Aikor! 100. zbk

Argazkilariaren

erretratua

Joseba Apezetxea

101. zenbakia2011ko otsaila l

JJOOSSEEBBAABBAARRAANNDDIIAARRAANNAAIIKKOORR!!JJAAIIAATTXXAAKKOOLLIINNAARREENNGGEERRRRAAPPOOZZGGAARRRRIITTAALLDDEEAA

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com SUMARIOA 3

Argitaratzailea: TOTOAN, Txorierriko EuskaraElkarteen Federazioa (Lagatzu, Zorrizketan, Arre-kikili, Tximintx) Tel.: 94 452 34 47 [email protected] / www.aikor.comZuzendaria: Xabier GoienetxeErredakzio burua: Itxaso MarinaErredakzio taldea: Bestorrene, Maite Lekerika,Iñaki Suarez, Gaizka Eguskiza, Pospolin, JuanLuis Goikoetxea eta Aritz ta NagelKolaboratzaileak: Ana Mezo, Unai Ugalde, Son-dika-Goiri Argazki Taldea, Xabier Díaz, Bestorre-ne, Oihana Astobieta, Belen Gana eta Ines Serra-noZuzentzaileak: Alberto Mtz. de la Cuadra, IñakiAstorkiza eta Jagoba ZalloPublizitatea: Arantza Atxutegi (686 58 92 38)Banaketa: EtxerainoMaketatzailea: Gaizka EguskizaInprimategia: GertuAle kopurua: 6.000Lege gordailua: BI 137-02 ISSN 1578-9322

4 Eritxia 5 Editoriala6 Laburrak eta albisteak11 Iruditan... Lotura12 Gurean izan da... Joseba Barandiaran14 Gaztea eta... Iker Landeta15 Korrika 1716 Ekidazu abesbatza, Parisen18 Joseba Apezetxea, argazkilaria24 AIKOR! aldizkariaren jaia28 Susana Rodríguez... Martxoak 830 Elkarteak... Derioko Pozgarri taldea32 Baserri mundua... Txakolinaren gerra34 Aikorrizketan... Ditxolariak kafetegian36 Sukaldaritza 37 Denborapasa 38 Agenda

AIKOR! aldizkariak ez dau bere gain hartzenaldizkarian adierazitako esanen edota eritxienerantzukizunik.

diruz lagundutako aldizkaria

12 Joseba Barandiaran 24 AIKOR! jaia 30 Pozgarri taldea

Oraingo honetan burura etorri zaiteskuartean erabili ditudan, bainazerikusirik ez duten, azken bi libu-

ruen arteko aipamen bat egitea. Haitiren gainekoa izan da lehena.

Orain dela urtebete naturak egin zuentriskantzagatik herri horren errealitateagogoratu genuen, ordura arte askok a-haztuta izan bagenuen ere. Urtebetegeroago egoera latzean bizi dira oraindikere. Munduko alde horretako herririkpobreenetarikoa da. Historiak dio 1492anCristobal Colon heldu zela gaur egunHaiti den lurralde horretara. XVIII. mende-an Frantziaren kontrolpean zegoen, eta300.000 biztanletik 12.000 “libreak” ziren,mulatoak eta zuriak; gainontzekoak eskla-boak, beltzak. XIX. mendean independen-tzia lortu zuten. Urte batzuk beranduagoEstatu Batuetako tropak sartu ziren deso-reka politikoa aitzakiatzat hartuta. Azken50 urtean Duvalier aita lehenengo etasemea gero izan dira lurralde hori gober-natu duten bi diktadore. Tartean beste

presidente batzuk ere egon dira. Herririkegon badago esklabutza zer den dakiena,hori Haiti da. “Libre” bizi izan direnean ere,izan duten askatasuna antzerki hutsabaino ez da izan. Edo Frantzia edo EstatuBatuak egon dira bigilantzia lana egiten.Herria miseriaraino pobretu dute, biztan-leriaren %70 baino gehiago pobrezianbizi da. Hizkuntzari dagokionez, frantsesada hizkuntza kultua eta ofiziala, eta krio-lloa, frantsesa eta gaztelaniaren eraginhandia duena, koofiziala da. Orduko sa-soian bizi zirenen hizkuntzaren ia arrasto-rik ere ez dago. Orain “libre” bizi dira, bai-na herritarrek ez dute ez lurraren jabego-rik, ezta hizkuntzarenik ere, beste batzukinposatutako hizkuntzan bizi behar baitu-te.

Koldo Izagirreren Autopsiarako Frogakere izan dut eskuetan. Irakurketaz izugarridisfrutatu dut. Informazio interesgarriaematen du eta gogoetarako bidea. Euska-rak bizi izan duen egoeraren gainean in-telektual, idazle eta herritar askok esan

eta eman duten iritzi ugari dakartza. Para-grafo bat ekarri nahiko nuke hona: “Okerhandirik gabe esan genezake esklabotza-ren abolizioan jokatu zen antzerkia beradela elebitasuna: libre izendatu zaituennagusiarena jarraitzen du izaten lurrarenjabegoak... zure hizkuntza legezkotzeakez dituelako ezertan higatzen bereak as-paldian hartuak dauzkan pribilegioak.Bilinguista, elebakarra da askotan”. Honahemen esklabotza ulertzeko modua, es-klabo egiten zaituenean zein libre uztenzaituenean.

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com4 ERITXIA

ANA MEZO

(Irakaslea)

Euskaldunok, diotenez, kirolzaleakgara, tartean lehia dagoenean batezere. Akaso horregatik, duela mende

bat-edo, futbolaren berri izan eta segi-tuan hasi ginen taldeak eta txapelketakantolatzen. Harrezkero, jokoaren berarenfuntsa gutxi aldatu bada ere, futbola kirolizaera galduz eta ikuskizun-negoziokutsua irabaziz joan zaigu, gaur egunitzelezko diru mordoak mugitzeraino...zenbait interes makur (eta Makuar) eretartean direla gurean. Waka waka hei hei.

Horren aurrean, hartu errugbia, fut-bolaren aspaldiko familiakidea. Jaio zene-ko mamiari eutsi dio honek ere. Baina gai-nera, aberatsa dugu taktika eta estrategia

UNAI UGALDE

(Elektronikan ingeniaria)

aldetik, gorpuzkera guztietako jokalariek(ez bakarrik lerdenek) joka dezakete, arbi-troaren berba sakratua da, eta... parrandatxertatuta daroa.

Eta geure-geurea dugu: taldeak dau-de EHko bazter gehienetan, Bizkaian zeresanik ez (Gernika, Mungia, Arratia...),ahaztu barik Frantziako goi mailan dabil-tzan lapurtar biak, Baionakoa eta Biarri-tzekoa. Laster dira derbia jokatzekoak,non eta Anoetan, martxoaren 26an, sa-gardotegiak zabalik daudela. Bazatoz?

Haiti-Euskal Herria

Errugbizaletzen hasi naiz

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com EDITORIALA 5

Euskarazko hedabideen historia ja-rraitu duenak badaki azken 30 urte-etako abaroan egin dela biderik

emankorrena. Eta badaki denbora horre-tan emandako aurrerapausoa itzela dela.Gaur egun 400.000tik gora biztanlek kon-tsumitzen ditu euskarazko hedabideak,2008ko Eusko Jaurlaritzaren ikerketabaten arabera.

Komunikazioa da gure ardatza, ingu-ratzen gaituen mundua nola ikusten du-gun kontatzea, ikusmolde eta euskarri a-nitzez. Elkarren lehian eta elkarren osaga-rri. Hori da lokaletik globalera egiten du-gun ekarpen nagusia, hizkuntza, euska-raz egiten duguna. Harro gaude eginda-ko bide horrekin, eta gure euskaltasune-tik munduaren ikuskera ugari eskaintzenditugu.

Baina ez da nahiko, ibilbide horretansakondu behar dugu, orain artekoa ho-betuz eta zabalduz. Edozelako gizarte etakultura modernoren geroan giltzarri dahedabideen zeregina. Printzipio eta hel-

buruetan letra larriz aitortzen da garran-tzi hori, baina sostengu ekonomikoan ez,ez behintzat hedabide ez publikoei dago-kienez. Ezagun da EAEn, Nafarroan etaIpar Euskal Herrian oso egoera desberdi-nak bizi direla: Nafarroan eta Iparraldeanerakundeen sostengua hutsala da; EAEnoso bestelakoa da, baina ez nahikoa,aurrean ditugun erronkei begira eustekoadinakoa ez bederen.

Hedabide ugari ari dira ixten mun-duan, gureen aldean handi eta indar-tsuak izandakoak. Eta guk ere enbatarenerdian dihardugu. Publizitatea behera,salmentak ere bai, diru-laguntzak urritze-ko joeran… Noiz arte eutsi ahal izangodiogu?

Euskarazko hedabideak,beste jauzi baterako ordua

Bankuen, autoen, altzari eta elektra-tresnen salbamendu garaian, guk ere sos-tengu sendoagoa aldarrikatzen dugu.Maiz aurpegiratu zaigu diru publikotik bi-zi garela, bai euskal kultura, bai euskarazkohedabideak, konplexua sortzeraino ere baiagian. Orain, ostera, inoiz baino argiagoikusten da nola giltzarritzat jotzen direnesparru eta proiektuetan, erakunde publi-koek dirutzak bideratzen dituzten, izanhoriek eremu publiko edo pribatukoak.

Eta ekonomikoki ere sektore garrantzi-tsua da euskarazko hedabide ez publikoe-na: 600 langiletik gora ari gara bertan, hile-ro soldata etxera eramanez eta euskalgizartearen aberastasunean gure alea ja-rriz.

Azken 30 urteetan ibilbide oparoa egindugu, baina bada ordua beste jauzi batemateko. Gure konpromisoa hemen dago,egunerokoan ikusgai. Oraingoan, herri e-rakunde publikoen sostengu ekonomikohandiagoa aldarrikatzera gatoz, errepide,trenbide edo eraikuntza handien zati txikibatek gure etorkizuna berma dezakeelako.Euskarazko komunikazioak merezi du ta-mainako apustua, eta euskal kulturak erebai.

