Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi ...almande.humanity.ankara.edu.tr/?download=/2017/10/Lisans-Ders-İcerikleri.pdf · ve Almanca olarak sınıfta sunarlar. Sunum

Ankara Üniversitesi

Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi

Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü

Alman Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı

Okutulan Dersler ve Ders Tanımları

1

ALM 111 Gramer I

Gramer dersi bütün dillerde temel konulardan birini oluşturur. Esaslı gramer bilgisine sahip

olmayan bir kişi diğer derslerde de başarılı olamaz. Özellikle de dil ve edebiyat bölümlerinde

öğrenim gören öğrenciler için büyük bir önem arz eder.

Dersin amacı Gramerin temel kavram ve kurallarını öğretmek bununla birlikte anlama, yazma, konuşma, okuma becerisini geliştirmektir.

Bu derste önce sözcük türlerine ilişkin genel bir bilgi verildikten sonra, bol örneklerle sözcük

türetme yolları konu edilmektedir. Daha sonra Almancanın en önemli konularından birini

oluşturan isim ve sıfat çekimleri ele alınmaktadır. Bu bağlamda isimler, isimlerin sıfatla ve

sıfatsız çekimi, zamirler, sıfatların derecelendirilmesi işlenmektedir. Bütün çekim şekilleri

detaylıbir şekilde verildikten sonra cümle ve cümle çeşitleri, eylemler ve eylemlerin türleri, zamanlar, zamanların Modalverb ile ve Modalverb olmadan kullanılması, edilgen çatı, edilgen çatıda zamanlar, edilgen çatının tarz eylemlerle kullanılması, eylemlerin haben ya da sein ile

kullanılması, emir kipi gibi konular ele alınmaktadır.

Yöntem: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma, Ödev

Ders Türkçe ve Almanca verilmektedir. Konular basitten zora doğru ele alınmaktadır ve önce

konular anlatılmakta, daha sonra anlatılan konuya ilişkin alıştırmalar yapılmakta ve konuyu pekiştirmek amacıyla ödevler verilmektedir. Ders için bir ara ve bir final sınavı yapılmaktadır.

Derste materyal ya da kaynak olarak kendi kitabım başta olmak üzere, başka yazarların

kitapları, internetten elde edilen kitaplar, alıştırmalar ve materyaller kullanılmaktadır.

Öğrencilere ayrıca dersle ilgili başka kaynakçalar da önerilmekte ve verilmektedir.

KAYNAKÇA ADLER, Klaus / STEFFENS, Benno: Deutsch für die Mittelstufe, Bd. 1, Müchen 1974.

ADLER, Klaus / STEFFENS, Benno: Deutsch für die Mittelstufe. Texte und Übungen, München

1989. DUDEN Das Aussprachewörterbuch, Mannheim 1990.

DUDEN Deutsches Universalwörterbuch. Mannheim 2003.

DUDEN Die deutsche Rechtschreibung. Mannheim 2000.

DUDEN Grammatik, Bd. 4 Mannheim / Wein / Zürich 1984.

ERBEN, J.: Deutsche Grammatik. Ein Abriss. Frankfurt / M. 1980. GRIESBACH, Schulz/SCHULZ, Dora: Deutsche Sprachlehre für Ausländer. München 1981.

Grosses Wörterbuch der deutschen Aussprache. Leipzig 1982.

HELBIG, Gerhart/BUSCHA, Joachim: Leitfaden der deutschen Grammatik. Leipzig 1994.

HELBIG, Gerhart/BUSCHA, Joachim: Übungsgrammatik Deutsch. Leipzig 1994.

STEUERWALD, Karl: Türkçe-Almanca Sözlük. ABC Yay. İstanbul 1972.

STEUERWALD, Karl: Almanca -Türkçe Sözlük. ABC Yay. Wiesbaden 1974.

SCHULZ, Hans/SUNDERMEYER, Wilhelm: Deutsche Sprachlehre für Ausländer Grammatik und

Übungsbuch. München 1974.

SCHUMANN: Johannes: Mittelstufe Deutsch. München 1992.

WAHRIG, Gerhard: Deutsches Wörterbuch. Gütersloh 1978. ZENGİN, Dursun: Her Yönüyle Modern Almanca. Kurmay Yay. Ankara 2016.

ZENGİN, Dursun: Almancanın Temel Kuralları ve Özeti. Kurmay Yay. Ankara 2006.

ZENGİN, Dursun: Almanca Dil Hapı. Kurmay Yay. Ankara 2007.






2

ALM 123 Ülke Bilgisi I

Ülke Bilgisi dersi Almanya’yı öğrenciye tanıtmak ve Alman Kültürüne özgü olanı aktarmayı hedeflemektedir. Derste Almanya'nın konumu, komşuları, siyasi unsurları gibi birçok bilgi

aktarılır. Öğrencinin Almanya’yı kapsamlı bir şekilde tanımasını sağlanır. Dersin başında

Almanya hakkında bu bilgileri öğrenciye sunduktan sonra, öğrencilere konu başlıkları dağıtılır. Örneğin: Bundesländer und ihre Landeshauptstädte, Regierungssystem in Deutschland, Bundeskanzler damals und heute, vs. Öğrenciler bu konu başlıklarına yönelik sunumlar hazırlar

ve Almanca olarak sınıfta sunarlar. Sunum sonrasında soru- cevap şeklinde sunulan konu üzerinde yine Almanca olarak konuşulur ve tartışılır.

Yöntem: Power Point Sunumu, Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma.

Ders Almanca verilmektedir, sunum sonrasındaki tartışma bölümünde Türkçe destek sağlanır.

Ders için bir ödev, bir ara ve bir final sınavı yapılmaktadır. Derste materyal ya da kaynak olarak Goethe enstitüsünün basmış olduğu Tatsachen über Deutschland ve yine Goethe enstitüsünün internet sayfasından yararlanılmaktadır. Öğrencilere

ayrıca dersle ilgili başka kaynakçalar da önerilmekte ve verilmektedir.

ALM 121 Sözvarlığı Alıştırmaları I

Söz Varlığı Alıştırmaları II birinci dönem Söz Varlığı Alıştırmaları I dersinin devamı niteliğindedir.

Birinci dönemde elde edilen dağarcığını etkili bir biçimde kullanmayı hedeflemektedir. Bunun için hitabet çerçevesi altında devam ettirilir. Etkili konuşma ve yazma odaklı olan bu derste

öncelikle ilk ders saatlerinde Power Point ile öğrencilere hitabet (alm.: Rhetorik) nedir sorusuna cevaben kısa bir tarihçesi sunulur. Akabinde edebiyatta Rhetorische Stilmittel veya Rhetorische Figuren olarak adlandırılan hitabet sanatının ayrıntıları ele alınır. Anapher, Elipse, Alliteration, Oxymoron, Euphemismus gibi çeşitli retorik figürler öğrenciye aktarılır. Kullanım şekilleri

örneklerle gösterilir. Dönemin sonunda her öğrenci bir etkili konuşma sanatına örnek olacak bir

konuşma metni hazırlayarak sunmak durumundadır. Yöntem: Power-Point-Anlatım, Soru-Cevap, Sunum, Tartışma.

Ders Almanca verilmektedir. Konular anlatıldıktan sonra, hep birlikte soru ve cevap şeklinde

tartışılmaktadır. Derste bir ara ve final sınavı ile bir sunum yapılmaktadır.

Derste materyal ya da kaynak olarak slaytlar kullanılmaktadır. Slaytlar çeşitli bilimsel

kitaplardan ve internetten oluşturulmuştur.

ALM 125 Edebiyat Bilimi Temel Kavramları I

Bu derste, edebiyat nedir sorusunun tarihsel bağlamda ilk ortaya çıkış nedenleri irdelenerek, sözlü

edebiyattan yazılı edebiyata geçiş sürecini ele aldıktan sonra edebiyat biliminin ön şartı olan temel kavramları ana hatlarıyla aktarmaktır. Edebiyat, nesir, nazım ve dram başlıkları altında

sınıflandırıldıktan sonra; edebiyat bilimi temel kavramları başta köken itibariyle ayrıntılı bir şekilde ele

alınarak edebi metinler bağlamında örneklendirilecektir. Buna ek olarak söz konusu kavramların güncel

hayattaki uygulamaları (televizyon, sinema, tiyatro, resim gibi) da ele alınmaktadır. Dersin eğitim

öğretim dili Almanca.

