Embed Size (px)
DESCRIPTION
Afsluiting Hedendaagse sociologische theorieën HEDENDAAGSE NEDERLANDSE SOCIOLOGEN EN HEDENDAAGSE INTERNATIONALE SOCIOLOGEN Wout Ultee 17-1-2008. TWEE BELANGRIJKE SCHOLEN IN DE NEDELANDSE SOCIOLOGIE DE AMSTERDAMSE SCHOOL OFWEL DE FIGURATIESOCIOLOGIE - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Afsluiting Hedendaagse sociologische theorieën
HEDENDAAGSE NEDERLANDSE SOCIOLOGEN
EN
HEDENDAAGSE INTERNATIONALE
SOCIOLOGENWout Ultee
17-1-2008
TWEE BELANGRIJKE SCHOLEN IN DE NEDELANDSE SOCIOLOGIE
DE AMSTERDAMSE SCHOOL OFWEL DE FIGURATIESOCIOLOGIE
DIE ZICH VAST LEGDE OP VRAGEN OVER ONTWIKKELINGEN OP LANGE TERMIJN EN HYPOTHESEN OVER DE INDAMMING VAN
NEGATIEVE EXTERNE EFFECTEN BIJ BEPAALDE FIGURATIES
EN HET ICS OFWEL DE VERKLARENDE OF TOETSENDE SOCIOLOGIE
DIE THEORETISCH PLURALISTISCH IS EN UITGAAT VAN EEN SOCIOLOGIE DIE MEERDERE
OVERKOEPELENDE VRAGEN KENT
VERDER IN DE NEDERLANDSE SOCIOLOGIE TWEE BETREKKELIJKE EENLINGEN
LAMMERS, ALS RESTANT VAN DE MODERNE SOCIOLOGIE UIT DE JAREN VIJFTIG - ZESTIG
VOORAFGAAND AAN DE VERKLARENDE SOCIOLOGIE EN DE FIGURATIESOCIOLOGIE,
DIE ZICH RICHT OP VRAGEN OVER ORGANISATIES EN DE HYPOTHESE DAT
NAAKTE MACHT ALS ORGANISATIEMIDDEL NIET EFFECTIEF EN EFFICIËNT IS EN GEZAG
BIJDRAAGT AAN EFFECTIVITEIT EN EFFICIËNCY
EN ENGBERSEN VAN EEN GENERATIE NA DE AMSTERDAMSE SCHOOL EN DE TOETSENDE
SOCIOLOGIE
DIE ZICH RICHT OP BELEIDSVRAGEN OVER GROOTSTEDELIJKE PROBLEMATIEK, MET
NAME VRAGEN OVER DE ONBEDOELDE EFFECTEN VAN BELEID
DE BUITENLANDSE SOCIOLOOG ACHTER DE NEDERLANDSE FIGURATIESOCIOLOGIE:
DE DUITS-ENGELSE SOCIOLOOG NORBERT ELIAS, INMIDDELS OVERLEDEN MET EEN BOEK
UIT 1939
DE BUITENLANDSE SOCIOLOGEN ACHTER DE TOETSENDE SOCIOLOGIE:
DE FRANSE SOCIOLOOG RAYMOND BOUDON WAT BETREFT DE THEORETISCHE IDEE
ACHTER ZIJN VERKLARINGEN VAN ONDERWIJSONGELIJKHEID UIT 1974
DE INMIDDELS OVERLEDEN AMERIKAANSE SOCIOLOOG JAMES COLEMAN EN ZIJN BOEK FOUNDATIONS OF SOCIAL THEORY UIT 1990
DE BELANGRIJKSTE FRANSE SOCIOLOGEN VAN DIT OGENBLIK:
PIERRE BOURDIEU IS ENKELE JAREN GELEDEN GESTORVEN, ER IS IN DE INTERNATIONALE WERELD
GEEN DUIDELIJKE FRANSE OPVOLGER
MOOI FRANS ONDERZOEK NAAR TRENDS IN SOCIALE MOBILITEIT VERRICHT DOOR LOUIS-ANDRÉ LE VALLET
MOOI FRANS ONDERZOEK NAAR DE GEVOLGEN VAN ONREGELMATIGE WERTTIJDEN VAN OUDERS OP DE
AANDACHT DIE ZE VOOR HUN KINDEREN DOORBRENGEN DOOR LAURENT LESNARD
VRAGEN NAAR SOCIALE MOBILITEIT EN ONDERWIJSONGELIJKHEID ZIJN INMIDDELS
LANDENVERGELIJKENDE VRAGEN GEWORDEN
EEN DERGELIJKE VRAAGVERSCHUIVING DEED ZICH HET EERST VOOR IN DE STRATIFICATIESOCIOLOGIE
