● DOSSIER: PRINSJESDAG ● SCHEIDEN EN PENSIOEN ● DE VOOROORDELEN ALS JE OUDER WORDT

6WWW.ANBO.NL ● SEPTEMBER 2015

ANBO maakt de balans op

FIJNE PRINSJESDAG?

ANBO maakt de balans op

FIJNE PRINSJESDAG?

DOSSIER: PRINSJESDAG ●● SCHEIDEN EN PENSIOENDE VOOROORDELEN ALS JE OUDER WORDT

ANBO maakt de balans op

FIJNE PRINSJESDAG?

ANBO maakt de balans op

ANO_N6_01 1 20/08/15 10:30

2 ANBO ● Nummer 6 ● 2015

2 Colofon en serviCe

4 AnBo loBBY

7 AnBo leDenDAGen

31 rAAD & DAAD 59 Werf een liD en krijG een MYhotelCArD

61 leDenvoorDeel

62 prijspuzzel

37 Mij een zorG Politici over eigen ervaringen

38 sCheiDen Doet… De gevolgen van een scheiding voor uw pensioen

42 WerkGrAAG Deze werkzoekende 50-plussers gáán ervoor

48 het Grijze GevAAr Cabaretier Vincent Bijlo over de vooroordelen over ouderen

52 Met AnBo nAAr zuiD-spAnje

56 op De Werkvloer

inhoud

42

en ook

colofon en serviceAnBohoofdredactie Marte van Santenredactiecommissie Tabitha Poolen, Alex van Scherpenzeel, Renée de Vriestraffic management Tabitha Poolen

realisatie SPN bv, BaarnBladmanagement Caroline van der KooijArt direction Irene Cronevormgeving Marloes Mauleindredactie Esther Speelman, Marije van der Haar-Peters

Druk RoulartaCopyright 2015 ANBO MagazineISSN 1877-3427redactieadres ANBO, Postbus 2012, 3440 DA Woerden Tel (0348) 46 66 66e-mail: magazine@anbo.nlAdvertenties Media Plus bv, BaarnTel (035) 692 59 99

lid worden? Via www.anbo.nl of via het Servicecenter, tel (0348) 46 66 90 (ma. t/m vr. van 10.00 tot 15.00 uur).Aanmelden kan ook bij de dichtstbijzijnde afdeling. De contributie tot en met eind 2015 bedraagt € 19. Contributie tweede lid op hetzelfde adres € 16,50. ANBO-leden ontvangen jaarlijks acht keer gratis ANBO Magazine.lidmaatschap opzeggen? Doe dat vóór 1 december 2015 via servicecenter@anbo.nl of tel (0348) 46 66 90. Contributie wordt niet gerestitueerd. hebt u vragen? Bel de ANBO Raadslijn, tel. (0348) 46 66 88 (werkdagen van 10.00-15.00 uur). Mailen kan ook: raadslijn@anbo.nl prijzen AnBo Magazine Losse nummers € 4,50. Abonnement voor bedrijven € 32,50 per jaar voor acht magazines.Wijzigingen Kunt u doorgeven aan het Servicecenter, tel (0348) 46 66 90, of via servicecenter@anbo.nl.privacy ANBO legt gegevens van ANBO-leden vast. Uw adres kan gebruikt worden om u te informeren over producten en aanbiedingen van ANBO en zorgvuldig geselecteerde andere instanties. Stelt u hier geen prijs op? E-mail dan naar servicecenter@anbo.nl of stuur een briefje naar: ANBO, t.a.v. Servicecenter, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

Be

elD

Co

ve

r is

tock

10

GezoCht: nieuWe BAAn Hoe pak je dat aan

als 50-plusser?

zijn We Blij Met De

nieuWe plAnnen vAn het

kABinet?

Dossierprinsjes-

DAG

9

t

e

l

l

p

p

210x270.indd 1 20/08/15 19:00

3ANBO ● Nummer 6 ● 2015

10 Dossier prinsjesDAG Tops & flops. Hoe doet ons kabinet het?

14 AnBo’s prinsjesDAG

16 ouD-stAAtsseCretAris CléMenCe ross-vAn Dorp over ouDerenBeleiD

20 AnBo’s koopkrAChtonDerzoek

22 het huishouDBoekje vAn De stAAt

e

G

welkom

52

dossier Prinsjesdag

Een paar weken geleden vierde ik mijn verjaardag. Zo

langzamerhand kruip ik dicht naar de vijftig toe. Ik zie daar

niet tegenop, maar raar vind ik het wel. Ik voel me namelijk

minstens tien jaar jonger dan ik volgens de boeken ben. Het

lijkt nog zo kort geleden dat iemand voor het eerst ‘mevrouw’

tegen me zei. Dat gebeurde toen ik als twintiger in de super-

markt stond te twijfelen voor een schap. Het duurde een paar

seconden voor ik doorhad dat de vakkenvuller het tegen mij

had. Want een mevrouw, dat was iemand die OUD was.

Onze buitenkant veroudert sneller dan onze

binnenkant, vertelde een professor psychologie

mij eens. Naarmate de jaren verstrijken, veran-

dert ons uiterlijk, en de wereld om eens heen.

Maar in ons hoofd blijven we min of meer

dezelfde persoon. Vandaar ook dat we

leeftijdsgenoten vaak oud vinden, maar

onszelf niet. En daar komen de vooroordelen

om de hoek kijken. Ouderen vormen ‘een grijs

gevaar’. Het zijn langzame, afhankelijke zeur-

pieten die de maatschappij op kosten jagen.

