Alasehir JES CED

ZORLU JEOTERMAL ENERJ ELEKTRK RETM A..

Zorlu Plaza Avclar-stanbul Tel: 0 212 456 21 30 Faks: 0 212 422 00 99

45 MWe ALAEHR JEOTERMAL ENERJ SANTRAL PROJES

MANSA L ALAEHR LES ERENKY, OSMANYE VE ENEL KYLER MEVK

EVRESEL ETK

DEERLENDRMES RAPORU

ED Raporu Nihai ED Raporu

ENVY Enerji ve evre Yatrmlar A..

etin Eme Bulvar 1314. Cadde No: 7 Aa veler 06450 ANKARA - TRKYE Tel: +90(312) 583-8800 (Pbx) Faks: +90(312) 472-6710

e-posta: [email protected] www.envy.com.tr

ANKARA 2013

Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A.. 45 MWe Alaehir Jeotermal Enerji Santrali Projesi evresel Etki Deerlendirmesi Raporu

i / xxi

BALIK SAYFASI

Proje Sahibinin Ad: ZORLU Jeotermal Enerji Elektrik retim A..

Adresi: Zorlu Plaza Avclar / STANBUL

Telefon ve Faks Numaralar:

Telefon : +90 (212) 456 21 30

Faks : +90 (212) 422 00 99

Projenin Ad: 45 MWe Alaehir Jeotermal Enerji Santrali Projesi

Proje Bedeli: 110 Milyon Amerikan Dolar (225 Milyon TL)

Proje iin Seilen Yerin Ak Adresi (li, lesi, Mevkii):

Manisa li Alaehir lesi Erenky, Osmaniye, eneli Kyleri Mevkii

Proje iin Seilen Yerin Koordinatlar, Zon:

LETME RUHSAT ALANI KOORDNATLARI

No Projeksiyon UTM 35 Datum ED50 Projeksiyon Corafik WGS 84

X Y Y X

1 623000 4245000 28,4070230682 38,34304124632 624000 4252000 28,4196948405 38,40596988613 630000 4250000 28,4880221741 38,38709917834 630000 4242000 28,4865477882 38,3150251041

SANTRAL ALANI KOORDNATLARI

No Projeksiyon UTM 35 Datum ED50 Projeksiyon Corafik WGS 84

X Y Y X

1 625122,192 4251352,871 28,4324284624 38,39998328382 625106,068 4251297,863 28,4322340886 38,39948995313 625104,828 4251268,905 28,4322147486 38,39922923034 625036,746 4251163,168 28,4314165113 38,39828612575 624999,371 4251099,054 28,4309772382 38,39771372226 624979,858 4251051,203 28,4307453570 38,39728534357 624985,646 4251000,414 28,4308025941 38,39682695188 624972,911 4250980,632 28,4306532897 38,39665050739 624973,970 4250922,046 28,4306550147 38,3961225318

10 624951,639 4250877,374 28,4303914366 38,395723185111 624946,062 4250859,531 28,4303244142 38,395563211112 624943,422 4250772,106 28,4302786814 38,394775934913 624957,667 4250751,695 28,4304381235 38,394590047214 624964,864 4250730,883 28,4305168188 38,394401541215 624968,632 4250685,741 28,4305519430 38,393994314116 624914,694 4250761,711 28,4299479228 38,394686289017 624845,213 4250923,126 28,4291811746 38,396150244718 624804,829 4250980,642 28,4287290607 38,396674074519 624764,316 4251097,645 28,4282859989 38,397733854520 624747,273 4251156,831 28,4281013772 38,398269464821 624767,715 4251208,160 28,4283445055 38,398729058522 624808,109 4251275,173 28,4288188396 38,399327167223 624824,302 4251350,292 28,4290175601 38,4000016899


ii / xxi

24 624865,146 4251482,379 28,4295086080 38,401186008625 624884,918 4251494,524 28,4297371311 38,401292666626 624900,842 4251492,984 28,4299191657 38,401276573427 624922,983 4251482,569 28,4301708067 38,401179639228 624932,449 4251479,590 28,4302786541 38,401151479429 625033,028 4251428,360 28,4314210692 38,400675873330 625057,218 4251417,265 28,4316960450 38,400572525731 625088,126 4251402,011 28,4320471867 38,400430773932 625113,155 4251389,576 28,4323315359 38,400315240233 625125,730 4251383,418 28,4324744078 38,400258004334 625132,697 4251379,920 28,4325535501 38,4002255090

KUYU ALANLARI KOORDNATLARI

No Projeksiyon UTM 35 Datum Ed 50 Projeksiyon Corafi WGS 84

X Y Y X A-1.1 624844,861 4250689,132 28,4291356402 38,3940421497 A-1.2 624844,275 4250764,066 28,4291422283 38,3947173374 A-1.3 624894,621 4250763,480 28,4297184780 38,3947050341 A-1.4 624894,621 4250689,132 28,4297052857 38,3940352024 A-2.1 624897,178 4251176,021 28,4298209609 38,3984214322 A-2.2 624951,367 4251176,021 28,4304413458 38,3984138620 A-2.3 624949,619 4251100,855 28,4304079882 38,3977369055 A-2.4 624898,926 4251100,855 28,4298276336 38,3977439871 A-3.1 624256,241 4251213,309 28,4224897918 38,3988466624 A-3.2 624283,886 4251254,369 28,4228135356 38,3992127530 A-3.3 624346,493 4251213,309 28,4235230447 38,3988341171 A-3.4 624318,848 4251171,842 28,4231992273 38,3984643662 A-4.1 624383,083 4250085,634 28,4237426820 38,3886692957 A-4.2 624383,083 4250162,206 28,4237562098 38,3893591723 A-4.3 624434,366 4250162,206 28,4243432435 38,3893520401 A-4.4 624434,366 4250086,336 28,4243298343 38,3886684928 A-5.1 625262,072 4250379,994 28,4338567648 38,3911986611 A-5.2 625198,847 4250420,973 28,4331402972 38,3915767115 A-5.3 625226,362 4250463,709 28,4334628689 38,3919578807 A-5.4 625289,587 4250420,973 28,4341790259 38,3915640060 A-6.1 625424,848 4251056,311 28,4358406223 38,3972690571 A-6.2 625475,428 4251056,311 28,4364196744 38,3972619617 A-6.3 625474,416 4250980,441 28,4363945668 38,3965785609 A-6.4 625424,848 4250980,441 28,4358271010 38,3965855142 A-7.1 624120,077 4251506,411 28,4209826036 38,4015062574 A-7.2 624169,848 4251506,411 28,4215524277 38,4014993472 A-7.3 624169,848 4251431,148 28,4215391461 38,4008212693 A-7.4 624120,077 4251431,148 28,4209693273 38,4008281794 A-8.1 623997,642 4250814,357 28,4194589036 38,3952882128 A-8.2 624047,987 4250814,357 28,4200352630 38,3952812311 A-8.3 624047,987 4250739,423 28,4200220566 38,3946061225 A-8.4 623997,642 4250739,423 28,4194457026 38,3946131040 A-9.1 626220,092 4250998,203 28,4449343224 38,3966336611 A-9.2 626220,092 4251073,371 28,4449478034 38,3973108721 A-9.3 626269,969 4251073,371 28,4455188112 38,3973038309 A-9.4 626270,672 4250997,501 28,4455132411 38,3966201918

A-10.1 624507,212 4250561,825 28,4252477971 38,3929422524 A-10.2 624557,090 4250561,825 28,4258187755 38,3929353079 A-10.3 624557,090 4250486,658 28,4258054750 38,3922580906


iii / xxi

A-10.4 624507,212 4250486,658 28,4252345019 38,3922650350 A-11.1 624264,002 4249597,315 28,4222933833 38,3842863571 A-11.2 624264,012 4249672,342 28,4223067369 38,3849623091 A-11.3 624314,592 4249672,342 28,4228856943 38,3849552825 A-11.4 624314,592 4249597,315 28,4228724498 38,3842793293 -1.1 628259,608 4250472,753 28,4681869959 38,3916095527 -1.2 628308,783 4250472,050 28,4687497833 38,3915961709 -1.3 628309,486 4250398,288 28,4687443807 38,3909315236 -1.4 628258,906 4250398,288 28,4681653873 38,3909387777 -2.1 627652,879 4250314,866 28,4612130042 38,3902739035 -2.2 627703,225 4250315,452 28,4617894194 38,3902719914 -2.3 627703,225 4250239,933 28,4617757210 38,3895916205 -2.4 627652,879 4250239,933 28,4611994174 38,3895988066 -3.1 626525,308 4249930,000 28,4482364708 38,3869667114 -3.2 626575,888 4249928,989 28,4488152558 38,3869504425 -3.3 626574,876 4249856,154 28,4487905837 38,3862943871 -3.4 626525,308 4249856,154 28,4482232014 38,3863013988 -4.1 626851,000 4249393,000 28,4518677897 38,3820825649 -4.2 626776,000 4249468,000 28,4510228572 38,3827688964 -4.3 626729,000 4249486,000 28,4504881395 38,3829377231 -4.4 626770,000 4249553,000 28,4509694822 38,3835355419 -4.5 626830,000 4249509,000 28,4516483183 38,3831306270 -4.6 626847,000 4249474,000 28,4518365953 38,3828128897 -5.1 627427,000 4249365,000 28,4584554745 38,3817484585 -5.2 627443,000 4249360,000 28,4586377007 38,3817011331 -5.3 627408,000 4249282,000 28,4582229922 38,3810033897 -5.4 627372,000 4249309,000 28,4578158344 38,3812517669 -5.5 627381,000 4249355,000 28,4579271643 38,3816649150 -5.6 627408,000 4249345,000 28,4582343885 38,3815709776 -6.1 626123,695 4250249,642 28,4436966349 38,3899031938 -6.2 626173,466 4250249,642 28,4442663633 38,3898961749 -6.3 626173,466 4250174,379 28,4442528751 38,3892181024 -6.4 626123,695 4250174,379 28,4436831520 38,3892251211 -7.1 628708,036 4249223,889 28,4730919526 38,3802937952 -7.2 628757,913 4249223,889 28,4736628194 38,3802866196 -7.3 628757,913 4249148,721 28,4736490789 38,3796094152 -7.4 628708,036 4249148,721 28,4730782174 38,3796165907 -8.1 627682,756 4248937,756 28,4613053277 38,3778628201 -8.2 627732,634 4248937,756 28,4618761784 38,3778557022 -8.3 627732,634 4248862,588 28,4618625490 38,3771784940 -8.4 627682,756 4248862,588 28,4612917035 38,3771856117 -9.1 628202,874 4248941,454 28,4672587680 38,3778217737 -9.2 628252,878 4248941,454 28,4678310694 38,3778146087 -9.3 628252,878 4248866,651 28,4678174507 38,3771406844 -9.4 628202,874 4248866,651 28,4672451547 38,3771478493

Projenin ED Ynetmelii Kapsamndaki Yeri (Sektr, Alt Sektr):

Madde 24 (b): evresel Etki Deerlendirmesi Ynetmeliine tabi olmayan veya Seme Eleme Kriterlerine tabi projelere kredi almak ve benzeri finansal nedenlerle proje sahibinin talebi zerine Bakanln uygun grd projeler Ek.I Madde 47 Jeotermal kaynan kartlmas ve jeotermal enerji kullanan tesisler (Is kapasitesi 25 MWe ve zeri).


iv / xxi

Raporu Hazrlayan Kuruluun Ad: ENVY Enerji ve evre Yatrmlar A..

