44
AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir? Sezgin ATAÇ 1 1 Dokuz Eylül Üniversitesi Bergama Meslek Yüksekokulu BAĞLANTISI: Birbirine kablolu veya kablosuz olarak ve bir iletişim protokolü ile bağlanmış sunucu, yazıcı, kişisel bilgisayar, modem gibi birçok haberleşme donanımının ve çevre birimlerinin dosya paylaşımı, haberleşme, ortak uygulama programları ve veri bankalarını kullanma amacı ile oluşturdukları bağlantı sistemini ifade eder (5). DONANIMI: bağlantısına sahip tüm elektronik, elektromekanik ve mekanik aksamına denir (5). Mini Sözlük 1. M.E.B. Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü (EğiTek) Açık Öğretim Lisesi Kitap ve Ders Notları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu 2. M.E.B. MEGEP BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ, AĞ TEMELLERİ DERS NOTU, ANKARA 2008 3. Bayramoğlu H., Bilgisayar Donanımı Ders Notu, ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk Dersleri için Doğu Akdeniz Üniversitesi 4. Bilgisayara Giriş, Bölüm 1, Bilişim Teknolojileri Temelleri 2011, Dijital Dünyada Yaşamak Ders Notu, Çizgi Tagem 5. MYK (Mesleki Yeterlilik Kurumu), Ağ Teknolojileri Elemanı, Seviye 5, Ankara 2012 Referanslar Bir bilgisayar Ağı (Computer Network), iki veya daha fazla bilgisayarın bir iletişim aracı üzerinden (kablolu veya kablosuz) tüm iletişim, yazılım ve donanım bileşenleri ile birlikte bağlanarak meydana getirilen sistem olarak tanımlanabilir . Bilgisayar ağı en az bir sunucu bilgisayar (server) ve bir istemci (client) bilgisayar (terminaller), modem veya ethernet (network) kartı, iletişim protokolü vb. iletişim araçlarını bünyesinde bulundurur. Böyle bir ağa bağlı kullanıcılar birçok yazılım ve donanımı paylaşabilirler (1). Bilgisayar ağları da bir veri ağıdır . sistemi ise iki kişisel bilgisayardan oluşabileceği gibi binlerce istasyonundan da oluşabilir . 'Ağ' terimi konusunda dikkat edilecek bir nokta, genelde bağımsız makinelerin bağlantısından oluşan sistem olarak kullanılmasıdır . Bilgisayar ağında, dağıtık işleme kuraldır ve ağın kendisi bilgisayar gibi görülebilir . Özetlemek gerekirse, bilgisayar ağlarının karakteristikleri aşağıdaki gibidir: Entegre sistemler Evrensel bilgi erişimi Hazır veya özel yapım yazılımlar Hiyerarşik yönetim ve kaynak sahipliği Çoklu-üretici ortamları (2). Ağ, birbirine iletişim aygıtları ve iletim ortamları aracılığıyla, çoğunlukla kablosuz olarak bağlı olan bilgisayarların ve aygıtların bir araya gelerek oluşturduğu yapıdır . Ağlar sayesinde bilgisayarlar donanım, yazılım, veri ve bilgi gibi kaynakları kolayca paylaşabilir (4). Network Tasarımındaki Amaçlar Basitlik (Değiştirme/Taşıma) Yönetim Maliyetini Azaltma En iyi Broadcast control Yüksek Güvenlik Güvenirlik (Reliability) Ölçeklenebilirlik (Scalability) Kaliteli Yönetim (Managebility) Ölçeklenebilirlik (Scalability): Bir uygulama veya ürünün, değişik boyutlardaki kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılayabilmesi . Güvenirlik (Reliability): Bir bağlantıdan sürekli alınması beklenen hız. Bu hız yüksekse hattın güvenilir olduğundan bahsedilebilir. Bir yönlendirme ölçüsü olarak kullanılır . Kaliteli Yönetim (Managebility): Network izleme ve yönetimi kolay olmalıdır . Adaptability: Network tasarlanırken geleceğin teknolojileri göz önüne alınarak tasalanmalıdır . A. Bilgisayar Ağı Nedir? M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap) M.E.B. Açıköğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E -Kitap) Tütüncü E. Ağ Temelleri Dersi Notları Hesapmakinesi.biz Sayı Çevirici (URL) D. Ek Kaynaklar B. Bilgisayar Ağı (Computer Network) C. Bilgisayar Ağ Sistemi ve Bileşenleri Şekil 1. Bilgisayar Ağı Bileşenleri . Şekil 4. Basit Bir Bilgisayar Ağı Gösterimi . Şekil 2. Bilgisayar Ağı (Network)

AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?

Sezgin ATAÇ1

1Dokuz Eylül Üniversitesi Bergama Meslek Yüksekokulu

AĞ BAĞLANTISI: Birbirine kablolu veya kablosuz olarak ve bir iletişim protokolü ile bağlanmış sunucu, yazıcı, kişisel bilgisayar, modem gibi birçok haberleşme donanımının ve çevre birimlerinin dosya paylaşımı, haberleşme, ortak uygulama programları ve veri bankalarını kullanma amacı ile oluşturdukları bağlantı sistemini ifade eder (5).

AĞ DONANIMI: Ağ bağlantısına sahip tüm elektronik, elektromekanik ve mekanik aksamına denir (5).

Mini Sözlük 1. M.E.B. Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü (EğiTek) Açık Öğretim Lisesi Kitap ve Ders Notları Bilgi ve İletişim

Teknolojileri 1 Ders Notu

2. M.E.B. MEGEP BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ, AĞ TEMELLERİ DERS NOTU, ANKARA 2008

3. Bayramoğlu H., Bilgisayar Donanımı Ders Notu, ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk Dersleri için Doğu Akdeniz Üniversitesi

4. Bilgisayara Giriş, Bölüm 1, Bilişim Teknolojileri Temelleri 2011, Dijital Dünyada Yaşamak Ders Notu, Çizgi Tagem

5. MYK (Mesleki Yeterlilik Kurumu), Ağ Teknolojileri Elemanı, Seviye 5, Ankara 2012

Referanslar

Bir bilgisayar Ağı (Computer Network), iki veya daha fazla bilgisayarın bir iletişim aracı üzerinden (kablolu veya kablosuz) tüm iletişim, yazılım ve donanım bileşenleri ile birlikte bağlanarak meydana getirilen sistem olarak tanımlanabilir. Bilgisayar ağı en az bir sunucu bilgisayar (server) ve bir istemci (client) bilgisayar (terminaller), modem veya ethernet (network) kartı, iletişim protokolü vb. iletişim araçlarını bünyesinde bulundurur. Böyle bir ağa bağlı kullanıcılar birçok yazılım ve donanımı paylaşabilirler (1). Bilgisayar ağları da bir veri ağıdır. Ağ sistemi ise iki kişisel bilgisayardan oluşabileceği gibi binlerce iş istasyonundan da oluşabilir. 'Ağ' terimi konusunda dikkat edilecek bir nokta, genelde bağımsız makinelerin bağlantısından oluşan sistem olarak kullanılmasıdır. Bilgisayar ağında, dağıtık işleme kuraldır ve ağın kendisi bilgisayar gibi görülebilir. Özetlemek gerekirse, bilgisayar ağlarının karakteristikleri aşağıdaki gibidir:

• Entegre sistemler • Evrensel bilgi erişimi • Hazır veya özel yapım yazılımlar • Hiyerarşik yönetim ve kaynak sahipliği • Çoklu-üretici ortamları (2).

Ağ, birbirine iletişim aygıtları ve iletim ortamları aracılığıyla, çoğunlukla kablosuz olarak bağlı olan bilgisayarların ve aygıtların bir araya gelerek oluşturduğu yapıdır. Ağlar sayesinde bilgisayarlar donanım, yazılım, veri ve bilgi gibi kaynakları kolayca paylaşabilir (4). Network Tasarımındaki Amaçlar

• Basitlik (Değiştirme/Taşıma) • Yönetim Maliyetini Azaltma • En iyi Broadcast control • Yüksek Güvenlik • Güvenirlik (Reliability) • Ölçeklenebilirlik (Scalability) • Kaliteli Yönetim (Managebility)

Ölçeklenebilirlik (Scalability): Bir uygulama veya ürünün, değişik boyutlardaki kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılayabilmesi. Güvenirlik (Reliability): Bir bağlantıdan sürekli alınması beklenen hız. Bu hız yüksekse hattın güvenilir olduğundan bahsedilebilir. Bir yönlendirme ölçüsü olarak kullanılır. Kaliteli Yönetim (Managebility): Network izleme ve yönetimi kolay olmalıdır. Adaptability: Network tasarlanırken geleceğin teknolojileri göz önüne alınarak tasalanmalıdır.

A. Bilgisayar Ağı Nedir?

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açıköğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• Tütüncü E. Ağ Temelleri Dersi Notları

• Hesapmakinesi.biz Sayı Çevirici (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Bilgisayar Ağı (Computer Network)

C. Bilgisayar Ağ Sistemi ve Bileşenleri

Şekil 1. Bilgisayar Ağı Bileşenleri.

Şekil 4. Basit Bir Bilgisayar Ağı Gösterimi.

Şekil 2. Bilgisayar Ağı (Network)

Page 2: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

1. Özdemir S. Veri İletişimi Data Communications. Giriş Ders Notu, Gazi Üniversitesi, 2013

2. Not Oku, Veri ve Bilgi İlişkisi

3. Yegül S. Veri (Data), Malûmat (Information), Bilgi (Knowledge) kelimeleri arasındaki farklar nelerdir?, 2011

4. Yuvka A. ITEC115 Bilgisayara Giriş, ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar Ders Notu, Doğu Akdeniz Üniversitesi

5. Bilgisayarların Keşfi 2010: Dijital Dünyada Yaşamak, Bölüm 10, Çizgi TAGEM

Referanslar

İletişim (communications) bilgi paylaşımıdır ve “yüz yüze” yüze ve “uzaktan” olmak üzere iki şekilde yapılır. Uzaktan yapılan iletişim “telecommunication” olarak adlandırılır ve telefon, telgraf, televizyon gibi uygulamaları içerir.

• Veri (data) bilgiyi paylaşan taraflar arasında kurallarla belirlenmiş formda bilginin ifade edilmesidir.

• Veri iletişimi (data communications) bilginin herhangi bir ortam (hava,

kablo vb.) kullanılarak iki cihaz arasında transfer edilmesidir (1). Veri –Bilgi- Karar Süreci : Şekil 1’ den de görülebileceği gibi, önce çeşitli kaynaklardan veriler toplanmakta, toplanan veriler, belirli bazı bilimsel işlemlerden geçirilerek bilgi biçiminde çıktıya dönüşmektedir. En sonunda da bilgi, karar sürecinin girdisini oluşturmaktadır. Başka bir deyişle, karar alırken veri değil, verilerin süreçleşmesi sonunda elde edilen bilgi kullanılmaktadır. Veri, bilgiye ulaşmak amacıyla yapılan gözlemlerin sonucudur. Bu anlamda da veri, bilginin hammaddesi olmaktadır. Verilerin yalnızca sayısal değerler olması gerekmez. Deneylerle elde edilen ya da gözlemlerin sonucu olan, sayısal olmayan değerler de veri olarak kullanılabilir. Örneğin; bir ses, simge, kod, renk, ışık ve benzerleri de duruma göre veri olarak nitelendirilebilir. Diğer taraftan, her türlü veriyi sayıya dönüştürerek ifade etmek de mümkündür. Bunun en güzel örneği de illeri 06, 26, 55 gibi sayılarla ifade etmektir. Aynı şekilde, işletmecilik açısından, genellikle, bir işletmenin günlük işlemleriyle ilgili kayıtları veri olarak kabul edilebilir. Örneğin, müşteri bilgi formunu doldururken yazılanlar, çek veya faturaların ayrıntıları ve benzerleri tek tek birer anlamlı veri niteliğindedir. Bilgi ise, bir iş veya bir konu üzerinde bilinen genellemeler olarak tanımlanabilir. Bilgi, verilerin, belirli bir veri süreçleme yöntemiyle yararlı ve anlamlı duruma gelmeleridir. Bilgi sistemleri açısından veri, belli başlı iki aşamadan geçerek bilgiye dönüşür ve kullanıcıya ulaşır. Bu aşamalardan birincisi, verinin yaratılması (toplanması); ikincisi, verinin işlenmesidir. İşleme sonucu oluşan bilgi, iletişim süreciyle kullanıcıya iletilir. Verilerin toplanması ve bilgiye dönüştürülmesi, işletmelere planlama, uygulama ve denetim yapma olanağı sağlar (2). Özetle; Veri (data), birbiri ile ilişkilendirilmemiş ham kayıtlardır. Enformasyon (malûmat, information), işlenmiş veya anlam kazanmış verilerdir. Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve enformasyonun amaca yönelik olarak bir araya getirilmesidir. Veri’ye (data) şöyle bir örnek verilebilir: Ankara nüfusu 2013′te şudur. Malumat (Information): Ankara yıllara bağlı olarak nüfusunun artış hızı, kadı/erkek oranıdır. Tüm buna benzer veri (data) ve bilgilerden hareketle bir yorum yapmanız; mesela; Ankara’da doğurganlık oranının düştüğü; bu durumun evliliklerin alması ve inşaat sektöründeki etkilerini bir makalede tartışırsanız, bu bilgi (knowledge) olur (3).

A. İletişim, Veri ve Bilgi Bilgi İşlem Süreci: Bilgi işlem sürecinde de işlenen malzemeye veri, sürecin sonunda elde edilen ürüne de bilgi denir. Verinin bilgi haline dönüşebilmesi için, bilgi işlem sürecinin adımlarının birkaçından geçmesi yeterli olabilir. Bilgi bir karar vermekte anlam taşıyan, karar vericiye gerektiği zamanda ve gereken biçimde ulaştırılan ve doğru olan, işlenmiş veridir (4). Bilgi İşlem Süreci Adımları:

• Kaydetme • Sınama • Sınıflandırma • Özetleme • Sıralama • Hesaplama • Çoğaltma • Saklama • Erişim • İletme

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri Modülü, 2008, Ankara (E-Kitap)

• MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

• Academytech-CCNA-Türkçe Eğitim Notu.

• Tan, S.O.Karabük Üniversitesi, KBT 115 Ağ Temelleri Ders Notları

• Korkmaz S. Bilgisayar Ağ Sistemleri, Ağ Temelleri (Network). Kırklareli Üniversitesi

D. Ek Kaynaklar

B. Bilgisayar Ağın Ortak Kullanımı

C. Bilgisayar Sistemi ve Bileşenleri

Video 1. Bilgisayar Kasası Toplama - Hardware Install

Şekil 4. Bilgisayar Sistemi ve Bileşenleri

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük

Şekil 1. Verinin Karar Bilgisine Dönüşüm Süreci (2).

Page 3: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

1. Babagil M.(2007). BILG101 Ders Notu, Ünite 11, Doğu Akdeniz Üniversitesi

2. Bayramoğlu H., Bilgisayar Donanımı Ders Notu, ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk Dersleri için Doğu Akdeniz Üniversitesi

3. a) http://okul.selyam.net/, b)nuriural.net/mikro1.doc

4. Bilgisayarların Keşfi 2010: Dijital Dünyada Yaşamak, Bölüm 4, Çizgi TAGEM

5. Yuvka A. ITEC115 Bilgisayara Giriş, ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar Ders Notu, Doğu Akdeniz Üniversitesi

Referanslar

İki nokta arasında; elektronik veri gönderme ve alma işlemine iletişim diyoruz. İletişim, iletişim kanalları üzerinde geçekleşir. İletişim kanalları, mesajları bir noktadan başka bir noktaya geçtiği yollardır. İletişimde, bir kaynak göndereceği mesajı elektrik sinyalleri olarak şifreler ve alıcıya iletişim kanalları üzerinden gönderir. İletişimde, analog ve dijital sinyaller verileri iletişim kanalları üzerinden gönderir. Analog sinyaller; verileri alır ve bunu sürekli bir dalga formuna çevirerek iletişim kanalları üzerinden gönderilebilmesini sağlar. Bu sinyallerin veri taşıma kapasitesi çok yüksektir. Dijital sinyaller, verileri sürekli olmayan pulse’lara dönüştürürler. Elektronik bir pulse eksikliği 0, elektronik bir pulse olması ise 1 ile gösterilir. 0 ve 1 diskrete olduğu için gelen veri çok daha açık bir formatta gelir. Böylece alici veriyi yeniden yapılandırıp orijinal haline nasıl dönüştüreceğini bilir. Dijital sinyaller, analog sinyallerine göre çok daha fazla veriyi çok daha hızlı bir şekilde transfer eder (1). Analog sinyaller süreklidir ve büyüklük ve kalite bakımından değişiklik gösterir. Sayısal sinyaller iki durumdan birisine sahiptir: Açık veya kapalı. Çoğu bilgisayarlar sayısaldır. İkilik sistemde, iki adet sayı kullanılır (0 ve 1) (Cizgi) Bilgisayarın Verileri İşleyiş Şekli Bir çokluğun miktarını belirtmek için, günlük hayatta kullandığımız sayma sistemi onlu sayma sistemidir. Bilindiği gibi bu sistemde 0’ dan 9’ a kadar olan 10 adet sayı sembolü kullanılmaktadır. İkili sayma sisteminde ise sayılar 2 adet sembolden yani 1’ ve 0 ‘dan oluşmaktadır. Bilgisayarın içerisinde, verilen bilgilerin çözümlenip sonucun dış ortama aktarılabilmesi için birçok elektronik devre kullanılmaktadır. Çok uçlu olan bu devrelerin çalışabilmesi için bazı uçlarına 5 V, bazılarına ise 0 V luk gerilim uygulanması gerekir. Mikrochip denilen bu elektronik devrelerin uçlarına uygulanan bu gerilimler chip içinde bulunan transistörleri çalıştırır. Böylece veriler elektronik olarak çözümlenir ve çıkış uçlarında yine 5 veya 0 V luk gerilimler olarak verilir. İşte, bilgisayara uygulanan bu iki farklı gerilim değeri yerine 1’ ve 0’ sayı sembolleri kullanıldığında, bilgisayarın karakterleri (harfler veya değişik sembolleri) ve onlu sayma sisteminde kullandığımız rakamları algılayabilmesi sağlanmış olur. 5V --> 1 ile ifade edilir. 0V --> 0 ile ifade edilir. Böylece, bilgisayara girilecek tüm veri ya da komutlar işlenmeden önce makine diline kodlanması gerekir. Aslında işlemciler sayılardan anlamaz, sadece elektrik akımın var yada yok olması temeline göre çalışırlar. İşte elektrik akımları yukarda bahsettiğimiz gibi transistorlar aracılığı ile kontrol edilir. Transistor yarı iletken bir elektronik devre elemanıdır ve her modern elektronik cihazın içinde bulunur. Birçok kullanım alanı olan transistorlar bilgisayarlarda anahtarlama elemanı olarak kullanılırlar (3).

A. Veri (Data) Aktarımı Bir bilgisayar devresi, bir elektriksel yükün varlığı ya da yokluğuna göre elektronik olarak 0 veya 1 ile gösterilir. Bir araya gelerek grup oluşturan sekiz bite, bir byte denir. Byte bilgisayarda tek bir karakteri temsil eder. Bir araya gelerek grup oluşturan sekiz bite, bir byte denir. Byte bilgisayarda tek bir karakteri temsil eder.

1. M.E.B. MEGEP İç Donanım Birimleri 481BB0091 Modülü (E-Kitap)

2. M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

3. MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

4. Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

5. Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

6. Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Bit (Binary Digit), Byte

Bilgisayarda veri, ikili sayı sistemi kullanılarak ifade edilir. İkili sayı sisteminde sadece iki sayı kullanılabilir: 0 ve 1. Bilgisayar dünyasındaki en küçük veri bit ile ifade edilir ve sadece 0 ya da 1 değerini alabilir (3). Sekiz bit’in yan yana gelmesi ile bir bayt (byte) oluşur. 1 bayt = 8 bit Bilgisayar dünyasında bir modem’in veri aktarım hızı bir saniyede transfer edilen bit sayısı (bps - bits per second) birimi ile ifade edilir. Örneğin: 100Mbps, 1Gbps Depolama kapasitesi ise bayt (byte) birimi ile ifade edilir.

• 1 Byte : 8 Bit • Kilo Byte (KB) : 1024 Byte • Mega Byte (MB) : 1024 KB • Giga Byte (GB) : 1024 MB • Tera Byte (TB) : 1024 TB • PetaB yte (PB) : 1024 TB

İkili sayı sistemini oluşturan sembollerin (0 ve 1) her birine bit adı verilir. Biz sayıları 0 ile 9 arasındaki on farklı sembolle yazarız. 9’dan sonra gelen sayı için ayrı bir sembol kullanmak yerine 10 kullanırız. Bilgisayarlar ise sadece 0 ve 1 sayılarını kullanırlar. İkili sayı sisteminde 2 sayısını ifade edebilmek için 10 yazılır. İkilik sayı sisteminin mantığı ondalık sayı sistemi ile aynıdır. Ancak küçük sayıları ifade edebilmek için bile bir çok basamak kullanılması gerekir (5).

C. İkili Sayı sistemi

Şekil 4. Ondalık Sayı sistemi ve İkili Sayı sistemi (5)

DONANIM (HARDWARE): Ağ, bilgisayar veya çevre birimlerinin elektronik, elektromekanik ve mekanik aksamınına denir.

YAZILIM (SOFTWARE): Ağ donanımlarının ve bilgisayar sistemini oluşturan

donanım birimlerinin yönetimini ve kullanıcıların işlerini yapmak için gerekli olan programlarına denir.

Mini Sözlük

Şekil 1. Analog ve Sayısal İşaretlerin Zamana Bağlı Değişimi

Şekil . Bit ve Byte Gösterimi (4).

Şekil 1. Bit (Binary Digit) Gösterimi (4).