EEN DERGELIJKE VERSCHUIVING DOET ZICH NU OOK VOOR IN DE GODSDIENSTSOCIOLOGIE DOOR
TOEDOEN VAN DE AMERIKAAN RONALD INGLEHARFT EN DE BRITSE GRACE DAVIE
DE BELANGRIJKSTE DUITSE SOCIOLOGEN VAN DIT OGENBLIK
ULRICH BECK DIE HET BEGRIP, BETER DE TERM, RISICOMAATSCHAPPIJ MUNTTE
WALTER MÜLLER MET DE VRAAG NAAR TRENDS IN ONDERWIJSONGELIJKHEID
REINHARD POLLAK MET DE VRAAG IN HOEVERRE TOEGENOMEN VADER-ZOON MOBILITEIT IN JAARTABELLEN
EEN GEVOLG IS VAN GENERATIEVERVANGING OF EEN ALGEHEEL LOSSER WORDEN VAN DE SAMENHANG TUSSEN
BEROEP VADER EN BEROEP ZOON
KARL-ULRICH MAYER EN HANS-PETER BLOSSFELD DIE VRAGEN OVER TWEE-MOMENT MOBILTEIT ACHTERHAALD
ACHTEN EN VRAGEN OVER LOOPBAANGEBEURTENISSEN EN LOOPBAANONTWIKKELINGEN VERKIEZEN
DE BELANGRIJKSTE BRITSE SOCIOLOGEN VAN DIT OGENBLIK
ANTHONY GIDDENS DIE EEN LEERBOEK ZONDER CUMULATIE SCHREEF, DE KLASSIEKEN VAN DE
SOCIOLOGIE ONTTROONDE DOOR TE ZEGGEN DAT HUN THEORIEËN OP VOORBIJE TIJDEN SLAAN
ZELF BEWEERDE DAT MODERNITEIT TOT EEN TRANSFORMATIE VAN INTIMITEIT LEIDDE
EN ZICH AAN DE LABOUR PARTIJ VERKOCHT DOOR EEN DERDE WEG TUSSEN STAAT EN MARKT TE
PREDIKEN: DE GEMEENSCHAP
ZYGMUNT BOUMAN DIE BEWEERDE DAT DE HOLOCAUST NIET HAAKS OP MODERNITEIT STAAT
MAAR ER EEN BIJNA LOGISCH GEVOLG VAN IS
DE BELANGRIJKSTE BRITSE SOCIOLOGEN VAN DIT OGENBLIK
JOHN GOLDTHORPE, ANTHONY HEATH EN RICHARD BREEN VAN NUFFIELD COLLEGE IN OXFORD
DIE ZICH RICHTEN OP DE NA-OORLOGSE TREND IN VADER-ZOON MOBILITEIT, ONDERWIJSONGELIJKHEID EN
KLASSENGEBONDEN STEMGEDRAG
ZIJ ONWIKKELDEN EEN SCHEMA OM BEROEPEN TOT KLASSEN SAMEN TE NEMEN, DAT ALGEMEEN INGANG HEEFT
GEVONDEN
HUN ONDERZOEK IS ‘JAN-KLAASSEN EN KATRIJN POPPENSPEL’:
IEDERE HYPOTHESE WORDT VERWORPEN,
VOORAL DE THESE DAT DE SAMENLEVING MERITOCRATISCHER WORDT
MAAR EIGEN HYPOTHESEN ZIJN ER NIET
OF HET MOET DE WEINIGZEGGENDE HYPOTHESE ZIJN DAT FLUCTUATIES TRENDLOOS ZIJN
DE BELANGRIJKSTE SOCIOLOGEN UIT ANDERE EUROPESE LANDEN
KORPI EN PALME UIT ZWEDEN MET DE HYPOTHESE DAT EEN STAAT HAAR BURGERS
MEER VERZORGT BIJ EEN STERKERE SOCIAAL-DEMOCRATISCHE PARTIJ EN EEN STERKERE
VAKBOND
EN DEZE PARTIJEN BIJ BEGROTINGS- EN BETELAINGSBALANSTEKORTEN MINDER OP DE
SOCIALE ZEKERHEID BEZUINIGT
ERIKSON EN JONSSON UIT ZWEDEN MET VRAGEN OVER SOCIALE MOBILITEIT EN
ONDERWIJSONDELIJKHEID
HUN ANTWOORDEN TONEN EEN MERITOCRATISCHE TREND VOOR ZWEDEN
DE BELANGRIJKSTE SOCIOLOGEN UIT DE VERENIGDE STATEN
RONALD INGLEHART MET VRAGEN OVER DE OORZAKEN EN GEVOLGEN VAN DE OVERGANG VAN MATERIALISTISCHE NAAR POST-MATERIALISTISCHE
WAARDEN
DAVID GRUSKY MET DE ARMOEDEVRAAG
TOM DI PRETE MET ONDERZOEK NAAR DE HOUDBAARHEID VAN THEORIEËN VOLGENS WELKE DE
ARBEIDSMARKT NIET VRIJ IS
