anatomieanatomie

Thema 20 BewegingsapparaatThema 20 Bewegingsapparaat

Spieren: functiesSpieren: functies

(Voort)beweging(Voort)beweging fixatie:fixatie:

staanstaan ZittenZitten

bescherming:bescherming: vormen deel lichaamswandvormen deel lichaamswand

WarmtevoorzieningWarmtevoorziening beweging levert warmte op beweging levert warmte op

(rillen,klappertanden) (rillen,klappertanden)

SpierenSpieren

Een Een spierspier is een is een weefselstructuur van cellen die weefselstructuur van cellen die de eigenschap hebben te de eigenschap hebben te kunnen samentrekken kunnen samentrekken waardoor beweging mogelijk is. waardoor beweging mogelijk is.

3 vormen: 3 vormen: dwarsgestreept spierweefsel,dwarsgestreept spierweefsel, glad spierweefsel.glad spierweefsel. hartspierweefsel hartspierweefsel

Dwarsgestreept spierweefselDwarsgestreept spierweefsel

Onder de microscoop: dwarse Onder de microscoop: dwarse streping streping

Dwarsgestreept spierweefsel = Dwarsgestreept spierweefsel = skeletspierenskeletspieren

Onder controle van de wilOnder controle van de wil Werkt snel, maar is snel Werkt snel, maar is snel

vermoeid vermoeid

Glad spierweefselGlad spierweefsel

Niet onder controle van de wil Niet onder controle van de wil Werkt langzamer maar is Werkt langzamer maar is

onvermoeibaaronvermoeibaar

Maag, blaas, darmen Maag, blaas, darmen

hartspierweefselhartspierweefsel

Het hart bestaat uit Het hart bestaat uit hartspierweefsel. Het hart is in hartspierweefsel. Het hart is in zijn geheel een onwillekeurige zijn geheel een onwillekeurige spier die continu werkt. spier die continu werkt.

Elkaar tegen werkenElkaar tegen werken

bewegen kan niet met 1 spierbewegen kan niet met 1 spier je hebt altijd een 2e spier nodig die je hebt altijd een 2e spier nodig die

de spier weer terugrektde spier weer terugrekt

deze combinatie van elkaar

“tegenwerkende” spieren kom je over je hele lijf

tegen

 Biceps trekt samen, arm buigt

Triceps trekt samen, arm strekt

Belangrijke begrippenBelangrijke begrippen

willekeurige spier kan alleen willekeurige spier kan alleen verkorten; de spier heeft een verkorten; de spier heeft een antagonist antagonist (tegenwerker)(tegenwerker) nodig om nodig om weer uitgerekt te wordenweer uitgerekt te worden

Tonus:Tonus: spierspanningspierspanning SpierpompSpierpomp: De spierpomp in het been : De spierpomp in het been

vormen het belangrijkste vormen het belangrijkste mechanisme om het bloed vanuit de mechanisme om het bloed vanuit de voet (tegen de zwaartekracht in) via voet (tegen de zwaartekracht in) via de aderen weer terug naar het hart te de aderen weer terug naar het hart te vervoeren. vervoeren.

Spierpomp Spierpomp

http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Peristalsis.gif

Borstwandspieren:Borstwandspieren:

Tussenribspieren zorgen voor de Tussenribspieren zorgen voor de borstademhaling borstademhaling

MiddenrifMiddenrif Het middenrif ( diafragma) Is een Het middenrif ( diafragma) Is een

grote koepelvormige spier die grote koepelvormige spier die borstholte afsluit van de buikholteborstholte afsluit van de buikholte ERGERG belangrijk bij de ademhaling! belangrijk bij de ademhaling!

gewrichtengewrichten

Bewegen en buigen gebeurt met behulp van Bewegen en buigen gebeurt met behulp van gewrichten en spierkracht.  gewrichten en spierkracht. 

Gewrichten zitten op plekken waar twee of Gewrichten zitten op plekken waar twee of meer botten bij elkaar komen. meer botten bij elkaar komen.

