IASCInter-Agency Standing Committee

ေရ၊ ပတဝနးကငသန႔ရငးေရးႏင တစကယေရ သန႔ရငးေရး

နညးပညာရပဆငရာ လမးညြန

လသားျခငးစာနာမႈ အကအညေပးေရး လပငနးစဥမားတြင ကား၊မ အေျချပ အၾကမးဖကမႈအား ထညသြငးေဆာင႐ြကျခငး လပငနးလမးညႊန

ေဘးအႏရာယ ေလာခေရး၊ ၾကခငမႈ ျမႇငတငေရး၊ ျပနလညထေထာငရာ အကအညေပးေရး

ကေလးသငယကာကြယေစာငေရာကေရး

ကနးမာေရး

အးအမ၊ ေျမယာႏင ဥစၥာပစၥညး

အသကေမြးဝမးေကာငးမႈ

အာဟာရ

ကာကြယေစာငေရာကမႈ

ေနထငစရာ၊ အေျခခေနထငမႈႏင ျပနလညထေထာငေရး

စခနး ညႇႏႈငးေဆာငရြကမႈႏငစခနး စမခန႔ခြမႈ

စားနပရကၡာဖလေရးႏင စကပးေရး

ပညာေရး

This Myanmar edition of စားနပရကၡာဖလေရးႏင စကပးေရး is published by UNFPA Myanmar in 2017. This is a translation from the English edition of Guidelines for Integrating Gender-Based Violence in Humanitarian Action: Reducing risk, promoting resilience and aiding recovery, Food Security and Agriculture, first published in 2015.

These GBV Guidelines were independently translated by UNFPA Myanmar. myanmar.unfpa.org

1

စမခက စကဝနးတစေလာကလးတြင ကားမ လမႈက႑ ကြျပားမႈက အေျခခသည အၾကမးဖကမႈမား ကားမေရးရာ အေျချပ အၾကမးဖကမႈ (GBV) အတြက ဥးတညေဆာငရြက ေပးျခငး

ေလလာအကျဖတျခငး ဆနးစစ စတျဖာေလလာျခငး အစအစဥ ေရးဆြျခငးတ႔တြင

GBV အတြက အဓက ထညသြငးစဥးစားရနအခကမား

ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာ ေမးခြနးမားသည စားနပရကၡာဖလေရးႏင စကပးေရး (FSA) လပေဆာငသမားမ ေလလာအကျဖတမႈ အမးမးႏင ပမနေစာငၾကညၾကပမတမႈမားက လပေဆာငရာတြင ေရြးခယထညသြငးစစမး စစေဆးႏငေသာ နယပယမားအတြက အၾကျပခကမား ျဖစပါသည။ ဆနးစစမႈမားတြင တတႏငသမ က႑စ၊ အေၾကာငးအရာစ ပါဝငေစသငျပး FSA လပေဆာငေနသမားသည အျခားက႑မားမ မတဖကမား၊ GBV ကြမးကငသမားႏငအတ ေဆာငရြကသငသည။

ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာ ထေမးျမနးစစမးရန အေၾကာငးအရာနယပယမားသည ေမြးျမေရးဆငရာ အေရးေပၚ အေျခအေန လမးညႊနမားႏင စႏႈနးမား - Livestock Emergency Guidelines and Standards (<www.livestock-emergency.net>) တြင ေတြ႕ရရေသာ ေလလာအကျဖတမႈအတြက ဆနးစစရန စာရငးမားကသ႔ ရႏငၿပးသား လမးညႊနမားႏင ျဖညစြက အသးျပသငပါသည။ လေလာကေသာ အာဟာရ ရရေရးအတြက အတားအဆးမားက သာမက အစားအစာ ရရမႈႏင အေကာငးဆး အသးခႏငမႈတ႔ တးတကေစမည လပေဆာငခကမားက သတမတေဖာထတရန အတြက အာဟာရႏင FSA အကျဖတေလလာမႈမားက ထပထလပေဆာငသငပါသည။

ထ ေမးျမနးစစမးရန အေၾကာငးအရာနယပယမားမာ စမကနးေရးဆြျခငး၊ မဝါဒမားႏင ဆကသြယသတငးမေဝျခငး ဟေသာ အဓက တာဝနဝတရား အမးအစား ၃ ခႏင ခတဆကေနျပး ‘လကေတြ႕အေကာငအထညေဖၚေဆာငရြကမႈ’ ေအာကတြင အေသးစတ ေဖၚျပထားသည။ FSA အစအစဥမားအား အစအစဥေရး ဆြရာတြင GBV အႏရာယ ကာကြယေရးႏင ေလာပါးသြားေစေရး ေဆာငရြကႏငရနအတြက လအပေသာ သတငးအခကအလကမားက ေပးႏငရနအလ႔ငာ ထနယပယမားမ ရရလာေသာ သတငးအခကအလကမားအား ခြျခမးစတျဖာဆနးစစသငပါသည။ အစအစဥသစမား ေရးဆြေသာအခါ သ႔မဟတ လကရအစအစဥမားအား ျပငဆငညႇႏႈငးေသာအခါ ကငတြယ ေျဖရငးေပးရန လအပသည ဥးစားေပးလပငနးမားႏင ကြာဟခကမားက ထသတငးအခကအလကမားမ မးေမာငးထးျပႏငပါသည။ ထအခကအလကမားသည စမကနးအသစမား ေဖၚေဆာငရာ၌ သ႔မဟတ ရျပးသား စမကနးမားက ထနးညရာ၌ ဥးစားေပးရမည လအပခကႏင လစဟာမႈမားက ေဖၚထတျပႏငသည။ စမကနးအစအစဥဆြျခငး၊ အႏရာယကငး၍ ကငဝတႏငညညြတေသာ ဆနးစစမႈမား၊ ျပလပျခငးအခကအလကစမခန႔ခြမႈႏင မေဝျခငးတ႔အတြက ေယဘယ အခကအလကမားက အပငး (၂) - အဓက အေၾကာငးအရာနယပယမား လမးညႊန၏ ေနာကခအခကအလကမား- တြင ၾကညပါ။

2

ေမးျမနးစစမးရန ျဖစႏငေျခရေသာ အေၾကာငးအရာ နယပယမား

(မတခက - ဤစာရငးမာ စလငျပညစျခငး မရေသးပါ။)

စားနပရကၡာဖလမႈႏင စကပးေရး ဆငရာ စမကနးေရးဆြျခငးႏင ဆကႏြယေနေသာ အေၾကာငးအရာနယပယမား

ပါဝငေဆာငရြကျခငးႏင ေခါငးေဆာငမႈက) ေခါငးေဆာငမႈရာထးမား အပါအဝင ထခကခစားရေသာ လထမားႏင တကရကလပကငေနေသာ FSA ဝနထမးမား၏ အမးသားႏငအမးသမး အခးမာ မညသ႔ရနညး။

► အစားအစာျဖန႔ေဝေပးသည အသငးမား၊ အထးသျဖင ျဖန႔ေဝသည ေနရာမားတြင ပါဝငေသာ အမးသားႏင အမးသမး ဝနထမးအခးမာ အဘယနညး။

► အမးသမးဝနထမးမားအား သငတနးေပးရနႏင အလပထြကမသြားေအာင ထနးထားႏငသည စနစမား ရေနပါသလား။

► အမးသမးဝနထမးမား၏ အလပအကငႏငစပလဥး၍ ၎တ႔အတြက GBV အႏရာယတးပြားေစႏငေသာ ထးတမးဓေလ သ႔မဟတ လျခေရးဆငရာ ကစၥရပတစစတစရာ ရပါသလား။

ခ) အမးသမးမားႏင အျခားေသာ အႏရာယကေရာကႏငေျခရသည အပစမားသည FSA ႏငဆကႏြယေသာ ရပရြာလထ လႈပရားမႈမား (ဥပမာ - လထအစားအစာေထာကပကညမႈ သ႔မဟတ စကပးေရးျပနလညထေထာငမႈေကာမတမား၊ စသည) တြင ပါဝငေဆာငရြကေနပါသလား။ ၎တ႔သည ျဖစႏငပါက ေခါငးေဆာငမႈ ေနရာမားက ရရထားပါသလား။ဂ) အစားအစာကညေထာကပသည တ႔ျပနေဆာငရြကမႈတြင ဥးစးဥးေဆာငျပ လပေဆာငေနသမားသည GBV ကာကြယေရးႏင ေလာနညးေစေရး မဟာဗဟာမားအား ၎တ႔၏ လပငနးမားတြင ထညသြငး ေဆာငရြကရနအတြက ႏငငတကာ စႏႈနးမား (ဤလမးညႊနမား အပါအဝင) က နားလညသရထားပါသလား။

ဆနးစစေလလာမႈအတြက အဓက ဥးတညအပစမား

► FSA ၏ အဓက ပါဝငပတသကသမား - အစးရမား၊ အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမား၊ ေဒသခေခါငးေဆာငမား၊ ေဒသခ အစားအစာအကအညေပးေရးေကာမတမား၊ အာဟာရလပေဆာငသမား၊ အသကေမြးဝမးေကာငး မႈလပေဆာငသမား၊ GBV၊ ကားမေရးရာႏင နယပယစမ ကြမးကငပညာရငမား

► စကပးေရးလပသားမား၊ လယသမားမားႏင ေမြးျမေရးလပငနးပငရငမား၊ ကနသြယေရာငးဝယသမား အပါအဝင ထခကခစားရသမားႏင ရပရြာလထမား

► ဒကၡသည/ေနရပစြန႔ခြာ ေၿပာငးေရႊ႕ေနထငရသမား၊ ယငးအေျခအေနမားအား လကခထားရေသာ အမရငလထ/ ရပရြာလထ

3

ေမးျမနးစစမးရန ျဖစႏငေျခရေသာ အေၾကာငးအရာ နယပယမား

(မတခက - ဤစာရငးမာ စလငျပညစျခငး မရေသးပါ။)

ယဥေကးမႈႏင ရပရြာလမႈ အသငးအဝငး၏ ဓေလထးစ စသတမတခကမားႏင အေလအထမားဃ) လသားခငးစာနာမႈအကအည လအပေသာ အေရးေပၚအေျခအေနသည အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အပစအမးမး၏ အစားအစာ ဖလစြာ ရယအသးျပႏငစြမးအေပၚ မညသ႔ သကေရာကမႈ ရခပါသနည။

► အမေထာငစအတြငးတြင အစားအစာ အသးျပျခငးႏင လကလမးမတ႔ႏငစပလဥးသည ဆးျဖတခကမားက မညသ ခမတပါသနညး။

► အစားအစာအား လကလမးမရယႏငမႈမရေအာင ျငငးဆခရေသာ အႏရာယကေရာကႏငေျခရသည အပစမား ရပါသလား။

င) ေဘးဒဏခရေသာ လထမားသည အစားအစာ ဖလရနအတြက မညသညနညးဗဟာမားက အသျပၿပး လသားခငးစာနာမႈ အကအည လအပသည အေရးေပၚအေျခအေနသည ထနညးဗဟာမားအေပၚ မညသ႔ သကေရာကမႈ ရပါသနညး (ဥပမာ - တရစၧာနေမြးျမေရးအတြက စားကကႏင ေရအရငးအျမစမားက လကလမးမမႈ၊ ေန႕စဥႏင ရာသအလက ေရႊ႕လားသြားလာမႈမား၊ သဘာဝအရငးအျမစမား၊ ကားမအလပခြေဝလပကငပမား၊ စသည)

► စကပးေရး၊ ငါးဖမးလပငနး၊ သစေတာလပငနး၊ စသညတ႔တြင အမးသားမားႏင အမးသမးမား၏ အခနးက႑ အမးမးမာ အဘယနညး။

► အသးျပပငခြငႏင စမေရာငးခပငခြငမားအပါအဝင ေမြးျမေရးတရစၧာနမားအား ပငဆငမႈ၊ ထနးခပမႈ၊ ထနးသမး ေစာငေရာကမႈႏင စမခန႔ခြမႈတ႔တြင အမးသားမားႏင အမးသမးမား၏ အခနးက႑ အမးမးမာ အဘယနညး။

► စကပးေရးႏင ေမြးျမေရးတရစၧာနမား ပငဆငမႈႏင စမခန႔ခြမႈတ႔သည အမေထာငစ၏ အစားအစာ ဖလမႈအေပၚ မညသ႔ သကေရာကမႈ ရပါသနညး။

စ) အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမားအား စကပးေျမမား၊ ေရရယႏငသည ေနရာမား၊ မးေစႏင ကရယာတနဆာပလာ ျဖန႔ေဝမႈအစအစဥမား သ႔မဟတ အစားအစာ/ေငြသား/ကပြနလကမတ ျဖန႔ေဝမႈ အစအစဥမားအား လကလမးမ အသးျပႏငမႈက ကန႔သတထားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ စသတမတခကမား ရပါသလား။

ဆ) အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမားအတြက GBV အႏရာယမား တးပြား လာေစႏငမည သဘာဝအရငးအျမစမား အသးျပေနသည အပစအမးမးၾကား (ဥပမာ - စကပးေရးႏင ေမြးျမေရးသမားမား) ပဋပကၡျဖစႏငေျခ ရပါသလား။

ဇ) ေကာငးမားတြင ေကာငးသား/သမားအတြက အစားအစာေကြးေမြးေရးအစအစဥမား ရပါသလား။ ထအစအစဥမားသည အစအစဥတြင ပါဝငသမားအတြက ျဖစလာႏငေျခရေသာ လျခေရးအႏရာယမားက ထညသြငး စဥးစားထားပါသလား (ဥပမာ - အမသ႔ ရကၡာမား ေပးလကေသာအခါတြင ေကာငးႏငအမၾကားတြင တကခကခရမႈမား)

4

ေမးျမနးစစမးရန ျဖစႏငေျခရေသာ အေၾကာငးအရာ နယပယမား

(မတခက - ဤစာရငးမာ စလငျပညစျခငး မရေသးပါ။)

ရပပငးဆငရာေဘးကငးလၿခမႈႏင GBV အႏရာယစ) အစားအစာ/ပငဆငမႈ ျခငးေတာငးမားႏင စကပးေရး၊ ေမြးျမေရး လပေဆာငမႈမား (ဥပမာ - မးေစ သ႔မဟတ ေမြးျမေရးတရစၧာနမား ျဖန႔ေဝမႈ) အတြက ဆးျဖတခကခမတမႈမားတြင အမးသမးမားႏင အႏရာယ ကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမား ပါဝငေဆာငရြကေနပါသလား။

► ကညေထာကပမႈမား လႊေျပာငးေပးသည ပစမား (ဥပမာ - အစားအစာ၊ ေငြသား/ေငြသားမဟတေသာ ပစၥညးမား၊ ကပြနလကမတမား) အား GBV အႏရာယက ေလာခႏငသည ပစမားျဖင ေဆာငရြက ပါသလား။

ည) ပစၥညးျဖန႔ေဝသည ေနရာမားသည အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမားအတြက ေဘးကငးလျခမႈ ရပါသလား။

► မညသည သးသန႔ေဆာငရြကခကမားအား GBV အႏရာယျဖစႏငေျခမားအား ကာကြယရန၊ ေစာငၾကညၾကပမတရန ႏင တ႔ျပနေဆာငရြကရန အသးျပေနပါသနညး (ဥပမာ - အမးသားမားႏင အမးသမးမားအား အကာအရမားျဖင ခြျခားေပးထားျခငး သ႔မဟတ ေဝျခမးေရး အခနမားက ခြျခားသတမတေပးထားျခငး၊ ေဝျခမးေရး အသငးမားအား ေစာငထနးသငသည ျပမေဆာငရြကမႈမားႏင ျပစဒဏမားအေၾကာငး အသအျမငျမငမားေအာင ေဆာငရြကေပးျခငး၊ အစားအစာမားအား သယချခငး၊ မတပတငျခငး၊ ျဖန႔ေဝျခငးႏင ျဖန႔ေဝၿပးေနာကပငးကာလမားက ေစာငၾကညႀကးၾကပရာတြင အမးသမးဝနထမးမား ထားရျခငး၊ စသည)။

► ပဋပကၡျဖစပြားေနေသာ အေျခအေနမားတြင ျဖန႔ေဝရာေနရာမားအား လကနကကငအဖြ႕မား၏ တကခကမႈမ ကာကြယေပးထားပါသလား။

► ေဝျခမးသည/အလပလပသည ေနရာမားက အစဥလကနာရမညဒဇငးစႏႈနးႏင /သ႔မဟတ မသနစြမးသမား (ဥပမာ - ကယလကအဂၤါမသနစြမးမႈမား၊ ထခကဒဏရာမား၊ အျမင သ႔မဟတ အျခားအာရခအဂၤါမား ခ႕ယြငးမႈ၊ စသည) အပါအဝင လအားလးမ လကလမးမေစရနအလ႔ငာ ဆေလာသလ တညေဆာကထားေသာ ေနရာထငခငးမား ျဖစပါသလား။

