Upload
m-delissen
View
229
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Moderne communicatiemiddelen en virtuele werelden maken hun opmars in de maatschappij. Culturele instellingen kunnen daar baat bij hebben, maar zijn vaak nog huiverig voor deze moderne technologien. Het kost ook vaak veel geld om ze in te zetten. In dit adviesrapport wordt aan de hand van een viertal projecten, uitgevoerd door musea, duidelijk gemaakt hoe men gebruik kan maken van de virtuele wereld. Zo kan men aansluiting krijgen in de moderne tijd en meer prubliek trekken.
Citation preview
Samenvatting
MuseumgoudAisopzoeknaarnieuwemogelijkhedenomdedialoogaantegaanmethetpubliekendeomgeving.Kennisoverdragenendelenzijndebasisvoordezedialoog.Inditadviesrapportwordtingegaanopdevolgendeonderzoeksvraag;‘Welkecultureleinstellingenhebbenprojectenuitgevoerdwaarbijeendergelijkkoppelingplaatsvindttussendedigitale(online)endefysieke(onsite)wereldenwatkanmuseumgoudAlerenvandeprojecten,wanneerhetzelfeenprojectwiltgaanopzetten,waarbijeendergelijkekoppelingplaatsvindt?’
AandehandvaneenviertalprojectbeschrijvingenwordtinditadviesrapportinzichtelijkgemaaktwaarmuseumgoudAopmoetletten,wanneerheteenprojectopzet,waarbijdefysiekeendedigitalewereldwordengekoppeld.Dezekoppelingkanplaatsvindenopdiversemanieren.HetKoninklijkInstituutvoordeTropenzetlocativemediatechnologie1invooreenluistertocht.Gedurendeeenwandelingluistertmennaar(persoonlijke)verhalenoverhetslavernijverledenvanNederland.HetPowerhouseMuseuminSydneygebruiktFlickr,eenpopulaironlinefotoarchief,omfoto’svandeTyrrellcollectietetonen.ZijvragenbezoekersvanFlickromfoto’stemakenvandeobjectendieopdehistorischefoto’svoorkomen.CityRagaslaatteamsinDelhi(India)enAmsterdamsamenwerkenaaneenbeeldverhaalmetbehulpvaneenmobieletelefoon.SemapediaverbindtdekennisvanWikipediadoormiddelvanQRcodes2aandeobjectenindepubliekeruimte.
Bijdeprojectenwordenlocativemedia,usergeneratedcontent3enweb2.04platformenhetmeestgebruikt.Ditzijnelementendiepassenindemodernemediasamenleving.Web2.0platformenenusergeneratedcontentbiedenmensendemogelijkheidompersoonlijkeverhalen,kennisofmateriaaltoetevoegenaanobjectenuiteenmuseumcollectie.Locativemediatechnologieën,zoalsgsm,laptopsofgps,biedendemogelijkheidomdepubliekeruimtetegebruikenalsverlengstukvanhetmuseum.Dezeelementenzorgendatereenbindingkanontstaantussenbezoekerenmuseumendateenmuseumbezoekmeereenbeleveniswordtmeteenpersoonlijketint.Hetisbelangrijkdatmuseadezeelementendoelgerichtinzettenalsgereedschapennietomdathetnueenmaalmogelijkis.
1Locativemediatechnologie:Mobielecommunicatiemiddelenoflocatiegebaseerdetechnologieën.Tedenkenvaltaanmobieletelefoons,laptops,wifiofGPS.
2QRcodes:Twee‐dimensionalestreepjescode.QRstaatvoorQuickResponse.Hetheeftmeermogelijkhedendandetraditionelestreepjescode.
3Usergeneratedcontent:gebruikersgegenereerdeinhoudtenbehoevevaneenonlinemedium.
4Web2.0:DitisdemodernebenamingvoordetweedegeneratievanhetWorldWideWeb.Hierbijheefteenverschuivingplaatsgevondenvaneenverzamelingstatischewebsitesnaareengeheelvaninteractievewebapplicaties.Hetwordtookaangeduidtalshet‘socialeweb’.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
2
Voorwoord
VooruligteenadviesrapportdatisopgesteldtenbehoevevanmuseumgoudA.Nazesmaandenvandeskresearch,interviewseneindeloosrondstruinenopinternetnaarprojecten,uitgevoerddoorerfgoedinstellingen,isditadviesrapportheteindresultaatvaneenafstudeeropdracht.
Deafstudeerperiodewasleerzaam,zowelopprofessioneelniveau,alsoppersoonlijkniveau.IkwilallemedewerkersvanmuseumgoudAbedankenvoorhungetoondeinteressevoormijnafstudeeropdracht.InhetbijzonderwilikdeheerRantiTjanenDickRijkenbedankenvoorhunmedewerkingenbegeleidingengesteldevertrouweninmij.
Verderwilikiedereenbedankendiemijgedurendehetafstudeertrajecttewoordwildestaanwanneerikinformatienodighad.
Veelplezierbijhetlezenvanditadviesrapportenikhoopdathetaandeverwachtingenzalvoldoen.
MartijnDelissen
03januari2008,Zoetermeer
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
3
Inhoudsopgave
1. Inleiding ...................................................................................................................... 4
2. Projectbeschrijvingen .................................................................................................. 52.1. TyrrellToday ............................................................................................................................................................5DoelstellingTyrrellToday ................................................................................................................................................5Resultaten ................................................................................................................................................................................6WerkingvanTyrrellToday ..............................................................................................................................................7DeorganisatievanTyrrellToday..................................................................................................................................7Vergelijkbareprojecten .....................................................................................................................................................8
2.2. Semapedia..................................................................................................................................................................9HoewerktSemapedia? .......................................................................................................................................................9Techniek.................................................................................................................................................................................10Gebruikerservaring...........................................................................................................................................................11Vergelijkbareprojecten ..................................................................................................................................................12
2.3. Madretsma .............................................................................................................................................................. 14HoewerktMadretsma? ...................................................................................................................................................14Doelstellingen......................................................................................................................................................................15Betrokkeninstellingen.....................................................................................................................................................15OntstaanvanMadretsma...............................................................................................................................................16Doelgroep ..............................................................................................................................................................................16Techniek.................................................................................................................................................................................16Resultaten .............................................................................................................................................................................17Vergelijkbareprojecten ..................................................................................................................................................17
2.4. CityRagas ................................................................................................................................................................ 20Aanleidingendoelstelling..............................................................................................................................................20Spelverloop ...........................................................................................................................................................................21Welketechniekenwordenergebruikt? ...................................................................................................................22Deelnemendeinstellingen ..............................................................................................................................................22Vergelijkbareprojecten ..................................................................................................................................................23
3. Gezamelijkekenmerkenvandeprojecten ................................................................. 243.1. Web2.0..................................................................................................................................................................... 24TyrrellTodayopFlickr....................................................................................................................................................26
AandachtspuntenomeenprojectalsTyrrellTodaysuccesvoltemaken 28
WikipediaenGooglemapsbijSemapedia ..............................................................................................................28Madretsma............................................................................................................................................................................29
3.2. LocativeMedia ...................................................................................................................................................... 30
4. SamenwerkingsmogelijkhedenvoormuseumgoudAmetandereinstellingen............ 32
5. Conclusiesenaanbevelingen ..................................................................................... 33
6. Literatuuroverzicht .................................................................................................... 38Internebijlagen:Projectbeschrijvingen
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
4
1. InleidingDitadviesrapportisgeschreveninopdrachtvanmuseumgoudA.HetisgeschreveninhetkadervaneenafstudeeropdrachtvanMartijnDelissen.
AanleidingvoorhetschrijvenvanditadviesrapportisdevraagvanmuseumgoudAomonderzoektedoennaarprojectendiezijngeorganiseerddoorerfgoedinstellingenofsoortgelijkeinstellingen.Bijdeteonderzoekenprojectenmoetersprakezijnvaneenkoppelingtussendefysieke(onsite)endedigitalewereld(online).
Hetdoelvanditadviesrapportisom,doormiddelvandiverseprojectbeschrijvingen,inzichtteverschaffenindewijzewaarophetmuseumzelfsuccesvoleenprojectkanstartenwaarbijdefysiekewereldendedigitalewereldelkaarraken.HierdoorkanmuseumgoudAprojectengaanopzettendiepassenindemodernemediasamenleving.
Gedurendedezesmaandenwaarinditadviesrapportisopgesteld,heeftereendeskresearchplaatsgevonden.Hetdoelvandezedeskresearchwasomprojectentevinden,dieeenkoppelingmaaktentussendefysiekeendigitalewereld.Naeendertigtalprojectbeschrijvingen,welketerugtevindenzijnindeinternebijlagevanditadviesrapport,zijnereenviertalprojectenzeeruitgebreidonderzocht.Dekeuzevoordezeprojectenisgemaaktinoverlegmetdeopdrachtgever.Deopdrachtgevergafaanvoorkeurtehebbenvoorprojectenwaarbijhetmuseumnieuwekenniskonverzamelen.Devierprojecten,Madretsma,CityRagas,SemapediaenTyrrellToday,werdenonderzochtdoormiddelvandeskresearch,interviewsenliteratuurstudie.Deinformatiediehetonderzoekopleverde,vormdedebasisvoorditadviesrapport.
Hetadviesrapportisopgedeeldinvijfhoofdstukken.Nadeinleidingvolgthoofdstuktwee.Hierinwordtgeschrevenoverdevierprojecten.Indithoofdstukisperprojectbeschrevenwatdedoelstellingvanhetprojectisendoorwiehetisopgezet.Tevensbeschrijfthetdetechniekendiebijhetprojectgebruiktworden,deorganisatieenderesultaten.OmeenbeterbeeldtekrijgenvanprojectSemapediaheeftdeauteurvanditadviesrapporteengebruikerstestutgevoerd.Dezeistevensindithoofdstuktelezen.
Hoofdstukdriegaatinopdeovereenkomstentussendevierprojecten.Hetbeschrijfthoeusergeneratedcontent,locativemediaenweb2.0platformeningezetwordenbijdeprojecten.Indebeschrijvingwordtduidelijkgemaaktofdekeuzevoordezegereedschappenterechtisgeweestofniet.
Hoofdstukvierbevatdeconclusie.Hierinwordtantwoordgegevenopdeprobleemstellingendoelstellingvanditadviesrapportaandehandvandebeschrijvingeninhoofdstukkentweeendrie.
Deinternebijlagenbestaanuiteenliteratuurlijstendealgemeneprojectbeschrijvingendietotstandzijngekomengedurendededeskresearch.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
5
2. ProjectbeschrijvingenIndithoofdstukleestuovervierverschillendeprojecten;TyrrellToday,Semapedia,MadretsmaenCityRagas.Elkhebbenzehuneigendoelstelling(en)eneenmanieromdezedoelstelling(en)tebereiken.Perprojectwordtbeschrevenwatdedoelstellingenzijn,hoezedittrachtentebereikenenwatde(tussen)resultatenzijn.Elkeprojectbeschrijvingwordtafgeslotenmeteenaantalkortebeschrijvingenvanvergelijkbareprojecten.Dezebeschrijvingengeveneenbeeldvananderemogelijkhedenmetdebeschreventechnieken.
2.1. TyrrellTodayInapril2008starttehetPowerhouseMuseuminSydneymethetplaatsenvanfoto’suithunTyrrellcollectieopFlickr.Flickrisonlineplatformwaariedereenfoto’senvideo’sineeneigenaccountkanplaatsen.Flickrbehoorttotdezogenaamdeweb2.0,ookwelhetsocialewebgenaamd.Iedereenkanelkaarsfoto’sbekijkenenveelalvoorzienvantags5encommentaar.
DoelstellingTyrrellToday
VrijweldirectnadathetPowerhousezijnfoto’shadgeplaatstopFlickr,bleekergroteinteressetebestaanvoordefoto’suitdeTyrrellCollectie.Veelbezoekersvandewebsiteplaatstennieuwcommentaarentagsbijdefoto’s.Dezewerdendaardoorvoorzienvanveelmeerinformatiedanaanvankelijkaanwezigwas.Dittoevoegenvannieuwcommentaarentagsiseenvormvanusergeneratedcontent.
DoordegrotebelangstellingbesloothetPowerhousetestartenmethetprojectgenaamd‘TyrrellToday’.ZijmaakteneennieuweprojectpaginaaanophunaccountopFlickr.HiernanodigdehetPowerhousehetpubliekuitomfoto’steplaatsenvanlocatiesdieopdeoudefoto’suitdeTyrrellcollectiestaanafgebeeld.Hetmuseumkomtopdezemaniermeertewetenkomenoverdelocatiesdieopdeoudefoto’sstaanafgebeeld.MetditprojectmaakthetPowerhousebezoekersvandewebsitetotcuratorvanhunTyrrellcollectie.
OphetmomentdathetPowerhousestarttemethetuploadenvandeTyrrellcollectieopFlickr,dedenzijditmetvijftigfoto’sperweek.Navijfwekenconcludeerdehetmuseumaldatsommigefoto’sveelmeerbekekenwerdendananderefoto’s.Zijbestudeerdenwelkefoto’spopulairderwarenenwelkekenmerkendezefoto’shadden.Aandehandvandezeinformatiebegonmensoortgelijkefoto’stezoekenuitdeTyrrellCollectie.Dewekelijkseuploadwerdhierdoorbeperkttotongeveervijfentwintigfoto’sperweek.
5Tag:etiketoflabeldatietszegtoverdefoto.Voorbeeldenvantagszijnjaartallen,plaatsnamen,namenvanpersonenofeenactiviteit,etc.
DeTyrrellCollectiebestaatuit7903glasnegatievenuitdestudiovanCharlesKerry(1857–1928)enHenryKing(1855–1923).Zijbezateneind1800totbegin1900detweebelangrijkstefotostudio’svanSydney.Detotalecollectieaanfoto’sgaveneenbelangrijkbeeldvanhetstads‐enplattelandslevenvanSydneyendeomliggendeomgeving.In1929kochtJamesR.Tyrrelldezecollectiesenverkochtzeweerin1980aandeAustralianConsolidatedPresswelkhetopzijnbeurtweerdoneerdeaanhetPowerhouseMuseumin1985.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
6
Resultaten
SebastiaanChan,hoofdvandeafdelingdigitaalvanhetPowerhousemuseum,houdteenweblogbijwaarinhijalleprojectenvanhetmuseumbeschrijft.DriemaandennadestartopFlickrbeschreefhijderesultatenvanTyrrellToday.
• KortnadestartvanTyrrellTodayheeftdegroepalhonderdvijftigleden.Dezeledenhebben184nieuwefoto’stoegevoegdopTyrrellToday.
• Flickrbiedtdemogelijkheidomfoto’stekoppelenaaneendigitalekaart.Opdezewijzewordtinzichtelijkgemaaktwaardefoto’szijngemaakt.Zevenenzeventigvandefoto’sopTyrrellTodayzijnondertussenverbondenaandezewereldkaart.
• HetPowerhousemuseumbiedtbezoekersvanFlickrdemogelijkheidomdeeltenemenaandiscussies.Hieraanwordtnietactiefdeelgenomen.Hierisblijkbaarweinigmotivatievoor.
• TwaalfwekennadestartopFlickrhadhetmuseumruim600foto’sgeplaatst.Vanruimvijftigprocentvandefoto’sisbekendopwelkelocatiezijgemaaktzijn.
• IndeeerstevierwekendathetPowerhouseactiefwasopFlickrwerdenermeerfoto’sopdezewebsitebekeken,dandezelfdefoto’sopdemuseumwebsiteinhetgehelejaardaarvoor.
Figuur1:Dezwart/witfotoisafkomstiguitdeTyrrellcollectievanhetPowerhousemuseum.DezeistezienophunFlickraccount.DekleurenfotostaatindegroepTyrrellTodayentoonthetzelfdegebouwals
staatafgebaaldopdeoudefoto.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
7
WerkingvanTyrrellToday
AandehandvandezediagramwordtdewerkingvanTyrrellTodayduidelijkgemaakt.EenfotouitdeTyrrellCollectietoonteenobjectindepubliekeruimte.DezefotoisgeplaatstopFlickr.HetFlickraccountvanhetPowerhousemuseumbevatdegroepTyrrellToday.Indezegroepstaanfoto’s,diegemaaktzijndoormensenuitSydneyenomgeving.Defoto’skunnengelinkdwordenaandedigitalekaartwelkeopFlickrtevindenis.
Figuur2:DezeafbeeldingtoontdewerkingvanTyrrellToday.
DeorganisatievanTyrrellToday
HetPowerhousemuseumisnietdeenigeinstellingdiehetWeb2.0gebruiktombekendheidtegenererenbijhetpubliek.VeelinstellingenhebbenmomenteeleenaccountbijwebsitesalsFlickr,YouTubeofhetinNederlandbekendeHyves.Eenalgemeneveronderstellingisdathetaanmakenvaneenaccountvanzelfsprekendleidttotbezoekers.Ditiseenmisvatting.HetstartenvaneengroepopHyves,FlickrofYouTubeispashetbeginvanhetproces.Nahetstartenvaneenaccountishetnoodzakelijkomzoveelmogelijkincontactteblijvenmetdemensendieietstoevoegenaandewebsite.
ShelleyBernsteinishethoofdvandeafdelingdigitaalvanhetBrooklynMuseum.DitmuseumheeftookeenaccountopFlickrenheeftvergelijkbareprojectenalsTyrrellTodayuitgevoerd.Bernsteingaftijdenseenlezingaandatzij,alsenigepersooninhetmuseum,zichbemoeitmetFlickr.Zijheeftechterweleenteamdatfoto’splaatstopFlickr.Hetonderhoudenvancontactmetdebezoekersvandewebsitevergtongeveereenuurperdagvanhaartijd,zevendagenperweek.HoedeorganisatievanhetPowerhouseeruitzietisonbekend.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
8
Vergelijkbareprojecten
OpFlickrzijnmeerderemuseatevindendieeigenprojectenuitvoeren.HetmeestactievemuseumopFlickrishetBrooklynMuseum.Hetheeftmeerdan200groepenophunFlickraccount.Dezegroepenhebbenalleneeneigenthema.Sommigegroepenhebbenmaareenpaarledenenfoto’s,anderegroepenzijnerggrootmetmeerdanduizendledenenfoto’s.Allegroepensamenzorgenvoorduizendengratisfoto’svandeomgevingvanBrooklyn.
EenandermuseumdateensuccesvollegroepheeftopFlickrisTheNationalLibraryuitNieuwZeeland.Hetmuseumheeftdeelnemersgevraagdfoto’steplaatsenvanallesdatmetdeplaatsWellingtontemakenheeft.Indecember2008stondenerruim1700foto’sindegroep.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
9
2.2. SemapediaSemapediaiseenprojectwaarbijjedoormiddelvanQRcodes(QuickResponsecode)dekennisvanWikipediadirectkanlinkenaaneenfysiekelocatie.
HetprojectideeisontstaanophetmomentdatdemakersvanSemapediavooreenhistorischgebouwstonden.Zijwildenterplekkehoogwaardigeinformatiehebbenoverhetgebouwenzijvroegenzichafofdaareenmaniervoortebedenkenwas.
HetdoelvanSemapediaisdaardooromgebruikersindeechtewereldtevoorzienvangratis,relevanteenadhocinformatievanhogekwaliteitmiddelseenmobieletelefoon.
Echtewereld:Menmoetindeechtewereldopdespecifiekeplaatszijnomdeinformatieoptekunnenvragen.Gratis:HetaanmakenvaneenSemapediacodeisgratis,netalshetwebadresvaneenWikipediaartikelendeinstallatieenaanschafvaneenbarcodelezer.Relevant:Deinformatiedieaangebodenwordt,heeftbetrekkingopdiespecifiekelocatie.Adhoc:DeinformatieisdirectbeschikbaarInformatievanhogekwaliteit:OverhetalgemeenisdeinformatieopWikipediavangoedekwaliteit.
HoewerktSemapedia?
Semapediaiseenvoudiguitteleggenaandehandvaneenkortvoorbeeld.
Eenmuseumwiltbuitenhaareigenmurentreden,doorinformatieaantebiedenoverbepaaldeerfgoedobjectenindestadwaarhetisgehuisvest.ZijmakeninWikipediaartikelenaandierefererenaandezeobjecten.HiervoormakenzijnopdewebsitevanSemapediacodesaanenprintendezeuit.Opdeplaatsvandeobjectenbevestigenzijdeze codes. Passanten met een mobiele telefoon, voorzien van internet en eenbarcodelezer, kunnen de QR codes scannen en de informatie over het object inWikipedialezen.
