Upload
kamil-varinca
View
239
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Sabih Ovalı, Kamil B. Varınca (2014). Afet Çadırlarının Çevresel Şartlardan Geçirgenlik ve Yanmaya Karşı İyileştirilmesi, 2nd International Symposium on Environment and Morality (ISEM 2014), Proceedings, Volume 1, pp:662-669, Adıyaman Üniversitesi Yayınları No:12, ISBN: 978-605-60221-8-0, Adiyaman University, Adiyaman, 24-26 October 2014.
Citation preview
2. ULUSLARARASI
EVRE VE AHLAK
SEMPOZYUMU
BLDRLER KTABI
1. Cilt
24-26 EKM 2014
ADIYAMAN
EDTRLER
Prof. Dr. Ahmet PINARBAI
Prof. Dr. Murat PALA
EDTR YARIMCILARI
Do. Dr. Tanju TEKER
rt. Gr. Faruk KRKER
rt. Gr. Hseyin KUTLU
ORGANZASYON
ADIYAMAN NVERSTES
TRKYE
2ND
INTERNATIONAL SYMPOSIUM
ON ENVIRONMENT AND MORALITY
PROCEEDINGS
Volume 1
24-26 OCTOBER 2014
ADIYAMAN
EDITORS
Prof. Dr. Ahmet PINARBAI
Prof. Dr. Murat PALA
Co-EDITOR
Assoc. Prof. Dr. Tanju TEKER
Instructor Faruk KRKER
Instructor Hseyin KUTLU
ORGANIZATION
ADIYAMAN UNIVERSITY
TURKEY
ISBN: 978-605-60221-8-0
EDTRLER
Prof. Dr. Ahmet PINARBAI
Prof. Dr. Murat PALA
EDTR YARIMCILARI
Do. Dr. Tanju TEKER
rt. Gr. Faruk KRKER
rt. Gr. Hseyin KUTLU
YAYINCI
Adyaman niversitesi Yaynlar
Telefon: 0 416 2233800
www.adiyaman.edu.tr
1. Bask, Adyaman niversitesi, Ekim 2014
BASKI
Mesut Matbaa
Yeni Pnar Mah. 305. Sokak No: 14
ADIYAMAN
Tel: 0 416 213 30 37
Eserin hukuki ve etik sorumluluu yazara aittir. Tm haklar sakldr.
Bu kitabn yayn haklar Adyaman niversitesine aittir.
zinsiz kopyalanamaz, aktarlamaz, oaltlamaz.
http://www.adiyaman.edu.tr/
KURULLAR/ COMMITTEES
ONUR KURULU/ HONORY COMMITTEE
Mahmut DEMRTA (Adyaman Governer)
Prof. Dr. M. Talha GNLL (Adiyaman University, Rector)
Assoc. Prof. Dr. Eyp DEBK (President of Cevre Foundation)
Advt. Muzaffer ZCAN (President of CEKUD)
DZENLEME KURULU/ ORGANIZING COMMITTEE
Prof. Dr. Ahmet PINARBAI (Adiyaman University, Chair)
Assoc. Prof. Dr. Naci CAGLAR (Sakarya University, Co Chair)
Prof. Dr. Bedri GENCER (Yildiz Technical University)
Prof. Dr. Hr Mahmut YUCER (Karabuk University)
Assoc. Prof. Dr. Eyp DEBK (President of Cevre Foundation)
Assoc. Prof. Dr. Murat PALA (Adiyaman University)
Prof. Dr. Mehmet SARIBIYIK (Sakarya University)
Assist. Prof. Dr. Ozer UYGUN (Sakarya University)
Assist. Prof. Dr. Hakan ASLAN (Sakarya University)
Dr. Huseyin BUDAK (CEKUD)
BLM KURULU/ SCIENTIFIC COMMITTEE
Dr. Abdullah SOYSAL (Kahramanmaras Sutcu Imam University, Turkey)
Dr. Ahmet ALP (Sakarya University, Turkey)
Dr. Ahmet DEMR (Yildiz Technical University, Turkey)
Dr. Ahmet Zafer TEL (Adiyaman University, Turkey)
Dr. Alfina SIBGATULLINA (Russian Academy of Sciences, Russia)
Dr. Ali ATA (Gebze Institute Of Technology, Turkey)
Dr. Ali Caglar CAKMAK (Karabuk University, Turkey)
Dr. Almaz Ulvi BINNATOVA (Azerbaijan National Academy of Sciences)
Dr. Aysel Alkan UCKUN (Adiyaman University, Turkey)
Dr. Bakhtiyor KARIMOV (Institute Of Plant And Animal World Genetic Resources,
Uzbekistan)
Dr. Bekir KAYACAN (Duzce University, Turkey)
Dr. Benjamin HALE (University of Colorado, USA)
Dr. Beytullah EREN (Sakarya University, Turkey)
Dr. Bilal DELISER (Gumushane University, Turkey)
Dr. Bilal KUSPINAR (Necmettin Erbakan University, Turkey)
Dr. Bilal SAMBUR (Yildirim Beyazt University, Turkey)
Dr. C. Zehra KOROGLU (Gumushane University, Turkey)
Dr. Cihan OKUYUCU (Suleymansah University, Turkey)
Dr. Cumali KINACI (Istanbul Technical University, Turkey)
http://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.caglar.sakarya.edu.tr/trhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.cekud.org.tr/http://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.alp.sakarya.edu.tr/http://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspx
Dr. Dale JAMIESON (New York University, USA)
Dr. Dietmar MIETH (Universitt Erfurt, Germany)
Dr. Erdinc AHATLI (Sakarya University, Turkey)
Dr. Erol ARCAKLIOGLU (Karabuk University, Turkey)
Dr. Ertan ARSLANKAYA (Yildiz Technical University, Turkey)
Dr. Evangelos GIDARAKOS (Technical University of Crete, Greece)
Dr. Fazlun KHALID (Islamic Foundation for Ecology and Environ. Sci., UK)
Dr. Ferit YUSUPOV (Kazan Federal University, Tataristan)
Dr. Harun TRKMENLER (Adiyaman University, Turkey)
Dr. Ibrahim DEMIR (Istanbul Technical University, Turkey)
Dr. Ibrahim OZDEMIR (Gaziantep University, Turkey)
Dr. Ismail KOYUNCU (Istanbul Technical University, Turkey)
Dr. Ismail TORZ (Istanbul Technical University, Turkey)
Dr. Izzet ZTRK (Istanbul Technical University, Turkey)
Dr. zzetullah NUREDDNOV (Uzbekistan Academy of Sciences)
Dr. Jame SCHAEFER (Marquette University, USA)
Dr. John MUTTER (Columbia University, USA)
Dr. Kadir OZKOSE (Gaziosmanpasa University, Turkey)
Dr. Lisa SIDERIS (Indiana University, USA)
Dr. M. Doan KARACOKUN (Kilis 7 Aralk University, Turkey)
Dr. Mawil Izzi DIEN (University of Wales, UK)
Dr. Mehmet Emin AYDIN (Necmettin Erbakan University, Konya)
Dr. Meral Topcu SULAK (Karabuk University, Turkey)