Bu kavramlar:

Philologie

Literatur

Wiegenlied-Totenklage-lied

Sage

Legende

Märchen

Fabel






3

Ironie

Parodie

Satire

Bibliographie

Zitat

Fussnote

Biographie-Autobiographie

Erzählform/Er Form/Ich Form

Erzählählsituation/personal/neutral/auktorial

Erzählperspektive/innen/aussen/olympisch/Frosch-

Erzählhaltung/neutral/kritisch/parodistisch/satirisch/ironisch/berichtend/humoristisch

Distanz

Erzählzeit/erzählte Zeit

Rückblendetechnik

Innerer Monolog

Bewusstseinsstrom

Kritik

Werkimmanente Interpretation

Textexterne Interpretation

Verfredungseffekt

Kurzgeschichte

Novelle

Roman/traditonell/modern/postmodern/interkulturell

KAYNAKÇA

Schwelke, Günther: Literatur Lexikon. Metzler,1990

Wellek, Rene: Grundbegriffe der Literaturkritik. Kohlhammer,1990

Von Wilpert, Gero: Sachwörterbuch der Literatur. Kröner,1979 Best, Otto F.: Handbuch literarischer Fachbegriffe.Fischer,2000

Kißling, Walter: Deutsche Dichtung in Epochen. Metzler,1993

Vardar,Berke (1998), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, ABC, İstanbul

ALM 112 Gramer II

Bu ders ALM 111 Gramer I dersinin devamı niteliğindedir. Dersin amacı gramerin söz konusu

temel kavram ve kurallarını öğretmek bununla birlikte anlama, yazma, konuşma, okuma

becerisini geliştirmektir.

Derste ilgeçler, bağlaçlar, ilgi cümleleri, es adılı, sayı sözcükleri, eylemlerin kullanılma biçimleri, belirteçler, güçlük yaratan eylemler gibi konular ele alınmaktadır.

Yöntem: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma, Ödev

Ders Türkçe ve Almanca verilmektedir. Konular basitten zora doğru ele alınmaktadır ve önce

konular anlatılmakta, daha sonra anlatılan konuya ilişkin alıştırmalar yapılmakta ve konuyu

pekiştirme amacıyla ödevler verilmektedir. Ders için bir ara ve final sınavı yapılmaktadır.

Derste materyal ya da kaynak olarak kendi kitabım başta olmak üzere, başka yazarların kitapları, internetten elde edilen kitaplar, alıştırmalar ve materyaller kullanılmaktadır.

Öğrencilere ayrıca dersle ilgili başka kaynakçalar da önerilmekte ve verilmektedir.

KAYNAKÇA ADLER, Klaus / STEFFENS, Benno: Deutsch für die Mittelstufe. Bd. 1, Müchen 1974.

ADLER, Klaus / STEFFENS, Benno: Deutsch für die Mittelstufe. Texte und Übungen, München

1989. DUDEN Das Aussprachewörterbuch. Mannheim 1990.

DUDEN Deutsches Universalwörterbuch. Mannheim 2003.






4

DUDEN Die deutsche Rechtschreibung. Mannheim 2000. DUDEN Grammatik, Bd. 4 Mannheim

/ Wein / Zürich 1984. ERBEN, J.: Deutsche Grammatik. Ein Abriss. Frankfurt / M. 1980. GRIESBACH, Schulz/SCHULZ, Dora: Deutsche Sprachlehre für Ausländer. München 1981.

Grosses Wörterbuch der deutschen Aussprache. Leipzig 1982.

HELBIG, Gerhart/BUSCHA, Joachim: Leitfaden der deutschen Grammatik. Leipzig 1994.

HELBIG, Gerhart/BUSCHA, Joachim: Übungsgrammatik Deutsch. Leipzig 1994.

STEUERWALD, Karl: Türkçe-Almanca Sözlük. ABC Yay. İstanbul 1972.

STEUERWALD, Karl: Almanca -Türkçe Sözlük. ABC Yay. Wiesbaden 1974.

SCHULZ, Hans/SUNDERMEYER, Wilhelm: Deutsche Sprachlehre für Ausländer Grammatik und

Übungsbuch. München 1974.

SCHUMANN: Johannes: Mittelstufe Deutsch. München 1992.

WAHRIG, Gerhard: Deutsches Wörterbuch. Gütersloh 1978. ZENGİN, Dursun: Her Yönüyle Modern Almanca. Kurmay Yay. Ankara 2016.

ZENGİN, Dursun: Almancanın Temel Kuralları ve Özeti. Kurmay Yay. Ankara 2006.

ZENGİN, Dursun: Almanca Dil Hapı. Kurmay Yay. Ankara 2007.

ALM 122 Ülke Bilgisi II

Ülke Bilgisi II dersi birinci dönemin devamı niteliğindedir. Almanya’yı kapsamlı bir biçimde tanımış olan öğrenciye artık Alman Kültürüne yönelik bilgi vermeyi hedeflemektedir. Bunun için

derste Alman Kültür Varlığı olarak nitelendirilebilecek içerikler öğrenciye Power Point ile

sunulur. Çeşitli etkinliklerle öğrenci interaktif olarak araştırmaya ve bilgi edinmeye yönlendirilir. Bilhassa edebiyatın içerisindeki kültür mirası irdelenerek öğrenciye aktarılır. Öğrenciler Sagen, Legenden, Mythen, Märchen vs. gibi başlıklar altında örneğin Mainzelmänchen, das Rumpelstilzchen vs. gibi konuları araştırarak sunarlar. Sunum sonrasında soru- cevap şeklinde

sunulan konu üzerinde yine Almanca olarak konuşulur ve tartışılır. Yöntem: Power Point Sunumu, Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma.

Ders Almanca verilmektedir, sunum sonrasındaki tartışma bölümünde Türkçe destek sağlanır.

Ders için bir ödev, bir ara ve bir final sınavı yapılmaktadır. Ders kaynağı olarak Goethe enstitüsünün hazırlamış olduğu Kulturgut Deutschland eserinden faydalanılmıştır.

ALM 120 Sözvarlığı Alıştırmaları II Söz Varlığı Alıştırmaları dersi dil öğreniminde ve dili kullanımda en temel konulardan biridir. Bu

ders Alman dilini öğrenen kişilerin kelime dağarcığını genişletmeyi hedefliyor. Özellikle de dil ve

edebiyat bölümlerinde öğrenim gören öğrenciler için büyük bir önem arz etmektedir.

Dersin amacı Gramerin temel kavram ve kurallarını öğretmek bununla birlikte anlama, yazma,

konuşma, okuma becerisini geliştirmektir.

Derste öncellikle Power Point ile Söz Varlığı Alıştırmaları ne demektir, hangi konuları ihtiva eder ve öğrenciyi hangi yönde geliştirir konusu aktarılır. Akabinde sözlükte yer alan değişik kelime

grupları ile ilgili bilgi verildikten sonra, anlam kümesi çerçevesinde mevcut kelimeler tanıtılarak,

örnekleriyle bu kümenin içerisinde yer alan kelimeler öğrenciyle birlikte çalışılır. Örneğin Literatur başlığı altında die Novelle, die Anthologie, das Symbol gibi kelimeler anlamları,

etimolojileri ve kullanım alanlarına göre öğrenciye verilmektedir. Örneklerle kelimelerin

pekişmesi sağlanır. Yöntem: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma, Kahoot.

Ders Almanca verilmektedir. Örnek ve tartışma bölümünde Türkçe olarak da destek sağlanır.

Kelimeler basitten zora doğru öğrenciye sunulur. Ders sonunda verilen kelimelerin görsel

hafızaya da yerleşebilmesi amacıyla Kahoot programı kullanılarak öğrencilerin daha aktif katılımı

sağlanır. Ders için bir ara ve final sınavı yapılmaktadır.






5

Derste materyal ve kaynak olarak Lorenz Derung’un Deutsch und Deutlich çalışması kullanılmaktadır. Bunun dışında Kluge’nin Etimoloji sözlüğü, Karl Steuerwald’in A-T/T-A

Sözlüğü ve Wahrig’in sözlüğü kullanılmaktadır.

ALM 124 Edebiyat Bilimi Temel Kavramları II

Bu derste, edebiyat nedir sorusunun tarihsel bağlamda ilk ortaya çıkış nedenleri irdelenerek, sözlü

edebiyattan yazılı edebiyata geçiş sürecini ele aldıktan sonra edebiyat biliminin ön şartı olan temel kavramları ana hatlarıyla aktarmaktır. Edebiyat, nesir, nazım ve dram başlıkları altında

sınıflandırıldıktan sonra; edebiyat bilimi temel kavramları başta köken itibariyle ayrıntılı bir şekilde ele

alınarak edebi metinler bağlamında örneklendirilecektir. Buna ek olarak söz konusu kavramların güncel

hayattaki uygulamaları (televizyon, sinema, tiyatro, resim gibi) da ele alınmaktadır. Dersin eğitim

öğretim dili Almanca.