Allemaal onterechte veronderstellingen. Want

sinds ik bij ANBO werk, heb ik nog nooit zo veel

vitale, enthousiaste en zelfstandige 50-plussers

ontmoet. Die bovendien vaak meer bij de tijd zijn dan

menig dertiger. Waarmee maar weer bewezen is:

leeftijd is niet meer dan een getal. Overigens kan het

helemaal geen kwaad om te blijven geloven dat je

een piepjong kuiken bent. Sterker nog, je hebt daar

juist baat bij. Mensen die zich jonger voelen, zijn

tevredener, hebben meer zelfvertrouwen en voelen

zich beter, blijkt uit onderzoek. Daardoor worden ze

dan gemiddeld weer ouder. In kalenderjaren dus.”

Cabaretier Vincent Bijlo schreef voor ANBO een

essay over de vooroordelen over ouder worden.

Lees het op pagina 48.

Directeur-bestuurder Liane den Haan (48) is verantwoor delijk voor de collectieve belangenbehartiging, woordvoering en politieke lobby van ANBO. Reageren? Kijk op www.twitter.com/lianedenhaan of mail naar magazine@anbo.nl.

Be

elD

Pa

tric

ia s

teu

r s

tYli

nG

em

an

ue

la G

ior

Gi k

leD

inG

do

nn

a m

od

er

na

mensen die zich jonger voelen zijn tevredener!

16 Flamenco & folklore

in Andalusië

‘ouDerenBeleiD GAAt over Mensen

vAn Alle leeftijDen’

26een lAGere enerGie-rekeninG Tot wel 14% korting!

Oud-staatssecretaris Clémence Ross-van Dorp:

210x270.indd 1 20/08/15 19:01

9ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

WIEDE HOED

PAST...

DOSSIERPRINSJES-

DAG

Op Prinsjesdag kijkt het kabinet vooruit, maar

ANBO kijkt ook even om. In dit dossier: hoe

tevreden zijn 50-plussers over de nieuwe

pensioenregels en hervorming van de zorg? Hoe

staat Nederland er fi nancieel voor? En… wat

doet ANBO’s Liane den Haan op Prinsjesdag?

DOSSIER

ANO_N6_20 9 20/08/15 10:43

10 ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

NIEUWE REGELS:TOP OFDOSSIER

PRINSJES-DAG

BE

ELD

GE

TTY

IMA

GE

S, D

E H

AA

KB

RIG

AD

E (K

OE

TS)

ANBO’s prinsjesdagtips voor het kabinet

Nieuwe pensioenregels, veranderingen in de zorg, hervorming van de

huurmarkt… Het kabinet voert fl ink wat maatregelen in die 50-plussers treffen.

ANBO vroeg bijna 10.000 leden en niet-leden: wat vinden wij daarvan? TEKST TABITHA POOLEN

ANO_N6_21 10 7/08/15 10:57

11ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

FLOP? OF

BE

ELD

GE

TTY

IMA

GE

S, D

E H

AA

KB

RIG

AD

E (K

OE

TS)

ANBO ZET IN OP BETERE REGELSAl jaren komt ANBO op voor uw belangen. We praten

met politici en beleidsmakers en maken ons sterk

voor huidige en toekomstige seni oren. Niet alleen in

Den Haag, maar ook lokaal bij gemeenten. ANBO is

uitgegroeid tot de invloedrijkste seniorenorganisatie

in Nederland, en krijgt veel voor elkaar. Bijvoorbeeld

versoepeling van de regels voor samenwonende

AOW’ers, daar werd jarenlang actie voor gevoerd.

In 2013 overhandigden we een petitie voor betere

regels aan staatssecretaris Klijnsma. Zesduizend men-

sen hadden deze ondertekend. Mede door onze inzet

zijn de regels nu versoepeld en duidelijker geworden.

WE BLIJVEN SCHRIJVENVoor de invoering van de nieuwe Wmo

voorzag ANBO al problemen. Deze nieuwe

wet al per 1 januari 2015 invoeren was te

snel, vonden we. En dat bleek te klop-

pen. Het hele idee achter de hervorming van

de langdurige zorg, waarbij we langer

zelfstandig thuis blijven wonen en meer

eigen keuzes kunnen maken, steunt ANBO.

Maar de uitvoering laat te wensen over. We

blijven ons daarom inzetten voor verbete-

ring. Bijvoorbeeld rondom de afschaffi ng van

de CER en de Wtcg. Deze ondersteuning van

zorgkosten moet nu via de gemeente en de

Wmo komen. Maar als gemeenten niet

verplicht zijn om dit uit te betalen, kunnen ze

het geld ook ergens anders aan uitgeven.

ANBO vreest grote verschillen tussen

gemeenten en stelt voor dat landelijk wordt

vastgesteld aan welke regels gemeenten

zich moeten houden. Zulke landelijke kaders

voorkomen veel onduidelijkheid en

ongelijkheid. Dit advies geven we aan de

beleidsmakers. We spreken persoonlijk met

hen en sturen brieven. En dat blijven we

doen tot ook zij inzien dat de Wet maat-

schappelijke ondersteuning meer duidelijk-

heid nodig heeft.