Raporu Hazrlayan Kuruluun Adresi, Telefon ve Faks Numaralar:

etin Eme Bulvar 1314. Cadde No: 7

06450 veler / ANKARA

Telefon : + 90 (312) 583 8800 (Pbx)

Faks : + 90 (312) 472 6710

Raporu Hazrlayan Kuruluun Yeterlik Belgesi Nosu, Tarihi:

09 / 30.01.2013

Rapor Sunum Tarihi (Gn, Ay, Yl):

Ekim 2013


v / xxvii

NDEKLER indekiler.................................................................................................................................................. v Ekler ....................................................................................................................................................... xiii Tablolarn Listesi ................................................................................................................................... xiv ekillerin Listesi .................................................................................................................................... xvii Fotoraflarn Listesi ............................................................................................................................... xix Ksaltmalar .............................................................................................................................................. xx

PROJENN TEKNK OLMAYAN BR ZET ...................................................................................... xxiv

I. PROJENN TANIMI VE AMACI ..................................................................................................... 1I.1 Proje Konusu Faaliyetin Tanm, mr ve Hizmet Amalar ............................................... 1I.2 Pazar veya Hizmet Alanlar ve Bu Alan erisinde Ekonomik ve Sosyal Ynden nem ve

Gereklilikleri .......................................................................................................................... 2I.2.1 Trkiyenin Enerji Politikas ..................................................................................... 2I.2.2 Projenin Ekonomik Ynden nemi ......................................................................... 5I.2.3 Projenin Sosyal Ynden nemi .............................................................................. 7

I.3 evresel Etki Deerlendirmesi ............................................................................................. 7II. PROJE N SELEN YERN KONUMU ..................................................................................... 9

II.1 Projenin yeri (lgili Valilik veya Belediye tarafndan doruluu onanm olan proje yerinin, lejant ve plan notlarnn da yer ald onanl evre Dzeni Plan ve mar Planlar zerinde, bu planlar yoksa mevcut arazi kullanm haritas zerinde gsterimi) .................. 9

II.2 Proje kapsamndaki nitelerin konumu (Btn idari ve sosyal nitelerin, teknik altyap nitelerinin varsa dier nitelerin proje alan iindeki konumlarnn ve varsa memba ve mansabndaki dier projelerle birlikte vaziyet plan zerinde 1/25.000lik haritada gsterimi, bunlar iin belirlenen kapal ve ak alan byklkleri proje kapsamnda yer alan geici ve nihai depolama alanlarnn 1/2000, 1/5000 ve/veya 1/1000'lik onayl haritalar zerinde gsterimi), antiye yerleim plan, hafriyat dkm sahalar, (birbirleri ile olan mesafeleri de belirtilmesi) v.b. ............................................................................... 13

III. PROJENN EKONOMK VE SOSYAL BOYUTLARI .................................................................. 27III.1 Projenin Gereklemesi ile lgili Yatrm Program, Finans Kaynaklar, Bu Kaynaklarn

Nereden Temin Edilecei, .................................................................................................. 27III.2 Projenin Gereklemesi le lgili Akm emas veya Zamanlama Tablosu .................... 27III.3 Projenin Fayda-Maliyet Analizi ........................................................................................... 29III.4 Proje Kapsamnda Olmayan Ancak Projenin Gereklemesine Bal Olarak, Proje Sahibi

veya Dier Yatrmclar Tarafndan Gerekletirilmesi Tasarlanan Dier Ekonomik, Sosyal ve Altyap Projeleri ............................................................................................................. 29

III.5 Proje Kapsamnda Olmayan Ancak Projenin Gerekleebilmesi iin Zaruri Olan ve Proje Sahibi veya Dier Yatrmclar Tarafndan Gerekletirilmesi Planlanan Dier Ekonomik, Sosyal ve Altyap Projeleri ................................................................................................. 29


vi / xxvii

III.6 Kamulatrma, Yeniden Yerleimin Nasl Yaplaca, Kamulatrma Kapsamnda Halk Bilgilendirme Yntemlerine likin Bilgi .............................................................................. 31

III.7 Dier Hususlar ................................................................................................................... 31IV. Proje Kapsamnda Etkilenecek Alann Belirlenmesi ve Bu Alan indeki Mevcut evresel

zelliklerin Aklanmas ............................................................................................................ 32IV.1 Projeden Etkilenecek Alann Belirlenmesi (Etki Alannn Nasl ve Neye Gre Belirlendii

Aklanacak ve Etki Alan Harita zerinde Gsterilecek) .................................................. 32IV.2 Etki Alan erisindeki Fiziksel ve Biyolojik evrenin zellikleri ve Doal Kaynaklarn

Kullanm ............................................................................................................................ 34IV.2.1 Meteorolojik ve klimsel zellikler ......................................................................... 34IV.2.2 Jeolojik zellikler .................................................................................................. 48

IV.2.2.1 Blgesel jeoloji, sahann jeolojisi ayr ayr ve ayrntl anlatlmas ve 1/25.000(varsa 1/5000 yada 1/1000) lekli genel jeoloji haritas, stratigrafik kolon kesitleri, fiziksel zellikleri ile jeolojik, jeomorfolojik hidrojeolojik zelliklerinin detayl alanmas, ....................................... 48

IV.2.2.2 Proje alan jeolojisi, inceleme alanna ait byk lekli (1/25.000 ya da varsa 1/100.000 lekli) jeoloji haritas ile proje kapsamndaki nitelerin kesitleri, harita lekleri ve lejantlar metindekine uygun olmal, yaplan bytme ya da kltmeler izgisel lekte gsterilmeli, jeolojik harita ve kesitlerin harita alma tekniine uygun olarak hazrlanmas jeolojik bilgilerin formata uygun olarak detaylandrlmas), ............................... 54

IV.2.2.3 Ktle hareketleri (Heyelan/Moloz Akmas), Duyarllk Analizi, Heyelan Risk Haritas, Heyelan Ya likisi ..................................................... 57

IV.2.2.4 Proje snrlar iindeki alan iin yama stabilitesi, yamalardaki kayma hareketlerini gsteren harita, kayma analizi (hafriyat at olmas durumunda da uygulanmaldr), ............................................................ 57

IV.2.2.5 Depremsellik ve doal afet potansiyeli, aktif/diri fay haritasnn zellikle proje alan ve mcavirini gsterecek ekilde uygun lekte (1/25.000 ya da varsa 1/100.000 lekli) gncelletirilmi bilgilerle detayl olarak hazrlanmas depremsellie ynelik kronolojik bilgiler, ......................... 58

IV.2.2.6 Varsa Projenin Jeoteknik Ett Raporu (Proje Kapsamndaki Tm nitelerin Detayl Jeoteknik Ettleri), .................................................... 73

IV.2.3 Hidrojeolojik zellikler (Yer alt su seviyeleri; halen mevcut her trl keson, derin, artezyen, vb. kuyu; emniyetli ekim deeri; suyun fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik zellikleri; yeralt suyunun mevcut ve planlanan kullanm, debileri,proje alanna mesafeleri)............................................................................................................. 74

IV.2.4 Jeotermal kaynan zellikleri (Jeotermal kaynan potansiyeli, seviyeleri; blgede bulunan dier jeotermal kaynakla/havzayla olan ilikisi, emniyetli ekim deeri), .................................................................................................................. 77

IV.2.5 Blgede bulunan dier Jeotermal kaynaklar ve bunlardan yararlanlma durumlar (enerji, turizm, snma-stma, seraclk vb.), ......................................................... 78


vii / xxvii

IV.2.6 Hidrolojik zellikler (Yzeysel Su Kaynaklarndan Gl, Akarsu ve Dier Sulak Alanlarn Fiziksel, Kimyasal, Bakteriyolojik ve Ekolojik zellikleri, Bu Kapsamda Akarsularn Debisi ve Mevsimlik Deiimleri, Taknlar, Su Toplama Havzas Oligotrofik, Mezotrofik, trofik, Distrofik Olarak Snflandrlmas, Sedimantasyon, Drenaj, Tm Su Kaynaklarnn Ky Ekosistemleri) ............................................... 78

IV.2.7 Yzeysel Su Kaynaklarnn Mevcut ve Planlanan Kullanm, Varsa Havza zellii (me, Kullanma, Sulama Suyu, Elektrik retimi, Baraj, Gl, Glet, Su rnleri retiminde rn eidi ve retim Miktarlar), Proje Alannn me ve Kullanma Suyu Temin Edilen Kta i Yzeysel Su Havzasnda Kalp Kalmad, Sz Konusu Derenin Herhangi Bir me Suyu Kaynan Besleyip Beslemedii, Sz Konusu Dereden me Ve Kullanma Suyu Alnp Alnmad, .............................. 80

IV.2.8 Toprak zellikleri ve Kullanm Durumu (Toprak yaps, arazi kullanm kabiliyeti, snflamas, tama kapasitesi, yama stabilizesi, kayganlk, erozyon, toprak ileri iin kullanm, doal bitki rts olarak kullanlan mera, ayr vb.) ....................... 84

IV.2.9 Tarm Alanlar (tarmsal alan varlnn olup, olmad, var ise tarmsal geliim proje alanlar, sulu ve kuru tarm arazilerinin bykl, rn desenleri ve bunlarn yllk retim miktarlar, rnlerin lke tarmndaki yeri ve ekonomik deeri) ................................................................................................................... 95

IV.2.10Orman Alanlar (Aa trleri ve miktarlar, kaplad alan byklkleri ve kapall, bunlarn mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanm amalar, 1/25.000 lekli Meere haritas) ......................................................................102

IV.2.11Koruma Alanlar (Milli Parklar, Tabiat Parklar, Sulak Alanlar, Tabiat Antlar, Tabiat Koruma Alanlar, Yaban Hayat Koruma Alanlar, Biyogenetik Rezerv Alanlar, Biyosfer Rezervleri, Doal Sit ve Antlar, Tarihi, Kltrel Sitler, zel evre Koruma Blgeleri, zel evre Koruma Alanlar, Turizm Alan ve Merkezleri, Mera Kanunu kapsamndaki alanlar, Projenin korunan alanlara uzaklklarnn 1/100.000lik lekli haritada gsterilmesi) .........................................................106

IV.2.12Flora ve Fauna (trler, endemik zellikle lokal endemik bitki trleri, alanda doal olarak yaayan hayvan trleri, ulusal ve uluslararas mevzuatla koruma altna alnan trler, nadir ve nesli tehlikeye dm trler ve bunlarn alandaki bulunu yerleri, blgedeki dalmlar, endemizm durumlar, bolluk miktarlar, av hayvanlarnn adlar, poplasyonlar ve bunlar iin alnan Merkez Av Komisyonu Kararlar) Her bir trn kim tarafndan ve ne zaman, hangi yntemle (literatr gzlem vs.) tespit edildii, Collins Bird Guide, Trkiyenin nemli Ku Alanlar Kitab, Trkiyenin nemli Doa Alanlar Kitab, IUCN, Bern Szlemesi, MAK Kararlar, CITES gibi uluslararas anlamalara gre durumu, trlerin projeden ne ekilde etkilenecei, proje alanndaki vejetasyon tiplerinin bir harita zerinde gsterilmesi. Projeden ve almalardan etkilenecek canllar iin alnmas gereken koruma nlemleri (inaat ve iletme aamasnda). Arazide yaplacak flora almalarnn vejetasyon dneminde gerekletirilmesi ve bu dnemin belirtilmesi, flora iin Trkiye Bitkileri Veri Servisi (TUBVES) kullanlarak kontrol yaplmas, (flora ve fauna elemanlarnn tespiti alanlarnda uzman iki ayr biyolog tarafndan arazi almalar yaplarak belirlenmeli, literatr almalar ile dorulanmal) ......................................................................................................115


viii / xxvii

IV.2.13Madenler ve Fosil Yakt Kaynaklar (Rezerv miktarlar, mevcut ve planlanan iletilme durumlar, yllk retimleri ve bunun lke veya yerel kullanmlar iin nemi ve ekonomik deerleri) .............................................................................126

