OSI Modeli

A TEMELLER6.HAFTA

r.Gr. Ercan MR1

KONULARA StandartlarOSI Modeli2

A standartlarnn nemiNiye a standartlar gerekli? Ak sistemlerin temelini oluturmasSatc irketlerin yaklamlarndan bamsz olmasBirlikte alabilirlie (interoperability) olanak salamasStandartlar uluslararas kapsamda olmalYeni ortaya kan standartlar izlemek nemliStandartlar kullanmann ne zaman gvenli olduunu bilmek gerekliStandartlarn nerden geldiini bilmek gerekli3Katmanlar ve ProtokollerKatman ve protokol kelimeleri a standartlarnn temel kavramlardr.

Takip eden slaytta katman kavramnn anlalmas iin bir rnek verilmitir.

rnekte mektupla haberlemede zarf adresleme isminde bir katman oluturulmu ve grevleri aklanmtr.4rnek: Zarf adresleme katmanZarf alc hakknda bilgi ieren bir etiket tar.letilecek mesajn bir parasdr Mesajn alc adresine ulamasna yardmc olurAdres birok katmana blnmtr.st dzey ynlendirme lke merkezi datmOrta dzey ynlendirme ehir, lke posta merkezlerine gnderiliyorAlt dzey ynlendirme - ev, cadde postac tarafndan yerine ulatrlrAdresten adrese ad alc iin gerekliHer katmann dier katmanlarla ilikisi vardr.Tam adresi oluturmak iin tm alanlar gereklidir.5Katmanlamann lkeleriFarkl bir soyutlama gerektiinde bir katman oluturulmaldr.Her katman iyi tanmlanm bir ilevi yerine getirmelidir.Her katmann ilevi uluslararas standart protokollere gre seilmelidir.Katman snrlar arayzler arasnda bilgi akn en aza indirecek ekilde seilmelidir.Katman says:Farkl ilevleri birletirmeyecek kadar byk olmaldr.Mimarinin hantal olmasn nleyecek kadar kk olmaldr.6OSI ModeliFarkl bilgisayarlarn ve standartlarn gelimesi ile sorunlarn ortaya kmas nedeniyle;

ISO (International Organization for Standardization), OSI (Open Systems Interconnection) modelini gelitirdi.

7 Katmandan olumakta ve karmakl azaltmak ve standartlar gelitirmek amacyla gelitirilmitir.7UygulamaSunumOturumTamaAVeri iletimFiziksel1234567Uygulama Grubu-YazlmA Grubu-DonanmOSI Modelinin KatmanlarAra katman- Yazlm ve donanm aras8UygulamaSunumOturumTamaAVeri iletimFiziksel1234567

Terminal ATerminal BUygulamaSunumOturumTamaAVeri iletimFiziksel123456797. Uygulama (Application) KatmanKullanc tarafndan altrlan tm uygulamalar burada tanmldr. rnein;HTTPWWWFTPSMTP E-mail (Simple Mail Transfer Protocol) 106. Sunum (Presentation) KatmanBu katman verileri, uygulama katmanna sunarken veri zerinde kodlama ve dntrme ilemlerini yapar.

Ayrca bu katmanda;veriyi sktrma/ama, ifreleme/ifre zme, EBCDICden ASCIIye veya tam tersi ynde bir dnm ilemlerini de yerine getirir.

Bu katmanda tanmlanan baz standartlar;PICT ,TIFF ,JPEG ,MIDI ,MPEG, HTML.11EBCDIC (Extended Binary Coded Decimal Interchange Code = Geniletilmi kilik Kodlu Ondalk Deiim Kodu IBM tarafndan kullanlan bir karakter kmesidir.

12ASCII (American Standard Code for Information Interchange) ANSI tarafndan sunulan, standartlam karakter kmesidir.33 tane baslmayan kontrol karakteri (ekranda baslmayan) ve 95 tane ekrana baslan karakter bulunur.

135. Oturum (Session) KatmanOturumun kurulmas, ynetilmesi ve sonlandrlmasn salar.

Haberlemenin organize ve senkronize edilmesini salar.

Eer veri iletiminde hata olumu ise tekrar gnderilmesine karar verir.