Page 4: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. Bayramoğlu H., Bilgisayar Donanımı Ders Notu, ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk Dersleri

için Doğu Akdeniz Üniversitesi

3. a) http://okul.selyam.net/, b)nuriural.net/mikro1.doc

4. Bilgisayarların Keşfi 2010: Dijital Dünyada Yaşamak, Bölüm 4, Çizgi TAGEM

5. Yuvka A. ITEC115 Bilgisayara Giriş, ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar Ders Notu, Doğu Akdeniz

Üniversitesi

Referanslar

Bilgisayarlar aç-kapa mantığıyla çalışan anahtarlamalı çoklayıcılar, çalışır ve bu şekilde bilgi depolar. Bilgisayarlar sadece bu iki durumu anlar ve ona göre çalışır. “1” açık olarak algılanır ve “0” da kapalı olarak algılanır. 1 ve 0 bilgisayarın elektronik komponentin de bu iki durumu açıklamak için kullanılır. Bu durumlar, ikili basamaklar veya bit olarak oluşturulur. Bilgisayardaki alfa-nümerik bilgi sistemini dönüştürmek için çoğunlukla ve yaygın olarak “Bilgi değişimi için Amerikan Standart Kodlama sistemi” (ASCII) kullanılır. ASCII klavyede yazılan sembolleri dönüştürmek için ikilik sayı sistemi kullanır. Bilgisayar aç/kapa durumlarından bir tanesini gönderdiğinde 1 ve 0 komutlarının anlaşılması için elektriksel, Işıksal veya radyo dalgaları kullanılır. Unutmamalıdır ki her karakterin sadece kendine ait olan ve kendini tanımlaması için kullanılan 2'li sayı sisteminde 8 basamaklı bir karşılığı vardır. Bilgisayarlar aç/kapa mantığına göre düzenlendiği için 2'li sayı sistemi onlar için çok uygundur. İnsanlar 2'li sayı sistemine göre çok kolay olduğu için 10'luk sayı sistemini kullanırlar ve bu yüzden bu sayılar bilgisayarın anlamsı için 2'li sayı sistemine çevrilmelidir. İkili sayı sistemleri bazen çok uzun olduğu için 16'lık sayı sistemine çevrilir. Bu çevirim işlemleri daha kolaylaştırır ve bilgisayarın bu veriyi hafızaya almak daha kolay. Bitler ve Bytelar

•İkili sistemde sıfır demek elektriksel olarak sıfır volt demektir. ( 0 = 0 volt) •İkili sistemde bir demek elektriksel olarak +5 volt demektir. ( 1 = +5 volt)

Bilgisayarlar 8 bitlik grupların kullanılması mantığıyla dizayn edilmiştir. Bu 8 bitlik gruplara bayt adı verilir. 1 bayt adreslenebilen en küçük depolama yeri olarak bilinir. Bu depolama yerleri bir ASCII kodları gibi bir değer veya tek bir karakter olarak algılanır. Açılan ve kapanan 8'li anahtarların toplam kombinasyonun sayısı 256 dır. Baytların aralıkları 0 ile 255 arasındadır. Bu yüzden bayt çalışan bilgisayarları ve ağ sistemlerini anlamak için çok önemli içerikli bir konudur. 10 Tabanlı Sayı Sistemi Nümerik sistemler kendi sembollerini kullanmak için bazı sembol ve kurallar içerirler. En çok kullanılan nümerik sistemler, onluk sayı sistemi veya temel 10 sayı sistemidir. 10 tabanlı sayı sistemi 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 sembollerini kullanır. Bu sembollerin kombinasyonlarıyla birlikte bütün nümerik değerler yazılabilir. Onluk sayı sistemi 10'nun kuvvetleri üzerine kurulmuştur. Soldan sağa doğru her pozisyondaki değer 10 ile çarpılır ve bu çarpım değere üs olarak yansır. Çarpılan bu 10 değerin pozisyonuna bağlı olarak yükselir. Bir değer onluk sayı sisteminde sağdan sola doğru okunduğunda sağdan ilk değer 100 yani 1 olur ve ikinci değer is 101 (10x1=10) olur. Üçüncü pozisyon ise 102 (10 x 10 = 100) olur. Yedinci pozisyon 106 ile gösterilir ( 10 x 10 x10 x 10 x 10 x 10 = 1.000.000). Numaranın ne kadar kolonu olduğuna bakılmaksızın hep bu yöntem uygulanır. Örnek: 2134 = (2x103) + (1x102) + (3x101) + (4x100) Bu örnekte 4 birle pozisyonunda, 3 onlar pozisyonunda, 1 yüzler pozisyonunda, 2 ise binler pozisyonundadır. Bu örnek 10'luk sayı sisteminin kullanıldığını açıkça gösteriyor. Bu sistemin nasıl çalıştığını görmek çok önemlidir, çünkü bu, diğer iki sayı sistemini, 2 tabanlı ve 16 tabanlı sayı sistemini anlamak için gereklidir. Bu sistemlerde 10 tabanlı sayı sitemiyle aynı metodu kullanırlar (1).

A. Verinin İkili Gösterimi

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri Modülü, 2008, Ankara (E-Kitap)

• MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

• Academytech-CCNA-Türkçe Eğitim Notu.

• Tan, S.O.Karabük Üniversitesi, KBT 115 Ağ Temelleri Ders Notları

• Korkmaz S. Bilgisayar Ağ Sistemleri, Ağ Temelleri (Network). Kırklareli Üniversitesi

D. Ek Kaynaklar

B. 2 Tabanlı Sayı Sistemi

Boole mantığı bir veya iki adet gelen voltajı kabul etme tabanı üzerine kurulmuştur. Gelen voltaj tabanı oluşturur ve çıkan voltaj ise gelen voltaja göre değişir. Bu voltaj değişimi bilgisayarın çalışmasında kapalı veya açık anlamına gelir. Bu durumlar ikili sayı sisteminde olduğu gibi 1 ve 0 olarak algılanır. Boole mantığı ikilik tabana göre sayıları karşılaştırma ve seçme yöntemiyle çalışan ikili bir mantıktır. Bu mantıksal seçimler “VE”, “VEYA”, ve “DEĞİL” dir. DEĞİL fonksiyonu hariç Boole mantığının fonksiyonları ikili mantık fonksiyonlarıyla aynıdır. Mantık kurallarına bağlı olarak sadece 1 ve 0 sayılarını kabul eder ve ona göre işlem yaparlar. “DEĞİL” işlemi 1 veya 0 değerini birbirine çevirebilir. Unutmayalım ki; mantık kapıları özel olarak bu işlemler için geliştirilmiştir. Mantık kuralı ne olursa olsun girdi ve çıktı zıt karakterli olur. “VE” işlemi, iki girdi değeri alır. Eğer bu girdilerin ikisi de 1 değerini alıyorsa çıktı 1 olarak değerlendirilir. Diğer durumlarda çıktı 0 olarak değerlendirilir. Bu ihtimaller için farklı 4 tane kombinasyon vardır. Bu kombinasyonların üçünde çıktı değeri 0 sadece bir tanesinde çıktı değeri 1 olarak değerlendirilir. “VEYA” işlemi de iki girdi alır. Eğer bu girdilerden en az bir tanesi 1 değerini sağlıyorsa çıktı değeri 1 olarak değerlendirilir. Yine bu işlemde de 4 farklı kombinasyon bulunmasına karşın “VE” işleminden farklı olarak bu kombinasyonların üçünde 1 değeri olur sadece bir tanesinde 0 değeri olur. Boole mantık işlemleri alt ağ ve özel sembol maskeleme operasyonlarında kullanılır. Özel sembol maskeleme operasyonu bizim adresleri filtrelememizi sağlar. Adresler ağlardaki aygıtlar tarafından belirlenir ve bu adreslerin bir grup olmasına veya başka bir ağ operasyonu tarafından kontrol edilmesine izin verir. (1).

C. Boole Mantığı ve İkilik Sayı Sistemi

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük

Page 5: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

1. MEGEP (Millî Eğitim Bakanlığı Bilişim Teknolojisi İşlemciler (CPU) 481bb0009 Ders Notu. Ankara 2012

2. Oktuğ, S. İTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, BLG433-Bilgisayar Haberleşmesi Ders Notları

3. Uğurlu B. BM-307 Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar Ders Notu. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.

4. Bilgisayarların Keşfi 2010: Dijital Dünyada Yaşamak, Bölüm 10, Çizgi TAGEM

5. Özdemir S.(2013). Veri İletişimi, Data Communications Ders Notu, Gazi Üniversitesi

Referanslar

Data Communications (Veri İletişimi) verinin kablo gibi bir ortam kullanılarak iki cihaz arasında iletilmesidir. Veri iletişiminin etkinliği 4 parametreyle ifade edilir:

1. Delivery (Doğru Hedef) : Verinin sadece doğru hedefe ulaşmasıdır. 2. Accuracy (Doğruluk) : Verinin kaynağından çıktığı şekliyle iletilmesidir. 3. Timeliness (Zaman) : Verinin zamanında hedefe ulaşmasıdır. Gerçek

zamanlı iletişimde (audio, video) çok önemlidir. 4. Jitter (Gecikme Değişimi) : Paketlerin hedefe ulaşma süresindeki

değişimdir. Veri iletişim sistemi 5 elemandan oluşur:

1. Message (Mesaj): iletilen bilgidir (ses, görüntü, metin, sayı, resim) 2. Sender (Gönderici): veriyi ileten cihazdır (pc, workstation, video camera) 3. Receiver (Alıcı): veriyi alan cihazdır (pc, workstation, televizyon) 4. Transmission medium (İletim Ortamı): verinin gönderen ve alan cihaz

arasında iletilmesini sağlayan fiziksel yoldur (twisted pair wire, coaxiel cable, fiber optic cable, radio waves)

5. Protocol (Protokol): veri iletişimini başlatır, yönetir, sonlandırır. Veri Formları Günümüzde bilgi çeşitli şekillerde ortaya çıkmaktadır.

1. Text: Veri iletişiminde text bit dizileri halinde ifade edilir. Çeşitli bit dizileri (code) text sembollerini ifade eder. “Unicode coding system” her sembolü 32 bitlik bir kod ile ifade eder.

2. Number: Veri iletişiminde sayılar bit dizileri halinde ifade edilir. 3. Images: Bir image pixel matrisi ile ifade edilir. Matris içindeki her bir

nokta bir bit dizisidir. 4. Audio ve video: Diğerlerinden farklı olarak sürekli verilerdir, elektiriksel

sinyal veya resimler dizisi olarak ifade edilebilirler. Veri akışı 3 şekilde olabilir:

1. Simplex: iletişim tek yönlüdür (televizyon, keyboard, monitor) 2. Half-duplex: iki cihazda veriyi hem gönderebilir hem de alabilir. Ancak iki

cihaz sırayla veri alıp gönderebilir. (telsiz, walkie-talkies) 3. Full-duplex: iki cihaz eşzamanlı veri gönderebilir veya alabilir. (telefon,

ADSL modem) (5).

A. Veri İletişimi Veri İletimi İçin Kullanılan Ortamlar: Veri iletimi ortamları için, bakır tel, cam lifler, hava olarak sıralayabiliriz. Bakır teller kullandığımızda veri elektrik akımı kullanarak, cam lifler üzerinde ışık yardımı ile, hava da ise radio dalgaları, mikrodalga ya da kızılötesi ışınlar ile aktarılır. Doğal olarak, her ortamda o ortamın özelliklerine uygun bir kodlama yapılması gerekir (2). Sayısal Sayısal Çevirme: Bilginin iki nokta arasında iletilmesi için analog veya dijital (sayısal) sinyale çevrilmesi gerekir. Sayısal sayısal çevirmede sayısal veri sayısal sinyale dönüştürülür. Analog sayısal çevirmede analog veri sayısal sinyale dönüştürülür. Çevirme işleminden elde edilen sinyal paralel veya seri olarak iki nokta arasında iletilir (5).

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri Modülü, 2008, Ankara (E-Kitap)

• MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

• Academytech-CCNA-Türkçe Eğitim Notu.

• Tan, S.O.Karabük Üniversitesi, KBT 115 Ağ Temelleri Ders Notları

• Korkmaz S. Bilgisayar Ağ Sistemleri, Ağ Temelleri (Network). Kırklareli Üniversitesi

D. Ek Kaynaklar

B. Veri İletim Ortamları / Yöntemleri

C. Elektromanyetik Spectrum

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük

Şekil 1. Veri İletişim Sistemi

Şekil 1. Veri Akışı (5).

Şekil 3. Elektromanyetik Spectrum ve Haberleşmede Kullanımı

Page 6: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

1. Oktuğ, S. İTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, BLG433-Bilgisayar Haberleşmesi Ders Notları

2. MEGEP (Millî Eğitim Bakanlığı Bilişim Teknolojisi Ağ Temelleri (481BB0089) Ders Notu. Ankara 2011

3. Özdemir S.(2013). Veri İletişimi, Data Communications Ders Notu, Gazi Üniversitesi

Referanslar

Veri İletimi İçin Kullanılan Ortamlar: Veri iletimi için pek çok ortam kullanılır. Bu ortamları, bakır tel, cam lifler, hava olarak sıralayabiliriz. Bakır teller kullandığımızda veri elektrik akımı kullanarak, cam lifler üzerinde ışık yardımı ile, hava da ise radio dalgaları, mikrodalga ya da kızılötesi ışınlar ile aktarılır. Doğal olarak, her ortamda o ortamın özelliklerine uygun bir kodlama yapılması gerekir (1). Seri iletişim asenkron seri iletişim ve senkron seri iletişim olmak üzere iki çeşittir: Asenkron Seri İletişim: Herhangi bir zamanda veri gönderilebilir. Veri gönderilmediği zaman hat boşta kalır. Senkron seri iletişimden daha yavaştır. Her veri grubu ayrı olarak gönderilir. Gönderilen veri bir anda bir karakter olacak şekilde hatta bırakılır. Karakterin başına başlangıç ve sonunda hata sezmek için başka bir bit eklenir. Başlangıç için başla biti (0), veri iletişimini sonlandırmak için ise dur biti (1) kullanılır (1). Bilgi gruplar halinde gönderilir. Bir grupta genellikle 8 bit olur. Bir grubun geldiğini alıcıya start biti, bittiğini stop biti gösterir. Byte seviyesinde asenkrondur, ama bit seviyesinde senkron yapmak gerekir. Keyboard, mouse örnektir (5). Senkron Seri İletişim: Senkron iletişim alıcı ve vericinin eş zamanlı çalışması anlamına gelir. Önce gönderici taraf belirli bir karakter gönderir. Bu her iki tarafça bilinen iletişime başlama karakteridir. Alıcı taraf bu karakteri okursa iletişim kurulur. Verici bilgileri gönderir. Transfer işlemi veri bloku tamamlanana ya da alıcı verici arasındaki eşleme kayboluncaya kadar devam eder (1). Start ve stop biti olmadan bitler ardarda gönderilir. Bitleri gruplara ayırmak ve zamanlama işlemleri alıcı tarafından yapılır. Asenkrona göre daha hızlıdır (5).

A. Paralel ve Seri İletişim

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri Modülü, 2008, Ankara (E-Kitap)

• MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

• Academytech-CCNA-Türkçe Eğitim Notu.

• Tan, S.O.Karabük Üniversitesi, KBT 115 Ağ Temelleri Ders Notları

• Korkmaz S. Bilgisayar Ağ Sistemleri, Ağ Temelleri (Network). Kırklareli Üniversitesi

D. Ek Kaynaklar

B. Paralel İletişim

C. Seri İletişim

Şekil. Paralel İletişim (5).

Şekil 4. Seri İletişim (5).

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük

Şekil 3. Elektromanyetik Spectrum ve Haberleşmede Kullanımı

PARALEL İLETİŞİM

SERİ İLETİŞİM

Paralel veri iletimi, bir veri içindeki bitlerin aynı anda gönderilmesidir. Paralel veri iletiminde gönderilecek bilginin her biti için ayrı bir kablo bağlantısı bulunur. Paralel veri iletiminde, bir karakterin tüm bitleri aynı anda iletildiği için başla-bitir bitlerine ihtiyaç yoktur. Dolayısıyla doğruluğu daha yüksektir. Paralel veri iletimi, bilginin tüm bitlerinin aynı anda iletimi sebebiyle çok hızlıdır (1). Aynı anda n bit gönderilir. Maliyet yüksektir, hızlıdır. Kısa mesafelerde kullanılır (5).

Seri veri iletimi, bir veri içindeki bitlerin aynı hat üzerinden ard arda gönderilmesidir. Bilgisayar ağlarında kullanılan iletişim seri iletişimdir. Seri veri iletiminde, bir kerede bir karakterin sadece bir biti iletilir. Alıcı makine, doğru haberleşme için karakter uzunluğunu, başla-bitir (start-stop) bitlerini ve iletim hızını bilmek zorundadır (1). Aynı anda 1 bit gönderilir. Maliyet düşüktür, yavaştır. Uzun mesafelerde kullanılır (5).

Şekil 4. Asenkron Seri İletişim (5).

Şekil 4. Senkron Seri İletişim (5).

Page 7: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. MEGEP (Millî Eğitim Bakanlığı Bilişim Teknolojisi Ağ Temelleri (481BB0089) Ders Notu. Ankara 2011

3. Özdemir S.(2013). Veri İletişimi, Data Communications Ders Notu, Gazi Üniversitesi

Referanslar

İnternet Bağlantısı İçin Ne Gerekli? Dünya üzerindeki en büyük veri ağı İnternettir. İnternet irili ufaklı çok sayıda ağları içerir. Bu devasa ağların son noktaları bireysel tüketicilerdir. Bu büyük ağa bağlı olan son kullanıcıların bağlantıları fiziksel ve mantıksal bağlantıların kopması veya bilgisayar üzerindeki uygulamaların bozulmasından kaynaklanan sorunlardan dolayı kesilebilir. Özetle, İnternet bağlantısı için;

1. Fiziksel Bağlantı 2. Mantıksal Bağlantı 3. Uygulamalar gereklidir.

Bilgisayar ile İnternet ağı arasındaki fiziksel bağlantı özel olarak bu iş için hazırlanmış modem veya ağ arabirim kartı (NIC) sayesinde sağlanır. Fiziksel bağlantı, lokal ağdaki bilgisayar ile İnternet üzerindeki herhangi bir cihazla arasındaki sinyal transferini sağlar. Mantıksal bağlantı ise, protokol denilen standartlarda kullanılır. Ağ üzerinde cihazların haberleşmesi için tanımlanan kurallar bütününe protokol diyoruz. İnternet bağlantılarında genellikle çoklu protokoller kullanılır. İnternet üzerinde kullanımı en yaygın olan protokol Aktarım Kontrol Protokolü/İnternet Protokolüdür (TCP/IP). TCP/IP veri aktarımında kullanılan protokol takımıdır. Bağlantının son parçası olan uygulamalar ise verileri tercüme ederek anlaşılır bir halde kullanıcıya sunar. Uygulamalar İnternet üzerindeki veri alış verişlerini protokoller yardımı ile yapar. En büyük örnek olarak bir ağ tarayıcısı (web browser) HTML kodlarını kullanıcıya görsel olarak göstermesini verebiliriz. Aynı şekilde İnternet üzerinden dosyaları bilgisayarımıza indirmekte kullandığımız Dosya Transfer Protokolü’nü de (FTP) çok kullanılan protokoller arasında gösterebiliriz. Ağ tarayıcıları ise tescilli plug-in uygulamalarını kullanarak film veya flash animasyonları gibi özel veri tiplerini görsel hale getirebilirler (Atay). Bilgisayarın Temel Parçaları (Bileşenleri): 1-Temel Elektronik Parçalar: Transistor: Bu devre elemanı sinyali kuvvetlendiren veya devreyi açıp kapatmaya yarayan elemandır. Bütünleşik devreler: Özel görevler yapılan, birçok transistor ve yarı iletken materyal içeren cihaz. Resistor: Elektrik akımına karşı koymak için üretilen devre elemanıdır. Kapasite (Kondansatör) : Yalıtkan bir materyal ile ayrılmış iki iletken metal plakadan oluşan ve enerjiyi elektrostatik alan formunda depolayan elektronik komponenttir. Konektör: Kablonun bir porta veya arabirim girişlerine bağlanan parçasıdır. Işık Yayan Diyot: Akım geçerken ışık yayan yarı iletken eleman (Atay).

A. İnternete Bağlanmak

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri Modülü, 2008, Ankara (E-Kitap)

• MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

• Academytech-CCNA-Türkçe Eğitim Notu.

• Tan, S.O.Karabük Üniversitesi, KBT 115 Ağ Temelleri Ders Notları

• Korkmaz S. Bilgisayar Ağ Sistemleri, Ağ Temelleri (Network). Kırklareli Üniversitesi

D. Ek Kaynaklar

B. Temel Elektronik Parçalar

C. Temel Elektronik Parçalar

Şekil 2. Temel Elektronik Parçalar (Devam).

Şekil 3. Temel Elektronik Parçalar (Devam).

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük

Şekil 1. Temel Elektronik Parçalar.

Page 8: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. MEGEP (Millî Eğitim Bakanlığı Bilişim Teknolojisi Ağ Temelleri (481BB0089) Ders Notu. Ankara 2011

3. Özdemir S.(2013). Veri İletişimi, Data Communications Ders Notu, Gazi Üniversitesi

Referanslar

Bilgisayarın Temel Parçaları (Bileşenleri): 2-Kişisel Bilgisayarların Parçaları (Bileşenleri, Alt Sistemleri): • Baskı devre kartlar (PCB) : Çiplerin, elektronik elemanların ve entegre devreleri üzerinde bulunduran ince kart. • CD Sürücü: Okunabilir hafıza olan kompakt diskteki veriler okuyabilen cihazlar. • Merkezi İşlem Birimi (CPU) : Tüm hesaplamaların yapıldığı bilgisayarın beyidir. • Disket Sürücü: Diskete veri yazıp okuyabilen disket sürücü. • Hard disk sürücü: Hard disk üzerine veri yazılabilen veya okunabilen cihaz. • Mikroişlemci: Merkezi işlem birimini içeren silikon çip. • Ana kart: Mikrobilgisayarın ana devre kartı. • Veri Yolu: Bilgisayar içerisindeki parçalar arasındaki veri akışını sağlayan iletken yığını. • Rasgele Erişilebilir Bellek (RAM) : Yeni veriyi yazan ve depolayan, gerektiğinde kullanabildiğimiz cihaz. Ancak RAM’lar işlevlerini sürdürebilmeleri için sürekli elektrik enerjisine ihtiyaç duyarlar. Eğer enerjisi kesilirse depoladığı tüm veriler kaybedilir. • Sadece Okunabilen Bellek (ROM) : Bir defaya mahsus olmak üzere üzerine veri yazılan ve sadece önceden yazılmış verinin okunabildiği parça. • Sistem Ünitesi: Bilgisayarın işlemcisini, şasisini, ana hafızasını veri yollarını ve portlarını içeren ana parçadır. Sistem ünitesi klavye, monitör veya diğer harici olarak bağlanan parçaları içermez. • Genişleme Slotu: Ana kartın üstünde bulunan ve bilgisayara farklı yetenekler ilave etmek için kullanılan, üzerine kartların takıldığı soketlerdir. • Güç Kaynağı: Bilgisayara güç sağlayan parçadır. • Arka düzlem Parçaları • Arka düzlem: Genişleme kartları için gerekli soketleri barındıran büyük devre kartıdır. • Ağ Ara yüz Kartı: Bilgisayara takılan bir panodur. Bu pano ile bilgisayar ağa bağlanabilir. • Video Kartı: Bilgisayara görüntü ile ilgili yetenekleri kazandıran bilgisayarın ana kartının üzerine takılan karttır. • Ses Kartı: Bilgisayara ses ile ilgili yetenekleri kazandıran, bilgisayarın ana kartının üzerine takılan karttır. • Paralel Bağlantı Noktası (Port) : Yazıcı gibi harici aygıtları bağlamak için kullanılan, aynı anda 1 bitten fazla transfer yeteneğine sahip ara yüzdür. • Seri Bağlantı Noktası: Birim zamanda sadece 1 bit gönderebilen ve seri bağlantılar için kullanılan ara yüzdür. • Fare (Mouse) Bağlantı Noktası: Farenin bilgisayara bağlanması için tasarlanmış bağlantı noktasıdır. • Güç Kablosu: Aygıta güç vermesi için elektriksel aygıttan üretilen gücün söz konusu aygıta elektriksel gücün iletilmesini sağlaması için gerekli olan kablodur. Düşünce olarak bilgisayar birbirlerine veri yolları ile bağlanmış bir küçük ağ sistemidir. Böyle düşünme bilgisayar yapısını anlamamızı kolaylaştırır (Atay).

A. Kişisel Bilgisayarın Temel Bileşenleri

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri Modülü, 2008, Ankara (E-Kitap)

• MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

• Academytech-CCNA-Türkçe Eğitim Notu.

• Tan, S.O.Karabük Üniversitesi, KBT 115 Ağ Temelleri Ders Notları

• Korkmaz S. Bilgisayar Ağ Sistemleri, Ağ Temelleri (Network). Kırklareli Üniversitesi

D. Ek Kaynaklar

B. Anakart Bileşenleri

C. Kişisel Bilgisayarın Bileşenleri

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük

Şekil 4. Kişisel Bilgisayar Sistemi ve Bileşenleri

Şekil 1. Anakart ve Bileşenleri

Page 9: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

1. MEGEP (Millî Eğitim Bakanlığı Bilişim Teknolojisi Ağ Temelleri (481BB0089) Ders Notu. Ankara 2011

2. Bayramoğlu H., Bilgisayar Donanımı Ders Notu, ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk Dersleri için Doğu

Akdeniz Üniversitesi

3. Uğurlu B. BM-307 Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar Ders Notu. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.

4. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

5. Çukurova Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Donanım Ders Notu, 2012

Referanslar

Port: Bilgisayarla dış aygıtlar arasındaki kablo ile iletişimi sağlayan veri kanallarına port adı verilir. Portlar, seri (COM) ve paralel (LPT) olmak üzere iki temel kısımda incelenir. SCSI, USB, PCMCIA gibi aynı anda birden fazla dış aygıtın bilgisayara bağlanabilmesine olanak tanıyan portlar bulunmaktadır. Port, bir aygıtın bağlandığı veya sistem ile iletişim kurduğu noktadır (bazen jak olarak adlandırılır). Konnektör, bir kablonun ucundaki, porta giren parçadır (Tagem). Seri Port: Her seferinde içeriye veya dışarıya doğru bir bit bilgi taşıyan fiziksel bir ara yüzdür. Kişisel bilgisayarların tarihi boyunca terminaller veya modemler gibi cihazlar ile bilgisayarlar arasındaki veri transferi çoğunlukla seri bağlantı noktaları üzerinden sağlanmıştır. Fare, klavye, diğer çevre birimleri de bu yolla bilgisayara bağlanmaktadır (1). Paralel Port: Bilgisayarın kasasının arkasında bulunan 25 pinlik D şeklindeki konektördür. Genellikle yazıcıyı bağlamak için kullanılır. Seri porta göre hızlı olmasına rağmen aynı kararlılığı sağlayamaz. Bu bağlantı noktasına aynı zamanda LPT ( Line Print Terminal) de denilmektedir (1). Modem: Standart telefon hatlarını kullanarak ayrı yerlerdeki bilgisayarlar arasında bağlantı yapılmasını sağlayan araçlardır. Bu şekilde, bir bilgisayardan diğerine veri aktarımı yapılabilir ya da özel bazı protokollerle internet servisleri kullanılabilir. Telefon hatları, normal şartlarda, sadece ses iletebilir. Modemler, bilgisayarlardaki dijital bilgiyi öncelikle ses sinyallerine dönüştürdükten sonra sinyalleri alan karşı taraftaki modem ise, analog sinyalleri ters dönüşümle bilgisayarların kullandığı dijital bilgiye dönüştürür (1).

A. Ağ Bağlantı Terimleri RJ-11 Modem Port: Telefon / Modem portudur. Telefon hattı üzerinden internet bağlantısı kurmak için kullanılır. RJ-45 Ethernet Port: LAN bağlantısı için kullanılır. 10 Mbps ile 1GB arasında veri transfer hızı sağlar.

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri Modülü, 2008, Ankara (E-Kitap)

• MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

• Academytech-CCNA-Türkçe Eğitim Notu.

• Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar Ağ Sistemleri (BTEP208) Ders Notu

• Korkmaz S. Bilgisayar Ağ Sistemleri, Ağ Temelleri (Network). Kırklareli Üniversitesi

D. Ek Kaynaklar

B. RJ-11 ve RJ-45 Portu

Portlar ve konnektörler, anakartın dış birimlerle bağlantı kurduğu özel yapılardır.

C. Bilgisayar Sistemi ve Bileşenleri

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük

Şekil 4. Sistem Ünitesi LPT Portu ve Kablosu

Şekil 3. Anakart Üzerinde Yer Alan Seri (Com) Portu ve Kablosu (1)

Şekil 5. Modem Türleri

Şekil 3. Modem RJ-11 Portu ile RJ-45 Ethernet Kartı Portu (1)

Şekil 4. Sistem Ünitesi (Kasası) Bağlantı Portları

Page 10: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük 1. MEGEP (Millî Eğitim Bakanlığı Ağ Güvenliği Ve Ağ Protokolleri 481bb0007,Elektrik-Elektronik

Teknolojisi, Ders Notu Ankara, 2011

2. Bayramoğlu H., Bilgisayar Donanımı Ders Notu, ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk Dersleri için Doğu Akdeniz Üniversitesi

3. Vikipedia, MAC Adresi, 30.01.2014

4. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

5. Çukurova Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Donanım Ders Notu, 2012

Referanslar

Ağ Arabirim Kartı (NIC-Network Interface Cart) Bilgisayarların ve diğer cihazların bir ağa bağlanmasını sağlayan donanımlara ağ arabirim kartı (NIC- network interface kart) denir. Bilgisayarın özelliklerine göre anakartla bütünleştirilmiş hâlde olabilir ya da anakart üzerindeki herhangi bir çevresel yuvaya takılı olabilir. ISA, PCI, USB, PCMCI gibi bağlantı yuvalarını kullanan ağ arabirim kartları vardır. Bunlardan en sık kullanılanı PCI bağlantı noktasını kullanan kartlardır. Ağ arabirim kartlarının kendine özgü başka bir kartta olmayan 48 bitlik fiziksel bir adresi vardır. Bu adrese MAC (Media Access Control) adresi denir. MAC adresi kullanıcılar için ağ üzerindeki veri akışını kontrol etmekte kullanılır.

MAC Adress (Media Access Control-Ortama Erişim Adresi) MAC adresi, bilgisayarların ağ kartının ya da benzer ağ cihazlarının içine değiştirilemez bir şekilde yerleştirilmiş olan bir adrestir. 0020AFF8E771 örneğinde olduğu gibi on altılık düzende (hexadecimal) rakamlardan oluşur. MAC adresi yerine donanım adresi ya da fiziksel adres terimleri de kullanılabilir (1). MAC Adresi (Fiziksel Adres,Donanım Adresi), ağ donanımının tanımlanmasını sağlar. MAC adresi, bilgisayarın ethernet kartına üretici tarafından kodlanan bir bilgidir. Her donanım için özel bir adresi vardır. Aynı MAC adresine sahip birden fazla ağ cihazı yoktur. MAC adresi 6 oktetten oluşur. İlk 3 oktet donanımı üreten firmayı işaret eder. Son 3 oktet donanımı işaret eder. MAC adresi, sadece yerel ağlarda haberleşmeyi sağlar. Ağın dışına taşınabilecek bir adres değildir. Sadece aynı ağ üzerindeki bilgisayarların birbirlerini bulmalarını sağlar. Aynı ağda iki ağ cihazının birbiriyle haberleşmesi MAC adresiyle mümkündür. MAC adresinin kullanıldığı protokollerden bazıları şunlardır: Ethernet, Token ring, Wi-fi, Bluetooth, FDDI, SCSI’dir (3).

A. NIC (Network Interface Card) Windows İşletim Sisteminde Başlat/Çalıştır (Kısayol: Win+R) cmd yazıp entere basın. Komut satırına getmac yazıp entere basın.

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri Modülü, 2008, Ankara (E-Kitap)

• MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

• Academytech-CCNA-Türkçe Eğitim Notu.

• Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar Ağ Sistemleri (BTEP208) Ders Notu

• Korkmaz S. Bilgisayar Ağ Sistemleri, Ağ Temelleri (Network). Kırklareli Üniversitesi

• Bartın Üniversitesi Network Ders Notları

• Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

• Tan, S.O. Karabük Üniversitesi, KBT 115 Ağ Temelleri Ders Notları

D. Ek Kaynaklar

B. Sistem Ünite Türleri

Bilgisayarın MAC Adresini öğrenmek için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Uygulama Videosu

Video 1. Mac Adresi Nasıl Öğrenilir?

Şekil 2. Bilgisayarın IP / MAC Adresini Öğrenmek

Şekil 1. Ağ Arabirim Kartları (NIC- Network Interface Cart)

Şekil 1. Ağ Arabirim Kartları (NIC- Network Interface Cart)

Page 11: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

1. MEGEP (Millî Eğitim Bakanlığı Bilişim Teknolojisi İşlemciler (CPU) 481bb0009 Ders Notu. Ankara 2012

2. Bayramoğlu H., Bilgisayar Donanımı Ders Notu, ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk Dersleri için Doğu

Akdeniz Üniversitesi

3. Uğurlu B. BM-307 Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar Ders Notu. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.

4. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

5. Çukurova Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Donanım Ders Notu, 2012

Referanslar

Modem: Bilgisayarınızın telefon hatlarını kullanarak iletişim kurmasını sağlar. Standart telefon hatlarında sadece ses transferi yapılabilir. Bu durumda verileri sese ve sesi de veriye dönüştürmek gerekir. Bu dönüştürme işleminin çok yüksek bir hızla yapılması gerekir. Fakat telefon hatlarının kalitesi çok yüksek hıza izin vermemektedir. Bu nedenle her şey modemlerin kendi özelliklerine bağlıdır. Kısaca modemin görevi, bilgisayardan aldığı digital (sayısal) veriyi analog veriye çevirerek göndermek ve aynı şekilde karşı taraftaki bilgisayardan gelen analog veriyi tekrar digital veriye çevirerek bilgisayara iletmektir. Modem terimi, MODodulation-DEModulation kelimelerinin kısaltılması ile oluşturulmuştur (1). ‘Dial Up’ Modemler: Normal bir telefon hattı, ‘Dial Up modem ve bir internet erişim kodu, bu bağlantı şeklini kullanabilmek için yeterlidir. Bağlantı kurulurken Türk Telekomun Internet Servis Sağlayıcı’lar (ISS) için sağladığı özel bir erişim numarası modem tarafından çevrilir, servis sağlayıcının modemi ile irtibat kurulur, kullanıcı adı ve şifre kontrol edilir ve veri alışverişi gerçekleşir. Dial Up, telefon hattını kullandığından, aynı anda hem internete bağlanıp hem de telefon görüşmesi yapamazsınız. Dial Up modemler 2400, 9600,14400, 28800, 33600, 56000 bps hızlarına ulaşabilir. Günümüzde en çok kullanılan Dial Up modemler 56 Kbps hızındadır. Bu modemler dâhilî (Internal) ve harici (External) olmak üzere iki çeşittir: Dâhil (Internal) Modemler: Dâhilî modemler, bilgisayara takılan diğer kartlar gibi kasa içinde bir yuvaya takılır. Modem kartının üzerindeki iki çıkıştan biri telefon hattına, diğeri ise telefon cihazına bağlanır. Gücünü cihazın güç kaynağından dâhilî olarak temin eder. Harici (Enternal) Modemler: Harici modemler ise ayrı bir cihaz şeklindedir. Bu nedenle, bilgisayara seri çıkışların birinden ara kablo yardımı ile bağlanır. Bilgisayarın dışında olduklarından elektriği bilgisayardan alamaz. Bu nedenle bir adaptörleri vardır. Bağlantı işlemi, telefon hattının modeme ve modemden de telefon cihazına bağlanma yoluyla gerçekleşir. VDSL Modemler: Very High Data Rate Digital Subscriber Line telefon hatları üzerinden çok yüksek hızlarda veri alışveriş hızı sunabilen bir DSL teknolojisidir. 13 ile 52 Mbps arası indirme (download), 1.5 ile 2.3 Kbps gönderme (upload) hızlarına erişilebilir. Çok geniş bant genişliği imkanı sunmasına rağmen, VDSL ‘de maksimum 1200 m gibi bir maksimum mesafe mahzuru vardır. Daha kısa hatlar üzerinde asimetrik bir veri iletimi sağlar (1).

A. MODEM

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri Modülü, 2008, Ankara (E-Kitap)

• MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

• Academytech-CCNA-Türkçe Eğitim Notu.

• Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar Ağ Sistemleri (BTEP208) Ders Notu

• Korkmaz S. Bilgisayar Ağ Sistemleri, Ağ Temelleri (Network). Kırklareli Üniversitesi

D. Ek Kaynaklar

B. MODEM TÜRLERİ

ADSL Modemler: Asymmetric Digital Subscriber Line – Asimetrik Sayısal Abone Hattı) Mevcut telefon hattınız üzerinden yüksek veri, ses ve görüntü iletişimini aynı anda sağlayan, hızlı ve güvenli, sabit modem teknolojisidir. Bu teknolojide bağlantı sağlandığında ayırıcı (splitter) adlı cihaz sayesinde telefon hattı meşgul edilmez. Aynı anda hem internet erişimi hem de telefon iletişimi kullanılabilir. ADSL modemler bağlantı şekillerine göre dört grupta incelenir: Ethernet Modemler: Bilgisayarla olan bağlantılarını üzerinde bulunan Ethernet portları ile sağlar. Bu sebeple bilgisayarınızda ‘Ethernet’ kartı bulunmalıdır. USB Modemler: Bilgisayarın USB portundan bağlanan bu tip modemler bilgisayarın kasasının dışında bulunur. Bazı modeller güç beslemesi gerektirirken bazıları USB portundan aldığı elektrikle yetinir. PCI Modemler: Bu tip modemler bilgisayarın PCI slotuna takılır, ‘driver’ yüklendikten sonra bir çevirmeli bağlantı olarak kurulumu yapılır. Kablosuz Modemler: Yapısı itibariyle kablosuz (wireless) modemler, aynı anda hem kablo ile bilgisayarlara bağlanarak ağ oluşturuyor ve interneti dağıtıyor hem de aynı ortamdaki kablosuz ağ kartına sahip bilgisayarları da bu ağa dahil ederek bu bilgisayarların ağa girmesini sağlıyor. RF (radyo frekansı) teknolojisini kullanan bu modemlerde internet erişimi modemin konumuna göre farklılıklar gösterebilmektedir. Kapalı alanlarda sinyal gücünün zayıf olması performansın azalmasına sebep olmaktadır. Günümüzde kullanılan kablosuz modemlerden birisi de 3G mobil modemlerdir. 3G mobil internet ile GPRS/EDGE destekli 3G uyumlu 3G mobil modeminizle kablosuz, kolay ve hızlı bir şekilde her yerden internete bağlanabilirsiniz. 3G mobil modem ile epostalarınıza hareket hâlindeyken ulaşabilir, SMS gönderebilir, telefonunuzu meşgul etmeden kablosuz, kolay ve hızlı bir şekilde her yerden internete bağlanabilirsiniz.

C. ADSL MODEMLER

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük

Şekil 3. Dahili (Internal) Modem

Şekil 4. Modem Türleri

Şekil 4. Modem İletişimi

Page 12: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. Bayramoğlu H., Bilgisayar Donanımı Ders Notu, ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk Dersleri için Doğu

Akdeniz Üniversitesi

3. Vikipedia, MAC Adresi, 30.01.2014

4. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

5. Çukurova Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Donanım Ders Notu, 2012

Referanslar

Ağ Cihazları Genel olarak ağ segmentlerine bağlanmamızı sağlayan cihazların tümüdür. Bu cihazlar iki ana gruba ayrılırlar. İlki son kullanıcı cihazlarıdır. Bilgisayarlar, tarayıcılar, yazıcılar ve kullanıcıya direkt hizmet verebilen cihazlar son kullanıcı cihazları olarak adlandırılırlar. İkinci grup cihazlar ise ağ cihazlarıdır. Son kullanıcı cihazlarının tamamının birbirleriyle haberleşmesini sağlayan cihazların tamamına da ikinci grup cihazlar denilir. Son kullanıcı cihazları son kullanıcının ağa bağlı herhangi bir kullanıcıya bağlanmasını sağlar. Bu cihazlar kullanıcıların bilgiyi paylaşmasını, yaratmasını ve sahip olmasını sağlar. Son kullanıcı cihazları ağa bağlanmadan da kullanılabilirler ancak yapılabilinecek işlerin sayısında büyük ölçüde azalma olur. Son kullanıcı cihazları ağa, ağ arabirim kartı kullanarak fiziksel yolla bağlanırlar. Bu bağlantıyı elektronik postalarını okumak, raporların dökümünü almak veya herhangi bir veri tabanına erişmek için kullanırlar (1).

Ağ arabirim kartı (NIC) ana kart üzerindeki genişleme slotu üzerinde veya ana kart dahil olan bir çeşit baskı devre kartıdır. Genellikle ağ adaptörü olarak adlandırılır. Dizüstü bilgisayarlarınki de PCMCIA kart olarak adlandırılır. Her ağ arabirim kartının (NIC) kendisine ait Medya Erişim Kontrol (MAC) adresi denilen özel bir kodu bulunur. Bu adres kullanıcılar için ağ üzerindeki veri akışını kontrol etmekte kullanılır (1). Ağ cihazları birbirleri arasında veri transferi yapacak olan iki son kullanıcının arasındaki bağlantıyı sağlarlar. Ağ cihazlarının, kablo mesafelerini uzatmak, bağlantıları güçlendirmek, veri tiplerini dönüştürmek ve veri akışını kontrol etmek gibi görevleri vardır.

• Tekrarlayıcılar (repeater), • Çoklayıcılar (hub), • Köprüler (bridges), • Anahtarlamalı çoklayıcılar (switch) • Yönlendiriciler (router) bu ağ cihazlarına örneklerdir (1).

A. Ağ Terminolojileri

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri Modülü, 2008, Ankara (E-Kitap)

• MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

• Academytech-CCNA-Türkçe Eğitim Notu.

• Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar Ağ Sistemleri (BTEP208) Ders Notu

• Korkmaz S. Bilgisayar Ağ Sistemleri, Ağ Temelleri (Network). Kırklareli Üniversitesi

• Bartın Üniversitesi Network Ders Notları

• Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

• Tan, S.O. Karabük Üniversitesi, KBT 115 Ağ Temelleri Ders Notları

D. Ek Kaynaklar

B. Son Kullanıcı ve Ağ Cihazları

Ağ cihazları hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Cihazları Videosu

Video 1. Ağ Cihazları

Şekil 2. Son Kullanıcı Cihazları ile Ağ Cihazları (1).

Şekil 1. Geleneksel LAN (Yerel Alan Ağı) Segmentleri (Bölümleri)

Şekil 2. Ağ Arabirim Kartı ve PCMCIA Kartı (1).

Page 13: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

AKTİF AĞ DONANIMI: Ağ omurgasını oluşturmak ve uç ağ donanımları için fiziksel bağlantı noktaları oluşturmak için kullanılan özel donanımları ifade eder (3).

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. Karadeniz Ş. Ağ Donanımları Cihazlar Ders Notu

3. MYK (Mesleki Yeterlilik Kurumu), Ağ Teknolojileri Elemanı, Seviye 5, Ankara 2012

Referanslar

Ağ Cihazları Tekrarlayıcılar (repeater) sinyali kuvvetlendirmeye yararlar. Tekrarlayıcılar iletişim sırasında analog veya dijital sinyal seviyelerini düzelterek sinyallerin kaybolmasını veya bozulmasını engellerler. Ancak köprüler (bridges) veya yönlendiriciler (router) gibi yönlendirme yapamazlar.

Kablonun kapasitesinden daha fazla mesafelere bağlantı kurulması gerektiğinde araya bir yükseltici konularak sinyalin güçlendirilmesini sağlayan cihazdır. OSI’nin 1. katmanında çalıştığı için verinin içeriğine bakmaz, sadece sinyalleri güçlendirir. Ağ trafiğini yönetmez (2).

Çoklayıcılar (Hubs): Ağ elemanlarını birbirine bağlayan çok portlu bir bağdaştırıcıdır. En basit ağ elemanıdır. Hub kendisine gelen bilgiyi gitmesi gerektiği yere değil, portlarına bağlı bütün bilgisayarlara yollar. Bilgisayar gelen bilgiyi analiz ederek kendisine gelmişse kabul eder. Hublar, 4, 8, 12, 16, 24 portlu olarak üretilirler. Huba UTP kablo ile bağlanılır ve her bir bağlantı 100 metreden daha uzun olamaz. Hub çalışırken herhangi bir portundan kablo çıkartmanız veya takmanız herhangi bir sorun çıkarmaz. Ağ kuruduktan sonra ortaya çıkan problemlerden biri de ağın genişlemesidir. Ağ genişledikçe mevcut hubın port sayısı yeterli olmayabilir. Böyle durumlarda ya daha çok porta sahip bir hub alınır ya da başka bir hub ile mevcut hub birbirine bağlanır. Hublar birbirine bağlanarak ağın daha da genişlemesi sağlanabilir. Hubların birbirine bağlanması için hubların çoğunluğunda bulunan uplink portu kullanılır. Eskiden hublar çapraz kablo ile bağlanırlardı. Günümüzde ise hublarda normal portların yanında, üzerinde crossover, uplink, out, MDI/X gibi ibarelerin bulunduğu portlar görebilirsiniz. Birbirine bağlanacak iki hubdan birinin uplink portuna düz kablonun bir ucunu, diğer hubın ise normal bir portuna kablonun diğer ucunu takın. Ancak daha sonra karıştırmamanız amacıyla birinci porta takmanızı öneririz. Ayrıca uplink portunun yanında bir düğme bulunuyorsa bu düğmeye basılmalıdır. İşlevsel olarak hublar kendi aralarında aşağıdaki gibi ayrılırlar: Pasif (Passive) Hub: Hubın portlarına gelen sinyal herhangi bir kuvvetlendirmeye tabi tutulmadan direk gönderilir. Aktif (Active) Hub: Yönlendirici benzeri çalışırlar, gelen sinyal güçlendirilerek gönderilir. Bu hublar bazen multiport repeater olarak da adlandırılırlar. Ayrıca Akıllı (Intelligent) hub adıyla isimlendirilen cihazlarda mevcuttur. Bu hublar köprü görevini de üslenirler ve ağ trafiğini yönetirler. Bunlara çok portlu bridge deme de mümkündür. En son geliştirilen ve switch teknolojisini kullanan yine trafik filtreleme özelliğini sağlayan Switching Hublarda bu kategoriye girer.

A. Ağ Cihazları

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri Modülü, 2008, Ankara (E-Kitap)

• MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

• Academytech-CCNA-Türkçe Eğitim Notu.

• Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar Ağ Sistemleri (BTEP208) Ders Notu

• Korkmaz S. Bilgisayar Ağ Sistemleri, Ağ Temelleri (Network). Kırklareli Üniversitesi

• Bartın Üniversitesi Network Ders Notları

• Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

• Tan, S.O. Karabük Üniversitesi, KBT 115 Ağ Temelleri Ders Notları

D. Ek Kaynaklar

B. Hub ve Switch Bağlantısı

Hub ve Switch hakkında daha fazla bilgi öğrenmek için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Hub / Switch Videosu

Video 1. Switch Nedir?

Şekil 3. Hub ve Switch Bağlantı Örneği

Şekil 1. Tekrarlayıcı (Repeater) (1). Şekil 4. Hub (Çoklayıcı)

Page 14: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

YÖNETİLEBİLİR AĞ ANAHTARI: Ağ donanımlarının birbirlerine bağlanmasına olanak veren ve veri iletişimini yazılımsal olarak kurallara bağlanabilen aktif ağ donanım bağlantı noktalarıdır.

YÖNLENDİRME: Bir ağa gelen ve bir ağdan giden paketlerin sabit veya dinamik kurallar ile hangi ağ arayüzleri arasında hareket edeceğini belirleme işlemlerine denir.

YÖNLENDİRME PROTOKOLÜ: Yönlendirme işleminde veri paketlerinin gideceği noktaların dinamik olarak tespit edilmesini sağlayan kurallar bütününü ifade eder (3).

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MYK (Mesleki Yeterlilik Kurumu), Ağ Teknolojileri Elemanı, Seviye 5, Ankara 2012

Referanslar

Ağ Cihazları Köprüler (bridges) ağ içerisindeki verilerin temel sinyaller halinde iletilmesini sağlarlar. Köprü demek yerel alan ağları (LANs) arasındaki bağlantıyı sağlamak anlamına gelir. Lokal alan ağlarını birbirine bağlamanın yanında verileri sınırlandırarak köprüden geçip geçmediklerini kontrol ederler. Buda ağın her parçasının daha verimli olmasını sağlar (1).