Bu kavramlar:

Philologie

Literatur

Wiegenlied-Totenklage-lied

Sage

Legende

Märchen

Fabel

Ironie

Parodie

Satire

Bibliographie

Zitat

Fussnote

Biographie-Autobiographie

Erzählform/Er Form/Ich Form

Erzählählsituation/personal/neutral/auktorial

Erzählperspektive/innen/aussen/olympisch/Frosch-

Erzählhaltung/neutral/kritisch/parodistisch/satirisch/ironisch/berichtend/humoristisch

Distanz

Erzählzeit/erzählte Zeit

Rückblendetechnik

Innerer Monolog

Bewusstseinsstrom

Kritik

Werkimmanente Interpretation

Textexterne Interpretation

Verfredungseffekt

Kurzgeschichte

Novelle

Roman/traditonell/modern/postmodern/interkulturell

KAYNAKÇA Schwelke, Günther: Literatur Lexikon. Metzler,1990

Wellek, Rene: Grundbegriffe der Literaturkritik. Kohlhammer,1990






6

Von Wilpert, Gero: Sachwörterbuch der Literatur. Kröner,1979 Best, Otto F.: Handbuch literarischer Fachbegriffe.Fischer,2000

Kißling, Walter: Deutsche Dichtung in Epochen. Metzler,1993

Vardar,Berke (1998), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, ABC, İstanbul

ALM 217 Gramer III

Bu derste Konjunktiv kipi, bu kipin kullanıldığı tümce türleri, indirekte Rede,

“Partizipialkonstruktion” adı verilen eylemlerin sıfat işlevi üstlendikleri yapılar, bu yapıların ilgi

tümcelerine (Relativsatz), ilgi tümcelerin ise Partizip yapılara dönüştürülmesi, Apposition

yapıları, Gerudium gibi konular ele alınmakta, çok sayıda örnek tümce yapılmaktadır.

KAYNAKÇA

Dreyer-Schmitt: Lehr-und Übungsbuch der deutschen Grammatik, Verlag für Deutsch.

Helbig Gerhart/Buscha, Joachim: Leitfaden der deutschen Grammatik. Leipzig 1994.

Helbig, Gerhart/Buscha, Joachim: Übungsgrammatik Deutsch, Leipzig 1994.

ALM 225 Edebi Metinler I

Bu derste, Alman edebiyatında Hümanizma, Barok, Aydınlanma, Klasik, Romantizm, Realizm,

Natüralizm ve Modern – Postmodern dönemlerine ilişkin kısa öykü, novel ve roman türleri seçme

metinler bağlamında okunarak, biçim ve içerik açısından çözümlenmesi amaçlanmaktadır. Biçim incelemesinde eserin bütün kurgu özellikleri, içerik incelemesinde de konu, sorun, , karakter analizi,

motif ve sembol yapısı irdelenmektedir. Dersin eğitim öğretim dili Almanca.

1) Wolfgang Borchert: Nachts schlafen die Ratten doch

2) Marie Luise Kaschnitz: Das dicke Kind 3) Heinrich Böll: Anekdote zur Senkung der Arbeitsmoral

4) Theodor Storm: Immensee

5) Thomas Mann: Der Tod in Venedig

6) Franz Kafka: Die Verwandlung

7) Johann Wolfgang von Goethe : Die Wahlverwandtschaften 8) Gerhadt Hauptmann: Rose Bernd

9) Theodor Fontane: Effi Briest

Gotthold Ephraim Lessing: Nathan der Weise

KAYNAKÇA


Manfred Durzak: Deutsche Gegenwartsliteratur

Hans Gerd Rötzer: Geschichte der deutschen Literatur

Walter Kißling: Deutsche Dichtung in Epochen Barbara Baumann: Deutshe Literatur in Eopochen

Wolfgang Beutin: Deutsche Literaturgeschichte

https://www.google.com.tr/search?dcr=0&q=Goethe&stick=H4sIAAAAAAAAAOPgE-LUz9U3MKlMzyhX4gAzjQqNtWSyk630k_Lzs_XLizJLSlLz4svzi7KtEktLMvKLACazE_k1AAAA&sa=X&ved=0ahUKEwj4vI_n2uXWAhXnJcAKHfkYBcYQmxMIpgEoATAP&biw=1280&bih=895






7

ALM 221 Söz Varlığı Alıştırmaları I

İkinci sınıftaki Söz Varlığı Alıştırmaları I dersi kelime dağarcığı bakımından artık belirli bir hazırbulunuşluğa sahip olan öğrencilerin bu kelime haznelerini edebi alana yaymayı

hedeflemektedir. Ortaçağ edebiyatından başlayarak Realizm akımına kadar, edebi örnekler üzerinde kullanılan kelimeler analiz ediliyor. Örneğin: Wather von der Vogelweide – Der Reichston, Gryphius-Grimmelshausen, Lessing-Nathan der Weise vs. Her çağ tarihçesi ve akım

özellikleriyle tanıtılıyor. Döneme ait önemli yazarların hayatları ve eserleri öğrenciye sunuluyor.

Yazarların eserlerinde kullandıkları dil ve üslup özellikleri Söz Varlığı kapsamında öğrencilerle birlikte tartışılıyor. Öğrenci hem okuyarak, hem dinleyerek, hem de metnin analizini yaparak

kelime dağarcığını geliştiriyor. Bunun ötesinde Alman Dili ve Edebiyatı alanına bir giriş yapmış

oluyor.

Yöntem: Power Point sunum-Anlatım, Okuma; Analiz, Soru-Cevap, Tartışma.

Ders Almanca verilmektedir, okumalar sonrasındaki tartışma bölümünde Türkçe destek

sağlanır. Ders için ara ve final sınavı yapılmaktadır. Derste materyal ya da kaynak olarak Anabilim Dalımız kütüphanesinde bulunan klasiklerden

faydalanılmaktadır.

ALM 229 Dilbilim Temel Kavramları I

Bu derste, dilbilimin diğer bilim dalları arasındaki yeri, göstergebilim, göstergebilim dilbilim

ilişkisi gösterge kavramı, gösterge modelleri, gösterge türleri, iletişim, iletişim kuramları,

dilbilimin çalışma alanları konularında bilgi verilmektedir.

KAYNAKÇA

Gross, Harro (19983) Einführung in die germanistische Linguistik, iudicium Verlag, München.

Bünting Karl-Dieter (199314) Einführung in die Linguistik, Athenäums, Frankfurt/M.

Lyons, John (1971) Einführung in die moderne Linguistik, Beck’sche Elementar Bücher,

München, Nickel, Gerhard (1979) Einführung in die Linguistik, Erich Schmidt Verlag, Berlin.

Schwarz Monika, Chur Jeannette (19962) Semantik, Gunter Narr Verlag, ders

Pelz, Heidrun (19983) Linguistik, eine Einführung, campe paperback Verlag, Hamburg.

Toklu, M. Osman (2009) Dilbilime Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara

ALM 218 Gramer IV

Bu derste edatlarla (Präposition) birlikte kullanılan eylemden türemiş adların yeniden eyleme

dönüştürülerek farklı yan tümce biçimlerinde kullanımı, yantümcelerin yüklemlerinin

adlaştırılarak (Nominalisierung) farklı edatlarla kullanılıp tümceler oluşturulması,

Funktionsverbgefüge gibi konular çok sayıda örnek eşliğinde ele alınmaktadır.

KAYNAKÇA

Dreyer-Schmitt: Lehr-und Übungsbuch der deutschen Grammatik, Verlag für Deutsch.

Helbig Gerhart/Buscha, Joachim: Leitfaden der deutschen Grammatik. Leipzig 1994.

Helbig, Gerhart/Buscha, Joachim: Übungsgrammatik Deutsch, Leipzig 1994.






8

ALM 226 Edebi Metinler II

Bu derste, Alman edebiyatında Hümanizma, Barock, Aydınlanma, Klasik, Romantizm, Realizm, Natüralizm ve Modern – Postmodern dönemlerine ilişkin kısa öykü, novel ve roman türleri seçme

metinler bağlamında okunarak, biçim ve içerik açısından çözümlenmesi amaçlanmaktadır. Biçim

incelemesinde eserin bütün kurgu özellikleri, içerik incelemesinde de konu, sorun, , karakter analizi,

motif ve sembol yapısı irdelenmektedir. Dersin eğitim öğretim dili Almanca.

