئگ ہیئگ تنحمئگ یکئگ امکیئئگ اہمترےئگ ےیلئگ اسئگ ےسئگ یہکئگ رتہبئگ ےہئگ ہکئگ متئگ ولوگںئگ ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص احرضئگ وہےئئگ وتئگ اوہنںئگ ےنئگ دسئگ درمہئگ عمجئگ رکئگ ےیلئگ ےھت۔ئگ اپ

وخشئگ ئگ وہےئئگ اورئگ ق

ئگ ےکئگ روزئگ اہمترےئگ رہچے

رپئگ کیھبئگ امےنگنئگ اکئگ داغئگ وہ۔ئگ امےتگنئگ رھپوئگ اورئگ ایقم

151

ائگ ہکئگ اپئگ ولوگںئگ ےکئگ اتحمجئگ ہنئگ رںیہ۔ئگ یبن ۔۲

ئگ ن اروپاھچئگ ن ائگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص مجئگ رکئگ اکرون ارئگ ےیجیکئگ اورئگ وخبئگ امکےیئئگ ن ئگ ےسئگ رتہبئگ ملسو هيلع هللا ىلص! ےسئگ ولوگںئگ ےنئگ اک ب

ئگ ہنئگ وہ۔"رضحتئگ اوبالق

رئگ وہئگ اکرن ارئگ سجئگ ںیمئگ وھجٹئگ اورئگ ایخی رامن ا:ئگ "اےنپئگ اہھتئگ یکئگ امکیئئگ اورئگ ہ

رامن ائگ رکےتئگ ےھت۔ئگ ن ازارئگ ںیمئگ مجئگ رکئگ اکرون ارئگ رکو۔ئگ امکیئئگ وکنئگ یسئگ ےہ؟ئگ ق

ہبئگ ق

متئگ دنیئگ رپئگ وبضمیطئگ ےکئگ اسھتئگ مجئگ وکسئگ ےگئگ اورئگ ولوگںئگ ےسئگ ےبئگ اینزئگ وہئگ ےگ۔

روغئگ دےنیئگ ےکئگ ےیلئگ اچسیئئگ اایتخرئگ ےیجیک۔ئگ وھجیٹئگ ومسقںئگ ےسئگ یتخسئگ ےکئگ اسھتئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ یبن ۔۰

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اکرون ارئگ وکئگ ق

ےنئگ ق

رائگ اعتیلئگ ہنئگ اسئگ صخش

ئگ ےکئگ روزئگ خ

ئگ ںیمئگ دالخئگ رکےئگ اگئگ "ایقم

ئگ ےسئگ ن اتئگ رکےئگ اگئگ ہنئگ اسئگ یکئگ رطفئگ ہنمئگ ااھٹئگ رکئگ دےھکیاگئگ اورئگ ہنئگ اسئگ وکئگ ن اکئگ اصفئگ رکئگ ےکئگ ج

ائگ ےہ۔")ملسم(

روغئگ دےنیئگ یکئگ وکششئگ رکن

وجئگ وھجیٹئگ ںیمسقئگ اھکئگ اھکئگ رکئگ اےنپئگ اکرون ارئگ وکئگ ق

رامن ا:"ہکئگ اانپئگ املئگ ےنچیبئگ ےکئگ ےیلئگ رثکتئگ ےسئگ وھجیٹئگ ںیمسقئگ اھکےنئگ ےسئگ وچب!ئگ ہیئگ زیچملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ

رئگ ےنئگ ق

روغئگ یکئگ ولعممئگ وہیتئگ ےہئگ نکیلئگ اخ

ئگ ویتقئگ وطرئگ رپئگ وتئگ ق

رتئگ متخئگ وہئگ اجیتئگ ےہ۔")ملسم( اکرئگ اکرون ارئگ ےسئگ ت

رابئگ املئگ دےئگ رکئگ ن ائگ رعموفئگ عفنئگ ےسئگ زن ادہئگ ریغئگ ومعمیلئگ عفنئگ ےلئگ رکئگ اینپئگ ۔۴

ئگ اایتخرئگ ےیجیکئگ اورئگ یھبکئگ ئگ یسکئگ وکئگ خ

ئگ وئگ اامی

الحلئگ امکیئئگ وکئگ رحامئگ ہنئگ اکرون ارئگ ںیمئگ ہشیمہئگ دن ای

رائگ ےک

رذمی(ملسو هيلع هللا ىلص ئگ روسلانبےیئ،ئگ خ

ئگ ںیمئگ ویبنں،ئگ دصوقیںئگ اورئگ دیہشوںئگ ےکئگ اسھتئگ اسھتئگ وہئگ اگ۔")ت

رئگ ایقم اخ

ئگ دارئگ ن

ادئگ ےہ:ئگ "اچسئگ اورئگ اامی

اکئگ ارش

رارئگ وکئگ ہنئگ دےیجیئگ اورئگ ارگئگ ۔۵ ری

رئگ زگئگ یسکئگ خ رامہئگ رکےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ سجئگ املئگ رپئگ اپئگ وکئگ اانیمطنئگ ہنئگ وہئگ وہئگ ہ

راروںئگ وکئگ اےھچئگ ےسئگ ااھچئگ املئگ ق ری

رارئگ اپئگ خ ری

وکیئئگ خ

ئگ وشمرہئگ دےیجی۔ےسئگ وشم رہئگ بلطئگ رکےئگ وتئگ اسئگ وکئگ انمب

راروںئگ وکئگ اےنپئگ اامتعدئگ ںیمئگ ےنیلئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ ہکئگ وہئگ اپئگ وکئگ اانپئگ ریخئگ وخاہئگ م یھج،ئگ اپئگ رپئگ رھبوہسئگ رکںیئگ اورئگ انئگ وکئگ وپرائگ وپرائگ اانیمط ۔۹ ری

نئگ وہئگ ہکئگ وہئگ اپئگ ےکئگ اہیںئگ خ

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یھبکئگ دوھہکئگ ہنئگ اھکںیئئگ ےگ،ئگ یبنئگ ارکم

اکئگ ارش

ئگ رپئگ لمعئگ ایک،ئگ اورئگ ولوگںئگ وکئگ اےنپئگ رشئگ ےسئگ وفحمظئگ راھکئگ وتئگ ہیئگ صخشئگ یتنجئگ ےہ،ئگ تشہبئگ ںیمئگ دالخئگ وہئگ اگ۔"ئگ ولوگںئگ "سجئگ ےنئگ ئگ ن اکئگ امک

یئئگ رپئگ زگارہئگ ایک،ئگ ریمیئگ س

رذمی(ملسو هيلع هللا ىلص اسئگ زامےنئگ ںیمئگ وتئگ ا ےسئگ ولگئگ رثکتئگ ےسئگ ںیہئگ اپملسو هيلع هللا ىلص! ےنئگ رعضئگ ایک:ئگ "ن ائگ روسلئگ اہلل

رامن ا:ئگ "ریمےئگ دعبئگ یھبئگ ا ےسئگ ولگئگ وہںئگ ےگ۔")ت

ےنئگ ق

ئگ یکئگ ن ادنب ۔۱

ئگ رپئگ داکنئگ رپئگ چنہئگ اجےیئئگ اورئگ مجئگ رکئگ ربصئگ ےکئگ اسھتئگ ےیھٹیب۔وق

یئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ ایخلئگ رےیھک۔ئگ وق

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلصیبن

اکئگ ارش

رتئگ اورئگ اشکدیگئگ وہیتئگ ےہ۔" رےئگ یہئگ ےلچئگ اجن ائگ رکوئگ ویکہکنئگ حبصئگ ےکئگ اکومںئگ ںیمئگ ت "رزقئگ یکئگ التشئگ اورئگ الحلئگ امکیئئگ ےکئگ ےیلئگ حبصئگ وست

ئگ اکئگ اعدیئگ انبےیئ،ئگ اہتبلئگ المزنیمئگ ےکئگ وقحقئگ ایفیضئگ اورئگ ااثیرئگ ےکئگ اسھتئگ ادائگ ےیجیکئگ اورئگ ہشیمہئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ رنیمئگ اورئگ ئگ وخدئگ یھبئگ تنحمئگ ےیجیکئگ اورئگ المزنیمئگ وکئگ یھبئگ تنحم ۔۸

ائگ سجئگ ےکئگ اماولئگ ملسو هيلع هللا ىلص اشکدیگئگ اکئگ ولسکئگ ےیجیک،ئگ ن اتئگ ن اتئگ رپئگ ہئگ رکےنئگ اورئگ ہبشئگ رکےنئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ یبن

ئگ وکئگ ن ازیکیگئگ ےسئگ ںیہنئگ ونازن

رائگ اسئگ ام

ادئگ ےہ:ئگ "خ

اکئگ ارش

وکئگ انئگ اکئگ قحئگ ہنئگ دولان ائگ اجےئ۔"ئگ ںیمئگ زمکوروں

152

رضئگ امےنگنئگ واولںئگ ےکئگ اسھتئگ ہنئگ یتخسئگ ےیجیکئگ ہنئگ اںیہنئگ امویسئگ ےیجیکئگ اورئگ ہنئگ انئگ ےسئگ اقتےض ۔۶

راروںئگ ےکئگ اسھتئگ ہشیمہئگ رنیمئگ اکئگ اعمہلمئگ ےیجیکئگ اورئگ ق ری

ئگ ںیمئگ دشتئگ ےیجیک۔ئگ خ

ادئگ ےہ:ئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ اورئگ اقتاضئگ رکےنئگ ںیمئگ رن

روج

روئگ ق ری

رامےئئگ وجئگ خ

رائگ اسئگ صخشئگ رپئگ رمحئگ ق

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ملسو هيلع هللا ىلص یمئگ اورئگ وخشئگ االخیقئگ ےسئگ اکمئگ اتیئگ ےہ۔")اخبری(اورئگ اپ"خ

ردضارئگ وکئگ تلہمئگ دےئگ ن ائگ

ئگ ق

ئگ ےکئگ مغئگ وئگ نٹھگئگ ےسئگ اچبےئئگ وتئگ اےسئگ اچےیہئگ ہکئگ گنئگ دب

رائگ اسئگ وکئگ روزئگ ایقم

رامن ائگ ہکئگ :ئگ "سجئگ صخشئگ یکئگ ہیئگ وخاشہئگ وہئگ ہکئگ خ

رضئگ اکئگ وبھجئگ اسئگ ق

ق

ارئگ دے۔")ملسم(

ےکئگ اورپئگ ےسئگ ان

ر ۔۷۳

رارئگ رپئگ واحضئگ رکئگ دےیجی۔ئگ یبناملئگ اکئگ ن بئگ اپھچےنئگ اورئگ خ ری

رایبئگ اورئگ ن بئگ خ

ئگ دےنیئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ املئگ یکئگ خ ی ر

رارئگ وکئگ ق ئگ ڈریھئگ ےکئگ ن اسئگ ملسو هيلع هللا ىلص ی ےلغئگ ےکئگ اک

ریئگ سوسسئگ وہیئ۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ زگرے،ئگ اپ

ےنئگ ےلغئگ واےلئگ ےسئگ وپاھچ:"ہیئگ ایکئگ ؟ئگ داکدنارئگ ےنئگ اہک:ئگ "ن ائگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ اانپئگ اہھتئگ اسئگ ڈریھئگ ںیمئگ ڈاالئگ وتئگ اویلگنںئگ ںیمئگ ھچئگ ت

ےئگ وہےئئگ ےلغئگ وکئگ اورپئگ ویکںئگ ںیہنئگ رھکئگ دن ائگ ہکئگ ولگئگ اےسئگ دھکیئگ ےتیل،ئگ وجئگ صخشئگ ملسو هيلع هللا ىلص ڈریھئگ رپئگ ن ارشئگ وہئگ یئگئگ یھت۔"ئگ اپئگ اسملسو هيلع هللا ىلص روسلئگ اہللگ ی ھی

رامن ا:ئگ "رھپئگ متئگ ےنئگ

ےنئگ ق

دوھاکئگ دےئگ اسئگ اکئگ ھجمئگ ےسئگ وکیئئگ قلعتئگ ںیہن۔"

رائگ یکئگ ولخمقئگ وکئگ رپاشینئگ رکےنئگ ےسئگ یتخس ۔۷۷

رےنھئگ ےکئگ ااظتنرئگ ںیمئگ اھکےنئگ ےنیپئگ یکئگ زیچںیئگ روکئگ رکئگ خ

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ اسھتئگ ےیچب۔ئگ یبنئگ ںیتمیقئگ خ

ےنئگ ق

ئگ اورئگ ومعقئگ رپئگ اپ اہئگ اگرئگ ےہ۔"ئگ اک

رائگ زیچوںئگ وکئگ ملسو هيلع هللا ىلص "ذریخہئگ ادنوزیئگ رکےنئگ واالگ

ئگ خ ئگ ادیمئگ ےہ۔ئگ ج را رامن ا:ئگ "ذریخہئگ ادنوزیئگ رکےنئگ واالئگ اسیکئگ ت

ےنئگ ق

ائگ ےہ

رھئگ اجیتئگ ںیہئگ وتئگ اسئگ اکئگ دلئگ ن اغئگ ن اغئگ وہئگ اجن

ئگ ںیتمیقئگ خ

رامئگ داتیئگ ےہئگ وتئگ وہئگ مغئگ ںیمئگ اتلھگئگ ےہئگ اورئگ ج

۔")وکشمۃ(اتسسئگ ق

ئگ رےیھک۔ئگ یبن ۔۷۲ ئگ داریئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ ےنیلئگ اورئگ دےنیئگ اکئگ امیپہنئگ اک

اپئگ وتلئگ ںیمئگ دن ای

رارئگ وکئگ اسئگ اکئگ قحئگ وپرائگ وپرائگ دےیجی۔ئگ ن ری

اپئگ ،ئگ وتلئگ واےلئگ ملسو هيلع هللا ىلص خ

ےنئگ ن

روںئگ وکئگ اطخبئگ رکےتئگ وہےئئگ ااگہئگ ایک:ئگ اخ

ن

ئگ زگریئگ وہیئئگ وقںیمئگ الہکئگ وہںیئ۔""متئگ ولگئگ دوئگ ا ےسئگ اکومںئگ ےکئگ ذہمئگ دارئگ انبئگ د ےئگ ےئگ وہئگ نجئگ یکئگ وہجئگ ےسئگ متئگ ےسئگ ےلہپ

رانئگ ںیمئگ ےہ:

ق

فین ﴿ ون ﴿ ۵﴾ الاذین اذا اکتالوا علی النااس یستوفون ﴿ ۱ویل للمطف زنوہم یخرس اہم ۳﴾ و اذا کالوہم او وا ئک ان ﴾ ۲﴾ لیوم عظیم ﴿۵بعوثون ﴿ما ﴾ اال یظن اول

:﴾ ۸یاوم یقوم النااس لرب العلمین ﴿

ں ففیمط

ا ۷)

(۹ن

اپئگ ن ائگ وتلئگ رکئگ دںیئگ وتئگ مکئگ دںی

ئگ انئگ وکئگ ن اپئگ رکئگ ںئگ وتئگ وپرائگ وپرائگ ںئگ اورئگ ج

اپئگ وتلئگ ںیمئگ یمئگ رکےنئگ واولںئگ ےکئگ ئگ ےیلئگ الہتئگ ےہ۔ئگ وجئگ ولوگںئگ ےسئگ ن

۔ئگ ایکئگ ہیئگ "ن

ئگ ااعل نیمئگ ےکئگ وضحرئگ ڑھکےئگ وہںئگ ےگ۔ول

انئگ ی

رےئگ یہئگ تخسئگ دنئگ ئگ ںیمئگ سجئگ دنئگ امتمئگ ان

ئگ ت گئگ ںیہنئگ اجےتنئگ ہکئگ ہیئگ زدنہئگ رکئگ ےکئگ ااھٹےئئگ اجںیئئگ ےگ۔ئگ اک

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ دلئگ ،وھلئگ رکئگ دصہقئگ وئگ ریخاتئگ رکےتئگ راہئگ ےیجیک۔ئگ یبن ۔۷۰

اویہںئگ اکئگ افکرہئگ رضورئگ ادائگ رکےتئگ رےیہئگ اورئگ خ

رامملسو هيلع هللا ىلص اجتریتئگ وکن

ئگ ق

روںئگ وکئگ دہای

اخ

یئئگ ےنئگ ن

ہک:

153

ہقئگ رضورئگ "اےئگ اکرون ارئگ رکےنئگ واول!ئگ املئگ ےکئگ ےنچیبئگ ںیمئگ وغلن اتئگ رکےنئگ اورئگ وھجیٹئگ مسقئگ اھکئگ اجےنئگ اکئگ تہبئگ ااکمنئگ راتہئگ ےہئگ وتئگ متئگ ولگئگ اےنپئگ امولںئگ ںیمئگ ےسئگ دص

ایکئگ رکو۔")اوبداؤد(

اکئگ ذعابئگ ےسئگ اجنتئگ دالےنئگ وایلئگ ےہئگ اورئگ ۔۷۴

ئگ ںیہنئگ ہکلبئگ ہشیمہئگ یکئگ اورئگ اسئگ اجترتئگ وکئگ یھبکئگ ذونہںئگ ےسئگ اولھجئگ ہنئگ وہےنئگ دےیجیئگ وجئگ دردن

سجئگ اکئگ انمعفئگ افینئگ دول

اکرماینئگ اورئگ الزوالئگ شیعئگ ےہ۔ئگ

رانئگ ںیمئگ ےہ:

ق

ن عذاب الیم ﴿ کم علی تجارۃ تنجیکم م ایہا الاذین امنوا ہل ادل ۱۱ی یل اہلل باموالکم و انفسکم ﴾ تءومنون باہلل و رسولہ و تجاہدون فی سب

کم ان کنتم تعلمون ﴿ ضف:)﴾۱۱ذلکم خیر لال (۷۳ا

ئگ ےکئگ روسل ئگ رپئگ اورئگ اسئگ را

اکئگ ذعابئگ ےسئگ اجنتئگ دالےئ)ہیئگ ہک(ئگ متئگ خ

رپئگ ملسو هيلع هللا ىلص "اےئگ ومونم!ئگ ںیمئگ ںیہمتئگ ایسیئگ اجترتئگ ویکںئگ ہنئگ اتبؤںئگ وجئگ ںیہمتئگ دردن

رائگ یکئگ ر

اہئگ ںیمئگ اےنپئگ املئگ اورئگ اینپئگ اجونںئگ ےسئگ ںاہدئگ رکو۔ئگ ہیئگ اہمترےئگ قحئگ ںیمئگ تہبئگ رتہبئگ ےہ۔ئگ ارگئگ رمئگ ملعئگ ےسئگ اکمئگ ول۔"اامینئگ الؤئگ اورئگ خ

دوعتئگ دنی

داایعہنئگ رکدارئگ ےکئگ اداب

ئگ اپئگ یبن ۔۷ رائگ ملسو هيلع هللا ىلص اےنپئگ بصنمئگ اکئگ یقیقحئگ وعشرئگ دیپائگ ےیجیک،

رہضیئگ اپئگ وکئگ ااجنمئگ دانیئگ ےہئگ وجئگ خ

ےکئگ ےکئگ اجنیشنئگ ںیہئگ اورئگ دوعتئگ دنی،ئگ اہشدتئگ قحئگ اکئگ ویہئگ ق

رائگ ویہئگ داایعہنئگ ڑتپئگ دیپائگ رکےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ وجئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص یبن

ازیئگ وفصئگ ےہئگ ۔ملسو هيلع هللا ىلص ااجنمئگ دےتیئگ رےہ۔ئگ ل

اکئگ وصخیصئگ اورئگ ام

ادئگ ےہ:

رانئگ اکئگ ارش

ق

ۃ ابیکم ابرہیم ہو سمىکم المس ین من حج ملا ا علیکم ل ہو اجدبىکم وما جعل علیکم فی الد مین من قبل وفی ہذا لیکون الراسول شہید

وتکونوا شہداء علی النااس

ئگ " رامیہ رامئگ ایئگ ےہئگ اورئگ دنیئگ ےکئگ اعمےلمئگ ںیمئگ متئگ رپئگ وکیئئگ یگنتئگ ںیہنئگ ریھکئگ ےہ،ئگ ریپویئگ رکوئگ اسئگ دنیئگ یکئگ وجئگ اہمترےئگ ن اپئگ ات

اکئگ دنیئگ اسئگ ےنئگ ںیہمتئگ بختنمئگ ق

ائگ ہکئگ روسلئگ ےہ۔

امئگ ےسئگ ونازائگ اھتئگ اورئگ اسئگ ےلسلسئگ ںیمئگ یھبئگ ن

اونںئگ ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص اسئگ ےنئگ ےلہپئگ یہئگ ںیہمتئگ ملسمئگ ےکئگ ن

اہمترےئگ ےیلئگ دنیئگ قحئگ یکئگ اہشدتئگ دںیئگ اورئگ متئگ اسرےئگ ان

اسےنمئگ دنیئگ قحئگ یکئگ اہشدتئگ دو۔"

154

ئگ ہملسمئگ روسل

ریئگ روسلئگ ےنئگ ااجنمئگ دن ا۔ئگ سجئگ رطحملسو هيلع هللا ىلص یکئگ اجنیشنئگ ےہئگ اورئگ اسئگ وکئگ ویہئگ اکمئگ ااجنمئگ دانیئگ ےہئگ وجئگ روسلملسو هيلع هللا ىلص ینعیئگ ام

ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص اخ

ئگ وکئگ یھبئگ داینئگ ےکئگ اسرےئگ یہئگ

رائگ ےکئگ دنیئگ وکئگ واحضئگ رکےنئگ اکئگ ئگ قحئگ ادائگ رکئگ دن ا۔ئگ کیھٹئگ ایسئگ رطحئگ ام

ئگ وئگ دوئگ ےسئگ خ

ئگ وئگ روزئگ یکئگ ن

رائگ اےنپئگ وقلئگ وئگ لمعئگ اورئگ ب

اونںئگ ےکئگ اسےنمئگ خ

ان

رضئگ اورئگ داایعہنئگ ڑتپئگ ےکئگ اسھتئگ دنیئگ قحئگ یکئگ زدنہئگ اہشدتئگ نبئگ رکئگ

ائگ ےہئگ اورئگ ایسئگ ااسحسئگ ق

زدنہئگ رانہئگ ےہ۔ےکئگ دنیئگ وکئگ واحضئگ رکن

انئگ اینپئگ زدنیگئگ وکئگ انبےنئگ اورئگ انبےئئگ رےنھکئگ یکئگ وکششئگ مہیپئگ اجریئگ رےیھک۔اپئگ د ۔۲

ان انئگ ش

اینئگ یکئگ اعمئگ اینپئگ ا لئگ تیثیحئگ وکئگ ہشیمہئگ اگنہئگ ںیمئگ رےیھکئگ اورئگ اسئگ ےکئگ ش

انئگ یشخبئگ ےہ۔ئگ اپئگ وکئگ داینئگ یکئگ امتمئگ وقوتںئگ ںیمئگ دصت

ازیئگ ش

رائگ ےنئگ اپئگ وکئگ ام

ئگ ںیہنئگ ںیہئگ ہکلبئگ خ

ئگ ام رئگ ئگ اوتمںئگ یکئگ رطحئگ اک یکئگ رطحئگ رامنہیئئگ اکئگ ماقمئگ اح لئگ ےہ۔ئگ اپئگ ہ

رانئگ ںیمئگ ےہ:

راہئگ رپئگ ادتعالئگ ےکئگ اسھتئگ اقمئئگ ںیہ۔ق اہ

رائگ یکئگ دیسیھئگ ش

راطئگ وئگ رفتطیئگ ےسئگ ن اک،ئگ خ

اق

ا ا لتکونوا شہداء علی النااس ویکون الراسول علیکم شہید سط ۃ وا (۷۴۰ہ:رقب) وکذلک جعلنکم اما

ارےئگ روسل اونںئگ ےکئگ ےیلئگ دنیئگ قحئگ ےکئگ وگاہئگ ونب،ئگ اورئگ ہ

ائگ ہکئگ متئگ اسرےئگ ان

ئگ ن ا ئگ وطس"ئگ انبن

ئگ "ام اہمترےئگ ےیلئگ وگاہئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ ایسئگ رطحئگ مہئگ ےنئگ متئگ وکئگ اک

وہں۔"

ئگ ہملسمئگ اک ۔۰

رائگ یکئگ رظنئگ ںیمئگ ام

ئگ بصنئگ انیعلئگ یعطئگ وطرئگ اےنپئگ بصنئگ انیعلئگ اکئگ وایعقئگ ملعئگ اح لئگ ےیجیکئگ اورئگ رشحئگ دصرئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ وکئگ اانپےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ خ

ا ذئگ رکےئگ وجئگ رضحتئگ دمحم

ےلئگ رکئگ اےئئگ اورئگ وجئگ اقعدئئگ وئگ ابعدات،ئگ االخقئگ وئگ اعمرشتئگ ملسو هيلع هللا ىلص رپئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اکلمئگ وسکییئئگ اورئگ االخصئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ وپرےئگ دنیئگ وکئگ اقمئئگ اورئگ ن

اینئگ زدنیگئگ ےسئگ قلعتمئگ امتمئگ اامسینئگ دہان اتئگ رپئگ لمتشمئگ ےہ۔

ئگ رغضئگ ان

الخقئگ یکئگ میلعتئگ یھبئگ دی،ئگ ابعداتئگ ےکئگ رطےقیئگ یھبئگ ےنئگ اقعدئئگ وئگ املسو هيلع هللا ىلص اپئگ اورئگ تشیعمئگ وئگ ایسب

ئگ ن ا اینئگ زدنیگئگ وکئگ مظنئگ رکےنئگ اورئگ ریخئگ وئگ اعتیفئگ ےسئگ امالئگ املئگ رکےنئگ وایلئگ اک

رامیئئگ اورئگ ان

رائگ اھکسےئ،ئگ دنیئگ یکئگ اینبدوںئگ رپئگ امسجئگ یکئگ ریمعتئگ یھبئگ ق

رتئگ اٹیٹسئگ یھبئگ اقمئئگ یک۔ئگ خ ت

ادئگ ےہ:

اکئگ ارش

ی بہ ین ما وص ن الد ع لکم م ی ان اقیموا الرش ینا بہ ابرہیم و موسی و عیس ا وا الاذی اوحینا الیک وما وصا قوا نوح ین و ال تترفا د

(۷۰وشری:)فیہ

رائگ ےنئگ اہمترےئگ ےیلئگ دنیئگ اکئگ ویہئگ رطہقیئگ رقمرئگ ایکئگ ےہئگ سجئگ یکئگ وتیصئگ اسئگ ےنئگ ونحئگ وک

مہئگ ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص! یکئگ یھتئگ اورئگ سجئگ یکئگ ویحئگ اےئگ روسلئگ "املسمون!ئگ خ

ئگ وکئگ دےئگ ےکچئگ ںیہئگ ہکئگ اسئگ دنیئگ وکئگ اقمئئگ رکوئگ اورئگ اسئگ ںیمئگ رفتہقئگ ہن ی

عی س

ئگ اورئگ رامیہئگ اورئگ ومیس ئگ مہئگ ات

ڈاول۔"ئگ اپئگ یکئگ رطفئگ یجیھبئگ ےہئگ اورئگ سجئگ یکئگ دہای

ئگ رمکئگ ہتسبئگ رےیہ۔ئگ یہیئگ اپئگ ۔۴

راویئںئگ وکئگ اٹمےنئگ اورئگ الھبویئںئگ وکئگ اقمئئگ رکےنئگ ےکئگ ئگ ےیلئگ ہمہئگ وق ےکئگ اامینئگ اکئگ اقتاضئگ ےہئگ اورئگ یہیئگ اپئگ ےکئگ یلمئگ ووجدئگ اکئگ دصقمئگ ےہ۔ئگ ت

را

"ئگ ےکئگ میظعئگ بقلئگ ےسئگ رسق

رائگ ےنئگ اپئگ وکئگ "ریخئگ ام

زئگ ایکئگ ےہ۔ایسئگ دصقمئگ ےکئگ ےیلئگ زدنہئگ رےیہئگ اورئگ ایسئگ ےکئگ ےیلئگ اجنئگ دےیجی۔ئگ ایسئگ اکمئگ وکئگ ااجنمئگ دےنیئگ ےکئگ ےیلئگ خ

جت للنااس تامرون بال ۃ ارخ (۷۷۳)الئگ رمعان:معروف وتنہون عن المنرک وتءومنون باہلل کنتم خیر اما

ر"

رایئئگ ےسئگ روےتکئگ وہ،ئگ اورئگ خ اونںئگ ےکئگ ےیلئگ ووجدئگ ںیمئگ الیئئگ یئگئگ ےہ۔ئگ متئگ الھبیئئگ اکئگ مکحئگ دےتیئگ وہئگ اورئگ ت

(ئگ وہئگ وجئگ اسرےئگ ان

)رتہبنیئگ ام

ائگ رپئگ اکلمئگ متئگ ریخئگ ام

اامینئگ رےتھکئگ وہ۔"

155

ادئگ ےہ:ئگ "املسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ اکئگ ارش ئگ ورہنئگ ئگ سئگ ذاتئگ یکئگ مسقئگ سجئگ ےکئگ ےضبقئگ ںیمئگ ریمیئگ اجنئگ ےہ، رایئئگ ےسئگ روےتکئگ روہ، ئگ یکینئگ اکئگ مکحئگ دےتیئگ روہئگ اورئگ ت متئگ ولگئگ الزام

رائگ متئگ رپئگ ااسیئگ ذعابئگ جیھبئگ دےئگ اگئگ ہکئگ رھپئگ متئگ اکپرےتئگ روہئگ ےگئگ اورئگ وکیئئگ دونایئئگ ہنئگ وہئگ یگ۔"

ئگ خ رقنعی

رائگ وکئگ منہجئگ ےکئگ وہانلکئگ ذعاب ۔۵

رائگ اکئگ ماغیمئگ اچنہپےنئگ اورئگ دنباگنئگ خ

ملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ اچبےنئگ ےکئگ ےیلئگ داایعہنئگ ڑتپئگ اورئگ اثمیلئگ دردوئگ وسزئگ دیپائگ ےیجیک۔ئگ یبنئگ خ

رامن ائگ ےہ:

رانئگ ےنئگ انئگ اافلظئگ ںیمئگ ق

یکئگ ےبئگ اثملئگ اورئگ ےبئگ ن ان اںئگ دردئگ اکاارتافئگ ق

ا ﴿ م یءومنوا بہذا الحدیث اسف ی اثارہم ان لا فسک عل (۹)افہکل:﴾۸فلعلاک باخع نا

ر ای

ئگ رپئگ اامینئگ ہنئگ الںیئ۔"ئگ "ش

اپئگ انئگ ولوگںئگ ےکئگ ےھچیپئگ اینپئگ اجنئگ الہکئگ یہئگ رکئگ ڈاںئگ ےگئگ ارگئگ ہیئگ ولگئگ اسئگ الکمئگ دہای

رامن ائگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ےنئگ اینپئگ تیفیئگ وکئگ انئگ اافلظئگ ںیمئگ ایبنئگ ق

ئگ اسئگ ن اسئگ اکئگ اماولئگ اگئگ یکئگ روینشئگ ےسئگ کمچئگ ااھٹئگ وتئگ ڑیکےئگ ےگنتپ ئگ اسئگ رپئگ رگےنئگ ےگلئگ اورئگ وہئگ "ریمیئگ اثملئگ اسئگ صخشئگ یکئگ یسئگ ےہئگ سجئگ ےنئگ اگئگ الجیئئگ اورئگ ج

ااکمئگ انبےئئگ دےتیئگ ںیہئگ اورئگ اگئگ ںیمئگ ےسھگئگ ڑپئگ رےہئگ ںیہ

ئگ ہکئگ اسئگ وکششئگ وکئگ ن )ایسئگ رطح(ئگ ںیمئگ صخشئگ وپریئگ وقتئگ ےسئگ انئگ ڑیکوںئگ وگنتپںئگ وکئگ روکئگ راہئگ ےہ،ئگ نکیلئگ ےگنتپئگ ںیہئگ

ںیہمتئگ رمکئگ ےسئگ ڑکپئگ ڑکپئگ رکئگ اگئگ ےسئگ روکئگ راہئگ وہںئگ اورئگ متئگ وہئگ ہکئگ اگئگ ںیمئگ رگےئگ ڑپئگ رےہئگ وہ۔")وکشمۃ(

ئگ ن ا رامن ا:ئگ "اہںئگ ملسو هيلع هللا ىلص ادحئگ اکئگ ےسئگ زن ادہئگ تخسئگ دنئگ یھبئگ اپملسو هيلع هللا ىلص! ےسئگ وپاھچ:ئگ "ن ائگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص رئگ رضحتئگ اعہشئئگ ئگ ےنئگ اپاک

رپئگ وکیئئگ زگرائگ ےہ۔"ئگ ق

ئگ اپاعہشئ! ئگ ےسئگ زن ادہئگ تخسئگ دنئگ ہبقعئگ اکئگ دنئگ اھت۔"ئگ ہیئگ وہئگ دنئگ ےہئگ ج رائگ اکئگ ماغیمئگ اچنہپےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص ریمیئگ زدنیگئگ ںیمئگ ب

ئگ واولںئگ وکئگ خ

ئ

ےکمئگ واولںئگ ےسئگ امویسئگ وہئگ رکئگ اطئ

ئگ اورئگ اوہنںئگ ےنئگ ماغیمئگ رتمحئگ ےکئگ وجابئگ ںیمئگ اپملسو هيلع هللا ىلص رشتفیئگ ےلئگ ے،ئگ واہںئگ ےکئگ رسدارئگ دبعن الیلئگ ےنئگ ڈنغوںئگ وکئگ اپئگ ےکئگ ےیل ا رپئگ رھتپئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ےھچیپئگ اگلئگ دن

راسےئ۔ ئگ ےچنہپئگ وتئگ مغئگ ھچئگ اکلہئگ ملسو هيلع هللا ىلص وہلاہلنئگ وہئگ ےئگ اورئگ ےبئگ وہشئگ وہئگ رکئگ رگئگ ڑپےئگ رھپئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اپت عاال

رنئگ الٹ

ئگ ق ااہتنیئئگ رپاشینئگ اورئگ نیگمغئگ واہںئگ ےسئگ ےلچ۔ئگ ج

رےتشئگ وکئگ اپوہ

رائگ ےنئگ ذعابئگ ےکئگ ق

رےتشئگ ےنئگ اہک:ئگ "ملسو هيلع هللا ىلص ا،ئگ خ

ئگ ںیمئگ اجیھب۔ئگ ذعابئگ ےکئگ ق

رم

رامںیئئگ وتئگ ںیمئگ اوبسیبقئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص ارگئگ اپملسو هيلع هللا ىلص! ن ائگ روسلئگ اہللیکئگ خ

ق

رامن ا:ئگ "ئگ ںیہنئگ ملسو هيلع هللا ىلص لبجئگ ارمحئگ وکئگ اسپئگ ںیمئگ رکٹادوںئگ اورئگ انئگ دوونںئگ ڑاہڑوںئگ ےکئگ چیبئگ ںیمئگ ہیئگ دبتخبئگ سپئگ رکئگ اےنپئگ ااجنمئگ وکئگ چنہئگ اجںیئ۔ئگ رتمحئگ اعمل

ںیہن!ئگ ےھجمئگ وھچڑئگ ےنئگ ق

ئگ ےکئگ ےیلئگ ،وھلئگ دےئگ ن ائگ رھپئگ انئگ یکئگ اوالدئگ ںیمئگ ا ےسئگ

رائگ ایہنئگ ےکئگ دولںئگ وکئگ دہای

رئگ ہکئگ خ ای

ائگ وہں،ئگ ش

رائگ ےکئگ ذعابئگ ےسئگ ڈران

ئگ دوئگ ہکئگ ںیمئگ اینپئگ وقمئگ وکئگ خ

ولگئگ دیپائگ وہںئگ وجئگ دہای

وکئگ وبقلئگ رکئگ ں۔")اخبری،ئگ ملسم(

اںیہنئگ رہئگ ےسئگ اکنلئگ دو۔ئگ وکیئئگ اتہکئگ ےہئگ ئگ ںیہ۔ئگ وکیئئگ اتہکئگ ےہئگ ےکئگ الخفئگ اسزںیشئگ وہئگ ریہملسو هيلع هللا ىلص ےکمئگ ںیمئگ ںیہئگ اورئگ ےکمئگ ےکئگ ولوگںئگ ںیمئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اپ

رشیئگ ےکئگ ولگئگ ےتپئگ اورئگ اھچلئگ اھکےنئگ رپئگ وبجمرئگ وہئگ ے۔ئگ ےچبئگ وھبکئگ

را۔ئگ ااسیئگ طحقئگ ہکئگ ق ئگ طحقئگ ےنئگ اھگ

رےانئگ اںیہنئگ لتقئگ رکئگ دو۔ئگ ایہنئگ دونںئگ ےکمئگ وکئگ ااچک

لاےتئگ اورئگ ت ی پ لےسئگ

ئگ زارئگ دھکیئگ رکئگ ڑتپئگ ڑتپئگ اےتھٹ۔

یکئگ احل

رارئگ وہئگ ے۔ئگ اپانئگ ولوگںئگ ملسو هيلع هللا ىلص رتمحئگ اعمل

اکئگ ارطضابئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ صلخمئگ اسیھتئگ یھبئگ اپملسو هيلع هللا ىلص وکئگ اسئگ حرزہئگ زیخئگ تبیصئگ ںیمئگ التبمئگ دھکیئگ رکئگ ےبئگ ق

رردیئگ اکئگ ماغیمئگ اجیھبئگ اورئگ اوبئگ ایفسنئگ اورئگ وفصانئگ ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص دھکیئگ رکئگ ڑتپئگ اےھٹ۔ئگ اپ ازہئگ ےھت،ئگ اینپئگ دیلئگ م

ےنئگ اےنپئگ انئگ اجینئگ دونمشںئگ وکئگ نجئگ ےکئگ اچنہپےئئگ زمخئگ ایھبئگ ن الکلئگ ن

ئگ ہکئگ ہیئگ دانیرئگ اسئگ طحقجیھبئگ ن اسئگ ن اچنئگ وسئگ دانیر ۔ئگ تقیقحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ رمگاہئگ دنبوںئگ ےکئگ مغئگ ںیمئگ انلھگ،ئگ انئگ یکئگ ئگ ےکئگ امرےئگ وہےئئگ رغوبیںئگ ںیمئگ میسقتئگ رکئگ د ےئگ اجںیئئگ رکئگ ولہکان ا

156

ئگ ےکئگ ےیلئگ ریغ

ئگ اورئگ انئگ یکئگ دہای ا

رارئگ وہن

رائگ ےکئگ بضغئگ ےسئگ اچبےنئگ ےکئگ ےیلئگ ڑتانپ،ئگ انئگ یکئگ فیلکئگ دھکیئگ رکئگ ےبئگ ق

رانھ،ئگ انئگ وکئگ خ

ائگ رمگایہئگ ئگ اورئگ تبیصئگ رپئگ ک

ئگ ومعمیلئگ رح صئگ وہن

ئگ ئگ دایعئگ قحئگ رئگ ازیگنئگ نبئگ ئگ اجیتئگ ےہ۔یہیئگ اک

رئگ ںیہئگ نجئگ ےکئگ ذرےعیئگ اسئگ یکئگ زدنیگئگ ااہتنیئئگ دلئگ شکئگ اورئگ ریغئگ ومعمیلئگ ات ےکئگ وہئگ وجہ

رائگ یکئگ وخدوندیئگ ےکئگ ےیلئگ ےیجیکئگ اورئگ ایس ۔۹

ئگ اکئگ ہلئگ دنبوںئگ ےسئگ بلطئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ وجئگ ھچئگ ےیجیکئگ ضحمئگ خ

رم

ئگ ےیجیکئگ اورئگ اینپئگ یسکئگ خ

رم

ےسئگ اےنپئگ ئگ وقمئگ یکئگ ےبئگ ولئگ ثئگ خ

ائگ ےہئگ اورئگ

رئگ دیپائگ رکن

رئگ وئگ وثابئگ یکئگ بلطئگ ااسیئگ ورحکئگ ئگ ےہئگ وجئگ ادیمئگ یکئگ ن اتئگ ںیمئگ ات رائگ یہئگ ئگ ےسئگ اخ

رائگ یکئگ راضئگ اورئگ خ

رئگ وئگ وثابئگ یکئگ وتعقئگ رےیھک۔ئگ خ ائگ ےہ۔ئگ اخ

ادیمئگ وکئگ لسلسمئگ رسرگمئگ رھک

رائگ ہشیمہئگ ےسئگ ےہئگ اورئگ ہشیمہئگ رےہئگ اگ۔ئگ ہنئگ اےسئگ دنینئگ ایتئگ ےہ،

ا۔ئگ وہئگ اسئگ یکئگ رظنئگ ےسئگ دنبےئگ اکئگ وکیئئگ ہنئگ او ھگ۔ئگ ئگ خ

رئگ یھبکئگ اضعئئگ ںیہنئگ رکن لمعئگ وپدیشہئگ ںیہن۔ئگ وہئگ اےنپئگ نیصلخمئگ اکئگ اخ

ا۔ئگ ربمغیپئگ ن ارئگ ن ارئگ اینپئگ وقمئگ ےسئگ ےتہکئگ ےھت:

تنحمئگ ےسئگ ںیہکئگ زن ادہئگ داتیئگ ےہئگ اورئگ یسکئگ وکئگ ورحومئگ ںیہنئگ رکن

رئگ وتئگ ربئگ ااعل نیمئگ ےکئگ ذہمئگ ےہ۔"" ا۔ئگ ریمائگ اخ

رئگ اورئگ دبےلئگ اکئگ اطمہبلئگ ںیہنئگ رکن ںیمئگ متئگ ےسئگ یسکئگ اخ

ئگ دنیئگ وتئگ سبئگ االسمئگ یہئگ ےہاالسمئگ یکئگ رہگ ۔۱ ردک

رائگ ےکئگ ت

،ئگ اسئگ دنیئگ قحئگ وکئگ وھچڑئگ رکئگ وجئگ رطقیئگ زدنیگئگ یھبئگ اایتخرئگ ایکئگ یئگ ریصبتئگ اح لئگ ےیجیکئگ اورئگ نیقیئگ رےیھکئگ ہکئگ خ

رانئگ ںیمئگ ےہئگ اورئگ سجئگ یکئگ یلمعئگ ریسفتئگ رضحتئگ دمحم

رائگ ےکئگ اہیںئگ وتئگ ویہئگ دنیئگ وبقملئگ ےہئگ وجئگ ق

ںئگ اسئگ یکئگ وکیئئگ دقروتمیقئگ ہنئگ وہیگ۔ئگ خ

ی ہ

رائگ ےکئگ

ینپئگ ےنئگ املسو هيلع هللا ىلص اجےئئگ اگ۔ئگ خ

رانئگ ن اکئگ ںیمئگ یبن

رامیئ۔ئگ ق

ےسئگ اہکئگ ایگئگ ےہئگ ولوگںئگ وکئگ اصفئگ اصفئگ اتبئگ دےیجیئگ ہکئگ ںیمئگ ےنئگ وجئگ راہئگ یھبئگ اانپیئئگ ےہ،ئگ وسچئگ ھجمسئگ رکئگ وپریئگ ملسو هيلع هللا ىلص ابمرکئگ زدنیگئگ ےسئگ شیپئگ ق

ریصبتئگ ےکئگ اسھتئگ اانپیئئگ ےہ:

بع لی اہلل علی بصیرۃ انا ومن اتا کین﴿ نی وسبحن اہلل وما انا من قل ہذہ سبیلی ادعو ا (۷۳۸)ویفس: ﴾۱۱۶المرش

اپئگ انئگ ےسئگ اصفئگ اصفئگ ہہئگ دےیجیئگ ہکئگ ریمائگ راہتسئگ وتئگ ہیئگ ےہ،ئگ ںیمئگ اورئگ ریمےئگ ےھچیپئگ پ ےنئگ واےلئگ وپریئگ ریصبتئگ ےکئگ اسھتئگ اہللئگ یکئگ ملسو هيلع هللا ىلص!( ")اےئگ روسلئگ

رئگ ن بئگ ےسئگ ن اکئگ ےہئگ اورئگ ریمائگ انئگ رائگ ہ

رائگ ےکئگ اسھتئگ رشکئگ رکئگ رےہئگ ںیہرطفئگ دوعتئگ دےئگ رےہئگ ںیہئگ اورئگ خ

۔"ےسئگ وکیئئگ وا ہطئگ ںیہنئگ وجئگ خ

ادئگ ےہ:

رائگ اکئگ اصفئگ اصفئگ ارش

اورئگ خ

ین ﴿ ۃ من الخرس قبل منہ وہو فی االرخ (۸۵:الئگ رمعان)﴾ ۶۲ومن یابتغ غیر االسالم دین ا فلن ی

رئگ زگئگ وبقلئگ ہنئگ ایکئگ اجےئئگ اگ"اورئگ وجئگ وکیئئگ االسمئگ ےکئگ وسائگ یسکئگ دورسےئگ دنیئگ ائگ اچےیہئگ اگئگ اسئگ اکئگ وہئگ دنیئگ ہ

ارمادئگ وہئگ اگ۔"وکئگ اایتخرئگ رکن

ااکمئگ وئگ ن

رتئگ ںیمئگ وہئگ ن

اورئگ اخ

ین عند اہلل االسالم ئگ دنیئگ وتئگ سبئگ االسمئگ یہئگ ےہ۔"ئگ (۷۶)الئگ رمعان: انا الد ردک

رائگ ےکئگ ت

"اورئگ خ

اءئگ ثوعبثئگ اےنپئگ بصنئگ انیعلئگ یکئگ تمئگ اورئگ اتیمہئگ وکئگ ہشیمہئگ اگنہئگ ںیم ۔۸

رائگ یکئگ رطفئگ ےسئگ ہشیمہئگ اب

ئگ رےیھکئگ اورئگ ایخلئگ رےیھکئگ ہکئگ ہیئگ وہئگ میظعئگ اکمئگ ےہئگ سجئگ ےکئگ ےیلئگ خ

رامیئئگ ےہئگ یہیئگ دوونںئگ ںاہنئگ یکئگ تمئگ وئگ رسدنلبیئگ اکئگ رسامہیئگ ےہ۔

ئگ اطعئگ ق

رائگ ےنئگ اپئگ وکئگ دنیئگ یکئگ وجئگ دول

الھبئگ اسئگ ےکئگ ماقہلبئگ ںیمئگ وہےتئگ رےہئگ ںیہئگ اورئگ ہیئگ نیقیئگ رےیھکئگ ہکئگ خ

انئگ وئگ

ئگ اورئگ ئگ ش

رانئگ ںیمئگ ےہ:داینئگ یکئگ دول

وشتئگ یکئگ ایکئگ دقروتمیقئگ ےہئگ وجئگ دنچئگ روزہئگ اہبرئگ ےہ۔ئگ ق

157

رانئگ اطعئگ ایکئگ ےہئگ وتئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اورئگ مہئگ ےنئگ اپ"

رایئئگ اجےنئگ وایلئگ اںیتیئگ اورئگ تمئگ واالئگ ق اسئگ افینئگ ثاتعئگ یکئگ رطفئگ اگنہئگ ااھٹئگ رکئگ یھبئگ ہنئگ ملسو هيلع هللا ىلص وکئگ استئگ دہ

ےتئگ وہےئئگ اہکئگ ایگئگ ےہ۔اورئگ الہئگ اتکبئگ وکئگ اطخبئگ رکوجئگ مہئگ ےنئگ انئگ ےکئگ فلتخمئگ وقبطںئگ وکئگ دےئگ راھکئگ ےہ۔"دےیھکی

ن را ورىۃ واالنجیل وما انزل الیکم م ی تقیموا التا اہل الکتب لستم علی شیء حت (۹۸)ااملدئہ:بکم ی

ئگ متئگ "اےئگ الہئگ اتک

ئگ ک رامیئئگ ںیہ۔"وجئگ اہمترےئگ ربئگ ےنئگ وکئگ اقمئئگ ہنئگ رکوئگ ئگ وتراتئگ وئگ الیجنئگ اورئگ دورسیئگ اتکوبںئگ ب!ئگ متئگ ھچئگ ںیہنئگ وہ،ئگ ج

ازلئگ ق

ن

رئگ وکششئگ رکےتئگ رےیہ،ئگ یبندنیئگ اکئگ حیحصئگ مہفئگ اح لئگ رکےنئگ اورئگ دنیئگ یکئگ ںوتمکںئگ وکئگ ےنھجمسئگ یکئگ ۔۶ رات ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ت

اکئگ ارش

ائگ ےہ۔)اخبری،ئگ ملسم(

رامن

ائگ اچاتہئگ ےہئگ اےسئگ اےنپئگ دنیئگ اکئگ حیحصئگ مہفئگ اورئگ رہگیئگ وسھجئگ وبھجئگ اطعئگ ق

رائگ سجئگ صخشئگ وکئگ ریخئگ ےسئگ ونازن

"خ

ئگ ہکئگ دنیئگ اکئگ حیحصئگ مہفئگ اورئگ دنیئگ یکئگ تمکحئگ یہئگ امتمئگ الھبویئںئگ اکئگ رس ہمشچئگ ےہئگ اورئگ وجئگ صخشئگ اسئگ ریخئگ ےسئگ ورحومئگ ےہئگ وہئگ دوونںئگ ںاہنئگ یکئگ اعسدوتںئگ تقیقحئگ ہیئگ ےہ

رئگ دیمانئگ ںیمئگ دنیئگ یکئگ حیحصئگ امندنئیگئگ رکئگ اتکسئگ ےہ۔ہنئگ اسئگ یکئگ زدنیگئگ ںیمئگ وتازنئگ اورئگ ےسئگ ورحومئگ ےہ۔ئگ ئگ دیپائگ وہئگ یتکسئگ ےہئگ اورئگ ہنئگ وہئگ زدنیگئگ ےکئگ ہ

اسکین

ئگ ےسئگ ےلہپئگ اینپئگ ذاتئگ وکئگ انبےیئ ۔۷۳ ۔ئگ دورسوںئگ وکئگ اتبےنئگ ےسئگ ےلہپئگ وخدئگ وکئگ اتبےیئئگ اورئگ وجئگ دورسوںئگ ےسئگ اچںیہئگ وجئگ ھچئگ داینئگ ےکئگ اسےنمئگ شیپئگ رکںیئگ اسئگ اکئگ اخمبطئگ ب

ائگ ےہ۔ئگ

ازئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اینپئگ دوعتئگ اکئگ اچسئگ ہنوہنئگ وہن

ائگ ےہ،ئگ نجئگ ئگ وجئگ ھچئگ وہئگ اتہکئگ ےہ،ئگ اےنپئگ لمعئگ ےلہپئگ وخدئگ رکئگ ےکئگ داھکےیئ۔ئگ دنیئگ قحئگ ےکئگ دایعئگ اکئگ ام

ئگ اسئگ رپئگ وگاہئگ انبن وئگ رکدارئگ وکئگ

ائگ ےہ۔ئگ

ئگ ےسئگ زن ادہئگ رح صئگ وہن ئگ وقمئگ ےکئگ اسےنمئگ دوعتئگ دےنیئگ اےھٹئگ وتئگ اوہنںئگ ےنئگ وتقیقحںئگ وکئگ وبقلئگ رکےنئگ ںیمئگ وہئگ داینئگ یکئگ ئگ الھبیئئگ داتھکیئگ ےہئگ وخدئگ اسئگ اکئگ ب ئگ ج

ربمغیپئگ ج

ائگ اولئگ اوملسملن"

ئگ ےسئگ الہپئگ املسمنئگ وہں۔اوالنئگ ایک"ان ںیمئگ وخدئگ ب

یھبئگ وگایہئگ دےیجیئگ ہکئگ قحئگ ویہئگ ےہئگ وجئگ اپئگ شیپئگ رکئگ رےہئگ ںیہئگ ئگ اورئگ اےنپئگ ارفنادیئگ لمع،ئگ اخیگنئگ اقلعتت،ئگ امسیجئگ اعمالمتئگ اورئگ ایسیسئگ اورئگ یکلمئگ ئگ اپئگ زن انئگ وئگ ملقئگ ےس

ئگ ےیجیکئگ ہکئگ دنیئگ قحئگ

ای

ائگ ےہ،ئگ ارسرگویمںئگ ےسئگ یھبئگ ہیئگ ن

ن ائگ ےہ،ئگ ااھچئگ امسجئگ لیکشتئگ ن ا

ائگ ےہ،ئگ مکحتسمئگ اخدنانئگ ب

ئگ وئگ وکئگ اانپئگ رکئگ یہئگ ن ازیکہئگ رکدارئگ ووجدئگ ںیمئگ ان ئگ ااسیئگ اظنمئگ ذہتی ورئگ اک

ادئگ دعلئگ وئگ ااصنفئگ رپئگ وہ،ئگ

ائگ ےہئگ سجئگ یکئگ ب

ادانئگ ںیہ۔ئگ وہئگ دمتنئگ ب

رتیبئگ یکئگ ن اںیتئگ رکےتئگ ںیہئگ وہئگ ااہتنیئئگ ن

رتیبئگ وئگ االصحئگ ےسئگ اغلفئگ وہئگ رکئگ دورسوںئگ یکئگ االصحئگ وئگ ت

وجئگ ولگئگ اینپئگ ت

اںئگ ےیلئگ التشئگ رکئگ رےہئگ ںیہئگ ہکئگ

ااکمئگ ںیہئگ اورئگ اانپئگ رھگئگ اتلچئگ وہائگ دھکیئگ رکئگ ےبئگ رکفئگ ںیہئگ اورئگ ن اینئگ یکئگ ن ال

یسکئگ ےکئگ رھگئگ اگئگ یگلئگ لمئگ اجےئئگ وتئگ اسئگ وکئگ اھجبئگ دںی۔ئگ ا ےسئگ ولگئگ داینئگ ںیمئگ یھبئگ ن

ااکمئگ رںیہئگ ےگ۔

رتئگ ںیمئگ یھبئگ ن

اکئگ ذعابئگ اخ

رتئگ ںیمئگ ہیئگ ااہتنیئئگ ربعتئگ ن

ئگ رکیتئگ رےہئگ یگئگ اورئگ اخ ر

اہیںئگ وتئگ انئگ یکئگ ےبئگ یلمعئگ انئگ یکئگ دنپئگ وئگ تحیصنئگ وکئگ ےبئگ وزنئگ اورئگ ےبئگ ات

ا

رائگ وکئگ ہیئگ ن اتئگ ااہتنیئئگ ن

ںئگ ےگ۔ئگ خ ی

ی ھگی

ےنئگ ا ےسئگ ےبئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنوگارئگ ےہئگ ہکئگ دورسوںئگ وکئگ تحیصنئگ رکےنئگ واےلئگ وخدئگ ےبئگ لمعئگ رںیہئگ اورئگ وہئگ ںیہکئگ وجئگ وخدئگ ہنئگ رکےتئگ وہں۔

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص لمعئگ داویعںئگ وکئگ ااہتنیئئگ ذعابئگ ےسئگ ڈران ائگ ےہ۔ئگ اپ

ےنئگ ق

رئگ ئگ ادیمئگ الن ائگ اجےئئگ اگئگ اورئگ اگئگ ںیمئگ کنیھپئگ دن ائگ اجےئئگ اگ،ئگ اسئگ یکئگ اڑتنن اںئگ اسئگ اگئگ ںیمئگ ن اہ ئگ ےکئگ روزئگ اک

لکنئگ ڑپںیئگ یگئگ اورئگ رھپئگ وہئگ ادیمئگ انئگ اڑتنویںئگ وکئگ اسئگ "ایقم

ائگ ےہ۔ئگ

ہیئگ دھکیئگ رکئگ دورسےئگ یمنہجئگ ولگئگ اسئگ ےکئگ ن اسئگ عمجئگ وہںئگ ےگئگ اورئگ وپںیھچئگ ےگئگ ئگ اےئگ الفں!ئگ ہیئگ اہمترائگ ایکئگ رطحئگ ےیلئگ ےیلئگ رھپئگ راہئگ وہئگ اگئگ وجئگ رطحئگ دگاھئگ اینپئگ یکچئگ ںیمئگ رھپن

راویئںئگ ےسئگ ںیہنئگ روےتکئگ ےھت؟ئگ )ا ےسئگ یکینئگ ےکئگ اکمئگ رکےنئگ ےکئگ ن اووجدئگ متئگ اہیںئگ ےسیکئگ اے(ئگ اورایکئگ متئگ داینئگ ںیمئگ ئگ ںیمہئگ ویکینںئگ یکئگ نیقلتئگ ںیہنئگ رکےتئگ ےھت؟احلئگ ےہ؟ئگ وہئگ ت

راویئںئگ ےسئگ رواتکئگ اھتئگ نکیلئگ وخد ئگ ت ںئگ وت می

ی

ئگ ئگ اھت، ا

ئگ یھبئگ ںیہنئگ اجن ی ر

ئگ یکینئگ ےکئگ ق ئگ قبسئگ داتیئگ اھتئگ نیکلئگ وخد ئگ ںیمئگ ںیہمتئگ ویکینںئگ اک ائگ ئگ ادیمئگ ےہکئگ اگ،

ئگ لمعئگ رکن راویئںئگ رپ ت

اھت۔")اخبری،ئگ ملسم(

158

ئگ وجئگ ربعتئگ ازیگنئگ انمرظئگ یبنرعماجئگ یک

اہئگ ولوگںئگ وکئگ ہیبنتئگ وہئگ اورئگ وہئگ اینپئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ ب

ئگ امہئگ دصقمئگ ہیئگ یھبئگ ےہئگ ہکئگ وکن ےنئگ ولوگںئگ ےکئگ اسےنمئگ رےھکںیہئگ انئگ اکئگ اک

االصحئگ ئگ احلئگ یکئگ رکفئگ رکںی۔ئگ

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ےنئگ ق

وؤںئگ ےسئگ اکےٹئگ اجئگ رےہئگ ےھت " ح ٹ قی

ئگ اگئگ یکئگ

ئگ ںیمئگ ھچئگ ولوگںئگ وکئگ داھکیئگ ہکئگ انئگ ےکئگ وہی

ںیمئگ ےنئگ ربجلیئگ ےسئگ وپاھچئگ ہیئگ وکنئگ ولگئگ ۔ںیمئگ ےنئگ رعماجئگ یکئگ ب

ئگ ےکئگ رقمرنیئگ ںیہ۔ئگ ہیئگ ولوگںئگ وکئگ یکینئگ اورئگ وقتیئگ یکئگ نیقلتئگ رکےتئگ ےھتئگ اورئگ وخدئگ وکئگ وھبےلئگ وہےئئگ ےھت۔")وکشمۃ(ملسو هيلع هللا ىلص ںیہ؟ئگ ربجلیئگ ئگ ےنئگ اہک:"ہیئگ اپ

یکئگ ام

رامےتئگ ےھت۔

ئگ وکئگ تخسئگ ہیبنتئگ ق ئگ ےبئگ ولمعں ئگ اور ئگ اکروں اہ

ئگ یھبئگ اسئگ مسقئگ ےکئگ وکن ئگ رکام ئگ رضحاحصہب ئگ ن ار ئگ صخشئگ ےنئگ اک ئگ ےسئگ اک تئگ دبعاہللئگ نبئگ ابعس

رامن ائگ ایکئگ متئگ اسئگ رماہک:"

راویئںئگ ےسئگ رووکںئگ اورئگ دوعتئگ وئگ غیلبتئگ اکئگ اکمئگ رکوں!ئگ رضحتئگ ےنئگ ق ےبتئگ رپئگ چنہئگ ےکچئگ وہئگ رضحتئگ ںیمئگ اچاتہئگ وہںئگ ہکئگ ولوگںئگ وکئگ یکینئگ اکئگ مکحئگ دوں،ئگ اورئگ ت

رامن ا،ئگ ارگئگ ںیہمت

رانئگ ن اکئگ یکئگ نیتئگ اںیتیئگ ںیہمتئگ روسائگ رکئگ دںیئگ یگئگ وتئگ وشقئگ ےسئگ ہکئگ غلبمئگ ونب۔ئگ اسئگ ےنئگ اہک:ئگ "اہںئگ وتعقئگ وتئگ ےہ،ئگ رضحتئگ انبئگ ابعسئگ ےنئگ ق

ئگ ہیئگ ادنوہ ئگ ہنئگ وہئگ ہکئگ ق

رامن ا:غیلبتئگ دنیئگ اکئگ اکمئگ رکو۔ئگ

وہئگ صخشئگ وبال۔ئگ رضحتئگ وہئگ وکنئگ یسئگ نیتئگ اںیتیئگ ںیہ۔ئگ رضحتئگ انبئگ ابعسئگ ےنئگ ق

ئگ ہیئگ ےہ

(۴۴ارقبلہ:(اتامرون النااس بالبر وتنسون انفسکم یلہپئگ ای

ےتئگ وہئگ اورئگ اےنپئگ وکئگ وھبلئگ اجےتئگ وہ۔""ایکئگ متئگ ولوگںئگ وکئگ یکینئگ یکئگ نیقلتئگ رک

ئگ رپئگ ایھچئگ رطحئگ لمعئگ رکئگ ایئگ ےہ؟ئگ

ئگ ہیئگ ےہانبئگ ابعسئگ ےنئگ اہکئگ اسئگ ای

رامن ائگ دورسیئگ ای

ضف:لم تقولون ما ال تفعلون اسئگ ےنئگ اہکئگ ںیہنئگ قل (۲)ا

"متئگ وہئگ ن اتئگ ویکںئگ ےتہکئگ وہئگ وجئگ رکےتئگ ںیہنئگ وہ۔"

ئگ رپئگ ایھچئگ رطحئگ لمعئگ رکئگ ایئگ ےہ؟وتئگ مت

ئگ ہیئگ ےہ:ئگ ےنئگ اسئگ ای

ائگ اورئگ رسیتیئگ ای رامن

اسئگ ےنئگ اہکئگ ںیہنئگ ق

لی ما انہکم عنہ (۸۸)وہد:وما ارید ان اخالفکم ا

ر")رضحتئگ بیعشئگ ہیلئگ االسلمئگ ےنئگ اینپئگ وقمئگ ےکئگ ولوگںئگ ےسئگ اہک(

ائگ وہںئگ انئگ وکئگ ت

ریئگ ن اوتںئگ ےسئگ ںیمئگ ںیہمتئگ عنمئگ رکن رکےنئگ وگلںئگ ریمیئگ ہیئگ ھئگ رکئگ وخدئگ نجئگ ت

وتئگ انئگ ن اوتںئگ ےسئگ تہبئگ دورئگ روہںئگ اگ(۔"ئگ وخاشہئگ ںیہنئگ ےہ۔ئگ )ہکلبئگ ںیم

یئگ لمعئگ رکئگ ایئگ ےہئگ قی

حی

ئگ رپئگ

رایئئگ ےسئگ رووک۔اتبؤئگ متئگ ےنئگ اسئگ ای رامن ا۔ئگ اجؤئگ ےلہپئگ اےنپئگ ااپئگ وکئگ کینئگ اکئگ مکحئگ دوئگ اروئگ ت

وہئگ صخشئگ وبالئگ ںیہن،ئگ وتئگ رضحتئگ ےنئگ ق

رائگ ےسئگ رہگائگ قلعتئگ اقمئئگ ےیجیکئگ ریغبئگ اسئگ یکئگ دوعتئگ وئگ غیلبتئگ اکئگ ئگ ئگ امنزئگ وکئگ اسئگ ےکئگ وپرےئگ ادابئگ وئگ رشاطئ ۔۷۷

اورئگ فغشئگ ےکئگ اسھتئگ ادائگ ےیجیک۔ئگ ونالفئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ خ

رائگ یہئگ ےنئگ اےنپئگ دنبوںئگ وکئگ اتبن ائگ ےہ۔اکمئگ نکمئگ ںیہن۔

رائگ ےسئگ وایگتسبئگ دیپائگ رکےنئگ اکئگ ینیقیئگ ذرہعیئگ امنزئگ ےہئگ وجئگ وخدئگ خ

اورئگ خ

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

رائگ ےنئگ ق

ےسئگ اطخبئگ رکےتئگ وہےئئگ خ

159

ل ﴿ ایہا المزام ﴿۱ی یل االا قلیال ﴿۵﴾ قم الا صفہ اوانقص منہ قلیال ﴿۳﴾ ن ان ترتیال اا سنلقی علیک قوال ثقیال ۵﴾ اوزد علیہ و رتل الرق ﴾ ان

رلم:﴾ ۲﴿

ا۷)م

(۵ن

رانئگ وکئگ رہھٹئگ رہھٹئگ رکئگ ڑپےیھ۔"

ئگ اسئگ ےسئگ ھچئگ مکئگ ن ائگ ھچئگ زن ادہئگ اورئگ ق مہئگ دلچئگ اپئگ رپئگ ئگ اےئگ اچدرئگ ےنٹیپلئگ واےل!ئگ راتئگ ںیمئگ ایقمئگ ےیجیک۔ئگ رگمئگ ھچئگ رات،ئگ ادیھئگ راتئگ ن ا

رامن)یکئگ ذہمئگ داری(ئگ ڈاےنلئگ واےلئگ ںیہ۔"

ئگ اھبریئگ ق اک

رادئگ دنیئگ قحئگ یکئگ غیلبتئگ ےہئگ اورئگ تقیقحئگ ہیئگ

رامنئگ یکئگ ذہمئگ داریئگ ےسئگ ق

ےہئگ ہکئگ ہیئگ ذہمئگ داریئگ داینئگ یکئگ امتمئگ ذہمئگ دارویںئگ ںیمئگ زن ادہئگ اھبریئگ اورئگ رگاںئگ ےہئگ اسئگ اھبریئگ ق

رائگ ےسئگ قلعتئگ وبضمطئگ رکںی۔ئگ

میظعئگ ذہمئگ داریئگ اکئگ قحئگ ادائگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ رضوریئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ امنزئگ ےسئگ وقتئگ اح لئگ رکںیئگ اورئگ خ

رانئگ ن اکئگ ےسئگ فغشئگ دیپائگ ےیجیکئگ اورئگ ن ادنبیئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ یکئگ التوتئگ ےیجیک۔ئگ امنزئگ ںیمئگ یھب ۔۷۲

رئگ یھبئگ ذوقئگ وئگ ق ئگ ااہتنیئئگ وتہجئگ ےکئگ اسھتئگ التوتئگ ےیجیکئگ اورئگ امنزئگ ےکئگ ن اہ

رانئگ وکئگ ےنھجمسئگ اورئگ م رئگ وئگ رکفئگ رکےنئگ ںیمئگ یھبئگ دمدئگ وشقئگ ےکئگ اسھتئگ رہھٹئگ رہھٹئگ رکئگ ڑپےیھ۔

دلئگ یکئگ اامدیگئگ اورئگ تعیبطئگ یکئگ احرضیئگ ےکئگ اسھتئگ وجئگ التوتئگ یکئگ اجیتئگ ےہئگ اسئگ ےسئگ ق

ائگ ےہئگ ۔

رایتلمئگ ےہئگ اورئگ ذوقئگ ووشقئگ ںیمئگ یھبئگ ااضہفئگ وہن

ازلئگ وہائگ ےہئگ ہکئگ اسئگ یکئگ ان اتئگ رپئگ م رئگ ایکئگ اجےئئگ اورئگ اسئگ ق

ئگ ئگ وئگ ربعتئگ اکئگ وادحئگ رس ہمشچئگ ےہ۔ئگ ہیئگ ایسئگ ےیلئگ ن

نئگ ن اکئگ دہای

رئگ یکئگ اعدتئگ ڈاےیلئگ اورئگ اسئگ تمئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ یکئگ التوتئگ ےیجیکئگ ہکئگ ایسئگ یکئگ رامنہ رائگ اسئگ ںیمئگ م رئگ وئگ دتت

رریکئگ وئگ تحیصنئگ ےسئگ افدئہئگ ااھٹن ائگ اجےئ،ئگ ل

یئئگ ںیمئگ اینپئگ زدنیگئگ یھبئگ یکئگ ی

رئگ اورئگ اریمعتئگ

ئگ ںیہئگ وجئگ اےنپئگ م رئگ وئگ رکفئگ اکئگ رمک

رائگ ےکئگ دنیئگ وکئگ ویہئگ ولگئگ اقمئئگ رکئگ تکس

ئگ ےکئگ اطمقبئگ امسجئگ وکئگ یھبئگ دبانلئگ ےہ۔خ

رانئگ رکینئگ ےہئگ اورئگ ایسئگ یکئگ دہای

ینپئگ دویپسچلںئگ اکئگ وحمرئگ ق

ئگ دنیئگ یکئگ وکششئگ ںیمئگ ہصحئگ ےنیلن اکئگ وکئگ انبںیئ۔

ئگ یہئگ اکئگ وکیئئگ ااکمنئگ ےہ۔ئگ التوتئگ رکےنئگ واولںئگ وکئگ اسئگ ےسئگ ےباینزئگ وہئگ رکئگ ہنئگ وتئگ وخدئگ دنیئگ رپئگ اقمئئگ رانہئگ نکمئگ ےہئگ اورئگ ہنئگ ااقم

