Agresiviteti Njerezon dhe Psikologjia Ligjore (Kriminologjia-Psikologjia sociale-stigmatizimi

7/30/2019 Agresiviteti Njerezon dhe Psikologjia Ligjore (Kriminologjia-Psikologjia sociale-stigmatizimi

1/36

Agresiviteti Njerezon dhe Psikologjia Ligjore(Kriminologjia-Psikologjia sociale-stigmatizimi)

Teorit kriminologjike t sjelljes kriminale. Disakuptime baz rreth agresivitetit. Agresiviteti,

stigmat dhe dhuna n shoqri.

1. Teorit kriminologjike T sjelljes kriminale.
http://www.ikub.al/Tag_T.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_T.aspx


2/36

Gjat gjith historis s shoqris njerzore ka pasurnj vmendje t veant dhe shtja e formimit tnatyrs apo shfaqjes s sjelljes kriminale n qeniethumane. Kshtu, ndonseende psikologjie viktimave mund t mos jet njfush e eksplouar sa dhe si duhet, prkundrazi, nukmund t thuhet e njjta gj edhe prpsikologjin e krimit. Ndr shekuj njerzit janprpjekur t kuptojn si funksionin njmendje kriminale, e bn njeriun kriminel, a kakriminaliteti ndonj shkakt veant dhe nse po, amundet q ky shkakt eliminohet dhe, pr pasoj,kriminaliteti t parandalohet? Shohim n vazhdimpes shpjegime teorike, q rreken tu japin nj llojprgjigje pyetjeve t msiprme:

S pari shohim pozitivizimin biologjik. Gjat shek. 19ekzistonte ideja se kriminaliteti ishte dikathelbsore n natyrn eindividve t caktuar, pra ainuk ishte rezultat i faktorve social osepabarazis sociale, por, posarisht, produkt iinferioritetit biologjik t individit t veant.

Nj teorie till u themelua nga ezare Lombrozo, q ub i njohur sidomos me nocionin e kriminelitatavistik, t cilt prmbanin elemente q nukkishin evoluar si duhet. Kjo bri q krimineli tshihej sikur lindte i till, pr shkakse kishte mbeturn nj stad m t hershm zhvillimi se samenduria moderne. N fakt, nocioni i atavizmitishte sugjeruar m par nga arl Darvini, sipas tcilit, tek nj lloj i caktuar njerzish, disa ngadispozitat m t kqija, pa ndonj shkakt caktuar,shfaqeshin n hierarkin gjenealogjike t familjes.Ato mund t jen nj kthim mbrapa, n nj stadetm t egra, nga i cili normalisht, kemi lvizur prejdisa brezash.
http://www.ikub.al/Tag_mendje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologji.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mendje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shkak.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shkak.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rezultat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_social.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_produkt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_teori.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shkak.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_zhvillimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_moderne.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shkak.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kthim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mendje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologji.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mendje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shkak.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shkak.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rezultat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_social.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_produkt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_teori.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shkak.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_zhvillimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_moderne.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shkak.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kthim.aspx


3/36

N kt sfond teorik, Lombrozo pretendonte se kishzbuluar sekretin e kriminalitetit. Ai besonte sekarakteret atavisitike t kriminelit ishin nj formq mund t njihej mbi bazn e disa karakteristikavet veanta, ku mes t tjerash ai prfshinte daljenanormale t dhmbve, thithka t mdha t gjoksit,gishtat e mdhenj t kmbve, apo gishta t teprt,vesh t mdhenj, defektet n sy dhe asimetri ttyre. N testim e sipr Lombrozo krahasoinj grup kriminelsh t njohur t kohs menj grup ushtarsh dhegjeti ndryshime domethnse n seciln nga ktokarakteristika.

S bashku me darvinizmin, teoria e Lombrozos mbajtinj pesh t madhe shpjeguese pr kohn,megjithse u prball fort me kriticizmin e kohs dhetrysnis pr t hequr dor nga studimete tij. Por, nprgjithsi, ideja m e prhapur pr kohn ishte sekriminaliteti prfaqsonte vese njanomali fizike dhe biologjike, megjithse teoricient ndryshm i jan rikthyer ksaj ideje edhe nkoht e m vonshme. Fjala kriminel, n ktvshtrim prfaqsonte thjesht nj etiketim ivendosur pr nj sjellje q dilte tej mureve tpranimit dhe pikrisht kjo sjellje devijante ub objektstudimi.

S dyti jan teorit e personalitetit me prfaqsueskryesor Aisenk-u (Eysenck), sipas t cilit krimi mundt shpjegohet prmes kombinimit t faktorvebiologjik dhe atyre individual, t cilat, sipas tij,udhheqin drejt paaftsis individuale apodshtimit t prpjekjeve pr t ndjekur rregullat.Sipas Aisenk-ut ka disa tipa personaliteti q prirendrejt krimit, ai i karakterizon ata si nurotikekstravers, duke u prjashtuar atyremundsin e pranimit pr t ndjekur rregullat
http://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_grup.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_grup.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ndryshime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_studimet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fizike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Fjala.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_objekt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_studimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_personaliteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_grup.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_grup.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ndryshime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_studimet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fizike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Fjala.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_objekt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_studimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_personaliteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspx


4/36

thelbsore t sjelljes. Ata jan impulsiv, dhe prirendrejt sjelljeve antisociale. Midis tyre veohenpsikotikt, tipar dallues i personalitetit t t cilvesht sjellja agresive dhe jo personale, e lidhur metendencat kriminale.

S treti jan teorit psikoanalitike. Kjo shkoll theksontendencn e pavetdijshme t fmijve t motivuarnga knaqsiae smundjeve dhe impulsive vetshkatrruese. Kshtu shpjegohen edhe sjelljetkriminale t t rriturve, t trashguara ngafmijria. Ideja sht q fmija, normalisht,shoqrizohet duke u distancuar ngadisa sjellje impulsive dhe n ktproces ata bjnedhe zhvillimin e subkoshiencs s tyre.

Suksesi i shoqrizimit varet nga suksesi imarrdhnieve prind-fmij dhe nse krijohetndonj arje mes tyre, athersuperegoja e fmijs mund t mos zhvillohetplotsisht, duke mos funksionuar si duhet prkontrollin e impulsive antisociale. Nj arje e tillmund t rezultoj me mungesn e ndjenjs s fajit,gj q inkurajon vazhdimisht avancimin n sjelljetdeviante.

Nj shpjegim tjetr pr sjelljet deviante, q shihetedhe si nn shtje e teoris psikoanaliste, sugjeronse arja elidhjes prind-fmij n vitet e hershmet jets mund t oj n sjellje deviante t vonuara.Kshtu, fmija ruan m von nj paaftsipr zhvillim t marrdhnieve t qndrueshme, tplotsuara dhe domethnse. Por, njnga kritikate saj kundrshton pretendimin e ksajteorie, sipas t cilit femrat kan nj zhvillim m tpakt t superegos, krahasuar memeshkujt. Nsekjo do ishte e vrtet ather do ndodhteq femrat t kryenin m shum krime se meshkujt,
http://www.ikub.al/Tag_personale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_proces.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_zhvillim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kritikat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_femrat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_zhvillim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_meshkujt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_femrat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_krime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_meshkujt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_personale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_proces.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_zhvillim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kritikat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_femrat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_zhvillim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_meshkujt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_femrat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_krime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_meshkujt.aspx


5/36

por t dhnat kurdoher kan treguar t kundrtn

S katrti teoria e t msuarit social. Megjithseteorit psikosanalitike njihen pr prdorimin e tyre

t gjer, shpjegimet esaj rreth konfliktevet pa ndrgjegjshme t fmijris, nuk kanrezultuar gjithnj t suksesshm prshpjegimin esjelljes kriminale. Teoria socialee tmsuarit e identifikon kt sjellje si nj fenomen tmsuar, ose si nj dshtim nprocesin e shoqrizimit, q drejton sjelljen humane.Kshtu, individi q mson sjelljet e paprshtatshme,sipas ksaj teorie, i shoqron kto me frikdhe ankth, por teke fundit, procesi i prvetsimit tsjelljes kriminale nuk ndryshon nga tmsuarit e sjelljeve t tjera.

