1

Phinotoshop at Pinacquiao na Larawan at Lipunan: Postmodernismo, Pastiche at si Pacquiao Bilang Politiko-Kultural na Texto

Mykel Andrada

TILA NASA KULTURA NA ng mga Pilipinong kabilang sa panggitnang uri at may kasanayan

sa teknolohiya ng Adobe Photoshop, isang computer software program na ginagamit sa

enhancement at manipulasyon ng mga larawan o paglikha ng biswal-digital na produkto, ang

pagkalikot at pagbutingting sa mga larawan ng sikat na personahe sa loob ng bansa. Ikinakabit

ang ganitong paglikha at muling-paglikha sa tinaguriang pagiging "malikhain at masayahin" ng

mga Pilipino, bagama't nangangailangan pa ang ganitong palagay ng mas malaliman at mas

empirikal na pag-aaral. Gayunpaman, sa daigdig ng "phinotoshop" na mga personahe at ang

kinalalagyan na lipunan ng mga personaheng ito, nananatili na isang pumapaimbulog na diskurso

ang muli't muling pagtatanghal, ayon sa samu't saring aspeto tulad ng karanasan, kinalakhan,

ideolohiya, at pangkalahatang habitus at kultura, ang pagrereartikula sa mga indibidwal na ito,

kasama ang kanilang lipunan. Isa ang “bayani ng boksing” na si Manny Pacquiao sa madalas na

sabjek ng “paglalarong” ito.

Sa blogsite na "GenSan News Online Mag" o www.gensantos.com, isang multi-awarded website

tungkol sa General Santos City, tinipon ng blog owner / awtor at empleyado ng General Santos

City Hall na si Adel Manansala ang samu't saring "phinotoshop" o minanipulang larawan (ng

mga sikat na personalidad sa pabalat ng mga magazine, poster ng pelikula at iba pang biswal na

produkto) na nilapatan ng mukha ni Pacquiao o Pacman. Mula sa pagiging mukha sa katawan ng

Amerikanong superhero na si Superman hanggang sa pagiging mukha sa katawan ni Gng. Gloria

Macapagal Arroyo, masisipat sa mga minanipulang larawan ang malay o di-malay na

2

reartikulasyon kay Pacquiao. Sa papel na ito, susuriin ang mga re-imahinasyong ito sa lente ng

Marxistang pagtalakay ni Fredric Jameson sa konsepto ng parodya at pastiche sa kaniyang

sanaysay na “Postmodernism and Consumer Society” at sa lente ng produksyon ng senyas

(“production of signs”) ni Valentin Volosniov, na pinalawig ni Marnie Holborow sa kaniyang

sanaysay na “Putting the Social Back Into Language: Marx, Volosinov and Vygotsky

Reexamined.”

Bilang texto, ang pagtingin at pagsipat sa mga phinotoshop na Pacquiao ay hindi nakatali sa

kaniya bilang kilalang boksingero. Bagkus, marapat ring imapa ang reartikulasyon kay Pacquio

bilang (1) kultural na kapital at (2) politikal na kapital, laluna't ang mundo ng palakasan

("sports") na iniinugan ni Pacquiao ay malinaw na nakatali sa mundo ng pribadong negosyo at sa

larangan ng tradisyonal na politika. Samakatuwid, maituturing si Pacquiao bilang politiko-

kultural na texto; bilang politiko-kultural na kapital.

Ang Nawawalang Parodya sa Mundo ng Nagwawalang Postmodernong Pastiche

Kilala si Jameson bilang pangunahing kritiko ng imperyalismo – at ng estetika nito na tinatawag

na postmodernismo. Sa sanaysay na “Postmodernism and Consumer Culture,” inasinta ni

Jameson ang iba’t ibang pagmamaniobra ng monopolyo kapitalismo (o imperyalismo, o huling

yugto ng kapitalismo, ayon kay V.I. Lenin), nakapangyayaring sistemang pampolitika at pang-

ekonomiya na nag-iimbudo ng “super ganansiya” o “super tubo” sa bulsa ng iilang dambuhalang

kapitalista. Inasinta ni Jameson, sa partikular, ang postmodernismo, na tinagurian niya bilang

“cultural logic of late capitalism.” Ibig sabihin, ang imperyalismo bilang isang dominanteng

3

sistema ay lubos na pinoprograma at kinakasangkapan ang kultura para sa adhikain nitong

kumita at manakop.