ئگ یکئگ یئگئگ ئگ ےہ:

دہای

اولوا االلباب ا ایتہ و لیتذرکا بارو (۲۶)ص: کتب انزلنہ الیک مبرک لیدا

ائگ ئگ ہکئگ ولگئگ اسئگ یکئگ اوتیںئگ ںیمملسو هيلع هللا ىلص "اتکبئگ وجئگ مہئگ ےنئگ اپ

رتئگ ےہئگ ن ائگ ن ائگ ت

رئگ رکںی،ئگ اورئگ لقعئگ میلئگ رےنھکئگ واےلئگ اسئگ ےسئگ یکئگ رطفئگ یجیھبئگ ےہئگ رسن ئگ م رئگ ودتت

قبسئگ اح لئگ رکںی۔"

رلم:

رمل

رانئگ وکئگ رہھٹئگ رہھٹئگ رکئگ ڑپےیھ۔")ا

ئگ یکئگ یئگئگ ےہ:"اورئگ ق

(۴اورئگ دہای

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ائگ ےہئگ ،ئگ وپاھچئگ ایگئگ ن ائگ روس"

ئگ اسئگ رپئگ ن اینئگ ڑپن ائگ ےہئگ ج

ئگ اولدئگ وہئگ اجن

ئگ اولدئگ وہئگ اجےتئگ ںیہ،ئگ سجئگ رطحئگ ولاہئگ زن

ئگ وکئگ ملسو هيلع هللا ىلص! لئگ اہللہیئگ ولقئگ بئگ زن

رھپئگ دولںئگ ےکئگ زن

رانئگ یکئگ التوت

ئگ دورسےئگ ہیئگ ہکئگ ق ئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ ومتئگ وکئگ رثکتئگ ےسئگ ن ادئگ رکےئگ اورئگ ا

ئگ اسئگ رطحئگ دوروہن

رامن ا:"دلئگ اکئگ زن

رکے۔"ئگ ئگ دورئگ رکےنئگ وایلئگ زیچئگ ایکئگ ےہ؟ئگ ق

()وکشمۃ

رہبئگ رکشئگ دیپائگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ انئگ ولوگںئگ رپئگ اگنہئگ رےیھک ۔۷۰

رائگ اکئگ رکشئگ ادائگ ےیجیکئگ اورئگ خ

رئگ احلئگ ںیمئگ خ ئگ ںیمئگ اپئگ ےسئگ رتمکئگ وہں۔ہ

انئگ ووشتئگ اورئگ املئگ وئگ دول

ئگ وجئگ داینویئگ ش

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

160

رہبئگ دیپائگ وہئگ اگ("

ئگ اورئگ داینویئگ اجہئگ ورمےبتئگ ںیمئگ مکئگ ںیہ)وتئگ اہمترےئگ ادنرئگ رکشئگ اکئگ خ

اورئگ انئگ ولوگںئگ یکئگ رطفئگ ہنئگ انئگ ولوگںئگ یکئگ رطفئگ د وھکئگ وجئگ متئگ ےسئگ املئگ وئگ دول

ئگ ںیمئگ اورئگ داینوی

رائگ یکئگ ئگ د وھکئگ وجئگ متئگ ےسئگ املئگ وئگ دول

ئگ یلمئگ وہیئئگ ںیہئگ وہئگ اہمتریئگ اگنہئگ ںیمئگ ریقحئگ ہنئگ وہں،ئگ )ورہنئگ خ

ائگ ہکئگ وجئگ ںیتمعنئگ اسئگ وق

رےھئگ وہےئئگ ںیہئگ ن

اسزئگ واسامنئگ ںیمئگ ت

رہبئگ دیپائگ وہئگ اگ(۔

ارکشیئگ اکئگ خ

ن

ارےیئ۔ ۔۷۴

ئگ یھبئگ ایھتہرئگ ہنئگ ان

ئگ ڈوییٹئگ رپئگ وہئگ اورئگ یسکئگ وق

رئگ وق ئگ وجئگ ہ

شیعئگ وکیشئگ ےسئگ ےیچب۔ئگ اورئگ قحئگ ےکئگ ا ےسئگ اپسیہئگ ب

ا ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ ہکئگ ارسالیفئگ وصرئگ ہنمئگ ںیمئگ ےیلئگ اکنئگ اگلےئ،ئگ رساکھجےئئگ ااظتنرئگ رکئگ رےہئگ ںیہئگ اکئگ ارش ئگ یکئگ زدنیگئگ ےسیکئگ زگاروں!ئگ ج

دئگ ےہ:ئگ "ںیمئگ شیعئگ وئگ لوہل

رامن ا:

ادئگ ق

رائگ ےنئگ ارش

رانئگ ن اکئگ ںیمئگ ومونمںئگ وکئگ اطخبئگ رکےتئگ وہےئئگ خ

ائگ ےہ۔"ئگ اورئگ ق

ہکئگ بکئگ ئگ وصرئگ وھپےنکنئگ اکئگ مکحئگ وہن

ا استطعتم وا لہم ما ین من دونہم ال ت و اعد کم و ارخ باط الخیل ترہبون بہ عدوا اہلل وعدوا من ر ن قواۃ وا علمونہم اہلل یعلمہم وما م

(۹۳)االافنل:﴾ ۸۱مون ﴿تنفقوا من شیء فی سبیل اہلل یوفا الیکم و امتن ال تظل

ائگ ہکئگ اسئگ "

ئگ اورئگ ایتریئگ دنبےھئگ رےنہئگ واےلئگ وھگڑےئگ انئگ ےکئگ ماقےلبئگ ےکئگ ےیلئگ ایہمئگ ر،وھئگ ن

ئگ اہمترائگ سبئگ ےلچ،ئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ اطق

ےکئگ اورئگ متئگ ولگئگ ںاہںئگ ک

رائگ ےکئگ دونمشںئگ اورئگ وخدئگ اےنپئگ دونمشںئگ وکئگ اورئگ انئگ دورسےئگ ادعاءئگ دنیئگ وکئگ وخفئگ زدہئگ رکئگ دو۔ئگ

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ متئگ وجئگ ھچئگ ںیہنجئگ متئگ ںیہنئگ ذرےعیئگ ےسئگ خ

رائگ اجاتنئگ ےہ۔ئگ خ

اجےتنئگ خ

رچئگ رکوئگ ےگ۔ئگ اسئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ

دبہلئگ اہمتریئگ رطفئگ اٹلپن ائگ اجےئئگ اگئگ اورئگ اہمترائگ قحئگ دےنیئگ ںیمئگ ذرائگ یمئگ ہنئگ یکئگ اجےئئگ یگ۔"یھبئگ خ

رئگ ےسئگ رجہتئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ یھبئگ وخدئگ وکئگ اامدہئگ ۔۷۵

رن اینئگ دےنیئگ اورئگ رضورتئگ ڑپےنئگ رپئگ اےنپئگ ونطئگ تت

رئگ ق رئگ وتےتلئگ ئگ رےیہئگ ہکئگ سکئگ دنیئگ یکئگ اخرطئگ ہ رات رےیھکئگ اورئگ وخدئگ وکئگ ت

رہبئگ وقتئگ ڑکپئگ راہئگ ےہ۔ئگ

ئگ اپئگ ےکئگ ادنرئگ خ

رن اوینںئگ ےکئگ ےیلئگ ایترئگ رےنہئگ یکئگ دحئگ ک

ربیغئگ اورئگ ق

ئگ اکئگ واہعقئگ رجہتئگ ایبنئگ رکےتئگ وہےئئگ رجہتئگ یکئگ ت رامیہ رانئگ ںیمئگ رضحتئگ ات

ق

نیقلتئگ اسئگ رطحئگ یکئگ یئگئگ ےہ:

اہ کا ابیا ﴿واذرک فی الکتب ابرہیم ان ا ن یق ابت لم تعبد ما ال یسمع و ال یبرص و ال یغنی عنک شیئ ا ﴿۵۱ن صد ی قد جاءنی ۵۵﴾ اذ قال البیہ ی ن ابت ا ﴾ ی

اط ا سو بعنی اہدک صحمن عصیا ﴿۵۳یا ﴿من العلم ما لم یاتک فاتا یطن کان لرلا

یطن انا الشا ابت ال تعبد الشا ن ۵۵﴾ ی ک عذاب م ابت این اخاف ان یامسا ﴾ ی

یطن ولیا ﴿م تنتہ الرجمناک واہجرنی ملیا ﴿ ﴾ قال اراغب انت عن الہتی ۵۲الراحمن فتکون للشا

دابرہیم لئن لا ی ۵۸ی ﴾ قال سلم علیک ساستغرف لک رب

اہ کان بی حفیا ﴿ ی ۵۵ان ی شقیا ﴿ ﴾ و اعتزلکم وما تدعون من دون اہلل و ادعو رب اکون بدعاء ربی االا ا ۴۷)رمص :﴾ ۵۶عس

(۴۸ن

ئگ اکئگ ذرکئگ انسےیئ("

ئگ ےچئگ یبنئگ ےھتئگ )ولوگںئگ وکئگ اسئگ وق رامیہئگ ےکئگ ےصقئگ ےسئگ تیصنئگ اح لئگ ےیجیک۔ئگ البہبشئگ وہئگ اک ئگ اوہنںئگ ےنئگ اےنپئگ ئگ اورئگ اسئگ اتکبئگ ںیمئگ ات ج

ائگ ئگ وادلئگ ےسئگ اہک۔ئگ ان ائگ اجن!ئگ اپئگ انئگ زیچوںئگ یکئگ ابعدتئگ ویکںئگ رک یئگ ںیہئگ اورئگ ہنئگ اپئگ ےکئگ یسکئگ اکمئگ ایتکسئگ ںیہ،ئگ ان ائگ اجن!ئگ ریمےئگ ن اسئگ وہئگ ملعئگ ان

ھیپ ک

رےہئگ ںیہ؟ئگ وجئگ ہنئگ یتنسئگ ںیہئگ اورئگ ہنئگ د

اےہئگ وجئگ اپئگ ےکئگ ن اسئگ ںیہنئگ ان ائگ ےہ،ئگ اپئگ ریمےئگ ےہکئگ رپئگ ںیلچ،ئگ ںیمئگ اپئگ وکئگ دیسیھئگ راہئگ رپئگ الچؤںئگ اگ،ئگ ان ائگ اجن!ئگ

رائگ ن

رامنئگ اپئگ اطیشنئگ یکئگ دنبیگئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ اطیشنئگ وتئگ رامحنئگ اکئگ ت

ق

ےہ،ئگ ان ائگ اجن!ئگ ےھجمئگ ڈرئگ ےہئگ ہکئگ )اپئگ ایسئگ روشئگ رپئگ ارگئگ رےہئگ وت(ئگ رامحنئگ اکئگ ذعابئگ اپئگ وکئگ ڑکپئگ ےئگ اورئگ اپئگ اطیشنئگ ےکئگ اسیھتئگ نبئگ رکئگ رہئگ اجںیئ۔

رامیہ! ئگ ےکئگ ےیلئگ ھجمئگ ،ئگ اورئگ اجؤئگ ہشیمہرھتپئگ امرئگ امرئگ رکئگ الہکئگ رکئگ دوںئگ اگئگ ارگئگ متئگ ن ازئگ ہنئگ اےئئگ وتئگ ںیمئگ ںیہمتایکئگ متئگ ریمےئگ وبعمدوںئگ ےسئگ رھپئگ ےئگ وہ؟ن اپئگ ےنئگ ئگ اہکات

ئگ ےنئگ اہکئگ اپئگ وکئگ ریمائگ السمئگ ےہ۔ےسئگ دورئگ وہئگ اجؤ۔ رامیہ ئگ دے۔ات رامئگ

رائگ رہمن انئگ ںیمئگ اےنپئگ رپورداگرئگ ےسئگ داعئگ رکوںئگ اگئگ ہکئگ وہئگ اپئگ یکئگ ششخبئگ ق

ےبئگ کشئگ ریمائگ ربئگ ھجمئگ رپئگ ت

161

رائگ وکئگ وھچڑئگ رکئگ اکپرائگ رکےتئگ وہ۔ےہ۔

ائگ وہںئگ اورئگ انئگ ویتسہںئگ ےسئگ یھبئگ نجئگ وکئگ متئگ خ

ےھجمئگ وپریئگ ادیمئگ ےہئگ ںیمئگ وتئگ اےنپئگ ربئگ یہئگ وکئگ اکپروںئگ اگ۔ںیمئگ ئگ اپئگ ولوگںئگ ےسئگ یھبئگ ےرارائگ رکن

ارمادئگ ہنئگ روہںئگ اگ۔"

رئگ زگئگ ن ہکئگ ںیمئگ اےنپئگ ربئگ وکئگ اکپرئگ رکئگ ہ

رہبئگ اورئگ اسئگ یکئگ راہئگ ںیمئگ اہشدتئگ ن اےنئگ یکئگ ن ازیکہئگ ارزوئگ دیپائگ ےیجیک۔ئگ واہعقئگ ہی ۔۷۹

ےئگ یکئگ ڑتپ،ئگ اجنئگ وئگ املئگ ےسئگ ںاہدئگ رکےنئگ اکئگ خ

للٹ

کرائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ

ےہئگ ہکئگ ںاہدئگ اامینئگ اکئگ ئگ خ

رانئگ ڈنھکرئگ ےہ۔ئگ ئگ ایعمر ئگ ےبئگ روقنئگ اورئگ وت ئگ ےسئگ ورحومئگ اک

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ ےہئگ اورئگ سجئگ دلئگ ںیمئگ اسئگ یکئگ ارزوئگ ہنئگ وہئگ وہئگ اامینئگ وئگ دہای

دیمانئگ ئگ ںاہدئگ ںیمئگ ےنچنہپئگ یکئگ وتقیفئگ اورئگ خ

ریئگ اعسدتئگ ےہئگ نکیلئگ ارگئگ ا ےسئگ احالتئگ ہنئگ وہںئگ ہکئگ اپئگ اسئگ اکئگ ومعقئگ ن ائگ ںیکس

ئگ وایعقئگ تہبئگ ت ا

رن انئگ رکئگ دےنیئگ اکئگ ومعقئگ ن ان

ئگ واسلئئگ وئگ ذراعئئگ ہنئگ وہںئگ ہکئگ اپئگ اجنئگ وئگ املئگ ق ئگ ن ا

ئگ یھبئگ

ئگ داھکئگ ںیکسئگ ی ر رائگ ںیمئگ دیہشئگ وہےئئگ ن ائگ اغزیئگ نبئگ رکئگ ولےٹئگ دیمانئگ ںاہدئگ ںیمئگ چنہئگ رکئگ اامینئگ ےکئگ وجہ

رائگ یکئگ راہئگ ےکئگ انئگ اجمدہوںئگ ںیمئگ وہئگ اتکسئگ ئگ ےہ،ئگ وجئگ راہئگ خ

اپئگ اکئگ امشرئگ خ

ر

ےئگ یکئگ ڑتپئگ وہ،ئگ دنیئگ یکئگ راہئگ ںیمئگ ق

للٹ

کرائگ ںیمئگ

رہبئگ وہ،ئگ اورئگ اہشدتئگ یکئگ ارزوئگ وہ۔رشبہکیطئگ اپئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ راہئگ خ

رن اتئگ رپئگ ن انئگ وہےنئگ اکئگ خ

رائگ یکئگ رظنئگ انئگ یبلقئگ خ

اسئگ ےیلئگ ہکئگ خ

ئگ یبن اومںئگ ےکئگ ےیلئگ ادیمئگ وکئگ ےبئگ نیچئگ رکےتئگ ںیہ۔ئگ زغوہئگ وبتکئگ ےسئگ ج

ےنئگ اےنپئگ اسویھتںئگ ملسو هيلع هللا ىلص واسپئگ وہئگ رےہئگ ےھتئگ وتئگ راہئگ ںیمئگ اپملسو هيلع هللا ىلص وہیتئگ ےہئگ وجئگ اجمدہاہنئگ اکرن

رامےتئگ وہےئئگ اہکاھت:

وکئگ اطخبئگ ق

رئگ اہمترےئگ اسھتئگ رےہ۔"دمےنیئگ ںیمئگ ھچئگ " رات ےکئگ اسویھتںئگ ےنئگ بجعتئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبنولگئگ ا ےسئگ ںیہئگ ہکئگ متئگ ےنئگ وجئگ وکچئگ یھبئگ ایکئگ اورئگ وجئگ وادیئگ یھبئگ ےطئگ یکئگ وہئگ ت

رامن ا:ئگ "اہںئگ دمےنیئگ ںیمئگ رےتہئگ وہےئ،ئگ ویکہکنئگ انئگ وکئگ وبجمریئگ ےنئگ روکئگ ایئگ اھتئگ اورئگ وہئگ وخدئگ رےنکئگ واےل

"ہنئگ ےھت۔ئگ ےسئگ وپاھچ:ئگ "ایکئگ دمےنیئگ ںیمئگ رےتہئگ وہےئ؟"ق

رانئگ ن اکئگ ںیم

رہبئگ رےنھکئگ ئگ ےکئگ ن اووجدئگ رشتئگ ںاہدئگ ےسئگ ورحومئگ رےہ،ئگ اورئگ اینپئگ ورحویمئگ رپئگ انئگ یکئگ اںیھکنق

رامیئئگ ےہئگ وجئگ خ

رائگ ےنئگ ا ےسئگ ولوگںئگ یکئگ رعتفیئگ ق

ئگ ئگ یھبئگ خ

اوسنئگ اہبیتئگ رںیہ:

ال علی الاذین اذا ما اتوک لتحملہم قلت ال اجد ما احملکم علیہ مع حزن ا االا یجدوا ما ینفقون ﴿ وا وا وا اعینہم تفیض من الدا ﴾۶۵تولا

(۶۲)اوتلہب:

ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اورئگ ہنئگ انئگ )ےبئگ رسواسامن(ئگ ولوگںئگ رپئگ ازلامئگ ےہئگ وجئگ وخدئگ اپ" رامئگ دںیئگ اورئگ ج

ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ن اسئگ اےئئگ ہکئگ اپئگ انئگ ےکئگ ےیلئگ وسارن اںئگ ایہمئگ ق

ںیمئگ ہکئگ انئگ ےکئگ ن اسئگ ںاہدئگ ںیمئگ اجریئگ ےھتئگ اسئگ مغئگ ئگ وہےئئگ ہکئگ انئگ یکئگ اوھکنںئگ ےسئگ اوسنئگ ئگ وسارویںئگ اکئگ ااظتنمئگ ںیہنئگ رکئگ اتکسئگ وتئگ وہئگ اسئگ احلئگ ما ںوؤاسپاہکئگ ہکئگ ںیمئگ اہمترےئگ ےیل

رچئگ رکےنئگ وکئگ ھچئگ وموجدئگ ںیہنئگ ےہ۔"

ئگ وہےنئگ ےکئگ ےیلئگ خ رشک

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ےنئگ ق

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ ںاہدئگ ےیکئگ ریغبئگ رمئگ ایگ۔ئگ اورئگ اسئگ ےکئگ دلئگ ںیم

ئگ تیفیئگ ںیمئگ رما۔")ملسم("وجئگ صخشئگ خ ئگ اسئگ یکئگ ارزوئگ یھبئگ ںیہنئگ یھتئگ وتئگ وہئگ افنقئگ یکئگ اک

رےبئگ ےسئگ وجئگ ہنیسئگ اخیلئگ ےہئگ وہئگ ومنمئگ اکئگ ہنیسئگ ںیہنئگ وہئگ اتکس۔

رن اینئگ شیپئگ رکےنئگ ےکئگ خ

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ ڑلےنئگ اورئگ اجنئگ وئگ املئگ یکئگ ق

تقیقحئگ یہیئگ ےہئگ ہکئگ خ

دوعتئگ وئگ غیلبتئگ ےکئگ اداب

162

ئگ احلظئگ ےسئگ ااہتنیئئگ ومزوںئگ رپئگ واقرئگ دصقمئگ ےسئگ مہئگ ا گنئگ اورئگ دوعتئگ وئگ غیلبتئگ ںیمئگ تمکحئگ اورئگ ےقیلسئگ اکئگ وپ ۔۷ ر ئگ وپرائگ ایخلئگ رےیھکئگ اورئگ ااسیئگ رطہقیئگ اکرئگ اایتخرئگ ےیجیکئگ وجئگ ہ را

ادئگ ےہ:

رانئگ ن اکئگ اکئگ ارش

اخمبطئگ ںیمئگ وشقئگ اورئگ وولہلئگ دیپائگ رکےنئگ واالئگ وہ۔ئگ ق

لی سبیل ربک بالحکمۃ و الموعظۃ الحسنۃ وجا (۷۲۵)الحنل: دلہم بالاتی ہی احسن ادع ا

۔""اےنپئگ ربئگ ےکئگ راےتسئگ یکئگ ئگ رطفئگ دوعتئگ دےیجیئگ تمکحئگ ےکئگ اسھتئگ اورئگ دمعہئگ تحیصنئگ ےکئگ اسھتئگ اورئگ ابمہثحئگ ےیجیکئگ وتئگ ا ےسئگ رطےقیئگ رپئگ وجئگ ااہتنیئئگ الھبئگ وہ

ئگ ےسئگ نیتئگ اوصیلئگ دہان اتئگ یتلمئگ ںیہ:

رانئگ یکئگ اسئگ اجعمئگ ای

ق

اجےئ۔دوعتئگ تمکحئگ ےکئگ اسھتئگ دیئگ (۔۷)

تحیصنئگ اورئگ امہفشئئگ دمعہئگ ادنازئگ ےسئگ یکئگ اجےئ۔ (۔۲)

ابمہثحئگ ےلھبئگ رطےقیئگ رپئگ ایکئگ اجےئ۔ (۔۰)

ئگ وکئگ "تمکحئگ ےکئگ اسھتئگ دوعتئگ دےنیئگ اکئگ بلطمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وخدئگ اپئگ وکئگ اینپئگ دوعتئگ ےکئگ دقتسئگ اورئگ تمئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ ااسحسئگ وہ،ئگ اورئگ اپئگ اسئگ رگاںئگ اہبئگ دول

اداینئگ ےکئگ اسھتئگ ویںئگ یہئگ اجئگ ےبئگ ئگ اجئگ ہنئگ ریھکب

ردئگ ےسئگ اسئگ یکئگ رکفیئگ راسیئ،ئگ ن

ئگ ق ر رئگ رگوہئگ اورئگ ہ

رئگ ےقبط،ئگ ہ

ئگ اپئگ ومعقئگ ک لئگ اکئگ یھبئگ وپرائگ وپرائگ احلظئگ رےیھکئگ اورئگ اخمبطئگ اکئگ یھب،ئگ ہ ںیئگ ہکلبئگ

ئگ دقروںئگ وکئگ ن ایمہئگ ااہفمئگ وئگ میہفتئگ اورئگ دوعتئگ یکئگ اینبدئگ انب

،ئگ ذ ینئگ تیفی،ئگ اورئگ امسیجئگ تیثیحئگ ےکئگ اطمقبئگ ن اتئگ ےیجیکئگ اورئگ انئگ اب

مہئگ اافتقئگ وہئگ ےیئئگ نجئگ ںیمئگ ن اادعتساد،ئگ الصج

ئگ وئگ وبقتیلئگ ےکئگ ےیلئگ راہئگ ومہارئگ رکںی۔

رای

اورئگ وجئگ ق

رن اتئگ

رن اتئگ وکئگ ااھبرےیئئگ ہکئگ اخمبطئگ وشقئگ وئگ رتبغئگ ےکئگ خ

دمعہئگ تحیصنئگ رکےنئگ اکئگ بلطمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ اسئگ وسز،ئگ ریخوخایہئگ اورئگ ولخصئگ ےکئگ اسھتئگ کینئگ خ

ئگ ہنئگ رےہئگ ہکلب

ارئگ وہئگ اجےئئگ اورئگ دنیئگ ےسئگ اسئگ اکئگ قلعتئگ ضحمئگ ذ ینئگ اانیمطنئگ یکئگ دحئگ ک

رن اتئگ یکئگ نیکستئگ نبئگ اجےئ۔ےسئگ رسش

ئگ دنیئگ اسئگ ےکئگ دلئگ یکئگ اواز،ئگ روحئگ یکئگ ذغائگ اورئگ خ

ازئگ ااسیئگ دلئگ نیشنئگ اورئگ دیقنتئگ وئگ ابمےثحئگ ںیمئگ ااھچئگ رطہقیئگ اایتخرئگ رکےنئگ اکئگ وہفممئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ یکئگ دیقنتئگ ریمعتیئگ وہ،ئگ دوسلزیئگ اورئگ االخصئگ یکئگ اہنیئئگ دارئگ وہ،ئگ اورئگ ادن

ئگ درھیم،ئگ بصعتاسدہئگ وہئگ ہکئگ اخمبطئگ ںیم،

رن اتئگ ہنئگ ارھبںیئگ ہکلبئگ وہئگ وایعقئگ ھچئگ وسےنچئگ ےنھجمسئگ رپئگ وبجمرئگ وہ،ئگ اورئگ اسئگ ںیمئگ قحئگ یکئگ ئگ دض،ئگ رفنت،ئگ ہ

اورئگ تیمحئگ اجتیلہئگ ےکئگ خ

ںئگ دیپائگ وہیتئگ رظنئگ ہنئگ اںیئئگ اپئگ اینپئگ زن انئگ دنبئگ رکئگ ےیجیلئگ اورئگ اسئگ سلجمئگ ےسئگ اھٹئگ رکئگ ےلچئگ اےیئ۔ ی

یٹ فیف

بلطئگ دیپائگ وہ،ئگ اورئگ ںاہںئگ ہیئگ

رئگ احلئگ ںیمئگ وپرےئگ دنیئگ یکئگ دوعتئگ دےیجیئگ اورئگ ا ۔۲ رئگ زگئگ ںیہنئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ ہ

ئگ ئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ االسمئگ یکئگ دوعتئگ دےنیئگ واےلئگ وکئگ ہیئگ قحئگ ہ

ئگ اھچی

ینپئگ ھجمسئگ ےسئگ اسئگ ںیمئگ اکی

راءئگ شیپئگ رکےئگ اورئگ ھچئگ اپھچےئئگ رےھک۔

رئگ ےکئگ اطمقبئگ اسئگ ےکئگ ھچئگ اخ اینپئگ وصادبی

ادئگ ےہ:

رائگ اکئگ ارش

خ

163

لہ من تلقای و اذا تتلی علیہم ایاتنا بینت قال الاذین ال یر لہ قل ما یکون لی ان بد ہذا او بد ان غیر نفسی ان اتابع جون لقاءنا ائت برق

ی عذاب یوم عظیم ﴿ لیا این اخاف ان عصیت رب ن قبلہ افال ﴾ قل لا ۱۲االا ما یوحی ا فقد لبثت فیکم عمر ا م تعقلون و شاء اہلل ما تلوتہ علیکم وال ادرمکى بہ

اہ ال یفلح الم ۱۸﴿ ب بایتہ ان ن افتری علی اہلل کذب ا او کذا ا۷۵)ویسن:﴾ ۱۵جرمون ﴿﴾ فمن اظلم مما

(۷۱ن

اریئگ الماقتئگ اکئگ نیقیئگ ںیہنئگ رےتھکئگ وہئگ ےتہکئگ ںیہ،ئگ " اریئگ یلھکئگ یلھکئگ ئگ اںیتیئگ ڑپھئگ رکئگ انسیئئگ اجیتئگ ںیہئگ وتئگ وجئگ ولگئگ ہ

ئگ انئگ وکئگ ہ

رانئگ ےکئگ ئگ اجبےئئگ وکیئئگ دورسائگ اورئگ ج

اسئگ ق

رانئگ الےیئئگ ن ائگ ایسئگ نیمئگ ھچئگ ریغتئگ وئگ دبتلئگ رکئگ دےیجی۔ئگ اپ

رامئگ دےیجیئگ ہکئگ ںیمئگ اینپئگ ئگ رطملسو هيلع هللا ىلص ق

رئگ زگئگ اسئگ ںیمئگ ھچئگ یمئگ یشیبئگ ںیہنئگ رکئگ اتکس۔ئگ ںیمئگ وتئگ وخدئگ ایسئگ ویحئگ اکئگ ریپوئگ ق فئگ ےسئگ ہ

ائگ وہںئگ وجئگ ریمیئگ رطفئگ یجیھبئگ اجیتئگ ےہ۔ئگ ارگ

رائگ ےنئگ ہیئگ ہنئگ اچاہئگ وہن

رےئگ وہانلکئگ دنئگ ےکئگ ذعابئگ اکئگ وخفئگ ےہ۔ئگ اورئگ ےیہکئگ ارگئگ خ

ئگ ت رامینئگ رکوںئگ وتئگ ےھجمئگ اک

اق

ںیمئگ اےنپئگ ربئگ یکئگ ن

رانئگ ںیہمتئگ انسؤںئگ وتئگ ںیمئگ یھچکئگ

ئگ رمعئگ اہمترےئگ درایمنئگ زگارئگ اکچئگ وہں۔ئگ ایکئگ متئگ لقعئگ ہکئگ ںیمئگ ہیئگ ق رئگ اسئگ ےسئگ ےلہپئگ ںیمئگ اک

ا۔ئگ اخ

ہنئگ انسئگ اتکسئگ اورئگ ہنئگ ںیہمتئگ اسئگ ےسئگ وافقئگ رکن

ئگ وھجیٹئگ ن اتئگ ڑھگےسئگ اکمئگ ںیہنئگ ےتیل؟ رھئگ رکئگ اظملئگ اورئگ وکنئگ وہاگئگ وجئگ اک

رارئگ دے۔ئگ انیقیئگ رھپئگ اسئگ ےسئگ ت

ائگ ق

رائگ یکئگ )وایعق(ئگ ان اتئگ وکئگ وھجن

رائگ یکئگ رطفئگ وسنمبئگ رکےئگ ن ائگ خ

رکئگ خ

۔"رجم

مئگ ولگئگ یھبکئگ الفحئگ ںیہنئگ ن ائگ تکس

رائگ ےکئگ دنیئگ ںیمئگ یمئگ یشیپ،ئگ

ئگ ںیمئگ شیپئگ رکے،ئگ خ

ااسزاگرئگ وہںئگ دایعئگ اکئگ اکمئگ رہبئگ احلئگ یہیئگ ےہئگ ہکئگ دنیئگ وکئگ اینپئگ ا لئگ اورئگ لمکمئگ احل

اورئگ احالتئگ احالتئگ ےسیکئگ یہئگ ن

رائگ ملظئگ ےہئگ اورئگ ا ےسئگ ولوگںئگ یکئگ داینئگ یھب

رائگ اکئگ اجیھبئگ وہائگ دنیئگ ےکئگ اقتوضںئگ ےکئگ تحتئگ اینپئگ ھجمسئگ ےسئگ اسئگ ںیمئگ ریغتئگ وئگ دبتلئگ تہبئگ ت

رتئگ یھب۔ئگ االسم،ئگ اسئگ خ

ئگ ابتہئگ وہیتئگ ےہئگ اورئگ اخ

ئگ ن اکئگ ئگ ےہئگ اورئگ سجئگ اکئگ ہطقنئگ رظنئگ یطلغئگ ےسئگ اعطق ا

ئگ اکئگ ینیقیئگ ملعئگ رھک

اینئگ زدنیگئگ ےکئگ ےہ،ئگ سجئگ اکئگ ملعئگ وپریئگ اکانئتئگ اکئگ ااحہطئگ ےیکئگ وہےئئگ ےہ،ئگ وجئگ ازلئگ ےسئگ ادبئگ ک

ےہ،ئگ وجئگ ان

اینئگ زدنیگئگ ںیمئگ ریغئگ ئگ وافقئگ ےہئگ اورئگ ااجنمئگ ےسئگ یھبئگ اورئگ سجئگ یکئگ ااغزےسئگ یھب

روزئگ ریحتئگ ازیگنئگ وتعسئگ دیپائگ وہئگ ریہئگ ےہئگ اورئگ ان اینئگ ولعمامتئگ ںیمئگ روزئگ ت

تیشمئگ ےکئگ تحتئگ ان

ئگ ہکئگ وخدئگ دایعئگ اولئگ اکئگ ماقمئگ ہیئگ اتب رایقںئگ روامنئگ وہیتئگ اجئگ ریہئگ ںیہ،ئگ یسکئگ اورئگ ےکئگ ےیلئگ وتئگ الھبئگ یسکئگ یمئگ یشیبئگ یکئگ ایکئگ اجنگشئئگ وہئگ یگئگ ج

رامربنومعمیلئگ ت

ئگ اثمیلئگ ق دارئگ ن ائگ ایگئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اک

رامینئگ ےکئگ وصرئگ ےسئگ حرزےتئگ رںیہ۔

اق

یکئگ رطحئگ اسئگ دنیئگ یکئگ ریپویئگ رکںیئگ اورئگ ن

لئگ رکےنئگ دنیئگ وکئگ تمکحئگ ےکئگ اسھتئگ رطفیئگ ادنازئگ ںیمئگ شیپئگ ےیجیکئگ ہکئگ وہئگ ریغئگ رطفیئگ وبھجئگ ہنئگ سوسسئگ وہئگ اورئگ ولگئگ دبےنکئگ اورئگ رفنتمئگ وہےنئگ ےکئگ اجبےئئگ ،ئگ اسئگ وکئگ وبق ۔۰

ئگ سوسسئگ رکںی،ئگ اورئگ اپئگ یکئگ رنیم،ئگ ریشںی

رضحتئگ اعموہیئگ زن این،ئگ اورئگ امیکحہنئگ رطزئگ دوعتئگ ےسئگ ولگئگ دنیئگ ںیمئگ ریغئگ ومعمیلئگ ششکئگ سوسسئگ رکںی،ئگ ںیمئگ وکسنئگ اورئگ راج

ئگ ن ارئگ ںیمئگ یبن رامےتئگ ںیہ:ئگ "اک

ئگ ادیمئگ وکئگ کنیھچئگ ایئ،ئگ ملسو هيلع هللا ىلص نبئگ مکحئگ ق مکئگ اہلل"ےکئگ اسھتئگ امنزئگ ڑپھئگ راہئگ اھتئگ ہکئگ اک چ

ر ہہئگ رکئگ کنیھچئگ اکئگ وجابئگ دےئگ ںیمئگ ےنئگ امنزئگ یہئگ ںیم"ت

ارہئگ ایک۔ئگ ںیمئگ اخومشئگ ئگ ںیمدن ا۔ئگ ولگئگ ےھجمئگ وھگرےنئگ ےگل۔

رائگ اہمترائگ الھبئگ رکےئگ ےھجمئگ ویکںئگ وھگرئگ رےہئگ وہ؟ئگ وتئگ ولوگںئگ ےنئگ ےھجمئگ اخومشئگ ئگ رےنہئگ اکئگ اش

ئگ ےنئگ اہکئگ خ وہئگ ایگ۔ئگ ج

رتیبئگ رکےنئگ واالئگ ہنئگ انئگ ےسےلہپئگ یھبکئگ داھکیئگ اورئگ ہنئگ انئگ ےکئگ دعبئگ ملسو هيلع هللا ىلص امنزئگ ےسئگ افرغئگ وہےئ۔ئگ ریمےئگ امںئگ ن اپئگ اپملسو هيلع هللا ىلص یبن

رن ان،ئگ ںیمئگ ےنئگ ااسیئگ رتہبنیئگ میلعتئگ وئگ ت

رپئگ ق

ئگ ںیہن۔ئگ امنزئگ وتملسو هيلع هللا ىلص اپ ائگ انمب

ئگ رکن

رامن ا:"د وھک!ئگ ہیئگ امنزئگ ےہ۔ئگ امنزئگ ںیمئگ ن اتئگ ج

رائگ الھبئگ اہک۔ئگ رصفئگ ہیئگ ق رائگ یکئگ ن ایکئگ اورئگ ےنئگ ہنئگ وتئگ ےھجمئگ ڈا اٹ۔ئگ ہنئگ امرا۔ئگ اورئگ ہنئگ ت

امئگ ےہئگ خ

ئگ ن

رانئگ ڑپےنھئگ اک۔"

رایئئگ ایبنئگ رکےنئگ اورئگ ق

ریئگ ایبنئگ رکےن۔ئگ اسئگ یکئگ ت

رت ت

ئگ اورئگ دوعیتئگ وگتفگؤںئگ ںیمئگ ہشیمہ ۔۴ ر ر،ئگ رقتت ئگ واولںئگ رپئگ ادیمئگ یکئگ تیفیئگ یھبئگ اطریئگ رےہئگ اورئگ وخفئگ یکئگ یھب۔ہنئگ وتئگ اینپئگ رحتت

ئگ اسئگ ادتعالئگ اکئگ امامتمئگ رےیھکئگ ہکئگ نس

رےنئگ ںیگلئگ اورئگ اینپئگ االصحئگ اورئگ اجنتئگ اںیہنئگ ہنئگ رصفئگ لکشمئگ ہکلبئگ احملئگ رظن رائگ یکئگ رتمحئگ ےسئگ امویسئگ ہ

رائگ یکئگ وخفئگ رپئگ ااسیئگ ابمہغلئگ ازیمئگ زورئگ دےیجیئگ ہکئگ وہئگ خ

ئگ اےنئگ ےگلئگ اورئگ ہنئگ خ

رامرتمحئگ اورئگ ششخب

اق

رائگ یکئگ ےبئگ ن ان اںئگ رتمحئگ وئگ ششخبئگ اکئگ اہسرائگ ےلئگ رکئگ ن

وینںئگ رپئگ رمکئگ ن ادنھئگ ئگ اکئگ ااسیئگ وصرئگ شیپئگ ےیجیکئگ ہکئگ وہئگ ن الکلئگ یہئگ ےبئگ ن اکئگ اورئگ ریغئگ ذہمئگ دارئگ نبئگ اجںیئئگ اورئگ خ

ں۔

164

رامےتئگ ںیہ:

رضحتئگ یلعئگ ق

ئگ یکئگ رطفئگ دوعتئگ داتیئگ ےہئگ ہک( را

ئگ ےسئگ اموی"رتہبنیئگ اعملئگ وہئگ ےہئگ وجئگ ولوگںئگ وک)ا ےسئگ ادنازئگ ےسئگ خ را

رامینئگ ےکئگ ےیلئگ اںیہنئگ خ

اق

ئگ یکئگ ن را

ئگ اورئگ ہنئگ خ ا

سئگ ںیہنئگ رکن

ائگ ےہ۔"

رائگ ےکئگ ذعابئگ ےسئگ اںیہنئگ ےبئگ وخفئگ انبن

ںئگ داتیئگ ےہئگ اورئگ ہنئگ خ ی

یض

چ

ر

ئگ الچےتئگ رےنہئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک ۔۵ ر رات ئگ ذہمئگ داریئگ ےکئگ اسھتئگ ت ئگ ےیجیکئگ اورئگ وجئگ رپورگامئگ انبںیئئگ اےسئگ اابقتسلئگ اور ۔ئگ دوعیتئگ وکوششںئگ ںیمئگ دوامئگ اورئگ لسلستئگ دیپا

ےئنئگ رپورگامئگ انبےنئگ یکئگ اعدتئگ ےسئگ ےئچب۔ئگ وھتڑائگ اکمئگ ےیجیکئگ نکیلئگ لسلسمئگ ےیجیک۔ئگ دوھرائگ وھچڑےنئگ اورئگ ےئنرپورگاومںئگ وکئگ ا

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلصیبن

اکئگ ارش

ائگ رےہ،ئگ اچےہئگ وہئگ انتکئگ یہئگ وھتڑائگ وہ۔"ئگ "رتہبنیئگ

لمعئگ وہئگ ےہئگ وجئگ لسلسمئگ ایکئگ اجن

ئگ داھکےیئ۔دوعتئگ وئگ غیلبتئگ یکئگ راہئگ ںیمئگ شیپئگ اےنئگ وایلئگ الکشمت،ئگ اکتفیلئگ اورئگ ازاموشئںئگ اکئگ دنخہئگ ۔۹

ااینئگ ےسئگ اابقتسلئگ ےیجیکئگ اورئگ ربصئگ وئگ ااقتسم

ش پ ی

رانئگ ںیمئگ ےہ:

ق

(۷۱)امقلن:وامر بالمعروف وانہ عن المنرک واصبر علی ما اصابک

ئگ یھبئگ اںیئئگ انئگ وکئگ االقتسلئگ ےکئگ اسھت

ئ

رایئئگ ےسئگ رووکئگ اورئگ اسئگ راہئگ ںیمئگ وجئگ اصمی ئگ رکےتئگ روہ۔""اورئگ یکینئگ اکئگ مکحئگ دو،ئگ اورئگ ت

رداب ئگ ت

ائگ رضوریئگ ےہ،ئگ ازامشئئگ یکئگ زنمولںئگ ےسئگ زگرئگ رکئگ یہئگ اامینئگ ںیمئگ وقتئگ ایتئگ ےہئگ اورئگ االخقئگ وئگ رکدارئگ ںیمئگ یگتخپ

ئگ اورئگ الکشمتئگ اکئگ ان

ئ

ئگ دیپائگ ئگ وہیتئگ راہئگ قحئگ ںیمئگ اصمی

ائگ ےہ

رائگ اےنپئگ انئگ دنبوںئگ وکئگ رضورئگ ازامن

ائگ ےہئگ اسئگ یکئگ ازامشئئگ یھبئگ ایسئگ ئگ وجئگ اامینئگ اکئگ دوعیئگ رکےتئگ ںیہئگ اورئگ وجئگ اےنپئگ دنیےہ۔ئگ یہیئگ وہجئگ ےہئگ ہکئگ خ

وئگ اامینئگ ںیمئگ انتجئگ زن ادہئگ ہتخپئگ وہن

احلظئگ ےسئگ تخسئگ وہیتئگ ےہ۔

ادئگ ےہ:

رائگ اکئگ ارش

خ

مرت وبرش ن االموال واالنفس والثا ن الخوف والجوع ونقص م اکم بشیء م برین ﴿ولنبلون اا ہلل ﴾ الاذی ۱۲۲الص ا ان صیبۃ قالو ن اذا اصابتہم م

اا الیہ رجعون ﴿ ئک ہم المہتدون ﴿۱۲۸و ان بہم ورحمۃ واول ن را ئک علیہم صلوت م ا۷۵۵ارقبلہ:)﴾ ۱۲۵﴾ اول

(۷۵۱ن

اتئگ اورئگ ادموینںئگ ےکئگ اھگےٹئگ ںیمئگ التبمئگ رکئگ ےکئگ اہمتریئگ ازامشئئگ رکںیئگ ےگ۔ئگ یشک،افہق"اورئگ مہئگ رضورئگ ںیہمتئگ وخفئگ وئگ رطخ،

انئگ احالتئگ اجنئگ وئگ املئگ ےکئگ اصقنن

ئگ وکیئئگ تبیصئگ ڑپےئگ وتئگ ںیہکئگ ہکئگ "مہئگ ئگ ںیم ائگ ےہ۔وجئگ ولگئگ ربصئگ رکںیئگ اورئگ ج

رائگ یہئگ یکئگ رطفئگ ںیمہئگ ٹلپئگ رکئگ اجن

رائگ یہئگ ےکئگ ںیہئگ اورئگ خ

انئگ اںیہنئگ وخشئگ ربخیئگ دےئگ دےیجی،خ

ئگ روئگ ںیہ۔"رپئگ انئگ ےکئگ ربئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ انع

ن اتئگ وہںئگ یگ۔ئگ اسئگ یکئگ رتمحئگ انئگ رپئگ اسہیئگ رکےئگ یگئگ اورئگ ا ےسئگ یہئگ ولگئگ راب

165

ئگ ےسئگ زن ادہئگ تخسئگ ازامشئئگ سکئگ صخشئگ یکئگ وہیتئگ ےہ۔ملسو هيلع هللا ىلص! ےسئگ وپاھچ۔ئگ ن ائگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دعسئگ ےنئگ یبن اءئگ یکئگ ملسو هيلع هللا ىلص اپب

رامن ا:ئگ "اب

ےنئگ ق

ئگ وہئگ ۔ئگ ی ر

ئگ وہئگ اورئگ رھپئگ وجئگ اسئگ ےسئگ ق ی ر

،ئگ سپئگ وجئگ صخشئگ اےنپئگ دنیئگ نیمئگ ہتخپئگ ادیمئگ یکئگ ازامشئئگ اسئگ ےکئگ دنیئگ ےکئگ اابتعرئگ ےسئگ وہیتئگ ےہرھپئگ وجئگ دنیئگ وئگ اامینئگ ںیمئگ انئگ ےسئگ زن ادہئگ ق

رئگ وہیتئگ ریتہئگ ےہئگ رات ائگ ےہئگ اسئگ یکئگ ازامشئئگ یکلہئگ وہیتئگ ےہ۔ئگ اورئگ ہیئگ ازامشئئگ ت

ائگ ےہئگ اسئگ یکئگ ازامشئئگ تخسئگ وہیتئگ ےہئگ اورئگ وجئگ دنیئگ ںیمئگ زمکورئگ وہن

ئگ ہکئگ وہئگ زنیمئگ رپئگ اسئگ وہن

اہیںئگ ک

اہ

ا۔")وکشمۃ(ئگ احلئگ ںیمئگ اتلچئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ رپئگ گ

رئگ ںیہنئگ رہئگ اجن

اکئگ وکیئئگ ات

رامن ا:ئگ "ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ اانتئگ ڈران ائگ ےنئگ اانپئگ احلئگ ایبنئگ رکےتئگ وہےئئگ ق

انئگ اانتئگ ںیہنئگ اتسن ائگ ایگئگ اورئگ ےھجمئگ خ

رائگ یکئگ راہئگ ںیمئگ اانتئگ اتسن ائگ ایگئگ ہکئگ یھبکئگ وکیئئگ ان

ےھجمئگ خ

ئگ وئگ روزئگ ا ےسئگ ۰۳ایگئگ ہکئگ وکیئئگ صخشئگ اانتئگ ںیہنئگ ڈران ائگ ایگئگ ئگ اورئگ مہئگ رپئگ سیتئگ

ئگ زگرےئگ ںیہئگ ہکئگ ریمےئگ اورئگ البلئگ ےکئگ اھکےنئگ ےکئگ ےیلئگ وکیئئگ ایسیئگ زیچئگ ہنئگ یھتئگ ک ےئگ وکیئئگ اجدنارئگ اھکئگ ب

رذمی(

ےکسئگ وساےئئگ اسئگ رصتخمئگ وتےشئگ ےکئگ وجئگ البلئگ یکئگ لغبئگ ںیمئگ اھت۔")ت

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ادئگ ق

ےنئگ ارش

ئگ تہب" ئگ رتہبئگ اور ئگ ربصئگ ےسئگ زن ادہ ئگ اور ئگ ربصئگ ےشخبئگ اگ ئگ اسئگ وک را

ئگ خ ئگ وکیئئگ وجئگ صخشئگ ربصئگ رکےنئگ یکئگ وکششئگ رکےئگ اگ ئگ وکئگ و ےنٹیئگ وایلئگ ششخبئگ اور ئگ ئگ یسئگ الھبویئں

ںیہن۔)اخبری،ئگ ملسم(

راھےنئگ اکئگ الزیمئگ ذرہعیئگ ںیہ۔

ئگ وکئگ وقتئگ اچنہپےنئگ اورئگ اےگئگ ت ئگ یھبکئگ اکایمبئگ ازاموشئںئگ یکئگ زنمولںئگ ےسئگ زگرےئگ درا لئگ ازامںیشئئگ رحتک ریغبئگ وکیئئگ رحتک

ئگ ہمہئگ ریگئگ ابالق اینئگ ںیمئگ اک

ئگ وجئگ ملعئگ ان ن اتئگ یکئگ دوعتئگ دیتیئگ وہئگ اورئگ وپریئگ وکئگ یئنئگ اینبدوںئگ رپئگ ریمعتئگ رکےنئگ اکئگ ہبوہبئگ ریتھکئگ وہ۔ئگ ںیہنئگ وہئگ یتکس۔ئگ ن اوصخلصئگ وہئگ رحتک

مئگ وئگ متسئگ وتڑئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص سجئگ زامےنئگ ںیمئگ ےکمئگ ےکئگ د گئگ دلئگ ولگ،ئگ یبن

طل

ئگ واہعقئگ رضحتئگ ےکئگ اسویھتںئگ رپئگ ےبئگ انپہئگ رےہئگ ےھتئگ ایہنئگ دونںئگ اکئگ اک

ابخبئگ نبئگ االرتئگ ایبنئگ رکےتئگ ںیہ:

ئگ ےکئگ اس ےئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن" ئگ اہلل ئگ اپاچتیب ئگ مہ ئگ رےہئگ ےھت۔ رام

ئگ ق ئگ ارام ئگ رےھک ئگ ےچین ئگ ےک ئگ رس ئگ ن اروسلئگ ملسو هيلع هللا ىلص در ئگ ےچنہپ۔ ئگ رک ئگ ےل

ئگ یاکی ئگ ن اس ےک

رامےت۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اپملسو هيلع هللا ىلص!اہلل

رائگ ےسئگ دمدئگ بلطمئگ ںیہنئگ ق

ارئگ ےئگ ےیلئگ خ ئگ درازئگ رےہئگ اسئگ ملظئگ ےکئگ اخےمتئگ یکئگ داعئگ ںیہنملسو هيلع هللا ىلص ہ

رئگ ہیئگ ہلسلسئگ بکئگ ک

رکےت۔ئگ )اخ

ئگ اکئگ دورئگ متخئگ وہئگ اگ؟(ئگ یبن

ئ

ا۔ےنئگ ہیئگ نسئگ رکئگ ملسو هيلع هللا ىلص اگئگ اورئگ بکئگ ہیئگ اصمی

راھئگ ،وھدائگ اجن

رامن ا:ئگ "متئگ ےسئگ ےلہپئگ ا ےسئگ ولگئگ زگرےئگ ںیہئگ ہکئگ انئگ ںیمئگ ےسئگ ضعبئگ ےکئگ ےیلئگ گ

رھپئگ اسئگ ق

ئگ

ا۔ئگ اہیںئگ ک

ائگ اورئگ اسئگ ےکئگ مسجئگ وکئگ ریچائگ اجن

ا،ئگ رھپئگ ارائگ الن ائگ اجن

رےھئگ ںیمئگ ڑھکائگ رکئگ دن ائگ اجن

ہکئگ اسئگ ےکئگ مسجئگ ےکئگ دوڑکٹےئگ رکئگ د ےئگ اجےت۔ئگ رھپئگ یھبئگ وہئگ اےنپئگ دنیئگ ےسئگ ہنئگ وکئگ اسئگ گ

ائگ اورئگ اسئگ ےکئگ مسجئگ ںیم

رائگ یک،رھپن

ا۔ئگ مسقئگ ےہئگ خ

رائگ اکئگ دنبہئگ قحئگ ےسئگ ہنئگ رھپن

ئگ چنہئگ اجےتئگ رگمئگ وہئگ خ

ئگ ےسئگ زگرئگ رکئگ ڈہویںئگ اورئگ وھٹپںئگ ک

ئگ ئگ ولےہئگ ےکئگ چ ےھگئگ ےئوھےئئگ اجےتئگ وجئگ وگب

ئگ وہئگ رکئگ رےہئگ اگئگ رائگ ےکئگ وسائگ اسئگ وکئگ یسکہیئگ دنیئگ اغل

ئگ اکئگ رفسئگ رکےئگ اگئگ اورئگ راےتسئگ ںیمئگ خ

ئگ ہکئگ وسار)نمیئگ ےکئگ دارئگ االخلےف(ئگ اعنصءئگ ےسئگ رضحئگ ومتئگ ک

ئگ اکئگ وخفئگ ہنئگ ۔ئگ اہیںئگ ک

وہاگ۔ئگ اہتبلئگ رچوائگ وہںئگ وکئگ رصفئگ ڑھبویںئگ اکئگ وخفئگ رےہئگ اگئگ ہکئگ ںیہکئگ رکبیئگ ااھٹئگ ہنئگ ےلئگ اجںیئئگ نکیلئگ اوسفسئگ ہکئگ متئگ دلجیئگ انائگ رےہئگ وہ۔)اخبری(

رامےتئگ ںیہئگ

رائگ ےکئگ دنیئگ ملسو هيلع هللا ىلص ''ںیمئگ ےنئگ یبنرضحتئگ اعموہیئگ ق

ئگ رگوہئگ وموجدئگ رےہئگ اگئگ وجئگ خ رئگ اک رات ئگ ںیمئگ ت

رامےتئگ انسئگ ےہئگ ہکئگ :ریمیئگ ام

ادئگ ق

اکئگ احمظفئگ وکئگ ہیئگ ارش

ئگ اج رائگ اکئگ ہلصیفئگ ا

ئگ ہکئگ خ

ےئئگ اورئگ ہیئگ دنیئگ ےکئگ احمظفئگ رےہئگ اگئگ ۔وجئگ ولگئگ انئگ اکئگ اسھتئگ ہنئگ دںیئگ ےگئگ اورئگ وجئگ ولگئگ انئگ یکئگ اخمتفلئگ رکںیئگ ےگئگ وہئگ انئگ وکئگ ابتہئگ ہنئگ رکئگ ںیکسئگ ےگئگ اہیںئگ ک

ئگ ںیمئگ اقمئئگ رںیہئگ ےگئگ ئگ ۔)اخبریئگ وئگ ملسم(

ولگئگ ئگ اینپئگ ایسئگ احل

166

رن اینئگ دےنی

ئگ اورئگ اوصولںئگ یکئگ ق

ٹ

ٹ رانئگ ںیمئگ ومونمںئگ یکئگ رعتفیئگ ںیمئگ اہکئگ ایگئگ ےہئگ ئگ :ےبئگ اجئگ رواداریئگ ،دماہ

ئگ ےسئگ یتخسئگ ےکئگ اسھتئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ ۔ق

اشداء علی الکفار

روںئگ رپئگ تخسئگ وہےتئگ ںیہ

وہئگ اکق

ئگ ھچ ئگ ںیہنئگ رکےتئگ ۔وہئگ ب

ٹ

ٹ رئگ وہےتئگ ںیہئگ ۔وہئگ یسکئگ احلئگ ںیمئگ یھبئگ ئگ وکیئئگ اصمتحلئگ ن ائگ دماہ ئگ رکینعیئگ وہئگ اےنپئگ دنیئگ اورئگ اوصولںئگ ےکئگ اعمےلمئگ ںیمئگ ااہتنیئئگ دشی

رداب ےتئگ ںیہئگ ئگ ئگ ت

رائگ ےنئگ یبن

۔املسمونںئگ وکئگ خ

رن اینئگ ںیہنئگ دےئگ تکس

ئگ دیئگ ےہملسو هيلع هللا ىلص نکیلئگ دنیئگ وئگ اوصلئگ یکئگ ق

ےکئگ وتطسئگ ےسئگ ہیئگ دہای

(۷۵)اوشلریئگ :ئگ فلذلک فادع واستقم کما امرت وال تدبع اھواءھم

ئگ وخااشہتئگ ےکئگ ےھچیپئگ ہنئگ ےیلچئگ ۔سپئگ اپئگ ایسئگ دنیئگ یکئگ رطفئگ دوعتئگ دےیجیئگ اورئگ سجئگ رطحئگ اپئگ وکئگ مکحئگ دن ائگ ایگئگ ےہئگ ۔ایسئگ رپئگ وبضمیطئگ ےسئگ ےمجئگ رےیہئگ اورئگ انئگ یک

اکئگ زمکوریئگ ےہئگ وجئگ دنیئگ وئگ اامینئگ وکئگ ابتہئگ رکئگ ےکئگ رھکئگ دیتیئگ ےہ۔

ئگ ،ےبئگ اجئگ رواداریئگ اورئگ ن الطئگ ےسئگ اصمتحلئگ وہئگ رطخن

ٹ

ٹ دنیئگ ےکئگ اعمےلمئگ ںیمئگ دماہ

ادئگ ےہئگ ۔ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

راموینںئگ ےکئگ اکمئگ رکےنئگ ےگلئگ وتئگ انئگ ےکئگ املعءئگ ےنئگ انئگ وکئگ رواکئگ نکیلئگ وہئگ ںیہن

اق

رائگ یکئگ ن

ئگ ینبئگ ارسالیئگ خ ئگ رےکئگ )ئگ وتئگ انئگ ےکئگ املعءئگ انئگ اکئگ ن اک ٹاٹئگ رکےنئگ ئگ ےکئگ اجبےئ(انئگ یکئگ ج

ئگ ےسیجئگ رکئگ د ےاورئگ رھپئگ رضحتئگ داؤدہیلئگ االسل ئگ ےکئگ دلئگ اک رائگ ےنئگ انئگ ب

ئگ ااسیئگ وہائگ وتئگ خ یئگ وسلجمںئگ ںیمئگ ےنھٹیبےگلئگ اورئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ اھکےنئگ ےنیپئگ ےگلئگ ج

س عی

مئگ اورئگ رضحتئگ

رائگ ےنئگ انئگ رپئگ تنعلئگ یکئگ

۔انبئگ رمص ئگ ہیلئگ االسلمئگ یکئگ زن انئگ ےسئگ خ

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

ئگ ےکئگ راویئگ دبعاہللئگ نبئگ وعسمدئگ ئگ ق

رےتھئگ ےلچئگ ےئگ ۔اسئگ دحی

رامینئگ یکئگ راہئگ اایتخرئگ یکئگ اورئگ ایسئگ ںیمئگ ت

اق

کیٹئگ اگلےئئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ ارکمئگ ہیئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ اوہنںئگ ےنئگ ن

ائگ ئگ ئگ ںیہنئگ ئگ اسئگ ذاتئگ یکئگ مسقئگ سجئگ ےکئگ ےضبقئگ ںیمئگ ریمیئگ اجنئگ ےہئگ متئگ رضورئگ ولوگںئگ وکئگ یکین رامن

رایئئگ ےسئگ روےتکئگ روہئگ ےھٹیبئگ ےھتئگ رھپئگ دیسےھئگ ھٹیبئگ ےئگ اورئگ ئگ ق ئگ اکئگ مکحئگ دےتیئگ روہئگ ےگئگ اورئگ ت

ئگ یہئگ رطحئگ ےکئگ وہئگ اجںیئ ئگ ےکئگ دلئگ یھبئگ اک رائگ ںیہمتئگ ےگئگ اورئگ اظملئگ اکئگ اہھتئگ ڑکپوئگ ےگئگ اورئگ اظملئگ وکئگ قحئگ ےکئگ اےگئگ اکھجؤئگ ےگئگ ارگئگ متئگ ولگئگ ااسیئگ ہنئگ رکوئگ ےگوتمتئگ ئگ ب

ئگ ےگئگ اورئگ رھپئگ خ

ئگ ےسئگ ئگ دورئگ کنیھپئگ دےئگ اگئگ سجئگ رطحئگ ینبئگ ارسالیئگ وکئگ ا

سئگ ےنئگ ئگ ورحومئگ رکئگ دن ائگ ۔اینپئگ رتمحئگ اورئگ دہای

رہضیئگ ااجنمئگ دےنیئگ ۔۸

ئگ دنیئگ اکئگ ق

رتیبئگ اورئگ انئگ وکئگ ااقم

رضئگ یھبئگ ےہئگ اورئگ اپئگ یکئگ رسرگویمںئگ اکئگ رطفیئگ اےنپئگ وچبںئگ یکئگ االصحئگ وئگ ت

ئگ اپئگ اکئگ اونیلئگ ق ا

ےکئگ ےیلئگ ایترئگ رکن

ائگ ئگ دیمانئگ یھب۔ئگ اسئگ دیمانئگ وکئگ وھچڑئگ رکئگ اینپئگ یغیلبتئگ اورئگ االصیحئگ وکوششں

رئگ ےکئگ دیمانئگ التشئگ رکن ریئگ ریغئگ امیکحہنئگ اورئگ ریغئگ رطفیئگ ےکئگ ےیلئگ ضحمئگ ن اہ

لمعئگ ےہئگ اورئگ ہیئگ تہبئگ ت

رئگ راھلئگ اورئگ اجنئگ بلبئگ وھچڑئگ رکئگ ن اہ

رارئگ ےہ۔ئگ اسئگ یکئگ اثملئگ ایسیئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ طحقئگ ےکئگ زامےنئگ ںیمئگ اےنپئگ رھگئگ واولںئگ وکئگ وھبکئگ ایپسئگ ےسئگ ی

ایہئگ اورئگ ق

ےکئگ رضورتئگ دنموںئگ وکن

رہئگ رکںی۔ئگ وگن ائگ ہنئگ وتئگ اپئگ وک ئگ وئگ تبحمئگ اکئگ ااسحسئگ ےہئگ اورئگ ہنئگ ےلغئگ یکئگ میسقتئگ یکئگ تمکحئگ یہئگ ےسئگ اپئگ اکئگ رھکئگ ایپسئگ ئگ وکالتشئگ رکئگ ےکئگ ہلغئگ میسقتئگ رکےنئگ یکئگ ایفضئگ اکئگ اظمہ

ری

اورئگ ق

ئگ دیئگ یئگئگ ےہ۔ئگ

رانئگ ںیمئگ ومونمںئگ وکئگ دہای

ذنہئگ اانشئگ ےہ۔ئگ ق

ا ا انفسکم و اہلیکم نار ذین امنوا قوایہا الا ی

167

رامملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

یئئگ ےہ:ےنئگ اسئگ یکئگ رشتحیئگ انئگ اافلظئگ ںیمئگ ق

ئگ ےسئگ انئگ ولوگںئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیمئگ ن ازرپسئگ یکئگ اجےئئگ یگئگ وجئگ اسئگ یکئگ ناراینئگ ںیمئگ وہںئگ "متئگ ئگ اک ر ئگ نارانئگ اورئگ ذہمئگ دارئگ ےہ،ئگ اورئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ ہ ئگ اک ر

ںیمئگ ےسئگ ہ

رئگ ےک رئگ اےنپئگ رھگئگ اعولںئگ اکئگ نارانئگ ےہئگ اورئگ وعرتئگ اےنپئگ وشہ

ئگ رھگئگ اورئگ اسئگ ےکئگ وچبںئگ ےگ۔ئگ احمکئگ نارانئگ ےہئگ اورئگ اسئگ ےسئگ اسئگ یکئگ رتیعئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیمئگ وپاھچئگ اجےئئگ اگئگ اورئگ وشہ

ئگ ےسئگ انئگ ولوگںئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیمئگ وپھچئگ ھچگئگ وہئگ یگئگ وجئگ اسئگ یکئگ نار رئگ اک ئگ ن اکئگ نارانئگ اورئگ ذہمئگ دارئگ ےہئگ اورئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ ہ ر

اینئگ ںیمئگ د ےئگ ےئگ یکئگ نارانئگ ےہ۔ئگ وتئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ ہ

)اخبری،ئگ ملسم(ںیہ۔ئگ

رئگ اےنپئگ ڑپوویسںئگ اورئگ ےلحمئگ واولںئگ یکئگ االصحئگ وئگ میلعتئگ یکئگ یھبئگ رکفئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ وک ۔۶

ےھجمس۔ہضی یھبئگ اانپئگ ق

رامن ا:ئگ "ااسیئگ ویکںئگ ےہئگ ہکئگ ھچئگ ولگئگ اےنپئگ ڑپوویسںئگ ںیمئگ دنیئگ یکئگ ھجمسملسو هيلع هللا ىلص یبن

رامیئ۔ئگ رھپئگ ئگ ق

ائگ اورئگ اسئگ ںیمئگ ھچئگ املسمونںئگ یکئگ رعتفیئگ ق ئگ دنئگ ہبطخئگ دن ئگ ےنئگ اک

ئگ ربعانتکئگ اتن جئگ ںیہنئگ اتب اوافقئگ رےنہئگ ےکئگ

ئگ اںیہنئگ دنیئگ ےسئگ ن ئگ اںیہنئگ دنیئگ ںیہنئگ اھکسےتئگ اور ئگ ںیہنئگ رکےتئگ اور رےئگ اکومںئگ ےسئگ ںیہنئگ ےت۔ئگ وبھجئگ دیپا ئگ اںیہنئگ ت اور

رےنہئگ ےکئگ لہئگ روےتک؟اورئگ ااسیئگ ویکںئگ ےہئگ ہکئگ ھچئگ ولگئگ اےنپئگ ڑپوویسںئگ ےسئگ دنیئگ اکئگ ملعئگ اح لئگ ںیہنئگ رکےتئگ اورئگ دنیئگ یکئگ ھجمسئگ وبھجئگ دیپائگ ںیہنئگ رکےتئگ اورئگ دنیئگ ےسئگ اج

رئگ ربعانتکئگ اتن جئگ ولعممئگ ںیہنئگ رکےتئگ اورئگ دنیئگ ےسئگ اجلہئگ رےنہئگ ےکئگ ربعانتکئگ اتن جئگ ولعممئگ ںیہن

ائگ یکئگ مسق!ئگ ولگئگ اےنپئگ ڑپوویسںئگ وکئگ الزامئگ دنیئگ یکئگ ئگ میلعتئگ دںی۔ئگ رکےت۔ئگ خ

ریئگ ن اوتںئگ ےسئگ روںیکئگ زینئگ ولوگںئگ وکئگ ئگ اچ ڑپوویسںئگ ےیہئگ ہکئگ الزامئگ اےنپئگ انئگ ےکئگ ادنرئگ دنیئگ یکئگ ھجمسئگ وبھجئگ دیپائگ رکںی۔ئگ اںیہنئگ تحیصنئگ رکںی۔ئگ انئگ وکئگ ایھچئگ ن اںیتئگ اتبںیئئگ اورئگ انئگ وکئگ ت

رئگ متخئگ ملسو هيلع هللا ىلص وتحیصنںئگ وکئگ وبقلئگ رکںیئگ ورہنئگ ںیمئگ اںیہنئگ تہبئگ دلجئگ زسائگ دوںئگ اک۔"ئگ رھپئگ اپےسئگ دنیئگ ںیھکیس،ئگ دنیئگ یکئگ ھجمسئگ دیپائگ رکںیئگ اورئگ انئگ یکئگ رئگ اےئئگ اورئگ رقتت

رئگ ےسئگ ات

ر

رامئگ دی۔

ق

ئگ واولںئگ ںیمئگ ےسئگ ضعبئگ ولوگںئگ ےنئگ دورسوںئگ ےسئگ وپاھچ،ئگ ہیئگ وکنئگ ولگئگ ےھتئگ نجئگ ےکئگ الخفئگ یبن

رامیئ؟ملسو هيلع هللا ىلص نس

ئگ ق ر دورسےئگ ولوگںئگ ےنئگ اتبن ائگ ےنئگ رقتت

ئگ ارعشئگ ےکملسو هيلع هللا ىلص ہکئگ اپ ئگ ولوگںئگ یکئگ رطفئگ اھت۔ئگ ہیئگ ولگئگ دنیئگ اکئگ لمعئگ رکےنھکئگ والےئگ ولگئگ ںیہئگ اورئگ انئگ ےکئگ ڑپوسئگ ںیمئگ ںومشںئگ رپئگ رےنہئگ واےلئگ اکئگ روےئئگ نخسئگ ہلیبق

رئگ ولگئگ ںیہ۔ئگ

رئگ یکئگ ربخئگ ارعشیئگ ولوگںئگ وکیچنہپئگ وتئگ وہئگ یبنداہییتئگ اخ ئگ اسئگ رقتت ئگ ںیمئگ احرضئگ وہےئئگ اورئگ اہک:"ملسو هيلع هللا ىلص ج

رم

رائگ ےکئگ روسلیکئگ خ

ملسو هيلع هللا ىلص اپملسو هيلع هللا ىلص! اےئگ خ

ر

رامےیئئگ مہئگ ےسئگ ایکئگ وصقرئگ وہا؟ئگ اپےنئگ اےنپئگ ےبطخئگ ںیمئگ ھچئگ ولوگںئگ یکئگ رعتفیئگ ق

رامن اوتئگ ق

ارےئگ اورپئگ ہئگ ق رضئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ املسو هيلع هللا ىلص امیئئگ اورئگ ہ

رامن ا:ئگ "ولوگںئگ اکئگ ق

ےنپئگ ےنئگ ق

ریئگ ن اوتںئگ ےسئگ روںیک،ئگ ایسئگ رطحئگ ولوگںئگ اکئگ ہیئگ یھب رضئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ ڑپوویسںئگ وکئگ دنیئگ یکئگ میلعتئگ دںی،ئگ اںیہنئگ وظعئگ وئگ تحیصنئگ رکںی،ئگ ایھچئگ ن اوتںئگ یکئگ نیقلتئگ ئگ رکںیئگ اورئگ ت

ئگ ق

ہیئگ رکںیئگ اورئگ اےنپئگ ادنرئگ دنیئگ یکئگ ھجمسئگ دیپائگ رکںیئگ ورہنئگ ںیمئگ تہبئگ دلجئگ انئگ ولوگںئگ وکئگ داینئگ ںیمئگ زسائگ دوںئگ اگ۔"ئگ ںئگ ےسئگ دنیئگ اکئگ ملعئگ اح لئگ رکںی،ئگ انئگ یکئگ وتحیصنںئگ وکئگ وبقلڑپوویس

