Upload
phamdieu
View
219
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
POŁOŻENIE
• Powierzchnia
30 mln km kw.
• Najwyższy
szczyt
Kilimandżaro
5895 m.n.p.m.
• Największa
pustynia
Sahara 8 mln
km kw.
CECHY POŁOŻENIA
• Przewaga wyżyn i
gór – średnia
wysokość 658
m.n.p.m
• Rozległe kotliny
• ¼ powierzchni to
pustynie
• Mało urozmaicona
linie brzegowa
• Zatoki:
Gwinejska i
Wielka Syrta
• Wyspy:
Madagaskar,
Zanzibar,
Kanaryjskie,
Książęca,
Św. Tomasza
CECHY POŁOŻENIA
NIL • Najdłuższa w Afryce
długość 6650 km.
• Przepływa przez 7 krajów
• Składa się z: Nilu Alberta,
Wiktorii, Górskiego,
Błękitnego.
• Katarakty na Nilu –
naturalne progi na rzece,
wyodrębnia się 1 w Egipcie i
5 w Sudanie
KONGO
• Druga, co do długości, rzeka
w Afryce 4700 km.
• Jej zlewnia pokrywa 12%
kontynentu.
• Roczny odpływ – ok. 1260 km³.
LUDNOŚĆ
• Północna Afrykę zamieszkują Arabowie,
• Afrykę Środkową i Południowa - ludność
odmiany afrykańskiej
• W Południowej Afryce mieszkają również
potomkowie europejskich kolonizatorów
Afrykańska – skóra ciemna, czarne wełniste
włosy, grube wargi, lekko spłaszczone nosy
Masaj
Sudanka Pigmej
Himba
Kenijczyk
RPA - „apartheid” - segregacją rasową skierowaną
przeciwko wszystkim „kolorowym” obywatelom do
niedawna zapisany w konstytucji jako obowiązująca
doktryna.
w latach 90 – tych XX w., rząd RPA rozpoczął
demontaż systemu m. in. zalegalizowano uprzednio zakazany czarny kongres oraz nakazano uwolnienie
więzionych czarnych działaczy. W 1994 r. konstytucja krajowa
została ponownie napisana, odbyły się też
pierwsze wolne wybory w historii kraju. Pierwszym czarnym prezydentem Republiki Południowej Afryki został Nelson
Mandela.
Rolnictwo • Niekorzystne warunki naturalne: klimat strefy
zwrotnikowej, brak wody
• Prymitywna uprawa roli – głównie praca ręczna
• Niska wydajność gospodarstw rolnych, duża liczba zatrudnionych
• Plantacje – kauczuku, kawy, palmy oleistej, bawełny - prowadzone przez firmy europejskie
• Najważniejsze uprawy – proso, sorgo, kukurydza, ryż, maniok, bataty.
• Hodowla zwierząt na sawannach – raczej jako forma zabezpieczenia finansowego
Przemysł
• Głównie wydobywanie surowców
mineralnych:
- kobaltu, złota diamentów, platyny, węgla
kamiennego na południu Afryki
- Ropy naftowej i gazu ziemnego na
północy.
EGIPT
• 97% powierzchni to pustynie
• 3 pod względem liczby ludności państwo
Afryki (83 mln ludności)
• 98% ludności zamieszkuje dolinę i deltę Nilu
• Gospodarka – eksport ropy naftowej i gazu,
Kanał Sueski, eksport energii elektrycznej z
Tamy Assuańskiej, turystyka
RPA
• Kraj wyżynny (Weld)
• 80% to ludność czarnoskóra, 10 % biali
• do 1991 polityka Apartheidu (segregacji
rasowej)
• Nelson Mandela (1994-99) pierwszy
czarnoskóry prezydent RPA
• Gospodarka – wydobycie złota,
diamentów, platyny, rudy manganu, węgla
kamiennego
• AIDS
Cechy położenia:
• Południkowy
układ krain
geograficznych
Góry-Wyżyny-
Niziny
• Najwyższy szczyt
McKinley (6194
m.n.p.m)
• Granicą między
Ameryką Pn i Pd
stanowi Kanał
Panamski
PODSUMOWANIE
• W Ameryce Północnej przewaga gór i wyżyn – średnia wysokość
781 m.n.p.m.
• Najwyższym punktem jest Mc Kinley (znany też jako Denali – 6194
m) na Alasce, najniższy to Dolina Śmierci (86 m p.p.m.).