IV.2.14Hayvanclk (Trleri, beslenme alanlar, yllk retim miktarlar, bu rnlerin lke ekonomisindeki yeri ve deeri) ...........................................................................131

IV.2.15Peyzaj Deeri Yksek Yerler ve Rekreasyon Alanlar ........................................135IV.2.16Devletin Yetkili Organlarnn Hkm ve Tasarrufu Altnda Bulunan Araziler (Askeri

Yasak Blgeler, kamu kurum ve kurulularna belirli amalarla tahsis edilmi alanlar, v.b.) ........................................................................................................135

IV.2.17Proje Yeri ve Etki Alannn Mevcut Kirlilik Yk ..................................................136IV.2.18Dier zellikler ....................................................................................................137

IV.3 Sosyo-Ekonomik evrenin zellikleri ..............................................................................137IV.3.1 Ekonomik zellikler (Yrenin ekonomik yapsn oluturan balca sektrler,

yresel igcnn bu sektrlere dalm, sektrlerdeki mal ve hizmet retiminin yre ve lke ekonomisi iindeki yeri ve nemi, dier bilgiler) .............................137

IV.3.2 Nfus (Yredeki kentsel ve krsal nfus, nfus hareketleri; gler, nfus art oranlar, ortalama hane halk nfusu, dier bilgiler) ............................................141

IV.3.3 Gelir (Yredeki gelirin ikollarna dalm, ikollar itibariyle kii bana den maksimum, minimum ve ortalama gelir) .............................................................146

IV.3.4 sizlik (Yredeki isiz nfus ve faal nfusa oran) .............................................148IV.3.5 Yredeki Sosyal Altyap Hizmetleri (Eitim, salk, kltr hizmetleri ve bu

hizmetlerden yararlanlma durumu) ....................................................................148IV.3.6 Kentsel ve Krsal Arazi Kullanmlar (Yerleme alanlarnn dalmlar, mevcut ve

planlanan kullanm alanlar, bu kapsamda sanayi blgeleri, konutlar, turizm alanlar, v.b.) .......................................................................................................153

IV.3.7 Dier zellikler ....................................................................................................153V. PROJENN BLM IVDE TANIMLANAN ALAN ZERNDEK ETKLER VE ALINACAK

NLEMLER (**) .........................................................................................................................154V.1 Arazinin Hazrlanmas, naat ve Tesis Aamasndaki Projeler, Fiziksel ve Biyolojik evre

zerine Etkileri ve Alnacak nlemler .............................................................................154V.1.1 Arazinin Hazrlanmas in Yaplacak ler Kapsamnda Nerelerde ve Ne Kadar

Alanda Hafriyat Yaplaca, Hafriyat Miktar, Hafriyat Srasnda Kullanlacak Malzemeler, Patlayc Maddeler, Varsa Patlatma le lgili Bilgiler Etkiler ve Alnacak nlemler, Hafriyat Art Toprak, Ta, Kum vb Maddelerin Nerelere Tanacaklar, Nerelerde Depolanacaklar veya Hangi Amalar iin Kullanlacaklar, Hafriyat Dkm Alanlarnn Koordinatlar, zellikleri ve 1/1000 lekli Plan Ve Kesit Grnleri ile Birlikte Hafriyat Malzemesi Dzenleme ve Restorasyon Plan, Alnacak Grler ve Geici Depolama Alannn zellikleri 156

V.1.2 Arazinin Hazrlanmas Srasnda ve Ayrca nitelerin nasnda Kullanlacak Maddelerden Parlayc, Patlayc, Tehlikeli, Toksik e Kimyasal Olanlarn Tanlar, Depolanmalar ve Kullanmlar, Bu ler iin Kullanlacak Aletler ve Makineler .............................................................................................................158


ix / xxvii

V.1.3 Proje Kapsamndaki Ulam Altyaps Plan, Proje Alannn Karayollarna Uzaklklar, Karayoluna Balant Yollar, Ulam in Kullanlacak Mevcut Yollarn Zarar Grmemesi in Alnacak Tedbirler ile Trafik Gvenlii Asndan Alnacak nlemler, Ulatrma Altyapsnn nas ile lgili lemler, Yeni Yaplacak Yollarn zellikleri, Kullanlacak Malzemeler, Kimyasal Maddeler, Aralar, Makineler; Altyapnn nas Srasnda Krma tme, Tama, Depolama Gibi Toz Yayc Mekanik lemler, Ara Yk, Cinsi Ve Says, Artn Hesaplanmas, Haritas (Bu Kapsamda Alnacak Grler, zinler) ................................................................159

V.1.4 Jeotermal kaynan kullanmna ilikin yaplacak sondaj srasnda fiziksel evre zerine olabilecek etkiler. Alacak kuyu says ve bunlarn ka tanesinin reenjeksiyon amal kullanlacana dair bilgiler. Sondaj donanmnn kuruluu, kuyu bana ulam salayacak yol ve kuyu evresindeki gerekli altyap oluturulurken yaplacak ilemlerin bu alandaki yzey morfolojisine, yerel bitki rtsne ve doal yaama olabilecek etkileri .....................................................160

V.1.5 Jeotermal Kuyunun Almas ve Dier nitelerin nas Srasnda Yeralt Suyuna Olmas Muhtemel Etkiler, Potansiyel Akiferler Geilirken Yeralt Sular ile Sondaj Akkanlarnn Karmas in Alnacak nlemler ...............................................163

V.1.6 Sondajda Kullanlacak amur Miktar, Kullanm Sonras Nasl Bertaraf Edilecei, Bu amurun Temizlenmesi ve Svdan Ayrtrlmas ile lgili Yaplacak lemler164

V.1.7 Jeotermal Akkann Tanmasnda Kullanlacak Boru Hattnn Kurulmas ile lgili lemler ve Yzeyde Yaratabilecei Etkiler .........................................................165

V.1.8 Proje Alannn Takn Etd, Takn nleme Ve Drenaj le lgili lemlerin Nerelerde Ve Nasl Yaplaca ............................................................................167

V.1.9 Zemin Emniyetinin Salanmas iin Yaplacak lemler .....................................169V.1.10 naat Esnasnda Krma, tme, Ykama-Eleme, Tama ve Depolama Gibi Toz

Yayc lemler, Kmlatif Deerler .....................................................................171V.1.11 Arazinin Hazrlanmas ve naat Alan in Gerekli Arazinin Temini Amacyla,

Elden karlacak Tarm Alanlarnn Bykl, Bunlarn Arazi Kullanm Kabiliyetleri Ve Tarm rn Trleri, Tarm Arazilerinin Tarm D Amala Kullanm ile lgili Bilgiler, Mera Alanlar, Projenin 5403 Sayl Toprak Koruma ve Arazi Kullanm Kanunu, 4342 Sayl Mera Kanunu, 1380 Sayl Su rnleri Kanunu ve Dier Meri Mevzuata Uygun Kanunlar Kapsamnda Deerlendirilmesi176

V.1.12 Arazinin Hazrlanmas ve naat Alan in Gerekli Arazinin Temini Amacyla Kesilecek Aalarn Tr ve Saylar, Mecere Tipi, Kapall, Kesilecek Aalarn Blgedeki Orman Ekosistemi zerine Etkileri, Gerekli zinler, Grler, Projenin ya da Bir Ksmnn Orman Alan Dnda Olmas Halinde Orman Alanlarna Mesafesi, Etkilerin Deerlendirilmesi, Alnacak Tedbirler ...................................183

V.1.13 Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Kadar Yaplacak lerde Kullanlacak Yaktlarn Trleri, zellikleri, Oluacak Emisyonlar ............184

V.1.14 Su Temini Sistemi Plan, Nereden Temin Edilecei, Suyun Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Dek Yerine Getirilecek lemler Sonucu Meydana Getirilecek Atk Sularn Cins ve Miktarlar, Bertaraf Yntemleri, Dearj Edilecei Ortamlar, Bir Kroki zerinde Atksu Hatlar ile Varsa Artma Tesisi Yerinin Gsterilmesi, Atksularn Biriktirilmesi Halinde Fosseptik Plannn Rapora Eklenmesi.................................................................................185


x / xxvii

V.1.15 Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Dek Meydana Gelecek Kat Atklarn Cins ve Miktarlar, Bu Atklarn Nerelere Tanacaklar veya Hangi Amalar in Kullanlacaklar ............................................................188

V.1.16 Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Dek Yaplacak ler Nedeni le Meydana Gelecek Vibrasyon, Grltnn Kaynaklar ve Seviyesi, Kmlatif Deerler ..............................................................................................191

V.1.17 Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Dek Yerine Getirilecek lerde alacak Personelin ve Bu Personele Bal Nfusun Konut ve Dier Teknik/Sosyal Altyap htiyalarnn Nerelerde ve Nasl Temin Edilecei .193

V.1.18 evre ve Salk, Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Dek Srdrlecek lerden, nsan Sal ve evre iin Riskli ve Tehlikeli Olanlar, Salk Koruma Band Mesafesi ...........................................................................194

V.1.19 Proje Alannda, Peyzaj eleri Yaratmak veya Dier Amalarla Yaplacak Saha Dzenlemelerinin (Aalandrmalar ve/veya Yeil Alan Dzenlemeleri vb.) Ne Kadar Alanda, Nasl Yaplaca, Bunun iin Seilecek Bitki ve Aa Trleri .....195

V.1.20 Yeralt ve Yerstnde Bulunan Kltr ve Tabiat Varlklarna (Geleneksel Kentsel Dokuya, Arkeolojik Kalntlara, Korunmas Gerekli Doal Deerlere) Olabilecek Etkilerin Belirlenmesi ...........................................................................................196

V.1.21 Dier zellikler ....................................................................................................196V.2 Projenin letme Aamasndaki Projeler, Fiziksel ve Biyolojik evre zerine Etkileri ve

Alnacak nlemler ............................................................................................................197V.2.1 Proje Kapsamndaki Tm nitelerin zellikleri, Hangi Faaliyetlerin Hangi

nitelerde Gerekletirilecei, Kapasiteleri, nitelerde retilecek Enerji retim Miktarlar, (Santraln alma Sreleri) ...............................................................197

V.2.2 Faaliyet nitelerinde retim Srasnda Kullanlacak Tehlikeli, Toksik, Parlayc ve Patlayc Maddeler, Tanmlar ve Depolanmalar .............................................199

V.2.3 Jeotermal Akkann Tad Ar Metal ve Toksik Kimyasallar (Arsenik, Kurun, inko, Bor ile Birlikte nemli Miktarda Karbonat, Silika, Slfat, Klorr vb. ) ile Karbondioksit, Hidrojen Slfr gibi Gazlara Ynelik Alnacak Tedbirler, ............199

V.2.4 Faaliyet nitelerinde Kullanlacak Makinelerin, Aralarn, Aletlerin ve Tehizatn zellikleri ve Miktarlar ........................................................................................201

V.2.5 Faaliyet nitelerinde retilecek Mal ve/veya Hizmetler, Nihai ve Yan rnlerin retim Miktarlar, Nerelere, Ne Kadar ve Nasl Pazarlanacaklar, retilecek Hizmetlerin Nerelere, Nasl ve Ne Kadar Nfusa ve/veya Alana Sunulaca .....202

V.2.6 Jeotermal Kaynan Kullanm Sonras Deerlendirilmesi veya Bertaraf Edilme Sistemleri, Kaynan Devamlln Salamak in Yaplacak Reenjeksiyon, Alacak Reenjeksiyon Kuyu Says, Derinlii, Kapasitesi ..................................202