BijhetgebruikvanSemapediazijntweerollenteonderscheiden.Deeersterolisvoordezogenaamdeproducervandecontent.Detweederolisvoordegebruikerervan.Indeonderstaandebeschrijvingstaatwatdezerolleninhoudenenwathunrelatieistotelkaar.
Producent:DeproducentisdepersoondiehetWikipediaartikelschrijftofaanpast,deSemapediacodemaakt,dezeuitprintoppapierenhetbevestigtaanhetobject.
Gebruiker:DegebruikerdoorloopteenaantalstappenvoordathijhetWikipediaartikelkanlezen.Dezestappenbestaanuithetinstallerenvandebarcodelezeropdemobieletelefoon.DezebarcodelezermaakthetmogelijkomSemapediacodestelezen.Degebruikerkannuopdefysiekelocatiedecodeslezen.HetWikipediaartikeldatrefereertaandelocatiewordtvervolgensindetelefoongeopend.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
10
Figuur3:DezeworkflowgeeftaanhoeSemapediawerkt.HetobjectbevateenQRcode.DezebevateenverwijzingnaareenWikipediaartikel.EenfotovanhetobjectkangeplaatstwordenopFlickr.OpFlickrkanmendefotoweerkoppelenaaneenlocatiedoorGoogle
Techniek
Semapediamaaktgebruikvaneenaantaltechnieken.
QRcodes:QRcodestaatvoorQuickResponsCode.Dezecodekangezienwordenalshetkrachtigerebroertjevandealledaagsebarcode.DeQRcodebezitdemogelijkheidomeenwebadresvaneenwebpaginainzichopteslaan.Dewebpaginakanvervolgensmeteenbarcodelezerwordengelezen.
Wikipedia:Wikipediaiseengratis,onlineencyclopedie.InWikipediakaniedereeneennieuwartikelplaatsenofeenbestaandartikelaanpassen.OverhetalgemeenzijndeWikipediaartikelenvaneenhogekwaliteit.Wikipediamaakt,netalsFlickr,gebruikvanusergeneratedcontent.
Mobieletelefoonvoorzienvaninternet:Omhetwebadres,datindeQRcodestaatopgeslagen,tekunnenopenenmoetdemobieletelefoontoeganghebbentotdraadloosinternet.Mobieletelefoonsbehorentotdelocativemediatechnologieën.
Barcodelezer:Eenbarcodelezeriseenapplicatiedieopdemobieletelefoonisofwordtgeïnstalleerd.HetmaakteenfotovandeQRcodeenleestdeinformatie.Vervolgensgeefthetdeopdrachtomdedesbetreffendewebpaginateopenen.Semapediabiedtdemogelijkheidomdejuistebarcodelezerbijeentoesteltevinden.Erzijnmomenteelveelbarcodelezerstevindenopinternet.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
11
Gebruikerservaring
OmerachtertekomenhoeSemapediaindepraktijkwerkt,heeftdeauteurvanditadviesrapporteengebruikerstestuitgevoerd.
Deeerstestap,omeenQRcodetemaken,ishetinstallerenvaneenbarcodelezeropdemobieletelefoon,eenIPhonevanApple.Omopdezetelefoonietsopteinstalleren,moetmengebruikmakenvanhetprogrammaiTunes.DitiseenprogrammavanfabrikantApple.ViaITuneskanmenzoekennaarprogramma’sdiemenopdeIPhonekaninstalleren.BijITunesmoetmeneersteenaccountaanmaken.Hierbijmoetmencreditcardgegevensverstrekken.Ditkaneenobstakelzijnvoormensen.Mobieletelefoonsvananderemerkenmakenhetgemakkelijkeromprogramma’steinstalleren.NadatereengeschiktebarcodelezergevondenengeïnstalleerdismoetereengeschiktartikelopWikipediagevondenwordenomaandeSemapediacodetehangen.IndegebruikerstestwerdereenartikeloverdeHaagseHogeschoolgebruikt.
HetuitprintenvandeQRcodesisdevolgendestap.Menkanervoorkiezenomdecodesoppapierteprintenentebevestigendoormiddelvantape,ofmenkandeQRcodesuitprintenopstickervellen.Stickerszullenlangerblijvenhangen,duslijktdatdebestekeuze.IndegebruikerstestisdestickervoordeHaagseHogeschoolopeenlantaarnpaalgeplakt.Dezewasalrijkelijkvoorzienvananderereclameuitingen.HierdoorvieldeQRcodenietmeerop.
MetdebarcodelezeropdeIPhonewerd,nahetscannenvandeQRcode,hetWikipediaartikeloverdeHaagseHogeschoolgeopend.Detechniekwerkt,maaralleenalsdecodegrootgenoegwordtuitgeprint.Telefoonsmeteen2.0megapixelcamera,zoalsdeIPhonewillennogweleensmoeitehebbenmetkleingeprintecodes.
ErmoetvrijveelwerkverzetwordenvoordateruiteindelijkeenQRcodeopeenbepaaldelocatiegeplaatstkanworden,zobleekuitdegebruikerstest.WanneerdeQRcodeeenmaalisgeplaatst,ishetmoeilijkteachterhalenofzeookdaadwerkelijkdooranderengebruiktworden.Dezeinformatievaltbijditprojectnietteachterhalen.DitiswelhetgevalwanneermendeQRcodelaatverwijzennaareenspeciaalopgezettewebsite.Hetwerkdatverzetmoetwordenenhetfeitdatermoeilijkteachterhalenisofhetresultatenoplevert,maaktdathetzinlooslijktomhierverdermeetegaan.Wanneerereenprojectisuitgevoerdishetnamelijkbelangrijkdatachterhaaltkanwordenwelkeresultatenhetheeftopgeleverd.Ditgeldtookvoorerfgoedinstellingen.
Figuur4:OpdelantaarnpaaliseenQRcoegeplakt.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
12
Vergelijkbareprojecten
SemapediaisniethetenigeprojectdatgebruikmaaktvanQRcodes.IndithoofdstukstaandrieprojectenbeschrevenwaareveneensvanQRcodesgebruikwordtgemaakt.HetdoelvandezebeschrijvingenisomduidelijktemakenwelkeanderemogelijkhedenQRcodesbieden.
TheHoustonFence
TheHoustonFenceiseenprojectvanNewYorksearchitectenandmediaartiestengeleiddoorCarolinaCisneros,CarlosJ.GomezdeLlarenaenMateoPinto.
HetprojectbevateentijdelijkeoutdoorinstallatieinManhattan,waaropeenhekQRcodeszijngeplaatst.Dezeinstallatieisgeplaatstomeenbouwplaatsheen.Deinstallatieverandertvankleurengeeftopdezemanierdevorderingenopdebouwplaatsweer.HetisnietduidelijkofdeQRcodesookdaadwerkelijktelezenzijnmeteenbarcodelezer.Demakersvanhetprojectzeggenvanwel.
Figuur5:TheHoustonFencebevatafbeeldingenvanQRcodes.Bron:Flickr
SydneyPowerhouse
HetSydneyPowerhouseheeftinjuli2008QRcodesingezettijdenseencampagnevoorSydneyDesign08.DecodestondafgebeeldinhetfestivalmagazinedatoveralinSydneyverkrijgbaar
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
13
was.MensendiedeQRcodelazenwerdennaareenverborgenwebpaginadoorverwezenenkregeneenspeciaalaanbod.
SebastianChan,hoofdvandeafdelingdigitaalvanhetmuseum,heeftinzijnblogeenkortverslaggedaanvanhetproject (Chan 2008). Hij beschrijft in de blog een aantal problemen waar onvoldoende rekening mee is gehouden.
DeQRcodebleekvooreenmobieletelefoonmeteen2megapixelcameraveeltekleintezijn.Doordelageresolutiekondendecodesnietgelezenworden.Tentweedewasdewebsitewaardecodenaarverwees,nietgeoptimaliseerdvooreenmobieletelefoon.Erwasdusnietineenoogopslagduidelijkwaardecodenutoediende.Eenderdeprobleemwasdatdebenodigdebarcodelezeropveeltelefoonsnogafwezigis.Opdetelefoonswaarzewelopzitten,zijnzesomsmoeilijktevinden.
SebastiaanChangeeftaandatzeveelvanhetprojecthebbengeleerd.Decijfers,diezehebbenverzameldomnategaanofhetexperimentgeslaagdwas,vielentegen.Omdathetomeenexperimentging,waargeenkostenaanverbondenzaten,spreektSebastiaanChantochvaneengeslaagdexperiment.HijisvanmeningdathetgebruikvanQRcodesmomenteelnognietveeloplevert,maardaterweltoekomstinzit.Hijverwachtdatdewerelderoverdrietotvijfjaarklaarvooris.Eenonderbouwinggeefthijhiervoorniet.
QRKill
QRKilliseenspeldatalseersteinBarcelonaisgespeeld.Omdathethiereenspelbevatishetniethelemaaltevergelijkenmeteerderbeschrevenprojecten.Tochishethandigomookditprojectaantehalen,omaantegevendatQRcodesmeermogelijkhedenhebbendanalleeneenverwijzingwebsites.
HetdoelvanQRkillisomalletegenspelersuitteschakelen.OmhetspeltespelenwordtopderugvaniederespelereenkartonnenQRcodegehangenvan20x20centimeter.Dezecodebevatdenaamenhettelefoonnummervandespeler.Nadathetstartschotisgevallenverspreidendespelerszichindepubliekeruimte.MenmoetproberenQRcodesvandetegenstanderstefotograferenmetdemobieletelefoon.EenmaalgefotografeerdgeeftdeQRcodeeennaamentelefoonnummervandetegenstander.Dezepersoonwordtdaarnaeensmsgestuurdmetdemededelingdathijuitgeschakeldis.Hetspelis,volgensdeberichten,eensuccesgebleken.Hetisechterdevraaghoegemakkelijkhetisomeenbewegentobjecttefotograferen.UitdegebruikerstestvanSemapediableekaldateenQRcodedieietstekleinuitgeprintis,nietgemakkelijktescannenis.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
14
Figuur6:DestartvanQRKill.Bron:www.qrcode.es
2.3. MadretsmaMadretsmaiseenluistertochtlangsbetekenisvollelocatiesinenrondAmsterdam.DezelocatieshoudenallenverbandmethetslavernijverledenvanNederlandenmuseumobjectenuitdecollectievanhetKoninklijkInstituutvoordeTropen.MadretsmaiseeninitiatiefvandeWaagSocietyenhetKoninklijkInstituutvoordeTropen.
HoewerktMadretsma?
Deluistertochtkanopdrieplaatsengestartworden;onsite,onlineofinhetmuseum.
Onsite:Meteenmobieletelefoonvoertmeneentelefoonnummerin,gevolgddooreenlocatiecode.Menkrijgtnueenverhaaltehorendatgaatoverdeslavernij.Inhetverhaalwordtereenkoppelinggemaakttussendeslavernijendebetekenisvollelocatie.Tevenswordt,erinhetverhaal,eenkoppelinggemaakttussendelocatieenobjectenuitdedecollectievanhetKoninklijkInstituutvoordeTropen.Indetoekomstmoetmen,doormiddelvandemobieletelefoon,directfeedbackkunnengevenoverdeverhalen.Hiermeehopendeorganisatorendebezoekersvandelocatiestestimulerenombijtedragenaandeverhalen.
Online:MadretsmaheefteenwebsitewaarverhalenstaanoverhetslavernijverledenvanNederland.DezeverhalenzijngekoppeldaaneenonlinekaartvanAmsterdam.Menkandekaartuitprintenenlangsdebetekenisvolleplaatsengaanomnaardeverhalenteluisteren.Hetismogelijkomzelfeenverhaalteschrijvendatverbandhoudmetslavernijendezeteplaatsenopdewebsiteentekoppelenaaneenlocatieopdedigitalekaart.
Museum:HetKoninklijkInstituutvoordeTropenheeftobjecteninhaarcollectiedieverbondenzijnaaneenspecifiekelocatieendietemakenhebbenmetdeslavernij.Menkannahetmuseumbezoekdezeplaatsenbezoekenennogmeertewetenkomenoverdeobjectenuitdecollectie.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
15
IndeonderstaandeafbeeldingisdewerkingvanMadretsmaschematischweergegeven.
Figuur7:DitschemageeftdewerkingvanMadretsmaschematischweer.
Doelstellingen
Doordedrieelementen(online,ontschietenhetmuseum)metelkaarteverbinden,hooptmeneensynergietebereikentussendeontsluitingvancollectiesvanerfgoedinstellingeneneenactiefbetrokkenbezoekersnetwerk.Metdezeontsluitinghooptmeneenbeteremusealeofonlinebelevingtecreëren.
Subdoelenvoorditprojectzijn:
• Onderzoeknaardemogelijkhedenomdemusealeervaringteverleggenvanhetmuseumnaardestad.
• Verkennenvannieuwevormenvanculturelebetrokkenheidenparticipatie.
• Debezoekervakerteruglatenkomennaarhetmuseumentussendebezoekendoorgeïnteresseerdenactiefbetrokkenhouden.
• Inzetvanbestaandetechnologievoordeontwikkelingvannieuwediensten.
• Leggenvanverbindingentussenbestaandeculturelepartijen.
• Creërenvaneenstructuurwaarindebezoekersnietalleenbezoeken,maarookactiefbijdragenaanhetcreërenvannieuweinformatie.
Betrokkeninstellingen
BijMadretsmazijndrieinstellingenbetrokken.DitzijnWaagSociety,hetKoninklijkInstituutvoordeTropenenhetNewYorkseYouarenothere.
WaagSocietyheeftervaringmethetontsluitenenbelevenvancultureelerfgoed.Zijdoenditmetnamedoormiddelvanlocatiegebondenapplicatiesenusergeneratedcontent.Deinstellingdoetonderzoeknaarenontwerptmaatschappelijkeencultureletoepassingenophetterreinvan
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
16
informatieencommunicatietechnologie.Zijstrevendaarbijinhetbijzondernaardeontsluitingvandeinformatie.
HetKoninklijkInstituutvoordeTropen(KIT)iseenonafhankelijkkennis‐enexpertisecentrumvoorinternationaleeninterculturelesamenwerking.HetKITheeftervaringmethetuitwerkenvaninhoudelijkethema’senconceptenwaarbijdewisselwerkingtussenbezoekerencollectieergbelangrijkis.
YouarenothereiseenNewYorkscollectiefvankunstenaarsmetveelervaringophetgebiedvanluistertochten.Zijzijnbijhetontwerpendeontwikkelingvandeluistertochtbetrokkenvanwegehunexpertiseopditgebied.
OntstaanvanMadretsma
WaagSocietyis,zoalshierbovenbeschreven,actiefinhetontwikkelenvantoepassingenomerfgoedteontsluitenindepubliekeruimte.Deinstellingwildeeenluistertochtontwikkelenenzochtnaareenerfgoedinstellingdateralspartnerbijbetrokkenwildezijn.Deerfgoedinstellingzouderolvanexpertenbeheerdervancultureelerfgoedvervullen.
OphetmomentdatWaagSocietyzijnzoektochtbegonnaareengeschiktepartner,werddemultimedialecampagne‘HetVerledenvanNederland’gestart.Gedurendedezecampagneisereendocumentaireserieontwikkeld,waarbijdevijfdeafleveringzougaanoverhetverledenvandeNederlandseslaverhandel.HetKoninklijkInstituutvoordeTropenverstrektehoervoordebenodigdeinformatie.
InAmsterdamzijnookeenaantalplaatsentevindendieverbandhoudenmetdeslavernij.WaagSocietybenaderdehetKoninklijkInstituutvoordeTropen.ZijwarenbereidommeetewerkenaanhetprojectMadretsma.
Voorbeidepartijengeldtdatditprojectzoumoetenzorgenvooreenbetereontsluitingvanmusealeerfgoedcollecties.Veelmuseatonengedeeltesvanhuncollectiebinnendemuseummuren.Veelobjectenuitdezecollectiezijnvaakverbondenaaneenlocatieindedirecteomgevingvanhetmuseum.Stedelijkheidmoetgaandienenalsverlengstukvanhetmuseum.
Doelgroep
Bijhetprojectisuitgegaanvaneendrietaldoelgroepen:
• Scholierenuithetvoortgezetonderwijs.
• Bezoekersmetinteresseingeschiedenis.ErwordtvooraluitgegaanvanmaatschappijkritischemensenenmensenvanSurinaamse/Antilliaanseafkomst.
• PubliekdatgeïnteresseerdgeraaktisdoorHetVerledenvanNederland.
Techniek
BijhetprojectMadretsmaiservoorgekozenomgesprokenteksttegebruikenomverhalenovertebrengen.Demobieletelefoonwordtgebruiktomdeverhalenovertebrengen.Hierheeftmen
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
17
voorgekozenomdatheteentechnologieisdievoorvrijweliedereeninNederlandtoegankelijkis.Ineersteinstantieisoverwogenomvangpsgebruiktemaken.DoormiddelvanGPSkandetelefoonautomatischaangevendatmenzichopeenlocatiebevindt,waareenverhaaltebeluisterenis.VeelmobieletelefoonszijnechternognietuitgerustmetGPS.Menheefterdaaromvanafgezien.
Deverhalenkunnenbeluisterdwordendooreentelefoonnummerenlocatiecodeintetoetsen.BijdeontwikkelingvanhetprojectheeftmenoverwogenomgebruiktemakenvanQRcodesofshotcodesomdeverhalenoptehalen.NetalsmetGPS,isdesoftwareomdeQRcodesenshotcodestelezennognietopveeltelefoonsgeïnstalleerd.
Resultaten
DeeersteresultatenvanhetprojectMadretsmazijninmiddelsbehaald.OpeenzeventalplaatseninAmsterdamzijnverhalentebeluisterenenopdeprojectsitewww.madretsma.netkanmendezeverhalenlezenen/ofeennieuwverhaaltoevoegen.Opvallendisdatergeenpersoonlijkeverhalenopdewebsitestaan.
LucasEvers(WaagSociety)endeheerStriptiaan(KoninklijkInstituutvoordeTropen)gevenbeidendezelfderedenvoorhetuitblijvenvanpersoonlijkeverhalen.
• Deslavernijisondertussenallangafgeschaft,maarnognooitheeftdeNederlandseregeringzijnexcusesaangeboden.HetistotopvandaagdedageenonderwerpwaarNederlandweinigoverloslaatenwellichtbangisvoorschadeclaims,zoalsdiemomenteelookaannabestaandenvanmensenvandeHolocaustgegevenwordt.
• EentweederedenisdaternietveelkennismeerisbijSurinaamseenAntilliaansejongereninAmsterdam,overhunbandmethetslavernijverleden.Huncultuurisdievanhetvertellenennietvanhetdocumentaren.Veelverhalenzijnhierdoorverlorengegaanofzijnnietmeeraccuraat.
• DeheerStriptiaangeeftalslaatstepuntaandatersimpelwegnietveelmensenzijn,dieergpersoonlijkeverhalenwillenvertellen.Veelmensenwetentevensnietdatdemogelijkheidbestaatomhunverhaaltevertellen.Ermoetdusactiefgezochtwordennaarmensendiewelhunverhaalwillenvertellen.
Vergelijkbareprojecten
NetalsWaagSocietyenhetKoninklijkInstituutvoordeTropenzijnerandereinstellingendiemobieletelefoons,ofanderevormenvanlocativemedia,inzettenomdestedelijkheidtegebruikenalsverlengstukvaneenmuseum.Inonderstaandetekststaandrieprojectenbeschrevenwaarbijdithetgevalis.
Droombeek
DroombeekiseenprojectvanRijksmuseumTwenthe.Hetprojectverzameltverhaleninwoord,beeldengeluidvanbewonersvandeEnschedesewijkRoombeek.Dezeverhalenzijnopde
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
18
specifiekelocatiezelfbeschikbaar,doormiddelvaneenmetGPSuitgerustehandheldcomputer6.Ookviadewebsitezijndeverhalenbeschikbaar.Intotaalzijnervierwandelingenuitgezetdoorhetmuseum.