Kjo ilustrohet m s miri me teorin e shoqrizimit tdiferencuar. Ajo thekson q sjellja kriminalesht e msuar, sidomos, gjat shoqrizimit menjerzit e tjer. Madje, pjesa m e madhe e ktij llojt msuari realizohet brenda grupeve t mbyllura,ku prfshihen teknikat e orientimit kriminal jashtktyre mjediseve, teknika kto q rezultojn tefektshme n qndrimet e specifikuara dhendihmojn n drejtim t kryerjes s vepravekriminale. Prvojat prmes t cilave msohensjelljet, pra edhe ato kriminale, ose shoqrimi idiferencuar, ndryshojn tek nga individi n individ,si nga rndsia dhe frekuenca e efektivitetit t tyre.

Teoria socialee t msuarit argumenton, gjithashtu,se karakteret q prfshihen n sjellje kriminalekan forc sociale t spikatur q, jo vetm i motivonpr kto sjellje, por prek dhe sjelljee besime ttjera. Po kshtu, kjo teori v n dukjeroline shprblimit dhe dnimit, duke shfaqurkonsiderata pr t msuarin prmes imitimit ose
http://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_social.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_social.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fenomen.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ankth.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_procesi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_teori.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_social.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fenomen.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ankth.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_procesi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_teori.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspx


6/36

vzhgimit t sjelljes s t tjerve

S pesti biokimia dhe neurologjia.Nga fushae biokimis funksionojn nj numr

teorish dhe idesh t ndryshme, q prpiqe t sjellinargumente pr origjinn biokimike t sjelljeskriminale. Krkimet e sotme, megjithse jo n formprfundimtare, kan treguar se shtysa t sjelljevekriminale jan edhe faktort biokimik dheneurologjik. Kushte t tilla, si alergjia oseshqetsimet neurologjike, dietat dhe hipoglicemia,mund t konsiderohen si faktor me ndikim nfunksionin e trurit dhe ky i fundit, me kontributesinjifikative n sjelljet kriminale.

2. Disa kuptime baz rreth agresivitetit.

do dit njerzit jan t ekspozuar ndaj rrezikut tagresivitetit si viktima, apo dshmitar tnj dhune, qoft dhe si dshmitar t asaj q

servirin rndom gazetat, radiot dhe TV. Sam e bujshme t jet ngjarja aq m shum pyesimveten: pse ndodhi, i shtyn kta njerz t fyejn, tkrcnojn, t rrahin, torturojn ose vrasin tjetrin?Nuk sht thjesht kurioziteti, por ne krkojm tzbulojm shkaqet, ngaq mendojm se kshtu mundt kontrollojm ose parandalojm sjelljet agresive.Dhe n fakt, me nuhatje ose me parandjenj,njerzit jan n gjendje t dallojn sjelljen agresive,nga ato q nuk jan t tilla.

Psikologt social jan n krkim t nj prkufizimipr agresivitetin, i cili t mundsoj dallimin e qartt tij nga veprimet q nuk jan agresive. Njprkufizim i till q i prafrohet ktij qllimi do iquante sjelljet agresive si veprime q iniciohen ngaqllime paraprake pr t dmtuar ose fyer njperson tjetr. Komponentt prbrs t ktij
http://www.ikub.al/Tag_fusha.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Kushte.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ndikim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_viktima.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhune.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gazetat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_TV.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pse.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_social.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fusha.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Kushte.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ndikim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_viktima.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhune.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gazetat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_TV.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pse.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_social.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspx


7/36

prkufizimi, sipas Berkowirz 1981, jan veprimi-qllim-dmtimi/fyerja.

Kshtu, veprimi duhet sepse, bie fjala, kur dikush

ndjen urrejtje ndrsa mendon pr padronin, osefantazon si t vras kundrshtarin e tij, ende nuksht arritur n nivelin e sjelljes agresive. Edheqllimi gjithashtu duhet t jet prezent, sepse ne doquajm agresiv jo t gjith ata q na shkaktojndm, por vetm kur kan si qllim nj gj t till.P.sh.,dentisti, ose kalimtari q na pengon pa dashje,megjithse na shkaktojn dhimbje, nukjan agresiv. Agresiviteti nuk ndodhaksidentalisht, por gjithnj sht i qllimshm.

Sa pr fyerjen ose dmtimin, si element i prkufizimitm sipr, mund t themi se, nse tndihmuarit e tjetrit sht njveprim pro social, agresiviteti merret si veprimantisocial, sepse e dmton ose e fyen tjetrin. Kjomund t prfshij dmtime fizike, kur dikushsulmohet, dhunohet, ose vritet, si dhe fyerje osedmtime psikologjike, kur dikush krcnohet,izolohet ose dbohet. Por jan dhereagimet e viktimave ato q ndikojn nndarjen e sjelljes agresive nga ajo q sshte till.Kshtu, nse dikush knaqet nga dhimbja, atherky mazohist nuk sht objekt i agresivitetit. Vetmkur viktimaprfshihet pa dshir n nj ndrveprimq shkakton dmtim (dhimbjefizike ose psikike) dheprpiqet tu shmanget pasojave, vetm atherkemi veprime agresive ndaj tij. N kt kontekst,mund t themi se veprime agresive kryhen jo vetmai q sulmon por edhe personi q mbrohet osembron t tjert, sepse veprime t tilla i prmbajnt tre elementete sjelljes agresive.

Tipat e agresivitetit jan irritues,
http://www.ikub.al/Tag_veprimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fyerja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fjala.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dentisti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kalimtari.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhimbje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pro.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fizike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vritet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhimbja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_objekt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_viktima.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhimbje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fizike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sulmon.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_personi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fyerja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fjala.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dentisti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kalimtari.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhimbje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pro.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fizike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vritet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhimbja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_objekt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_viktima.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhimbje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fizike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sulmon.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_personi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspx


8/36

instrumentale, legjitime/ilegjitime dhe tipi i dhuns.I shohim me radh kto katr tipa: I pari, tipiirritues ka t bj me rastet kur ai nxitet ngazemrimi dhe stresi, p.sh., nj lojtar q po humblojn se kontrollon dot veten dhe e qllonkundrshtarin. Kjo quhet agresivitet irritues osezemrim impulsiv. I dyti, instrumental, shtather kur lojtari vepron me qllim paraprak pr tdmtuar kundrshtarin, duke instrumentalizuaragresivitetin. I tretisht agresiviteti legjitim, p.sh.,kur polici godet kriminelin,ose viktima kundrvepron pr tu mbrojtur, etj.,Sipas prkufizimit edhe kto jan sjellje agresive sekan qllim dmtimin E tjetrit, por jan dhelegjitime, pra t pranuara ligjrisht, pasikushtzohen nga roli q kan dhe nevoja pr tumbrojturnga situatae rrezikshme. e katrta sht dhunasitip ose form e agresivitetit q ndryshon n vartsit situats. Kshtu, p.sh., spektatort shtyjn nstadium, nna trheq me forc djalin q i mbetensyt tekvitrinae dyqanit t mblsirave etj. Ktojan forma t zakonshme dhune t jets sociale, porq mbeten jasht kufijve t prkufizimit m siprpr agresivitetin.