GEORG RITZER MET DE McDONALDISERINGTHESE
MANUEL CASTELLS, OORSPRONKELIJK UIT SPANJE, MET DE LOGICA-VAN-DE-MEDIA HYPOTHESE
RITZERS McDONALDISERINGTHESE UIT 1993
NIET: ER KOMEN IN STEEDS MEER LANDEN McDONALDS TE STAAN, ER KOMEN IN ÉÉN LAND
STEEDS McDONALDS, EN ÉÉN PERSOON EET STEEDS VAKER BIJ McDONALDS
WEL: ALLERLEI ORGANISATIES GAAN STEEDS MEER OP EEN McDONALDS LIJKEN
EN VOORAL: HET IS VOOR ELKE AFZONDERLIJKE ORGANISATIE RATIONEEL OM TE McDONALDISEREN, MAAR DEZE McDONALDISERING HEEFT ONBEDOELD
COLLECTIEF IRRATIONELE GEVOLGEN
McDONALDISERING IS EEN HEDEN TEN DAGE AANSPREKENDER WOORD DAN DE TERM
RATIONALISERING UIT WEBERS OVERKOEPELENDE VRAAG
WELKE ZIJN DE KENMERKEN VAN EEN GEMcDONALDISEERDE ORGANISATIE?
ZIE DE TEKST
WELKE ZIJN DE BELANGRIJKSTE IRRATIONALE ONBEDOELDE
MACROGEVOLGEN VAN McDONALDISERING?
HIER BLEEF RITZER TE VAAG OVER
WOUT ULTEE:
McDONALDISERING LEIDT TOT DE OVERGANG VAN MASSACONCUMPTIE- NAAR
OVERCOMSUMPTIEMAATSCHAPPIJEN
VOLGENS MARX’ KLASSIEKE HISTORISCH MATERIALISME LEEFT DE OVERGROTE MEERDERHEID VAN DE BEWONERS
VAN SAMENLEVINGEN MET KAPITALISTISCHE PRODUCTIEVERHOUDINGEN (DE VRIJE MARKT)
OP DE RAND VAN HET BESTAAN
DEZE SAMENLEVINGEN ZIJN PRODUCTIEMAATSCHAPPIJEN
NA DE TWEEDE WERELDOORLOG WERDEN SAMENLEVINGEN MET VRIJE MARKTEN DOOR DE STIJGING
VAN HET INKOMEN PER HOOFD VAN DE BEVOLKING, BLIJKEND UIT TELEVISIES, IJSKASTEN EN WASMACHINES
EN UIT DE OVERGANG VAN EEN ZESDAAGSE NAAR EEN VIJFDAAGSE WERKWEEK EN UIT DE OVERGANG VAN EEN WERKJAAR MET ÉÉN-WEEK-VAKANTIE THUIS NAAR EEN
DRIE-WEKEN-VAKANTIE NAAR HET STRAND IN HET VLIEGTUIG
VOLGENS SOCIOLOGEN ALS INKELES EN ZWEIG ZIJN DE SAMENLEVINGEN MASSACONSUMPTIEMAATSCHAPPIJEN
DE MCDONALDISERINGTHESE LEERT DAT ER NIET ALLEEN WEDIJVER OP DE VRIJE MARKT KAN ZIJN TUSSEN DE
PRODUCENTEN VAN GOEDEREN LEIDEND TOT LAGERE LOONKOSTEN EN DERGELIJKE
MAAR OOK WEDIJVER TUSSEN PRODUCENTEN BIJ DE AFZET VAN GOEDEREN OM DE GUNST VAN CONSUMENTEN
DOOR MIDDEL VAN STEEDS AGRESSIEVERE RECLAME, ALLERLEI MARKETINGTECHNIEKEN EN VERGAAND
MARKTONDERZOEK
DEZE WEDIJVER OM DE GUNST VAN DE CONSUMENT LEIDT NIET ALLEEN TOT MINDER SPAREN
MAAR OOK TOT ALGEHELE OVERCOMSUMPTIE
BLIJKEND UIT ZAKEN ALS
DE AANSCHAF VAN EEN NIEUW BANKSTEL ALS HET OUDE NOG GOED IS
DE AANSCHAF VAN EEN NIEUWE ELECTRONICA ALS DE BATTERIJEN OP ZIJN
EN MEER ETEN DAN VOOR IEMAND GEZOND IS
OVERCONSUMPTIEMAATSCHAPPIJEN
Samenvattend:
Samenlevingen met vrije markten zijn
Eerst productiemaatschappijen,
Dan massaconsumptiemaatschappijen
En weer daarna overconsumptiemaatschappijen
De toekomst:
niet consumeren, maar consuminderen
en de soberheidmaatschappij?