DestichtingDroombeekheefttendoelomdecommunicatieinenoverdewijkRoombeekinEnschedetebevorderen,tussen(oud‐)bewonersenoverigebetrokkenen,toegespitstophetvastleggenvanverleden,hedenentoekomstvandewijkenhaarinwoners.Destichtingtrachtditdoeltebereikendoorondermeerhetontwikkelenvaneenplatformwaarmee,doormiddelvanlocativemedia,persoonlijkeverhalenterplekkewordenvastgelegd.
OpdewebsitevanDroombeekkanmenzelfeenverhaalinsturen.Erzijnvijfcategorieënwaaruitmenkankiezen:architectuur,textiel&industrie,hetdagelijksleven,kunst&cultuurendevuurwerkramp.
TheLiberties
TheLibertiesiseenprojectuitgevoerdindewijk‘Liberties”inDublin.Korteverhalen(nietlangerdaneenminuut)vertellenoverpersonenofgebeurtenissenuitdezewijk.DeverhalenzijngebaseerdopMairenJohnston’sboek“ArountthebanksofPimlico”.Zijbeschrijftdaarinhaareigenkindertijdevenalsendealgemenelevensstijl,feitenentraditiesuitdeLiberties.Dekaraktersuitdekorteverhalenzijnallenmetelkaarverbonden.Hierkomtmenachteralsallekortefilmsbekekenworden.Defilmszijnopfictiegebaseerd,maarookophistorischefeiten.
Deverhalenzijnopdewebsitetedownloaden.Zekunnenopeeneigenhandheldofeenandermobielcommunicatieapparaatbekekenworden,opdelocatiewaarhetverhaalzichafspeelt.
Ierlandiseenlandwaarmenvanoudsherdegeschiedenisdoorgeeftindevormvanverhalen.Hetlandheefteenzeerrijkegeschiedenisendeverhalenzijndoorspektmetfeitenenfictie.Menhoudtervanomnaardeverhalenteluistereneneroptereageren.Ditmaakthetproject,volgensValentiniNisi7,toteengrootsucces.Hetdoelvanditprojectisomdehuidigebewonersvandegemeenschap,inzichttegevenindeverhalenengeschiedenisvandebuurt.Tevensmoetereenplaatszijnwaarbuurtbewonershuneigenverhalenkunnenplaatsen.
HetgeheugenvanOost
BijHetGeheugenvanOostschrijvenmensenovergebeurtenissenofmarkantepersonenuithunstadsdeel.Deschrijverswonen,aldanniet,inAmsterdamOost.Dezeverhalenwordengeplaatstopdewebsitediehoortbijhetproject.
HetNationaalHistorischMuseumbegondezeverhalensitealseenonderdeelvaneententoonstelling.Momenteelisdewebsite,waarmeerdanduizendverhalentelezenzijn,uitgegroeidtoteenonlineontmoetingsplaats.
6Eenhandheldcomputeriseenkleinecomputer.Dezeisvaakietsgroterdaneenmobieletelefoon.
7ValentinaNisiiseenexpertwaarhetgaatomhetopzettenvanprojectenwaarbijlocativemediaenstorytellingbeideneenrolspelen.MomenteelwerktzijalsonderzoeksassistentsamenmetDr.M.HaahropdeafdelingvanComputerSciencevanhetTrinityCollegeinDublin.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
19
DekrachtvanHetGeheugenvanOostisdatdeverhalendiemenleest,vaakweereigenherinneringenenassociatiesoproepen.Opdezemanierisdewebsiteookgebouwd.Menleestverhalenenkandaaropvolgendeeneigenverhaalschrijvenofeenreactieplaatsenbijhetbestaandeverhaal.
HetGeheugenvanOostwerktsamenmetdiversebuurtorganisaties.Opdezewijzekunnenerveelmensenbereiktworden,opeenplekwaarzijzichthuisvoelen.Ditgevoelvangeborgenheidzorgtervoordatzijgemakkelijkerhunverhaaldurventevertellen.
DedoelstellingendiebijditprojectgesteldzijndoorhetNationaalHistorischmuseum,datbetrokkenisbijditproject,zijndestimuleringvandesocialeintegratieenmaatschappelijkeparticipatievandiversedoelgroepeninAmsterdamOost.Dezedoelstellinggeldookvoormensendiesomsmoeilijkhedenhebbenomdeeltenemenaanhetmaatschappelijkeleven.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
20
2.4. CityRagasCityRagasiseenproject,datisgeorganiseerddoorWaagSociety.Hetprojectbevateenspel,waarbijtweeteams,intweeverschillendesteden,tegelijkertijdensamenaaneenbeeldverhaalwerken.ÉénteamspeeltinNederlandenhetandereteamspeeltinDelhi,India.Hetbeeldverhaalkomttotstand,doormetmobieletelefoonsfoto’soverenweertesturen.Demobieletelefoonszijnhiervooruitgerustmeteenemailfunctieeneenspeciaalontworpeninterface.Menreageertopdefoto’sdiemenelkaarstuurt.PerspelrondestarteninAmsterdamenDelhidrieteamstegelijk.Elkteamheeftzijneigenthema.
Aanleidingendoelstelling
InAmsterdamwerdvan12tot30november2008hetAmsterdam–IndiaFestivalgeorganiseerd.DeinitiatiefnemervanhetfestivalwashetConcertgebouw.DeaanleidingomditfestivalteorganiserenwasdealsmaartoenemendeinvloedvanIndiaopderestvandewereld,terwijlerinNederlandvrijwelnietsbekendisoverditland.Hetconcertgebouwheeftallecultureleinstellingenuitgenodigdommetplannentekomenvoorhetfestival.MetditfestivalhooptedeorganisatiedebezoekersineenkortetijdkennistelatenmakenmetIndiadoormiddelvanmuziek,dans,exposities,voorstellingenénhetspelCityRagas.
WaagSocietyiseeninstellingdietoepassingenvoorlocativemediaontwikkeld.VoorhetAmsterdam–IndiaFestivalbedachtenzijtweespelconcepten.
Heteersteconceptheette:‘GiftingYourCity’.BijditspelzoudenteamsinAmsterdamaudiovisueelmateriaalverzamelenomvervolgenssamentevoegentoteenpresentatie.Dezepresentatiemoesteenantwoordgeven,overhoewijinNederlandmetbepaaldeproblemenomzijngegaandieinIndiaopditmomentaandeordezijn.DegedachteachterhetspelwasdatIndiazichineentesneltempoontwikkeld
richtingeenmodernland.DeverwachtingisdatIndiategenproblemenaanloopt,waarwijinNederlandaleerdermeetemakenhebbengehad.
Figuur8:Tijdslijnmetfoto'svanhetspelCityRagas
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
21
HettweedeconceptdatdeWaagSocietybedachtwasCityRagas.Ditiseenspelwaarbijtweeteamstegelijkertijdgezamenlijkaaneenbeeldverhaalwerken.EenteamspeeltinNederlandeneenanderteamspeeltinDelhi,India.Hetbeeldverhaalkomttotstanddoormeteenmobieletelefoonfoto’snaarelkaartesturenendaarvervolgensoptereageren.Elkteamheeftzijneigenthema.
Figuur9:DezeafbeeldinggeeftdewerkingvanCityRagasschematischweer
Tijdenseenworkshop,waarinbeideconceptengetestwerden,werddekeuzevoorCityRagasgemaakt.Eenaantalbelangrijkebeslissingenvoordezekeuzewaren:
• GiftingYourCityrichttezichteveelopdeeigenstad,terwijlbijCityRagasjuistgevraagdwerdomindeeigenstadnaaraspectenuitdeanderecultuurtekijken.
• GiftingYourCitybleekoptechnologischvlakveelteingewikkeld.Dedeelnemersmoestenzelfhetaudiovisuelemateriaaldoormiddelvaneencomputerprogrammasamenvoegen.Ditzouvoormensenmetmindercomputerkennisalsneltelastigworden.CityRagasbleekintechnologischopzichtveelmakkelijkervoordegebruiker.
• GiftingYourCitybleekteoppervlakkig.BijCityRagaskondendespelersveelmeergebruikmakenvanhuneigencreativiteit.
Spelverloop
VooraanvangvanhetspelvindterinhetgebouwvanWaagSocietyaandeNieuwmarktinAmsterdameeninstructieplaats.Hierwordendegsm’suitgedeeld,waardedeelnemersfoto’smeekunnenmakenenversturen.Iederteamkrijgteenthemamee,dieindefoto’sterugmoetenkomen.Dethema’szijn‘SpeedandMotion’,’SurpriseandEveryday’en‘InandOut’.
HetspelwordtindepubliekeruimtevanAmsterdamenDelhigespeeld.Deteamsmakenomdebeurteenfotovanietsdatgerelateerdisaanhetthema.Ditkanvanalleszijn.Hetteaminde
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
22
anderestadtrachtopelementenuitdefoto’stereagerenmeteennieuwefoto.Naanderhalfuurishetspelafgelopen.
Naafloopvanhetspelwordendefoto’sdirectopdeprojectsitegeplaatst.Menkandandirectzienwatandereteamsgedaanhebbenenhoeermetdethema’sisomgegaan.
WaagSocietyheeftdrieNederlandsekunstenaarsgevraagdomdefoto’stebewerken.InIndiaiseenvierdekunstenaargevraagdomdefoto’stebewerken.
Hetbeeldmateriaalvanhetprojectisterugtevindenopdeprojectsite;www.cityragas.nl
Welketechniekenwordenergebruikt?
Omhetspeltespelenwordtergebruikgemaaktvangsm’s.Hiervoorisgekozen,omdatmobieletelefoonsinbeidelandengeheelingeburgerdzijn.Veelmensenwetenhoeeenmobieletelefoonwerkt.
Defoto’swordengemaaktmetdemobieletelefoon.Viaspeciaal,doorWaagSociety,ontwikkeldesoftwarekanmendefoto’sdoorééndrukopdeknopverzendennaardespelersinIndia.Hetontvangenvaneenfotoisnetzomakkelijk.Opdegsmzijnallefoto’sinchronologischevolgordeterugtezien.Defoto’swordendoormiddelvaneene‐mailverzondenaandespelersindeanderestad.AanvankelijkwerderdoorWaagSocietynagedachtoverhetgebruikvanmms8voorhetversturenvandefoto’s.Vrijwelelkegsmheeftdezemogelijkheid.Nietelkegsmheefttoegangtotinternet,datvoorhete‐mailengebruiktmoetworden.HetgebruikvanmmswerdverworpendoorWaagSociety.Hetversturenvandefoto’sginghiermeetelangzaam.
Defoto’swerdenaanheteindevanhetspeldirectopinternetgezet.
WaagSocietyhad,voordetechniekenhetspel,alseisgestelddathetdooriedereentebegrijpenmoestzijn.Erkunnendeelnemersvanelkeleeftijdmeedoen.Erbestaateenkansdaterdeelnemersbijzijndienauwelijksverstandhebbenvantechniekofmobieletelefoons.Tochmoetenzijookbinneneenpaarminutenwetenhoedetechniekenhetspelwerkt.
Deelnemendeinstellingen
CityRagaswordtgeorganiseerddoortweeinstellingen.WaagSocietyinAmsterdamenSaraiinDelhi.HetprojectwordtgefinancierdvanuitdeHGIS‐subsidiediedeinstellingenhebbenontvangenvanhetMinisterievanOnderwijs,CultuurenWetenschapenhetMinisterievanBuitenlandseZaken
WaagSocietyNieuwmarkt41012CRAmsterdamEmail:[email protected]:waag.org
8MMS:MultiMessagingServise.Doormiddelvanmmskanmentekst,geluid,video’sofafbeedlingenvandeenemobieletelefoonnaardeanderemobieletelefoonsturen.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
23
SaraiIndiaSarai‐CSDS29RajpurRoadCivilLinesDelhi‐110054IndiaPhno:91‐11‐23928391email:[email protected]
Vergelijkbareprojecten
CityRagasiseenprojectwaarbijmenindepubliekeruimte,doormiddelvaneenmobieletelefoon,werktaaneenbeeldverhaal.Eenanderprojectwaarbij,doormiddelvanhetverzamelenvanaudiovisueelmateriaal,eenverhaalwordtgecreëerdis‘DeZingendestad’.DitprojectisookdoorWaagSocietyontwikkeld.
DeZingendeStadiseenprojectdatin2007isgestartalseenpilot.Hetuiteindelijkedoelvanhetprojectisomin2008–2009eenmuziekeducatiefprogrammaaantekunnenbiedenaanallebasisscholeninNederland.
Dedoelstellingvanditprojectis,netalsbijCityRagas,omopspelenderwijstelerenoverjeomgeving,doormiddelvanlocativemedia.
InDeZingendeStadwordt,doormiddelvaneenmobieletelefoonmetGPS,deomgevingmuzikaalinkaartgebracht.Gedurendeeenaantalworkshopslerenkinderenoverhunstemendebetekenisvanplekkenindeomgevingvanhunschool.Dezeomgevingwordtindeloopvantijdverderuitgebreid.Dekinderenlerenzoweleendigitalealseenpapierenkaartlezen.Tevenslerendekinderenzangsporentemakenmethunmobieletelefoon.Ditzangspoorwordtopeenwebsitegeplaatst.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
24
3. GezamelijkekenmerkenvandeprojectenInhetvoorgaandehoofdstukzijndevierprojectenbeschreven,metallenhunspecifiekedoelstelling.Ondanksdeverschillendedoelstellingenenmethodenomdezetebereiken,hebbendeprojecteneengemeenschappelijkkenmerk.Alleprojectenkoppelendedigitaleaandefysiekewereld.
BijTyrrellTodayvraagtmenomdestraatoptegaanomfoto’stemakenvanobjectenofgebouwendieopdefoto’suitdeTyrrellCollectievoorkomen.Dezenieuwgemaaktefoto’swordenindeopFlickrgeplaatst.Defoto’swordengekoppeldaandehistorischefoto’suitdeTyrrellCollectie.DezestaantevensopFlickr.BijCityRagasmaaktmenopstraatfoto’smeteenmobieletelefoon.Dezefoto’swordennaareenteaminIndiaverstuurddoormiddelvaneenemailfunctie.InIndiareageertmenopdefotometeennieuwefoto.BijSemapediaplaatstmenQRcodesindepubliekeruimte.DezecodesverwijzennaareenartikelopWikipedia,datrefereertaanhetobjectopeenspecifiekeplaatswaarmenzichbevindt.TevenskanmeneenfotovandelocatieplaatseninFlickr.DezefotokanvervolgensopeendigitalekaartgeplaatstwordenopdewebsitevanSemapedia.
HetkoppelenvandedigitaleaandefysiekewereldgebeurdbijCityRagas,SemapediaenMadretsmadoormiddelvanlocativemedia.CityRagaszetdelocativemediainomfoto’stemakenomeenbeeldverhaaltecreëren.SemapediagebruiktinternetopdemobieletelefoonomWikipediaartikelenteopenenenMadretsmagebruiktdemobieletelefoonomnaareenverhaalteluisterenopeenspecifiekelocatie.
Alleprojectenmakengebruikvanusergeneratedcontent.Dezeinhoudkanopmeerderemanierenopeenwebsitegeplaatstworden.DeprojectenTyrrellToday,SemapediaenMadretsmamakengebruikvaneenwebsite(aldannietzelfontwikkeld)waarmennieuwecontentkanplaatsenenbestaandecontentkanbekijkeneneventueelvoorzienvancommentaarentags.Websiteswaarditmogelijkisbehorentothetzogenaamdeweb2.0.
Deeerstealinea’svandithoofdstukbevattendetermen‘usergeneratedcontent’,‘web2.0’en‘locativemedia’.Ditzijnspecifiekekenmerkendiedemeesteprojectenmetelkaargemeenhebben.Inonderstaandetekstwordendekenmerkenbeschreven.Perkenmerkwordtverklaardwathetinhoudtenopwelkewijzedeprojecten,aldannietsuccesvol,gebruikmakenvandezegereedschappen.
3.1. Web2.0Hetinternetisaanhetgroeien.In2008gebruikteruim87procentvandeNederlandsebevolkingdagelijkshetinternet(Bron:CBS).Ditaantallijktvoorlopigteblijvengroeien.Kinderenvanvandaagdedaggroeienopmetinternetenhetinternetgroeitmethenmee.Determwaarwemomenteelmeetemakenhebbenisweb2.0.DitiseentemdievoorheteerstdoorinternetgoeroeTimO’reillygebruiktwerdtijdenseenconferentiein2004.
Watweb2.0preciesinhoudtistegecompliceerdominditadviesrapporttebespreken.Bepaaldekenmerkenvanweb2.0zijnechterwelvanbelangomtebespreken.Debesprokenprojectenmakenallengebruikvaneenaantalkenmerkenvanweb2.0.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
25
NinaSimon9geeftophaarwebsite,museum2.0,vierdefinitiesvanweb2.0.
1. Deeerstedefinitieisdeplaats(dewebpagina)alsplatform.Hiermeegeeftzeaandatinternetgeenplaatsmeeriswaarinformatiealleenmaaraangebodenwordt,maarmeereenplatformwaariederéénmateriaalkanaanbieden,beherenendelen.WebsitesalsFlickrenYouTubezijnvoorbeeldenvanwebsiteswaariedereenfilmskanplaatsen,bekijkenendelen.Dezefilmskunnenvervolgensweervoorzienwordenvancommentaarentags.
2. DetweededefinitiedieSimonaandraagtis‘architectureofparticipation’.SimongeeftaandateenWeb2.0gebaseerdprojectbetereresultatenzalboekennaarmateermeermensenaandeelnemen.AlsvoorbeeldgeeftSimoneenmuseum,waarverschillendepersonenengroepenkomenomobjectentebekijken.Normaalgesprokenzullenpersonen,dieelkaarnietkennen,nietsnelgeneigdzijnommetelkaarovereenkunstwerktepraten.Ditkanveranderenwanneereenmuseumhaarbezoekersdemogelijkheidbiedtomeenpersoonlijkprofielaantemaken.Bezoekerskunnendaarinaangevenwelkeobjectenzijinteressantvinden.Wanneerdezeinteressezichtbaarisvooranderebezoekers,danzullendezesnellergeneigdomcontacttezoekenmetelkaar.Eenbezoekaanhetmuseumzalhierdoormeereenbelevenisworden.InditvoorbeeldwordtdirectaangegevendatdedefinitievanWeb2.0nietalleenhoefttegeldenvoorinternet.
3. DederdedefinitiedieNinaSimongeeftaanWeb2.0is:‘PerpetualBeta’,oftewel,hetWeb2.0isnooitafenaltijdinbeweging.Erzalcontinunieuwmateriaalwordengeplaatst.
4. DevierdedefinitiedieSimongeeftvoorhetWeb2.0is:‘flexibele,modulaireondersteuningvooruitgegevenproducten’.Hiermeegeeftzijaandateenplatformnietalleendemogelijkheidbiedtomnieuwmateriaalteplaatsen,maartevenseenondersteuningbiedtaanandereprogramma’somdewebsiteaantevullen.Flickrkanbijdezedefinitiealsvoorbeeldfungeren.DezewebsitebiedteenaantalAPI’s(ApplicationProgrammingInterface).Ditzijnkleineprogramma’sdiedemogelijkheidbiedenomfoto’sdieopFlickrstaanopeenanderewebsitetetonen.Hierbijkanmendenkenaaneenweblogwaardefoto’s,dieopFlickrstaan,directbekekenkunnenwordenzonderdaadwerkelijknaarFlickrtehoevengaan.
Uitgaandevandedefinities,dieNinaSimongeeftvandekenmerkenvanWeb2.0,kunnenweconcluderendatFlickrtothetWeb2.0behoort.Hetbiedtimmerseenplatformvoorindividuenomeigenfoto’steplaatsenoftedelenenfoto’stevoorzienvancommentaarentags.Menwordtdusindegelegenheidgesteldommetelkaartecommuniceren.Flickrbiedtprogramma’sdiegratisopanderewebsitesgezetkunnenwordenenmaaktzelfgebruikvanbijvoorbeeldhet 9NinaSimonisauteurvandeweblog‘Museum2.0’enwascuratorvande‘TechVirtualTestZonebijdeTechMuseumofInnovation.Zeontwerpttentoonstellingen,heefteengroteinteresseincommunitydesign,isconsultantvoordiversemuseaenwerktealsExperienceDevelopmentSpecialistbijdeInternationalSpyMuseuminWashington.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
26
programmaGoogleMapsomaantetonenwaarfoto’szijngemaakt.OmdatFlickraltijdzalkunnenverbeterenenmenaltijdnieuwefoto’szalkunnenplaatsenenbeschrijvenzaldewebsitenooitafzijn.
