Angela Jensen-Markhoff

Δένδρα-μινιατούρες ΑΠΟ ΣΥΡΜΑ, ΠΕΡΛΕΣ, ΠΕΤΡΑΔΙΑ Κ.Α.

Καλλιτεχνικες κατασκευες 23

εργανη

Εισαγωγή

Τα δέντρα είναι ζωντανοί οργανισμοί από τους πιο πολύ­πλοκους. Το τμήμα που είναι χωμένο στη γη, δηλ. οι ρίζες, είναι το ίδιο θαυμαστό σαν μηχανισμός και λειτουργία όσο και τα πάνω από τη γη μέρη του, ο κορμός και η κόμη με τους κλώνους, τους κλάδους και κλαδίσκους, τα φύλλα, τα άνθη, τους καρπούς. Καταπράσινα και φουντωτά την άνοιξη, κοκ-κινοκίτρινα το φθινόπωρο, γυμνά το χειμώνα (τα φυλλοβό­λα) ή πάντα πράσινα (τα αειθαλή), τα δέντρα είναι από τα θαύματα της φύσης που η θέα τους και μόνο μας γεμίζει γα­λήνη. Ίσως για να τα έχουν όλες τις ώρες κοντά τους οι Ιά­πωνες ανέπτυξαν την τέχνη του Μπονσάι, με την οποία καλ­λιεργούν μέσα σε μικρά γλαστράκια δέντρα-νάνους. Οι μι­κρογραφίες αυτές έχουν όλα τα χαρακτηριστικά των φυσιο­λογικών δέντρων, π.χ. ωραιότατους ροζιασμένους κορμούς που με την κατάλληλη φροντίδα ζουν πάρα πολλά χρόνια. Τα μπονσάι εξάγονται πλέον σε όλες τις χώρες του κόσμου και βρίσκουν παντού θαυμαστές για την ομορφιά τους.

Από τον θαυμασμό αυτό ξεκίνησε η καλλιτεχνία κατα­σκευής τεχνητών δέντρων σε μικρογραφία με κλώνους και κορμό από σύρμα και με κόμη από διάφορα άλλα υλικά (φύλλωμα). Καθώς τα δεντράκια αυτά είναι διακοσμητικά αντικείμενα που εξυπηρετούν και εκφράζουν αισθητικούς και μόνο σκοπούς, βρίσκονται πολύ κοντά στην τέχνη κατα­σκευής κοσμημάτων από ευγενή μέταλλα και πολύτιμους λί­θους. Έτσι για να κατασκευάσουμε «δέντρα μινιατούρες» αντιγράφουμε πολλές φορές τους τεχνίτες χρυσοχόους και χρησιμοποιούμε και μεις σύρματα επίχρυσα ή επάργυρα και ημιπολύτιμους λίθους ή κρύσταλλα γα να πετύχουμε αληθι­νά κομψοτεχνήματα. Όμως και με πολύ πιο φθηνά και καθη­μερινής χρήσεως υλικά δημιουργούμε πανέμορφα δεντράκια.

Η υποβλητική «κλαίουσα ιτιά» της σελ. 3 είναι φτιαγ­μένη μόνο από απλό σύρμα, του τύπου που χρησιμοποιούν οι ανθοπώλες στις ανθοδετικές εργασίες τους. Ποιος θα το πί­στευε ότι είναι φτιαγμένη από έναν αρχάριο. Κοιτάξτε την. 2

Δεν επιβάλλεται με την ομορφιά των υλικών της, αλλά με τη μορφή της που αναπαριστάνει το φυσικό δέντρο, με τον ρο-ζιαμένο κορμό και τους χαρακτηριστικούς γερτούς κλώ­νους.

Αρκεί λοιπόν ένα μικρό μασουράκι από ειδικό σύρμα και όπου κι αν βρισκόμαστε μπορούμε χωρίς εργαλείο να φτιά­ξουμε ένα δεντράκι, για να δώσουμε χαρά σε ένα παιδί ή για να αφήσουμε μια όμορφη ανάμνηση σε φίλους που μας κάλεσαν για καφέ. Σε ώρες που θα θέλαμε να χαλαρώσουμε λίγο φτιάχνοντας κάτι όμορφο η κατασκευή ενός «δέντρου μινιατούρας» είναι μια απασχόληση που μας ξεκουράζει, μας δίνει συναισθήματα ικανοποίησης και επιτυχίας και μας αφήνει ένα όμορφο διακοσμητικό αντικείμενο για μας τους ίδιους ή τους φίλους μας.

Όπως βλέπετε και στο παράδειγμα της ιτιάς της σελ. 3, η καλλιτεχνία αυτή ανταμείβει γενναιόδωρα και τους αρ­χάριους. Εξ άλλου η εξοικείωση με τα υλικά και τις τεχνικές δεν αργεί καθόλου να έρθει και μαζί της έρχονται νέα ευρή­ματα, επινοήσεις, εμπνεύσεις που μας κάνουν να αισθανό­μαστε πραγματικοί καλλιτέχνες.

Αυτή τη χαρά και την περηφάνεια ευχόμαστε να αισθαν­θείτε και σεις, αρχίζοντας με τα δεντράκια που σας προτεί­νουμε σ' αυτό εδώ το τεύχος.

Υλικά και σύνεργα

Με λίγο λεπτό σύρμα και μια χούφτα χάντρες μπορούμε να φτιάξουμε ένα δέντρο-μινιατούρα. Πράγματι, είναι σχεδόν απίστευτο πόσο λίγα υλικά μας χρειάζονται γι' αυτές τις κα­τασκευές. Λίγα και καθημερινής χρήσεως υλικά που είναι εύκολο να τα βρούμε παντού. Το βασικό υλικό που χρησιμο­ποιούμε στις περισσότερες κατασκευές μας είναι λεπτό σύρμα πάχους (ή όπως λέμε διαμέτρου Ø) περίπου 0,2 χιλ. που δουλεύεται πιο εύκολα και με καλύτερα αποτελέσματα από τα άλλα σύρματα. Το χοντρότερο σύρμα που χρησιμο­ποιούμε είναι Ø 0,8 χιλ. (βλ. σελ. 32). Αν πρόκειται τώρα που ξεκινάτε αυτό το Hobby να κάνετε μια γερή προμήθεια

4

συρμάτων, θα σας συνιστούσαμε να προτιμήσετε αυτά που είναι σε κουβαρίστρες (βλ. φωτ.), όπως συνήθως διατίθε­νται στα καταστήματα ειδών χειροτεχνίας και να μην αγο­ράσετε σύρμα χοντρότερο από 0,4 χιλ. Υπάρχουν σύρματα σε πολλούς χρωματισμούς, επίχρυσα, επάργυρα («ασημέ­νια»), μπρούντζινα, καθώς και σε χρώμα πράσινο, καφέ, γκρίζο με επένδυση πλαστικού. Για τα πρώτα σας δεντράκια

δοκιμάστε το κοινό σύρμα ανθοπωλών που δίνει πολύ καλά αποτελέσματα (βλ. ιτιά στη σελ. 3).

Για την κόμη, το φύλλωμα δηλ. του δέντρου, χρησιμοποι­ούμε χάντρες κάθε λογής, όπως γυάλινες (διαφανείς, άχρω­μες ή χρωματιστές), ξύλινες ή από κερί, μικροσκοπικές χά­ντρες των Ινδιάνων και άλλες πολλές κάθε είδους, παγιέτες και κατεργασμένες ημιπολύτιμες πέτρες που δεν στοιχί­ζουν ακριβά. Ό λ α αυτά θα τα βρείτε στα καταστήματα που πωλούν χάντρες, καλλιεργημένα μαργαριτάρια, ημιπολύτι­μους λίθους, και άλλα πετράδια από διάφορα ορυκτά. Αλλά και στα καταστήματα ειδών ζωγραφικής και χειροτεχνίας θα βρείτε μια μεγάλη ποικιλία από χρωματιστά κρύσταλλα και γυαλιά, σε διάφορα σχήματα, που είναι απομίμηση ημι­πολύτιμων λίθων και έχουν και πολλές ιδιότητες των γνή­σιων λίθων (λαμπρότητα, ιριδισμούς κλπ.). Μια όμορφη ιδέα για δώρα σε αγαπημένα σας πρόσωπα είναι να φτιάξε­τε ένα δεντράκι με φύλλωμα από τις τυχερές, ανάλογα με το ζώδιο, πέτρες των προσώπων αυτών. Μπορεί ακόμη να επι­λέξετε τις πέτρες που θα βάλετε στο δώρο σας ανάλογα και με τις θεραπευτικές ιδιότητες που αποδίδονται σε κάθε πέ­τρα. Τα υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο φύλ­λωμα είναι άπειρα, παρμένα είτε από τη φύση (π.χ. κοχύλια, σπόροι κ.ά., βλ. σελ. 25) είτε είναι τεχνητά (βλ. σελ. 30).

Τα εργαλεία που θα μας χρειαστούν είναι πολύ απλά και καθημερινής σχεδόν χρήσεως. Μας αρκεί ένας πλαγιοκό-πτης, όπως αυτός που βλέπετε εδώ στη φωτ. της σελ. 5 επά­νω, καθώς και στη δεξιά φωτ. της σελ. 4. Στην τελευταία αυτή φωτογραφία βλέπετε αριστερά του πλαγιοκόπτη και ένα μυτοτσίμπιδο. Τα εργαλεία αυτά μας χρησιμεύουν για να κόβουμε τα σύρματα στο μήκος που πρέπει και να τα στρίβουμε όπως θέλουμε. Ο τύπος του πλαγιοκόπτη που βλέπετε στις φωτογραφίες συνδυάζει τις δυο αυτές δυνατό­τητες και γι' αυτό το λόγο είναι το βασικό εργαλείο μας. Ακόμη και η κοινή μικρή πένσα, που υπάρχει σε κάθε σπίτι, μπορεί να μας φανεί χρήσιμη και στις σπάνιες περιπτώσεις που δουλεύουμε χοντρά σύρματα ίσως μία γκαζοτανάλια (έχει κάτω από το σημείο λαβής ένα κενό).

Αυτό που σας συνιστούμε να αγοράσετε είναι ένα ηλε­κτρικό κολλητήρι (πιστολάκι) για συγκολλήσεις. Θα σας χρειαστεί για να κολλήσετε τα διάφορα κρύσταλλα και άλλα πετράδια πάνω στα σύρματα των κλάδων. Εν ανάγκη βέ­βαια μπορείτε να τα κολλήσετε με έναν παντοκολλητή (όπως π.χ. UHU Alleskleber Kraft).