Liane den Haan,

directeur-bestuurder van ANBO

EEN GOED GESPREKDe ANBO-belangenbehartigers zijn vaak in politiek

Den Haag te vinden. ANBO dacht bijvoorbeeld mee

over de nieuwe pensioenregels. We namen deel

aan rondetafel gesprekken en spraken persoonlijk

met Kamerleden en andere politici. En we zien best

positieve kanten aan het nieuwe plan, maar zijn toch

vooral kritisch. Pensioenfondsen moeten namelijk

hogere buffers aanhouden, waardoor indexeren veel

moeilijker wordt. Bovendien is het dan bijna onmoge-

lijk om achterstallige indexatie in te halen of kortingen

uit het verleden ongedaan te maken. Voor miljoenen

Nederlanders is en blijft hun pensioen minder waard.

We blijven zoeken naar mogelijke oplossingen.

WIJ ZOEKEN SAMEN MET POLITICI NAAR OPLOSSINGEN

ANO_N6_21 11 7/08/15 10:57

12 ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

“De ongelijkheid tussen gemeenten is

onacceptabel.”

HOE ZAT HET OOK ALWEER? AOW’ers die veel samen doen, maar wel allebei een eigen huis heb-

ben, worden niet meer aangemerkt als samenwonend. Ze ontvan-

gen daardoor altijd de hogere AOW-uitkering voor alleenstaanden.

Eerder waren de regels onduidelijk en besliste de Sociale Verzeke-

ringsbank (SVB), de uitbetaler van de AOW, erover.

HOE ZAT HET OOK ALWEER METDE PENSIOENFONDSEN? De regels voor de pensioenfondsen zijn dit jaar ver-

anderd met het nieuwe Financiële Toetsingskader

(nFTK). Fondsen moeten hogere buffers hebben,

waardoor indexeren (het pensioen aanpassen aan

de infl atie) moeilijker wordt. Aan de andere kant

hoeven fondsen niet zo snel de pensioenen daad-

werkelijk te verlagen en mogen zij een eventuele

verlaging uitsmeren over een periode van tien jaar.

PENSIOENFONDSEN, CER, WMOMet sommige veranderingen bent u niet zo

blij. Dit zijn de belangrijkste:

• Nieuwe regels pensioenfondsen (door 82%

beoordeeld als slecht tot zeer slecht)

• Afschaffi ng CER en Wtcg (door 81%

beoordeeld als slecht tot zeer slecht)

• Uitvoering vernieuwde Wmo (door 76%

beoordeeld als slecht tot zeer slecht)

HOE ZAT HET OOK ALWEER MET DE CER EN DE WTCG?Per 1 januari 2015 zijn de Compensatie Eigen Risico (CER) voor

zorg en de algemene tegemoetkoming voor chronisch zieken en

gehandicapten (Wtcg) afgeschaft en overgeheveld naar gemeen-

ten. Die hebben een (kleiner) budget gekregen om vanuit de Wet

maatschappelijke ondersteuning (Wmo) mensen die zorg nodig

hebben te helpen. Maar gemeenten zijn hiertoe niet verplicht en

mogen zelf invullen hoe ze dat doen.

HOE ZAT HET OOK ALWEER MET DE NIEUWE WMO?De gemeente regelt sinds dit jaar

een groot deel van de langdu-

rige zorg en ondersteuning. Het

kabinet hoopt hiermee de kos-

ten van de zorg te verminderen.

Daarnaast is het de bedoeling dat

we meer zelf kiezen hoe we onze

zorg willen hebben. En dat we lan-

ger thuis blijven wonen met hulp

en ondersteuning.

“Er ontstaat rechtsongelijkheid door verschillende voorwaarden in de

gemeenten.”

NIEUWE REGELS AOW EN SAMENWONENDe regels voor AOW en samenwonen zijn

versoepeld, en daar bent u blij mee. Een

kwart van de deelnemers aan het onderzoek

vindt het ‘heel goed’ en de helft ‘goed’.

“Mensen moeten elkaar toch

helpen? Dus waarom dan korten?”

Dat kan beter

Snel regelen!

Pluim!

DEZE MAATREGELEN VERDIENEN VOORRANGWaar moet het kabinet de komende periode meer aandacht aan

besteden? We legden een aantal maatregelen voor. Deze waren

het populairst onder respondenten:

• De wijkverpleegkundige een sterkere positie geven (59,2%)

• Minder zorgpremie (58,9%)

• Betere uitvoering Wmo (58,7%)

• Lagere belasting voor ouderen (58,7%)

• Levensloopbestendige woningen voor ouderen (58%)

ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

Snel regelen!

Dit

ond

erzo

ek is

van

23

apri

l t/m

18

mei

201

5 in

gev

uld

do

or

9365

led

en e

n ni

et-le

den

.

ANO_N6_21 12 7/08/15 10:57

ANBO ● Nummer 6 ● 201514

Prins jesdag…En toen was hetANBO’s directeur-bestuurder Liane den Haan en haar assistent Joeri gaan op weg naar Den Haag voor een belangrijke missie...

ANO_N6_27 14 7/08/15 11:21

ANBO ● NUMMER 6 ● 2015 15

PRINS JESDAG…TEKST JOERI VEEN BEELD MARLOES DE VRIES

DOSSIER PRINSJES-

DAG

ANO_N6_27 15 7/08/15 11:21

20 ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

KOMT U NOG ROND?

DE RESULTATEN VAN ANBO’S KOOPKRACHTONDERZOEK

Vaak horen we dat gepensioneerden het slechter hebben dan werkenden. Maar

hoe gaat het nou écht met onze koopkracht? ANBO vroeg twee universitaire

onderzoeksbureaus dat eens uit te zoeken. TEKST TABITHA POOLEN FOTOGRAFIE ISTOCK

KOOPKRACHTONTWIKKELING

De koopkracht is de

afgelopen jaren voor

de meeste mensen

gedaald. Alleen een

deel van de werkenden

is erop vooruitgegaan.