ဋ) ပစၥညးေဝျခမးေရး ေနရာမား၊ အလပလပသည ေနရာမားႏင စကပးေရး သ႔မဟတ ေမြးျမေရး လပကငရာ ေနရာမားသ႔ သြားရသည ခရးအကြာအေဝးမားႏင လမးေၾကာငးမားသည အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အႏရာယ ကေရာကႏငေျခ ရေသာ အျခားအပစမားအတြက ေဘးကငးလျခမႈ ရပါသလား။

► ထေနရာမားအား ရငးရငးလငးလငး အမတအသားျပထားပါသလား၊ လမႈအသငးအဝငးအတြငးမ အျခားသမားလညး လကလမးမကာ မၾကာခဏ အသးျပေနပါသလား။

► ေရ၊ ေလာငစာ၊ စကပးေျမမားႏင ပစၥညးျဖန႔ေဝသည ေနရာမားသ႔ လကလမးမမႈႏင ဆကႏြယေသာ လျခေရးဆငရာ အေရးကစၥမားက သတမတေဖာထတရနအတြက ေဘးကငးလျခေရး ေလလာမႈအား အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမားႏငအတ ေဆာငရြကထားျခငး ျဖစပါသလား။

5

ေမးျမနးစစမးရန ျဖစႏငေျခရေသာ အေၾကာငးအရာ နယပယမား

(မတခက - ဤစာရငးမာ စလငျပညစျခငး မရေသးပါ။)

ဌ) ေဆာငရြကခကမားသည အမးသမးမား၊ မနးကေလးမား၊ အမးသားမားႏင ေယာကားေလးမားအတြက အစားအစာ ကညေထာကပမႈမား လကခရယရာတြင ၾကေတြ႕ရႏငသည ဝနထပဝနပးမားက ေလာခေပး ပါသလား။ (ဥပမာ - အစားအစာ ျဖန႔ေဝသည ေနရာမားသည ေနထငသည/ခကျပတသည ေနရာမားႏင တတႏငသမ နးနးတြင တညရပါသလား။ အစားအစာ ထပမား၏ အရြယအစားမားႏင အေလးခနမားသည အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမား ႏငနငးစြာ သယယ ႏငပါမညလား။ ျဖန႔ေဝသည အခနမားသည အႏရာယမား အနညးဆးျဖစေအာင သတမတေပးထားျခငး ျဖစသလား။ အေျခအေနေပးပါက အမးသမးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမားအား အစားအစာ ကညေထာကပမႈမား လကခရယႏငသည အျခားနညးလမးမား ေပးထားပါသလား။ စသည)

ဍ) ပစၥညးျဖန႔ေဝသည ေနရာမား၊ စကပးေျမမား၊ ေရေပးေဝသညေနရာမား၊ ထငးေကာကသည ေနရာမား ႏင/သ႔မဟတ ေစးမား အတြငးႏင ပတဝနးကငရ လျခမႈမရေသာ ေနရာမားတြင လျခေရးဝနထမးမားမ ကငးလညသည စနစတစခ ရပါသလား။

► ဤစနစတြင ရပရြာလထထမ အမးသမးမား ပါဝငပါသလား။ အမးသမးမား ပါဝငမႈေၾကာင ယဥတြ ျဖစေပၚလာေသာ လျခေရးအႏရာယမား ရပါသလား။

ဎ) ရကၡာကတျပားမားက မညသ႔ ထတေပးပါသနညး။ (ဥပမာ - အမးသမးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခ ရေသာ အျခားအပစမားအား တကရကထတေပးပါသလား)

ဏ) ေငြသား၊ ကပြနလကမတမား၊ ရကၡာအတြက အလပလပေပးရေသာ အစအစဥမားႏင သငတနး အစအစဥမားသည GBV အၾကမးဖကခရသမားအတြက သးသန႔ရရႏငပါသလား။ ရရသညဆပါက ထအစအစဥမားသည အၾကမးဖကခရသမားအား ကရ႕ ျပစတငျခငးမခရေအာင သ႔မဟတ ေနာကတစႀကမ ထပမ အၾကမးဖကခရႏငေျခက ပမ ဆးရြားမသြားေစရန ကာကြယေပးသည အစအမလပေဆာငထားျခငး ရပါသလား။

စားနပရကၡာဖလေရးႏင စကပးေရး မဝါဒမားႏင သကဆငသည နယပယမား

က) GBV ကာကြယေရးႏင ေလာပါးေစေရး မဟာဗဟာမားအား FSA ၏ မဝါဒမား၊ စႏႈနးမားႏင လမးညႊနမားထတြင ေပါငးစပ ထညသြငးထားပါသလား။

► အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမားသည ၎တ႔၏ အခြငအေရး မားႏင လအပခကမားအား (အထးသျဖင GBV ႏငဆကစပ၍) ကငတြယေျဖရငးေပးေသာ FSAမဝါဒမား၊ စႏႈနးမားႏင လမးညႊနမားက ေရးဆြရာတြင အဓပၸါယရစြာ ပါဝငေဆာငရြကေနပါသလား။ ၎တ႔သည မညသည နညးလမးမားျဖင ပါဝငေဆာငရြကေနပါသနညး။

► ထမဝါဒမား၊ စႏႈနးမားႏင လမးညႊနမားအား အမးသမးမား၊ မနးကေလးမား၊ ေယာကားေလးမားႏင အမးသားမားက ဆကသြယေျပာဆမႈရပါသလား (လအပပါက သးျခားစခြလက)။

► ထမဝါဒမားက အေကာငအထညေဖာရနအတြက လအပေသာ ကြမးကငမႈမား ရေစရန FSA ဝနထမးမား အား စနစတက ေလကင သငတနးေပးထားပါသလား။

6

ခ) ႏငငအဆငႏင ေဒသအဆင FSA က႑ မဝါဒမားႏင အစအစဥမားတြင GBV ႏင ဆကႏြယေသာ ေဘးအႏရာယေလာခေရး မဟာဗဟာမားကပါ ေပါငးစပထညထားပါသလား။ ထမဟာဗဟာမားက ေရရည သးစြသြားႏငရန အတြက ရနပေငြမား ခြေဝခထားေပးပါသလား။

► ခကျပတရာတြင အသးျပသည ေလာငစာမားအား ေဘးကငးစြာ လကလမးမရယႏငမႈအတြက မဝါဒမား ရပါသလား။

► မဝါဒမားသည အမးသမးမားႏင အျခားေသာ အႏရာယကေရာကႏငေျခရသည အပစမားအား FSA က႑တြင ေဘးကငးစြာ ပါဝငေဆာငရြကႏငမႈ (ဝနထမးမားအေနျဖင၊ ရပရြာလထအေျချပအပစမားထတြင ပါဝငျခငးျဖင၊ စသည) က အဟန႔အတားျဖစေစသည ခြျခားဆကဆမႈ အေလအထမားက ကငတြယ ေျဖရငးေပးပါသလား။ စကပးေရးထတကန အမးအစားသစမား တးခ႕ထတလပျခငးႏင ေမြးျမေရး အစအစဥမားတြင အမးသမးမားႏင အျခားေသာ အႏရာယကေရာကႏငေျခရသည အပစမား၏ ပါဝင ေဆာငရြကမႈက အားေပးျမႇငတငေသာ စႏႈနးမား ရပါသလား။

► သဘာဝ အရငးအျမစမားအား ခြေဝခထားေပးျခငးႏင ကာကြယေစာငေရာကျခငးတ႔အတြက စႏႈနးမား ရပါသလား။

စားနပရကၡာဖလေရးႏင စကပးေရးတ႔အတြက ဆကသြယေရးႏင သတငးအခကအလကမေဝမႈႏင ဆကႏြယေသာ နယပယမား

က) FSA ဝနထမးမားအား ေအာကပါတ႔ႏငစပလဥး၍ သငတနးမား ေပးၿပးျဖစပါသလား - ► ကားမေရးရာ၊ GBV ၊ အမးသမးအခြငအေရး/လ႕အခြငအေရးမား၊ လမႈအသငးအဝငးမ ဖယကဥထားမႈႏင

လငမႈ ေရးရာကစၥရပမား ► အၾကမးဖကခရသမားအား ဆကသြယေဖးမရနနညးလမးမား၊ ၎တ႔၏ ရပငခြငမား၊ အႏရာယ

ျဖစႏငေျခအား သတငး ေပးပ႔ႏငသည နညးလမးအမးမးႏင ရယႏငသည ကသေစာငေရာကမႈမားႏင စပလဥးသည သတငးအခကအလကမားအား ေဘးကငးစြာ၊ ကငဝတႏင ညညြတစြာ၊ လ႕ဝက ထနးသမးစြာျဖင ပပးေပးႏငမည နညးလမးမား

ခ) FSA ႏင ဆကႏြယေသာ လထတြငးကြငးဆငးေဆာငရြကမႈလပငနးမားသည အေထြေထြလျခေရး ကစၥမားႏင GBV အႏရာယ ေလာခေရးမားအေၾကာငး အသပညာမားက လထအတြငးတြင ျမငတကလာေစ ပါသလား။

► အသပညာေပးမႈမားတြင အၾကမးဖကခရသမား၏ အခြငအေရးမား (ဝနေဆာငမႈေပးသညအဆင ႏင ရပရြာလထအဆငမားတြင လ႕ဝကထနးသမးေပးမႈမားအပါအဝင)၊ အႏရာယျဖစႏငေျခက သတငးေပးပ႔ရမည ေနရာမားႏင GBV အတြက ကသေစာငေရာကမႈမားက မညသ႔ ရယမည ဆသညတ႔ႏင သကဆငေသာ သတငးအခကအလကမား ပါဝငပါသလား။

► ဤသတငးအခကအလကမားအား အသကအရြယအလက၊ ကားမအလက၊ ယဥေကးမႈအရ သငေလာေသာ နညးလမးမားႏင ပပးေပးပါသလား။

► အမးသားမား၊ အထးသျဖင ရပရြာလထေခါငးေဆာငမားသည ထပညာေပးမႈလပငနးမားတြင အေျပာငးအလက ေဖာ ေဆာငေပးသမားအေနျဖင ပါဝငေဆာငရြကေနပါသလား။

ဂ) FSA ဆငရာ ေဆြးေႏြးေျပာဆမႈဖရမမားသည အသကအရြယ၊ ကားမေရးရာႏင ယဥေကးမႈအရ သငေလာေသာနညးလမး မားျဖင ကငးပေနျခငး ျဖစပါသလား။ ယငးတ႔အား အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမား ပါဝငတကေရာကႏငၿပး တကေရာကသမားသည GBV ကစၥရပမားအား ေၾကာကရႊ႕စးရမျခငးကငးစြာ တငျပေဆြးေႏြးႏငပါသလား(ဥပမာ - လ႕ဝကထနးသမးေပးျခငး၊ အမးသမးမားႏင မနးကေလးမား ပါဝငေဆြးေႏြးသည အပစမားတြင အမးသမးမားအား ကညပပးသမားအျဖစ ထားရေပးျခငး၊ စသည)

7

အရငးအျမစမား ရာေဖြစေဆာငးျခငးအတြက GBV ဆငရာ အဓက

ထညသြငးစဥးစားရန အခကမား

ေအာကတြငေဖၚျပထားေသာ အခကအလကမားသည GBV ႏငဆငေသာ FSA စမကနးမားအတြက အရငးအျမစမားက ရာေဖြစေဆာငးရန အဆျပလႊာမား ျပစရာတြင အေရးႀကးေသာ စဥးစားရနအခကမားက အထးျပေဖၚျပထားသည။ အေရးေပၚအေျခအေန မျဖစပြားမ သ႔မဟတ အေရးေပၚအေျခအေနႏင အေရးေပၚအေျခအေနျဖစပြားျပးေနာက ႏင ျပနလညထေထာငေရး၊ ဖြ႕ျဖးတးတကေရးတ႔အတြက ရနပေငြေတာငးခသညအခါ အဆျပလႊာမားတြင GBV အႏရာယကေရာကႏငေျခမားႏင ပတသကေသာအသပညာမားက သရမႈက ထငဟပ၍ ထအႏရာယမား အတြက ဥးတညေဆာငရြကႏငမည နညးဗဟာမားကပါ တငျပႏငပါက ထအဆျပလႊာမားအား ပမ အားေကာငး ခငမာေစပါသည။

အေရးတႀကးသရရန လအပေသာအခကမားရနပေငြ ရရေစေရးထက ပလြနေသာ အေၾကာငးမား

`အရငးအျမစမားအား ရာေဖြစေဆာငးျခငး’ ဆသညမာ ရနပေငြမားက ရယရနသာမက လ႕စြမးအား အရငးအျမစမား၊ ေထာကပပစၥညးမားႏင အလရငမား၏ ကတကဝတမားကပါ တးျမႇငႏငရန ႀကးပမးျခငး ျဖစသည။ အရငးအျမစမား ရာေဖြစေဆာငးျခငးဆငရာ ထညသြငးစဥးစားရမည ေယဘယအခကမားက ထပမရရ ႏငရနအတြက အပငး (၂) မ အဓက အေၾကာငးအရာနယပယအလက လမးညႊနမႈအတြက ေနာကခ အခကအလကမားတြင ၾကညပါ။ ေအာကပါ `ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငး´ ေခါငးစဥေအာကတြင အျခားေသာ လသားခငး စာနာမႈဆငရာ က႑မား/မတဖကမားႏင ပးေပါငးညႇႏႈငးျခငးျဖင အရငးအျမစမားက ေဆာၾသ စညးရးႏငရနအတြက မဟာဗဟာအခ႕အား ထပေဆာငး တငျပထားပါသည။

က။ လသားခငး စာနာေထာကထားမႈဆငရာ လအပခကမားအား လႊမးျခရႈျမငမႈ

► အစားအစာ စမခန႔ခြမႈ၊ ေမြးျမေရးတရစၧာမား စမခန႔ခြမႈႏင စကပးေရးဆငရာ (အမတြငးႏင ပမကယျပန႔ေသာ ရပရြာလထတြငးရ) တာဝနမားအား နားလညသရကာ ကား/မ၊ အသကအရြယ၊ မသနစြမးမႈႏင အျခားေသာ သကဆငရာ ထခကလြယသည အခကမားအလက ခြျခားမတတမးတငထားပါသလား။ အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အျခားေသာ အႏရာယ ကေရာကလြယသည အပစမား၏ အႏရာယကေရာကႏငေစေသာ အခကမားက နားလညသရ ေဖာျပထားပါသလား။

► ‘GBV’ ဟ ေယဘယသးႏႈနးျခငးထက GBV ပစမား (ဥပမာ - အစားအစာက လငႏင လလယမႈ၊ အတငးအၾကပ ႏင/ သ႔မဟတ ၿခမးေျခာကကာ ျပညတနဆာလပခငးျခငး၊ ကေလးအား အမေထာငခေပးျခငး ႏင/သ႔မဟတ အတငးအၾကပ အမေထာငျပခငးျခငး၊ ရငးႏးေသာ အတေန အေဖာမ အၾကမးဖကမႈႏင အျခားအမတြငးအၾကမးဖကမႈ ပစမား၊ စသည) အား သးျခား ေဖာျပကာ ဆနးစစေလလာထားပါသလား။

8

ခ။ စမခက၏ ကးေၾကာငးဆေလာမႈ

► အေရးေပၚအေျခအေနအတြက ျပငဆငရန အဆျပလႊာမၾကမး ျပစသညအခါ• GBV အႏရာယျဖစႏငေျခက ေလာပါးသကသာသြားေစမည အစအစဥအတြက ေဘးကငး

လျခေသာ ဒဇငးပစႏင လကေတြ႕အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကမႈမားက FSAက႑တြင ပါဝငေဆာငရြကေနေသာ အစးရ၊ ဝနထမးမားႏင လမႈအသငးအဝငးအပစမားအား သငတနးမား ျပငဆငကငးပေပးႏငရနအတြက မဟာဗဟာတစခ ရၿပးျဖစပါ သလား။

• လထတြငးသ႔ GBV ႏငဆကႏြယေသာ သတငးအခကအလကမား ျဖန႔ေဝႏငသည ပစၥညးမား က ပစ အမးမး၊ ဘာသာစကားအမးမးျဖင (ဥပမာ မကမျမငစာမား၊ သေကၤတဘာသာစကား၊ ရးရငးေသာ ပျပသတငးစကားမား၊ ရပပမား စသည) ရရႏငရနအတြက ထပေဆာငး ကနကစရတမား ရပါသလား။

