42
Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland NEUROPÆDIATRISK UDDANNELSESDAG 2018 METTE MØLLER HANDRUP AFDELINGSLÆGE, PHD AKUT ENCEPHALITIS

AKUT ENCEPHALITIS - dnps.dkdnps.dk/wp-content/uploads/2018/05/encephalopati-og-encephalitis-.pdf · Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland NEUROPÆDIATRISK UDDANNELSESDAG

Embed Size (px)

Citation preview

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

NEUROPÆDIATRISK UDDANNELSESDAG 2018 METTE MØLLER HANDRUP

AFDELINGSLÆGE, PHD

AKUT ENCEPHALITIS

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

ENCEPHALOPATI

ENCEPHALITIS

?

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

1 Encephalopathy •  Behavioral change (eg, confusion, excessive irritability) •  Or alteration in consciousness (eg, lethargy, coma) •  Duration > 24 h Encephalitis Encephalopathy and 2 or more of the following:

•  Fever or history of fever within 72 h •  Seizures and/or focal neurologic findings (with evidence of brain parenchyma

involvement) •  Cerebrospinal fluid pleocytosis •  EEG findings indicating encephalitis

•  Neuroimaging in keeping with encephalitis (CT/MRI)

2 possible, 3 or more probable/confirmed Ming et al, autoimmun encephalopathies, Pediatr Clin N Am 2015 Vanketasan et al, 2013, Consensus Statement, International Encephalitis Consortium

Definitions

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Encephalitis •  Incidens 3,5-7,4/100.000 •  DK 100 / år (2/100.000)

– NMDA 40 / år – ADEM 20-40 / år – HSV, type 1, 10-15 / år Prognose ?

Sundhed.dk, Pillai encephalitis 2015

(0,4/100.000) (alle autoimmune 1,7 / år) (3 / år) ( 0,7 / år)

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Encephalitis

Pillai encephalitis 2015

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Pige 4 ½ år •  Indlægges pga krampe •  Feberkrampe da hun var 3 år •  Far + mange på fars side af familien har

migræne

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  4 dage feber + diarré + opkast •  Tonisk anfald 5-10 sek ca. 10 gange •  Været sløv og med dårlig kontakt det

sidste døgn •  Fået midazolam i ambulance

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Slap, dårlig kontakt, følger intermitterende

med øjnene •  38,7 •  Normal tonus og reflekser •  Flytter sig ved ubehag •  Kort anfald i modtagelse

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Arbejdsdiagnose(r) •  Udredning •  Behandling

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  let metabolisk acidose, let påvirkede inf tal •  CT-c ia •  Lumbalpunktur

–  22 leu, normal p+g –  Neg PCR

•  MR-c diskrete tegn til cerebellitis •  Eeg nedsat aktivitet occipitalt •  PCR spinal pos Rotavirus

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

1 Encephalopathy •  Behavioral change (eg, confusion, excessive irritability) •  Or alteration in consciousness (eg, lethargy, coma) •  Duration > 24 h Encephalitis Encephalopathy and 2 or more of the following:

•  Fever or history of fever within 72 h •  Seizures and/or focal neurologic findings (with evidence of brain parenchyma

involvement) •  Cerebrospinal fluid pleocytosis •  EEG findings indicating encephalitis

•  Neuroimaging in keeping with encephalitis (CT/MRI)

2 possible, 3 or more probable/confirmed Ming et al, autoimmun encephalopathies, Pediatr Clin N Am 2015 Vanketasan et al, 2013, Consensus Statement, International Encephalitis Consortium

Definitions

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Differential diagnoser Vakulære:

Stroke Venøs sinus

trombose

Epilepsi: Post iktal

Non-konvulsiv status

Metabolisk: Ketoacidose

Elektrolytforstyrrelse Hepatisk

encephalopati HUS

Neoplasi: Metastaser

tumor

Toksisk: Alkohol, rusmiddel

forgiftning

Andre: Hovedtraume

Hemiplegisk migræne Psykogen/psykose

Feberkrampe+

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Encephalitis

Encephalitis

Ikke-infektiøs

Infektiøs

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Infektiøs Ætiologi

Totalt 236, infektiøse årsager 86 HSV 38 M. tuberculosis 10 VZV 10 Hæmolytiske streptokokker 4 Enterovirus 3 Flere agens 3 S.pneumoniae 2 Influenza A 2 N. meningitidis 2 Toxoplasma gondii 2

Andre Coxiella (Q feber) EBV Enterococcus HHV 6 HIV Listeria Pseudomonas JC virus mæslinger

Granerod et al, Causes of encephalitis, Lancet Infect Dis 2010

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Pige 3 år og 4 mdr •  Dårlig balance

