2010eko abenduaren 17a, barikua anboto2 Urtekaria 2010P

anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua HUrtekaria 2010 3

HERRIRIK HERRI

Lokal berriainauguratudugu aurten,Iurretan

Iurretako lokal berriaren inaugu-razioagaz ekin genion urteari. Ilu-sioz antolatu genuen ekitaldia

Goiuria kulturgunean. Anbotorenhainbat lagun etorri zen urtarrila-ren 27ko hitzordura. Eskualdekoudal ordezkariak, elkarteetakokideak, Anboton eta Erazen ibili-tako lankide ohiak, kolaboratzai-leak, iragarleak, kirol eta kulturaarloko lagun ezagunak,...

Egoitza berria auzolanarenemaitza izan da. Langileok ezgenekien obra kontuak hain kon-plikatuak zirenik. Hala ere, eske-rrak emateko aprobetxatu genuen,bai lokal berrian bai eguneroko jar-dunean Anbotoren proiektua bul-tzatzen dutenei; udalak diru-laguntzak emanez, kolaboratzai-leak testuak bidaliz, iragarleakpublizitatea jarriz, eta, batez ere,zu, irakurle, zu barik gure lanak ez

mentzekoa da Anboto ezagunagoaeta irakurriagoa dela emakumez-koen artean gizonezkoen arteanbaino. Irakurle gehiago izateaz gai-nera, denbora gehiago ematendute irakurtzen dute emakumeek.Adin tarte guztietara indartsu hel-tzen da Anboto. Ezagutu ez edoinoiz irakurri ez dutenak gazteenartean dira gutxien (%28,8). Ondo-rioekin pozik gauden arren, hobe-tzeko eta erronka berriei heltzekoprest gaude, zuek bidelagun zai-tuztegula. Jone Guenetxea

lukeelako baliorik izango. Krisiakate guztiak jo ditu, eta geurea erebai. Hala ere, irakurleen fideltasu-nak aurrera egiten laguntzen digu.

Irakurleei buruzko ikerketaAnboto astekariak Aztikerrekinbatera, irakurleen ikerketa egindu. Ateratako ondorioak aurrera-go sakonago azalduko dizkizuegunarren, datu esanguratsu batzuekinurte amaiera gozatu gura genuke.Eskualdean jasotako erantzunenarabera, hamabost urtetik gorakoDurangaldeko herritar ia guztiek(%94,7) ezagutzen dute Anbotoastekaria. Aldizkaria ezagutzenduten herritarren bi herenek(%66,9) noizbait irakurri edo gain-begiratu dute Anboto astekaria.Datuek diotenez, Anbotoren alebakoitzak 16.413 irakurle ditu batezbeste . Datu bitxien artean, nabar-

Karrika antzerki taldeko kideek saioa prestatu zuten Goiuria kulturguneko ekitaldirako. Kepa Aginako

Anbotoren hainbatlagun etorri zenurtarrilaren 27koinauguraziora

BERBA BITANURTARRILA

Durango • Hedapenazgainera, arlo berriak jorra-tzeko gogoeta abiatu zuteneuskara elkarteek.

Iurreta • Taxi auzuneak1.600 bat erabiltzaile bainogehiago.

Ma�aria • Eskola txikiazabaltzeko behar beste umeez dagoela erantzun zion uda-lari Hezkuntza Sailak.

Zaldibar • Herriko soinu-joleei buruzko liburuxka kale-ratu zuen Lasuenek.

OTSAILADurango • Urteko egu-nen %60an ona da airearenkalitatea.

Elorrio • Iaz baino milioieta erdi gutxiagoko aurre-kontuak onartu ditu udalak.

Garai • Txarto aparkatzea-gatik abisuak ipintzen hasiziren udal beharginak.

Otxandio • Udaletxeparea oinezkoendako egoki-tu zuten.

MARTXOADurangaldea• Esperien-tzia Institutua ezagutzeko jar-dunaldiak antolatu dituzte.

Durango • San Faustonzentro zibikoa egiteko milioibat euro aurreikusi zituzten.

Garai• Jubilatu elkarteabazkide berrien bila.

Iurreta• Hilerria handi-tzeko lanak martxoan amai-tu zituzten.

APIRILADurango• Babes ofiziale-ko 460 etxebizitza sustatukoditu udalak.

Izurtza• Erabilera anitze-ko eraikina altzatzeagaz herri-tar gehienak ados, inkestabaten arabera.

Otxandio • Txoko eredua-gaz bazkide gehiago Paseale-ku elkartean.

Zaldibar • Zaldibarkoliburutegi berria LiburuarenEgunean zabaldu zuten.

Urtekaria 2010H 2010eko abenduaren 17a, barikua anboto4

ABADIÑO

Inaugurazio jendetsua antolatu zuten Durangon. Iban Gorriti.

INAUGURAZIOA

Meca eta OribeLandakoko igerilekuberrien inaugurazioan

DDuurraannggoo••Durangarrek apiriletikaurrera izan dute Landakoko kirol-gunea erabiltzeko aukera. Inaugu-razio ekitaldira gonbidatu ugarihurreratu ziren. David Meca etaRichard Oribe igerilariak ere ber-tan izan ziren. Durangaldeko udalordezkari eta herritarrek instala-zioak ezagutzeko aukera izanzuten. Beheko solairuan, besteakbeste, kafetegia, aldagelak, kirolugaritarako aretoa eta igerilekuakdaude. Lehenengo pisuan spinninggela, begiraledun fitness gela etaigerilekuetako harmailak daude,

Durangoko Udalaren kirol azpiegiturak 10.000erabiltzaile izatera heldu dira aurtengo azaroan

besteak beste. Fitness eremuakhainbat motatako 120 bat gailuditu. Spinbyke aretoak 80 metrokarratu ditu, eta gaur egun 35 bizi-kleta ipini dituzte. Guztira, 45spinbyke ipintzeko lekua dago.

Kirol azpiegiturek arrakastaizan dute Durangon. Udal ordez-kariek adierazi dutenez, udal kirolazpiegiturak 10.000 erabiltzaileizatera heldu dira. “Azpiegituraberriek eskaintza kopurua hazteaeta hobetzea ahalbidetu dute”,Ander Gorrotxategi kirol zinego-tziak azaldu zuenez.

Hainbat babeseko etxe zotzegin dute Durangaldean

DDuurraannggaallddeeaa••Abadiñoko Mun-tsaratz auzoan babes ofizialeko 69etxebizitza zotz egin zituztenurrian. Zelaietako probalekuanegin zituzten Muntsaratzen erai-kitzen dabiltzan etxebizitzen zoz-keta. Etxebizitzak Etxebidekozerrendan zeuden ia 200 eskatzai-leren artean banatu zituzten. Erai-

Durangon eta Abadiñon egin dituzte zozketak

kuntza lanek 18 eta 24 hilabeteiraungo dutela aurreikusi du JoseLuis Navarro alkateak. AbadiñokoEzker Abertzaleak, berriz, Inde-pendienteen eta EAJren hirigintzapolitika salatzeko ekimenak anto-latu ditu. “Neurri bakoa” deritzo-te herrian 300 etxebizitza hutsegonda ehunka berri eraikitzea”.

Durangon, Aramotz inguru-ko 26 babeseko etxebizitza zotzegin zituzten maiatzean. Guztira,784 pertsona zeuden deituta.Etxeak urte bian amaitzea dagoaurreikusita. Beste 26 alokairusozialekoak izango direla azaldudu Aitziber Irigoras alkateak.

Atxondon urtarrileko zozke-tarako behin-behineko zerrendaosatu dute. Arrazolako etxeen zoz-ketara 16 familia aurkeztu direlajakitera eman du David Cobosalkateak. Apartamenduetakobeharrak otsail amaieran amaitu-ko direla adierazi dute Atxondo-ko udal arduradunek.

ETXEBIZITZAK EUSKOTREN

Kurutzesantu museoainauguratu dute Durangon

DDuurraannggoo••Kurutziaga kaleankokatuta dagoen Kurutzesantumuseoa ekainaren 10ean inaugu-ratu zuten. Lau eremu tematikoatondu dituzte bertan; nagusiaKurutziagako kurutzeak hartu dueta bere historiari buruzko mate-

Ekainean hainbat ekitaldi antolatu zuten

riala dauka. Bigarren txokoa Kuru-tze Santuaren Kofradiari zuzendu-ta dago. Hirugarrena kokatutadagoen ermitari eta ingurukodatuei eta materialei. Laugarrenakherejeen inguruko ezagutzazabaltzeko aukera ematen du.

ETXEBIZITZAK

2012an trenalurperatutaegongo ei daDDuurraannggoo••Iñaki Arriola garraiosailburuak legebiltzarrean adie-razi duenez, Durangon 2012kolehenengo seihilekorako trenalurperatuta egotea aurreikusidute. Hasierako aurrekontuakgora egin du, 67 milioi eurotik 213milioi eurora. Euskotrenen egoi-tzaren inguruan, ez dela lehen-tasunetako bat gaineratu du Iña-ki Arriola sailburuak.

Durangaldeko udal ordezkari ugari inaugurazioan. Juanra de la Cruz.

anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua PUrtekaria 2010 5

Urtekaria 2010H 2010eko abenduaren 17a, barikua anboto6

DESANEXIOA

Omenaldian, Gerediagaelkarteko Jon Irazabalek desane-xioaren historia azaldu zuen, etaMikel Deuna dantza taldeak etaparrokiako abesbatzak saio banaeskaini zuten.

IIuurr rree ttaa••Durangogaz 1926tikanexionatuta egon eta gero due-la hogei urte lortu zuen Iurretakdesanexioa, eta aurten, udabe-rrian, urteurren hori ospatu dute.

1990eko urtarrilean berresku-ratu zuen Iurretak herri izaera.Ordutik urtebetera egindako hau-teskundeak arte gestora bat egonzen udalean, 13 iurretarrez osa-tuta. Pertsona horiei eta desane-xioaren alde 80ko hamarkadan lanegin zutenei omenaldia egin zie-ten aurtengo maiatzean.

Jon Irazabalek desanexioarenhistoria azaldu zuenurteurrena ospatzeko ekitaldi nagusian

Hogei urte bete diraIurretak udalerri izaeraberreskuratu zuenetik

Dantza taldeak eta abesbatzak saio bana eskaini zuten.

Desanexioaren alde lan egin zuten herritarraketa udaleko lehen gestora omendu zituzten

ABADETXEA

Udalak ez duAbadetxea erosieta berriztukoIIuurrrreettaa•• Otsailaren hasieranIurretako udalbatzak Abadetxeazena erosi eta berriztatzekoasmoa “behin betiko” alboratuzuen. Uren Euskadiko Ura Agen-tziagaz eta ingeneritza enpresabategaz kontsultatu eta gero,udalak eraikina berrizteko kos-tua “garestiegia” izango litzate-keela ondorioztatu zuen.

Eraikina errekaren eragin-eremuan dagoenez, Ura agen-tziak "beheko solairua ezin era-biliko litzatekeela" zioen, etaberrikuntza eraikinaren egituraeta azalera aldatu barik eginbeharko litzatekeela. Horrela,eraikina berriztekotan, ezingolirateke beheko solairua eta goi-ko solairua erabili. Erabilgarri,beraz, 300 metro karratu ingurugeratuko lirateke.

Ingenieritza enpresak eginzuen balorazioa ikusita, eraiki-naren berrizteak suposatukolukeen "kostu ekonomikoa" jasa-nezina dela azaldu zuen IñakiTotorikaguena alkateak.

Udal Gobernuak Abade-txean burutu gura zituen egitas-moak bertan behera utzi ditu,beraz; tartean, liburutegia haraaldatzeko asmoa zuen.

Berritze lanak “garestiegiakizango liratekeelako”baztertu du asmoa Iurretako udalbatzak

BERBA BITANMAIATZA

Atxondo • Herritarren par-te-hartzeari buruzko taile-rrak antolatu ditu udalak Apa-tako liburutegian.

Durango • Karmeldarkomentua zena osasun zen-tro pribatu bihurtzeko arauakegokitu zituzten.

Izurtza• San Nikolas ingu-rua atontzeko lanak amaitu-tzat eman zituzten.

Mallabia• Argazki zaharrenerakusketa antolatu zutenOrraittio euskara elkarteaketa Gerediaga elkarteak.

EKAINAElorrio • 850.000 euro kirol-degia eta Txantxibiri eraberri-tzeko.

Mallabia• UEMA Egunaospatu zuten Mallabian.