Megjithat, ndrveprimi social prfshin nj larmiveprimesh m t dhunshme, p.sh., dhunnkriminale, q konsiston n kryerjen e veprimeve tdmshme e t paligjshme, si rrahje, dhunim, vrasje,vetvrasje etj. Koht e fundit opinioni i gjershoqror sht br tepr i ndjeshm edhe ndajdhuns n familje, si abuzimet mefmijt, dhuna bashkshortore, etj. Nj form tjetrsht dhuna kolektive e kryer nga grupe t caktuarasi gangstert, vjedhsit, etj, dhun q, n disaraste, merr forma t organizuara, skajore, deri nluftra t nj shteti ndaj integritetit territorial,
http://www.ikub.al/Tag_legjitime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_stresi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_polici.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_viktima.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_E.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_roli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_situata.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhuna.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vitrina.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhune.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_paligjshme.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rrahje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vrasje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_familje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhuna.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhuna.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_legjitime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_stresi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_polici.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_viktima.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_E.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_roli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_situata.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhuna.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vitrina.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhune.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_paligjshme.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rrahje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vrasje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_familje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhuna.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhuna.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shteti.aspx


9/36

sovranitetit dhe pavarsispolitike tnj shteti tjetr. Vzhgimet tregojn seprirja e sotme n bot sht rritjaenumri tdhunimeve dhe krimeve.

Nj pikpamje t origjins, historia tregonse njeriu lind dhe vdes s bashku me agresivitetin.Llogariten rreth 5600 luftra t zhvilluaravitet e fundit, mesatarisht 2,6 luftra botroren vit, me nj total prej 14.500 luftrash gjat gjithhistoris s njerzimit. Ndrsa nga viti 1820-1945jan vrar nga dhuna rreth 56 milion njerz.

Lind pyetja, pse njerzit t jen agresiv? Prgjigjetjan dhn kryesisht n dy mnyra: epara meprfaqsues T. Hobsin E shek XVII q argumenton senjerzit jan krijesa natyrore vicioze, q ai i quantehome lupus = njeriu-ujk. Ai besonte q nedo e vrisnim shum shpejt njeri tjetrin nse nuk nafrenon civilizimi. e dyta, mbshtetet nteorin e Xh. Lokut t fabula rasa, sipas t cilit nelindim me nj mendje t paprpunuar, ku mund tshkruhet apo t futet do gj. Pra, qnga lindja, njeriu sht si nj pllak dylli ku prvojale prshtypjet e saj, pra msohemi t bhemi dheagresor.

2.1 Teorit mbi agresivitetin njerzor.

Mbi bazn e ktyre dy drejtimeve filozofike janzhvilluar edhe shum teori prshpjegimin e agresivitetit. Shohim, n vazhdim atom kryesoret.

S pari modeli psikoanalitiki Z. Frojdit. Sipas ktijmodeli, teknjeriu ekziston ndjenja e armiqsis q

buron nga forcat dinamike psikologjike,t ardhura nga pavetdija. Ajo sht nj
http://www.ikub.al/Tag_politike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rritja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_numri.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njeriu.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vdes.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vit.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhuna.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pyetja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pse.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_para.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_E.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njeriu.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njeri.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_lindja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njeriu.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_teori.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njeriu.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ardhura.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_politike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rritja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_numri.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njeriu.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vdes.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vit.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhuna.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pyetja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pse.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_para.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_E.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njeriu.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njeri.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_lindja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njeriu.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_teori.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njeriu.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ardhura.aspx


10/36

pjes e mendje q drejton aktivisht veprime dhemendime, por q mbetet e fshehur ngandjesit e vetdijes. Frojdi mendonte se ka shuminstinkte t lidhura me pavetdije, por dy jan mt rndsishmet: erosi & thanatosi. I pari i shtynnjerzit drejt knaqsis fizike, si shtseksi,ndrsa i dyti, sht instinkt i vdekjes q shtyn drejtshkatrrimit e dhuns.

Kshtu, del q agresiviteti t jet pasoj e nj llojarmiqsie t thell q kan njerzit, qysh nfillimet e jets s tyre, ndaj autoritetit. Prandaj, kurt tjerat na thon t bjm dika, na duket se atasynojn t na kontrollojn dhe t na imponohen, kana shtyn tu rezistojm prmes sjelljeve agresive,ndoshta me, por jo rrall edhe pa vetdije.

Forjdi e shpjegon kt lloj armiqsie meprvojn e fmijris q prfshin marrdhniet meprindrit tan (Frojd 1961). Ai i mendon impulsetarmiqsore me terma hidraulike,pra agresiviteti ngjitet n pavetdije, sikundr dherrymat e ujit (ose avujve t nxeht) n nj kaldaj.Kur kjo rrym psikologjike sht me tepric,ather dhe presioni n sistem do rritet, dukeshkaktuar rregullime psikologjike. Prandajnjerzit e shndetshm dhe normal e shkarkojnkt lloj instinktiagresiv nprmjet procesit qFrojdi e quan katharsis, nj rrug e s cilssht agresiviteti i hapur.

Shtysat agresive lirohen sikundr lirohen edheenergjit seksuale t grumbulluara, pratensioni seksual lirohet prmes agresivitetit nfjal. Sipas Frojdit, edhe sjellja agresive q rrjedhnga energjit shkatrruese e paksontensionine krijuar. Kur ai drejtohet jasht vetes,katharsisi prfshin dmtime t t tjerve, kur
http://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fizike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_seksi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_hidraulike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sistem.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_seksuale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_seksual.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fizike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_seksi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_hidraulike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sistem.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_seksuale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_seksual.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspx


11/36

orientohet ndaj vetes sjell dmtime t saj, prmesdepresionit, vetvrasjes, mazohizmit etj.

Por instinktet agresive mund t zhvendosen ose

ridrejtohen edhe n kanale m t pranueshme,p.sh., n nivel t pavetdijshm mund t jemizemruar me profesorin ose shefin, pornuke shprehim kt armiqsi duke i sulmuar ataverbalisht ose fizikisht. Ne e zhvendosim armiqsintek nj person i afrt, ku nuk humbasim shum mean t ksajsjellje, si p.sh., nj i dashur , babai,nna, shoku etj. Frojdi mendon se pa ktzhvendosje dhe pa vetkontroll, ne do ishin qenieshum m t dhunshme nga sa jemi n fakt.

S dytiperspektiva etologjike. Frojdi i shpjegonveprimet e dhunshme me impulset agresive tpavetdijshme, por etologjia, nj deg e biologjis,studion posarisht sjelljen e kafshve nmjedisin e tyre natyror, duke ofruar nj tjetrperspektive interesante prshpjegimin e agresivitetit.

Kur zogjt ndrtojn fole, rosat ndjekinnn e tyre, macja ha miun etj, t gjitha ktoveprojn sipas nj rregulli q kushtzohet ngasinjalet e mjedisit. Sipas Konrad Lorenc (1966)shum sjellje, prfshi dhe ato agresive, janinstiktive. Sikundr dhe Frojdi, ai mendon qinstinktet e agresivitetit grumbullohen tek njerzit,sikundr edhe tek kafsht. Ato lirohen kur presionirritet shum, vese jan ngacmimet e mjedisit atoq ndikojn n kt lirim energjish,p.sh.,dhunimi i territorit apo i shtpis, dmtimi imakins apo futja n oborrin e shtpis, ndoshta dot mjaftonin pr t liruar agresivitet njerzor.

Pyetjae natyrshme q lind n kontekstin e ktij
http://www.ikub.al/Tag_sjell.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dashur.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_babai.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shoku.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kontroll.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_macja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhunimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Pyetja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjell.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dashur.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_babai.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shoku.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kontroll.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_macja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhunimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Pyetja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspx


12/36

shpjegimi sht se pse disa kafsh jan programuargjenetikisht t jen agresive? Etologt mendoj seky sht nj reagim i lart adaptues nshum specie. Pra, kafsht m t forta dhe magresive, zn pozitn m t lart nhierarkin e grupit. Aftsit e tyre pr t kontrolluarushqimin, ujin, strehimin, territorin dhe partnert, ushton shanset pr t mbijetuar.Gjithashtu agresiviteti parandalon dhembipopullimin, duke ruajtur niveline rezervavenatyrore t ushqimit dheduke siguruar mbrojtjen e t vegjlve.