رائگ ےکئگ روسل

رامن ا:ئگ "یجئگ اہںئگ ہیملسو هيلع هللا ىلص ایکئگ مہئگ دورسےئگ ولوگںئگ ںیمئگ ھجمسئگ دیپائگ رکںی؟"ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص! نسئگ رکئگ ارعشئگ ےکئگ ولوگںئگ ےنئگ اہک:ئگ "اےئگ خ

اہمتریئگ ذہمئگ ئگ ےنئگ ق

ئگ اسلئگ یکئگ تلہمئگ دےیجی۔ملسو هيلع هللا ىلص داریئگ ےہ"ئگ وتئگ ہیئگ ولگئگ وبےل۔ئگ وضحر ئگ اسلئگ یکئگ تلہمئگ دیئگ سجئگ ںیمئگ وہئگ اےنپئگ ڑپوویسںئگ ملسو هيلع هللا ىلص انچہچنئگ وضحرںیمہئگ اک ےنئگ انئگ وکئگ اک

رامںیئ:ملسو هيلع هللا ىلص وکئگ دنیئگ اھکسںیئئگ اورئگ دینیئگ ھجمسئگ دیپائگ رکںی۔ئگ اسئگ ےکئگ دعبئگ یبن

ےنئگ ہیئگ اںیتیئگ التوتئگ ق

وا من بن ذین کرفکانوا یعتدون ﴿لعن الا اءیل علی لسان داود وعیسی ابن مریم ذلک بما عصوا وا نرک فعلوہ ۵۶ی ارس ﴾ کانوا ال یدناہون عن م

(۱۶۔۱۸)ااملدئہ:لبئس ما کانوا یفعلون

168

رامینئگ ئگ "ینبئگ ارسالیئگ ےکئگ رفکئگ رکےن

اق

یئگ انبئگ رمص ئگ یکئگ زن انئگ ےسئگ اورئگ ہیئگ ئگ تنعلئگ اسئگ ےیلئگ یکئگ یئگئگ ہکئگ اوہنںئگ ےنئگ ن

عی س

واولںئگ رپئگ تنعلئگ یکئگ یئگئگ داؤدئگ ئگ یکئگ زن انئگ ےسئگ اورئگ

رائگ ےکئگ ااکحمئگ وتڑےتئگ ےلچئگ ے۔

رئگ خ رات ریئگ ن اوتںئگ ےکئگ رکےنئگ ےسئگ ںیہنئگ روےتکئگ ےھت۔ئگ البہبشئگ انئگ یکئگ ہیئگ رحتئگ یکئگ راہئگ اایتخرئگ یکئگ اورئگ ت ئگ دورسےئگ وکئگ ت ااہتنیئئگ ہیئگ اسپئگ ںیمئگ اک

ریئگ یھت۔" ت

ر ۔۷۳

رن اتئگ اکئگ ارتحامئگ وئگ احلظئگ ےیجیک۔ئگ ہنئگ انئگ ےکئگ ئگ ااجنمئگ دےئگ رےہئگ وہں،ئگ انئگ ہضینجئگ ولوگںئگ ےکئگ درایمنئگ اپئگ دوعتئگ وئگ غیلبتئگ اکئگ وخوگشارئگ ق

ےکئگ ذمیبہئگ اقلعتتئگ اورئگ خ

امئگ ےسئگ ن ادئگ ےیجیک،ئگ ہنئگ انئگ ےکئگ دقتعماتئگ رپئگ ےلمحئگ ےیجیک،ئگ ہنئگ انئگ ےکئگ ذمیبہئگ رظنن اتئگ یکئگ

رےئگ ن رروگںئگ اورئگ وشیپاؤںئگ وکئگ ت

ریقحتئگ ےیجیک۔ئگ تبثمئگ ادنازئگ ںیمئگ تمکحئگ ےکئگ اسھتئگ اینپئگ ت

ارےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک

ئگ دلئگ وسزیئگ ےکئگ اسھتئگ انئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ اینپئگ ن اتئگ ان

۔ئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ دوعتئگ شیپئگ ےیجیکئگ اورئگ دیقنتئگ ںیمئگ یھبئگ اخمنیبطئگ وکئگ ڑھباکےنئگ ےکئگ اجبےئئگ اہنی

رن ایتئگ دیقنتئگ اورئگ وتنیہئگ ازیمئگ

ئگ ںیہنئگ وہیت۔ئگ اہتبلئگ ہیئگ ادنوہ ئگ راتہئگ ےہئگ ہکئگ ںیہکئگ تیمحئگ اجتیلہئگ اورئگ بصعتئگ ےکئگ اجیہنئگ ںیمئگ وگتفگئگ ےسئگ اخمبطئگ ںیمئگ یسکئگ وخوگشارئگ دبتیلیئگ یکئگ وتعقخ

ئگ اےنئگ ےکئگ اجبےئئگ وہئگ اورئگ زن ادہئگ دورئگ وہئگ اجےئ۔ ی ر

انئگ ںیمئگ یخاتک ئگ رکےنئگ ےگلئگ اورئگ دنیئگ ےسئگ ق

رائگ اورئگ دنیئگ یکئگ ش

وہئگ خ

ئگ ےہ:

رانئگ یکئگ دہای

ق

علم یسبواوال تسبوا الاذین یدعون من دون اہلل ف ا بغیر اہلل عدو

رائگ وکئگ اگ ایومونم!)اےئگ "

ئگ یکئگ انبئگ رپئگ خ

رھئگ رکئگ ںاہل

رائگ ےکئگ وسائگ نجئگ ولوگںئگ وکئگ اکپرےتئگ ںیہئگ انئگ وکئگ اگ ایںئگ ہنئگ دو،ئگ ااسیئگ ہنئگ وہئگ ہکئگ ہیئگ رشکئگ ےسئگ اےگئگ ت

ںئگ (ئگ ہیئگ ولگئگ خ

دےنیئگ ںیگل۔"

ر ۔۷۷

رائگ ےکئگ وسائگ یسکئگ اورئگ زیچئگ یکئگ رطفئگ ینعیئگ رصفئگ اااجنمئگ دےیجی۔ئگ ہضیدایعئگ ایلئگ اہللئگ نبئگ رکئگ دوعتئگ اکئگ ق

رائگ ےکئگ دنبوںئگ وکئگ خ

۔ئگ خ

ہللئگ یکئگ رطفئگ دوعتئگ دےنیئگ واےلئگ ب

ئگ یکئگ رطف،

رئگ زگئگ ہنئگ البےیئ۔ئگ ہنئگ ونطئگ یکئگ رطفئگ البےیئئگ ہنئگ وقمئگ وئگ لسنئگ یکئگ رطف،ئگ ہنئگ یسکئگ زن انئگ یکئگ رطفئگ دوعتئگ دےیجی،ہنئگ یسکئگ امجع رائگ ہ

ومنمئگ اکئگ بصنئگ انیعلئگ رصفئگ خ

اورئگ ہیئگ نیقیئگ دیپائگ رکےنئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ ہکئگ دنبےئگ اکئگ اکمئگ ضحمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ اخقلئگ وئگ امکلئگ یکئگ دنبیگئگ رکے،ئگ ئگ ایسئگ بصنئگ انیعلئگ یکئگ رطفئگ دوعتئگ دےیجی،یکئگ راضئگ ےہ،ئگ

وپریئگ زدنیگئگ ںیمئگ اےنپئگ امکلئگ وئگ ئگ اینپئگ ارفنادیئگ زدنیگئگ ںیمئگ یھب،ئگ اورئگ اخیگنئگ زدنیگئگ ںیمئگ یھب،ئگ امسیجئگ زدنیگئگ ںیمئگ یھبئگ اورئگ یکلمئگ زدنیگئگ ںیمئگ یھبئگ اورئگ یکلمئگ اعمالمتئگ ںیمئگ یھب،ئگ رغض

رارئگ دے۔ئگ اورئگ اسئگ یکئگ رطفئگ داگرئگ ےکئگ ےنہکئگ رپئگ ےلچئگ اورئگ اسئگ ےکئگ اقوننئگ یکئگ ناصلخہنئگ ریپویئگ رکے۔ئگ اسئگ ےکئگ وسائگ وکیئئگ رپور

زیچئگ ایسیئگ ںیہنئگ سجئگ وکئگ املسمنئگ اانپئگ بصنئگ انیعلئگ ق

رارئگ دےئگ اگ۔ئگ د

رائگ یکئگ راضئگ ےکئگ وسائگ یسکئگ اورئگ زیچئگ وکئگ اانپئگ بصنئگ انیعلئگ ق

ئگ ےسئگ ہنمئگ ومڑئگ رکئگ خ

رائگ یکئگ دہای

ئگ یھبئگ خ ائگ اکمئگ وئگ ولوگںئگ وکئگ دوعتئگ دے۔ئگ ومنمئگ ج

وونںئگ ںاہنئگ ںیمئگ ن

ارمادئگ وہئگ اگ۔ئگ

ن

انی من المسلمین ﴿ ا وا قال ان لی اہلل و عمل صالح ن دعا ا ما (۰۰)محئگ دجسہ:﴾ ۳۳و من احسن قوال م

ئگ اورئگ کینئگ رامربندارئگ اورئگ ملسمئگ "اسئگ صخشئگ یکئگ ن اتئگ ےسئگ ایھچئگ ن اتئگ اورئگ سکئگ یکئگ وہئگ یگئگ سجئگ ےنئگ اہللئگ یکئگ رطفئگ دوعتئگ دی،

ئگ اکئگ ق را

لمعئگ ایکئگ اورئگ اہکئگ ہکئگ ںیمئگ خ

وہں۔"

ئگ ےکئگ اداب

مظنئگ امجع

169

روئگ دہجئگ ئگ ےیجیکئگ ئگ ۔ ۔۷ ئگ دنیئگ ےکئگ ےیلئگ اامتجیعئگ خ

رہضیئگ ااجنمئگ دےنیئگ ےکئگ ےیلئگ وبضمطئگ میظنتئگ ووجدئگ ںیمئگ الےیئئگ اورئگ ااقم

دوعتئگ وئگ غیلبتئگ اکئگ ق

رک۔ولتکن منکم امۃ یدعون الی الخیر و یامرون بالمعروف و ینھون عن المن

ئگ امجع رےئگ اکومںئگ ےسئگ روےکئگ ئگ اورئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ اک وتئگ ایسیئگ ئگ رضورئگ وہینئگ اچےیہوجئگ ریخئگ یکئگ ئگ رطفئگ دوعتئگ دےئگ ئگ ،اےھچئگ اکومںئگ اکئگ مکحئگ دےئگ ئگ اورئگ ت

اینئگ رطفتئگ ےنئگ الھبیئئگ اھجمسئگ ےہئگ اورئگ سجئگ ےکئگ الھبیئئگ وہےنئگ یکئگ اہشدتئگ اامسینئگ اتکوبںئگ ےنئگ

رئگ وہئگ رطفیئگ الھبیئئگ ےہئگ ک ےئگ ہشیمہئگ ان مئگ الھبویئںئگ دیئگ ےہانئگ امتاریخلئگ ےسئگ رمادئگ ہ

ریئگ لمکم،دنتسم

رائگ ےکئگ ربمغیپئگ الےتئگ رےہںیہئگ سجئگ یکئگ اخ

رئگ دورئگ ںیمئگ خ رائگ اکئگ اجیھبئگ وہائگ وہئگ دنیئگ ےہئگ وجئگ ہ

ئگ لکئگ خ

ئگ اجعمئگ ئگ اورئگ رمی ئگ اورئگ وفحمظئگ لکئگ وہئگ اتکبئگ وئگ اورئگ وخویبںئگ یکئگ اک

ئگ ےہئگ وجئگ یبنئگ

ئگ وکئگ دےئگ ئگ ےئگ ںیہ۔ایسئگ ریخئگ یکئگ رطفئگ دوعتئگ دےنیئگ اورئگ الھبویئںئگ ےسئگ داینئگ وکئگ امالئگ اململسو هيلع هللا ىلص س

ئگ نبئگ ئگ ام

رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ رضوریئگ ےہئگ ہکئگ املسمنئگ امجع

رئگ دیمانئگ ںیمئگ ن الطئگ رپئگ ہبلغئگ اح لئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ئگ وبضمطئگ اامتجتیعئگ ووجدئگ ںیمئگ الںیئئگ اور روئگ دہجئگ ئگ رکئگ مظنئگ وطرئگ رپئگ اسئگ اکمئگ وکئگ ااجنمئگ دںیئگ اورئگ زدنیگئگ ےکئگ ہ ااہتنیئئگ مظنئگ خ

رودہجئگ اکئگ ہشقنئگ رائگ ےنئگ ومونمںئگ یکئگ اسئگ وبضمطئگ اامتجتیعئگ اورئگ اامتجیعئگ خ

رارئگ دن ائگ ےہئگ ئگ ۔رکںیئگ ۔خ

ےتچنھکئگ وہےئئگ انئگ یکئگ اثمیلئگ اامتجتیعئگ یکئگ رعتفیئگ یکئگ ےہئگ ئگ اورئگ انئگ وکئگ اانپئگ وبحمبئگ ق

ان اہلل یحب الذین یقاتلون فی سبیلہ صفا کانھم بنیان مرصوص

رائگ ےکئگ وبحمبئگ ںیہ

یئئگ امعرتئگ ںیہئگ ۔وجئگ اسئگ یکئگ راہئگ ںیمئگ االقتسلئگ ےکئگ اسھتئگ فصئگ ن ادنےھئگ ڑلےتئگ رےتہئگ ںیہئگ وگن ائگ ہکئگ وہئگ ہسیسئگ الپیئئگ وہئگ البئگ ہبشئگ وہئگ ولگئگ خ

رامن ائگ ۔ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ادئگ ق

ئگ نبئگ رکئگ زدنیگئگ زگارےنئگ یکئگ نیقلتئگ رکےتئگ وہےئئگ ارش

ےنئگ اامتجیعئگ زدنیگئگ یکئگ اتیمہئگ اورئگ امجع

یئگ (

ع

مٹ

رئگ ںیہنئگ ےہئگ رگمئگ ہیئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ ںیمئگ ےسئگ یسکئگ وکئگ اانپئگ اریمئگ بختنمئگ رکئگ ںئگ )

ئ

نیتئگ ادیمئگ وجئگ یسکئگ لگنجئگ ںیمئگ رےتہئگ وہںئگ ،انئگ ےکئگ ےیلئگ اجت

ر

ادئگ ق

ائگ اورئگ اپئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ ارش امن

ائگ ےہئگ اورئگ

ئگ ادیمئگ ےکئگ اسھتئگ وہن ئگ ےسئگ اٹمچئگ رانہئگ اچےیہئگ ۔اسئگ ےیلئگ ہکئگ اطیشنئگ اک

ائگ اچاتہئگ وہئگ اےسئگ اامجلع

ئگ ےکئگ ئگ وطسئگ ںیمئگ اانپئگ رھگئگ انبن

ئگ وہئگ دوئگ وہئگ اجےتئگ ںیہئگ وتئگ وہئگ وجئگ صخشئگ ج

ج

ائگ ےہئگ ۔

دورئگ اھبگئگ اجن

ئگ ادتقرائگ االسمئگ ےکئگ اہھتئگ ںیم ئگ ےسئگ رمادئگ املسمونںئگ یکئگ ایسیئگ مظنئگ اامتجتیعئگ ےہئگ ،ج

ا ذئگ رکئگ راہئگ وہئگ اورئگ اسرےئگ الہئگ ئگ اامجلع

وہئگ ،اورئگ املسمنئگ ہفیلخئگ االسیمئگ ااکحمئگ وئگ وقانینئگ ن

ئگ ےسئگ اگلئگ رہئگ رکئگ زدنیگ

ئگ ںیمئگ یسکئگ املسمنئگ ےکئگ ےیلئگ اعطقئگ وکیئئگ اجنگشئئگ ںیہنئگ ہکئگ وہئگ امجع

ئگ ہیئگ ئگ االسمئگ اسئگ یکئگ ایقدتئگ وئگ رامنہیئئگ رپئگ قفتئگ وہںئگ ،ایسیئگ احل زگارےئگ اورئگ ج

رضئگ ےہئگ ئگ ہکئگ و

ئگ اکئگ ق

ئگ وموجدئگ ہنئگ وہئگ وتئگ ام

ئگ وکئگ ووجدئگ ںیمئگ الےنئگ یکئگ وکششئگ رکےئگ ۔اامجلع

رودہجئگ ےکئگ ذرےعیئگ اسئگ امجع ہئگ مظنئگ وہئگ رکئگ اامتجیعئگ خ

رائگ ےکئگ دنیئگ وکئگ وھچڑئگ رکئگ یسکئگ اورئگ اینبدئگ ئگ ۔۲

رائگ اکئگ دنیئگ وہئگ ۔خ

رپئگ املسمونںئگ اکئگ ااحتدئگ وئگ ااحتدئگ وئگ میظنتئگ یکئگ اینبدئگ رصفئگ دنیئگ وکئگ انبےیئئگ ،االسیمئگ میظنتئگ ویہئگ ےہئگ سجئگ یکئگ اینبدئگ خ

ئگ االسیمئگ میظنتئگ ںیہنئگ ےہئگ ئگ ۔املسمونںئگ ںیمئگ یقیقحئگ رہتشئگ اوختئگ وئگ ااحتدئگ رصفئگ اافتقئگ وہئگ ااحتدئگ ںیہنئگ ےہئگ سجئگ اک

قٹٹ قچقئگ در

ئگ مکحئگ االسمئگ ےنئگ دن ائگ ےہئگ اورئگ ایسیئگ میظنتئگ اورئگ امجع

ئگ ےننبئگ ےکئگ اجب

ئگ اامجلع رہقئگ ،ئگ ےئئگ رگوہ،ئگ رگدنیئگ ےہئگ ۔دنیئگ ےکئگ وسائگ سجئگ زیچئگ وکئگ یھبئگ ہیئگ اےنپئگ ااحتدئگ یکئگ اینبدئگ انبںیئئگ ےگئگ دحتمئگ وہےنئگ ےکئگ اجبےئئگ رشتنمئگ وہںئگ ےگئگ اورئگ اک

وہئگ اورئگ ق

رہقئگ نبئگ اجںیئئگ ےگئگ ۔

ق

170

ئگ وئگ دوئگ ضحمئگ ایسئگ یکئگ اخرطئگ وہئگ ۔

ائگ اپئگ اکئگ بصنئگ انیعلئگ وہئگ اورئگ اپئگ یکئگ اسریئگ ن

رائگ اکئگ دنیئگ اقمئئگ رکن

ئگ انبےیئئگ وتئگ رصفئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ خ

امجع

ادئگ ےہئگ

رانئگ اکئگ ارش

ق

وا نعمت اہلل قوا واذرک ال ترفا ا وا علیکم اذ کنتم اعداء فالاف بین قلوبکم فاصبحتم بنعمتہ اخوان اواعتصموا بحبل اہلل جمیع

(۷۳۰)الئگ رمعانئگ :

رائگ ےکئگ اسئگ ااسحنئگ وکئگ ن ادئگ رانھکئگ وجئگ اسئگ ےنمتئگ رپئگ ایک

ئگ اورئگ خ ا

رےقئگ ہنئگ نبئگ اجن

رائگ یکئگ ریسئگ وکئگ وبضمطئگ ڑکپےئگ رانہئگ ،اورئگ اگلئگ اگلئگ ق

ئگ لمئگ رکئگ ئگ خ ئگ دورسےئگ ےکئگ ئگ اورئگ متئگ ب ےہئگ متئگ اک

دنمشئگ ےھتئگ اسئگ ےنئگ اہمترےئگ دلئگ وجڑئگ دےیئئگ اورئگ متئگ اسئگ ےکئگ لضئگ وئگ رکمئگ ےسئگ اھبیئئگ اھبیئئگ نبئگ ے۔

ئگ املسمونںئگ یکئگ ودحتئگ وئگ اامتجتیعئگ یکئگ اینبدئگ یہیئگ دنیئگ ےہئگ اسئگ ےکئگ وکیئئگ یھبئگ اینبدئگ املسم ردک

رانئگ ےکئگ ت

رائگ اکئگ دنیئگ ،االسمئگ ےہئگ ق

رائگ یکئگ ریسئگ ےسئگ رمادئگ خ

ونںئگ وکئگ وجڑےنئگ وایلئگ خ

ن ارہئگ ن ارہئگ رکئگ دےنیئگ وایلئگ ےہئگ ۔ںیہنئگ ہکلبئگ

ئگ ارتحامئگ ےیھجمسئگ ئگ ئگ ۔۰ رئگ رےتشئگ ےسئگ زن ادہئگ امہئگ اورئگ اقب

۔دوعتئگ قحئگ ےکئگ اکرونکںئگ ےسئگ دیلئگ تبحمئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ رےتشئگ وکئگ ہ

رانئگ ںیمئگ ومونمںئگ یکئگ رعتفیئگ ںیمئگ اہکئگ ایگئگ ےہ:

ق

ون م ا یءومنون باہلل و الیوم االرخ یواد ا اباءہم او ابناءہم او اخوانہم او عشیرتہم ال تجد قوم (۲۲)ااجملدہل: ن حادا اہلل و رسولہ و لو کانو

رائگ اورئگ اسئگ ےک

ائگ ےہئگ انئگ ولوگںئگ ےسئگ تبحمئگ اورئگ اتفلئگ رکےتئگ ہنئگ د وھکئگ ےگئگ وجئگ خ

ئگ رپئگ اامینئگ رھک ر

رائگ اورئگ ویمئگ اخ

یکئگ دیا یئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ روسل"متئگ اسئگ رگوہئگ وکئگ وجئگ خ

اچےہئگ وہئگ اسئگ ےکئگ اےنپئگ یہئگ ن اپئگ ن ائگ اےنپئگ یہئگ ےٹیبئگ ن ائگ اےنپئگ یہئگ اھبیئئگ ن ائگ اےنپئگ یہئگ اخدنانئگ واےلئگ ویکںئگ ہنئگ وہں۔"اخمتفلئگ رپئگ رمکہتسبئگ وہں۔

رےبئگ وکئگ دیبارئگ رےیھک۔ئگ اسئگ ےیلئگ ہک ۔۴

حئگ وئگ ریخئگ وخایہئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیکئگ اورئگ امجیتعئگ زدنیگئگ ںیمئگ ن ایمہئگ نیقلتئگ ےکئگ خ

ص

ک

ئگ ےہ:ئگ امجیتعئگ راقفءئگ یکئگ

یہیئگ اکایمیبئگ یکئگ امضی

٪﴿۵﴾ انا االنسان لفی خرس﴿۱والعرص﴿ بر لحت و تواصوا بالحق و تواصوا بالصا ذین امنوا و عملوا الص )ارصعل(﴾ ۳﴾ االا الا

انئگ اھگےٹئگ ںیمئگ ےہئگ وساےئئگ انئگ ولوگ

ئگ دورسےئگ وکئگ دنیئگ قحئگ یکئگ وتیصئگ "زامہنئگ وگاہئگ ےہئگ ہکئگ ان ںئگ ےکئگ وجئگ اامینئگ الےئئگ اورئگ کینئگ لمعئگ رکےتئگ رےہ،ئگ اورئگ وجئگ اک

رکےتئگ رےہئگ اورئگ ربصئگ وئگ ابثتئگ یکئگ نیقلتئگ رکےتئگ رےہ۔"

ر ہضی امجیتعئگ مظنئگ یکئگ وپریئگ ن ادنبیئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ وکئگ ضحمئگ امجیتعئگ ااکحتسمئگ اکئگ ذرہعیئگ ہنئگ ےیھجمسئگ ہکلبئگ دینیئگ ۔۵ف

وصرئگ ےیجیک۔

ادئگ ےہ:

رائگ اکئگ ارش

خ

171

ام م یذہبو ان جامع لا ی امر ئک الاذین ا المءومنون الاذین امنوا باہلل و رسولہ و اذا کانوا معہ عل ی یستاذنوہ انا الاذین یستاذنونک اول ا حت

(۹۲)اونلر: اہلل و رسولہیءومنون ب

ئگ اورئگ اسئگ ےکئگ روسل را

ئگ یسکئگ اامتجیعئگ اکمئگ ےکئگ ومعقئگ رپئگ روسلوکئگ دلئگ ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص "ومنمئگ وتئگ تقیقحئگ ںیمئگ ویہئگ ولگئگ ںیہئگ وجئگ خ ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص امںین،ئگ اورئگ ج

رائگ اورئگ اسئگ ےکئگ روسلملسو هيلع هللا ىلص تقیقحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وجئگ ولگئگ اپاسھتئگ وہں،ئگ وتئگ انئگ ےسئگ ااجزتئگ ےیلئگ ریغبئگ ہنئگ اجںیئ،ئگ

ےکئگ امےننئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ ااجزتئگ ےتیلئگ ںیہئگ ویہئگ ولگئگ خ

واےلئگ ںیہ۔"

ئگ امہئگ رشیعئگ اعمہلمئگ ےہئگ اورئگ ئگ اقونینئگ اعمہلمئگ یہئگ ںیہنئگ ےہئگ ہکلبئگ ہیئگ اک رامربنداریئگ ضحمئگ اک

ئگ وئگ ق

ئگ یکئگ ن ادنبیئگ اورئگ اےنپئگ اقدئئگ یکئگ ااطع

رانئگ ن اکئگ ےنئگ مظنئگ امجع

ق

را ئگ اےنپئگ رست ئگ ںیٹہئگ ج

ئگ ےکئگ ن ادنبئگ وہںئگ اورئگ یسکئگ امجیتعئگ ڈوییٹئگ ےسئگ ایسئگ وق

ہئگ اکرئگ ےسئگ ااجزتئگ اح لئگ انئگ ولوگںئگ ےکئگ اامینئگ یکئگ اچسیئئگ یکئگ اہشدتئگ دیئگ ےہئگ وجئگ مظنئگ امجع

رکئگ ں۔

ئگ وہںئگ اسئگ ےسئگ درغیئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ ۔۹

وخدئگ رغیض،ئگ امجیتعئگ زدنیگئگ ںیمئگ یکینئگ ےکئگ وجئگ اکمئگ یھبئگ وہئگ رےہئگ وہں،ئگ ولخصئگ دلئگ ےسئگ اسئگ ںیمئگ اعتونئگ ےیجیکئگ اورئگ وجئگ ھچئگ رکئگ تکس

رن اتئگ ےساانپئگ االخیقئگ دانمئگ ن اکئگ رےیھک۔

راوریئگ اورئگ وخدئگ رپیتسئگ ےسیجئگ دنگےئگ خ بلطمئگ ت

ئگ ےہ:

رانئگ یکئگ دہای

ق

قوی (۲)ااملدئہ:وتعاونوا علی البر والتا

ئگ دورسےئگ یکئگ دمدئگ رکےتئگ روہ۔" ریسئگ ےکئگ اکومںئگ ںیمئگ اک

رائگ ت

"اورئگ یکینئگ اورئگ خ

حلصمئگ افصیئئگ رکئگ ےیجیلئگ اورئگ دلئگ وکئگ دکورتئگ ےسئگ ن اکئگ رےیھک:راقفءئگ ےسئگ اقلعتتئگ وخیشئگ وگارئگ رےیھکئگ اورئگ یھبکئگ یسکئگ ےسئگ وکیئئگ االتخفئگ وہئگ اجےئئگ وتئگ وفرائگ ۔۱

رائگ ےسئگ ڈرو،ئگ اورئگ اسپئگ ےکئگ اقلعتتئگ وکئگ وخشئگ وگارئگ ر،وھ۔"قوا اہلل و اصلحوا ذات بینکم فاتا

(۷)اافنل:"سپئگ خ

ئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ ےکئگ ریخئگ وخاہئگ اورئگ وافدارئگ رےیہ۔ ۔۸

ئگ ےکئگ اریمئگ یکئگ وخشئگ دیلئگ ےکئگ اسھتئگ ااطع

االسیمئگ امجع

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ی"

ی

سی

رامینئگ یکئگ ئگ ئگ املسمونںئگ وکئگ ذہمئگ داریکئگ ےہئگ ہکئگ ن اتئگ

اق

رائگ یکئگ ن

اوخوگشارئگ رشبہکیطئگ وہئگ خ

اورئگ امیننئگ رضوریئگ ےہئگ اچےہئگ وہئگ مکحئگ اینپئگ تعیبطئگ ےکئگ ےیلئگ وخوگشارئگ وہئگ ن ائگ ن

یئگ اچےیہئگ اورئگ ہنئگ امیننئگ اچےیہ۔")اخبری،ئگ ملسم(

ی

سی

رامینئگ اکئگ مکحئگ دن ائگ اجےئئگ وتئگ وہئگ ن اتئگ ہنئگ

اق

رائگ یکئگ ن

ئگ خ ن اتئگ ہنئگ وہ،ئگ اہں!ئگ ج

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

رامملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ میمتئگ داریئگ ق

ن ا:ےنئگ ق

172

امئگ ےہ۔""

ئگ ن ئگ اک ئگ داری ئگ واف ئگ اپ…… دنیئگ ناصلخہنئگ ریخئگ وخایہئگ اور ئگ یسکئگ یکئگ ریخئگ وخایہئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص نیتئگ ن ار ئگ مہئگ ولوگںئگ ےنئگ وپاھچ: رایئ۔ ئگ ن اتئگ دہ ےنئگ ہی

رائگ یک،ئگ اسئگ ےکئگ روسلوافداری۔

رامن ا:ئگ "خ

ادئگ ق

،ئگ اسئگ یکئگ اتکبئگ یکئگ املسمونںئگ ےکئگ ذہمئگ داروںئگ یکئگ اورئگ اعمئگ املسمونںئگ یکئگ وافداری۔")ملسم(ملسو هيلع هللا ىلصارش

ئگ ےسئگ اعتونئگ ےیجیکئگ اورئگ وجئگ ولگئگ یھبئگ دنیئگ اکئگ اکامجیتعئگ ۔۶ رئگ اک مئگ تیبصع،ئگ گنئگ رظنیئگ اورئگ دڑھےئگ دنبیئگ ےسئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ اشکدہئگ دیلئگ اورئگ وخشئگ االخیقئگ ےکئگ اسھتئگ ہ

اؤئگ ےیجیکاورئگ انئگ وکئگ اانپئگ رقیفئگ رفسئگ اورئگ نیعمئگ اکرئگ ےیھجمس۔

رن ئگ دنیئگ اکئگ اکمئگ رکئگ رےہئگ وہںئگ انئگ ئگ یکئگ دقرئگ ےیجیک۔ئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ ریخئگ وخایہئگ اورئگ االخصئگ اکئگ ت رکےنئگ واےلئگ درتقیقحئگ ب

ائگ اچےتہئگ ںیہ۔ئگ ولخصئگ ےکئگ اسھتئگ ااہف

ئگ یہئگ رکن

رم

ئگ اینپئگ اینپئگ ھجمسئگ ےکئگ اطمقبئگ دنیئگ یکئگ خ ئگ اکئگ بلطمئگ دنیئگ ےہئگ اورئگ ب ارصئگ وئگ احیمئگ ںیہ۔ئگ ب

ئگ دورسےئگ ےکئگ ن مئگ وئگ میہفتئگ اک

ئگ یہئگ ابمرکئگ

ئگ اہنی ئگ وتئگ اک ا

ادنیہئگ رکن

ئگ اورئگ حیحصئگ رطزئگ رکفئگ وئگ لمعئگ یکئگ ن ا

ئگ دورسےئگ یکئگ یطلغئگ واحضئگ رکن رت،ئگ ےکئگ ذرےعیئگ اک

ااچےیہ۔ئگ اہتبلئگ ن ایمہئگ انمق

لمعئگ ےہئگ اورئگ ہیئگ وہن

ا،ئگ وہئگ رکیکئگ رطزئگ لمعئگ ےہئگ وجئگ یسکئگ رطحئگ یھبئگ داایعنئگ دنی

ئگ دورسےئگ ےکئگ الخفئگ رپوڈنگپہئگ رکن ائگ اورئگ اک

ئگ دورسےئگ وکئگ اچینئگ داھکن انئگ ئگ دیشکیگئگ ضغبئگ وئگ انعد،ئگ اک

ان انئگ ش

ےکئگ ش

ائگ اچےیہئگ

رائگ یکئگ ںیہنئگ ےہئگ اورئگ انئگ ولوگںئگ اکئگ دانمئگ اسئگ رطحئگ ےکئگ دام ںئگ ےسئگ ن الکلئگ یہئگ اصفئگ وہن

وجئگ وایعقئگ دلئگ یکئگ رہگایئئگ ےسئگ ہیئگ اچےتہئگ ںیہئگ ہکئگ اینپئگ وقوتںئگ اورئگ الصوتیحںئگ وکئگ خ

ئگ رکئگ اجںیئ۔

رم

رائگ ےکئگ دنیئگ یکئگ ھچئگ خ

راہئگ ںیمئگ اگلںیئئگ اورئگ زدنیگئگ ںیمئگ خ

ایقدتئگ ےکئگ اداب

ئگ ےسئگ ۔۷ ریسئگ اورئگ رپزیہاگریئگ ںیمئگ ب

رائگ ت

ئگ یکئگ ایقدتئگ اورئگ رامنہیئئگ ےکئگ ےیلئگ ا ےسئگ صخشئگ وکئگ بختنمئگ ےیجیکئگ وجئگ خ

رایئئگ االسیمئگ امجع

رریگئگ اورئگ ت

راھئگ وہائگ وہ،ئگ دنیئگ ںیمئگ ت

ت

رائگ ےسئگ ڈرےنئگ واالئگ ےہ۔ئگ

ئگ ےسئگ زن ادہئگ خ ئگ ےسئگ ا لضئگ ےہئگ وجئگ ب ئگ ےہہنئگ اخدنانئگ ہکلبئگ دنیئگ ںیمئگ ویہئگ صخشئگ ب

اکئگ ایعمرئگ ہنئگ املئگ وئگ دول

ادئگ ےہ:

رانئگ اکئگ ارش

ق

ن ذرک وا انثی و جعلنکم شعوب اا خلقنکم م ایہا النااس ان (۷۰:)ارجحلات مکم عند اہلل اتقکما وا قبائل لتعارفوا انا ارک ی

اون!ئگ "

ائگ ہکئگ متئگ ن امہئگ اچہپےنئگ اجؤ۔اےئگ ان

ئگ رمدئگ اورئگ وعرتئگ ےسئگ دیپائگ ایک۔ئگ اہمترےئگ ےبنکئگ اورئگ ےلیبقئگ انبےئئگ ن ئگ ںیمئگ مہئگ ےنئگ متئگ وکئگ اک ئگ متئگ ب ردک

رائگ ےکئگ ت

البہبشئگ خ

ئگ ںیمئگ زن ادہئگ یقتمئگ اورئگ رپزیہاگرئگ ےہ۔"ئگ زن ادہئگ زعمزئگ اورئگ رکممئگ وہئگ ےہ وجئگ متئگ ب

ر ۔۲

ئگ اخصلئگ دینیئگ ق ئگ ہ ےتھجئگ وہےئئگ رصفئگ ایسئگ صخشئگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ اامعتسلئگ ےیجیکئگ سجئگ وکئگ اپئگ ہضی ایقدتئگ ےکئگ ااختنبئگ وکئگ اک

رائگ یکئگ اامی

ےیھجمسئگ اورئگ اینپئگ راےئئگ وکئگ خ

وایعقئگ اسئگ ن اررگاںئگ وکئگ ااھٹےنئگ اورئگ اسئگ اکئگ قحئگ ادائگ رکےنئگ ےکئگ القئئگ ہ ےتھجئگ وہں۔

رائگ اک

ادئگ ےہ:ئگ خ

ارش

ی اہلہا ل (۵۸)ااسنلء:انا اہلل یامرکم ان تءودوا االمنت ا

رائگ ںیہمتئگ مکحئگ داتیئگ ےہئگ ہکئگ متئگ اینپئگ اامںیتنئگ ایہنئگ ےکئگ درپدئگ رکوئگ وجئگ اسئگ ےکئگ الہئگ ںیہ۔""

البہبشئگ خ

173

ئگ ےہ،

ئگ اوصیلئگ اورئگ اجعمئگ دہای رئگ رطحئگ یکئگ ااموتنںئگ رپئگ احویئگ ےہئگ اورئگ ہلسلسئگ ایبہیئگ اک

ئگ یکئگ ذہمئگ دارن اںئگ ںیہنئگ ںیمئگ وجئگ ہ

ینعیئگ ئگ ااموتنںئگ ےسئگ رمادئگ االسیمئگ امجع

ئگ یکئگ ایقدتئگ اورئگ رامنہیئئگ ےکئگ ےیلئگ اینپئگ راےئ

ئگ وکئگ االسیمئگ ئگ امجع

رئگ صخشئگ ےکئگ اواےلئگ ےیجیکئگ وجئگ وایعقئگ اسئگ ن ارئگ اامی

ئگ ایسئگ الہئگ ت

ئگ اورئگ دنسپئگ یکئگ اامی

ااھٹےنئگ یکئگ اتیلہئگ اورئگ الصج

ائگ وہ،

ئگ داریئگ ن ائگ ےبئگ اجئگ روارھک

رئگ وہئگ رکئگ راےئئگ دانیئگ داریئگ اورئگ ایسئگ اسئگ اعمےلمئگ ںیمئگ اجی

ائگ رطحئگ ےکئگ دورسےئگ وعالمئگ ےسئگ ثاتت

ئگ ےہئگ سجئگ ےسئگ ومنمئگ اکئگ دانمئگ ن اکئگ وہن

ایخی

اچےیہ۔

ئگ ،تنحمئگ ،ااسحسئگ ذہمئگ داریئگ اور ۔۰

راضئئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ وعشرئگ رےیھکئگ اورئگ اکلمئگ دن ای

ئگ یکئگ ذہمئگ داریئگ اھبنسںئگ وتئگ اےنپئگ ق

نتئگ دیہئگ ےکئگ ئگ ارگئگ اپئگ املسمونںئگ یکئگ امجع

ااجنمئگ دےیجیئگ ۔اسھتئگ اینپئگ ڈوییٹئگ

ادئگ ےہئگ :ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ رحامئگ رکئگ دےئگ اگئگ ۔)اخبریئگ وئگ ملسمئگ (

رائگ اسئگ رپئگ ج

ئگ رکےئگ وتئگ خ

وجئگ صخشئگ املسمونںئگ ےکئگ اامتجیعئگ اومرئگ اکئگ ذہمئگ دارئگ وہئگ اورئگ وہئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ ایخی

رامن ائگ :

ادئگ ق

اورئگ اپئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ ارش

انئگ ےکئگ اسھتئگ ریخئگ وخایہئگ ہنئگ یکئگ اورئگ انئگ ےکئگ اکمئگ ااجنمئگ دےنیئگ ںیمئگ اےنپئگ اپئگ ولئگ اسئگ رطحئگ ذہمئگ داریئگ وبقلئگ یکئگ رھپئگ اسئگ ےنئگ ئگ یکالمتئگ سجئگ صخشئگ ےنئگ املسمونںئگ ےکئگ اامتجیعئگ اعم

ئگ منہجئگ ںیمئگ رگائگ دےئگ اگئگ ئگ )ربطاین( رائگ اسئگ صخشئگ وکئگ ہنمئگ ےکئگ ب

ائگ ےہئگ وتئگ خ

ںیہنئگ اکھتن ائگ سجئگ رطحئگ وہئگ اینپئگ ذایتئگ رضورتئگ ےکئگ ےیلئگ وخدئگ وکئگ اکھتن

اؤئگ ےیجیک ۔۴

رن ردن اریئگ اکئگ ت ئگ وکئگ ئگ اےنپئگ اےنپئگ امومرنیئگ ےکئگ اسھتئگ رنیمئگ ،تقفش،ااصنفئگ اورئگ ت

رائگ اپئگ یکئگ امجع

ائگ ہکئگ وہئگ ےلھکئگ دلئگ ےسئگ اپئگ ےکئگ اسھتئگ اعتونئگ رکںیئگ اورئگ خ

ئگ ن

رانئگ ںیمئگ یبن

ئگ رکےنئگ یکئگ وتقیفئگ ےشخبئگ ۔ق

رم

یکئگ رعتفیئگ ںیمئگ اہکئگ ایگئگ ےہئگ :ملسو هيلع هللا ىلص دنیئگ یکئگ ھچئگ خ

فبما رحمۃ من اہلل لنت لھم ولو کنت فظا غلیظ القلب النفضوا من حولک

رائگ یکئگ رتمحئگ یہئگ وتئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ انئگ ول

ئگ اپئگ ےکئگ رگدئگ وئگ شیپئگ ےسئگ ہیئگ خ راجئگ اورئگ تخسئگ ریگئگ وہےتئگ وتئگ ہیئگ ئگ ہیئگ ب

وگںئگ ےکئگ ےیلئگ ااہتنیئئگ رمحئگ دلئگ ںیہئگ ورہنئگ ارگئگ ںیہکئگ اپئگ تخسئگ م

ٹھچئگ اجےتئگ

ادیکئگ یکئگ یئگئگ ےہئگ

اورئگ اپئگ وکئگ ن

)ئگ وسرہئگ ارعشلاء(ئگ واحفض جناحک لمن اتبعک من المومنین

پئگ یکئگ ریپویئگ رکئگ رےہئگ ںیہ۔اورئگ اپئگ اےنپئگ تقفشئگ ےکئگ ن ازوئگ الیھپئگ دےیجیئگ انئگ ومونمںئگ ےکئگ ےیلئگ وجئگ ا

رامن ا:

ادئگ ق

رئگ رکےتئگ وہےئئگ ارش ئگ ن ارئگ رقتت رضحتئگ رمعئگ نبئگ اطخبئگ ےنئگ اک

رامن ائگ

ادئگ ق

اریئگ دمدئگ رکوئگ ۔رھپئگ ارش اریئگ ناصلخہنئگ ریخئگ وخایہئگ رکوئگ اورئگ یکینئگ ےکئگ اومرئگ ںیمئگ ہ

ارائگ متئگ رپئگ قحئگ ےہئگ ہکئگ ھٹیپئگ ےھچیپئگ ،ہ

اےئگ ولوگ!ئگ ہ

174

ردئگ ن اریئگ اورئگ رنیم راہئگ یکئگ ت ئگ ےکئگ ذہمئگ داروئگ !ئگ رست

راہئگ یکئگ ئگ اےئگ وکحم ردن اریئگ ںیہنئگ ےہئگ ۔ایسئگ رطحئگ رست رہئگ اورئگ وکیئئگ ت ئگ زن ادہئگ دنسپی ردک

رائگ ےکئگ ت

ےسئگ زن ادہئگ عفنئگ شخبئگ اورئگ خ

اداینئگ اورئگ دبیگقیلسئگ ںیہنئگ ےہئگ

رہئگ وکیئئگ دورسیئگ ن ادنسپی

ئگ اورئگ ےبئگ وسےچئگ ےھجمسئگ اکمئگ رکےنئگ ےسئگ زن ادہئگ اصقننئگ دہئگ اورئگ ن

ن رن ا

ام یھجئگ اورئگ خ

۔ن

رادراہنئگ ولسکئگ ےیجیکہکئگ وہئگ اپئگ وکئگ اےنپئگ راقفئگ ءئگ یکئگ اتیمہئگ وکئگ سوسسئگ ےیجیکئگ ۔انئگ ۔۵ رن اتئگ اکئگ ارتحامئگ ےیجیکئگ ،انئگ یکئگ رضوروتںئگ اکئگ ااسحئگ سئگ ےیجیکئگ اورئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ ت

ےکئگ خ

رائگ ریخئگ وخاہئگ ںیھجمسئگ ۔

ئگ ےسئگ ت اانپئگ ب

ئگ ن ارئگ مہئگ ھچئگ مہئگ رمعئگ ونوجانئگ یبن ئگ ےتہکئگ ںیہئگ ،اک رثئگ ئگ ںیمئگ سیبملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ امکلئگ نبئگ اوت

رم

ئگ ںیمئگ رےنہئگ ےکئگ ےیلئگ ےچنہپئگ اورئگ مہئگ اپئگ یکئگ خ

رم

ئگ رےہئگ یکئگ خ

ئگ راتئگ ک

رائگ ےکئگ روسل

ئگ رھگئگ واولنئگ یکئگ ن ادئگ اتسئگ ریہئگ ےہئگ وتئگ مہئگ ےسئگ وپےنھچئگ ےگلئگ ہکئگ متئگ ولگئگ ملسو هيلع هللا ىلص ،وایعقئگ خ

ئگ اپئگ ےنئگ ہیئگ سوسسئگ ایکئگ ہکئگ ابئگ ہ ااہتنیئئگ رنمئگ دلئگ اورئگ ر میئگ ےھتئگ ۔ج

رامن ا

اےنپئگ ےھچیپئگ رھگئگ ںیمئگ نکئگ نکئگ ولوگںئگ وکئگ وھچڑئگ رکئگ اےئئگ وہ؟ئگ مہئگ ےنئگ لیصفتئگ اتبیئئگ وتئگ ق

ئگ اجؤاورئگ اینئگ ےکئگ اسھتئگ روہئگ اورئگ وجئگ ھچئگ متئگ ےنئگ اھکیسئگ ےہئگ انئگ وکئگ اھکسؤ،اورئگ اںیہنئگ کینئگ ن اوتںئگ یکئگ نیقلتئگ رکواورئگ الفںئگ امنزئگ الفںااھچئگ وتئگ ابئگ متئگ ولگئگ اےنپئگ ئگ رھگوںئگ وکواسپئگ

رھئگ رکئگ وہئگ وہئگ

ئگ ےسئگ ت ئگ اذانئگ دےئگ دےئگ اورئگ وجئگ متئگ ںیمئگ ملعئگ وئگ رکدارئگ ےکئگ احلظئگ ےسئگ ب ئگ ااجےئئگ وتئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ وکیئئگ اک

ئگ امنزئگ اکئگ وق ئگ ڑپوھئگ اورئگ ج

ڑپاھےئئگ ۔امنزئگ وق

رتیبئگ ےیجیک، ۔۹

ادارئگ اورئگ سلفمئگ ھجمسئگ رکئگ انئگ اےنپئگ راقفءئگ یکئگ دقرئگ ےیجیک،ئگ اورئگ ایہنئگ اکئگ اانپئگ ا لئگ رسامہیئگ ہ ےتھجئگ وہےئئگ وپریئگ نتئگ دیہئگ اورئگ دوسلزیئگ ےکئگ اسھتئگ انئگ یکئگ ت

انئگ وکئگ ن

انئگ وئگ وشتئگ اورئگ املئگ وئگ اابسبئگ دےئگ رکئگ ڈلیھ

رائگ ےنئگ دوینیئگ ش

ئگ وکئگ خ ئگ دیئگ ےہ:ولوگںئگ یکئگ رطفئگ اچللیئئگ وہیئئگ رظنوںئگ ےسئگ ہنئگ دےیھکیئگ ج

والعشی یریدون وجہہ و ال تعد عین نیا واصبر نفسک مع الاذین یدعون رباہم بالغدوۃ الد (۲۸)افہکل:ک عنہم ترید زینۃ الحیوۃ

ئگ رپئگ نئمطم"

امئگ اسئگ وکئگ اکپرےتئگ رےتہئگ ںیہئگ اورئگ انئگ وکئگ رظنئگ ئگ اورئگ اےنپئگ اپئگ وکئگ انئگ ولوگںئگ یکئگ تیعمئگ اورئگ رافق

ئگ نبئگ رکئگ حبصئگ وئگ ش رےیھکئگ وجئگ اےنپئگ ربئگ یکئگ راضئگ ےکئگ اطل

انئگ وئگ وشتئگ یکئگ بلطئگ ںیمئگ اینپئگ اگنںیہئگ ہنئگ دوڑاےیئ۔"

ادنازئگ رکئگ ےکئگ دوینیئگ ش

ئگ ےک

ئگ ںیمئگ گلئگ ےئگ ںیہ۔ئگ امجع

اع

ئگ اکئگ ا لئگ رسامہیئگ ویہئگ ولگئگ ںیہئگ وجئگ نتئگ نمئگ دنھئگ ےسئگ دنیئگ یکئگ غیلبتئگ وئگ اش

رضئگ ےہئگ ہکئگ درتقیقحئگ دینیئگ امجع

ئگ اقدئئگ اکئگ ق

رتیبئگ اورئگ ایتریئگ رپئگ رموکزئگ رےھک۔ئگ انئگ یکئگ اتیمہئگ اکئگ ااسحسئگ رکےئگ اورئگ اینپ

اسریئگ وتہجئگ ایہنئگ یکئگ ت

ئگ ےکئگ اکومںئگ ۔۱

ئگ ےکئگ اسرےئگ امہئگ اکمئگ راقفءئگ ےکئگ وشمرہئگ ےسئگ ےطئگ ےیجیکئگ اورئگ ااجنمئگ دےیجیئگ اورئگ راقفءئگ ےکئگ ناصلخہنئگ وشمروںئگ ےسئگ افدئہئگ ااھٹئگ رکئگ امجع

ےسئگ انئگ امجع

راھ

رائگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ ایبنئگ یکئگ ےہئگ ہکئگ انئگ ےکئگ اعمالمتئگ ن ایمہئگ وشمروںئگ ےسئگ ےطئگ وہےتئگ ںیہ۔ئگ اکئگ اگلؤئگ اورئگ فغشئگ ت

ےیئ۔ئگ ومونمںئگ یکئگ تفئگ خ

"اورئگ انئگ ےکئگ اعمالمتئگ ن ایمہئگ وشمروںئگ ےسئگ ےطئگ ن اےتئگ ںیہ۔"وامرھم شوری بینھم

"اورئگ اخصئگ اعمےلمئگ ںیمئگ انئگ ےسئگ وشمرہئگ ےیجیک۔"ئگ وشاورھم فی االمر

175

راغئگ دیلئگ ا ۔۸

ائگ ورئگ ااثیرئگ ےسئگ اکمئگ ےیجیلامجیتعئگ اعمالمتئگ ںیمئگ ہشیمہئگ ق

اؤئگ ےیجیکئگ ن

رن ر حیئگ ہنئگ دےیجی۔ئگ ہکلبئگ ہشیمہئگ ااثیرئگ اورئگ ایفیضئگ اکئگ ت

،ئگ اےنپئگ اورئگ رھگئگ واولںئگ وکئگ یسکئگ اعمےلمئگ ںیمئگ ت

ئگ ےسئگ دبدیلئگ اورئگ ےبئگ یقلعتئگ ہنئگ دیپائگ وہئگ اورئگ ہنئگ وخدئگ رغیض

رن اینئگ دےنیئگ ےکئگ ےیلئگ شیپئگ شیپئگ رںیہئگ اورئگ انئگ ںیمئگ امجع

رئگ ق راریئگ ےکئگ اورئگ بلطمئگ ئگ ہکئگ راقفءئگ وخشئگ دیلئگ ےکئگ اسھتئگ ہ ت

رن اتئگ ارھبےنئگ ن اںیئ۔

ئگ ن ارئگ رضحتئگ رمعئگ ےسئگ اہک:خ رضحتئگ اوبرکبئگ ےنئگ اک

اؤئگ رکو۔ئگ متئگ ےنئگ یبن"

رن یکئگ تبحصئگ ااھٹیئئگ ملسو هيلع هللا ىلص اےئگ اطخبئگ ےکئگ ےٹیب!ئگ ںیمئگ ےنئگ املسمونںئگ رپئگ ںیہمتئگ اسئگ ےیلئگ بختنمئگ ایکئگ ےہئگ ہکئگ متئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ اقفشمہنئگ ت

ارےئگ رھگملسو هيلع هللا ىلص ےہ،ئگ متئگ ےنئگ داھکیئگ ےہئگ یبن ئگ ہکئگ مہئگ وکئگ وجئگ ھچئگ اط یئگ رطفئگ ےسئگ اتلم۔ئگ اسئگ ںیمئگ یسکئگ رطحئگ مہئگ وکئگ اےنپئگ اورپئگ اورئگ ہ

ر حیئگ دن ائگ رکےتئگ ےھت۔ئگ اہیںئگ ک

ئگ واولںئگ وکئگ اورپئگ ت

ائگ وتئگ وہئگ مہئگ یبن

ےکئگ رھگئگ واولںئگ وکئگ دہہیئگ اجیھبئگ رکےتئگ ےھت۔ئگ )اتکبئگ ارخلاج(ملسو هيلع هللا ىلص ےسئگ ھچئگ چبئگ اجن

ئگ داریئگ اورئگ وخشیئگ رپوریئگ ےسئگ ہشیمہئگ ےتچبئگ رےیہئگ اورئگ ےبئگ اجئگ رموتئگ اورئگ رواداریئگ ےسئگ یھبئگ رپزیہئگ ےیجیک ۔۶

ئگ اجی ئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ ج ئگ نبئگ ایفسن ر ری

۔ئگ رضحتئگ ت

رامیئ:

ئگ ہیئگ تحیصنئگ ق

امئگ یکئگ رطفئگ رواہنئگ ایکئگ وتئگ اسئگ وق

رضحتئگ اوبرکبئگ ےنئگ ےھجمئگ ہپسئگ اسالرئگ انبئگ رکئگ ش

ر

ر حیئگ دےنیئگ وگل۔ئگ اہمترےئگ ےیلئگ ریمےئگ ت

رئگ اورئگ رہتشئگ دارئگ ںیہ،ئگ وہئگ اتکسئگ ےہئگ ہکئگ متئگ انئگ وکئگ ھچئگ ذہمئگ دارن اںئگ دےنیئگ ںیمئگ ت

ر!ئگ اہمترےئگ ھچئگ تت ری

ئگ "اےئگ ت ئگ دک ب

ےسئگ زن ادہئگ ادنےشیئگ اورئگ وخفئگ یکئگ ن اتئگ یہیئگ ےہ۔"

رامن ائگ ہکئگ وجئگ صخشئگ املسمونںملسو هيلع هللا ىلص یبن

رپئگ یسکئگ وکئگ ضحمئگ رہتشئگ داریئگ یکئگ انبئگ رپئگ ن ائگ ضحمئگ دویتسئگ یکئگ وہجئگ ےسئگ ئگ املسمونںےکئگ اامتجیعئگ اومرئگ اکئگ ذہمئگ دارئگ وہئگ اورئگ وہئگ ئگ ےنئگ ق

ئگ ہکئگ منہجئگ ںیم

رائگ اسئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ وکیئئگ دفہیئگ وبقلئگ ہنئگ رکےئگ اگئگ اہیںئگ ک

ئگ ڈالئگ دےئگ اگ۔")اتکبئگ ارخلاج(رمکحانئگ انبےئئگ وتئگ خ

ئگ ےکئگ مظنئگ وکئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ وبضمطئگ رےنھکئگ یکئگ وکششئگ ےیجیکئگ اورئگ یھبکئگ اسئگ اعمےلمئگ ںیمئگ ےبئگ اجئگ رنیمئگ اورئگ ڈلیھئگ ےسئگ اکمئگ ہنئگ ئگ ےیجیل۔ ۔۷۳

امجع

ادئگ ےہ:

رائگ اکئگ ارش

خ

(۹۲اونلر:)رف لہم اہلل فاذا استاذنوک لبعض شانہم فاذن لمن شئت منہم و استغ

ئگ وہئگ اےنپئگ یسکئگ اخصئگ اکمئگ ےکئگ ےیلئگ اپ رائگ ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص "ج

ےسئگ ااجزتئگ امںیگنئگ وتئگ اپئگ سجئگ وکئگ اچںیہئگ ااجزتئگ دےئگ دن ائگ رکںی،ئگ اورئگ انئگ ولوگںئگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ خ

اافغتسرئگ ایکئگ رکںی۔"

ئگ ےکئگ راقفءئگ یسکئگ اامتجیعئگ رضورتئگ ےکئگ ےیلئگ عمجئگ وہںئگ اورئگ رھپئگ ضعبئگ ولگئگ اینپئگ یجنئگ رضور

ئگ امجع ےئگ ااجزتئگ امےنگنئگ ںیگلئگ وتئگ تئگ اورئگ ذعمورینعیئگ ج

وہ

چ

ویںئگ یکئگ و

ئگ یکئگ اتیمہئگ ےکئگ شیپئگ رظنئگ رصفئگ ایہنئگ ولوگںئگ وکئگ ااجزتئگ دےئگ نجئگ یکئگ رضورتئگ وایعقئگ اسئگ اامتجیعئگ دینیئگ اکمئگ ےک

رضئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ مظنئگ امجع

ئگ اکئگ ق

راہئگ امجع ئگ ماقےلبئگ رست

ر حیئگ ئگ وہئگ ن ائگ نجئگ یکئگ ذعموریئگ وایعقئگ رشیعئگ ذعموریئگ وہئگ اورئگ اسئگ اکئگ وبقلئگ

ئگ ت ائگ رضوریئگ وہ۔ںیمئگ زن ادہئگ زاب

اکرکن

176

ااسحسئگ دبعی

وتہبئگ اافغتسرئگ ےکئگ اداب

رائگ ےسئگ رپئگ ادیمئگ رےیہ،ئگ ام ۔۷

اہئگ وہےئگ وہں،ئگ وتہبئگ ےسئگ اےنپئگ سفنئگ وکئگ ن اکئگ ےیجیکئگ اورئگ خ

رےئگ گ

رےئگ ت

روںئگ وتہبئگ یکئگ وبقتیلئگ ےسئگ یھبکئگ امویسئگ ہنئگ وہں،ئگ ےسیکئگ یہئگ ت

وییسئگ اکق

ازیئگ وخیبئگ یہئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ تہبئگ زن ادہئگ وت

رائگ ےسئگ امویسئگ ںیہنئگ وہےت۔اکویشہئگ ےہ۔ئگ ومونمںئگ یکئگ وتئگ ام

اوہںئگ یکئگ زن ادیتئگ ہبئگ رکےنئگ واےلئگ وہےتئگ ںیہئگ اورئگ یسکئگ احلئگ ںیمئگ خ

گ

رائگ ےنئگ اےنپئگ وبحمبئگ دنبوںئگ یک

ائگ ذنہئگ وئگ رکفئگ یکئگ ابتہئگ نکئگ رمگایہئگ ےہ۔ئگ خ

اادیمئگ وہن

ائگ اورئگ وتہبئگ یکئگ وبقتیلئگ ےسئگ ن

رائگ رکئگ اموییسئگ ںیمئگ التبمئگ وہن رامیئئگ ےہئگ ہکئگ انئگ ےسئگ ھگ

ئگ ہیئگ رعتفیئگ ںیہنئگ ق

اوہںئگ اکئگ دصورئگ ںیہن

اوہںئگ رپئگ ارصارئگ ںیہنئگ رکےت۔ئگ افصیئئگ ےسئگ انئگ اکئگ اارتافئگ رکےتئگ ںیہئگ اورئگ وخدئگ وکئگ ن اکئگ ےسئگ گ

اہئگ وہےتئگ ںیہئگ نکیلئگ وہئگ اےنپئگ گ

ئگ انئگ ےسئگ گ رامن ا

ائگ ہکلبئگ ق

ئگ وہن

رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ےبئگ نیچئگ وہےتئگ ںیہ:

وا اہلل فاستغرف ا انفسہم ذرک ذین اذا فعلوا فاحشۃ او ظلمووا علی ما فعلوا وہم والا نوب االا اہلل ولم یرص غرف الذ

وا لذنوبہم ومن یا

(۷۰۵)الئگ رمعان:﴾ ۱۳۲یعلمون ﴿

رائگ

ےئگ ںیہئگ وتئگ اعمئگ اںیہنئگ خ

ھٹ

پ ی ی

ائگ ےہئگ ن ائگ وہئگ اےنپئگ اورپئگ یھبکئگ زن ادیتئگ رکئگ

اوہںئگ یکئگ "اورئگ ارگئگ یھبکئگ انئگ ےسئگ وکیئئگ شحفئگ اکمئگ رسزدئگ وہئگ اجن

ائگ ےہئگ اورئگ وہئگ اسئگ ےسئگ اےنپئگ گ

ن ادئگ ااجن

رئگ زگئگ ارصارئگ ںیہنئگ رکےت۔" اوہںئگ وکئگ اعمفئگ رکئگ اتکسئگ ےہ؟ئگ اورئگ وہئگ اجےتنئگ وبےتھجئگ اےنپئگ ےیکئگ رپئگ ہ

رائگ ےکئگ وسائگ وکنئگ ےہئگ وجئگ گ

اعمیفئگ اچےتہئگ ںیہئگ اورئگ خ

رامن ا:

اورئگ دورسےئگ ماقمئگ رپئگ ق

ن الشا ئف م ہم ط قوا اذا مسا ون ﴿انا الاذین اتا برص وا فاذا ہم م (۲۳۷)االرعاف: ﴾۵۱۱یطن تذرکا

ائگ ےہئگ ئگ وت"

رائگ ایخلئگ ارگئگ اںیہنئگ وھچئگ یھبئگ اجن رئگ ےسئگ وکیئئگ ت

ائگ ےہئگ ہکئگ یھبکئگ اطیشنئگ ےکئگ ات

رائگ ےسئگ ڈرےنئگ واےلئگ ںیہئگ انئگ اکئگ احلئگ ہیئگ وہن

ئگ وہئگ وفرائگ وچےنکئگ یفئگ اولاعقئگ وجئگ ولگئگ خ

ےہئگ ہکئگ حیحصئگ روشئگ ایکئگ ےہ۔"ئگ وہئگ اجےتئگ ںیہئگ اورئگ رھپئگ اںیہنئگ اصفئگ رظنئگ اےنئگ ،اتگ

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ادئگ ق

ےنئگ ارش

رذمی("

انئگ اطخئگ اکرئگ ںیہئگ اورئگ رتہبنیئگ اطخئگ اکرئگ وہئگ ںیہئگ وجئگ تہبئگ زن ادہئگ وتہبئگ رکےنئگ واےلئگ ںیہ۔")ت

اسرےئگ ےکئگ اسرےئگ ان

رائگ ےکئگ وضح

رامیئئگ ےہہکئگ وہئگ رحسئگ ےکئگ اواقتئگ ںیمئگ خ

ازیئگ وخیبئگ ایبنئگ ق

رائگ ےنئگ اےنپئگ ایپرےئگ دنبوںئگ یکئگ ہیئگ ام

رانئگ ن اکئگ ںیمئگ خ

راےتئگ ںیہئگ اورئگ وتہبئگ وئگ اافغتسرئگ ق

رگ

رئگ ئگ گ

اوہںئگ رپئگ وفعئگ وئگ درزگرئگ اکئگ

رائگ انئگ ےکئگ گ

رامیئئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ وتہبئگ وئگ اافغتسرئگ رکےترںیہئگ اورئگ ہیئگ نیقیئگ رںیھکئگ ہکئگ خ

رپدہئگ ڈالئگ دےئگ اگئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ وہئگ رکےتئگ ںیہئگ اورئگ ومونمنئگ وکئگ نیقلتئگ ق

رامےنئگ واالاورئگ اےنپئگ دنبوںئگ ےسااہتنیئئگ تبحمئگ رکےنئگ واالئگ ےہ۔ئگ )

رائگ یہئگ اعمفئگ ق

(۶۳وہد:ت

وا ربا ا الیہو استغرف دود ﴿ کم ثما توبو ی رحیم وا ﴾۶۱انا رب

177

رامےنئگ اورئگ تہبئگ یہئگ تبحمئگ رکےنئگ واالئگ ےہئگ ۔"

رائگ یہئگ رمحئگ ق

"اورئگ اےنپئگ رپورداگرئگ ےسئگ رفغمتئگ اچوہئگ اورئگ اسئگ ےکئگ اےگئگ وتہبئگ رکوئگ ۔البئگ ہبشئگ ریمائگ ربئگ ت

رائگ یکئگ رتمحئگ ےسئگ ہشیمہئگ رپئگ ادیم ۔۲

رائگ یکئگ رتمحئگ اسئگ ےسئگ ںیہکئگ زن ادہئگ وعیسئگ ےہ۔ردنمرئگ ےکئگ خ

اہئگ وخاہئگ ےنتکئگ یہئگ زن ادہئگ وہںئگ خ

ئگ رےیہئگ اورئگ ہیئگ نیقیئگ رےیھکئگ ہکئگ ریمےئگ گ

ائگ ےہئگ اورئگ اسئگ وکئگ اےنپئگ دانم

رائگ اسئگ یکئگ س

ائگ ےہئگ وتئگ خ

ران

رگ

رائگ ےکئگ وضحرئگ گ

اوہںئگ رپئگ رشاسمرئگ وہئگ رکئگ خ

ئگ اےنپئگ گ اہئگ رکےنئگ واالیھبئگ ج

ئگ رتمحئگ ںیمئگ انپہئگ داتیئگ اھجگئگ ےسئگ زن ادہئگ گ

۔ےہ

نو حمۃ اہلل انا اہلل یغرف الذ ی انفسہم ال تقنطوا من را فوا عل ارساہ ہو الغفور الراحیم ﴿یعبادی الاذین ا ان لی ربکم و اسلموا ۲۳ب جمیع ا ا ﴾ و انیبو

ون ﴿لہ من قبل ا (۵۴،ئگ ۵۰)ازلرم:﴾ ۲۵ن یااتیکم العذاب ثما ال تنرص

رامئگ اےئگ ریمےئگ وہئگ دنبو!ئگ "

اہئگ اعمفئگ ق

رائگ اہمترےئگ اسرےئگ ےکئگ اسرےئگ گ

ائگ انیقیئگ خ

رئگ زگئگ اموییسئگ ہنئگ وہن رائگ یکئگ رتمحئگ ےسئگ ہ

وجئگ اینپئگ اجونںئگ رپئگ زن ادیتئگ ہکئگ ےھٹیبئگ وہ۔ئگ خ

رائگ یہئگ

رامےنئگ واالئگ اورئگ ت

رامربنداریئگ اجبئگ الؤئگ اسئگ ےسئگ ےلہپئگ ہکئگ متئگ رپئگ وکیئئگ ذعابئگ دےئگ اگ،ئگ وہئگ تہبئگ یہئگ اعمفئگ ق

رہمن انئگ ےہئگ اورئگ متئگ اےنپئگ ربئگ یکئگ رطفئگ روجعئگ رکوئگ اورئگ اسئگ یکئگ ق

اڑپےئگ اورئگ رھپئگ متئگ ںیہکئگ ےسئگ دمدئگ ہنئگ ن ائگ وکس۔"

رائگ یکئگ وتقیفئگ ےیھجمسئگ اورئگ وتہبئگ ےکئگ دروازےئگ وک ۔۰

ئگ اکئگ ااسحسئگ دیپائگ وہائگ ےسئگ خ

اوہںئگ رپئگ رشاسمریئگ اورئگ دنام

رائگ اےنپئگ دنبوںئگ ئگ زدنیگئگ ےکئگ یسکئگ ےصحئگ ںیمئگ گ

الھکئگ ےیھجمس۔ئگ خ

انئگ دورسےئگ اعمل

ئگ ان ئگ انئگ یکئگ اسسنئگ ںیہنئگ اڑھکیت،ئگ اہتبلئگ اسسنئگ اڑھکےنئگ ےکئگ دعبئگ ج

ئگ ک ائگ ےہئگ ج

رامن

ئگ وبقلئگ ق

ئگ ک

ںیمئگ اھچےنکنئگ ،اتگئگ ےہئگ وتئگ وتہبئگ یکئگ ئگ یکئگ وتہبئگ اسئگ وق

اجنگشئئگ متخئگ وہاجیتئگ ےہ۔ئگ

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ائگ ےہئگ رگمئگ اسسنئگ

رائگ اےنپئگ دنبےئگ یکئگ وتہبئگ وبقلئگ رکن

رذمی("خ

اڑھکےنئگ ےسئگ ےلہپئگ ےلہپ۔")ت

اہئگ رکئگ ےھٹیبئگ اورئگ ئگ ئگ اںیہنئگ متخئگ رکئگ دن ا۔ئگ وگن ائگ وہئگ یبنرضحتئگ ویفسئگ ہیلئگ االسلمئگ ےکئگ اھبویئںئگ ےنئگ انئگ وکئگ ادنریھےئگ ونکںیئگ ںیمئگ دلیکھئگ رکئگ اینپئگ داتسنئگ ںیم

ےکئگ لتقئگ اکئگ گ

ئگ رکئگ اےنپئگ ن اپئگ وقعیبئگ وکئگ نیقیئگ دالےنئگ یکئگ وکششئگ رکےنئگ ےگلئگ ہکئگ ویفسئگ رم

ائگ وخنئگ ںیمئگ رن

اہئگ اکئگ ئگ ےئگ اورئگ انئگ وکئگ ڑیھبےیئئگ ےنئگ اینپئگ ذغائگ انئگ اکئگ رکن

انب ای،ئگ نکیلئگ ا ےسئگ میظعئگ گ

ئگ رائگ اراکتبئگ رکےنئگ ےکئگ یئکئگ اسلئگ دعبئگ ج

ارےئگ ےیلئگ خ ئگ رکےتئگ ںیہئگ ہکئگ ان ائگ اجن!ئگ ہ

ائگ ےہئگ اورئگ وہئگ رشاسمرئگ وہئگ رکئگ اےنپئگ وادلئگ ےسئگ دروخاب

رمئگ اکئگ ااسحسئگ ارھبن انئگ نیمئگ اےنپئگ خ

رامئگ دےئگ وت

اہئگ وکئگ اعمفئگ ق

ارےئگ گ رائگ ہ

اہئگ تہبئگ میظعئگ ےہئگ اورئگ ےسئگ داعئگ ےیجیکئگ ہکئگ خ

رائگ ےکئگ ربمغیپرضحتئگ وقعیبئگ ہیلئگ االسلمئگ ہیئگ ہہئگ رکئگ اںیہنئگ امویسئگ ںیہنئگ رکےتئگ ہکئگ اہمترائگ گ