Anahtar / Dağıtıcı / Anahtarlı Çoklayıcılar (Switch): Anahtar (Switch) ağ sistemlerinde, ağ içindeki aygıtların ortak kullanım veya paylaşım için birbirine bağlanmasını sağlayan ve diğer bilgisayarlardan gelen verileri filtreleyerek sadece ilgili bilgisayara gönderen cihazdır. Klasik hub’lardan farkı; gelen veriyi sadece istenilen aygıta gönderir, hub ise gelen veriyi tüm aygıtlara gönderir ve sadece ilgili aygıt veriyi alır. Günümüzde hub’ların yerine anahtar (dağıtıcı) cihazları kullanılmaktadır. Anahtar cihazının günümüzde 4-5-8-16-24-26-48 portlu olanları bulunmaktadır. Anahtar cihazı portlarına bağlanan bilgisayarları MAC adreslerine bakarak tanır. Dağıtım işlemini gerçekleştirmek için MAC adreslerini yapısında bulunan tablolarda tutar. Kendisine ulaşan veri paketlerinin MAC adreslerini inceleyerek sadece hedef MAC adresine sahip bilgisayarın bağlı olduğu porta gönderir. Böylece ağdaki çakışmalar engellenmiş olur (2).

Anahtarlamalı çoklayıcılar (switch) veri transfer yönetimini çok daha iyi yaparlar. Sadece lokal ağ üzerinde veri transferini sağlamazlar bunun yanında bağlı olan kullanıcılardan hangisinin veri transferine ihtiyacı varsa bağlantıyı o yönde o kullanıcıya verir. Köprüyle olan bir diğer farkı ise anahtarlamalı çoklayıcılar veri iletim formatlarını dönüştürmezler (1).

A. Ağ Cihazları Yönlendirici (Router): Temel olarak yönlendirme görevi yapar. LAN-LAN ya da LAN-WAN arasında bağlantı kurmak amacıyla kullanılır. Üzerinde LAN ve WAN bağlantıları için ayrı port bulunur ve şaseli olarak da üretilebilir. Bu portlara gerektiğinde LAN veya WAN portları eklenebilir. Yönlendiriciler sahip oldukları işletim sistemleri ile programlanabilir ve gerekli ayarlamalar yapıldığında uzak bir ağa erişmek için mevcut birden fazla yol arasından kullanabilecekleri en iyi seçimi yapabilir (2). Yönlendiriciler, yukarıda bahsi geçen cihazların tüm özelliklerini barındırırlar { Tekrarlayıcılar (repeater), çoklayıcılar (hub), köprüler (bridges), anahtarlamalı çoklayıcılar (switch) }. Yönlendiriciler, sinyalleri güçlendirir, çoklu bağlantıları ağ içerisinde ayırabilir, veri iletim formatlarını dönüştürebilir ve veri iletimini yönetebilirler. Uzak mesafelerle ayrılmış olan lokal alan ağlarını (LANs) birbirlerine bağlarlar. Buna geniş alan ağları (WAN) adı verilir. Başka hiçbir cihaz bu tip bağlantıyı sağlayamaz (1).

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri Modülü, 2008, Ankara (E-Kitap)

• MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

• Academytech-CCNA-Türkçe Eğitim Notu.

• Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar Ağ Sistemleri (BTEP208) Ders Notu

• Korkmaz S. Bilgisayar Ağ Sistemleri, Ağ Temelleri (Network). Kırklareli Üniversitesi

• Bartın Üniversitesi Network Ders Notları

• Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

• Tan, S.O. Karabük Üniversitesi, KBT 115 Ağ Temelleri Ders Notları

D. Ek Kaynaklar

B. Yönlendirici (Router)

Router hakkında daha fazla bilgi öğrenmek için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Yönlendirici (Router) Videosu

Video 1. Router Nedir?

Şekil 1. Köprüler (Bridges) (1)

Şekil 4. Yönlendirici (Router)

Şekil 2. Anahtar / Dağıtıcı (Switch) (2)

Şekil 3. Anahtar / Dağıtıcı (Switch) (1)

Page 15: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Ağ Topolojileri: Bir ağdaki bilgisayarların nasıl yerleşeceğini, nasıl bağlanacağını, veri iletiminin nasıl olacağını belirleyen genel yapıdır.

Topoloji: Bilgisayar ağını oluşturan bileşenlerin, uç ve ara düğümlerin birbirlerine

bağlanmasını gösteren bir çeşit “ağ haritası” dır. Ağ Topoloji Türleri; Yerel Alan Ağları (LAN): 1.Doğrusal (Bus Topology) 2.Halka (Ring Topology)

3.Yıldız (Star Topology) Geniş Alan Ağları (WAN) 1.Ağaç (Tree Topology) 2.Örgüsel (Mesh Topology) (4).

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. Vikipedia, MAC Adresi, 30.01.2014

4. Parlar T. Ağ Temelleri_1 Ders Notu, Topolojileri Antakya MYO, 2012

5. Çukurova Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Donanım Ders Notu, 2012

Referanslar

Ağ topolojileri ağın yapısını tanımlamada kullanılır. Topolojinin bir kısmı kablolama arabirimlerinden bahis eden fiziksel topoloji kısmıdır. Diğer kısmı ise medyanın veri gönderiminde nasıl kullanıldığından bahis eden mantıksal kısmıdır. Fiziksel topoloji genel olarak Şekil-1/2’deki şekillerde kullanılır.(1).

•Tek yol topolojisi (bus) uçları kapatılmış tek bir omurga hattan oluşur. Tüm kullanıcılar bu omurgaya direkt bağlıdırlar.

•Halka topolojide (Ring) bir kullanıcı bir diğerine bağlıdır, diğer kullanıcıda diğerine ve son kullanıcı ilk kullanıcıya bağlıdır. •Yıldız (Star) topolojide tüm kullanıcılar tek bir merkezi noktaya bağlıdır.

•Genişletilmiş yıldız topolojide(Extended Star) her kullanıcı merkezi bir noktaya bağlı ve birden fazla bulunan merkezi noktada başka bir merkeze bağlıdır.

•Hiyerarşik topoloji genişletilmiş yıldız topolojiye benzer bir yapıya sahiptir. Birbirlerine bağlı çoklayıcı veya anahtarlamalı çoklayıcılar yerine bilgisayarlar mevcuttur ve bu bilgisayarların içinde bulunduğu ağ topolojinin en tepesindeki bilgisayar tarafından yönetilir.

•Örgü topoloji (Mesh) diğer topoloji tiplerine göre en sağlıklı çalışan ve sağlamlığı en iyi olan topoloji tipidir. Ağların mantıksal topolojileri ise iki kullanıcın birbirleriyle haberleşmesini sağlar. En önemli iki mantıksal topoloji genele yayın (Broadcast) ve jeton geçirme (Token passing) topolojileridir. İkinci mantıksal topoloji ise jeton geçirme sistemidir. Jeton geçirmede elektronik bir jeton mevcuttur. Bu jeton sırayla tüm kullanıcıları sırayla dolaşır ve jetonu elinde bulunduran kullanıcı ağın içerisine veri gönderir. Eğer kullanıcı veri göndermezse jeton bir diğer kullanıcıya geçer ve uygulama bu şekilde devam eder. Bu sisteme en güzel iki örnekten birincisi TOKEN RİNG ve diğeri ise FDDI (Fiber distributed Data Interface) ‘dır. Arcnet Token ring ve FDDI’ nın farklı bir varyasyonudur. Arcnet tek yol (bus) topoloji üzerinde jeton geçirme sisteminin kullanılmış halidir (1).

A. Ağ Topolojileri Ağ Protokolleri: Ağ içerisindeki bir kullanıcıdan başka ağ içerisindeki bir diğer kullanıcıya veri iletilebilmesi için protokol uyumluluğu aranır. Protokoller ağ içerisindeki cihazların birbirleriyle nasıl haberleşeceğini gösteren ve yöneten kuralların tümüdür. Protokoller veri haberleşmesinde veri formatı, zamanı, sırasını ve hata kontrolün sınırlarlar. Protokoller olmadan bilgisayarlar diğer bilgisayarlardan bit seviyelerinde gelen veri akışın kontrol edemez ve yapılandıramazlar (1).

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri Modülü, 2008, Ankara (E-Kitap)

• MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

• Academytech-CCNA-Türkçe Eğitim Notu.

• Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar Ağ Sistemleri (BTEP208) Ders Notu

• Korkmaz S. Bilgisayar Ağ Sistemleri, Ağ Temelleri (Network). Kırklareli Üniversitesi

• Bartın Üniversitesi Network Ders Notları

• Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

• Tan, S.O. Karabük Üniversitesi, KBT 115 Ağ Temelleri Ders Notları

D. Ek Kaynaklar

B. Ağ Protokolleri

Ağ topolojileri hakkında daha fazla özet bilgi için aşağıdaki tablo incelenebilir (4).

C. Ağ Topoloji Türlerini Karşılaştırma

Tablo 1. Ağ Topolojileri (4).

Şekil 1. Fiziksel Topolojiler (1)

Şekil 4. Ağ Protokolleri (1)

Şekil 2. . Birçok Farklı Ağ Topolojiler (1)

Page 16: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. Vikipedia, MAC Adresi, 30.01.2014

4. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

5. Çukurova Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Donanım Ders Notu, 2012

Referanslar

Ağ topolojileri Topoloji bilgisayarların birbirine nasıl bağlandıklarını tanımlayan genel bir terimdir. Topolojinin bir kısmı kablolama arabirimlerinden bahseden fiziksel topoloji kısmıdır. Diğer kısmı ise medyanın veri gönderiminde nasıl kullanıldığından bahseden mantıksal topoloji kısmıdır. Yol (Bus) Topolojisi Bütün terminaller tek bir doğrusal kablo ile birbirlerine bağlanmışlardır. Burada hatta gönderilen sinyal tüm terminallere gider. Sinyal bir hedefe ulaşana ya da bir sonlandırıcıya gelene kadar hatta dolaşır. Hattaki bilgi akışı çift yönlüdür. Kaynak istasyon bilgiyi hatta bırakır. Bilgi her iki yönde ilerleyerek hatta yayılır. Ancak bu topolojide birden fazla istasyonun bilgi göndermesi durumunda ağ trafiğinde aksamalar meydana gelir. Bunu önlemek için hat paylaşımını düzenleyen ağ protokolleri kullanılmalıdır. Bus topolojisi kullanılarak kurulan ağlarda koaksiyel kablo kullanılır, ağdaki her istasyona ise T-konnektör takılır. Bus topolojisinde verileri sonlandırmak için mutlaka kablonun iki ucuna sonlandırıcı (terminatör) adı verilen ağı sonlandıran parçalar takılmalıdır (2).

Bus topolojisinin; Avantajları (+)

• Ucuz ve kurulumu kolay bir çözümdür. • Kablo yapısı güvenlidir. • Merkezi birime ihtiyaç duyulmaz.

Dezavantajları (-)

• En büyük dezavantajı bir istasyonda oluşan hatanın (temassızlık, kopukluk, kısa devre vs.) tüm sistemi etkilemesidir.

• Arıza tespiti zordur. • Maksimum 30 istasyon bağlanabilir.

Yıldız (Star) Topolojisi En yaygın kullanılan topoloji tipidir. Bu topolojisinde her bilgisayar ağ iletişiminin gerçekleşmesi için merkezi birim (switch, hub, vs ) dediğimiz cihazlara bağlanır. Hatta gönderilen sinyal önce merkezi birime ulaşır, buradan hedefe yönlendirilir (2). Yıldız topolojisinin; Avantajları (+)

• Bir istasyonun arızalanması ağı etkilemez. • Ağa yeni bir istasyon eklemek kolaydır. • Arıza tespiti kolaydır.

Dezavantajları (-)

• Merkezi birimin devre dışı kalması tüm sistemi etkiler. • Çok fazla kablo kullanıldığı için diğer topolojilere göre masraflıdır.

A. Ağ Topolojileri Ağaç (Tree) Topolojisi: Genellikle yıldız topolojisindeki ağları birbirine bağlamak için kullanılır. Böylece ağlar büyütülebilir. Bir ağacın dalları farklı topolojilerdeki ağları temsil eder, ağacın gövdesi ile de bunlar birbirine bağlanabilir. Halka (Ring) Topolojisi: Mantıksal olarak bir daire şeklinde tüm düğümlerin birbirine bağlandığı topoloji çeşididir. Hatta gönderilen sinyal hedefe ulaşıncaya kadar tüm terminallere uğrar. Düğümlerden herhangi birindeki hatanın ya da kablodaki bir sorunun tüm sistemi etkilemesi bu topolojinin en önemli dezavantajıdır.

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Ağ Topolojileri

Ağ topolojileri hakkında daha fazla bilgi öğrenmek için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Topolojileri Videosu

Video 1. Genel Fiziksel Ağ Topolojileri

Şekil 1. Yol (Bus) Topolojisi (2).

Şekil 3. Ağaç ve Halka Ağ Topolojileri (2)

Şekil 2. Yıldız (Star) Topolojisi (2).

Page 17: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. Vikipedia, MAC Adresi, 30.01.2014

4. Parlar T. Ağ Temelleri_1 Ders Notu, Topolojileri Antakya MYO, 2012

5. Çukurova Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Donanım Ders Notu, 2012

Referanslar

Mimariye göre; • İstemci – Sunucu mimarisi (Client-Server) • Türdeş mimari

Ölçeğe göre; • LAN • MAN • WAN

İstemci-Sunucu mimarisi (Client-Server) Üzerindeki herhangi bir kaynağı paylaşan bilgisayara sunucu (server), bu kaynağa erişen cihaza da istemci (client) adı verilir. Bir bilgisayarı sunucu yapan unsur, üzerindeki donanım miktarı, hatta özel bir donanım olup olmaması değil, üzerindeki bir kaynağı paylaştırmasıdır. Doğal olarak üzerindeki kaynağı paylaştıran ve bir çok kullanıcının hizmetine sunan bir bilgisayar, talebi karşılamak için daha "güçlü" olmalıdır (4). İstemci/sunucu anlaşması, ağ üzerindeki bilgisayarın bir tanesinin sunucu olmasıyla başlar. Sunucu istemcinin isteklerine cevap verir. Sunucu istemcinin oysa baskı işlemi veya diğer servislerini sürekli cevaplayacak olan merkezi bilgisayardır. Birçok ağ istemci/sunucu modeline göre ayarlanmaktadır. Genellikle masaüstü bilgisayarları istemci durumunda olup, birbirine bağlı ve büyük hafızalara sahip olan bilgisayarlar sunucu olarak görev yapar. Sunucular birçok istemcinin isteğini aynı anda karşılayabilmek için tasarlanmıştır. İstemci sunucu kaynaklarına ulaşamadan önce sunucu tarafından tanınmalı ve sunucunun istemciye izin vermesi gerekmektedir. Bu bir kimlik denetleme servisi sayesinde kullanıcılara bir hesap isim ve şifre verilmesi yoluyla yapılabilir. Kimlik denetleme servisi ağın koruma görevlisi olarak davranır. Kullanıcı hesaplarının merkezleştirilmesi, büyük ağalardaki ağ yöneticileri için güvenliği çok kolay hale getirir. Ağ kaynaklarının dosya, yazıcı veya diğer uygulamalara yoğunlaşması yedeklenmesi gereken veriler meydana getirir. Bu kaynakları ayrı bilgisayarlara yaymaktansa bu iş için özel olarak tasarlanmış bilgisayarlar kullanılır. Birçok istemci/sunucu sistemleri aynı zamanda ağa yeni servisler ekleyerek ağı daha kullanışlı hale getiriyorlar.

İşlevlerin dağıtılması istemci/sunucu sistemine çok tatmin edici avantajlar getirir fakat aynı zamanda maliyeti de arttırır. Kaynakların bir sunucuda toplanması mükemmel bir güvenlik, kolay ulaşılabilirlik ve koordine kontrol getirmesine rağmen, sunucu ağ üzerindeki bir hatayla karşılaşabilir. İşlevsel bir sunucu olmadan bir ağ tam anlamıyla çalışmaz. Sunucular, deneyimli eğitimli personel ve yönetici isterler. Bu ağın çalışma süresini arttırır. Aynı zamanda sunucu sistemleri ek olarak özel donanımlar ve yazılımlar ister, bunlar da maliyet olarak yansır (1). Noktadan Noktaya Bağlantı (Peer-to-Peer): Noktadan-noktaya ağlar için ağa bağlanmış olan bilgisayarlar eşit ortak olarak veya bir görevdeş olarak davranır. Bu bilgisayarlar görevdeş olduğunda bazıları sunucu görevini üstelenir bazıları da istemci görevini üstlenir . Örnek olarak B bilgisayarında olan bir bilgiyi A bilgisayarı isterse A bilgisayarı istemci olarak davranmış olur ve B bilgisayarı da sunucu olarak davranmış olur. Daha sonra bu roller A ve B arasında değişkenlik gösterebilir. Noktadan noktaya ağlarda bireysel kullanıcı kendi kaynaklarını kontrol edebilir. Kullanıcı hangi dosyaları paylaşıp paylaşmayacağına karar verebilir. Ayrıca kaynak kullanıcısı diğer kullanıcıların kaynak bilgiye ulaşması için şifre isteyebilir. Bu durumda böyle bir ağda merkez bir yönetici olmadığını her kullanıcının bireysel olarak bir yönetici gibi davrandığını görürüz. Ek olarak kullanıcı kendi verilerini bir kayıp ihtimaline karşı yedeklemelidir. Eğer bilgisayar sunucu olarak davranırsa, bu bilgisayarın performansını oldukça düşürür. Noktadan noktaya ağ kurulumu kolay ve kullanması basit bir ağ tipidir. Her bilgisayara yüklü bir işletim sisteminden farklı olarak ek bir donanım veya ekipman istemez. Çünkü ağı yöneten bir yönetici yoktur, bireysel kullanıcılar kendi kaynaklarını kontrol eder. Ağ büyüdükçe noktadan noktaya bağlantı zorluğu gittikçe artmaktadır. Noktadan noktaya ağlar 10 veya daha az bilgisayarla yapılır. Noktadan noktaya bağlantı etkinliği ağ üzerindeki bilgisayar sayısı arttıkça azalır. Ayrıca her kullanıcı kendi kaynağını kendi kontrol ettiğinden ağdaki güvenliğin kontrol edilmesi zordur. İstemci/sunucu modeli ağlar noktadan noktaya ağlardaki kısıtlamaları çözmek için kullanılabilir (1).

A. Ağ Sınıflamaları

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Mimariye Göre Ağ Sınıflaması

Ağ temelleri hakkında daha fazla bilgi öğrenmek için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Temelleri Videosu

Video 1. Ağ Temelleri

Şekil 1. Mimariye Göre Ağ Sınıflaması (1)

Page 18: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. Vikipedia, MAC Adresi, 30.01.2014

4. Parlar T. Ağ Temelleri_1 Ders Notu, Topolojileri Antakya MYO, 2012

5. Çukurova Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Donanım Ders Notu, 2012

Referanslar

Lokal-Yerel Alan Ağları (Local Area Network-LANs) Lokal alan ağları aşağıdaki parçaları içerir.

• Bilgisayarlar • Ağ arabirim kartı • Ağ medyaları • Ağ cihazları

Lokal alan ağları sınırlı bir alan içerisinde bilgisayar teknolojisi kullanarak verimli bir şekilde dosya ve yazıcı paylaşımını ve iç haberleşmeyi mümkün hale getirdi. Bu teknolojiye en önemli örnek e-postalardır. Bazı temel LAN teknolojileri aşağıdaki gibidir.

• Ethernet • Andaçlı halka (Token Ring) • FDDI

Geniş Alan Ağları (Wide Area Network-WANs) WAN’lar farklı bölgelerde olan ve bilgisayar veya sunucuları içeren LAN’ların birbirlerine bağlanmış halleridir. Çünkü WAN’lar geniş coğrafi alanlar üzerindeki ağları birbirlerine bağlar, buda uzak mesafelerdeki merkezlerin haberleşmesi açısından çok önemlidir . WAN’ları kullanarak LAN’lar içerisindeki bilgisayarlar, yazıcılar ve diğer cihazlar uzaktaki kullanıcılar tarafından paylaşılmak suretiyle kullanılabilirler. WAN’lar dünyanın herhangi bir noktasındaki herhangi bir kullanıcıya aynı ofis içerisindeymiş gibi eş zamanlı mesaj gönderilmesini sağlarlar. Bu özellik sayesinde “Telecommuters” diye adlandırılan yeni bir işçi sınıfı bile oluşmuştur. Bu sınıf bürolarında gitmeden işlerini evlerinden halledebilmektedir (1).

WAN’lar şu nedenlerden dizayn edilir;

• Geniş coğrafik bir alana yayılmış ağları yönetmek için. • Kullanıcılara diğer kullanıcılarla eş zamanlı haberleşme sağlamak için. • Lokal kullanıcıların kesintisiz uzak kaynaklardan faydalanması için. • E-posta, dosya transferi, e-alış veriş ve internet kullanmak için.

Bazı temel WAN teknolojileri;

• Modemler • Entegre dijital ağ servisi (Integrated Services Digital Network (ISDN)) • Dijital kiralık hat (Digital Subscriber Line (DSL)) • Çerçeve Aktarıcı (Frame Relay) • A.B.D (T) ve Avrupa (E) Taşıyıcı serileri- T1, E1, T3, E3 • Senkronize optik ağ (Synchronous Optical Network (SONET))

A. Ölçeğe Göre Ağ Türleri Metropol Alan Ağları (MANs) Şehir veya şehrin belli bölgelerindeki ağlara MAN denir. Genellikle ortak coğrafik alanda iki yada daha fazla LAN’ı ihtiva eder. Örneğin birçok şubesi bulunan büyük bankalar . Tipik servis sağlayıcıların iki yâda daha fazla LAN'a bağlanmak için kullandıkları özel haberleşme hatlarını da örnek olarak verebiliriz. Ayrıca kablosuz köprü teknolojisi kullanılarak ta sinyal yaymayı MAN’a örnek olarak verebiliriz.

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Metropol Alan Ağları (MANs)

Ağ temelleri hakkında daha fazla bilgi öğrenmek için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Temelleri Videosu

Video 1. Ağ Temelleri

Şekil 2. Metropol Alan Ağları (1)

Şekil 1. . WANs ve Kullanılan Cihazlar (1)

Page 19: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. Vikipedia, MAC Adresi, 30.01.2014

4. Parlar T. Ağ Temelleri_1 Ders Notu, Topolojileri Antakya MYO, 2012

5. Çukurova Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Donanım Ders Notu, 2012

Referanslar

Depolama Alanı Ağları (SANs) Sunucular ve depo kaynaklar arasında yüksek performanslı veri iletimi için adanmış olan sisteme SAN (Storage-Area Network) denir. Bu sistemde ayrılmış olan özel ağ içerisinde sunucular ile kullanıcılar arasında veri alışverişinden kaçınılır . SAN teknolojisi yüksek hızda sunucu-depolayıcı, sunucu-sunucu, depolayıcı-depolayıcı bağlantılarına olanak sağlar. Normal ağ altyapısında oluşan problemlerden etkilenmemesi için bu metot diğer altyapıdan ayrılmış özel ağ altyapısıyla kullanılır.