Lorenc mendon se seleksionimi natyral do sillteshuarjen e t gjitha specieve agresive, nse ai do tishte i dmshm. Por, praniatepr e shpesht e agresivitetit nbotn e kafshve, dshmon pr vlern prshtatset tij. Por, duke qen shum i zhvilluar, agresiviteti ikafshve nuk shkon n ekstrem, sepse kshtu edhevet speciet me mbijetes m t madhe dokrcnoheshin nse do vriteshin shum antar tspecieve t tjera m pak ose aspak agresive, t cilatjan preja e tyre. Prandaj Lorenc propozoniden e ekzistencs s nj lloj frenimi instiktiv ndajvrasjes. Ai vzhgoi q betejat m agresive nbotn e kafshve marrin fund kur njri prejlufttarve e le at, apo kur jep shenja t njnnshtrimi ndaj fituesit.

Ndrsa njerzit, prkundrazi, tentojn ta humbasinkt frenim instiktiv ndaj vrasjes. T part tan,ndoshta kan qen krijesa relativisht dmprurse,por ato e humbn forcn e tyre brutale,dhmbt e mdhenj dhe kthetrat e forta, q uduheshin pr t vrar. Kshtu q betejat mesnjerzve primitiv rrall prfundonin me vdekje,prandaj frenimi instinkti i vrasjes ishte i
http://www.ikub.al/Tag_pse.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_reagim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_specie.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_siguruar.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fund.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shenja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vdekje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pse.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_reagim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_specie.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_siguruar.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fund.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shenja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vdekje.aspx


13/36

domosdoshme pr vazhdimsin e llojit. Mirpo,kur njeriu zbuloi armn, aftsia pr t vrar ndistanc ezvendsoi aftsin pr t reaguarinstinktivisht ndaj ngacmuesve q shkaktojnagresivitet. Si pasoj, ne u bm kafshae vetme qvret sistematikisht antart e tjer t species svet.

S tretiperspektiva socio biologjike. Kuptimi i saj mbiagresivitetinjepet prmes nj vzhgimi klasiknga Barash 1976: Kur mashkulli inj shpendi grabitqar kthehet n fole dhe gjennj mashkull tjetr, pran partneres s vet q pongroh vezt, si bashkshortixheloz, sulmon shpendin krcnues,por sulmon edhe femrn e vet. Etologt kanvshtirsi pr shpjegimin e ktij lloj reagimi tekshpendi-mashkull, pasi nuk mund t specifikohetfaktori mjedisor q t frenoj agresivitetin n ktrast.

Socio biologt ofrojn nj shpjegim tjetr, qndrtohet sa mbi bazn e teoris s evolucionit tqenieve t gjalla, aq edhe mbikonceptin e mbijetess, bazuar nprshtatjen e individit m t fort dhe m agresiv,ashtu sikundr e kuptonin kt shtje dheetologt. Por ato ndryshojn nkonceptin e prshtatshmris.

Etologt supozojn se kafshae prshtatur sht edheajo q mbijeton, ndrsa socio biologt mendojnse kafsha q prshtatet sht ajo q trashgondhe gjenete veta tek brezat pasardhse. Pra qllimifinal i kafshs nuk sht dhe aqmbijetesapersonale,por mbijetesae gjeneve t tyre. Suksesi shtazor narritjen e ktij qllimi njihet si prshtatshmriinkuizitive.
http://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njeriu.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vend.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kafsha.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_jepet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mashkulli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shpendi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mashkull.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sulmon.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sulmon.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_reagimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kafsha.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kafsha.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gjenet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mbijetesa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_personale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mbijetesa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njeriu.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vend.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kafsha.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_jepet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mashkulli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shpendi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mashkull.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sulmon.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sulmon.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_reagimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kafsha.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kafsha.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gjenet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mbijetesa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_personale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mbijetesa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspx


14/36

Pra, agresiviteti mendohet si nj veprim situativishtspecifik q maksimalizon prshtatshmrininkuizitive t kafshs, prandaj socio biologt thonq shpendi-mashkull n vzhgimin e Barash, sulmoirivalin e vet ngaq e shihte si krcnim prprshtatshmrin e vet gjenetike. Por ai dosulmonte, si e sulmoi, edhe femrn vetmnse tradhtiae saj do krcnonte potencialet e tijriprodhuese. Pra, nse incidenti do tndodhte para se ajo t bnte vezt, sulmi do ishinintensive ngaq synonte t ruante femrn mos iamerrnin nga foleja, dhe nse nuk ekzistontendonj rrezikngaq ajo tashm i kish br vezt,ather mashkulli nuk do t sulmonte.

Kshtu, socio biologt refuzojn nocionin e instinktitunik t grindjes s shfaqur automatikisht ngasinjalet e mjedisit. Ata ngren hipotezn q njerzitsillen n mnyr agresive n disa situata,sepse dhuna dhe armiqsia jan ato q shtyjnprshtatshmrin ton instiktive, ka duket sidomosgjat konkurrencs, e cila stimulon ndjeshmagresivitetin tek njerzit. Sipas Smith 1976, prmijra vjet ne kemi jetuar n grupe t vogla qgjuanim dhe mblidhnim, s bashku,ushqim. Dukesulmuar rastsisht grupet fqinje, njerzit fitoninterritore, ushqim dhe partner t tjer. Ngaqqeniet m agresive, zakonisht, triumfonin mbi ttjert, agresiviteti trajtohej sistrategji e qndrueshme evolucionare. Si pasoj,edhe njerzit e ditve tona shfaqininstinktivisht veprime agresive, kur vihen n garpr rezervat me vler.

S katrti trajtimi motivacional. Supozojm se pokalojm nj dit me probleme, p.sh., nuk kemifjetur mire nj nat m par, jemi me vones npun, na trheq vmendjen shefi dhe gati n
http://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_tradhtia.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_para.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sulmi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rrezik.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mashkulli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_situata.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhuna.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ushqim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ushqim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_probleme.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mire.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_tradhtia.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_para.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sulmi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rrezik.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mashkulli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_situata.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhuna.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ushqim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ushqim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_probleme.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mire.aspx


15/36

shtyp makina n rrug, ndrkoh q dgjojm njlum t sharash nga shoferi. Nnervozizm e sipr edhe ne shajm dhe sillemi nmnyr agresive.

Psiko analist, etologt dhe sociobiologt e shpjegojn kt me instinktet tonaagresive, ndrsa teoricient emotivacionit besojnse veprimet tona, n prgjithsi dhe ato agresivtn veanti, nxiten nga faktort e jashtm-mjedisor.Jan problemet e dits ato q zgjojn motivimin osenxitjen, q na shtyn drejt veprimeve agresive, dukereaguar n mnyr armiqsore.

