Projekt EKOLOGIA - Powietrze

Projekt EKOLOGIA- Powietrze- innowacyjny, interdyscyplinarny program nauczania przedmiotw matematyczno przyrodniczych metod projektu. Zajcia rozpoczlimy przeprowadzeniem AKIETY Oceniamy stopie uciliwoci wybranych czynnikw w najbliszej okolicyPo zebraniu potrzebnych danych, opracowalimy wyniki ankiet i stworzylimy gazetk szkoln by rozpowszechni wyniki naszych bada.

Ankieta wyglda nastpujco:Wyniki ankiety w naszej grupie:*Inne: smrd palonych lici/mieci, uciliwi ssiedzi, prace drogowe powodujce korki. Ochrona przed haasem u rda:1. Ingerencja w konstrukcj pojazdw,2. Odpowiednia budowa arterii komunikacyjnych,3. Mniej haaliwa ekspansja pojazdw,4. Rozwizania urbanistyczne:- ekrany przeciw dwikowe,- budowa obwodnic miast,- strefy ruchu uspokojonego,5. Ochrona przed haasem przemysowym:- obudowy akustyczne maszyn,- zakadanie tumikw,- kabiny dwikoszczelne,- dobr mao haaliwych technologii.Pierwszym tematem jaki omawialimy na kolejnych zajciach by HAAS WOK NAS:Poznalimy min:- pojcie dwiku jest to wraenie suchowe spowodowane fal akustyczn rozchodzc si w rodowisku sprystym (ciele staym, cieczy, gazie).- jednostk natenia dwiku: [dB]- budow ucha wewntrznego czowieka:

Dowiedzielimy si jakie skutki dla zdrowia czowieka moe spowodowa czste suchanie muzyki przez suchawki:

- uszkodzenia suchu- rozwj nadcinienia ttniczego- choroby wrzodowe- zespoy nerwicowe- zaburzenia gospodarki hormonalnejPoznalimy wpyw haasu na morskie ssaki:- walenie, podobnie jak nietoperze, wykorzystuj narzd suchu do orientacji w przestrzeni. Umiejtno ta nazywana jest echolokacj. Aby korzysta z niej w rodowisku morskim, such waleni musi by bardzo wyczulony. Potgujcy si wraz z rozwojem cywilizacji haas (silniki statkw, podwodne eksplozje, dwiki towarzyszce wydobywaniu ropy itp.) ma bardzo negatywny wpyw na te zwierzta. Szacuje si, e np. efektywny zasig dwikw emitowanych przez humbaki i petwale bkitne, ktry w naturalnych warunkach wynosi kilka tysicy km, na ruchliwych akwenach zmniejsza si dziesiciokrotnie. Wskazuje si rwnie, e zaburzenia orientacji wywoane haasem mog by przyczyn wypadkw masowego wpywania waleni na przybrzene pycizny.

Akcja ratunkowa przy stadzie wielorybw wyrzuconych na jedn z pla przyldka Farewell (Nowa Zelandia).

Ciekawostka dotyczca haasu: - Prawdopodobnie najgoniejszym dwikiem wyemitowanym na Ziemi w czasach historycznych by dwik towarzyszcy wybuchowi indonezyjskiego wulkanu Krakatau w 1883 roku. Szacuje si, e towarzyszcy mu poziom natenia dwiku wynosi 300-350 dB (dla porwnania natenie dwiku przy wybuchu bomby atomowej wynosi 220 dB). Syszano go a w odlegoci 4325 km od miejsca wybuchu. (Po wybuchu dwie trzecie wyspy, na ktrej znajdowa si wulkan znikno).10

Drugim tematem omawianym na kolejnych zajciach by ZAPACHY W NASZYM OTOCZENIU:Zapach jest jednym z najtrudniejszych elementw do zmierzenia. Ze wzgldu na fakt, i powietrze o nieprzyjemnym zapachu zawiera mieszanin rnych substancji zapachowych, praktycznie nie istnieje metoda analizy lub przyrzd , ktre umoliwiyby zmierzenie i rozrnienie tych skadnikw. Standardow metod pomiaru poziomu nieprzyjemnej woni jest metoda z wykorzystaniem ludzkiego zmysu powonienia.

Lotne zapachy s odczuwane poprzez nabonek wchowy znajdujcy si na grnej powierzchni wewntrznej nosa. Czsteczki zapachowe odbierane s przez miliony malekich, woskowatych rzsek ktre pokrywaj nabonek. Tylko maa cz wdychanego powietrza dociera do nabonka wchowego poprzez maowin nosow lub tyln cz ust - garda. Najlepszy kontakt wystpuje przy umiarkowanym wdychaniu (wchaniu) przez 1 do 2 sekund. Pod koniec drugiej sekundy receptory przystosowuj si do nowej stymulacji, kady potrzebuje 5-20 sek. lub wicej aby w peni przystosowa si do nowego odczucia wchowego. Problemem jest to, e zapachy pokrywaj powierzchni czuciow, co ogranicza zdolno do rozrniania poszczeglnych rodzajw zapachw czy te rnic w podobnych zapachach. Przypadki cakowitej niezdolnoci do odrniania zapachw (anosmia) s rzadkie, jednak niezdolno do odrniania specyficznych zapachw jest powszechna.

