AĞ TOPOLOJİLERİÖğr. Gör. Mustafa SARIÖZ

BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ VE PROGRAMLAMA BÖLÜMÜ BİLG 121 AĞ TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ

BİLG 121

Topoloji nedir?

Bir ağdaki bilgisayarların nasıl yerleşeceğini, nasıl bağlanacağını, veri iletiminin nasıl olacağını belirleyen genel yapıdır.

Topoloji, bilgisayar ağını oluşturan bileşenlerin, uç ve ara düğümlerin birbirlerine bağlanmasını gösteren bir çeşit “ağ haritası” dır.

BİLG 121

Ağ Topolojisini Seçerken Neler Göz Önünde Bulundurulur? Kurulum kolaylığı Yeniden düzenleme kolaylığı Hata giderme kolaylığı Ortamdaki bir problemden etkilenen birim

sayısı

BİLG 121

Ağ Topoloji Türleri Yerel Alan Ağları (LAN)

Doğrusal (Bus Topology) Halka (Ring Topology) Yıldız (Star Topology) Karışık Yerleşim Biçimleri

Yıldız-Halka (Star-Wired Ring Topology) Yıldız-Doğrusal (Star-Wired Bus)

Geniş Alan Ağları (WAN) Ağaç (Tree Topology) Örgüsel (Mesh Topology)

BİLG 121

Ağ Topoloji Türleri Yerel Alan Ağları (LAN)

Doğrusal (Bus Topology) Halka (Ring Topology) Yıldız (Star Topology) Karışık Yerleşim Biçimleri

Yıldız-Halka (Star-Wired Ring Topology) Yıldız-Doğrusal (Star-Wired Bus)

Geniş Alan Ağları (WAN) Ağaç (Tree Topology) Örgüsel (Mesh Topology)

BİLG 121

Doğrusal (Bus) Topoloji

Bir kablo yol olarak düşünülürse, bu yol üzerindeki her bir durak ağda bir düğümü (node-terminal/cihaz) temsil etmektedir.

Bu tek kabloya; bölüm (segment), omurga (backbone), trunk denilebilir.

BİLG 121

Doğrusal (Bus) Topoloji

BİLG 121

Doğrusal (BUS) Topoloji Avantajları:

Ağa bir bilgisayarı bağlamak oldukça kolaydır. Daha az uzunlukta kablo gerektirir.

Dezavantajları Omurga kabloda bir bozulma veya kesilme olursa tüm ağ

bağlantısı kesilir. Sinyalin yansımasını durdurmak için kablonun her iki ucuna

sinyali emen terminator(sonlandırıcı)’ler yerleştirilir. Ağda sorun olduğunda sorunun nerden kaynaklandığını

bulmak zaman alıcı olabilir. Tek başına tüm bir binanın ağ çözümü için genellikle

kullanılmamaktadır. Network’e daha fazla bilgisayar bağlandığında network

yavaşlar.

BİLG 121

Halka (Token Ring) Topoloji

IBM tarafından geliştirilmiştir.

Mantıksal olarak bir daire şeklinde tüm düğümlerin birbirine bağlanması.

Token (Jeton) (3 byte’lık) bu düğümler arasında dolaşan bilgidir.

BİLG 121

Halka (Token Ring) Topoloji

Elektrik sinyali tek yönlüdür. Gelen kablo alıcı giden kablo göndericidir.

Her noktada sinyal kuvvetlendirilir. Şu anda halka topolojilerde UTP, STP kablo

kullanılmaktadır.

BİLG 121

Halka (Token Ring) Topoloji

BİLG 121

Halka (Token Ring) Topoloji

BİLG 121

Halka (Token Ring) Topoloji

Avantajları: Verilerin birbirleriyle çarpışma olasılığı düşüktür Herhangi bir sonlandırma işlemi yapılmaz.

Dezavantajları: Halka içersindeki bir bilgisayar bozulursa tüm ağ

bağlantısı kesilir.

BİLG 121

Yıldız (Star) Topoloji

Star yerleşim biçiminde bilgisayarlar merkezi biçimde konuşlandırılan bir hub'a bağlı olarak çalışırlar.

BİLG 121

Yıldız (Star) Topoloji

Bilgisayarlar tarafından üretilen sinyaller önce hub'a ulaşırlar ardından diğer bilgisayarlara ulaştırılırlar.

Star topoloji bugün UTP (genellikle Twisted-Pair kablo) kablo ile birlikte yaygın olarak kullanılmaktadır.

BİLG 121

Yıldız (Star) Topoloji

Avantajları: Ağı kurmak kolaydır Bir bilgisayara bağlı kablo bozulduğunda ağın çalışması

etkilenmez. Ağdaki sorunları tespit etmek kolaydır.

Dezavantajları Doğrusala göre daha fazla uzunlukta kablo gerektirir. Hub veya Switch bozulduğunda tüm ağ çalışmaz hale gelir. Hub ve Switch gibi cihazlar nedeniyle doğrusala göre

kurulumu daha pahalıdır.

BİLG 121

Doğrusal(Bus)-Halka(Ring)- Yıldız(Star)

BİLG 121

Karışık Yerleşim Biçimleri:Star-Ring (Yıldız-Halka) Topoloji

Yerleşim fiziksel olarak yıldız olarak görünür ancak mantıksal olarak jetonlar dairesel olarak ağda ilerler.