UZTAILAAtxondo • Kamioiak des-bideratzeko sahiesbidea egi-ten hasi ziren.

Elorrio • Gazteen lokalakerregulatzeko ordenantzaonartu zuten aho batez.

Izurtza • Biribilgunea egi-tea ez dago Aldundiarenaurreikuspenetan.

ABUZTUAAbadi�o • Traña-Matie-nako garbiketa zerbitzua azpi-kontratatzea erabaki zuenudalak.

Durango• Igerilekukotaberna kudeatzeko akordioa,lana aurkitzeko trabak dituz-tenen lagungarri.

IRAILAElorrio • Nekropolia etai n g u r u a k z u n d a t z e k o erabakia, benetako balioaezagutzeko.

Ma�aria • Herri sarrera-ko biribilgune berriaren lanakamaitutzat eman zituzten.

Otxandio • Euskara esko-lak antolatu ditu udalak.

MEMORIA

BERDINTASUNA

Herritarren inplikazioagazburutu da hainbat ekimenDurangon prozesu parte-hartzaileagaz osatu duteBerdintasun Plana; Abadiñon hirigintza landu dute

DD uu rr aa nn gg aa ll dd ee aa •• Emakumeelkarteek eta udaletako berdinta-sun sailek ekimen ugari ateradituzte aurrera urte honetan.Herritarren parte-hartzea susta-tzeko proiektuak egon dira tartean.Durangon 74 herritarrek Berdin-

tasun Plana osatzeko tailerretanparte hartu dute, esaterako. Aba-diñon ere tailer parte-hartzaileaegin dute hirigintza genero ikus-pegitik lantzeko.

Zaldibarko Udalak lehen Ber-dintasun Plana onartu du , eta Ber-

dintasunaren Komunikazio Orde-nantza ere bai, udaleko jarduere-tan emakumeak diskriminaziobarik tratatzeko helburuagaz.

Martxoaren 8an eta Azaroa-ren 25ean aldarrikapen ekintzakegin zituzten Durangalde osoan.Indarkeria matxistaren datuakjakin genituen Azaroaren 25ean;Durangoko Ertzain Etxean, urrian27 salaketa zeuden erregistratuta.

Memoriahistorikoa etabiktimak gogoanDDuurraannggaallddeeaa•• Gerra Zibileaneta Frankismoan gertatutakoakgogoratzeko hainbat ekimen izandira aurten Durangaldean. Mar-txoaren 31ko ekitaldien barruan,Durangon bertan egon zen ema-kumeen kartzela gogoratu dute, etabonbardaketaren urteurrenekobezperan Oroimen Eguna antola-tu zuten Gerediagak, Berbarok etaKriskitinek.

Irailean Berrizen Ferrolekoartxibotik ateratako Frankismokodokumentuak eman zizkieten bik-timen senideei. Azaroan Mallabianeuskal memoriaren inguruko jar-dunaldiak antolatu zituzten etaAbadiñoko Udalean sinbolo fran-kistak kentzea onartu zuten.

Memoriaren EgunaAzaroaren 10ean Memoriaren Egu-na antolatu zen lehenengoz EAEn,eta Durangon erakunde adieraz-pena irakurri eta lore eskaintzaegin zuten.

JARDUNALDIAK

Sei herritako“ondareezkutua” bistanDD uu rr aa nn gg aa ll dd ee aa ••OndarearenEuropako Jardunaldien barruan,urrian eskualdeko sei herritakoondarea ezagutzeko aukera izandugu. Mañarian, Garain, Duran-gon, Iurretan, Otxandion eta Elo-rrion antolatu dituzte jardunaldihoriek Gerediagak eta Urkiola lan-da garapenerako elkarteak.

Mañarian mito eta legendakkontatuta ibilaldia egin zuten,Otxandion Santa Marina elizarenkanpandorrera igo ziren, etaDurangon Kurutziagako kurutzea-ren eta hilerriaren historia ezagu-tarazi zuten. Garain antzinakodefuntu errituen erakusketa etabisitak antolatu zituzten.

Mañariko, Garaiko,Durangoko, Iurretako,Otxandioko eta Elorriokoondarea ezagutarazi dute

Urria amaieran 27 tratu txarsalaketa zeuden erregistratutaDurangoko Ertzain Etxean

anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua HUrtekaria 2010 7

Urtekaria 2010H 2010eko abenduaren 17a, barikua anboto8

HARROBIA

deari behin betiko ezezkoa emanzion Eusko Jaurlaritzak: enpresakaurkeztutako beste proiekturik ezdutela baimenduko ebatzi zuenGobernuko Industria Sailak.

Aurretik, otsailean, Aralarrek,sozialistek eta jeltzaleek adostu-tako proposamena onartu zuenLegebiltzarrak; “Naturgunearenbarruko Zalloventaren ustiapenadebekatzea eta babesten direningurumen-balioekin bateraga-rriak ez diren erauzketa-jarduerakdebekatzea” eskatu zuten.

MMaaññaarriiaa•• Auzitegi Gorenak ekai-naren 9an eman zuen epaia betea-razteko agindua jasotzen duenebazpenaren berri eman zuen Eus-ko Jaurlaritzak uztail hasieran:enpresak urteetan zabalik manten-du dituen prozesu judizialak itxi-ta, harrobia ixtea agindu zuen Eus-ko Jaurlaritzak, beraz, aurtengoudan kaleratutako ebazpenean.

Urte honetan hainbat aurre-kari dituen ondorioa izan da uztai-leko ebazpena, baina; ekainean,Zalloventa harrobiaren zabalkun-

Zalloventa harrobiaixteko agindu du EuskoJaurlaritzak uztailean

Harrobia zabaltzeari behin betiko ezetza eman dio Jaurlaritzak.

“Harrobiaren ustiapena debekatzea” eskatu zuten 2010 urte hasieran 70 legebiltzarkidek

TOPONIMIA

Leku izenakbildu etagordetzekohiru ikerketaDDuurraannggaallddeeaa•• Gura dutenherritarrek euren ekarpenak eginditzaten, azaroan ipini dituzteazken hilabeetan udalen enkar-guz burutu dituzten toponimiaazterketetan batutako datuak,Abadiñon eta Berrizen.

Kultur etxeetan atondurikoerakusketen helburua, hain zuenere, ikerketan batutako leku-ize-nak berriztarrekin eta abadiña-rrekin kontrastatzea izan da.

Orain dela bi urte ekin zionBerrizko Udalak proiektu honi,eta Euskaltzaindiaren tutoretza-gaz, bekadun bi ibili dira landa-lana egiten; jendeari galdezka,artxiboetan kontsultatzen etagaur egun leku-izenak zelan era-biltzen diren jasotzen.

Herriko baserri, ermita etabeste hainbat toki eta eraikun-tzen 700dik gora leku-izen batudituzte udalarentzako egindakoazterketan Abadiñon, eta herri-tarrekin kontrastatu ondorenEuskaltzaindiaren esku utzi dutebildutako informazio guztia.

Baserri, kale eta auzoen ize-nen hiztegi bateratua aurkeztuzuten, bestalde, Otxandion, mar-txoan: Asier Astigarra ikertzaileakOtxandioko toponimiaren gai-nean egindako lanean jasotakoinformazioa biltzen duen libu-ruaren mila ale kaleratu zituztenudaberrian Otxandion.

700 leku-izenetik gora batudituzte baserri, ermita etabeste hainbat toki etaeraikuntza kontuan hartuta

Sailaren txostenak eskatu behar-ko lituzke Udalak”.

Apirilean, auzo berean zegoenerrepikagailuan jarritako Movis-tar enpresako beste antena bat des-mantelatzea eskatu zion UdalariBilboko AdministrazioarekikoAuzietako salak. Kasu bietan, epai-tegien sententziak eta aginduakerrekurritu egingo zituela jakina-razi zuen Udal Gobernuan dagoenEAJ alderdiak.

MMaaññaarriiaa•• Irailean eman zutenauzitegiek Arrueta auzoan koka-turiko telefonia mugikorrekoOrangen antena eraisteko agin-dua. Sententziaren arabera, “EAE-ko ingurumena babesteko legeajarraituz, jarduera sailkatua izanbeharko litzateke, pertsonenganeta ingurumenean kalteak sorra-razi ditzakeelako, eta legezko pro-zedura administratiboa jarraituz,Osasun Sailaren eta Ingurumen

Arrueta auzoan daudentelefonia antenetako bi kentzeko agindu duteEpaitegiek agindu zuten bi antenak kentzeko

SENTENTZIAK

du zutenez, “eskubide zibil etapolitikoak, era batean edo besteanurratuta sentitu dituen pertsonaorok bere kezka eta ilusioak, ezi-negona eta itxaropena agertzekoaukeratzat” daukate ekimena.

Eskubide politikoak, mani-festatzeko edo bozkatzeko esku-bidea... “berreskuratzea” beha-rrezko ikusten duen alderdi etaideologia anitzeko jendea batuzen maiatzean Berrizen.

BBeerrrriizz••Lehenengo agerraldiaBilboko Euskalduna jauregianegin zuen Adierazi EH herri-eki-menaren Durangaldeko zita izanzen maiatzaren 8an Berrizko Kul-tur Etxean burutu zutena.

Ekimenaren bultzatzaileenberbetan, “oinarrizko eskubidezibil eta politikoei dagokienezdauzkagun hutsuneak azpimarra-tzeko” helburua dauka AdieraziEH ekimenak. Antolatzaileek azal-

Oinarrizko eskubide zibileta politikoen aldekoDurangaldeko ekitaldiaMaiatzean, Berrizen burutu zuten Adierazi EH

EKIMENA

jotzen zuten kritikak zebiltzala-ko”, hartu zutela erabakia azalduzuen alkateak orduan. Ezabaketa“astakeriatzat” jo, eta kontzentra-zioa deitu zuen Ezker Abertzaleak.Egun batzuen buruan, lauburuazegoen tokian margotuko zutelajakinazi zuen Gobernuak.

ZZaallddiibbaarr••Ekainean, Ezker Aber-tzaleak udal gobernuak Solobarriafutbol zelaia inauguratu zuteneanZaldua kirol elkartearen ikurrarenaldamenean margotu zuten lau-burua ezabatu izana salatu zue-nean, egin zen polemika publiko:“Kalean ikurra nazionalistatzat

Solobarria futbol zelaikolauburuaren polemikaEzabatu eta gero, berriro ere margotu egin zuten

LAUBURUA

Hainbat herritar batu zen ezabaketa salatzera.

herrian, guztiak ere talde biek"beti bezain indartsu jarraitzendutela” erakustsi guran antola-tuak. Kirikiño abesbatzaren ema-naldia izan zen urteurrenekoospakizunetan lehenengoa, ekai-nean, eta 25 urteotan taldetik iga-ro diren abeslariekin eskaini zutenemanaldia. Bestalde, herrikohainbat dantzarik alardea eskai-ni zuten abuztuko herriko jaietan.

Aurten mende erdi bete du,bestetik, Otxandioko Urduri dan-tza taldeak; udako herriko jaieta-ko txupinazoa bota du taldeak,gainera. Egun osoko egitarauagazospatu zuten urteurrena: hainbatbelaunaldiko txistularien kaleji-ra, dantza taldearen historia jaso-tzen duten argazki erakusketa,herri-afaria...

DDuurraannggaallddeeaa•• Maiatzeko SanTrokaz jaien programazioarenbarruan jaso zuten AbadiñonZelaieta auzoko Talde Batuak dan-tza taldearen urteurrena ospatze-ko egitaraua. Dantza taldea sor-tu zela 40 urte bete dira aurten,eta urtemuga biribila izan duteabadiñarrek. Nesken 11 eta muti-len 13 talde batu ziren urteurre-neko hitzorduan. Kalejira, dantza-saioak, herri-bazkaria eta errome-ria antolatu zituzten besteakbeste, ospakizunerako.

Biribila izan da Mañarianaurten ospagai izan duten urteu-rrena ere: Andra Mari dantza tal-dea eta Kirikiño abesbatza batzendituen kultur elkartea sortu zelamende laurden bete da aurten, etahainbat ekitaldi izan dituzte

Durangaldeko hiru dantzataldek urteurrenak ospatudituzte 2010 urtean zeharTalde Batuak, Andra Mari eta Urduri taldeak

DANTZA TALDEAKINMIGRAZIOA

Herrian bizidiren etorkineiburuzko datuakZZaallddiibbaarr••Etorkinen popula-zioari buruz Taibide enpresakudalarentzat burutu duen azter-ketaren emaitzen berri izangenuen apirilean. Zabaldutakoemaitzen arabera, “azken hiruurteetan bibidertu egin da Zal-dibarren bizi den etorkinenkopurua”; 210 dira herrian errol-datuta dauden etorkinak (uda-lerriko populazio osoaren %6).