Sa konseptong ito at depinisyong ito ng postmodernismo, makikita na ang lugar ni Jameson sa

larangan ng kontemporaryong Marxistang pagdidiskurso ay ang pagsusuri sa galaw at pag-uugat

ng postmodernismo sa mga dimensiyong kultural, sosyo-ekonomiko at geopolitikal. Nilinaw ni

Jameson ang konsepto ng postmodernismo:

(I)t is not just another word for the description of a particular style. It is also, at

least in my use, a periodizing concept whose function is to correlate the

emergence of new formal features in culture with the emergence of a new type of

social life and a new economic order - what is often euphemistically called

modernization, post-industrial or consumer society, the society of the media or the

spectacle, or multinational capitalism. (1998, 3)

Malinaw sa tinuturan ni Jameson na bukod sa usapin ng partikular na estilo (ng sining, wika,

panitikan, espasyo, atbp), ang postmodernismo ay isang ideolohikal na konseptong nagtatakda ng

panahon: post-modernismo: pagkatapos ng modernismo – na nangangahulugan tila na

pumapasok o pumasok na ang mga lipunan sa yugtong tapos na ang modernismo. Ngunit

binigyang-diin ni Jameson na itong postmodernismo ay nagpapamalas ng pag-usbong ng mga

bagong kultura at mga bagong katangian ng kultura bunga, higit sa anupaman, ng pag-usbong ng

bagong tipo ng panlipunang pamumuhay at ng bagong pang-ekonomiyang kaayusan.

Mahihinuha sa pagdedepinisyong ito ni Jameson ang teoretikal na Marxistang pananaw ng moda

4

ng produksyong pang-ekonomiya (mode of economic production). Ang isang pampolitika at

pang-ekonomiyang base ay may direkta at dialektikal na pakikipag-apektuhan sa mga

superstruktura nito, tulad ng kultura at ideolohiya. Sa gayong punto, nililinaw ni Jameson na

itong postmodernismo ay ang ideolohikal at kultural na lohika ng dominanteng kapitalismo. Ibig

sabihin, nag-uugat ito sa bayolente at masibang diktum ng kapitalismo, ngunit ipinoposisyon

bilang isang ahistorikal, apolitikal, dislokalisado at watak-watak na disposisyon. Gayong sa

ganitong pagdidisposisyon sa postmodernismo mas masisilip kung gaanong ang tila

disorganisadong kultural na lohika ng kapitalismo ay sa katunayan isang napaka-organisadong

sistema ng pagpapangayupapa at pagkubabaw. Dagdag pa ni Jameson na layon niya sa kaniyang

pagdidiskurso na lumikha ng:

(S)ketch a few of the ways in which the new postmodernism expresses the inner

truth of that newly emergent social order of late capitalism, but will have to limit

the description to only two of its significant features, which I will call pastiche

and schizophrenia; they will give us a chance to sense the specificity of the

postmodernist experience of space and time respectively. (1998, 3)

Samakatuwid, tinutukoy ni Jameson na ang ekspresyon ng postmodernismo – o bagong

postmodernismo – ay hindi na lamang simpleng paglaktaw sa modernismo o pagbangga sa mga

modernistang kaisipan at kalakaran – kundi esensiyal at politikal itong kasangkapan na

kinapapakinabangan ng huling yugto ng kapitalismo. Kung gayon, isa itong sistema ng kaayusan

na mayroong tiyak na pagpapakaranasan ng pastiche, isang pinagmamadaling mundo ng

paglikha ng labis at pagkonsumo ng labis.

