ÇALIŞMA HAYATINDA ETİK°ş... · 2016-02-03 · ETİK •İnsanlar arasındaki ilişkilerin temelinde yer alan değerleri; •Ahlaki bakımdan iyi ya da kötü, doğru ya da yanlış

47-ÇALIŞMA HAYATINDA ETİK

Dr. Volkan DÜNDAR

1

İSG ALANINDA ETİK KONULAR

Etik:

Yunanca “ethos” (töre, gelenek, ahlak)

Sözlük anlamı:

Töre bilimi, ahlak bilimi, ahlaki, ahlakla ilgili

Etik Bilim Dalı:

Ahlaki olanın özünü ve temellerini araştıran, insan davranışları ile ilgili problemleri inceleyen bilim dalı

2

ETİK

• İnsanlar arasındaki ilişkilerin temelinde yer alan değerleri;

• Ahlaki bakımdan iyi ya da kötü, doğru ya da yanlış olanın niteliğini ve temellerini araştıran felsefe dalıdır.

• Etik: Davranış kuralları, davranışın bilimi

3

ETİK

• Bütün etkinlik ve amaçların yerli yerine konulması

• Neyin yapılacağı ya da yapılamayacağının,

• Neyin isteneceği ya da istenmeyeceğinin,

• Neye sahip olunacağı ya da olunamayacağının bilinmesidir.

4

ETİK

• Etik; iş hayatı içindeki davranış biçimlerini irdeleyen, düzenleyen bir disiplindir.

• Toplumdaki belirli bir mesleğin, işin, kurumun veya grubun davranış standartlarıdır.

5

Ortak Etik Değerler

• Doğruluk

• Dürüstlük

• Güvenilir olma

• Sadakat

• Adalet

• Yardım etme

• Saygı gösterme

• Adil olma

• Dayanışma

• Yalan söylememe

• Başkasının hakkını yememe

• Başkasının özerkliğine saygı gösterme

• Karşısındakinin güç durumundan yararlanmama

• Başkasının acısını paylaşma

• Herkesi eşit kabul etme

• Kaynakların adil dağıtılması

• Vatandaşlık sorumluluğu

6

SORU

• Aşağıdakilerden hangisi etik kavramı için doğru• bir açıklamadır?• A) Töre kelimesiyle aynı anlamı taşır.• B) Tüm toplumlar için geçerli evrensel gerçekleri• kapsar.• C) Kültürel değerler ve ideallerle ilgili doğruları ve• yanlışları ve bunlara uygun davranış biçimlerini• anlatır.• D) İnsanın iyi ve kötü olarak nitelendirilmesine• neden olan manevi nitelikli huyları ve bunların• etkisiyle ortaya koyduğu iradeli davranışlardır.

7

MESLEKİ ETİK

• İş hayatındaki davranışları yönlendiren, rehberlik eden etik prensipler ve standartlar.

• Belirli bir meslek grubunun üyelerine:• Yol gösterir

• Belli kurallarla davranmaya zorlar

• Kişisel eğilimleri sınırlar

• Yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten dışlar

• Mesleki rekabeti düzenler

• Hizmet ideallerini korur

8

Mesleki etik

• Bir meslek üyesinin davranışları diğer meslekdaşlarınıda yakından ilgilendirir

• Yanlış bir davranış tüm mesleğe duyulan güveni zedeler

• Mesleğin saygınlığının kaybolması tüm toplum için bir kayıptır

• Meslek ahlakı; Her meslek üyesinin iyi olması ilkesine dayanır.

9

Mesleki etik

• Etik kurallar;

• Bir topluluğun ortak değerlerini gösterir

• Üyelerine yetki verir, davranışlarını onaylar

• Disiplin ortamı yaratır

• Dinamik bir süreçtir.

• Sabit kesin kurallar değildir.

10

SORU

• Etik kurallarının aşağıdakilerden hangisini

• içermesi beklenir?