Herrian bizi diren etorkinengehiengoa Marokotik etorrita-koa da, azterketan jasota dato-rrenez, baina Portugaldik etaErrumaniatik etorritakoak erehainbat dira. Txostenean, berta-ko eta kanpotik etorritako 40pertsonen testigantza eta iritziaere jaso dute. Ondorioetako bathau da: bi norabideetan lan egi-tea beharrezkoa da; hau da, “etor-kina hartzen duen gizartearensentsibilizazioa eta etorkinenintegrazioa bultzatzea".

anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua HUrtekaria 2010 9

UREZTODIAK ANBOTOPE

Errekurtsoa etagero, sententzianoiz heldu zainAAttxxoonnddoo •• Ekainaren hasie-ran lokalaren gaineko epaiketahasi zuten Anbotope elkarteaketa Atxondoko Udalak. Arrazo-lako eskola zaharraren arrenda-mendu kontratua amaitutazegoela eta Anbotopek lokalautzi egin beharko zuela erabakizuen epaileak. Anbotopek erre-kurtsoa ipini zuen, eta orain sen-tentzia berriaren zain daude.

Anbotope elkartekoek loka-la “beharrezkoa” dela defenda-

tu dute, eta “behin epaiketetan sar-tuta, aurrera egiteko asmoa” edu-ki dute. Udalak, berriz, 1996tikkontratu finko barik egon direlaeta kontratua iraungita zegoelaargudiatu du.

Taberna eta dendaAzkeneko sententzia eman ezbadute ere, Atxondoko Udalakeskola zaharrerako bere asmoakzeintzuk diren agertu du aurten.

Udaletxe zaharrean atontzendabiltzan apartamentuen azpianaterpetxea atontzea da udalarenasmoa. Anbotope egon izan denlokalean aterpetxerako eta auzo-kideentzako taberna, jatetxea etadenda ipini gura ditu udalak.

Kutxa bakoitzean 25 metro-ko lau ureztodi daude. Udabe-rrian auzokideek ureztodi horiekzelan erabili ikasi zuten. Udalak32.000 euro inbertitu ditu kutxe-tan, eta Foru Aldundiak 13.000euroko laguntza eman dio. Atxon-do da antzeko sistema ipini dueneskualdeko lehenengo herria.

AAttxxoonnddoo •• Auzokideek sua sor-tu ondorengo minutuetan su horikontrolatzeko ureztodiak ipinidituzte Atxondon. Martxoan hel-du ziren ureztodiak dauzkatenkutxa gorriak Arrazola, Axpe etaApatako baserri inguruetara. Hogeikutxa jarri ditu udalak, “ahalik etabaserri gehienetara heltzeko”.

Suteentzako ureztodiakipini dituzte Atxondokobaserri inguruetan

Kutxa bakoitzak 25 metroko lau ureztodi dauzka.

Sutea sortu eta berehala erabiltzekoak direnlau ureztodi dauzkaten 20 kutxa ipini ditu udalak

KULTUR ETXEA

Hirugarrenfasea baino ezzaie falta laneiGGaarraaii •• Kultur etxea izangodena atontzeko beharrak amai-tzeko geroago eta gutxiago faltada. Aurten lanen bigarren faseaipini dute martxan. Fase hone-tan eraikinaren barruko aldeaatontzen hasi dira.

Argiaren eta uraren banake-ta egokitu eta komun berriakipintzen jardun dute azken hila-beteetan eta, besteak beste, elba-rrientzako baldintzetara egoki-tu dute eraikina.

Bigarren fase hau 2010 urte-ko aurrekontuen egitasmo nagu-sietako bat izan da, eta 129.784euro erabili ditu Garaiko Udalakbeharrok aurrera ateratzeko. LanakZamakoa enpresaren esku egondira, eta irailean hasi zuen enpre-sak bere beharra.

2011n amaitzeko asmoaLaster hasiko dugun urtean kulturetxea amaitzeko hirugarren faseaipiniko dute martxan. Azken fasehorretan kultur etxeko hornikun-tzagaz zerikusia daukaten beharrakegingo dituzte.

Lehenengo fasean, besteakbeste, igogailua ipini eta fatxadaeraberritu zuten.

ZUBIAURRE

Liburua kaleratudute PilarZubiaurrerenbizitzari buruzGGaarraaii••Errepublika garaiko inte-lektuala izan zen Pilar Zubiaurre.Garain 1884an jaiotako emaku-me horren bizitzari buruzko libu-rua kaleratu dute aurten bertakoherritarrek, Pilar Zubiaurre:Evo-caciones, Artículo y Diario izen-buruagaz.

Gerra aurreko mugimendukultural eta politikoan parte har-tu zuen. Errepublika sasoian, beregizonagaz batera literatura tertu-liak antolatu zituen, eta Espainia-ko lehenengo elkarte feministasortu zuen, beste hainbatekin:Lyceum Club Femeninoa. Gerragaraian erbestera joan zen, Mexi-kora. Liburua Iker Gonzalez-Allende Nebraskako unibertsita-teko maisuak idatzi du liburua.

Urtekaria 2010H 2010eko abenduaren 17a, barikua anboto10

anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua HUrtekaria 2010 11

PRESOAK

Baraualdiagazhasi zituztenprotestakDDuurraannggoo•• Euskal Preso Politi-koen Kolektiboak borrokaldiariekin zion urtea hasteagaz batera,eta euren eskubideen alde baraual-diak eta itxialdiak egin ziren Aba-diñon eta Durangon.

Atxiloketak ere jazo dira azkenurtean. Horietako baten harira,Adur Aristegi elorriarrarena, Elo-rrioko Udalak tortura eta inkomu-nikazioa salatzeko mozioa onar-tu zuen martxoan. Guardia Zibi-l a L u i s Z e n g o t i t a b e n g o aelorriarraren bila ere joan zen,Portugalen atzemandako furgone-ta bategaz lotuta; bere anaia, Ando-ni, kasu beragaz lotuta atxilotuzuten gerora. Zengotitabengoakihes egin zuen urtarrilean, etaudan atxilotu zuten Belgikan.Urrian Espainiaratu eta epaileakaske utzi zuen. Felix Zabartek,berriz, 25 urte bete zituen presouztailean.

Ekin-en kontrako operazioan,irailean, Egoitz Garmendia otxan-diarra eta Urko Aierbe donostia-rra –Durangon bizi zena– atxilo-tu zituen Guardia Zibilak.

AHT

AHTaren lanen ondoriozhainbat kexa izan diraObrak geldirik daude tarte batzuetan;lanekeragindako kalteak salatu dituzte herritarrek

DDuurraannggaallddeeaa••Abiadura Han-diko Trenaren eraikuntza proze-sua, krisia dela-eta, geldotu eginda aurten Durangaldean. Denadela, tarte batzuetan badihardu-te lanean, eta desjabetzeak ere egindituzte. Atxondon, ibilbide zaha-rreko desjabetze-aktak bidali berriditu ADIFek.

Iurretan, Orozketako hainbatauzotarrek salatu zituzten zabor-tegi bat ipintzeko obrak “EuskoJaurlaritzaren beharrezko baime-nik barik” egin zituztela. EkaineanSan Andresen lur zati bat hondo-

ratu zen, inguruko baserritarrenkezkarako. Izurtzako Udalak etaADIFek batzarra egin zuten, leher-keten ondorioz bost baserritanarrakalak agertu zirelako. Tabira-ko auzotar batek ere leherketakdesordutan egitea salatu zuen.

San Andres auzoan lurra hondoratu zen ekainean.

Orozketako obrak“Jaurlaritzaren beharrezkobaimenik barik” eginzituztela salatu zuten

Hogeita bost urte bete dira aurtengo uztailean Felix Zabarte elorriarra preso dagoela

RADARRAK

Radar faltsuek“martxan”jarraitzen duteIIzzuurrttzzaa•• Otsailean radarrakziruditen lau kutxa agertu zirenherria gurutzatzen duen N-623errepidean. Zeresan handia emanzuen gaiak; radar faltsuak zireneta inork ez zekien nork ipinitaagertu ziren. 11 hilabete eta gero,oraindik bertan daude kutxak.

Herrizaingo Sailak martxoanradarrak ipiniko zituela esandazeukan, baina kutxa horiek ezzirela bereak argitu zuen, ardu-ra Aldundiari pasatuz. Azkenhonek ere ez zekien ezer.

Durangaldea Maite Dugula-ko plataformaren ustez, “trafikoarazoa ekintza irudimentsuekingainditu daitekeela” frogatu zen,eta Izurtzarako saihesbidea eska-tu zion Aldundiari.

EAJk, eskaerak “tramiteadministratiboak beteta” eginbehar direla eta hori udalaridagokiola adierazi zuen. LoreaMuñoz alkateak adierazi zue-nez, “udalak sarritan eskatu dioHerrizaingo Sailari ibilgailuenabiadura moteltzeko neurriakhartzeko”.

Herrizaingo Sailak radarrakaurtengo martxoan ipnikozituela zeukan esanda

ORDENAMENDUA

Birkalifikazioprozesuaamaitu duteII zz uu rr tt zz aa ••Gazte Lokalarenparean etxebizitza sozialak egi-teko aukeratutako lursaila birka-lifikatu dute udalean. Iazko irai-lean jabeagaz hitzarmena lotuondoren, urtarrilean ipini zutenmartxan lursailaren izendapenaaldatzeko prozesua. Udaleko arki-tektoak eta abokatuak arau sub-sidiarioak aldatzeko txostena osa-tu dute.

1.600 metro koadro ditu uda-lak aukeratutako lur eremuaketa berez nekazal erabilerarakoizendatuta zeuden. Eman gurazuten aldaketaren berri EuskoJaurlaritzari ere jakinarazi ziotenudaleko hiru ordezkarik, urtarri-lean egindako batzarrean. “Pro-zesua aurreratuago dagoeneaneragozpenak sortzea ekiditeko”egin zuten bilera.

Azkenean, urrian onartuzuten eremua eraikigarri izenda-tzea, eta etxebizitzak eraikitze-ko lanak urtebeteren bueltanhastea itxaroten dute. Udalarenasmoa bertan babeseko 15 etxe-bizitza sortzea da.

Etxebizitzak eraikitzekolanak urtebeteren bueltanhastea itxaroten dute

Urtekaria 2010H 2010eko abenduaren 17a, barikua anboto12

URRIADurango • GR-Mikeldi-ren mantenua adostekoeskaera udalak Aldundiari.

Garai• Informatika ikasta-roetan parte hartzera deitudituzte garaitarrak.

Iurreta • Hilaren 18anzabalduko dute pediatriaberria.

Mallabia• Itxaso Praderaomendu zuten jaietan.

AZAROAAtxondo• Eskola handitze-ko beharrak urtea amaituaurretik hastea erabaki zuten.

Durangaldea • 500.000euro industria sektorea lehia-korrago egiteko.

Durango • Montevideokalean asfalto ekologikoaipintzeko erabakia.

Elorrio• Auzoak herrigu-neagaz lotzeko garraio zerbi-tzua zelan garatu aztertukodute.

ABENDUAAtxondo •XIV. Nekazalazoka antolatu dute Apatan.

Berriz • XVIII. mendekohiztegia Euskaltzaindiarieman zion berriztar batekdohaintzan.

Mallabia • Udalsarea 21saria jaso zuen MallabikoUdalak.

BERBA BITAN

Bixente Kapanaga 19, behea 48215 IURRETA (Bizkaia)

Tel.: 946 816 673 Faxa: 946 817 636

construcciones@zarateyelexpe.biz

PLAN OROKORRA

ONDARE IBILBIDEA

EElloorrrriioo••Abuztu amaieran inau-guratu zuen Udalak Elorrio herri-g u n e k o o n d a re u g a r i a k(jauregiak,gurutzeak, dorretxeak,komentua, basilika…) lotzendituen ibilbidea. Norabidea zoruanjositako harlauza gorriek adieraz-ten dute. Elorrioko Udaleko logoazjantzitako 31 harlauza gorriakondare bakoitzaren ondoan dau-de kokatuta; Udaletxe parean dagolehenengoa. Ondare bakoitzarenberri tokian tokiko plaka informa-

Elorrioko altxorrakbistaratzeko OndareIbilbidea sortu dute

Abuztu amaieran aurkeztu zuten Ondare Ibilbidea.

