Aktywni+ - €¦ · Raport Gumtree.pl „Aktywni+ Przyszłość rynku pracy” powstał ... który wskazuje kierunki rozwoju zawodowego na najbliższe lata. Dzięki niniejszemu raportowi

aktywni+ przyszłość rynku pracy

Aktywni+Przyszłość rynku pracy

Raport Gumtree 2017

AKTYWNI+ PRZYSZŁOŚĆ RYNKU PRACY 2017 RapoRt na podstawie badania pRzepRowadzonego pRzez deLab Uw na zLecenie gUmtRee poLska w Ramach pRogRamU gUmtRee.pL staRt do kaRieRy (www.staRtdokaRieRy.pL)

koncepcja badania, anaLiza wyników, tekst RapoRtUDr hab. Renata Włoch

pRzygotowanie naRzędzi badawczychDr Justyna Pokojska, Michał Paliński

wspaRcie meRytoRyczneDr Justyna Pokojska, dr hab. Katarzyna Śledziewska

wspaRcie anaLityczneMarlena Syliwoniuk

RedakcjaMaja Rynkowska

koRektaKuba Jugo (jj commUnications), Agnieszka Ciesek (cLUepR), Katarzyna Merska (gUmtRee)

cytowanie RapoRtU dozwoLone wyłącznie za podaniem źRódła: RapoRt gUmtRee: aktywni+ pRzyszłość RynkU pRacy

isbn 978-83-946196-2-6

SPIS TReŚCI

Słowo wstępne 3

Kluczowe wnioski 4

Metodologia badania 5

Cyfrowe tsunami na rynku pracy 6

Jak technologie rewolucjonizują pracę? 6

Zwycięzca bierze wszystko 10

Znikające zawody 12

Bezpieczny wybór 18

Polacy o przyszłości pracy 24

Keep calm i szykuj się na cyfrową rewolucję 29

Co zrobić, by utrzymać się na powierzchni cyfrowego tsunami? 30

Podsumowanie 34

organizator partnerzy

patroni merytoryczni

www.startdokariery.pl

3


Szanowni Państwo,niezmiernie miło mi zaprezentować Państwu kolejne wydanie

raportu Gumtree.pl Aktywni+, w tym roku opatrzonego tytułem „Przyszłość rynku pracy”. Już od 4 lat, realizując program „Start do Kariery”, dokładamy wszelkich starań, aby jak najdokładniej zdia-gnozować wyzwania, jakie dynamicznie zmieniający się rynek pracy stawia przed młodymi ludźmi wchodzącymi na ścieżkę zawodową. W latach ubiegłych przyjrzeliśmy się z bliska sytuacji studentów, absolwentów szkół zawodowych i technicznych oraz kobiet z wy-kształceniem zawodowym, jak również wysłuchaliśmy ich opinii na temat szans i barier, jakie napotykają w rozwoju kariery. 2017 to rok patrzenia w przyszłość — diagnozy tego, jak w ciągu najbliższych lat kształtować się będzie rodzimy i światowy rynek pracy.

Raport Gumtree.pl „Aktywni+ Przyszłość rynku pracy” powstał na podstawie gruntownej analizy danych ekonomicznych, opinii ekspertów i badań ilościowych, opracowanej przez ekspertów Di-gital Economy Lab Uniwersytetu Warszawskiego, pod przewodnic-twem dr hab. Renaty Włoch. Spojrzeliśmy w przyszłość nie za po-mocą kryształowej kuli, a przy użyciu zróżnicowanej metodologii badawczej, dzięki czemu możemy pewnie snuć wnioski na temat kierunków, które obecni i przyszli uczestnicy rynku pracy powinni podjąć, aby zapewnić sobie bezpieczną i satysfakcjonującą przy-szłość zawodową.

W czasach rosnącego znaczenia inteligentnych maszyn, cyfro-wych technologii, gwałtownych zmian społecznych i ekonomicznych,

udało nam się stworzyć przewodnik, który wskazuje kierunki rozwoju zawodowego na najbliższe lata. Dzięki niniejszemu raportowi wiemy, jakie kompetencje należy rozwijać, jakie zawody są zagrożone wy-parciem przez zjawiska automatyzacji i cyfryzacji, oraz jak powin-no zmienić się nasze spojrzenie na funkcjonowanie na rynku pracy.

Bardzo cieszę się, że dane mi jest oddawać w Państwa ręce ten swoisty drogowskaz, który z pewnością wielu z Państwa wskaże od-powiednią ścieżkę rozwoju. Liczę na to, że w wirze nadchodzących zmian, Gumtree.pl pomoże Państwu w dokonywaniu odpowiednich wyborów zawodowych, tak jak od kilkunastu lat pomaga w znale-zieniu odpowiednich ofert pracy setkom tysięcy Polaków.

Serdecznie zapraszam do lektury i planowania przyszłości ra-zem z nami.

Katarzyna MersKakooRdynatoR ds. komUnikacji w gUmtRee.pL

Słowowstępne

4

Start do kariery

Niniejszy raport Gumtree.pl „Aktywni+ Przyszłość rynku pracy” po-wstał w ramach 4. edycji programu „Start do Kariery”, której celem jest określenie trendów, które w najbliższych latach kształtować będą rze-czywistość polskich pracowników i przedsiębiorców. Badanie, opraco-wane przez zespół socjologów i ekonomistów DELab UW, pod przewod-nictwem dr hab. Renaty Włoch, jest częścią realizowanej od 4 latach strategii Gumtree.pl, polegającej na diagnozie zjawisk rynku pracy i wskazywaniu odpowiednich kierunków rozwoju i działania uczestni-kom rynku pracy.

Podobnie jak w latach ubiegłych, również ta edycja raportu „Aktywni+” posłuży jako podstawa merytoryczna do przeprowadzenia dziesiątek warsztatów kariery w szkołach w całym kraju. Trenerzy Gumtree.pl, w cią-gu ostatnich 3 lat funkcjonowania programu „Start do Kariery”, pomo-gli tysiącom młodych ludzi w obraniu odpowiedniej ścieżki zawodowej

— w tym roku, dzięki raportowi „Aktywni+ Przyszłość rynku pracy” mogą to robić jeszcze efektywniej.

Poniżej prezentujemy kluczowe wnioski płynące z badania:

• Automatyzacja, cyfryzacja i związane z nimi zjawiska znacząco zmie-nią definicję pracy w nadchodzących latach

• Pojedynczy etat przestaje być podstawową formą zatrudnienia; 54% Polaków uważa, że w przyszłości będzie musiała pracować w kilku za-wodach, aby się utrzymać

• Kompetencje cyfrowe są kluczowe dla sukcesu zawodowego w nowych realiach cyfrowej gospodarki

• Analiza danych to najbardziej obiecujący kierunek rozwoju: najle-piej opłacanymi zawodami będą Data Scientist, DevOp Engineer oraz Data Engineer

• Prawie połowa (47%) zawodów znanych obecnie zostanie zastąpiona pracą maszyn w ciągu najbliższych 25 lat

• Dla krajów wysoko rozwiniętych, należących do OECD, szacuje się, że średnio 57% wszystkich miejsc pracy jest zagrożonych automatyzacją; w Polsce zagrożonych automatyzacją jest średnio 40% miejsc pracy

wnioskiKluczowe

5


• Zawody takie jak robotnik rolny, sprzedawca, recepcjonista, księgowy, bibliotekarz, agent ubezpieczeniowy, urzędnik bankowy lub pocztowy są w ponad 90% zagrożone automatyzacją

• Psycholog, pielęgniarka, analityk biznesowy, specjalista IT, duchowny, wykładowca i lekarz nie muszą obawiać się o swoją przyszłość zawo-dową — ryzyko automatyzacji wynosi poniżej 2%

• Zawody kreatywne, wymagające nieszablonowego działania, są bez-piecznym kierunkiem rozwoju, w przeciwieństwie do zawodów opar-tych na czynnościach powtarzalnych i schematycznych

• Polacy nie wierzą prognozom — łącznie siedmiu na dziesięciu Pola-ków nie przewiduje więc zmiany zawodu; jednocześnie co piąty Polak nie lubi swojej aktualnej pracy

• 83% Polaków zgadza się ze stwierdzeniem, że nowe technologie są kluczem do powodzenia na rynku pracy

• Paradoksalnie — kompetencje cyfrowe Polaków należą do jednych z najniższych w Europie — co piąty Polak nigdy nie skorzystał z In-ternetu; 57% Polaków codziennie korzysta z Internetu — w UE śred-nio 71%; 39% Polaków używa komputera w pracy — w UE średnio 50%

Badanie przeprowadzone przez zespół socjologów i ekonomistów DELab UW w lutym 2017 r. na zlecenie Gumtree.pl obejmowało:

• Przegląd literatury przedmiotu i najnowszych badań dotyczących przyszłości pracy

• Analizę danych zastanych Eurostat i DESI• Badanie ilościowe przeprowadzone we współpracy z IPSOS na repre-

zentatywnej próbie ludności Polski. W grupie badanej znalazło się 627 pracujących, 89 studentów i 23 bezrobotnych

• Badanie jakościowe (wywiady z przedstawicielami poszczególnych sektorów gospodarki)

badaniaMetodologia

„Mariaż Big Data i robotyzacji zwiastuje

nadejście nowej ekonomii i nowego

świata pracy.”— chRistophe degRyse, ekspeRt

eURopean tRade Union institUte

6

Start do kariery

Cyfrowe na rynku pracy W ciągu najbliższych lat przez rynek pracy przetoczy się cyfrowe tsunami. Cyfrowe technologie — zarówno te, które znamy i oswajamy obecnie, jak i te, które dopiero zostaną wymyślone — zrewolucjonizują gospodarkę, odmienią sposób funkcjonowania przedsiębiorstw i instytucji publicz-nych, a przede wszystkim będą miały ogromny wpływ na charakter pracy. Już dziś eksperci przewidują, że zmiany technologiczne skutkujące au-tomatyzacją i cyfryzacją wielu czynności umysłowych i fizycznych przy-czynią się do zniknięcia z rynku pracy wielu zawodów.