V.2.7 Jeotermal Kaynana Kullanm Sonucu, Kaynan retimi ve Tanmas Aamasnda Kullanlacak Boru Hattna Ait Koruyucu Kaplamann Korozyona Uramas Sonucunda Yeralt Suyuna Olmas Muhtemel Etkiler ........................202

V.2.8 Jeotermal Kaynan Kullanmna Bal Olarak Blgede Bulunan Dier Jeotermal Kaynaklara/Havzaya Olan Etkileri ve Alnacak Tedbirler) ..................................203

V.2.9 Jeotermal Kaynana Kullanm Sonucu Toprak Tabakasnda Olmas Muhtemel Etkiler, Gk veya Obruk vb. Olumas Risklerinin Deerlendirilmesi .............203


xi / xxvii

V.2.10 Kuyu Temizlii ya da Kullanlmayan Kuyularn Tekrar retime Geirilmesi almalar Srasnda Jeotermal Akkann evreye Atlmas, Yeralt Sular ile Etkileimi Sonucunda Ortaya kabilecek Etkiler ve Alnacak nlemler ............203

V.2.11 Faaliyet nitelerinde Kullanlacak Kazan ve/veya Soutma Sularnn Ne Miktarlarda Kullanlacaklar, Bu Sularn Hangi lemlerden Sonra Hangi Alc Su Ortamlarna Nasl Verilecei ve Verilecek Sularn zellikleri .............................204

V.2.12 Orman Alanlarna Olabilecek Etki ve Bu Etkilere Kar Alnacak Tedbirlerin Tanmlanmas .....................................................................................................205

V.2.13 Tarm Alanlarna Olabilecek Etki ve Bu Etkilere Kar Alnacak Tedbirlerin Tanmlanmas, Jeotermal Akkann Kullanm Srasnda Olas Toprak Kirliliini nlemek in Alnacak Tedbirler .........................................................................205

V.2.14 Projenin letilmesi Srasnda alacak Personelin ve Bu Personele Bal Nfusun Konut ve Dier Sosyal/Teknik Altyap htiyalarnn Nerelerde, Nasl Temin Edilecei ...................................................................................................206

V.2.15 dari ve Sosyal nitelerde me Ve Kullanma Amal Sularn Kullanm Sonrasnda Oluacak Atk Sularn Artlmas in Uygulanacak Artma Tesisi Karakteristii Prosesinin Detaylandrlmas ve Artlan Atk Sularn Hangi Alc Ortamlara, Ne Miktarlarda, Nasl Verilecei ........................................................207

V.2.16 dari ve Sosyal Tesislerden Oluacak Kat Atk Miktar ve zellikleri, Bu Atklarn Nerelere ve Nasl Tanacaklar veya Hangi Amalar in ve Ne ekilde Deerlendirilecei ...............................................................................................207

V.2.17 Projenin letilmesi Aamasndaki Faaliyetlerden nsan Sal ve evre Asndan Riskli ve Tehlikeli Olanlar ...................................................................209

V.2.18 Dier zellikler ....................................................................................................212V.3 Projenin Sosyo-Ekonomik evre zerine Etkileri (***) ....................................................212

V.3.1 Proje ile Gereklemesi Beklenen Gelir Artlar; Yaratlacak stihdam mkanlar, Nfus Hareketleri, Gler, Eitim, Salk, Kltr, Dier Sosyal ve Teknik Altyap Hizmetleri ve Bu Hizmetlerden Yararlanlma Durumlarnda Deiiklikler vb. .....212

V.3.2 evresel Fayda-Maliyet Analizi ...........................................................................216V.3.3 Projenin gereklemesine bal olarak sosyal etkilerin deerlendirilmesi. (Proje

Alan ve Etki Alanndaki tarm, hayvanclk ve turizm faaliyetleri, projenin bunlara etkisi, jeotermal kaynan reenjeksiyon yaplabilmesi iin yaplacak scaklk dzenlemes srasnda aa kacak snn seralarda kullanlp kullanlmayaca, projenin blgedeki seraclk faaliyetlerine katks, projenin inas ve iletmesi aamasnda alacak insanlar ile yerel halk ilikileri, bunlarn insan yaam zerine etkileri ve Sosyo-Ekonomik Adan Sosyal Etki Analizi, jeotermal kaynan entegre kullanmna ilikin (termal turizm ya da seraclk faaliyetleri asndan) uygulamaya geirilecek sosyal sorumluluk projeleri) ........................218

VI. LETME PROJE KAPANDIKTAN SONRA OLABLECEK VE SREN ETKLER VE BU ETKLERE KARI ALINACAK NLEMLER ............................................................................219VI.1 Arazi Islah ve Reklamasyon almalar ........................................................................219VI.2 Mevcut Su Kaynaklarna Etkiler .......................................................................................219VI.3 Yeraltnda Olabilecek Sismik Etkiler ................................................................................220


xii / xxvii

VII. PROJENN ALTERNATFLER .................................................................................................221VIII. ZLEME PROGRAMI .................................................................................................................222

VIII.1 Faaliyetin naat iin nerilen zleme Program, Faaliyetin letmesi ve letme Sonras iin nerilen zleme Program ve Acil Mdahale Plan, evre Ynetim Ekibi .................222

VIII.2 ED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, Yeterlik Teblii'nde "Yeterlik Belgesi Alan Kurum/Kurulularn Ykmllkleri" Bal Altnda Belirtilen Hususlarn Gerekletirilmesi ile lgili Program ..................................................................................234

IX. HALKIN KATILIMI .....................................................................................................................235IX.1 Projeden Etkilenmesi Muhtemel Yre Halknn Tantm .................................................235IX.2 Halkn ED Srecine Katlm iin Kullanlan Yntemler .................................................235IX.3 Halkn Projeye likin Endie, Gr/nerileri ve Konu ile lgili Deerlendirmeler ..........237IX.4 Grlerine Bavurulan Proje ile lgili Taraflarn ve Gr/nerileri ve Konu le lgili

Deerlendirmeler .............................................................................................................240X. SONULAR ...............................................................................................................................241XI. KAYNAKA ...............................................................................................................................245


xiii / xxvii

EKLER

Ek-1 ED Gerekli Deildir Belgesi ve ED Bavuru Dosyas Hazrlanabileceine Dair Yaz Ek-2 Lisans Tadil Bavurusu ve Bilgi Formu Ek-3 Resmi Yazlar Ek-4 Jeotermal Kaynak letme Ruhsat Ek-5 Kamulatrma Karar Ek-6 1/25.000 lekli Toporafik Harita Ek-7 Meteoroloji Blteni Ek-8 Manisa-Alaehir Jeotermal Sahas Jeofizik Ett Raporu Ek-9 Zemin ve Temel Ett Raporu Ek-10 Su Analizi Raporu Ek-11 Akustik Rapor Ek-12 Malzeme Gvenlik Bilgi Formlar (MSDS) Ek-13 amur Analizi Raporu Ek-14 Tehlike Tanmlama ve Risk Deerlendirme Formu


xiv / xxvii

Tablolarn Listesi

Tablo I.1: 2011-2012 Yl Trkiye Elektrik Enerjisi retiminin Dalm .................................................... 3Tablo I.2: 2011-2012 Yl Trkiye Elektrik Enerjisi retiminin Birincil Enerji Kaynaklarna Gre Geliimi3Tablo I.3: Talep Tahmini (Yksek Talep) ................................................................................................. 4Tablo I.4: IX. Kalknma Plan Hedefleri .................................................................................................... 5Tablo I.5: Trkiye Elektrik Enerjisi Kurulu G Ve retiminin retici Kurululara Dalm ..................... 5Tablo II.1: Ruhsat Alanna Ait Koordinatlar ............................................................................................ 13Tablo II.2: Santral Alanna Ait Koordinatlar ............................................................................................ 13Tablo II.3: Kuyu Alan Koordinatlar ......................................................................................................... 14Tablo II.4: Proje Sahasna En Yakn Yerleim Yerleri ............................................................................ 17Tablo II.5: Proje Kapsamndaki Binalar .................................................................................................. 19Tablo III.1: Projenin Nakit Ak Tablosu ve Fayda Maliyet Analizi ......................................................... 30Tablo IV.1: Salihli Meteoroloji stasyonu Genel Scaklk Deerleri ........................................................ 34Tablo IV.2: Salihli stasyonu Ya Deerleri ......................................................................................... 36Tablo IV.3: Salihli stasyonu Maksimum Kar Kalnl ............................................................................ 37Tablo IV.4: Salihli stasyonu Nispi Nem Deerleri .................................................................................. 38Tablo IV.5: Salihli stasyonu Buharlama Deerleri .............................................................................. 39Tablo IV.6: Salihli stasyonu Sayl Gnler Verileri Tablosu .................................................................. 39Tablo IV.7: Ortalama ve Maksimum Rzgar Yn ve Hz Verileri ........................................................ 41Tablo IV.8: Frtnal ve Kuvvetli Rzgarl Gn Saylar Verileri ............................................................... 41Tablo IV.9: Ynlere Gre Rzgarlarn Esme Saylar Toplam .............................................................. 42Tablo IV.10: Ynlere Gre Rzgarn Mevsimlik Esme Saylar Toplamlar ........................................... 43Tablo IV.11: Ynlere Gre Ortalama Rzgar Hz .................................................................................. 47Tablo IV.12: AFADdan Alnan Proje Alan Civarnda Kaydedilmi Aletsel Depremler (M>4) 9 ............. 62Tablo IV.13: nceleme Alanndaki Depremlerin Magnitd, Olu Says, Yineleme Periyotlar

Tablosu .............................................................................................................................. 71Tablo IV.14: Piyadeler Belediyesi Yllk Deprem Risk Tablosu .............................................................. 72Tablo IV.15: YAS Numunesi Analiz Sonucu Tablosu ............................................................................. 76Tablo IV.16: Manisa li Jeotermal Kaynaklar ve Kullanm Alanlar ........................................................ 78Tablo IV.17: Akarsu Havzalarnn Brt Su Kuvveti Potansiyeli .............................................................. 82Tablo IV.18: letmedeki Sulama Tesisleri ............................................................................................. 83Tablo IV.19: Manisa li Arazi Varl Dalm ......................................................................................... 84Tablo IV.20: Byk Toprak Gruplarna Gre Arazi Kullanm Durumlar (ha) ......................................... 84Tablo IV.21: Byk Toprak Gruplarna Gre Arazi Snflar ................................................................... 90Tablo IV.22: Manisa li Arazi Kullanma Kabiliyet Snflar ...................................................................... 94Tablo IV.23: Manisa li Arazi Durumu ..................................................................................................... 95Tablo IV.24: Manisa li Arazisinin lelere Gre Dalm ....................................................................... 96Tablo IV.25: Manisa li Tarm Arazilerinin Sulama Durumu ................................................................... 96Tablo IV.26: Manisa li Tarm Arazisi Kullanm Durumu ......................................................................... 97Tablo IV.27: Tarm Alanlarnn Kullanm Amalarna Gre Dalm (ha) .............................................. 97Tablo IV.28: Manisa li nemli Tarmsal rnleri ................................................................................... 98Tablo IV.29: Budaygiller rnleri ve retim Deerleri ......................................................................... 98Tablo IV.30: Baklagiller rnleri ve retim Deerleri ............................................................................. 99Tablo IV.31: Yem Bitkileri rnleri ve retim Deerleri ......................................................................... 99Tablo IV.32: Endstriyel Bitki rnleri ve retim Deerleri .................................................................... 99Tablo IV.33: Meyve Aalar ve retim Miktarlar ................................................................................100Tablo IV.34: Meyve Aalar ve retim Miktarlar - zm ...................................................................101