Herriko historia eta ondareak ezagutarazi guran

tiboen bitartez zein udaltzaingoaneskuragarri dauden audio-gide-kin (euskaraz, gazteleraz, ingele-sez eta katalanez) jaso daiteke,modu entretenigarri eta errazean.

Udalean egindako aurkezpenekitaldian, udal ordezkariez gai-nera, audio-giden gaztelerazkoeta euskarazko bertsioak atondudituzten Toti Martinez de Lezea etaJesus Eguzkiza eta Aldundikoordezkari Joseba Ugarte egonziren, besteak beste.

AntolamendurakoHiri Plana onartudu udalbatzarrakEElloorrrr iioo••Abuztuko udaltzaba-rrean Hiri Antolamendurako PlanOrokorra onartu zuen udalbatza-rrak Ezker Abertzalearen, EAJreneta PSE-EEren aldeko botoekin;EHAk kontra bozkatu zuen. Beraz,Jaurlaritzaren baietza bakarrik fal-ta zaio Planari behin betiko onar-tua izan dadin. Niko Moreno alka-tearen arabera, “planari aurkeztu-tako alegazioen “%40 hartu duguaintzat, bere osotasunean edo par-tzialki”. Planak, besteak beste, 429etxebizitza eraikitzea jasotzen du,azken zuzenketen ondoren kopu-rua “apur bat “jaitsiko den arren;eraikitako bizilekuen %65 babesofizialekoak izango dira.

Planak kontrako iritziak erejaso ditu. Hainbat herritarrek egin-dako agerraldian, plana hasiera-ko onarpenaren aurretik zegoenegoerara itzultzeko eskatu zuten.Euren iritziz, “ingurugiro ikuspe-gitik hirigintza-garapen sosten-gaezina suposatzen du”.

Ezker Abertzaleak, EAJk etaPSE-EEk alde bozkatu zuten,eta EHAk, berriz, kontra

Urte osoan zehar lanean aritu dira autopistan.

OSASUN ZENTROA

Zentroa handitzea norkfinantzatu eztabaidagaiJaurlaritzaren lehentasunetan ez zegoela zabalduzenean gobernu taldeak diru-laguntza eskatu zuen

AAbbaaddiiññoo•• Osakidetzak Traña-Matienako osasun zentroa han-ditzeko asmoa, oraingoz, bertanbehera utzi duela jakinarazi zuenEAJk apirilean. Jose Luis Navarroalkateak, zentroa "zabaltzekoproiektuak aurrera darraiela" adie-

razi zuen, baina arriskuaz jabe-tuta Jaurlaritzak aukeran ipiniduen diru-laguntza eskatu zuen:“Normalena lanak burutzekobehar dugun 52.000 euroko aurre-kontua bere osotasunean finan-tzatzea litzateke”. Bitartean, Ezker

Abertzaleak eta EAJk arazoari"soluzio globala" eman beharlitzaiokeela adierazi zuten, auzoe-tako errealitatea ere aintzat hartuzedin eskatuz.

Zelaietako zentroaZelaietako zentroak ere eman duzeresana. Osakidetzak osasun zen-troetan iragarritako birmoldake-tak eraginda, independienteekhonako akordioa lotu zuten nego-ziaketetan: Abadiñoko bosgarrenmedikuak astean hiru egunetanlanaldi erdi Zelaietan egitea eta bes-te erdia Traña-Matienan.

ERREPIDEA

Gerediagako lotuneko etahirugarren erreiko lanak abianHango lurrak Garaiko hondakindegira eroatekokamioi emariak auzotarren kexak piztu zituen

AAbbaaddiiññoo•• Iurretako ordainle-kuaren parean hasi eta Geredia-gan eraikiko duten ordainlekurai-no egokituko dituzten hirunaerreiak egiten hasi ziren urtehasieran. Lan horiekin batera,Gerediaga aldamenean egingoduten disuasio-aparkalekua aton-tzeko lanak ere abiatu zituzten.Lan horietatik ateratako lurrak

Garaiko hondakindegira eroatenhasi ziren, eta Gerediagako auzo-lagunek trafiko emari horrek era-gindako kalteak salatu zituzten.Ez hori bakarrik: azaroan txostenbat aurkeztu zuten Bizkaiko ForuAldundian (Interbiak), A8arenhirugarren erreiaren eraikuntzalanek eragindako kalteak kon-pondu zitezen eskatuz.

anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua HUrtekaria 2010 13

OH HAPPY DAY PASABIDEA

Protestak etaeskaerakAldundiariMMaallllaabbiiaa•• Protesta ugari egindute aurten mallabitarrek Traba-ku gaineko pasabidea dela-eta.Bizulagun eta animaliek lau erreizeharkatu behar dituzte errepi-dea gurutzatzeko, eta herritarrekzein udalak hainbat bider egindiote pasabidea egiteko eskaeraAldundiari. Martxoan, proiektuhorretarako dirurik ez dagoelaesan zieten Aldundiko ordezka-riek; ondoren, traktore eta guztiirten zuten mobilizatzera malla-bitarrek. 644 sinadura ere jasozituzten babes moduan.

Batzar Nagusietan, Aldun-diari pasabidea egitea eskatzeaonartu zuten irailean. Baina,Aitor Loiola alkatearen iritziz,“ez dute esan arazoa noiz kon-ponduko duten, aurrerapausuaizan arren”.

Traktore eta guzti mobilizatudira mallabitarrak, eta 644sinadura ere jaso dituzte

Batzar Nagusietan Aldundiaripasabidea egiteko eskatzeaonartu zuten irailean

MMaallllaabbiiaa•• Jasokunde abesba-tzak ETB1 telebista kateko Ohhappy day programan parte har-tu zuen, eta finalean abestekoaukera ere izan zuten. Lehiaketa-ren hasierako saioetatik fabori-toen artean zeuden mallabitarrak,baina ezin izan zuten txapela etxe-ra ekarri. Astigarraga eta Eibarkotaldeak izan zituzten aurkari tele-bistako final handian.

Telebistako platoanzein herriko plazan,izar handienen pareJasokunde abesbatzak finalean parte hartu zuen

Finalaren egunean 400 lagunbatu ziren frontoian, saioa zuze-nean ikusi eta, bide batez, afaltze-ko. ETBkoek bertatik ere zuzene-ko konexioak egin zituzten. Goi-zeko 01:30ean ailegatu zirenprotagonistak Mallabira, eta tau-la gainera igota jaso zuten herri-tarren omenaldia. Bestalde,Durangoko Rock Izar abesbatzafinalerdietara heldu zen.

Jende asko batu zen abesbatzari animoak emateko.

PLAZA

Urbanizaziolanak lehenfasean OOttxxaannddiioo•• Hasi dituzte Andi-kona plaza urbanizatzeko beha-rrak. Uztailean adjudikatu zuenudalak obra hau, 130.000 euroan.Horregaz batera, ikerketa arkeo-logikoa ere egin dute plazakoeremu batean.

Plazaren azpialdean herri-ko errota batera zihoan ubide batdago, eta haren balioa jaso guraizan dute azterketa honegaz.Datuak jaso eta txostena egindute Aldundira bidaltzeko, era-

kunde honen oniritzia beharrez-koa zen-eta zati horretan laneiekiteko. Hilabete inguru emanzuten txostena erredaktatzeko,iraila eta urria bitartean. AritzOtxandiano alkateak esan zue-nez, “azterketa arkeologikoarenhelburua, batez ere, ubidearenbalioaren gaineko informaziodokumentatua izatea da”.

Momentu honetan martxandago, beraz, egitasmoaren lehe-nengo fasea. Lur azpiko zereginakizan dituzte tartean; saneamen-dua eta argiteria instalazioak, adi-bidez. Alkateak azaldu digunez,datorren urtean adjudikatu guradute bigarren fasea, lur gainekoeremuari begira lanean hasteko.

PIBOTEAK

PiboteelektronikoakAlde ZaharreanOOttxxaannddiioo•• Alde Zaharrekosarrera-irteerak kontrolatzekoasmoz, pibote elektronikoak ipi-ni ditu udalak, eta abenduan hasidira funtzionatzen. Lehenagoeskuzko piboteak zeuden ezarri-ta, baina sistema horrek arazoakeman ditu ibilgailuen emariakontrolatzerako orduan, eta,ondorioz, aldatzea erabaki dute.Lanok aurrera ateratzeko 100.000euro bideratu ditu udalak. Uda-letxe parean, Uribarrenan eta

Urigoienan ipini dituzte piboteak,eta hauen funtzionamendurakobaliagarri diren txartelak ere bana-tu dituzte. Alde Zaharrean garajeadutenek, txartelagaz eguneko 24orduetan izango dute barrura sar-tzeko aukera. Gainerakoek, karga-tzeko eta deskargatzeko ordutegianbakarrik: 08:00etatik 12:30era.

SalbuespenetarakoHemendik aurrera Alde Zaharre-ko trafikoaren kontrola eraginkor-tuko dute, beraz. Garajerik edukiez eta ezarritako ordutegitik kan-pora barrura sartzeko beharra dau-kanak, une horretarako balidatu-tako txartela jasotzeko aukera izan-go du udaletxera deituta.

Urtekaria 2010B 2010eko abenduaren 17a, barikua anboto14

KOIKILI LERTXUNDIFutbol jokalaria

Kirolean euskara sustatzeko beha-rrean dabil azkenaldian futbol joka-lari otxandiarra. Aurten, besteak bes-te, ikastaroak eta berbaldiak emanditu gure eskualdean gazteak euska-raz berba egitera motibatzeko hel-buruagaz.

“Pertsona erreferenteak

euskaraz normaltasunez

bizi direla ikustea

garrantzitsua da umeentzat”

“Entrenatzaileek badaukate

euskaraz entrenatzeko

ezagutza nahikoa, baina

ohiturarik ez”

NATI NSI

Abadiñoko emakumeetorkinen taldeko kidea

“Berdintasun alorrean

hemen lortutakoak

emakume etorkinoi lanerako

indarra ematen digu”

“Afrikar guztiok bizi dugu

gertutik malaria; herri

guztiek egin beharko lukete

lan bere kontra”

“Horrelako gaietan,

kazetariok ahalik eta istorio

konkretuenak gerturatzen

ahalegindu behar dugu”

“Lurrikara aurretik ez

zegoen azpiegiturarik Haitin.

Hara heldu eta horrek gure

arreta eragin zuen”

XABIER MADARIAGAKazetaria

“Ideario faxistak bere

estategiaren barruan

zeukan emakumeen

kontrako errepresioa”

“Memoria historikoari buruz

berba egiterakoan, gutxitan

aipatzen dira emakumeak”

EDUARDO BARINAGA ETA MARIA GONZALEZ

Baleuko ekoiztetxekoproduktorea eta kazetaria

Saturrarango kartzelan emakumeeta umeek bizitakoa kontatzen du Iza-rren argia filmak. No lloréis, lo quetenéis que hacer es no olvidarnosliburuan, pelikularako elkarrizketa-tutako emakumeen testigantzak etafaxismoak emakumeen kontra gar-tutako estrategia kontatu dute.

Haitin 2009 hasieran izandako lurri-kara eta gero, eskualdean elkartasunekimen ugari sortu da. Tartean,‘Durangok Haiti Gogoan’ ekimeneanherriko elkarte ugarik parte hartudute. Elkarteen topagune horretatikXabier Madariaga kazetaria. Haitinbizitakoak kontatu zituen.

Malariaren kontra Medicus Mundiketa Abadiñoko Udalak antolatutakoekitaldietan parte hartu zuen Aba-diñoko emakume etorkinen taldeak.Nati Nsi taldeko kideagaz elkartuginen malariari buruz eta emakumeetorkinen egoeraz berba egiteko.

BERBAZ

anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua K15

KULTURA

Urtekaria 2010

Zilar Astebat etahamaikaharribitxi

Joan den Durangoko Liburueta Disko Azokaren Geredia-ga elkartearen balorazioan

nabarmendu zuten ekimenetari-ko bat da orain hiru urte abiatu-tako Ahotsenea. Kulturgile guz-tiak, sortzaileak eta entzuleak,zuzeneko hartu-emanean ipin-tzea du ekimenak ardatz.

Aurten Durangaldeko aste-kari honetako orrietako asko betedituzten berbak ere ideia berareninguruan jaiotako ekimenen ingu-rukoak izan dira: Durangoko Pla-teruenean lehenengoz antolatuduten argazkiko Zilar Astea, etainguruetako musikazaleak ohol-tza berean batu dituen udazkene-ko Kantuaren Kantoia, esaterako.

