ORTUELLAEskolako Agenda 21

10. Boletina-2019ko urtarrila

2019-2020 KLIMA ALDAKETAFridays For Future

1. buletina

Boletin hau, 2019-2020 ikasturteari dagokion lehenengo buletina da. Buletin honetan, Ortuellako ikastetxeek Eskolako Agenda 21eko proiektuaren barne, klima aldaketaren inguruan egiten duten lana ikus dezakegu.

AURKIBIDEA

Este boletín es el primero correspondiente al curso 2019-2020 y en él se refleja el trabajo realizado por los centros escolares de Ortuella con respecto al cambio climático dentro del programa Agenda 21 Escolar.

Ortuellako 3 ikastetxe programan lanean...3 centros de Ortuella trabajando en el programa...

SAN FELIX IKASTETXEAOTXARTAGA HLHI ORTUELLA BHI

“Pretender que el Cambio Climático no es real, no hará que desaparezca”

AURKEZPENA 1ORTUELLAKO EA21 MARTXAN DA 2 OTXARTAGA IKASTETXEAN EGINDAKO EKINTZAK 2-8 SAN FELIX IKASTETXEAN EGINDAKO EKINTZAK 9-11

1. buletina

2

ESKOLAKO AGENDA 2120

18-2

019

IKAS

TURT

EA: Z

ARAT

AEskolako Agenda 21

Ikas

turt

e h

on

etak

o g

aia:

Klim

a A

ldak

eta ORTUELLAKO EA21 MARTXAN DA!

Aurten ere, Ortuellako ikastetxeak Eskolako Agenda 21 programan parte hartzen dute.

Ikasturte honetan, Klima Aldaketa landuko dute, Fridays For Future mugimendua, bereziki. Horrela izanda, eskola orduetan gai honekin lotutako ekintza ugari egiten dituzte eta buletin honetan ekintza horien adibide batzuk ikusi ahalko ditugu.

OTXARTAGA IKASTETXEAN EGINDAKO EKINTZAK

ALLUITZ NATURARA IRTEERA

Alluitz Natura Baserri eskola, Urkiolako Parke Naturalean dago, Bizkaian. Inguru eta instalazio aproposak dauzka baserriko bizi modua ezagutzeko, artisau tailerrak eta aisaldi jarduerak eginez.

Baserrian dauden animalia kopurutsuena ardiak izan

dira eta ardi ilearekin zer egin genezakeen ere azaldu digute.

Ardi ilea ukitu, usaindu... egin eta gero koadro bat

egin dugu.

1. buletina

3

Eskolako Agenda 21Ik

astu

rte

ho

net

ako

gai

a: K

lima

Ald

aket

a

3

Ostean, eskuak garbitu eta hamaiketarako taloa egitera irten gara.

Txokolatea sartu eta uummm, ze gozo!

Hamaiketakoa bukatu eta gero, kortan dauden animaliei jaten ematera eta

jestera joan gara.

1. buletina

4

ESKOLAKO AGENDA 21

2018-2019 IKASTURTEA: ZARATA

2018

-201

9 IK

ASTU

RTEA

: ZAR

ATA

Eskolako Agenda 21Ik

astu

rte

ho

net

ako

gai

a: K

lima

Ald

aket

a DORRE MADARIAGA EKOETXERA IRTEERA

Urriaren 14an, Otxartaga eskolako 2. zikloko ikasleak Dorre Madariaga Ekoetxera joan ziren eta egun zoragarri bizi izan zuten ekintza ezberdinetako programa baten parte hartuz.

Jardunaldian Urdaibako Biosfera Erreserbako gune ezberdinetan zehar garatu zen:

• Kostaldera hurbildu ziren horko ekosistema ezagutzera.• Dunak nola sortzen diren esperimentatu zuten.• Biodibertsitatearen gelan txundituta geratu ziren.• Paisaiarekin gozatu zuten.

Honengatik guztiagatik Ekoetxea Urdaibai-n biodibertsitatea, ekosistemak eta hauen garrantzia ezagutzeko aukera ezin hobea izan zuten.