W tym raporcie próbujemy odpowiedzieć na pytanie, kto utrzyma się na powierzchni cyfrowej rewolucji, a komu może grozić zmiecenie z rynku pracy. W pierwszej części raportu zwięźle opisujemy, w jaki sposób naj-nowsze technologie — chmura, Big Data, Internet rzeczy, aplikacje mobil-ne i roboty — zmieniają charakter pracy. Następnie w oparciu o przegląd najświeższej literatury przedmiotu i badań międzynarodowych wskazu-jemy, które zawody w przyszłości będą gwarantowały sukces finansowy i względną stabilność zatrudnienia, które są raczej skazane na powolne odchodzenie do lamusa historii, oraz które stanowią względnie bezpiecz-ny wybór. Dalej, podpierając się wynikami badań Gumtree.pl wykonanymi przez DELab UW na reprezentatywnej próbie ludności Polski, przedsta-wiamy opinie Polaków na temat przyszłości pracy: czy biorą pod uwa-gę możliwość zmiany zawodu i pracy z nowymi technologiami? Raport kończymy wyliczeniem kompetencji i umiejętności, które warto rozwijać, aby w przyszłości móc bezpiecznie surfować po wzburzonym rynku pracy.

Jak rewolucjonizują pracę? Eksperci śledzący zmiany na rynku pracy zgadzają się co do tego, że w najbliższych latach kluczowe znaczenie będą miały tzw. „nowe nowe technologie” — takie, których lawinowy rozwój umożliwiło pojawienie się Internetu1. Wdrażanie technologii tego typu w przedsiębiorstwach i w sektorze publicznym przekształca samą istotę pracy, która ulega komputeryzacji, cyfryzacji i automatyzacji.

technologie

W najnoWszym badaniu gumtree.pl opracoWanym przez delab uW 54% ankietoWanych polakóW uznało, że W przy-szłości będą musieli pracoWać W kilku zaWodach, żeby się utrzymać. najbardziej obaWiają się tego robotnicy nieWy-kWalifikoWani (70%), najmniej — przedsiębiorcy (43%).

tsunami

7


technologie

Źródło: Gérard Valenduc, Patricia Vendramin, Work in the digital economy: sorting the old from the new, ETUI 2016.

Chmura

Usługa umożliwiająca

zdalne udostępnianie

rozproszonych zasobów

obliczeniowych

i przestrzeni dyskowej.

Internet rzeczy (Internet of Things)

Sieć urządzeń, pojazdów, wszelkich

przedmiotów wyposażonych w sensory,

które mogą gromadzić, przetwarzać,

wymieniać dane i wchodzić w interakcję

z otoczeniem. Ich liczba rośnie w ogromnym

tempie dzięki spadkowi cen sensorów, coraz

większym technicznym możliwościom

przesyłania danych, rozwojowi sieci

i wprowadzeniu nowego protokołu IPv6.

Uczenie maszynowe

Algorytmy doskon-

alące swoje działanie

na podstawie

wcześniejszych

doświadczeń.

Aplikacje mobilne

Zapewniają dostęp do usług

online i sieci społecznych bez

potrzeby włączania komputera.

Big Data

Duże i zmienne zbiory danych,

najczęściej słabo ustruktury-

zowanych i stosunkowo trudnych

do analizy, uzyskiwanych np.

z urządzeń mobilnych.

Mobilne roboty

Autonomiczne roboty zdolne

wchodzić w interakcję z otocze-

niem, wykorzystywane

w przemyśle oraz coraz częściej

w usługach i rolnictwie.

Nowe nowe technologie

8

Start do kariery

Źródło: Degryse 2016, Valenduc&Vedramin 2016.

W wyniku komputeryzacji, automatyzacji i robotyzacji znikają miejsca pracy i niektóre zawody.

Nowy świat pracy w gospodarce cyfrowej

Powstają nowe miejsca pracy w nowych sektorach oferujących nowe produkty i usługi.

Zmienia się charakter pracy: pojawiają się nowe formy zatrudnienia i nowe formy interakcji między pracownikiem a maszyną.

dzielenie się pracownikiem przez kilku pracodawców

dzielenie się pracą przez kilku pracowników

ekspert do wynajęcia na czas trwania projektu

praca mobilna z wykorzystaniem ICT

praca voucherowa, czyli pakiet pracy kupowany od organizacji pośredniczącej

praca portfoliowa, czyli samozatrudnio-ny wykonuje pracę dla wielu klientów

crowdworking za pośrednictwem platformy, czyli zadania dzielone są między różnych pracowników

praca na wezwanie, czyli pracodawca wzywa pracownika, gdy ten jest potrzebny, bez regularnych godzin pracy

9


Katarzyna MersKakooRdynatoR ds. komUnikacji w gUmtRee.pL

Analizując strukturę ogłoszeń o pracę publikowanych na porta-lu Gumtree.pl zauważyliśmy wyraźny trend wzrostu znaczenia tzw. freelancerów w wielu dziedzinach. Coraz więcej ofert dotyczy pracy projektowej, wymagającej szerokiego wachlarza różnorodnych umie-jętności. W ciągu ostatnich kilku lat na Gumtree.pl pojawia się coraz więcej ogłoszeń pozwalających wolnym strzelcom na dywersyfikację źródeł przychodu oraz uniezależnianie się od jednego pracodawcy. To dowód na to, że jednym z kierunków rozwojów rynku pracy jest odejście od pracy pojmowanej w sposób tradycyjny, tj. etatu, na rzecz bardziej wyzwolonych form działalności ekonomicznej, opartej w dużej mierze na samozatrudnieniu. Mieszkańcy, zwłaszcza więk-szych miast, nie muszą już decydować się na jeden konkretny za-wód, wykonywany przez 8 godzin, mogą spokojnie utrzymywać się z różnorodnych, krótkoterminowych zleceń, realizowanych na pod-stawie umów cywilno-prawnych lub samozatrudnienia. Zjawisko to w szczególności widoczne jest w pracy związanej z marketingiem i reklamą oraz wszelkiego rodzaju pracami biurowymi. Nikogo nie dziwi już np. zawód community managera — czyli specjalisty ds. so-cial media, który bardzo często funkcjonuje jako freelancer, czerpiąc poszczególne zlecenia właśnie od ogłoszeniodawców Gumtree.pl. Pamiętajmy, że jest to zawód, który jeszcze 10 lat temu nie istniał w ogóle i jest bezpośrednio związany z ogromną zmianą społeczną wywołaną przez rozwój mediów społecznościowych.

Oferty pracy zdalnej czy portfoliowej to w 2017 roku codzien-ność portalu Gumtree.pl, a zarazem żywy dowód na to, że przewi-dywania ekonomistów w zakresie ewolucji form zatrudnienia są jak najbardziej trafne.

Przewidujemy, że trend wzmacniania się freelancerów jako uczest-ników rynku pracy w segmentach pozwalających na pracę zdalną będzie postępował i w coraz większym stopniu zyskiwał popularność w Polsce nie tylko wśród osób młodych (obecnie duża część ofert kierowana jest do studentów), ale również wśród doświadczonych specjalistów wielu dziedzin. W szczególności mówimy tu o osobach, których kwalifikacje pozwalają na wykonywanie pracy zdalnie, przy użyciu Internetu, ale również zawodów bardziej tradycyjnych, któ-rzy „freelancerstwo” traktują jako środek do uniezależnienia się od pracodawcy i zdobycia większej wolności w działalności zawodowej. Dynamiczne zmiany zachodzące na rynku pracy są stale monitoro-wane przez Gumtree.pl, dzięki czemu mamy pewność, że zjawiska opisywane w raporcie „Aktywni+ Przyszłość rynku pracy” mają moc-ne podstawy w rzeczywistości polskich pracowników.

10

Start do kariery

Zwyciezcabierze wszystko Cyfrowa gospodarka będzie potrzebowała pracowników wyposażonych w cyfrowe kompetencje. Zwłaszcza dalszy rozwój Big Data, aplikacji mo-bilnych i Internetu rzeczy będzie wymagał stałego dopływu specjalistów IT. Już teraz Komisja Europejska ocenia, że do 2020 r. w UE powstanie blisko milion miejsc pracy dla takich pracowników. Eksperci zajmujący się przyszłością rynku pracy przewidują, że nowe sektory gospodarki cyfrowej będą potrzebowały zwłaszcza analityków, architektów i osób umiejących pozyskiwać dane (data miners), deweloperów oprogramo-wania i aplikacji, specjalistów od sztucznej inteligencji, projektantów i producentów nowych inteligentnych maszyn oraz robotów, jak również specjalistów od marketingu cyfrowego i e-commerce.

Eksperci są zgodni co do tego, że osoby dysponujące zaawansowanymi i wyrafinowanymi umiejętnościami programistycznymi/deweloperskimi oraz statystycznymi będą stanowiły dobrze wynagradzaną elitę na rynku pracy. Jednak również w ich przypadku coraz większe znaczenie będzie miała umiejętność komplementarnej współpracy ze sztuczną inteligencją.

Cyfryzujące się gospodarki będą też potrzebowały tzw. e-liderów, czyli osób, które będą potrafiły łączyć kompetencje cyfrowe, biznesowe i za-rządcze. Do 2020 r. gospodarka UE będzie potrzebowała nawet miliona takich pracowników3.

W przyszłości na rynku pracy całkiem nieźle mogą się na przykład od-naleźć socjologowie i ekonomiści. Umiejętności statystyczne, umiejęt-ność analizy dużych zbiorów danych, w połączeniu z umiejętnościami interpretacji wyników w kontekście szerszych trendów społecznych, to kluczowe umiejętności e-lidera.

Źródło: Glassdoor 2017.

Według rankingu najbardziej poszukiWanych i najlepiej Wynagradzanych zaWodóW na rynku amerykańskim na pierWszych trzech pozycjach lokoWali się:

Data Scientist — osoba, która potrafi zarządzać bazami danych, zna się na statystyce i uczących się maszynach (machine learning) oraz systemach dystrybuoWanych i róWnoległych; móWiąc ogólnie, osoba potrafiąca pra-coWać na danych i je analizoWać2.

DevOp Engineer — łączy W sWojej pracy umiejętności organizacyjne, skutecznego zarządzania zespołem oraz programistyczne/deWeloperskie. rozumie jednocześnie środoWisko biznesoWe oraz deWeloperskie.

Data Engineer — osoba, która potrafi zbierać dane i przy-gotoWyWać je do obróbki oraz umie Wdrażać takie roz-Wiązania technologiczne, które pozWolą data scientists odpoWiadać na złożone pytania.

11


Źródło: Tobias Hüsing Eriona Dashja Innovation Leadership Skills for the High-Tech Economy – Demand, Supply and Forecasting, High-Tech and Leadership Skills for Europe Conference – Brussels, 26th January 2017.

Jako ekspert IT zna się na: analityce Big Data,

przetwarzaniu danych w chmurze i wizualizacji,

projektowaniu i rozwoju aplikacji mobilnych,

złożonych systemach biznesowych,

projektowaniu i narzędziach Web,

architekturze IT i architekturze platform,

bezpieczeństwie w sieci,

systemach ERP,

mediach społecznościowych.