Joseba Sarrionandia idazleiurretarraren sorkuntzaren ingu-ruan Durangaldeko bertsolariak,antzezleak eta hainbat ikastetxe-

Berrizen txapela. DurangaldekoTxapelketaren zein Bizkaikoarenjarraipena saiorik saioko kroni-ken bitartez jaso dugu guk. Asteonorriotan amaitu ezingo dugunkapitulu hori itxita, eta bertsogin-tza bizkaitarrean txapeldun berria-gaz ekingo diogu urte berriari.

Astero-astero eta alerik aleGeure Durangaldeazutabean argi-taratzeko euren idatziak bidalidizkiguten lagunena legez, bene-tan eskertzen dugu kolaboratzai-le guztien asteroko ekarpena. Eske-rrik asko guzti-guztioi! I.E.

ko ikasle gazteak batu ziren aste-betez olerkien irakurketa, ibilaldieta antzerki emanaldietan; drama-turgia Ander Lipus eta ManexFuchs-ena eta testuak Sarrionan-diarenak dituen Aulki hutsa ereizan zen ziklo hartan ikusgai. Dato-zen urteetan jarraipena izateko jaiodiren ekimenak dira aipaturikoak,goraipatu eta eskertzekoak.

Urtea ere Sarrionandiarenpoetika eta iruditerian oinarritu-ta antzerkigile gazteek osatutakoEuria esan, eta euria egitea lana-ren San Agustingo estreinaldiagazabiatu genuen, neguan: Gaitzer-di Teatroren ikerkuntza dramati-korako Kabia taldearen lanariburuzko erreportajea argitaratugenuen urteko lehenengo alean.

Udaberrian txapelketan jar-dun zuten eskualdeko bertsolariek,eta Miren Amurizak irabazi zuen

Lehenengozantolatu duteaurten Zilar AsteaPlateruenean

Urtekaria 2010K 2010eko abenduaren 17a, barikua anboto16

Durangaldeko musikarienkontzertu eta sorkuntzen berri

Yoko Out-en Poeta hiltzaileen hamarkada lehenengo lana ezagutu dugu, esaterako, aurten.

Urte hasieran, Arratiako etaDurangaldeko musikariekosaturiko Harrobi taldea-

ren disko berrian jasotako rockand roll klasikoa entzun genuen.Ordutik, euren disko berrietakosorkuntzak berbaz aurkezten, Kun-tur Lee, Xarma, Disorders eta Aler-ta izan ditugu, besteak beste, hileo-tan. Denak ere Durangaldeanmusika egiten duten lagunak; pun-ka Iheskide taldearen ahotik jasodugu, eta blues ikutu nabaria dau-kan Yoko Out taldearen musika ere

izan dugu berbagai. Latidos diskoaaurkeztu duen Shinova rock metaltaldearen Abadiñoko Errotako kon-tzertuari ere egin diogu gure orrio-tan erreferentzia, eta benetan bere-ziak begitandu zaizkigun Ghetto,Alice And The Blacfeet eta Galse-ne Warriorz proiektuak aurkitu.

Musikagaz lotutako albistepozgarri asko ere jaso ditugu: dis-koa aurkeztu berri duten Zain tal-dekoek Gazteako maketa lehiake-tako epaimahaiaren saria eskura-tu zutela, esaterako, apirilean.

Disko berriak, zuzenekoak etaproiektu berritzaileak,hainbat lagunen ahotsetik

MUSIKA

Durangaldeko musikareneszenak indartsu dirauelaerakusten duten hainbatproiekturi buruz jardun dugu

RUPERORDORIKA

• Musikaria

“Oso estudio zahar

batean, teknologia

analogikoarekin

grabatu genuen”

“Aldaketa handi

samarra planteatzen

du Haizea garizumakoa

disko berri honek”

EKAINELORTZA

• Musikaria

“Gogo itzela daukat

Berrizko lagunei zertan

nabilen erakusteko”

“Hiru musikari oso

energikoren baturaren

emaitza da Dinero”

“Ohartu barik, jendea

arteagaz hartu-emana

edukitzera bultzatzen

du instalazioak”

“Durango beste

ikuspuntu batetik

begiratzeko gonbita da

egin gura izan dudana”

“Abesti sinpleak, baina

aldi berean oso

sakonak egiten ditugu”

“Duela sei urte, Dirties

utzi genuenean, ekin

genion proiektu honi”

FRANCIS(DOCTOR DESEO)

• Musikaria

“Kontzertuetan oso

gauza potenteak

gertatzen dira: terapia

lakoak izaten dira”

“Desioari buruzko

disko monografikoa

da Cartografía

imposible berri hau”

MIRIAMPEÑA

• Diseinatzaile

GOTZAN(KUNTUR LEE)

• Musikaria

Eskualdeko musika eszenaren inguruko elkarrizketak eta erreportajeak

Eskualdeko txapelketatikBECerainoko jarraipena

Maiatzean jantzi zuen Durangaldeko txapela Amurizak.

Aurten bigarren urtez Platerue-nean antolatu duten BertsozaleDFgaz abiatu genuen, otsailean,oraindik azkeneko kapitulua idaz-teke daukan bertsolaritza-urtea:bihar gauera arte ez dugu jakingozelako papera egin duten udabe-rrian eskualdeetako saioekin abia-tutako txapelketaren eta ondoren-go kanporaketen ostean BizkaikoBertsolari finalera ailegatu direnDurangaldeko Amuriza, Ugarte-txea eta Abasolo bertsolariek.

Berbaldi formatuko lau saiokosatu dute aurtengo BertsozaleDF: Andoni Egañaren eskutikoaizan zen, esaterako, Plateruenekomartxoko saioetako bat. Garaiberetsuan eman zuten jakitera,bestalde, zer bertsolarik jardun-go zuten herrialdekorako galbaheaizan zen Durangaldeko Bertsola-ri Txapelketan. Saioak, alez ale, etabesteak beste Kristina Mardarazenkolaborazioari eskerrak, kronike-tan jaso ditugu hemen. Maiatzamaierako Berrizko finalean jan-

tzi zuen Durangaldeko txapelaMiren Amuriza berriztarrak.

Eskolarteko Bertsolari Txapel-ketan gazteen indarra erakutsizuten Aitor Bizkarra eta TxaberAltube abadiñarrak ezagutu geni-tuen, bestalde, ekainean Zelaietan.

BERTSOLARITZA

Durangaldeko eta BizkaikoBertsolari Txapelketetakosaioak, alez ale, kroniketanjaso ditugu aurten ere

Apiril eta maiatzean jokatu zen eskualdeko txapelketatik, biharko finalera

grafikoa

Urtekaria 2010anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua P17

Urtekaria 2010K 2010eko abenduaren 17a, barikua anboto18

JUANJOOTERO

• Aktorea

“Ordubetez oholtza

gainean izerdia

botatzen dugun bi

antzezle gara”

“Ikuspuntu komiko

batetik, baina egia

deserosoak botatzen

ditugu antzezlanean”

ASIERBILBAO

• Zinegilea

“Saturraranen preso

egon zirenak omendu

gura ditugu filmagaz”

“Ikusleak pelikula

jarraitzea, ulertzea eta

berazgaz emozionatzea

lorpena da guretzat”

“Asko eskertzen da

herrikideak nigatik

eta Gorkagatik hain

pozik ikustea”

“Gustura nabil kantuan,

eta aprobetxatu egin

gura dut unea”

“Asko maite dut

ekialdeko kaligrafiaren

inguruko kultura”

“Oso gustuko dut

irakastea; neuk ere

asko ikasten dut-eta”

MIRENAMURIZA

• Bertsolaria

JINHEEKIM

• Margolaria

Ikasteko, pentsatzeko, mintzeko,barre egiteko... Antzerkia!

Urtarrilean estreinatu zuen Markeliñek familia guztiarentzako Uharte ezezaguna.

Antzerkiaren bitartez hain-beste landu daitekeen ametsegiteko gaitasunaren alda-

rria egiten duen Jose SaramagorenO conto da ilha desconhecida ipui-nean oinarritutako Uharte ezeza-guna lana oholtzaratu zuen Mar-keliñek urte hasieran. Urtarrileanhasita, oso emankorra izan daDurangaldean umeendako sor-turiko antzezlanen uzta: orriotanerreferentzia egin diegun Jules Ver-neren abentura,Logela Multime-diak orain gutxi estreinatu duen

Anaki,eta Gorakadak asteon aur-keztu duen Ogro txikia lana dirahorren adibide: abenduaren 19an,Durangoko San Agustinen estrei-natuko dute Ogro txikia.

Ikuslego heldua pentsarazte-ra, sentitzera edo imajinatzerabultzatu duten hainbat antzezlanere izan dugu gure oholtzetan aur-ten: Karrikaren Oinez dabilen jen-de eskasa, aktore taldean JoanaOcaña eta Axier Ocaña dituen Lor-caren testuetan oinarritutako LasAlba eta Errautsak, adibidez.

Antzerkia emanaldiak bainogehiago izanik, tailer eta ikastaroakere aukeran izan ditugu, eta antzer-kizaleendako gune berri bateninaugurazioaren testigu ere izangara: Durangoko Intxaurrondokalean zabaldu dute Biga Espazioa.

Oso emankorra izan daDurangaldean umeentzakoantzezlan sorkuntza aurten

ANTZERKIA

Hainbat obra izan dugu ikusgai, hamabi hileotan, eskualdeko oholtzetan

Sua Arana: dantza garaikideaKipularen bihotza dantza etaantzerki ikuskizun ezin bereziagoaeskaintzera etorri zen urtarrileanBerrizko Kultur Etxera azken urteakBartzelonan eman dituen Sua Ura-na izen artistikoagaz diharduenberriztar dantzaria.

Orain 12 urtetik darabilendantza garaikideko Butoh tekni-kan oinarritutakoa da artistakBerrizen aurre-estreinatu zuena:ahaztutako oroitzapenak gorpu-tzaren mugimenduen bitartezadieraztean datza teknika hori.

AURRE-ESTREINALDIA

Urtekaria 2010anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua K19

IURRETA ZINEMA

Saturrarango kartzelanegondakoei omenaldia ‘Izarren argia’ filmean

Mutrikuko Saturrarangoseminario izandako erai-kina kartzela bilakatuta,

frankistek bertan espetxeratuzituzten emakumeei buruzkoa dairailean Donostiako Zinemaldianaurkeztu, eta irailaren 22an Eus-kal Herriko aretoetan estreinatuzuten Izarren argia.

Filmeko fikziozko istorioareneta protagonistaren atzean GerraZibileko historiaren errealitatekrudelenetakoa dago, eta horixeda filmaren oinarrietako bat: peli-kulan kontatzen dena lako egoe-rak euren azalean bizi izan zituz-ten emakumeen memoria filma-ren ikusleei helaraztea. Filmarenoinarrian, hain zuzen ere, MariaGonzalez eta Eduardo BarinagaDurangaldeko egileek argitara-tutako No lloréis,lo que tenéis quehacer es no olvidarnos liburukotestigantzak daude.

Victoria izeneko emakumea-ren istorioa da Izarren argia fil-maren ardatz nagusia, eta Barba-ra Goenaga, Itziar Lazkano, Kla-ra Badiola eta Estibaliz Gabilondodira aktore nagusiak.

Abenduan New Yorkeko Spa-nish Cinema Now jaialdian ereerakutsi zuten pelikula. Saturra-rango kartzelaren historia isilpe-tik ateratzeko asmoz sortu duteprodukzio arduradun Asier Bilbaodurangarra izan duen filma.

Zinemaldian aurkeztu zuenBaleukok filma, eta irailaren22an estreinatu zuten EuskalHerriko zinema aretoetan

Hamarkada batBibliotekadinamizatzen Urte hasieran bertako, Iurretakoliburutegiko irakurle taldeetakobaten mahai bueltara gerturatze-ko aukera izan genuen: AlbertSánchez Piñol Afrikan espezializa-tutako antropologo eta idazle kata-lanaren La pell freda nobelarenZigor Garroren eskutiko Larruahotz itzulpena zerabilten eskuar-tean liburutegian, taldean bildu-tako hamahiru lagunek. Gaztele-razko irakurle txokoan, AntonioTabucchi idazle italiar-portugalda-rraren Sostiene Pereira lana azter-tzen zebiltzan urtarrilean.