AIKOR! gehi beste 77 euskarazko hedabide

“400.000tik gora biztanlek kontsumitzen

ditu euskarazko hedabideak, eta bertan

600 langile bainogehiagok dihardugu”

“Bankuen, autoen, elektratresnen...

salbamendu garaian,guk ere sostengu

sendoagoa aldarrikatzen dugu”

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com6 LABURRAK

Euskararen Eguna,

Politeknikoan Euskararen Nazioarteko Eguna

abenduaren 3an da, baina TxorierriPolitekniko Ikastegian otsaileanospatzeko ohitura dute, eta aurtenere horrela izan da hilaren 11n. Goi-zeko hotzari aurre egiteko, txokolateberoa eskaini zieten ikasle eta ikasle-ei, eta gorputza berotu ostean, lehia-ri ekin zioten: areto-futbolaren fina-lak, penalti jaurtiketak, txingak...Korrika 17ren denda ere izan zenPoliteknikoan, eta ikasle eta irakasle-ek materiala erosteko aukera izanzuten bertan. Sariak banatu ostean,bertso bazkaria izan zuten. MikelGoiriena eta Lander Ibarluzea “Aitxu-lua” bat-batean aritu ziren ekitaldian.

Etxebizitzen zozketaSukia eraikuntza enpresak 60

itundutako etxebizitza zozketatukoditu Landabarri Derioko bizitegian,eta zozketan Txorierrin lan egitenduten pertsona guztiek hartu ahalizango dute parte. Etxebizitzek gara-jea eta trastelekua dituzte, etahorien prezioa aurreko zozketetakoirizpide berdinen arabera kalkulatuda; hau da, unean-unean indarreandagoen BOE modulua 1.7z biderka-tuz. Etxebizitzak jabetzan emangodira, eta jabeek lehentasuna izangodute bizitegi berean kokatuko denLandabarri kirol elkartea erabiltzeko.Izena emateko epea apirilaren 3raarte egongo da zabalik: www.sukia/derio.

Txin-pasmendiLarrabetzukogurasoenelkarteak neka-zaritza ekologi-koaren gainekoikastaroa antolatudute elkarte hauenlaguntzarekin:Mugarik gabekoalbaitariak, Eko-logistak mar-txan, Gurpideeta EHNEnekazariensindikatua.Ikastaroa mar-txoaren 15eaneta 29an, apiri-laren 12an eta26an, maiatzaren10ean eta 24an, eta ekai-naren 7an eta 21ean emango daeskolako ortuan, arratsaldeko 5etatikiluntzeko 8etara.

Ikastaro teorikoa eta praktikoaizango da, eta, besteak beste, gaihauek landuko dira: hazitegiak, satsaeta lurra ongarritzea, soroaren eta

lurrarenprestaketa,landatzea,

uztaren zaintza,eta gaixotasunen

eta izurriteen kon-trola. Gainera,

interesdunik etadenborarik

egonez gero,gai hauek

ere jorralitezke: fruta-

zaintza etalurren identifi

kazioa. I k a s t a r o a

EHNEk emangodu eta 15 lagunen-

tzako tokia egongoda. Doan izango da.

Izena emateko epea mar-txoaren 9ra arte egongo da

zabalik. Horretarako, interesdunarenizena eta telefono zenbakia utzi beharda gurasoen elkartearen postontzian,edo mezu bat agindu [email protected] helbide elektroni-kora. Erreserbak eskaerak heldu ahalaegingo dira.

Nekazaritza ekologikoa,

Larrabetzun

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com LABURRAK 7

Aurreko hilabeteko alean jakinarazigenuen bezala, euskara elkartea sortu daSondikan. Elkarteari Altzora jarri dioteizena. “Altzo hitzak magal esan nahi du,eta gurasoek seme-alabekin egiten du-ten bezala, euskara gure magalean edukieta zaindu behar dugu”, azaldu dute.Elkartean 15 partaide daude, baina bazki-detza kanpaina laster zabalduko dute.Bitartean, euskara elkartean izena emannahi duenak helbide elektroniko honenbitartez egin dezake: [email protected]. “Eskatzen ditugun baldintzabakarrak hauek dira: alde batetik, euskal-tzalea izatea; eta bestetik, gogoa eduki-tzea”.

Datozen hilabeteetarako hainbat eki-taldi antolatuko dituzte, sondikoztarreielkartearen berri emateko. Horrela, mar-txoaren 11n eta 12an inauteriak izangodira herrian eta jaia aprobetxatuko dutetriptikoak banatzeko. Horrezaz gainera,Taberna Ibiltariak kantu-saioa eskainikodu tabernarik taberna.

Altzora euskara elkartea helburuhauek dituela sortu da: euskara sustatzea,Sondikan euskararen normalizazioa etaerabilera bultzatzea, mota guztietako eki-menak euskaraz antolatzea, herriko eus-kaldunen sarea zabaltzea eta sendotzea,eta Txorierriko beste euskara elkarteekinelkarlanean aritzea.

Albertok eta Iñigok

titulua berretsi dute“Sondikako Udala” Frontenis Txa-

pelketaren finala oso parekatua etalehiakorra izan da aurten. Hala ere,irabazlea egon behar da, eta Alber-tok eta Iñigok osatutako bikotea izanda. Bikoteak iaz ere jantzi zuen txa-pela. Beste alde batetik, Rafa eta Ari-tza bigarren postuan lotu ziren; Mikeleta Jon, hirugarrenean; eta Alaineketa Gorkak osatutako bikotea, lauga-rrenean. Frontenis Txapelketa seiga-rren aldiz egin da aurten, eta inskrip-zio-markak hautsi ditu, bertan 22bikotek hartu baitute parte.

Trenbide-pasaguneen

itxieraEusko Jaurlaritzak Mungia-Derio-

Sondika bidegurutzean dagoen tren-bide-pasagunea itxi egin du behinbetiko. Pasagunea zirkulaziorako itxibada ere, oinezkoentzat irekita jarrai-tuko du. Itxierak zirkulazioa arintzeaekarriko du, autoek herrigunetikindustrialdera joan-etorriak egin ahalizateko, ordezko bide bi sortu direla-ko. Horrela, bidegurutzea egin daDerio eta Sondika artean, eta autoekbide hori hartu ahalko dute Ugalde-guren industrialdera joateko. Eraberean, Derio eta Zamudio arteanbadago beste bidegurutze bat,industrialdera sartzeko. Beste aldebatetik, Santimami eta Maurikobasoauzoen arteko trenbide-pasaguneaere itxi egin dute behin betiko, zirku-laziorako zein oinezkoentzat.

Altzorak bazkidetza kanpaina

zabalduko du


Inauterien atarian gaude eta mozo-rroak ez ezik hainbat ekitaldi ere presta-tzen gabiltza herriotan. Zalantza barik,Sondikakoak Txorierriko inauteririk en-tzutetsuenak dira, eta bertako lagunekherritar guztiei zuzendutako egitarau do-torea prestatu dute martxoaren 11rakoeta 12rako. Hala ere, ez da festa bakarraizango, gainontzeko herrietan ere ekintzasorta zabalaz gozatzeko aukera egongodelako.

SONDIKA

Martxoaren 11n, barikuan

16:00: Txupinazoa eta jaien hasiera.16:30: Jolasak, eskolan.

17:30: Eskolako sardina, kalejiran (eskola-tik).18:00: Pailazoak.22:30: Herriko taldeen kontzertua: Identi-dad oculta eta Bluesak.00:00: Kontzertua: Gatibu.02:00: Erromeria: Luhartz.05:00: Diskofesta.Martxoaren 12an, zapatuan

11:30: Umeen parkea.12:00: Tostadak aurkeztea.16:00: Jubilatuentzako kafea. 17:00: Zirko tailerra.18:00: Erromeria, Nagusien Etxean.18:30: Mozorro desfilea (umeak).19:30: Sariak banatzea: umeen mozorro-

Mozorroa dugu prestNobedadeak, SKEnSondikako Kultura Etxean denbo-

ra luzea daramate filmak eskaintzen.Hala ere, horiek DVD formatuko peli-kulak ziren, eta eskaintza apur batzahar gelditzen zen ohiko zinemenikuskizunen aldean. Urtarrilean for-matu digitaleko filmak ematen hasiziren, eta harrezkero azken nobeda-deak ikusteko aukera izan dugu are-toan. Zinerako txartelak 2,5 eurobalio du 12 urtetik beherako umeen-tzat; eta lau euro, gainontzekoentzat.Txartelak BBKren bitartez eros dai-tezke (Teleka orotarako kutxazaine-tan edo www.bbk.es webgunean), 94431 03 10 telefonoan, edo aretokotxarteldegian emanaldia hasi bainoordubete lehenagorik hasita.

Kartel LehiaketaSan Pedro eta Santa Luzia jaieta-

rako Kartel Lehiaketa antolatu duLoiuko Udalak. Lehiaketan edonorkhar dezake parte, eta lanak apirilaren1era arte aurkeztu ahalko dira udale-txean. Kartelak DIN A3 formatuanaurkeztuko dira, kartoi mehe bateanitsatsita, eta bakoitzak nahi beste lanegiteko aukera izango du. Kartelakgutun-azal batean sartuko dira, etabertan zein kartelaren atzealdeanhau idatziko da: “San Pedro eta SantaLuzia 2011”. Era berean, beste gutun-azal itxi batean datu hauek zehaztu-ko dira: izen-abizenak, helbidea etatelefonoa. Kartelen gaia librea da,hala ere, hurrengo testua agertubeharko da derrigorrean: “Loiukojaiak 2011, San Pedro eta Santa Luzia”. Argazkia: Inauterien batzordea

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com LABURRAK 9

ak, tostadak eta erakusleihoak. 19:30: Txokolatada.20:30: Kalejira, Deabru beltzak taldeare-kin eta fanfarre batekin. 21:30: Sardinaren hilketa.22:30: Talde lokalen kontzertua: Habe-mus ratas eta Hardcore.exe.00:30: Erromeria: Trikizio eta Dj on.02:00: Sariak banatzea: Nagusien mozo-rroak.02:30: Erromeriaren jarraipena.05:00: Diskofesta.

LOIU

Martxoaren 4an, barikuan

18:00: Haurren mozorro Lehiaketa. Izenaemateko azken eguna: martxoaren 3a,Ludotekan.18:30: Haurrentzako berbena, Bazen be-hin espazioa taldearekin. Sariak banatzeaeta txitxi-burruntzia, frontoian. Martxoaren 5ean, zapatuan

Afaria Loiu hotelean, LEKE taldeak antola-tua. Prezioa: 28 euro, nagusientzat; eta 10euro, umeentzat. Izena emateko az-keneguna: martxoaren 2a (620 304 394 –Iñigo).

DERIO


18:00: Dantza, musika eta txokolatada,kiroldegian.

ZAMUDIO


17:30ean: Umeentzako ekitaldiak, Ludo-tekan.