Wolfgang Borchert: Nachts schlafen die Ratten doch

1) Marie Luise Kaschnitz: Das dicke Kind

2) Heinrich Böll: Anekdote zur Senkung der Arbeitsmoral

3) Theodor Storm: Immensee

4) Thomas Mann: Der Tod in Venedig

5) Franz Kafka: Die Verwandlung 6) Johann Wolfgang von Goethe : Die Wahlverwandtschaften

7) Gerhadt Hauptmann: Rose Bernd

8) Theodor Fontane: Effi Briest

9) Gotthold Ephraim Lessing: Nathan der Weise

KAYNAKÇA



Hans Gerd Rötzer: Geschichte der deutschen Literatur Walter Kißling: Deutsche Dichtung in Epochen

Barbara Baumann: Deutshe Literatur in Eopochen


ALM 222 Söz Varlığı Alıştırmaları I

Söz Varlığı Alıştırmaları II dersi artık öğrencinin kapsamlı ve edebiyat alanında yeterli kelime hafızasına binaen Alman Edebiyatının seçkin eserlerinin okunmasını hedefler. Aydınlanma Çağı

sonrası Alman Edebiyatından örnekler seçilerek her bir öğrenciye bir eser teslim edilir. Belirtilen

süre zarfında öğrenci eseri okuyup öğrenci arkadaşlarına detaylı bir analizini sunmakla

görevlidir. Öğrenciden beklenilen; eseri okuduktan sonra olay örgüsünü, kişiler kadrosunu,

zaman ve mekân tasvirlerini, anlatılan zaman ve anlatı zamanı gibi eser tahlilinde kendisine ilk

derslerde Power Point ile öğretilen analizi gerçekleştirmesidir. Dönemin sonunda öğrenci adedince eser tanımış olan sınıf Alman Edebiyatına artık daha aşina bir duruma gelmiştir.

Ayrıca Söz Varlığı Alıştırmaların çerçevesinde daha yetkindir.

Yöntem: Power-Point-Anlatım, Okuma, Sunum, Tartışma.

Ders Almanca verilmektedir. Konular anlatıldıktan sonra, hep birlikte soru ve cevap şeklinde

tartışılmaktadır. Derste bir ara ve final sınavı ile bir sunum yapılmaktadır. Derste materyal ya da kaynak olarak slaytlar kullanılmaktadır. Slaytlar çeşitli bilimsel

kitaplardan ve internetten oluşturulmuştur.

https://www.google.com.tr/search?dcr=0&q=Goethe&stick=H4sIAAAAAAAAAOPgE-LUz9U3MKlMzyhX4gAzjQqNtWSyk630k_Lzs_XLizJLSlLz4svzi7KtEktLMvKLACazE_k1AAAA&sa=X&ved=0ahUKEwj4vI_n2uXWAhXnJcAKHfkYBcYQmxMIpgEoATAP&biw=1280&bih=895






9

ALM 230Dilbilim Temel Kavramları II

Bu derste, dilbilimin diğer bilim dalları arasındaki yeri, göstergebilim, göstergebilim dilbilim

ilişkisi gösterge kavramı, gösterge modelleri, gösterge türleri, iletişim, iletişim kuramları,

dilbilimin çalışma alanları konularında bilgi verilmektedir.

KAYNAKÇA

Gross, Harro (19983) Einführung in die germanistische Linguistik, iudicium Verlag, München.

Bünting Karl-Dieter (199314) Einführung in die Linguistik, Athenäums, Frankfurt/M.

Lyons, John (1971) Einführung in die moderne Linguistik, Beck’sche Elementar Bücher, München,

Nickel, Gerhard (1979) Einführung in die Linguistik, Erich Schmidt Verlag, Berlin.

Schwarz Monika, Chur Jeannette (19962) Semantik, Gunter Narr Verlag, ders

Pelz, Heidrun (19983) Linguistik, eine Einführung, campe paperback Verlag, Hamburg.

Toklu, M. Osman (2009) Dilbilime Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara

ALM 311 Edebi Türler I

Bu derste edebiyat kavramı, edebiyatın ne olduğu ve diğer yazın türlerinden onu ayıran özellikler

üzerinde durulur. Özellikle söz sanatları üzerinde durularak konuyla ilgili örnekler verilmektedir.

Edebiyat kavramı, tamamen irdelendikten bu kavramın alt başlıkları olan epik, lirik ve drama

ayrımına değinilir. Dersin ilk döneminde epik türü üzerinde durularak roman, kısa öykü, masal, novella, fabl, destan, efsane ve anekdot başlıkları üzerinde durularak her bir türden örnek

metinler seçilerek incelemeler yapılır. Örnek Metinler:

Faust, Die Leiden des jungen Werthers (Johann Wolfgang von Goethe)

Der Untertan (Hermann Hesse) Das Parfüm (Patrich Süskind)

Buddenbrooks (Thomas Mann)

Es wird etwas geschehen (Heinrich Böll)

San Salvador (Peter Bichsel)

Der große Wildenberg (Siegfried Lenz)

Die Linkshänder (Günter Grass) Grimmärchen

Aus dem Leben eines Taugenichts (Joseph von Eichendorff)

Der Zerbrochene Krug (Heinrich von Kleist)

Im Krebsgang (Günter Grass)

Die Bremer Stadtmusikanten (Ludwig Tieck) Parzival (Wolfram von Eschenbach)






10

ALM 313 Dilbilim I

Derste öncelikle Alman Dili ve edebiyatına katkıda bulunan önemli kişiler ele alınmaktadır.

Daha sonra dilin doğuşu ve yazının ortaya çıkması üzerinde durulmaktadır. Bu bağlamda

insanın gelişim evreleri ve buna paralel olarak dilin gelişmesi konu edinmektedir. Ardından dünyadaki alfabeler, yazı türleri, diller, dil aileleri, Almancadaki yazının gelişim evreleri

irdelenmektedir. Söz konusu konular ele alındıktan sonra dilbilimin alanları tanıtılmaktadır. Bu

bağlamda yaklaşık otuza yakın dilbilim alanları üzerinde durulmaktadır. Son olarak sözdizim

konusu ayrıntılarıyla irdelendikten sonra geleneksel dilbilgisine göre uygulamalı olarak tahtada

örnekler yapılmaktadır. Dersin amacı öğrenciye dilbilim konusunda altyapıyı oluşturacak genel bilgiler vermek ve bu

alanda yetkin kılmak.

Dönem başında her öğrenciye dilbilimin alanlarından bir tanesi sunum olarak verilmekte ve

dönem sonunda her öğrenci almış olduğu konuda sunum yapmaktadır.

Yöntem: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sunum

Ders Almanca verilmektedir. Konular anlatıldıktan sonra, hep birlikte soru ve cevap şeklinde tartışılmaktadır. Derste bir ara ve final sınavı ile bir sunum yapılmaktadır.

Derste materyal ya da kaynak olarak tarafımdan hazırlanan slaytlar kullanılmaktadır. Slaytlar

çeşitli bilimsel kitaplardan, internetten, Almanya’daki üniversitelerden edindiğim materyaller

harmanlanarak oluşturulmuştur. Ders sırasında öğrencilere de verilmektedir. Öğrencilere ayrıca

dersle ilgili çeşitli kaynakçalar önerilmekte ve verilmektedir.

KAYNAKÇA

Ders için hazırlanan slaytlar AKSAN, Doğan. Her Yönüyle Dil. Cilt: I, II, III, TDK, Ankara, 1987, 1982, 1982.

CONRAD, Rudi: Kleines Wörterbuch sprachwissenschaftlicher Terimini. Leipzig 1981.

FISCHER, Hans-Dieter: (Einführung in die deutsche Sprachwissenschaft. Ein Arbeitsbuch.

München 1987. GROSS, Harro: Einführung in die germanistische Linguistik. München 1990.

KIRAN, Zeynel: Dilbilim Akımları. Ankara1986.

LEWANDOWSKI, Theodor: Linguistisches Wörtebuch. Heidelberg 1990.

ULRICH, Winfried: Linguistische Grunfbegriffe. Kiel 1972.

VATER, Heinz. Einführung in die Sprachwissenschaft. München, 1999.

VARDAR, Berke: Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İzmir 1988.

ALM 315 Alman Kültür Tarihi I

3. yıl öğrencilerine okutulan Alman Kültür Tarihi dersi, iki yarıyılı kapsıyor. Dersin amacı, Alman filolojisine devam eden öğrencilerin bu disiplinin zorunlu bir unsurunu teşkil eden ilgili ülkenin

kültür tarihi hakkında tarihsel perspektiften bakarak bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır.