Dr. Mufeed BATARSEH (Abu Dhabi Polytechnic, UAE)
Dr. Mufit BAHADIR (Technical University of Braunchweig, Germany)
Dr. Mustafa SEKKELI (Kahramanmaras Sutcu Imam University, Turkey)
Dr. Nadirhan HASANOV (Fatih University, Turkey)
Dr. Necdet YILMAZ (MEC Research and Training Center, Turkey)
Dr. Nedim VARDAR (Universidad Interamericana de Puerto Rico, Puerto Rico)
Dr. Noor MOHAMMAD (The National University Of Malaysia, Malaysia)
Dr. Osman BAKAR (Universiti Brunei Darussalam, Brunei Darussalam)
Dr. Qilin LEE (Rice University, USA)
Dr. Richard FOLTZ (Concordia University, Canada)
Dr. S. Parvez MANZOOR (Swedish Writer, Swedish)
Dr. Seyyed Hossein NASR (George Washington University, USA)
Dr. Sherzodhon Yu. MAHMODOV (Academy of Sciences of The Republic of Uzbekistan
The Institute of History)
Dr. Talip ALP (Yalova University, Turkey)
Dr. Tanju KARANFIL (Clemson University, USA)
Dr. Teoman DURALI (Krklareli University, Turkey)
http://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/www.isem2014.comhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspx
Dr. Timothy G. ELLIS (Iowa State University, USA)
Dr. Turgay DERE (Adiyaman University, Turkey)
Dr. Yavuz DEMIRCI (Adyaman University, Turkey)
Dr. Ziyadulla YUSUPOV (Tashkent State Technical University, Uzbekistan)
SEKRETERLER/ SECRETARIES
Research Assist. Mustafa OZSAGIR (Sakarya University)
Research Assist. Halil Ibrahim UZUN (Cevre Foundation)
Lecturer Faruk Krker (Adiyaman University)
Lecturer Hseyin Kutlu (Adiyaman University)
Res. Assist. Mehmet Faruk YAREN (Sakarya University)
http://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.ozsagir.sakarya.edu.tr/trhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/wwwhttp://www.isem2014.com/Content/Pages/Committees.aspxhttp://www.myaren.sakarya.edu.tr/tr
nsz
evre, insann kendisi ile birlikte etrafndaki tm dnyay ifade edebilecek
derecede geni bir kavramdr. Ahlak ise insann gerek kendisi ile gerek
kendisi dndakilere kendi hr iradesi ile taknd tavr ve tutumlar ile
gstermi olduu davranlarn btn olarak syleyebiliriz.
Dolaysyla evreye kar her tutumumuz aslnda bizim ahlaki yapmz
ortaya koymaktadr. Bir Mslman olarak bizlerin tm davranlarmzda
olduu gibi evreye kar olan tutum ve davranlarmzda da ahlaki
olmamz ve ona gre davranmamz gerekmektedir.
Bu sebepledir ki bugn burada balayan 2. Uluslararas evre ve Ahlak
Sempozyumu hem evre hem de ahlak konusuna younlat iin ayrca
nemli ve yerinde bir bilimsel etkinliktir.
evremize, kinata baktmzda mkemmel bir uyum, bir oran ve bir l
olduunu grmekte ve bylenmekteyiz. Bu durum bize unu ifade ediyor.
Yaradan ben sizlere ll davranyorum diyor. O kadar ll orantl
davrandm ki siz de bundan ders aln, btn ilerinizde dzgn, olumlu
olun, insanlara faydal olun, insan dndaki btn varlklara da faydal
olun, kinatta ne varsa hepsine faydal olun diyor. Bizler bunlar bilgi
daarcmzla anlamaya gayret ediyoruz. Anlamamz iin btn iyi
grmemiz gerekiyor.
Yaratann bizlere sunduu bu ltfu grmemiz gerekiyor. Sayg
gstermemiz yetmiyor, sevmemiz de gerekiyor. Saymay ben bir ekilde
perde ve rt gibi gryorum. Yaplan bir takm olumsuz iler, eler
rtlebilir, bunlar rtebiliriz ama alp bunu deiik ekillerde deiik
derinliklerde sevgi boyas ile boyadmz zaman, zerini kapatmann
tesinde ite o zaman istenileni yapm oluruz. Yaratann gsterdii
sevgiden yola karak bizlerin de hep sever, sevici olmas gerekmektedir.
Bu mesaj iyi anlamamz gerektiini dnmekteyim.
Bu sempozyumun dzenlenmesinde emei geen tm meslektalarma,
teblileri ile sempozyuma katkda bulunan kymetli bilim insanlarna ve
katlmlarndan dolay tm deerli katlmclara kranlk duygularm
sunuyorum. Sempozyumun Adyamanmza, lkemize ve nsanla hayrl
olmasn temenni ediyorum.
Sayglarmla,
Prof. Dr. M. Talha Gnll Adyaman niversitesi Rektr
Sempozyumun ardndan
Birincisi ulusal dzeyde Gaziantep niversitesinde, ikincisi ise uluslararas
dzeyde niversitemizde yaplan evre ve Ahlak Sempozyumunu verimli
ve baarl bir ekilde tamamlamann gururu ve mutluluunu yaamaktayz.
ncelikle gerek yurt iinden, gerekse yurt dndan Adyamanmza
gelerek Sempozyuma renk katan, bu mutluluk ve gururun ana mimarlar
olan tm katlmclara teekkr ediyorum. Youn katlm nedeniyle 2 gn
boyunca ayn anda 5 farkl salonda gerekletirilen bildiri sunumlarnn
ardndan Sempozyumun nc gnnde isteyen katlmclar iin zengin
bir tarihi ve kltrel miras olan Adyaman turu dzenlenmitir.
Sempozyuma 11 farkl lkeden toplam 180 bildiri gnderilmi ve bildiriler
Mhendislik, Sosyal ve Dini olmak zere 3 ana tema altnda
snflandrlmtr. Tm bildiriler Sempozyum Bilimsel Komitesi tarafndan
dikkatlice incelenerek deerlendirilmi, gerekli dzeltmeler yapldktan
sonra sunum iin kabul edilmitir. Sempozyumda ise toplam 152 adet
bildiri bizzat yazarlar tarafndan sunulmu olup, Trkiyenin farkl
illerinden gelen katlmclara ilave olarak Bosna-Hersek, Irak, Azerbaycan,
Polonya, Krgzistan gibi lkelerden toplam 17 aratrmac da bildirileri ile
Sempozyuma katk sunmulardr.