Analizat e par n kt drejtim u bn nga Dollard& Miller, q mendonin se motivet agresive jan tngjashme me instinktet tona biologjike, si p.sh.,uria, etja, etj. Kjo ngaq nendrmarrim veprime armiqsore pr t zvogluarmotivin tona agresiv. Por ndrsa uria dhe etjadrejtohen nga faktor biologjik, motivet agresivenxiten nga faktor social t jashtm. Pra, nse njdit jo e vshtir nuk do na motivonte tishim agresiv, ather nuk do i shanim dhe nuk doi sulmonim t tjert. (Dollard etj 1939dhe Miller 1941)

Ndrsa faktori qendror situativ q motivonagresivitetin sht frustracioni. Kurkushtet e mjedisit t jashtm pengojn synimet prt arritur qllimet tona-thon kta autor-atherdo t frustrohemi. Kjo zgjon instinktin agresiv, qshprehet n dy mnyra sjellje, ose nformn e nj sulmi mbi burimin e frustrimit ose nform t agresivitetit t zhvendosurtekpersona apo objekte t tjer. Duke prmbledhurkt teorit frustracion-agresivitetit, Dollard thotse sjellja agresive gjithnj parakupton
http://www.ikub.al/Tag_makina.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shoferi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Miller.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Miller.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sulmi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_persona.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_objekte.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_makina.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shoferi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Miller.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Miller.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiv.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sulmi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_persona.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_objekte.aspx


16/36

ekzistencn e frustracionit dhe e kundrta,ekzistenca e frustracionit gjithnj on n disa format agresivitetit. (1939)

N modifikimit t ksaj hipoteze q iu b me kohtheksohet se, jo gjithnj dhe domosdoshmrishtfrustrimi shtyn drejt agresivitetit. Pra, ndodh qmos veprojm n mnyr agresive, ngaq mund treagojm edhe n mnyra t tjera, si p.sh., t biemn depresion, t friksohemi, ose t shmangemi.Madje, ndodh q lidhja mes ngjarjeve t paplqyera(frustruese) dhe agresivitetit t kushtzohet edhenga nj numr faktorsh t tjer. Pra, ve praniss shtysave situative q prcjellin agresivitetin,ndikon dhe niveli i prgjithshm i ngacmushmrisnervore, apo dhe faktor t till sidhimbjet,temperatura ekstreme, zhurmat, izolimi,mbipopullimi, ndotjae mjedisit etj. Pra ka edhefaktort t jashtm pengues, me natyr sociale, qgjithashtu motivojn agresivitetin.

Teoria e agresivitetin nga irritimi ose zemrimitpretendon q shum kushte t paplqyeshme,prfshi dhe rrethanat krcnuese, prbjnnj shkakpr agresivitet. Pra, ngjarje t rrezikshmeojn n nj lloj zgjimi t lart emocional, q shpeshquhet zemrim. Ky shrben si motiv q shtynpr veprime t mtejshme agresivethot Berkowitz 1983. Sipas tij,ngjarjet e pakndshme, si p.sh., moszgjidhja e njushtrimi, pengesat e krijuara nga subjektet e tjeretj., zgjojn nj gatishmri pr t reaguaragresivisht. Por, mund t jen edhe ngacmimetsituative t pranishme para ktij zgjimi, t cilatkombinohet mes tyre dhe shndrrohenn veprime agresive.

Masae agresivitetit varet nga niveli i pakndshm i
http://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_depresion.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_lidhja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_niveli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_temperatura.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ndotja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kushte.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shkak.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_para.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Masa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_niveli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_depresion.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_lidhja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_niveli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_temperatura.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ndotja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kushte.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shkak.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_para.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Masa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_niveli.aspx


17/36

ngjarjes, si dhe nga prania e ngacmuesve situativ.Sipas Berkowi & Geen, subjektet e frustruar dhe tpenguar jan veanrisht agresiv kur ngacmimetagresive jan t pranishme n njmjedis t caktuar.N eksperimentet e veta Berkoi konfirmoiefektin e arms, si ngacmues situativ, dukeargumentuar se prania e armve i bn njerzit magresive nga sa jan normalisht, pasi u kujton atyrese mund t vrasin.

Por edhe kur zgjimi ose ndjeshmria jon rrjedh vetmnga faktor q nuk kan t bjn me zemrimin dhearmiqsin, kjo mund t ndez prsrizjarrin e agresivitetit. Vzhgimet kan treguar sezhurmat e mdha, temperaturat e larta, drogat, apoilaet, ushtrimet fizike dhe pjes t caktuaramuzikore mund t shtojn agresivitetin. Por dhezgjimi seksual, nganjher, shton agresivitetin.

Megjithat jan dy kushte t domosdoshme qky eksitim t shndrrohet n ndodhiagresive: epara individi duhet t jet i predispozuarpr t kryer agresion dhe e dyta duhet q shkaku ivrtet i zgjimit t jet relativisht i paqart, idykuptimt, pra mos kuptohet qart burimi i nxitjesdhe stimulimit. Nga Zilleneman ky proces shtquajtur transferim i eksitimit.

S pesti prmendim teorin sociale t t msuarit.Sipas saj, agresiviteti msohet nga prvoja, mbasigjat jets ne shprblehemi nse sillemi n ktmnyr. Fmija m agresiv se t tjert fiton lojn ngar me shokt, futbollisti i till, po ashtuvlersohet m shum nga trajneri, kolegt dhespektatort. Kjo bn q agresiviteti t shoqrohetnga nj refleks i kushtzuar, i cili ndodh m shpeshn t ardhmen.
http://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mjedis.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kujton.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fizike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_seksual.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kushte.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_eksitim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_para.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_proces.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_futbollisti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_trajneri.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mjedis.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kujton.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fizike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_seksual.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kushte.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_eksitim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_para.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_proces.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_futbollisti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_trajneri.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspx


18/36

Ndr pskologt m t njohur t ksaj teorieprmendet Albert Bandura 1973, q prmeskonceptit t refleksit t kushtzuar parashikontese njeriu bhet agresiv kur sjellja e tij armiqsorekushtzohet pozitivisht. Ai besonte se njeriu mundt msoj duke vzhguar, prandaj dhe dy fmij qzihen jan nj model pr fmijn e tret q i shehata. Po kshtu edhe adoleshenti, para se tbj krim ka par gangstert ose rrugat e tjer tqytetit, ka par filma, televizionetj,. Kjo e shtyn tndrmarr veprime agresive, duke imituarveprimet e nj personi tjetr, pra duke modeluarveprimet armiqsore. Bandura gjeti se nepreferojm t imitojm m tepr modelin qshprblehet pr agresivitetin e tij, se sa at qdnohet pr t.

Kjo teori evidentoi rolin negativ t dhuns televiziven shoqri, sidomos pr moshat ereja. Megjithseka studiues q mendojn se nuk sht bindseteoria e t msuarit t agresivitetit n kt mnyr,por eksperimentet dhe prvoja jetsore e afirmojnkt gj. sht vn re q, n shum raste veprimetagresive kopjohen gati n mnyr t prpikt ngamodeli. Kshtu, statistikat tregojn q demonstrimii krimeve t bujshme n TV dhe gazeta shtshoqruar me rritjet numrit t tyre n shoqri. Kjotregon se media mund t stimuloj ose stimulonagresivitetin.

Argumenti baz sht se, pas dgjuar vazhdimisht prvrasjet, aksidentet, dhunn, rrahjen etj., tndodhura kto n rrug, n pun, n shtpi, nshkoll, aq m shum edhe n TV, ku nuk mungojndhe efektet artistike, ather ndodh q ne tdesensibilizohemi, t humbasim ndjeshmrinhumane ndaj dhuns n jetn reale. Kshtu jovetm bhemi m pak t predisponushm pr t
http://www.ikub.al/Tag_njeriu.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_model.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_adoleshenti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_para.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_krim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rruga.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_filma.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_televizion.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_personi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_teori.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_reja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_TV.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gazeta.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rritje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_media.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_TV.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njeriu.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_model.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_adoleshenti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_para.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_krim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rruga.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_filma.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_televizion.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_personi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_teori.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_reja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_TV.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gazeta.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rritje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_media.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_TV.aspx


19/36

ndihmuar viktimat reale, por dhe fiziologjikisht dot nxitemi m pak. Nse nj jasht planetar doprpiqej t kuptonte qytetrimin ton duke parprogramet televizive dhe filmat, pa dyshim domendonte se ne jemi agresiv, t dhunshm, tsmur, egoist, instiktiv dhe seksual.

