AHLAT AÇIK HAVA MÜZESİ

VE KERVANSARAYLAR

Hadi bakalım Ahlat’ı gezmeye

(Acele ve Mühimdir) Konya: 19.2.1931

Başvekâlete

Konya ‘da, asırlarca devam etmiş ihmaller sebebiyle büyük bir harabe içinde bulunmalarına rağmen sekiz asır evvelki Türk medeniyetinin hakiki şaheserleri sayılacak kıymette bazı eserler vardır. Bunlardan bilhassa Karatay Medresesi, Alâeddin Camii, Sahip-Ata medrese, cami ve türbesi, Sırçalı Mescit ve ince Minare, derhal ve müstacelen tamire muhtaç bir haldedirler. Bu tamirin gecikmesi, bu abidelerin kamilen inkırazını mucip olacağından evvelâ asker işgalinde bulunanların tahliyesinin ve kâffesinin mütehassıs zevat nezareti ile tamirinin temin buyrulmasını rica ederim.

“Gazi M. Kemal”

Bitlis'in Ahlat ilçesinde bulunan tarihi Selçuklu Mezarlığı'nda bulunan binlerce mezar taşı üzerindeki bezemelerin tarihe ışık tuttuğunu belirtilmektedir. Ayrıca burası Orta Çağ’da kültür ve ticaretin merkezi olan ve ‘mimarlar kenti’ olarak da tarihe ışık tutmuştur. Ahlat Müzesi 1970 yılında teşhire açılmıştır. Müzede daha çok 1965-1991 yılları arasında Çifte Hamam, Zaviye ve Ulu Cami'de yapılmış kazılarda çıkarılan eserler, Selçuklu Dönemine ait figürlerle bezeli seramik buluntuları sergilenmektedir. Ahlat, kümbetleriyle de dikkat çeken bir beldedir. Dönemin büyükleri ve yöneticileri için yapılmış anıt mezar diyebileceğimiz kümbetler, mimarisi ve süslemeleri ile ilgi çeken yapılar. Ahlat'ta Selçuklu, İlhanlı, Karakoyunlu ve Ak koyunlu dönemlerine ait 15 kümbet bulunuyor.

Sizce bu mezarlardaki yazılarda ne yazmakta ve ne gibi bilgiler elde edilmektedir?

Burada şu tür bir etkinlik yapardım ben olsam.Söyle ki öğrencilerime (3-4 kişi) bir mezarlık seçtirip orda ünlü Selçuklu hükümdarlarının yattığını farz edin der ve mezarların üzerinde sizce ne yazardı, kafanızda kurgulayarak yazın derdim. Veya o işinin bir hikayesini yazın.

Selçuklu mezar taşlarının üzerlerinde barındırdıkları kitabeler, bezemeler, yazılar, şiirler burayı daha da önemli kılıyor. Çünkü bunlar inkar edilemez Türklük belgeleri niteliğindedir. Diğer taraftan mezar taşlarından buradaki halkın kimya, astronomi, matematik gibi ilimlerde de son derecede ileri olduğu anlaşılıyor.

Bir diğer etkinliğim de söyle olurdu. Öğrencilerime müzede ve mezarlık alanda fotoğraflar çektirip ,tabi bunlar hakkında gezerken bilgi sahibi olacaklar, dönüşte okulun panosuna astırıp diğer arkadaşlarının da bilgi sahibi olmasını ister veya da bir broşür yapmalarını söylerdim.

Selçuklu sikkeleri

Mezar Taşı

Bayındır bey kümbeti

Ahlat Kale Surları

KARATAY KERVANSARAYI

Selçuklu devrinde ticari yol ağı üzerinde kervanların akşamları güvenli bir şekilde konaklamaları için kervansaraylar yapılmıştır Kayseri-Malatya Karayolu üzerinde bulunan Karatay Hanı, klasik Selçuklu kervansaraylarından birtanesidir. Oldukça etkileyici ve abidevi bir görünüme sahip olan Karatay Kervansarayı, 1240 yılında, ünlü Selçuklu Veziri Celaleddin Karatay tarafından yaptırılmıştır. Kayseri-Sivas karayolu üzerinde ve Kayseri'ye 45 km. uzaklıktaki Sultan Hanı ile büyük benzerlik gösteren Karatay Kervansarayı'nın içinde bir mescit, bir hamam ve türbe yer almaktadır. .

Kervansaray girişinde içeriye germeden önce bilgi veririm.Girişte havlu taç kapısında bir arapça yazı vardır burada ne yazdığını öğrencilerime sorabilirim. Fikirlerini söylemelerini isterdim.

"O Allah’tır. Mülk, daim ve baki olan Allah’ındır. Büyük sultan, hanların hanı, ümmetlerin efendisi ve hak sahibi, alemdeki sultanların efendisi, dünya ve dinin yücesi, fetih babası Keyhüsrev oğlu Keykubad zamanında yapıldı."

Karatay han kervansarayında ise öğrencilerime bir drama çalışması yaptırırdım:

Öğrencilerime farklı görevler vererek kervansaraydaki bir günlük hayatı canlandırmalarını isterdim. Örneğin bir kişi kervanları ile gelmiş bir kişi, orada çalışan işçiler, develer, vb. kişiliklere bürünerek ortaya bir günün akışı size göre nasıl olur yapın derdim.

TEŞEKKÜRLER…

HAZIRLAYAN:

EMRE ÖZDEMİR

090503032