• Ponad 64% powierzchni leży powyżej 300 m.n.p.m.
• Wzdłuż zachodnich brzegów położone są Kordyliery, które są
aktywne sejsmicznie i występują tam wulkany np. Św. Heleny
• We wnętrzu kontynentu znajdują się wyżynne równiny, wybrzeża
wschodnie są nizinne.
• Klimat od okołobiegunowego na północy przez umiarkowany,
podzwrotnikowy i zwrotnikowy do równikowego w Ameryce
Środkowej. W Kordylierach klimat górski.
• Głównymi rzekami są: Missisipi i Misouri, Mackenzie, Jukon
• Główne jeziora: Górne, Huron, Michigan, Erie, Wielkie Jezioro
Niedźwiedzie, Wielkie Jezioro Niewolnicze.
• Cechy położenia
geograficznego:
• Południkowy układ
krain geograficznych
• Przewaga nizin
• Duża liczba wód
powierzchniowych:
głównie dorzecze
Amazonki
• Najwyższy szczyt
Aconcagua 6960
m.n.p.m.
Podsumowanie • W Ameryce Południowej przewaga nizin – średnia wysokość 655 m.
• Najwyższym punktem jest Aconcagua (6960 m), najniższy to
Laguna del Carbon (105 m p.p.m.).
• Wzdłuż zachodnich brzegów położone są Andy, które są aktywne
sejsmicznie i występują tam wulkany np. Cotopaxi
• Najrozleglejsze obszary wyżynne Ameryki Południowej to: Wyżyna
Gujańska, Brazylijska, Patagońska, natomiast nizinne: Nizina
Orinoco, Amazonki, La Platy.
• Występują wszystkie strefy klimatyczne, od klimaty równikowego na
północy kontynentu, poprzez zwrotnikowy, podzwrotnikowy,
umiarkowany do subpolarnego na południu kontynentu.
• Na pustyni Atacama występuje najdłuższy okres bez opadów (300
lat) od 1670 do 1972. Również minimalne średnie opady są tam
najmniejsze i wynoszą 0,8 mm.
• Ok. 85% powierzchni Ameryki Południowej należy do zlewiska
Oceanu Atlantyckiego. Największymi rzekami są: Amazonka,
Parana, Sao Francisco, Orinoco.
• Niewielka liczba jezior: Maracaibo, Patos, Titicaca
Problemy gospodarcze Ameryki
Ludność:
Metys = Indianin + Biały
Mulat = Czarny + Biały
Zambos = Czarny + Indianin Duże zróżnicowanie obu kontynentów:
Meksyk 99% ludności to Metysi
USA 80% ludności to Biali
Peru 15% Biali
Ludność biała to ludność napływowa z Europy potomkowie
Portugalczyków i Hiszpanów (z XV w), później Francuzi i Brytyjczycy
Ludność czarna to potomkowie niewolników z Afryki
Bogata Północ Biedne południe Kraje wysokorozwinięte gospodarczo:
• wysoka wartość PKB na 1 mieszkańca
• Dominacja usług w strukturze PKB, niewielki udział rolnictwa,
ale rolnictwo wysokowydajne
• Duże zużycie energii elektrycznej
Kraje słaborozwinięte gospodarczo (Nikaragua, Boliwia,
Wenezuela)
• Niski poziom przemysłu
• Niedobór wykształconych pracowników
• Przestarzałe technologie
• Duży odsetek zatrudnionych w rolnictwie
• Korupcja
• Rządy junty wojskowej
USA
• 3 miejsce pod względem liczby ludności na
świecie po Chinach i Indiach (307 mln osób)
• Megalopolis
• 20% światowego PKB produkują USA
• Czołowe miejsca w wydobyciu: węgla
kamiennego, ropy naftowej i gazu, miedzi, złota
• Nowoczesne technopolia: Dolina Krzemowa,
Orange Country, Austin, NY, Boston
• 1867 kupno Alaski za 7,2 mln dolarów (5 centów
za ha)
Brazylia • Największy kraj Ameryki Południowej
• Wskaźnik urbanizacji 86%
• Dzielnice nędzy – fawele
• Czołowy producent: kawy, kakao, trzciny cukrowej,
soi, bawełny i bydła
• Bogate złoża: boksytów, rudy manganu, rudy
żelaza, ropy naftowej
• Rządowy plan rozwoju Amazonii!!!!