Nga studimete kryera del se sa m shum t shihettelevizori aq m i deformuar dhe i turbullt shtperceptimi yn pr realitetin. Statistikat theksojn,gjithashtu, edhe pr lidhje t forta mes dhunstelevizive dhe agresivitetit. Banduar zbuloi sefmijt sillen n mnyr m agresiv pasi kan parnj dhun televizive ose jan njohur me njprshkrim gazetaresk t saj. Dhuna ne TV duket tzvogloj dhe prekshmrin (si ndjenj) dhendjeshmrin ton ndaj dhuns reale n jet, dukeprishur dhe corrjentuar edhe perceptimet tona prbotn

S gjashti kemi modelet normative. sht vn re seshpesh,esporti dhe agresiviteti jan pran njratjetrs, ndoshta ngaq agresiviteti n sport ose ngarat e tjer, sht nj lloj norme, prasht e vijueshme dhe e lidhur logjikisht mestandardet q rregullojn sjelljet e pjesmarrsven to. Norma t tilla funksionojn n shumdrejtime t aktivitetit jetsor, ndrsa llojet e tyrejan t larmishme n vartsi t situatave.

Prmendim tre lloje normash kryesore, q lidhen mekt shtje. S parinorma e reciprocitetit. Gjatprocesit t shoqrizimit ne prpiqemi tkontrollojm agresivitetin, por disanorma socialee inkurajojn at, n situata tcaktuara. Nj standard i till shtnorma e reciprocitetit, q parakupton grindjenflak-pr-flak, ose aty pr aty. Kshtu, n
http://www.ikub.al/Tag_viktimat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_qytet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_filmat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_seksual.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_studimet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_lidhje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Dhuna.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_TV.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sporti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sport.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kryesore.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_situata.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_standard.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_viktimat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_qytet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_filmat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_seksual.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_studimet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_lidhje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Dhuna.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_TV.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sporti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sport.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kryesore.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_situata.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_standard.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspx


20/36

njkonflikt t zakonshm rruga m e mir pr tiukundrvn agresivitetit, shpesh do ishte sjellja poaq agresive. Eksperimentalisht, White &Gruber 1982 kan zbuluar se Rruga m e leht prti br njerzit agresor sht tu japsh njshenj agresiviteti.

S dytijan norma e nevojshmris. Kshtu, shpeshn grupe t caktuara shoqrore agresiviteti shrbensi norm grupi. P.sh., adoleshentt sillen agresivishtpr t fituar reputacion tek moshatart, sepse kjosht norm grupi. Veprimet e tyre u kundrvihennormave t shoqris, por jan n vijueshmridhe logjike me normat unike t nevojshme prnngrupet ku ata bjn pjes

S tretinorma e deindividualizimit. Shpesh njerzitsillen ndryshe nga normat sociale. F. Zimbardo nvitin 1969 mendonte se njerzit her pas herehumbasin sensin e identitetit personal kur bhenpjes e grupit. Ai e quan kt deindividualizim osezhveshje nga identiteti. Si t till, ata nuk veprojnm sipas normave sociale, por humbasinvetkontrollin dhe vet rregullimin. Kjo i bn tveprojn tepr emocionalisht, impulsivisht dhe nmnyr jo tipike pr ta. Ndodh q deindividualizimit rris edhe sjelljet pozitive, por zakonisht ai onn agresivitet, vandalizm dhe shkatrrim. Raste ttilla jan njohur edhe n historin e afrt t venditton.

Anonimati sht nj nga prcaktuesit m trndsishm t deindividualizimit. Sipas Zimbardos,ne paraplqejm t sillemi si agresiv kur nuk mundt identifikohemi nga t tjert, pra dhe nukvlersohemi, kritikohemi, gjykohemi ose dnohemipr sjelljet tona. Kur iu krkua dy grupeveme studentefemra, tu jepnin goditje ekletrike disa
http://www.ikub.al/Tag_konflikt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rruga.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Rruga.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_logjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_studente.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_femra.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_goditje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_konflikt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rruga.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Rruga.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_logjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_studente.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_femra.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_goditje.aspx


21/36

femrave t tjera, grupi me femra t paidentifikuara,pra t panjohura m par, jepte rrym elektrike meintensitet m t lart, konstaton ksperimentalishtZimbardo 1969.

Modelet e shpjegimit q ofruam nga teorit biologjikeapo ato shoqrore nuk sht sejapin zgjidhje prfundimtare. Nsituata t caktuara,mund t ken interes njra ose tjetra, por nprgjithsi, agresiviteti do interpretohej sakt nsedo merreshin parasysh dy faktort, si ato biologjikedhe ato sociale. Prandaj shpjegimet e teorive tmsiprme mund t jen m bindse nse do puqenose konvergojn me njra tjetrn.

S shtati veorit agresive t personalitetit. Shpeshndodh q n situata dhe kushte t njjta njerz tndryshm reagojn n mnyra t ndryshme, disasillen si agresor, disa t qet dhe t pa ngacmuar.Si duket, disa individ kan veori ttilla personale q rrall e humbin toruan apo tnxehen, duke prishur ekuilibrin emocional mevshtirsi dhe vetm n raste t caktuara. T tjertnuk presin gjat, por jan impulsiv e gjaknxeht,nuk kontrollojn dot reagimet e tyre. N dallime ttilla luajn rol shum faktor personal, prandaj kadhe disa modele t sjellje.

N psikologji flitet shpesh pr dy tipa, Tipin A dhe B tmodelit t sjelljes. Njerzit tepr konkurrues, qvazhdimisht nxitojn dhe shfaqen veanrishtirritues e agresiv, shpesh prfshihen ngapsikologt n Tipin A t sjelljeve.Tiparet emsiprme t quajtura modeli i sjelljeve ttipit A i veojn individt prkats ngapersonat e Tipit B. Secili prej nesh bn pjes tpaktn n njrin prej ktyre kategorive, shprehetStrube n vitin 1989.
http://www.ikub.al/Tag_femra.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_elektrike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_zgjidhje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_situata.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_situata.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kushte.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_personale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_modele.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologji.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_femra.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_elektrike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_zgjidhje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_situata.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_situata.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kushte.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_personale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_modele.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologji.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspx


22/36

Tipi A ka prirje t jet edhe m agresiv se Tipi B,sjelljet e t cilit q jan m miqsor e nuk sulmojnt tjert kur duan t arrijn qllimet e tyren gara ose gjat ecuris n karrier. Ndrsa Tipi Aparaplqen agresivitetin armiqsor, si prirje pr tushkaktuar dhimbje, shqetsim apo vuajtjeviktimave. T dhnat e grumbulluara nga Strubeetj., 1984, konfirmojn sjelljen agresive t ktij tipin abuzimet me fmijt ose me bashkshortet. Kaedhe studime t tjera q konfirmojn se Tipi A kam tepr predispozicion t hyj n konflikt me ttjert n vendin e puns.

Studimet flasin edhe pr nj tendenc atributivearmiqsore q shfaqet tek njerzit. Madje dheatributeve pr qllime t tjera shpesh luajn nj rolt rndsishm n shfaqen e agresivitetit njerzor.Kshtu, kur perceptojm veprimet edyshimta ttjetrit si produkte t qllimeve keqdashse t tijndaj nesh, jemi m t predispozuar tia kthejm met njjtn monedh. Kjo predispozit konfirmonedhe nj tipar tjetr njerzor, pikrisht, prirjen prt perceptuar qllimin armiqsor tek tjetri, madjeedhe kur ai mungon trsisht. Kshtu, psikologt nfjal mendojn se qenia njerzore, duke pasurtendencn pr t br gabime t tilla atributive,prandaj ka m tepr mundsi t jen agresive.