ئگ خ

ئگ انئگ ےسئگ ودعہئگ رکےتئگ ںیہئگ ہکئگ ںیمئگ رضورئگ اہمترےئگ ےیلئگ اےنپئگ ئگ ابئگ اعمیفئگ اکئگ ایکئگ وسال؟ئگ ہکلبئگ وہ را

ئگ ل روسںئگ زگرےکچئگ ںیہ، ئگ رپئگ ابئگ ت اہ

رنیئگ گ

رپوداگرئگ ےسئگ اسئگ میظعئگ ت

رامےنئگ وارفغمتئگ رکوںئگ اگئگ داعےئ

رائگ یہئگ رمحئگ ق رامئگ دےئگ اگئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ وہئگ تہبئگ زن ادہئگ درزگرئگ رکےنئگ واالئگ اورئگ ت

رائگ رضورئگ ںیہمتئگ اعمفئگ ق

الئگ اورئگ اںیہنئگ ہیئگ نیقیئگ دالےتئگ ںیہئگ ہکئگ خ

ےہ۔

اا کناا خطئین ﴿ ابانا استغرف لنا ذنوبنا ان (۶۱)ویفس:﴾ ۶۵قالوا ی

ئگ ےنئگ اہک:"اےئگ ان ائگ اجن ا"انئگ ب رےئگ اطخئگ اکرئگ ےھت۔"!ئگ ہ

اوہںئگ یکئگ ششخبئگ ےکئگ ےیلئگ داعئگ ےیجیک۔ئگ وایعقئگ مہئگ ت

رےئگ گ

178

یقال سو اہ ہو الغفور الراحیم ﴿ ف استغرف لکم رب (۶۸)ویفس:﴾ ۶۶ان

رامئگ دےئگ اگ(ئگ انیقی"رضحتئگ وقعیبئگ ےنئگ اہک:ئگ ںیمئگ اےنپئگ ربئگ ےسئگ اہمترےئگ ےیلئگ رضورئگ اعمیفئگ یکئگ داعئگ رکوںئگ اگ۔ئگ )اورئگ وہئگ ںیہمتئگ رضو

رائگ یہئگ اعمفئگ رئگ اعمفئگ ق

وہئگ ت

رامےنئگ واالئگ ےہ۔"

رکےنئگ واالئگ اورئگ ااہتنیئئگ رمحئگ ق

ئگ ہصقئگ انسن ائگ سجئگ ےسئگ ئگ ہیئگ قبسئگ اتلمئگ ےہئگ ہکئگ ومنمئگ رمعئگ ےکئگ سجئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن ئگ بیجعئگ وئگ رغی ئگ وکئگ اموییسئگ یکئگ ابتیہئگ ےسئگ اچبےنئگ ےکئگ ےیلئگ احصہبئگ وکئگ اک

ےنئگ ام

اوہںئگ رپئگ رشدنمہئگ وہئگ رکئگ ےچئگ دل

لاارےئگ اگ۔ئگ ےصحئگ ںیمئگ یھبئگ اےنپئگ گ

ئگ ےلئگ اگئگ اورئگ یھبکئگ ںیہنئگ دھٹ

راےئئگ اگئگ وتئگ وہئگ اےنپئگ دانمئگ رفغمتئگ ںیمئگ ڈاھی

رگ

رائگ ےکئگ وضحرئگ گ

ےسئگ خ

رائگ اعملئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ئگ ےسئگ ت ئگ صخشئگ اھت۔ئگ سجئگ ےنئگ اننونےئگ وخنئگ ےیکئگ ےھت۔ئگ اسئگ ےنئگ ولوگںئگ ےسئگ ولعممئگ ایکئگ ہکئگ داینئگ ںیمئگ ب رامن ائگ ہکئگ یلھچپئگ وقمئگ ںیمئگ اک

ےنئگ ق

رائگ ردیسہئگ راہ

ئگ خ ئگ ےکئگ ن اسئگ ایگئگ اورئگ وبال۔رضحت!وکنئگ ےہ؟ئگ ولوگںئگ ےنئگ اسئگ وکئگ اک ںیمئگ ےنئگ اننونےئگ وخنئگ ےیکئگ ںیہئگ ایکئگ ریمیئگ وتہبئگ یھبئگ وبقلئگ ئگ ئگ اکئگ ہتپئگ دن ا۔ئگ وہئگ اسئگ راہ

ئگ وکئگ یھبئگ لتقئگ رک ئگ یہئگ اسئگ صخشئگ ےنئگ اموییسئگ ںیمئگ اسئگ راہ

ئگ ےنئگ اہکئگ ںیہنئگ اہمتریئگ وتہبئگ وبقلئگ وہےنئگ یکئگ ابئگ وکیئئگ وصرتئگ ںیہن۔ئگ ہیئگ نس ائگ اورئگ وہئگ ابئگ وہئگ وہئگ یتکسئگ ےہ؟ئگ راہ ئگ دن

را

ئگ اھت۔وپرےئگ وسئگ اق

رائگ اعملئگ ئگ وکنئگ ےہ۔دئگ اکئگ اقب

ئگ ےسئگ ت ائگ رشوعئگ ایکئگ ہکئگ وتےئئگ زنیمئگ ںیمئگ دنیئگ اکئگ ب

ئگ ابئگ اسئگ ےنئگ رپئگ ولوگںئگ ےسئگ درن اتفئگ رکن ئگ راہ ولوگںئگ ےناسئگ وکئگ اک

ئگ ںیمئگ

رم

ئگ یکئگ خ ئگ اتبےتئگ وہےئئگ اہکئگ ہکئگ رضحت!ئگ ںیمئگ ےنئگ وسئگ لتقئگ ےیکئگ ںیہ۔اکئگ ہتپئگ دن ا۔ئگ ابئگ وہئگ وتہبئگ یکئگ رغضئگ ےسئگ اسئگ راہ

ےیئئگ ایکئگ ریمیئگ ہیئگ اتباچنہپئگ اورئگ اسئگ وکئگ اینپئگ احل

ئگ ےنئگ اہکئگ ویکںئگ ںیہن۔ئگ الھبئگ اہمترےئگ اورئگ وتہبئگ ےکئگ درایمنئگ ںیمئگ وکنئگ ےسئگ ئگ زیچ ئگ راکوٹئگ نبئگ یتکسئگ وتہبئگ وبقلئگ وہئگ یتکسئگ ےہ؟ئگ اورئگ ریمیئگ ششخبئگ یکئگ یھبئگ وکیئئگ وصرتئگ ےہ۔ئگ راہ

رائگ یکئگ ابعدتئگ ںیمئگ رصموف

رہئگ دنبےئگ خ رزگی رائگ ےکئگ ھچئگ ت

رئگ ےہ،ئگ متئگ الفںئگ کلمئگ ںیمئگ اجؤ۔ئگ واہںئگ خ

ائگ یکئگ ابعدتئگ ںیمئگ گلئگ اجؤئگ اورئگ رھپئگ یھبکئگ اےنپئگ ںیہئگ متئگ یھبئگ انئگ ےکئگ اسھتئگ خ

ئگ ںیہنئگ ےہ)اہیںئگ اہمترےئگ ےیلئگ وتہبئگ رپئگ اقمئئگ رانہئگ اورئگ االصحئگ احلئگ یکئگ ائگ ویکہکنئگ ابئگ ہیئگ ہگجئگ دینیئگ احلظئگ اےئگ اہمترےئگ ےیلئگ انمب

ائگ تہبئگ ونطئگ ولٹئگ رکئگ ہنئگ ان

ئگ رکن وکششئگ

ئگ یہئگ اچنہپئگ اھتئگ ہکئگ ومتئگ اکئگ ماغیمئگ وہئگ صخشئگ رواہنئگ وہا۔ئگ ایھبئگ ادےھئگ راےتسئگ لکشمئگ ےہ(۔

رےتشئگ ن امہئگ ڑگھجےنئگ ےگل۔ئگ رتمحئگ ےکئگ ک

اایگ۔ئگ ابئگ رتمحئگ اورئگ ذعابئگ ےکئگ ق

روتشںئگ ےنئگ اہک،

روتشںئگ ےنئگ اہک،ئگ ںیہن!ئگ ایھبئگ اسئگ ےنئگ وکیئئگ یھبئگ کینئگ لمعئگ ںیہنق

رائگ یکئگ رطفئگ وتمہجئگ وہئگ رکئگ ادرھئگ ان ائگ ےہ۔ئگ ذعابئگ ےکئگ ق

اوہںئگ ےسئگ وتہبئگ رکئگ ےکئگ اورئگ خ

ئگ ہیئگ گ

انئگ یکئگ وصرتئگ ںیم

رہتشئگ ان

ئگ ق روتشںئگ ےنئگ اسئگ وکئگ اانپئگ مکحئگ انبئگ ایئگ ہکئگ وہئگ انئگ دوونںئگ ےکئگ درایمنئگ وکیئئگ ہلصیفئگ رکئگ دے۔ئگ اسئگ ایکئگ ےہ۔ئگ ہیئگ ن اںیتئگ وہئگ ریہئگ ںیھتئگ ہکئگ اک

ئگ ان ا۔ئگ انئگ ق

ئگ ےہئگ ںاہںئگ اس ی ر

ئگ وہئگ ہگجئگ اہیںئگ ےسئگ ق ئگ ن ا ئگ ےہئگ ںاہںئگ ےسئگ ہیئگ صخشئگ ان ائگ ےہئگ ی ر

اوپئگ اورئگ ئگ د وھکئگ ہکئگ وہئگ ہگجئگ اہیںئگ ےسئگ ق

ائگ اھت۔ئگ ئگ ےنئگ اہک،ئگ دوونںئگ رطفئگ یکئگ زنیمئگ ن

صخشئگ وکئگ اجن

ان ا

روتشںئگ ےنئگ زنیمئگ وکئگ ن

رائگ ےنئگ اسئگ وکئگ ششخبئگ ئگ ق

رہتشئگ رتمحئگ ےنئگ اسئگ یکئگ روحئگ ضبقئگ رکئگ یلئگ اورئگ خ

ائگ اھتئگ اورئگ اجےتئگ وہےئئگ راہئگ ںیمئگ ق

ئگ یلکنئگ ںاہںئگ اسئگ صخشئگ وکئگ اجن ی ر

وتئگ وہئگ ہگجئگ ق

دن ا۔)اخبری،ئگ ملسم(

ریئگ ،ےبئگ یسکئگ اورئگ اطخئگ اکر ۔۴

راےیئئگ اورئگ ایسئگ ےکئگ اسےنمئگ اینپئگ اعخ

رگ

رارئگ ےیجیکئگ ،ایسئگ ےکئگ وضحرئگ گ

اوہںئگ اکئگ اق

رائگ ےکئگ وضحرئگ اےنپئگ گ

یئگ اکئگ ااہظرئگ ےیجیکئگ ۔زجعئگ وئگ رصفئگ خ

رائگ یہئگ ےکئگ وضحرئگ شیپئگ ایکئگ اجئگ اتکسئگ ےہئگ اورئگ وجئگ دب بیصئگ اےنپئگ زجعئگ وئگ اایتحجئگ اکئگ ہیئگ رسامہیئگ اےنپئگ یہئگ ےسیج

انئگ اکئگ وہئگ رسامہیئگ ےہئگ وجئگ رصفئگ خ

اونںئگ ےکئگ ااسکنریئگ ان

ئگ وبجمرئگ ےبئگ سبئگ ان

رائگ ےکئگ وضحرئگ شیپئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ھچئگ ںیہنئگ

ائگ ےہئگ وتئگ رھپئگ اسئگ دویاےیلئگ ےکئگ ن اسئگ خ

ائگ اسےنمئگ شیپئگ رکن

ئگ اورئگ وہئگ ذلیلئگ وئگ روسائگ وہئگ رکئگ ہشیمہئگ ےکئگ ےیلئگ دردرئگ یکئگ ںوھرکںیئگ اھکن ا

رہئگ اجن

ا۔

ن ےہئگ اورئگ ںیہکئگ تتئگ ںیہنئگ ن ا

ادئگ ےہئگ :

رائگ اکئگ ارش

خ

وع (۵۸)افہکلئگ :دوا من دونہ موئال د لان یاج و ربک الغفور ذو الراحمۃ لو یءواخذہم بما کسبوا لعجال لہم العذاب بل لاہم ما

179

رامےنئگ واالئگ ےہئگ ،ارگئگ وہئگ انئگ ےکئگ رکوتوتںئگ رپئگ انئگ وکئگ وفرائگ ڑکپےنئگ ےگلئگ وتئگ

اوہںئگ وکئگ ڈاھےنپنئگ واالئگ اورئگ تہبئگ زن ادہئگ رمحئگ ق

ذعابئگ جیھبئگ دےئگ رگمئگ اسئگ ےنئگ )ئگ اینپئگ اورئگ اپئگ اکئگ رپورداگرئگ گ

ئگ انئگ ےکئگ ےیلئگ رقمرئگ رکئگ راھکئگ ےہئگ اورئگ ہیئگ ولگئگ ےنچب

ئگ وق ےکئگ ےیلئگ اسئگ ےکئگ وسائگ وکیئئگ انپہئگ اگہئگ ہنئگ ن اںیئئگ ےگ۔ئگ رتمحئگ ےسئگ (اک

اورئگ وسرہئگ وشریئگ ںیمئگ ےہئگ :

یات و یعلم ما تفعلون وبۃ عن عبادہ و یعفوا عن السا (۲۵ریئگ :)اوشلو ہو الاذی یقبل التا

ائگ ےہئگ اورئگ انئگ یک"

ائگ ےہئگ ااورئگ ویہئگ وتئگ ےہئگ وجئگ اےنپئگ دنبوںئگ یکئگ وتہبئگ وبقلئگ رکن

رامن

ئگ اجاتنئگ ےہئگ وجئگ متئگ رکےتئگ وہئگ اطخؤںئگ وکئگ اعمفئگ ق "۔ورئگ وہئگ ب

لاارئگ دن ائگ ایگرھپئگ وہئگ ہشیمہئگ ےکئگ ےیلئگ ذلیلئگ

ئگ یہئگ دروازہئگ ےہئگ ۔اسئگ دروازہئگ ےسئگ وجئگ دھٹ انئگ وکئگ ہیئگ نیقیئگ رانھکئگ اچےیہئگ ہکئگ وفزئگ وئگ الفحئگ اکئگ اک

اورئگ ورحومئگ وہئگ ایگئگ درا لئگ ان

اہ

ئگ ےکئگ اوسنئگ ئگ ۔ومانمہنئگ رطزئگ رکفئگ یہیئگ ےہئگ ہکئگ دنبےئگ ےسئگ وخاہئگ ےسیکئگ یھبئگ گ

راےئئگ اورئگ ایسئگ ےکئگ وضحرئگ اینپئگ دنام

رگ

رائگ یہئگ ےکئگ وضحرئگ گ

وہئگ اجںیئئگ اسئگ اکئگ اکمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ خ

ئگ وکئگ وھچڑئگ رکئگ روسل را

رائگ ےکئگ وسائگ وکیئئگ اورئگ دروازہئگ ںیہنئگ ںاہںئگ اےسئگ اعمیفئگ لمئگ ےکسئگ ۔دحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ارگئگ ادیمئگ خ

وکئگ وخشئگ رکےنئگ یکئگ ملسو هيلع هللا ىلص اکپٹےئئگ ۔دنبےئگ ےکئگ ےیلئگ خ

رائگ ےکئگ درن ارئگ

لاارئگ ئگ دن ائگ اجےئئگ اگئگ ۔روسلوکششئگ یھبئگ رکےئگ اگئگ وتئگ خ

رائگ اکئگ دنبہئگ ےہئگ اورئگ وہئگ یھبئگ ایسئگ ملسو هيلع هللا ىلص ںیمئگ اسئگ یکئگ اسئگ وکششئگ یکئگ یھبئگ وکیئئگ تمیقئگ ہنئگ ےگلئگ یگئگ اورئگ وہئگ دھٹ

یھبئگ خ

رئگ دنب

ئگ ےسئگ زن ادہئگ اعخ رائگ اکئگ ب

ائگ ےہئگ اورئگ اعدرئگ اکئگ ریقفئگ ےہئگ ،اےسئگ یھبئگ وجئگ میظعئگ رمہبتئگ المئگ ےہئگ ایسئگ درئگ ےسئگ المئگ ےہئگ اورئگ اسئگ یکئگ تمئگ اکئگ رازئگ یھبئگ یہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ خ

اونںئگ ہئگ وہن

مئگ ان

ائگ ےہ۔

ران

رگ

رائگ ےکئگ وضحرئگ گ

ےکئگ ماقہلبئگ ںیمئگ ںیہکئگ زن ادہئگ خ

ادئگ ےہئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ر

اوہںئگ یکئگ اعمیفئگ اچوہئگ اورئگ اسئگ یکئگ رطفئگ ٹلپئگ اؤ،ےھجمئگ د وھکئگ ںیمئگ دنئگ ںیمئگ وسئگ وسئگ ن ارئگ خ

رائگ ےسئگ اےنپئگ گ

ائگ راتہئگ وہںولوگ!ئگ خ

۔)ملسمئگ (ائگ ےسئگ رفغمتئگ یکئگ داعئگ رکن

رامن ا

رائگ اعتیلئگ ےنئگ ق

: انموقفںئگ اکئگ ذرکئگ رکےتئگ وہےئئگ خ

(۶۹)وتہب: یحلفون لکم لترضوا عنہم فان ترضوا عنہم فانا اہلل ال یرضی عن القوم الفسقین

رئگ زگئگ ا ےس" رائگ ہ

ئگ ےبئگ دونیںئگ ےسئگ ہیئگ انمنیقفئگ اپئگ ےکئگ اسےنمئگ ںیمسقئگ اھکںیئئگ ےگئگ ہکئگ اپئگ انئگ ےسئگ رایضئگ وہئگ اجںیئئگ ۔ارگئگ اپئگ انئگ ےسئگ رایضئگ وہئگ یھبئگ ےئگ وتئگ خ

"رایضئگ ہنئگ وہئگ اگئگ ۔

رائگ ےک

ئگ رکےئگ نکیلئگ خ

رداب رئگ ازامشئئگ ت ئگ ھچئگ ےہسئگ ،ہ رانئگ ن اکئگ ںیمئگ رضحتئگ بعکئگ نبئگ امکلئگ اکئگ ربعتئگ ازیگنئگ واہعقئگ ہشیمہئگ ےکئگ ےیلئگ قبسئگ ےہئگ ہکئگ دنبہئگ ب

درئگ ئگ ق

رائگ یکئگ رطفئگ ےسئگ اسئگ وکئگ

ئگ دلئگ ںیمئگ ہنئگ الےئئگ ،دنیئگ یکئگ راہئگ ںیمئگ ادیمئگ رپئگ وجئگ ھچئگ ےتیبئگ اورئگ خ

انتجئگ یھبئگ رودنائگ اجےئئگ وہئگ اسئگ یکئگ زدنیگئگ وکئگ اکمچےنئگ اورئگ اسئگ ےکئگ ےسئگ اےنھٹئگ اکئگ وصرئگ ک

ائگ ےہا

رائگ ےکئگ دروازےئگ ئگ وکئگ وھچرئگ رکئگ ںیہکئگ اورئگ تتئگ التشئگ رکن

سئگ وکئگ ںیہکئگ یھبئگ تتئگ دراجتئگ وکئگ دنلبئگ رکےنئگ اکئگ ذرہعیئگ ےہ۔ےبئگ تیتئگ دایمئئگ تتئگ اکئگ ینیقیئگ راہتسئگ ےہاورئگ وجئگ خ

رئگ ہگجئگ ذلیلئگ وہئگ اگئگ اورئگ زنیمئگ وئگ اامسنئگ یک ئگ ا ھکئگ یھبئگ اسئگ وکئگ تتئگ یکئگ رظنئگ ےسئگ ںیہنئگ دھکیئگ یتکس۔رسیمئگ ںیہنئگ ایتکسئگ ۔وہئگ ہ ئگ وکیئئگ اک

180

ی اذا ضاقت علیہم االرض بما رحبت وضاقت علیہم ا لثۃ الاذین خلفوا حت علی الثا وا الیہ ث ا ان الا ملجا من اہلل االا و ما تاب نفسہم وظن

اب الراحیم٪ وا (۷۷۸)اوتلہب:ئگ علیہم لیتوبوا انا اہلل ہو التا

ئگ زنیمئگ اینپئگ ئگ اسریئگ ووتعسںئگ ےکئگ ن اووجدئگ انئگ رپئگ گنئگ وہئگ یئگ" رائگ ےنئگ اعمفئگ رکئگ دن ائگ نجئگ اکئگ اعمہلمئگ وتلمیئگ رکئگ دن ائگ ایگئگ اھتئگ ج

ؤںئگ وکئگ یھبئگ ئگ خ

ئگ اورئگ انئگ یکئگ اجںینئگ اورئگ انئگ ت

رائگ اینپئگ رہمن اینئگ یھبئگ انئگ رپئگ ن ارئگ وہےنئگ ںیگل

رائگ ےسئگ ےنچبئگ ےکئگ ےیلئگ وکیئئگ انپاگہئگ ںیہنئگ ےہئگ وساےئئگ اسئگ ےکئگ ہکئگ وخدئگ ایسئگ یکئگ انپہئگ یلئگ اجےئئگ وتئگ خ

ےسئگ ئگ انئگ ئگ اورئگ اوہنںئگ ےنئگ اجنئگ ایئگ ہکئگ خ

ر

رائگ اعمفئگ ق

ائگ ہکئگ وہئگ اسئگ رطفئگ ٹلپئگ اںیئئگ البئگ ہبشئگ وہئگ ت

"۔امےنئگ واالئگ اورئگ ااہتنیئئگ رہمن انئگ ےہیکئگ رطفئگ اٹلپئگ ن

رروگںئگ ےسئگ رضحتئگ بعکئگ نبئگ ام

ئگ ےکئگ انئگ نیتئگ ت

ؤںئگ یکئگ اثمیلئگ وتہبئگ ریتہئگ زدنیگئگ ک

کلئگ ،رضحتئگ رمارہئگ نبئگ رعیئگ اورئگ رضحتئگ الہلئگ نبئگ اہیمئگ ئگ رمادئگ ںیہئگ اورئگ انئگ ت

اانیبئگ وہئگ ےئگ ےھتئگ اورئگ اےنپئگ اصزبحادےئگ ےکئگ اہسرےئگ الچئگ رکےتئگ ےھتئگ ۔اوہن

راھےپئگ ںیمئگ ن

ںئگ ےنئگ وخدئگ ےیلئگ ومونمںئگ ےکئگ ےیلئگ لعشمئگ راہئگ ےہئگ ۔رضحتئگ بعکئگ نبئگ امکلئگ وجئگ ت

ئگ یکئگ اتکوبںئگ ںیمئگ وفحمظئگ ےہئگ ۔ئگ اینپئگ اثمیلئگ وتہبئگ اک

تحیصنئگ اومزئگ واہعقئگ اےنپئگ ےٹیبئگ ےسئگ ایبنئگ ایکئگ اھتئگ وجئگ دحی

ئگ یبن ئگ یکئگ ایتریئگ ےکئگ زامےنئگ ںیمئگ ج ئگ ملسو هيلع هللا ىلص زغوہئگ وبتکئگ ئگ وہےنئگ رپئگ ااھبرائگ رکےتئگ ےھتئگ ۔ںیمئگ یھبئگ انئگ وتبحصںئگ ںیمئگ رشک ئگ املسمونںئگ وکئگ زغوہئگ ںیمئگ رشک

ائگ ئگ دلئگ ںیمئگ وس اتئگ ہکئگ ںیمئگ رضو

ئگ یھبئگ اپئگ یکئگ ن اںیتئگ س ئگ ےہئگ ،ئگ ریمےئگ ن اسئگ رفسئگ اکئگ راتہ۔ںیمئگ ج

ائگ اورئگ وس اتئگ ایھبئگ تہبئگ وق

ائگ وتئگ یتسسئگ رکئگ اجن

ئگ رھگئگ ان رئگ اجؤںئگ اگئگ نکیلئگ واسپئگ ج

ئگ ہکئگ اسرےئگ اجم

رئگ ےگلئگ یگ۔اورئگ ن اتئگ یتلٹئگ ریہئگ اہیںئگ ک دہنیئگ دیمانئگ اسامنئگ وموجدئگ ےہئگ ،ںیمئگ تحصئگ دنمئگ وہںئگ ،وسارئگ یئگ ایھچئگ ےسئگ ایھچئگ ایہمئگ ےہئگ رھپئگ رواہنئگ وہےتئگ ایکئگ دت

ئگ ںیمئگ چنہئگ ےئگ اورئگ دمہنی

ائگ راہئگ ۔ئگ ج

ںیمئگ اھٹیبئگ ارادہئگ یہئگ رکن

ئگ ومعملئگ دجسمئگ ںیمئگ رہھٹےئگ وہےئئگ ںیہئگ ملسو هيلع هللا ىلص ابئگ ربخںیئگ اےنئگ ںیگلئگ ہکئگ یبن ئگ دنئگ ولعممئگ وہائگ ہکئگ اپئگ واسپئگ اےئگ اورئگ س واسپئگ اےنئگ واےلئگ ںیہئگ اورئگ اک

ئگ ںیمئگ چنہئگ رےہئگ ےھتئگ اورئگ یبملئگ وچڑیئگ ںیمسقئگ اھکئگ اھکئگ رکئگ اےنپ

رم

انئگ یکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ ذعراتئگ شیپئگ رکئگ رےہئگ ےھت۔یبن۔ںیمئگ یھبئگ دجسمئگ ںیمئگ اچنہپئگ ۔اہیںئگ انمنیقفئگ وضحرئگ یکئگ خ

ر

رامےتئگ اجےتئگ خ

ریئگ ذعرئگ وبقلئگ رکئگ رےہئگ ےھتئگ اورئگ ق ائگ ںیہمتئگ اعمفئگ رکے۔انبویٹئگ ن اںیتئگ نسئگ رکئگ انئگ ےکئگ اظہ

ئگ ریمیئگ ن اریئگ ایئئگ وتئگ یبن ارئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ ھجمئگ ےسئگ اہک۔ئگ وہکئگ ںیہمتئگ سکئگ زیچئگ ےنئگ روکئگ دن ائگ اھت؟ئگ ںیمئگ ےنئگ داھکیئگ ہکئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ج

ئگ ںیمئگ ہئگ ےکئگ ان

یکئگ رکسماہ

رائگ ےکئگ روسلںیہئگ اورئگ ںیمئگ

واہعقئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ےھجمئگ وکیئئگ ذعرئگ ہنئگ اھت۔ئگ ںیمئگ تحصئگ دنمئگ اھت۔ئگ وخ یللئگ اھت۔ئگ وساریئگ یھبئگ ملسو هيلع هللا ىلص! ےنئگ اصفئگ اصفئگ ن اتئگ ہہئگ ڈایل۔ئگ اےئگ خ

ریمےئگ ن اسئگ وموجدئگ یھت۔ئگ سبئگ ریمیئگ یتسسئگ اورئگ تلفئگ ےنئگ ےھجمئگ اسئگ اعسدتئگ ےسئگ ورحومئگ راھک۔ئگ

ئگ ااھچئگ اجؤئگ اورئگ ااظتنرئگ رکوئگ ملسو هيلع هللا ىلص ریمیئگ اصفئگ اصفئگ ن اتئگ نسئگ رکئگ یبن رامن ا

رامےئ۔ےنئگ ق

رائگ اہمترےئگ اعمہلمئگ ںیمئگ وکیئئگ ئگ ہلصیفئگ ق

ںیمئگ ااھٹئگ اورئگ اےنپئگ ےلیبقئگ ےکئگ ہکئگ خ

رائگ الھبئگ انہکئگ رشوعئگ ایکئگ ہکئگ متئگ ےنئگ وکیئئگ ن اتئگ ویکںئگ ہنئگ انبدی،ئگ متئگ ہشیمہئگ دنیئگ ےکئگ اکومںئگ ںیمئگ شیپ ئگ ئگ شیپئگ رےہئگ وہ،ولوگںئگ ںیمئگ ااھٹیب۔ئگ ےلیبقئگ ےکئگ ولوگںئگ ےنئگ ےھجمئگ ت نکیلئگ ج

ںئگ ےنئگ یھبئگ ایسئگ رطحئگ یکئگ یچسئگ ن اتئگ یہکئگ ےہئگ وتئگ ریمائگ دلئگ نئمطمئگ وہئگ ایگئگ اورئگ نیمئگ ےنئگ ےطئگ رکئگ ایئگ ہکئگ ںیمئگ اینپئگ اچسیئئگ رپئگ امجئگ روہںئگ اگ۔ےھجمئگ ہیئگ ولعممئگ وہائگ ہکئگ ریمےئگ دوئگ اورئگ اسویھت

ؤںئگ ےسئگ وکیئئگ ن اتئگ ہنئگ رکے۔ئگ ہیئگ اوالنئگ وہےتئگ یہئگ ریمےئگ ےیلئگ دمےنیئگ یکئگ زنیمئگ ن الکلئگ دبلئگ یئگملسو هيلع هللا ىلص اسئگ ےکئگ دعبئگ یبن

رامن ائگ ہکئگ مہئگ ت

اورئگ ںیمئگ ئگ ےنئگ اعمئگ اوالنئگ ق

ئگ ئگ ںیمئگ تہبئگ زن ادہئگ ااتکئگ ایگئگ اورئگ تعیبطئگ اونپںئگ ںیمئگ ےب ئگ دنئگ ج ا۔ئگ اک

ئگ تہبئگ ن ارودمداگرئگ ن الکلئگ ایبنجئگ نبئگ رکئگ رہئگ ایگ۔ئگ وکیئئگ یھبئگ اعمرشےئگ ںیمئگ ھجمئگ ےسئگ السمئگ الکمئگ ہنئگ رکن

رایئ رائگ ےکئگ دنبےئگ ےنئگ السمئگ اکئگ ھگ

ئگ اورئگ اچچئگ زادئگ اھبیئئگ اوباتقدہئگ ےکئگ ن اسئگ ایگ۔ئگ ںیمئگ ےنئگ اجئگ رکئگ السمئگ ایکئگ نکیلئگ اسئگ خ

ئگ ہنئگ دن ا۔ئگ وتئگ ںیمئگ اےنپئگ نپچبئگ ےکئگ دوب

ںیمئگ ےنئگ ئگ وجابئگ ک

رائگ اورئگ روسل

رائگ یکئگ مسقئگ دےئگ رکئگ وپاتھچئگ وہںئگ اتبؤئگ ایکئگ ےھجمئگ خ

ےسئگ تبحمئگ ںیہنئگ ےہ؟ئگ وہئگ اخومشئگ رےہ۔ئگ ںیمئگ ےنئگ رھپئگ وپاھچئگ نکیلئگ اوہنںئگ ملسو هيلع هللا ىلص وپاھچ،ئگ اوباتقدہ!ئگ ںیمئگ ںیہمتئگ خ

181

ر

رائگ اورئگ خ

ئگ ںیمئگ ےنئگ مسقئگ دےئگ رکئگ وپاھچئگ وتئگ سبئگ اوہنںئگ ےنئگ اانتئگ ئگ اہک:"خ یہئگ رتہبئگ اجےتنئگ ںیہ۔"ئگ ریمائگ دلئگ رھبئگ ان ائگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص ائگ ےکئگ روسلےنئگ وجابئگ ںیہنئگ دن ا،ئگ رسیتیئگ ن ارئگ ج

ےئگ ےگلئگ اورئگ ںیمئگ اانپئگ مغئگ ےیلئگ وہےئئگ واسپئگ اایگ۔

کٹ ی

پ

ریمیئگ اوھکنںئگ ےسئگ اوسنئگ

اہئگ ےنئگ اھکلئگ اھت۔ئگ مہئگ ےنئگ انسئگ ےہئگ ہکئگ اہمتر

ئگ طخئگ دن ا۔ئگ اسیعویئںئگ ےکئگ اسئگ ن ادش اہئگ اسغن"ئگ اکئگ اک

رئگ ےنئگ ےھجم"ش اخ

ئگ ن امئگ ےکئگ اک

ئگ ایہنئگ دونںئگ ن ازارئگ ںیمئگ ش ےئگ اصج

ارےئگ ن اسئگ اؤ۔ئگ مہئگ اہمترےئگ رمےبتئگ ےکئگ القئئگ مت ئگ ولسکئگ رکںیئگ ےگ۔ئگ رپئگ تہبئگ زن ادہئگ متسئگ وتڑئگ رےہئگ ںیہ،ئگ متئگ وکیئئگ ذلیلئگ ادیمئگ وتئگ وہئگ ںیہن۔ئگ اہمتریئگ دقرئگ مہئگ اجےتنئگ ںیہئگ متئگ ہ

ئگ دن ا۔ئگ اچسیل

ئگ اسئگ طخئگ وکئگ ںیمئگ ےنئگ وچےہلئگ ںیمئگ وھجک

ازلئگ وہیئ،ئگ اورئگ ایسئگ وق

ئگ اورئگ تبیصئگ ن ئگ ںیمئگ زگرئگ ےکچئگ ےھتئگ ئگ طخئگ دےتھکیئگ یہئگ ریمیئگ زن انئگ ےسئگ الکن،ئگ ہیئگ اک

دنئگ اسئگ احل

راتسدہئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص ہکئگ یبن

سبئگ اگلئگ وہئگ روہئگ اورئگ ںیمئگ ںیمئگ ےنئگ وپاھچالطقئگ دےئگ دوں؟ئگ وجابئگ المئگ ںیہن،اکئگ ہیئگ مکحئگ ےلئگ رکئگ ان ائگ ہکئگ اینپئگ ویبیئگ ےسئگ یھبئگ ئگ دحیلعہئگ وہئگ اجؤ۔ملسو هيلع هللا ىلص اکئگ ق

رائگ ےکئگ ےلصیف

رائگ یکئگ دنبیئگ ےسئگ ہہئگ دن ائگ ہکئگ ابئگ متئگ یھبئگ خ

ائگ اورئگ اسئگ خ ئگ اکئگ ااظتنرئگ رکیتئگ روہ۔ےنئگ اینپئگ ویبیئگ وکئگ ےکیمئگ رواہنئگ رکئگ دن

ئگ یہئگ امویسئگ اورئگ زمغدہئگ اےنپئگ

ئگ یسکئگ ےنئگ اکپرئگ رکئگ اہک:ئگ اچپوسںیئگ دنئگ ںیمئگ رجفئگ یکئگ امنزئگ ےکئگ دعبئگ اینپئگ اجنئگ ےسئگ زیبارئگ اہنی اکمنئگ یکئگ تھچئگ رپئگ اھٹیبئگ وہائگ اھتئگ ہکئگ اکیک

رائگ ےکئگ وضحرئگ دجسےئگ ںیمئگ رگئگ ڑپا۔ئگ رھپئگ وتئگ ولوگںئگ

ئگ یہئگ ںیمئگ ھجمسئگ ایگئگ اورئگ ااےنپئگ خ

ااتنئگ دنبھئگ ایگ۔"بعک!ئگ ابمرکئگ وہ"ئگ ہیئگ نس

وفجئگ درئگ وفجئگ ریمےئگ ن اسئگ ابمرکئگ ن ادئگ دےنیئگ اکئگ ن

رھئگ رکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ن اسئگ دجسمئگ ںیمئگ اچنہپ۔ئگ ایکئگ داتھکیئگ وہںئگ ہکئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص ےکئگ ےیلئگ ولگئگ اےنئگ ےگل۔ئگ ںیمئگ ااھٹئگ اورئگ دیساھئگ یبن

اکئگ رہچہئگ وخیشئگ ےسئگ کمچئگ راہئگ ےہ۔ئگ ںیمئگ ےنئگ اےگئگ ت

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص السمئگ ایکئگ وتئگ یبن

ئگ ےنئگ ق یکئگ رطفئگ ےسئگ ملسو هيلع هللا ىلص ہیئگ اعمیفئگ اپملسو هيلع هللا ىلص! ےسئگ رتہبنیئگ دنئگ ےہ۔ئگ ںیمئگ ےنئگ اہکئگ وضحر"بعک!ئگ ابمرکئگ وہئگ ہیئگ اہمتریئگ زدنیگئگ اکئگ ب

رائگ یکئگ رطفئگ ےسئگ اورئگ وسرہئگ وتہبئگ یکئگ ہیئگ اںیتیئگ ڑپھئگ رکئگ انسںیئ۔

رامن ائگ خ

رائگ یکئگ رطفئگ ےس!ئگ ق

ےہئگ ن ائگ خ

اریخئگ ہنئگ ےیجیکئگ زدنیگئگ اکئگ احلئگ یسکئگ وکئگ ولعممئگ ںیہن،ئگ بکئگ تلہمئگ لمعئگ متخئگ وہئگ اجےئ۔ئگ ھچئگ ربخئگ ںیہنئگ ہکئگ االگ ۔۵

رئگ وتہبئگ رکےنئگ ںیمئگ یھبکئگ ن ئگ ہحملئگ زدنیگئگ اکئگ ہحملئگ ےہئگ ن ائگ ومتئگ اک،ئگ ہ

اوہںئگ ےسئگ دوھےتئگ رےیہ۔

ئگ ااجنمئگ اکئگ دایھنئگ رےیھکئگ اورئگ وتہبئگ وئگ اافغتسرئگ ےکئگ ذرےعیئگ بلقئگ وئگ روحئگ اورئگ ذنہئگ وئگ زن انئگ وکئگ گ

وق

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

رائگ یکئگ رطفئگ ٹلپ"

اہئگ ایکئگ ےہئگ وہئگ راتئگ ںیمئگ خ

ائگ ےہئگ ہکئگ سجئگ صخشئگ ےنئگ دنئگ ںیمئگ وکیئئگ گ

رائگ راتئگ ںیمئگ اےنپئگ اہھتئگ الیھپن

ائگ خ

ائگ ےہئگ ن

ئگ اےئئگ اورئگ دنئگ ںیمئگ اےنپئگ اہھتئگ الیھپن

ئگ ہکئگ وسرجئگ رغمبئگ ےسئگ ولط

اوہںئگ یکئگ اعمیفئگ امےگنئگ اہیںئگ ک

اہئگ ایکئگ ےہئگ وتئگ وہئگ دنئگ ںیمئگ اےنپئگ ربئگ یکئگ رطفئگ ےٹلپئگ اورئگ گ

عئگ وہ۔")ملسم(ہکئگ راتئگ ںیمئگ ارگئگ یسکئگ ےنئگ وکیئئگ گ

ا

رائگ ےکئگ اہھتئگ الیھپےنئگ ےسئگ رمادئگ ہیئگ ئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ اگہنگرئگ دنبونئگ وکئگ اینپئگ رطفئگ البن

ائگ اچاتہئگ ےہئگ ارگئگ دنبےئگ خ

اوہںئگ وکئگ ڈاھب

ئگ ےہئگ اورئگ اینپئگ رتمحئگ ےسئگ انئگ ےکئگ گ

اریخئگ ہنئگ رکےئگ

رائگ یکئگ رطفئگ دوڑےاورئگ ذرائگ ن

اہئگ رکئگ ایئگ ےہئگ وتئگ اےسئگ اچےیہئگ ہکئگ وہئگ اےنپئگ ر میئگ وئگ وفغرئگ خ

رےبئگ ےسئگ ولغمبئگ وہئگ رکئگ وکیئئگ ئگ گ

ائگ ےنئگ یسکئگ ویتقئگ خ

اہئگ دیپائگ وہن

اہئگ ےسئگ گ

ہکئگ گ

انئگ یکئگ اھگتئگ ںیمئگ اگل

ئگ ان

رئگ وق ئگ یھبئگ ےبئگ رکفئگ ںیہنئگ ےہ۔ئگ ےہئگ اورئگ اطیشنئگ ہ

وہائگ ےہئگ اورئگ اسئگ وکئگ رمگاہئگ رکےنئگ یکئگ رکفئگ ےسئگ یسکئگ وق

انئگ رظنئگ اںیئ۔ ۔۹

ئگ دورسےئگ ان ئگ ےچئگ دلئگ ےسئگ ولخصئگ ےکئگ اسھتئگ وتہبئگ ےیجیکئگ وجئگ اپئگ یکئگ زدنیگئگ یکئگ اکن ائگ ٹلپئگ دےئگ اورئگ وتہبئگ ےکئگ دعبئگ اپئگ اک

اہنی

رامنئگ ےہ:

رائگ اکئگ ق

خ

ا ذین امنوا توبوایہا الا عنکم سیاتکم و یدخلکم جنت تجری م ی ا عسی ربکم ان یکرف صوح

لی اہلل توبۃ نا ن تحتہا االنہر یوم ال یخزی اہلل النابیا ا

(۸)ارحتلص : و الاذین امنوا معہ

182

رائگ ےکئگ اےگ

رامئگ دےئگ اگ۔ئگ اورئگ ںیہمتئگ ا ےسئگ ن ام ںئگ "اےئگ ومونم!ئگ خ

اوہںئگ وکئگ متئگ ےسئگ دورئگ ق

ئگ یچسئگ اورئگ اخصلئگ وتہبئگ رکو۔ئگ ادیمئگ ےہئگ ہکئگ اہمترائگ رپورداگرئگ اہمترےئگ گ

رائگ اےنپئگ روسل

رامےئئگ اگئگ نجئگ ےکئگ ےچینئگ رہنںیئگ ہہئگ ریہئگ وہںئگ یگ۔ئگ اسئگ دنئگ خ

ےکئگ اسھتئگ وہئگ ےیلئگ ںیہئگ روسائگ ملسو هيلع هللا ىلص وکئگ اورئگ انئگ ولوگںئگ وکئگ وجئگ اامینئگ الئگ رکئگ اسملسو هيلع هللا ىلص ںیمئگ دالخئگ ق

۔"ہنئگ رکےئگ اگ

اہبئئگ ن ایقئگ ہنئگ رہئگ اجےئ۔ئگ ایسیئگ وتہبئگ ےکئگ نیتئگ ن ا

اہئگ یکئگ رطفئگ ےنٹلپئگ اکئگ وکیئئگ ش

رائگ ںیہ۔ینعیئگ ایسیئگ وتہبئگ ےیجیکئگ ہکئگ رھپئگ بلقئگ وئگ ذنہئگ ےکئگ یسکئگ وگےشئگ ںیمئگ یھبئگ گ

اہئگ ئگ اچرئگ اخ

ارگئگ گ

راءئگ ںیہ:

رائگ ےکئگ قحئگ ںیمئگ ےسئگ ےہئگ وتئگ وتہبئگ ےکئگ نیتئگ اخ

اکئگ قلعتئگ خ

اوہںئگ ےکئگ ااسحسئگ ےسئگ رشاسمرئگ وہ (۔۷)

انئگ وایعقئگ اےنپئگ گ

۔ئگ ان

اہئگ ےسئگ ےنچبئگ اکئگ ہتخپئگ تمئگ رےھک۔ (۔۲)

ادنئہئگ گ

اورئگ ارگئگ اسئگ ےنئگ یسکئگ دنبےئگ یکئگ قحئگ یفلتئگ یکئگ ےہئگ وتئگ وتہبئگ اورئگ اینپئگ زدنیگئگ وکئگ ونسارےنئگ اورئگ دساھرےنئگ ںیمئگ وپرےئگ اکامہکئگ اورئگ رکفئگ ےکئگ اسھتئگ رسرگمئگ وہئگ اجےئ۔ (۔۰)

رئگ ہیئگ ےہئگ ہک:

اکئگ وچاھتئگ خ

دنبےئگ اکئگ قحئگ ادائگ رکےئگ ن ائگ اسئگ ےسئگ اعمفئگ رکاےئ۔ ۔(۴)

جہئگ ےسئگ ونسیہیئگ لائگ ےہئگ اورئگ وہئگ اامعلئگ اص

اہئگ اسئگ یکئگ روحئگ ےسئگ کپٹئگ رکئگ رگئگ اجن

ئگ گ ئگ اک ائگ ےہ۔ئگ اسئگ اکئگ اک

اوہںئگ ےسئگ دلھئگ اجن

انئگ گ

رئگ وہئگ وتہبئگ ےہئگ سجئگ ےسئگ وایعقئگ ان

ائگ اتشخئگ ےہ۔

ئگ ںیمئگ اکھٹن

رائگ اسئگ وکئگ اینپئگ ج

رائگ ےکئگ وضحرئگ اتچنہپئگ ےہئگ اورئگ خ

رکئگ اراہتسئگ زدنیگئگ ےکئگ اسھتئگ ئگ خ

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ا

ئگ وکیئئگ گ اوہںئگ ےکئگ ااسحسئگ ےس"دنبہئگ ج

اہئگ ےسئگ ن ازئگ ائگ اجےئئگ ۔ئگ ئگ اےنپئگ گ

ائگ ےہ۔"ابئگ ارگئگ وہئگ گ

ئگ ایسہئگ داغئگ ڑپئگ اجن ائگ ےہئگ وتئگ اسئگ ےکئگ بلقئگ ںیمئگ اک

ادمئگ وہئگ رکئگ ئگ ہئگ رکن

ن

اہئگ رکئگ ےھٹیبششخبئگ اکئگ بلطئگ اگرئگ رےہ۔

رائگ اسئگ ےکئگ بلقئگ وکئگ الجئگ شخبئگ داتیئگ ےہئگ اورئگ ارگئگ وہئگ رھپئگ گ

اہئگ ےسئگ ےنچبئگ اکئگ تمئگ ممصمئگ رکےئگ وتئگ خ

رائگ یکئگ رطفئگ ٹلپئگ رکئگ گ

ئگ وتئگ اسئگ ایسہئگ داغئگ اورئگ خ

رامن ائگ ےہ:

رائگ ےنئگ اینپئگ اتکبئگ ںیمئگ ق

ئگ ےہئگ سجئگ اکئگ ذرکئگ خ

ائگ ےہ۔ئگ یہیئگ وہئگ زن

ئگ ہکئگ وہئگ وپرےئگ دلئگ رپئگ اھچئگ اجن

ائگ ےہ۔ئگ اہیںئگ ک

ںیمئگ ااضہفئگ رکئگ دن ائگ اجن

ا کانوا یکسبون :الکا بل ران علی قلوبہم ما

ں ففیمط

(۷۴)

رئگ زگ" رھئگ ایگئگ ےہ۔"ںیہنئگ ہکلبئگ ا لئگ ن اتئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ انئگ ےکئگ ولقہ

ئگ خ

رےئگ رکوتوتںئگ اکئگ زن بئگ رپئگ انئگ ےکئگ ت

رائگ ےسئگ ےیکئگ وہےئئگ ہدہئگ وئگ امیپنئگ ےکئگ الخفئگ وکیئئگ رحتئگ ہنئگ وہےنئگ ن ا ۔۱

ئگ وئگ روزئگ دایھنئگ رےیھکئگ ہکئگ خ

اورئگ اینپئگ روزئگ ےئاینپئگ وتہبئگ رپئگ اقمئئگ رےنہئگ اکئگ ہتخپئگ تمئگ ےیجیکئگ اورئگ ب

ئگ یھبئگ ازفوںئگ ن ازیکیگئگ اورئگ االصحئگ احلئگ ےسئگ اےنپئگ تمئگ اکئگ ادنازہئگ رکےتئگ رےیہئگ اورئگ ارگئگ ا

ینپئگ اسریئگ وکوششںئگ ےکئگ ن اووجدئگ یھبئگ اپئگ لسھپئگ اجںیئئگ اورئگ رھپئگ وکیئئگ اطخئگ رکئگ ںیھٹیبئگ ی

رئگ زگئگ ہنئگ وہں راےیئئگ ہکئگ رپورداگر!امویسئگ ہ

رگ

رائگ ےکئگ وضحرئگ گ

رائگ ےکئگ دانمئگ رفغمتئگ ںیمئگ انپہئگ التشئگ ےیجیکئگ اورئگ خ

ںیمئگ تہبئگ زمکورئگ وہں،ئگ نکیلئگ وتئگ ےھجمئگ اےنپئگ درئگ ےسئگ ،ئگ ہکلبئگ رھپئگ خ

ئگ ےکئگ اسھتئگ ہنئگ اکنلئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ

ریمےئگ ےیلئگ ریتےئگ درئگ ےکئگ وسائگ اورئگ وکیئئگ درئگ ںیہنئگ ےہئگ اہکںئگ اجئگ رکئگ ںیمئگ انپہئگ ولں۔ذل

183

رامن ائگ ےہ:

رضحتئگ خیشئگ دعسیئگ ےنئگ ق

گر کارف و کبر و بت پرستی باز ا باز اباز ان چہ ہستی باز ا

صد باز اگر توبہ شکستی باز ا ایں درگہ مادرگہ نومیدی نیست

رائگ یکئگ رطفئگ ٹلپئگ ائگ وتئگ وجئگ ھچ"

رائگ یکئگ رطفئگ ٹلپئگ ا۔ٹلپئگ ائگ خ

ئگ یھبئگ خ

ئگ ےہئگ ی

ئگ رپب

ئگ اورئگ ی

رئگ ،ئگ ا شئگ رپب

رائگ یکئگ رطفئگ ٹلپئگ ا۔ئگ ارگئگ وتئگ اکق

ئگ اورئگ اسیئگ یھبئگ ےہئگ خ

ئگ یھبئگ ٹلپئگ ا۔"

اادیمیئگ اکئگ درن ارئگ ئگ ںیہنئگ ےہئگ ارگئگ وتئگ ےنئگ وسئگ ن ارئگ یھبئگ وتہبئگ رکئگ رکئگ ےکئگ وتڑئگ دیئگ ےہئگ ی

ارائگ ہیئگ درن ارئگ اموییسئگ اورئگ ن ہ

ئگ ےسئگ زن ادہئگ وخیشئگ سجئگ زیچئگ ےسئگ وہیتئگ رائگ وکئگ ب

رن اتئگ یکئگ رمگایہئگ ںیمئگ التبمئگ خ

ئگ رکفئگ وئگ خ ا،ئگ دنبہئگ ج

ےہئگ وہئگ دنبےئگ یکئگ وتہبئگ ےہ،ئگ وتہبئگ ےکئگ ینعمئگ ںیہئگ انٹلپ،ئگ روجعئگ وہن

ئگ وہئگ رھپ رائگ ےسئگ وہئگ مگئگ وہئگ ایگئگ اورئگ ج

ائگ ےہئگ وگن ائگ ہکئگ خ

ائگ ےہئگ اورئگ تہبئگ دورئگ اجئگ ڑپن

رائگ ےسئگ ڑھچبئگ اجن

اائگ ےہئگ وتئگ وہئگ خ

یو

ھیی

اوہںئگ ےکئگ ددللئگ ںیمئگ

رائگ یکئگ وہئگ رکئگ گ

ئگ اتٹلپئگ ےہئگ اورئگ رشاسمرئگ وہئگ رکئگ خ

ائگ ےہ۔

رائگ وکئگ اانپئگ مگئگ دنبہئگ رھپئگ لمئگ ایگ۔ئگ اسئگ وپریئگ تیفیئگ وکئگ یبنرطفئگ وتمہجئگ وہن

رامن ائگ ےہ۔ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص وتئگ ویںئگ ےیھجمسئگ ہکئگ وگن ائگ خ

ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ ااہتنیئئگ غیلبئگ لیثمتئگ ںیمئگ ویںئگ ایبنئگ ق

رامن ا:

ےنئگ ق

ئگ ےبئگ ابئگ وئگ ایگہئگ رحصائگ ںیمئگ مگئگ وہئگ ایگئگ وہئگ اورئگ اسئگ صخشئگ اکئگ اھکےنئگ ےنیپئگ اک" ئگ اک

ئگ رپئگ دلائگ وہائگ ئگ ارگئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ یسکئگ صخشئگ اکئگ اوی

اسنمئگ یھبئگ ایسئگ مگئگ وہےنئگ واےلئگ اوی

ئگ

رئگ رکئگ امویسئگ وہئگ اکچئگ وہئگ رھپئگ وہئگ زدنیگئگ ےسئگ ےبائگ سئگ وہئگ رکئگ یسکئگ درج

رئگ ڈوھی

ئگ وکئگ ڈوھی

ےکئگ ےچینئگ ومتئگ ےکئگ وہ۔ئگ اورئگ وہئگ صخشئگ اچروںئگ رطفئگ اسئگ قلئگ ودقئگ رحصائگ ںیمئگ ےنپئگ اوی

ئگ وکئگ اسرےئگ

ئگ ںیمئگ وہئگ اےنپئگ اوی

ائگ وہائگ اےنپئگ ن اسئگ ڑھکائگ دےھکیئگ وتئگ وصرئگ وتئگ رکوئگ اسئگ وکئگ یسیکئگ وخیشئگ وہئگ یگ!ئگ اہمترائگ رپورداگرئگ اسامنئگ ےسئگ دلااظتنرئگ ںیمئگ ٹیلئگ راہئگ وہ۔ئگ کیھٹئگ ایسئگ احل

لاائگ وہائگ دنبہئگ اسئگ یکئگ رطفئگ رھپئگ اتٹلپئگ ےہئگ اورئگ رمگایہئگ ےکئگ دعبئگ رھپئگ وہئگ

ھٹی

ئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ وکیئئگ ائگ ےہئگ ج

ئگ وخشئگ وہن

رامربنداریئگ یکئگ روشئگ اسئگ صخشئگ ےسئگ یھبئگ ںیہکئگ زن ادہئگ اسئگ وق

ق

رذمی(

ائگ ےہ۔)ت

اایتخرئگ رکن

ئگ اورئگ رئگ ازیگنئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ومعقئگ رپئگ اپاک

ئگ یہئگ ات

رامن ائگ ےہئگ وجئگ اہنی

ئگ اورئگ لیثمتئگ ںیمئگ واحضئگ ق ےنئگ ایسئگ تقیقحئگ وکئگ اک

ئگ وعرتئگ یھبئگ یھتئگ سجئگ اکئگ دودھئگ اتیپئگ ہچبئگ وھچٹئگ ایگئگ اھت۔ئگ وہئگ امثاتئگ یکئگ امریئگ ایسیئگ " ئگ ومعقئگ رپئگ ھچئگ یگنجئگ دیقیئگ رگاتفرئگ وہئگ رکئگ اےئ۔ئگ انئگ ںیمئگ اک رارئگ یھتئگ ہکئگ اک

ےبئگ ق

ئگ وہئگ ہکئگ ہیئگ امںئگ اےنپئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ اھچیتئگ ےسئگ اگلئگ رکئگ دودھئگ الپےنئگ یتگل،ئگ اسئگ وعرتئگ اکئگ ہیئگ احلئگ دھکیئگ رکئگ یبنسجئگ وھچےٹئگ ےچبئگ وکئگ ن ائگ یتیلئگ اینپ

ےنئگ احصہبئگ ےسئگ وپاھچئگ ایکئگ متئگ وتعقئگ رکئگ تکس

ائگ وہئگ وتئگ ہیئگ اجنئگ یکئگ ن ازیملسو هيلع هللا ىلص! احصہبئگ ےنئگ اہک:ئگ "ن ائگ روسلئگ اہللےچبئگ وکئگ وخدئگ اےنپئگ اہوھتںئگ ےسئگ اگئگ ںیمئگ کنیھپئگ دےئگ یگ؟

اگلئگ رکئگ اسئگ وکئگ اچبےئئگ ئگ وخدئگ انکنیھپئگ وتئگ درےرار،ئگ وہئگ ارگئگ رگن

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص یگ۔"ئگ اسئگ رپئگ یبن

ادئگ ق

ےنئگ ارش

رائگ اےنپئگ دنبوںئگ رپئگ اسئگ ےسئگ زن ادہئگ ر میئگ اورئگ رہمن انئگ ےہئگ ینتجئگ ہیئگ ئگ امںئگ اےنپئگ ےچبئگ رپئگ رہمن انئگ ےہ۔""

خ

انئگ ےسئگ ہنئگ ولعممئگ ینتئگ اطخںیئئگ وہیتئگ ریتہئگ ںیہئگ اورئگ ضعبئگ اواقتئگ وخدئگ ا ۔۸

ئگ ان

امئگ ک

رئگ رکےتئگ رےیہئگ ۔ئگ حبصئگ ےسئگ ش رات انئگ وکئگ انئگ اکئگ وعشرئگ ںیہنئگ وتہبئگ اورئگ اافغتسرئگ ت

ن

انئگ

اہئگ وہئگ اجےنئگ رپئگ یہئگ وتہبئگ یکئگ رضورتئگ ےہ،ئگ ان

رائگ گ

ےئگ ئگ ہکئگ وکیئئگ ت ٹ چا۔ئگ ہیئگ ئگ ہنئگ وس

ن اایہںئگ وہیتئگ ریتہئگ ںیہ۔ئگ وہن ا

ئگ وتہبئگ وئگ اافغتسرئگ اکئگ اتحمجئگ ےہئگ اورئگ دقمئگ دقمئگ رپئگ اسئگ ےسئگ وکن

رئگ وق ہ

رامےتئگ ےھت۔)اخبری،ئگ ملسمملسو هيلع هللا ىلص وخدئگ یبن

(دنئگ ںیمئگ رتسئگ رتسئگ ن ارئگ اورئگ وسئگ وسن ارئگ وتہبئگ وئگ اافغتسرئگ ق

184

ر ۔۶

ئگ واہعقئگ ایبنئگ ق ئگ اکئگ اک

اہئگ اگرئگ وتہبئگ رکئگ ےکئگ اینپئگ زدنیگئگ وکئگ دساھرئگ ےلئگ اسئگ وکئگ یھبکئگ ریقحئگ ہنئگ ےیھجمس۔ئگ رضحتئگ رمعانئگ نبئگ انیصحلئگ دورئگ راسل

امےتئگ ںیہئگ ہکئگ ہلیبقئگ وجئگ گ

ئگ وعرتئگ یبن ہئگ یکئگ اک

یہیچ

ئگ ںیمئگ احرضئگ وہیئئگ وجئگ دباکریئگ ےکئگ ہجیتنئگ ںیمئگ احہلمئگ وہئگ یئگئگ یھت۔ملسو هيلع هللا ىلص

رم

ائگ اکریئگ یکئگ زسائگ یکئگ قحتسمئگ ملسو هيلع هللا ىلص! ےنہکئگ یگلئگ ن ائگ روسلئگ اہللیکئگ خ

ںیمئگ زن

رامےیئئگ اورئگ ےھجمئگ زسائگ دےیجی۔ئگ

ملسو هيلع هللا ىلص یبنوہں۔ئگ ھجمئگ رپئگ رشیعئگ دحئگ اقمئئگ ق ائگ اورئگ اسئگ ےسئگ اہکئگ متئگ اسئگ ےکئگ اسھتئگ ااھچئگ ولسکئگ رکےتئگ روہ،ئگ اورئگ ج ئگ ےنئگ اسئگ ئگ وعرتئگ ےکئگ ویلئگ وکئگ البن

ا۔ئگ والدتئگ ےکئگ دعبئگ

ئگ وہئگ وعرتئگ ہچبئگ دیپائگ وہئگ اجےئئگ وتئگ اسئگ وکئگ ریمےئگ ن اسئگ ےلئگ رکئگ ان ئگ ہکئگ اسئگ ئگ ےکئگ ڑپکےئگ اسئگ ےکئگ مسجئگ رپئگ ن ادنھئگ د ےئگ ملسو هيلع هللا ىلص ایئئگ وتئگ اپج ےنئگ مکحئگ دن ا

ئگ اج ئگ ہنئگ اجںیئئگ اورئگ ےبئگ رپدیگئگ ہنئگ وہ(ئگ رھپئگ اسئگ وکئگ اسگنسرئگ رکےنئگ اکئگ مکحئگ دن ا۔ئگ اورئگ وہئگ اسگنسرئگ رکئگ دیئگ یئگ۔ئگ رھپئگ یبناجںیئ)

ائگ ہکئگ اسگنسرئگ وہےتئگ وق

ےنئگ اسئگ ےکئگ انجزےئگ ملسو هيلع هللا ىلص ن

ئگ ےنئگ یبن ئگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص یکئگ امنزئگ ڑپیھ،ئگ وترضحتئگ رمع اسئگ ےکئگ انجزےئگ یکئگ امنزئگ ڑپھئگ رےہئگ ںیہئگ ہیئگ وتئگ دباکریئگ رکئگ یکچئگ ےہ،ئگ اسئگ رپئگ ئگ ملسو هيلع هللا ىلصاپملسو هيلع هللا ىلص! ےسئگ اہک۔ئگ ن ا

ئگ یکئگ اجنتئگ ےکئگ ےیلئگ اکیفملسو هيلع هللا ىلص یبن رامن ائگ اسئگ ےنئگ وتہبئگ رکئگ یلئگ اورئگ ئگ ایسیئگ وتہبئگ ہکئگ ارگئگ اسئگ یکئگ وتہبئگ دمےنیئگ ےکئگ رتسئگ ادویمںئگ رپئگ میسقتئگ رکئگ دیئگ اجےئئگ وتئگ ب

ئگ وہئگ اجےئ۔ئگ متئگ ےنئگ ےنئگ ق

را

ےکئگ وضحرئگ شیپئگ رکئگ دی۔ئگ اسئگ ےسئگ ا لضئگ یسکئگ وکئگ داھکیئگ ےہئگ سجئگ ےنئگ اینپئگ ئگ اجنئگ خ

ئگ ےسئگ دمعہئگ داعئگ ہیئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص دیسئگ االافغتسرئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ یبن ۔۷۳ ےنئگ رضحتئگ دشادئگ نبئگ اوسئگ وکئگ اتبن ائگ ہکئگ دیسئگ االافغتسرئگ ینعیئگ ب

ابءو اللھم انت ربی ال الہ اال انت خلقتنی و انا عبدک و انا علی عھدک و وعدک ما استطعت اعوذ بک من رش ما صنعت ابءو لک بنعمتک علی و

رذمی(بذنبی فاغرفلی فانہ ال یغرف الذنوب اال انت

،)اخبری،ئگ ت

ےئگ دیپائگ ایکئگ اورئگ ںیمئگ ریتائگ دنبہئگ وہں،ئگ اورئگ ںیمئگ ےنئگ ھجتئگ ےسئگ دنبیگئگ ا" چم

ران ا!ئگ وتئگ ریمائگ رپورداگرئگ ےہ،ئگ ریتےئگ وسائگ وکیئئگ اورئگ وبعمدئگ ںیہن۔ئگ وتئگ ےنئگ

ئگ اکئگ وجئگ خ

ورئگ ااطع

ئگ وہں،ئگ وتئگ ہدہئگ وئگ امیپنئگ ن ادناھئگ ےہئگ اسئگ رپئگ اےنپئگ سبئگ رھبئگ اقمئئگ روہںئگ اگ اہئگ یھبئگ ھجمئگ ےسئگ رسزدئگ وہےئئگ انئگ ےکئگ اتن جئگ دبئگ دےئگ ےنچبئگ ےکئگ ےیلئگ ںیمئگ ریتیئگ انپہئگ اگہئگ اکئگ اطل

ئگ اورئگ وجئگ گ

ر ئگ وہں،ئگ سپئگ اےئگ ریمےئگ رپورداگر!ئگ ریمےئگ خ ئگ وہں۔ئگ اورئگ ےھجمئگ اارتافئگ ےہئگ ہکئگ ںیمئگ اگہنگرئگ ا

رارئگ رکن

مئگ وکئگ اعمفئگ ےنئگ ےھجمئگ نجئگ نجئگ وتمعنںئگ ےسئگ ونازائگ ےہئگ انئگ اکئگ ںیمئگ اق

رام

اوہںئگ وکئگ اورئگ وکنئگ اعمفئگ رکےنئگ واالئگ ےہ۔"ئگ دے،ئگ ریتےئگ وسائگ ریمےق

گ

داعئگ ےکئگ اداب

رائگ ۔۷

رئگ ےہئگ اورئگ ابعدتئگ اکئگ قحتسمئگ اہنتئگ خ ئگ روایئئگ ےکئگ ےیلئگ ہنئگ اکپرےیئ۔ئگ داع،ئگ ابعدتئگ اکئگ وجہ

ے،ئگ اسئگ ےکئگ وسائگ یھبکئگ یسکئگ وکئگ احج

گٹ

پرائگ ےسئگ ام

ےہ۔داعئگ رصفئگ خ

ادئگ ےہ:

رانئگ ن اکئگ اکئگ ارش

ق

لی الماء لیبلغ فاہ وما ہو لہ دعوۃ الحق والاذین یدعو یہ ا ین االا ن من دونہ ال یستجیبون لہم بشیء االا کباسط کفا ببالغہ وما دعاء الکرف

(۷۴)احردع: فی ضلل

رقحئگ ےہئگ اورئگ ہیئگ ولگئگ اسئگ وکئگ وھچڑئگ رکئگ نجئگ ویتسہ" ات

ائگ وتئگ ااسیئگ ےہئگ ہکئگ ایسئگ وکئگ اکپرن

۔ئگ انئگ وکئگ اکپرن

ںئگ وکئگ اکپرےتئگ ںیہئگ وہئگ انئگ یکئگ داعؤںئگ اکئگ وکیئئگ وجابئگ ںیہنئگ دےئگ تکس

ئگ یھبکئگ ںیہن

ئگ چنہئگ اتکس۔ئگ سبئگ ایسئگ رطحئگ ےسیجئگ وکیئئگ صخشئگ اےنپئگ دوونںئگ اہھتئگ ن اینئگ یکئگ رطفئگ الیھپئگ رکئگ اچےہئگ ہکئگ ن اینئگ )دورئگ یہئگ ےس(ئگ اسئگ ےکئگ ہنمئگ ںیمئگ اےچنہپ،ئگ احالہکنئگ ن اینئگ اسئگ ک

روںئگ یکئگ داعںیئئگ ےبئگ ہجیتن

ئگ کٹھبئگ ریہئگ ںیہ۔"اکق

185

ئگ ایسئگ ےکئگ اتحمجئگ ںیہ۔ رائگ یہئگ ےکئگ اہھتئگ ںیمئگ ںیہ۔ئگ اسئگ ےکئگ وسائگ یسکئگ ےکئگ ن اسئگ وکیئئگ اایتخرئگ ںیہن۔ئگ ب

رن اتئگ خ

ئگ روایئئگ اورئگ اکراسزیئگ ےکئگ اسرےئگ خ

ئگ ینعیئگ احج

اسئگ ےکئگ وسائگ وکیئئگ ںیہنئگ وجئگ دنبوںئگ یکئگ اکپرئگ ےنسئگ اورئگ انئگ یکئگ داعؤںئگ اکئگ وجابئگ دے۔

ایہا النااس انتم الفرق لی اہلل واہلل ہو الغنی الحمید ی (۷۵)اافلرط:اء ا

ئگ اہللئگ ےکئگ اتحمجئگ وہئگ اہللئگ یہئگ ےہئگ وجئگ ینغئگ اورئگ ےبئگ اینزئگ اورئگ ایھچئگ افصتئگ واالئگ ےہ۔"" اون!ئگ متئگ ب

ان

رامن ائگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

رائگ ےنئگ ق

ادئگ ےہئگ ہکئگ خ

اکئگ ارش

ئگ ئگ رمگاہئگ ےہئگ ئگ دورسےئگ رپئگ ملظئگ وئگ زن ادیتئگ وکئگ رحامئگ وھجمس،ئگ ریمےئگ دنبو!ئگ متئگ ںیمئگ ںیمئگ ےنئگ اےنپئگ اورپئگ ملظئگ رحامئگ رکئگ ایئگ ےہئگ وتئگ متئگ یھبئگ اک "ریمےئگ دنبو! رئگ اک ےسئگ ہ

ئگ وھباکئگ ےہئگ وسا رئگ اک ئگ دوںئگ اگ،ئگ ریمےئگ دنبو!ئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ ہ

ئگ بلطئگ رکوئگ ںیمئگ ںیہمتئگ دہای

ئگ دوں،ئگ سپئگ متئگ ھجمئگ ئگ ےسئگ دہای

ےئئگ اسئگ صخشئگ وساےئئگ اسئگ ےکئگ سجئگ وکئگ ںیمئگ دہای

ئگ اگنئگ ےہ،ئگ وساےئئگ اسئگ ےکئگ سجئگ وکئگ ںیمئگ انہپؤں،ئگ سپئگ ےکئگ سجئگ وکئگ ںیمئگ الھکؤں،ئگ سپئگ متئگ یھجمئگ ےسئگ روزیئگ اموگن رئگ ک ئگ وتئگ ںیمئگ ںیہمتئگ روزیئگ دوںئگ اگ،ئگ ریمےئگ دنبو!ئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ ہ