TyrrellTodayopFlickrHetprojectvanTyrrellTodayvindtplaatsopFlickr.Flickrvoldoetaanallevierdedefinities,dieSimongeeft,waareenweb2.0applicatieaanmoetvoldoen.HetPowerhouseheeftbewustgekozenvoorFlickralsopenbaarplatformomhaarTyrrellCollectietetonen.Met151deelnemersaanhetprojecten199nieuwefoto’s,blijktheteensuccesvolprojecttezijn.WaaromnemenmensendeelaaneenprojectalsTyrrellToday?
SebastianChangeeftinzijnrapporteenopsommingvanactiviteitendiehijwaarneemtbijdeelnemersenbezoekersophunFlickraccount.Hijgeeftbijelkeactiviteitaanwatdewaardevandeactiviteitenisvoorhetmuseum.
• Foto’skijken:Vanalleactiviteitenisditmeesteenvoudigeenminstinteressanteactiviteitvoorhetmuseum.Tochisdezeactiviteitnietonbelangrijk.Hetgeeftinzichtinwelkefoto’smenhetmeestbekijktenviawelkewijzemenbijdefoto’skomt.
• Toevoegenaanfavorieten:Flickrbiedtgebruikersdemogelijkheidomfoto’sdiemenmooivindt,toetevoegenaaneenfavorietenlijst.Opdezemanierwordendefoto’sdiegeplaatstzijndoordeenepersoon,ineensookzichtbaaropaccountsvananderen.HetPowerhousebiedtookdezemogelijkheid.Ditisvoorhetmuseumeenzeergemakkelijkemanieromerachtertekomenwelkefoto’sopdatmomentpopulairzijn.Deredenwaaromiemandeenfototoevoegtaanzijnfavorietenzalnooitbekendworden,omdatditnietgevraagdwordt.
• Vriendenmaken:DeelnemersopFlickrhebbendemogelijkheidom‘vrienden’tewordenmethetPowerhousemuseumopFlickr.VoorhetTyrrellproject(envoorhetPowerhouseopFlickrinhetalgemeen)ishetkrijgenvanvriendenuitermatebelangrijk.Ditzorgtvooreenbandmetdedeelnemers,watertoekanleidendatdedeelnemersnieuweinformatiewillentoevoegenaandebestaandecollectie.OpditmomentbekijkthetmuseumalleaanvragenvandeelnemersdievriendenwillenwordenvandegroepTyrrellToday.Zijbekijkenhunfotocollectiesenindienmogelijkvoorzienzedezefotocollectiesvantagsencommentaar.Hetnadeelvanvriendenmakenisdathetergtijdrovendis.
• Commentaargeven:Flickrbiedtdemogelijkheidomcommentaartegevenbijelkefoto.Erzijntweesoortencommentaarteonderscheiden.Teneersteiserhetsocialecommentaar.Voorbeeldenvansociaalcommentaarzijnuitsprakenals‘Schitterendefoto’of´Vettekleuren´.Hetnutervankanwordenvergelekenmethetschrijvenvan‘ikwashier’opmurenenwcdeuren.Hoewelditsoortcommentaarineersteinstantienietergbelangrijklijkt,kanhetookgezienwordenalseensoort‘socialelijm’.Mensenreagerenopelkaarenhierdoorontstaateensoortdigitaalmuseumcafé.Detweedevormvancommentaargevenisserieuzervanaardenhetmeestbelangrijkvoorhetmuseum.Demogelijkheidomfoto’svancommentaartevoorzien,heeftervoorgezorgddateenaantalpersonendefoto’svanuiterstbruikbareinformatiehebbenvoorzienzoalsdatumvan
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
27
ontstaan,beschrijvingenvandeobjectendievoorkomenopdefotoofdelocatiewaardefotogemaaktis.DitcommentaarheeftdecollectieveelrijkergemaaktdanhetwasvoordatzeopFlickrgeplaatstwerden.
• Tagging:Deletterlijkevertalingvantaggingishettoevoegenvaneenlabel.Eentagiseenkernwoorddatrefereertaaneenkenmerkvaneenfoto.DeafbeeldingenopFlickrkunnenallemaalvantagsvoorzienworden.HettaggeniseenvandebelangrijksteactiviteitenvoorhetTyrrellTodayproject.HetPowerhousevraagtdedeelnemersdanookspecifiekzijallefoto’swillenvoorzienvaneentag.Dezetagsgenereertnamelijkuiterstbruikbareinformatie.Hettoevoegenvantagsaaneenfotogetuigtookvandewilvanonbekendenominformatieteverschaffen.
• Tagstoevoegenopdefoto:Eenanderemanieromeenfotovantagstevoorzienisdooreengebiedteselecterenopdefotoendezetevoorzienvaninformatie.Opdezemanierkunnenerbepaaldegebouwen,objecten,personenofanderebelangrijkeelementenopeenfotobenoemdworden.Dezemaniervantagginggeeftmeerdirecteinformatieovereenfotodanhetgewonetaggen.
• Contentembedding:DeelnemersopFlickrkunnenaangevenofhunfoto’sdooranderengebruiktmogenworden.Flickrmaaktgebruikvanhetzogenaamde‘noknowncopyrightrestrictions’vandeCreativeCommons.EenCreativeCommonslicentiebiedtauteurs,kunstenaars,wetenschappersenonderwijzersdevrijheidomopeenflexibelemaniermethunauteursrechtenomtegaan.Dezelicentiezorgtervoordatallerechtenoverdefoto’sbehoudenblijven,maarwelgebruiktmogenwordendooranderen.Ditheeftalsvoordeeldatfoto’ssnellerverspreidkunnenwordenenbijmeermensenbekendraken.
• ContentRemixingenConnecting:Onderdezetermenverstaanwehetaanbiedenvanfoto’sdieopeenofanderemanierverbandhoudenmetdefoto’sdiealopFlickrstaan.DitiséénvandebelangrijkstedoelenvanTyrrellToday.Erwordtspecifiekgevraagdaandeelnemersofzijfoto’swillensturenvanafdezelfdelocatiedietezienisopdefoto’suitdeTyrrellCollectie.Erwordtdusaandedeelnemersgevraagdofzijonderzoekwillendoennaardelocatiedieopdefototezienisendezetefotograferen.Getuigehetaantaldeelnemersennieuwefoto’sopTyrrellTodayhoefternietaangetwijfeldtewordendatermensenzijndiezichgraagwilleninzettenombestaandecollectiesvannieuwekennistevoorzien.
Preciesaangevenwatmensendrijftomzoveelwerktestoppeninhettaggenofuploadenvaneigenfoto’seneropuittegaanomnieuwefoto’stemakenvanhistorischelocatiesisonmogelijk.
DekrachtvanTyrrellTodayligtmogelijkinhetfeitdatmensen,woonachtiginSydney,hetgewoon‘leukvinden’omnaaroudefoto’stekijkenvaneenomgevingdiezekennen.IemanddieeenlocatieopeenhistorischefotoherkenteninSydneywoont,zalsnelgeneigdzijnomdezefotovannieuweinformatietevoorzienenereennieuwefotovantemaken.SebastiaanChangeefttevensaandathetmogelijkookrelevantisdatmenweetdateenerfgoedinstellingachterhetprojectzit.Hetverschaffenvaninformatieaanerfgoedinstellingenkanmensenhetgevoelgevendatzeietsbelangrijksdoenvoordesamenlevingofhetmuseumzelf.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
28
AandachtspuntenomeenprojectalsTyrrellTodaysuccesvoltemaken
ShelleyBernsteinbeschrijfteenaantalpuntenwaareenorganisatieopmoetletten,alsheteenprojectalsTyrrellTodaysuccesvolwiltmaken.
AlseerstegeeftzijaandaterbinnendeinstellinggezochtmoetwordennaareenpersoondiehetergleukvindtommetzekereregelmaatopFlickrtekijkenwataanactiviteitenplaatsvindt.Dezepersoonmoetvervolgensreagerenophetcommentaardatbijdefoto’sgeplaatstis,ofreagerenopnieuwefoto’s.Zijhaaltdaarbijaandathetergbelangrijkisomiedereenpersoonlijkaantesprekenennietvanuitdeinstelling.OpdezewijzewordthetcontactalspersoonlijkervarenenlijkthetnietalsofFlickrgebruiktwordtalsmarketingstrategie.HetPowerhousereageertwelopiederenieuwefoto,maarondertekentelkcommentaarmet‘PowerhouseMuseumCollectie’.Hetmuseumkiestblijkbaarnietvooreenpersoonlijkebenadering.Deredendatzijnietvooreenpersoonlijkebenaderingkiezenisonduidelijk.
HettweedepuntdatBernsteinaandraagtomeenprojectopFlickrsuccesvoltemakenisdatervantevorengoednagedachtmoetwordenoverhetdoelvaneenbepaaldproject.ZijgeeftaandatFlickrslechtseenplatformismetmogelijkheden.HetmagnooitvoorkomendatFlickrgebruiktwordtomdatmenFlickrzograagwiltgebruiken.Hetdoelmoetleidentoteenkeuzeennooitandersom.
WikipediaenGooglemapsbijSemapedia
SemapediavoldoetookaandeviereigenschappendieSimonbeschrijftvoorweb2.0.
Semapediaverbindt,zoalsinhetvorigehoofdstukbeschreven,dekennisvanhetplatformWikipediaaanobjectenindefysiekewereld.OpdewebsitevanSemapediakanmentevens,opeendigitalekaart,aangevenwaarQRcodesindepubliekeruimtetevindenzijn.NetalsbijhetprojectTyrrellToday,hebbendemakersvanSemapediaerdusookvoorgekozenomweb2.0toolstegebruikenalsplatform.DemakersvanSemapediagevenaandatWikipediahoogwaardigeinformatiebiedt.Tevensheeftiedereendemogelijkheidomzelfeenartikelschrijven.
NetalsFlickr,isWikipediaeenplatformdatoverhetalgemeeningeburgerdisbijinternetgebruikersterwereld.VeelmensenhalenhuninformatieovereenspecifiekonderwerpmomenteelvanWikipedia.WikipedialijktduseengeschiktplatformvooreenprojectalsSemapedia.TochhaddendebedenkersvanSemapediaookkunnenkiezenomspecifiekekennisovereenbepaaldobject,doormiddelvaneenQRcode,tekoppelenaaneenwebsitedatzichspecialiseertinhetonderwerp.
OpdewebsitevanSemapediawordtdemogelijkheidgebodenomfoto’s,dieQRcodesafbeelden,opFlickrteplaatsen.Ditlijktopzichgeeninteressanteoptie,maaropFlickrzijneind2008negentiengroepentevindenwaarmenfoto’svanQRcodesheeftgeplaatst.Intotaalzijnerongeveer2500foto’stevindenvanSemapediacodes.Semapediabeschiktovereenaantalextra,gratis,mogelijkheden.
DetweedemogelijkheiddieSemapediaophaarwebsitebiedt,ishetkoppelenvandeafbeeldingdieaaneendigitalelandkaart.DedigitalekaartisafkomstigvanGoogle.Dekaartbiedtde
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
29
mogelijkheidvoorerfgoedinstellingenom,online,aantegevenwaarbezienswaardigeobjectentezienzijn,diedoormiddelvanSemapediacodesvaninformatiezijnvoorzien.
Figuur10:DedigitalekaarttoonteenfotouitFlickr.DezeisvoorzienvaneenlinknaardedesbetreffendeWikipediaartikel.
InSebastianChan’sevaluatieschrijfthijdaterdeeerstemaandopFlickrmeerfoto’swerdenbekeken,daninhetgehelejaardaarvoorophuneigenmuseumwebsite.Hetiseengegevendatiemanddieinformatiezoektovereenonderwerpvaakviaeenomwegopeengeschiktewebsiteterechtkomt.Web2.0platformenalsWikipedia,YouTube,GoogleofFlickrzijnvandaagdedageenvandeeerstewebsiteswaarmenopzoekgaatnaarinformatie,afbeeldingen,muziekofvideo.Ditlijkendaaromookgeschikteplatformenomtegebruikenvooreenproject.
Madretsma
UitgaandevandedefinitiesvanSimon,danvoldoetMadretsmaaandefinities1,2en3.Devierdedefinitie,(flexibele,modulaireondersteuningvooruitgegevenproducten)voldoethetnietaan.TochishetverstandigomindithoofdstukMadretsmakorttebespreken.Madretsmabiedtnamelijkweldemogelijkheidom,netalsSemapediaenTyrrellToday,contentteplaatseneneroptereageren.Tevenskanmenopeendigitalekaartaangevenwaarmennaarhetverhaalkanluisteren.
DemakersvanSemapediahebbenbewustgekozenvoorWikipediaalsplatformvoorverhalenenartikelen.Dezeartikelenkunnenaangepastblijvenwordenenditzorgtervoordatdekwaliteitvandeartikelenvanrelatiefhoogstaandis.BijMadretsmaisergeenmogelijkheidomverhalenaantepassen.Hierdoorbestaathetgevaardatdeinformatieinhetverhaalnietvolledigcorrectis.ValentiniNisi,eenexpertophetgebiedvanlocativemedia,geeftaandatditnietperseverkeerdis.Madretsmaverzameltverhalenvanpersonendieietstemakenhebben
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
30
gehadmethetslavernijverledenvanNederland.Hetzijnpersoonlijkeverhalen.Nisigeeftaandatdezepersoonlijkefactorjuistvoorlevendigheidzorgtindeverhalen,integenstellingtotdezakelijkheidvanWikipedia.
3.2. LocativeMediaDedefinitieveverklaringvoordetermlocativemediawordtnogveelovergediscussieerd.Erzijnophetinternetdiversedefinitiesvoortevinden.Wikipediageeftdevolgendeverklaringvoorlocativemedia:
Locativemedia(ofwellocativemedia)beschrijftletterlijklocatiegebaseerdetechnologieën,zoalshetGlobalPositioningSystem(GPS),mobieletelefoons,wirelesslaptops,Bluetooth,WiFi,RFIDenanderesystemenvoormobielecommunicatie.Dergelijketechnologieënstellenmenseninstaatomzichzelfenanderenineenspecifiekegeografischelocatietepositionerenentevensominformatieaandedesbetreffendelocatietekoppelen.(http://nl.wikipedia.org/wiki/Locative_media).
Uitgaandevandezedefinitiekunnen,weconcluderendatdeprojectenCityRagas,MadretsmaenSemapediaallengebruikmakenvanlocativemedia.Bijalledriedeprojecteniservoorgekozenomeenmobieletelefoontegebruikenvoorhetverzamelenvancontentenhetverstrekkenvaninformatie.BijMadretsmaenSemapediakanmengebruikmakenvaneeneigentelefoon,terwijlvoorhetspelCityRagastelefoonsbeschikbaarwordengesteldmetdaaropspeciaalontworpensoftware.VoorhetprojectMadretsmahadmenerookvoorkunnenkiezenomtelefoonsbijhetKoninklijkInstituutvoordeTropenbeschikbaartestellen.Beschikbaarstellenvantelefoonsofhandheldshadertoegeleiddatmensen,diedeluistertochtwillenbewandelen,eerstnaarhetmuseummoetenkomen.VoorhetprojectSemapediaishetonmogelijkomtelefoonsbeschikbaartestellenaanparticulieren.AlseenerfgoedinstellinggebruikwiltmakenvanSemapediaomobjectentekoppelenaanWikipedia,dankunnenzijweltoestellenbeschikbaarstelleninhetmuseum.
Allereerstdevoor‐ennadelenvanmobieletelefoonsalsmiddelomcontenttegenererenofinformatieteverschaffen.
Opeenmobieletelefoonkanmengeengebruikmakenvangroteafbeeldingen.Websitesdienietgeoptimaliseerdzijnvoordemobieletelefoon,zijnlastigtebekijkenopeenkleinscherm.Tochheefthetkleineschermzelfookvoordelen.Hetkleineschermgeefteengevoelvanintimiteit.Jijbentalleenmetjemobieletelefoonindepubliekeruimte.Alleenjijweetwaterophetschermtezienis.Hetisdusideaalvooréénopééncommunicatietussengebruikerencomputer.
Eennadeelvanmobieletelefoonsisdatzevaakineendrukkeenrumoerigeomgevinggebruiktworden.Iedereenvragenomevenstiltezijnisgeenoptie.Menzaldusmoetenkiezenvoorkorteverhalenofinformatieteksten.DitisduseenfactordatspeeltbijSemapedia.ZijmakengebruikvanWikipedia,welkesomserglangeartikelenbevat.Wikipediaheefteenmobielewebsite.Dithefthetongemakvanlangetekstenenigszinsop,doordatmengemakkelijkdoordetekstenkanscrollennaardeinformatiediemenwiltlezen.DoordatMadretsmahunverhalenopeeneigenwebsitehebbenstaan,kunnendezegecontroleerdworden.Wanneerzetelangzijnkunnenze
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
31
wordeningekort.Deverhalenzijnhierdoorwellichtgeschiktervoordemobieletelefoon,dandievanWikipedia.
Eenanderebelangrijkefactorbijhetsuccesvolinzettenvanmobielemedia,isdegebruikersinterface.Eeninterfacemaaktdekoppelingmogelijktussentussencomputer,softwareenhardware.Hierdoorkunnenmensencomputermetelkaarkunnencommuniceren.BijCityRagasheeftmenervoorgekozenomditzelf,afgestemdophetproject,teontwikkelen.Dekrachtvandezeinterfaceisdathetintuïtiefisendaardoordirecttebegrijpen.Hetlaatstewatmenwiltiseeninterface,waarmeemeneersteenhalfuurmoetworstelen,voordathetwordtbegrepen.Dekansbestaatdatmensendannietmeerdeelwillennemenaanhetproject.Semapediamaaktgebruikvanbekendeinterfaces.Menweetoverhetalgemeenomtegaanmeteeninternetbrowser.Opeentelefoonwerktdezenietwezenlijkandersdanopeencomputer.HetmakenvaneenfotoisgemakkelijkenaangenomenmagwordendatWikipediabijdemeestemensenredelijkbekendis.MenhoeftalleenmaardeQRcodetescannen(metsoftwarediemenwelspeciaalmoetinstallerenopdetelefoon)enWikipediawordtautomatischgeopendalsdeQRcodegelezenkanworden.Zijdelingsmoetvermeldwordendattoestellenmeteen2megapixelcamera,waarvanernogveelindeomloopzijn,moeitehebbenmethetscannenvancodesdiekleinzijnuitgeprint.
Momenteelzijnmobieletelefoonsmeteengrootbeeldscherminopkomst.DeiPhoneisdaareenvan.Eengroterbeeldschermgeeftmeermogelijkheden.DaaromzoueenmuseumervoorkunnenkiezenomvooreigenprojectengebruiktemakenvanPDA’s10.EenPDAheefteengrootscherm.Ditbiedtmeermogelijkhedendanhetkleineschermdatdemeestemobieletelefoonshebben.BijCityRagasheeftmenhiernietvoorgekozen.Zijsteldendekwaliteitvandecamerabovenhetgemakvandeschermgrootte.Pda’sbiedennaasteengrootschermeenandervoordeel.PDA’szijnnietzobekendalsmobieletelefoons.Hetkandegebruikerdaaromhetgevoelgevendatzijietsspeciaalsinhunhandenhebben.Ditkanleidentoteenbeteregebruikerservaring.
CityRagasgebruiktbeeldenomeenverhaaltecreëren.MadretsmaenSemapediamakengebruikvangeschrevenofgesprokentaal.Gesprokentaallijktdemeestvoordehandliggendekeuze.Menhoeftimmersalleenmaareentelefoonnummertebellenenkrijgtdirecteenverhaaltehoren.Hierklevenooknadelenaan.Gesprokenengeschreventaalvormeneenbarrièrevoorpersonendiedeaangebodentaalnietbeheersen.Ineenlawaaierigeruimteisgesprokentekstnietaltijdevengemakkelijktehoren.CityRagasheeftdezebarrièregeslechtdoorgebruiktemakenvanafbeeldingen.Eenkanttekeningbijafbeeldingenisdatzeopmeerderemanierenteinterpreterenzijnalsergeentekstbijgevoegdwordt.Mendientduseenafgewogenbeslissingtenemen,overdewijzewaaropmeninformatieaanbiedtoflaatcreëren.Hierbijmoetuitgegaanwordenvanhetdoelvanhetprojectendedoelgroepdiemenwiltbereiken.
