AKCIONI PLAN ENERGETSKE EFIKASNOSTI - za period 2010-2012 -

Hotel Lipka, Kolašin, 11. novembar 2010. godine

ENERGETSKA EFIKASNOST U JEDINICAMA LOKALNE SAMOUPRA VE

Crna GoraMinistarstvo ekonomije

Tehnička pomoć za implementaciju

Sporazuma o energetskoj zajednici

Zakonski osnov za APEE:

• Zakon o energetskoj efikasnosti (Zakon o EE)

• Sporazum o energetskoj zajednici i Odluka br. 2009/05/MC-EnCMinistarskog savjeta Energetske zajednice

Pozadinski dokumenti:

• Direktiva 2006/32/EC o efikasnom krajnjem korišćenju energije i energetskim uslugama (ESD),

• Direktiva 2002/91/EC o energetskim karakteristikama zgrada (EPBD)

• Direktiva 92/75/EEC o energetskom označavanju uređaja u domaćinstvu i prateće direktive za različite uređaje

• Direktiva 2005/32/EC o eko dizajnu proizvoda koji koriste energiju

• Obrazac za APEE prihvaćen od strane Radne grupe za EE Energetske zajednice

Izrada Akcionog plana energetske Izrada Akcionog plana energetske efikasnosti (APEE)efikasnosti (APEE)

Glavni ciljevi APEE (bazirani na prioritetima Zakona oEE) su:

• Implementacija Zakona o EE kompletiranjem regulatornog okvira i znatnim unapređenjeminstitucionalnog okvira

• Podizanje opšte svijesti i povećanje razumijevanja, znanja i kapaciteta u pogledu novih zakonskih zahtjeva i dobre prakse u oblasti EE kod institucija javnog sektora, lokalnih samouprava, velikih potrošača, profesionalnih organizacija i ostalih aktera

• Uspostavljanje EE statističkog sistema

• Implementacija mjera za uštedu energije sa opipljivim rezultatima.

Ciljevi APEECiljevi APEE

Indikativni cilj:

• Ukupni indikativni cilj - uštede na nivou od 9% prosječne finalne potrošnje za period 2002-2006 u 2018. godini

• Prelazni indikativni cilj - uštede na nivou od 2% prosječne finalne potrošnje za period 2002-2006 u 2012. godini (prvi APEE)

Mjerenje i potvr đivanje postizanja ciljeva:

• Usvojena je metodologija bazirana na “top-down”pristupu (zasniva se na rastu BDP i finalne energetske potrošnje)

• Sa razvojem energetske i EE statistike koristiće se mnogo precizniji metodi

Indikativni cilj energetske efikasnostiIndikativni cilj energetske efikasnosti

Struktura APEEStruktura APEE

Horizontalne / me đusektorske mjere9 mjera, uključujući donošenje oko 20 pravnih akata

Domaćinstva

3 mjere koji se odnosi na zgrade –podizanje svijesti

1 mjera o energetskom označavanju uređaja u domaćinstvu

1 mjera o podsticajima za domaćinstva (poboljšanje EE/korišćenje OIE)

Usluge (javne, komercijalne)

3 mjere (zgrade, svijest)

7 mjera za javni sektor (inc. energetske usluge, modele finansiranja, EE u javnim nabavkama itd.)

2 mjere za druge usluge

Industrija

3 mjere za industriju (regulatorne, dobrovoljni sporazumi, obuka energetskog menedžmenta)

Transport

5 mjera za transport (EE kriterijumi u javnim nabavkama vozila, podizanje svijesti, EE u planiranju itd.)

Regulatorni i institucionalni okvirRegulatorni i institucionalni okvir

HZ3 – informacioni sistem potrošnje energije (Zakon o EE, čl 41 i 42)

Uspostavljanje stati čkog i monitoring sistema za energetsku efikasnost

T5 – nadležnost nad javnim transportom

Uvođenje poglavlja “Energetska efikasnost u saobra ćaju” u Programe i Planove poboljšanja EE

U10 – jačanje kapaciteta za sprovođenje EE, uspostavljanje energetskog menadžmenta i sl.

Plan ja čanja kapaciteta za sektor usluga (javni i privatni sektor) i njegova realizacija

D1(U1) – energetske karakteristike novih i rekonstruisanih zgrada (Zakon o EE, čl. 21, 22, 24, 25 i 26)

Razvoj i primjena novog regulatornog okvira za zgrade u skladu sa ZEE i Direktivom o energetskim karakteristikama zgrada (EPBD) (faza 1)

NapomenaEE mjera

Regulatorni i institucionalni okvir (nastavak)Regulatorni i institucionalni okvir (nastavak)

HZ9 – regulatorni okvir i jačanje kapaciteta za uvođenje EE u prostorno planiranje i infrastrukturne projekte

Uvođenje EE zahtjeva i kriterijuma u prostorno planiranje i razvoj infrastrukturnih investicija

NapomenaEE mjera

U9 – ESCO, energetske usluge, finansiranje treće strane itd.