Βασικές τεχνικές Κατά βάση υπάρχουν δύο τεχνικές στη διαμόρφωση των συρμάτων, που και οι δύο εξαρτώνται από το είδος του φυλ­

λώματος που θέλουμε να έχει το δέντρο μας, αν δηλ. θα εί­ναι περαστό στα σύρματα ή κολλημένο πάνω σ' αυτά. Πρώ­τα σας περιγράφουμε πώς γίνονται τα δεντράκια με περα­στό φύλλωμα (σε διπλωμένο σύρμα, σελ. 5-12 και σε μονό, σελ. 12) και κατόπιν τα δεντράκια με κολλητό φύλλωμα (σελ. 14 και 24).

Δεντράκι με χάντρες περασμένες στα σύρματα των κλάδων

Για το δεντράκι που βλέπετε να κρατάμε στα χέρια μας στις φωτ. των σελ. 12 και 14 χρειαζόμαστε περίπου 120 μπρούν­τζινα σύρματα Ø 0,2 χιλ. και μήκους 35 εκ. το καθένα, κα­θώς και 120 κέρινες χάντρες.

Γενικός κανόνας που πρέπει να έχετε υπόψη σας είναι ότι

5

το μήκος για κάθε σύρμα είναι τριπλάσιο από το ύψος που θάχει το έτοιμο δέντρο. Επομένως το δεντράκι που θα φτιά­ξουμε θάχει ύψος περίπου 12 εκ. Τώρα περνάμε από μια χάντρα σε κάθε σύρμα, έτσι ώστε να σταθεί ακριβώς στο μέ­σον του. Τη στερεώνουμε εκεί στο κέντρο διπλώνοντας στα δύο το σύρμα και στρίβοντας το τρεις έως τέσσερις φορές. Οι χάντρες πιάνονται ευκολότερα αν τις τοποθετήσουμε μέσα σε ένα τασάκι ή πιατάκι του γλυκού. Συνεχίζουμε μέ­χρι να περαστούν και οι 120 χάντρες στα 120 συρματάκια κι αυτά να διπλωθούν όπως είπαμε στα δυό και να στριφτούν στερεώνοντας τη χάντρα.

Από τα στριμμένα σύρματα σχηματίζονται πρώτα τα κλα-

6

διά, οι κλώνοι και το φύλλωμα, κατόπιν ο κορμός και στο τέ­λος οι ρίζες. Στην αρχή επομένως πιάνουμε μαζί δύο σύρ­ματα στρίβοντας τα λίγο πιο κάτω από το αρχικό στρίψιμο. Σ' αυτά προσθέτουμε με τον ίδιο τρόπο ένα τρίτο σύρμα και κατόπιν, αν θέλουμε, ένα τέταρτο και ούτω καθεξής. Το ανώτατο όριο είναι τα 6 ή 7 σύρματα με τα οποία σχηματί­ζουμε τα χοντρά κλαδιά. Για τα λεπτά κλαδάκια στρίβουμε μαζί 2 ή 3 σύρματα φροντίζοντας να τους δίνουμε μιαν ασύμμετρη διάταξη. Κατά το στρίψιμο προσέχουμε να ακο­λουθούμε διαρκώς την ίδια φορά (σαν να βιδώνουμε το κα­πάκι ενός σωληναρίου), διαφορετικά τα σύρματα ξεστρίβο-νται και τα κλαδιά χαλάνε.

Για να σχηματίσουμε έναν κλώνο πιάνουμε δύο κλαδιά (όπως βλέπετε και στη φωτ. της σελ. 6 κάτω) σε σχεδόν ορθή γωνία ενωμένα και τα στρίβουμε μαζί. Για την κορυφή ή την άκρη του κάθε κλώνου συνενώνουμε κλαδάκια αδύνατα, δηλ. με τέσσερις έως πέντε χάντρες, ενώ τα πιο φορτωμένα κλαδιά τα τοποθετούμε στα χαμηλότερα σημεία του κλώνου. Και στα φυσικά δέντρα τα κλαδιά που βρίσκονται προς την κορυφή κάθε κλώνου είναι τα πιο αδύνατα και τρυφερά.

Συνήθως τα δεντράκια έχουν πολλά κλαδιά αλλά μόνο τρεις κλώνους. Οι δύο είναι κάπως λεπτότεροι (αποτελού­νται δηλαδή από 35 έως 40 διπλά σύρματα ο καθένας) και σηκώνουν το φύλλωμα της κορυφής του δέντρου. Ο τρίτος κλώνος είναι ο πιο χοντρός (γίνεται από 40 έως 50 διπλά σύρματα και ξεκινάει από τον κορμό λίγο πιο χαμηλά από τους άλλους δύο. Στρίβοντας μαζί ενωμένα τα σύρματα των τριών κλώνων σχηματίζουμε τον κορμό.

Πολύχρωμα δεντράκια. Φωτ. σελ. 7

Τα δεντράκια της φωτ. της σελ. 7 έχουν κοινό χαρακτηριστι­κό τη λάμψη: έχουν κορμούς από λαμπερό ασημένιο ή μπρούντζινο ή χάλκινο σύρμα και πολύχρωμο φύλλωμα από πολύχρωμες γυάλινες χάντρες ή αστραφτερές παγιέτες. Για μερικούς παραείναι γυαλιστερά και ίσως πουν πως είναι πολύ «κιτς». Και όμως όλα μαζί ή και χωριστά δημιουρ­γούν μιαν ατμόσφαιρα σχεδόν παιδικής χαράς και μαγείας. Στα παιδιά αρέσουν πολύ να τα κοιτάνε με θαυμασμό αλλά και να τα φτιάχνουν. Το δεντράκι επάνω αριστερά και το κάτω δεξιά το έχει φτιάξει ένα κοριτσάκι εννέα χρονών. Μπορείτε να τα προτείνετε και στα δικά σας παιδιά, αρκεί να ακολουθήσετε τον βασικό κανόνα που πρέπει να ακολου­θούμε σ'αυτίς τις περιπτώσεις, δηλαδή να μην κάνουμε κα­τάχρηση της υπομονής τους. Γι' αυτό το λόγο προγραμματί­ζουμε μικρά δεντράκια ύψους 7 εκ. από 50 σύρματα, μήκους 25 εκ. Μπορείτε στην αρχή να τους προτείνετε ακόμη πιο

χαμηλά δεντράκια. Δεν πάνε ποτέ χαμένα, γιατί μπορείτε μ' αυτά να στολίσετε τη συσκευασία ενός ιδιαίτερου δώρου. Χάντρες γυάλινες και παγιέτες σε σχήμα αστεριού θα βρείτε εύκολα στα ειδικά καταστήματα για χάντρες, στα καταστή­ματα για είδη ραπτικής και βέβαια στα καταστήματα ειδών χόμπυ και χεροτεχνίας.

Όσο πιο πυκνά και σφιχτά στρίβουμε μαζί ενωμένα τα σύρματα των τριών κλώνων, τόσο πιο ροζιασμένος και γέρι­κος φαίνεται ο κορμός του δέντρου. Όπως είπαμε και πιο πάνω, πρέπει πάντα να στρίβουμε τα σύρματα προς την ίδια κατεύθυνση. Στα σημεία που ενώνονται με τον κορμό, οι

κλώνοι, εκεί χρειάζεται το στρίψιμο να γίνεται πιο σφιχτό και με δύναμη.

Το ύψος του κορμού φτάνει τα 5 έως 6 εκ., από κει και κάτω αρχίζουν οι ρίζες. Για να τις σχηματίσουμε χωρίζουμε σε πέντε άνισες δέσμες το σύνολο των συρμάτων του κορμού και με μια πένσα χωρίζουμε πάλι από κάθε δέσμη τις πλευ­ρικές ρίζες και τις στρίβουμε χωριστά. Και στις ρίζες φρο­ντίζουμε να υπάρχει μια ασυμμετρία, τόσο ως προς τον αριθμό των διακλαδώσεων (παράρριζων) όσο και ως προς το πάχος τους. Από τη μια πλευρά μπορούμε μάλιστα να κά­νουμε τις ρίζες μακρύτερες. Όλες αυτές οι ανομοιομορφίες κάνουν τα τεχνητά δεντράκια να μοιάζουν πιστά αντίγραφα των αληθινών.

Δεντράκια διαμοσμητικά παραθύρων. Φωτ. σελ. 9

Τα δεντράκια της σελ. 9 είναι ειδικά μελετημένα για να μπο­ρούμε να τα κρεμάμε στα τζάμια των παραθύρων. Οι γυάλι­νες χάντρες τους είναι χρωματιστές αλλά και διαφανείς για να μπορεί το φως του ήλιου να παιγνιδίζει διαπερνώντας τις. Ιδίως το φως του δειλινού κάνει ανταύγειες που μα­γεύουν και όσους είναι μέσα στο δωμάτιο και όσους περνούν απ' έξω και τις βλέπουν. Αλλά και το φως της λάμπας μετα­μορφώνει κάθε χαντρίτσα σ' ένα φωτεινό σώμα πον λαμπο­κοπά και αστράφτει. Καθώς τα δεντράκια θα κρέμονται στα παράθυρα διαμορφώνουμε τις ρίζες τους ελεύθερα, χωρίς να σκεφτόμαστε πώς θα τα στηρίξουν. Για τον ίδιο λόγο τα δε­ντράκια χρειάζονται κλώνους που ν' απλώνονται μόνο προς τα πάνω και προς τα δεξιά και αριστερά: Λίγα μικρά κλαδά­κια απλώνονται προς τα εμπρός, ενώ προς τα πίσω δεν χρει­άζεται κανένα.

Το δέντρο της σελ. 9, αριστερά, έχει ύψος περίπου 22 εκ. επομένως τα σύρματα θα έχουν μήκος περίπου 70 εκ. (Ø 0,2 χιλ.). Όπως μπορείτε να κρίνετε και από το πάχος του κορ­μού θα χρειαστείτε πολλά, δηλ. 210 σύρματα. Κι αυτό σημαί­νει ότι θα χρειαστείτε πολλή υπομονή για να περάσετε τό­σες χάντρες στα σύρματα, δηλ. από τρεις ή τέσσερις χά­ντρες στο καθένα, εκτός από μερικά που παίρνουν από δύο.