10PDA:PersonalDigitalAssistant.Eenpdaiseendraagbaremobieletechnologiedatcomputer‐,telefonie‐,fax‐ennetwerkfunctiescombineert.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
32
4. SamenwerkingsmogelijkhedenvoormuseumgoudAmetandereinstellingen
HetismoeilijkaantegevenmetwelkeinstellingenmuseumgoudAhetbesteinzeekangaanombepaaldeprojectenoptezetten.Welishetmogelijkomeenaantalkortetipstegeven.
EenaantalinstellingeninNederlandhebbenveelexpertisewaarhetgaatomhetorganiserenvanprojectenwaarbijdefysiekewereldendedigitalewereldaanelkaargekoppeldworden.Instellingendietechnischeexpertisehebbenzijn:
WaagSociety
Waagsocietyisverantwoordelijkvoordeontwikkelingvantweebesprokenprojecten;MadretsmaenCityRagas.WaagSocietyontwikkeltcreatievetechnologievoormaatschappelijkeinnovatie.Destichtingdoetonderzoek,ontwikkeltconcepten,pilotsenprototypenenfungeertalsintermediairtussendekunsten,dewetenschapendemedia.Hiertoeontwikkelthetsamenwerkingsvormenmetpartijenindeculturele,publiekeenprivatesector.(Directcitaat:http://www.waag.org/pagina/waagsociety)
WaagSocietyNieuwmarkt41012CRAmsterdamTelefoon:0205579898Fax:0205579880Email:[email protected]
Mediamatic
MediamaticLabiseeninstellingdatsocialenetwerkprojectencommunitiesontwerptenbouwt,dieeenkoppelinghebbenmetdefysiekewereld.Naareigenzeggenzijnhunwebsiteserggeschiktvoorhetdelenvankennis,cultuurenvrienden.
MediamaticLabDuintjerCSVijzelstraat72,3everdieping,suite3.10AmsterdamTelefoon:0031(0)206389901Fax:0031(0)206387969Email:[email protected]
MediamaticLab,postadres:Postbus174901001JLAmsterdam
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
33
V2
V2isgevestigdinRotterdamendoet,doormiddelvandiverseprojectenonderzoeknaardemoegelijkheidomnieuwemediateintegrereninkunstprojecten.MuseumgoudAheeftalcontactmetV2gehadinverbandmetprojectenvanWaterwolf.
V2_,InstitutefortheUnstableMediaEendrachtsstraat103012XLRotterdamTheNetherlands
5. ConclusiesenaanbevelingenHetdoelvanditadviesrapportisominzichtelijktemakenwaarmuseumgoudAopmoetlettenwanneerhetprojectenopzetwaarbijdefysiekeendedigitalewereldaanelkaargekoppeldworden.Omtotditadviestekunnenkomenzijneenaantalfasendoorlopen.Erheefteendeskresearchplaatsgevonden.Dezedeskresearchheeftgeresulteerdineendertigtalprojectbeschrijvingen.Dezebeschrijvingenzijnindebijlagevanditdocumentterugtevinden.MuseumgoudAisvooralgeïnteresseerdinprojectenwaarbijdedialoogtussenmuseumenpubliekkanwordenaangegaan.DezeinteresseheeftgeleidtotdekeuzeomdeprojectenCityRagas,TyrrellToday,MadretsmaenSemapediaverderteonderzoekenentegebruikenalsbasisvoorhetadviesrapport.
Deviergenoemdeprojectenzijndoorverschillendeinstellingenopgezetenhebbendiversedoelstellingen.Eendrietalkenmerkenzijnechterinallevierdeprojectenterugtevinden.Dezekenmerkenzijn‘usergeneratedcontent’,web2.0platformenenlocativemedia.Dezekenmerkenzijngereedschappen,dieersamenvoorzorgendatmensenindepubliekeruimtevoorzienkunnenwordenvaninformatie.Tevenskunnenzemetdezegereedschappenzelfcontenttoevoegen,doormiddelvanlocativemedia.Decontentdiedoorgebruikerswordtgegenereerd,kanindrievandevierprojectengeplaatstwordenopwebsites,diemenkenmerktalsweb2.0.Indeonderstaandetekstwordtperprojectsamengevathoeergebruikgemaaktwordtvandegenoemdegereedschappen.Aandehandvandezekortesamenvattingwordteenconclusiegegeveneneventueleaanbevelingen.
HeteersteprojectisTyrrellToday.HetPowerhouseinSydneyvraagtmensenomdefoto’suitdeTyrrellcollectietevoorzienvannieuweinformatieendaarnaaststimuleerthetomnieuwefoto’steplaatseninTyrrellTodaydieverbandhoudenmetdeoudefoto’suitdeTyrrellCollectie.Opdezemaniermakenzijde‘gewonemens’totcuratorvanhuncollectie.Decollectiewordtverrijktendaarzittenvrijwelgeenkostenaanverbonden.Hetgevoeldatmenobjectenuiteenmuseumcollectiekanvoorzienvanwaardevolleinformatieiseengrotekrachtvanditproject.Hetmuseumbenoemt‘gewonemensen’immerstotconservatorvanhunmuseumcollectie.Medewerkersvanhetmuseumhoevennietbangtezijndathunbaanhierdooropdetochtstaat.Deinformatievanmuseumconservatoren,diezijaaneenobjectvoegenisnogsteedsvanbelang.Zijkrijgenjuistmisschienweleenextrataak.Zijzullendeinformatiedieaangeleverdwordtmoetenbeoordelenopjuistheid.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
34
DeactievehoudingvanhetPowerhousemuseumiscruciaalvoorhetslagenvanditproject.Allenieuwefoto’swordendoorhetPowerhousedirectvoorzienvancommentaar.HoewelShelleyBernsteinmeentdatelkcommentaarpersoonlijkmoetzijn,omdatdatmeerbindingcreëertbijdedeelnemers,benikvanmenigdatditnietnoodzakelijkis.HetPowerhouseMuseumgeeftbijelkefotohetzelfdecommentaarzondereenpersoonlijketint.NaarmijnmeninggeefthetcommentaarvanhetPowerhouseMuseumbijdeelnemershetgevoeldatzijmeteenprofessioneleinstellingtemakenhebben.Hetdientdusdeaanbevelingomnaardeaardvanhetprojecttekijken,voordatbepaaldwordtofcommunicatiepersoonlijkofformeelonderstreeptmoetworden.
Bijerfgoedinstellingenkantwijfelontstaanbijhetopenbaarmakenvanhuncollectie.Erwordtvaaktenonrechteaangenomendatdaardoordenoodzaakomnaareenmuseumtegaanafneemtofdatdeeigenmuseumwebsiteminderbezochtzalworden.SebastiaanChangeeftinzijnrapportechteraandat,sindsdestartvanTyrrellToday,deeigenmuseumwebsiteookvakerbekekenwordt.Tevensgeefthijaandathetprojectbetrokkenheidcreëertbijdedeelnemersendatzijhierdoorwellichteerdergeneigdzijnomhetmuseuminhetechteenbezoektebrengen.OpdeeigenmuseumwebsitezijnnadestartvanTyrrellTodayveelmeerbestellingengeplaatstvoorafbeeldingenenposters.Hetopenbaarmakenvandefoto’sheeftduseerderpositievedannegatievegevolgengehadvoormuseum.
Deenigebedreigingdieikkanaandragenvoorhetsuccesvanditprojectisdematevanbetrokkenheidvandemedewerkers.DezemedewerkersdienenelkeweekopFlickrtekijkenoferactiviteitenhebbenplaatsgevonden,waaropgereageerdmoetworden.Doetmenditniet,danzullendeelnemersstoppenmethetleverenvanbijdragen.Hetdientdanookdeaanbevelingomeenmedewerkerintezettendiehetleukvindtomwekelijksevenopdewebsitetekijkenenblijftcommunicerenmetdedeelnemers.
HetvolgendeprojectdatbesprokendienttewordenisSemapedia.Semapediaiseeninteressanteninnovatiefproject.TechnologieënalsQRcodeshebbeneengoedetoekomstomdathetdefysiekelocatiedirectkanverbindenaaninformatiedieopinternettevindenis.DelagekostenendeveelzijdigeinzetbaarheidmakenhetinzettenvanQRcodesaantrekkelijkvoorerfgoedinstellingen,omhetintezettenvoordiversedoelstellingen.Hierbijdientmenrekeningtehoudenmeteenaantalpunten.TeneerstezijnQRcodesinNederlandnognietergbekend.Menkanhistorischeobjectenindestadvoorzienvancodes,maarweinigmensenzullenwetenwatzeermeekunnen.Daarnaastzijnnietalletelefoonsvoorzienzijnvandraadloosinternetennogmindervaneenbarcodelezer.Erzalwaarschijnlijkeenuiterstkleinegroepbereiktworden,waarvanhetdevraagisofditookdebeoogdedoelgroepis.Tentweedespeelthetfeitdat2megapixelcamera’s,opmobieletelefoons,kleinerecodesnietaltijdkunnenlezen.Hoewelveeltelefoonsaluitgerustzijnmet5ofzelfs8megapixelcamera’szijnernogsteedsveeltelefoonsdie
Figuur11:QRcodebijeenmuseumobject
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
35
ditniethebben.ZelfsdeopditmomentpopulaireIPhoneisnogvoorzienvaneen2megapixelcamera.Eenderdepuntdatbelangrijkisomtevermelden,isdekansdatinwonersvandestadalleSemapediacodesalslandschapsvervuilingzien.Eenerfgoedinstellingzalnietdewoedevanomwonendenopdehalswillenhalen.Ermoetdusgoednagedachtwordenoverdewijzewaaropdecodesaangebrachtwordenenofhetdebedoelingisdatde‘gewonemens’inhaaktophetprojectenzelfobjectenvanSemapediacodesgaatvoorzien.
DezedriepuntendiehierbovenbeschrevenzijnmakennietdatSemapediavoorlopignoghelemaalonbruikbaarzalzijn.BinnendemurenvanhetmuseumzoudenQRcodeskunnenwordengeplaatstalsaanvullingvaneenobjectbeschrijving.DeQRcodekanaaneenWikipediaartikelwordengekoppeld.DoordatiedereenWikipediaartikelenkanaanpassenkandemogelijkheidwordengebodenompersoonlijkeverhalenenandereinformatieaaneenmuseumobjecttehangen.NetalsbijTyrrellTodaybiedteenmuseumopdezewijzedemogelijkheidaanbezoekersopzelfderolvanconservatoropzichtenemen.
Hetdienttevensdeaanbevelingvoorerfgoedinstellingen,omgoednatedenkenofSemapediadebestekeuzeoverdekeuzevoorSemapediaomQRcodesaantemaken.Aanbieder2dSensegeeftbijvoorbeeldveelmeermogelijkheden.2dSencebiedthetdemogelijkheidomnaastQRcodesookBlotcode’s,datamatrixcodesenShotcodetemaken.Ditzijnvergelijkbarecodesenbiedengeheeleigenmogelijkheden.Tedenkenvaltaanhetmakenvancodesdieverwijzennaareenwebsite,andersdaneenWikipedia,ofverwijzingennaareenemailadresoftelefoonnummer.
Figuur12:Verschillendecodesbiedenverschillendemogelijkheden.
HetprojectCityRagasisopgezetdoorWaagSocietyinverbandmethetAmsterdam‐Indiafestival.CityRagasiseenspeldatgebruikmaaktvanmobieletelefoons,voorzienvaneenfotocameraeninternet.Dezecombinatiemaakthetmogelijkomeenspeltespelen,waarbijtweeteamsopverschillendelocatiessamenaaneenbeeldverhaalkunnenwerken.Detechnologieëndiegebruiktworden,zijnoverhetalgemeeningeburgerdinzoweldeNederlandsealsdeIndiasecultuur.Bekendetechnologieënzijnvoordemeestedeelnemerseenvoudigtebegrijpen.DitmaaktdatdeelnameaaneendergelijkspelalsCityRagaslaagdrempeligwordt,watvancruciaalbelangisomzoveelmogelijkmensentelatendeelnemen.Hetdientdeaanbevelingombijhetontwikkelenvaneendergelijkspel,altijdtezoekennaareenvormvantechnologiedatvooriedereenbegrijpelijkis.
HetdoelvanCityRagasisommensenindialoogtelatentredenmetmensenuiteenanderecultuur.Ditwordtgedaandoormiddelvaneenspel.DekrachtvanCityRagasisdatmengedwongenwordtomnatedenkenoverdefoto’sdiemenmaakt.InAmsterdamheersteen
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
36
geheelanderecultuurdaninDelhi.Doordezeverschillendeculturenkanhetzijndat,watvoordeAmsterdammerheelerggewoonis(denkaandeAmsterdamseWallenenallewinkelsdiedaargevestigdzijn),voordeinwonersvanDelhijuistheelchoquerendkanzijn.Andersomgeldtditmogelijkook.Hetspelzorgtertevensvoordatmenopeenheelanderewijzenaardeeigenstadgaatkijken.Plaatsenwaarmennormaalgesprokenlangslooptzondertekijken,wordennuonderdeloepgenomen.Hetdientdeaanbevelingomdethema’sgoedtekiezen.Wanneermeneenthemakiestdatvoordehandligtdanzalmensnelnaaralbekendeplaatsengaan.Hierdoorkrijgthetspeleenzeervoorspelbareuitkomst.
Erdientbijhetontwikkelenvaneenspel,datgebruikmaaktvanlocativemedia,goednagedachttewordenoverdetechniekdiemenwiltinzetten.Erzalgekozenmoetenwordenvooreentechniekdieergsnelbegrepenwordt.Aanteradenisomvooreentechniektekiezendiealgeheelisingeburgerd.
WaagSocietyiseeninstellingdatzichbezighoudtmethetontwikkelenvantoepassingenvoorlocativemedia.WaagSocietyisechtergeenerfgoedinstelling.Tochkanheteenzeerinteressantepartnerzijn,wanneerhetmuseumeendergelijkspelalsCityRagaswilopzetten.WaagSocietyheeftimmersergveelkennisvandetechniekenhebbenervaringinhetorganiserenvanprojecten,waarbijdedigitaleendefysiekewereldelkaaropeenofanderewijzeraken.
HetprojectMadretsmagebruiktverhalenalsmiddelomhetverledenvandeNederlandseslavernijonderdeaandachttebrengen.MadretsmaisontstaanuiteensamenwerkingtussenhetKoninklijkInstituutvoordeTropenenWaagSociety.HetKoninklijkInstituutvoordeTropenheefthierbijderolvanhoudervandekennisvandeslavernijendeobjecten.WaagSocietyheeftexpertiseophetgebiedvanprojectenwaarbijlocativemediaeengroterolspelen.
Deverhalenzijnopdebetekenisvollelocatie,waardegebeurtenissenuitdeverhalenplaatsvonden,tebeluisteren.Hetluisterennaardeverhalendoetmenmetdemobieletelefoon.Menbelteentelefoonnummerentoetstvervolgenseenlocatiecodein.Madretsmahooptdatmensen,dieeenpersoonlijkebandhebbenmetdeslavernij,hunverhaalwillenvertellen.Deverhalenkanmenplaatsenopdeprojectwebsite.Doormiddelvaneendigitalekaartopdewebsite,kanmenaangevenwaarhetverhaalzichafspeelt.BijMadretsmaiserdus,netalsbijdeanderedrieprojecten,gekozenvoordegereedschappenusergeneratedcontent,eenweb2.0platformenlocativemedia.
BijMadretsmaiser,zoalsbeschreven,gekozenvoorhetbellennaareentelefoonnummeromeenverhaalafteluisteren.DemobieletelefoonisinNederlandgoedingeburgerd.Vrijweliedereen,diebekendismetdeNederlandsetaal,kandusaandeluistertochtdeelnemen.HetaanbiedenvanverhaleninhetNederlandsheeftalsnadeeldatveeltoeristennietdeelkunnennemenaandeluistertocht.ToeristenvormenvoorhetKoninklijkInstituutvoordeTropeneengrotedoelgroep.BijhetprojectCityRagasheeftmendezetaalbarrièregeslechtdoorgebruiktemakenvanfoto’someenverhaaltevertellen.Nadeelhiervanisdatfoto’svaakopmeerderemanierenteinterpreterenzijn.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
37
ZoalseerdervermeldwordterbijdeprojectenCityRagas,SemapediaenMadretsmagebruikgemaaktvanlocativemedia.Wanneerlocativemediawordtingezet,heeftmenrekeningtehoudenmeteenaantalpunten.
Locativemediatechnologieën,zoalseenmobieletelefoon,hebbeneenkleinbeeldscherm.Eenkleinbeeldschermbrengtbeperkingenmetzichmee.Zokanmenbetergeengebruikmakenvangroteafbeeldingen.Demobielecommunicatiemiddelenvoorprojecteningezetdiezichindepubliekeruimteafspelen.Indepubliekeruimteisveelafleidingdoorverkeer,anderemensendiegeluidmaken,werkzaamhedendieuitgevoerdworden,etc.Menmoeterdaaromrekeningmeehouden,datdeaangebodenverhaleneninformatiekortisengemakkelijktevolgen.Wanneermeneeninterfaceontwerptvoorlocativemedia,zoalsbijCityRagas,dandientdezesimpelenintuïtieftezijn.Datbetekentdatiedereendirectkanzienhoedeinterfacewerkt.Dekleinebeeldschermenbrengenookeenvoordeelmetzichmee.Hetcreëerteengevoelvanintimiteit.Hetisdusideaalvooréénopééndialogen.
HetKoninklijkInstituutvoordeTropenenWaagSocietyhopenuiteindelijkdaterveelpersoonlijkeverhalenwordengeplaatstopdewebsite.Zijhebbendaarbijéénbelangrijkaspectoverhethoofdgezien.DeNederlandseregeringheeftnooitofficieelexcusesaangebodenvoorhunrolindeslavenhandel.Hierdoorisdeslavernijnogsteedseengevoeligonderwerpbijveelmensen.Doordezegevoeligheidzullendezemensenmindersnelbereidzijnomhunverhaaltevertellen.Daarnaastisdeslavernijookalgeneratiesgeledenafgeschaft.BijdeAntilliaanseenSurinaamsejeugdinNederlandisnogmaarweinigkennisoverditonderwerpbewaardgebleven.InNederlandwordtaleeuwenlangdegeschiedenisgedocumenteerd.InSurinameenopdeAntillenheeftmendetraditieomverhalenvangeneratieopgeneratiedoortevertellen.Hierdoorzijnveelverhalenverlorengegaan.Wanneermenbijeenprojectkiestvoorverhalen,verteltdoordebevolking,dandientmendusgoednategaanofhetonderwerpalgemeenbespreekbaarisenofernogvoldoendekennisaanwezigis.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
38
6. Literatuuroverzicht
Beck,DoorTimo.Web2.0:User‐GeneratedContentinOnlineCommunties.Weilberg.
Bernstein,Shelley.2008.Flickr:BrooklynMuseum.Flickr:BrooklynMuseum.http://www.flickr.com/people/brooklyn_museum/.
Chan,Sebastian.SomeQRcodeclarifications.Fresh+new(er).http://www.powerhousemuseum.com/dmsblog/index.php/2008/10/23/some‐QR‐code‐
clarifications/.
Chan,Sebastian.2008a.fresh+new(er)—discussionofissuesarounddigitalmediaandmuseums.Blog.Fresh+new(er).http://www.powerhousemuseum.com/dmsblog/.
Chan,Sebastian.2008b.OurfirstQRcodeexperimentgoeslive.fresh+new(er).http://www.powerhousemuseum.com/dmsblog/index.php/2008/07/29/our‐first‐QR‐code‐
experiment‐goes‐live/.
Grit,Roel.2005.Projectmanagement:ProjectmatigWerkeninDePraktijk.4eed.Groningen:Wolters‐Noordhoff.
Groen,Bart.VirtueelPlatform‐LocativeMedia.http://www.virtueelplatform.nl/page/3493/nl.