< € 20.000

€ 20.000 - € 30.000

€ 30.000 - € 40.000

€ 40.000 - € 50.000

≥ € 50.000

Gemiddeld

MEDIAAN *OUDEREN (65+)

MEDIAANWERKENDEN

MEDIAAN VUT/PREPENSIOEN

-1,9%

-4,7%

-7,5%

-9,4%

-12,8%

-6,2%

+17,6%

+1,1%

+0,6%

+0,1%

-2,3%

-1,1%

-1,8%

-3,8%

-5,2%

-5,3%

-5,0%

-4,5%

ALSTUBLIEFT!

In juni heeft ANBO dit

onderzoek aangeboden aan

directeur-generaal Werk

Marcelis Boereboom. Lees

meer op pagina 5.

DIT KONDEN WE (GEMIDDELD)

UITGEVEN IN 2013:

€ 23.800 door gepensioneerden

€ 24.200 door vutters en

pre-gepensioneerden

€ 40.500 door werkenden

80% van de gepensio-neerden is erop achteruit-gegaan. 50% van de werkenden is erop achteruitgegaan.

10% van zowel de gepensioneerden als de werkenden is er in vijf jaar meer dan 20% op achteruitgegaan.

Tussen 2009 en 2013 zijn gepensioneerden er

5,1% extra op achteruitgegaan in vergelijking

met werkenden.

Dit is te wijten aan:

• : Niet indexeren aanvullend pensioen.

• : Verandering in het inkomen van een van

de partners, bijvoorbeeld als de werkende

partner ook gepensioneerd is.

• : Minder inkomen uit overig vermogen,

zoals rente en dividend.

VERMINDERING VAN KOOPKRACHT

DOSSIER PRINSJES-

DAG

* De mediaan is het middelste getal als je alle getallen op volgorde zet.

ANO_N6_23 20 20/08/15 10:49

21ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

DE RESULTATEN VAN ANBO’S KOOPKRACHTONDERZOEK

KOOPKRACHT geeft aan hoeveel

geld iemand kan besteden. De koop-

kracht is onder andere afhankelijk van

inkomen, belastingen en infl atie.

INDEXEREN is het aanpassen van

een uitkering aan de infl atie en/of

lonen.

CER (Compensatie Eigen Risico) is een

tegemoetkoming voor mensen met een

laag inkomen die het eigen risico van de

basisverzekering gebruiken.

De CER is in 2013 voor het laatst

uitbetaald.

WTCG (Wet tegemoetkoming

chronisch zieken en gehandicapten)

voorzag in een tegemoetkoming voor

mensen met een ziekte of handicap. De

regeling is per 1 januari 2015 afgeschaft.

Met de WMO (Wet maatschappelijke

ondersteuning) regelt de gemeente

sinds begin dit jaar een groot deel van

de langdurige zorg en ondersteuning.

Daarmee vervangt de Wmo de Wtcg

en CER, maar met minder budget.

Gemeenten mogen de hulp zelf invullen

en zijn niet verplicht dat te doen.

ANBO’S INZET: HOUD REKENING MET MIDDEN-INKOMENS

Inkomens vanaf € 50.000 gaan

het hardst achteruit met wel

12,8%! Deze inkomens be-

staan in verhouding tot lagere

inkomens voor een groter

deel uit aanvullend pensioen.

Dus het niet-indexeren daar-

van leidt tot een forser verlies

aan koopkracht. Dat treft

vooral de middeninkomens,

omdat mensen met een hoger

inkomen meestal over meer

vermogen beschikken. ANBO

vindt dat het kabinet rekening

moet houden met deze groep

middeninkomens, zodat hun

koopkracht daling meer in de

pas loopt met die van andere

inkomensgroepen. We zijn

hierover in gesprek met

Kamerleden en ministeries.

Veel gepensioneerden maakten gebruik van de Wtcg en de

CER, omdat het zorggebruik onder deze groep verhoudingsge-

wijs groot is. Daarom gaan juist zij ook met de afschaffi ng van

de regelingen sterker achteruit in inkomen. Dat de gemeente

nu een deel vergoedt via de nieuwe Wmo, helpt onvoldoende.

Iedereen gaat erop achteruit, maar de laagste inkomens soms wel

2%. ANBO vindt dat hier een belangrijke rol ligt voor de overheid:

mensen met lage inkomens die veel zorg gebruiken, ondervinden

met deze cijfers aantoonbaar fi nancieel nadeel van het weg vallen

van zorgregelingen. Zij moeten daarom extra hulp krijgen op dit

punt. Dat bespreken we ook met politici en ambtenaren.

ANBOONDERZOEK

van degepensioneerdenen en 60% van de werkenden zagen hun vermogen kleiner worden de afgelopen jaren.

ANBO’S INZET: EXTRA HULP VOOR LAGEINKOMENS

WOORDENBOEK

ANO_N6_23 21 7/08/15 11:12

22

Waar gaat ons geld naartoe?

HET HUISHOUDBOEKJE VAN DE STAAT

We betalen allemaal netjes belasting. Maar wat doet de overheid

daar eigenlijk mee? De fi nanciën van 2015 in beeld.