xv / xxvii

Tablo IV.35: Sebze retim Alanlar ve retim Miktarlar ......................................................................101Tablo IV.36: Manisa li Orman Yayl Alanlar .....................................................................................103Tablo IV.37: Proje Unsurlarnn Arazi Nitelii Bakmnda Dalm ......................................................103Tablo IV.38: Tabiat Koruma Alanlar ....................................................................................................106Tablo IV.39: Proje Alan ve Yakn evresi Flora Durumu ....................................................................117Tablo IV.40: Ulusal Tehlike Kategorileri ...............................................................................................122Tablo IV.41: Proje Alan ve Yakn evresindeki Memeli Trleri ...........................................................123Tablo IV.42: Proje Alan ve Yakn evresindeki Ku Trleri ................................................................124Tablo IV.43: Proje Alan ve Yakn evresindeki Srngen Trleri.......................................................125Tablo IV.44: Proje Alan ve Yakn evresindeki ki Yaaml Trleri.....................................................125Tablo IV.45: Manisadaki Maden ve Rezervler .....................................................................................126Tablo IV.46: Manisa li Bykba Hayvan Varl ................................................................................131Tablo IV.47: Manisa li ve leleri Hayvansal retimleri .......................................................................132Tablo IV.48: Trlerine Gre Yumurta retimi (adet) ............................................................................132Tablo IV.49: lelere Gre Yumurta retimi .........................................................................................133Tablo IV.50: Manisa li Su rnleri retim Deerleri ...........................................................................133Tablo IV.51: Karada Su rnleri Yetitiricilii retimi ..........................................................................133Tablo IV.52: Krklan Hayvan Says, Kl,Yapa, Tiftik retimi ............................................................134Tablo IV.53: lelere Gre Deri retimi ................................................................................................134Tablo IV.54: lelere Gre Bal retimi, Balmumu retimi ....................................................................135Tablo IV.55: Trkiye Geneli Kurumsal Olmayan Nfus (Bin) (+15 ya) ...............................................138Tablo IV.56: stihdam Edilenlerin Yllar ve Cinsiyete Gre ktisadi Faaliyet Kollar (Dzey 2) (Bin kii,

15+ ya) ...........................................................................................................................141Tablo IV.57: Manisa li le Merkezlerinde l/le ve Belde/Ky Birimlerinde Yaayan Nfusun

Dalm ............................................................................................................................142Tablo IV.58: Manisa le Nfusunun Cinsiyete Gre Dalm (Kii) ....................................................142Tablo IV.59: Manisa li ve Alaehir lesi Nfuslar ..............................................................................143Tablo IV.60: Manisa linin Yllara Gre Ald ve Verdii Gdeerleri ...............................................144Tablo IV.61: Manisa line Ait Yllara Gre Net G Deerleri ve Net G Hz ...................................145Tablo IV.62: Proje Etki Alan Yerleim yerleri toplam nfus ve hane saylar ......................................145Tablo IV.63: Trkiye Geneli ve Alaehir lesine ait Ya Snfna Gre Nfus Dalm .....................146Tablo IV.64: BS 2. Dzey (26 Blge) Kii Bana Gayrisafi Katma Deer, 2008 ...............................146Tablo IV.65: Cari Fiyatlarla Blgesel Gayrisafi Katma Deer (ktisadi Faaliyet Kollarna Gre Temel

Fiyatlarla) (Bin TL) ...........................................................................................................147Tablo IV.66: Manisa-Afyon-Ktahya-Uak Blgesi 2012 gc Bilgileri .............................................148Tablo IV.67: Manisa li Okul Durumu ....................................................................................................149Tablo IV.68: Bitirilen Eitim Dzeyi, Cinsiyet ve Ya Grubuna Gre Manisa Alaehir Nfusu

(2012) ...............................................................................................................................150Tablo IV.69: Hastane Poliklinik Saylar ve Yatak gal Oran ..............................................................151Tablo IV.70: Arazi Varl Dalm .......................................................................................................153Tablo IV.71: Manisa li leleri tibaryla Arazi Varl Dalm .............................................................153Tablo V.1: niteler ve naat Srasnda Oluacak Hafriyat Miktarlar ..................................................156Tablo V.2: Yap Temelinin Projeye Esas Parametreleri .......................................................................170Tablo V.3: Toz Emisyon Faktrleri .......................................................................................................171Tablo V.4: Proje Alanlarnn Byk Toprak Gruplarna Gre Dalm ................................................177Tablo V.5: Proje Alanlarnn Son Arazi Kullanmna Gre Dalm .....................................................177Tablo V.6: Proje Alanlarnn Erozyon Derecesine Gre Dalm ........................................................178Tablo V.7: Proje Alanlarnn Arazi Kullanm Kabiliyet Snfna Gre Dalm .....................................178


xvi / xxvii

Tablo V.8: naat almalarnda Kullanlacak Makina ve Ekipmanlar ................................................184Tablo V.9: Makinalarndan Kaynaklanan Gnlk Kirletici (CO, HC ve NOx) Emisyonlar ...............185Tablo V.10: Tesiste Olumas Beklenen Gaz Emisyonuna Ait Yzdeler (%, Kuru gaz) ......................200Tablo V.12: Soutma Suyunda Yer alan Parametrelerin Yaratt Sorunlar2.......................................204Tablo V.13: Projenin Potansiyel Sosyal Etkiler ....................................................................................212Tablo V.14: evresel Etki Matriksi .......................................................................................................217Tablo VIII.1: Acil Durum Telefon Rehberi .............................................................................................234Tablo X.1: Proje Kapsamndaki Binalar ................................................................................................241


xvii / xxvii

ekillerin Listesi ekil I.1: 2012 Yl Trkiye Elektrik Enerjisi retiminin Dalm .............................................................. 4ekil I.2: Trkiye Jeotermal Alanlar ve Uygulama Haritas ..................................................................... 6ekil II.1: Karayollar Haritas ................................................................................................................. 10ekil II.2: Proje Sahasnn Yer Bulduru Haritas..................................................................................... 11ekil II.3: Proje Sahasnn Uydu Grnts ........................................................................................... 12ekil II.4: Proje Bileenlerinin Yerleim Yerlerine Mesafesi ................................................................... 18ekil II.5: Santral Sahas Vaziyet Plan .................................................................................................. 20ekil II.6: Tipik Jeotermal Kaynak Elektrik retimi Akm emas .......................................................... 22ekil II.7: Akm emas ....................................................................................................................... 24ekil II.8: retim Ak emas ................................................................................................................ 26ekil III.1: Projenin naat ncesi, naat ve letme Dnemine Ait Ak emas ............................. 28ekil IV.1: Proje Etki Alan Haritas ........................................................................................................ 33ekil IV.2: Salihli Meteoroloji stasyonu Scaklk Deerleri Grafii (1970-2012) .................................... 35ekil IV.3: Salihli stasyonu Ya Deerleri Grafii ............................................................................... 36ekil IV.4: Salihli stasyonu Maksimum Kar Kalnl Grafii ................................................................. 37ekil IV.5: Salihli stasyonu Nispi Nem Deerleri Grafii ....................................................................... 38ekil IV.6: Salihli stasyonu Buharlama Deerleri Grafii ..................................................................... 39ekil IV.7: Salihli stasyonu Sayl Gnler Verileri Grafii ...................................................................... 40ekil IV.8: Ortalama ve Maksimum Rzgar Hz Grafii ........................................................................ 41ekil IV.9: Frtnal ve Kuvvetli Rzgarl Gnler Grafii .......................................................................... 42ekil IV.10: Esme Saylarna Gre Yllk Rzgar Diyagram .................................................................. 43ekil IV.11: Esme Saylarna Gre Mevsimlik Rzgar Diyagramlar ...................................................... 44ekil IV.12: Esme Saylarna Gre Aylk Rzgar Diyagramlar .............................................................. 46ekil IV.13: Ynlere Gre Ortalama Rzgar Hz Diyagram ................................................................. 47ekil IV.14: Alaehir Civar Genel Stratigrafik Kesit ............................................................................... 52ekil IV.15: Proje Alan Genel Krk stikametleri (B-D ve KB-GD) ........................................................ 55ekil IV.16: alma Alannn Basitletirilmi Jeolojik Enine Kesiti ........................................................ 55ekil IV.17: Proje Alan Genel Jeoloji Haritas ....................................................................................... 56ekil IV.18: Manisa li Deprem Haritas .................................................................................................. 59ekil IV.19: Aktif Fay Haritas ................................................................................................................. 60ekil IV.20: 01.01.1900 ile 01.03.2013 Tarihleri Arasnda Piyadeler Belediyesi Merkezli 100 km

Yarapndaki Sismoteknik Blgede Olumu M>4 olan Depremlerin Dalm ................ 70ekil IV.21: Deprem Says Magnitd likisi Grafii .............................................................................. 72ekil IV.22: YAS Numunesi Yerini Gsterir Uydu Resmi ....................................................................... 75ekil IV.23: Proje Alannn Afar Barajna Gre Konumu ..................................................................... 79ekil IV.24: Manisa li Arazi Durumu ...................................................................................................... 95ekil IV.25: Proje Alanlarnn lendii Mecere Haritas .....................................................................105ekil IV.26: Proje Alan ve Gen Koruma Alan .....................................................................................107ekil IV.27: Faaliyet Alannn Grid Kareleme Sistemindeki Yeri ..........................................................116ekil V.1: Projenin Ak emas .......................................................................................................155ekil V.2: Kullanlan Karayoluna likin Trafik Hacim Haritas .............................................................159ekil V.3: Islah Projesi Tip Enkesiti ......................................................................................................168ekil V.4: Proje Alanlarnn Byk Toprak Gruplar Haritas zerinde Grnm ..............................179ekil V.5: Proje Alanlarnn imdiki Arazi Kullanma Kabiliyeti Haritas zerinde Grnm ..............180ekil V.6: Proje Alanlarnn Erozyon Derecesi Haritas zerinde Grnm ......................................181ekil V.7: Proje Alanlarnn Arazi Kullanma Kabiliyeti Snf Haritas zerinde Grnm .................182


xviii / xxvii

ekil V.8: Arka Plan Grlt lm Noktalar ......................................................................................192ekil VIII.1: Acil Mdahale Plan emas .............................................................................................228ekil VIII.2: Acil Durum Hareket Ak Diyagram..................................................................................233ekil IX.1: Yerel Gazetede Yaymlanan Halkn Katlm Toplants lan ..............................................236ekil IX.2: Ulusal Gazetede Yaymlanan Halkn Katlm Toplants lan ............................................237


xix / xxvii

Fotoraflarn Listesi Fotoraf II.1: Proje Sahas - Piyadeler Yolu ........................................................................................... 16Fotoraf II.2: Proje Sahas ve evre Tesisler Genel Grnm............................................................ 17Fotoraf V.1: Sondaj Alan Uzaktan Grnm ...................................................................................161Fotoraf V.2: Kurulu Bir Sondaj Kulesi .................................................................................................162Fotoraf V.3: Sondaj lemi Tamamlanarak Kuyu Muhafazas Alnm Bir Sondaj Lokasyonu ...........162Fotoraf V.4: Alm ve Kullanma Hazr Olan Bir Sondaj amuru Havuzu .......................................164Fotoraf V.5: rnek Bir Jeotermal Enerji Santrali Boru Hatt Grnm .............................................166Fotoraf IX.1: Alaehir JES Projesi Halkn Bilgilendirilmesi Toplants-1 .............................................238Fotoraf IX.2: Alaehir JES Projesi Halkn Bilgilendirilmesi Toplants-2 .............................................239Fotoraf IX.3: Alaehir JES Projesi Halkn Bilgilendirilmesi Toplants-3 .............................................239Fotoraf IX.4: Alaehir JES Projesi Halkn Bilgilendirilmesi Toplants-4 .............................................240


xx / xxvii

Ksaltmalar

$ Dolar % Yzde Dakika + Toplam = Eittir arpm Cent g/L mikrogram/litre A. Anonim irketi ABD Amerika Birleik Devletleri ADNKS Adrese Dayal Nfus Kayt Sistemi AMP Acil Mdahale Plan Au Altn B Bat BH B = Taban genilii, H = Ykseklik Bern Avrupa'nn Yaban Hayat ve Yaama Ortamlarn Koruma Szlemesi [Convention on

the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats] bkz. Baknz BO Biyokimyasal Oksijen htiyac CITES Nesli Tehlike Altnda Olan Yabani Hayvan ve Bitki Trlerinin D Ticaretine likin