► အေရးေပၚအေျခအေနအတြက တ႔ျပနေဆာငရြကေပးရန အဆျပလႊာမၾကမးျပစသညအခါ • အစားအစာ ကညေထာကပေရးအစအစဥမားသည GBV အႏရာယႏငၾကေတြ႕ႏငေျခက

မညသ႔ ေလာပါးသြားေစႏငေၾကာငးက ရငးရငးလငးလငး ေဖာျပထားပါသလား (ဥပမာ - အစားအစာ ျဖန႔ေဝသည ေနရာႏင အခန၊ သငေလာသည ေနရာတြင အမးသမးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရသည အျခားအပစမားအတြက ရကၡာကတျပားမား ျဖန႔ေဝေပးျခငး၊ အစားအစာထပမား၏ အရြယအစား၊ ျဖန႔ေဝရာေနရာမားသ႔ အသြားအျပနျပလပႏငရန ပပးမႈမား၊ စသည)။

• အသးျပမည မဟာဗဟာမားသည Sphere လကစြစာအပတြင ပါရေသာ စႏႈနးမားႏင ကကည ပါသလား။

• အစားအစာ ကညေထာကပမႈက႑တြင အမးသမးဝနထမးမားအတြက ေဘးကငးလျခၿပး ထေရာကေသာ လပငနးခြင ပတဝနးကငအေျခအေနမား ဖနတးေပးရနအတြက ကနက စရတမား ထပေဆာငးလအပပါသလား (ဥပမာ - အလပတာဝနျဖင ခရးသြားလာရာတြင အမးသမးဝနထမးအား တစဥးတညး မသြားေစျခငး သ႔မဟတ အမးသမးဝနထမးႏငအတ အမးသားမသားစဝငတစဥးက အေဖာလကေပးဖ႔ ပပးေပးျခငး)။

► အေရးေပၚအေျခအေနၿပးဆးခနႏင ျပနလညထေထာငေရးအတြက အဆျပလႊာမၾကမး ျပစသည အခါ• GBV အႏရာယကေရာကႏငေျခရသမား၏ ေဘးကငးလျခမႈႏင ဘဝသာယာအဆငေျပမႈ

တ႔အတြက ေရရညမဟာဗဟာမားႏင အခ႕ေသာ GBV အမးအစားမားအား ေလာခရန ေရရညႀကးပမးအားထတမႈမားတြင စမခကမ မညသ႔ ပါဝငကညမည ဆသညက ရငးရငးလငး ေဖာျပထားပါသလား (ဥပမာ - စကပးေရးထတလပမႈ တးတကေစရနအတြက စကပးေရးသြငးအားစမား ပပးေပးျခငး၊ အမးသမးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမား၏ စကပးေျမမားအား လကလမးမမႈႏင ေမြးျမေရးတရစၧာနမားအား ပငဆငမႈတ႔က အဟန႔အတားျဖစေစေသာ ခြျခားဆကဆသည အေလအထမားအား ႏငငအဆငႏင ေဒသဆငရာဥပေဒမားမ ကငတြယေျဖရငးေပးေၾကာငး ေသခာေစျခငး၊ ေမြးျမေရးတရစၧာနမားအား အမးသမးမား လကလမးမေစရန ကညပပးေပးျခငးျဖင အမေထာငစႏင ရပရြာအတြငးရ ကားမေရးရာအခနးက႑မားတြင ပမ ကယျပန႔ေသာ ေျပာငးလမႈမား ျဖစေပၚေစရန ကညပပးေပးျခငး၊ စသည)။

• ေရရညတညၿမေရးအတြက ရပရြာလထႏင လကတြလပေဆာငမညဆေသာ ကတကဝတအား အဆျပလႊာတြင ထငဟပေဖာျပထားပါသလား။

9

ဂ။ စမခကအား ရငးလငးေဖာျပျခငး

► အဆျပသည လပငနးမားသည GBV ႏင ဆကႏြယေသာ လပငနးမားက ေပါငးစပထညသြငးရန အတြက လမးညႊနသေဘာတရားမား ႏင အဓက ခဥးကပေဆာငရြကရန နညးလမးမားက ထငဟပ ပါသလား။ (လ႕အခြငအေရးက အေျခချခငး၊ အၾကမးဖကမႈ ခစားခရသက ဗဟျပေဆာငရြကျခငး၊ ရပရြာလထ အေျချပျခငး၊ စနစမားက အေျခချခငး)

► အဆျပသညလပငနးမားတြင ရငးျမစမားက ထေရာကမားျပားေစရနႏင နညးဗဟာက ေဆာငရြကႏငရနအတြက အျခား လသားခငးစာနာေထာကထားမႈေဆာငရြကသမား၊ က႑မားႏင ခတဆကမႈမား ပါဝငပါသလား။

► အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အျခားေသာ အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အပစမားအား FSA ဝနထမးမားအျဖစ တာဝနထမးေဆာငေစျခငးႏင စကပးေရးႏင ေမြးျမေရး စမခန႔ခြမႈတ႔တြင ပါဝငေစျခငး အပါအဝင ၎တ႔၏ ပါဝငေဆာငရြကမႈႏင လပပငခြငေပးျခငးတ႔အား စမခကမ အားေပး/ေထာကပပါသလား။

လကေတြ႕အေကာငအထညေဖၚရာတြင အဓက ထညသြငးစဥးစားရမည GBV ဆငရာ

အခကမား

ေအာကတြငေဖၚျပထားေသာအခကမားမာ လသားခငးစာနာေထာကထားမႈ အေျခအေနမားတြင FSA လပငနးမားက ေဆာငရြကသညအခါ GBV ႏင စပလဥး၍ ထညသြငးစဥးစားရမည အေထြေထြအခကအလကမား ျဖစပါသည။ ထအခကမားက မျဖစမေနရရရမည ရပငခြငမား၊ လအပခကမား ႏင ေဖၚထတရရသည ဥးတညလထ၏ ရငးျမစမားက အစဥ ထညသြငးစဥးစား၍ ေနာကခအေျခအေနအလက ဆေလာသလ ျပငဆငေဆာငရြကသငသည။စားနပရကၡာဖလေရးႏင စကပးေရး အတြက စမကနးေရးဆြရာတြင GBV အႏရာယ ေလာခေရးအား ေပါငးစပ ထညသြငးျခငး

၁။ FSA လပငနးမားအားလးက စမကနးေရးဆြျခငး၊ ဒဇငးပစေရးဆြျခငးႏင အေကာငအထညေဖာျခငးတ႔တြင အမးသမးမားဆယေကာသကမနးကေလးမားႏင အျခားေသာ အႏရာယက ေရာကႏငေျခရသည အပစမားက ဝနထမးမားႏင ဥးေဆာငသမားအျဖစ ပါဝငေဆာငရြကပါ။ (ပါဝငမႈေၾကာင လျခေရးအႏရာယ သ႔မဟတ GBV အႏရာယ ပမျမငမားေစႏငသညအေျခအေနမားတြင လအပသလ သတျပေဆာငရြကရန)

► FSA စမကနးဝနထမးမားတြင အမးသမးဝနထမး ၅၀ ရာခငႏႈနး ပါဝငေစရန ႀကးပမးျခငး၊ အမးသမးမားက ပမန သငတနးႏင လပငနးခြငသငတနးမားေပး၍ ေခါငးေဆာငမႈ ရာထးမား ရယႏင လာေစရန ႏင သငတနးျပနလညပ႔ခႏငေစရန ဥးတညပပးမႈမားလညး ေပးရမည။

► အမးသမးမား (ႏင သငေတာသညေနရာမားတြင ဆယေကာသက မနးကေလးမား)သည လထအေျချပ FSA ေကာမတမားႏင စမခန႔ခြမႈအပစမားတြင တကၾကြစြာ ပါဝငေစရမည။ ရပရြာတြင အမးသမးမားႏင မနးကေလးမား၏ အခနးက႑က ေျပာငးလရနႀကးစားျခငးေၾကာင ျဖစေပၚလာႏငဖြယရေသာ တငးမာမႈမားက သတထားရမည။ လအပပါက အမးသားမား၏ ပပးမႈက ရရရန ၄ငးတ႔ႏင ေဆြးေႏြးဖလယမႈမား ျပလပရမည။

► FSA ဝနထမးမား၊ ေခါငးေဆာငမႈႏင သငတနးဆရာရာထးမားထတြင အႏရာယကေရာကလြယသည အပစမားမ လမားက ထညသြငးခန႔ထားရမည။ စမကနးမားတြင ထခကလြယမႈဆငရာ အေရး ကစၥမားအား လေလာကစြာ ကယစားျပ၍ ကယတငေျဖရငးေပးႏငရန ၄ငးတ႔ထမ ပါဝငကညမႈမား ရယရမည။

10

အေရးတႀကးသရရနလအပေသာအခကမားLGBTI မား

အစားအစာ ကညေထာကပေပးသည အစအစဥမားတြင လငတစမကအမးသမး (lesbian)၊ လငတစမကအမးသား (gay)၊ လငတလငကြစမကသ (bisexual)၊ လငေျပာငးထားသ (transgender) ႏင လငႏစမးရသမား ၾကားလငရသ မား (intersex) (LGBTI) သည သာမနႏငမတေသာ အခကအခမားက ရငဆငၾကရပါသည။ ဥပမာ - အစားအစာ ကညေထာကပမႈမားသည လငကြမားကသာ ခစခငစမကသည ဆကဆေရးမားသာ ရရမညဟသည ယဆခကမားေပၚတြင အေျချပကာ လငတစမက အမးသမးမား၊ လငတစမက အမးသားမားႏင လငတလငကြ စမကသမားအား ဖယကဥထားႏငပါသည။ ထ႔ျပင LGBTI မားသည အစားအစာ ႏင/သ႔မဟတ စကပးေရးအတြက ပပးပစၥညးမားက ျဖန႔ေဝခနမားတြင တနးစေနသည ေနရာမ ဖယထတခရႏငပါေသးသည။ အစားအစာ ျဖန႔ေဝမႈ မားမ ဖယကဥခရျခငး သ႔မဟတ ရရရနေႏာငေႏးေစျခငးမားေၾကာင LGBTI မားသည အသကရငသနရနအတြက လငႏငလလယရေသာ အႏရာယမားသည လပရပမားက မလႊမေရာငသာ ျပလပရႏငပါသည။ ျဖစႏငပါက အစားအစာ ကညေထာကပေရး အစအစဥ ေရးဆြသမားသည LGBTI မား ၏ စားနပရကၡာဖလမႈအေပၚ အစားအစာကညေထာကပမႈမားမ မညသ႔ အကးသကေရာကႏငမညက သရရနႏင ၎တ႔၏ အေျခခအခြငအေရး မားႏင လအပခကမားက ကငတြယ ေျဖရငးေပးသည နညးဗဟာမားက ယဥေကးမႈႏင လကေလာညေထြ ခမတႏငျခငးျဖင GBV အႏရာယက အနညးဆးျဖစေအာင ေလာခႏငရနအတြက ေဒသခ LGBTI အဖြ႕အစညးမားႏင ကြမးကငပညာရငမားအား ေဆြးေႏြးတငပငရပါမည။

(Duncan Breen, Human Rights First, Personal Communication ၊ ၂၀၁၃ခႏစ ေမလ ၂၀ ရကမ ပပးေပးေသာ သတငးအခကအလက)

၂။ GBV အႏရာယအား အနညးဆးျဖစေအာင ေလာခႏငေသာ နညးလမးမားျဖင အသးအေဆာငပစၥညးႏင ေငြသားက အေျခခေသာ ေဆာငရြကခကမားက လပေဆာငႏငရန ဒဇငးပစေရးဆြပါ။

► ေဝျခမးေရးမားအတြက ရငးလငးေသာ၊ တစသမတတညးျဖစေသာ၊ ပြငလငးျမငသာေသာ စနစမားအား ရပရြာလထမားအားလး သရေစရနအတြက တညေထာငပါ။ ကညေထာကပမႈမား ရရရန လအပသည သတမတခကမားအပါအဝင မဝါဒမားႏင လပထးလပနညးမားက အမးသမးမား၊ မနးကေလးမား၊ ေယာကားေလးမားႏင အမးသားမား သရႏငရနအတြက သတငးအခကအလကမားက (စာျဖင၊ ႏႈတျဖင၊ ရပပမားျဖင) မနမန ပပးေပးပါ။ ယငးသ႔ ပပးေပးျခငးသည ေဝျခမးေရး ေထာကပကညမႈမားႏင ဆကႏြယေသာ အႏရာယမားက အနညးဆး ေလာခႏငရန

► ကညေပးႏငပါသည (ဥပမာ - အမေထာငဖကမားမ ေထာကပပစၥညးမားက ထနးခပႏငရန တကခကျခငးေၾကာင ရငးႏးသည အတေနအေဖာမ အၾကမးဖကမႈမားက ျမငတကလာေစျခငး၊ အစားအစာ ႏင/သ႔မဟတ စကပးေရးအတြက ေထာကပပစၥညးမား ျဖန႔ေဝမႈမားအၿပးတြင လငပငးဆငရာ တကခကမႈမားႏင ၾကေတြ႕ရျခငး၊ အမးသမးမားသည လပအားအတြက ေငြသား သ႔မဟတ အစားအစာ ေပးသည အစအစဥမားတြင ပါဝငမႈေၾကာင တကခကခရမား၊ စသည)

► ကညေထာကပမႈမားက လႊေျပာငးေပးရန ေရြးခယထားသည စနစပစမားသည စားနပရကၡာ လအပခကမားက ျဖညဆညးေပးႏငေလာကေအာင လေလာကေသာ စနစမား ျဖစေၾကာငး ေသခာေစရပါမည။ သ႔မသာ အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမားအား အစားအစာ ႏင/သ႔မဟတ စကပးေရးေထာကပပစၥညးမားအတြက လငႏင

11

အလအလယျပရျခငးမ တားဆးကာကြယႏငမညျဖစပါသည။ ► ရပရြာလထႏင ပးေပါငးညႇႏႈငးကာ စားနပရကၡာခြတမးကတျပားမား ႏင/သ႔မဟတ စကပးေရးအတြက

ေထာကပပစၥညး ကပြနလကမတမား အသးျပမႈအား မညသ႔ တာဝနေပးမည၊ ေစာငၾကညၾကပမတမည ဆသညက ေသေသခာခာ စဥးစားသးသပရပါမည။ သ႔မသာ လတစဥး၏ အမေထာငရ၊ မရဟသည အခက၊ လငပငးဆငရာ တမးညႊတမႈ သ႔မဟတ ကားမေရးရာ သတမတခကမား မညသ႔ပငရရ လအပခကမားက ျဖညဆညးေပးႏငေၾကာငး ေသခာေစရန အေထာကအကျဖစပါလမမည။

► GBV အၾကမးဖကခရသမားသည ပစၥညးျဖန႔ေဝရာေနရာမားသ႔ မသြားေရာကႏငပါက အစားအစာက လကလမးမႏငမည နညးလမးမားက ဆနးသစတထြငပါ (ဥပမာ - ကနးမာေရးဌာနမားတြင ေန႕စဥအစားအစာလအပခကမားက ပပးေပးျခငး)။ ထအစအစဥမားသည အၾကမးဖကခရသမားမ ဖယကဥခရသညဟေသာ အသ သ႔မဟတ ကရ႕ျပစတငခရမႈမား တးမလာေစေၾကာငး ေသခာေစရပါမည။

► အစားအစာပပးေပးရန လအပေနေသာ ေကာငးသား/သမားသည ေကာငးမား၏ အာဟာရေကြးေမြးေရး အစအစဥမား (ဥပမာ အမသ႔ စားနပရကၡာမား ေပးလကေသာ အစအစဥမား) က လကလမးမမႈရေၾကာငးႏင သငေလာသည ေနရာမားတြင ေငြသား သ႔မဟတ ကပြနလကမတ အေထာကအပမားက ရရေၾကာငး ေသခာေစရပါမည။