Martxoaren 5ean, zapatuan

18:00: Tostada Lehiaketa, Adintsuen e-txean.18:30: Erromeria, Hirukote taldearen es-kutik. Adintsuen etxean.

LEZAMA

Martxoaren 5ean, zapatuan

19:00: Artista Lehiaketa, umeen dantzak...frontoian.21:00: Herri afaria, frontoian.22:30: Mozorro Lehiaketa, saloi-dantzak,sariak banatzea eta diskoteka, frontoian.

LARRABETZU


10:30: Festa, eskolan.Arratsaldean: Ekitaldiak, kiroldegian etakalean zehar. 17:00: Disko txiki festa, kiroldegian.

Ikastaroak, Hiru Bat

taldearen eskutikHiru Bat Zamudioko dantza talde-

ak ikastaro bi antolatu ditu datozenhileetarako. Horrela, apirilean moto-tsak orrazten irakatsiko diote nahiduen guztiari, eta maiatzean banangodantza ikastaroa jarriko dute abian.Azaldu duten moduan, iaz dantzahonen oinarrizko ildoak irakatsi zituz-ten, Lagatzu euskara elkarteak antola-tzen duen Euskal Astean hura dantza-tu ahal izateko. Baina aurtengo ekital-dirako zerbait txukunagoa prestatzeaerabaki dute, eta horregatik buru-belarri arituko dira entseguetan. Ikas-taroak nahi duenarentzat daudezabalik, eta izena ematea herrikoeskolan egin beharko da apirilaren1ean, 8an eta 15ean, arratsaldeko4:15etik 6etara bitartean. Dantza tal-deak ikastaroen gaineko zehetasungehiago jakinaraziko ditu laster. Kar-telen bidez egingo dute. Beraz, adiegon.


Ikastaroak antolatu

dituzte Lagatzukoek Lagatzu Zamudioko euskara

elkarteak ikastaro bi antolatu ditumartxorako: bata, ardo-dastatzeariburuzkoa; eta bestea, umeen kanteieta jokoei buruzkoa. Ardo-dastatzeikastaroa martxoaren 15ean, 17aneta 18an izango da, eta Ana Larra-ñagak, Nerea Goñik eta Iñaki Lope-tegik emango dute. Saioak arratsal-deko 7etatik iluntzeko 9etara izan-go dira Larragoiti jauregian. Bazki-deek eta berbalagunek 20 euroordaindu beharko dute; eta gainon-tzekoek, 30 euro. Bestalde, Umeenkantak eta jokoak ikastaroa guraso-ei zuzenduta dago, eta egun haue-tan emango da: martxoaren 4an,7an, 11n, 14an, 18an, 21ean eta25ean. Saioak arratsaldeko 4:30etik6etara bitartean emango dira esko-lan. Ikastaroa Elizalde gurasoenelkartearekin batera antolatu da,eta Itsaso Arrietak zuzenduko du.Izena emateko orduan 10 euroordaindu beharko da. Ikastaro bie-tan izena emateko epea otsailaren28ra arte dago zabalik. Horretarako,94 452 34 47 telefono zenbakira deidaiteke, edo [email protected] elektronikora mezu batbidali.

Euskara eta kirolaren

inguruko hitzaldia Berbalagun egitasmoan dabil-

tzanek hitzaldi bat antolatu dutemartxoaren 18rako. Ekitaldian eus-kara eta kirola izango dituzte hizpi-de, eta han hauek hartuko duteparte: Gaizka Garitano futbol entre-natzailea, Haritz Gallastegi kirolkazetaria eta Miguel Madariaga Eus-kaltel-Euskadi Fundazioko presiden-tea. Hitzaldia berbalagunei ez ezikeuskaltegietako eta institutuko ikas-leei ere egongo da zabalik. Saioagoizeko 12etan izango da DeriokoGurea Aretoan.

Martxoak 8 errebindikazio eguna da;aurretik egin den lana gogoratu eta ber-dintasunaren bidean pauso gehiago e-maten jarraitzeko eskatzeko eguna. Ema-kumearen Nazioarteko Egunaren haritik,ekitaldi hauek antolatu dituzte Derion,Zamudion eta Lezaman.

DERIO

Martxoaren 8an, martitzenean

11:30: Nesken alde, denon alde ipuina,Kandelen argipean taldearen eskutik.Larrabarri baserrian. 17:00: “Los logros conseguidos por lasmujeres, ¿están siendo respetados?”hitzaldia, Bagabiltza eta Sutondoan elkar-teek antolatua. Larrabarri baserrian.Martxoaren 10ean, eguenean

18:00: Rosita y Carlitos antzezlana, Pul-món de Gaia taldearen eskutik. Larrabarribaserrian. Martxoaren 12an, zapatuan

13:00: Kontzentrazioa, Euskal Herria kale-an.Martxoaren 25ean, barikuan

19:30: Javier Mañonen elkarrizketa, Gaztezentroan.

ZAMUDIO

Martxoan zehar

Marchinlilac Lehiaketa, emakume idazle-en gida eta “Emakumea eta genero ber-dintasuna” atala, liburutegian. Martxoaren 7an, astelehenean

20:00: Eta Karmele? antzezlana, AinhoaAlberdi eta Iraia Eliasen eskutik. Zamudio-torren, Lagatzuk antolatua. Martxoaren 8tik 15era

“Itsatsi hau zure horman” jarduera, Gazteestazioan.Martxoaren 10ean, eguenean

19:30: Encantadas antzezlana, OihulariKlown taldearen eskutik. Zamudiotorren.Ostean, kopaua. Martxoaren 11n, barikuan

17:30: Maite Franko kontu-kontalaria,Ludotekan. Martxoaren 12an, zapatuan

11:30: “Klik klak” umeentzako ipuin saioa,liburutegian.

LEZAMA

Martxoaren 8an, martitzenean

20:00: Casting-ada antzezlana, Ausartaktaldearen eskutik. Kultura Aretoan.

Emakumearen

Eguna

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com IRUDITAN 11

Lotura

Bernoak lotzen ditu egurra eta burdina, trenbidea osatuz; eta trenak ahalbidetzen du gure herrien eta gure jendearen arteko komuni-kazioa, herri-lotura sortuz.

Argazkia: Begoña Olabarrieta, Sondika-Goiri Argazki Taldea

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com12 GUREAN IZAN DA

daindu dituzte horri esker. Gainera, ezdituzte bankuak arretaz kontrolatu.

Non gaude momentu honetan?

Euskal Herria Espainia baino hobetodabil, baina Europa baino okerrago. Lan-gabezia handiagoa da, gaur egun askozzailagoa da etxebizitza erostea, eta en-presek, baliabide gutxiago izan arren,lehian jarraitu behar dute. Erakunde pu-blikoei dagokienez, diru gutxiago dute-nez, gastu soziala murriztu dute.

Noren errua da?

Zaila da, krisia hainbat arrazoik eragindutelako; hau da, guztion errua da. Eran-tzukizunaren zati bat bankuena da, bainaez bakarra, jendeak pentsatzen duenmoduan. Zenbait etxebizitza saldu etaerosi egin dira, eta negozio horietan en-presa eta partikularrak ibili dira. Erakundepublikoek ere badute zer esan. Izan ere,hainbat lurzoru birkalifikatu egin dituztedirutzaren truke, eta plangintza asko or-

JOSEBA BARANDIARAN l ekonomialaria

Azken bolada honetan, krisiari buruz hitz egiten duguguztiok, eta batzuetan ez daukagu argi zeintzuk direnharen arrazoiak. Joseba Barandiaran ekonomialariakhitzaldi bat eman du, Lagatzu Zamudioko euskara elkar-tearen eskutik, gai honi buruzko argitasunak emateko.

“Krisiaren errua guztiona da”t/a: Gaizka Eguskiza

Zelan sortu da krisia?

Krisia finantza arloan sortu da. Jende-ak maileguak merke-merke lortzeko au-kera izan du, eta bankuek ere interesaizan dute hori hala izan dadin. Horrekhazkunde itzela sortu du eraikuntzan,prezioek ere gora egin dute eta ondorioz,aberastasun irudipena izan dute herrita-rrek. Beraz, kontsumo eta inbertsioa piztuegin dira, burbuila lehertu arte.

Eta burbuila zelan lehertzen da?

Espainian, burbuila martxan egon de-nean, atzerriko aurrezkiak bertaratu, etabatez ere etxebizitzara bideratu dira.Baina aurrezkiak itzuli egin behar diramomenturen batean. Antzeko gauza batgertatu da Estatu Batuetan: ea mailegugehiegi eman dituzten galdetzen dioteeuren buruari, eta zalantzak hasten diraorduan. Olatua Ameriketan hasi eta honaberanduago ailegatu zaigu.

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com GUREAN IZAN DA 13

Eta nora goaz?

Gure esku dago. Hainbat aldagai har-tu behar dira kontuan. Gu beste batzukbaino hobeto bizi gara, eta, horrela jarrai-tu nahi izanez gero, beste lekuetan egi-ten ez diren gauzak geuk egiten ikasibehar dugu, hau da, berriztatzaileak izanbehar dugu. Orain arte ohiko industriakizan direnak kanpora eramango dira etaindustria berritzaileak hasiko dira lanean.Teknologian dago gakoa.

Krisiaren arrazoietako bat eredu

ekonomikoa omen da, baina hori ez da

zalantzan jartzen, ezta?

Zer da eredu ekonomikoa? Batzuekdiote eredu kapitalista dela; beste ba-tzuek eredu kapitalista onartu eta haz-kunde ekonomikoaz hitz egiten dute.Agian eredu kapitalista ez da zuzena,baina zein da beste aukera? Nik ez dutezagutzen jendearen atxikimendua lor-tzen duen beste bat. Garapen-bideandauden herrialdeak gure ereduari jarraitunahian dabiltza: Txina, Brasil.... Zalantzaksortzen dira, batez ere ikuspuntu ekologi-ko batetik, baina munduan botere osoaduen erakunderik ez dagoenez, ez da era-

Bankuei ikaragarrizko diru-lagun-

tzak eman zaizkien arren, oraindik di-

rua irabazten jarraitzen dute. Benetan

behar-beharrezkoak ziren diru-lagun-

tzok?

Bai. Estatuan aurrezki kutxei emanzaie laguntza; besteei –esaterako, BBVA-ri–, ordea, bat ere ez. Aurrezki kutxahorien atzean familiak eta enpresakdaude, gizartea bera, azken batean. Bestealde batetik, esan beharra dago finantzaarloak garrantzi handia duela ekono-mian, eta hori kezkagarria da. Nire ustez,erakunde publikoek zorrotzago kontrola-tu behar lukete finantza arloa.