Jako ekspert biznesu zna się na: relacjach z klientami i sprzedaży,

ustanawianiu partnerstw,

rozwoju biznesu,

zarządzaniu projektami,

optymalizacji procesów,

marketingu strategicznym,

metodologii agile’owej,

analityce biznesowej,

analityce rynku i kwestiach finansowych.

BiznesIT

Strategia

e-lider

Jako przywódca strategiczny:potrafi przewidywać zapotrzebowanie na informacje,

rozumie potrzeby konsumentów,

jest zorientowany na szukanie rozwiązań,

jest kreatywny,

potrafi się uczyć,

jest dobry w komunikacji,

umie zarządzać zespołem,

potrafi funkcjonować w między-

narodowym środowisku.

12

Start do kariery

Znikające

Najnowsze analizy Oxford University (2016) sugerują, że automatyzacja i cyfryzacja sprawią, że w ciągu najbliższego ćwierćwiecza zniknie nie-mal połowa miejsc pracy na amerykańskim rynku (47%)4. Podobnie nie-wesołą wizję przedstawiają analitycy agencji konsultingowej McKinsey: automatyzacji — z wykorzystaniem obecnie znanych technologii — może ulec 45% wszystkich aktywności zawodowych (czyli czynności wykony-wanych w ramach poszczególnych zawodów). Około 5% zawodów zniknie całkowicie. W przypadku krajów rozwijających się tempo przemian bę-dzie wolniejsze, ale ich ostateczna skala znacznie bardziej dotkliwa dla rynku pracy: analitycy Banku Światowego przewidują, że w niektórych krajach rozwijających się automatyzacji może ulec aż 85% miejsc pracy5.

Najbardziej podatne na automatyzację są zawody związane z logistyką i transportem, ale również takie, które wiążą się z prostą pracą biuro-wą. Wysoce zagrożone są wszystkie zawody, które wymagają niskich lub średnich kwalifikacji związanych z rutynowym, powtarzalnym wykony-waniem poszczególnych czynności. Automatyzacji i cyfryzacji ulegnie też spora grupa zawodów, które były związane z przetwarzaniem i obróbką danych, przede wszystkim finansowych.

zawody Wysokie ryzykoautomatyzacji i cyfryzacji pracy

Przemysł i przetwórstwo

W największym stopniu zagrożone automatyzacją są przemysł elektroniczny, samochodowy i maszynowy oraz przemysł wydobywczy.

Ilu Polaków pracuje w tych

zawodach:

Sprzedaż i handel

Praca biurowa i urzędnicza 1,1

2,2 2,3

mln

mln

mln

Źródło: BBC http://www.bbc.com/news/technology-34066941 w oparciu o metodologię Frey&Osborne 2013; GUS 2017.

http://www.bbc.com/news/technology-34066941

13


Ryzykoautomatyzacji

0,7%

0,7%

0,9%

1%

1,6%

2%

3,2%

8%

37%

41%

57%

61%

75%

76%

82%

89%

95%

95%

96%

97%

97%

97%

97%

99%

Zawód

Terapeuta

Psycholog

Pielęgniarka

IT analityk bizn., arch. danych i sys. designer

Duchowny

Lekarz

Wykładowca

Opiekun/ka do dzieci

Kosmetyczka

Kierowca tira

Sprzątacz/ka

Kierowca autobusu

Pracownik call center

Rolnik

Murarz/tynkarz

Urzędnik lub pracownik administracji

Robotnik rolny

Sprzedawca/asystent sprzedaży

Recepcjonistka

Księgowy, pracownik dz. personalnego i płacowego

Bibliotekarz

Agent ubezpieczeniowy

Urzędnik w banku lub na poczcie

Sprzedawca przez telefon

Dla krajów wysoko rozwiniętych należą-cych do OECD szacuje się, że średnio 57% wszystkich miejsc pracy jest zagrożonych automatyzacją.

W Polsce zagrożonych automatyzacją jest średnio miejsc pracy.40%

miejsca pracy zWiązane z przetWarzaniem i obróbką danych finansoWych były dotąd często outsource’oWane przez korpora-cje z gospodarek Wysoko rozWiniętych do krajóW z niższymi kosztami pracy. obec-nie polska znajduje się na siódmej pozycji Wśród krajóW, które są najczęściej Wyko-rzystyWane jako miejsca do przenoszenia miejsc pracy (offshoring i outsourcing)6, można Więc przypuszczać, że postępująca cyfryzacja i automatyzacja zaWodu ana-lityka danych, analityka ryzyka i księgo-Wego niekorzystnie odbije się na polskim rynku pracy. Źródło: BBC http://www.bbc.com/news/technology-34066941,

w oparciu o metodologię Frey&Osborne 2013.

http://www.bbc.com/news/technology-34066941

14

Start do kariery

ZAWOdY URZędNICZe I bIUROWeZawodom urzędniczym i biurowym zagraża przede wszystkim rozwój uczących się maszyn (machine learning) i sztucznej inteligencji. W nie-dalekiej przyszłości zniknie zapotrzebowanie na umiejętność pisania na maszynie, a znajomość kilku języków przestanie być atutem — tym wszystkim zajmą się inteligentne algorytmy, które potrafią przekładać głos na pismo oraz coraz wierniej i sensowniej tłumaczyć teksty z jed-nego języka na drugi. Wprowadzanie systemów służących zarządzaniu relacjami z klientami oraz procesami produkcyjnymi i logistycznymi zmniejsza też zapotrzebowanie na pracę osób dysponujących średnimi kompetencjami zarządczymi.

Prognoza na 2017 Relacja między dostępną siłą Roboczą a zapotRzebowaniem na pRacowników — Pracownicy administracyjni i biurowi

duża nadwyżka poszukujących pracy

nadwyżka poszukujących pracy

równowaga popytu i podaży

deficyt poszukujących pracy

duży deficyt poszukujących pracy

Prognoza na 2017Relacja między dostępną siłąroboczą a zapotrzebowaniemna pracowników — pracownicyadministracyjni i biurowi

proWadzone Wg noWatorskiej metodologii badania W ra-mach barometru zaWodóW Wyraźnie pokazują, że W polsce już obecnie planoWanie kariery W zaWodzie urzędniczym lub biuroWym nie jest zbyt przyszłościoWe. W Większości WojeWództW Występuje róWnoWaga między zapotrzebo-Waniem pracodaWcóW na ten rodzaj pracy a dostępnością pracoWnikóW, W pięciu — Wyraźna nadpodaż pracoWnikóW.

Źródło: Barometrzawodów.pl






http://barometrzawodow.pl/

15


ZAWOdY W hANdlU I lOgISTYCeWprawdzie w 2017 r. w większości województw znalezienie pracy han-dlowca lub kasjera nie będzie sprawiało większego problemu, jednak dy-namiczny rozwój zakupów przez Internet, czyli e-commerce, zwłaszcza za pośrednictwem aplikacji mobilnych, nie wróży stabilnej kariery w tych zawodach. W Polsce w 2015 r. sprzedaż detaliczna przez Internet wzro-sła o 21%, a wartość rynku e-commerce wyniosła 27 mld zł (na świecie

— 3,4 bln dol.)7. Coraz więcej sklepów wprowadza możliwość zakupów przez Internet, a coraz większa liczba klientów udaje się do sklepu tylko po to, żeby obejrzeć towar — samego zakupu dokonuje w Internecie. Duże sie-ci handlowe coraz odważniej eksperymentują również z przerzucaniem czynności obsługowych na klienta (kasy samoobsługowe, fakturomaty).

W niedalekiej przyszłości zawód kasjera przypuszczalnie zniknie, na-tomiast zawód handlowca będzie wymagał bardziej specjalistycznych kompetencji.

Prognoza na 2017 Relacja między dostępną siłą Roboczą a zapotRzebo-waniem na pRacowników — sPrzedawcy i kasjerzy






Prognoza na 2017Relacja między dostępną siłąroboczą a zapotrzebowaniemna pracowników — sprzedawcyi kasjerzy







W Polsce w 2015 r. sprzedaż detaliczna przez internet wzrosła o

21%


16

Start do kariery

Karolina BatorypRzedstawicieL dUżej sieci skLepów z mateRiałami bUdowLanymi saLes&seRvices manageR ee Rs compontent

Jeszcze dwa lata temu nie było czegoś takiego jak zamówienia internetowe, zamówienia typu click and collect. To wpływa na zmia-nę struktury zatrudnienia, bo wiadomo, że jak część klientów prze-nosi się do sklepu internetowego — dajmy na to 15% — to o tych 15% klientów jest mniej i pracowników też wtedy potrzeba mniej. W przyszłości, za jakieś 15 lub 20 lat, zatrudnienie w sklepach będzie mniejsze. Na pewno, będzie więcej samoobsługi. Nawet w zwykłym sklepie, w całej branży handlowej, dąży się do takiej samoobsługi. Dobrym przykładem są fakturomaty. Samemu się wpisuje dane firmy, towar się skanuje i już jest gotowa faktura. To też jest oszczędność na ludziach, bo wtedy na kasie nie ma tej osoby, która cały dzień robiła na przykład tylko faktury. Dla nas, jako dla sklepu, to jest duże ułatwienie. Gdy wprowadzili fakturomaty, to jeszcze były pra-cownice do ich obsługi. A teraz już się dąży do tego, żeby klienci sami to robili. Wypadałoby teraz szkolić klientów…

Nie sądzę, żeby procesy automatyzacji zachodzące w branży oznaczały zwalnianie, raczej większą specjalizację i specyfikację ludzi. Dzisiaj jest wiele osób, które mają wykształcenie w pewnych zawodach, a wykonują zupełnie inne. Handlowcy przyszłości będą

wyspecjalizowani w konkretnej kategorii produktów, konkretnych maszyn. Albo też będą to doradcy, inżynierowie biznesowi, tzn. do-radcy, którzy będą wspierać klientów przy rozwoju ich biznesu z uży-ciem jakichś rozwiązań. To nie będą szeroko pojęci handlowcy czy ludzie z działu obsługi klienta, lecz wyszkoleni technicznie eksperci.

W dziale obsługi klienta tzw. ludzki kontakt będzie zawsze waż-ny, niezależnie od automatyzacji. Będą tam pracować ludzie, któ-rzy będą bardziej nastawieni na przewidywanie potrzeb klienta. Nie tylko wykonywanie tego, co klient sam nam powie, ale raczej zadawanie właściwych pytań, w oparciu o jego historię zakupową. A zatem w dziale obsługi klienta będą pracowali ludzie nastawieni na rozwiązywanie problemów innych — i będą im potrzebne umie-jętności analityczne.