اہئگ اعمفئگ رکئگ دوںئگ اگ۔")حیحصئگ ملسم(ئگ متئگ یھجمئگ ےسئگ ابلسئگ اموگنئگ ںیمئگ ںیہمت

اہئگ رکےتئگ وہئگ اورئگ دنئگ ںیمئگ یھبئگ اورئگ ںیمئگ اسرےئگ گ

انہپؤںئگ اگ۔ئگ ریمےئگ دنبو!ئگ متئگ راتئگ ںیمئگ یھبئگ گ

رائگ یہئگ ےسئگ امینگنئگ اچںیئہ۔ےنئگ ہیئگ ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ

رامن ائگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ وکئگ اینپئگ اسریئگ احںیتجئگ خ

ادئگ ق

رائگ ےسئگ یھبئگ ارش

ئگ ہکئگ ارگئگ وجیتئگ اکئگ ہمستئگ وٹٹئگ اجےئئگ وتئگ خ

اہیںئگ ک

رذمی(

امےگنئگ اورئگ ارگئگ کمنئگ یکئگ رضورتئگ وہئگ وتئگ وہئگ یھبئگ ایسئگ ےسئگ امےگن۔)ت

رائگ یہئگ یکئگ رطفئگ

انئگ وکئگ اینپئگ وھچیٹئگ ےسئگ وھچیٹئگ رضورتئگ ےکئگ ےیلئگ یھبئگ خ

ئگ واالئگ ےہئگ بلطمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ان

ائگ اچےیہ۔ئگ اسئگ ےکئگ وسائگ ہنئگ وکیئئگ داعؤںئگ اکئگ نس

وتمہجئگ وہن

اورئگ ہنئگ وکیئئگ رمادںیئگ وپریئگ رکےنئگ واالئگ ےہ۔

ائگ ااہتنیئئگ درےجئگ یکئگ ےبئگ ۔۲

رائگ ےکئگ وضحرئگ اہھتئگ الیھپن

اہئگ ےکئگ اکومںئگ ےکئگ ئگ ےیلئگ خ

رئگ ماقدصئگ اورئگ گ

ئ

ااجت

ےئگ وجئگ الحلئگ اورئگ بیطئگ وہ،ئگ نگٹ

پرائگ ےسئگ ویہئگ ھچئگ ام

ادیب،ئگ ےبئگ تایئئگ خ

رنیئگ مسقئگ اکئگ ذماقئگ ےہ۔ئگ اورئگ یخاتک ئگ ےہ،ئگ رح

ائگ اورئگ ںیتنمئگ اماننئگ دنیئگ ےکئگ اسھتئگ دبت

رائگ ےسئگ داعںیئئگ رکن

رئگ رمادوںئگ ےکئگ وپرائگ وہےنئگ ےکئگ ےیلئگ خ

ئ

ااجت

ایسئگ رطحئگ انئگ ن اوتںئگ ےکئگ امئگ اورئگ ن

رامئگ دیئگ ںیہ،

رائگ ےنئگ ازیلئگ وطرئگ رپئگ ےطئگ ق

ےئگ وجئگ خگٹ

پانئگ اےنپئگ دقئگ ےکےیلئگ یھبئگ داعئگ ہنئگ ام

درازئگ وہےنئگ یکئگ داعئگ رکےئگ ن ائگ وکیئئگ ریغئگ ئگ اورئگ نجئگ ںیمئگ دبتیلیئگ ںیہنئگ وہئگ یتکسئگ الثمئگ وکیئئگ ہتسپئگ دقئگ ان

راھن ائگ ہنئگ اےئئگ وریغہ۔

ائگ ئگ وکیئئگ داعئگ رکےئگ ہکئگ ںیمئگ ہشیمہئگ وجانئگ روہںئگ اورئگ یھبکئگ ت انئگ دقئگ ےکئگ تسپئگ وہےنئگ یکئگ داعئگ رکےئگ ن

ومعمیلئگ درازئگ دقئگ ان

ادئگ ےہ:

رانئگ اکئگ ارش

ق

ادعوہ مخلصین لہ ا ین و اقیموا وجوہکم عند کل مسجد وا (۲۶)ارعاف:لد

ئگ وکئگ اخصلئگ رکےتئگ وہےئ۔""

رئگ ابعدتئگ ںیمئگ اانپئگ رخئگ کیھٹئگ ایسئگ یکئگ رطفئگ ر،وھ،ئگ اورئگ ایسئگ وکئگ اکپرو،ئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ اینپئگ ااطع اورئگ ہ

رئگ رمادوںئگ ےکئگ ےیلئگ داعںیئئگ ہنئگ امےگنئگ ہکلبئگ ااھچئگ رکدارئگ اورئگ ن ازیک

ئ

ااجت

رامینئگ یکئگ روہئگ رپئگ ےتلچئگ وہےئئگ ن

اق

رائگ ےکئگ وضحرئگ اینپئگ رضورںیتئگ رےنھکئگ واالئگ ن

رن اتئگ شیپئگ رکےتئگ خ

ہئگ خ

ئگ رےھک۔

رائگ ےکئگ وضحرئگ اینپئگ دروخاب

وہےئئگ کینئگ رمادوںئگ ےکئگ ےیلئگ خ

186

ئگ رےہئگ ںیہئگ وہئگ اپئگ ےکئگ احالتئگ اکئگ وپرائگ وپر ۔۰

رائگ ےسئگ اپئگ امن

ےئگ ہکئگ سجئگ خگٹ

پ ےئگ اورئگ اسئگ نیقیئگ ےکئگ اسھتئگ ام

گٹ

پئگ ےسئگ ام

ائگ ملعئگ یھبئگ داع،ئگ رہگےئگ االخصئگ اورئگ ن ازیکہئگ ن

ائگ ےہئگ اورئگ اپئگ رپئگ ااہتنیئئگ رہمن انئگ یھبئگ ےہ،ئگ اورئگ

ئگ رھک

ئ

ای

رئگ ش ائگ ےہ۔ئگ ہنودئگ وامنشئ،ئگ رن ائگ اکری،ئگ اورئگ رشکئگ ےکئگ ہ

ائگ اورئگ انئگ یکئگ داعںیئئگ وبقلئگ رکن

ویہئگ ےہئگ وجئگ اےنپئگ دنبوںئگ یکئگ اکپرئگ س

ےسئگ اینپئگ داعؤںئگ وکئگ ےبئگ ازیمئگ رےیھک۔

رانئگ ںیمئگ ےہ:

ق

ین (۷۴:)اوملنم فادعوا اہلل مخلصین لہ الد

ئگ وک"

ئگ اخصلئگ رکےتئگ وہےئ۔"سپئگ اہللئگ وکئگ اکپروئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ اینپئگ ااطع

اورئگ وسرہئگ ئگ رقبہئگ ںیمئگ ےہ:

اع اذا دعان فلیستجیبوا لی یب اجیب دعوۃ الدا ی ق ن ہم یرشدون و اذا سالک عبادی عنی فا (۷۸۹)ارقبلہ:ولیءومنوا بی لعلا

ئگ اپئگ ےسئگ ریمملسو هيلع هللا ىلص! "اورئگ اےئگ روسل ئگ ےھجمئگ ج

ئگ یہئگ وہں،ئگ اکپرےنئگ واائگ ج

ی ر

ےئگ دنبےئگ ریمےئگ قلعتمئگ وپںیھچئگ وتئگ اںیہنئگ اتبئگ دوئگ ہکئگ ںیمئگ انئگ ےسئگ ق

ئگ

ائگ ہکئگ وہئگ راہئگ راب

ائگ اچےیہئگ ن

رائگ اںیہنئگ ریمیئگ دوعتئگ وبقلئگ رکینئگ اچےیہئگ اورئگ ھجمئگ رپئگ اامینئگ الن

ائگ وہں،ئگ ل

ائگ ےہئگ وتئگ ںیمئگ اسئگ یکئگ داعئگ وبقلئگ رکن

رپئگ ںیلچ۔"اکپرن

۔۴

ئگ وسیئئگ اورئگ رق رائگ ےکئگ ےبئگ ن ان اںئگ وفعوئگ بلقئگ ےسئگ امئگ داعئگ وپریئگ وتہج،ئگ ک

اوہںئگ ےکئگ اابنرئگ رپئگ اگنہئگ رےنھکئگ ےکئگ اجبےئئگ خ

رائگ ےسئگ ایھچئگ ادیمئگ رےیھک،ئگ اےنپئگ گ

ےئگ اورئگ خگٹ

پ

رپئگ رظنئگ رےیھک۔ئگ اسئگ صخشئگ یکئگ داعئگ درتقیقحئگ داعئگ یہئگ ںیہنئگ ےہ،ئگ وجئگ اغلفئگ اورئگ الئگ رپوائگ وہئگ اورئگ الان ایلئگ نپئگ ےکئگ اسھتئگ ضحمئگ ونکئگ زن انئگ ےسئگ ھچئگ رکمئگ اورئگ ےبئگ دحوئگ اسحبئگ وجدئگ وئگ اخسئگ

رائگ ےسئگ وخشئگ امگنئگ ہنئگ وہ۔ئگ

اافلظئگ ےبئگ دیلئگ ےکئگ اسھتئگ ادائگ رکئگ راہئگ وہئگ اورئگ خ

ئگ ںیمئگ ےہ:

دحی

ئگ دلئگ ےسئگ یلکن" ئگ وجئگ اغلفئگ اورئگ ےبئگ رپوا ا

ئگ ایسیئگ داعئگ وکوبقلئگ ںیہنئگ رکن را

ئگ اینپئگ داعؤںئگ ےکئگ وبقلئگ وہےنئگ اکئگ نیقیئگ رےتھکئگ وہےئ)وضحرئگ بلقئگ ےس(ئگ دعئگ ےیجیک۔خ

رذمی(

وہ۔")ت

ریئگ اورئگ وشخعئگ وئگ وضخعئگ ےک ۔۵

رائگ یکئگ تبیہئگ اورئگ تمئگ وئگ الجلئگ ےسئگ حرزئگ راہئگ وہئگ اورئگ داع،ئگ ااہتنیئئگ اعخ

ے۔ئگ وشخعئگ وئگ وضخعئگ ےسئگ رمادئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ اکئگ دلئگ خگٹ

پئگ اسھتئگ ام

اائگ ڈےلیھئگ ڑپےئگ وہےئئگ وہں،ئگ اںیھکن

ضعرئگ وہ،ئگ رسئگ اورئگ اگنںیہئگ یکھجئگ وہیئئگ وہں،ئگ اوازئگ تسپئگ وہ،ئگ ا

رائگ اکئگ وخفئگ وپریئگ رطحئگ اظہ

ئگ رپئگ یھبئگ خ

ریئگ احل ئگ ںوئگ وہںئگ اورئگ امتمئگ مسجئگ یکئگ اظہ

ئگ وہئگ ریہئگ وہ،ئگ یبنادنازئگ وئگ اوط ر ئگ صخشئگ وکئگ داھکیئگ ہکئگ وہئگ امنزئگ ےکئگ دورانئگ داڑیھئگ ےکئگ ن اولںئگ ےسئگ لیھکئگ راہئگ ےہ۔ئگ وتئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ارئگ ےسئگ ینیکسئگ اورئگ ےبئگ یسکئگ اظہ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ اک

ا۔"

ائگ وتئگ اسئگ ےکئگ مسجئگ رپئگ یھبئگ وشخعئگ اطریئگ وہن

رامن ا:ئگ "ئگ ارگئگ اسئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ وشخعئگ ئگ ئگ وہن

ےنئگ ق

187

ائگ اچےیہ

ئگ ادیمئگ وکئگ اسئگ وصرئگ ےسئگ حرزن

رائگ وخنہتسئگ ںیمئگ اسئگ درئگ ےسئگ رکھٹائگ دن ائگ ایگئگ درا لئگ داعئگ امےتگنئگ وق

ئگ ےبئگ ونائگ نیکسمئگ وہں،ئگ ارگئگ خ ئگ درامدنہئگ ریقفئگ اک ئگ ہکئگ ںیمئگ اک

رائگ ہنئگ دےئگ وتئگ داینئگ ںیم

رائگ یہئگ ےسئگ المئگ ےہئگ اورئگ ارگئگ خ

وکیئئگ دورسائگ ںیہنئگ ےہئگ وجئگ ےھجمئگ ھچئگ ئگ وتئگ رھپئگ ریمےئگ ےیلئگ ںیہکئگ وکیئئگ اکھٹہنئگ ںیہن،ئگ ریمےئگ ن اسئگ اانپئگ ھچئگ ںیہنئگ ےہئگ وجئگ ھچئگ المئگ ےہئگ خ

ر

راہنئگ ےہ۔ئگ دنبہئگ دےئگ ےکس۔ئگ خ

رئگ زیچئگ اکئگ خ رئگ زیچئگ اکئگ وارثئگ ےہ،ئگ ایسئگ ےکئگ ن اسئگ ہ

رئگ ےہ۔ائگ یہئگ ئگ ہ

ضحمئگ ریقفئگ اورئگ اعخ

ئگ ےہ:

رانئگ ن اکئگ ںیمئگ دہای

ق

ا ع (۵۵)االرعاف:ادعوا رباکم ترض

ریئگ اورئگ زاریئگ ےکئگ اسھتئگ اکپرو۔"

"اےنپئگ ربئگ وکئگ اعخ

ر

ئگ اعخ

انئگ یہئگ یہیئگ ےہئگ ہکئگ دنبہئگ اےنپئگ رپورداگرئگ وکئگ اہنی

ئگ یکئگ ش

رن اتئگ اورئگ ااسحاستئگ دبعی

رائگ رکئگ اکپرےئگ اورئگ اسئگ اکئگ دلئگ وئگ دامغ،ئگ خ

رگ

یئگ اورئگ تنکسمئگ ےکئگ اسھتئگ گ

رن ادئگ کپٹئگ ریہئگ وہ۔

رئگ وئگ ن انطئگ یکئگ وپریئگ تیفیئگ ےسئگ اایتحجئگ وئگ ق ااءئگ اسئگ ےکئگ وضحرئگ ےکھجئگ وہےئئگ وہں،ئگ اورئگ اسئگ ےکئگ اظہ

ضع اورئگ اسرےئگ ا

ے۔ ۔۹گٹ

پراےیئئگ نکیلئگ اسداع،ئگ ےکپچئگ ےکپچئگ دیمیھئگ اوازئگ ںیمئگ ام

رگ

رائگ ےکئگ وضحرئگ ئگ رضورگ

ریئگ اورئگ ااسکنریئگ اورئگ ئگ خ

رئگ زگئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ دنبےئگ یکئگ اعخ

رگہیئگ وئگ زاریئگ یکئگ امنشئئگ ہ

ائگ اچےیہ۔ئگ

رائگ ےکئگ اسےنمئگ وہن

رن ادئگ رصفئگ خ

ق

ئگ

ئگ اامتجیعئگ داعئگ رکئگ رےہئگ وہںئگ وتئگ اسئگ وق ئگ ںیہئگ نکیلئگ ن ائگ وتئگ اہنتیئئگ ںیمئگ ااسیئگ ےیجیکئگ ن ائگ رھپئگ ج

دنلبئگ اوازئگ ےسئگ داعئگ ےیجیکئگ البئگ ہبشئگ ضعبئگ اواقتئگ داعئگ زورئگ زورئگ ےسئگ یھبئگ رکئگ تکس

ا

رن ادئگ ہکئگ دورسےئگ ولگئگ انیمئگ ںیہک۔ئگ اعمئگ احالتئگ ںیمئگ اخومیشئگ ےکئگ اسھتئگ تسپئگ اوازئگ ںیمئگ داعئگ ےیجیکئگ اورئگ اسئگ ن اتئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ امامتمئگ ےیجیکئگ ہکئگ اپئگ یکئگ ئگ ن

رگہیئگ وئگ زاریئگ اورئگ ق

رئگ زگئگ ہنئگ وہ: دنبوںئگ وکئگ داھکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ہ

دون الج ا وا خیفۃ وا ع باک فی نفسک ترض ن الغفلین واذرک را من القول بالغدو واالصال وال تکن م (۲۳۵)االرعاف: ہر

امئگ ن ادئگ رکوئگ اورئگ انئگ ولوگںئگ ںیمئگ ےسئگ "

ہنئگ وہئگ اجؤئگ وجئگ اورئگ اےنپئگ ربئگ وکئگ دلئگ یہئگ دلئگ ںیمئگ زاریئگ اورئگ وخفئگ ےکئگ اسھتئگ ن ادئگ رکو،ئگ اورئگ زن انئگ ےسئگ یھبئگ یکلہئگ اوازےسئگ حبصئگ وئگ ش

"تلفئگ ںیمئگ ڑپےئگ وہےئئگ ںیہ۔

رانئگ ںیمئگ اہکئگ ایگئگ ےہ:

انئگ دنبیگئگ یکئگ رعتفیئگ رکےتئگ وہےئئگ ق

ائگ یکئگ ش رضحتئگ زرکن

ا (۰)رمص :اذ نادی رباہ نداء خفی

ئگ اسئگ ےنئگ اےنپئگ ربئگ وکئگ ےکپچئگ ےکپچئگ اکپرا۔" "ج

ائگ الھک ۔۱

ئگ دےیجی،ئگ ن ائگ یلفئگ ئگ امنزئگ اوئگ رروزوںئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیکئگ اورئگ ارگئگ داعئگ رکےنئگ ےسئگ ےلہپئگ وکیئئگ کینئگ لمعئگ رضورئگ ےیجیک،ئگ الثمئگ ھچئگ دصہقئگ وئگ ریخاتئگ ےیجیک،ئگ یسکئگ وھبےکئگ وکئگ اھکن

رائگ ےکئگ ےیلئگ ےیک

راوخنہتسئگ ئگ یسکئگ تبیصئگ ںیمئگ رگاتفرئگ وہئگ اجںیئئگ وتئگ اےنپئگ اامعلئگ اکئگ وا ہطئگ دےئگ رکئگ داعئگ ےیجیکئگ وجئگ اپئگ ےنئگ وپرےئگ االخصئگ ےکئگ اسھتئگ رصفئگ خ

ئگ وہں۔خ

188

رانئگ ںیمئگ ےہ:

ق

یب والعمل الح یرفعہ الیہ یصعد الکلم الطا (۷۳)اافلرط:الصا

رےتھئگ ںیہئگ اورئگ کینئگ لمعئگ اںیہنئگ دنلبئگ دمارجئگ ےطئگ رکاےتئگ ںیہ۔""

ایسئگ یکئگ رطفئگ ن ازیکہئگ املکتئگ خ

ئگ اغرئگ ےکئگ ادنرئگ سنھپئگ ےئگ ےھت۔ئگ انئگ ولوگںئگ ےنئگ اےنپئگ ناصلخہنئگ لمعئگ اکملسو هيلع هللا ىلص یبن ئگ ادنریھیئگ راتئگ ںیمئگ اک ئگ ن ارئگ نیتئگ ا ےسئگ ااحصبئگ اکئگ واہعقئگ انسن ائگ وجئگ اک ئگ ےنئگ اک

رامئگ دن ا:وا ہطئگ دےئگ

رائگ ےنئگ انئگ یکئگ تبیصئگ وکئگ دورئگ ق

رائگ ےسئگ داعئگ یکئگ اورخ

رکئگ خ

ئگ اٹچنئگ لسھپئگ رکئگ اغرئگ ےکئگ ہنمئگ رپئگ ئگ اڑپیئگ اورئگ اغ ا،ئگ ڑاہڑئگ ےسئگ اک

رائگ اکئگ رکن

ئگ اغرئگ ںیمئگ انپہئگ یل،ئگ خ ئگ راتئگ اک ئگ واہعقئگ ہیئگ وہائگ ہکئگ نیتئگ اسویھتںئگ ےنئگ اک

رئگ دنبئگ وہئگ ایگ،ئگ دویاقم

رائگ ےسئگ داعئگ یکئگ اغرئگ اکئگ ہنمئگ ،وھلئگ دںی۔الھبئگ انئگ ےکئگ سبئگ ںیمئگ اہکںئگ اھتئگ ہکئگ اسئگ وکئگ اٹہئگ رکئگ اٹچنئگ یھت،

وشمرہئگ ہیئگ وہائگ ہکئگ اینپئگ اینپئگ زدنیگئگ ےکئگ ناصلخہنئگ لمعئگ اکئگ وا ہطئگ دےئگ رکئگ خ

ئگ ےنئگ اہک: رائگ نسئگ ےلئگ اورئگ اسئگ تبیصئگ ےسئگ اجنتئگ لمئگ اجےئ۔ئگ انچہچنئگ ئگ اک

اجےئ،ئگ ایکئگ بجعئگ ہکئگ خ

ئگ ںیمئگ لگنجئگ ےسئگ واسپ" ائگ اھتئگ اورئگ ایسئگ رپئگ ریمائگ زگارہئگ اھت۔ئگ ج

ائگ اورئگ رھپئگ ئگ ںیمئگ لگنجئگ ںیمئگ رکبن اںئگ رچان ائگ رکن

ئگ ےسئگ ےلہپئگ اےنپئگ وبڑےھئگ امںئگ ن اپئگ وکئگ دودھئگ الپن ا،ئگ وتئگ ب

ان

رئگ ےسئگ ان ا،ئگ وبڑےھئگ امںئگ ن اپئگ وسئگ ےکچئگ ےھت۔ئگ ےچبئگ اجگئگ رےہئگ ےھتئگ اورئگ وھبےکئگ ےھتئگ نکیلئگ ںیمئگ ےنئگ ہیئگ وگارائگ ہنئگ ایکئگ ہکئگ امںئگ ن ااےنپئگ ئگ دنئگ ںیمئگ دت پئگ ےسئگ ےلہپئگ وچبںئگ وچبںئگ وک،ئگ اک

ئگ رکئگ فیلکئگ اچنہپؤں،ئگ انچہچنئگ ںیمئگ راتئگ رھپئگ دودھئگ اکئگ ایپہلئگ ےیلئگ انئگ ےکئگ رساہےنئگ ڑھکائگ راہ۔ئگ ےچبئگ ریمےئگ ریپوںئگ ںیمئگ ٹمئگ وکئگ الپؤںئگ اورئگ ہیئگ یھبئگ وگارائگ ہنئگ ایکئگ ہکئگ وادلنیئگ وکئگ اگج

ئگ ایسئگ رطحئگ ڑھکائگ راہ۔

ٹمئگ رکئگ روےتئگ رےہئگ نکیلئگ ںیمئگ حبصئگ ک

ئگ یئگ

رتئگ ےسئگ اغرئگ ےکئگ ہنمئگ ےسئگ اٹچنئگ اٹہئگ دےئگ اورئگ اٹچنئگ اینتئگ ہ ران ا!ئگ ںیمئگ ےنئگ ہیئگ لمعئگ اخصلئگ ریتیئگ اخرطئگ ایک!ئگ وتئگ اسئگ یکئگ ت

ئگ ہکئگ اامسنئگ رظنئگ اےنئگ اگل۔خ

ردوریئگ وھچڑئگ رکئگ الچئگ ایگ۔ئگ ھچئگ رعےصئگ ےکئگ دعبئگ دورسےئگ ےنئگ اہک:ئگ "

ئگ صخشئگ اینپئگ م ردوریئگ دےئگ دیئگ نکیلئگ اک

ردوروںئگ ےسئگ اکمئگ ایئگ اورئگ سئگ وکئگ م

ںیمئگ ےنئگ ھچئگ م

ئگ اہمترےئگ ںیہئگ ےلئگ اجؤ۔ئگ وہئگ وبال ردوریئگ ےنیلئگ ان ائگ وتئگ ںیمئگ ےنئگ اسئگ ےسئگ اہکہیئگ اگںیئئگ رکبن اںئگ اورئگ ہیئگ ونرکئگ اچرکئگ ب

ئگ وہئگ م رائگ ےکئگ ےیلئگ ذماقئگ ہنئگ رکوئگ ںیمئگ ےنئگ اہک۔ئگ ذماقئگ ںیہنئگ ج

ئگ خ

رتئگ دیئگ اورئگ ہیئگ وجئگ ھچئگ متئگ رائگ ےنئگ اسئگ ںیمئگ ت

ئگ ھچئگ اہمترائگ ےہئگ متئگ وجئگ رمقئگ وھچڑئگ رکئگ ےئگ ےھت۔ئگ ںیمئگ ےنئگ اسئگ وکئگ اکرون ارئگ ںیمئگ اگلن ا۔ئگ خ ئگ ایسئگ ےسئگ وایعقئگ ہیئگ ئگ ب دھکیئگ رےہئگ وہ۔ئگ ب

ئگ ھچئگ اہمترائگ ےہئگ ااح لئگ وہائگ ئگ ےہ۔ ران ا!ئگ ہیئگ متئگ اانیمطنئگ ےکئگ اسھتئگ ےلئگ اجؤ۔ئگ ب

ران ا!ئگ ہیئگ ںیمئگ ےنئگ ضحمئگ ریتیئگ راضئگ ےکئگ ےیلئگ ایک۔خ

ئگ ھچئگ ےلئگ رکئگ الچئگ ایگ۔ئگ خ ورئگ وہئگ صخشئگ ب

ئگ یئگ۔

رائگ ےکئگ رکمئگ ےسئگ اٹچنئگ اورئگ ہ

رامئگ دے،ئگ خ

رتئگ ےسئگ اغرئگ ےکئگ ہنمئگ ےسئگ اسئگ اٹچنئگ وکئگ دورئگ ق وتئگ اسئگ یکئگ ت

ئگ اچچئگ زادئگ نہبئگ یھتئگ سجئگ ےسئگ ھجمئگ وکئگ ریغئگ ومعمیلئگ تبحمئگ وہئگ یئگئگ یھت،ئگ اسئگ ئگ ےنئگ ھچ ئگ رسیتےئگ ےنئگ اہک:ئگ "ریمیئگ اک ئگ رمقئگ امیگن۔ئگ ںیمئگ ےنئگ رمقئگ ایہمئگ رکئگ دی،ئگ نکیلئگ ج

رائگ ےسئگ ڈروئگ اورئگ اسئگ اکمئگ ےسئگ ن ازئگ روہ،ئگ ںیمئگ وفرائگ اھٹئگ اھٹیبئگ اورئگ ںیمئگ ےن

وہئگ رمقئگ یھبئگ اسئگ وکئگ شخبئگ ئگ ںیمئگ اینپئگ رضورتئگ وپریئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ اسئگ ےکئگ ن اسئگ اھٹیبئگ وتئگ اسئگ ےنئگ اہک۔خ

ئگ ضحمئگ ریتیئگ وخدوندیئگ ےکئگ ےیل رائگ وتئگ وخبئگ اجاتنئگ ےہئگ ہکئگ ںیمئگ ےنئگ ہیئگ ب

رتئگ دی،ئگ اےئگ خ ران ا!ئگ وتئگ اسئگ یکئگ ت

رائگ ےنئگ اغرئگ ےکئگ ہنمئگ ئگ ایکئگ خ

ےسئگ اغرئگ ےکئگ ہنمئگ وکئگ ئگ ،وھلئگ دے۔ئگ خ

رائگ ےنئگ اسئگ تبیصئگ ےسئگ اجنتئگ یشخب۔

ؤںئگ وکئگ خ

ےسئگ اٹچنئگ اٹہئگ دیئگ اورئگ ت

ئگ ےکئگ اطمقبئگ ونسارےنئگ اورئگ دساھرےنئگ یکئگ یھبئگ وکششئگ ےیجیک۔ ۔۸

رائگ یکئگ دہای

اہئگ اورئگ کینئگ ماقدصئگ ےکئگ ےیلئگ داعئگ رکےنئگ ےکئگ اسھتئگ اسھتئگ اینپئگ زدنیگئگ وکئگ خ

رحامئگ گ

ئگ اکئگ ن اسئگ احلظئگ ےیجیکئگ اورئگ رپزیہاگریئگ یکئگ زدنیگئگ زگارےیئ۔ئگ رحامئگ اھکئگ رک،ئگ رحامئگ یپئگ رک،ئگ رح

رائگ یکئگ دہای

رئگ اکمئگ ںیمئگ خ امئگ نہپئگ رکئگ اورئگ ےبئگ ن ایکئگ ےکئگ ےسئگ وپریئگ رطحئگ رپزیہئگ ےیجیک۔ئگ ہ

189

ئگ اسھتئگ رحامئگ ےکئگ املئگ ےسئگ اےنپئگ مسجئگ وکئگ ن الئگ رکئگ داعئگ رکےنئگ واالئگ ہیئگ ارزوئگ رکے۔ئگ ہکئگ

ردب ئگ وبقلئگ انبےنئگ ےکئگ ریمیئگ داعئگ وبقلئگ وہئگ وتئگ ہیئگ زت اداینئگ اورئگ ڈاٹھیئئگ ےہ۔ئگ ئگ داعئگ وکئگ اقب

ن

ئگ ےکئگ اطمقبئگ وہ۔

ےیلئگ رضوریئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ اکئگ وقلئگ وئگ لمعئگ یھبئگ دنیئگ یکئگ دہای

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

ےنئگ ق

رائگ ےنئگ ومونمںئگ وکئگ ایسئگ ن اتئگ اکئگ مکحئگ دن ائگ ےہ،ئگ سجئگ اکئگ اسئگ ےنئگ روسولںئگ وکئگ مکح"

ائگ ےہئگ اورئگ خ

رائگ ن ازیکہئگ ےہئگ اورئگ وہئگ رصفئگ ن ازیکہئگ املئگ یہئگ وکئگ وبقلئگ رکن

ئگ دن ائگ ےہ۔ئگ انچہچنئگ خ

رامن ائگ ےہ:

اسئگ ےنئگ ق

ا بت و اعملوا صالح ی ایہا الرسل کلوا من الطا (۵۷)ومونمن:ی

"اےئگ روسول!ئگ ن ازیکہئگ روزیئگ اھکؤ،ئگ اورئگ کینئگ لمعئگ رکو۔"

اورئگ ومونمںئگ وکئگ اطخبئگ رکےتئگ وہےئئگ اسئگ ےنئگ اہک:

ایہا الاذین امنوا کلوا من بت ما رزقنکم ی (۷۱۲)رقبہ:طی

"اےئگ اامینئگ واول!ئگ وجئگ الحلئگ اورئگ ن ازیکہئگ زیچںیئگ مہئگ ےنئگ متئگ وکئگ یشخبئگ ںیہئگ وہئگ اھکؤ۔"

ائگ وہائگ ےہ،ئگ رگدئگ اولدئگ ےہ،ئگ اورئگ اےنپئگ ملسو هيلع هللا ىلص رھپئگ اپ

ئگ ا ےسئگ صخشئگ اکئگ ذرکئگ ایکئگ وجئگ یبملئگ اسمتفئگ ےطئگ رکئگ ےکئگ دقمسئگ ماقمئگ رپئگ احرضیئگ داتیئگ ےہ،ئگ ابغرئگ ںیمئگ ان ےنئگ اک

ائگ رحامئگ ےہ،ئگ اسئگ اکئگ ابلسئگ امسنئگ یکئگ رطفئگ الیھپئگ رکئگ اتہکئگ ےہئگ اےئگ ریمےئگ رب!ئگ اےئگ ریمےئگ رب!ئگ دوونںئگ اہھتئگ ا

رحامئگ ےہئگ اورئگ رحامئگ یہئگ ےسئگ اسئگ یکئگ احالہکنئگ اسئگ اکئگ اھکن

رامنئگ صخشئگ یکئگ داعئگ ویکںئگ رکئگ وبقلئگ وہیتکسئگ ےہ۔")ملسم(

اق

وشنوامنئگ وہیئئگ ےہ۔ئگ وتئگ ا ےسئگ ن ا یئگ اورئگ ن

ری،ئگ ا ۔۶

رائگ ےکئگ وضحر،ئگ اینپئگ اعخ

رئگ داعئگ رکےتئگ رےیہ۔ئگ خ رات رات

ئگ ابعدتئگ ےہ،ئگ خ رامن ائگ ےہئگ ایتحجئگ اورئگ وبعتیبئگ اکئگ ااہظرئگ وخدئگ اک

ےنئگ وخدئگ داعئگ رکےنئگ اکمکحئگ دن ائگ ےہئگ اورئگ ق

ائگ وہں۔

ائگ ےہ۔ئگ وتئگ ںیمئگ اسئگ یکئگ س

ئگ ےھجمئگ اکپرن رئگ اکئگ دبانلئگ ہکئگ دنبہئگ ج رئگ دبےلئگ یگئگ ن ائگ ںیہن،ئگ دقتت داعئگ رکےنئگ ےسئگ یھبکئگ ہنئگ ااتکےیئئگ اورئگ ئگ اسئگ رکچئگ ںیمئگ یھبکئگ ہنئگ ڑپ ےئگ ہکئگ دعئگ ےسئگ دقتت

رائگ اکئگ اکمئگ ےہ،ئگ وجئگ میلعئگ وئگ میکحئگ ےہ۔ئگ ہنئگ دبانل،ئگ داع

ائگ خ

ائگ ن ائگ ہنئگ رکن

ائگ رےہئگ اورئگ ہحملئگ رھبئگ وبقلئگ رکن

رئگ اسئگ ےسئگ داعئگ رکن رات ئگ ریقفئگ وئگ اتحمجئگ یکئگ رطحئگ ت دنبےئگ اکئگ اکمئگ رہباحلئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اک

ےکئگ ےیلئگ یھبئگ وخدئگ وکئگ ےبئگ اینزئگ ہنئگ ےھجمس۔

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلصیبن

ےنئگ ق

رئگ ےہ۔")ربطاین("

رئگ وہئگ ےہئگ وجئگ داعئگ رکےنئگ ںیمئگ اعخ

رائگ اعخ

ئگ ےسئگ ت ب

رذمی(ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ئگ داعئگ ےسئگ زن ادہئگ تتئگ وئگ ارکامئگ وایلئگ زیچئگ اورئگ وکیئئگ ںیہنئگ ےہ۔")ت ردک

رائگ ےکئگ ت

رامن ا:ئگ "ہکئگ خ

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

190

ئگ ےہ،ئگ ایسئگ ےک ا

رائگ یہئگ وکئگ اکپرن

ئگ احلئگ ںیمئگ خ ر ،ئگ دھکئگ اورئگ ھکس،ئگ یگنتئگ اورئگ وخ یلیل،ئگ تبیصئگ اورئگ ارام،ئگ ہ

انئگ یہئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ رجنئگ وئگ راج

وضحرئگ اینپئگ ئگ ومنمئگ یکئگ ش

ائگ

ائگ راتہئگ ےہ۔احںیتجئگ رھک

رئگ اسئگ ےسئگ ریخئگ یکئگ داعئگ ئگ رکن رات ےہئگ اورئگ ت

ادئگ ےہملسو هيلع هللا ىلص یبن

:اکئگ ارش

رذمی("

ائگ ےہ۔")ت

رائگ اسئگ رپئگ انبضغکئگ وہن

ا،ئگ خ

رائگ ےسئگ داعئگ ںیہنئگ رکن

وجئگ صخشئگ خ

رئگ ہنئگ وہئگ رےہئگ وہں،ئگ وتئگ امویسئگ وہئگ رکئگ داع ۔۷۳ راتئگ دلجئگ ئگ اظہ

رائگ رپئگ رھبوہسئگ رےیھک۔ئگ اورئگ ارگئگ داعئگ یکئگ وبقتیلئگ ےکئگ ات

وھچڑئگ دےنیئگ یکئگ یطلغئگ ئگ داعئگ یکئگ وبقتیلئگ ےکئگ اعمےلمئگ ںیمئگ خ

یھبکئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ وبقتیلئگ داعئگ یکئگ رکفئگ ںیمئگ رپاشینئگ وہےنئگ ےکئگ اجبےئئگ رصفئگ داعئگ امےنگنئگ یکئگ رکفئگ ےیجیک۔

رامےتئگ ںیہ:

رضحتئگ رمعئگ ق

ئگ ےھجمئگ داعئگ امےنگنئگ یکئگ وتقیفئگ وہئگ یئگئگ وتئگ وبقتیلئگ یھبئگ اسئگ ےکئگ اسھت" اح لئگ وہئگ ئگ ےھجمئگ داعئگ وبقلئگ وہےنئگ یکئگ رکفئگ ںیہنئگ ےہ،ئگ ےھجمئگ رصفئگ داعئگ امےنگنئگ یکئگ رکفئگ ےہ۔ئگ ج

اجےئئگ یگ۔"

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

رائگ اسئگ اکئگ وسالئگ رضورئگ وپرائگ رکئگ داتیئگ ےہ،ئگ ن ائگ وتئگ اسئگ یکئگ رمادئگ وپر"

ائگ ےہئگ وتئگ خ

رائگ یکئگ رطفئگ ہنمئگ ااھٹن

رائگ ےسئگ ھچئگ امےنگنئگ ےکئگ ےیلئگ خ

ئگ وکیئئگ املسمنئگ خ یئگ وہئگ اجیتئگ ےہ،ئگ ن ائگ ج

رائگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ اسئگ یکئگ امیگنئگ وہیئئگ

ئگ ےکخ

رامئگ داتیئگ ےہ،ئگ ایقم

رتئگ ےکئگ ےیلئگ عمجئگ ق

رامےئئگ اگئگ اورئگ اسئگ وکئگ اےنپئگ اسےنمئگ ئگ زیچئگ اخ

ئگ ومنمئگ وکئگ اےنپئگ وضحرئگ بلطئگ ق

ئگ دنبہ رائگ اک

دنئگ خ

وتئگ ایکئگ وتئگ ےنئگ داعئگ امیگنئگ یھت؟ئگ وہئگ ےہکئگ اگئگ ڑھکائگ رکئگ ےکئگ وپےھچئگ اگ۔ئگ اےئگ ریمےئگ دنبے!ئگ ںیمئگ ےنئگ ےھجتئگ داعئگ رکےنئگ اکئگ مکحئگ دن ائگ اھتئگ اورئگ ہیئگ ودعہئگ ایکئگ اھتئگ ہکئگ ںیمئگ ریتیئگ داعئگ وبقلئگ رکوںئگ اگ۔

را

رامےئئگ اگ۔ئگ وتئگ ےنئگ ھجمئگ ےسئگ ئگ رپورداگر!ئگ امیگنئگ یھتئگ رھپئگ خ

یکئگ یھتئگ ہکئگ ںیمئگ ریتائگ وہئگ رجنئگ وئگ مغئگ دورئگ رکئگ دوںئگ سجئگ ئگ داعئگ امیگنئگ یھتئگ ںیمئگ ےنئگ وہئگ وبقلئگ یک،ئگ ایکئگ وتئگ ےنئگ الفںئگ دنئگ ہیئگ داعئگ ہنق

رامےئئگ اگ:ئگ "وہئگ داعئگ وتئگ !"ںیمئگ وتئگ التبمئگ اھتئگ اورئگ ںیمئگ ےنئگ ےھجتئگ اسئگ رجنئگ وئگ مغئگ ےسئگ اجنتئگ یشخبئگ یھت؟ئگ دنبہئگ ےہکئگ :"ن الکلئگ چسئگ ےہئگ رپوراگر

رائگ ق

ںیمئگ ےنئگ وبقلئگ رکئگ ےکئگ داینئگ یہئگ ںیمئگ رھپئگ خ

ران ائگ اسئگ تبیصئگ ےسئگ اجنتئگ دےئگ رگمئگ وتےنئگ اسئگ رجنئگ

وئگ مغئگ ےسئگ اجنتئگ ہنئگ ریتیئگ ارزوئگ وپریئگ رکئگ دیئگ یھتئگ اورئگ الفںئگ روزئگ رھپئگ وتئگ دورسےئگ مغئگ ںیمئگ التبمئگ وہےنئگ رپئگ داعئگ یکئگ ہکئگ خ

رامےئئگ اگ۔"ئگ ںیمن اایئ

رائگ ق

رئگ اسئگ ںیمئگ التبمئگ راہئگ اھت۔"وہئگ ےہکئگ اگ،ئگ ےبئگ کشئگ رپورداگر!ئگ وتئگ خ رات ئگ ںیمئگ ریتےئگ ےیلئگ رطحئگ رطحئگ یکئگ ںیتمعنئگ عمجئگ رکئگ ئگ ورئگ ت

ےنئگ اسئگ داعئگ ےکئگ وعضئگ ج

رامےئئگ اگ۔"

ریھکئگ ںیہ۔"ئگ اورئگ اسئگ رطحئگ دورسیئگ احوتجںئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیمئگ یھبئگ درن اتفئگ رکئگ ےکئگ یہیئگ ق

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص رھپئگ یبن

ےنئگ ق

رامئگ دےئگ ہکئگ ہیئگ ںیمئگ ےنئگ داینئگ ںیم"

رائگ ہیئگ ایبنئگ ہنئگ ق

رتئگ ےکئگ ےیلئگ ذریخہئگ رکئگ دنبہئگ ومنمئگ یکئگ وکیئئگ داعئگ ایسیئگ ہنئگ وہیگئگ سجئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیمئگ خ

ئگ وبقلئگ یکئگ اورئگ ہیئگ اہمتریئگ اخ

رئگ احلئگ ںیمئگ داعئگ امےتگنئگ رانہئگ اچےیہ۔")احمک(ےکئگ ریھک۔ئگ ئگ دنبہئگ ومنمئگ وسےچئگ اگئگ اکشئگ ریمیئگ وکیئئگ داعئگ یھبئگ داینئگ ںیمئگ وبقلئگ ہنئگ وہیت۔ئگ اسئگ ےیلئگ دنبےئگ وکئگ ہ

اسئگ وق

ریئگ اداب،ئگ اہطرتئگ ن ازیکیگئگ اکئگ وپرائگ وپرائگ ایخلئگ رےیھکئگ اورئگ بلق ۔۷۷ ئگ اظہ

رن ات،ئگ دنگےئگ ایخالتئگ اورئگ ہدوہدہئگ دقتعماتئگ ےسئگ ن اکئگ داعئگ امےتگنئگ وق

ان اکئگ خ

ئگ وکئگ یھبئگ ن

رانئگ ںیمئگ ےہ:

رےیھک۔ئگ ق

191

رین ابین ویحب المتطہ وا (۲۲۲)رقبہ:انا اہلل یحب التا

ئگ ن اکئگ وئگ اصفئگ رےتہئگ ںیہ۔"

رائگ ےکئگ وبحمبئگ وہئگ دنبےئگ ںیہئگ وجئگ تہبئگ زن ادہئگ وتہبئگ رکےتئگ ںیہئگ وجئگ اہنی

"ےبئگ کشئگ خ

رئگ ںیمئگ ےہ:اورئگ وس

رہئگ دمت

ر ر و ثیابک فطہ ر:و رباک فکب

(۴۔ئگ ۰)دمت

رامیہئگ دورسوںئگ ےکئگ ےیلئگ یھبئگ داعئگ ےیجیک۔ئگ نکیلئگ ہشیمہئگ اینپئگ ذاتئگ ےسئگ رشوعئگ ےیجیک۔ئگ ےلہپئگ اےنپئگ ۔۷۲ رانئگ ن اکئگ ںیمئگ رضحتئگ ات

ےئگ رھپئگ دورسوںئگ ےکئگ ےیل۔ئگ قگٹ

پےیلئگ ام

نجئگ ےسئگ ہیئگ قبسئگ اتلمئگ ےہ:ئگ اورئگ رضحتئگ ونحئگ یکئگ دوئگ داعںیئئگ لقنئگ یکئگ یئگئگ ںیہ

یاتی ٭ ربانا وتقبال دعاء ﴿ ومن ذر لوۃ رامیہ:﴾ ربانا اغرف لی ولوالدیا وللمءومنین یوم یقوم الحساب ۵۱رب اجعلنی مقیم الصا (۴۷۔ئگ ۴۳)ات

ئگ اورئگ ےھجمئگ "اےئگ ریمےئگ رب!ئگ ےھجمئگ امنزئگ اقمئئگ رک رام

ئگ اورئگ ریمیئگ اوالدئگ ےسئگ یھبئگ )ا ےسئگ ولگئگ ااھٹئگ وجئگ ہیئگ اکمئگ رکںی(ئگ رپورداگر!ئگ ریمیئگ داعئگ وبقلئگ ق ےنئگ واالئگ انب،

ئگ ہکئگ اسحبئگ اقمئئگ وہاگ۔" رامئگ دےئگ ج

اورریمےئگ وادلنیئگ اورئگ اسرےئگ املسمونںئگ وکئگ اسئگ دنئگ اعمفئگ ق

(۲۸)ونح:وا للمءومنین و المءومنت رب اغرف لی و لوالدیا و لمن دخل بیتی مءومن ا

رامئگ وجئگ اامینئگ الئگ رکئگ ریمےئگ رھگئگ ںیمئگ دالخئگ وہےئئگ اور"

رامئگ اورئگ انئگ ومونمںئگ یکئگ رفغمتئگ ق

رامئگ اورئگ ریمےئگ امںئگ ن اپئگ یکئگ رفغمتئگ ق

ئگ ریمےئگ رب!ئگ ریمیئگ رفغمتئگ ق

رام۔

"اسرےئگ یہئگ ومنمئگ رمدوںئگ اورئگ وعروتںئگ یکئگ رفغمتئگ ق

رامےتئگ ںیہئگ یبن

رذمی(ئگ ملسو هيلع هللا ىلصرضحتئگ ایبئگ نبئگ بعکئگ ق

رامےتئگ وتئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ داعئگ رکےتئگ اورئگ داعئگ اینپئگ ذاتئگ ےسئگ رشوعئگ رکےت۔)ت

ئگ یسکئگ صخشئگ اکئگ ذرکئگ ق ج

رانئگ ن اکئگ ںیمئگ وجئگ داعںیئئگ لقنئگ یکئگ یئگئگ ںیہ،ئگ ا ۔۷۰

ےئگ اورئگ عمجئگ ےکئگ ےغیصئگ اامعتسلئگ ےیجیک۔ئگ قگٹ

پئگ رکئگ رےہئگ وہںئگ وتئگ ہشیمہئگ اجعمئگ داعںیئئگ ام

نئگ ںیمئگ ن اومعلمئگ عمجئگ یہئگ ارگئگ اپئگ اامم

ئگ دتقمویںئگ اکئگ امندنئہئگ ےہ،ےکئگ ےغیصئگ اامعتسلئگ ےیکئگ ئگ وہئگ عمجئگ ےکئگ وغیصںئگ ںیمئگ داعئگ امےگنئگ وتئگ دتقمویںئگ وکئگ اچےیہئگ ہکئگ وہئگ انیمئگ ےتہکئگ اجںیئ۔"ےئگ ںیہ۔ئگ ااممئگ درا لئگ ب ج

رائگ یکئگ اعمئگ رتمحئگ وکئگ دحمودئگ ےنھجمسئگ یکئگ یطلغئگ رکئگ ےکئگ اسئگ ےکئگ ضیفئگ وئگ ششخبئگ وکئگ اےنپئگ ےیلئگ اخ ۔۷۴

ےنئگ یکئگ صئگ رکداعئگ ںیمئگ گنئگ رظنیئگ اورئگ وخدئگ رغیضئگ ےسئگ یھبئگ ئگ ےیجیکئگ اورئگ خ

رہ رت رائگ ھجمئگ رپئگ اورئگ دمحمئگ داعئگ ہنئگ ےیجیک۔ئگ رضحتئگ اوبہ

ئگ دبوئگ ان ا،ئگ اسئگ ےنئگ امنزئگ ڑپیھ،ئگ رھپئگ داعئگ امیگن،ئگ اورئگ اہک،ئگ اےئگ خ رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ دجسمئگ وبنیئگ ںیمئگ اک

ارےئگ ملسو هيلع هللا ىلص ق رامئگ اورئگ ہ

رپئگ رمحئگ ق

رام۔

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص وتئگ یبناسھتئگ یسکئگ اورئگ رپئگ رمحئگ ہنئگ ق

ےنئگ ق

رائگ یکئگ وعیسئگ رتمحئگ وکئگ گنلقد تحجرت واسعا

ئگ رکئگ دن ا۔")اخبری("وتئگ ےنئگ خ

192

ے۔ئگ اگےنئگ اورئگ رسالمےنئگ ےسئگ اانتجبئگ ےیجیک۔ئگ اہتبل ۔۷۵گٹ

پرائگ رکئگ داعئگ ام

رگ

ارگریغبئگ یسکئگ فیلکئگ ئگ داعئگ ںیمئگ ےبئگ فلکتئگ اقہیفئگ دنبیئگ ےسئگ یھبئگ رپزیہئگ ےیجیکئگ اورئگ اسدہئگ ادنازئگ ںیمئگ گ

ئگ وہئگ اجےئئگ وتئگ وکیئئگ اضمہقئئگ یھبئگ ںیہنئگ ےہ

ےئگ یکئگ راعی

فٹےسئگ یھبئگ ضعبئگ داعںیئئگ ایسیئگ وقنملئگ ںیہئگ نجئگ ںیمئگ ملسو هيلع هللا ىلص یبن۔ےکئگ یھبکئگ زن انئگ ےسئگ ومزوںئگ اافلظئگ لکنئگ اجںیئئگ ن ائگ اق

ئگ وہئگ یئگئگ ےہ۔ئگ الثم

ئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص اپئگ ئگ ےباسہتخئگ اقہیفئگ دنبیئگ اورئگ وزنئگ یکئگ راعی

رئگ نبئگ ارمقئگ ےسئگ روای ئگ یہئگ اجعمئگ داعئگ رضحتئگ زی

ئگ اہنی یکئگ اک

اللھم انی اعوذ بک من قلب ال یخشع و نفس ال تشبع وعلم ال ینفع ودعوۃ ال یستجاب لھا۔

ران ا!ئگ ںیم

ائگ وہںئگ اسئگ دلئگ ےسئگ سجئگ ںیمئگ وشخعئگ ہنئگ وہ،ئگ اسئگ سفنئگ ےسئگ سجئگ ںیمئگ ربصئگ ہنئگ وہ،ئگ اسئگ ملعئگ ےسئگ وجئگ عفنئگ شخبئگ ہنئگ وہ،ئگ اورئگ اسئگ داعئگ ےسئگ ئگ "خ

ریتیئگ انپہئگ ںیمئگ ان

وجئگ وبقلئگ ہنئگ وہ۔"

ئگ رےنھکئگ ےسئگ ےلہپئگ اسئگ یکئگ دمحئگ وانثئگ ےیجیک۔ئگ رھپئگ دوئگ ر تعئگ لفنئگ یھبئگ ڑپھئگ ےیجیلئگ اورئگ داعئگ ےکئگ ا ۔۷۹

ئگ یکئگ ن اراگہئگ ںیمئگ اینپئگ رضورتئگ وئگ احج را

ئگ یبنخ ر

ئگ اخ رپئگ ملسو هيلع هللا ىلص ولئگ و

درودڑپےنھئگ اکئگ یھبئگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ وپریئگ رکےنئگ اکئگ اعمہلمئگ درشیپئگ وہئگ وتئگ اسئگ وکئگ اچےیہئگ ہکئگ ےلہپئگ ووضئگ رکئگ ےکئگ دوئگ ر تعئگ امنزئگ ڑپےھ"

انئگ ےسئگ رضورتئگ وئگ احج

ران ائگ یسکئگ ان

ئگ یسکئگ صخشئگ وکئگ خ اورئگ ئگ ج

رائگ یکئگ دمحئگ وانثئگ رکےئگ اورئگ یبن

رذمی()ارپئگ درودئگ وئگ السمئگ ےجیھبملسو هيلع هللا ىلص رھپئگ خ

رائگ یکئگ ن اراگہئگ ںیمئگ اینپئگ رضورےئگ ایبنئگ رکے(۔)ت

سئگ ےکئگ دعبئگ خ

رائگ یکئگ دمحئگ وئگ انثئگ اورئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص یبن

رپئگ درودوالسمئگ ےکئگ اسھتئگ یتچنہپئگ ےہ،ئگ وہئگ رشفئگ وبقلئگ ن ایتئگ ےہ۔ئگ رضحتئگ اضفہلئگ ملسو هيلع هللا ىلص یکئگ اہشدتئگ ےہئگ ہکئگ دنبےئگ یکئگ وجئگ داعئگ خ

رامےتئگ ںیہ:ئگ "ہکئگ یبن

ئگ صخشئگ ان ا،ئگ اسئگ ےنئگ ملسو هيلع هللا ىلص ق رامئگ ےھتئگ ہکئگ اک

رام۔"۔"اللھم اغرفلیڑپیھئگ اورئگ امنزئگ ےکئگ دعبئگ اہک:ئگ امنزئگ دجسمئگ ںیمئگ رشتفیئگ ق

ران ائگ ریمیئگ رفغمتئگ ق

خ

رائگ یکئگ دمحئگ وئگ انثئگ رکو،ئگ رھپئگ درودئگ رشفیئگ ڑپوھ۔ئگ رھپئگ داعئگ ےنئگ ہیئگ نسئگ رکئگ اسئگ ےسئگ اہکئگ متئگ ےنئگ امےنگنئگ ںیمئگ دلجن ازیئگ ےسئگ اکمئگ ای۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص اپ

ئگ امنزئگ ڑپھئگ رکئگ وھٹیبئگ وتئگ خ ج

رامئگ یہئگ رےہئگ ےھت۔ئگ ہکئگ دورسائگ ادیمئگ ئگ ان ائگ ملسو هيلع هللا ىلص اموگن،ئگ اپ

رائگ یکئگ دمحئگ وئگ انثئگ ایبنئگ یک۔ہیئگ ق

رامن ا:ئگ "ابئگ داعئگ اموگن،ئگ داعئگ ملسو هيلع هللا ىلص درودرشفیئگ ڑپاھ۔ئگ یبناورئگ اسئگ ےنئگ امنزئگ ڑپھئگ رکئگ خ

ےنئگ ق

رذمی(

وبقلئگ وہئگ یگ۔")ت

ئگ ےسئگ ولعممئگ وہ ۔۷۱

ا۔ئگ اہتبلئگ ااحدی

ئگ ےسئگ یھبکئگ ںیہنئگ ااتکن

رن ادئگ نس

ئگ وہئگ اےنپئگ دنبوںئگ یکئگ ق ئگ انئگ داعئگ امےتگنئگ رےیہ۔ئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ ر ئگ اورئگ ہ

ئگ وق ر رائگ ےسئگ ہ

ائگ ےہئگ ہکئگ خ

ھچئگ ن

رائگ انئگ وصخمصئگ اواقتئگ اورئگ احالتئگ ںیمئگ داعؤںئگ اکئگ وصخیصئگ امامتمئگ اخصئگ اواقتئگ اورئگ احالتئگ ا ےسئگ ںیہئگ نجئگ ںیمئگ ئگ وصختیصئگ ےکئگ اسھتئگ داعںیئئگ دلجئگ وبقلئگ وہیتئگ ںیہ،

ل

ےیجیک:

رےئگ ںیمئگ تسمئگ ڑپےئگ وہےتئگ ںیہ،ئگ وجئگ دنبہئگ اھٹئگ رکئگ اےنپ (۔۷)

ئگ اعمئگ وطرئگ رپئگ ولگئگ یھٹیمئگ دنینئگ ےکئگ م ربئگ ےسئگ رازئگ واینزئگ یکئگ ئگ راتئگ ےکئگ ےلھچپئگ ےصحئگ ےکئگ انسےٹئگ ںیمئگ ج

ائگ ےہ۔

رامن

ائگ ےہئگ وتئگ وہئگ وصخیصئگ رکمئگ ق

ائگ ےہئگ اورئگ نیکسمئگ نبئگ رکئگ اینپئگ احںیتجئگ اسئگ ےکئگ وضحررھک

وگتفگئگ رکن

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

193

ائگ ےہئگ ہک"

ائگ ےہئگ ئگ وکنئگ ےھجمئگ اکپرن

رامن

ائگ ےہئگ وتئگ ق

ئگ راتئگ اکئگ الھچپئگ ہصحئگ ن ایقئگ رہئگ اجن ئگ ہکئگ ج

ائگ ےہئگ اہیںئگ ک

رامن

رولئگ ق

رئگ راتئگ وکئگ اامسنئگ داینئگ رپئگ ت رائگ ہ

ںیمئگ اسئگ یکئگ داعئگ وبقلئگ ئگ ئگ خ

رذمی(

رکوں،وکنئگ ھجمئگ ےسئگ اماتگنئگ ےہئگ ئگ ہکئگ ںیمئگ اسئگ وکئگ اطعئگ رکوں،ئگ وکنئگ ھجمئگ ےسئگ رفغمتئگ اچاتہئگ ےہئگ ہکئگ ںیمئگ اےسئگ اعمفئگ رکوں۔")ت

رذم (۔۲)

رارئگ ونیہمںئگ ےسئگ زن ادہئگ رتہبئگ ےہئگ اورئگ ہیئگ داعئگ اخصئگ وطرئگ رپئگ ڑپےیھ۔)ت

ئگ ہ ئگ اک ردک

رائگ ےکئگ ت

ئگ دقرئگ ںیمئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ داعئگ ےیجیکئگ ہکئگ ہیئگ راتئگ خ

ی(ب

ب العفو فاعف عنیاللھم انک عفو تح

رامئگ دے۔"

ےئگ اعمفئگ قچم

ائگ ےہئگ سپئگ وتئگ

ران ا!ئگ وتئگ تہبئگ زن ادہئگ اعمفئگ رکےنئگ واالئگ ےہ،ئگ اعمفئگ رکےنئگ وکئگ دنسپئگ رکن

"خ

ئگ (۔۰) رذمی(۶دیمانئگ رعافتئگ ںیمئگ ج

رائگ ےکامہمنئگ عمجئگ وہےتئگ ںیہ۔)ت

۔ئگ ذو ہجحئگ وکئگ خ

ئگ ںیمئگ وجئگ ہعمجئگ ئگ اکئگ ہبطخئگ رشوعئگ وہےنئگ ےس (۔۴)

ئگ ےہ۔ئگ ہعمجئگ یکئگ وصخمصئگ اسع

ئگ ےہئگ ن ائگ امنزئگ رصعئگ ےکئگ دعبئگ ےسئگ امنزئگ رغمبئگ ک

امنزئگ متخئگ وہےنئگ ک

ئگ اجمدہوںئگ یکئگ فصئگ دنبیئگ یکئگ اجئگ ریہئگ وہ۔ئگ یبن (۔۵) ئگ اوردیمانئگ ںاہدئگ ںیمئگ ج

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص اذانئگ ےکئگ وق

اکئگ ارش

ئگ یکئگ داع۔")ا"

ئگ یکئگ داع،ئگ دورسیئگ ںاہدئگ )ںیمئگ فصئگ دنبی(ئگ ےکئگ وق

رائگ ےکئگ درن ارئگ ےسئگ ردئگ ںیہنئگ یکئگ اجںیت،ئگ اذانئگ ےکئگ ئگ وق

وبداؤد(دوزیچںیئگ خ

اذانئگ اورئگ ریبکتئگ ےکئگ درایمنئگ وےفقئگ ںیم۔ (۔۹)

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

ئگ ےکئگ درایمینئگ وےفقئگ یکئگ ئگ داعئگ ردئگ ںیہنئگ یکئگ اجیت۔"احصہبئگ رکامئگ ےنئگ درن اتفئگ ایک،ئگ ن اروسلئگ اہلل"

رامن ائگ ملسو هيلع هللا ىلص اذانئگ اورئگ ااقم

اسئگ وےفقئگ ںیمئگ ایکئگ داعئگ اماگنئگ رکںی۔ئگ ق

ہیئگ داعئگ اماگنئگ رکو:

الدنیا و االرخۃ اللھم انی اسلک العفو والعافیۃ فی

ران ا

رتئگ ںیمئگ یھب۔""خ

!ئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ وفعئگ ورکمئگ اورئگ اعتیفئگ وئگ السیتمئگ اماتگنئگ وہں،ئگ داینئگ ںیمئگ یھبئگ اورئگ اخ

رار( (۔۱)

۔)ت

راضمنئگ ےکئگ ابمرکئگ ان امئگ ںیمئگ ن اوصخلصئگ ااطفرئگ ےکئگ وق

رذمی( (۔۸)

رضئگ امنزوںئگ ےکئگ دعب۔ئگ )اچےہئگ اپئگ ئگ اہنتئگ داعئگ رکںیئگ ن ائگ ااممئگ ےکئگ اسھت(۔)ت

ق

ئگ ںیم۔دجسےئگ یکئگ اح (۔۶)

ل

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

اکئگ ارش

194

ئگ ںیمئگ وخبئگ وخبئگ داعئگ اماگنئگ رکو۔"

ئگ اح لئگ رکئگ اتیئگ ےہئگ سپئگ متئگ اسئگ احل

ری

ئگ ںیمئگ دنبہئگ اےنپئگ ربئگ ےسئگ تہبئگ یہئگ ق

"دجسےئگ یکئگ احل

رئگ تبیصئگ ن ائگ ااہتنیئئگ رجنئگ وئگ مغئگ ںیمئگ التبمئگ وہں۔)احمک( (۔۷۳) ئگ اپئگ یسکئگ دشی ج

ئگ ذرکئگ وئگ رکفئگ یکئگ وکیئئگ دینیئگ سلجمئگ دقعنمئگ وہ۔)اخبری،ئگ ملسم (۔۷۷) (ج

رانئگ ن اکئگ اکئگ متخئگ وہ۔)ربطاین( (۔۷۲)

ئگ ق ج

ئگ طخئگ اھکلئگ سجئگ ۔۷۸ امئگ اک

ئگ ےکمئگ ےسئگ رصبہئگ اجےنئگ ےگلئگ وتئگ اپئگ ےنئگ ےکمئگ واولںئگ ےکئگ ن ںیمئگ انئگ ماقامتئگ رپئگ یھبئگ داعئگ اکئگ وصخیصئگ امامتمئگ ےیجیک۔ئگ رضحتئگ نسحئگ رصبیئگ ج

امتئگ رپئگ وصختیصئگ ےکئگ اسھتئگ داعئگ وبقلئگ وہیتئگ ےہ:ےکمئگ ےکئگ ایقمئگ یکئگ اتیمہئگ اورئگ اضفلئئگ ایبنئگ ےیکئگ اورہیئگ یھبئگ واحضئگ ایکئگ ہکئگ ےکمئگ ںیمئگ انئگ دنپرہئگ ماق

رمئگ ےکئگ ن اساچ (۔۴) ہبعکئگ ےکئگ ادنر ۔(۰) زیمابئگ ےکئگ ےچین ۔(۲) زتلمم (۔۷)

ہئگ زم

رامیہئگ ےکئگ ےھچیپ ۔(۱) افصوئگ رموہئگ ےکئگ ن اسئگ ںاہںئگ یعسئگ یکئگ اجیتئگ ےہ ۔(۹) افصئگ وئگ رموہئگ رپ ۔(۵) ماقمئگ ات

ردہفلئگ ںیم (۶) رعافتئگ ںیم ۔(۸)

ؤںئگ (۷۷) ینمئگ ںیم (۷۳) م

رمجاتئگ ےکئگ ن اس)نصئگ نیصح(ت

ئگ روسل ۔۷۶

رانئگ ن اکئگ اورااحدی

رائگ ےسئگ داعئگ امےنگنئگ ےکئگ ےیلئگ داعئگ ےکئگ ویہئگ اافلظئگ ن ادئگ وہئگ اجںیئئگ وجئگ ق

رئگ وکششئگ رکےتئگ رےیہئگ ہکئگ اپئگ وکئگ خ رات ںیمئگ اےئئگ ںیہ۔ئگ ملسو هيلع هللا ىلص ت

رائگ ےنئگ اےنپئگ ربمغیپوںئگ اورئگ کینئگ دنبوںئگ وکئگ داعئگ امےنگنئگ ےکئگ وجئگ ادنازئگ اورئگ اافلظئگ اتبےئئگ ںیہئگ انئگ ےسئگ اےھچئگ اافلظئگ او

رائگ ےکئگ اتبےئئگ وہےئئگ اورئگ خ

رئگ ادنازئگ وکیئئگ اہکںئگ ےسئگ الےئئگ اگ۔ئگ رھپئگ خ

انئگ وہئگ یتکسئگ ےہئگ وہئگ یسکئگ دورسےئگ الکمئگ ںیمئگ ےسیکئگ نکم

رت،ئگ اورئگ وبقتیلئگ یکئگ ش ر،ئگ اھٹمس،ئگ اجتیعم،ئگ ت

ےہ۔ئگ روسولںئگ ےکئگ اایتخرئگ ےیکئگ وہےئئگ اافلظئگ ںیمئگ وجئگ ات

ئگ وئگ روزئگ وجئگ داعںیئئگ امیگنئگ نیہئگ انئگ ںیمئگ یھبئگ وسز،ئگ اھٹمس،ئگ اجملسو هيلع هللا ىلص ایسئگ رطحئگ یبن

انئگ ن ایئئگ اجیتئگ ےہئگ ہکئگ انئگ ےسئگ ےسئگ ب

ئگ اکہلمئگ یکئگ ایسیئگ ش

تیعم،ئگ اورئگ وبعدی

اورئگ ارزوؤںئگ اکئگ وصرئگ ںیہنئگ ایکئگ اجاتکس۔ئگ ئگ رتہبئگ داعؤں،ئگ ااجتلؤں

رتیبئگ یھبئگ وہیتئگ ےہئگ ہکئگ

ئگ یکئگ التبیئئگ وہیئئگ داعؤںئگ اکئگ وردئگ رےنھکئگ اورئگ انئگ ےکئگ اافلظئگ اورئگ وہفممئگ رپئگ م رئگ رکےنئگ ےسئگ ذنہئگ وئگ رکفئگ یکئگ ہیئگ ت

رانئگ وئگ دحی

ئگ ومنمئگ یکئگ انمتںیئق

ائگ اچےیہئگ اورئگ نکئگ زیچوںئگ وکئگ اسئگ اکئگ اہتنمےئاورئگ ااجتلںیئئگ ایکئگ وہینئگ اچںیہ۔ئگ نکئگ

ان ائگ اچےیہ۔ئگ اکومںئگ ئگ ںیمئگ اسئگ وکئگ اینپئگ وقوتںئگ وکئگ ھک

وصقمدئگ وہن

رائگ ےسئگ سجئگ زن انئگ اورئگ نجئگ اافلظئگ ںیمئگ وجئگ اچےہئگ امےگن۔ئگ

رئگ لضئگ رگمئگ ہیئگ البہبشئگ داعئگ ےکئگ ےیلئگ یسکئگ زن ان،ئگ ادنازئگ ن ائگ اافلظئگ یکئگ وکیئئگ دیقئگ ںیہنئگ ےہ۔ئگ دنبہئگ اےنپئگ خ ری

رائگ اکئگ م

خ

ئگ یکئگ الفحئگ ےکئگ ےیلئگ ایکئگ ہطقنئگ رظنئگ وئگ رکمئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ ےنئگ ہیئگ یھبئگ اتبن ائگ ہکئگ ھجمئگ ےسئگ ہیئگ اموگنئگ اورئگ اسئگ رطحئگ اموگنئگ اورئگ داعؤںئگ ےکئگ اافلظئگ نیقلتئگ رکئگ ےکئگ اتبئگ دن ائگ ہکئگ ومنمئگ وکئگ دنیئگ وئگ داین

ئگ اورئگ ریخئگ اکئگ وکیئئگ ولہپئگ ااسیئگ ںیہنئگ سجئگ ےکئگ ےیلئگ داعئگ ہنئگ داھکیئئگ اورئگ ارزوؤںئگ ےسئگ دلئگ یکئگ داینئگ وکئگ اراہتسئگ رانھکئگ اچےیہئگ اورئگ رھپئگ ئگ رانھکئگ اچےیہئگ اورئگ نکئگ انمتؤں

دنیئگ وئگ داینئگ یکئگ وکیئئگ احج

را

ئگ ےکئگ اتبےئئگ وہےئئگ اافلظئگ یہئگ ںیمئگ داعئگ امںیگنئگ اورئگ ایہنئگ داعؤںئگ اکئگ وردئگ رںیھکئگ وجئگ ق

رانئگ وئگ س

رائگ ےس،ئگ ق

نئگ ںیمئگ لقنئگ یکئگ یئگئگ ںیہئگ ن ائگ فلتخمئگ یئگئگ وہئگ اسئگ ےیلئگ رتہبئگ یہیئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ خ

امیگنئگ ںیہ۔ئگ ےنملسو هيلع هللا ىلص اواقتئگ ںیمئگ وخدئگ یبن

195

ئگ ےکئگ ےیلئگ اپئگ مکئگ ازئگ مکئگ یہیئگ امامتمئگ ےیجیکئگ ہکئگ اینپئگ داعؤںئگ ںیم

ئگ ک

ئگ یکئگ ہیئگ داعںیئئگ ن ادئگ ںیہنئگ وہئگ اجںیتئگ اسئگ ئگ وق

رانئگ وئگ س

ئگ اپئگ وکئگ ق

ئگ ک ئگ اہتبلئگ ج

ئگ اتکبئگ وئگ س

یکئگ اتبیئئگ وہیئئگ داعؤںئگ ےکئگ وہفممئگ یہئگ وکئگ شیپئگ رظنئگ رںیھک۔

رانئگ ن اکئگ اورئگ یبن

انئگ ابمرکئگ داعؤںئگ وکئگ دریھےئگ دریھےئگ ن ادئگ ےیجیکئگ اورئگ رھپئگ ایہنئگ اکئگ وردئگ رےیھک۔یتئگ ںیہ،یکئگ دنچئگ اجعمئگ داعںیئئگ لقنئگ یکئگ اجملسو هيلع هللا ىلص اےگ،ئگ ق