Sempozyumun Adyaman niversitesinde dzenlenmesi fikrinden
balayarak tm aamalarda bize desteini sunan Adyaman niversitesi
Rektr Prof. Dr. Mustafa Talha GNLLye Organizasyon Komitesi
olarak minnet ve kranlarmz sunarz. Konferans dzenleme
paydalarmz olan Akademik Platform, EKD ve evre Vakfna da
uyumlu ve gayretli almalar iin niversitemiz adna en iten
teekkrlerimizi sunarz. Sempozyuma sunulan bildirileri dikkatlice
inceleyip deerlendiren Sempozyum Bilimsel Komitesine de katklarndan
dolay kranlarmz bildirmek isterim.
Son olarak Sempozyuma Sponsor olarak katk salayan Adyaman
Belediyesine, TPAO Adyaman Blge Mdrlne, pekyolu Kalknma
Ajansna (KA), Trk birlii ve Koordinasyon Ajans Bakanlna
(TKA) ve stanbul Bykehir Belediyesi evre Koruma ve Atk
Maddeleri Deerlendirme Genel Mdrlne (STA A..) kran ve
minnetlerimizi bildirir, bir sonraki evre ve Ahlak Sempozyumunda
grmek dileiyle sayglar sunarm.
Prof. Dr. Ahmet PINARBAI Sempozyum Dzenleme Kurulu Bakan
Adyaman niversitesi Rektr Yardmcs
Malatya linde Oluan Evsel Kat Atklardaki Enerji Potansiyeli....................................... Rasim BEHET, Cumali LKILI, Faruk ORALPhosphorus Recovery in Sustainability Frame......................................................................Engin GRTEKNKat Atklarn Kontrol ve evresel Etkileri.........................................................................
Ertan BOL, Kurban ONTURK and Mustafa OZSAGRTime to Bioplastics....................................................................................................................Ezgi Bezirhan ARKAN, H. Duygu OZSOYAtk Aklerin Toplanmas in Matematiksel Bir Modelin Gelitirilmesi..........................Fethullah AYDODU ve Bahar ZYRKUtilization of marble tailings in some industries for environmental awareness.................Cem ENST and Selma DZYOLMermer tozu sspansiyonunun FLOC 27AS ile bulanklnn giderilmesi.......................Turbidity removal of marble powder suspensions by FLOC 27ASSelma DZYOLFloklasyon yntemi ile askdaki ince dolomit tanelerinin keltilmesi.............................Settling of fine dolomite particles by flocculation methodSelma DZYOLKompostlanabilir Biyoplastiin Buday Bitkisindeki Tohum imlenmesine, Klorofil eriine ve Antioksidatif Enzimlere .......................................................................Z. Grkem DOAROLU ve Ezgi Bezirhan ARIKANAnalysis of the Yearly Distribution of Solid Waste Potential in Siirt District.....................Nilgn ONURSAL
A review on catalytic pyrolysis of waste tyre..........................................................................Baak Burcu UZUN ve Elif YAMANConversion Processes of Biomass............................................................................................Yasin ZAY, Hasan ATE, Fadime TANERInvestigation of Biogas Productionfrom Solid Waste of Fruit Juice Concentrate Plant........................................................................Habibe Elif GLEN, Halil KUMBUR, Nadir DZGESolidification/Stabilization as a Disposal and Reclamation Method....................................Kamil B. VARINCA, Mustafa Talha GNLLKat Atk Ynetimi Kapsamnda Beyaz Bayburt Tann Zemin Stabilizasyonunda Kullanlmas..............................................................................................................................Fatih YILMAZ, H. Alper KAMLOLU and Erol ADOLUInvestigation of fresh and mechanical properties of self compacting concrete containing marble dust................................................................................................................................Ahmet Raif BOA, Gkhan KRKL and Ali ERGNMermer Tozunun Gazbeton retiminde Geri Dnm Malzemesi Olarak Kullanlabilirliinin Aratrlmas...........................................................................................smail DEMR, M. Serhat BAPINAR, Senem ABADAN, Erhan KAHRAMAN, Osman NALSulu Ortamdaki Tekstil Boyarmadde Kirliliklerinin Adsorpsiyon Teknii le Uzaklatrlmas Removal of Textile Dyes Pollutions in The Aqueous Enviroment by Adsorption Technique..............................................................................................................Ali Rza KUL, Ahmet SELUK, Sevda OCAKVan Yresi Karayolu Civarndaki Meralarda Otlayan Srlarn Kanlarndaki Kadmiyum Miktarlarnn Tesbiti ve Baz Spesifik Karacier Enzimlerine Etkilerinin Aratrlmas.......Sema KAPTANOLU, Nurhayat ATASOY, enol KUBLAY, Ali SAVRAN, Ahmet BAKIR, Ufuk MERCAN YCELSustainable solid waste management system (production renewable energy)....................Assistant Prof. Dr. Alrikabi , Nada Khaleefah, Dr.Suaad Jaber AL wailly
1
12
22
29
37
49
55
63
71
78
84
94
103
113
121
129
140
151
157
162
NDEKLER
Endstriyel Kat Atklar ve Geri KazanmErgun PEHLVAN, Mustafa YAZICI and Gke GNERInvestigation of Effect Waste Goefoam Materials on the Compressive Strength of Organic Soil..........................................................................................................Musa ET, mer Faruk TEKN, Kamil B. VARINCASalk Kurulularndan Kaynaklanan Atklarn Bertaraf Edilmesi ve Su Kirlilii...........Sedat YLMAZ ve Abdullah ARPACI Atik Ekonomisi Ve Elektronik Atiklarin Deerlendirilmesinin nemi...............................Mehmet Faruk YAREN, Mehmet Fatih TAKN, zer UYGUN, Ahmet ALPLubrication Fluids and Regulations to Reduce Their Hazardous Effects on Environment...........zlem SALMANAn evaluation of toxicity effect on flocculants usage in environmental aspects.................
Selma DZYOLTbbi Atklarn Buhar le Sterilizasyonu ve Bitlis rnei....................................................Faruk ORAL ve Rasim BEHETAlminyum Crufundan Alminyum Metali ve Flaks Eldesi.............................................Nedim SZBR, Mustafa AKL and Hasan OKUYUCUla Atklar in Sre Tasarm ............................................................................................Aye BAYRAK ve Yrd. Do. Dr. Bahar ZYRKVan li Deprem ncesi Ve Sonras Tbbi Atklar Kontrol Ynetimi.................................................