Noiz bukatuko da krisia? Zelan

ikusten duzu etorkizuna?

Krisia esparru guztietan dago. Balore-en krisian ere murgilduta gaude, kontsu-moari izugarrizko garrantzia ematen di-ogu, lan kultura galtzen ari da, elkartasu-na bultzatu behar da. Ez dakit krisia noizemango den bukatutzat. Ziurrenik etorki-zunean ez gara hain ausartak izango di-rua inbertitzen, baina hori ona da berez.Gero eta hobeto goaz, baina bide luzeadugu krisitik ateratzeko.

baki bateraturik hartzen, eta konponbi-dea zaila da. Planetaren jasangarritasuna-ren mesedetan, prest egongo ginatekegeure kotxeetakoren bat kentzeko, txina-tarrek auto bat izan dezaten, eta mundu-ko kotxe-kopurua handiagoa izan ezdadin? Egoera honek planetaren galbide-ra eramaten gaitu.

“Finantza arloakgarrantzi handia duekonomian, eta hori

kezkagarria da”

“Beste lekuetan egitenez diren gauzak geuk

egiten ikasi behardugu: berriztatzaileak

izan behar dogu”

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com14 GAZTEA ETA

t/a: Itxaso Marina

Arteagaz oso hartu-emon estua da-uen gaztea da Iker Landeta zamudiozta-rra. Artearen Historian dago lizentziauta,eta gidari lanak egiten ditu Bilboko ArteEder museoan. Ganera, kolaborazinoakegiten ditu Euskadi Irratiko saio baten,eta entzuleei margolan bat deskribitandeutse hertziar uhinen bidez. Orain,beste alderdi bat azaldu deusku: moda-osagarrien diseinuak be egiten ditu.

Oso deigarriak dira Ikerren eraztunak,eskuturrekoak, paparrekoak eta diade-mak. Koloretsuak eta ikusgarriak. Etaberezitasun bat be badaukie: silikona era-biliz egiten ditu. Zamudioztar hau orainurtebete hasi zan moda-osagarriak disei-naten, eta aspaldian lagun batek oparitu-tako eskuturrekoak dau horren errua.

“Begizta gorri bat zan, silikonaz eginikobiribilak zituana. Ikusmina sortzen ebanjentearengan; eta nigan be bai”. Diseinusinpleak egiten hasi zan, baina beharrakikerketarako grina ekarri eutsan eta apur-ka-apurka jolasten joan da euskarriakaz,koloreakaz eta alezko apaingarriakaz.Bere moda-osagarrien orijinaltasuna daemaitzea, inguru honetan ez dagoalakohalako lanak egiten dituan beste inor.“Moda-osagarri bereziak dira, eta esklusi-boak, diseinu bakotxa bakarra dalako.Osagarri modernoak dira, desbardinak,edonork eroan leikezanak, eta boltsikoguztientzakoak”.

Silikoneagaz behar egitea ez da erre-za. Formea emon behar jake aleei, kolore-ak nahastau, silikonea sikatu, euskarriegokia aukeratu... Baina Ikerrek ez deus-ku azaldu zein dan moda-osagarriok egi-

teko jarraitzen dauen prozesua. Sekula ezdeutso inori esan, prozesu hori be berediseinuen xarmaren zatia dalako. “Pazien-tzia eta pultsu handiak euki behar dira,hori baino ez dot esango”. Salgai jarribaino lehen, eraztunak, diademak etabesteak janzten ditu lagun batek. “Berakesaten deust erosoak diran, handiegiak,arinak, deigarriak...”.

Margolanetan oinarrituta

Arteak ezinbesteko lekua dau zamu-dioztar honen bizitzan, eta bere sortzebeharretan nabari da hori. “Askotan, mar-golanetako koloreak hartzen dodaz erre-ferentziatzat, eta antxinako errege-erre-ginek erabilten zituen eraztunei be begi-ratzen deutset arretaz. Ez dakit halanbe-harrez gertatzen dan, baina batzuetan,ale bat egin ostean, konturatzen naz ber-tan ipinitako alezko apaingarriak badaue-la eskultore-lanen baten antza”. BilbokoArte Eder museotik margolan baten oina-rritutako moda-osagarri sail bat diseine-teko eskatu deutsie, berak be artea egi-ten dauelako, beharbada. Eta Carlos Sau-raren Las tres gracias margolana aukeratudau behar horretarako. Buru-belarri dabilenkarguagaz. Era berean, etenbako iker-ketan murgilduta dabil, etorkizunari be-gira apaingarri, gai eta teknika barriakazsaiatu gura dauelako.

Ikerrek Madrilgo denda bitan eta Txo-rierriko hiru establezimendutan jarri ditusalgai bere diseinuak: liburu-dendan etaRafi tabernan, Zamudion; eta Goizaldeule-apaindegian, Larrabetzun. Esan deus-kuenaren arabera, ondo baino hobetosaltzen dira.

Informazino gehiagorako: [email protected]

“Bereziak dira, eta esklusiboak, diseinu bakotxa bakarra dalako”

Artez beteriko moda-osagarriak

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com KORRIKA 17 15

Otsailaren 13an, domekan, 100 laguninguru batu ziren Larrabetzuko Elkarte-gian. Zertarako? Korrikaren arduradunekargazkiak egin behar zituzten euskararenaldeko lasterketaren aurtengo edizioarenkartelerako, eta argazki-saioan parte har-tzeko gonbidapena txorierritarroi luzatudigute oraingo honetan. Petoak jantzi,korrika egin, barreak, ilusioa, argazkiak...laster lanaren emaitza ikusteko aukeraizango dugu. Hala ere, hau ez da lehe-nengo aldia izan txorierritarrok halakobeharretan ibili garena, Belen Gana Txe-petxa AEK euskaltegiko arduradunak go-gorarazi digutenez, Korrika 12.aren bide-oklipa eta kartela ere Txorierrin egin bai-tziren; Teknologia Parkean, hain zuzenere.

“Maitatu, ikasi, ari... euskalakari” lelo-pean, Korrika 17k apirilaren 16an zehar-katuko du gure bailara, baina aurreko e-gunetan ere hainbat kultura ekitaldi izan-go ditugu, motorrak berotzen hasteko.

Horren haritik, Korrika batzordeak laneandabiltza herri guztietan, eta dagoenekoekintza batzuk zehaztu dituzte.

Korrika arroparen desfilea egingo damartxoaren 25ean, Hori Bai Larrabetzukogaztetxean, eta umeei zuzendutako eki-taldien artean, Zirika Zirkus eta Eidabetaldeek eskainiko dituzten emanaldiakazpimarra ditzakegu. Lehenengoak Zirikazirkaos lana aurkeztuko du martxoaren28an; eta bigarrenak Lore power lana,martxoaren 29an. Gainera, Txorierriko i-kastetxeetako gaztetxoek Korrika Txikia

egingo dute apirilaren 8an, Derion, etaeskuz esku pasatuko diote elkarri euska-raren lekukoa. Helmuga herriko plazanegongo da, eta parte-hartzaileek aldezaurretik prestatutako abestiak, bertsoak,emanaldiak... jendaurrean antzeztuko di-tuzte. Aurreko egunerako, apirilaren 7ra-ko, txangoa antolatu da Trebiñora, Korri-karen hasiera ikustera.

Lan komuna agerian

Korrika batzordeek afariak eta bazka-riak ere egingo dituzte. Lagatzu Zamu-dioko euskara elkartekoek eta Zorrizke-tan Lezamako euskara elkartekoek, esatebaterako, bertso afaria izango dute apiri-laren 15ean, eta sondikoztarrek txokola-tada, umeen jokoak eta herri-bazkariaegingo dituzte Korrika pasa ostean. Loiu-koek eta Erandiokoek apur bat lehenagoedukiko dute afaria: apirilaren 8an eta9an, hurrenez hurren. Beste alde batetik,Tximintx Derioko euskara elkarteak La-burbira film laburren emanaldia prestatudu apirilaren 14rako, eta apirilaren 17anautobus bat irtengo da Donostiarantz,Korrikaren amaieran parte hartzera. “Es-kertzekoa da Korrika batzordeek, euskaraelkarteek, ikastetxeek eta herritarrek egi-ten duten lana. Herri bakoitzean propo-samenak egiten dira, ekitaldi hau edobestea antolatzen da, baina herri bakoi-tzeko lana ez ezik lan komuna ere lotzenda agerian. Izan ere, Txorierrin sare han-dia sortu da Korrikaren inguruan, jende-tza handia azaltzen da laguntzeko eta ba-besa emateko prest, eta hori ez da inonlortzen. Euskarak eta Korrikak baino ezdute lortzen”.

Lehen aipatutakoak aurrerapena bai-no ez dira izan. Martxoaren 11n, iluntzeko8etan, Korrika 17 aurkeztuko da Lezama-ko Uribarri Topalekuan, eta han euskara-ren lasterketaren eta horren harira anto-latuko diren kultura ekitaldien berriemango digute. Txorierritar guztiak gau-de gonbidatuta.

Euskararen lasterketaren motorrak berotzen hasi dira

“Txorierrin sare handiasortu da Korrikaren

inguruan, eta hori ezda inon lortzen”

Ekidazu argiaren etaamodioaren urian

kantu kantari

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com

t/a: Ekidazu

Entzun dira, zoli eta afinauta, gozo-gozo eta emozionatuta, Lezamako aho-tsak Parisen! Emonaldia XVII. Koru-kan-tuaren Nazinoarteko Topaketaren ba-rruan eskaini genduan, urtarrilaren 28aneta 29an. Gugaz batera, MahatsorriakTxurdinagako abesbatzako sei gizon etaUdalen Zornotzako abesbatzako bostandra be joan ziran, abesten laguntzekoeta taldea apur bat handiago egiteko.Danak, Miren Zubietaren zuzendaritzape-an. Poz-pozik etorri gara esperientziagaz!

Abeslariak eta zuzendaria, 34 andra-gizon…; eurei laguntzeko, Parisen galduez daitezan, eta kantu bakotxaren amaie-ran txalo zaparradak botateko prest,beste 13 lagun…; guztira, 47 persona a-biatu ginan urtarrilaren 27an, eguen arra-tsaldez, Hendaian AHTa hartuta Montpar-nasse Pariseko tren-geltokirantz.