SAN’lar aşağıdaki özellikleri sağlar;

• Performans • Erişilebilirlilik • Ölçülendirilebilirlilik

Özel Sanal Ağlar (Virtual Private Network-VPN) VPN genel internet alt yapısı gibi altyapı kullanan ancak genelden bağımsız olan özel bir internet ağıdır. “Telecommuter” lar VPN kullanarak şirketlerinin VPN yönlendiricilerine (router) kendi bilgisayarlarından güvenli bir tünel yardımı ile bağlanabilirler. VPN ‘nin Faydaları VPN genel olarak normal ağlardan daha fazla güvenlik ve bağlantı sürekliliği sağlayan bir alt yapıya sahip özel bir ağdır. VPN ‘ler sürekli zamanda aynı güvenlik ve yönetim özelliklerini korur. Ancak noktadan noktaya bağlantılarda en pahalı yöntem VPN yöntemidir (1).

A. Ölçeklerine Göre Ağ Türleri (SAN, VPN) Internet-Intranet-Extranet İnternet, birçok bilgisayar sistemini birbirine bağlayan, dünya çapına yayılmış olan bir iletişim ağıdır. Bu ağ sadece herhangi bir kuruluşa, gruba ya da ülkeye ait değildir. İnternet’in çıkış noktası, ABD Savunma Bakanlığı bünyesindeki “İleri Araştırma Projeleri Ajansı” (ARPA – Advanced Research Projects Agency) nın 1969 yılında kurduğu ARPANET ağıdır (4). Lokal alan ağlarının temel konfigürasyonlarına intranet denir. İntranet web sunucuları genel web sunucularından farklı olarak sadece lokal kullanıcılara açık olup şifre karşılığında giriş izini vermektedir. İntranetler, kuruluşların lokal ağlarına imtiyazlı kullanıcıların girişine izin verecek şekilde dizayn edilir. Bununla beraber web sunucuları intranetin içinde kurulur ve tekst tabanlı tarayıcı teknolojisi kullanılarak sunucu üzerinde depolanmış bilgiye erişilmesini sağlar. Extranetler, intranet tabanlı uygulamalar ve servisleri içinde barındıran daha geniş alanlarda kullanılan ve dış kullanıcılara güvenli erişim sağlayan ağlardır. Genellikle bu tarz sistemlerde dış kullanıcı, kullanıcı adı şifre ve hatta daha yüksek güvenlik seviyelerinde güvenlik uygulamaları ile muhatap olur. Akabinde extranetler iki veya daha fazla intranetin güvenli bir şekilde birleşiminden meydana gelir (1).

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Internet-Intranet-Extranet

C. Ağ Türleri ve Kıyaslanmaları

Şekil 3. Ölçeklerine Göre Ağlar ve Ağların Kıyaslanması (4).

Şekil 1. .Storage-Area Network (1)

Şekil 2. Özel Sanal Ağlar-VPN (1)

Page 20: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Collision (Çarpışma): Bir Ethernet ağında, aynı anda veri iletmek isteyen iki cihazın yol açtığı sonuç. Veri paketlerinin çarpıştığını tespit eden ağ her ikisini de iptal eder. Çarpışma, Ethernet ağının doğal bir sonucudur.

Domain (Alan): Bir isimle belirlenen bilgi alanı. Internet'te ağ adresleri dizisini içerir.

Segment (Bölüm): Köprüler (bridge), router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın bir bölümü.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. Vikipedia, MAC Adresi, 30.01.2014

4. Parlar T. Ağ Temelleri_1 Ders Notu, Topolojileri Antakya MYO, 2012

5. Çukurova Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Donanım Ders Notu, 2012

Referanslar

Lokal-Yerel Alan Ağları (Local Area Network-LANs) Kablolaması Ağ Cihazları (Aktif Cihazlar)

• Repeater (Tekrarlayıcı), • Hub, • Bridge (Köprü), • Switch (Anahtar), • Access Point (WireLess) [Erişim Noktası] • Router (Yönlendirici).

Tekrarlayıcılar-Yenileyici (Repeater) Kablonun kapasitesinden daha fazla mesafelere bağlantı kurulması gerektiğinde araya bir yükseltici konularak sinyalin güçlendirilmesini sağlayan cihazdır. OSI Referans modelinde Fiziksel Katman-Layer-1 (Katman-1) ağ cihazıdır.

1. Verinin içeriğine bakmaz, sadece sinyalleri güçlendirir. Ağ trafiğini yönetmez.

2. Ağ kablosunun erişebileceği maksimum mesafeyi uzatırlar. 3. Ağdaki maksimum düğüm sayısını arttırır. 4. Farklı kablo tipleri kullanan ağları birleştirebilir (4).

Telgraf, telefon, mikrodalga ve optik iletişim sinyali uzun mesafelere aynı güçte iletmek için tekrarlayıcı kullanır. Tekrarlayıcı sinyali alır onu tekrar yükseltir ve gönderir. Tekrarlayıcı sinyali aldığında gidebilecek en uzun mesafeye gitmesi için sinyal değerini yükseltir. Yerel ağ genişlemesinde 10Mbps lik Ethernet için dört tekrarlayıcı kuralı standart olarak kabul edilir. Bu kural yerel ağdaki iki kullanıcı arasında en fazla dörtten fazla tekrarlayıcı olmaması gerektiğini söyler. Bu kural her tekrarlayıcı tarafından oluşturulan gecikme süresini kısıtlamak için kullanılır. Lokal ağ üzerinde çok fazla gecikme ağ üzerideki çakışmaların sayısını arttırır ve bu da yerel ağın daha etkisiz çalışmasına neden olur (1). Hub (Çoklayıcılar) Aslında çoklayıcılar çok portlu tekrarlayıcılardır. Bazı durumlarda bu iki ayıtın arasındaki fark destekledikleri port sayısı olarak görülür. Genellikle tekrarlayıcı iki porta sahipken çoklayıcılar 4 porttan 24 porta kadar çıkabilirler . Çoklayıcılar genellikle 10BASE-T veya 100BASE-T tipi ağlarda kullanılır. Aynı zamanda bazı özel ağ mimarilerinde de kullanılmaktadır (1). Herhangi lineer bir veri yolunu nerde olursa olsun bir çoklayıcıya bağlarsak ağ topolojimiz bir yıldıza dönüşür. Veri kablolar aracılığı ile çoklayıcının portlarına ulaştığı zaman çoklayıcının portları gelen veri elektriksel olarak tekrarlar ve verinin geldiği port hariç aynı segment içinde bulunan diğer portlara gönderir. Çoklayıcılar üç farklı şekilde bulunurlar:

• Pasif – Pasif çoklayıcı sadece fiziksel bağlantı noktası sağlar. Ağ trafiğini elle kontrol edemeyiz veya mevcut trafiği göremeyiz. Sinyali güçlendirmez veya temizlemez. Pasif çoklayıcı sadece fiziksel medyayı paylaşmak için kullanıldığı gibi pasif çoklayıcının elektrik enerjisine ihtiyacı yoktur.

• Aktif – Aktif çoklayıcılar, gelen sinyali kuvvetlendirmek için dışarıdan bir elektrik enerjisine ihtiyacı vardır.

• Zeki – Bu çoklayıcı fonksiyon olarak temelde aktif çoklayıcıyla aynı işleve sahiptir. Ancak bu çoklayıcı mikro işlemcisi vardır ve hata kontrolü yapabilir. Zeki çoklayıcılar, aktif çoklayıcılardan daha pahalıdır ancak sorun giderme özelliği vardır.

Cihazlar çoklayıcılara bağlandığında tüm trafik çoklayıcı üzerinde meydana gelir. Daha fazla cihaz bağlandığında daha fazla çakışma (Collision) meydana gelir. İki yada daha fazla çalışma istasyonu çoklayıcıya aynı anda veri gönderirse çakışma meydana gelir. Çakışma oluştuğunda tüm veriler zarar görür. Tüm cihazlar aynı segmente bağlandıkları zaman bu oluşuma çakışma grubu (collision domain) denir. Çoklayıcılara yoğunlaştırıcıda denir çünkü çoklayıcılar ethernet ağları için merkezi bağlantı noktası sunar (1).

A. LAN Kablolaması Köprüler (Bridges) Bazı zamanlar vardır ki; büyük yerel ağların daha küçük parçalara bölünmesi gerekmektedir. Bu bölünme büyük yerel ağ üzerindeki trafiği azaltır . Küçük ağ parçacıklarını birbirine bağlamak için köprüler, anahtarlı çoklayıcılar, yönlendiriciler ve ağ geçitleri kullanılır. Anahtarlı çoklayıcılar ve köpüler, OSI modelinin veri zinciri katmanında işlem yaparlar. Köprülerin işlevi ağın hangi kısmına sinyalin geçip hangi kısmına geçmeyeceği konusunda zekice kararlar verir. Köprü ağ üzerinden bir çerçeve aldığında çerçevenin gideceği MAC adresine köprünün tablosundan bakılır ve bu tabloya göre köprü o çerçevenin diğer segmente kopyalanmasına, akışının izin verilmesine veya filtrelenmesine karar verir. Bu işlem aşağıda anlatıldığı gibi olur:

• Eğer hedef aynı kesimde ise köprü çerçevenin diğer kesimlere geçmesine izin vermez ve bloklar. Bu işlemin adı filtreleme olarak bilinir.

• Eğer hedef aygıt farklı bir kesimde ise köprü bu çerçeveyi alır ve uygun olan kesime iletir.

• Eğer köprü tablosunda hedef aygıtın MAC adresi bulunmuyor ise köprü bağlı olduğu tüm kesimlere çerçeveyi gönderir ve bunlardan bir tanesinin almasını bekler. Bu işleme taşırma işlemi denir.

• Eğer köprü stratejik bir yere bağlanmış ise ağın işleyişini önemli ölçüde iyileştirir (1).

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Köprüler (Bridges)

Ağ temelleri hakkında daha fazla bilgi öğrenmek için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Temelleri Videosu

Video 1. Ağ Temelleri

Page 21: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Collision (Çarpışma): Bir Ethernet ağında, aynı anda veri iletmek isteyen iki cihazın yol açtığı sonuç. Veri paketlerinin çarpıştığını tespit eden ağ her ikisini de iptal eder. Çarpışma, Ethernet ağının doğal bir sonucudur.

Domain (Alan): Bir isimle belirlenen bilgi alanı. Internet'te ağ adresleri dizisini içerir.

Segment (Bölüm): Köprüler (bridge), router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın bir bölümü.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. Vikipedia, MAC Adresi, 30.01.2014

4. Parlar T. Ağ Temelleri_1 Ders Notu, Topolojileri Antakya MYO, 2012

5. Çukurova Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Donanım Ders Notu, 2012

Referanslar

Anahtarlamalı Çoklayıcılar (Switch) Anahtarlamalı çoklayıcılar (switch) bazen çok portlu köprüler olarak ifade edilebilir. Tipik bir köprünün sadece iki bağlantı yeri olmasına karşın anahtarlamalı çoklayıcılar kaç porta sahip ise o kadar ağ kesimini bağlayabilirler. Köprülere benzer olarak, anahtarlamalı çoklayıcılar da gelen verinin ağ üzerindeki hangi bilgisayardan geldiğini kesin olarak bilirler. Anahtarlamalı çoklayıcılar bu bilgiyi verinin hangi bilgisayardan gelip hangi bilgisayara gittiğini yönetmek için bir tablo yapmada kullanır. Bu her ikisinin arasında benzerlikler olmasına rağmen, anahtarlamalı çoklayıcı köprülerden daha sofistike bir aygıttır. Köprüler, hedef MAC adresine göre, verinin diğer ağ kesimlerine gönderilip gönderilmeyeceğine karar verirken anahtarlamalı çoklayıcılar verinin hangi ağ kesimine gideceğine de karar verir ve gideceği portu da aktif hale getirir. Eternet anahtarlamalı çoklayıcıları bağlantı sorunlarının çözümü için çok popüler olmaya başladı çünkü anahtarlamalı çoklayıcı kullanılan ağlar bant genişliği ve hız bakımından oldukça iyi performans sağlıyorlar. Anahtarlamalı çoklayıcı teknolojisi yerel ağ trafiğini azaltıp bant genişliğini yükselterek tıkanmaları azaltan bir teknolojidir. Anahtarlamalı çoklayıcılar, çoklayıcıların yerine rahatlıkla kullanılabilir çünkü aynı anda çoklayıcıların işlevini de yaparlar. Bu durum minimum sızmalarla birlikte ağın performansını geliştirir. Bugünün veri iletiminde bütün anahtarlamalı çoklayıcılar iki temel işlem üzerinde çalışırlar. İlk işlemin adı “veri çerçevesi anahtarlaması” dır. Veri çerçevesi anahtarlaması işlemi, verinin hangi medyadan gelip hangi medyaya gideceğinin belirlenmesi işlemidir. İkinci işlem ise yapılan anahtarlamanın kontrol edilmesi işlemidir. Bu işlemde bir tablo oluşturulur ve bir döngü aranır. Anahtarlamalı çoklayıcılar yüksek hızları destekler ve sanal ağ gibi bazı yeni fonksiyonlarda da kullanılır. Ethernet anahtarlamalı çoklayıcılarının birçok yararı vardır. Bunlardan bir tanesi, kullanıcıları sanal devre kullanarak paralel olarak haberleşmesini ve ağın bu sanal devreyi tanınmasını sağlamasıdır . Bu ayrılan medya içindeki bant genişliğini maksimum kullanma çıkarır. Diğer bir yararı ise bu anahtarlamalı çoklayıcıların tekrar kullanılması nedeniyle çok ucuz maliyetli olarak algılanır (1).

A. LAN Kablolaması Yönlendirici (Routers) Ağlar arası (LAN-LAN, LAN-WAN, WAN-WAN) haberleşmenin yapılabilmesi için ara bağlantıyı sağlar.Gelen paketin başlığından ve yönlendirme tablosu bilgilerinden yararlanarak yönlendirme kararlarını verme yeteneğine sahiptir. Routerin bir işlemcisi, EPROM (hafızası) ve üzerinde bir işletim sistemi IOS (Internal Operating System) vardır. OSI Katman 3 te çalışır. Erişim Noktası -WAP (Wireless Access Point) Bir yönlendirici (router) değildir. WAP bir köprüdür (bridge). Kablolu bir ağı kablosuz ağa genişletir. OSI katman 2 de çalışır. Gateway (Ağ Geçidi) Ağ geçidi, farklı ağ iletişim kurallarını kullanan iki bilgisayar ağı arasında veri çerçevelerinin iletimini sağlayan ağ donanımıdır. Bir başka deyişle aynı dili konuşamayan iki ağ arasında tercüman vazifesi görür. İletişimi sağlayabilmek için ağ geçidi iletişim kurallarını dönüştürme işlemini gerçekleştirir. Dönüştürme işlemi OSI yedi katman modelinin yedisi için de geçerlidir. Genellikle bu iş için özel üretilmiş donanımlar varsa da, birden çok arayüzü olan ve bünyesinde farklı iletişim kurallarını barındıran bilgisayarlar da ağ geçidi görevini üstlenebilirler. Her ne kadar günlük yaşamda ve bazı işletim sistemlerinde ağ geçidi ve yönlendirici aynı anlamda kullanılıyorsa da, ağ geçidi daha çok OSI yedi katman modelinin dördüncü ve yukarısındaki katmanlarında uygulama bulur. Yönlendirici ise OSI yedi katman modelinin üçüncüsü olan ağ katmanı kullanılır (4).

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Yönlendirici (Router), WAP ve Gateway

Ağ temelleri hakkında daha fazla bilgi öğrenmek için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Temelleri Videosu

Video 1. Ağ Temelleri

Şekil 1. . Anahtarlamalı Çoklayıcı-Switch (1)

Şekil 2. . Anahtarlamalı Çoklayıcı-Switch (1)

Page 22: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

Referanslar

Kablo elektriksel bir devredir. Kablo genellikle çevresi koruyucu tabakalar ile kaplanan, iletimin mümkün olduğunca az veri kayıpla gerçekleşmesini sağlayan araçlardır. Günümüzde internetten, araba motoruna, ev aletlerine birçok alanda kullanılmaktadır. Veri, enerji, sinyal taşır. Günümüzde kablosuz cihazların gittikçe yaygınlaşması ve popülerliğinin yanı sıra kablolu iletişim uzun mesafelerde, yüksek frekanslı iletişimlerde vazgeçilmez durumdadır (2). Bakır kablolar nerdeyse tüm LAN’ larda kullanılıyor. Farklı tipte bulunan bakır kabloların avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Kablolama ağın işlemesi açısından çok önemli bir noktadır. Çünkü bakır bilgiyi elektriksel sinyallerle taşır ve bunun anlaşılması için temel elektrik kaidelerinin bilinmesi gerekir. Fiber optik kablo uzak mesafeler, yüksek bant genişliği, noktadan notaya haberleşme ve LAN omurgaları ile WAN’ lar için en uygun kablo tipidir. Optik medyada veri ya ince cam kesitten ya da plastik fiberden ışık yardımıyla iletilir. Elektriksel sinyal optik sinyale dönüştürülür ve daha sonrada medya üzerinden gönderilir. Dolayısıyla fiber kabloda herhangi bir elektriksel sinyal olmadığından çok iyi bir yalıtkan ve çok güvenli bir taşıma aracıdır. Fiziksel bağlantı sayesinde yazıcı, sunucu ve yazılımlar paylaşılarak üretkenliğinin artmasına olanak sağlar. Kablosuz iletişimde ise tamamen sabit bir yerde kalma ve kablolama dan kurtulmuş oluyoruz. Ancak, çok yüksek hızlarda veri akışı, güvenlik veya sürekliliği kablolu ağlar gibi sağlayamıyoruz. Bu nedenlerden dolayı kablosuz teknolojinin kullanımı sınırlı halde kalıyor (1). Kablo Standartları: Koaksiyel (coaxial) Koaksiyel kablo içi boş silindirik iletken metalden yapılmıştır. Etrafında iki iletken elementten yapılmış iç kablo vardır. Bu elementlerden bakır kablonun tam ortasından geçer ve kablonun esnek olmasını sağlar. Diğer element ise kablonun etrafında kabloya kalkan vazifesi görür. Bu kalkan kabloyu etrafındaki elektromanyetik dalgalara ve kemirgen haşerelere karşı korur (1). Koaksiyel kablo elektromanyetik kirliliğin yoğun olduğu ortamlarda düşük güçte sinyalleri iletmek için geliştirilmiş bir kablodur. Ses ve video iletiminde kullanılır. Lokal ağlar (LAN) için koaksiyel kablonun birkaç avantajı vardır. Bunlardan ilki kalkanlı (STP) ve kalkansız (UTP) olması fark etmeksizin tekrarlayıcıya (repeater) ihtiyaç duymadan uzun mesafelerde kullanılabilmesi. Koaksiyel kablo fiber optik kabloya göre daha ucuz olması ve teknolojisinin uzun yıllardan beri bilinmesi nedeniyle genel olarak daha fazla kullanılmaktadır. Farklı alanlarda kullanılmasına rağmen yaygın olarak her çeşit veri transferinin yapıldığı yerler ve kablolu televizyon dağıtım şebekesi (1).

A. Kablolama UTP (Unshielded Twisted – Pair / Koruyucusuz Dolanmış Çift) UTP birbirine dolanmış çiftler hâlinde ve en dışta da plastik bir koruma olmak üzere üretilir. Kablonun içinde kablonun dayanıklılığını arttırmak ve gerektiğinde dıştaki plastik kılıfı kolayca sıyırmak için naylon bir ip bulunur. Günümüzde en yaygın olarak kullanılan kablo standardıdır. Tel çiftlerinin birbirine dolanmış olmaları hem kendi aralarında hem de dış ortamdan oluşabilecek sinyal bozulmalarının önüne geçmek için alınmış bir tedbirdir (2).

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. UTP Kablo

Kablolama hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Kablolama Videosu

Şekil 1. Koaksiyel Kablo (1)

Video 1. Kablolama

Şekil 2. Koaksiyel Kablo ve RJ-45 Konnektör (1)

Page 23: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

Referanslar

UTP (Unshielded Twisted – Pair) (Koruyucusuz Dolanmış Çift / Kalkansız Bükümlü Kablo Çifti)

Kalkansız bükümlü kablo çifti (UTP) bazı ağlarda kullanılan ve dört parçadan oluşan kablo çeşididir. UTP kablosunu oluşturan 8 tane kablodan her birinin etrafı bir yalıtkan malzemeyle kaplıdır. Buna ilaveten her kablo çifti diğer çift üzerine bükülüyor. Bu tip kablolarda EMI veya RFI dan kaynaklanan sinyal kesim etkileri kolaylıkla önlenebiliyor. UTP kablolarının arasındaki sinyal kesimini azaltmak kabloların büküm sayısına bağlıdır. STP kablolarına benzer olarak UTP kablolarının da bir adımdaki büküm sayısı kablonun değişik özellikler sergilemesini sağlar (1). UTP kablolar dış görünümleri bakımından birbirlerine çok benzer. Ancak her UTP kablonun üzerinde hangi kategoride oldukları belirtilir. CAT (category) kategori anlamına gelmektedir. Kablonun kategorisi, o kablonun göstermiş olduğu performansa göre belirlenmiştir. Piyasada şu anda en çok CAT5 kablo kullanılmaktadır (2).

• Cat1: Kullanım alanı telefon iletişimi ve zil teli gibi zayıf akım sistemleridir. • Cat2: 4 Mbit/s hızında işlev görecek ağ sistemlerinde kullanılır. • Cat3: 16 MHz’lik bir frekans geçişi sağlayabilir. Saniye de 10 Mbit’lik bir

veri gönderebilir. Günümüzde Cat 1’in yerini almıştır ve IP telefon olmayan hatlarda telefon kablosu olarak kullanılır.

• Cat4: 20 MHz’lik bir frekans geçişine elverişlidir. Saniyede 16 Mbit’lik veri taşır.

• Cat5: Günümüzde en çok kullanılan UTP kablo türüdür. 100 MHz’lik bir frekans geçişine elverişlidir. Saniyede 100 Mbit’lik veri taşır.

• Cat5e: Cat 5’e göre daha dayanıklı ve uzun ömürlüdür.110 m ‘ye kadar kullanılabilir.

• Cat6: 250 MHz’lik bir frekans geçişine elverişlidir. Günümüzde cat5 ve cat5e’nin yerini almaktadır. Saniyede 1 gb’lik bir veri taşıma özelliğine sahiptir.

• Cat6a: 500 MHz’lik bir veri geçişine elverişlidir. 1 gb ve daha üstü veri iletiminde tercih edilir. Kablo kesiti cat 5 ve cat 6’ya göre daha kalındır.

• Cat7: Aslında STP (shielded twisted pair)olarak üretilen bu kablo teknolojik gelişme ve ihtiyaçlara göre UTP olarak da üretilmeye başlanmıştır. Ancak kullanım alanları çok düşüktür. Gerek kesit kalınlığı gerekse çok güç gerektiren durumlarda topraklama gerekliliği bu kablonun UTP olarak kullanım alanlarını kısıtlamıştır (2).

Kalkansız bükümlü kablo çifti (UTP) kabloların bazı avantajları vardır. Kolanımı kolay ve diğer ağ medyalarına göre daha ucuzdur. Aslında UTP kablolarının metresi diğer yerel ağ kablolarının metre birim fiyatından daha azdır. Fakat gerçek avantajı bu kablonun esas avantajlı olduğu yer boyutudur. UTP kablosunun çapı daha küçük olduğundan tam olarak kılavuzu doldurmaz. Bu özellik eski bir binaya bir ağ döşerken çok büyük yarar sağlar. Ayrıca, RJ–45 tipi bağlayıcı ile birlikte kullanılan UTP kabloları ve böylece potansiyel ağ kaynaklarının gürültü düzeyi önemli ölçüde azaltılır ve çok sağlam bir iletim sağlanır. UTP kablolarının bazı dezavantajları da vardır. UTP kablolarında elektriksel olarak gürültü ve sinyal kesilmesi gerçekleşir. Bunun için kısa mesafelerde UTP kablolarının yerine fiber optik kablolar kullanılır. Bir iletişimi oluştuğu zaman, merkez kaynaktan iletilen sinyalin gideceği yere olan uzaklığı hesaba katılmalıdır. Bu koşul hem fiziksel perspektifte hem de yazılımsal olarak doğrudur. Gönderilen sinyal bağlantı devresi tarafından alıcı sinyal olarak çevrilir. Kaynağın gönderici pini hedefin alıcı piniyle birbirine bağlanmalıdır. Yerel ağ anahtarlamalı çoklayıcıyı (switch) bilgisayara bağlarken kullandığımız kablo şekline düz kablo denir. Bir anahtarla (switch) portunu diğer anahtar portuna bağlayan kabloya çapraz kablo denir. Bilgisayarın üzerindeki RJ–45 adaptörünü yönlendirici (router) veya anahtarın (switch) konsol portuna bağlayan kabloya rollover kablo denir (1).