5

Ang ganitong pinagmamadaling mundo ng pagkonsumo ay lumilikha ng labis-labis na mga

produkto at imahen. Sa isang biswal na naratibo o representasyon, ipinakita ni Jameson ang

wika-imahe ng nakaraan at ng orihinal ay talagang dumaraan sa iba’t ibang pagbabago at

interpretasyon. Ang orihinal na wika at imahe ay nababago rin ng pang-ekonomiyang moda ng

produksyon. Ang orihinal rin ay nakikipag-apektuhan sa mga kultural na lohika ng iba’t ibang

pang-ekonomiyang base, tulad ng huling yugto ng kapitalismo. Sa ganang diskurso ni Jameson,

ipinakita niya ang dalawang posibleng paraan ng pagpapanibagong-hubog sa isang orihinal: ang

parodya at ang pastiche. Para ipakita kung paanong ang parodya ay naiiba sa pastiche ng

postmodernismo, ipinaliwanag ni Jameson kung paano ang operasyonalisasyon ng isang tunay na

parodya:

Now parody capitalizes on the uniqueness of these styles and seizes on their

idiosyncrasies and eccentricities to produce an imitation which mocks the

original. I won't say that the satiric impulse is conscious in all forms of parody: in

any case, a good or great parodist has to have some secret sympathy for the

original, just as a great mimic has to have the capacity to put himself/herself) in

the place of the person imitated. Still, the general effect of parody is - whether in

sympathy or with malice - to cast ridicule on the private nature of these stylistic

mannerisms and their excessiveness and eccentricity with respect to the way

people normally speak or write. So there remains somewhere behind all parody

the feeling that there is a linguistic norm in contrast to which the styles of the

great modernists can be mocked. (1998, 4)

6

Malinaw sa depinisyon ni Jameson na ang parodya ay isang imitasyon ngunit naglalayong

mambuska, magsatirika, magpanibagong-hubog, magtawa, o mang-asar sa isang orihinal na

texto. Nangangahulugan ito na ang orihinal ay maaaring winawasak o binabasag ngunit

nananatiling mayroong lihim na simpatiya para sa orihinal. Sa pagdidiskurso ni Jameson, ang

parodya ay pagpapatalos ng pananatili at pananaig ng normal, pambalana, at pang-araw-araw na

lenggwahe – ang ordinaryong wika-imahen. Ngunit tinanong ni Jameson patungkol sa wika-

imahen at pastiche:

But what would happen if one no longer believed in the existence of normal

language, of ordinary speech, of the linguistic norm…? (1998, 4-5)

Ano nga ba ang pakahulugan ni Jameson rito? Sa kaniyang obserbasyon, ang nagpapatuloy na

pragmentasyon at pribatisasyon ng modernong panitikan – at ang pagkalikha ng napaka-

distinktong pribadong estilo at manerismo ng pagsusulat – ay nagbubunga ng pribadong wika na

espesyalisadong grupo o propesyon lamang ang tanging lumilikha at nagpapaunawa:

One could think of it in this way: perhaps the immense fragmentation and

privatization of modern literature - its explosion into a host of distinct private

styles and mannerisms - foreshadows deeper and more general tendencies in

social life as a whole. Supposing that modern art and modernism - far from being

a kind of specialized aesthetic curiosity - actually anticipated social developments

along these lines; supposing that in the decades since the emergence of the great

7

modern styles society had itself begun to fragment in this way, each group coming

to speak a curious private language of its own, each profession developing its

private code or idiolect, and finally each individual coming to be a kind of

linguistic island, separated from everyone else? (1998, 5)

Mahihinuha sa pahayag ni Jameson na dahil sa labis-labis na pagiging espesyalisado at pribado

ng lenggwahe, bukod sa nagiging pribadong idyolek, ang wika ay nagiging pribadong

pagmamay-ari at nagiging lunsaran o instrument lamang para sa promosyon ng pribadong

interes. Ang siste pa, ani Jameson:

But then in that case, the very possibility of any linguistic norm in terms of which

one could ridicule private languages and idiosyncratic styles would vanish, and

we would have nothing but stylistic diversity and heterogeneity. (1998, 5)

Itong posibilidad ng paglalaho ng pambalana o pangkomunidad na wika – at ang posibilidad o

pagkalagas ng kakanyahan na asuntuhin ang pribadong lenggwahe at mga estilong

idiosynkratiko – ay magbubunga ng higit pang espesyalisado, watak-watak, diskonektado, at

lubos na indibidwalistikong mga wika, panitikan at iba pang produkto. Sa puntong ito, ayon kay

Jameson, na lumilitaw ang pastiche at ang parodya ay imposible nang makamit:

That is the moment at which pastiche appears and parody has become impossible.