Derste şu konular işleniyor:

Almanya’nın kısa tarihçesi

Alman kültürünün tarihsel kökleri

Almancanın dünya dilleri arasındaki konumu ve özellikleri

Alman yazınının ortaya çıkışı

Almancanın diğer dillerle kültürel yakınlığı

Alman eğitim sistemi

Almanya’da sanat, edebiyat, müzik, tiyatro ve folklör.






11

KAYNAKÇA

Wilhelm Gössmann: Deutsche Kulturgeschichte im Grundriß, Grupello Verlag, 2006.

Heinz Fischer: Deutsche Kultur/Eine Einführung, Erich-Schmidt Verlag.

Walter Mönch: Kleines Deutsches Kultur-Lesebuch, Heidelberg.

ALM 317 Çeviri Almanca-Türkçe V

Öncelikle çeviri konusunda bazı önemli kavramlar ve kurallar verildikten sonra çeviri türleri ve edebi çeviri konusunda genel bir bilgi verilmektedir. Bu bağlamda edebi çevirinin özellikleri,

dikkat edilmesi gereken huşular konu edinmektedir. Daha sonra Alman Edebiyatından başta

roman, hikâye, masal, şiir gibi çeşitli edebi türler olmak üzere her alandan bir metin

Almancadan Türkçeye çevrilmektedir. Örneğin çeşitli edebi metinler, gazete haberleri, güncel

konular, ekonomi ya da kültürel metinler vs. Bu neden derste tek tip değil çeşitli değişik metin

türlerinin yapılmasına özen gösterilmektedir. Böylelikle öğrenciler her türden bir edebi metni çevirme fırsatı bulmaktadır. Metinler önceden öğrencilere verilmekte, öğrenciler evde çeviriyi

yapıp derse gelmekte ve cümleler tek tek tahtada tahlil edilerek ve incelenerek detaylı bir biçimde

her yönüyle ortaya konarak çevrilmektedir.

Dersin amacı Almancadan Türkçeye edebi metinlerin çevirisi konusunda öğrencinin yeteneğini

geliştirmek ve gelecekte tek başına çeviri yapabilecek duruma getirmek. Yöntem: Cümle tahlili, Tartışma, Ödev

Ders Türkçe olarak anlatılmaktadır ancak örnekler tahtada Almancadan Türkçeye

çevrilmektedir. Her cümle her yönüyle detaylı bir biçimde incelenmekte ve tartışılmaktadır. Çeviri

sırasında çeviri teknikleri, kuralları ve kalıpları uygulamalı olarak gösterilmektedir. Ayrıca

öğrencilere çeviri yeteneklerini geliştirebilmeleri için çeviri metinleri ödev olarak verilmektedir.

Derste bir ara ve final sınavı ve bir sunum değerlendirilmektedir. Derste materyal ya da kaynak olarak Alman Edebiyatından çeşitli edebi metinler, gazete, dergi ya

da internetten seçilen metinler kullanılmaktadır. Öğrencilere dersle ilgili çeşitli kaynakçalar da

önerilmekte ve verilmektedir.

KAYNAKÇA ALBRECHT, Jörn (1998): Linguistik und Übersetzung. Max Niemeyer Verlag. Tübingen.

HÖNIG, G. Hans (l982): Strategie der Übersetzung. Ein Lehr-und Arbeitsbuch. Gunter Narr

Verlag,Tübingen. KOLLER, Werner (1992): Einführung in die Übersetzungswissenschaft. Quelle & Meyer,

Heidelberg. KOLLER, Werner (1972): Grundprobleme der Übersetzungstheorie. Unter besonderer Berücksichtigung schwedisch-deutscher Übersetzungsfälle. Francke, Bern/München.

MOUNIN, Georges (1967): Die Übersetzung. Geschichte Theorie Anwendung. München.

REISS, Katharina (1976): Texttyp und Übersetzungsmethode. Groos, Heidelberg. STEUERWALD, Karl (1998): Almanca Türkçe Sözlük. ABC Kitabevi Yayın ve Dağıtım A.Ş.,

İstanbul. STEUERWALD, Karl (1998): Türkçe Almanca Sözlük. ABC Kitabevi Yayın ve Dağıtım A.Ş.,

İstanbul. STOLZE, Radegundis (1992): Hermeneustisches Übersetzen. Gunter Narr Verlag Tübingen.

STOLZE, Radegundis (1994): Übersetzungstheorien. Eine Einführung. Tübingen.

STÖRIG, H. J. (Hrsg.)(1963): Das Problem der Übersetzung. Darmstadt.

WAHRIG, Gerhard (2000): Deutsches Wörterbuch. Bertelsmann Lexikon Verlag. München. WILLS, Wolfram (1977): Übersetzungswissenschaft, Probleme und Methoden. Stuttgart.

ZENGİN, Dursun (2016): Edebi Çevirinin Özellikleri. Tiydem Yay. Kayseri.

ZENGİN, Dursun (2011): Alman Edebiyatı. Başından 19. Yüzyıla Kadar. Edebi Devirler, Önemli Yazarlar, Eserleri ve Eserlerden Okuma Parçaları. Pelikan Yay. Ankara.

ZENGİN, Dursun (2011): Alman Edebiyatı. 19. Yüzyıldan Günümüze Kadar. Edebi Devirler, Önemli Yazarlar, Eserleri ve Eserlerden Okuma Parçaları. Pelikan Yay. Ankara.






12

ALM 310 Edebi Türler II

Birinci Dönem ALM 311 Edebi Türler I dersinin devamı olan bu derste lirik türü üzerinde

durulup Barok döneminden itibaren seçilen örnekler üzerinden incelemeler yapılır. Bu incelemelerde her edebi döneme ait özelliklerle birlikte eserlerin yapısı ve içeriği üzerinde

analizler neticesinde öğrenci ilgili dönem yazar ve eser hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olur. Örnek

Metinler:

Der abenteuerliche Simplicissimus Teusch (Hans Jakob Christoffel von Grimmelshausen)

Hermann (Johann Elias Schlegel)

Miss Sara Sampson (Gotthold Ephraim Lessing)

Die Geschichte des Agathon (Christoph Martin Wieland)

Die Räuber, Kabale und Liebe (Friedrich von Schiller)

Iphigenie auf Tauris (Johann Wolfgang von Goethe) Aus dem Leben eines Taugenichts (Joseph Freiherr von Eichendorff)

Erzählungen (Heinrich von Kleist)

ALM312 Dilbilim II

Bu derste biçim bilgisi (Morphologie), sözdizimi (Syntax) ve anlambilim alanlarının tanıtılmasını

amaçlamaktadır. Biçim bilgisi çerçevesinde bu alanının görevleri, araştırma yöntemleri,

biçimbirim kavramı, biçimbirim ve birimciklerin türleri açıklanmakta, dilbilgisel ulamlar, sözcük türetimi, sözcük türleri konularında bilgi verilmekte ve biçim birimlerin işleyişi Türkçe ve

Almanca tümcelerde uygulamalı çözümlemelerle irdelenmektedir. Sözdizimi konusunda da

tümce kavramı irdelendikten sonra, çeşitli sözdizimi kuramları (IC-Dilbilgisi, Üretimsel Dilbilgisi,

Değerlilik Dilbilgisi vb.) konusunda bilgi verilmekte ve bu kuramlara göre tümce çözümlemeleri

yapılmaktadır. Anlambilim bölümünde ise, anlam kavramı, anlam değişiklikleri, değişmese

türleri, kavram alanı kuramı anlam bileşenleri, anlam bileşen çözümlemesi, ilk örnekler anlambilimi (Prototypensemantik)

tümce anlambilimi ve metin anlambilimi konularında bilgi verilmektedir.

KAYNAKÇA

- Gross, Harro (19983) Einführung in die germanistische Linguistik, iudicium Verlag, München.

- Bünting Karl-Dieter (199314) Einführung in die Linguistik, Athenäums, Frankfurt/M.

- Lyons, John (1971) Einführung in die moderne Linguistik, Beck’sche Elementar Bücher,

München,

- Nickel, Gerhard (1979) Einführung in die Linguistik, Erich Schmidt Verlag, Berlin.

- Schwarz Monika, Chur Jeannette (19962) Semantik, Gunter Narr Verlag, ders - Pelz, Heidrun (19983) Linguistik, eine Einführung, campe paperback Verlag, Hamburg.

- Toklu, M. Osman (2009) Dilbilime Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara

Diğer kaynaklar: - Bußmann, Hadumod (19902),Lexikon der Sprachwissenschaft, Kröner, Stuttgatt.