A. UTP Kablo

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. UTP Kablo Renk Şeması ve Standartları

Kablolama hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Kablolama Yapısı Videosu

Şekil 1. Koaksiyel Kablo (1)

Video 1. Kablolama Yapısı

Şekil 2. UTP Kablo Renk Şeması ve Standartları

Page 24: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

Referanslar

STP (Shielded Twisted – Pair) (Koruyuculu Dolanmış Çift / Kalkanlı Bükümlü Kablo Çifti)

Korumalı çift bükümlü (STP – shielded twisted pair) kablo koaksiyel kablodan, çift bükümlü kabloya geçiş aşamasında kullanılsa da günümüzde fazla tercih edilmemektedir. Kullanımının zor olması, maliyetinin daha yüksek olması ve dıştaki tel zırhın yarardan çok zarar vermesi gibi etkenler bu kablonun kullanılmamasının başlıca sebeplerindendir. STP kablo kullanılırken dıştaki tel zırhın topraklanması gerekir. Aksi takdirde zırh elektromanyetik dalgaları toplayan anten vazifesi görür. En dıştaki tel zırhın zarar görmemesi topraklamanın tamamlanması sebebiyle önemlidir (2). Kalkanlı çift bükümlü kablo kalkanlama, bozma ve bükümleme tekniklerinin bir karışımıdır . Her kablo çifti metal kılıf içerisine yerleştirilmiştir. Metal kılıf içerisine yerleştirilen dört çift kablonun tamamı ayrıca bir metal kılıf içine daha yerleştirilmiştir. 150 ohm luk bir kablodur. Ethernet ağlarında kullanılan STP, elektriksel gürültülerden etkilenmezler. Örnek olarak elektromotor kuvvetin yaratmış olduğu elektromanyetik dalgalar veya radyo frekansları verilebilinir. STP kablo her ne kadar dış etkenlerden daha az etkilense de UTP kablodan hem daha pahalı hem de kurulumu UTP’ ye göre daha zor (1). Yeni oluşan bir teknoloji olan ScTP kablo FTP olarak ta bilinir, UTP ve ATP kablonun iyi yanlarını almış ve ayrıca 100–120 ohm luk bir değere sahiptir. Konnektör Çift bükümlü kabloları sonlandırmak için RJ (registered jack) serisi konnektörler kullanılır. RJ serisi konnektörlerden RJ-12 telefon sistemlerinde kullanılırken RJ-45 konnektörü ise UTP ve STP kablolarını sonlandırmak için kullanılır. Fiber optik kabloları sonlandırmak için ise ST-SC konnektörleri kullanılır. Kablo Hazırlama Bir bilgisayar ağı kablosu hazırlamak için ihtiyacımız olan malzemeler UTP veya STP kablo, RJ-45 konnektör ve kablo sıkma pensesidir (2).

• Kablo sıkma pensesi • Kablo temizleme, soyma ve kesme aletleri • Yalıtkan konnektör kapakları

A. STP Kablo

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Kablolama Malzemeleri

UTP kablo yapımı hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. UTP Kablo Yapımı Videosu

Şekil 1. Koaksiyel Kablo (1)

Video 1. RJ-45 ile UTP Kablo Yapımı

Şekil 3. Kablolama Malzemeleri

Şekil 2. STP Kablo (2).

Page 25: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

Referanslar

Kablo Hazırlama Ağ (network) için kablo hazırlarken öncelikle dikkat etmeniz gereken şey kullanacağınız kablo standardıdır. Cat5 kablolar için genel olarak kullanılan iki standart vardır: 586-A ve 586-B. Bu standartlar kullanılan kablonun üzerinde yazmaktadır (2). Bilgisayarlar ‘hub’ ya da ‘switch’ gibi merkezi birim kullanarak birbirine bağlanacak ise kabloların aynı standarda göre bağlanması gerekmektedir (düz bağlantı) . Yani kablonun her iki ucunun da kablonun üzerindeki standarda göre ya 586-A ya da 586-B’ye göre bağlanması gerekmektedir (568A ↔568A ya da 568B ↔568B) . İki bilgisayarı birbirine bağlamak için kabloların farklı standarda göre yapılması gerekmektedir (çapraz bağlantılı) . Bunun için de kablonun bir ucunu 586-A’ya göre bir ucunu da 586-B’ye göre bağlanması gerekmektedir (568A ↔ 568B ya da 568B ↔ 568A) (2) Optik Medya: Elektromanyetik Spektrum Optik fiber ağlarında kullanılan ışık bir nevi elektromanyetik enerjidir. Elektrik yük bir yerden bir yere hareket ettiğinde veya ivmeli bir hareket kazandığında elektromanyetik güç oluşur. Dalga olarak şekillenen bu enerji çeşidi bir vakuma doğru yol alır. Bu dalga enerjisinin bu özelliğine dalga boyu denir. Radyo, mikrodalga, radar, görünür ışık, x-ışınları ve gama ışınları çok farklı şeyler olarak algılanır. Fakat hepsi elektromanyetik enerjisinin çeşitleridir. Eğer bu enerjilerin dalga boyları en yüksek seviyeden en düşük seviyeye doğru sürekli bir değişim yapıyorsa bu periyoda elektromanyetik spektrum denir. Elektromanyetik dalga boyu bir elektrik yükünün ne kadar sıklıkta dışarı ve içeri doğru hareket yapması olarak tanımlanır. Elektrik yükünün hareketini su üzerinde olan bir yapışkana benzetebiliriz. Eğer bu yapışkan yavaş bir şekilde hareket ederse dalga boyu uzun olacaktır. Ama bu işlem daha ani ve hızlı bir şekilde olursa iki dalga tepesi arasındaki mesafe daha kısa olacaktır. Elektromanyetik dalgalar aynı yöntemle uygulandığı için çoğu aynı özelliklere sahip olurlar. Bir vakum merkezine doğru saniyede 300.000 kilometre hızla gidebilirler. İnsan gözleri sadece 700 ile 400 nanometre arasındaki dalga boyuna sahip olan elektromanyetik dalgaları hissedebilir. 700 nanometredeki dalga boyu insan gözüne kırmızı olarak gözükür. 400 nanometre olan ise insan gözüne mor olarak gözükür. Bu aradaki elektromanyetik spektrum insan gözüyle gökkuşağı olarak görülür. İnsan gözüyle görülmeyen dalga boyları fiber optik veri transferinde kullanılır. Bu dalga boylarının uzunluğu kırmızı dalga boylarının uzunluğundan daha fazladır ve bu yüzden kızıl ötesi ışık diye adlandırılırlar. Kızıl ötesi ışıklar televizyonların uzaktan kumandalarında kullanılır. Optik fiber veri transferinde kullanılan dalgaların boyları 850,1310 veya 1550 nanometredir. Bu dalga boylarının seçilme sebebi, veri iletiminde diğer dalga boylarına nazaran daha iyi performans sağlamasıdır (1)

A. Kablo Hazırlama ve Fiber Kablo

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Fiber Kablo

Fiber kablo çeşitleri hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Fiber Kablo Çeşitleri Videosu

Şekil 1. Koaksiyel Kablo (1)

Video 1. Fiber Kablo Çeşitleri

Şekil 2. Fiber Kablo ve Kabinet Bağlantı Paneli

Şekil 1. Cat5 Standartları (2).

Page 26: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

Referanslar

Çok Modlu Fiber (Multimode) Işığın fiberin içerisinde hareket ettiği kısıma çekirdek adı verilir . Işık ışınlarının açısı sayısal aralık içerisindeyse ışınlar çekirdek içerisine girebilirler. Görüldüğü gibi ışınlar açıdan dolayı fiber içerisinde sınırlı sayıda yolda hareket edebilirler. Bu optik yollara “mod” adı verilir. Eğer fiberin çapı yeteri kadar geniş ise ışık çok sayıda yolda hareket edebilir. Bu tip fibere “Çok Modlu (Multimode) Fiber” denilir. Tek modlu (singlemode) fiberin çekirdeği sadece tek mod da ışığın hareket etmesine müsaade eder (1) Ağlarda kullanılan tüm fiber optik kablolar, ayrılmış kılıflar içerisinde iki cam fiber içerirler. Fiberlerden biri, veriyi A cihazından B cihazına taşırken, diğeri veriyi B cihazından A cihazına taşırlar. Fiberler ters yönlere giden tek yönlü yollara benzerler. Bu bize tam iki yönlü (full-duplex) haberleşme sağlar. Çift bükümlü kabloların veri alımı ve iletiminde farklı kablo çiftleri kullanıldığı gibi fiber devrelerde de bir kablo gönderici bir kablo alıcı olarak kullanılır. Tipik olarak fiber kablo bağlantı noktalarına ulaşana kadar ortak bir dış kılıfın içerisinde beraber bulunurlar. Bağlayıcılar takılana kadar kabloların bükülmesine veya kalkanlaşmasına ihtiyaç duyulmaz. Çünkü ışık fiberin içindeyken hiçbir yere kaçamaz. Bu fiber ile herhangi bir veri karışması olmaması anlamına geliyor. Çoklu fiber kablo çiftlerini genel olarak aynı kablo içerisinde görürüz. Buda tek bir kablo ile katlar veya binalar arası geçiş yapmamızı sağlar. Tek bir kablo 2 ile 48 arası veya daha fazla ayrılmış fiber içerir. Bakır kablolarda ise her bir bağlantı için farklı bir UTP kablo çekmemiz gerekir. Ayrıca fiber kablo bakıra göre saniyede daha fazla biti daha uzak mesafeye taşıyabilir. Genellikle fiber optik kablo beş parçadan oluşur. Çekirdek, kılıf, tampon, direnç elemanı ve dış kılıftan oluşur (1).

A. Fiber Kablo

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Fiber Kablo Özelikleri

Fiber kabloya ek yapımı hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Fiber Kabloya Ek Yapımı Videosu

Şekil 1. Koaksiyel Kablo (1)

Video 1. Fiber Kabloya Ek Yapımı

Şekil 3. Fiber Kablo Özelikleri

Şekil 1. Fiber Kablo (1)

Şekil 1. Fiber Optik Kablo Parçaları (1)

Page 27: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

Referanslar

Fiber Optik Kablo Parçaları Çekirdek (Core) fiber optiğin merkezindeki ışık iletim elemanıdır. Tüm ışık sinyalleri çekirdek boyunca harekete ederler. Çekirdek genel olarak silikon dioksit ile diğer elementlerin birleşiminden meydana gelen bir çeşit camdan yapılır. Çok modlu fiberin çekirdeğinde, cam indeksi artırılmış cam kullanılır. Dolayısıyla, çekirdeğin dış alanının merkeze göre optik yoğunluğu daha az olduğu için ışık çekirdeğin dış yüzeyinde daha hızlı hareket eder. Fiberde ışık ışını çekirdeğin merkezinden aşağıya doğru giden yolda, çekirdeğin dış sınırda giden yoldaki kadar hızlı hareket edemediklerinden bu tasarım kullanılıyor. Çoklu mod fiberde gönderilen tüm ışınlar hedef beraber ulaşmalıdırlar. Çekirdeğin etrafı giydirilmiştir (Cladding). İç taraftaki malzemede silikondan yapılmıştır ancak kırılma indeksi çekirdeğe göre çok düşüktür. Işık fiber çekirdek boyunca hareket ederken kılıf ve çekirdek arasındaki yansımalar bize toplam iç yansımayı verir. LAN’ lar içerisinde genellikle standart fiber optik kablo tipi kullanılır. Fiber optik kabloda 62,5 veya 50 mikron çekirdeği ve 125 mikron çapında kılıftan meydana gelir. Genel olarak 62.5/125 veya 50/125 fiber optik kablo diye adlandırılır. Mikronun bir metrenin milyonda biri olduğu unutulmamalıdır. (1μ) Kılıfın etrafındaki tampon (Buffer) malzemesi genellikle plastiktir. Tampon malzemesi çekirdek ve kılıfı dış darbelerden korur. İki tip teme kablo dizayn çeşidi vardır. İlki gevşek-kılıflı kablo ve ikincisi sıkı tamponlu kablodur. Gevşek-kılıflı kablo bina dışında, sıkı kılıflı kablo ise bina içlerinde kullanılır. Direnç elemanı tamponun etrafında sarılıdır (Aramid Yann). Kullanıcı kabloyu kullanırken kabloyu çekmeleri sırasında oluşacak hasarları engeller. Malzeme olarak genellikle kevlar kullanılır. Bu malzeme su geçirmez yelek yapımında kullanılan malzemenin aynısıdır. Son element ise dış cekettir (Jacket). Kablonun en dış katmanı olan dış ceket kabloyu aşınma, kimyasal maddeler ve diğer kablo için zararlı olan etkenlere karşı korur. Genellikle dış ceketin rengi turuncu olur. Bazen farklı renklerde de üretilebilir. LED’ ler veya VCSEL’ ler çok modlu fiberlerde genellikle kullanılan ışık kaynağıdır. LED’ ler daha ucuz ve kurulum sırasında ekstra güvenlik önlemlerine ihtiyaç duyulan maddedir. Ancak LED’ ler sinyali lazer kadar uzağa gönderemez. Çok modlu fiber optik kablolar (62,5/125) veriyi yaklaşık olarak 2000 metre mesafeye taşıyabilirler. Tek Modlu Fiber (Single Mode) Tek modlu fiber kablo çok modlu fiber kablo ile aynı parçalardan meydana gelir. Tek modlu fiberin dış ceketinin rengi genellikle sarı olur. Çok modlu fiber kablo ile tek modlu fiber kablonun arasındaki en temel farklılık, tek mod fiber kablonun adından da anlaşılacağı gibi tek modda iletim yapmasıdır. Tek modlu fiberin çekirdek yarıçapı 8-10 mikron yarıçapındadır. 9 mikronluk çekirdek çok yaygındır. Kablo ceketinde yazan 9/125 olarak tanımlanan tek modlu fiber kablonun çekirdek yarıçapı 9 ve dış kılıf yarıçapının 125 mikron olduğu anlaşılır. Tek modlu fiberde ışık kaynağı olarak lazer kullanılır. Işık ışını çekirdeğe 90 derecelik açı yaparak girer. Sonuç olarak veri ışın dalgalarında ve çekirdeğin tam ortasında düz bir hat üzerinde taşınır . Böylece hem iletim hızın hem de iletim mesafesini artırmış oluruz (1).

A. Fiber Optik Kablo Parçaları Tek modlu fiber yüksek veri iletim kapasitesi ve daha uzak mesafeye iletilebilme yetisine sahiptir. 3000 metreye kadar iletim yapılabilinir. Ancak lazer ile tek modlu fiber kullanımı diyot ile çok modlu fiber kullanımına göre daha pahalıdır. Bu karakteristik özelliklerden dolayı tek modlu fiber kablo çoğunlukla bina içerisinde kullanılır (1).

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Tek Modlu Fiber Kablo

Fiber kablo ucu yapımı hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Fiber Kablo Ucu Yapımı Videosu

Video 1. Fiber Kablo Ucu Yapımı

Şekil 3. Tek Modlu Fiber Kablo –Single Mode (1)

Şekil 1. Fiber Optik Kablo Parçaları (1)

Page 28: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

Referanslar

Diğer Fiber Parçalar LAN’ lar içerisinde çoğu bilgi iletişimi elektriksel sinyaller halinde olurlar. Ancak optik fiber hatlarda veri ışık ile iletilir. Bu nedenle elektriksel sinyalleri ışığa ve diğer tarafta ışığı elektriksel sinyale çevirmek için parçalara ihtiyacımız vardır . Gönderici veriyi anahtardan veya yönlendiriciden alır. Bu veri elektriksel sinyal şeklindendir. Gönderici bu elektronik sinyali aynı değere eş ışık sinyallerine çevirir. Elektronik sinyali ışığa çevirmek için iki tip araç kullanılır.

• Işık yayan diyot (LED) 850ve 1310 nanometre değerinde kızıl ötesi ışık üretir. Daha sonra bu ışık lensler sayesinde yansıtılarak kablonun sonuna kadar gönderilir.

• Tahrik edilmiş emisyon radyasyonundan üretilen yüksen ışık (LAZER) 1310nm veya 1550 nm değerinde yoğun kızıl ötesi ışık yayan bir kaynaktır. Lazerler daha çok uzun mesafeler için kullanılır. Fakat insan gözüne zarar vermemesi için dikkatli olmak gerekmektedir.

Bu ışık kaynakları veriyi çok kısa sürede ve çok hızlı bir şekilde iletebilirler. Optik kablonun diğer ucundaki gönderici, alıcı pozisyonunda olur. Alıcı fonksiyonu güneş enerjisiyle çalışan hesap makinesinin içindeki fotoelektrik hücresinin fonksiyonu gibi bir fonksiyona sahiptir. Işık alıcıya çarptığında alıcı elektrik üretir. Alıcının ilk işi bu ışık demetinin hangi sıklıkta vuruş yaptığıdır. Daha sonra alıcı bu ışık sinyallerini başlangıçta çevrilmiş olan orijinal elektronik sinyallere çevirir ve bu sinyaller voltaj değişikliği yaratmaya başlar. Daha sonra bu sinyalleri bakır kablo aracılığıyla bilgisayar, yönlendirici veya anahtar gibi elektronik aygıtlara gönderir. Yarı iletken aygıtlar çoğunlukla alıcı olarak kullanılır ve bunlara PIN foto diyotları denir. PIN foto diyotlar göndericinin ürettiği 850,1310 veya 1350nm lik ışıklara duyarlıdır. Eğer makul dalga boylarında üretilen ışık demetlerinin vuruşları bu değerler arasında ise foto diyotlara vuruştan sonra foto diyotlar çabuk bir şekilde ve uygun bir voltajda elektrik üretir. Işık vuruşları kesildiği anda PIN diyotları da voltaj üretmeyi ani şekilde keserler. Bu durum voltaj değişikliklerine neden olur ve bakır kablolar üzerinde 1 ve 0 olarak nitelendirilir. Bağlayıcılar fiberin sonuna bağlanırlar ve böylece fiberle alıcıyı veya göndericiyi birbirine bağlarlar. Çok modlu fiberler için kullanılan bağlayıcının adı abone bağlayıcısıdır. (SC konektör). Tek modlu fiberler için kullanılan bağlayıcılar için ise düz uç bağlayıcı (ST konektör) denir. Göndericiler, alıcılar, bağlayıcılar ve fiberler haricinde optik bir ağın mutlak olarak tekrarlayıcılara ve fiber patch panellere ihtiyaç vardır. Tekrarlayıcılar uzun mesafelerde zayıflayan ışınları yükseltip orijinal şekillerine dönüştüren bir optik yükselticidir. Bu sayede optik sinyaller uzun mesafelere rahatça gönderilebilir. Fiber patch panelleri normal patch panellerine benzemekle birlikte bakır kablolar için kullanılır. Bu paneller optik ağlardaki iletimin enekliğini arttırarak daha hızlı bir iletim sağlar (1).

A. Diğer Fiber Parçaları

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Fiber Kablo Konnektörleri

Fiber kablo hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Fiber Kablo Nasıl Çalışır Videosu

Video 1. Fiber Optik Kablo Nasıl Çalışır?

Şekil 2. Fiber Optik Kablo Konnektörleri

Şekil 1. Fiber Parçaları (1)

Page 29: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Hız aşımı (Overclock): işlemcinin üreticinin etikette belirlediği hız değerinden yüksek değerlerde çalıştırılması işlemidir. Anakartta ayar değişiklikleriyle işlemcinin hızı artırılabilir. Sistem hızı (FSB), çarpan ve voltaj değerlerinde yapılan değişikliklerle işlemci hızı artırılabilir (1).

Program:İşlemciye gönderilen ve ona ne yapması gerektiğini söyleyen komutlara denir.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

Referanslar

A. UTP Kablosunun RJ-45 Konektörüne Takılması

Şekil 1. Aşama 1 (2) Şekil 2. Aşama 1 Devamı (2)

Page 30: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Hız aşımı (Overclock): işlemcinin üreticinin etikette belirlediği hız değerinden yüksek değerlerde çalıştırılması işlemidir. Anakartta ayar değişiklikleriyle işlemcinin hızı artırılabilir. Sistem hızı (FSB), çarpan ve voltaj değerlerinde yapılan değişikliklerle işlemci hızı artırılabilir (1).

Program:İşlemciye gönderilen ve ona ne yapması gerektiğini söyleyen komutlara denir.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Optik Kablolama Modülü, 2008, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

Referanslar

A. Tek Modlu /Çok Modlu Fiber Kablo Yapımı ve Konektör Türleri

Şekil 1. Tek Modlu Fiber Kablo Yapımı (2)

Şekil 2. Çok Modlu Fiber Kablo Yapımı (2)

Page 31: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

Referanslar

Ağ Bağlantı Tipleri 1. Kablolu (Koaksiyel, UTP, STP, Fiber Kablo) 2. Kablosuz (Home RF, IrDA, BlueTooth, Wi-Fi, WiMAX, 3G +)

Wireless (Kablosuz) Ağlar Kablosuz ortamlar; radyo dalgalarını (HomeRF), kızılötesi ışınları(Infrared Data Association-IrDA) mikro dalgaları (BlueTooth) kullanarak veri iletirler ve alırlar. Bu ortamda fiziksel bağlantıya ihtiyaç yoktur. Kablolu network sisteminin uygun olmadığı (kablolamanın zor olduğu yerlerde) durumlarda bu ortamı kullanmak iyi bir seçenektir.

Kablosuz Ağların Avantajları • Esneklik • Kolay Kurulum • Zaman • Maliyet • Sağlamlık

Kablosuz Ağların Dezavantajları

• Güvenlik • İletişim Hızı • Standartlara Uyma Zorunluluğu

Kızılötesi- (Infrared Data Association-IrDA) Çok düşük frekanslı kızılötesi ışık dalgaları yoluyla birbirini gören iki nokta arasında iletişim sağlar. Bir kaç metreyi aşmayan kısa uzaklıklar için kullanılır. Taşınabilir bilgisayarlarda veri iletişimi, kişisel bilgisayarlarda fare, yazıcı gibi aygıtları kullanmak amacıyla kullanılır. 1-4 Mbps veri iletişim hızlarındadır. Bluetooth Bluetooth, kablosuz kısa-mesafeli, ses ve veri haberleşmesini sağlamak için oluşturulmuş bir sistemdir. Cep telefonları, PDA'lar, bilgisayarlar ve çevre birimlerini birbirine bağlamak için kullanılan kısa mesafe standardıdır. Bluetooth sistemi farklı dijital sistemler arasında kısa mesafede bilgi alışverişini sağlar. Temel olarak aygıtları birbirine bağlayan kablolardan kurtulma amacıyla çıkarılmıştır. Küresel olarak yaklaşık 10m ye kadar bilgi iletebilir. Veri iletim hızı 1 Mbps'dir. Wi-Fi (Wireless Fidelity - Kablosuz Bağlantı)-WLAN LAN düzeyinde internet erişimi sağlayan kablosuz bağlantı tipidir. 150m ye kadar bağlantı sağlayabilir. Bilgisayarların yüksek hızda ve geniş bir menzilde bilgisayar ağı oluşturması amacıyla çıkarılmıştır. IEEE 802.11b olarak da bilinir. Bluetooth dan 10 kat daha hızlı ve menzili 10 kat daha fazladır. Kapsama alanına göre veri transfer hızları

• 150 m de 1 Mbit/s • 100 m de 5.5 Mbit/s • 80 m de 8 Mbit/s • 50 m de 11 Mbit/s

Kablosuz İletişimde Yeni Trendler (Wimax, 3G +, LTE) WiMAX (Worldwide Interoperability for Microwave Access), IEEE 802.16 standartlarını kullanan aletler için bir sertifika işaretidir. Verici antenden yaklaşık 50 km mesafeye kadar bir etki alanı ve 75 Mbps indirme hızı olması planlanan bir çeşit kablosuz bağlantı sistemidir. WiMAX / Hot-spot: İngilizce bir sözcük olan “Hot-spot”, kablosuz hızlı internet bağlantısının yapılabildiği belirli bir bölgeye verilen bir terimdir.