Kan qen sidomos studiuesit Dodge & Coie (1987) qargumentojn ekzistencn e tendencs atributive tarmiqsis tek njerzit. Sipas tyre, ka njerz qprpiqen t prfitojn pozitivisht nga dyshimi, dukeu atribuar veprimeve t dyshimta motive pozitive,ose s paku neutrale. Por, ka edhe njerz t tjer qkudo dhe tek t gjith shohin qllime keqdashsedhe agresive, madje dhe kur ato nuk ekzistojn faren realitet. Kta hyjn n konflikt n shum situata,duke i perceptuar kto si veprime t domosdoshme
http://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gara.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhimbje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_studime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_konflikt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Studimet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_produkte.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gabime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Dodge.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_konflikt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_situata.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gara.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhimbje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_studime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_konflikt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Studimet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_produkte.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gabime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Dodge.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_konflikt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_situata.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspx


23/36

pr t mbrojtur veten n kt bot armiqsore dheme rrezikshmri t lart shoqrore.

Diskutohet edhe rreth dallimeve gjinore n lidhje me

agresivitetin. T dhnat tregojnse meshkujtarrestohen m shpeshe m shum nnumr, pr krime t dhunshme, madje edhen opinion ata jan m agresiv. A sht ky njparagjykim apo i vrtet ? Eagly & Steffen 1986arrijn n prfundimin se meshkujt, realisht, jandisi m t prfshir n agresivitet, porky dallim sht i vogl, ndonse ndisa situata sht m i madh. P.sh., ata dallojn mshum n agresivitetin fizik se n format e tjera, sin fyerje verbale apo qndrime negative.

Dallime t mdha mes dy gjinive jan gjetur edhekur agresiviteti ka qen i detyruar ose i krkuar (ndisa role sociale), krahasuar me rastet kur ai sht izgjedhur vet dhe lirshm. Pokshtu, meshkujt dhe femrat dallojn nqndrimet e tyre ndaj agresivitetit. Meshkujt ndihenm pak fajtor dhe n ankth, krahasuar me femrat,q ndihen m t shqetsuara pr mundsin qsjellja agresive ndaj t tjerve, t rrezikoj edhe atovet. Po kshtu, vzhgimet evidentojn q sjelljetagresive drejtohen m shum ndaj meshkujve se sandaj femrave.

Shkaqet e diferencave t tilla jan nga m tndryshmet. Pjesrisht mund tjet shkakprania e kromozomit Ytekgjenetmashkullore, apo shoqrizimi i roleve, porpjesrisht, mund t pranohen edhedallimet fizike apo fuqi mashkullore m emadhe, ajoq lehtson veprimet agresive (madje shoqriashpesh i shprblen kto sjellje). Jan dhe steriotipettradicionale t shoqris pr maskilitetin dhe
http://www.ikub.al/Tag_lidhje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_meshkujt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_arrestohen.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_krime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_opinion.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_meshkujt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dallim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_situata.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gjetur.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_meshkujt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_femrat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Meshkujt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ankth.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_femrat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shkak.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gjenet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fizike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fuqi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_lidhje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_meshkujt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_arrestohen.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_krime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_opinion.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_meshkujt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dallim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_situata.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gjetur.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_meshkujt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_femrat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Meshkujt.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ankth.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_femrat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shkak.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gjenet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fizike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fuqi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sjellje.aspx


24/36

feminizmin, q modelojn sjelljen e tyre n shoqri

2.2. Parandalimi dhe kontrollii agresivitetit.

sht kjo, ndoshta, shtja minteresante e m e rndsishme e ksaj teme.Nse agresiviteti rrjedh nga nj larmi ngjarjesh tjashtme, si provokimi, frustrimi, etj.,ather njohjae tyre, mund ta parandaloj at?Apo, kur dim q ajo rrjedh nga atributet osekujtimet, nga dallimet individuale, sidomos t TipitA t sjelljes, shtrohet pyetja q agresiviteti, n kto

raste sht nj reagim i programuar automatikisht,apo nj fatalitet pr organizmin njerzor? Prgjigjashkencore sht e prer dhe e qartse agresiviteti mund t parandalohet ose, s paku,t zvoglohet rast pas rasti. Pr t shptuarjetn e miliona njerzve, psikologt social kanprpunuar dhe orientuar teknika dhe praktika tndryshme pr kontrollin dheparandalimin e agresivitetit njerzor. Shohim nvazhdim tre teknika dhe tre strategji, si mkryesoret pr parandalimin e agresivitetit.

S pari sht teknika & praktika e ndshkimi. Gjatgjith historis njerzore, ndshkimi dhe dnimijan prdorur si forma pengimi dhe kufizimi tagresivitetit. Kshtu, jan dhn dnime t rndapr krime t tilla si vrasja, prdhunimi, apo fyerja,por gjith shtja qndron tek efektiviteti i tyre.Fakti sht se, n nj far mase, ato kan ndikuarpr mir. Njerzit e burgosur dhe ekzekutuar nukmund ti prsrisnin m veprimet kriminale. Ka tdhna q konfirmojn se ndshkimi mund tparandaloj dhunn, por vetm nn disa raste dhe,t paktn nn tre kushte t caktuara.

S pari, duhet q ndshkimi t jet i menjhershm,
http://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kontrolli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_provokimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njohja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pyetja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_reagim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rasti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_krime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vrasja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mase.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kushte.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kontrolli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_provokimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_njohja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pyetja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_reagim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_rasti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_krime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vrasja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_mase.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kushte.aspx


25/36

pra t pasoj sa m shpejt agresivitetin. Duhet sdyti, q t jet nj ndshkim i fort, pra dhe imjaftueshm pr t penguar e pr mos lejuar m tushtrohet me efekte tekviktima pasuese. Duhet, stretie s fundi, q ndshkimi t jet i mundshm,pra i zbatueshm sa her qndodhin veprime agresive.

Fakti q ndshkimet nuk kan qen gjithnj tsuksesshme n paksimin e dhuns nuk tregon se aisht i dmshm apo i panevojshm, por tregonq procedurate prdorura nuk kan qen efektive.Kjo d.m.th., se ndryshimi i tyre do rristeefektivitetin. Nga sa m sipr del q, megjithsesht form agresiviteti, dnimi shpesh e eliminonat. Por ai mund q edhe t shtoj zemrimin,kur personi i dnuar ose ndshkuar mendon sesht i pafajshm.

S dyti sht teknika e katharsisit. Pam m sipr qsi Frojdi & Lorenc ishin pesimist pr mundsittona n eliminimin e agresivitetit, ngaq impulsetarmiqsore t formuara gradualisht duhej tshkarkoheshin pa tjetr nprmjet sjelljeve dheveprimeve. Sipas Frojdit, ato nuk duhen mbajturbrenda vetes, sepse sjellin depresion, vetvrasjedhe anomali t tjera psikologjike. Por Frojdi ishtem optimist se Lorenc pr mundsin e kontrollit qkishte qenia njerzore ndaj agresivitetit. Ktu aiprmend nj numr mekanizmash mbrojtse, ku dyjan m kryesoret, ai i ajrosjes dhe zhvendosjes. Ishohim n vazhdim, se far ka parasysh Frojdi meto.

S parime an t mekanizmit mbrojts t ajrosjes oseventilimit, Frojdi supozonte se mund ti mbajmnn kontroll tendencat agresive, duke ajrosurzemrimin ton, ka ngjan, figurativisht, me
http://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_viktima.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fundi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_procedurat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ndryshimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_personi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_depresion.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_optimist.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_viktima.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fundi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_veprime.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_procedurat.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ndryshimi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_personi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_pa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_depresion.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_optimist.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspx


26/36

nxjerrjen e tymit nga gjoksi ose koka.Por,procesi i ventilimit sht m kompleks ngasa e mendonte Frojdi fillimisht.

Studimet m pas argumentuan se, ndrsa ajrosimarmiqsin tone, mundet q ndihemi m mir, porndodh t na shtohet stresi psikologjik. Kshtu,p.sh., kur na zemron shefi, ne do donim tareduktonim tensionin duke e goditur at me grusht,por, ndrkoh do ndiheshim edhe m keq, ngandjenja e fajit q kemi humbur kontrollin (vetdijen)pr momentin, si dhe pr pasojat q na presin.