Szleme [Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora]

cm santimetre CO Karbon monoksit CO2 Karbon dioksit Cr Krom CR Kritik Derecede Tehlike Altnda Cr2O3 Krom oksit Cu Bakr ED evresel Etki Deerlendirmesi D Dou dB(A) Desibel (A) DD Veri eksik DES Dey Elektrik Sondaj dk Dakika DPT Devlet Planlama Tekilat Dr Doktor DS Devlet Su leri Genel Mdrl EE Elektrik leri Ett daresi Genel Mdrl EH Elektrik letim Hatt EMT Elektromekanik Tehizat Bedeli EN Tehlike altnda ENH Enerji Nakil Hatt ENVY ENVY Enerji ve evre Yatrmlar A.. EPDK Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu EA Elektrik retim Anonim irketi


xxi / xxvii

EW Doada Nesli Tkenmi EX Nesli Tkenmi FAO Birlemi Milletler Gda ve Tarm rgt [Food and Agriculture Organization of the

United Nations] Fe Demir Fe2O3 Demir oksit G Gney GB Gneybat GD Gneydou GWh gigawatt saat ha Hektar HC Hidrokarbon HES Hidroelektrik Santrali HKKD Hava Kirlenmesi Katk Deeri hm Hektometrekp hPA Hektopaskal Hz Hertz ISC Industrial Source Complex Model IUCN Uluslararas Doa Koruma Birlii [International Union for the Conservation of Nature

and Natural Resources] HD letme Hakk Devri JES Jeotermal Elektrik Santrali K Kuzey KA Anada Formasyonu Kb Belkahve Formasyonu KB Kuzeybat Kcal Kilokalori Kcf erpain yesi KD Kuzeydou Keu Uluyama ofiyoliti kg Kilogram KHGM Ky Hizmetleri Genel Mdrl Kkb Karada Bazalt km Kilometre km kKlometrekare kob Koloni Oluturan Birim KO Kimyasal Oksijen htiyac kV Kilo volt KVS Ksa Vadeli Snr kW Kilowatt kWh Kilowatt-saat L Litre LC Tehdit sz konusu olabilir LPG Svlatrlm Petrol Gaz LR Dk Risk M Magnitd / Byklk m Metre M.. Milattan nce


xxii / xxvii

m/sn Metre/saniye m2 Metrekare m3 Metrekp m/sn Metrekp/saniye MAED Enerji Talebinin Analizi iin Model [Model for Analysis of Energy Demand] Mag Manyezit MAK Merkez Av Komisyonu MBAS Methylene blue active substances MCM Bin dairesel mil [thousand circular mils] mg Miligram mg/L Miligram/litre MGM Meteoroloji Genel Mdrl MgO Magnezyum oksit Mk Munzur kireta mL Mililitre mm Milimetre Mn Manganez MSB Milli Savunma Bakanl MTA Maden Tetkik ve Arama MW Megawatt MWe Megawatt elektrik MWm Megawatt mekanik N Kuzey NA Uygulanamaz NATO Kuzey Atlantik Pakt rgt [North Atlantic Treaty Organization] NCG Kondense olmayan gazlar NE Deerlendirilmemi No. Numara NOx Azot oksitler NT Tehdit altna girebilir Nv Neojen Volkanit Derece C Derece santigrat OG Orta Gerilim PM Partikl madde Prof Profesr Pt-Co Platinyum-Kobalt Pzms Mikaistler Q Debi Qal Alvyon Qe Eski Alvyon Qtr Traverten Qym Yama Molozu RDB Krmz Veri Kitab [Red Data Book] RE Blgede tkenmi RG Resmi Gazete sa Saat SiO2 Silika


xxiii / xxvii

SKHKKY Sanayi Kaynakl Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmelii sn Saniye SO2 Kkrt Dioksit SSB Silindirle Sktrlm Beton SSW Gney-gneybat Ta Alaehir Formasyonu Tak Kayadibi yesi Tae Evrenli yesi T.C. Trkiye Cumhuriyeti TCDD Trkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollar TEA Trkiye Elektrik letim A.. Tek Glandere Formasyonu TEP Ton Edeeri Petrol Tg Gediz Formasyonu Tga Hamamdere yesi Tgs Salihli yesi Tic. Ticaret TKKK Trkiye'deki Kelebeklerin Krmz Kitab Tk Kaletepe Formasyonu TL Trk Liras TM Trafo Merkezi Tmd Miyosen Detritik Trd Dededa Formasyonu Tpd Pliyosen Detritik TS Tehdit Stats TK Trkiye statistik Kurumu Tv Volkanitler US$ Amerikan Dolar USD Amerika Birleik Devletleri Dolar USEPA Amerika Birleik Devletleri evre Koruma Kurumu UTM Universal Transverse Mercator UVS Uzun Vadeli Snr v.b. Ve bakalar, ve benzerleri vd. ve dierleri VU Hassas WA Birim hacim arl WK Kumun birim hacim arl WS Siltin birim hacim arl Y Yap ilet YD Yap ilet devret YG Yksek gerilim YSK Yer seviyesi konsantrasyon yy. Yzyl


xxiv / xxvii

PROJENN TEKNK OLMAYAN BR ZET

Manisa li Alaehir lesi Erenky, Osmaniye, eneli Kyleri Mevkiinde, Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A.. tarafndan Alaehir Jeotermal Enerji Santrali Projesi (45MWe) gerekletirilmesi planlanmaktadr.

Sz konusu proje de 145.300 m (14,53 ha) alanda santral inaa edilmesi ve yer altnda

bulunan jeotermal kaynan yeryzne karlmas ve geri baslmas iin toplamda 20 adet jeotermal kuyu almasn kapsamaktadr. Proje kapsamndaki 20 adet jeotermal sondaj kuyusu toplamda 79.558 m (7,96 ha) alan kaplayacak olup, 145.300 mlik santral alan ile birlikte proje kapsamnda toplamda 224.858 m (22,49 ha) alan kullanlacaktr.

Bu rapora konu olan projeden nce ayn alanlarda 30 MWelik bir santral kurulmas ve bunun

iin toplamda 14 kuyu almasn kapsayan bir proje Manisa Valilii Mlga evre ve Orman l Mdrlne sunularak 18.10.2010 tarih 8012 sayl yaz ile ED Gerekli Deildir Karar alnmtr. Ancak o tarihten itibaren yaplan sondajlarda, enerji potansiyelinin daha fazla olduu ortaya konmasyla birlikte projede kapasite artna karar verilerek bu rapora konu olan proje hayata geirilmek istenmitir.

Daha nce izin alnm olan projenin kurulu gcnn 30 MWe olmas ve bu projede 15

MWelik kapasite art ile birlikte 45 MWelik bir projenin uygulanmasna karar verilmesi ile projenin ED sreci yeniden balatlmtr. Bu kapsamda, 15 MWelik kapasite art projesi 17.07.2008 tarih ve 26939 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren ED Ynetmeliinin Ek-II listesine girerek Proje Tantm Dosyas (PTD) hazrlanmas gereken bir proje olmakla birlikte, yatrmc firma tarafndan proje kapsamnda kredi kullanlacak olmas ve evresel etkilerinin daha detayl incelenmesi istei zerine T.C. evre ve ehircilik Bakanlna bavurulmu, Bakanln onay vermesi sonucunda, 45 MWelik Alaehir JES Projesi ED sreci iinde deerlendirilmitir.

Kapasite art ile birlikte proje kapsamnda toplam 20 adet jeotermal kuyu almas

planlanm olup kuyu lokasyonlar iin toplam 79.558 m alan kullanlacaktr. Proje kapsamnda kullanlacak olan 20 adet jeotermal kuyudan 10 tanesinin arazi dzenleme almalar hali hazrda bitirilmi, bu 10 kuyudan 9 tanesinde kuyu alm bulunmaktadr. Santral alan ise 145.300 m2lik alanda yaplmas ngrlmtr. Santral alan 27, 28, 30 ve 31 nolu parseller ile alann gney ucunda kalan tapulama d alann toplamndan olumakta olup, kullanlacak tm alanlar ile ilgili kamulatrma karar kmtr. Sz konusu alanlar ile ilgili 1/1000 lekli nazm imar ve 1/5000 lekli uygulama imar planlarna ilikin sre devam etmekte olup, tarm arazisi niteliindeki btn alanlarn tarm d kullanmna ilikin Manisa l Tarm, Gda ve Hayvanclk Mdrlne bavuru yaplmtr.

Proje kapsamnda kullanlmas planlanan tm alanlar tarm arazisi niteliinde olup, sz

konusu alanlarn tarm d kullanmlarna ilikin sre yatrmc firma Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A. tarafndan balatlmtr.

Proje kapsamnda kuyulardan elde edilecek jeotermal akkan santrale getirilerek su ve

buhar olarak ayrtrlacak, buhardan elektrik elde edilecek ve enerji retimi sonras kalan scak su yeraltna geri baslacaktr.

Proje kapsamnda enerji retimine balanabilmesi amacyla ncelikli olarak jeotermal sondaj

yaplmas ve kuyu almas gerekmektedir. Jeotermal sondaj ilemi gerekletirilirken, kuyu


xxv / xxvii

emniyetinin salanabilmesi, sondaj ekipmanlarnn korunmas gibi amalarla sondaj svlar kullanlmakta olup, bu svlar kuyu bana sondaj amuru olarak kmaktadr.

Sz konusu kacak amurun kuyu balarnda biriktirilmesi amacyla mud pit ad verilen

ukur alacak ve bu ukurun yzeyi jeosentetik membran ile kaplanarak szdrmazlk salanacaktr. Sondaj amuru bu ukura verilecektir. Mud pit ve amur bileimi hakknda detayl bilgi Blm V.1de verilmitir. retim kuyusundan kan akkan, rezervuarn beslenmesi ve evreyi kirletmemesi amacyla yeraltna farkl bir kuyudan reenjekte edilecektir. retim kuyusundan 200C civarnda salanan akkan, 100C altnda reenjeksiyon kuyusu vastasyla yeraltna enjekte edilecektir.

Jeotermal kaynan, dolaysyla da santralin verimini ve mrn belirleyen en nemli

faktrler, santralde kullanlacak olan jeotermal akkann miktar, debisi, ss ve basncdr. Bu nedenle, santrali besleyen jeotermal kuyudaki rezervuar beslemek amacyla reenjeksiyon uygulamas yaplacaktr. Bylece rezervin azalmasndan kaynaklanan basn d ve s kayb nlenmi olacaktr.

Jeotermal santral mrn belirleyen bir dier faktr de tesisteki ve jeotermal akkann

tand borulardaki kalsit tabakas oluumudur. Jeotermal kaynaktan salanan yksek ak kaynak basncnn azalmasna neden olmakta, bu da buharn ve younlamayan gazlarn (CO2 gibi) daha fazla buharlamasna ve santral yzeyinde kalsit tabakasnn oluumuna neden olmaktadr. Kuyularda boru cidarlarnda kalkerleme oluumu, boru apnn daralmasna ve jeotermal aknn snrlanmasna yol aacandan bu kalkerlemenin giderilmesi gerekmektedir.