Montparnasse geltokian Sandrineturismo gida xarmagarria euki genduanzain, bertako autobusaz antolatzaileek

adostu eben hotelera eroateko, eta bide-an lehengo azalpenak eta ezaupideakegiteko. Segiduan jakin eban Ekidazukoru-talde euskalduna zala, eta ez espai-niarra.

Affaire gizon-emakumeentzako pen-tsauta dagoan Ibis hotel funtzionalean loegin ondoren, Pariseko “zeharbiderik” za-bal-ederrenetik egin genduan joan-eto-rria. Sena ibaiak emoten dau, duda barik,uriko etxe ezagunen ikuspegirik berezie-na.

Eta iluntzerako, ahotsak ondo berotueta gero, heldu zan “do” eta beste notaguztiak emoteko lehenengo momentua:“Adiskidetasun”kontzertua, Paris erraldoi-

16 PARISEN, KANTATEN

“Emonaldi bi eskainigenduzan: bata, Mériel

herrian, eta bestea,UNESCOren egoitzan”

tik 30 km-ra dagoan 2.500 biztanlekoMériel izeneko herri txikian, beste abesla-ri talde honeekaz batera: Eh si on chantait(Frantzia), Schola Cantorum Voci BiancheDi Calcio e Cividade al Piano (Italia), etaLes Troubadours des Ponts (Frantzia).Aidean geratu ziran euskal folklorekohamar bat abestiren harmoniak, entzule-en gozamenerako.

Biharamun goizean, zapatuz, baego-an zer ikusi eta zelan hotza kendu (etaderrigorrean zer aukeratu goizaren ordulaburrak ondo aprobetxetako): Eiffel do-rrea, Notre Dame katedrala, Louvre etaOrsay museoak, Boulebard handiak, auzolatinoa, La Défense, Monmartre, La Basti-lle, Les Camps Elisées, eta abar eta abareta abar. Gorabeherak, anekdotak, barre-ak, uzualdiak, ezustekoak, argazkiak, e-rosketak…

Izar-unea

Eta arrasti-iluntzean, UNESCOren e-goitzan, bidaiaren izar-unea: han batu gi-nan 15 bat koru, Frantziatik, Italiatik, Ale-maniatik, Brasiletik eta Euskal Herritik e-torriak, bakotxak bere folklorearen abestibat emoteko, eta gero danok bateraAimer à predre la raison kantu frantsesezaguna interpretetako. Han be, Mirenen

irrintziaren eta Mendirik mendi abestiarenbitartez, azken finean musikaren bitartez,modu inplizituan (eta esplizituan) azalduzan Ekidazu taldearen eta bere laguneneuskalduntasuna.

Domeka goizean, barriro be txapa-txapa Pariseko kaleetan zehar, falta ziranordu oraindino laburragoak aprobetxaugurean: Les Puces merkatua, La Madelei-ne, Les Tuilleries, Le Sacre-Coeur, Pigalle,L’Opéra, La Sainte Chapelle, Les Invalides,Pompidou museoa... Erosketak, argaz-kiak, metro-bidaiak eta ia-ia anekdoteta-rako astirik be ez. Eguerdi ostean, ia-iaarnasa barik (eta kronika labur honetan iaberba barik): Montparnasse (AHT)-Hen-daia-Lezama itzulera-ibilbideari ekingeuntsan: neke-neke eginda baina aste-buru zoragarria oroimenean gordeta.

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com PARISEN, KANTATEN 17

“Mendirik mendi abestiaren bitartez

azaldu zan Ekidazu taldearen euskalduntasuna”

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com18 GAI NAGUSIA

“Argazki bakotxa erronkea da”

Kamarea 10 urte zituala hartueban lehenengo aldiz. Diana mar-kako argazki-kamarea zan, plasti-kozkoa, eta oraindino beira-arasabaten dau gordeta, bere ibilpideprofesionalean zehar erabilidituan beste kamarakaz batera.Gehienok Oskarbi fotografoakZamudioko dendan erakusgaidauan beharrari begira izan garainoz, liluratuta. Izan be, Josebaargazkilaririk estimaduenetarikobat da; Txorierrin ez eze, guremugetatik kanpo be bai.

JOSEBA APEZETXEA l Argazkilaria

jat, argazkian azaltzen dan personak gau-za asko adierazo daikezalako bere arpe-giagaz, bere gorputzagaz... Denporearenigarotea be adierazo daiteke erretratubaten bidez. Baina erretratuez aparte,beste batzuk be gustaten jataz: moda, bi-luziak eta paisajeak, esate baterako. Arlobatetik bestera emondako pausua era na-tural baten egin dot; bezeroek halaneskatu ahala hasi naz arlo bat edo besteajorratzen.

Oraindik, argazkilaritzan, badozu

ikutu bako arlorik?

Laster hiru dimentsinoetako argaz-kiak jorratzen hasteko asmoa dot. Egonnasai, horreei begiratzeko, ez dogulakobetaurreko berezirik jantzi beharko. Etaamets egiteko aukerea dogunez, inozargazkilaritza-zuzendari bezala zinemanlan egitea gustauko litxakit.

t: Itxaso Marina / a: I. M., Joseba Apezetxea

Aurkakoak egon arren, argazki ba-

tek 1.000 berbak baino gehiago adie-

razoten dauala dinoe... Topikoakaz ha-

si gara.

Bai, argazki bakar batek adierazo ahaldituan informazinoa, sentimentuak, sen-tsazinoak... ugariak dira. Gainera, ikuslea-ren begien arabera irakurketa bat edobestea egin daiteke, eta argazki horreta-tik ondorio edo eretxi ezbardinak atera.

Eta zu, noiz harrapatu zinduzan

objektiboak?

Gurasoak Bilbora eroan ninduen jau-nartzerako argazkiak egitera, eta argazki-dendan topau nituan argiek, kamarek,tresnek... liluratu ninduen. Mendira joa-ten nintzanean, eguzki-izpiak eta lainoabatzean sortzen zan argi-efektua itzelgustaten jatala gogoratzen dot. Lehenen-go argazkiak 10 urte nituala hasi nintzanateraten, eta 18 urte bete nituanean bu-ru-belarri sartu nintzan argazkigintzan,ikastaroak-eta egiten.

Ogibidean 22 urte daroazuz. Ar-

giak lehengo moduan erakarten zaitu;

gehiago?

Argiagaz jarraitzen dot maitemindu-ta. Koloreek, formek, personen hazbe-giek... be asko erakarten nabe. Bestalde,planetea, herria, ingurua... egunero ga-bilz aldatzen, eta parajeak, bazterrak... ka-mareagaz harrapetea gustaten jat. Gureatzetik datozanek lehen zer egoan jakindaien; eta guk lehen zer egoan ez ahaztu-teko.

Argazkilaritza barruan, arlo bat

baino gehiago jorratzen dozu.

Industria-argazkilaritza, jaunartzeaketa ezkontzak, moda, erretratuak, bilu-ziak...

Zein gustaten jatzu gehien?

Erretratuak egitea pilo bat gustaten

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com GAI NAGUSIA 19

“Erretratuak egitea pilo bat gustaten jat,gauza asko adierazo

daitekezalako arpegiakaz,

gorputzakaz...”

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com20 GAI NAGUSIA

Gatxa da personen “alde ona” tope-

tea?

Gatxa da personakaz behar egitea.Konexino berezia euki behar dozu argaz-kia aterako deutsazun pertsoneagaz. Lor-tzen ez bada, ez gagoz eroso, ez bera, ezni, eta kostau egiten da behar egitea.

Gatxagoa umeakaz, beharbada?

Batzuk ikaratu egiten dira estudiorasartzen diranean. Baina erlaxatzea lortzenbada, une zoragarriak eskaintzen dabezkamareagaz harrapeteko.

Publizidade-kanpainak be egin do-

zuz, zelan modeloakaz?

Nik ez dot arazorik euki modeloakaz.Euren beharra da, eta oso erraza da eura-kaz behar egitea.

Gizabanako arruntengana bueltau-

ta, fotogenikoak ez diran uste osoa da-

be batzuek. Inoz kostau jatzu baten bat

fotogeniko bihurtzea?

Bai! Dana dala, hori norberaren jarre-rari lotuta dagoan kontua da. Gai psikolo-gikoa da. Estudiora argazkian txarto atera-ko zarala pentsaten sartzen bazara, txartoaterako zara. Ez dago zer eginik.

Zelango argazkilaria zarala esango

zenduke?

Arrunta. Baina oso kritikoanaz neure buruagaz, eta etenba-koko ikaste-prozesuan nagomurgilduta. Nire ustetan, betidago zer ikasi eta zerhobetu. Oso zorrotzanaz.

Zer da argazki ba-

kotxa?

Erronka handia.Oso urduri jarten nazbeharrean hasi beharnazen bakotxean:

irudia eta horren konposizinoa bu-ruan imajinau, argia nondik sartu behardan erabagi, modeloa jarri alde bateraedo bestera begira, zehetasunak era bate-an edo bestean zaindu, adierazo gura

dodanaren arabera... Hori bai, izotzaldiaurtzen danean, eroso sentidutennaz normalean. Ideak sortzen dira.

Ez dakigu hainbat urtetan

zenbat argazki eukiko dituzun a-

terata; badago baten bat be-

rezia danik zuretzat?

Gehienak dira bere-ziak, baina aukeratze-

kotan, azken bost ur-teotan egin doda-

zanakaz gelditu-ko nintzate-

ke. Zuri-

beltzezko argazkiak egitea gustaten jat,eta horreekaz muntaketaren bat egitea.Sortzaileago sentiduten naz halako beha-rrak egiten dodazanean.

Zuri-beltzerako zaletasun hori oso

nabaria da zure beharrean. Argiagaz

maitemindua zagozala esan dozu le-

hen; zuri-baltzagaz be bai?

Koloreek euren lengoaia dabe, erakar-garriak dira eta ikutua emoten deutsie iru-diari. Baina, argazkiaren bitartez zer adie-razo gura dozunaren arabera, zuri-baltzaegokiagoa izan daiteke, beharbada. Erre-tratu bati jagokonez, esate baterako,argazkian agertzen dana kolore biziz jan-tzita badago, ikusleak horren arropearierreparauko deutso. Eta nik arpegiari erre-parau degiola gurago dot, begiei, hazbe-giei... Hori zuri-baltzagaz lortzen da. Erre-tratuen gainean egin dot berba, bainapaisajeen kasuan be efektu bera lortu dai-teke zuri-beltzagaz. Bai, zuri-beltzagana-ko joerea dot.