Pastiche is, like parody, the imitation of a peculiar or unique style, the wearing of

a stylistic mask, speech in a dead language: but it is a neutral practice of such

8

mimicry, without parody's ulterior motive, without the satirical impulse, without

laughter, without that still latent feeling that there exists something normal

compared with which what is being imitated is rather comic. Pastiche is blank

parody, parody that has lost its sense of humour: pastiche is to parody what that

curious thing, the modern practice of a kind of blank irony, is to what Wayne

Booth calls the stable and comic ironies of the eighteenth century. (1998, 5)

Malinaw sa depiksyon ni Jameson na ang lenggwahe ng postmodernismo – ang praxis ng

pastiche ay hubad ng anumang elemento ng satirika at pagtawa. Kitang-kita ito sa mga

phinotoshop na larawan ni Pacquiao bilang labu-labo, halu-halo, patung-patong, at walang-

koneksyong mga salita at imahe (na pilit pinagtatagni-tagni). Nagpapamalas ito ng ineestablisang

pribadong kaayusan ng kapitalismo na sa katunayan ay isang kawalang-kaayusang pabor sa

pagkakawatak-watak ng mamamayan.

Pinacquiao na mga Larawan at ang Reartikulasyon ng Kultural na Kapital

Sa paglalapat ng manlilikha ng mukha ni Pacquiao sa iba't ibang poster ng pelikula at sa iba't

ibang cover ng magazine, ang pagbasa sa pinal o tapos na larawan ay dumudulo sa konsepto ng

pagmamay-ari. Una, nagiging pagmamay-ari si Pacquiao ng orihinal na may-akda o

kumomisyon sa may-akda ng pinaglapatang larawan. Ikalawa, nagiging pagmamay-ari si

Pacquiao ng gumawa ng pastiche ng poster / cover magazine. Ikatlo, nagiging pagmamay-ari ang

binagong larawan ng tumitingin dito. Ikaapat, nagiging pagmamay-ari ang larawan ng mga

"bumili" o "tumangkilik" rito sa pamamagitan ng pagkopya-dikit ("copy-and-paste") ng mga

naturang larawan sa kani-kanilang mga blog, o ipinadala sa email, ipinost sa Facebook o

9

Multiply, o di kaya'y i-pinirint o i-xenerox ang mga ito.

Mahusay na makikita kung paanong ang orihinal na elemento, kabilang ang oras at espasyo, na

pinagmulan nito ay doble-karang narereprodyus bilang "paglaktaw sa oras" at "paglaktaw sa

espasyo" at bilang paglalagak ng bagong konteksto dahil sa presensiya ng mukha o kamao ni

Pacquiao. Ngunit sa lahat ng antas ng posibilidad ng pagmamay-ari at transgresyon ng oras at

espasyong ito, si Pacquiao o ang imaheng ipinabitbit at binibitbit niya, ay nare-reartikula bilang

pribadong kultural na kapital sapagkat sa halip na maging parodya ang binagong larawan o

imahen ay nagsisilbi lamang itong pastiche. Halimbawa, sa antas na ang produksyon ay

naikakabit sa mga sikat o di-kaya'y mabentang kultural na produkto ng mga negosyante, ang

imahen ni Pacman ay nagiging kultural na produktong pumapaimbulog sa akumulasyon ng

kapital – at hindi satirika o kritika ng pribadong pagkakamal na ito. Kung titingnang mabuti,

halimbawa, sa pagdidikit ng mukha ni Pacquiao sa mukha ng bidang tauhan sa movie clip ng

Avatar, si Pacquiao ay nagiging "nakakatawang pigura" na tila sumasabay sa indayog ng

multinasyonal na produksyong pampelikula, na nakakabit sa estetika at politika ng transaksyong

internasyunal ng mga komoditing kultural.