Urrian, urteko azken hiruhi-lerako Udal Bibliotekan prestatu-tako egitarauaren berri eman, etaliburutegiak 2010 honetan hamar-kada bete duela jakinaraztekoprentsaurrekoa eskaini zuten Zior-tza Onaindia bibliotekariak etaIñaki Totorikaguena alkateak.Eskura aurrekontu murritzagoaeduki arren (iaz baino %24 gutxia-go), bisitari kopuruan zein maile-guan utzitako materialen kantita-tean hazkundea izan da aurten.

Iaz baino aurrekontumurritzagoa eduki arreneskura –%24 gutxiago–zerbitzuak mantendu dituzte

Donostiako Zinemaldian aurkeztu zuten iraileanIÑAKI SALVADOR

• Musikaria

“Elorrioko Ateneoa eta

Arriola erreferentzia dira

jazzlariontzat”

“Beti izan dut jazza eta

kantautoreen musika

uztartzeko gogoa”

“Orain arteko

esperimentazio lan

sakonena egin dut

koadro honegaz”

“Marokora egindako

bidaia batean hartutako

argazkia izan dut oinarri”

DAMARIS PAN

• Margolaria

HARKAITZ CANO

• Idazlea

“Saioak garai bateko

zineforumen erakoak

izango dira”

“Gizartearen alde

ilunenen isla diren

serieak landuko ditugu”

Urtekaria 2010P 2010eko abenduaren 17a, barikua anboto20

Garai JatetxeaSan Migel, 17 Garai.Tel.: 94 681 35 95

Eztaiak, Jaunartzeak, Azkenagurrak, Janedanak…Jantoki bi: 50 eta 110 lagunentzat.

i J

anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua Urtekaria 2010 21 Ki

KIROLAK

Ospakizunbikoitza

Ospakizunaren apar gozoeta amultsuan gora-gora-ka igaro du Tabirakok sor-

tu zeneko 50. urteurrena. 2010eanzehar klubaren historia batzenduen DVDa eta liburua argitaratuditu, kadeteen estatu mailako txa-pelketa hartu du eta, iaz hasitakobideari jarraituz, gaztetxoak Sas-kibaloi Jaira gonbidatu ditu. Horigutxi balitz, aurtengo denboraldianEBA mailan jokatzen dabil libregeratutako plaza bat betetzekofederazioaren eskaintza onartuondoren. Beraz, kantxa barruan etahandik kanpora, bietan izan dutezer ospatua.

2010/11 denboraldian ospa-kizunen lekukoa errugbiak hartu-ko du; Elorrio Rugby Taldeak 30urte egingo ditu eta DurangoRugby Taldeak 25. Horiek ere ezdira marka makalak.

Autoetan eta triatloian taldeberri biren jaiotzak aipatu beharditugu. Eskukoracing elkarteakhainbat autozale batu ditu, erre-pideko lasterketetan parte har-tzeko helburuagaz. Bestalde,Garaiko triatloi taldea sortu duteherriko eta handik kanpoko hain-bat gaztek.

Pilotan makina bat izen pro-pio izan ditugu ahotan; AnderAntxiak beste denboraldi biribilbat osatu du Frontisegaz. RoberUriarte ere finalik final ibili da, fron-toi luzean zein trinketean. Azka-rate, Lejarazu eta Alvarez Elorrio-ko pilotariek egin beharrekoakaspaldi egin zituzten, Tabirakojaio zen urte berean, hain zuzenere; buruz buruko txapel denak ira-bazi zituzten, urte gogoangarrihartan. Bejondeiela ordukoei etagaurkoei. Joseba Derteano

Futbolean eta areto futbolean ere,zorionez, mela-mela eginda amai-tu zuten hiru talde aipatu beharditugu: Elorrio, Mallabia eta Men-dibeltz. Sumendiaren bat-batekooldarraldiaren antzeko indarrezeta zorotasunez lehertu ziren tal-de bien ospakizun aparrak, parti-du banaren amaieran eta mailazigotzea segurtatuta zeukatenean.Beste talde batzuk, denboraldiborobila osatu arren, zorionarenertzean eta gainez egiteko gogozgeratu ziren. Beste aukera batiitxaron beharko diote.

Taldeez gainera, izen-abizenbatzuk ere azpimarratu behar ditu-gu errepaso honetan. Txirrindu-laritzan, esaterako, Iñaki Lejarre-ta, Egoitz Murgoitio, Borja Abaso-lo eta beste hainbatek sarritangoratu dituzte besoak helmugarasartzeagaz batera.

Kantxa barruan eta handik kanpora, Tabirakok ospakizunez beteriko urtea borobildu du aurten. Kepa Aginako

Urtekaria 2010Ki 2010eko abenduaren 17a, barikua anboto22

“Errepideko bizikleta,

mountain-bikea ala

motorra aukeratu behar

badut, motorra guren”

“Mountain-Bike

jaitsiera motor bako

motorrean ibiltzea

modukoa da”

JONAGIRREBEITIA

•Herria: Berriz•Adina: 31 urte•Motor EndurokoMunduko Kopanlehiatu da Italian

PEDROHORRILLO

•Herria: Ermua•Adina: 36 urte•12 urte profesio-nal moduan ibiliondoren, erorikobaten ondoriozbizikleta utzi duaurten

“Batzuetan iruditzen

zait helikopteroan

eraman zutena

ez nintzela ni izan”

“Ez dut bizitza normala

egiteko arazorik. Ahal

dudanean Anbotora

igotzeko gogoz nago”

“Pilotaren bitartez

herrialdeak, jendea eta

kulturak ezagutzeko

aukera izan dut”

“Nesken taldea sortu

nuenean ez nuen

itxaroten hain harrera

ona izango zuenik”

ITSASOPRADERA

•Herria: Mallabia•Adina: 23 urte•Paleta GomakoEuskal HerrikoTxapelketa irabazidu eta herriakomendu egin du

ENEKOUGARTE

•Herria: Durango•Adina: 36 urte•MasterJaikFilipinetan irekiduen pilotalekuberrian dihardujokatzen

“Apurka-apurka zestak

Filipinetan zeukan

fama berreskuratuko

dugula uste dut”

“Indarrak batu behar

dira euskal kirolik

nazioartekoena dagokion

tokian jartzeko”

Zutundu surf eta SUP eskola sortudute aurten DurangaldeanTxomin Magdalena durangarrak eta Oier Illarramendi zarauzta-rrak Zutundu surf eta SUP eskola sortu dute aurten. Surfa bereadiera osoan hartuta, eremu guztietan eragingo duen olatu iraun-korra izan gura dute: ikastaroak antolatuz, surflariei aholkularitzaeskainiz, ikastetxeekin hartu-emanak sortuz… Surf kultura txer-tatu gura dute eskualdean; "Eskaria, egon, badago", diote.

FUTBOLA / ARETO-FUTBOLA

SURFASARIA

Poza eta pena, bietatik

Ftubolean eta areto futboleanhainbeste ordezkari izanda,gaitza da denboraldiaren

balorazio baikorra bakarrik egitea.Bietarik izan dugu. Futbolean Elo-rriok, bigarren urtez segidan, mai-laz igotzea lortu zuen, eta aurtengoren mailan dihardu. Areto fut-bolean Mallabiak euskal ligaraigotzea lortu zuen; hauek ere urtegutxian hainbat maila eskalatudute. Igoerekin amaitzeko Men-dibeltzek lehenengo erregiona-lean jokatzeko eskubidea irabazizuen denboraldi itzela osatuta.

Sasikoak ere izan du zer ospa-tua, guztiz kontrako borrokanmurgilduta egon bada ere. Oho-rezko A mailara bueltan, makinabat sufritu zuten bertan geratze-

desagerpena kontatu beharrerapasatu gara. Kurutziaga klubakaurreratu du datorren urtean aha-legin guztiak egingo dituela berri-ro emakumeen taldea bueltatudadin. Ea zortea duten.

Azkenik, ekimen solidario batere azpimarratu behar dugu. Urtehasieran Haitiko lurrikaran kalte-tutakoen alde dirua batzeko par-tidua jokatu zuten Durangoko Kul-turalak eta Athleticek. 3.500 eurobatu zituzten. Futbola ez da betilehia eta konpetizioa.

ko. Futbolean Berrizek azkenaurreko jardunaldian zigilatu zuenohorezko mailan beste urtebetezjarraitzeko eskubidea.

Zaldua ere zoriondu behardugu, bigarren talde bat atera due-lako aurten hirugarren erregio-nalean. Areto futbolean, berriz,Sapuberri taldea sortu dute.

Emakumezko ordezkari barikZoritxarrez, areto futbolean taldebiren desagerpenak penatu gaitu.Urtarrilean Kurutziaga Ikastola-ren —denboraldi hartantxe sor-tua— eta Durangoko Kulturalarenarteko lehenengo derbia iragarrigenuen emakumeetan. Durangal-deko taldekako kirolari dagokiondatu historiko hartatik, talde bien

Haitiko lurrikara zela-eta,elkartasun partidua jokatuzuten Kulturalak eta Athleticek

Mallabia Bastida taldeak goren mailan dihardu Sasikoa B eta Kurutziaga ikastolagaz batera.

Futbolean eta areto futbolean, balantzaren alde banatan daude igo diren taldeen poza eta, oraingoz behinik behin, desagertu direnen pena

Bideografiksaritu duteBartzelonanBideografiken Slack-line grabita-teari erronka dokumentalak epai-mahaiaren saria jaso du aurten Bar-tzelonako Visual Sound jaialdian.20 minutu inguruko dokumental-erreportajeak, slack line izenekokirol-jarduera ikusgarriaren bitar-tez beldur psikologikoa gainditze-ko moduari buruz dihardu.

Dokumentala Arrigunagakohondartzan, Algortako portu zaha-rrean eta Ereñoko harrobian gara-tzen da. Lagun talde batek propo-satutako erronkek beldur psiko-logikoak gainditzen eta orekagaratzen laguntzen dute.

‘Slack-line: grabitatearierronka’ lana saritu dute Visual Sound jaialdian

K.A.

anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua 23 KiUrtekaria 2010

SOKATIRA MENDIABORROKA LIBREA-TAEKWONDO

Dominarik domina

Judoan eta borroka libreanMaider Unda eta Jon Gar-ciak domina bana batu dituz-

te. Undak brontzezko domina ira-bazi zuen, apirilean, Azerbaijan-go Baku herrian jokatutakoEuropako Txapelketan. IraileanMoskuko Munduko Txapelketanparte hartu zuen, 2009an Dani-markan lortutako brontzea berdin-tzeko helburuagaz. Azkenean, bos-

Maider Undak denboraldi ederra osatu du Europako Txapelketan brontzezko domina irabazita.

garren geratu zen, baina horrek ezdu orbantzen oletarraren denbo-raldi handia.

Jon Garcia durangarra, aldiz,Europako taldekako txapeldun

geratu da oraintsu taekwondoan.Arrastaka zekarren lesioak ez ziontaldeari laguntzea galarazi.

Maria Mentxakak zilarraBestalde, plater-tiroan Berrizenbizi den Maria Mentxaka mungia-rrak zilarrezko domina lortu duaurten Frantzian. Bere ibilbideanhirutan irabazi du Europako Txa-pelketa eta bost bider mundukoa.

Jon Garciak urrezkoa, MariaMentxakak zilarrezkoa etaMaider Undak brontzezkoa

Bederatzigarrenurtez segidan,Abadiño jauneta jabe izan daBederatzigarren urtez segidan zor-tziko goma gaineko txapelketakomonopolioari eutsi dio AbadiñoSokatira Taldeak. Jokotutako pisuguztietan nagusitu dira: 300, 320,560,600, 640 eta 680 kilora artekoe-tan. Beraz, 36 txapel daramatzate

bata bestearen atzetik. Denboral-dia lau tiralariko lehiekin hasizuten; pisu txikietan sufritzen dutegehien, baina ofizioa bidelagun,parte hartutako pisu bietan txape-la jantzi zuten. Hori gutxi balitz,Italian jokatutako Munduko Txa-pelketan urrea irabazi zuten 560kilora artekoan.

Zoritxarrez, 2011ko urteka-rian ezingo dugu berdin idatzi.Dagoeneko hasita dago lauko den-boraldia, eta 320 kilokoan hiruga-rren geratu dira, Ibarra eta Berrio-zarren atzetik. Izan ere, aurtentalde bakarragaz ari dira lehia-tzen, ohiko biekin barik.

2011ko otsailean hasiko dutegoma gaineko erregetzaren defen-tsa abadiñarrek.

