“Algemene anatomie”o.a. vlakken, assen, termen,

bewegingen

Bewegingsmogelijkheden per gewricht:

MENU

Maak je keuze en klik op het gewenste onderwerp

Via deze button kun je telkens terug naar dit menu

Vlakken

Assen

Anatomische termen

Vlakken en assen, test je kennis

Anatomische termen, test je kennis

Algemene anatomie, skelet

Algemene gewrichtsleer (arthrologie)

Schoudergordel

Schoudergewricht

Elleboog

Polsgewricht

Vingergewrichten

Duimgewricht

Bekkengordel

Heupgewricht

Knie

Bovenste spronggewricht

Onderste spronggewricht

Romp (wervelkolom)

Vlakken

Frontaal vlak: een vlak // aan het os frontale

Transversaal vlak: een horizontaal vlak

Sagittaal vlak: een voor-achterwaarts verlopend vlak, sagitta is pijl

Sagittaal en mediaan vlak

Mediaan vlak: dit is een sagittaal vlak dat het lichaam in een gelijke linker en rechter helft verdeelt

MENU

sagittale as, as in voor/achterwaartse richting (sagitta =pijl),

ook: snijlijn van sagittaal en transversaal vlak

frontale as, as evenwijdig aan os frontale,ook: snijlijn van transversaal en frontaal vlak

Assen

longitudinale as, as in lengterichting van lichaamook: snijlijn van frontale en sagittale vlak

MENU

Vlakken en assen test je kennis !

frontaal vlak

longitudinale as

transversaal vlak

mediaan vlak

sagittaal vlak

sagittale as

transversale as

MENU

Benoem het vlak of de as.Klik voor het juiste antwoord, na 3 sec komt er een ander vlak of andere as

Anatomische termen 1

meer aan beginvan de extremiteit = rompzijde

aan de bovenkant inferior : aan de onderkant

distaal : meer naar het uiteinde

naar de binnenzijde(romp of extremiteit)

lateraal : naar de buitenzijde

naar de kant van de schedelcranium = schedel

caudaal : naar de staartcauda = staart

Alle termen zijn relatief, d.w.z. ten opzichte van elkaar !voorbeeld: de elleboog ligt distaal t.o.v. de schouder, maar proximaal t.o.v. de hand

Het tegenovergestelde is:Wat betekent:

proximaal:

mediaal:

craniaal:

superior:

MENU

Anatomische termen 2

aan de handpalm zijdeaan de voetzool zijde

aan de kant van de fibula tibiaal : aan de kant van de tibia

dorsaal: rugzijde (dorsum = rug)

aan de binnenzijde lateraal : aan de buitenzijde

ulnair : aan de kant van de ulnaaan de kant van de radius

Alle termen zijn relatief, d.w.z. ten opzichte van elkaar !voorbeeld: de middelvinger ligt radiaal t.o.v. de pink, maar ulnair t.o.v. de wijsvinger

palmair:plantair:

mediaal:

radiaal:

fibulair:

Het tegenovergestelde is:Wat betekent:

deze laatste 4 termen hebben hier dezelfde betekenis als resp.:

= lateraal

MENU

= mediaal

Anatomische termen 3

aan de buikzijde dorsaal : rugzijde

oppervlakkig,dichter bij de huid

profundus : dieper in het lichaam

inwendig externus : uitwendig

Alle termen zijn relatief, d.w.z. ten opzichte van elkaar !voorbeeld: de navel ligt superficiaal en meer ventraal t.o.v. de darmen

het tegenovergestelde is:Wat betekent:

ventraal

superficiaal

internus

MENU

Anatomische termen 4 test je kennis !

meer aan begin van extremiteit

inwendig

superficiaal : oppervlakkig in lichaamdieper in het lichaam

externus : uitwendig

distaal : aan uiteinde van extremiteit

aan de buitenzijde (romp of extremiteit) mediaal : aan de binnenzijde

naar de kant van de staart craniaal : naar de kant van de schedel

Al deze termen zijn relatief, d.w.z. ten opzichte van elkaar !