1. buletina

5

ESKOLAKO AGENDA 21

Hazkuntza

Eskolako Agenda 21Ik

astu

rte

ho

net

ako

gai

a: K

lima

Ald

aket

a

5

ANIMALIEN BIZITZA OTXARTAGAKO PATIOETAN EZAGUTZEN

Otxartaga eskolako patioetan 3. mailako ikasleek aukera izan dute txorien bizitza hurbiletik ezagutzeko.

Gela barruan animalien gaia lantzen zeuden bitartean, eskolako AMPA-tik proposamen berezi bat heldu zitzaien: patiora ateratzea eta horko zuhaitz batzuetan eskegita zeuden txorientzako etxetxo artifizialak zabaltzea.

Ama eta aita baten laguntzaz zabaldu dituzten etxetxo hauek eta... Hau sorpresa! Batzuetan txoritxoek kabia egin zuten. Hartzeko eta eskuan izateko aukera zuten.

MOMENTU HUNKIGARRIA, BENETAN!!!

1. buletina

6

ESKOLAKO AGENDA 2120

18-2

019

IKAS

TURT

EA: Z

ARAT

AEskolako Agenda 21

Ikas

turt

e h

on

etak

o g

aia:

Klim

a A

ldak

eta GURE ONDAREA EZAGUTZEN

Gure ondarea ezagutzea nondik gatozen ezagutzen hasten da. Horretan ere aritzen gara Otxartaga eskolan. Honen adibide dira 3. mailakoek egin dituzten irteerak.

ENKARTERRIETAKO MUSEOA, aintzina Abellanedako batzarretxea izan zena. Enkarterrien historia, etnografia, artea eta ondare ditu ardatz eta hamar aretotan Enkarterrien bilakaera erakusten du, historiaurretik XIX. mende erdiraino. Gauza pilo bat ikasteko aukera eman digu irteera honek.

EL POBAL BURDINOLA. XVI medean egin zen eta gaur egun, oraindik martxan jar daiteke sutegiko mailua eta harrizko hauspoarekin dabilen galdategiko labea.

Barbadun ibaiaren magalean, errotaren azpiegitura hidraulikoa (presa, kanalak eta anteparak) eta beste hainbat eraikin daude ikusgai: olagizonak bizi ziren Jauregi Etxea (museoaren sarrera eta erroten inguruko erakusketa bat daude bertan); ogia egiteko labe txiki bat; artoa eta garia ehotzeko irin-errota; eta burdinola.

IKUSGARRIA BENETAN AINTZINAKO BIZIMODUA!

7

ESKOLAKO AGENDA 21

1. buletina

Eskolako Agenda 21Ik

astu

rte

ho

net

ako

gai

a: K

lima

Ald

aket

a

7

GURE ORTUAN EKIN JO TA KE

Azken produktuak bildu ostean, ortua prestatu behar da gauza berriak landatu ahal izateko.

Letxuak, ziazerbak, babak eta porruak. Nola hazten diren ikusteko eta etxera eramateko irrikitan gaude.

Urteak daramatzagu ortuarekin eta gero eta harroago gaude lortzen ditugun emaitzetaz. Ingurunea zaindu, garaiko produktuak hasiera hasieratik ezagutzen, landatzen, zaintzen, biltzen, jaten eta hondakinekin konposta egiten. Oso modu erraza, hortik abiatuta beste hainbat gai lantzeko: landareak, animaliak, klima, klimaren eragina naturan, ingurunea...

8

ESKOLAKO AGENDA 21

1. buletina

2018

-201

9 IK

ASTU

RTEA

: ZAR

ATA

Eskolako Agenda 21Ik

astu

rte

ho

net

ako

gai

a: K

lilm

a A

ldak

eta

PLASTIKOEN ERABILERA MURRIZTU!!!

Gure atzetik datozenei mundu hobeago bat uzteko nahian, aurten Eskolako Agenda 21 proiektuan plastikoen aurkako lan sakona egiten ari gara.

Sentsibilizazio lanak egiteko, erakusketa bat prestatu dugu. Erakusketa horretan gaur eguneko egoera larrira nola heldu garen azaltzen da, zer nolako ondorioak jasaten ari diren mundua, mundu mailan zein ekintza egiten ari diren egoera honi buelta emateko eta azkenik gure mundua sendatzen joateko zer egiteko prest gauden.