Sema KAPTANOLU, Kamil KAPLAN, Kadriye AKSAKAL , Hlya KAPLAN, Nurhayat ATASOY, Mehmet KAPTANOLU, ehla ARANLIApplcaton Of Partal Ntrfcaton-Anammox Processes For Ntrogen Removal From Wastewater................................................................................................................................Ayben POLAT, Mustafa ZTRK, kr ASLANYeralt Suyu Kirlilii almalarnda Drastc Ynteminin Kullanm................................Mustafa YAZICI, Mustafa DERMENC ve Onur SZDORUDye Removal Potential of Red Pine Cone from Synthetic Wastewater underOptimized Conditions..............................................................................................................Fatih DENZSequencing Batch Reactor.......................................................................................................Engin GRTEKN
Sequencing Batch Reactor in Indusrial Wastewater Treatment: A Review........................Engin GRTEKNFactors Affecting Enhanced Biological Phosphorus Removal.............................................Engin GRTEKNKapasitif Deiyonizasyon Prosesinin Verimliliine Etki Eden ParametrelerinBelirlenmesi...............................................................................................................................Halil Ibrahim UZUN, Fatih ILHAN, Eyp DEBK, Yaar AVARFenol Ve Fenol Trevi Bileiklerin Biyolojik Paralanabilirlii..........................................Ece mm DEVECTekstil Atksularnn Batk Fungal Membran Biyoreaktr le Artlabilirlii Ve Su Geri Kazanm...................................................................................................................................Ece . DEVEC, Nadir DIZGEEnvironmental Impacts of Airports: A Research on The Istanbul 3rd Airport.................Metin BAYRAKDAR & Vildan DURMAZTekstil Sektrnde Su Kullanm ve Atk Su Ynetimi.........................................................Yahya CANSznt Suyunun Elektrooksidasyon Prosesi le Artlmas...................................................Ceyhun AKARSU, Fadime TANER and Azize AYOL
............................................................................ 174
183
192
196
206
214
222
232
238
248
252
262
271
279
288
298
307
316
325
333
344
351
Yapay Sinir A Modeli Kullanlarak leri Biyolojik Atksu Artma Tesislerinde Kimyasal Oksijen htiyac k Konsantrasyonlarnn Tahmini........................................Harun TRKMENLER, Murat PALA, Ruen CAN, Naci ALARSulu Ortamlardan Modifiye am Kozala Kullanlarak Boyar Madde Giderilmesi.............Mehmet KALENDER ve Yavuz DEMRCImportance Of Wetlands For Water Qualty And A Case Study Of Eften WetlandTurkey As A Good Example..................................................................................................... Ahmet CELEBI, Beytullah ERENNanomalzemelerin Toksikolojisi............................................................................................. lker Asl GLER, Eliza TUNCEL, Mehtap ERANMembran Sistemler ile Karasuyun Artlmas.......................................................................Hasan ATE, Yasin ZAY, Fadime TANERme Sularndan Mangan ve Arsenik Ayrm in Doal ve Modifiye Edilmi Zeolitlerin Kullanm................................................................................................................................... Ayten Ate ve nci zkanme sularndan mangan giderimi iin NaOH ile muamele ile doal zeolitlerinmodifikasyonu...........................................................................................................................Ayten ATE, Gken AKGL ve Ugur Sava TOPUByk Menderes Havzas, Bafa Gl ve evresine Ynelik evresel Risklerin Analizi ve Meknsal Etkilerinin Deerlendirilmesi............................................................................Aziz Cumhur KOCALARInvestigation of color and COD removal from textile wastewaters by selected coagulation agent...................................................................................................................... Rven GULYEV, Sebahat EKEREvaluation of the Water Quality of Yldz Lagoon (Sivas).................................................... Ekrem MUTLU, Rahmi Can ZDEMR ,Telat YANIK, Nicoleta Anca SUTAN, Adem Yavuz SNMEZKonya Ovas Baz Tuzlu Alanlarna Ait Arbuskler Mikorizal Fungus Sporlarnn Dalmlar................................................................................................................................. Emel KARAARSLAN, Refik UYANZ, mmhan KARACAOtoyol Aralardan Kaynaklanan evre Kirlilii Ve Sapanca Glne Etkileri.................. Abdullah UZUN, Rstem KELE, Ibrahim BALeitli Adsorbentler Kullanlarak Flumequin in (Antibiyotik tr) Atk Sulardan Adsorbsiyon Yntemiyle Giderilmesi..................................................................................... M. Tamer UZUN, S. ILTER YILMAZ, Ali Imran VAZOULLARI ve Mehmet UURLUVan lindeki me Sularnda Kirlilik Boyutunun ncelenmesi................................................... Sevda OCAK, Ali Rza KUL, Canan DEMR, Nilgn ONURSAL, Ahmet SELUK, Hasan ERGE, Veysel BENEKThe Mechanism and Affecting Factors of Nitrous Oxide Emission in Wastewater Treatment..................................................................................................................................Engin GRTEKNAmbient Air Quality Assessment and Management in Batumi............................................ Guguli Dumbadze-ZAKARADZE, Nino LOMTATDZE, Nana GVARSHVLComparison of PM10 and SO2 Concentrations in the Cities Located at theMediterranean Coast of Turkey.............................................................................................. Gray DOAN, Ahmet TEPE and idem MORALInvestigation of the Influence of Meteorological Parameters on PM10 Levels inAntalya Turkey.........................................................................................................................Ahmet TEPE, Gray DOAN and idem MORAL
358
366
376
385
392
399
409
419
433
440
450
461
467
476
478
486
495
503