► ဇနးတစဥးထက ပေသာ အမေထာငစမားရသည အေျခအေနမားတြင ဇနးတစဥးခငးစႏင သမ၏

ေအာငျမငရနအလားအလာေကာငးေသာလပေဆာငခက

၂၀၁၃ ခႏစ ႏစလညမ ၂၀၁၄ ခႏစ ဧၿပလအထ ကလသမဂၢကေလးမား ရနပ ေငြအဖြ႕ မာလႏင ကကသလစ ကယဆယေရးဝနေဆာငမႈ အဖြ႕သည ဘာမာကႏငေမာပတေဒသမားရ စားနပရကၡာ ျပတလပသည ျပနာက ရငဆငေနရေသာ ေနရပစြန႔ခြာ ေရႊ႕ေျပာငးေနထငသမားႏင လကခထားေသာ လထမားက ကညေထာကပရနအတြက ေငြသားလႊေျပာငးေပးသည အစအစဥတစခ က ေဆာငရြကေပးခပါသည။ အမေထာငစမားသည ေငြသားလႊေျပာငးမႈမားအား တကရက ျဖန႔ေဝျခငး သ႔မဟတ အလကထေရာနစစနစျဖင လႊေျပာငး မႈမားမတစဆင လကခရရ ပါသည။ အစအစဥ၏ ရညမနးခကမာ အစားအစာႏင အျခား အေျခခလအပခကမားအား ျဖညဆညးေပးရနအတြက ကန႔သတခကမထားရေသာ ေငြသားလႊေျပာငးေပးမႈမား ျပလပေပးရနျဖစၿပး တစခနတညးတြင အစားအစာအတြက လငႏင လလယျခငး အပါအဝင အႏရာယမားေသာ ရငဆငေကာလႊားမႈ နညးလမးမားႏင အျခားကာကြယ ေစာငေရာကေရးဆငရာ အႏရာယမားက ေလာခေပးရန ျဖစပါသည။ လပေဆာငရသည လပငနး (ဥပမာ အမနတကယေငြသား လႊေျပာငးမႈမား) သည ခကခရႈပေထြးေသာလညး ေနာကဆးျပနလနသးသပမႈ ရလဒမားႏင ပါဝင သမား၏ တ႔ျပနမႈမားအရ အစအစဥသည ဥးတညသတမတခကမားက ျပညမေအာင ေဆာငရြကႏငျခငး၊ အမးသမးမား ႏင ကေလးမားအား ကာ ကြယေစာငေရာကမႈ တးတကလာျခငး၊ အႏရာယမားေသာ ရငဆငေကာလႊားမႈ နညးလမးမားက ေလာနညး ေစျခငးႏင ကာကြယႏငျခငးတ႔က ေအာငျမငစြာ လပေဆာငႏငၿပး ပါဝငသမားသည ေယဘယအားျဖင စတ ေကနပမႈ ရရၾက ေၾကာငး ေပၚလြငခပါသည။ ေငြသားလႊေျပာငးမႈမားသည အမေထာငစမား၏ အစားအစာ၊ ပညာေရးႏင ကနးမာေရးဝနေဆာငမႈမားက လကလမးမမႈ၊ ေနထငမႈအေျခအေနမားႏင ရငးႏးျမႇပႏႏငစြမးတ႔က တး တကေစၿပး ေရရညတြင ဝငေငြမားက ရရေစပါသည။ ထမသာမက ကည ေထာကပမႈမားသည ခကခေသာ အေျခအေနမားတြင ၎တ႔၏ ဂဏ သကၡာအား ထနးသမးထားႏငရန ကညခေၾကာငး အစအစဥတြင ပါဝငသ မားက ေျပာျပၾကပါသည။

(မာလ GBV အစအဖြ႕ခြ၊ Personal Communication,၂၀၁၄ခႏစ စကတငဘာ ၂၄ ရကမ ေပးေသာ အခကအလကမား)

12

ကေလးမားအား သးျခား အမေထာငစတစခအျဖစ ဆကဆသငပါသည။ သ႔မဟတ ဒတယ ႏင တတယ ဇနးမားသည ၎တ႔၏ ေငြသား/ရကၡာက သးသန႔မသားစတစခအျဖစ ေတာငးဆမႈအား ခြငျပသည သတမတခကမားက ျပ႒ာနးေပးသငပါသည။

၃။ စကပးေရးႏင ေမြးျမေရး အစအစဥမားမတစဆင အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာက ႏငေျခရေသာ အျခားအပစမားအတြက စားနပရကၡာ မဖလမႈအား ကငတြယေျဖရငးေပးရန ေဆာငရြကပါ။

► လသားခငးစာနာစြာ တ႔ျပနေဆာငရြကမႈတြင စကပးထတလပမႈႏင စကပးေရးထတကန အမးအစားမား တးခ႕မႈ အစအစဥမားက ထညသြငးပါ။ အမးသမးမားႏင အႏရာယကေရာက ႏငေျခရေသာ အျခားအပစမားအတြက အလပတာဝနမား ပမပေစဘ သ႔မဟတ အဓက ကေသာ ပငဆငပစၥညးမားက လကလမးမမႈ ေလာနညးမသြားေစဘ သငေလာသည ေမြးျမေရး လပေဆာငခကမားက သတမတေဖာထတပါ။

► ေဒသခအဖြ႕အစညးမားႏင မတဖကျပကာ အမးသမးမား၊ ဆယေကာသက မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမားအေနျဖင ၎တ႔၏ ေဒသတြင ေအာငျမငစြာ ေရရည လပကငသြားႏငမည စကပးေရးလပငနးမားအတြက လအပေသာ ကရယာမား၊ ေထာကပ ပစၥညးမားႏင သငတနးမား ရရေအာင ေဆာငရြကေပးပါ (ဥပမာ - အစားအစာထတလပမႈ၊ ျပငဆငမႈႏင သေလာငမႈဆငရာ နညးပညာကြမးကငမႈ၊ ေမြးျမေရးတရစၧာနမား ထနးသမးမႈ၊ စားေသာကကနမားအတြက ေစးကြကရာျခငးႏင ျဖန႔ချခငး၊ စသည သငတနးမား)

► အမးသမးမား၊ ဆယေကာသကမနးကေလးမားႏင အႏရာယ ကေရာကႏငေျခရေသာ

ေအာငျမငရနအလားအလာေကာငးေသာလပေဆာငခက

ကြနဂဒမကရကတစသမၼတႏငငတြင ကမၻာစားနပရကၡာအစအစဥ (WFP) သည ေဆးရတငရေသာ လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကခရသမားအတြက အစားအစာမားက ျဖန႔ေဝေပးၿပး အာဟာရ လေလာကစြာျဖင ဒဏရာမား ကကသညထ အနားယေစပါသည။ ေတာငပငး ကဗ၊ ဘကာဗရ ပနဇေဆးရမ ေဆးရဝနထမးမား၏ အဆအရ ထေထာကပမႈမားသည ဒဏရာေပာကကငးကကေစမႈတြင မားစြာ ထးျခားမႈရသညဟ ဆပါသည။ အစားအစာ ကညေထာကပမႈမားေၾကာင အမးသမးမားသည ျပနလည နလနထလာရန လအပသည အခနကာလအထ ေဆးရတြင ေနႏငရန ကညေပးပါသည။ ေဆးရတြင အမးသမးမားသည စတပငးဆငရာ ႏစသမေဆြးေႏြး ပညာေပးမႈမား၊ လမႈစးပြားကစၥမားႏင ဥပေဒေရး ကစၥမားအတြက အၾကဥာဏမားက ရရႏငသညအျပင လကမႈပစၥညးမား ျပလပျခငးကသ႔ေသာ ကြမးကငမႈအသစမားကလညး သငယႏငၾကပါသည။

WFP သည အၾကမးဖကခရသမားအတြက ကညပပးမႈမားေပးရန အျခားနညးလမးမားကလညး ရာေဖြခပါသည။ ဥပမာ ဝငေငြရရႏငသည နညးလမးမားႏင အၾကမးဖကခရသမားအတြက ဘဝက ျပနလညထေထာငႏငရန ပမ ႀကးမားေသာ အခြငအလမးမားက ေပးရနအတြက သငတနးတကရန အစားအစာေပးေသာ အစအစဥမားတြင ပါဝငရန ပပးေပးျခငးမး ျဖစပါသည။

(ကမၻာကလသမဂၢစားနပရကၡာအစအစဥ၊ ၂၀၁၁ - ေနရပစြန႔ခြါေရႊ႕ေျပာငးေနထငစဥ အစားအစာ ကညေထာကပ ေပးေနရေသာ အေျခအေနတြင လငမႈဆငရာႏင ကားေရးရာအေျချပအၾကဖကမႈမားအား ကာကြယမႈႏင တ႔ျပနေဆာငရြကမႈတ႔က အားေပးျခငး၊ အဖြ႕အစညးတြငး ထတေဝျခငး၊ စာမကႏာ ၁၀ တြင ပါရသည သတငးအခကအလက)

13

အျခားအပစမားအတြက စကပးေရးႏင ေမြးျမေရး ပစၥညးမားက ပငဆငမႈႏင ထနးခပစမႏငမႈတ႔ တးပြားလာေစမည နညးလမးမားက ရာေဖြပါ။ ထပငဆငပစၥညးမားသည အသကအရြယ၊ ကား/မႏင ယဥေကးမႈအရ သငေလာမႈရေၾကာငး ေသခာေစရပါမည (ဥပမာ - အခ႕ေသာအေျခအေနမားတြင အမးသမးမားသည သစသးဝလ ပနးမနမားႏင ၾကက၊ ဘမား ေမြးျမစကပး ထတလပျခငး၊ ေရာငးချခငးႏင အသးျပျခငးတ႔သည အဓကစားသးေသာ ေကာကပသးႏမား စကပးျခငးထက ယဥေကးမႈအရ ပမ လကခႏငဖြယ ရပါသည)။

၄။ စားနပ ရကၡာဖလမႈႏင စကပးေရး လပေဆာငမႈမားတြင ေဘးကငးလျခမႈ ျမငမားလာေစသည နညးဗဟာမားက အသးျပ၍ လကေတြ႕အေကာငအထညေဖာပါ။

► အစားအစာႏင စကပးေရးေထာကပပစၥညးမား ျဖန႔ေဝရနအတြက ေဘးကငးၿပး အခကအခာ ကေသာ ေနရာမားက ေရြးခယရာတြင Sphere စႏႈနးမားက လကနာရပါမည။ ျဖန႔ေဝရာေနရာမားသ႔ အသြားအျပနလမးမားအား ရငးလငးသသာစြာ အမတအသားျပေပးထားၿပး အျခားေသာ ရပရြာလထမားလညး လကလမးမကာ မၾကာခဏ အသးျပႏငရပါမည။ လျခေရးအေျခအေနမားေၾကာင ျဖန႔ေဝရာေနရာမားသ႔ လကလမးမ ေရာကရႏငမႈ အကန႔အသတ ရပါက ကာကြယေစာငေရာကေရး လပေဆာငသမားႏင လကတြကာ အမးသမးမား၊ ဆယေကာသက မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမားအား လကပါေစာငေရာက ေပးျခငးႏင ကငးလညေပးျခငးတ႔က ေဆာငရြကေပးပါ။ သ႔မဟတ ျဖန႔ေဝရာ ေနရာမားႏင ျပနလည ထြကခြာရာ လမးမားအတြက လထအေျချပ လျခေရးအစအစဥမားက ေရးဆြ ေဆာငရြကပါ။

► အစားအစာႏင ပစၥညးျဖန႔ေဝေသာ ေနရာမားအား ပစေရးဆြမႈႏင ေနရာခထားမႈတြင လျခေရးကစၥအား ေအာကပါနညးလမးမားျဖင ထညသြငး ေျဖရငးေပးပါ - • အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေသာ အျခားအပစမားအတြက

အလြယတက လကလမးမၿပး ေဘးကငးလျခေစမည ျဖန႔ေဝခနမားက သတမတေရးဆြျခငး (ဥပမာ - ေဘးကငးစြာ ရအမျပနႏငရနအတြက ျဖန႔ေဝမႈမားအား ေန႕အခနတြင စတငကာ မးမခပမအဆးသတပါ)

• ျဖန႔ေဝခနမားတြင အမးသမးဝနထမးမား ရေနေစၿပး အစားအစာႏင ပစၥညးျဖန႔ေဝသည ေနရာမားတြင အမးသမးႏငပတသကေသာ ေနရာအခငးအကငးမားထားရပါ။

• အစားအစာႏင ပစၥညမား သယချခငး၊ မတပတငစာရငးသြငးျခငး၊ ျဖန႔ေဝျခငးႏင ျဖန႔ေဝၿပးခနမားက ေစာငၾကညၾကပမတရာတြင အမးသမးမားအား ေစာငေရာကသမားအျဖစ ထားရျခငး (အေပၚအကႌမား၊ ဝစမား၊ ေအဂငစအမတတဆပမား၊ စသည)

• ျဖန႔ေဝရာေနရာမားတြင လအပပါက ကား/မ ခြျခားေပးထားၿပး GBV အႏရာယမား တးမလာ ေစရနအတြက ထေနရာမားက ေစာငၾကညၾကပမတေပးျခငး (ဥပမာ အမးသမး တစဥးတညး ပစၥညးျဖန႔ေဝရာေနရာမ ျပနလည ထြကခြာေသာအခါ အလြယတက သရႏငေသာ အခါ။)

► အစားအစာႏင စကပးေရးဆငရာ ေထာကပပစၥညးမား လကခရယျခငးေၾကာင ေဘးဒဏခလထအေပၚ သကေရာကႏငေသာ ဝနထပဝနပးမားက ေလာခႏငရန ဥးတညလက ေဆာငရြကခကမားက ပစေရးဆြပါ (ဥပမာ - အစားအစာျဖန႔ေဝရာ ေနရာမားအား ေနထင/ခကျပတရာ ေနရာမားႏင တတႏငသမ အနးဆးတြင ထားရျခငး၊ အစားအစာထပမားသည အမးသမးမား၊ ကေလးမားႏင မသနစြမးသမား သယယသြားႏငေလာကသည အေလးခနရေၾကာငး ရေၾကာငး ေသခာေစျခငး၊ ေလးလေသာ အထပမားအတြက သယယပ႔ေဆာငေပးေရး နညးဗဟာမား ခမတေပးျခငး၊ စသည)

► စကပးရန ေျမေနရာမား သတမတေပးေသာအခါ ထေျမေနရာမားသည ေဘးကငးလျခၿပး

14

အခကအခာကေသာ အေနအထားမးတြင ရရပါမည။ သ႔မသာ တစဥးတညး အလပလပေသာ သ႔မဟတ အပစငယေလးမားျဖငသာ အလပလပေသာ အမးသမးမား၊ ဆယေကာသက မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမားအား ကာကြယေစာငေရာက ေပးရန အေထာကအကျဖစၿပး ထသ႔မဟတပါက ၎တ႔သည အလပလပေနစဥ သ႔မဟတ အသြားအျပနခရးတြင တကခကခရႏငသည အႏရာယ ရပါသည။ အေျခအေနႏင သငေလာ ကကညေသာ လျခေရးနညးလမးမားက စဥးစားေပးပါ (ဥပမာ- လကပါေစာငေရာကေပးျခငး၊ ကငးလညျခငး၊ ေဘးကငးစြာ ျဖတသနးသြားလာႏငေသာ လမး၊ စသည)။

၅။ ခကျပတရန ေလာငစာႏင အျခား စြမးအငမားအား ေဘးကငးလျခစြာ လကလမးမေစျခငးအား အစအစဥမားထတြင ထညသြငးေဆာငရြကပါ။

► ထခကခစားရေသာလထႏင တငပငေဆြးေႏြးကာ သဘာဝဓာတေငြ႕အား ေဘးကငးစြာ ေရရည လကလမးမ အသး ျပႏငမႈအပါအဝင ခကျပရနေလာငစာမားက လကလမးမရရႏငေစမည နညးဗဟာတစခက ေရးဆြရပါမည။ ခကျပတရန ေလာငစာလအပခကမားႏင စပလဥးသည ႏစသကမႈမားက အသအမတျပ ေလးစားရပါမည။ ျဖစႏငပါက၊ သငေလာပါက စားနပရကၡာမားႏငအတ အေရးေပၚ ခကျပတရန ေလာငစာမားကလညး ပပးေပးပါ။

► ေကာငးမား၊ အာဟာရေကြးေမြးေရး သ႔မဟတ အာဟာရခ႕တမႈ ကသေရးဌာနမားတြငပါ ေလာငစာသကသာေသာ မးဖမားႏင ခကျပတသည နညးစနစမားက အသးျပရန အားေပးပါ။ လမားအား ေလာငစာသကသာ ေသာ မးဖမားက လကလမးမအသးျပႏငမည နညးလမးမားႏင မးဖအသးျပနညး၊ ေလာငစာစားသကသာ ေစရန ထနးသမး ေစာငေရာကနညးမားက ေပးပါ။

► အမးသမးမားသည မၾကာခဏဆသလ အမေထာငစဝငေငြအတြက ထငးေရာငးရေသာေၾကာင ပမေဘးကငးလျခေသာ၊ ပမ ေရရညခေသာ ဝငေငြဖနတးႏငမႈနညးလမးမားက ပပးေပးႏငရနအတြက