- Kıran, Zeynel (2001), Dilbilime Giriş, Ankara: Seçkin Yayıncılık

- Vardar, Berke (1998), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, ABC, İstanbul






13

ALM 314 Alman Kültür Tarihi II

3. yıl öğrencilerine okutulan Alman Kültür Tarihi dersi, iki yarıyılı kapsıyor. Dersin amacı, Alman filolojisine devam eden öğrencilerin bu disiplinin zorunlu bir unsurunu teşkil eden ilgili ülkenin

kültür tarihi hakkında tarihsel perspektiften bakarak bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır.

Derste şu konular işleniyor:

Almanya’nın kısa tarihçesi

Alman kültürünün tarihsel kökleri

Almancanın dünya dilleri arasındaki konumu ve özellikleri

Alman yazınının ortaya çıkışı

Almancanın diğer dillerle kültürel yakınlığı

Alman eğitim sistemi

Almanya’da sanat, edebiyat, müzik, tiyatro ve folklör.

KAYNAKÇA Wilhelm Gössmann: Deutsche Kulturgeschichte im Grundriß, Grupello Verlag, 2006.

Heinz Fischer: Deutsche Kultur/Eine Einführung, Erich-Schmidt Verlag.

Walter Mönch: Kleines Deutsches Kultur-Lesebuch, Heidelberg.

ALM 316 Çeviri Türkçe-Almanca I

Öncelikle çeviri konusunda bazı önemli kavramlar ve kurallar verildikten sonra çeviri türleri ve

edebi çeviri konusunda genel bir bilgi verilmektedir. Bu bağlamda edebi çevirinin özellikleri,

dikkat edilmesi gereken huşular konu edinmektedir. Daha sonra Türk Edebiyatından başta

roman, hikâye, masal, şiir gibi çeşitli edebi türler olmak üzere her alandan bir metin Türkçeden

Almancaya çevrilmektedir. Örneğin çeşitli edebi metinler, gazete haberleri, güncel konular, ekonomi ya da kültürel metinler vs. Bu neden değişik metin türlerinin yapılmasına özen

gösterilmektedir. Metinler önceden öğrencilere verilmekte, öğrenciler evde çeviriyi yapıp derse

gelmekte ve cümleler tek tek tahtada tahlil edilerek ve incelenerek detaylı bir biçimde her

yönüyle ortaya konarak çevrilmektedir.

Dersin amacı Türkçeden Almancaya edebi metinlerin çevirisi konusunda öğrencinin yeteneğini

geliştirmek ve gelecekte tek başına çeviri yapabilecek duruma getirmek. Yöntem: Cümle tahlili, Tartışma, Ödev

Ders Türkçe olarak anlatılmaktadır. Her cümle tahtada her yönüyle detaylı bir biçimde

incelenmekte ve tartışılmaktadır. Çeviri sırasında çeviri teknikleri, kuralları ve kalıpları

uygulamalı olarak gösterilmektedir. Ayrıca öğrencilere çeviri yeteneklerini geliştirebilmeleri için

çeviri metinleri ödev olarak verilmektedir. Derste bir ara ve final sınavı yapılmaktadır. Derste materyal ya da kaynak olarak Türk Edebiyatından çeşitli edebi metinler, gazete, dergi ya



KAYNAKÇA ALBRECHT, Jörn (1998): Linguistik und Übersetzung. Max Niemeyer Verlag, Tübingen. ERKMAN-AKERSON, Fatma (1989): Anlam-Çeviri- Karşılaştırma. İstanbul.

GÖKTÜRK, Akşit (l994): Çeviri Dillerin Dili. Yapı Kredi Yay. İstanbul.

KOLLER, Werner (1992): Einführung in die Übersetzungswissenschaft. Quelle & Meyer,

Heidelberg. KÖKSAL, Dinçay (1995): Çeviri Kuramları. Ankara.

STEUERWALD, Karl (1998): Almanca Türkçe Sözlük. ABC Kitabevi Yayın ve Dağıtım A.Ş.,

İstanbul.






14

STEUERWALD, Karl (1998): Türkçe Almanca Sözlük. ABC Kitabevi Yayın ve Dağıtım A.Ş.,

İstanbul. STÖRIG, H. J. (Hrsg.)(1963): Das Problem der Übersetzung. Darmstadt.

WAHRIG, Gerhard (2000): Deutsches Wörterbuch. Bertelsmann Lexikon Verlag. München.

WILLS, Wolfram (1977): Übersetzungswissenschaft, Probleme und Methoden. Stuttgart.

ZENGİN, Dursun (2006): Almancaya Çevrilen Türk Masallarında Çeviri Sorunları. TDK Yay.

Ankara. ZENGİN, Dursun (2016): Edebi Çevirinin Özellikleri, Tiydem Yay. Kayseri.

ALM 411 Yeni Alman Edebiyatı Tarihi

Bu derste, 16. yy.’dan başlayarak 19. yy’ın sonuna kadar geçen süredeki toplumsal, tarihsel,

kültürel ve ekonomik olayların edebiyata nasıl yansıyıp onu nasıl biçimlendirdiğini, hangi

akımlara neden olduğunu önemli temsilcileri ve yapıtları ile incelenecektir. Bu ders, Humanist

akımdan başlayarak, Barock, Aydınlanma, Klasik, Romantizm, Realizm ve Natüralizm dönemlerini kapsamaktadır. Keşif Çağı (1453 İstanbul’un Fethi, Matbaa, Amerika ve diğer kıtalar

gibi önemli olaylar), Din Savaşları (1618- 1648), İmparatorluk ve Derebeyliklerden Ulus

devletlere (Fransız İhtilali) , Sanayileşme ve sonuçları gibi olguların edebi metinlere yansıması

seçme eserlerin analizi ile ele alınmaktadır. Ayrıca dönemin filozoflarının da kuram ve

yaklaşımları ele alınacaktır. Başlıca yazarlar, filozoflar ve eserler olarak;

1) Desiderius Erasmus von Rotterdam: Lob der Torheit

2) Martin Luther

3) Hans Jacop Christoffel von Grimmelshausen: Der abenteuerliche Simplizissimus Teutsch

4) Immanuel Kants Philosophie

5) Gotthold Emprahim Lessing: Nathan der Weise 6) Johann Wolfgang ve Goethe ile Friedrich Schiller

7) Novalis: Heinrich von Ofterdingen

8) Theodor Storm: Der Schimmelreiter

9) Arthur Schopenhauer und Friedrich Nietzsche

Gerhard Hauptmann: Die Weber

KAYNAKÇA


Aytaç, Gürsel: Yeni Alman Edebiyatı Tarihi. Gündoğan, 1992

Manfred Durzak: Deutsche Gegenwartsliteratur Hans Gerd Rötzer: Geschichte der deutschen Literatur

Walter Kißling: Deutsche Dichtung in Epochen








15

ALM 413 Dilbilim III

Bu derste Pragmalinguistik (Edimdilbilim), Textlingistik (Metindilbilim) gibi önemli dilbilim

alanları incelenmektedir.

Dil kullanıcısı olmadan dilin de olmayacağı gerçeğinden yola çıkan edimbilim, dilsel gösterge ile

dil kullanıcı arasındaki ilişkileri inceler. İletişim, iletişime katılanların birbirlerine yalnızca bilgi aktarma amaçlarını gerçekleştirdikleri bir süreç değildir. İletişimde konuşucunun dinleyiciden

birtakım beklentileri vardır ve konuşucu dinleyiciyi beklentilerinin gerçekleşmesi yönünde

etkileyerek harekete geçirmeyi amaçlar. Ayrı bir deyişle, konuşmak bilgi aktarımının yanı sıra,

belirli kurallar çerçevesinde bir edimi de gerçekleştirmek demektir. Konuşucunun söz verme, rica

etme, özür dileme, gözdağı verme, avutma, yatıştırma vb. gibi birçok amacı edimsözlerle dile getirilir. Bu çerçevede Austin göre, belirli bir eylemi gerçekleştirme amacı bulunan her söz edimi

düzsöz, edimsöz ve etkisöz adını verdiği üç aşamayı içeren kuramı ile öğrencisi Searle’in edimsöz

anlayışına değinilmektedir.