• Karczowanie lasu dla pozyskania szlachetnych
gatunków drewna (heban, tekowiec, mahoń, balsa)
Antarktyka znajduje się na półkuli południowej, powierzchnia 14 mln km 2 Jej położenie geograficzne, warunki klimatyczne i biologiczne to aspekty nadające jej miano wielkiej osobliwości – Światowego Parku Biosfery, gdzie cała przyroda jest chroniona prawem do 2025 r. Najwyższy szczyt Mt.Vinson 5140 m.n.p.m.
Antarktyda nazywana jest kontynentem siedmiu biegunów. Biegun geograficzny pd. znajduje się na Płaskowyżu Polarnym na wysokości 2765 m n.p.m. Pd. biegun magnetyczny ma położenie zmienne np. w 1960: 67012'S i 1420E. Biegun geomagnetyczny leży w połowie odległości między biegunami geograficznym a magnetycznym. Biegun zimna znajduje się w pobliżu stacji Wostok (-89,60C Biegun względnej niedostępności jest w Antarktydzie Wschodniej (820S i 550E). Biegun wiatrów leży na Ziemi Mary Byrd.
.
Antarktydę charakteryzuje najniższa temperatura na naszej planecie. Przez cały rok jest ujemna. Średnia roczna temperatura dochodzi nawet - 70 °C. Zanotowano również najniższą na Ziemi – 89,6 °C na stacji Wostok. Wiatr osiąga miejscami prędkość 300 km/h. Antarktyda posiada 90% lodu istniejącego na naszej planecie i jest największym zapasem wody słodkiej na Ziemina Ziemi
Około 99% terytorium Antarktydy jest pokryte lodem, a średnia jego grubość wynosi od 2500 m do 4775 m w niektórych miejscach. Gdyby pokrywę lodową całkowicie stopić, wysokość oceanów wzrośnie o około 70 metrów w porównaniu z obecnym poziomem
.
Antarktyka odgrywa rolę lodówki ziemi, reguluje prądy oceanów i globalny klimat na Ziemi. Każda znacząca zmiana środowiska Antarktydy wpłynie na zmiany globalne klimatu naszej planety. Dlatego od 1959 roku obszar Antarktydy jest chroniony prawem międzynarodowym i można tam jedynie prowadzić działalność naukową i ograniczoną turystykę (rocznie do 3 000 osób)
Badania naukowe i turystyka
Pomimo surowego klimatu na Antarktydzie żyje duża ilość zwierząt dzikich, które dostosowały się zaskakująco dobrze do istniejących tam warunków. Żyją tam pingwiny Adeli, królewskie, cesarski, lamparty morskie (foki), morsy. Bogate w plankton wody otaczające Antarktydę przyciągają wieloryby.
Australia to nazwa jednocześnie kontynentu i państwa. Pochodzi ona
od nazwy legendarnego lądu – „Terra Australis Incognita” („Nieznana
Ziemia Południowa”), którego poszukiwali podróżnicy europejscy w
XVII i XVIII w. Australia leży całkowicie na półkuli południowej,
pomiędzy Oceanem Indyjskim a Oceanem Spokojnym.
Dla Europejczyków Australia jest położona po przeciwnej stronie kuli
ziemskiej, jak czasem mówimy – na antypodach.
• Oficjalna nazwa : Związek Australijski
• Stolica: Canberra
• Powierzchnia: 7,7 mln.km 2
• Ludność: 20 mln osób
• Głowa państwa Królowa Elżbieta II
• Forma władzy monarchia konstytucyjna
• Miasta: Sydney, Melbourne, Brisbane
• Najdłuższa rzeka: Darling (2,740 km)
• Najwyższy punkt Góra Kościuszki (2230 m.n.p.m)
• Symbol narodowy: kangur i emu
FAKTY
Kapitan James Cook odkrył Australię w 1770. Wylądował na południe od Sydney w Nowej Południowej Walii i przejął ten obszar
w imieniu króla Anglii.
W 1851 około 300 km na zachód od Sydney znaleziono złoto co
zapoczątkowało gorączkę złota w Australii.
Aborygeni to rdzenna ludność Australii, która przybyła tutaj z kontynentu azjatyckiego i zamieszkuje ten kontynent od 50 tys. lat.
Herb Australii. Składa się z tarczy zawierającej odznaczenia sześciu
państw związkowych, oraz dwóch rodzimych zwierząt
kangura i emu.