22

Rentelasten staatsschuld: € 8,4 miljard

Ter vergelijking de

uitgaven aan twee

andere zwaargewichten:

Basisonderwijs € 10 miljard

Defensie € 7,3 miljard

Begrotingstekort in 2015• € 15 miljard meer

uitgaven dan inkomsten

• Begrotingstekort per

dag: € 40 miljoen

• Begrotingstekort per

Nederlander: € 868

De inkomsten € 246,8 miljard uit:

• Directe belastingen € 71,8 miljard

• Indirecte belastingen € 74,9 miljard

• Premies volksverzekeringen € 37,2 miljard

• Premies werknemersverzekeringen € 53,9 miljard

• Gasbaten € 9,1 miljard

De uitgaven € 259,6 miljard aan:

• Zorg € 72,9 miljard

• Sociale zekerheid en arbeidsmarkt € 77,6 miljard

• Onderwijs, cultuur en wetenschap € 33 miljard

• Gemeente- en provinciefonds € 18,4 miljard

• Buitenlandse zaken € 10,6 miljard

• Infrastructuur en milieu € 9,2 miljard

• Veiligheid en justitie € 10 miljard

• Rentelasten staatsschuld € 8,4 miljard

• Defensie € 7,3 miljard

• Economische zaken € 4,4 miljard

• Financiën € 4,1 miljard

• Wonen en rijksdienst € 3 miljard

• Binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties-zaken

€ 0,7 miljard

• Overig € 0,1 miljard

MILJOENENNOTA 2015

BR

ON

RIJKSO

VERHEID

DOSSIER PRINSJES-

DAG

GROEIENDE STAATSSCHULD OVERHEIDSSCHULD DAT IS PER NEDERLANDER

2009 € 349 miljard € 21.000

2010 € 373 miljard € 22.000

2011 € 394 miljard € 24.000

2012 € 426 miljard € 25.000

2013 € 441 miljard € 26.000

2014 € 454 miljard € 27.000

2015 € 467 miljard € 28.000

ANO_N6_25 22 20/08/15 10:53210x270.indd 1 20/08/15 16:39

7 43 3 25 32 31 44 5 24 42 36 29 43 21 26 12 42 277 43 3 25 32 31 44 5 24 42 36 29 43 21 26 12 42 27

62 ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

Geef uw oplossing vóór 27 oktober door, bij voorkeur via www.anbo.nl/puzzel. Daar vindt u

ook meer informatie over de prijzen. Of stuur een kaartje naar: ANBO Puzzels, Postbus 2012,

3440 DA Woerden. Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden.

HORIZONTAAL 1 René ......, Mr. Rock-’n-Roll 7 Bezoek 11 Bijbels verhaal 12 Strafwerktuig 13 Dier met kam 14 Symbool voor selenium 15 Stedelijk vervoermiddel 17 Niet eetbaar 18 Ter nagedachtenis van (Lat. afk.) 19 Dronkenmanspraat uit-kramen 21 Zorgen 22 Hoeveelheid 24 Brand 26 Ribbenstoot 28 Wettelijk 31 Zichtbare damp 34 Verwoesting 35 Deciliter (afk.) 36 Grieks eiland 38 Schoonmaakgerei 40 Japanse schrijver en Nobelprijswinnaar in 1994 41 Deel van een spier 43 Gemeente in Gelderland 44 Vooraf 46 De poort van Limburg 47 Maker van Pinokkio.

VERTICAAL 1 Bronwaterstadje in Wallonië 2 Kapselfi xeerder 3 Stenen pot 4 Moeder 5 Beruchte sterkedrank 6 Familielid 8 Staat in de VS 9 Nachtvlinder 10 Soap 13 Dit heeft ANBO opgericht voor woningaanpassingen 15 Onjuist 16 In de nabijheid van 17 Stad in Vlaanderen 20 Los Angeles (afk.) 23 Tennisopslag zonder terugslag 25 Zuivelproduct 26 Hemellichaam 27 Horecaberoep 29 Delfplaats 30 Algemene vergadering (afk.) 32 Album, plaat 33 Onderricht 37 Deel van een schip 39 Lofdicht 41 Voorkeur 42 Loot, takje 45 Doodmoe.

HOOFDPRIJS

TWEEDE PRIJS

T.W.V.

€118

WEEKEND IN HAMPSHIRE HOTEL DEN HAAG U wint een overnachting voor twee personen inclusief ontbijt in het Hampshire Hotel – 108 Meerdervoort in Den Haag. Vanaf dit sfeervolle boetiekhotel in het centrum bent u zó op het strand van Scheveningen. Inclusief gratis entree voor het beroem-de Mauritshuis! Dat wordt genieten van een heerlijk weekendje stad en strand. U kunt uw weekend plannen t/m 31 december 2015 o.b.v. beschikbaarheid. Meer informatie over het hotel: www.hampshire-hotels.com/hampshire-hotel-108-meerdervoort.

5X BACKJOY POSTURE+ Een goede zithouding voorkomt rugklachten, en de BackJoy Posture+ is daarvoor het idealehulpmiddel. Dit innovatieve zitje verlicht namelijk de druk op de wervelkolom. Dankzij het lichte gewicht kan de BackJoy Posture+ makkelijk overal mee naartoe worden genomen. Verkrijgbaar in acht kleuren. Meer informatie op www.backjoy.nl.

Oplossing vorige puzzel: gezond.De prijzen worden onder de goede inzendingen verloot. Winnaars krijgen persoonlijk bericht.