Mendizale bi hildira ingurukomendietan

Aurten mendizale bi hil dira ingu-ruko mendietan: bata Alluitzmendiaren ondoan dagoenInpernuko zubia deritzon pasa-bidetik erori zen, eta besteaMugarran aurkitu zuten. Mendiakdituen arriskuei buruz galdetu-ta, Alpino eta Erdella mendi tal-deko kideek bat egin zuten “ten-tuz ibiltzea” norbere esku dagoe-la adieraztean: “Mendikoibilbidea ez da tontorrean amai-tzen, etxera heltzean baino”, ohar-tarazi zituen mendizaleak Mai-te Arginzoniz Erdellako lehenda-kariak. Maiatzean Durangon bizizen ordiziar bat ere hil zen men-dian, baina ez Durangaldean,Europako Mendietan baizik.

Mendiari lotuta albiste onikere izan dugu, hala ere. Izan ere,mendi talde berri bi sortu dituz-te aurten: irailean Zaldai menditaldea aurkeztu zuten Iurretan,eta abenduan Asuntza eratu duteAtxondon.

Italian jokatutako MundukoTxapelketan urrea irabazizuten 560 kilora artekoan

Inpernuko Zubian etaMugarran hil dira bimendizale; mendi taldeek“tentuz ibiltzeko” diote

Urtekaria 2010Ki 2010eko abenduaren 17a, barikua anboto24

ERRUGBIA

Sariak eta sufrimendua

Euskal Kirol Federazioen Bata-sunak antolatutako sarietanRicardo Aragon durangarrak

jaso du aurtengo sarietako bat.Euskadiko Rugby Federazioak pro-posatuta, urteetan errugbiari eskai-nitako dedikazioa eskertu guraizan diote. Ekitaldi berean, MaiderUnda borroka librean aritzen denoletarra ere saritu dute.

Durango Rugby Taldeari dago-kionez, gizonen talde nagusiak,Durango Ilarduyak, gorriak ikusizituen mailari eusteko. Promo-zioan eta zaleen laguntzagaz,

Errugbian jokatzeaz gain, federazioko epaile eta Euskadiko Selekzioko mediku izan zen Aragon.

durangarrek 35-5 menderatuzuten Ingenieros Industriales Arri-pausuetan, eta ohorezko B mai-lari eutsi zioten. Aurtengo denbo-raldian ere, orain arte ikusitakoa-ren arabera, dezente sufritukodutela ematen du.

DRTk 25. urteurrena eta Elo-rriok 30.a ospatuko dute aurten-go denboraldian. Elorriok, bikainhasi du liga eta euskal ligako azkenfaserako sailkatu da, partidurikgaldu gabe. Urteurrenean sorpre-sa handi eta pozgarriren bat eman-go ote digute?

Lejarreta, Murgoitio etaAbasolo azpimarragarri

Iñaki Lejarreta berriztarrak (OrbeaRacing Team) Espainiako Super-prestigio Massi Opena irabazi duaurten. Borja Abasolo abadiñarra(Cafés Baqué) 23 urtez azpiko Biz-kaiko Txapelketan gailendu daerrepidean; beste hainbeste lor-tu du Dani Ruizek ziklo-krosean(Hirumet). Ruizen taldekide EgoitzMurgoitio abadiñarra ere inoizkoondoen dabil nazioarteko mailan.

Azkenik, Unai Elorriaga etxeba-rritarra eta Iban Leanizbarrutiaelorriarra Euskadiko txapeldun—Madison modalitatetan— geratuda belodromoan.

Bestalde, Ruben Perez (Eus-kaltel Euskadi)omendu zuten Zal-dibarren herritarrek, eta EneritzIturriagak, lesio larria gainditu-ta, Italiatik etxerako bidea hartueta Lointek taldean korrituko du.

“Eskualdeko txapelketa

100 pilotarigaz hasi

zen; gaur egun 450

pilotari dabiltza”

“Lehenago ez bezala,

orain pilota eskola

gehienek adituak

dituzte monitore”

CARLOSGARCIA

•Herria: Mallabia•Adina: 51 urte•12 urtez BizkaikoPilota Federaziokoordezkari izan daDurangaldean

IKERURIZAR

•Herria: Elorrio•Adina: 34 urte•Ehun Milak (167 km) korritueta bigarrenamaitu zuen 26ordu, 3 minutu eta9 segundotan

“Lasterketa 30 ordutan

egitea itxaroten nuen;

uste baino hobeto

aurkitu nintzen”

“Oraintxe bertan ez

dut lasterketa hori

berriro korritzeko

motibazio berezirik”

“Aurtengo denboraldia

aurrekoak baino

lasaiago hartzea

erabaki dut”

“Mendi lasterketek ia

urte osoko prestakuntza

eskatzen dute, eta hori

oso gogorra da”

OIHANAAZKORBEBEITIA

•Herria: Abadiño•Adina: 29 urte•Hiru Handiaklasterketa irabazieta AnbotoKilometro Bertikala bigarrenamaitu du

EGOITZMURGOITIO

•Herria: Abadiño•Adina: 27 urte•Hirumet taldekotxirrindularia;taldea osatu etaaro berri bati ekin diote

“Ilusioa pizten duen

proiektua da; aurten

gehiago ibiliko gara

nazioartean”

“Nazioarteko mailako

lasterketetan orain arte

eman dudanetik maila

bat igotzea dut helburu”

Durango Ilarduyak promozioajokatu behar izan du aurtenmailari eutsi ahal izateko

Ricardo Aragon durangarraurteetan errugbiaren aldeegindako lanagatik saritu dute

XAKEA TXIRRINDULARITZA

Taldeka eskas,eta banakatxapeldun biBuruz buruzko txapelketetan tal-dekakoetan baino finago ibili diraaurten gura xakelariak. ApirileanRodrigo Sarralde bizkaitarrak xakepartida azkarren Bizkaiko txapel-keta irabazi zuen. Aurretik Euska-dikoan bigarren geratu zen.

Ieray Galtzagorri abadiñarrak,berriz, Bizkaiko Banakako XakeTxapelketa irabazi du orain delagutxi. Alain Prieto erkidea bigarrengeratu da.

Taldekako ligak gazitik gozo-tik baino gehiago utzi digu aurten.Zaldi Baltzak lau urte goreneaneman ondoren, maila galdu du.Ondorioz, Larrasoloeta da eskual-deko ordezkari bakarra gorenean.Durangoko taldearen lehenengoeta bigarren mailako taldeak,ordea, mailaz jaitsi dira. Zaldi Bal-tzaren bigarren taldeak igoera ger-tu izan zuen, baina atarian gera-tu zen.

Rodrigo Sarralde eta IerayGaltzagorrik Bizkaikotxapelketak irabazi dituzte

Hiru txirrindulariak goi mailan aritu dira aurten

Lejarretak Espainiako Opena irabazi du aurten.

anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua Urtekaria 2010 25 KiAUTO LASTERKETA PILOTA

Laino bat zeru urdinean

Uriartek eta Antxiak lanak eman zizkieten Waltary eta Ugarteri Trinkete Masterrean.

Pilotari buruzko errepasoazeru urdinagaz hasiko dugu.Rober Uriartek buruz buru-

ko GRAVN txapelketa irabazi zuen–binakakoan Mikel Gonzalez etaAnder Martin nagusitu ziren–, etaSan Prudentzio Txapelketan ereberak jantzi zuen txapela, AnartzAjuriagaz bikotea osatuz. Aba-diñarra Oizpeko lau t’erdikoan

ere nagusitu zen, eta trinketekomasterra gutxigatik galdu zutenberak eta Ander Antxiak, Waltaryeta Ugarteren kontra. Antxiak pilo-tako Zirkuitu Profesionaleko Ran-kinga ere irabazi du Frontisegaz.

Cafés Baquéren 25. aldikotxapel biak Danel Elezkanok etaIbai Arratibelek jantzi zituzten.Elezkanok Biharko Izarrak txapel-

keta ere irabazi zuen, Merinogaz.Pilota profesionalari dagokionez,Iñaki Larrinagak Aspegaz debuta-tu zuen otsailean.

Pilota arloko laino bakarrene-takoa Aspek Asier Berasaluzerikontraturik ez berritzeko hartuta-ko erabakia izan zen. Berriztarrakbigarren mailako buruz burukoaeta binakakoa irabaziak ditu.

Motorretan zeinautoetan,arrakastatsu2010eko azken hileetan auto las-terketen gaineko albiste pozgarridezente jaso dugu. Igor Urien 15urteko abadiñar gazteak FormulaLibreko Txapelketa irabazi etaabenduan 3 Formulako monopla-za bat probatu du, Emilio de Villo-ta taldeagaz.

Iñigo Olabegogeaskoetxeaatxondarrak eta Aketza Santako-loma durangarrak, berriz, Espai-naiko Rally Txapelketako azkenlasterketan parte hartu dute lehe-nengoz, eta datorren denboraldiantxapelketa hori hasi eta amaitukorritzeko asmoa daukate.

Durangaldeko lasterketeidagokienez, Aitor Zabaletak iraba-zi zuen Urkiolako Igoera eta AitorMartinez abadiñarrak EuskadikoSupermotard Txapelketa. Azkenhonek Abadiñon (Astolan) anto-latutako Motorshow Jaian zalee-kin ospatu zuen garaipena.

Azkenik, autozale talde berribaten sorrera ere aipatu behardugu; Eskukoracing badabildagoeneko Euskal Herriko errepi-deetan lehiatzen.

Hainbat lorpen eskuratu dituzte gure pilotariek aurten; zeruko distiraAsier Berasaluzeri kontratua ez luzatzeko erabakiak bakarrik ilundu digu

KORRIKA

Garai TriatloiTaldea sortudute aurtenGaraiko eta Durangaldeko gaz-teen ekimenez Garai Triatloi Tal-dea sortu dute aurten. Eskualde-ko hirugarren triatloi taldea diraLaubideta eta Mugarragaz bate-ra. Azken talde honek urrianantolatutako duatloi herrikoianinoiz baino parte-hartzaile gehia-go batu zuen; gaztetxo eta hel-duen artean, 620 lagunek jardunzuten arineketan eta bizikletan.

Lasterketei dagokienez,Iurretako Hiri Froga Jesus Españamadrildarrak eta Lidia Rodri-guez kataluniarrak irabazi zuten.Anboto Kilometro BertikaleanDider Zago eta Nerea Amilibianagusitu ziren, eta Durangalde-ko Maratoi Erdian Walter Bece-rra sestaoarrak eta Ana Condegasteiztarrak bete zituztenpodiumeko lehenengo postuak.Condek Sorginen Lasterketa ereirabazi zuen emakumeetan; gizo-netan Aritz Kortabarria izan zenazkarrena.

Bidezabal, mailari eutsizAzkenik, Bidezabal atletismo tal-deko emakumeek sufritu egindute aurten mailari eusteko. Avi-lesko azkeneko jardunaldianOviedok eta eurek lortu zuten bes-te urtebetez ohorezko mailan —estatuko mailarik gorenean—jarraitzeko eskubidea.

Iñigo Olabegogeaskoetxea,Igor Urien eta Aitor Martinezdira aurtengo izen propioak

Urtekaria 2010P 2010eko abenduaren 17a, barikua anboto26

anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua Ek27

EKONOMIA

Urtekaria 2010

Fumbarriko langileak ia hilabete egon ziren greban, eta tarte horretan manifestazio bat baino gehiago egin zuten.

Zaharrakberri izanditugu

Iaz hain famatu bihurtu zen ‘desa-zelerazioak’ aurten ere, zoritxa-rrez, bere horretan jarraitu du

Durangaldean eta hemendik kan-pora. Horren ondorioak hilerikhile eta egunik egun bizi izan ditu-gu, enpresek eta sindikatuek ordez-katuriko langileek sokatiran jardundutelarik hitzarmen laboralareninguruan. Alde horretatik, zaharrakberri izan ditugu.

Anbotoko aurtengo aleakberrikuskatzen dituenak sarreranazaldu dugunaren hamaika adi-bide aurkituko ditu, baina, horienguztien artean, oraintsu gertatudelako eta langileak ia hilabetekogreba mugagabean gotortu zire-lako, Fumbarriko tirabirak izan-go dira, segurutik, irakurleak erra-zen gogoratuko dituenak. Duran-galdeko enpresa askotan gertatudenaran adibide legez balio du

Arlo pribatuan ez eze, publi-koan ere eman da ezadostasunik.Gogoratu besterik ez dugu esko-la publikoetako jantokietako lan-gileek egindago greba urte hasie-ran. Eskualdean, oro har, %70ekojarraipena izan zuela jakinarazizuten sindikatuek.