CASTELLS LOGICA-VAN-DE-MEDIA HYPOTHESE:
IN DE WEDIJVER TUSSEN DE MASSAMEDIA, ZIJN DE HANDELINGEN VAN ELK AFZONDERLIJK MEDIUM
RATIONEEL, MAAR COLLECTIEF ZIJN DEZE GEVOLGEN ONBEDOELD IRRATIONEEL
WELKE ZIJN DIE ONBEDOELDE IRRATIONELE MACROGEVOLGEN VAN DE WEDIJVER TUSSEN DE
MEDIA?
DE VRAAG DIE CASTELLS UITEINDELIJK WIL BEANTWOORDEN IS DE VRAAG NAAR DE NEERGANG VAN TRADITONEEL LINKS EN
TRADITIONEEL RECHTS PARTIJEN SINDS DE OLIECRISES VAN DE JAREN 1970
IN NEDERLANDSE TERMEN:
DE OPKOMST VAN GROEN-LINKS EN SP LINKS NAAST DE PvdA
EN DE OPKOMST VAN DE LPF EN WILDERS RECHTS NAAST DE VVD EN HET CDA
DE DESBETREFFENDE BESCHRIJVINGSVRAAG BEANTWOORDT CASTELLS MET FIGUUR 6.4 OP
BLZ. 347
CASTELLS NEEMT VEEL AANLOOPJES MET ZIJN ANTWOORD OP DIE VRAAG
BIJVOORBEELD BLADZIJDE 310 EN 311
THE TRANSFORMATION OF POLITICS, AND OF DEMOCRATIC PROCESSES, IN THE NETWORK SOCIETIES IS EVEN DEEPER
THAN …
THE DIRECT CONSEQUENCES OF NEW INFORMATION TECHNOLOGIES ON THE POLITICAL DEBATE AND POWER-
SEEKING STRATEGIES
THIS TECHNOLOGICAL SHARING INDUCES NEW RULES OF THE GAME THAT … DRAMATICALLY AFFECT THE SUBSTANCE OF
POLITICS
WOUT ULTEE: DAT ZIJN NOG GEEN VOLGROEIDE UITSPRAKEN
CASTELLS NEEMT VEEL AANLOOPJES MET ZIJN ANTWOORD OP DIE VRAAG
BIJVOORBEELD BLADZIJDE 312
THIS FRAMING OF POLITICS BY THEIR CAPTURE IN THE SPACE OF THE MEDIA (A TREND CHARACTERISTIC OF
THE INFORMATION AGE) IMPACTS
NOT ONLY ELECTIONS,
BUT POLITICAL ORGANIZATION,
DECISION-MAKING,
AND GOVERNANCE,
UTIMATELY MODIFYING THE NATURE OF THE RELATION BETWEEN STATE AND SOCIETY
DIT IS OOK NOG GEEN FALSIFIEERBARE UITSPRAAK
HET ALS-GEDEELTE VAN DE UITSPRAKEN VAN CASTELLS HEBBEN BETREKKING OP VERANDERINGEN
IN DE MEDIA EN LUIDT:
ALS HET AANTAL SOORTEN MASSAMEDIA TOENEEMT EN ALS DE WEDIJVER TUSSEN AL DEZE MEDIA STIJGT,
DAN …
AL DEZE MEDIA: EERST KRANT EN WEEKBLAD, DAN RADIO, DAN TELEVISIE
(VERGELIJK FIGUUR 6.1 OP BLZ. 315)
VOOR NEDERLAND HIERAAN TOEVOEGEN:
NA DE VERZUILDE PUBLIEKE TELEVISIE, MET DE KOMST VAN ‘DE KABEL’, DE COMMERCIËLE ZENDERS
OP BLADZIJDE 317 DUIKT DE TERM ‘LOGICA VAN HET MEDIA SYSTEEM’ OP
OP BLADZIJDE 321 WORDT HET DUIDELIJK DAT DE TERM STAAT VOOR WEDIJVER EN DE GEVOLGEN