• A) Mesleğin uygulanmasıyla ilgili kurallar

• B) Belirli bir alana yönelik yazılı kurallar

• C) Bireylerin uyması gereken kurallar

• D) Mesleki eğitim kuralları

11

Tıp Etiği

• Sağlık çalışanı-hasta

• Hekim-hekim

• Diğer sağlık çalışanları arasında

• Tıp ve sağlık eğitiminde

• Hekim- Sağlık endüstrisi arasında ilişkileri düzenler

• 1994 yılında 4 başlık halinde tanımlanmıştır.• Zarar vermeme (Primum non nocere)

• Yarar sağlama

• Özerkliğe saygı

• Adil davranma

12

ÇALIŞMA HAYATINDA ETİK KONULAR

• 1- Toplumsal açıdan

• 2- Uluslar arası

• 3- İşyeri düzeyinde

13

1- Toplumsal AçıdanÇalışma hayatındaki etik konular

• Sanayi kuruluşlarının neden olduğu çevre kirliliği• Gürültü, katı, sıvı ve gaz atıklar, tozlar

– Minimata Hastalığı. Japonyada civa zehirlenmesi

– İtai itai hastalığı. Kadmiyum zehirlenmesi

– Chernobyl nükleer santral kazası

– Bhopal kazası14

1- Toplumsal AçıdanÇalışma hayatındaki etik konular

• Sanayi kuruluşları “Gayri sıhhi müessese” olarak adlandırılır.

• Çevreyi olumsuz etkilemenin önlenmesi

• Tehlikeler ve önlemlerin topluma bildirilmesi

• “Risk iletişimi” : abartı ve gizleme yapılmadan toplumun doğru bilgilendirilmesidir.

• Çoklu ölümlü kazalar TOPLUMSAL SORUNDUR.15

2- Uluslararası AçıdanÇalışma hayatındaki etik konular

• Endüstri atıklarının başka ülkelere transferi

• Bhopal kentinde 1984 yılında ABD kökenli UnionCarbide firmasının böcek ilacı üreten fabrikasındaki patlama sonucu yayılan metil izo siyanat gazından 18.000 kişi ölmüş, 150.000 kişi sakat veya hasta olmuştur.

• Çernobil kazası: 1986 yılında

• Fukuşima kazası: 2011

16

2- Uluslararası AçıdanÇalışma hayatındaki etik konular

– İş sağlığı ve Güvenliği standartları,

– İşyeri ortamında izin verilen sınır değerler

• Ülkeden ülkeye değişmektedir.

• Bu bir etik tartışma konusu oluşturmaktadır

• Verimliliği ve karlılığı az olan Ağır ve tehlikeli işler, Güvenlik standartları düşük olan Gelişmekte Olan Ülkelere aktarılmaktadır.

17

3- İşyeri DüzeyindeÇalışma hayatındaki etik konular

• Erkek kadın çalışanlar arasında ayırımcılık

• Terfi ve yükselmelerde Liyakate sadık kalma

• İşçi-İşveren ilişkileri

• İşverenin topluma karşı sorumlulukları

18

İş Sağlığı ve Güvenliğinde Etik Konular

• İş Sağlığı uygulamaları bütün işyerlerini, bütün çalışanları kapsamalıdır.

• Çalışanın sağlık ve güvenliğinden İşveren sorumludur

• Sağlığın korunmasının ötesinde, geliştirilmesi ve en üst düzeyde sürdürülmesi gerekir

• İşin insana- insanın işe uyumu sağlanmalıdır.

19


• İşçilerin sağlığının ve çalışma kapasitesinin geliştirilmesi ve sürdürülmesi

• İş ortamı ve işin, güvenlik ve sağlığı geliştirecek şekilde düzenlenmesi

• İş organizasyonu ve çalışma kültürünün, sağlığı ve güvenliği destekleyici yönde geliştirilmesi

• Olumlu sosyal ortam

• Düzgün çalışma yöntemi

• Verimlilikte artış20


• İş Sağlığı Profesyonelleri (İSP)’nin konuyla ilgili taraflarla ilişkilerinde sorumlulukları vardır.

• İşçi ve temsilcileri• İşveren ve temsilcileri• Devlet• Toplumun tamamı, medya• Sosyal güvenlik kurumları• Adalet kurumları

• Yasal yükümlülükleri yerine getirmek yetmez. Çalışma hayatının etik konuları da söz konusudur.

21


• İş sağlığı uygulaması; en yüksek profesyonel standartlara ve etik ilkelere uygun yürütülmelidir.