10

Source: http://www.gensantos.com/2010/01/09/a-pacquiao-funny-picture-collection-for-2010/

Gayundin ang masisipat sa binagong print advertisement ng Macintosh o Mac. Ang mukha ng

orihinal na seksing babae ay pinalitan ng mukha ni Pacquiao. Nanatiling tagakubli ng

maseselang bahagi ng katawan ng seksing babae ang mga sticker o tags ng iba't ibang produkto

ng Mac. At sa puntong ito, dahil hindi naman pinalitan ang mga salitang nakalimbag o nakasulat

sa naturang sticker o poster, si Pacquiao ay nagiging tagabenta ng naturang mga produkto ng

higanteng kumpanya.

Mahalagang banggitin na ganito rin ang

masisipat sa binagong movie clip ng

Avatar. Dahil wala namang ibang

pagbabago sa konteksto, maliban sa

paglalapat ng mukha ni Pacquiao, nagiging

tagabitbit lamang ito ng pelikulang Avatar.

Aakalaing mayroong parodya – ang

pagdistrungka sa orihinal na larawan upang

pagtawanan ang Avatar – ngunit sa dulo’y

nagsisilbing ekstensiyon lamang ng

negosyo ang phinotoshop na larawan.

Source: http://www.gensantos.com/2010/01/09/a-pacquiao-funny-picture-collection-for-2010/

11

Bagama't mahalagang banggitin na may elemento ng katatawan na siya namang primarya sanang

nais na patagusin ng "manipulador" o "photoshopper" ng nasabing “pinarodyang” mga larawan,

hindi maitatanggi na maaaring basahin ang kaniyang mga textong nabuo bilang malay o di-

malay na tagabitbit ng konsumeristang lohika ng orihinal na mga larawan. Ito na nga mismo ang

operasyonalisasyon ng pastiche – ang inaakalang pagpaparodya ay sa katunayan blanko at

ahistorikal na pagmamanipula lamang ng oras at espasyo ng larawan.

May kaibahan naman sa naunang dalawang larawan ang poster na "Sailor Manny" na may

tagline pang "you know." Ang titulong "Sailor Manny" ay spoof ng pangalan ng karakter sa

anime na si "Sailor Moon," isang makapangyarihang teenager na babaeng nakakukuha ng

kapangyarihan mula sa buwan. Sa anime, si Sailor Moon ay natatransforma mula sa pagiging

ordinaryong estudyante tungo sa pagiging anime hero sa pamamagitan ng pagtawag sa

kapangyarihan ng buwan.

Sa binagong imahen ni Sailor Moon, sa pamamagitan ng paglapat sa mukha ni Pacquiao at

pagrerekontexto kay Sailor Moon sa lunan ng boxing ring, si Sailor Manny ay ipinapakitang

"minanny" o "minani" ang pagpapatihaya sa pitong kilalang internasyonal na boksingero. Ang

kataga o tila tagline na "you know" ay isang interstitial na linggwistikong device ni Pacman

tuwing siya'y nauutal o naghahanap ng masasabi dahil sa hindi sanay sa wikang Ingles, ang wika

ng kaniyang promoter. Sa manonood, kadalasan ay itinuturing itong kahinaan ni Pacman sa

wikang Ingles; ngunit sa kasong ito, ang pagkasangkapan sa "you know" ay maaaring basahin

bilang pagtanggap sa hinihirayang kahinaan ni Pacman sa wikang Ingles, kung kaya't

nirereartikula bilang bahagi ng kaakuhan ni Pacman.

12

Source: http://www.gensantos.com/2010/01/09/a-pacquiao-funny-picture-collection-for-2010/

Tila Transgresibo: “Sailor Manny” at ang Feminisasyon at De-ortopedikasyon

Ang kaibahan talaga ng "Sailor Manny" poster ay hindi naman ang mga boksingerong tulad ni

Pacman ang inirekontekstwalisa, kundi ang mismong karakter ni Sailor Moon at ang orihinal na

kasariang kaniyang bitbit. Sa puntong ito, maaari bang sabihin na mayroong transgresyon dahil

sa paglaktaw sa konsepto ng kasarian? Mayroon bang parodya ng dominanteng kaayusan o

nagsilbi lamang itong pastiche na pabor sa dominanteng kaayusan? O mas nananatiling

tagapanindigan ito ng tagumpay ni Pacman bilang isang boksingero sa lilim ng mga promoter na

Amerikano niya -- at ang tagumpay ay isang pananagumpay ng barbarikong machismo na

sinubukang irekonfigura bilang paglaktaw sa kasarian? Kung gayon, ang ganitong

transgenderismo ay hindi naman talaga pananagumpay ng babae. Ni hindi ito kakikitaan ng

anumang tipo o lebel ng feminismo. Bagkus, tinatawag itong feminisasyon kay Pacquiao sa

13

pamamagitan ng paglalapat ng katawan ng anime na babae sa mukha ng orihinal naman talagang

brutal at macho.