145. Oturum (Session) KatmanVerinin gvenliini salar.

Bu katmanda alan protokollere rnek; NFS (Network File System), SQL (Structured Query Language) ASP (AppleTalk Session Protocol)Telnet155. Oturum (Session) Katmanletiim TrleriTek ynl (Simplex)

Yar ift ynl (Half-Duplex)

ift ynl (Full-Duplex)

ncesonraayn anda164. Tama (Transport ) KatmanBu katman 5-7 ve 1-3 aras katmanlar aras balanty salar. st katmandan ald verileri blmlere (segment) ayrarak bir alt katmana iletir, Bir st katmana bu blmleri birletirerek sunar.

ki dm arasnda mantksal bir balantnn kurulmasn salar. 174. Tama (Transport) KatmanAyn zamanda ak kontrol (flow control) kullanarak kar tarafa gnderilen verinin yerine ulap ulamadn kontrol eder.

Kar tarafa gnderilen blmlerin gnderilen srayla birletirilmesini salar.

Bu katmanda alan protokollere rnek; TCP, UDP, SCTP183. A (Network) KatmanBu katmanda iletilen veri bloklar paket olarak adlandrlr.

Bu katman, veri paketlerinin a adreslerini kullanarak bu paketleri uygun alara ynlendirme iini yapar.

Ynlendiriciler (Router) bu katmanda tanmldrlar.

rnek; IPv4, IPv6192. Veri letim (Data Link) KatmanA katmanndan ald veri paketlerine hata kontrol bitlerini ekleyerek ereve (frame) halinde fiziksel katmana iletme iinden sorumludur.

letilen erevenin doru mu yoksa yanl m iletildiini kontrol eder, eer ereve hatal iletilmise erevenin yeniden gnderilmesini salar. 202. Veri letim (Data Link) KatmanAyrca a zerindeki dier bilgisayarlar tanmlama, kablonun o anda kimin tarafndan kullanldnn tespitini yapar.

rn: Switch ve Bridge, Wi-fi, Frame Relay, ISDN, 21Veri letim Katman

LLC (Logical Link Control)

MAC (Media Access Control)

Veri letim Katman ki Alt Katmandan Oluur;22Logical Link Control (LLC)

LLC alt katman bir st katman olan a katman iin gei grevi grr.

Protokole zel mantksal portlar oluturur (Service Access Points, SAP).

Bylece kaynak makinada ve hedef makinada ayn protokoller iletiime geebilir (rnein TCP/IP).

LLC ayrca veri paketlerinden bozuk gidenlerin (veya kar taraf iin alnanlarn) tekrar gnderilmesinden sorumludur.

Flow Control yani alcnn ileyebileinden fazla veri paketi gnderilerek boulmasnn engellenmesi de LLC'nin grevidir. 23Media Access Control (MAC)

MAC alt katman veriyi hata kontrol kodu (CRC), alc ve gnderenin MAC adresleri ile beraber paketler ve fiziksel katmana aktarr.

Alc tarafta da bu ilemleri tersine yapp veriyi veri balants iindeki ikinci alt katman olan LLC'ye aktarmak grevi yine MAC alt katmanna aittir. 241. Fiziksel (Physical) KatmanVerilerin fiziksel olarak gnderilmesi ve alnmasndan sorumludur. Bu katmanda tanmlanan standartlar tanan verinin ieriiyle ilgilenmezler. Daha ok iaretin ekli,fiziksel katmanda kullanlacak konnektr tr, kablo tr gibi elektriksel ve mekanik zelliklerle ilgilenir. Hublar fiziksel katmanda tanmldr.10BaseT, 100BaseT, UTP, RJ-45, IEEE 802.5 (Token Ring) vb. standartlar.25KatmanGrevi7.) UygulamaKullancnn uygulamalar6.) SunumAyn dilin konuulmas; veri formatlama, ifreleme5.) OturumBalantnn kurulmas ve ynetilmesi4.) TamaVerinin blmlere ayrlarak kar tarafa gitmesinin kontrol edilmesi3.) AVeri blmlerinin paketlere ayrlmas, a adreslerinin fiziksel adreslere evrimi2.) Veri letimA paketlerinin erevelere ayrlmas1.) FizikselFiziksel veri aktarm26KatmanPDU (Protocol Data Unit) Ad7.) UygulamaHTTP, FTP, SMTP6.) SunumASCII, JPEG, PGP5.) OturumNetBIOS, DHCP4.) TamaTCP, UDP, SPX3.) AIP, IPX2.) Veri letimEthernet, Frame Relay, ISDN1.) FizikselBit, Kablo, Konnektr27Sarma (encapsulation)

28KatmanKullanlan Veri Ad7.) UygulamaData (Veri)6.) SunumData5.) OturumData 4.) TamaSegment (Blm)3.) APacket (Paket)2.) Veri letimFrame (ereve)1.) FizikselBits (Bit)OSIde Verilerin Ad29TCP/IP Referans Modeli hakknda aratrma yapnz..

30

GR

GERDN

DEVAM

HATALI

HATASIZ