• Çevre ve toplum sağlığına katkıda bulunmalıdır.

• İşçinin yaşamını ve sağlığını koruma

• İnsan onuruna saygı

• Politika ve programlarında en yüksek etik ilkeleri geliştirme esas olmalıdır.

22


• İSP’nin Profesyonel davranışları • Dürüstlük• Tarafsızlık• Sağlık verilerinin gizliliği• İşçilerin özel bilgilerini koruma

• Özelliklerini içermelidir

• Tam profesyonel bağımsızlığa sahip olmalıdır.

• İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları, etik sorunların en önemli çözüm yeridir.

23

İSP’nin Görev ve Yükümlülüklerinin Etik Yönü

• Uluslararası İş Sağlığı Komisyonu (ICOH, İnternational Commission on OccupationalHealth) 2002 Raporu.

• İnternational Code of Ethics for OccupationalHealth Professionals,

• Çeviri: Demiral Y. İş Sağlığı Profesyonelleri için Uluslararası Etik Kurallar, ÇSGB Yayını.

24

SORU

• Mesleki etik prensiplerine ilişkin olarak “İş

• sağlığı profesyonelleri için uluslararası etik

• kurallar” aşağıdaki kuruluşlardan hangisi tarafından hazırlanmıştır?

• A) WHO: Dünya Sağlık Örgütü

• B) ILO: Uluslararası Çalışma Örgütü

• C) ICOH: Uluslararası İş Sağlığı Komitesi

• D) EU-OSHA: Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği

• Ajansı

25


Amaçlar ve Danışmanlık Rolü:

• İş Sağlığı uygulamasının amacı:• İşçilerin sağlığını korumak-desteklemek• Güvenli ve sağlıklı iş ortamı oluşturmak• İşçilerin iş kapasitelerini ve işe erişimlerini korumak.

• Bu amaç uğruna yapılması gerekenler:• Risk değerlendirmesinde geçerli yöntemler kullanmak• Etkin önlemler önermek• Uygulamaların sürekliliğini sağlamak• İşverenin iş sağlığı ve güvenliği sorumluluklarını yerine getirmek• İşçinin sağlığını korumak için yeterli ve dürüst önerilerde bulunmak• İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları ile doğrudan ilişkide bulunmak

26


Bilgi ve Uzmanlık:

• İş ve çalışma ortamına yakın olmak• Bilimsel ve teknik bilgiye sahip olmak• Risk yönetiminde verimli yöntemler kullanmak

• Politikalar• Temiz teknoloji seçimi• Mühendislik kontrol yöntemleri• İş düzenlemeleri• İş yerinin işçiye uyarlanması

• İşçiler ve Yönetimle yakın iletişimde olmak

27


Politika ve Program Geliştirilmesi:

• Risk etmenleri konusunda yönetimi ve işçileri bilgilendirmek

• İş sağlığı ve güvenliği Politikası oluşturmak

• Tehlikeleri önleme programı oluşturmak

• Acil durum planlamalarını yapmak28


Önleme ve Hızlı Hareket Etmenin Vurgulanması

• Önlemler teknik açıdan kusursuz, basit olmalıdır

• Önlemlerin etkinliği kontrol edilmelidir

• Ciddi bir risk oluştuğunda hızlı hareket edilmelidir

• Risk hakkında belirsizlik varsa düşüncesini açık ve net belirtmeli, gereğinde diğer profesyonellere danışmalıdır.

29


İyileştirici eylemlerin izlemi:

• İSP, risklere karşı önerdiği önlemlerin dikkate alınmaması durumunda – üst düzey yönetime konunun önemini – bilimsel bilgiyi – yasal sınır değerleri– sağlık koruma standartlarını – işverenin yasal yükümlülüklerini, – konu ile ilgili kaygılarını yazılı olarak bildirmeli,

• Yetkili makamlarla ilişki kurmalıdır.30


• Güvenlik ve sağlık bilgileri:– İş tehlikeleri konusunda İşçileri bilgilendirmeli

– İşveren ve işçi temsilcileriyle işbirliği yapmalı

– Tarafsız olarak bilimsel bilgi sağlamalı

• Ticari Sırlar:– Öğrendikleri endüstriyel ve ticari sırları açıklamamalı

– İşçilerin ve toplumun güvenliği ve sağlığını korumak için gerekli bilgileri saklamamalı

– Gerektiğinde yetkili makamlara danışmalı

31


Sağlık İzlemi:

• İş sağlığı hedefleri, sağlık izlem yöntemleri ve işlemleri açıkça tanımlanmalı

• İzlem işçinin onayı alınarak yürütülmeli

• Onay alınırken yeterli bilgilendirme yapılmalı

• İzlem Yetki belgesi olan bir profesyonel tarafından yapılmalıdır.