Mundua gurutzatu daben irudiak

doguz erretinan. Zure beharrak be

mundua gurutzatzea gustauko litxaki-

zu?

Jakina! Eta era baten edo besteanhalan dala pentsetea gustaten jat. Izan be,lehiaketetara aurkeztu dodazan beharrakargazki-bildumetan sartu dabez kideekegindako beste behar batzuekaz batera.Eta argazki-liburu horreek leku batetikbestera ibilten dira; edonork ikustekomodukoak dira. Nire argazki bat, adibidez,FEPFI federazinoko bulegoan dago jarrita,Palentzian. Eta leku hori be mundua da.

“Oso kritikoa naz neure buruagaz, eta etenbakoko

ikaste-prozesuan nago murgilduta”

“Sortzaileago sentiduten naz, zuri-baltzezko

beharrak lantzen dodazanean”

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com GAI NAGUSIA 21

kuntza libreko argazki bi euki zituan pro-poniduak sariotarako; eta beste bat, 2009.urtean. Aurton be argazki bat euki dauindustria-argazkilaritza kategorian. “Ez dasaririk egon, baina argazkiak lehiaketarasartze hutsa saria izan da. Izan be, 40argazki baino ez dira aukeratzen Goyatara-ko, eta azken edizinoan, esate baterako,600 behar aurkeztu dira”. Era berean, Jose-baren argazkiak Asturias eta Valentziakoerkidegoek emoten dabezan sarietan beizan dira finalistak. “Los Quijotes Gaztela-Mantxa erkidegoak antolatzen dauan le-hiaketara erretratu batzuk agindu dodaz,eta oso itxaropentsu nabil, oso behar onakdirala pentsaten dodalako”. Kideen beha-rraz galdegin jakonean, horren kalidadeanabarmendu dau. “Gero eta profesionalhandiagoak dagoz bai Estaduan, bai Biz-kaian bertan. Gainera, bertoko lagunekgrina handia dabe ikasteko eta ahal dabenmailarik altuena emoteko”.

FEPFIk (Argazkigintzan eta irudian di-harduten profesionalen Espainiako Fede-razioa) argazkilari gailen izendatu eban Jo-seba orain dala hilebete gitxi. “Oso garran-tzitsua izan da niretzat; adore-injekzinobat. Gogor ekin deutsat beharrari azken seiurteotan, eta gauzak, apurka-apurka, ho-beto egiten ditudala ikusi dot azkenean,ikasten nabilela. Izendapen horrek nire be-harra estimadua dala adierazo gura dau,

eta hori nahiko ona dala”.Zamudioztarren argazkiek xar-

ma dabe; txukunak, orijinalak e-ta adierazgarriak dira. Eta ho-

rregaitik Josebaren beharrahainbat aldiz proponidu da-

be Goya sarietarako. Bai, Go-yetarako. Horeek ez diralakobakarrik zinemari lotuta da-

gozan sariak; argazkigin-tzan be emoten dira. Ha-

lan, 2005. urtean sor-

Goya sarietara proponidua

Bazkideak, geure

izarrak

BerotasunaAurton Larrabetzun ospatu dogu

AIKOR! aldizkariaren urteurrena. Oso hi-tzordu berezia izan da guretzat: aldebatetik, bederatzi urte bete ditu aldizka-riak sortu zanetik, eta, bestetik, 100. aleakaleratu genduan urtarrilean. Gatxa dakopururik zehaztea, baina berotasunasentidu genduan alde guztietatik: horrahor esan ahal dogun gauza bakarra. He-rriko eskola txiki gelditu zan ordu batzue-tan, jaialdira lagunak ehunka etorri zirala-ko Txorierri osotik.

Larrabetzuarrek hartu eben ekitaldiaantolatzeko ardurea, eta, zelan ez, eurenikutua emon eutsien ospakizunari. Ekital-

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com24 AIKOR! JAIALDIA

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com AIKOR! JAIALDIA 25

di dotorea urten zan, gustu handiz eginaeta arretaz zaindua. Malen Amenabar etaEtxahun Lekue bertsolariek zuzendu ebenekitaldia, eta azkar eta zorrotz emoneutseen berbea hizlariei: Tomás OrdeñanaLarrabetzuko alkatea, Joan Mari Torrealdaikazetaria eta Xabier Goienetxe aldizkaria-ren zuzendaria, besteak beste. Era berean,saio zoragarria eskini euskuen Kheraumusika taldeak eta Abarka antzerki talde-ak.

AIKOR! saria Sabin Aranak eta Lorranekazari kooperatibak jaso eben. GotzonBarandiaran idazleak berba hunkigarriakesan zituan, herriko historia berreskura-tzen Sabin egiten dabilen ahalegina es-kertzeko. Ekitaldia amaitu eta guztiakbatu ginan kopaua egiteko. Hotz zan kan-poan,bero-bero egon ginan barruan.

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com26 AIKOR! JAIALDIA

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com AIKOR! JAIALDIA 27

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com28 MARTXOAK 8

t/a: Itxaso Marina

Zeintzuk dira emakumeok aurre

egin behar diegun arazo nagusiak?

Errespetu-falta oso gaitz larria da. Etabadaude beste batzuk eurekin baterabeste arazo batzuk ekartzen dituztenak.Sexu bien arteko ezberdintasuna, adibi-dez, besteak beste, ondorio txarrak dakar-tzana: soldata baxuagoak, zailtasunak lanmerkatuan sartzeko, eta familia eta lanauztartu ezin izatea.

Emakumezkoek urteak daramatza-

te gizartea sentikor bihurtzen...

Zaila da. Baina urrats txikiak ere lorpe-nak dira, eta eraginkorrena norberaren e-

txetik hastea da: seme-alabak berdintasu-nean hezi eta ikastetxeetan ere horretara-ko hezkuntza eman, etxeko lana banandu,estereotipoak baztertu, lagunekin gaialandu... Geure balioak ditugula aldarrikatubehar dugu, eta horiek gizonezkoi jakina-razi. Eta esan: nik ez dut zure lekuan eserinahi, maila guztietan zure ondoan egonbaizik.

Zeintzuk zerbitzu eskaintzen ditu-

zue zentroan?

Batez ere laguntza psikologikoa etaaholkularitza juridikoa. Gehienak lan es-kubideen eta banaketen edo dibortzioenharitik datozkigu. Emakumezko nagusiakere badatoz, urteetan tratu txarrak jasandituztela esanez, eta orain, seme-alabakhelduak direlako, euren bizitza egitea era-baki dutela. Ikaragarria da!

Bakarrik dago emakumezkoa?

Bai. Ez du ezertarako balio lege bategoteak, salaketa jarri ostean emakumez-ko batek nora joan ez badu, epaitegiakzabalik 24 ordutan ez badaude, premiaz-ko neurririk hartzen ez bada, polizia ge-hiagorik ez badago, aholkularitza-zentro-

rik ez badago... Ez du ezertarako balio Ber-dintasun Ministerioa izateak hezkuntzaninbertitzen ez bada, amatasun eta aitata-sun-bajak eskasak badira, haurtzaindeginahikorik ez badago, familia eta lanarenartean aukeratzen jarraitu behar badugu,gizartearen balioak lantzen ez badira...

Legeak ez du emakumezkoa babes-

ten?

Aurrerapausoak eman badira ere, e-zetz erantzungo nuke. Guk hutsuneakzeintzuk diren detektatu eta premiazkoirtenbideak martxan jartzeko eska deza-kegu, baina giltza Gobernuak du. Zein e-goeratan dauden eta zelango aukerakdituzten jakinarazten dizkiegu emaku-

“Emakumezkoentzakozentroa beharrezkoa

da berton”

“Ez du ezertarako baliolege bat egoteak,

salaketa jarri osteanemakumezko bateknora joan ez badu”

Susana Rodriguez larrabetzuarra abokatua da eta 13 urtedaramatza Argitan emakumezkoentzako zentroan lan e-giten, Barakaldon. Martxoak 8 aitzakiatzat hartu eta ema-kumezkoaren gaur egungo egoera izan dugu hizpide.

SUSANA RODRIGUEZ l abokatua

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com MARTXOAK 8 29

kalera atera eta lana topatzea. Gobernuakneurri gutxi hartzen du, emakumezkoalan mundura sar dadin. Beste lehentasunbatzuk ditu momentu honetan eta, betibezala, gaia gerorako utzi du. Pentsa eza-zue zer gertatuko zen umeak, senarra etasenideak etxean zaintzen dauden emaku-mezko horiek guztiak etxetik kanpo lanegingo balute!

Emakumezkoentzako zentroa Txo-

rierrin egotea ezinbestekotzat jotzen

duzu.

Dakidanaren arabera, aholku juridikobila Mankomunitatera jotzen duten ema-kumezkoak Bilboko zentro batera agin-tzen dituzte. Antza denez, ez dago dirurikzerbitzua berton kokatzeko. Eta sei herrikosatzen duten eskualdeaz ari gara... Mar-txoaren 8an eta azaroaren 25ean egitaraupotoloak antolatuko dira, baina zer gerta-tuko da gainontzeko egunetan? Ba, berto-ko emakumezkoek ez dutela nora jo izan-go, eta ez dela benetako aurrerapausorikemango emakumezkoaren garapenerako.Ospatzea ondo dago, baina neurri zuze-nak hartzea ezinbestekoa da.

mezkoei zentroan. Erabakia eurena da,eta hori bata edo bestea izanda, ahal du-gun guztian laguntzen diegu, eta eurenegoera apurka-apurka hobetzen saiatzengara.

Pobretasunaren feminizaioa ez da

fenomeno berria; krisiak areagotu egin

du?

Noski. Gizonezko batentzat lana to-patzea zaila bada, askoz zailagoa da ema-kumezko batentzat. Gainera, familia ba-tzuetan, gizona zein emakumea langabe-zian badaude, gizona izango da lan bilaibiliko dena, eta emazteak seme-alabez,senarrez eta etxeko gauzez bera bakarrikarduratzen jarraituko du. Biribil bateansartuko da eta gero eta zailago izango du

“Premiazko irtenbideakmartxan jartzeko eskadezakegu, baina giltza

Gobernuak du”

t: Gaizka Eguskiza / a: Pozgarri

Berdea itxaropenaren kolorea da. Bai-ta pozgarritasunarena ere, edo behintzatPozgarri taldekoa. Lagun derioztar batzukbildu eta kluba sortzea erabaki zutenduela 14 urte. “Guztiei gustatzen zitzaienfutbolean aritzea eta izena eman zutenBizkaiko Federazioan. Pozgarrik herrikotalde batean jokatzeko aukera eman zionherriko jendeari. Kanpoko lagunak hartu-ko bagenitu, askoz hobeak izango ginate-ke, baina hori ez da gure asmoa. Bai,Athletic bezalakoak gara, baina deriozta-rrak”, azaldu digu Arkaitz Elorrieta taldeki-deak.