VAN WEDIJVER
TO UNDERSTAND THE FRAMING OF POLITICS BY THE LOGIC OF THE MEIDA WE MUIST REFER TO THE OVERARCHING PRINCIPLES GOVERNING THE NEWS
MEDIA: THE RACE FOR AUDIENCE RATINGS, IN COMPETITION WITH ENTERTAINMENT; THE
NECESSARY DETACHMENT FROM POLITICS, TO INDUCE CREDIBILITY
MAAR DIT IS NOG GEEN INFORMATIEVE UITSPRAAK, WANT DE CONSEQUENTIES WORDEN NOG NIET
DUIDELIJK OMSCHREVEN
EEN STERKERE WEDIJVER OM DE GUNST VAN LEZERS, LUISTERAARS EN KIJKERS TEZAMEN MET HUN VOORKEUR
VOOR VERMAAK BOVEN NIEUWS
HEEFT ALS GEVOLG DAT
NIEUWS WORDT VEREENVOUDIGD TOT TWEE OPTIES,
DAT POLITIEKE STELLINGEN VEREENVOUDIGD WORDEN TOT VOOR – TEGEN
DAT NIEUWE PARTIJEN EN NIEUWE POLITICI MEER ZENDTIJD KRIJGEN
DAT MINDER OVER POLITIEKE STELLINGEN WORDT GEZEGD EN MEER OVER POLITIEKE PERSONEN
EN DAT KWESTIES OVER HET HANDELEN VAN POLITICI TOT CORRUPTIESCHANDALEN WORDEN OPGEBLAZEN
DIT IS EEN VOLGROEIDE, FALSIFIEERBARE EN INFORMATIEVE UITSPRAAK
BIJVOORBEELD BLADZIJDE 337
SCANDAL POLITICS IS THE WEAPON OF CHOICE OFR STRUGGLE AND COMPETITION IN INFORMATIONAL POLITICS
MAAR HEEFT DE UITSPRAAK OP DE VORIGE DIA BETREKKING OP
ZOWEL DE UITKOMST VAN VERKIEZINGEN
ALS DE POLITIEKE ORGANISATIE,
ALS HET VELLEN VAN POLITIEKE BESLISSINGEN,
ALS DE WIJZE VAN REGEREN
EN DE AARD VAN DE SAMENHANG TUSSEN STAAT EN SAMENLEVING?
EEN MOOIE MOGELIJKE OPDRACHT VOOR HET TENTAMEN:
FORMULEER
ONDER VERWIJZING NAAR PASSAGES IN CASTELL’S BETOOG
EEN UITSPRAAK
DIE IN HET DAN-GEDEELTE NAAR AL DEZE ZAKEN VERWIJST
EN DIE INFORMATIEF IS
TOEGIFT:
IS DE THEMATIEK VAN DE ONBEDOELDE IRRATIONALE COLLECTIEVE GEVOLGEN NIEUW?
NEEN
ELIAS HAD DIE THEMATIEK: DE ETIQUETTEBOEKJES ZIJN GELEIDELIJK AAN, ZONDER VOOROPGEZET
PLAN, VERNADERD
BOUDON EN BOURDIEU HADDEN DIE THEMATIEK: DE ONDERWIJSEXPANSIE MOET DE SOCIALE MOBILITEIT VERGROTEN, MAAR DOET DAT NIET ALS DE WET OP STUDIEBEURZEN ER TOE LEIDT DAT IEDEREEN, NIET
ALLEEN KINDEREN UIT DE LAGERE KLASSEN, LANGER GAAN STUDEREN
WEBER HAD DIE THEMATIEK: ECONOMISCHE GROEI ALS ONBEDOELD GEVOLG VAN VLIJT DIE DOOR EEN
GODSDIENST IS INGEGEVEN
DURKHEIM HAD DIE THEMATIEK: EEN HOGER ZELFDODINGCIJFER ALS ONBEDOELD GEVOLG VAN
VRIJE MARKTEN