ရရေသာ သငခနးစာ

၂၀၁၃ခႏစ၊ ဖလစပငႏငင၏ တငဖြနးေဟယနအား တ႔ျပနေဆာငရြကမႈတြင စစတပသည ေဝဟငမ အစားအစာမား ခေပးျခငး အား ေဝးလေခါငသေသာ ေဒသမားႏင အျခားနညးျဖင မေရာကရႏငေသာ ကြနးမားႏင ေတာငေပါငေဒသမားရ လမား အတြက လပေဆာငေပးခပါသည။ ေဘးအႏရာယကငးေသာ ျဖန႔ေဝမႈမား ျဖစေစရနအတြက ေျမျပငတြင ညႇႏႈငးေဆာငရြကမႈ မား ျပလပရန စားနပရကၡာဖလမႈႏင စကပးေရး အစအဖြ႕မ အသေပးေဆြးေႏြးခပါသည။ ထညႇႏႈငးေဆာငရြကမႈသာ မရခ ပါလင အစားအစာမားအား ေကာငးကငမသာ ခေပးေနမညျဖစရာ အစားအစာမား ရရရန ေျပးလႊားလယကရမညျဖစေသာ ေၾကာင ကယခႏၶာ ပမ ၾက႕ခငသနစြမးသမားက အမားဆး ရရၾကမညသာ ျဖစပါသည။ ထအခါ ရႏငေနၿပး ျဖစေသာ အာဏာ/ အရငးအျမစ မညမမႈမားက ပမ ဆးရြားေစၿပး စားနပရကၡာ ပငဆငသမားက မရသမားအား ေခါငးပျဖတအျမတထတရန အခြငအလမး ရရေစမညျဖစသညအတြက လငပငးဆငရာအျမတထတမႈႏင အျခား GBV ပစမား ျမငတကလာႏငပါသည။ ေဝဟငမ အစားအစာမား ခေပးမႈအား ေျမျပငတြင ပးေပါငးေဆာငရြကေပးမည အဖြ႕တစဖြ႕ ရေနမသာ ေဆာငရြကသငေၾကာငး အစအဖြ႔မ တကတြနးေဆြးေႏြးခပါသည။

(ဖလစပငရ စားနပရကၡာဖလမႈႏင စကပးေရး အစအဖြ႕၊ Personal Communication၊ ၂၀၁၄ခႏစ မတလ ၂၂ ရကတြင ပပးေပးေသာ အခကအလက)

15

အစားထးသးစြႏငေသာ စြမးအငအစအစဥမားႏင အမးသမးမား၏ အသကေမြးဝမးေကာငးမႈ အစအစဥမားက ခတဆကေပးရန စဥးစားရပါမည။

စားနပရကၡာဖလေရးႏင စကပးေရး မဝါဒမားအတြငးသ႔ GBV အႏရာယေလာခေရးအား

ေပါငးစပထညသြငးျခငး

၁။ FSA အစအစဥမား၏ မဝါဒမား၊ စႏႈနးမားႏင လမးညႊနမားတြင သငေလာေသာ GBV တားဆးကာကြယေရးႏင အႏရာယေလာခေရး နညးဗဟာမားက ထညသြငးပါ။

► စမကနးမားႏင လပငနးမားတြင (၁) GBV အႏရာယမားက ေလာခေပးျပး (၂) အမးသမးမား၊ ဆယေကာသက အရြယ မနးကေလးမားႏင အျခားအႏရာယကေရာကလြယေသာအပစဝငမားအား ဝနထမးမားႏင ေခါငးေဆာငသမားအျဖစ ပါဝငေဆာငရြကျခငးက ပပးေပးေသာ စမကနးမဝါဒမား ေဖၚထတ၍ အေကာငအထညေဖၚရပါမည။ ၄ငးတ႔တြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငႏငသည။• FSA ဝနထမးမား၏ ကေလးမား ျပစေစာငေရာကမႈဆငရာ မဝါဒမား• အမးသမးမားအား တနးတညမ အလပခန႔အပရန စႏႈနးမား• GBV ျဖစပြားမႈမားတြင အခကအလကမားက ကာကြယေပးထားျပး လ႕ဝကခကထနးသမးမႈျဖင

မေဝေပးရန လပထးလပနညးမားႏင လပငနးလမးၫႊနမား• လငမႈဆငရာအျမတထတမႈႏင အလြျပကငမႈကစၥမားအတြက ေအဂငစမား၏ သတငးပ႔ရန၊

စစမးစစေဆးရနႏင စညးမဥးအရအေရးယရန လပငနးစဥမားႏင သကဆငသည ဆေလာေသာ သတငးအခကအလကမား

ေအာငျမငရနအလားအလာေကာငးေသာ လပေဆာငခက

၂၀၀၉ ခႏစတြင ကမၻာစားနပရကၡာအစအစဥ (WFP) သည ေျမာကဒါဖာ၌ ထငးႏင အစားထးစြမးအငမားက ေဘးကငးစြာ လကလမးမရရေရး (Safe Access to Firewood and alternative Energy - SAFE) အစအစဥအား အေကာငအထညေဖာခ ပါသည။ ထေဒသတြင အမးသမးမားသည ထငးႏင ခကျပတရန အျခားေလာငစာမား ရာေဖြစေဆာငးရငး အမားဆး ရငဆငေနရသည ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာ အႏရာယမားက ကညေျဖရငးေပးႏငရနအတြက ျဖစပါသည။ ထအစအစဥတြင အမးသမးမားထတလပေသာေလာငစာသကသာေသာ မးဖမားႏင ေလာငစာေတာငမား ထတလပသည ဌာနေပါငး ၃၃ခ ပါဝငပါသည။ ထအစအစဥေၾကာင အမးသမးမားသည ထငးေကာကရန စြန႔စားသြားလာရသည၊ မးေသြးဝယရသည အႀကမအေရအတြက ေလာနညးသြားပါသည။ ထအခါ အဓမၼျပကငမႈႏင အျခားလငမႈဆငရာ ကးလြနတကခကမႈမားႏင ၾကေတြ႕ႏငေျခလညး ေလာနညးလာပါသည။ ထ႔ျပင ထ SAFE သည အမးသမးမားအား ဝငေငြဖနတးမႈ၊ စာေရးစာဖတ၊ အာဟာရ၊ တစကယေရသန႔ရငးေရးႏင လထအားျဖင သစေတာျပနလညပးေထာငမႈမားက သငၾကားေပးႏငသည ေဘးကငးလျခသည လမႈဝနထမးဌာနမားကလညး ဖနတးေပးႏငခပါသည။

(Pattugalan, G. ၂၀၁၄ - ‘စားနပရကၡာဖလမႈ၊ အစားအစာကညေထာကပမႈႏင ကားမေရးရာမႈအေျချပအၾကမးဖကမႈတ႔က ခတဆကေဆာငရြကျခငး - WFP ၏ အေတြ႕အၾက (Linking Food Security, Food Assistance and Protection from Gender-Based Violence:’s experience’), Humanitarian Exchange Magazine, အတြ ၆၀၊<www.odihpn.org/humanitarian-exchange-magazine/issue-60> မ ဆေလာသလ ထတႏတတငျပပါသည)

16

► ထသတငးအခကအလကမားက FSA ဝနထမးမား၊ ေကာမတမားႏင စမအပခပမႈအဖြ႕မားအၾကား ကယျပန႔စြာ ျဖန႔ေဝထားရန ႏင သငေလာေသာေနရာမားတြင ႏငငႏင ေဒသအလက ဘာသာစကား မားျဖင ပမကယျပန႔ေသာ ရပရြာလထထ (ဘေရးလမကမျမငစာ၊ လကဟနေျခဟနျပေျပာဆသည ဘာသာစကား၊ စာမတတသမားအတြက ရပပမား ပါဝငေသာ ပစတာမား၊ လထအစညးအေဝးမားတြင ေၾကညာျခငး စသညျဖင လကလမးမ ရယႏငေသာ နညးလမးမား အသးျပ၍) ျဖန႔ေဝေပးထားရန

၂။ FSA ႏင ဆကႏြယေသာ ႏငငအဆငႏင ေဒသအဆင မဝါဒမားႏင စမကနးမားတြင GBV အႏရာယေလာခေရး နညးဗဟာမားက ေပါငးစပထညသြငးရန အသေပးေဆြးေႏြးျခငးႏင ေရရညတညၿမရနအတြက ရနပေငြမား ခြေဝခထားေပးျခငး

► အမးသမးမားႏင အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမားသည FSA က႑တြင (ဝနထမးမား ႏင/သ႔မဟတ အၾကေပးမားအျဖစ) ေဘးကငးစြာ ပါဝငေဆာငရြကႏငမႈက အဟန႔အတားျဖစေစေသာ ခြျခား ဆကဆသည အေလအထမားအား ကငတြယေျဖရငးရနအတြက အစးရမား၊ ထးတမးစဥလာေခါငးေဆာငမားႏင အျခားပါဝငပတသကသမားအား ေတြ႕ဆေမးျမနးျခငးႏင မဝါဒမား၊ စမကနးမားအား ျပနလညျပျပငျခငးတ႔က ကညပပးေပးပါ။

► ႏငငအဆင FSA မဝါဒမားႏင စမကနးမားတြင GBV ႏငဆကႏြယေသာ လျခေရးအစအမမား (ဥပမာ - ခကျပတရနေလာငစာမားက ေဘးကငးလျခစြာ လကလမးမအသးျပႏငရနအတြက မဝါဒမား၊ စကပးေရးထတကနသစမား တးခ႕ျခငးႏင ေမြးျမေရးအစအစဥမားတြင အမးသမးမားႏင အျခားအႏရာယ ကေရာကႏငေျခရေသာ အပစမား ပါဝငေဆာငရြကမႈက အားေပးျမႇငတငေသာ အစအစဥမား၊ သဘာဝသယဇာတမားက ကာကြယေစာငေရာကျခငးႏင ယငးႏငဆကႏြယေသာ ကြမးကငမႈမား တညေဆာကျခငး၊ စသည) ပါဝငေၾကာငး ေသခာေစရပါမည။

► GBV ႏငဆကႏြယေသာ မဝါဒမားႏင စမကနးမားက အေကာငအထညေဖာရနအတြက နညးဗဟာမား ေရးဆြႏငေအာင သကဆငရာ ဝနႀကးဌာနမားအား ကညပပးေပးပါ။ ရပရြာလထ၏ ပပးမႈက ရရရနႏင အျပငးအထနဆန႔ကငကန႔ကြကမႈမား ေလာနညးေစရနအတြက ထမဝါဒမာႏင စမကနးမားသည ရပရြာလမႈအသငးအဝငးမားအား မညသ႔ မညသ႔ အကးျပႏငေၾကာငး အဓကထားေသာ အသျမႇငတငေရး လႈပရားမႈမားက ေဆာငရြကပါ။

စားနပရကၡာဖလေရးႏင စကပးေရး၏ ဆကသြယေျပာဆေရးႏင

အခကအလကမေဝေရးမားတြင GBV အႏရာယေလာခေရးက ေပါငးစပထညသြငးျခငး

၁။ အၾကမးဖကခရသမားအတြက ေဘးကငးလျခၿပး လ႕ဝကထနးသမးေပးသည သငေတာေသာ ကသေစာငေရာကမႈ စနစမား (ဥပမာ - ၫႊနပ႔ရနလမးေၾကာငးမား) က သတမတေဖာထတႏငရနအတြက GBV ကြမးကင ပညာရငမားႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငးႏင FSA ဝနထမးမားသည အၾကမးဖကခရသမားအား မညသညေနရာမ ကည ပပးမႈမား ရရႏငေၾကာငး သတငးအခကအလကမားက ေပးႏငေလာကသည အေျခခကြမးကငမႈမား ရေၾကာငး ေသခာ ေအာငျပ လပပါ။

► စကပးေရးအေထာကအကျပလပသားမားအပါအဝင ေဘးဒဏခလထႏင ထေတြ႔ဆကသြယ ေဆာငရြကေနေသာ FSA ဝနထမးမားအားလးတြင အၾကမးဖကခရသမားအား ကသေစာငေရာကမႈႏင ကညပပးမႈမားအတြက မညသည ေနရာသ႔ လႊေျပာငးညႊနးပ႔ ရမညဆသည စာျဖငေရးသားထားေသာ သတငး အခကအလကမား ရေနေၾကာငး ေသခာေစရပါမည။ အၾကမးဖကခရသမားအတြက ဝနေဆာငမႈမားဆငရာ ေနာကဆးသတငးအခကအလကမားကလညး အခနႏင တစေျပးညျဖစေစရန

17

ပမနျပငဆငျဖညစြက အသေပး ေနရပါမည။ ► စကပးေရးအေထာကအကျပလပသားမားအပါအဝင ထခကခစားေနရေသာလထႏင ထေတြ႕

ဆကသြယ ေဆာငရြကေနေသာ FSA ဝနထမးမားအားလးက ကားမ ေရးရာ၊ GBV၊ အမးသမးမား၏ ရပငခြငမား/ လ႕အခြငအေရးမား၊ လမႈအသငးအဝငးမ ဖယကဥ ထားမႈႏင လငမႈေရးရာ ကစၥရပမားႏင စတပငးဆငရာ ေရးဥးျပစေစာငေရာကမႈမား (ဥပမာ- အၾကမးဖက ခရသမား၏ အခြငအေရးမား၊ အႏရာယျဖစႏငေျခအား သတငးေပးပ႔ႏငသည နညးလမးအမးမးႏင ရယႏငသည ကသေစာငေရာကမႈမားႏငစပလဥးသည သတငး အခကအလကမားအား ေဘးကငးစြာ၊ ကငဝတႏင ညညြတစြာ၊ လ႕ဝကထနးသမးစြာျဖင ပပးေပးႏငမည နညးလမးမား) တ႔က ေလကငသငတနးမား ေပးပါ။

၂။ FSA အစအစဥမားသည FSA က႑အတြငးႏင ပမကယျပန႔သည လသားခငးစာနာေထာကထားမႈ အသငးအဝငးတြငးရ အျခားေသာမတဖကမားအား GBV ဆငရာ သတငးေပးပ႔မႈမားက မေဝေပးရာတြင ေဘးကငးလျခေရး ႏင ကငဝတဆငရာ စႏႈနးမားက လကနာေၾကာငး ေသခာပါေစ။

► အၾကမးဖကခခရသမား၊ ၎တ႔၏ မသားစမား သ႔မဟတ ရပရြာလထမားအား မညသမညဝါဆသညက ေဖာျပ သရေစျခငး မရေစဘ သ႔မဟတ လျခေရးဆငရာ ေဘးအႏရာယကေရာကေစျခငး မရေစဘ မေဝ ႏငရန အတြက ေအဂငစအတြငးႏင ေအဂငစမားၾကား သတငးအခကအလကမေဝမႈဆငရာ စႏႈနးမားက ခမတပါ။

၃။ FSA ႏငဆကႏြယသည လထတြငးကြငးဆငး ေဆာငရြကမႈမားႏင အသျမႇငတငမႈမားတြင GBV သတငးစကားမားက ေပါငးစပထညသြငး ျဖန႔ေဝျခငး

► လထတြငး ကြငးဆငးေဆာငရြကသည FSA လႈပရားမႈမားတြင GBV ႏငစပလဥး၍လထသရမႈ ျမႇငတငေရးလပငနးမားက ေပါငးစပထညသြငးရနအတြက GBV ကြမးကငပညာရငမားႏင လကတြ လပေဆာငပါ (ဥပမာ - လထေဆြးေႏြးဖလယပြမား၊ အလပရေဆြးေႏြးပြမား၊ လထေခါငးေဆာငမားႏင အစညးအေဝးမား၊ GBV သတငး စကားျဖန႔ေဝမႈမား၊ စသည)။• ဤအသပညာေပးမႈမားတြင အၾကမးဖကခရသမား၏ ရပငခြငမား (ဝနေဆာငမႈေပးသညအဆင

ႏင ရပရြာလထအဆငမားတြင လ႕ဝကထနးသမးေပးမႈမားအပါအဝင)၊ အႏရာယျဖစႏငေျခက သတငးေပးပ႔ရမည ေနရာမားႏင GBVအတြက ကသေစာငေရာကမႈမားက မညသ႔ ရယမည ဆသညတ႔ႏင သကဆငေသာ သတငးအခကအလကမားက ထညသြငးထားေၾကာငး ေသခာေစရ ပါမည။

• ခကျပတရနေလာငစာမားႏင GBV ၾကား ခတဆကမႈ ရေနပက အလပရေဆြးေႏြးပြမားႏင ပညာေပးလႈပရားမႈမားမတစဆင ေဒသခလထမား၊ ေဘးဒဏသင လထမားႏင လသားခငးစာနာမႈ

အေရးတႀကးသရရနလအပေသာအခကမားညႊနးပ႔ရန လမးေၾကာငးမား (Referral Pathways)