Habermas’ın, “sözcenin geçerliliği, dış dünya ile ilişkisinin gerçeğe, konuşucu ile ilişkisinin

gerçekliğe ve dinleyici ile ilişkisinin doğruluğa dayanması ile belirlenir. Gerçek, sözcedeki

önermenin dünyadaki olgu ve nesnelerle örtüşmesi; gerçeklik amaç, tutum ve duygular ile bunların konuşucu tarafından anlatımının doğruluğu; doğruluk ise sözcenin toplumsal normlar

ve uzlaşım ile uyum içinde bulunması anlamına gelir. Bu üç özellik her tür sözce ile

ilişkilendirilebilir ve evrenseldir.” biçimindek görüşleri açıklanmaktadır. Habermas, bu üç

özelliğe dayanarak üç tür dil edimi saptar: Saptayıcı (Konstativa), düzenleyici (Regulativa) ve

anlatımsal (Repräsentativa) söz edimler. Bu sözedimler de bu dersin konuları arasındadır. Metin Dilbilimde ise metin kavramı, bir tümceler topluluğunun metin özelliği kazaması için

gerçekleştirmesi gereken koşullar çerçevesinde metinsellik, tutarlılık, bağdaşıklık, amaçlılık, bilgi

vericilik, durumsallık ve metinlerarasılık konuları açıklanmakta Konu ve yorum kavramına göre

metin akışı incelemekte, metni oluşturan tümceler arasındaki gönderim ilişkileri, metin

anlambilimi ve metin türleri vb. konular incelenmektedir.

Toplumdilbilim konusunda ise, lehçe, ağız, alan dilleri, özel diller bu çerçevede argo ve jargon, gençlik dili, kadın dili, Pidgin ve Sabir gibi dil türleri açıklanmakta, eksiklik ayrılık kuramları ele

alınmaktadır.

KAYNAKÇA

Gross, Harro (19983) Einführung in die germanistische Linguistik, iudicium Verlag, München. Große, Ernst Ulrich (1976) Text und Kommunikation. Eine linguistische Einführung in die

Funktionen der Texte, Kohlhammer, Stuttgart.

Gülich, Elisabeth (1986) “Textsorten in der Kommunikationspraxis“: Kallmeyer, Werner (Yay.):

15 - 46.

Habermas, Jürgen (1981), Theorie des kommunikativen Handelns, Suhrkamp Taschenbuch, 2

Cilt, Frankfurt am Main. Halliday, Michael Alexander Kirkwood, Ruqaiya Hasan (1976) Cohesion in English (= English

Language Series 9) Longman, London.

Harras, Gisela (1983) Handlungssprache und Sprechhandlung, Walter de Gruyter, Berlin-New

York.

Harris, Zellig S. (1976) Textanalyse: Bense, Elisabeth, Peter Eisenberg, Hartmut Haberland (Yay.). Beschreibungsmethoden des amerikanischen Strukturalismus (= Linguistische Reihe 16)

Hueber, München, 261-298 .

Harweg, Roland (1968) Pronomina und Textkonstitution (= Beihefte zu Poetica 2), Fink,

München.

Heinemann, Wolfgang, Dieter Viehweger (1991) Textlinguistik. Eine Einführung, Tübingen,

Niemeyer. Helbig, Gerhard (1990) Entwicklung der Sprachwissenschaft seit 1970, Opladen.

Helbig, Gerhard (1989) Geschichte der neueren der Sprachwissenschaft Opladen.

Isenberg, Horst (1974) „Überlegungen zur Texttheorie“: Kallmeyer, Werner ve diğ. (Yay.) Fischer

Athenäum, Frankfurt am Main, Cilt 2: 193-212.

İmer, Kamile (1990) Dil ve Toplum, Gündoğan, Ankara.






16

Kallmeyer, Werner, Reinhard Meyer-Hermann (1980), Textlinguistik:. Althaus, Hans Peter,

Helmut Henne, Herbert Ernst Wiegand (Yay.). Lexikon der Germanistischen Linguistik.. Niemeyer, Tübingen, 242-258.

Kallmeyer, Werner, Wolfgang Klein, Reinhard Meyer-Hermann, Klaus Netzer, Hans-Jürgen

Siebert (Yay.) (1974) Lektürekolleg zur Textlinguistik, 2 cilt, Athenäum, Frankfurt

Lyons, John (1971) Einführung in die moderne Linguistik, Beck’sche Elementar Bücher,

München,

Nickel, Gerhard (1979) Einführung in die Linguistik, Erich Schmidt Verlag, Berlin. Rastier, François (1974) Systematik der Isotopien: Kallmeyer, Werner vd. (Yay.): 153-190.

Schmidt, Siegfried J. (19762). Texttheorie. Probleme einer Linguistik der sprachlichen

Kommunikation, Fink, München

ALM 415 Alman Dil Tarihi I

Son sınıfta bir ders yılı boyunca okutulan Alman Dil Tarihi dersinde sırasıyla şu konular

işleniyor:

Dil tarihinin kuramsal esasları (betimleme yöntemleri, betimlemenin boyutları ve betimleme düzeyleri)

Dil ve dil araştırmasının tarihselliği

Dilsel dönüşüm ve süreklilik

Almanca öncesi dönem(Hint-Avrupa dilleri; Cermen dilleri; diğer dil grupları)

Dönemlerine göre Almanca (Eski Yüksek Almanca, Orta Yüksek Almanca, Yeni Yüksek Almanca)

Standart Almancanın Oluşum ve Gelişim Süreçleri: o Barok ve Aydınlanma (1650-1770) o Klasik ve Romantik (1770-1830)

o Realizm (1830-1920)

o Yeni Eğilimler (1920’den Günümüze)

KAYNAKÇA

Gerhart Wolff: Deutsche Sprachgeschichte von den Anfängen bis zur Gegenwart. A. Francke

Verlag, Tübingen u. Basel, 2004.

Dtv_Atlas/Deutsche Sprache

Wilhelm Schmidt: Geschichte der deutschen Sprache/Ein Lehrbuch für das germanistische

Studium. S. Hirzel Verlag, Stuttgart, 2007.

ALM 417 Çeviri Almanca-Türkçe II

Türkçe-Almanca Çeviri dersi artık her iki dilde belirli bir hazır bulunuşluğa sahip olan öğrenciye

çeviri konusunda pratik kazandırma ve çeviri tekniklerini hatırlatmayı hedeflemektedir. İlk derslerde çeviri konusunda önemli kavramlar ve kurallar öğrenciye yeniden hatırlatılır.

Devamında roman, hikâye, masal, şiir gibi çeşitli edebi türler olmak üzere her alandan metinler

Türkçeden Almancaya çevrilmektedir. Değişik türde metinle temas etmeleri öğrencilerin her

türden metne aşina olmasını sağlamaktadır. Metinler her derste öğrencilere verilmekte. Kelimeler

ve gramer yapıları analiz edildikten sonra tartışılarak çeviri gerçekleştirilmektedir.

Yöntem: Cümle tahlili, Çeviri karşılaştırmaları, Tartışma, Ödev Ders Almanca anlatılmaktadır ancak örnekler tahtada Türkçeden çevrilmektedir. Çeviri

esnasında her defasında yeniden çeviri teknikleri, kuralları ve kalıpları uygulamalı olarak

gösterilmektedir. Ayrıca öğrencilere çeviri yeteneklerini geliştirebilmeleri için çeviri metinleri ödev

olarak verilmektedir. Derste bir ara ve final sınavı ve bir sunum değerlendirilmektedir.

Derste materyal ya da kaynak olarak çeşitli edebi metinler, gazete, dergi ya da internetten seçilen metinler kullanılmaktadır.






17

ALM 412 Çağdaş Alman Edebiyatı Tarihi

Bu derste, 20. yy’ın başından itibaren toplumsal, tarihsel, kültürel ve ekonomik olaylar ile I. ve II.

Dünya Savaşı’nın sonuçlarının ve 1945 sonrası Almanya’sının yeniden inşa dönemi, Berlin Duvarı’nın

yıkılması ve Almanya’nın Birleşmesi ile birlikte edebiyatta cereyan eden akımların edebiyat aracılığıyla

nasıl biçimlendirildiğini, önemli temsilcileri ve yapıtları ile incelenecektir. Empresyonizm, Sembolizm, Yıkıntı Edebiyatı, Grup 47, Yeni Nesnelcilik ve Yeni Bireycilik gibi akımlar yön verici yazarların yapıtları

çoğulcu yöntemle incelenerek analiz edilir. Dersin eğitim öğretim dili Almanca.