Το δεντράκι δεξιά στην ίδια σελ. 9 είναι τον τύπου της «κλαίουσας ιτιάς», αλλά σε μετωπική, σχεδόν επίπεδη, κι αυτό μορφή όπως το προηγούμενο. Τον κανονικό τύπο (με κλώνους και στην πίσω πλευρά του) περιγράφουμε στη σελ. 10. Παρατηρώντας τη φωτογραφία θα βρείτε εύκολα πόσα σύρματα και πόσες χάντρες σας χρειάζονται.

8

Το σύστημα των ριζών αποτελεί και τη βάση που θα στη­ρίζει το δέντρο. Φανταστείτε τη σαν ένα πιάτο που τοποθε­τούμε ανάποδα πάνω στο τραπέζι. Οι ρίζες πρέπει να στηρί­ζουν καλά το δέντρο αλλά δεν πρέπει να απλώνονται και πολύ, ώστε να αφήνουν το φύλλωμα να κυριαρχεί οπτικά. Σε ένα δέντρο ύψους 12 εκ. περίπου η βάση πρέπει να είναι κά­πως πιο επίπεδη και η διάμετρος της περίπου 6 εκ. Όπως βλέπετε και στη φωτ. της σελ. 10 τα συρματάκια που περισ­σεύουν τα κόβουμε με έναν πλαγιοκόπτη.

Ιτιές. Φωτ. σελ. 11

Τα δέντρα της σελ. 11 είναι ιτιές, τον είδους της «κλαίου­σας ιτιάς» με τους χαρακτηριστικούς κλάδους που κρέμο­νται προς τα κάτω. Όπως βλέπετε και στη φωτογραφία τα σύρματα που σχηματίζουν τον κορμό και τους κλάδους έχουν το ίδιο χρώμα με τις παγιέτες και χάντρες του φυλ­λώματος, διαφέρουν μόνο στην απόχρωση. Λυτό είναι μια πολύ καλή ιδέα που αναδεικνύει τα διαφορετικά υλικά και τονίζει την λάμψη τους.

Το μήκος που έχουν τα σύρματα πριν διπλωθούν είναι σχεδόν τετραπλάσιο από το ύφος που έχουν τα έτοιμα δέ­ντρα. Επομένως για μια ιτιά ύψους 12 περ. εκ. χρειαζόμαστε σύρματα μήκους 50 εκ., κι αυτό γιατί οι κλάδοι σ' αυτό το δέ­ντρο πρέπει να είναι ιδιαίτερα επιμήκεις. Χρειαζόμαστε όμως λιγότερα σύρματα από ό,τι στα άλλα δέντρα, δηλ. 25 έως 50, γιατί οι ιτιές έχουν λεπτό κορμό. Η ιτιά δεξιά στην

φωτογραφία έχει γίνει από 25 σύρματα στο χρώμα του χαλ­κού και η ιτιά στο κέντρο από 50 σύρματα στο χρώμα του μπρούντζου. Οι κλάδοι «γεμίζουν» εύκολα με 5 έως 9 πα­γιέτες ή χάντρες ο καθένας τοποθετημένες σε κάποια από­σταση η μία από την άλλη. Το σχήμα στο κάτω μέρος της σελ. 12 σας δείχνει τον τρόπο με τον οποίο στερεώνουμε τις παγιέτες πάνω στα σύρματα. Μπορείτε αν θέλετε εκτός από χάντρες και παγιέτες να βάλετε στο φύλλωμα κάθε είδους λαμπερά «πετράδια», όπως ημιπολύτιμους λίθους ή στρας. Στις τεχνητές ιτιές ταιριάζει κάθε τι που γυαλίζει, επειδή και στις φυσικές ιτιές τα φύλλα και τα άνθη χρυσίζουν. Αν τα πετράδια που διαλέξατε δεν έχουν τρυπίτσες για να πε­ράσουν στα σύρματα τότε, θα τα κολλήσουμε πάνω σ' αυτά χρησιμοποιώντας το ειδικό κολλητήρι ή απλώς μια κόλλα-παντοκολλητή (π.χ. UHU), με τον τρόπο που σας περιγρά­φουμε αναλυτικότερα στη σελ. 28. Αν προτιμήσετε από τις ελαφρότερες παγιέτες τα κάπως βαρύτερα «πετράδια», τότε πρέπει να διαλέξετε και κάπως χοντρότερα σύρματα ανάλογα προς το βάρος του φυλλώματος. Πάντως δεν πρέ­πει να ξεχνάμε ότι ένα βαρυφορτωμένο φύλλωμα θα ήταν δυσανάλογο προς τον λεπτό κορμό της ιτιάς. Επομένως ν α ι στη λάμψη, ό χ ι στο βάρος.

Αρχίζουμε την κατασκευή περνώντας τις παγιέτες ή χά­ντρες σε ένα-ένα τα σύρματα. Ενώνουμε ανά πέντε τα σύρ­ματα αυτά για να σχηματίσουμε τους κλώνους. Οι κλώνοι αυτοί είναι πολύ κοντοί, καταλήγουν δηλ. πολύ σύντομα όλοι μαζί ενωμένοι στον κορμό. Αφού στρίψουμε τα σύρ­ματα για τον κορμό και τις ρίζες, το τελευταίο μας βήμα εί­ναι να αραιώσουμε με προσεκτικές κινήσεις τους κλάδους.

10

δίνοντας τους την χαρακτηριστική τους κλίση ολόγυρα από τον κορμό προς τα κάτω και να δώσουμε στην έτοιμη ιτιά την τελική της στάση.

Στη φωτ. της σελ. 12 επάνω διακρίνετε καθαρά ολόκληρο το ριζικό σύστημα στην οριστική του μορφή. Βλέπετε επίσης με ποιες κινήσεις αραιώνουμε ένα-ένα τα κλαδάκια του φυλλώματος που σηκώνουν από μια χάντρα, φροντίζοντας οι χάντρες αυτές να διατηρούν την ίδια σχεδόν απόσταση μεταξύ τους. Το φύλλωμα γίνεται με τον τρόπο αυτό φου­ντωτό και δίνει την εντύπωση της ζωντάνιας που έχουν τα αληθινά δέντρα. Γενικά στους κλάδους και τα κλαδιά δίνου­με μια κατεύθυνση προς τα πάνω. Στα πλαϊνά κλαδάκια δί­νουμε κατ' εξαίρεση μια κλίση προς τα πλάγια. Αφού τέλει-

ώσουμε με την κατασκευή του δέντρου, απομένει να του δώ­σουμε την οριστική του στάση, λυγίζοντας π.χ. λίγο τον κορ­μό για να φαίνεται «ανεμοδαρμένο» ή κάνοντας του ακόμα ένα στρίψιμο για να φαίνεται πιο γέρικο. Ανάλογα δηλ. με την προσωπική μας έμπνευση απομένει να δώσουμε στο δέ­ντρο μια ιδιαίτερη πνοή.

Μερικές φορές χρειάζεται να διευθετήσουμε, εκτός από το φύλλωμα, και τις ρίζες του έτοιμου δέντρου, π.χ. να τις απλώσουμε λίγο ή, πιο συχνά, να πιέσουμε μερικές απ' αυ­τές προς τα κάτω, έτσι που να φαίνονται σαν να ξεφυτρώ­νουν μέσα από το έδαφος. Έχει κανείς την αίσθηση σ' αυτές τις κατασκευές ότι είναι ένας μικρός δημιουργός που δίνει ζωή στα έργα του κι αυτό κεντρίζει τη φαντασία και δίνει πολλή χαρά.

Ανθισμένη ιτιά. Φωτ σελ. 13

Τα τεχνητά δεντράκια-μινιατούρες που σας παρουσιάζουμε σ' αυτό το βιβλιαράκι αντέχουν γενικά σε κάποιες ταλαιπω­ρίες. Μπορούμε δηλ. να τα συσκευάσουμε σε πακέτα και να τα μεταφέρουμε όπου θέλουμε χωρίς να μας χαλάσουν. Αυτό δεν ισχύει όμως για την ιτιά της σελ. 13, η οποία είναι πολύ λεπτεπίλεπτη και λόγω των υλικών που χρησιμοποιού­με και λόγω του ειδικού τρόπον κατασκευής της. Πρέπει επίσης να σας πούμε ότι η κατασκευή αυτή δεν είναι κατάλ­ληλη για αρχάριους, γιατί απαιτεί πολλή υπομονή και κά­ποια επιδεξιότητα. Είναι ένα μικρό αριστούργημα που θα ανταμείψει τους κάπως προχωρημένους στην τεχνική των τεχνητών δέντρων.

12

θηλειά που κάνουμε λυγίζοντας την άκρη του σύρματος.

Πέρασμα χάντρας με την τεχνική «της θηλειάς στην απόληξη» και

σχηματισμός κλάδων και κλώνων

125 Χ 2 σύρματα στην αρχή

κ.ο.κ.

Χρησιμοποιούμε πολύ λεπτό σύρμα (Ø 0,1 χιλ.). Μας χρειάζονται 250 σύρματα μήκους 28 εκ. το καθένα. Το ύψος της έτοιμης ιτιάς φτάνει τα 15 εκ. περίπου. Δουλεύουμε με μονά σύρματα, χωρίς δηλ. να τα διπλώνουμε στη μέση, με την τεχνική τη γνωστή σαν «θηλειά στην απόληξη του σύρματος», την οποία περιγράφουμε και στη σελ. 16. Οπως βλέπετε και στο σχήμα της σελ. 12 κάτω, λυγίζοντας την απόληξη κάθε σύρματος κάνουμε εκεί μια θηλειά (1) που θα εμποδίζει τις χάντρες να κυλήσουν και να βγουν από το σύρ­μα- περνάμε κατόπιν σ' αυτό από τρεις άχρωμες διαφανείς γυάλινες χάντρες (2) και ενώνουμε στρίβοντας τα ανά δύο τα σύρματα, αφού αφήσουμε μετά την τελευταία χάντρα ένα

14

κενό διάστημα 4 έως 5 εκ. (3). Συνεχίζουμε ενώνοντας τέσ­σερα σύρματα μαζί και ούτω καθεξής. Όπως καταλαβαίνετε οι χάντρες μπορούν να κυλήσουν προς τον κορμό και να σταματήσουν στα σημεία διακλάδωσης, αν τύχει π.χ. κατά τη διάρκεια μιας συσκευασίας να ισιώσει η άκρη του κλάδου όπου κρέμονται. Αυτό είναι μειονέκτημα. Από την άλλη όμως πλευρά η κινητικότητα που έχουν οι χάντρες και η διαφάνειά τους τις κάνει να μεταδίδουν κάτι από την τρυφε-ράδα που έχουν οι ίουλοι της αληθινής ιτιάς στην αρχή της άνοιξης.