Uucu Organik Bileiklerin Yap Malzemelerindeki Difzyon veAdsorpsiyonunun Dinamik Metotla ncelenmesi.................................................................................................. Mehmet KALANDER, akir YILMAZ ve Cevdet AKOSMANEffects of Biodesulfurization by bacterial cell of crude oil to reduce air andthe environment pollutions...................................................................................................... Elham KARM, Fatemeh YAZDAN, Behnam RASEKH, Ashrafolsadat HATAMAN, Abbas Akhavan SEPAHYArt ay Havzas rneinde Bir Ynetim Stratejisi Olarak Mikro Havzalarn Belirlenmesi............................................................................................................................... Pinar BOLLUKCU, Sebahat AIKSZPlanlama Srecine Grsel Peyzaj Analizi ile Etik Yaklam: Amasra rnei.................... Deniz ELK ve Sebahat AIKSZEvaluation of Urban Identification Elements In Terms of Urban DesignAnd Urban Image: Sample of Amasra, Turkey.....................................................................Canan CENGZ, Pelin KEECOLUKaliteli Bir Yaam Alan in Trkiye ve Avrupa Birlii (AB)'de Uygulanan evre Politikalar...................................................................................................................... Murat AYANKentsel evre Kapsaminda Yesil ati ve Cephelerin Degerlendirilmesi............................ Zerrin ST ve Damla ENOLYeil ati Sistemlerinin atlardaki Scaklk Dmne Etkisinin Yapay Sinir Alar ile ncelenmesi anlurfa rnei.................................................................................................. Tahir AYATA, Dogan ERDEMIRAdanada Kent inden Geen Otoyolun evreye Etkilerinin Belirlenmesi ve Azaltc nlemlerin Aratrlmas le lgili TBTAK Projesi........................................................... Muzaffer YCEL, Zerrin ST, Deniz OLAKKADIOLUKentsel Dnmn Kent Peyzajna Etkisi: Sulukule rnei............................................. Nilfer Kart AKTA and Muhibe Asli ALPTarihi Mekanlarda Kentsel Dnm Uygulamalar ve evre zerine Etkileri............... zzet DERMENCTrkiyede Kresellemenin evre Hukukuna Yansmalar:stn Kamu Yarar, zelletirme, Metalatrma, evreyiKirletme, Yaam, evre ve Doal Haklarnhlali........................................................................................................................................... Aziz Cumhur KOCALARKentsel Dnm ile Deitirilen mar Hakknn Yaratt Sorunlar:Mlkszletirme, Yeil Alanlara Ynelik Bask, evre Dman ehirler..........................Aziz Cumhur KOCALARProposed Solutions to Environmental Concerns in the Construction Industry:Sustainability and Green Building.......................................................................................... mer Faruk TEKN, Musa ET, Kamil B. VARINCAImprovement of Disaster Tents against Permeation and Flammability as two of nvironmental Conditions......................................................................................... Sabih OVALI and Kamil B. VARINCA
510
518
523
533
544
555
568
578
589
599
609
619
634
651
662
2nd
International Symposium on Environment and Morality
24-26 October 2014, Adyaman - TURKEY
*Corresponding author: Address: Faculty of Engineering, Department of Environmental Engineering, Adiyaman
University, 02040, Adiyaman, TURKEY. E-mail address: [email protected], Phone: +904162233808, Fax:
+904162233809
Improvement of Disaster Tents against Permeation and Flammability
as two of Environmental Conditions
1Sabih Oval and *
2Kamil B. Varnca
1Faculty of Engineering Department of Textile Engineering, Adiyaman University, 02040, Adiyaman, Turkey
*2Faculty of Engineering Department of Environmental Engineering, Adiyaman University
02040, Adiyaman, Turkey
Abstract
The things used for accommodation are generally called tents. In the urgent circumstance and
catastrophe time, the tents that people live in until returning their house are also named as disaster
tents. These tents, according to their materials and design must be manufactured with regard to
different environmental conditions like combustion and water resistivity. Textile productions are
typically used as tent materials, and fabric of tents can become more durable in regard to
environmental conditions by preferring suitable raw material and finishing process. In this study,
disaster tents according to their water resistivity and combustion in the environmental conditions are
investigated to enhance their resistivity ability, and some suggestions are proposed for more endurable
tents.
Key words: Disaster tents, environmental conditions, permeability, combustion, flame retardant
Afet adrlarnn evresel artlardan Geirgenlik ve Yanmaya Kar
yiletirilmesi
zet
Barnak olarak kullanlan gerelere genel olarak adr ismi verilmektedir. Acil durum ve afet
zamanlarnda insanlarn yeniden yerleik konutlarna geinceye kadar yaamlarn geirdikleri
adrlara da afet adr denilmektedir. Bu adrlar retildikleri malzeme ve tasarmlarna gre su
geirme ve yanma gibi ok deiik evresel artlarna dayankl ekilde retilmeleri gerekmektedir.
adr malzemesi olarak ounlukla tekstil rnler kullanlmakta olup uygun hammadde seimi ve apre
ilemleri ile adr kumalar evresel artlara kar dayankllk kazanabilirler. Bu almada, afet
adrlarnn su geirme ve yanma gibi evresel artlara dayanmnn iyiletirilmesine ynelik olarak
yaplm olan alma ve yntemler incelenmi olup daha dayankl adrlar iin baz nerilerinde
bulunulmutur.
Anahtar kelimeler: Afet adrlar, evresel artlar, geirgenlik, yanma, g tutuurluk
1. Giri
adr; kee, deri, kl dokuma, sk dokunmu kaln bez veya plastik maddelerden yaplarak
direklerle tutturulan, tanabilir barnak, erge, oba, ota anlamnda [1] olup genel olarak doal
hayatta barnak olarak kullanlan aralardr. adrlar, kullanm alan ve ekillerine gre deiiklik
gstererek afet adr, kamp adr gibi farkl isimler alabilirler. Afet adrlar; yararlanacak kii
S. OVALI, K.B. VARINCA / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY
663
saysna, adr kurulacak blgenin iklimine ve kalnacak sreye gre farkl tasarm ve malzemeler
ile retilebilirler. Afet adrlar doal ortamlarda kullanldklar iin bulunduklar ortamdan
kaynaklanan farkl evresel artlara maruz kalrlar ve adrlardan bu evresel artlara kar
dayanm gstermesi beklenir.
Afet adrlarn bulunduklar ortamda en sk maruz kaldklar evresel artlar unlardr:
Scak ve souk hava
Rzgr ve basn
Yamur ve su geirme
Ate ve yangn
Biyolojik faaliyetler ve kflenme
adrlarn bu evresel artlara dayanabilmesi iin de bu artlar dikkate alnarak retilmeleri
gerekmektedir.
Bu almada, afet adrlarnn maruz kalabilecekleri evresel artlardan ikisi olan su geirme ve
yanmaya kar dayankllk kazandrlmas ve iyiletirilmelerine ynelik olarak yaplan almalar
incelenmitir. adrlarn en nemli parasnn retildikleri kuma olduu dnldnde
kuman evresel artlara kar iyiletirilmesi adrn iyiletirilmesi anlamna gelecei iin
kumalarn iyiletirilmesi konu edinilmitir.
2. Afet adr Kumalarnn evresel artlara Dayankllnn Artrlmas ve yiletirilmesi
Afet adrlarnn kullanmlar esnasnda maruz kalabilecekleri evresel artlara, zellikle su
geirme ve yanma gibi artlara kar koyabilmeleri iin bu artlara kar mukavim hammadde ve
ekilde retilmeleri gerekmektedir. adr kumann su geirme ve yanmaya kar dayankll
uygun hammadde seimi ve terbiye ilemleri ile artrlabilir. Ayrca uygun hammaddelerin uygun
oranlarda seilmesiyle, mevcut adr kumalar ile ayn maliyetlerde olmasna ramen daha stn
zelliklere sahip adr kumalarnn da elde edilmesi salanabilmektedir.
adr kumalarnn zellikleri esasnda iplik ve lif zelliklerine dorudan baldr. adr kuma
retiminde kullanlacak iplikler; hammadde zelliklerine, lif zelliklerine (incelik, uzunluk, kesit
yaps, flament/stapel oluu), ipliin lineer younluuna (numarasna) ve ipliin katsaysna gre
seilmelidir. adrdan istenilen zellikleri salayabilmek iin kullanlacak iplik tek tip iplik
olmayp, birden fazla farkl zellikte iplik seilebilir.