Wat betekent: het tegenovergestelde is:

proximaal

lateraal

caudaal

internus

profundus

aan de rugzijde ventraal : buikzijdedorsaal

palmair / plantairaan de handpalm zijdeaan de voetzool zijde

dorsaal: dorsum : rugzijde

superior: : naar bovennaar beneden inferior

Per muisklik verschijnt willekeurig een term, vervolgens de betekenis daarna het tegenovergestelde

MENU

Functie skelet:• bepaalt (mede) de vorm van het lichaam

• geeft steun aan het lichaam

• biedt bescherming aan organen

• maakt beweging mogelijk (spieraanhechting / gewrichten)

• is ruimte biedend (beenmerg)

• is betrokken bij calcium stofwisseling

axiaal skeletbehoort tot romp

appendiculair skeletbehoort tot ledematen

Indeling:

Skelet

MENU

Korte beenderen, bv voetwortel botten

boven aanzicht

soorten beenderen, voorbeelden:• pijpbeenderen

• platte beenderen

• korte beenderen

MENU

Pijpbeenderen, bv humerus

dorsaal

ventraal

Platte beenderen, bv scapula

dorsaalventraal

lateraal

groeischijf

schacht

ontstaan uit verbening van groeischijf, meestal 2 per pijpbeen (aan elk uiteinde een )

pijpbeen bestaat uit:

• epifyse

• metafyse

• diafyse

• epifysairschijf

MENU

botuiteinden

sterke kraakbeen celdeling= groei

botvorming uit kraakbeen

skelet is dynamisch:

• vorm en funktie bepalen elkaar• trek- en drukkrachten zorgen voor aanmaak en afbraak

naar aantal assen:

• 1 assig

• 2 assig

• 3 assig

naar beweeglijkheid:• synarthrosen (straf gewricht, weinig/geen beweging; met tussenstof)

• synostosen (tussenstof: bot)

• synchondrosen (tussenstof: kraakbeen)

• syndesmosen (tussenstof: bindweefsel)

• diarthrosen (echt gewricht, veel beweging)

Gewrichtsverbindingen Een indeling is mogelijk volgens diverse criteria o.a.:

naar vorm:

• scharniergewricht (lengte of dwars)

• zadelgewricht; eigewricht

• kogelgewricht

MENU

Gewrichtsindeling naar vorm en aantal assen :

lengtescharnier dwarsscharnier1 assig

2 assig

3 assig

ei

plat kogel

MENU

zadel

klik met linker muisknop voor automatische animatie

bursae

Algemene bouw gewrichten:

gewrichtskapsel : tunica synovialistunica fibrosa

caputcavum

hyaline kraakbeen

kraakbeen (hulp) structuren : discus (in bovenaanzicht)

meniscus

labrum (labium)

ligamenten : capsulair (als onderdeel van kapsel)

extra capsulair (niet als onderdeel van kapsel)

extra articulair (niet als onderdeel van kapsel en buiten gewricht)

intra articulair (niet als onderdeel van kapsel en binnen gewricht)

MENU

lagen kunnen t.o.v. elkaar schuiven

Congruentie:Wanneer kop en kom in vorm overeenkomstig zijn, spreekt men van congruente (= gelijkvormige) gewrichtsdelen.Naarmate de gewrichtsdelen meer aan elkaar aangepast zijn, is het gewricht - in het algemeen - stabieler. Niet congruente gewrichtsdelen kunnen meer aan elkaar aangepast worden door kraakbenige hulpstructuren (discus, meniscus, labrum)

Gewricht tussen borstbeen en sleutelbeen:art. sternoclavicularisLet op de discus articularis

Gewricht tussen bekken en heiligbeen:art. sacroiliaca = SI gewrichtLet op de onregelmatige gewrichtsoppervlakken, hierdoor slechts geringe bewegingsuitslagen

MENU

klik voor vergroting

ligament, door beweging (tractie) strak om de kop gespannen

ligament, door beweging strak om de kop gespannen

ligament, ontspannen

Gewrichtsruimte:

MENU

Gewrichten hebben enige speling (= speelruimte of “joint play”), dit is ook nodig om goed te kunnen bewegen. Deze speling komt voort uit de ruimte tussen de gewrichtsoppervlakken. De speelruimte wordt bepaald door de krommingen van de beide oppervlakken die niet geheel aan elkaar gelijk zijn, als ook door het gewrichtskapsel. Afhankelijk van de stand heeft een gewricht meer of minder speling en dus ook meer of minder ruimte tussen de gewrichtsoppervlakken (de gewrichtsruimte of gewrichtsholte). Meestal zijn in de uiterste standen van het gewricht de oppervlakken het meest congruent (= best passend) en zijn delen van het gewrichtskapsel zo op spanning, dat kop en kom strak tegen elkaar zitten (close packed position). In de ongeveer neutrale positie is het kapsel ontspannen en kunnen kop en kom het meest ten opzichte van elkaar bewegen (loose packed position), er is dan dus de meeste “joint play”

loose packed positionmeest beweeglijke positie !ook : Bonnetse stand

close packed position

Smering kraakbeen

Ook door wisselende druk (pompwerking)

wordt synovia verspreid

Beweging zorgt voor smering

Beweging

verplaatsingsrichting van synovia op gewrichtscontactvlak

MENU

Bewegingsrem

• benige structuren

• ligamentaire structuren

• weke delen (spierweefsel, bindweefsel, vetweefsel)

In de eindstand van een gewricht wordt de beweging geremd door:

MENU

weer elevatie tot neutrale positietot maximale depressie standelevatie beweging

Bewegingen van de schoudergordel 1, (van 3)

elevatie stand neutrale positie depressie stand

klik voor automatische elevatie en depressie bewegingen :

depressie bewegingdepressie bewegingelevatie bewegingdepressie bewegingdepressie beweging

schouderhoogte in neutrale positie

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

MENU

neutrale positie

elevatie

depressie

beweging:

neutrale positie protractieretractieretractie naar neutrale positieneutrale positie

klik voor automatische protractie en retractie beweging :

Bewegingen van de schoudergordel 2, (van 3)

neutrale positie protractieretractie

ook wel retrotractie

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

MENU

klik voor automatische laterorotatie en mediorotatie beweging :(gekoppeld aan bewegingen van de arm !)

neutrale positie laterorotatie stand

Bewegingen van de schoudergordel 3, (van 3)

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

MENU

mediorotatiebeweging

laterorotatie beweging

klik voor automatische anteflexie en retroflexie beweging :

Bewegingen van het schoudergewricht 1, (van 3)

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

MENU

anteflexie bewegingretroflexie beweging

neutrale positieretroflexie stand anteflexie stand

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

Bewegingen van het schoudergewricht 2, (van 3)

MENU

klik voor automatische abductie en adductie beweging :

neutrale positieabductiestand adductieiestand

abductiebeweging

adductiebeweging

Bewegingen van het schoudergewricht 3, (van 3)

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

ventrale zijde: draait naar binnen : endorotatie

ventrale zijde: draait naar buiten : exorotatie

MENU

klik voor automatische endorotatie en exorotatie beweging :

Let op: gehele arm beweegt:

Beweging van de elleboog 1, (van 2)

extensiestandook: neutrale positie

(900) flexiestand

flexiebeweging

extensiebeweging

klik voor automatische flexie en extensie beweging : gebruik pijltjestoets voor herhaling!

MENU

klik voor automatische pronatie en supinatie beweging :

Beweging van de elleboog (onderarm !) 2, (van 2) gebruik pijltjestoets voor herhaling!

neutrale positie

pronatiestandsupinatiestand

pronatiesupinatie

MENU

Ligging van pronatie- supinatieas

palmairflexie beweging

Bewegingen van de polsgewrichten 1, (van 2)

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

dorsaalflexie beweging

MENU

dorsaalflexie

palmairflexie

klik voor automatische palmair- en dorsaalflexie beweging :

klik voor automatische ulnaire en radiale deviatie beweging : gebruik pijltjestoets voor herhaling!