رانئگ یکئگ اجعمئگ داعںیئ

ق

رتمحئگ وئگ رفغمتئگ یکئگ داع:

ین لنا و ترحمنا لنکوننا من الخرس م تغرف (۲۰)االرعاف:قاال ربانا ظلمنا انفسنا و ان لا

ا" رامےئئگ اورئگ مہئگ رپئگ اےئگ ہ

اریئگ رفغمتئگ ہنئگ ق رائگ ئگ ملظئگ ایک۔ئگ ارگئگ وتئگ ہ

ابتہئگ وہئگ اجںیئئگ ےگ۔"رمحئگ ہنئگ اھکےئئگ وتئگ مہئگ انیقیرےئگ رب!ئگ مہئگ ےنئگ اےنپئگ ت

اوہںئگ وکئگ اعمفئگ ہنئگ رکےاورئگ اینپئگ ےبئگ ن ان اںئگ رتمحئگ ےسئگ ہنئگ ونازےئگ وتئگ وہئگ ابتہئگ وہئگ اجےئئگ اگ۔ئگ البئگ ہبش

انئگ ےکئگ گ

رائگ ان

ارگئگ خ

الفحئگ دارنیئگ یکئگ اجعمئگ داع:

ۃ حسنۃ وا قنا عذاب الناار ربانا نیا حسنۃ وا فی االرخ (۲۳۷)رقبہ:اتنا فی الد

رتئگ ںیمئگ یھبئگ الھبیئئگ دےئگ اورئگ اگئگ ےکئگ ذعابئگ ےسئگ ںیمہئگ اچب۔""

ارےئگ رب!ئگ ںیمہئگ داینئگ ںیمئگ یھبئگ الھبیئئگ دےئگ اورئگ اخ اےئگ ہ

ربصئگ وئگ ابثتئگ یکئگ داع:

غ علینا صبر ین ربانا ارف نا علی القوم الکرف ت اقدامنا وانرص ثب (۲۵۳رقبہ:)ا وا

رام۔""

اریئگ دمدئگ ق روںئگ رپئگ حتفئگ ن ابئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ ہ

ارےئگ دقومںئگ وکئگ وبضمطئگ امجئگ دےئگ اورئگ اکق رلیئگ دےئگ اورئگ ہ

رپورداگر!ئگ مہئگ رپئگ ربصئگ ای

اطیشنئگ ےکئگ رشئگ ےسئگ وفحمظئگ رےنہئگ یکئگ داع:

ب اعوذ ب یطینک من ہ را ون ﴿﴾)مزت الشا (۶۸۔ئگ ۶۱)اوملونمن: ﴾ و اعوذ بک رب ان یاحرض

ائگ وہںئگ ہکلبئگ اےئگ ریمےئگ رپورداگر!ئگ ںیمئگ اسئگ ےسئگ یھبئگ ریتیئگ انپہئگ اماتگنئگ وہںئگ ہکئگ وہئگ ریم"

ئگ رپورداگر!ئگ ںیمئگ اطیشنئگ یکئگ ااسکوٹہںئگ ےسئگ ریتیئگ انپہئگ ںیمئگ ان ی ر

ےئگ ق

ں۔" کی

ی ھی

196

:ذعابئگ منہجئگ ےسئگ ےنچبئگ یکئگ داع

ا ﴿٭ ام انا عذابہا کان غا۸۲ربانا اصف عناا عذاب جہنام ٭ ا وا مقام ہا ساءت مسترق

ا (۹۹۔ئگ ۹۵)ارفلاقن: ﴾ ان

ا

رائگ اکھٹن ارےئگ رپورداگر!ئگ ذعابئگ منہجئگ مہئگ ےسئگ ریھپئگ دے۔ئگ البہبشئگ اسئگ اکئگ ذعابئگ وتئگ اجنئگ اکئگ الوگئگ ےہ۔ئگ وہئگ تہبئگ یہئگ ت رائگ ماقمئگ ےہ۔""اےئگ ہ ئگ اورئگ تہبئگ یہئگ ت

االصحئگ بلقئگ یکئگ داع:

اک انت الوہااب غ قلوبنا بعد اذ ہدیدنا وہب لنا من لادنک رحمۃ ان (۸)الئگ رمعان: ربانا ال تز

ارےئگ ولقبئگ وک ئگ وتئگ ےنئگ دیسیھئگ راہئگ رپئگ اگلئگ دن ائگ ےہئگ وتئگ رھپئگ ںیہکئگ ہ

رامئگ ہکئگ وتئگ یہئگ "رپورداگر!ئگ ج

راہنئگ ضیفئگ ےسئگ رتمحئگ اطعئگ ق

ا۔ئگ ںیمہئگ اےنپئگ خ

ئگ یجئگ ںیمئگ التبمئگ ہنئگ رکن

یقیقحئگ ایفضئگ ےہ۔"

افصیئئگ بلقئگ یکئگ داع:

حیم لاذین امنوا ر ربانا اغرف لنا و الخواننا الاذین سبقونا باالیمان و ال تجعل فی قلوبنا غال ل اک رءوف را (۷۳)ارشحل: بانا ان

ارےئگ ولقبئگ ںیمئگ ومونمںئگ ےکئگ الخفئگ " ارےئگ انئگ اھبویئںئگ ےکئگ وجئگ مہئگ ےسئگ ےلہپئگ اامینئگ ےلئگ اےئئگ ںیہئگ اورئگ ہ

رامئگ دےئگ اورئگ ہ

اہئگ اعمفئگ ق

ارےئگ گ رپورداگر!ئگ ہ

رائگ یہئگ تقفشئگ رکےنئگ واالئگ رہمن انئگ ےہ۔"

ٹپکئگ ہنئگ دیپائگ وہےنئگ دےئگ ےبئگ کشئگ وتئگ ت

اع:احالتئگ ےکئگ دساھرئگ یکئگ د

ا ہیئ لنا من امرنا رشد (۷۳)افہکل: ربانا اتنا من لادنک رحمۃ وا

رام۔"

ارےئگ اعمہلمئگ ںیمئگ دساھرئگ ےکئگ )اسامن(ئگ ایہمئگ ق رامئگ اورئگ ہ

ازلئگ ق

"رپورداگر!ئگ مہئگ رپئگ اےنپئگ اہںئگ ےسئگ رتمحئگ ن

اافغتسر:

(۷۳۶)اوملونمن: انت خیر الرحمین ربانا امناا فاغرف لنا وارحمنا و

رامےنئگ واالئگ ےہ۔""

رائگ یہئگ رمحئگ ق

رامئگ دے۔ئگ مہئگ رپئگ رمحئگ رکئگ دےئگ وتئگ ت

اریئگ رفغمتئگ ق رپورداگر!ئگ مہئگ اامینئگ الےئ،ئگ سپئگ وتئگ ہ

197

الہئگ وایعلئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ وکسنئگ یکئگ داع:

ۃ اعین وا ا یدنا قا ا ربانا ہب لنا من ازواجنا و ذر قین امام (۱۴)ارفلاقن: جعلنا للمتا

اریئگ اوالدئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ اوھکنںئگ یکئگ ڈنھٹکئگ دےئگ اورئگ مہئگ وکئگ رپزیہاگروںئگ یہئگ ےکئگ ےیلئگ اثملئگ انب۔"" ارےئگ وجڑوںئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ اورئگ ہ

رپورداگر!ئگ ںیمہئگ ہ

رامئگ ہکئگ رپزیہئگ اگرئگ ولگئگ ںیمہئگ اےنپئگ ےیلئگ ہنو

ہنئگ اورئگ اثملئگ ںیھجمس۔ینعیئگ مہئگ وکئگ ایسیئگ کینئگ اورئگ ن ازیکہئگ زدنیگئگ اطعئگ ق

وادلنیئگ ےکئگ ےیلئگ داع:

رامیہ:ربانا اغرف لی ولوالدیا وللمءومنین یوم یقوم الحساب (۴۷)ات

رامئگ سجئگ دنئگ ہکئگ اسحبئگ اقمئئگ وہئگ اگ۔"

"رپورداگر!ئگ ریمیئگ اورئگ ریمےئگ وادلنیئگ یکئگ اورئگ امتمئگ ومونمںئگ یکئگ اسئگ دنئگ رفغمتئگ ق

:ازامشئئگ ےسئگ ےنچبئگ یکئگ داع

ا کما حملتہ سینا او اخطانا ربانا وال تحمل علینا اص ل ربانا ال تءواخذنا ان نا واعف نا ما ال طاقۃ لنا بہعلی الاذین من قبلنا ربانا وال تحم

ین ﴿﴾٪ عناا واغرف لنا و نا علی القوم الکرف (۲۸۹رقبہ:) ارحمنا انت مولىنا فانرص

ارےئگ رپورداگر! ،ئگ امکل!ئگ مہئگ رپئگ وہئگ وبھجئگ ہنئگ ڈالئگ وجئگ وتئگ ےنئگ مہئگ ےسئگ ےلہپئگ ولوگںئگ رپئگ مہئگ ےسئگ وھبلئگ وچکئگ ںیمئگ وجئگ وصقرئگ وہئگ اجںیئئگ انئگ رپئگ رگتفئگ ہنئگ رک"اےئگ ہ

ارائگ ومیلئگ ےہ،ئگ ئگ سجئگ اھبرئگ وکئگ ااھٹےنڈاےلئگ ےھت،ئگ رپورداگر! رام،ئگ مہئگ رپئگ رمحئگ رک!ئگ وتئگ ہ

ارےئگ اسھتئگ رنیمئگ رک،ئگ مہئگ ےسئگ درزگرئگ ق ئگ مہئگ ںیمئگ ںیہنئگ ےہئگ وہئگ مہئگ رپئگ ہنئگ رھک!ئگ ہ

یکئگ اطق

ر

رام۔اکق

اریئگ دمدئگ ق "وںئگ ےکئگ ماقےلبئگ ںیمئگ ہ

الہئگ رفکئگ ےسئگ اجنتئگ یکئگ داع:

ل النا ربانا ال تجعلنا فدنۃ للقوم الظ ین علی اہلل توک نا برحمتک من القوم الکرف (۸۹۔ئگ ۸۵)ویسن:مین ونج

رائگ یہئگ رپئگ رھبوہسئگ ایک"

ارےئگ رب!ئگ ںیمہئگ اظملئگ ولوگںئگ ےکئگ ےیلہنتفئگ ہنئگ انبمہئگ ےنخ روں،ئگ اےئگ ہ

ےسئگ اجنتئگ دے۔"ئگ ئگ اورئگ اینپئگ رتمحئگ ےسئگ مہئگ وکئگ اکق

اخہمتئگ ن اریخلئگ یکئگ داع:

موت واالرض انت لحین فارط السا ا وا الحقنی بالص نی مسلم ۃ توفا نیا واالرخ (۷۳۷)ویفس:ولی فی الد

198

ئگ ااجنم رامئگ اورئگ

رتئگ ںیمئگ ریمائگ اخہمتئگ االسمئگ رپئگ ق

اکرئگ ےھجمئگ اےنپئگ اصحلئگ ئگ "اےئگ اامسونںئگ اورئگ زنیمئگ ےکئگ دیپائگ رکےنئگ واےل!ئگ وتئگ یہئگ ریمائگ ویلئگ اورئگ اکراسزئگ ےہ۔ئگ داینئگ اورئگ اخ

رام۔"دنبو

المئگ ق

ںئگ ںیمئگ ش

ربانا فاغرف انا سمعنا منادی ا ینادی لالیمان ان امنوا بربکم فامناا ٭ بانا ان عناا سیاتنا وتوفانا مع االبر را ربانا واتنا ما ارلنا ذنوبنا وکرف

اک ال تخلف المیعاد وعدتا (۷۶۴۔ئگ ۷۶۰)الئگ رمعان:نا علی رسلک وال تخزنا یوم القیمۃ ان

ائگ اھتئگ اورئگ اتہکئگ اھتئگ ہکئگ اےنپئگ ربئگ وکئگ امون،"

ئگ اکپرےنئگ واےلئگ وکئگ انسئگ وجئگ اامینئگ یکئگ رطفئگ البن ارےئگ رپورداگر!ئگ مہئگ ےنئگ اک مہئگ ےنئگ اسئگ یکئگ دوعتئگ وبقلئگ رکئگ یلئگ سپئگ اےئگ ہ

رام۔ئگ ااق!

ئگ اخہمتئگ کینئگ ولوگںئگ ےکئگ اسھتئگ رک۔وجئگ وصقرئگ مہئگ ےسئگ وہےئئگ ںیہئگ انئگ ےسئگ درزگرئگ ق ارا ئگ اورئگ ہ رام

راایئںئگ مہئگ ںیمئگ ںیہئگ اںیہنئگ دورئگ ق اےئگ رپورداگر!ئگ اےنپئگ اورئگ وجت

ئگ ےکئگ روزئگ ںیمہئگ روسائگ ہنئگ رک۔ئگ ےبئگ کشئگ وتئگ اےنپئگ ودع

رامئگ اورئگ ایقم

ارےئگ قحئگ ںیمئگ وپرےئگ ق ےئگ ےکئگ الخفئگ روسولںئگ ےکئگ ذرےعیئگ وتئگ ےنئگ وجئگ ودعےئگ ےیکئگ ںیہئگ وتئگ اںیہنئگ ہ

رکےنئگ واالئگ ںیہنئگ ےہ۔"

یکئگ اجعمئگ داعںیئ:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

رامملسو هيلع هللا ىلصیبن

ئگ یکئگ اتکوبںئگ ںیمئگ عمجئگ ق

ئگ دحی ئگ وئگ روز،ئگ رفسئگ وئگ رضحئگ ںیمئگ وجئگ داعںیئئگ اماگنئگ رکےتئگ ےھت،ئگ دحمنیثئگ ےنئگ ااہتنیئئگ تنحمئگ اورئگ اجاشفنینئگ ےسئگ ہیئگ ب

رانئگ دیئگ ںیہ۔ئگ ،ئگ ب

ق

رتئگ ںیہیکئگ انئگ داعؤںئگ ےکئگ ڑپےنھئگ اکئگ یھبئگ امامتملسو هيلع هللا ىلص ن اکئگ یکئگ داعؤںئگ ےکئگ اسھتئگ اپئگ یبن ئگ اورئگ ن ات ر

ئگ اجعم،ئگ رپئگ ات

ئگ یھبئگ یتلمئگ ئگ مئگ ےیجیک۔ئگ ہیئگ داعںیئئگ اہنی

اورئگ انئگ ےسئگ ہیئگ دہای

رئگ اورئگ اسئگ یکئگ انمتںیئئگ ایکئگ وہینئگ اچںیئہ

ئگ ومنمئگ ےکئگ وسےنچئگ اکئگ حیحصئگ ادناز،ئگ اسئگ یکئگ ارزوؤنئگ اکئگ یقیقحئگ رمک رئگ اسئگ یکئگ ارزوؤںئگ ۔ےہئگ ہکئگ اک تقیقحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ادیمئگ یکئگ حیحصئگ وصت

ئگ واالئگ رصفئگ اسئگ اکئگ یہئگ ںیمئگ دیھکیئگ اجئگ یتکسئگ ےہ

ئگ ادیمئگ وکئگ یھبئگ اانیمطنئگ وہئگ ہکئگ وہئگ دنبوںئگ یکئگ رظنئگ ےسئگ اولھجئگ ےہئگ اورئگ اسئگ یکئگ رسوگیشئگ وکئگ نس ،ئگ ئگ ن اوصخلصئگ انئگ اواقتئگ ںیمئگ ج

اریکیئگ ںیم،ئگ اہنتیئئگ ںیم،ئگ ولوگںئگ ےسئگ اگلئگ اورئگ ولوگںئگ یکئگ ئگ وموجدیگئگ ںیمئگ وجئگ داعںیئئگ اماگنئگ رکےتئگ ےھتئگ انئگ ےکئگ ظفلئگ ظفلئگ ےسئگ االخص،ملسو هيلع هللا ىلص یبنرپورداگرئگ ےہ۔

ئگ یکئگ ن

وسز،ئگ ئگ ب

ائگ ےہئگ ہکئگ وکیئئگ میظعئگ دنبہئگ ےہئگ ک ےئگ اےنپئگ دنبہئگ وہےنئگ اکئگ اکلمئگ ااسحسئگ ےہ،

ئگ اےنپئگ ربئگ ےسئگ اماتگنئگ راتہئگ وشقئگ اورئگ ونرئگ اتکپٹئگ ےہئگ اورئگ سوسسئگ وہن

رئگ وق اورئگ وہئگ رسان ائگ اایتحجئگ نبئگ رکئگ ہ

ئگ ےہ ا

راتھئگ یہئگ اجن

ئگ ت ر رات ران ا!ئگ ےھجم۔ےہ،ئگ اورئگ اسئگ اکئگ وشقئگ وئگ اکامہکئگ ت

رام۔ئگ اےنپئگ بضغئگ ےسئگ وفحمظئگ رھکئگ اینپئگ وہئگ وجئگ ھچئگ اماتگنئگ ےہئگ اسئگ یکئگ روحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ خ

ربئگ اطعئگ ق

ئگ اانپئگ ق

رام۔

رویئئگ اورئگ اکرماینئگ بیصئگ ق

رتئگ یکئگ رسخ

وخدوندیئگ ےسئگ ونازئگ اورئگ اخ

امئگ یکئگ داعںیئ:

حبصئگ وئگ ش

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ امثعنئگ نبئگ افعنئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن

ےنئگ ق

امئگ وکئگ ہیئگ داعئگ ڑپھئگ ایئگ رکےئگ وتئگ اسئگ وکئگ وکیئئگ زیچئگ اصقن

رئگ حبصئگ وئگ ش رائگ اکئگ وجئگ دنبہئگ یھبئگ ہ

نئگ ںیہنئگ اچنہپیت۔""خ

)دنسمئگ ادمح(بسم اہلل الذی ال یرض مع اسمہ شیء فی االرض والفی السماء وھو السمع العلیم

ئگ واالئگ اورئگ اجےننئگ و

امئگ ےکئگ اسھتئگ زنیمئگ وئگ اامسنئگ یکئگ وکیئئگ زیچئگ اصقننئگ ںیہنئگ اچنہپئگ یتکسئگ وہئگ نس

رئگ اکمئگ اک(ئگ ااغزئگ ےہئگ سجئگ ےکئگ ن امئگ ےس)ہ

رائگ ےکئگ ن

االئگ ےہ۔""خ

199

رامےتئگ ےھت۔ملسو هيلع هللا ىلصرمعئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبنرضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ

رکئگ ہنئگ ق

امئگ اسئگ داعئگ وکئگ ڑپاھئگ رکےتئگ ےھتئگ اورئگ ت

ن ادنبیئگ ےسئگ حبصئگ وئگ ش

ن روعاتی، اللھمانی اسئلک العافیۃ فی الدنیا واالرخۃ، اللھم انی اسالک العفو والدافیۃ فی دینی و دنیای و اھلی و مالی اللھم استر عوراتی و ام

رذمی( لفی و دن یمینی و عن شمالی و من فوقی و اعوذ بعظمتک ان اغتال من تحتی۔اللھم احفظنی من بین یدی و من خ

)ت

ران ا!ئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ وفعئگ درزگرئگ اورئگ السیتمئگ اورئگ اعتیفئگ اچاتہئگ وہں،ئگ دنیئگ وئگ داین

ئگ وہں،ئگ خ رتئگ ںیمئگ اعتیفئگ اکئگ اطل

ران ا!ئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ داینئگ اورئگ اخ

ئگ ےکئگ اعمالمتئگ "خ

ئگ ںیم

ران ا!ئگ اےگئگ ےھچیپ،ئگ داںیئئگ ن اںیئئگ اورئگ ۔ںیمئگ اےنپئگ الہئگ وایعلئگ اورئگ اےنپئگ املئگ وئگ دول

رامئگ اورئگ ریمیئگ ےبئگ وینیچںئگ وکئگ انمئگ وئگ نیچئگ ےسئگ دبلئگ دے۔خ

ران ا!ئگ وتئگ ریمیئگ رتسئگ وپیشئگ ق

خ

ر

ااہگںئگ اےنپئگ ےچینئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ الہکئگ ایکئگ اجؤں)ینعیئگ خ

رامئگ اورئگ ںیمئگ ریتیئگ تمئگ یکئگ انپہئگ اچاتہئگ وہں،ئگ اسئگ ن اتئگ ےسئگ ہکئگ ںیمئگ ن

ائگ ےھجمئگ زنیمئگ ںیمئگ اورپئگ ےسئگ ریمیئگ افحتظئگ ق

ئگ ےکئگ ذعابئگ ےسئگ اچبےئئگ رےھک(۔"دےنسنھ

ردیلئگ ےسئگ ےنچبئگ یکئگ داع:

اکیلہئگ اورئگ ت

ئگ زگاریئگ ںیمئگ راتہئگ اھتئگ اورئگ ںیمئگ رثکتئگ ےسئگ اپملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اسنئگ نبئگ امکلئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ ئگ ںیمئگ یبن

رم

ائگ اھت:ملسو هيلع هللا ىلص یکئگ خ

وکئگ ہیئگ داعئگ ڑپےتھئگ انسئگ رکن

)اخبری،ملسم(و غلبۃ الرجال۔اللھم انی اعوذ بک من الھم و الحزن و العجز والکسل والبخل والجبن و ضلع الدین

رضئگ ےکئگ وبھجئگ ےس،ئگ اورئگ ولوگںئگ ےکئگ دن اؤئگ ےس۔""

ردیلئگ ےس،ئگ ق

ران ا!ئگ ریتیئگ انپہئگ اماتگنئگ وہں،ئگ رجنئگ وئگ مغئگ ےس،ئگ ےبئگ یسبئگ اورئگ اکیلہئگ ےس،ئگ لخبئگ اورئگ ت

خ

وقتیئگ اورئگ ن اکئگ داینمئگ یکئگ داع:

اللھم انی اسئلک الھدی والتقی والعفاف و الغنی

ئگ ،ئگ وقتی

ران ا!ئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ دہای

ائگ وہں۔""خ

،ئگ ن اکئگ داینمئگ اورئگ اانغتسئگ اکئگ وسالئگ رکن

ئگ ایئگ ےہئگ سجئگ یکئگ دنبہئگ ومنمئگ ئگ وکئگ رضورتئگ ےہ۔ملسو هيلع هللا ىلص ےہ،ئگ یبنہیئگ داعئگ ااہتنیئئگ اجعمئگ

ےنئگ انئگ اچرئگ وظفلںئگ ںیمئگ درتقیقحئگ دہئگ یھبسئگ ھچئگ امن

رتئگ یکئگ روسایئئگ ےسئگ ےنچبئگ یکئگ داع:

داینئگ اورئگ اخ

)ربطاین(اب االرخۃاحسن عاقبدنا فی االمور لکھا و اجرنا من خزی الدنیا و عذ اللھم

رتئگ ےکئگ ذعابئگ ےسئگ وفحمظئگ رھک۔"

راماورئگ ںیمہئگ داینئگ یکئگ روسایئئگ اورئگ اخ

ارائگ ااجنمئگ ریخئگ ق ران ا!ئگ اسرےئگ اکومںئگ ںیمئگ ہ

"خ

امنزئگ ےکئگ دعبئگ یکئگ داع:

200

ئگ روزئگ یبنئگ رضحت رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ اک

ئگ ق رامن ا(ئگ اےئگ اعمملسو هيلع هللا ىلص اعمذ

رامن ا:ئگ "اےئگ اعمذ!ئگ ےھجمئگ متئگ ےسئگ تبحمئگ ےہ۔ئگ رھپ)ق

ذ!ئگ ںیمئگ ںیہمتئگ ےنئگ ریمائگ اہھتئگ ڑکپائگ اورئگ ق

ا:

رئگ امنزئگ ےکئگ دعبئگ ہیئگ املکتئگ رضورئگ ڑپاھئگ رکن ا۔ئگ ہ

رکئگ ہنئگ رکن

ائگ وہںئگ ہکئگ متئگ یسکئگ امنزئگ ےکئگ دعبئگ انئگ املکتئگ وکئگ ت

وتیصئگ رکن

اللھم اعنی علی ذرکک و شرکک و حسن عبادتک

ران ا!

رام۔ئگ اینپئگ ن ادئگ اورئگ اےنپئگ رکشئگ ےکئگ ےیلئگ اورئگ اینپئگ ایھچئگ دنبیگئگ ےکئگ ےیل""خ

اریئگ دمدئگ ق وتئگ ہ

یکئگ وتیص:ملسو هيلع هللا ىلص یبن

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ ےھجمئگ یبنئگ رضحتئگ دشادئگ نبئگ اوس

ائگ اورئگ اچدنیئگ عمجئگ رکےنئگ ںیمئگ گلئگ ےئگ ملسو هيلع هللا ىلص ق

ئگ متئگ د وھکئگ ہکئگ داینئگ واےلئگ وسن رامیئ:ئگ "دشاد!ئگ ج

ےنئگ ہیئگ وتیصئگ ق

ںیہ،ئگ وتئگ متئگ انئگ املکتئگ اکئگ ذریخہئگ رکو۔

قلبا سلامی و لسانا صادقا و اللھم انی اسئلک الثبات فی االمر و العزیمۃ علی الرشد، واسئالک سکت نعمتک و حسن عبادتک و اسئالک

)دنسمئگ ادمح(اسئالک من خیر ما تعلم و اعوذبک من رش ما تعلم و استغرفک لما تعلم انک انت عالم الغیوب۔

ران ا!

ائگ وہںئگ اورئگ ریتیئگ وتمعنںئگ اکئگ رکشئگ ادائگ رکےنئگ اورئگ ریتیئگ رتہبنیئگ دنبیگئگ اجبئگ الےنئگ یک"خ

ئگ ن ازیئگ ںیمئگ االقتسلئگ اکئگ وسالئگ رکن

ئگ دقیمئگ اورئگ راب

ای

ئگ وتقیفئگ ںیمئگ ن

ران ا!ئگ

ئگ اسئگ اماتگنئگ وہںئگ اورئگ خ ر رئگ الھبیئئگ ھجتئگ ےسئگ اماتگنئگ وہںئگ سجئگ اکئگ ےھجتئگ ملعئگ ےہئگ اورئگ ہ

رایئئگ ےسئگ ریتیئگ انپہئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ بلقئگ میلئگ اورئگ زن انئگ اصدقئگ اکئگ وخااگتسرئگ وہںئگ اورئگ وہئگ ہ ت

اوہںئگ یکئگ اعمیفئگ اچاتہئگ ئگ وہںئگ وجئگ ریتےئگ ملعئگ ںیمئگ ںیہئگ ےبئگ

کشئگ وتئگ بیغئگ یکئگ ن اوتںئگ ےسئگ وپریئگ رطحئگ وافقئگ ےہ۔اماتگنئگ وہںئگ وجئگ ریتےئگ ملعئگ ںیمئگ ےہئگ اورئگ اےنپئگ اسرےئگ گ

یئگ یکئگ داع:

لہ

ا رفغمتئگ وئگ راضء

رامےتئگ ںیہئگ ہکئگ یبن

رہئگ ق رت رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبہ

ےنئگ املسنئگ افریسئگ وکئگ وتیصئگ رکےتئگ وہےئئگ ق

ئگ وئگ روزئگ ایہنئگ اافلظئگ ںیم"

رائگ ےسئگ داعئگ اموگن۔"ںیمئگ ںیہمتئگ دنچئگ ےملکئگ دانیئگ اچاتہئگ وہں،ئگ انئگ ےکئگ ذرےعیئگ رامحنئگ ےسئگ وسالئگ رکو۔ئگ رامحنئگ یکئگ رطفئگ وکپل،ئگ اورئگ ب

ئگ خ

)ربطاین،ئگ احمک(اللھم انی اسئالک صحۃ فی ایمانی و ایمانا فی حسن خلق ونجاحا یدبعہ فالح و رحمۃ منک و عافیۃ و مغرفۃ منک ورضوانا

اریثئگ اکوخ

ئگ وہں،ئگ نسحئگ االخقئگ ںیمئگ اامینئگ یکئگ ن ران ا!ئگ نیمئگ ھجتئگ ےسئگ اےنپئگ اامینئگ ںیمئگ تحصئگ وئگ وقتئگ اکئگ اطل

ئگ اکایمیبئگ اچاتہئگ وہںئگ سجئگ ےکئگ ااہںئگ وہں،ئگ اورئگ ایسی"خ

ئگ وہں۔" اوہںئگ یکئگ اعمیفئگ اورئگ ریتیئگ راضئگ اکئگ اطل

رتئگ یکئگ الفحئگ اح لئگ وہ،ئگ اورئگ ھجتئگ ےسئگ رتمح،ئگ السیتم،ئگ گ

تحتئگ اخ

اوہںئگ ےسن اکئگ وہےنئگ یکئگ داع:

گ

ہیئگ داعئگ اماگنئگ رکےتئگ ےھت:ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ امئگ ہملسئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن

201

)مجعمئگ لدنس اللھم بعد بینی و بین خطبئتی کما بعدت بین المرشق و المغرباللھم نق قلبی من الخطایا کما نقیت الثوب االبیض من ا

ریبک(

ران ا!ئگ وتئگ ےھجم

ران ا!ئگ وتئگ ریمےئگ دلئگ وکئگ اطخؤںئگ ےکئگ لیئگ ےسئگ ااسیئگ ن اکئگ وئگ اصفئگ رکئگ دےئگ ےسیجئگ وتئگ دیفسئگ ڑپکےئگ وکئگ لیئگ لیچکئگ ےسئگ اصفئگ رھتسائگ رکئگ داتیئگ ےہ۔ئگ خ

ئگ "خ

اوہنئگ ےسئگ اانتئگ دورئگ رکئگ دےئگ ینتجئگ وتئگ ےنئگ رشمقئگ اورئگ رغمبئگ ںیم

دوریئگ رکئگ ریھکئگ ےہ۔"ئگ گ

ولخمقئگ یکئگ رظنئگ ںیمئگ تتئگ یکئگ داع:

اللھم اجعلنی صبورا و اجعلنی شکورا و اجعلنی فی عینی صغیرا و فی اعین الناس کبیرا

ران ا!

را"خ

رئگ انبئگ دےئگ اورئگ تہبئگ زن ادہئگ رکشئگ زگارئگ انبئگ دےئگ اورئگ ےھجمئگ ریمیئگ اینپئگ اگنوہںئگ ںیمئگ ریقحئگ اورئگ ولوگںئگ یکئگ اگنوہںئگ ںیمئگ ت انبئگ دے۔"ئگ وتئگ ےھجمئگ ااہتنیئئگ اصت

اجعمئگ داع:

ئگ ن ارئگ یبن وکئگ ھجمئگ ےسئگ ھچئگ رضورتئگ یھتئگ ملسو هيلع هللا ىلص ںیمئگ امنزئگ ںیمئگ وغشملئگ یھت۔ئگ یبنریمےئگ ن اسئگ رشتفیئگ الےئ۔ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اعہشئئگ ایبنئگ رکیتئگ ںیہئگ ہکئگ اک

رئگ گلئگ یئگئگ وتئگ اپ رامن ا:ئگ اعہشئ!ئگ رصتخمئگ اورئگ اجعمئگ داعںیئئگ اماگنئگ رکو۔ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ ےھجمئگ دت

ئگ یبنےنئگ ق ئگ روسلئگ اہللےکئگ ن اسئگ ایئئگ وتئگ ںیمئگ ےنئگ وپاھچملسو هيلع هللا ىلص رھپئگ ںیمئگ ج ملسو هيلع هللا ىلص! ،ئگ ن ا

رامن ائگ ہیئگ ڑپاھئگ رکو:ملسو هيلع هللا ىلص رصتخمئگ اورئگ اجعمئگ داعئگ ایکئگ ےہئگ وتئگ اپ

ےنئگ ق

اللھم انی اسئالک من الخیر کلہ عالجلہ ما علمت منہ و ما لم اعلم و اعوذبک من الرش کلہ عاجلہ و اجلہ ما علمت منہ و ما لم اعلم و

ار و ما قب الیھا من قول او عمل و اسئلک مما سا لک بہ محمد و اعوذ بک مما اسئالک الجنۃ و ما قب الیھا من قول او عمل و اعوذبک من الن

)احمک(ئگ محمد و ما قضیت لی من قضاء فاجعل عاقبتہ رشدا تعوذمنہ

ائگ وہں،

ران ا!ئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ اسریئگ یکئگ اسریئگ الھبیئئگ اکئگ وسالئگ رکن

رئگ وہےنئگ وایلئگ اکئگ یھب"خ ا۔دلجئگ وہےنئگ وایلئگ اکئگ یھبئگ اورئگ دبت

ولعممئگ اکئگ یھب۔ئگ اورئگ ولعممئگ ئگ اکئگ یھبئگ اورئگ ن

رایئئگ ےسئگ ریتیئگ انپہئگ اچاتہئگ وہں۔ رایئئگ ےسئگ یھب۔ںیمئگ اسریئگ یکئگ اسریئگ ت رئگ وہےنئگ وایلئگ ت رایئئگ ےسئگ یھبئگ اورئگ دبت اولعممئگ ےسئگ یھب۔وفریئگ وہےنئگ وایلئگ ت

اورئگ ولعممئگ ےسئگ یھبئگ اورئگ ن

ئگ رکئگ دےنیئگ و ی ر

ئگ وہںئگ اورئگ اسئگ وقلئگ وئگ لمعئگ ےسئگ یھبئگ ریتیئگ انپہئگ اچاتہئگ وہںئگ وجئگ منہجئگ ےسئگ ق ئگ اکئگ اطل

ںئگ اچاتہئگ وہںئگ سجئگ اکئگ االئگ وہ،ئگ اورئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ وہئگ الھبایئںیمئگ ھجتئگ ےسئگ ج

ےنئگ ایکئگ ےہئگ اورئگ ںیمئگ ریتیئگ انپہئگ اچاتہئگ وہںئگ انئگ اسریئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ ایکئگ ےہئگ اورئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ وہئگ الھبایئںئگ اچاتہئگ وہںئگ سجئگ اکئگ وسالئگ ھجتئگ ےسئگ دمحمملسو هيلع هللا ىلص وسالئگ ھجتئگ ےسئگ دمحم

رامےئےنئگ انپہئگ امیگنئگ ےہئگ اورئگ ہیئگ اچاتہئگ وہںئگ ہکئگ وتئگ ریمےئگ قحئگ ںیمملسو هيلع هللا ىلص زیچوںئگ ےسئگ نجئگ ےسئگ دمحم

رام۔"ئگ وجئگ ہلصیفئگ یھبئگ ق

اسئگ اکئگ ااجنمئگ ریخئگ ق

االسمئگ رپئگ اقمئئگ رےنہئگ یکئگ داع:

وال تشمت بی عدوا حاسدا باالسالم راقدا م احفظنی باالسالم قائما و احفظنی باالسالم قاعدا و احفظنیاللھ

202

ران ا!ئگ ےھجمئگ اےتھٹ،

ئگ ںیم(ئگ االسمئگ رپئگ اقمئئگ رھک،ئگ اورئگ یسک"خ

رئگ احل ے،ئگ وسےت)اجےتگئگ ہ

ھٹ

پ ی ی

دنمشئگ اورئگ دسحئگ رکےنئگ واےلئگ وکئگ ھجمئگ رپئگ ےنسنہئگ اکئگ ومعقئگ ہنئگ دے۔"ئگ

ونملسمئگ یکئگ داع:

ئگ وتئگ یبن ا

ئگ وکیئئگ صخشئگ دنیئگ االسمئگ ںیمئگ دالخئگ وہن اسئگ وکئگ امنزئگ اھکسےتئگ رھپئگ اسئگ وکئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اوبئگ امکلئگ ایعجشئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ ریمےئگ وادلئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ ج

اتبےتئگ ہکئگ اسئگ رطحئگ داعئگ اموگن:

نی وعافنی و الرزقنیاللھم اغرفلی و ارحمنی و اھد

رام

ران ا!ئگ وتئگ ریمیئگ رفغمتئگ ق

رام۔""خ

،ئگ ھجمئگ رپئگ رمحئگ رک،ئگ ےھجمئگ دیسےھئگ راےتسئگ رپئگ الچ،ئگ ےھجمئگ اعتیفئگ شخبئگ اورئگ ےھجمروزیئگ اطعئگ ق

افنقئگ اورئگ دبئگ االخیقئگ ےسئگ ےنچبئگ یکئگ داع:

سءو االخالق۔اللھم انی اعوذ بک من منرکات االخالق واالعمال واالھواء، اللھم انی اعوذبک منالشقاق و النفاق و

ران ا!ئگ ںیمئگ ریتیئگ انپہئگ اچاتہئگ وہں،ئگ ڑگھجے،ئگ افنقئگ اورئگ دباالخ"

رےئگ اامعلئگ اورئگ وخااشہتئگ سفنئگ ےسئگ خ رےئگ االخق،ئگ ت ران ا!ئگ ںیمئگ ریتیئگ انپہئگ اچاتہئگ وہںئگ ت

یقئگ خ

ےس۔"

رضئگ یکئگ داع

:اداےئئگ ق

ئگ الغمئگ احرضئگ وہائگ اورئگ وبال۔ئگ رضحت!ئگ

ئگ اکمی ئگ ںیمئگ اک

رم

رامےیئ،ئگ ںیمئگ اکمتبتئگ اکئگ اعموہضئگ ادائگ رضحتئگ اوبوالئئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ رضحتئگ یلعئگ یکئگ خ

ریمیئگ دمدئگ ق

رامن ا،ئگ ںیمئگ ںیہمتئگ وہئگ داعئگ ویکںئگ ہنئگ اھکسئگ دوںئگ وجئگ ےھجمئگ یبن

رضئگ یھبئگ وہئگ ےنئگ اتبیئئگ ےہ،ئگ ارگئگ اہمترےملسو هيلع هللا ىلص ںیہنئگ رکئگ ن ائگ راہئگ وہں۔ئگ رضحتئگ یلعئگ ےنئگ ق

رئگ ق رات ذےمئگ ادحئگ ڑاہڑئگ ےکئگ ت

ئگ ےنئگ رعضئگ ایک،ئگ ہیئگ داعئگ ےھجمئگ رضورئگ اھکس

رائگ اسئگ وکئگ ادائگ ئگ رکئگ دےئگ اگ۔ئگ اکمی

ےیئ۔ئگ انچہچنئگ اپئگ ےنئگ ہیئگ داعئگ اتبیئ:اگ،ئگ وتئگ خ

اللھم اکفنی بحاللک دن حامک و اغننی بفضلک عمن سواک

ئگ ےسئگ ےبئگ اینزئگ رکئگ دے۔" رئگ اک ران ا!ئگ ےھجمئگ رزقئگ الحلئگ دےئگ رکئگ رحامئگ روزیئگ ےسئگ ےبئگ رپوائگ رکئگ دےئگ اورئگ اےنپئگ لضئگ وئگ ااسحنئگ ےسئگ ےھجمئگ اےنپئگ وسائگ ہ

"خ

درودوالسم

ئگ رتمحئگ وئگ ملسو هيلع هللا ىلص ہیئگ تقیقحئگ ےہئگ ہکئگ اپرودوالسمئگ ےیجیھب۔رپئگ رثکتئگ ےسئگ دملسو هيلع هللا ىلص اےنپئگ میظعئگ نسحمئگ رضحتئگ دمحم

اتئگ اورئگ اہنی

ےکئگ ےبئگ ن ان اںئگ ااسحن

رن اتئگ ےکئگ اسھتئگ ا

ئگ ںیہئگ وتئگ رصفئگ ہیئگ دیقعتئگ وئگ تبحمئگ اورئگ دفااکریئگ وئگ اجنئگ اثنریئگ ےکئگ رہگےئگ خ

۔ئگ ارگئگ ھچئگ رکئگ تکس

ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص پتقفشئگ اکئگ مہئگ وکیئئگ دبہلئگ ںیہنئگ دےئگ تکس

203

رائگ

ئگ دنیئگ ملسو هيلع هللا ىلص رکںیئگ ہکئگ رپورداگرئگ ریتےئگ یبنےسئگ داعئگ وضحرئگ ںیمئگ درودوالسمئگ ےکئگ ےفحئگ شیپئگ رکںیئگ اورئگ خ

ئگ وئگ روزئگ وجئگ حرزہئگ زیخئگ ںیفیلکتئگ ااھٹئگ رکئگ مہئگ ک

اریئگ اخرطئگ ب ےنئگ ہ

ئگ ےکئگ ےیلئگ لھگئگ لھگئگ رکئگ سجئگ رطحئگ اینپئگ اجنئگ اکلہنئگ یک،ئگ رپورداگر!ئگ

اریئگ دہای

رلیئگ دے۔ئگ انئگ ےکئگ یکئگ روینشئگ اچنہپیئئگ اورئگ ہ

وتئگ انئگ رپئگ اینپئگ ےبئگ دحئگ وئگ اسحبئگ رںیتمحئگ ای

ئگ دیئگ یئگئگ ےہ:دراجتئگ ںیمئگ اںیہنئگ امتمئگ رقمنیبئگ ےسئگ

رانئگ ن اکئگ ںیمئگ املسمونںئگ وکئگ دہای

رام۔ئگ ق

ربئگ اطعئگ ق

رھئگ رکئگ اانپئگ ق

ت

وا علیہ و سلموا ت ایہا الاذین امنوا صل ی ون علی النابی (۵۹ازحاب:)سلامی انا اہلل وملئکتہ یصل

رےتشئگ یبن"

را،ئگ اورئگ اسئگ ےکئگ ق

ر ملسو هيلع هللا ىلص خ رات درودئگ ےتجیھبئگ ںیہ،ئگ املسمون!ئگ متئگ یھبئگ انئگ رپئگ درودوالسمئگ وجیھب۔"ئگ رپئگ ت

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ ایبئگ نبئگ بعکئگ ےسئگ یبن

ےنئگ ق

ئگ اےنپئگ ذےمئگ ےلئگ ےلئگ اگ۔")دنسمئگ ادمح(

رتئگ ںیمئگ اہمتریئگ افکل

رائگ داینئگ اورئگ اخ

"ایب!ئگ ارگئگ متئگ اےنپئگ اسرےئگ اواقتئگ درودوالسمئگ ںیمئگ اگلئگ دوئگ ےگئگ وتئگ خ

رامن ا:ئگ ملسو هيلع هللا ىلصرضحتئگ اسنئگ نبئگ امکلئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن

ادئگ ق

ےنئگ ارش

اہئگ اٹمئگ داتیئگ ےہ

اےہ۔ئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ دسئگ ایکینںئگ اتھکلئگ ےہ،ئگ دسئگ گ

رامن

ازلئگ ق

رائگ اسئگ رپئگ دسئگ ن ارئگ رتمحئگ ن

ئگ ن ارئگ درودئگ اتجیھبئگ ےہ،ئگ خ اورئگ دسئگ ئگ "وجئگ صخشئگ ھجمئگ رپئگ اک

ایئ(

ائگ ےہ۔")ن

رامن

درےجئگ دنلبئگ ق

رامن ائگ ہی:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

رےتشئگ اسئگ رپئگ

ئگ وہئگ ھجمئگ رپئگ درودئگ اتجیھبئگ رےہ۔""وجئگ صخشئگ ھجمئگ رپئگ درودئگ اتجیھبئگ ےہ،ئگ ق

ئگ ک )ادمح،ئگ انبئگ امہج(درودئگ ےتجیھبئگ رےتہئگ ںیہئگ ج

رارئگ دن ائگ ےہئگ وجئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ

رپئگ درودئگ ہنئگ ےیجیھب۔ملسو هيلع هللا ىلصاکئگ ذرکئگ ےنسئگ اورئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ےناسئگ صخشئگ وکئگ لیخبئگ ق

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص اپ

اکئگ ارش

رذم

ی("وہئگ صخشئگ لیخبئگ ےہئگ سجئگ ےکئگ اسےنمئگ ریمائگ ذرکئگ ایکئگ اجےئئگ اورئگ وہئگ ھجمئگ رپئگ درودئگ ہنئگ ےجیھب۔")ت

ئگ ےسئگ زن ادہئگ اپملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپ رارئگ دن ائگ ےہئگ وجئگ ب

ئگ ےسئگ زن ادہئگ قحتسمئگ ق رتئگ ںیمئگ اینپئگ تیعمئگ اورئگ تبحصئگ اکئگ ب

رپئگ درودئگ وئگ السمئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ اسئگ صخشئگ وکئگ اخ

ےیجیھب۔

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص اپ

اکئگ ارش

ئگ ےسئگ زن ادہئگ درودئگ ےجیھبئگ اگ۔"" ئگ ےسئگ زن ادہئگ قحتسمئگ وہئگ صخشئگ وہئگ اگئگ وجئگ ھجمئگ رپئگ ب ئگ ےکئگ روزئگ ریمیئگ تیعمئگ اورئگ تبحصئگ اکئگ ب

رذمی()ایقم

ت

204

ےنئگ فلتخمئگ وماعقئگ رپئگ درودئگ وئگ السمئگ ےکئگ وجئگ اافلظئگ اھکسےئئگ ںیہئگ انئگ ںیمئگ اافلظئگ اکئگ وھتڑائگ وھتڑائگ االتخفئگ ےہ۔ئگ اپئگ انئگ ںیمئگ ےسئگ وجئگ درودئگ ملسو هيلع هللا ىلص احصہبئگ رکامئگ وکئگ اپ

رارئگ دن ائگ ےہ،

ئگ ںیہ۔ئگ اعمئگ وطرئگ رپئگ وجئگ درودئگ رشفیئگ امنزئگ ںیمئگ ڑپےتھئگ ںیہئگ اورئگ سجئگ وکئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ ابعسئگ ےنئگ ا لضئگ ق

وہئگ ہیئگ ےہ:ئگ اچںیہئگ ڑپھئگ تکس

اللھم صل علی محمد و علی ال محمد کما صلیت علی ابراھیم و علی ال ابراھیم انک حمید مجید۔

۔)احصحئگ ہتس،ئگ دنسمئگ ادمح(اللھم بارک علی محمد و علی ال محمد کما بارکت علی ابراھیم و علی ال ابراھیم انک حمید مجید

رام،ئگ دمحم

ران ا!ئگ وترتمحئگ ق

رامیہئگ یکئگ الئگ رپئگ ،ئگ یکئگ الملسو هيلع هللا ىلص رپئگ اورئگ دمحمملسو هيلع هللا ىلص خ رامیہئگ رپئگ اورئگ ات رامیئئگ ات

رائگ ن ازیکہئگ افصتئگ واالئگ اورئگ رپئگ سجئگ رطحئگ وتئگ ےنئگ رتمحئگ ق

البہبشئگ وتئگ ت

تمئگ واالئگ ےہ۔"

رامئگ دمحم"

رتئگ اطعئگ ق ران ا!ئگ وتئگ ت

رامیہئگ یکئگ الئگ وکملسو هيلع هللا ىلص اورئگ دمحمئگ وکملسو هيلع هللا ىلص خ ئگ اورئگ ات ئگ وکئگ رامیہ رامیئئگ ات

ئگ ق رتئگ اطعئگ رائگ یہئگ ن ایکئگ الئگ وکئگ سجئگ رطحئگ وتئگ ےنئگ ت

زیکہئگ ،ئگ البہبشئگ وتئگ ت

افصتئگ واالئگ اورئگ تمئگ واالئگ ےہ۔"

ئگ متئگ یبن رامن ائگ ہکئگ ج

یکئگ ملسو هيلع هللا ىلص رپئگ درودئگ وجیھبئگ وتئگ رطبقیئگ انسحئگ وجیھب،ئگ ںیہمتئگ ایکئگ ولعممئگ ہکئگ ہیئگ درودئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ وعسمدئگ ےنولوگںئگ ےسئگ ق

رام

ئگ یکئگ رھپئگ اپئگ ںیمہئگ درودئگ اھکسےیئئگ وتئگ اپئگ ےنئگ ق

ائگ وہ،ئگ ولوگںئگ ےنئگ اپئگ ےسئگ دروخاب

:ن ائگ ویئگ درودئگ ڑپاھئگ رکون اراگہئگ ںیمئگ شیپئگ ایکئگ اجن

اللھم اجعل صلوتک و رحمتک و برکاتک علی سید المرسلین و امام المتقین و خاتم النبیین محمد عبدک و رسولک امام الخیر و قائد الخیر

ال ابراھیم انک حمید یغبطہ بہ االولون)( اللھم صل علی محمد و علی ال محمد کما صلیت علی ابراھیم و علیالرحمۃ، اللھم ابعثہ مقاما و رسول

)انبئگ امہج(مجید، اللھم بارک علی محمد و علی ال محمد کما بارکت علی ابراھیم و علی ال ابراھیم انک حمید مجید۔

ئگ دمحم"

ں ی یی

یل

رام،ئگ روسولںئگ ےکئگ رسدار،ئگ ویقتمںئگ ےکئگ وشیپا،ئگ اورئگ اخمتئگ ا

ازلئگ ق

رت،ئگ رتمح،ئگ اورئگ ویفضئگ ن ران ا!ئگ وتئگ اینپئگ ت

رپئگ وجئگ ریتےئگ دنبے،ئگ ریتےئگ ملسو هيلع هللا ىلص خ

ئگ رکشئگ وہملسو هيلع هللا ىلصروسل رامئگ ہکئگ وجئگ شیپئگ روؤںئگ ےکئگ ےیلئگ اقب

رازئگ ق

ران ا!ئگ وتئگ انئگ وکئگ اسئگ ماقمئگ تمئگ ےسئگ رسق

۔،الھبیئئگ یکئگ اثمل،ئگ ریخئگ ےکئگ رامنہئگ اورئگ روسلئگ رتمحئگ ںیہ،ئگ خ

رام،ئگ دمحم

ران ا!ئگ وترتمحئگ ق

رملسو هيلع هللا ىلص رپئگ اورئگ دمحمملسو هيلع هللا ىلص خ

رامیہئگ یکئگ الئگ رپئگ ،البہبشئگ وتئگ ت رامیہئگ رپئگ اورئگ ات رامیئئگ ات

ائگ ن ازیکہئگ افصتئگ واالئگ اورئگ یکئگ الئگ رپئگ سجئگ رطحئگ وتئگ ےنئگ رتمحئگ ق

تمئگ واالئگ ےہ۔"

رامئگ دمحم

رتئگ اطعئگ ق ران ا!ئگ وتئگ ت

رائگ یہئگ ن ازیکہئگ ملسو هيلع هللا ىلص وکئگ اورئگ دمحمملسو هيلع هللا ىلص "خ

رامیہئگ یکئگ الئگ وک،ئگ البہبشئگ وتئگ ت ئگ اورئگ ات ئگ وکئگ رامیہ رامیئئگ ات

ئگ ق رتئگ اطعئگ یکئگ الئگ وکئگ سجئگ رطحئگ وتئگ ےنئگ ت

)انبئگ امہج(افصتئگ واالئگ اورئگ تمئگ واالئگ ےہ۔"

ئگ ن ارئگ ریشبئگ نبئگ دعسئگ رضحتئگ اوبئگ وعسمدئگ ااصنریئگ ےتہکئگ ںیہئگ رپئگ سکئگ رطحئگ درودئگ وئگ السمئگ ملسو هيلع هللا ىلص مہئگ اپملسو هيلع هللا ىلص! ےسئگ وپاھچئگ ن ائگ روسلئگ اہللملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ یبنہکئگ اک

رامن اویںئگ اہکئگ رکو:ملسو هيلع هللا ىلص ؟ئگ وتئگ یبنںیجیھب

رئگ اخومشئگ رےہئگ رھپئگ ق ھچئگ دت

205

فی العالمین علی ابراھیم اللھم صل علی محمد و علی ال محمد کما صلیت علی ال ابراھیم و بارک علی محمد و علی ال محمد کما بارکت

)ملسم(انک حمید مجید

رامئگ دمحم"

رامئگ دمحمملسو هيلع هللا ىلص اورئگ دمحمملسو هيلع هللا ىلص اےئگ اہلل!ئگ رتمحئگ ق

ازلئگ ق

رتئگ ن ئگ یکئگ الئگ رپئگ اورئگ ت رامیہ رامیئئگ ات

رپئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص یکئگ الئگ رپ،ئگ سجئگ رطحئگ وتئگ ےنئگ رتمحئگ ق

رامیہئگ رپئگ البہبشئگ وتئگ ااہتنیئئگ ملسو هيلع هللا ىلص دمحم ازلئگ یکئگ ات

رتئگ ن اورئگ ن اتمئگ ےہ۔"ن ازیکہئگ افصتئگ واالئگ یکئگ الئگ رپئگ سجئگ رطحئگ وتئگ ےنئگ اکانئتئگ ںیمئگ ت

رن اینئگ یکئگ داع

ق

اجونرئگ وکئگ ہلبقئگ رخئگ اٹلئگ رکئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ۔

کین ما انا من المرش ا وا موت واالرض حنیف ذی فرط الساہت وجہی للا ی وجا ن یک لعلمین انا صالتی ونسکی و محیای و مماتی ہلل رب ا ،ا ال رش

ل المسلمین اللھم لک و منک۔ لہ و بذلک امرت و انا اوا

ئگ اسئگ یکئگ رطفئگ رکئگ ایئگ ےہئگ سجئگ ےنئگ اامسونںئگ اورئگ زنیمئگ وکئگ دیپائگ ایکئگ اورئگ ںیمئگ رشکئگ رکےنئگ واولںئگ ںیمئگ ےس"

ئگ ںیہنئگ ںیمئگ ےنئگ ئگ وپریئگ وسکییئئگ ےکئگ اسھتئگ اانپئگ رخئگ ھت

ئگ ںیہنئگ ،ئگ ایسئگ اکئگ ےھجمئگ مکحئگ دن ائگ ایگئگ ےہئگ اورئگ ںیمئگ وہں۔ئگ البہبشئگ ریمیئگ امن ئگ ربئگ ااعل نیمئگ ےکئگ ےیلئگ ےہ،ئگ اسئگ اکئگ وکیئئگ رشک رن این،ئگ ریمیئگ زدنیگئگ اورئگ ریمیئگ ومتئگ ب

ز،ئگ ریمیئگ ق

ران ا!ئگ ہیئگ ریتےئگ وضحرئگ شیپئگ ےہئگ اورئگ ریتائگ یہئگ دن ائگ وہائگ ےہ۔"

رامربندارئگ وہں۔خ

ملسمئگ اورئگ ق

ریھپئگ دےیجیئگ اورئگ ذحبئگ رکےنئگ ےکئگ دعبئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ۔ مسئگ اہللئگ اہللئگ اربکئگ ےتہکئگ وہےئئگ زیتئگ رھچیئگ اجونرئگ ےکئگ ےلئگ رپئگ

اللھم تقبلہ منی کما تقبلت من خلیلک ابراھیم و حبیبک محمد علیھما الصلوۃ والسالم

ئگ اورئگ اےنپئگ بیبحئگ دمحم" رامیہ ئگ ات

رامئگ سجئگ رطحئگ وتےنئگ اےنپئگ دوب

ئگ ےسئگ وبقلئگ ق

اریئگ اجی رن اینئگ وکئگ ہ

ران ا!ئگ وتئگ اسئگ ق

رامیئ۔ئگ دوونںئگ رپئگ ملسو هيلع هللا ىلص خ

رن اینئگ وبقلئگ ق

یکئگ ق

درودوئگ السمئگ وہ۔"

رن اتئگ وک

ئگ انئگ خ

رئگ ےہئگ نکیلئگ رتہبئگ یہیئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ وخدئگ یہئگ ذحبئگ رکںیئگ اورئگ ذحبئگ رکےتئگ وق

ئ

ائگ یھبئگ اجت

رن اینئگ اکئگ اجونرئگ ارگہچئگ یسکئگ دورسےئگ ےسئگ ذحبئگ رکان

وعشرئگ ےکئگ ئگ ق

رائگ یہئگ ےکاسھتئگ اےنپئگ دلئگ ودامغئگ رپئگ اطریئگ رکںیئگ نجئگ اکئگ ااہظرئگ اپئگ داعئگ ےکئگ اافلظئگ ںیمئگ رکےتئگ ںیہ۔

ئگ ھچئگ خ اراب ئگ ھچئگ ینعیئگ ہیئگ ہکئگ ہ ئگ ےیلئگ ےہئگ اورئگ ایسئگ یکئگ راہئگ ںیمئگ ہیئگ ب

رن اتئگ ےک

ارہئگ وہئگ اگئگ وتئگ مہئگ ایہنئگ خ

رن انئگ رکئگ رےہئگ ںیہ،ئگ لکئگ ارگئگ اسئگ اکئگ اش

ارہئگ ن ائگ رکئگ اجئگ مہئگ اسئگ یکئگ راہئگ ںیمئگ اجونرئگ ق

ائگ ئگ اچےیہ۔ئگ اسئگ اکئگ اش

رن انئگ وہن

رئگ یھبئگ اسئگ یکئگ ق

ئگ اسھتئگ اینپئگ اجنئگ تت

رن انئگ رکئگ دںیئگ ےگئگ اورئگ اسئگ اکئگ رکشئگ ادائگ رکںیئگ ےگئگ ہکئگ اسئگ ےنئگ اینپ

رامیئ۔راہئگ ںیمئگ ق

ئگ راہئگ ںیمئگ وخنئگ اہبےنئگ یکئگ وتقیفئگ دےئگ رکئگ اہشدتئگ یکئگ اعسدتئگ بیصئگ ق

ہقیقعئگ یکئگ داع

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص ہقیقعئگ ےسئگ رمادئگ وہئگ رکبیئگ ن ائگ رکبائگ ےہئگ وجئگ ونومولدئگ ےچبئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ والدتئگ ےکئگ اسوتںیئگ روزئگ وطبرئگ دصہقئگ ذحبئگ ایکئگ اجےئ۔ئگ یبن

اکئگ ارش

206

رئگ ایکئگ اجےئئگ اورئگ اسئگ ےکئگ ن الئگ وریغہئگ

امئگ وجتت

قٹ قہئگ ایکئگ اجےئ۔""اسوتںیئگ روزئگ ےچبئگ اکئگ نچ لیئگ لیچکئگ دورئگ ایکئگ اجےئئگ اورئگ اسئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ

ئگ ہلبق

رن اینئگ اکئگ اجونرئگ ذک ئگ رکےنئگ ےسئگ ےلہپئگ ڑپےتھئگ ںیہئگ ینعیاجونرئگ وکئگ ذحبئگ رکےتئگ وق

ذی فرط "ئگ رخئگ اٹلئگ دےیجیئگ اورئگ ےلہپئگ وہئگ داعئگ ڑپےیھئگ وجئگ قہت وجہی للا ی وجا ن ا

ما ا وا موت واالرض حنیف کین السا یک لہ و بذلک امرت و ،انا من المرش ل المسلمین انا صالتی ونسکی و محیای و مماتی ہلل رب العلمین ال رش انا اوا

ئگ ےلئگ رپئگ ریھپئگ دےیجی۔ئگ اورئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ:ےتہکئگ وہےئئگ زیتئگ رھچیئگ اجونرئگ ےک" مسئگ اہللئگ اہللئگ اربک۔"رھپئگ "۔اللھم لک و منک

شعرھا تقبلہ کما تقبلت من حبیبک محمد و خلیلک ابراھیم علیھما الصلوۃ والسالم دمھابدمہ لحمھا بلحمہ ………اللھم ھذہ عقیقۃ

بشعرہ عظمھا بعظمہ

ران ا!

رامئگ سجئگ رطحئگ وتئگ ےنئگ اےنپئگ بیبحئگ دمحمئگ ………ےہئگ ہیئگ ہقیقع"خ

ئگ ملسو هيلع هللا ىلص اکئگ اسئگ وکئگ وبقلئگ ق

ماائگ االسلمئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ وبقلئگ ایک۔ئگ اورئگ اےنپدوب ھعلی

رامیہئگ ات

ئگ اکئگ ہیعفئگ ےہ،اسئگ اکئگ وخنئگ ےچبئگ ےکئگ وخنئگ اکئگ دفہیئگ

ئگ ےچبئگ ےکئگ وگب

اسئگ ےکئگ ن الئگ ےچبئگ ےکئگ ن الئگ اکئگ دفہیئگ ںیہئگ اورئگ اسئگ یکئگ ڈہن اںئگ ےچبئگ یکئگ ڈہویںئگ اکئگ دفہیئگ ےہ۔ئگ اسئگ اکئگ وگب

رام(

ران ا!ئگ اسئگ وکئگ وبقلئگ ق

ںیہ۔")خ

ئگ بحتسمئگ دصہقئگ ےہ،ئگ ڑلےکئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ دورکبےئگ ن ائگ رکبن اںئگ اورئگ ئگ وجئگ ولگئگ وتعسئگ رےتھکئگ ںیہئگ وہئگ اینپئگ اوالدئگ یکئگ رطفئگ ےس رضورئگ ہقیقعئگ رکںی۔ئگ ہقیقعئگ اک

رئگ ےہئگ ہکئگ

ئ

ئگ رکبائگ ن ائگ رکبیئگ اورئگ ہیئگ یھبئگ اجت رزگئگ ڑلیکئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ اک ئگ یہئگ رکبیئگ یکئگ اجےئ۔ئگ اہتبلئگ وجئگ ولگئگ وتعسئگ ںیہنئگ رےتھکئگ انئگ ےکئگ ےیلئگ ہ ڑلےکئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ یھبئگ اک

ئگ ںیہنئگ ہکئگ وہئگ گنئگ دیتسئگ ےکئگ ن اووجدئگ ہقیقع رےضیئگ وکئگ ااجنمئگ دںی۔انمب

رئگ ن ارئگ وہئگ رکئگ اسئگ ق ائگ رضوریئگ وصرئگ رکںیئگ اورئگ زت

ئگ رکن

ئگ اورئگ ڑپوویسںئگ ےکئگ اہیںئگ ںیجیھبئگ اورئگ اےنپئگ رہتشئگ د ئگ ںیہ۔ئگ اہتبلئگ بحتسمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اکپئگ رکئگ رقفاءئگ اسمنیک،

ئگ اچکئگ یھبئگ میسقتئگ رکئگ تکس

اروںئگ اورئگ ہقیقعئگ اکئگ وگب

ئگ ںیہ۔

ئگ ےکئگ ےقیقعئگ ےکئگ ومعقئگ رپدووتسںئگ وکئگ یھبئگ الھکئگ تکس ئگ اورئگ ملسو هيلع هللا ىلص ئگ اپرضحتئگ نسح ئگ ن ایقئگ متئگ وخدئگ اھکؤ ئگ اور ئگ داہیئگ وکئگ جیھبئگ دو

ان

ئگ ن ئگ دیئگ ہکئگ اجونرئگ یکئگ اک

ےنئگ دہای

الھکؤ۔)اوبداؤد(

راوحیئگ یکئگ داع

ت

ئگ ےسئگ راضمنئگ یکئگ ا

روہحیئگ ےتہکئگ ںیہئگ اورئگ ایسئگ انمس

ئگ اچرئگ ر تعئگ ےکئگ دعبئگ ےنھٹیبئگ اورئگ ارامئگ ےنیلئگ وکئگ ت ر راوحیئگ ںیمئگ ہ

روہحیئگ یکئگ عمجئگ ےہ۔ئگ ت

راوحی،ئگ ت

سئگ لفنئگ امنزئگ وکئگ ت

راوحی

روہحیئگ ںیمئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھ:ئگ ےتہکئگ ںیہ۔ت

رئگ اچرئگ ر تعئگ ےکئگ دعبئگ انھٹیئگ اورئگ ارامئگ انیلئگ ونسمنئگ ےہ۔ئگ ت روہحیئگ ینعیئگ ہ

ت

سبحان ذی الملک و الملکوت سبحان ذی العزۃ و العظمۃ والھیبۃ والقدرۃ والکبریاء والجبروت سبحان الملک الحی الذی ال ینام والیموت

اللھم اجرنا من النار یا مجیر یا مجیر یا مجیر۔وح سبوح قدوس ربنا ورب المالئکۃ والر

ئگ وئگ ادتقارئگ واالن اکئگ ےہ،

ائگ ےہئگ اورئگ ہنئگ "ن اکئگ ےہئگ وکحم

اہئگ وجئگ ہنئگ وسن

ئگ ن ادش ر ئگ اجوی

رایئئگ ئگ اورئگ ددبےبئگ واال۔ئگ ن اکئگ ےہئگ وہئگ زدنہ

تتئگ وئگ تم،ئگ تبیہئگ ودقرتئگ اورئگ ت

ر،

رت ئگ ن اکئگ وئگ ت

ارائگ رپورداگرئگ ایھبکئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ انفئگ ےہ۔ئگ اہنی

ئگ اکئگ رپورداگر۔ویعبئگ ےسئگ زنمہئگ ےہئگ ہ روتشںئگ اکئگ رپورداگرئگ اورئگ رضحتئگ ربجلی

ران ا!ئگ مہئگ وکئگ دوزخئگ یکئگ ورق

خ

اگئگ ےسئگ انپہئگ دے۔ئگ اےئگ انپہئگ دےنیئگ واےلئگ اے،ئگ انپہئگ دےنیئگ واےلئگ ،ئگ اےئگ انپہئگ دےنیئگ واےل۔

207

راوحیئگ یسکئگ ا ےسئگ احظفئگ ےک

ئگ یکئگ وکششئگ ےیجیک۔ئگ ت

رانئگ امنزئگ ںیمئگ نس

ئگ ےسئگ ڑپےیھ۔ئگ اورئگ ارگئگ وہئگ ےکسئگ وتئگ وپرائگ ق

راوحیئگ یکئگ امنزئگ امجع

ےھچیپئگ رپےیھئگ وجئگ وپرےئگ ارتحام،ئگ ت

اریخئگ یکئگ وہجئگ ےسئگ دتقمیئگ یھبئگ ہنئگ ااتکںیئئگ او

رانئگ رہھٹئگ رہھٹئگ رکئگ ادتعالئگ ےکئگ اسھتئگ ڑپےھئگ ہکئگ زن ادہئگ ن

رانئگ ن اکئگ یھبئگ اسئگ دلئگ یگتسبئگ اورئگ ذوقئگ وئگ وشقئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ رطحئگ ق

رئگ ق

رانئگ وکئگ ےبئگ انپہئگ رواینئگ ےکئگ اسھتئگ ےبئگ ۔رطحئگ اصفئگ اصفئگ ڑپاھئگ اجےئئگ ہکئگ اسئگ یکئگ التوتئگ اکئگ قحئگ ادائگ وہ

ارائگ اجئگ راہئگ ق

ئگ وبھجئگ ان ئگ وسےچئگ ےھجمسئگ اسئگ رطحئگ ڑپانھئگ ہکئگ وگن ائگ رسئگ ےسئگ اک

رائگ ملظئگ ےہ،

رانئگ ےکئگ اسھتئگ ت

رائگ یکئگ اتکبئگ اکئگ قحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ وکئگ دلئگ یکئگ اامدیگ،ئگ تعیبطئگ یکئگ احرضی،ئگ اورئگ اکامہکئگ ےکئگ اسھتئگ ڑپاھئگ اجےئئگ اورئگ اسئگ وکئگ ےنھجمسئگ ےہ،ئگ درتقیقحئگ ق

خ

راوحیئگ یکئگ امنزئگ یھبئگ وکسنئگ وئگ ادتعالئگ ےکئگ اسھتئگ ڑپینھئگ اچےیہ۔ئگ ایساورئگ اسئگ ںیمئگ م رئگ وئگ رکفئگ رکےنئگ یکئگ اعدتئگ ڈایلئگ اجےئ۔

الرپوایئئگ ےکئگ اسھتئگ رواںئگ رواںئگ روکعئگ وئگ ئگ رطحئگ ت

ائگ امنزئگ ےکئگ دصقمئگ ےسئگ تلفئگ یھبئگ ےہئگ اورئگ امنزئگ یکئگ ذلتئگ ےسئگ ورحویمئگ یھب۔

وجسدئگ رکن

ازہل

ونقتئگ ن

راوخناہتسئگ املسمنئگ تخسئگ احالتئگ ںیمئگ رھگےئگ وہےئئگ وہں

ئگ ئگ خ ئگ وت ئگ وہ ئگ دتشہئگ اغل ئگ وخفئگ اور ئگ دنمشئگ اک ئگ امامتمئگ اور ازہلئگ ڑپےنھئگ اک

امنزوںئگ ںیمئگ ونقتئگ ن

ئگ ےسئگ ن اوصخلصئگ رجفئگ یکئگ امنزئگ ںیم۔ئگ امنزئگ رجفئگ یکئگ دورسیئگ ر تعئگ ںیمئگ روکعئگ ےسئگ اےنھٹئگ ےکئگ دعبئگ ڑھکےئگ ڑھکےئگ ہیئگ داعئگ ڑپےیھئگ اورئگ رھپئگ دجسےئگ ںیمئگ اجےیئ۔ےیجیک۔

ااحدی

ائگ ےہئگ ہکئگ یبن

،ئگ اورئگ اخصئگ وطرئگ رپئگ رجفئگ یکئگ امنزئگ ںیمئگ اسئگ اکئگ امامتمئگ ایکئگ ےہ:ےکئگ احصہبئگ ےنئگ تخسئگ احالتئگ ںیمئگ ہیئگ داعئگ امنزوںئگ ںیمئگ ڑپیھئگ ےہملسو هيلع هللا ىلص اورئگ اپملسو هيلع هللا ىلص ولعممئگ وہن

تقضی علیک انہ ال یذلمن اللھم اھدنا فیمن ھدیت وعافنا فیمن عافیت وتولنا فیمن رولیت و بارک لنا فامی اعطیت وقنا رش ما قضیت فاتک

الذین یصدون عن سبیلک ویکذبون رسلک اللھم عذب الکرفۃوالیت وال یعزمن عادیت تبارکت ربنا وتعالیت نستغرفک ونتوب الیک)(

و الف بین قلوبھم واجعل فی قلوبھم االیمان ویقاتلون اولیائک، اللھم اغرفللمومنین والمومنات والمسلمین والمسلمات و اصلح ذات بینھم

م۔الہ الحق واجعلنا منھ و اوزعھم ان یوفوا بعھدک الذی عاھدتھم علیہ وانرصھم علی عدوک وعدوھمملسو هيلع هللا ىلص والحکمۃ وثبتھم علی ملۃ رسولک

راماورئگ ںیمہئگ اعتیفئگ شخب"

المئگ ق

ئگ ن اہتفئگ ولوگںئگ ںیمئگ ش

ئگ ےسئگ ونازئگ رکئگ دہای

ران ا!ئگ وتئگ ںیمہئگ دہای

رامئگ خ

المئگ ق

رامئگ ئگ رکئگ اعتیفئگ ن اےنئگ واولںئگ ںیمئگ ش

اریئگ رسرپیتسئگ ق اورئگ ہ

رامیئرک

رامئگ نجئگ یکئگ وتئگ ےنئگ رسرپیتسئگ ق

المئگ ق

رتئگ دےئگ وجئگ وتئگ ےنئگ انئگ ولوگںئگ ئگ ںیمئگ ش رامیئئگ ںیہئگ اورئگ ںیمہئگ انئگ زیچوںئگ ںیمئگ ت

ئگ ق

اورئگ ںیمہئگ اسئگ ےکئگ رشئگ ےسئگ اچبئگ سجئگ اکئگ وتئگ ےنئگ ئگ انعی

رامن ائگ ےہ

ا۔ہلصیفئگ ق

ا ذئگ ںیہنئگ وہن

ائگ ےہئگ اورئگ ھجتئگ رپئگ یسکئگ اکئگ ہلصیفئگ ن

رامن

رامےئئگ اورئگ وہئگ یھبکئگ تتئگ ںیہنئگ ن ائگ اتکسئگ ئگ ویکہکنئگ وتئگ یہئگ ہلصیفئگ ق

رزگئگ ذلیلئگ ںیہنئگ وہئگ اتکسئگ سجئگ یکئگ وتئگ رسرپیتسئگ ق وہئگ ہ

ریئگ یہ

رارئگ دےئگ ےلئگ وتئگ ت

ارےئگ ربسجئگ وکئگ وتئگ اانپئگ دنمشئگ ق رتئگ واالئگ ےہئگ اےئگ ہ رئگ ۔ئگ ئگ ت

رت مہئگ ھجتئگ ےسرفغمتئگ اچےتہئگ ںیہئگ اورئگ ریتےئگ وضحرئگ وتہبئگ رکےتئگ اورئگ تہبئگ یہئگ دنلبئگ وئگ ت

ئگ وجئگ ریتیئگ راہئگ ےسئگ روےتکئگ ںیہئگ اورئگ ریتےئگ روسولںئگ وکئگ الٹھجےتئگ ںیہ، روںئگ وکئگ ذعابئگ دےئگ

ررساکیپرئگ ںیہ،ئگ اےئگ اہلل!ئگ ومنمئگ ںیہ،ئگ اےئگ اہلل!ئگ اکق اورئگ ریتےئگ او ایءئگ ےسئگ ت

رام،ئگ انئگ ےکئگ دولںئگ ںیمئگ ن ایمہئگ اتفلئگ دیپائگ رکئگ اورئگ ںرمدوںئگ اورئگ ومنمئگ وعروت

رامئگ اورئگ انئگ ےکئگ ن ایمہئگ اقلعتتئگ یکئگ االصحئگ ق

ماانئگ رمدوںئگ ئگ اورئگ املسمنئگ وعروتنئگ یکئگ رفغمتئگ قشلی

رامئگ ہکئگ ہیئگ ریتےئگ اسئگ ہدہئگ وکئگ وپرائگ رکئگ ںیکسیکئگ ک تئگ رپئگ امجئگ دےملسو هيلع هللا ىلص انئگ ےکولقبئگ ںیمئگ اامینئگ وئگ تمکحئگ دیپائگ رکئگ اورئگ انئگ وکئگ اےنپئگ روسل

وجئگ وتئگ ےنئگ اسئگ ئگ ،ئگ اورئگ انئگ وکئگ وتقیفئگ اطعئگ ق

اریئگ ااجتلںیئئگ نسئگ ےلئگ ا رامئگ اےنپئگ دونمشںئگ ےکئگ ماقےلبئگ ںیمئگ اورئگ انئگ ےکئگ ئگ دونمشںئگ ےکئگ ماقےلبئگ ںیم،ئگ اےئگ وبعمدئگ یقیقحئگ ہ

ورئگ ںیمہئگ یھبئگ ایہنئگ ولوگںئگ ےسئگ ایئگ ےہئگ اورئگ انئگ یکئگ دمدئگ ق

رامئگ دے۔

المئگ ق

ںیمئگ ش

208

امنزئگ احج

رائگ ےکئگ وضحرئگ ڑھکے

ریئگ رضورتئگ شیپئگ اےئ،ئگ خ

ئگ یھبئگ اپئگ وکئگ وکیئئگ وھچیٹئگ ن ائگ ت ا(ئگ ڑپےیھئگ ج

اورئگ رھپئگ دمحئگ وئگ انثئگ اورئگ درودئگ ڑپھئگ رکئگ وہئگ رکئگ دوئگ ر تعئگ لفن)ںولۃئگ ااحلج

رامےئئگ اگ۔ئگ یبن

رائگ ےسئگ وتعقئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اپئگ یکئگ داعئگ وکئگ ردئگ ںیہنئگ ق

ئگ وہئگ وتئگ وخبئگ ایھچئگ ملسو هيلع هللا ىلص ہیئگ داعئگ ڑپےیھ۔ئگ خ

رائگ ےسئگ ن ائگ یسکئگ دنبےئگ ےسئگ وکیئئگ احج

ئگ یسکئگ وکئگ خ ادئگ ےہئگ ج

اکئگ ارش

رائگ یکرطحئگ ووضئگ رکے۔

رائگ ےسئگ ویںئگ داعئگ رکے:ملسو هيلع هللا ىلص دمحئگ وانثئگ رکے۔ئگ اورئگ یبنئگ رھپئگ دوئگ ر تعئگ امنزئگ ڑپھئگ رکئگ خ

رپئگ ئگ درودئگ ڑپےھئگ اورئگ رھپئگ خ

ن ال الہ اال اہلل الحلیم الرکیم سبحان اہلل رب العرش العظیم و الحمد ہلل رب العالمین اسئلک موجبات رحمتک وعزائم مغرفتک و الغنبمۃ م

رذمی(والحاجۃ ہی لک رضا اال قضیتھا یا ارحم الرحمین جتہوال عما اال رفاال غرفتہال تدع لی ذنبامن کل اثم کل بر و السالمۃ

۔)ت

را

رارعشئگ میظعئگ اکئگ امکل،ئگ رکشئگ وئگ رعتفیئگ ئگ "خ

ئگ ےہئگ خ ر

رت رامےنئگ واالئگ ےہ۔ئگ ن اکئگ وت

ردن ارئگ اورئگ تہبئگ یہئگ رکمئگ ق رائگ یہئگ ت

رائگ یہئگ ےکئگ ےکئگ وسائگ وکیئئگ وبعمدئگ ںیہن،ئگ وہئگ ت

خ

ران ا!(ئگ ےہئگ ئگ وجئگ اسرےئگ ںاہونںئگ اکئگ رپورداگرئگ ےہےیل

ئگ رکےنئگ وایلئگ اورئگ ریتیئگ رفغمتئگ وکئگ الزمئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ انئگ زیچوئگ )خ ںئگ یکئگ کیھبئگ اماتگنئگ وہںئگ وجئگ ریتیئگ رتمحئگ وکئگ واج

ران ا!