Gaur egun talde bik eta 30 lagun in-guruk osatzen dute kluba. Gainera, 200bazkide dituzte. A taldeak Lurraldeko Le-henengo Mailan jokatzen du, eta B talde-ak, Lurraldeko Bigarren Mailan. 1999anLurraldeko Lehenengo Mailara igo zen Ataldea, eta handik urte gutxira, Lehenta-sun Mailara. Geroago, Lehenengo Mailarajaitsi zen berriro. “Bigarren taldea sortugenuen, gurekin jolastera gero eta jendegehiago etortzen zelako. Bertan batez erejokalari gazteek jokatzen dute”.

Nesken taldea ere egon zen Pozga-rrin, baina horrek ez zuen luze iraun. “17urte nituela, neskak entrenatzen hasi nin-

tzen institutuan. Gero neskek utzi ziotenjokatzeari, baina taldea berreskuratu nahiizan zutenean, berriro deitu zidaten.Orduan, Zamudion hasi ginen jokatzen. Biurte eman genituen bertan, eta arazoaksortu zirenean, Deriora joateko aukeraizan genuen. Pozgarri taldean aritu ginenurte bitan, baina gero Zamudiora itzuli


Derioztar alaiak

eta Iraultza taldearekin jardun zuten.Oraindik ere jarraitzen dute jokatzen”,adierazi du Arkaitzek.

Adinari dagokionez, oso anitza da tal-dea: gazteenak 18 urte ditu, eta nagusiak,38. “Jokalariek taldeko kontu guztietanhartzen dute parte, eta askotan bolunta-rio ere egiten dute lan, esate baterakojaietan antolatzen dugun txosnan”. Txos-na da diru-iturrietako bat, baita Gabone-tako loteria ere, baina laguntza nagusiaherriko merkatari txikiengandik jasotzendute. “Kartelak plazaratzen ditugu etahan merkatarien iragarkitxoak jartzenditugu. Horiei esker, jokatzeko aukera du-gu, eta benetan eskerrak eman nahi diz-

Pozgarri taldea Deriokoa da, eta bertan herriko lagunekbaino ez dute jokatzen. Athleticek euskal jokalariekin egi-ten duen bezala, filosofia berari eusten dio Pozgarrik1997an taldea sortu zenetik. Eta pozik gainera.

POZGARRI DERIOKO ARETO-FUTBOL TALDEA

Klubak areto-futbola ez ezik herriko giroa

ere bultzatzen du

30 ELKARTEAK / TALDEAK

kiegu. Beste alde batetik, guk Derionematen dugu denborarik gehiena eta he-rriko denda zein tabernetan ibiltzen gara.Gurpil zoroa osatzen dugu guztion ar-tean”.

Inplikazioa

Derioko Udalak ere laguntza ematendio klubari, baina Pozgarrikoei apur batgehiago gustatuko litzaieke. “Udalak ezdigu kobratzen kiroldegia erabiltzeaga-tik, baina jokalarien erdia bazkidea izanbehar da. Gainera, ekitaldi batzuk antola-tu behar ditugu urtean zehar: txapelketabat abenduan eta beste bat San Isidrojaietan, eta horien truke diru-laguntza txi-ki bat ematen digu. Alde horretatik, ezdago kexarik; hala ere, beste taldeei diru-laguntza handiagoak ematen dizkiete,eta gurean baino derioztar gutxiago joka-tzen dute, eta guk baino inplikazio txikia-goa dute herrian”.

Pozgarri taldeak kirola eta herriko gi-roa bultzatzen ditu, baina batzuetan el-kartasun-proiektuetan ere murgiltzen da.“Iaz Gure señeak elkartearen berri izangenuen, gure presidentea hango kideabaita. Euren arazoa ezagutu eta gero, la-guntzeko prest agertu ginen. Horretara-ko, kirol asteburuan hartu genuen parteirailean, eta guk areto-futbol maratoiaantolatu genuen gauez. Zortzi talde bildugenituen, eta babesleei esker dirua lortugenuen. Gainera, txosnan ateratako diruaelkarteari eman genion. Gogor egin ge-nuen lan, oso gogor, baina merezi izanzuen, eta elkartea poz-pozik ibili zen”.

Derion jaio, lan egin edo bizi direneiere taldean sartzeko gonbidapena luzatudie Arkaitzek. “Areto-futbola kirol politaeta erosoa da. Etxetik gertu dugu, jokala-ri guztiek hartzen dute parte partidetan,neguan ez dugu hotzik pasatzen estalianjokatzen dugu-eta, giro polita dago....Taldeko ateak irekita daude”. Hala ere,bere ustez, txarto tratatzen da areto-fut-bola. “Espainiako areto-futbol selekzioabehin baino gehiagotan izan da mundu-ko txapelduna, baina kirol honek ez duoihartzunik. Espainiako futbol selekzioa,aldiz, munduko txapelduna izan da udan,eta horren ondorioz badirudi krisia ber-tan behera gelditu dela”. Krisia egonbadago, baina hori pasatzen den bitarte-an, areto-futbolean pozaren pozez joka-tzeko aukera dago Derion, Pozgarri tal-dean.

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com ELKARTEAK / TALDEAK 31

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com32 BASERRI MUNDUA

t: Gaizka Eguskiza

2010eko abenduan, Gaztela etaLeongo Gobernuak “chacoli” izenpeanaurkeztu eban Burgosen ekoizten danardaoa. Aurton 4.000 botila merkaturatu-ko dira. Horrek harridurea eta haserreasortu ditu euskal jatorri-deituretan.“2002an Europako Batzordeak arautueban legez, “txakolin” edo “chacoli” izenakBizkain, Gipuzkoan eta Araban dagozanjatorri-deituraren kontseilu arautzaileekbaino ezin dabe erabili. Gaztelako Gober-nuak iruzur egin dau eta Europa mailakoarauaren kontra agertu da. Ganera, na-hastea sortu dau kontsumitzaileengan”,esan deusku Antón Txapartegi BizkaikoKontseilu Arautzaileko presidenteak.

Era berean, Kantabrian be hasi dira“chacoli” aldarrikatzen, baina hor osogitxi dira eta ez dabe gobernuaren babe-sik. “Kantabriako Kostaldea jatorri-deitu-rea badaukie eta hango ekoizleek bategiten dabe horregaz. Beste batzuek–uste dot bakarra dala– eta alkarte erre-gionalista batek, ostera, “txakolin” deitu-rea defendiduten dabe, baina gobernuakez deutse babesik emon, Gaztela eta Leo-nen gertatu dan legez”.

Gaztelatik arazo politikoa dala esandabe, baina Txapartegik ez dauka horiargi. “Euskadiko eta Gaztela eta Leongo

eta orduan geu hasi ginan, hiru euskaljatorri-deiturok, txakolina bultzatzekobeharrean. Azken hiru hamarkada hone-etan berreskuratu egin dogu produktua,eta hara non agertu dira orain Gaztelatiktxakolina aldarrikatzen. Ez dot uste zilegidanik, eta aprobetxategi hutsak iruditzenjakuz”.

Pedro Mari Olabarrieta TxorierrikoUpeltegien Alkarteko presidentea da etaados dago Txapartegigaz. “Izugarrizkokaltea egin deuskue Burgosko ekoizleek.Guk geurea defendidu behar dogu: go-gor egin dogu behar, eta goi mailako ar-daoa egiten dogu gaur egun. Eurek esku-bidea daukie ardaoa, euren ardaoa, e-

gobernuen arteko gatazka argi dago.Danok bete behar dogu legea, eta, legehori 2002an ezarri zanean, Alderdi Popu-larrak bultzatu eban. 2009an, barriz, ego-kitu egin zan legea, eta Alderdi Sozialistaegoan gobernuan orduan. Gatazkak ezdauka zerikusirik abertzaletasunagaz;legeak “txakolin” izena babesten dau, etahorretan Estaduko alderdi guztiak etorridira bat”.

Aprobetxategiak

Errazoi historikoak be adierazo ditueGaztelakoek, han beti egin dabelako txa-kolina. “Hori egia izan arren, orain 30 urteinork ez eban ezer jakin gura txakolinaz,

Txakolinaren gerraGeure ardaoa da txakolina. Euskadin badira hiru jatorri-deitura produktu hau babesten eta ekoizten dutenak:Bizkain, Gipuzkoan eta Araban. Historikoki, Kantabrianeta Burgosen be ekoiztu da txakolina, eta orain txakolindeituraren pean merkaturatu gura dabe euren ardaoa.Euskal erakundeak, barriz, ez dagoz ados. Txakolinarengerra hasita dago.

“Legearen arabera,“txakolin” izenak euskal kontseilu

arautzaileek baino ezin dabe erabili”


koizteko, baina beste izen bat jarri behar-ko deutsie, txakolina geurea dalako. Etajatorri-deitura sortu gura badabe, gurealdetik, arazorik ez”.

Beste konponbide bat Burgoskoekoizleek euskal jatorri-deituraren batensartzea izan leiteke, baina Txapartegik ezdau hori logikotzat hartzen. “Alde batetik,eguraldi desbardinak doguzalako, eta,ondorioz, sortzen doguzan ardaoak bedesbardinak diralako. Euskal Herrian egu-raldi atlantikoa dogu, hezea; Burgoseneguraldia kontinentala da eta neguak osohotzak dira, eta udak, oso beroak. Bestealde batetik, kudeaketa gatxagoa izangozan: Burgoskoak sartzen badira, EuskoJaurlaritzaren eskuetan baino, EspainiakoNekazaritza Ministerioarenetan gelditu-ko zan kudeatzeko ardura”.

Euskal Kontseilu Arautzaileek ez dabeGaztelako Gobernuaren jarrera epaite-gietan salatu, “ardura hori erakunde pu-blikoena dalako”. “Eusko Jaurlaritzak Gaz-tela eta Leongo Gobernuari ohartarazodeutso, euren ardaoa ekoizten jarraitzenbadabe, epaitegietara joko dauela. Orain,Eusko Jaurlaritzak eta Espainiako Gober-nuak egin behar ditue urratsak, eurek di-ralako horretarako eskumena dabenagintaritzak. Europak be zeresana eukikodau, berak emoten ditualako jatorri-dei-turak. Eusko Jaurlaritza geure alde dago,eta heldu behar dan tokiraino heldukodirala esan deuskue”.