Era berean, gure asmoa da, umeengan, batez ere, kontzientzia piztea eta gure esku dauden keinu batzuk egitearen beharra barneratzea.

Oso kanpaina bisuala izan denez esan beharra dago gaiaren garrantzia eta larritasuna oso argi geratu zaiela. Gogor arituko gara hemendik zerbait ona ateratzeko.

9

1. buletina

Eskolako Agenda 21Ik

astu

rte

ho

net

ako

gai

a: K

lima

Ald

aket

a

9

SAN FELIX IKASTETXEAN EGINDAKO EKINTZAK

EUSKAL JAIA

DBHKO IKASLEAK ORTUELLA FOR FUTURE LANDU DUTE KLIMA ALDAKETA ALDARRIKATZEKO.

ANIMO GAZTEAK!!! ZUEN INPLIKAZIOA EZINBESTEKOA DA.

GURE GIZARTUZ AGENDAN PLANIFIKATUTA GENEUKAN MODUAN ORTUELLAKO NAGUSIEN

EGOITZAREKIN HARREMANA BIDERATU DUGU. KURTSO EZBERDINETAKO TALDEEK

NAGUSIEN ETXEA BISITATU DUTE ETA BERAIEN EGONALDIA ALAIAGO BIHURTZEKO ASMOZ,

EKINTZA EZBERDINAK BURUTU DITUZTE: AKROSPORT, DANTZAK ETA ABESTIAK.

ERA HONETAN, BAI NAGUSIAK ZEIN UMEEK ELKARREKIN EGOTEKO AUKERA IZAN DUTE. EKINTZA ABERASGARRIA BIHURTU DENEZ, HARREMANA MANTENTZEN JARRAITUKO

DUGU.

ESKOLAKO AGENDA 21

10

Eskolako Agenda 21Ik

astu

rte

ho

net

ako

gai

a: K

lima

Ald

aket

a

“MIENTRAS ORTUELLA DUERME” ARGAZKI ERAKUSKETA IKUSTEN

HEMEN BAMBU BASOAK ERE BADAUDE!!!...BAINA HARTZ PANDA

MUTUALIA

ORTUELLA GERO ETA JENDE GUTXIAGO

BIZI DELA? HORRA HOR GURE PROIEKTUA!

ORTUELLA EZAGUTU DUGU, GARBITU,

IKERKETAK EGIN ETA ALKATEARI

AUREZTU DIOGU EGINDAKOA.

SEKULAKOA IZAN DA!

Eskolako Agenda 21Ik

astu

rte

ho

net

ako

gai

a: K

lima

Ald

aket

a

LH 3. MAILAKO IKASLEEK ORTUELLA HERRIA LANTZEN, PLASTIKOAREN BILKETA EGIN

ZUTEN. IBILBIDEA EGITEAN PLASTIKO ASKO ZEUDELA IKUSI ZUTEN ETA HAIENGATIK ATERA ZEN BATZEKO PROPOSAMENA.

HAU EKINTZA BIKAINA!!!

LH 2. MAILAKO IKASLEEK POBALEKO BURDINOLAN EGON

ZIREN, BERTAN ERDIAROKO

LANBIDEAK ETA LANTRESNAK IKUSI

ZITUZTEN.

ZENBAT GAUZA IKASI ZUTEN!!!

EUSKERAREN EGUNEAN HAINBAT EKINTZETAN PARTE HARTZEN.

EUSKERAZ BIZI NAHI DUGU!!!

11

Eskolako Agenda 21

“MUCHA GENTE PEQUEÑA, EN LUGARES PEQUEÑOS, HACIENDO COSAS PEQUEÑAS, PUEDE CAMBIAR EL MUNDO.”

Eduardo Galeano.

Ikasleen lana Eskolako Agenda 21 programako gakoa da eta orri hauetan proiektua zabaltzeko aukera ematen dizuegu, ikastetxe

partaideen artean esperientzia berriak konpartitzeko.