اہئگ ےسئگ السیتمئگ اچاتہئگ وہں،ئگ خ

رئگ گ رئگ الھبیئئگ ںیمئگ ہصحئگ اورئگ ہ

ئگ رکےنئگ وایلئگ ںیہ۔ئگ ہ

اہئگ ےشخبئگ ریغبئگ اورئگ وکیئئگ دھکئگ اورئگ مغئگ دورئگ ےیکئگ ریغبئگ ہنئگ وھچڑئگ اورئگ ریمیئگ وکیئئگ احج

وتئگ ریمائگ وکیئئگ گ

رہ ئگ دنسپی ردک

ئگ ےسئگ زن ادہئگ رمحئگ رکےنئگ واےل۔"وہئگ وپریئگ ےیکئگ ریغبئگ ہنئگ رےنہئگ دے۔ئگ وجئگ ریتےئگ ت اےئگ رمحئگ رکےنئگ واولںئگ ںیمئگ ب

رانئگ یکئگ داع

ظفحئگ ق

رانئگ ن اکئگ وکئگ ن ادرکےنئگ اورئگ ن ادئگ رےنھکئگ ےکئگ ےیلئگ اسئگ داعئگ اکئگ امامتمئگ ےیجیک

ےنئگ رضحتئگ یلعئگ وکئگ اھکسیئئگ یھت۔ملسو هيلع هللا ىلص ۔ئگ وجئگ یبنق

ئگ ن ار ئگ رکےنئگ ےگلئگ ہکئگ یکئگ سلجمملسو هيلع هللا ىلص مہئگ ولگئگ یبنرضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ ابعسئگ ےتہکئگ ںیہ:ئگ "اک

ئگ ںیمئگ ےھٹیبئگ وہےئئگ ےھتئگ ہکئگ یلعئگ اےئ۔ئگ اورئگ اےنپئگ احیک ئگ یکئگ یاکی

رانئگ یکئگ اںیتیئگ ریمےئگ ذنہئگ ںیمئگ وفحمظئگ ںیہنئگ رںیتہ،ئگ وجئگ اتھکیسئگ وہںئگ ن ادئگ یہئگ ںیہنئگ رںیتہ۔ئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص! ن اروسلئگ اہلل

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص ق

ئگ نسئگ رکئگ ق

ےنئگ یلعئگ یکئگ یاکی

وکئگ ڑپھئگ رکئگ متئگ یھبئگ افدئہئگ ااھٹؤئگ اورئگ وہئگ یھبئگ افدئہئگ ااھٹےئئگ سجئگ وکئگ متئگ ہیئگ داعئگ اھکسؤئگ اورئگ رھپئگ وجئگ یھبئگ متئگ ئگ ںیمئگ ںیہمتئگ ایسیئگ داعئگ ویکںئگ ہنئگ اھکسئگ دوں،ئگ سجاےئگ اوبانسحل!"

ےنئگ اسئگ داعئگ ےکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ایسیئگ داعئگ وتئگ رضورئگ اھکیسےیئ۔"ئگ اپملسو هيلع هللا ىلص! وھکیسئگ وہئگ اہمترےئگ دلئگ ئگ ںیمئگ مجئگ اجےئئگ اورئگ ںیہمتئگ ن ادئگ رےہ۔"ئگ رضحتئگ یلعئگ ےنئگ اہک:ئگ "ن ائگ روسلئگ اہلل

رامن ا:

ن ارےئگ ںیمئگ ق

ئگ وہئگ یگ،ئگ اسئگ ذاتئگ یکئگ مسقئگ سجئگ ےنئگ ئگ "ہعمجئگ یکئگ رات

ای

رائگ ےکئگ مکحئگ ےسئگ ہیئگ داعئگ ریتئگ دہبفئگ ن

رئگ ڑپوھ۔ئگ خ رات ائگ ن اچنئگ ن ائگ استئگ رعمجاوتںئگ ںیمئگ ت ںیمئگ ہیئگ داعئگ ڑپوھ،ئگ نیت،ئگ ن

ےھجمئگ دنیئگ قحئگ دےئگ رکئگ اجیھبئگ ےہ۔ئگ ومنمئگ یکئگ ہیئگ داعئگ یھبکئگ اخیلئگ ںیہنئگ اجیت۔"

ئگ روزئگ رضحتئگ یلعئگ یبنرضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ ابعسئگ ےتہکئگ ںیہئگ ہکئگ ن اچنئگ ن ائگ استئگ رعمجاںیتئگ یہئگ زگریئگ وہ یکئگ سلجمئگ ںیمئگ اےئئگ ملسو هيلع هللا ىلص ںئگ یگئگ ہکئگ ایسئگ رطحئگ رھپئگ اک

ائگ ملسو هيلع هللا ىلص! اورئگ ےنہکئگ ےگل۔ئگ ن ائگ روسلئگ اہلل

ئگ وتئگ ذنہئگ ےسئگ لکنئگ اجںیت،ئگ اورئگ ابئگ ہیئگ احلئگ ےہئگ ہکئگ ںیمئگ اچسیلئگ اچسیلئگ اںیتیئگ ن ادئگ رکن ا

ران ئگ دہ ا،ئگ نکیلئگ ج

ےلہپئگ ںیمئگ اچرئگ اںیتیئگ ن ادئگ رکن

209

ائگ ےہئگ ہکئگ وگ

ئگ ڑپاتھئگ وہںئگ وتئگ ااسیئگ ولعممئگ وہن راےنئگ یکئگ وہںئگ ،ئگ اورئگ ج

ئگ دہ ئگ اورئگ ج ا

ئگ س

ئگ دحی رائگ یکئگ اتکبئگ یلھکئگ وہیئئگ ریھکئگ ےہ،ئگ ایسئگ رطحئگ ےلہپئگ ںیمئگ اک

ن ائگ ریمےئگ اسےنمئگ خ

ئگ رحفئگ یکئگ یھبئگ یطلغئگ ںیہنئگ وہیت۔" ائگ وہںئگ وتئگ اک

ران ئگ دہ ائگ وہںئگ اورئگ ج

ائگ اورئگ ابئگ ہیئگ احلئگ ےہئگ ہکئگ ںیمئگ ینتئگ یہئگ دحںیثیئگ س

ائگ وتئگ وھبلئگ اجن

وکششئگ رکن

رامن ا:ئگ "ابئگ ہبعکئگ ملسو هيلع هللا ىلص( دمحم)

یکئگ مسق!ئگ اوبئگ انسحلئگ وایعقئگ ومنمئگ ںیہ۔"ےنئگ ہیئگ نسئگ رکئگ ق

رامیئئگ ہکئگ ہعمجئگ یکئگ راتئگ ںیمئگ ہیئگ داعئگ ئگ ڑپوھ۔ملسو هيلع هللا ىلص داعئگ ڑپےنھئگ اکئگ یلیصفتئگ رطہقیئگ اتبےتئگ وہےئئگ اپ

ئگ ق

ئگ انئگ ےنئگ دہای

ریمےئگ اھبیئئگ وقعیبئگ ےکئگ وٹیبںئگ ےنئگ ج

رامن ا۔

ئگ یکئگ وتئگ اوہنںئگ ےنئگ ق

ئگ اہمترےئگ ےیلئگ اافغتسرئگ رکوںئگ اگ۔ئگ ےسئگ داعےئئگ اافغتسرئگ ےکئگ ےیلئگ دروخاب ئگ اکئگ دصقمئگ ہیئگ اھتئگ ہکئگ ہعمجئگ یکئگ راتئگ اےنئگ رپئگ ںیموقعیںیمئگ رقنعی ئگ ب

ئگ ےہ،ئگ تعیبطئگ

ئگ داعئگ یکئگ وبقتیلئگ اکئگ وق

ئگ اںوھ۔ئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ ہیئگ وق

ئگ احرضئگ وہیتئگ اہمترےئگ ےیلئگ اافغتسرئگ رکوںئگ اگ۔ئگ وتئگ اےئگ یلع!ئگ متئگ ہعمجئگ یکئگ راتئگ ںیمئگ دجہتئگ ےکئگ وق

اسئگ وق

ریئگ ےصحئگ ںیم

ئگ وسیئئگ وہیتئگ ےہئگ اورئگ ارگئگ راتئگ ےکئگ اخ رائگ یکئگ رطفئگ وپریئگ ک

ئگ اھٹئگ وکسئگ وتئگ ادیھئگ راتئگ وکئگ اںوھ،ئگ اورئگ ارگئگ ادیھئگ راتئگ وکئگ یھبئگ ہنئگ اھٹئگ وکسئگ وتئگ رھپئگ ادتبایئئگ ئگ ہنےہئگ اورئگ خ

اورئگ ؎۲اورئگ دورسیئگ ر تعئگ ںیمئگ وسرہئگ افہحتئگ ےکئگ اسھتئگ وسرہئگ ادلاخنئگ ؎۷راتئگ ںیمئگ اچرئگ ر تعئگ لفنئگ اسئگ رطحئگ ڑپوھئگ ہکئگ یلہپئگ ر تعئگ ںیمئگ وسرۃئگ افہحتئگ ےکئگ دعبئگ وسرہئگ ی

رائگ ؎ئگ ڑپوھ،۴اورئگ وچیھتئگ ر تعئگ ںیمئگ وسرہئگ افہحتئگ ےکئگ دعبئگ وسرہئگ کلم؎۰ہرسیتیئگ ر تعئگ ںیمئگ وسرہئگ افہحتئگ اوراملئگ دجس

ئگ اایحتلتئگ ڑپھئگ رکئگ السمئگ ریھپئگ ول،ئگ وتئگ اےھچئگ ادنازئگ ںیمئگ خ رھپئگ ج

ئگ اےھچئگ رطےقیئگ رپئگ یبن

وجیھبئگ اورئگ اسرےئگ ومنمئگ رمدوںئگ اورئگ ومنمئگ وعروتںئگ ےکئگ ےیلئگ اافغتسرئگ ئگ اورئگ دورسےئگ امتمئگ ویبنںئگ رپئگ درودوالسمملسو هيلع هللا ىلص یکئگ دمحئگ وئگ انثئگ رکوئگ اورئگ اہنی

رئگ ںیمئگ ہیئگ داعئگ ڑپوھ:رکو۔

اورئگ اےنپئگ انئگ اھبویئںئگ ےکئگ ےیلئگ اافغتسرئگ رکوئگ وجئگ اامینئگ الےنئگ ںیمئگ متئگ رپئگ تقبسئگ ےلئگ ےئگ ںیہ،ئگ رھپئگ اخ

اللھم ارحمنی بترک المعاصی ابدا ما ابقیتنی وارحمنی ان اتکلف ما ال یعنینی وارزقنی حسن النظر فامی یرضیک عنی اللھم بدیع السموت

حفظ کتابک کما علمتنی وارزقنی ان اتلوہ العزۃ التی الترام اسئالک یا اہلل یا رحمن بجاللک و نور وجھک ان تلزم قلبی،واالرکام وواالرض ذالجالل

عنی اللھم بدیع السموت واالرض ذاالجالل واالرکام والعزۃ التی ال ترام اسئالک یا اہلل یا رحمن بجاللک ونور وجھک ان تنور علی النحو الذی یرضیک

ی و ان تطلق بہ لسانی و ان ترفج بہ عن بکتابک برص

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

ریئگ وسرتئگ ےہ۔ ؎۷

ن اوسیئںیئگ ن ارےئگ یکئگ اخ

وسیچپںئگ ن ارےئگ یکئگ وسرتئگ ےہ۔ ؎۲

اوسیکںیئگ ن ارےئگ یکئگ وسرتئگ ےہ۔ ؎۰

اوسینںیئگ ن ارےئگ یکئگ یلہپئگ وسرتئگ ےہ۔ ؎۴

رذمی(فانہ الیعیننی علی الحق غیرک و ال یءوتیہ اال انت وال حول وال قوۃ اال باہلل العلی العظیمقلبی و ان ترشح بہ صدری و ان تغسل بہ بدنی

۔)ت

اوہںئگ ےسئگ ےنچبئگ یکئگ وتقیفئگ دےئگ اورئگ اینپئگ رتمحئگ ےسئگ ےھجمئگ ےبئگ دصقمئگ اورئگ وغلئگ ن اوتںئگ "

ئگ یھبئگ زدنہئگ رےھکئگ اینپئگ رتمحئگ ےسئگ ہشیمہئگ گ

ئگ ک ران ا!ئگ وتئگ ےھجمئگ ج

ےسئگ دورئگ خ

رامئگ اورئگ ےھجم

را!ئگ اامسونںئگ اورئگ زنیمئگ وکئگ ریغبئگ اثملئگ ےکئگ انبےنئگ ئگ واےل،ئگ ئگ انئگ اکومںئگ ںیمئگ ایھچئگ رظنئگ اورئگ ریصبتئگ دےئگ نجئگ ےسئگ ریتیئگ راضئگ اح لئگ وہ،ئگ رےنہئگ یکئگ وقتئگ اطعئگ ق

اےئگ خ

را!

ریتیئگ اےئگ رمحئگ رکےنئگ واےل!ئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ تمئگ وئگ ارتحامئگ واےلئگ ئگ اورئگ ااسیئگ میظعئگ ادتقارئگ رےنھکئگ واےلئگ سجئگ ےکئگ ماقےلبئگ ںیمئگ اےنئگ اکئگ ارادہئگ یھبئگ ںیہنئگ ایکئگ اجاتکس۔ئگ اےئگ خ

210

ائگ وہں،ئگ ہکئگ سجئگ رطحئگ وتئگ ےنئگ ےھجمئگ اینپئگ اتکبئگ اھکسیئئگ ایسئگ رطحئگ ےھجمئگ اسئگ ےکئگ احیک ئگ یکئگ یھب

رریگئگ اورئگ ریتیئگ ذاتئگ ےکئگ ونرئگ اکئگ وا ہطئگ دےئگ رکئگ وسالئگ رکن

وقتئگ دے،ئگ اورئگ ئگ ت

ر!ئگ تمئگ وئگ ارتحامئگ واےلےھجمئگ اسئگ اتکبئگ وکئگ ڑپےنھئگ یکئگ اسئگ رطھئگ وتقیفئگ دےئگ ،ئگ اورئگ ااسیئگ ادتقارئگ رےنھکئگ سجئگ ےسئگ ریتیئگ راضئگ اح لئگ وہ۔ئگ اےئگ اامسونںئگ اورئگ زنیمئگ ےکئگ ومخ

را!ئگ ےبئگ ن ان اںئگ رمحئگ رکےنئگ واےل!

ائگ وہںئگ ہکئگ وتئگ واےلئگ سجئگ ےکئگ ماقےلبئگ اکئگ ارادہئگ یھبئگ ںیہنئگ ایکئگ اجئگ اتکس،ئگ اےئگ خ

ںیمئگ ریتیئگ ذاتئگ ےکئگ ونرئگ اکئگ وا ہطئگ رےئگ رکئگ ھجتئگ ےسئگ وسالئگ رکن

رتئگ ےسئگ ریمیئگ اوھکنںئگ وکئگ رونشئگ رکئگ دےئگ اورئگ ریمیئگ زن انئگ رپئگ اسئگ ےکئگ اافلظئگ اجریئگ رکئگ دےئگ او اورئگ اسئگ ئگ یکئگ رئگ ریمےئگ دلئگ ےسئگ مغئگ اورئگ نٹھگئگ دورئگ رکئگ دے،اینپئگ اتکبئگ یکئگ ت

رتئگ ےسئگ ریمےئگ مسجئگ وکئگ دوھئگ رکئگ ن اکئگ اصفئگ رکئگ دے،ئگ ریتےئگ وسائگ وکیئئگ ںیہن۔ئگ وجئگ قحئگ ےکئگ اعمےلم ئگ وکئگ ،وھلئگ دے،ئگ اورئگ اسئگ یکئگ ت

رتئگ ےسئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ ریمےئگ نس ئگ ت

اوہںئگ ےسئگ ن ازئگ رےنہئگ یک

ئگ رکئگ ےکس،ئگ قحئگ ےسئگ ونازےنئگ واالئگ سبئگ وتئگ یہئگ ےہ،ئگ گ

رائگ یہئگ دنلبئگ ئگ ںیمئگ ریمیئگ رصنتئگ وئگ امحی

رائگ یہئگ ےسئگ لمئگ یتکسئگ ےہ،ئگ وجئگ ت

ئگ خ

وقتئگ اورئگ یکینئگ رپئگ ےنمجئگ یکئگ اطق

اورئگ تہبئگ یہئگ تمئگ واالئگ ےہ۔"

رانئگ یکئگ داع

مہفئگ ق

ئگ ورکفئگ ومنمئگ یکئگ وبحمبئگ ابعدتئگ ےہ۔ ئگ رپئگ م رئگ رانئگ میکحئگ یکئگ التوتئگ اورئگ اسئگ ےکئگ اطمل

راےسئگ ق

رائگ ےسئگ قلعتئگ یکئگ دلیلئگ یھبئگ ےہئگ اورئگ خ

رانئگ ےسئگ فغشئگ خ

ق

را

ائگ ےہئگ اورئگ ایسئگ ےکئگ ذرےعیئگ اسئگ رپئگ تمکحئگ ےکئگ دروازےئگ یھبئگ ےتلھکئگ ںیہ۔قلعتئگ اکئگ ذرہعیئگ یھب۔ئگ ق

رئگ اورئگ رکفتئگ ےسئگ ومنمئگ وکئگ رواحینئگ رسورئگ یھبئگ اح لئگ وہن نئگ ںیمئگ دتت

ران

ئگ اح لئگ رکےنئگ اورئگ اسئگ ےکئگ ااکحمئگ یکئگ ریپویئگ رکےنئگ اکئگ قلعتئگ ےہ۔ئگ اسئگ یکئگ امیلعتتئگ ئگ ق

ئگ اسئگ ےسئگ دہای

ئگ ااسنئگ اتکبئگ ےہئگ ںاہںئگ ک

میکحئگ البہبشئگ اہنی

ئگ اسدہ،ئگ واحضئگ ا

رئگ کلجنگئگ ےسئگ ن اکئگ ںیہ،ئگ اہتبلئگ اسئگ ےکئگ ارسارئگ وئگ رومزئگ اسئگ یکئگ ںوتمکںئگ وکئگ ن اےنئگ ےکئگ ےیلئگ رضوریئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ اہنی

رانئگ ےکئگ امتمئگ ادابئگ وئگ رشاطئئگ ےکئگ ورئگ ہ

مہفئگ ق

ئگ یھبئگ اسئگ ےسئگ تلف

رئگ اطمہعلئگ رکےتئگ رںیہئگ اوئگ اسھتئگ اسئگ اکئگ اطمہعلئگ رکںی،ئگ یچسئگ بلطئگ ےکئگ اسھتئگ اسئگ رپئگ وسںیچئگ اورئگ یسکئگ وق رات رںیت،ئگ ت رئگ زدنیگئگ رھبئگ اورئگ ےبئگ اینزیئگ ئگ ہنئگ ت

رکےتئگ رںیہ۔

اکئگ ذنہئگ ہیئگ ن الکلئگ رطفیئگ ن اتئگ ےہئگ ہکئگ اطمہعلئگ ےکئگ دورانئگ ضعبئگ ا ےسئگ لکشمئگ ماقامتئگ یھبئگ اںیئئگ ےگئگ ںاہںئگ رہگےئگ م رئگ وئگ رکفئگ ےکئگ ن اووجدئگ یھبئگ یسکئگ بلطمئگ رپئگ ئگ اپئگ

رئگ زگ ئگ ملعئگ ںیہئگ وتئگ اپئگ ہ رانئگ ےکئگ اطل

رانئگ رپئگ رتعمضئگ امویسئگ اورئگ ہتسکشئگ اخرطئگ ہنئگ وہں۔ئگ نئمطمئگ ہنئگ وہئگ اگئگ اورئگ اپئگ تخسئگ انھجلئگ سوسسئگ رکںیئگ ےگئگ نکیلئگ ارگئگ اپئگ وایعقئگ ق

ہنئگ ق

رکئگ رکںی،

رئگ ت رانئگ ںیمئگ م رئگ وئگ دتت

رائگ یکئگ رطفئگ وتمہجئگ وہں،ئگ اورئگ اکلمئگ درپدیگئگ ےکئگ اسھتئگ وہےنئگ اکئگ ےبئگ اجئگ ایخلئگ دلئگ ںیمئگ الںیئئگ اورئگ ہنئگ ااتکئگ رکئگ ق

ہکلبئگ وپریئگ وسکییئئگ ےکئگ اسھتئگ خ

رائگ ےسئگ اسئگ

رانئگ یکئگ ان اتئگ ںیمئگ خ

ئگ وہں،ئگ ق ئگ اانپئگ نمئگ دنسپئگ بلطمئگ اکنےنلئگ یکئگ ےبئگ وہدہئگ لکشمئگ ےکئگ لحئگ ںیمئگ دمدئگ ےکئگ اطل اولیئگ رکےنئگ ن ا

اینپئگ وخاشہئگ اورئگ اینپئگ راےئئگ ےسئگ ن

رانئگ ن اکئگ ےکئگ اافلظئگ ےسئگ ھجمسئگ ںیمئگ اراہئگ وہ،ئگ اورئگ رھپئگ ااہتنیئ

ئگ قحئگ یکئگ رطحئگ اسئگ وہفممئگ رپئگ ےمجئگ رںیہئگ وجئگ ق ئگ اطل رئگ زگئگ ہنئگ رکںی،ئگ ہکلبئگ اک ریئگ اورئگ ےبئگ اچریگئگ ےکئگ ئگ اسجرتئگ ہ

اعخ

ران ا!

رائگ ےسئگ داعئگ رکںیئگ ہکئگ خ

اولیئگ اورئگ وہفممئگ رپئگ اانیمطنئگ اطعئگ رکئگ وجئگ وایعقئگ حیحصئگ اسھتئگ خ

رامئگ اورئگ ریمےئگ دلئگ وکئگ اسئگ ن

رام،ئگ ھجمئگ رپئگ حیحصئگ وہفممئگ اکئگ اضیفنئگ ق

ریمیئگ اسئگ انھجلئگ وکئگ دورئگ ق

رائگ

ئگ ےکئگ ونالفئگ ںیمئگ ذرائگ دنلبئگ اوازئگ ےسئگ رہھٹئگ رہھٹئگ رکئگ التوتئگ یھبئگ ےیجیکئگ اورئگ ےچینئگ یھکلئگ وہیئئگ داعئگ یھبئگ ڑپےتھئگ رےیہ۔ئگ خ

اعفےسئگ وتعقےہ،ئگ اسئگ دصقمئگ ےکئگ ےیلئگ ب

ئگ ئگ ےہئگ ہکئگ ہیئگ ئگ داعئگ ن

ئگ وہئگ یگ۔

ای

ن

ادئگ ےہئگ ہک"ملسو هيلع هللا ىلص یبن

رامئگ رکئگ وخیشئگ وئگ ترتئگ ےسئگ ونازےئگ اگ۔اکئگ ارش

رائگ اسئگ ےکئگ رکفئگ وئگ مغئگ وکئگ دورئگ ق

وجئگ ئگ دنبہئگ یھبئگ اےنپئگ یسکئگ رکفئگ ومغئگ ںیمئگ ہیئگ داعئگ ڑپےھئگ اگ۔خ

211

سمیت بہ نفسک او انزلتہ فی اللھم انی عبدک ابن عبدک ابن امتک ناصیتی بیدک ماض فی حکمک، عدل فی قضائک اسئالک بکل اسم ھو لک

)دنسمئگ من خلقک او ستاثرت بہ فی علم الغیب عندک ان تجعل الرقان ربیع قلبی و نور صدری وجالءحزنی و ذھاب ھیم و غیم۔کتابک او علمتہ احدا

ادمح،ئگ انبئگ تان(

ااین

شئگ پ ی ران ا!ئگ ںیمئگ ریتائگ دنبہئگ وہں،ئگ ریتےئگ دنبےئگ اکئگ اٹیبئگ وہں،ئگ ریتیئگ دنبیئگ اکئگ اٹیبئگ وہں،ئگ ریمیئگ

ا ذئگ ےہ۔ئگ ریمےئگ "خ

ئگ ریتیئگ یھٹئگ ںیمئگ ےہ،ئگ ھجمئگ رپئگ ریتائگ یہئگ مکحئگ ن

امئگ ےکئگ واےطسئگ ےسئگ وجئگ ریتےئگ ےیلئگ زساوارئگ ےہ،

وجئگ وتئگ ےنئگ اےنپئگ ئگ ےیلئگ راھکئگ ےہ،ئگ ن ائگ وتئگ ےنئگ اینپئگ اتکبئگ ںیمئگ قحئگ ںیمئگ ریتائگ ہلصیفئگ نیعئگ ااصنفئگ ےہ،ئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ ریتےئگ یہئگ اسئگ ن

ارائگ ےہ،ئگ ن ائگ اینپئگ ولخمقئگ ںیمئگ ےسئگ یسکئگ وکئگ اتبن ائگ ےہ،ئگ ن ائگ وتئگ ےنئگ اےنپ

رانئگ وکئگ ریمےئگ دلئگ ان

ائگ وہںئگ ہکئگ ق

ئگ رکن

راہنئگ بیغئگ ںیمئگ اےسئگ وپدیشہئگ یہئگ رےنہئگ دن ائگ ےہ،ئگ ہیئگ دروخاب

ئگ ن اسئگ اےنپئگ خ

ئگ اکئگ ونر،ئگ ریمےئگ مغئگ اکئگ دماوائگ ورئگ ریمیئگ رکفئگ وئگ رپاشیینئگ اکئگ ئگ والجئگ انبئگ دے۔"

یکئگ اہبر،ئگ ریمےئگ نس

ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن ئگ ےکئگ راویئگ رضحتئگ دبعاہللئگ نبئگ وعسمد

رامن ا:ئگ "وجئگ ملسو هيلع هللا ىلص وتئگ اپئگ وکئگ ھکیسئگ ں؟ےسئگ وپاھچئگ ایگ:ئگ "مہئگ اسئگ داعملسو هيلع هللا ىلص دحی

ادئگ ق

ےنئگ ارش

صخشئگ یھبئگ اسئگ داعئگ وکئگ ےنسئگ وہئگ رضورئگ اسئگ وکئگ ےھکیسئگ اورئگ رضورئگ ن ادئگ رکے۔"

ہعمجئگ اکئگ ہبطخ

ربیتئگ ےکئگ اسھتئگ ااجنمئگ دےنیئگ ےکئگ ےیلئگ ہعمج

رےضیئگ وکئگ لسلستئگ اورئگ ت

رریکئگ وئگ ن ادئگ داہینئگ ےکئگ ق

ازہئگ رےنھکئگ اورئگ ی

رن اتئگ وکئگ ااھبرےن،ئگ اامینئگ وکئگ ن

یئئگ ئگ ااہتناکئگ ہبطخئگ االسیمئگ خ

راضئئگ ن ادئگ دالےن،ئگ دنیئگ ےکئگ اقتےضئگ اھجمسےن

رئگ ےتفہئگ املسموننئگ وکئگ انئگ ےکئگ ق ئگ اورئگ مظنئگ ذرہعیئگ ےہ۔ئگ رطفیئگ ادنازئگ نیمئگ ہ ر

اورئگ االسمئگ ےکئگ ےیلئگ ھچئگ رکےنئگ یکئگ ڑتپئگ وکئگ دیپائگ ومت

ئگ ااسیئگ دینیئگ ااظتنمئگ ےہئگ سجئگ یکئگ وکیئئگ ریظنئگ شیپئگ ںیہنئگ یکئگ اجیتکسئگ نکیلئگ اسئگ ےسئگ اخرطئگ وخاہئگ افدئہئگ اپئگ ایسئگ وق ئگ اپئگ اسنیعمئگ وکئگ انئگ یکئگ ئگ رکےنئگ ےکئگ ےیلئگ اک ئگ ںیہئگ ج

ااھٹئگ تکس

اینپئگ زن انئگ ںیمئگ یھبئگ اطخبئگ رکںی۔

ائگ اچےیہ۔ئگ اہتبلئگ الہپئگ ہبطخئگ اپئگ اسئگ زن انئگ ںیمئگ یھبئگ دںیئگ سجئگ ےسئگ اسنیعمئگ وافقئگ وہں،ئگ

اہینئگ اکئگ قلعتئگ ےہئگ وتئگ وہئگ رعیبئگ زن انئگ ںیمئگ وہن

ئگ ہبطخئگ ن

ااھچئگ وتئگ ہیئگ ںاہںئگ ک

ےنئگ اورئگ لمعئگ رپئگ ااھبرےنئگ یکئگ وکششئگ رکںیئگ نکیلئگ یسکئگ وہجئگ ےسئگ ارگئگ اپئگ ااسیئگ ہنئگ رکئگ ںیکسئگ وتئگ مکئگ ازئگ مکئگ اانتئگ رضورئگ رےتھکئگ وہےئئگ دنیئگ وکئگ انبےہئگ ہکئگ اپئگ احالتئگ احرضہئگ وکئگ اسےنمئگ

رہمجئگ اسئگ زن انئگ ںیمئگ یھبئگ شیپئگ رکںیئگ سجئگ وکئگ اسنیعمئگ ہ ےتھجئگ وہں۔

ئگ ہیئگ ےیجیکئگ ہکئگ وکیئئگ یھبئگ رعیبئگ ہبطخئگ ڑپھئگ رکئگ اسئگ ئگ اکئگ ینعمئگ زیخئگ ت رعیبئگ ےبطخئگ ےکئگ ااختنبئگ ںیمئگ یھبئگ زن ادہئگ انمب

اریخیئگ ہبطخئگ ےہئگ وجئگ ملسو هيلع هللا ىلص ن ائگ افلخےئئگ رادشنیئگ اکئگ وکیئئگ ہبطخئگ بختنمئگ رکںی۔ئگ ذلیئگ ںیمئگ مہئگ یبنملسو هيلع هللا ىلص وخدئگ یبنےہئگ ہکئگ اپئگ

ئگ وتئگ وہئگ ن ےکئگ دنتسمئگ ےبطخئگ لقنئگ رکےتئگ ںیہ۔ئگ اک

رےئگ غیلبئگ ادنازئگ ںیمئگ ااھبرائگ ےہئگ ہکئگ ملسو هيلع هللا ىلص ےنئگ دمےنیئگ ںیمئگ ےلہپئگ ہعمجئگ وکئگ دن ائگ اھتئگ اورئگ دورسائگ وہئگ سجئگ ںیمئگ اپملسو هيلع هللا ىلص رجہتئگ ےکئگ دعبئگ اپ

رانئگ ےسئگ رہگےنئگ املسمونںئگ ت

یئگ وہئگ ق

رئگ اسئگ ںیمئگ م رئگ وئگ رکفئگ رکےتئگ رںیہ۔ئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ اسئگ ےسئگ قلعتئگ وجڑےئگ ریغبئگ دنیئگ ےسئگ قلعتئگ اقمئئگ رانھکئگ نکمئگ ںیہن۔ رات وایگتسبئگ دیپائگ رکںیئگ اورئگ ت

دمہنیئگ ںیمئگ الہپئگ ہبطخ

دہ ال رشیک لہ و اشھد و اعادی من یکرفہ و اشھد ان ال الہ اال اہلل وحالحمدہلل احمدہ و استعینہ و استغرفہ و استھدیہ و اومن بہ وال اکرفہ

من الزمان و زنو من من الناس وانقطاع ان محمدا عبدہ و رسولہ ارسلہ بالھدی و النور و الموعظۃ علی فترہ من الرسل و قلۃ من العلم و ضاللۃ

اہلل فانہ خیر ما اوصی بہ الساعۃ و قب من االجل و من یطع اہلل ورسولہ فقد رشد و من یعصھما فقد غوی و رفط و ضل ضالال بعیدا اوصیکم بتقوی

212

ذرکا و ان تقوی اہلل لمن عمل بہ المسلم المسلم ان یحضہ علی االرخۃ و ان یامرہ بتقوی اہلل فاحذروا ما حذر کم اہلل من نفسہ وال افضل من ذالک

الرس و العالنیۃ ال ینوی بذالک اال وجہ علی وجل ومخافۃ من ربہ عون صدق علی ماتبغون من امر االرخۃ ومن یصلح الذی بینہ و بین اہلل من امرہ فی

ذرکم ذرکافی عاجل امرہ و ذرخا فیھا بعد الموت حین یفترق المرء الی ما قدم و ما کان سوی ذالک یودلو ان بینھا و بینہ امدا بعیدا ویح اہلل یکن لہ

انا بظالم للعبید فاتقوا اہلل فی ل لدی ما وقزوجل ما یبدل الفانہ یقول ع الذی صدق قولہ وانجز وعدہ ال خلف لذالک اہلل، و اہلل رؤف بالعباد و

مقتہ و یوقی و اجلہ فی الرس والعالنیۃ فانہ من یتق اہلل یکرف عنہ سیاتہ و یعظم لہ اجرا و من یتق اہلل فقد فاز فوزا عظامی و ان تقوی اہلل یوقی عاجل امرکم

ضہ الرب و یرفع الدرجۃ۔عقوبتہ و یوقی سخطہ و ان تقوی اہلل یبیض الوجوہ و یر

خزوا بحظکم والترفطوا فی جنب اہلل و قدعلمکم اہلل کتابہ و نہج لکم سبیلہ لیعلم الذین صدقوا و یعلم الکاذبین فاحسنوا کما احسن اہلل

و ال قوۃ اال باہلل۔حی عن بینۃالیکم و داعادوا عدائہ و جاھدوا فی اہلل حق جہادہ ھو اجدبکم و سمکم المسلمین لیھلک من ھلک عن بینۃ ویحیی ومن

فاکثروا ذرک اہلل و اعلموا لما بعد الیوم فانہ من یصلح فابینہ و بین اہلل یکلفہ اہلل ما بینہ و بین الناس۔

ربطیئگ )ذالک بان اہلل یقضی علی الناس و ال یقضون علیہ و یملک من الناس وال یملکون منہ اہلل اکبر وال قوۃاال باہلل العظیم)(

(۲۵۵:ہحفص۷۲دلج

ئگ اکئگ وخااگتسرئگ "

ئگ وہںئگ اورئگ اسئگ ےسئگ دہای ائگ وہں،ئگ اسئگ ےسئگ دمداچاتہئگ وہں،ئگ اسئگ ےسئگ رفغمتئگ اکئگ اطل

وہںئگ رکشئگ وئگ رعتفیئگ اہللئگ ےکئگ ےیل،ئگ ںیمئگ اسئگ اکئگ رکشئگ ادائگ رکن

ائگ وہں،ئگ اورئگ اسئگ ےک

ائگ ےہئگ اورئگ ںیماورئگ اسئگ رپئگ اامینئگ الن

ائگ اورئگ اسئگ وکئگ اانپئگ دنمشئگ اتھجمسئگ وہںئگ وجئگ اسئگ ےسئگ رفکئگ رکن

وگایہئگ داتیئگ وہںئگ ہکئگ اہللئگ ےکئگ وسائگ وکیئئگ وبعمدئگ ئگ اسھتئگ رفکئگ ںیہنئگ رکن

ئگ ںیہنئگ اورئگ ںیمئگ وگایہئگ داتیئگ وہںئگ ہکئگ دمحم رائگ ےکئگ دنبےئگ اورئگ اسئگ ےکئگ روسلملسو هيلع هللا ىلص ںیہن۔ئگ وہئگ اتکیئگ ےہئگ اسئگ اکئگ وکیئئگ رشک

،ئگ ونرئگ اورئگ ںیہ،ملسو هيلع هللا ىلص خ

رائگ ےنئگ دہای

نجئگ وکئگ خ

ئگ ہکئگ دمتئگ درازئگ ےسئگ روسولںئگ ےکئگ اےنئگ اکئگ ہلسلسئگ دنبئگ اھت ۔ئگ یقیقحئگ ملعئگ یکئگ روینشئگ امدنئگ ڑپیکچئگ یھت۔ئگ رمگایہئگ اکئگ دورئگ دورہئگ اھت۔ئگ اظنمئگ تحیصنئگ دےئگ رکئگ ا ےسئگ دورئگ ںیمئگ روسلئگ انبن ائگ ج

رمہئگ وہئگ راہئگ اھت۔ رئگ صخشئگ یکئگ الجئگ اسئگ ےکئگ رسئگ رپئگ ڈنمالئگ ریہئگ یھت۔یتسہئگ درمہئگ ت ئگ رسوںئگ رپئگ ایئگئگ یھتئگ اورئگ ہ

ایقم

ملسو هيلع هللا ىلص وکئگ امنئگ رک(ئگ اہللئگ اورئگ اسئگ ےکئگ روسلملسو هيلع هللا ىلص سپئگ سجئگ ےن)روسل

ئگ ن ابئگ وہا۔ئگ اورئگ سجئگ ےنئگ )راسل

ئگ یکئگ وہئگ دہای

رائگ ئگ یکئگ ااطع

اکئگ ااکنرئگ رکئگ ےک(ئگ خ

اہئگ ادنیشیئگ ںیمئگ رھگئگ ایگئگ اورئگ راہئگ قحئگ ےسئگ کٹھبئگ رکئگ رمگایہئگ ںیمئگ دورئگ اجئگ ڑپا۔ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ روسل

رامینئگ یکئگ وہئگ رمگاہئگ وہائگ اورئگ وکن

اق

یکئگ ن

ئگ املسمنئگ دورسےئگ املسمنئگ وکئگ وجئگ رتہبئگ ےسئگ رتہبتیصنئگ رکئگ اتکسئگ ےہئگ وہئگ یہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ اےسئگ رائگ ےسئگ ڈرےتئگ روہ،ئگ اک

ائگ وہںئگ ہکئگ خ

ئگ ںیمئگ ںیہمتئگ وتیصئگ رکن

زریخہ

رائگ ےسئگ ڈرےتئگ رےنہئگ یکئگ نیقلتئگ رکےئگ سپئگ اہللئگ ےسئگ ڈروئگ اسیئگ ہکئگ اسئگ ےنئگ اینپئگ ذاتئگ ےسئگ ڈرےتئگ رےنہئگ اکئگ مکحئگ دن ائگ ےہ

رامہئگ رکےنئگ رپئگ ااھبرےئگ اورئگ خ

رتئگ ق

،ئگ اسئگ ےسئگ رتہبئگ ہنئگ اخ

وکیئئگ اورئگ وتیصئگ ےہئگ اورئگ ہنئگ اسئگ ےسئگ رتہبئگ وکیئئگ ن ادداہینئگ وہئگ یتکسئگ ےہ۔

رائگ اکئگ وقتیئگ دنبےئگ ےکئگ ےیلئگ وج

رتئگ ےکئگ نسحئگ ااجنمئگ اکئگ یقیقحئگ اعمونئگ ےہ،ئگ اورئگ تقیقحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ خ

رائگ ےسئگ ڈرےتئگ حرزےتئگ زدنیگئگ زگارے،ئگ اخ

سجئگ ےکئگ متئگ خ

ئگ رکےئگ وتئگ اسئگ اکئگ

رئگ احلئگ ںیمئگ درب رائگ ےسئگ اےنپئگ اعمےلمئگ وکئگ ےھکئگ ےپھچئگ ہ

یئگ یکئگ اخرطئگ خ

لہ

ئگ ےکئگ ئگ اسھتئگ ضحمئگ راضءئگ ا

وفریئگ ہلئگ داینئگ ںیمئگ ہیئگ وخاشہئگ دنمئگ وہئگ اورئگ وجئگ صخشئگ ولخصئگ ن

امئگ وہئگ اگئگ اورئگ ومتئگ ےک

ئگ ےکئگ ےیلئگ ےیکئگ وہںئگ ےگئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ کینئگ ن

رئگ صخشئگ اےنپئگ اامعلئگ اکئگ ااہتنیئئگ اتحمجئگ وہئگ اگئگ وجئگ اسئگ ےنئگ اسئگ وق ئگ ہکئگ ہ

ئگ دعبئگ یکئگ ڑھگیئگ ںیمئگ وہئگ امالئگ املئگ وہئگ اگئگ ج

213

رائگ متئگ وکئگ اینپئگ ذا

رےئگ اامعلئگ وہںئگ ےگئگ انئگ ےکئگ ن ارےئگ ںیمئگ وہئگ انمتئگ رکےئگ اگئگ ہکئگ اکشئگ ہیئگ اامعلئگ ھجمئگ ےسئگ ااہتنیئئگ دورئگ وہےتئگ اورئگ خ ائگ ےہ،اورئگ انئگ ےکئگ وسائگ وجئگ ت

رائگ ئگ تئگ ےسئگ ڈران

اورئگ خ

اےنپئگ دنبوںئگ رپئگ ااہتنیئئگ رہمن انئگ ےہ۔

رئگ

رت ررگئگ وئگ ت

ائگ ےہ:ئگ "ریمےئگ وضحرئگ مسقئگ ےہئگ اسئگ ذاتئگ یکئگ سجئگ اکئگ وقلئگ اچسئگ ےہئگ اورئگ ودعہئگ وافئگ وہئگ رکئگ راتہئگ ےہئگ ہکئگ ہیئگ ن اتئگ وہئگ رکئگ رےہئگ یگئگ ویکہکنئگ وخدئگ وہئگ ت

رامن

ادئگ ق

ارش

رتئگ ےکئگ اسرےئگ ےلھکئگ اورئگ ےپھچئگ اعمالمتئگ ںیم۔ئگ سپئگ ن اتئگ دبیلئگ ںیہنئگ اجیتئگ اورئگ ںیمئگ اےنپئگ دنبوںئگ رپئگ ذرائگ یھبئگ ملظئگ رکےنئگ واالئگ ںیہنئگ وہں،

رائگ ےسئگ ڈرےتئگ روہ،ئگ داینئگ اورئگ اخ

خ

ائگ ےہئگ او

راھن

رئگ وکئگ زن ادہئگ ےسئگ زن ادہئگ ت اوہںئگ وکئگ اسئگ ےسئگ اھجڑئگ داتیئگ ےہ،ئگ اورئگ اسئگ ےکئگ اخ

رائگ اسئگ ےکئگ گ

ائگ ےہ،ئگ خ

رائگ ےکئگ بضغئگ ےسئگ ڈرن

ائگ راہئگ تقیقحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وجئگ خ

رئگ وجئگ اسئگ ےسئگ ڈرن

ریئگ

ائگ ےہئگ اورئگ اسئگ یکئگ اکایمیبئگ اح لئگ یکئگ اورئگ ایھچئگ رطحئگ اجاسئگ ےنئگ تہبئگ ت

ائگ ےہ،ئگ اسئگ ےکئگ ذعابئگ ےسئگ وفحمظئگ رھک

رائگ اکئگ وخفئگ دنبہئگ وکئگ اسئگ یکئگ یگفئگ ےسئگ دورئگ رھک

نئگ ولئگ ہکئگ خ

ائگ ےہ،ئگ امکلئگ وکئگ اےنپئگ دنبے

رائگ اکئگ وقتیئگ رہچوںئگ وکئگ رونشئگ اورئگ ن اروقنئگ انبن

ائگ ےہئگ اورئگ اسئگ تقیقحئگ وکئگ یھبئگ ایھچئگ رطحئگ ھجمسئگ ولئگ ہکئگ خ

ارایگضئگ ےسئگ اچبن

ئگ ےہئگ اورئگ ئگ ن ا

ےسئگ وخشئگ رھک

ائگ ےہ۔دنبےئگ ےکئگ رمےبتئگ وک

ئگ دنلبئگ رکن

ئگ ہکئگ اسئگ ےنئگ ںیہمتئگ اینپئگ اتکبئگ اکئگ ملعئگ دےئگ رکئگ اانپ ایہئگ ہنئگ رکو۔ئگ ج

رئگ زگئگ وکن رائگ یکئگ انجبئگ ںیمئگ ہ

ئگ دیساھئگ راہتسئگ د وھک!ئگ اےنپئگ اےنپئگ بیصئگ یکئگ ایکینںئگ ٹیمسئگ ولئگ اورئگ خ

ائگ ہکئگ وہئگ اجنئگ ےلئگ انئگ ولوگںئگ وکئگ وجئگ اےنپئگ اامینئگ ےکئگ دوعےئگ ںیمئگ ےچئگ ںیہئگ اورئگ انئگ وکئگ وجئگ وھج

رامئگ دن ائگ ےہئگ ن

ےٹئگ ںیہئگ سپئگ متئگ یھبئگ انئگ ولوگںئگ ےکئگ اسھتئگ نسحئگ ولسکئگ متئگ رپئگ واحضئگ ق

ااسیئگ ںاہدئگ رکوئگ ہکئگ ںاہدئگ اکئگ قحئگ ادائگ وہئگ اجےئئگ اسئگ ےنئگ رکو،ئگ اسیئگ ہکئگ اسئگ ےنئگ اہمترےئگ اسھتئگ نسحئگ ولسکئگ ایکئگ ےہئگ اورئگ اسئگ ےکئگ دونمشںئگ وکئگ اانپئگ دنمشئگ وھجمسئگ اورئگ اسئگ یکئگ راہئگ ںیمئگ

ا

ام"ملسم"ئگ راھکئگ ےہئگ ن

ائگ ےہئگ وہئگ رونشئگ دلیلئگ ےکئگ اسھتئگ الہکئگ وہئگ اورئگ ک ےئگ زدنہئگ رانہئگ ےہئگ وہئگ رونشئگ ئگ ںیہمتئگ اےنپئگ دنیئگ ےکئگ ےیلئگ بختنمئگ ایکئگ ےہئگ اورئگ اہمتران

ہکئگ ک ےئگ الہکئگ وہن

رائگ یکئگ ذاتئگ ےہ۔

ئگ اکئگ رس ہمشچئگ رصفئگ خ

دلیلئگ ےکئگ اسھتئگ زدنہئگ رےہئگ اورئگ اطق

را

رائگ اکئگ ذرکئگ رثکتئگ ےکئگ اسھتئگ رکےتئگ روہئگ اورئگ اجئگ ےکئگ دعبئگ اےنئگ واےلئگ لکئگ ےکئگ ےیلئگ لمعئگ رکےتئگ روہئگ ویکہکنئگ وجئگ دنبہئگ اےنپئگ اورئگ اےنپئگ خ

ےکئگ امنیبئگ اعمہلمئگ وکئگ ئگ سپئگ خ

رائگ یہئگ دنبو

ائگ ےہئگ وجئگ اسئگ ےکئگ اورئگ دنبوںئگ ےکئگ درایمنئگ وہےتئگ ںیہئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ خ

رائگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ انئگ ئگ اسرےئگ اعمالمتئگ ںیمئگ اکیفئگ وہئگ اجن

ائگ ئگ ںونسارئگ اتیئگ ےہ،ئگ خ

رامن

ےکئگ ےلصیفئگ ق

انئگ

رئگ زیچئگ اکئگ امکلئگ ےہئگ اورئگ ان اونںئگ یکئگ ہ

ئگ رصفئگ ایسئگ ےکئگ ےضبقئگ ںیمئگ اسئگ یکئگ وکےہئگ دنبےئگ اسئگ اکئگ ہلصیفئگ ںیہنئگ رکےت۔ئگ وہئگ ان

رائگ ےہئگ اورئگ وقتئگ وئگ اطق

ئگ ےسئگ ت یئئگ زیچئگ ںیہنئگ وہئگ ب

ےکئگ ن اسئگ ےہ۔"

رانئگ ن اکئگ ےسئگ فغشئگ یکئگ نیقلت:

ق

من بھدہ اہلل فال فضل لہ و من یضللہ فال ھادی لہ و الحمد ہلل احمدہ و استعینہ و نعوذ باہلل من رشور انفسنا و من سیئات اعمالنا ان

اشھد ان ال الہ اال اہلل وحدہ ال رشیک لہ

فی االسالم بعد الکرف واختارہ علی سواہ من احادیث الناس انہ اصدق ان احسن الحدیث کتب اہلل قد افلح من زینہ اہلل فی قلبہ و ادخلہ

الحدیث و ابلغہ احبوا من احب اہلل و احبوا اہلل من کل قلوبکم و ال تملوا الکم اہلل و ذرکہ وال تقسوا علیہ قلوبکم

وا بہ شیئا اتقوا اہلل حق تقتہ و صدقوا صالح ماتعلمون بافواھکم و تحابوا بروح اہلل بینکم و السالم علیکم و رحمۃ اہلل اعبدوا اہلل و ال ترشک

)ااجعزئگ ارقلان(

214

ئگ وہں،ئگ اسئگ ےسئگ دمدئگ اچاتہئگ وہںئگ اورئگ مہئگ اسئگ ےکئگ دانمئگ وفعئگ ںیمئگ انپہئگ اچ"البئگ ہبشئگ رکشئگ وئگ رعتفی ئگ ا

ےتہئگ ئگ اہللئگ یہئگ ےکئگ ےیلئگ ےہ،ئگ ںیمئگ اسئگ یکئگ دمحئگ وئگ رعتفیئگ رکن

ئگ دے۔)ںیہ،

رائگ دہای

ئگ وہ(ئگ وتئگ اسئگ وکئگ وکیئئگ رمگاہئگ سفنئگ یکئگ رشاروتںئگ ےسئگ اورئگ دباامعویلںئگ یکئگ ن اداشئگ ےسئگ سجئگ وکئگ خ ئگ اکئگ اطل

ئگ داتیئگ ےہئگ وجئگ وایعقئگ دہای

اورئگ وہئگ ایسئگ وکئگ ئگ دہای

ا(

ئگ ںیہنئگ وہن ئگ اکئگ اطل

ائگ ےہئگ وجئگ راہئگ راب

ن لاا

ھٹی

لاائگ دے،)اورئگ وہئگ ایسئگ وکئگ

ھٹی

ئگ ےسئگ

رائگ راہئگ راب

ئگ ںیہنئگ دےئگ اتکس۔وتئگ ںیہنئگ رکئگ اتکسئگ اورئگ سجئگ وکئگ خ

اسئگ وکئگ وکیئئگ دہای

ئگ ںیہن۔ ںیمئگ وگایہئگ ئگ داتیئگ وہںئگ ہکئگ اہللئگ ےکئگ وسائگ وکیئئگ وبعمدئگ ںیہن،ئگ وہئگ اتکیئگ ےہ،ئگ اسئگ اکئگ وکیئئگ رشک

رائگ یکئگ اتکبئگ ےہ،ئگ وہئگ صخشئگ اکایمبئگ وہئگ ایگئگ سجئگ ےکئگ دلئگ ںیمئگ اتکبئگ اہللئگ یکئگ روقنئگ ےہئگ اورئگ سجئگ وکئگ رفکئگ ےکئگ دعبئگ اہلل

ئگ ےسئگ رتہبئگ الکمئگ خ ئگ ےنئگ تقیقحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ب

رامن ا۔االسمئگ

رائگ یکئگ اتکبئگ وکئگ اےنپئگ ےیلئگ بختنمئگ ق

اینئگ اکومںئگ وکئگ وھچڑئگ رکئگ خ

ائگ اورئگ سجئگ ےنئگ اسرےئگ ان رامن

رئگ ےہئگ ےسئگ رشمفئگ ق

رائگ اکئگ الکمئگ رسارسئگ اچسیئئگ ےہ۔ئگ ااہتنیئئگ رپئگ ات

ےبئگ کشئگ خ

رائگ ےسئگ یقیقحئگ تبحمئگ دیپائگ رکوئگ اورئگ اسئگ ےکئگ

الکمئگ یکئگ التوتئگ اورئگ ئگ اسئگ یکئگ ن ادئگ وجئگ اسئگ ےسئگ فغشئگ رےھکئگ متئگ یھبئگ اسئگ ےسئگ تبحمئگ ر،وھئگ اورئگ اےنپئگ ولقبئگ یکئگ اسریئگ وتہجئگ ےکئگ اسھتئگ خ

ئگ ہنئگ انبؤئگ اورئگ اورئگ ہنئگ یھکئگ اہمترےئگ ولقبئگ الکمئگ اہللئگ یکئگ رطفئگ ےسئگ ےبئگ اینزئگ اورئگ تخسئگ وہں۔ےسئگ یھبکئگ ہنئگ ااتکؤ رائگ یہئگ یکئگ دنبیگئگ رکو،ئگ یسکئگ وکئگ اسئگ ےکئگ اسھتئگ ذرائگ یھبئگ رشک

سپئگ خ

انئگ وہ(ئگ روہ،) اسیئگ ہکئگ ڈرےنئگ اکئگ قحئگ ےہئگ اورئگ اےنپئگ کینئگ اامعلئگ یکئگ دصتقیئگ زن انئگ ےسئگ یھبئگ رکےتاسئگ ےسئگ ڈرےتئگ روہ،ئگ

ان انئگ ش

اورئگ ینعیئگ زن انئگ ےسئگ ویہئگ وہکئگ وجئگ اہمترےئگ ش

ااہلل۔"

مہچرائگ یکئگ رتمحئگ اورئگ دنیئگ یکئگ اینبدئگ رپئگ اسپئگ ںیمئگ تبحمئگ ر،وھ۔ئگ واالسلمئگ مکیلعئگ وئگ ر

خ

اہین:

ہبطخئگ ن

ی الہ و اصحابہ و سلم و نزیرا وداعیا الی اہلل باذنہ و رساجا منیرا و عل کثیرا والصلوۃ والسالم علی رسولہ ارسلہ شاھدا ہلل حمدا الحمد

کثیرا کثیرا تسلامی

عظامی و فیایھا الناس اوصیکم بتقوی اہلل فان تقوی اہلل مالک الحسنات و علیکم بالطاعہ فانہ من یطع اہلل و رسولہ فقد فاذ فوزا :اما بعد

ون علی "قال اہلل تعالی فی کتابہ المجید وا علیہ و سلموا تسلامی انا اہلل وملئکتہ یصل ایہا الاذین امنوا صل ی صل علی سیدنا و موالنا اللھم"النابی

اللھم امرط شابیب رضوانک علی السابقین االولین من المھاجرین و االنصار خصوصا علی محمد و علی الہ و اصحابہ الذین اتبعوہ فی ساعۃ العرسۃ۔

رضی اہلل تعالی عنہ و علی امیر المومنین سیدنا عمر الفاروق رضی اہلل البرش بعد االنبیاء بالتحقیق امیر المومنین سیدنا ابی برک الصدیقافضل

الی عنھما علی رکم اہلل تعتعالی عنہ و علی امیر المومنین سیدنا عثمان بن عفان رضی اہلل تعالی عنہ و علی امیر المومنین سیدنا علی بن ابی طالب

۔امھما سیدۃ نساء اھل الجنۃ فاطمۃ الذھراء رضی اہلل تعالی عنہا و علی سائر الصحابۃ و التابعین رضوان اہلل تعالی علیھم اجمعین

رحمکم اہلل۔ و التجعلنا منھم۔ عباد اہلل!ملسو هيلع هللا ىلص و اجعلنا منھم، و اخذل من خذل دین محمدملسو هيلع هللا ىلص اللھم انرص من نرص دین محمد

عن الفحشاء و المنرک والبغی یعظکم لعلکم تذرکون)(ان اہلل یاماذرکوا اہلل یذرک کم و ادعوہ یستجب ر بالعدل و االحسان و ایتاء ذی الرقبی و ینھی

لکم و لذرک اہلل تعالی اعلی و اولی و اعز واجل واکبر۔

اکنحئگ اکئگ ہبطخ

215

رئگ اکنحئگ ےکئگ قلعتئگ ےسئگ اعدئئگ وہےنئگ وایلئگ میظعئگ ذہمئگ دارویںئگ وکئگ ن ادئگ دالےنئگ ےکئگ ےیلئگ اکنحئگ یکئگ رشیعئگ تیثیحئگ اھجمسےن،ئگ اسئگ ےکئگ اقتوضںئگ وکئگ ذنہئگ نیشنئگ رکاےنئگ او

رہمجئگ اورئگ لفحمئگ اکنحئگ ںیمئگ ہبطخئگ ڑپانھئگ ونسمنئگ ےہ۔

ئگ ہیئگ ےہئگ ئگ ہکئگ اکنحئگ ڑپاھےنئگ واےلئگ ہبطخئگ اکنحئگ اکئگ ت اسئگ ومعقئگ رپئگ ےبطخئگ ےسئگ وپرائگ وپرائگ افدئہئگ ااھٹےنئگ ےکئگ ےیلئگ زن ادہئگ انمب

ائگ ہکئگ اسنیعمئگ ایھچئگ رطحئگ ھجمسئگ ںیکس،ئگ ایسئگ دصقمئگ ےکئگ شیپئگ رظنئگ ذلیئگ ںیمئگ ہبطخئگ اکنحئگ ےکئگ اسرصتخمئگ رشتحیئگ یھبئگ اینپئگ زن انئگ ںیمئگ شیپئگ رکئگ دن ائگ

رہمجئگ یھبئگ دن ائگ رکںی،ئگ ن

ھتئگ اسئگ اکئگ ت

ائگ ےہ:

اجن

ہلل نستعینہ و نستغرفہ و نعوذ باہلل من رشور انفسنا من یھدہ اہلل فال مضل لہ و من یضللہ فال ھادی لہ و اشھد ان ال الہ اال ان الحمد

محمدا عبدہ و رسولہ اہلل و اشھد ان

خلق منہا زوجہا وبثا من احدۃ وا ن نافس وا قوا رباکم الاذی خلقکم م ایہا النااس اتا نساء ہما رجاال کثیر ای قوا اہلل الاذی تساءلون بہ وا واتا

ا یصلح لکم اعمالکم ویغرف ل کان علیکم رقیب اواالرحام انا اہلل قوا اہلل و قولوا قوال سدید ایہا الاذین امنوا اتا کم ذنوبکم ومن یطع اہلل و رسولہ ی

ا عظامی ۔فقد فاز فوز

اکم ہلل واتقکم لہ ولکنی اصوم و افرط و اصلی وارقد و اتزوج النساء فمن رغب عن سنتی فلیس واہلل انی الخشملسو هيلع هللا ىلص وقال رسول اہلل

)اخبری( منی۔

اوہںئگ یکئگ اعمیفئگ اچےتہئگ ںیہئگ اورئگ مہئگ اےنپئگ سفنئگ یکئگ رشاروتںئگ او

ئگ یہئگ ےکئگ ےیلئگ ےہ،ئگ مہئگ ایسئگ ےسئگ دمدئگ اچےتہئگ ںیہئگ اورئگ ایسئگ ےسئگ اےنپئگ گ را

رئگ "رکشوئگ رعتفیئگ خ

راویئںئگ ےکئگ ائگ ت

رائگ دیسیھئگ راہئگ الچےئ)اورئگ وہئگ ایسئگ وکئگ دیسیھئگ راہئگ رپئگ الچن

ےہئگ وجئگ پ ےنئگ اکئگ وایعقئگ ماقےلبئگ ںیمئگ اےنپئگ اپئگ وکئگ اہللئگ یکئگ انپہئگ ںیمئگ دےتیئگ ںیہ)تقیقحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ (ئگ سجئگ وکئگ خ

ائگ ےہئگ وجئگ رمگاہ

ائگ ےہئگ )اورئگ وہئگ ایسئگ وکئگ رمگاہئگ رکن

رائگ رمگاہئگ رکن

لاائگ ںیہنئگ اتکسئگ اورئگ سجئگ وکئگ خ

ھٹی

ائگ وہ(ئگ وتئگ اسئگ وکئگ وکیئئگ

ائگ اچاتہئگ ےہ(ئگ ارادہئگ رھک

وتئگ اسئگ وکئگ وکیئئگ دیسیھئگ راہئگ رپئگ الئگ ںیہنئگ اتکسئگ اورئگ وہن

اہللئگ ےکئگ دنبےئگ اورئگ اسئگ ےکئگ روسلئگ ںیہ۔ملسو هيلع هللا ىلص ںیمئگ وگایہئگ داتیئگ وہںئگ ہکئگ اہللئگ ےکئگ وسائگ وکیئئگ وبعمدئگ ںیہنئگ اورئگ ںیمئگ وگایہئگ داتیئگ وہںئگ ہکئگ دمحم

رائگ یکئگ وافداریئگ او

ئگ خ

ئگ اعشریئگ رپئگ اقمئئگ روہ۔اےئگ اامینئگ واول!ئگ کیھٹئگ کیھٹئگ اہللئگ اکئگ وقتیئگ اایتخرئگ رکوئگ اورئگ رمےتئگ دمئگ ک

رئگ ااطع

ئگ اورئگ رھپئگ انئگ دوونںئگ ےکئگ ذرےعی ا رامن

ئگ اجنئگ ےسئگ دیپائگ ایکئگ اورئگ ایسئگ اجنئگ ےسئگ اسئگ اکئگ وجڑائگ دیپائگ ق ئگ اےئگ ولوگ!ئگ اےنپئگ ربئگ ےکئگ بضغئگ ےسئگ ڈروئگ سجئگ ےنئگ ئگ ںیہمتئگ اک