Ea 2011n “zaharrak berri”beharrean albistea “berpizkundebetean” titularragaz izendatzekomoduan gauden. J. Derteano

Fumbarriko gatazkak; zabalagoaden arazo baten ispilu moduanerabili dezakegu.

Urriaren erdialdean, komi-tean ordezkaritza zuten sindika-tuek (LABek lau eta CCOOk bat),Fumbarriko langileek greba muga-gabea hasiko zutela iragarri zuten,gehiengoak horren alde bozkatuzuelako batzar irekian. Grebakiraun zuen artean —ia hilabete—kalera zabaldu zuten protestamanifestazioen bitartez. Aurrera-pausuak, atzerapausuak, deneta-rik egon zen, harik eta gatazkahurrengo lan hitzarmenera artebaretuko zuen akordioa adostuzuten arte. Esan beharra dagoCCOOk ez zuela akordioa babes-tu, “zehaztasun batzuekin ezzegoelako konforme”. Azaroaren15ean bueltatu ziren langileakeuren ohiko zereginetara.

Fumbarriko gatazka arazozabalago batenispilu izan da

Urtekaria 2010 2010eko abenduaren 17a, barikua anboto28EkLANA GREBAK

Amankomunazgoak 50 lanpostu sortzekoprograma garatu duDurangaldeko Amankomunazgoak tokikoenplegua indartzeko programa jarri du mar-txan aurten. Amankomunazgoa osatzenduten zortzi herrietako udaletan, Garain,Berrizen eta Amankomunazgoan bertan 50lanpostu sortu dituzte. Sei hilabeteko irau-pena izan dute eta lanaldi osoak izan dira.Egitasmoa egiteko milioi bat euroko inber-tsioa egin dute; Bizkaiko Aldundiko Enple-gu eta Formazio Sailak 450.000 eurogaz

lagundu du. Marian Larrauri Amankomu-nazgoko lehendakariak azaldu zuenez, “kri-siak gogor jo du eskualdea, eta eragin duenlangabeziari ekimen zuzenekin aurre egi-tea dugu helburu”. Lanpostuak ildo anitze-koak izan dira, eta herri bakoitzeko udalakbere beharren arabera zehaztu eta banatuditu: lorategien mantenua, auzobideen gar-biketa, artxiboak osatzea... Tokiko enpleguaindartzeko programa aurten gauzatu da;martxoan edo apirilean banatu zituztenlanpostuak ekimenean parte hartu dutenek.

Beste neurri bat ere jakinarazi zuenAmankomunazgoak. Durangaldeko Enpre-sarien Elkarteari hiru urtean 90.000 euroemango dizkiote (30.000 urtean). Merkatuberriak aurkitzea eta enpresa proiektu berriakgaratzea da ekimenaren asmoa.

Tokiko enplegua indartzeko programaaurten gauzatu da. Martxoan edoapirilean banatu zituzten lanpostuakekimeneko parte-hartzaileek

ERAISTEA

Fundiguel eraitsi duteeta etxebizitzakeraikiko dituzteAzaroaren erdialdera hasi ziren IurretanFundiguelen eraikina izandakoa botatzen,eta dagoeneko amaitu dute eraisketa lana.Orain zorua deskontaminatzeko beharrakegingo dituzte: lurra altxatu eta kutsadu-ra aztarnak kendu beharko dituzte, eta urteeta erdi inguru beharko dute horretarako.

Fundiguelena izan den lursaileanetxebizitzak egiteko proiektua aurrera doa.Enpresa eraikitzaileak 84 bizileku egingoditu bertan, hainbat fasetan. Alkateakaurreratu duenez, lehenengo fasean 24etxebizitzako eraikina egingo dute. Preziokontzertatuko etxebizitza libreak izangodira: “Ez dira tasatuak, baina bai antze-koak. Prezioak Udalaren eta enpresa erai-kitzailearen artean adostu gura ditugu”,azaldu du Iñaki Totorikaguena alkateak.

Greben eragina nabarmenigarri da Durangaldean

Espainiako gobernuak proposatu etagerora onartutako lan erreformakzalaparta handia sortu du aurten.

Hori dela-eta, ekainaren 29an greba oro-korra deitu zuten ELAk eta LABek osaturi-ko gehiengo sindikalak; CCOO ere gehituzen. Durangaldean “jarraipen handia” izanzuela-eta, oso ontzat jo zuten sindikatuekjasotako emaitza. Durangon eta Elorrionmanifestazio jendetsuak burutu ziren.

Gai beragaz loturik, Espainia mailanUGTk eta CCOOk irailaren 29rako deitu-

tako grebak eskualdean “eragin txikia” izanzuela onartu zuten sindikatu horiek.

Jantokietako langileek lanuzte bat bai-no gehiago egin dute aurten eta, esatera-ko, urtarrileko grebak %70eko jarraipenaizan zuen Durangaldean; 2.100 ikasleri era-gin zien protesta horrek.

Sektore publikoan murrizketak propo-satu zituen Madrilek, eta maiatzean bi gre-ba deialdi egon ziren. Kasu horretan eregehiengo sindikalak deitutako grebak izanzuen arrakasta handiena gure eskualdean.

Lan erreforma, sektore publikoko murrizketak eta jangeletakolangileen hitzarmena izan dira protesten oinarri nagusiak

Ekainaren 29an jende ugari irten zen kalera gehiengo sindikalak deituta.

Urtekaria 2010anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua 29 EkLAN ISTRIPUAK

Heriotzak eragindituzten lan istripuenzerrenda beltzaHesirik ez daukan Ausategi pasabidean tre-nak harrapatuta hil zen otsailean langilebat Berrizen. Kamioi bati maniobra egitenlaguntzen zebilen istripua gertatu zenean53 urteko behargina.

A8aren Zaldibarko tartean mantenulanetan zebiltzan bi beharginen heriotza-ren berri ere eman behar izan genuen mar-txoan: furgoneta batek harrapatu zituen.

Irail hasieran gertatu zen, bestalde,Iurretako EKT enpresako 40 urteko ema-kume baten heriotza eragin zuen lan istri-pua. Enpresaren kontra iazko abenduansalaketa ipini zuela jakinarazi zuen LABsindikatuak: "Gainprodukzio izugarriadago, eta jende nahikorik ez", salatu zuensindikatuak: "Egoera horren zoritxarrekoondorioa da istripu hau”.

Lanpostuak segurtatzeko akordioeske ibili dira hainbat enpresatan

Fytasa-Ductilor enpresan protesta bat baino gehiago egin dute iazko abendutik hona. Juanra de la Cruz

Langileen batzordeek eta enpresenkudeatzaileek hainbat lan gatazka izandituzte aurten, lanpostuen eta solda-

ten gaineko akordioak ezin lortuta. Elorrioko Fytasa-Ductilor enpresan,

esaterako, 16 eguneko greba egin zuten lan-gileek, enpresak bideragarritasun planean21 behargin kaleratzeko asmoa zeukalako.Murrizketa batzuk ere baziren plan horrenbarruan. Akordioa lortu zuten eta ez zuteninor kaleratu; edozelan ere, gaur egun, sol-

hobetzeko mobilizatu dira, eta akordioaklortu dituzte.

Gau bat batzar aretoanDurangon Fundifes enpresan ibilitako 40lagun inguruk martxoko udalbatzan uda-lari fundizioa egon zen lursaila birkalifika-tzeko eskatu zioten. Udalbatzak eskari horriezetz esan eta gero, beharginak batzar are-toan geratu ziren. Gaua bertan pasatu ondo-ren atera zituzten hurrengo goizean.

datak berandu kobratzen dituztela-eta kexudira beharginak.

Abadiñoko El Material Aislante enpre-san langileek ez zuten akordiorik lortu, eta15 behargin kaleratu zituzten. Euretakohamalauk kalte-ordainak onartu zituzten.

Mapfren eta Permarren behargin bana“bidegabe” kaleratu izana salatu zuten,bestalde, sindikatuek.

Abamotor, Elix, Garita eta Inyectame-tal enpresetako langileak lan hitzarmenak

LAN GATAZKAK

El Material Aislante lantegian 15 behargin kaleratu zituzten, arrazoi ekonomikoak argudiatuta

Urtekaria 2010Hb 2010eko abenduaren 17a, barikua anboto30

HEMEN BIZIBEGO BEREZIARTUA

“Oilaskoak arrazistak

dira; desberdinei

mokoka hasten dira”

BEGOÑA ARRIETA

“Sukaldean egin ditudan

28 urteetan ez zait

jatekorik erre”

JOSE REMENTERIA,‘GAZTE’

“Lehengo aldean astoak

eta idiak oso ondo bizi

dira orain”

CLAUDIOABANZABALEGI

“Ameriketatik etorrita,

etxean ez zidaten utzi

gura bakeroak janzten”

“Nagusitan musika

magisteritza ikasi gurako

nuke; musika nire bizitza da”

•Mallabia•Mallabiko eskolan sukaldariibili da urte askotan

•Atxondo•Arrazolan 2.600 txitahazten ditu

•Iurreta•Urte asko daramatza astoeta idi-probetan parte hartzen

•Durango•Dallas taberna zabalduzuen Ameriketatik etorrita

•Abadiño•’Izarren distira’ lehiaketako irabazlea

Errekak margo berdez,AHTaren ondorioez ohartzeko

Mañaria erreka Durangoko alde zaharrean.

Hainbat erreketako ura berde kolo-rez ikusi genuen urrian. Mugitu!mugimenduaren ekimena izanzen, “Abiadura Handiko Trenakakuiferoetan eta erreketan izangodituen kalteak salatzeko”.

Errekei kolore hori ematekoFloureszeina sodikoa ibili zuten,eta gai hori kutsakorra ez zelaazaldu zuten. Mugitu! mugimen-duak informazio taulatan salatuzuenez, “AHTaren lanengatikerre-ketan gai kutsakorrak isurtzendituzte eta tunelek akuiferoak arris-kuan ipintzen dituzte”.

Mañaria erreka (argazkian)tindatu zuten, eta Abadiñon etaZornotzan ere berde ikusi genituenerrekak.Guztira, Euskal Herriko 18herritan egin zuten ekintza.

BIXENTE URIEN

“Artaziekin ibiltzea ariketa

ona zen atzamarrentzat,

gero soinua jotzeko”

•Elorrio, Gaztelukoa jaiotzez•Ileapaintzaile ibilitakoaurte luzetan

Txirikila jolasaren erakustaldiaAitte Kurutzeko jaietan

Txirikilean ibilita lehengo garaiak gogoratu zituzten.

Aspaldiko jolasak berreskuratze-ko ahalegina egin dute aurten Aba-diñoko Aitte Kurutzeko jaietan.Txirikilaren erakustaldia egin zutenumetan eta gaztetan horretan olge-tan ibiltzen zirenek. Gazteek ereeduki zuten Ferialekuan txiriki-lean ikasteko aukera.

Makila bigaz jolasten da txi-rikilan. Txirikila makilarik txikie-nari deitzen zaio, eta punta biakzorroztuta dauzka. Beste makilaluzeago bategaz txirikila ahaliketa urrunen bidali guran ibiltzeada jolasaren helburua, eta talde-ka jokatzen zen garizuma garaian.

Datorren urteko Aitte Kuru-tzekoetan beste aspaldiko jolasbaten erakustaldia egingo dutelaaurreratu dute txirikila-zaleek.

Hogei hileko abenturabizikleta gainean

Bidaiako argazki eta kronikak ‘www.1000milla.com’ atarian daude.

Bizikletaz bidaiatzeko eszedentziahartu zuenean, Urdin Ugarte elo-rriarrak ez zuen pentsatu azkene-rako munduari buelta emangozionik. Hile batzuetan bakarrik,bestetan Izaro Zarrabeitia neska-lagunagaz, kilometroei gustua har-tu eta hogei hiletan munduaribuelta emanda bueltatu zen Urdinetxera, abuztuaren amaieran.

Grezia, Turkia, Iran, India, Tai-landia, AEB... hamaika herri eta kul-tura ezagutu dituzte. Abenturak tar-tean, asko ikasi dutela azaldu zutenAnbotok egindako elkarrizketan:“Leku batzuetan inguratu eta gal-dezka etorri zaizkigu; daukatenaeskaini digute. Hemen, gure ingu-ruan, eskaini diguten hori guztiaematen ahalegindu gura dugu”.

ALEJANDRANAVARRO

anboto 2010eko abenduaren 17a, barikua PUrtekaria 2010 31