Uważam, że automatyzacja jest szansą. W żadnym razie nie dys-kwalifikuje ludzi. Zmieniają się jedynie oczekiwania wobec pracow-ników w tej branży. Automatyzacja, jeśli będzie poprowadzona we właściwym kierunku, powinna ułatwiać nam dochodzenie do pew-nych rozwiązań i ewoluować razem z pracownikami. Automatyzacja będzie wymagać wiedzy i wyspecjalizowania, więc de facto będziemy musieli się uczyć więcej. Przyszłościowo ludzie będą musieli się uczyć tego, co faktycznie chcą robić, co da im właśnie tę pewność siebie, że odnajdą się w tym zautomatyzowanym świecie. Nie będą już skupiać się na ogólnym uczeniu o wszystkim, bo potem wiemy wszystko i nie wiemy nic.

17


ZAWOdY W PRZemYŚle I PRZeTWóRSTWIeEksperci podkreślają, że obecnie przemysł wkracza w fazę czwartej re-wolucji. Pierwszą rewolucję przemysłową cechowała produkcja wykorzy-stująca siłę pary, drugą — zastosowanie elektryczności i wprowadzenie masowej produkcji na liniach produkcyjnych, trzecią — wdrożenie kom-puterów i automatyzacja produkcji. Przemysł 4.0 opiera się na przeni-kaniu się i uzupełnianiu zadań ludzi i maszyn/robotów, którzy wspól-nie tworzą inteligentne cyber-fizyczne systemy produkcyjne. Kluczowym elementem takiego systemu jest Internet rzeczy.

Polski przemysł nadal boryka się z wyzwaniami trzeciej rewolucji. Jak pokazują badania Astor z 2016 r., tylko 15% polskich fabryk jest w pełni zautomatyzowanych, a zaledwie 6% eksperymentuje z wprowadzaniem systemu 4.0. Jednak to technologiczne zapóźnienie jest szybko nadrabia-ne — w raporcie amerykańskiego Departamentu Handlu Polska znalazła się na 5. miejscu — za Meksykiem, Kanadą, Niemcami i Chinami — wśród najbardziej obiecujących rynków dla amerykańskich producentów auto-matów przemysłowych8. Ocenia się, że do 2025 r. automatyzacji ulegnie od 30 do 35% produkcji przemysłowej w Polsce9. W najbliższym czasie polskie fabryki i pracujących w nich ludzi czeka zatem fala zmian. Dotkną one zwłaszcza pracowników dysponujących niskimi i średnimi kwalifika-cjami — ich miejsce zajmą osoby potrafiące koordynować pracę syste-mów cyber-fizycznych oraz analitycy danych przemysłowych.

Prognoza na 2017 Relacja między dostępną siłą Roboczą a zapotRzebowaniem na pRacowników — fizyczni w Produkcji i Pracach Prostych












Prognoza na 2017Relacja między dostępną siłąroboczą a zapotrzebowaniemna pracowników — pracownicyfizyczni w produkcji i pracachprostych


18

Start do kariery

rafał szuMsKidyRektoR ds. wspaRcia opeRacyjnego w dhL paRceL poLska

Jeszcze do niedawna trudno było wyobrazić sobie robotyzację niektórych procesów logistycznych. Dziś przestaje to kogokolwiek dziwić. Testy prowadzone przez DHL z wykorzystaniem robotów, ta-kich jak EffieBOT, który jest w pełni zautomatyzowanym wózkiem transportowym, czy Baxtera i Sawyera, robotów mobilnych wspie-rających pracę personelu, pozwalają dostrzec w rozwoju nowych technologii szansę na dynamizację procesów branży KEP. W po-czątkowej fazie wdrażania nowych technologii przeszkodę stanowią przede wszystkim koszty. Dlatego należy dokładnie ocenić poziom zwrotu z dokonanych inwestycji, biorąc pod uwagę indywidualną sytuację każdego przedsiębiorstwa.

Automatyzacja procesów z pewnością wspiera zmieniający się rynek pracy, na którym coraz większym wyzwaniem jest znalezienie pracowników, zwłaszcza na stanowiska wiążące się z dużą powta-rzalnością prostych czynności. Tutaj odpowiedzią staje się właśnie robotyka, czy choćby częściowa automatyzacja, która odciąża pra-cowników i równocześnie przynosi korzyści pracodawcom. Jej bar-dzo istotnym elementem jest niezawodność i niemal zerowa ilość pomyłek. To szczególnie ważne w magazynach przechowujących np. leki, gdzie nie ma miejsca na błąd, bo niesie on za sobą bardzo poważne konsekwencje. Automatyzacja jest także gwarancją utrzy-mania stałej wydajności procesu, co w przypadku człowieka, wyko-nującego tę samą czynność przez dłuższy czas, jest bardzo trudne.

Myśl techniczna, która stwarza tyle nowych możliwości rozwoju, stanowi jednak duże wyzwanie dla rekruterów. Być może już wkrót-ce w znaczny sposób zmieni się profil osób zatrudnianych w branży logistycznej. Będziemy bowiem potrzebowali coraz większej ilości programistów i automatyków, których zadaniem będzie zarządzanie robotami chociażby z perspektywy kodu binarnego.

Warto dodać, że firma doradcza McKinsey ocenia, że największy poten-cjał automatyzacji mają te gałęzie gospodarki, które zajmują się pozy-skiwaniem zasobów, czyli przemysł wydobywczy i rolnictwo10.

Bezpieczny

Niektóre zawody są w niewielkim stopniu zagrożone automatyzacją i cyfryzacją, ponieważ ich wykonywanie opiera się na kompetencjach i umiejętnościach, które trudno ująć w algorytmy. Należą do nich przede wszystkim oryginalność/kreatywność i inteligencja społeczna, jak rów-nież umiejętność działania nierutynowego. Innymi słowy, najmniej za-grożone automatyzacją są zawody, w których trzeba wykorzystywać kreatywność, pomysłowość i umiejętność tworzenia nowych idei oraz wchodzić w relacje z innymi ludźmi11.

wybór

Zawody kreatywne oraz związane z tworzeniem nowych idei

Zawodyopiekuńcze

Niskie ryzyko automatyzacji

19


60

50

40

30

20

10

01983 2014

nierutynowe czynności poznawcze

rutynowe czynności poznawcze

rutynowe czynności manualne

nierutynowe czynności manualne

Źródło: Economist.com: http://www.economist.com/news/special-report/21700758-will-smarter-machines-cause-mass-unemployment-automation-and-anxiety.

Gdzie robot (jeszcze przez jakiś czas) nie zastąpi człowieka?

przede Wszystkim W działaniach nierutynoWych. nieru-tynowe czynności poznawcze, Wymagające refleksji, eks-perckiej Wiedzy i umiejętności rozWiązyWania problemóW, pozostaną domeną ludzi, choć uczące się maszyny, Wykorzy-stujące duże zbiory danych, mogą istotnie podnieść jakość ludzkiej pracy i obniżyć ryzyko ludzkiego błędu. podobnie z nierutynowymi czynnościami manualnymi, które Wyma-gają WyrafinoWanych umiejętności ruchoWych, opierają się na intuicji praktycznej lub Wyczuciu estetycznym. tu róWnież W przyszłości praWdopodobnie człoWiek i ucząca się maszyna będą się Wzajemnie uzupełniać.

inteligentne i uczące się maszyny praWdopodobnie za-stąpią jednak ludzi Wykonujących rutynowe czynności poznawcze, czyli takie, które są poWtarzalne i mogą być ujęte W procedury, reguły i algorytmy, oraz rutynowe, powtarzalne czynności manualne. W rezultacie zagro-żone będą zaWody zWiązane z handlem, logistyką, finan-sami i księgoWością.

zatRudnienie w stanach zjednoczonych z podzia-łem na typ wykonywanej pRacy, w milionach

60

50

40

30

20

10

01983 2014

nierutynowe czynności poznawcze

rutynowe czynności poznawcze

rutynowe czynności manualne

nierutynowe czynności manualne

http://www.economist.com/news/special-report/21700758-will-smarter-machines-cause-mass-unemployment-automation-and-anxiety

http://www.economist.com/news/special-report/21700758-will-smarter-machines-cause-mass-unemployment-automation-and-anxiety

20

Start do kariery

ZAWOdY ZWIąZANe Z OPIeKą NAd lUdźmI I SŁUżbą ZdROWIAW Polsce już w tym momencie brakuje pracowników w służbie zdrowia i ten deficyt będzie się pogłębiał, głównie ze względu na trendy demo-graficzne, takie jak starzenie się społeczeństwa. Zmieniający się styl ży-cia, nacisk na zdrowe żywienie, zdrowy wygląd i kondycję fizyczną spra-wi, że na rynku przypuszczalnie nie zabraknie również pracy dla tych wszystkich, którzy dbają o te aspekty życia: dietetyków, kosmetologów, trenerów osobistych i stylistów.

Prognoza na 2017 Relacja między dostępną siłą Roboczą a zapotRzebo-waniem na pRacowników — Pielęgniarki i Położne






Prognoza na 2017Relacja między dostępną siłąroboczą a zapotrzebowaniemna pracowników — pielęgniarkii położne







Jedynie co czwarty Polak zgodziłby się, żeby robot/maszyna zajmował się jego dzieckiem lub bliską osobą.

25%


21


Dr Katarzyna GraBowsKa z UniweRsytetU medycznego w LUbLinie, Uczestniczka pRojektU badawczego Ramcip finansowanego pRzez komisję eURopejską, w Ramach któRego bUdowany jest domowy Robot-asystent dLa osób z łagodnymi zabURzeniami poznawczymi

Czy budowanie robotów medycznych sprawi, że lekarze i pielęgniar-ki przestaną być w przyszłości potrzebni?

Oczywiście, że nie! Póki co, jest to tak nierealne jak Star Trek czy Star Wars. Realnie te roboty nie są aż tak zaawansowane. To są ro-boty wykorzystywane przez osoby starsze lub osoby z problemami z aparatem ruchu, np. chodziki, które pomagają wstać, a nazywane są robotem, bo automatycznie ustawiają rączki. Są również roboty wykorzystywane w rehabilitacji, z funkcją powtarzalności, umożli-wiające odbudowywanie funkcji życiowych, np. do rehabilitacji koń-czyn po udarze. Teraz rehabilitant stoi nad pacjentem i rusza tą ręką i powtarza, a taki robot po prostu za pomocą dźwigni bierze tę rękę i nagina i jemu wszystko jedno, czy 24 razy na dobę czy 48 będzie naginał. Wszystko to jest na zasadzie pan-niewolnik: niewolnikiem jest robot, panem jest ciągle lekarz. Nie istnieje jeszcze samodziel-ny robot, który sam odpowie na potrzeby pacjenta, sam podejmie decyzję i działanie — to są urządzenia o wysokiej sterowalności i tu-taj wchodzimy na wyższy poziom, ale i tak jest potrzebny lekarz za konsolą sterowniczą, a robot wykonuje wskazane przez lekarza ru-chy — to są tzw. roboty chirurgiczne. Takie roboty wymagają również drogich szkoleń dla personelu, żeby to wszystko działało, na razie jest z tym za dużo problemu — lepiej wyszkolić lekarza, który pod-chodzi, wycina i wychodzi, i nie ma tej całej techniki, automatyzacji.