Δεντράκια με κολλητό φύλλωμα. Τεχνική «της κλειστής θηλειάς»

Όπου δεν χρησιμοποιούμε για το φύλλωμα διάτρητες χά­ντρες αλλά στρας, ημιπολύτιμους λίθους και κάθε λογής πε­τράδια και κρύσταλλα χωρίς τρυπίτσα, πρέπει να διαμορ-φώσσυμε τις απολήξεις των συρμάτων έτσι που να μπορού-

Στα άκρα οι κλάδοι είναι διχαλωτοί. Αν οι θηλειές πέσουν πολύ κοντά, τα πετράδια δεν αναδεικνύονται, αλλά χάνουν πολύ από την ομορφιά τους.

Οι θηλειές στο άκρο του σύρματος είναι στο φυσικό τους μέγεθος (δεν είναι υπό σμίκρυνση).

με να κολλήσουμε σ' αυτές τα πετράδια. Στο σχήμα της σελ. 14, κάτω αριστερά, βλέπετε τα διαδοχικά βήματα από κλαδί σε κλώνο. Διπλώνουμε πρώτα στη μέση ένα σύρμα και ενώ­νουμε με στρίψιμο τα δύο σκέλη λίγο παρακάτω από το ση­μείο του διπλώματος, ούτως ώστε να σχηματιστεί εκεί μια θηλειά κλειστή σαν κρίκος. Την τεχνική αυτή της θηλειάς σε διπλωμένο σύρμα θα τη λέμε «κλειστή θηλειά» σε διάκριση από την «θηλειά στην απόληξη» μονού σύρματος που είδα­με στη σελ. 12. Διαμορφώνουμε κατόπιν με τον ίδιο τρόπο ένα δεύτερο σύρμα και το ενώνουμε με το πρώτο με τον τρό­πο που βλέπετε στο κέντρο του σχήματος. Στα δυο αυτά κλα­δάκια προσθέτουμε και ένα τρίτο, όπως βλέπετε δεξιά στο σχήμα.

«Διαμαντόδεντρο» και «κυανόδεντρο». Φωτ. σελ. 15

Στη φωτ. της σελίδας 15 βλέπετε δύο υπέροχα δεντράκια που μοιάζουν με κοσμήματα. Το δέντρο δεξιά έχει δύο ειδών κλάδους. Έχει κλάδους φορτωμένους με κρύσταλλα-απομί-μηση διαμαντιών (στρας) φτιαγμένους με την τεχνική της «κλειστής θηλειάς», δηλ. με σύρματα διπλωμένα στη μέση και κλάδους γυμνούς που γίνονται από μονά σύρματα με ελεύθερη απόληξη. Οι γυμνοί αυτοί κλάδοι, ως μη ενδιαφέ­ροντες, μας κάνουν να συγκεντρώνουμε την προσοχή μας στα «μπριλάντια» που λάμπουν κολλημένα πάνω στις θη-λειές των στριφτών κλάδων. Το «διαμαντόδεντρο» έχει ύψος 13 εκ. Χρειαζόμαστε 55 σύρματα μήκους 20 εκ. το κα­θένα (Ø 0,4χιλ.) για τα γυμνά κλαδιά καθώς και 22 σύρματα μήκους 30 εκ. το καθένα τα οποία θα διπλώσουμε στη μέση και θα τους κάνουμε τις θηλειές. Όταν φτάσουμε στο στά­διο της συνένωσης των κλάδων για το σχηματισμό του κορ­μού προσέχουμε να τοποθετήσουμε μαζεμένους, κοντά δηλ. τον ένα στον άλλο, τους κλάδους με τις θηλειές. Έτσι θα δώ-σουμε στα διαμάντια μια πιο «συμπαγή» παρουσία, ώστε να γίνουν πόλοι έλξης για τα βλέμματά μας.

Για το «κυανόδεντρο» θα χρειαστούμε 48 σύρματα μή­κους 35 εκ. το καθένα και άλλα τόσα μπλε πετράδια, δηλ. κά­ποιον μπλε ημιπολύτιμο λίθο (π.χ. σοδαλίτη ή lapis lazuli ή αχάτη κ.ά.) ή μπλε χρωματιστά γυαλάκια.

16

Μπαομπάμπ και ανθισμένη φουντουκιά. Φωτ. σελ. 17

Για το δέντρο, αριστερά, της σελ. 17, πήραμε την έμπνευση μας από τον κοσμαγάπητο «Μικρό Πρίγκιπα» του Σαίντ Εξυπερύ (Α. de Saint Exupery). Είναι το αδηφάγο μπαο-μπάμπ (αδανσονία η παλαμόφυλλος) που απειλεί να κατα-φάει τον μικρό πλανήτη. Κρατιέται με τις ρίζες του σφιχτά πάνω σε ένα πυρίτη λίθο. Για να το στερεώσουμε εκεί χρησι-μοποιήσαμε το ηλεκτρικό κολλητήρι. Τα σύρματα έχουν γυαλιστερό ασημί χρώμα και στις «κλειστές θηλειές» (βλ. σελ. 14) έχουμε κολλήσει μαύρες γυαλιστερές και άχρωμες γυάλινες χάντρες. Όλα μαζί τα υλικά εναρμονίζονται σε ένα σύνολο που αποπνέει κάτι το εξωγήινο, το διαστημικό.

Η φουντουκιά και ορισμένα άλλα δέντρα, όπως η καρυδιά, η ιτιά, η λεύκα και άλλα βγάζουν στην αρχή της άνοιξης τα άνθη τους σε ιούλους- κάτι σαν μικρά μακρόστενα τσαμπιά τυλιγμένα με ένα λεπτότατο διάφανο χνούδι. Κάτι από την αίσθηση του διάφανου και τρυφερού που δίνουν τα δέντρα αυτά μόλις υποχωρήσει ο χειμώνας θέλουν να αναπαραγά­γουν οι γυάλινες διάφανες και στενόμακρες χάντρες που βά­λαμε στη φουντουκιά της σελ. 17 δεξιά.

Η τέχνη στην κατασκευή ενός δέντρου μινιατούρας είναι ακριβώς να περιοριστεί κανείς στην αναδημιουργία ενός μόνο χαρακτηριστικού του φυσικού δέντρου. Δεν χρειάζεται να το αντιγράψει φωτογραφικά, αλλά να πιάσει ένα χαρα­κτηριστικό του που ενώ δεν είναι χτυπητό του προσδίδει όμως το ιδιαίτερο «ύφος» του. Στη φουντουκιά της σελ. 17 δεξιά, καθώς και στην ιτιά της σελ. 13, τονίσαμε το σχήμα, τη λεπτότητα και τρυφεράδα των λουλουδιών τους· στις ιτιές της σελ. 11 τη μεταλλική λάμψη των φύλλων κ.ο.κ. Αν π.χ. αποπειραθείτε να φτιάξετε ένα δεντράκι με πράσινες χαντρίτσες για τα φύλλα και ροζ για τα λουλουδάκια, το

αποτέλεσμα δεν θα είναι ικανοποιητικό. Αυτός είναι και ο λόγος που γενικά αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε σε ένα δέντρο διαφορετικές χάντρες. Όταν αυτό συμβαίνει, όπως π.χ. στο μπαομπάμπ ή στα δεντράκια της σελ. 23, τότε αυτό γίνεται συνειδητά και με βάση την επιδίωξη κάποιου συγκε-κριμένου αποτελέσματος. Για τη φουντουκιά λοιπόν που έχει ύψος 15 εκ. χρησιμοποιήσαμε σύρματα σχετικά μικρού μήκους, δηλ. 25 εκ. (Ø 0,4 χιλ.) επειδή μπαίνουν μονά. Κά­μπτουμε λίγο την απόληξη κάθε σύρματος ώστε να σχημα-τίσουμε τις θηλειές που θα συγκρατούν εκεί τις χάντρες εμποδίζοντας τες να κυλήσουν και να βγουν έξω. Στο σχήμα της σελ. 16 βλέπετε τα βήματα που θα ακολουθήσετε για το σχηματισμό των κλάδων της φουντουκιάς με την τεχνική «της θηλειάς στην απόληξη» που είδαμε ήδη στη σελ. 12. Όταν έχουμε τελειώσει τη φουντουκιά, αυτό που απομένει είναι με λίγες διορθωτικές κινήσεις να κάνουμε όλες τις χά­ντρες να κρέμονται κάθετα προς τον κορμό.

Δεντράκια στην αιώρα. Φωτ. σελ. 19

Στη σελ. 19 βλέπετε μια σύνθεση από τρία δεντράκια που ξε­φυτρώνουν στην κάτω πλευρά ενός ξύλινου πλαισίου. Το πλαίσιο αυτό θα το βρείτε στα ειδικά μαγαζιά για κορνίζες ή γιa είδη χόμπυ και χειροτεχνίας. Το πλαίσιο αυτό κρέμεται, όπως βλέπετε και στη φωτογραφία, από το ταβάνι ή από κά-ποιο δοκάρι, ούτως ώστε να είναι ορατό από όλες τις πλευ­ρές του. Προορίζεται δηλ. για διακοσμητικό δωματίου και όχι ειδικά ενός τοίχου ή ενός παραθύρου όπως τα δεντράκια της σελ. 9. Επομένως το φύλλωμα των δέντρων πρέπει να απλώνεται ολόγυρα και επιπλέον όλη η σύνθεση να κρέμε-ται σε ένα «ήσυχο» από πλευράς χρωμάτων σημείο του δω­ματίου. Για να λάμψει η παρουσία του χρειάζεται ένα ουδέ-τερο φόντο. Το μεσαίο δέντρο είναι από υλικά στο χρώμα του χαλκού και έχει ύφος περίπου 21 εκ. Τα σύρματα έχουν μήκος 38 έως 40 εκ. το καθένα και Ø 0,3 χιλ. Σε κάθε κλαδί περνάμε 9 έως 13 παγιέτες. Για την κατασκευή αυτού του δέντρου ακολουθούμε τις οδηγίες της σελ. 10 για τις «Ιτιές», με τη διαφορά ότι εδώ οι κλάδοι κατευθύνονται σε σχήμα τόξου προς τα πάνω. Το χαμηλό σκουρόχρωμο δε­ντράκι αριστερά είναι φτιαγμένο από 60 σύρματα σε σκούρο καφέ χρώμα μήκους 24 εκ. και Ø 0,2 χιλ. Οι μακρόστενες γυαλιστερές χάντρες έχουν το ίδιπ καφέ χρώμα. Κανονικά οι χάντρες θα έπρεπε να είχαν στερεωθεί στους κλάδους με την τεχνική της «θηλειάς στην απόληξη» μονού σύρματος, επειδή όμως η τεχνική αυτή απαιτεί περισσότερο χρόνο κά-ναμε «τα στραβά μάτια» και ακολουθήσαμε μιαν άλλη βο-λική μέθοδο: Αφού περάσαμε τη χάντρα στη μέση του σύρ­ματος το διπλώσαμε στα δύο και στρίψαμε τα δύο του σκέλη

18

Σχέδια των φύλλων, για να τα ξεσηκώσετε (σε φυσικό μέγεθος)

Τσακίζουμε εδώ λίγο το φύλλο, για να μπορέσουμε να το στερεώσουμε στο πλαίσιο.