32


İşçiyi Bilgilendirme:

• Muayene sonuçları ilgili işçiye açıklanmalı

• İşe uygunluk kararına işçinin itiraz hakkı olmalı

• Bu konuda bir form hazırlanmalı

İşvereni Bilgilendirme:

• Yasal muayene sonuçları, işe uygunluk, maruziyetle ilgili sınırlamalar işverene bildirilmeli

33


Üçüncü kişilere yönelik tehlike:

• İşçinin sağlık durumu başkalarını tehlikeye sokuyorsa işçi durumdan haberdar edilmeli.

• Yetkili makam haberdar edilmeli

34


Biyolojik izlem ve araştırmalar:

• İşçinin sağlığı için izlemede kullanılacak testler etkin olmalı

• İnvaziv olmayan yöntemler seçilmeli

• İnvaziv bir test gerekiyorsa işçinin “aydınlatılmış onamı” alınmalıdır.

• Testler sigortanın çıkarları için kullanılmamalıdır.35


• Sağlığın desteklenmesi:– Uygulamalarında işveren ve işçilerin katılımını

sağlamalı– Kişisel verilerin gizliliğini korumalı, kötüye kullanımını

engellemelidir.

• Toplumun ve Çevrenin Korunması:• Çevresel tehlikelerin önlenmesi için;

– tanımlama, – değerlendirme, – tanıtma, – haberdar etme

36


Bilimsel Bilgiye Katkı:

• Yeni veya kuşkulanılan iş tehlikelerini, yeni önleme yöntemlerini

• Bilimsel topluluklara

• Halk sağlığı kurumlarına

• İşçi temsilcilerine bildirmeli

• Araştırmalarında Bağımsız etik kurul onayı almalıdır.

37

İSP’nin Çalışmasının Etik Yönü

• Yeterlilik, Doğruluk, Tarafsızlık:– İşçilerin sağlığı ve güvenliğinden yana, Bilimsel ve

teknik yeterlilikle, Tarafsız önerilerde bulunmalı

• Profesyonel Bağımsızlık: – Yargıları ve beyanları çıkar çatışmalarından

etkilenmemeli

• Eşitlik, ayırım gözetmeme, iletişim:– Çevresindekilerle güven, gizlilik, eşitliğe dayalı ilişki

kurmalı

– Taraflarla açık iletişim kanalları kurmalı

38


• İş Sözleşmesine Etik Hüküm:

• Kayıtlar:

• İşletmedeki iş sağlığı sorunları ile ilgili kayıtları tutmalı• İş ortamı izlem verileri

• İş öyküsü

• İş riskleri

• Maruziyet

• Kişisel izlem verileri

• İşçiler iş ortamı izlem verilerine ve kendi sağlık kayıtlarına ulaşabilmelidir.

39

SORU

• 74. İşyerlerinde yapılması gerekli olan iş sağlığı ve güvenliğine yönelik faaliyetlerin, etkili,

• sürekli ve sistematik olarak yürütülebilmesi aşağıdakilerden hangisi ile sağlanır?

• A) İşyeri ortamının ölçülmesiyle

• B) Kontrollerin yapılmasıyla

• C) Belge Sisteminin yerleştirilmesiyle

• D) İş ekipmanlarının kontrolüyle

40

SORU

• Aşağıda yer alanlardan hangisi İş Güvenliği

• Uzmanının yükümlülükleri için yanlıştır?