Charakterystyka zmysu powonienia:

Aparat wchu:Zapach wraenie wchowe odbierane w wyniku dziaania chemicznego bodcw.

Odr przykry zapach, smrd, fetor.- odr to te zapach tyle, e bardzo nieprzyjemny dla czowieka. Zapach i OdrPowszechnie rozrnia si 7 zapachw:- pimowy (np. perfumy, kadzida)- gnilny (np. zepsute jajka)- ostry (np. ocet, rozpuszczalniki)- kamforowy (np. naftalina)- eteryczny (np. rodki do chemicznego prania na sucho, wosk pszczeli)- kwiatowy (np. re, wszelkiego rodzaju kwiaty)- mitowy (np. mitowa guma do ucia)ZAPACHY W NASZYM OTOCZENIU:

Badamy zapachy w terenie- przeprowadzalimy kolejne zajcia w terenie, mierzc intensywno zapachu w wytypowanym miejscu.

Oto karta pracy:

Nastpnie zebralimy i zestawilimy wyniki pomiarw w tabeli:

Wykorzystujc skal intensywnoci w tabeli, obliczylimy redni warto zapachu wedug wzoru: Ir = ((3 x + 2 y + 1 z)) / 80gdzie:x - liczba zanotowanych przez 4 obserwatorw obserwacji o ocenie punktowej 3 w cigu 5 minut,y - liczba zanotowanych przez 4 obserwatorw obserwacji o ocenie punktowej 2 w cigu 5 minut,z - liczba zanotowanych przez 4 obserwatorw obserwacji o ocenie punktowej 1 w cigu 5 minut.

Wynik naszej grupy to Ir = 1,09.Czowiek rozrnia zmysem powonienia inn grup zwizkw ni owady. Zwizki pachnce dla owadw nie wywouj odczu zapachowych u czowieka. Generalnie granica wyczuwalnoci zwizkw zapachowych przez czowieka jest wysza od obserwowanych u zwierzt. Powodem jest rnica w budowie narzdu wchu u czowieka i zwierzt. Czowiek posiada 5 mld komrek wchowych na powierzchni 5 cm2, krlik 100 mld komrek wchowych na powierzchni 60 cm2, natomiast pies 225 mld komrek wchowych na powierzchni 85 cm2.Ciekawostki dotyczce zapachu:

Ciekawostki dotyczce zapachu:Przeprowadzone badania wykazay, e zapach kawy powoduje zwikszenie dokadnoci i szybkoci pisana na klawiaturze komputera. Z kolei zapach czekolady powoduje wzrost szybkoci wzrokowej. Oznacza to, e mona przetwarza informacje wzrokowe znacznie szybciej i dokadniej. Z tego wzgldu zadania manualne wykonywanie s szybciej i bez bdw. Naley jednak pamita, e to zapach, a nie smak czekolady wpywa korzystnie na prac naszego organizmu.

yjc w tzw. Cywilizowanym wiecie, przyzwyczailimy si do wszechobecnego wiata. Stao si ono dla nas niezbdnym i naturalnym elementem otoczenia do tego stopnia, e jego brak (zwizany np. z awari) traktujemy jako kopotliw anomali. Nie ma w tym oczywicie nic zego wiato jest cenn zdobycz cywilizacyjn, ktra w duej mierze umoliwia rozwj ludzkoci, jednak z biegiem czasu, gdy jest go coraz wicej, ujawniaj si rwnie negatywne skutki nadmiernego owietlenia. Kolejnym tematem omawianym na nastpnych zajciach by CZY WIATO MOE BY UCILIWE? Zanieczyszczenie wietlne (nadmierne owietlenie) - termin uywany na okrelenie nadmiernego owietlenia nocnego, obecnie zwaszcza w miastach. "Zanieczyszczenie" tego typu utrudnia obserwacj astronomiczn nieba oraz ma negatywny wpyw na faun i flor naturalnie przystosowan do ycia w ciemnoci w czasie nocy. Moe mie rwnie niekorzystne dziaanie na zdrowie czowieka.

Zanieczyszczenie wietlne Ziemi.Wpyw wiata na czowieka:

SAD sezonowa choroba afektywna - powoduje:- smutek, pacz, kopoty z koncentracj, nadmierna senno, utrata zainteresowa, draliwo, duy apetyt, nie ch do dziaania, stronienie od ludzi, PMS. Jak si chroni?:- nie tumi emocji, nie izolowa si od ludzi, nie dy za wszelk cen do perfekcji.