Yıldız topolojisindeki Hub yerine burada MAU (Multistation Access Unit) veya MSAU (Multistation Access Unit) kullanılır.

BİLG 121

Karışık Yerleşim Biçimleri: Star-Ring (Yıldız-Halka) Topoloji

Bu MAU’da veriler dairesel olarak gider. Hub kendisine gelen bütün sinyalleri tüm düğümlere iletirken

MAU gelen sinyali bir halka şeklinde sadece bir yönde iletir. Böylece ağdaki tüm düğümler jetonu alır.

BİLG 121

İki MAU bağlanması için MAU’daki RI (Ring In) ve RO (Ring Out portları kullanılır.

Karışık Yerleşim Biçimleri: Star-Ring (Yıldız-Halka) Topoloji

BİLG 121

Karışık Yerleşim Biçimleri:Star-Bus (Yıldız-Doğrusal) Topoloji

BİLG 121

Ağ Topoloji Türleri Yerel Alan Ağları (LAN)

Doğrusal (Bus Topology) Halka (Ring Topology) Yıldız (Star Topology) Karışık Yerleşim Biçimleri

Yıldız-Halka (Star-Wired Ring Topology) Yıldız-Doğrusal (Star-Wired Bus)

Geniş Alan Ağları (WAN) Ağaç (Tree Topology) Örgüsel (Mesh Topology)

BİLG 121

Ağaç (Tree) Topoloji

Genellikle yıldız topolojisindeki ağları birbirine bağlamak için kullanılır. Böylece ağlar büyütülebilir.

Hiyerarşik topoloji olarak da anılır. Sistemin sorumluluk seviyesi kökten dallara

azalır.

BİLG 121

Ağaç (Tree) Topoloji

Büyükçe firmalar tarafından omurga yapısını kurmak için veya telekominikasyon firmaları tarafından bölgedeki ağ trafiklerini toparlayıp genel ağa bağlamak için kullanılır.

BİLG 121

Avantajları: Her bir bölüme (segment) ulaşmak kolaydır Bir çok çalışma grubu bir araya getirilebilir.

Dezavantajları Her bir bölümün uzunluğu kullanılan kablo ile sınırlıdır. Omurga kablosu bozulduğunda bölümlerdeki ağ trafiği

etkilenir. Kurulumu ve düzenlenmesi daha zordur.

Ağaç (Tree) Topoloji

BİLG 121

Örgüsel (Mesh) Topoloji

Sistemlerin birbirine bağlanmasında çoğunlukla bir desen veya geometrik düzen göz önüne alınmaz

BİLG 121

Örgüsel (Mesh) Topoloji

Yeni bir sistem genel olarak kendisine en yakın mesafede olan veya maliyeti en optimum olan düğüme bağlanarak ağa eklenir.

Örnek olarak internet ağ altyapısı örgüsel topolojidedir.

BİLG 121

Topoloji Kurulum DüzenlemeSorun çözme

Veri aktarımında problem

Doğrusal Çok kolay Kısmen zor Zor Tek bir kablo, kabloda problem veri aktarımını etkiler

Halka Kısmen Kolay

Kısmen zor Kolay Halkadaki bozukluk veri aktarımını etkiler

Yıldız Kolay, ancak zaman alıcı

Kolay Kolay Tek bir kablodaki bozukluk bir pc’yi etkiler

Ağaç Zor Zor Kolay Oldukça az

Örgüsel (Mesh)

Zor Zor Kolay Oldukça az

Özet

BİLG 121

IEEE Nedir?

IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers - Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü)

Elektrik, elektronik, bilgisayar, telekominikasyon ve diğer bir çok alanda mühendislik kuram ve uygulamalarının gelişimi için çalışan, standartlar belirleyen, kar amacı gütmeyen, dünyanın en büyük teknik organizasyonudur.

BİLG 121

IEEE Standartları

Elektrik, elektronik ve bilgisayar alanındaki belli başlı bütün standartlar birer IEEE standartıdır.

700’ün üzerinde standart üretme grupları 900 tane aktif, 700 tane de geliştirilmekte olan standartı mevcuttur. .

1970'li yıllarda ağ bağlantı teknolojileri standartlaşmaya başlayınca IEEE standart belirlemek üzere 1980 yılında 802 nolu bir komusyon oluşturdu.

BİLG 121

En çok kullanılan 802 standartları

Standart Hız Erişim Metodu Topolojiler Kablo

Ethernet

(IEEE 802.3)

10, 100 veya 1000 Mbps

CSMA/CD Doğrusal

Yıldız

Koaksiyel veya UTP

Token Ring

(IEEE 802.5)

4 veya 6 Mbps

Token passing

(Jeton dolaşımı)

Halka ve

Star-wired ring

STP veya UTP

FDDI

(IEEE 802.8)

100 veya 200 Mbps

Token passing

(Jeton dolaşımı)

Halka ve

Star-wired ring

Fiber optik veya UTP

Kablosuz (Wireless)

(IEEE 802.11)

1, 22 veya 54 Mbps

CSMA/CD Hücresel Kablosuz

BİLG 121

SORULAR?

BİLG 121

Referanslar

http://w3.gazi.edu.tr/~sirin/kaynaklar/bilg_agl.pdf

http://pozitron.sdu.edu.tr/dersnotlari/sunular/ag/Hafta2.ppt

http://dijitalders.com/icerik-18-1520-Ag-Topolojileribus-Topoloji-Halkaring-Topoloji-.html