Hot-spot’lar havaalanı, kafe, restaurant vb. kapalı alanlar veya kampüs alanlarında kullanılabilir. 3G + Son 10 yıldır hücresel şebeke endüstrisi artan bant genişliği ile birlikte sadece ses şebekesinden ses ve veri şebekesine doğru sürekli gelişmektedir. Bu zaman periyodunda mobil telefonlar kablosuz bir telefon olmaktan çıkmış olup; konuşma, yazışma, fotoğraf gönderme, video izleme, müzik indirme, oyun oynama ve hesap yapma gibi işlevlerle evrensel bir cihaz haline dönüşmüştür. Sistem kapasitesi DSL ve kablo internetten az değildir (5).

A. Kablosuz Ağ Türleri

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Kablolu ve Kablosuz Ağ Bağlantı Türü

Fiber kablo hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Fiber Kablo Nasıl Çalışır Videosu

Video 1. Fiber Optik Kablo Nasıl Çalışır?

Şekil 1. Kablolu ve Kablosuz Ağların Ortak Kullanımı (2)

Page 32: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Boot / Start: Bilgisayarı Başlatmak Reboot / Reset / Restart: Bilgisayarı Kapatıp, Yeniden Başlatmak Reset Atmak: Çalışan Bilgisayarı “Reset” Düğmesine Basarak Yeniden Başlatmak. CTRL-ALT-DEL: “Soft Reset” ya da Sisteme Giriş Ekranını Getirmek. Setup: Bir Programın Kurulması İçin Gerekli Dosya. Install: Setup Dosyasını Kullanarak Bir Program Kurulumu Yapmak. Unınstall: Bilgisayara Önceden Kurulmuş Bir Programı Kaldırmak. Kaynak:Adnan Menderes Üni Temel Bilgi Teknolojileri

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. Vikipedia, MAC Adresi, 30.01.2014

4. Parlar T. Ağ Temelleri_1 Ders Notu, Topolojileri Antakya MYO, 2012

Referanslar

Protokoller veri haberleşmesinde aşağıda görülenleri kontrol ederler.

• Fiziksel ağlar nasıl yapılır. • Bilgisayarlar ağlara nasıl bağlanır. • İletim için verinin formatı nasıldır. • Veri nasıl gönderilir. • Hatalar nasıl giderilir.

Bu ağ kuralları birçok organizasyon ve komite tarafından oluşturulmuştur. Bu organizasyon ve komiteler arasında Elektrik Elektronik Mühendisleri Enstitüsü (Institute of Electrical and Electronic Engineers (IEEE)), Amerikan ulusal standartları enstitüsü (American National Standards Institute (ANSI)), Telekomünikasyon endüstri ortaklığı (Telecommunications Industry Association (TIA)), Elektronik endüstrileri birliği (Electronic Industries Alliance (EIA)) ve Uluslar arası Telekomünikasyon birliği (the International Telecommunications Union (ITU)) bu kuruluşların arasındadır. (1). Ağ Modelleri Veri Haberleşmesinde Neden Katmanları Kullanırız? Verinin ağ içerisinde bir yerden başka bir yere hareket etmesi için ağ içerisindeki tüm cihazların aynı dili konuşması veya protokolü kullanması çok önemlidir. Protokol, ağ içerisindeki iletişimi sağlıklı bir şekilde yapmak için gereken kuralların tümüdür. Bir pilotun uçağını uçururken diğer uçaklar ile veya hava kontrol kulesiyle iletişim sağlaması için kullandığı özel bir dil gibi. Veri haberleşmesinde protokol, verinin iletimini ve formatını sınırlamak için oluşturulan kurallar veya varılan anlaşmadır. Kaynak bilgisayardaki katman 4 hedef bilgisayardaki katman 4 ile haberleşir . Kullanılan bu kurallara katman 4 protokolü denilir. Veri bir katmandan diğer bir katmana geçerken her katman kendi protokollerine göre veriyi düzenler (1).

Bir paket gönderildiği hedef bilgisayara ulaştığında, hedef bilgisayarda kaynak bilgisayarda yapılan işlemlerin tamamen tersi gerçekleşir ve veri orijinal durumuna getirilir. Haberleşme ağlarında ortamın fiziksel olarak oluşturulması, paketlerin oluşturulması, veri aktarımı sırasında oluşan tıkanıkların giderilmesi, paketlerin varış noktasına yönlendirilmesi, ağdaki bir hattın bozulması durumunda alternatif yolların bulunması, hataların fark edilmesi, hataların düzeltilmesi, verinin bir uygulama protokolü aracılığı ile kullanıcıya sunulması gibi pek çok karmaşık işlemin yapılması gerekmektedir. Katmanların kullanılması bu tarz karmaşık işlerin yapılmasında kolaylıklar sağlamaktadır (2).

A. Ağ Protokolleri ISO (International Organization for Standardization) 1984 yılında OSI ( The Open System Interconnection) referans modelini geliştirmiştir. OSI modeli 7 katmandan oluşur. Bu model ağ tasarımı, uygulama ve sorun çözme aşamlarında kuramsal bir temel oluşturmaktadır. Bu modelde verinin nasıl iletileceği ve biçimini (format) belirleyen Veri İletişim Protokolleri tanımlanmaktadır. Bu model ile katmanların işlevlerinin öğrenilmesi ve öğretilmesi kolaylaşmış, farklı donanım ve yazılım ürünlerinin birbirleriyle uyumlu çalışması sağlanmış, katmanlar arası iş birliği, görev paylaşımı, problem çözümü gibi kolaylıklar gelmiştir (2).

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. OSI Referans Modeli

Ağ temelleri hakkında daha fazla bilgi öğrenmek için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Temelleri Videosu

Video 1. Ağ Temelleri

Şekil 2. OSI Referans Modeli (1)

Şekil 1. . Katmanlar (1)

Page 33: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. Vikipedia, MAC Adresi, 30.01.2014

4. Parlar T. Ağ Temelleri_1 Ders Notu, Topolojileri Antakya MYO, 2012

Referanslar

7.Katman: Application Layer (Uygulama Katmanı): Kullanıcı tarafından çalıştırılan tüm uygulamalar bu katmanda tanımlıdırlar. Bu katmanda çalışan uygulamalara örnek olarak, FTP (File Transfer Protocol), SNMP (Simple Network Management Protocol), e-mail uygulamalarını verebiliriz. 6.Katman: Presentation Layer (Sunuş Katmanı): Bu katman adını amacından almıştır. Yani bu katman verileri uygulama katmanına sunarken veri üzerinde bir kodlama ve dönüştürme işlemlerini yapar. Ayrıca bu katmanda veriyi sıkıştırma/açma, şifreleme/şifre çözme, EBCDIC’dan ASCII’ye veya tam tersi yönde bir dönüşüm işlemlerini de yerine getirir. Bu katmanda tanımlanan bazı standartlar ise şunlardır;PICT ,TIFF ,JPEG ,MIDI ,MPEG. 5.Katman: Session Layer (Oturum Katmanı): İletişimde bulunacak iki nokta arasındaki oturumun kurulması, yönetilmesi ve sonlandırılmasını sağlar. Bu katmanda çalışan protokollere örnek olarak NFS (Network File System), SQL (Structured Query Language), RPC (Revate Procedure Call), ASP (AppleTalk Session Protocol) ,DNA SCP (Digital Network Arcitecture Session Control Protocol) ve X Window verilebilir. 4.Katman: Transport Layer (İletişim Katmanı): Bu katman iki düğüm arasında mantıksal bir bağlantının kurulmasını sağlar. Ayrıca üst katmandan aldığı verileri segment’lere bölerek bir alt katmana iletir ve bir üst katmana bu segment’leri birleştirerek sunar. Bu katman aynı zamanda akış kontrolü (flow control) kullanarak karşı tarafa gönderilen verinin yerine ulaşıp ulaşmadığını kontrol eder. Karşı tarafa gönderilen segment’lerin karşı tarafta gönderenin gönderdiği sırayla birleştirilmesi işinden de bu katman sorumludur. 3.Katman: Network Layer (Ağ Katmanı): Bu katman , veri paketlerinin ağ adreslerini kullanarak bu paketleri uygun ağlara yönlendirme işini yapar. Yönlendiriciler (Router) bu katmanda tanımlıdırlar. Bu katmanda iletilen veri blokları paket olarak adlandırılır. Bu katmanda tanımlanan protokollere örnek olarak IP ve IPX verilebilir. Bu katmandaki yönlendirme işlemleri ise yönlendirme protokolleri kullanılarak gerçekleştirilir. Yönlendirme protokollerine örnek olarak RIP,IGRP,OSPF ve EIGRP verilebilir. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta da yönlendirme protokolleri ile yönlendirilebilir protokollerin farklı şeyler olduğudur. Bu katmanda kullanılan yönlendirme protokollerinin görevi ,yönlendirilecek paketin hedef’e ulaşabilmesi için geçmesi gereken yolun hangisinin en uygun olduğunu belirlemektir. Yönlendirme işlemi yukarıda bahsettiğimiz yönlendirme protokollerini kullanarak dinamik bir şekilde yapılabileceği gibi ,yönlendiricilerin üzerinde bulunan yönlendirme tablolarına statik olarak kayıt girilerek de paketlerin yönlendirilmesi gerçekleştirilebilir. 2.Katman: Data Link Layer (Veri Bağı Katmanı): Network katmanından aldığı veri paketlerine hata kontrol bitlerini ekleyerek çerçeve (frame) halinde fiziksel katmana iletme işinden sorumludur. Ayrıca iletilen çerçevenin doğru mu yoksa yanlış mı iletildiğini kontrol eder ,eğer çerçeve hatalı iletilmişse çerçevenin yeniden gönderilmesini sağlamak da bu katmanın sorumluluğundadır. Bu katmanda ,iletilen çerçevenin hatalı olup olmadığını anlamak için CRC ( Cyclic Redundancy Check) yöntemi kullanılır. Switch’ler ve Bridge’ler bu katmanda tanımlıdırlar. 1.Katman: Physical Layer (Fiziksel Katman): Verilerin fiziksel olarak gönderilmesi ve alınmasından sorumlu katmandır. Hub’lar fiziksel katmanda tanımlıdırlar. Bu katmanda tanımlanan standartlar taşınan verinin içeriğiyle ilgilenmezler. Daha çok işaretin şekli ,fiziksel katmanda kullanılacak konnektör türü , kablo türü gibi elektiriksel ve mekanik özelliklerle ilgilenir. Örneğin V.24 ,V.35, RJ45 ,RS-422A standartları fiziksel katmanda tanımlıdırlar.

A. OSI Referans Modeli Katmanları

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. OSI Referans Modeli

Genel ağ Protokolleri hakkında bilgi öğrenmek için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Genel Ağ Protokolleri Videosu

Video 1. Genel Ağ Protokolleri

Şekil 2. OSI Referans Modeli ve Protokoller (4)

Şekil 1. OSI Referans Modeli Katmanları ve Fonksiyonları

Page 34: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

Referanslar

Bilginin ağ üzerinde nasıl hareket ettiğini anlamanın en etkili yolu OSI referans modelini iyi anlamaktan geçer. Ağ üzerinde farklı cihazlar arasında farklı ağ medyaları üzerinden iletilen bilginin nasıl hareket etiğini bize en iyi OSI referans modeli açıklar. OSI referans modelinde aşağıda görüldüğü gibi 7 katman mevcuttur. (Şekil-1) OSI Referans Modeli;

• Ağ haberleşmesini kolay yönetilebilen ufak parçalara böler. • Ağda kullanılan farklı üreticilerin cihazlarını birlikte kullanılabilir hale

dönüştürür. • Farklı tipteki donanım ve yazılımın birbirleriyle haberleşmesine olanak

sağlar. • Bir katmanda meydana gelen hatanın diğer katmanlara iletilmesini önler. • Ağ haberleşmesini ufak parçalara bölerek anlaşılmasını kolaylaştırır (1).

A. OSI Referans Modeli

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. OSI Referans Modeli Nasıl Çalışır?

Ağ temelleri, topolojiler hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Temelleri Videosu

Şekil 2. OSI Referans Modeli Nasıl Çalışır? (4)

Şekil 1. OSI Referans Modeli Katmanları ve Ağ Cihazları (3).

Şekil 1. OSI Referans Modeli Katmanları ve Görevleri (1)

OSI Katmanı Cihazlar

7. Uygulama (Application) Ağ geçidi (Gateway)

6. Sunum (Presentation) Ağ geçidi (Gateway)

5. Oturum (Session) Ağ geçidi (Gateway)

4. Taşıma (Transport) Ağ geçidi (Gateway)

3. Ağ (Network) Yönlendirici (Router)

Katman 3 Switch

2. Veri İletim (Data Link) Köprü (Bridge)

Katman 2 Switch

1. Fiziksel (Physical) Ağ Kartı (NIC) , Yineleyici (Repeater)

Hub, MAU (Multistation Access Unit), Kablo, Alıcı ve verici

Video 1. Network Eğitimi Ağ Nedir, Ağ Temelleri

Page 35: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

Referanslar

Bir kaynaktan hedefe iletilen veri, hedefte ve kaynakta da sırasıyla aynı katmanlarda işlem görmelidir. Haberleşmenin bu türüne eşten eşe haberleşme adı verilir. (Peer-to-peer) Bu işlem boyunca her katmanında yapılan protokol düzenlemelerine Protokol Veri Üniteleri denir (PDU - protocol data units). Her katmanda kaynak bilgisayarın katmanları hedef bilgisayardaki eş katmanları ile özel PDU’ lar sayesinde haberleşir. (Şekil-1) Ağ üzerinde veri paketleri kaynak bilgisayarda oluşur daha sonra hedefe gönderilir. Her katman veriyi aşağıdaki katmana gönderirken servis fonksiyonuna ihtiyaç duyar. Bu servisi sağlamak için; aşağıdaki katman yukarıdan aldığı PDU’ yu veriye giydirir (“encapsulation”) ve kendiside kendi hizmetini vermek için veriye “header” yada “trailers” ekler. 7, 6 ve 5. katmanlar veriye eklemelerini yaptıktan sonra katman 4 daha farklı ve fazla bir ekleme yapar. Katman 4’ün PDU’ suyla veri gruplanır ve buna da “segment” adı verilir (1). Network katmanı veriyi transport katmanı için hazırladıktan sonra transport katmanına gönderir. Transport katmanına gelen veri artık iç bağlantının alt sistemindedir. Network katmanının asıl görevi iç bağlantıda iletime hazır hale getirmektir. Bu işlemde giydirme ve header eklemelerden sonra biter ve paket hazır hale gelir (Katman 3 PDU’ su). İletim için header’ in kaynak ve hedefin mantıksal adresleri gibi bilgilere ihtiyacı kalıyor. Data Link kamanı network katmanı için servis sağlar. Network katmanının bilgisini çerçeve “Frame” içerisine yerleştirir (Katman 2 PDU’ su). Frame Header data link fonksiyonunu tamamlayıcı bilgiyi içerir. Network katmanının bilgisini frame içerisine giydiren data link katmanı network katmanı için servis sağlamış olur. Fiziksel katman sadece data link katmanına servis sağlar. Fiziksel katman data link katmanından aldığı veri paketini “encode” ederek 1 ve 0 lara dönüştürerek medya üzerinden iletimi gerçekleştirir (1).

A. Ağ Modelleri

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. OSI Referans Modeli Nasıl Çalışır?

Ağ temelleri, topolojiler hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Temelleri Videosu

Şekil 3. OSI Referans Modeli ve Veri Giydirme

Şekil 1. OSI Referans Modeli (1)

Video 1. Network Eğitimi Ağ Nedir, Ağ Temelleri

Şekil 2. OSI Referans Modeli Veri Türleri (1)

Tablo 1. OSI Referans Modeli Veri Türleri (3)

Page 36: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

Referanslar

Giydirme (Encapsulation) İşlemi Ağ içersinde tüm haberleşmeler hedef ve kaynak arasında gerçekleşir. Bilgi ya veri ya da veri paketleri olarak iletilir. Eğer bir bilgisayar diğer bir bilgisayara bir veri göndermek istiyorsa veri ilk önce giydirilme (encapsulation) işlemine tabi tutularak paketlenir ve sonra gönderilir. Giydirme (encapsulation) işlemi sayesinde veri gönderilmeden önce gerekli protokol kuralları ile sarılır daha sonra iletilir. Dolayısıyla veri OSI katmanları arasında hareket ederek “header”, “trailers” ve diğer bilgiler eklenerek iletime sokulur. Öncelikle gönderilmek istenen veri uygulama “Application” katmanından aşağıya doğru diğer katmanlara doğru hareket eder. Bu işlem sırasında her katman kendi işlemini yürütür ve veri gönderileceği yere kadar bu şekilde gider ve hedef bilgisayarda işlemlerin tersi gerçekleşir. Şekil-2 de ve aşağıda ağın işlemesi için yapması gereken beş adımdan oluşan giydirme (encapsulation) işlemelerini görebiliriz (1).

• Veri hazırlanması. • Kullanıcı bir e-posta gönderiyor olsun, öncelikle alfa nümerik karakterler

ağ içerisinde hareket edebilecek veriler haline dönüştürülür. • Noktadan noktaya transfer için verinin paketlenmesi • Veri ağdaki transferi için paketlenir. Bu paketleme güvenli bir haberleşme

sağlamak amacıyla segmentler kullanılarak yapılır. • Başlığa (Header) ağ IP adresinin eklenmesi • Veri kaynak ve hedef mantıksal adreslerini içeren paket başlığına sahip

olan paketler içerisine konulur. • Veri hattı başlığı ve treylerinin eklenmesi • Tüm ağ cihazları paketleri bir çerçeve içerisine koyar. Çerçeveler ağ

içerisindeki bir sonraki cihaza direkt bağlanmayı sağlar. Her cihaz ağ içerisindeki kendinden sonraki cihazın ihtiyacı olan çerçevelemeyi yapar.

• Verinin iletim için bitlere dönüştürülmesi

Çerçeve yapısı veriyi 1 ler ve 0 lara dönüştürürler. Daha sonra cihazların saat frekanslarının da yardımıyla gönderilmek istenen yere bu şekilde taşınır ve hedef bilgisayarın veya cihazın uygulama katmanında veri orijinal haline geri döner (1).

A. Ağ Modelleri

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. OSI Referans Modeli Nasıl Çalışır?

Ağ temelleri, topolojiler hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Temelleri Videosu

Şekil 3. OSI Referans Modeli Katman ve Görevleri (3)

Şekil 1. OSI Referans Modeli (1)

Video 1. Network Eğitimi Ağ Nedir, Ağ Temelleri

Şekil 2. OSI Modelinde Giydirme (Encapsulation) Adımları (1)

Page 37: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

Referanslar

İnternetin tarihsel ve teknik standartları TCP/IP [ Transmission Control Protocol (TCP)/ Internet Protocol (IP) ] referans modelidir. Bu model Birleşik Devletler savunma bölümü tarafından üretilmiş bir modeldir. Tasarlanışının nedeni ise nükleer savaş dahil her türlü şartta sürekli ayakta durabilen bir ağ yapısının istenmesiydi. Birleşik Devletler savunma bölümü dünya üzerinde bulunan bakır kablo, mikrodalga, optik kablo ve uydu hattı kullanan farklı iletişim medyaları ile her şartta haberleşmeyi sağlayabilmek istiyorlardı. Bu şarlar TCP/IP modelinin tasarısını oldukça güçleştirdi. TCP/IP açık standartları olan bir buluştu. Bunun anlamı isteyen herkes kullanmakta özgürdü. Buda TCP/IP standartlarının geliştirilmesini hızlandırdı. TCP/IP modeli aşağıdaki dört katmandan oluşur:

• Uygulama (Application) katmanı • Taşıma (Transport) katmanı • İnternet (Internet) katmanı • Ağ erişim (Network Acess) katmanı

Görüldüğü gibi TCP/IP modelindeki bazı katmanlarla OSI referans modelindeki bazı katmanların isimleri aynı. Ancak bu iki modelin katmanları kesinlikle birbirlerine uymazlar. Her iki modelde en çok dikkat çeken farklılıklara sahip olan katmanda uygulama yani “Application” katmanıdır. Tasarımcılar TCP/IP modelinin uygulama katmanın OSI modelinin oturum ve sunum katman ları gibi tasarladılar. Tasarlanan uygulama katmanı sunum, kodlama ve diyalog kontrol servislerini sağlayabilmekteydi. Transport katmanı ise akış güvenliğinin servis kalitesi, akış kontrolü ve hata düzeltme mekanizmalarını sağlıyor. Protokollerden biri, yani iletim kontrol protokolü (TCP), ağ haberleşmesinde mükemmel ve esnek güvenlik, iyi veri akışı ve düşük hata oranını sağlamakta. TCP bağlantı yönlü bir protokoldür. Bu protokol segment denen uygulama katman bilgilerini paketlerken kaynak ve hedef arasındaki diyalogu sürdürebilir. Bağlantı yönlü haberleşen bilgisayarlar arasında kapalı bir çevre bulunması anlamına gelmiyor. Bu iki bilgisayar arasında 4. katmanlarda herhangi bir zamanda bağlantı kurulabileceği anlamına geliyor. İnternetin amacı TCP segmentlere bölmek ve parçaları başka bir ağa göndermek. Hiçbir bozulmaya uğramadan hedefe ulaşan paketler IP denen özel bir protokolü kullanırlar. IP ve TCP arasındaki ilişki çok önemlidir. IP paketlerin yönünü gösterirken TCP paketlere güvenli bir yolculuk sağlar. Ağa erişim katmanı ise genel olarak çok karışık ve kafa karıştırıcı bir yapıya sahiptir. Kullanıcı - ağ katmanı olarak ta bilinir. Bu katman hem mantıksal hem de fiziksel tüm bileşenlerle ilişkilidir. Tüm ağ teknolojileri ayrıntıların ve OSI modelinin “physical” ve “data link” katmanlarını içerir (1).

A. TCP / IP Modeli (Ağ Modelleri) Uygulama katmanında kullanılan bazı temel protokoller gösterilmektedir:

• Dosya Transfer Protokolü (FTP-File Transfer Protocol) • Hiper Yazı Transfer Protokolü (HTTP-Hypertext Transfer Protocol) • Basit Posta Transfer Protokolü (SMTP-Simple Mail Transfer Protocol) • Alan İsim Sistemi (DNS-Domain Name System) • Sıradan Dosya Transfer Protokolü (TFTP)

Temel transport katmanı protokolleri:

• Taşıma Kontrol Protokolü (TCP-Transmission Control Protocol) • Kullanıcı Veri Protokolü (UDP-User Datagram Protocol)

Birincil internet katmanı protokolü:

• İnternet protokolü (IP-Internet Protocol) Ağa erişim katmanı özel ağlarda partiküler teknoloji kullanımını yönetir. Hangi ağ uygulaması veya hangi transfer protokolünün kullanıldığına bakmaz. Burada sadece bir tane internet protokolü vardır, IP. IP tüm dünyada kullanılan ve herhangi bir bilgisayarın herhangi bir zamanda internete erişmesini sağlar (1).