• A) İşverenin meslek sırlarını gizli tutmak

• B) İşin normal akışını mümkün olduğunca aksatmamak

• C) İşyerinde verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına

• katkıda bulunmak

• D) Görevlendirildiği işyerlerinde yapılan çalışmalara

• ilişkin tespit ve tavsiyelerini yalnızca sözlü olarak işverene iletmek

41


• Tıbbi gizlilik:

– Bireysel tıbbı veriler gizli tutulmalı

• Toplu Sağlık Verileri:

– Bireysel tanıma şansı olmadan tıbbi veriler toplu olarak yetkililere açıklanabilir.

• Sağlık Profesyonelleri ile ilişkiler:

– İşçinin yararına ve bilgisi dahilinde kişisel hekimine bilgi verip ondan bilgi alabilir

42


• Suistimal ile mücadele:• İş sağlığı verilerinin kötü kullanımı, bulguların

gizlenmesi, tıbbi gizliliğin ihlal edilmesi, bilgilerin bilgisayara konması

• Sosyal taraflarla ilişkiler:

• Etiği destekleme ve denetim:– En yüksek etik standartları sağlamak için taraflarla

iş birliği

– Etik standartların uygulanmasının denetimi

43

Etik Konusunda Yasal Düzenlemeler

• İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU• Kanun No. 6331 Kabul Tarihi: 20/6/2012

• MADDE 8 – (1) İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkileri, görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamaz. Bu kişiler, görevlerini mesleğin gerektirdiği etik ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde yürütür.

• (2) İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları; görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirir; bildirilen hususlardan hayati tehlike arz edenlerin işveren tarafından yerine getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın yetkili birimine bildirir.

44

SORU

• Aşağıdakilerden hangisi iş güvenliği uzmanının tespit ve tavsiyelerini yazacağı defterin özelliklerinden birisi değildir?

• A) Kendinden kopyalı olmalı

• B) A4 boyutunda olmalı

• C) Seri numaralı olmalı

• D) Onaylı olmalı

45


• İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK

• 20 Temmuz 2013 • Mesleki bağımsızlık ve etik ilkeler•

• MADDE 42 – (1) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ve bu Yönetmelik kapsamındaki eğitimlerde görevlendirilenler;

•

• a) Sağlık ve güvenlik riskleri konusunda, işveren ve çalışanlara önerilerde bulunurken hiçbir etki altında kalmazlar.

•

• b) Hizmet sundukları kişilerle güven, gizlilik ve eşitliğe dayanan bir ilişki kurar ve ayrım gözetmeksizin tümünü eşit olarak değerlendirirler.

46


• c) Çalışma ortamı ve koşullarının düzenlenmesinde, kendi aralarında, yönetici ve çalışanlarla iletişime açık ve işbirliği içerisinde hareket ederler.

•

• (2) Mesleki bağımsızlığın sonuçları hiçbir şekilde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilenlerin aleyhine kullanılamaz ve yapılan sözleşmelere mesleki anlamda bağımsız çalışmayı kısıtlayabilecek şartlar konulamaz.

•

• (3) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile bu Yönetmelik kapsamındaki eğitimlerde görevlendirilenlerin hak ve yetkileri, görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamaz. Bu kişiler, görevlerini ve uzmanlık bilgilerini mesleğin gerektirdiği etik ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde sürdürür.

47

SORU

• 26. Çalışma yaşamında etik ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

• A) İş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri, yargılarını bilimsel bilgiye ve teknik yeterliliğe dayandırmalı ve gerektiğinde uzman görüşüne başvurmalıdır.

• B) İş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri, işlevlerini yürütmede tam bir profesyonel bağımsızlık aramalı, bunu sürdürmeli ve gizlilik kurallarına

• dikkat etmelidirler.• C) İş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri, güvenilir olmayan ya da verilen

işin gereklerine ilişkin yeterli öngörü değeri taşımayan kontrol testleri• ve araştırmaları kullanmamalıdır.• D) İş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri, gizlilik ilkesine aykırı olduğu için

herhangi bir nedenle iş yeri sorunlarına ilişkin kayıt tutmamalıdır.

48

• 9. Aşağıdakilerden hangisi işyeri hekimlerinin• bağımsızlıkları için uygun değildir?• A) Özellikle sağlık ve güvenlik konusunda, işçilere• önerilerde bulunurken işverenle birlikte hareket

ederler.• B) Mesleki bilgilerini uygularken işveren ve işçilerden

mesleki anlamda bağımsız olarak çalışır ve işverenden talimat alamazlar.