Czy pacjenci boją się nowych technologii w medycynie?

Póki co nikt raczej nie chce, żeby zajmowała się nim maszyna. Jedna część ludzkości dąży do automatyzacji (tomograf, kompute-rowe badanie wzroku), ale z drugiej strony nikt nie chciałby mieć

wizyty „u komputera”. Pacjenci podchodzą do tego entuzjastycz-nie, ale do pewnego momentu. Każdy chce mieć najlepszą maszynę i lekarza, a maszyny powinny usprawnić proces diagnostyki i lecze-nia, ale nie mogą zastąpić lekarza. Czy nasza praca jest zagrożona? Myślę, że jeszcze długo, długo nie — ja tego nie doczekam i moje dzieci też nie. Te roboty fajnie wyglądają na zdjęciach, ale to jest maszyna niedoskonała. Nie widzę również pomysłu czy technologii, która by mogła zastąpić pracę pielęgniarek.

intuicję dr graboWskiej, że „nikt raczej nie chce, żeby zaj-moWała się nim maszyna” potWierdzają badania gumtree.pl przeproWadzone przez delab uW. jedynie co czWarty po-lak (25%) zgodziłby się, żeby robot/maszyna zajmoWał się jego dzieckiem lub bliską osobą. nieco chętniej takie rozWiązanie akceptują młodsi polacy: zgodziłby się na nie co trzeci respondent (35%) W Wieku 15-24; najmniej są do tego skłonni emeryci, Wśród których zgodziłby się na nie jedynie co dziesiąty respondent (13%).

22

Start do kariery

ZAWOdY KReATYWNeZawody kreatywne to przede wszystkim artyści i designerzy, ale nie tyl-ko. W tej grupie lokują się również przedstawiciele wolnych zawodów i pracownicy uniwersytetów. Osoby pracujące w tych zawodach łączy to, że zajmują się twórczym rozwiązywaniem konkretnych problemów w oparciu o swą bogatą wiedzę, umiejętności i intuicję. Amerykański socjolog Richard Floridi uważa, że członków klasy kreatywnej cechuje talent, otwarte podejście do świata (tolerancja) i oswojenie z techno-logią. Zgodnie z jego szacunkami, w zawodach kreatywnych już obecnie pracuje co trzeci Amerykanin. Jednocześnie badania Carla B. Freya i Mi-cheala Osborne’a z 2014 r. dowodzą, że 90% zawodów kreatywnych jest w zasadzie niezagrożona automatyzacją.

Dr Maciej wilaMowsKikooRdynatoR pRogRamU data science w deLab Uw, odpowiedziaLny za Rozwiązywanie pRobLemów anaLitycznych, szkoLenie kompetencji oRaz bUdowanie zespołów anaLitycznych. ŚLedzi aktUaLne tRendy oRaz pojawiające się nowe Rozwiązania machine LeaRningowe. w woLnych chwiLach Rozwija i wykoRzystUje swoje kompetencje jako kaggLeR.

Jest tylko kwestią czasu — może 5, może 10, a może 15 lat — gdy spora część zawodów na rynku, np. kierowcy, zostanie zastąpiona przez roboty. Wielu ludzi będzie musiało znaleźć sobie nową pra-cę. Liczącymi się graczami na rynku pracy będą ci, którzy rozumie-ją matematykę — czyli w istocie strukturę danych — i będą umieli programować. Paradoksalnie dzięki automatyzacji nastąpi jedno-czesny rozkwit takich zawodów, w których ludzie pracują dla ludzi, gdzie będzie się liczył kontakt z drugim człowiekiem. Nastąpi roz-wój zawodów artystycznych i sportowych, trochę na wzór tego, co dzieje się w USA. Pojawią się też nowe zawody artystyczne i nowe dyscypliny sportowe.

róWnież inni eksperci prognozują, że postępująca robo-tyzacja i automatyzacja spoWoduje skrócenie czasu pracy, a być może róWnież bezrobocie technologiczne. W rezulta-cie możliWe jest nadejście społeczeństwa czasu wolneGo, W którym kluczoWe znaczenie będzie miała rozryWka i sport. z tą opinią zgadza się też Większość responden-tóW badania gumtree.pl przygotoWanego przez delab uW.

pracujących Polaków uważa, że cyfryzacja i automatyzac-ja pracy sprawi, że ludzie będą mieli więcej czasu wolnego na rozrywkę i życie rodzinne.

Jeszcze bardziej optymistyczni są ci, którzy dopiero wejdą na rynek pracy: 8 na 10 studentów uważa, że dzięki cyfryzacji i automatyzacji będą mieli więcej czasu.

80%

64%

23


W niewielkim stopniu automatyzacją zagrożone są zawody związa-ne z wychowaniem i kształceniem: opiekunki do dzieci, wychowawcy przedszkolnego, nauczyciela czy wykładowcy. Jak podkreślają eksperci McKinseya, „uczenie wymaga głębokiej wiedzy eksperckiej i wchodzenia w złożone interakcje z innymi ludźmi, z czym maszyny nadal nie radzą sobie najlepiej”12. Jednak również w tych zawodach umiejętność wyko-rzystywania nowych technologii w procesie nauczania będzie zyskiwała coraz większe znaczenie.

jolanta oKuniewsKanaUczycieLka edUkacji wczesnoszkoLnej i języka angieLskiego, w 2015 RokU jako jedyna poLka została finaListką międzynaRodowego konkURsU the gLobaL teacheR pRize

Tablety pojawiły się w mojej szkole przez przypadek, ponie-waż wygrałam je w konkursie europejskim, i właśnie wtedy po-stanowiłam zająć się takimi formami nowoczesnych technologii. Natomiast urządzenia mobilne, jako że pojawiły się stosunkowo

niedawno, były dla mnie swego rodzaju tajemnicą. Podejrzewam, że gdybym nie wygrała ich w tym konkursie, nie miałabym moż-liwości spróbować. A ogólnie okazało się, że to była dosyć traf-na decyzja i ta wygrana pozwoliła mi pracować jeszcze inaczej, bardziej nowatorsko. Nie ukrywam, że zajęło mi to sporo cza-su, samo przygotowanie się i takie myślenie na temat metodyki stosowania urządzeń mobilnych w klasie, zwłaszcza z dziećmi w wieku wczesnoszkolnym.

Szkoła nie może być anachroniczna, oderwana od rzeczywisto-ści. Uczniowie posługują się nowoczesnymi technologiami, mają urządzenia mobilne — w tej chwili są one ogólnie dostępne. Nie mają tablic interaktywnych w domu, ale jeżeli mają tablet, mają już taką tablicę w swojej dłoni! Te urządzenia powinny być bar-dziej powszechne w szkole również dlatego, żeby pokazać uczniom, w jaki sposób można z nich korzystać, żeby się uczyć, żeby budo-wać swoją wiedzę i żeby się dzielić tą wiedzą, którą się posiadło. Myślę, że to jest właśnie rola nauczycieli. Poza tym dzięki nowo-czesnym technologiom szybciej możemy dotrzeć do różnych źró-deł wiedzy. Pokazać dzieciom taki świat, którego nie możemy po-kazać ot tak/za oknem. Pewnie, że lepiej iść na łąkę, niż obejrzeć film o łące z dzieciakami, ale już do Afryki się nie wybierzemy, więc trzeba po prostu umiejętnie z tych nowoczesnych technolo-gii korzystać. Powinna być również osoba, która będzie wspierać nauczycieli w tym procesie, w ciągłym uczeniu się. To nie jest tak, że czegoś się nauczyliśmy i to nam już na zawsze wystarczy. To jest ciągły rozwój. Nowoczesne technologie też się zmieniają, więc myślę, że to jest niezwykle istotne. Nie przypuszczam, żeby tabli-ca interaktywna w każdej klasie była koniecznością, natomiast na pewno wyposażenie nauczycieli w kompetencje, jak metodycznie wykorzystywać z korzyścią dla procesu edukacyjnego nowocze-sne technologie, jest bardzo ważne, więc równolegle powinny iść również szkolenia dla nauczycieli.

pracujących Polaków uważa, że cyfryzacja i automatyzac-ja pracy sprawi, że ludzie będą mieli więcej czasu wolnego na rozrywkę i życie rodzinne.

Jeszcze bardziej optymistyczni są ci, którzy dopiero wejdą na rynek pracy: 8 na 10 studentów uważa, że dzięki cyfryzacji i automatyzacji będą mieli więcej czasu.

80%

64%

24

Start do kariery

Polacy o pracyW lutym 2017 Gumtree.pl, we współpracy z DELab UW i IPSOS, przepro-wadziło badanie ilościowe dotyczące opinii Polaków w odniesieniu do przyszłości pracy. Badanie przeprowadzono metodą ankiety bezpośred-niej wspomaganej komputerowo na reprezentatywnej próbie ludności Polski (1014 respondentów). W próbie znalazło się 627 osób pracujących.

polacy Wcale nie Wyróżniają się konserWatyWnością na tle innych narodóW. badania instytutu peW z 2016 r. Wy-kazały, że 65% amerykanóW jest przekonanych, że za 50 lat roboty będą WykonyWały Większość pracy, którą obecnie zajmują się ludzie, lecz 80% uWaża, że ich Własny zaWód za pięć dekad Wcale się nie zmieni13.