– Startede for 2 uger siden, kraftig forværring over 2 dage

•  Feber + influenza symptomer for 3 uger siden

•  Ændret tale

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Træt, bliver yderligere udtrættet under us •  Afebril, stille ( encephalopatisk?) •  Utydelig tale •  Hypoton •  Ataksi især trunkal

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Arbejdsdiagnose(r) •  Udredning •  Behandling

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Lumbalpunktur

– 8 leuko, ellers normal •  MR-c

– Mange små læsioner subkortikalt bilat + infratentoriel læsion + læsioner i thalami

Akut demyeliniserende encephalomyelitis (ADEM)

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

1 Encephalopathy •  Behavioral change (eg, confusion, excessive irritability) •  Or alteration in consciousness (eg, lethargy, coma) •  Duration > 24 h Encephalitis Encephalopathy and 2 or more of the following:

•  Fever or history of fever within 72 h •  Seizures and/or focal neurologic findings (with evidence of brain parenchyma

involvement) •  Cerebrospinal fluid pleocytosis •  EEG findings indicating encephalitis

•  Neuroimaging in keeping with encephalitis (CT/MRI)

2 possible, 3 or more probable/confirmed Ming et al, autoimmun encephalopathies, Pediatr Clin N Am 2015 Vanketasan et al, 2013, Consensus Statement, International Encephalitis Consortium

Definitions

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Encephalitis

Encephalitis

Ikke-infektiøs

Infektiøs

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Encephalitis, ikke-infektiøse årsager

Paraneoplastiske

Infektions relaterede: Akut dissemineret encephalomyelitis

(ADEM) Guillain Barré

Autoimmune: NMDA receptor

Limbisk encephalitis

Vasculitis: SLE

Polyarteritis nodosa ANCA asocierede

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Akut dissemineret encephalomyelitis (ADEM)

•  Akut demyelisering 1-4 uger efter febersygdom –  0,8/100.000 –  Median alder 6,4 år

•  Symptomer –  Subfebrilia/afebril –  Encephalopati –  Parese –  Kramper –  Fokale neurologiske tegn

•  Spinal væske –  Leukocytter og protein

VZV EBV CMV HSV Hepatitis Coxsackie Influenza HHV6 Mycoplasma Borrelia Streptokokker Vaccinationer

Pillai Encephalitis 2015

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

ADEM udredning og behandling

•  MR-c •  lumbalpunktur •  Høj-dosis steroid (solumedrol 20 mg/kg/d) •  Immunoglobulin (1 g/kg/d) •  Plasmaferese •  Fuld restitution ved 60-90% •  Obs MS efterfølgende

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Dreng 9 år •  Tonisk anfald med øjendrejning 3 min •  Sidste 6 mdr

–  tiltagende motorisk og psykisk urolig –  Vægtøgning 10 kg, drikker og tisser meget –  natlige anfald med voldsom motorisk uro og angst.

Nogle gange med vandladning –  Aggressiv og udadreagerende ( mobbes) –  Hukommelsesbesvær og forvirring –  Stjæler, upassende opførsel

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Objektivt

–  ”mærkelig” – Normal neurologisk undersøgelse

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Arbejdsdiagnose(r) •  Udredning •  Behandling

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Spinalvæske normal •  MR-c normal •  Eeg – fokalt abnormt ( sharp waves efterfulgt af

3-4 Hz slow waves i højre temporalregion •  Døgn eeg – dysorganiseret paroxystisk

anfaldsaktivitet foreneligt med limbisk encephalit •  Anti-GAD65 stærkt forhøjet

Limbisk encephalit

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

1 Encephalopathy •  Behavioral change (eg, confusion, excessive irritability) •  Or alteration in consciousness (eg, lethargy, coma) •  Duration > 24 h Encephalitis Encephalopathy and 2 or more of the following:

•  Fever or history of fever within 72 h •  Seizures and/or focal neurologic findings (with evidence of brain parenchyma

involvement) •  Cerebrospinal fluid pleocytosis •  EEG findings indicating encephalitis

•  Neuroimaging in keeping with encephalitis (CT/MRI)

2 possible, 3 or more probable/confirmed Ming et al, autoimmun encephalopathies, Pediatr Clin N Am 2015 Vanketasan et al, 2013, Consensus Statement, International Encephalitis Consortium

Definitions

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Encephalitis

Encephalitis

Ikke-infektiøs

Infektiøs

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Encephalitis, ikke-infektiøse årsager

Paraneoplastiske: NMDA receptor

Limbisk encephalitis

Infektions relaterede: Akut dissemineret encephalomyelitis

(ADEM) Guillain Barré

Autoimmune: NMDA receptor

Limbisk encephalitis

Vasculitis: SLE

Polyarteritis nodosa ANCA asocierede

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Autoimmun encephalitis •  Hyppighed: 0,4/100.000 •  Antistoffer mod neuronale proteiner •  Kan måles i serum og spinalvæske •  Symptomer