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. OSI Referans Modeli Nasıl Çalışır?

Ağ temelleri, topolojiler hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Temelleri Videosu

Şekil 1. TCP / IP Modeli (1)

Video 1. Network Eğitimi Ağ Nedir, Ağ Temelleri

Page 38: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar, T. Bilgisayar Donanımı Ders Notu, Donanım Kartları. Antakya MYO, 2012

Referanslar

OSI referans modeli ile TCP/IP referans modelini karşılaştırdığımızda bazı benzerlikler ve farklılıklar gözümüze çarpar : Benzerlikler:

• Her ikisi de katanlı yapıda. • Her ikisinin de farklı görevleri olan uygulama katmanı var. • Her ikisi de iletim ve ağ katmanlarına sahip. • Her ikisi de ağ profesyonelleri tarafından bilinmelidir. • Her ikisi de paket anahtarlamalı yapıya sahiptir. Yani paketler aynı hedefe

birden fazla yol kullanarak gidebilirler. Farklılıkları:

• TCP/IP sunum ve oturum katmanlarını beraber uygulama katmanında bulundurur.

• TCP/IP veri hattı ve fiziksel katmanlarını beraber ağ erişim katmanında bulundurur.

• TCP/IP aynı gözükmesine rağmen daha az katmanı vardır (1).

A. TCP / IP ile OSI Referans Modeli

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. TCP / IP Referans Modeli Katmanları

TCP / IP Referans Modeli hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Temelleri Videosu

Şekil 1. TCP / IP ile OSI Referans Modeli (1)

Video 1. Genel Ağ Protokolleri TCP IP

Şekil 4. TCP / IP Referans Modeli Katmanları (1)

Şekil 3. TCP / IP ile OSI Referans Modeli

Şekil 2. TCP / IP Referans Modeli ve Veri İletimi

Page 39: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar T. Ağ Temelleri_1 Ders Notu, Topolojileri Antakya MYO, 2012

Referanslar

Genel olarak internet protokol ailesi olarak adlandırılır. Bağlantı Katmanı (Network Access) Protokolleri A.ARP-Adres Çözümleme Protokolü ARP-Address Resolution Protocol Fiziksel katmanda, IP adresten fiziksel adrese dönüşüm işinin yapılması gerekir. Bunun için sistemlerde adres çözümleme protokolü olan ARP (Address Resolution Protocol ) ve ARP tabloları kullanılır. Bir paketin yerel ağda bir sisteme gönderilebilmesi için IP adresinin yanında donanım adresinin de bilinmesi gerekir. IP, bu fiziksel adresi öğrenebilmek için yerel ağdaki tüm bilgisayarlara özel bir sorgulama paketi yollar. ARP istek paketi ( ARP request packet) olarak anılan bu pakette alıcı sistemin IP adresi vardır ve bunun karşılığı olan fiziksel adresin gönderilmesi istenir. Ağ üzerindeki ARP’ leri etkin olan tüm düğümler bu istek paketlerini görürler. Kendilerini ilgilendiriyorsa istek paketini gönderen yere fiziksel adreslerini gönderirler. İnternet Katmanı (Internet ) Protokolleri A.ICMP-Internet Kontrol Mesajı İletişim Kuralı-Protokolü ICMP-Internet Control Message Protokol ICMP-Internet Kontrol Mesajı İletişim Kuralı, hata mesajları ve TCP/IP yazılımının kendi mesaj trafiği amaçları için kullanılır. Kontrol amaçlı bir protokoldür. Genel olarak sistemler arası kontrol mesajları ICMP üzerinden aktarılır.ICMP TCP/IP' nin işlemesine yardımcı olan bir protokoldür.Her hostta mutlaka ICMP protokolü çalışır. Hata durumunda host tarafından geri bilgilendirmeyi sağlar. ICMP ağ hakkında bazı bilgileri toplamak amacı ile de kullanılır. ICMP paketleri ortamda bir geri besleme sağlarlar. Bu yolla ciddi sorunları, haberleşen birimlere bildirerek bir hata bildirim mekanizması oluştururlar. ICMP mesajı, IP paketinin veri bölümünde taşınır. Bu yüzden ICMP paketlerinin dağıtım güvenilirliği, IP paketlerinin dağıtım güvenilirliği ile sınırlı kalmaktadır. ICMP kullanan komutlara örnek olarak ping ve traceroute verilebilir. B.IGMP-Internet Grup Yönetim Protokolü IGMP-Internet Group Management Protokol

• TCP/IP'de çoklu dağıtım (multicast) üyelerini yönetmek için kullanılan bir iletişim protokolüdür.

• Tekli dağıtım(unicast) bağlantılardaki ICMP ye benzerdir. • IGMP online streaming videolarda ve oyunlarda kullanılabilir. • Bu tip uygulamaları desteklerken kaynaklarının daha verimli şekilde

kullanılmasını sağlar. IGMP Temel Mesajları

• Yayın alma isteği • IGMP Subscribe: üyelik/ abonelik

• Yayın almayı kesme isteği

• IGMP Unsubscribe: üyelik/abonelik iptali (5).

A. Ağ Protokolleri

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Ağ Protokolleri

TCP / IP Referans Modeli hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Temelleri Videosu

Şekil 1. TCP / IP , OSI ve Ağ Protokolleri (1)

Video 1. Genel Ağ Protokolleri TCP IP

Şekil 2. TCP / IP ile OSI Referans Modeli

Page 40: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar T. Ağ Temelleri_1 Ders Notu, Topolojileri Antakya MYO, 2012

Referanslar

İletim-Aktarım (Transport ) Katmanı Protokolleri A.TCP- İletim Kontrol Protokolü TCP-Transport Control Protocol Gelişmiş bilgisayar ağlarında paket anahtarlamalı bilgisayar iletişiminde kayıpsız veri gönderimi sağlayabilmek için TCP protokolü yazılmıştır.HTTP,HTTPS, POP3, SMTP ve FTP gibi internet'in kullanıcı açısından en popüler protokollerinin veri iletimi TCP vasıtasıyla yapılır. TCP, gönderilen veriler için özel bir TCP kabul ( TCP ACK ) paketi gönderir. Bu paket, gelmiş olan paketlerden hangi byte'a kadar olan kısmının doğru olarak alındığını gösterir. Gönderen taraf, kabul gelmediği sürece paketi arka arkaya birkaç kez yollar (belli bir süre sonra da pes eder). B.UDP - Kullanıcı Veri Bloğu İletişim Kuralları UDP -User Datagram Protocol UDP (Kullanıcı Veribloğu İletişim Kuralları), TCP/IP protokol takımının iki aktarım katmanı protokolünden birisidir. Verileri bağlantı kurmadan yollar. Gelişmiş bilgisayar ağlarında paket anahtarlamalı bilgisayar iletişiminde bir datagram modu oluşturabilmek için UDP protokolü yazılmıştır. Bu protokol minimum protokol mekanizmasıyla bir uygulama programından diğerine mesaj göndermek için bir prosedür içerir. Ayrıca bu protokol 'transaction' yönlendirmelidir. Paketin teslim garantisini isteyen uygulamalar TCP protokolünü kullanır. Geniş alan ağlarında (WAN) ses ve görüntü aktarımı gibi gerçek zamanlı veri aktarımlarında UDP kullanılır. UDP bağlantı kurulum işlemlerini, akış kontrolü ve tekrar iletim işlemlerini yapmayarak veri iletim süresini en aza indirir. UDP ve TCP aynı iletişim yolunu kullandıklarında UDP ile yapılan geçek zamanlı veri transferinin servis kalitesi TCP'nin oluşturduğu yüksek veri trafiği nedeniyle azalır. UDP'yi kullanan protokollerden bazıları DNS, TFTP, ve SNMP protokolleridir. Uygulama programcıları birçok zaman UDP'yi TCP'ye tercih eder. UDP ağ üzerinde fazla bant genişliği kaplamaz. UDP güvenilir olmayan bir aktarım protokolüdür. Ağ üzerinden paketi gönderir ama gidip gitmediğini takip etmez ve paketin yerine ulaşıp ulaşmayacağına onay verme yetkisi yoktur. UDP üzerinden güvenilir şekilde veri göndermek isteyen bir uygulama bunu kendi yöntemleriyle yapmak zorundadır. Uygulama (Application) Katmanı Protokolleri

A. Yönetim (management) Protokolleri • BOOTP, DNS, SNMP, NTP

B. Uzak İletişim (remote communications) Protokolleri • Telnet, SSH

C. Dosya (File) Transfer Protokolleri • FTP, TFTP

D. İleti Uygulama (Mail Application) Protokolleri • SMTP, POP3, IMAP4

E. Tarayıcı (Browser) Protokolleri • HTTP, HTTPS, TLS/SSL

F. IP üzerinden Ses (Voice over IP) Protkolleri • SIP, RTP

BOOTP- Bootstrap Protokolü BOOTP bir bilgisayar açılıyorken önyükleme işlemi esnasında kullanılır. BOOTP yapılandırma sunucusu bir adres havuzundan herbir istemciye bir IP adresi tahsis eder.DHCP aynı amaç için daha gelişmiş bir protokoldür ve BOOTP kullanımının yerini almıştır. Birçok DHCP sunucusu BOOTP desteği de sunmaktadır. DHCP-Dynamic Host Configuration Protocol DHCP, basit olarak sistemdeki bilgisayarlara IP adreslerini atamak için kullanılan servistir. DHCP’nin temel özelliği sistemi kuran kişilerin tek tek tüm makineleri gezip aynı veya benzer parametreleri defalarca eliyle girmesini engellemek, böylece zaman kazanmak ve sistem yöneticisinin işini kolaylaştırmaktır. DHCP protokolü ile TCP/IP ağında bulunan bilgisayarların IP, subnet, gateway, domanin, DNS sunucu adresleri gibi yapılandırmaları otomatik alınır. Çoğu zaman son kullanıcılardan statik olarak IP adresi girmelerini istemek sorunlara sebep olur, bunun yanında tüm kullanıcılara statik IP verilecek kadar bir IP adresi bloğunuz olmayabilir (5).

A. Ağ Protokolleri DNS- Domain Name Server İnternet ağını oluşturan her birim sadece kendine ait bir IP adresine sahiptir. Bu IP adresleri kullanıcıların kullanımı için www.site_adı.com gibi kolay hatırlanır adreslere karşılık düşürülür. DNS sunucuları, internet adreslerinin IP adresi karşılığını kayıtlı tutmaktadır. Alan Adı Sistemi'nin yarattığı ilişkiler 1e1 olmak zorunda değildir. Bir alan adına birden fazla IP numarası atanabilir. Bu yoğun talep olan hallerde geçerlidir. Wikipedia.org, yahoo.com, google.com gibi adreslerde bu çok olur. Ama daha yaygını, birçok alan adı tek bir IP'ye atanabilir. Buna da "Sanal Evsahipliği" (Virtual Hosting) denir. NTP-Network Time Protocol Ağ Zaman Protokolü, NTP, değişken gecikmeye sahip paket anahtarlamalı ağlar üzerindeki bilgisayarların saatlerinin eş zamanlanmasının sağlanması için kullanılan bir protokoldür. NTP, 123 no'lu port üzerinden, Kullanıcı Datagram Protokolü (UDP)'nü kullanır. Otomatik olarak saati senkronize eder. Simple Network Management Protocol: "Basit Ağ Yönetimi Protokolü" adı verilen bu teknoloji, bilgisayar ağları büyüdükçe bu ağlar üzerindeki birimleri denetlemek amacıyla tasarlanmıştır. SNMP, ağ cihazlarında yönetimsel bilgi alışverişinin sağlanması için oluşturulmuş bir uygulama katmanı protokolüdür. Ağ aygıtlarından istatistiksel bilgiler toplar. Aygıta bağlı kullanıcılar, internet bağlantı hızı, sıcaklık, sistem çalışma süresi gibi çeşitli bilgiler SNMP'de tanımlanmış ağaç yapısı içinde tutulurlar. Üç adet sürümü vardır. SNMP v1, SNMP v2, SNMP v3. 3. sürüm SNMP'ye pek çok güvenlik özelliği getirmiştir.

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Uygulama Katmanı Protokolleri

TCP / IP Referans Modeli hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Temelleri Videosu

Video 1. Genel Ağ Protokolleri TCP IP

Page 41: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Protocol (Protokol): Bir ağ üzerindeki cihazların aralarında nasıl iletişim kuracağını belirleyen kurallar dizisi.

Segment: (Bölüm): Köprüler, router'lar veya anahtarlarla sınırlanmış olan ağın

bir bölümü. Topology (Topoloji): Bir kurumsal ağda, ağ noktalarının ve ortamın fiziksel olarak

düzenlenmiş hali.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

5. Parlar T. Ağ Temelleri_1 Ders Notu, Topolojileri Antakya MYO, 2012

Referanslar

Uygulama (Aplication) Katmanı Protokolleri Remote Communication Protocols Telnet-Telecommunication Network Internet ağı üzerindeki çok kullanıcılı bir makineye uzaktaki başka bir makineden bağlanmak için geliştirilen bir TCP/IP protokolü ve bu işi yapan programlara verilen genel isimdir. Bağlanılan makineye girebilmek (login) için orada bir kullanıcı isminizin (username) ve bağlantının gerçekleşebilmesi için bir telnet erişim programınızın olması gereklidir. Telnet güvensiz bir protokoldür. Telnet protokolü kullanıcı adı (username) ve şifrenizi (password) bağlı bulunduğunuz ağda kolaylıkla görebilecek bir format olan PLAIN TEXT (düz metin) düzeninde göndermektedir. Bu kullanıcı isminizin ve şifrenizin ağı dinleyen herhangi biri tarafından kolaylıkla görülebileceği anlamına gelir. SSH(Secure Shell/Güvenli Kabuk) SSH ağ üzerinden başka bilgisayarlara erişim sağlamak, uzak bir bilgisayarda komutlar çalıştırmak ve bir bilgisayardan diğerine dosya transferi amaçlı geliştirilmiş bir protokoldür. Güvensiz kanallar (internet vs) üzerinden güvenli haberleşme olanağı sağlar. Bir iletişimde SSH aşağıda belirtilen temel unsurları sağlar.

• Authentication /Kimlik denetimi • Encryption /Şifreleme • Integrity /Bütünlük.

SSH, Telnet ve rlogin gibi ağ üzerindeki başka bir sunucuya uzakta bulunan bir başka makineden bağlantı sağlayan birprotokoldür. Telnet ve rlogin kullanıcı şifreleri dahil tüm iletişim şifrelenmeden gerçekleştirilirken, SSH iletişimi kriptografik yöntemle şifreler. File Transfer Protocol FTP, bir veri yığınının bir uç aygıttan diğerine iletimi için kullanılmaktadır. Bir dosyayı FTP kullanarak başka bir TCP/IP ağı üzerindeki kullanıcıya yollamak için o ağdaki bilgisayarda geçerli bir kullanıcı ismi ve şifresi gerekmektedir.Bir çok FTP sunucusu, kullanıcı ismi ve parola olmadan erişim için "anonim FTP" (anonymous FTP) desteği verir. http://filezilla-project.org/ TFTP- Trivial File Transfer Protocol TFTP, 1980 yılında tanımlanmış, FTP' nin temel fonksiyonel şekli olarak ifade edilen basit dosya transfer protokolüdür. Basit yapısından dolayı kullanılması esnasında çok az bellek tüketilmektedir. Bu özelliğinden dolayı, yeterli yığın bellek cihazı (mass storage device) olmayan yönlendirici (router) bilgisayarların önyüklemesinde kullanılırdı. Halen ağ üzerinde bulunan host makineler arasında küçük dosyaların transferi için kullanılır. İleti Uygulama Protokolleri SMTP- Simple Mail Transfer Protocol SMTP, bir e-posta göndermek için sunucu ile istemci arasındaki iletişim şeklini belirleyen protokoldür. Sadece e-posta yollamak için kullanılan bu protokolde, basitçe, istemci bilgisayar SMTP sunucusuna bağlanarak gerekli kimlik bilgilerini gönderir, sunucunun onay vermesi halinde gerekli e-postayı sunucuya iletir ve bağlantıyı sonlandırır. E-posta almak için POP3 ya da IMAP protokolü kullanılır. POP ve IMAP (Internet Message Access Protocol - İnternet İleti Erişim Protokolü) günümüzde en çok kullanılan iki e-posta protokolüdür. Tüm güncel e-posta alıcıları ve sunucuları iki protokolü de destekler. POP3 (Post Office Protokol 3), OSI referans modelinin uygulama katmanında çalışan bir E-posta iletişim protokolüdür. POP protokolü birkaç versiyon olarak geliştirilmiştir ve şu anda standart olarak kullanılanı 3. versiyonudur. Bu yüzden POP3 adı kullanılır. Bu protokol yerel E-posta alıcıları tarafından uzak sunucudan E-postaları indirmek için kullanılır ve bu işlem TCP/IP bağlantısı üzerinden gerçekleştirilir. E-posta gönderilirken SMTP protokolü kullanılır. Söz konusu e-posta, e-posta sunucuları arasında aktarılırken de SMTP kullanılır. Alıcı e-postayı okumak istediğinde bilgisayarına indirmek için arka planda POP3 protokolü kullanılır. POP3, yalnızca e-postayı almak için ve son kullanıcılar tarafından kullanılır (5).

A. Uygulama Katmanı Protokolleri IMAP4 (Internet Message Access Protocol) IMAP ( İnternet Mesaj Erişim Protokolü ), bir e-posta iletişim protokolüdür. IMAP ve POP3 kullanımı arasındaki temel fark IMAP ile E-Posta sunucusuna bağlantı kurulduğunda, kutuda birikmiş e-postaların sadece başlık bilgilerini istemciye getirir. POP3 ise bütün mesajları istemciye çeker. Genel prensip olarak kullanıcı ve e-posta sayısının çokluğuyla doğru orantılı olarak kullanılır. Uygulamada web postası kullanan neredeyse bütün sunucularda IMAP protokolü kullanılır. Tarayıcı Uygulama Protokolleri: HTTP, HTTPS HTTP (Hypertext Transfer Protocol; Hipermetin Aktarım İletişim Kuralı), ağ üzerinden web sayfalarının alışverişi ve görüntülenmesi için kullanılan iletişim kuralıdır. HTTPS-Güvenli Hiper Metin Aktarım İletişim Kuralı HTTPS- Secure Hypertext Transfer Protocol HTTP nin güvenli ağ protokolü ile birleştirilmiş olanıdır. Klasik HTTP protokolüne SSL protokolünün eklenmesi ile elde edilir. Bankacılık işlemleri için banka siteleriyle bağlantı kurulduğunda ya da kredi kartıyla ödeme yapılan sistemlerde kredi kartı bilgileriniz doğrulanırken, tarayıcınızdaki adres çubuğunun başında "http" yerine "https" yazdığını görürsünüz."https" yazılan adreslerle bağlantı kurduğunuzda, bilgiler sadece karşı taraf ve sizin tarafınızdan okunabilecek şekilde şifrelenir. https, bilgi güvenliği gereken zamanlarda uygulanan bir güvenli iletişim protokolüdür (5).

• M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

• M.E.B. Açık Öğretim Okulları Bilgi ve İletişim Teknolojileri 1 Ders Notu (E-Kitap)

• MEGEP İşlemciler (CPU) 481BB0009 Modülü (E-Kitap)

• Bilgisayar Eğitim Videosu - Donanım Rehberi (Youtube Video)

• Bilişim Teknolojileri-Temel Kavramlar (Youtube Video)

• Microsoft Windows İşletim Sisteminde Bilgisayarınızın İşlemci Hızını Öğrenme (URL)

D. Ek Kaynaklar

B. Uygulama Katmanı Protokolleri

TCP / IP Referans Modeli hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki video izlenebilir.

C. Ağ Temelleri Videosu

Video 1. Genel Ağ Protokolleri TCP IP

Page 42: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Hız aşımı (Overclock): işlemcinin üreticinin etikette belirlediği hız değerinden yüksek değerlerde çalıştırılması işlemidir. Anakartta ayar değişiklikleriyle işlemcinin hızı artırılabilir. Sistem hızı (FSB), çarpan ve voltaj değerlerinde yapılan değişikliklerle işlemci hızı artırılabilir (1).

Program:İşlemciye gönderilen ve ona ne yapması gerektiğini söyleyen komutlara denir.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

Referanslar

A. Bilgisayar Ağı

Kablo özelikleri hakkında temel bilgilere erişmek için bilgilendirici video izlenebilir.

C. Uygulama Video 2

Video 1. Kablo Özelikleri

Ağ Araçları hakkında temel bilgilere erişmek için bilgilendirici video izlenebilir.

C. Uygulama Videosu 1

Video 1. Ağ Araçları

Page 43: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Hız aşımı (Overclock): işlemcinin üreticinin etikette belirlediği hız değerinden yüksek değerlerde çalıştırılması işlemidir. Anakartta ayar değişiklikleriyle işlemcinin hızı artırılabilir. Sistem hızı (FSB), çarpan ve voltaj değerlerinde yapılan değişikliklerle işlemci hızı artırılabilir (1).

Program:İşlemciye gönderilen ve ona ne yapması gerektiğini söyleyen komutlara denir.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

Referanslar

A. Bilgisayar Ağı

Genel Ağ Aygıtları hakkında temel bilgilere erişmek için bilgilendirici video izlenebilir.

B. Ağ Aygıtları Bilgilendirici Video

Video 2. Genel Ağ Aygıtları

İkili Sayı Sistemi hakkındaki bilgilere erişmek için bilgilendirici video izlenebilir.

A. İkili Say Sistemi Videosu

Video 1. İkili Sayı Sistemi

Test: MEGEP Ağ Temelleri

Page 44: AĞ TEMELLERİ DERS NOTU Bilgisayar Ağı Nedir?volkanaltintas.com/wp-content/uploads/2015/11/Ag_Temelleri14.04...Bilgi (knowledge) ise, değer kazanmış enformasyondur ve ... Malumat

Hız aşımı (Overclock): işlemcinin üreticinin etikette belirlediği hız değerinden yüksek değerlerde çalıştırılması işlemidir. Anakartta ayar değişiklikleriyle işlemcinin hızı artırılabilir. Sistem hızı (FSB), çarpan ve voltaj değerlerinde yapılan değişikliklerle işlemci hızı artırılabilir (1).

Program:İşlemciye gönderilen ve ona ne yapması gerektiğini söyleyen komutlara denir.

Mini Sözlük 1. Atay S. CISCO Ağ Akademisi Sömestr-1 Bitirme Ödevi. Fırat Üniversitesi, 2006

2. M.E.B. MEGEP Ağ Temelleri 481BB0089 Modülü, 2011, Ankara (E-Kitap)

3. MKÜ Antakya Meslek Yüksekokulu Ağ Temelleri Ders Notu

4. Güler B. Bilgisayar Ağları Ders Notları - Fatih Üniversitesi

Referanslar

A. Bilgisayar Ağı

Genel Ağ Aygıtları hakkında temel bilgilere erişmek için bilgilendirici video izlenebilir.

D. OSI Referans Modeli Videosu

Video 2. OSI Referans Modeli

Ağ sorunlarını gidermek için bilgilendirici video izlenebilir.

C. Ağ Sorunlarını Giderme Videosu

Video 1. Ağ Sorunlarını Giderme

Test: MEGEP Ağ Temelleri