Analiza regionalna przedsiębiorstw w zakresie zapotrzebowania na zawody

Badanie pn. „Analiza regionalna przedsiębiorstw w zakresie zapotrzebowania na zawody związane z zieloną gospodarką, w tym zielone miejsca pracy w województwie podlaskim” w ramach projektu „Edukacja zawodowa w województwie podlaskim - analiza potrzeb w kontekście zmian na rynku pracy ” Priorytetu IX, Działanie 9.2

Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawodowego PO KL, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego



Przeprowadzenie analizy regionalnej przedsiębiorstw w zakresie zapotrzebowania na zawody związane z zieloną

gospodarką, w tym zielone miejsca pracy w województwie podlaskim



Identyfikacja i ocena:

branż i wszystkich zawodów funkcjonujących w zielonej gospodarce,

profili zawodowych pracowników, tzw. zielone miejsca pracy,

głównych problemów przedsiębiorców w pozyskiwaniu pracowników z odpowiednimi kwalifikacjami w zakresie zielonych miejsc pracy,

oczekiwań pracodawców na kierunki kształcenia, których kształceniem mogłyby się zajmować szkoły zawodowe,



Identyfikacja i ocena:

stanu wiedzy i świadomości osób zarządzających edukacją zawodową pod kątem rozwoju zielonej gospodarki,

powiązań programów kształcenia edukacji zawodowej pod kątem zielonej gospodarki.

możliwości dostosowania programów kształcenia szkół zawodowych pod kątem zielonej gospodarki,

opracowanie wniosków z analizy, zawierających rekomendacje dające podstawę do działania w zakresie decyzji o wprowadzaniu nowych kierunków kształcenia zawodowego, modyfikacji programów nauczania i ich realizacji, planowania ścieżek rozwoju zawodowego w obszarze zielonej gospodarki.



– RAPORT Z BADAŃ

Metoda Delhi wiedza ekspertów

Panele ekspertów

Identyfikacja sektorów zielonej gospodarki

Analiza PEST materiały wtórne

Wywiady IDI pracodawcy

Wywiady SSI edukacja zawodowa

ANALIZA ZAPOTRZEBOWANIA NA ZAWODY ZWIĄZANE Z ZIELONĄ GOSPODARKĄ W

WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM, W TYM ZIELONE MIEJSCA PRACY

Wywiady CATI-on-linepracodawcy

Wywiady CATI-on-line pracownicy

pogłębienie problematyki badania

Pomiar badanych obszarów

Analiza SWOT



Wyszczególnienie Cel badania Próba

Określenie czynników rozwoju zielonej gospodarki, ich wpływu oraz skutków jej rozwoju.

dane ze statystyki publicznej GUS,opracowania naukowe oraz wyniki badań,opracowania i statystyki Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku, dokumenty programowe i strategiczne województwa podlaskiego i kraju.

Wyłonienie zielonych sektorów województwa podlaskiego.

specjaliści branżowi (N=24), reprezentujący sektor rolniczy, przemysł, budownictwo oraz usługi

Zebranie danych jakościowych na temat czynników i uwarunkowań rozwoju zielonej gospodarki oraz zielonych miejsc pracy.

przedstawiciele podmiotów zaliczanych do zielonych sektorów w subregionach: łomżyńskim (N=5), suwalskim (N=5) i białostockim (N=5). Łącznie próba do badania IDI: N=15.

Analiza PEST

Metoda Delphi

Wywiady IDI




Analiza profilu zawodowego pracowników, problemów pracodawców z pozyskaniem odpowiednio wykwalifikowanych kadr, oczekiwań pracodawców w zakresie kierunków kształcenia zawodowego pracowników zielonej gospodarki.

podmioty zaklasyfikowane do zielonej gospodarki w trzech subregionach: łomżyńskim (N=250), suwalskim (N=294) i białostockim (N=393)

Poznanie zgodności kompetencji z wykonywanymi obowiązkami zawodowymi absolwentów edukacji zawodowej zatrudnionych w zielonych sektorach. Identyfikacja zawodów związanych z zieloną gospodarką, kompetencji i praktycznego przygotowania do pracy zawodowej, postaw proedukacyjnych, sposobów uzyskania pracy oraz formy obecnego zatrudnienia.

absolwenci edukacji zawodowej, zatrudnieni w zielonej gospodarce - ilość wywiadów pozwalająca na przeprowadzenie analizy statystycznej na poziomie sektorów objętych badaniem CATI/on-line w subregionach województwa podlaskiego.

Analiza atrakcyjności i dostosowania kształcenia w zawodach związanych z zieloną gospodarką do potrzeb rynku pracy oraz określenie stopnia powiązania programów kształcenia edukacji zawodowej pod kątem potrzeb zielonej gospodarki.

przedstawiciele placówek edukacji i kształcenia ustawicznego w subregionach: łomżyńskim (N=15), suwalskim (N=19), białostockim (N=26).