ακριβώς στη ρίζα της χάντρας. Έτσι βέβαια συγκρατείται μεν η χάντρα, αλλά φαίνεται το σύρμα καθώς βγαίνει έξω απ' αυτήν και πάει να συναντήσει το άλλο μισό του.

Επειδή σύρμα και χάντρες έχουν το ίδιο χρώμα και επι­πλέον το δέντρο έχει πυκνό φύλλωμα δεν χτυπάει άσχημα στο μάτι η παρατυπία αυτή. Πάντως, σε άλλες συνθήκες θα μπορούσε να χαλάσει όλο το αισθητικό αποτέλεσμα.

Το δεντράκι δεξιά ξεχωρίζει γιατί στο φύλλωμα του έχει ξύλινες χαντρίτσες σε χρώμα όσο γίνεται πιο κοντά προς το χρώμα των συρμάτων, και η στάση του είναι ιδιότυπη καθώς γέρνει προς τα έξω σαν να φύτρωσε εκεί «στα κλεφτά». Γε­μίζει έτσι οπτικά το χώρο κάτω από το ψηλό δέντρο. Ακρι­βώς για να μην αφήσουμε γυμνή τη βάση των δέντρων βάλα­με να φυτρώσει εκεί μια συστάδα από αγριόχορτα. Τα φύλλα τους κόβονται από ένα φύλλο μπρούντζου πάχους 0,1 χιλ. που θα βρείτε στα καταστήματα ειδών χειροτεχνίας και σε πολλά χαρτοπωλεία. Στο σχήμα της σελ. 18 αριστερά σας δί­νουμε στο φυσικό τους μέγεθος τα φύλλα αυτά για να τα ξε­σηκώσετε και να φτιάξετε τα πατρόν τους. Όπως βλέπετε και στο σχήμα κάτω έχουμε υπολογίσει και το μέρος του

φύλλου που θα διπλωθεί λίγο για να μπορέσει να κολλήσει πάνω στο πλαίσιο. Πρώτα κολλάμε με το ηλεκτρικό κολ-λητήρι τα δέντρα και κατόπιν, πάλι με το πιστολάκι, τα αγριόχορτα. Έτσι μπορούμε με τα φύλλα αυτά να καλύψου­με τα σημάδια που αφήνει πάνω στο ξύλο η θερμοκόλληση. Τα φύλλα χαλκού, μπρούντζου κλπ. είναι ένα υλικό που συν­δυάζεται με επιτυχία με τα σύρματα και τα λοιπά υλικά των δέντρων-μικρογραφιών. θα το βρείτε να το χρησιμοποιούμε και παρακάτω, στο κλήμα της σελ. 21.

Δεντράκια για δώρα πολυτελείας. Φωτ. σελ. 21

Θα έχει τύχει και σε σας να είστε καλεσμένοι σε φίλους και να μη μπορείτε να βρείτε τι δώρο να κάνετε, θα θέλατε να χαρίσετε κάτι που θα δώσει χαρά στους φίλους σας, αλλά ό,τι και να σκεφθείτε είτε το έχουν ήδη είτε είστε σίγουροι ότι το δώρο αυτό θα το πάνε και άλλοι. Στις περιπτώσεις αυ­τές ένα τεχνητό δεντράκι ίσως είναι η λύση. Αν π.χ. στο φίλο σας αρέσουν τα κρασιά και υπερηφανεύεται ότι τα ξέρει όσο

20

Σχέδια φύλλων σε φυσικό μέγεθος για να τα ξεσηκώσετε.

Πως σχηματίζεται ένα τσαμπί. Κλάδος με «κλειστές θηλειές» με φύλλα, με τσαμπί και έλικα.

λίγοι, τότε ένα μικρό ολόχρυσο κλήμα φορτωμένο κληματό-φυλλα και τσαμπιά από σταφύλια ασφαλώς θα τον δώσει με­γαλύτερη χαρά παρά ένα μπουκάλι κρασί. Το δώρο αυτό εί­ναι σαν ένα κοπλιμέντο προς το φίλο σας και ασφαλώς θα βρει την κατάλληλη θέση στο σπίτι του.

Η κατασκευή του κλήματος αυτού δεν είναι δύσκολη, όπως ίσως σας κάνει να πιστεύετε η φωτ. της σελ. 21. Έτοιμο έχει ύφος 10 εκ. και φτιάχνεται από μπρούντζινα σύρματα. Έχει κλάδους γυμνούς (βλ. σελ. 14), ελικοειδείς βλαστούς, τις έλι­κες που γίνονται από μονό σύρμα που στρίβουμε σε σπείρα (βλ. σχήμα στη σελ. 20) και κλάδους με «κλειστές θηλειές» σε διπλωμένο σύρμα (βλ. σελ. 14 και 24). Στις θηλειές αυτές θα κολλήσουμε στο τέλος της κατασκευής μας τα φύλλα. Ό­πως φαίνεται στο σχήμα της σελ. 20 και στη φωτ. της σελ. 21 τα σταφύλια κρέμονται κάτω από τα φύλλα.

Συνολικά ετοιμάζουμε 7 τσαμπιά, από τα οποία άλλα εί­ναι μεγαλύτερα και άλλα μικρότερα. Τα μεγάλα έχουν περα­σμένες σε περίπου 12 σύρματα από 24 έως 28 χάντρες. Σε άλλα σύρματα περνάμε από δυό ή τρεις μικρές χάντρες σε άλλα από μία ή δύο μεγαλύτερες. Όταν ενώσουμε τα σύρ­ματα αυτά για το τσαμπί οι μεγάλες χάντρες πάνε προς την κορυφή τον και οι μικρότερες προς τα κάτω (βλ. σχήμα στη σελ. 20). Τα μικρά τσαμπιά γίνονται από 7 σύρματα το καθέ­να, στα οποία περνάμε με τον ίδιο ακανόνιστο τρόπο 18 χά­ντρες, από τις μικρότερες σε μέγεθος.

Τα φύλλα τα κόβουμε από ένα λεπτό φύλλο μπρούντζου, με βάση τα σχέδια σε φυσικό μέγεθος, που σας δίνουμε στο σχήμα της σελ. 20. Ετοιμάζουμε συνολικά 18 φύλλα από τα οποία τα μεν μεγαλύτερα τα κολλάμε στο τέλος της κατα­σκευής πάνω στο έτοιμο κλήμα, τα δε μικρότερα τα κολλάμε προς την κορυφή του κλίματος καθώς και προς τα άκρα των κλάδων.

Το κλήμα καθώς και το δεντράκι με τις ρουμπινί χάντρες, πάνω δεξιά στη φωτ. της σελ. 21, στηρίζονται σε ένα δίσκο από αχάτη. Τέτοιους δίσκους θα βρείτε στα καταστήματα ειδών χειροτεχνίας καθώς και σε καταστήματα που πωλούν ημιπολύτιμους λίθους, άλλα πετρώματα, ορυκτά και καλ­λιεργημένα μαργαριτάρια. Ένας βασικός κανόνας είναι ότι σε τέτοιες ιδιαίτερα πολύτιμες βάσεις προσέχουμε κατά το δυνατόν να μη διαφέρουν ως προς το χρώμα με το δέντρο το οποίο στηρίζουν. Τον κανόνα αυτό βλέπετε ότι τηρήσαμε, εκτός από τα δεντράκια της σελ. 21, και στο δέντρο της 1ης σελ. του εξωφύλλου. Οι έντονες χρωματικές διαφορές ή, ακόμη χειρότερα, οι χρωματικές αντιθέσεις καταστρέφουν την εντύπωση του πολύτιμου και «ευγενούς» που θέλουμε να δημιουργούν τα συρμάτινα μπονσάι μας.

Για την κατασκευή των δύο άλλων δέντρων της σελ. 21 αρ­κούν όσα έχετε ήδη διαβάσει στις οδηγίες των σελ. 5 έως 14.