ညႊနးပ႔ရနလမးေၾကာငးမာ ေျပာငးလရနလြယက ေသာ အစအမျဖစ၍ အၾကမးဖကခရသႏင အကအညေပးေသာကြမးကငသညဝနေဆာငမႈမားအၾကား ေဘးကငးစြာ ခတဆကေပးသည။ ဥပမာ - ေဆးကသမႈ၊ စတကနးမာေရးႏင စတႏင လမႈေရးပငးဆငရာ အကအညမား၊ ရအကအည ႏင တရားေရး ဥပေဒေရးရာ ပပးမႈမား

18

ဆငရာ မတဖကမား သရမႈ ျမငမားလာေအာင ေဆာငရြကပါ။ (ဥပမာ - ထငးေကာကျခငး၊ ရကၡာမားအား ခကျပတရန ေလာငစာရရေစရန ေရာငးချခငး၊ ေလာငစာျပညစဖလေစရနအတြက အႏရာယရေသာ အျပအမမား ကငသး၍ ရငဆငေျဖရငးျခငး)။ ေဘးကငးလၿခေသာ ေရြးခယမႈမားႏင နညးဗဟာမားဆငရာ ေဆြးေႏြးခကမား၊ သေတသနမားႏင လပေဆာငခကမား ျပလပပါ။

• သတငးအခကအလကမားအား လကလမးမ ရရေၾကာငး ေသခာေစရနအတြက ပစမးစ ႏင ဘာသာစကား မးစက အသးျပပါ (ဥပမာ - ဘေရးလမကမျမငစာ၊ သေကၤတဘာသာစကား၊ ရးရငးေသာ ပျပသတငးစကားမား၊ ရပပမား စသည)။

• သတငးစကားမား ျပစျခငးႏင ျဖန႔ေဝရန နညးဗဟာမားက ခမတျခငးတ႔တြင အမးသမးမား၊ မနးကေလးမား၊ ေယာကားေလးမားႏင အမးသားမားက ထေတြ႕ဆကသြယျခငးျဖင (လအပပါက သးျခားစခြလက) အသကအရြယ၊ ကား/မ၊ ယဥေကးမႈႏင ကကညေစရပါမည။

► GBV တားဆးကာကြယေရးႏငဆကႏြယေသာ FAS ပညာေပးလပငနးမားတြင အေျပာငးအလက ေဖာေဆာင သမားအေနျဖင အမးသားမား၊ အထးသျဖင ရပရြာလထေခါငးေဆာငမားက ပါဝငေဆာငရြကေစရပါမည။

► ေဆြးေႏြးပြဖရမမားႏင ပညာေပးအလပရေဆြးေႏြးပြမားတြင အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင ေဘးအႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အျခားအပစမား ေဘးကငးစြာ ပါဝငႏငေရးအတြက ၎တ႔ ရငဆငၾကေတြ႕ရသည အတားအဆးမားက ထညသြငးစဥးစားပါ (ဥပမာ- သြားေရးလာေရး၊ အစညးအေဝး အခနႏင ကငးပရာေနရာ၊ ပါဝငတကေရာကျခငးအား ဆန႔ကငကန႔ကြကခရႏငေျခမား၊ ကေလးထနးေနရျခငးမား၊ မသနစြမးသမား လကလမးမႏငမႈ၊ ရာသေသြးေပၚခန အသးျပရန သန႔ရငးေရးေထာကပပစၥညးမားအား လကလမးမမျခငး၊ စသည)။ တကေရာကသမားသည GBV ကစၥရပမားအား စတခလကခ တငျပေဆြးေႏြးရေစရနအတြက ေဆြးေႏြးပြဖရမမားအား အသကအရြယ၊ ကား/မ၊ ယဥေကးမႈမားႏငကကညေစမည နညးဗဟာမားက ကငသးပါ (ဥပမာ - လ႕ဝကထနးသမးေပျခငး၊ အမးသမးမားႏင မနးကေလးမားအား သးသန႔ခြကာ အပစဖြ႕ ေဆြးေႏြးေစရာတြင ကညပပးေပးသမားအျဖစ အမးသမးမားက ထားရေပးျခငး၊ စသည)။

► FSA အမႈထမး၊ အရာထမးမားအတြက ျပ႒ာနးထားသညကငဝတႏငစပလဥးသည သတငး အခကအလကမားႏင အစားအစာႏင စကပးေရးဆငရာ ကညေထာကပေပးေနေသာ ဝနထမးမား ကးလြနသည လငပငးဆငရာ အျမတထတမႈႏင မေတာမတရားျပမႈမားက မညသညေနရာသ႔ သတငး ပ႔တငၾကားရမညက လထအား အသေပးထားပါ။လငပငးဆငရာ အျမတထတမႈႏင မေတာမတရားျပမႈမားက တားဆးကာကြယျခငးဆငရာ သငတနးမားက ဝနထမးမားႏင မတဖကမားအတြက သငေတာသလ ကငးပေပးပါ။

သရရနအေရးႀကးေသာ အခကမားGBV ႏငသကဆငေသာ သးျခားသတငးအခကအလက မား ေပးျခငး

လထတြငးကြငးဆငးေဆာငရြကမႈမားတြင GBV ႏင ဆကႏြယေသာ ကစၥရပမားအပါအဝင ေဘးဒဏခ လထ အတြက အေျခခလျခေရးကစၥရပမားႏင လပေဆာငခက မားအေၾကာငး ေဆြးေႏြးဖလယမႈမား ပါဝငသငပါသည။ GBV ႏင သးသန႔သကဆငေသာ သတငးအခကအလက မား ျဖန႔ေဝေပးရာတြင အျခား က႑မားမ ပညာရငမား သည GBV ပညာရငဝနထမးမား သ႔မဟတ GBV အထးျပ ေအဂငစတစခႏင ပးေပါငးညႇႏႈငး ေဆာငရြကေၾကာငး ေသခာေစသငပါသည။

19

အျခားေသာ လသားခငး စာနာမႈက႑မားႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကရာတြင အဓက

ထညသြငးစဥးစားရမည GBV ဆငရာ အခကမား

ညႇႏႈငးေဆာငရြကမႈ၏ ပထမအဆငအေနႏင FSA အစအစဥ ေရးဆြသမားသည GBV ဆငရာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကမႈ ယႏရားတစခက ရာေဖြရနျဖစသည။ သ႔မသာ ႏငငတြငးတြင ရရႏငမည GBV ကြမးကငသမားက သတမတ ေဖၚထတႏငမည ျဖစသည။ FSA ဆငရာ ဝနထမးမားမ ေအာကပါတ႔က ေဆာငရြကႏငေစရန GBV ကြမးကငသမားထမ အကအညေတာငးခရပါမည။

► FSA စမကနးမားႏင ဆကႏြယ၍ GBV အႏရာယျဖစႏငေျခမားက စစေဆးသည FSA ဆနးစစေလလာမႈ မားက ပစေရးဆြေဆာငရြကရန ႏင ထအႏရာယျဖစႏငေျခမားအား ေလာခရန နညးပညာမားက FSA ေဆာငရြကသမားႏငအတ ေရးဆြရန။

► FSA ဝနထမးမားအား ကားမေရးရာ၊ GBV၊ လ႔အခြငအေရး၊ အမးသမးမား၏ ရပငခြငမားႏငဆငေသာ အေရးကစၥမားအတြက သငတနးမားေပးရန။

► FSA ဝနထမးမားထ သတငးပ႔တငၾကားလာႏငသညGBV အၾကမးဖကခရသမားအတြက လျခစတခရ၍ လ႕ဝကထနးသမးေပးသညျပင သငေလာသည ကသေစာငေရာကမႈမားကပါ ေပးႏငမည ေနရာအား ေဖၚထတသတမတထားရန။ အၾကမးဖကခရသမားအား ေဖးမကည တ႔ျပန ေဆာငရြကေပးရနအတြက လအပေသာ အေျခခ ကြမးကငမႈႏင အခကအလကမားက FSA ဝနထမးမားအား ပပးေပးထားရန။

► ထခကခစားရေသာလထအတြက FSA ႏငဆကႏြယ၍ ကားမေရးရာ၊ GBV၊ လ႔အခြငအေရးႏင အမးသမး အခြငအေရးမားအေၾကာငး သငတနးမားႏင အသပညာ ျမႇငတငမႈမားက ျပလပ ေဆာငရြကေပးရန

ထ႔ျပင FSA အစအစဥေရး ဆြေဆာငရြကသမားသည GBV အႏရာယျဖစႏငေျခက ပမေလာခေပးသြားႏငရန အတြက အျခားေသာ လသားခငးစာနာမႈဆငရာ က႑မားႏင ခတဆကထားသငပါသည။ အျခားက႑မားႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြက ရနအတြက အၾကျပခကအခ႕က ေအာကတြင ေဖာျပထာပါသည။ (သကဆငရာ လသားခငး စာနာသည တ႔ျပန ေဆာငရြကမႈတစခတြင ပါဝငေဆာငရြကေသာ က႑မားအလက ထညသြငးစဥးစားရန ျဖစပါသည)။ ဇယားတြင မပါဝငေသာလညး လကေတြ႕တြင ရေနပါက FSA ေဆာငရြကသမားမ ညႇႏႈငးေဆာငရြကသငေသာ မတဖကမားမာ - ကားမေရးရာ၊ စတကနးမာေရး ႏင စတႏငလမႈေရးပငးဆငရာ ပပးမႈ (MHPSS)၊ HIV၊ သကရြယႀကးသမားႏင သဘာဝ ပတဝနးကင စသညတ႔အတြက ဥးတညေဆာငရြကသမားျဖစသည။ GBV ႏငဆငေသာ ညႏႈငးေဆာငရြကမႈမားအတြက အေထြေထြအခကအလကမား ထပမ ရရလပါက အပငး(၂) - အဓက အေၾကာငးအရာနယပယမား လမးညႊန၏ ေနာကခအခကမား - တြငၾကညပါ။

20

စားန

ပရက

ၡာဖလ

ေရးႏ

င စက

ပးေ

ရး (F

SA)

စခနးညႇႏႈငးေဆာငရြကမႈ ႏငစခနးစမခန႔ခြမႈ (CCCM)

► ျဖန႔ေဝသညေနရာမား၊ အျပငအဆင၊ အခနႏင ေငြသား သ႔မဟတ

ရကၡာ အတြက အလပေပးသည ေနရာမား၏ လျခေရးက အျမငဆး

ေပးႏငရနအတြက CCCM လပေဆာငသမား ႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကပါ။

ပညာေရး ► အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ မနးကေလးမား၊ ေယာကားေလးမားႏင

၎တ႔၏ မသားစမားအတြက ေကာငးတြငး အာဟာရေကြးေမြးေရးႏင

စားနပရကၡာထပမား ပပးေရး လပေဆာငရန ပညာေရးလပေဆာငသမားႏင

လကတြ လပေဆာငပါ။

ကနးမာေရး ► ေဆးရတငကသရေသာ GBV အၾကမးဖကခရသမား နလနထလာေအာင

ကညေပးႏငရနအတြက ျပငဆငေျပာငးလလြယေသာ စားနပရကၡာ

ေဝငခနမားက ကနးမာေရးလပေဆာငသမားႏင တငပငေဆြးေႏြးကာ

သတမတေပးပါ။ ရကၡာအတြက အလပေပးမႈလပေဆာငမားသည

ေဆးရမားႏင ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈ႒ာနမား ျပနလည ျပငဆင

ေဆာကလပျခငးအား ကညေထာကပ ျပလပႏင/မႏင သညကဆးျဖတပါ။

ထ႔ျပင အေဆာကအဥးမား ဖကဆးျခငးခ ရေသာေနရာမား၌

ဤလပေဆာငခကမားက အမးသမးမား၏ ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈအား

လကလမးမမႈက ပမတးျမငႏငပါသည။

အးအမ၊ ေျမယာႏင ဥစၥာပစၥညး (HLP)

► HLP လပေဆာငသမားႏင ခတဆကကာ ေအာကပါတ႔က ေဆာငရြကပါ။

• FSA ရညရြယခကမားအတြက ေျမယာမားက အသးျပရာတြင

မရညရြယဘ ျဖစေပၚလာႏငသည ဆးကးသကေရာကမႈမားက ေလာခပါ

(ဥပမာ - အစားအစာျဖန႔ေဝသည ေနရာမား၊ စကပးေရးႏင ေမြးျမေရး

အစအစဥမားအတြက၊ စသည)။

• စားနပရကၡာမဖလမႈအား စကပးေရးျဖင ေျဖရငးရန ႀကးပမးပါက

အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာကလြယေသာ

အျခားအပစမားအတြက ေျမယာပငဆငလပကငခြငမား တးတကရရေအာင

လပေဆာငေပးပါ။

အသကေမြးဝမးေကာငး ► ေအာကပါတ႔အတြကအသကေမြးဝမးေကာငးမႈလပေဆာငသမားႏင လကတြ

လပကငပါ -

• ရပရြာလထ၏ စကပးေရးႏငဆကႏြယေသာ အေရးတႀကးအလအပဆး ေစး

ကြကဝယလအားက သတမတေဖာထတပါ(ဥပမာ - စးပြားျဖစေရာငးခရန

ေကာကပသးႏမားအား ထြနယက၊ စကပး၊ ေရာငးချခငး၊ တရစၧာန

ေမြးျမျခငး၊ စသည) ထဝယလအားက စားနပရကၡာဖလေရးဆငရာ

အသကေမြးဝမးေကာငးမႈ အစအစဥမားအတြက အခြငအလမးမားအျဖစ

ေျပာငးလႏငပါသည။

• ပငဆငပစၥညးမား စေဆာငးႏငေအာင ကညေပးသည အစအစဥမားႏင

အစားအစာအတြက အလပေပးေသာ အစအစဥမားမတစဆင

စားနပရကၡာဖလေရးအတြက ေရရညေျဖရငးရန နညးလမးမားက ရာေဖြပါ။

• ထငးေကာကကာ ေရာငးချခငးက အစားထးသည အျခားဝငေငြဖနတးမႈ

နညးလမးမားက သတမတေဖာထတပါ။

21

စားန

ပရက

ၡာဖလ

ေရးႏ

င စက

ပးေ

ရး (F

SA)

အာဟာရ ► အာဟာရလပေဆာငသမားႏင ခတဆကကာ ေအာကပါတ႔က ေဆာငရြကပါ -

• FSA ေလလာဆနးစစမႈမားတြင သငေတာသညေနရာမား၌ အႏရာယကေရာကႏငေျခရေသာ အပစမား၏ အာဟာရလအပခကမားက ထညသြငးေလလာပါ။

• GBV အၾကမးဖကခရသမားအား အာဟာရပပးေပးႏငမည နညးလမးမား

က တထြငၾကဆပါ။ အထးသျဖင အၾကမးဖကခရသမားသည အာဟာရ

ေကြးေမြး ေရး သ႔မဟတ အာဟာရခ႕တမႈမားက ကသေစာငေရာကေရး

ဌာနမားသ႔ မသြား ေရာကႏငေသာအခါတြင ျဖစသည။

ကာကြယေစာငေရာကေရး ► ကာကြယေစာငေရာကမႈလပေဆာငသမားႏင ေအာကပါတ႔က လကတြလပ

ေဆာငပါ -

• FSA ေဆာငရြကခကမားႏင ခတဆကေနေသာ GBV ျဖစေပၚေျပာငးလ ေနမႈမားက နားလညသရေစၿပး ထအႏရာယမား ကေရာကႏငေျခက ေလာခ ရနအတြက ၎တ႔၏ ပပးကညမႈက ရယပါ။

• မညသမညဝါျဖစေၾကာငး အေထာကအထားမား မရျခငးသည အစားအစာ ကညေထာကပမႈမား လကခရရရနအတြက အဟန႔အတားတစခ မျဖစေစရန ေဆာငရြကပါ။

• သကဆငရာေဒသရ သဘာဝအရငးအျမစမားက အသးျပမႈႏငစပလဥးေသာ ပဋပကၡမားက နားလညသရေအာင လပပါ (ဥပမာ - ေရျဖန႔ေဝရာေနရာမားႏင စားကကေျမမားသည ပဋပကၡ စတငျဖစပြားရာေနရာမား ျဖစေနေသာအခါ)

• လျခေရးအေျခအေနေၾကာင ျဖန႔ေဝရာ ေနရာမားသ႔ သြားေရာကရန

ခကခ ေနေသာ အမးသမးမား၊ မနးကေလးမားႏင အႏရာယကေရာက

လြယေသာ အျခားအပစမားက ကာကြယေပးရနအတြက

လကပါေစာငေရာကျခငး၊ ကငး လညျခငးမားက ေဆာငရြကေပးပါ။

ေနထငစရာ၊ အေျခခေနထငရာႏင ျပနလညထေထာငေရး

(SS&R)