Ang akto ng feminisasyon ay ang rekonfigurasyon sa anumang bagay, laluna ang mga

ibinebentang produkto, sa hulma ng babae. Madalas pa, tila ibinabalangkas bilang feminista ang

isang imahen o produkto, ngunit sa aktwal ay kontra-babae at kontra-feminista ito. Ganito ang

masisipat sa "Sailor Manny" at maging sa phinotoshop na patalastas ng Macintosh. Bagama't ang

projeksyon ay tila malakas na personalidad si "Sailor Manny," ang ganitong fantasya ay

magaganap lamang kung ang mukha ni Pacquiao ang nakalagay sa katawan ni Sailor Moon.

Natanggal na ang orihinal na kapangyarihan ni Sailor Moon at naganap ang tinatawag na "de-

ortopedikasyon" o "de-orthepidication."

Itong de-ortopedikasyon ay ang pagbaklas sa katawan o pagkatao ng isang indibidwal o

institusyon sa pamamagitan ng dekonstruksyon ng pisikal na kaanyuan. Maaari itong parodya,

ngunit dahil nga sa lambong ng postmodernismo, maaari rin itong maging blankong parodya o

pastiche. Sa kaso ng indibidwal, halimbawa, ang de-ortopedikasyon ay nagaganap sa pagtapyas o

pagtanggal sa isa o higit pang bahagi ng katawan ng indibidwal. Sa larangan ng kultural na pag-

aaral, ang aktong ito ay maituturing na isa sa dalawang diskurso, depende sa sitwasyon: (1)

"bayolenteng signipikasyon" o isang "epistemolohikal na karahasan", o (2) "subersyon o

transgresyon." Ang de-ortopedikasyon bilang epistemolohikal na karahasan ay kadalasang

nagmumula sa ideolohiya ng uring dominante o nakapangyayari, habang ang de-ortopedikasyon

bilang subersyon o transgresyon ay kadalasang nagbubukal mula sa dinodomina ngunit

bumabalikwas na uring panlipunan.

14

Itong de-ortopedikasyong naganap sa babaeng modelo ng orihinal na patalastas ng Macintosh at

kay Sailor Moon, sa isang anggulo, ay tila subersyon ng mga monolitikong kapangyarihan ng

korporasyong panteknolohiya at ng imperyalismong pangkultura ng Japanese anime. Ngunit sa

aktwal, ang naganap na de-ortopedikasyon sa mga babaeng tauhan ay "ortopedikasyon" naman

para sa dominanteng mga ideolohiyang nirerepresenta ni Pacquiao: machismo at patriarkiya at

lohika ng negosyong pampalakasan. Ang mga binagong larawan gamit ang mukha ni Pacquiao

ay pagpapatingkad ng kultural na kapital na bitbit na ng boksingero. At dito nga masisilo ang

ethos ng kapitalistang interes, maging sa tila subersibo o transgresibong akto ng

"pagpophotoshop" ng mga larawan para sa katatawan: na ang photoshopper at ang "pinasibong"

tagamasid ay ipinapaloob sa kalakaran ng pribadong interes. (Bagamat hindi dapat tingnan na

ganito lamang ito ka-istrukturalista; sapagkat ang photoshopper at "pinasibong" tagamasid ay

maaari rin namang lumaya at maging mapagpalaya, labas sa dominasyon ng lohika ng

kapitalismo.)

Politikal na Kapital: Ang Transhistorikal at Transnasyonal na Pacquiao

Ayon kay Holborow, "Signs can be highly symbolic in one context but remain simple objects in

another." (11) Hinalaw ito ni Holborow mula kay Volosinov, isang Rusong iskolar na

matagumpay na napagkonekta ang Marxismo at ang linggwistiks.