Wywiady CATI

Wywiady on-line

Wywiady SSI




Identyfikacja szans rozwojowych zielonych sektorów w oparciu o kluczowe zasoby jak również określenie zagrożeń na jakie narażony jest proces rozwoju zielonej gospodarki.

wyniki analiz danych wtórnych oraz pierwotnych, uzyskanych w toku jakościowych i ilościowych badań terenowych

Opracowanie scenariuszy rozwoju zielonych sektorów gospodarki województwa podlaskiego

eksperci reprezentujący: jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, instytucje badawczo-rozwojowe, przedstawicieli edukacji, doradców zawodowych i pracowników pośrednictwa pracy oraz sferę nauki (N=24).

Panel ekspertów

Analiza SWOT



„Człowiek i środowisko” – raport ONZ z 1969 r.

Zawarty w raporcie opis stanu i prognozowanych zagrożeń wskazywał, że zagrożenia w harmonijnym zapewnieniu rosnącej liczbie ludności świata wystarczających dostaw żywności, wody, minerałów, paliw i innych podstawowych produktów, staną się problemem praktycznie we wszystkich rejonach świata.

Konferencja Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r.„Środowisko i Rozwój”, nazwana „Szczytem Ziemi”

Rozwój ludzkości powinien opierać się na:rozwoju społeczno-gospodarczym zharmonizowanym ze środowiskiem;nieustannym rozwoju społeczno-gospodarczym z poszanowaniem i ograniczonym wykorzystaniem dóbr przyrody;prowadzeniu wszelkiej działalności gospodarczej w harmonii z przyrodą i w taki sposób, aby nie spowodować w przyrodzie nieodwracalnych zmian.



W Polsce, zielona gospodarka jest tematem nowym, zarówno od strony uregulowań prawnych wspierających jej rozwój, jak też praktycznych osiągnięć i ekonomiczno-środowiskowych rezultatów wprowadzania technologii i rozwiązań organizacyjnych służących ochronie środowiska naturalnego.

Podstawowe przyczyny:zbyt powolny proces tworzenia polskiego prawa ekologicznego, wprowadzającego standardy Unii Europejskiej,ograniczone możliwości finansowania inwestycji, związanych z ochroną środowiska.

Polskie dokumenty prawa ekologicznego:Uchwała Rady Ministrów z dnia 10 listopada 2009 r. w sprawie „Polityki energetycznej Polski do 2030 roku”.dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 13 lipca 2010 r. „Kierunki rozwoju biogazowi rolniczych w Polsce w latach 2010-2020”.Ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z dnia 25 lipca 2011 r. Nr 152, poz. 897)



Funkcje te stanowią priorytetowe cele Strategii rozwoju województwa podlaskiego do roku 2020, zakładającej maksymalne i efektywne, w zgodzie z pryncypiami rozwoju zrównoważonego, wykorzystanie przez wszystkich darów natury, przekazanych mu do dyspozycji. Wszystkie te działania mieszczą się w katalogu przedsięwzięć budowy zielonej gospodarki, jak też tworzenia nowych, zarówno pod względem jakości jak też ilości, miejsc pracy.

rozwój sektorów usług turystyki wypoczynkowej i rekreacyjnej

rozwój sektora rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego

rozwój energetyki odnawialnej, opartej na wykorzystaniu substratów pochodzenia rolniczego



Rodzaje działalności

Polska = 100 Województwo = 100

OgółemNa 1

pracującegoOgółem

Na 1 pracującego

Ogółem 2,3 77,4 100,0 100,0

Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; rybactwo 5,9 104,6 9,6 30,3

Przemysł

razem 1,7 81,4 18,2 114,1

w tym przetwórstwo przemysłowe 1,9 84,4 15,8 108,7

Budownictwo 2,3 101,8 7,1 151,2

Handel i naprawy; hotele i restauracje; transport, gospodarka magazynowa i łączność 2,2 88,6 25,7 127,4

Pośrednictwo finansowe; obsługa nieruchomości i firm 1,8 98,8 15,7 227,4

Pozostała działalność usługowa 2,9 95,1 23,7 114,4

Wartość dodana brutto w woj. podlaskim w 2008 r. według rodzajów działalności.

Źródło: Produkt Krajowy Brutto, Rachunki Regionalne, GUS, US Katowice 2008



Rodzaje działalności

PolskaWojewództwo Polska

= 100

Województwo = 100

w tysiącach osób

Ogółem 13711 419 3,1 100

Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; rybactwo 2145 139 6,5 33,2

Przemysł razem w tym przetwórstwo przemysłowe

30912700

6560

2,12,2

15,614,2

Budownictwo 840 19 2,3 4,6

Handel i naprawy; hotele i restauracje; transport, gospodarka magazynowa i łączność

3358 83 2,5 19,8

Pośrednictwo finansowe; obsługa nieruchomości i firm

1469

271,8 6,5

Pozostała działalność usługowa 2809 85 3,0 20,3

Pracujący w gospodarce narodowej w woj. podlaskim w 2008 r. według rodzajów działalności.