Ukidanje barijera za alternativne EE finansijske mehanizme u javnom sektoru i za ostale krajnje korisnike

T1 – EE kriterijumi u javnim nabavkama vozila i transportnih usluga (Zakon o EE, član 18)

Uspostavljanje i implementacija EE kriterijuma u javnim nabavkama vozila i transportnih usluga u širem javnom sektoru

U8 – EE kriterijumi u javnim nabavkama (Zakon o EE, čl. 18 i 19)

Uspostavljanje i primjena EE kriterijuma u nabavkama roba, zgrada i usluga i zakupa zgrada u širem javnom sektoru

Informativne i promotivne aktivnostiInformativne i promotivne aktivnosti

U6 – obavezno energetsko sertifikovanje javnih zgrada (Zakon o EE, član 29)

Sertifikovanje energetskih karakteristika javnih zgrada i vidljivost sertifikata

U4 - energetski pregledi u javnim zgradama korisne površine preko 1000 m2 (Zakon o EE, član 22)

Program sprovo đenja energetskih pregleda zgrada u javnom sektoru

T3 - informisanje građana o EE ( Zakon o EE, član 14)

Informativna kampanja o energetski efikasnom ponašanju u saobra ćaju i demonstrativne (pilot) aktivnosti

D4(U3) - informisanje građana o EE ( Zakon o EE, član 14)

Informativne kampanje za javnost i druge krajnje korisnike - Info centri

NapomenaEE mjera

Investicioni projekti i podsticajiInvesticioni projekti i podsticaji

U7 – sprovođenje Programa i Planova poboljšanja EE (Zakon o EE, čl. 7, 9 i 10)

Implementacija mjera poboljšanja EE i EE investicija u javnim i komunalnim preduze ćima lokalnih samouprava i ostalim javnim kompanijama (strana tra žnje)

T5 - sprovođenje Programa i Planova poboljšanja EE

Infrastrukturne mjere u sektoru saobra ćaja sa efektima energetskih ušteda

U5 - sprovođenje Programa i Planova poboljšanja EE

Realizacija investicija za poboljšanje EE i uvođenje šema grantova za zgrade šireg javnog sektora

D5 - sprovođenje Programa i Planova poboljšanja EE (Zakon o EE, čl. 7, 9 i 10) i podsticajne mjere za EE (Zakon o EE, član 14)

Finansijski podsticaji za koriš ćenje solarnih termalnih sistema, malih sistema na biomasu, štednih svjetiljki i druge mjere poboljšanja EE i koriš ćenja OIE, namijenjenja građanima putem saopštenja za javnost ili kroz donatorske programe

Status - NapomenaMjera

Programi i planovi poboljProgrami i planovi poboljššanja EE anja EE Jedinica lokalne samoupraveJedinica lokalne samouprave

• Struktura i metodologija korišćene pri izradi APEE (2010-2012) specificirane su od strane Sekretarijata energetske zajednice za sve zemlje članice.

• Poželjno je da i trogodišnji programi i jednogodišnji planovi poboljšanja energetske efikasnosti Jedinica lokalne samouprave, kao i izvještaji o njihovom sprovođenju prate primijenjenu strukturu i metodologiju iz više razloga:– Usaglašenost programa i planova poboljšanja EE lokalnih

samouprava sa APEE (korišćenje EE mjera iz APEE)– Saradnja među lokalnim samoupravama u cilju zajedničkog

finansiranja i implementacije pojedinih mjera– Lakše praćenje implementacije i postignutih rezultata na nivou

zemlje od strane ME/SEE

Struktura programa i planova EEStruktura programa i planova EE

• ME/SEE će pripremiti odgovarajuće smjernice i uputstva za programe i planove poboljšanja EE Jedinica lokalne samouprave. U nastavku je data struktura informacija kojetrebaju biti zastupljena u ovim dokumentima (tačna struktura će biti utvrđena nakon konsultacija sa lokalnim samoupravama):– Pregled situacije

• Opis nadležnosti jedinice lokalne samouprave• Kratak pregled potrošnje energije, troškova za energiju, proizvodnje

energije iz OIE i osnovni EE indikatori • Kratak opis relevantnih aktivnosti i rezultata u prethodnom periodu

– Energetski menadžment i informacioni sistem• Status implementacije/sprovedene aktivnosti (uključujući jačanje

kapaciteta, obuku zaposlenih i podizanje svijesti o EE) • Planovi za naredni period (obuku zaposlenih i podizanje svijesti o EE) • Vremenski plan i izvori finansiranja• Energetska potrošnja, troškovi za energiju i osnovni EE indikatori

Struktura programa i planova EE Struktura programa i planova EE (nastavak)(nastavak)

– Administrativne zgrade• Popis fonda zgrada u nadležnosti lokalne samouprave sa njihovim osnovnim

karakteristikama (ustanoviti bazu podataka) • Energetska potrošnja, troškovi za energiju i osnovni EE indikatori • Izvještaj o aktivnostima na poboljšanju EE/upotrebi OIE u proteklom periodu• Listu EE mjera za naredni period• Opis mjera za naredni period• Vremenski okvir i izvori finansiranja

– Javna rasvjeta, komunalne usluge, javni transport i druge usluge u nadležnosti opštine

• ...................• ...................

– EE mjere za građane i privredne subjekte• ..................• ..............

– Status implementaciji Zakona o EE• Izvršeni energetski pregledi • Sprovedena sertifikacija zgrada• Primjena EE kriterijuma u javnim nabavkama roba i usluga

• Nakon usvajanja Zakona o EE i APEE svi napori, sredstva, resursi i aktivnosti moraju biti efikasno koordinirani od strane ME/SEE i usmjereni ka ostvarivanju dva strateška cilja:

– Kompletiranje legislativnog okvira za EE i implemen tacija ZEE

– Implementacija mjera/aktivnosti APEE

• U cilju dostizanja ciljeva postavljenih APEE Vlada, ministarstva, lokalne samouprave i ostali akteri moraju obezbijediti neophodne ljudske i finansijske resurse.

• ME/SEE kao nosilac politike EE će ostalim akterima pružiti svu neophodnu logistiku i podršku u cilju što kvalitetnijeimplementacije.

ZakljuZaključčcici