► မးဖမားႏင ခကျပတရန ေလာငစာမားအား SS&R လပေဆာငသမားမ

တာဝန ယရေသာ ေနရာမားတြင ေလာငစာသကသာေသာ မးဖမားႏင

ေဘးကငးေသာ ေလာငစာမားက ပပးေပးေရး တငပငေဆြးေႏြးပါ။

ေရ၊ ဝနးကငသန႔ရငး ေရးႏင တစကယေရ သန႔ရငးေရး (WASH)

► ခကျပတရန လအပခကမား၊ စကပးေျမမားႏင ေမြးျမေရးအတြက

ေရက လက လမးမအသးျပရာတြင ကညပပးေပးႏငရနအတြက WASH

လပေဆာငသမားႏင လကတြလပေဆာငပါ။

22

စမခက စကဝနးတစေလာက ေစာငၾကညၾကးၾကပျခငးႏင သးသပျခငးအတြက GBV

ႏငစပလဥးသည အဓက ထညသြငးစဥးစားရန အခကမား

ေအာကတြငေဖၚျပထားေသာ အညႊနးကနးမားမာ ဤအေၾကာငးအရာနယပယတြငပါရသည ေထာကခအၾကျပခက မားေပၚတြင အေျခခထားျခငးျဖစၿပး စလငျပညစျခငးေတာ မရေသးပါ။ ဤအညႊနးကနးမားက စမကနး သကတမး တစေလာက ေဆာငရြကခေသာလပငနးမား၏ တးတကမႈႏင ရလဒမားက တငးတာရန အသးျပႏငပါသည။ ေနာကဆးရညရြယသညမာ ထေရာကမႈရေသာ စမကနးျဖစေစရနႏင ထခကခစားရေသာ လထအတြက တာဝနခ ယမႈက တးတကေစရန ျဖစသည။ ‘အညႊနးကနးမား၏ အဓပၸါယသတမတခက’ သည အညႊနးကနးက တငးတာရန လအပေသာအခကအလကမားက ေဖၚျပသည။ ‘ျဖစႏငေျခရသည အခကအလကရငးျမစ’ သည က႑ သ႔မဟတ ေအဂငစအေနႏင လအပေသာ သတငးအခကအလကမား ေကာကယႏငရန လကရ ရေနေသာ ရငးျမစမားက အၾကျပ ေပးပါသည။ ‘ပနးတငသတမတခက’ မာ ေအာငျမငမႈရေအာင အေကာငအထညေဖာ လပေဆာငရနအတြက သတမတေပးထားေသာအဆင ျဖစပါသည။ `အေျခခအညႊနးကနးမား´မာ စမကနး၏ အေစာဆးအခနမားတြင ေကာကယျပး ေနာကထပတငးတာမႈမားအတြက ရညညႊနးအမတအျဖစ သးရနျဖစသည။ လပငနးရလဒ´ (Output) မာ လပငနးတစခမ ထြကေပၚလာသည ျမငသာသည လတတေလာ ရလဒျဖစသည။ စမကနးရလဒ´ (Outcome) မာ လမႈေရး၊ အမအကငႏင ပတဝနးကင အေျခအေန တးတကေျပာငးလမႈမားက တငးတာပါသည။ လပငနးပနးတငက လပငနးတစခ မေဆာငရြကမ သတမတသငျပး စမခကအား ေဆာငရြကစဥတစေလာက စမခက၏ အခန အတငးအတာ၊ ရရႏငေသာ ရငးျမစမားႏင ေနာကခအေျခအေနတ႔အေပၚ အေျခခ၍ လကရအေနအထားႏင သငေလာေစရန ညႇႏႈငးျပငဆငႏငသည။

ဤအေၾကာငးအရာနယပယက ကယစားျပသည သကဆငရာက႑မားမ အညႊနးကနးမားက ေကာကယၿပး အစရငခစာ ပ႔သငသည။ အညႊနးကနးအခ႕အား ထက႑၏ ကယပငလမးညႊနခကႏင ရငးျမစမားမ ရရႏငသည။ (ဇယား၏ ေအာကေျခ မတစမားတြင ၾကညပါ။) ေစာငၾကညၾကးၾကပျခငးႏင ဆနးစစသးသပျခငးအတြက ပမသရလပါက အပငး(၂) - အဓကအေၾကာငးအရာ နယပယအလက လမးညႊန၏- ေနာကခအခကအလကမား- တြငၾကညပါ။

အညႊနးကနးမားက ျဖစႏငသညအတငးအတာအထ အသကအရြယ၊ ကားမ၊ မသနစြမးမႈ ႏင အျခား ထခကလြယမႈ အခကမားအရ ခြျခားေဖၚျပသငသည။ အႏရာယကေရာကလြယေသာ အပစမား၏ ထခကလြယမႈႏင စပလဥး၍ ပမ သရလပါက အပငး (၁) - မတဆက တြငၾကညပါ။

23

ေစာငၾကညႀကးၾကပျခငးႏင ဆနးစစသးသပျခငးအတြက အညႊနးကနးမား စမကနးအဆင

အညႊနးကနးမားအညႊနးကနး

အဓပၸါယသတမတခကအခကအလက

ရႏငေသာ ရငးျမစပနးတ

င

အေျခခ

လပငနးရလ

ဒ

စမကနး ရလ

ဒ

ဆနးစစျခငး၊ စတျဖာေလလာျခငး ႏင အစအစဥေရးဆြျခငး

စားနပရကၡာဖလေရးႏင စကပးေရး (FSA) ဆနးစစေလလာမႈမား တြင GBV ေမးခြနးမား က ထညသြငးျခငး4

GBV လမးညႊနမားမ GBV ႏငဆကႏြယ ေသာ ေမးခြနးမား* ပါဝငသည FSA က႑မ ေဆာငရြကသည ဆနးစစ အေရအတြက x ၁၀၀ / FSA မ ဆနးစစ အေရအတြက* ဆနးစစေလလာမႈ၏ ေမးခြနးမားတြင ဆေလာ သလ ျပျပငထညသြငးႏငသည ေလလာ ရမည GBV နယပယမားအား စာမကႏာ(၁) တြင ၾကညပါ။

ဆနးစစမႈ အစရငခစာ မားႏင လပငနး အေထာကအကမား (ေအဂငစအဆင သ႔မဟတ က႑ အဆင)

၁၀၀%

ေလလာဆနးစစမႈတြင အမးသမးမား ပါဝငေဆာငရြကမႈ

ေလလာမႈတြင ပါဝငေျဖဆသည အမး သမး အေရအတြက x ၁၀၀/ ေလလာမႈ တြင ပါဝငေျဖဆသ အေရအတြကႏငေလလာမႈအဖြ႕၏ အမးသမးအဖြ႕ဝင အေရအတြက x ၁၀၀ / ေလလာမႈ အဖြ႕ဝင အေရအတြက

ဆနးစစမႈအစရငခစာမား(ေအဂငစ သ႔မဟတ က႑အဆင)

၅၀%

FSA လပငနးမားတြင GBV အႏရာယ ျဖစေပၚေစႏငေသာ အခကမားအား ေဘးဒဏသငလထ ႏင တငပငေဆြးေႏြးမႈမား

ကားမ၊ အသကအရြယ အလက ခြျခားကာ တင ပငေဆြးေႏြးမႈ

အေရအတြကဆငရာ -ဝနေဆာငမႈမားက ရယရာတြင GBV အႏရာယ ျဖစေစႏငေသာ အခကမား အေၾကာငး ထခကခစားရေသာ လထႏင တငပငေဆြးေႏြးသည FSA လပငနး* အေရအတြက x ၁၀၀ / FSA လပငနးအေရအတြကအရညအေသြးဆငရာ -ထခကခစားေနရေသာလထသည ဝနေဆာငမႈမားက ရယရာတြင မညသည GBV အမးအစား မားက ၾကေတြ႕ရပါသနညး။

*FSA လပငနးမားဆသညမာ လသးပစၥညးႏင ေငြသားက အေျခခေသာ လပေဆာငခကမား၊ စကပးေရးႏင ေမြးျမေရးစမကနးမား ျဖစပါသည။

အဖြ႕အစညး ဆငရာ မတတမးမား၊ ဥးတညအပစ ေဆြးေႏြးပြမား (FGD)၊ အဓကသတငးအခက အလက ေပးႏငသႏင ေတြ႕ဆေမးျမနး မႈမား (KII)

၁၀၀%

4 အဖြ႔အစညးေပါငးစ အျမတမး ေကာမတ - ၂၀၁၂ ခႏစ ႏဝငဘာ ၃၀၊ ႏငငအဆငတြင အစအဖြ႔ ညႏႈငးေဆာငရြကမႈ အတြက ရညညႊနးရန ေမာဂး IASC ၏ ေျပာငးလမႈ အစအစဥ ရညညႊနး စာရြကစာတမး <https://interagencystandingcommittee.org/system/files/legacyfiles/%20Reference%20module%20for%Cluster%Coordination.pdf>

24

ေစာငၾကညႀကးၾကပျခငးႏင ဆနးစစသးသပျခငးအတြက အညႊနးကနးမား စမကနးအဆင

အညႊနးကနးမားအညႊနးကနး

အဓပၸါယသတမတခကအခကအလက

ရႏငေသာ ရငးျမစပနးတ

င

အေျခခ

လပငနးရလ

ဒ

စမကနး ရလ

ဒ

စမကနးပစေရးဆြျခငး မျပမ အမးသမးမား ပါဝငေဆာငရြကမႈ5

အေရအတြကဆငရာ - စမကနးပစေရးဆြျခငးမျပမ တငပငေဆြးေႏြးခရေသာ ထခကခစား ရေသာလထထမ အမးသမး အေရအတြက x ၁၀၀ / စမကနးပစေရးဆြျခငးမျပမတငပငေဆြးေႏြးခရေသာ ထခကခစားရေသာ လထ အေရအတြကအရညအေသြးဆငရာ -စမကနးပစေရးဆြမႈႏငစပလဥး၍ အမးသမးမားႏင မနးကေလးမားသည ၎တ႔၏ ပါဝငေဆာငရြကႏငမႈအတငးအတာအား မညသ႔ ထငျမင ပါသနညး။ မညသညတ႔က ပစေရးဆြမႈလပငနးစဥတြင အမးသမးမားႏင မနးကေလးမား ပါဝငမႈက တးတကေစသနညး။ ဤလပငနးစဥမားတြင အမးသမးမား ပါဝငမႈအတြက အဟန႔အတားမားမာ အဘယနညး။

အဖြ႕အစညး ဆငရာ မတတမးမား၊ FGD၊ KII

ကြငးဆ

ငးသည

အခါ

ဆး ျဖတ

ရန

GBV ခစားခရသမားက ညႊနးပ႔ရနလမးေၾကာငးက ဝနထမးမား၏ သရမႈ

GBV အၾကမးဖကခရသမားအတြက လႊ ေျပာငးညႊနးပ႔မႈလမးေၾကာငးႏငပတသက၍ ေမးျမနးရာတြင မနကနစြာ ခကခငး ျပနလည ေျဖဆႏငေသာ FSA ဝနထမး အေရအတြက x ၁၀၀ / စစတမး ေကာကယၿပးေသာ FSA ဝနထမး အေရအတြက

စစတမး ၁၀၀%

5 ကလသမဂၢလသားခငးစာနာေထာကထားမႈဆငရာ ညႇႏႈငးေရးရး (United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs) လသားခငးစာနာေထာကထားမႈအညႊနးကနးမား မတတမးဌာန(Humanitarian Indicators Registry) <www.humanitarianresponse.info/applications/ir/indicators>

25

ေစာငၾကညႀကးၾကပျခငးႏင ဆနးစစသးသပျခငးအတြက အညႊနးကနးမား စမကနးအဆင

အညႊနးကနးမားအညႊနးကနး

အဓပၸါယသတမတခကအခကအလက

ရႏငေသာ ရငးျမစပနးတ

င

အေျခခ

လပငနးရလ

ဒ

စမကနး ရလ

ဒ

အရငးအျမစမားအား ရာေဖြစေဆာငးျခငး

FSA ရနပေငြအဆျပ လႊာမား သ႔မဟတ နညးဗဟာမားတြင GBV အႏရာယေလာခ ေရးအား ထညသြငးျခငး

GBV လမးညႊနမားမ GBV အႏရာယ ေလာခေရး ရညရြယခက၊ လပငနး သ႔မဟတ အညႊနးကနး အနညးဆးတစခ ထညသြငးထားေသာ FSA ရနပေငြ အဆျပလႊာ သ႔မဟတ နညးဗဟာ အေရအတြက x ၁၀၀ / FSA ရနပေငြအဆျပလႊာ သ႔မဟတ နညးဗဟာ အေရအတြက

အဆျပလႊာမား ျပနလညဆနးစစျခငး (ေအဂငစ အဆင သ႔မဟတ က႑အဆင)

၁၀၀%

FSA ဝနထမးမားအား GBV လမးညႊနမားက ေလကငသငတနး ေပးျခငး

GBV လမးညႊန သငတနးတြင တက ေရာကခေသာ FSA ဝနထမးအေရ အတြက x ၁၀၀ / FSA ဝနထမးအေရ အတြက

သငတနးတကေရာကသမား စာရငး၊ အစညးအေဝး မတတမး၊ စစတမး (ေအဂငစ အဆင သ႔မဟတ က႑အဆင)

၁၀၀%

လကေတြ႕အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငး

စမကနး ေရးဆြျခငး

လထအေျချပ FSA ေကာမတမားတြင အမးသမးမား ပါဝငမႈ5

အေရအတြကဆငရာ -

လထအေျချပ FSA ေကာမတမားတြင ပါဝငေဆာငရြကေနေသာ ထခကခစား ေနရေသာ လထထမ အမးသမး အေရအတြက x ၁၀၀ / လထအေျချပ FSA ေကာမတ မားတြင ပါဝငေဆာငရြက ေနေသာ ထခကခစားရေသာ လထ အေရအတြက

အရညအေသြးဆငရာ -

အမးသမးမားႏင မနးကေလးမားသည လထအေျချပ FSA ေကာမတမားတြင ၎တ႔၏ ပါဝငေဆာငရြကႏငမႈအတငးအတာအား မညသ႔ ထငျမင ပါသနညး။ FSA ေကာမတမားတြင အမးသမးမား ပါဝငမႈအတြက အဟန႔အတားမားမာ အဘယနညး။

စခနးေနရာ စမခန႔ခြမႈ အစရငခစာ၊ ေျပာငးေရႊ႕ေနထငမႈ ေျခရာခဇယား (DTM), FGD, KII

၅၀%

26

ေစာငၾကညႀကးၾကပျခငးႏင ဆနးစစသးသပျခငးအတြက အညႊနးကနးမား စမကနးအဆင

အညႊနးကနးမားအညႊနးကနး

အဓပၸါယသတမတခကအခကအလက

ရႏငေသာ ရငးျမစပနးတ

င

အေျခခ

လပငနးရလ

ဒ

စမကနး ရလ

ဒ

FSAလပငနးမားမ အမးသမးဝနထမးမား

FSA လပငနးမားမ အမးသမး ဝနထမးမား အေရအတြက x ၁၀၀ / FSA လပငနးမားမ ဝနထမးမား အေရအတြက

အဖြ႕အစညးဆငရာ မတတမးမား

၅၀%

လသးကန သ႔မဟတ ေငြသား အေျခခေသာ လပေဆာငခကမားရ GBV အႏရာယ ျဖစေစ ႏငေသာ အခကမား

အေရအတြကဆငရာ -

လသးပစၥညး သ႔မဟတ ေငြသား အေျခခ ေသာ လႈပရားမႈမားတြင ပါဝငေဆာင ရြကမႈအေၾကာငး ေမးျမနးေသာအခါ GBV အႏရာယၾကေတြ႕ရမည အေရးက ပပနစြာ ေျပာဆေသာ ထခကခစား ရေသာ လထအေရအတြက x ၁၀၀ / လသးပစၥညး သ႔မဟတ ေငြသား အေျခခေသာ လႈပရားမႈမားတြင ပါဝငေဆာငရြကမႈ အေၾကာငး ေမးျမနးခသည ထခကခစားရေသာ လထအေရအတြက

အရညအေသြးဆငရာ -

လသးပစၥညး သ႔မဟတ ေငြသား အေျခခ ေသာ လႈပရားမႈမား၌ ပါဝငေဆာငရြက ရာတြင ထခကခစားရေသာ လထ သည GBV အႏရာယမ ကငးေဝးကာ လျခသညဟ ခစား ရပါသလား။ ၎တ႔သည လသးပစၥညး သ႔မဟတ ေငြသား အေျခခ ေသာ လႈပရားမႈမားတြင ပါဝငေဆာင ရြကရာတြင မညသ႔ေသာ ေဘးကငးလျခမႈဆငရာ အေရးကစၥမားက ထတေဖာေျပာျပၾကပါသနညး။