• C) Çalışma ortamı ve koşullarının düzenlenmesinde• kendi aralarında ve yönetici ve işçilerle iletişime açık ve

işbirliği içerisinde hareket ederler.• D) Hizmet sundukları kişilerle güven, gizlilik ve eşitliğe

dayanan bir ilişki kurar ve ayrım gözetmeksizin tüm işçileri eşit olarak değerlendirirler

49

SORU

SORU

• Aşağıdakilerden hangisi “Kamu Görevlileri Etik• Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları• Hakkında Yönetmelik” açısından bakıldığında• etik davranış ilkelerinden birisi değildir?• A) Topluma hizmet bilincinin yaygınlaştırılması• B) Nezaket ve saygı kurallarının yaygınlaştırılması• C) Amaç ve misyona bağlılık bilincinin

yaygınlaştırılması• D) Kurumun ticari ve hukuki menfaatlerinin

korunması

50

SORU

• İş güvenliği uzmanı işyerinde belirlenen yakın ve hayati tehlike oluşturan bir hususun acil müdahale gerektirmesi hâlinde ne şekilde hareket eder?

• A) İşveren veya işveren vekilinin onayını almak• kaydıyla geçici olarak işi durdurur.• B) Kendi yetkisini kullanarak herhangi bir onay• almadan işi durdurur.• C) Bölge çalışma müdürlüğünün onayını alarak• işi durdurur.• D) İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun onayını• almak şartıyla işi durdurur.

51

SORU

• Aşağıdakilerden hangisi iş sağlığı profesyonelleri

• için uluslararası etik kurallar rehberine göre iş sağlığı çalışanlarının işlevlerinin yürütülmesine

• ilişkin koşullar arasında yer almaz?

• A) Eşitlik, ayrım gözetmeme ve iletişim

• B) Yeterlilik, doğruluk ve tarafsızlık

• C) Profesyonel bağımsızlık

• D) İşverenin haklarını koruma

52

SORU

• Aşağıda yer alanlardan hangisi iş sağlığıprofesyonelleri için uluslararası etik kurallar rehberine uygun değildir?

• A) İşçinin sağlık durumunun ve yürütülen işindoğasınınbaşkalarının güvenliğini tehlikeye sokma olasılığı varsa, işçi durumdan açık şekilde haberdar edilmelidir.

• B) Özellikle tehlikeli bir durumda, yönetim ve ulusal yönetmeliklerce gerekli ise yetkili makam, üçüncü kişileri korumak için gerekli önlemlerden haberdar edilmelidir.

• C) İş sağlığı profesyonelleri önerilerinde, söz konusu işçinin işi ile tehlikeye uğraması olası kişilerin sağlığının ve güvenliğinin arasını bulmaya çalışmalıdır.

• D) Çevre için tehlikeli, olabilecek işyerlerinde ancak A grubu iş güvenliği uzmanları hizmet verebilmektedir.

53

SORU

• Aşağıdakilerden hangisi iş sağlığı profesyonelleri

• için uluslararası etik kurullar rehberine

• göre suistimal durumu arasında yer almaz?

• A) Bulguların alıkonması

• B) Tıbbi gizliliğin ihlal edilmesi

• C) Bilgilerin ortak kullanımlı bilgisayarlara yüklenmesi

• D) Tıbbi verilerin işyeri hekimi sorumluluğu altında gizli dosyalara kayıt edilmesi

54

SORU

• Aşağıda sayılanlardan hangisi mühendislik etiğinin temel ilkeleri açısından yanlıştır?

• A) Mühendisler yalnızca tarafsız ve gerçeğe uygun resmî raporlar yayınlamalıdır.

• B) Mühendisler mesleki görevlerini yerine getirirken, toplumun sağlığını, refahını, can ve mal güvenliğini en önde tutmalıdır.

• C) Mühendisler çalıştığı kuruluşun hak ve menfaatlerini• ön planda tutmalıdır, zira ancak bu şekilde orada iş sahibi

olacaktır.• D) Mühendisler mesleki konularda işveren veya müşteri

ayrımı yapmadan güvenilir vekil olarak davranmalı ve taraflar arasındaki çıkar çatışmalarınıniçine girmemelidir.