Flaga Australii składa się z dwóch
symboli Union Jack czyli symbol
Wielkiej Brytanii symbolizujący
związek Australii z Wielką Brytania
- dominium oraz gwiazdę
sześcioramienną, symbolizującą
sześć stanów Związku
Australijskiego, a na prawo od niej
konstelację Krzyża Południa
AYERS ROCK
Olbrzymi masyw skalny
wznoszący się 350 m
ponad piaszczystą
równiną, na
południowy zachód od
Alice Springs.
Geolodzy szacują jego
wiek na około 600
milionów lat. Ayers
Rock jest uważany za
największy na świecie
monolit wystający
ponad powierzchnię,
Aborygeni nazywają
górę „Uluru”, czyli
„miejsce spotkań”.
Największa na świecie rafa koralowa o długości ponad 2000 km, ciągnie się wzdłuż wschodniego
wybrzeża Queensland (na M. Koralowym).
GOSPODARKA
• Czołowe miejsca w wydobyciu: węgla
kamiennego, boksytów, diamentów, złota,
rudy żelaza, uranu.
• Podstawą rolnictwa jest hodowla owiec,
ale na południu uprawia się również
pszenicę, bawełnę i winorośl
• 22 mld dolarów przyniosły w 2007 roku
zyski z turystyki
Azja Nazwa Azja pochodzi od greckiego
słowa asis, co oznacza "namuł rzeczny".
Największe starożytne cywilizacje, na
tym kontynencie, rozwinęły się właśnie w
dolinach rzek, wypełnionych żyznymi
namułami Tygrysu i Eufratu, Indusu,
Jangcy i Rzeki Żółtej.
• Azja jest jednym z najbardziej
rozczłonkowanych kontynentów świata.
• Średnia odległość od morza wynosi tu
756 km, maksymalna około 2 360 km.
• Długość linii brzegowej Azji wynosi
70,6 tys. km. Większą długość osiąga
tylko linia brzegowa Ameryki Północnej.
Półwyspy
• Półwyspy zajmują 19,5% powierzchni Azji.
Największe z nich to:
– Półwysep Arabski - największy półwysep świata
(2,7 mln km2),
– Półwysep Indochiński (2,2 mln km2),
– Półwysep Indyjski (2,1 mln km2),
– Azja Mniejsza (0,5 mln km2),
– Tajmyr (0,4 km2),
– Kamczatka i Koreański.
Wyspy
• Wyspy zajmują tylko 6,2% powierzchni Azji. W południowej części kontynentu znajduje się największy na świecie Archipelag Malajski, zajmujący prawie 1,7 mln km2.
• Do największych wsyp tego archipelagu należy zaliczyć:
• Borneo (736 tys. km2),
• Sumatrę(434 tys. km2),
• Celebes i Jawę.
• Dużymi archipelagami są także: archipelag Wysp Japońskich (369 tys. km2) z Honsiu (230 tys. km2) i Hokkaido
• archipelag Filipin (300 tys. km2) z wyspami Luzon i Mindanao
• archipelagi Ziemi Północnej i Wysp Nowosybirskich.
• dużymi wyspami są: Sachalin, Cejlon, Tajwan, Hajnan i Cypr.
Morza
• Wybrzeża Azji (pomijając wyspy) obmywają wody aż 25 odrębnych akwenów morskich. Do najważniejszych basenów morskich należy zaliczyć:
• Morze Śródziemne, Czarne (O. Atlantycki)
• Karskie, Łaptiewów, Wschodniosyberyjskie, Czukockie, Beringa (O. Arktyczny)
• Ochockie, Japońskie, Żółte, Wschodniochińskie,
Południowochińskie (O. Spokojny)
• Arabskie, Czerwone (O. Indyjski)
Ukształtowanie terenu
Azja (poza Antarktydą) jest najwyżej położonym
kontynentem świata 990 m n. p. m.
Obszary położone poniżej 300 m n. p. m. zajmują 32,4%, a
tereny położone powyżej 1 000 m. n. p. m. - 30,4%.
Najwyższe wzniesienie Azji - Mount Everest (8 848 m n. p.
m.) położony w Himalajach jest równocześnie najwyżej
położonym punktem Ziemi.
Na kontynencie azjatyckim znajdują się najwyższe na Ziemi
łańcuchy górskie, 14 szczytów przekracza 8 000 m n. p. m.
Najniższy punkt Ziemi na stałym lądzie - depresja Morza
Martwego (- 405 m p. p. m.).