Dokuma kumalarn mukavemet zellikleri; liflerin mukavemet zelliklerine, ipliin filament
(kesintisiz uzun) veya stapel (kesintili ksa) yapsna, iplik numarasna, ipliin bkmne, ipliin
kat saysna, kumataki iplik sklklarna, kuman rgsne ve kuma kat saysna baldr.
Mukavemet zelliklerinin iyiletirilmesi iin; uygun hammaddeden yaplm iplik kullanmak,
optimum iplik numarasn tespit etmek, optimum sklk deerlerini tespit etmek, uygun kuma
rgsn tespit etmek, farkl zellikleri ayn bnyede toplayabilmek iin iki farkl zellikteki
S. OVALI, K.B. VARINCA / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY
664
kuma tabakasn birletirerek ift katl kuma yapmak (%100 pamuk tabaka ile %100 polyester
tabakann birletirilmesi vb. gibi) uygulanmas gereken yntemlerdendir.
2.1. Geirgenliin Azaltlmas (zor geirirlik - geirmezlik)
Geirgenlik, kuman veya bir baka malzemenin suyu veya bir baka svy iinden geirebilme
derecesi olarak tanmlanabilir [1]. Geirgenlik u zelliklere baldr [2];
Kuman porozitesi (iplik numaras, iplik sklklar, kuma rgs etkiler)
Elyafn zellikleri (elyafn incelii, kesit yaps, hidrofillii vb.)
Kuman kalnl (iplik numaras, kuman rgs, kuman kat says etkiler)
Akkann kuma yzeyi ile temas sresi
Kuman grd terbiye ilemi
En nemli geirgenlik parametrelerinden biri porozitedir. Kuma yzeyindeki gzenek oran ne
kadar kltlrse geirgenlik deeri de o kadar dk olur. Porozite deeri en fazla iplik
sklklarndan etkilenmesine ramen, iplik sklklarnn artrlmas dorudan maliyeti
artracandan sklk konusunda en iyi deerlerin tespit edilmesi gereklidir.
Lif incelii dorudan ipliin porozite deerini etkileyen bir parametredir. Lifler inceldike lifler
arasndaki boluklar klr, porozite deeri azalr. Mikroliflerden yaplm ipliklerle dokunan
kumalarn geirgenlik deerleri dier liflerden elde edilen kumalarn geirgenlik deerlerine
gre ok daha dktr [2]. Mikrofilament liflerle dokunmu kumalarn su geirgenliine ve su
buhar geirgenliine etkisi ekil 1de ematize edilmitir.
ekil 1. Mikrofilament liflerle dokunmu kumalarn hava (a), su (b) ve su buhar (c) geirgenliine etkisi [3]
Kullanlan yapay liflerin ok byk oran dairesel kesit yapya sahiptirler. Altgen, gen, fasulye
gibi farkl kesit yapsna sahip lifler de mevcuttur. Farkl kesit yapsna sahip lifler (altgen vb.)
S. OVALI, K.B. VARINCA / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY
665
yksek paketlenme saladklar iin geirgenlik deerleri dairesel kesitli liflerden yaplan
ipliklere gre ok daha dk kmaktadr. Baz lif kesit rnekleri ekil 2de verilmitir.
(a) (b) (c)
ekil 2. Pamuk (a), yn (b) ve sentetik lifin (c) lif kesit yaps
Hidrofilite su tutuculuk olarak tanmlanmakta, bu zellikteki maddelere ise hidrofil
denilmektedir. Hidrofobilite ise hidrofilitenin tam tersi olup su iticilik olarak tanmlanmakta, bu
zellikteki maddelere ise hidrofob denilmektedir. Bu bakmdan liflerin hidrofilitesi, geirgenlii
artrmaktadr. Ayrca hidrofil liflerden yaplm kumalar daha zor kuruduklar iin dikkat
edilmemesi durumunda kumalarn kflenmesine de sebep olmaktadrlar. Hidrofob lifler ise suyu
emmedikleri iin su geirmesi istenmeyen afet adr kuma gibi kumalarn yapmnda daha
uygundurlar.
Geirgenlii etkileyen bir dier faktr kuma kalnl olup kuma kalnl arttka, kuma
iinden geen akkan daha uzun mesafede srtnmeye maruz kald iin kuman su
geirgenlii azalmaktadr. Kuma kalnln ift katl kuma yaparak artrrken, ayn zamanda
tabakalardan biri mukavemeti ykseltmek, daha dzgn yzey oluturmak, yzeydeki su hzn
artrmak ve su geiini daha fazla engellemek amacyla kullanlabilir.
rg yaps ve kalnl da poroziteyi etkilemekte olup sadece rgs deitirilen, dier
zellikleri ayn kalan kumalarda, kk yzeye sahip rgler, dierlerine gre yaklak %25
daha az su geirmektedirler.
Geirgenliin bal olduu bir dier faktr, akkann kuma yzeyi ile temas sresidir. Yamur
srasnda adr yzeyine temas eden suyun adr yzeyinde ak hz artrlabilirse kumaa nfuz
etmeden yzeyden ayrlmas salanabilir. Bu amala yzeyden akan suyun daha kk bir
yzeyden akmasnn salanmas gerekmektedir. Ayrca yzey malzemesinin hidrofob zellikte
olmas da suyun akp uzaklamasna katk salayacaktr.
Tekstil mamullerine hidrofob zellik kazandrlmas iki prensip ile gerekletirilebilir; su iticilik
ve su geirmezlik. Bu iki zellik tekstil mamullerine apre ilemleri ile kazandrlabilir [4]. Apre
ilemleri, Tekstil mamulnn deerini ykselten, karakterini, yzeyini ya da grnn
deitiren ve tekstil materyalini (iplik, dokuma veya rme kuma) sata hazrlayan mekanik ve
kimyasal tm ilemlere verilen isimdir [5]. Tekstil mamullerine hidrofob zellik kazandrlmas
su iticilik apresi ve su geirmezlik apresi ile gerekletirilebilmektedir.
S. OVALI, K.B. VARINCA / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY
666
Su iticilik apresi kuman grnmn ve geirgenliini tamamen korumasna karn, ona, suyu
itici bir zellik kazandran apre ilemidir. Su iticilik apresinde kuma yzeyinin deil de, kuma
oluturan lif ve ipliklerin yzeyinde film oluturulmas esastr. rnein; ya asidi, zirkoryum-
parafin, silikon ve florokarbon gibi maddeler bu etkiyi salayabilirler. Bu durumda, gzenekler
kapanmadndan salk ynnden avantajl olup kuru ve hava geirgen durumdadrlar. Ancak bu
ilem ksa sreli su maruziyetine dayankl olup basn altnda kuma sudan koruyamaz, su
gzeneklerden kuman iine nfuz eder [4].