ZmIANY? PeWNIe, Ale U mNIe WSZYSTKO ZOSTANIe PO STARemUBadania dowiodły, że większość Polaków zauważa zmiany, które zacho-dzą na rynku pracy pod wpływem technologii. Wśród pracujących Pola-ków 64% zgodziło się ze stwierdzeniem, że w perspektywie trzydziestu lat maszyny/roboty będą wykonywały większość zadań, które obecnie w pracy wykonują ludzie; częściej były o tym przekonane osoby bezro-botne i robotnicy niewykwalifikowani. Jednak średnio tylko 40% zgodziło się ze stwierdzeniem, że za trzy dekady to właśnie ich zawód przestanie istnieć, ponieważ związane z nim czynności będą wykonywały roboty.

przyszłosci

71%

40%

83%

50%

59%

30%

Za 30 lat maszyny/roboty będąwykonywały większość zadań, które obecnie w pracy wykonują ludzie

Za 30 lat mój zawód przestanie istnieć, ponieważ związane z nim czynności będą wykonywały maszyny/roboty

61%

40%

66%

46%

62%

54%

100%

54%

Właściciel/współwłaściciel firmy

Kadra zarządzająca średniego i niższego szczebla

Robotnik wykwalifikowany

Robotnik niewykwalifikowany

Prezes, dyrektor, kadra zarządz. wyższego szczebla

Właściciel gospodarstwa rolnego

Pracownik biurowy, handel i usługi

Źródło: badanie Gumtree.pl we współpracy z DELab UW i IPSOS, N=627 (osoby pracujące), łączny odsetek odpowiedzi „Zdecydowanie się zgadzam” i „zgadzam się”.

25

aktywni+ pRzyszłość RynkU pRacy

jednocześnie polacy raczej nie spodzieWają się reWolucji zWiązanej ze zmianami technologicznymi W odniesieniu do WykonyWanej przez siebie pracy, zWłaszcza W perspekty-Wie najbliższych dziesięciu lat.

Blisko połowa pracujących Polaków (48%) uważa, że w perspektywie dzie-sięciu lat nadal będzie pracować w tym samym zawodzie i wykonywać zadania podobne do tych, które wykonuje obecnie. Co piąty pracujący Polak (22%) uważa, że pozostanie przy swoim zawodzie, ale będzie wyko-nywać czynności związane z obsługą nowych technologii i/lub programo-waniem maszyn. Łącznie siedmiu na dziesięciu Polaków nie przewiduje więc zmiany zawodu. Kolejne 16% dopuszcza możliwość zmiany zawodu, ale na taki, który będzie wiązał się z wykonywaniem podobnych czynno-ści. Jedynie co dziesiąty pracujący Polak (8%) dopuszcza myśl o zmia-nie zawodu na taki, który będzie związany z posługiwaniem się nowymi technologiami. Niewielki odsetek pracujących Polaków (6%) bierze pod uwagę możliwość pracy zadaniowej związanej z nowymi technologiami, ale nie wiążącej się z żadnym konkretnym zawodem.

Znacznie mniej konserwatywni w odniesieniu do swojej przyszłej pracy są studenci: co trzeci (35%) uważa, że będzie pracował zadaniowo, a nie w konkretnym zawodzie. Co zrozumiałe, osoby pozostające obecnie bez za-trudnienia, są bardziej skłonne zmienić zawód niż pracujące (40% do 24%).

Nic się nie zmieni. Za dziesięć lat będę

pracował/a w tym samym zawodzie

i wykonywał/a te same zadania.

Być może zmienię zawód, ale na

podobny i raczej bez kontaktu

z nowymi technologiami.

Będę pracować w tym samym zawodzie,

ale moje zadania będą związane

z obsługą nowych technologii.

Będę wykonywał/a różne zadania związane

z nowymi technologiami, ale nie będę

pracował/a w konkretnym zawodzie. Wśród

studentów takiej odpowiedzi udzieliło aż 35%.

Być może zmienię zawód na taki,

w którym będę miał/a kontakt

z nowymi technologiami.

22%

48%

6%

16%

8%Jak będzie wyglądała moja praca za 10 lat?

26

Start do kariery

KTO SIę bOI O PRZYSZŁOŚĆ SWOjej PRACY?Najmniej zmian w odniesieniu do swojej sytuacji zawodowej oczekują rolnicy: niemal wszyscy byli zdania, że będą pracować w tym samym za-wodzie lub innym, ale zbliżonym pod względem rodzaju wykonywanych zadań. Nie widzą też potrzeby uczenia się nowych umiejętności (43%). Wszyscy zgodzili się ze stwierdzeniem, że za 30 lat to maszyny będą wy-konywały większość zadań, jakie obecnie w pracy wykonują ludzie, ale tylko nieco ponad połowa z nich uznała, że będzie to dotyczyć ich zawodu.

Krzysztof DeMBowsKimenadżeR Rozwiązań systemowych, deLavaL poLska sp. z o.o.

Automatyzacja jest potrzebą (czasem koniecznością) wynikają-cą, po pierwsze, z rozwoju i dostępności technologii, a po drugie, z mniejszej atrakcyjności pracy w rolnictwie, zwłaszcza w produk-cji mleka. Automatyzacja zwiększa wydajność pracy (systemu), czyli docelowo zmniejszy koszty produkcji i zmierza do poprawy jakości produktów. Podobnie jak w produkcji przemysłowej — produkty wykonane przez automaty są tańsze i lepszej jakości, niż dawniej wytworzone przez pracowników. Przykład jednego gospodarstwa ro-dzinnego z Wielkopolski, które zatrudniało na umowę o pracę doja-rzy. Dokonano kilka lat temu zakupu robotów do doju, zwiększono dwukrotnie ilość zwierząt. Ci sami ludzie obecnie wykonują prace, których nie da się zautomatyzować, jednocześnie nadzorując pro-ces doju. Charakter ich pracy zmienił się na tyle, że ilość absencji chorobowych zmniejszyła się kilkukrotnie, a im bardziej zależy na utrzymaniu tej pracy. Odczuwają satysfakcję ze zmiany charakteru pracy z czysto fizycznej na pracę w części o charakterze zarządczym. Automatyzacja tworzy konieczność stałego kształcenia rolników: wymaga wiedzy, umiejętności analizowania danych, podejmowania decyzji. Jest to poważna praca umysłowa, gdzie jest mało przypad-kowości, a więcej rzetelnej wiedzy i analizy.

toMasz BrulińsKiwłaścicieL gospodaRstwa RoLnego, w któRym pRacUje Robot Udojowy fiRmy deLavaL

Idziemy wieczorem spać, rano przychodzimy, a kilkadziesiąt krów jest wydojonych. Dodatkowo, gdy mnie nie ma, dostaję in-formację na komórkę o zatrzymaniu maszyny. Możemy jednak to dowolnie ustawiać, np. by otrzymywać informację o wszelkich wy-darzeniach (…). Praca się zmienia, ale nie zanika. Odchodzi praca fizyczna przy doju, ale dochodzi zarządzanie, kontrola stada, tyle, że czyniona na ekranie komputera. Widzę różnicę z każdym miesią-cem, coraz więcej czasu spędzam poza budynkiem. Na więcej mogę sobie pozwolić. A o to przecież chodziło.

Najbardziej z możliwością zmiany zawodu — i, jak pokazują przewidywa-nia ekspertów od rynku pracy, zasadnie — liczą się pracownicy biurowi oraz ci, którzy pracują w handlu i usługach: tylko sześciu na dziesięciu uważa, że będzie pracować w tym samym zawodzie co obecnie, przy czym co czwarty w tej grupie jest zdania, że jego zadania będą wówczas obejmować pracę z nowymi technologiami. Jednocześnie ta grupa za-wodowa obawia się bezrobocia: co piąty nie jest spokojny o swoją pra-cę w przyszłości.

ogółem tylko co czWarty pracujący polak (27%) nie obaWia się o przyszłość sWojej pracy. jednak tylko co dziesiąty śledzi zmiany i aktualne trendy na rynku pracy, żeby móc się do nich dostosoWać.

27


Najwięcej obaw o przyszłość swojej pracy wyrażają kierownicy średnie-go i niższego szczebla. Nieco bardziej optymistyczni pod tym względem są pracujący mężczyźni (31% z nich nie boi się o swoją pracę) niż pra-cujące kobiety (23%). Z kolei wśród studentów mniejsze obawy o pracę w przyszłości wykazują dziewczyny (31% do 23%).

PRACA Z NOWYmI TeChNOlOgIAmI?Łącznie co trzeci pracujący Polak (36%) dopuszcza możliwość, że w przy-szłości jego praca będzie związana z nowymi technologiami. Ogromna większość Polaków (83%) zgadza się ze stwierdzeniem, że nowe techno-logie są kluczem do powodzenia na rynku pracy; stosunkowo najrzadziej — członkowie kadry zarządzającej wyższego szczebla, a najczęściej — rol-nicy. Najbardziej entuzjastycznie zgodzili się z tym stwierdzeniem młodzi Polacy (15-24 lata) — 54% odpowiedziało, że „zdecydowanie się zgadza”, a dalsze 34% — że „zgadza się”; najmniej entuzjastycznie — osoby po-wyżej 59 roku życia; tylko co czwarty ankietowany w tej grupie zdecydo-wanie zgodził się z tym stwierdzeniem.

"Obecnie na rynku pracy lepiej radzą sObie OsOby, któ-re umieją kOrzystać z nOwych technOlOgii" łączny odse-tek odpowiedzi “zdecydowanie się zgadzam” i “zgadzam się”

100%

92%

88%

85%

82%

79%

67%

Łączny odsetek odpowiedzi“zdecydowanie się zgadzam”i “zgadzam się”

Obecnie na rynku pracy lepiej radzą sobie osoby, które umieją korzystać z nowych technologii.

83%

88% Student, uczeń

Kadra zarządz. śr. i niższ. szczebla




Właściciel gosp. rolnego

Bezrobotny


Właściciel/współwł. firmy

Kierownicy średniego i niższego szczebla

Rolnicy i robotnicy niewykwalifikowani62%

13%“Nie boję się o swoją pracę w przyszłości.”

28

Start do kariery

jAK UTRZYmAĆ PRACę?Blisko co trzeci pracujący Polak (29%) ogólnikowo zadeklarował, że poszerza swoje kompetencje w zakresie wykonywanej pracy, a co piąty — że „szuka nowych kierunków rozwoju”. Co dziesiąty (13%) uczęszcza na kursy i szko-lenia podnoszące kompetencje w celu zwiększenia swoich szans na ryn-ku pracy. Co piąty pracujący Polak zadeklarował, że poszerza swoją wie-dzę w zakresie nowych technologii; znacznie większą uwagę przywiązują do tego studenci, wśród których 4 na 10 (37%) wskazało tę odpowiedź.

"aby utrzymać się na rynku pracy, muszę uczyć się Obsługi nOwych urządzeń lub prOgramów" łączny odsetek odpowiedzi “zdecydowanie się zgadzam” i “zgadzam się”

Zdecydowana większość Polaków uważa, że utrzymanie się na rynku pracy wymaga inwestowania w nowe umiejętności: twierdzi tak średnio 72% pracujących Polaków. Najmniejszą potrzebę dokształcania w zakre-sie obsługi nowych urządzeń lub programów odczuwają rolnicy (tylko 43%), największą — przedsiębiorcy (81%). Niemal jednogłośnie zgadzają się z tym stwierdzeniem studenci (85%), a znacznie słabiej — robotni-cy niewykwalifikowani (62%) i osoby bezrobotne (65%). Warto zauważyć, że potrzeby nabywania nowych umiejętności nie czuje 43% kadry zarzą-dzającej wyższego stopnia.