Źródło: Produkt Krajowy Brutto, Rachunki Regionalne, GUS, US Katowice 2008



Największym bogactwem naturalnym regionu podlaskiego jest przyroda:

najczystszy stan środowiska naturalnego,nieprzeciętne walory przyrodnicze,zróżnicowany krajobraz i bioróżnorodność.

Podlasie w całości wchodzi w skład ekoregionu „Zielona Płuca Polski”, obszaru tworzącego wieloprzestrzenny system rozwoju społecznego i gospodarczego, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.



32% terytorium regionu to tereny prawnie chronione o szczególnych walorach przyrodniczych. Atrakcyjna turystycznie jest znacznie większa część województwa. Obszar Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000 w woj. podlaskim obejmuje łącznie 1 076,9 tys. hektarów[1], z tego:

WyszczególnieniePowierzchnia w

tys. ha

Obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) – wyznaczone na podstawie Dyrektywy Rady 79/409/EWG w sprawie ochrony dziko żyjących ptaków, tzw. Dyrektywy Ptasiej.

790,4

Specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) – wyznaczone na podstawie Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, tzw. Dyrektywy Siedliskowej dla określonych w załącznikach siedlisk przyrodniczych oraz określonych gatunków zwierząt.

286,5

[1] http://www.wrotapodlasia.pl/pl/ochrona_srodowiska/ochrona_przyrody/natura2000/

http://www.wrotapodlasia.pl/pl/ochrona_srodowiska/ochrona_przyrody/natura2000/







Zielona gospodarka Podlasia obejmuje:- praktycznie wszystkie obszary działalności człowieka, które ukierunkowane

są na ochronę tych wszystkich elementów tworzących pakiet atrakcyjności regionu, którego punktem wyjścia jest bogactwo natury i środowisko

egzystencji przyrody i człowieka.



Zgodnie z raportem Narodów Zjednoczonych (UNEP) z 2011 Towards a Green Economy (W stronę zielonej gospodarki), rozwój zielonej gospodarki opiera się na transformacji dziesięciu kluczowych sektorów:

rolnictwa

rybołówstwa

leśnictwa

turystyki

energetyki

transportu

budownictwa

gospodarki odpadami

gospodarowania zasobami wodnymi

przemysłu efektywnego energetycznie

Wszystkie te sektory występują w woj. podlaskim i we wszystkich istnieje pole do podejmowania działań w sferze modernizacji techniki i technologii produkcji, zwiększenia efektywności energetycznej przy jednoczesnym zmniejszeniu uciążliwości dla środowiska, ekologicznego zarządzania infrastru-kturą komunalną i bytową.



Stosując kryteria UNEP, do obszaru zielonej gospodarki w regionie podlaskim można zaliczyć nieco ponad 26% zarejestrowanych jednostek. Dane te jednak nie mogą stanowić punktu odniesienia dla oceny faktycznej aktywności firm. Z badań GUS dotyczących działalności przedsiębiorstw wynika, że w 2009 r. faktyczną działalność prowadziło nieco ponad 40 tys. podmiotów, tj. niespełna 44% liczby podmiotów zarejestrowanych w systemie REGON. Brak jest przy tym informacji, ile z aktywnych podmiotów działało łącznie w w/w obszarach zielonej gospodarki[1].

W sektorach zielonej gospodarki (poza rolnictwem) pracowało łącznie ok. 83 tys. osób, tj. nieco mniej niż 50% ogółu pracujących. Trudno ocenić jaka jest liczebność pracujących w zawodach, które można zaliczyć do zawodów bezpośrednio związanych z zieloną gospodarką.

Dane w tym zakresie zebrane zostaną w terenowych badaniach ilościowych.

[1] Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2009 roku, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2011.



Zielone zawody

– specjalności zaangażowane w działalność produkcyjną w obszarach związanych z tworzeniem nowych wartości materialnych w obszarze

zielonej gospodarki, bądź działalność ukierunkowaną na poprawę efektywności wykorzystania istniejących zasobów.

Z uwagi na dodatkowe przesłanki wynikające z priorytetów określonych w unijnych i krajowych dokumentach strategicznych, a także Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego do roku 2020, duże znaczenie mają zawody i specjalności występujące w szeroko pojmowanym obszarze rolnictwa, przetwórstwa przemysłowego, energetyki i usług (szczególnie hotele, restauracje i transport).



Documents

Analiza regionalna przedsiębiorstw w zakresie zapotrzebowania na zawody