Ciemne NieboProblemy ze sztucznym wiatem w Polsce staj si coraz bardziej uciliwe ju nie tylko dla mieszkacw duych aglomeracji, ale rwnie ludzi zamieszkujcych nawet mae wsie i miasteczka. Szczeglnie problem ten zauwaaj obserwatorzy nocnego nieba oraz nocnej fauny, publikujc coraz bardziej niepokojce informacje na rnorodnych forach internetowych, fachowych periodykach, w organizacjach tematycznych, przy okazji rnych imprez naukowych itp. Jednoczenie brak norm polskich regulujcych zanieczyszczenie wiatem w poczeniu z niewaciw polityk owietlenia ulic (bdne przekonanie, e czym wiksza strata energii tym wiksze zyski dla elektrowni) spowodoway, e rne rodowiska spoeczne postanowiy zrobi pierwsze kroki w kierunku poprawny stanu nocnego nieba nad Polsk.W kilku punktach wytyczono gwne postulaty i idee programu majce na celu ochroni polskie dziedzictwo jake cenne z punktu widzenia historii i osoby Mikoaja Kopernika. Gwne wytyczne tego programu s zgodne z profilem dziaalnoci Midzynarodowej Organizacji Ciemnego Nieba (IDA):

opracowanie odpowiednich wzorw latarni do owietlania ulic.Ciemne Niebo

nawizywanie porozumie z lokalnymi wadzami w kwestii czasowego wygaszania owietlenia ulicznego.

wymiana tradycyjnych latarni na inteligentne owietlenie ulic w miejscach gdzie prowadzi si np. systematyczne obserwacje astronomiczne z udziaem duych grup zainteresowanych.

zbirka funduszy na zakup i wymianowietlenia w wybranych miejscach.

ogaszanie corocznych konkursw grantowych na innowacyjne rozwizania pomagajce chroni ciemne niebo w Polsce.

poszukiwanie partnerw instytucjonalnych do programu "CN" zarwno w Polsce jak i za granic.

promocja programu w mediach.Ciemne Niebo1. Dlaczego naley chroni ciemne niebo w Polsce? - poniewa jest ono dobrem naturalnym, tak jak ojczysta fauna i flora, - gdy poprzez jasne niebo nie jestemy w stanie dostrzec gwiazd na niebie, - bo obserwacja nieba ma w Polsce podoe historyczne Mikoaj Kopernik, - dlatego e astronomia to nauka przyszoci, ktr naley rozwija w Polsce, - bowiem odpowiednie owietlenie zwiksza komfort podry noc, - ot dobrze zaprojektowane owietlenie uliczne przynosi due oszczdnoci!

2. Jakie s gwne problemy ze sztucznym wiatem w Polsce? - odkryte latarnie uliczne wieccena boki i w niebo, zamiast tylko w d, - halogeny hipermarketw wiecce wycznie w niebo, - brak oszczdnoci w postaci nocnego przygaszania owietle ulic, - niepotrzebne skomasowanie sztucznego wiata w jednym miejscu, - zbdne pozostawianie nocnego wiataprzed domami na stae.

3. Jakie s sposoby ochrony ciemnego nieba w Polsce? - przygaszanie oszczdnociowe ulic np. od godz. 0:00 do 3:00 w nocy, - montowanie oson bocznych na istniejce ju latarnie uliczne i przydomowe, - likwidowanie zbdnych rde sztucznego wiata w sposb zgodny z prawem, - montowanie fotokomrek czuych na ruch w przydomowych owietleniach, - edukacja spoeczestwa w zakresie waloru jakim jest gwiedziste niebo.

4. Jaka jest strategia ochrony ciemnego nieba w Polsce? - powoanie oglnokrajowego Programu Ciemne Niebo, - wydanie materiaw informacyjnych i edukacja spoeczestwa, - utworzenie stabilnego funduszu Ciemnego Nieba i zbirka rodkw, - zbieranie wnioskw od instytucji i grup chccych poprawi stan owietlenia, - rozdzielanie grantw i dotacji na ochron ciemnego nieba w Polsce. Ciemne Niebo

Ciemne Niebo

Mapa zanieczyszczenia wietlnego Polski

Jeden z przejaww zanieczyszczenia wiatem. Zdjcie wykonane na wyspie Teneryfa.

Ciekawostki dotyczce owietlenia :witeczna iluminacja wydaje si by przyjemnym i mao szkodliwym zwyczajem, jednak decydujc si na ni, dobrze jest odpowiedzie sobie na kilka pyta. Jaki jest koszt takiego dziaania dla mojej kieszeni? Jaki jest koszt dla rodowiska? Czy nie bd przeszkadza moim ssiadom? (Mona sobie wyobrazi, e oprcz wiate do instalacji doczone jest rwnie urzdzenie wygrywajce witeczne koldy!) Czy efekt jest na tyle wietny, e warto i na cao?

Ciekawostki dotyczce owietlenia :Kiedy trzsienie ziemi spowodowao awari prdu w Los Angeles w 1994 roku, zaniepokojeni mieszkacy dzwonili pod numery alarmowe, mwic, e zauwayli dziwn ogromn srebrzyst chmur na niebie. W rzeczywistoci, w naturalnych ciemnociach, bdcych rezultatem awarii, po raz pierwszy zobaczyli oni Drog Mleczn.

Droga MlecznaDzikujemy za obejrzenie naszej prezentacji.

Nasz ZespMartyna Koodziej, Monika Kubasiewicz, Marta Paamarczuk, Klaudia Linda.