Jeotermal akkann kuyulardan boru hatlarna iletilmesi aamasnda, sistemde oluabilecek

Kalsit kabuklamasn nlemek iin kimyasal inhibitrler enjekte edilmekte ve stabil ak kontrol ve manel vanalar vastasyla salanmaktadr. Boru hatlar vastasyla toplanan jeotermal akkan belirli bir basn altnda ayrtrlmak zere ayrma istasyonuna iletilmekte ve elde edilen buhar trbinlerin evrilmesinde kullanlmakta ve geriye kalan basn ve scakln kaybetmi akkan (yaklak %80), reenjeksiyon pompalar ve boru sistemi vastasyla reenjeksiyon kuyularna baslmaktadr. Bylelikle, jeotermal akkan evreye zarar vermeden tekrar yeraltna iletilecek ve bylece jeotermal kaynan korunmas ve rezervin sreklilii salanm olacaktr.

Alaehir jeotermal sahasnn yksek entalpili bir saha olmas dolaysyla santral tasarmnn

ift kademeli buharlatrma (double-fla) teknolojisi ile yaplmas planlanmaktadr. Bu sistemde, ayrma istasyonuna getirilen jeotermal akkan ncelikle yksek basn buhar ayrcsnda buhar ve sv olarak ayrtrlr. Bu sv tekrar dk basnl buhar ayrtrcsna alnarak, dk basnl buhar svdan ayrtrlr. Elde edilen yksek basnl ve dk basnl buhar, enerji retmek iin buhar trbinine, geriye kalan akkan ise reenjeksiyon sistemine iletilir. Tesise jeotermal su yaklak 180C civarnda gelecek ve proses sonrasnda enerjisi alnan jeotermal su 100C nin altnda bir scaklkta reenjekte edilecektir. Soutma kulesindeki su scakl ise yaklak 32-33C civarnda olacaktr.

Projenin evresel etkileri inaat, iletme ve iletme sonras dnem olarak ana periyotta

Blm Vte detayl olarak incelenmitir. Ayrca jeotermal kuyu almas srecinde oluacak sondaj amuru ve alacak iilerden oluacak kat atklar ve atksu muhtemel evresel etkiler olarak ortaya kmaktadr. evresel etkilerin net bir ekilde ortaya konulabilmesi iin proje alanndaki mevcut durum Blm IVte incelenmi, ayrca mevcut durumun yan sra grlt ve su kalitesine ilikin alan temsil edecek noktalarda analiz yaplmtr.


xxvi / xxvii

naat dnemine ilikin en nemli evresel etkiler, inaattan kaynakl toz, atksu, kat atklar, kaz fazlas malzeme ve grlt oluumudur. naat dnemi boyunca oluacak toz miktarnn ynetmeliklerde verilen snr deerlerin altnda olaca yaplan hesaplamalar ile ortaya konmutur. Atksu karakterizasyonunda ise inaat dneminde alacak iilerden kaynakl evsel nitelikli atksu oluumu projekte edilmi olup, bu suyun paket artma tesisi sonrasnda yine ynetmeliklerde verilen snr deerleri salayacak ekilde alc ortama dearj edilecei taahht altna alnmtr. Oluacak evsel nitelikli kat atklar Piyadeler Belediyesi tarafndan alnarak bertaraf edilecek, kaz fazlas malzeme ise yine Piyadeler Belediyesi tarafndan gsterilecek alana depolanarak bertaraf edilecektir. Bu hususlarda Piyadeler Belediyesi protokoller yaplmtr.

Sondaj kuyularnn almas srasnda oluacak sondaj amurlarna ynelik nlemlerin

alnabilmesi iin ncelikle evre ve ehircilik Bakanl tarafndan yetkilendirilmi bir laboratuvara sondaj amuru analizi yaptrlmtr. Bu analiz sonucunda ortaya kacak sondaj amurunun Tehlikesiz Atk niteliinde olduu belirlenmitir. Oluacak sondaj amurlar her bir kuyu bana alacak ve mud-pit denilen taban ve anlar szdrmaz amur havuzuna doldurulacak, belli bir sre beklenerek amurdaki suyun buharlamas sonrasndan yine st szdrmazlk salanp toprakla kapatlarak bertaraf salanacaktr. Kuyularda alacak iilerden oluacak kat atklar yine Piyadeler Belediyesi tarafndan alnacak olup, evsel nitelikli atksular ise szdrmaz fosseptikte biriktirildikten sonra yine Piyadeler Belediyesi tarafndan alnarak bertaraf edilecektir.

letme aamasnda ise oluabilecek etkiler, yine alacak iilerden kaynakl oluacak

evsel nitelikli atksular ve kat atklar, santralden kaynakl grlt, jeotermal akkan iinde doal olarak bulunan gazlar ve enerji retimi sonucunda kalan jeotermal akkandr.

letme aamasnda oluacak evsel nitelikli kat atklar Ynetmelikler erevesinde

biriktirilerek Piyadeler Belediyesi tarafndan alnarak bertaraf edilecektir. Oluacak evsel nitelikli atksular ise paket artma tesisinde artlarak yasal mevzuatn belirlemi olduu snr deerler erevesinde dearj edilecektir.

Jeotermal akkan iinde doal olarak bulunan ve santralde enerji retimi sonrasnda ortaya

kacak olan karbondioksit (CO2), azot (N2), metan (CH4) gibi gazlar olacaktr. Santralde elektrik retimi ncesinden jeotermal akkan iinde bulunan bu gazlar ayrtrcda, jeotermal akkandan ayrlarak atmosfere verilecektir. Yaplan hesaplamalarda tm gazlarn yasal mevzuat limit deerlerinin altnda olduu grlmtr.

Proje kapsamnda enerji retimi sonucunda ssn kaybetmi olan jeotermal akkan en

nemli evresel etkiyi oluturabilecek etmendir. Projede yeraltndan karlacak jeotermal akkann, enerji retimi sonrasnda tekrar yeraltna verilecek (reenjeksiyon) olmas sebebiyle bu en nemli evresel etki bertaraf edilmi olacaktr. Ayrca yeraltna geri basma sisteminde herhangi bir aksaklk durumunda, ortada kalacak jeotermal akkann geici sre muhafaza edilecei bir havuz yaplacak olup, bu sayede sistemde bir bozulma olmas durumunda dahi jeotermal akkan hibir alc ortama dearj edilmeyecektir. Dolaysyla projenin en nemli evresel etki unsuru, etkin bir ekilde bertaraf edilmi olacaktr.

letmenin ekonomik mrn tamamlamas ve tesisin artk altrlmamasna karar verilmesi

durumunda yaplm olan tm yaplar kaldrlacak, alan kullanmdan nceki haline geri getirilecektir. Ancak projenin 30 yllk iletme sresi boyunca tesiste yaplacak bakm, onarm almalar ve yenileme almalar ile gerekli izinler alnmak kaydyla iletme mr uzatlabilecektir. Ayrca


xxvii / xxvii

yeraltndan karlan jeotermal akkann, enerji retimi sonucunda tekrar yeraltna baslacak olmas sebebiyle, enerji kayna normalden ok daha uzun sre kullanlabilecektir.

Sonu olarak proje kapsamnda yenilenebilir enerji kaynann kullanlarak enerji retilecek

olmas, jeotermal enerjinin yenilenebilir enerji kaynaklar arasnda en az evresel etkiye sahip tr olmas ve bu proje kapsamnda ngrlen evresel etkilere karn yeterli nlemlerin alnacak olmas sebebiyle proje olumlu bir yatrm olarak ortaya kmaktadr. Proje kapsamnda kullanlacak doal ortama ilikin mevcut evresel durum Blm IVte, muhtemel evresel etkiler ve alnacak nlemler Blm Vte ve projenin dier zellikleri ilgili blmlerde incelenmitir.

Proje kapsamnda mer-i mevzuat kapsamnda izinler alnacak, rapor ierisinde belirtilmi

olan tm taahhtlere yatrmc firma olan Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A. tarafndan uyulacaktr.


1 / 245

I. PROJENN TANIMI VE AMACI (Proje konusu faaliyetin tanm, mr, hizmet amalar, projede kurulacak tesislere ait

karakteristik verileri gsteren tablo, pazar veya hizmet alanlar ve bu alan ierisinde ekonomik ve sosyal ynden lke, blge ve/veya il leinde nem ve gereklilikleri, (Proje alan ve evresindeki su kaynaklarnn grnebilecei lekte renkli harita zerinde su kaynaklar yerleri ve proje alanna mesafeleri, Rapor hazrlanrken proje kapsamndaki tm ilemlerin DS tarafndan onaylanm olan Fizibilite Raporuna uygun olarak hareket edilmesi ve buna ilikin bilgi ve su kullanma anlamas hakknda bilgi)

I.1 Proje Konusu Faaliyetin Tanm, mr ve Hizmet Amalar

Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A.. tarafndan Manisa li Alaehir lesi Erenky, Osmaniye, eneli Kyleri Mevkiinde 1/25.000 lekli topografik haritada zmir L20-b2 paftasnda tapunun 27, 28, 30 ve 31 No.lu parsellerinde toplam 39.975 mlik mlkiyeti ahslara ait tarm alannda jeotermal enerjiden elektrik enerjisinin retildii bir santral kurulmas planlanmtr. 30 MWe kurulu gce sahip olan proje, Manisa Valilii Mlga l evre ve Orman Mdrl tarafndan 17.07.2008 tarih ve 26939 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren ED Ynetmeliinin Ek-II listesi Madde 30 kapsamnda deerlendirilmi olup, 18.10.2010 tarih ve 8012 sayl yazs ile evresel Etki Deerlendirmesi (ED) Gerekli Deildir Karar ve ekinde 101 Karar Numaras ile ED Gerekli Deildir Belgesi verilmitir (bkz. Ek-1)

Sz konusu ED Gerekli Deildir karar bulunan projede 30 MWelik bir santral ve 14 adet

jeotermal kuyu almas iin Manisa Valilii Mlga evre ve Orman Mdrlnden izin alnmtr. 30 MWe kurulu gce sahip Alaehir-1 Jeotermal Enerji Santrali (JES) Projesi kapsamnda 7si retim, 6s reenjeksiyon ve 1 tanesi de kondense reenjeksiyon olmak zere 14 adet jeotermal kuyu yer almakta olup, sistemin balant noktas 154 kV Alaehir TM olarak ngrlmtr.

ED Gerekli Deildir Karar verilen 30 MWe kurulu gcndeki jeotermal enerji retim tesisi

ile ilgili olarak Zorlu Jeotermal Elektrik retimi A.. tarafndan kapasite artrmna karar verilmi olup, hali hazrda 30 MWelik retim lisans ve ED Gerekli Deildir Belgesi bulunan Alaehir-1 JES yatrm iin 45 MWelik lisans tadilat bavurusunda bulunulmutur (bkz. Ek-2).