Su geirmezlik apresinde ise mamul yzeyi tamamen su ve hava geirmez film tabakas ile
kaplanr. Bylece mamul; suyu hi geirmedii gibi rzgr ve souk etkisinden de korur. Bunun
yannda, vcut neminin dar kmasn da nler. nk kuman btn gzenekleri kapanm
durumdadr [4].
Bu ilemler iin poliretanlar, polivinil klorr, slikon elastomerler, neoprene kauuk,
politetrafloraetilen klorosulfonat gibi malzemeler kullanlabilir.
yi bir hidrofobluk apresi iin; liflerin ime (su tutma) yeteneinin az olmas, kuman ekmezlik
yeteneinin olmas, dzgn ve sk bir kuma yaps, hidrofob filmin elastiki olmas, liflerin
yzeyini iyi bir ekilde kaplamas ve yapmas, hidrofob film yzeyinin yapkan olmamas,
dolaysyla kirlenme eilimli olmamas, kullanlan hidrofobluk salayc maddenin etkili olmas
gerekir. Ayrca; kuma apre maddesini iyi bir ekilde emebilecek hidrofillikte olmal, kuma
zerinde hidrofob madde almn engelleyecek hidrofil madde artklar olmamal, yzey aktif
maddeler ve baz artklar bulunmamaldr [4].
Hidrofobluk iin liflerin ime yeteneinin az olmas istenir. adr kuma iin tercih edilen
doal bir lif olan pamuk, nem tutma kapasitesi yksek olmas nedeniyle nemi iine eker ve
kolayca ier. Oysa sentetik polyester su tutmadndan ime yetenei yoktur. Bu sebeple adr
kuma olarak hidrofobluk asndan pamua gre sentetik polyester tercih edilebilir. Ayrca
sentetik polyesterin nemi ekmemesi ile kflenme gibi olumsuz durumlarnda nne geilmi
olur. Kuman ekmezlik yetenei bakmndan da polyester bir kuman ekmezlii %100 pamuk
dokuma bir kumaa gre daha iyidir.
yi bir hidrofobluk iin istenen zelliklerden bir dieri dzgn ve sk bir kuma yapsdr ki
bunun iin mikrolif kullanm tercih edilebilir. Zira mikrolif kullanm ile daha dzgn, daha sk
ve dolays ile mukavemeti daha yksek bir kuma elde edilir.
2.2. Yanabilirliin Azaltlmas (zor yanarlk - yanmazlk)
Gnmzde sanayilemenin artmasyla birlikte toplu yerleim blgelerinin artmas ve
teknolojinin gelimesi yangn risklerini oaltm, dolaysyla s ve alevden koruyucu tekstillerin
kullanmn kanlmaz klmtr. Yangn balangcndan itibaren yangn mahallinde scaklk ok
sratli bir ekilde ykselir. Bunun iin yangnlarda ilk dakikalar hatta saniyeler ok nemlidir.
Zira yangnlarda ilk 5 dakikada scaklk hemen 500 Cnin zerine kmaktadr [6]. Bu adan
afet adrlarnda kullanlan malzemelerin yanma olasln en aza indirmek gerekmektedir. Baz
liflerin yanabilirlik durumlar izelge 1de verilmitir.
S. OVALI, K.B. VARINCA / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY
667
izelge 1. Baz liflerin yanabilirlik durumlar [6, 7]
Lif Yanma scakl (C) Tutuma kolayl Yanma hz
Pamuk 350 kolay hzl
Polyester 480 kolay yava
Akrilik 250 kolay orta
Naylon 6 450 kolay yava
Polipropilen 550 kolay hzl
Yn 600 ge yava
G tutuur tekstiller, aleve veya yksek scaklklara maruz kaldnda tutumayan, tutusa bile
kendi kendine snebilen tekstiller [6] eklinde tanmlanabilmektedir. Tekstil malzemesine g
tutuurluk zellii apre ilemleri ile kazandrlabilmektedir.
G tutuurluk apresi; tekstil malzemesinin alev almaya kar koymasn, eer alev alm ise
yanma hznn yavalatlmasn ve yakc etken uzaklatrldnda ksa bir sre sonra yanmann
kendiliinden durmasn salar.
G tutuur kumalar elde etmek iin ise;
Yaps itibariyle g tutuan liflerin (karbon, cam, PBI, PTFE, Nomex, Kevlar vb. gibi) kullanlmas,
Liflerin kopolimerazasyon ve kimyasal modifikasyon ile yaplarnn deitirilmesi,
Sentetik polimere lif ekimi esnasnda g tutuma salayc kimyasallarn ilave edilmesi,
Kuman g tutuma salayan kimyasallar ile muamele edilmesi
gibi yntemler kullanlmaktadr [6].
Bu drt yntem de tekstil teknolojisinde geni apl olarak kullanlmaktadr. Bununla birlikte,
kuman kullanm alanna bal olarak bu yntemler tek tek, yahut birlikte kullanlarak en iyi g
tutuma ve yanmama davrann sergileyecek deiik kuma yaplar elde edilebilmektedir [6].
Uyguland kuman elyaf yapsna, trne, arlklarna, dokuma yaplarna, elyaf
kombinasyonlarna, ykamaya veya kuru temizlemelere dayankllklarna gre eitlilik gsteren
g tutuur malzemeler fular, sprey, kaplama veya kpk yntemi ile uygulanabilir. Uygulama
yntemleri kullanlacak tekstil malzemesine veya kullanm alanlarna gre deiiklik
gstermektedir. G tutuur malzemelerin kaplama yerine fular olarak kullanlmas
verimliliklerini arttrr, nk kimyasal, kuman iine nfuz ettii zaman en iyi performans
gsterir. Kaplama olarak kullanlan g tutuur malzemelerdeki suda zlmeyen malzemeler
g tutuur kimyasallarn kuman iine nfuz etmesini engeller, bu durumda kaln kumalarda
verim dmesi gzlenir.
Son yllarda yaplan almalarda, daha az maliyetli ve evre dostu g tutuur maddelerin
retimi zerinde durulmu, halojen iermeyen g tutuur madde kullanm gelitirilmitir.
Yaplan almalarda, yeni yntemler olarak plazma ilemi ile yzey modifikasyonu,
mikrokapsl uygulamalar ve nanoteknoloji ne kmaktadr [8].
S. OVALI, K.B. VARINCA / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY
668
Geleneksel g tutuurluk ilemlerinde kullanlan kimyasal maddelerin yaplar, ykama
dayanmlar ve saladklar etkiler gz nne alndnda eitli sorunlarla karlalmaktadr. Son
yllarda yaplan aratrmalar, ilemin ykamaya dayankl olmas ancak bunu salayan kimyasaln
toksik etkisinin olmamasnn yan sra poliamid ve poliester gibi kolay eriyebilen lifler ieren
kumalar iin erime ve damlamay nleyen g tutuur madde kullanm zerine younlamtr
[9].
evre dostu g tutuur pamuklu tekstillerin retimi iin yeni bir yol olarak kitosan fosfat
denendii almalar mevcuttur. Yaplan almalarda kitosan fosforilizasyon ilemi srasnda
eklenmi ve bir azot kayna gibi davranp fosforla sinerjitik (iki etkenin beraberce olan etkisinin,
her ikisinin tek bana etkisinin toplamndan daha fazla olmas) bir etki oluturduu grlmtr.