1. Heinrich Mann: Professor Unrat

2. Thomas Mann: Der Tod in Venedig

3. Franz Kafka: Das Schloss 4. Alfred Döblin: Berlin Alexanderplatz

5. Günter Grass: Die Blechtrommel

6. Heinrich Böll: Die verlorene Ehre der Katharina Blum

7. Friedrich Dürrenmatt: Der Besuch der alten Dame

KAYNAKÇA


Aytaç, Gürsel: Çağdaş Alman Edebiyatı Tarihi.Babil, 2005


Hans Gerd Rötzer: Geschichte der deutschen Literatur Walter Kißling: Deutsche Dichtung in Epochen



ALM 414 Kültürlerarasılık

31 Ekim 1961 tarihinde Türkiye ile Almanya arasında imzalanan “İşgücü Antlaşması” ile Türkiye’den

Almanya’ya çok sayıda insan göç etmiştir. Günümüzde yaklaşık üç milyon vatandaşımız Almanya’da

yaşamaktadır. Bu olgunun elbette tarihi, sosyal ve kültürel yansımaları olmuştur. Bu göç ile birlikte

göçmenlere ait kimlikler ve anılar da Almanya’ya göç etmiştir. 1970’lerden başlayarak zamanla

göçmenler yeni yurtlarında anılarını, yaşanmışlıklarını ve günümüz Almanya’sında karşılaştıkları sorunları edebiyata, filme ve müziğe aktarmaya başlarlar, yani Alman toplumunda biz de varız demeye

başladılar. Birinci kuşak göçmen yazarlar ayrılık, yalnızlık, yabancılık ve ayrımcılık, dışlanma gibi

konulara eğildiler. İkinci kuşak göçmen yazarlar ise, bireyi ön plana çıkartıp soru sormalarını, çözüm

arayışına girmelerini sağlayarak, kimlik sorunsallarını çözmelerine yardımcı olacak her türlü aracı

kullanma eğiliminde göstermektedir. Bu kuşak yazarlar, Alman dilini Alman meslektaşları kadar ustaca kullanarak değişik edebiyat ödüllerine layık görülmektedirler. Dersin eğitim öğretim dili Almanca.

1. Aras Ören 1939 - (Was will Niyazi in der Naunynstraße)

2. Yüksel Pazarkaya 1940- (Der Drachen im Baum) 3. Şinasi Dikmen 1945- (Wir werden das Knoblauchkind schon schaukeln)

4. Saliha Scheinhardt 1946- (Frauen, die sterben, ohne daß sie gelebt hätten)

5. Emine Sevgi Özdamar 1946- (Das Leben ist eine Karawanserei)

6. Alev Tekinay 1951- (Der weinende Granatapfel)

7. Renan Demirkan 1955- (Schwarzer Tee mit drei Stück Zucker) 8. Osman Engin 1960- (Kanaken-Gandhi)

9. Zafer Şenocak 1961- (Gefährliche Verwandtschaft)






18

10. Feridun Zaimoğlu 1964- (Liebesbrand)

11. Yade Kara 1965- (Selam Berlin, Cafe Cyprus)

12. Hatice Akyün 1969- (Einmal Hans mit scharfer Sauce) 13. Selim Özdoğan 1971- (Die Tochter des Schmidts)

KAYNAKÇA

Ackermann, Irmgard (1996). Fremde Augenblicke. Mehrkulturelle Literatur in Deutschland.

Bonn

Bhabhas, Homi (1994). The Location of Culture. London Blioumi, Aglaia (2001). Interkulturalität als Dynamik. Tübingen

Blioumi, Aglaia (2002). Migration und Interkulturalitaet in neueren literarischen Texten.

München

Chiellino, Carmine (2000). “Literatur der türkischen Minderheiten”, Interkulturelle Literatur in

Deutschland. Stuttgart/Weimar Carmine, Chiellino(2007). Interkulturelle Literatur in Deutschland. Stuttgart

Hofmann, Michael(2006). Interkulturelle Literaturwissenschaft. Paderborn

Hofmann, Michael(2013) Deutsch-türkische Literaturwissenschaft. Würzburg

Kuruyazıcı, Nilüfer (2006). Wahrnehmung des Fremden. Istanbul

Şahin, Birsen (2010). Almanya`daki Türkler. Ankara

von der Grün, Max (1975). Leben im gelobten Land. Darmstadt Wierlacher, Alois(2003) Interkulturelle Germanistik. Stuttgart

ALM 416 Alman Dil Tarihi II

Son sınıfta bir ders yılı boyunca okutulan Alman Dil Tarihi dersinde sırasıyla şu konular işleniyor:

Dil tarihinin kuramsal esasları (betimleme yöntemleri, betimlemenin boyutları ve betimleme düzeyleri)

Dil ve dil araştırmasının tarihselliği

Dilsel dönüşüm ve süreklilik

Almanca öncesi dönem(Hint-Avrupa dilleri; Cermen dilleri; diğer dil grupları)

Dönemlerine göre Almanca (Eski Yüksek Almanca, Orta Yüksek Almanca, Yeni Yüksek Almanca)

Standart Almancanın Oluşum ve Gelişim Süreçleri:

Barok ve Aydınlanma (1650-1770)

Klasik ve Romantik (1770-1830)

Realizm (1830-1920)

Yeni Eğilimler (1920’den Günümüze)

KAYNAKÇA

Gerhart Wolff: Deutsche Sprachgeschichte von den Anfängen bis zur Gegenwart. A. Francke Verlag, Tübingen u. Basel, 2004.

Dtv_Atlas/Deutsche Sprache

Wilhelm Schmidt: Geschichte der deutschen Sprache/Ein Lehrbuch für das germanistische

Studium. S. Hirzel Verlag, Stuttgart, 2007.






19

ALM 418 Çeviri Türkçe-Almanca II

Derste öncelikle Türk Edebiyatından çeşitli edebi metinler, ayrıca ekonomi, siyasi, kültürel, teknik gibi çeşitli alanlardan metinler Türkçeden Almancaya çevrilmektedir. Seviye olarak ağır

metinler söz konusudur. Metinler önceden öğrencilere verilmekte, öğrenciler evde çeviriyi yapıp

derse gelmekte ve cümleler tek tek tahtada tahlil edilerek ve incelenerek detaylı bir biçimde her

yönüyle ortaya konarak çevrilmektedir.

Dersin amacı Türkçeden Almancaya edebi metinlerin çevirisi konusunda öğrencinin yeteneğini geliştirmek ve gelecekte tek başına çeviri yapabilecek duruma getirmek.

Yöntem: Cümle tahlili, Tartışma, Ödev

Ders Türkçe olarak anlatılmaktadır. Her cümle tahtada her yönüyle detaylı bir biçimde

incelenmekte ve tartışılmaktadır. Çeviri sırasında çeviri teknikleri, kuralları ve kalıpları

uygulamalı olarak gösterilmektedir. Ayrıca öğrencilere çeviri yeteneklerini geliştirebilmeleri için

çeviri metinleri ödev olarak verilmektedir. Derste bir ara ve final sınavı yapılmaktadır. Derste materyal ya da kaynak olarak Türk Edebiyatından çeşitli edebi metinler, gazete, dergi ya



KAYNAKÇA ALBRECHT, Jörn (1998): Linguistik und Übersetzung. Max Niemeyer Verlag, Tübingen.

ERKMAN-AKERSON, Fatma (1989): Anlam-Çeviri- Karşılaştırma. İstanbul.

GÖKTÜRK, Akşit (l994): Çeviri Dillerin Dili. Yapı Kredi Yay. İstanbul.

KOLLER, Werner (1992): Einführung in die Übersetzungswissenschaft. Quelle & Meyer,

Heidelberg. KÖKSAL, Dinçay (1995): Çeviri Kuramları. Ankara.

STEUERWALD, Karl (1998): Almanca Türkçe Sözlük. ABC Kitabevi Yayın ve Dağıtım A.Ş.,

İstanbul. STEUERWALD, Karl (1998): Türkçe Almanca Sözlük. ABC Kitabevi Yayın ve Dağıtım A.Ş.,

İstanbul. STÖRIG, H. J. (Hrsg.)(1963): Das Problem der Übersetzung. Darmstadt.

WAHRIG, Gerhard (2000): Deutsches Wörterbuch. Bertelsmann Lexikon Verlag. München.

WILLS, Wolfram (1977): Übersetzungswissenschaft, Probleme und Methoden. Stuttgart.

ZENGİN, Dursun (2006): Almancaya Çevrilen Türk Masallarında Çeviri Sorunları. TDK Yay.

Ankara. ZENGİN, Dursun (2016): Edebi Çevirinin Özellikleri, Tiydem Yay. Kayseri.

ALM 400 Bitirme Ödevi

Bilimsel çalışma tekniklerini öğretmek. Öğrenciye bilimsel bir çalışmanın nasıl yapılacağı

konusunda yardımcı olmak. Bu bağlamda bilimsel çalışmanın ön hazırlığı, yazılma aşaması ve

teknikleri konusunda yardımcı olmak.

Ders Türkçe olarak verilmektedir. Konuşma saatlerinde öğrenciye zorlandığı konularda yardımcı

olunmaktadır.

Documents

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi ...almande.humanity.ankara.edu.tr/?download=/2017/10/Lisans-Ders-İcerikleri.pdf · ve Almanca olarak sınıfta sunarlar. Sunum