Dolaysyla proje kapsamnda 15 MWelik bir kapasite art sz konusu olup, bu durum ED

Ynetmelii kapsamnda Ek-II listesinde deerlendirilmesi gereken projeler kapsamndadr. Ancak yatrmc firmann sz konusu proje kapsamnda kredi kullanmay planlamas ve evresel etkilerin daha detayl deerlendirilmesini istemesi dolaysyla, 15MWelik kapasite artn kapsayan toplam 45 MWelik bu projenin ED Ynetmelii Ek-I kapsamnda deerlendirilmesine ynelik bavuruda bulunulmutur. Sz konusu bavuruya istinaden evre ve ehircilik Bakanlnn 12.06.2013 tarih ve 9804 sayl yazs ile bavurunun onayland ve projenin ED Ynetmeliinin 24. Maddesi (b) bendi evresel Etki Deerlendirmesi Ynetmeliine tabi olmayan veya Seme Eleme Kriterlerine tabi projelere kredi almak ve benzeri finansal nedenlerle proje sahibinin talebi zerine Bakanln uygun grd projeler iin uygulanacak prosedr Bakanlka belirlenir. hkm gereince projenin Ek-I listesi projeleri kapsamnda deerlendirilebilecei ve ED Raporu hazrlanarak bavuru yaplmasna dair gr bildirilmitir (bkz Ek-3). Sonu olarak proje kapsamnda bu ED Raporu hazrlanm olup, 45 MWe Alaehir JES Projesi bundan sonra Alaehir JES Projesi olarak anlacaktr.


2 / 245

Kapasite art ile birlikte proje kapsamnda toplam 20 adet jeotermal kuyu almas planlanm olup kuyu lokasyonlar iin toplam 79.558 m2 alan kullanlacaktr. Proje kapsamnda kullanlacak olan 20 adet jeotermal kuyudan 10 tanesinin arazi dzenleme almalar hali hazrda bitirilmi, bu 10 kuyudan 9 tanesinde kuyu alm bulunmaktadr. Santral alan ise 145.300 m2lik alanda yaplmas ngrlmtr. Santral alan 27, 28, 30 ve 31 nolu parseller ile alann gney ucunda kalan tapulama d alann toplamndan olumakta olup, kullanlacak tm alanlar ile ilgili kamulatrma karar kmtr. Sz konusu alanlar ile ilgili 1/1000 lekli nazm imar ve 1/5000 lekli uygulama imar planlarna ilikin sre devam etmekte olup, tarm arazisi niteliindeki btn alanlarn tarm d kullanmna ilikin Manisa l Tarm, Gda ve Hayvanclk Mdrlne bavuru yaplmtr.

Alaehir JES Projesi kapsamnda 20 adet jeotermal kuyu sondaj yaplmas planlanan

tesiste, jeotermal enerji kullanlarak 45 MWe elektrik retilmesi planlanmakta olup, retim miktar 300.000.000 kWh/yl, kapasite faktr %96 olarak ngrlmektedir (bkz. Ek-2). naat ncesi dnem 22 ay, inaat dnemi 38 ay olmak zere 60 ayda tamamlanmas planlanan projenin mr 30 yl olarak ngrlmektedir.

Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A.. 5686 sayl Jeotermal Kaynaklar ve Doal

Mineralli Sular Kanunu kapsamnda 193 numaral Jeotermal Kaynak letme Ruhsatna sahiptir. Santral sahas ve kuyular 5000 hektarlk bu ruhsat alan ierisinde yer almaktadr (bkz. Ek-4).

Jeotermal enerjide retim teknolojisi, yer ssnn akkanlar ve sondajlar aracl ile yzeye

kartlmasndan sonra, bu enerjinin elektrik enerjisine dntrlmesi, s enerjisi eklinde dorudan kullanm, endstri ve turizm alannda eitli yntemlerle kullanlmas eklinde olmaktadr.

Proje alan 14.08.2009 tarih ve 1175 sayl makam oluru ile onaylanan 1/100.000 lekli

Manisa-Ktahya-zmir Planlama Blgesi evre Dzeni Plan ierisinde kalmaktadr. Ancak bu plan ile ilgili olarak yrtmeyi durdurma karar verilmitir.

Trkiyede ve Ege Blgesi'nde gelimeye bal olarak yeni enerji kaynaklarnn gelitirilmesi

ve deerlendirilmesi ihtiyac artmaktadr. Dolaysyla, enerji ihtiyacnn kesintisiz, kaliteli, gvenilir ve ekonomik olarak evreyi en az etkileyecek ekilde karlanabilmesi bir zorunluluk olarak ortaya kmaktadr. Bu nedenle, srdrlebilir gelimenin salanabilmesi amacyla temiz ve evre dostu bir enerji kayna olan yenilenebilir enerji kaynaklarnn en yksek dzeyde deerlendirilerek gelitirilmesi byk nem arz etmektedir.

I.2 Pazar veya Hizmet Alanlar ve Bu Alan erisinde Ekonomik ve Sosyal Ynden nem ve Gereklilikleri

I.2.1 Trkiyenin Enerji Politikas

Trkiyenin enerji politikasnn temel hedefi, enerji ve tabii kaynaklar; verimli, etkin, gvenli ve evreye duyarl ekilde deerlendirerek, lkenin da bamlln azaltmak ve lke refahna en yksek katky salamaktr. Bu balamda Trkiyenin enerji politikasnn ana eleri;

Enerji arznda da bamlln azaltlmas, Enerji arznda kaynak eitliliinin artrlmas, Yenilenebilir enerji kaynaklarnn kullanm ve gelitirilmesine ncelik verilmesi, Farkl teknolojilerin kullanm ve gelitirilmesi ve yerli retimin arttrlmas, evre zerindeki etkilerin her aamada gz nnde bulundurulmas,


3 / 245

Enerji alannda lkemizin blgesel ve kresel etkinliinin arttrlmas, Enerji verimliliinin arttrlmas, Maliyet zaman ve miktar ynnden enerjinin tketiciler iin eriilebilir olmas, Rekabeti piyasa uygulamalar iinde kamu ve zel kesim imknlarnn harekete

geirilmesi olarak ifade edilebilir. lkemiz, kalknma hedeflerini gerekletirme, toplumsal refah artrma ve sanayi sektrn

uluslararas alanda rekabet edebilecek bir dzeye karma abas iindedir. Bu durum, enerji talebinde uzun yllardr hzl bir art da beraberinde getirmektedir. nmzdeki yllarda da bu eilimin devam edecei hesaplanmaktadr. 2011 ylnda 114,48 milyon ton petrol edeerini (TEP) geen yllk enerji arz, bir nceki yla nazaran yaklak %4,8lik bir art gstermitir. 2015 ylnda 170 milyon TEP, 2020 ylnda ise 222 milyon TEP dzeyine ulaaca beklenmektedir.1

2011 ve 2012 yllarna ait elektrik enerjisi retiminin dalm ve birincil enerji kaynaklarna

gre geliimi srasyla Tablo I.1 ve Tablo I.2de sunulmaktadr. Buna gre, toplam elektrik retiminin %43,6s doalgazdan, %28,4 kmrden, %24,2si hidrolik kaynaklardan, %2,8i jeotermal ve rzgrdan, %0,7si sv yaktlardan ve %0,3 yenilenebilir ve atklardan. Trkiye 2012 yl enerji retiminin birincil enerji kaynaklarna gre dalm ekil I.1de grafik halinde gsterilmitir.

Tablo I.1: 2011-2012 Yl Trkiye Elektrik Enerjisi retiminin Dalm

Enerji Kaynaklar

2011 2012

Art (%) Elektrik retimi (GWh)

Toplam erisindeki

Pay (%)

Elektrik retimi (GWh)

Toplam erisindeki

Pay (%)

Termik 171.638,3 74,8 174.871,7 73,0 1,9

Hidrolik 52.338,6 22,8 57.865,0 24,2 10,6

Jeotermal ve rzgr 5.418,2 2,4 6.760,1 2,8 24,8

TOPLAM 229.395,1 100 239.496,8 100 4,4

Kaynak: Trkiye Elektrik letim A..(TEA) 2012 Yl Faaliyet Raporu Tablo I.2: 2011-2012 Yl Trkiye Elektrik Enerjisi retiminin Birincil Enerji Kaynaklarna Gre Geliimi

Enerji Kaynaklar

2011 2012

Art (%) Elektrik retimi (GWh)

Toplam erisindeki

Pay (%)

Elektrik retimi (GWh)

Toplam erisindeki

Pay (%)

Kmr 66.217,9 28,9 68.013,1 28,4 2,7

Sv yaktlar 903,6 0,4 1.638,6 0,7 81,3

Doal Gaz 104.047,6 45,4 104.505,5 43,6 0,4 Yenilenebilir ve Atk 469,2 0,2 714,5 0,3 52,3

Hidrolik 52.338,6 22,8 57.865,0 24,2 10,6

Jeotermal ve Rzgr 5.418,2 2,4 6.760,1 2,8 24,8

TOPLAM 229.395,1 100,0 239.496,8 100,0 4,4

Kaynak: TEA 2012 Yl Faaliyet Raporu 1 Elektrik retim Anonim irketi (EA) 2012 Yl Sektr Raporu


4 / 245

ekil I.1: 2012 Yl Trkiye Elektrik Enerjisi retiminin Dalm

2010 - 2019 dnemini kapsayan retim Kapasite Projeksiyon almasnda Enerji Tabii

Kaynaklar Bakanl tarafndan, 2008 yl sonunda yaanmaya balanan ekonomik krizin elektrik enerjisi talebine etkisi ve gerekleen tketim deerleri dikkate alnarak revize edilen talep serileri kullanlmtr. Talep serileri belirlenirken, 2010-2011 yllarnda her iki talep serisi iin de 2010 ylnn ilk 6 aynda gerekleen talep artlar dorultusunda revize edilen tketim tahminleri alnm, sonraki yllarda ise her iki talep serisi iin eskisi gibi yksek talep serisinde ortalama %7,5, dk talep serisinde ise %6,7 olarak Mays 2008 tarihinde Enerji Talebinin Analizi iin Model (MAED) kullanlarak hesaplanm olan yllk talep art yzdeleri aynen alnmtr. Ayrca bu dnem iin yk erisi karakteristiinin deimeyecei kabul ile puant yk serileri elde edilmitir. Enerji talep tahmini Tablo I.3te gsterilmitir. Alaehir JES Projesinin de bu ihtiyac ksmen karlayabilecek kaynak ve tesislerden biri olarak dnlmektedir.

Tablo I.3: Talep Tahmini (Yksek Talep)

YIL Enerji Talebi

(Yksek Talep) Enerji Talebi

(Dk Talep) GWh Art (%) GWh Art (%)

2009 194.000 194.000

2010 202.730 4,5 202.730 4,5

2011 215.907 6,5 213.880 5,5

2012 232.101 7,5 228.210 6,7

2013 249.508 7,5 243.500 6,7

2014 268.221 7,5 259.815 6,7

2015 288.338 7,5 277.222 6,7

2016 309.675 7,4 295.519 6,6

2017 332.591 7,4 315.023 6,6

2018 357.202 7,4 335.815 6,6

Kaynak: Kalknma Plan (2007-2013), 01.07.2006 tarih ve 26215 sayl Resmi Gazete


5 / 245

I.2.2 Projenin Ekonomik Ynden nemi

2007-2013 dnemini kapsayan IX. Kalknma Plan dneminde; birincil enerji talebinde, ekonomik ve sosyal kalknmayla orantl olarak yllk ortalama %6,2 orannda art ngrlmektedir. Enerji tketimi iinde doal gazn 2005 ylnda %28 dzeyinde olan paynn %34e ykselmesi, petrol rnlerinin paynn ise %37den %31e gerilemesi beklenmektedir. Dier yandan, ayn plan dneminde elektrik talebinin, arlkla sanayi retim ve hizmetler sektrndeki gelimelere paralel olarak, ylda ortalama %8,1 orannda art gsterecei tahmin edilmektedir (bkz. Tablo I.4 ve Tablo I.5).

Tablo I.4: IX. Kalknma Plan Hedefleri

Enerji Hedefleri 2006 2013 2007-2013*

Birincil Enerji Talebi (GWh) 96.560 147.400 6,2

Elektrik Enerjisi Talebi (GWh) 171.450 295.500 8,1

* Dnem iindeki gelimeleri gstermektedir. Ka

Documents

Alasehir JES CED