Το δεντράκι με «τα πολύφεγγα πετράδια» Φωτ. 1ης σελ. εξωφύλλου

Υπάρχουν στο εμπόριο πολλοί ημιπολύτιμοι λίθοι, που έχουν υποστεί κατεργασία λείανσης και κοπής κατά κυρτές επιφάνειες ώστε να έχουν σχήμα μαργαριταριού ή το σχήμα «δάκρυ» ή «αχλάδι». Δυσκολότερη είναι η επεξεργασία που δίνει στα πετράδια σχήμα σφαιρικό από την πάνω τους πλευρά και επίπεδο, στρογγυλό ή οβάλ από κάτω (καμπο-σόν). Το πιο συνηθισμένο είναι το σφαιρικό σχήμα, που κά­νει τα πετράδια ευκολόχρηστα για περιδέραια και άλλα κο­σμήματα. Με τέτοιες μικρές μπαλίτσες μπλε αχάτη στολί­σαμε το δεντράκι της 1ης σελ. του εξωφύλλου. Και από τη φωτογραφία μπορείτε να καταλάβετε πόσο όμορφα διαθλά-ται το φως πάνω στα στρογγυλά πετράδια. Είναι ένα μικρό έργο τέχνης ύψους 11 εκ., πάνω σε ένα δίσκο επίσης από αχάτη, στην ίδια απόχρωση με τα πετράδια του φυλλώμα-χος. Η διάφανη ψυχρότητα του αχάτη αναδεικνύει τη λάμ­ψη του φυλλώματος (βλ. και σελ. 20). Φτιάχνεται από 70 επάργυρα («ασημένια») συρματάκια Ø 0,3 χιλ. και μήκους 30 εκ. το καθένα. Ετοιμάζουμε το δέντρο με «κλειστές θη­λειές» σε διπλωμένο σύρμα (βλ. σελ. 14). Στο τέλος κολλάμε στις θηλειές αυτές τα 70 πετράδια, με τον τρόπο πον περι­γράφουμε στη σελ. 24. Με ωραίο φωτεινό μπλε χρώμα υπάρ­χουν και λίθοι του τύπου των ορθοκλάστων, οι σεληνόλιθοι. Μπλε χρώμα έχει και ο λαζουρίτης και ο lapis lazuli. Ευτυ­χώς υπάρχουν και οι απομιμήσεις πολύτιμων λίθων σε κρύ­σταλλα που μπορούμε να βρούμε και στα καταστήματα ει­δών χειροτεχνίας. Πολλές φορές τόσο τα γνήσια ημιπολύτι­μα πετράδια όσο και τις απομιμήσεις θα τα βρείτε σε συ­σκευασίες που περιέχουν πετράδια διαφόρων σχημάτων και χρωμάτων. Καταλαβαίνετε ότι στις περιπτώσεις αυτές ο πειρασμός είναι μεγάλος να χρησιμοποιήσετε για το φύλ­λωμα ενός δέντρου σας διαφορετικά πετράδια, απλώς για να μην πάνε χαμένα. Το αποτέλεσμα όμως θα είναι απογοητευ­τικό. Η πολυχρωμία ταιριάζει σε ορισμένους μόνον τύπους δέντρων, όπου και ακολουθεί κάποιους κανόνες (βλ. στη σελ. 23 και στη σελ. 29). Σε δεντράκια με ακριβά υλικά επι­βάλλεται μονοχρωμία. Επίσης, τα δεντράκια αυτά δεν πρέ­πει και να τα παραφορτώνουμε. Για να αναδεικνύονται τα πετράδια πρέπει να βρίσκονται σε κάποια απόσταση το ένα από το άλλο. Η απλότητα και λιτότητα τονίζουν τον αριστο­κρατικό χαρακτήρα των υλικών.

22

Πολύχρωμα ανοιξιάτικα δεντράκια Φωτ. σελ. 23

Τα δεντράκια της σελ. 23 δίνουν μια ανάλαφρη, χαρούμενη πνοή στο χώρο τον οποίο καλούνται να διακοσμήσουν. Φέρ­νουν κάτι από τη δροσιά, την τρυφερότητα αλλά και τη ζω­ντάνια της άνοιξης. Ο κορμός και οι κλάδοι είναι από πράσι­νο σύρμα (Ø 0,3 χιλ.) και το φύλλωμά τους σχηματίζεται από μικρές διαφανείς γυάλινες χαντρίτσες, κίτρινες, κόκ­κινες, γαλάζιες, πράσινες αλλά και άχρωμες. Η πολυχρωμία της άνοιξης εκφράζεται διακριτικά, καθώς οι χάντρες είναι μεν πολύχρωμες αλλά μικρές και διαφανείς.

Με τα δεντράκια της σελ. 23 θέλουμε να σας δείξουμε και πόσες πολλές δυνατότητες έχει ο βασικός τύπος κατασκευ­ής που περιγράφεται στις σελ. 5 έως 10. Το δεντράκι δεξιά στη φωτογραφία έχει κλάδους του τύπου της «κλαίουσας ιτιάς», όπως περιγράφεται στη σελ. 10, αλλά με μια μικρή παραλλαγή. Στο μέσον κάθε σύρματος περνάμε αντί για πα-γιέτες, μια μόνο χαντρίτσα και το στρίβουμε αμέσως σε κλά­δο. Τα σύρματα των κλάδων είναι κάπως μακρύτερα από ό, τι συνήθως στις ιτιές και πιάνονται ανά 5 μαζί για να σχηματί­σουν από ένα χοντρότερο κλάδο. Το δεντράκι αριστερά χα­ρακτηρίζεται κυρίως από την ασυμμετρία των κλάδων του. Για τους κλάδους του ακολουθούμε την τεχνική της ιτιάς, αλλά με παραλλαγές. Φτιάχνουμε κλάδους μικρούς με 4 έως 5 χάντρες τον καθένα για την κορυφή και τους κλώνους αμέ­σως κάτω από την κορυφή. Οι χαμηλότεροι κλώνοι είναι μα­κρύτεροι και έχουν ο καθένας από 7 έως 11 χάντρες, περα­σμένες σε ακανόνιστες αποστάσεις η μία από την άλλη. Οι κλάδοι δεν γέρνουν προς τα κάτω αλλά απλώνονται προς τα πλάγια και προς τα πάνω. Ειδικά, αν θέλουμε να κατασκευ­άσουμε δεντράκια που θα τοποθετηθούν μαζί για να αποτε­λέσουν μια σύνθεση, χρειάζεται ένα ή περισσότερα από τα δέντρα της σύνθεσης να παρουσιάζουν κάποιες ασυμ­μετρίες και ιδιομορφίες. Ένα σύνολο από δέντρα του ίδιου κανονικού τύπου θα έδινε μια πολύ αυστηρή, άκαμπτη και άψυχη εντύπωση. Όλοι οι τύποι των δέντρων που σας πα­ρουσιάζουμε σ' αυτό το τεύχος μπορούν να μεταμορφωθούν σε κάποιο άλλο πρωτότυπο δεντράκι αν αλλάξουμε κάτι στις λεπτομέρειες τους. Εμπνεύσεις για τέτοιες παραλλαγές παίρνουμε παρατηρώντας την ποικιλία μορφών που έχουν τα φυσικά δέντρα γύρω μας, αλλά και με πειραματισμούς πάνω στα υλικά μας.

24

Μπονσάι με πολύτιμους λίθους Φωτ. 2ης σελ. εξωφύλλου

Πώς κολλάμε στους κλάδους φύλλα, άνθη και καρπούς.

Όπως έχουμε ήδη πει (σελ. 14) για το φορτίο που θα σηκώ­νουν οι κλάδοι του δέντρου μας δεν είναι ανάγκη να περιορι­στούμε σε χάντρες με τρυπίτσα που περνούν εύκολα στα σύρματα. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οποιοδήποτε άλλο κατάλληλο αλλά ατρύπητο υλικό, αρκεί να έχουμε δια­μορφώσει τους κλάδους του δέντρου έτσι, ώστε να μπορεί να κολλήσει πάνω τους το υλικό αυτό, αρκεί δηλ. να εφαρ­μόσουμε την τεχνική της «κλειστής θηλειάς» σε διπλωμέ­νο σύρμα. Η βασική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στον τρόπο κατασκευής ενός δέντρου με περαστό και ενός δέ­ντρου με κολλητό φύλλωμα είναι ότι το περαστό φορτίο περ­νιέται στους κλάδους στην αρχή της κατασκευής, ενώ το κολλητό το προσθέτουμε στο έτοιμο δέντρο στο τέλος της όλης διαδικασίας.

Το δεντράκι δεξιά στη φωτ. της σελ. 25 έχει γίνει από 60 μπρούντζινα σύρματα, Ø 2 χιλ. και μήκους 25 εκ. το καθένα. Σύμφωνα με τις οδηγίες της σελ. 14 διπλώσαμε τα σύρματα αυτά στα δύο και κάναμε στο καθένα από μια κλειστή «θη-λειά». Ακολουθώντας τα βήματα που περιγράφονται στις σελ. 5 έως 10 στρίψαμε τα σύρματα αυτά μαζί και φτιάξαμε τους κλάδους, τον κορμό και τις ρίζες του δέντρου. Όταν τακτοποιήσαμε τους κλάδους, δίνοντάς τους την οριστική τους στάση, αρχίσαμε να κολλάμε στις θηλειές των κλάδων ένα-ένα τα πετράδια, δηλ. τους μικρούς κατειργασμένονς πράσινους σοδαλίτες κατά την εξής σειρά: πρώτα κολλάμε τους κάπως μεγαλύτερους στις θηλειές που βρίσκονται προς το εσωτερικό του φυλλώματος (δηλ. κοντά στον κορ­μό) και όσο προχωρούμε προς τα έξω, δηλ. προς τις θηλειές που βρίσκονται προς τις απολήξεις των κλάδων κολλάμε τους μικρότερους. Η επικόλληση αυτή γίνεται καλύτερα με το ηλεκτρικό κολλητήρι (πιστολάκι θερμοκόλλησης). Αν όμως δεν διαθέτουμε κολλητήρι τότε χρησιμοποιούμε ένα καλό παντοκολλητή, δηλ. μια κόλλα ισχυρή, που δεν στε­γνώνει γρήγορα και όταν στερεοποιείται παραμένει διαφα­νής. Τέτοιος παντοκολλητής είναι π.χ. η UHU Alleskleber Kraft. Όπως βλέπετε στη φωτ. της σελ. 25 μερικές θηλειές έχουν μείνει κενές, χωρίς οοδαλίτες. Αυτό δεν έγινε ηθελη­μένα για να δείτε πώς γίνεται η επικόλληση, αλλά από κακό υπολογισμό. Νομίζοντας ότι είχαμε 60 σοδαλίτες και περισ­σότερους φτιάξαμε θηλειές σε 60 σύρματα και ετοιμάσαμε το δεντράκι. Μόνον όταν προχωρήσαμε αρκετά στην επι­κόλληση διαπιστώσαμε ότι δεν θα μας έφταναν τα πετράδια. Πάντως οι άδειες θηλειές δεν δείχνουν άσχημα πάνω στο δε-

ντρο- μοιάζουν μάλλον με άνθη που έπεσαν. Καμμιά φορά με τα λάθη μας ανακαλύπτουμε νέες δυνατότητες.

Το δεντράκι αριστερά στη φωτογραφία της ίδιας σελίδας έχει στο φύλλωμά του λευκούς χαλαζίες και είναι ευκολότε­ρο στην κατασκευή του, επειδή φτιάχνεται με λιγότερα σύρ­ματα (40 τον αριθμό) και κάπως πιο χοντρά (Ø 0,3 χιλ.). Έτσι φτιάχνουμε τους κλάδους με τις θηλειές και έναν γερό κορμό μέσα σε λίγο χρόνο.