Ventimi mund q edhe t shtoj zemrimin dhearmiqsin, n raste t caktuara. Kshtu,p.sh., dhuna n familjezakonisht fillon me armiqsiverbale, por fjalt e zemruara n vend q treduktojn agresivitetin i hedhin benzin zjarrit.Pra ventimi i zemrimit, n raste t tilla, m teprsynon dhe tenton t ushtroj armiqsi se sa tapengoj at.

S dyti, pr mekanizmin e zhvendosjes, shumteoricien, mes tyre dhe Frojdi, mendojn seinstinkte e pavetdijshme agresive mund tzhvendosen ose t ndryshojn drejtimn aktivitete m t pranueshme sociale. P.sh., kurzemrohemi me shokun mund t qllojm me grushtmurin, ose ta godasim at n imagjinat, q tlehtsojm tensionin e krijuar s brnedshmi.

Por jo se gjithnj prdoret katharsis siteknik e kaprcimit t agresivitetitnjerzor. Alternativa frojdiane pr rolin ekatharsisitmbetet e dyshimt n disa pika. Megjithseshprehja ose shfryrja e zemrimit, apo prfshirjan aktivitete jo t dmshme, mund t kanalizojnimpulset armiqsore, kjo ndodh vetm n kushte t
http://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gjoksi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_procesi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kompleks.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Studimet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_stresi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_humbur.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhuna.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_familje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vend.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_aktivitete.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Alternativa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_aktivitete.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kushte.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gjoksi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_procesi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kompleks.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Studimet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_stresi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_humbur.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_dhuna.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_familje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_vend.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_aktivitete.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_sociale.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_Alternativa.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_aktivitete.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kushte.aspx


27/36

kufizuara, sepse rrezikohet shpesh q zemrimi tshtoj armiqsit, ndrsa zhvendosja na le me tnjjtn ndjenj armiqsore, si m par.

S treti sht teknika e shmangies s motiveveagresive. Rruga m e leht pr t kontrolluaragresivitetin sht shmangia e irritusve mjedisor.Por nse nuk i shmangim dot, mund t aplikohen trestrategji t mirnjohura, q jan:kontrolli i zgjimitose eksitimit, reagimet e papajtueshme dherrethanat lehtsuese. I analizojm me radh ato:

S parikontrolli i zgjimit aplikohet nprmjet formulss njohur: numro deri m dhjet!. Sipasteoricienve t motivit, prvojat e pakndshmekrijojn agresivitet, ndrsa kontrolli dheparandalimi i zgjimit mund t pengojn at. Pr ktdo mjaftonte vetm nj periudh e vogl ftohje,pr t arritur nivelin e mparshm normal. Dhe, pou kontrollua zgjimi, do kontrollohetedhe agresiviteti.

Arritja e momentit t ftohjes mekanikisht, pra dukenumruar, sht nj nga mnyrat, por jo e vetmja.Kshtu, edhe prdorimi i ilaeve me efekte zbutseose qetsuese, sht nj mnyr tjetr. Ndoshta,prdori i marihuans ka efekte frenuese prveprimet agresive, apo dhe doza t vogla alkooli,kryejn t njjtn pun. Por, prdorimi n sasi tmdha t tij e shton agresivitetin n sjelljetnjerzore. S fundi, zgjimi mund t kontrollohetedhe nga shmangja e burimeve eksituese, qshtojn dhe reagimet agresive

Nj strategji e dyt lidhet me lindjen e reagimeve tpapajtueshme, pra nxitja e emocioneve q nukpajtohen me zemrimin. P.sh., gruaja q do t zbuszemrimin e burrit e prkdhel at ose e kalon
http://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kontrolli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kontrolli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kontrolli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_alkooli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fundi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gruaja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kontrolli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kontrolli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_kontrolli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_alkooli.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_fundi.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_gruaja.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspx


28/36

bisedn me t qeshur. Po kshtu dhe vartsi q nukka ardhur n orar n pun, tenton ta bj pr tqeshur eprorin duke i treguar ndonj anekdod, osei bn ndonj kompliment etj. Por, n t dy rastet,vetm prvojat mesatarisht pozitive, mund tannshtrojn agresivitetin ebashkshortit dheeprorit. Ndrsa, nj humor i skajshm ose cinik, apoteknikat pr zgjim seksual me prmbajte tepr tlart, jo vetm nuke reduktojn zemrimin, porshpesh sjellin reagime q stimulojn m tej at.

Strategji e tret sht prdorimi i rrethanavelehtsuese. Kur shoku na izolon, ose na shmanget,ne mund q edhe t zemrohemi, por kur marrimvesh q ai ka mbetur n provim, ky zemrim dofashitet. Pra, informacioni i ri shrben si njrrethan lehtsuese, q na bn t mendojm seveimi apo shmangja nuk kishin lidhje me ne, praishin t paqllimshme ose t parndsishme.Sidoqoft, studimetpsikologjike tregojnse informacioni lehtsues ka nj ndikimtepr tmadh kur prezantohet para se t ndodhngjarja e pakndshme.

2.3. T msuarite modeleve jo agresive.

Nga teoria e t msuarit dhe ajo e modelevenormative, rezultonte q sjelljet agresive mund tmsohen, pra edhe mund t msohen.Vzhgimet psikologjike kan treguar se, dukeprezantuar fmijve modele jo agresive t sjelljes,ata msojn jo vetm si t sillen, por edhe si t mossillen. N kt mnyr, normat shoqrorezvoglojn sjelljet edhunshme.

Problemi sht se n shoqri vlersohet pozitivishtsuksesi dhe fitorja mbi t tjert,ndrsa agresiviteti ndodh t pranohet si nj mjet
http://www.ikub.al/Tag_orar.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_humor.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_zgjim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shoku.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_provim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_informacioni.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_lidhje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_studimet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_informacioni.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ndikim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_para.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_modele.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_orar.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_humor.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_zgjim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_shoku.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_provim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_informacioni.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_lidhje.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_studimet.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_informacioni.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_ndikim.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_para.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_psikologjike.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_modele.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_e.aspxhttp://www.ikub.al/Tag_agresiviteti.aspx


29/36

pr tia arritur ktij suksesi t dshiruar. Nga anatjetr, vrasja dhe dhuna jan mjete qna prezantohenshpesh n lojn e jets. Kshtu,modeli normative ekzistues i agresivitetit,nnkupton q duhen ndryshuarrregullat eksaj loje t jets. Jan norma t tjerashoqrore, t nj bote paqsore dhe q nuk ikundrvihen ligjit, ato q nukeshohin agresivitetinsi nj rrug pr arritjen e qllimit. Si t tillandihmojn modimin e sjelljes s duhur njerzore nshoqri dhe, prandaj duhet t zn vend dominuesn ekranet eTV, rubrikat radiove,faqet e gazetave dhe t gjith masmedias.

Kshtu, n nj nga studimet psikologjikerekomandohet se, po t duamreduktimin eagresiviteti n shoqri duhendekurajuar djemt nga agresiviteti qysh n mosht vogl, si dhe t shprblehen ata pr sjellje ttjera, pra t shoqrizohen ata m tepr se vajzat.(Eron 1980). Pra ideja sht q, nse duam teliminojm agresivitetin duhet t ndryshojm, nradh t par qndrimet e shoqris ndaj dhuns,duke mos e quajtur at si nj mjet prarritjen eqllimeve personale.

Nj tjetr studiues, Moyer, ka identifikuar tet llojagresivitetesh t shfaqura n shum forma tekspeciet e gjalla, pra edhe tek sjelljet njerzore. Ipari sht agresiviteti grabitqar, pra ai q shikohetnga vet sjellja si motiv i sulmit. sht, pikris

Documents

Agresiviteti Njerezon dhe Psikologjia Ligjore (Kriminologjia-Psikologjia sociale-stigmatizimi