T.W.V. €39,95

MAAK KANS OP MOOIE PRIJZEN! PUZZELMEE

ANO_N6_13 62 7/08/15 10:16

-90%

Nepcertificaat

Echt certificaat

34

Een bestelling die nooit aankomt, een webwinkel die failliet gaat, geld van een

retourzending niet terugkrijgen… Hoe weet je of een webwinkel betrouwbaar is?

Deze checklist helpt u op weg.

zo shopt u veilig onlinein

beeld infographic theo smit

Een goede recensie om erachter te komen of een webshop betrouwbaar is, kunt u online zoeken naar ervaringen van andere klanten met deze winkel. Kijk van tevoren ook op www.klachtenkompas.nl of er klachten zijn over de webshop.

Nepwebwinkels zijn lastig traceerbaar. het internetadres bevat meestal de naam van de echte webwinkel (bijvoor-beeld www.BCC-knallers.com) en het logo lijkt te kloppen. Uit telefoon- en KvK-nummers is niet af te leiden dat er iets niet pluis is, die zijn gekopieerd. Zelfs het keurmerk lijkt te kloppen als u erop klikt. maar wie goed kijkt, ziet in de adresbalk dat de pagina gekopieerd is. het groene slotje ontbreekt en het internetadres begint niet met: https://www.thuiswinkel.org. hieronder staat links een pagina van BCC met een nepcertificaat van thuiswinkel Waarborg, rechts een echt certificaat.

Bij veel webwinkels moet u bij de eerste bestelling een account aanmaken met een zelfgekozen wachtwoord. Bedenk een uniek wachtwoord dat bestaat uit meer dan acht tekens en dat een combinatie is van hoofd- en kleine letters, cijfers en symbolen. Gebruik nooit voor alle winkels hetzelfde wachtwoord.

pas op voor nepwinkels

BErEstErk wacHtwoorD

ANO_N6_16 34 7/08/15 10:27

-90%.

€

35ANBO ● Nummer 6 ● 2015

Nepshops komen en gaan zó snel, dat zelfs Google het niet bijhoudt. De site www.opgeletopinternet.nl speurt dagelijks verdachte domeinnamen en adver­tenties op. Als geverifieerd is dat het om een nepshop gaat, sturen ze een waarschuwingsbericht via Twitter. Deze tweets zijn meteen zichtbaar in de Nepshops­Alert van de Consumentenbond (zie kader rechts).

Veilig betalen De alarmbellen moeten eigenlijk gaan rinkelen zodra een webwinkel vraagt om het hele aankoopbedrag vooruit te betalen. Dat dit via iDEAL kan, zegt niets over de betrouwbaarheid. Webwinkels zijn wettelijk verplicht klanten minimaal 50 procent achteraf te laten betalen (helaas zijn er ook bonafide webwinkels die zich hier niet aan houden). Is nergens op de website een mogelijkheid te ontdekken om achteraf

te betalen, ook niet voor een deel, bestel er dan niet.

Betaal als het kan (en als het niet te veel extra kost) via PayPal of creditcard. Laatstgenoemde is bij winkeliers niet favoriet omdat zij vaak opdraaien voor de relatief hoge kosten die creditcardmaatschappijen rekenen. Maar voor consumenten geeft het extra zekerheid, want wie de bestelling niet ontvangt, kan de transactie ‘betwisten’ en in sommige gevallen laten terugboeken.

PAyPAl Of creditcArd

Checklist tips van de consumentenbond voor veilig online winkelen:1. Controleer via de vergelijkers op

www.consumentenbond.nl of de prijs realistisch is, of op www.tweakers.nl/pricewatch. Is een aanbieding te mooi om waar te zijn, dan is dat waarschijn­lijk ook zo.

2. Check de Nepshops­Alert van de Consumentenbond, daar staan nepshops die actief zijn en waarvoor www.opgeletopinternet.nl nu waar­schuwt. Kijk ook op www.klachten­kompas.nl en www.opgelicht.nl.

3. Wantrouw webwinkels met producten die (nog) nergens anders te koop zijn. Een website die een gloednieuwe spelcomputer of telefoon aanbiedt die verder (nog) nergens leverbaar is, is verdacht.

4. Google het rekeningnummer waar het geld naartoe moet. Als Google geen resultaten vindt, is dat verdacht.

5. Voert de webwinkel een keurmerk? Klik dan niet op het keurmerk op de site van de webwinkel, maar ga naar de website van het keurmerk en zoek daar het lid op, inclusief bijbehorend(e) domein(en).

br

on

Consu

men

tenbond

ONliNe sPeurNeus

ANO_N6_16 35 7/08/15 10:27

Waarom onze angst voor ouder Worden zich vertaalt in vooroordelen

Z e zijn altijd chagrijnig, ze zijn hardhorend, ze dringen overal voor, ze veroorzaken bijna alle verkeersongelukken. Kortom: de senior, de

mens met een leeftijdsuitdaging, de oudere, is een niet te benijden en irritant sujet. Ziek is hij of zij natuurlijk ook altijd, hoe kon ik het vergeten, en gierig natuurlijk en vergeetachtig, nou, vergeet het maar.