Τις ρίζες δεν χρειάζεται να τις επεξεργαστούμε με κάθε λεπτομέρεια παρά μόνον στα σημεία που τελειώνει ο κορμός και αρχίζουν να διακλαδώνονται τα σύρματα. Το υπόλοιπο

τμήμα τους είναι χωμένο μέσα σε ένα κομμάτι λευκής πλα­στελίνης, με την οποία συγκρατούνται μέσα σε ένα μικρό μαρμάρινο κηροπήγιο, λευκό με γκριζωπά νερά. Η βάση αυτή εναρμονίζεται με τους λευκούς χαλαζίες καθώς και τα ασημένια σύρματα του δέντρου. Για ένα ευγενές μπονσάι πρέπει να διαλέξουμε με ιδιαίτερη προσοχή και τη βάση. Θα βρείτε στο εμπόριο π.χ. όμορφα μικρά γλαστράκια για κα-κτοειδή, ή μικρά κεραμικά τασάκια ή ακόμη και κρίκους για τις πετσέτες του φαγητού. Το ότι αυτοί οι κρίκοι δεν έχουν πάτο δεν μας πειράζει, γιατί το δέντρο συγκρατείται από την πλαστελίνη. Και αυτή πρέπει να ταιριάζει χρωματικά με το γλαστράκι και το δέντρο.

26

1ο σύρμα 3ο σύρμα

2ο σύρμα

4ο σύρμα

Πώς σχηματίζεται η σπείρα. Με θηλειές στερεώνονται τα σύρματα και οι περασμένες στο σύρμα χάντρες.

Δέντρα με κοχύλια και σπόρους στο φύλλωμα Φωτ. σελ. 25

Τα δεντράκια της σελ, 25 είναι γεννήματα κάποιων θερινών διακοπών κοντά στη θάλασσα. Τα δύο από αυτά, στα δεξιά της φωτογραφίας, έχουν στο φύλλωμα τους μικρά κοχύλια, το τρίτο αριστερά έχει σπόρους από πεπόνι. Και τα τρία μαζί αποτελούν μια σύνθεση αρμονική, καθώς παίρνουν τα υλικά τους από τη φύση και με την παρουσία τους ανακα­λούν στη μνήμη μας όμορφες μέρες. Χρησιμοποιήσαμε σύρ­μα με επένδυση καφέ χρώματος, Ø 0,3 χιλ., με το οποίο ετοιμάσαμε κλάδους με «κλειστές θηλειές» σε διπλωμένο σύρμα, φροντίζοντας οι θηλειές αυτές να βρίσκονται σε αρ­κετή απόσταση η μία από την άλλη. Στο έτοιμο δέντρο κολ­λήσαμε στο τέλος τα κοχύλια με τον παντοκολλητή UHU. Όσο περισσότερα μαζέψει κανείς και σε διαφορετικά μεγέ­θη τόσο καλύτερα μπορεί να διαλέγει τα καταλληλότερα για κάθε κλαδί. Τα κοχύλια δεν θα έδειχναν όμορφα αν τα κολ­λούσαμε σε θηλειές πυκνά τοποθετημένες πάνω στα σύρ­ματα. Τα υλικά που έχουν κάποιο μέγεθος χρειάζονται «αέρα» πάνω στο φύλλωμα για να αναδειχθούν. Τόσο το σύρμα όσο και η κόλλα είναι υλικά που δεν πιάνουν χώρο σε

μια βαλίτσα και μας επιτρέπουν να φτιάχνουμε δεντράκια όπου και όποτε έχουμε χρόνο.

Εκτός από κοχύλια, μπορείτε να μαζέψετε και μικρά, λε­πτά βότσαλα ή πετραδάκια, αλλά και αποξηραμένα ανθάκια (όπως του αμάραντου) ή κάπως ανθεκτικά ξερά φυλλαρά-κια, και βέβαια σπόρους όλων των ειδών. Για το δέντρο αρι­στερά στη φωτ. 25 χρησιμοποιήσαμε σπόρους από πεπόνι. Λεν τους έχουμε κολλήσει σε θηλειές, αλλά όπως μπορείτε να διακρίνετε και στη φωτογραφία, τους περάσαμε όσο ήταν χλωροί σαν χάντρες στα σύρματα (βλ. σελ. 5)· περιμέναμε επί δύο ημέρες για να ξεραθούν και κατόπιν στρίψαμε μαζί τα σύρματα για να φτιάξουμε το δέντρο. Τα υλικά από τη φύση είναι αναρίθμητα, αλλά και τα υλικά της σύγχρονης τεχνικής μπορούν να μας δώσουν έμπνευση. Π.χ. πολύ όμορφα φαντάζουν πάνω σε δεντράκια τα μικρά θραύσματα από τζάμια ασφαλείας των αυτοκινήτων, αλλά και ρευστό μονωτικό υλικό, όπως θα δείτε στη σελ. 32. Ακόμη και από τη ζαχαροπλαστική μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε υλικά, όπως π.χ. τα μικρά πολύχρωμα κουφετάκια (τύπου Σμάρ-τις) ή τα ασημένια στρογγυλά και μακρόστενα κουφετάκια με τα οποία στολίζουν τα κόλλυβα στα μνημόσυνα. Τα φα­γώσιμα αυτά υλικά μπορούμε να τα κολλήσουμε στο δέντρο μας με ασπράδι αυγού πολύ χτυπημένο μαζί με ζάχαρη άχνη

28

2η βαθμίδα Τώρα φτιάχνουμε πάλι 3 κλάδους αλλά τον καθένα με 5 διακλαδώσεις. Τους ενώνουμε συγχρόνως στα σύρματα των κλάδων της κορυφής.

1η βαθμίδα Ετοιμάζουμε τρεις κλάδους με τρεις διακλαδώσεις τον καθένα και τους ενώνουμε ταυτόχρονα για να σχηματίσουμε την κορυφή.

3η βαθμίδα Ετοιμάζουμε και πάλι τρεις κλάδους αλλά τώρα με 7 διακλαδώσεις τον καθένα, τους οποίους ενώνουμε ταυτόχρονα στα υπόλοιπα σύρματα του κορμού.

(«μαρέγκα»). Τις ελεύθερες ώρες σας πάντα μπορείτε να φτιάχνετε ένα σκελετό δέντρου, δηλ. ένα δέντρο με κλάδους από σύρματα διπλωμένα στη μέση και με «κλειστές θηλει-ές» (βλ. σελ. 14) και για φύλλωμα πάντα θα βρείτε κάτι ασυ­νήθιστο και ωραίο.

Δέντρο με ιστό αράχνης. Φωτ. σελ. 27

Για το δέντρο της σελ. 27 χρειάζεστε βέβαια κάποια περισ­σότερη υπομονή από ό,τι σε άλλες κατασκευές, αλλά και το αποτέλεσμα είναι κάτι εξαιρετικό. Για τον ιστό της αράχνης χρειάζεστε λεπτότατο ασημί σύρμα Ø 0,1 χιλ. και μικροσκο­πικές γυάλινες, διάφανες άχρωμες χάντρες που θα κρέμο­νται από το δίχτυ σαν σταγόνες δροσιάς όπως τις βλέπουμε τα πρωινά στην εξοχή να λαμπυρίζουν στον ήλιο. Στο σχή­μα της σελ. 26 βλέπετε το έτοιμο δέντρο με γυμνούς κλά­δους (ξαναδείτε όσα είπαμε γι' αυτούς στη σελ. 14) και πάνα σ' αυτούς (καθώς και στις ρίζες) τα σημεία όπου θα πια­στούν ένα-ένα διαδοχικά τα 4 σύρματα για τις 8 ακτίνες του ιστού. Κάμπτοντας λίγο τα σύρματα στις απολήξεις τους σχηματίζουμε εκεί από έναν κρίκο, δηλ. μια θηλειά, με την οποία στερεώνονται οι ακτίνες στο δέντρο. Όπως βλέπετε στο σχέδιο του ιστού στη σελ. 26 κάτω, άλλα 7 σύρματα θα πιαστούν από τις ακτίνες για να σχηματίσουν τη σπείρα. Το σύρμα της σπείρας περιτυλίγεται γύρω από την ακτίνα και «δένεται» εκεί, μπαίνει δηλ. μέσα στη θηλειά που σχηματί­ζει και ξαναβγαίνει. Περνάμε μέσα του μία χάντρα και κατό­πιν περιστρέφουμε το σύρμα γύρω από τη χάντρα σαν να την κλείνουμε μέσα στη θηλειά που σχηματίζεται με τον τρόπο αυτό.

Πολύτιμο δέντρο πάνω σε πολύτιμο λίθο Φωτ. 4η σελ. εξωφύλλου

Η σύνθεση της 4ης σελ. του εξωφύλλου μοιάζει με έργο χρυ­σοχόου και πραγματικά είναι ένα κόσμημα χάρις στα πολύ­τιμα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένη. Πάνω σε ένα «συσσωμάτωμα», όπως λέγεται το πέτρωμα αυτό, κρυ­στάλλων αμέθυστου ξεφυτρώνει ένα δέντρο ύψους 20 εκ. με φύλλωμα από ημιπολύτιμους λίθους κατειργασμένους αμέ­θυστους και ροδόχροους χαλαζίες. Μας χρειάζονται περί­που 70 σύρματα, μήκους 60 εκ. το καθένα και κάπως χοντρό­τερα από ό,τι συνήθως, δηλ. Ø 0,4 χιλ., για να μπορούν να σηκώνουν το βαρύ φύλλωμα. Αφού τα διπλώσουμε στα δύο σχηματίζουμε τις «κλειστές θηλειές» και συνεχίζουμε φτιάχνοντας το δέντρο. Στο τέλος κολλάμε πάνω στις θηλει­ές τα πετράδια. Ο αριθμός 70 που σας δίνουμε για τα σύρ­

ματα και αντίστοιχα τα πετράδια είναι σχετικός, μπορείτε δηλ. να τον αλλάξετε, ανάλογα με τον αριθμό και το μέγεθος των πετραδιών που διαθέτετε. Χρειάζεται κάποια προσοχή ώστε να μην παραφορτώσουμε το φύλωμα, γιατί στην περί­πτωση αυτή θα φαίνεται κάπως δυσανάλογο προς τον κορ­μό, «υδροκέφαλο». Δεν χρειάζεται π.χ. να κάνουμε θηλειές από όλα τα σύρματα. Ας μείνουν και μερικά κλαδάκια γυμνά (βλ. σελ. 14 για τις θηλειές και σελ. 24 για το κόλλημα των πετραδιών). Η βάση από τον ημιπολύτιμο λίθο, πάνω στην οποία θα στη­ρίζεται το δεντράκι πρέπει να έχει το ίδιο χρώμα με τα πε­τράδια τον φυλλώματος. Επιτρέπεται να διαφέρει μόνο η απόχρωση. Τυχόν πολυχρωμία δεν αφήνει τη σύνθεση να λάμψει ως σύνολο, διασπά την προσοχή μας σε πολλά και καταστρέφει την εντύπωση που θα έδιναν τα ευγενή υλικά αν ήταν τον αυτού χρώματος.