BASERRI MUNDUA 33

“Izugarrizko kaltea egin deuskue

Burgosko ekoizleek.Guk geurea defendidu

behar dogu”

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com34 AIKORRIZKETAN

Bi lagunentzako tratamendua:

TXOKOLATEZKO ESTALDURA

Nork antolatu du nekazaritza ekologikoaren

gaineko ikastaroa?

Bidali erantzunak, hilaren 15a baino lehen: –Telefonoz: 94 452 34 47–e-mailez: [email protected]

LEHIAKETA

Aurreko erantzuna:

SondikanIrabazlea:

Idoia Aurrekoetxea

Ditxolariak kafetegian

(*) Ahozko moduan esaten dana, letra baltzez doat: Juan Luis Goikoetxea / i: Aritz Albaizar

–Egun on Zipiri!–Egun on Luki! Beste ezer baino le-

hen, gauzatxu bat argitu behar deustazu:neska gazteak ditxolaria zer dan itaundudeust goizeon.

–Ba, bat-bateko erantzuna emotendauena. Hurreratu eidak iPad hori. Lehentelefono listina eukiten zan tabernankontsultarako; orain iPada. Hi bai moder-noa Zipiri! Hara zer dakarren Adorez hizte-gian Luis Baraiazarrak: Errimadun hitz jokopolitak egiteko nahiz erantzun zorrotz,azkar eta umorezkoak emateko etorriaduen hiztuna.

–Ipini eistak adibide bat Luki!–Esate baterako:–Erosi joat iPhona. –Ez gastau barik txanpona. Gainera, Zipiri, laster etorriko dok Pa-

txuel. Ha dok testularia.–Hamen jatork!–Botaik Patxuel bostekoa!–Ez dok horrenbestekoa!–Osasunez ondo habil?–Bihotza, Luki, pil-pil.–Urteak arin eta ondo joan arren, ho-

beto gura.–60 urtegaz 60ko abiadura.–Orduan Patxuel, 20koari bizitzea ze-

lan joako?–20 kilometro orduko.–Arinago ibiliko dok erbie?–Baneuko, jango neuke erdie.–Urteak Patxuel zahartzaroan erbia

dira.

–Behin, Patxuel, han ibili nintzan zin-gili-zangulu.

–Edango zenduan ur gardena glu-glu.–Bihar Patxuel jaia, etzi domingo.–Arrautza gorringo!–Hik daukak mutil berba-etorria!–Etxeko txorroa ez dok iturria!–Non egoten haiz hona ez

hatorrenian?–Isil-isilik kaia barrenian!

–Ez jarri nire belarriei begira.–Gauza batzuk, ostera, hobeto astiro.–Ez erbiari tiro.–Ez dok asko hik esateko.–Hainbeste kopla, Luki, kafea

pagetako?–Hartuko neuke beste bat, neuk be.–Ondiño ez dok ordaindu bat be!–Llorentek penaltiz be ez gol.–Urkiolatik gora iturria Pol-Pol.

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com36 SUKALDARITZA

iturria: www.compan.es

Osagaiak (4-6 lagunentzat):

–Tostadatarako ogia–3/4 litro esne–4 koilarakada azukera–Kanela adar bat–Arrautza bat–Birrindutako azukera eta kanela

Prestateko erea:

Hasi esnea berotzen esne-ontzi baten kanela adarre-ko lau zatigaz. Bero dagoanean, gehitu azukera gitxika-gitxika, tenperatura handirik hartzen itxi barik. Astiro-astiro irakin beharko dau. Irakiten dagoanean, baztertusurtatik eta itxi epeltzen ordu erdian. Erretilu baten,ebagi ogia 6 zatitan bies eran. Gehitu esnea. Noizeanbehin emon bueltak ogiari. Blai eginda dagoanean, itxiordu batzuetan atseden hartzen. Sardexka bategaz zulo-txuak egin ahal jakoz, arinago bustitzeko.

Tostadak egiten hasi baino ordu erdi lehenago, baz-tertu esnea eta geratzen diran kanela zatiak, baina likidoguztia atera barik. Irabiau arrautza eta gehitu erretiluberean. Emon pare bat buelta danari, ogiak ondo xurga-tu daiten dana. Behin arrautzarekin ondo nahastautadagoanean, ondo berotu olioz beteriko zartagin bat, etafrigidu opiltxoak: holan arin horituko dira, sikatu barik.

Azkenik, ipini tostadak azukeraz hautseztaturikoerretilu baten eta gehitu azukerea (baita kanela be, nahidauenarentzat). Epel daudenean jatea da gomendaga-rriena. Aurreko egunekoak izatekotan, jan baino lehenzertxobait berotzea da egokiena.

Maite Lekerika, sukaldaria

Osagaiak:

–Madari bi–400 cl. esne–200 cl. esnegain–5 arrautza–150 g azukera–50 g azukera (moldean karamelatzeko) –Mugurdi eta txokolatezko ziropeak

Etxeko sukaldaritza Inauterietako

tostadakFlana, madariakaz

Prestateko erea:

Madariak garbitu eta zurituko doguz, eta haziak eta alde gogorra kendu-ko deutseguz. Madari bakotxa lau zatitan ebagiko dogu. Zatiak su bizian 10-15 minututan eukiko doguz egosten, ur apur bategaz. Zatiak sikatu eta moldekaramelatuan jarriko doguz ordenan. Ziropeak izan ezik, beste osagai guztiakirabiatu eta gainetik botako dogu dana. Laban 180 gradutan sartuko doguMaria bainuan. Laban 40 minutu inguruan eukiko dogu. Eginda dagoanean,handik atera eta hotzituten itxiko dogu. Flana moldetik atera, eta 12 zatitanebagiko dogu. Plater bakotxean zati bi ipiniko doguz. Zation azpian magur-dizko ziropea ipiniko dogu, eta gainetik txokolatezkoa botako dogu.

Sudokua

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com DENBORAPASA 37

Gomendioak

LITERATURA: NAGUSIAK

–Sakoneta / Xabier Mendiguren –Kriseiluaren argipean / Anxel FoleSánchez–2009 Bertsolari txapelketa nagusia/ Batzuk–Ez dago etxean / Jokin Urain–Tartariarren basamortua / DinoBuzzati

HAUR ETA GAZTEENTZAT

–Neska haur jalearen bazkaria / A-nais Vaugelade–Dinosauroen garaian / MathildeElie–Irudien eta hitzen liburu potoloa /Ole Konnecke

MUSIKA

–Omerta / Mafia–Aiton-amonekin kantari / Batzuk–Don´t give up / Ainhoa Arteta–Gau hotzenean ere / Olatz Zugasti

1

7 2

4

9

8 6

5

9

7

1 6

52

5

4

5 8 4

2

8

9 2

5

Benidorm. Informazioa emateko bile-ra: martxoaren 9an, 12:00etan, Zamu-diotorren. Urdaburu eta Aldura, Arroeta menditaldeak antolatua. Martxoaren 13an,08:00etan. Izaba, Arroetak antolatua. Martxoaren25etik 27ra. Guggenheim museoa. Martxoaren26an, 10:00etan.

>

>

>

>

Zamudio

AIKOR! 101 l 2011ko otsailawww.aikor.com38 AGENDA

Antzerkia eta filmak

>

JaiakDerio

Irteerak

Bestelakoak

Birika kultur etxearen inaugurazioa.Martxoaren 18an, 19:30ean, Anbotoplazan. Ate irekiko jardunaldiak, Birika kulturetxean. Martxoaren 19an, 10:00etatik14:00etara.

>

>

Derio

Udal ikastaroetan izena emateko epea:martxoaren 25era arte.Bazkaria, Adintsuen elkarteak antola-tua. Martxoaren 26an eta 27an,14:30ean. Plater-tiroko saioa, Txorierri Ehiza etaArrantza elkarteak antolatua. Martxoa-ren 19an, 10:00etan, Teknologia Parke-an.

>

>

>

Zamudio

Zuhaitz Eguna. Martxoaren 13an,11:00etan, plazan.

>

Lezama

Prestakuntza, zaintzaile ez profesiona-lentzat. Izena ematea, martxoaren 14tik18ra, liburutegian. Aste Santuko programan izena ematea:martxoaren 22tik 25era, liburutegian.

>

>

Larrabetzu

Maeztu, Gailur mendi taldeak antola-tua. Martxoaren 12an. Jata, Zorribike taldeak antolatua. Mar-txoaren 20an.

>

>

Lezama

A pesar de ellos, Aztiak taldearen esku-tik. Martxoaren 4an, 20:30ean, GureaAretoan. Txotxongiloak. Martxoaren 20an,17:00etan, Gurea Aretoan. Zine foruma. Martxoaren 30ean,18:00etan, Gurea Aretoan.

>

>

>

Derio

El problema, Saharari buruzko doku-mentala eta zine foruma. Martxoaren3an, Anguleri kultur etxean.

>

Larrabetzu

Autoestimua, Begoña Gomezen esku-tik. Martxoaren 17tik aurrera,19:00etan, Anguleri kultur etxean.Izena ematea: martxoaren 11ra arte.

>

Larrabetzu

“La mujer en Anantapur”, Vicente Ferrerfundazioaren eskutik. Martxoaren 7an,19:00etan, kiroldegiko kultur aretoan. “Bizkaiko Donejakue bidea”. Martxoaren10ean, 19:00etan, CAN kutxan. “Nola lagundu umeei galerei aurre egi-ten”, gurasoen elkarteak antolatua. Mar-txoaren 18an, 17:00etan, Gurea Areto-an.

>

>

>

HitzaldiakDerio

Ikastaroak eta tailerrak

“Comprometidos con Anantapur”Vicen-te Ferrer fundazioaren eskutik. Martxoa-ren 14ra arte, kiroldegian.Koldo Etxebarriaren “Metafísica en lamodernidad” eta Alberto Rementeríaren“Laboratorio de papeles. Martxoaren18tik aurrera, Birika kultur etxean.

>

>

ErakusketakDerio

Ziortza kolegiata-Gernika, Untza menditaldeak antolatua. Martxoaren 13an,08:00etan, Nagusien Etxean.

>

Derio

Sasimartxo, Tximintx euskara elkarteakantolatua. Martxoaren 6an, 17:00etan,Santi Mami baselizan.

Documents

Aikor! 100. zbk