Spieren lopen over de gewrichten heen, van Spieren lopen over de gewrichten heen, van het ene bot naar het andere. het ene bot naar het andere.

Ze zitten via pezen aan het bot vast. Ze zitten via pezen aan het bot vast.

Als je spieren zich samentrekken, dan Als je spieren zich samentrekken, dan trekken ze aan de botten zodat er beweging trekken ze aan de botten zodat er beweging in je skelet ontstaat. in je skelet ontstaat.

Hoe ziet een gewricht eruit?Hoe ziet een gewricht eruit?

De uiteinden van de botten die in een De uiteinden van de botten die in een gewricht bij elkaar komen zijn bedekt gewricht bij elkaar komen zijn bedekt met kraakbeen. met kraakbeen.

Kraakbeen dempt de schokkenKraakbeen dempt de schokken Tussen het kraakbeen zit een vloeistof Tussen het kraakbeen zit een vloeistof

die werkt als een smeermiddel. die werkt als een smeermiddel. (gewrichtssmeer=synovia) (gewrichtssmeer=synovia)

Hoe ziet een gewricht eruit?Hoe ziet een gewricht eruit?

Aan weerszijden van een gewricht zitten Aan weerszijden van een gewricht zitten gewrichtsbanden.gewrichtsbanden.

Ze zorgen voor stabiliteit als je Ze zorgen voor stabiliteit als je beweegt en houden de botten op hun beweegt en houden de botten op hun plaats. plaats.

Verschillende soorten Verschillende soorten gewrichtengewrichten

Je hebt verschillende soorten Je hebt verschillende soorten gewrichten die allemaal  eigen gewrichten die allemaal  eigen bewegingsmogelijkheden bewegingsmogelijkheden hebben.hebben.

De manier waarop een gewricht De manier waarop een gewricht kan bewegen hangt af van zijn kan bewegen hangt af van zijn vormvorm

scharniergewrichtscharniergewricht

bijvoorbeeld het bijvoorbeeld het ellebooggewricht en het ellebooggewricht en het kniegewricht kniegewricht

kogelgewrichtkogelgewricht

bijvoorbeeld het bijvoorbeeld het schoudergewricht en het schoudergewricht en het heupgewricht heupgewricht

RolgewrichtRolgewricht

Het gewricht waarmee het Het gewricht waarmee het spaakbeen en de ellepijp om spaakbeen en de ellepijp om elkaar heen kunnen draaienelkaar heen kunnen draaien

ellipsvormig of eigewrichtellipsvormig of eigewricht

bijvoorbeeld het bovenste bijvoorbeeld het bovenste polsgewrichtpolsgewricht

zadelgewrichtzadelgewricht

bijvoorbeeld het gewricht tussen bijvoorbeeld het gewricht tussen handpalm en duimhandpalm en duim

draaigewrichtdraaigewricht

bijvoorbeeld de twee bovenste bijvoorbeeld de twee bovenste nekwervels: de atlas en de nekwervels: de atlas en de draaierdraaier

bottenbotten

functie functie Vormgeven aan het lichaam Vormgeven aan het lichaam het beschermen van interne organen het beschermen van interne organen maken(samen met spieren) beweging maken(samen met spieren) beweging

mogelijk mogelijk betrokken bij de vorming van nieuwe betrokken bij de vorming van nieuwe

bloedcellen. bloedcellen. mineraalopslag. mineraalopslag.

Botten: de bekledingBotten: de bekleding

de binnenlaag van het botvlies de binnenlaag van het botvlies (periost) kan botcellen vormen(periost) kan botcellen vormen

de aangroei van een nieuw bot, na de aangroei van een nieuw bot, na een botbreuk, begint hiereen botbreuk, begint hier

Beenmerg Beenmerg

In het rode beenmerg van de In het rode beenmerg van de platte botten ( bekken, platte botten ( bekken, borstbeen, ribben ) worden borstbeen, ribben ) worden nieuwe bloedcellen gemaakt nieuwe bloedcellen gemaakt