Ang ganitiong paghalaw ni Holborow ay nangangahulugan na ang lahat ng senyas ay

ideolohikal. Kung kaya nagiging mas malinaw na anumang pagpapalit ng orihinal na senyas ay

maaaring mangahulugan ng (1) pagpapalit ng ideolohiya o (2) reartikulasyon ng orihinal na

15

ideolohiya. Sa konteksto ng mga "Pinacquiao" na larawan, nararapat banggitin na hindi

nangangahulugan na ang binuong mga bagong senyas-ideolohiya ay sa binagong mga larawan ay

hindi maaaring bigyan ng ibang interpretasyon o kahulugan ng tumitingin rito. Ayon pa kay

Holborow, "The quality of signs to represent, 'to reflect and refract another reality', to interpret,

is what gives them their conceptual potency and makes words the very stuff of ideology." (12)

Sa ganitong anggulo masisipat ang dominanteng mga ideolohiya na naiimbak sa binagong mga

larawan gamit ang mukha o imahen ni Pacman. Sa binagong larawan ng lumang limang piso,

ang mukha ng historikal na personaheng si Emilio Aguinaldo ay pinalitan ng mukha ni Pacman.

Sa isang iglap ay nalaktawan ni Pacquiao ang panahon – at sa pamamagitan ng binagong larawan

ay napagdugtong ang magkalayong panahon ng “pagpapakabayani” ni Aguinaldo at ng

modernong “pagpapakabayani” ni Pacquiao.

Source: http://www.gensantos.com/2009/05/19/more-funny-pictures-of-manny-pacquiao/

16

Sa puntong ito, malay o di-malay na pinatatagos ng phinotoshop na lumang limang pisong

perang papel ang tila transhistorikal na naratibo ng kabayanihan, mula kay Aguinaldo hanggang

kay Pacquiao

Sa artikulasyon ng kolonyal at neokolonyal na gobyernong Amerikano, itinuring na

"sekundaryang bayani" si Aguinaldo sa perspektiba ng "reaksyonaryong nasyonalismo." Sa likod

ng limang pisong papel, ang proklamasyon ng huwad na kalayaan ay hinalinhinan ng boxing ring

kung saan marubdob na nakikipagpalitan ng suntok si Pacquiao.

Ang ganitong pagbabago sa senyas ay nangangahulugan ng ekstensiyon ng orihinal na

reaksyonaryong ideolohiya ng huwad na bayaning ikinabit ng Amerikano kay Aguinaldo. Ngunit

itong artikulasyong ito para kay Aguinaldo sa kasaysayan ay naikabit na lamang bilang batayang

kaalaman sa "tunay na pagkabayani" ni Aguinaldo dahil sa kolonyal na edukasyong ipinataw ng

mga Amerikano. Bitbit ng lumang limang pisong papel na pera ang makapal na ulap ng

konseptong pagkabayani na siya namang inilalambong kay Pacman.

Sa katunayan, ang ganitong pagrereposisyon sa mukha at katawan ni Pacquiao ay reartikulasyon

kay Pacman bilang "bagong bayani." Bagama't natatawa lamang ang iba sa pagrerekonfigurang

ito, makikita na ang pagturing kay Pacquao sa real-time na kasaysayan ng kasalukuyan ay

"bayaning" nakakapagpahinto ng krimen tuwing may laban, napag-iisa ang magkakalaban sa

politika, at iba pang historiko-politikal na makinisasyon.

Ganito rin ang masisipat sa "Super Manny" kung saan ang mukha ng Amerikano at

17

imperyalitang superhero na si Superman ay hinalinhinan ng mukha ni Pacquiao. Bayani naman

talaga si Pacquiao ng mga korporasyon at kumpanyang Amerikano at iba pang multinasyonal at

transnasyonal na korporasyon tulad ng Nike. Ang pag-angat ni Pacquiao sa senaryong

internasyonal, hindi lamang sa larangan ng boksing at palakasan kundi maging sa larangan ng

endorsement, ay buhay na patotoo na malaki at malawak na ang impluwensiya ni Pacquiao

bilang kultural na icon. Gayundin, maaaring mabanggit na si Pacquiao, dahil sa koneksyong

nabuo niya at dahil sa investment sa kaniya bilang kultural na kapital, ay malinaw na

representasyon at aktibong ahente na ng eksaherado at agresibong pagmemerkado ng mga

malalaking kumpanya ng mga dambuhalang bansa.