Kodde,Godelieve,enElsClaassenBureauredactie.2006.EenGoedAdvies.1eed.Utrecht[etc.]:Thiememeulenhoff.
McKenzie,Bridget.2008.CulturalInterpretation&CreativeEducation.Culturalinterpretation&
Creativeeducation.http://bridgetmckenzie.blogspot.com/.
Nisi,Valentina.2007.valentinanisi‐curriculum.ValentinaNisi.http://www.valentinanisi.com/liberties.html.
O'Reilly,Tim.WhatIsWeb2.0|O'ReillyMedia.O'Reilly.http://www.oreillynet.com/pub/a/oreilly/tim/news/2005/09/30/what‐is‐web‐20.html.
Wikipedia.User‐generatedcontent‐Wikipedia.http://nl.wikipedia.org/wiki/User‐
generated_content.
Onbekend.2008a.Flickr:NationalLibraryNZonTheCommons.NationalLibraryNZonFlickr.http://www.flickr.com/people/nationallibrarynz_commons/.
Onbekend.2008b.Flickr:TheCommons.FlickrtheCommons.
http://www.flickr.com/commons?PHPSESSID=ea7b4da468f5935f24b65f41dbfc356f.
OninklijkInstituutvoordeTropen.2008.KoninklijkInstituutvoordeTropen.KoninklijkInstituutvoordeTropen.http://www.kit.nl/.
Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite
39
Wikipedia.2008d.Locativemedia‐Wikipedia.Wiki.Locativemedia.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Locative_media.
Wikipedia.2008.Nearfieldcommunication‐Wikipedia.Nearfieldcommunication.http://nl.wikipedia.org/wiki/Near_field_communication.
Rinaldi,Hector.Semapedia.org:index.Semapedia.http://semapedia.org/.
Rinaldi,Hector.2007.Semapedia.org:index.Semapedia.http://semapedia.org/.
Szita,Jane.VirtueelPlatform‐FROMCOMMUNITYTOHERITAGE.PeopleandPlaces.http://www.virtueelplatform.nl/page/1459/en.
Szita,Jan.VirtueelPlatform‐PEOPLEANDPLACES.PeopleandPlaces.
http://www.virtueelplatform.nl/page/1544/en.
Szita,Jan.VirtueelPlatform‐TalesoftheCities.PeopleandPlaces.http://www.virtueelplatform.nl/page/1455/en.
Szita,Jan.VirtueelPlatform‐TechnologyandTopography.PeopleandPlaces.http://www.virtueelplatform.nl/page/1545/en.
Waag,Society.WaagSociety»Algemeneinhoud»Organisatie.
http://www.waag.org/pagina/waagsociety.
Westerkamp,Kees.2008.Deskresearch.Amsterdam:PearsonPrenticeHall.
Wikipedia.Radiofrequencyidentification‐Wikipedia.Wikipedia‐RadiofrequencyIdentification.http://nl.wikipedia.org/wiki/Radio_frequency_identification.
Bijlage:Projectbeschrijvingen
40
Projectbeschrijvingen
Dezebijlagebevateenopsommingvanprojectendieopgezetzijndoorerfgoedinstellingen,ofinstellingendienauwsamenwerkenmeterfgoedinstellingen.Alleprojectenhebbenraakvlakkenmetdefysiekewereldendedigitalewereld.Allereerstzijndeprojectenafzonderlijkbeschreven.Debeschrijvingenzijnallenvolgenseenzelfdewijzeopgemaakt.Deonderdelenvandeprojectbeschrijvingenzijn:
‐ Projecttitel:Watisdetitelvanhetproject?
‐ Plaats:Waarvindthetprojectplaats?
‐ Ontwikkeling:Welkbedrijf/instellingheefthetprojectgerealiseerd?
‐ Inopdrachtvan:Wieisdeopdrachtgever?
‐ Website:Waarkanmeninformatievindenoverhetproject?
‐ Projectdoelstelling:Watisdedoelstellingvandeerfgoedinstellingenhoebereikenzedat?
‐ Projectomschrijving:Wathoudthetprojectin?
‐ Relatiefysiek/digitaal:Deprojectendieonderzochtwordenhebbenalleeneenverbindingtussendefysiekewereldendedigitale.
‐ Hardware/software:Welkeapparatuurensoftwarewordtergebruikt?
‐ Aanwezigeelementen/kenmerken:Elkprojectheeftmeerderekenmerkendiekenmerkendzijnvoordatproject.
‐ Open/geslotensysteem:Ishetmogelijkvooreenbezoeker/gebruikeromcontenttoetevoegenofteveranderen?Heeftdegebruikerinvloedophetgeeneraangebodenwordt?
‐ Status:Sommigeprojectenzijnvankorteduurenkunnenalafgeslotenzijn.Anderezijnnogactiefofzijnmogelijknoginontwikkeling.
Nadebeschrijvingenvandeprojectenisereenmatrixopgesteldomdeprojectenondertekunnenverdeleninbepaaldecategorieën.Erisgekozenvooreenmatrixwaarineenverdelingwordgemaaktnaaraanwezigeelementen/kenmerkenenhetprojectdoel.
Bijlage:Projectbeschrijvingen
41
TyrrellToday
Projectnaam:TyrrellToday
Plaats:Flickr(online)
Ontwikkeling:Flickr/PowerhouseSydney
Inopdracht/kadervan:PowerhouseSydney
WEBSITE:http://www.flickr.com/groups/tyrrelltoday/
Projectdoel:Nieuwekennis/informeren
Projectomschrijving:Gebruikersdoel:HetPowerhouseiseenmuseuminSydneyeneenoverheidsinstantie.Omdatzevoordeoverheidwerkenhebbenzedusdeplichtomtetrachtenalleburgerstebereiken.SebastianChanishoofdvandeafdelingdigitaalvanhetPowerhouseMuseum.Hijheefttijdenshetsymposium‘Erfgoed2.0′verteldhoehetPowerhouse,zowelonlinealsoffline,deburgersaanhetmuseumtrachtentebinden.DitdoenzijonderanderedoorgebruiktemakenvanhetpopulaireFlickrenGooglemaps.
Powerhousewiltinoudedingennieuwelevenblazenenditdoenzijonderanderedoorgebruiktemakenvanweb2.0toepassingenalsFlickr.ZijplaatsendaarindegroepTyrrelTodayfoto’suiteigencollectie.Personendiezichaanmeldenbijdegroepkunnennieuwefoto’splaatsenvanplaatsendieindehistorischeafbeeldingenvoorkomen.
Erzijnveelvragendieopdoemenwanneerje‘gewonepersonen’meelaatdoenindeuitbreidingvandefotocollectie.SebastianChansteldezichbijhetsymposiumdevraag:Waaromzoujejedrukmakenoveropenheid?Hijbeantwoordedezevraagvervolgensmetdevragen:Watbiedthet?,Watisdepotentievanopenheid?,enIserruimtevoorsamenwerking?
Hetisnatuurlijkdevraagofalleopenheidwelleidttotcorrecteinformatieverschaffing.VolgensChanisersprakevan‘Acceptablesubjectivity’.Hoemeermenzichbetrokkenvoelt,hoebeterdefoto’senbijbehorendeinformatieentags.Participerenleidtdustotbetrokkenheidentothoogwaardigerbemoeienis.OokheeftChanhetoverdeformule:Content+Community+socialenvironment=TacticalCollaborations.
Relatievirtueel/fysiek:
Hardware/Software:Internet
Openofgeslotensysteem:Open
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
42
ZingendeStad
Projectnaam:Zingendestad
Plaats:Utrecht
Ontwikkeling:WaagSociety,7scenes
Inopdracht/kadervan:Yo!Opera
WEBSITE:http://www.yo‐opera.nl/Yo/index.php?option=com_content&task=view&id=151&Itemid=161
Projectdoel:Educatied.m.v.mapping
Projectomschrijving:‘DeZingendeStad’iseenprojectdatin2007isgestartalseenpilot.Hetuiteindelijkedoelisomin2008–2009eenmuziekeducatiefprogrammaaantekunnenbiedenaanallebasisscholeninNederland.
InDeZingendeStadwordterdoormiddelvaneenmobieletelefoonmetGPSdeomgevingmuzikaalinkaartgebracht.Gedurendeeenaantalworkshopslerenkinderenoverhunstemendebetekenisvanplekkenindeomgevingvanhunschool.Dezeomgevingwordtindeloopvantijdverderuitgebreid.Dekinderenlerenzoweldigitaalalseenpapierenkaartlezen,zangsporenmakenmethunmobieltje,dieopeenwebsitezettenenweerterugtevindenopinternet.
Relatievirtueel/fysiek:MetgsmenGPSkoppeljedigitaleverhalenaaneenspecifiekeplaatsindefysiekewereld.
Hardware/Software:Mobieletelefoon,GPS,internet,digitaleenpapierenstadskaarten
Aanwezigeelementen:Mapping,zingen,vertellen
Openofgeslotensysteem:Open.Deelnemersvoegenzelfcontenttoeaaneendigitalekaart.
Status:Nee.Dezingendestadwaseenpilot.Hetzalin2008–2009eenvervolgmoetenkrijgen.
Bijlage:Projectbeschrijvingen
43
CulturalHeritageInformationPresentationProject(CHIP)
Projectnaam:CHIPProject
Plaats:RijksmuseumAmsterdam
Ontwikkeling:TechnischeUniversiteitEindhoven,RijksmuseumAmsterdamandhetTelematicaInstituut.
Inopdracht/kadervan:
WEBSITE:http://www.chip‐project.org/
Projectdoel:Educatieinformeren
Projectomschrijving:In1997onderstreeptePicard(Picard,R.W.,AffectiveComputing.MITPress,Cambridge,MA,1997)denoodzaakomhetbezoekaanmuseatepersonaliseren.Sindsdienzijndiverseprojectengestartomdittebewerkstelligen.Diverseprojecten,waaronderdeMultimedia/PDAtourvanhetvanGoghmuseumenhetTateModerninLondenlatenziendathetcreërenvaneeninteractieveengepersonaliseerdegidsdewaarderingvoorhetcultureleerfgoedkanbevorderenbijindividuelegebruikers.
EenanderprojectishetCHIPprojectvanhetRijksmuseumAmsterdam,deTechnicalUniversityEindhovenendeTelematicaInstitute.CHIPstaatvoorCulturalHeritageInformationPresentation.Ineenartikel,opgestelddoorYiwenWang,wordtdeprobleemstellingalsvolgtgeformuleerd:Hoekunnenwehulpmiddelenenmethodenontwikkelenvoorhetgenererenvangepersonaliseerdepresentatiesvancultureleerfgoedereninzoweldevirtuelewereldalsindefysiekeruimtes?Hierbijwerdeneenviertalproblemennaarvorengeschoven:(1)objectenzijnveelalverschillendbeschreveninverschillendesystemen,(2)Dehoeveelheiddataisenormensterkmetelkaarverwant.Ditzorgtervoordathetzoekenvaninformatievoornieuwebezoekerslijktophetzoekennaareenspeldineenhooiberg.(3)Hoeverkandeintevoereninformatiegeminimaliseerdworden,maarnogsteedsmogelijkmakenomtoteenusermodeltekomen?(4)Vermijdbarrièresbijdestart.Hoekaneennieuwegebruikerdirectvaneenaanbevelingssysteemprofiterenzonderdathetbijdestartteveelinformatiemoetinvoeren?
OpdeCHIP‐projecthomepageisdedemonstratortevinden.Ditbestaatuitdrietools:ArtworkRecommender,web‐basedvirtualTourWizardendePDA‐basedMobileTour.
Deeersteiseenwebbasedclassificatiemodelvoorkunstwerken/onderwerpenvoorhetbouwenvaneengebruikersprofiel,gebaseerdopeensemantischdatamodel.Detourwizardiseenwebbasedtooldateen(semi)geautomatiseerdegebruikersprofielenvirtueletourgenereert.DePDA‐basedmobiletouriseenpda‐toolomvirtueletourste‘mappen’indefysiekeruimte.
Gebruikersdoel:Informatief.StelzelfeenpresentatiesamenenprinteendepersonaliseerdeplattegronduitvooreenbezoekaanhetRijksmuseum.
Bijlage:Projectbeschrijvingen
44
Relatievirtueel/fysiek:Debezoekervandesitesteltaandehandvaneigeninteressesenaanbevelingendoorhetprogrammaeeneigenrondleidingsamen.
Hardware/Software:internetsitemetmogelijkheidomgebruikersprofieleninopteslaan
Aanwezigeelementen:Informatieverstrekken
Openofgeslotensysteem:Opensysteem.Status:Inontwikkeling/Testsiteisactief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
45
CityRagas
Projectnaam:CityRagas(CityColours)
Plaats:Amsterdam/NewDelhi(India)
Ontwikkeling:DeWaagSociety
Inopdracht/kadervan:ConcertgebouwAmsterdam,SaraiIndia,andereAmsterdamsecultuurinstellingen
WEBSITE:http://www.indiafestival.nl/index.nl.php,http://www.cityragas.nl/
Projectdoel:Educatied.m.v.gaming
Gebruikersdoel:Educatief,spel
Projectomschrijving:Innovember2008organiseerthetConcertgebouwsamenmeteenaantalvooraanstaandecultureleinstellingeninAmsterdamhetAmsterdam‐IndiaFestival,BlendedCultures,datgewijdisaanIndia.VoorBlendedCulturesontwikkeltWaagSocietyeenvisuelegameinsamenwerkingmetSarai,genaamdCityRagas(CityColours/Moods).MetCityRagaswordenbewonersvanDelhienAmsterdamverbondendooreenoverkoepelendthema:deveranderendestadsidentiteit.
Relatievirtueel/fysiek:DoormiddelvaneentechnologiediespeciaalisontwikkeldvoordemobieletelefoonkunnendeelnemersuitNewDelhienAmsterdamsamenaaneenbeeldverhaalwerken.Zijdoenditdoormiddelvanhetmakenvanfoto’smetdegsmdiezij
Hardware/Software:mobieletelefoon,interfaceomtelefoontelatencommunicerenmetteaminanderestad.
Aanwezigeelement:Spel,fotograferen,
Openofgeslotensysteem:Open.Deelnemersbouwensamenaaneenverhaal
Status:Deelnamemogelijkop8/9november2008,15/16november2008,22/23november2008,29/30november2008
Bijlage:Projectbeschrijvingen
46
WorldBeachProject
Projectnaam:WorldBeachProject
Plaats:Allestrandenterwereld
Ontwikkeling:SueLawtyinsamenwerkingmetV&A
Inopdracht/kadervan:AlbertandVictoriaMuseum(Londen)
WEBSITE:http://www.vam.ac.uk/collections/textiles/lawty/world_beach/map_gallery/index.php
Projectdoel:Kunsttonen/creëren,mapping
Projectomschrijving:HetLodensVictoriaandAlbertMuseumheefthetWorldBeachProject.Overalterwereldkunnenmensenopeenstrandeenkunstwerkvandestenenmakendiezijdaaraantreffen.Foto’svandekunstwerkenkunnengeuploadwordennaardewebsitevanhetmuseum.Opeenwereldkaartkunjeprecieszienwaardefoto’sgemaaktzijn.
Hetleukeaanhetprojectisdatdeelnameeraanzeerlaagdrempeligis.Deelnemershoevenzichalleenmaarteregistrerenendefoto’steuploaden.Hoeweljejezelfkuntafvragenofjevoordezoveelstewebsiteeenregistratieformulierwiltinvullenkunjedaardoorweljenaamonderhetkunstwerkzetten.
OverigensishetmuseumookopFlickrtevinden!
Relatievirtueel/fysiek:Indefysiekewereldwordenkunstwerkengebouwd.Driefoto’sdaarvanwordengekoppeldaandelocatieenzijnzichtbaaropGooglemaps(huneigenwebsite).
Hardware/Software:Projectsite,Flickrplatform,Googlemaps
Aanwezigeelementen:mapping,creërenentonenvankust
Openofgeslotensysteem:Open.Gebruikersmakenzelfkunstwerkenenplaatsendezezelfopeendigitalekaart.
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
47
Weareallphotographersnow!
Projectnaam:Weareallphotographersnow!
Plaats:MuséeElysee,Zwitserland
Ontwikkeling:MuséeElysee
Inopdracht/kadervan:MuséeElysee
WEBSITE:http://allphotographers.wordpress.com/
Projectdoel:innennieuwekennisdoormiddelvankunst
Projectomschrijving:StuureenfotoopnaarhetMuséeElyseeinZwitserlandendezewordtgetoondinhetmuseum.Eene‐maillaatjewetenwanneerhetgetoondismetbijbehorendefoto.
Gebruikersdoel:Kunst
Projectdoel:Gewonemensenhunwerklatenexposeren.
Relatievirtueel/fysiek:Fotowordtverstuurdeninhetmuseumgetoond.Viaemailwordtjeopdehoogtegebrachtoverdedagentijdvantonenvandefotometeenfotoalsbewijs.
Hardware/Software:Projectsiteeneigenmuseumsite
Aanwezigeelementen:Kunsttonenencreëren,
Openofgeslotensysteem:Open.Deelnemersmakenzelfkunst
Status:Afgesloten
Bijlage:Projectbeschrijvingen
48
WatWasWaar
Projectnaam:WatWasbaar
Plaats:Online
Ontwikkeling:Mediamatic
Inopdracht/kadervan:Nationaalarchief,Kadaster,regionaalarchiefLeiden,CentraalbureauvoordeStatistiek,WatWasWaar
WEBSITE:http://watwaswaar.nl
Projectdoel:Informerendoormiddelvanmapping
Projectomschrijving:OpWatWasWaarkanjeoverelkeplekinNederlandhistorischegegevensvinden.Deinformatieisheeldivers,overalandersenafkomstiguitderijkecollectiesvaneentoenemendaantalplaatselijke,regionaleenlandelijkearchiefinstellingeninNederland.Delandsdekkendemilitairekaartenzijneenmooivoorbeeldvanéénvandecollecties.DezekaartenzijnafkomstigvanhetKadasterenhetNationaalArchiefengevengezamenlijkeengoedbeeldvandeafgelopenanderhalveeeuwlandschapsontwikkelinginNederland.Ookinteressantzijndeluchtfoto’svandeRAFdieNederlandtentijdevandeTweedeWereldoorlogtonen.(Letterlijketekstvandewebsite).
Gebruikersdoel:Informatief
Projectdoel:Informatief
Relatievirtueel/fysiek:Eenkaartopdewebsitegeeftinformatieoverelkinteressantgegeven
Hardware/Software:Projectsite
Aanwezigeelementen:mapping
Openofgeslotensysteem:Gesloten.Degebruikerheeftgeeninvloedopdeinhoud
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
49
MultimediatourVanGoghMuseum
Projectnaam:VanGoghMultimediatour
Plaats:AmsterdamVanGoghMuseum
Ontwikkeling:
Inopdracht/kadervan:VanGoghMuseum
Website:VanGoghMuseum
Projectdoel:informerendoormiddelvanstorytelling
Projectomschrijving:“HetVanGoghMuseumbiedteennieuwemanieromkennistemakenmethetlevenenwerkvanVincentvanGogh:deVanGoghmultimediatour.Dezetour,geproduceerddoorAntennaAudio,biedtreproducties,verhalen,foto’s,brieven,tekeningen,interviews,filmfragmenten,muziekenspelletjes.Opeenhandcomputer(ofPDA)wordenbeeldengeluidgecombineerdendaardoorkandebezoekernudirectbij20topstukkenmeerinformatiekrijgendanooit.NaeeneerstepilotindeTateGalleryLondonisditdetweedeuitgebreidemultimediatourdieAntennaAudiovooreenmuseummaakte.”(Letterlijkovergenomenvandewebsitevanhetmuseum).
Relatievirtueel/fysiek:Tijdenshetbekijkenvandeschilderijenneemtdemultimediatourjemeeinzijnlevendoormiddelvanverhalen,interviews,afbeeldingenenmuziek.