–  abnorm opførsel, ændret personlighed –  kramper, bevægeforstyrrelser –  Ændret søvn- og spisemønster

•  Fund –  MR ofte normal –  Spinalvæske: Leuko nogle gange protein nogle gange

oligoclonale bånd –  Abnorm eeg: fokal/generaliseret nedsat aktivitet + paroxysmer

Armangue et al, autoimmun encephalitis in children, J Child Neurol 2012; Pillai et al., Encephalitis 2015

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Autoimmun encephalitis •  Flere typer

–  NMDA receptor antistof ( 80% restitution) –  Limbisk encephalopati inkl GAD65 –  Ramussen Encephalitis

•  Behandling –  Immunoglobulin –  Plasmaferese –  Steroid –  Retuximab –  cyclofosfamid

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Dreng 14 år •  Tiltagende slap og ukontaktbar •  Veltilpas om morgenen, får et skidt i skolen, bliver slap

og ukontaktbar, kaster op x 5 •  Kendt let retarderet •  Indlagt med anfald 4 år før

–  Styringsbesvær arme + ben, talebesvær, sig selv efter 2 timer

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Objektivt

– Vågen, følger med øjne, virker fjern – Taler ikke – Bevæger sig spontant men følger ikke

opfordring, måske lidt asymetrisk bevægemønster

– Normal tonus og reflekser

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Arbejdsdiagnose(r) •  Udredning •  Behandling

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Case •  Stesolid uden effekt •  CT-c ia •  Lumbalpunktur ia •  Eeg –lavfrekvent aktivitet over hele ven

hemisfære •  MR-c måske karstenose –usikkert- væv

normalt •  PET-CT nedsat aktivitet ven hemisfære

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

1 Encephalopathy •  Behavioral change (eg, confusion, excessive irritability) •  Or alteration in consciousness (eg, lethargy, coma) •  Duration > 24 h Encephalitis Encephalopathy and 2 or more of the following:

•  Fever or history of fever within 72 h •  Seizures and/or focal neurologic findings (with evidence of brain parenchyma

involvement) •  Cerebrospinal fluid pleocytosis •  EEG findings indicating encephalitis

•  Neuroimaging in keeping with encephalitis (CT/MRI)

2 possible, 3 or more probable/confirmed Ming et al, autoimmun encephalopathies, Pediatr Clin N Am 2015 Vanketasan et al, 2013, Consensus Statement, International Encephalitis Consortium

Definitions

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Differential diagnoser Vakulære:

Stroke Venøs sinus

trombose

Epilepsi: Post iktal

Non-konvulsiv status

Metabolisk: Ketoacidose

Elektrolytforstyrrelse Hepatisk

encephalopati HUS

Neoplasi: Metastaser

tumor

Toksisk: Alkohol, rusmiddel

forgiftning

Andre: Hovedtraume

Hemiplegisk migræne Psykogen/psykose

Feberkrampe+

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Initial udredning og behandling •  ABC •  Obs forhøjet ICP •  Obs hyper/hypothermi •  Kramper behandles •  Akutte prøver

– Hæmatologi, inf tal, levertal, BS, SR; ammonium, SB inkl laktat, bloddyrkning, urin

– Virus/mycoplasma

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Initial udredning og behandling •  Obj us: specifik organpåvirkning inkl udslæt •  Neurologisk us

–  Fokale udfald –  Hjernestamme påvirket –  Pupiller

•  Lumbal punktur –  Celletælling, protein, glucose –  Mikroskopi + dyrkning –  Virus PCR ( HSV1+2 og VZV) –  Virus PCR enterovirus, HHV6+7, CMV, EBV mf

•  CT, MR, eeg

Aciclovir Neonatal 20 mg/kg x 3 <12år 500 mg/m2 x 3 12-18 år 10 mg/kg x 3

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Lumbal punktur kontraindikationer

•  Glasgow coma scale < 9 •  Faldende GSC •  Fokal neurologi •  Krampe > 10 min + GCS < 13 •  Shock •  systemisk meningokok sygdom •  Pupil dilatation •  Trægt reagerende pupiller •  Bradycardi og/eller hypertension •  Abnorm respiration •  Abnormt Dolls eye response •  Andre tegn til forhøjet ICP

Royal college of Paediatric and Child Helath, guidelines 2015

Aarhus Universitetshospital Region Midtjylland

Take Home Message •  Encephalopati Encephalitis •  Diagnosekriterier •  Differentialdiagnoser