Source: http://www.gensantos.com/2009/05/27/more-and-more-pacquiao-funny-pictures-by-popular-request/

Ngunit hindi naman talaga nalalayo sa tunay na mundo ang fantasya na likha ng binagong

limang pisong papel. Sa totoong buhay, itinanghal na si Pacquiao ng mga lokal na gobyerno at

18

ng pambansang gobyerno bilang “Bagong Bayani.” Sa katunayan, ginawaran ni Gng. Gloria

Macapagal Arroyo si Pacquiao ng “Order of Sikatuna,” isa sa pinakamataas na pagkilalang

ibinibigay sa mga diplomat at lider ng bansa. Si Pacquiao rin ay isang reserved officer ng Armed

Forces of the Philippines.

Ang akto ng presentasyon ng gawad na ito ni Gng. Arroyo kay Pacquiao, bukod pa sa ibang

gawad tulad ng “Legion of Honour for Sport,” ay nagsasanga sa pagkilala ng pangulo at mga

lider ng bansa kay Pacquiao bilang isang kultural na icon. At sa kasaysayan ng paglikha ng

bayani ayon sa kolonyal at neokolonyal na oryentasyon, ang pagtatanghal sa mga bayani ay

lagi’t laging serbisyo at interes ng naghaharing politikal na clique at panlipunang uri.

Samakatuwid, ang pagkabayani ni Pacquiao ay hindi lamang isang kultural na representasyon,

kundi lalo’t higit na ito’y isang politikal na representasyong tigib ng politikal na interes.

Ang pinastiche o phinotoshop na mga larawan upang lumikha ng mga bagong imahen ni

Pacquiao ay mga akto ng malay o di-malay na kultural at politikal na konstruksyong

nalalambungan ng samu’t saring ideolohikal na interes at pagpapakahulugang muli’t muling

iniinterpreta at pinaghahalawan ng mga bagong kahulugan at pakahulugan. Sa huling pagsusuri,

ang kadalasang pagturing sa mga imahen ni Pacquiao at kay Pacquiao mismo bilang kultural na

texto ay dapat iwasto bilang politiko-kultural na textong pastiche upang mabigyang-diin na

anumang naratibo at kontra-naratibo ng paglikha at pagwasak sa mga imahen ay kapwa kultural

at politikal na aktibidad.

Ganito ang mapipiga sa dalawang larawan sa ibaba. Kapwa ito minanipula upang magpakita ng

19

fantasya ng historisidad at ng politikal na kapangyarihan.

Sources: http://www.gensantos.com/2009/05/27/more-and-more-pacquiao-funny-pictures-by-popular-request/

http://timesonline.typepad.com/.shared/image.html?/photos/uncategorized/2008/12/26/pacquiao_in_army_gear.jpg

Sa katunayan, ang larawan sa kaliwa ay tila parodya ng pangulo at ni Pacquiao. Kapwa sila

pinagtatawanan sa akto ng manipulasyong ito. Ngunit ang interesante ay sa totoong buhay,

laluna ngayong kapwa magka-kongresista na sina Pacquiao at Arroyo, nananatili ang pagiging

magkakampi ng dalawa kahit na magkaiba na sila ng politikal na partido. Dahil sa puntong ito,

nagbibigay lamang ng kasaysayan ng pagkakampihan ang larawan sa kanan – ang pagpapahigpit

ng politiko-kultural na ugnayan nina Pacquiao at Arroyo. Kapwa lamang nagpapakita ang mga

ito ng isang klase ng politika at ideolohiya na minamanipula ang bayang tumitingin at

tumitingala.

20

Binanggit at Pinagbanggitang mga Akda:

Marnie Holborow. "Putting the Social Back Into Language: Marx, Volosinov and Vygotsky

Reexamined." Studies in Language & Capitalism. http://languagecapitalism.info

Fredric Jameson. “Postmodernism and Consumer Society.” The Cultural Turn: Selected Writings

on the Postmodern, 1983-1998. London / New York: Verso. 1998.