Kitosan sitrat tuzu fosforilizasyon reaksiyonunu kolaylatrmtr. nk amino gruplar selloz
hidroksillerinden daha reaktif hale gelmitir. Kitosan konsantrasyonunun %0dan %2ye
ykseltilmesi pamuklu kuman g tutuurluunu artrmtr. Kitosan konsantrasyonunun
%2nin zerine kartlmas ile kuman sl bozunmas zerinde snrl bir etkiye sahip olmutur
[10].
Baz terbiye ilemleri olduka yksek kullanm dayanm salamasna ramen baz kimyasal
malzemelerin belli bir miktarn zerinde kullanlmas kuman kullanm zelliklerini
bozmaktadr. Baarl bir g tutuurluk terbiyesi iin kabul edilebilir g tutuma seviyelerini
uygun maliyet ve klasik tekstil terbiye ve kaplama cihazlar ile gerekletirebilmek gereklidir.
Sonu ve neriler
Afet adrlar, acil durum ve afet zamanlarnda insanlarn yeniden yerleik konutlarna geinceye
kadar yaamlarn geirdikleri adrlardr. Afet adrlar doal ortamlarda kullanldklar iin
bulunduklar ortamdan kaynaklanan farkl evresel artlara maruz kalrlar ve afet adrlarndan da
bu evresel artlara kar dayanm gstermesi beklenir. Bu almada, afet adrlarnn maruz
kalabilecekleri evresel artlardan ikisi olan su geirme ve yanmaya kar dayankllk
kazandrlmas ve iyiletirilmelerine ynelik olarak yaplan almalar incelenmitir. adrlarn
en nemli parasnn retildikleri kuma olduu dnldnde kuman evresel artlara kar
iyiletirilmesi adrn iyiletirilmesi anlamna gelecei iin kumalarn iyiletirilmesi konu
edinilmitir.
adr kumann su geirme ve yanmaya kar dayankll uygun hammadde seimi ve terbiye
ilemleri ile artrlabilmektedir. Ayrca uygun hammaddelerin uygun oranlarda seilmesiyle,
mevcut adr kumalar ile ayn maliyetlerde olmasna ramen daha stn zelliklere sahip adr
kumalar elde edilmesi salanabildii de grlmektedir. Ayrca adrdan istenilen geirmezlik ve
yanmazlk zelliklerini salayabilmek iin kullanlacak ipliin tek tipte iplik olmayp birden fazla
farkl zellikte iplikten olumas da denenmelidir. Buna ilave olarak gelien teknik ve teknoloji
ile yeni apre yntemleri de denenmelidir.
zetle; yaplan almalar gstermektedir ki teknolojideki gelimeler sayesinde kumalarn su
geirme ve yanmaya kar uygun hammadde ve apre ilemleri ile dayanmlar artrlabilmektedir.
S. OVALI, K.B. VARINCA / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY
669
Kaynaklar
[1] Trk Dil Kurumu. Gncel Trke Szlk (Elektronik srm).
http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&view=gts Eriim: 08/2014.
[2] Erkan T. Kuma Porozitesinin Belirlenmesinde Grnt Modellemesinin Kullanm:
Filament plikli Dokuma Kuma. Tekstil ve Konfeksiyon. 2011;2:147-157.
http://goo.gl/VsAB68
[3] Anonim. Microfiber. http://www.fibersource.com/f-tutor/micro.htm Eriim: 09/2014
[4] Anonim. Hidrofob Apre. http://mihenk.stormpages.com/hidrofob.htm Eriim:09/2014
[5] ifti Y. Tekstil El Kitab. Baslmam eser. http://www.istgumlab.com/yciftci/wp-
content/uploads/2013/12/EK-I-Tekstil%20El%20Kitabi.pdf
[6] Kaln MB. Tekstil Yzeylerinin Yanmaya Kar Direnlerinin Arttrlmas. Yksek Lisans
Tezi. Kahramanmara niversitesi Fen Bilimleri Enstits, Kahramanmara, 2008.
http://kutuphane.ksu.edu.tr/e-tez/fbe/T00843/mehmetbaran_kalin_tez.pdf
[7] Horrocks AR, Price DX. Fire Retardant Materials. Woodhead Publishing. ISBN: 1-85573-
419-2. USA, 2001. http://www.worldcat.org/oclc/443488187
[8] meroullar Z, Kut D. Tekstilde G Tutuurluk. Uluda niversitesi Mhendislik-
Mimarlk Fakltesi Dergisi. 2012;17(1):27-41.
http://mmfdergi.uludag.edu.tr/Dergi/cilt17sayi1/mak17_01-03(syf027-041).pdf
[9] Ban DM, Wang YZ, Yang B, Zhao GM. A Novel Non-Dripping Oligomeric Flame
Retardant for Polyethylene Terephthalate. European Polymer Journal. 2004;40(8):1909-
1913. https://doi.org/10.1016/j.eurpolymj.2004.03.013
[10] El-Tahlawy K. Chitosan Phosphate: A New Way for Production of Eco-Friendly Flame-
Retardant Cotton Textiles. The Journal of The Textile Institute. 2008;99(3):185-191.
https://doi.org/10.1080/00405000701584311
http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&view=gtshttp://goo.gl/VsAB68http://www.fibersource.com/f-tutor/micro.htmhttp://mihenk.stormpages.com/hidrofob.htmhttp://www.istgumlab.com/yciftci/wp-content/uploads/2013/12/EK-I-Tekstil%20El%20Kitabi.pdfhttp://www.istgumlab.com/yciftci/wp-content/uploads/2013/12/EK-I-Tekstil%20El%20Kitabi.pdfhttp://kutuphane.ksu.edu.tr/e-tez/fbe/T00843/mehmetbaran_kalin_tez.pdfhttp://www.worldcat.org/oclc/443488187http://mmfdergi.uludag.edu.tr/Dergi/cilt17sayi1/mak17_01-03(syf027-041).pdfhttps://doi.org/10.1016/j.eurpolymj.2004.03.013https://doi.org/10.1080/00405000701584311
ISEM2014-Cilt1-1n-A41-Kapak-n2-bo sayfa2-Kapak-i-Cilt13-Kapak-i24-Kurullar5-bo sayfa5-nszler6-indekiler-Cilt1Page 1Page 2Page 3Page 4
ISEM2014-A07-004ISEM2014-Cilt1-3arka-A4