Hardware/Software:Handheldmetspeciaalontworpeninterface
Aanwezigeelementen:verhalen,afbeeldingen,geluid
Openofgeslotensysteem:Gesloten
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
50
TyrrellToday
Projectnaam:TyrrellToday
Plaats:Online/Flickr
Ontwikkeling:Powerhouse
Inopdracht/kadervan:PowerhousemuseumSydney
WEBSITE:http://www.flickr.com/groups/tyrrelltoday/
Projectdoel:Innennieuwekennisdoormiddelvantonenvankunst
Projectomschrijving:HetPowerhousewiltinoudedingennieuwelevenblazenenditdoenzijonderanderedoorgebruiktemakenvanweb2.0toepassingenalsFlickr.ZijplaatsendaarindegroepTyrrellTodayfoto’suiteigencollectie.Personendiezichaanmeldenbijdegroepkunnennieuwefoto’suploadenvanplaatsendieindehistorischeafbeeldingenvoorkomen.
Relatievirtueel/fysiek:Gebruikersmakenfoto’svanplaatsendiezijindefoto’svanhetPowerhousetegenkomen.Dezebiedenzijaan.
Hardware/Software:Flickrplatform
Aanwezigeelementen:Informatief,tonenfoto’suitTyrrellCollectie
Openofgeslotensysteem:Open.
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
51
Tijdsporen
Projectnaam:Tijdsporen
Plaats:RegioScheldermonding
Ontwikkeling:
Inopdracht/kadervan:
WEBSITE:http://www.tijdsporen.eu
Projectdoel:informerendoormiddelvanstorytelling
Projectomschrijving:LaatjemeevoerenlangstwaalfzeerinteressanteplekkeninderegioronddeScheldermondingmetelkhuneigenhistorischeverhaal.Dezeregioheefteenzeerrijkegeschiedenis.Hetheeftdeafgelopen2000jaarveelmoetenvechtentegenlegers,maarooktegenhetwater.HetBelgisch‐Nederlands‐Euregio‐samenwerkingsprojectheeftdoormiddelvaneenwebsiteenaudio‐cddereizigersinstaatgesteldomdoorditgebiedreizenenallebelangrijkegebeurtenissenlezenenbeluisterenterwijlzeoplocatiezijn.Opelkelocatielijkteenmuseumaanwezigtezijn.
Opdewebsitekunjebeschrijvingenlezenvanhetgebiedendeaudiofragmentendownloadeninmp3formaat.Dewebsiteisergoverzichtelijk.Hetdoelvandesiteispuurinformatiefengeeftgeenmogelijkheidvoorbezoekersomeenreactieachtertelatenofinformatieaantevullen.Erbestaatdusweiniginteractie.
Relatievirtueel/fysiek:Viadewebsitekunjemuziekfragmenteninmp3formaatdownloadenofeencdbestellendieinformatieverschaffenover12locatiesinderegioScheldemond.Viaeenmp3–ofcdspelerkunjeoplocatiedefragmentenbeluisteren.
Hardware/Software:mp3tedownloadenviaprojectsite
Aanwezigeelementen:Verhalen,afbeeldingen
Openofgeslotensysteem:Gesloten
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
52
Semapedia
Projectnaam:Semapedia
Plaats:Online
Ontwikkeling:Semapedia.org
Inopdracht/kadervan:n.v.t.
WEBSITE:http://semapedia.org
Projectdoel:informeren/educatie
Projectomschrijving:SemapediaiseencommunitygedrevenprojectwelkezichrichtophetkoppelenvandeopWikipediaaanwezigekennisaanrelevanteplaatsenindefysiekewereld.Hoegaatditinzijnwerk?Simpel,dooreenstickermet3dbarcodeergensopteplakken.DebarcodebevatinformatiedieverwijstnaareenpaginaopWikipedia.
Relatievirtueel/fysiek:Indefysiekewereldwordtmetdegsmeenfotogemaaktmetdegsm.Opdieplekwordteenstickermetbarcodegeplakt.DebarcodeverwijstnaarhetartikelopWikipedia.
Hardware/Software:Projectsite,Googlemaps,Flickrplatform,Timeline
Aanwezigeelementen:Informatief,interactief
Openofgeslotensysteem:Open.GebruikerskunneninformatieopWikipediaplaatsenofaanpassen.
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
53
Rituelen
Projectnaam:Rituelen
Plaats:Amsterdam
Ontwikkeling:DeWaagSociety
Inopdracht/kadervan:ErfgoedNederland(projectleider)
WEBSITE: ErfgoedNederland,DeWaagSociety,2008Jaarvanhetreligieuserfgoed
Projectdoel:informerendoormiddelvanstorytelling
Projectomschrijving:InhetkadervanhetJaarvoorhetReligieusErfgoedisErfgoedNederlandsamenmetDeWaagSocietybegonnenaanhetproject‘Rituelen’.Hierbijwordenmensenverleidhuneigenverhaaltevertellenoverhunpersoonlijkereligieuserfgoedeneigenrituelen.Vanuitdezeverhalenwordtderelatiegelegdnaarzowelroerendalsonroerenderfgoedinmusea,archieven,archeologischevindplaatsen,gebouwenenplekken.Doordeinzetvan,ondermeer,locatiegebaseerdemobieletechnologiewordendezerelatiesalseenextrabetekenislaagoveronzealledaagsewerkelijkheidgelegd.(WaagSociety2008)
Gebruikersdoel:Informatief
Doelerfgoedinstelling:Doormiddelvaneenkleinschaligpilothooptmenerachtertekomenwatdebestemanierisomeenbreedpubliekinteractiefbijreligieuserfgoedtebetrekken.Erwordtsamengewerktmetreligieuzeinstanties,eindgebruikers,erfgoedeigenarenenintermediairs.
Relatievirtueel/fysiek:Locatiegebaseerdetechnologiemaakthetmogelijkomverhalen(digitaal)teplaatsenindefysiekeruimte.
Hardware/Software:Mobieletelefoon
Aanwezigeelementen:Verhalen
Openofgeslotensysteem:Open,degebruikerskunnenzelfverhalendelenmetanderen
Status:Gestartin2008/weinigactief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
54
OptionalTime
Projectnaam:OptionalTime
Plaats:o.a.Almere
Ontwikkeling:SKOR,MuseumPaviljoen,BeamSystems,MPKIndustrialDesign
Inopdracht/kadervan:DeDienstStadscentrumAlmere
WEBSITE:http://optionaltime.com/3/
Projectdoel:informerendoormiddelvancreërenvankunst
Projectomschrijving:"Tijdalshetmeestcentralenavigatiesysteemvanonzesamenlevingenalshetmeetinstrumentdathetconcepttoekomstcreëert”
DefilmOptionaltimes/AlmerespeeltzichafbijhetUrbanEntertainmentCentreinhetnieuwestadscentrumvanAlmere.InOptionaltimes/Almereleerthetpubliek(degebruikersvanhetplein)driepersonenkennendoorhetgedragvandefictievekaraktersindefilmteobserveren.Optionaltimes/Almerebrengthetgedragvanmensenindepubliekeruimteinbeeldvanuithetperspectiefvaneenadolescent/jongere,opzoeknaarzijnofhaaridentiteit,enlaatzienhoehij/zijzicheenhoudinggeeftindepubliekeruimte.Hoeclaimenmenseneenplekindepubliekeruimte?Hoenemenmensenterritoriuminenhoekunnenweditaflezenaandemanierwaaropmensenzichtotdeomgevingverhouden?Doormiddelvancomputer‐enfilmtechniekenspeeltdebezoekerindezefilmzelfeenbelangrijkerol.HierdoorwordtinOptionalTimehetbegriptijdenonzeervaringvantijdmetbehulpvandigitaletechniekenvolledigopzijnkopgezet.(Directebeschrijvingvanhttp://optionaltime.com/3/)
Tijdensdefilmwordendebezoekersvanhetpleinuitgenodigdomdeeltenemenindefilmzelf.Hetnodigtgebruikersuittotinteractiemetzichzelfenanderemensenophetplein.Bewegingenvandebezoekersveranderendeloopvandefilm.
Relatievirtueel/fysiek:Oplocatiespeeljezelfmeeineen‘live’film.
Hardware/Software:interactievevideoinstallatie
Aanwezigeelementen:videokunst,interactie
Openofgeslotensysteem:Opensystem.Debezoekerbepaaltzelfdeloopvandefilm.
Status:Tijdelijkeinstallatie.
Bijlage:Projectbeschrijvingen
55
[Murmur]
Projectnaam:[Murmur]
Plaats:Toronto(2003),Vancouver(2003),Galway(2003–2004),Montréal(2003–2004),SanJose(2003–2004),SãoPaulo(2003–2004),Dublin(2007),Edinburgh(2007),
Betrokkeninstelling:CFCMediaLab,Toronto
WEBSITE:http://murmurtoronto.ca/
Projectdoel:informerendoormiddelvanstorytelling
Projectomschrijving:·[Murmur]iseenprojectdatverhalenverzameltvanmensendieherinneringenofverhalenhebbenovereenspecifiekelocatie.Dezekunnenpersoonlijkzijn,maarookvanhistorischeaard.Opdespecifiekeplaats,waardeverhalenzichafspelen,wordteenooropgehangen.Hieropiseentelefoonnummergeschreven.Doordittebellenmetdegsmkanmennaardeverhalenluisteren.Somswordtjetijdensdeverhalendoordebuurtgeleidalsofjemeteenvriendrondlooptdiegezelligzijnverhaalverteld.
Relatievirtueel/fysiek:Metdegsmofviadewebsiteluisterjenaarverhalenvanmensenuitdespecifiekeomgeving.
Hardware/Software:gsm,projectsite,softwareomverhalentebeluisterenenintespreken
Aanwezigeelementen:Verhalen,innennieuweverhalen
Open/geslotensysteem:Open.Deelnemerskunnenverhalenopsturen
Status:Laatsteprojectin2007,Dublin
Bijlage:Projectbeschrijvingen
56
Madretsma
Projectnaam:Madretsma
Plaats:Amsterdam
Ontwikkeling:DeWaagSociety
Inopdrachtvan:Koninklijkinstituutvoordetropen
WEBSITE:http://madretsma.net/
Projectdoel:informerendoormiddelvanstorytelling
Projectomschrijving:MadretsmaiseenluistertochtlangsbetekenisvollelocatiesinenrondAmsterdam.DezelocatieshoudenallenverbandmethetslavernijverledenvanNederlandenmusealeobjectenuitdecollectievanhetKoninklijkInstituutvoordeTropen.MadretsmaiseeninitiatiefvandeWaagSocietyenhetKoninklijkInstituutvoordeTropen.
Relatievirtueel/fysiek:Indefysiekeruimtewordterviadegsmnaareenverhaalgeluisterd.
Hardware/Software:gsm,projectsite
Aanwezigeelementen:Verhalen,interactief,innennieuwekennis
Openofgeslotensysteem:Open.Nainschrijvingopdewebsitekanmenzelfookverhalenplaatsen.
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
57
DeKaartenvandeWit
Projectnaam:KaartenvandeWit
Plaats:Enkhuizen
Ontwikkeling:
Inopdracht/kadervan:WestFriesMuseum
WEBSITE:http://www.wfm.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=221&Itemid=9
Projectdoel:Behouderfgoeddoormiddelvantonenkunst
Projectomschrijving:FrederickdeWit(1630–1706)waseenvandeberoemdstecartografenuitdetweedehelftvandezeventiendeeeuw.Zijn‘vijfluik’,kaartenvandevijfwerelddelen,isbijzonderomdathetnogeenvandeweinigenisdiecompleetis.Omdatzeinzeerslechtestaatverkerenisbeslotenzevolledigtedigitaliseren.Opdewebsitezijnzonutebekijken.Erkanperwerelddeeldichtingezoomdwordenomalledetailstekunnenbekijken.
Relatievirtueel/fysiek:Echtekaartenzijngedigitaliseerdomzeopdezemaniertebehoudenententoontekunnenstellenaanhetpubliek.
Hardware/Software:Projectsite
Aanwezigeelementen:informatief
Openofgeslotensysteem:Gesloten
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
58
InteractiveArchitecture
Projectnaam:InteractiveArchitecture
Plaats:o.a.Rotterdam
Ontwikkeling:GraffitiResearchLab
Inopdracht/kadervan:n.v.t.
WEBSITE:http://graffitiresearchlab.com/?page_id=32#video
Projectdoel:Vermaakdoormiddelvantonen/creërenkunst
Projectomschrijving:GraffitiResearchLabiskunstenaarscollectiefdatvooreenaantalprojectendestadalscanvasgebruikt.Eenvandieprojecten,dieookinRotterdamisgeweestheet‘InteractiveArchitecture’Hetidee;zeteenbeamerergensopstraat,projecteeropeengebouwmetrameneneengigantischecursorzietalleramenalshyperlink.
Relatievirtueel/fysiek:Defysiekewereldwordtgebruiktalscanvasvoordigitalekunstprojecten.
Hardware/Software:Broncodes(Dezeisvrijgegevenentedownloaden),installatie
Aanwezigeelementen:Kunst
Openofgeslotensysteem:Gesloten
Status:GraffitiResearchLabiscontinubezigmetnieuweprojecten.
Bijlage:Projectbeschrijvingen
59
Frequentie1550
Projectnaam:Frequentie1550
Plaats:Amsterdam
Ontwikkeling:DeWaagsociety
Inopdracht/kadervan:Montessorischolengemeenschap,MondriaanStichting,Kennisrotonde,OSBOpenSchoolgemeenschapBijlmer
WEBSITE:http://www.frequentie1550.nl/
Projectdoel:informerendoormiddelvangaming
Project omschrijving: Havoleerlingenmoeten,voorhetvakgeschiedenis,kennismakenmetdemiddeleeuwsestadAmsterdam.OmdittebereikenwerdendeleerlingendestadingestuurdmetmobieleumtsenGPStechnologie.Dezetechnologieverschaftinformatieoverdedirectfysiekeomgevingtentijdevandemiddeleeuwen.Gedurendehetspelmoetenscholiereneducatieveopdrachtenoplossenentegelijkertijduithandenblijvenvanvijandigepelgrimstroepen.
Hetaardigeaanditprojectisdathetgebruikmaaktvancommunicatietechnologieëndiecultureelingebedzijn.Degamedoetdaarnaasteenberoepopdefysiekecontextvandegebruikeralshetverbeeldendvermogen.DeleerlingenwordenvermaaktmeteengameenlerentegelijkertijdveelvandestadAmsterdamkennen.
Relatievirtueel/fysiek:Doormiddelvanmobieleumts(UniversalMobileTelecommunicationsSystem)/GPStechnologiekrijgengebruikersopeenspecifiekelocatieinformatieoverdieplek.
Hardware/Software:
Aanwezigeelementen:Game
Openofgeslotensysteem:Gesloten.Gebruikerskunnengeeninvloeduitoefenen/contenttoevoegenaanhetsysteem.
Status:Afgerond
Bijlage:Projectbeschrijvingen
60
FortAmsterdam
Projectnaam:FortAmsterdam
Plaats:NewYork
Ontwikkeling:DeWaagSociety,7scenes
Inopdracht/kadervan:Comeout&PlayfestivalNewYork
WEBSITE:http://www.waag.org/project/fortamsterdam,
Projectdoel:informerendoormiddelvangaming
Projectomschrijving:VoorhetComeout&PlayfestivalNewYorkheeftWaagSocietyeenspelontwikkelddatgespeeldwordtmetbehulpvandemobieletelefoonenGPS.TijdenshetspelwordthetNewYorkvanvandaagdedaggekoppeldaanhetNieuwAmsterdamvan400jaargeleden.HetdoelvanhetspelisomzosnelmogelijkeenfortendeNYC‐vlagteveroveren.Hetspelwordtgespeeldmetzestottiendeelnemers.
In2007heeftinNederlandeeneditievanhetfestivalplaatsgevonden.Daariseenvariantvanhetspelgespeeld.
Hardware/Software:MobielecommunicatietechnologiemetGPS
Aanwezigeelementen:Game
Openofgeslotensysteem:Gesloten.Hoeweldespelersinvloedhebbenophetspelophetmomentdatzehetspelenkunnenzehetnietveranderen.
Status:Hetfestivalvondop6–8juniplaats.
Bijlage:Projectbeschrijvingen
61
Droombeek
Projectnaam:Droombeek
Plaats:Enschede(wijkRoombeek)
Ontwikkeling:?
Inopdracht/kadervan:RijksmuseumTwenthe
WEBSITE:Droombeek
Projectdoel:Innennieuwekennisdoormiddelvanstorytelling
Projectomschrijving:Droombeekverzameltverhaleninwoord,beeldengeluidvanbewonersvandeEnschedesewijkRoombeek.DezeverhalenzijnopdespecifiekelocatiezelfbeschikbaardoormiddelvaneenmetGPSuitgerustehandheld.Ookviadewebsitezijndeverhalenbeschikbaar.Intotaalzijnervierwandelingenuitgezetdoorhetmuseum.
OpdewebsitevanDroombeekkanmenzelfeenverhaalinsturen.Erzijnvijfcategorieënwaaruitmenkankiezen:architectuur,textiel&industrie,hetdagelijksleven,kunst&cultuurendevuurwerkramp.
Relatievirtueel/fysiek:EenmetGPSuitgevoerdehandheldbepaaltwaarmenzichindewijkbevindt.Deverhalenzijngekoppeldaaneenspecifiekelocatie.
Hardware/Software:HandheldmetGPS,Projectsitemetplattegrondvandewijk
Aanwezigeelementen:educatief,verhalen,interactie,mapping
Openofgeslotensysteem:Ja
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
62
RealTime
Projectnaam:RealTime
Plaats:Amsterdam
Ontwikkeling:WaagSociety,EstherPolak,JeroenKee
Inopdracht/kadervan:GemeenteArchiefAmsterdam
WEBSITE:http://www.realtime.waag.org
Projectdoel:Informerendoormiddelvantonenkunst
Projectomschrijving:VoordetentoonstellingKaartenvanAmsterdam1866‐2000inhetGemeentearchiefAmsterdamrealiseerdeWaagSocietymetEstherPolakenJeroenKeehetprojectAmsterdamRealTime.IedereAmsterdammerheefteenonzichtbarekaartvandestadinzijnhoofd.Demanierwaarophijzichdoordestadbeweegtendekeuzesdiehijhierbijmaaktwordenbepaalddoordezementalmap.AmsterdamRealTimewileenpogingwagentothetzichtbaarmakenvandezementalmapsviahetverplaatsingsgedragvandegebruikersvandestad.Gedurendetweemaanden(3oktobert/m1december2002)zijnalleAmsterdammersuitgenodigdomzichuittelatenrustenmeteentracer‐unit.DitiseendoorWaagSocietyontwikkelddraagbaarapparaat,uitgerustmetGPS:GlobalPositioningSystem.Opbasisvansatellietgegevensberekentdetracerzijngeografischepositie.Degegevensvandezetracerswordeninrealtimedoorgezondennaareencentraalpunt.Doordezegegevensweertevisualiserenverschijnenersporen,lijnen,ineenzwartvlak.Uitdezelijnenontstaatalsvanzelfeen(gedeeltelijke)kaartvanAmsterdam.Dezekaartregistreertgeenstratenofhuizenblokken,maarisopgebouwduitlouterbewegingenvanpersonen.Wanneerdeverschillendetypengebruikershunlijnentrekken,wordthetvoordetoeschouwerinzichtelijkhoeindividueeldekaartvanAmsterdamkanzijn.Eenfietserhoudtergeheelanderefavorieteroutesopnadaneenautomobilist.Hettypevervoermiddel,plaatsvanhuis,werkofanderbezighedenéndementalmapvandepersoonzelfbepalenhetspoordathijtrekt.Opdezemanierontstaateensteedsveranderende,uiterstrecente,enzeersubjectievekaartvanAmsterdam.BeweegtuzichbinnenderingA10,dankuntuzichhieraanmeldenalsproefpersoontijdensdetest‐enontwikkelfaseofalsdeelnemertijdensdetentoonstelling.Deelnemersontvangeneenafdrukvanhunpersoonlijkeroutesdoordestad,hundagboekinsporen.(Tekstdirectgekopieerdvandeprojectwebsite).
Relatievirtueel/fysiek:ViadraagbaarsysteemmetGPSwordencoördinatenvaneenwandelingopeendigitalekaartweergegeven.
Hardware/Software:Projectsite,draagbaretechnologiemetGPS
Bijlage:Projectbeschrijvingen
63
Aanwezigeelementen:Kunst,mapping
Openofgeslotensysteem:Open.Dedeelnemeraanhetprojectbepaaldzelfeenrouteenbepaalddaardoorhoedekaarteruitkankomentezien.