Gisteren belde ik mijn moeder om onze lunchafspraak af te zeggen. Ik voelde me niet lekker. “Waarom bel je?” vroeg ze, “je kunt toch ook whatsappen?”“Nee, sorry mam, ik whatsapp niet.”Zij wel. Ze is 80. Toen ze zo oud was als ik, ik ben 50, 30 eigenlijk, want 50 is het nieuwe 30, toen moest ze niets van techniek hebben. Middagen ben ik bezig geweest om haar vertrouwd te maken met de toenmalige, muisloze MS DOS-computer. Ze begreep er niets van. WordPerfect 4.2 heeft ze nooit aan de gang gekregen, een pen was veel handiger. Wat je daarmee schreef, werd meteen opgeslagen op je papiertje. Niets wilde ze weten van computers. Fouten corrigeren tijdens het schrijven? Onzin! Je moet gewoon geen fouten maken. Ik ben gestopt met mijn computerlessen toen ze op een dag per ongeluk haar harde schijf had geformatteerd, waardoor alles wat op de computer stond verloren ging. Klaar, afgelopen, dacht ik, ze wil nooit meer iets met dat moderne gedoe te maken hebben. Niets was minder waar. Op een morgen opende ik mijn mailbox, er zat een mailtje in van Heleen Bijlo. Heleen Bijlo, hoe kan dat nou, dacht ik, we hadden toch met een

Ouderen in hokjes plaatsen? Daar zijn niet alleen jongeren, maar ook wij

senioren hartstikke goed in, aldus Vincent Bijlo. Voor de blinde cabaretier en

schrijver is het zo helder als wat: door van ‘we’ ‘ze’ te maken, horen we er

voor ons gevoel zelf lekker niet bij. teKst VINCENT BIJLO Beeld IsTOCk

We plaatsen ouderen in een apart

hokje, Zodat Ze niet meer

bij ons horen

2ANBO ● Nummer 6 ● 2015

genealogie-oudere uitgezocht dat er maar één Heleen Bijlo bestaat?‘Zoo! Had je niet gedacht hè, van je oude moedertje?’ luidde de tekst van het mailtje. De oude Bijlo rammelde aan de digitale poorten. Ze had inmiddels ook, op 57-jarige leeftijd, haar rijbewijs gehaald en scheurde als Max Verstappen door het land. Ze rijdt al 23 jaar schadevrij, dat kan Verstappen niet zeggen, die reed zijn bolide al na een week in de prak.Whatsappen tijdens het rijden doet mijn moeder niet,

dat vindt ze te gevaarlijk. Dat is het natuurlijk ook, die simpele wijsheid zouden jongeren van ouderen moeten aannemen. Zoals ze eigenlijk veel meer ter harte zouden kunnen nemen, maar dat doen ze niet. Waarom niet?Oud, dat wil je niet zijn, echt niet. Je wordt het natuurlijk wel een keer, daar

helpt geen moedertjelief aan, maar je stelt het uit, zo lang mogelijk uit. Met crèmes, met rimpelvullers, met botox, met zogenaamd hippe kleren, met alles waardoor je denkt dat je buitenkant er nog jeugdig uitziet. Want de jeugd heeft de toekomst en wij, ook al zijn we 50 of ouder, wij hebben nog een heel lange toekomst voor ons.We willen er dus niet aan, dat we ouder worden. We duwen de ouderdom zo lang mogelijk weg. En hoe doen we dat? Met vooroordelen. We plaatsen ouderen in een apart hokje, zodat ze niet meer bij ons horen, we maken ‘ze’ van ze in plaats van ‘we’.

Ze dringen altijd voor bij de kassa van de supermarkt. Dat is een van de wijdst verbreide vooroordelen.

Het komt voort uit het feit dat iedereen ooit in zijn leven weleens een oudere heeft gezien die voordrong. We heb-ben ook jongeren gezien die voordrongen, veel vaker, dat kan niet anders, statistisch gezien, maar van ouderen vinden we het erger. Die hebben tenslotte niks te doen, ook weer zo’n vooroordeel, en als je niks te doen hebt, slaat het nergens op dat je voordringt. Ouderen hebben als het ware nog minder recht dan jongeren om voor te dringen. Dus wat gebeurt er? We zien één oudere voordringen en we denken: ze doen het allemaal. We verheffen een incident tot de gangbare norm. Leer ons de oudere kennen. Het is het mechanisme van: één Marokkaan een dief, alle Marokkanen dieven. Eén blinde met een hond, alle blinden moeten een hond. Hoe vaak het mij al niet gevraagd is. “Meneer Bijlo, waar is uw hond?” Ik antwoord dan meestal: “Nou, we liepen net langs de Chinees...”

Ouderen zijn traag van begrip. Dit vooroordeel werkt volgens precies hetzelfde mechanisme als het vorige. En ook dit vooroordeel deel ik met de oudere. Ook tegen mij wordt vaak een infantiele toon aangeslagen. Zelfs nu nog maken we mee dat aan mijn vrouw wordt gevraagd: “Wil hij nog koffie?” “Geen idee,” zegt ze dan, “vraag het hem zelf.” Ook dit vooroordeel dient met humor bestreden te worden. Terugpraten op dezelfde infantiele toon geeft meestal snel het gewenste resultaat. Je houdt mensen een audiospiegel voor, ze horen hun belachelijke manier van praten of schreeuwen terug. Dat doen ze ook vaak, schreeuwen. Want alle blinden en ouderen en zeker oudere blinden zijn een beetje doof. Praat in zo’n geval heel zacht terug.Hardhorendheid komt natuurlijk wel vaker voor onder ouderen. Onderken dat. Zeg niet, zoals mijn knetterdove oom Carel van 85: “Wat? Ik, een gehoorapparaat? Ga weg zeg, dat is voor oude mensen.”