Jak utrzymać swoją pracę?

Poszerzam swoją wiedzę w zakresie nowych technologii.

Poszerzam swoje kompetencje.

Biorę udział w kursach i szkoleniach. Wśród studentów takiej odpowiedzi udzieliło 38%.

Szukam nowych kierunków rozwoju.

13%

29%

19%22%

85%

81%

78%

70%

62%

57%

43%

Aby utrzymać się na rynku pracy, muszę uczyć sięobsługi nowych urządzeń lub programów.

65%

76% Student, uczeń

Kadra zarządz. śr. i niższ. szczebla




Właściciel gosp. rolnego

Bezrobotny


Właściciel/współwł. firmy

Łączny odsetek odpowiedzi“zdecydowanie się zgadzam”i “zgadzam się”

29


Keep calm i szykuj się na cyfrową

Wśród morza niepewności jedno jest pewne — praca w przyszłości nie będzie przypominać tej, którą wykonywali nasi rodzice. Choć większość Polaków nie dopuszcza do siebie tej myśli, praca na etacie w ramach jednego zawodu stanie się rzadkością. Niewątpliwie tempo adaptacji nowych technologii będzie spowalniane przez tzw. bariery społecz-ne i organizacyjne. Nie we wszystkich gałęziach gospodarki będzie się opłacało zastępować pracę ludzi pracą maszyn i robotów, nie we wszyst-kich czynnościach roboty będą bardziej cenione niż ludzie; dotyczy to zwłaszcza zawodów, w których liczy się kontakt z drugim człowiekiem. Jednak zmian technologicznych nie da się zatrzymać. Być może auto-nomiczne samochody zaczną jeździć po naszych ulicach za 5, a może za 10 lat, ale eksperci nie wątpią, że to nastąpi. Masowe znikanie miejsc pracy wymagających niskich i średnich kwalifikacji może mieć poważ-ne skutki społeczne i gospodarcze. Eksperci często piszą o ryzyku bez-robocia technologicznego, które może przyczynić się zubożenia klasy średniej i radykalnego rozwarstwienia społecznego, czyli wzrostu różnic w zamożności najbogatszych i najbiedniejszych członków społeczeń-stwa. W miejsce znikających zawodów mogą się pojawić nowe, związa-ne z wprowadzaniem i czyszczeniem danych, ale nie będą one należały do dobrze płatnych.

uberyzacja, Wiążąca się z WykonyWaniem zadań na żąda-nie, prekaryzacja, czyli brak zabezpieczeń socjalnych W ramach stosunku pracy, nadmierna kontrola ze stro-ny pracodaWcy za pośrednictWem cyfroWych narzędzi i lęk przed utratą pracy mogą doproWadzić do poWaż-nych skutkóW psychicznych i społecznych. W 2016 r. 43% amerykanóW pracoWało zdalnie przynajmniej przez część sWojego czasu pracy14. normą staje się „bycie W ciągłym zdalnym kontakcie” z pracą za pośrednictWem poczty i medióW społecznościoWych na Wszędzie toWarzyszącym nam smartfonie. W rezultacie zamazują się granice mię-dzy życiem pryWatnym a zaWodoWym, niknie higiena pracy i umiejętność odpoczynku, a pojaWia się ciągłe zmęczenie i Wreszcie Wypalenie zaWodoWe. nie dziWią Więc Wyniki badań, z których Wynika, że popyt na usługi terapeutóW, psychologóW i duchoWnych raczej nie zmaleje, a ryzyko ich automatyzacji jest bardzo niskie.

rewolucje

30

Start do kariery

Co zrobić, by utrzymać się na powierzchni cyfrowego

ROZWIjAj KOmPeTeNCje CYfROWeInwestuj w talent matematyczny! Matematycy, statystycy i informatycy jeszcze przez długi czas będą cenionymi i poszukiwanymi pracownika-mi, również na polskim rynku pracy. Obecnie tylko co 10 polska firma zatrudnia specjalistów od ICT, podczas gdy w UE dotyczy do średnio co piątej firmy. Specjaliści ICT w Polsce stanowią jedynie 2,6% ogółu za-trudnionych, w UE średnio 3,5%, a w przodującej pod tym względem Finlandii — 6,5%16.

Bez względu na to, gdzie obecnie pracujesz i na jakim stanowisku, rozwijaj kompetencje cyfrowe, czyli umiejętność sprawnego i skutecz-nego korzystania z komputera i Internetu do komunikowania się, wyszu-kiwania informacji, tworzenia treści (tekstów, filmów lub muzyki) oraz rozwiązywania problemów w pracy i w domu.

„Nigdy dotąd nie było lepszego momentu dla

pracowników z właściwymi umiejętnościami lub

wykształceniem, takich, którzy potrafią używać

technologii do kreowania wartości. I nigdy też nie było gorszego czasu dla pracowników mających

tylko „zwyczajne” umiejętności i zdolności,

ponieważ komputery, roboty i inne technologie

cyfrowe w nadzwyczajnym tempie zyskują te

umiejętności i zdolności”15.

tsunami?

jednocześnie polscy informatycy należą do najlepszych na śWiecie. polskie zespoły regularnie WygryWają prestiżoWe konkursy informatyczne, a polscy programiści ulokoWali się na 3. miejscu W rankingu hackernet (tuż za chińskimi i rosyjskimi)17 oraz na 5. W rankingu topcoder18.

31


Na razie pod względem kompetencji cyfrowych Polacy mocno odstają od reszty Europejczyków:

kompetencje cyfRowe polaków na tle euRopy

BianKa siwińsKadyRektoR zaRządzająca fUndacji edUkacyjnej peRspektywy, twóRczyni kampanii społecznych „dziewczyny na poLitechniki!”, „dziewczyny do ścisłych!” i pRojektów wspieRających kaRieRy kobiece w bRanży technoLogicznej i naUce — m.in. „Lean in stem”.

Procesy automatyzacji przetaczają się przez całą gospodarkę. Skoro digitalizacja i cyfryzacja obejmują wszystkie dziedziny życia, to nie ma już czegoś takiego jak oddzielna branża IT. Tak naprawdę informatyka dotyka całej rzeczywistości, więc kompetencje infor-matyczne są ważne. Jeśli zależy nam, żeby kobiety miały więcej do powiedzenia na rynku pracy, to musimy je wzmacniać w obszarze kompetencji cyfrowych.

Jesteśmy na progu ogromnej zmiany wynikającej z wprowadze-nia zaawansowanej sztucznej inteligencji. Młodzi ludzie będą żyli w świecie, w którym obok nich będą funkcjonowały inteligentne systemy, inteligentne roboty. Zmiana postępuje tak szybko, że trud-no sobie wyobrazić, jak to będzie wyglądało. A oni będą musieli so-bie w tym nowym świecie po prostu poradzić. Myślę, że szkoły po-winny uczyć koegzystencji z tymi nowymi bytami. Im głębiej szkoła będzie myśleć o przyszłości, o jej nowych uwarunkowaniach, tym bardziej będzie adekwatna do tego, co się będzie działo w świecie i na rynku pracy. Dobrze wróży nowa tendencja bardziej dynamicz-nej współpracy między edukacją a rynkiem pracy: szuka się pomy-słów, jak przygotować młodych ludzi do funkcjonowania na rynku pracy, ale nie do wykonywania jakiejś jednej czynności w jakimś konkretnym zakładzie pracy.

82% polakóW W badaniu gumtree.pl przeproWadzonym przez delab uW uWaża, że nauka programoWania poWin-na być oboWiązkoWa W szkole.

Co piąty Polak nigdy nie skorzystał z Internetu.

20%Polska

UE

57%

71%

39%

50%

Codzienne korzystanie z Internetu

Używanie komputera w pracy

100% 0

Co piąty Polak nigdy nie skorzystał z Internetu.

20%Polska

UE

57%

71%

39%

50%

Codzienne korzystanie z Internetu

Używanie komputera w pracy

100% 0

Źródło: DESI 2017.

32

Start do kariery

NIe WKUWAj NA PAmIęĆ, TYlKO ZbIeRAj UmIejęTNOŚCISmartfon w ręku zapewnia stały dostęp do największego zbioru wia-domości i wiedzy w ludzkiej historii. Coraz częściej smartfony i inne urządzenia mobilne stają się podręcznym zasobnikiem naszej pamięci operacyjnej. W rezultacie zmieniają się nasze kompetencje poznawcze: zwłaszcza młodzi ludzie nie widzą już potrzeby zapamiętywania dużej ilości faktów, skoro mają do nich ciągły dostęp. Ubolewają nad tym nie-którzy eksperci, ale rozwój sztucznej inteligencji z pewnością pogłębi ten kierunek rozwoju ludzkich zdolności poznawczych. Kluczowe znaczenie będą miały umiejętności:

• oceny wiarygodności źródeł wiedzy, • interpretowania faktów, zwłaszcza w sytuacji sprzecznych doniesień,• logicznego myślenia, • koncentracji w sytuacji wielu rozpraszających uwagę czynników,• i przede wszystkim umiejętność współpracy z maszynami, systemami

komputerowymi i sztuczną inteligencją.

UCZ SIę WSPóŁPRACOWAĆ Z TeChNOlOgIąW cyfryzującej się gospodarce stale będzie rosło znaczenie umiejętności komplementarnej współpracy człowieka i maszyny. W domach, w miej-scach publicznych i w pracy będziemy funkcjonować w otoczeniu coraz bardziej złożonych systemów cyfrowych tworzących Internet rzeczy, mo-bilnych robotów i inteligentnych maszyn. Dzięki nim ludzie będą mogli pracować wydajniej, podejmować lepsze decyzje obarczone mniejszym ryzykiem błędu. Przewaga ludzi nad nowymi technologiami jeszcze przez długi czas będzie się opierać na inteligencji społecznej oraz na specy-ficznie ludzkich cechach: umiejętności zadawania pytań, uwzględniania wyjątków, działania w sytuacjach niejasnych, gdy trzeba podejmować decyzje w oparciu o niepełne dane, wyznaczania strategii.

