ANIDil ve Anlatım Performans Ödevi

Ela BaşaranGülden Karademir

GENEL ÖZELLİKLERİ Yaşanmakta olanı değil, yaşanmış bir konuyu

anlatır. İnsan belleğinde iz bırakan olay ve olguları anlatır. Tarihsel gerçeklerin öğrenilmesine katkı yaptığı

için tarihçilere ışık tutar. Tanınmış, bilim, sanat ve politika adamlarının

yaşamlarını çalışma ve araştırmalarını anlatır. Yazarın unutulmasını istemediği gerçekleri kalıcı

kılar. Geçmiş birinci kişinin ağzından kişisel yargılar ve

yorumlarla verilir.

Anı Yazma Sebepleri Kaybolup gitmesine razı olunmayan bir

gerçeği ortaya koymak. Birlikte yaşanılan kişilere karşı duyulan

hayranlığı dile getirmek. Tarih ve toplumla hesaplaşmak Siyasi rakipleri kötülemek, kendini

savunmak. Gelecek kuşaklara ders vermek. Unutulmak korkusundan kurtulmak.

Anı Türünün Tarihsel Gelişimi Batıda çok yaygın bir tür olup ilk

örneğini eski Yunan sanatçısı Ksenophon’un “Anabasis” adlı eseriyle vermiştir. Yunan filozofu Eflatun’un birçok eseri bu türdendir.

18. yüzyılda J. J. Rousseau’nun “ İtiraflar”, Goldoni’nin “İyilik Sever Somurtkan”, Goethe’nin “Şiir ve Gerçek”, Andre Gide’nin “Jurnaller” adlı eseri bu alanda önemli eserlerdir.

Anı Türünün Tarihsel Gelişimi 19. yüzyılda Fransız edebiyatında Victor

Hugo’nun ”Gördüklerim”, Stendhal'ın “Bencillik Anıları, Verlaine’nin “ Rus yazar Tolstoy’un İtiraflarım” adlı eseri bu alanda önemli eserlerdir.

21. yüzyılda dünyanın her ülkesinde çok sayıda edebiyatçı bu türde eserler vermeye devam etmektedir.

Bizde, 7. yüzyıla ait “Göktürk Yazıtları” bu türün ilk örneği sayılmaktadır. 16. yüzyılda Hindistan’da bir imparatorluk kurmuş olan Babür Şah’ın yazdığı “Babürname” , 17. yüzyılda Ebul Gazi Bahadır Han’ın yazdığı “Şecere-i Türk” , Katip Çelebi ve Naima’nın birçok eseri bu türün örneklerindendir.

Anı Türünün Tarihsel Gelişimi Eski edebiyatta anı özelliği taşıyan

“Vakayinameler, Gazavatnameler, Sefaretnameler bu türün örnekleri sayılmaktadır. Edebi tür anlamında anı ise bizde Tanzimat Dönemi'nde başlamıştir. Önceleri Ebuziya Tevfik ve Ali Suavi çıkardıkları gazetelerde anılarını yayınlarlar.

Türk Edebiyatında Anının Tarihsel Gelişimi Türk edebiyatında, 7. yüzyıla ait

“Göktürk Yazıtları” bu türün ilk örneği sayılmaktadır. 16. yüzyılda Hindistan’da bir imparatorluk kurmuş olan Babür Şah’ın yazdığı “Babürname” , 17. yüzyılda Ebul Gazi Bahadır Han’ın yazdığı “Şecere-i Türk” , Katip Çelebi ve Naima’nın bir çok eseri bu türün örneklerindendir.

ANI İLE GÜNLÜĞÜN BENZER VE FARKLI YANLARI

Anı da günlük gibi bir kişinin başından geçen gerçek yaşantılardan kaynaklanan yazı türüdür .

Günlük yaşanırken anı ise yaşandıktan sonra yazılır

Anılar, yazarların yaşlılık çağlarında yazdıkları ve yaşamları boyunca karşılaştıkları olayları nesnel bir şekilde ortaya koyan yazılardır Günlükler ise daha öznel, derin, içten ve ruhun derinliklerinden kopup gelen Anlık duygu ve düşünceler hakimdir.

Anı yazılarının anlatım açısından kurgusal niteliklere sahip olduğunu da söyleyebiliriz Günlükler ise kurgudan uzak yoğun düşüncelerin toplamıdır.

Dünya Edebiyatından Örnekler Sain-Simon - "Hatıralar"

Rousseau - "İtiraflar"

Türk Edebiyatından Örnekler Ziya Paşa - "Defter-i A'mâl"

Muallim Naci - "Ömer'in Çocukluğu"

Ahmet Rasim - "Falaka" ve "Muharrir, Şair, Edip"

Halit Ziya UŞAKLIGİL - "Kırk Yıl" ve "Saray ve Ötesi"

Hüseyin Cahit YALÇIN -"Edebî Hatıralar"

Falih Rıfkı ATAY - "Çankaya" ve "Zeytindağı"

İncelenen Metin Adı: Bir Dinazorun Gezileri Yazarı: Mina Urgan Yararlanılan Kaynağın Adı: Kitap

Bibliografi http://www.xn--edebiyatgretmeni-

twb.net/ani.htm http://sanalbilgideryasi.blogspot.com.tr/

2012/12/turk-ve-dunya-edebiyatinda-ani-turunun.html

http://tr.wikipedia.org/wiki/An%C4%B http://www.cokbilgi.com/yazi/ani-hatira-

turunun-ozellikleri-tarihi-gelisimi-ve-temsilcileri/