စစတမး ေကာကယျခငး၊ FGD ၊ KII ၊ လထပါဝင ေဆာငရြကေသာ ေလလာမႈ

၀%

စကပးေရးအတြက ေထာကပပစၥညးမားႏင ေမြးျမေရးတရစၧာမား အား ထခကခစား ရေသာ အမးသမးမားမ စမထနးခပႏငမႈ

စကပးေရးအတြက ေထာကပပစၥညး မားႏင ေမြးျမေရးတရစၧာမားအား စမ ထနးခပႏငေၾကာငး ေျပာျပေသာ အမးသမးအေရအတြက x ၁၀၀ / စစတမးေကာကယေမးျမနးခေသာ အမးသမးအေရအတြက

စစတမး ၁၀၀%

27

ေစာငၾကညႀကးၾကပျခငးႏင ဆနးစစသးသပျခငးအတြက အညႊနးကနးမား စမကနးအဆင

အညႊနးကနးမားအညႊနးကနး

အဓပၸါယသတမတခကအခကအလက

ရႏငေသာ ရငးျမစပနးတ

င

အေျခခ

လပငနးရလ

ဒ

စမကနး ရလ

ဒ

FSA ႏင ဆကႏြယ ေသာ ပစၥညးျဖန႔ေဝ သည ေနရာမားအတြငး ႏင ပတဝနးကငရ GBV အႏရာယျဖစႏငေသာ အခကမား

အေရအတြကဆငရာ -

FSA ႏင ဆကႏြယ ေသာ ပစၥညးျဖန႔ေဝ သည ေနရာမားအေၾကာငး ေမးျမနးေသာအခါ GBV အႏရာယၾကေတြ႕ရမည အေရးက ပပနစြာ ေျပာဆေသာ ထခကခစားရေသာ လထ အေရအတြက x ၁၀၀ / FSA ႏင ဆကႏြယ ေသာ ပစၥညးျဖန႔ေဝ သည ေနရာမားအေၾကာငး ေမးျမနးခသညထခကခစားရေသာလထအေရအတြက

အရညအေသြးဆငရာ -

ထခကခစားရေသာလထသည FSA ႏင ဆကႏြယ ေသာ ပစၥညးျဖန႔ေဝ သည ေနရာမား အတြငးႏင ပတဝနးကငတြင မညသ႔ေသာ ေဘးကငးလျခမႈဆငရာ အေရးကစၥမားက ထတေဖာေျပာျပၾကပါသနညး။

စစတမး ေကာကယျခငး၊ FGD ၊ KII ၊ လထပါဝင ေဆာငရြကေသာ ေလလာမႈ

၀%

ေလာငစာ သ႔မဟတ ထငး ေကာကယရန အတြက သြားရေသာ အခန၊ ႀကမႏႈနးႏင အကြာအေဝး ေျပာငးလမႈ

(စမခကၿပးဆးခန တငးတာေသာ ေလာငစာ သ႔မဟတ ထငး ေကာကယရန သြားရေသာ အခန/ ႀကမႏႈနး/ အကြာအေဝး - စမခကမစတငမ တငးတာေသာ ေလာငစာ သ႔မဟတ ထငး ေကာကယရန သြားရေသာ အခန/ႀကမႏႈနး/ အကြာအေဝး) x ၁၀၀ / စမခကၿပးဆးခန တငးတာေသာ ေလာငစာ သ႔မဟတ ထငး ေကာကယရန သြားရေသာ အခန/ႀကမႏႈနး/ အကြာအေဝး

စစတမး

ကြငးဆ

ငးသည

အခါ ဆ

း ျဖတ ရန

28

ေစာငၾကညႀကးၾကပျခငးႏင ဆနးစစသးသပျခငးအတြက အညႊနးကနးမား စမကနးအဆင

အညႊနးကနးမားအညႊနးကနး

အဓပၸါယသတမတခကအခကအလက

ရႏငေသာ ရငးျမစပနးတ

င

အေျခခ

လပငနးရလ

ဒ

စမကနး ရလ

ဒ

မဝါဒမား

FSA မဝါဒမား၊ လမးညႊနမားႏင စႏႈနးမားတြင GBV တားဆးကာကြယေရးႏင ေလာခေရး နညးဗဟာမား ပါဝငေစျခငး

GBV လမးညႊနမားမ GBV ကာကြယေရး ႏင ေလာပါးေရး နညးဗဟာမား ပါဝင ေသာ FSA မဝါဒမား၊ လမးညႊနမား သ႔မဟတ စႏႈနးမား အေရအတြက x ၁၀၀ / FSA မဝါဒမား၊ လမးညႊနမား သ႔မဟတ စႏႈနးမား အေရအတြက

စာအပ၊ စာေပ၊ မတတမးမားအား ျပနလညဆနးစစ ေလလာျခငး (ေအဂငစအဆင၊ ႏငငအဆင ႏင ကမာၻလး ဆငရာအဆင)

ကြငးဆ

ငးသည

အခါ ဆ

း ျဖတ ရန

ဆကသြယေျပာဆမႈမားႏင သတငးအခကအလက မေဝမႈမား

GBV အစရငခစာမားအား မေဝေပးရာတြင လ႕ဝကခက ထနးသမးရန စႏႈနးမားက ဝနထမးမား၏ သရမႈ

ေမးျမနးရာတြင GBV အမႈကစၥမားဆငရာ သတငး အခကအလကမား မေဝမႈတြင အၾကမးဖကခရသ မညသမညဝါ ဆသည က သရသြားႏငေသာ အခကအလက မားအား မေဖာျပသငေၾကာငး မနကနစြာ ခကခငးေျဖဆႏငေသာ ဝနထမးမား အေရအတြက x ၁၀၀ / စစတမးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးအေရ အတြက

စစတမး ေကာကယျခငး (ေအဂငစ သ႔မဟတ အစအစဥ အဆင)

၁၀၀%

GBV ညႊနးပ႔စနစအေၾကာငး အခကအလကမားက FSA ဆငရာ ကြငးဆငးလပငနး မားတြင ပါဝငေစျခငး

GBV အႏရာယျဖစႏငေျခမားက မည သညေနရာသ႔ သတငးပ႔ႏငမည၊ အၾကမး ဖကခရသမားအတြက ကသေစာငေရာကမႈမားက မညသညေနရာတြင လကလမးမ ရရႏငမညဟသည သတငး အခကအလကမားပါဝငေသာ လထတြငးကြငးဆငး ေဆာငရြကသည FSA လပငနး အစအစဥမား အေရအတြက x ၁၀၀ / လထ တြငး ကြငးဆငးေဆာငရြကသည FSA လပငနးအစအစဥမား အေရအတြက

စာအပ၊ စာေပ၊ မတတမးမားအား ျပနလညဆနးစစ ေလလာျခငး၊

သတငးအခက အလကေပးႏငသႏင ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးျခငး (KII), စစတမး (ေအဂငစ အဆင ႏင က႑အဆင)

ကြငးဆ

ငးသည

အခါ ဆ

း ျဖတ ရန

29

ေစာငၾကညႀကးၾကပျခငးႏင ဆနးစစသးသပျခငးအတြက အညႊနးကနးမား စမကနးအဆင

အညႊနးကနးမားအညႊနးကနး

အဓပၸါယသတမတခကအခကအလက

ရႏငေသာ ရငးျမစပနးတ

င

အေျခခ

လပငနးရလ

ဒ

စမကနး ရလ

ဒ

ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငး

GBV အႏရာယေလာခ ေရး လပငနးမားအား အျခားက႑မားႏင ပးေပါငးညႇႏႈငးကာ ေဆာငရြကျခငး

GBV အႏရာယေလာခေရး လပငနးမား* အတြက တငပငေဆြးေႏြးခေသာ FSA မဟတသည က႑ အေရအတြက x ၁၀၀ / သကဆငရာ လသားခငးစာနာစြာ တ႔ျပန ေဆာငရြကတစခတြင ပါဝငေသာ FSA မဟတသည က႑ အေရအတြက

* က႑မား စာရငးႏင GBV အႏရာယ ေလာခေရး လပငနးမားအေၾကာငးက စာမကႏာ ၁၃၄ တြင ၾကညပါ။

KII ၊ အစညးအေဝး မတတမးမား (ေအဂငစ သ႔မဟတ က႑ အဆငမ)

ကြငးဆ

ငးသည

အခါ ဆ

း ျဖတ ရန

အရငးအျမစမား

အဓကအရငးအျမစမား ► အေရးေပၚအေျခအေနမားတြင စားနပရကၡာဖလေရး၊ အစားအစာျဖန႔ေဝမႈႏင အာဟာရမားအတြက

ကားမသာတညမေရး အစအစဥမား ေရးဆြသညအခါ ဆနးစစရန လပငနးမား စာရငးတစခက ရရလလင ေအဂငစေပါငးစပါဝငေသာ အၿမတမးေကာမတ (Inter-Agency Standing Committee - IASC) ၊၂၀၀၆ လသားခငးစာနာေထာကထားမႈ လပေဆာငခကအတြက ကားမေရးရာလကစြစာအပ (Gender Handbook in Humanitarian Action) https://interagencystandingcommittee.org/system/files/legacy_files/ IASC%20Gender%20Handbook%20%28Feb%202007%29.pdf တြင ၾကညပါ။

► Sphere စမခက၊ ၂၀၁၁ -လကစြစာအပ - လသားခငးစာနာေထာကထားမႈပဋညာဥစာတမး ႏင လသားခငးစာနာေထာကထားစြာ တ႔ျပနမႈ၏ အနမဆးစႏႈနးမား (Sphere Handbook: Humanitarian charter and minimum standards in humanitarian response, www.spherehandbook.org

► ကမၻာစားနပရကၡာအဖြ႕ (FAO). ၂၀၁၁ -စားနပရကၡာႏင စကပးေရး အေျခအေန ၂၀၁၀-၂၀၁၁ - စကပးေရးက႑မ အမးသမးမား - ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈအတြက ကားမကြာဟခကက ျဖညစြကျခငး (The State of Food and Agriculture 2010–2011: Women inagriculture – Closing the gender gap for development) FAO - ေရာမ www.fao.org/docrep/013/i2050e/i2050e00.htm

► FAO. ၂၀၁၂ -Voluntary Guidelines on the ResponsibleGovernance of Tenure of Land, Fisheries and Forests in theContext of National Food Security. Rome, www.fao.org/docrep/016/i2801e/i2801e.pdf

30

► FAO. ၂၀၁၃- Governing Land for Women and Men: A technical guide to support the achievement of responsible gender equitable governance of land tenure. Rome, www.fao.org/docrep/017/i3114e/i3114e.pdf

► United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR).၂၀၁၂ -An Introduction to Cash-Based Interventions in UNHCR Operations. Geneva: UNHCR, www.unhcr.org/515a959e9.pdf

► IASC Task Force on Safe Access to Firewood and alternative Energy in Humanitarian Settings. 2009. ‘Decision Tree Diagrams on Factors Affecting Choice of Fuel Strategy in Humanitarian Settings’,https://interagencystandingcommittee.org/system/files/legacy_files/IASC%20TF%20SAFE%20Matrix_FINAL.pdf

► IASC Task Force on Safe Access to Firewood and alternative Energy in Humanitarian Settings. 2009. ‘Matrix on Agency Roles and Responsibilities for Ensuring a Coordinated Multi-Sectoral Fuel Strategy in Humanitarian Settings’, https://interagencystandingcommittee.org/system/files/legacy_files/IASC%20TF%20SAFE%20Decision%20Trees_FINAL.pdf

► ကမၻာစားနပရကၡာအစအစဥ (WFP). ၂၀၁၂. Handbook on Safe Access to Firewood and Alternative Energy (SAFE), www.wfp.org/ stories/darfur-women-graduate-safe-stoves-project

► Pattugalan, G. 2014. ‘Linking Food Security, Food Assistance and Protection from Gender-Based Violence: WFP’sexperience’, Humanitarian Exchange Magazine, Issue 60,www.odihpn.org/humanitarian-exchange-magazine/issue-60

ထပေဆာငးအရငးအျမစမား

► ကမၻာလးဆငရာ စားနပရကၡာဖလေရးအစအဖြ႕ (Global Food Security Cluster) -ဤအစအဖြ႕သည လသားခငးစာနာမႈအကအညလအပေသာ အေရးေပၚအေျခအေနတစခအတြငးတြင စားနပရကၡာဖလေရး တ႔ျပနေဆာငရြကမႈအား ညႇႏႈငးေဆာငရြကၿပး အစားအစာ ရရႏငမႈ၊ လကလမးမမႈႏင အသးျပမႈတ႔က ကငတြယေျဖရငးပါသည။ ဤ၀ကဆကမတစဆင အရငးအျမစအမးမးက ရရႏငပါသည။ http://foodsecuritycluster.net

► FAO. 2002. The State of Food Insecurity in the World 2001. FAO:Rome, www.fao.org/docrep/003/y1500e/y1500e00.htm

► FAO. 2005. Voluntary Guidelines to Support the Progressive Realization of the Right to Adequate Food in the Context of National Food Security, www.fao.org/docrep/009/y7937e/y7937e00.htm

► FAO. 2008. Beyond Relief: Food security in protracted crises, www.fao.org/docrep/015/a0778e/a0778e00.pdf

► WFP. 2002. Emergency Field Operations Pocketbook, http://reliefweb.int/report/world/emergency-field-operationspocketbook

► WFP. 2009. Emergency Food Security Assessment Handbook, second edition, www.wfp.org/content/emergencyfood-security-assessment-handbook

31

► WFP. 2012. WFP Humanitarian Protection Policy, http://documents.wfp.org/stellent/groups/public/documents/eb/wfpdoc061670.pdf

► WFP. 2013. Protection in Practice: Food assistance with safety and dignity, http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/wfp254460.pdf

► အမးသမးဒကၡသညမား ေကာမရင (Women’s Refugee Commission)- ခကခေသာ အေျခအေနမားတြင ခကျပတရန ေလာငစာလအပခကမားက ျဖညဆညးေပးႏငသည ေဘးကငးလျခၿပး သငေတာသည နညးလမးမားက ရာေဖြရနအတြက ထငးႏင အစားထးစြမးအငမားအား ေဘးကငးလျခစြာ လကလမးမမႈဆငရာ အထးလပငနးအဖြ႕ (Force on Safe Access to Firewood and alternative Energy - SAFE)

► အေရးေပၚအေျခအေနရ ေမြးျမေရးအတြက လမးညႊနမားႏင စႏႈနးမား (Livestock Emergency Guidelines and Standards - LEGS). LEGS သည လသားခငးစာနာေထာကထားမႈအကအညလအပေသာ အေရးေပၚ အေျခအေနမားေၾကာင ထခကခစားရေသာ လမားက ကညရနအတြက ေမြးျမေရးလပငနးမားက ပစ ေရးဆြျခငး၊ အေကာငအထညေဖာျခငးႏင ေလလာဆနးစစျခငးမားဆငရာ ႏငငတကာ လမးညႊနမားႏင စႏႈနးမားက ေပးထားပါသည။ LEGS သည ေမြးျမေရးက အေျခခေသာ လပေဆာငမႈမား၏ သငေတာမႈ၊ အခနမမႈႏင ျဖစႏငေျခမားက တးတကေစျခငးျဖင အေရးေပၚအေျခအေနတ႔ျပနမႈ၏ အရညအေသြးက တးတကေစရန ရညရြယပါသည။ www.livestock-emergency.net

► Maxwell D., Webb P., Coates J., ႏင Wirth, J. ၂၀၀၈ ‘RethinkingFood Security in Humanitarian Response.’ ဤစာတမးအား ၂၀၀၈ခႏစ ဧၿပ ၁၆-၁၈ ရက၊ စားနပရကၡာဖလမႈဖရမ၊ ေရာမတြင တငျပခပါသည။ Tufts University and Friedman School of Nutrition Science and Policy and Feinstein International Center, www.fanrpan.org/documents/d00523/Rethinking_food_security_Humanitarian_Response_Apr2008.pdf

► United Nations Environment Programme (UNEP), United Nations Entity for Gender Equality and the Empowerment of Women (UN Women), United Nations Peacebuilding Support Office (PBSO) and United Nations Development Programme (UNDP). 2013. Women and Natural Resources: Unlocking the peacebuilding potential, www.unep.org/disastersandconflicts/Introduction/ECP/WomenandNaturalResourcesinPeacebuilding/tabid/131156/Default.aspx

► Help Age International. 2012. Food Security and Livelihoods Interventions for Older People in Emergencies. <https://www.humanitarianresponse.info/system/files/documents/files/Livelihoods-FINAL.pdf>

<www.gbvguidelines.org>

<http://gbvaor.net> <https://interagencystandingcommittee.org>

IASCInter-Agency Standing Committee