Różnica wysokości wynosi 8848 - (-405) = 9253 m
Ukształtowanie terenu
• Największe obszary nizinne, zajmujące 1/3 powierzchni,
występują w północno-zachodniej części kontynentu
azjatyckiego. Są to: Nizina Turańska i Zachodniosyberyjska.
• Na wschodzie leży Nizina Chińska. Na południu znajdują
się: Nizina Gangesu, Nizina Indu i Nizina
Mezopotamska.
• Wyżyny i góry zajmują 2/3 powierzchni Azji. Wielkie
obszary wyżynne występują na północy: Wyżyna
Środkowosyberyjska, na zachodzie: Pogórze Kazaskie,
w części środkowej: Tybet (najwyżej położona wyżyna
świata) oraz na południu: Wyżyna Irańska i Dekan.
Charakter wyżynny ma także Półwysep Arabski. W Azji
Zachodniej wyżynami są: Wyżyny Anatolijska,
Armeńska, Irańska.
Ukształtowanie terenu • Dalej, ku wschodowi znajduje się
najpotężniejszy na Ziemi łańcuch górski -Pamir, zwany Dachem Świata, w którym zbiegają się najwyższe pasma górskie przekraczające 7 000 m n. p. m.: Tien-szan, Hindukusz, Himalaje oraz Kunlun.
• W Azji występują też starsze nieco niższe góry: Ural, Wierchojańskie, Jabłonowe, Sajany, Ałtaj.
Klimat
• Na klimat kontynentu azjatyckiego, oprócz
strefowości, wpływa:
• odległość od dużych zbiorników
wodnych,
• wzniesienie nad poziom morza,
• występowanie wysokich pasm
górskich,
• cyrkulacja monsunowa na południu i
południowym - wschodzie.
Największa depresja świata
- 402 m p p m
Wysychanie Morza Martwego stopniowo wzrasta, w tym roku, obniżenie poziomu
wody nastąpiło już o 40 cm i to znacznie więcej niż średnia obserwowana w ciągu
ostatnich dziesięciu lat. Za głównego winowajcę takiego stanu rzeczy uważa się
budowę nowych zapór w Jordanii i Syrii, które niemal całkowicie zatrzymały rzekę
Jarmuk, główny dopływ Jordanu w obszarze między Morzem Galilejskim i Morzem
Martwym.
Chiny
• Trzecie państwo pod względem powierzchni na
świecie
• Najludniejszy kraj świata
• Polityka kontroli urodzin doprowadziła do zaburzeń
piramidy płci i wieku (przewaga chłopców)
• Szybkie tempo wzrostu gospodarczego odbija się na
stanie środowiska naturalnego (problem mega
smogu)
• Tania siła robocza – przenoszenie siedzib wielkich
firm do Chin
• Chiny wykupiły w 2014 roku większość zadłużenia
USA
• Problem Tybetu
INDIE • Większość kraju w klimacie zwrotnikowym
monsunowym
• Drugi (albo już pierwszy ) kraj świata pod
względem liczby ludności
• 60% ludności pracuje w rolnictwie
• System kastowy
• Drugie miejsce w świecie pod względem pogłowia
bydła – święte krowy
• Jeden z głównych producentów herbaty
• Silnie rozwijający się przemysł nowoczesnych
technologii (Silicon Plateau koło Bangalur)
• Bollywood
• Problem Kaszmiru
JAPONIA
• Położona na 4 tysiącach wysp, największe to
Hokkaido, Honsiu, Sikoku, Kiusiu, Riukiu
• W strefie aktywnej sejsmicznie
• Megalopolis Nippon: Tokio-Jokohama, Kobe – Osaka,
Nagoja
• Najnowocześniejszy przemysł przetwórczy – liczne
ośrodki high-tech
• Kolej Shinkansen
• Wydajne rolnictwo o wysokiej mechanizacji i wysokim
zużyciu nawozów sztucznych
• marikultura
• Konflikt o Kuryle z Rosją
• Problem z elektrownią atomową w Fukuszimie
BLISKI WSCHÓD • Bliski Wschód to kraje położone w rejonie Zatoki
Perskiej i wschodniego wybrzeża Morza
Śródziemnego
• Kraje arabskie posiadające blisko 40% zasobów
gazu ziemnego i 60% zasobów ropy naftowej
• 90% ludności to wyznawcy islamu
• Wraz ze spadkiem zasobów ropy naftowej następuje
bardzo dynamiczny rozwój innych gałęzi przemysłu,
rolnictwa i usług, zwłaszcza turystyki
• Liczne konflikty zbrojne