Status:Hetprojectheeftin2002plaatsgevonden.
Bijlage:Projectbeschrijvingen
64
AudiotourVesterbro
Projectnaam:?
Plaats:Vesterbro(Kopenhagen)
Ontwikkeling:onbekend
Inopdracht/kadervan:StedelijkMuseumKopenhagen
WEBSITE:http://www.visitcopenhagen.com/composite‐1759.htm,http://www.bymuseum.dk/.
Projectdoel:informerendoormiddelvanstorytelling
Projectomschrijving:HetStedelijkMuseumvanKopenhagenbiedtbezoekersdemogelijkheidomeenaudiotourteondergaanindewijkVesterbro.Zesjongeschrijvershebbenhunverhaalingesprokenennemenjemeeinhunwereld.Deaudiotourduurtvanongeveer18minutentot35minuten.HetaardigeisdatdeiPodsinhetmuseumaftehalenzijneneengeheledagterbeschikkingzijn.Jekuntdusonderwegpauzerenwanneerjezilt.
Deverhalenvertellennaastdegeschiedkundigefeitjesoverdebuurtookdebelevenissenenervaringenvandeschrijvers.
Gebruikersdoel:Informatief,Entertainment
Relatievirtueel/fysiek:EenaudiotourneemtjemeedoordewijkVesterbroinKopenhagen.
Hardware/Software:iPod,mp3
Aanwezigeelementen:verhalen,mapping
Openofgeslotensysteem:Gesloten
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
65
MetPDAdoorEindhoven
Projectnaam:PDACityWalk
Plaats:Eindhoven
Ontwikkeling:onbekend
Inopdracht/kadervan:VVVEindhoven
WEBSITE:http://www.vvveindhoven.nl/nl/groepen/stadswandelingen/pda‐city‐walk
Projectdoel:informerendoormiddelvanstorytelling
Projectomschrijving:Aandehandvanopdrachten,muziekfragmenten,filmpjesenbijzondereafbeeldingenopeenPDAleerjedestadEindhovenkennen.DetourwordtaangebodendoordeVVV.
Gebruikersdoel:Leerdestadopeenleukemanierkennen(educatief).
Relatievirtueel/fysiek:KrijgviaeenPDAinformatieoverdelocatiewaarjejeopdatmomentbevindt.
Hardware/Software:PDA
Aanwezigeelementen:Kunst,mapping,verhalen
Openofgeslotensysteem:Gesloten
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
66
BeaWitness
Projectnaam:BeaWitness
Plaats:Online
Ontwikkeling:UnitedStatesHolocaustMemorialMuseum(USHMM)
Inopdracht/kadervan:
WEBSITE:http://www.ushmm.org/maps/
Projectdoel:informerendoormiddelvanmapping
Projectomschrijving:HetUnitedStatesHolocaustMemorialMuseumisgestartmethetinitiatief‘BeaWitness’.Denaamvanhetmappinginitiativesmuseumgeeftalaanwaarhetomgaat,namelijkhetonderdeaandachtbrengenvandeHolocaust.Maardaarblijfthetnietbij.Hetrichtzichnamelijkookopdewereldproblematiekvanvandaagdedagwaarhetgaatomvervolgingen,genocideenanderezakendieoorlogenmetzichmeebrengen.
HetMuseumMappingInitiativegebruiktGoogleEarthomaantetonenwaardegruwelijkhedenzichafspelen.Hetmuseumbiedtopditmomenttweeplug‐ins‘CrisisinDarfur’en‘MappingoftheHolocaust’.WanneerdezegeopendwordeninGoogleEarthkunjezienwaardorpeninDarfurzijnplatgebrandofkunjebijvoorbeeldlezenoverdeervaringenvaninwonersvanhetland.BijMappingtheHolocaustishetmogelijkomopsommigeplekkeneenbeschrijvingtelezenvandegebeurtenissen.
Relatievirtueel/fysiek:PlaatsenterwereldwaargruwelijkhedenplaatsvindenofhebbenplaatsgevondenwordenonlinezichtbaargemaaktviaGoogleEarth.
Hardware/Software:Projectsite,GoogleEarthplugin
Aanwezigeelementen:mapping,informeren,tonenfoto’s,tonentekst
Openofgeslotensysteem:Gesloten
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
67
Canyouseemenow?
Projectnaam:Canyouseemenow?
Plaats:Rotterdam(DEAF2007),Sheffield,Barcelona,Tokyo
Ontwikkeling:BlastTheory
Inopdracht/kadervan:?
WEBSITE:http://www.blasttheory.co.uk/bt/work_cysmn.html
Projectdoel:Vermaakdoormiddelvangaming
Project omschrijving: IndeexperimentelecrossmediagameCanyouseemenow?wordenonlinegamersachtervolgddoordriezogenaamde‘Runners’vandeEngelsekunstenaarsgroepBlastTheorydoorineenfysiekafgebakendspeelveldbewegen.HierbijwordtgebruikgemaaktvanGPS‐technologieeneenlokaalwi‐finetwerk.Degamerswerden,naingelogdtezijn,gedroptopeenvirtueleplekergensinRotterdamtijdenshetDEAF2007.DeRunnersziendezepositieopeenhandheld.Zodraeenpersonagevirtueelwordtingeslotenwordtereenfotogemaaktvandeplaatswaarditplaatsvondennaarhetarchiefgestuurd,samenmeteendigitaalblauwdrukvandejacht.DitprojectisinNederlanduitgevoerdtijdenshetDEAF2003festival(DutchElectronicArtFestival).HetspelisverdergespeeldinBarcelona,Tokyo,Koln,Chicagoeneenaantalanderesteden.
Relatievirtueel/fysiek:Spelersvolgenonlinederunnersdiezichdoordefysiekeruimtebewegen.
Hardware/Software:Website,GPSnavigatieapparatuur,handheld,wifinetwerk,onlineviawebsite
Aanwezigeelementen:Gaming,vermaak,interactie
Openofgeslotensysteem:Gesloten.Deelnemerskunnenhetspelnietveranderenofercontentaantoevoegen.
Status:Tijdelijkproject.Momenteellijkthetnietactief.
Bijlage:Projectbeschrijvingen
68
CodexKodanksi
Projectnaam:CodexKodanski
Plaats:Rotterdam
Ontwikkeling:HootchieCootchieMediacollectief
Inopdracht/kadervan:Gezichtsbepalend,waarderingsprijsvoorZuid‐Holland
WEBSITE: http://www.codexkodanski.nl/kodanski.htmlhttp://www.hootchiecootchie.nl/
Projectdoel:informerendoormiddelvanstorytelling
Projectomschrijving:CodexKodanskiiseenmultimedialecitytourdatzichbevindtophetsnijvlakvankunst,educatieenentertainment.
DeelnemersaandetourlopenmeteenPDA,GPSontvangereneenkoptelefoondoorhetcentrumvanRotterdam.Locatiegebondeninformatiedoethierbijdegeschiedenisvandestadherleven.De‘begeleider’diejemeeneemtdoorRotterdamheetKodanski.Hijverteltjetijdensdetourvanallesoverdestad.Hierbijwordenrealiteitenfictiemetelkaarvermengd.
Relatievirtueel/fysiek:DoormiddelvaneenkoptelefoonluisterjenaarverhalenvanKodanski.DeGPSbepaaldwaarjejeinderuimtebevindtenkoppelteenverhaalaandespecifiekelocatie.
Wijzevaninformatieaanbieden:koptelefoon,navigatieapparatuurmetGPS
Aanwezigeelementen:Verhalen
Openofgeslotensysteem:Gesloten
Status:Hetprojectissindsjuli2008weeractiefinRotterdam
Bijlage:Projectbeschrijvingen
69
Deontdekking
Projectnaam:DeOntdekking
Plaats:Haastrecht
Ontwikkeling:BasisschoolDeMorgenenster(Haastrecht)
Inopdracht/kadervan:ErfgoedhuisZuid‐HollandWEBSITE:
Projectdoel:informerendoormiddelvanmapping
Projectomschrijving:ErfgoedhuisZuid‐Hollandisactiefophetgebiedvanerfgoededucatie.Ineenprojectgenaamd‘DeOntdekking’hebbenmeerdanvijftigscholenzichgemeldomeenprojectteorganiserenmetalsdoeldeleerlingenzichbewustlatenwordenvanhunomgeving.
EenvandescholenisDeMorgensteruitHaastrecht.Deleerlingenzijngestartmethetinkaartbrengenvandecultureleomgevingvanhunschool.HetplanisommetbehulpvanGoogleEarthHaastrechtwereldwijdopdekaarttezetten.Deleerlingenbezoekeninstellingenenmakendaarvanfoto’senfilmpjes.
ErfgoedhuisZuid‐Hollandbegeleidtdescholenenzorgtvoordejuistecontactpersonen.
Relatievirtueel/fysiek:Defysiekewereldvandeleerlingenwordtdigitaalinkaartgebracht.
Hardware/Software:Digitalecamera,Projectsite,GoogleEarth
Aanwezigeelementen:Mapping
Openofgeslotensysteem:Open
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
70
DresdenmuseumopSecondLife
Projectnaam:Onbekend/n.v.t.
Plaats:SecondLife
Ontwikkeling:DresdenMuseum
Inopdracht/kadervan:DresdenMuseum
WEBSITE:DresdenGallery
Projectdoel:Informerendoormiddelvantonenkunst
Projectomschrijving:DresdenGallerybegeeftalseerstemuseum1:1opSecondLife.Dusgeenruimtemetgewoondoekenzoalsveelalgebeurt,maareenvolledigenabootsingvanhetechtemuseum.Metmaarliefst750werkenvanonderandereVermeer,Rembrandt,CaravaggioenRaphaeltonenzijbelangrijkewerkenuitdeEuropesekunstgeschiedenis.Behalvedekunstwerkenheeftheteenmuseumwinkeleneengastenboek.
Volgensdecurator,Prof.Dr.LutzM.Hagen,zijnmuseaaltijdaanhetkijkennaarmanierenomkunstwerkentereproducerenvoorbehoud.Ineersteinstantieviagedruktemediaenineenlaterstadiumdoormiddelvaninternetencd‐roms.Naareigenzeggenishetdaaromeenlogischestapomtebekijkenwatdevirtuelewereldkanbieden.Hetisnaareigenzeggeneenexperiment.Hierdoorlijkthetgastenboekeenhandighulpmiddel.Wanneerdebezoekersvanhetmuseumeenberichtachterlatenkunnenzedezenalezenopdewebsitevanhetmuseum.Helaaswordennietalleberichtengeplaatst,zoooknietdievanmij.Jammer,wanthetmaaktnietduidelijkofzeernogsteedsactiefmeebezigzijn.
Relatievirtueel/fysiek:HetwerkelijkemuseumisvolledignagebouwdinSecondLife
Hardware/Software:SecondLife(online),internetverbinding
Aanwezigeelementen:Educatie,entertainment
Openofgeslotensysteem:Geslotensysteem.Menkannietsmeerdandoorhetmuseumheenlopen.
Status:Actief
Bijlage:Projectbeschrijvingen
71
TheLiberties
Plaats:Dublin
Ontwikkeling:ValentinaNisi,IanOakley.Nisiisgespecialiseerdinhetontwikkelenvanlocatiegebaseerdenarratieven.Zijheeftopditgebiedhaardoctoraalbehaald.Oakleyisgespecialiseerdin
Inopdracht/kadervan:Onbekend
URL:http://www.valentinanisi.com/liberties.html(websiteValentinaNisi)
Projectdoel:Innennieuwekennisdoormiddelvanstorytelling
Projectomschrijving:TheLibertiesiseenprojectuitgevoerdindewijk‘Liberties”inDublin.Korteverhalen(nietlangerdaneenminuut)vertellenoverpersonenofgebeurtenissenuitdezewijk.DeverhalenzijngebaseerdopMairenJohnston’sboek“ArountthebanksofPimlico”.Zijbeschrijftdaarinhaareigenkindertijdevenalsendealgemenelevensstijl,feitenentraditiesuitdeLiberties.Dekaraktersuitdekorteverhalenzijnallenmetelkaarverbonden.Hierkomtmenachteralsallekortefilmsbekekenworden.Defilmszijnopfictiegebaseerd,maarookophistorischefeiten.
Deverhalenzijnopdewebsitetedownloaden.Zekunnenopeeneigenpdaofmobielcommunicatieapparaatbekekenwordenopdelocatiewaarhetverhaalzichafspeelt.
Ierlandiseenlandwaarmenvanoudsherdegeschiedenisdoorgeeftindevormvanverhalen.Hetheefteenzeerrijkegeschiedenisendeverhalenzijndoorspektmetfeitenenfictie.Menhoudtervanomnaardeverhalenteluistereneneropintegaan.Ditmaakthetproject,volgensNisi,toteengrootsucces.Hetdoelvanditprojectisomdehuidigebewonersvandegemeenschapinzichttegevenindeverhalenengeschiedenisvandebuurt.Tevensmoetereenplaatszijnwaarbuurtbewonershuneigenverhalenkunnenplaatsen.
Relatievirtueel/fysiek:Onsitekanmenviadraagbarecommunicatiemiddelenluisterenenkijkennaarkortefilms.
Hardware/Software:pdaofmobieletelefoon,Projectsite
Aanwezigeelementen:Verhalen
Openofgeslotensysteem:Gesloten(Hetismomenteelnietmogelijkomverhalentoetevoegen.)
Status:Afgerondengeëvalueerd
Bijlage:Projectbeschrijvingen
72
TracingMercatorStories
Projectnaam:TracingMercatorStories
Plaats:Amsterdam
Ontwikkeling:LesleyMoore,StichtingShivalinge,OpenbareBibliotheekMercatorplein
Inopdracht/kadervan:Onbekend
URL:www.tradingmercatorstories.nl/
Projectdoel:informerendoormiddelvanstorytelling
Projectomschrijving:TradingMercatorStoriesiseenproject,gelegenindeBaarsjesvanAmsterdam,datdeculturelerijkdomvandebuurtendebewonerslaatzien.
BijdeOpenbarebibliotheekkanmeneensmartphoneleneneneenspeurtochtbeginnennaardepersonagesenverhalenvanhetMercatorplein.
Relatievirtueel/fysiek:Viaeensmartphone(virtueel)luistertmennaarverhalenopeenspecifiekelocatie(fysiek)
Hardware/Software:PDA,interface
Aanwezigeelementen:Verhalen
Openofgeslotensysteem:Gesloten
Status:Afgeslotenin2007
Bijlage:Projectbeschrijvingen
73
RealTime
Projectnaam:RealTime
Plaats:Amsterdam
Ontwikkeling:WaagSociety,EstherPolak,JeroenKee
Inopdracht/kadervan:GemeenteArchiefAmsterdam
URL:http://www.realtime.waag.org
Projectdoel:informerendoormiddelvanmapping
Projectomschrijving:VoordetentoonstellingKaartenvanAmsterdam1866‐2000inhetGemeentearchiefAmsterdam,realiseerdeWaagSocietymetEstherPolakenJeroenKeehetprojectAmsterdamRealTime.IedereAmsterdammerheefteenonzichtbarekaartvandestadinzijnhoofd.Demanierwaarophijzichdoordestadbeweegtendekeuzesdiehijhierbijmaaktwordenbepaalddoordezementalmap.AmsterdamRealTimewileenpogingwagentothetzichtbaarmakenvandezementalmapsviahetverplaatsingsgedragvandegebruikersvandestad.Gedurendetweemaanden(3oktobert/m1december2002)zijnalleAmsterdammersuitgenodigdomzichuittelatenrustenmeteentracer‐unit.DitiseendoorWaagSocietyontwikkelddraagbaarapparaat,uitgerustmetGPS:GlobalPositioningSystem.Opbasisvansatellietgegevensberekentdetracerzijngeografischepositie.Degegevensvandezetracerswordeninrealtimedoorgezondennaareencentraalpunt.Doordezegegevensweertevisualiserenverschijnenersporen,lijnen,ineenzwartvlak.Uitdezelijnenontstaatalsvanzelfeen(gedeeltelijke)kaartvanAmsterdam.Dezekaartregistreertgeenstratenofhuizenblokken,maarisopgebouwduitlouterbewegingenvanpersonen.Wanneerdeverschillendetypengebruikershunlijnentrekken,wordthetvoordetoeschouwerinzichtelijkhoeindividueeldekaartvanAmsterdamkanzijn.Eenfietserhoudtergeheelanderefavorieteroutesopnadaneenautomobilist.Hettypevervoermiddel,plaatsvanhuis,werkofanderbezighedenéndementalmapvandepersoonzelfbepalenhetspoordathijtrekt.Opdezemanierontstaateensteedsveranderende,uiterstrecente,enzeersubjectievekaartvanAmsterdam.BeweegtuzichbinnenderingA10,dankuntuzichhieraanmeldenalsproefpersoontijdensdetest‐enontwikkelfaseofalsdeelnemertijdensdetentoonstelling.Deelnemersontvangeneenafdrukvanhunpersoonlijkeroutesdoordestad,hundagboekinsporen.(Tekstdirectgekopieerdvandeprojectwebsite).
Relatievirtueel/fysiek:ViadraagbaarsysteemmetGPSwordencoördinatenvaneenwandelingopeendigitalekaartweergegeven.
Hardware/Software:website,mobieletechnologiemetGPS
Bijlage:Projectbeschrijvingen
74
Aanwezigeelementen:Kunst
Openofgeslotensysteem:Open.Dedeelnemeraanhetprojectbepaaldzelfeenrouteenbepaalddaardoorhoedekaarteruitkankomentezien.
Status:Hetprojectheeftin2002plaatsgevonden.
Bijlage:Projectbeschrijvingen
75
Projectmatrix
Nadeprojectbeschrijvingenwordtindithoofdstukgetrachtomdeprojectenonderteverdelenineenmatrix.Ditmoetinzichtverschaffen,indeverschillendedoelendiedeerfgoedinstellingenhebbenmetdeprojectenenhoezedezedoelentrachtentebereiken.
Inonderstaandetekststaatkortbeschrevenwatermetdetermenindematrixbedoeldwordt.
Projectdoel
Eenprojectwordtopgezetmeteendoelstelling.Deprojectdoelendieindematrixzijnopgenomenzijnvoortgekomenuitdeprojectbeschrijvingen.
Hetisnietinallegevallenevengemakkelijkomeenstriktescheidingtemakeninhetdoeldateeninstellinghadmeteenproject.Somswarenermeerderedoelstellingenteonderscheiden.Bijdeonderverdelingisdaaromgekekenhetbelangrijkstedoel.
a. Informeren/educatie:Eenprojectkanalsdoelhebbenomgebruikersofdeelnemersaaneenprojecttelatennadenkenofinformerenovereenbepaaldonderwerp.
b. Innennieuwekennis:Metdehuidigeveranderingenindemediasamenlevingishetgemakkelijkeromnieuwekennistevergarenbij‘gewonemensen’.Ditkaneenvandehoofddoelenzijnvaneenproject
c. Behouderfgoed:Digitaliseringvanobjecteniseenwijzeomerfgoedobjectentebehoudendieanderszoudenvergaan.Digitaliseringvanobjectenmaakthettevensmogelijkomobjectentetonendieandersindepotsblijvenliggen.
d. Overige:Erzijnnogtalvandoelstellingenomeenprojecttestarten.Debelangrijkstestaaninpuntat/mcweergegeven.Projectendiehiernietondervallenzijnonderoverigegeschaard.
Kenmerken
Elkprojectheeftweleenelement/kenmerkwatsterknaarvorenkomtalsmiddelomhetprojectdoeltebereiken.Indematrixiseenonderverdelinggemaaktineenvijftalkenmerken.Dekenmerkenzijnvoortgekomenuitdeprojectbeschrijvingen.
a. Mapping:Hierondervallendeprojectenwaarbij(nieuwe)contentuitdefysiekewerelddigitaalinkaartwordtgebracht.
b. Educatie/informatief:Projectenhebbensomsslechtseeninformatiefkarakter.Zezijnbedoeldomiemandietstelerenofaantezettentotnadenken.
c. Storytelling:Wanneereenprojectdoelwordtbereiktdoormiddelvanverhalenderwijsinformatieverzamelenofverstrekken.
d. Gaming:Eenspeliseengoedeenleukemanierommensenietsteleren.Hetwordtveelingezetbijkinderen,maarooksteedsvakervoorvolwassenen.