ارایگضئگ ےسئگ ےتچبئگ رانہ،

رسےئگ ےسئگ اےنپئگ وقحقئگ امےتگنئگ وہئگ اورئگ رہتشئگ داروںئگ سجئگ اکئگ وا ہطئگ دےئگ رکئگ متئگ ادکیوتہبئگ ےسئگ رمدئگ اورئگ وعرںیتئگ الیھپںیئئگ اسئگ ن اےنلئگ واےلئگ اہللئگ یکئگ ن

رائگ اہمتریئگ ناراینئگ ئگ رکئگ راہئگ ےہ۔

ےکئگ وقحقئگ اکئگ ن اسئگ وئگ احلظئگ ر،وھئگ نیقیئگ اجونئگ خ

اوہںئگ ئگ رپئگ اعم

ئگ اورئگ گ رامےئئگ اگئگ

یفئگ اکئگ رپدائگ ڈالئگ اےئگ اامینئگ واول!ئگ اہللئگ ےسئگ ڈرےتئگ روہئگ اورئگ یچجئگ یلتئگ وبضمطئگ ن اتئگ زن انئگ ےسئگ اکنول!ئگ اہللئگ اہمترےئگ اامعلئگ یکئگ االصحئگ ق

رازئگ وہںئگ ےگ۔دےئگ اگئگ

رامربنداریئگ رکںیئگ ےگئگ وہئگ میظعئگ اکایمیبئگ ےسئگ رسق

ئگ اورئگ ق

اورئگ وجئگ ولگئگ اہللئگ اورئگ اسئگ ےکئگ روسلئگ یکئگ ااطع

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ادئگ ق

ےنئگ ارش

216

ارایگضئگ ےسئگ ےنچبئگ واالئگ وہں،ئگ نکیلئگ ریمائگ احلئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ںیمئگ یھبک"

ئگ ںیمئگ زن ادہئگ اسئگ یکئگ ن رائگ ےسئگ زن ادہئگ ڈرےنئگ واال،ئگ متئگ ب

ئگ ںیمئگ خ رائگ یکئگ مسقئگ ںیمئگ متئگ ب

لفنئگ ئگ خ

ائگ وہںئگ سپئگ وج

ائگ یھبئگ وہںئگ اورئگ وعروتںئگ ےسئگ اکنحئگ یھبئگ رکن

ائگ وہں،ئگ یھبکئگ ریغبئگ روزےئگ ےکئگ راتہئگ وہں،ئگ راوتںئگ وکئگ امنزئگ یھبئگ ڑپاتھئگ وہںئگ اورئگ وسن

ئگ روزےئگ رھک

ئگ ریمیئگ اسئگ س

ےسئگ ہنمئگ ریھپےئگ ئگ اسئگ اکئگ ھجمئگ ےسئگ وکیئئگ قلعتئگ ںیہن۔"

ااختسرہ

،ئگ اورئگ اجتریتئگ زدنیگ

ائگ نجئگ امہئگ اومرئگ وریغہئگ ںیمئگ ااختسرہئگ رک ایئگ ےیجیکئگ ےکئگ ئگ امہئگ اعمالمتئگ الثمئگ رفس،ئگ اکنح،ئگ المزم

۔ئگ ااختسرہئگ ےکئگ ینعمئگ ںیہئگ ریخئگ اورئگ الھبیئئگ بلطئگ رکن

رئگ اکومںئگ ںیمئگ اپئگ رپئگ ریخئگ اکئگ ولہپئگ واحضئگ ہنئگ وہئگ انئگ ںیمئگ ااختسرہئگ اکئگ رضورئگ امامتمئگ ےیجیکاورئگ رھپئگ سجئگ رطفئگ بلقئگ اکئگ الیمنئگ سوسسئگ وہئگ ائگ اس

ئ

یئگ ھجمسئگ رکئگ اایتخرئگ رکئگ ئگ اورئگ اجت

لہ

وکئگ ئاضےئئگ ا

ئگ یھبئگ وکیئئگ ریغئگ ومعمیلئگ اکمئگ درشیپئگ وہئگ وتئگ رکموہئگ اورئگ رحامئگ اواقتئگ ےکئگ والوہےیجیلئگ ااختس ئگ یھبئگ اچںیہئگ دوئگ ر تعئگ لفنئگ ادائگ ےیجیکئگ اورئگ رھپئگ ااختسرہئگ یکئگ داعئگ ئگ رہئگ اکئگ رطہقیئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ ج

ج

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص ڑپےیھ۔ئگ رضحتئگ دعسئگ نبئگ ایبئگ واقصئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن

ےنئگ ق

ائگ اوالدئگ ادمئگ یکئگ اعسدتئگ ےہئگ او"

رائگ ےسئگ ااختسرہئگ رکن

رائگ ےسئگ خ

ائگ یھبئگ اوالدئگ ادمئگ یکئگ اعسدتئگ ےہئگ اورئگ اوالدئگ ادمئگ یکئگ دبا یتئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ وہئگ خ

یئگ رپئگ رایضئگ وہئگ اجن

لہ

رئگ ئاضےئئگ ا

ائگ وخشئگ وہ۔)دنسمئگ ادمح(

رائگ یکئگ ئاضئگ رپئگ ن

ااختسرہئگ ہنئگ رکےئگ اورئگ خ

رامن ا:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ یبن

ےنئگ ہیئگ یھبئگ ق

اد"

ائگ اورئگ وشمرہئگ رکےنئگ واالئگ یھبکئگ ن

ارمادئگ ںیہنئگ وہن

ا۔)ربطاین(ااختسرہئگ رکےنئگ واالئگ یھبکئگ ن

ئگ ےسئگ اکمئگ ےنیلئگ واالئگ ئگ یھبکئگ یسکئگ اکئگ اتحمجئگ ںیہنئگ وہن

ائگ اورئگ افکی

مئگ ںیہنئگ وہن

ئگ اکئگ ایبنئگ ےہئگ ہکئگ یبن ر رامےتئگ :ئگ ملسو هيلع هللا ىلص رضحتئگ اجت

رئگ اکمئگ ںیمئگ ااختسرہئگ رکےنئگ یکئگ یھبئگ میلعتئگ دےتیئگ ےھت،ئگ ق رانئگ ڑپاھن ائگ رکےتئگ ےھتئگ ایسئگ رطحئگ ہ

سجئگ رطحئگ ںیمہئگ ق

ئگ متئگ ںیمئگ ےسئگ وکیئئگ یسکئگ امہئگ اعمےلمئگ ںیمئگ رکفئگ دنمئگ وہئگ وت )اخبری(ئگ دوئگ ر تعئگ لفنئگ ڑپےھئگ اورئگ رھپئگ ہیئگ داعئگ ڑپےھ۔"ج

اللھم انی استخیرک بعلمک واستقدرک بقدرتک و اسئلک من فضلک العظیم فانک تقدر وال اقدر و تعلم وال اعلم ونت عالم الغیوب۔

بارک لی فیہ و ان کنت تعلم ان ھذا االمر یر لی فی دینی و معیشتی و عاقبۃ ارفی فاقدرہ لی و یرسہ لی ثم خ؎۷للھم ان کنت تعلم ان ھذا االمرا

رشلی فی دینی و معیشتی و عاقبۃ امری فاصفہ عنی واسفنی عنہ و اقدرلی الخیر حیث کان ثم ارضنی بہ۔

ران ا

ائگ وہںخ

،ئگ اسئگ !ئگ ںیمئگ ھجتئگ ےسئگ ریتےئگ ملعئگ ےکئگ واےطسئگ ےسئگ ریخئگ اکئگ بلطئگ اگرئگ وہںئگ اورئگ ریتیئگ دقرتئگ ےکئگ ذرےعیئگ ھجتئگ ےسئگ ریتےئگ میظعئگ لضئگ اکئگ وسالئگ رکن

ےیلئگ ہکئگ وتئگ دقرتئگ واالئگ ےہئگ اورئگ ےھجمئگ ذرائگ دقرتئگ ںیہنئگ وتئگ ملعئگ واالئگ ےہئگ ئگ اورئگ ےھجمئگ ملعئگ ںیہنئگ اورئگ وتئگ بیغئگ یکئگ اسریئگ ن اوتںئگ وکئگ وخبئگ اجاتنئگ ےہ۔

217

رامئگ اور

ران ا!ئگ ارگئگ ریتےئگ ملعئگ ںیمئگ ہیئگ اکمئگ ریمےئگ ےیلئگ رتہبئگ ےہئگ ریمےئگ دنیئگ وئگ داینئگ ےکئگ احلظئگ ےسئگ اورئگ ااجنمئگ ےکئگ احلظئگ ےسئگ وتئگ ریمےئگ ےیلئگ اےسئگ دقمرئگ ق

ریمےئگ ئگ خ

رائگ ےہ،ئگ ریمےئگ دنیئگ اورئگ داینئگ ےکئگ احلظئگ ےسئگ اوےیل رئگ ئگ ااجنمئگ ےکئگ احلظئگ ئگ اسئگ وکئگ ااسنئگ رکئگ اورئگ ریمےئگ ےیلئگ اسئگ وکئگ ابمرکئگ انبئگ دےئگ اورئگ ارگئگ ریتےئگ ملعئگ ںیمئگ ہیئگ اکمئگ ریمےئگ ےیلئگ ت

رامئگ ںاہںئگ ںیہکئگ یھبئگ وہئگ او

ئگ وتئگ اسئگ اکمئگ وکئگ ھجمئگ ےسئگ دورئگ رھکئگ اورئگ ےھجمئگ اسئگ ےسئگ اچبےئئگ رھکئگ اورئگ ریمےئگ ےیلئگ ریخئگ اورئگ الھبیئئگ دقمرئگ ق رامئگ ےسئگ

رئگ رھپئگ ےھجمئگ اسئگ رپئگ رایضئگ وئگ وسکیئگ یھبئگ ق

دے۔

اامسےئئگ ینسح

رئگ رںیھک،ئگ اسئگ یکئگ افصتئگ اکئگ وردئگ رکںیئگ

یئگ ےسئگ اینپئگ زن انئگ ت

لہ

ئگ بلقئگ اکئگ دنتسمئگ اورئگ وفحمظئگ ذرہعیئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ ذرکئگ ا

رہیکئگ سفنئگ اورئگ امطن

ت

………………………………………………………………………………………………………

امئگ ےلئگ رک…… اہیں ؎۷

ئگ اکئگ ن

ئگ اکئگ وصرئگ رکے۔…… ئگ اےسئگ ایبنئگ رکےئگ ن اےکئگ اجبےئئگ اینپئگ احج

ئگ اینپئگ درشیپئگ احج

ےتہکئگ وق

ادئگ ےہ:

رانئگ اکئگ ارش

اورئگ اامینئگ وئگ وعشرئگ ےکئگ اسھتئگ انئگ ئگ افصتئگ وکئگ دلئگ وئگ دامغئگ رپئگ اطریئگ رےنھکئگ یکئگ اعدتئگ ڈاں،ئگ ق

ۃ وا حوہ برک ا کثیر ا وا سب وا اہلل ذرک امنوا اذرکایہا الاذین (۴۰)ازحاب:اصیال ی

امئگ اسئگ یکئگ حیبستئگ ںیمئگ ےگلئگ روہ۔""اامینئگ واول!

اہللئگ اکئگ ذرکئگ رثکتئگ ےسئگ رکےتئگ روہئگ اورئگ حبصئگ وئگ ش

و ہلل االسماء الحسنی فادعوہ بہا اورئگ وسرہئگ ارعافئگ ںیمئگ ےہ:

اومںئگ ےسئگ اسئگ وکئگ اکپرےتئگ روہ۔"

امئگ ںیہئگ سپئگ انئگ اےھچئگ ن

"اورئگ اہللئگ ےکئگ ئگ اےھچئگ اےھچئگ ن

ئگ ےکئگ اسھتئگ ایبنئگ ےیکئگ ےئگ ںیہئگ اورئگ یبنانئگ

رانئگ ںیمئگ یھبئگ واضج

اومںئگ یکئگ لیصفتئگ اورئگ اسئگ ےکئگ وعیسئگ اقتےضئگ ق

ےنئگ یھبئگ انئگ افصتئگ یکئگ دعتاد،ئگ لیصفتئگ ملسو هيلع هللا ىلص ن

ربیغئگ دیئگ ےہ،ئگ اپ

ادئگ ےہ:ملسو هيلع هللا ىلص اورئگ انئگ وکئگ وفحمظئگ رکےنئگ اکئگ میظعئگ ہلئگ اتبےتئگ وہےئئگ انئگ ےکئگ وردئگ یکئگ ت

اکئگ ارش

رائگ ےکئگ اننونے"

ئگ مکئگ ……… خ امئگ ںیہئگ ………… اک

ئگ ںیمئگ دالخئگ وہئگ اگ۔")اخبری(وپرےئگ وسئگ ن

وجئگ صخشئگ انئگ وکئگ وفحمظئگ رکئگ ےلئگ اگئگ ج

ربئگ رکںی،ئگ انئگ ےکئگ اقتوضںئگ رپئگ لمعئگ رکںیئگ اورئگ انئگ ےکئگ اطمقبئگ اینپئگ زدن

یئگ وکئگ وفحمظئگ رکےنئگ اکئگ بلطمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ انئگ وکئگ ںیھجمس،ئگ انئگ وکئگ خ

لہ

یگئگ وکئگ افصتئگ ا

رانئگ ن اکئگ وکئگ ڑپےنھئگ یکئگ اعدتئگ ڈاےیلئگ اورئگ ن ادنبیئگ ےکئگ اسھتئگ ھتئگ التوتئگ ےیجیک،اسئگ اکئگ حیحصئگ رطہقیئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اپئگ ذوقئگ وئگ وشقئگ ےکئگ اس……… ڈاھےنلئگ یکئگ وکششئگ رکںی

ق

ئگ اکئگ اطمہعلئگ یھبئگ وتہجئگ اورئگ اکامہکئگ ےکئگ اسھتئگ ےیجیکئگ نجئگ ئگ ںیمئگ انئگ افصتئگ

ئگ وکئگ اےنپئگ اورپئگ الزمئگ رکئگ ےیجیلئگ رھپئگ انئگ دنتسمئگ ااحدی ر یئگ اکئگ وہفممئگ اورئگ اقتےضئگ ذنہئگ اسئگ ںیمئگ م رئگ وئگ دتت

لہ

ا

یئگ رپئگ لمتشمئگ وہیتئگ نیشنئگ رکاےئئگ ےئگ ںیہ۔ئگ زینئگ انئگ ونسمنئگ اذ

لہ

اکرئگ اورئگ داعؤںئگ وکئگ یھبئگ تعیبطئگ یکئگ احرضیئگ اورئگ وسکییئئگ ےکئگ اسھتئگ ڑپےنھئگ اکئگ امازامئگ ےیجیکئگ وجئگ ن اومعلمئگ انئگ افصتئگ ا

ئگ وکئگ عمجئگ ایکئگ ےہ۔

رانئگ یہئگ ےسئگ انئگ اننونےئگ اامسےئئگ انسحل

رانئگ رپئگ رظنئگ رےنھکئگ واےلئگ املعءئگ ےنئگ ق

ںیہ۔ئگ ق

218

امئگ ےہئگ وجئگ امتمئگ …………اہلل۔۷

رتئگ اکئگ رس ہمشچئگ ےہ،ہیئگ اخقلئگ اکانئتئگ یکئگ ذاتئگ اکئگ ن امئگ اسئگ ےکئگ وسائگ ہنئگ یھبکئگ یسکئگ ےکئگ ےیلئگ وبالئگ ایگئگ ئگ اورئگ ہنئگ وبانلئگ حیحصئگ ایلعئگ افصتئگ اورئگ ریخئگ وئگ ت

ہیئگ ن

رئگ ےہ،

ررئگ ےہ۔ئگ اہللئگ یہئگ اپئگ یکئگ وتنحمںئگ اکئگ یقیقحئگ رمک

ی بحم

رن اینئگ اکئگ اہنتئگ قحتسمئگ ےہئگ اورئگ ویہئگ امتمئگ ئگ رطخاتئگ ےسئگ افحتظئگ یکئگ وادحئگ انپہئگ ئگ اگہئگ ےہ،ئگ سپئگ ایسئگ یکئگ

ویہئگ اپئگ یکئگ ابعدتئگ وئگ ق

ےسئگ دلئگ وکئگ ان ادئگ رےیھک،ئگ ایسئگ یکئگ ناصلخہنئگ ابعدتئگ ےیجیکئگ اورایسئگ رپئگ اامتعدئگ اورئگ رھبوہسئگ ےیجیک۔

ا اشد حبا للہ ذین امنو (۷۵۹:)ارقبلہ والا

رئگ تبحمئگ رےتھکئگ ںیہ۔" "اورئگ اامینئگ رےنھکئگ واےلئگ وماص نئگ اہللئگ ےسئگ دشی

اا انزلنا الیک الکتب بالحق ین الخالص ان ین اال ہلل الد ہ الد ا لا (۲)ازلرم:فاعبد اہلل مخلص

ئگ وکئگ اسئگ ےکئگ ےیلئگ اخصلئگ رکےتئگ وہےئئگ ایھچئگ رطحئگ ھجمسئگ "

ازلئگ یکئگ ےہئگ سپئگ اہللئگ یکئگ ئگ ابعدتئگ ےیجیک،ئگ ااطع

رقحئگ ن اےئگ ینب!ئگ ہیئگ اتکبئگ مہئگ ےنئگ اپئگ یکئگ رطفئگ ت

ئگ وئگ دنبیگئگ رصفئگ اہللئگ یہئگ اکئگ قح

ئگ ےہ۔"ےیجیلئگ ہکئگ ااطع

ک بہ اما امرت ان اعبد اہلل وال ارش (۰۹احردع:)قل ان

ئگ ہنئگ ابنؤں۔ئگ اورئگ المئگ ےہئگ ہکئگ ںیمئگ اہللئگ یکئگ ابعدتئگ رکوں ہہئگ دےیجیئگ ےھجمئگ وتئگ سبئگ یہیئگ مکحئگ " "یسکئگ وکئگ یھبئگ اسئگ اکئگ رشک

لون ال المتوک رامیہ:)وعلی اہلل فلیتوک ( ۷۲ات

رھبوہسئگ رکےنئگ واےلئگ اہللئگ یہئگ رپئگ رھبوہسئگ رکےتئگ ںیہ۔""اورئگ

رنیئگ …………الرحمن۔۲

انئگ وکئگ میظعئگ ت

روشئگ ےہاورئگ وجئگ ےبئگ ن ان اںئگ رمحئگ رکےنئگ وایلئگ ےہئگ سجئگ ےنئگ اینپئگ رتمحئگ ےسئگ ان

وہئگ ذاتئگ سجئگ یکئگ رتمحئگ ںیمئگ ااہتنیئئگ وجشئگ وئگ خ

وتمعنںئگ ےسئگ ونازائگ ےہ۔

م الراحمن ان خلق االنس علا مہ البیان ان الرق ا) علا

ائگ ۷:حرمح

(۴ن

انئگ وکئگ دیپائگ رکئگ ےکئگ وقتئگ وگن ایئئگ ےسئگ ونازا۔""

رانئگ اھکسن ائگ ےہئگ ان

ئگ ےنئگ ہیئگ ق

رمح

انئگ وکئگ وقتئگ وگن ایئئگ ےسئگ ونازرکئگ دورس

رانئگ یسیجئگ میظعئگ تمعنئگ یشخبئگ اورئگ رھپئگ ان

انئگ وکئگ ق

رائگ رہظمئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اسئگ ےنئگ ان

ئگ ےسئگ ت ئگ اکئگ ب

رائگ یکئگ رامحن

ئگ یئگ ولخماقتخ

رامن ا۔

ازئگ اطعئگ ق

ںیمئگ وصخیصئگ ام

219

ا۔ئگ داینئگ ںیمئگ یھبئگ ئگ اسئگ یکئگ لسلسمئگ رتمحئگ ےکئگ اسےئئگ یہئگ ںیم…………الرحیم۔۰

ئگ وہئگ ذاتئگ سجئگ اکئگ رمحئگ مہیپئگ وہئگ راہئگ ےہئگ سجئگ یکئگ دایمئئگ رتمحئگ اکئگ ہلسلسئگ یھبکئگ عطقنمئگ ںیہنئگ وہن

رھئگ راہئگ ےہ،ئگ لمعئگ یکئگ تلہمئگ ن ائگ راہئگ ےہ

ریقئگ رکئگ راہئگ ےہئگ ویکینںئگ یکئگ راہئگ رپئگ ت

انئگ رپورشئگ ن ائگ راہئگ ےہ،ئگ ت

ئگ یسیجئگ ئگ ان

رتئگ ےسئگ ج رتئگ ںیمئگ یھبئگ وماص نئگ اسئگ یکئگ ایسئگ تفئگ یکئگ ت

اورئگ اخ

ارامئگ اگہئگ ںیمئگ شیعئگ وئگ وکسنئگ یکئگ زدنیگئگ ن اںیئئگ ےگ۔

حیم وا نعمۃ اہلل ال تحصوہا انا اہلل لغفور را (۷۸)الحنل:و ان تعد

ائگ اچوہئگ وتئگ اسحب"

رائگ یکئگ وتمعنںئگ اکئگ اسحبئگ اگلن

رائگ یکئگ ےبئگ ن ان اںئگ اورئگ مہیپئگ وتمعنںئگ اکئگ امشرئگ نکمئگ ںیہن،ئگ اورئگ ارگئگ متئگ خ

ئگ ینعیئگ خ

انئگ زدنیگئگ ےکئگ ےحملئگ ےحملئگ ںیہنئگ اگلئگ تکس

ان

رائگ یکئگ رتمحئگ وئگ وتہجئگ اکئگ اتحمجئگ ےہئگ اورئگ اسئگ یکئگ روتمحںئگ یکئگ ن ارشئگ لسلسمئگ وہئگ ریہئگ ےہ۔"

ںیمئگ خ

لم ن الظ جکم م ئکتہ لیرخ ی علیکم و مل لی النور وکان بالمءومنین رحامی ہو الاذی یصل ا )(ت ا یم واعدا لہم اجر ا رک تحیاتہم یوم یلقونہ سلم

(۴۴۔ئگ ۴۰ازحاب:)

ار"

ائگ ہکئگ وہئگ ںیہمتئگ ن

رےتشئگ اہمترےئگ ےیلئگ داعےئئگ رتمحئگ رکےتئگ ںیہئگ ن

رامئگ راہئگ ےہ،ئگ اورئگ اسئگ ئگ ےکئگ ق

ویکیںئگ ںیمئگ ےسئگ اکنلئگ رکئگ روینشئگ ںیمئگ ویہئگ ےہئگ وجئگ متئگ رپئگ رتمحئگ ق

رائگ ےنئگ تالےئ۔

رامےنئگ واالئگ ےہ،ئگ سجئگ روزئگ وہئگ اسئگ ےسئگ الماقتئگ رکںیئگ ےگئگ وتئگ انئگ اکئگ اابقتسلئگ السمئگ ےسئگ وہاگ،ئگ اورئگ انئگ ےکئگ ےیلئگ خ

تئگ وئگ ارکامئگ اکئگ وہئگ ومونمںئگ رپئگ تہبئگ یہئگ رمحئگ ق

ہلئگ ایہمئگ رکئگ راھکئگ ےہ۔"

اہئگ سجئگ یکئگ رمکحاینئگ دوونںئگ ںاہنئگ ںیم…………الملک۔۴

ئگ ےہ۔اکانئتئگ اکئگ یقیقحئگ ن ادش

اہئگ یقیقح۔"۷۷۹اوملونمن:) فتعلی اہلل الملک الحق

رئگ ےہئگ اہلل،ئگ ن ادش

رت (ئگ "سپئگ ن االوت

رئگ اطخئگ ےسئگ وفحمظئگ ےہ۔…………القدوس۔۵ امتمئگ ویعبئگ اورئگ ویطلغںئگ ےسئگ رسارسئگ ن اکئگ اسئگ ےیلئگ ایسئگ اکئگ اجیھبئگ وہائگ اقوننئگ ہ

ئگ اورئگ وفحمظ۔…………السالم۔۹

امتمئگ اقنصئئگ اورئگ زمکورویںئگ ےسئگ السم

امتمئگ اافتئگ اورئگ ذعابئگ ےسئگ انمئگ وئگ اامنئگ ںیمئگ رےنھکئگ واال۔…………نالمءوم۔۱

ولخمقئگ یکئگ ناراینئگ رکےنئگ واالئگ اورئگ اطخؤںئگ ےسئگ وفحمظئگ رےنھکئگ واال۔…………المھیمن۔۸

ئگ رپئگ احویئگ ےہ۔…………العزیز۔۶ تتئگ وئگ ادتقارئگ اکئگ وادحئگ رس ہمشچئگ سجئگ اکئگ ادتقارئگ ب

ا ہللئگ ےکئگ ےیلئگ ےہ۔"(ئگ " تتئگ اسریئگ یکئگ اسریئگ ا۹۵ویسن:) انا العزاۃ ہلل جمیع

220

ئگ ےبلغئگ اورئگ زورئگ واالئگ ولخمقئگ یکئگ ڑگبیئگ انبےنواال۔…………الجبار۔۷۳

ردب زت

ئگ ںیہن۔…………المتکبر۔۷۷ تمئگ وربکن ایئئگ اکئگ رس ہمشچ،ئگ سجئگ یکئگ ربکن ایئئگ ںیمئگ وکیئئگ رشک

لم المءومن المہ وس السا کون ہو اہلل الاذی ال الہ االا ہو الملک القد ا یرش ر سبحن اہلل عما (۲۰)ارشحل:یمن العزیز الجباار المتکب

اہئگ یقیقح،"

ئگ وکیئئگ وبعمدئگ ںیہن،ن ادش ،ئگ ویہئگ اہللئگ ےہئگ سجئگ ےکئگ وسا ئگ رپئگ اغل ئگ انمئگ واامنئگ ںیمئگ رےنھکئگ واال،ئگ ابہگننئگ ب ،

رصقنئگ ےسئگ السم ئگ ہ ن اکئگ ذات،

رایئئگ واال،

ئگ ت

ردب رےہئگ اہللئگ ازت

رت رارئگ ردےتیئگ ںیہ۔"ن اکئگ وئگ ت

ئگ ق نئگ زیچوںئگ ےسئگ نجئگ وکئگ ہیئگ ولگئگ اسئگ اکئگ رشک

ؤںئگ ےسئگ اراہتسئگ اورئگ رتہبنیئگ ووجدئگ ےنشخبئگ واال۔…………الخالق۔۷۲

ئگ احلئگ وقوتںئگ اورئگ الصح انمب

ر۔…………الباری۔۷۰ رئگ زیچئگ وکئگ دعمئگ ےسئگ ووجدئگ ںیمئگ الےنئگ واال،ئگ ےبئگ اثملئگ ومخ ہ

ولخماقتئگ یکئگ وصرتئگ رگیئگ ئگ رکےنئگ واال۔…………المصور۔۷۴

(۹الئگ رمعان:) ی یصورکم فی االرحام کیف یشاء ہو الاذ

ائگ ےہ۔"

"ویہئگ ےہئگ ئگ وجئگ )امؤںئگ ےک(رومحںئگ ںیمئگ یسیجئگ اچاتہئگ ےہئگ اہمتریئگ وصرںیتئگ انبن

رکم فاحسن صورکم (۹۴ؤمنم:) صوا

"اسئگ ےنئگ اہمتریئگ وصرںیتئگ انبںیئئگ اورئگ رتہبنیئگ وصرںیتئگ انبںیئ۔"

(۲۴ارشحل:) الق البارئ المصور لہ االسماء الحسنیہو اہلل الخ

ام

۔""ویہئگ اہللئگ ےہئگ اکانئتئگ اکئگ اخقل،ئگ ااجیدئگ وئگ ارتخاعئگ رکےنئگ واال،ئگ وصرںیتئگ انبےنواال،ئگ اورئگ ایسئگ ےکئگ ےیلئگ ئگ ںیہئگ اےھچئگ اےھچئگ ن

رامےنئگ واالئگ اورئگ ےنشخبئگ واال۔…………الغفار۔۷۵

تہبئگ زن ادہئگ اعمفئگ ق

وا ربا فقلت است ا غرف ار اہ کان غفا (۷۳)ونح: کم ان

رامےنئگ واالئگ ےہ۔"

"اورئگ ںیمئگ ےنئگ اہکئگ ہکئگ اےنپئگ ربئگ ےسئگ رفغمتئگ اچوہ،ئگ وہئگ تہبئگ زن ادہئگ اعمفئگ ق

221

اینپئگ ولخمقئگ رپئگ اکلمئگ ہبلغئگ اورئگ اایتخرئگ رےنھکئگ واال۔…………القھار۔۷۹

ںیہن۔ئگ االیکئگ سجئگ یکئگ ذاتئگ وئگ افصتئگ دقرتئگ ووقحقئگ ںیمئگ وکیئئگ رشک …………الواحد۔۷۱

ار (۷۹ؤمنم:) لمن الملک الیوم ہلل الواحد القہا

ئگ ےہ۔"" ئگ رپئگ اغل ئگ ےہئگ اورئگ ب ئگ ےہ،ئگ اہللئگ یکئگ وجئگ اک

اجئگ سکئگ یکئگ وکحم

رامےنئگ واالئگ اورئگ اگہنگروںئگ یکئگ وتہبئگ وبقلئگ رکےنئگ واال۔…………التواب۔۷۸

ئگ رپئگ وتہجئگ ق

دنبوںئگ یکئگ احل

وااب الراحیم ثما تاب علیہم لیتوبو (۷۷۸وتہب:)ا انا اہلل ہو التا

رامےنئگ واالئگ ےہ۔"

رامیئئگ ہکئگ ہیئگ وتہبئگ رکںی،ئگ ےبئگ کشئگ اہللئگ یہئگ تہبئگ زن ادہئگ وتہبئگ وبقلئگ رکےنئگ واالئگ اورئگ رمحئگ ق

رائگ ےنئگ انئگ رپئگ وتہجئگ ق

"رھپئگ خ

ےبئگ رغضئگ ششخبئگ اورئگ اخسوتئگ رکےنئگ واال۔…………الوھاب۔۷۶

اک انت الوہااب وہب لنا من لادنک رحمۃ (۸)الئگ رمعان: ان

رائگ ایفضئگ ےہ۔"

رام،ئگ ےبئگ کشئگ وتئگ تہبئگ ت

"ںیمہئگ اےنپئگ ن اسئگ ےسئگ رتمحئگ اطعئگ ق

رئگ زیچئگ وکئگ دیپائگ رکےنئگ واال،ئگ تفئگ قیلختئگ اکلم۔…………الخالق۔۲۳ ئگ ہ

رئگ وق ررطح،ئگ ہ

ہ

ی ان یاخل موت و االرض بقدر عل ذی خلق السا:)ق مثلہم بلی ٭ و ہو الخلق العلیم او لیس الا

(۸۷ی

رائگ دیپائگ رکےنئگ واالئگ ا

ورئگ ملعئگ رےنھکئگ واالئگ "ایکئگ وہئگ سجئگ ےنئگ اامسونںئگ اورئگ زنیمئگ وکئگ دیپائگ ایک،ئگ اسئگ رپئگ اقدرئگ ںیہنئگ ےہئگ ہکئگ انئگ وسیجںئگ وکئگ دیپائگ رکئگ ےکس۔ئگ ویکںئگ ںیہنئگ وہئگ ت

ےہ۔"

ئگ روا۔اینپئگ ولخمقئگ وکئگ وخبئگ روزیئگ دےنیئگ …………الرزاق۔۲۷

واال،ئگ احج

ا۔…………المتین۔۲۲

ئگ وبضمطئگ وئگ وتان

اہنی

ۃ المتین اق ذو القوا (۵۸اذلارن ات:)انا اہلل ہو الرازا

222

ائگ ےہ۔"

"ےبئگ کشئگ اہللئگ یہئگ وخبئگ رزقئگ دےنیئگ واال،ئگ زوراورئگ اورئگ وبضمطئگ وئگ وتان

ولخمقئگ ےکئگ درایمنئگ حیحصئگ ہلصیفئگ رکےنئگ واالئگ لکشمئگ اشک۔…………الفتاح۔۲۰

ئگ اجےننئگ واال۔…………علیمال۔۲۴

راہئگ راب رہبئگ وایخلئگ اکئگ ت

رئگ وقلئگ وئگ لمعئگ اورئگ خ دنبوںئگ ےکئگ ہ

اح العلیم و ہو الفتا (۲۹ابس:)قل یجمع بیننا ربنا ثما یفتح بیننا بالحق

ارےئگ درایمنئگ کیھٹئگ کیھٹئگ ہلصیفئگ رکے" ارائگ ربئگ مہئگ وکئگ عمجئگ رکےئگ اگئگ رھپئگ ہ

ئگ ھچئگ اجےننئگ واالئگ ئگ ےیہک!ئگ ہ رائگ یہئگ افصنمہنئگ ہلصیفئگ رکےنئگ واال،ئگ ب

اگ،ئگ ےبئگ کشئگ وہئگ ت

ےہ۔"

رئگ ںیہنئگ ےہ۔…………المحیط۔۲۵ اسریئگ ولخمقئگ اکئگ ااحہطئگ رکےنئگ واال،ئگ ئگ وکیئئگ زیچئگ اسئگ ےکئگ ملعئگ وئگ دقرتئگ ےسئگ ن اہ

حیط رےئگ وہےئئگ ےہ۔"۲۳اربلوج:)وا اہلل من وا رائہم م رئگ رطفئگ ےسئگ ھگ

رائگ انئگ وکئگ ہ

(ئگ "اورئگ خ

رئگ زیچئگ رپئگ وپریئگ وپریئگ دقرتئگ اورئگ اایتخراتئگ رےنھکئگ واال۔…………القدیر۔۲۹ ہ

ا وا انا اہلل قد احاط بکل شیء علم طلاق:انا اہلل علی کل شیء قدیر

ل (۷۲)ا

رئگ زیچئگ اکئگ ااحہطئگ ےیکئگ وہےئئگ ےہ۔" رائگ اےنپئگ ملعئگ ےسئگ ہ

رئگ زیچئگ رپئگ اقدرئگ ےہئگ اورئگ ہیئگ ئگ ہکئگ خ رائگ ہ

"ہیئگ ہکئگ خ

ردن ار۔…………الحلیم۔۲۱ ذعابئگ دےنیئگ ںیمئگ دلجیئگ ہنئگ رکےنئگ واال،ئگ دنبوںئگ وکئگ ےنلھبنسئگ اکئگ ومعقئگ دےنیئگ واال۔ئگ ت

رامےنئگ واالئگ اوررپدہئگ وپیشئگ رکےنئگ واال۔…………الغفور۔۲۸

تہبئگ زن ادہئگ درزگرئگ ق

رامےنئگ واالئگ اوررپدہئگ وپیشئگ رکےنئگ واال۔ئگ …………العفو۔۲۶

تہبئگ زن ادہئگ درزگرئگ ق

جہئگ …………الشکور۔۰۳ل اکئگ ااہتنیئئگ دقرداں۔ولخمقئگ ےکئگ اامعلئگ اص

ن ب موت و االرض ان تزوال ولئن زالتا ان امسکہما من احد م اانا اہلل یمسک السا اہ کان حلامی غفور (۴۷)اافلرط: عدہ ان

ئگ اج

ئگ اجںیئئگ وتئگ اہللئگ ےکئگ دعبئگ وکیئئگ "تقیقحئگ ہیئگ ےہئگ ہکئگ اہللئگ یہئگ ےہئگ وجئگ اامسونںئگ اورئگ زنیمئگ وکئگ ب

دورسائگ اںیہنئگ اھتےنمئگ واالئگ ےنئگ ےسئگ روےکئگ وہےئئگ ےہاورئگ ارگئگ وہئگ ب

ردن ارئگ ےہ۔" رائگ یہئگ درزگرئگ رکےنئگ واالئگ ت

رائگ ت

ںیہنئگ ےہ،ئگ ےبئگ کشئگ خ

223

ا عفو عنہم وکان اہلل عفوا غفور (۶۶ااسنلء:) عسی اہلل ان یا

رامئگ

رائگ انئگ وکئگ اعمفئگ ق

رامےنئگ واالئگ ےہ۔""دیعبئگ ںیہنئگ ہکئگ خ

رائگ اعمفئگ رکےنئگ واالئگ اورئگ درزگرئگ ق

دے،ئگ اہللئگ ت

(۰۴)اافلرط:و قالوا الحمد ہلل الاذی اذہب عناا الحزن انا ربانا لغفور شکور

رائگ اکئگ رکشئگ ےہئگ سجئگ ےنئگ مہئگ ےسئگ مغئگ دورئگ رکئگ دن ا،"

ارائگ ربئگ تہبئگ زن ادہئگ مشچاورئگ وہئگ ںیہکئگ ےگئگ خ رامےنئگ واالئگ ےہ۔"ئگ ےبئگ کشئگ ہ

وپیشئگ رکےنئگ واالئگ اورئگ دقرق

رریگئگ واال۔…………العظیم۔۰۷

اینپئگ ذاتئگ وئگ افصتئگ ںیمئگ تمئگ وئگ ت

ح باسم ربک العظیم امئگ یکئگ حیبستئگ رکےتئگ روہ۔"۱۴اولاہعق:) فسب

ررگئگ ےکئگ ن

(ئگ "متئگ وتئگ اےنپئگ رپورداگرئگ ت

راک ئگ ےکئگ اسھتئگ …………الواسع۔۰۲

ئگ ق

ئگ وتعسئگ واال،ئگ دنبوںئگ رپئگ اہنی

ااسحنئگ رکےنئگ واال۔اہنی

(۲۹۶۔ئگ ۲۹۸)ارقبلہ: یءوتی الحکمۃ من یاشاء ومن یءوت الحکمۃ فقد اوتی خیر ا کثیر ا واہلل واسع علیم

ائگ ےہئگ اورئگ سجئگ وکئگ تمکحئگ یلمئگ اسئگ وکئگ تقیقح"

ائگ ےہئگ سجئگ وکئگ اچاتہئگ ےہئگ تمکحئگ اطعئگ رکن

ئگ اورئگ دان

راخئگ دب

ئگ ق

ئگ لمئگ یئگ۔"اہللئگ اہنی

ئگ ںیمئگ میظعئگ دول

ایئئگ ےکئگ اسھتئگ ہلصیفئگ رکےنئگ واال۔…………الحکیم۔۰۰

اظنمئگ اکانئتئگ اورئگ دنبوںئگ ےکئگ اعمےلمئگ ںیمئگ ااہتنیئئگ دان

لمین اعدا لہم عذاب ا الامی انا اہلل کان علامی حکامی یدخل من یاشاء فی رحمتہ و الظ (۰۳ادلرھ:) ٭

رامئگ اتیئگ ےہئگ اورئگ اظوملںئگ ےکئگ ےیلئگ

ایئئگ ےکئگ ےلصیفئگ رکےنئگ واالئگ ےہئگ سجئگ وکئگ اچاتہئگ ےہئگ اینپئگ رتمحئگ ںیمئگ دالخئگ ق

اسئگ ےنئگ دھکئگ "ےبئگ کشئگ اہللئگ تہبئگ اجےننئگ واالئگ اورئگ دان

دےنیئگ واالئگ ذعابئگ ئگ ایترئگ رکئگ راھکےہ۔"

زدنیگئگ اکئگ رس ہمشچ،ئگ ومت،ئگ دنینئگ اوراو ھگئگ ےسئگ ن اک۔……………الحی۔۰۴

ال علی راقن:) الحی الاذی ال یموت توک

(۵۸ق

اورئگ رھبوہسئگ ےیجیکئگ اسئگ زدنہئگ رےنہئگ واےلئگ رپئگ سجئگ وکئگ یھبکئگ ومتئگ ہنئگ اےئئگ یگ۔""

اکانئتئگ ےکئگ اظنمئگ وکئگ اھبنسےنلئگ واالئگ اورئگ اقمئئگ رےنھکئگ واال۔…………القیوم۔۰۵

وم ال تاخذہ سنۃ ہو الحی القیال نوم اہلل ال الہ االا (۲۵۵رقبہ:) وا

224

ر،ئگ اظنمئگ ئگ اکانئتئگ وکئگ اھبنسےلئگ وہےئئگ ےہئگ ہنئگ اسئگ وکئگ او ھگئگ ایتئگ ےہئگ اورئگ ہنئگ دنین۔"" اہللئگ ےکئگ وسائگ وکیئئگ وبعمدئگ ںیہن،ئگ وہئگ زدنہئگ اجوی

ئگ واال،ئگ دنبوںئگ ےسئگ وپریئگ رطحئگ وافق۔…………السمیع۔۰۹

دنبوںئگ یکئگ نس

ا…………البصیر۔۰۱

ئگ ہکئگ انئگ ےکئگ درایمنئگ حیحصئگ حیحصئگ ہلصیفئگ رکے۔دنبوںئگ ےکئگ اامعلئگ وئگ اعمالمتئگ رپئگ اگنہئگ رےنھکئگ واال،ن

میع و الاذین یدعون من دونہ ال یقضون بشیء انا اہلل ہو السا ؤنم:) البصیر و اہلل یقضی بالحق

ئ

ویل

(۲۳ا

رائگ وکاور"

رامےئئگ اگ۔ئگ وہئگ نجئگ وکئگ ہیئگ خ

ئگ ھچئگ ئگ اہللئگ کیھٹئگ کیھٹئگ ےبئگ الگئگ ہلصیفئگ ق وھچڑئگ رکئگ اکپرےتئگ ںیہئگ وہئگ یسکئگ زیچئگ اکئگ ہلصیفئگ رکےنئگ واےلئگ ںیہنئگ ےبئگ کشئگ اہللئگ یہئگ ب

ئگ واالئگ اورئگ دےنھکیئگ واالئگ ےہ۔"

نس

رنیئگ دتاریبئگ اایتخرئگ رکےنئگ واال۔…………اللطیف۔۰۸

ئگ ت ئگ نیب،ئگ ن ارک ئگ یہئگ ن ارک

اہنی

رئگ ن اتئگ یکئگ وپریئگ وپریئگ ربخئگ رےنھکئگ واال۔…………الخبیر۔۰۶ دنبوںئگ یکئگ ہ

اہا موت او فی االرض یات بہا اہلل یبنیا ان ۃ او فی السا دل فتکن فی صرخ ن رخ (۷۹)امقلن: انا اہلل لطیف خبیر ان تک مثقال حباۃ م

ئگ زنیم ئگ اامسنئگ ن ا ا ئگ یھبئگ وہئگ اورئگ یسکئگ اٹچنئگ ںیمئگ ن ر رات ئگ ںیمئگ ہ یپئگ وہیئئگ وہئگ اہللئگ اسئگ وکئگ اکنلئگ الےئئگ اگ،ئگ ےبئگ کشئگ اہللئگ "ایپرےئگ ےٹیب!ئگ وکیئئگ زیچئگ رایئئگ ےکئگ داےنئگ ےکئگ ت

ئگ نیبئگ اورئگ ن اربخئگ ےہ۔" ن ارک

ااہتنیئئگ اوئاچئگ اورئگ دنلبئگ رمےبتئگ واال۔…………العلی۔۴۳

ئگ ںیہن۔…………الکبیر۔۴۷ ئگ اورئگ ماقب رایئئگ ںیمئگ وکیئئگ رشک

رایئئگ واالئگ سجئگ یکئگ ت

ررگئگ اورئگ ت

ااہتنیئئگ ت

رقحئگ ےہئگ اورئگ یسکئگ ےکئگ ااکن…………الحق۔۴۲ ا۔سجئگ اکئگ ووجدئگ ت

رئگ ںیہنئگ ڑپن

رقحئگ وہےنئگ رپئگ وکیئئگ ات رئگ ےسئگ اسئگ ےکئگ ت

اہلل ہو العلی الکبی (۰۳)امقلن: ر ذلک بانا اہلل ہو الحق و انا ما یدعون من دونہ الباطل و انا

ئگ ن الطئگ ںیہئگ ںیہنجئگ اہللئگ وکئگ وھچڑ" رقحئگ ےہئگ اورئگ وہئگ ب رایئئگ واالئگ ےہ۔"ئگ ہیئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ اسئگ اکئگ ووجدئگ ت

رکئگ ہیئگ ولگئگ اکپرےتئگ ںیہئگ اورئگ ہیئگ ہکئگ اہللئگ یہئگ دنلبئگ اورئگ ت

قحئگ وکئگ ،وھےنلئگ واالئگ اورئگ قحئگ وکئگ قحئگ رکئگ داھکےنئگ واال۔…………المبین۔۴۰

225

(۲۵)اونلر:و یعلمون انا اہلل ہو الحق المبین

"اورئگ وہئگ اجنئگ ںئگ ےگئگ ہکئگ اہللئگ یہئگ قحئگ ےہئگ ئگ چسئگ وکئگ چسئگ رکئگ داھکےنئگ واال۔"

ئگ اورئگ تشپئگ انپیہئگ رکےنئگ واال۔ئگ یقیقحئگ ااق،ئگ اکراسز…………المولی ۔۴۴

ومونمںئگ یکئگ امحی

ئگ رکےنئگ واال۔…………النصیر۔۴۵

ومونمںئگ یکئگ رصنتئگ وئگ امحی

(۱۸)اجحل:و اعتصموا باہلل ہو مولىکم فنعم المولی و نعم الناصیر

رائگ یقیقحئگ ااقئگ ےہئگ ایکئگ یہئگ رتہبنیئگ احیمئگ ےہئگ اورئگ ایکئگ یہئگ وخبئگ دمداگر۔"اورئگ اہللئگ ےسئگ واہتسبئگ وہئگ اجؤ،ئگ ویہئگ اہمت

ین ال مولی لہم (۷۷)دمحم:ذلک بانا اہلل مولی الاذین امنوا و انا الکرف

روںئگ اکئگ وکیئئگ احیمئگ وئگ اکراسزئگ "

رائگ ےہئگ اورئگ اکق

ںیہن۔"ہیئگ اسئگ ےیلئگ ہکئگ وجئگ ومنمئگ ںیہئگ انئگ اکئگ ااقئگ اورئگ اکراسزئگ خ

اعیلئگ رظیفئگ ےکئگ اسھتئگ ششخبئگ اورئگ ولسکئگ رکےنئگ واال۔…………الرکیم۔۴۹

یم ﴿ ک بربک الرک ایہا االنسان ما غا ذی خلقک فسوىک فعدلک ﴿۸یبک ۵﴾ الا ا شاء رکا ا ۹)االاطفنر (۶)﴾ یف ای صورۃ ما

(۸ن

ا"

نئگ ھجتئگ وکئگ سکئگ زیچئگ ےنئگ ئگ ریتےئگ اےنپئگ ربئگ رکص ئگ ےکئگ اعمےلمئگ ںیمئگ دوھےکئگ ںیمئگ ڈالئگ راھکئگ ےہ،ئگ وہئگ ربئگ سجئگ ےنئگ ےھجتئگ دیپائگ رکےنئگ اکئگ ہبوہبئگ انبن ائگ رھپئگ اےئگ ان

ربیکئگ دن ا۔"

ائگ اورئگ سجئگ لکئگ ںیمئگ اچاہئگ ےھجتئگ ت ئگ ومزوںئگ انبن

ئگ وکئگ کیھٹئگ اھٹکئگ ایک۔ئگ سپئگ ےھجتئگ اہنی

ریتیئگ اسج

۔ولخماقتئگ ےسئگ ینغتسمئگ اورئگ ےبئگ اینز…………الغنی۔۴۱

اینپئگ ذاتئگ ںیمئگ ن ازیکہئگ وخویبںئگ واال،ئگ وجئگ یسکئگ یکئگ رعتفیئگ وئگ انثئگ اکئگ اتحمجئگ ںیہن۔…………الحمید۔۴۸

ما یشرک لنفسہ ومن کرف فانا اہلل غنی حمید ا شرک فان

(۷۲)امقلن:ومن یا

رائگ ےبئگ اینزئگ اورئگ اپئگ ےسئگ اپئگ ن اکئگ افصتئگ واالئگ ےہ۔"وجئگ وکیئئگ رکشئگ رکےئگ اسئگ اکئگ رکشئگ اسئگ ئگ ےکئگ اےنپئگ ےیلئگ یہئگ دیفئگ ےہئگ اورئگ رفکئگ رک"

ےئگ وتئگ خ

ئگ وقتئگ واال،ئگ سجئگ ےکئگ اےگئگ یسکئگ اکئگ زورئگ ںیہنئگ اتلچ۔…………القوی۔۴۶

اہنی

226

ئگ تخسئگ ڑکپئگ رکےنئگ واالئگ سجئگ یکئگ ڑکپئگ ےسئگ انچبئگ نکمئگ ںیہن۔…………الشدید۔۵۳

اہنی

وا بایت ذین من قبلہم کرفعون والا (۵۲االافنل:)اہلل فاخذہم اہلل بذنوبہم انا اہلل قوی شدید العقاب کداب ال رف

ئگ اورئگ اہللئگ " ا رائگ یکئگ ان اتئگ وکئگ امےننئگ ےسئگ ااکنرئگ رکئگ دن

روعنئگ اورئگ انئگ ےسئگ ےلہپئگ ےکئگ ولوگںئگ ےکئگ اسھتئگ اعمہلمئگ شیپئگ ان ائگ ےہ،ئگ اوہنںئگ ےنئگ خ

ےنئگ انئگ ےکئگ سجئگ رطحئگ الئگ ق

اوہںئگ رپئگ اںیہنئگ ڑکپئگ ای

ئگ وقتئگ واالئگ اورئگ تخسئگ زسائگ دےنیئگ واالئگ ےہ۔"گ

ردب ،ئگ اہللئگ زت

دنبوںئگ ےکئگ اامعلئگ وئگ اعمالمتئگ یکئگ ناراینئگ رکےنئگ واال۔…………الرقیب۔۵۷

ا رائگ اہمتریئگ ناراینئگ رکئگ راہئگ ےہ۔"( "۷ااسنلء:)انا اہلل کان علیکم رقیب

نیقیئگ اجونئگ ہکئگ خ

ئگ رےنہئگ واال۔…………الرقیب۔۵۲ ردک

ئگ ت

دنبوںئگ ےسئگ اہنی

ئگ اورئگ وبقلئگ رکےنئگ واال۔…………جیبالم۔۵۰

دنبوںئگ یکئگ داعںیئئگ نس

اع اذا دعان یب اجیب دعوۃ الدا ی ق ن (۷۸۹ارقبلہ:) و اذا سالک عبادی عنی فا

ئگ وہں،ئگ اکپرےن" ی ر

ئگ ق

ئگ ریمےئگ دنبےئگ ریمےئگ قلعتمئگ اپئگ ےسئگ وپںیھچئگ وتئگ اںیہنئگ اتبےیئئگ ہکئگ ںیمئگ انئگ ےسئگ اہنی

ائگ ےہئگ وتئگ ںیمئگ ئگ اورئگ ج

ئگ ےھجمئگ اکپرن واال،ئگ ج

ائگ وہں۔"

اسئگ یکئگ داعئگ وبقلئگ رکن

جیب ی قیب م ا الیہ انا رب وہ ثما توبو (۹۷وہد:)فاستغرف

ئگ ےہئگ اورئگ داعؤںئگ وکئگ وبقلئگ رکےنئگ واالئگ ےہ۔" ی ر

"سپئگ متئگ اسئگ ےسئگ رفغمتئگ اچوہ،ئگ اورئگ اسئگ ےکئگ وضحرئگ وتہبئگ رکو۔ئگ انیقیئگ ریمائگ ربئگ ق

دنبوںئگ ےکئگ اکمئگ انبےنئگ یکئگ ئگ ذہمئگ داریئگ ےنیلئگ واال،ئگ اکراسزئگ ےہئگ …………الوکیل۔۵۴

قالوا حسبنا اہلل ونعم الوکیل (۷۱۰)الئگ رمعان:وا

ارےئگ ےیلئگ اہللئگ اکیفئگ ےہئگ اورئگ ویہئگ رتہبنیئگ اکراسزئگ ےہ۔" "اورئگ اوہنںئگ ےنئگ اہکئگ ہ

ےنیلئگ واال۔ئگ اسحبدنبوںئگ ےسئگ ن ازئگ رپسئگ رکےنئگ اورئگ …………الحسیب۔۵۵

(۸۹ااسنلء:)انا اہلل کان علی کل شیء حسیب ا

227

رئگ زیچئگ اکئگ اسحبئگ ےنیلئگ واالئگ ےہ۔"" ےبئگ کشئگ اہللئگ ہ

روںئگ وکئگ ااھٹکئگ رکےنئگ واالئگ اورئگ رشحئگ ےکئگ دنئگ دنبوںئگ وکئگ عمجئگ رکےنئگ واال۔…………الجامع۔۵۹

مسجئگ ےکئگ رت

اک جامع النااس لیوم الا ریب فیہ (۶ان:)الئگ رمعربانا ان

اونںئگ وکئگ اسئگ دنئگ عمجئگ رکےئگ اگئگ سجئگ ےکئگ اےنئگ ںیمئگ وکیئئگ کشئگ ںیہن۔""

ارےئگ رب!ئگ انیقیئگ وتئگ ان اےئگ ہ

ئگ وئگ دقرتئگ رےنھکئگ واال۔…………القادر۔۵۱

رئگ اکمئگ ےکئگ رکےنئگ یکئگ اطق ہ

اجمع عظامہ ﴿ ی ان نسوی بنانہ ۳ایحسب االنسان الان ن (۴۔ئگ ۰اایقلہم:) ﴾ بلی قدرین عل

رہئگ رھکبیئگ وہیئ(ئگ ڈہن اںئگ ایھٹکئگ ںیہنئگ رکںیئگ ےگ؟ئگ رضورئگ رکںیئگ ےگئگ مہئگ اسئگ رپئگ اقدرئگ ںیہئگ ہکئگ اسئگ یک"

رہئگ رت

ائگ ےہئگ ہکئگ مہئگ اسئگ یکئگ )رت

انئگ ہیئگ ایخلئگ رکن

ئگ وپرئگ وپرئگ ایکئگ ان

ئگ رکئگ دںی۔

وکئگ درب

رئگ اتفئگ اورئگ تبیصئگ ےسئگ اچبےنئگ واال۔…………الحفیظ۔۵۸ دنبوںئگ وکئگ ہ

ی علی کل شی رئگ زیچئگ یکئگ افحتظئگ رکےنئگ واالئگ ےہ۔"۵۱وہد:)ء حفیظ انا رب (ئگ "ےبئگ کشئگ ریمائگ ربئگ ہ

ولخمقئگ وکئگ کیھٹئگ کیھٹئگ ہصحئگ دےنیئگ رپئگ وپریئگ رطحئگ اقدر۔ئگ روزہئگ دےنیئگ واال۔…………المقیت۔۵۶

ا قیت رئگ زیچئگ وکئگ کیھٹئگ ہصحئگ دےنیئگ اقدرئگ ےہ۔"ئگ (۸۵)ااسنلء:وکان اہلل علی کل شیء م "اورئگ اہللئگ ہ

وںئگ ےسئگ ےبئگ انپہئگ تبحمئگ رےنھکئگ واال۔دنب…………الودود۔۹۳

رریگئگ اورئگ رشفئگ واال۔…………المجید۔۹۷

ت

رریگئگ اورئگ ( "۷۵۔ئگ ۷۴)اربلوج:﴾ ذو العرش المجید ۱۵و ہو الغفور الودود ﴿

ئگ رعش،ئگ ت اورئگ وہئگ تہبئگ زن ادہئگ رپدہئگ وپش،ئگ ےبئگ انپہئگ تبحمئگ رکےنئگ واال،ئگ اصج

"رشفئگ واالئگ ےہ۔

رئگ ہگج…………الشھید۔۹۲ رئگ زیچئگ رپئگ اگنہئگ رےنھکئگ واال۔ہ

ارظئگ ہ

ئگ احرضئگ وئگ ن

رئگ زیچئگ رپئگ اگنہئگ رےنھکئگ واالئگ ےہ۔"۹اجمدہل:)و اہلل علی کل شیء شہید (ئگ "اورئگ اہللئگ ہ

228

رئگ زیچئگ اکئگ یقیقحئگ امکلئگ سجئگ یکئگ تیکلمئگ یھبکئگ متخئگ ںیہنئگ وہئگ یگ۔…………الوارث۔۹۰ ہ

ولخمقئگ وکئگ زدنیگئگ دےنیئگ واال،…………المحی۔۹۴

اا لن (۲۰ارجحل:)حن نحی ونمیت ونحن الورثون و ان

اورئگ مہئگ یہئگ زدنیگئگ اورئگ ومتئگ دےنیئگ واےلئگ ںیہئگ اورئگ مہئگ یہئگ ا لئگ وارثئگ اورئگ امکلئگ ںیہ۔""

۔…………الولی۔۹۵

ومونمںئگ اکئگ احیمئگ وئگ رسرپب

رئگ زیچئگ اکئگ انبےنئگ واال۔…………الفارط۔۹۹ ہ

موت واالرض انت ولی فی ۃ فارط السا نیا واالرخ (۷۳۷ویفس:)الد

رتئگ ںیم۔""اامسونں

ئگ ےہئگ داینئگ ںیمئگ اورئگ اخ

ااورئگ زنیمئگ ےکئگ انبےنئگ واےل!ئگ وتئگ یہئگ ریمائگ رسرپب

رئگ اورئگ ےبئگ سبئگ ںیہ۔…………المالک۔۹۱

ئگ اعخ رئگ زیچئگ اکئگ یقیقحئگ امکلئگ سجئگ ےکئگ اسےنمئگ ب

ہ

ین رائگ ےکئگ دنئگ اکئگ امکل۔"۰افہحت:)ملک یوم الد

(ئگ "خ

رئگ زیچئگ رپئگ وپرائگ وپرائگ ادتقارئگ رےنھکئگ واال،ئگ وجئگ یسکئگ اکمئگ ںیمئگ وبجمرئگ ںیہن۔…………المقتدر۔۹۸ ہ

اہ۔…………الملیک۔۹۶

اکلمئگ اایتخرئگ رےنھکئگ واالئگ ن ادش

﴿ قین فی جنت وا نہر قتدر ۲۵انا المتا (۵۵ارمقل:)﴾ فی مقعد صدق عند ملیک م

اہئگ یکئگ ن اراگہئگ تتئگ ںیم۔"یقتمئگ ولگئگ ن ام ںئگ اورئگ رہنوںئگ ںیم"

ئگ وہںئگ ےگ،ئگ اکلمئگ اایتخرئگ رےنھکئگ واےلئگ ن ادش

وہئگ وجئگ اسریئگ ولخماقتئگ یکئگ قیلختئگ ےسئگ ےلہپئگ وموجدئگ اھت۔…………االول۔۱۳

وہئگ وجئگ اسریئگ ولخماقتئگ یکئگ انفئگ ےکئگ دعبئگ ئگ وموجدئگ رےہئگ اگ۔…………االرخ۔۱۷

229

رایئئگ ذرےئگ ذرےئگ ےسئگ ایعںئگ ےہ۔…………الظاہر۔۱۲

سجئگ یکئگ خ

ورئگ یفخم۔اگنوہںئگ ےسئگ وپدیشہئگ ا…………الباطن۔۱۰

اہر و الباطن ل و االرخ و الظا ر:ہو االوا (۰)ادحلی

ئگ یکئگ اگنوہںئگ ےسئگ وپدیشہ۔" رئگ اورئگ ب ئگ رپئگ اظہ ئگ ےسئگ الھچپئگ ب ئگ ےسئگ الہپئگ ب "وہئگ ب

دنبوںئگ رپئگ اکلمئگ ہبلغئگ اورئگ اایتخراتئگ رےنھکئگ واال۔…………القاھر۔۱۴

ائگ ےہ۔"(ئگ "اورئگ و۷۸ااعنم:)و ہو القاہر فوق عبادہ

ہئگ اےنپئگ دنبوںئگ رپئگ اکلمئگ ہبلغئگ رھک

رئگ رضورتئگ ےکئگ ےیلئگ وخدئگ اکیفئگ ےہ۔…………الکافی۔۱۵ وجئگ دنبوںئگ یکئگ ہ

ر:)الیس اہلل بکاف عبدہ

(ئگ "ایکئگ اہللئگ اےنپئگ دنبوںئگ ےکئگ ےیلئگ وخدئگ اکیفئگ ںیہنئگ ےہ۔"۰۹احرم

دنبوںئگ یکئگ یعسئگ وئگ لمعئگ اکئگ دقردان۔…………الشارک۔۱۹

ا عل (ئگ "اورئگ اہللئگ دقردانئگ اورئگ میلعئگ ےہ۔"۷۴۱ااسنلء:)امی وکان اہلل شارک

وہئگ ذاتئگ سجئگ ےسئگ دمدئگ امیگنئگ اجئگ یتکسئگ ےہ۔…………المستعان۔۱۱

اورئگ اہللئگ یہئگ ےسئگ دمدئگ امیگنئگ اجئگ یتکسئگ ےہ،"( "۷۸ویفس:)واہلل المستعان

ر۔…………البدیع۔۱۸ ریغبئگ یسکئگ ریظنئگ ےکئگ دیپائگ رکےنئگ واالئگ ےبئگ اثملئگ ومخ

موت و ر۔"۷۷۱رقبہ:)االرض بدیع السا (ئگ "اامسونںئگ اورئگ زنیمئگ اکئگ ےبئگ اثملئگ ومخ

رامےنئگ واال۔…………الغارف۔۱۶

اوہںئگ وکئگ اعمفئگ ق

گ

وب ب و قابل التا ن اہئگ وکئگ اعمفئگ رکےنئگ اورئگ وتہبئگ وبقلئگ رکےنئگ واال۔"۰ؤمنم:)غارف الذا

(ئگ "گ

230

رامرنوائگ او…………الحاکم۔۸۳

ئگ رکےنئگ واال۔ئگ وادحئگ ق

رئگ اقوننئگ اسز۔اینپئگ ولخمقئگ رپئگ وکحم

رائگ اکئگ قحئگ ےہ۔"۵۷ااعنم:)ان الحکم االا ہلل

رامرنویئئگ رصفئگ خ

(ئگ "ق

اکلمئگ اایتخرئگ اورئگ وپرائگ اقوبئگ رےنھکئگ واال۔…………الغالب۔۸۷

ی امرہ ائگ ےہ۔"۲۷ویفس:) واہلل غالب عل

(ئگ "اورئگ اہللئگ اےنپئگ اکمئگ رپئگ وپرائگ اقوبئگ رھک

واال۔ئگ امکحل۔ےبئگ الگئگ ہلصیفئگ رکےن…………الحکم۔۸۲

ا رائگ ےکئگ وسائگ مکحئگ التشئگ رکوں۔"۷۷۴ااعنم:) افغیر اہلل ابتغی حکم

(ئگ "وتئگ ایکئگ ںیمئگ خ

ااعلمل۔ئگ ےلھکئگ ےپھچئگ ےسئگ وپریئگ رطحئگ وافق۔…………العالم۔۸۰

رئگ احلئگ ںیمئگ دنلبئگ وئگ ن االئگ رےنہئگ واال۔…………المتعال۔۸۴ ااعتملل،ئگ ہ

الکبیر الم ہادۃ (۶احردع:) تعال علم الغیب والشا

ر۔""

رت ررگئگ اورئگ ت

رئگ زیچئگ ےسئگ وافقئگ ےہ،ئگ ت رئگ ہ وپدیشہئگ اورئگ اظہ

رئگ دراجتئگ واال۔…………الرفیع۔۸۵

رت احرعیف،ئگ دنلبئگ وئگ ت

رجت ذو العرش ئگ رعش۔"۷۵ؤمنم:) رفیع الدا (ئگ "دنلبئگ دراجتئگ واالئگ اصج

اتئگ ےسئگ افحتظئگ رکےنئگ واال۔…………الحافظ۔۸۹

ااحلظف،ئگ اافتئگ واحدن

امقتنمل،ئگ اےنپئگ اورئگ اےنپئگ نیصلخمئگ ےکئگ دونمشںئگ ےسئگ دبہلئگ ےنیلئگ واال۔…………تقمالمن۔۸۱

ا علینا نرص المءومنین (۴۷احروم:)فانتقمنا من الاذین اجرموا وکان حق

رمئگ ایکئگ انئگ ےسئگ مہئگ ےنئگ ااقتنمئگ ایئگ اورئگ مہئگ رپئگ ہیئگ قحئگ اھتئگ ہکئگ مہئگ ومونمںئگ یکئگ " دمدئگ رکںی۔"رھپئگ نجئگ ولوگںئگ ےنئگ خ

231

وط،ئگ دعلئگ وئگ ااصنفئگ ےکئگ اسھتئگ دتریبئگ وئگ مظنئگ رکےنئگ واال۔…………القائم القسط۔۸۸لق ااقلمئئگ ن ا

االہلئگ وبعمد،ئگ سجئگ ےکئگ وسائگ وکیئئگ ابعدتئگ ےکئگ القئئگ ںیہن۔…………االلہ۔۸۶

ا بالقسط ال الہ االا ہو لئگ ےکئگ اسھتئگ مظنئگ رکےنئگ واال،ئگ وادحئگ وبعمد۔"دع( "۷۸الئگ رمعان:) قائم

دیسیھئگ راہئگ داھکےنئگ واال،ئگ روسلئگ اورئگ اتکبئگ ےنجیھبئگ واال۔…………الھادی۔۶۳

ستقیم اط م لی ص ا ا ذین امنو الا (۵۴اجحل:) و انا اہلل لہاد

ائگ ےہ۔""

انیقیئگ اہللئگ اامینئگ واولںئگ وکئگ دیسیھئگ راہئگ داھکن

دنبوںئگ رپئگ ااہتنیئئگ رہمن اینئگ رکےنئگ واال۔…………الرؤف۔۶۷

واہلل ئگ رہمن انئگ ےہ۔"( "۲۳۱رقبہ:) رءوف بالعباد

رائگ اےنپئگ دنبوںئگ رپئگ اہنی

اورئگ خ

دوونںئگ ںاہنئگ وکئگ رونشئگ رکےنئگ واال،ئگ روینشئگ اکئگ رس ہمشچ۔…………النور۔۶۲

موت و االرض رائگ اامسونںئگ اورئگ زنیمئگ اکئگ ونرئگ ےہ۔"( "۰۵ونر:) اہلل نور السا

خ

اسھتئگ اعیلئگ رظیفئگ اکئگ اعمہلمئگ رکےنئگ واال۔ئگ تتئگ وئگ رشفئگ واال،ئگ دنبوںئگ ےک…………االرکم۔۶۰

م ا و ربک االرک رےئگ یہئگ رکمئگ واالئگ ےہ۔"( "۰اقلعل:) اق

ڑپےیھئگ اورئگ اپئگ اکئگ ربئگ ت

ر۔…………االعلی ۔۶۴

ئگ ےسئگ دنلبوئگ ن االت ب

ح اسم ربک االعلی امئگ یکئگ حیبستئگ ےیجیک۔"( "۷االیلع:) سب

رئگ ربئگ ےکئگ ن

رت اےنپئگ دنلبوئگ ت

اینپئگ ولخمقئگ ےکئگ اسھتئگ ااسحنئگ رکےنئگ واال۔…………البر۔۶۵

اہ ہو البر الراحیم وؤر:) انلطرائگ یہئگ ااسحنئگ رکےنئگ واالئگ رہمن انئگ ےہ۔( "۲۸ا

ےبئگ کشئگ وہئگ ت

232

ئگ اچنہپےنئگ واال،ئگ ا…………الرب۔۶۹

رامہئگ رکےتئگ وہےئئگ زنملئگ امکلئگ ک

رئگ رطحئگ ےکئگ رطخاتئگ ےسئگ اچبےتئگ وہےئئگ اورئگ اراقتءئگ ےکئگ امتمئگ اابسبئگ ق اق۔رپورشئگ رکےنئگ واال،ئگ ہ

"رکشئگ اہلل،ئگ ںاہونںئگ ےکئگ ربئگ ےکئگ ےیل۔( "۷افہحت:) الحمد ہلل رب العلمین

ئگ رہمن ان۔…………الحفی۔۶۱

ولخمقئگ اکئگ تہبئگ زن ادہئگ ایخلئگ رےنھکئگ واالئگ اہنی

اہ کان بی حفیا ئگ رہمن انئگ ےہ۔"۴۱رمص :) ان

(ئگ "ےبئگ کشئگ وہئگ ھجمئگ رپاہنی

ئگ رسمئگ ںیہن۔اتکی،ئگ ےبئگ اثمل،ئگ سجئگ اکئگ وکیئ…………االحد۔۶۸

ئگ ےہ۔"۷االالخص:) قل ہو اہلل احد (ئگ " ہہئگ دےیجیئگ ہکئگ وہئگ اہللئگ اک

ئگ اسئگ ےکئگ اتحمجئگ ںیہ۔…………الصمد۔۶۶ ےبئگ اینز،ئگ وجئگ یسکئگ اکئگ اتحمجئگ ںیہنئگ اورئگ ب

مد (ئگ "اہللئگ ےبئگ اینزئگ ےہ۔"۲االالخص:)اہلل الصا

………………………………………………………………………………………ااتتخمئگ رکشباہلل…………………………………………………