Ouderen zijn altijd ziek. “Is dat zo, mam?” vroeg ik mijn moeder gisteren, toen ik onze lunchafspraak afzegde omdat ik mij niet lekker voelde. “Ach welnee,” zei ze, “maar je hebt natuurlijk wel vaker dingetjes.” Ouderdom komt met gebreken, zegt men altijd. En daar zijn wij

Wie is vincent Bijlo?Vincent Bijlo (50, getrouwd) is cabaretier,

schrijver en columnist. In 1988 won hij

zowel de publieksprijs als de persoonlijk-

heidsprijs van het Leids Cabaret Festival. Sindsdien

maakte hij zestien theatervoorstellingen en schreef hij

onder meer vier romans. Bijlo is vanaf zijn geboorte

blind. Tot en met februari is hij in de theaters te zien

met zijn voorstelling Het nieuwe nu. Kijk voor meer

informatie en de speellijst op www.vincentbijlo.com.

3 ANBO ● Nummer 6 ● 2015

bang voor, dus wat doen we? We schrijven ouderen af als wrakken. Altijd ziek. Ze dienen te voldoen aan het beeld dat wij van ze willen hebben.

Ouderen zijn gierig, krenterig, wrekkig. Onzin. Sommigen zijn misschien spaarzaam omdat ze al aan het anticiperen zijn op de ‘dingetjes’, de gebreken die met de ouderdom komen. Wellicht zorgen die gebreken voor hogere zorgkosten. Bovendien, ouderen willen dat wij na hun dood zo veel mogelijk van hun kapitaal erven. Dus neem ze hun spaarzaamheid beslist niet kwalijk.

Ouderen zijn eigenlijk gewoon mensen. En ook ouderen zelf hebben vooroordelen. Een van de ergste vooroordelen die ouderen hebben, is dat ze vinden dat anderen oud zijn maar zij helemaal niet. Mijn oom Carel is daar een goed voorbeeld van.Andere ouderen vallen, zij niet. Daar-om zijn ze niet voorzichtig genoeg en wat gebeurt er dan? Ze vallen.

Zij zijn het niet, die vergeetachtig zijn, het zijn de anderen. Als je vraagt wie er dan vergeetachtig zijn, moeten ze je vaak het antwoord schuldig blijven.Wij worden dus allemaal in mindere of meerdere mate geregeerd door vooroordelen. Er is maar één manier om daar iets aan te doen. We moeten elkaar zien en onszelf laten zien. Pas dan zien we dat wij allemaal wij zijn, niet wij en zij.

Vaak Wordt aan mijn VrouW

geVraagd: “Wil hij nog

koffie?” “Vraag het hem Zelf,”

Zegt Ze dan

Foto

gr

aFi

e J

ur

JEN

ALk

Em

A

Ondergetekende machtigt Edicola Uitgeverij om eenmalig het

verschuldigde bedrag af te schrijven:

Naam

Datum __ / __ /20__

Handtekening:

IBAN N L

EXCLUSIEVE LEDENAANBIEDINGEN LEDENVOOR-DEEL

Met ANBO kunt u fl ink besparen, ook dankzij onze exclusieve ledenaanbiedingen. Als ANBO-lid profi teert u van aantrekkelijke acties. Ook dat is belangenbehartiging!Altijd op de hoogte blijven van de laatste voordeelitems? Abonneer u dan op onze gratis digitale nieuwsbrieven via www.anbo.nl/nieuwsbrief.

GA VOOR MEER LEDENAANBIEDINGEN NAAR WWW.ANBO.NL/LEDENVOORDEEL

ANBO AGENDA 2016De kleurrijke ANBO Agenda bevat veel interessante tips en informatie over gezondheid, pensioenen, fi nanciën, belastingen en verzekeringen.VOORDEEL ANBO-leden betalen € 10,95 i.p.v. € 12,95 en de verzending (à € 3,45) is gratis.BESTELLEN Dit kan bij voorkeur via www.anbo.nl/agenda. Of vul de bon in en stuur ‘m naar: ANBO o.v.v. ‘Agenda’, Postbus 2012, 3440 DA Woerden. De agenda is vanaf september 2015 verkrijgbaar. Het verschuldigde bedrag wordt ook in deze periode van uw rekening afgeschreven. Bestel snel, want op = op.

GRATIS THUIS-

BEZORGD

GA NAAR WWW.ANBO.NL/AGENDA OF VUL DE BON IN EN STUUR ‘M OP

JA, IK BESTEL DE ANBO AGENDA 2016 VOOR € 10,95.

Naam m/v

Straat en huisnr.

Postcode en woonplaats

Aantal agenda’s x € 10,95 = €

Lidnummer

WEEKEND STRAND & STAD IN HAMPSHIRE HOTEL - 108 MEERDERVOORTVoor iedereen die een weekend lang Den Haag en omgeving wil verkennen, is Hampshire Hotel – 108 Meerdervoort een goede keuze. Perfect voor een weekend stad en strand. VOORDEEL Voor een arrangement met 1x overnachting incl. ontbijtbuffet en 1x entree voor het Mauritshuis betalen ANBO-leden € 39,50 i.p.v. € 59 p.p. o.b.v. twee personen. Excl. gemeentelijke heffi ngen.RESERVEREN Via www.hampshire-hotels.nl/anbodenhaag of bel (035) 677 72 17 o.v.v. ANBO. De actie is geldig t/m 31 december 2015 o.b.v. beschikbaarheid.

€19,50 KORTING P.P.

ANO_N6_12 61 7/08/15 10:14