Χριστουγεννιάτικα δεντράκια. Φωτ. σελ. 29

Από μια τέτοια ποικιλία δέντρων που σας παρουσιάζουμε σ' αυτό το τεύχος δεν θα μπορούσε να λείπει το Χριστουγεν­νιάτικο δέντρο. Για να δώσουμε τη χαρακτηριστική για το έλατο πυραμιδοειδή μορφή με τους οριζόντιους κλάδους το­ποθετημένους στον κορμό όπως οι όροφοι μιας πολυκατοι­κίας σε βαθμίδες, αρχίζουμε με την κατασευή των κλάδων της κορυφής και συνεχίζουμε κατεβαίνοντας προς τα κάτω, όπως δείχνει το σχήμα της σελ. 28. Χρησιμοποιούμε σκου-ροπράσινο σύρμα και γυαλιστερές κόκκινες και χρυσές χά­ντρες κυρίως, αλλά και σε όποιο άλλο χρώμα νομίζουμε ότι είναι τυπικά χριστουγεννιάτικα (βλ. π.χ. το δεντράκι αρι­στερά στη σελ. 29). Στα δύο από τα δεντράκια στα δεξιά της φωτογραφίας βάλαμε στα κλαδιά και σκουροπράσινες στε­νόμακρες χάντρες που θυμίζουν πολύ τα βελονοειδή φύλλα του ελάτου. Στη φωτ. της σελ. 29 βλέπετε αναλυτικότερα πώς φτιάχνεται το δεντράκι με τις χρυσές χάντρες κάτω αριστερά (με το άστρο) καθώς και το στεφανάκι από χά­ντρες περασμένες σε σύρμα που στολίζει την κορυφή των άλλων δέντρων.

Το Δέντρο του ποιητή. Φωτ. σελ. 31

Ονομάσαμε το δέντρο της σελ. 31 «Δέντρο του ποιητή», επειδή, όπως νομίζουμε, φαίνεται να είναι γέννημα ποιητι­κής φαντασίας. Στους κλάδους τον είναι πιασμένα τα λευκά «νήματα της σκέψης». Το παράδοξο είναι ότι τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένο προέρχονται από τον πεζό κόσμο της τεχνικής. Τα νήματα είναι ρευστό μονωτικό υλικό από

30

σωληνάριο που στον αέρα στεγνώνει και μεταμορφώνεται σε μια ελαστική, στερεά ουσία. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και χρώμα «ρελιέφ» σε σωληνάριο, που θα βρείτε στα κατα­στήματα ειδών χόμπυ και χειροτεχνίας. Το δέντρο είναι ψη­λότερο από ό,τι είναι συνήθως τα τεχνητά δεντράκια, έχει ύψος 25 εκ. και φτιάχνεται από κοινά σύρματα τσίγκου Ø 0,8 χιλ., μήκους περίπου 35 έως 40 εκ. το καθένα. Τόσο χο­ντρά σύρματα είναι δύσκολο να στριφτούν με το χέρι, ιδίως όταν φτάσουμε στον κορμό. Η λύση είναι να χρησιμοποι­ήσουμε και ένα και δύο είδη πένσας. Με την γκαζοτανάλια μπορούμε να επεξεργαστούμε ακόμη χοντρότερα σύρματα. Τώρα για το φύλλωμα απλώνουμε στο έτοιμο δέντρο το μονω­τικό υλικό από το σωληνάριο. Μερικοί φίλοι μας είπαν ότι το δέντρο αυτό μάλλον οδοντόκρεμα τους θυμίζει, παρά «νήμα­τα της φαντασίας». Αλλά αυτό δεν έχει σημασία, επειδή ό,τι και να θυμίζει δεν παύει νάναι ένα πρωτότυπο καλλιτέχνημα που σίγουρα θα έδινε χαρά σε όποιον το χαρίζαμε.

Αντί μονωτικού υλικού μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μια κόλλα, όπως π.χ. την UHU. Αφήνουμε χοντρές σταγόνες κόλλας να τρέξουν από τις άκρες των κλάδων κάθετα προς αυτούς ή, όπως κάναμε με το μονωτικό υλικό, πιέζουμε το σωληνάριο πολύ ελαφρά και κατευθύνουμε τη λεπτή ροή της κόλλας από κλάδο σε κλάδο ώστε να σχηματιστούν λε­πτά νήματα. Μπορούμε να πειραματιστούμε και με ένα διά­λυμα σε νερό γύψου καλλιτεχνίας (όχι και πολύ πηκτό) ή με ασημόσκονη, που κολλάμε στους κλάδους τους οποίους έχουμε προηγουμένως ψεκάσει με κόλλα σε σπρέϋ και με άπειρα άλλα υλικά, ξεκινώντας ίσως απ' αυτά που έχουμε στο σπίτι, όπωςπ.χ. φακές ή τα στρογγυλά χαρτάκια που μέ­νουν μέσα στο διατρητικό μηχάνημα του γραφείου. Οι πει­ραματισμοί αυτοί δεν έχουν όριο και γίνονται ευκολότερα αν, όπως είπαμε, έχουμε ετοιμάσει με «κλειστές θηλειές» σε διπλωμένο σύρμα μερικούς σκελετούς δέντρων, που τους αφήνουμε γυμνούς για τη στιγμή που θα μας έρθει η έμπνευση και το κέφι ή θα χρειαστεί να κάνουμε ένα δώρο.

Επίλογος Με το τεύχος αυτό θελήσαμε να σας μεταδώσουμε τις βασι­κές τεχνικές στην κατασκευή δέντρων-μικρογραφιών, αρ­χίζοντας από τις πιο απλές και προχωρώντας προς τις κά­πως σύνθετες. Από την αρχή σας τονίσαμε ότι κάθε τεχνική έχει τη δυνατότητα παραλλαγών, κι αυτό επειδή γνωρίζουμε ότι αμέσως μετά τις πρώτες κατασκευές έρχονται, σχεδόν αυτόματα, να σας κατακλύσουν ένα πλήθος από ιδέες και εμπνεύσεις. Αυτό παρατηρείται σε κάθε καλλιτεχνική απα­σχόληση μόλις πάρει κανείς «τον αέρα», όπως λέμε, των υλικών και της τεχνικής. Από κει και πέρα βρισκόμαστε μέσα στον θαυμαστό κόσμο της καλλιτεχνικής δημιουργίας που στην πραγματικότητα είναι ένας δρόμος που μας οδηγεί να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας. Ανακαλύπτουμε μέσα μας δυνάμεις που ούτε καν τις είχαμε υποψιαστεί και μας γεμίζει η χαρά της επιτυχίας. Κερδίζουμε αυτοεκτίμη-ση, εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και τη χαρά της έκφρασης της φαντασίας μας. Για να πετύχουμε όλα αυτά θα χρειαστεί να ξεχάσουμε κάθε τελειομανία που πολλές φορές παρα­λύει το κέφι μας και μας κάνει να τα παρατάμε στη μέση απογοητευμένοι. Σκεφτείτε ότι όλες σας οι προσπάθειες έχουν την αξία τους, είναι προσωπικές και ανεπανάληπτες. Σε έναν κόσμο που όσο πάει γίνεται και πιο απρόσωπος, η δυνατότητα καλλιτεχνικής δημιουργίας είναι και ένας δε­σμός επικοινωνίας με αυτούς που βλέπουν τα έργα μας και τα σχολιάζουν, με τους φίλους στους οποίους θα δωρήσουμε ένα από τα δημιουργήματά μας.

Ειδικά η κατασκευή των μικρών δέντρων από σύρματα και άλλα υλικά μας οδηγεί στην παρατήρηση της φύσης. Ξυ­πνάει το ενδιαφέρον μας και τη νοσταλγία μας γι' αυτήν και ίσως μας παρακινήσει να τη ζούμε από κοντά συχνότερα από ό,τι συνηθίζαμε μέχρι τώρα και να την σεβόμαστε πιο πολύ γιατί είναι το σπίτι όλων μας. Εμπρός λοιπόν για νέες χαρές και δημιουργίες!

Η ανατύπωση κειμένων και φωτογραφιών από το βιβλίο «ΔΕΝΔΡΑ ΜΙΝΙΑΤΟΥΡΕΣ» απαγορεύεται. Τα κείμενα είναι της Angela Jensen-Markoff και δη­μιουργήματα της επίσης είναι όλα τα δέντρα που κοσμούν τις σελίδες του βιβλίου. Τα σχήματα σχεδίασε η Anne Marie Friedel, ενώ την καλλιτεχνική τοποθέτηση των δέντρων και τη φωτογράφηση έκανε ο Michael Wiesinger. Τη μετάφραση από το γερμανικό βιβλίο "SCHMUCKBAUMCHEN, ΜΙΤ PERLEN, GLAS- UND EDELSTEINEN" της Brunnen-Reihe, του εκδοτικού οίκου Christophorus, έκανε στα ελληνικά η φιλόλογος Κ. Πίσση, στην οποία οφείλεται και η πλούσια και εκτεταμένη προσαρμογή. Η τεχνική επίβλεψη είναι της Λ. Παπαδοπούλου, ενώ ο Ε. Παπαθεοφάνους είχε την εκδοτική επι­μέλεια. Η στοιχειοθεσία και η εκτύπωση έγινε στο εργοστάσιο Γραφικών Τεχνών Γ. Τσιβεριώτης Ε.Π.Ε.

©'"1989 Christophorus-Verlag GmbH Freiburg im Breisgau

© 1994 Εκδόσεις ΕΡΓΑΝΗ - Χαρ. Τρικούπη 31 Τ.Κ. 106 81 Αθήνα- Τηλ..: 010.38.29.689. Fax: 010.38.26.741

32

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ένα δημιουργικό Hobby για όλους

ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΕΡΓΑΝΗ», ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 31, 106 81 ΑΘΗΝΑ-Τηλ.: 38.29.689, Fax: 38.26.741