55

SORU

• Aşağıdaki ilkelerden hangisi mesleki etik ilkeleri arasında yer almaz?

• A) Tarafsız olma

• B) Hesap verebilirlik

• C) Kayıtların gizlenmesi

• D) Herkese eşit davranma

56

SORU

• Aşağıdakilerden hangisi iş sağlığı profesyonelleri için uluslararası etik kurallar rehberine uygun değildir?

• A) İşçiler yalnızca işverene başvurarak sağlık durumları hakkında bilgi alabilirler.

• B) Sağlık izleme sistemi içinde yürütülen muayenelerin sonuçları, ilgili işçilere açıklanmalıdır.

• C) Belirli bir işe uygunluğun değerlendirilmesi işin gereklilikleri ve işçinin sağlığı hakkında yeterli bilgi temel alınarak gerçekleştirilmelidir.

• D) İşçilere, çıkarlarına aykırı olduğunu hissettikleri bir işe uygunlukları hakkında verilen kararlara ilişkin kuşkularını belirtme olanakları olduğu bildirilmelidir.

57

SORU

• İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’te, iş güvenliği uzmanlarının yükümlülükleri arasında yer alan “İş güvenliği uzmanları, bu Yönetmelik’tebelirtilen görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu

• kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve işyerinin …………….. ile ilgili

• bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler.” cümlesindeki boşluğa, aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

• A) mobbing ve benzeri• B) etik olmayan davranışları• C) yasal olmayan faaliyetleri• D) meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları

58

SORU

• İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’te yer alan “İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri

• ve bu Yönetmelik kapsamındaki eğitimlerde görevlendirilenler; Mesleki bağımsızlığın sonuçları hiçbir şekilde iş sağlığı ve güvenliği

• hizmetlerinde görevlendirilenlerin aleyhine kullanılamaz ve yapılan sözleşmelere ......................... kısıtlayabilecek şartlar konulamaz.” cümlesindeki boşluğa, aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

• A) mesleki anlamda bağımsız çalışmayı• B) iş ve işyeri seçme özgürlüğünü• C) özgür ve serbest hayat stilini• D) özel hayatı

59

SORU

• İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’te yer alan “İşveren, görevlendirdiği kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşlar tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve .......... tedbirleri yerine getirir. İşveren,

• yerine getirilmeyen hususlar varsa .......... Talepte bulunan kişiye yazılı olarak bildirir ve bu yazışmaların işyerinde düzenli olarak arşivlenmesini

• sağlar.” ifadesindeki boşluklara sırası ile aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

• A) yerine getirilmesi şart / bunlar da yerine getirilerek• B) iş müfettişlerince açıklanan / mazeretsiz bir• surette• C) yazılı olarak bildirilen / gerekçesi ile birlikte• D) cerh edilmeyen / tutanaklar ilave etmeden

60

SORU

• İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’teki iş güvenliği uzmanının yetkilerine göre iş güvenliği uzmanı, işyerinde belirlediği hayati tehlikenin

• ciddi ve önlenemez olması ve bu hususun acil müdahale gerektirmesi hâlinde işin durdurulması için aşağıdakilerden hangisini yapar?

• A) İşverene başvurur.• B) Durumu İş Teftiş Kurumuna iletir.• C) Durumu İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun• gündemine taşır.• D) Sorumlu müdür ile birlikte işyeri hekimine yazılı• olarak bildirimde bulunur.

61

SORU

• İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’te yer alan “İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri

• ve bu Yönetmelik kapsamındaki eğitimlerde görevlendirilenler; Çalışma ortamı ve koşullarının düzenlenmesinde, kendi aralarında, yönetici ve çalışanlarla .......... hareket ederler.” cümlesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

• A) mutlak bir çıkar birliği içerisinde• B) iletişime açık ve iş birliği içerisinde• C) menfaat birlikteliği içerisinde• D) ekonomik çıkarları gözeterek

62

Documents

ÇALIŞMA HAYATINDA ETİK°ş... · 2016-02-03 · ETİK •İnsanlar arasındaki ilişkilerin temelinde yer alan değerleri; •Ahlaki bakımdan iyi ya da kötü, doğru ya da yanlış