ROZWIjAj INTelIgeNCję SPOŁeCZNąInteligencja społeczna to zdolność rozumnego działania w stosunkach międzyludzkich. Ludzie wyposażeni w inteligencję społeczną potrafią za-równo kierować pracą innych ludzi, jak i współpracować z nimi. W przy-szłości na rynku pracy utrzymają się zwłaszcza te zawody, które opierają się na pracy interakcyjnej, czyli takiej, w której wchodzi się w kontakt z innymi ludźmi, empatycznie reaguje na ich potrzeby i dostarcza się im troskliwej uwagi. Warto więc trenować umiejętności społeczne, zwłasz-cza umiejętność pracy w grupie.

polacy nie najlepiej radzą sobie ze zmianami. na skali geerta hofstede’a mierzącej skłonność do unikania nie-peWności (uncertainty avoidance) polska uzyskała 93 pkt. na 100 (dla poróWnania — finlandia 59, a usa — 46). po-lacy czują się na ogół zagrożeni sytuacjami niepeWnymi lub niejasnymi, a taki charakter będzie miała sytuacja na rynku pracy W nadchodzących latach19.

bądź elASTYCZNY Wiedza i umiejętności nabyte w szkole i przydatne w pracy do końca życia? Stabilne zatrudnienie? Praca w jednym, wyuczonym zawodzie? O tym wszystkim można zapomnieć. Przyzwyczaj się do ciągłych zmian i konieczności nieustannego uczenia się nowych umiejętności.

dla niektórych pracoWnikóW zmiany mogą być tylko na lepsze. badania gumtree.pl przeproWadzonym przez delab uW pokazują, że obecnie co piąty pracujący polak nie lubi sWojej pracy.

33


KoGo szuKają pracoDawcy w polsce w 2017 r.?

Cieśle i stolarze budowlani Dekarze i blacharze budowlani

Elektromechanicy i elektromonterzy Fryzjerzy

Kierowcy autobusów Kierowcy samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych

Krawcy i pracownicy produkcji odzieży Kucharze

Mechanicy pojazdów samochodowych Monterzy instalacji budowlanych

Murarze i tynkarze Operatorzy i mechanicy sprzętu do robót ziemnych

Operatorzy obrabiarek skrawających Opiekunowie osoby starszej lub niepełnosprawnej

Piekarze Pielęgniarki i położne

Pracownicy ds. finansowo-księgowych ze znajomością języków obcych Przedstawiciele handlowi

Robotnicy obróbki drewna i stolarze Samodzielni księgowi

Spawacze Szefowie kuchni

Ślusarze

KoGo BęDą szuKać pracoDawcy w 2037 r.?

Osoby o zaawansowanych kompetencjach cyfrowych i zdolnościach matematyczno-statystycznych

Osoby potrafiące współpracować z innymi ludźmi oraz z inteligentnymi maszynami

Osoby o wysokiej inteligencji społecznej i wysokim poziomie empatii, umiejące zapewniać pomoc i wsparcie

osobom starszym i niepełnosprawnym

Osoby zajmujące się wychowaniem i kształceniem dzieci i dorosłychOsoby uzdolnione artystycznie i sportowo

Kto Ma proBleM ze znalezienieM pracy? Ekonomiści Filozofowie Historycy, politolodzy i kulturoznawcy Nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących Pedagodzy Pracownicy biur podróży i organizatorzy obsługi turystycznej Specjaliści administracji publicznej Specjaliści technologii żywności i żywienia

Kto BęDzie Miał proBleM ze znalezienieM pracy w 2037 r.? Osoby wykonujące rutynowe, powtarzalne czynności

Osoby, które nie będą potrafiły współpracować z technologiami

Osoby z niskimi kompetencjami społecznymi



34

Start do kariery

Raport Gumtree.pl „Aktywni+ Przyszłość rynku pracy” może wielu niepokoić. Automatyzacja, cyfryzacja i inne zjawiska kształtujące współczesny rynek pracy są wyjątkowo dynamiczne i prowadzą do wielu zmian w rzeczywistości zawodowej, do której się przyzwyczailiśmy. Wiele zawodów z pewnością zniknie, wiele zmieni swoje oblicze, powstanie wiele nowych. Będzie to z pewnością wy-magało dużej elastyczności uczestników rynku pracy, otwartości na podnoszenie kompetencji i nieszablonowe działania. Ci, którzy do-stosują się do nowych realiów, będą żyli lepiej i przyjemniej, mogąc cieszyć się większą ilością wolnego czasu. Osoby, które zagubią się w falach cyfrowego tsunami, będą musiały skorzystać z pomocy firm i instytucji, które pomogą im w odnalezieniu odpowiedniej drogi zawodowej. Niewątpliwie żyjemy w czasach, w których zarówno oczy, jak i umysł, powinniśmy mieć otwarte.

Gumtree.pl stara się wskazywać odpowiednią drogę do sukcesu, analizując rzeczywistość bardzo dokładnie i współpracując z wie-loma organizacjami, które mają realny wpływ na kształt rynku pra-cy. Nasz cykl warsztatów kariery, wizyt studyjnych u pracodawców, narzędzia networkingowe i inne działania, zostały zaprojektowane w taki sposób, aby pomóc w starcie lub rozwoju kariery wszystkim tym, którzy takiej pomocy szukają.

Mamy wielką nadzieję, że lektura Raportu Gumtree.pl „Aktyw-ni+ Przyszłość rynku pracy” pozwoli Polakom łatwiej odnaleźć się w tych wymagających czasach.

„Analfabetami XXI wieku nie będą ci,

którzy nie znają Excela lub nie potrafią

programować, ale ci, którzy nie potrafią się

uczyć nowych rzeczy i oduczać starych.”

— aLvin toeffLeR, ameRykański fUtURoLog

Podsumowanie


PRZYPISY

1. U. Holtgrewe, New new technologies: the future and the pres-ent of work in information and communication technology, New Technology, Work, and Employment Volume 29, Issue 1, 2014.

2. Glassdoor Job Score (na podstawie liczby ofert pracy, oferowa-nego wynagrodzenia i oceny zadowolenia z pracy), https://www.glassdoor.com/List/Best-Jobs-in-America-LST_KQ0,20.htm

3. https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/skills-jobs

4. C. B. Frey, Osbourne, M. A. The future of employment: how suscepti-ble are jobs to computerisation? 2013, http://www.oxfordmartin.ox-

.ac.uk/downloads/academic/The_Future_of_Employment.pdf

5. World Bank. Digital Dividends. Washington DC, Interna-tional Bank for Reconstruction and Development/ World Bank. 2016. http://documents.worldbank.org/curated/ en/896971468194972881/pdf/102725-PUB-ReplacementPUBLIC.pdf

6. Global Ranking of Service Offshoring or Outsourcing Destinations, https://www.atkearney.com/strategic-it/global-services-location-index

7. e-Marketer, https://www.emarketer.com/Article/Worldwide-Re-tail-Ecommerce-Sales-Will-Reach-1915-Trillion-This-Year/1014369

8. 2016 Top Markets Report Industrial Automation, http://trade.gov/top-markets/pdf/Industrial_Automation_Executive_Summary.pdf

9. https://www.bcgperspectives.com/content/articles/lean-manufactur-ing-innovation-industries-economies-leading-robotics-revolution/

10. McKinsey, Where machines could replace humans and where they can’t. 2016, http://www.mckinsey.com/busi-ness-functions/digital-mckinsey/our-insights/where-machines-could-replace-humans-and-where-they-cant-yet

11. Citi GPS: Global Perspectives & Solutions. 2016. Technology at Work. The Future Is Not What It Used to Be, http://www.oxfordmar-tin.ox.ac.uk/downloads/reports/Citi_GPS_Technology_Work_2.pdf

12. Forbes, These Are the Jobs Least Likely to Go to Robots, 2016, http://fortune.com/2016/07/11/skills-gap-automation/

13. Pew Research 2016, http://www.pewinternet.org/2016/03/10/public-predictions-for-the-future-of-workforce-automation/

14. The New York Times, https://www.nytimes.com/2017/02/15/us/remote-workers-work-from-home.html?_r=0

15. E. Brynjolfsson, A. Mc Afee, The Second Machine Age, MIT scholars, Work, Progress, and Prosperity in a Time of Bril-liant Technologies, W.W. Norton, New York, 2014, s. 11.

16. DESI 2016

17. https://blog.hackerrank.com/which-country-would-win-in-the-programming-olympics/

18. https://community.topcoder.com/stat?c=country_avg_rating

19. Geert Hofstede, https://geert-hofstede.com/poland.html

http://trade.gov/topmarkets/pdf/Industrial_Automation_Executive_Summary.pdf

http://trade.gov/topmarkets/pdf/Industrial_Automation_Executive_Summary.pdf

https://www.bcgperspectives.com/content/articles/lean-manufacturing-innovation-industries-economies-leading-robotics-revolution/

https://www.bcgperspectives.com/content/articles/lean-manufacturing-innovation-industries-economies-leading-robotics-revolution/

http://www.mckinsey.com/business-functions/digital-mckinsey/our-insights/where-machines-could-replace-humans-and-where-they-cant-yet



http://www.pewinternet.org/2016/03/10/public-predictions-for-the-future-of-workforce-automation/

http://www.pewinternet.org/2016/03/10/public-predictions-for-the-future-of-workforce-automation/

https://www.nytimes.com/2017/02/15/us/remote-workers-work-from-home.html?_r=0

https://www.nytimes.com/2017/02/15/us/remote-workers-work-from-home.html?_r=0

https://geert-hofstede.com/poland.html

Start do kariery

isbn 978-83-946196-2-6

Aktywni+ Przyszłość rynku pracy raport został opracoWany przez digital economy lab – transdyscyplinarny ośrodek badaWczy utWorzony przez naukoWcóW z uniWersytetu WarszaWskiego. stanoWi on platformę Współpracy i Wymiany myśli pomiędzy akademią, biznesem i instytucjami publicznymi.

delab uW Wspiera gumtree.pl W badaniu zmian na rynku pracy od 2015 roku.

serWis bezpłatnych ogłoszeń gumtree poWstał W marcu 2000 roku, W londynie. początkoWo jego głóWnym celem było ułatWienie lokalnej społeczności Wymiany dóbr i informacji o podstaWoWych potrzebach mieszkańcóW. z czasem, stał się jednym z najWiększych serWisóW inter-netoWych W Wielkiej brytanii i na śWiecie, oferując inter-nautom dostęp do setek tysięcy bezpłatnych ogłoszeń upo-rządkoWanych tematycznie i geograficznie. dziś gumtree działa W 70 miastach na całym śWiecie i stale się rozWija.

Documents

Aktywni+ - €¦ · Raport Gumtree.pl „Aktywni+ Przyszłość rynku pracy” powstał ... który wskazuje kierunki rozwoju zawodowego na najbliższe lata. Dzięki niniejszemu raportowi