Bewegingen van de polsgewrichten 2, (van 2)

neutrale positie ulnaire deviatie

radiale deviatie

inplaats van de term deviatie wordt ook wel abductie gebruikt

MENU

Bewegingen van de vingergewrichten 2, (van 2)

gebruik pijltjestoets voor herhaling!klik voor automatische abductie en adductie beweging (2x) :

abductie adductiestand

abductieadductiebeweging

MENU

Deze bewegingen vinden plaats in de metacarpophalangeale gewrichten (mcp) en zijn uitsluitend in gestrekte stand mogelijk !

De teengewrichten functioneren op dezelfde wijze

Bewegingen van de vingergewrichten 1, van 2

gebruik pijltjestoets voor herhaling!klik voor automatische flexie en extensie beweging (2x) :

De teengewrichten functioneren op dezelfde wijze

extensie flexie

MENU

extensie beweging

extensie

flexie beweging

flexie

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

Bewegingen van de duim 1, (van 3)

flexiestand extensiestand

beweging in vlak van de hand !

extensie beweging

flexie beweging

MENU

klik voor automatische flexie en extensie beweging (2x) :

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

Bewegingen van de duim 2, (van 3)

adductiestand abductiestand

adductie beweging

abductie beweging

MENU

klik voor automatische abductie en adductie beweging (2x) :

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

Bewegingen van de duim 3, (van 3)

repositie oppositie

oppositie beweging

repositie beweging

MENU

klik voor automatische oppositie en repositie beweging (2 x) :

Bewegingen van de bekkengordelgebruik pijltjestoets voor herhaling!

Voorover kantel beweging

Achterover kantel beweging

voorovergekanteld

achterovergekanteld

neutrale positie

bekkenkanteling

MENU

klik voor automatische bekken kanteling (eerst achterover, dan voorover en weer terug tot neutrale positie: 2 keer):

Bewegingen van het heupgewricht 1, (van 3)

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

anteflexie standretroflexie stand neutrale positie

MENU

klik voor automatische anteflexie en retroflexie beweging :

anteflexie beweging(Engels: flexion)

retroflexie beweging(Engels: extension)

Bewegingen van het heupgewricht 2, (van 3)

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

abductiestand adductiestandneutrale positie

MENU

klik voor automatische abductie en adductie beweging :

abductie beweging

adductie beweging

Bewegingen van het heupgewricht 3, (van 3)

gebruik pijltjestoets voor herhaling!klik voor automatische exorotatie en endorotatie beweging :

exorotatie beweging

MENU

endorotatie stand exorotatie standneutrale positie

endorotatie beweging

Let op: hele been beweegt !

Bewegingen van de knie 1, (van 2)

gebruik pijltjestoets voor herhaling!klik voor automatische flexie en extensie beweging :

flexie standextensie stand =neutrale positie

flexie bewegingextensie beweging

MENU

Bewegingen van de knie 2, (van 2)

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

exorotatie beweging

endorotatie beweging

exorotatie stand

endorotatie stand

neutrale positie

MENU

Let op: alleen onderbeen beweegt !

klik voor automatische endorotatie en exorotatie beweging:

Bewegingen van het bovenste spronggewrichtgebruik pijltjestoets voor herhaling!

plantairflexie bewegingdorsaalflexie beweging

neutrale positie

plantairflexie dorsaalflexie

MENU

klik voor automatische plantairflexie en dorsaalflexie beweging:

Bewegingen van het onderste spronggewrichtgebruik pijltjestoets voor herhaling!klik voor automatische evrsie en inversie beweging:

supinatie beweging pronatie beweging

inversie stand (= supinatie stand)

eversie stand (= pronatie stand)

neutrale positie

MENU

Bewegingen van de romp (wervelkolom) 1, (van 2)

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

dorsaalflexie ventraalflexieneutrale positie

ventraalflexie beweging

dorsaalflexie beweging

MENU

klik voor automatische ventraalflexie en dorsaalflexie beweging:

Bewegingen van de romp (wervelkolom) 2, (van 2)

gebruik pijltjestoets voor herhaling!

lateroflexienaar rechts naar links

is altijd t.o.v. de persoon zelf !

MENU EINDE Algemen Anatomie

lateroflexie lateroflexieneutrale positie

klik voor automatische lateroflexie beweging: